Tarih boyunca zerinde en fazla konuulup tartlan konulardan birisi Din Siyaset ilikisidir.

Farkl terimler kullanlsa da mana ve mefhum olarak tek bir ey kastedilmektedir; dini devlet, dine dayal devlet, eriat devleti, islami devlet. dini rejim gibi deiik kavramlarla anlatlmaya alslsa da z olarak kanun ve yasalar ilahi olan, toplumu ynetmek iin Allah tarafndan belirlenen ynetim ekli irade edilmektedir. slami devlet sistemi nasldr, din bunu nasl beyan ediyor, kanun ve yasalarnn kayna nelerdir, dinin devlet projesi varmdr, varsa bu sistem gnmzde uygulanabilir mi gibi sorularn cevabna girmeden nce u soruyu cevaplamak gerekir; toplumun bir devlete ihtiyac varmdr? Toplumun Devlete Ihtiyac Bazlar insan toplumunda bir devlete ihtiya olmadn bunun insanlarn zgrln kstladn, hr hareket etmesini engellediini dolaysyla da ister bir fert olsun ister bir devlet, kimsenin bakasnn hrriyetini kstlama hakkna sahip olmadn savunmaktadrlar. nsan zgr yaratlmtr ve yle de kalmaldr. Ebu Bekr Asamm gibi dnen bir grup ise, insann bir devlete ihtiyac olmadn yle aklyorlar: Eer insanlar toplumda insafl davranr, birbirlerine zulm etmezlerse bir devlete ihtiyac yoktur [1]. Yani bunlara gre ilerlemi bir toplumda devletin varl gereksizdir. Karl Marx toplumun bir devlet ihtiyacnn zaruri olmadn iddia edenlerden biridir. Marxa gre devlete ihtiya duyulmas toplumda tabaka ve snfn ortaya kmasyla olmu ve hakim tabaka ekonomik karlarn korumak iin devlet denilen bir sistem ortaya karmstr. Toplumda snf ve tabaka yok edilirse devlete ihtiya kalmayacaktr[2]. Toplumun bir devlete ihtiyac olmadn iddia edenlerin grlerini beyan ettiimiz bu ana tez etrafnda toplayabiliriz. nsann ferdi hayatnn yansra bir de toplumsal bir yaants vardr. Bireylerin hayatnn bir balangc ve sonu olduu gibi toplumun da hayatnn bir balangc ve bir de sonu vardr. nsan yaratl itibariyle toplumsal bir varlk olarak yaratldndan yalnz yaayamaz. nsan iyi ve kt birok sfatlarla donatlm, snrsz istek ve arzulara sahiptir. Hereyin en iyisine sahip olma duygusu, makam hrs, snrsz zgrlk, dnyaperestlik ve bunlarn karsnda adaleti istemek, ilerleme katetmek, medenilemek insanlara iyilikte bulunmak gibi her insanda var olan ve ayn zamanda birbiriyle elien istek ve arzulardr. Her insan iin, kendisinde var olan bu arzularn bazlarna bile ulamak iin dierlerinin hakkn ayaklar altna almas onlara zulm etmesi kanlmaz olacaktr. Dolaysyla toplumda zulm, hakszlk, kargaa ve dzensizlik bagsterecektir. Toplumun yaamas, ilerlemesi ve fertlerin hak-hukuklarnn korunmas toplumda zulmn yok olup adaletin hakim olmas, korku ve kargaann yok olup huzur ve emniyetin hakim olmas,her ferdin toplumsal yasantsnn yansra bireysel hayatnn da korunabilmesi iin bir takm kanun ve yasaya ihtiya olduu inkar edilemez bir gerektir.

