JAPONYAYI TANIYALIM

NDEKLER
Japonya Haritas .....................................................................1 Doa ve klim .........................................................................2 Japonyann Blgeleri ............................................................4

Konut, Yemek ve Giyim ......................................................6 Okullar.....................................................................................8 Okul Dnda ....................................................................... 10 Dil .......................................................................................... 11

Ulusal Gnler ve Kutlamalar ........................................... 12 Tarih ...................................................................................... 14 Kltr.................................................................................... 16 Spor ....................................................................................... 18

mparatorluk Ailesi ............................................................ 20 Bayrak ve Milli Mar .......................................................... 20 Hkmet .............................................................................. 21 Uluslararas likiler ............................................................ 22 Ekonomi ve Endstri ......................................................... 23 evre Koruma .................................................................... 24

Kapak fotoraflar (Kaynak): Himeji Belediyesi, Honda Motor Co., JNTO, vb.

JAPONYA HARTASI

OKHOTSK DENZ
Dnya Haritas

LKENN ADI: JAPONYA KONUMU: DOU ASYA YZLM: 378.000 km NFUSU: 128 MLYON DL: JAPONCA BAKENT: TOKYO PARA BRM: YEN (SEMBOL:)

HOKKAIDO

JAPON DENZ

HONSHU Tokyo SHIKOKU KYUSHU DOU N DENZ PASFK OKYANUSU

OKINAWA

400

800km

Minami Torishima

DOA VE KLM
J
aponyann yzlm 378.000 km olup, Amerika Birleik Devletlerinin yzlmnn yirmi bete birine (Californiadan biraz kk), Avustralyann yzlmnn yirmide birine ve ngilterenin yzlmnn bir buuk katna denktir. lkenin drtte dalk alanlarla, geri kalan ksmlar ise ovalarla ve dzlklerle kapldr. Japonya, kuzeyden gneye 3000 km. boyunca uzanan takmadalar zerine kurulmutur. lkenin en byk drt adas Hokkaido, Honshu, Shikoku ve Kyushudur. Japonya denizlerle evrilidir. Denizlerin lkeyi bir utan dier ucuna dolaan scak ve souk su akntlar, ortam ok sayda balk trnn yaamas iin elverili hale getirmektedir. Japonyann byk blm Kuzey Ilman Blgede yer almaktadr. Yazn Pasifik Okyanusundan gneydou rzgarlarnn, kn ise Avrasya ktasndan kuzeybat rzgarlarnn estii rutubetli muson iklimi hkm srmektedir. lkede drt mevsim belirgin olarak yaanr.

Naha, Tokyo ve Sapporo ehirlerinin aylk scaklk ve ya ortalamas 1971 - 2000

(F) 86 (C) 30 25 68 20 15 50 10 5 32 0 -5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 (ay)

Naha Tokyo Sapporo

(mm) 250 200 150 100 50 0 1 2 3 4 5 6 7 8

ilkbahar

10 11

12 (ay)

Minamiawaji ehri

yaz
Shizuoka Eyaleti

JNTO

Naha Tokyo Sapporo

Shizuoka Eyaleti

lkbaharda aan kiraz iekleri ve sonbahar yapraklarnn canl krmz, turuncu ve sar renkleri Japonyann en gzel grntlerindendir. Japon halk mevsim deiiklikleriyle ortaya kan bu manzaralar ok sever; ilkbaharda aan ieklerin ve sonbaharda yapraklarn renk deitirmesinin en gzel biimde gzlendii blgelere ait zel haritalarla ve hava raporlaryla bu doa olaylarnn geliimini takip eder. Japonyann en kuzeyiyle en gneyinin iklimleri olduka farkldr. rnein, Mart aynda gneyde gnelenmek ve kuzeyde kayak yapmak mmkndr.
JNTO

lkede sk sk deprem, yanarda patlamas ve tayfun gibi ciddi doal afetler yaanmaktadr. Szgelimi, 1995 Ocakndaki Kobe Depremi ve 2004 Ekimindeki Niigata-Chuetsu Depremi gibi felaketler ok fazla can kaybna yol amtr. Buna karlk, Japonya afet zararlarnn en aza indirilmesi iin yllardr youn bir aba ierisindedir. lkede depreme dayankl yaplar tasarlamak ve frtnalar byk hassasiyetle izleyebilmek iin en yeni teknolojileri kullanlmaktadr.

sonbahar

k
JNTO

JNTO

JNTO

JAPONYANIN BLGELER J
Japonya idari olarak 47 eyalete ayrlmtr. Bu eyaletler corafi zellikleNAGOYA ri ve tarihsel gemilerine bal olarak 9 blgede toplanmtr: Hokkaido, Tohoku, Kanto, Chubu, Kinki, Chugoku, Shikoku, Kyushu ve Okinawa. Her blgenin kendine has lehesi, adetleri, zgn gelenekleri ve kltr vardr. rnein, Tokyoyu iine alan Kanto blgesi ve Osakay da kapsayan Kansai blgesi arasnda yemeklerinin tadndan geleneksel sahne sanatlarnn biimine kadar her alanda belirgin farklar vardr. Halk bu farkllklar birbiriyle mukayese etmekten ok holanr. Japonya 128 milyonluk nfusuyla dnyann en kalabalk onuncu lkesidir. lkenin yzlm ile karlatrldnda nfus younluu fazladr. Kilometre kareye den nfus 343 kiidir. Bu say ABD (31) ve Fransann (110) ok zerinde iken, Belika (341) ile neredeyse ayndr. Japonyann %70i dalk alan olduundan, balca ehirleri dzlklerde kurulmutur. Bu dzlkler lke topraklarnn %30undan da azdr. Nfusu bir milyonun zerinde olan ehirler unlardr: Hokkaido adasnda Sapporo; Tohoku blgesinde Sendai; Kanto blgesinde Kawasaki, Saitama, Tokyo ve Yokohama; Chubu blgesinde Nagoya; Kinki blgesinde Osaka, Kyoto ve Kobe; Chugoku blgesinde Hiroshima ve Kyushu adasnda Fukuokadr. Bakent Tokyo hi kukusuz Japonyann merkezidir. Dier byk ehirler de kendi blgelerinin siyasal, ekonomik ve kltrel merkezleridir. NAHA
Naha, Japonyann gneybat ucunda yer alan Okinawa eyaletinin en byk ehridir. Okinawa Kyushu adasnn gneybatsndadr ve irili ufakl 160 adadan meydana gelmitir. Tropikal blgede bulunan Okinawann lman iklimi ve doal gzellikleri ok ekicidir. Okinaway evreleyen ak mavi okyanus, bu adalar scuba dal ve denizle ilgili dier uralar bakmndan dnyann en iyi yerlerinden biri haline getirmitir.
JNTO Fukuoka ehri

Nagoya, Chubu blgesinin en byk ehridir. Nagoya blgesinde otomobil retimi ve dier endstriler olduka gelimitir. ehrin sembol olan Nagoya Kalesi, Japonyay 270 yl idare eden Edo Hanedannn ilk hkmdar olan Tokugawa Ieyasu tarafndan 1612de yaptrlmtr. atsndaki iki altn shachihoko (dsel deniz varlklar) heykeli ile nldr. Kalenin kulelerinin bir blm ve girii dndaki ksmlar 1945 ylnda tahrip olmutur. 1959da yeni altn shachihoko da dahil olmak zere tamamen yeniden ina edilmitir.

FUKUOKA
Kyushu adasnn en byk ehri Fukuoka, corafi olarak Asya ktasna yakn olup Japonya ile Asya ktas arasndaki her trl alveriin merkezidir. htiam dillere destan Hakata Dontaku ve Hakata Gion Yamakasa festivali burada dzenlenir. Mizutaki (tavuk yahnisi) ve ramen eritesi de dahil pek ok mehur yemein vatandr. Nehir kenarnda dizili yemek tezgahlar ok ilgi ekicidir.

