Lead the work, which we present to you present-day 6, is a part out of a phi big work, titled "Ekzilo", which

Arbure appear-ized in the year 1894. One a lot spoke k wrote about the n ih iIi s mo, but few is l~a works, which seriously k concisely pritraktis that subject. For some people the nihilismo equals a terror ism. For other Hi is that, what Iv. Turgenjef described in "Patroj k filoj". The truth is nek one, nek other. The nihilismo was the sentimentala revoluejismo, of the Russian generation, already finished living under the influence of the revolutionary ideas of the big revoluc'iulo to. Herzen k Turgenief 1 which lived in an ekzilo during that period 1 acknowledged phi maifrue, that hi esprirnis ha a true spirit-staton of that generation. Z. Arbure-Rahly belonged ah that generation k on account of a take part to ha a nihilisma inovado, ii passed kehkajn years in Lh mahhiberejo Petro-Pavlovskaja eh Petrogrado. He succeeded to run away eksterhanden k dlui 2 years was secretary of M. Bakunin. On account of ha a matter Netajef (about which I already phi detahe okupig~os), Ii forhasis ha a bakunismon k alproksimi~is of N. Ogaref, for myself 3 Dediti pliposte at an eksklutsiva fight for the free-ize of Besara'bio (a now belonging at Rumanio) out of the czarral subpremado. He died antaf-I a few years at a Ao of preskaci 90 years, inaliluizigita, with -Ia bo1sevika revolution. Similar at C. Stere 1 an other big besarabiano 1 Arbure remained 'tutan selfsame's life non-adapt-ize-tend at the "europa spirito". The nihilisma spirit too much penetrated his soul, for that ii should can adapti~i at ha a burga life! We experience hodiaiui 'eruregan. an epokon'. The czarral, sultannal k kaizera tiranioj was non-comparably mild vid-al seeally of the modern. The revohuciaj provo'j failed on those battle fronts k -anstataciis them the cruel plutokratio. The fahsaj revotuciutoj, preskaiui 6am are pli. matmorataj oh ta tyrants themselves. At a name of a new ideal, iti prepare a very often the morahan k material victory at the beechism. A spirit? An idealism? Sincerity? Thou is being considerred how sly joke. German, modern tyrant on occasion said: "Kiam mi ai-das ha vorton k ult ur o, mideziregas pafi per revolvero". That tyrant had almeh'aula sincerity to express that what ii truly thinks. The modern generation of ha as being named revolutionary-persons 'ne says that, but simplely a~bdikas antaiui ha culture. A culture? Teaching? Pfi! That does not interest ha a new generation. The sport, ha myth-sockets, ha murder, is aferej a lot \phi interesting oh ha moral emancipiko. 4

E n ko nd uk o La verko, kiun ni prezentas al vi hodia 6, estas parto el phi granda verko, titolita "Ekzilo", kiun Arbure aperigis en la jaro 1894. Oni multe parolis k verkis pri la n ih iIi s mo, sed malmultaj estas l~a verkoj, kiuj serioze k koncize pritraktis tiun subjekton. Por iuj la nihilismo egalas terorismon. Por aliaj Hi estas tio, kion Iv. Turgenjef priskribis en "Patroj k filoj". La vero estas nek unu, nek alia. La nihilismo estis la sentimentala revoluejismo, de la rusa generacio, vivinta sub la influo de la revoluciaj ideoj de la granda revoluc'iulo Al. Herzen k Turgenief - kiu vivis en ekzilo dum tiu periodo - agnoskis phi maifrue, ke hi ne esprirnis ha veran spirit-staton de tiu generacio. Z. Arbure-Rahly apartenis ah tiu generacio k pro partopreno al ha nihilisma inovado, ii pasis kehkajn jarojn en Lh mahhiberejo Petro-Pavlovskaja eh Petrogrado. Li sukcesis forkuri eksterhanden k dlui 2 jaroj estis sekretario de M. Bakunin. Pro ha afero Netajef (pri kiu mi jam phi detahe okupig~os), Ii forhasis ha bakunismon k alproksimi~is de N. Ogaref, por sin 3 Page 4 dediti pliposte at eksklutsiva batalo por la liberigo de Besara'bio (nun apartenanta at Rumanio) el la cara subpremado. Li mortis antaf-I kelkaj jaroj je a Ao de preskaci 90 jaroj, inaliluizigita, per -Ia bo1sevika revolucio. Simila at C. Stere - alia granda besarabiano - Arbure restis 'tutan sian vivon neadaptigema at la "europa spirito". La nihilisma spirito tro penetris lian animon, por ke ii povu adapti~i at ha burga vivo! Ni travivas hodiaiui 'eruregan. epokon'. La cara, sultana k kaizera tiranioj estis nekompareble mildaj vid-al vide de la modernaj. La revohuciaj provo'j fiaskis sur tiuj frontoj k -anstataciis ilin la' kruela plutokratio. La fahsaj revotuciutoj, preskaiui 6am estas pli. matmorataj oh ta tiranoj mem. Je nomo de nova idealo, iti preparas tre ofte la morahan k materian venkon at la fagismo. Spirito? Idealismo? Sincereco? Cio estas konsiderata kiel blago. Germana, moderna tirano foje diris: "Kiam mi ai-das ha vorton k ult ur o, mideziregas pafi per revolvero". Tiu tirano havis almeh'aula sincerecon esprimi tion kion ii vere pensas. La moderna generacio de ha tiel nomataj revoluciuloj 'ne diras tion, sed simple a~bdikas antaiui ha kulturo. Kulturo? Instruado? Pfi! Tio ne interesas ha novan generacion. La sporto, ha mitingoj, ha murdo, estas aferej multe \phi interesaj oh ha morala emancipiko. 4

