NSANLIK VE ORTADOU nsanlk, gerek blgelerle snrl gibi gzken savalarla, gerekse her zamanki siyasi, ekonomik ve sosyal

problemlerle kaynap durmakta. Ve grnm, bu problemlerin giderek zmlenmesinden ok, daha da younlamas ynnde. Biz bunun sebebi olarak, olaylarn ilgili devletlerce, uluslarn kamuoyunu oluturan kurumlarca, kitleler ve liderlerince doru yorumlanmamasn ve gerei gibi deerlendirilmemesini gryoruz. Ortadounun acl yazgsnn zmn sadece siyasi uzlama ve anlamalarda aramak, insanlk iin tarihi yanlglarn en by olacaktr. nsanlar problemlerinin vahimliini hissetmedike, zm, en olmadk ve elverisiz yerlerde arayacaklardr. Bu da onlara giderek bir ktmserlik alayabilecektir. Uzakdouda, geen son yllarda Vietnamda, Korede kar karya gelen ve almalarn ideolojik grnmle maskeleyen sper gler, bu kez bunalm Ortadouya tamlardr. Lbnann bana gelen, basit bir sava olaynn tabii sonucu gibi dnlp aklanamaz. Bu artk amzdaki medeniyet, insan ve hmanizma kavramlarnn iflas ettiini gsteren trajik bir iflas belgesidir. Ortadounun Dram: Gndemde Grnmeyen Gndem Ortadou, son yzyllar, kendi medeniyet ve kltrnn daha ok d ve donuk tabakalarna dayanarak Batnn saldrsna kar ayak diredi. Sonundaysa, dnyann bir ok blgelerinde olduu gibi ona yenildi. Bu kez de birdenbire bir panik havas iinde, kendi kltr ve uygarln tmyle brakma denemelerine geti. Her lke, kendi iinde, ve lkeler birbirine kar srekli bir atma rpnnda. te, bu saatte, sper gler, onu, asla btnlemez ve birlemez grdkleri iin para para doramaya, tuzla buz edercesine ufalamaya girimi bulunuyorlar. Ortadouyu kuatan ve bir ember iinde sktran bu ar durum aslnda Kapitalist ve komnist dnyann sadece askeri ve ekonomik gcnden kaynaklanmyor ve asl medeniyet ve insanlk, anlaylarndan douyorsa ona kar gerekli diren ve tepkiyi gsterememede sadece Ortadounun maddi g yetersizliinden deil, bizzat onu yeterlie erdirmeyen ruh tkankl, karakter tereddd, kiilik soysuzlamas gibi sonu olarak, yine kltr temelindeki atlaklk, krklk, kay ve ykllardan geliyor. Yara Bugn slam dnyasnn iine itildii sava, insan krm bir rastlant deil. Afganistann Ruslar tarafndan igali ile Lbnana srail saldrs birbiriyle ilgilidir. Gizli anlamalar olduu anlalyor arada. ran-Irak savan da sper glerin hazrladn grmek iin kahin olmaya gerek yok. her ey, Vietnam sava olup bitirilirken olup bitti. Daha dorusu, slam dnyas ateler iine dsn diye br bitirildi. Bugn Afganistann bana gelen, yarn baka iki ya da daha ok slam lkesi arasna sratabilir. Anlalyor ki, kinci Dnya Savandan sonra, nc dnya savana meydan vermeden, blge blge karlan savalar, bu kez, slam Dnyasna kaydrlm, derlenip toparlanp, demetlenip slam lkelerine srlmtr.

