GELECEĞİ İNŞA ETMEK

ya da

GELECEK MİMARLIĞI

Halil Özmen
http://gelecek.ozmen.info/
• "İnsanlığın düşünüşüne radikal bir devrim fikrini
getirmenin ne kadar önemli olduğunu göreceğiz.
Bu kriz bir bilinç krizidir. Öyle bir kriz ki eski
kuralları, eski şablonları, eskiden kalma
gelenekleri artık kabul etmiyor. Ve, dünyanın
bugünkü haline bakınca, bunca sefalet, çatışma,
yıkıcı zulüm, saldırganlık, vesaire... İnsanlık hala
eskiden olduğu gibi. Hala zalim, can yakan,
saldırgan, aç gözlü, rekabetçi, ve inşa ettiği
toplum da bu değerler üzerine kurulu. Bu denli
hastalıklı bir topluma iyi uyumlanmış olmak,
sağlıklı olmanın bir ölçüsü olamaz."
Jiddu Krishnamurti (1895 - 1986)
http://gelecek.ozmen.info/ 2
 Ana Başlıklar
• Giriş
• Geçmişe kısa bir bakış
• Şimdiki durumun iç yüzü
• Gelecek Bilimi ve Gelecekçilik
(Fütüroloji ve Fütürizm)
• Geleceği inşa etmek: Temel Fikirler,
Projeler, Araçlar, Fırsatlar
• Yapılması gerekenler

http://gelecek.ozmen.info/ 3
 Giriş
• Bu sunumun temel amacı, dünyanın çok
daha güzel ve daha iyi yaşanacak bir yer
olması için neler yapılabileceğine ilişkin
bazı fikirleri ve bakış açılarını paylaşmaktır.
• Sorun: İnsanlar ve doğa çeşitli sıkıntılar,
acılar çekiyor.
• Nedeni: gerçek değerlerin geri planda kalıp,
maddi değerlerin ön planda olması.
• Bunu değiştirmenin zamanı geldi.
http://gelecek.ozmen.info/ 4
 Giriş (2)
• Tanrı'nın hüküm sürdüğü bir dünyayı
oluşturmanın, M disiplinindeki gibi,
iki ayağı bulunmaktadır.
 Manevi yönümüzü geliştirmek,
 Fiziksel planda gerekli değişim ve
dönüşümleri yapmak.
• Fiziksel gelişim ve değişim, ancak:
• bilgilenerek,
• edinilen bilgilerden yapılacak sentezlerle
projeler üreterek, ve
• insan topluluklarının bu projelere destek verip
gerçekleştirmesiyle
sağlanabilir.
http://gelecek.ozmen.info/ 5
 Giriş (3)
• Değişim yapmak demek, bir anlamda
geleceği inşa etmek demektir.
• Geleceği inşa etmek demek,
 geleceğe yönelik fikir ve projeler geliştirmek ve
 bunları hayata geçirmek demektir.
• Geleceğe yönelik geçerli fikir ve projeler
geliştirebilmek için de, ön koşul, geçmişi ve
şimdiki durumu bilmektir. Yani mevcut
sistemi ve işleyişini anlamak gereklidir.
http://gelecek.ozmen.info/ 6
 Geçmişe Kısa Bir Bakış
• Paranın ve sömürünün tarihi:
 Sümerlerde para
 Babillilerde para: şimdiki sistemin başlangıcı
 Mısır, Roma ve onlarla çağdaş
imparatorlukların sömürü düzeni
 Denizaşırı sömürgecilik
 Kralların / Aristokrat kesimin dini kullanması
 Ruhban sınıfının (maddi nedenlerden)
yönetimdekilerle işbirliğine gitmeleri

