nite 1 Stratejik Ynetim Ve lgili Temel Kavramlar Strateji: letmenin amalarna nasl ulaacan belirleyen, rakiplerin faaliyetlerinin izlenmesini

ieren, nihai sonuca odakl, uzun dnemli bak asna dayal, dinamik kararlar topluluu olarak tanmlanabilir. letmenin ynnn kontrol edilmesini amalar. letmenin uzun dnem refahn etkiler. Uzun bir zaman dilimini kapsar genellikle yllar itibariyle llr. letmenin kaynaklarn ve yeteneklerini tam kapasiteyle kullanr. rgt ve rgtn evresi arasnda dier yandan rgt ve misyonu arasnda mmkn olan en iyi uyumu yaratmay amalar. Stratejik kararlar byk kaynak gerektirirler ve bu karalardan dnmek gtr. Rakiplerine stnlk kazanmak hedeflenir. Belirsizlik ve riski iinde barndrr. Neyin yaplacana ve neyin yaplmayacana iaret eder. Kkl deiimlere yol aabilir. Stratejik Gelimeleri ne kartan Gelimeler: Ynetim olgusuna stratejik bir bak asyla yaklalmasn gerekli klan baz gelimeler; *Mterilerin Kalite ve rn eitlii konusundaki taleplerinin art gstermesi *Hzla gelien teknolojiler sayesinde rnlerin mterilere ulatrlmasnda yaanan gelimeler *Yeni teknolojilerin geliimi ve eitimli insan kaynaklarnn art nedeniyle rekabetin younlamas *Asyada faaliyet gsteren reticilerin maliyet liderlii stratejisiyle dnya pazarlarna girmeleri ve batl reticiler iin nemli bir tehdit unsuru haline gelmeleri *Doal evrenin korunmasna ilikin konulara verilen nemin art ve doa dostu alternatif hammadde ve malzemelere olan ilginin gelimesi *Yerel blgesel ve kltrel dzeyde tketici haklarnn gelimesi *nternet ve dier bilgi teknolojileri sayesinde iletiimin yaygnlamas ve kolaylamas *Kreselleme sonucunda birbiriyle daha i ie bir toplumsal yapnn ortaya kmas *Gerek ok uluslu iletmelerin gelimesi ve bu tr iletmelerin uluslar st ulusal ve yerel kltrleri btnletirici bir etki yaratmas eklinde zetlenebilir. Stratejik Ynetim: rgtn amalarna ulamasn mmkn klacak fonksiyonlar aras kararlar alma uygulama ve deerlendirme bilimi ve sanat olarak tanmlanabilir. Hazrda ki mterilerde azalma ve deimeler meydana gelebilir. Mteriler baka iletmelere ynelebilir. letmeler bu tr deimelerde kendilerini adapte edebilmek iin srekli olarak stratejik ynetime bavurabilirler. Bu adaptasyon rgtn operasyonlarnn herhangi bir ksmn ya da ynnn deitirilmesini gerekebilir. rn ya da hizmetler deiebilir. retme yntemleri, mteriler deiebilir. letmeler genellikle 3 nedenden dolay yeni dzenlemeler yapmak zorunda kalr. 1-Paydalarn dllendirmek ya da tatmin etmek 2-Misyonunu gerekletirmek ya da misyonunu srdrmek 3-Hayatta kalmak Paydalar: letmenin amalarn gerekletirmeye alrken etkiledikleri ve etkilendikleri birey ve gruplardr. Stratejilerin oluturulmasnda ve uygulanmasnda kullanlan yaklamlardan biri bu bireylerin veya gruplarn hem tespit edilmesi hem de daha iyi anlalmas iin analiz edilmesine dayanr. Paydalarn iletmenin baarsnda nemli etkileri vardr. Stratejiler, kilit paydalarn sadece bilinen ihtiyalarn karlayacak ekilde deil ihtiyalarnn tesine geecek ekilde iletmenin genel amacn belirler. Bu iletmenin misyon ve vizyon ifadelerinde netlik kazanr. Rekabet Avantaj: letmenin rakiplerinin sahip olmad bir deer yaratma kabiliyetidir. Srdrlebilir rekabet avantaj elde etmek iin iletmenin bu kabiliyete mmkn olduunca uzun bir sre sahip olmas gerekir. Stratejik Rekabet Gc: Bir iletmenin deer yaratan bir stratejiyi baarl bir ekilde formle etmesi, uygulamas durumunda elde edilen gtr. Stratejik ynetimi Kavrayabilmek iin 3 kurumsal temelden sz etmek gerekir (nemli); *Klasik stratejik ynetim sreci modeli : Bu yaklam esas olarak endstriyel rgt ekonomisi(iktisadi kuram) uygulamalarna dayanr. Yaklam iletmenin evresinin analizini (SWOT) stratejinin formle edilmesini, uygulanmas n ve kontroln ierir. *Kaynaklara dayal Yaklam: Bu yaklam iletmenin srdrlebilir rekabet avantaj gelitirmesine yardm edecek kaynaklarn ele geirilmesi ve ynetilmesini esas alr. *Paydalarla ilikilerin analizi ve ynetilmesi yaklamdr: Payda perspektifi, iletmeyi karlkl yarar ilikilerinin biimlendii szlemeler ann merkezine oturur. Bu ilikilerin etkin ynetimi ve payda ann kendisi, rekabeti performans gelitirebilir. Temel Yetenekler: letmeyi rakiplerinden farkllatran kabiliyet ve kapasitelerdir. Barney stn performansa yol aacak temel yeteneklerin saptanabilmesi iin 5 temel zellik asndan test edilmesini nerir. Bunlar; Deer- Nadirlik- Taklit Edilemezlik- kame edilemezlik- Kullanlabilirlik. Stratejik Niyet: Belirlenen uzun vadeli ve yllk amalar iletmenin ulamak istedii yere (Vizyon) dayanr. Vizyon bazen Stratejik niyet olarak da adlandrlr. Stratejik niyet, iletmenin tm alanlarnn inanc, destei ve adanml sz konusu olduunda mevcuttur. letmeler rakiplerinin de stratejik niyetlerini bilmelidir. Stratejik Ynetimin Geliimi: sektrlerinin ounda uzun dnemli planlamann yaplmasyla balanmtr. Uzun dnemli planlama iletmelerin ounda 1950ler de ortaya kmtr. Gelecekteki satlarla ve nakit aklaryla ilgili veriler olmadan faaliyet btelerinin hazrlanmas bir hayli zordu. kinci dnya sava sonrasnda ekonomiler bym ve pek ok rne ve hizmete olan talep artmt. Uzun dnemli talep tahminleri, byyen rgtlerin yneticileri iin detayl pazarlama ve datm, retim, insan kaynaklar ve finansal planlar gelitirmeleri kolaylat. Uzun dnemli talep tahminleri, byyen rgtlerin yneticileri iin detayl pazarlama ve datm, retim, insan kaynaklar ve finansal planlar gelitirmelerini kolaylatrd. Uzun dnemli Planlamann amac, gelecekteki belirli bir zaman dilimi iin iletmenin rn ve hizmetleri olacak talebin bykln tahmin etmek ve bu talebin nerede ortaya kacan belirtmekti. Endstrideki deiim git gide anszn ve beklenmedik bir halde gereklemesiyle birlikte uzun dnemli planlama stratejik planlamayla yer deitirdi. 1960 ve 1970lerde zellikle ABDdeki iletmelerde stratejik planlamann yaygn olarak grlmeye balad yllardr. Stratejik planlama sreci bu firmalara i birimlerini ynetmede daha sistematik bir yaklam salamtr. 180lerde stratejik planlama kavram stratejik ynetim olarak genilemitir.