Medeniyet Ykm Endlste bir medeniyet, slam medeniyetinin bir versiyonu olan bir medeniyet, acmaszca yok edildi. Saraylar, Camileri, ktphaneleri ve daha nice nice eserleriyle, belki bir daha eini dnyann gremeyecei bir medeniyet, yeryznden silindi. Bu gn olan kltr katliam ve cinayet ise, Endlsn bana gelenden beterdir. nk, Endls, slam medeniyetinin bir uzants idi, gl dallarnn biriydi. Bugn tahrip edilense, artk dal deil kktr. Afganistanda, randa, Irakta, Suriyede, Lbnanda irili ufakl nice ehir vardr ki, ihmalin toz topra iine batrm ve ykntnn lmcl dileriyle her gn kemirilmekte olsa da, iinde verecei ilhamla yeniden hakikat medeniyetinin germesine yol aacak tohumlar saldr. Varolma Sanclar Ortadou, nce slam medeniyetinin canl havasndan kmas, sonra bsbtn l hale gelmesi, daha sonra her eyi ayakta tutan devletinin Osmanl Devletinin kmesi, en sonunda Batya zenip kendi kiiliini btn katlar ve zellikleriyle yitirmesi yznden, nce batl, imdi de hem batl, hem doulu emperyalistlerin at oynatt bir alan haline geldi. Hallar devrinde vahi bat srlerinin yapt cinayetler, gnmzde de tekrarlanp duruyor. toplum olmak, her kalabaln, devlet olmak, her topluluun harc deildir. Bu yzdendir ki, Ortadouda btn sorumluluu yklenmi olan devlet Osmanl Devleti knce, yerini alana irili ufakl devletlerin ou, sadece isim olarak devlettir, gerekte ise devlet grnml bir takm geici kompozisyondadrlar. Ortadouda kavga da ite buradan kopuyor. Osmanl devletinden kalan miras, parampara olarak onun bunun elinde kalmtr. imdi, gl devletler ona sahip olmak iin gizli ak sava vermektedir. Ama bunlar yabanclardr. Asl hak sahibi olan yerlilerse, Ortadoulularsa yeniden var olma sanclar iindedirler. Ortadou, Batnn takt bir isimdir; biz bile ne yazk ki yerleik ve geerli isim haline geldii iin bu ismi kullanmaktayz. Avrupa Nerede? Avrupa, kinci Dnya Savandan bu yana, grnr plandaki, daha dorusu kitlelere srad iin kolaylkla gzlemlenebilen bunalm ve elikilerin tesinde, ok daha kkl bir ruh karmaasyla yaraldr. Gnee doru bakt iin gz kamaan, uurum grnce ba dnen insann ruh hali gibi bir hal Batnn bu ana lkesinde gerekten bir ok tutarszlklarn temel kayna. Dnce ve sanat planndaki derin durgunluk, henz btnyle, ak ve sak olarak grlmyorsa bunun sebebi, zengin kltr mirasnn devam etmekte olmas ve az ok canlln srdrmesidir. Ancak gnmzdeki verimsizlik ayn tempoyla devam ederse, ilerde Avrupa kltr onulmaz bir llemeyle kar karya kalabilir. Avrupay gncel olarak ilgilendiren sorun, o deil, d politika sorunudur. Medeniyet ve hayat tarz sorunuyla ilgisiyle birlikte, Avrupa lkelerinin da taknd tavr, yanar dner bir kuma grnmnde, elikiler, kopukluklar, krklklar, kesiklikler, kaak baklar, cesaretsiz atllarla dolup taarak, bugn iin onu sarsan asl sorun oluyor. Avrupann uuralt, bugn iine dt ya da drld ikinci plana itilme kompleksinden asla kurtulamyor. Avrupa gsz ve hemen tkenen fkelerin, ksk sesli hnlarn, renk ve dil deitirmi kk almalarn lkesi oluyor.