Bu kanun ve yasalar uygulayp toplumu ynetmeye SYASET ; bu kanun ve yasalar icra makam, kurumu ve mekanizmasna da DEVLET denir. nsann temel ihtiyalarndan biri, toplumsal dzenin adil bir sisteme sahip olmasdr. nsan toplumu var olduu gnden beri toplumsal yaantsnda kanun ve dzenden yoksun kalmamtr hatta ta devri diye adlandrlan ada bile insanlar bir takm kanunlar (kurallar) erevesinde yayorlard. ?? Hayvanlarn yaantsna bakldnda grlecektir ki, toplu halde yaayan karnca ve ar gibi hayvanlar dahi kendi dnyalarnda toplumsal bir dzen ve nizama sahiptirler. Gnmzde insann bir devlete ihtiyac o kadar aikar ve zaruridir ki, aslnda zerinde konumaya bile gerek yoktur ama ilerideki konularmza k tutmas asndan din perspektifinden devletin zaruriyetini douran etkenlere deinmeden geemeyeceiz. Toplumun idare edilip huzur ve emniyetinin salanmas, bireylerin hukukunu koruyup toplumun ilerlemesini salamak iin gerekli kanun ve yasalar karp dzenleyen ve bu kanun ve yasalar uygulamak iin adil bir sistemin nasl olmas gerektiini ve de bu sistemin icra makamnda bulunacak ahsn yani liderin zelliklerini beyan eden de DN dir. Din asndan devletin zarureti: 1- nsanlarn toplumsal yaantlarnda maddi ve manevi ihtiyalarn temin etmek, her ferdin hukukunu korumak iin karlan kanun ve yasalarn uygulanmasnda bir gcn var olmas gerekiyor. Kanunlarn adil bir ekilde uygulanmasn salayacak, yasalarn ihlal edilmasini engelleyecek, insanlara kanunlarn uygulanaca gvencesini verecek bir g olmaldr. Bazlar yasa ve kanunlar ineyip ahsi menfaatlarine ulamak iin kaba kuvvet kullanarak toplumda karagaa karabilir, bunu engelleyip huzur ve emniyeti salayacak bir gcn olmas gerekiyor. Ksacas toplumda dzen ve nizamn olmas, i gvenlik ve emniyetin salanmas, kanun ve yasalarn uygulanmas zarureti bir gcn yani devletin olmas gerektiini ortaya koyuyor. 2- nsann toplumsal hayat yaratl gerei olduu gibi bu toplumsal hayatn srdrebilmesi de toplumda bireylerin birbirleriyle dayanma ve yardmlama ile mmkndr. Toplumda bireyler toplumun ilerlemesi iin bir takm grevler stlenirler. Ama baz sorun ve problemler vardr ki hi kimse o alanda bir aba harcamaz, daha dorusu gc yetmez. Toplumdaki sahipsiz cocuklar, kimsesi olmayan yallar, zaruri ihtiyalarn dahi gidermeye gc yetmeyen fakir ve yoksullar koruyup onlara yardm elini uzatacak onlarn yaamlarn srdrmelerini salayacak bir kurum olmaldr. Veya deprem ve sel gibi afetler neticesinde evsiz barksz kalm insanlarn maddi ve manevi ihtiyalarn temin edecek onlarn yaralarn saracak bir kurum olmaldr. Bu zaruret bir devletin olmas gerektiini gsteriyor. 3- Toplumda insanlarn kendilerinin gideremedikleri; elektirik, su, ulam ve iletiim gibi ihtiyalarnn temin edilmesi ve ayn ekilde salk sorunlarnn halledilmesi; hastahane, ila gibi ihtiyaclarn temin edilmesi bir devlete ihtiyac douran dier bir faktrdr. 4- Allah-u Teala insanlara yeryznde olduu gibi yeraltnda da birok nimetler vermitir. Bu yeralt kaynaklarnn karlp kullanlr hale gelmesi insanlarn hizmetine sunulmasi iin de bir organize ve dzen olmaldr.

5- Eitim- retim, dinin en fazla nem verdii konulardan biridir. Toplumun ilerlemesi ve tekamule ulamas iin eitim- retim en zaruri ihtiyalardandr. Eitim- retim bireylerin tek bana yapabilecei bir i olmad gibi belli bir grubun da halledebilecei bir konu deildir. Bunun iin sistemli ve btn toplumu kapsayacak bir program yaplmas gerekecektir. Bu grev iin de yine devlet olmas gerekiyor. 6- Insanlar toplumsal yaamlarn srdrebilmeleri iin karlkl al-veri ve ticaret yapmak zorundadrlar. Ticari ilemlerin dzenli ve adil yaplmas gerekir ki herkes hakkn alabilsin. Ekonomik yolsuzluklarn, smr ve haksz kazancn nne geilmesi gerekir. Hem ekonomik i yatrmlar, hem de d ticaret hukuka ve adalete uygun yaplmaldr. Bunlar ve bunun gibi dier ekonomik meselelerin halledilmesi iin ve zorbaclara, smrclere dur diyecek bir g olmaldr, bu g yine devlet olabilir ancak. 7- Her toplumda insanlarn huzurunu bozan, fesat karan, bozgunculuk yapan fertler vardir. Kendi kar iin toplumun menfaatlerini ayaklar altna alan kiiler hi eksik olmamtr. Insanlar arasnda ihtilaf da devaml var olmutur. Bu ihtilaflar halledecek kanun ve yasalar ineyenlere cezasn verecek bir hukuk sistemi; mahkemeler, ceza kanunlar, savclar, hakimler, avukatlar olmasi gerekir. Bu hukuk sistemini oluturup icra edilmesini salayacak g yine bir devlet olabilir. 8- Her toplumun bir savunma sistemi olmaldr. nsanlar d dmanlardan koruyacak, toplumu yok olmasna sebep olacak tehlikeleri yok edecek bir askeri gcn olmas gerekiyor. Bunu da yine ancak develet gereklestirebilir.[3] Din, yukarda saym olduumuz gerekelerden dolay bir devletin olmas gerektiini,devletsiz bir toplumun yaamn srdremiyeceini savunmaktadr. sabahyil@iqraa.de