You are on page 1of 6

'afgU lY AuJiV pvY iksu kry pukfrf'

1- kRoVF dI afmdn vflI sLo:gu:pR; kmytI dy muV muV pRDfn bxI afAuNdy rhy isafsI pYNqVy
bfjLIaF dy inpuMn iKzfrI j: gurcrn isMG jI tOhVf dI CwqrCfieaf hyTF BfeI mnjIq isMG
klkwqf jI vI Pyr swkqr af bxy hn?" inrsMdyh bVI mhwqqf vflI ies KLbr qoN eynI
hYrfnI nhIN sI hoeI ijMnI aKLbfrF ivc Cp rhI klkwqf jI dI ies GosLnf qoN huMdI rhI sI
ik dfs (kflf aPLgLfnf) dIaF ilKqf ivcly kuPLr qoN iswK jgq nUM jfxU krvfAux leI Auh
Drm prcfr kmytI koloN "gurmiq pRkfs" df Aucycf aMk kwZvf rhy hn ? ies GosLnf qoN
hYrfnI BrI Auqsukqf hox df kfrn ieh sI ik, DMÕfxy hI dfs dy vYrI bx bYTy igafnI
joigMdr isMG jI vydFqI ny dfs nUM pMQ ivcoN Cykx leI ZuwkvF Zuwcr lwBx leI afpxI mrjLI
dy cuxy ivdvfnF dIaF kmytIaF iek qoN vWD vfr bxfeIaF, imsLnrI kfljF koloN ilKqI
irportF mMgvfeIaF, hor vI keI Xog aXog Auprfly kIqy, pr guurU-sLbdF dy aDfr qy
ilKIaF 9 pusqkF ivcoN, gurmiq ivroDI koeI iewk vI dlIl, pusqk df koeI pYrf, jF aXog
vrqoN vflf koeI iewk vI gurU sLbd nf sI iml sikaf. iPr AunHF hI pusqkF ivcoN klkwqf jI
nUM dfs df "JUT" ilKx leI gurmiq pRkfsL df Aucycf aMk kwZvfAux df supnf iks aDfr qy
afieaf hovygf ? hYrfnI sI ik pqf nhIN iks krmfqI cqurfeI dI vrqoN nfl pusqkF ivcoN
klkwqf jI ny ikho ijhf kuPLr lwB ivKfAuxf hY ?

2- bYcYnI BrI Auqsukqf nfl dfs ny gurmiq pRkfsL pVHnf arMiBaf. bfhrI sPLy qy njLr pYNidaF hI hYrfn rih
igaf ? tfeItl sPLy (Title Page) qy hI gurmiq ivroDI duKdfeI GosLnf ? (2)-ies dy muwK
sMpfdk jI vI Auh BfeI cmkOr isMG jI, ijnHF bfry dfs dy ihrdy ny bVf siqkfr kbUilaf hoieaf
hY ? (3)-kI sc muc hI pMQk durBfg isKrF qy jf puwjf ? ajyhy duKdfeI anuBv hox dy kfrnf df
vyrvf:-

(A)- "gurmiq pRkfsL" qF guriswKF leI gurmiq dIaF syDF df hvflf pwqr bx cuwkf sI ? Aus dy
tfeItl pyj qy qsvIrF sihq " BgqI qy sLkqI dy somy hirmMdr sfihb aqy akfl qKLq sfihb"
Cfp dyx df iswDf arQ siqgurU gRMQ sfihb jI dy sLuB guxF dy BMzfry qy nfdr sLfhI zfkf ? kI,
Drm-prcfr kmytI ny gurmiq dy bVy jLrUrI qy pfvn isDFq dI KMzxf jfx buwJ ky kIqI hY ? kI,
Drm prcfr kmytI eynI axjfwx bx geI ik Aus ny gurmiq dy ies jLrUrI isDFq dI avwigaf dy
pUrny pf Byjy hn ?-(1)-idRsitmfn sBu ibnsIaY ikaf lgih gvfr ]2]{ibl:m: 5-pMnf 808}
(2)-eysy AupdysL df dUjf rUp-"jo dIsY so sgl ibnfsY ijAu bfdr kI CfhI ]1][[[2]{1231}-
(3)-AupdysL df qIsrf rUp ieh- "ndrI afvY iqsu isAu mohu ] ikAu imlIaY pRB aibnfsI qoih ]
kir ikrpf moih mfrig pfvhu ] sfDsMgiq kY aMcil lfvhu ]1] kAu qrIaY ibiKaf sMsfru ]
siqguru boihQu pfvY pfir ]1] rhfAu ] 1]{iblf:m: 5-pMnf 801}-gurmiq pRqI syDF dyx leI bxI
Drm prcfr kmytI vloN "siq siq siq siq siq gurdyv ]" dy QF- "JUTu JUTu JUTu JUTu afn sB
syv "]{1166} dI isiKaf ? {Note:- Auprokq -(1)-(2)-(3)-iqMnf rUpF dy gurmiq isDFq
nfl sbMiDq gurU sLbdF dI arQF sihq- (kRmvfr-) -30, 29 qy 19 kul 78 gurU sLbdF dI sUcI
dfs koloN aQvf Intrenet qoN iml skdI hY}. ieh ikqy gurU gRMQ sfihb jI dI mihmf nUM KLqm
krn dIaF sfjLsLF ivc nvF vfDf qF nhIN hoieaf ?