http://gelecek.ozmen.info/ 7
 Şimdiki Durum
• Kapitalizmin iç yüzü
 ~%2’lik egemen Kapitalist sınıf: mülkiyete
sahip; çıkarlarını korumak ve geliştirmeye
odaklı.
 ~%20’lik Koordinatör sınıf: avukat, doktor,
yönetici, mühendis, vs.; üst sınıfın çıkarlarına
hizmet etmek ve işçi-köylü sınıfının durumuna
duyarsız kalmak öğretilir (üstelik bunun
farkında bile değillerdir).
 ~%80’lik İşçi-Köylü sınıfı: rutin bıktırıcı işleri
yaparlar; bıkkınlığa katlanmak ve emir almak
öğretilir.
http://gelecek.ozmen.info/ 8
 Şimdiki Durum (2)
• Kapitalizmin etkileri:
 Eğitim: eğitim sistemleri kapitalistlerin
çıkarlarını korumaya yönelik oluşturulmaktadır.
 Adalet: keza adalet sistemleri de aynı yönde
yapılandırılmaktadır.
 Şehirler, enerji, ulaşım, vb: Tüm bu sistem ve
yapılar, egemen kapitalistlerin yönetiminde ve
istekleri (çıkarları) doğrultusunda
şekillendirilmektedir.
 Bilimsel çalışmalar, buluşlar: aynı durumdadır.
 Bankalar: sömürü düzeninin en büyük silahı!
http://gelecek.ozmen.info/ 9
 Şimdiki Durum (3)
• Para: sömürü düzeninin en yaygın aracı,
neredeyse bir dine dönüşen kökleşmiş
parasal sistem, dünya üzerinde en az
sorgulanan inanç sistemlerinden biri
• Bankacılık: sömürü düzeninin kurumsal
aracı
• Para kazanmak için çalışmak: modern
kölelik
• Zeitgeist ve Zeitgeist Addendum
filmlerinin seyredilmesi önerilir.
http://gelecek.ozmen.info/ 10
 Gelecekbilim ve Gelecekçilik
• Gelecekbilim veya Gelecek Bilimi -
Fütüroloji:
 Gelecekbilim, gelecekte
gerçekleşebilecek veya geleceğe dair
olan, bilimsel, teknolojik ve sosyolojik
gelişmeleri, olağan durumun şartları ve
eğilimlerini temel alarak, inceleyen ve
tahminler yürüten bilim dalıdır.
• TDK tanımı: Fütüroloji küresel bir
perspektif içinde geleceği öngörmeye
çalışan bilimdir.
http://gelecek.ozmen.info/ 11
 Gelecekbilim ve Gelecekçilik (2)

• Gelecekçilik - Fütürizm: 20. yüzyıl

başlarında İtalya'da başlayan bir sanat
akımı olarak gelişti. İtalyan yazar Filippo
Tommaso Marinetti hareketin kurucusu ve
en etkili ismi oldu. Rusya ve İngiltere başta
olmak üzere başka yerlerde de fütürist
akımlar gelişti.
• Jacque Fresco (1916 doğumlu) bu akımın
günümüzdeki en etkin isimlerindendir.

http://gelecek.ozmen.info/ 12
 Gelecekbilim ve Gelecekçilik (3)

• Gelecekbilim ve Gelecekçilik günümüzde

birbirine yaklaşmış ve karışmış durumdadır.
• Fütüroloji ile uğraşanlar kendilerini fütürolojist
yerine fütürist diye tanımlamaktadırlar.
• Gelecekbilim ile ilgili bazı siteler:
 http://www.infinitefutures.com/
 http://www.european-futurists.org/
 http://www.futures.hawaii.edu/academics.php

http://gelecek.ozmen.info/ 13
 Gelecekbilim - Fütüroloji
• Bazı üniversitelerde gelecekbilim dersleri
verilmektedir. Az sayıda üniversitede ise
yüksek lisans derecesi verilmektedir.
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_future_studies_topics
http://www.futures.hawaii.edu/academics.php
• Çoğu yerde bu eğitim, ticari yanı ağır
basan bir yöne itilmek istenmektedir. Yani
yönelimleri saptayıp, kar getirecek
alanlarda ürün ve hizmet geliştirmek için
yapılmaktadır.
http://gelecek.ozmen.info/ 14
 Gelecek Bilimi – Fütüroloji (2)
• Alternatif Gelecekler
• Hedef: "Arzu edilen gelecekler"in olasılığını
artırmak.
Olası gelecekler

