Tarihimizle barmak

AHMET NSEL ahmet.insel@radikal.com.tr Yarn, 1915 ylnda stanbulda Ermeni cemaatinin milletvekillerinin, yazarlarnn, gazetecilerinin, avukatlarnn, mzisyenlerinin, doktorlarnn, bilim insanlarnn nemli bir ksmnn tutuklanp Aya ve ankrya srgne gnderilmeye baladklar 24 Nisann 98. yldnm. Srgne yollananlarn arasnda isim benzerlii nedeniyle tutuklanan kk zanaatkrlar veya ii gc olmayan yoksul Ermeniler de vard. Srgnlerin byk blm ya srgnde ld ya kan tehcir karar sonrasnda yolda katledildi. Kk bir ksmnn stanbula dnmelerine izin verildi. Birka da tehcir yolunun katliamlarndan, hastalklarndan, alndan sa kurtulmay baard. 24 Nisan 1915, bir ay sonra son derece kapsaml, planl biimde balatlacak olan Osmanl mparatorluu topraklar zerinde Ermeni varln nemsiz klmak ve nihayetinde byk lde yok etmek politikasnn iaret fieiydi. Bu sadece bir nfus politikas deildi. Ermenilerin malvarlklarna devletin ve Mslman Osmanllarn el koymas da bu politikann bir parasyd. Anadolunun eitli ehirlerinde birok ailede 1920lerde gzlenen ani zenginlemenin nedeni hzl iktisadi byme deildi. Ermeni cemaatinin sadece malvarl deildi yamalanan, kadn ve ocuklarnn bir ksm da Mslman Osmanllar arasnda paylald. Mslmanlatrldlar. Tehcirden kurtulmak iin Mslmanl seen Ermeniler de vard. Sonuta ldrlerek, Suriye lne srlerek, Mslmanlatrarak, kalan malvarln msadere ederek, Cumhuriyetten sonra korkutma, yldrma ve kartma politikasna aralksz devam ederek, Anadolu corafyasnda Ermeni topluluu yok edildi. Bu topluluun bu topraklardaki binlerce yllk varlnn izlerini silmek iin planl programl bir devlet politikas son yllara kadar aralksz yrtld. 1915 tehciri sadece Ermenilerin deil, Gneydou Anadoluda Sryanilerin de byk bir krma uramasnn tarihidir. Rumlara kar Ege Blgesinde 1914 ncesinde balatlm olan fiili tehcir politikas, eitli katliamlarla devam etti. eteci Rumlarla mcadele bahanesiyle, Karadeniz Blgesi neredeyse btnyle Rum ahalisinden 1923 ncesinde temizlenmiti. ttihat ve Terakki ynetimi insanla kar son derece ar bir su ilemiti ve soykrm tabiri o dnemde kullanlyor olsayd yaplanlar o tarihte soykrm olarak adlandrlm

olacakt. Sadece ttihat ve Terakki yneticileri deildi sulu olan. Trk, Krt, erkes... Mslman Osmanllarn byk bir blm, ttihat ve Terakki hkmetinin Anadoluyu Hristiyanszlatrma politikasn destekledi. Katliamlara katlmasa da, msadereden pay almasa da, yaplanlar izleyerek, sessiz kalarak destekleyenler ounluktayd. Taner Akamn yerinde ifadesiyle, yeni Trkiyenin varl bu yoklukla daland. Bunun toplumsal bilinte son derece vahim travmatik etkileri oldu ve bunun tezahrleri gnmzde devam ediyor. Mslman Osmanllar arasnda insanla kar ilenmi bu byk suu onaylamayanlar, desteklemeyenler ve bunun mcadelesini verenler de vard. HD yarn 24 Nisan anma etkinliini bu insanlardan birinin, Ktahya Mutasarrf Faik Ali Beyin (Ozansoy) Zincirlikuyudaki mezar banda toplanarak balatacak. Daha sonra Ermeni topluluklarnn Anadoluda yaadklar 2300 ky ve kasabann isminin yer ald bir pano Sultanahmette sergilenecek. Akam ise Irkla Kar Dur De giriiminin Taksim Meydannda dzenledii anma trenine Avrupada rklkla mcadele giriimleri temsilcilerinden oluan bir grup da katlacak. Bar sadece Krt sorunu konusunda gndemimizde deil. Tarihimizin onurlu sayfalar kadar, bu yz kzartc sayfalaryla da yzlemek, hatrlamak ve her eyden nce ortak belleimizle, vicdanmzla barmak da bu barn bir parasdr.