(a)- (1) KLflsf jI dI kyNdrI jQydfrI aqy Aus dI Drm prcfr kmytI vfly kI ieh vI nhIN sn
jfxdy ik guriblfs dI kQf suxdy rihx dy kfrn isKF ivc bxI sLrDf qoN hirmMdr jI aqy akfl
qKLq jI nUM "BgqI" aqy "sLkqI" dy pRqIk qF ikhf jf skdf hY pr sLuB guxf dy asl (anUpm
aqy aQfh) somy kyvl aqy kyvl siqgurU gRMQ sfihb jI hI hn . gurU gRMQ sfihb jI dy ijLkr qoN
ibnf iksy mMdr (Building) nUM sLuB guxF df somf, aQvf iswKF leI pUjnIk nhIN ikhf jf skdf .
(2)- ies scfeI nUM vI iksy XukqI nfl JuTlfieaf nhIN jf skdf ik, hirmMdr jI aQvf akfl
qKLq jI jIAUNdy jfgdy pRfxI nhI hn sgoN ieh vI pwQrF qy mUrqIaF vFg inrijMd aQvf imRqk hI
hn. kI sfzI Drm prcfr kmytI gurU bfxI dy prmfx nfl iswD kr skdI hY ik AunHF ny ajyhf
krky ies gurU PLurmfn dI inrfdrI nhIN kIqI ?- mhlf 5 ][[ jo pfQr kAu khqy dyv ] qf kI
ibrQf hovY syv ] jo pfQr kI pFeI pfie ] iqs kI Gfl ajFeI jfie ]1] Tfkuru hmrf sd bolµqf
] srb jIaf kAu pRBu dfnu dyqf ]1] rhfAu ] aMqir dyAu n jfnY aMDu ] BRm kf moihaf pfvY PMDu ]
n pfQru bolY nf ikCu dyie ] Pokt krm inhPl hY syv ]2] jy imrqk kAu cMdnu cVfvY ] Aus qy
khhu kvn Pl pfvY ] jy imrqk kAu ibstf mfih rulfeI ] qF imrqk kf ikaf Git jfeI ]3]
[[[4]4]12]"{1160}