Arzu edilen
Gerçekleşebilecek gelecekler
gelecekler

http://gelecek.ozmen.info/ 15
 Gelecek Bilimi – Fütüroloji (3)
• Olası gelecek tiplerinden bazıları:
 Yüksek Teknoloji: nanoteknoloji, bilişim, robotlar,
yapay us (yönetim, adalet, ...);
 Çevreci Toplum: herkes çevreci, çevreci
teknolojiler, geri dönüşüm, nüfus artış kontrolü;
 Küresel Ekonomik Sistem: şirket vatandaşlığı,
özelleştirme, küresel pazarlar, karlılık, ...;
 Milliyetçi toplumlar: tüm ülkeler aşırı milliyetçi
yönetiliyor, tutucu, gelenekçi, sansürler, vs.;
 Gerileme ve çöküş: ekonomik çöküntü, terörizm,
savaşlar, sosyal yapıların çöküşü, teknolojik
sistemlerin ve iletişimin durması (Mad Max,
Terminatör).
http://gelecek.ozmen.info/ 16
 Gelecek Bilimi – Fütüroloji (4)
• Gelecekbilim dersi öğrencilerinin öngörüleri:
 Açgözlülük ve egoizm yerini başkalarının iyiliğini ön
planda tutmaya bırakacak,
 Başarı, farkındalık seviyesindeki gelişmeyle ölçülecek,
 Her türlü çevre kirliliği ortadan kalkacak,
 Hastalıklar yok olacak,
 Çok sağlıklı olarak 150 senenin üzerinde yaşanacak,
 Dünya üzerinde açlık olmayacak,
 Atomik seviyede nano-teknoloji,
 Her türlü ayrımcılık (cinsiyet, renk, vs) yok olacak,
 Kültürler-arası anlayış tüm dünyada hakim olacak, ...
http://gelecek.ozmen.info/ 17
 Gelecek Bilimi – Fütüroloji (5)
• Vizyon: "Ne yaratmak istiyoruz" sorusunun
cevabıdır. Vizyon değerlerimizi, ilgi
alanlarımızı ve önceliklerimizi içeren bir
istek / dilek cümlesidir.
• Herkes vizyon sahibi olmalıdır.
• Örnek bir vizyon: "Tüm insanların birbirlerini
ve her şeyi sevdiği, çok yüksek bir yaşam
standardına ve sağlıklı yaşama sahip
olduğu, kaynakları verimli ve doğru
kullandığı bir dünya oluşturmak."
http://gelecek.ozmen.info/ 18
 Geleceği İnşa Etmek
• Geleceği oluştururken, en öncelikli konu, şu
anda en bozuk olan ekonomik sistemin –
kapitalist ekonominin – değiştirilmesidir.
• Alternatif ekonomik sistemler:
 Katılımcı Ekonomi
http://www.zmag.org/zparecon/parecon.htm
http://gelecek.ozmen.info/katilimci_ekonomi.html
 Kaynak Temelli Ekonomi
http://www.thevenusproject.com/resource_eco.htm
http://gelecek.ozmen.info/kaynak_temelli_ekonomi.html

