Regelorintatie en regelbeheersing een noodzakelijke competentie voor systeemintegrators

Bedrijven worden vanuit de overheid, steeds vaker geconfronteerd met regels waar aan zij snel en bewijsbaar dienen te voldoen. En ook vanuit de eigen interne behoefte aan sturing is er de roep naar transparantie en compliance. Tegelijk ontwikkelt zich het vermogen om bedrijfsprocessen snel en effectief aan veranderende marktomstandigheden aan te kunnen passen tot een voorwaarde voor overleven en succes. Immers wie zich sneller kan aanpassen, blijft zijn concurrentie voor. Dit alles staat op gespannen voet met de eis om duurzaam kosten te besparen. Bedrijfsregels spelen in dit speelveld een verassende rol, omdat zij het mogelijk maken deze schijnbaar tegenstrijdige vereisten te verenigen en te realiseren. Haarlemmerolie? Wat zijn bedrijfsregels Bedrijfsregels vertegenwoordigen de dagelijkse bedrijfsbeslissingen, die een bedrijf in zijn operatie neemt. Zij vertegenwoordigen de criteria en de kennis waarmee deze operationeel belangrijke beslissingen eenduidig, transparant en volgens de meest actuele externe en interne wet en regelgeving genomen moeten worden. Het belang is daarom groot om bedrijfsregels en bedrijfsbeslissingen gestructureerd te beheren. En daarom moeten veranderingen in deze regels ook gemakkelijk en snel in de bedrijfsondersteunende IT systemen doorgevoerd kunnen worden. Omdat de IT beheerkosten meestal de grootste kostenpost zijn, levert dit direct en duurzaam flinke besparingen op in het onderhoud van IT systemen. Waar komen bedrijfsregels vandaan? Regels bestaan al zolang mensen met elkaar handelden en dingen met elkaar afspraken. Bij voorbeeld: Als jij voor mij een dier jaagt, dan maak ik het voor jou lekker klaar en maak voor jou ook een paar schoenen van het vel van het dier. Hiervoor wil ik wel de helft van het vlees hebben. Bedrijfsregels zijn in wezen onderlinge afspraken hoe wij in bepaalde situaties beslissen en handelen. Dat is ook zo voor bedrijven en met bedrijfsregels. In de IT is het gebruik van regels al sinds de jaren 60 toegepast. Voorbeelden daavan zijn de redeneertalen Prolog en Lisp. Zij maakten gebruik van een redeneermachine, oftewel een inference engine. De technologie, die hedendaags in regelmachines (business rule engines) wordt toegepast komt hieruit voort. Wij hebben daarom te maken met een van de langst bewezen technologien, die wij in de hedendaagse IT toepassen. Toch heeft het relatief lang geduurd voordat deze technologie op grotere schaal is toegepast. Pas de opkomst en brede acceptatie van service georinteerde architectuur (SOA) heeft het mogelijk gemaakt om de beslissingen en redeneringen van een business rules engine te ontsluiten. In 2005 zag Gartner business rules engines gepositioneerd op de slope of enlightenment op de hype cycle van Gartner, en in 2005 voorspelde Gartner dat zij in 2007 op plateau zouden zijn, en zij zijn daar in 2007 weer vanaf gegaan, omdat zij toen inderdaad op het plateau van productiviteit waren. Gartner ziet business rules technologie nu als mainstream. In 2006 heeft ook Forrester Research de trend opgepikt en is gekomen met zijn Forrester Wave(TM): Business Rules Platforms, gericht op BRMS. Interessant is dat business rules in 2010 opnieuw op de hype cycle van Gartner staan, nu binnen de context van Business

Process Management en in de gedaante van BRMS: Business Rules Management Systemen, een nauwe verwante van Business Process Management Systemen: BPMS. Echter voor veel bedrijven is het gestructureerd omgaan met bedrijfsregels nog niet alledaags, en juist zij zullen systeemintegratoren nodig hebben om hun te begeleiden om binnen hun bedrijfsprocessen optimaal van deze technologie te kunnen profiteren. Wat het bedrijven oplevert Regelorintatie maakt nieuwe op de klant gerichte toepassingen mogelijk, zoals bij voorbeeld beslisondersteuning, beoordeling en indicatiestelling, intelligente portalen en self-service concepten, en dynamisch case management. Deze toepassingen worden vanuit de centrale regelbeheersing consistent en tegelijk aangestuurd, zodat alle stappen in de bedrijfsprocessen altijd gebaseerd op de juiste regels worden uitgevoerd. Bedrijven, die hun regelbeheersing goed op orde hebben staan ook in moeilijke economische tijden sterk, omdat zij door kosten te besparen een verbeterde financile positie kunnen combineren met de slagkracht van business agility, transparantie en bewijsbare compliance. Waar gaat het naar toe? Regelbeheersing en beslismanagement bevorderen innovatie en zorgen er voor dat bedrijven duurzaam meer kunnen doen met minder kosten. Dit maakt regelbeheersing en beslismanagement voor bedrijven zo interessant dat het een onderscheidende factor zal worden bij het contracteren van ICT providers. En dit maakt het een belang voor systeemintegratoren, die vaker dan nu toe met meer specialistische partijen zullen partneren bij aanbestedingen.