TOKYO
1603 ylndan bu yana Japonyann siyasi merkezi olan Tokyo bakent olmasnn yannda ekonomi ve biliimin de merkezidir. ehrin tam kalbinde Eskiden Edo Kalesi olan mparatorluk Saray yer almaktadr. Sarayn etrafnda Meclis Binas, bakanlklar ve iyeri blgeleri vardr. Japonya nfusunun yaklak drtte biri, yani 30 milyon kii Tokyo Bykehir Belediyesi snrlar iinde yaamaktadr. Fotorafta Shinjuku semtindeki gkdelen grubu grlmektedir.

SAPPORO
Sapporo, Hokkaidonun en byk ehridir. Honshu adasnn uzun yllar boyunca kademe kademe kurulan byk ehirlerinden farkl olarak, Sapporo 19. yzyln sonunda planlanarak kurulmutur ve sokaklar sral biimde tasarlanmtr. Sapporo, yazn Hokkaidonun doal gzelliklerinin tadn karmak, kn ise kayak ve snowboard yapmak isteyen tatilcilerin vazgeemedikleri bir yerdir. Fotorafta ehrin iki sembol olan Odori Park ve Sapporo Televizyon Kulesi grlmektedir. Her yl ubat aynda bu parkta nl Sapporo Kar Festivali dzenlenmektedir.
Osaka ehri

OSAKA
Osaka yedinci yzylda kurulmasndan bu yana Osaka d ticaretin ssdr. Osaka Tokyonun ardndan lkenin ikinci byk metropoldr. Gzel yemekleri ve komedi tiyatrosuyla tannan ehir 1970de Asyada dzenlenen ilk dnya fuarna ev sahiplii yapmtr. Kansai Uluslararas Havaalan 1994te Osaka krfezindeki yapay dolgu bir ada zerine kurulmutur ve yurtdndan Japonyaya gelen ziyaretilerin balca giri yoludur.
JNTO

HIROSHIMA
Atom bombas dnyada ilk kez 1945te Hiroshimaya atlmtr. Ancak, ehir daha sonra toparlanarak Japonyann balca ehirlerinden biri haline gelmitir. Hiroshima yaknlarndaki Miyajima adasnda bulunan Itsukushima Mabedinin mehur giri kaps (torii) gelgit nedeniyle sular ykseldiinde denizin iinden ykselmektedir. Mabet UNESCOnun Dnya Miras kapsamndadr.

JNTO

KYOTO
Sekizinci yzyl sonlarnda Japonyann bakenti olan ve 1200 yldan daha eski bir gemie sahip Kyoto, pek ok gzel ve tarihi tapnayla ve bahesiyle nldr. Kyoto, Uji ve Otsu ehirlerindeki toplam 17 tapnak, mabet ve kale 1994 ylnda UNESCO tarafndan Dnya Miras listesine alnmtr.

Sapporo ehri

JNTO

KONUT, YEMEK VE GYM

Dnya Savann ardndan ok sayda insann memur olarak almak zere krsaldan ehirlere g etmeye balam, bu da Japonyadaki yaam biimini byk lde deitirmitir. ehirler hem yz lm hem de nfus olarak genilerken, banliyleme de giderek artmtr. Geleneksel Japon aileleri veya daha fazla nesil bir arada yayor olsa da, kent yaamnda artk ekirdek aile dzeni geerli olup aile bykleri ayr evlerde oturmaktadr.

II.

Tatami, yaklak 600 yldan bu yana Japon evlerinde kullanlmakta olan kaln hasrdan kaplamalara verilen addr. Tek bir tataminin ebad 1,91 m. x 0,95 m. olup, odalarn bykln hesaplamak iin yerde serili tatamilerin saysndan yararlanlr. Tatami kapl zeminler yazn serin, kn lk ve rutubetli aylarda haldan daha ferahtr. YEMEK Japoncada yemek kelimesinin karl gohandr. Gohan aslnda halanm pirin demektir. Ancak, pirin Japonlar iin ylesine nemli bir besindir ki gohan her eit yemek anlamnda kullanlmaktadr. Geleneksel Japon yemei, halanm sade beyaz pirin ile birlikte ana yemek (balk veya et), eitli garnitrler (genellikle pimi sebzeler), orba (genellikle miso- soya fasulyesi presi orbas) ve turudan oluur. Piirildiinde yapkan olan Japon pirinci, yemek ubuklaryla yemek iin idealdir. Japonlar gnmzde bata Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya olmak zere tm dnya mutfaklarndan yemeklerini yemektedirler. Pirin dnda ekmek, erite ve makarna yemenin yan sra et, balk, ayrca sebze ve meyve eitleri de ok sevilir. Yurtdnda mehur olmu sushi, tempura, sukiyaki
Misawa Homes Co.

KONUT Geleneksel Japon evleri ahaptan yaplmakta ve tahta direklerle desteklenmektedir. Ancak, gnmzde evler elik stunlarla desteklenmektedir. Zeminler parke kapldr ve odalar Bat tarznda dzenlenmektedir. ehirlerde betonarme apartmanlar gittike daha ok tercih edilmektedir. Japon evlerini batl evlerden ayran iki byk fark vardr. Eve ayakkabyla girilmez ve odalarn en azndan birinin zemini Japon tarz tatami (hasr) kapldr. Yerleri temiz tutmak amacyla eve girerken ayakkablar kartlr. Genkan ad verilen giri hol ayakkablar karmak, muhafaza etmek ve dar karken giymek iin kullanlr. Ayakkablar kartldktan sonra evde terlik giyilir.
Tokyo Bykehir Belediyesi

(st) Zemini tatami kapl Japon tarz oda (sol) Pek ok kent sakini apartmanlarda yaamaktadr.

JNTO

ve dier Japon yemekleri hi kukusuz Japonyada da poplerdir. zellikle ehirlerde hamburger, kzarm tavuk gibi bilhassa ocuklar ve genler tarafndan sevilen pek ok fast-food restoran mevcuttur. Japonlar yemee balamadan nce itadakimasu. Bunun kelime anlam bu yemei kabul ediyorum demektir. Bylelikle yemein hazrlanmasnda emei geen herkese teekkr edilmi olur. Yemekten sonra ise teekkr etmek iin gochiso sama deshita denir. Bu da tam bir ziyafetti demektir. GYM Japonyann geleneksel kyafeti kimonodur. Genellikle ipek kumatan yaplr; kollar genitir ve omuzlardan topluklara kadar uzanr. Bele obi ad verilen geni
The Japan Forum

kemer taklr. Kimono gnmzde Shichi-Go-San festivali, dn ve mezuniyet treni gibi zel gnlerde giyilmektedir. Bat tarz giysilerle karlatrldnda, kimono hem giyenin hareketlerini kstlar hem de usulnce giymesi daha fazla zaman alr. Ancak, yukata denilen giyimi daha kolay hafif gnlk kimonoyu ocuklar, genler ve yetikinler yazn festivallerde, havai fiek gsterilerinde ve dier zel gnlerde giyerler. Gnlk hayatta genler, tirt, kot pantolon, spor gmlek ve eofman gibi hareket kolayln engellemeyen kyafetleri tercih etmektedirler.
Hisago

(st) Tempura (st sol) Geleneksel Japon yemei (sol) Gnlk serbest kyafet giymi ocuklar (alt) Yukata giymi kz ocuklar
Azamina Shirayuri Anaokulu

OKULLAR
aponyada temel eitim sistemi ilkokul (6 yl), ortaokul (3 yl), lise (3 yl) ve niversiteden (4 yl) olumaktadr. Zorunlu eitim ilkokul ve ortaokul ile (toplam 9 yl) snrldr. Bununla birlikte, rencilerin %98i liseye devam etmektedir. Liseye ve niversiteye snavla girilmektedir. Halihazrda baz ortaokullar ve liseler birletirilerek toplam alt yllk okullar oluturulmutur.