LMEYEN MEDENYET Medeniyetimizin iine girdii bunalm, Batda olduu kadar; slam lkelerindeki aydnlarda da baz yanl kanaatlarn domasna sebep oldu. Medeniyetimizin ldn sandlar. Oysa, ortada koskoca bir medeniyetin milleti var. Birinci Cihad Savanda, medeniyetleri, yurtlar, inan ve idealleri urunda, her cephede can vermekten ekinmeyenlerin milleti. Sessiz ve alakgnll olarak, savata destanlara yarar kahramanlklar gsteren bu byk medeniyet halk ve milleti, ne yazk ki aydnlar gemie dayanan kleri yznden ounluuyla blnd, paraland ve emperyalistlerin esiri oldu. Hristiyanln trajedisi, doduu gnden balar. Batan savat, sonradan barp uzlat Roma ve Grek medeniyetleri de dayandklar temellerde sarsntlar geirerek, eski glerini yitirmilerdir. lmeyen medeniyet, slamdr. Kapitalizm ve komnizm ve onlarn bin bir ekli ve klk iinde ortaya kan trevleri, hayat memat tehlikesi olarak karlarnda lmeyen Medeniyeti grmektedirler. slam medeniyeti, bugnk grnm ne olursa olsun, z, teorik yan, halklardaki saf yaants ve insandaki etkisiyle, medeniyet olma zelliini tayan tek medeniyettir. Bu yzdendir ki, ona lmeyen Medeniyet diyorum. nk, o aydnlk medeniyetidir, ezeli ve ebedi Tanrya inan medeniyetidir, ahs kltrn eyaya tapmay ykm, insan ya da eya tanrlamalarn devirmi bir medeniyettir. nk, o dil, rk, renk, farkna bakmaz. nk, o insan insan olarak ele alr, onu snflara blmez. Avrupa ve Biz Avrupa, bizi Osmanl Dneminde, hep ark olarak grd, kendisini ne kadar hep garp olarak grmse... Kendinin tam batl olduu doruysa da, bizim som dou olduumuz yanlt. Osmanllar sanldnn aksine kendilerini tam doulu bir devlet olarak kabul ekmiyorlard. Onlar, bir Dnya devleti gibi, Douya da Batya da bakyorlar, dinlerin, halklarn, medeniyetlerin zelliklerini inceliyorlar, ama dzeni kendi medeniyetimiz asndan yrtyorlard. Rnesans grmedikleri tezi de bana kalrsa, yanltr. Bu, incelemesi gereken nemli bir konu olmakla birlikte kanaatime gre, Osmanllar, Avrupallarn ne yapmak istediklerini grmler, ancak bunun belki boyutunu hesaplayamamlardr. Bugnse, Avrupa, Trkiyeye, Trkiyenin ona olan ihtiyacnda daha muhtatr. Bunu Avrupann idrak etmesi umulur. Ortak Pazar Ve Trkiye Halkmz, u son otuz ylda, bin bir gle, d ve i baltalamalara ramen, dinamizmini gstermi ve belli bir ekonomik atlmla, kalknmtr. Ortak pazara girip girmeme konusunda balangta olan tereddt, bugn bambaka bir ekilde, adeta srpriz bir sonula zmlenmitir. Balangta, milli sanayinin daha kuruluta, Ortak Pazara girdiimiz takdirde onunla rekabet edemeyecei ve doarken lecei kaygsn Trkiyede, bu konuda,

yazan izen kiiler hakl olarak tayorlard. Bir kesim de Batya kar felah bulmaz bir aalk duygusu iinde, dnya kapitalizminin burudaki uzants olmaktan te bir alternatif dnemiyor ve bulanyorlard. te yandan, Trkiyenin Ortadou Pazarna girmee balamas Dnya ekonomisinin bu gnk yaps iinde olaan bir eydir. Bu ortak pazar rktmemelidir. En nce girmemizi gereken bu pazara en son giren biz olmuuz. Son Saldr Her ey, ngilterenin Krfezden ekilmesiyle, daha dorusu kovulmasyla balad. ngiltere, Krfezden zorunlu olarak ayrlrken bir yandan Amerikaya bir yandan ran ve Suudi Arabistana krfeze girmeleri yolunda hevesler alamay ihmal etmedi. Bylece cn alyordu anlalan Krfez lkelerinden. Baarl da oldu. Amerika, Vietnam savan bitirerek gzleri Ortadouya evirdi. Aslnda, Lbnan trajedisinin de kayna burada. Asl hedef, phesiz Krfez blgesidir. Krfezdeki petrol servetidir. ahla Suudi Kral Faysal, ngilterenin Krfezdeki yerini almak iin hzla silahlanma yarna girdiler. Faysal ldrld. ahn talihi dnd ve sonu, malum. imdi de ranla Irak, savayorlar, ya da gereiyle sylersek, savatrlyorlar. Batl lkeler olsun, Rusya olsun, el altndan sava kztrmak ve srdrmek iin ellerinden geleni yapyorlar. Zaten Rusya Amerikann Ortadouda giritii byk operasyona karlk tavizini koparmasn bildi. Afganistan