Uğur Mumcu Full

Cumhuriyet 24.01.
2003
Uur in...
Uur iin her lm yldnmnde bir anma yazs yazdm... te onlardan birka satr... ** 1996... ''Aradan yl geti... Szmz tutabildik mi?.. Halimize bakan alamakl olur, Uur'u sevenlerin danklna diyecek yok!.. Uur adna her yl 24 Ocak'ta toplantlar dzenliyoruz; konuuyoruz... Sonra dalyoruz. Uur evliya gibi oldu... Evliya trbelerinde mum yakmak, dinsel grenein edilgin eylemidir. Uur iin bir mum yakmak baka ey... Srekli eyleme katlmak, aln teri dkmek, rgtlenmek, kurumlamak, amalarmzn kblesine doru yrmek, Uur'un mr boyunca savunduu fikirleri hayata geirmek iin ortak bir g oluturmak, demokrasi ve devrim yolundaki kii iin bir mum yakmak demektir. 'Sen de bir mum yak!...' Ama mumun alevindeki titreimlere bakarak duygulanmak yetmez... Yalnz mum yanmasn. Sen yanmasan, ben yanmasam, nasl kar karanlklar aydnla..." ** 2001... ''nanlr gibi deil, Uur'un 8'inci lm yldnm gelmi atm... Zaman nasl geiyor?..
Hayyam 'n dedii gibi: mrmzden bir gn daha geldi geti; Dereden akan su, ovada esen yel gibi. ki gn var ki dnyada, bence ha var ha yok: Gelmeyen gn bir, geip giden gn iki. Gzlerimi kapyorum, Uur'un iki fotorafn yan yana gryorum: Biri Ankara Hukuk Fakltesi'nde renciyken, teki durmu oturmu bir yazarken... Cin gibi, nktedan, neeli, savamc, aratrmac, kalem sahibi Uur... Hayatta olsayd Trkiye'nin bugnk haline baktka oturup alard Uur... Ama, bir an bile umutsuzlua kaplmaz, n safta grevini stlenirdi.'' 2002... ''Kim sylemiti?.. - Zaman gemiyor, biz geiyoruz... Ka yl geti?.. Dokuz!.. Dokuz yl az buz bir zaman deil, 1993'ten 2002'ye varncaya dek insanlk badndrc bir hzla yaad, dnya kreselleti... Terr trmand.. Trmand.. Trmand.. ABD'yi vurdu!..'' ** 2003 Bu yl terr Hablemitolu 'nu vurdu... Terr sryor...
Dnya ryp dklyor... Bu yazy geen yl Uur iin yazdm anma yazsnn son satrlaryla noktalayaym: ** ''Uur bugn yaasayd ok da zlrd... Niin?.. Aradan geen dokuz ylda medyann nereden nereye geldiini, adna 'gazeteci' denilen kimilerinin nasl deitiklerini grp kahrolurdu... 21'inci yzyla giren Trkiye'de 'sar basn kart' nn 'basn' gitti... 'Sar' s kald!..''
Ilhan selcuk
Mumcu'nun terre bakn konu alan belgesel izleyiciyle buluuyor

ANKARA- Uur Mumcu 'nun terre bak as, lmnn 10. ylnda bir film ile belgelendi. Adalet ve Demokrasi Haftas'nn son gn olan 31 Ocak gn inasi Sahnesi'nde dzenlecek olan etkinlikte ilk kez gsterime girecek olan belgeselin metni tmyle Uur Mumcu'nun yaz ve konumalarndan derlendi. Tlin Eraslan 'n ynetmenliini, Melih Fehmi Tatlcan 'n ynetmen yardmcln stlendii belgeselin grnt ynetmenliini Can Ankaral stlendi. Uur Mumcu Aratrmac Gazetecilik Vakf'nn, Kltr Bakanl ve TRT'nin katklaryla gerekletirdii belgeseli Erdal Kkkmrc ve Tlay Bursa seslendirdiler. Filmdeki canlandrmalarda ise Mehmet Ulay oynad. Belgesel, Uur Mumcu'nun dnsel geliimini byk lde etkileyen 1960'lardan balayarak Trkiye'de gelien terr olaylarn adm adm iliyor. 12 Mart, Trkiye'de binlerce kiinin lmne neden olan 1970'li yllar boyunca gelien olaylar, 12 Eyll, silah ve uyuturucu kaakl, Asala ve PKK terrnn de ele alnd belgesel yaklak 30 yllk bir yakn gemii konu ediniyor. Filmin ynetmeni Tlin Erslan , belgeselin Uur Mumcu'nun 10. ylnda kendisini anmak iin hazrlanan bir film olduunun altn izerek, unlar syledi: ''Belgesel, ayn zamanda Uur Mumcu'nun yazlar nda yakn gemiimizi anlatan bir dnem filmidir. Yaanan aclar ve terr olaylarndan kesitler veren bu film, hazrlanmakta olan belgesel dizinin ilk blmdr. Bu proje, lkemizde yaanan terr olaylarn irdelemek ve yakn tarihimize k tutmak amacyla hazrlanmaktadr. Bu dizi belgeselle; gemite yaanan aclar tazelemeyi deil, toplumsal belleimizi, belgeseller araclyla diri tutmay salayarak nmzdeki gnlere
daha salkl ve saduyulu kararlarlar verebilecek dnme zeminleri oluturabilmeyi amalyoruz. Bu film iin Milli Ktphane'de yaklak 40 yllk bir gazete taramas ve ekimleri yapld. Kltr Bakanl ve TRT arivlerinden ok sayda ariv grnts tarand ve kullanld.'' Cumhuriyet 24.01.2003
Heykeltra Ayhan Ylmaz'n Faili Mehuller Heykeli

PEK YEZDAN Heykeltra Ayhan Ylmaz, Ankara'da bombal bir suikast sonucu katledilen Gazetemiz Yazar Uur Mumcu 'nun lmnn 10. ylnda, ''Mumcu ve katledilen tm aydnlar'' ansna ''Faili Mehuller Heykeli'' yapt. ''Bir kitap sayfasnda katlediliin sembolize edildii'' antn kaidesi, Mumcu'nun o ok sevdii ehrin, Ankara'nn tandan yapld. Antn st n yzeyinde ta kaplamada ise u yaz yer ald: ''Kimi ller bize ne kadar da yakn, yaayanlarn birou ne kadar da l...'' Daha nce birok uluslararas sempozyuma ve karma sergiye katlan, ulusal antlara imza atan Ylmaz, bugn al yaplacak olan Faili Mehuller Heykeli'nin izimlerine Uur Mumcu Aratrmac Gazetecilik Vakf'ndan gelen talep zerine balam. Mumcu'nun ei Gldal Mumcu ve beraberindeki bir heyet tarafndan tasarmlar arasndan seim yapldn belirten Ylmaz, antn buuk metre yksekliinde ve yaklak bir buuk ton arlnda olduunu syledi. Bu antn ''Aydnlk, zgrlk, bar, kardelik iin farkl bir anlam olduunu'' ifade eden Ylmaz, yle konutu: ''Yllardan beri katledilen bilim adam ve aydnlara dair bir gsterge olan kitap ve kitap sayfas zerinden bir tasarm yaptm. Heykel, bir kitap sayfasnn belki bir patlamayla paralanarak yrtln gsteriyor. Bir sayfann iki paraya ayrlmas, ayrlrken orta noktada de figr sembolize eden bir izgilenme sz konusu oluyor. Ant iki ana paradan olutuu iin de ortadaki boluk, gkyzne doru bir uzam oluturuyor ve bu uzam da aslnda sonsuzlua gidii sembolize ediyor. Heykeldeki figr geriye doru bklm durumda. Bu geriye doru bkl de bir tr katledilii de simgeliyor. Dolaysyla bu, 'Uur Mumcu' ad altnda yaplan ama onun ncesinde ve sonrasnda katledilen tm aydnlar, tm faili mehulleri iaret eden bir ant.'' Kendisi gibi gen heykeltralarn ''an esprisini yanstan tasarmlar yapmas gerektiini'' dnen Ylmaz'n Mersin'de, Antalya'da ve stanbul'da da ehir girilerinde antlar bulunuyor. Hacettepe niversitesi Gzel Sanatlar Fakltesi Heykel Blm retim grevlisi Ayhan Ylmaz'n yedinci kiisel sergisi de stanbul'daki Bankas Parmakkap Sanat Galerisi'nde ald. Ylmaz, son 6-7 yl iinde rettii heykellerden bir sekinin yer ald sergide, malzeme kullanm
asndan da yeni esprilerin aray ve deneysel almalarn yer aldn sylyor. Yaklak 70 heykelin yer ald sergideki yaptlarnda daha ok Anadolu kltrne gndermelerde bulunan Ylmaz, ''Gz figr ve boa kltyle ilgili gstergeleri arlkl olarak kullandm. Duvarlardaki kk rlyef tarz ve kolaj tarz ilerim de aslnda bir tr by nesneleri gibi dndm almalar'' diyor. Heykeli ''bir k, bir ses ve enerji'' olarak tanmlayan Ylmaz, ''Bence heykel bulunduu mekn deitirebilmeli, etkileyebilmeli. Orann atmosferine kendi gcn yayabilmeli. nk heykel aslnda grsel ama grsel olduu kadar o enerjisinin n da yayabilmeli'' diye konuuyor. Cumhuriyet 24.01.2003
DOSTLARI UUR MUMCU'YU ANLATIYOR

ATATRK ARKADAIM KERM AFAR (Tiyatro sanats) Kimi okul arkadadr, kimi asker arkada. Mumcu, benim Atatrk arkadamd. Sanrm dostluumuz 1960'l yllarn balarna dayanyor. Ben 27 Mays devriminden sonra Atatrk'n byk nutkunu gnmz Trkesiyle Ankara Radyosu'nda okurken, o, d aha nceleri Yn, sonra Devrim dergisinde maya balamt. Sk sk Yn dergisini karan rahmetli Doan Avcolu'nun brosunda karlayorduk. Sonra Cumhuriyet'teki yllar... Ben, bilmem neden Uur Mumcu'ya hep Mumcu diye hitap ettim. Acaba bu Mumcu'nun mumu bildiimiz mumlardan deil de ondan m? Bu mum, yalnz kendi dibini deil, evresini aydnlatyordu. Erimiyor, bklmyor, tkenmiyor, fledike parlyor, sndrmeye yeltendike gzleri kamatryor, karanlkta alanlar fkelendiriyor, karanlk gleri ileden karyordu. Ama mumun k gc artka artyordu. yle ki, artk Mumcu bile bunu nleyemiyordu. Kendisi iin ne kadar tehlikeli olduunu bile bile Muhsin Erturul, Muammer Aksoy, Ahmet Taner Klal, Nadir Nadi'den sonra kaybettiimiz dnsz Atatrk arkadam sevgili Mumcu, kim sulu? Katiller maa, kiralk eller asl sulular. Atatrk ilke ve devrimlerinden zellikle laiklik ilkesinden durmadan dn veren gelmi gemi tm iktidarlar partiler, liderler, bireyler hepimiz. Giderek toplumumuzun gz kula beyni vicdan olan bu tayamadk. Mumcu'yu at yakmyor. Yazklanmak acmz eksiltmiyor. Sadece cenazesinin ardndan deil, dnsz Atatrk Mumcu'nun onurlu yolunda hep birlikte yryelim.
SUSMA KONU PAA KONU M. EMN DEER (Hukuku) 24 Ocak'ta gerekleen suikasttan sonra, Mumcu'yu sevenlerin, seslerini ve fkelerini ykselttikleri gnlerde, zamann devlet bykleri de birbirleriyle yarrcasna vg ve anlarn dile seslendirirken failin bulunmasn namus borcu saydklar kamu oyunca bilinmektedir. Eski Genelkurmay Bakan Orgeneral Doan Gre de, ''Onu ok severdim, kkken komuyduk, kucama oturur konuurduk'' szleriyle o kervana katlanlardand.. Suikasttan on gn kadar nce Harp Akademilerinde, kendisinin ricasyla verdii konferans sonras ayakta 5 dakikadan fazla alklanan Uur Mumcu iin, anlarn bu szlerle konuturan Org. Gre emekliye ayrldnda kendisiyle Cumhuriyet gazetesi adna bir sylei yaplr. Evren Deer, syleinin sonunda, Mumcu suikastna deinir ve olayn failinin yakalanmasn namus borcu sayanlardan biri olduunu da vurgulayarak Gre'in, o denli sevdii Uur Mumcu suikast zerinde dncelerini de almak ister, ve sorar: ''Uur Mumcu suikast hakknda ne dersiniz?'' ''Rahmetli Uur Mumcu'yu ok severdim. Bir laf vard onu hi unutmam: Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olunmaz. Ben onu kklnden tanrm. Ben Temen iken gelir kucama otururdu. ok severdim. Onun lm benim iin gerekten onarlmaz bir yaradr'' . Emekli orgeneralin yant, yeni sorulara kap aacak trdendir. Aslnda sorunun yant da deildir. Evren Deer, devletin tepelerinden birisindeki, bu Uur Mumcu sevgisini cokuyla dile getiren eski komutanla yapt syleiyi yeni sorularla srdrmek ister. Bunu yaparken de, ondan zme alacak bir yant gelecei umudundadr. yle ya o sevgi dolu szlerin bo olmas dnlebilir mi? ''Katilleri neden bulunmad?..'' Doan Paa bu soruyu ilgisiz szlerle geitirmek ister ve geitirir de: ''O konuya girmek hi girmek istemiyorum. Onun lm byk bir yaradr.'' Nasl demezsiniz, Hoppala! Kimi kez halkn o saduyusuyla syleyiverdii o szn tam yeri deil mi? Sen hem kklnde kucana alp sev, Harp Akademilerinde Kurmay Subaylarn coturan ders verdir; dahas ''iini yakan bir ac'' dan sz et; sonra da ''o konuya girmek istemiyorum'' diye yan iz. Oldu mu Paa! Bu yant Uur Mumcu'nun ei Gldal Mumcu , Adalet Bakanl'na verdii bir dilekesinde yle deerlendirir: ''Bu yant bu konuyu biliyorum ama sylemek istemiyorum anlamn iermektedir.'' Biz de soralm, Paa Paa, bu denli sevdiin insann urad vahet karsnda nasl susarsn? Yoksa senin de dilini balayan baclar m var? Eer sen sylersen o balar zlr, ortaya ac da olsa gerekler kar. Senin grevin de bu deil midir! Susma susma, konu Paa, konu! BAARDILAR MI?
PROF. DR. ALPASLAN IIKLI Ne ''sakncal piyade'' olmak, ne u, ne bu, hibir ey Uur Mumcu'yu yolundan eviremedi. Acaba, tahrip gc yksek bir bombann patlamas, her eyin sonu olabilir mi? nemli olan, ncelikle, gen kuaklarn ve gelecek kuaklarn ne dnd, ne dneceidir. iddetin her eyi belirledii ve lmn hereyi bitirdii yargs egemen olursa, ''sakncal piyade'' yenik dt demektir. Ancak, ''sakncal piyade'' yi tanyanlar, byle olmayacan bilirler. ''Sakncal piyade'' yakamz brakmayacaktr. lmszlerden olduunu gsterecektir. Erdemin, yurtseverliin, insan sevgisinin gcn, her sabah okuduumuz gnlk yazlarndaki canllyla, yeniden ve daha byk bir gle kantlayacaktr. Kapanan bir tarih sayfasnn yerine, daha parlak bir yenisi byle alacaktr. ken bir deerler sisteminin yerini, daha salam bir yenisi byle alacaktr.
Uur Mumcu'nun ei, um:ag Bakan Gldal Mumcu , 10 yllk sreci deerlendirdi
Cinayetin ardndaki balantlar aydnlatlmal
IIK KANSU ANKARA - Uur Mumcu Aratrmac Gazetecilik Vakf (um:ag) Bakan Gldal Mumcu , yalnzca tetikilerin ortaya karlmasnn, siyasi suikastlarn tmyle aydnlatld anlamna gelmediini vurgulayarak, ''Cinayeti ileyenlerin ardndaki rgtlerin balantlar aydnlatlmad srece hem devlet, hem de yurttalarn can gvenlii tehdit altnda demektir'' diye konutu. um:ag bakan Gldal Mumcu, ei Uur Mumcu'nun aramzdan alnnn 10. ylnda Cumhuriyet 'in sorularn yantlad: - Uur Mumcu'yu yitiriimizin zerinden 10 yl geti. Bu sre iinde uzun sren bir sessiz bekleyiin ardndan suikaste ilikin bir dava ald, kimi sanklar mahkum oldu. Sizce Uur Mumcu suikastnn gizi tmyle zld m? - Suikasttan sonra kiisel olarak, aile olarak ve toplum olarak yaadmz bir ok olay var. Byle suikastlardan sonra ldrlen kiinin yaknlarnn yan sra, topluma da byk sorumluluklar dyor. Bir soruturma balatlyor ve ardndan belki bir dava alyor. O soruturma ve davay, ldrlen kiinin ailesi kadar toplumun da sk bir ekilde izlemesi gerekiyor. Uur'un ldrlmesi olaynda, hem toplum, hem de aile yaknlar ok yakndan bu ii takip etti. Bu ok nemliydi. Suikastn gizi zld m? Bir olayn gizinin zlebilmesi iin, o olayn tm ayrntlarnn aa kmas gerekir. Biliyorsunuz, davay soruturan DGM savcs lk Cokun ubatn 18'inde, yani olaydan 25 gn sonra, eve benim bilgime bavurmaya geldiinde ''Bu ii devlet yapmtr. Siyasi iktidar isterse zer'' demitir. Olay anndan itibaren soruturmaya yeterli zen ve duyarllk gsterilmemitir.
Devlet srr
lk Cokun'un bu szleri zerine hi bir ey yapmayabilirdik. Ama izledik ve bir yl sonra, Adalet Bakanl'na bir dileke verdik; soruturmann ne aamaya geldiini renmek istediimizi, savcnn sylediklerinin ne anlama geldiini sorduk ve soruturmann savsaklandn belirttik. Adalet Bakanl soruturma balatt. Bakanlk mfettileri, lk Cokun'un soruturmay savsaklad sonucuna ulatlar ve disiplin cezas verilmesini istediler. Fakat bu istem uygulanmad. Bu istemin uygulanmas iin Askeri dare Mahkemesine bavurduk, nk lk Cokun askerdi. Askeri dare Mahkemesi, bu cezann uygulanamayacan, neden uygulanamayaca konusunun da aklanamayacan, nk bunun devlet srr olduunu syledi. 1997 ylnda TBMM'ce Uur Mumcu Cinayetini Aratrma Komisyonu kuruldu. Bu komisyonun almalar sonunda bir rapor hazrland. Raporda, birok kii ve kurum hakknda grev ihmalinde bulunduklar ve eksik soruturma yaptklar gerekesiyle inceleme, aratrma ve gerekli soruturmann yaplmas istendi. Biz bu istemlerin gerekli yerlere ulap ulamadn takip
ettik. Biliyorsunuz, lkemizde raporlar hazrlanr ve raporda yerine getirilmesi istenenler yaplmadan arivdeki yerlerini alrlar. Ardndan, ileri Bakanl'na bavurarak TBMM komisyonu raporunun istemlerinin yerine getirilip getirilmediini ve sonucun ne olduunu sorduk. Btn bu giriimlerin sonunda yeni bir ekip kurulduunu rendik ve ''Umut Operasyonu'' balad. Bu operasyon sonucunda Kuds Ordusu Savalar ad altnda bir rgt yakaland ve dava ald. Davaya baktmzda, bu rgtn, yalnzca Uur'un deil, ok, Aksoy, Klal ve baz yabanclarn ldrlmesi ve bombalama olaylarn da gerekletirmi olduklarn grdk. Dava sonuland. Ama bu kiilerin arkasnda, bunlara emir veren kii, kiiler ve rgtlerin ne olduu ve balantlar aydnlanmad. Bu kiiler bu cinayetleri ilemiler ve on yl boyunca, hatta daha fazla, lke iinde rahatlkla dolamlar, yeni cinayetler ilemiler ve yakalanmamlar. Bu lkede byle rahata dolaabildiklerine, kolaylkla yurt dna kp girebildiklerine gre, bu kiilere bu rahatl salayan g neydi? Herhalde onlar akllarna estii iin ya da haydi ortal kartralm diyerek Uur'u, Aksoy'u, ok'u, Klal'y ldrmemilerdi. Bu nedenle yalnzca tetikilerin ortaya karlm olmas, bu olaylar yapanlarn ya da yaplma nedenlerinin tmyle aydnlatld anlamna gelmiyor. - Sizce Uur Mumcu ynelen saldr ve dier suikastlar bir anlamda hl faili mehul m? - Bu suikast gerekletirenlerin ardndaki gler tmyle ortaya kmad srece, bu cinayetlerin hepsi faili mehul bence. Srf tetikileri bulup, bunlarn arkasndaki yaplanmay tmyle ortaya karmamak iin kolayna kamak olur. Hatta iin siyasi yann gz ard etmek olur. Uur'un ve dierlerinin ldrlmeleri, sradan, adi cinayet vakalar deildir. Olaylarn soruturmalarn DGM stlenmitir. Demek ki, bu cinayetlerde devlet kendine ynelik bir tehdit olduunu kabul etmi. O zaman, devlet, kendi varlna tehdit olarak ilenen bu cinayetlerin arkasnda kimlerin olduunu merak etmez mi? Geride kalan yaknlarna, ite tetikiler, ardndakileri daha fazla sormayn deme hakkna sahip midir? Cinayeti ileyenlerin ardndaki rgtlerin bu lkedeki ve uluslararas balantlar tmyle aydnlatlmad srece hem devlet, hem de yurttalarn can gvenlii tehdit altnda demektir. Ayrca demokrasilerde, yurttalarn, btn bu olaylarn ardndakileri bilme hakk vardr. Bu cinayetlerin arkasndaki yap ve rgtlenmelerin ortaya karlmasn isteme hakkna sahiptir. Btn bunlar ortaya karlmyor, sylenmiyor, aklanmyorsa o zaman demokrasi vardr denebilir mi?
Cumhuriyet 24.01.2003
Dnyada insan olarak yaamak istiyoruz
Toplumun bu konudaki tavr ne? Yeterince sorgulamyor mu olup biteni? - Uur'un vurgulad temel konulardan biriydi terr. Terrn sadece Trkiye'ye zg bir olay olmadn, uluslararas boyutu olduunu, bu olayla ba edebilmek iin, gerek ulusal, gerekse uluslararas alanda her bireyin ve devletin terre kar kmas gerektiini sylemiti. Uur'un ldrlmesinden sonra bir ok terr olayna tank olduk. ok kii terre hedef oldu. Svas katliam gibi, Hizbullah'n yaratt vahet gibi, Amerika'da yaanan 11 Eyll olay gibi. Bir kez daha vurgulamakta yarar var: Devletin, siyasi iktidarlarn ve kiilerin; terr eylemlerinin birini destekleyip dierini knamaya ynelik bir yol izlemeleri ve terristin kimliine bakmakszn onun ardndakiler -devletin kendi iinde olmu olsalar ve uluslararas balantlar olsa bile- ortaya karlmad srece bu terr olgusundan kurtulmak mmkn gzkmyor. Hem kiiler, hem toplumlar, terrn desteklenmesi olgusuyla yzlemedikleri srece, bu dnyadan ne terr kalkar, ne de sava. Eer bizler bu dnyada 'insan' olarak yaamaya devam etmek istiyorsak, hem kendimizi, hem bizi ynetenleri, hem toplumu, hem de uluslararas balamda dier devletleri sorgulamalyz. Aksi takdirde hi kimsenin yaananlardan ikayet etme hakk kalmaz. - 10 ylda Uur Mumcu Aratrmac Gazetecilik Vakf'nn geldii nokta neresi? - Byle olaylardan sonra ounlukla kiiler ve toplumlar derin bir ylgnlk ve umutsuzluun iine dyorlar. Bunu amak iin bir vakf kurma dncesi gelitirmi ve ''um:ag'' ' oluturmutuk. Ho, diyeceksiniz ki, kiisel olarak umutsuzlua ylgnla dmenidiniz mi? Dlmez mi? Elbette her insann yaayabilecei, duygusal younluk, sknt, fke; herkes gibi bana da yansd. Ama, bir de insan olmann getirdii direnme ve olaylar daha iyiye, doruya, daha farkl bir boyuta tama olgusu var. in bu ynn seip hayatmz bunun zerine kurgulamay tercih ettik. Bu vakf oluturmamzn nedeni, bir toplumsal tepki, direnme idi. ok gzel almlar saladk. Cenazesinde Uur'un dncesini ve yaamn kucaklayan toplumsal duyarlk bizi, vakf o denli evreledi ki, iimiz kolaylat, cokumuz artt. Vakf yoluyla gen gazetecileri meslee kazandrmak iin program oluturduk. Yazma seminerleri ile toplumun her kesimindeki, her ya grubundaki insanlara sorgulama, kendini ama, kendini ifade konularnda yardmc olmaya alyoruz. Uur'un yitirdiimiz gne kadar yaymlanm btn kitaplarn vakfn ats altnda yaynlamaya baladk. Ayrca, onun 1962'den balayarak yaymlanan tm yazlarn 40 kitaplk bir dizi haline getirdik. Sinema kulb oluturduk, desen kurslar dzenliyor, sergiler ayoruz. ocuklar iin yaz etkinliklerimiz var. Yaz okulumuzda ocuklar isel yeteneklerini, toplumsal baklarn, sosyal duyarlklarn gelitiriyor, yaz yazyor, film seyrediyor, resim yapyorlar. 1994'ten balayarak hem Uur, hem de onun gibi katledilen dier insan ve aydnlarmz anmak iin her yl 24-31 Ocak tarihleri arasnda ''Adalet ve Demokrasi Haftas'' dzenliyoruz. Neden Adalet ve Demokrasi Haftas? nk, ldrlen insanlarmzn katillerinin arkasndaki gler ortaya kmad srece lkemizde adalet ve demokrasinin yerleemeyeceini dnyoruz. Bu haftada, toplumun soru sorma ve sorgulama bilinci sadece ak oturumlarla ortaya konmuyor, bu konular sanatn her alanyla dile getiriliyor. iirle, mzikle, dansla bir toplum protestosu gerekletirilmeye allyor. Cumhuriyet 24.01.2003

IIKLAR NDE YATSIN YEKTA GNGR ZDEN (CDP Genel Bakan, emekli Anayasa Mahkemesi Bakan) renciliinde devingenliiyle adn duyduum, avukatlk stajn yanmda yapmas istemiyle geldiinde yakndan tanmak olanan bulduum, ''devrimcilerin devrimci avukat'' diye vgsn, Ankara Barosu Bakanlm srasnda da yantladm kimi yanl anlamalarla yandalklara dayanan haksz eletirilerini aldm Uur Mumcu, zamansz gidiiyle lkemiz ynnden yeri doldurulmayacak bir boluk brakmtr. Bilgili, ahlkl, yrekli bir aratrmac yazard. Laik Trkiye Cumhuriyeti'ni itenlikle savunan Atatrklnn belirginleip simgeletii son yllarda yolsuzluklara, hakszlk-hukuksuzlara, banazlk ve yobazlklara kar verdii uralar kendisini unutmaz klmtr. Alaka bir saldryla aramzdan alnd gnden bir hafta nce le yemeinde konuumken, ''Sizlere karn Trk Ceza Yasas'nn 163. maddesinin kaldrlmasn istemekle dtmz hata iin yeniden zr diliyorum'' szleri gerekliliinin retici bir rneidir. teki sapknlarla saldrtanlarn tmyle saptanamamas utancyla arlamaktadr. Bu durumdan hepimiz sorumluyuz. Uur, klar iinde yatsn . KENDS ADINA LDRLMED HASAN FEHM GNE (CHP stanbul Milletvekili) Uur dostumdu, arkadamd, yaknmd. Fakltede ben onun snf aabeyiydim. Bir dava adamyd Uur. Kuvay Milliyeciydi. Tam bamszlkyd. Gerek bir Kemalist'ti. Aydnlanma devrimini zmsemi , dnsz bir devrimciydi. Dnce ve davranlarna yn veren ''pusula'' bu deerlerden oluuyordu. Aydnlanma devrimini sndrmeyi amalayan gerici, yobaz kardevrim giriimcileri Uur'u ldrtt. Bilmeli ve hi unutmamalyz ki onun katilleri sadece cinayeti stlenen canilerden ibaret deil. Yarglanmayan, henz yarglanamayanlar da yarglanncaya dek ayn karanlktan kaynaklanan tehdit ve saldrlar aydnlanma yandalarnn zerine gelecektir. Yine bilinmeli ve hi unutulmamaldr ki, Uur, sadece kendisi adna ldrlmedi. O, tm kendisi gibi aydnlanma devrimcileri adna da ldrld. Esas hedef onun savunduu ve temsil ettii aydnlanma devrimi felsefesi ve tm aydnlanma devrimcileri... Yani saldrlan biziz. Kurunlanan, bombalanan biziz. Biz tarafz.
nk saldrlan esas hedef, aydnlanma devrimi rn ''Laik Demokratik Cumhuriyet' ' ; saldrnn asl ad ''Kar Devrim Kalkmas'' dr. Uur'u anmak, onun ansna sevgi, sayg sylemek yetmez. Laik Demokratik Cumhuriyetimizi savunmasz brakmay amalayan ve sregelen karanlk tehdit karsnda eliklemi bir direnle tavr almak ve en ufak bir dne, esnemeye izin vermemek; geveklik gsteren hainleri dlamak kararlln kalclatrmalyz. Uur'u sevmeyi, anmay hak etmeliyiz. Sevgili Uur, seni ok zledik. Yerin bo duruyor. Senden sonra dnekler oald. Biz devam ediyoruz. NSANLIK VE DEMOKRAS N PROF. SADUN AREN Uur'u ilk defa 1962 ya da 1963 ylnda Ankara Hukuk Fakltesi'nde bir konuma yarmasnda grm ve tanmtm. O yarmac ben de jri yesiydim. Uur ak farkla birinci olmutu. Ertesi yl gene ayn yarma yaplm, Uur gene yarmaya katlm ve sonu gene ayn olmutu. Bunun zerine yarmay dzenleyenlere, dier genlere hakszlk yaplmamas iin, Uur'u bir daha yarmaya armamalarn nerdiimi hatrlyorum. Daha sonra meslek olarak gazetecilik ve yazarl seti. Gelimesine ve insanlk ve demokrasi iin savamlarna bu alanda devam etti. i zordu. nk iin kolayna kamyordu. Siyaset-mafya-eriat ilikilerini zmek istiyordu. Biliyordu ki bu ilikiler ortaya karlp kaldrlmadka, lkenin huzura kavumas, anayasa ve hukuk dzeninin ilemesi olanakszd. Bunu gerekletirmek iin okumaksa okudu, aratrmaksa aratrd ve hep dnd. talya'da mafyayla savam veren o mehur savcnn Uur'la uzun bir danma yaptn hatrlyorum. Kendisi de Trkiye'de nasl tehlikeli bir i yapmakta olduunu biliyor, tabanca tayor fakat bakaca mbalaal nlemler almyordu. 12 Mart dneminde tutuklanm ve Mamak'a getirilmiti. Uak karma iddiasyla Mamak'a getirilmi olan Altan ymen baka bir koua konulmutu. Uur kouunda kttan uak yapp ona atarm. Tatl bir yaramazl da vard. Uur en iyi bir biimde ei Gldal 'n kurup ynettii ''Uur Mumcu Aratrmac Gazetecilik
Vakf'' ile yaatlyor. Demek oluyor ki, eini seerken de baarl olmu, byk isabet yapmt. Ona kyan hainleri lanetliyor, gzel ans nnde sayg ve sevgiyle eiliyorum.
UUR MUMCU'NUN KALEMNDEN TERRN YAKIN TARHES... DERLEYEN: Ik Kansu

Z SRERKEN...
1960 sonras, ''antiemperyalist'' bilinle yetien yksekrenim genlii, ''petrol ve madenlerin milliletirilmesi'' , ''bamsz d politika'' gibi konular savunarak, yasal yollarla seslerini duyurmaya baladlar: Genlik, ulusu, toplumcu ve devrimci bilinle halk uyarmaya ve uyandrmaya alyordu. Kar eylem planland hemen. Ayn dnemde, bir siyasal partiyi ele geiren Alpaslan Trke ve arkadalar, ''komando kamplar'' ad verilen silahl eitim merkezlerinde baz genleri ''milliyeti-toplumcu'' retiyle yetitirmeye almaktayd. Bu rgtlenme biimi, aka Siyasi Partiler Yasas'na aykryd. Fakat devir Sleyman Demirel devriydi ve bu devrin Babakan: - ti ite boduruyorum gerekesiyle, lkede kacak bir sa-sol atmasndan kar ummaktayd. Kanl renci atmalar bundan sonra balad. Cinayetler birbirini kovalad. Sokak ortalarnda, niversite yurtlarnda vurularak ldrlen rencilerin hibirinin katili bulunamyordu. stelik olaylar btn iddetiyle srdrlyor ve devrin sorumlu hkmeti, bir ''kapal tribn'' seyircisi gibi olup-bitenleri gz ucuyla izlemekle yetiniyordu. Bylece gnden gne, niversiteler birer sava alanna dnt. Silahl basknlar, sokak ortasnda vurumalar srp durdu. Hkmetin sorumsuz ba ayn gnlerde: - Sokaklar yrmekle anmaz diye nemsemez grnyordu olup bitenleri. Faklte snrlarn aan renci olaylarn nlemek gerekesiyle, polis birlikleri yannda, Silahl Kuvvetler'den de askeri birlikler arlmakta, bylece ''asker-renci'' atmas yaratlabilmesi iin gerekli ortam oluturulmaktayd. Bunlar, toplum olaylarnn ortaya kartt basit rastlantlar myd, yoksa gizliden gizliye uygulanan bir ''plan'' n gerekleri miydi? Olaylar, geriye doru dnp deerlendirdiimizde, bu ikinci olasla arlk vermek akla yakn gelmektedir. Bir de, olaylarn iindeki ''kkrtc ajanlar'' teker teker saptannca, baz gerekler iyice su yzne kmaktadr. stenmitir, krklenmitir baz olaylar. Hi pheniz olmasn. Bu tr olaylarn ak ile 12 Mart gnne gelindi. (Yeni Ortam, 13 Kasm 74, Sormayalm m?) nsanlar, insanlar niin hapis yatar? Niin ac eker, niin? Ziverbey kklerinden, Hatt Hmayun denen ikence kararghlarndan geer, niin?
(Dikili konumas, 12 Temmuz 1986) 12 Mart 1971 tarihinden sonra kendilerine devlet zoruyla ''Atatrklk'' etiketi yaptran yetkili ve etkililerin glgeleri altnda kurulan ''Kontrgerilla'' rgt, nce ikence yntemleriyle su ve sulular yaratm, bundan sonra da yeniden saldrlar dzenleme grevini zerine almtr. Bu yasad rgtte bulunanlarn adlar birok sorumlularca bilinmesine ramen, bu ''cunta karargahna'' kimse elini srememitir! (Yeni Ortam, 19 ubat 1975, G Gnler) Kontrgerilla var mdr yok mudur? Bu tartma 12 Mart dneminde nl Ziverbey Kk'nde sorgu yapan grevlilerin ikenceli sorgulardan geirdikleri sanklara ''Buras kontrgerilla tekilatdr. Burada kanun yoktur'' diye gzda vermeleri ile ortaya kmtr. Bu yzden, ''Kontrgerilla var mdr yok mudur'' tartmalarna ikenceli sorgulardan balamak gerekir. Ziverbey Kk'nde birok sekin aydn, kurmay subay ve generali sorguya eken ve sorgulara ''Buras kontrgerilla tekilatdr'' diye balayan bu grevliler, yetkilerini hangi yasadan alyorlard ve niin ''Buras kontrgerilla tekilatdr'' diyorlard? (Cumhuriyet, 28 Ocak 1986, Kontrgerilla) ''Kontrgerilla'' , Amerikan Silahl Kuvvetleri tarafndan ynetilen Panama'daki ''Antigerilla okulu'' ile Washington'da ''Uluslararas Polis Akademisi'' nde okutulan bir dersin addr. Bu derslerde, solcu ayaklanma ve devrimci eylemlere kar alnmas gereken tedbirler konu edilmektedir. ''Kontrgerilla'' zerinde yazlan kitaplarda yer alan siyasal deerlendirmelerde, Amerika'nn btn yoksul lkeler halklarn birer ''rehine'' olarak tuttuu ve baz lkelerde de, reform giriimlerini istedii lde tutmak gibi taktikleri olduu da yazlmaktadr. (Cumhuriyet, 3 Nisan 1976, Kontrgerilla Taktikleri) ili'de, Bolivya'da, Uruguay'da ve Yunanistan'da faist darbeleri yneten subaylarn ou Panama Kanal'ndaki ''Antigerilla Okulu'' yetitirmeleridir. Son on ylda giriilen askeri darbelerin ama ve yntemleriyle birbirlerine benzemeleri ve darbeden sonra uygulanan ikence yntemlerinin de birbirinin ayn olmas, bu bakmdan artc olmaldr. 12 Mart 1971 tarihinden sonra kendilerine ''kontrgerilla'' ad verilen rgtn uygulad ikence yntemleri, ili'de, Uruguay'da, Yunanistan'da uygulananlarn aynsdr. (Yeni Ortam, 21 Ocak 1975,
Necmettinler') '' A ntigerilla Okulu'' nun Trkiye'deki ''ubesi'' olan ''Kontrgerilla'' adl gizli rgt kimlerden olumaktadr? Baz yasal yetkileri zerlerinde tayarak bu rgtte alanlarn kimliklerini, devletin baz yetkilileri bilmektedir. Bu adlar 12 Mart'n karanlklarna gmmeye kimsenin hakk yoktur. Hibir snger, bu adlar belleklerden silmemelidir. (Yeni Ortam, 27 Ocak 1975, Size Bavuruyorum) 12 Eyll ncesini yaadk. Trkiye'de 30-35 yl ele alnrsa her 4 yla bir genel seim, her yla bir skynetim, her 10 yla bir askeri ynetim dyor. Bu demektir ki; biz demokrasi denen sistemi benimsememiiz, uygulamamz, anlaamamz, alglayamamz. Bir lkede 10 ylda bir ihtilal olur, bir babakan, yine iki bakan ipi ekilir. ki yl sonra bu ihtilali yapan kadronun iinden bir kurmay albay ve bir binba ipe ekilir. Daha sonra gen ipe ekilir ve daha sonra idam sehpalar kurulursa ve daha sonra 5 bin cinayetin dosyalar mahkemelerde st ste gelirse, o zaman lkede ilemeyen bir ey, anormal bir geliim var demektir..'' (Almanya konumas, 1984) Trkiye'de bir terr dnemi yaadk. Bu terr dnemini bir bize yakn bir iktidarla yaadk, bir de bize dman bir iktidarla yaadk. Her iki iktidarn da olaylara bak asna tank olduk. Ben Uur Mumcu olarak ruhsatl, emniyeti ak tabanca tamaktaydm. Her an bir saldr beklemekteydim, 12 Eyll'e kadar byle yaadm. Her gn bir arkadamz ldrlmekteydi. Hi unutmam, Doent Bedrettin Cmert, gazeteye yaz getirdi, ertesi sabah ldrldn rendik. Bir gn sonra da cenazesini kaldrdk. Doan z, yiit bir savcyd, Ankara Cumhuriyet Savc Yardmcs, yakn arkadamzd. MHP ve lkc rgtlerin stne gittii iin kaps nnde pusu kurularak ldrld Bunlar yaadk her gn. (Almanya konumas, 1984) Bu bir karanlk dnyadr, bu karanlk dnya en dip kelerine kadar aydnlanmadan, Trkiye'de devletin, demokrasinin, anayasal dzenin salkl ilemesine hi mi hi olanak yoktur. Bir devlet ki, yurda iki ylda sokulan iki buuk milyar liralk silahn terristlere nasl salandn bile aratrmaz, aratramaz; bu devletin terorizmi nlemesi dnlemez. nce bu konu aydnla kavuacak: Bu silahlar yurda kim sokuyor? Terorizmi kim ''finanse'' ediyor? Kim dyor bu iki buuk milyar Trk liralk silahn parasn? Kim, kimler?.. (Cumhuriyet, 22 Mays 1980, Son saldr) Gerek sorumlular yirmi yandaki katiller deil, onlara bu silahlar veren, yreklerine bu kr kini dolduranlardr. Gencecik ocuklar bunlar. On dokuz yanda, yirmi yanda, yirmi bir yanda, babalar, dedeleri olacak yata insanlarn gzleri nnde ldrlyorlar. Savcs, yargc, politikacs, yazar, izeri, profesr, doenti ve sokaktaki vatanda ile yayoruz bunlar bir bir.
Elimizden de hibir ey gelmiyor. Bir kanl serven izler gibi izliyoruz bunca olay. Elimiz kolumuz bal sanki. (Cumhuriyet, 23 ubat 1977, Vur ldr Yaatma) Terrn amacn bilmeyen kalmad. Kargaa ortam iinde bir ''iktidar boluu'' yaratmak, sonra da bu boluu ''otoriter ynetim'' grnts altnda bir ''faist diktatrlk'' kurarak doldurmak. Bunun iin toplumdaki baz kesimleri alabildiine silahlandryorlar. Silahl sa, siyasal partilerin ynetim birimlerine kadar uzanyor. Acmaszca ilenen cinayetlerle solda tepkiler oluturmak ve bundan sonra da bu tepkilerin duygusal alkants iinde sol kesimin baz gruplarn silahl eyleme itmek plan, ok ak ortada!.. - Sa da sol da silahl. Askeri mdahaleler iin en beylik gerekelerden biri budur!.. San ve solun silahlanmas, silahl gruplarn atmas, bu atmalarn bir trl durdurulamamas, otoriter rejim zlemcilerinin abarta abarta ve ballandra ballandra kullandklar gerekelerdir. (Cumhuriyet, 1 Kasm 1978, in Ba) Rfat Yldrm, Bedrettin Cmert'i ldren katil, Frankfurt'ta istasyon yaknnda bir dkknda eroinle yakaland ve itiraflarda bulundu, ''Ben lkc rgt adna bu eroin kaakln yapyorum'' diye. ok nl Trkler; Oral elik, Abdullah atl, Abdi peki'nin ldrlmesinde silah salayan, plan yapan Mehmet ener, bunlar da uyuturucu madde kaakl yapmakla sulanyorlar. (Almanya konumas, 1984) Mehmet Ali Aca, ''peki'nin ldrlmesi karar, kasm ay ile aralk ay iinde planland'' diyor. peki, 12 Ekim tarihinde balayp 23 Ekim tarihine kadar srdrd kaaklk yazlarndan sonra, kaaklk konusunda bir baka nemli dosyann zerinde alrken ldrlmtr. Gn Sazak' n solcu terristlerce ldrlmesi, bu cinayet zincirinin bir baka halkasdr. Btn bunlar rastlant m? Yoksa, Mafya'nn karanlk dosyalarn aan talyan yargcn sol grntl bir terr rgtnce ldrlmesi gibi bu cinayet de bilemediimiz bir oyunun paras myd?.. artc rastlantlarla dolu olan bu terr dnyasnda her olay en umulmaz olaslklar ile birlikte aratrlmaldr. (Cumhuriyet, 7 Mays 1984, z Srerken) O zaman Trkiye'de terrn arkasnda ok ok byk glerin bulunduu sonucuna varyorsunuz. Vasila diye bir gemi geliyor, stanbul'da aranyor. Makine yedek paras yazyor konimentoda, roketatar mermileri ele geiyor. Gnderen Kintex irketi. Kimdi Kintex irketinin
Trkiye temsilcileri? (Almanya konumas, 1984) Bylesi bir ortamda olanlara hi armamak gerekirdi. Bundan sonras ''yamur yamas'' gibi doaldr. Belli koullar belli sonular dourur. Darbe koullar bir kez oluturulunca sonulardan da kanlamaz. nemli olan bu koullarn olumasna engel olabilmektir. Bilinen kuraldr; ynetemeyeni ynetirler. Yine bilinen bir baka kuraldr: Doan ''iktidar boluunu'' gelir bir silahl g doldurur. 12 Eyll'de olan da budur. 12 Eyll'de ynetime el koyan askerler, soruturmalar terr eylemleri ile snrl tutup bu eylemleri ynlendirenleri yakalamalar gerekirken, yapay siyasal davalarla lkede faizm rzgarlar estirdiler. Bununla da yetinmediler, kr, faiz ve rant gelirini artrp, emek gelirlerini azaltan ekonomik modeli de silah zoruyla uygulayarak bugnk adaletsiz toplum dzeninin oluumunda byk roller oynadlar. slamc akmlarn gelimesine de bilerek ya da bilmeyerek destek oldular. (Cumhuriyet, 14 Eyll 1990, 10 Yl Sonra) Silahl sa eylemciler de, silahl sol eylemciler de, PKK rgt de uyuturucu madde satmakta, buna karlk silah salamaktadr. Ve bu okuluslu siyasette, birtakm lkelerin snrlarndan silahlar vzr vzr geerek Trkiye'ye sokulmaktadr. 12 Eyll ncesi lkeye 822 bin silah, milyonlarca mermi sokulduu anlald. Bu silahlarn 10'da 9'u NATO lkelerinde retilmitir ve bir Varova Pakt yesi olan Bulgaristan topraklarndan ve bir Bulgaristan devlet irketi olan Kintex araclyla Trkiye'ye sokulmaktayd. Kintex irketinin Trkiye temsilcileri de milliyeti muhafazakr politikaclard. Avukatlar da bir eski milli istihbarat grevlisi idi. Bu denklemi zmenin olana yok. (Harp Akademileri Konferans konumas - 13 Ocak 1993) Silah kaaksnn siyasal amac yoktur; onun amac, terr pazarnda para kazanmaktr. Ancak, terrn rgtlenmesinde kaaknn terristle rgtsel ve eylemsel beraberlii sz konusudur. Bu beraberlik, terr olaynn maddi oluumu ile ''okuluslu'' yann gsterir. (Cumhuriyet, 4 Austos 1981, 'rgtl Su')
UUR MUMCU'NUN KALEMNDEN TERRN YAKIN TARHES...

Sac bir militanda Sovyet yaps Kalanikof, solcu bir militann elinde Amerikan yaps Smith Wesson ne arard? 'Solcular, Sovyet silahlarn, saclar Amerikan silahlarn kullanr' gibisinden genellemelerin olaylara hi uymadn biliyoruz. Solcularn elinde Sovyet ve in silahlar, saclarn elinde de Amerikan silahlar grnd gibi, bunun tersi rneklere de ok rastlanmaktayd; solcuda Amerikan silah, sacda Sovyet silah da ele gemiyor deildi. Mermiye gelince, o da ilgin: Mermiler de ''Gecco'' adl Alman firmasndan geliyordu. Neydi bunlarn anlam?.. (Cumhuriyet, 24 ubat 1981, Silah Pazar) Terr okuluslu boyutta olunca, bu terre kar alnacak nlemlerin de okuluslu olmas gerekir. ''ASALA'' gibi rgtler, be tane gz dnm terristten oluuyorsa, bunlarn hakkndan gelmek hi de g deildir. Yok eer bu rgtler, hemen hemen her lkede, birtakm evrelerden yardm ve destek alyorlarsa -ki yle grnyor- olayn nitelii deimektedir. Teknik dinlemenin, haber alma olanaklarnn ulat aama, akllara durgunluk verecek durumdadr. En gelimi aygtlarla donanm gvenlik rgtlerinin, hele FBI, CIA, KGB ve benzeri kurulularn, Ermeni terr rgtlerini bilmemeleri dnlemez. Hi pheniz olmasn, bu rgtlerde, Ermeni terr etelerinin mali kaynaklar bata olmak zere, her trl bilgi vardr. Ermeni terr rgtlerine, bu haber alma kurulularnn en hnerli ajanlar bile yerletirilmitir. yleyse nedir bu? Yllarca Trk diplomatlarna kar srdrlen, Avustralya'dan Kanada'ya kadar, hemen hemen her lkede Trk temsilcilerine kar yneltilen bu saldrlarn, byk haber alma kurulularnca bilinmemesi dnlemez. (Cumhuriyet, 10 Nisan 1982, ' ve D Terr') Bir baka nemli bir olgu var: PKK terr ve ASALA terr arasndaki iliki. ASALA terr biliyorsunuz, Kbrs Bar harektndan sonra balad. Daha nce yok muydu Ermeni iddialar? Ama neden terre dnt? Kbrs Bar harektndan sonra dnt. terrle egdml biimde 1980'ne doru trmand, 1982'de sahneden ekildi ve Lbnan'da PKK ile ASALA arasnda bir toplant oldu, ondan sonra PKK terr balad... (TRT 'Snr tesi' program, 1992) PKK eylemleri 15 Austos 1984 gn balad. Krt' Trk'e, Trk' Krt'e; Ermeni'yi Trk'e, Trk' Ermeni'ye; Alevi'yi Snni'ye, Snni'yi Alevi'ye dman eden, emperyalizm ve emperyalizmin Ortadou'daki karlardr. Dn yleydi, bugn de yle... (Cumhuriyet, 29 Temmuz 1992,
Krt-Ermeni) Kim destekliyor PKK'y? PKK rgtnn genel karargh, ''Bekaa Vadisi'' ndeki kamplardr. Kuzey ran'da da PKK kamplarna rastland ileri srlyor. Abdullah calan'n, ayrca Suriye'nin bakenti am'da bir evi bulunuyor. PKK, Avrupa'nn birok lkesinde de rgtlenmi durumdadr. rnein PKK'nn Almanya'daki yayn organlar ''Berxwedan'' ve ''Serxvedun'' adl gazeteler de Bonn ve Kln'de yaynlanmaktadr. Alman terr rgt ''Baader-Meinhoff'' etelerinin Trkiye'de rgtlenmesine izin verilse, acaba Alman hkmeti ne dnrd? ''rlanda Kurtulu Ordusu'' IRA'nn Ankara ve stanbul'da temsilcilik amalarna ses karlmasa; ngiltere hkmeti, Trkiye Cumhuriyeti hkmetine kar nasl bir tepki gsterirdi? Fransz ''Front de Liberation de is Bretonne'' ve ''Action pour la Renaissance de la Corse'' adl terr rgtlerine Trkiye kucak asayd, Fransz hkmeti ne derdi? PKK, bir terr rgtdr ve bu terr rgt NATO lkelerinin bakentlerinde ve byk kentlerde kolayca rgtlenme ve alma olana bulmaktadr. Bunlar, btn dnyann gz nndeki ak desteklerdir. (Milliyet, 24 Mart 1992, Lbnanlamak) '' eki G'' ne anlama geliyor? eki G, lke savunmasnn bir blmn ''taerona'' vermek anlamna geliyor. Hem bu anlama geliyor, hem de Irak'n i ilerine karma anlamna. lev, bunlarla da bitmiyor. ''eki G'' , Kuzey Irak'ta oluan ''Krt Federe Devleti'' nin kurulup gelimesini salyor. Bu gelime Krtler asndan, ''Sevr Anlamas'' nn yetmi iki yl sonra uygulanmas anlamna da geliyor. Sevr Anlamas'ndan nce 1929 ubat'nda Londra Konferans ve ayn yl nisan ayndaki San Remo Anlamas, Krtlere yerel zerklik vermi, bu model, Sevr Anlamas'nn 62-64. maddeleri ile biimlendirilmek istenmiti. Ayn oyun yine sahnededir: nce ''evik G'' , sonra ''eki G.'' ABD, Ortadou'yu gn getike egemenlii altna alyor. (Cumhuriyet, 23 Aralk 1992, Taeron) Dnya, tpk I. Dnya Sava ncesi olduu gibi, pergelle cetvelle blnyor ve pergelle, cetvelle snrlar iziliyor. 1933 ylnda Amerikan irketleri Suudi Arabistan petrollerini ele geirdiler. Aramco irketini kurdular. Yine Batl petrol irketleri, ran'da Dr. Musaddk' devirdikten sonra ran petrollerine egemen oldular.
te bugn Kuzey Irak'ta yaanan kavga, yllk 16 milyar dolar olan Musul ve Kerkk petrollerine Bat irketlerinin egemen olma kavgasdr. te bu kavga iin Krt Trk'e, Trk Krt'e krdrlyor. Bunu ok ak ekilde grmemiz lazm. (Berlin konumas-1992) nsan haklar ve insan haklarnn en nemlisi olan yaama hakk herkes iin savunulmaldr. Evinin giriinde kurunlanan Prof. Muammer Aksoy iin de gazeteci etin Eme iin de evine gnderilen bomba ile ldrlen Do. Bahriye ok iin de... Turan Dursun iin de Albay Durmu Aken iin de Hiram Abas iin de Korgeneral Hulusi Sayn ve smail Selen iin de Orgeneral Adnan Ersz ve Oramiral Kemal Kayacan iin de. Yaama hakknda ne rk ayrm vardr, ne meslek, ne grev, ne rtbe ve ne siyasal gr fark! (Cumhuriyet, 12 Austos 1992, Deer Yarglar) Terrn sa solu olmaz. Katilin sacs solcusu olmaz. Katil katildir. Sac, solcu veya etnik, hibir cinayet hakl grlemez. Dnyadaki temel norm budur. (Harp Akademileri Konferans konumas - 13 Ocak 1993) Terr bir insanlk suudur. Bu terr, kim tarafndan yaplrsa yaplsn, devlet tarafndan da yaplrsa yaplsn, PKK gibi, Dev-Sol gibi ya da lkc gruplar gibi ya da slamc terr gruplar gibi. Terrn bir tanesinden yana olmak ya da bir tanesine hogryle bakmak ya da bu olaylar suskunlukla geirmek, bir insanlk suudur. (Berlin konumas, 1992)
Kapanmayan dosya: UMUT
Aydnlarn koruyamayan lke

MUSTAFA AKIR
ANKARA - Cumhuriyetin, Atatrk ilke ve devrimlerinin dnsz savunucusu Uur Mumcu 'nun katillerini bulmak amacyla balatlan UMUT Operasyonu, eriat terr rgtlerinin Trkiye zerindeki emellerini de ortaya kard. Tetii ekenler yakaland ama cinayetleri tezghlayanlara hibir zaman ulalamad. Hkmetler deiir, davalar srerken, Trkiye'nin aydnlar birer birer
terre hedef olmaya devam etti. Trkiye 90'l yllarda younlaan kktendinci rgtlerin eylemleriyle sarsld. 1990 ile 2000 yl arasnda Prof. Muammer Aksoy , etin Eme Turan Dursun , Bahriye ok , Uur Mumcu , Onat Kutlar , Ahmet Taner Klal ve son olarak da Necip Hablemitolu art arda kktendinci terrn kurban oldu. Cumhuriyetin dnsz savunucusu Uur Mumcu, 24 Ocak 1993 tarihinde aracna yerletirilen bombann patlamas ile yaamn yitirdi. Sleyman Demirel 'in 49. hkmete babakanlk ettii dnemde gerekleen suikastn ardndan devlet yneticileri bu cinayeti aydnlatmann ''namus borcu'' olduunu sylediler. Ancak bu bor, denemedii gibi yeni cinayetlerle katland. Suikastn zerinden 4 yl getikten sonra TBMM'de aratrma komisyonu kurulabildi. Komisyonun 4 Haziran 1997 ylnda TBMM Bakanl'na sunduu rapor ile soruturmada yaanan aksaklklar Meclis ats altnda dile getirildi. ''Btn olaslklarn yeterince deerlendirilmedii, ok ynl bir soruturmann yaplmad aktr. Adeta olayn zaman zaman belli bir yne kanalize edilmek istendii ve delil toplamadan balayarak her kademede belli savsaklama ve ihmallerin olduu aktr'' ifadelerine yer verilen komisyon raporu, soruturmaya ilikin baz kukularn domasna neden oldu. Komisyonun suikastlarn ardnda yabanc lkelerin olabilecei, soruturmann bu ynde derinletirilmesi gerektiine ilikin grleri dikkate alnmazken, raporla devletin kk drld iddialar ortaya atld. Srpriz tank kargaas Mumcu suikastnda ilk srpriz gelime, olaydan 6 yl sonra DGM Savcs Hamza Kele 'in komisyona da ifade veren ''Acar'' kod adl Abdullah Argun etin hakknda ''Mumcu'un ldrlmesine itirak ettii ve bu amala oluturulan etenin yesi olduu'' gerekesiyle idam istemiyle dava amasyla ortaya kt. Ancak bu sefer de Abdullah Argun etin'in akli dengesinin yerinde olmad ileri srld. Ankara 1 No'lu DGM'de 7 Ocak 1999 tarihinde yarglanmaya balanan etin'in ''akll olup olmadnn'' aratrlmas 1 yl srd. Sonunda etin'in herhangi bir akl hastal ve akl zayfl olmad belgelendi. Ancak bu sre iinde gazetemiz yazar Prof. Ahmet Taner Klal , 21 Ekim 1999 tarihinde Ankara niversitesi letiim Fakltesi'nde verecei derse gitmek zere arabasna bindii srada silecee yerletirilen bombann patlamas sonucu yaamn yitirdi. nceki cinayetler aydnlatlamad gibi faili mehul cinayetlere bir yenisinin daha eklenmesinin de nne geilememiti. Cinayetin ardndan polis, ran destekli eriat Hizbullah terr rgt zerinde younlat. Cinayetleri aydnlatan ilk ipularna ise 17 Ocak 2000 tarihinde stanbul-Beykoz'da Hizbullah'n lim grubuna ynelik hcre evine yaplan basknda ulald. Operasyon srasnda Hizbullah'n liderlerinden Hseyin Veliolu ldrld. Evde bulunan CD ve belgeleri incelemeye alan polis, faillere ynelik operasyolara 21 ubat 2000 tarihinde balad. Ve UMUT balad... Operasyona ''UMUT'' ad verilirken, cinayetlerin ardndaki rgtler de yava yava ortaya kmaya balad. Bu rgtler ran gizli servisi SAVAMA tarafndan eitilen ve adlar duyulmayan Kuds Ordusu ve Tevhid Selam'd. 6 Mays'taki operasyonda Tevhid Selam rgtnn yeleri Yusuf Karaku, Abdlhamit elik, Hasan Kl, Mehmet Ali Tekin, Muzaffer Dadeviren, Mehmet ahin, Fatih Aydn, Talip zelik ve Arif Tar yakaland. Dnemin ileri Bakan Sadettin Tantan yapt aklamada, gzaltna alnanlar arasnda Mumcu'nun katillerinin de bulunduunu bildirdi. Yusuf Karaku ve Abdlhamit elik stanbul'daki sorgularnda suikast btn ayrntlaryla anlattlar. Ankara'ya getirilen Karaku ve elik'e Mumcu'nun yaamn yitirdii evinin nnde de tatbikat yaptrld. Bu kiilerin ifadeleri dorultusunda suikastlarn kilit isimleri
Necdet Yksel ile ''Tekin'' kod adl Ferhan zmen 'e ulald. Daha sonra yaplan aklamalarda ise suikastn asl faillerinin Yksel ve zmen olduklar bildirildi. Gzaltna alnan rgt yelerinin ifadeleri dorultusunda Sincan'da cephanelik ortaya karld. Burada yaplan aramada, Klal suikastnda kullanlan zaman ayarlayc ''Serkisof'' marka saat ile elektronik dzenek, 80 kilograma yakn C-4 patlayc ve bilyalar bulundu. Operasyonda ayrca Prof. Dr. Muammer Aksoy cinayetinde kullanld belirtilen Baretta 7.65 apndaki silaha da ulald. Ferhan zmen'in ifadesin

ON YIL SONRA... MUZAFFER LHAN ERDOST (Yaync, yazar) Uur lmedi, ldrld. Bu, deitirilemez, dntrlemez bir gerek. lm, lkeyi ayaa kaldrmt. nk ldrlen kendisiydi, lkenin, halkn kendisiydi. Uur'un bedeniyle birlikte paralanan, ynlarn dnceleriydi, kanlaryd, zlemleriydi ge savrulan ve ayaklar altnda inenen. Uur'un kimliinde birlemi, btnlemi, kenetlenmilerdi. Akan bir rmak deil, taan bir seldiler. Halk bu, Anadolu halk. Aclarla kavrulmu, atlarla avunmutur. Onun iinde korlam akan bir alevdir srekli yanan. Duyar da, tam aklayamaz. Sezer de sezdiiyle kalr. Bilir ama anlatamaz. Ama onun istencini halkn bilicileri dile getirir. Ancak onlar tarih bilir, strateji bilir, oyun bilir, hile bilir, her eyi bilir onlar. Halkn istenci, onlarn bilincinde biimlenir. Akan, sezien ey onlarn dilinde bilin olur. Aydnlanr ldrmler. ldrlenler glemez doal ki, ama bizi glmsetirler. Bir simge olarak da, Uur dendii zaman, iimdeki kasrga beni savuruyor. Uur'un bedeni gibi dalyor bilincim, bilgim, tarihim, corafyam, elimi uzattm ekmeim. nk, halk birleti, btnleti ldrmn karsnda. Biz ayrldk, ayrdk, dattk ve yitirdik ldren eli ve ldrten iradeyi. Uur'u ldren ve ldrten iradeyi gldryoruz imdi. On yl sonra, onuncu kez ve bu kez biz ldrdmz iin. Uur'u ldrten irade, bugn Uur'un yarm kalan gvdesini, Pax-Am'n Ortadou'ya evirdii namlusuna sryor. Ad ''umut'' olan sahnede, bir medyumu oynuyoruz, ve biz, kendimiz, Uur'u bir kez daha kucaklyor, sryoruz namlusuna Pax-Am'n. MUMCU 'NAMUSU'LARA GLYOR ARTIK!