Stratejik ynetim vize snav ders notlar

Sayfa 1

Stratejik Ynetimde Stratejik Dnme ve Stratejik Planlama: Stratejik Dnme:, letmeyi ve onun rekabeti evresini ieren byk resmi grme, onlar uyumlu olarak bir araya nasl getireceini kefetme ve uzun dnemli bir bak asna sahip olma anlamna gelir. Stratejik dnme, stratejik ynetimin yaratc ynlerini tanmlamak iin kullanlr. Kat stratejik planlama sreci stratejik dnmeyi ortadan kaldrabilir. Etkin stratejik planlama sreleri, stratejik dnmeye bal yaratclk ynleri de srece dahil eder. Stratejik dnmenin ok nemli zellikleri: Stratejik niyete odaklanma, uzun dnemli bak as, gemiin ve bugnn bir arada gz nnde bulundurulmas, sistem perspektifi , tahmin edilemeyen frsatlar yakalama kabiliyeti ve bilimsel yaklamlardr. Stratejik Dnmenin Farkl Grnmleri: 1)Stratejik niyete odaklanma: Yaratc srelerin tesadfi ve yaplandrlmam olduu dnlebilir. Oysa stratejik dnme tesadfi bir sre deildir. Stratejik dnme bir vizyona dayanr. Vizyon rgtn ulamak istedii yerin ifadesidir. Stratejik dnme rgtn vizyonuna ulamasna yardm edecek fikirlerin ortaya kmasna yol aar. 2)Uzun dneme ynelim: Yneticilerin ou operasyonel ksa dnemli detaylarla ilgilenir. letmenin uzun dnemde gitmekte olduu yne odaklanmada zorlanrlar. Verimliliin detaylarda gizli olduudur. 3)Gemii ve Bugn dikkate alma: Stratejik dnme uzun dneme ynelim gerektirmesine ramen ayn zamanda bugnn farkndaln ve gemiten renmeyi ierir. 4)Sistem perspektifine gre: rgt paydalar olarak bilinen gruplardan oluan bir an tam ortasnda bulunur. Stratejik dnme, sisteme btncl bir bak asyla bakmay ve ona gre tasarlamay gerektirir. 5)Frsatlardan yararlanma yetenei: yneticiler bazen beklenmedik frsatlarla karlaabilirler. Bu frsatlar iletmenin mevcut stratejilerine katkda bulunabilir. Stratejik planlama sreci, yneticilerin oluan frsatlardan yararlanmalarna izin verecek ekilde esnek olmaldr. 6)Bilimsel Yaklam: letme yaratc srelerle fikirleri ortaya kardktan sonra, lerlii olup olmadn anlamak iin onlar test eder. Test etme analizler araclyla yaplr. letme iinde stratejik dnmeye tevik etmenin pek ok yolu vardr, bunlar; *rgtlerin stratejik fikirleri kefetme ve deerlendirmede kullanlacaklar sistemlere ihtiya vardr. *letme iinde bulunanlar stratejik dnme konusunda cesaretlendirilmeli ve byle davrandklarnda dl verilmeli. *Stratejik dnmenin unsurlarn douran stratejik planlama srelerine entegre etmelidirler. *alanlara ve yneticilere, stratejik olarak nasl dnecekleri konusunda eitim verilmesini salayabilmeleri *En nemlisi rgt iinde, baarszlklar sert bir ekilde cezalandrmayan, risk alnabilen bir atmosferi desteklemek. Stratejik Planlama: Stratejiler ve stratejik kararlar, uzun vadede bir iletmenin geleceini yaratmann araydr. Merkezinde ise stratejik planlama yer alr. Stratejik planlama; Belirli bir dnemi kapsayan rgtn kim olduunu, ne yaptn, niin yaptn, gelecek referansl olarak ekillendiren ve rehberlik eden esas karar ve eylemleri reten disiplinli bir abadr. Not: Stratejik ynetim bir iletmenin uzun dnemli performansn belirleyen kararlar ve faaliyetler btndr. Stratejik plan kavramn, planlamann dier iki formu olan operasyonel ve taktik planlamayla karlatrarak daha iyi anlatabiliriz. Stratejik Plan: *rgtn faaliyetlerinin ok geni bir blmn kapsar. *ounluklu geni bir corafi alan ilgilendirir. *rgtn iindeki herkesi iine alr ve etkiler. *Byk miktarlarda yatrma / paraya mal olur *Uygulamas olduka uzun bir zaman dilimini gerektirir. Operasyonel Plan: *Kapsad faaliyet alan daha dardr. *rgtte alanlarn bir blm (tek bir departman veya belirli bir meslek grubu) etkiler *Stratejik plann btesine gre daha mtevazi harcamalar gerektirir. *Gerekletirmeleri normalde bir yldan daha fazla zaman almaz. Taktik Plan: *Planlama faaliyetleri sreklilii olan bir btndr. Bu btnn iinde taktik plan daha alt uta yer alr. *rgtn daha kk ksmn etkileyen faaliyetleri iine alr. *Birka kiinin katlmn gerektirebilir. *Birka gn veya birka haftay kapsar.