OCUKLAR NE RENYOR Nisan ay itibariyle alt yan doldurmu Japon ocuklar ilkokul birinci snfa balarlar. lkokul snflarnda genellikle 30-40 renci bulunur. Grdkleri dersler Japonca, matematik, fen, sosyal bilgiler, mzik, el becerileri, beden eitimi ve ev ekonomisidir (basit yemek yapma ve diki becerileri). ngilizce retmeye balayan ilkokullarn says giderek artmaktadr. Eitimi gelitirmek iin bilgi teknolojisinden youn biimde yararlanlmaktadr. Okullarn ounda nternet eriimi mevcuttur. Eitim Sistemi
Snf
16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1

renciler shodo (kaligrafi) ve haiku (iir) gibi geleneksel Japon sanatlarn da renirler. Shodo, mrekkebe batrlm fra ile kanji ad verilen ve Dou Asya lkelerinin pek ounda kullanlan, her biri kendi bana bir anlama sahip yaz karakterleri ile kana ad verilen ve kanjiden tretilmi hece alfabesinin sanatsal biimde yazlmasdr. Haiku ise yaklak 400 yl nce Japonyada gelitirilmi bir iir biimidir. Haiku, 5-7-5 hece sayl 3 dizeden oluan toplam 17 hecelik ksa iirdir. ok basit ifadeler kullanlmakla birlikte derin duygular aktarlr. OKUL HAYATI lkokullarda snflar eitli etkinliklere ynelik olarak kk gruplara blnmtr. rnein, renciler eitimlerinin bir paras olarak her gn snflar, koridorlar ve okul bahesini temizlerler. Pek ok okulda renciler le yemeklerini snflarda hep birlikte yerler. Yemekler okulda veya o blgeye ait okul yemekleri merkezinde hazrlanr. renciler kk gruplara ayrlr ve srayla snf arkadalarna yemek servisi yaparlar. Okulda verilen le yemei besleyici, salkl ve ok eitlidir. Bu yzden, renciler yemek saatini sabrszlkla beklerler. Bayrak yar ve halat ekme gibi rencilerin yartklar spor gn; tarihi yerleri ziyaret; ocuklarn rol ald dans vb. gsterilerin yer ald kltrel festivaller gibi okul etkinlikleri yl boyunca dzenlenmektedir. lkokul, ortaokul ve lise son snf rencileri iin Kyoto ve Nara gibi kltrel ynden nemli ehirlere, kayak Altnc Snfn Haftalk Ders Program

Yksek Lisans Enstits Yksek Okul niversite Teknik Meslek Yksek Okulu

Lise Ortaokul

lkokul

zorunlu eitim Pazartesi 1 2 3 4

Fen

Sal
Japonca

aramba
Ev ekonomisi

Perembe
Gzel sanatlar Gzel sanatlar

Cuma
Sosyal bilgiler Genel alma Matematik

Fen Beden Eitimi Matematik

Matematik

Matematik

Mzik Sosyal bilgiler

Beden Eitimi Matematik Sosyal bilgiler

Japonca

Japonca

le Yemei 5 6
Japonca Genel alma Genel alma Mzik Japonca Kulp ve komite toplantlar Ahlak bilgisi

Japonyada bir lise snf

merkezlerine veya benzer yerlere birka gnlk okul gezileri dzenlenir. Ortaokul ve liselerin ounda renciler niforma giyerler. Erkek renciler genellikle pantolon ve hakim yakal ceket; kz renciler de etek ve ceket giyerler. KULP ETKNLKLER Neredeyse tm ortaokul rencileri spor, mzik, sanat veya bilim kulb gibi kendi setikleri bir mfredat d kulp etkinliine katlrlar. Erkek renciler arasnda beysbol kulpleri ok poplerdir. Futbol kulpleri de ilgi grmeye balamtr. ocuklara geleneksel savunma sporlarndan judonun retildii kulpler hem kz hem de erkek rencilerin ilgisini ekmektedir. Dnya Judo ampiyonalarnda ve Olimpiyatlarda madalya kazanm pek ok Japon judo

sporcusu kendilerine esin kayna olmaktadr. Dier popler spor kulpleri tenis, basketbol, jimnastik ve voleyboldur. Her spor dalnda okullar arasnda ve blgesel dzeyde pek ok yarma dzenlenmekte ve renciler oka yarma imkan bulabilmektedir. Bu arada, kltrel kulpler arasnda go kulb ge de olsa rabet grmeye balamtr. Go, beyaz ve siyah talarla kareli tahta zerinde oynanan bir strateji oyunudur. Bu oyunla ilgili bir mangann (izgi roman) yaynlanmasnn ardndan renciler goya daha youn ilgi gstermeye balamlardr. renciler iin dier seenekler arasnda koro ve sanat kulpleri bulunmaktadr. Bando, ay seremonisi ve iek dzenleme kulpleri de olduka poplerdir.

Okul tenis kulbne ye bir renci

Nihon Kiin (Japon Go Birlii)

Birlikte le yemei yiyen renciler

lkokul rencileri go oynarken

Okul renci kulb prova yaparken

OKUL DIINDA

apon ocuklar bo zamanlarn ok eitli biimlerde deerlendirirler. Szgelimi, Sony ve Nintendonun

snda yaygn olan beigoma topa evirme oyunudur; herkes ayn anda topa evirir ve topac en uzun dnen kazanr. Kz ocuklar genellikle o-hajiki ad verilen misket oyunundan holanrlar. Japon ocuklar aileleriyle birlikte mevsimsel etkinliklere de katlrlar. Yaz tatilinde deniz kenarna veya yzme havuzuna gitmek zellikle revatadr. Yaz ve sonbahar aylarnda pek ok ocuk dalarda kamp veya yry yapar; kn ise bazen Japonyann klk dinlenme yerlerinde kayak veya kar kaya (snowboard) yapmaya giderler. ocuklar ekseriyetle okul dnda zel piyano veya yzme vb. dersleri alrlar Bazlar yerel beysbol veya futbol takmlarnda oynarlar. Ayrca, derslerinde daha ileriye gidebilmek iin juku ad verilen zel dershanelere devam ederler.
Tokyo Bykehir Belediyesi

rettii video oyunlar ok poplerdir. ocuklar ayrca darda futbol ve basketbol oynamay veya bisiklete binmeyi de severler. Bazlar kart oyunlar oynamaktan ve oyun kart biriktirmekten holanr. Kk ocuklar televizyonda anime (izgi film) izlemeye baylrlar. Ancak 10 yan geen ocuklarn ou dizileri ve elence programlarn izlemeye balar. Ayrca, CDler satn alp, odalarna sevdikleri pop yldzlarnn posterlerini asarlar. Japonyada ocuklar yzyllardr elendiren ok sayda oyun ve geleneksel oyuncak mevcuttur. rnein, her ocuk origamiyi en az bir kez dener. Origamide, kare eklinde renkli bir kat paras katlanarak gemi, turna ve mifer gibi ekiller yaplr. Erkek ocuklar ara-

Origami turnalar

Okul bahesinde oynayan ocuklar

Kzakla kayan ocuklar

zel piyano dersi

10

The Japan Forum

DL
J
aponca yazmak iin farkl yaz karakteri biimi kullanlr. Japonca inceden tamamen farkl bir dil limeler kullanlr. Ayrca, aksan ve vurgu farkllklarnn yan sra sfat ve fiillerin sonlarna eklenen sonekler de farkldr. Ancak, yaygn olarak kabul gren standart Japonca sayesinde farkl blgelerin insanlar birbirleriyle anlamada zorlanmazlar. Kanji Karakterleri Nasl Dodu
Gne

olmasna karn, yaz biimi aslnda eski inden alnmtr. Bu yaz biiminin binlerce yl nce yaratld sylenir. Kanji ad verilen bu karakterler resimlerden yola karak hazrlanmtr. Zamanla resimler deiime uramtr. Artk kanjilerin ou orijinal nesnenin ekline benzememektedir. Her bir kanji bir kelimenin veya kelimenin bir blmnn anlamn tar. Gnlk kullanmda 2000 kanji mevcuttur. ocuklar ilkokulda 1000 ve ortaokulda da 1000 kanji renirler. Bunun dnda, Japoncada kanjiden tremi iki farkl fonetik hece alfabesi mevcuttur. Bunlara hiragana ve katakana denir. Her birinde 46 hece karakteri vardr. Her karakter (rnein, ka gibi) genellikle bir sessiz ve bir sesliden oluur. Orijinal seste deiiklikler yapan ek iaretler de dahil edildiinde bu karakterler modern Japoncadaki tm sesleri ifade etmeye yeter. Sradan Japonca kelimeleri yazmak iin kanji ile birlikte hiragana kullanlr. Katakana ise dier yabanc dillerden gelen kelimeleri, yabanc yer ve kii isimlerini, sesleri ve hayvan seslerini yazmakta kullanlr. Japoncada hogen ad verilen pek ok yerel ive mevcuttur. Farkl ivelerde ayn kavram iin farkl ke-