igal etmesine Polonyadaki ba kaldrmay sndrmasna Amerikann ciddi bir mdahalede bulunmasn salad anlaldna gre. Su kimde, hangi tarafta diye bir aratrma yerine, yani gemii kucaklayp ayrl arttrmak yerine; gzleri gelecee evirtip. Savan sonular zerinde durmak bar salamak iin en kar yol olacaktr. AVRUPA NEREYE? Avrupa Birlii, hatta Avrupann tek bir devlet olma ideali, ok eskilere dayanr. Dante, byle bir devleti ima eder. Makyavelli de, tleriyle yetitirmek ve ideal bir hkmdar yapmak istedii Prensini aslnda tm Avrupann ba olarak grmek ister. O zamanlar iin bu birliin temeli olarak din grlebilirdi. Fakat, Hristiyanlk douta ve doktrine byle bir devlet idealinden yoksun olduundan gerek papalarn, gerek hallarn bir Avrupa Devleti dourma almalar ciddi bir boyuta ulaamad. Teorideki bu dnce, pratik ve etkinlik kazanmad ve hep bir hayal olarak kald. Aslnda, Roma, bir Avrupa Devleti deil, bir Dnya Devleti denemesiydi. skenderin denemesi gibi. Bu yzdendir ki, bir Avrupa Devleti fikrini Hristiyanla dayandrmak mmkn olmad gibi, Romann diriltiine de dayandrmak, gereki bir davran olamazd. Pratik alanda belki Napolyonun denemesi, bir Avrupa Birlii iin ilk byk denemedir. Ancak, burada da, Avrupa devletlerinden ykselen ortak bir karar ve iradeden domuyordu bu atlm. Daha ok Napolyonun, btn iradelere karn, ahsi hegamonyasn kurma ihtirasndan kaynaklanyordu. Belki, Napolyon bir Avrupa birlii ihtilacn sezmiti; ama onu fetihle deil, halklarn ve aydnlarn uzun srede hazrlanmasyla salanacan hi hesaba katmamt. Zaten, mizac ve hatta dehas, bu sabra yabancyd. ngilizlerin gururu, Franszlarn bakalarn grmeyi ve kmseyileri olmasayd, Avrupa iin bir baka zm ve alternatif sz konusuydu:

Mslman olmak. zetlenirse, Franszlar ruhlar, ngilizler karakterleri, Almanlarda mizalar yznden, bugne kadar Mslman olmaktan mahrum kaldlar. Balantszlar Birlemi Milletlere ye lkelerin ounluunu ats altnda toplayan Balantszlar Hareketi ne yazk ki, bugne kadar, hacmiyle oranl bir etkenlik gsteremedi. Ne Afganistann Rusya tarafndan yutulmasna engel olabildi, ne Lbnan faciasna. Ne ran-Irak savan durdurabildi, ne de irili ufakl bir ok uluslararas soruna bir are getirdi. Bir blok olarak tannd ve nc Dnya lkeleri ismiyle de sk sk anld zamanlar bile, dikkat edilirse, geride kald. Bugn, balantszlar denilmekle yetiniliyor. Bize kalrsa, bu lkelerin sk bir doku balants iine olmamasnda, u noktalar tesbit edilebilir: 1- Sper gler ok dikkatli bir politika izleyerek, bu lkelerin birbirine daha ciddi bir ekilde yaklamalarn nlyorlar. 2- Bu kadar ok sayda lkenin sk bir ibirlii gerekletirebilmesi iin, blge birlikleri oluturmak lazm. 3- Kendileri arasnda adeta sper-kk fark gzetiliyor. 4- Ktalara yaylm, her renk ve cinsten, her din ve felsefeden insan kitlelerine sahip bu hareketin, belirli, aydnlk, canl ve tutarl bir gr, bir felsefesi yok. Kurtulu ok eski zamanlarda bugne kadar tartlmtr; Aristoda tartmtr, Farabide; gnmz sosyologlar, tarihileri, idare ilim bilginleri de konu zerinde fikir yrtmlerdir. Filozoflar, dnrler mi ynetici olmal, yneticiler mi filozof ya da dnr olmal? Bize kalrsa filozof filozoftur, dnr dnrdr, ynetici de yneticidir. Ynetim zerine filozof ya da dnrn ne kadar parlak ve ekici, doru isabetli dnceleri, grleri olursa olsun bu, onun iyi bir ynetici olduunu gstermez. nk, ynetim, dnce gibi, bal bana bir ayr alan, ayr dnyadr. Bu uzmanlk ayr bir yetenek