http://gelecek.ozmen.info/ 19
 Katılımcı Ekonomi
• Kurumsal taahhütler:
 öz-yönetimle karar vermek,
 dengeli iş bileşenlerini gözetmek,
 çaba ve özveriye dayalı emeğin karşılığının
ödenmesini sağlamak,
 katılımcı planlama yapmak.
• Temel değerler:
 Dayanışma,
 Çeşitlilik,
 Hakkaniyet,
 Öz-yönetim (katılımcı öz-yönetim).
• http://gelecek.ozmen.info/katilimci_ekonomi.html
• http://www.zmag.org/zparecon/parecon.htm
http://gelecek.ozmen.info/ 20
 Kaynak Temelli Ekonomi
• Bütün mal, ürün ve hizmetlerin para, kredi,
takas veya herhangi bir borçlanma veya
kulluk/hizmet borcu olmaksızın, elde
edilebildiği bir sistemdir.
• Bütün kaynaklar tüm dünya insanlarının
ortak malıdır.
• Dayanak noktası: dünyanın bolluk içinde
olduğu fikri.
• Para yok, takas veya borçlanma yok.
http://gelecek.ozmen.info/ 21
 Kaynak Temelli Ekonomi (2)
• Etkin tasarlanmış bir ekonomi oluşturarak,
tüm insanların yüksek teknolojinin
nimetlerini kullanan çok yüksek bir yaşam
standardına kavuşması sağlanır.
• Para yerine kaynakları temel alır.
• Bütün kaynakların tüm dünya insanlarının
ortak malı olması birleştirici unsurdur, ve
bu yüzden yapay sınırlar, ülke ayrımları
ortadan kalkar.
• Tüm insanların kardeşliği egemen olur.
http://gelecek.ozmen.info/ 22
 Kaynak Temelli Ekonomi (3)
• Borçlanma yok => işini kaybetme
korkusu yok.
• Bu güvence, insan sevgisinin eğitimle
kazandırılması ile birleştiğinde,
zihinsel ve fiziksel stres çok büyük
oranda ortadan kalkacak ve bireylerin
yeteneklerini keşfetmesi ve
geliştirmesinin önü açılacaktır.
http://gelecek.ozmen.info/ 23
 Kaynak Temelli Ekonomi (4)
• Eğitim ile:
 İnsanların hepsinin kardeş olduğu,
 Yüksek sevgi bağları ile bağlı oldukları,
 Dayanışma ve yardımlaşma içinde olmanın
en doğal durum olduğu
öğretilecek.
• Başarı kişinin kendi ilgi ve uğraş
alanlarındaki gelişimi ve yaptıklarıyla
ölçülecek, edindiği varlık, mal ve güçle
değil.
http://gelecek.ozmen.info/ 24
 Kaynak Temelli Ekonomi (5)
• Kaynak Temelli Ekonomik modelin,
insanların problemlerine daha temel
çözümler getirdiği görülmektedir.
• Herkes gereksinim duyduğu herşeye
kolayca ulaşabiliyor, ve çok yüksek yaşam
standardında.
• Bolluk bilinci egemen.
• Ayrımlar yok, sınırlar yok. Tüm kaynaklar
herkesin ortak malı.
• Birlik bilinci egemen.
http://gelecek.ozmen.info/ 25
 Paranın Zararları
• Eğer biri, bir ürünü satarak para kazanıyorsa,
kendi düzenini tehlikeye atacak benzer bir ürünü
satan diğerleriyle savaşacaktır.
• Bu yüzden insanlar dürüst değildir. Ve
birbirlerine güvenmezler.
• Biri gelip de size "Tam aradığınız evi buldum"
derse, o bir satıcıdır.
• Bir doktor "sanırım böbreğinizi almalıyız"
dediğinde, bunu ameliyat parası almak için mi
diyor, yoksa gerçekten böbreğim alınmalı
bilmiyorum.
• Parasal düzende insanlara güvenmek zordur.
Jacque Fresco
http://gelecek.ozmen.info/ 26
 Para gerekli mi?
• Bol altın, elmas ve parası olan bir grup
insan, yiyecek, temiz hava ve suyu
olmayan bir adada izole kalmış olsun,
zenginlikleri yaşamlarını sürdürmelerini
sağlar mı?
• Nefes aldığımız hava gibi çok bol olan ve
kolay bulunabilen şeyler satılabilir mi?
• Para ne doğal bir kaynaktır, ne de doğal
bir kaynağı simgeler.
http://gelecek.ozmen.info/ 27
 Öngörüler, Fikirler
• Tüm dünyada barış, birlik, dayanışma.
• Sınırlar kalkacak.
• Herkes insanlığa (hatta bütüne) hizmet
bilincinde olacak.
• Sağlıklı uzun yaşam.
• Herkese üst düzey yaşam standardı.
• Tüm kaynakların çok verimli kullanımı,
bunu sağlamak için:
 Yüksek koordinasyon
 İleri teknoloji (robotlar, nanoteknoloji, vs.)
http://gelecek.ozmen.info/ 28
 Öngörüler, Fikirler (2)
• Önemi artacak kurumlar: eğitim, sağlık
(genetik müh.), beslenme mühendisliği,
tarım, hayvancılık, çevre mühendisliği,
• Bilimsel çalışmaların artacağı alanlar:
eğitim, tarım, hayvancılık, çevre koruma,
enerji sistemleri (yenilenebilir temiz
enerjiler), şehircilik, taşımacılık (maglev
trenler, dikey havalanıp inebilen uçaklar,
vs.)

