YILDIRIM MHENDSLK VE MAVRLK BROSU

Engineering&Counseling Office Hocaolu Psj.Kat:2 Akakoca,Dzce,TURKEY

DZCE L AKAKOCA LES HAMZA VURAL MEHMET AKIN VE HSSEDARLARI JEOLOJK VE JEOTEKNK ETD (ZEMN ETD ) RAPORU

HAZIRLAYAN: Kayhan YILDIRIM Jeoloji Mhendisi

UBAT 2008

NDEKLER

Sayfa no: 1-AMA VE KAPSAM..............................................................1 2-ETT ALANININ YER.........................................................1 3-JEOLOJ VE TEKTONK......................................................2 4-YER ALTI SUYU DURUMU..................................................5 5-AFET DURUMU.....................................................................6 6-DEPREM DURUMU..............................................................6 7-JEOTEKNK ARATIRMA.................................................6 8-JEOTEKNK ARATIRMA HESAPLARI........................6 9-SONU VE NERLER........................................................7 10-YARARLANILAN KAYNAKLAR....................................8

EKLER
EK1- Ett alan bulduru haritas EK2- mar plan ve kadastro paftas EK3- Jeolojik kesit veya diyagramlar EK4- Aratrma ukuru logu, lab. Sonular ve tablolar EK5- Vaziyet plan EK6- Blgesel jeoloji haritas EK7- Deprem blgeleri haritas EK8- Diri fay haritas

1.AMA VE KAPSAM

Bu alma ile Dzce ili, Akakoca ilesi Hacyusuflar Mahallesi Ada No: 503 parsel no: 1 da bulunan arazide yaplacak bina iin , zemin etd ve yakn evresinin jeolojik ve jeoteknik zelliklerinin belirlenmesi amalanmtr. lk arazi almas 18.02.2008 tarihinde Hamza Vural ve hissedarlar adna yaplmtr .

2.ETD ALANININ YER

L: DZCE LE: AKAKOCA MAHALLES: HACIYUSUFLAR MAHALLES BELEDYE: AKAKOCA ADA NO: 503 PARSEL NO: 1

3. JEOLOJ VE TEKTONK

3.1. Genel Jeoloji

Blgede yzeyle' nen kaya trleri topluluu Paleozoikten kuvaternere kadar deien zaman araln temsil eder. Ayrtlaan Lito stratigrafik birimler, Bolu masifi ve evresinin stratigrafik geliimini daha anlalabilir hale getirmek amacyla ana grupta toplanmtr. Bunlar,Mamatik kayalar, paleozoik k istifler rt kayalardr. nceleme alan rt kayalar kapsamaktadr. Bu incelemede rt kayalardan Alapl Formasyonundan bahsedilecektir. Alapl formasyonu Akakoca sahil boyunca tm yapsal zelliklerini temsil eder. Killi kireta, tf, sil ta ana seviyeleri mevcuttur. Ak sar,beyaz,pembemsi renklidir. Akakoca ve evresinde 80-250 metre arasnda kalnlk gsterir. Mesozoyik-st kretase Mestrihyen ya vermektedir. Bol fosillidir.(Yer gk ve dierleri,1987).Bu formasyon zerine karasal kahverengi killi kumlu iltli bir birimle yer yer rtlmtr. Genelde Akakoca sahil boyunca net bir ekilde izlenen birim altta rencik kireta yesi,stte ise anguza Bazalt yesi ile baz aratrclar iki yeye ayrlmtr. Blgesel olarak Bat pontidler de yer alan inceleme alan, eitli Orojenik hareketlerin etkisinde kalmtr. Blge orta Eosen sonras kuzey bat-gney dou ynnde skma tektoniinin etkisinde kalmtr. Buna bal olarak kuzey dou-gney bat uzanml kvrmlar ve faylar olumutur. Ancak yap alannda ve evresinde herhangi bir kvrm faylar yoktur. Kuzey ana dolu fay hatt,Anadolu blou' nun Kuzey snrn belirler. Bu Fay st Miosen' den Pliyosen' e kadar 40 km. lik , bir yanal yer deitirmeye sebep olmutur. Quaterner yal Geyve, Akyaz ,Adapazar,Dzce ve Bolu Basenleri K.A.F. Hatt boyunca bir dizilim gstermektedir. Bunlar Faylarla kontrol edilen gen basenlerdir. Morfolojik veriler blgede ykselme ve kmelerin devam ettiini gstermektedir. Yukarda bahsedilen Quaterner Basenleri gnmzde de faaldir. Bolu ve yresini kaplayan Abant silsilesi kalnl 900 m. Varan Jurasik, yal Grovaklar 1100 m. Kalnlndaki Alt kratese Kalkerleri , 800 m. kalnlnda beyaz ve krmz kalkerlerle Tf fitlerden oluan Orta Kretase formasyonlar ve takriben 300 m. Kalnlnda st kratese Fli ve Marnlarndan, ibarettir. Bu birimlerin zerinde jeomorfolojiye bal olarak yer yer kalnl 200 m.ye varan Tersiyer(Eosen) yal fililer yer almaktadr. nceleme alannn K.A.F. Hattna olan uzakl 28 km. Yap alannda herhangi bir sreksizlik ve olumsuzluk gzlenmemitir. Kuvaterner ise blgedeki kuru ve sulu dere yataklar boyunca yer alan,drenaj alarnda gen alvyon kellerini ve sahil bant' n oluturmaktadr.