YALIN BAYER (Gazeteci, yazar) Suikasta uramadan yaklak bir hafta nceydi; Hrriyet'ten meslekdamz Mehmet Yain 'e birlikte Uur Mumcu'yu Karl Sokak'taki evinde ziyarete gittik. Cumhuriyet'te birlikte yaadmz olaylardan sonra bir grup arkadamzla birlikte istifa ettiimizden, konuacak ok eyimiz vard. Mumcu'nun, Hrriyet'in karaca bir dergide yazmasn istiyordu Yain. Gldal Mumcu'nun bizi karlamasndan sonra Uur Mumcu'nun alma odasna getik. Hobeten sonra azndan ilk kez ilgin bir ey duydum: ''Yahu Yaln, orlu'ya ne zaman gideceiz?'' ardm: ''Babam 1940'l yllarn balarnda orlu'nun imar plann hazrlam, oralarda ok kalm... orlu'yu hi grmedim, bir hafta sonu beni gtr'' dedi. Ne yazk ki ksmet olmad; gremeden aramzdan ayrld iin ok zldm. Ama orlu'da ad verilmi bir park var. Mumcu'nun mesleiyle ilgili temel ''eyas'' vard: Telefonu (paraleli yok), bilgisayar (Trkiye'ye geldii zaman hemen rendi) ve arivi (belgelerini sabotaja ve yangna kar korumak iin zel inko kasalarda saklard). Daha cep telefonu yoktu. Bitirmekte olduu son kitabndan baz bilgiler aktard: ''Apo'nun MT'le ilikisini buldum... Abdullah calan nerede yetimi, Ankara'ya nasl gelmi, nasl burs alm, ne tr g odaklar ile ibirlii yapm...'' . Mumcu lmnden 17 gn nce Cumhuriyet'teki kesinde kan yazda ''Krtler smrgecilie kar bamszlk sava yapyorsa, aralarnda CIA ve MOSSAD'n ne ii var? Yoksa CIA ve MOSSAD, anti-emperyalist sava yapyor da, dnya bu savan farknda deil mi?'' diye yazmt. lgin deil mi? ABD'nin Irak'a kar oynad oyunlarn fotorafn o zamanlar ekmiti. Mumcu, belgesiz ve bilgisiz hibir konu hakknda yazmazd. Onun lmnden sonra katilleri yakalamak iin ''namus ve onur borcumuz var'' diyenler nerede? Hibiri yok bugn. Trkiye'nin aydnlanmasna dman olan ''karanlk gler'' e kar savaan Atatrk aydn, bilim adam ve yazarlara daha ok grev dmyor mu? Dyor da...
te o kadar. UUR MUMCU BLNCMZDR SEYHAN ERDODU (SBF retim grevlisi) Dnyay ynetenlerin kresel hegemonyas, sermaye gc ve devlet gcnn yan sra, gelitirip pazarladklar dnce ve deerler sisteminin gcne dayanr. Toplumlar zerinde, dnsel anlamda hegemonik liderlik kurulduu zaman, emekilerin ve mazlum milletlerin farkl dnce ve deerlere dayal alternatif bir toplum aray geriler ve hatta ortadan kalkar. Onun iin her gn yeniden, bizlere, kresel pazarlarda ulus tesi tekellerin egemenliinin, zelletirmenin, devletin kltlmesinin, ticari ve mali serbestliin ekonomide verimlilii nasl artraca, hizmet kalitesini nasl ykseltecei anlatlr. Onun iin Graham Fuller, Paul Henze gibi CIA ajanlar ve onlarn eriat ibirlikileri, Kemalizmi ulusumuzun bilincinden silmek iin kampanyalar aarlar. Onun iin byk sermayenin emrindeki medya ulusal bamszlk yerine karlkl bamllk masaln, devletilik yerine zelletirmecilii, halklk yerine ke dncl beyinlerimize kazmaya alr. Uur Mumcu, ''bizi mahvetmek isteyen kapitalizmin ve bizi kleletirmek isteyen emperyalizmin'' , her gn yeniden ve farkl biimlerle, bizleri uyutururcasna nmze srd btn bu gr ve deerlere kar geni halk ynlarnn bilincidir. Bu bilinci ve inanc ldrmek iin Uur'u ldrdler. Bu bilin ve inan yaad iin Uur yayor. Cumhuriyet 24.01.2003
Kapanmayan dosya: UMUT

Bataraf 5.Sayfa'da de Aksoy cinayetinde kullanlan silah kanalizasyona attklarn aklamasna karn, Emniyet ele geirilen silahn suikastta kullanlan silah olduunda srar etti. Adli Tp Kurumu Bakanl Fizik Balistik Kurumu'ndan istenen rapor da silahn Aksoy cinayetinde kullanlp kullanlmadna ilikin kukular gideremedi. Muammer Aksoy'un olu Arn Aksoy , zmen'in ifadelerini kabul etmedi. Silah konusunda yaanan kukularn hakll Yargtay'n temyiz incelemesi srasnda bir kez daha ortaya kt. Dosyalar birletirildi Soruturmay yrten DGM Savcs Hamza Kele, 11 Temmuz 2000 tarihinde 9'u idam istemiyle olmak zere 17 sank hakknda dava at. Mumcu'nun faillerini yakalamak amacyla balatlan, daha sonra ortaya kan balantlar zerine Prof. Dr. Ahmet Taner Klal, Prof. Dr. Muammer Aksoy ve Do. Dr. Bahriye ok cinayetlerine karan 22 olay kapsayan UMUT Davas'nn iddianamesinde, Uur Mumcu'nun aracna konulan bombann Ferhan zmen tarafndan yapld belirtildi. ddianamede, bombann Necdet Yksel'in gzclnde Ouz Demir tarafndan otomobile yerletirildii kaydedildi. ran'a kaan bombac Ouz Demir'e ise hibir zaman
ulalamad. UMUT Davas'nn ilk durumas Ankara 2 No'lu DGM'de 14 Austos 2000 tarihinde yapld. Abdullah Argun etin'in Ankara 1 No'lu DGM'de yargland dava dosyasnn da aralarnda bulunduu baz dava dosyalarnn birletirilmesiyle sank says 24'e kan UMUT Davas, 7 Ocak 2002 tarihinde sonuland. Sanklar Ferhan zmen, Necdet Yksel ve Rt Aytufan ''anayasal dzeni deitirmeye cebren teebbs'' suundan TCY'nin 146/1. maddesine gre lm cezasna arptrld. Dervi Polat ile Yksel Pekdemir 'e rgte yardm yataklktan 3 yl 9'ar ay ar hapis cezas verildi. Mahkeme, Mehmet Ali Tekin, Abdlhamit elik, Muzaffer Dadeviren, Fatih Aydn, Mehmet ahin, Talip zelik, Hakk Seluk anl, Mehmet Kasap, Mehmet Grova, Adil Aydn ve Murat Nazl 'y 12 yl 6'ar ay ar hapis cezasna mahkm etti. Yusuf Karaku'a 15 yl ar hapis cezas veren mahkeme, Hasan Kl ' da rgtn yneticisi olmaktan 18 yl 9 ay ar hapis cezasna arptrd. Abdullah Argun etin hakkndaki dosya ise crm ilemek amacyla oluturulan eteye ye olma suundan ar cezaya gnderildi. 14 Austos 2000 tarihinde balayan dava, yaklak 17 ay sonra 20 durumada karara balanabildi. ran'da eitildiler Mahkemenin gerekeli kararnda, cinayetleri gerekletiren Kuds Ordusu ve Tevhid Selam rgtlerinin ran balantlar da ayrntlaryla ilendi. rgtlerin ran'dan silah ve mhimmat destei aldklarna dikkat eken mahkeme, ''Tm eylemlerin amac Trkiye'de kaos oluturarak silah zoruyla anayasal dzeni ykmak, yerine ran benzeri bir slam devleti kurmaktr'' grne yer verdi. Kararda, 1979'da Ayetullah Humeyni 'nin gerekletirdii slam devriminin ardndan ran'n devrim ideolojisini lke iinde tamamen hkim klabilmek amacyla darda da kendisini devrimci hareketlerin doal lideri ve hamisi kabul ederek kresel bir nderlik misyonu yklendii anmsatld. Sanklarn gruplar halinde defalarca ran'a giderek eitim aldklarna vurgu yaplan kararda, yle denildi: ''ran'n devrim ihrac politikas erevesinde ilikiye getii dosyamz sanklar, 1980'li yllarda gruplar halinde defalarca bu lkeye giderek Devrim Muhafzlar komutanlarndan askeri ve siyasi eitim almlardr. ran'n d politikasnda bir ara olan terorizm, mevcut potansiyelden yararlanlarak bu lke tarafndan blgede kendine kar en byk rakip olarak grd Trkiye'ye kar sk sk kullanlmtr.'' Gerekeli kararda ran gizli servisi SAVAMA ile Kuds Ordusu rgtnn Trkiye'deki elemanlarna deiik kanallardan silah ve mhimmat destei saladklar da belirtildi. Kararda, Trkiye'deki Tevhid Selam rgtyle ran'daki Kuds Ordusu rgtnn hedeflerinin ayn olduu belirtilerek, ran'dan askeri eitim alan tm sanklarn Kuds Ordusu ile organik balar nedeniyle ayn statde deerlendirildiklerine dikkat ekildi. Davann temyiz istemi 13 Kasm 2002 tarihinde Yargtay 9. Ceza Dairesi'nde sonulandrld. Daire, sanklar Dervi Polat ile Yksel Pekdemir'e ''terr rgtne yardm ve yataklktan'' verilen 3 yl 9 aylk hapis cezas ile Abdullah Argun etin hakknda ''Mumcu'nun taammden ldrlmesine feri olarak itirak etmek suunu ilemedii'' gerekesiyle verilen beraat kararn onad. Daire, Mumcu'nun aracna bombay yerletiren ve Klal suikastnda gzclk yapan Necdet Yksel ile Klal'nn aracna bombay yerletiren Rt Aytufan hakkndaki idam kararn, AB Uyum Yasas gereince mebbet ar hapse evirdi. Yargtay, cinayetleri gerekletiren ran gdml Tevhid Selam rgt yeleri Mehmet Grova, Mehmet Kasap, Adil Aydn, Talip zelik, Hakk Seluk anl ve Murat Nazl hakkndaki hkmleri de onad. Bu sanklar ''Trkiye'de mevcut anayasal dzeni silah zoruyla ykp, yerine din kurallarna dayal devlet kurmay amalayan silahl etenin sair efrad olduklar'' gerekesiyle 12 yl 6'ar ay ar hapis cezasna mahkm edilmiti. Yargtay, 15 yl ar hapse mahkm olan Yusuf Karaku, 12 yl 6'ar ay ar hapis cezasna mahkm olan Mehmet Ali Tekin, Abdulhamit elik, Muzaffer Dadeviren, Fatih Aydn, Mehmet ahin ile 18 yl 9 ay ar hapis cezasna mahkm olan Hasan Kl hakkndaki kararlar ise eksik soruturma gerekesiyle bozdu. Kararda bu sanklarn ran uyruklu Abbas Gulamzade 'nin karlmas eylemine katlp katlmadklarnn kukuya yer vermeyecek biimde belirlenmesi
gerektiine iaret edildi. Daire, Aksoy'u ldren, ok'a bombal paketi gnderen, Mumcu suikastna katlan ve Klal'nn aracna yerletirilen bombay hazrlayan Kuds Ordusu rgtnn yneticilerinden Ferhan zmen hakkndaki idam kararn ise ok ve Aksoy suikastlar ynnden bozdu. 9. Ceza Dairesi, zmen'in Klal ve Mumcu cinayetlerine katldn ise kabul etti. Yargtay, bozma kararna gereke olarak Muammer Aksoy'un ldrlmesinde kullanlan silahtan kan 3 kovann ayn silaha ait olup olmadnn kukuya yer brakmayacak ekilde tespit edilmemesi ve ok'a ynelik bombal paketin gnderilmesi olaynda kargo grevlisi Glay Calap 'n durumada dinlenilmemesini ve zmen ile yzletirilmemesini gsterdi. Kararda, Aksoy'un ldrlmesi sonrasnda olay yerinden alnan ve tutanaa 3 adet ''Geco'' marka olarak geirilen kovanlarn, Cumhuriyet Basavcl'nca emanet srasna 3 adet ''HP'' marka kovan olarak geirildiine dikkat ekildi. Yargtay, Ankara Merkez Kriminal Polis Laboratuvar ve Adli Tp Kurumu Fizik Balistik htisas Dairesi'nin incelemelerinin de HP marka kovanlar zerinden yapldna dikkat ekti. Yargtay: Ama eri devlet Yargtay 9. Ceza Dairesi, kararnda rgtlerin ran balantlarna da vurgu yapt. Tevhid Selam rgtnn 1985 ylnda yayna balayan stiklal ve ehadet dergileri ve sonra da Tevhid ve Selam gazetesi evresinde rgtlendiine iaret eden Daire, bu rgtlerin ran devrimi metodunu benimseyen radikal dini fikirlere sahip olduunu belirtti. Daire, rgtlerin amacnn da Trkiye Cumhuriyeti topraklar zerinde eri hkmlerle ynetilen ran benzeri bir slam devleti kurmak olduunu vurgulad. Yargtay'n kararnda rgtlerin yaptklar eylemler yle sraland: ''stanbul Harbiye'deki Suud-Amerikan Bankas'na bomba konulmas, Suudi Arabistan Bykelilii'nde grevli Abdulgani Bedevi'nin tabanca ile ldrlmesi, ngiltere Bykelilii'nde grevli Hseyin Osman'a ait araca ve Trk ngiliz Kltr Dernei'ndeki oto garaj nne bomba konulmas, Suudi Arabistan Bykelilii'nde grevli Abdurrahman El Silebi'ye ait araca bomba konulmas, Suudi Arabistan Bykelilii'nde grevli Abrurrezzak Kemiri'ye ait araca bomba konulmas, Trkiye Diyanet Vakf Kitap Sat Maazas'na bomba konulmas, Bahriye ok'un bombal paketle ldrlmesi, Irak Bykelilii'nde grevli Kays Ali Hseyin'e ait araca bomba konulmas, ABD yurtta Victor Marwick'in aracna bomba konularak ldrlmesi ve Msr'n Ankara Bykelilii'nde grevli Abdullah Hseyin Kurabi'ye ait araca bomba konulmas, Hrriyet gazetesi Ankara Brosu nne bomba konulmas, Hindistan Bykelilii'nde grevli Yash Palkumar'a ait araca bomba konulmas, srail Bykelilii'nde grevli Ehud Sadan'n aracna bomba konularak ldrlmesi, Uur Mumcu'nun aracna bomba konularak ldrlmesi, Yugoslavya Konsolosluu'nda grevli Zivarov Simi'e ait araca bomba konulmas, Yuda Yrm'e ait araca bomba konulmas, ankaya'daki elektrik trafosuna bomba konulmas, Ahmet Taner Klal'nn aracna bomba konularak ldrlmesi.'' Yargtay'n kararnn ardndan Ferhan zmen ile haklarnda bozma karar verilen 7 sank Ankara 2 No'lu DGM'de yeniden yarglanacak. Yargtay'n kararnda ''davalara sadece dorudan zarar grenlerin mdahil olabileceklerine'' ilikin tespiti ise tartma yaratt. Yargtay'n kararna gre Ferhan zmen'in yeniden yarglanmas srasnda sadece Aksoy ve ok davasndan dorudan zarar grenler mdahil olabilecekler. Mdahil avukatlar bu durum karsnda Yargtay 9. Ceza Dairesi'nin kararna kar Yargtay Cumhuriyet Basavcl'na itiraz bavurusunda bulundular.
G azetemiz yazarlar Uur Mumcu, Ahmet Taner Klal, Muammer Aksoy ve Bahriye ok suikastlarnn faillerinin de aralarnda bulunduu 22 olayn sanklarnn yargland UMUT Davas'nn ilk
durumas 14 Austos 2000 tarihinde yapld. Yaklak 17 ay ve 20 duruma sonunda tamamlanan davada Ferhan zmen, Necdet Yksel ve Rt Aytufan hakknda idam karar kt. Ancak Yargtay 9. Ceza Dairesi, zmen hakkndaki karar bozdu.
Trkiye'yi sarsan cinayetler

Necdet Gl: Hacettepe niversitesi Tp Fakltesi retim yesi Dr. Necdet Gl, 13 Nisan 1970'te Ankara niversitesi Tp Fakltesi'ne yaplan saldrda ldrld. 1 Mays katliam: 1 Mays 1977'de Taksim'de ii bayramn kutlayanlarn zerine ate ald, 36 kii ld. Orhan Yavuz: Erzurum Atatrk niversitesi retim grevlisi Yavuz, 15 Haziran 1977'de bakl saldr sonucu ldrld. Bedri Karafakiolu: stanbul Teknik niversitesi Elektrik Fakltesi Dekan Ord. Prof. Dr. Bedri Karafakiolu, 20 Ekim 1978'de stanbul'da ldrld. Bedrettin Cmert: Hacettepe niversitesi retim yesi Do. Dr. Bedrettin Cmert, 11 Temmuz 1978'de aracnn iinde urad silahl saldr sonucu ldrld. Doan z: Ankara Cumhuriyet Savc Yardmcs Doan z, 24 Mart 1978'de Ankara'da urad silahl saldr sonucu yaamn yitirdi. Necdet Bulut: Karadeniz Teknik niversitesi retim yesi Necdet Bulut, 8 Aralk 1978'de urad saldr sonucu yaamn yitirdi. Kahramanmara katliam: Kahramanmara'ta 23-24 Aralk 1978'de zellikle Alevi yurttalara dnk saldrlar sonucu 100' akn kii ld. mit Doanay: stanbul niversitesi Siyasal Bilgiler Fakltesi Dekan Yardmcs Prof. Dr. Doanay, 20 Kasm 1979'da stanbul'da urad silahl saldr sonucu yaamn yitirdi. Cevat Yurdakul: Adana Emniyet Mdr Yurdakul, 28 Eyll 1979'da urad silahl saldr sonucu ldrld. Cavit Orhan Ttengil: stanbul niversitesi ktisat Fakltesi Sosyoloji Krss Bakan Prof. Ttengil, 7 Aralk 1979'da stanbul'da urad silahl saldr sonucu ldrld. Abdi peki: Milliyet Gazetesi Genel Yayn Mdr ve Bayazar peki, 1 ubat 1979'da
urad silahl saldr sonucu yaamn yitirdi. mit Kaftancolu: TRT yapmcs ve yazar Kaftancolu, 11 Nisan 1980'de urad saldr sonucu ldrld. Gn Sazak : MHP Genel Bakan Yardmcs ve Gmrk ve Tekel Bakan Sazak, 27 Mays 1980'de Ankara'da silahl saldr sonucu ldrld. orum katliam: orum'da Mays 1980'de kan olaylarda ounluu Alevi yurttalarmz olmak zere 48 kii yaamn yitirdi. Nihat Erim: Eski Babakan Erim, 20 Temmuz 1980'de stanbul'da ldrld. Kemal Trkler: Maden- Genel Bakan Trkler, 22 Temmuz 1980'de stanbul'da Merter'de urad silahl saldr sonucu yaamn yitirdi. lhan Erdost: Onur ve Sol Yaynlar'nn yayncs, yazar Erdost, 7 Kasm 1980'de Ankara Mamak Cezaevi'nde askeri aracn iinde dvlerek ldrld. Hiram Abas: MT Mstear Abas, 26 Eyll 1990'da stanbul'da silahl saldr sonucu ldrld. Muammer Aksoy: Atatrk Dnce Dernei Bakan ve anayasa hukuku profesr Aksoy, 31 Ocak 1990'da evinin nnde urad silahl saldr sonucu yaamn yitirdi. Bahriye ok: lahiyat Fakltesi retim yesi Do. Dr. Bahriye ok, 6 Ekim 1990 tarihinde evine gnderilen bombal paketle ldrld. Turan Dursun: Gazeteci-yazar Dursun, 4 Eyll 1990'da stanbul'da evinin nnde urad silahl saldr sonucu katledildi. Adnan Ersz: Eski MT Mstear, emekli orgeneral Ersz, 14 Ekim 1991'de urad silahl saldr sonucu yaamn yitirdi. Kemal Kayacan: Eski Deniz Kuvvetleri Komutan ve CHP milletvekili Kayacan, 29 Temmuz 1992'de stanbul'da urad saldr sonucu ldrld. etin Eme: Hrriyet Gazetesi Genel Yayn Ynetmeni etin Eme, 7 Mart 1990'da stanbul'da vurularak ldrld. Musa Anter: Gazeteci-yazar Musa Anter, 20 Eyll 1992'de Diyarbakr'da urad saldr sonucu ldrld. Uur Mumcu: Gazetemiz yazar Mumcu, 24 Ocak 1993 tarihinde aracna yerletirilen bombann patlamas sonucu yaamn yitirdi. Svas Katliam: Aralarnda air Behet Aysan, Uur Kaynar, Metin Altok , ozanlar Nesimi imen, Muhlis Akarsu , yazar Asm Bezirci ile karikatrist Asaf Koak 'n da bulunduu 37 kii, eriat isteyenler tarafndan Svas Madmak Oteli'nde yaklarak ldrld. Mehmet Topa: Eski Adalet Bakan Topa, 29 Eyll 1994'te Ankara'daki brosunda ldrld.
Onat Kutlar: Gazetemiz yazar Onat Kutlar, 30 Aralk 1994'te bombal saldrya urad. Kutlar, 11 Ocak 1995'te stanbul'da yaamn yitirdi. Metin Gktepe: Evrensel gazetesi muhabiri Metin Gktepe , 8 Ocak 1996'da stanbul'da polisler tarafndan dvlerek ldrld. Ahmet Taner Klal: Ankara niversitesi letiim Fakltesi retim yesi ve gazetemiz yazar Prof. Dr. Ahmet Taner Klal, 21 Ekim 1999'da evinin nnde aracna yerletirilen bombal paketin patlamas sonucu yaamn yitirdi. Gaffar Okkan: Diyarbakr Emniyet Mdr Okkan, 24 Ocak 2001'de Diyarbakr'da 5 polis memuruyla birlikte ldrld. Necip Hablemitolu: Ankara niversitesi retim grevlisi Dr. Necip Hablemitolu, 20 Aralk 2002 tarihinde evinin nnde urad silahl saldr sonucu yaamn yitirdi. Cumhuriyet 24.01.2003
(um:ag): Amacmz Mumcu gibi gazeteciler yetitirmek
Vakf, felsefeye giri ve felsefe yazn ilikisi, yazma, sinema tarihi seminerleri, iimdeki gne yaz etkinlii, desen ve aratrmac gazetecilik kurslar veriyor.
stanbul Haber Servisi - Uur Mumcu Aratrmac Gazetecilik Vakf (um:ag) Mumcu'nun ei Gldal Mumcu , ocuklar zge ve zgr Mumcu ile dostlar tarafndan Mumcu'nun evinde bir araya gelerek aldklar bir kararla 1994'te kuruldu. Kuruculuunu Mumcu'nun ailesinin stlendii vakf, Aralk 1995'te almaya balad. Gzyalarnn yerini retim ve almann almasn ama edinen vakf, eitimden kltrel etkinliklere uzanan geni bir yelpazede hizmet veriyor. Bata Gldal Mumcu olmak zere vakfa gnl ve emek verenler, bir yandan Mumcu'nun eserlerinin yeniden baslmas ve tm yazlarnn kitaplatrlmasyla, dier yandan eitim verme amac dorultusunda ''bilgi sahibi olduu iin fikri olan'' insanlar topluma kazandrmaya abalyor. Mumcu'nun Sesleni yazsndaki ''Ecelsiz vurulduk ey halkm unutma bizi'' dileinin yerine getirilmesi iin, Mumcu'lar unutulmasn diye emek harcanyor. nk yine Mumcu'nun atasz zellii kazanm ''Bilgi sahibi olunmadan fikir sahibi olunmaz'' dncesinin bu topraklarda yeermesi, kk salp gelimesiyle Mumcu'lar unutulmayacak ve belki yeni Mumcu'lar yetiebilecek. Belki o zaman ''Gkyznde bir top karanfil gibiyiz imdi. Ey halkm unutma bizi'' diyen Mumcu'nun istei yerine gelecek. Belki o zaman, sistemlerle, kar ilikileriyle, kirlilikle, yozlamayla, yobazlarla, katillerle ve hrszlarla sadece szlerle ba edilemeyecei hatrlanacak ve sistem denilen eyin bireylerle yaad ve yaatld gz nne alnarak hareket edilecek. Vakf, konusunun uzman pek ok retmen eliinde geni bir yelpazede eitim programlar sunuyor. Felsefeye giri ve felsefe yazn ilikisi, yazma, sinema tarihi seminerleri, iimdeki gne yaz etkinlii, desen ve aratrmac gazetecilik kurslar bu programlardan bazlar. Tm eitim almalarna katlanlara kurs bitiminde trenle katlm belgeleri veriliyor.
Ekim 1999'da balayan aratrmac gazetecilik kursu ise snavla alnan rencilere kurs sonunda Milli Eitim Bakanl onayl sertifika verilmesiyle son buluyor. Sertifikalarn alan rencilere yine vakf tarafndan 3 aylk dnemde televizyon ya da gazetede staj yapma olana salanyor. Bu eitimde rencilerin, haber yazma tekniini renmelerine paralel olarak bir gazetecinin mutlaka bilmesi gerektii dnlen hukuk, tarih, ekonomi, siyaset bilimi, sosyoloji, sosyal psikoloji, diplomasi, aratrma teknikleri, dilbilgisi gibi temel konularda da eitim almas salanyor. Haber yazma dersleri gazeteciler tarafndan verilirken dier konular akademisyenlerce anlatlyor. Kurs sresince renciler, verilen devlerle aratrma konusunda pratik yapma ansna da sahip oluyorlar. Yaplan yazl ve szl snavla biten kurs sonunda um:ag'n kapsndan girerken her eyi bildiini sanan rencilerden eser kalmyor. Bunun yerine ancak aratrrsa doru bilgiye ulaabileceinin bilincinde, ''bilgisiz fikir sahipliinin'' cehaletten kaynaklandnn farknda insanlar yetitirilmi oluyor.
Terr...
HKMET ETNKAYA
Turan Dursun, etin Eme, Prof. Dr. Muammer Aksoy , Prof Dr. Bahriye ok , Uur Mumcu ... Turan Dursun ve etin Eme cinayetleri stanbul'da ilendi... Aksoy, ok ve Mumcu Ankara'da ldrld!.. ylda be cinayet!.. Uur Mumcu cinayetinden sonra Trkiye'de faili mehul cinayetler zellikle Gneydou'da younlat... stanbul'da Behet Cantrk ve Sava Buldan karlarak katledildi... Uur Mumcu cinayetinden nce Musa Anter Diyarbakr'da ldrld... 1988'de Ahmet Taner Klal , bir ay nce Necip Hablemitolu terre kurban gitti!.. Onat Kutlar, Yasemin Cebenoyan cinayetindeki giz perdesi hl kalkmad... Sanklar yarglanyor ama dava olduka kark... Peki Trkiye'de faili mehul cinayetler ne kadar devam edecek? Trkiye kritik bir dneme girdii zaman, mutlaka Ankara'da faili mehul cinayetler ileniyor... Muammer Aksoy, Bahriye ok, Uur Mumcu, Ahmet Taner Klal ve Necip Hablemitolu... Necip Hablemitolu cinayeti, Muammer Aksoy cinayetine ok benziyor... Yakn mesafeden ldrc at!..
Dikkat eken bir baka nokta: ldrlen be kiinin Atatrk Dnce Dernei toplantlarna konumac olarak katlmalar... stelik ADD yesi bei de... Acaba bu bir rastlant myd? Bana kalrsa rastlant olmad kesin!.. Turan Dursun ve etin Eme cinayetleri aydnlanmad... Aksoy, ok, Mumcu ve Klal cinayetlerinin sadece tetikileri yakaland... Bu noktada bir soru geliyor akla: ''Aksoy, ok, Mumcu ve Klal'nn aileleri 'Oh katiller yakaland' diyebildi mi?'' ldrlen aydnlarmz, laik demokratik cumhuriyetin savunucusuydular!.. Hepsi de aydnlanmacyd!.. Uur Mumcu, benim otuz yllk arkadamd... O bir ararmac gazeteciydi!.. Soyguncularn, hrszlarn, kaaklarn, hayalcilerin maskesini indirmiti Uur Mumcu!.. Hizbullah adl terr rgtn kamuoyuna ilk kez o duyurmutu!.. Neden ve niin ldrlmt Uur Mumcu? Bata belirttim, Uur Mumcu cinayetinden sonra terr Trkiye'yi kan glne evirmiti!.. Trkiye'de bir aydn, bir yazar baz konularn zerine gidince, 'gizli gler' rahatsz oluyor!.. Hablemitolu cinayeti ite bu nedenle ok nemlidir!.. Bu cinayetin arkasnda hangi gler vardr!.. On yl nce kaybettik Uur Mumcu'yu!.. Tetikiler yakaland, yargland, cezaevindeler imdi!.. Ama tetikilerin arkasndaki gizli g ortaya kmad, kmayacak!.. Cumhuriyet 24.01.2003
Tm kirli iler rtbas edildi
stanbul Haber Servisi - Mumcu' nun okurlar, gazetemizin stanbul'daki merkez binasnda ak tutulan an defterine onu ne denli zlediklerini ve yaanan srete aydnlatc yazlarna ne kadar ihtiya duyduklarn yazdlar. Okurlar, ''Tm kirli ilerin hukuk yokmuasna rtbas edildiini, Trkiye Cumhuriyeti'nin paralanmak istendiini'' vurguladlar. Cumhuriyet okurlar, Mumcu'nun brakt yerden mcadeleyi srdrmekte kararl olduklarn bir kez daha yinelediler. Okurlarn grleri zetle yle: Cem Hral , Mumcu'nun simgesi olduu bir yaama erimek iin yaadn belirterek deftere u notu yazd: ''Sevgili Mumcu ve arkadalarna, Siz bizim iin, insanca yaamak iin ldnz. Biz de sizin iin, temsil ettiklerinizi yaatmak iin yayoruz, yaatacaz.'' Hakan Erdoan ise Mumcu'ya Trkiye'yi daha gzel klma sz vererek dncelerini yle aktaryor: ''Sevgili Mumcu, tmmz iin kutsal olan Trkiye Cumhuriyeti'ni korumak ve kollamak iin imdilik yayoruz, ama yaknda onu gelitirmek iin ayaa kalkacaz.'' Hseyin Akgn , ldrlen tm aydnlara ve Mumcu'ya iinde yaad koullar ikyet ettii yazsnda, ''Tm kirli iler hukuk yokmucasna rtbas ediliyor'' diyerek u szlerle devam ediyor: ''Ey dnya insanl, vatann btnl, laik Cumhuriyet iin ehit olan Mumcu, Allah'n rahmeti siz, Atatrk ve silah arkadalarnn zerine olsun. Trk toplumu yok olma aamasna geldi. Vatan paralanmak isteniyor. Yarg bask altnda, dahas Yksek mahkemeye siyasiler kar. Hukuk diye bir ey yok gibi btn kirli iler kapatlyor. Nedeni malum. Soygun ve kirli tm ilerde siyasiler ve brokratlar var olduu iin kan yasalar bu kesimlerin korunmas iin. Toplum yararna bir icraat yoktur. Fuhu, cinayetler, hrszlklar, intiharlar ykselmekte. Toplum a, perian. Siyasiler dalalet ve hyanet iindeler. Siz tm ehitlerimizi, ikyetlerimle ruhlarnz incittiim iin affm istirham ediyorum. Hepinizin ruhlar ad olsun. daima kalplerimizdesiniz.'' Gnl en , yeni Mumcu'larn yetimeyiinin yaratt umutsuzluunu dile getirdii yazsnda, daha rgtl bir toplumda yaayabilmek iin zerine den grevi yerine getirmek iin abaladn dile getirdi. en szlerine yle devam etti: ''Sevgili Uur Mumcu, sizi kaybettiimiz gnden beri sizin de beklediiniz ve istediiniz gibi yeni Mumcu'lar gelmedi. Mevcut Mumcu'lar da yitiriyoruz gibi geliyor. Ben bir Cumhuriyet kadn olarak 8 yldr sivil toplumda bana den grevi yapmaya alyorum. Daha rgtl davranmamzn zaman geldi geiyor. Sizi her geen gn daha ok aryor, zlyor ve yerinizin doldurulamayaca inancmn ne denli doru olduunu reniyorum. Ben, eim, ocuklarm bize den grevi sonuna kadar yerine getirip sizi asla unutmayacaz.'' Aysel Aras da iinden geilen dnemde Mumcu'ya dier zamanlarda olduundan daha fazla ihtiya duyduundan sz ettii yazsnda unlara deindi:
''Sevgili Uur Mumcu, gneli bir gn hakim stanbul'da ve biz gazetenin avlusunda yine seni andk. Dnyada deien bir eyler var m diye uzaydan bize mutlaka bakyorsundur. Ama lkemde hi de iyi eyler olmuyor. Bir Uur Mumcu bugn bizim iin ok gerekliydi ve Uur Mumcu'lar kolay yetimiyor. Seni ok zledim. Eilmez kaleminle, devrime ihanet etmeyen duruunla...'' Cokun zdemir , duygularn ksaca yle dile getirdi: ''Sevgili Uur Mumcu, seni nasl zlyoruz bilemezsin.'' Dr. Abdl Lema , zntsn ve fkesini dile getirdii yazsnda, Trkiye'nin ''sosyal patlamaya'' uzak olduu tespitine yer verdi. Lema, yazsnda u grlere dile getirdi: ''Sayn Uur Mumcu ve dier basn ehitlerine saygyla; sosyal patlamadan korkuyor kimileri, korkmayn efendiler! Osmanl'dan beri yaratlan terr ve keder hedefini buldu. Ve tam on ikiden vuruldu. III. Selim' ler Mustafa Suphi' ler peki 'ler Mumcu ve dier emekiler tek tek yok edildiler. Geride kalan bizler, sosyal olacaz bir de patlayacaz yle mi!! Hadi ordan, yere tkrmeyelim yeter.'' mzasz bir notta dile getirilenler ise yle: ''Sevgili Uur Mumcu, seni kaybettiimizden bu yana Trkiye ok zlyor. Seni seviyoruz. Allah rahmet eylesin.'' Avustralya'dan gelen Ayten zen , Mumcu'ya baka bir ktadan getirdii selamlar ilettii notunda u szlere yer verdi: ''Avustralya'dan sizleri ziyarete geldim. Kkleriniz oraya kadar uzam. Sizleri seviyoruz ve unutmuyoruz. Anlarmda senin nemini ve yerini yazdm Sevgili Uur Mumcu.''

ZDELEME KRAN SONER ( Trkiye Gazeteciler Sendikas Genel Bakan) Yaarken, yazdklaryla, syledikleriyle, ldrldkten sonra, on yldr anma etkinliklerinde, bu kadar geni kitle ile zdelemeyi baaran olmad. Uur Mumcu, her birimizi belki de bir baka noktadan yakalamay, bizim szcmz olmay, bizim admza ne kmay bildi. Kimimiz iin aratrmac gazeteci, kimimiz iin ok nemli hukuku, kimimiz iin insan haklar savunucusu, gzn budaktan saknmayan, cann ortaya koyarak dorular adna lmne
savaan, mizah ustas, bilge... ldrldnde, bizim admza, kendini ortaya koyarak savaan insan kaybedince acdan te korktuk; bir yanmz, kendimizden bir paray kaybetmi olduk. Adnda, kimliinde, anma etkinliklerinde buluarak eksik kalan yanmz, iimizdeki boluu kapatmaya alyoruz. UUR MUMCU ve GAZETECLK AL SRMEN ( Gazeteci) Gazeteci, olaylar ve perde arkasn yazar. Ama onun ii gncelledir. O, tarihi gibi gemiin belgelerine dalarak bir dnemin olaylarn ve analizini bir arada yrtme kaygsndan uzak, gncel olan, her ynyle yanstma ile yetinir. Tabii ki her gazetecinin olayn doruluunu aratrmak kaygs, kaygdan te grevi vardr. Ama bu snrldr. Aratrmac gazeteci, gnmzn kurumu deil. Yllardr lkemizde de, baka lkelerde de zaman zaman dedektif titizliiyle bu ii yapanlar olmu, ortaya parlak rnekler koymulardr. lkemizde ''aratrmac gazeteci'' dendii zaman ilk akla gelen isim Uur Mumcu 'dur. Kukusuz Uur Mumcu'dan nce de olmutur Trkiye'de aratrmac gazeteciler, sonra da olacaktr. Peki o zaman Uur'u br aratrmac gazetecilerden ayr ve stn klan nitelikleri nelerdir? Uur'u yakndan tanyanlar, onun tkenmek bilmez alma azmi ile titizliine yakndan tank olmulardr. Ama bence Uur'un belirleyici nitelii bunlarn dnda, aratrd konular tarihi perspektifi iinde doru yere oturtacak gl bir tarih bilinci ve bilgisine sahip olmas, hukukun labirentlerinde elini kolunu sallayarak gezecek salam hukuk formasyonu ve toplumsal duyarlldr. Bu nitelikleriyle Uur, aratrmac gazetecilerin hibirinin varamad bir noktaya ulam ve yaad aa k tutmutur. LKE SAHB OLMA CELL GRKAN (Emekli General) Uur, mesleinin gerektirdii ''ilke sahibi olma'' , kesin doruluuna kanaat getirmeden, en gvenilir kaynaktan dorulatmadan yazmama, konumama ve tartmama kouluna her zaman kusursuz ekilde uymay yaam felsefesinin temeli saym bir yazard. Sanyorum Uur'u Uur yapan ve kendisine okuyucularnn kalplerinde taht kurma yolunu aan zellii de bu olmutur. 12 Mart dneminin, kendisinin de madurlarndan biri olduu, ska rastlanan, yerli, yersiz ve gereksiz sulama ve karalamalar furyasnda, be general/amiral ve sekiz albay arkadamla birlikte maruz kaldmz haksz ilemler karsnda, telefonumun dinlendiini bildii halde bile
bana telefon ederek: ''Paam, sizi ve arkadalarnz yakndan tanyan, gerek Atatrk ve devrimci grlerinizi yrekten paylaan bir mcadele arkadanz, bir evladnz olarak, mtevaz kalemimle ve naiz hukuk kazanmlarmla (mktesebatm) emrinizde ve desteinizdeyim!'' diyebilmi civanmert bir insand. Kendine zg akc ve inandrc slup ile kaleme ald ve Trk kamuoyunda ve yayn hayatnda ciddi bir eletiriye, tekzibe (yalanlamaya), hatta dzeltmeye uramayan sekseni akn, adma ithaf edilmi kitaplar ve yzlerce ke yazlar ile mtevaz kitaplm bezendiren Uur, ''Sakncal Piyade'' adl kitabnda anlattklarna baklrsa, Trk Silahl Kuvvetleri'nin, belki zaman zaman otoriter nizamn ekstremlerine kayan kimi hain uygulamalarna maruz kalmam da deildir. Ama, Atatrk ilke ve devrimlerini, gnmzde apak gzlemlediimiz en gl, gvenilir ve de yansz koruyucusu olan Trk Silahl Kuvvetleri'ni eletiren bir davrann iinde asla olmamtr. Rahmetli Uur, konumalarnda en zarif, ayn zamanda da en dndrc esprileri de yerli yerinde kullanmasn bilen bir ''ehl-i kalem'' idi. Yukarda zetlemeye altm baz zellikleri ile Uur Mumcu iin, onun ok sevdii ve zerrece toz kondurmad byk Atatrk hakknda, 10 Kasm 1938'den sonra yazlan ve sylenenler arasnda setiim bir tmceyi burada yinelemek isterim: Atatrk aramzdan ayrldktan sonra, O'nun hakknda vg dolu pek ok yazlar yazld. Balkan lkelerinden birinde yaymlanan bir gazetede u satrlar okuduumu ok iyi anmsarm: ''Atatrk ld;... Dnya artk eskisi kadar enteresan deildir!'' imdi ben de Cumhuriyet gazetesi okurlarnn duygularna tercman olarak bir uyarlama yapp rahmetli Uur Mumcu iin de yle diyeceim: ''Uur Mumcu ld!.. Trk basn hayat artk eskisi gibi enteresan deildir!'' Cumhuriyet 24.01.2003
ldrlnn 10. ylnda, yazd her yaz bugne k tutuyor

stanbul Haber Servisi - ''Ekonomimiz alaturka, liberalizmimiz arabesk, sermayemiz nazl, iadammz narindir. Ekonomide serbest, siyasette grekoromen greiriz. Ama hep tu oluruz. Uan kua borcumuz var, uamayana hncmz... Devrim yasak, evrim sakncal, dneklik yararldr az gelimi demokrasilerde...'' diyen Uur Mumcu 'nun um:ag tarafndan yeniden yaymlanan kitaplar ve tm yazlarnn zerinde allarak oluturulan kitaplar, ayn zamanda vakfn gelir kaynaklarndan birini oluturuyor. Btn Yaptlar Dizisi Sulular ve Gller Sakncal Piyade
Bir Pulsuz Dileke Byklerimiz kmaz Sokak Tfek cat Oldu Silah Kaakl ve Terr Sz Meclis'ten eri Terrsz zgrlk Papa-Mafya-Aca Liberal iftlik Devrimci ve Demokrat Aybar ile Sylei nklap Mektuplar Rabta 12 Eyll Adaleti Bir Uzun Yry Tarikat-Siyaset-Ticaret Kzm Karabekir Anlatyor 40'larn Cad Kazan Krt-slam Ayaklanmas Gazi Paa'ya Suikast Krt Dosyas Sakncal Piyade (Tiyatro) Mobilya Dosyas Aca Dosyas
Sze Nereden Balasam Bu Dzen Byle mi Gidecek Bomba Davas-la Dosyas Btn Yazlar Dizisi Bat Kulbnde Dans Katiller Demokrasisi Hrszlar Dzeni Qusling Cephesi Amerika Ksmesin an Suu Sac Dnce Yolsuzluk iddet Bamllk Devlet Silah Adalet Kontrgerilla retileri Bir Devlet Aryoruz Milliyetilik A Hukuk, Devlet, Airet Sistem Atam zindeyiz Bamszlk Gl Esir Teebbs Namuslu Olma Cesareti Alaturka Kapitalizm 24 Ocak Anayasas Engelli Demokrasi
Ortadirek Trkleri Devlet Modas: Tek Yol zal Ermeni Mandaclar Kuvvayi Ticariye Ruhu Sahte Atatrklk Demirel ve ankaya 12 Eyll ve eriat Laiklik Ruhuna Fatiha Kurtar Bizi Baba Paa Tasarruflar Modern Trban Tohum ve Toprak Askeri Marksizmden Demokratik Sosyalizme Yabanclama, Kenanizm ve zalizm Petrol Bekisi Ortadou'da Amerikan Bilardosu Serbest Piyasa ve Kemalizm rs ve eki Kemalizm Sendromu ve Pax Amerikan Son Yazlar Dier um:ag yaynlar Vurulduk Ey Halkm Unutma Bizi Suikast Raporu 93-96
Uur Mumcu ve 12 Mart Aratrmac Gazetecilik Kentsel Gerilim Uur Mumcu Cinayeti TBMM Aratrma Komisyonu Raporu Uur Mumcu Semeler Dizisi Sakl Devletin Gncesi ''atl v.s'' Gazetecilik Polemikler Uyan Gazi Kemal Dost Yzlerde Zaman
GZLEM
UUR MUMCU
Sesleni...
Da gibi karayaz birer delikanlydk. Babamz, srtnda yk tayarak getirirdi amz, ekmeimizi. Arabalar rl rl klaryla caddelerden geerken bizler bir mumun nda bitirdik kitaplarmz. Kendimiz gibi yaayan binlerce yoksulun yreini yreimizde yaayarak katldk o byk kavgaya. Ecelsiz ldrldk. Dvldk, vurulduk, asldk. Vurulduk ey halkm, unutma bizi... Yoksulluun bkemedii bileklerimize elik kelepeler takld. kence hcrelerinde sabahladk ka kez. steseydik, diplomalarmz, mor binlikler getiren birer senet gibi kullanrdk. Mimardk, mhendistik, doktorduk, avukattk. Yazlk klk katlarmz, arabalarmz olurdu. Yreimiz, iiyle birlikte att. Yaammzn en gzel yllarn, birer taze iek gibi verdik topluma. Bizleri yok etmek istediler hep. ldrldk ey halkm, unutma bizi... Fidan gibi gen kzlardk. Hayat, akrdayan bir elale gibi akard gzbebeklerimizden. Yirmi yanda, yirmi bir yanda, yirmi iki yanda, ikencecilerin acmasz ellerine terk edildik. Direndik
kck yreimizle, direndik gen kzlk gururumuzla. Tkrlesi suratlarna kar bahar iekleri gibi, taptaze inanlarmz frlattk bo birer eldiven gibi. Utanmadlar insanlklarndan, utanmadlar erkekliklerinden. Hcrelere atldk ey halkm, unutma bizi... lmcl hastaydk. Barsaklarmz dmlenmiti. Hipokrat yemini etmi doktor kimlikli ikencecilerin elinde ldrldk acnmakszn. Gelinliklerimizin ts bozulmamt daha. Cezaevlerine kilitlenmi kocalarmzn taptaze duygularna, birer mezar ta gibi savrulduk. Vicdan sustu. Hukuk sustu. nsanlk sustu. Gz gre gre ldrldk ey halkm, unutma bizi... Kanserdik. lm, her gn bir sinsi ylan gibi dolayordu derilerimizde. Uydurma davalarla kapattlar hcrelere. Hastaydk. Yurtdna gitseydik kurtulurduk belki. Bir buuk yandaki kzlarmz ksz brakmazdk. nce kolumuzu, omuz bandan keserek yurtseverlik borcumuzun diyeti olarak frlattk attk nlerine. Sonra da otuz iki yanda brakp gittik bu dnyay, ecelsiz. ldrldk ey halkm, unutma bizi... Giresun'daki yoksul kyller, sizin iin ldk. Ege'deki ttn iileri, sizin iin ldk. Dou'daki topraksz kyller, sizin iin ldk. stanbul'daki, Ankara'daki iiler, sizin iin ldk. Adana'da, parampara elleriyle, ak pamuk toplayan iiler, sizin iin ldk. Vurulduk, asldk, ldrldk ey halkm, unutma bizi... Bamszlk, Mustafa Kemal' den armaand bize. Emperyalizmin ahtapot kollarna teslim edilen lkemizin bamszl iin kan dktk sokaklara. Mezar talarmza basa basa, devleti ynetenler, gizli emirlerle balarmz ezmek, kanlarmz emmek istediler. Amerikan sleri kaldrlsn dedik, sokak ortasnda sorgusuz sualsiz vurdular. Yirmi iki yalarndaydk ldrldmzde ey halkm, unutma bizi... Yabanc petrol irketlerine kar devletimizi savunduk; komnist dediler. lkemiz bamsz deil dedik; kelepeyle geldiler stmze. Kurtulu Sava'nda emperyalizme kar dalgalandrdmz bayramz daha da dik tutabilmekti btn abamz. Bir kez dinlemediler bizi. Bir kez anlamak istemediler. Vurulduk ey halkm, unutma bizi... Henz ocukluumuzu bile yaamamtk. Bir kadn eline dememiti ellerimiz. Bir sevgiliden mektup bile alamamtk daha. Bir gece sabaha kar, pranga vurulmu ellerimiz ve ayaklarmzla karldk idam sehpalarna. Herkes tanktr ki korkmadk. imiz titremedi hi. Mezar topra gibi taptaze, mezar ta gibi dimdik boynumuzu uzattk yal kementlere. Asldk ey halkm, unutma bizi... Bizi ldrenler, bizi asanlar, bizi sokak ortasnda vuranlar, aabeyimiz, babamz yalarndaydlar. Ya bu dzenin kirli arklarna ortak olmulard ya da susmulard btn olup bitenlere. fkelerini bir gn bile karsndakilere barmam insanlarn gzleri nnde ldrldk. Hukuk adna, zgrlk adna, demokrasi adna, Bat uygarl adna, bizleri, bir afak vakti ipe ektiler. Korkmadan ldk ey halkm, unutma bizi... Bir gn mezarlarmzda gller aacak ey halkm, unutma bizi... Bir gn sesimiz, hepinizin
kulaklarnda yanklanacak ey halkm, unutma bizi. zgrle adanm bir top iek gibiyiz imdi, hep birlikteyiz ey halkm, unutma bizi, unutma bizi, unutma bizi... (25/8/1975 tarihli Cumhuriyet gazetesinden)
AIN SUU UUR MUMCU Uur Mumcu, ailesi Ankaral olmasna karn, 22 Austos I942'de, babasnn grevi nedeniyle bulunduklar Krehir'de dodu. Babas Ankara'ya atannca, Balkpazan'ndaki Devrim ilkokulunda balad ilkrenimini Bahelievler'deki Ulubatl Hasan ilkokulunda tamamlad, Cumhuriyet Ortaokulu ve Deneme Lisesini bitirdikten sonra (1961), Ankara Hukuk Fakltesine girdi. Uur Mumcu rencilik yllarnda "bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olunamayaca"n kavram, etkin, cokulu, ok okuyan, aratran ve sorgulayan bir genti. Onun nclnde yaplan toplantlara zamann politikaclar, bilim ve sanat insanlar arlyor, "mnazara'lardaki baarlaryla dikkatleri ekiyordu. Daha 20 yandayken "Trk Sosyalizmi" balkl yazsyla Yunus Nadi Makale Yarmasn kazand. Hukuk Fakltesini bitirince (1965), ksa bir sre avukatlk yapt. Sonra dil renmek iin ingiltere'ye gitti, dnnde Hukuk Fakltesinin idare Hukuku Profesr Tahsin Bekir Baltann asistan oldu. 12 Martn aydnlara ynelik baskc tutumundan, o da payna deni ald, askerliini yapmak iin hazrlanrken tutukland, sonrasnda "Sakncal Piyade" sayld. Askerlik dn gazetecilikte karar kld, niversiteden ayrld. Yn, Kim, Devrim, Ant, Trk Solu, Ortam, Akam, Milliyet ve Yeni Ortam'dan sonra uzun sre Cumhuriyette yazd. lmnden nce 25; lmnden sonra btn yazlarnn topland 4O' akn kitab yaymland. Atatrk, laik, cumhuriyeti, demokrat bir Trkiye'nin savunucusu; devrimci, hep emekten yana olan, hep aratran ve sorgulayan gazeteci Uur Mumcu, 24 Ocak 1993 Pazar gn otomobiline konan bir bomba ile inand deerler uruna ldrld. Ei Gldal Mumcu, ocuklar zgr ile zge; Uur Mumcu'nun, ilkelerinden dn vermeyen kiiliini gelecek kuaklara aktarmak; ktphanesini, arivini ve tm yazlarn tarihsel srasyla dzenli olarak aratrmaclarn kullanmna sunmak, gazetecilie hevesli genleri aratrmaclk alkanlyla meslee kazandrmaya almak gibi amalarla Ekim 1994'te Uur Mumcu Aratrmac Gazetecilik Vakf'n kurdular. Vakf, Aralk 1995'te amac dorultusunda etkinliklerini yaama geirmeye balad. imdi gen gazetecileri aratrmacla yneltmek, insanlarn dndklerini yazya doru aktarmalarn salamak iin yazma seminerleri dzenliyor, trl toplantlarn yan sra kitaplar yaymlyor. Uur Mumcu'nun gazete ve dergilerde be bini akn yazs yaymlanmtr. Bu yazlarn alt yze yakn daha nce yaymlanan Sulular ve Gller, Bir Pulsuz Dileke, Tfek icad Oldu, Terrsz zgrlk, Devrimci ve Demokrat, TarikatSiyaset-Ticaret adl kitaplarnda yer almt. Ancak vakf "Btn Yazlan" dizisi iinde onun btn ke yazlarn, syleilerini, haberlerini tarih srasyla yaymlamay bir grev sayd. Bylece Mumcu'nun ldrld gne dein verdii savamn unutulmamas iin okurlaryla kurduu ba pekitirilmi olacak. Uur Mumcu, hibir zaman an Suu'na ortak olmad, hep a-ratrd, aratrmalarnn sonularn, dndklerini korkmadan, ylmadan yazd. Susmad...Yzlerce belge, yolsuzluk dosyas koydu ortaya; vurguncular, karclar, yobazlar saklayan perdeleri at bir bir...Ve ldrld. lm sorgulanamayan Uur Mumcu, gelecek kuaklara paha biilmez bir kalt brakt,..Dncesini, dncelerini ieren yaptlarn... Kukusuz bu kalt, sahipsiz kalmayacak... Bu yaptn e-linizde olmas, an Suu'na ortak olmayacamz gsteriyor... Bu kitabn oluturulmasnda emei geen Ali Tartanolu'na, Mesut Seven'e, Fatih Alpertan'a, Avni Kalkan'a, Bekir Tekkaya'ya, Serkan Uzun'a, ebnem Kocabyk'a, Ne'e Tartanolu'na; kapan zenle yapan Murat Kaya ile Emrah Ycel'e ve kitab zenle basan DUMAT Matbaas emekilerine itenlikle teekkr ederiz. Sa olsunlar... Daha aydnlk bir dnya isteyen insanlar, dnceleri uruna ok eziyet ektiler, ldrlmeyi gze aldlar, ldrldler. Bu yolda gzn krpmadan yaamn feda edebilecek insanlar yitirmeden, aydnlk bir dnyann, an Suu'na ortak olmayacak aydnlarn emei ve abas ile oluacana inanyoruz. Bu abann baarya ulaabilmesinin ilk koulu, suskun kalmamak... Dnenlerin ldrlmemesi, ldrlenlerin unutulmamas dileiyle...
um:ag TOPLU TEBRK... Bugn yeni bir yla baladk. Hepinize kutlu olsun! Merhaba dostlar merhaba... iiler, kyller, memurlar, tm emekiler... Nasl geirdiniz geen yl? Ay sonlarn nasl kapattnz? Kimlerden bor aldnz? Sofranzda et bulundu mu? ocuunuz hastalannca doktor ve ila paras verebildiniz mi? Sevinle, gvenle mi girdiniz bu yla? ithalatlar, ihracatlar, zel teebbsler, gzel teebbs-ler, iadamlar, sanayiciler, toprak aalar, milyonlar zerine milyonlar kattnz m? Ka milyon lira vergi kardnz bu yl? Hiltonlarda, Carlton Otellerinde ka yz bin liralk viski itiniz hep birlikte? Boazii restoranlarn ka kez kapattnz geen yl? Ka iiyi iten kardnz? Keyifleriniz nasl? Shhat ve afiyette misiniz?.. Banka kaplarndan kovulanlar, hastane yataklarna alnmayanlar, i bulamayanlar, kapdan kapya srklenenler, harmanlarn kaldramayan kyller, ocuklarn okutamayan iiler, sizler naslsnz? Gln ve elenin; yeni yla girdik... Kaln enseliler, i gbekliler, milyonlar stne milyonlar vuranlar, karaborsaclar, kaaklar, esrarclar, rvetiler, sizler ne lemdesiniz? Dmen yine ayn dmen deil mi? Sokak ortasnda sorgusuz sualsiz vurulanlarn analar babalar, cezaevindekilerin yaknlar, onlarn eleri, nianllar, sevgilileri, yeni yl nasl karladnz? Umutlarnzla yayor musunuz? Katiller, caniler, faist eteciler, onlarn akl hocalar, ete balar, kan iiciler, zindanclar, kelepeciler bu yeni ylda kimlerin kann ieceksiniz? Hangi karanlk kede planlar yaptnz yine?.. ilericiler, devrimciler, emekten yana aydnlar, retmenler, renciler, iiler, kendilerini devrime ve devrimcilie adayanAGIN SUU lar, yarnlarda yine beraber misiniz? El ele ve omuz omuza msnz? Her devrin adamlar, her iktidardan koltuk kapanlar, aalk cuntaclar, kontrgerillaciar, ikenceciler, yine hangi "melanetlerin" peindesiniz bu yl? Bakalm neler yapacaksnz bundan sonra! Gerekleri yllar yl yazanlar, dorular haykranlar, ikenceciden, zindancdan korkmayan yazarlar, yazarlktaki aabeylerimiz, hocalarmz, kalemlerimizi yine zgrlk ve toplum iin kullanacaz hep birlikte. Birbirimize g katacaz eskisi gibi. San kalemleri, bilgisizleri, ylk yazarlar, yine "komnizm ticaretine" devam edecek ve binlerce liray ceplerinize indirecek misiniz? Bu ylba, ka iadamndan hediye aldnz paket paket? Her hakszla kar koyanlar, adaletsizlie boyun emeyenler, bakalarnn zgrl iin savaanlar; kutlu olsun savanz. Yalnz olmadnz bilirsiniz deil mi?. Korkaklar, rkekler, evet efendimciler, el ovuturanlar, e-mir kullar, uaklar, ktlar, egoistler, yine ayn ilere devam edecek misiniz? Korkularnz bitmeyecek mi hi? Namuslu hukukular, zgrlk sava veren avukatlar, yce yarglar, onurlu savclar, "gazanz mbarek olsun!" Adalet sizlere borlu biraz... Kavrulan yreklere su serpecek misiniz bu yl yine?.. Emir kulu yarglar, kle ruhlu savclar, satlm hukukular, adaleti bu yl da lekelemek isteyecek misiniz? Avukatlar para kazanp vergi karacak msnz? Hukukuluunuzdan ve adaletten hi utanmayacak msnz? Namuslu brokratlar, sinirli brokratlar, devletin bir kuru parasn yabanclara kaptrmamak iin byk irketlerin temsilcileriyle, avukatlaryla bouanlar; bu devletin sahipsiz olmadn kantlamaya devam edeceksiniz deil mi? Korkmadan yryeceksiniz yabanc irketler zerine... Unuttuklarmz, unutmak istediklerimiz, unutulmak istenenler sizlere de birer "merhaba!" Merhaba dostlar merhaba!.. Bir yl daha yaayacaz birlikte... (Yeni Ortam, I Ocak 1975)
YAPILAR... Gazeteye giderken, her gn ilk Byk Millet Meclisinin -nnden geiyorum. Kurtulu Sava bu yapdan ynetilmi. Mustafa Kemal Paa ve boz kalpakl devrimciler burada toplanm. Mze oldu imdi buras. Arasra girip gezerim yeniden. ikinci Byk Millet Meclisi de Ulus'tadr. imdi "CENTO" ya ayrld bu yap. Eskiden yemyeil ve gzel bir bahesi vard. Heykelciklerle sslenmi havuzlarnda renkli balklar oynard. Bayar-Menderes dneminde yabanclarn istedii "petrol" ve "maden" yasalar, "Yabanc Sermayeyi Tevik Yasas" bu yapdan kmt hep. imdi "CENTO" olmu bu eski Meclis. Kapsnda yabanc bayraklar aslm ve yabanc subaylar girip kyor durmadan. Cumhuriyet Halk Partisinin yaps da iyice eskimiti artk. Merdivenler gcrdyordu karken. Bundan sonra yeni ykler tamaya elverili deildi bu yap. Belki bunun iin, yepyeni bir "genel merkez" yaplyor ankaya'da. - Hayrl olsun... diyelim. Acaba bu yeni yapda "parti sol kanad", "parti sa kanad" gibi salonlar, odalar ayrlacak m?.. Yoksa yapnn "merkezi", "ortann ortasna" m oturtulacak?.. Biz ne bilelim?. Mteahhitler bilir btn bunlar... Adalet Partisi de yeni bir inaat tamamlamak zere. Selanik Caddesinde kat kat ykseliyor yeni yap. Acaba temelleri salam m?.. Bakarsnz birdenbire "gm" diye km koskoca AP! Olur mu olur... Bu yapnn hemen yannda "Eski Muharipler Dernei" vardr. Acaba Emekli Orgeneral Faik Trn bu dernee geliyor mu?.. Gelmez herhalde. nk onun silah arkadalar, "Ticaret ve Sanayi Odalar" yeleridir artk. Ne yapsn eski arkadalarn?.. Yenileri daha krl gnmzde. Szgelii, "Merutiyet" Caddesinde yolunu arm bir yurttamza Adalet Partisini nasl tarif eder, nasl yol gsterirsiniz?.. - Anayasa Mahkemesini yle bir ge, tam karsnda sada... dersiniz olur biter. Yurttamz da eliyle koymu gibi bulur Adalet Partisini. Anayasa Mahkemesinin tam karsnda, sadadr AP. Herkes bunu bilir... Demokratik Parti de oralardadr. Bu partinin imdiki genel merkezinde bir zamanlar "Fikir Kulpleri Federasyonu" otuAIN SUU .4 rurdu. Sosyalist genler bu katta konferanslar ve akoturumlar dzenlerdi. Devrin iileri Bakan Faruk Skan burada konuulanlar, - Solcularn nefes allarn bile dinliyorum... diyerek din-letmiti. ite bu yapdan kan seslerin lkede ok yank yaptn bildiinden, genel merkez olarak buray semiti zehir hafiye! Skan, iileri Bakan olarak solcularn nefeslerini dinlemitir ama, kendi partisi iindeki Demirel markal dinleyicileri henz bulamamtr. Ne demiler: - Alma mazlumun ahm, kar aheste aheste... Trkiye Sosyalist ii Partisiyle, Milli Selamet Partisinin binalar da kar karyadr Ankara'da. Milli Selamet Partililer sabah akam Sosyalist Partinin tabelasn grnce, - Lahavle... ekiyorlardr, amma biraz sabrl olsunlar. Sabrn sonu selamet... Bir daha 12 Mart gelince ancak o zaman kapanr sosyalist partiler. imdi ise geometrik hzla oalacak. - Ben sosyalistim, sen revizyonistsin... diye diye bir dzine sosyalist partiyle Avrupa "rekoru" kracaz galiba. "oulcu demokrasilerde olur byle eyler... Milli Selamet Partisi, 12 Marttan nce "Milli Nizam Partisi" olarak bilinirdi. Bu parti Anayasa Mahkemesince kapatlnca, devlet partinin btn mallarna el koydu. Bu arada Merutiyet Caddesindeki partiye kaytl katn da devlet mlkiyetine gemesi gerekiyordu. Fakat Anayasa Mahkemesi kararndan hemen nce bu kat bir partilinin zerine kaytlanvermi. Partinin el konmayan "mallarn" da hep birlikte grdk sonra. Ne mallard dorusu... Milli Nizam Partisi, Anayasa Mahkemesince kapatld. Fakat parti yneticileri hakknda hibir ceza soruturmas yaplmad. Trkiye ii Partisi de Anayasa Mahkemesince kapatld ama, btn yneticileri onar, on beer yl cezalara arptrldlar.