3- "joiq Ehf jugiq sfie sih kfieaf Pyir pltIaY ] gurU hukm dy siqkfr ivc ies dlIl dI
ivroDqf sLfied koeI vI isafxf guriswK nf kry ik gurU gRMQ sfihb jI dy siqkfr nUM siqgurU nfnk
sfihb jI dy quwl ijAuN df iqAuN bxfeI rKx leI, hir iek guriswK nuM idRWV krvfeI rwKxf cfhIdf
sI ik bhu srUpI grUugRMQ sfihb jI BfvyN iksy vI QF (inwjI invfs asQfn ivc qy Bfvy iksy vwzy qoN
vzy ieiqhfsk asQfn qy) prkfsLmfn hox AunHF nUM AuhI guru gRMQ sfihb smJxf qy mMnxf hY ijs nUM
sRI gurU goibMd isMG jI ny gurU nfnk sfihb dI guirafeI dI sdIvI mflkI sONpI sI. hr iewk pfvn
gurU bIV nUM sfKLsLfq siqgurU nfnk sfihb hI smJidaF iek sfr siqkfr nfl gurU hukmF dy
anusfr afpxI jIvn jugq bxfeI rKwxI gurUiswKI dI ivafiKaf bx jfxI cfhIdI sI . pr 18vIN
sdI qoN hI sB kuJ Aultf huMdf af irhf hY. sfzy Dfrimk afgUaF ny gurU siqkfr ivc vfDf qF kI
krnf sI Aultf gurU gRMQ sfihb jI dy srUpF pRqI ivqkry bxfeI rKx dy pUrny hirmMdr jI dy
aMdr qoN aqy prkRmf dy cOigrdy qoN inrMqr pfeI qury af rhy hn. ijs kfrn isKF dy mnF ivc
aCoply hI inrfdrI df ajyhf anuBv bx igaf ik dys ivdys dy gurU drbfrF ivc bVy bdnfmIaF
Bry Bfxy vrqxy sfzf durBfg bx igaf . hux akqUbr mhIny dy gurmiq pRkfsL dy tfeItl pyj qoN
qF ieAuN lwgf hY ijvyN ajokI jQydfrI ny siqgurU gRMQ sfihb jI dy ivrwuD KulHI bgLfvq df ibgLl hI
vjf idwqf hovy ?

vMngI vjo sLMkf:-kI kfrn hY ik ijs qrHF df siqkfr hirmMdr jI dy dIvfn hfl ivc pRkfsLmfn
siqgurU gRMQ sfihb df hY hirmMdr sfihb jI dy aMdr hI dUjIaF QfvF qy sRI drbfr sfihb jI dy
bfkI sfry ivhVy (Complex) ivc keI QfvF qy pRkfsLmn bhusrUpI gurU gRMQ sfihb dy pfvn
srUpF ivcoN iksy iewk df vI vYsf siqkfr huMdf vyKx nUM kdy nhIN imilaf ?
kRrmvfr gurmiq ivcfrF:-

(A)- Drm pRcfr kmytI ieqhfs dI ies scfeI qoN munkr nhI ho skdI ik, bfl Aumrf ivc jdoN
siqgurU nfnk sfihb jI ny jgq dy bx bYTy bRfhmx gurU koloN sdf nfl inBn vfly jnyAU dI mMg
kridaF Aus dy hQF df vwitaf sUq dy Dfgy df nfsvMq jnyAU pfAux qoN nfh kIqI qF bRfhmx vrg
siqgurU jI df vYrI bx igaf sI . iBMzrF vfly sMq gXfnI gurbcn isMG jI KLflsf dy ilKy anusfr,
gurU nfnk sfihb jI dy ivafh smy btfly ivKy gurdyv jI nUM purfxI kMD dy hyTF dy ky KLqm krn df
asPLl Xqn vI AunHF pRohqF ny hI kIqf sI . ibwpR jI nUM siqgurU nfnk sfihb jI dy ivruWD Aucycf
rMj ies kfrx sI ik, Auh pihly rhibr sn ijnHF ny Aus dIaF lMptI aYsLpRqIaF dI afmdn dy
inrMqr vih rhy somy dI pCfx kr leI sI. ijs krmkFzI Brm-jfl dI bdOlq gLrIb ikrqIaF
dI lhU psIny dI kmfeI bRfhmx dI JolI ivc inrMqr pY rhI sI, siqgrF df AupdysL Aus mfieaf
jfl dIaF jVHF KoKlIaF krI jf irhf sI. afpxI aQfh afmdn dy sfDn krmkFzI mRXfdf leI
KLqrf bx rhI pfvn gurbfxI ivc Kot rlf ky arQF df anarQ bxfAux df Xqn afrMB kr
ilaf. sujfn pMcm siqgurU nfnk sfhb jI ny gurbfxI nUM vYrIaF dI phuMc leI jd asMBv bxf
ilaf qF ivdvfn dUridRsLt ibwpr kutlqf Bry sbr nfl Xog smy dI AuzIk ivwc dV vwt bYTf.
1708 ivc gurU gRMQ sfihb jI nUM sdIvI mflkI sONpI jfx nUM ZwukvF smf jfx ky gurmiq dy vYrI
bRfhmx kFsI ivKy isr joV bYTy aqy gurmiq igafn nUM sdf leI insPLl bfxfAux dI Xojnf aDIn
gurmiq ivroDI smwgRI ilKx ivc jut gey.

