ICS 91.100.

30

TRK STANDARDI

TS EN 12390 -2

Beton Sertlemi beton deneyleri - Blm 2 : Dayanm deneylerinde kullanlacak deney numunelerininin yapm ve kre tbi tutulmas 1 Kapsam

Bu standard, dayanm deneylerinde kullanlacak beton deney numunelerin yapmn ve kre tbi tutulmas metotlarn kapsar. Deney numunelerinin yapm ve kre tbi tutulmas, deney numunesi kalplarnn hazrlanmas, betonun kalplara doldurulmas, yzeyin tesviye edilmesi, deney numunelerinin kr ve nakliyesini ihtiva eder.

Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar

Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin dier standard ve/veya dokmanlara atf yaplmaktadr. Bu atflar metin ierisinde uygun yerlerde belirtilmi ve aada liste halinde verilmitir. Tarih belirtilen atflarda daha sonra yaplan tadil veya revizyonlar, atf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yaplmas art ile uygulanr. Atf yaplan standard ve/veya dokmann tarihinin belirtilmemesi halinde en son basks kullanlr. EN, IEC, ISO No EN 12350-1 EN 12390-1 Ad (ngilizce) Testing fresh concrete - Part 1 : Sampling Testing hardened concrete Part 1 : Shape, dimensions and other requirements for specimens and moulds TS No1) Ad (Trke)

Cihazlar

3.1 Numune kalplar, EN 12390-1e uygun olan. 3.2 Doldurma bal (istee bal)
Not- Taze betonun kalplara doldurulma ilemi, doldurma bal kullanlarak kolaylatrlabilir.

3.3 Betonu sktrma cihazlar (aada verilenlerden herhangi birisi olabilir) :

a) (daldrma tipi) vibratr, en dk frekans yaklak olarak 120 Hz (dakikada 7200 devir) olan.
Vibratr ucunun ap, deney numunesinin en kk boyutunun 1/4 n gememelidir.

b) Titreim masas, en dk frekans yaklak olarak 40 Hz (dakikada 2400 devir) olan. c) Daire kesitli sktrma ubuu, elikten yaplm, dz, daire kesitli, yaklak olarak ap 16 mm ve uzunluu 600 mm ve ucu yuvarlatlm olan. d) Prizmatik (kare kesitli) sktrma ubuu, elikten yaplm, dz, yaklak olarak kesit lleri 25 mm
X 25 mm ve uzunluu 380 mm olan.

3.4 Kepe, yaklak 100 mm genilikte olan. 3.4 Mala veya perdah malas, iki adet.

1)

TSE NOTU : Atf yaplan standardlarn TS numaras ve Trke ad 3. ve 4. kolonda verilmitir. 1

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS EN 12390 -2

3.6 Tekrar kartrma kab, su emmeyen ve imento hamurundan ksa srede olumsuz etkilenmeyen zellikte malzemeden yaplm, sert, dz tepsi. Tepsi lleri, kare azl krek kullanlarak, betonun tamamiyle tekrar kartrlmasna uygun olmaldr. 3.7 Krek, kare azl.
Not- Kare az, tekrar kartrma kab ierisindeki betonun uygun ekilde kartrlabilmesi iin gereklidir.

3.8 Kalp ayrc, imento ile etkilemeyen (reaktif olmayan) malzeme. 3.9 Tokmak

Numune alma

Beton numunesi, EN 12350 -1e uygun olarak alnmaldr. Beton numune, kalba doldurulmadan nce, tekrar kartrma kab ierisinde kare azl krek kullanlarak yeniden kartrlmaldr.

lemler

5.1 Kalplarn hazrlanmas ve betonun kalplara doldurulmas

5.1.1 Doldurma bal kullanlmsa, kalba doldurulan taze beton, sktrldktan sonra doldurma bal
ierisinde de belirli kalnlkta bir tabaka kalacak miktarda olmaldr. Bu tabakann kalnl, deney numunesi yksekliinin % 10u il % 20si arasnda olmaldr. 5.1.2 Deney numuneleri, her tabaka 100 mmden daha kaln olmamak zere, en az iki tabaka halinde sktrlmaldr. Not- Betonun kalba yapmasn nlemek zere, doldurma ncesinde, kalp i yzeyi imento ile etkilemeyen kalp ayrc bir malzeme ile ince bir tabaka halinde kaplanmaldr.

5.2

Betonun sktrlmas

5.2.1 Genel
Beton, numune kalbna yerletirildikten hemen sonra, tam skma elde edilecek, ancak ayrma olmayacak ve yzeye ar erbet kmayacak ekilde sktrlmaldr. Her beton tabakas, Madde 5.2.2 veya Madde 5.2.3te tarif edilen metotlardan herhangi birisi kullanlarak sktrlmaldr. Not 1- Mekanik titreim (vibrasyon) kullanlarak, ayrma olmadan tam skma salanmas, beton yzeyinde byk hava kabarcklar oluumunun sona ermesi, yzeyin greceli ekilde dz ve parlak grnm kazanmasyla salanr. Not 2- ileme yoluyla sktrma esnasnda, tam sktrma iin her tabakaya uygulanacak vuru says beton kvamna baldr.

5.2.2 Mekanik titreim 5.2.2.1 vibratr ile sktrma

Vibratr, betonda tam skma salamaya yeterli olacak en az sreyle uygulanmaldr. Srklenmi havann tahliyesine yol aacak ekilde ar vibrasyondan kanlmaldr. Not 1- Kalba zarar vermemeye dikkat edilmelidir. Vibratr dey tutulmal, kalp tabanna ve yan yzlere temas ettirilmemelidir. Doldurma bal kullanlmas nerilir. Not 2- Lboratuvar deneyleri, i vibratr kullanlmas esnasnda, srklenmi hava miktarnda kayba neden olmamas iin byk itina gerektiini gstermitir.

