You are on page 1of 145

ESTRUTURAS DE COBERTURA PARA GRANDES VOS

Travamentos e Contraventamentos

Estruturas de Coberturas

Elementos Principais vencem o vo

Elementos Secundrios

Exemplo:

Planta geral da cobertura

Planta da cobertura - parcial

Corte Prtico Principal

Elementos Secundrios Madres


Recebem directamente as cargas dos revestimentos resistentes ligeiros vencem pequenos vos madres pouco afastadas

Exemplos:
Chapa de fibrocimento ondulada Vos recomendados 1,0m a 1,5m Chapa de fibrocimento trapezoidal Vos recomendados 2,0m e 2,4m Chapa metlica ondulada Vos recomendados 1,0m e 1,5m Chapa metlica trapezoidal esp. 0,63 a 1 mm ou Vos recomendados 2,0m a 3,0m

APLICAO EM ZONAS DE NEVE


Nas zonas com neve os vos das chapas sero menores Ateno s chapas translcidas menor resistncia menor vo

Vencem o vo entre elementos resistentes principais (normalmente e mais econmico se assim for);
Coberturas correntes ( vos de 20,0m a 30,0m)
afastamento entre chapas resistentes principais = vo das madres 5,0m a 10,0m

Madres em perfil laminado IPE, UNP, INP de 100 a 140 ou em chapa quinada

Coberturas para vos grandes (> 40,0m)


Maiores afastamentos entre elementos resistentes principais Madres em viga alveolada:

Obtida a partir do perfil

Coberturas para vos grandes (> 40,0m)


Madres em viga composta triangulada vos at 20,0m

Coberturas para vos grandes (> 40,0m)


Madres em viga composta triangulada vos at 20,0m

Madres em Viga Composta Triangulada


Diagonais em UNP
maior raio de girao menor esbelteza maior relao resistncia/peso

maior afastamento entre cantoneiras das cordas maior raio de girao menor esbelteza maior resistncia compresso das cordas.

Inconveniente: maiores excentricidades nos ns

maiores momentos secundrios


e2 e1

Nd

Nd

Eixo da Corda Eixo da Corda

Momento no n:

M e = 2 N d cos( ) e1 ou M e = N d sin ( ) e 2

Me distribudo pelas barras que convergem no n proporcionalmente sua rigidez Me

Estes momentos so pouco importantes nas vigas simplesmente apoiadas porque so mximos junto aos apoios onde o esforo transverso mximo e o momento sendo nulo o esforo normal nas cordas nulo.

Madres conferem travamento s cordas das vigas principais reduzindo o seu comprimento de encurvadura. Quando as madres vencem vos grandes tem que se assegurar o contraventamento lateral das cordas comprimidas, a teros ou quartos do vo.

ESTDIO MUNICIPAL DE AVEIRO

PLANTA PARCIAL DA COBERTURA PLANTA PARCIAL DA COBERTURA

AO NVEL DAS CORDAS SUPERIORES

PLANTA PARCIAL DA COBERTURA PLANTA PARCIAL DA COBERTURA

AO NVEL DAS CORDAS INFERIORES

VIGA PRINCIPAL DOS EIXOS 19 E 55

ALADOS DE VIGAS SECUNDRIAS

ALADO DE VIGAS TERCIRIAS

LIGAO DO TIRANTE DIANTEIRO CORDA SUPERIOR DA VIGA PRINCIPAL

LIGAO DO TIRANTE DIANTEIRO CORDA SUPERIOR DA VIGA PRINCIPAL

PERSPECTIVA

VISTA PELO INTERIOR DA CORDA SUPERIOR

TOPO DO MASTRO

LIGAO ENTRE OS TROOS SUPERIOR E INFERIOR DO MASTRO

LIGAO ENTRE OS TROOS SUPERIOR E INFERIOR DO MASTRO

ALADO TRASEIRO

ALADO LATERAL

BASE DO MASTRO

LIGAO ENTRE OS TIRANTES TRASEIROS AO NVEL DO PISO 3

LIGAO ENTRE OS TIRANTES TRASEIROS AO NVEL DO PISO 3

ALADO LATERAL

ALADO FRONTAL

PESOS DA ESTRUTURA METLICA DA COBERTURA

TOTAL ESTRUTURA DA COBERTURA TIRANTES E MASTROS TUBULARES 1 250 ton 570 ton

POR M2 60 kgf/m2 27 kgf/m2

Elementos Principais
Vencem grandes vos (> 40,0m) Cargas relativamente baixas (revestimentos leves) e vos grandes momentos flectores elevados necessidade de mdulos de flexo elevados assim como de inrcias para controlar as flechas Os perfis laminados no apresentam W e I suficientemente elevados ou so demasiado pesados para serem econmicos custo do material, transporte e montagem. - Torna-se imprescindvel considerar elementos compostos

Solues Possveis
1 Vigas compostas de alma cheia

Almas altas e com espessura mnima para aumentar o momento de inrcia dos banzos.