The important problem, which musts priokupi the truly sincerami revolutionary-persons, musts be: a save-toolal spiri/on. Liberi~i out of the false dogmas, which privilege the fist k the p er f o rte c on. But that should not signify a maibravecon. When we prokiamas an integral pacifismon, we rnontru k should prove, that that not estas. a mask for the maibraveco, ..but sincere ideal for which one is ready to die. Kiatin us nomias revoluci. persons, we should show that in our brain exists an ankaii' a culture, that we truly can anstatauid the present tyrants without i such. If the nihilismo, which Arbure know-izes to you 1 k to which I fullly to-ize 1 cans somehow to bleed your ideas about the present world k will show to you a nov-rnalnovan lurnon on the maihela horizon hodiafia, our work will be being rewarded. I I Nihilismo David Hume, one out of the philosophers of the XVIII-a a century while beginning with an empirismo, approached in self's philosophy Atis the not himself/herself/itself of the estajo. That person C~i a philosopher said, that we have only sensations au"' iajn impresojn antait la aJoj k kiam tiuj mankas nur imagojn, kiuj estas impresoj, sed join malfortaj. La sensacioj aiui denove, la impresoj, estas nur iaj perceptojI; la imagoj estas - i deoj. La sensacioj, la imagoj, la perceptado k la ideoj estas siavice iaj fenomenoj de nia mio. Cu ekzistas estaJo malsama al tiuj fenomenoj, ekstera estajo, kiu estus la kaiizo de niaj sensacioj; interna estajo, subjekto de niaj sensacioj, subjekto k ka i"izo of our will? The extraordinary estaljo, a principle of a ha entire existence? We see our sensations, iii exists; but, u we vi-. das some kind of acts, which give birth to-izes them? C. u we see our will, u A i exists; C~u we sees some kind of estajon, which give birth toes Nn? Nothing we see; in our consciousness we sees only ha phenomenons already created. We do not see that, what them creates, nek if some kind of estajo creates them; ha idea about 7 A free strength] a an idea about a kacizo internal auouter, soul, nature, God, is himero~j, imagination. That, what we see is only ideo-asocio, t.e. reports between ideas. That person ei a philosophial doktrino of Hume, a norni~as Nihilismo, tar ki denies the existence of la. ~ajo k akeeptas only the phenomenon how existence. What kind of morals exits out of such a philosophial doktrino? The below: exists nothing good per self, no kind of task for] an a will, 1 which is not

Page 5 La grava problemo, kiu devas priokupi la vere sincerami revoluciulojn, devas esti: savila spiri/on. Liberi~i el la falsaj dogmoj, kiuj privilegias la pugnon k la p er f o rte c on. Sed tio ne signifu maibravecon. Kiam ni prokiamas integran pacifismon, ni rnontru k pruvu, ke tio ne estas. masko por la maibraveco,..sed sincera idealo por kiu oni estas preta morti. Kiatin nin nomias revoluci. uloj, ni montru ke en nia cerbo ekzistas ankaii' kulturo, ke ni vere povas anstatauid la nunajn tiranojn sen i ^i tiaj. Se la nihilismo, kiun Arbure konigas al vi - k al kiu mi plene aligas - povas iel sangi viajn ideojn pri la nuna mondo k montros al vi nov-rnalnovan lurnon sur la maihela horizonto hodiafia, nia laboro estos rekompencata. I I Page 6 Page 7 Nihilismo David Hume, unu el la filozofoj de la XVIII-a jarcento komencante per empirismo, aliris en sia filozofio Atis la neo mem de la estajo. Tiu C~i filozofo diris, ke ni havas nur sensaciojn au"' iajn impresojn antait la aJoj k kiam tiuj mankas nur imagojn, kiuj estas impresoj, sed join pli malfortaj. La sensacioj aiui denove, la impresoj, estas nur iaj perceptojI; la imagoj estas - i deoj. La sensacioj, la imagoj, la perceptado k la ideoj estas siavice iaj fenomenoj de nia mio. Cu ekzistas estaJo malsama al tiuj fenomenoj, ekstera estajo, kiu estus la kaiizo de niaj sensacioj; interna estajo,, subjekto de niaj sensacioj, subjekto k ka i"izo de nia volo? la eksterordinara estaljo, principo de ha tuta ekzisto? Ni vidas niajn sensaciojn, iii ekzistas; sed, u ni vi-. das iajn agojn, kiuj naskigas ilin? C.u ni vidas nian volon, u A i ekzistas; C~u ni vidas ian estajon, kiu naskas Nn? Nenion ni vidas; en nia konscio ni vidas nur ha fenomenojn jam kreitajn. Ni ne vidas tion, kio ilin kreas, nek se ia estajo kreas ilin; ha ideo pri 7