INDiGO Het programma INDiGO van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) is door het Nederlands Architectuur Forum voor de digitale wereld (NAF) verkozen tot beste architectuurprogramma van 2009. Regelorintatie is hier een belangrijk deel van, maar ook via regelbeheersing ontsluiten van wet- & regelgeving binnen de processen van de IND door toepassing van op regels gebaseerde intelligente formulieren, intelligente portaaltechnologie en beslissingsondersteuning. Door de op de zaak toegepaste regels en activiteiten bij de zaak zelf vast te leggen, wordt het mogelijk om ook achteraf besluiten te verantwoorden (compliance). Bij dit project wordt intensief samengewerkt door verschillende partijen, waaronder Juris, Be-Informed en verschillende systeemintegratoren. Zaken anders aanpakken Voor systeemintegratoren leidt de toenemende vraag van bedrijven naar toepassing van regelbeheersing tot de noodzaak om zaken anders aan te pakken dan zij traditioneel gewend zijn. Het meest in het oog springende is wellicht dat de bedrijfsregels flexibel gemplementeerd moeten worden, en bedrijfsregels niet langer zoals traditioneel gebruikelijk is- in regels programmacode vast gelegd mogen worden. Ook vereist regelbeheersing in combinatie met business proces management (BPM) een andere benadering en een versterkte focus op klantgebeurtenissen en bedrijfsbeslissingen. Het is interessant dat ook Gartner bedrijfsregels ziet als de primaire driver voor de bedrijfsgerichte controle op bedrijfsprocessen. Daarnaast moet er ook een permanent regelbeheersingsproces ingericht worden om de wijzigingen ten gevolg van bijgestuurd beleid en vernieuwde wet- en regelgeving te initiren en door te voeren. Dat betekend dat

tijdens het initile veranderingsproject door een systeemintegrator ook het regelbeheersingsproces in de bedrijfsvoering van de opdrachtgever gemplanteerd moet worden en daarna continu zal blijven bestaan. Dit heeft grote invloed op de architectuur van IT systemen en de wijze waarop deze systemen tot stand komen. En daarmee op de partijen, die deze IT ondersteuning van de bedrijfsvoering doorgaans leveren. Weerstand Waarom leidt de regelbeheersing aanpak soms nog tot weerstanden zowel bij de IT afdeling als ook bij systeemintegratoren. Hiervoor zijn er verschillende aanwijsbare oorzaken. Een belangrijke oorzaak is: onbekend maakt onbemind. Een regelbeheersingsvriendelijke manier van systemen bouwen is voor systeemintegrators nog geen standaard manier van werken. Zij zien ook dat het werk verschuift naar interessant en vooral waarde crerend hoogwaardig werk op het gebied van bedrijfsanalyse en informatieanalyse. Systeemintegrators, die de aarzelen om de regelbeheersingsaanpak aan hun klanten te leveren, lopen het risico op hun concurrentiepositie in te boeten. In de opdrachtgever organisatie ontstaat de weerstand omdat regelbeheersingsvriendelijke IT een additionele wijziging in de systeemarchitectuur betekent. Hoewel het vooral voor de opdrachtgever veel voordelen heeft en besparingen op de middellange en lange termijn oplevert, schrikt deze toch nog vaak terug van de initile inspanning om regelbeheersing structureel en duurzaam mogelijk te maken. De regelbeheersingsaanpak betekend voor bedrijven en systeemintegrators een