ivsLfl rfj sLkqI vfly buwD Drm nUM Bfrq ivcoN mfr mukfAux dI sPLlqf qoN ahMkfry hoey, JUTIaF
khfxIaF GVn ivc inpuMn, gurmiq dy vzy igafqf, ies ibwpR jI ny ijMnI vI gurmiq ivroDI smwgRI
iqafr kIqI Aus ivco "guriblfs pfqsLfhI 6" gRMQ ajyhI smwgRI df BMzfrf sI ijs ivclI hr iek
gfQf gurmiq dy iek qoN vwD isDfqF dy QF bRfhmxI rIqF nUM gurU sfihbfn dy afpxy jIvn df ihwsf
hI drsf rhI sI. guriblfs dI BUimkf dy 69 sPLy anusfr Aus gRMQ df rcnf kfl ienHF sLbdF ivc
iliKaf hoieaf hY-"guribls dI rcnf df kfrj iewk jyT 1774 ib: nUM afrMB hoieaf qy 22 idn
sfvx bqIiqaF 1775 ib: nUM smfpq hoieaf ". spwsLt hY ik ilKfrI bRfhmxf ny ieh gRMQ sMn
1718 (gurU gRMQ sfihb jI nUM guirafeI sONpI jfx dy 10 sflF dy) ivc hI afpxy dUjy rUp, AudfsI
inrmly aQvf mhMq ivdvfnF kol pucf idwqf. iPr eyhI tolf isKI nUM KLqm krn dI bxI XojnF
aDIn, iswKI dy AuWqm pRcfrk dy ByK ivwc, siqgurU nfnk sfihb jI dI DrmsLflf df sMBflU qy
sMcfilk af bixaf . gurmiq dy vYrIaF vloN siqgurU nfnk sfihb jI dI iswKI nUM by-pCfxf bxfAux
leI iqafr kIqf ieh guriblfs pfqsLfhI 6 gRMQ, vYrIaF df iek amoG bfx sI. krmkFzI
sMskfrF gRsy hjLfrF sflF dy ipCokV vfly aqy bRfhmx vloN jfx buJ ky ividaf qoN kory rwKLy gey
KLflsf jI nUM qF ies gRMQ koloN kohF dUr rwKxf cfhIdf sI, (gurU gRMQ sfihb dI ksvwtI qy prK ky
ies ivclI lfhyvMd smwgRI AucycI sMBfl ivc lY ky, gurmiq ivroDI smwgRI aqIq dy hnyrIaF ivc
guMm kr idwqI jfxI, gurmiq dI swcI syvf smJx dI loV sI)

afpy hI af bxy sfzy Drm-afgU mhMq ibwpRF ny ies gRMQ nUM ajyhI Xojnf bwD ivDIaF nfl pRcfiraf
ik ies ivclf sfry df sfrf anrQ sfzy leI aslI gurmiq bx igaf. pMQk bdiksmqI df isKLr
vyKo ik, ajokI jQydfrI mOhry dI gMdl Ausy guriblfs nUM isKF leI hvflf gRMQ bxfAux leI awj
vI inrMqr Xqn sLIl hI hY. guriblfs pfqsLhI 6 pusqk dI pRkfsLk hox dy nfqy DrmpRcfr kmytI
Aus gRMQ dI BUimkf ivc ilKy sRI vydFqI jI dy ienHF bcnF qoN ienkfrI nhI ho skdI- " ieMj
prqIiq huMdf hY ik ieh gRMQ pRfcIn smyN ivc iswK pMQ aMdr bhuq hI hrmn ipafrf hox dy kfrn
pRcilq irhf hY ikAuNik ies gRMQ dIaF anykF (sYNkVy hjLfrf?) hwQ ilkKqF, pwQr Cfpy dIaF
prqIaF qy bfad ivc Cfpy KLfny dy moty tfeIp ivc aYzIsLnF CpIaF-" iswD hY ik 18vIN sdI qoN
ijhVf gRMQ sfzy afcrn ivc gurmiq dy QF bRfhmxvfd vfVI af irhf hY ajokf Dfrimk afgU vI
Ausy hI gRMQ nUM sfzf Drm gRMQ bxfAux leI bycYn hY. ienHF qWQF qoN pRqwK hY ik ajokf Drm afgU
Ausy df hI vtfieaf hoieaf rUp hY ijs nUM gurU duafiraf ivcoN kwZx leI 1921 ivc bVIaF
kurfbfnI dyxIaF peIaF sn, aqy ijhVf sYkVy sflF qoN gur gRMQ sfihb jI dI mihmF nUM inrMqr
Korf lfeI af irhf hY. jy ajy vI gurmiq dy aslI vYrIaF dI pCfx kridaF isKI dy kyNdrI Drm-
pRbMD nUM gurmiq dy pUrn igafqf imsLnrI socF vfly suihrd gurmuK ivdvfnF dy hwQF ivc nf
sOipaf qF isMG sfihbI dy mflk bxy bYTy Drm afgU-rUp ienF Supreme jwjF ny ijvyN pfvn
qKLqF Auqy sLsqrF dy rUp ivc ivsLnU dI pUjf sLurU kIqI hoeI hY, Auh idn vI bhuqI dUr nhI hn jd
hirmMdr jI ivwc vI cqurBujI kiQq rwb dI mUrqI af sQfpq hoxI hY.

