fACTO: RONDETAFELGESPREK

Duurzaamheid moet marketing

ontstijgen

Hoe ziet de facilitaire wereld er over vijf jaar uit? Dat was de centrale vraag van het rondetafelgesprek dat Facto Magazine onlangs organiseerde. Zes professionals discussieerden - onder leiding van Victor van Hooijdonk - aan de hand van een aantal stellingen over ontwikkelingen, kansen en valkuilen.

door Dennis van asselt fotografie Henk snaterse, alphen aan den rijn

V
nog wel door.

oor het rondetafelgesprek van Facto Magazine legde gespreksleider Victor van Hooijdonk, directeur van VFM Facility Experts, een aantal actuele themas op tafel. Zes vakgenoten uit de facilitaire wereld met een vooruitziende blik, schoven aan voor een levendige discussie.

Van Hooijdonk opende de sessie met Het Nieuwe Werken. Uit het Facility Management Marktonderzoek van Twynstra Gudde uit 2012,bleek onder meer dat ruim 61 procent van de facilitaire managers Het Nieuwe Werken (HNW) heeft gemplementeerd of ermee bezig is. We hebben te maken met veel ontwikkelingen', weet Van Hooijdonk. Naast de crisis zien we een nieuwe generatie medewerkers op de arbeidsmarkt. Hebben we over vijf jaar ng minder kantoorpanden met vaste werkplekken? Richard Hartendorp, manager Corporate Huisvesting en Facilities bij Schiphol Group, heeft de afgelopen twee jaar veel ervaring opgedaan met HNW tijdens de lancering van een nieuw werkplan bij de Schiphol Group. Ik geloof dat met goede technologische ondersteuning mensen volop gebruik gaan maken van de mogelijkheden om plaatsonafhankelijk te acteren. Zo voeren mensen administratieve taken vaak uit op een andere locatie dan het kantoor. In de afgelopen jaren is het aantal vierkante meters minder geworden, dat zet

>>

20 |

FA C TO MA G A Z INE

| 6 2013

21

fACTO: RONDETAFELGESPREK

Eveline Wiegand, hoofd Facilitaire Diensten bij politie Midden-Nederland, vult aan dat zker in haar werkomgeving de aard van de processen bepaalt wat mogelijk is. Mensen die bij de politie binnen een extra beveiligde omgeving met informatie omgaan, kunnen niet op een andere manier werken omdat de veiligheid nog niet goed gefaciliteerd kan worden. Maar het gros van onze mensen met kantoorachtige werkzaamheden wordt uit hun comfortzone gehaald omdat we n landelijke bedrijfsvoering aan het creren zijn. Dan kunnen ze dus vaker plaatsonafhankelijk werken. Maar wanneer de kantoorruimtes op bepaalde dagen worden gebruikt voor ontmoetingen, moet je die piekmomenten wel kunnen opvangen. Ontmoetingsplek Erik van Kampen, salesmanager bij Hectas Facility Services, herkent dit probleem. Ik merk bij opdrachtgevers dat ze hebben gehoord van HNW, nadenken over centraliseren en van vijf regiokantoren misschien naar n willen, maar vooral kijken naar de kostenreductie bij de afname van het aantal meters. De vraag is wat er gebeurt als de werknemers wel degelijk naar n

Richard Hartendorp: In de afgelopen jaren is het aantal vierkante meters minder geworden, dat zet nog wel door.