- Nasl olur?., diye sormayacaksnz. Buras Trkiye'dir, olur byle eyler... Trkiye ii Partisinin Ankara'da Mithatpaa'da zar zor ald bir kat vard. Parti kapatlnca bu kata da devlet el koydu. Fakat o tarihten bu yana kat bou bouna bekletilmektedir. Trkiye ii Partisinin brakt boluk sahipsizdir imdi. Kim dolduracak dersiniz?. (Yeni Ortam, 2 Ocak 1975) SACILARA BLGLER Son zamanlarda gerek sa basn, gerekse politikaclar, "halk iktidar" kavramn eletirerek, bundan kendilerine gre sonular karmaya balamlardr. Ecevit: Halk iktidar kuracaz... deyince, bunun komnistlik, Marksistlik, Leninistlik olduu yazlp izilmeye balad. Bu manta gre herkim ki, "halk" szcnden oluan bir kavram kullanr, o, komnistin taa kendisidir! Ne diyelim?!.. "Cehalet ukuru"nun dibi yoktur. Yazsnlar, izsinler bakalm. Fakat biz de kendilerine "mektupla renim" yoluyla bu kavramlar anlatmaya alalm hi olmazsa. Baknz Atatrk, Ulusal Kurtulu Savann temelini atarken ne demi: - Bizim grlerimiz, ki "halklk"tr, kuvvetin, kudretin, hkimiyetin dorudan doruya "halka" verilmesidir. Halkn elinde bu-lundurulmasdr. Ve phe yok ki bu dnyann en kuvvetli bir esas, prensibidir... ite buna "komnistlik" diyor sa basnn kalemleri!.. Bir ka rnek daha verelim de rensinler: - ekli hkmetimiz tam bir demokrat hkmettir. Ve lisanmzda bu hkmet, "halk hkmeti" diye yad edilir... Bu szler, Atatrk'n "Sylev ve Demeleri"nin 3'nc cildinin 5 I 'inci sayfasndadr. - Yeni Trkiye devleti bir "halk devleti"dir... Bunu da Atatrk sylemitir. "Sylev ve Demeler"in 2'nci cildinin 32'nci sayfasndan balayarak alt sayfa okursanz, bu szleri gzlerinizle grrsnz. - Her birimizin hakk vardr, yetkisi vardr. Fakat, alma sayesinde bu hakk elde ederiz. Yoksa arkast yatmak ve hayatn almaktan uzak olarak geirmek isteyen insanlarn bizim sosyal bnyemiz iinde yeri yoktur. Hakk yoktur. 0 halde ifade ediniz efendiler, "halklk" sosyal dzeni, "emeine" hukuken dayanmak isteyen bir "sosyal" doktrindir. Efendiler biz bu hakkmz mahfuz bulundurmak, istiklalimizi emin bulundurmak iin, "heyeti umumiyemizce", "heyeti milliyemizle" biz mahvetmek isteyen "emperyalizme" ve bizi yutmak isteyen "kapitalizme" kar "heyeti milliyece" mcadeleyi caiz gren bir "doktrini" takip eden insanlarz... AIN SUU 15 Bu konuma da, Trkiye Byk Millet Meclisinde I Aralk 1921 'de yaplmtr. Atatrk'n szleridir bunlar. "Halk", Kurtulu Savamzn temel kavramlarndan biridir. ite sa basnn kalemleri bu szcn, yirminci yzyln ikinci yarsnda "komnizm" kant olduunu yazp izmekle, "milliyetilik" yaptklarn sanmaktadrlar. Oysa "halk", cumhuriyetimizin temelini atan byk kavgann harcdr... Bilmezler mi bunu? Sa basnn kalemleri bir de "Trkiyeli" szcne taklmaktadr. - Ankaral... istanbullu... izmirli.., der gibi: - Trkiyeli... denmesinden de "zehir hafiye" cokusuyla komnizm belirtileri bulmaya almak imdi hner saylmaktadr. Bir de u satrlar okusunlar: - "Trkiye halk", mtevaz milli hudutlar iinde btn medeni insanlar gibi tam mana ve mulyle hr ve mstakil yaayacaktr... Bu szleri syleyen de Atatrk'tr. "Trkiye halk" Atatrk tarafndan kullanlm bir kavramdr akas. "Sylev ve De-meler'n 3'nc cildinin 40'nc sayfasn aarsanz bunlar da okursunuz. Bunlar byle... Bir de "halk mahkemesi" kavram var: Halktan sz edince hemen: - Halk mahkemeleri mi kuracaksnz?., diye demagojilerle saldrrlar. Bu demagoji silahn da ellerinden almak gerekiyor.
"Halk mahkemesi" biroklarnn sand gibi, sosyalist lkelerdeki siyasal sulan yarglayan mahkemeler deildir! "Halk mahkemesi", Hitler tarafndan kurulan ve sosyalistleri yarglayan mahkemenin addr. Almancas "Volksgerichthog", ingiliz-cesi "Peoples Court", Trkesi "halk mahkemesi!" Sa basnn kalemleri "William I. Shirer'in "Nazi imparatorluu" kitabnn 426'nc sayfasna ltfedip bakarlarsa, imdiye kadar uluorta kullandklar "halk mahkemesi" kavramn da renmi olurlar. Milliyetilik, ulusal snrlar iinde yaayan btn yurttalar dil, din ve snf ayrm gzetilmeksizin insanca yaatma amacnn addr. Halksz milliyetilik olamaz. Halk szcnden korkanlarn bilgisizlikleri kadar amalan da belli deil mi?.. (Yeni Ortam, 3 Ocak 1975) BLMEDEN Yumuakbal, sessiz sedasz insanlar iin, - Azna vur, lokmasn al... derler. Gerekten baz insanlar byledir. Azlarna vurulmadan da lokmalarn bakalarna kaptrrlar. Toplumlarn da byle olmas istenmektedir, ii hak aramayacak. Kyl olanla yetinecek. Memur ne verilirse kabullenecek. Bylece memleket gllk glistanlk olacak. Arasra, - Nerde efendim o eski gnler... diye yaknmalara tank o-luruz. O eski gnler, iinin, kylnn, memurun hak aramad gnlerdi. Byle zamanlarda devleti ynetmek de ok kolayd: - Vatann yksek menfaatleri... denilince akan sular dururdu. Devler adamlar gkten zembille inmi kurtarclar saylrd. Bu, bir eit artlanmayd... insanlar nce "teba" olmaktan "yurtta" olmaya geiyorlar. Sonra bu "yurttaln" bilinci yerlemeye balyor. Sonra da "snf bilinci" balyor. Anayasa ve yasalar, - Herkes yasa nnde eittir... diyor ama yasalarn, yani daha somut tanmla devletin nnde insanlar eit deil, eit eit diziliveriyor. iisi baka, kyls baka, memuru baka, kentsoylusu baka... Ortaya, snf ayrm kyor, insanlarn, yurttalarn yasa -nnde neden eit olmad da aratrlmaya balanyor. Egemen snflar bunlarn aratrlmasn hi istemiyorlar: - Ar akmlar.., zararl cereyanlar... maksatl fikirler... gibi sulamalar hemen ortaya atlyor. Ama, yurttan snf bilinciyle olaylar deerlendirmesine engel olmaktr, ite "zararl fikir" dedikleri, kendileri iin zararl olacak dnceler ve davran trleridir! AIN SUU 17 I i snf ideolojisinin bin bir karalama ve demagoji ile k-tlenmek istenmesinin nedeni de budur aka. Smren, smrlenin uyanmasn istemiyor... Emekiler bir "yabanclama" dnyasnda yaatlmak isteniyor. Kendi emekleri ile yaratlan deerlere sahip kmasn bilmiyor emekiler. Trl korkular, endieler ve artlanmalar, bu "yabanclama" ile birlikte, ii snfn kendi ideolojisinden uzak tutmaya yaryor. Fakat bir sre sonra krlyor bu emberler. Bu kez emekten yana aydnlar, ezmek, bomak ve ldrmek istiyorlar. Fakat hibir ey kr etmiyor! "Snf bilinci" gelitike geliiyor. Dernekler, rgtler, partiler hep birlikte bu bilin aamasna katkda bulunuyorlar birer birer. Bir birikim douyor sonra... Siyasal partiler bu birikimle iktidara doru yaklayorlar. Sosyal demokrat ve sosyalist partiler bu bilinle gleniyor. Burada bir baka "taktik" uygulanyor artk. Bl ve parala... Ayrntlar abartlyor. Solculuk iin solculuk yapma tutkusu, kk burjuva drtleri ile birletiricilikten ok "blcle" yaryor. Herkes kendisinin daha sosyalist olduunu kantlama yarna giriyor. Ve paralara blnyor sol birikim... Oysa somut gerekler, soldaki ortak ilkeleri de kendiliinden ortaya koyuyor bir bir. Trkiye hangi aamadadr? nce bunu bilelim... Gcmz nedir, nce bunu anlayalm... Gemite ne gibi yanlglarmz oldu, bunun "zeletirisini" yapalm... Dost kim, dman kim, bunlar iyice saptayalm...
Bunlara katlanmadan ya gemiteki sol birikimi tmyle yadsyarak "inkarcla", ya da trl ilerici akmdan soyutlanarak, "kk burjuva anarizmine" dmemek mmkn deildir. "Dogmatizmin" bataklnda kula atmann ad hibir lkede "hayrla" anlmaz. Sosyalizmi "mezhepilik" gibi bir "fraksiyon" kalkan yapanlar ise halk hi anlamaz. Anlamaz ve balamaz stelik... Bugne kadar oluan "sol birikimi" harcatmamak hepimizin grevidir. Blmeden, paralamadan, "antifaist" gleri birletirmek gerekiyor imdi. "Morrison milliyetilii"nin bayra altnda toplananlar ortadayken birbirimizi yemenin anlam ne? Bunu dnelim hi olmazsa... (Yeni Ortam, 4 Ocak 1975) ODT DOSYASI... Bugn hep birlikte ODT, dosyas tutanaklarna gz atalm. Askeri Savc: Hkim Yarbay ihsan enel, Tutanak Ktibi: ncel Grkan, Soruturma yeri: Skynetim Askeri Savcl, Soruturma tarihi: 28.7.1971,., Vaki davet zerine geldii grlen Mehmet Kcman huzura alnp ifade ve hviyetinin tespitine geildi. Hviyeti: Mehmet Kcman, Nafiz olu, 1932 doumlu, halen Ankara, Ant Sokak, 5/1, ankaya'da oturur. ODT, inaat Blm profesrlerinden. Soruldu: niversitemizde ar sol dnceleri bakmndan talebelerin yannda olan kimseleri ben sadece kendi blmmde olanlar deerlendiriyorum. Bunlar konumalar, hareketleriyle fikirlerini belli ediyorlar. Bunlarn isimleri Sedat zkol, Ertan Acarolu'dur... Sedat zkol'un 10 Haziran 1970 tarihli Milliyet gazetesinde zihniyetini aksettiren, Trkiye halklarndan bahseden bir yazs mevcuttur. Kendisi zaten Amerika'da iken ar sol fikirlerinden dolay arkadalarnn dikkatini ekmitir. Onunla beraber Amerika'da bulunan Yk. Mh. Bnb. Erol Tezcan ve Yk. Mh. Bnb. Ycel Erden bana durumu anlatmlard... Bu da bakas: Hviyeti: Rahmi Magat, Fevzi olu, 1927 doumlu. Bursa nfusunda kaytl, halen Ankara, Kavakldere, Alaam Sokak, 24/7'de oturur. ODT, Hukuk Maviri ve serbest avukat. Hadise soruldu: Ben 1960 senesinden beri ODT 'sinin Hukuk Mavirliini yapmaktaym. Rektr Kemal Kurda niversitede her trl fikirlerin serbeste tartlabileceini kabul ediyordu. Bu msamaha neticesi her trl sol fikirler ve olaylar niversitede konuuluyor ve tartlyordu. Yalnz sol tema-yll olanlarn miktar fazla ve biraz daha cesurane hareket ettiklerinden kar gruba faaliyet imkn tanmyordu. Ben ahsen bu dncenin karsnda olduumu Kemal Kurda'a sylyordum. Bu bakmdan niversiteye, etin Altan, ilhan Seluk, Muammer Soysal gibi sol fikirde olanlar konferans vermek -zere geliyorlard. Yine niversitede Nazm Hikmet kesi, Vietnam kesi yaplabiliyordu... Disiplin kurulundaki tartmalarda bu talebelerin bu hareketleri bamsz Trkiye iin yapAIN SUU 19 yorlar eklinde mdafaa oldu. Bunu yapanlarn banda Ylmaz inkaya gelir... Bir zamanlar Ankara Barosu Bakanl yapan bu "ok saygdeer" Hukuk Maviri, eski Rektr Kemal Kurda' suladktan ve baz retim yelerinin adlarn verdikten sonra bir de u aklamay yapyor: - Hseyin Batuhan ismindeki Beeri ilimlerdeki Blm Bakan arkadamz, retim grevlilerinin rencilere ideolojik tesir icra ettiini yazyla bildirdi. Bunlarn bir ksmna mukavele tazelenmedi. Bir ksmnn da mukaveleleri feshedildi.,. "Tolerans" konusunda doktora tezi veren Hseyin Batuhan da baz retim grevlilerini niversiteden attrabilmek i-in yazlar yazm. Sen gel, d lkelerde, "batda tolerans fikrinin geliimi" diye doktora tezi hazrla, sonra da kendi yurttalarn, kendi meslektalarn niversiteden attrabilmek iin yazlar yaz! Aferin dorusu... Bir zamanlar Trkiye Milli Genlik Tekilat ve Ankara Barosu Bakanl yapan Rahmi Magat, ifadesini yle tamamlyor: - Bu hususlar genel olarak ben Cumhurbakanna iadeli taahhtl bir mektupla bildirdim. Bunun bir kopyas bendedir, istendiinde verebilirim... niversite Hukuk Maviri, devrin Cumhurbakan Cevdet Sunay'a btn bildiklerini bildirmi. Krk bir kere maallah!
Gelelim niversitenin imdiki Rektr Prof. Tark So-mer'e: Tank Tark Somer: Mehmet olu, 1926 doumlu. El-mas'tan doan, D. Veli nfusunda kaytl, Ankara Esat Caddesi 42/15'te oturur. ODT Kimya Mhendislii Blmnde retim yesi. Bu "zat erif, sonradan Amerikan firmas mteahhitlerinden Sleyman Demirel'in partisinden milletvekili seilen Prof. Mustafa Parlarn rektrlk seimi srasnda olup bitenleri anlatrken, retim yesi arkadalarn yle sulamaktadr: - Ar solda talebelerin yannda olanlar, toplanarak kalkp aleyhte konuuyorlar ve Mustafa Parlar'n gemi hizmetlerine kara sryor ve kltc szler sylyorlard. Bunlar arasnda Sedat zkol, Halit akr, Kemal Ertopuolu, Erhan Kara-esmen gibi ahslarn bulunduunu, ayrca kapya sk sk gelip Yaar Grbz'n Halit akr'a direktifler verdiini grdm. E-lektrik Mhendislii Bakanlna getirilen Nazif Tepedelen20 liolu, Dekanla getirilen Erdoan Tekin, Rektr Yardmclna getirilen Ertan Acarolu, tamamen talebenin paralelinde alm kimselerdir... Bu da ncs... imdi ilere baknz: Profesr Mustafa Parlar Adalet Partisi milletvekili olmu. Devrimci retim yeleri birer birer ayklanm. Tark Somer Rektrle seilmi. "Operasyon" tamamlanm. u rastlantya ne dersiniz: Rektrlk Hukuk Maviri Rahmi Magat, bu "saygdeer" avukat, niversiteye kar alacak davalarda Rektrl savunacak. niversitede de alan kamu personelinin avukatln da Doent Seyfullah Ediz yapyor. Geen hafta bu keden Seyfullah Ediz'i de tantmtm. O da, Ankara Hukuk Fakltesindeki devrimci retim yelerini mahkm ettirebilmek iin savclk kaplarna komutu. Rahmi Magat iveren vekili olarak Rektrl, Seyfullah Ediz sendika vekili olarak niversitede alan retim yelerinin haklarn savunacak... Ne denir? Bu da gzel rastlantdr... Geen hafta, askeri mahkemelerde arkadalarn mahkm ettirebilmek iin uraan profesr, doent ve asistanlarn adlarn aklam ve bunlara "altn", "gm" ve "bronz" madalya verilmesini nermitim. Yukarda adlar geenleri de sk sk hatrlamak gerekiyor. Profesr Tark Somer'in, Hukuk Maviri Avukat Rahmi Magat'n, Profesr Mehmet Kcman'n ve Hseyin Batuhan'n, niversite bahesine heykellerinin dikilmesini neriyorum... (Yeni Ortam, 6 Ocak 1975) HAVADAN VE SUDAN - Havadan sudan para kazanmtr... denir. Bugn sizlere, "su" ilerinden dolay para kazanm bir mteahhitten sz e-deceim. Mteahhidin ad, Sleyman Demirel'dir... Demirel, I960 dnemi geldiinde, Devlet Su ileri Genel Mdryd ve henz askerlik grevini yapmamt. Bugne kadar Demirel'in bir AIN SUU 21 devlet memurundan daha ok para kazandn kimse syleyemez. yleyse nasl zengin oldu Demirel? yle... Yk. Mhendis Sleyman Demirel, bir yandan Orta Dou Teknik niversitesinde retim grevlisi olarak alrken, te yandan da mteahhitlik yapmaktayd. O gnlerde, niversitenin ime suyu inaat da ihaleye karld, inaatn keif bedeli 5 milyon 750 bin lirayd. Demirel, - Ben bu inaat 4 milyon 100 bin liraya yaparm... diyerek hemen kollar svad. Fakat ortaya kk bir prz kt. niversite Kurulu Yasas ve Satmalna Ynetmelii, niversitede retim grevlisi olarak alanlarn bu tr ihalelere girmelerini yasaklamaktayd. Bir sre sonra bu prz de giderildi. niversite Hukuk Mavirlii, - Ek grevle niversitede alanlar ihalelere girebilir:., diye yorum yapt ve Demirel, niversitenin ime suyu inaatn izerine alm oldu. Su tesisat inaat iin gerekli ithal malzemesinin vergi ve gmrk "resmine" bal olduunu bilen Demirel bir sre sonra niversite Rektrlne bavurarak,
- Orta Dou Teknik niversitesi bir kamu kuruluudur. Bu nedenle bu vergi ve resimleri dememek gerekir... dedi. Demirel ayrca bu sonucu salamak iin imar ve iskn Bakanlna bavurarak devlete verecei vergilerden kurtulmak istedi. De-' mirel'in dilekesi bakanlkta, bakanlk "Amme Tesisleri Dairesi Bakan" Mehmet Uslu'nun nne geldi. Uslu, - Bu vergi ve resimlerin denmesi gerekir.., dedi. Dedi a-ma kendisi izindeyken yerine bakan Rait Yalva, - Bu kamu kuruluudur. Bu kuruluta ihaleyi zerine alan da Demirel'dir. yleyse Demirel devlete gmrk vergi ve resmi vermemelidir... gerekesiyle Demirel'e ayrcalk tand. Bu usulszle, niversite inaat Bakan itiraz etti. 9 Ocak 1963 tarihli ve 715/49-53 sayl yazda Bakan Muhittin Kulin, - Demirel'e tannan ayrcalk yasalara aykrdr.,, diye diretti. Ayn gnlerde devrin imar ve skn Bakan Fahrettin Kerim Gkay, 5.1 1. 1963 tarihinde niversiteye bavurarak, - Gerekli malzemenin gmrk veya gider vergisinden muaf tutulmas hususunda verilen belgelerin mteahhit Sleyman Demirel tarafndan kendi karna kullanlp kullanlmadn... 22 sordu. Bu yaz zerine "Mtevelli Heyet" topland ve Demi-rel'i hakl buldu. Bylece Demirel 700 bin liralk bir ithalat dolaysyla denmesi gereken 200 bin liray devlete demedi. Bu iki yz bin Trk liras havadan Sleyman Demirel'in cebine iniverdi! Ayrcalklar bununla da bitmedi.,. 4 milyonluk ihale iin, Demirel'e 2 milyon 100 bin liralk "avans" da verildi. Oysa, yaplan mukavelede byle bir hkm yoktu. Demirel bu paray herhangi bir bankadan alsa, yzde 18-20 faiz deyecekti. A-vans almakla bu faizden de kurtularak yine havadan 150 bin lira kadar bir para daha kazand. Demirel bununla da yetinmedi... Mukaveleye gre, Demirel'in su tesislerini 30.6.1963 tarihinde bitirmesi gerekiyordu. Eer inaat erken bitirilirse kendisine erken bitirme primi denecekti. Demirel 14.4.1963'te ii bitirdiini ileri srp 2 ay 9 gnlk erken bitirme primi alarak 248 bin lira daha kazanmtr. Fakat i Demirel'in bildirdii tarihte bitirilmi deildi. 23 Ekim 1963 tarihinde Rektr yerine imza atan Orhan Alsa, Demirel'e gnderdii mektupta, - Eksiklii tamamla... demise de Demirel ii erken bitirdii gerekesiyle 248 bin liray kasasna oktan yerletirmitir. Yani Demirel, gecikme dolaysyla niversiteye tazminat demesi gerekirken, erken bitmitir gerekesiyle dllendirilmitir. Bir de, - Borular zamannda yerletirilmedi... diyerek 65 bin lira tazminat istemi ve almtr bu arada. Demirel'in yapt iin kesin kabul 15-25 Temmuz 1964 tarihleri arasnda yaplmtr. niversite inaat Bakanlndan Yk. Mh. evket Glolu, 17 Kasm 1964 tarihli raporunda, - Su tesisleri kusurlu yaplmtr. Teknik kusur ve hatalar dolaysyla, geen bir ylda 650 bin lira kayp olmutur... diyerek bu "Barajlar Kral"n yerden yere vurmusa da, Demirel yine kazanacan kazanmtr. Bu rapor zerine Rektr, iller Bankas, Devlet Su ileri ve Bayndrlk Bakanl mhendislerinden oluan bir kurula konuyu inceletmek istemise de, Orhan Alsa, "i bnyede bir aratrma" yapmakla yetinilmesini nermitir. i bnyede yaplan aratrmada da aksaklklar saptanm ve bunlarn giderilmesi iin 25 bin marklk malzeme sipari edilAIN SUU 23 mistir. Bunun da Trk paras ile deeri 100 bin liradr. Bu yz bin lirann Demirel'den alnmas gerekirken, bu konunun zerine de gidilmemitir. Birtakm "masonik" ilikiler de etkili olmutur bu ilerde... zetleyelim... Demirel, 4 milyonluk kk bir ihaleden, 313 bin lira prim, 150 bin lira gmrk bakl, 150 bin lira avans kr, 100 bin lira tesisat noksanl olmak zere, 713 bin lira aktan para kazanmtr. te "havadan" ve "sudan" byle para kazanlr...
imdi bu mteahhidin evresinde "Milliyeti Cephe" kurulacak. Ey "komandolar" siz de titreyin ve bu Amerikan firmas mteahhidinin fedailiine koun... (Yeni Ortam, 7 Ocak 1975) MR. HARRIS KMDR?.. Bugnlerde, Amerikan Bykelilii bir konuu beklemektedir: Washington'da "State Department" yetkilileri de bir atama ilemini tamamlamak zeredir. Son Kbrs olaylarndan' sonra Trkiye'ye yksek dzeyde bir CIA yetkilisinin atanmas gerekmekteydi. Bu yetkili hemen bulundu. George S. Harris, bugnlerde Washington'dan uaa binip, Esenboa'ya inmek iin btn hazrlklarn tamamlamtr. Belki bu satrlarn yazld gn, "veda partileri" de bitmi oluyordu. George S. Harris kimdir? Tantalm... Mr. Harris, Trkiye konusunda iki kitabn, daha dorusu iki "rapor'un sahibidir. Kitaplardan biri, "Origins of Communism in Turkey" ikincisi "Troubled Alliance" adlaryla yaymlanmtr. Yazarn "Middle East Journal" adl derginin 1963 yl Nisan saysnda "The Rol of the Military in Turkish Politica" adl uzun bir incelemesi de yaymlanmtr. Troubled Alliance adl kitap daha nce "State Department'^ bir rapor olarak sunulmu, sonradan "Hoover" yay-nevince kitap olarak yaymlanmtr. Bu kitap, 1945 ylndan 1971 ylna kadarki dnemde, Trk-Amerikan ilikilerini incelemektedir. Yazar, birok Trk aratrmacsnn yaynlarna ve 24 yazlarna dayanarak, Trkiye'deki "antiamerikan" akmlarn nedenlerini incelemekte ve belirli yorumlar yapmaktadr. Harris, kitabnn 135'inci sayfasnda, CIA konusuna yer vermi, Blent Ecevit'in bu konuda Parlamentoda yapt konumay deerlendirerek, Adalet Partisiyle Cumhuriyet Halk Partisinin bu konudaki tutumlarn karlatrmtr. Trkiye ii Partisinin, "Angloamerikan emperyalizmine kar ortak cephe" nerdiini yazan Harris, Cumhuriyet, Milliyet, Akam, Yn ve Aydnlk gibi yayn organlarna yollama yaparak, Trkiye'de gelien "antiemperyalist" akmlar incelemi, Trk-i'e yaplan yardmlarn, "Ford burslarnn ve "bar gnlllerinin, CIA tarafndan ynetildiinin yazldn belirtmitir. Kitabnda "Bykeli Kommer'in gelii" balyla bir blm ayran Harris, Kommer'in Vietnam'da "pasifkasyon" uzman ve danman olarak altn, bu nedenle Trk kamuoyundan ok sert tepkiler grdn yazdktan sonra, - Kommer'in Trkiye'ye atanmas bir hatayd... demektedir. Kommer'in Trkiye'ye geliini izleyen gnlerde younlaan "antiamerikan" gsterilerin, bykelinin arabasnn yaklmasyla daha da iddetlendiini anlatan Harris, - Trk basnnda, Kommer'in Orta Dou Teknik niversitesine giderek, byle bir tepkinin domasna bilerek yol at yazlm ve ayn gnlerde Adalet Partisinin anayasal haklar kstlayc yasalar getirmesi de ayn gzlemin kantlar olarak ileri srlmt... demektedir. 1969 seimlerinden sonra solun "iddet" yoluna bavurduunu anlatan Harris, "Ant" dergisinin, Latin Amerika tr eylemleri tlediini yazarak Selma Ashworth'un "Ant" dergisinde kan "Biz de mi Amerikan elisini daa karalm?" balkl yazsn kaynak gstermektedir. Solun Parlamento dna itildiini ve "Parlamento d muhalefet" adyla yeni "taktikler" saptadn anlatan Harris, 1969 ylnda yayn hayatna balayan "Devrim" gazetesinin "milliyeti" bir yaklamla Trkiye' ye yeni bir yn verme abasnda olduunu kaydetmektedir. 1969'da balayan eylemlerin 1971 Martnda "komutanlar muhtras" ile sonulandn anlatan Harris, Nihat Erim'in Cumhurbakan Sunay tarafndan, - Gvenilir ve tecrbeli politikac... olarak babakanla a-tandn belirtmektedir. AIN SUU 25 Kitapta, siyasal, askeri, ekonomik her trl Trk-Amerikan ilikisi, kaynaklarna inilerek incelenmi ve bu incelemelerden belirli sonular karlmtr. Doan Avcolu, ilhan Seluk, etin Altan, llhami Soysal, Kemal Bisalman gibi yazarlarn yazlar, Cneyt Arcayrek, ismail Baltacolu gibi gazetecilerin haberleri, M. Ali Aybar, Haydar Tunkanat, Sezai Orkunt, Haluk
lman gibi politikaclarn konuma ve yazlar da birer birer inceleme konusu olmutur. "Trkiye'de Komnizmin Kayna", "Ordunun Politikadaki Rol", "27 Mays 1960 ihtilalinin Nedenleri" ve "Skntl Birlik" gibi aratrmalarn yazar olan Mr. Harris, Trkiye'deki Amerikan Bykeliliine "Political Officer", yani bir eit "siyasal danman" olarak atanmtr. Bilindii gibi CIA eski bakanlarndan Colby de u anda Tahran'da Amerikan Bykelisi olarak grev yapmaktadr. Ortadou lkelerinde artk bir "diplomatlar sava" balamtr. Bu diplomatlar artk CIA yetkililerinden seilmektedir. Bu nedenle biz Mr. Harris'e, - Ho geldiniz... demiyoruz. Biliyoruz ki Mr. Harris hayrl sabahlar mjdecisi deildir... (Yeni Ortam, 8 Ocak 1975) DN SUTU... Bir lkenin savunmas, ulusal sava sanayiinin kuruluuna baldr. Bir devlet kendi savunmasn, kendi yapt silahlarla yrtemiyorsa, ister istemez bir baka lkenin gvenlii iin kullanlyor demektir. Trkiye yllardr NATO stratejilerine gre koullandrlm ve lkemizin savunmas ve gvenlii Amerika Birleik Devletleri'nin "ortak savunma" planlarna balanmtr. 1963 ylnda Kbrs olaylar patlak verdiinde, Amerikan Cumhurbakan Johnson, - Size verilen silahlar ancak benim emrimle kullanabilirsiniz... diyerek bir ac gerei btn plakl ile yzmze vurmutu. Yakn siyasal tarihimizde "Johnson mektubu" olarak adlandrlan bu "muhtra", ulusal onurumuza indirilmi byk bir amardr. 26 Bu amara yzn uzatmak zorunda kalan hkmet bakan da, Kurtulu Savamzn, emperyalist ordularn denize dken "millici" glerin "Garp Cephesi Komutan" ismet Paayd! 1963 ylndaki Kbrs bunalm ulusal bilinlenme aamas i-in bir nemli kilometre ta oldu. - Bakasnn yapamadn millet yapar... kampanyalar ile "kartma gemileri" yapm balad. Kurtulu Savamzdan sonra yeniden kendi halkmza, kendi iimize gvenmeye balyorduk. - Kendi Uan Kendin Yap,., kampanyas da Hava Kuvvetlerimizi glendirmeye ynelmiti. Petrolde, madende, btn yeralt ve yerst kaynaklarmzda tam bir "milliyetilik" aamas balamt. lkenin devrimci kesimi, ulusal sanayimizden, yeralt ve yerst zenginliklerimize kadar, halkmzn z mallarn, emeini smrtmemenin savana girmiti: "Kuvvay Milliye" yeniden dinliyordu! lkemizde ayn gnlerde bir Amerikan firmas komisyoncusunun ynetiminde tam Amerikanc bir iktidar hkm srmekteydi. Bir gn Senatoda ulusal savunmamz sz konusu olunca Emekli Korgeneral Cemal Madanolu krsye karak, - Ulusal ordu zlemi... diye balayan bir konuma yapt. Devrimci general, Silahl Kuvvetlerimizin ancak kendi kaynaklarmza dayanlarak glendirilmesini istiyor, buna "ulusal ordu zlemi" adn takyordu. O gn Senato kart... Amerikan firmas komisyoncusu Sleyman Demirel birdenbire krsye frlayarak General Madanolu'na en sert cmlelerle saldrd. Bunlarn hepsi tutanaklardadr imdi. Gn olur aklarz bu keden. Demirel'e gre "ulusal ordu zlemi"nden sz etmek, Silahl Kuvvetlerimize hakaret saylrd. Aradan gnler, haftalar, aylar ve yllar geti... 12 Mart 1971 gn, Demirel Silahl Kuvvetler adna verilen bir "muhtra" ile "apkasn" alp Babakanlktan kat. gn sonra, 12 Mart cuntaclarnn eline verdikleri bir listeye imza atarak, baz general ve albaylar emekliye sevk etti. Komutanlar AIN SUU 27 skynetim istiyorlard. Demirel, skynetimin ba destekisi oldu. Komutanlar, Anayasay deitirmek istiyorlard. Ne derlerse yapt. 27 Mays Anayasas, 12 Mart cuntaclarnn emirleriyle "tayir, tebdil ve ilga" edilirken, Korgeneral Cemal Madanolu, emekli olur olmaz Adalet Partisinin kapsn alan Ali Elver-di'nin de imzalad bir kararla tutuklanp cezaevine
gnderiliyordu. Ayn gnlerde, ulusal sava sanayiinin kurulmas iin abalayan bir baka tmgeneral, elleri ve ayaklarna balanan zincirlerle Gztepe'deki ikence evinde sorguya ekiliyordu. Demokrat Parti, 27 Maystan cn alyordu. Hem de kendilerine 27 Mays dedirten Grlerlerin, Baturlarn kuvvet komutanl yapt gnlerde... "Ulusal ordu zlemi"ni savunanlar bir bir cezalarn ekiyorlard. Bu siyasal olaylarn toz bulutu iinde ulusal karlarmz savunanlar birer birer ezilmek isteniyordu aka. u iki rnek yetmez mi?.. Yabanc irketlere kar petrol sava veren Profesr Muammer Aksoy, sahtelii sonradan anlalan bir mektuba dayanlarak Ali Elverdi tarafndan tutuklanyordu. "Ulusal ordu zlemi"ni dile getiren General Cemal Madanolu da dzmece raporlarla tutuklanyor ve idam isteniyordu. Kavgann temelini grelim... imdi artk, "Ulusal Sava Sanayii" sanayici ve iadamlarmzn da "zlemi" oldu. nk artk "kr" bu alanda. Grdler bunu. Daha iki yl nce Yunan iadamlaryla ticari rgtler kuranlar, imdi "ulusal savunmamza" katkda bulunacaklar! "Ulusal Sava Sanayiimiz" ancak ve ancak devlet eliyle kurulabilir. Sanayiciler, ulusal sanayii deil, sadece faizmi kurmann abas iindedirler. Bazen olaylarn dili zamanla ok daha belirli biimde ortaya kyor: Dn su saylan "ulusal ordu zlemi", imdi kanlmaz bir grev saylyor. Fakat bu zleme sahip kanlara bakn siz! iadamlar ve sanayiciler, birlesiniz, milyonlarnzdan baka kaybedeceiniz neyiniz var ki?.. (Yeni Ortam, 9 Ocak 1975) 28 BELGEDEN BLGYE... 22 Kasm 1965 tarihinde Washington'daki "Ordu Karargh Dairesi", CIA bakanlna, Ankara'daki ve Atina'daki Amerikan Kara Ataelerine "gizli" kaydyla u yazy gndermekteydi: Trk hkmeti ve Genelkurmay tarafndan, baz Avrupa lkelerinde askeri sler yaplmas iin Amerikallara salanan kolaylklarn artlaryla ilgili istihbarat faaliyeti unlar kapsayacaktr. a- Byle bir harekete gerekten teebbs edilmi midir? b- Hareketi kim balatmtr? c- Hareketin nedenleri? Klavuz: Askeri sler iin Amerikallara salanan kolaylklarn artlaryla ilgili bilgi toplamas iin Trk Genelkurmay tarafndan emir verildii haber alnmtr. Datm: Amerikan Kara Ataesi: Amerikan Elilii, Ankara Trkiye, (bilgi iin.) CIA (Amerikan Merkezi Haber Alma Tekilat), Amerikan Kara Ataesi, Amerikan Elilii-Atina, Yunanistan. zel Talimat: a) 20 Aralk /965'te sona erecektir. Eer paragraf 3'te daha nce bir talimat verilmemise, istenilen bilgi o tarihte veya ondan sonra yollanacaktr. b) Cevap verilme tarihi bildirilsin veya bildirilmesin yukarda verilmi olan ncelik derecesi kontrol faktrdr. c) Verilen tarihten sonra da bu konu ile ilgilenecei anlam kmamaldr. DASGIR-Ordu istihbarat Dairesinin baka bir dairesi bu tarihten sonra da rapor edilmesini istemektedir. Herhalde bu gibi raporlarda yukardaki kontrol numarasndan bahsedilmelidir. d) Dier talimat, bilgi iin bir nsha Yunanistan'daki ARMA'-ya, klavuz iin AI Atina Soruturma Merkezine, Genelkurmay istihbarat Bakan Yardmcs yerine imza james E. Lazanby Albay GS Haber Alma efi Konu son derece akt. Trk Genelkurmay, ikili anlamalarla salanan baz ayrcalklar yeniden gzden geirerek, Trkiye'deki Amerikan slerinin statlerini yeniden inceleme karar almtr. Bu kararn renilmesi zerine, Amerikan Genelkurmay, bu almalarn Trkiye'de kimlerce yrtldnn AIN SUU 29
aratrlmasn istemekte, ayrca bu almalar balatan ve yrtenlerin adlarnn saptanmasn gerekli grmektedir. Bu belgeden sonra Trkiye'den hangi adlar saptanp Amerikan Genelkurmayna bildirilmitir, bunu belgelere dayanarak saptama olana imdilik elimizde deildir. Ancak, bu almalarn kimler tarafndan balatlp yrtld konusunda baz bilgilerimiz vardr. Bu konuda almalar balatan, eski Genelkurmay Bakan Orgeneral Cemal Tural'dr. Tural, kiisel tutumu dolaysyla "Ne isa'ya ne Musa'ya" yaranamam bir Genelkurmay Bakandr. Bir yandan snr tanmaz bir sol dmanl, te yandan "antiamerikan"c yurtsever tutumuyla birok evrenin eletiri ve hmna uram ve Genelkurmay Bakanlndan ayrlmas hemen herkese sevinle karlanmtr. Yerine Memduh Tama'n atanmasyla ve Tural, "Sunay-Demirel" iklisinin isteiyle "tasfiye" edilmi oluyordu. Bylece Amerikallara salanan "kolaylklarn" gzden geirilmesini isteyen Genelkurmay Bakan "saf d" ediliyordu! Amerikallara salanan ayrcalklara kar kan eski "Kara Kuvvetleri Plan ve Prensipler" Bakan Tmgeneral Celil Gr-kan da 16 Mart 1971 gn, "Trkiye'nin geleceini ar bir tehlike iine drmek" suuyla devrilen Sleyman Demirel hkmetinin imzasyla emekliye sevk edilmi, bir sre sonra ikenceci ba Orgeneral Faik Trn'n emriyle elleri ayaklan zincirlenerek Gztepe'deki ikence evinde sorguya ekilmitir. Tmgeneral Celil Grkan da bu yolla "tasfiye" olunmutur! Milli Savunma Bakanl Hukuk Maviri Hkim Albay Emin Deer, ikili anlamalar inceleyerek, bunlarn deitirilmesi gerektiini yetkililere bildirmi ve Amerikallara salanan ayrcalklarn ortadan kaldrlmas gereini savunmutur. Hkim Albay Emin Deer 16 Mart 1971 gn Ankara dna atanm, bir sre sonra da ordudan ayrlmak zorunda kalmtr. Bu "tasfiye" de byle gereklemitir! Birtakm siyasal olaylarn grlts uzaklanca, baz cunta yklerinin toz bulutu ortadan kalktka, insan artan ve dndren ac gerekler de birer birer gzler nne serilmektedir... (Yeni Ortam, 10 Ocak 1975) 30 SAKAL, BIYIK, SA Son gnlerde bu keden bir sr muhbir ad okudunuz, birka belgeyle de karlatnz. Gelin bugn de biraz "bo" szlerle avunalm. Bugn satan, byktan, sakaldan sz aalm. Ne derler: - Yukar tkrsen byk, aa tkrsen sakal... Bu, g durumda kalm insanlar tanmlar. Hem sakal hem de by, tkrrken kurtarabilmek iin, iine dlen aresizlii anlatyor bu atasz. Bu atasz bilmem ka yzyllktr... O zamanlar, uursuz politikac yzleri bilinmedii iin, - Politikacnn suratna tkr... gibi szler sylenemezdi doal ki... Ya Karacaolan'a ne dersiniz? "Sakal seni matkap ile oyaym. Bir kz bana emmi dedi neyleyim..." Karacaolan, gen kzlarn, sakalna bakp "emmi" demesinden ok ok tedirgin olmu. Olmu da, sakaln matkap ile oymaya karar vermi. Bu "yallk-genlik" de nemli konu bu iler iin. Geri sevimli babakanmz, - Erkekler poligamdr... demise de, yine de gencin yalnn yapaca iler baka bakadr. Babakanlk iin de ya nemli olsa gerek, insan yalandka saln yitirebilir. Midesi arr, bbrei arr, romatizmas tutar, prostat olabilir, daha daha, ne bileyim, enfarkts krizleri geirebilir, damarlarda bir tkanklk olabilir, beyin damarlar kirelenebilir. Fakat sevimli babakanmz "acul" Sadi Bey bunlara bana msn demiyor: - Erkek olan poligamdr... diye tutturuyor. Ben kulanza bir ey syleyeyim mi? Sadi Bey bu "poligamlk" konusunu biraz daha ileyip bu konuda "reformlar" ve "yasa deiiklikleri yapabilseydi, memleketimizin btn erkeklerinden "gvenoyu" alrd... Bylece genlere ta karrd. Genler iin de, - Daha by terlememi delikanl... diye bir tanm vardr. Yallar, ya "kemale erdike", genlere tepkilerini de arttrrlar. By terlememi
genlerin aslp kesilmeleri, isiz gsz kalmalar, bir aya ukurdakilerin avuntularndan biridir. Bu "sakal" ve "byk" konusu, siyasal yaammza da girmitir son yllarda. AIN SUU 31 - Mao bykl genler... gibi szlere ok tank olunmutur. Oysa Mao'nun by yoktur! Peki nereden kyor bu sz? Bilgisizlikten kyor, baka nereden olacak... Doktrinden anla-mazsanz. Peki. Hi Mao'nun fotorafn da m grmediniz? Grmlerdir de grmezlikten gelmilerdir... Kari Marks'n da sakal vardr. Arasra sac yayn organlarnda, - Sakall Marks... diye balayan bilimsel eletirilere rastlarz. Evlerde yaplan aramalarda "Paa dedenizin" sakall resmi varsa, yandnz gndr! Dedenizin Karl Marks olmadn kantlamak iin mahalle muhtarn tank gstermek zorundasnz. Bir fakltede yaplan aramada "Che Guevera"nn fotorafn, - Brak canm o Bar Mano'nun resmidir.., diye ekip almayan memurun hogrsne ne dersiniz? Bu sakal, byk, sa konulan bildiiniz gibi deil, grdnz... Baz adamlar iin, - Sakalndan utan... derler. Bizdeki baz sasz politikaclar dnyorum. Bunlarn sakal da yok. Demek ki utanmalar sz konusu deil. Sa yok, sakal yok... Kim bunlar? Bunlar da utanmaz politikaclardr.., Kurtulu Sava sonras Ankarasnda "Sakall Celal" diye a-nlan bir lise mdr varm. Akgrl, tokszl bir adamm Sakall Celal. - Trkiye douya doru giden gemide, batya doru koan bir adama benzer... demi o gnlerde. O gnden bu yana hi "dmen" krmadk. Gidiyoruz yle. Szlerini evrelerine dinletmeyen insanlar: - Vay benim kse sakalm... derler. Ya da, - Sakalmz yok ki szmz dinlensin... diye yaknrlar, izninizle ben de burada bir yaknacam: Yurttalarmz milletvekillerini ve senatrleri seip Ankara'ya yollamlar. Partiler var. Allah bamzdan eksik etmesin, parti liderlerimiz var. Parlamento d liderimiz Celal Bayar var. Parlamento ii liderimiz Demirel var. Fakat bir trl hkmet kurulmuyor. Hkmet kurulmadka Sadi Bey, devlet ilerinden zaman ayrp "poligamik" almalar yapamyor. Ne olacak bu iin sonu? Birtakm insanlar, 32 - Bir gece anszn gelebilirim... diye rap rap hazrlk yapyorlar. Sesler duyulmuyor mu? Sakalmz yok ki, szmz dinlensin... (Yeni Ortam, II Ocak 1975) MOZAK... Gazeteci Cneyt Arcayrek, "Hrriyet" gazetesinde, 12 Mart ncesi cunta almalarn anlatan bir yaz dizisi yaymlyor. Bu dizide, yazarn kendi tanmyla "gn na kmam" belgelerden yararlanlyor. "Gn na kmam belgeler", kontrgerilla merkezinden ikence ile alnm ifadelerdir. Yani, "yasad" yollarla alnan ifadeler, yine "yasad" yollarla Arcayrek'e iletilmitir. Bu ifadelerde birok asker ve sivil kimsenin adlar gemektedir. Bunlar kimlerdir ve hangi siyasal grten yanadr? nce bunu cevaplandralm... 15 Mart 1971 tarihinde emekliye sevk edilen Tmgeneral Celil Grkan ve arkadalarndan bir ksm, grlerini CHP'ye yakn bulduklar iin parti genel merkezine bavurmulardr. Bunlar Celil Grkan, Tuamiral Vedii Bilget, Albay Cavit Bayar, Hava Albay Nedim Arat, Albay Kadir Ok, Hkim Albay Emin Deer'dir. Ayn gn emekliye sevk edilen Genelkurmay Merkez Dairesi Bakan Tmgeneral kr Kseolu, Demokratik Partiye girmi ve. bu partinin Kastamonu milletvekili aday olarak seimlere katlmsa da, Parlamentoya girmeyi baaramamt. ihtilalciler arasnda ad geen Kurmay Albay Nusret Van, emekli olur olmaz Adalet Partisine girmitir. Kurmay Albay ilyas Albayrak yabanc sermayenin kurduu "Fruko Genel Mdrlne" getirilmitir. Kurmay Albay Kemal Tunusluolu
-ki muhtray radyoevine gtren grevlidir- Agasi en'in Trk Hava Yollarnda genel sekreterlik yapmaktadr. 15 Mart 1971 tarihinde emekliye sevk edilen Hava Tugeneral mer ekgr de, niformasn karr karmaz, yabanc petrol irketlerinin destekledii "Trk Petrol" Ankara Grubu Bakanlna atanmtr. AIN SUU 33 I Ayn gn emekliye ayrlan Tugeneral M. Ali Akar, Milas'ta kesine ekilmi ve adn unutturmutur. Albay Kadir Tandoan da kesine ekilmitir. Albay Mehmet Naml bir irketin mdrlne getirilmitir. Levazm Albay Hasan Yalnkaya, istanbul'da Aksaray semtinde "Babann Yeri" adyla bir meyhane am, istanbul Mali Polis eski mdrlerinden Rafet Kaplang da yine istanbul'da, Kadky'de bir bfe iletmeye balamtr. Yarbay mran ensezgin ise, Ankara Halkevlerinde, Halkevi Vakfn iletmek iin gece gndz almaktadr. ifadelerde, "Devrim Konseyi" yesi olarak adndan sz edilen Piyade Albay Bedri Bulu, Orgeneral Trn'n emir ve komutasyla istanbul'da nemli "operasyonlarda" grev yaptktan sonra emekliye ayrlmtr. Korgeneral Hayri Yalner, getiimiz austos aynda e-mekliye ayrldktan sonra, baz gizli istihbarat rgtlerinde -nemli grevler yrten eiyle birlikte mutlu yaantsn srdrmeye balamt. Kontrgerilla ifadelerinde "darbeci" olarak ad geen Korgeneral ihsan ver, u anda 2'nci Kolordu Komutanl yapmaktadr. Yine ihtilalciler arasnda saylan Kurmay Albay Kenan Gven 2'nci Ordu Lojistik Bakan, Kurmay Albay Orhan stn de ayn orduda harekt bakan olarak grevlerinin bandadr. ihtilalcilerin Genelkurmay Bakanlna getirecekleri sylenen Korgeneral Atf Erkan da, 12 Marttan bir sre sonra, Amerika'ya "tedavi" maksadyla gidip geldikten sonra emekliye ayrlmtr. Bu korgeneralin, Tmgeneral Celil Grkan ve arkadalarn "ihbar" ettii, o gnlerde ileri srlmekteydi. 12 Mart 1971 tarihinde istanbul zrhl birliklerinde grevli Kurmay Albay Nedim Arat da bir turizm irketinde almaktadr. Tank Binba Ylmaz Akkl, ordudan ayrldktan sonra, bir sre gzaltna alnm, daha sonra da sosyalist eilimli "Yeni Dnem" adl bir dergi kartmtr. Kontrgerilla ifadelerinde ad geen ve sonradan Madan-olu davasnda da yarglanp beraat eden Kurmay Albay Adnan Arabacolu bir ticari irkete, Kurmay Albay ibrahim Ar-tun da Halkevlerinin bir ubesinde almaktadr. Deniz Kurmay Albay Adnan Kaptan da orduda grev bandadr. Albay 34 Hidayet Ilgar istanbul'da avukatlk yapmakta, eski arkadalarn savunmaktadr. Sivillere gelince... Orhan Kabibay, 12 Mart 1971 tarihinden sonra olanca gcyle Erim hkmetlerini desteklemi, bir sre sonra Ecevit'i ve partisini, "Marksist kkrtclk..." gerekesiyle sulayarak nce Cumhuriyeti Partiyi kurmu, sonra da partisiyle birlikte "alafranga sac" Turan Feyziolu'nun partisinde esas durua gemitir. Fakih zfakih, Cumhuriyet Halk Partisinden ayrlmtr. Talat Turan, "Marksist-Leninist" eylemlere yol gstermek gerekesiyle tutuklanm, Milli Birlik Komitesi eski yelerinden Numan Esin ve irfan Solmazer ile birlikte yarglanmtr. Numan Esin, Alpaslan Trke'le birlikte Milliyeti Hareket Partisini kurduktan sonra Trke'ten ayrlm ve byk bir "nakliyat irketi" kurmutur. 12 Mart geldiinde Esin krk kadar "TIR" kamyonun sahibi grlyordu. Solmazer, seksen kadar deniz temeni ile birlikte yarglanp beraat etmi, Numan Esin'e Gztepe'deki ikence evinde ar ikenceler yaplmt. Solmazer ve Esin'in en yakn "kader" arkada Orhan Kabibay da bu ikence seslerini Cumhuriyeti Gven Partisi binalarndan dinlemitir. Bu adlar neden akladk? Nedeni u. 12 Mart 1971 tarihinden hemen sonra Silahl Kuvvetlerde baz general ve albaylarn "komnist ihtilal" yapmak iin hazrlandklar, o gnn basnnda yazlp izilmiti. "Hrriyet gazetesi" bu tr yayn yapanlarn banda gelmekteydi.