Stratejik ynetim vize snav ders notlar

Sayfa 2

Planlama ve uygulama srelerinin ustalkla yrtlmesi demek; strateji operasyonel ve taktik dzeydeki abalarn rgtn ileriye dnk faaliyetlerinin tmnn iine kesintisiz bir ekilde kaynatrlmas demektir. Kar amal olsun ya da olmasn tm rgtlerin profesyonel anlamda ynetilmesi, stratejik bir zihniyet bir plan ve bu plann uygulamasn gerektirir. Stratejik eylem, rekabete cevap vermekten daha te bir eydir. rgtn d evredeki deiimlere srekli bir ekilde adapte olmas gerekir. Stratejik Ynetimde Liderlik: Bir iletme deer yaratacak stratejilerin oluturulmas ve uygulanmasna karar vermise stratejik liderlik esastr. Nihai olarak stratejik karar alma st ynetimin sorumluluundadr. letmelerde ynetim sorumluluu Genel Mdr sz konusu kararlarn alnmasnda en nemli pozisyona sahiptir. Ayn zamanda iletmenin geleceinden de sorumludur. Liderlik vasfna sahip olunmasna gerek duyulan bu pozisyondaki ynetici CEO, alanlara ilham verecek, onlar organize edecek, iletmeye vizyon kazandracak, gerektii takdirde iletmenin hedefine ulaabilmesi iin birtakm fedakarlklarda bulunacak kii olarak karmza kmaktadr. Liderlik Rolnn letme erisindeki Yeri: Liderlik vasf, strateji gelimelerinde nemli rol oynamaktadr. Stratejiler sadece analiz ve raporlara dayanarak yaratlmazlar ancak stratejik bir fikir manta dayal bir yaklamla iyiletirebilir. Planlamaclar; *Doru cevaplar bulmaktan ziyade doru sorunlarn sorulmasna nem verir. *Oluan durumlara alternatif yorumlar ve analizler gelitirir ve olaylar farkl yorumlayabilmelidir. *Yneticileri olumlu ynde gdleyerek gelecek iin yeniliki zmlere ulamalarna yardmc olur. *nemli konularn ve evrede grnmeye balayan stratejilerin farkna varlmasna, bu konuda bilgi salamasna yardm eder. *Stratejilerin tm birimler iin anlalabilir ve uygulanabilir olmasna zen gsterir. *Stratejileri alt stratejilere ayrarak, her bir stratejinin gerekletirmesi iin programlar ve eylem planlar belirler. *Stratejik deiimin rgtn btnne iletilmesini salar *Stratejilerin iletmeye ne gibi yararlar getireceini ngrerek, iletme operasyonlarn takip eder ve stratejilerin doru yrtlp yrtlmediini kontrol eder. Stratejik Liderlik; Stratejik dnme yetenei gerektirir. Stratejik liderler evredeki deiimlere odaklanma, verileri analiz etme, varsaymlar sorgulama ve yeni fikirler gelitirme yeteneine sahiptir. n yarg ve Stratejik Karar Alma: Ortalama bir insan, kendi bilisel kapasitesi ile snrldr. Bu olumsuz bir durum deildir. Sadece farkndalk asndan nemlidir. Sonu olarak, karar verirken belirli tahminlere veya kefedilmi yntemlere bavurma eilimi baskn gelir. Yneticiler stratejik kararlarn ve yarglarn etkileyen n yarglarn farknda olmadklarnda stratejik kararlarn kalitesi der. Potansiyel n yarg 3 grupta toplanabilir. *nsanlarn kendileri ile ilgili olanlar -stnlk Yanlgs: Baarl olmak konusunda kendilerine ok prim verme ve baarszlklar konusunda daha az sorumluluk alma eilimi -yimserlik Yanlgs: Gelecekte olumlu sonular elde etme olasln abartma ve olumsuz sonu olasln gz ard etme eilimi -Kontrol Yanlgs: Rasyonel analizin desteklediinden daha fazla bir durumu kontrol edilebileceine ilikin inan -Yksek Ballk Gsterme: Baarsz olma yolunda ilerleyen bir eyleme ilave kaynak aktarma konusunda istekli olma eilimi -Hakkaniyet Yanlgs: Olumlu sonularda verdiinden daha fazlasn hak ettiine inanma eilimi -Ar Gven Yanlgs: Kendi bilgi ve yeteneklerine en st dzeyde gvenme eilimi *Dier insanlarla ilgili olanlar :Kendimize hak ettiimizden daha ok, dierlerine daha az inanma; daha ok itibar ve dl beklerken dierlerinin daha azn kabul edeceine inanma; Bakalarnn baarsz olduu durumlarda kendimizin baarl olacana inanma; Kendi bilgimizi mkemmel bulma, dierlerinin cahilce hareket ettiine inanma. *Dnya hakknda olanlar : Gnmzn tepe yneticileri, kresel olaylar anlayabilmeli ya da en azndan ihtiya duyduklar bilgiye nereden elde edeceklerini bilmelidir. Aksi takdirde eylemlerinin riskleri ve sonular konusunda kolaylkla yanl hkm verebilirler. En ok karlalan n yarglardan biri ciddi taahhtlerde bulunulan anlamalardr. Bu n yargda yneticiler aldklar bilgilere dayanarak ileriye dnek ciddi taahhtlerde bulunduklar anlamalar imzalayabilmektedir. Bir dier n yarg ise nem derecesi, byklk derecesi, sreci, sresi farkl olan problem ve olaylar ayn bak as ile yaklamaktr. Kontrol yanlsamas olarak tanmlayabileceimiz bir dier n yarg ise bir kiinin birden ok ii veya uygulamay yrtebilecek kapasitede olduu yanlgsdr. Buraya kadar szn ettiimiz kstlar, karar alma srecinde meydana gelebilecek olas durumlardr. Stratejilerden elde edilecek baary nemli lde arttrabilecektir. Stratejik Ynetimin Yararlar: Frsatlarn tanmlanabilmesini ve deerlendirilebilmesini salar rgtsel sorunlara ilikin nesnel bir bak as getirir rgtn denetimi ve koordinasyonunun daha kolay bir ekilde yrtlmesini salar rgtsel deiimini olumsuz etkilerinin azaltlmasna destek olur Karar sreleri ile rgtsel hedefler arasnda balant kurulmasn salar. Zaman ve dier kaynaklar daha verimli kullanlmasn salar. Sorun ve atmalarn daha ksa zamanda zlmesine destek olur. letiime etkili olur. Bireysel abalarn rgtsel abalar etrafnda btnletirilmesini salar. Gelecek odakl dnme konusunda bireyleri motive eder Sorun zme abalarna ibirliki bir yaklam getirir.

Stratejik ynetim vize snav ders notlar

Sayfa 3

 Deiime ilikin olumlu bir yaklam gelitirilmesine destek olur rgtsel ynetime biimsel bir disiplin salar. Stratejik Ynetimde Baarszlk Nedenleri: Bilgi ve deneyim yetersizlii rgtsel dl sistemlerinin stratejik ynetim sreleri ile ilikilendirilmemi olmas Zaman ve kaynan olmamas Stratejik ynetim srecinin zaman kayb olarak grlmesi Pahal olarak dnlmesi rgt iinde bireylerin isteksiz olmas Baarl rgtlerde baarnn srekliliine inanlmasndan dolay ek aba gsterme abasnda isteksiz olma Gemite yaadklar kt deneyimler Stratejik ynetimle gelen deiimlerin tehdit olarak alglanmas Belirsizliklerden doan korku gven nite 2 Stratejik Ynetim Sreci ve Unsurlar: Stratejik Ynetim Sreci ; letmenin nihai amalarna ulamas ynnde, iletmeye rekabet avantaj kazandracak ve bunu srdrmesini srekli klacak stratejilerin oluturulmas, uygulanmas ve denetlenmesinin sistematik bir ekilde yerine getirilmesi iin yrtlen faaliyetler btndr. Stratejik ynetim sreci, en iyi bir model yardmyla incelenebilir ve uygulanabilir. Stratejik Ynetim Modeli: Stratejik ynetim modeli, belli aamalar takip ederek bir sre sonra sona eren bir dizi deil, aksine bir dngdr. Tek bana bu modele sahip olmak iletmenin baarl olmasn garanti etmese de stratejilerin oluturulmas, yrtlmesi ve deerlendirilmesi iin net ve pratik bir yaklam

sunmaktadr. Stratejik ynetim sreci, iletmenin vizyon ve misyonun belirlenmesi ile balar, i ve d faktrlerin analizinden sonra, uzun dnemli amalarn saptanmasna sra gelir. Stratejik ynetim sreci dinamik ve sreklidir. Modelin herhangi bir unsurundaki deiiklik, modelin geri kalannda da deiikler yaplmasn gerektirebilir. Stratejik ynetim sreci uygulamalar zellikle byk ve profesyonelce ynetilen iletmelerde daha biimsel bir ekilde yrtlr. Biimsel stratejik planlama en fazla evre koullarnn duraan, istikrarl olduu durumlarda yayarldr. Strateji Oluturma: Stratejik ynetim srecinin ilk adm strateji oluturmadr. Strateji oluturma kapsamnda vizyon ve misyonun oluturulmas, iletme dndan kaynaklanan frsatlarn ve tehditlerin belirlenmesi, iletme iinde kaynaklanan gl ve zayf ynlerin belirlenmesi, uzun dnemli amalarn saptanmas, alternatiflerin oluturulmas ve izlenecek stratejilerin seilmesi faaliyetleri yrtlr. Strateji oluturma aamasndan hangi ilere girilecei, hangi ilerin terkedilecei, iletmenin kaynaklarnn nasl datlaca, faaliyet alann geniletilip geniletilmeyecei, uluslararas piyasalara girilip girilmeyecei, baka bir iletme ile birleilip birleilmeyecei gibi konular da ele alnr. Vizyon ve Misyonun Gelitirilmesi: Strateji oluturma aamas iletmenin vizyonunun ve misyonunun ortaya konulmasyla balar. Vizyonun ifade edilmi yani yazl haline Vizyon Bildirgesi, Misyonun yazl haline ise ayn ekilde Misyon Bildirgesi ad verilmektedir. Not: Bugn pek ok iletme stratejik planlama faaliyetlerine Biz ne olmak istiyoruz sorusuyla balar Bu soruya verilen cevap aslnda iletmenin vizyonunu ifade etmektedir. letme olarak bizim iimiz nedir? sorusuna ise letmenin misyonu cevap verir. D evre Analizi: D evre analizi dediimizde iletmenin kontrol dndaki faktrlerden iletmeyi etkileme potansiyeli yksek olanlarn incelenmesi sz konusudur. Bu faktrler arasnda Ekonomik, sosyal, kltrel, demografik, evresel, politik, yasal, teknolojik ve rekabete ilikin eilimler ve olaylar vardr. D evre analizindeki faktrler iki grup altnda incelenir.