nsan

hi

Aa

hito

ki
ses Hiragana Katakana

Hiragana ve Katakana Tablosu

11

ULUSAL GNLER VE KUTLAMALAR

Ocak 1 Yeni Yl Yeni yln balangcn iaret eder. Yetikinlie Gei Gn nceki Nisanda balayan okul yl ierisinde 20 yana basanlarn yetikin statsne geilerini kutlamak iin tm Japonyada yerel trenler yaplr. 2. Pazartesi

ubat 3 veya 4

Setsubun (Fasulye Serpme Treni) Eski Japon takvimine gre baharn balangcnn arifesidir. Halk eytan (ktlkleri) uzaklatrmak iin kavrulmu soya fasulyesi serper. Ulusal Kurulu Gn Ulusun kuruluu kutlanr ve halkn lkesine olan sevgisinin pekitirilmesi amalanr.

11

1. Hinamatsuri Bu festival kz ocuklarnn mutluluunu ve salkla bymesini dilemek iin dzenlenir. Kk kz ocuklar bulunan pek ok aile, eski saray kostmleri giymi zel bebekleri basamakl raflarda eftali iekleriyle birlikte sergiler. Bu bebeklere pirin krakerleri ve dier yemekler sunulur; kutlama iin akrabalar eve davet edilir.

Mart 3 Hinamatsuri (Bebek Festivali veya Kz ocuklar Festivali) >> Baknz 1. kutu lkbahar Gndnm Halk doaya kranlarn sunar ve yaayan canllara duyduklar sevgiyi gsterir.

20 veya 21

Nisan 29 Nisan 5 Mays

Altn Hafta Birbirini takip eden bu tatil gnlerinde pek ok aile Japonya iinde veya dnda tatile kar. Showa Gn Showa Dneminin (1926 - 1989) ansna kutlanr. 1988e kadar aa dikmeyi ok seven mparator Showann doum gn olarak kutlanmaktayd.

29

2. ocuklar Gn Bu gnn geleneksel ad Tango no Sekku (mevsimsel bir festival) idi. Eskiden insanlar bu gnde kt ruhlar ssen iei kullanarak uzaklatrrlarm. Ayrca erkek ocuklarn salkl bymesi dilenir; ancak, her ne kadar erkek ocuk sahibi aileler dar sazan bal flamas asmak, sava miferi ve zrh sergilemek gibi zel faaliyetler yapsalar da, gnmzde bu gn tm ocuklar iin kutlanmaktadr. Sazan gl akntlara kar kuvvetli biimde yzebilen bir balktr. Bu flama erkek ocuklarnn baarl, zgvenli ve gl olmalar dileini sembolize etmektedir.

Mays 3 Anayasa Gn Bu resmi tatil Japon Anayasasnn yrrle girmesi ansna kutlanmaktadr. Yeil evre Gn Bu resmi tatil doaya sayg duymasn ve doadan haz alnmasn tevik eder. ocuklar Gn >> Baknz 2. kutu
3. Tanabata Bu festival, Japon inanlaryla, Samanyolunun iki ucunda yer alan ve ylda bir defa 7 Temmuzda bir araya geldiine inanlan Altair Srtma Yldz ve Vega Dokumac Yldz hakkndaki in efsanesini birletirmektedir. Be renkteki ince kat eritlere dilekler yazlr ve dileklerin gereklemesi iin gze arpacak biimde yerletirilen bambu dallarna aslr.

5 2. Pazar

Anneler Gn Annelere duyulan krann ifadesidir.

Haziran 3.Pazar

Babalar Gn Babalara duyulan krann ifadesidir.

12

( Krmz yazlar: resmi tatil; Mavi yazlar: geleneksel festival ) Temmuz Tanabata (Yldz Festivali) 7 >> Baknz 3. kutu 3. Pazartesi Deniz Gn Denizin nimetlerine kar kranlarn sunulur ve bir deniz lkesi olan Japonya iin refah dilenir.
4. Bon Festivali Bon Festivali 13-15 Temmuzda veya Austosta kutlanan bir Budist etkinliidir. Atalarn ruhlarna adanmtr. Bu gnlerde atalarn ruhlarnn evlerine geri dnd sylenir; dolaysyla ruhlara evlere kadar rehberlik etmesi iin evlerin kaplarna karlama ateleri yaklr; ev iine kat fenerler yerletirilir; evin kutsal kesi temizlenir, eitli yiyecekler sunu olarak braklr ve atalarn ruhlarnn huzur bulmas iin dua ve tefekkr edilir. Festivalin sonunda, atalarn ruhlarnn uurlanmas iin evlerinin kaplarnda tekrar ateler yaklr ve sunular nehir veya denizde yzdrlr.
Chikusei ehri The Japan Forum

Austos Austos ortas Eyll 3. Pazartesi

Bon Festivali

>> Baknz 4. kutu

Yallara Sayg Gn Bu gn yallara sayg gsterililir ve uzun mrleri kutlanr. Sonbahar Mehtap zlenmesi Aya sunu olarak pencere kenarna pirin toplar ve otlar braklarak dolunay izlemenin keyfine varlr. Sonbahar Gndnm Bu gn insanlar atalarn ve lmlerini saygyla yad ederler.

Eyll ortas

22 veya 23

Ekim 2. Pazartesi

Spor Gn nsanlar salkl bedeb ve zihinler iin spor yaparlar.

Kasm 3 Kltr Gn Halk kltrel etkinliklere katlr. Shichi-Go-San (7-5-3) Festivali >> Baknz 5. kutu i Gn ilere kran ve sayglarn sunulduu gndr.

5. Shichi-Go-San Ebeveynler 3 ve 5 yalarndaki oullarn, ya da 3 ve 7 yalarndaki kzlarn mabetlerden birine gtrrler. Tek saylarn uurlu olduuna inanld iin bu ya seilmitir. Ayrca ocuklara turna kuu ve kaplumbaa resimli ambalajlara sarl chitose-ame denilen zel ekerler verilir. Chitose bin yl anlamna gelir ve Japonyada turna ile kaplumbaa uzun yaamn sembolleridir. Bu eker, ocuklarn salkl bymesi dileini temsil eder. ocuklar geleneksel kimono ya da hakama giyerek fotoraf ektirirler.

15

23

Aralk 23 mparatorun Doum Gn Halk mparator Akihitonun doum gnn kutlar. Noel Gn Pek ok kii bu zel gnde aile iinde birbirlerine hediyeler verir ve hep birlikte yemek yer. Yeni Yl Arifesi >> Baknz 6. kutu
6. Yeni Yl Arifesi Gece yars olduunda lkedeki tapnaklar anlarn almaya balar. Budist inanca gre insanolunun 108 dnyevi ihtiras vardr ve anlar 108 defa alarak bu ihtiraslar birer birer uzaklatrr. Birok aile yeni ylda salkl ve uzun bir yaam dilemek iin, yeni yl arifesinde karabuday eritesi yemek zere bir araya gelirler. Bu erite uzun ve esnek olduundan uzun ve mutlu yaam temsil eder.