imdi soruyoruz: Bu komnist ihtilal, bir yandan Tmgeneral Celil Grkan gibi "ilericiler", te yandan Tmgeneral kr Kseolu gibi Demokratik Partililer, Kurmay Albay Nusret Van gibi Adalet Partililerle ortaklaa m yaplacakt? Ayn komnist ihtilali, Orhan Kabibay gibi "McCarthist"lerle, yabanc sermaye mdrleri ve temsilcileriyle mi planlanacakt? Eer gerekten bu bir komnist ihtilal ise Korgeneral ihsan ver'in Kolordu Komutanlnda, Kurmay Albay Kenan Gven ve Kurmay Albay Orhan stn'n orduda grevleri nedir? Nasl grev banda tutulmaktadr? Trkiye'de birtakm basn mensubu, gizli rgtlerin "zabt ktipliini" yapmay "gazetecilik" saymaktadr. Bu sorulara inanAGIN SUU 35 dinci cevaplar vermeden "gn na kmam" belgelere dayanarak^), hibir aklama yapm olamazsnz. 12 Mart gerei bunlarn ok tesindedir. "Kimler neden" tasfiye olmu ve hangi gstermelik gerekeler bu i iin kullanlm? Bunu aratrabiliyor musunuz?!,. (Yeni Ortam, 13 Ocak 1975) ONLAR VE SZ evremizde baz zenginler vardr. Bunlarn nasl zengin olduu konusunda sylentiler dolar: - Eskiden hamalm, sonradan zengin olmu... Bir insann nce hamal sonra da milyoner olmasna, bu kapka dzeninin piyasa ekonomisi bile izin vermez. Adamn zenginliinin nedenini aratrrsanz, nnde sonunda bir bit-yenii kar. - Gazete ktlarn toplayp satarm, byle byle zengin olmu... Olamaz... Ya ktlar satarken bir hrszlk yapmtr ya da bir baka kirli iten para vurmutur. - Halde limon satarm, imdi Kzlay'da apartman var... Be kurua limon satp be milyon sahibi olunmaz. Bu iin de bir girdisi kts vardr. Mteahhittir; devleti kazklar. Yasalarn iinde hoplaya zp-laya milyonlar cebine indirmitir, iadamdr; devletten milyonlarca kredi alr. stelik "tevik tedbirleri" diye ne kadar kolaylk varsa ondan yararlanmtr. Gazete sahibidir; iki yz basar, on bin gsterir. Devletten resmi ilan alr. Anasn, babasn, kardeini "muhabir" olarak gsterir. Ayda devletten yz-iki yz bin liray cebine indirir. Arsa komisyoncusudur. Fakir fukarann topraklarn ucuza kapatr, sonra kentsoylu zenginlere satar. Arsa speklasyonu yoluyla zengin olur. ithalat, ihracatdr. Bin bir trl kaaklk yapar. Vergi vermez. ok kazanr, az gsterir. - Allah bir kere yr ya kulum demi... derler bunlar iin. Nasl yrd, kimlerle yrd bellidir bunlarn. Dinleri, i-manlar paradr... 36 Ar akmlara kardrlar. Komnizmle kanlarnn son damlasna kadar savamaya karar vermilerdir. Devletiyle, milletiyle blnmezlie inanmlardr. Anaristlerin hak ettikleri cezay grmelerini ve mr boyu cezaevlerinde kalmalarn istemilerdir. Hele snf tahakkm... Snf tahakkmne ok kardrlar. Kar olmak ne demek, "snf deyince tyleri diken diken olmaktadr. Milletin dilim dilim blnmesine, ecdat kanlaryla sulanm bu topraklarn Ruslara katlmasna bir trl gnlleri raz olmamaktadr. Amerikallarn topraklarmz zerinde sler kurmalarna, petrollerimize ve madenlerimize gz dikmelerine, Amerikan subaylarnn Trkiye'deki ayrcalklarna da gnlden taraftardrlar. - Hr dzen byle kurulur da ondan... derler, sorarsanz. Adlarnn evresinde sylentiler kar: - ok alm ok kazanm... - Hamalm, sonradan zengin olmu... - Buraya geldiinde bir kfesi, bir de ipi varm... - Halde limon satarm, byle zengin olmu... Aklnz alyor mu byle zenginlikleri? Almyor doal ki... Sizler de ok alyorsunuz, neden zengin olmuyorsunuz? Namuslu yayorsunuz, hrszlk yapmyor, rvet alamyorsunuz, ite nedeni bu,
retmensiniz. Snrdan snra srlmsnz. ocuunuzu bile rahatlkla okutamamsnz. Ay sonlarn denk getirememisiniz, iki yakanz bir araya gelmemitir bir trl. Gelmez... nk bu devletin sadk ve namuslu bir memurusunuz. Memursunuz. Kar koca, oluk ocuk gece gndz alr- ;-siniz. Bir trl glmez yznz. ocuunuzla oluunuzla, yllar yl ayn dertlerle bouup durursunuz. Dzelmez bir trl yaantnz. Dzelmez... nk btn namusunuzla alyorsunuz. iisiniz, kylsnz. Evinize ayda bir kez bile et girmez. Kyde aann yannda bir yanamasnz. Maden ocaklarnda alrsnz. Kzgn gnete, tarlada eker biersiniz. Byk inaatlarn betonlarn atar, tulalarn dizersiniz. Doymaz kamnz bir trl. AIN SUU 37 Doymaz. nk alnan alnteriniz, smrlen emeiniz-dir. Onlar iin, - Eskiden hamalm, sonradan zengin olmu... derler. Oysa bu dzenin ykn eken sizlersiniz; onlar da bu a-rada "yklerini" tutmaktadrlar. Ama sakn snfnzn tahakkmn kurmayn bunlar zerinde... Naziktirler, zlr, krlrlar sonra. Hem bunca yl "tahakkm" kurdunuz bunlar zerinde, brakn biraz rahat nefes alsnlar... (Yeni Ortam, 14 Ocak 1975) ESKC... Sokaklarda arasra, - Eskici... eskiler alrm, elbise, palto, kat... eskici... diye dolaan insanlara rastlarz. imdi de ayn rtkanlk politika sahnelerinde gzmze arpyor: - Eskiler alrm. Eski milletvekili, eski bakan, eski cumhurbakan, eskiciiii... Demirel de, Bozbeyli de pazarlk kztryorlar bugnlerde: - Yuvanz burasdr... - Hayr yanl adres veriyor; buras, buyrun... Eski demokratlar da kendi aralarnda "ans talih" oyunu oynuyorlar: - Ya undadr ya bunda, mteahhidin kolunda... Bu tekerlemeler srasnda ayn "koro" uulduyor: - Eskiler alrm. Eski milletvekili, eski bakan, eski cumhurbakan. Eskiciiii... Kulislerde kavgalar srp durur: - Bozbeyli haindir,.. - Hain babandr... - Hepimizin "babas" kim? - Celal Bayar... - Ya undadr ya bunda, mteahhidin kolunda... Perde arkasnda konumalar ykseliyor: 38 - Petrolleri Amerikallara kim verdi? - Demokrat Parti. - Madenleri Amerikallara kim satt? - Demokrat Parti. - sleri Amerikallara kim verdi? - Demokrat Parti, - ikili anlamalar kim imzalad? - Demokrat Parti. Ortadou ve Balkanlarn en byk mteahhidi, televizyon ekranndan ban uzatarak baryor: - Biz Demokrat Partinin devamyz... yledir! Koronun sesi ykseliyor! - Eski alrm. Eski milletvekili, eski bakan, eski cumhurbakan. Eskiciiiiii... Bir eski ses:
- Petrol satarm. Maden satarm. s veririm. Kapitlasyon anlamalar imzalarm... Bir yenisi: - Satlm var, alnm var... Konumalar devam ediyor: - Genlere kurun skan kim? - Sade onlar m? - Devrimcileri zindanlara atan kim? - Sade onlar m? - Yazarlar fileyenler kim? - Sade onlar m? - Devrimci subaylara ikence yapan kim? - Sade onlar m? Bayar'n hakk Bayar'a, Sezar'n hakk Sezar'a... Koro balar: - Eskiler alrm. Eski milletvekili, eski bakan, eski cumhurbakan. Eskiciiii... Konumalar gittike ykselir: - Demokrat Partiyi ykan kim? - Milli Birlik Komitesi. - Demokrat Partililerin tutuklanmalarna kim karar vermi? - Milli Birlik Komitesi. - ihtilal bildirisini kim okumu? AIN SUU 39 - Alparslan Trke. - Alparslan Trke albay deil mi? - Kimin albay? - imdi Bayar'n emir subay! - O zaman "komandolar" ka yandayd? - Drt be yalarnda. - Yazk ocuklara. Koro devam ediyor: - Eskiler alrm. Eski milletvekili, eski bakan, eski cumhurbakan. Eskiciiii... 27 Mays da alrm, 12 Mart da satarm. Eskici... Byle gidecek pazarlk. nnde sonunda Amerikan firmas mteahhidi Demirel'in zerinde kalacak ihale! Mteahhitlik adamn eski mesleidir de... (Yeni Ortam, 15 Ocak 1975) KME HZMET?.. Geen hafta bu kede ClA'nn yksek dzeydeki danmanlarndan George S. Harris'in Amerikan Bykeliliine a-tandn yazm ve kendisi hakknda baz bilgiler vermitik. George Harris bugnlerde Trkiye'de siyasal almalarn yrtmektedir. Politikaclar, retim yeleri ve gazeteciler arasnda geni bir "dost" evresine sahip olan bu CIA Trkiye uzman, getiimiz hafta baz eski dostlaryla grt. Bu arada, Adalet Partisi eski milletvekillerinden Siyasal Bilgiler Fakltesi iktisat Profesr Aydn Yaln'n "Bkre" Sokandaki evinde bir de "akam" yemei yedi. - Yedikleri itikleri onlarn olsun. Biz konutuklarn merak ediyoruz.,, diyeceiz, ama konumuz bu deil imdilik. George Harris dolaysyla Siyasal Bilgiler Fakltesi eski asistanlarndan Dr. Mslim zbalkan'dan sz edeceiz bugn. George Haris'in, "Tradlied Alliance" adyla yaymlanan ve Amerika'da State Department'a "rapor" olarak sunulan incelemesinin "bar gnllleri" ile ilgili blmnde Mslim zbalkan'n "Gizli Belgeleriyle Bar Gnllleri" adl incelemesine de yer verilmitir. CIA Trkiye uzmannn zerinde 40 durduu "Gizli Belgelerle Bar Gnllleri" adl kitapta Mslim zbalkan unlar sylyor: - Amerikan bar gnllleri rgt, ABD'nin dnya evresindeki karlarn korumak ve 19. yzyldan bu yana genileyen ve yaylan Amerikan emperyalizminin hedeflerine varmasn salamak amacyla kurulmu yeni bir rgtten, bu emperyalist politikann yeni bir yntemi ve aracndan baka bir ey deildir... Ulusal kalknmasn hzla gerekletirmek yoluna ynelen lkelerin ilk ii, lkelerinden bu bar gnlllerini karmak olmaldr. Bar gnllleri ile,
ekonomik, sosyal, siyasal gelimeyi salamak, bamsz bir lke olmann amacnn uyumad, amaca varmak iin bu ibirliinden ayrlmann zorunluluk olduu kesinlikle anlalmtr... Hem kendi, hem uygulan biimi Anayasaya aykr bulunan bir ikili anlamaya dayanarak 1200'den fazla sayda bar gnlls lkemize gelmi, deiik ekonomik, toplumsal ve etkin yapya sahip blgelerin farkl tiplerdeki yerleme birimlerinde eitli programlarda alm ve almaktadr... Dr. Mslim zbalkan incelemesinin sonunda u dnceleri savunmaktadr: - Trkiye'nin bar gnllleri kmazndan kurtulmas iin devrimci ve ulusu glerin tepkisi, kar yollarnn aranmasnda olduka etkili olmutur. Amerikallarn da aka itiraf ettii gibi, kamuoyunun bu konudaki tepkileri, faaliyetlerinin snrlanmasna yol amtr. Basnn bar gnllleriyle ilgili gr ve haberlere youn biimde yer vermesi, Amerikallar ve ibirlikilerini srekli olarak rahatsz etmekte, sindirmektedir. Fakat bugne kadar bunlara ynelen tepkilerin, bar gnlllerinin kesinlikle lkemizden gitmelerini salayacak lde olmadn syleyebiliriz. Bu nedenle tm aydnlarn, devrimcilerin ve ulusu glerin, Amerikan militarizminin, gler yzl ticaretinin, emperyalizminin ve kardevrimciliinin bir rgt ve bu rgtn ajanlar olan "Amerikan bar gnlllerine" kesinlikle kar kmalar ve bunlarn faaliyetlerini ve programlarn sona erdirecek biimde davranmalar gerekmektedir... Mslim zbalkan'n bu incelemesi Ankara niversitesi Rektrlnn istei zerine, Siyasal Bilgiler Fakltesi "iskn ve ehircilik Enstits"nce hazrlanm ve enstit adna bu almay Asistan Dr. Mslim zbalkan yrtmtr. Bu alma AIN SUU 41 Siyasal Bilgiler Fakltesi Profesrler Kuruluna sunulmu, 25 Kasm 1969 gn oybirlii ile kabul edilmitir. Enstit Mdr Prof. Dr. Fehmi Yavuz, varlan sonular Trk kamuoyuna aklayarak bar gnlllerinin Trkiye'den ekilmelerini istemitir. Harris kitabnda bu olaya da yer vermektedir. Burada bir ilgin belge daha aklayalm... Bar gnlllerinin Trkiye'de almalarn salayc yasann Trkiye Byk Millet Meclisine sunulmas iin hazrlanan taslan altnda kimlerin imzalan vardr, bilir misiniz? CHP Kocaeli Milletvekili Profesr Nihat Erim, Adana Milletvekili Kasm Glek, AP Bursa Milletvekili Cevdet Perin ve Rize Milletvekili Erol Ylmaz Akal. Millet Meclisi Dileri Komisyonunun esas no: 1/428 karar no: 44 say ve 30.5.1963 tarihli raporunda da u grler yer almaktadr: - Bar gnllleri adl teekkln gayesi, azgelimi veya gelime gayreti iinde bulunan memleketlerde, eitim, salk ve tarm sahalarnda ihtiya duyulan elemanlar temin etmek ve her suretle, Amerikallarn dier memleket halkn, dier devletler halknn da Amerika'y yakndan tanmasna imkn vermektir. Profesr Nihat Erim'in de paylat grler bunlar... Gelelim sonuca. Mslim zbalkan, 12 Mart 1971 tarihinden sonra askerlik grevini yapmak iin izmir'de Ulatrma Yedek Subay Okuluna astemen olarak atanaca gn, - Kt dnce sahibidir... gerekesiyle Bayburt'a "er" olarak yollanmtr. zbalkan'n bu kitaptan baka hibir siyasal "eylemi" bulunmamaktadr. Ayn gnlerde "bar gnlllerini" btn yurda yayan yasa tasla hazrlayclarndan Profesr Nihat Erim de lkemizde Babakanlk yapm ve yerini Ferit Melen'e brakmt. Aka grlyor: Mslim zbalkan "bar gnllleri" konulu kitabndan dolay cezalandrlmtr. Onu er kartanlar, a-dm adm izleyenler, imza sahipleri, beyler, paalar, beyefendiler kime hizmet ettiinizi imdi anlyor musunuz?.. (Yeni Ortam, 16 Ocak 1975) MDDEN... "Acul" Sadi Bey, son gnlerde atama kararnameleri imzalamaktan ban kayamyor. Belki de bu yzden "poligamik" almalara bile zaman ayramyor galiba.
nce Amiral Sezai Orkunt'a bir i bulundu. TRT Ynetim Kurulu yelii botu. Haydi oraya... Bu amiral ok ilgin bir adamdr dorusu. Ordu istihbarat Bakanlndan ayrldktan sonra devrimci yayn organlarnda mangalda kl brakmayan yazlar dktrm, sonra da kapa CHP'ye atmt. Amiral, NATO ve ikili anlamalar zerine yazlar yazar, - Kiilikli d politika... diye diretirdi. 12 Mart ncesi, Cumhuriyet gazetesi ile Devrim dergisini kartranlar amiralin yaz ve demeleriyle karlarlar. Amiralin bu tutumu Amerikallarn da dikkatini ekmi ve son gnlerde adndan ok sz ettiimiz CIA Danman Harris, Amerika Dileri Bakanlna verdii raporda, - Amiral Sezai Orkunt, sosyalist eilimli ve Amerikan dman olduu iin I. Erim kabinesine alnmad... diye yazlmt. Amiral ksa srede hem Amerikan dman, hem de sosyalist olmadn kantlayverdi. nce, - Marksist kkrtclk... diye CHP'den ayrld, sonra da Erim hkmetlerinin arkasnda yerini ald. Simdi de amiral, sandalla denize indirilir gibi, TRT Ynetim Kuruluna indiriliverdi. Bir de ismail Arar var... Bu "zat erifi de hi kimse unutmamaldr. 12 Mart hkmetlerinin demirbayd Arar. Bir ara babakanl bile dnlmt. Sadi Koa'a sorarsanz, u nl "makabline amil kanun" sorunu bu Arar Efendinin kaleminden kmtr. - Ararm, ararm seni her yerde... diye bir "alaturka" ark vardr ya, ite bu Arar da her yerde adamn karsna kverir. Dokuz canldr... Bir zamanlar CHP milletvekiliyken, Meclis Bakan Vekillii yapt. Erim'in yannda Milli Eitim Bakan ve hkmet szcl grevlerini yrtt. Seimlerden sonra isiz kald koskoca bakan. Irmak hkmeti ibana gelir gelmez Arar da hemen AIN SUU 43 bir i arad. Arad ve buldu... Etibank Ynetim Kurulu yelii a-kt. cret de fena saylmazd. - Hoooop... ismail Arar ynetim kurulu yeliine atand! ismail Ararn grev yapt dnemde, ilerinden glerinden atlanlar hl sokaklarda srnedursunlar! nemli olan A-rarlarn shhat ve afiyetleridir. Devletimizin grevi, hibir ar akma kaplmadan ismail A-rar ve benzerlerine i bulmaktr. nk bunlara i bulmak, devletin bir lde bu gibi insanlara olan borlarn demesi demektir. Arar olmasayd neler olurdu? Devlet ortadan kalkard. Memleketimiz Ruslara satlrd, Milletimiz dilim dilim snflara blnrd. Bence, koskoca ismail Arar'a bir ynetim kurulu yelii az gelir. Ya on, on be ynetim kurulu yelii birlikte verilmelidir, ya da Etibank'n her ikramiye ekiliinde ismail A-rar'a birer kat kmaldr. Az m ekti adam?.. Anaristlerle ura, makabline amil kanun tasla hazrla, bunu emekli albaylara okut, Anayasay deitir, yasalar deitir, skynetim gerekeleri yarat... "Vatana hizmet tertibinden" mr boyu maa da balanmaldr Arar'a. aka bir yana... Adamlar hemencecik rekleniveriyorlar. Bir hkmet bunalm kmayagrsn. Lacivert elbisesini srtna geiren, bir ke kapmak iin ya Babakanlk merdivenlerini ya da Parlamento koridorunu andryorlar. Bu arada Demokrat Partili Samet Aaolu da, kala gz a-rasnda Anadolu Ajans Ynetim Kurulu yeliine atanverdi. iyi oldu... Yazk, alktan lecekti bu i bulunmasa. Bu ii kim yaptysa hayr duas alacak. Allah raz olsun! Mithat Perin, hani canm u Demokrat Parti eski milletvekili, o da Anadolu Ajans Ynetim Kurulu bakanlna getirildi. Perin'in bir zamanlar gizli rgtlere yazd mektuplar var. Bir bo zamanmda onlar da yaymlayacam bu keden. "Milliyeti Cephe" alttan alta nasl kurulmu gryor musunuz!.. Siz daha Demirel'le, Bozbeyli'yle uran... (Yeni Ortam, 17 Ocak 1975) MLL SAVUNMA BAKANINA...
Ankara skynetim mahkemelerine atanan yelerin bir blm durumalar devam ederken grevlerinden alnp baka grevlere atanm, istanbul'da da, sanklar hakknda beraat karar veren bir mahkeme toptan kaldrlmt. Skynetim dnemleri boyunca mahkemelere atandktan sonra grev yerleri deitirilenlerin adlarn ve bu yarglarn hangi kararlardan sonra grevlerinden alndklarn saptamak baz olaylara da k tutacaktr. Birka rnek vermekle yetinelim... istanbul I No'lu Skynetim Mahkemesinde, idam istemiyle yarglanan irfan Solmazer ve seksen deniz temeni hakknda beraat karar verip ihbarclar hakknda kamu davas almasn isteyen Hkim Albay Remzi irin ve Hkim Yarbay Refik Karaa hemen grevlerinden alnm ve grev yaptklar mahkeme de Milli Savunma Bakanlnn emriyle kaldrlmtr. Evet, bir mahkeme toptan iptal edilmitir... Ankara'ya gelelim. Ankara 2 No'lu Skynetim Mahkemesinde, Askeri Savc Abdlbaki Tu'un istei gereince Trk Ceza Yasasnn 141'inci maddesi uyarnca tutuklanan Trkiye retmeler Sendikas Genel Bakan Fakir Baykurt ve arkadalarnn tahliyelerine karar veren Hkim Albay Doan Tolon ve Hkim Albay ismet Onur da bu karardan sonra grevlerinden alnm ve mahkmiyet karar bu yelerin yerine atanan yarglarca verilmitir. Bu karar da Hkim Yarbay Zeki Ein'in muhalefetiyle Tank Albay Celal Altn ve Hkim Yzba Celalettin Perek'in oylaryla alnabilmitir. Trkiye ii Partisi yneticilerinin tutuklanma kararlarna kar kan Hkim Yarbay Besim Doulu bu grevde ay tutulduktan sonra baka bir greve atanmtr. Behice Boran, Sadun Aren ile birlikte teki TP yneticilerinin tahliyesine karar veren Skynetim 3 No'lu Mahkemesi duruma yargc Hkim Albay Sha Umurhan da bu karardan sonra bir baka greve atanmtr. Baz sanklarn tahliyelerine karar veren Hkim Yarbay Erdodu Demiray ile Hkim Binba Ergun Argun da ksa srede baka grevlere atanmtr. I 44 AIN SUU 45 Yazar Emil Galip Sandalc'nn tahliyesine karar veren Hkim Yarbay Necati Akagndz de bir sre sonra grevinden alnmtr. Diyarbakr Skynetim Mahkemesi Savcs Hkim Albay Hayrettin Uraz da bir tutuklama istemine kar ktktan sonra bir baka greve atanmtr. Ankara INo'lu Skynetim Mahkemesi Bakan Topu Albay Azmi Iklar, Profesr Uur Alacakaptan ile birlikte yarglandmz davada benim hakkmda tahliye karar verdikten sonra tam karar verilecei gn deitirilerek bir baka greve yollanmtr. Ayn kararda mahkmiyet hkmne katlmayan Hava Hkim Binba Oltulu da bu karardan bir sre sonra skynetim mahkemelerindeki grevinden alnmtr. Bylece karar, durumalara katlmayan yelerin oylaryla mahkmiyet biiminde ortaya kmtr. Btn bunlar, basit rastlantlar mdr? Bu yarglar neden deitirilmilerdir?. Grevlerinden alnan yarglarn, sanklar lehine karar verdikten sonra yer deitirmelerini aklayacak hukuk kural var mdr? 12 Mart dneminin yneticileri bu sorularn karln tarih nnde vermek zorundadrlar. CHP milletvekillerinin bu sorular Parlamentoya getirerek konunun enine boyuna incelenmesini salamalar, adalet tarihimize kar kanlmaz bir grev olmaktadr. Sorulacak baka sorular daha vardr. 12 Mart 1971 tarihinden sonra yrrle konan skynetim kaldrlm, birok dava da sonulanmtr. kartlan Af Yasasndan sonra da skynetim mahkemelerinin ileri, eskisiyle karlatrlmayacak lde azalmtr. Ancak buna ramen skynetim mahkemesi de grev banda tutulmakta ve bu grevlilere "skynetim tazminat" denmektedir. $u anda Ankara skynetim mahkemelerinde ka grevli almaktadr, bunlarn ellerindeki dava says nedir? Bunlarn da aratrlmas gerekmektedir. Geriye bir konu kalmaktadr. Askeri Savc Abdlbaki Tu, yasa ve ynetmelikler gerei olarak, dou illerimizde grev yapmas gerekirken, hangi gerekelerle
"dou hizmeti" yapmamaktadr?.. Acaba Abdlbaki Tu, hem dou hizmetinden kamakta, hem de skynetim tazminat almakta mdr? Bu sorular Trk Kamuoyu nnde Milli Savunma Bakan ilhami Sancar'a soruyor ve konunun aydnlanmas iin HP milletvekili ve senatrlerini greve aryorum... (Yeni Ortam, 18 Ocak 1975) AIN SUU... Ankara'da Devlet Tiyatrosu, Alman oyun yazan Siegfried Lens'in "Susuzlar aSulular a" adl yaptn oynuyor. Oyunu izlerken evremizde yaadmz olaylarn dnme dolab dolap durdu bamn iinde. Bir devrimci, kentin valisini ldrmek isterken yakalanr ve ikence yntemleriyle sorguya ekilir. Polis devrimciyi konu-turamaynca, vali bir baka ynteme bavurur. Kentte yaayan dokuz susuz yurtta devrimciyle birlikte ayn koua kapatlr. Vali bu dokuz susuzdan devrimciyi konuturmalarn ister. E-er bu dokuz kii devrimciyi konutururlarsa, zgrlklerine kavuacaklar, yoksa onlar da tutuklu kalacaklardr. Bu dokuz susuz ayr ayr konuurlar devrimciyle. Devrimci, rgtteki arkadalarn ele vermez. Bu dokuz susuz kii kendi zgrlkleri sz konusu olunca, akllarndan devrimciyi ldrmeyi geirirler, ilerinden biri, gece hepsinin aklndan geeni yapar ve devrimciyi boarak ldrr. Bunun zerine bu dokuz susuz yurtta serbest braklr. Drt yl sonra devir deiir, ihtilal olmu, devrimciler iktidar ele geirmilerdir. Bu kez devrim ynetimi, ldrlen arkadalarnn katilini bulmak iin ayn susuz yurttalar bir eve kapatr, ilerinden biri devrimcilerle ibirlii yapmtr. Hepsini sorguya eker. Herkes olayn hem san, hem de yargc olarak suluyu arar. phe bulutu her birinin zerinde ayr ayr dolar. Oysa her biri, bask ynetiminde sua bir lde katlmlar ve su ilemeyi kafalarndan geirmilerdir. - Zamanmzn bir zellii bu. Boyun eme yznden cinayet ileme... Emir alp ldrenin durumu deiik olur. "Hrs ve ihtiras yznden ldren birini anlamayp emir ald iin ldren birini affeden ne dncedir bu?.." deniyor oyunun her yerinde. 46 AIN SUU 47 Devrimciyi kendi zgrlkleri iin ldrenin kimlii nemli deildir oyunda. Herkes sua bir lde katlmtr bask ynetiminde. nk insanlar birer ara gibi kullanlmlardr birbirlerine kar: Eylemli olarak su ileyenle bilerek susan, karmayanla duymak istemeyen arasnda ne fark kalyor byle dnemlerde?,. Bir kiiye yaplan hakszlk btn bir topluma, btn insanla kar ilenmi bir sutur amzda. Bu bilin amzn en onurlu aamasdr. Bu bilinci paylamayan, paylamaktan korkan toplum, kendi ann ok gerisinde kalmtr. Susmay, kendi kabuunun iine ekilmeyi, bir yaam biimi, bir kiilik simgesi olarak benimseyen insanlar vardr. zgrlkleri ve silahlar konumamaktr. Her adaletsizlik, onlarn eylemsizliinden g alr biraz da. Her dnemde ezenden, ynetenden ve glden yana olmay hner sayanlar vardr. Btn bask yntemleri, bu gibi insanlar birer kerpeten, birer maa, devrimcilerin boynuna dolanan bir ip gibi kullanr. Sonra, bu bask ynetimini ykan gce aralk ederler ayn insanlar. Baskya boyun emeyen, gelen geen ynetimlere maalk etmeyen, iinde insanlk onurunu bir deiilmez hazine gibi saklayan insanlardr alarna ve toplumlarna yakanlar, Faizmin utan duvarlarna kar birer "fedai mangas" gibi dvenler her toplumda, her dnemde, karanla kar sklm bir yumruk gibi uzanp geliverdiler bugne kadar. Alan yumruklarn iinden zgrlk gvercinleri utu havaya. Ellerini kana bulayanlar, ilerindeki korkularn mezar talaryla yaayanlar, ayn adaletsizliin ve ayn suun ortaklardr hep birlikte. Gzlerin aksa greceksin. Kulan sar deilse duyacaksn. Ellerin kesik deilse uzanacaksn. Tutuklanan zgrlk: Hepinizin, hepimizin zgrl, alnan emektir. Btn alnanlar, hepimizin emei, verilmeyen ekmektir. Sizlerin, ocuklarnzn bir dilim ekmei ezilen onurudur, hepinizin hepimizin insanlk onuru.
Bu zgrln, bu onurun, bu ekmein kavgasna tank olmadk m Trkiyemizde de? lkemizde faizm btn alaturkal ile hkm srmedi mi? Korkanlar, kaanlar, gzlerini kapayanlar, olup bitenleri duymayanlar, grmeyenlerle yaamadk m "sulular a"n? 48 imdi "sulular a" balasa; o dnemin btn sorumlular birer birer sorguya ekilse grrdnz; birbirlerini sular, kendi sularn emanete braklm mallar gibi nasl bakalarnn -nne srmeye alrlard!.. Kendi sesleriyle, kendi kalemleriyle okunan ve yazlan belgeleri bile cami avlusuna braklm "nesebi gayri sahih" ocuklar gibi terk edip kaanlarn sularna ortaklk etmi, bu sularla zdelemi olanlar alacak cezaevlerini yapmaya devletimizin btesi yeter mi dersiniz?.. "Susuzlar ve Sulular a" Devlet Tiyatrosunun bir oyunu deil, "devletin yaanm bir oyunudur sanki... (Yeni Ortam, 20 Ocak 1975) ENTERNASYONAL FAZM... Son zamanlarda faist saldrlar yeniden younlat. Bir "terrist ete" niversitede ve byk kentlerde herkesin gzleri nnde adam vurmaktan ekinmemektedir. Burada bir parantez aalm. italya'da sregelen "anarik" nitelikteki olaylarn aratrlmas sonunda, bu gibi olaylarn italya Gizli istihbarat rgt "SD" tarafndan planland ortaya karlmtr. "Yirmi Gl Harekt" adl bir terrist rgtn "SD" ve "CIA" ile ilikisi olduu "L'Espresso" dergisinin aralk ay saysnda belgeleriyle aklanmtr. Bu konuda bir kk bilgiye daha gerek var... Bilindii gibi, Trkiye'de olduu gibi btn NATO lkelerinin gizli istihbarat rgtlerinde "mavir" ad altnda CIA a-janlar grev yapmaktadrlar. Bu mavirler, "komnizmle mcadele" iin belirli "taktik" ve "stratejiler" saptamak ve nermektedirler. Amerika'da CIA iin yaplan soruturmada, bu rgtn kar gruplara "kkrtc ajanlar" soktuu da aklanmtr. Btn bu ilikiler artk "sahiplerinin sesi" ile btn dnya kamuoyuna duyurulmutur. ili'de Sosyalist Devlet bakan Salvador Allende'nin CIA tarafndan devrildii en yetkili kiilerin dillerinden aklanmtr. AIN SUU 49 Amerika'da, NATO lkelerindeki gizli istihbarat rgtlerine iki okul renci yetitirmektedir. Bu okullardan biri Was-hington'da bulunan "Uluslararas Polis Akademisi" teki de , Panama Kanalndaki "Antigerilla Okulu" dur. "Uluslararas Polis Akademisi" sivil istihbarat rgtlerine, "Antgerilla Okulu" da askeri rgtlere istihbarat, darbeci ve "ikenceci" yetitirmektedir. ili'de, Bolivya'da, Uruguay'da ve Yunanistan'da faist darbeleri yneten subaylarn ou Panama Kanalndaki "Antigerilla Okulu" yetitirmeleridir. Son on ylda giriilen askeri darbelerin ama ve yntemleriyle birbirlerine benzemeleri ve darbeden sonra uygulanan ikence yntemlerinin de birbirinin ayn olmas, bu bakmdan artc olmaldr. Buna, "enternasyonal faizm" denilmelidir artk.,. 12 Mart 1971 tarihinden sonra kendilerine "kontrgerilla" ad verilen rgtn uygulad ikence yntemleri, ili'de, Uruguay'da, Yunanistan'da uygulananlarn aynsdr. Bu rgt, ClA'nn Trkiye'deki "karakollarndan biridir. Antigerilla rgtlerine gre, NATO lkelerinde, herhangi bir komnizm tehlikesinde yararlanlmak zere, "mahalli sivil rgtler" kurulur. Bu rgtler, her lkedeki "kontrgerilla" rgtlerinin yan kurululardr. Kontrgerilla rgtlerinin yasal grnmde yayn organlar da vardr. Bunlar "komnizm tehlikesi" gerekesiyle yayn yapp kayna belirsiz baz yerlerden beslenirler. Hemen hemen hepsi, "hr teebbs", "yabanc sermaye" savunuculuu yaparlar. Petrol sorununda yabanc petrol irketlerinden yana kp kendi devletlerine kar okuluslu irketleri savunurlar. Bu gazete sahiplerinden bazlar ok uluslu irketlerin temsilciliklerine de getirilirler. imdi buna bir nokta koyalm...
lk Ocaklar adl rgt yllardan beri Trkiye'de, sokaklarda adam vurmakta, ancak devletin kuvvetleri bu terrist rgte, "Dur..." diyememektedir. Gryorsunuz, hep birlikte yayoruz olaylar. Dur demek ne kelime, eski Cumhurbakan Sunay, - Bunlar miliyeti genlerdir... diyerek srtlarn svazlamtr. stelik bununla da yetinilmemekte, 50 - lk Ocaklar, komnizme kar savaan genlerdir. Devletin emniyet kuvvetlerinin yannda yer almlardr... gibi siyasal deer yarglar mahkeme kararlarna kadar gemektedir. Bu rgt kollayan askeri savclar ve yarglar bugnlerde bile grev bandadr "Gemie snger ekmek", bir bakma gelecek iin gzlerimizi kapatmak demektir. "Kontrgerilla"nn arkasndaki gerek ortaya karlamadan, yaadmz ve yaayacamz olaylar anlamaya da olanak yoktur. lk Ocaklar bu cesareti nereden almaktadr? Bunlarn arkasnda kimler vardr? Kontrgerilla adl rgtn yneticileri ile bu rgt arasnda bir iliki sz konusu mudur? 12 Mart ncesi ve sonrasnda sokak ortalarnda vurulan genlerin katilleri neden bulunmamtr ve bu dosyalar kapatanlar kimlerdir? Hepimizin gzleri nnde "SS ktalar" kurulmakta, desteklenmekte ve eyleme yneltilmektedir. Faizm btn kaba grntleriyle sahneye konmaktadr imdi. Cinayetleri gz ucuyla izlemek bir bakma cinayetlere ortak olmak demektir. Devletin btn yasal organlarn greve aryoruz. Yok mu bir er kii? (Yeni Ortam, 21 Ocak 1975) BUNLARI DA TANIYALIM... Geen haftalarda bu keden, bask dneminde arkadalarn mahkm ettirebilmek iin askeri mahkemelere koan retim yelerinin birer birer adlarn aklam, bunlara akademik kariyerlerine gre, "altn", "gm", "bronz" madalyalar verilmesini nermitik. Bir baka yazmzda da Orta Dou Teknik niversitesi dosyasndan tutanaklar okumu ve baz retim yeleri ile niversite Hukuk Mavirinin niversite bahesine heykellerinin dikilmesini istemitik. Bugn de bu iki yazy tamamlayan baka bilgiler vereceiz. Konumuz, bilirkiilik... 12 Mart 1971 tarihinden sonra, gzaltna alnan ve tutuklanan retim ye ve yardmclar hakknda bilirkii raporlar AIN SUU 51 dzenleyen retim yelerinin de bilinmesinde yarar ummaktayz. Bunlara da "zerklik ilti" verilmesini niversitenin yetkili kurullarna neriyoruz. imdi aklayalm. Siyasal Bilgiler Fakltesi eski Dekan ve Anayasa Hukuku Profesr Mmtaz Soysal, "Anayasaya Giri" adl ders kitabndan tr, Askeri Savc Abdlbaki Tu'un kaleme ald bir iddianame uyarnca "komnizm propagandas" yapt gerekesiyle yarglanmt. Kitabn yaymlan zerinden alt ay getiinden, Basn Yasas gereince bu kitap hakknda dava ama olana yoktu. Ancak, - Dersler bu kitaba dayanlarak verilmitir... denilerek "A-nayasaya Giri" adl kitap dolaysyla yine yarglanm oluyordu. Neyse... Durumalar srp durdu. Soysal'n avukatlar Uur Alaca-kaptan, Ahmet Tahtakl ve Turan Gne'ti. Davaya bakan 3 No'lu Askeri Mahkeme, kitabn incelenmesi iin bir bilirkii kurulu seti. Kurulu tantalm... istanbul ktisat Fakltesi Profesr Sabahattin Zaim... istanbul Hukuk Fakltesi Anayasa Hukuku Profesr Seluk zelik... istanbul iktisat Fakltesi Profesr Amiran Kurtkan... istanbul iktisat Fakltesi Profesr Nevzat Yalnta... istanbul Hukuk Fakltesi Profesr Ayhan nder... Bu pek sayn profesrler, hazrladklar bilirkii raporunda, - Kitapta komnizm propagandas vardr... demiler, ama Askeri Yargtay, - Bu profesrler tarafsz saylmaz... gerekesiyle yeni bilirkiiler seilmesini istemiti. Mahkeme, - Hayr bunlar tarafszdr... diye diretmi, bu "har gr" devam ederken Af Yasas km ve dava da ortadan kaldrlmt.
Bilirkiilerden Ayhan nder, askerlik grevini krk yann baharnda yerine getirmek amacyla Tuzla Piyade Okuluna katlm ve "vatan hizmeti"ni Selimiye Klasnda skynetim "emrinde" geirmitir. Bu bilirkiilerden bazlar, son zamanlarda bildin yaymlayan "sac" profesrlerin en nnde "arz- endam" eyleyerek, "tarafszlklarn" bir kez daha kantlamlard! 52 Yine Siyasal Bilgiler Fakltesi retim yelerinden Do. Dr. zer Ozan kaya ve Do. Dr. Mete Tuncay, birlikte yaptklar bir eviri nedeniyle tutuklanmlar ve haklarnda "komnizm propagandas" gerekesiyle kamu davas almt. Bu dosyann da bir nl bilirkiisi var. istanbul Hukuk Fakltesi amme hukuku retim yesi pek Sayn stat Ord. Prof. Dr. Recai Galip Okandan... stadn bir baka bilirkiiliini de aklayalm yeri gelmiken, istanbul Yksek retmen Okulu rencilerini yaymlad bir bildiri, stat Okandan ile birlikte Ord. Prof. Dr. Sulhi Dnmezer ve asistan Dr. Kayhan iel'e gnderilir. Bu bilirkii bildiriyi inceleyerek, "Su yoktur..." derler. Dosya numarasn verelim: istanbul Basn Savcl, 968/59. Tarih: 26.1.1968. Ayn bildiri, bu kez yine stat Okandan ile birlikte yine nl statlardan Ord. Prof. Dr. Sulhi Dnmezer'e gnderilmi. Bu kez yanlarnda, Dnya gazetesi sahibi Bedii Faik'in kardei ; ilhan Akn da bilirkii olarak seilmitir. Ayn statlar, ayn ordinarysler, ayn profesrler, ayn hukuk doktorlar, yani stat Okandan ile stat Dnmezer, daha nce "su yoktur..." dedikleri bildiri iin, - Bu bildiri Trk Ceza Kanunu'nun 159'uncu maddesini ihlal eder... deyip basmlar imzay, inanmazsanz, bunun da dosya numarasn verelim: istanbul 6'nc Ar Ceza Mahkemesi, 968/1029. Bu nl Ord. Prof. Dr. Sulhi Snmezer benim iin de bilirkii raporu vererek, hakkmda kamu davasnn almasn salamt. Bir de Ylmaz Gnal adnda doent var. Bunu da u-nutmayalm sakn. Ylmaz Gnal, Siyasal Bilgiler Fakltesi Ceza Hukuku do-entlerindendir. 12 Mart muhtras dolaysyla yazdmz bir yaz iin bu doent, bilirkii seilmi ve raporuna unlar yazmtr: - Orduya.. "Uyank ol" anlamnn mevhumu muhalifinden "uyuyor" demekte TCK. 159/1'in yan devletin askeri kuvvetlerini tahkir ve tezyif suunun unsurlar bulunduu kanaatine vardk,.. Uyank ol demek, uyuyorsun demekmi!.. Bunun dosya numaras da: Ankara Basn Savcl Hazrlk 1971 /251 'dir. Bu rapora dayanlarak hakkmzda tutuklama kaAIN SUU 53 ran kmsa da Ar Ceza Mahkemesine ktmz ilk durumada beraat ettik, sonradan. Bugn de sizleri bu bilirkiilerle ba baa braktk. Beendiniz mi?.. (Yeni Ortam, 22 Ocak 1975) LER BAKANINA... Geen haftay olaylarla geirdik: Ankara Tp Fakltesinde silahl saldrya urayan devrimci renciler kurunland. Ankara'da yry yapan astsubay eleri, toplum polisinin "panzer" tanklaryla durduruldu. Aydnlk dergisi yneticileri tutukland, istanbul'da Viranehir olaylaryla ilgili olarak bir toplant dzenlemek isteyen topluluk zor kullanlarak datld. Trkiye Sosyalist ii Partisinde arama yaplarak baz yayn ve belgelere el kondu, istanbul'da komandolar istiklal Caddesinde devrimci yayn organlarna saldrd. niversite ve yurtlarda komando basklan srp durmakta. Her gn bir yeni olay gazetelerde okuyoruz hep birlikte. Bir "iktidar boluundan" yararlanmak isteyen pusuya yatm cuntaclar, bulank suda balk avlamann eylemi iindeler. Birtakm ak ya da gizli rgtler bu olaylar rndan karmak iin birlikte, el ele alyorlar. Kim bilir ka "kkrtc ajan" yine grev bandadr!.. Ankara'da Tp Fakltesinde Ali Aslan adl bir devrimci renci, polisin de gz nnde faist saldrganlar tarafndan vuruldu. Hani sanklar?., istanbul'da istiklal Caddesinde yasad gsteri yapan, kitap yamaclna kan komandolar su ilemediler mi? Nerede grevliler?..
iki hafta nce, denekleri verilmedi diye direnie geen toplum polislerini, kocalarnn haklarn aramak iin gsteri yapan assubay elerinin stne yollaynca m grev yaplm oluyor? Bilelim! 12 Mart ikence evlerinde ad sk sk geen mit Erdal, bugn de grev banda basknlar ynetiyorsa, iileri Bakanna seslenmenin bir anlam kalyor mu? Gemie ektiimiz 54 sngerden kan szyorsa, kimi sorumlu tutacaz. Hangi barn trksn yrekten sylemeye sesimiz yetecek? Artk kanksadk galiba... unu saptayalm hep birlikte: Bugn ortaya kan olaylar, 12 Mart ncesini de gemitir. Her gn, evet her gn bir yeni olayla karlayoruz. Her olayn arkasndan "komando" ad verilen genler kyor. "Milliyeti Cephe" adyla kurulmak istenen "sermaye karargh", faist gsteriler ve kabadaylk zentileriyle ylgnlk yaratmaya abalyor. Sola yklenmek iin emirler yadran valiler, emniyet mdrleri, saa kar tam bir hogr iinde, olup bitenleri grmezlikten geliyorlar. Bu, bir bakma, 12 Mart darbesinin, brokrasi zerinde yaratt artlanmayla aklanabilir. Fakat sorun bununla da bitmiyor, iktidar boluundan bir otoriter, daha dorusu bir "faist" ynetime geme planlar imdiden yrrle konmu gibidir. Bunu grp bunu anlayalm hep birlikte... Sa basn, ksr ideologundan ylk yazarna kadar, hep birlikte "komando" vgsne devam etmektedir, ihtilalle ykt politikaclarn emrinde almay eref sayan Albay Trke, sa basnda sk sk boy gstermekte ve "Milliyeti Cephe"nin "vurucu kuvvet" komutanln zerine aldn eitli yollarla belirtmeye almaktadr. Brakalm btn bunlar imdilik... Bakn, bugn size, sa basnla baz polis yetkilileri arasndaki ibirliini kendi yaynlarna dayanarak ortaya koyalm isterseniz: Geen hafta Trkiye Sosyalist ii Partisinin Fatih ile Merkezi baslarak binada arama yapld. Arama yasaddr yasaya uygundur, gibi konular tartmyoruz. Eer bu arama sonunda bir kovuturma alacaksa, su belgeleri savcla teslim edilir. Yasa bunu gerektirir. Ceza Yarglamas Usulnde, "hazrlk soruturmas" gizlidir. Polisin el koyduu su kantlarn ancak ve ancak yetkili ve grevli savc inceleyebilir. Polisin bu belgeleri basna vermesi yasalara aykrdr ve aka yazaym, Trk Ceza Yasasnn 240'nc maddesinde yer alan "grevi ktye kullanma" suuna girmektedir. Geen pazartesi gnk Tercman gazetesinde "yasak kitaplar ve renci fileri ele geirildi" balyla, Trkiye SosyaAIN SUU 55 r list ii Partisinde ele getii bildirilen bir belgenin fotokopisi yaymlanmaktadr. Belgede baz parti yelerinin adlar yer almaktadr. Bu belgeyi gazeteye veren kimdir? Kim olduu kk bir a-ratrmayla saptanabilir. Sadece bu belge bile istanbul Emniyet rgtnde alan baz polislerin kimlerle ibirlii iinde olduunu ortaya koymaktadr. iileri Bakan Mukadder ztekin, bu olay bundan ncekiler gibi "mukadder akbetine" brakmadan incelerse, siyasal gelecei tehlikeye mi der acaba?., (/era Ortam, 23 Ocak 1975) TARAFSIZLIK ADINA... Basn zgrlnn nemi bask dnemlerinde ok daha iyi anlalyor. Diktatrlerin devlet koltuklarna bada kurduklar gnlerde zgrlkten yana olan kalemler silah zoruyla birer birer krlmak isteniyor: Direnen direniyor. Direnmeyen de ya susuyor ya da kalemini diktatrden ve baskdan yana kullanyor. Bunlar bir bir yaadk... 12 Mart faizmi, gelir gelmez, yazar etin Altan ve ilhan Seluk'u tutuklayverdi. Bir sre sonra Cumhuriyet ve Devrim gazeteleri ile Ortam dergisi kapatld. Ayn gnlerde Cumhuriyet gazetesinde bir "i darbe" dzenlenerek Nadir Nadi ve arkadalar gazete ynetiminden uzaklatrld. Doan Avc-olu, ilhami Soysal, Muammer Aksoy, Mmtaz Soysal, Bahri Savc da hemen gzaltna alnd. O nl "Balyoz Harekt" gecesinde, ilhami Soysal, Mmtaz Soysal, Bahri Savc, Cahit Tala, Halit elenk, Niyazi Arnasl, Ulu Grkan'la birlikte ayn
kouta bulutuk. 12 Mart faizmine kar kabilecek ne kadar hukuku ve yazar varsa hep birlikte gzaltna alnmt. Tark Zafer Tunaya, ismet Sungurbey, Uur Alacakaptan da birer ikier koua getiriliyordu. O gnlerde Kemal Bisalman tarafndan karlan "Ortam" dergisinin yks ok ilginti. Dergi yayn hayatna baladnda Bayazar Mmtaz Soysal'd. Soysal bir sre sonra gzal56 tna alnd. Derginin yazarlarndan ilhami Soysal da ayn gnlerde tutukland. Bayazarlk grevini bu kez Muammer Aksoy zerine ald. Aksoy da bir sre sonra, sahte bir ihbar mektubuna dayanlarak tutukland. Derginin yazarlarndan Ali Sirmen de tutuklannca, Sirmen'den boalan yere ben yazmaya baladm. O gnlerde gzaltndan yeni kmtm. Dergi, skynetim mahkemelerindeki yarglamalar yaymlyor ve devrin yneticilerini eletiriyordu. Dergi bir kez daha kapatld. Bu kez "Yeni Ortam" adyla yayn hayatn srdrmeye balad. Fakat skynetimden gelen basklara gs germek olanakszd. Sonunda dergiyi basacak matbaa bile bulamad Bisalman! Devrin Skynetim Adli Maviri Albay Turgut Akan "Yeni Ortam" ile uramay ba grevleri arasna almt. "Yeni Ortam" bu koullarda kendini kapatmak zorunda kald. Ben de bir sre sonra yeniden tutuklandm. Btn yazar-izer takmnn gzaltna alnd ve tutukland gnlerde Abdi ipeki'nin ynettii Milliyet gazetesinde Metin Toker "Sada ve Solda Vuruanlar" adl yaz dizisiyle, 12 Mart yneticilerine "ideolojik" ve siyasal" dayanak salamaya alyordu. Metin Toker'in eletirdii ve saldrd yazarlarn ou cezaevindeydi o gnlerde. Toker de bunu frsat bilip Milliyet'teki kesinden, eli kolu bal insanlara tokat atmann zevkini karyordu. Sonra, ayn Metin Toker, Milliyet'te yaymlad bu yaz dizisini, silahlarn glgesinde televizyon ekranndan seslendirme olanan da buldu. 12 Mart faizminin hkm srd gnlerde, Milliyet gazetesi, Doent Dr. etin zek'in "Pimanlk Notlarn" da yaymlamaya balad. "Direnen Faizm" diye kitap yazp, aylk hapis hayatna direnemeyen ve bir zamanlar Marksizm ve Leninizmin mangallarnda kl brakmayan etin zek. "Ben yaptm, siz yapmayn" diyerek komutanlar nnde diz kt. Bunun iin de Milliyet gazetesini seti nedense. Devam ediyoruz... Emekli Korgeneral Cemal Madanolu, baz kurmay albaylar ve Doan Avcolu, ilhami Soysal, ilhan Seluk, Ali Sirmen gibi yazarlarla birlikte tutukland. Askeri savc, Madanolu ve arkadalarn sulayarak her birinin yllarca hapsini isteyen bir iddianame hazrlad. Abdi ipeki'nin ynettii Milliyet gazetesi, bu AIN SUU 57 iddianameyi bir "foto-roman" kurgusu iinde gnlerce yaymlad. Aradan aylar geti. Emekli General Madanolu'yla birlikte, Doan Avcolu, ilhami Soysal, ilhan Seluk, Ali Sirmen hep birlikte beraat ettiler. Mahkeme beraat kararnda, - Sanklarn su ilemediklerine tam bir vicdani kanaat getirilmitir... dedi. Gerekeli karar da geen haftalarda akland. Mahkemelerde bile, "iddia-savunma" eitliine uyulmas u-sul hukukunun temel kurallarndandr. Fakat Abdi ipeki ynetimindeki Milliyet, iddianamelerdeki gerekd sulamalar yaymlamay gazetecilik saymakta, ancak ayn sanklar beraat edince bu beraat kararn grmezlikten gelmektedir! Eer "tarafsz" gazetecilik yaplyorsa, buyurun, beraat kararn da ayn biimde ve ayn zeni gstererek yaymlayn. Merak ediyorum; acaba Sayn Abdi ipeki, Uluslararas Basn Enstits toplantlarna gittiinde, - Bizim basn ahlakmz budur. Arkadalarm cezaevindeyken onlarn aleyhindeki her trl yayn yapar, beraat ederlerse hi sesimi karmam. Basn zgrl bu demektir... demeyecektir herhalde. Skynetimin zulm emberinden gemi Mmtaz Soysal'a Milliyet gazetesinde ke vermekle gnahlarnn unutulduunu mu sanmaktadr? (Yeni Ortam, 24 Ocak 1975) GNAHLARINI ALMAYALIM...
nl Amerikan gazetecisi Jack Anderson, iran ah Rza Pehlevi ile Dr. Kissinger arasnda yakn ilikiler olduunu aklad. Anderson, Washington Post gazetesinde yazd yazda, iran ahnn ClA'ya para yardm yaptn anlatmakta ve iran'n gl elektronik aralarla Sovyetler Birlii'ni gzaltnda tuttuunu ileri srmektedir. Aklamaya gre, ah ile Kissinger arasndaki ilikileri CIA eski bakanlarndan, Amerika'nn Tahran'daki Bykelisi Richard Helms yrtmektedir, iran ordusunda baz Amerikan as58 keri uzmanlarnn da bulunmas, bu ibirliini iyiden iyiye kantlamaktadr. Bu ilikinin, son petrol bunalm srerken ortaya karlmas da ilgintir. Biliyorsunuz hem Bakan, hem de Dr. Kissinger, - Gerekirse petrol kuyular iin askeri mdahalede bulunuruz... demiler, bu kabadaylk gsterisi NATO'nun selvi boylu sekreterince de, - Yerden ge kadar haklar var... denilerek onaylanmtr. Yani uzun lafn ksas, Amerika iran ahnn tahtn siper yaparak Arap lkelerindeki petrol kaynaklarn denetimi altnda tutmak, bir yandan da Uzakdouda kaybettii askeri stnl Ortadouda salamak iin elinden geleni yapmaktadr. Yapar, hakkdr... CIA eski Bakan durup dururken neden iran'a bykeli olarak atanmaktadr? Herhalde orada acl kfte yiyip Azeri trkleri dinlemek istemiyor sadece! "Grevimiz tehlike" oyununu oynuyor Tahran'da, yle bir dnelim: Demek oluyor ki, Amerika Ortadou lkelerinde askeri ve siyasal stnlk kurabilmek iin alp duruyor. CIA bakanna, - Sen git, oralar bir kolaan et bakalm... deniyor, En stn yetenekli sava uzmanlarn da iran'a gnderip - Siz de u iran ordusunu bir adam edin... diye buyruklar veriliyor. Bunlar ortaya konduka insan ister istemez yle dnyor: - Acaba Trkiye'de de ayn yollarla yollanm, grev yapan ve yapm olan CIA uzmanlar var mdr? Bunlarla hangi politikaclar, gazeteciler ibirlii yapmtr? Trkiye'de hibir politikac CIA ile ibirlii yapmaz. nk politikaclarmz "iman dolu gslerini", bu "ecdad yadigr" vatan iin siper etmeye hazrdrlar. Hibir Mslman Trk, CIA ile ibirlii yapmay aklndan geiremez. nk Kuran Ke-rim'de, - CIA ile ibirlii yapn... diye bir hkm bulunmamaktadr. Nasl kutsal kitapta, - almayn... deniyor ve bunlar da nasl almyorlarsa, nasl, - Yalan sylemeyin... deniyor, bunlar da yalan sylemiyor-larsa, CIA ile de ibirlii yapmazlar. Gnahtr, korkarlar... Yarn AIN SUU 59 ahrette iki yakalar bir araya gelecek; hi ibirlii yaparlar m CIA ile?.. Ayrca konuyu hukuk asndan da incelemek gerekecektir. Hangi partinin tznde, - Partimiz CIA ile yakn ibirlii yapar, ibirlii yapmayan, haysiyet divanna verilir... diye bir hkm vardr? Memleketimizde "kanun devleti" yrrlktedir. Partilerimiz, Siyasi Partiler Yasasna uygun olarak almaktadr. Parti tznde CIA ile ibirlii yaplacana ilikin bir aklk yoksa, byle bir iliki yok demektir. Arasra Trkiye'ye Kommer gibi, Harris gibi nl ve azl CIA danmanlar gnderiliyorsa, Albay Dickson gibi Kara Ataeleri sust yakalanyorsa da bunlar birer "zabta vakasf'dr. Trkiye'de Amerikallarn hibir "ss" yoktur. Olamaz da. A-merikan firmas eski mteahhitlerinden inaat Mhendisi Sleyman Demirel Amerikallarla ili dldr. Babakan olduunda btn milliyetilii ile, - s yoktur tesis vardr... demitir bir zamanlar. Biz onun yalancsyz... Eski Cumhurbakan Cevdet Sunay'n byk olu Dr. Atilla Sunay da ayn kandadr. Eskiden Ankara'da Amerikan hastanesinde alrd. imdi tas tara toplayp Amerika'ya gt. Babasndan miras kalan milliyetilii Amerika'da temsil edecek imdi. Dr. Atilla Sunay da Amerikallarn hibir kt niyetlerinin olmadn evresine anlatr dururdu.
iran ahnn CIA ile ibirlii yaptn syleyen Amerikal gazeteci Jack Anderson da buz gibi komnist! Sadece komnist deil. Hem Marksist, hem Leninist hem de, Allah geinden versin, hatta Maoist... u Pentagon generalleri arasnda bir Faik Trn yok ki haddini bildirsin. Erkekse Trkiye'ye gelsin Anderson... (Yeni Ortam, 25 Ocak 1975) ADINI KOYALIM... Demokrat Parti eskilerinin yeniden boy gstermeleri zerine eitli siyasal yorumlar da sergilenmeye balad. Birtakm yazar izer takm, - Demokrat Parti bir halk hareketi sonunda iktidara gelmitir... diyerek sosyolojik oluumlar tersyz etmeye alt. Bundan, - Demokrat Partiyi halk destekledi... anlam kyorsa bir diyeceimiz yok. Elbette Demokrat Parti halkoyu ile iktidara gelmitir. Fakat burada, - Demokrat Partiyle birlikte ok partili hayat balamtr.,, deniyorsa, yine bir aldatmaca kavramla gz boyanyor demektir. "Halk hareketi", "ok partili hayat" gibi kavramlar bir araya gelince Demokrat Partinin ilerici ve liberal bir grnmde olduu izlenimi yaratlmak istenmektedir. Bu doru mudur? nce u sorunu zelim: Halkn destekledii her eylem i-lerici saylmaz. Tarihteki btn gerici isyanlarn arkasnda da halk ynlar bulunmaktadr. Patrona Halil isyan da 31 Mart a-yaklanmas da bir kalabalka desteklenmitir. Geri baz sekin solcularmz, - Ezilmiliklerinin kurtuluunu metafizik yollarda arayanlar... diyerek yeni bir yorum getirip "tarihsel yanlglar" kmazna deinirlerse de sanrz gerei pek deitiremezler. Halkn destekledii bir eylem ilerici nitelikte rgtlerce ynetilmez ve retim aralar zerindeki mlkiyeti deitirecek bir srece girmezse, bu eylemin ilericiliinden sz etmek olanakszdr. Bunun iindir ki, - 1946 hareketi ilerici nitelikteydi... demek yanltr. 46 hareketinin temelinde, "drtlerin takriri" yatmaktadr, "drtlerin takriri" ise halka toprak datmna engel olmak iin verilmitir. Demokrat Parti olayn temelindeki bu olguyla bile tanmak yeterken birtakm sosyolojik kavramlar zorlayarak, bu gerici tepkiye ilerici adlar takmak hangi bilimsel temele dayanmaktadr? Bir de, - Trkiye'de ok partili hayat 946'da balamtr... yargs var. ok partili hayat, sal sollu btn partilerin tam bir zgrlk ortamnda seimlere katlmasyla gerekleebilir. ok partili hayatn temel koulu dnce ve rgtlenme zgrlnn salanmasdr. Bu zgrlkler iki byk partinin elbirliiyle yok edildikten sonra, "Hacivat-Karagz" oyunlar gibi bir ekimeye "ok partili hayat" adn vermek de ayn yanlgnn halkalarndan biridir. AIN SUU 6! 1946 hareketi bir "halk hareketi" ve "ok partili hayata" a-tlan bir admsa, ayn biimsel mantkla, 27 Mays ihtilali de gerici ve faist bir eylem olarak grlebilir. Bu yarglar temelinden yanltr. 27 Mays ihtilali topluma as\ja,. bir anayasa armaan etmi, dnce zgrl snrlarn gelitirerek, rgtlenme zgrln salamaya almtr. Bylece Trk tarihinde ilk kez bir sosyalist parti Parlamentoya girebilmek olanan elde etmi, gazete ve dergilerde lkenin siyasal ve toplumsal konular tartlmaya balanmtr, ite ancak bu gnlerde "ok partili hayat" az da olsa, kapsn aralamt. Bu da uzun srmedi... Seim sisteminde yaplan bir deiiklikle, Trkiye ii Partisinin Parlamentoya girme olanaklar ortadan kaldrld. Yeniden iki byk partinin egemenliine dayanan bir "milli irade" tablosu izildi. Bu koullarda Parlamento yeniden ilerici partilere kapanm oluyordu, ite bizim, - Filipin demokrasisi... cici demokrasi... biimsel demokrasi,., dediimiz siyasal sistem buydu. Emeki snflarn rgtlenmesi yasak, dnce yasaklaryla donatlm ceza yasalar, souk savan antikomnizm artlanmasyla ynetilen brokrasi i ve sermaye evrelerinin gdmnde iki siyasal partinin egemenliindeki sistem!.. Buna, - Parlamenter faizm... dediimiz de oluyordu. nk faizm, baz sac yazarlarn sand gibi, Hitler ve Mussolini'yle balayp bunlarla biten siyasal
dnemlerin ad deildir. Sadece sermaye egemenliine dayal diktatrlklere, btn siyasal bilimciler "faizm" adn verirler. Sermaye egemenliinin saland, emeki snflarn sz ve rgtlenme zgrlnn yasakland lkelerde parlamentolarn varl bu gerei deitirmez. Parlamento byle rejimlerin "vitrini"dir. Siyasal hayata toprak aaln savunmak iin kan, uluslararas tekelci sermayenin egemenliini salayan, emeki snflarn sz ve rgtlenme zgrln kaldran bir siyasal dneme ne "halk hareketi", ne de "ok partili hayat" denilemez. Demokrat Parti, "parlamenter faizm"in emeki halk zerine kurduu ynetimin addr. nce bu dnemin adn koyalm. Tartmak isteyen varsa buyursun... (Yeni Ortam, 27 Ocak 1975) 62 SZE BAVURUYORUM... Geen hafta silahl komandolar yine sokaklar kana boya-dlar. Her hafta yeni olaylar, ayn su zincirinin halkalarn oaltarak srp duruyor. Devlet btn yetkilileri ile bir suskunluk iindedir, iktidar boluundan yararlanarak iktidara gelmek isteyen cuntaclar kanl kaldrmlara basa basa amalarn gerekletirmeye alyorlar. Hitler de, Mussolini de ite bu yntemlerle iktidara geldi. Hitler zentisi albaylar, ayn "taktik" ve ayn "stratejileri" kullanarak nce "komnizm korkusu", sonra da otorite zlemi yaratp, iktidara trmanmak istiyorlar. Tarihte bu olaylarn benzerlerini grdk; imdi de ayn olaylar Trkiye'de yayoruz. Bir geree btn gcmzle arlk vermek zorundayz. Komando adl genler hangi g merkezlerinden desteklenmektedir? Bunlarn ellerindeki silahlar kim vermektedir? Yllarca bu rgt koruyan ve kollayan resmi grnl yetkililer kimlerdir? Bu yetkililer imdi hangi grevlerdedir? ncelikle bu sorularn yantlarn en ak seik biimde ortaya koymamz gerekiyor. 12 Mart 1971 tarihinden sonra skynetim mahkemelerinde grev yapan baz savc ve yarglarn bu rgtlerle ilikileri hi aratrlm mdr? Alan kamu davalarnda, sadece lk Ocakl rencilerin ifadelerine dayanlmas ve aleyhte ifade veren retim yelerinin de lkc retmenler Dernei yneticilerinden seilmesi, basit birer rastlant saylabilir mi? Baz davalarda ihbarclarn hem lk Ocakl, hem de MT grevlisi olmas da ayn rastlantlarn nemsenmeyecek rnekleri midir? Mahkeme kararlarnda lk Ocaklarnn vlmesi, iddianamelerde Kurt Karaca takmaadyla kitap yazan bir retim yesinin kitabndan kaynaklanan gerekelerin yer almas da m ayn rastlantlarn basit birer belirtisidir? "ark hizmeti" yapmas gereken bir askeri savcnn srarla Ankara'da tutulmas, tutuklulara olmadk basklar yapan bir doktor yzbann hemen Glhane Tp Akademisine alnmas da m rastlantdr? Bu rastlantlarn arka arkaya gelmesi bizler gibi, devletin birok yetkilisini de dndrmelidir. Dnecek baka konular da vardr... Pentagon generallerinin ve CIA yetkililerinin ynetimindeki, Panama Kanal "AntiAIN SUU 63 gerilla Okulu"nun Trkiye'deki "ubesi" olan "kontrgerlla" adl gizli rgt kimlerden olumaktadr? Baz yasal yetkileri zerlerinde tayarak bu rgtte alanlarn kimliklerini, devletin baz yetkilileri bilmektedir. Bu adlar 12 Martn karanlklarna gmmeye kimsenin hakk yoktur. Hibir snger, bu adlar belleklerden silmemelidir. Birlikte dnelim... 12 Marttan sonra, ikenceci ba Faik Trn'n komutanl dneminde, "kontrgerilla" adl bir rgt, iilerden rencilere, kurmay subaylardan tmgenerallere kadar birok kimseyi Gztepe'deki ikence kararghna gtrerek yasad yollardan sorguya ekmi, lkenin nl yazarlar bu yerde kelepelenip zincirlenmi ve kendilerine ikence yaplmtr. Kimdir bu ikenceciler? Ve devletin hangi yetkilileri bu adlar unutturmaya almaktadr? Hep birlikte bu konular zerinde duralm. Devleti ynetmeye kalkan etelerin kimlikleri aklanmal, bugn nerede ne yaptklar birer birer saptanmaldr...