Stratejik ynetim vize snav ders notlar

Sayfa 4

*letmenin lehine sonular dourma potansiyeline sahip olan faktrler yani Frsatlar *letmenin aleyhine sonular dourma potansiyeline sahip olan faktrler yani Tehditler. Gnmz Koullarnda iletmelerin etkilenebilecei d faktrler arasnda aadaki gibi sralayabiliriz. *AB lkelerinin bazlarnda yaanan finansal krizler *Baz Afrika ve Ortadou lkelerinde yaanan rejim deiiklikleri ve siyasi kargaa *Mterilerin daha evreci retim faaliyetleri ve rn beklentisi, *Pazarlama faaliyetlerinin internete kaymas *Mterilerin yaptklar harcamalarn karln daha fazla grmek istemesi, *Kresel pazarlarn daha fazla gelir salama frsatlar *Azalan kar marjlar nedeniyle iten karmalarn artmas *Baka petrol olmak zere her geen gn ykselen enerji fiyatlar evre Analizi: evre analizi dediimizde ise iletmenin kontrolnde olan ve zellikle ok iyi yada ok kt bir biimde yrtlen faaliyetlerin incelenmesinden sz etmekteyiz. evre analizi kapsamnda iletme iin olumlu sonu dourma potansiyeli olanlar iletmenin gl yanlar, olumsuz sonular dourma potansiyeline sahip olanlar ise iletmenin zayf yanlar olarak adlandrlr. Gl ve zayf yanlar iletmenin ynetim, pazarlama, retim gibi fonksiyonlar erevesinde yrtm olduu faaliyetler ierisinde yer alr. Gl ve zayf yanlar rakiplere gre deerlendirilmelidir. evre faktrleri finansal oranlar, iletmenin performansn lm, gemi dnemlere ve endstri ortalamalarna gre kyaslamalar gibi yntemlerle belirlenebilir. Uzun Dnemli Amalarn Oluturulmas: Uzun dnemli amalar, temel misyonunu gerekletirebilmesi ynnde, iletmenin ulamak istedii spesifik sonular olarak tanmlamak mmkndr. Uzun dnemden kast bir yldan daha uzun bir sredir. letmelerin baars iin ok nemlidir. nk; *Yn gsterirler, *Deerleme yapmaya yardmc olurlar * Sinerji yaratrlar *ncelikleri ortaya koyar *Koordinasyona odaklanrlar * Faaliyetlerin etkin planlanmas, rgtlenmesi, ynetilmesi ve denetlenmesi iin temel olutururlar. letmeler, uzun dnemli amalarn ve hedeflerini aadakiler zerine ina edebilirler. *Karllk *Etkinlik *Byme *Hisse senedi sahiplerinin refah *Kaynak kullanm *hret *alanlara katk *Topluma Katk *Pazar liderlii *Teknolojik liderlik *Hayatta kalma Stratejilerin Belirlenmesi : Uzun dnemde ulamak istediimiz amalar saptandktan sonra kritik olan konu, bu hedeflere nasl ulalacann kararlatrlmasdr. Stratejiler; Uzun dnemli hedeflere ulamak zere iletmelerin semi olduu yollar, aralardr. En fazla bavurulan iletme stratejileri arasnda corafi genileme , rn gelitirme, Pazar nfuz etme, Pazar gelitirme, iletme varlklarndan bir ksmnn elden karlmas, baz iletmeden klmas, ortak giriimler yaratma vs.. Stratejiler, iletmenin st ynetimi tarafndan belirlenen ve iletmenin kaynaklarndan nemli paylar ayrlan potansiyel eylemler olarak grlmelidir. Strateji Uygulama: Bir iletmenin yllk hedefler ortaya koymasn politikalar oluturmasn, alanlar motive etmesini, kaynaklarn daha nceden belirlenmi stratejiler iin ayrlmasn gerektirir. Strateji uygulama, stratejik ynetimin eylem aamas olarak adlandrlr. Stratejiyi uygulamak demek, nceden stratejilerin eyleme dntrlmesi iin alanlarn ve yneticilerin harekete geirilmesi anlamna gelmektedir. Strateji uygulamasnda gerekletirilen faaliyetlerden biri yllk hedeflerin oluturulmas, dieri ise politikalarn belirlenmesidir. Yllk Hedeflerin Oluturulmas: Yllk hedefler, iletmenin uzun dnemli hedeflerini gerekletirmesi srecindeki ara hedefler olarak deerlendirilebilir. Politikalarn Belirlenmesi: POLTKALAR, Yllk hedeflere ulalmada kullanlacak aralardr. Politikalar kapsamnda nceden belirlenen hedeflere ulamak zere hazrlanan klavuzlar, kurallar ve prosedrler vardr. Politikalar karar vermede klavuzluk yaparlar ve tekrarlanan faaliyetler ve durumlarda ne tarz davranlarda bulunulacana dair yol gsterirler. Strateji Deerleme: Strateji deerleme, stratejik ynetimin srecinin son aamasdr. Yneticiler gerekli nlemleri almak zere, uygulanmasnda sorun olan stratejileri bilmeleri gereklidir. Stratejik deerlemede temel 3 faaliyet var. *Mevcut Stratejiler iin temel oluturan i ve d faktrlerin gzden geirilmesi *Performansn lm *Dzeltici nlemlerin alnmas. Strateji deerleme bir zorluktur nk bugn baar getiren unsurlarn, yarn da baar getireceinin garantisi yoktur. Performans lm, stratejinin oluturulurken dayand lte gre farkllk gsterebilecektir. Sonu olarak stratejik ynetim sreci yeni deiiklikler erevesinde ilemeye devam edecektir.