Page 8 libera forto, ]a ideo pri kacizo interna au- ekstera, animo, naturo, dio, estas himero~j, imago. Tio, kion ni vidas estas nur ideo-asocio, t.e. raportoj inter ideoj. Tiu ei filozofia doktrino de Hume, norni~as Nihilismo, tar ki neas la ekziston de la. ~ajo k akeeptas nur la fenomenon kiel ekziston. Kia moralo eliras el tia filozofia doktrino? La jena: Ekzistas nenio bona per si, nenia tasko por ]a volo, - kiu ne estas libera.. Hume

libera.. Hume show the sentirnentojn, kiuij exists in the human being k kies* an effect is the unity of the human beings between iii, k Auste on those sentiments leans Ii self's morals. Ladisvolvantoj of the theories of Hutue were especially Adam Smith k 1. Benthanm. The first 1 an ekonomisto k moral-- professional 1 while diswind upping the theory of Hume, says: the rule of the Jioma behaviour consists in postsekvi the se~ntojn. The last says: the sole principle of our activity is the personal interest. If eiuj ideas come from out of our sensa-cioj, the good cans be only pleasure, the moderation 1 calculation at the side of the pleasure k the virtue 1 simpla. take care. The human being with self's nature is egoista. The morals is: an arrange of the egoismo. The pleasure is a quantity k Ati is measurable. Benthamn give rules about some kind of niatematika morals in order to calculate the pleasures. Exist pleasures phi lival k intense, pleasures phi dafiraj, fertile au- kapabhaj* to give birth to new phe~zurojn; exist clean pleZ'uroj in which mix-ize, a maiphimulta pain. Those people ei quantities can be being weighed k being rewarded k sekve-, `8 One cans choose the gradain. About the kvali~toj of la. a pleasure B~entham totally not okupi~as. The piezuro is a pleasure k finished! "La abomena. placa afero posedas en- si iai- bonon. k estas abomena nuyr s e poste estas pjunota". What do-ize A) some kind of soejo, kiarn some kind of personal interest will guide the life of 6iu human being? The nialkonkordo of the interests will not cause to take place a fight, war? No, respond IBentham. 1: "la neralaj interesoj estas harm~oniaj, ee se] a personaj interesoj ku nfr-apig~as, Car) a kunfrapig~o, de- la individuaj interesoj pruvas., ke la. persona intereso estis malbone koniprenita. Persona intereso bone komrprenata estes ciam identa. kun. la justeco. La simpatio nin igas feli aj kiam-i ni rigardas la. fe~ion de aliaj; ia. simpatio estas la bono de Ciuj bomoj, gi estas la unuigo tie 6uj interesoj. La. franca revoiucio prokiamis in hornajn rajtojn k malbone fanis, diras B~enthamn, car ekzistas rajtoj, sed nur interesoj, kiuj povas kontentigi 1k- tutan publikan bonon. Mli rezumnis tie d~ in. pensmanieron de Hume k liaj prozelitoj, Car in filozofia. N i h i Ii s mn o don is la. okazon lat Ia randa rusa. verkisto Turgenjef, nomi "nihilistoj" in homnojn el la revolucia generacio el la Rusio de 1863 Ais 1873. Turgenjef pravis donante tiun 6i nomon at la no 9 Saj revolutionary-persons, ear nobody between iii was nihilisto lat the pens-maniero of Hume, equally how not realistal to tired the philosophial principles of Bentham I). I will try to describe the is moral k intellectual of 1A nihilisto, laiu the describe of