Bugnk faist saldrlarn "karargh" ite bu etelerin bulunduu yerlerdir. Bu gerek aratrlmadan olaylar anlamaya ve nlemeye de olanak yoktur. Devlet, adm adm bir etenin eline gemektedir. Sayn Cumhurbakanmz.., Siz, demokratik grl, kiilikli bir devlet bakansnz. Bugne kadar bizlerde braktnz gvene dayanarak bu olaylara el koymanz ve devletimizi bu saldrgan etenin uursuz glgesinden kurtarmanz istiyoruz. Sayn Ecevit... Siz, Trkiye'de demokrasiyi ve Anayasa dzenini ayakta tutabilecek etkili tek parti liderisiniz. Btn bu sylediklerimizi birer birer aratrp gl sesinizle bu konulan Parlamento krslerine getiriniz. Btn milletvekili ve senatrleriniz bu saldrlar nlenmeden hibir yasal almaya katlmamaldr. Bir cunta, genlerimizi birbirlerine bodurarak, sokaklar kana bulayarak, aalk hrslaryla kan ierek ve kanl kaldrmlara basarak iktidara gelmek istiyor. Her gn bu keden bunlar anlatmaya alyoruz. Gcmz sadece kalemimizle snrl. Sesimizi sizlere duyurabilmek iin syleyin daha ne yapalm? Kimlere bavuralm?.. (Yeni Ortam, 28 Ocak 1975) 64 GRNEN KY... Kerim Yaman adl renci, herkesin gz nnde kurunlanarak ldrld. Bu cinayet, bundan ncekilerin devamyd. Hemen hemen her hafta "komando" adl "terrist" rgt, sokak ortalarnda adam vurmakta, fakat devletin sorumlular tam bir suskunluk iinde olup bitenleri gz ucuyla izlemektedir. iileri Bakan Bay Mukadder ztekin olaylar tam bir tarafszlkla aratraca yerde, televizyonda "baba nasihatleri" yaymlamakla yetinmektedir. Babakan Bay Sadi Irmak olaylarn zerine parmak basacakken, - Genleri kamplara blmek... ideolojik ayrlklar... gibi yosun tutmu szcklerle yorum yapmaya almaktadr. Bu "muhterem" kiiler, ynetim kurulu arpalklarna 12 Mart artklarn atarken, genel mdr ve mstearlar deitirirken bu kadar "serinkanl" davranmyorlard. Gvenoyu alamam, stelik istifa etmi hkmetin yetkilileri ancak "gnlk ileri" yrtmekle snrlyken, devlet brokrasisini altst etmek, emekli amirallere ve bakan eskilerine i bulmak, kpr balarna adam yerletirmek gibi yasad ne kadar atama varsa hepsi bir bir gerekletirmi, ama yurtta kan imeye yeminli rgtler ortal kana bulaynca, - Yapmasanz iyi olur... gibi genellemelerle yetinilmitir. Bu iki "muhterem" kii, devletimizin Babakanlk ve iileri Bakanl koltuklarn igal ettikleri iin kendilerine sesleniyoruz. Yoksa biliyoruz ki, Bay Mukadder ztekin 12 Mart bakandr. Ne bekleyebiliriz ki kendisinden?.. Bay Sadi Irmak rk teorilerden esinlenmi kitaplarn yazardr. Hangi tarafszlk simgesi olarak el uzatacaktr bu ilere?.. Geelim bunlar bir kalem... Bir de sa basna bakn. ldrlen, bir yurttamz deil sanki! stelik, - Kzl faist anaristler... gibi buram buram sefalet kokan balklarla suu rtmeye almakta ve "komando" adl "terrist" eylemcilere kol kanat germektedir. Irk-Turanc-kafatas-milliyeti-mukaddesat ad altndaki "31 Mart cephesi" tabancasyla, tfeiyle, ba ile, tornavidasyla, kalemi ve rotatifiyle saldrya gemitir artk. AIN SUU 65 Bunlar da su ortadr bir bakma... Ne bekliyoruz: yabanc petrol irketlerinin avukatln yapanlardan; ne bekliyoruz gerekten? ok tirajl bir gazetede bir yazar Ecevit'in konumasn "kkrtc ajan" bal altnda eletiriyor szmona; Ecevit'i de "kkrtc ajan" yapyor bu yazar bey de. Anlalan "kkrtc a-jan" nedir, bu kavram da renememi imdiye kadar. Her gn yz binlerce yurttamzn okuduu bir yazar -ki kendisi retmendir- henz bu kavram bile renememi. "Kkrtc ajan", kkrtc sanlan szleri syleyen adam deildir hukukta. Baz insanlara su iletmek iin onlarla birlikte eyleme geen, devrimci gibi grnp devrimci eylemleri yasadna iten, sac gibi grnp saclara su ileten adamdr "kkrtc
ajan". Bunlar devletin gizli istihbarat rgtnce grevlendirilip genlerin arasna sokulurlar. 12 Marttan nce birok eylemde bu "kkrtc ajanlarn" etkileri vardr. Bu dnemin Babakan Demirel Parlamento krslerinden, - Bir tek kkrtc ajann adn aklayn... dedii zaman bu keden tam bir dzine ajann adlarn, sanlarn, knyelerini ve su belgelerini birer birer aklamtk. "Kkrtc ajan" diye bunlara derler ve Sayn Ecevit'in de szn ettii kkrtc a-janlar bunlardr. Yazara bir hukuk dersi verirdik, ama imdi zaman deil. Geelim bunu da... Bir tek yaln gerek var ortada. Gnlerdir bu geree parmak basmak istiyoruz. Bu sac terristler kimler tarafndan desteklenmektedir? Bu rgtn, tpk italya'da ortaya karld gibi, devletin baz gizli rgtlerince desteklendikleri doru mudur? "Kontrgerilla" adl ikence rgtnn bu saldrlarla i-likisi var mdr? 12 Mart ncesinde bu olaylar nasl gelitii, nasl sonulandrlmak istendii, bu ilemlerde kimlerin grev ald saptand m? ClA'nn teki NATO lkelerinde bu tr eylemleri destekledii de kesinkes ortaya karldna gre "komando" ve "kontrgerilla" arkasndaki uluslararas ilikiler, cesaretle ele alnacak m? Trkiye'mizin bar bir ortama ulaabilmesi, bu sorularn gn na kmasna baldr. Yoksa her lmn arkasndaki duygusallk gibi Kerim Yaman olay da unutulur ve kan iiciler 66 yine oyunlarn eskisi gibi srdrrler. Bu "iktidar boluundan" yararlanarak "darbe" yoluyla iktidara gelmek isteyenlerin o-yunlarn anlamak bu kadar g m? Gzler kr ve kulaklar sar mdr?.. (Yeni Ortam, 29 Ocak 1975) KNC MEMDUH PAA... Osmanl tarihinde "Birinci Mehmet", "ikinci Mehmet", "Birinci Beyazt", "ikinci Beyazt", "Birinci Abdlhamit", "ikinci Abdlhamit" gibi padiahlar vardr. Cumhuriyet tarihimizde de ayn adda politikaclara rastlarz. Adnan Advar ve Adnan Menderes ayn addaki babakanlarmzdandr. Osmanl imparatorluunun son sadrazamlarndan Damat Ferit Paa ile 12 Mart dneminin son babakanlarndan Ferit Melen'in adlar ayndr. Tarihilerimiz deiik yntemler kullanarak siyasal tarihimizde, - Adnanlar dnemi... Feritler dnemi... gibi ayrmlar yapabilir. Ad benzerlii siyasal tarihimizde iyice aratrlmaldr. Tek partili dnemimizdeki " Aliler"de ok n yapmlardr. Kel Ali, Kl Ali, Necip Ali... ok partili dnemde bunlara bir drdnc Ali daha eklendi: Elverdi Ali... Bu Alilerin hepsi de ast astk, kestii kestik kiilerdi... Ad benzerlii gerekten ok ilgintir. Profesr Uur Alaca-kaptan ile Mamak Cezaevi hcrelerinde yatarken, - Hocam isim benzerliinden sizinle beraber beni de ieri aldlar... diye taklrdm Alacakaptan'a. Milli gelirden paymza ne der bilmezdik amma, skynetimde her "Uur" bana "yedi yl" ceza dmekteydi. Cezaevi mdrnn ad da ok ilginti: Mehmet Kemal Saldraner... Tam cezaevi mdrne uygun soyad!.. Arayp arayp bulmular. "Halk su ilemeye tahrik, tevik" gibi soyad: Saldraner. Emekli oldu mu bilmem... Bir de cezaevinin iinde bulunduu tmenin, kendisini "Napolyon"a benzeten bir komutan vard. Onun da soyad ok ilginti. Apdullah Kuloullar... Diyorum ya, arayp arayp buluyorlar ite... AIN SUU 67 12 Mart dneminin iki nl "Memduh Paa"s vardr. Birincisini hepiniz tanrsnz. Genelkurmay eski Bakan Orgeneral Memduh Tama. ikincisi soyad "Unltrk" olmasna ramen kamuoyunun henz yeterince tanmad Tmgeneral Memduh nltrk'tr. Birinci Memduh Paa, 12 Mart muhtrasna imzay bastktan sonra, att imzalarn deerini hemen kavrayvermi ve emekli olur olmaz, bir byk bankann ynetim kuruluna kapa at-vermitir. imdi Birinci Memduh Paa, engin ve paha biilmez ekonomi ve bankaclk bilgi ve tecrbesinden i ve sermaye evrelerini yararlandrmak iin, ayda on bini aan bir cret almakta ve bu "mtevaz"
gelirini emeklilik maa ile birletirerek, "ekmek parasn" karmaya almaktadr. ikinci Memduh Paaya gelince... "nltrk" hep birlikte tansak iyi olur: Unltrk, Kara Harp Okulunu 1938 ylnda bitirmitir. Harp Okulundan "topu temeni" olarak mezun olan ikinci Memduh Paa, snf arkada Topu Temen Alparslan Trke'in dncelerini benimsemitir. Albaylnda am'a Askeri Atae olarak atanan ikinci Memduh Paa, am'dan dndkten sonra Bursa'da ve Manisa'da grev yapm ve en sonunda Birinci Memduh Paann gzne girerek, I967'de iki yllk gecikmeden sonra tugenerallie ykseltilmitir. Birinci Memduh Paann istei zerine Genelkurmay Eitim Dairesi Bakanl yapan bu iman, buday renkli general, 1970 ylnda tmgeneral olmutur. Bir sre sonra da Birinci Memduh Paann, sonradan "demokratik solcu" olduunu aklayan uan General Muhsin Ba-tur ve iki komutanla birlikte imzaladklar muhtra radyodan o-kununca, ikinci Memduh Paa da kollan svamlar hemen. Gn onun gndr. ikinci Memduh Paa, o gnlerde Orgeneral Faik Trn'n emrindeki bir tmende komutanlk yapmaktayd. Trn, nl-trk'e, Unltrk de Trn'e gveniyordu... Birinci Memduh Paa da emekliye ayrlnca, ikinci Memduh Paann tek destei Faik Trn kalyordu. Trn ve Unltrk, hep birlikte istanbul'daki operasyonlar ynettiler. Gztepe'deki eve sk sk gidip geldiler, ikinci Memduh Paa her sann durumu ile kendisi tek tek ilgilendi. Nedense!.. 68 ikinci Memduh Paa, Birinci Memduh Paa Genelkurmay Bakanyken ikide birde Ankara'ya telefon ederek: - Paam emirleriniz var m?, diye sorard. O kadar ki, Birinci Memduh Paann emir subaylar ikinci Memduh Paadan bkm usanmlard. ikinci Memduh Paa, tam korgenerallii beklerken son 30 Austosta emekliye ayrlverdi. imdi evinde oturup eski arkadayla gemi gnleri anmaktadr. Acaba diyoruz, u son gnlerde Orgeneral Faik Trn'le konuuyor mu? Yakn arkada Alparslan Trke'le buluuyor mu? Komandolarla ilgileniyor mu? Bu son gnlerde ne yapyor ikinci Memduh Paa?.. Unltrk ne yapyor ve ne dnyor son olaylar hakknda? (Yeni Ortam, 30 Ocak 1975) AKILLANMAK... "Milliyeti Cephe", "bir sosyal snfn teki sosyal snflar izerinde" basksn kurmak iin toplanrken, Anayasadan, zgrlkten ve bartan yana olanlar da birbirleriyle uramann sarholuundan kurtulmu deiller henz. - Sen revizyonistsin... Sen oportnistsin... trnden tartmalar "fraksiyon" dergilerinde, her hafta gryoruz. Faizm zlemcileri btn azgnlklaryla kol gezerken, sosyalizmin savunuculuunu kaptrmak istemeyenler bir "kltr yarmas" gibi, - Lenin der ki... Mao der ki... tartmalar iinde sosyalist retilerin "klasik" ilkelerini yeni batan sergilemektedirler. Oysa kapsn alan, adyla, sanyla faizmdir!.. Toplumumuzun btn demokratik glerinin, anayasal izgide birlemeleri bir siyasi zorunluluk olmutur, ite antidemokratik yasalar, ite cezaevinde unuttuklarmz, ite uluslararas faizmin ahtapot kollar, ite emperyalizmin yeni tuzaklar!.. Birleebileceimiz somut amalar bunlardr... imdi bunlar bir yana itip AIN SUU 69 - Ecevit byk burjuvazinin adamdr... gibi anlamsz bilgilik zentiieriyie gleri datmak neden? Demokrasi kavgas vermeden, sosyalizmin "s"sinden sz etme olanann bulunmadn getiimiz dnemin tecrbelerinden anlamamsak, hangi bilimsel retinin satrlarnn arasnda arayacaz bu gerekleri? "Madalyon"un bir "yz" byle... br yzne de bakalm ve baz rnekler de verelim: Son zamanlarda derneklerde, barolarda, meslek odalarnda seimler yaplagelmektedir. Bu seimlerde sa, Adalet Partisinden Erbakancsna ve Trkeisine kadar tam bir btnlk iinde seimlere katlrken, "demokratik
solcu" CHP'liler ile CHP'den soldaki siyasal grleri benimseyenler arasnda uzlama kurulamad gibi, zaman zaman tam bir ekime ve tartma ortaya kmaktadr. Anlatalm... Getiimiz aylarda Ankara Barosu seimleri yapld, "ilerici avukatlar" Halit elenk'in bakanlnda bir listeyle seime katldlar. Listede Uur Alacakaptan, Ahmet Tahtakl, Doan Tanyer gibi CHP'liler de olmasna ramen, bir ksm CHP'liler, AP, CGP, MHP ve MSP'lilerin destekledikleri adayn evresinde toplanmlard. Gerekeleri de ok ilginti: - Kardeim onlar da ok solcu... Seimleri ben de izledim. Skynetim mahkemelerinde devrimcileri mahkm ettirebilmek iin uraan lk Ocakllarla muhbir hukuk mavirleri ve retim yeleri kol kola seimlere giderken, baz CHP ileri gelenleri de bu rgtlenmenin "militanlar" olarak almaktaydlar. Ecevit hkmetinin alma Bakan nder Sav, iinde kendi partisinin en yksek organlarnn yneticilerinin de bulunduu listeyi setirmemek iin, tam bir "militan" cokusu i-inde alyor, kar tarafn adayn setirmek iin kendini paralyordu. "Demokratik solculuk" deildi bu. Adyla sanyla "antipatik solculuktu" bu yaplan! Haydi, bu elikiyi baronun kendi i koullaryla aklayalm diyelim. Fakat bunu da kolaylkla syleyemiyoruz bir trl. Baka rnekler de var nk. Geen hafta Ankara'da "Makine Mhendisleri Odas" iin seimler yapld. Seimlere liste girmekteydi. Birinci liste, 70 "demokratik solcular'n oluturduu listeydi, ikinci listede "ilerici demokratlar" adyla sosyalistler, nc listeyle de saclar seime katlmaktayd. Demokratik solcularla sosyalistler arasnda bir trl anlama olmad. Saclar da tam bir g birlii iinde seimleri kazandlar. Oylarn dalm ise yle: Saclar 174, demokratik solcular 163, ilerici demokratlar 140... Yani, demokratik solcularla sosyalistler ortak listeye seimle girseler, seim byk farkla kazanlacak. Yok, girmezler... Bylece saclar, aradan syrlarak seimleri kazanrlar. imdi bu anlattklarmz, benzer seimlerde aynen oluyor. Mhendislerin de pek hesaba akllar ermiyor galiba... Btn bunlar grdkten sonra dnyorum: Kendilerine ne ad verirlerse versinler, biz ilericiler, halktan ve emekten yana olanlar, faizm geldiinde sadece cezaevlerinde mi birleeceiz? Hi akllanmayacak myz?.. Syleyin Allah akna, yanl m dnyorum?.. (Yeni Ortam, 31 Ocak 1975) TOPRAK ACISI... Son yllarda toprak reformunu belirli blgelerde gerekletirme amacyla iki yasa karld. Bunlar "Tarm Reformu n Tedbirler Yasas" ve "Toprak ve Tarm Reformu Yasas" adlarn tamaktadr. Toprak reformunun bu yasalar gereince uygulanmas iin 33 ynetmeliin de hazrlanmas gerekmektedir. Bu ynetmeliklerden 19'u Resmi Gazetede yaymland. 8'i yaymlanmak zere hazrland, geri kalan 6 ynetmeliin de hazrlklar bitirildi, bakanmzn masasnda beklemektedir. Btn bu hazrlklar ne iin? Bunlar, Urfa ilindeki toprak a-alnn ve emek smrclnn bir lde nlenmesi iin yaplmaktadr. Urfa'da 108 kyde, 1.753.340 dnm arazi toprak aalar tarafndan kullanlmaktadr. Bu topraklar zerinde 4.941 kyl ailesi, yani Urfa deyii ile 24.705 "azap" yaamaktadr. "Toprak ve Tarm Reformu Yasasna" gre I Mart 1975 gnne kadar 41 kyde 899.000 dnm arazinin kaAIN SUU 71 mulatrlmas ve kamulatrlan bu arazinin, I Haziran 1975 gnne kadar I 1.300 topraksz ve az toprakl Urfal "azap"a datlmas gerekmektedir, Btn bu almalar "Toprak ve Tarm Reformu Mstearl" yrtmektedir. Mstearlk, nce blgedeki "altyap" hizmetlerini gerekletirdi. Btede yeterli para vard. Yol, su, elektrik, gbreleme, tarm aralar salanmas gibi
hizmetler yapld. Mstearln buraya kadar olan almalarndan blgedeki toprak sahipleri ok honuttu. nk blgeye elektrik, su ve gbreleme gibi olanaklar salanyordu. Sorun bundan sonra balad. Mstearlk, Urfa'nn "Akakale" ilesinde 41 kyde kamulatrma ilemlerini tamamlamak iin gece gndz alyordu. "Kzlca kyamet" bugnlerde patlak verdi. Toprak aalar, u "masum" istekleri ileri srmekteydiler; - Btn Urfa'da altyap hizmetleri bitirilmeden kamulatrma yaplmasn... Toprak aalar bununla, 1985 ylna kadar zaman kazanacaklard. Aalarn ikinci nerileri uydu: - Hi olmazsa, Akakale'deki alt yap hizmetleri tamamlanmadan kamulatrma yaplmasn... Bylece de iki yl kazanacaklard. Bir baka neri ise yle zetleniyordu: - Bunlar kabul edilmezse, araziler "vergi deeri" zerinden deil, bugnk deerlerinden kamulatrlmaldr... Buna "Keban tipi zenginleme" deniliyor. Keban baraj evresinde topraklan olanlar, kamulatrma bedellerini, devlete gsterdikleri vergi zerinden deil, kamulatrma annda biilen deere gre aldlar. Yani vergi verirken, - Arazim ok deersizdir... deyip satarken - Arazim ok kymetlidir... diyerek para aldlar. Urfa'nn toprak aalan da byle para kazanmak istiyorlard, iin pek akaya gelir taraf da yoktu. Mstearlk btn gcyle kamulatrmalar gerekletirmenin abas iindeydi. Bu arada siyasal deiiklikten yararlanabilirdi. Gvenoyu almam olsa da, istifa etse de Irmak hkmeti grev bandayd. Toprak ve Tarm Reformu Mstearl da Cumhuriyeti Gven Partisi Milletvekili Devlet Bakan Salih Yldz'a balyd. Urfa'nn toprak aalar hemen, - Gkte yldz yz altm, Mevlam neler yaratm... diyerek Salih Yldz'a engel atmlard. Salih Yldz da Van'da "mtevaz" bir toprak aasyd ve aalarn dilinden anlard. 72 Salih Yldz, mstearln nerdii kadro istemlerini ileme koymamakta, hibir atamay onaylamamakta, yayna gnderilen ynetmelikleri yaymlamamakta, yani nce "pasif direnie" gemektedir. Urfa blgesinde alan mstearlk grevlileri de ak ve kapal yollarla tehdit edilmeye balamt. Bu arada toprak aalar aralarnda bir "gizli" toplant yaparak -lise rencileri hakkndaki gizli rgt kurmaktan dava aan askeri savclar duymasnI milyon 250 bin liralk bir "fon" topladlar, aralarndan "Reit ipek" ve "Celal ncel" Ankara'ya yolland. Bu arada birdenbire "Son Havadis" gazetesinde Toprak ve Tarm Reformu Mstearlna saldrya geildi. Gerekeler ilginti. Mstearlk fazla kira veriyordu. Usulsz atamalar yaplyordu ve daha ilginci, mstearlk lkenin "btnlne" kastetmiti. Milli btnlmz elden gidiyor.., tr yaygaralar, gazete stunlarndan Parlamento kulislerine ve krslerine kadar yansd. Konu Milli Gvenlik Kuruluna da gtrld. Ama, ne yapp yapp kamulatrmay nlemek, bunun iin de Toprak ve Tarm Reformu Mstearln tmyle "topa" tutmakt. Ypratma almalar, Demokratik Partinin "Toprak ve Tarm Reformu Yasas" iin at davann yeniden konu edilmesiyle srdrld. Bir de, Urfa'da yeraltndan su kartmak ok gtr. Bu nedenle toprak reformundan vazgeelim... gibi bir garip gereke daha ileri srld. Parlamento krssne gelen Bakan Salih Yldz, - Hazr sz almken... diye balayp sonra da, - Blclk almalarna izin verilmeyecektir... diye konuarak "Son Havadis"i dorulamaya alt. Bakan Yldz, Urfa blgesinde alan mstearlk grevlileri hakknda toprak a-alarnn ikyetlerini dinlemek iin, mstear yanna almadan Urfa'ya gitti. Urfa'da toprak aalaryla yemek yedi. Birlikte Akakale'ye gidildi. Bakan, evreden duyulacak biimde toprak a-as Celal ncel'e, - Celal Aabey... diyerek sesleniyor ve topraksz kyllerle de konuurken aalar yanndan hi ayrlmyordu. Babakanlk btesi grlrken konu "milli cephe" milletvekillerince bir kez daha ortaya atld.
- Mstear Saim Kendir'i neden deitirmiyorsunuz... diye sorular sorulmaya baland, iki gn nce iki milletvekili mstear iin soruturma almasn istedi. AIN SUU 73 Evet, Urfa'daki toprak sorununun ksa yks imdilik byle ite. Ne yapp yapp kamulatrmay nleyecek toprak aalar. Urfa'nn CHP milletvekilleri konunun peini hi brakmamal, Urfa CHP rgt, topraksz kyllerle birlikte yryler dzenleyerek, yasal haklarn sonuna dek savunmaldr. Toprak aalarnn Anayasa d basklarna kar Urfa'nn "azap" denilen kylleriyle, onlara birer avu toprak datmak iin abalayan mstearln yurtsever grevlilerini yalnz brakmayalm... (Yeni Ortam, 1 ubat 1975) ASSUBAYLAR SORUNU... Subay ve assubaylarn "i gl ve riski" zamm, 926 sayl Trk Silahl Kuvvetleri Personel Yasasna eklenen 1323 sayl yasann 3'nc maddesiyle dzenlenmitir. Madde u biimdedir: - Hayat ve salk iin tehlike ve alma artlar bakmndan glk arz eden veya normalin stnde gayret sarfn gerektiren grevler iin, subay, assubay, uzman avu ve jandarmalara i gl ve riski zamm denir. Hukuk asndan maddede zerinde durulacak nokta, "normalin stnde gayret sarfn gerektiren grevler iin,.." tanmdr. Bundan "i gl ve riski" zammnn, "rtbeye" gre deil, "grevin nitelii" gz nnde tutularak denecei sonucu kmaktadr. Buraya bir nokta koyalm... Bu "i gl ve riski" zamm, Milli Savunma Bakanlyla iileri ve Maliye Bakanlklarnn birlikte dzenleyecekleri ynetmelik uyarnca denecektir. Bu maddeye dayanlarak 14 Eyll 1972 tarihinde karlan bir ynetmelie gre, subay ve assubaylara I Austos 1972 tarihinden geerli olmak zere zaml maa denmitir. Yasa bu zammn 1.3.1971 tarihinden balayarak denmesini ngrdnden, ortaya hukuksal u-yumazlk kmtr. 1,3.1971 ile 1.8.1972 tarihleri arasndaki 17 aylk zam iin, Ankara'da kuvvet komutanlar ve yksek rtbeli general ve amiraller bata olmak zere binlerce subay, 74 yksek askeri idare mahkemesine dava aarak bu on yedi aylk zammn kendilerine verilmesini istemilerdir. On yedi aylk zam iin alacak davalarda, Ankara Selanik Caddesi Togay Handa alan Emekli Hkim Yarbay Mehmet Kabasakal'a binlerce vekletname karlm, noter gnlerce Kara Kuvvetleri Kararghna tanmtr. Sayn kuvvet komutanlar, kurmay bakanlar ile teki general ve amiraller, kendi haklarn aramak iin her trl yasal yola bavuracaklardr. Hak arama zgrl herkes gibi onlara da aktr. Son zamanlarda kendileri iin saptanan "yan demeler'in yasaya uygun olarak verilmedii inancnda olan assubaylar, son kararnameyi tepkiyle karlamlar, greve uygun olarak deme yaplmadna inanan assubay eleri de byk kentlerimizde yryler dzenlemilerdir. Bu yryler, baz olaylarn ortaya kmasna yol am, birok kii gzaltna alnmtr. Ankara'da "panzerlere" bindirilmi toplum polisleri ile assubay eleri, Kzlay'da, Atatrk Bulvarnda atmlardr. Ayn toplum polisleri, bu atmadan bir ay kadar nce, kendilerine verilen denekleri yeterli bulmayarak direnie gemiler ve direni yetkililerce glkle nlenmiti. Ayn koullar iinde olan kamu grevlilerini birbirlerinin zerine yollamak, hem Silahl Kuvvetlerimiz hem de emniyet rgt iin yararl sonular dourmaz. Bu gibi tehlikeli srtmeleri nlemek, herkesten nce kuvvet komutanlaryla Emniyet Genel Mdrlne dmektedir. Silahl Kuvvetlerimizin "subay-assu-bay" atmas ile zedelenmesi hi kimseye yarar salamaz. Bu srtmeyi nlemek herkesten ok kuvvet komutanlarnn grevidir. Komutanlar astlarnn haklarn koruyup kolladklar lde, rtbelerinin de zerinde bir saygnla eriirler. Hak arama zgrln, ceza korkular, yarglamalar, e-meklilik ilemleriyle nlemek artk olanakszdr. nemli olan kanayan yarann "kangren" olmadan iyiletirilmesidir. Sayn kuvvet komutanlar, bu gibi konular bizden ok daha
iyi bilirler. Kendi haklarndan nce astlarnn haklarn koruyan, onlara bir "baba" sevecenlii ile yaklaan komutanlarn nasl eriilmez sayglarla yceltildiini anlatmaya gerek yoktur sanrz. Assubaylar yan demelerle birlikte eskiden olduu gibi, belirli snavlarla subay olabilmeyi, eitimde geen srelerin tpAIN SUU 75 ki yedek subay ve erler gibi emekliliklerine saylmasn istemektedirler. Assubay okullar dnda renim grm assubaylarn terfi edebilmeleri gibi baka haklarnn da inendii inancndadrlar. Elerinin haklarnn inendii gerekesiyle yry yapan assubay hanmlarnn bu tutumlarn doal karlamak gerekmektedir. Yasalara uygun olarak dzenlenmi gsteriler sakncal sonular dourmaz, tersine, doabilecek sakncal sonular nlemek iin yneticilere yol gsterir. Btn bunlarn iddet yntemleriyle bastrlmak istenmesi, belki olaylar geni boyutlarla gremeyenlerin fkelerini dindirir, ama srtmeleri daha da derinletirir, yaralar bytr. On yedi aylk zamlarn almak iin Yksek Askeri idare Mahkemesine bavurmu olan sayn general ve amiraller, bu tutumlaryla hak arama zgrlnn nasl kullanlaca konusunda astlara yol gstermilerdir. Assubaylarn yan deme sorunu da sayn kuvvet komutanlarnca ayn hakllk bilinciyle ele alnmal ve kanayan yara imdiden kapanmaldr. Konunun yasal ve bar yntemlerle zme balanmas, btn subay ve assubaylar kadar bizim de iten dileimizdir... (Yeni Ortam, 3 ubat 1975) TRT'YE SALDIRANLAR... Sa partiler imdi de TRT Genel Mdr ismail Cem'e Saldrmaya baladlar. nce Fethi elikba adl senatr: - ismail Cem neden soyadn kullanmyor?., diye soru sormaya balad. Trk siyasal hayatnn bu "demirba", Fethi elikba, imdiye kadar kendisinden Trk petrollerini yabanclara peke ekmenin hesab sorulmadndan, Senatoda kabadaylk gsterilerine kalkmaktadr. Yabanc petrol irketlerine kaptrdmz her kuruun hesabn bu adamdan sormal devlet. elikba, saa sola saldracana, nce "iletmeler Bakan" olduu gnlerde yabanc petrol irketlerine doal kaynaklarmz nasl teslim ettiini anlatsn. Hayatnda bir tek kitap yazmadan profesr olmu, stelik Trk siyasi hayatnda girip kmad siyasal parti kalmam, eski Cumhurbakan Sunay'n seimiyle 76 Senatoya girmi, oradan Feyziolu'nun partisine yeniden sra-yvermi bu "zat erif ikide birde, - ismail Cem neden soyadn kullanmyor... diye soruyor. Biz de kendisine, - Hi kitap yazmadn halde nasl profesr etiketini tayorsun... dersek ne diyecektir?.. Hi!.. Var m kitab? - Petrollerin hesabn ver... dediimizde ne yapacaktr? Hi. Ortada deil mi petrol kanunu? Bu bir yana... Bir de Hsamettin elebi var! elebi, ismail Cem'in genel mdrle getirilmesinden hemen sonra TRT'deki grevinden alnm, bir sre sonra da Sayn Cumhurbakannca Kontenjan Senatrlne getirilmitir. elebi, "pilli bebekler" gibi ne sorarsan, - TRT... diye karlk vermekte ve Blclk... Kkrtclk... Milliyetilik... diye devam etmektedir. TRT Genel Mdrlne kiisel bir krgnl olabilir. Fakat bir senatrn TRT'den baka bir konusu yok mudur? Bilmem yanl m hatrlyorum?.. Milli Nizam Partisinin kongresi Hsamettin elebi tarafndan izlenmi ve TRT ekranlarna aktarlmt. Savclk bu haber ve grnty "ihbar" kabul ederek dava am, dava sonunda Milli Nizam Partisi Anayasa Mahkemesince kapatlmt. Bu kez, kapatlan parti yerine kurulan Milli Selamet Partisi iktidara gelince Hsamettin elebi TRT'yi bu partinin Adalet Bakanna ikyet etmi, - TRT mstehcen yayn yapyor... diye Adalet Bakanna "ihbar"da bulunmutu. Bu arada bir CHP bakanna da sylenecek szmz var...
CHP, ismail Cem ve Mehmet Barlas' gazetelerdeki kelerinden alp TRT ynetimine getirince, Hsamettin elebi gibi, Doan Kasarolu ve Muammer Yaar da grevlerinden alnmlard. elebi de, Kasarolu da, Yaar da tam 12 Mart dneminin TRT'cisiydiler. zgrlk ortam gelince grevlerinden alnmalar da doald. Ve grevlerinden alndlar. Turizm ve Tantma Bakan Orhan Birgit, Kasarolu ve Muammer Yaar dllendirerek, Basn Yayn Genel Mdr Yardmclklarna atad. imdi Basn Yayn Genel Mdr Orhan Kololu izinli. Bir sre sonra da grevinden ayrld m, Doan Kasarolu genel mdr olacak. Bu da demokratik solcu CHP politikas... AIN SUU 77 TRT Ynetim Kurulu ise balbana bir sorun. Fikret Ekinci adndaki eski askeri yarg, 12 Mart 1971'den bu yana TRT Ynetim Kurulunda grev yapmakta ve son yllardaki gnlda Feyziolu'na gz krparak ismail Cem'e saldrmaktadr. CHP iktidara gelince bu Ekinci'ye hi dokunmad. Ekinci yazarlk yapt dnemlerde Ecevit'e az dolusu kfrler yaymladktan sonra Ecevit hkmetinin temsilcisi olarak ynetim kurulu koltuklarn andrd. Bu da yetmedi... Yetkileri, ancak "gnlk" ileri yrtmekle snrl olan ve gvenoyu alamayarak istifa etmi bulunan Irmak hkmeti gelir gelmez Genelkurmay istihbarat Bakanl grevinden e-mekli olduktan sonra, nce devrimcilik sonra da Feyziolu'nun partisinde "esas durua" geip "McCarthistlik" yapan emekli Amiral Seazi Orkunt'u, Fikret Ekici'nin yanna yollayverdi. imdi ierden de byle kuatlmtr ismail Cem. Saldracaklar, ypratacaklar, bylece TRT Genel Mdrnden kurtulacaklar akllarnca. Sonra da ya Sezai Orkunt ya Doan Kasarolu gelip TRT'yi ynetecek eskisi gibi. Bir kurumun bana aydnlk ve ada bir adam gelince tedirgin oluyorlar. Balyorlar saldrya. Aydnlktan korkanlarn "tela" ve "korkusu" btn bunlar... (Yeni Ortam, 4 ubat 1975) CEM SORUNU... TRT Genel Mdr ismail Cem'e yaplan saldrlar, hukuk dzenimizi zorlayarak srdrlmek istenmektedir. nce sorunun hukuksal yorumunu yapalm: CHP-MSP koalisyonu, I I sayl kanun hkmnde kararnameyi hazrlayarak TRT Genel Mdrln de 657 sayl Devlet Memurlar Yasasnda ngrlen "istisnai" memurluklar arasna ald. 12 sayl kanun hkmnde kararnameye de bu konuda hkm koydu. Bylece ismail Cem, bundan nce devlet memurluu yapmamasna ramen, TRT Genel Mdrlne getirilmi oldu. 78 imdi sorun burada dmleniyor. Kendilerine "milliyeti" etiketi yaptran "sermaye cephesi", - Bir tek gn devlet hizmetinde bulunmayan bir ahs nasl TRT Genel Mdr olur?., diye bas bas barmaktadr. Kanun hkmnde kararnamelerin gerek Anayasann 64'nc maddesi gerekse Meclis itz gereince "ncelik ve ivedilikle" Parlamentoya sunulmas gerekmektedir. Fakat ne bugnk CHP-MSP ortakl kanun hkmnde kararnameyi Parlamentoya getirmi, ne de o gnn, bata Adalet Partisi olmak zere teki partileri bu konuda bir alma yapmlardr. Kararnamenin, aradan bunca sre getikten sonra komisyonda reddedilmesiyle birlikte baz hukuksal sorunlar da ortaya kmtr. Parlamento ayn grle, I I sayl kanun hkmndeki kararnameyi reddederse ne olacaktr? Bu ret ilemi bir yasal ilem niteliindedir. Yani bu ilemin iptali iin Anayasa Mahkemesine dava alabilecektir. Bu ret karar, balbana "yasama grevinin ktye kullanlmas", yani "yetki saptrmas" rneidir. nce MSP'yi ele alalm. MSP, CHP ile hkmet sorumluluunu paylarken, I I sayl kanun hkmnde kararnameyle, ismail Cem'in atanmasna karar vermitir. imdi ayn hukuksal dzenlemenin iptali iin oy kullanrsa, ayn kararname iin hkmette iken baka trl, muhalefetteyken bunun tam tersi bir davran iine girmi demektir. Bu da aka "yasama grevinin ktye kullanlmas" rneidir ve bir iptal nedenidir.
Kamu hukukunda "idari istikrar" ilkesi, devletin btn karar organlarn balar. Bu "istikrar" ilkesi, "kazanlm haklarn" geliigzel inenemeyecei sonucunu dourur, ismail Cem I I sayl kanun hkmnde kararnameyle, geerli bir ilemle a-tanm ve bugne kadar grevini srdrmtr. I I ve 12 sayl kanun hkmnde kararnameler, Parlamentoca reddedilmi bile olsa TRT Genel Mdrnn grevi kendiliinden son bulmaz. Bu konuda birka rnek verelim: Ankara Hukuk Fakltesinin renim sresi, 1942 ylnda yldan drt yla karlmtr. Bu yasa yrrle konulduu gnlerde, faklte nc snfnda okuyanlar, yllk retim sonunda diploma almlardr. niversiteler Yasas deitirileAIN SUU 79 rek, ancak doktorasn yapm asistanlarn asistan olarak atanacaklar hkm getirilmitir. Bu yasa yrrle konduktan sonra, fakltelerde doktora yapmam asistanlarn grevlerine son verilmemitir. Yine niversiteden bir baka rnek verelim. Doentlik iin bekleme sresi iki yl iken, sonradan bu sre drt yla karlmtr. Ancak iki yl bekledikten sonra doent olanlarn haklar ellerinden alnmamtr. Bunun gibi Turan Feyziolu ve Nihat Erim'in doentlik ve profesrlkleri nce yasa ile verilmi, sonra kan niversiteler Yasas, doktora, doentlik ve profesrlk aamalarn ngrmtr. Btn bunlar, "idari istikrar" ilkesi gereince "kazanlm" haklarn inene-meyeceinin rnekleridir. Bu konuda Anayasa Mahkemesiyle Dantay kararlarndan baka rnekler de vermek mmkndr. I I ve 12 sayl kanun hkmnde kararnameler Parlamentoca iptal edilse bile, ismail Cem'in grevinden ayrlmas iin bir baka ileme daha gerek vardr. Kararnameler iptal edilir edilmez, - Cem'in grevi bitmitir... demek, yrtme organna den bir grevin yasama organnca yaplmas anlamna gelir. Buna da idare hukukunda "fonksiyon gasp" denilmektedir. Parlamentonun kanun hkmndeki kararnameleri iptal ettiini dnelim. Bu durumda Anayasa Mahkemesine dava ama olana bulunmaktadr. Bu dava, kanun hkmndeki kararnamelerin yrrle konulu biimiyle, yasama grevinin ktye kullanlmas gibi gerekelere dayanacaktr. Hkmet bu iptal kararndan sonra, ayrca bir ilemle TRT Genel Mdrn grevinden alabilir mi? Alamaz. Nedeni de u: rmak hkmeti, gvenoyu alamayarak istifa etmi bir hkmettir. Bu hkmetin yetkisi, ancak gecikmesinde saknca bulunan "gnlk iler" yani Babakan Sadi Irmak'n anlayaca dille; "cari iler" ile snrldr. Genel mdr atamas gibi, gnlk ilerden saylmayan, stelik balbana bir "siyasal" karar niteliindeki bu ilemin yaplmas, balbana bir "yetkisizlik" rneidir. Ayrca bu ilem, idare hukukunda "maksat unsuru" olarak belirtilen koula da ters dmektedir. nk bu ilemin "sebebi", kesinlikle bir "siyasal amaca" dayanmaktadr. Kamu hizmetlerinin esenlii dndaki amalar, "maksat unsuru"na ay80 krdr. Yasama grevi gibi yrtme yetkisi de, belirli siyasal a-malar iin kullanlm olmaktadr. Kendilerine "milliyeti" adn takan ad sa partilerin a-ritmetik toplam bu konuda hangi yola bavurursa vursun, ban ya Selanik Caddesindeki Anayasa Mahkemesine ya da "Umut" Sokaktaki Dantay duvarna arpacaktr... (Yeni Ortam, 5 ubat 1975) ONLAR KM, SZ KM? Son yllarda hayat pahall iyice ekilmez hale geldi. Yoksul halk gittike yoksullamakta, sofrasndaki ekmek gnden gne ufalmaktadr. Olabilir... Buna kar istanbul'da Boazii restoranlar, bin bir eit mezeler, taze balklar, kzartmalar ve meyve salatalaryla donatlm masalaryla, mor binlikli mterilerini arlamaktadr, Doaldr... ocuunuza iirecek st bulamazsnz, hastanza et alamazsnz, peynir otuz liraya, ekmek iki liraya km, fiyatlar her gn gkdelen asansr gibi ykselmektedir durmadan. Mmkndr.,.
Adalarda, Modalarda, ililerde, Niantalarnda, Makalar-da, Leventlerde, Badat Caddelerinde, Kordonlarda, Karya-kalarda, Gztepelerde, ankayalarda, Kavaklderelerde, hayat eskisi gibi srdrlmektedir hi merak etmeyin. Siyasetilerin gelip gittii Anadolu Kulplerinde, Byk Kulplerde, Deniz Kulplerinde yeil uha masalarda frakl, smokinli beyler, tuvaletli makyajl hanmlarn ellerinde iskambil ktlaryla birlikte gcr gcr binlikler dolap durmaktadr. Haklardr... Anadolu'da binlerce ocuk kck ayaklaryla, yrtk lastik pabularyla kar stnde buz kessinler; kzamktan, bomacadan lsnler; ne nemi var! Beylerin ocuklar, zel kolejlerde, dadlarla, mrebbiyelerle byyor ya!.. Olmazsa doru Avrupa... Londra m olur, Paris mi, Zrich mi... Okur gelirler bir yerde. Otelcilik eitimi yaparlar rnein, ne bileyim... Eskiden sevgililer birbirlerine, AIN SUCU 81 - Bir ekmek peynirle yaarm senin iin,., diye ballk yeminleri ederlerdi. Bu yeminin de "modas" geti artk. Peynir otuz liraya, ekmek iki liraya imdi. Havagaz creti de artt. Yemekleri strken bile ok dikkatli davranmak gerekiyor. Baz yurttalarmz havagaz ocaklarn mhrletecekler bu gidile. Son iki ve sigara zamlar, baz sarho vatandalarmzn balarn iyice dndrmtr herhalde. Akamst arkadalaryla kp yle " iki tek atmak" bile haram oldu artk. Ne "katsay" zer bu ii ne de "yan deme". Hastanelere ise hi uramayacaksnz. Hastanz olursa "kocakar ilacyla" yetineceksiniz, baka aremiz yok. ila hi almayacaksnz. Biliyorsunuz sayn eczaclarmz da "boykot" yapyorlar durmadan. Eskiden renciler boykot yaparsa, - Komnistliktir... diye barp arlr, olmazsa skynetim dneminde apar topar ieri atlrd. Ama eczacysanz boykot yapabilirsiniz. Tabii bir ayrcalnz var: "ideolojik kanaatiniz" yok ki... ideolojik kanaatiniz yoksa, ne isterseniz yaparsnz... Kiralar da ekilmez artk. Ykseldike ykseliyor, iki oda bir kk aralk: - Yakt hari, bin be yz lira efendim... Evlerde de oturmak g olduu iin, "her zamandan daha ok milli birlik ve beraberlie muhta olduumuz u gnlerde" havagaz kullanmaz, iki imez ve gecekonduda oturursanz, yurttalk grevini yapm olursunuz. Gecekondularda oturanlar ne olacak yleyse?.. Ne demiler: - Evli evine, kyl kyne, evi olmayan san deliine... istanbul'dakilerin, izmir'dekilerin, Ankara'dakilerin yaantlarna hi karmayacaksnz. Karrsanz, bu sevgili yurttalarmz zerinde "snf tahakkm" kurmu olursunuz ki, bu da size yakmaz. Hibir Mslman Trk, snf tahakkm kuramaz, Bu, aile terbiyesiyle badamaz!.. Daha nce kurduysanz, bundan sonra sakn kurmayn bir daha. Yazktr adamlara. Sizde "tvbe" edin artk. Olmaz m?.. Hayat pahall srp dursun. nemli olan "Milliyeti Cephe" tarafndan kurulan "hr" demokratik dzenin "millet dmanlar" tarafndan yklmamas, Celal Bayar'n yeniden diriltilmesi, Erbakan hazretlerinin alnnn secdeye inip kalkmas82 dr. Bundan da nemlisi TRT Genel Mdrnn grevden a-Immasdr. Memlekette hayat pahall varsa, onlar neden bu kadar yaknmyorlar? Dnn bakalm... Onlar milliyeti, siz deilsiniz de ondan!.. TEKZPTR: "1964 senesi sonunda Adalet Partisi Genel Bakanln deruhte etmeden nce, 1962-1964 yllarnda mesleim olan mhendislii serbeste icra ederek hayatm kazandm herkese bilinmektedir. 10 sene evvel sona eren ve 2 sene devam eden bu sre iinde her mhendisin Trkiye'de neyi yapmak hakk ise, ben de onu yaptm. Mavir mhendislik ve mteahhitlik, Trkiye Cumhuriyeti Anayasasnn ve kanunlarnn yasaklad bir itigal alan deildir. Binlerce kii bu sahada alarak gnlk hayatlarn kazanmaktadr. Ben de 14 seneye yakn bir sre devlete hizmet ettikten sonra ve Adalet Partisi Genel Bakan olmadan nce 2 sene mddetle mesleimi serbeste icra ettim. Bu arada ifa ettiim taahhtlerden
birisi de Orta Dou Teknik niversitesine ime suyu getirilmesi ii idi. iin keif bedeli 4,5 milyon lira civarndayd, ihale, ehliyet belgesi olan 5 mteahhit arasnda gazetelere ilan verildikten sonra yaplmt. % 28 tenzilat ben yaptm. Ondan sonra gelen tenzilat % 21 idi. Sadece tenzilat farkndan i sahibi 300 bin lira kazanmakta idi. Taahht bir mukavele ile ifa olunur. Orta Dou Teknik -niversitesi ile aramzda aktedilen mukavelenin ykledii karlkl vecibelerin yerine getirilmesi, aktin ifasnn gereidir. Mteahhit, mukavelede ve artnamelerde tayin edilen esaslara gre ii yapar, idare de mukaveledeki esaslara gre iin bedelini der. Ben mukaveledeki artlara gre ii yaptm, idare, ii hem yaplrken kontrol etti, hem de sonunda 2 defa muayeneden geirerek muvakkat ve kesin kabullerini yapt, iin iyi ve doru yapldn belgelemek idarenin grevidir. Bu belgeler idarenin dosyalarnda mevcuttur. Yaplan iin bedeli ise, istihkaklarla denir. Sonunda kesin kabulle birlikte kesin hesap yaplr. Kesin hesab idare ile mteahhit karlkl yapar ve zerinde mutabk kalrlar. denen bedel mukaveleye gre iin beAIN SUU 83 delidir. Bu hesaplar da yaplm ve taraflar birbirleri ile alakasn kesmitir. Mteahhitlere denen i bedelinin tm mteahhidin kr deildir. Zira mteahhit, o ii yaptrmak iin eitli masraflar yapar, ii kullanr, malzeme satn alr. Bunlarn hepsine bedel der. Kr, mteahhidin o i iin idareden ald bedelle o ii yaptrmak iin sarf ettii parann arasndaki farktr. Mteahhidin idareden ald bedel ve sarf ettii para Maliyenin kontrolndeki noter tasdikli defterlerde de yazldr. Bundan 12 sene evvel taahht edip baar ile ikmal ettiim Orta Dou Teknik niversitesi su ii inaatna tarafmdan ne sarf edildii ve karlnda ne alnd muhasebe defterinde yazldr. Bu defter yazarn elinde bulunmadna gre havadan ve sudan kazan saladmz iddias yalandan ibarettir. Zira 4,5 milyon liralk bu taahhtte, 750 bin lira zarar ettiim Maliyece kontrolden gemi muhasebe defterlerinde sabittir. 750 bin lira zarar edilen bir i dolaysyla havadan ve sudan kr ettiimiz iddiasn ortaya atmak glntr. Yazarn yalan ve iftiradan o kadar gz kararmtr ki, kendisini bu gln duruma drmektedir. Kartrmaya altklar defterlerimiz temizdir. Trk milliyetiliini savunmamz yazar ileden karm grnmektedir." Sleyman Demirel (reni Ortam, 6 ubat 1975) NATO'DAN IKMALIYIZ... Amerikan hkmetinin Trkiye'ye askeri yardm, 1947 tarihli askeri yardm anlamasna dayanarak yaplmtr. Bu anlama devrin Trk hkmetinin yetkilisi Hasan Saka tarafndan, - Bismillah... ekilerek imzalanmtr. Yardm anlamasnda u hkm yer almaktadr: - Verilen silahlar, verildikleri ama dnda kullanlamazlar.,, ite 1964 Kbrs bunalmnda Amerikan Devlet Bakan Johnson bu anlama hkmne dayanarak, 84 - Size verdiim silahlar benim iznim olmadan kullanamazsnz... deyip devrin Babakan ismet inn'ye nl mektubunu yazmt, inn, ulusal onurumuzu kran bu kstaha mektubu, - Yeni bir dnya kurulur, Trkiye de yerini bulur... diyerek yantlamak istemise de ksa srede hkmetten drlmt. O gnlerde Amerikal General Porter Trkiye'de bir hkmet deiiklii iin alp durmaktadr. Sonunda, inn hkmeti drlm, yerine Suat Hayri rgpl'nn bakanlnda bir hkmet kurulmutu. Bu hkmetin babakan yardmclna da Amerikan Morrison firmas Trkiye temsilcisi Sleyman Demirel getirilmiti. Bundan sonraki gelimeleri hep birlikte yaadk. 1947 Yardm Antlamasndan sonra Trk hkmetlerinin btn abas NATO'ya girebilmekti. 1950 ylnda CHP hkmeti NATO'ya girmek iin bavurmusa da bu istek, bata Amerika olmak zere, ingiltere ve Fransa hkmetlerince reddedilmitir. Demokrat Parti iktidara gelir gelmez ayn istek yenilenir. Ancak
bu istek de kabul edilmez. Bu arada Amerikan Silahl Kuvvetleri Trkiye'nin NATO'ya girmesi iin bir koul ngrr. 1950 ylnn Temmuz aynda Trkiye'ye gelen Amerikal Senatr Cain, - NATO'ya girebilmeniz iin Kore'ye asker yollamanz gerekmektedir... diyerek bu koulu ak seik ortaya koyar. Menderes hkmeti, Meclisten karar almadan bir tugaymz Kore'ye gnderir. Ayn gnlerde Trkiye'de Menderes hkmetinin bu kararna kar direnenler, polis yntemleriyle ezilmek ve boulmak istenir. Trk tugay, Amerikan generallerinin ynetiminde en tehlikeli sava blgelerine srlr. Amerikan birliklerinin ekildikleri yerlere Trk birlikleri gnderilir. Bunu Kore VIII. Ordu Komutan Walker, - Dman ok stn bir gle karmzda belirdii ve onun nnde ekilmek zorunda kaldmz zaman Trkleri savaa soktum. Eer elimin altnda Trk birlii varolmasayd, bugn btn Amerikan birlikleri yok olacakt.., cmleleriyle aklar. Bu arada Amerikan Genelkurmay, Sovyet snrlarna yakn blgelerde askeri s gereini siyasal yetkililere nerir. Trkiye "jeopolitii" bu sorun iin biilmi kaftandr. Amerika, Trkiye'nin kendisine "s" verilmesi kouluyla NATO'ya girmesini isterken bu kez direnmez; direni, baz iskandinav lkeleriyle AIN SUU 85 ingiltere'den gelir, ingiltere Ortadoudaki karlarnn da Trkiye'de korunmasn ister. Trkiye, ngiltere'ye bu konuda gvence verir. Artk btn koullar tamamlanmtr. Bundan sonra Trkiye NATO'ya alnr. 1952 ylnda NATO'ya girer girmez btn birliklerimiz NATO emrine verilir. Anayasaya aykr olarak yrrle konulan "ikili anlamalar" araclyla, Rusya'y nkleer silahlarla bombalayacak askeri sler verilir. Bu slerden kalkan bir Amerikan casus uann Ruslar tarafndan drlmesiyle Trk-Sovyet ilikileri iyice gerginleir. Amerika'nn Trkiye zerindeki siyasal, ekonomik ve askeri egemenlii gnden gne arttrlr. Bir ara, ordumuza kurmay subay yetitiren Harp Akademilerinin bir yla indirilmesi bile, Amerikan Genelkurmaynca nerilir. Amerikan ordusunda kullanlan "talimatnameler" bile kelimesi kelimesine Trkeye evrilerek kullanlr. Amerikan Genelkurmay bu konunun "maliyet hesabn" bile yapmtr: Trk askeri 136 dolara, A-merikan askeri ise 5500 dolara mal olmaktadr. Trkiye bu antlamayla bir byk amazn iine srkleniyordu. Bir yandan Silahl Kuvvetler, "ortak savunma" gerekesiyle bir Amerikal "korgeneralin" buyruuna veriliyor, te yandan, Arap lkelerindeki "milliyeti" uyanlar Trkiye'deki askeri slerle denetleniyor, bylece Ortadouda yoksul lkeler arasndaki devrimci ve ulusu dayanma da yok ediliyordu. Ayrca bir sava olaslnda Trkiye ilk sava alan olarak seilmi bulunuyordu. Btn bu konularn tartlmas I960 ihtilalinden sonra yaplabildi. Her toplumsal sorun gibi Trk-Amerikan ilikileri de eletirildi. Amerikan slerinden sz edilirken devrin Babakan Sleyman Demirel, - s yoktur tesis vardr... diyerek btn bu gerekleri rtbas etmeye alt. 12 Mart faizmiyle de, lkedeki "antiem-peryalist" ve "antiamerikan" evreler silah zoruyla susturulmak istendi. ite imdi btn gerekler ortadadr. Amerikan Kongresi, Kbrs'ta soydalarmzn can gvenlii kadar, ulusal onurumuzu da koruduumuz gnlerde, askeri yardm keserek, Trk ordusunu bir aresizlik iine srklemek istemitir. Bir lkenin savunmas ancak kendi z kaynaklarna ve halkna gvenilerek 86 yaplabilir. Trk Ulusu Kurtulu Sava bilinciyle, yani "Kuvvay fiiliye" ruhuyla bu yeni "emperyalizm oyununa" kar kmaldr. Bundan sonra yaplacak i Parlamentoya dayal gl bir hkmetin kurulmas, ikili anlamalarn yrrlkten kaldrlmas, Amerikan slerinin Trk denetimine gemesi ve en ksa zamanda NATO'dan klmasdr... (Yeni Ortam, 7 ubat 1975) MTEAHHT MLLYETL... iki gn nce Bay Sleyman Demirel gelip kemize oturuverdi. Bu kede, Demirel, nasl zengin olduunu anlatan yazmza ok kzm anlalan: nce konuyu zetleyelim:
Demirel, Adalet Partisine genel bakan olmadan nce Orta Dou Teknik niversitesinde retim grevlisi olarak alyor, bu arada Ankara'da Smer Sokak, Onikiler Apartmannda da mteahhitlik yapyordu. Ayn gnlerde niversite ime ve su tesisleri inaat da ihaleye karld, inaatn keif bedeli 5 milyon 750 bin lirayd. Demirel ihaleye girerek, - Ben bu inaat 4 milyon 100 bin liraya karrm dedi ve hemen ie giriti. Ancak niversite Kurulu Yasas ve Satn-alma Ynetmelii niversite de grevli olanlarn bu tr ihaleye girmelerini yasaklamaktayd. Bu engel hemencecik atlatld. Su tesisatnn, inaat iin gerekli ithal malzemesinin vergi ve gmrk resmine bal olduunu bilen Demirel bir sre sonra Rektrle bavurarak, - Orta Dou Teknik niversitesi bir kamu kuruluudur. Ben de burada ihaleye girdiime gre gmrk vergisi vermemem gerekir... dedi. Bu konudaki yazlarn numaralarn verelim: Orta Dou Teknik niversitesi Rektrlnn 26 Kasm 1963 gn ve 715/1505 sayl yazsnda Demirel'in, - Gemiteki tecrbelerimden bildiime gre... diye balayarak ve kendisinin gmrk ayrcalndan yararlandrlmasn istemitir. imdi buraya bir nokta koyup soralm: Demirel devlete gmrk vergisi vermemek iin Rektrle bavurmu AIN SUU 87 mudur bavurmam mdr? Bu istek imar ve iskn Bakanl Amme Tesisleri Bakan Mehmet Uslu'nun imzasn tayan bir yaz ile reddolunmu mudur, olunmam mdr? Mehmet Uslu izindeyken Demirel'in istedii, bir nceki bakanlk yazsnn tersine, Reit Yalva adl grevlinin imzasyla kendisine ayrcalk tannm mdr, tannmam mdr? Demirel'e soruyoruz: Vergi resmini dememek yolu niversiteyle imzalad mukavelede ngrlm myd? Bu usulszle, niversite inaat Dairesi Bakan 9 Ocak 1963 gn ve 715/4953 sayl yazs ile itiraz etmi midir, etmemi midir? isterseniz niversite inaat Dairesi Bakan Muhittin Kulin'in yazsnn bir blmn birlikte okuyalm: - niversite adna ve lehine muafiyet istihsal olunmutur. Buna ramen ilerin ve formalitelerin suret-i cereyan dolaysyla, bu muafiyetten doan vergi ve gmrk farklarndan mteahhit istifade eder duruma gelmitir... Reisliimiz, gmrk ve vergi muafiyetinin yalnz amme hizmeti gren resmi teekkllere raci olaca ve balanan vergilerin, muafiyetin tannd messeseye ait olmas gerektii ve bunun dndaki ilemin mesuliyeti mucip olaca kansndadr... Bu konuda devrin imar ve iskn Bakan Fahrettin Kerim Gkay'n da niversite Rektrlne yazd 5.1 1. 1963 gnl yazda ayn konuya deinilmekte ve Demirel'in gmrk resmi deyip demeyecei sorulmaktadr. Demirel, "tekzip" yazsnda bir mteahhidin nasl mukavele imzalayacan anlatmakta, ancak mteahhitliini yaparken hangi yollar zorladna hi deinmemektedir. Soruyoruz: Devlete gmrk resmi vermemek iin "trl eitli" yollara bavurdunuz mu, bavurmadnz m? Devam edelim... Demirel'in niversiteyle imzalad mukavelede kendisine avans verileceine ilikin bir hkm yokken, 4 milyonluk ihalede, tam 2 milyon yz bin liralk avans aldnz m, almadnz m? Bilindii gibi avans, faizsiz kredi yoluyla verilen paradr. Mukavelede olmad halde, nasl olur da bu kadar avans alrsnz? Tekzipte "Mteahhit mukavele ve artnamede gsterilen e-saslara gre i yapar" buyuruyorsunuz. Avans konusu bu mukavelede yer alm mdr? Bu avans size verilmeseydi, ayn tutar bankalardan alsaydnz, yzde 18-20 arasnda bir faiz -demeyecek miydiniz? Bu sorular cevaplandrrken biz bakalarn da soralm... Mukaveleye gre, su tesislerinin 60.6.1963 tarihinde bitirilmesi gerekmektedir. Demirel 14.4.1963 tarihinde ii bitirdiini ileri srerek, 248 bin lira erken bitirme primi almtr. Oysa i 30.11.1963 gnnde bitirilmitir. Rektr Vekili Orhan Alsa 23 Ekim 1963 tarihinde yazd yazda, - Kabul heyetince tespit ve 30.1 i. 1963 tarihine kadar ikmali istenilen kusur ve noksanlar listesi eklidir... diyerek iin bitmediini Bay Demirel'e bildirmitir. Nasl olur da ancak 30.1 1.1963 gn bitecek iin, bundan tam yedi ay nce bitirildiini ileri srerek 248 bin lira erken bitirme primi alrsnz?