25

31

13

TARH
Japonyadaki Balca Olaylar ve Kltrel Dnm Noktalar Avclktan pirin yetitiriciliine Ta nsanlar avclk ve toplayclkla geinir. Devri Jomon Devri Yayoi Devri Dnyadaki Balca Olaylar M..3500 Mezapotamyada ilk medeniyet geliir. M..3000 Msrda birleik devlet kurulur. Kalc yerleim balar; insanlar cilal ta aletler ve toprak kaplar kullanr. M..2500 Hindistanda ndus medeniyeti geliir. M..1760 Babilde Hamurabi KanunPirin tarm ve metal gerelerin kullanlmasna baland. lar karlr. M..1400 inde Yin Hanedanl kurulur. Roma mparatorluu en 116 geni snrlarna kavuur. Hristiyanlk mparator 313 Yamato saraynn birletiricilii srer; lke genelinde ant mezarlar ina edilir. 1. Konstantin tarafndan Budizm, ince yaz karakterleri, yeni teknolojiler ve dier kltrler ana resmen tannr. karadan Japonyaya getirilir. Sui Hanedanl ini bir589 letirir. ehirlerin kurulmas ve aristokrasi a Prens Shotoku kral naibi olur. Dnyada ayakta kalm en eski ahap yapy iinde barndran Horyuji Tana tamamlanr. Bakent Naraya tanr. Todaiji Tapnandaki Byk Buda heykeli tamamlanr. Bakent Kyotoya tanr.
Genji Monogatariden bir resim Aristokrasi daha gl hale gelir. Japonca hece alfabeleri kullanlmaya balar. Dnyann en eski roman olan Genji Monogatari(Genjinin Hikayesi) Murasaki Shikibu tarafndan yazlr.

4.5.yy

593 607

710 752 794

7. yy

slamn Hz.Muhammede vahiy edilmesi. Frankish Kral Charlemagne Bat Roma mparatoru olarak ta giydi. I. Otto Kutsal Roma Kral olarak ta giydi.

800

962

1192 1274 1336 1397 1489 1543 1549 1590

Aristokrasi andan sava dneme Minamoto no Yoritomo, Kamakura Shogunluunu kurar. Moollar Japonyaya saldrr. (1281de tekrar saldrrlar.) Ashikaga Takauji, Kyotoda Muromachi ogunluunu kurar. Altn Tapnak Kyotoda ina edilir. Gm Tapnak Kyotoda ina edildi. Derebeyleri arasndaki sava tm lkeye yaylr. Portekizliler ilk ateli silahlar Japonyaya getirirler. Hristiyanlk Francis Xavier tarafndan Japonyaya getirirler. Toyotomi Hideyoshi Japonyay birletirir. Sava dnemden ticaret ana Tokugawa Ieyasu, Edo ogunluunu kurar. Tccarlar ticari gelime ile daha da glenir.

1206 1299 1337 1492

Himeji Kalesi

Cengiz Han Mool mparatorluunu kurar. Osmanl mparatorluu kurulur. ngiltere ve Fransa arasnda Yzyl Savalar balar. Christopher Columbus Amerika ktasn kefeder.

1600

1603

1639

Japonya tamamen dnyaya kapanr. Tapnak okullar artar; okuma, yazma, hesap, ahlak ve dier konular yaygn olarak retilir.
Matsuzakaya maazasnn 1768deki grnm.

1750 1776

ngiltere Dou Hindistan irketini kurdu. Avrupal gler dnyann byk blmn koloniletirirler. Avrupada Sanayi Devrimi balar. Amerika bamszln ilan eder.

14

Japonyadaki Balca Olaylar ve Kltrel Dnm Noktalar

Dnyadaki Balca Olaylar 1789 Fransz htilali balar ve nsan Haklar Bildirgesi yaynlanr.

1853

ABD Deniz Amirali Matthew Perry, Uragaya gelerek Japonyann kaplarn amasn ister. Japonya dnyaya alyor Japonya ve Amerika Birleik Devletleri arasnda Japonyann ie kapanma srecine son veren Bar ve Dostluk Antlamas imzalanr. eitli lkelerle ticaret antlamalar imzalanr. Edo Shogunluu yklr ve mparator siyasetin merkezine oturur. Meiji Restorasyonu gerekleir ve Edonun ad Tokyo olarak deitirilir. Siyasal ve sosyal sistemlerde ve insanlarn yaam tarzlarnda byk deiimler meydana gelir. Zorunlu eitim sistemi kurulur; lke apnda ilkokullar almaya balanr. 1886 1876

1854 1858 1867 1868

Alexander Graham Bell telefonu icat eder.

1889 Japonya mparatorluunun Anayasas ilan edilir. 1890 Birinci mparatorluk Meclisi alr. 1894- Japonya-in Sava 95 pek endstrisi geliir. 1904- Japonya-Rusya Sava 05 1914- I. Dnya Sava 18 Ar sanayi geliir. 1923 1925 Byk Kanto depremi Erkeklere oy kullanma hakk verilir.
Kaii Okulu, Japonyann en eski okullarndan biridir.

Karl Benz benzinle alan otomobili icat eder.

1903

1914-18

Orville ve Wilbur Wright uakla ilk uuu gerekletirirler. I. Dnya Sava

1941- Pasifik Sava 45 1945 Hiroshima ve Nagasakiye atom bombalar atlr. Sava sonras yeni bir Japonyaya doru Japonya Anayasas kabul edilir. Sosyal reformlar yaplr. Yukawa Hideki, fizik dalnda Nobel dln alan ilk Japon olur. eitli lkelerle bar anlamalar imzalanr. Japonya Birlemi Milletlere ye olur. Ekonomik byme devam eder. Asyadaki ilk Olimpiyat Oyunlar Tokyoda dzenlenir; Tokaido Shinkansen (hzl treni) almaya balar. Asyadaki ilk EXPO olan Dnya Fuar Osakada alr. Okinawa Japonyaya iade edilir. K Olimpiyatlar Sapporoda dzenlenir. Byk Hanshin-Awaji Depremi K Olimpiyatlar Naganoda dzenlenir. FIFA Dnya Kupasna Japonya ve Kore ortaklaa olarak evsahiplii yapar. Niigata-uetsu Depremi Buna benzer ehir manzaraAichide Doann Bilgelii konulu lar Japonyann sava sonras geliiminin semboldr. Dnya Fuar dzenlenir.

1929 1939-45 1945

Byk durgunluk balar. II. Dnya Sava Birlemi Milletler kuruldu.

1946 1949 1951 1956 1964 1970 1972 1995 1998 2002 2004 2005

1957

1961

1969

Sovyetler Birlii, insan ilk uydu Sputniki uzaya frlatr. Sovyetler Birlii nden Yuri Gagarin uzaya giden ilk insan olur. nsanolu ilk defa aya ayak basar.

2004

Hint Okyanusunda byk tsunami meydana gelir.

Fotoraf kaynaklar (yukar soldan itibaren): Gotoh Mzesi; Himeji Vilayeti; Matsuzakaya Co. Ltd.; Matsumoto Vilayeti; Japonya Ulusal Turizm Ofisi

15

KLTR
aponya tarih boyunca, teknoloji, gelenekler ve kltrel ifade biimleri dahil olmak zere dier lkelerden pek ok fikir alm ve bu aldklarn entegre ederken kendi zgn kltrn yaratmtr. Gnmzde Japon yaam biimi Asyadan etkilenmi geleneksel kltr ile Batdan etkilenmi modern kltrn zengin bir harmandr.

gen ya da yal kadn, kutsal kii, hayalet, gen erkek ocuk gibi karakterleri tasvir etmede de kullanlr. Kyogen, olduka stilize edilmi hareketleri ve izgileriyle bir klasik komik tiyatro eididir. Normalde ayr bir temsil olarak sunulsa da, gnmzde noh oyunlarnn arasnda icra edildii de olmaktadr. 16. yy. sonlarnda popler olmaya balayan Bunraku, telli shamisen saznn ve hikayeyi anlatan arklarn eliinde sahnelenen bir kukla tiyatrosudur. Bunraku dnyann en incelikli kukla tiyatrosu biimlerinden biri olarak tannr. ay seremonisi ve ikebana (iek dzenleme sanat) gibi dier geleneksel sanatlar Japon halknn gnlk hayatnn bir paras olarak yaamaktadr. ay seremonisi (sado veya chado), yeil ay hazrlamann olduka kalplam bir yntemidir. Sado, ay hazrlama ve sunma treninin tesinde anlamlar ifade eder. nce hassasiyet ve geni bilgiye gerek duyulan gerek bir sanattr. Sado ayrca hayatn amacn sorgular ve doaya deer verilmesini tevik eder. Japonyaya yedi asr nce gelen ikebanann kkleri erken dnem Budist iek sunularna kadar uzanmaktadr. Bu sanat, bitkiler ile bunlarn yerletirilecei vazo da dahil olmak zere dallarn d mekan ve vazo ile olan ilikisi gibi, her bir eserin tm detaylarnn seilmesinde gsterilen ciddi zen sebebiyle ieklerin yalnz ss amacyla kullanlmasnn tesinde anlamlar tar.
Ulusal Tiyatro