montras la sentirnentojn, kiuij ekzistas en la homo k kies* efiko estas la unueco de la homoj inter iii, k Auste sur tiuj sentimentoj apogas Ii sian moralon. Ladisvolvantoj de la teorioj de Hutue estis precipe Adam Smith k 1. Benthanm. La unua - ekonomisto k moral-- isto - disvolvante la teorion de Hume, diras: la regulo de la Jioma konduto konsistas en postsekvi la se~ntojn. La lasta diras: la sola principo de nia agado estas la persona intereso. Se eiuj ideoj devenas el niaj sensa-cioj, la bono povas esti nur plezuro, la modero kalkulo flanke de la plezuro k la virto - simpla. singardo. La homo per sia naturo estas egoista. La moralo estas: ordigo de la egoismo. La plezuro estas kvanto k Ati estas mezurebla. Benthamn donas regulojn pri ia niatematika moralo por kalkuli la plezurojn. Ekzistas plezuroj phi vivaj k intensaj, plezuroj phi dafiraj, fekundaj au- kapabhaj* naski novajn phe~zurojn; ekzistas puraj pleZ'uroj en kiuj miksigas, maiphimulta doloro. Tiuj ei kvantoj povas esti pesataj k rekompencataj k sekve-, `8 Page 9,oni povas elekti la plej gradain. Pri la kvali~toj de la. plezuro B~entham tute ne okupi~as. La piezuro estas plezuro k finita! "La plej abomena. placa afero posedas en- si iai- bonon. k estas abomena nuyr s e poste estas pjunota". Kio farigo A )Ia soejo, kiarn ia persona intereso gvidos la vivon de 6iu homo? La nialkonkordo de la interesoj ne okazigos batalon, militon? Ne, respondas IBentham.-: "la ^eneralaj interesoj estas harm~oniaj, ee se ]a personaj interesoj ku nfr-apig~as, Car )a kunfrapig~o,de- la individuaj interesoj pruvas., ke la. persona intereso estis malbone koniprenita. Persona intereso bone komrprenata estes ciam identa. kun. la justeco. La simpatio nin igas feli aj kiam-i ni rigardas la. fe~ion de aliaj; ia. simpatio estas la bono de Ciuj bomoj, gi estas la unuigo tie 6uj interesoj. La. franca revoiucio prokiamis in hornajn rajtojn k malbone fanis, diras B~enthamn, car ne ekzistas rajtoj, sed nur interesoj, kiuj povas kontentigi 1k- tutan publikan bonon. Mli rezumnis tie d~ in. pens-manieron de Hume k liaj prozelitoj, Car in filozofia. N i h i Ii s mn o don is la. okazon lat Ia randa rusa. verkisto Turgenjef, nomi "nihilistoj" in homnojn el la revolucia generacio el la Rusio de 1863 Ais 1873. Turgenjef ne pravis donante tiun 6i nomon at la no 9 Page 10 saj revoluciuloj, ear neniu inter iii estis nihilisto lat la pens-maniero de Hume, same kiel ne realista laci la filozofiaj principoj de Bentham I). Mi provos priskribi la eston moralan k intelektan de 1A nihilisto, ne laiu la priskribo de Turgenjef, kiu vivinte

Turgenjef, which having finished living in Paris never Oin knew laui my manner, already finished living, edukinta k already finished sufferring in "nihilisma" atmosphere. I). An other prozelito of Hume 1 Adam Smith, in self's book: "La teorio de la moralaj sentoj" writes below: "La fonto de nia kompato pro la suferoj de la aliaj homoj, konsistas el la kapablo nia imagi nin je ilia situacio, en la kapablo nia, imagi kion iii sentas k sekve en la fakto senti ee la doloron kiun sentas la aliaj. Kiam ni vidas ke oni provas frapi, senvole ni volas defendevitigi tion; k kiam la frapo estas donita, la doloron sajnas ke ni sentas kune kun la frapito. La homoj havantaj impresemajn nervojn, vidante la vundojn, kiujn la almozuloj montras en la diversaj strat-anguloj ofte diras, ke iii sentas doloron sur la loko sur kiu iii vidis la vundojn.... En nia animo la kompato vekikas ne nur kiam ni vidas suferon, sed ankaii kiam ni atente eeestas ian anim-staton de alia individuo. La, simpatio naskiAas kelkfoje spontanee, nur eeestante la sentstaton de aliaj homoj. Kelkfoje la pasioj transiras momente, de' unu homo al la alia, tute senkonscie. Ekzemple, sufias ke ni vidu gajan aui malgajan homon por ke ni estu kojaj ai malIojaj". Is so naturally, that Smith, lafl that person 6i a viewpoint, could dedukti self's fundamental conclusion about the s i m p a t i o a i 10 Concernedly Turgenjef, I must confess, that the big Russian writer, a few years antaii that ii should die, after when ii read a few books written by nihilistoj already finished living abroad, bled self's opinion; k when Ii received from the ailioro of those people 6i lines maigrandan poezivolumon titled: "Is za resotki" (out of a bottom of prison), while speaking should letter Q Herman Lopatin, ii said: 1 those people out of nephew, ju~as me too much severely. I did not know the young generation out of Russia k on account of that I erred; if I would is n already finished knowing, of my last rorano would is aliel v e r k i t asts aie written. Between the Russian writers, that which most deeply: analyzed the type of the Russian revolutionary-person was Aleksandro Herzen. Behold how describe Herzen the belief k the aispiron of the Russian revoIuciulo: "Mi komencos per rakonto konciza k preciza, pri kiet reflektigis la okcidenta civilizo en la rusa intelektularo i). K o m p a t o, kiel fonto de la noralo. Estas do nature ke laii eividpunkto] a sentimentalaj homoj estu ankaii la moralaj. La teorion pri la "a morals" de Adam Smith, alprea-isankati Herbert Spencer, kiu parolas pri gi en la IV-a vol. de la "B azoj of Psikol an ogio", en la 6apitroa "society-tend k sympathy". Tamen, la maniero kiarigi la pensadon ee Smith estas ph kiara k