Tekzipte inaatn "baar ile ikmal edildii" ileri srlmektedir. Tesisatn kesin kabul ancak 15-25 Temmuz 1964 tarihleri arasnda yaplmtr. niversite inaat Dairesinden Yk. Mh. evket Glolu'nun 17 Kasm 1964 tarihli raporundan birka satr aktararak, bu "baary" birlikte kutlayalm: - niversitenin gnlk ihtiyacnn mislinden fazla su baslmasna ramen, niversite su ebekesinde su bulunmamaktadr. Su tesislerinin en az bir seneden beri almakta olduunu kabul edersek, geen bir senede 650 bin lira kaybolmutur ve bundan sonra da durum takdir ve tashih edilinceye kadar daha uzun bir mddet bu kayp devam edecektir. niversitenin ve iletmecilerin bana bela edilen, bazen teknik elemanlara gazap yadran bu kusurlu tesis, ekli ve sathi grn ile muvaffak olmu addedilerek tebrik ve taltif edilen ve fakat btn abalarmza ramen teknik ve iilik bakmndan kt bir eser brakan mteahhidin armaandr... Bu rapor zerine Rektr Kemal Kurda, iller Bankas, Devlet Su ileri ve Bayndrlk Bakanl mhendislerinden oluan bir kurula ii inceletmek istemise de, Orhan Alsa'n isteiyle "i bnyede" bir aratrmayla yetinilmitir. Bu aratrma sonunda da 25 bin marklk malzeme sipari edilerek Demirel'in eksik brakt i tamamlanmtr. Buna ramen zarar etmi Sleyman Bey! Demirel bunlara cevap vereceine, - Yazarn yalan ve iftiradan gz kararmtr.,, diyor. Yalandan gzleri kararanlar, Mason rgtlerinin Bilgi Localarna kaAIN SUU 89 ytl olmalarna ramen, Mobil Genel Mdr Necdet Ege-ran'dan aldklar sahte raporlarla; "Mason deilim" diyenlerdir. Bay Demirel, biz bu gibi konular cevaplandrmak iin gazetemizin kelerine kadar trmananlayz. gencin idam kemendini elinde tutan General Ali Elverdi sizin iin, - 26 milyonluk birader yolsuzluu yapmtr ve bunlarn soruturmalarn nlemek iin ayak oyunlarna bavurulmutur... demiti kararlarnda. nce partinize kaplanlarla paylan kozunuzu. Hem biz daha "Morrison dosyas"n amadk henz. Ereli Demir elik belgeleri de konuur yaknda. Bundan da, 26 milyonluk kredilerden de zararnz ortaya kar ve herkes bu kez "nasl milyoner olduunuzu" iyice renir. Milliyetilie gelince... Bizim "milliyetiliimiz" Amerikan firmas komisyonculuu etiketini tamamaktadr. freni Ortam, 8 ubat 1975) EGE SORUNU... Ege Denizinde sualtnda petrol arama konusu Trk kamuoyuna ancak geen yl yanstlabildi. Oysa Yunanllar yllardan beri Ege'de petrol aramakta ve bulmaktadrlar. Yunan hkmetleri I960 ylndan bu yana, bu konuda harl harl almaktadrlar. Ege Blgesi, denizlerde olduu gibi havada da Yunan e-gemenliine verilmitir. Onun da yks yle: 1944 tarihli bir anlamaya gre Ege Denizi, ortalarna yakn bir blgeden ikiye ayrlmakta, dousu Trkiye'ye bats da Yunanllara braklmaktadr. Trk ve Yunan hkmetleri bu blgelerdeki hava trafiini dzenleme yetkisine sahip olmaktaydlar. Buna "Fr Hatt" denilmektedir, ikinci Dnya Savandan sonra Yunanllar bu "Fr Hattf'n kaydrmak ve kendilerine den blgeyi geniletmek istemiler ve bunda da baar salamlardr. 1952 ylnda Yunanistan'n istei zerine yaplan bir szl anlamayla Yunanistan hemen hemen btn Ege Denizi zerinde trafik dzenleme yetkisini eline alm bulunmaktayd. Yunan hkmeti bu yetkisine dayanarak Trk jetlerinin Ege'de eitim u90 ularna bile izin vermemitir. stelik, Trk Hava Kuvvetlerince kullanld sanlan bir "hava koridoruna" Yunanllar tahrip gc yksek bir fze atmlardr. Bunlara hep susulmutur... Yunanllar, 1947 ylnda italyanlarla imzaladklar bar anlamalarna aykr olarak, Ege Denizindeki adalar "hava limanlan" ile donatmlar ve anakkale Boaz'nn hemen karsndaki Limni ve Rodos Adalaryla, Laros, Sisam, Sakz ve
Midilli adalar silahlarla doldurulmu, Larso Adasna da bir kartma ss yaplmtr. Btn bu almalar yaplrken Demirel hkmeti susmu, "Atatrk" Erim hkmeti de CIA bordrosundan maa alan faist Papadopulos'la Trk-Yunan dostluu zerine iyi niyet mesajlar "teati" etmilerdi. O gnler, lkede Amerikan emperyalizmine kar kanlarn "vur emriyle" kovaland gnlerdi. Demirel hkmeti gibi Erim hkmeti de kendi yurttalarn izlemekten, onlar cezaevlerine doldurmaktan zaman ayrp ulusal haklarmz korumay pek dnmyorlard. "Trk-Yunan iadamlar dernekleri" de ayn gnlerde kuruldu. Bylece Trk ve Yunan burjuvalar arasnda yaknlama ve btnleme de salanyordu! Ege'de su altnda petrol arayan Yunanllar, "Medyan Hatt" kuramna dayanmaktaydlar. Bu kuram, Yunanllarn iine ok uygun dyordu. 1973 seimlerinden sonra kurulan Ecevit hkmeti gelir gelmez bu konuya eildi. Geri 1973'te Trkiye Petrolleri Anonim Ortaklna "petrol arama ruhsat verilmise de bu kuruluun olanaklar elverili olmadndan, btn aratrmalar "dostlar alverite grsn" rahatl iinde srdrlyordu. Yaplan aratrmalar da kendi karasularmz iindeydi. Ecevit hkmeti, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlna Ca-hit Kayray getirdi. Kayra, bakanlnda hemen namuslu ve yurtsever bir brokrat kadro kurarak almalara giriti. Bir yandan yabanc petrol irketlerinin ak ve kapal basklarna gs gerilirken, te yandan da Ege sorunu ciddi biimde ele alnd. lk kez Yunan hkmetlerinin bel balad "Medyan Hatt" gr yerine "Kta Sahanl" kuram ortaya atld. Bugnlerde "Karakas"ta Trk-Yunan uyumazl da grlmekteydi. Trkiye'nin ortaya att "Kta Sahanl" gr AIN SUU 91 dnya kamuoyu nnde de yanda kazanmaya balamt. Ayn gnlerde, Ege'de Trkiye adna petrol arayan bir Amerikan gemisi Ege'ye girmeyi reddetti. Basklar balamt. Bakan Kayra ve bakanlktaki yurtsever brokratlar bu kez yeni zm yollar nerdiler. Hkmet bu grleri benimsedi. Ecevit hkmeti byk bir duyarllkla konunun zerindeydi. Trkiye Petrolleri Anonim Ortaklna karasularmz dnda da aratrma yapmas iin yeni "ruhsat" verildi. andarl gemisi Ege'ye ald. Be milyon Trk liras tutarnda arama aralar smarlanarak andarl gemisiyle aratrma yaplmas da planland. Btn bu almalar srdrlrken Kbrs bunalm patlak verdi. Bundan sonra "haha ekimi" "Kta Sahanl" ve "Kbrs" gibi ayr konuda Amerikan politikasna direnen Ecevit hkmeti birtakm kk siyasal oyunlarla "yumuak ini"e zorland. Hkmet henz istifa etmeden, iskandinav lkelerinde bir aratrma yaptrlarak, Ege'de petrol arama amacyla iki Norve gemisiyle anlald. Bu anlamay duyan Yunan bykelisi, Norve hkmetine bavurarak anlamadan vazgeilmesini nerdi. Ecevit hkmetinin istifa ettii gnlerde kiralanan "Langva" gemisi de Trkiye'ye doru seyretmeye balad. Gemi Trk karasularna geldi, ama kendisine Irmak hkmetince bir program da verilmedi. Langva bir sre Akdeniz'de "tatil" yapt. TPAO ile yaplan anlamaya gre, aratrma gemisi gsterilecek her blgede aratrma yapacakt. Fakat bu aratrmalar bir trl yaptrlmad. stelik Yunan ve ingiliz basnnda olduu gibi baz Trk gazetelerinde de Langva gemisinin Ege'de aratrma yapmasn nleyecek mukavele hkmleri olduu1 yazld. Oysa anlama metninde byle bir hkm bulunmamaktayd. Btn bu yky neden anlattk? nerimizi yle zetleyebiliriz: Ulusal haklarmz yllardr zellikle Demirel ve Erim hkmetlerince korunmam ve bugnk koullar yaratlmtr. Ege'deki "Kta. Sahanl" ve "Fr Hatt" konular Parlamentoca ele alnmal ve sorumlular birer birer saptanmaldr. Bu yaplr m, yaplmaz m bilmeyiz. Norve gemisinin aratrma yapmayaca da anlalyor. Devletin olanaklar bir aratrma gemisi almaya da yetmez mi? Bunu da m yabanclardan bekleyelim?.. (Yeni Ortam, 10 ubat 1975) 92 LENN'E BENZEMYOR...
Bir ihbar zerine, televizyon haberlerinden nce gsterilen dnya haritasndaki "Kuzey Amerika" blmnn, "Lenin"e benzeyip benzemedii aratrlm sonunda Ankara Savcl, - Kuzey Amerika Lenin'e benzemiyor... demitir. Bylece Lenin'in haritaya benzemedii savclk karar ile kesinlemi bulunuyor. Fakat acaba savclk aratrmalar gerei gibi yapm mdr? Bence yapmamtr. nk, Lenin'in Kuzey Amerika'ya benzeyip benzemedii hemencecik saptanamaz. Bu konuda geni a-ratrmalar yapmak gerekmektedir. nce Ceza Muhakemeleri Usul Yasasnn 66'nc maddesi uyarnca savcnn bilirkii semesi gerekiyordu. Bilirkii tek bana bu iin stesinden gelemez. Dil- Tarih ve Corafya Fakltesi Corafya Krss retim yeleriyle istanbul Gzel Sanatlar Akademisi retim yelerinden kurulan bir bilirkii kurulu, en az alt ay konu zerinde alarak bir rapor hazrlamalydlar. Bu da yeterli deildir... Bu kurulun Kuzey Amerika'ya giderek "yerinde inceleme" yapmas, ayrca Moskova'da Lenin'in bstleri, heykelleri ve resimleri zerinde aratrmalarla bilimsel bir rapor hazrlamas gerekmekteydi. Gryoruz ki bu da yaplmam... Konu sanld kadar basit deildir. - Dnya dnyor sen ne dersen de... arksn syleyen sevimli kzmz Nilferin de ifadesine bavurulup bu dnen dnyada Lenin'in resminin bulunup bulunmad kendisine sorulmaldr. Savclk bu almalar yapmadan, - Lenin Kuzey Amerika'ya benzemiyor... demi ve kovuturmaya yer olmadna karar vermitir. Bylece TRT Genel Mdr ismail Cem'in "aktrmadan" yaptrd "komnizm propagandas" ortaya karlamamtr. Konu "milliyeti partilerce" Parlamentoya getirilmelidir.., Kararnameyi iptal etmekle i bitmez... u anda bundan daha nemli bir konu olamaz. "Milli btnlmz", "anl tarihimiz" ve "ecdat kanyla sulanm bu topraklar" imdi byk bir tehlike iindedir. Konu biraz daha AIN SUU 93 "ciddiyetle" incelenirse, Fransa'nn Troki'ye, italya'nn Stalin'e, Almanya'nn Roza Lksemburg'a benzedii ancak bu biimde ortaya karlabilir, ingiltere'nin Kari Marks'a, iskoya'nn En-gels'e, Kuzey Afrika'nn da Castro'ya benzedii milliyeti partilerin elbirliiyle bir bir kantlanmal ve "milli btnlmz" korunmaldr. Ayrca haberleri okuyan spikerlerin birer yzleri, iki kulaklar, iki gzleri, bir azlar olduuna gre, burada da uzun uzun dnmek gerekir: Lenin'in de iki gz, iki kula, bir az vardr. Stalin bykldr. Spiker Zafer Celasun da byk brakmtr. Can Akbel'in salar dklmtr. Lenin'in de salar aktr. Komnizmin byle aka propagandas yaplamaz, insaf, insaf!.. TRT Genel Mdr bu yzden de grevden alnmaldr. Milliyeti partiler "Pembe Panter" konusu zerinde de durmaldrlar. Pembe, krmznn bir tonudur. Krmz ayn zamanda "kzl"dr. Kzl kimdir? Marksist, Leninist, anarist ve stelik hatta Maoist olanlardr. Pembe solculuun simgesidir. Panter saldrgan ve yrtc bir hayvandr. Hem "pembe" hem "panter..." Bu, "saldrgan solcu" anlamna gelmektedir. Pembe Panter her cumartesi gsterilerek, sinsice komnizm propagandas yaplmaktadr. Btn bunlarn sorumlusu Ecevit'tir... Cem, "sultan"dr. Mehmet ise "han"dr. Bir de Hsamettin "Celebi" vardr... Kanc elebi? Birinci elebi... Cumartesi gnleri yaymlanan "Uygun ift" program da ele alnmaldr. "Uygun ift" kavramnn "mefhumu muhalifinden" uygunsuz ift anlam da kmaktadr. Komnistler ise, aile dzenine kardrlar. Cem bu yzden grevinden alnmaldr... Grld gibi, konu gerekten ok nemli ve nemi lsnde de ciddidir gerekten. Savclk gerekli ve yeterli aratrmalar yapmadan karar vermitir. yisi mi, yle yapalm... Televizyon haberlerinden nce dnya haritas yerine, Demirel'in boy resmini gsterelim. yle kkten balayp dnerek byyen bir
Demirel resmi "milli btnl" salar tek bana. "Fon mzii" olarak da Nilfer'in, - Dnya dnyor sen ne dersen de... arksn kullanalm. Demirel de Mussolini'ye benzer amma bir zarar yok... (Yeni Ortam, II ubat 1975) 94 UYDULUK BELGES... Amerika'nn Trkiye'ye askeri yardm kestii ve Arap lkelerindeki petrol kuyularna silahl saldrlarn planland u gnlerde, sizlere 1958 ylnda Demokrat Partinin Dileri Bakan Fatin Rt Zorlu'nun bir konumasn Meclis tutanaklarndan aktarmak istiyorum. 2 Austos 1958 gn Dileri Bakan Fatin Rt Zorlu I-rak ihtilalinden sonra yle konumaktadr: - Trk d politikasnn balca amac, Ortadoudaki bir szma hareketini nlemeye almaktr, ite bu nedenledir ki, son olaylar karsnda, Trkiye Cumhuriyeti hkmetinin politikas, bu gibi hareketlere seyirci kalmamak politikas olmutur. Bu blgede milletleraras komnizmin szma hareketi, hkmetleri devirmek iin harekete geen Amerika ve ingiltere'yi bizim de desteklememiz, bu ilkelerden esinlenmitir ve bu pek doaldr. Elbette ki hi kimse Trkiye'nin en ok yz kilometre tesinde devletlerde cereyan eden "ykc" faaliyetlere, anarik hareketlere kaytsz kalacan bekleyemezdi. Biz daha mays ayndan itibaren mttefik Birleik Amerika Dev-letleri'ni ve ingiltere hkmetini, Ortadouda cereyan etmekte olan bu ykc faaliyetler karsnda gereken tedbirler i-in uyarm bulunuyorduk. Bu uyar yalnzca orada saldrya urayan iki kk devletin savunmas bakmndan deil, fakat zellikle anavatann gvenlii bakmndan byk bir nem tamas yzndendi. Bamsz iki kk devlet, dolayl bir saldr karsndadrlar. Snrlarndan sivil kyafete brnm askerler, silahlar sokulmaktadr. Yabanc radyolar, devaml halk devlet adamlarn ldrmeye tevik etmektedirler, ieride dardan beslenen isyanlar karlmaktadr. Bu devletlerin btn bu darbelere ramen, ayakta kalma olanan bulabilen meru hkmetleri yardm isteinde bulunuyorlar. Bu yardm yaplacak m yaplmayacak m? Btn dnyann kafasndaki sorun budur. Hatta daha a: Acaba bu yardm yaplacak m? Bu durum karsnda kaygyla bekleniyor, bu yardm istei karlanacak m? Mttefikimiz Birleik Amerika, merte bir davranla dnya apndaki sorumluluunun ykmlln kavram bir "celadetle" derhal harekete geiyor ve bylece bizim inancmz, yani kk devletlerin bamszlna ve gvenliine ve onlarn her ne biimde olursa olsun, kkrtmalar, dolayl saldrlar karsnAIN SUU 95 da savunulacana dair inancmz bir anda en st noktasn buluyor. Bu davrann karsnda Trkiye'ye den dev neydi? Elbette ki, bu civanmerdane hareketi ve belki bizim de tevik ettiimiz bu civanmerdane hareketi desteklemekti. Zorlu konumasn burada keserek CHP Milletvekili Kmil Tabak'a seslenir: - Glme. Bizim devimiz, Amerika'y kk devletlerin yardmna tevik etmektir. Sen glyorsun. Bu hareketinle vatana ihanet ediyorsun... Fatin Rt Zorlu devam eder: - Sevgili arkadalarm, hepinizin bildii gibi, bu pek "cesur" ve "insancl" hareket karsnda gocunan, milletleraras komnizmdir. Onlar tehditler savurdular ama, zgrlk ve bamszlklarna k ve bamszlk ve gvenliklerini korumak iin dayanma iinde bulunan devletler bundan zerrece ylmadlar. Birleik Amerika ve ingiltere, "Biz oradayz ve bizi davet eden devletler istedii srece orada kalacaz" diye karlk verdiler. Bylece kk bir devletin imdat isteme hakknn varolduunu ve imdat isteine yetimeyi -bir saldr deil- fakat bir ykmllk saydklarn dnyaya gstermi oldular. Birlemi Milletlere gittiimiz zaman savunduumuz Trk tezi ite bu idi. Btn bu szler Irak'ta gerici rejimin devrilmesi dolaysyla Ortadouda gelien ilerici askeri rejimleri ykmak iin Amerika ve ingiltere'nin giritii ortak saldry savunmak iin sylenmitir. Irak'ta ihtilal olunca, Amerikan deniz piyadeleri Lbnan'a kartma yapar. Almanya'da slenmi Amerikan askerleri de
Adana'daki incirlik ssne inerler. Kbrs'taki ingiliz birlikleri de, Amerikan Hava Kuvvetlerinin desteiyle rdn'e yollanr, ite Fatin Rt Zorlu'nun, - Bunlar biz tevik ettik. Amerika ve ingiltere'nin hareketleri civanmerdanedir... dedii saldrlar bunlardr. Devrin Trk hkmeti gerici Irak hkmetinin devrilmesinden sonra Irak'a bir askeri mdahaleyi bile dnr. Bayar, Menderes ve Zorlu bu konuda Genelkurmaya emir verirler. Trkiye'nin Irak ihtilalcilerine kar planlad harekt Amerika nler. Bunlar Yassada mahkeme tutanaklarna da gemitir. Bugn, btn sac partilerin mirasn paylaamadklar Demokrat Partinin Amerika ve Ortadou lkeleri iin dndkleri bunlard. Demokrat Parti, ilerici Arap rejimlerini "ulus96 lararas komnizm" olarak gryor ve bu lkelere kar Amerikan ve ingiliz mdahalesini istedii ve destekledii gibi, ayn zamanda kendisi de bir igal hareketini planlyordu. Gelelim bugne... Amerika son petrol bunalm dolaysyla Arap lkelerindeki petrol kuyularna silahl mdahalede bulunacan aklad, bu uluslararas "kabadaylk" ve "haydutluk", NATO sekreterince de onayland. Byle bir saldrda Amerika, Trkiye'deki slerini kullanacaktr. Amerika bir yandan silah yardmn kesecek, dier yandan da Trkiye'deki sleri Arap lkelerine yapaca saldr iin kullanmak isteyecektir. Bu durumda Trkiye ne yapabilir? NATO'dan klp sler Trk ordusunun buyruuna geerse bir sorun yoktur. Fakat sler Amerikan buyruunda kald srece, byle bir olaslk her zaman iin geerlidir. Milliyeti Cephe, Amerikan slerinin Trk ordusu buyruuna gemesine dnyada izin vermeyeceine gre, tpk Anayasa deitirir gibi "din" deitirip - Araplar hem komnist, hem de artk din kardei de saylmaz... m denilecektir acaba?. (Yeni Ortam, 12 ubat 1975) NEYN KAVGASI? Amerikan yardmnn kesilmesi "Milliyeti Cephe'yi bir aknlk girdabna srkledi. Halk deyiiyle, hepsinin "elleri brlerinde" kald. Bir zamanlar kulu klesi olduklar byk "mttefik", nasl olur da onlar byle yalnz brakrd? Bu soruya da hemen karlk bulundu: - Karar Yunan asll senatrler aldrd... Bu yantn glgesiyle bir para avundu bizim "milliyetiler", sonra da, - Bakan Ford ne yapp yapp bize yardm verecek... gibi dilenci umutlaryla yorumlar balad. Bunun da geer ake olmad anlalnca, ABD'yi NATO'ya "ikyet" eden beyanlar ortaya kt. Erbakan hazretleri "lahavle" ektikten sonra, AIN SUU 97 - Mslman lkelerle anlar, stelik her on ylda bir stok yaparak durumu idare ederiz,., gibi yorumlarla, yine inci zerine inci dizdi. Demirel, - Bu, "go home"cularn bayramdr... diye "dramatik" bildiriler yaymlad. Ayrca televizyon ekranna yaknlar "elim" bir kazada lm insanlarn acs iinde, - Amerika bunu yapmamalyd... diye konutu. Yznden den bin parayd. Bozbeyli, - Efendim... diye balayp "kalem efendisi" inceliiyle konuarak NATO'dan klmasn isteyenleri bir gzel ikyet etti: - Sakn bunlarn szne inanmayn... yollu yorumlar yapt. Feyziolu sanrm bu gidile Amerikal senatrleri de "komnistlikle" sulayp Amerika'da baz illerde skynetim ilann ngrecek! Trke ise, btn bunlarn solcular tarafndan yaratlan sonular olduu kansndadr. imdilik albaymz da Amerika'ya bir kk sitemde bulundu ister istemez. Gzlerimizi geriye evirelim... 1964 ylnda Kbrs'a kartma karar veren ismet inn, devrin Amerika Devlet Bakan Johnson'dan, - Size verdiim silahlan benim iznim olmadan kullanamazsnz... diyen bir mektup almt. Johnson'un mektubunu aan Babakan, Kurtulu Savanda
ulusumuzun "maks talihini" yenen ordular komutanyd. "Ulusal sava kahraman"yd! Eli kolu baland ismet Paann. Sadece, - Yeni bir dnya kurulur, Trkiye de yerini bulur... diyebildi. Bu sz kendisine pahalya detildi. Kbrs davasn savunmak iin Amerika'ya gittiinde, Demirel tarafndan ynetilen bir "Parlamento darbesiyle" iktidardan uzaklatrld. Artk babakanlk koltuu; Johnson'la kol kola ektirdii fotoraflarla siyasal hayata atlan Demirel'e akt. Devlet Su ileri Genel Mdrlnden sonra, Devlet Planlama rgtnde askerlik grevini tamamlayan ve bundan sonra iki yl mteahhitlik yapp, bir sre iinde de Amerikan Morrison firmas komisyonculuunda bulunduktan sonra hem zarar ettiini syleyip hem de bu sre iinde zengin olduu anlalan Sleyman Demirel, devlet ynetimine geiverdi! Johnson nl mektubunu yollad zaman, bu sac siyasetiler sus pus oldular, O zaman da ayn tavr sz konusuydu. 98 Ayn Amerika, ayn anlamalara dayanarak, ayn Kbrs sorunu iin, - Size verdiim silahlar benim iznim olmadan kullanamazsnz... diyordu, inn hkmetini drp iktidara geen siyaset adamlardr bunlar. Bugn, knp alayp szlayp Amerikan Kongresini NATO'ya ikyet edenler de bunlar. Oysa Amerika'nn tutumunu knamak yersizdi. 1947 anlamas olduka akt: Amerikan hkmeti, Trkiye'ye dilerse yardm yapar, dilerse yapmaz! Tutarsz olan, yllar boyu kendi savunmasn bir baka ulusun buyruuna balayan, topraklarnda komu uluslar iin kullanlacak askeri sler datanlardr. Yeralt ve yerst zenginliklerimizi, yabanc irketlerin tekellerine peke ekenlerin, Babakanla Amerikan firmas komisyonculuundan gelenlerin, Ecevit hkmetini haha yasan kaldrd iin Amerika'ya ikyet eden komando ba albaylarn tutumlar ve kiilikleri midir tutarl olan? phesiz hayr.., Bir lke kendi savunmasn ancak kendi halkna gvenerek yapabilir. Yarm yzyl nce, "emperyalizme" kar "Kurtulu Sava" verirken, Mustafa Kemal Paa iisiyle, kylsyle, aydnyla yalnz Trk halkna gveniyordu. Kurtulu Savamzn "Kuvvay Milliye" bilinci, ikinci Dnya Savandan sonra hortlayan "Amerikan mandaclarnn" elleriyle boulmak istendi. "Tam bamszlktan" yana devrimcilerin, karc, ibirliki, tutucu "Amerikan mandaclar" ile yllar yl sren kavgasnn bir dnm noktasndayz imdi. En byk Amerikan yardm, kongrenin yardm kararn kesmesidir! Onurlu bir ulus olmann tek koulu yeniden Kurtulu Savamzn "tam bamszlk" bilincine dnebilmektir... (Yeni Ortam, 13 ubat 1975) ECEVT'N ELKS... Siyasetilerimizde ismet Paadan miras kalan bir alkanlk var: O da byk siyasal olaylar karsnda kesin tavr taknmadan, lastik gibi saa sola ekilebilecek szlerle yorumlar yapAIN SUU 99 maktr. Sayn Ecevit'in de bu alkanl srdrdn zlerek izlemekteyiz. Amerikan Kongresi Trkiye'ye yaplan askeri yardmn kesilmesine karar verdi. nce bu gerei olduu gibi kabul edip bundan sonra gereki yorumlar yapmak gerekirken, - Ford ve Kissinger, kongre yeleri gibi dnmyor... deerlendirmesiyle, btn sorumluluu Yunan kkenli kongre -yelerine yklemek ok kolay seilebilecek bir siyasi yoldur. imdi bu yol seiliyor. Sonu ortada.., 1947 tarihli anlama Amerikan hkmetine yardm diledii anda kesme yetkisi vermektedir. Kongre de bu gerekeye dayanarak askeri yardm kesmitir. Artk bundan sonra, - Yardmn yeniden balamas olasl var... gibi avuntularla zaman ldrmek hi de gereki zm yolu deildir. Bunun da bir "nk"s var... nks u: Kongre, Kbrs'tan askeri birliklerimizi ekmemiz ya da bu konuda dnler vermemiz kouluyla yardm yeniden balatacaktr. Eer askeri birliklerimizi Kbrs'tan ekersek, Amerikan askeri yardm yeniden balayacaktr. Burada bir soru sorulacaktr o zaman...
- Madem biz Trkiye Cumhuriyeti olarak, burnumuzun dibinde, uluslararas anlamalar ineyerek, soydalarmz tavuk boazlar gibi boazlayan Rum etelerine kar silah kul-lanmayacaksak, bu silahlar bize neden verilmektedir?.. Bu "nede"nin yantn oktan vermitir Trkiye... te, bata "acul" Sadi Bey olmak zere birok siyasetinin iinden kamadklar ya da kmak istemedikleri eliki ukuru budur. Sayn Ecevit de bu konuda kesin tavr taknamamaktadr. Oysa Trkiye Cumhuriyeti'nin bundan sonraki gstergesi, Sayn Ecevit'in taknaca tavrla ok yakndan ilgilidir. Amerikan yardm konusunda Ecevit'in teki siyasetiler gibi, sorumluluu Yunan kkenli senatrlere ve "lobicilere" yklemesi, bundan sonraki Trk d politikas iin de bir olumsuz geliim grafii izmektedir. Cumhuriyet Halk Partisinin, muhalefet yllarnda "ortak savunma" ve NATO konusundaki grleri gazete koleksiyonlar arasndadr. Btn bunlar unuttururcasna, 100 - D politika iktidarda yaplr... gerekesine snmak Ecevit apndaki bir siyasetiye aka "ters" dmektedir. Bir siyasal parti, i siyasette olduu gibi d siyasette de srekli ve tutarl grleri savunur. - Muhalefette baka dnyorduk, iktidarda baka... zr, ancak sac siyasetilere yarayan bir imdat simididir. Trk basnnda ilk kez 1963'lerde: - NATO'dan kalm... yolunda yaz yazan Profesr Haluk lman bugn de Sayn Ecevit'in yaknndadr. Sanrz "ortak savunma" konusundaki eliki halkasnn zmnde Profesr lman, Ecevit'e yardmc olur. CHP iinde bir sre savunulan, sonra da "hasralt" edilip bugn de hi hatrlanmayan raporlar ve bu raporlar savunanlar da henz hayattadr. Bunlardan biri Nihat Erim'dir... Amerikan hkmetinin istekleri uyarnca Trk kylsnn haha ekimini yasaklatan "malum" 12 Mart Babakan... Bir dieri Amiral Sezai Orkunt'tur... ikili anlamalar ve NATO zerine yazlar yazdktan sonra, 12 Mart faizminin dalgalarndan kap, Feyziolu'nun kanatlarna snan emekli devrimci amiral... ncs Orhan Kabibay'dr... 12 Mart ncesinin "keskin devrimcisi" emekli ihtilalci albay, arkadalar ikence evlerinde canavarlarn ellerine teslim edilmiken, Feyziolu'nun partisinde "el pene" durup Ecevit'i "Marksist kkrtclk" damgasyla sulamak isteyen 27 Mays... CHP elikileri bitmeli artk! Sayn Ecevit, Amerikan yardm konusunda byk elikilere dmeden NATO ve ABD emperyalizmi karsnda kesin tavrn taknmaldr. D siyasette "idareyi maslahatlk", i politikada da tutuculuun balangcdr. Soru ak ve seiktir: Bu koullar altnda, NATO'ya kar msnz deil misiniz? Ecevit, NATO'ya kar olmak "yreklilik" ve "gerekiliini" gsterebilecek mi? Gndemdeki sorun imdilik budur... AIN SUU 101 ESK DEFTERLER... Arasra "eski defterleri" kartrmak ok yararl oluyor. Bugn sizlerle "Metin Toker'in Not Defteri"ni kartralm. ok partili dzenimizin bu ok nl "damat bey"i, bakalm Prof. Nihat Erim hakknda, daha nceleri neler demi? - Bir hususun bilinmesi lazmdr, Nihat Erim ihtiras sahibi bir politikacdr. Nitekim daha sonra, 1955 Maysnn bir gnnde, 9 Mayst, Kemali Beyazt, Pembe Eve le yemeine geldiinde, Nihat Erim'in, politikasn kendisine yle anlattn nakledecektir: Rejimde mit kalmam, kendisi gen adamm. Politik istikbalini korumak iin her iki taraf idare ederek, bir gn toplayc rol oynamay tasarlamaktaym... Bu satrlar, Metin Toker'in kaleme ald "ismet Paayla On Yl" adl kitabn birinci cildinin 30'uncu sayfasnda yer almtr. Erim'e "toplayc rol oynamak" grevi, genken deil, ama biraz ileri yanda "nasip" oldu. Erim, sadece devrimci ve ilerici aydnlar toplamay hner sayd. Devam edelim... Metin Toker, ayn cildin 36'nc sayfasnda u deerlendirmeyi yapmaktadr:
- Bylece iktidar, zaafn anlam bulunduu Nihat Erim'i ldrmyor, korkutuyordu, itiraf edelim ki bu, iktidar bakmndan ok baarl oldu ve Erim'i kendilerine iyi hizmet ettirdiler... Toker'in anlatmak istedii, Erim'in Demokrat Parti dneminde "Halk" gazetesinde yazd bir yaz iin yz bin liraya mahkm edilmesi olaydr. Toker'e gre, - Bu yzden Demokrat Parti Erim'i kendilerine hizmet ettirmi... Byle diyor ismet Paann damad. Biz ne bilelim?.. Metin Toker ayn kitabnda bir de u deerlendirmeyi yapyor: - Bugn aradan geen senelerin sonunda bana gre, 1954 yaznda Nihat Erim'in tam bir zihin karkl iinde olduudur. Seimlerin sonucu ok tesiri yapmt. Rejimin sonuna geldiine dair endieleri vard. Fakat bu badireden ahsen nasl kabileceini, ne yapp da su stnde kalmas gerektiini kestiremediini sanyorum. Demokrasi bitmiti. Yani bir sistem gelip 102 yerleecekti. Nihat Erim, bu sistem iinde siyasi hayatn nasl yrtebilecekti?.. Bunlar hep Demokrat Parti dnemine ilikin deerlendirmelerdir. Demek oluyor ki, bu adamn eski huyu. Rejimden umudunu kesiyor. Gelecek rejimde ne yapacan hesaplyor. Hep rejimin ktn, demokrasinin bittiini dnyor. Fakat demokrasi bitmiyor, Erim bitiyor sonunda... Metin Toker'in yazdklarna devam edelim deil mi? - Ama bir insan Nihat Erim'i affetmedi: zden. Kadn hisleri baka oluyor. Bana Nihat Erim'i hep savunmu olan karm iin dnyada byle bir kimse yoktur. Bazen evde, sofrada Nihat Erim'in laf geer, laf lehteyse babasna kar o kadar saygl olan zden, bir buruk sz atmadan duramaz... Burada bir an duralm ve gereki gzlemleri ve iten duygular iin Sayn zden Toker'i kutlayalm. Sonra Metin Toker'in ayn kitapta yazdklarna bakalm yine de: - Oylama turlarnn birinde cereyan eden bir olay hatrm-dadr. Krsden AP adna Muhittin Gven konuuyordu. Sirmen'i istemediklerini bildirdi. Dili srt: "CHP'den bize mtemayil bir aday gstermenizi istiyorum" dedi. Herkes glmeye balad ve btn balar o gnler "AP'ye mtemayil" bilinen iki CHP milletvekiline evrildi. Nihat Erim ve Kasm Glek... Byleymi... Ayn kitabn 4'nc cildinde yer alm bu deerlendirmeler. Biz yine okuyalm Metin Toker'i: - nce Nihat Erim'in evresinden, partiden istifa ettii rivayetleri atld ortaya. Nihat Erim bunlar yle tekzip etti: i-nn partiden istifa etti mi ki?.. 12 Mart gelince partisinden hemen istifa edip Babakanlk koltuuna oturuveren Erim'e bu szleri hatrlatmakta hi fayda yok belki. imdiye kadar neler hatrlatld neler!.. Hi oral olmaz, naslsa... Toker, Erim'in AP'lilii iin yle yazm o gnlerde: - Mtemayil miydiler, mlayim mi?.. Erim ile Glek konusunda bu sual bir dil srmesi sonucu 1961 lerde hep sorulup dururdu. AP'ye mtemayil miydiler, AP'ye mlayim mi geliyorlard?.. AIN SUU 103 Durup dururken neden aktardm bunlar? Nedeni var doal ki. Pirimiz stadmz Celal Bayar, - Felsefesi ayn olan partiler birlesin.., dedi ya; ne olacak imdi? Sleyman Bey, yeniden "Morrison" firmas komisyonculuuna dnsn. Bozbeyli Bayar'a "zel sekreter" olsun. Toker'in yazdklarna gre Nihat Erim, "ihtiras sahibidir" bu bir. "Demokrasiye inanmaz" bu iki. "Adalet Partisi eilimlidir" bu . Bir de ben ekleyeyim. Erim'in baz generallerle aras ok i-yidir, Hava Kuvvetleri eski Komutan Muhsin Batur, Nihat E-rim'in kiracsdr. Bu da etti mi drt? imdi geriye bir de Metin Toker'in "vizesi" kalyor. Bu da oldu mu tamam! Nihat Erim, birletirici, toplayc tek liderdir "Milliyeti Cephe" iin. Erim Adalet Partisi Genel Bakan olsun, her ey gllk glistanlk olur. Nihat Erim, Allah Kerim...
(Yeni Ortam, 15 ubat 1975) EDEBYAT MUHTIRASI Geenlerde Ankara'da bir "sanat" dergisi yayn hayatna katld. Dergi, Hava Kuvvetleri eski Komutan Muhsin Batur'un olu Enis Batur tarafndan karlyor. Dergi " Aylk Metin Dergisi-Yaz" adn tayor. Edebiyatlar bu derginin Trk sanat ve edebiyat dnyasna verilmi bir "muhtra" zellii tadn syleyeceklerdir hi kukusuz. Enis Batur'un dergide uzun bir iiri var. iir Trke balyor sonra birdenbire Franszca oluyor, sonra ingilizce devam ediyor, yeniden Trkeleiyor. Bu sanat yaptnn bir blmn, dergideki ayn dizgi dzenini izleyerek okuyalm ve bu "edebiyat muhtrasfn birlikte grelim. iirin ad: "Gnein Altnda Birey Yok." Aktaralm: Birinci deinim: Nil-Pathos ilikisi iin zyazl yaklamlar. (Relato Refero) Nil de 104 en uzun salar ykanr Bir kadnn kahraman ve soyludur fke: dnne dek buruuk bir kediye sabilecei tek yrei skalam: Bulank elyazmalarnda slak ve slak Yaamann tekmelerini yiyecektir (ni toloa) tatk (atemozti) ve kuruduka (ati caualo) II yks olacaktr nk salt keiler mi Kara giysilidirler? Ve yks olaandr, soluk bir ibrani harfi ile balayacaktr (bir doa tesi sorunu kar burda Yalnzca yamyamlara zg ama -Nil hep uzak kalmtr gnbatmlarna ve kalar atk) ve Hafife dnp de salarn toplasa Nil (Msra ne bunlardan? nk kuru ve atlak ve cansz da olsa varolma zorunluluunu vurgulayacaktr) Ayrntlar da olacaktr ve ayrntlar ayra aacaklardr: Enis Batur'un iiri, bazen Trke, bazen Franszca, bazen de ingilizce uzayp gidiyor byle. Sanrm siz de hemen u kanya vardnz ki, bu iir bir "aheser" yapttr edebiyatmz iin! AIN SUU 105 Bu iir, sizin u satrlar okuduunuz gnlerde, btn dnya dillerine evrilmemise, dnya edebiyat iin phesiz ok byk kayptr. u blme bakn: - Ayrntlar da olacaktr, ve ayrntlar ayra aacaklardr... Trk ve dnya edebiyat henz byle bir tanma imdiye dek kavumad. Konunun bata Trk Dil Kurumu olmak zere, Trkiye Yazarlar Birlii ve Yayn Kongresinde tartlmas ve E-nis Batur'un dllendirilmesi gerekirdi. "Tanzimat Edebiyat", "Birinci Yeniler", "ikinci Yeniler" gibi ayrmlar hep yapay kalmtr artk. Bundan sonra edebiyat, "Batur'dan nce", "Batur'dan sonra" diye ikiye ayrlabilir ancak. Syledik, bir "edebiyat muhtras"dr bu satrlar. Baba Batur'un "muhtras" ilk okunduunda anlalyordu, sonra anlalmaz oldu. Oul Batur'un "muhtras" imdi anlalmyor ama bin yl sonra anlalacaktr kesinlikle... (Yeni Ortam, 17 ubat 1975) ELETR... Ankara Hukuk Fakltesinde her yl "Ceride-i Kantar" adnda bir gldr dergisi karlr. rencilik yllarmzda, bu dergide "Trk vatanda" tanmna rastlamtk. "Vatanda" yle tanmlanyordu:
- Trk vatanda, isvire Medeni Kanununa gre evlenen, italyan Ceza Kanununa gre cezalandrlan, Alman Usl Kanununa gre yarglanan, Fransz idare Hukukuna gre idare edilen ve islam Hukukuna gre gmlen kiidir... Bu tanm bir sosyolojik yaklam yanstmaktadr. Hukuk devrimi, Trk toplum yapsna bat burjuvazisinin hukuksal klflarn geirmekle baanlr sanlmtr. Oysa sorun temeldedir, Toplumsal gereklerle hukuksal dzenlemeler arasnda uyum yerine eliki doarsa, toplumsal sorunlar da hukuk kurallaryla zmlemek olanakszdr. "Koyu doktrinci" arkadalarda ayn elikinin yanlglarn grmekteyiz. Sosyalist retiden esinlenen grler, sabahtan 106 akama kadar papaan "sadakatiyle" tekrarlanmakta ve bylece "sosyalist eylem" yapld sanlmaktadr. Demokrasinin, cumhuriyetiliin evrensel ilikileri olduu gibi, sosyalist ilkelerin de herkes tarafndan bilinen genel dorular vardr. nemli olan, genel dorulan lkenin toplumsal gereklerine ve snfsal dengesine gre uygulayabilmektir. Nasl ki, iyi niyetli liberal aydnlarmz, - ingiliz demokrasisi gibi olsa... deyip bu zlemle dnrken yan lyorlarsa; "Marksizm ve Leninizm" adna "soyutlamalar" yapan arkadalarmz da ayn yanlgnn iindedirler. Her lkenin kendine zg siyasal koullar ve snfsal dengesi, halknn zlemleri ve zellikleri vardr. Devrimci retiler, bu gerekleri kapsayp yanstt lde halkn bilinli desteine kavuurlar. Yoksa, - Lenin der ki... Mao der ki... Baku Kongresi... gibi genellemelere saplanld m, bir baka "tutuculuk" tr yaratlm olur kendiliinden. Temel doru, bilimsel retilerin altnda, emeki snflara siyasal iktidar yolunu aabilmektir. Bu grevi savsaklayan devrimci, bir bakma arkadalaryla "kltr yarmas" yapan bir alkan renciden teye bir anlam tamaz. Her lkenin somut koullar, o lke devrimcilerini, emeki snflarn demokratik rgtleriyle ibirliine arr. Bu rgtler, yerine ve koullarna gre, sosyal demokrat ve demokratik sosyalist partiler, ilerici sendikalar ve derneklerdir. Sosyalizmin en nemli ilkesi, emeki snflar bir ilerici parti evresinde toplamay gerektirir. Byle bir parti yoksa, kurul-mamsa ve yeterli grlmyorsa, temel dorulan gzden u-zak tutmamak kouluyla, eitli rgtler araclyla emeki ynlarla ilgi kurabilmektir. Solun, burjuvazinin z rgtleri sac partiler karsnda birleip toplanamamas, btn dnya solunun ortak hastaldr. Bu hastalk da, adyla sanyla "kk burjuva bireycilii"dir. Sorunlar soyutlatka, gr ayrlklar artar. Doktrin bulutlar, baz ortak noktalar kk burjuva fkesinin sisleri iine gmer. Sorunlar somutlap lkedeki gereklere ve snfsal dengelere dayandka birleebilecek noktalar kendiliinden ortaya kar. Tartmak isteyen soyuta, birlemek isteyen somuta ynelir, Bylece, AIN SUU 107 - Lenin der ki... Mao der ki.., bilgilii bir lde unutulur. Birbirlerinin szlerinden cmbzla ekilmi satrlarla sosyalizm konusunda "haksz rekabet" de son bulur. Somutlamaktan zellikle kaan baz keskin arkadalar, - Dedim... dedi... tartmasnn aleviyle hep birlikte zaman ldryorlar bylece. Trkiye'de ilerici ve devrimci atlmlar, halkmzn ulusal -zelliklerine, emeki snflarn oluum biimine gre g kazanacaktr. Devrimcilere den grev "Trk devrim retisini" ve bu retinin zm yollarn saptamaktr. Yoksa halk, cezaevlerinde bile birbiriyle "diyalog" kuramam baz soyut solcularn kendisiyle kuracaklar "diyaloga" gnl ve bilin birliiyle inanabilir mi? Trk aydn! Kalem bana!.. (Yeni Ortam, 18 ubat 1975) G GNLER...
lkemizde "gaflet, delalet ve hatta hyanet" iinde olanlar, bir iktidar boluu yaratarak iktidara trmanmak isteyenler, tm Anadolu'da geni apl bir eyleme girimilerdir. Olaylar adm adm gelimitir. 12 Mart 1971 tarihinden sonra kendilerine devlet zoruyla "Atatrklk" etiketi yaptran yetkili ve etkililerin glgeleri altnda kurulan "kontrgerilla" rgt, nce ikence yntemleriyle su ve sulular yaratm, bundan sonra da yeniden saldrlar dzenleme grevini zerine almtr. Bu yasad rgtte bulunanlarn adlar birok sorumlularca bilinmesine ramen, ne skynetim dnemlerinde ne de 14 Ekim seimlerinden sonra bu "cunta kararghna" kimse elini srememitir! Okuyucularmz hatrlayacaklar; bu keden bkmadan usanmadan, - Kontrgerilla rgt ortaya karlmadan son saldrlar nlemek olanakszdr... diye yazlmtr, ite "uluslararas fa-izm"in bu rgt araclyla dzenledii saldrlar btn yurda yaylmtr. Herkesin gzleri nnde oluyor bunlar... 108 Kendilerine "Milliyeti Cephe" adn takan sermayeci, karc, saldrgan rk ve din smrcs, l ykaycs evreler yeni bir "31 Mart" yaratmak iin saldrlarn srdrmektedirler. Oysa lkemiz Kurtulu Savandan sonra ilk kez bir byk yalnzlk emberine itilmitir, Trkiye'yi Sovyetlere ve Ortadou lkelerine kar sadece bir "ileri karakol" olarak kullanp, yurdun drt bir bucanda Amerikan sleri yerletirenler, elimizdeki silahlan kullanmamza bile izin vermemektedirler. Ege'de Yunan saldrlar planlanp yabanc petrol irketleri devletimizi alt etmenin yollarn ararken, lkede bir i sava cephesi amak isteyenlerin eylemlerine hem Ceza Yasasnda hem de siyasal dilde bir ad bulmak mmkndr. nemli olan devletin btn yetkililerinin 12 Mart artlandrmasndan kurtularak, olaylarn arkasndaki gerekleri saptayabilmeleridir. Hitler ve Mussolini iktidara nasl geldiler? Bu rnekler u-nutulmu olsa bile, daha dn ili'de CIA rgtnce dzenlenen "anarik olaylar" nasl balatld ve nasl sonuland? Kamboya'da Prens Sihanuk, CIA darbesiyle iktidardan nasl uzaklatrld? italya'da ortaya karlan "Yirmi Lale rgt", italyan Gizli Haber Alma rgt "SID" tarafndan nasl kuruldu? Btn bu olaylarn geliim izgisi, Trkiye'de oluturulan son o-laylar da bir lde aklamaktadr. lkemizde 14 Ekim seimlerinden sonra balayan ve "haha yasa" ile birlikte yrrle konan plan adm adm yrtlmektedir. nce Ecevit'in devrilmesi beklenmi, bu baar-lamaynca koalisyon "yumuak ini" yntemleriyle zorlanm ve Kbrs olaylarndan sonra da bugnk sonu yaratlmtr. Dardaki tehlike byle dnlrken, ierde de planl programl saldrlar younlamaktadr. phesiz bunlar basit rastlantlarn geliigzel halkalar deildir. Btn bunlar, bir "iktidar boluu" yaratarak iktidara gelmek isteyenlerin abalardr. Irks, Turancs, Abdlhamitisi, Osmanlcs, Yassadacs, 27 Mays spikeri, 31 Marts, 12 Marts, sermayecisi, din smrcs, komando albay, ikenceci generali, hep birlikte bir i savan hazrlklar iindedirler. Yayn organlarnda aylarca bugnk ortamn yaratlmas iin mrekkep aktld, rotatif dndrld. Bu noktada, devrimci kesimin baz szclerinin de oyuna gelmemeleri gerekmektedir. Hangi devrimci admn, hangi siAIN SUU 109 yasal aamada atlacan bilmemek, toplumu darboazlara srkleyebilir. En keskin sz, her zaman en "ileri" eylem ve davran tr deildir. Toplumumuz btn snf ve tabakalaryla hzla bir deiimin iindedir. Bu deiim sreci iinde, devrimci ve ilerici rgtlerden soyutlanmadan, soukkanl ve gereki yntemleri benimsemek ve izlemek de devrimciliin temel kurallarndandr. Bu gerekler bir yana itilip sosyalizmin soyut kavramlarna dayanarak, en "keskin" ama ve en "parlak" szlerle devrimcilik yapmak, kardevrimcilerin de ekmeklerine ya srmektedir. nmzdeki gnler, devrimci kesimin snav dnemidir. Atlacak her admn, dnlerek atlmas gerekmektedir. Soruna bu adan bakarsak, TB-DER tarafndan dzenlenmi yasal gsterileri, ne kadar hakl nedenlere dayanrsa
dayansn "zamanlamas" yanl saptanm bir eylem tr olarak grebiliriz. Bu noktada Sayn Ecevit'in eletirilerine katlmamak mmkn deildir. "iktidar boluu" neden yaratlr? Bunu yaratanlar ve srdrenler kimlerdir? Bu sorularn yantlar bulunduktan sonra, toplumun devrimci kesiminin de ne yapaca kendiliinden anlalr. G gnler geliyor... (Yeni Ortam, 19 ubat 1975) SEN KRPTO SEN... ok partili dzenimizin anl anl damad, son gnlerde yeniden devleti ynetmeye balad. nce devletimizin dostlarn saptad, sonra da babakan atad. Metin Toker'e gre Trkiye'nin yakn dostlar iran, Amerika ve Yunanistan olmaldr. Ecevit de babakanlk koltuunu oturmaldr. Gitti Yunanistan'a Karamanlis ile konutu. Ecevit ile Kara-manlis'i bir yerde buluturursa, dnya barn da bir rpda kuruverecek stat. Kissinger'i kskandracak bu gidile... Geen hafta "Milliyet" gazetesindeki kesinde yine dktrd: Trkiye'de herkes istediini dnebilirmi... Bazlar en hayrl yolun NATO'dan kp Varova Paktna girmek olduuo nu dnebilirmi. isteyen sadece NATO'dan klp Varova Paktna gidilmesini doru grmeyebilirmi. NATO iinde kiilikli politika izlemek isteyenler de bulunabilirmi. Toker bunlar zetledikten sonra, - Bylelerinin karsnda apka karlr, fikir nihayet fikirdir... diyor sonra da, - Kripto evrelerinin, usulleri gereince koro halinde yaydklar bir akm dolatrlyor. Bu akmn esas, gene usulleri gereince gereklerin deitirilmesidir... yollu yorumlar yapyor. Fikir karsnda apka karmaz. Kitap karp savclara yol gsterir. stadn huyudur: iine gelmedi mi, bir "kripto" edebiyat tutturur. "Kripto", kendini gizleyen komnist demektir. Toker "alaturka saclar" gibi belirli "klieleri" kullanmamakta, "alafranga sacla" yakan szcklerle konumaktadr. Sacln drt ba mamur bir "alafranga" trdr Metin Toker... Bakn ne diyor: - Trk ordusu bugnk ada dnme dzeyine de Trk-Amerikan ortak eitim sistemiyle gelmitir. Bunlar tarihe yazlmtr. Hangi kriptonun kudreti bunu deitirmeye yeter? Biz de sormak isteriz: - Acaba hangi Amerikal, Amerika'y bu kadar yrekten -vebilir? Soruyu soralm; yine de Toker'in yazdklarna gz atalm: - Bu grup, yardmn nasl balatld ve neden balatld konularnda akl almaz cambazlklardan da ekinmemektedir. Sanki Trkiye zerindeki 1945 kbusu, akam yatlmadan fazla yemek yenmi olmasnn sonucudur. Sanki Sovyetler Birlii u-zun bir harp devrini takiben 1946'da Trkiye'ye resmen nota verip Boazlarda "ortak savunma" istememitir. Sanki o souk harp devresinde Sovyetler Birlii Dileri Bakan Molotof, Trkiye Bykelisi Sarper'e resmen, Ankara'da Varova veya Bkre'teki hkmetler tipi, "Rusya'ya dost" bir hkmet istediklerini sylememitir. Sanki Amerika, tabii bizim daima hayranlk uyandracak bir almamz sonunda cevap vermemitir. Trkiye'ye bir Rus silahl mdahalesi halinde kendi silahl kuvvetlerini kullanacan aka bildirmemitir. Bunlar hep tarihe yazlmtr. Toker yazsnda, AIN SUU - Btn bunlar tarihe yazlmtr... diyor ve kendisinin yazd bir kitaba yollama yapyor. Demek tarihi de Metin Toker yazyor! Buna, - Haydaaaaa... deyip Metin Toker'in sekiz yl nce yine ayn gazetede yazdklarna da bakalm. I I Temmuz I967'de Metin Toker unlar yazm: - Dnyann ve dnyadaki dengenin gerginlik sebeplerinin ve gerginlik derecesinin son yllarda ok deimi olduunun kabul edilmesi zarureti vardr. Bu sler Amerika'ya verilirken artlar bakayd. NATO baka mana ifade ediyordu. Baka telakkiler yrrlkte bulunuyordu. slerin statsn ayn tutmakla Trkiye zerinde hl yirmi yl ncenin modasna uygun elbise tayan bir insana
benzemektedir. 20 yl ncesinin silahl mtecaviz Rusyas bugn yoktur. Diyelim ki bu taktiktir, diyelim ki bu bir moladr. Gerek budur ya... Bugn bir harp, yirmi yl nceye nazaran bambaka ekillerde kar, bambaka l alr. Halbuki eski statsn muhafaza eden sler Trkiye'nin ban sanki 20 yl ncesindeymi gibi, hi lzumu yokken, bundan saknmamz imkn varken derde sokar... Burada hemen yine Toker'in geen haftaki yazsna dnelim: - Kripto tazyikinin en fazla Ecevit ve CHP zerinde younlat elbette gzden kamyor... Trkiye'nin imdi en fazla prestije sahip lideri ve en byk partisi bir kere NATO'ya hayr deme durumuna getirilirse, Marksist-Leninist sistem gayretileri geni mesafe alm olacaklardr. Bugn zerinde dndm konuda bir esasl unsur, alacamz kararn bizi Rus nfuz sahas iine biz farkna varmadan, yava yava yumuak yumuak drmesidir... Bu manta gre, de Gaulle'n de, Karamanlis'in de Marksist-Leninist olmas gerekiyor. Her iki devlet de NATO'dan ekilmilerdi. Atatrk de MarksistLeninisttir. nk o da Ruslarla saldrmazlk pakt imzalamtr. Ayn stunlarda yazan Mmtaz Soysal da "kripto"dur, nk Toker'in yazsndan bir gn nce yazd yazda "D politikada aklk hainlik deildir" diyerek bu konularn hi olmazsa Metin Toker'in "slubuyla" tartlmasn istemekteydi. Geelim bunlar da... 112 Toker, "Uyusun da Bysn" balyla I I Temmuz 1967 gn "Milliyet" gazetesinde Amerikan sleri konusunda unlar yazm. Bunlar da okuyalm: - Mesele, Trkiye'deki Amerikan sleri meselesidir. Bunlarn bir dzene balanmas iin her gn bir gsteri yaplsa her bir gsteriye yrekten katlrm... Aln size bir "kripto" daha!.. Uyumasn da bysn... Seni gidi "Kripto" seni!.. (Yeni Ortam, 20 ubat 1975) ERM-REKLAM u gariplie bakn: Bir yazar, tarihsel olaylar anlatrken, - Bunlar tarih yazmtr... diyor ve kendi yazd kitaba yollama yapyor! Tarih de kendisi... teki, "temizleme tozu" reklam yaparcasna televizyon ekranna ban uzatp Kbrs olaylarnn gizli belgeleri yalnz bendedir... diye reklam programna kyor! Bunlardan biri, kaynpederinin glgesinden yararlanarak ii "Paa ticaretine" dkm bir yazar, tekisi, "kuvvetli ve inandrc Babakan" etiketiyle Babakanlk yapm bir hukuk profesr! Gazetelerde okuduk: Metin Toker, evlilik yldnmn kutlamak iin dzenledii partiye Amerikan Bykelisini de arm ve bu partide Trk-Amerikan ilikileri sevimli bir kzmzn, - Olmaz byle ey... arksyla eletirilmek istenmitir. arkda aldatlan bir gen kz, kendisini aldatp kaan gencin arkasndan alamaktadr. Bizim "Kripto uzman" da Amerika hakknda ayn duyarllk iinde not defterini karalayp duruyor. Dn bu keden Toker'in yazlarn birlikte okumu ve yararlanmtk. br ise bir baka lem... Hukuk profesr olmu, bakanlk, babakanlk yapm, ad evresinde binbir sylenti dolam bir siyaseti, televizyon ekranna kp kendi yazd yaznn reklamn yapar m hi?.. "Temizleme tozu", "orap", "izoAGIN SUU 113 cam" reklamlar da byle yaplyor. Koskoca bir eski Babakan, stelik bir bunalm dneminde sng ucuyla Babakanlk koltuuna oturacak, sonra da bir televizyon reklamnda gzkecek. "Kuvvetli ve inandrc" olmann gerekleri bunlar galiba,.. Zeki Mren, bir bankann reklam programna knca da byle dnlmt. Koskoca bir sanat, bir reklam program iin adn kullandrr myd hi!.. Bu, sanat kiilii ve arballyla nasl badatrlrd?.. Zeki Mren'in yaptn Nihat Erim de yapyor imdi: Reklam programlarna karak, adn kullandrarak reklam yapyor... Yakr m hi? Ben kendi hesabma Nihat Erim'i gnahm kadar sevmem. Fakat, inann sevgili okurlar, bir Babakann bylesine bir reklam programna kmasn kendisine yaktramadm. Bizim yaktramadmz Erim kendisine yaktrm, ne yapalm? Hem bir de una baknz:
- Gizli belgeler sadece bendedir... diyor reklam programlarnda. Gizli belgeler Erim'e, yapt bir grev dolaysyla verilmitir. Bu belgelerin aklanmas Ceza Yasasnda yaptrma balanan sulardandr. Erim gizlilik nitelii tayan belgeleri a-klayacaksa, hakknda dava amak gerekir. Glyorsunuz herhalde... Ben de glyorum. Hi kimse meraklanmasn. Erim'in sular iin bu koullarda dava mava a-lmaz. Hele bir alsa... Anayasay tayir, tebdil ve ilgadan... ikenceden... Hahatan... Bir de bu eklenir: Gizli belgeleri aklamaktan... Bunlardan bir ksm affa urad amma geri kalan Erim'e yeter... Yeter de artar da... Erim'in yaamas bizim iin de ok gerekli. 12 Martn o dehetengiz gnlerinde, biri kp - Erim drt yl sonra bir gazetenin reklam programnda konuacak... deseydi inanmazdk. Bizim anlatmak istediklerimizi, Erim kendi az ve kendi elleriyle yapyor. O yaasn, herkes de grsn... Bir yarglansayd, suu nasl bakalarna atacakt, bir de bunlara tank olurduk. 12 Mart faizmini cezaevi hcrelerinde geirmi olanlar ellerine kalem alp bu dnemi eletirirlerse, - Duygusallk yapyorsun... diye sulanyorlar. Ben de byle sulanyorum arasra. Eh duygusallk insanlara zg... Erim'in 114 reklam programlar yine duygusal yanm etkiledi, ismail Cem ve Mehmet Barlas, yle eli yz dzgn bir programa kar-salar Erim'i. iim paralanyor vallahi... (Yeni Ortam, 21 ubat 1975) KUATMA... Bugn de Trabzon'a doru uzanalm ve Karadeniz Teknik niversitesi dosyasna yle bir bakalm. Haydi balayalm... niversitenin anl anl bir rektr vard. Ad Saffet, bir baka ad Rza, soyad da Alpar. Bu bir hanm profesrdr. Bu hanm profesr imdi emekli olmutur ve olur olmaz da "Babu Trke'in partisine kaydolmutur." "Dokuz Ik" ilkesine yrekten baldr. Bu hanm profesr, istanbul niversitesi Kimya Fakltesi Dekanyken baz olaylara yol am, sonunda Trabzon'a gelerek niversiteye rektr olmutur. Bu hanm profesr Karadeniz Teknik niversitesine atayan, niversitenin eski rektr Ekrem Gksu'dur. Bu da ok "muhterem" bir yurttamzdr. Gksu ad petrol sorunu ile ortaya kmtr. Gksu, aklkla ve kesinlikle, lkemizdeki petrollerin yabanc irketler eliyle iletilmesini istemektedir. Fakat ayn zamanda "milliyeti"dir... Ekrem Gksu'nun grev sresi dolunca, Saffet Rza Alpar, devrin Milli Eitim Bakan Sabahattin zbek imzasyla niversite rektrlne getirilmitir. Alpar gelir gelmez niversite rektrlne sekreter olarak Korkmaz Akgz' atad. Korkmaz Akgz, Milliyeti Hareket Partisi milletvekili adaylarn-dand, ancak kazanamamt. Bir Trkei rektr... Bir Trkei sekreter... Saffet Hanm, "lkda" Bahriye Yaram'n niversiteye fizik profesr olarak atanmasn salad. Salad, ama bir de Bayan Yaram'n olu Aydn Yaram vard. O ne yapacakt. are bulundu... Aydn Yaram'n niversite giri snavnda gerekli puan tutturamad syleniyordu, ama herhalde yeterli AIN SUU 115 puan alm ki 9.1 1.1973 gn ve 18 sayl Senato karar ile niversitenin Kimya Blmne kaydn yaptrd. imdi 80092 numaral renci olarak renimine devam etmektedir. Acaba niversite giriinde ka puan almt? Bize ne? Alan raz, veren raz... Saffet Rza Alpar Hanmefendi, lkc rencilere trl olanaklar tandktan sonra emekli oldu. lkc renciler, Alpar', - Bozkurt Alpar... diye gsterilerle uurlamlard. Anlattm gibi, Alpar Trke'in partisine kaydoldu. Geen aylarda Ankara'da lk Ocaklar bir byk
gsteri dzenlediler. Alpar burada bakan seildi. Sonra da "parti mfettii" olarak Trabzon'a gitti. Hanmefendi Trabzon'a gelir gelmez olaylar da lad. Vali olaylar nlemek iin tedbirler ald. Yurtlan bir sre iin kapatt. Jandarma birliklerinden yardm istendi. Alpar Hanmefendi otellerde kalmay hi sevmez. Trabzon'a geldiinde doru niversite lojmanlarna gider orada kalr. Eski rektre sayg gerekmez mi? Gerekir... hukuku retim yesi Ankara'dan ders vermek iin niversiteye gelip gitmilerdir. Bunlardan birincisi Doent Fikret Eren'dir. Ankara Hukuk Fakltesinde Medeni Hukuk Doenti olan ve bugnlerde profesrlk tezini hazrlamakta olan Doent Eren, "Doent Dr. Kurt Karaca" imzasyla "Milliyeti Trkiye" adl bir kitap yaymlamtr. Bu kitap lkc rencilerin el kitabdr. retim yelerinden ikincisi Doent Seyfullah Ediz'dir ve Doent Eren'den sonra Karadeniz Teknik niversitesinde dersler vermitir. Bu retim yesi de 12 Mart dneminde arkadalar aleyhine skynetim mahkemelerinde ifadeler vermitir. imdi Orta Dou Teknik niversitesi Kamu Personeli Sendikas Hukuk Maviridir. nc retim yesi de Profesr Erol Cansel'dir. Cansel 12 Mart tarihinden nce devrimcilik adna mangalda kl brakmaz, dzenlenen btn yrylere katlr, btn forumlarda konuurdu. Baz devrimci renciler Erol Cansel'i dekan setirebilmek iin altlar ve bu abann sonunda Cansel devrimci rencilerin desteiyle Ankara Hukuk Fakltesi Dekanlna seildi. Bir sre sonra 12 Mart gelip att... Cansel bu kez 116 kendisini dekanlk seimi iin destekleyen renciler bata olmak zere, skynetim mahkemeleri'nde sanklar aleyhinde i-fadeler verdi. Ayn gnlerde "lkc retmenler Dernei" kongre bakanlna getirildi. Bunlar "uan hocalar" dr. nk uakla gelip ders vermekte ve on be gnde bir gelip 14 ders verip gitmektedirler. Her ders iin denen para 250 lira kadardr. Yol creti hari... Karadeniz Teknik niversitesinde asistan hukuku vardr. Bunlardan biri nl Askeri Savc Abdlbaki Tu'un kardei Adnan Tu'dur. Adnan Tu hukuk renimine 1964 ylnda istanbul'da balam ve drt yllk renimi yedi ylda "orta" dereceyle tamamlayarak, Karadeniz Teknik niversitesi retim kadrosuna alnmtr. Tu'un faklteye giri tarihi 1964, k tarihi ise 1971 'dir. Bir kez de ya dzeltmesi yaptrmtr her nedense. Evet btn bunlar rastlantdr. Doent Fikret Eren, Kurt Karaca adyla kitap yazan lkcdr. Askeri Savc Abdlbaki Tu'un en yakn arkadadr. Seyfullah Ediz, Fikret Eren'in i ortadr. Erol Cansel bu iki retim yesinin en yakn dostudur ve lkc retmenler Dernei yneticisidir. Abdlbaki Tu'un kardei, bu retim yesinin srayla ders verdikleri niversitede asistandr. Seyfullah Ediz de, Erol Cansel de 12 Mart dneminde askeri savclarla yakn ibirlii yapmlardr. Dayanma dediin byle olur... (Yeni Ortam, 22 ubat 1975) ARTLANMA... TB-DER'in dzenledii yasal toplantlara kar dzenlenen faist ayaklanmann yanklar srp durmaktadr. niversite ve yurt baskncs, devrimci renci avcs lk Ocaklar rgtnn babuu, btn olup bitenleri unutulmu sayarak, - Anariye kar tedbir alnsn... diyebilmektedir. Birlikte dnelim... Devrimci rencilere saldran kim? Komando kamplar ap genleri silahl eitimden geiren Milliyeti Hareket Partisi militanlar... AIN SUU 117 Gneydou illerimizde "Alevi-Snni" ayrm gzeterek mezhepilik yapanlar kim? Yllarca din smrcl yapan gerici evreler... lkenin ekonomik gereklerini unutturmak iin "rk" dncelerle "rk ayrm" yapanlar kim? Irklar, Turanclar, kafataslar... lkemizde bir i sava karmak iin sokaklara afiler asp gazetelerde yazlar yaymlayanlar kim? Yine bunlar... imdi btn bu gerekler altst edilerek, anarinin yk devrimcilere ykletilmek isteniyor. Bu, bir bakma 12 Mart artlanmasdr.