ve ok tecrbe ister. Tanzimattan bu yana, hatta daha ncesinden iine girdiimiz kltr deiimi, ne yazk ki, dnce ve ynetim adamlarnn birbirini desteklemesi, birbirlerinden yararlanma eklinde olmadndan ok sert ve ou kez ykc bir gidi ve ak iinde cereyan etti. ou kez, yeni yaplan Her ey bir srpriz eklinde ve tartlmaz bir slupla sunuldu. Oysa, olup bitenler zerine sakince dnmek, tarih, medeniyet tarihi, dnce tarihi, kltr tarihi gibi bilgi dallarndan yararlanmak, sosyoljik aratrmalar yapmak, incelemelerde bulunmak, her zaman iin ok gerekli almalar olacakt. Ykc ve doktriner bir kar koyutan ziyade, yapc dnceler, yol gsterici olacakt. Asl Sorun Bize kalrsa, her eyden nce, bu sarsl, yeniden kendini korumak isteyen toplumun fiziki g, enerji ve hareketine, manevi deerler karln (spiritel valrn) bulamamaktan kaynaklanyor. Yani enerji, kendi z doktrinini bulamadndan yabanc ve toplumun ruhuna

ve karakterine aykr ideoloji ve doktrinlerin av oluyor. Batclk diyoruz. yle bir bakalm, u 1983de haftas kutlanan Goethenin eserlerini arayan herkes kitaplarda bulabiliyor mu? Kant gibi filozofun bir tek eseri, o da bir seminer evirisi olarak dilimize getirilmi bildiimiz kadaryla; mehur eseri, Teorik Akln Eletirisi (Saf Akln tenkidi) henz evrilmemi bile. Ya Marksizmin bile kurnazca yararlanp anlamna tersine evirdii diyaletik ve sistemin sahibi Alman filozofunun, Hegelin temel eserinin bile dilimize evrilmediini hatrlarsak? Evet Hegelden dilimize evrilen, Estetik adl bir formalk makale!. Ya amzn filozofu Heideggerden? Hi! Gabriel Marcelden, hatta shopenhauerden hemen hemen hi! Kendi medeniyetimizin klasikleri ise, daha ackl bir ilgisizlie terk edilmi durumda. Ne klasik slam dncesinin antlar, ne byk bilginler ve mutasavvflarn eserleri, ne byk airlerden kalanlar, Hafzlar, Senaller ve daha niceleri giderek unutulmaya terk edilmi. Kpr Yklmsa Bir toplumun hayatnda felaket kaynaklarndan biri de, nesiller arasndaki balarn kopmu olmasdr. Toplumun ve milletin hayat, srekli kesiksiz bir aktr. Bu akta bir krlma, kopma, kesilme olduu takdirde o toplum ya da millet, kendini bolukta hisseder, hafzasn yer yer yitirmi bir insan gibi kvranr durur. Millet demek, tarihin yaamas demektir, tarihi yaatmas ve yaatt tarih demektir. Kltryle kendi z medeniyetiyle ilgisi kesilmi nesiller, ne kadar iyi niyetli olurlarsa olsunlar, karanlkta, ksz ve gzsz yryen yaratklar gibi, yabanclarn av olmaya mahkumdurlar. Yntem Ermeni rgtlerince stlenilen ard arkas kesilmez saldrlara kar, Devlet, phesiz gereken, daha dorusu mmkn nlemleri almtr ve almaa devam edecektir. Ermeni davas ise, sadece ve sadece asl amac gizleyen bir maskeden baka bir ey deildir. Ama nedir? Bize kalrsa, ama, her trl d olumsuz artlara ve baltalanmalara ramen, byyen ve ilerleyen Trkiyeyi zayflatmak, onun dtaki temsilcilerini almaz ya da ekonomik amal kurulularn ilemez hale getirmek suretiyle geleceini glgelemektedir. Her neyse, btn bunlara dediimiz gibi, Devlet bir takm tedbirler alacak ya gerekli uyarlarda bulunacaktr. Bunlar ksa vadede ve hemen ba vurulacak arelerdir. in siyasi ve ekonomik aresiyle ilgilidir. Bir de uzun vadeli tedbirler vardr ki, bu da, darda aleyhimize yaplan propaganda ve gsterileri tesirsiz klmay amalayacak olan kltrel giriimlerdir. Yasalar Ve Ortam Demokrasi, an rejimi. Daha iyisi bulununcaya, ya da radikal dzeltmelere deiinceye dein geerli olacak insanln byk blm iin. Ancak, her lke, kendi toplum yapsna gre ona biim vermi ve srekli olarak ta vermekte. Siyasi hayat dzenleyen yasalar da kukusuz ayn bilinle oluturulmaldr. Ancak yasalarla da her ey bitmiyor. Onu uygulayacaklarn hareket tarzda nemlidir. yasalarda uygulamay hep hesaba katan bir zihniyet hakim olmas gerektiine dikkat ekmek istiyoruz. te yandan yurttalara srekli olarak, bu yasalarn hazrlannda ve yasalar ktktan sonra da ierii