en Parizo neniam Oin konis laui mia maniero, vivinta, eduki^inta k suferinta en "nihilisma" atmosfero. I). Alia prozelito de Hume - Adam Smith, en sia libro: "La teorio de la moralaj sentoj" skribas jenon: "La fonto de nia kompato pro la suferoj de la aliaj homoj, konsistas el la kapablo nia imagi nin je ilia situacio, en la kapablo nia, imagi kion iii sentas k sekve en la fakto senti ee la doloron kiun sentas la aliaj. Kiam ni vidas ke oni provas frapi, senvole ni volas defendevitigi tion; k kiam la frapo estas donita, la doloron sajnas ke ni sentas kune kun la frapito. La homoj havantaj impresemajn nervojn, vidante la vundojn, kiujn la almozuloj montras en la diversaj strat-anguloj ofte diras, ke iii sentas doloron sur la loko sur kiu iii vidis la vundojn... En nia animo la kompato vekikas ne nur kiam ni vidas suferon, sed ankaii kiam ni atente eeestas ian anim-staton de alia individuo. La, simpatio naskiAas kelkfoje spontanee, nur eeestante la sentstaton de aliaj homoj. Kelkfoje la pasioj transiras momente, de' unu homo al la alia, tute senkonscie. Ekzemple, sufias ke ni vidu gajan aui malgajan homon por ke ni estu kojaj ai malIojaj". Estas do nature, ke Smith, lafl tiu 6i vidpunkto, povis dedukti sian fundamentan konkludon pri la s i m p a t i o a i 10 Page 11Koncerne Turgenjef, mi devas konfesi, ke la granda rusa verkisto, kelkajn jarojn antaii ke ii mortu, post kiam ii legis kelkajn librojn verkitaj de nihilistoj vivintaj eksterlande, Sangis sian opinion; k kiam Ii ricevis de la ailioro de tiuj 6i linioj maigrandan poezivolumon titolita: "Is za resotki" (El fundo de malliberejo), parolante kuu Herman Lopatin, ii diris: Tiuj el Genevo, ju~as min tro severe. Mi ne konis la junan generacion el Rusio k pro tio mi eraris; se mi estus ^in koninta, mia lasta rorano estus aliel v e r k i t asts aie verkita. Inter la rusaj verkistoj, tiu kiu plej profunde: analizis la tipon de la rusa revoluciulo estis Aleksandro Herzen. Jen kiel priskribas Herzen la kredon k la aispiron de la rusa revoIuciulo: "Mi komencos per rakonto konciza k preciza, pri kiet reflektigis la okcidenta civilizo en la rusa intelektularo i). k o m p a t o, kiel fonto de la noralo. Estas do nature ke laii ei-vidpunkto, ]a plej sentimentalaj homoj estu ankaii la plej moralaj. La teorion pri la "moralo" de Adam Smith, alprea-isankati Herbert Spencer, kiu parolas pri gi en la IV-a vol. de la "B azoj de Psikol ogio", en la 6apitroa "Sociemo k simpatio". Tamen, la maniero kiarigi la pensadon ee Smith estas ph kiara k konci;a ol ce Spencer. (Z. Arbure) 1)01 "KOLOKOL", 1-a de januaro 1863. (Z.A.) 11

konci; a ol ce Spencer. (Z. Arbure) 1) 01 "KOLOKOL", 1-a de januaro 1863 (Z.A.) 11 We those out of Rusio., antaui Etiropo we eistas simple ri-. guarders, being formed, truly, with the europa science, sed_ while having other come from, other traditions. The europanoj not, kutimas- aciskulti frerndajn an opinijon; iii were k is the civilizacio... the tttta civilizacio for the remainder of the mankind, therefore iii thinks, that iii is the sole big lhistorio] a sole k the unique present. But, oh ye! The nimbus, which eirkacias the forehead of cieuropano, not pin blind-izes us. The eu-ropa civilizacio is similar to a sea elbordianta, we cans nek to remain en. self's un-new limit, nek to pass away the ill-fated limits. Gi svelas -inter rocks, which can nek to cover, nek foprtnek to swallow up, 1 with that kornencas big 'konfuziko, futile agitation 1 k fiasco postsekvas a fiasco. The eiuiropa civilizacio does not can enliri new lim-ojn, without removing self's un-new vestajon, self's Cifonajojn used, kiutjn Hi extremely wants to conserve. Gi is too much miserly in order to a cedli part out of fa a heredajo k is not sufie abngiiapor to satisfy with a honoural rest of some kind of -malnova rule, kin while forgetting, the crown okupikas about the, homal mastrnmado; ki remains Ciam in provizora. 4an celiistato k senscii, gi hypocritically sinkontentigas per. speaks senrealecaj. The fuindanientoj k the form of the present &~tato k society 1 thus how iii ellabori~is with the history, t.e. sen. '-piano k a nnneco 1 not pin corresponds to the demands 4Ae the science k of the consciousness of an active maiplimnito, 2 twelve kiu. is the lighthouse of the entire mankind. Those people 6i foundations k forms gave 6ion what was elastic; one fanis C~iajn combines, C~iajn kompromisojn k begin of now not furthermore is able reI-s away, sen. to destroy k to non-we. Is necessary, that the mind of the honio halti~u. k should declare, that not furthermore is able antaitiri au- to decisive in order to offer up the eternal bases of the society. What is the "99eternaj b~pzoj". They are the timenessal bases of some kind of organization bicefala 1 hibrida, 1 of a state eks-fecidala, bur~a k wage warrist; t.e. kompromiso between two ekstremioj, some kind of diagonalo non-certain between freeness k caU goldedness, some kind of eklektisn-io social k politka, kiu. nei'*itraligas 2~ian iniciativ on. To that person CH "juste milieu" (a sintezo) gravities, while alternating, 2~iuj civilized naci~oj. -La songoj about the glorious past, the daydreams about phi serene future juin rnaltrankviligas k to iii un-permits serenely submeti~i to 6i-"9juste milieu"; but those people 6i