- Solcular gemi batrmlar ve Kltr Sarayn yakmlardr... gibi yalan kampanyas, bu son olaylarda bile utanlmadan kullanlmaktadr. Kltr Saraynn yakld, Marmara Vapurunun batrld gerekeleriyle birtakm insanlar gzaltna alnp tutuklanm ve idam istemiyle yarglanmlard. Sanklar kontrgerilla rgtnce ikence yntemleriyle alnan ifadelerinde, - Evet hepsini biz yaptk,., demiler, ancak mahkemelerde zgr iradeleriyle ifade verince, btn bunlarn yalan olduu anlalm ve sanklar beraat etmilerdi. Sadece bu iki dava bile 12 Mart dneminin ikence yntemleriyle ifadeler aldn ve de bu ifadeleri bask dnemini srdrmek iin kullandn kantlamaktadr. Utanma olmaynca, btn bunlar her gn yzlerine arp-san yine de kllar kprdamaz bu beylerin. Bir de bunun tersini dnn... Solcular, saclarn dzenledii toplantlar bassalar ve baz partilerin binalarna saldrsa-lard... Siz o zaman seyrederdiniz grlty.,. Milliyeti Cephe, hep birlikte bu illerimizde skynetim ilann ister, bu arada bizler, birer ikier, - Anarinin asl tevikisi bunlardr... denilerek, Mamak ve Selimiye Cezaevlerine kilitlenir, stelik savunduumuz Anayasann ihlalinden sank olarak yarglanrdk. ok partili dzenimizin hukuk anlay byle: isterseniz beenin isterseniz kzn. Saclar su ilerse unutturulur ve stelik vlr; solcular iin sular yaratlr; yoksa oluturulur, ikence yaplr. Elaltndan basna sahte belgeler verilir. Devletin valisi saldrganlarn karsnda aresiz kalp 118 - Ben de Mslmanm... diyerek "tekbir" getiriyor. Devletin emniyet mdrleri, polisleri yaralanyor. Partilerin binalarna saldrlyor. Bunun ad "anaridir" ite. Milliyeti Cephe alklyor btn bunlar. Hani dzen anlaynz? Yok, unutmulardr... Trk Ceza Yasasn yle bir kartrn, greceksiniz; Irk e-sasna dayal rgt kuranlar bunlar. Yamaclar bunlar. Katiller bunlar. Toplumu su ilemeye tahrik ve tevik edenler, su cilan eylemleri venler bunlar... Ceza Yasasnn birok satrnda srtp durmaktadr bu saldrganlar... Fakat ylesine bir artlanma iindeyiz ki, btn bunlar bir yana itilir: - Blclk, kkrtclk, komnistlik... gibi tekerlemelerle su dnp dolap devrimcilerin zerine ykletilir. Gerek blcler bunlardr: Irk ayrm, mezhep ayrm, snf ayrm gzeten ve stelik "iddet yntemleri" kullananlar da bunlardr. nce bu artlanmay ykalm. Usta hrszlar, ev sahiplerini bastrmadan ama... (Yeni Ortam, 24 ubat 1975) NELER OLABLR?.. Siyasal olaylar byk bir hzla gelimektedir. Gelien olaylarla birlikte bir gerek de artk iyiden iyiye anlalm bulunuyor. Erken seim btn kanlmaz koullaryla ortadadr artk. 14 Ekim 1973 seimlerine CHP, solun btn kesimlerince desteklenmitir. phesiz bu destein ok byk bir yarar olmutur. Aradan geen zaman iinde, CHP dndaki solcularn yeni bir aray iinde olduklar da grlyor. Ecevit'in solundaki "boluu" doldurmak isteyen solcular, sosyalist eilimli sol partiler kurarak siyasal hayata girmilerdir. nce Trkiye Sosyalist ii Partisi, sonra Vatan Partisi, daha sonra Emeki Partisi kurulmutur. Anayasa Mahkemesince kapatlan Trkiye ii Partisinin eski Genel Bakan Behice Boran da bugnlerde bir baka sosyalist partinin kurulu almalarn tamamlamaktadr. Bylece imdilik drt sosyalist parti, CHP dnda, sosyaAIN SUU I 19 list oylar paylama yarna gireceklerdir. lkemizde ada anlamda bir "burjuva demokrasisi" yaatlacaksa, bir sosyalist partinin varl gerekli temel koullardan saylmaldr. Bu sosyalist partiler, yaplacak erken seime katlabilirler mi? Bu partilerden sadece Trkiye Sosyalist ii Partisi uzun sreden beri almalar yapt iin, belki Siyasal Partiler Yasasnn ngrd rgtlenme zorunluluunu yerine
getirebilecektir. teki partilerin bu koulu ksa srede tamamlamalar biraz g gzkmektedir. Fakat ne olursa olsun, CHP dndaki oylarn bir ksm 14 Ekim seimlerinde olduu gibi CHP iin kullanlmayacaktr. Bu arada Birlik Partisinin varln da gz nnde tutarsak, sol oylarn tmyle CHP'ye gitmeyeceini sylemek falclk saylmamaldr. nmzdeki seimlerde CHP'nin tek bana iktidara gelmesi, lkemizde yaatlmak istenen demokrasi iin bizce de zorunludur amma, imdilik konumuz, bugnk oluumlar olduu gibi deerlendirmektir. CHP sol oylar "antada keklik" saymamaldr. Yaplacak ilk seimde, sol oylar bir lde blnecektir. Bunun sorumluluunu kime yklerseniz ykleyin, bu blnme bir bakma kanlmaz bir zorunluluk olarak karmza kmaktadr. Sol blnrken sa ne yapmaktadr? Sa partiler bir baka oyunun iindedir. Bu oyun imdilik btn plaklyla gzler nndedir. Adalet Partisi gn getike yitirdii saygnln "Milliyeti Cephe" adl yapay birleim forml ile gizlemeye ve bu birleimden mmkn olan krla kmay tasarlamaktadr. Adalet Partisi ve bu partinin iki ylda hem zarar edip hem de milyoner olmasn beceren liderinin yeni hesaplar vardr. Bu hesap, imdilik herkese ters gelse bile, Adalet Partisi adna izlenmesi en uygun "taktik" ve "strateji" olarak belirmektedir. Bu hesap nedir acaba? Daha dorusu, nasl bir hesap De-mirel'in karlarna uygun dmektedir? nce baz "varsaymlardan" hareket edelim: Necmettin Erbakan bir eski Adalet Partilidir. Milli Selamet Partisinin imdiki ileri gelenleri, Demirel ynetiminin brokratlardr. Bu parti, AP'nin tabanndan oy almtr. Milli Selamet Partisi kapatlrsa, alnan oylar yeniden AP iin kullanlacaktr. Bu parti, 12 Mart 1971'den nce "Milli Nizam Partisi" olarak siyasal hayata atlm ancak Anayasa Mahkemesince temelli 120 kapatlmtr. Bugn, Milli Selamet Partisinin kapatlmas iin, dne gre bin neden daha vardr. Fakat parti kapatma karar, hukuksal olmaktan ok siyasal koullara baldr. Bunu bilen Demirel seim kampanyalarnda, - Muvazaa partileri kurulmutur... diye Erbakan' savclara ihbar etmeyi hi ihmal etmemiti. TB-DER toplantlarna kar planlanan gerici ayaklanmasnn, Milli Selamet Partisinin seim blgelerinde ortaya kmas ve bu olaylarda "Alevi-Snni" "Trk-Krt" ayrmlarnn zorlanmas, sanrz devletin baz gvenlik organlarnn da dikkatinden kamamtr. nmzdeki gnlerde, Milli Selamet Partisinin kapatlmas iin Anayasa Mahkemesine dava alrsa, bu hi kimse iin artc olmamaldr. Bu parti kapatlrsa, sa oylar byk lde Adalet Partisine gidecektir. Demirel'in de bekledii budur imdilik. Hele, bu kapatma ilemi, Trke'in "terrist" partisini de kaparsa o zaman, sa oylarn sahibi iyice belli olacaktr. Adalet Partisinin bundan baka kar yolu kalmamtr. Erken seime bugnk siyasal partilerle girilirse, sa oylar paralanacak, bugn sahip olduu sandalyeleri de elinden karacaktr. imdi Demirel iin tek kar yol, ne yapp yapp lkeyi bir "anari" ortamna itmek ve bunun sonucunda da "Milliyeti Cephe"nin baz partilerini kapattrp san oylarna sahip kmaktr. Demirel bu konuda "tecrbesiz" ve "baarsz" saylmaz. 12 Mart 1971 tarihinde kendisi "cumhuriyetin geleceini ar bir tehlikeye drmek" suunun arlyla iktidardan u-zaklatktan sonra Grlerlerin, Baturlarn eliyle, btn siyasal isteklerini gerekletirmiti. imdi de benzer bir almann i-inde olmas mmkndr. 1975'in ubatnda sorun byle grnyor bakentten... (Yeni Ortam, 25 ubat 1975) DENKLEM... Babakan Irmak, Erzincan olaylar konusunda yle dnmektedir: - Birka kii kavga ediyordu. Birdenbire caddede on-binlerce kii topland. Baz sinemalara saldrd. Bir renci lAIN SUU 121 drld. Polisler yaraland. Hkmet duruma mdahale edince, gvenlik saland. Irmak, benzer olaylarda da aa yukar byle konumaktadr. Oysa Anadolu'da zellikle, "Alevi" ve "Snni" yurttalarmzn bir arada yaadklar blgelerde, son haftalarda tam bir silahl ayaklanma srdrlmekte ve devlet bir gerici
aznln ellerine terk edilmektedir. "Milliyeti Cephe" etiketli sermaye karargh, elinden geldii kadar bu atmalar krklemekte, hukuka bir tanmla aklarsak, suu "tahrik" ve "tevik" etmektedir. Olaylar, kk bir "zabta vakas" deildir. 14 Ekim seimlerinden sonra bilinlenen ve glenen halk ynlarnn uyanndan rken sermaye evreleri, gerici aznl kkrtarak, demokratik sistemin ilerlii ve etkinliini pheye drmek, bundan sonra da kanl bir diktaya yol amak iin gece gndz almaktadr. 12 Mart 1971 tarihinden nce devletin baz gvenlik yetkililerince korunan ve 12 Mart 1971 tarihinden sonra da bu ibirlii sonucu baz askeri savclarla "eylem birlii" iinde alan lk Ocaklar adl sa "terrist rgt" ve bunlarn "akl hocas" baz retim yeleri, gerek sa basnda gerekse kapal kaplar ardnda yeni "taktik" ve "stratejiler" saptam ve uygulama aamasna sokmulardr. "Kontrgerilla" adl gizli rgtte alanlarla "lk Ocaklar" arasndaki rgtsel balant ortaya karlmadan son anarik olaylar da anlamaya pek olanak yoktur. Eylem alan, imdi rklardan mmetilere doru genilemi ve Milliyeti Cephe desteiyle bir "terrist saldrganlar rgt" oluturulmutur. Irmak, bu gerekleri aratrmaya hi de gnll deildir. Nasl olsun ki! Hkmetinin yars, Milliyeti Cephenin bir partisinin bakanlaryla doldurulmutur. Sorarsanz, - Ben gvenoyu almam bir hkmetin bakanym... der. Fakat, i 12 Mart artklarna bol cretli ynetim kurulu yeliine gelince, bunu hi hatrlamaz. unlara bakn siz: lkc retmenler Dernei adna, bir Ziraat Fakltesi Profesr kp - Halkn tepkisi merudur... diye TRT ekranlarndan su kkrtcl yapar. Trk Ceza Yasasnn 312'nci maddesine giren suu cumhuriyet savclar grmez nedense! 122 "Ortadou" adl bir gazete, her gn bir "31 Mart" ayaklanmas hazrlar. Haceminolu adl bir retim yesi; bu gazetede, - Halk meru mdafaadadr... diyebilir. Trk Ceza Yasasnn 311 ve 312'nci maddesine girer suu. Hi kimse karmaz! 27 Mays spikeri, 21 Mays muhbiri, 12 Mart galibi Albay Trke, - Biz adam ldrmek istesek, sra ii Hseyin'e gelmez... yollu, "merdi kpt" rnei "ecaat" arz eder. Kimse sesini karamaz! Devlet adm adm bir silahl eteye teslim edilmek istenmektedir. Devletin valilerine saldrmadlar m? Saldrdlar. Devletin polisini yaralamadlar m? Yaraladlar. Sokak ortasnda a-dam ldrmediler mi? ldrdler. Yama yapmadlar m? Yaptlar. Ve btn bunlar "devleti koruma" gerekesiyle yapld... stelik her gn bir yeni 31 Mart yaratlyor. Yapanlar belli,.. Kkrtanlar belli... Destekleyenler belli... Bu suskunluktan cesaret alan saldrganlar yarn byk suikastlara da giriebilirler, ilerici siyasetiler, yazarlar da bu terristlerin kurunlarna hedef olabilir. Toplum her gn bir byk kargaann iine bilinerek ve istenerek itilmektedir. "iktidar boluu", bu boluktan g alan "anari" ve "terr", bundan sonra da bir "faist darbe..." Gndemdeki "denklem" budur imdi. Buna kar, btn devrimcilerin, bilinli bir soukkanllkla gelimeleri izlemeleri gerekmektedir. Bu bir "sinme" saylmamaldr. Devrimcilik, her an "eylem" iinde olmak deildir. -nemli olan, ynlarla ilgi kurabilecek eylem trn ve bu eylemin zamann saptayabilmektedir, G gnler, sabr ve soukkanllk ister... (Yeni Ortam, 26 ubat /97J) SANSR "lmsz", Yunan yazar Vasilli Vassilikos'un btn dnya dillerine evrilen romannn addr. Romanda, solcu EDA parAIN SUU 123 tisi milletvekillerinden Lambrakis'in Selanik'te Yunan gizli istihbarat rgtlerince ldrlmesi olay ele alnmtr.
Yaanm bir olaydr bu. Roman, filme alnm ve btn dnya sinemalarnda gsterilmitir. Filmin evrildii gnlerde Yunanistan'da CIA bordrosundan maa ald saptanan Albay Papadapulos ynetimi hkm srmekteydi. Film Yunaistan'a sokulmad. Atina'da albaylar ynetimi yklp yerine Karamanlis ynetimi geince film btn Yunan sinemalarnda oynatlmaya baland. Ayn gnlerde Trkiye'de 1939 tarihli bir "nizamnameye" gre toplanan "Sansr Komisyonu" filmin gsterilmesini yasaklad. Kbrs olaylar sonunda Atina'ya demokrasi gtrmtk. Anlalan, o kadar fazla gtrdk ki, geriye bize zgrlk kalmamt. Yunanistan' konu alan, albaylar ynetimince yasaklanan film, Trkiye'de oynatlmyordu. Atina sinemalarnda rahat rahat oynanan bir film, Trkiye'de "zararl" bulunmaktayd. Oysa, bu filmin roman, yllardr Trkiye'de hibir yasal engelle karlamadan satlabildi. Erimsel-Melensel dnemin askeri savclar bile "lmsz" romann kara listeye almad. nl Askeri Savc Abdlbaki Tu bile bu kitabn yaklmasna karar vermedi!.. Fakat, Sansr Komisyonunun pek sayn yeleri, - Olmaaaaz... diyorlar... Trk halk bu filmi gremez... Yunanistan'da olup bitenleri btn dnyaya "tehir" eden film, Trk Sansr Komisyonunca yasaklanyor. Kim adna, ne hakla, hangi gerekeyle?!.. Doal ki yasal dayana var bu iin. Sansr Nizamnamesi 1939 tarihlidir. Bu nizamname, "Polis Vazife ve Salahiyetleri Kanunu"na dayanlarak karlmtr. Otuz alt yldr bu tzk (nizamname, Trke tzk demektir. Tzkleri de Bakanlar Kurulu karr) uygulanmakta ve birok deerli yapt Trk halkndan gizlenmektedir. Tzn 7'nci maddesinde sansr nedenleri yle sralanmaktadr: a- Herhangi bir devletin siyasi propagandasn yapan, b-Herhangi bir rk veya devleti tezyif eden, c- Dost devlet ve milletlerin hislerini rencide eden, dDin propagandas yapan, e- Milli rejime aykr siyasi, iktisadi ve itimai ideoloji propagandas yapan, f- Umumi terbiyeye ve ahlaka ve milli duygularmza mugayir olan, g- Askerlik eref ve haysiyetini kran ve 124 askerlik aleyhine propaganda yapan, h- Memleket inzibat ve emniyeti bakmndan zararl olan, i- Crm ilemeye tahrik e-den, j- inde Trkiye aleyhine propaganda vastas olacak sahneler bulunan senaryolarn evrilmesine ve naslsa evrilmi olanlarn gsterilmesine msaade olunamaz... "Sansr Nizamnamesi", filmlerin belirli komisyonlarca inceleneceini hkm altna almtr. Bu komisyonlar da ikiye ayrlmaktadr, "il Komisyonlar" Ankara ve istanbul'dadr. Fuar mevsiminde bir de izmir'de komisyon toplanmaktadr, il komisyonlar beer kiiden oluur. Milli Eitim Bakanlndan bir, iileri Bakanlndan iki, Turizm ve Tantma Bakanlndan bir, ayrca komisyonun topland ilin emniyet rgtnden bir mdr komisyon toplantlarna katlr. Ayrca Genelkurmay Bakanl, askerlikle ilgili filmlerde bir temsilci gnderir. "Merkez Kontrol Komisyonu" da be kiiliktir. Komisyonun yeleri, iileri Bakannn, biri Emniyet Genel Mdrlnden olmak zere seecei iki kii ile Turizm ve Tantma Bakanl ve Milli Eitim Bakanlndan gelen birer temsilciyle, Genelkurmay temsilcisinden oluur. Merkez Kontrol Komisyonu, il Komisyonlar kararlarn ikinci kez incelemekle grevlendirilmitir. Bu iki komisyon da bir filmin yasaklanmasna karar ver-milerse, artk Dantaya bavurmaktan baka are kalmamaktadr. Bunlarn dnda bir de iileri Bakannn sansr yetkisi ngrlmektedir. Bu iki komisyonun verdikleri izne ramen iileri Bakan istedii filmi yasaklayabilir. Trkiye ii Partisi, Sansr Nizamnamesinin dayand "Polis Vazife ve Salahiyetleri Yasasnn" 6'nc maddesinin iptali iin Anayasa Mahkemesine dava amsa da, Anayasa Mahkemesi 8.7.1963 tarihli karan ile yasann Anayasaya aykr olmadna karar vermitir. Bu durumda, Parlamento iinde bir yasal alma yapldktan sonra demokratik ve ilerici eilimli bir hkmetten bu nizamnamenin deitirilmesini, ya da bu konunun yepyeni bir yasa ile dzenlenmesini istemekten baka bir olanamz kalmamaktadr. Gelelim "lmsz" filmine...
Yukarda bir filmin hangi gereklerle yasaklanacan anlattk. Yunanistan'da bir siyasal suikast ele alan konu acaba nizamnamenin hangi hkmne aykr bulunmutur? AIN SUU 125 Herhangi bir devletin siyasal propagandas m? yleyse buyursunlar Amerikan filmlerine baksnlar! Herhangi bir rk ve devleti tezyif mi etmitir film? Yunaistan'da oynatlan filmin E-len rkna hakaret ettii mi dnlmektedir? Yunan gizli rgtnn kiralk katillerle adam ldrmesi "milli rejime" aykr m bulunmutur? Askerlik eref ve haysiyetine mi aykr grlmtr? Yoksa, benzer olaylar arasndaki armlardan m korkul-mutur? Bir benzer yanmz m vard Yunanistan'la?.. (Yeni Ortam, 27 ubat 1975) SZ MECLSTEN DIARI... Geenlerde televizyonda, Orsan ymen arkadamzn ilgin bir programn izledik. Orsan, "Sz Meclisten Dar" adn takt programda siyasetilerin zel yaantlarn ele alyor. eitli partilerin ileri gelenlerini televizyon ekrannda karlatryor. Araya sanatlar da giriyor. Siyasetilere sorular soruluyor. Geri, televizyonda ilgin programlar yapmak rsan'a pek yaramyor amma, biz yine de bu programlarn devamn dileyelim okuyucular adna. Bilirsiniz, Orsan 12 Marttan nce de byle gzel programlar dzenlerdi. Sonra, - Mart kapdan baktrr kazma krek yaktrr... rneinde olduu gibi bu baarl programc da kap dar atlvermiti. Hatrlarsnz, o gnlerde, "bir gece anszn" Musa n adl bir general TRT Genel Mdrlne oturmu, rsan'a da, Hayrl yolculuklar kardeim... deyivermiti. Yani, Mart pek hayrl deil Orsan iin amma, haydi hayrls yine de! Neyse benim amacm, rsan'a bu keden baz neriler sunmaktr. Bundan sonraki programa Sleyman Demirel'i ka-racakm. Bakn bu program ok ilgin olur... nce Demirel'e "pinpon" oynatsn Orsan. Sonra da Trk mzii syletsin. rnein: "Kimseye etmem ikyet alarm ben halime... 126 Titrerim mcrim gibi baktka istikbalime..." arks Demirel'e ok uygun gelir. Programn bir zellii de, gnlk siyasetten hi sz etmemektir, ite bunun iin Demirel'e, Nasl zengin oldunuz?., gibi sorular da sorulabilir. Demirel; akyrekle, - Zengin olmann trl eitli yollar vardr. Kanunlar zengin olmaya mani mi?.. Deil. Ben de alm mym?.. almm. Devlet kredi vermi mi?.. Vermi. Zengin olmak su mu?., diye sorar ve konu bylece alr. Sonra da, - Ben bir kk obandm. Top oynadm acktm, Yerde buldum bir erik. Ektim onu topraa. Tohum aa oldu. Aa meyve verdi. Babam meyveleri satt. Bize iki buuk milyon verdi... der ve ekler: - iki yl mteahhitlik yaptm. 750 bin lira zarar ettim. Defterimde kaytldr. Partim kratldr. Btn ilerim ayarldr... Orsan araya girip sormal: - Bo zamanlarnzda ne yaparsnz? - Mteahhitlik yaparm... diye cevap alr herhalde, Demirel'den sonra, ekranlarda byk bir zlemle beklenen siyaseti hi phesiz, Ortadou ve Balkanlarn en byk devlet adam, nl dnr, byk sanat Cevdet Sunay'dr. Sunay da ekrana kmaldr...Orsan konuyu yava yava amal ve... - Efendim sizi istanbul Tevikiye Bykiftlik sokakta aradk. Biraz hava almaya kt. yle "yeilliklerde bir dolap gelecek" dediler. Nihayet bulduk... diye sormal Sunay'a. - Oturduunuz sokan ad neden Bykiftlik sokak?., diye sorular sormal Orsan. Sunay da anlatmal. Sonra baka konulara gemeli... Sunay'a Trk ve dnya e-debiyat ile ilgili sorular sormal ve bu konuma "erovizyon" kanal ile btn dnya televizyonlarna verilmelidir.
Erbakan'n program da ok ilgi eker galiba, Necmettin Efendinin programa katld gn Orsan, Ankara'da Sarmanpa-zan'ndan "glsuyu" alp stdyoya dkmelidir. - Sayn Erbakan bo zamanlarnzda ne yaparsnz? - kulhvallah bir elham okurum... der sonra "Nisa suresinden" bir para okur galiba. Bunun iin birka camiden de hafzlar alp onlara da sorular sordurmal. AIN SUU 127 - Motor alrm, Suudi Arabistan'a satarm. Ondan petrol a-lrm, bakasna satarm. Renksizlere renk, dinsizlere din veririm. Allah kabul etsin. Amin. Elemtere f kem gzlere i... Diyeceksiniz ki, bu kadar siyaseti programa katlrsa, reklam programlarna yer kalmaz. Onun da bir kolay var... Programn arasnda "kuvvetli ve i-nandrc" ynetimin Atatrk Babakan kar ve konserve reklam gibi, - Okuyun beni. Belgeler bendedir... der ve bylece Nihat Erim'i de grm olursunuz. stelik reklam program da ka-nlmam olur. Aman Orsan, gzn seveyim yap u program... (yeni Ortam, 28 ubat 1975) S M, TESS M? Amerika Gizli Haber Alma rgt ClA'nn eski bakanlarndan imdiki Savunma Bakan James Schlesinger televizyonda yapt konumada, - Trkiye'deki askeri tesislerin kayb bize ok pahalya mal olacaktr. Bunlar kapanrsa Savunma Bakanlnn haber alma imknlar daralacaktr... demitir. Amerikan Savunma Bakannn bu konumasna bir "mim" koyarak "Dileri Belleteni" adyla yaymlanan resmi yayn organnda, eski Babakanlardan Sleyman Demirel'in bir konumasn aktaralm. Belleten'in I9'uncu saysnn 79'uncu sayfasnda, Demirel'in 3 Nisan 1966 tarihinde yapm olduu basn toplantsnda sylediklerine bir gz atalm: - Trkiye'de yabanc devletlere ait sler mevcut deildir. Trkiye'de NATO anlamas ve ikili anlamalar gereince savunma maksatlarna matuf tesisler vardr. s ile tesisi birbirinden ayrmak lazmdr... Demirel'in, - Savunma maksadna mahsus tesisler... olarak tanmlad blgeler, Amerikan Savunma Bakanlnn emir ve komutas altndaki Amerikan sleridir. Bu slere, Trk askeri giremez. Bu slere, orgeneral rtbesi tayan Trk yetkilileri de gire128 I mez. Trk Genelkurmaynn denetleyemedii askeri sler, hangi ortak savunmann tesisleri saylabilir!?.. Siyasal hayata, Amerikan Morrison firmasnn temsilciliinden istifade ederek atlan, seim kampanyalarnda Amerikan Devlet Bakan Johnson'la ektirdii fotoraflar datan Bay Demirel, - Trkiye'de yabanc devletlere ait sler mevcut deildir... diyebiliyor; ama Amerika Savunma Bakan, - Bunlar kapanrsa Savunma Bakanlnn haber alma imknlar daralr... diyor. Gerek ite byle en ak biimde "sahiplerinin sesinden" btn dnya kamuoyuna aklanrken, bizler Trk yurttalar olarak eski Babakandan bu gerekleri neden gizleme gerei duyduunu aklamasn isteme hakkna sahip deil miyiz? s yokmu, tesis varm... Demirel'in bu szlerini de, kendi Dileri Bakan ihsan Sabri alayangil, 6 Haziran 1967 gn Senatoda yapt konumada yle yalanlamtr: - Bunlar mterek s ve tesislerdir. Ve Trkiye'nin iradesi dnda ve Trkiye'nin menfaatleri, ile politikas ile badamayacak ekilde kullanlmalar asla mevzubahis deildir... Bu askeri blgelerin ad "s" olsa ne olacak "tesis" olsa ne olacak?!.. nemli olan bu askeri blgelere kimin komuta ettiidir. Fakat Demirel bu iki kelimeden yararlanarak, Amerikan Savunma Bakanlna ayrcalklar tannmadna herkesi inandrmak istiyor aklnca...
Doan Avcolu "Milli Kurtulu Tarihi" adl yaptnda, Trk-Amerikan ilikilerini birinci elden kaynaklara inerek tek tek inceliyor. ciltlik incelemeyi okuyunca Ulusal Kurtulu Savamzdan sonra nasl adm adm emperyalizmin penesine teslim edildiimizi belgeleriyle reniyorsunuz. Avcolu anlatyor - Trkiye'nin Kore yiitlii ABD'nin kararn pek etkilemese de ABD Genelkurmaynn "Trkiye'de slere muhtacz" yargs ok etkiler... Daha 1948 ylnda Genelkurmay Bakan General Bradley, - Kar darbeler indirmemiz iin, sahip bulunmadmz slere ihtiyacmz var. Hatta ittifaklarmz, her eyden nce bize AIN SUU 129 salayacaklar hava sleriyle hakl grlebilir... der. 12 Nisan 1948'de Ordu Bakan Kenneth Royal "Topraklarmz yaknnda s kabul etmeyiz ama, dman topraklarna yakn yerlerde s isteriz" diye konuur... Bu konuda yine Avcolu'nu dinleyelim: - ABD, Ortadou ve dnya apndaki karlar yznden incirlik ssn elinde tutmaya, kesinlikle kararl grnmektedir. Apdi ipeki Washington'da Pentagon yetkilileriyle bu konuyu konuur: ipeki - rnein incirlik ssnden ekilseniz ne olur? Pentagon - Bizim iin felaket olur... Bu konuda belge ve bilgi oktur. Bunlar teker teker buraya aktarmadan soralm yine de, - Trkiye'deki Amerikan sleri kimin emir ve komutasn-dadr ve bu sler Trkiye'nin kontrolnde deilse neden yllarca bu gerek Adalet Partisi Genel Bakan Demirel tarafndan srarla gizlenmitir? Trk milliyetilii, ulusal snrlar iinde yaayan tm yurttalarn insan onuruna yarar yaam dzeyine kavumalarn ve lkenin yeralt ve yerst kaynaklarnn devlet eliyle Trk halk adna iletilmesini ve lkenin savunmasnn z kaynaklarmza dayanlarak yaplmasn gerektirir. Amerikan slerini savunmann "milliyetilik" ile ilgisini aklayacak bir "babayiit" var m bu Milliyeti Cephede?.. (Yeni Ortam, I Mart 1975) U BELGEYE BAKIN... 1962 ylnda, Milli istihbarat Tekilat Mstear Korgeneral Fuat Dou, Kayseri cezaevinde mahkmiyet gnlerini geirmekte olan Demokrat Parti eski milletvekillerinden birinden ilgin bir mektup ald. Mektup yle balyordu: - Muhterem Efendim. ifahi grmemizde mutabk kaldmz vehile fikirlerimizi yazl olara arz ediyorum. ahsm hakknda kafi malumat sahibi bulunulduu dncesiyle kendimden bahsetmeyi zait addetmekteyim. Ancak 25 seneyi 130 bulan gazetecilik hayatmda ve demokratik rejim tatbikatndan beri siyasi hayatmda, memleket ve millet menfaatlerini n planda mtalaa ettiimi ve bu yolda ak veya gizli hibir faaliyetten geri durmadm herkesten evvel servisin bildii kanaatini tamaktaym... Grld gibi bu eski milletvekili, 25 yllk gazetecilik hayatnda baz "gizli" almalar yaptn bunun da Milli istihbarat rgtnce bilindiini anlatmakta ve - Dnce ve kanaatlerimin kayna bu olunca da yeniden neriyat hayatna balamadan nce mahedelerimi ve nerini dndm gazeteme vereceim istikametleri hlasa olarak bildirmekte faide mtalaa ediyorum... diyerek, cezaevinden kar kmaz yaymlamay dnd gnlk gazete iin Milli istihbarat rgtnn yardmn istemektedir. DP milletvekili devam ediyor: - Zira teden beri "servis"e kar yaptm zannettiim hizmetlere yenilerini ilave etmek imknn bulduum takdirde geen eyrek asrlk mesleki tecrbemle, politikann hazin sonu ve Yassada mahkmiyetinin verdii gereki dnce ve kanaatlerin mahsul olan fikir istikametimin milli menfaatlere hizmet yolunda faideli olacana kani bulunuyorum... Eski milletvekili, mektubunda birlikte mahkm olduu Demokrat Partili milletvekillerini Milli istihbarat rgt Mstearna ikyet ettikten sonra, - Bir yanda maddi ve manevi yaralar alm insanlarn zerinde yaplagelmekte olan siyasi speklasyonlarn, bende de sosyal adalet slogan ardna gizlenmi
komnizm faaliyetinin... arttn syleyerek kendisine mali yardm yaplarak bir gazete karmasnn salanmasn istemektedir. Eski milletvekili, - Propaganda hissi vermeden devaml aydnlatc antiko-mnist neriyat yapmak. Komnizm tehdidi karsnda i sahiplerini ve vatandalar bir "cephe" halinde toplamak yolunda makale ve aydnlatc yazlar... Bu yolda almak zere mutemet gazeteci arkadalar seerek komnizm hareketlerini yakndan takip imkn bulmak... gibi "hizmetler" karlnda Milli istihbarat rgtnden para yardm istemektedir. Eski milletvekili, mektubunda "Krtlk" sorununa da deinerek, - Hatrlarda olduu zere, 1958 ylnda Paris'te tesadfen tantm Kmuran Bedirhani'den NATO yetkilileri kademeAIN SUU 131 sindeki 1957 toplants mnasebetiyle gelen o zaman ki Birleik Amerika Dileri Bakan Foster Dallas'a Krt meselesine dair uzun bir muhtra verdiini ve bir mlakat temin ederek uzun mddet grtn bildirmitim. Bu mevzua kar dikkat ve hassasiyetimi belirtmek zere yukardaki hadiseyi arz etmi bulunuyorum. Ayn sebepledir ki, Kayseri Cezaevi dahilinde uyanklm devam ettirdim ve ilerde faydal olurum -midiyle mnasebetler dzenledim... Eski milletvekili, birlikte mahkm olduu arkadalar hakknda da Milli istihbarat rgtne bilgi verdiini bylece anlattktan sonra, - Bence eski iktidar mensuplarnn politikadan uzak tutula-bilmeleri ancak ihdas edilebilecek manevi ba ile mmkn o-lur kanaatindeyim. Ayrca devaml irtibat tesis edildii takdirde, saa sola kaymalar, politikaya fiilen katla arzulan kolaylkla nlenebilir ve takip olunabilir. Eski milletvekili, bu konuda, Demokrat Partililerin yeniden siyasal hayata girmeleri iin de almalar yapmak istediini, ancak bunun iin kendisine mali yardm yaplmas gerektiini anlatmaktadr. Eski iktidar mebuslarn gazeteye balayarak, bunlarn mfrit politikaclara alet olmalar ve fiili politikaya karmalarn nlemeye almak... ifrat hareketler nereden nereye gelirse gelsin kar koymak... i politikada huzurun ve kardelik havasnn tesisi yolunda neriyat yapmak... Komnistlerin bu cenahta yapacaklar hareketleri nlemek ve bunlara kar koymak... Eski milletvekili mektubunun sonunda Milli istihbarat rgt Mstearndan unlar istemektedir: - Gazetemin yeniden neriyata balayabilmesi iin gerekli mali imknlara sahip olmadm malumdur... nce bana yeniden devletime hizmet imknn verebilecek yolu aramakta fayda grdm. Bu maksatla gazetemin yeniden neriyata balayabilmesi iin tahakkuku elzem hususlar aada arz ediyorum: - Havadis, Gne Matbaaclk A.. Matbaasnn kiralanmas, neredilecek gazetenin dierleriyle rekabet edecek evsafta olmasn temin edecektir. Gazetenin intiare balamasyla beraber "istanbul Ekspresi"nin mcbir sebeple kapand tezi desteklenerek derhal resmi ilan alabilmemiz temin olunmaldr. Yaplacak mali yardm byk bir gazetenin kn temin 132 edecek apta olmaldr. ktan sonraki devreyi ben temin e-deceimi umuyorum. Bankalardan kredi kolaylklarnn temini... Bu hususlarn bazlarnn temini servisle irtibatmzn meydana kaca endiesini dourabilir, Ancak ifahi grmemizde bir mahzur olmayaca hususunda kanaate varlacan tahmin ediyorum. Btn bu dnce ve programlarmzn tahakkuk e-debilmesi, phesiz ibirliimizin tam bir gizlilik iersinde kalmasyla mmkn olacaktr. Bu bakmdan gerekli tedbirin alnacana emin olarak talimatnza intizar ediyorum. En derin sayglarmla... Bu mektubun altndaki imza, Demokrat Parti eski milletvekillerinden "Mithat Perinindir. Mithat Perin imdi, Anadolu Ajans Ynetim Kurulu Bakanl yapmaktadr, Bu Ajans, TB-DER'in dzenledii yasal toplantlarn, "Bizim Radyo" adl komnist yayn organndan alnan "talimat uyarnca" dzenlendiini yaymt. Bylece, "hariten gazel okuyan" bu "mnasebetsiz" radyo, bir kez daha lkedeki saclara kullanlacak "koz" vermekteydi. Bu mektup, Yassada Yksek Soruturma Kurulu yesi Doan Tanyeri tarafndan 1971 ylnda "Devrim" gazetesinde yaymlanm, ancak olay 12 Martn tozu ve duman altnda u-nutulmutu. imdi bu mektubu yeniden kamuoyuna sunuyor ve "saclk",
"milliyetilik", "antikomn izm" adna hangi tr ilikiler kurulduunu "sahibinin sesinden" aklyoruz. (Yeni Ortam, 3 Mart 1975) AKSOY'UN AK KTABI Bazlar iin, - San, sakaln deirmende aartmamtr... derler. Profesr Muammer Aksoy, ite tam bu sze uygun olan bilim a-damlarmzdandr. Muammer Aksoy, salarn yllarca, ylmadan, usanmadan yapt demokrasi ve hukuk devleti savanda aartmtr. Demokrat Parti dneminden 12 Mart faizmine kadar btn bask ynetimlerine kar bkmadan, usanmadan amansz bir sava veren Aksoy, bu gnlerde "Devrimci retmenin Kym ve Mcadelesi" adl iki ciltlik yaptyla Trk kamuoyuna yeni belgeler ve bilgiler sunmaktadr. AIN SUU 133 Aksoy'un "ak kitab" bu... Kitabnn ilgin bir serveni var. Aksoy, retmen boykotu zerinde kk bir inceleme yapmak amacyla hazrlanmaya balam, ancak konunun nemi, kitabn kapsamn da geniletmitir. Aksoy, Demirel dnemini kitabnda "retmenlerin kara dnemi" olarak adlandrrken, 12 Marttan sonra sahte bir ihbar mektubuna dayanlarak tutuklanm ve kitabn baslmakta olan nshalarna skynetim el koymutur. Aksoy, zgrlne kavutuktan sonra kitab tamamlam ve Erim dnemi iin, - retmenin kapkara dnemi... tanmn kullanmtr. "E-rimsel-Melensel dnem" kavram da bylece Aksoy'un kaleminden Trk kamuoyuna duyurulmutur. Kitap, tam 1298 sayfadan olumu ve iki cilt olarak yaymlanmtr. retmen boykotlar, bunlarn siyasal ve hukuksal deerlendirmeleri, retmen kymlar, grev hakk, tek tek, olay olay incelenmi ayrca olaylarda ad geenler iin derli toplu bir dizin de yaplm. yleki, hangi olay aratrmak istersen, bunu "iindekiler" blmnden saptayabiliyorsun, kyma urayan herhangi bir retmen de, "dizin" blmne bakarak kendi adn kolaylkla bulabiliyor. Siyasal olaylar ve bunlarn hukuksal yorumlar tam bir titizlikle ortaya konulmu. Karaman olaylarndan Kayseri olaylarna kadar, devrimci retmenlere kar giriilen faist saldrlar ve bunlarn amalar ve bu saldrganlarn arkasndaki siyasal iktidarlar, Aksoy'un incelemesinde bir "sust tutana" gibi olaylarla ve belgelerle saptanm. Kitap, Trk retmeninin "ak kitabf'dr. Devrimci retmenin savunmasdr. Gerici iktidarlar iin yazlm bir eit iddianamedir... Aksoy, hukuk alannda titiz bir aratrmac olmas yannda ayn zamanda bir "siyasi polemik" ustasdr da. Sizlere Aksoy'un kitabndan baz paralar aktaralm. Profesr Muammer Aksoy, Nihat Erim'in "bilimsel kariyerini" ylece aklamaktadr: - Nihat Erim, I936'da istanbul Hukuk Fakltesini bitirmi, 1938'de Devletler Hukuku alannda doktora vermitir. Kendisi 1941'de Ankara Hukuk Fakltesinde profesr olarak grnmektedir. Hi asistanlk yapmam ve doentlii "atom ana" yarar ba dndrc bir hzla gemi ve kendisi stn yeteneklerinden tr hemen profesr saylmtr. Bilindii zere, 134 o zamanlar niversite zerklii mevcut olmadndan, iktidarn "profesr oldun" dedii her kii profesr oluveriyordu... Nihat Erim adndaki vatanda "szlerine zel bir nem verilmesi i-in" durmadan "kendisinin niversite profesrl yapm ve bu payeyi elde etmi" bir bilim adam olduunu belirttii -Anayasa deiikliini paldr kldr salayaca gnlerde buna bir de hi yapmad Anayasa profesrln ekledii- iin kendisinin nasl profesr sayldnn bilinmesinde toplumumuz iin yarar grmekteyim. Kendisi, Hukuk Okulunun Adalet Bakanlna bal olduu zamanda bir "greve aln snav" ile ve Prof. Bozkurt'un derslerine -onun yannda oturarak- 1-1.5 yl devam ettikten sonra, Bozkurt'un istemi ve Profesrler Kurulunun "evet" demesi ve zamann Adalet Bakannn da tasdik etmesi zerine profesr oluvermitir; ite o kadar... Prof. Aksoy, Erim iin,
- Osmanl dneminde "paalk" beikte iken verilebildii gibi, "limlik" de beikte iken bir kiiye hibe ediliyordu... diyerek, bu anl anl profesr babakann profesr etiketini ekip kaldryor kitabnda. Erim, 1968 boykotlar iin neler demise, Aksoy bunlar da birer birer tutanaklardan ak kitabna aktarm. O zamanlar boykotlar yle savunmu Erim. Aln bir "ibret" belgesi: - Bugn bu genel grmenin Byk Mecliste yaplmasna frsat hazrlayan, genlerimizin son gnlerde giritikleri "boykot" ve "igal" hareketleridir. Hemen unu syleyeyim ki, genlerimizin bu davranlarnda, biz takbih edecek, ayplanacak hibir nokta grmemekteyiz... Genlik hareketleri baar kazand zaman bilmek lazmdr ki, yurdun tm, milletin byk ounluu genlerle beraberdir ve onun iin baar kazanmaktadr... niversite rencileri 18-25 yalarndaki ocuklarmz, eer tpk bizim gibi dnr olurlarsa, o zaman bu millet ilerlemez... Ben Hukuk Fakltesinde naizane profesrlk ettim. Tek parti devri idi. Ve o tek parti devrinde kamu hukuku okuturdum. Ve derste yle sylerdim: idare edenler, idare edilenlere zulmeder ve bu zulm devaml hal alrsa, itimai mukaveleyi idare edenler bozduuna gre, idare edilenlerin ayaa kalkmas bir hak olur. Ben bunu tek parti devrinde Ankara Hukuk Fakltesinde- syledim. Kitabma yazdm. Hibir takibata uramadm... AIN SUU 135 "Direnme hakk"n 1942 ylnda yaymlad "Kamu Hukuku" kitabnda yle aklam Erim: - Umumi bir ayaklanma ile devirmek hakk milletten esir-genemez. Bunun aksi kabul edilseydi tarihte grdmz ihtilal ve inklaplarn hibirisi yaplmamal idi... Tazyike mukavemet ve isyan haklar, fertlerin, milletlerin meru mdafaa haklan o-larak kabul edilmelidir... Aksoy'un aktard bu satrlar okuyunca, - iyi ki, 12 Marttan sonra Erim'in szleri tutulmam. Yoksa Erim hangi daraacnda can verirdi... diye dnmekten ala-koyamadm kendimi. Profesr Muammer Aksoy'un "ak kitab" btn retmenlerin ve ilerici aydnlarn Trk kamuoyuna sunduklar bir bildiri gibidir... (Yeni Ortam, 4 Mart 1975) ANKAYA'NIN SES... Cumhurbakan Sayn Fahri Korutrk'n yapt son radyo-televizyon konumas, sorumluluunu bilen bir devlet adamnn hakl eletirileri ve uyarlarn tamaktadr. Korutrk, - Tarihte grlmtr ki, "zgr demokratik rejimin" bir memlekette yerleebilmesi iin zaman iinde ar bedeller -denmesi gerekmektedir. Ve hatta bu bedeller sonunda baar salanamazsa, zihinlerde lkenin kimin tarafndan idare edilecei sorunlar domakta ve totaliter rejime hasret uyanmaktadr.., derken, lkemizde genel seimlerden sonra yaratlan "iktidar boluunun" bu "kaos"tan sonra "totaliter" rejimle doldurulmak isteneceini, hi olmazsa, tarihte byle rneklere rastlandn anlatmak istiyor. Faizmin "denklemi" bellidir: "iktidar boluu" yaratlacak, bu bolukta "anarizm" kol gezecek, bundan sonra da otorite zlemleriyle devlet bir silahl aznlk tarafndan ynetilecek! "Milliyeti Cephe" son aylarda sistemli ve kastl olarak, adm adm bu "denklemin" elerini oluturmaya almaktadr. Sayn Cumhurbakanmz soruyor: 136 1 - Bana, "Harp iinde miyiz" diye sormaynz. Ben sizlere bugn "Bar iinde miyiz" diye soruyorum... Bu soruyu, birok yurttamz da ayn aklkla birbirlerine sormaktadr. Korutrk, son konumasyla halkmzn endielerini de dile getirmi ve gereklere tam bir olgunluk ve cesaretle parmak basmasn bilmitir. lkemizde her namuslu ve yurtsever aydna yapld gibi, Sayn Cumhurbakanmza da saldrlar balad. nce Bay Demirel, ondan sonra da Milliyeti Cephenin yayn organlar Sayn Kortrk' "totaliter heveslere" sahip olmakla suladlar. Herkes elini vicdanna koyarak dnmelidir...