(e) kI Drm prcfr kmytI vfly gurmuK swjx jI hyT ilKIaF scfeIaF qoN ienkfrI ho skdy
hn?:-

(1)- ik, sLRo:gu: pR: kmytI dy kol 1708 (gurU gRMQ sfihb jI nUM guirafeI sONpI jfx) qoN pihlF df
nf koeI ieqhfsk gRMQ hY nf gurU ieiqhfs dI koeI pusqk hY, aQvf nf hI spwsLt nfm pqy vfly
ilKfrI dI ajyhI koeI ilKq hI hY, ijs qoN sRI hirmMdr sfihb dI aqy sRI akfl qKLq jI dI
bnfvt (Design) aqy nIh pwQr rKx dy nfl AunHF dI AusfrI kIqI jfx dy vyrvy bfry koeI toh
iml skdI hovy ?

(2)- ik, afpxf ieqhfs ilKx qoN asmrQ, gurmiq dy igan qoN hIxy sfzy kyNdrI Dfrimk afgU dy
rUp ivwc KLud muKLiqafr (Despot) hfkmF kol (guriblfs pfqsLfhI 6 qo pihlF df) gurU
ieiqhfs df purfqn hor koeI gRMQ nhIN hY?

(3)-ik, gurU sLbd ivcfrF leI aQvf "hoie iekqR imlhu myry BfeI duibDf dUir krhu ilv lfie ]
hir nfmY ky hovhu joVI gurmuiK bYshu sPf ivCfie ]1]" gurmiq isDFq dI sfkfr krqf, siqgurU
nfnk sfihb jI dI Drm sLflf dI ivsLflqf dy sMklp qwk nUM imtfAux dI XojnF aDIn srovr dy
ivckfr cfr drvfijLaF vflf qy ieko pfsy sVk rUp pul vfl ajokf hirmMdr jI, cqurBujI rUp
rwb jI ny afpxy leI bxvfAux dy vyrvy vflf pRsMg Ausy guribflfs pfqsLfhI 6 dy pMjvy aiDafie
ivc pRBfvsLflI sLbdF ivc iliKaf hoieaf hY. ies gRMQ qoN ibnf pihlF df hor rIx mfqr vI sbUq
sfzI isrmor jQydfrI kol nhIN hY ijs qoN ieh ikhf jf irhf hY ik ajoky hirmMdr sfihb df nINh
pwQr gurU arjn sfihb jI ny pIr mIaF mIr jI dy hwQoN hI rKfieaf sI ?