GELENEKSEL KLTR Japonyada kabuki, noh, kyogen ve bunraku gibi geleneksel sahne sanatlar ilk zamanlardaki canllklaryla srdrlmektedir. Kabuki 17. yzyln balarnda gelitirilmi bir klasik tiyatro biimidir. Bu tiyatronun en kendine has zellikleri oyuncular tarafndan sylenen dizelerin ritmi, oyuncularn abartl kostmleri, gsterili makyajlar (kumadori) ve sahnede zel efektler yaplmasn salayacak mekanik cihazlarn kullanlmasdr. Makyaj, karakterlerin kiiliklerini ve duygusal hallerini iyiden iyiye belirgin hale getirir. Oyunlarn ounda ortaa veya Edo dnemi temalar ilenir ve kadn rollerini oynayanlar da dahil olmak zere tm aktrler erkektir. Noh Japonyann en eski mzikal tiyatro biimidir. Bu tiyatro biiminde hikaye, sadece diyaloglarla deil utai (ark), hayashi (elik mzii) ve dansla da anlatlmaktadr. Bir dier zellii de ipek ilemeli, ok renkli bir kostm giyen barol oyuncusunun genellikle lake cilal ahap bir maske takmasdr. Maskeler yal adam,
NPO Ningyo Joruri Bunrakuza / Ulusal Bunraku Tiyatrosu

Bunraku, kuklalarn hareketlerinin ve ifadelerinin sahne arkasndan kontrol edildii bir kukla tiyatrosu biimidir.

Kabuki, 400 yl akn bir gemie sahip bir klasik sahne sanatdr.

16

MODERN KLTR Klasik mzik Japonyaya Batdan gelmi ve olduka sevilmitir. lkenin her yerinde konserler verilir. Ayrca, dnya apnda faaliyet gsteren pek ok Japon orkestra efi (Seiji Ozawa gibi), piyanist ve keman sanats yetimitir. Akira Kurosawann 1951de Venedik Film Festivalinde Altn Arslan dln kazanmasnn ardndan tm dnyann dikkatleri Japon sinemasnn zerine evrilmitir. Kenji Mizoguchi ve Yasujiro Ozu gibi byk ynetmenlerin eserleri geni kitlelerin beenisini kazanmtr. Daha yakn gemie bakldnda, Takeshi Kitano HANA-B ile 1997 Venedik Film Festivalinde Altn Arslan dln, Zatoichi ile 2003 En yi Ynetmen dln almtr.
Kin-no-Hoshi, Watanabe Shashinjo

1960lardan bu yana Japon ocuklarn elendiren Japon izgi filmleri (anime), artk tm dnyaya ihra edilmekte ve Astro Boy, Doraemon, Sailor Moon ve Dragonball Z gibi diziler dnya ocuklarnn sevgilisi haline gelmektedir. Bu arada, ynetmen Hayao Miyazakinin Ruhlarn Ka (Spirited Away) filmi 2003 En yi Animasyon Oskarn kazanm, Howlun Hareketli Kalesi (Howls Moving Castle) filmi de 2004 Venedik Film Festivali Osella dlne layk grlmtr. Edebiyat alannda ise, Yasunari Kawabata ve Kenzaburo Oe Nobel dl kazanm Japon yazarlardr. Daha ada yazarlar olan Haruki Murakami ve Yoshimoto Banana Japon genlerinden ok rabet grmektedirler ve eserleri pek ok dile evrilmitir.

(st) Sado veya chado, geleneksel ay hazrlama ve ime trenidir. (sa) Dnyada pek ok gnlde taht kurmu Astro Boy

(st) Noh oyunu Dojojiden bir sahne (sa) Ikenobo tarz ikebana

2004 Nibariki-GNDDDT

JNTO

17

SPOR
aponyada pek ok farkl spor yaplmaktadr. Yurtdndan ithal edilen beysbol, futbol gibi sporlarn yannda, judo ve kondo gibi geleneksel savunma sporlar da poplerdir. Yazlar birok Japon srf ve scuba dal yapmak iin denize giderken kn daha ok kar kaya ve kayak yapmak tercih edilmektedir.

DV SPORLARI Judo, kendo, karate-do ve aikido gibi dv sporlarna Japonyada youn biimde sahip klmakta, bu sayede bu sporlarn poplerlii her geen gn daha da artmaktadr. Szlk anlam nazik yntem olan judoda rakibin stesinden gelebilmenin anahtar rakibin gcn kendi lehine kullanabilmekten geer. Gnmzde tm dnyada popler olan judo, ilk kez 1964 Olimpiyat Oyunlarnda resmen spor dal olarak kabul grmtr. Judonun ardndan son yllarda Kendo (Japon eskrimi) da yurt dnda nemli lde ilgi grmeye balamtr. Kendo yarmaclar zrh benzeri koruyucu kyafet giyerler; saldr ve savunma amacyla bambudan yaplm kllar kullanrlar. Karate-do ise, indeki Ryukyu Krallndan (imdiki Okinawa) Japonyaya gelmitir. Karate-do yarmaclar herhangi bir koruyucu kostm giymezler ve yalnz el ve ayaklarn kullanarak dvrler. SUMO Japonyann milli sporu olan sumonun gemii 1000 yldan ncesine uzanmaktadr. Vaktiyle verimli hasada duyulan krann ifade biimi olarak kullanlan sumo halen pek ok trensel hareket ierir. Salar eski savalar gibi ekillendirilen sumo greileri (rikishi) sadece zel bir ipek kemer takar ve yalnzca ellerini kullanarak greirler. ounun vcut arl 100-200 kg. arasndadr. Ayak tabanlar dnda vcutlarnn herhangi bir yeri yere deene veya 4,5 metre apndaki ringin (dohyo) dna kana kadar mcadele ederler.
JKF

BALICA SPORLAR Beysbol Japonyadaki en popler seyircili spordur. Alts Merkez Ligde, alts Pasifik Liginde olmak zere 12 profesyonel beysbol takm vardr. Her iki ligdeki takmlar da sezon boyunca 140 ma oynar ve ligin sonunda lig lideri takmlar Japonya serisinde karlar. Son yllarda pek ok Japon oyuncu Byk Beysbol Liginde oynamak iin Amerika Birleik Devletlerine gitmektedir. Bunlar arasnda en nlleri Ichiro Suzuki ve Hideki Matsuidir. Amatr beysbol da poplerdir ve birok renci yldzlar liginde ya da okullarnn beysbol kulplerinde bu oyunu oynarlar. Ylda iki kere dzenlenen Ulusal Liseler Aras Beysbol ampiyonasnda, kendi eyaletlerini temsil edebilmek iin kyasya yararak gelmi okullar mcadele ederler. 1993 ylnda Japonyann profesyonel futbol ligi olan J. Liginin kurulmasyla lkede futbolseverlerin says daha da artmtr. Japonya ve Korenin 2002 FIFA Dnya Kupasna birlikte ev sahiplii yapmalarnn ardndan futbolun poplaritesi artmtr. st dzey Avrupa liglerinde halen pek ok Japon futbolcu oynamaktadr.
Beyzbol Magazin

2004 Japon Serisinden bir oyun. Beysbol Japonyadaki en popler sporlardan biridir.

Hem fiziki hem de zihinsel gc gelitiren dv sporu karate-do alan bir kz.

