You are on page 1of 9

Konflikti etnik sht nj situat shoqrore kur dy (apo m shum) pal jan duke garuar pr burimet e njejta t pamjaftueshme

n t njejtn koh. Ky kuptim prfshin gjithka q nga gjrat fizike, sikurse uji apo territori, e deri n gjra m abstrakte, sikurse fuqia. Gjenocidi ne Ruanda ; Eshte ngjarja ku ne vitin 1994 , u vrane rreth 800.000 tutsi dhe hutu te moderuar , nga hutut ekstremist(interahamue).Kane kaluar rreth 15 vite pas kesaj por eshte nje nder ngjarjet me tragjike te shekullit qe lame pas dhe qe ne histori ka mbetur si nje pike e zeze .

N vitin 1973 Ruanda bn ndryshim t kushtetuts sipas s, Ruanda sht e populluar nga 3 grupe etnike : Hutu 84% cils ,president i Ruands mund t behen vetm Tutsi 15% dhepjesatrt Ta 1 % . e Hutuve, ku kjo n kan thellimin e perarjeve ndrmjet Hutut jan t ndikoi part q banuar zonen e liqeneve t grupeve etnike. mdha , ndrsa Tutsit jan nomad t ardhur nga Etiopia n M tetor 1990 RPF(Fronti Patriotik Ruandez), me shekullin e1 14-15. Historikisht, Hutut kan qen punues t mbshtetjntokave e qeversis Ugandeze nj m t perderisa Tutsit ndrmorri ishin pronar tsul tokave. madh ndaj Ruands, me nj forc prej 7 mij ushtarsh. N vitin 1972 n Ruanda u ngriten tensionet etnike, pas N gusht t vitit 1993 pas ndaj shume prpjekejve t qeverive masakrave t tutsit hutuve n Burundin fqinj. t rajonitRuandez dhe Unionit Afrikan, arrit marrveshja paqes Presidenti akuzohej ngauoponentt politik e pr mos n mes t qeveris Ruandeze dhe s n Arusha te veprime ndaj tustit, dhe gjat ktij vitiRPFndodh grushtshteti, Tanzanis, duke u munduar japin fund konfliktit.i dhe n krye t shtetit erdhi Gjeneralti Juvnal Habyarimana cili zuri vendin e presidentit dhe vendosi regjimin ushtarak n vend.

Ka shume faktore qe mund te permenden si shkak i ketij rasti te tmerrshem historik. Shkaqet qe quan n gjeoncidin e Ruands jan t shumta si: jo-toleranca etnike, lufta pr kontrollin e qeveris, shperndarja e kartave identifikuese ne baz t grupit etnik, shtimi i madh i popullsis si dhe nevoja pr territore. Mirepo , si shkak me parimor padyshim se eshte jo-toleranca etnike si dhe kontrolli i qeveris. Mirepo,shkak i rendesishem i ketij gjenocidit thuhet se eshte edhe deshira e madhe e hutuve per te marre pjeset e pasura te mbetura ne zonat pjellore te tutsive.Dhe se gjenocidi , masakra eshte perhapur kur hutut deshironin te konfiskojne pasurine e fqinjeve te tyre, tutsive.

Ruanda, n mesin e sfidave, sht prballur me problemin e nj shoqrie t ndar me forc dhe njekohsisht t detyruar t jetojn s bashku me do kusht.

Vzhguesit, e veqanarisht njohsit e konfliteve etnike ishin pesimist, mendonin se nuk kishte asnj mundsi q viktimat, t mbijetuarit e masakrave dhe autort e masakrave t jetojn s bashku.
Gjenocidi n Ruanda ka pasur dhe vazhdon t ket nj ndikim t madh n marrdhniet n mes t dy grupeve m t mdha etnike, frika dhe mosbesimi n mes t dy grupeve etnike ekziston edhe sot.

Gjenocidi n 1994 shkaktoi nj fluks prej m shum se 2 milion refugjat n Republikn Demokratike t Kongos. Kta refugjat ishin pjestar t etnis Hutu t cilt kishin qen t implikuar n masakrat. Ruanda dhe n prgjithsi rajoni i liqeneve t mdha sht ballafaquar me shum sfida t pa-siguris n periudhn e post-gjenocidit n Ruanda. Migrimi masiv i popullsis hutu t Ruands pas gjenocidit t vitit 1994 ka kontribuar n prshkallzimin e dhuns etnike n DRC-lindore n mes t 1996 dhe 2006. Si pasoj e gjenocidit, zona e liqeneve t mdha sht br streh pr forcat e ndryshme kryengritse. Ktu prfshihen Forcat Demokratike per lirimin e Ruands (FDLR); forcave t ndryshme t rebelimit n RDK, n Burundi dhe n Ugand .

Asnjri nga antart e OKB-s nuk ishte i gatshm t merrte Prkatsia etnike ishte nj faktor i rndsishm n konflikt, ajo ka shrbyer prsipr koston ktij intervenimi, kjoforc dshmoi se samotivuese. e m tepr si nj e mjet 'nixits,dhe jo si nj vendimtare pafuqishme sht OKB-ja prball konfliteve. Shkaku i vrtet i gjenocidit ishte krcnim pr legjitimitetin politik q elita Hutue u dobt prball ndrkombtare me nnshkrimin e Marrveshjes s Arushas. Kundrprgjigjia ndaj ksaj egrsie zbulon sesa t brishta jan normat ndrkombtare mbi t drejtat e njeriut n krahasim m normat e mos ndrhyrjes n Kofnlikti n Ruanda ka ndikuar n destabilizimin e gjith rajonit t liqeneve punt e, brendshme t t shteve, t paktn kur nuk rrezikohen t mdha pas prfundimit gjenocidit n Ruanda, gjenocidbrsit kan ikur interesat strategjike. n vendet fqinj duke destabilizuar t gjitha vendet e rajonit, problamatike ka qen gjendja n Republikn e Kongos, ku hutu kan qen nxits t Ruanda duhet t arrij t unifikoj kombin si nj trsi politike, s par Civlile te Republiks Demokratike te Kongos. dhe t zhduk Lufts dallimet etnike, duhet t mrret me riparimin e dmit psikologjik, dhe krijimin e identitetit t prbashkt kombtar.

United Nations, Rwanda UNAMIR John Midelton, Africa an encycolopedia for student, Charles Scribners Sons, http://www.un.org/Depts/DPKO/Missions/unamir_b.htm , qasur me 07/04/2013 New Jersey, 2002 United Human Right Council, Genocide in rwanda http://www.unitedhumanrights.org/genocide/genocide_in_rwanda.htm, qasur me Alan J. Kuperman, The limits of humanitarian intervention07/04/2013 :Genocide Rwanda, The brookings Washington, 2001 Global Issues, institute, Media, Propagand in Rwanda, http://www.globalissues.org/article/405/media-propaganda-and-rwanda qasur me 07/04/2013 Goldstein Joshua, Marrdhniet Ndrkombtare, Dituria, Tiran , 2003 http://eksisozluk.com/ruanda-soykirimi--1610858 Andrew Heywood, Global Politics, Palgrave Mcmillan, London, 2011 http://kirilmanoktasi.com.tr/Detay.aspx?c=10&i=1391

You might also like