Stratejik Ynetim Srecini Kavramak: Strateji Oluturma:

Stratejik ynetim vize snav ders notlar

Sayfa 5

Vizyon: Dnyann tm insanlarn dnyann tm lezzetleriyle tantrmak. Misyon: nsanlar en zahmetsiz ekilde taze yemekle buluturmak. D evre Analizi: Gen, alan nfusu artmaya devam ediyor; organik gdalara ve salkl hazr yemeklere talep artyor ve insanlar bunlara her geen gn daha fazla bte ayryor. Konjonktrn d yatrm iin uygun ve Trkiye yatrm iin en uygun alternatif lke. evre Analizi: Takm almasna uygun, yeniliklere ak bir rgt kltr, teknolojik stnlk, sermaye birikimi. Uzun Vadeli Amalar: Kresel lekteki Pazar payn 3 yl iinde yzde 5ten yzde 20ye karmak Strateji Uygulama: Yllk Hedeflerin Seimi: Pazar paynn ilk sene sonunda yzde 10 ikinci sene yzde 15 nc sene ise 20ye ulatrmay hedeflemektedirler. Politikalarn Oluturulmas: nsan kaynaklarna ilikin bu politika kapsamnda, Kritik birka st dzey ynetici hari tm alanlarn Trkiyede ikamet eden kiilerden bulunmas tercih edilmitir. Strateji Deerleme: CFoods Pazar pay ngrlerinin yanl ktn ve Trk firmasyla doku uyumazl yaadn dnerek ortakl bozulmu ve yoluna tek bana devam etme eklinde stratejisini deitirmitir. Stratejik Ynetim Srecinin Etkinlii: Stratejik plan, bir bakma 10-15 yl sonra iletmenin olmak istedii noktaya ulamak iin yarnki vardiyada yaplacak ileri belirleyen bir sretir. Hiyerarik olarak bakldnda stratejik plann en tepesinde en genel ifadelerle yazlm vizyon ve misyon ifadeleri varken, en altta ise en detayl olarak ele alnan eylem planlar yer almaktadr. Stratejik plann baarl bir ekilde oluturulmasnda ve yrtlmesinde iletmedeki herkesin farkllaan rol ve sorumluluu bulunmaktadr. Teknik adan mkemmel bir plan eer uygulanamyorsa hibir yarar salamayacaktr. te yandan stratejik ynetim kendi kendine ileyen brokratik bir mekanizma olmamaldr. Lenz, etkili bir stratejik ynetim sreci iin unlar nermektedir. Stratejik planlama srecinin sahip olmas gereken zellikler arasnda yaln ve rutin d olmas jargon ya da esrarl bir planlama dili iermemelidir. Tm bunlar dahil olmak zere stratejik ynetim srecinin daha etkin bir ekilde yrtlmesi iin aadaki noktalara dikkat etmek gereklidir. *Sre sadece kat zerinde kalmamal, insanlar iin iine katmaldr. *Tm yneticiler ve alanlar iin bir renme sreci olmaldr. *Saylarla desteklenen szlerden oluturmaldr, szlerle desteklenen saylardan deil *Yaln ve rutin olmaldr. *Rutin davranlarn nne gemek zere grevler ekip yelikleri, toplant biimleri, hatta planlama takviminde deiiklikler yaplmaldr. *Mevcut iletme stratejilerini oluturan varsaymlara meydan okumaldr. *Olumsuz haberler de ho karlanmaldr. *Ak fikirlilie, aratrma ve renme ruhuna ak olmaldr. *Brokratik bir mekanizma olmamaldr. *Trensel, aal ve grltc olmamaldr. *Jargon ya da esrarl bir planlama dili iermemelidir. *Yalnzca letmenin kontroln salamaya dnk biimsel bir sistem olmamaldr. *Niteliksel bilgiyi gz ard etmemelidir. *Teknikerler tarafndan kontrol edilmemelidir. *Bir defada ok fazla strateji takip edilmemelidir. *yi ahlak iyi itir. Politikasn srekli olarak desteklemeli, glendirmelidir.

Stratejik ynetim vize snav ders notlar

Sayfa 6

nite 3 Vizyon ve Misyonun Gelitirilmesi:Stratejik ynetim kapsamnda gnmz iletmeleri iin vizyon ve misyon bildirgesi oluturmak, etkili bir ekilde uygulanmak ve srekli olarak deerlemek nemli bir gerekliliktir. Vizyon ve misyon bildirgeleri ile etkili bir strateji gelitirme mmkn olabilmektedir. letmelerin rekabet avantaj kazanmak ve ayakta kalabilmek iin yaptklar ii tanmlamalar, mevcut konumlar ve gelecekteki konumlarn belirlemeleri ve ilgili stratejileri oluturarak kendilerine bir yn izmeleri gereklidir. letmeler, yeni bir ie balarken ya da mevcut ileri devam ederken vizyon ve misyon bildirgelerini oluturabilirler. Vizyon Kavram: Vizyon ; Kiilerin, kurumlarn kendilerinin veya iletmelerin gelecekte olmasn arzu ettikleri durumun ifadesidir. Baka bir tanma gre vizyon; letmelerin gelecekte olmay istedikleri durumun resmidir. Daha geni anlamda ise iletmenin gerekletirmi olduu faaliyetler sonucunda ulamak istedii noktadr. Vizyonun en nemli amalarndan biri organizasyonlarda yer alan bireylere ilham vermek ve baarya ulamalar iin onlara yol gstermektir. ekicilik kavram ise organizasyonlarda yer alan bireylere ilham vermek ve onlar motive etmek iin kullanlan bir kavramdr. Gelecek Kavram ise vizyonun iletmenin bugnn deil, geleceini ilgilendirir. Vizyon, uanda nerede olduumuzu deil gelecekte nerede olmak istediimizin tanmdr. *Mark Liptona gre vizyon gelecee odaklanmal ve iletmeler iin salam bir temel grevi grmelidir. *Collins ve Porrasa gre iyi tasarlanm bir vizyonun iki temel bileeni olduunu ifade etmitir. *n grlm gelecek ise; ne olmay, neyi baarmay ve ne yaratmay arzu ettiimizdir ve iki temel paradan oluturmaktadr. *James R.Lucas vizyon tanmna farkl bir bak asyla yaklamtr ve vizyonu aadaki gibi vizyon nedir, ne deildir diye sorgulayarak bir tanmlama yoluna gitmitir. Vizyon Nedir? *Temel deerlerin ve ilkelerin bir rgtsel bildirgesidir. *nceliklerimizin planlarmzn ve amalarmzn badr. *Gelecee doru bir ekicidir(itici deildir) *Bizi esiz yapan zelliklerin belirlenmesi ve ilan edilmesidir. *Balln bildirisidir. Vizyon Ne Deildir? *Bir reklam slogan *Bir strateji ya da plan *Yukardan aaya bir bak *Gururlu gemiimizin tarihi *Zayf bir iletme konusu *Heyecanszlk Vizyonun nemi: Yaplan vizyon tanmlar dorultusunda vizyonun iletmeler iin nemli bir yol gsterici olduu kabul etmekteyiz. nk vizyon, iletmede alan bireylerin rgt iinde onlardan ne beklendiini hissetmelerini salayacak byk bir fotoraf olarak dnlmektedir. Mark Liptona gre Vizyon: *Geni kapsaml performans lm salar. *Deiimi destekler *Stratejik plana temel tekil eder. *Bireyleri motive eder ve yetenekli kiilerin ie alnmasna olanak salar *Karar alma mekanizmasnn bir kapsam iinde kalmasna yardm eder. James R.Lucasa gre Vizyon: *Vizyon Yol gstericidir. *Vizyon hatrlatcdr*Vizyon ilham vericidir*Vizyon Kontrol edicidir *Vizyon zgrlk salar