18

Kurallar basittir, fakat 80 ayr kazanma yolu ieren teknii zordur. 15 gn sren profesyonel sumo turnuvalar senede 6 kez yaplr. Sumo, deniz ar lke greilerinin baarlar ve farkl lkelere yaplan gsteri turlar sayesinde Japonya dnda da ilgi grmektedir. OLIMPYAT OYUNLARI Olimpiyat Oyunlarna her zaman gl takmlar gnderen Japonyada amatr sporlar da gelimektedir. 2004 Atina Olimpiyatlarna 312, Torinoda dzenlenen 2006 K Olimpiyatlarna ise 112 Japon atlet katlmtr. Japonyada kez olimpiyat dzenlenmitir. 1964 ylnda dzenlenen Tokyo Yaz Oyunlar Asyada dzenleTokyo Bykehir Belediyesi

nen ilk olimpiyat idi. Ardndan 1972de Sapporoda ve 1998de Naganoda K Olimpiyatlar dzenlenmitir.

POPLER OCUK SPORLARI Japon ocuklar okul kulplerinde ya da yaadklar mahalledeki kulplerde eitli sporlarla urarlar. Erkekler genelde futbol ve beysbolu tercih ederken kzlar daha ok tenis ve voleybol oynamay sever. Yzme ise hem kzlar hem de erkekler arasnda yaygndr.
Kodokan

Okul kulbnde kendo (Japon eskrimi) yapan sporcular

Judo yapan ocuklar. Judo, 1964 ylndan bu yana olimpik spor kategorisindedir
Japonya Sumo Federasyonu

Japonyann ulusal sporu sumo.

19

MPARATORLUK ALES
mparator Japon Anayasasna gre devletin ve halkn birliinin semboldr. Hkmetle ilgili bir yetkisi yoktur. mparator Akihito 1989 ylnda Japonyann 125. imparatoru olarak tahta kmtr.

tirilmesinde nemli rol oynarlar. mparatorluk Ailesinin bireyleri, yal ve engellilere ynelik tesislere yaptklar ziyaretler ve lke apnda katldklar eitli etkinlikler yoluyla vatandalaryla yakndan temas kurarlar. Halktan azami derecede sayg grrler.

mparatorluk Ailesi bireyleri yurt dndan gelen misafirleri kabul eder ve yurt d ziyaretlerde bulunurlar. Bu ve benzeri etkinliklerle uluslararas dostluun geli-

Japonya mparatorluk Ailesi. Oturanlar, soldan saa: Prens Akishino, Veliaht Prenses Masako, mparator Akihito, mparatorie Michiko, Veliaht Prens Hisahito, Prenses Akishino. Diz kenler, soldan saa: Prenses Mako, Prenses Aiko, Prenses Kako. (Aralk 2006)

BAYRAK VE MLL MAR

aponyann milli bayrana Hinomaru ad verilir. Bu bayrak on dokuzuncu yzyln sonlarnda kullanlmaya balamtr. Bayrak, beyaz fon zerindeki krmz daire gnei temsil etmektedir.

yazlm 31 heceli bir waka iirine dayanmaktadr. Kimigayo 19. yzyln sonlarnda bestelenmi ve imdiki halini almtr. Szlerinde Japonyann bar ve refahnn srmesi dilenmektedir.

Japon milli mar Kimigayonun gftesi 10. yzylda

20

Imperial Household Agency of Japan

HKMET
947 ylnda yrrle giren Japonya Anayasas ilkeye dayanmaktadr; halkn egemenlii, temel insan haklarna sayg ve sava reddetme. Ayrca, devlet idaresinin organ olan yasama (Meclis), yrtme (Bakanlar Kurulu) ve yarg (mahkemeler) bamszl Anayasa ile hkme balanmtr.

Meclis Japonyann ulusal parlamentosudur ve devletin en yksek ve tek kanun yapc organdr. 480 sandalyeli Temsilciler Meclisi ile 242 sandalyeli Senatodan oluur. 20 yan dolduran her Japon vatanda seimlerde oy kullanabilir. Japonyann parlamenter sistemi ngiltere ve Kanadaya benzemektedir. ABD veya Fransann aksine, Japonyada bakan dorudan seimle belirlenmemektedir. Meclis yeleri kendi aralarndan bir kiiyi Babakan seerler. Babakan Bakanlar Kurulunu oluturur ve idare eder. Bakanlar Kurulu, yrtme erki bakmndan Meclise kar sorumludur. Yarg yetkisi yksek mahkeme ile onun altndaki kademe mahkemeleri, blge mahkemeleri ve dar yetkili mahkemelere tannmtr. Yksek mahkeme, Hkmet tarafndan atanan bir ba yarg ve 14 yargtan mteekkildir. Davalarn ou blge mahkemeleri tarafndan grlr. Trafik ihlalleri gibi sorunlarla dar yetkili mahkemeler ilgilenir. Japonyada 47 eyalet ve ok sayda belediye vardr. Bunlarn eitim, refah ve dier kamu hizmetlerinin

Meclis Binas
Senato

Meclis Genel Grnm

verilmesi ve altyap gibi sorumluluklar bulunmaktadr. Belediyeler hizmet sahalar nedeniyle halka olduka yakndr. Belediye bakanlar ve yerel komite yeleri yerel seimlerde halk tarafndan seilmektedir.

Hkmet Organlar
Yrtme organnn faaliyetlerinde ortak sorumluluk; Temsilciler Meclisinin feshedilmesi.

Yasama Organ (Meclis)

Hakimlerin sulanmas

Seimler Babakan tayin etme; Hkmete kar olumsuz gven oyu nergesi vermek Kanunlarn anayasaya uygunluunu denetler

Halk
Kamuoyu Yksek Mahkeme hakimlerinin ulusal denetimi

Yrtme Organ (Bakanlar Kurulu)

Yksek Mahkeme ba yargcnn belirlenmesi ve dier 14 yargcn atanmas Yrtmenin anayasaya uygunluunu denetler.

Yarg Organ (Mahkemeler)

Senato

21

ULUSLARARASI LKLER
aponya 1956da Birlemi Milletlere katlmasndan bu yana, uluslararas toplumda nemli rol oynamaktadr. Japonya ayn zamanda bir G8 yesidir. Dier Asya lkeleriyle olan ilikiler Japonya iin ncelik tamaktadr.

2005 Yl Net Resmi Kalknma Destei

(milyar ABD Dolar) 3.36 3.1%

sve

Dier
17.81 16.7%

Japonya dnyada bara, refaha ve istikrara katkda bulunmak amacyla birok faaliyette bulunmaktadr. Japonya terrle mcadele, dnya ekonomisinin gelimesine katkda bulunma ve evrenin korunmas gibi kresel sorunlarn zlmesi iin destek verirken, dnya gleriyle balarn gl tutarak balar glendirerek blgesel istikrarn salanmasnda etkin bir rol oynamaktadr. Japonya, uluslararas anlamazlklarn bar yollarla zm iin Birlemi Milletlerin bar operasyonlarnda etkin biimde yer alr. Japonya bu sorumluluunu, Birlemi Milletlerin bar koruma faaliyetlerine maddi kaynak ve personel salayarak, anlamazlk iindeki taraflar arasnda atekesler iin arabuluculuk ve asker ekme operasyonlarnda gzlemcilik yoluyla yerine getirir. Japonya kalknmakta olan lkelere ekonomilerine ve sosyal kalknma abalarna da etkin biimde destek vermektedir. Can gvenliinin arttrlmas ve gelimekFotoraf: Kenshiro IMAMURA / JICA

Amerika
27.62 25.9%

Kanada
3.76 3.5%

TOTAL 106.78 Fransa

10.03 9.4%

5.09 4.8%

talya
10.77 10.1%

Japonya
13.15

ngiltere 12.3% Almanya

10.08 9.4%

Hollanda
5.11 4.8%

Kaynak: Kalknma Destek Komitesi

te olan lkelerin kendi kendini gelitirme abalarnn desteklenmesi, Japonyann Resmi Kalknma Destek giriimlerinin temel ilkeleridir. Japonya, Resmi Kalknma Destei datan lkeler arasnda nde gelmektedir. Japonyann Resmi Kalknma Destei farkl biimlerde sunulmaktadr. Geri demesi olmayan hibeler, gelimekte olan lkelerin beslenme, salk ve eitim gibi temel ihtiyalarn karlamaya ynelik olarak verilmektedir. Krediler ise, kpr ve yol inaat gibi bir lkenin ekonomik gelimesine katkda bulunmay hedefleyen byk projelere tahsis edilmektedir. Resmi Kalknma Desteinin dier bir ekli ise, eitim, salk, teknoloji gibi alanlarda Japon uzmanlarn Japonya Denizar birlii Gnllleri kendi beceri ve deneyimlerini yerli halka aktarmak zere gelimekte olan lkelere gnderilmesi yntemidir.
Savunma Bakanl