ontmoetingsplek komen. Hoe regel je een stilteplek, een plek waar je kan bellen? Daar schort het nog wel eens aan. Rob Boele, sales en marketing directeur CWS Nederland, heeft er wel ideen over: Als je dat zelfstandig wilt oplossen, krijg je problemen. Dat moet je managen samen met een aantal bevriende, gerelateerde organisaties, goed verspreid in Nederland of zelfs internationaal. De vraag is wel: hoe bind je als individueel bedrijf je mensen aan je? Het wordt lastig voor een organisatie een eigen identiteit te behouden. De vraag is ook of de jongere generatie HNW echt omhelst. De jongere garde onder onze wetenschappers heeft een heel andere manier van werken en bindt zich ook op een andere manier aan een organisatie, weet Etty van der Leij van de TU Delft. Het gaat er veel meer om of ze hun eigen identiteit kwijt kunnen binnen de identiteit van de faculteit of opleiding. Renske van der Heide, product manager bij TOPdesk, ziet dezelfde ontwikkeling en wijst op een misverstand over HNW. Het ligt eraan hoe je HNW interpreteert. Vaak wordt het verward met thuiswerken. Jongeren

22 |

FA C TO MA G A Z INE

| 6 2013

De deelnemers aan het rondetafelgesprek (v.l.n.r.) Erik van Kampen, salesmanager bij Hectas Facility Services Etty van der Leij, manager front offices FM bij TU Delft Eveline Wiegand, hoofd Facilitaire Diensten bij politie Midden-Nederland Renske van der Heide, product manager TOPdesk Richard Hartendorp, manager Corporate Huisvesting en Facilities bij Schiphol Group Rob Boele, sales en marketing directeur CWS Nederland Victor van Hooijdonk, directeur VFM (gespreksleider)

hebben heel erg behoefte aan geborgenheid, zekerheid en de mogelijkheid mensen te ontmoeten. In je eentje thuiswerken of op een flexwerkplek in een zaal vol onbekenden, past daar niet goed bij. Maar HNW betekent naar mijn idee dat je kunt werken waar en wanneer je wilt. En dat kan dus ook zijn op een kantoor, bij mensen die je wilt ontmoeten. Uitbesteden Naast het optimaliseren van de werkomgeving houden facilitaire organisaties zich ook steeds meer bezig met de vraag op welke manier zij hun dienstverlening zo optimaal mogelijk kunnen organiseren. De vorm waarin dit gebeurt, is mede afhankelijk van onder andere de verwachtingen en wijze van dienstverlening, kennis, samenstelling van de FM-organisatie, het kostenaspect en de binding met een organisatie. Bij de in- en/of uitbesteding van de facilitaire organisatie zijn er verschillende vormen denkbaar die moeten passen bij de vragende organisatie. Zijn facilitaire organisaties over vijf jaar voornamelijk geheel uitbesteed om zelf meer bezig te zijn met de primaire taken?

Etty van der Leij: Het is niet meer de vraag of je nadenkt over duurzaamheid. Het is een way of life.

Renske van der Heide van TOPdesk is nu twee jaar bezig met dit onderwerp. Ze heeft interviews gehouden met aanbieders en facilitaire organisaties om te kijken welke ontwikkelingen er gaande zijn op het gebied van outsourcen. Naast kostenbesparing wordt kwaliteitsverbetering als argument aangedragen om te gaan outsourcen. Maar of dat valide is, betwijfel ik. Sommige organisaties besteden diensten uit aan experts om een betere kwaliteit van dienstverlening te kunnen aanbieden, terwijl andere er juist om die reden voor kiezen het zelf in handen te houden. Van beiden heb ik geweldige voorbeelden gezien. Het gaat erom of er een goede match is tussen wat je als organisatie wilt bieden en de mensen die het uitvoeren. Dan maakt het niet uit of je het wel of niet uitbesteedt. Eveline Wiegand, politie Midden-Nederland: Je hebt binnen de eigen organisatie mensen nodig die weten waar het over gaat, kennis van de organisatie en het vak hebben, en gesprekspartner kunnen zijn met partijen in de markt. Wij hebben als overheidsinstantie te maken met veel Europese aanbestedingen. Je merkt dat zon aanbesteding fout gaat op het moment dat we niet in staat zijn met goede kennis van zaken te formuleren wat we nodig hebben.