http://gelecek.ozmen.info/ 29
 Öngörüler, Fikirler (3)
• Önemini koruyacak alanlar: elektronik,
telekomünikasyon, bilgisayar, nano-
teknoloji.
• Yok olacaklar: silahlı kuvvetler, polis,
jandarma, vb. güvenlik kuvvetleri,
bankacılık, pazarlama, reklam.
• Küçülecek kurumlar: adalet, sağlık.
• Şimdiki suçların %99'u olmayacak
• Televizyonlardaki yararsız hatta zararlı
eğlence programları olmayacak
http://gelecek.ozmen.info/ 30
 Öngörüler, Fikirler (4)
• Yeni iş alanları:
 Enerji mühendisliği (güneş, rüzgar, vs…)
 Robot, nanoteknoloji mühendisliği
 Sağlık için spor uzmanlıkları
 Yetenek geliştirme uzmanlıkları,
• İstihdamı artacak alanlar:
 Öğretmenlik
 Beslenme uzmanlığı
 Aşçılık (apartman mutfak ve yemekhanesi)
 Tarımla ilgili meslekler
 Bilgisayarlarla ilgili meslekler
http://gelecek.ozmen.info/ 31
 Gelecekte Eğitim
• Bireylerin insanlığa hizmet etme yolunda,
bilgi ve becerilerini artırmalarını ve bunları
uygulamaya koymalarını, ve kendilerini
geliştirmelerini sağlama çalışmaları olacak.
• Yetenekler çok küçük yaşlarda ortaya
çıkarılacak, her çocuk yetenekli olduğu
alanda desteklenecek.
• Anne-baba eğitimi: 0-4 yaş arasında tüm
yaşam boyu öğrenilenin %50'si
öğrenildiğinden, bu dönemdeki aile içi
eğitim çok önemlidir.
http://gelecek.ozmen.info/ 32
 Gelecekte Eğitim (2)
• Analitik düşünme ve problem çözme
becerilerini üst düzeyde geliştirici
• Uzaktan eğitim, sanal uzayda eğitim
• Şimdiki gibi binalardan oluşan okullar
olmayabilir.
• Her bireyin kendi kapasite, hız ve stiline
göre eğitim. Aktif öğrenme.
• Öğretmen yol, yöntem gösterici olacak,
öğreten değil.
http://gelecek.ozmen.info/ 33
 Gelecekte Sağlık
• Hastalıklar çok azalmış olacak
• Önleyici tıp
• Sık ve düzenli kontroller
• Genetik mühendisliği ile hastalıkların
önlenmesi
• Sağlığa yönelik spor
• Robotlar tarafından ameliyat

http://gelecek.ozmen.info/ 34
 Gelecekte Bilim ve Teknoloji
• Belli çevrelerin çıkarları için değil, insanlık
için bilimsel çalışmalar
• İnsanlığa en çok yararı olacak, eğitim,
sağlık, tarım, enerji, vs. alanlar ile, refah
seviyesine en üst düzeyde katkı yapacak
alanlarda bilimsel çalışmalar,
• Üst düzey koordinasyon: birbirinden
habersiz aynı konuda çalışma olmayacak.