Yrenin tektonii ile ilgili yaplan almalar incelendiinde, Hersini yen, ve Alp orojenezler

inden blgenin etkilendii grlmektedir. Blgedeki Ordovisyen ve Devoniyen yal kayalarn ilk kvrmlamalar' nn nedeni Hersini yen, Orojenezi dir. Daha sonra st kratese yal kayalar, blgenin Alp orojenezi ile ani bir transgerasyon faaliyetine uramas ile olumutur.

3.2. Tektonik Arabistan ve Avrasya levhalar arasndaki yaklak kuzey-gney dorultusunda yaklam sebebiyle, gnmz Akdenizini Basra Krfezine balayan Bitlis Okyanusu 14 milyon yl nce kapanarak kara haline gelmi, ancak Arabistan levhasnn kuzeye doru hareketi devam eden etmitir. Bu hareket sonucunda Avrasya levhasnn gney kesimi daralp ykselerek Dou Anadolu platosunu oluturmutur. Bu sre yaklak 10 Milyon yl devam ederek Kzl Denizin almasna sebep olmutur. Kzl Denizin almas ile Arabistan levhasnn kuzeye olan hareketi hzlanm ve bu etkiye daha fazla dayanamayan Avrasya levhasnn gneyinde iki byk krk kua gelimitir.Bunlar yanal atml ve sol ynl Dou Anadolu Fay kua ve yine yanal atml fakat sa ynl Kuzey Anadolu Fay Kuadr (KAF). Gnmzden yaklak 4 Milyon yl nce meydana gelen bu iki krk kua ile Anadolu levhac olumutur. Bu levhack 4 milyon yldan beri bat-gneybat ynnde ylda 1-3 cmlik bir hzla hareket etmektedir ve toplam atm (yer deitirme) 40 kmye yaklamtr. KAF douda Varto civarndan balar, batya doru Karlova, Erzincan, Ladik, Ilgaz, Gerede, Bolu ve Mudurnu Suyu vadisi boyunca Dokurcuna kadar tek hat halinde uzanr. Dokurcundan sonra iki ana kola ayrlan bu kuak gneyde Geyve, Pamukova, znik, Gemlik, Bursa, Manyas, Yenice, Gnen zerinden Ege Denizine; kuzeyde ise Arifiye, Sapanca, zmit Krfezi, Marmara Denizi ve Tekirda zerinden Saros krfezine (Ege Denizi) ular. Bu hat doubat dorultusunda Vartodan Saros krfezine kadar 1400 km uzunluunda ve 0.3-40 km geniliindedir.