Stratejik ynetim vize snav ders notlar

Sayfa 7

Not: Her iletmenin kurulu amac kar elde etmek ve uzun dnemli faaliyet gstermek olduuna gre iletmeler kendilerini rakiplerinden belirledikleri vizyonlar sayesinde farkllatrabilir. zerinde durulmas gereken dier bir nemli konu ise vizyonun iletme iinde kimler tarafndan belirleneceidir. Pek ok iletmede vizyon bildirimleri stratejik ynetim faaliyeti iinde yer ald iin st ynetim kademeleri tarafndan yaplmaktadr. Vizyon belirlenmesi aamasnda btn yk yalnzca st dzey yneticilere braklmamal, iletmedeki dier alanlarn ya bu srece katlmalar salanmaldr. Vizyon Belirleme Sreci : Vizyonun nemi anlaldktan sonra, stratejilerin formle edilmeden ve uygulanmadan nce belirlenmesi gereken bir kavram olduu hatrlanmaldr. *Vizyon belirlenmesi ile ilgili eitli makaleler seilebilir ve makaleler tm yneticiler ile paylalabilir. Bu ekilde, vizyon belirleme sreci iin zemin oluturulur. *Kendi rgtleri iin her bir yneticiden bir vizyon bildirgesi oluturulmas istenir. *Bir komite ya da tartma gruplar oluturularak hazrlanan bildirgeler birletirilir. Eksikler ya da eklenmesi gereken kavramlar yeniden dzenlenir ve taslak vizyon bildirgesi oluturulur. *Bu taslak kimi zaman irket dndan bir uzman ya da irket ii oluturulan bir komite tarafndan deerlendirilip son halini alr. Yukarda belirtilen admlar atldktan sonra oluan vizyon bildirimi; itici bir g olduunda ve insanlar bir eyler yapmaya, bir eyleri deitirmeye ve bir ey olmaya zorlandnda kat zerinde yazl bir ey olmaktan ok daha deerli olacaktr. Vizyonun Baarsz Olmasnn Nedenleri : Her iletmenin stratejik ynetim faaliyetleri ierisinde vizyon tanm yapmasnn neden gerekli olduuna, vizyonun ne gibi faydalar olduuna ve vizyon bildirimi hazrlanrken nelere dikkat edilmesi gerektiine nceki blmlerde deinilmitir. Ancak bazen yaplan her eye ramen oluturulan vizyon tanmlar beklenen baary getirememektedir. Buruma neden olan pek ok sebep vardr Bunlar; *deal bir vizyon, alanlarn umutlarn oaltabilir. Ancak bu umutlar st ynetimin davranlarnn vizyon ile tutarsz olmas durumunda alt st olmaktadr. *Bolukta yaratlan vizyon, onu izlemesi umulan kiilerin ihtiyalarn gz ard edebilir *Vizyon iletmelerin pek ok sorusuna cevap vermelidir. *Bir vizyon bildirimi ok uzun yada ok ksa, ok detayl olabilir. *Aksine bir vizyon bildiriminin ok ksa olmas da baz problemlere neden olacaktr. Ksaca zetlemek gerekirse insanlar pek ok iyi ey yapabilirler. Ancak her eyi mkemmel yapamazlar ok dikkatli bir ekilde dnlm ve hazrlanm bir vizyon kim olduumuzu, kim olmadmz, neyi baarl bir ekilde yapabileceimizi neyi yapamayacamz, ne yapmaya devam etmemiz gerektiini ve ne yapmaktan memnuniyetle vazgememiz konusunda bizlere yardmc olur. Misyon Kavram: Bir iletmenin var olma nedenini aklayan ifadeler btndr. Misyon bildirgesi ayrca bir iletme retisi olarak da tanmlanabilmektedir. letmenin niyetinin amacnn yer ald felsefenin, inanlarnn, ilkelerinin de yapt ie yanstlmasdr. Bu ekilde hazrlanan bir misyon bildirgesi iletmenin varlk nedeni, ne olduu ve nerede olmak istedii hakknda ipular barndrr. Tm bu aklamalar barndrd iin geni kapsaml olmaldr. Misyonun Nitelii: letmeler d ve i evre analizleri sonucunda misyon bildirgesi oluturacak verileri elde ederler. Bu verileri dorultusunda mteriler, pazarlar ve rn/hizmetleri hakknda detayl bilgiye ular. Baz iletmeler, misyon ve vizyon ifadelerinden ziyade zamanlarn karllk zerinde younlatrmaktadrlar. Misyon ifadelerinin karllk amac ile kurulmu ticari iletmelerin stratejilerinin olumasnda temel oluturduundan bahsetmitik. Bununla birlikte, bir ok kar amac gtmeyen organizasyonlar iin de ayn durum geerlidir. Devlet kurulular, dernekler, sivil toplum kurulular, kamu hizmeti veren rgtler iin de misyon bildirgesi var olabilmektedir. Misyon zellikleri: rgtsel misyon ierisinde aadaki unsurlar yer alabilmektedir. *Faaliyet alanmz nedir? Veya ne olmaldr? Sorularnn yantn ierir. *rgtn ilikide bulunduu kitleler, pazarlar, rettii rnler hakknda bilgi verilebilir. *rgt alanlar tm paydalar ya da toplumun geneli ile olan ilikisi yanstlabilir. *Yapc, pozitif ve motive edici yn verici bir pusula ilevine sahip olmasna katkda bulunur. *Misyonun, rgte zg olmas gerekir. *Ksa dnemden ziyade uzun dnemi kapsamas gerekmektedir. letmenin paydalar, alanlar, yneticiler, hissedarlar, ynetim kurulu yeleri, mteriler, tedarikiler, birlikler, rakipler, devlet, toplum, iletmenin stratejilerin de nemli yer tutan, bu stratejileri dolayl yoldan etkileyen ve ayn zamanda etkilenen gruplardan olumaktadr. Deerler ve inanlar ise; yaplan i birbirinin ayns olsa dahi her iletmenin deerleri ve inanlar farkldr. Deerler, belli bir topluluun kendine zg varlk, birlik ve srekliliini devam ettirmek iin yelerin geneli tarafndan doruluuna inanlan ve topluluun dnce, ama ve duygularn yanstan temel ilke ya da inanlardr. Misyonun tanmndan, niteliinden ve iermesi gereken zelliklerden bahsettikten sonra, dzgn ve ilevsel bir misyon ve vizyon ifadelerinin iletmeye salayaca faydalar aadaki ekilde zetleyebiliriz. *letmenin amalarnn yneticiler ve alanlar tarafndan aka eriilebilmesi,

Stratejik ynetim vize snav ders notlar

Sayfa 8

*Stratejik planlama faaliyetlerine bir temel oluturmas; i ve d evrenin deerlendirilmesi, deerler ve inanlarn ortaya konmas, strateji gelime alternatif stratejiler arasnda seim yapma, politika belirleme, rgtsel yap oluturma, kaynaklarn konumlandrlmas ve performansn deerlendirmesi, *letmeye gidilecek bir yn salanmas *letmenin tm paydalar iin bir odak noktas olmas *Yneticiler arasndaki farkl bak alarn ortak bir bak altnda toplamas *Tm alanlar ve yneticiler tarafndan beklentilerin paylalmas duygusunu tevik etmesi, *Tm paydalara iletme deeri ve amacn yanstan bir bilinci yanstmas *Daha organize olmu, daha motive edici bir rgt yanstmas *Daha yksek rgtsel performansa eriebilmeyi salamas *Tm ynetici ve alanlar arasnda sinerji yaratlmasn salamas. Misyon Bildirgesini Oluturan Bileenler: Misyon bildirgelerinin temelinin yaptmz i nedir? Sorusu olduunu belirtmitik. Bu soruya cevap verebilmek adna kime, neyi, nasl salyoruz? sorularnn yantlarn bulabilmek bize aada belirtilen boyutu incelememiz gerektiini nerir. *Kime? (letme ii ve d olmak zere tm paydalar) *Neyi? ( Paydalarn ihtiyalar) *Nasl? ( letmeye zg yeteneklerini kullanarak) Misyon bildirgesi bileenleri eitli yazarlar ve aratrmaclar tarafndan farkl sayda tanmlanmtr. *Mteriler *letmenin sunduu rnler ve hizmetler * Pazar/iletmenin rekabet alan *Teknolojiyi yakalayabilmek *letmenin felsefesi *Benlik kavramn yanstmas *Toplumsal imaja nem vermek *alanlara nem vermek *letmenin varln srdrme, byme ve karllk iin teebbste bulunmas