http://gelecek.ozmen.info/ 35
 Yapılması Gerekenler
• Kapitalist sistem desteklenmemeli:
 Özellikle bazı bankalara para yatırılmamalı
 Bankalara borçlanılmamalı (kredi alınmamalı)
 Borsadan kaçmalı
• Televizyon (özellikle mevcut düzeni
destekleyenler kanalların) haberleri
izlenmemeli, yararsız eğlence programları
izlenmemeli
• Haberler internetteki bağımsız haber
ajanslarından izlenmeli
http://gelecek.ozmen.info/ 36
 Yapılması Gerekenler (2)
• Internetteki serbest bilgi akışından dolayı,
kurulu düzen kontrolünü kaybediyor.
Internet korunmalıdır, çünkü mevcut
düzeni değiştirmek için önemli bir araçtır.
• Savaş amaçlı (silahlı kuvvetler gibi), polis
gibi kurumlar kurulu düzenin devam
ettirilmesi amaçlıdır, desteklenmemelidir.
[TSK'nın durumu özellik taşımaktadır!]
• Enerji şirketlerini (petrol) desteklemeyi
bırakmalıdır. Güneş, rüzgar enerjisi gibi
yenilenebilen temiz enerjiler kullanılmalıdır.
http://gelecek.ozmen.info/ 37
 Yapılması Gerekenler (3)
• Politik düzeni reddedin, demokrasi
aldatmacasına kanmayın.
• Parasal sistem içinde asla gerçek
demokrasi olmamıştır, olmayacaktır.
• Çevremizdekileri bilinçlendirmeliyiz.
• Dayanışma ve paylaşımı artıracak projeler
üretilmelidir.
• www.thezeitgeistmovement.com gibi
hareketlere katılmalı, thevenusproject.com
gibi projeleri desteklemeliyiz.
http://gelecek.ozmen.info/ 38
 Yapılması Gerekenler - Eğitim
• Eğitim düzeltilmeli, içerikler doğru değerler
üzerine kurulmalı.
• Eğitim seferberliği:
 Okul öncesi ve ilköğretim eğitim
programlarında köklü değişiklikler yapılmalıdır.
 Köy enstitüleri yenilenerek açılmalı.
 TV'lerde tüm zaman dilimlerinde (sabah,
öğleden sonra, akşam) zorunlu eğitim
programları
 Internet üzerinden eğitim
 Yetişkinler için özel eğitim programları
 Tarım gibi alanlarda eğitim programları
http://gelecek.ozmen.info/ 39
Geleceğin Şehirleri (Jacque Fresco)

http://gelecek.ozmen.info/ 40
Geleceğin Şehirleri (2)

http://gelecek.ozmen.info/ 41
Geleceğin Deniz Şehirleri (Jacque Fresco)

http://gelecek.ozmen.info/ 42
Evler, Apartmanlar (Jacque Fresco)

http://gelecek.ozmen.info/ 43
Evler, Apartmanlar (2)

http://gelecek.ozmen.info/ 44
Enerji Sistemleri (Jacque Fresco)

http://gelecek.ozmen.info/ 45
Ulaşım (Jacque Fresco)

http://gelecek.ozmen.info/ 46
İnşaat (Jacque Fresco)

http://gelecek.ozmen.info/ 47
İnşaat (Jacque Fresco) (2)

http://gelecek.ozmen.info/ 48
• "Bütün bu tartışmalarda ve konuşmalarda
yapmaya çalıştığımız, beyinlerde radikal bir
değişim sağlayamazsak ne olacağını görmektir.
Her şeyi olduğu gibi kabul etmemek için... Fakat
onları anlamak için, içinde olmak için, incelemek
için, bütün kalbinizi ve aklınızı, sahip olduğunuz
her şeyinizi, keşfetmeye verin. Farklı yaşamanın
bir yolu. Fakat sadece size bağlı ve asla bir
başkasına değil. Çünkü burada öğretmen yok,
öğrenci yok, lider yok, yol gösterici yok, efendi
yok, kurtarıcı yok. Kendiniz için, öğretmensiniz ve
öğrencisiniz, efendi, yol gösterici, lider sizsiniz,
siz her şeysiniz! Ve, anlamak, değişimdir."
Jiddu Krishnamurti (1895 - 1986)
http://gelecek.ozmen.info/ 49