>>

23

fACTO: RONDETAFELGESPREK

Mensenwerk Dat brengt de discussie meteen bij de volgende stelling: contractmanagers hebben over vijf jaar alle emotie en samenwerkingskracht uit relaties gemanaged. Het gaat alleen nog maar over KPIs en malussen en dat is een slechte zaak voor echte samenwerking. Van Hooijdonk: Is dat de toekomst, of moeten we meer naar een soort Rijnlands-model waarin we meer samenwerken? Richard Hartendorp van Schiphol Group: Ik geloof in KPIs, maar het blijft mensenwerk. Dus die relatie, het inspelen op contacten, blijft voor mij de boventoon voeren. Etty van der Leij van de TU Delft is kritisch: We doen het met elkaar niet goed. We zeggen in onze contracten dat we gaan samenwerken en vervolgens doen we ieder ons eigen ding. Het komt toch neer op vertrouwen in onze maatschappij. Als je niet vanuit dat vertrouwen een langdurige relatie met elkaar aan durft te gaan, kom je er niet. Way of life Voor het laatste gespreksonderwerp wil Victor van Hooijdonk graag het onderwerp duurzaamheid aansnijden. Ik heb er een triest gevoel bij, want een paar jaar geleden stond MVO nog op plek twee van de belangrijkste trends binnen FM, en nu is het gezakt naar de vijfde plaats. Etty van der Leij van de TU Delft is niet zo treurig. Het klinkt misschien niet aardig, maar ik ben blij dat het onderwerp duurzaamheid gezakt is, want dat betekent volgens mij dat we duurzaamheid binnen onze processen gencorporeerd hebben. Het is niet meer de vraag of je nadenkt over duurzaamheid. Het is een way of life, een no-brainer dat je dat aspect meeneemt. Het zit in je proces ingebakken. Ook Renske van der Heide van TOPdesk is de hele trend een beetje zat. Ik hoop dat we over vijf jaar niet meer over duurzaamheid hoeven te praten maar dat het besef er gewoon is. Niet alleen bij de facilitaire organisatie, maar juist ook bij de medewerkers. Nu is het voor sommigen nog een kunstje of marketingtool. Het is geforceerd. Daar is Erik van Kampen van Hectas Facility Services het roerend mee eens: Het

Eveline Wiegand: Mensen die bij de politie binnen een extra beveiligde omgeving met informatie kunnen omgaan, kunnen niet op een andere manier werken omdat de veiligheid nog niet goed gefaciliteerd kan worden.

wordt opgelegd, we moeten het. Het is een hype geworden. Duurzaamheid moet het marketingverhaal ontstijgen. Wat doe je er werkelijk aan? In hoeverre is het ingeburgerd in je organisatie? Laat het maar zien. Het zal toch meer vanuit jezelf moeten komen en daar kun je ontwikkelingen in blijven maken. Impact Rob Boele van CWS Nederland kijkt vooral naar Duitsland op dit gebied: Nederland heeft tien, vijftien jaar terug als eerste duurzaamheid wereldwijd op de agenda gezet. We hebben er daarna alleen maar over gepraat, maar Duitsland doet er gewoon veel meer aan en durft beslissingen te nemen. We hebben geen keus, we zullen moeten verduurzamen. Boele gelooft dan ook niet dat het onderwerp zijn langste tijd heeft gehad. Volgens het ING Economisch Bureau staat duurzaamheid op nummer twee in de vijf grote trends in de economie. Door de crisis is het onderwerp wat naar de achtergrond verplaatst, maar het probleem is nog steeds aanwezig en wordt met de jaren groter. Als facilitaire organisatie ben je een heel grote verspiller en heb je een enorme impact. Daar zullen we iets mee moeten. Je komt er nu niet meer mee weg als je alleen maar duurzaam bent aan de buitenkant. Wie duurzaamheid blijft zien als marketing, gaat er veel last van krijgen. <<

De jongere garde heeft een heel andere manier van werken en bindt zich ook op een andere manier aan een organisatie

24 |

FA C TO MA G A Z INE

| 6 2013