hakknda bilgi verilmelidir. Demokrasi kurum ve kavramlar hakknda halka srekli olarak bilim asndan aklamalarda bulunmakta zaruret ve yarar vardr. ok Partililik 1960-1980 arasnda bir dnem yaadk. Bu imdi arkalarda kalyor. Ancak, bu gemi dnemi ok iyi deerlendirmemiz gerekiyor. ok iyi incelemeliyiz. ok ac gnler yaadk. Binlerce yurtta hayatn yitirdi, nice aile ykld, bu dnemde. Atalarmz demitir: bir musibet bin nasihatten yedir. Yaanan bir ktlk, teorik bin tten daha ok retici, daha etkindir. 1946da girdiimiz ok partili hayat, 1950de kesinlik kazanarak yeni bir hayat tarz balatt. Ancak, bu dnem, fiilen iki partili dnem oldu. Seim sistemi ve halkmzn sosyo-kltrel yaps bunu byle gerekli kld. 1960tan sonra ise fiilen de ok partili olduk. nk iki partili siyasi hayat ok byk bir gerginlie, sonunda da bir patlamaya yol amt. imdi geriye doru baktmzda, 27 mays ihtilaline gtrenin, iki partili sistem olduunu sunmamz gibi, 1960-1980 arasndaki anari dnemini ok partili oluumuza balamamz doru olmaz dncesindeyiz. Ancak, toplumun iindeki gizli gerginlik potansiyeli, 19501960 arasndaki iki partili sistemin ortaya kmasnda yardmc ve kolaylatrc rol oynamtr diyebiliriz. Ayn eyi, 1960 sonras dnem iinde, ok partili sistemin anari ve terre yataklk yaptn belirterek syleyebiliriz. u ayrm fark etmeliyiz: iki byk partili hayat, 1950-60 aras gerginliin sebebi deil, ortamdr. ok partili dzende dnmeliyiz. Yeni yeni partiler kurulmal, bunlar fikir ve itimai grler esaslarna bal olmal ve iktidar hedef almaldr. Beklenen Parti Bu lke, her zaman bir parti bekledi. ama o parti hi bir zaman gelmedi. Gelen partilerin o bekledii partiye benzesin diye bekledi. Kurnaz partiler, kendilerini hep o beklenen partiymi gibi hissettirmeye altlar. Kimi partiler halk, kendi usulnce bekledii partiye dnsn diye bask altnda tuttu. Kimi partilerde halk zleminin kaynan isim alarak smrdler. Halk da srf bu isim ve iddia iin onlar tuttu. Beklenen uzun sre gelmezse, bekleyi yn deitirir. bekleyen durmamakta ve deimektedir. Bu sebeple bekledii deimekte, Bekleyi ok uzaynca bekleyen bir ey beklediini hatta bir ey bekleyip beklemediini unutacaktr. ok partili dzene girdiimiz 45 yllarnda bambaka bir bekleyii vard halkn. Ne yazk ki, bugn kitle o gn neyi beklediini unutmu gibi. nk, o nesiller gitti. Sonraki nesillerinse bana gelmedik kalmad. Parti Dzeni Siyaset bilimi literatrnde, demokrasi dzenini benimsemi lkeler siyasi bakmndan ikiye ayrlr; ok partili lkeler, ikili partili lkeler. Birincisine Kara Avrupas sistemi, dieri de Anglosakson sistemi deniyor. Bu ikincisinde demokrasinin ilkeleri gerei ok parti yine vardr. Fakat yaayp gelien iki parti oluyor. Nitekim ngilterede nceleri liberalmuhafazakar, sonralar da ii-muhafazakar partiler arasnda oldu hep siyasi rekabet. Amerikada da cumhuriyeti-demokrat ikilisi gibi. Merutiyetten bu yana denediimiz particilik hayatna genel eilim, iki partili sistem, yani Anglosakson sistemidir. 1960dan sonra Kara Avrupas sistemini denedik. imdi yeniden Anglosakson tipi demokrasiye dn eilimi vardr. Bizim grdmz ksaca u: ki partili