Page 12 Ni tiuj el Rusio., antaui Etiropo ni eistas simplaj ri-.gardantoj, formataj, vere, per la eu-ropa scienco, sed_ havante alian devenon, aliajn tradiciojn. La eu-ropanoj ne, kutimas- aciskulti frerndajn opinijon; iii estis k estas la civilizacio... la tttta civilizacio por la resto de la homaro, tial iii pensas, ke iii estas la sola granda lhistorio, ]a sola k la unika prezento. Sed, ho ye! La nimbo, kiu eirkacias la frunton de cieuropano, ne pin blindigas nin. La europa civilizacio similas Al maro elbordi~anta, Ni povas nek resti en.sia malnova limo, nek forpasi la fatalajn limojn. Gi svelas -inter rokoj, kiujn ^i povas nek kovri, nek foprtnek engluti, - per tio kornencas granda 'konfuziko, vana agitado - k fiasko postsekvas fiaskon. La eiuiropa civilizacio ne povas enliri novajn lim-ojn, sen forigi sian malnovan vestajon, si~ajn C~ifonajojn uzitajn, kiutjn Hi ege volas konservi. Gi estas tro avara por cedli parton el fa heredajo k ne estas sufi~e abng~iiapor kontentigi per honora ripozo de ia -malnova regino, kin forgesante, la kronon okupikas pri la, hejma mastrnmado; ki restas C~iam en provizora.4an celiistato k senscii, g~i hipokrite sinkontentigas per. paroloj senrealecaj. La fuindanientoj k la formo de la nuna &~tato k socio tiel kiel iii ellabori~is per la historio, t.e. sen.'-piano k nnneco - ne pin korespondas al la postuloj 4Ae la scienco k de la konscio de aktiva maiplimnito, 2 12

Page 13kiu. estas la lumturo de la tuta homaro. Tiuj 6i fundamentoj k formoj donis 6ion kio estis elasta; oni fanis C~iajn kombinojn, C~iajn kompromisojn k ek de nun ne plu eblas reformioj, sen. detrui k neniigi. Necesas, ke la menso de la honio halti~u. k deklaru, ke ne plu eblas antaitiri au- decidigi por oferi la eternajn bazojn de la socio. Kio estas la "99eternaj b~pzoj"?. Ili estas la tempecaj bazoj de ia organizo bicefala hibrida, - de Stato eks-fecidala, bur~a k militista; t.e. kompromiso inter du ekstremioj, ia diagonalo necerta inter libereco k caU oritateco, ia eklektisn-io socia k politka, kiu. nei'*itraligas 2~ian iniciativ on. Al tiu CH "juste milieu" (sintezo) gravitas, alternante, 2~iuj civilizitaj naci~oj. -La songoj pri la glora pasinteco, la revoj pri phi serena estonteco juin rnaltrankviligas k al iii malpermesas serene submeti~i al 6i-"9juste milieu"; sed tiuj 6i platonaj konsci-riprot-oj trankvilHias, simile al la ti~ankviIiA o de la kristana konsci-riproao rilatanta ha pekon de la homa-speco; tiuj CH konsciiripro~oj restas ebie iaj plac~aj rememoroj, ia p i a d e s