ommezwaai in denken en mogelijk ook in hun organisatie. Denken Tot aan de uitvoering doorgevoerde regelbeheersing vereist een holistische zienswijze om naar processen en procesondersteuning te kijken en om de IT ondersteuning te ontwerpen, die daadwerkelijk transparantie en veranderingsvriendelijkheid blijven opleveren terwijl tegelijk ook de exploitatiekosten duurzaam laag blijven. De regelorintatiefilosofie moet op alle lagen van het ITvoortbrengingsproces als leidraad genomen worden. Organiseren Dit schept vooral voor systeemintegrators kansen als zij de holistische aanpak door alle lagen van het IT-voortbrengingsproces weten te organiseren. Dat begint met de discipline bedrijfsanalyse, waar meer nadruk gelegd moet worden op de bedrijfsvragen binnen de processen. Het gaat verder met de discipline requirements engineering, die bedijfsregels moeten opleveren, die nodig zijn voor de beantwoording van de bedrijfsvragen via beslisservices, en op technisch niveau moeten worden uitgevoerd door een business rules engine. En ten slotte dient de solution architect de IT-infrastructuur geschikt te maken om de beslisservices via een enterprise service bus (ESB) te ontsluiten voor alle applicaties, die van de beslisservices gebruik maken. Deze wederom worden door software engineers gerealiseerd. Daarnaast dient er door de discipline business consultancy in samenwerking met de discipline requirements engineering een permanent regel-voortbrengingsproces ingericht te worden ten behoeve van en gezamenlijk met de opdrachtgever organisatie.

Dit alles vereist een discipline overstijgende aanpak, die niet zonder meer bij de organisatie inrichting van de systeemintegrator past. Niet alleen moet op projectniveau deze holistische kijk tijdelijk worden ingericht, maar moet zij een wezenlijk onderdeel worden van het DNA en daarmee de identiteit van de systeemintegrator. Daarvoor zijn voor systeem integratoren de veelal persoonlijke en interne netwerken van wezenlijk belang om het DNA te activeren om deze holistische kijk op het duurzaam en praktisch verwezenlijken van de doelstellingen daadwerkelijk bij de gehele interne populatie tussen de oren en op het netvlies te krijgen. Evangelisatiewerk en het zichtbaar organiseren van het interne netwerk is de basis van draagkracht. Een dergelijk intern netwerk biedt tegelijk het mechanisme om kennis en inzicht in een grote interne populatie snel op te bouwen, te blijven onderhouden en uitbreiden. Het interne netwerk omvat een bonte palette van vakmensen, die elkaar aan vullen en gezamenlijk aan discipline overstijgende solutions kunnen en willen werken: van business analisten en requirements engineers tot aan SAP en Oracle specialisten en Java ontwikkelaars. Een aparte uitdaging is het om de sales organisatie van de systeemintegrator in het netwerk te betrekken. Dit is nodig zodat de sales organisatie de klantvragen en behoeftes juist kan interpreteren en kan koppelen aan de regelbeheersingsaanpak. Hiermee kan de sales organisatie in samenwerking met de solution architecten van de systeemintegrator de voor de klanten waardevolle voorstellen doen. Op dit moment zien wij verschillende grote systeemintegrators zoals Capgemini, Ordina, Logica en Atos Origin zich richten op regelbeheersing binnen of buiten de kaders

van BPM. De organisatorische aanpak is bij elke systeemintegrator verschillend: van topdown tot bottom-up. Capgemini heeft gekozen voor een centraal aangestuurd Competence Center Business Rules Management, en Atos Origin volgt de meer organische aanpak van interne netwerken via een brede interne en multidisciplinair georganiseerde Business Rules & Decision Management Community, die inmiddels zon 250 leden telt. Een Competence Center aanpak biedt het voordeel van centrale borging van het gedachtengoed, terwijl een open en multidisciplinaire community benadering het voordeel biedt van kruisbestuiving, onderling leren en integratie van disciplines. Conclusie Voor een systeemintegrator zijn de technische uitdagingen niet de grootste uitdagingen. Voor systeemintegratoren ligt de uitdaging vooral in de verandering van mentaliteit te faciliteren en te organiseren, om zo hun klanten van dienst te kunnen blijven. Ook zullen systeemintegratoren veel meer dan nu toe willen partneren met bedrijven, die gespecialiseerde tools leveren rondom gespecialiseerde toepassingsgebieden rondom regelbeheersing. Voor de klanten van systeemintegrators is het belangrijk om goed te kijken naar de manier waarop de systeemintegrator kennisborging en kennisdeling organiseert en daarmee het vermogen om duurzaam de benodigde diensten rondom regelbeheersing te leveren.

Peter Kalmijn, 2010 Peter Kalmijn is thoughtleader en competence lead voor ce competence Business Rules and Decision Management bij Atos Nederland. LinkedIn: nl.linkedin.com/in/pkalmijn