sistemde hkmet bunalm olmuyor ama baka krizler oluyor. Kara Avrupas sistemi ise 1960dan sonra denendi. Hem hkmet buhranlar oldu hem parlamento almad. Hem de memleket felakete srklendi. Kadrolar Ve Liderler Demokraside partiler nisbeten hr irade ile kurulup ve zgrlkle yrtldnden, kadrolara ve liderlere byk grevler ve sorumluluklar dmektedir. Bu sebeple partiler kendi disiplinlerini kendileri korumak zorundadrlar. Biz buna i disiplin diyoruz. taknla doru gidecek ve yasal snrlar aacak kitle heyecan ve hareketlerini devlet kuvvetlerinden nce liderler nlemelidir. Liderler, gereinde kitleleri dizginlemesini bilmelidirler. Liderler ve kadrolar, duygusal, nostaljik davranmal, alerjik uyandrlacak sz ve davranlardan kanmaldrlar. Siyasi Partiler Ve Yurtta Bizde partiye ballk, adeta mistik bir dereceye ykselmekte. Bizce, bu dnemde devlet btn kurumlaryla bir partinin ne demek olduunu, buna balln anlam ve derecesinin ne olmas gerektiini yurttalara ak ve seik bir ekilde anlatmal. Bu partiye mensup olmak, belli ve somut bir siyasi tercihten te bir anlam tamad halde, bizde bu ballk adeta dinsel bir ballk apna ykselmektedir. Partiye adeta soyut ve fiziktesi bir bala balann sebepleri bizce unlar olabilir: 1- Bu partilerin kendi bnyemizde domayp dardan gelmeleri, bu yzden esrarl bir g izlenimini vermeleri. 2- Kltr ve deiim sonucunda, tanzimattan bu yana, ailede, okulda, ve sokakta, giderek kendi inan ve kltr kaynaklarna dayal bir eitimden mahrum olacak, hatta ou kez ona zt dnceler ve felsefelerle, daha dorusu ba bolukla yetien nesiller, ruhlarnda alan metafizik boluu, inanszlk eksiini byle bir balanla kapatma eiliminde olmulardr sanyoruz. 3- Genel olarak kltrszlk, karlatrmac ve kritik edici deerlendirici bir zihin ilekliinden mahrumluk. Esaret Rzgarlar Ortaada atosu olan derebeyi, ufakta olsa bir nevi bir devlet sahibi demekti. atolar ykan toplar icad, btn direnmelerine ramen, derebeyliklerinin sonu oldu. Milli devletler dodu. kinci Dnya Savandan sonra, silah teknolojisindeki korkun ilerleme, bu klasik devlet tipini, yani Milli devleti bir hayli sarst, eskitti, zayflatt. Bugnk devletler ounlukla, Orta ca derebeyliklerinin durumuna dmlerdir. Erge, ya bir btn oluturarak kurtulacaklar, ya bir btn iinde eriyecekler, ya da silinip gideceklerdir... Bugnk teknolojiyi gz nnde tutarsak, yakn gelecein devleti, gvenlik asndan, en az 10 milyon km2 topraa sahip, 250 milyon nfuslu ileri teknolojiye kavumu bir sanayii ve bunlara denk bir kltr durumu olmaldr.

Artk devlet denilen g kendine toprak alarak btn dnyay seecektir. Daha aasn kk grecek ve baka devlet olduka kendini emniyette grmeyecektir. slam lkeleri, en ksa zamanda yeni bir devlet, medeniyet, kltr, lke anlay modelini gelitirmek zorundadrlar. Bu ufak devletiklere, bu vaktiyle Avrupallarn, suni olarak, adeta cetvelle izdikleri uydurma snrl devletiklerle bir yere varamazlar. Ne Amerikada, ne Rusyada, ne in ve ne de Hintte bir rk birlii vardr. Hepsinin iddias ise, insanlarn zgrl, eitlii, mutluluu gibi tm insanla ynelik gzkmektedir. Mslmanlar, Rusyada, inde, Hintte ve lkeleri igal edilen her yerde, her haktan mahrum, hor ve hakir durumdadrlar. Esaret rzgarlar, kzgn felaket llerinden yakc bir ekilde esiyor. Uyanmayanlar iin ne ackl son!...