platonaj konsci-riprot-oj trankvilHias, similarly to the ti~ankviIiA o of the Christianal konsci-riproao relating ha a sin of the homa-speco; those people CH konsciiripro~oj remain ebie some kind of plac~aj rememories, some kind of p i a d e s i d e r i a, some kind of larA^ aninia roma--ntikeco, some kind of prego of a ha rieulo for ha malri~uho. I n- see a without fail necessary, that ha formulita.; a matter reali~u en. certa. a part of a ha world; ha 6efa matter is, that 9. I realiau 1 that sufi~as. The mankind does not comes to a halt, den A i wants, but there to where the strength abandons A in, where the energy formahaperas. Is naturally, that to I does not can thirteen To imagine, that the world latino-germana will be being removed out of the future social palingenesio, which Auste those people 6i peoples showed to] an a mankind. Thou is being invited with the nature k the historio-, but un-are able to enter into the new world, while carriing how! Atb-so, the un-new mondlon on the s~ultrojn. Is necessary to die "? En la malnova Adamo" in order to renaskiki "en novan Adamon" 1 t.e., is necessary, that one trapasu a revolution v e re r a d ikaIa n.. I know that is difficultly, very difficultly, to define concretely, what musts be a radical revolution. But we should take a sole example, which shows to us the history: the Christianal revolution. The world of the eternal city, was near death driven away with the barbarians, tired-ized, falling under the weight too much, with which Rome gar~is giajn S~ultrojn. That m-ondo possessed self's own past, the presti~on of the power, the civilizacion, the havajon; Hi would is povixita dafiri ankorailongantempon, but... sounded the hour of] a revoluci6', which to Ai said: "'Ciaj virtoj estas malvirtoj, niaj ideoj esta. s absurdaj por ci, do, inter ci k ni - nenion kornunan! Necesis venki au- genu-fleksi antaiui la kruco k la krucumito. Vi konas la legendon pri tiuj maristoj., kiuj returnis el. Gregio k Italio dum la epoko de Tiber-io. Ili rakontis, ke iun- nokton, dum iii velis en la akvoj de Pelopono, iu homo rnalbonsigna aperis inter la rokoj de sur la bordo k alvokis ilin. Tiu horno kriis al ilii " Pan died 14 Did not death tiutempe bread, but Hi was near death k not furthermore at the rate of vis savi~i out of the mort-minaco. Gi do-ized Christian, monahi Ais k allowed self's ri~ajojn to the monahejo. The monaho occupied the place of the Cezaroj k the Olimpo to transform Hs in A ardeno of Iepruloj, fill upped with future diers, malfortuloji, executees; anstataci skirtedpiece, now was the cross with the crucifiee, anstataii the Gods of the Aojo 1 two weeping women. Behold

i d e r i a, ia larA^ aninia roma--ntikeco, ia prego de ha rieulo por ha malri~uho. Mi n- vidas nepran neceson, ke ha formulita.;;afero reali~u en. certa. parto de ha mondo; ha 6efa afero estas, ke 9.i realiau - tio sufi~as. La homaro ne haltas,den A i volas, sed tie kien la forto forlasas A in, kie la energio formahaperas. Estas nature, ke mii ne povas 13

Page 14imagi, ke la mondo latino-germana estos forigata el la estonta socia palingenesio, kiun Auste tiuj 6i popoloj montris al ]a homaro. Ciuj estas invitataj per la naturo k la historio-, sed maleblas eniri en la novan mondon, portante kiel. Atb-so, la malnovan mondlon sur la s~ultrojn. Necesas morti ".? en la malnova Adamo" por renaskiki "en novan Adamon" - t.e., necesas, ke oni trapasu revolucion v e re r a d ikaIa n. Mi scias ke estas malfacile, tre malfacile, difini konkrete, kio devas esti radikala revolucio. Sed ni prenu solan ekzemplon, kiun montras al ni la historio: la kristanan revolucion. La mondo de la eterna urbo, agoniis forpelita per la barbaroj, lacigita, falanta sub la pezo troa, per kiu Romo gar~is giajn S~ultrojn. Tiu m-ondo posedis sian propran pasintecon, la presti~on de la potenco, la civilizacion, la havajon; Hi estus povixita dafiri ankorailongantempon, sed... sonis la horo de ]a revoluci6', kiu al Ai diris: "'Ciaj virtoj estas malvirtoj, niaj ideoj esta.s absurdaj por ci, do, inter ci k ni nenion kornunan! Necesis venki au- genu-fleksi antaiui la kruco k la krucumito. Vi konas la legendon pri tiuj maristoj., kiuj returnis el. Gregio k Italio dum la epoko de Tiber-io. Ili rakontis, ke iun- nokton, dum iii velis en la akvoj de Pelopono, iu homo rnalbonsigna aperis inter la rokoj de sur la bordo k alvokis ilin. Tiu horno kriis al ilii " Pan mortis 14 Page 15Ne mortis tiutempe Pan', sed Hi agoniis k ne plu po vis savi~i el la mort-minaco. Gi farigis kristano, monahi Ais k lasis siajn ri~ajojn al la monahejo. La monaho okupis la lokon de la Cezaroj k la Olimpo transformi Hs en A ardeno de Iepruloj, plenigita per mortontoj, malfortuloji, ekzekutitoj; anstataci Jupitero, nun estis la kruco kun la krucumito, anstataii la dioj de la Aojo - du larmumantaj virinoj. Jen kion ni komprenas per la r e v o 1 u c i o La kristana mondo