Bati pontitlerde yer alan blge eitli orojenik hareketlerin etkisinde kalmtr. Ky boyunca yzeyleyen Paleozoyik yal formasyonlarda Hesiniyen orojeneziyle kvrmlar, devrik kvrmlar ve faylar olumutur. Bu nedenle Armutuk ve Alacaaz yresinde Karbonifer yal formasyonlardaki kmrler D-B uzanml devrik kvrmlar ierisinde yer alr. Daha sonra Paleozoyik ile Mesozoyik arasnda olan nemli bir orojenik faz sonras Jura yal Zonguldak formasyonu diskordans olarak Palepzoyik yal formasyonlar zerinde yer alr. Alt 've st Kretase arasndaki bir diskordanstan sonra blge Orta Eosen sonrasnda KB-GD ynl bir skma tektoniginin etkisinde kalmtr. Bu nedenle st Kretase-Tersiyer yal Alapl ve aycuma formasyonlarnda KD-GB uzanml kilometrelerce uzunlukta kilometre ve faylar olmutur. (Aktimur, T., Emre, O., Uysal, kr. Ve dierleri. 1994 )

4. YERALTI SUYU DURUMU

Akakoca Meteoroloji istasyonunun 19491974 ve 19761980 yllar arasnda yaplan lm deerlerine gre, en yal ay 145 mm ile Aralk, en kurak ay ise 47 mm ile Mays aydr. 18 yllk periyoda gre ortalama scaklk 13,5 C, en yksek 41,9 C ve en dk scaklk 12 C dr. 31 yllk lm deerlerine gre yllk ya miktar 1120,4 mm'dir. 1963-1980 yillan arasinda 18 yillk ortalama nispi nem miktarmm ayhk dagilm % 79'dur. nceleme alamnda yapilan gozlemler, evre kuyulardan edinilen bilgilerden yer alti su seviyesinin yaklasik 30 metre derinlikte oldugu tespit edilmistir.

5. AFET DURUMU Ett alam, imar planlarna esas jeolojik ve jeoteknik ett raporlarna gre afet alannda bulunmaktatr.

6. DEPREM DURUMU

Trkiye Kuzey Anadolu Fay Zonu, Ege Graben Sistemi, Dou Anadolu Fay Zonu, Bitlis Bindirmesi gibi aktif tektonik asndan fay zonlarna sahiptir. Akakoca ilesi Kuzey Anadolu Fay Zonuna kuba 28 km. mesafededir. Son yarm yzylda Anadolunun kuzeyinde meydana gelen sismik etkinliklerin byk bir blm KAF ile ilgilidir. Ancak Kuzey Anadolu Fay Zonu boyunca oluan sismoteknik faaliyetleri sk sk gzlenmektedir. Bugne kadar Gerede-Bolu-Dzce-Adapazar-zmit hattnda Kuzey Anadolu Fay Zonu boyunca orta yksek derecede ykc alt adet deprem kaydedilmitir. Bunlardan yap alanna en yakn tarihinde 20.06.1943 olan ve episant koordinatlar 40.79-31.21, derinlik 11 km., Ms: 7.2 iddetindeki deprem Akakoca ilesini olduka etkilemitir. 12 Kasm Dzce depremi ( Ms: 7.2) 0.80 g. olmu bir depremin 100 kiloluk insan 80 kiloluk adamn itmesi gibi Dzcedeki binalara byk bir gle arpmtr.

Akakoca ilesi Kuzey Anadolu Fay Zonunun kuzey kesiminde yer almaktadr. Eklerdeki 1/500.000 lekli jeoloji haritalar baz alndnda Paleozoyik, Mesozoyik, ve Senozoyik yal ok eitli Litolojik birimlerden olutuu grlmektedir. zellikle Dzce ilinin bulunduu alan karasal Neojen yal birimlerden olmas ve ikincil oluumlu kayalalarn olmas depremin hasar asndan daha etkili olduu gzlenmitir. Kuzey Anadolu Deprem alan Bolu-Dzce ksmnn etki sahasdr. Akakoca 1. Derece deprem blgesindedir.