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS EN 12390 -2

5.2.2.2 Titreim masas ile sktrma

Titreim, betonda tam sktrma salamaya yeterli olacak en az sre kadar uygulanmaldr. Tercihan, kalp masaya kelepelenmeli veya skca bastrlarak oynamas nlenmelidir. Srklenmi havann tahliyesine yol aacak ekilde ar vibrasyondan kanlmaldr.

5.2.3 El ile sktrma

Sktrma ilemi, daire kesitli veya prizmatik ubuk ile yaplmaldr. Sktrma ubuu darbeleri, numune kalbnn en kesit alanna dzgn ekilde datlmaldr. lk tabakann sktrlmasnda, ubuun numune kalbnn tabanna serte arpmas, dier tabakalarn sktrlmas esnasnda da bir nceki tabakaya fazla miktarda girmesi nlenmelidir. Her tabaka, sktrma ubuu ile en az 25 kez ilenmelidir. Her tabakann sktrlmasndan sonra, skm hava ceplerinin tahliyesi salanacak, ancak srklenmi hava kabarcklar korunacak ekilde, beton yzeyine byk hava kabarcklar k duruncaya ve sktrma ubuu darbelerinden geri kalan boluklarn dolmas salanncaya kadar, kalbn d kenarlarna tokmak ile hafife vurulmaldr.

5.3 Yzey tesviyesi

5.3.1 Doldurma bal kullanlmsa, sktrma ileminden hemen sonra balk alnmaldr. 5.3.2 Kalp st yzeyinden yukarda olan fazla beton, elik mala veya perdah malasna kesme hareketi
yaptrlarak alnmal ve yzey dikkatlice tesviye edilmelidir.

5.4 aretleme
5.4.1 Deney numuneleri, numuneye zarar verilmeden, grnr ve kalc ekilde iaretlenmelidir. 5.4.2 Numune alma ileminden sonra deney yaplncaya kadar izleyebilmek zere numune kaytlar
muhafaza edilmelidir.

5.5 Deney numunelerinin kr

5.5.1 Deney numuneleri, kalp ierisinde, 16 saatten az, 3 gnden daha fazla olmamak zere, yeterli sertlie ulancaya kadar, oktan, titreimden ve kurumadan korunarak, (20 2) C ( veya scak iklimlerde (25 2) C ) scaklktaki ortamda tutulmaldr. 5.5.2 Deney numuneleri, kalptan kartldktan sonra, deney anna kadar , (20 2) C scaklktaki su
ierisinde veya scakl (20 2) C ve bal nemi % 95 olan kr odasnda kre tbi tutulmaldr.

5.5.3

Madde 5.5.2de verilen dndaki herhangi kr ekli, Madde 5.5.2de verilen kre tbi tutulmas metodundan tretilebilir. Not 1- Anlamazlk halinde su ierisinde kr metodu referans metot olarak kabul edilmelidir. Not 2- (20 2) C scaklkta, % 95 rutubet artnn devam ettirilmesi ve llmesi kolay deildir. Kr odas ierisindeki numune yzeylerinin srekli ekilde slak kald, dzgn aralklarla kontrol edilmelidir.

5.6 Deney numunelerin nakliyesi

Nakliye ileminin tm aamalarnda, gerekli scaklktan sapmay ve rutubet kaybn nlemek zere gerekli nlemler alnmaldr. Bu nlemlere rnek olarak, sertlemi deney numunelerinin slak kum veya slak tala ierisinde saklanmas veya ierisinde su bulunan, szdrmaz plstik kap ierisine konulmas gsterilebilir.

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS EN 12390 -2

6 Deney raporu 2)
Deney raporunda aada verilen bilgiler bulunmaldr : a) Deney numunesinin tantm, b) Deney numunesi(ler) in yaplma tarihi ve zaman, c) Deney numunesinin, kalptan kartlmadan nceki, sre ve artlar da dahil olmak zere muhafaza detaylar, d) Uygulanmsa nakliye esnasndaki kr artlar da dahil olmak zere, uygulanan scaklk snrlar ve kr sresi de belirtilerek, deney numunelerine kalptan kartldktan sonra uygulanan kr metodu, e) Deney numunelerinin yapm ve kr esnasnda standard metottan olan herhangi sapma, f) Standard numune hazrlama metodundan herhangi sapma (e maddesi) kaydedilmemise, deneyi yapan kii tarafndan, numunelerin bu standarda uygun hazrlandna dair beyan, Deney raporunda aada verilen bilgiler de bulunabilir : g) Taze beton numunesinin tekrar kartrlma sonrasndaki scakl, h) Betonun numune kalbna yerletirilmesinde kullanlan sktrma metodu, ileme ile sktrlma halinde, darbe says, i) Varsa, deney numunesi(lerin)nin teslim belgesindeki kr artlar.

2)

TSE NOTU : Deney raporu, burada istenilen bilgilere ilveten TS EN ISO / IEC 17025te verilen bilgileri de ihtiva edecek ekilde dzenlenebilir.

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS EN 12390 -2

indekiler
1 2 3 4 5 6 Kapsam...................................................................................................................................................... 1 Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar.............................................................................................. 1 Cihazlar....................................................................................................................................................... 1 Numune alma ............................................................................................................................................. 2 lemler ....................................................................................................................................................... 2 Deney raporu ............................................................................................................................................. 4

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS EN 12390 -2

n sz
Bu tasar, CEN tarafndan kabul edilen EN 12390 -2 : 2000 esas alnarak TSE naat Hazrlk Grubunca hazrlanmtr. Bu standardn kabul ile TS 3068 ISO 2736-2: 1999 iptal edilecektir.

TRK STANDARDI
TURKISH STANDARD