nite 4 D evre Analizi zellikle 20.yzyln ikinci yarsndan itibaren d evre koullarndaki deimeler i yapma biimlerinin ve stratejilerin yeniden tanmlanmasna neden olmutur. Bu yeniden tanmlama srecinin arkasnda yatan en byk faktrlerden birinin de deien rekabet koullar olduu sylenebilir. Bata rekabet olmak zere, rgtn i ve d evresinden kaynakl pek ok faktr i dnyasn belki de hi olmad kadar karmak bir hale gelmitir. letmelerin ekonomik varlklarn devam ettirip ettirmemeleri ve mevcut rekabet yar ierisindeki konumlar, byk lde yneticilerin evrelerinde olup biten deiimlere ne derece duyarl olduklar ve bu deiimlere verdikleri kark ile belirlenmektedir. D evre Kavram ve Tanm: letmeler iin evre denildiinde i evre ve d evre kastedilmektedir D evre zetle iletmenin ierisinde faaliyet gsterdii evredir. Bu evrenin ierisinde doal olarak ok fazla unsur bulunmaktadr. Bu unsurlarn bireysel ve grupsal olarak faaliyetleri birbirlerini etkilemektedir. Sistem yaklam bak as ile baktmzda, iletmenin d evresini, iletme iin bir st sistem olarak dnmek mmkndr. D evre denildiinde, letmenin dnda kalan ancak iletmenin amalarna ulamas srecini etkileyen tm faktrler akla gelmelidir. D evre de kendi ierisinde iki alt balkta incelenebilir. *Endstri ya da i evresi : *Genel evre : Yneticiler, D evre analizine baladklarnda genellikle tehditler ve frsatlarn zerine odaklanrlar. Frsatlar, stratejiler destei ile deerlendirilmediklerinde rgtn amalarna ulamasn kolaylatran, d evre kaynakl koullar ve gelimelerdir.

Stratejik ynetim vize snav ders notlar

Sayfa 9

 evresi: rgtn i evresinin analiz edilmesi srecinde en ok yararlanlan modellerden biri Michael porter tarafndan gelitirilen be g modeli dir. Portera gre bir iletmenin kar elde edebilme becerisi, be faktrden nemli lde etkilenmektedir. Bu faktrleri aadaki gibi sralamak mmkndr. *Olas rakiplerin pazara girii *Tedarikilerin pazarlk gc *kame rn/ hizmetlerin gc *Sektrdeki mevcut iletmeler arasndaki rekabetin iddeti Porterin modeline gre bu faktrler ne kadar glenirse iletmenin kar elde etmesi de o kadar zorlaacaktr. Bu modeldeki glerin her birinin iddeti arttka, iletme iin tehdit oluma olasl da artacak, iddeti azaldka ise genellikle yneticilere satlar ve fiyat arttrma daha yksek kar elde etme frsatlar sunacaktr. Olas Rakiplerin Pazara Girii: Olas rakipler denildiinde ifade edilmek istenen, mevcut durumda sektrde rekabet etmeyen ancak istedii durumda rekabet edebilecek olan iletmeler kastedilmektedir. rnein ABDde Kablolu televizyon irketleri, geleneksel telefon irketlerinin rakibi haline gelmitir. nk yeni saysal teknolojiler sayesinde kablolu televizyon irketleri de televizyon yayn gnderdikleri kablo alt yapsn kullanarak telefon hizmetleri sunma becerisi gelitirmilerdir. Tedarikilerin Pazarlk Gc: Eer iletmeler ihtiya duyduklar girdilerin temini iin daha yksek maliyetlere katlanmaya hazrlarsa bu durumda tedarikilerin pazarlk gcn varlndan sz edebilir. Eer; *Sadece birka tedarikinin varl sz konusu ise, *kame tedarik kaynaklar mevcut deilse ya da mevcut ikame tedarik kaynaklar yeterli deilse, *Alcnn gerekletirdii satn alma faaliyetleri, tedarikinin genel satlar ierisinde dk bir paya sahipse, *Tedarikinin rnler ve hizmetleri, alcnn pazardaki baars iin nemli ise, *Tedarik edilen rn ve hizmetlerin deitirme maliyetleri yksekse tedarikilerin alclara kar pazarlk gcnn yksek olduundan bahsedilebilir. Alclarn Pazarlk Gc: Portern Be G modelindeki boyutlardan biri de alclarn pazarlk gc olarak bilinmektedir. Portern modeline gre alclarn pazarlk gcnn yksek olmas genellikle tedarikiler iin olumsuz bir durum olarak deerlendirilir. nk alclar, tedarikilerinden srekli olarak daha dk fiyat ve daha yksek kalite beklentisi ierisindedir. Bu aslnda son derece doaldr. nk iletmeler yatrmlarnn karlnda yksek geri dn beklerler. Bunun bir sonucu olarak, alclar istedikleri kalitedeki ham maddeyi mmkn olan en dk fiyata tedarik etmek isteyeceklerdir. Maliyeti azaltmak adna alclar, daha yksek Kalite daha iyi hizmet ve daha dk fiyat iin pazarlk eder. kame rn/Hizmetlerin Varl: kame rnler ve hizmetler, baka sektrler ierisinde retilen, iletmelerin rnlerinin ayns veya benzeri olmayan, ancak bu rnlere alternatif olabilecek rnler ve hizmetlerdir. Sektrdeki Mevcut letmeler Arasndaki Rekabetin iddeti: letmeler, daha yksek kar ve stratejik rekabet stnl elde etmek adna aktif olarak birbirleri ile rekabet ederler. Sz konusu hedeflere ulaabilmesi iin iletmenin rakiplerine kyasla daha baarl olmas gerekir. Rakipler arasndaki rekabet taraflardan birinin ya da birkann rekabeti bir bask hissetmesi ya da Pazar konumlarn gelitirmek zere yeni frsatlar tespit etmeleri ile daha da iddetlenir. Genel evre: letmelerin d evresini oluturan i evresini inceledikten sonra, d evrenin analizinde zerinde durulmas gereken faktrleri ieren genel evrenin de incelenmesi yararl olacaktr. Genel evreden bahsedildiinde genellikle 5 faktrn iletme zerindeki etkileri vurgulanmaktadr. Bunlar; *Ekonomik faktrler *Soysal faktrler *Politik faktrler *Teknolojik faktrler *Ekolojik faktrler. Ekonomik Faktrler: Bir iletmenin faaliyet gsterdii ekonomik koullarn yaps ve bu koullarn eilimi ile ilgili faktrlerdir. Toplum ierisindeki bireylerin ve rgtlerin tketim eilimleri, ilgili olduklar Pazar koullarndan etkilenir. Bu bilginin altnda iletmelerin ekonomik gelimeleri ve eilimleri stratejik planlarna doru ve detayl bir ekilde yanstmalar kanlmaz bir gerekliliktir. Ekonomik gelimeler, btn sektrleri ve o sektrler ierisinde faaliyet gsteren tedarikileri, reticileri, hizmet iletmelerini, toptanclar, perakendecileri, sivil toplum kurulularn ve hatta hkmeti dorudan etkiler. Enflasyon oranlar, isizlik oranlar, tketici fiyat endeksi, gayri safi milli hasla gibi gstergeler temel ekonomik gstergeler arasnda saylabilir. Bu gstergeler her sektr ayn ekilde etkilemeyecektir. Sosyal Faktrler: letme faaliyetini etkileyen sosyal faktrler arasnda inanlar, deerler, fikirler ve yaam tarzlar saylabilir. Tm bu faktrler tarafndan ekillendirilmektedir. Toplumsal tutum ve davranlar deitike eitli rn ve hizmetlere olan talep de deiecektir. Politik Faktrler: Yneticiler iin zerinde dnlmesi gereken konulardan biri de politik faktrlerin ynelimi ve istikrar dzeyidir. Politik faktrler, iletmelerin faaliyet gsterdii ortamdaki yasal ve dzenleyici deikenleri ifade eder. Politik kstlar, adil rekabet kararlar, anti-trst kanunlar, vergi programlar, asgari cretlere ilikin dzenlemeler, fiyatlama politikalar gibi alanlar, tketicileri, kamuyu ve evreyi korumaya ynelik uygulamalarla kendisini gsterir. Bu gibi dzenlemeler byk lde kstlayc nitelikte olduundan, iletmelerin karllklarn azaltma eilimindedirler. Teknolojik Faktrler: Teknolojik eilimler tm dnyay deitirmektedir. Elbette, teknoloji i dnyasn da ayn lde etkilemektedir. Teknolojik geliim ile birlikte iletmeler iin nemli byme ve inovasyon frsatlar da ortaya kmay balamtr. Bu bak asndan bakldnda teknolojinin stratejik ynetim sreleri ierisinde yeri son derece byktr. Ekolojik Faktrler: Gnmzde genel evrenin en ok dikkat eken faktrlerinden birinin de iletme ile ekoloji arasndaki ilikiler olduu gzlenmektedir. Ekoloji terimi: insan dier canllar ve bunlarn ihtiya duyduu toprak, hava ve su arasndaki ilikileri tanmlamaktadr.