7. JEOTEKNK ARATIRMA

Jeoteknik Aratrma Yntemleri

nceleme alannda alan temel harfiyatndan alnan ALTI adet tp numune zerinde Zemin Mekanii Laboratuarnda TEK eksenli SERBEST Basn Deneyi yaptrlmtr.

A-1 iin: Zemin Tama Gc : q = 322 kg/cm2 A-2 iin: Zemin Tama Gc : q = 341 kg/cm2 A-3 iin: Zemin Tama Gc : q = 302 kg/cm2

A-4 iin: Zemin Tama Gc : q = 318 kg/cm2

A-5 iin: Zemin Tama Gc : q = 355 kg/cm2

8. JEOTEKNK ARATIRMA HESAPLARI

Zemin Mekanii Deney sonularna gre Jeoteknik Aratrma Hesaplar; ORTALAMA DEERLER ALINMITIR Zemin Tama Gc : q = 327 kg/cm2 Zemin Emn. Gerilmesi qem.:5,00 kg/cm2

9. SONU VE NERLER

Bu rapor Dzce li, Akakoca lesi Hacyusuflar Mahallesi Ada No: 503 parsel no 1 ile kaytl alann jeolojisi incelenerek inceleme alannn jeoteknik zellikleri belirlenmi ve yap iin zemin emniyet gerilmeleri tespit edilmitir. 1) Blgesel olarak az akll kumlu siltli kil formasyonu grlmekte olup 40 cm dolu ve nebati toprak rts vardr.1,00 m derinlikten alnan alt blok numune zerinde laboratuar almas yaplmtr. 2) Laboratuar almas, jeolojik gzlemler, ve toporafik koullar gz nne alnarak deerlendirildiinde yap temellerinin nebati toprak syrldktan sonra oturtulmas gerekmektedir. 3) Yer alt su seviyesinin temel elemanlarnn etkilemeyecek seviyede derinde olduu dnlmektedir. 4) evre drenaj yaplarak yzey ve sznt sularndan temeller korunmaldr. 5) nceleme alannn Jeoteknik verileri: UD zemin deerlerinin ortalamas alnarak: Zemin Mekanii Deney sonularna gre Jeoteknik Aratrma Hesaplar ; Tama gc (qu ) Zemin Emn. Gerilmesi qemn. : 327 kg/cm : 5,00 kg/cm

Temel altnda oluabilecek ani ve konsolidasyon oturmalar S1 :oturma beklenmemektedir Zemin Grubu:A Yerel Zemin Snf: Z1 Etkin Yer ivme Katsays:0.40 Spektral ivme Katsays:0.04 Spektrum Katsays:0.1 Sra nem Katsays:1 Yer alt su seviyesi:rastlanlmad Spektrum Karakteristik Periyotlar, TA =0.15 , TB =0.40 Yatak katsays KS: 200.000 TON/M3 olarak belirlenmitir.

10- YARARLANILAN KAYNAKLAR (1*) Kaynak : ULUSAY R. Uygulamal Jeoteknik Bilgiler V. Baski , TMMOB Jeoloji Mhendisleri Odas (2*) Kaynak : EKERCOLU Dr. E., Yaplarn Projelendirilmesinde Mhendislik Jeolpjisi, 3. Baski, TMMOB Jeoloji Muhendisleri Odasi Yaymlan NO:28, S: 185
(3*).Kaynak:afet blgelerinde yaplacak yaplar hakknda ynetmelik.TMMOB naat Mhendisleri odas zmir ubesi yaynlar (4*)Kaynak:www.mta.gov.tr internet sitesi.
(5)Kaynak:Jeoteknik

Tasarma Giri Ylmazer eitim ve Mhendislik 1999

(6)Kaynak: Mhendislik jeolojisi prensipleri Do.dr.Fikret Tarhan 1989 (7) Kaynak : Deprem ve sonras Trkiye mteahhitler birlii 1996