Sendo os esforos transversos baixos a rea da alma pode ser pequena e portanto a espessura ser a menor possvel. Espessura limitada por problemas de instabilidade.
- Regulamento portugus REAE:

d 167 e
d 71 e

- necessrio colocar reforos quando:

Almas com altura varivel adaptando-se s necessidades de resistncia da seco

COBERTURA DO ESTDIO MUNICIPAL DE COIMBRA

PLANTA DA COBERTURA

CORTE TRANSVERSAL DA ESTRUTURA DA COBERTURA

ALADO TRASEIRO

ALADO DAS VIGAS ALVEOLADAS

PESOS DA ESTRUTURA METLICA DA COBERTURA

TOTAL ESTRUTURA DA PALA AO NVEL DA DISTRIBUIO ESTRUTURA SECUNDRIA DA COBERTURA PILARES, VIGAS E ESCORAS 273 ton 335 ton 665 ton

POR M2 40 kgf/m2 26 kgf/m2 34 kgf/m2

Prtico Biarticulado

Vantagens das vigas de alma cheia


Possibilidade de adaptao da alma e banzos s necessidades de resistncia e rigidez variaes nas alturas, larguras e espessura. Execuo automtica das soldaduras alma-banzos

Soldadura automtica ou semiautomtica

Seces com pouca altura se necessrio Preparao de trabalho simples

Inconvenientes das vigas de alma cheia


Peso elevado e pouco aproveitamento da alma para a resistncia do conjunto.

Grandes comprimentos de soldadura, possibilidades de empenar

Exemplo: Pavilho do Estdio da Luz - Piscinas

Planta da cobertura - ao nvel das madres

Planta da cobertura - ao nvel dos contraventamentos

Cortes

Solues Possveis
2 Vigas compostas Trianguladas
- Altura varivel - Altura constante ou quase Geometria das vigas Definio Corda superior inclinao da cobertura Corda inferior necessidades de resistncia e rigidez economia altura entre cordas - Esttica ( quando aparente) - Eventual existncia de tecto ligado corda inferior. Triangulao da alma pontos de apoio das madres de cobertura definem ns da corda superior . - Resistncia encurvadura das barras mais comprimidas - Comprimentos pequenos - Esttica

Pendentes de coberturas
- Chapas metlicas sem qualquer revestimento imin=8

- Chapas metlicas com isolamento e revestimento superior imin=2%

Necessidades de resistncia e rigidez


Esforo condicionante momento flector

Resistncia W = A d
d2 Rigidez I = 2 A 4
A rea da seco da corda d distncia entre eixos das cordas

Teoricamente, quanto maior o d mais econmica a soluo Na realidade a rea da corda, A, no pode ser muito pequena porque h necessidade de assegurar um raio de girao mnimo, de modo a que as tenses admissveis no sejam condicionadas por esbeltezas elevadas.

Comprimento de encurvadura no plano da estrutura le = l (no EC3) No plano perpendicular le = l Para que o material seja bem aproveitado convm que as tenses admissveis sejam prximas dos valores mximos Esbelteza 70 nas cordas.

Asna Simplesmente Apoiada


Esbeltezas pequenas ou mdias Esbeltezas elevadas Esbeltezas pequenas ou mdias

Vigas de altura constante


momento flector mximo esforo normal mximo nas cordas

Vigas de altura varivel


Zona de maiores momentos no corresponde aos troos de cordas mais esforados

M Rd = W k = A k d = c te d

Vigas simplesmente apoiadas ou com continuidade nos pilares de apoio

Estrutura triangulada com continuidade nos montantes

Soluo mais econmica

Pilares com rigidez mnima Modelo de clculo:

Modelo de clculo do pilar barlavento

1 1 1 3EI k= = = 3 f f asna + f pilar f pilar h

f asna =

1 k asna

1 = Rigidez axial da asna

f pilar =

1 k pilar

1 Rigidez de consola para foras no topo

No caso de pilares muito altos pode ser mais econmica a soluo com pilares articulados na base