Bir Japonya Denizar birlii Gnlls Hondurasl renciye origami retirken

BM Fotoraf / Mark Green UNIC Tokyo

Birlemi Milletler Gvenlik Konseyi

Dou Timordaki BM Bar Gcnde grev yapan Japon personel

22

EKONOM VE ENDSTR
aponya ekonomik ynden dnyann en gelimi lkelerinden biridir. Gayr safi Yurtii Haslas (Japonyada bir ylda retilen tm mal ve hizmetlerin deeri) ile dnya sralamasnda ikinci olan Japonyann Toyota, Sony, Fuji Film ve Panasonic gibi markalar dnya apnda tannmaktadr.

memektedir. Aslnda endstrilemi lkeler arasnda Japonya, gda bakmndan kendi kendine yeterli olma oran en dk lkelerden biridir. Bu, gdasnn byk ksmn yurtdndan ithal etmesi gerektii anlamna gelmektedir. Ancak, Japonyann deniz kaynaklar boldur. Balk Japon mutfanda nemli bir yer tutar ve Japonyada balk endstrisi olduka faaldir. ULAIM Kapsaml hava ve deniz ulam ann yan sra lkenin her yerini kapsayan yaygn karayolu ve demiryolu a ile Japonyann ulam sistemi olduka gelimitir. Mermi tren olarak da adlandrlan shinkansenler, saatte 250 300 km. hz yapabilen hzl trenlerdir. Shinkansen a ile lkenin her blgesine rahatlkla ulamak mmkndr. Shinkansen dnyann en hzl ve gvenli demiryolu sistemlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Shinkansenin yan sra Japonyann yolcu treni a da mevcuttur. Japonyann balca ehirlerinde metro hatlar vardr. Bakent Tokyoda yzlerce kilometre uzunluunda ve dzinelerce hatt bulunan metro sistemi dnyadaki en sistemlerden biridir ve genilemeye devam etmektedir. Bu gibi demiryolu ulam hizmetlerini her gn milyonlarca insan i ve okullarna gidi dnte kullanmaktadr. Tm Japon trenleri temiz ve dakik olmalaryla nldr.
Honda Motor

HRACAT VE THALAT Japonya retimde gl olmasna karn doal kaynaklar az bir lkedir. Japon irketleri genellikle ithal ettikleri ham maddeyi ileyip nihai rn haline getirirler ve bunlar hem yurt iinde satar hem de ihra ederler. Japonyann teknolojisiyle dnya lideri olduu robot yapm, ekonomik bymenin gelecek vaat eden alanlarnn banda gelmektedir. Honda tarafndan retilen insans robot ASIMO iki aya zerinde yryebilmekte ve insan gibi konuabilmektedir. Robotlar yakn bir gelecekte hayatn pek ok alannda yer alacak ve belki de bilim kurgu filmlerinde olduu gibi insanlarla birlikte yaayabilecektir. TARIM Japonyann temel tarm rn pirintir ve Japonyada tketilen pirincin byk ksm yerli retimdir. Japonyann nfusuna oranla tarma elverili alanlarnn az olmas dolaysyla halkn tmn doyuracak miktarda buday, soya fasulyesi vb. rnler yetitirileNissan Motor

(Sol) Otomatik otomobil montaj tesisi (Alt) 700-serisi Shinkansen / mermi tren (Sa) nsans robot ASIMO

Merkezi Japonya Demiryolu irketi

23

EVRE KORUMA
M
odern yaamn daha rahat ve konforlu hale gelmesiyle birlikte, kullanlp atlan rnlerin ve atklarn miktarnda art meydana gelmitir. Bu durum hava ve su kirlilii, doal evrenin tahrip edilmesi, kresel snma ve atk maddeler gibi pek ok evre problemini de beraberinde getirmitir. evrenin korunmas yalnz Japonya iin deil tm dnya iin ok nemli bir konudur. Japon halk halihazrda hkmetin nclnde geni apl evre koruma gayreti iindedir. Modern yaamn konforunun bedeli retilen p miktarlarnn inanlmaz boyutlara ulamasdr. Bu plerin hibir ey yaplmakszn bir yerde toplanmas, ortaya her gn devleen p dalarnn kmas olacaktr. Yaplmas gereken, topluma eyalarn atlmak yerine ayrtrarak geri dnme katkda buluna davrannn kazandrlmasdr. Japonya, geri dnm ve p miktarnn azaltlmas konularnda byk ilerleme kaydetmitir. zellikle plastik ie ve teneke kutularn geri dntrlmesi Japonyada bir kltr halini almtr. Yaam konforlu klabilmek iin elektrik, gaz ve petrol gibi enerjilere ihtiya vardr. Makinelerin altrlmas ve elektrik retimi iin petrol ve kmr kullanlmas sonucu karbondioksit ve dier gazlar atmosfere karmakta, bu da hava kirlilii ve kresel snma gibi problemlere neden olmaktadr. Kresel snma, dnya genelinde scakln ykselmesinden kaynaklanan bir sorundur. Kresel snmann nn almak iin karbondioksit ve dier sera gazlarnn azaltlmas gerekmektedir. 1997de Japonyann Kyoto ehrinde toplanan ve kresel snmay nlemeyi amalayan konferansta pek ok lke rettikleri sera gazlarnn miktarn azaltma taahhdnde bulunmutur. Bu toplantda kabul edilen Kyoto Protokol 2005 ubatnda yrrle girmitir. Kresel snmayla mcadelenin bir yolu da gaz emisyonuna yol amayan temiz enerji trlerinin kullanlmasdr. Gne, rzgar ve jeotermal enerjiler mevcut temiz enerji trlerinden bazlardr. Japonya kresel snma ve kirlilikle mcadele giriimlerinin bir paras olarak temiz enerjiyi etkin biimde kullanmakta ve gelitirmektedir. Japonya, dnya lkelerine geri dnm ve sera gazlarnn emisyonunu azaltma teknolojileri sunarak evre sorunlaryla ba edebilmeleri konusunda yardmc olmak zere almaktadr.
Tohoku Doal Enerji Gelitirme ti. Misawa Hommes Co.

(st) Noshiro Rzgar stasyonu (st sol) Geri dntrlm plastik ielerden yaplm giyim ve krtasiye eyalar (Sol) atsna gne enerjisi panelleriyle denmi bir ev

24

Daha ayrntl bilgi yabanc ocuklara Japonyay tantmak amacyla hazrlanm olan Kids Web Japan nternet sitesinden temin edilebilir. Bu sitenin hedef grubu 1014 ya grubu olup Japon kltr, gelenekleri, okullar ve teknolojisi gibi konular ilemektedir. Kids Web Japan, Web Japan sitesinin bir parasdr. Adres: http://web-japan.org/kidsweb/ Web Japan Japonya ile ilgilerin topland bir internet portaldr. Amac tm dnyadaki insanlara Japonya hakknda kapsaml ve ayrntl bilgi salamaktr. Web Japan kapsamnda Japonya ile ilgili genel bilgiler; istatistikler ve dier temel veriler; sanat ve kltr; Japon toplumunu ekillendiren son eilimler zerine yazlm makaleler bulabilirsiniz. Ayrca kolayca ulalabilmesi iin konularna gre ayrlm linkler de sunulmaktadr. Adres: http://web-japan.org

Explore Japan 2007, Japonya Dileri Bakanl Her hakk mahfuzdur. Japonya Dileri Bakanl 2-2-1 Kasumigaseki, Chiyoda-ku, Tokyo 100-8919, Japan Web Adresi:http://www.mofa.go.jp/ Trke Basks, Mays 2009da Gzeli Ofset Matbaaclk tesislerinde Trkiyede baslmtr.

Japonya Dileri Bakanl

www.mofa.go.jp

gzeli +90 312 490 90 90