VI.BLM HESAPLAMALAR B.GER L M DM HESAPLARI F.

YKLEME CETVEL N N HAZIRLANMASI

GER L M DM HESAPLARI

 Gerilim dm, iletkenlerin yapsna,uzunluuna ve kesitine baldr. KKTCdeki elektrik ek kurallar gerei saya sonras devrelerde gerilim dm azami %2,5 olmaldr.

Bu oran, hesablandnda ; 240V gerilimli tek fazl devrelerde; (240x2,5)/100=6V 415V gerilimli fazl devrelerde ise ; (415x2,5)/100=10,37V gerilim dm demektir.

Bu durumda saya sonras devrelerde kabul edilebilir alma gerilimi aral ; tek faz sistemlerde ; En dk 240-6=234V en yksek 240+6=246V fazl sistemlerde ise ; En dk 415-10,37=404,63V en yksek 415+10,37=425,37V olacaktr.

 Gerilim dm hesab hem en uzun ve hem de en ykl devre iin ayr ayr yaplmaldr. Ana tablo ve tali tablolarda e zamanl g ( ayni zamanda ekilen g ) alnrken, tali devrelerde e zamanl g alnmaz. E zamanl g, kurulu g deerinin e zamanllk kat says (diversity) ile arpmndan bulunur. E zamanllk kat says tablolarla verilmitir. Gerilim dm hesaplamalar, Binalarn Elektrik Tesisatlar iin Ynetmelik IEE Wiring Regulations 14th edition kitabnda yer alan akm tama ve gerilim dm tablolarnda verilen deerlere gre; g : Gerilim dm katsays (mV/A/m) L : Hattn uzunluu (m) I : ekilen akm (A) olmak zere U = g.L.I denklemiyle mV cinsinden hesaplanr.

Gerilim dm hesab yapmadan nce yke bal kablo seimi yaplrken dikkat edilmesi gereken husular vadr.Bunlar ksaca; Seilecek kablonun akm tama kapasitesi yke uygunmudur. Paralelleme yaplacaksa akm tama kapasitesi paralelleme katsays ile arplarak kontrol edilmelidir. Ortam scakl katsays ile akm tama kapasitesi kontrol edilmelidir. Kablonun korumas ile ilgili katsay kontrol edilmelidir.

olarak vermektedir.

Bir ta krma tesisi iin rnek gerilim dm hesab

Saya
4x70 mm - 60m
2

Ana Pano
4x35 mm - 40m
2

kincil Pano
4x16 mm - 50m
2

M 3

Yukarda tek hat emas verilen tesisin en uzun devresinde PVC/SWA/PVC bakr iletkenli yeralt kablosu kullanlmtr. IEE Wiring Regulations 14. Edition kitabndaki aagdaki tablolara bakarak

Saya
4x70 mm - 60m
2

Ana Pano
4x35 mm - 40m
2

kincil Pano
4x16 mm - 50m
2

M 3

4x16mm kablo iin gerilim dm katsays g16=2,2mV/A/m 4x35mm kablo iin gerilim dm katsays g35=1mV/A/m 4x70mm kablo iin gerilim dm katsays g70=0,57mV/A/m deerleri bulunur.

S=120kVA ( 166,8A)

A=45kVA (62,55A)

T=20kVA (27,8A)

S , A , ve T noktalarndaki glere gre bu noktalardan yukardaki akmlar akt varsaym ile aadaki forml kullanlarak; U = g1.L1.I1 Saya-Ana Pano aras gerilim dm: USA = g1.L1.I1 = 0.57 x 60 x 166.8 USA = 5704 mV

Ana Pano -kincil (tali) Pano aras gerilim dm: UAT = g2.L2.I2 = 1 x 40 x 62.55 UAT = 2502 mV

kincil (tali) Pano- Motor aras gerilim dm: UTM = g3.L3.I3 = 2.2 x 50 x 27.8 UTM = 3058 mV

Saya-Motor aras toplam gerilim dm: USM = USA + UAT + UTM USM = 5704 + 2502 + 3058 USM = 11264 mV=11,26V olarak hesaplanr.

Hesablanan bu deer 415 Volt gerilim iin %2.5den byktr.Yani olmas gerekenden 11,26/415x100= %2.7 daha fazladr. Bu durumda ngrlen kablolarn kesitleri USM % 2.5 koulunun salanmas iin deitirilmelidir. Hangi kablonun kesiti artrlrsa artrlsn istenen limitler ierisinde kalnaca hesapla grlebilir. leride olas yk artrm gznne alnarak Saya-Ana Pano arasndaki kablonun kesitinin artrlmas daha uygun grlmektedir.

Bu durumda mevcut kablonun bir st kesidi olan 4x95 mm Cu. kablo iin tablodan bakarak

g = 0.42 mV/A/m alnarak S-A arasndaki gerilim dm tekrar hesaplanr; USA = 0.42 x 60 x 166.8 = 4203 mV Toplam gerilim dm: USM = USA + UAT + UTM USM = 4203 + 2502 + 3058 USM = 9763 mV=9,76V olur. Bu deer 9,76/415x100=%2.3lk bir gerilim dmne karlk geldiinden %2.5 koulu salanm olur.

Bir semaver iin rnek gerilim dm hesab

Saya
2x16 mm NYY-12m
2

Ana Pano
2x10 mm PVC-8m
2

kincil Pano
2

Semaver

2x2.5 mm PVC-10m

IEE Wiring Regulations 14. Edition kitabndaki ilgili tablolara bakarak

Saya
2x16 mm NYY-12m
2

Ana Pano
2x10 mm PVC-8m
2

kincil Pano
2

Semaver

2x2.5 mm PVC-10m

2x2,5mm kablo iin gerilim dm katsays g2,5=16mV/A/m 2x10mm kablo iin gerilim dm katsays g10=4mV/A/m 2x16mm kablo iin gerilim dm katsays g16=2,6mV/A/m deerleri bulunur.

A=50A

T=33A

S=12,5A

S , T , ve A noktalarndaki akmlara greaagdaki forml kullanlarak; U = g1.L1.I1 Saya-Ana Pano aras gerilim dm: USA = g1.L1.I1 = 2.6 x 12 x 50 (mV) USA = 1560 mV

Ana Pano - kincil (tali) Pano aras gerilim dm: UAT = g2.L2.I2 = 4.0 x 8 x 33 (mV) UAT = 1056 mV

kincil (tali) Pano- Semaver aras gerilim dm: UTS = g3.L3.I3 = 16 x 10 x 12.5 (mV) UTS = 2000 mV

Saya-Semaver aras toplam gerilim dm: USS = USA + UAT + UTM = 1560 + 1056 + 2000 USS = 4616 mV =4,61V olarak hesaplanr.

Bu deer 240 V gerilimin yaklak olarak 4,6/240x100=%1.92dir ve % 2.5tan kk olduundan ngrlen kablolarn kesitleri uygundur.