Prtico e biarticulado triangulado

Comprimento de encurvadura das cordas


le = l cordas superior e inferior

No plano da viga

le = 0,9 l triangulaes de alma l = distncia entre ns

No plano perpendicular viga: corda superior le = distncia entre madres , se estas tiverem num ponto fixo
Ou

le = distncia entre seces contraventadas

Corda inferior Solues possveis :

1) Contraventamento + escoras-tirantes entre vigas

Planta das cordas inferiores

Exemplos de constituio da corda inferior


Exemplos:

2) Vigas de travamento perpendiculares s vigas principais

3) Utilizao da corda inferior das madres trianguladas

4) Vigas geminadas para grandes vos

COBERTURA DO CAMPO 1 - PAVILHES DO NOVO ESTDIO DA LUZ -

PLANTA DA COBERTURA

CORTE LONGITUDINAL DA ESTRUTURA

APOIO MVEL

APOIO FIXO

CORTE TRANSVERSAL DA ESTRUTURA

COBERTURA SOB A PONTE 25 DE ABRIL

TOPO SUL

COBERTURA CENTRAL

PALA NASCENTE

PALA POENTE

ZONA DE TRANSIO

COBERTURA NORTE CALEIRA CENTRAL

TOPO SUL

COBERTURA CENTRAL PALA NASCENTE

ZONA DE TRANSIO

PALA POENTE

CALEIRA CENTRAL

COBERTURA NORTE

TOPO SUL

PALA NASCENTE

COBERTURA CENTRAL

ZONA DE TRANSIO

PALA POENTE

CALEIRA CENTRAL

COBERTURA NORTE

ZONA DE TRANSIO

COBERTURA NORTE

COBERTURA CENTRAL

PALA NASCENTE

TOPO SUL

PALA POENTE

CALEIRA CENTRAL

25 DE MAIO DE 2002

29 DE MAIO DE 2002

Escolha de triangulao da alma


Condicionamentos:
- Pontos de apoio das madres so ns de triangulao; - Exigncia de triangulao alma equivalente deformabilidade.

Viga de altura constante

Deformao devida flexo : Pl3 fM = 48 EI I = momento de inrcia das cordas d2 I = Ac 4

Deformao devida ao esforo transverso : V l Pl fV = = G A eq 2 4G A eq A eq = rea equivalente

Viga triangulada da figura e

Aeq = 2,6 Ad sin( ) cos2 ( )

Alongamento da diagonal Va l = A d E sin ( ) cos( )

Considerando ligaes articuladas em todos os ns o deslocamento vertical devido deformao da diagonal :

A distoro:

Va = = cos( ) A d E sin ( ) cos 2 ( )


Por outro lado:

V = a A d E sin ( ) cos 2 ( )

V E = Aeq = Ad sin ( ) cos2 ( ) = 2,6 sin ( )cos2 ( ) G A eq G

Quando no h inverso de esforo transverso e o dimensionamento das diagonais comprimidas condicionado pela sua esbelteza pode ser prefervel

Outra soluo para vigas altas de cordas paralelas:

Tipos de perfis a utilizar nas barras Cordas e triangulao de alma


Devem utilizar-se perfis que permitam ligaes simples e estruturalmente eficientes Condies de resistncia e esbelteza
Corda superior resistncia rea da seco Triangulao de alma esbelteza Corda inferior resistncia e esbelteza no plano perpendicular viga

Simplicidade das ligaes evita goussets


Cortes rectos nos perfis Acesso s soldaduras

Excentricidades nos ns

Eficincia estrutural

Aplicao de tubos em barras


Vantagens:
Raio de girao elevado relativamente a perfis com a mesma rea de seco Pequena rea de pintura Comprimento de soldadura pequenos

Inconvenientes:
Preo elevado (cerca de 2 vezes o dos perfis laminados ) Eficincia das ligaes Ligao tubos com tubos - pouco eficientes e complicadas de executar

Exemplo: Aeroporto S Carneiro - Porto

Viga principal - alado

Planta de cobertura - corpo central

Planta parcial nvel das cordas inferiores

COBERTURA PRAA DE TOUROS DO CAMPO PEQUENO

Planta geral da cobertura

1.88

2.68 6.13 9.89 16.58

Corte
16.58

2.68 1.88

3.21
(variao de 8 cm)

3.59
(variao de 19 cm)

Pormenor do apoio

1.88

COBERTURA DO NOVO ESTDIO DA LUZ

PLANTA DA COBERTURA

CORTE DA ESTRUTURA TRANSVERSAL

ALADO TRASEIRO

VISTA GERAL

You might also like