Stratejik ynetim vize snav ders notlar

Sayfa 10

D evrenin Analizinde Kullanlan Yntemler: D evrenin analiz edilmesi, yukarda anlatlan unsurlar da dnldnde karmak ve dikkatle gerekletirilmesi gereken bir sretir. D evre analizinin yetersiz ya da zensiz bir ekilde gereklemesi, bir iletmenin var olma ve rekabet edebilme gcn olumsuz etkileyecektir. Bu nedenle iletme yneticileri, stratejik planlarnda d evre analizine mutlak suretle yer vermek durumundadr. Dardan Gerekli Bilgilerin Toplanmas: Gnmzde gerek basl gerekse de basl olmayan kaynaklar aracl ile sunulan bilginin miktar son derece fazladr. Mterilerden toplanan anketler, pazarlama aratrmas raporlar, uzmanlarn gerekletirdii sektrel konumalar ve konferanslar, televizyon programlar, rportajlar ve iletmenin paydalar ile gerekletirilen grmeler basl olmayan ya da yaymlanmam bilgi kaynaklar olarak nitelendirilmektedir. Gnmzde bilgi ve iletiim teknolojilerindeki gelimelerin altnda, internetin destei ile bilginin toplanmas ve deerlendirilmesi ok daha kolay hale gelmitir. nternet sayesinde iletme yneticileri ve tketiciler, tm dnyadan geni kapsaml bilgi kaynaklarna rahatlkla eriebilmektedir. Bu noktada iletme yneticilerinin dikkat etmesi gereken hususlar gz nnde bulundurulmaldr. ncelikle bahsedildii zere gnmz bilgi ve iletiim teknolojileri bulundurulmaldr. Tahmin Aralar ve Teknikleri: Tahmin, gelecekteki eilimler ve gelimeler ile ilgili bilinli kestirimler yaplmas olarak ifade edilebilir. Teknolojik inovasyon, kltrel deiim, yeni rnler, gelitirilmi hizmetler, gl rakipler, hkmetin nceliklerindeki deiiklikler, deien sosyal deerler, istikrarsz ekonomik koullar ve beklenmedik olaylar gibi etkenler tahmin faaliyetinin karmak bir faaliyet olmasna neden olur. evresel Tarama: evresel tarama , iletmenin gelecekte gerekleme olasl olan ve halen gereklemekte olan evresel deiimleri kestirmek zere kendi faaliyet gsterdii evresinin srekli olarak taramasdr. Baarl bir evresel tarama sayesinde iletme, nemli eilimlere ve olaylara kar duyarl olur. Bylece bu eilimlerin getirebilecei frsatlara ya da tehditlere kar rakiplerine gre daha hazrlkl olma frsatn yakalar. evresel tarama srelerinden yararlanmayan ve kendilerini ilgilendiren eilimleri gremeyen iletmeler, gelimeler olduktan sonra ancak tepki verebilirler. evresel zleme: evresel izleme srecinde iletmeyi etkileme potansiyeli olan evresel eilimler, olaylar ve faaliyetler serileri izlenir. Bu eilimler genellikle evresel tarama srecinde gzden kaan eilimlerdir. letmeler bu eilimleri ou zaman tesadfen grr ya da bu eilimler dsal kaynaklar tarafndan iletme yneticilerine sunulur. Rekabeti stihbarat: Rekabeti istihbarat sayesinde iletmeler, faaliyet gsterdikleri sektr daha iyi anlarlar ve rakiplerinin gl ve zayf ynlerini renme frsat elde ederler. Bu srete rakipler ile ilgili konularda veriler toplanr ve bu veriler bilgiye dntrlerek yneticilerin karar srelerinde kullanlr. Rekabeti istihbarat doru bir ekilde gerekletirildiinde , rakiplerin davranlar tahmin edilerek buna gre stratejiler gelitirilir ve iletmenin rekabeti uyum sreci hzlanr. Yneticilerin aldklar kararlarn altnda, byk lde gelecee dair beklentileri yatmaktadr. letmeler, gelecekte kar elde etme beklentisi ile enerji, para ve zaman harcarlar. Bu harcamalar da aslnda bir yatrmdr. ou durumda iletmeler kendi tahminlerini de gelitirirler. Hemen her iletme yllk gelirlerini ve karn tahmin eder. Bunun dnda iletmeler, Pazar paylarn ve mterilerini ve karn tahmin eder. Bunun dnda iletmeler, Pazar paylarn ve mteri sadakat oranlarn tahmin ederler. Stratejik ynetim srelerinde tahminin byk nemi vardr. Ayrca mevcut tahminleri kullanmak kadar tahminler yapabilmek de nemlidir. Hibir tahmin mkemmel deildir. Hatta baz tahminlerde nemli sapmalar olabilir. Bu adan bakldnda stratejilerin, mevcut tahminleri detayl bir ekilde incelemeleri ve kendi tahminlerini gelitirmek iin yeterli zaman ve aba harcamalar gereklilii aka grlebilmektedir. nemli tehditler ve frsatlar ancak iyi yaplm tahminlerin sonucunda belirlenebilir. Doru yaplan tahminler iletmelere nemli stratejik stnlkler kazandrabilir. Tahminler stratejik ynetim srecinin ve rgtsel baarnn en nemli unsurlarndan biridir. Tahminler Olmakszn stratejik ynetim srecinde sz edilemez.

Stratejik ynetim vize snav ders notlar

Sayfa 11