(4)- ik, gurU sfihb jI dy ivsLrfm leI koTVI Bfv ajokf koTf sfihb vI pUrIaF insLndhIaF
sihq cqur BujI Bgvfn jI ny afp hI bxvfieaf hox df sfKsLI vI kyvl guriblfs p: 6 hI hY ?
(5)- hir mMdr sfihb ivc inrMqr iGAu dI joq jgnI, pihr rfq bIq jfx qy gurU gRMQ sfihb jI
dy kyvl Aus srUp nUM ijs pfvn srUp df pRkfsL dIvfn hfl ivc kIqf huMdf hY, sMKF GiVaflF dy
bRfhmxI ZMg dy sLor sLrfby nfl koTf sfihb jI ivc ivsLrfm leI lY jfxf (Bfv, gurU gRMQ sfihb jI
dy srUpF nfl pRqwK ivqkiraF Bry ivhfr dy inq pUrny ?), PLrsL df (duwD nfl) iesLnfn krvf ky
inwq nvyN bsqr pfAyuxy, svyry pihr rfq rihMidaF kyvl hir mMdr sfihb jI dy Aucycy siqkfr
vjoN afsf dI vfr df gfien afrMB krnf, (mhfrfjy aQvf, scy pfqsLfh jI qo ibnf hI drbfr dI
kfrveI afrMB krn dI sMsr qoN inafrI aqy gurmiq ivroDI mRXfdf ?) do GVIaF rfq rihMidaF
koTf jI qoN gurU gRMQ sfihb nUM sMKF GiVaFlf nfl hirmMdr sfihb ilafAuxf qy afvfjLf lYxf, (mgroN
pqf nhIN kdoN, iks aDfr qy aqyy iks ny ies QohVy ijhy pYNzy leI gurU gRMQ sfihb leI pflkI ivwc
ilafAuux dI mRXfdf nUM Drm df ihwsf bxf idwqf ?), sfrf idn sLbd ivcfr qoN ibnf lgfqfr rfgF
ivc sLbd gfien huMdf rihxf, rfq dy 9 vjy dy krIb kfnVy rfg idaF sLbdF dI cOkI inklxI, sRI
akfl qKLq df sMklp, AusfrI df ieqhfs, mIrI pIrI df sMklp qy do qlvfrf, sLsqrF dy rUp
ivc ivsLnUM rUp akfl purK dI pUjf afid, sfrI dI sfrI (gurmiq ivroDI) mrXfdf kyvl aqy
kyvl ies guriblfs pf:6 dI dyx hY. jo ik inrsMdyh gurmiq dy AunHF vYrIaF df hI kfrf kfrf hY
ijnHF ny iswKI dI rUp ryKf imtfAux dI Xojnf nfl hI ieh sB kuJ guriblfs ivc iliKaf hoieaf
hY.

(s) jd Aupurokq vrxn sB kuJ guriblfs dI hI dyx iswD hY qF ies pRcilq mRXfdf nUM gurmiq
ivroDI jF bRfhmxI mRXfdf kihxf jQydfrI ny pfp iks aDfr qy mMn riKaf hY jI ?

(h) ik, hr rojL hirmMdr sfihb qoN hukmnfmf bfhr Byjx dI nvI mRXfdf df arQ vI kI iehI hY
ik sQfnk gurU gRMQ sfihb jI df hukm sMgqF leI insPLl bx jfvy ? gurU srUpF pRqI sLrDf ivc
pfey jf rhy ivqkry df kI ieh iek nvF rUp nhIN hY jI ?

(k) akqUbr mhIny dy gurmiq pRkfsL dy Title Page qy BgqI qy sLkqI dy somy hirmMdr
sfihb qy akfl qKLq sfihb ilKx vflI Drm pRcfr kmytI kI pfTkF nUM smJf skygI ik dohF ivco
pUjnIk kOx hY, nfsvMq mnuKI hwQF nfl bxIaF nfsvMq iemfrqF (Buildings), ik jF bhupwKI
anUpm qy nIq nvyN igafn dy iniD siqguuruU gRMQ sfihb jI ? gurisKF nUM jfx buJ kY aOJVy pfAuxf
jy grmuKqfeI hI hY qF bymuKqfeI iks nUM khogy jI ?