what we understand with the r e v o 1 u c i o the Christianal world had ankaiu g sia. *n crisises, our transform some kinds, our evoluon. but did not have revolution. The renaski~o, the reforinio, did not exit out of the bosom of the pregejo, iii only simplified aci plibeligis gin. E6 the big Revoluejo represents only sekularizon of the Christianness k the kanonikigo of the antique world; is Christianal k novellal with 'ia genro, while offer upping *senmilde the i n d iv id uon for "Solus populi, "1 for some kind of "64 tato, " for] an a " Respubliko, " similarly to the pre~ejo, which offer upped the hornon, for the "'savo de la anirno." the revolution, while fighting, ating'is justa-cjn principles, but not produceable in the kondi~oj of the present state. The malkonostruajoj came to a halt some kind of antaiirn the rajcktoj of the young person. The human being rights. A toolal soci-rajto. Freeness, Ega--leco, brotherness. Ciel-arka standard full at promesoj. 15 The netugebleco of the indivi-luo frakasi~as antaO~ la. an absolute power of] a Atato, the human being rights conflicts with the Romal right. Some kind of libeteco un-is able su'b la. an eio-potenco of the state; the equality is hirnero antaii the un-equality of a hat disvlio g u cans exist 'egaleco between the tutklerigitaj altranguloj k the mnalkiera heap? What kind of brotherness cans exist between the rnistro, which uses, eie trouzas] a a capital k the worker being used k being destroyed with some kind of work 1 the sole havajAo which Ii posed-. as.... Eii"ropo Aajnas al ini ia horno, kiu levis la piedon por pasi landlirnon k subite nostaI~iante, restas en tiu nep~ala pozicio. Neniu. devigas la eu-ropanojn elpatriigi, sed tiarn restu trankvilaj k jetu la veston de la r., -volucioj de 94 k 48 La ofic-akaparo de la konservatism-o k revoluciismo -komencas farigi abornena. Vi havas konsci-ripro~on k. -pot vin pravigi antaii la'burA-aro, vi ripetas kontinue la inalnovan kanton pri la malapero de la moralo, ordo, familio. Pri. religio mi mencias, ear ^ in vi havas. La religio por vi estas bezona nur por: bremsi la laborantan popolon. -La' moraIQt, la, familio! Kiu mxoralo? La moralo de la ekzistanta ordo, la moralo de Ia respekto al la aiitorita Iteco k la proprajo? La cetero estas nur Aerco..Kiam estas revolucio malrnorala? La revoluci amn: estis.severa. virta nur pro neceso; ki estas ieiani sindona, tar tiam estas dan~erco, k la individuoj malaperas pro, hi principoj. Cu la unuaj kristanoj estis malltiotala estajoj?

havis ankaiu g sia.*n krizojn, siajn transform iAojn, sian evoluon. sed ne havis revolucion. La renaski~o, la reforinio, ne eliris el la sino de la pregejo, iii nur simpligis aci plibeligis gin. E6 la Granda Revoluejo reprezentas nur sekularizon de la kristaneco k la kanonikigo de la antikva mondo; ^i estas kristana k romana per 'ia genro, oferante *senmilde la i n d iv id uon por "Solus populi,"1 por ia "64 tato," por ]a " Respubliko," simile al la pre~ejo, kiu oferis la hornon, por la "'savo de la anirno." La revolucio, batalante, ating'is justa-cjn principojn, sed ne realigeblaj en la kondi~oj de la nuna Stato. La malkonostruajoj haltis ian antaiirn La rajcktoj de la juna persono. La homaj rajtoj. ILa soci-rajto. Libereco, Ega--leco, Frateco. Ciel-arka standardo plena je promesoj. 15

Page 16La netugebleco de la indivi-luo frakasi~as antaO~ la. absoluta potenco de ]a Atato, la homaj rajtoj konfliktas kun la roma rajto;. Ia libeteco maleblas su'b la.eio-potenco de la Stato; la Egaleco estas hirnero antaii la malegaleco de hat disvlio g u povas ekzisti 'egaleco inter la tutklerigitaj altranguloj k la mnalkiera amaso? Kia frateco poVas ekzisti inter la rnistro, kiu uzas, eie trouzas ]a kapitalon k la laboristo uzata k detruata per Ia laboro - la sola havajAo kiun Ii posed-.as....Eii"ropo Aajnas al ini ia horno, kiu levis la piedon por pasi landlirnon k subite nostaI~iante, restas en tiu nep~ala pozicio. Neniu. devigas la eu-ropanojn elpatriigi, sed tiarn restu trankvilaj k jetu la veston de la r.,-volucioj de 94 k 48 La ofic-akaparo de la konservatism-o k revoluciismo -komencas farigi abornena. Vi havas konsci-ripro~on k. -pot vin pravigi antaii la'burA-aro, vi ripetas kontinue la inalnovan kanton pri la malapero de la moralo, ordo, familio. Pri.religio mi ne mencias, ear ^ in vi ne havas. La religio por vi estas bezona nur por:br-emsi la laborantan popolon. -La' moraIQt, la, familio! Kiu mxoralo? La moralo de la ekzistanta ordo, la moralo de Ia respekto al la aiitorita Iteco k la proprajo? La cetero estas nur Aerco..Kiam estas revolucio malrnorala? La revoluci amn:estis.severa. virta nur pro neceso; ki estas ieiani sindona, tar tiam estas dan~erco, k la individuoj malaperas pro, hi principoj. Cu la unuaj kristanoj estis malltiotala estajoj?