aMDf afgU jy QIaY ikAu pfDru jfxY ] afip musY miq hoCIaY ikAu rfhu pCfxY ] ikAu rfih jfvY mhlu
pfvY aMD kI miq aMDlI ] ivxu nfm hir ky kCu n sUJY aMDu bUzO DMDlI ] idnu rfiq cfnxu cfAu
AupjY sbdu gur kf min vsY ] kr joiV gur pih kir ibnµqI rfhu pfDru guru dsY ]6]{667}

isDy "rfh pfDru guru dsY" bcn hI atlfDy hn ik jF Drm prcfr kmytI dy ilKy anusfr agy qoN
hirmMdr sfihb aqy akfl qKLq sfihb hI sfnUM jIvn dy isDy rsiqaf qy qurnf dwisaf krngy jI
?
jLrurI sUcnf rUp jodVI- 26 akqUr nUM hoeI kfnPLrMs qy gurU sMgqF dy drsLxF leI puj skx dy
XqnF ivc pMjfb puls dy nvy bxy DG sRI sdIkI jI dI syvf ivc imqI 2 agsq 2003 nUM bynqI
pwqr ilK Byijaf sI. pr AuWqr nf afieaf qF keI vfr Xqn krdf rihx qy kfnrMs qoN kyvl do
idn pihlF hI AunHF nfl tYlI PLUn qy sMprk bx sikaf. AunHF ny dfs dI qswlI krf idwqI ik dfs
ivruwD hux vfrMt KLqm ho cuky hn aqy dfs jdo mrjLI hovy Bfrq af skdf hY.

gurmiq pRkfsL ivc CpI dfs nUM pUMQ ivcoN Cykx dI kfrvfeI sc Gwt aqy JUT vwD hY. dfs nUM suxy
ibnF kIqI vDIkI qoN pMQ ivc peI pfto DfV pMQ dI cVHdI klf df sUck nhIN hY. dfs ny gurU gRMQ
sfihb dy igafn nUM smJ ky siqguurU jI dI CqrCfieaf ivc pusqkF ilKx dI qpwisaf guurU pMQ nUM
sLuB guxf df BMzfr aqy muV rfjBfg df mflk bixaf vyKx dI lflsf nfl hI kIqI sI. so jy
KulIHIaF gurmiq ivcfrF qoN Brm BuluyKy dUr krky byienfsPLI Bry Aus nfdr sLfhI inrxy qy muV
ivcfr ho skdI hovy qF isK jgq ivc vfprI kVvfht nUM dUr krn ihq dfs hr prkfr dI
kubfnI krn leI iqafr hY. gurdyv jI dI AucycI imhr smJdf hF jo AunHF ny gurU gRMQ sfihb jI dI
hjLUrI dy QF sLsqrF rUp ivsLnUM dy drbfr ivc bYT ky lgI kichrI ivc pYsL hoxo dfs nUM bcf ilaf
sI.

dfs dI ishq BfvyN ajy vI Bfrq qk df sPLr kr skx Xog nhI hY. ikAuNik hvfeI sPLr dIaF
AucycIaF shUlqF vflI itkt lY dyx leI suihrd swjx iqafr hn so dfsrf Bfrq afAux leI
iqafr hY. BfeI joigMdr isMG jI qlvfVf aqy lFbf jI aQvf z: gurbKLsL isMG jI smyq Drm
prcfr kmytI jF, sRI tohVf jI dI pRDfngI vflI sfrI jQydfrI aQvf AunHF dI Cqr Cfieaf dIaF
brkqF mfx rhy sfry ivdvfn ijnHF ny afpxy ihridaF ivc dfs nfl DMÕfxy dI kVvfht pfl rwKI
hY, mMjI (sfihb) gurUdafryy jI ivKy KulHy guruU drbfr ivc pqrkfrF dy aQvf hor iksy dy vI
kYmiraF dy sfhmxy-"hoie iekqR imlhu myry BfeI duibDf dUir krhu ilv lfie ]" pfvn gurU
PLurmfn dy afsLy anusfr dfs sfiraF gurmuK sjxF nfl KuulHI gurmiq ivcfr vtFdrf krn leI
iqafr hY. jy kyNdrI jQydfrI suihrdqf nfl iswK pMQ ivcoN sfry Brm BulyKy qy ivqkry mtfAux dI
cfhvfn hovy qF dfs hfjLr hox leI awj vI iqafr hY. siqgurU gRMQ sfihb jI dI srbAuwcqf ivc
iswK pMQ aMdr sdf leI suKFvF vfqfvrn bixaf rhy, ies leI dfs hr pRkfr dI kurbfnI krn
leI hr smy iqafr hY.

dfsrf

gurbKLsL isMG

12 dsMbr, 2004

You might also like