Sayn Korutrk' bu uyar ve nerileri iin sulayanlar, 12 Mart 1971 gn ellerine tututurulan bir "muhtra" ile iktidardan uzaklap sus pus olanlardr. Bunlar, skynetim dneminde her trl eletiriyi silah zoruyla bastrdktan sonra Anayasay "tayir, tebdil ve ilga" edenlerdir. Yine bunlar, Enm-Melen ve Talu hkmetlerini Anayasaya uygun bulup bu hkmetlere katlanlardr. imdi btn bunlarn unutulduunu sanarak demokrasi ve zgrlk "havariliine" zeniyorlar. unu unutuyorlar: Ne papaz her zaman pilav yer; ne de usta hrsz ev sahibini her zaman bastrabilir... Hangi siyasal grte olursak olalm, Korutrk'n iyi niyetli abalarn grmezlikten gelebilir miyiz? Bir buuk yldr, Parlamentoya dayal bir hkmet kurulmas iin, siyasal parti liderleri ka kez ankaya'ya arlmtr? - Kur... - Kurmam... - Bakas kursun... - izin vermem... Son aylarn "diyalogu" sadece budur: Bu kadar sorumsuzdur siyasetilerimiz. Kbrs'ta sava koullar srp gidiyor, E-ge'de Kta Sahanl tartmalarn silah yoluyla zmek isteyen faizm heveslileri darbe yapmay bile denediler. Btn bunlara kar "Milliyeti Cephe" adl gerici ve tutucu kalabalysa lkemizde "anari"nin toplum yaantsna egemen olmas iin e-linden geleni yapyor. te yandan Celal Bayar, iftehavuzlar'daki evinde "ikinci Cumhurbakan" gibi, partileri kabul edip toplantlar yapyor, zm yollar neriyor. Bayar' Cumhurbakanlndan indirip AIN SUU 137 Yassada'ya kapatan ihtilalin spikeri Albay Trke, imdi bu eski Cumhurbakannn nnde "esas durua" geerek hizmet arz ediyor. "SS" ve "SA" heveslileri sokak ortalarnda adam boazlyor, gneydou illerimiz de'AleviSnni" tartmalar kanl kavgalara dntrlyor. Btn bunlara kar Sayn Korutrk, - Bana "Harp iinde miyiz" diye sormaynz. Ben sizlere bugn "Bar iinde miyiz" diye soruyorum... demektedir. Yerinde bir soru deil mi bu? Korutrk, - Cumhurbakan bu grevi nasl ifa edecektir, edebilecektir? Bunu vatandalarmn vicdanlarnda temiz yrekle deerlendirmelerini istiyorum... derken, kendisine den grevin bu koullarda nasl yerine getirileceini de soruyor. phesiz Sayn Cumhurbakanmz, zgrlk demokratik sistemin yaatlmas iin var gcyle abalamaktadr. Bu grevi yaparken, bizlerin bildii ve de bilmedii baz etkenlerin ve endielerin de olabileceini gzden uzak tutmamak gerekmektedir. Sayn Cumhurbakanmzn son demecini, devletine, demokrasiye ve ulusa kar duyulan sorumluluk ve ballkla yaplm bir grev olarak niteliyoruz. ankaya'da, sorumlu bir devlet adamnn varl, demokrasiye yrekten inananlar iin bir gvence kaynadr... (Yeni Ortam, 5 Mart 1975) PMANYE... Bir hukuk doentince kaleme alnan u satrlar birlikte o-kuyalm: - Dnden bugne faist rnekler ve bunlara kar gerekletirilen kavgalar, bize baz sonulara varmak olanaklarn salamaktadr. Faizme kar savamann sosyalistler iin amaz bir grev olduu aktr. Faizme kar kavga veren, bunu en bilinli ve sosyalist dzeni amalar biimde gerekletirmek zorunda olan sosyalistlerin bu kavga sresince, zellikle geri braklm lkelerde, dier snf ve tabakalarla "ittifak" kurmalar da zorunluluk olarak belirmektedir. Bu konuda sanrz ki, fa138 izme kar ittifak kurulup kurulmayaca tartmas gereksiz ve zararl bir ekime olacaktr. Faizme kar devrimci halk cepheleri kurulacaktr. zerinde durulmas gereken konu somut koullar ve yaplar iinde "devrimci halk cephelerinin" kurulma koullarn saptamak, cephe iindeki snfsal glerin
yapsn bilmek, devrimci yntemleri aratrarak "ii-kyl iktidarnn" kurulmasna ynelik "cephe" taktiklerini son amaca ynelik biimde ele almaktr. Dnyadaki rneklemeler bize gstermitir ki, "halk cepheleri" faizme stn gelse ve halk iktidarna yaklasa bile, sosyalist devrim kendiliinden olumamakta ve devrimci geliim yer yer yzgeri edip "gerici" siyasi dzenlemelere varabilmektedir. Bunun rneini kendi Ulusal Kurtulu Savamz asndan, sava sonras geliim ve bugn vardmz noktada bulabilmeliyiz... Halk cepheleri snflar aras bir ittifak sonucu kurulurken bu snflar bir araya getiren unsur, bunlarn "emperyalizme" ve "faizme" kar olulardr... Bu adan, ii snf ideolojisini benimsemi proleter sosyalistler iin "cephe"yi sadece emperyalizme ve faizme kar bir ara olarak ele almamak gerekir. Byle bir anlay proleter sosyalistleri burjuva kuyrukusu yapabilir... Proletaryay, kendi snfsal iktidarna yaklatracak olan "halk cephesi", devrimci ve nc proletaryann, antiemperyalist ve antifaist kavgann proletarya devrimine yneliinin bir arac olarak kabul zorunludur... Bu satrlar okuyup - Kim bu hukuk doenti "proleter sosyalist?.." diye dnyorsanz, hemen aklayalm: Bu satrlar, istanbul Hukuk Fakltesi Ceza Hukuku Doenti Dr. etin zek'in "Faizm ve Devrimci Halk Cephesi" adl kitabndan alnmtr. zek, "Trkiye'de Gerici Akmlar", "Nurculuun iyz", " 141 -142'nci Maddeler", "Direnen Faizm" gibi kitaplarn yazardr. 12 Mart dneminde "gizli komnist partisi" kurmak, "halk su ilemeye tahrik" eylemlerinden dolay gzaltna alnarak tutukland. Drt be aylk tutukluluktan sonra serbest braklan "keskin proleter devrimci" ve "ii snf savas", Milliyet gazetesinde yaymlad yazlarda, sac retim yelerine dipnotlar derek, savunduu btn grleri yadsd ve 12 Mart ynetimini vd. Fakat btn bu abalarna ramen, yine de iki yl hapis cezas ald. Dosya, Yargtaydayken, Af Yasas kt ve bylece cezadan kurtuldu. AIN SUU 139 Bu "halk cephesi" kuramcs, bu "halk sava" militan, bu "proleter devrimci", yazd u satrlar da unuttu: - ii snf partisi her blgede, her yrede, her fabrikada birleik cepheyi kurmak, ii snfnn eylem birliini salamak ve bu eylem birliini faizme kar, snf dmanlarna kar bir silah olarak kullanmak zorundadr, iilerin faizme kar snfsal karlarnn bilincine varp bu karlar savunmas, proletarya birliinin de ilk temel unsuru olacaktr... Evet, bu satrlarn yazar Do. Dr. etin zek, 12 Mart dnemindeki drt-be aylk tutukluluktan sonra, "Hrriyet gazetesinin "kurmaylar" arasna katld. Bu gazetenin hem hukuk, hem de bir eit siyasal danmanln yapmaktadr imdi. Bugnlerde profesr olacak zek. "Hocas", Ord. Prof. Dr. Sulhi Dnmezer ve Prof. Dr. Sahir Erman'n nnde "profesrlk cppesi" giyecek. Bir de kitap hazrlad bunun i-in. Ad: "Basn Sularnda Ceza Sorumluluu". zek bu kitabnda, yazileri mdrlerinin ceza sorumluluunun bugnk gibi srp gitmesini savunarak, hocas Prof. Dnmezer'den de kat ve totaliter grleri savunuyor. Hocas Dnmezer, - Yazileri mdrlerinin sorumlu olmalar Anayasaya aykrdr... derken zek; - Hayr Anayasaya uygundur... diyebiliyor. zbek'in u satrlarna da gz atalm, - "Ortann solu" politikas, devrime kar "gvenlik sbab" grevini, parlamenter alanda gerekletirilen ve temelde anti-emperyalist nitelii bulunmayan bir kk burjuva hareketidir. AP'nin ibirliki burjuva iktidarnn yklmasyla btn sorunlarn zmlenecei yanlna dayanan bu hareket, "dzen deiikliinin" snfsal ve retim ilikileri yapsna ilikin nitelikleri hie sayarak, klasik "sosyal demokrat" ihanetini tekrarlamaktadr... zek kitabn, - rgtlenme hakkn elde etmek, fiili ve hukuki saptrmalara kar direnmek, yasalar zorlamak ve partisine kavumakla birlikte "devrimci, antifaist halk cephesi" iinde ncl kazanmak zorundadr. Zafer, ii snfnn ve onun ideolojisini benimseyenlerin olacaktr... cmlesiyle bitirmektedir.
insanlar basklar karsnda inanlarndan dnebilirler. Bunlarn rneklerine ok rastlanmtr. Baskya kar her insan ayn 140 direnle kar koyamaz. zek'in "dram" bir lde byle yo-rumlanmal. Fakat, toplum nnde en keskin devrimci grlerin sahipleri bu inanlarn, cami avlularna braklm ocuklar gibi terk edip kaamazlar! Yazlan her satrn, halk nnde, aydn nnde ve emeki snflar nnde bir sorumluluu vardr. imdi bu sorumluluun bilinciyle soruyoruz, - Bay zek, devrimci inanlarnzdan dndkten sonra -zel yaamnzda bir deiiklik oldu mu? 12 Mart 1971 ncesi servet beyannzla, bugnkn aklar msnz? (Yeni Ortam. 6 Man 1975) ALAFRANGA SACILAR Bugn bir ilgin konuya deinelim, ne dersiniz? Sacln trleri zerinde duralm hep birlikte: Aman sakn korkmayn, yle "ar sa-ar sol" diye balayp - u der ki... bu der ki... diye bilgilik gsterileri yapmayacam, izninizle saclar ikiye ayracam; "alaturka saclar- a-lafranga saclar,.," "Alaturka saclar" din, iman, anl tarih, ecdatlarmzn kan gibi gerekelerle dzenin bylesine srp gitmesini isteyen gericilerdir. Nurcular vardr. Sleymanclar vardr. Ticaniler vardr. Irklar vardr. Nakibendiler vardr. Bunlarn ileri gleri; - Din iman elden gidiyor... diye "ilerici" dnceye saldrmak ve sermaye snfnn bilinli ya da bilinsiz uakln yapmaktr. 14 Ekim seimlerinden sonra MSP-CHP yaknlamas sz konusu olunca, baz sekin aydnlarmz sosyal bilimlerde bir sre arkeolojik aratrmalar yaptktan sonra: - Ezilmilikten kurtuluu metafizik yollarda arayanlar... diye Erbakanclarn ilericiliini kantlamaya almt. MSP ortakl son bulunca bu "teoriler" de alaa ediliverdi. Siyasal yanlaryd bu... Bu "alaturka saclar" yannda bir de "alafranga saclar" vardr. Bunlar, birka yabanc dil bilirler, kolejlerden mezundurlar. Avrupa grmlerdir. Paris'te, Newyork'ta, Londra'da AIN SUU 141 yaamlardr. En gzel arabn tadn, en gzel kadnn giyimini de en iyi onlar bilir. stleri balar iek gibi tertemizdir. En pahal restoranlarda yemek yiyip en lks otellerde kalrlar. Iadamdrlar. niversite profesrdrler! Gazete yneticisi ve yazardrlar... Her devirde ayakta kalmasn becermilerdir. nk dzen onlarn dzenidir. Kendi aralarnda "alaturka saclarla" alay ederler, fakat siyasal alanda bunlar gzelce kullanrlar. Efendim ben Paris'teyken... diye balarlar. Fakat Paris'teyken bulunduklar kentin siyasal zgrlk havasndan bir yudum paylarn almamlardr hi. Biimsel grnmleriyle, "alaturka saclarla" "alafranga saclar" birbirlerinin tam tersidirler. Fakat snfsal adan birbirlerini tamamlarlar. Bir de kendilerini "Marksist" sanan "alafranga saclar" vardr. Bunlar da, yazlarnda, en anlalmaz biimde yorumlar yapp ileri arapsana evirirler. 1970'lerin Trkiyesinde ynsal sorunlar, toplumsal dinamizmin hi deimez srecinin geleneksel kalplarn zorlarken... diye bilmece stne bilmece yazp - Liberal kapitalist AP... yargsyla Demirel'in ilericiliinden bile sz aarlar. Demirel'i "ada sac" diye selamlayan dnce de bu grlerden kaynaklanmaktadr. Asln sorarsanz, gerek "ada" saclar bunlardr! Bunlardr da, birtakm Marksist szcklerle kartrlm kavramlarla bir eit "aure" hazrlayp kamuoyu nne srerler. ylesine kafa kartrr ki bunlar... - Bir bakarsnz, "Marksizmi" hi kimseye brakmazlar. Bir bakarsnz, dzene kar en geleneksel kesimlerin kaba kuvvet gsterilerini bile ilericilik adna hogr ile karlayp, bir de bu "zlemlere" yeni yeni adlar bulurlar. Alafranga saclarn, i ve sermaye evrelerindeki szcleri, neyin ne olduunu, sizden benden iyi bilirler. Snfsal karlar, "alaturka saclarla" ibirlii
yapmay gerektirdiinden toplumun geleneki kesimleriyle birliktedirler. Bunlara syleyeceimiz bir ey yok. Marksizm adna saclk yapanlar, uzaktan yakndan tanyoruz, iyi insanlardr, Fakat kafa dzenlerini bir trl kuramama-nn sknts iinde "beyinseljimnastik" yaparak yaz yazarlar. Sorarsanz, 142 - Ynlarn sosyopolitik zlemleri, sanayici-toprak sahibi elikisi, AET ilikileri, ABD-AET elikisi... diye bin trl reetelerle "kavram anarizmini" younlatrrlar. "Alaturka saclar", gzler nndedir. Bunlar kimlerdir, herkese bilinir. Ya "alafranga saclar" yle mi?.. Batclk ve adalk grntleri arkasna saklanmtr bunlar. "Alafranga saclar" kimler, tandnz imdi deil mi? Evet, evet, onlar... (Yeni Ortam, 7 Mart 1975) DEMOKRASNN NMETLER... Trkiye Petrolleri Anonim Ortakl Ynetim Kurulunda kimler var hi merak ettiniz mi? Devletin pay olan anonim irketler ve iktisadi devlet teekklleri, siyasal iktidarn rengine gre bir sr siyasetiyle doldurulmutur. TPAO'dan bir rnek verelim: Buyurun ynetim kurulu -yelerini: Turgut Gle, Naci Asutay, Tayyar Emre, Ruhi Ahs-kal, Sreyya Ko. Turgut Gle ve Sreyya Ko, milliyeti Gven Partisinin pek sayn yeleridir. Erimsel-Melensel dnemde, bu "milliyeti" yuttalarmza vatana, millete yaptklar byk hizmete karnca kaderince bir karlk olmak zere ynetim kurulu -yelii verilmitir. Turgut Gle, petrol retiminden anlar m? Anlamaz... Sreyya Ko anlar m? O da anlamaz... ok partili dzenimizin arpalklardr buralar. Her siyasal iktidar kendi adamlarn hemen yerletiriverir byle yerlere. Sonra gelsin paralar... PRA Ynetim Kurulunu da tantalm: Selahattin zkan, Rait Ceylan, Ferhan Sanlav, Hamza Batuk, Turgut men. Gelelim Trkiye Elektrik Kurumuna... Behet Ycel -ki bu, eski Genel Mdr Mehmet Erde-mir'in skynetimde tutuklanmas iin ihbarda bulunmutur-Emin Bozolu, Hseyin Tekinel ve Nermin Nefti. Trk kltrnn "medar iftihar", gelmi gemi Trk kadnlarnn en kltrls, Kltr Bakan Nermin Nefti de, bakan olmadan nce yksek kltryle Trkiye Elektrik Kurumu AIN SUU 143 Ynetim Kurulu yelii yapyordu. Erimsel-Melensel dnemde Nermin Hanmefendi de, bir ynetim kurulu yelii kapmt. Nermin Nefti, kltrl olmasna ok kltrlyd, ama bu kltr hazinesi iinde doal ki, elektrik retimiyle ilgili bilgiler bulunmamaktayd. Olsa olsa, - Cereyan... denilince hanmefendi, - Ar cereyan... diye karlk verecek kadar elektrik retimiyle ilgili olabilirdi ancak. Cumhuriyeti Gven Partisinin, olaanst dnemde nasl ke kapmaca oynarcasna oraya buraya adam yerletirdiini kantlamyor mu bunlar? TRT Ynetim Kurulu yelii de byle oldu. CHP iktidardayken ne TRT Ynetim Kuruluna adam atayabildi, ne de E-rimsel-Melensel dnemde atananlar deitirebildi. Irmak Hkmeti gelir gelmez emekli McCarthist tmamirallerden Sezai Orkunt'u TRT Ynetim Kurulu yeliine gnderiverdi. Arkasndan da 12 Mart dneminin nl ismail Ararn Etibank Ynetim Kurulu yeliine atayverdi. Btn bunlar "milli birlik ve beraberlik ruhu iinde" olup bitiyor... Petkim, Petrokimya Anonim irketi Ynetim Kurulu yelerini de tantalm: Selahattin zkan, Hasan il, Rait Ceylan, Celal ardan, Hamza Batuk, Muhtar Uluer, Ahmet Kerse, Ali Cceolu, Adil Aktu, Sabahattin Temman, mer Nebi Alhan, Veysel Ergun, Turgut Boztepe, Sabri Ceyhan, Bunlardan bazlar deitirilmitir. Fakat yerlerine yine onlar gibi birileri atanmtr. Aln Veysel Ergun'u... Ergun emekli generaldir. Erimsel-Melensel dnemde bu greve atanmtr. Neden? Nedenini byklerimiz bilir...
Trkiye Kmr iletmeleri Ynetim Kurulu yelerini de tanyalm: Sddk Aksoy, Servet Eypgiller, Necmettin Vangl, Bahattin Ertrk. Bunlardan Necmettin Vangl de Melensel dnemde atanmtr. Vangll olduundan mdr acaba? Etibank Ynetim Kurulu ise ismail Arar, Nedret Utkan, Yaar zkara, Saim Yurdako, Feyzi ilingirden oluuyor, ismail Ararn yerinde daha nce ikinci Ordu Komutanlndan emekli Korgeneral efik i ter oturmaktayd. Cmlenizce malumdur ki Genelkurmay eski Bakan E-mekli Orgeneral Memduh Tama, yksek bankaclk bilgilerinden i ve sermaye evrelerini yararlandrmak amacyla Sanayi ve Kalknma Bankas Ynetim Kurulu yeliine sray-vermi, 12 Martn ikenceci bass Emekli Orgeneral Faik Trn de "Umumi Maazalar Ynetim Kurulu" yeliine oturuvermiti. zet: Ynetim kurulu yelikleri, siyasal partiler ve emekli generaller arasnda paylalmtr, ite bunlar demokrasinin "nimetleri"dir. Paylaan, paylaana... (Yeni Ortam, 8 Mart 1975) DEMRBA... Geenlerde bir kokteylde yabanc gazetecilerden biriyle konuuyordum. Konuma srasnda, - Cumhurbakanmzn konumasn nasl buldunuz?., diye sordum. - Henz ingilizcesini grmedim... dedi. Ben de ardm. Bildiim kadaryla, Basn Yayn Genel Mdrlnn bu tr konumalar annda evirip eliliklere ve yabanc gazetecilere gndermesi gerekirdi. Anlalan Sayn Cumhurbakanmzn konumas gn gnne yabanc dillere evrilmemiti. Unutulmutu. iinde bulunduumuz siyasal dnem, hem i, hem de d politika bakmndan ok nemlidir. D sorunlarmz, artk bir "propaganda savaf'n gerektirmektedir. Kbrs, Ege, Trk-Amerikan ilikileri' gibi konularda yurtdnda sesimizin duyurulmas, her zamankinden daha da nem kazanmtr. nem kazanmtr da ne olmutur? "Eski hamam eski tas" rnei, yine eskisi gibi yrtlmtr iler. Kbrs kartmas gnlerinde bir iki kprdantan sonra yeniden k uykusuna yatmtr d temsilcilerimiz. Bunlardan bir ksm dzenin artlandrd silik brokratlardr; bir ksm da, rnein, - Amerikan yardmna hayr... diye bir k yapsa, bana gelmedik bela kalmaz. Merkeze alnr, mimlenir, filenir, "hayat kayar" szn ksas. Neyse canm, sorun bu deil imdilik. AIN SUU 145 / Ben bugn Basn-Yayn Genel Mdrlnden sz amak istiyordum. Bu genel mdrln grevi, yurtii ve d yaynlar izlemek, kamuoyunu aydnlatmak ve yerli yabanc, isteyen kiilere gerekli bilgileri vermektir. Bu genel mdrlk, 17 Haziran 1920'de "Matbuat ve istihbarat Mdriyet-i Umumisi" a-dyla Atatrk tarafndan kurulmu ve elindeki yok denecek kadar kstl olanaklarla, Kurtulu Savanda btn dnyaya Ankara'nn sesini duyurmutur. Bu kurulu, eitli yasal deiikliklerden sonra 1963 ylnda 265 sayl yasayla yeniden rgtlenmitir. Bu yasann I9'uncu maddesine gre genel mdrn bir yabanc dil bilmesi gerekmektedir. u anda genel mdr koltuunda "vekleten" oturan Doan Kasarolu ise yabanc dil bilmemektedir. Basn, yayn, haberleme gibi ilerin "demirbaadr Kasarolu. Dil bilmese de bu grevini srdrr gzelce. - Ne olmu yani?, demeyin. Sz konusu ismail Cem'in genel mdrlyse, bin bir trl gereke bulunur. Yoksa uydurulur, isvire'den ald diplomaya ramen, - Yksekrenimli deildir... denilir. Komisyonlar kurulur, gece yarlarna kadar toplantlar yaplr. Bu arada, belki bazlarnz bilmez. Tapu Kadastro Genel Mdr yksekrenimli deildir. Fakat o, genel mdrlk makamnda oturur, hi kimse ses karmaz. Evet, gelelim Kasarolu'na... Yabanc dil bilmemek ayp deildir amma, yasa genel mdrlk iin ille de, - Yabanc dil bilmek art... demektedir. Doan Kasarolu'nu tanrsnz. Bir zamanlar TRT kurumunun nl i haberler Mdryd. 12 Mart tarihinden sonra da Musa Paann "gzdesi" oldu ayn yerde.
Skynetimin sivil kadrosu olarak tam bir "sadakat iin"de hizmet etti o dnemde. Sonra 14 Ekim seimleri yapld. TRT Genel Mdrlne ismail Cem ve haber servislerinin bana da Mehmet Barlas getirildi. Cem gelir gelmez, - Ben sizinle alamam... diyerek danmanla atad Kasarolu'nu. Hsamettin elebi'nin de elinden ekran alnd. Kasarolu ayn zamanda eski CHP'lidir. Bir zamanlar (bir zamanlar dediimiz 1963 yl) partinin genlik kollar seimleriyle bile yakndan ilgilenir, yaplan toplantlara katlrd, ite bu 146 yzden midir, neden bilmem amma, Orhan Birgit'in bakanln srasnda Doan Kasarolu Basn Yayn Genel Mdr Yardmclna atand. Orhan Kololu genel mdrlkten istifa edince de genel mdr vekili olarak koltuuna iyice snd. Durumu Anayasaya aykr aka. Yabanc dil bilmiyor. Bu g dnemde, yani Kbrs, Ege ve Trk-Amerikan ilikilerinin younlat gnlerde bu genel mdrln "propaganda savan" btn gcyle yapmas gerekirken, Sayn Cumhurbakanmzn i politikada byk deiiklie yol aan demeci bile gn gnne evrilip yabanclara verilemiyor. Kasarolu bunlar yapmaz; yleyse ne yapar? "Kulis" yapar! TRT'yi ele geirmek iin temaslarn srdrr. TRT'de "Kasarolu ekibi" diye tannan grevlilerden sk sk haberler alr. Turizm Bakan yerine imza atmaya da baylr! Kasarolu'nun yerine kim gelecek ve kimin yerine Kasarolu gelecek? Bekleyelim, grrz hep birlikte... (Yeni Ortam, 10 Mart 1975) NALINCI KESER... Adalet Partisi yanls yayn organlarnda son gnlerde Sayn Cumhurbakannn konumas eletiriliyor. Bu eletiri sadece Sayn Korutrk'n son konumasn deil, ayn zamanda Cumhurbakannn yetkilerini de kapsamaktadr. AP basn, imdi Sayn Korutrk' istifa etmeye aryor. Bir yayn organ u dncededir: Kontenjan senatrleri babakan olamaz. nk, Anayasann 102'nci maddesine gre, babakanlarn millete sorumlu olmas gerekmektedir. Gazetenin bayazsnda; - Biz, Anayasann 102'nci maddesinin kaynana bavurduk. Ve gerekede grdk ki, kontenjan senatrlerinin babakan olmasna imkn yoktur.., denilmektedir. Sevgili okurlar, bilmem Trk mziinden holanr msnz? Selahattin Pnarn, - Daha nceleri nerelerdeydiniz?., diye biten bir arksn a-nmsatyor bu tutum ister istemez. AIN SUU 147 Dnelim, ismet inn Parlamento ii darbeyle drlp yerine AP eilimli bir hkmet kurulurken, Sleyman De-mirel kimin yardmcs olarak atanmt? Kontenjan Senatr Suat Hayri rgpl'nn... Peki, Anayasann bu 102'nci maddesi o zaman da yrrlkte deil miydi? Yrrlkteydi doal ki. Nihat Erim, sng ucuyla babakanlk koltuuna oturtulduunda, "millet ounluunu" mu temsil ediyordu? Hayr. Ta-ma, Grler, Batur ve Eyiciolu'nun iradelerini sadece!.. yleyse nasl gvenoyu verip desteklediniz Erim'i? Dahas var... Nairn Talu neyin nesiydi Allah akna? nce Merkez Bankas Bakanyd. Sonra kontenjan senatr oldu. Ondan sonra da babakan. Bugn kontenjan senatrnden babakan olamayaca grn savunan ayn AP, Talu hkmetinin ba destekisi deil miydi? yleydi. Kim unuttu ki?.. Bunlar byledir... Geenlerde Anayasa Mahkemesi kararlarn kartrrken ne greyim! Baz senatrler, Anayasaya aykr olduu gerekesiyle, bir zel Af Yasasnn iptalini istemiler. Gereke olarak ne ileri srmler bilir misiniz? Af Yasasnn iptali iin CHP ne ileri srmse, hemen hemen ayn gerekeyi!.. Bu senatrler arasnda Van Senatr Ferit Melen de var! Yani Trkesi u. Kendilerinin Anayasa Mahkemesine bavururken kullandklar gereke, siyasal sularn aff iin kullanlrsa, - Anayasa Mahkemesi grevini ktye kullanmtr... diye yaygaraya balarlar. "Nalnc keseri" gibidir bu adamlar, ilerine geldi mi iyi gzel, gelmedi mi,
"vatan-millet" "anl tarihimiz" diye balayp "devletin btnl" diye biten demagoji frtnas estirirler her yerde. Kontenjan senatrl de byle ite... rgpl seilir, ses yok. Erim seilir, ses yok. Talu seilir, ses yok. Ama ne zaman ki, Sayn Cumhurbakan lkede devrimci kan imeye hazrlananlarn oyunlarn bozar; ite artk, anayasac ve demokrasici kesiliverirler. yle dnyorlar. Cumhurbakan Anayasay korumak i-in yemin etmitir. Kontenjan senatrnden babakan atanmas Anayasaya aykrdr. yleyse Cumhurbakan, "Milliyeti 148 Cephe"den bir lideri, phesiz bunlarn arasnda, Sleyman Demirel'i babakanla atamaldr ya da istifa etmelidir. Bu mantn bir ileri aamas da, Cumhurbakannn da, kontenjan senatrlnden Cumhurbakanlna geldii, bu nedenle "millet iradesi" ile seilmedii olabilir. Demagojide bu kadar ileri giderler mi bilmem amma, bugne kadar syledikleri ortada. Son gnlerde, bu AP'liler dnp tanmlar, sonra, - Bir de Anayasaya bakalm... demiler. Bir de ne grsnler! Anayasada 102'nci madde var. Kendilerini kutlamak gerekir. Dnn ki, nce bu memlekette bir Anayasann varolduunu anlamlar. Bu byk bir baar! Sonra bu Anayasada babakanlarn nasl atanacana ilikin hkm de bulmular. Ondan sonra da; kontenjan senatrlerinin babakan olamayacan kefedivermiler. Demirel mant ile ylece dnmek mmkndr: Cumhurbakan var m? Var. Irmak senatr m? Senatr. Atanm m atanm. Kim atam, niye atam? Grev verilmise verilmitir. Atanma yaplmsa yaplmtr. yle ya da byle... Gryorsunuz adamlar... Btn bunlar grdkten sonra bu cepheci saldrganlara, - Anayasay yeni mi okuyorsunuz, yoksa okumaya yazmaya yeni mi baladnz?., diye sorsak ne derler acaba?. (Yeni Ortam, II Mart 1975) AYRILIRKEN... Bugn, bu keden son yazm okuyorsunuz. almalarm bir baka gazetede srdrmek amacyla, "Yeni Ortam"dan ayrlyorum. Bir yl akn sreden beri hemen hemen her gn birlikte olduk. Bu sre iinde elimden geldii kadar, yaadmz sorunlarn gerek nedenlerini belgelere dayanarak aklamaya altm. Bunda ne kadar baarl oldum, bilemiyorum. Yalnz, olanaklarm lsnde bildiklerimi ve dndklerimi sizlere aktarmaya zen gsterdim. 12 Mart dneminde yaz yazabilmek iin aka "yrek" istiyordu. Bu yayn organnda yaz yazanlar uydurma gerekelerAIN SUU 149 le birer birer tutuklanyorlard. Byle olaanst dnemler olmasa, bir yazar faizmin ate emberi karsnda snavdan gemese, o yazarn inanlarna balln nasl anlayacaz? Devrimcilik adna yazlar yazan bir insann inanlar faizmin bir hoyrat rzgr ile sapr sapr dklrse bu inanlar paylaan okuyucularn gven duygular, bozuk paralar gibi elden ele geip harcanm olmaz m? Yazar, toplum iin, o toplumun bir kesimi adna dven bir asker gibidir. O inanlar diri tutmaya, dnceleri ynlara iletmeye, bu dnce ve inanlarla grevini yapmaya alacakt. Bunu yaparken de, olduu gibi grnmek ve okuruna kar btn itenliiyle davranmak zorundadr. Bu kurallara uymaya altm. Baz dncelerimi paylatnz, bazlarn da eletirdiniz. Beni kendi adma, dncelerime ve inanlarma bir "etiket" takp bakasyla bilgilik yarmas yapmay dnmedim. Yaadmz toplumda, sadece antifaist olmakla yetindim. Bana, - Uur arkada... diye balayp sosyalizm adna en ar e-letirileri yapanlardan da yararlandm. Kfrl tehditli mektuplar aldm. zellikle 12 Mart dneminin sorumlularn eletirince, bunlarn galiba yaknlarndan, en aza alnmaz satrlarla donatlm mektuplar geldi. Gldm ve getim bunlara da... amzn "asgari mterek" kural, "antifaizm"de toplanmaktadr. Btn yazlarmda bu kural savunmaya altm. E-limden geldii kadar, yazdklarm belgelere dayamaya zen gsterdim. Baz keskin devrimcilerce,
- Sosyalizmi yozlatrmaya ynelik kk burjuva radikalizmi savunucusu... olmakla sulandm. lkc rencilerden: - Kzl komnist... diye balayan mektuplar aldm. Her dnemin bir yazarlk anlay oluyor. 12 Mart dneminden sonra da "tehir" dnemi balad. 12 Mart sorumlularn tek tek belgelere dayanarak kamuoyu nnde eletirmeye aba harcadm. Hep birlikte grdk; belgeli yazlardan bir teki bile yalanlanamad. Bu "tehir" dnemi de kapanyor. Artk Trk solunun en bilinli ve kararl dnemi balyor. Bu dnemde, olanca soukkanllkla, emeki snflarn iktidar yolunun aratrlmas gerekiyor. Bunun iin de ilerici partilerimizin glenmesi, gndemin ilk maddesi olarak yer alyor. 150 Evet sevgili okuyucular... Bu keden tek kelimem bile "sansr" edilmeden bir yl akn sreden beri her gn yaz yazdm; sizlerle beraber oldum. Ne dndysem yazdm, inan zgrlm en geni boyutlaryla kullanma olanana sahip oldum bu srede. Hepinize yrek dolusu sevgiler sayglar ve binlerce teekkrler. Allahasmarladk... TEKZP Sayn Uur Mumcu, 6 Mart 1975 tarihli Yeni Ortam gazetesinde yaymladnz yazda, ahsmla ilgili baz isnatlarda bulunmaktasnz, Eski kitaplarmdan aldnz paralarla, baz davranlarm konusundaki deerlendirmelerinize cevap verecek deilim. Bunlar sizin kiisel deerlendirmelerinizdir. Sadece "Basn Sularnda Ceza Sorumluluu" isimli kitabmla ilgili beyanlarnza deinmek isterim. Gerekten profesrlk takdim tezi olarak sunacam "Basn sularnda Ceza Sorumluluu" isimli kitabmda "Yaz ileri mdrlerinin ceza sorumluluunun" bugnk gibi gitmesini savunarak, "Hayr, Anayasaya uygundur" dediimi iddia ediyorsunuz. Bu iddiann kulaktan dolma, bakasndan duyma bir iddia olduu aktr. "Bilim adaml" sfatn tam bir insann, sz konusu isnad ileri srerken, hi deilse kitabn fihristine bakmas gerekirdi. Kitabmzn 358-424. sayfalarnda "Basn Sularnda Sorumluluk" sistemimizin Anayasaya aykr olarak, "objektif sorumluluk" sistemi olduu, cezalarn ahsilii prensibine aykrl savunulmutur. Nitekim kitabn daha fihristinde u balklar okumak mmkndr. "Basn sularnda sorumluluk objektif sorumluluktur", "Basn sularnda sorumluluk sistemi cezalarn ahsilii kuralna aykr nitelik tamaktadr", "istenmeyen sonu, fiilin hukuka aykrlk vasfn tekil etmektedir", "Yaz ileri mdrnn hareketlerinin kusurlu oluu aranmad" gibi, sz konusu sorumluluun Anayasaya aykrln ifade eden cmlelere rastlamak mmkndr. 424 sayfa tutan bir kitabn tm, Basn Sularnda Sorumluluk sistemimizin izahna ve Anayasaya aykrlnn kantlanAIN SUU 151 masna tahsis edilmiken, gayet sorumsuz bir ekilde benim, basn sularnda sorumluluun Anayasaya uygun bulunduunu sylediimi iddia etmek, ne gerek yazarla, ne drstle, ne de bilim adamlna smaz. Ayrca dier btn beyanlarnzn da ne derece mesnetsiz, sbjektif olduunu gsterir. Bu gerekler karsnda sizi, eer uranza sayg duyan, haysiyetli bir kiiyseniz kitabmla ilgili iddianz kantlamaya davet ediyorum, Sayglarmla etin ZEK (Yeni Ortam, 12 Mart 1975) DENKLEM Son yllarn siyasal bunalmlar, gn getike toplumu darboazlara srklemektedir. Bu bunalmdan kurtulmak iin -nerilen zm yollarn hep birlikte izliyoruz. Olaylar, siyasal dedikodularn ksrdngleri iinde grmeye alm olanlarmz iin, konu olduka basittir: - Demirel Ecevit'e elini uzatsa, Korutrk btn partileri bir araya toplasa, Bozbeyli anlayl davransa, Bayar desteklese gibi avuntularla olaslklar zincirinin halkalar tamamlanmaktadr. Oysa, bunalm nedenleri derindedir.
Olaylarn zerindeki gelip geici kayg bulutlarndan syrlp geerek, nedenlere eildike, sorunlarn iinde yepyeni odak noktalan belirmekte ve toplumsal deiimin kurallar aydnlk klarla gzler nne serilmektedir. Her demokrasinin "gerek" ve "yeter" koullar vardr. Bu koullar yaratlmadan, sadece biimsel grnmlerle yetinmek, bedeli ok pahal denecek servenlere yol aar. nce u gerek koulu tanmlayalm: Bat demokrasilerinde, toplumun btn snf ve tabakalarna sz ve rgtlenme zgrl tannr. Bu zgrlk demeti, insanla, snf kavgalar, ihtilaller ve devrimler sonucunda sunulabilmitir. zgrlk ve demokrasi btn insanln ortak misafiridir. Fakat bu miras, alar boyunca toplumun belirli kesimlerince, ayn toplumun teki snf ve tabakalar iin kullandrlmamtr. 152 Bu yasak dzeni, demokrasimizde btn alaturkalyla srdrlmektedir. Toplumun emeki kesimlerine sz ve rgtlenme zgrl isteyen herkes, - Zararl akmlar... Ar cereyanlar... Ykc dnceler gibi gereklerle korkutulmak, sindirilmek ve cezalandrlmak istenmitir. Oysa demokrasilerde "zararl dnce", "zararsz dnce" ayrmlar yaplmaz. Dnceler iin uygulanacak tek l, yanllk ve doruluktur. Trkiye'de biimsel grntl hayat yrrlktedir. Fakat bu ok partili hayat tek parti dneminden kalan ceza yasas ile korunmaktadr. Akas ok partili demokrasimiz, yllardr tek partili dnemin Ceza Yasasyla "gzaltnda" tutulmaktadr. Sadece on be yldr, bu Ceza Yasasnn nl maddelerini bir daraac gibi birbirine atp babakanlar, bakanlar, kurmay albaylar ve devrimci genleri birer birer ipe ekmiiz. Siyasal bunalmlardan kurtulmak iin idam hkmleri, hapis cezalar, kelepeler hi yarar salamam, toplum yerinden, dne dola-a yine kmaz sokaklarn eiklerine getirilmitir. Bu kmaz sokan kavak noktasndayz imdi. Trk toplumu ya ada demokrasilerin gereklerine uyarak toplumun btn snf ve tabakalarna sz ve rgtlenme zgrl salayacak ya da kurulu dzenin denklemi eskisi gibi, yeni glklerle ve sorunlarla srdrlecektir. Bu denklem, olduka kaba grnmyle gzler nndedir. nce bir "iktidar boluu" yaratlacak, bu bolukta kargaa ortam oluturulacak, bu koullar salandktan sonra otoriter devlet zlemcilerine "yeil k" yaklacaktr. - Kuvvetli ve inandrc hkmet... gerekesiyle kurulu dzenin hakszlklar, adaletsizlikleri ve ayrcalklar zerinde ynetimler srdrlecektir. 14 Ekim seimlerinden tedirgin o-lanlar iin baka yol kalmamtr. Bu iktidar boluu bilinerek ve istenerek yaratlmaktadr. Bu boluun anlamsz uultular iinde, olaylarn nedenlerini ve sonularn birbirine kartrmak, gncel sorunlar, - Demirel, Ecevit'e elini uzatsa, Irmak grevini srdrse, gibi zmlere balamak, olaylara bak amz ksrlatrr ve bir sre sonra kamuoyunu anlamsz siyasal dedikodularn yanltc yaklam iine sokar. Nedenler, toplumsal geliimin teAINSUU 153 mellerindedir. Kurulu dzenin topluma sunduu denklemin, tersyz edilmesi, Trk halknn btn snf ve tabakalaryla, zgrle ve demokrasiye sahip kmasna baldr. Demokrasinin gerek gvencesi halkn bilinli desteidir. Bu destek nasl salanr? Demokrasimizin "gncel gndemi" bu sorunun yantnda sakldr. Bu keden hep birlikte yaadmz olaylar gzetleyecek ve yorumlarn yapacaz. Cumhuriyet gazetesinin yarm yzyldr aydnlatt dnce ortamnda bu sorunlar sizlerle tartma zlemiyle: - Merhaba... diyorum. (Cumhuriyet, 18 Mart 1975) TEK PART OLSALAR... "Milliyeti Cephe" kurmaylarnn son gnlerde azlarn bak amyor. Gn getike cephe "taktikleri" birer birer bozuluyor.
Bu taktiklerden birisi, sac partilerin seimlere bir ortak listeyle girme dncesinde younlayordu. Bu amala bir yasa tasla da hazrland. Buna gre, "siyasi partilerden ikisi veya daha fazlasnn, seim ittifak kurarak mterek aday listesiyle" seime girmesi neriliyordu. Cephenin "hukuksal taktii" bu yasa taslayla saptanmak istendi. Fakat bu kez de karlarna bir Anayasa Mahkemesi karar kt. Yksek mahkemenin 1965 ylnda oybirliiyle verdii kararda u gereke benimsenmektedir: - Partilerin mterek oy listeleriyle seime katlabilmeleri, kendi kiiliklerinin ve zelliklerinin inkrna varr ki, byle bir sonu parti kavramyla ve nispi sistemle badamaz. Byle bir yol byk ounluu kiilere deil, partilere ynelen semen oylarnn ereklerini bulmasna da engeldir... Cepheciler, hep birlikte bu karara da kar ktlar. Onlara sorarsanz, - Mahkemenin verdii bu kararla kendilerinin hazrlad sistem arasnda hibir ilinti yoktur... Oysa, "Milliyeti Cephe" partilerinin hazrladklar taslak da elimizdedir. Bu taslan 4'nc maddesinde, 154 - 306 Sayl Milletvekili Seim Kanununun 14'nc maddesi kaldrlmtr... denilmektedir. Anayasa Mahkemesinin karar da ite bu 14'nc maddeyle ilgilidir. Yksek mahkeme, bata hukuk profesrl etiketini tayan parti liderleri olmak zere, herkesin anlayaca bir dille, - Ortak listeyle seime girmek Anayasaya aykrdr... demektedir. Karar oybirliiyle alnmtr. Ve bu karar imzalayanlar arasnda imdi Adalet Partisi Ankara Milletvekili olarak grev yapan Anayasa Mahkemesi eski Bakan Sayn ismail Hakk Ketenolu da bulunmaktadr. Bu taslak Parlamentodan geerse, Anayasa Mahkemesinin bu yasay iptal etme olasl ok yksektir. nk mahkemenin bilinen gr ortak listeyle seime girmeyi Anayasaya aykr bulmaktadr. Burada duralm ve bir siyasal gerei birlikte saptayalm: Sac partiler imdiye kadar birok kez, Anayasa Mahkemesi duvarna balarn arpmlardr, i evrelerine ayrcalk tanmak iin yetki yasas karlm, ancak bu yasa Anayasa Mahkemesince iptal edilmitir. Yassada mahkmlarna siyasal haklarn vermek iin Anayasa deiiklii yapmlar, ancak bu deiiklik de Anayasa Mahkemesinden dnmtr. Skynetim Yasasnda byle olmutur. Af Yasas byledir. Sac partiler kalabal, henz bir yasa, usulne uygun olarak nasl Parlamentodan geirilir, bunu bile renememitir. Bu olgudan da iki sonu kmaktadr: Ya bu partilerin sayn yneticileri devlet ynetiminin ciddiyetiyle badamayacak lde bilgisiz ve yeteneksizdirler, ya da Anayasa dzeniyle uzlamaz bir atma iindedirler. Baka olaslk da yoktur. Anayasa dzeniyle, bu denli srekli atmaya girmi siyasal partilere, devleti ynetme olana tanmak, lkeyi yeniden bir kargaa ortamna bilerek ve isteyerek sokmak demektir. Milliyeti Cephe partilerince hazrlanan son taslan Anayasaya aykr olduu yazlnca, sanki bir cephenin kararghna bomba atlmasna, tela ve korku balad. Anayasay "tayir, tebdil ve ilga" edenlerin sabkalarna bir yenisi daha eklenmektedir. imdi, bir nerimiz var... Bu partiler ortak listeyle seime gireceklerine, bir tek partinin ats altnda toplansalar, kendi amalarna ok daha yaAIN SUU 155 rarl olamazlar m? Hem byle olunca Hazineden ayr ayr para almazlar. Bizler de bu ok etkili ve yetkili liderleri televizyon ekrannda sk sk grmemi oluruz, Birleseler diyoruz. nk birleirlerse, Milli Selamet Partisini kapatmak iin seim meydanlarnda, - Kapatlm partilerin ekil deitirip tekrar ortaya kmas muvazaadr... diyen Demirel ile, Adalet Partisini, - AP'nin sacl, perhizli hastann turu yemesine benzer. Bu parti sac deil macun partisidir... Trkiye'de btn komnistler AP'nin iktidara gelmesini istiyor, diye sulayan Erbakan arasndaki "milli dayanma" glenir.
- AP'yi iktidara getirmeyin, bunalmlara dur diyecek gc yoktur, diyen Feyziolu'yla Demirel "millet btnln" salasn, birlesin ki, 27 Mays ihtilalinin albay ile Celal Bayar'n siyasal miraslar kol kola girsinler. Sac partiler, birlesiniz!.. Tabelalarnzdan baka kaybedecek neyiniz var ki?.. (Cumhuriyet, 20 Mart 1975) ORTAOYUNU... Geen aramba gn Ankara'da siyasal trafik, akl kartracak kadar younlamt. ankaya "yokuunu" trmanp i-nenlerden bazlar, kke, umutla girip d krkl ile ktlar. Bazlar ise, hi beklemedikleri anda devlet kuunun balarna konduunu grnce, ihale kazanm mteahhit gibi sevindiler. imdi, Demirel, Erbakan, Feyziolu ve Trke, memleketi komnizm tehlikesinden kurtaracak bir "icraat" hkmeti kuracaklar. Bugn cancier kuzu sarmas olan bu siyasal parti liderleri ve bunlarn bir altndaki lidercikleri, daha dn denecek kadar ksa dnemde birbirlerinin gzlerini oymak iin urap dururlard; imdi szde devletimizi paralamamak milletimizi blmemek iin "milli birlik ve beraberlik ruhu" iinde bir cephenin kararghnda saf saf dizilmilerdir, Milliyeti Cephenin "serdar ekremi" Sleyman Demirel, 9 Mart 1975 gn Demokrat Parti eski milletvekillerini cephenin "ihtiyatlar" arasna kaydederken yapt konumada, 156 - istikrarszla 1960 ihtilali sebep olmutur. ayet Demokrat Parti hamlesi hepimizin bildii ekilde sekteye uramam olsayd, 1975 Trkiyesinde istikrarszlk iinde olmazdk... derken, 27 Mays ihtilalini Trk ve dnya kamuoyuna, Dikkat, dikkat... diye ilk kez duyuran, albay Alpaslan Trke, ankaya Kknden kp - 27 Mays ve 12 Mart, Trk Silahl Kuvvetleri tarafndan zaruretlerin neticesi olarak yaplm olan hareketlerdir ve gayet haklydlar... demektedir. Trke daha nce de 12 Mart muhtrasn eletiren AP Genel Bakan Vekili Necmettin Cev-heri'ye, 29 Austos 1973 gn yaymlatt genel idare kurulu bildirisiyle, - AP, Trk tarihine kar su ilemitir... demiti. imdi devrilenle devrik kol koladr. Bu szler politika girdabnda ylesine yosun tutmutur ki, zerinden "Menderes'ler akp geer. Fakat, yine de sklp atlamaz. Milli Selamet Partisi Genel Sekreteri, Ouzhan Asiltrk'n de AP hakkndaki grlerini hep birlikte okuyalm. Asiltrk, 13 Ekim 1973 gn radyodan yapt konumada unlar sylyordu: - AP liberal, renksiz zihniyetin partisidir. z smrcdr. Asl ar, asl gerici AP'dir... Partinin eski Genel Bakan Sleyman Arif Emre, 10 Ekim 1973 gn Yozgat'ta yapt konumada, - En zayf koalisyon Demirel iktidarndan iyidir... diye bas bas baryordu. MSP-, AP iin "renksizler" adn da takmt. Demirel de en ok bu tanma kzmaktayd. 5 Ekim 1973'te, Demirel, Gaziantep'te, Erbakan'a u soruyu soruyordu: - Erbakan 1960'ta bize geldi, aday olmak istedi, reddettik. AP o zaman renkliydi de, imdi mi renksiz oldu? yle oldu herhalde... Erbakan, AP'nin smrc bir parti olduu kansndayd. 6 Austos 1973'te, bir gazetenin ynetmeniyle yapt konumada, Biz demokratik yoldan, Trkiye'yi AP'den kurtaracak partiyiz. Bu vazifeyi bizden bakas ifa edemez, biz buna mdrikiz, ve milletimize en byk vazifeyi ifa ediyoruz. Bu bir zihniyet meselesidir... deyip bu "zihniyetle vazifesini ifa ederken" 25 Eyll 1973'te Elaz'da, AIN SUU 157 - MSP yle, ecnebi memleketinden alnm fikirlerle kurulmu bir parti deildir. Onun iin kendisine hayvan ismi seecek deil ya? MSP'nin iareti anahtardr, anahtar... diye de Demirel'e satayordu. Demirel de, mhendis mantyla, 27 Eyll 1973 gn Erzurum'dan,
- Anahtar ne demektir? Cennetin anahtar yoktur. Cennete gitmek o kadar kolay olsayd, o zaman ne lzum vard mahkemeyi kbraya?.. diye sorduktan sonra Erbakan'a sesleniyordu: - Buras vaaz yeri deildir. Vaaz yapacak olan camiye gider... imdi camide deil ama cephede bulumulardr artk. Demirel, Erbakan'n bu "anahtar nazariyesine" o kadar kzm ki, 28 Eyll 1973'te Trabzon'da da hzn alamayp MSP'yi savclara ihbar ediyor ve hukukulara da gz krpyordu: - Anayasa d siyasi partilerin temelli kapatlmasna dair hkmn uygulanmasnda, kapatlan partilerin muvazaa yoluyla kurulmasn nleyici hkmlerin takviyesi gerekmektedir... Erbakan da bu beyana kzp nce, - Bizi kapatacak olan, daha anasnn karnndan domamtr... diye bir "nara" attktan sonra, sesini yeniden inceltip I E-kim 1973'te istanbul Taksim Alannda, - Trkiye'de btn komnistler AP'nin iktidara gelmesini istiyorlar. nk, ancak AP ynetimi ve felsefesi iinde komnizm memleketi felakete gtrr,., diye "cemaati Mslimin" -nnde snf arkada Demirel'in "gnahn" alyordu herhalde. ite buyurun Milliyeti Cephenin "hatra" defterini. Bu defteri kartrn ve lkemizi ynetmeye kimlerin aday olduklarn bir kez daha anlayn. Ne bitmez orta oyunuymu bu? Glen sadece kendileri, alayan ise, yllardr hep Trk halk. (Cumhuriyet, 22 Man 1975) PARLAMENTO GEOMETRS Hkmet bunalm uzadka, siyasal szlmze yeni kavramlar eklenmektedir. "Parlamento aritmetii" bunlardan biridir. Be sac siyasal partiden drdnn sandalye saysn top158 lar, bundan Demokratik Partinin yelerini karrsanz; ortaya Demirel'in kurmak istedii hkmet kmaktadr. Buna bir de, ortalklarda dolaan bamszlarn drt sandalyesini eklerseniz 218 saysna ularsnz. te Demirel bu 218 sandalyeden bir babakanlk koltuu yaratmaya almaktadr. Bir de 226 rakam var. Bu, Millet Meclisi ye tamsaysnn bir fazlas demektir. Anayasamza gre bir hkmetin gvenoyu alabilmesi iin 226 oy aranmamaktadr. Kabul oylar ret oylarndan ok olursa, hkmet gvenoyu alabilecektir. Demirel'in hesap cetveli, bu aritmetik sonular zerinde almaktadr. Eer Demokratik Parti milletvekillerinden bazlar oylamaya katlmasalar, Demirel gvenoyu alp Babakanla yerleemeyecektir. Bir gensoru nergesi sonunda, hkmet yeniden gvenoyu isterse, 226 oy ite o zaman aranacaktr. 12 Mart tarihinden nce Demirel'in ikide birde, Bulun 226'y drn, demesinin anlam da buydu. Demirel, 1971 baharnda bu 226 oyu beklemeden, drt imzal bir muhtray alr almaz, grevinden istifa edip hem partisinin esenliini hem de kiisel gvenliini, 12 Mart ynetiminin "efkatli" ellerine teslim etmiti ama, bu, - Bulun 226'y drn... sz de siyasal hayatmza oktan mal olmutu. Demirel'in kurmaya alt hkmet, gvenoyu alsa bile yarn herhangi bir olay dolaysyla hemencecik drlebilir. Sayn Korutrk'n Demirel'e hkmeti kurma grevini verirken ne gibi koullar srdn ayrntlaryla bilmek belki o-lanakszdr. Fakat bu koullarn, 226 oy salanmas ve kurulacak hkmete "etkili" ve "yetkili" evrelerin tepki duymayaca politikaclarn alnmas olabilir, dersek; pek de "gaipten ses alm..." olmayz. Bu varsaym doruysa burada bir sorun kmaktadr: Eer Demirel, 226 oyu salamadan hkmet kurar ve hkmet listesi Sayn Korutrk tarafndan onaylanmazsa ne olur? Ne olacan syleyelim. Demirel kkn kapsndan kar kmaz, - Demokrasi elden gidiyor, gibi bir kahramanlk gsterisiyle 12 Mart tarihinden bu yana her gn para para yitirdii saygnln yeniden kurtarmaya alr. Bylece, "ucuz kahramanCAIN SUU 159
lk" yoluyla yeniden "Demirel efsanesi" yaratlm olur. ite bunun iindir ki, Demirel hkmeti kurma grevini ald gnden bu yana, - Kuracamz hkmet Parlamentonun iinden kabilecek, demokratik usullere uygun hkmet ihtimalinin sonuncusudur, diyerek Sayn Cumhurbakann imdiden manevi bask altnda tutmaktadr. Demirel, Sayn Korutrk'n demokrasinin biimsel kurallarna bile ne kadar zen gsterdiini bildiinden, ankaya'nn bu duyarlndan yararlanarak Parlamento aritmetiinin toplama karma cetveline ramen hkmeti ele geirmek istemektedir. Bunun iin de, - Bizim dmzda kurulacak hkmetler demokratik deildir... diyerek bir de demokrasi kavram zerinde "ipotek" kurmak istemektedir. "Parlamento aritmetii" kadar, "demokrasi geometrisi" de nemlidir. amzn her trl dnce akmlarna kar kurulmak istenen bu gerici ve tutucu koalisyonu, demokrasinin hangi ada ilkesiyle badamaktadr? Bir aya Abdlhamit gericiliine, teki aya ilkel rkla dayanan, gemiinde sokak ortasnda vurulup ldrlen rencileri, kanl kaldrmlar saklayan politikaclarn iktidar demokratik iktidar olmaz. kard her yasa Anayasa Mahkemesinden dnen, yapt her ilem Dantay kapsnda ylan, Anayasa suikastlndan "sabkal" Demirel iktidar m, demokratik ynetim kuracak?.. Hayr!.. Toplum yeniden kargaa ortamna itilecek ve bundan sonra da, - Demokrasi bize lkstr, diyen anlayn gelip yerlemesi ve lkenin "Parlamento" vitrinli bir faizmle ynetilmesinin yolu yntemi aratrlacaktr. Fakat unutuluyor ki, artk bu dnemin de modas gemitir. Bu bunalmn sonunda yeni bir 12 Mart bekleyenler de aldanrlar. Artk, kprlerin altndan ok sular akmtr. Bundan sonra bu tr balyozlarn altnda kimin kalacan kestirmek pek kolay deildir. Seilecek Parlamentonun "aritmetii" kadar "geometrisi" de bu "milliyeti" liderlerin uykularn karmaktadr. ite meydan, ite seim; neden kayorsunuz?.. (Cumhuriyet, 24 Mart 1975) 160 SON SACI HKMET Irmak hkmeti grevi devre hazrlanrken, baz eski politikaclar kala gz arasnda ynetim kurulu yeliklerini de payla-verdiler. Bu politikac eskilerine ok ekerli kahve smarlanr-casna, bol cretli ynetim kurulu yelikleri datlmaktadr. Noterlikler, banka ve iktisadi devlet teekklleri ynetim kurulu yelikleri, eylemsiz mavirlik ve murakplklar, kapann e-linde kalmaktadr. "Yama Hasan'n brei"dir bu... Kurulu dzen, kendisinden yana olanlar, ite byle kollar ve kanatlar arasna almaktadr. 27 Mays ihtilalinin mahkm ettii politikaclar bir elleri yada, bir elleri balda yaatlrken, 12 Mart sanklarna dnyalar haram edilmi ve devlet kapsnda grev almalar bile yasaklanmtr. Btn bunlar, kurulmaya allan "Milliyeti Cephe"nin, toplumun ayrcalkl kesimlerinde yllardr bir "koalisyon" olarak yaadn kantlamaktadr. lkenin bu ayrcalkl snf ve tabakalar tam bir snf bilinci ve dayanmas iinde, lkeyi bugnk bunalmn iine srklemilerdir. - Milliyeti partiler toplam 214 eder. 4 de bamsz, Demokratiklerden de be on tane oy alrsak... gibi hesaplar ve buna kar, - Demokratik Partiyle, Halk Partisinin oy toplam 227'dir. Teknokratlar da alp bir hkmet kurarsak... Avuntularla lkemizin tek bir sorunu bile zlemeyecei gibi, yeni yeni sorunlar ve glkler ortaya kar, Gerei grelim... Bunalm, "hkmet bunalm" deildir. lkemiz, Kurtulu Savandan bu yana ilk kez bir yabanc ulusla savaa girmitir. Trkiye, Kbrs ve Kta Sahanl gibi konularda ciddi bir sava olaslnn g koullar iinde yaamaktadr. Btn dnyay saran ekonomik sarsntlar, ekonomiyi byk bir enflasyon dalgas iine itmitir. Btn bu olumsuz koullarn tel rgleri i-inde yaarken, yine de, - Demirel 226'y bulur mu, bulmaz m? - DP'den AP'ye ka kii geer?
- DP+Teknokratlar hkmeti kurulabilir mi?., gibi sorular soruluyorsa, bir "hkmet bunalmndan deil, adyla sanyla AIN SUU 161 "rejim bunalmndan sz etmek gerekir, iin kkenine eilir-seniz, "Milliyeti Cephe" denilen tutucu kalabaln, bu dzenin temelinde yattn grrsnz, bu adaletsiz toplumu oluturan kar dzeni, tutucu partiler kalabalnn varlk nedeni ve yaama gerekesidir. Snf bilincinin en etkin olduu kesim, toplumun bu ayrcalkl snf ve tabakalardr, Bu evreler, gn getike uyanan e-meki halk ynlarnn, bu adaletsiz dzeni srgit srtlarnda tayamayacaklarn, 14 Ekim seimlerinde anlamlardr. Amalar, ne yapp yapp "demokratik solcu" CHP'nin iktidara gelmesini nlemektir. Seimlerin CHP'yi glendireceini ve belki de tek bana iktidar yapacan sezenler, "trl eitli" yollara bavurarak dzeni korumaya almaktadrlar. - 226 m, 218 mi?.. Demokratik Parti paralanr m, paralanmaz m?.. Bu gibi parmak hesaplaryla bu dzeni ayakta tutamayacaklarna, onlarn da akl yatmaktadr. Seim er ge yaplacaktr. O zaman da babakanlk koltuuna solcu bir politikac oturacaktr. Bunun iindir ki, bir yandan, - El abukluu marifet, diyerek, devletin kilit noktalarna a-nahtar adamlarn yerletirip brokrasiyi denetimlerinden uzak tutmamak, te yandan Yunanistan'da, 1965 ylnda CIA tarafndan nerilen, benzer partilerin birlemesi sistemine tpatp benzeyen bir seim yasasyla seime girerek, solu iktidardan uzak tutmak istiyorlar. Bu da olmazsa, gelsin faist ynetim. rnekleri var nasl olsa. Bir gei dnemi yayor Trkiye. Ya bu adaletsiz dzeni oluturan snf ve tabakalarn szcleri olan sac partiler lkeyi ynetecek; ya da emeki snflarn haklarn savunan ilerici partiler iktidara gelecektir. Bu ikinci olaslk da gn getike artyor. Toplum, ulusal ve snfsal bilinlenme aamasn olanca hzyla yayor imdi. Bask ynetiminin orgeneraline neden bir bankada ynetim kurulu yelii verildiini herkes anlyor. Eski ihtilalcilerin tutucu partilerce uzatlan ynetim kurulu yeliklerine nasl o-turtulduklarn ok kimse biliyor. Siyasal hayata, bir "beyzbol topu" gibi Amerikan firmas mteahhitliinden srayan politi162 kann hangi "milliyetiliin" bayraktarln yaptn rtbas etmeye de olanak yok artk. Yaadmz gei dneminin "rejim' bunalm" mhendis cetveli, mrteci tespihi, babu buyruu ve profesr demago-jisiyle zmlenecek gibi deildir. Bunalmn nedeni temeldedir. Bu bunalm zecek tek g ise halkn bilinli oylardr. 12 Mart 1971 gn Parlamentonun atsna geirilen sng, tutucular mknats gibi bir araya getirdi. Fakat bu dnem hibir sorunu zemedi. stelik demokrasi tarihine kapkara bir leke olarak geti. Toplumun btn kesimlerinde yllarca srdrlen "kar koalisyonu" hangi aritmetik hesaba dayanrsa dayansn, halkn oylaryla yklacaktr. Kurulacak sa hkmet, "Milliyeti Cephe" kalabalnn kurup kuraca son hkmet olacaktr. Korkular da bu deil mi?., (Cumhuriyet, 26 Mart 1975) SORUYORUZ... Demirel siyasal hayata atlr atlmaz, ilk kez masonluk sulamasyla karlat. Ad "Trk Ykseltme Dernei" olarak bilinen mason rgtnn "Bilgi Locas" yeleri arasnda bulunmasna ramen, kamuoyunun gzne baka baka, - Ben mason deilim... diyebildi. Bundan sonra, kendisine Amerikan "Morrison firmas" Trkiye temsilcisi olduu hatrlatlarak, - Morrisan Sleyman... ad takld, buna da fazla aldrmad. Amerika'nn Trkiye'deki ayrcalklar eletirilirken, - s yoktur, tesis vardr... diyerek souk espriye merakl Amerikallar bile gldrd. Bu da abuk unutuldu. Bu arada kardelerine usulsz krediler datt ileri srld. Gazetelerde belgeler, eletiriler, uyarlar yaymland. Kardelerine yasad krediler
verildii o kadar "ayyuka" kt ki sonradan yanandan apur upur pt General Ali Elverdi bile, gencin idam kararn imzalarken dayanamayp - 26 milyonluk birader yolsuzluklar ve bunun gn na kmasn nleyen ayak oyunlar... gibi gerekelerle Demirel'i AIN SUU 163 sulad. Demirel, btn bunlar yazlp izilirken kulann stne yatmay yeledi ve kendisine bu kadar ar gerekelerle saldran generali partisine alverdi. imdi elimizde belgeler var. Belgelerin her sayfasn tek tek okuyoruz: Ziraat Bankas Genel Mdrl Disiplin Kurulu kararndan Sleyman Demirel'in kardei Hac Ali Demirel'in usul ve yasalara aykr olarak krediler aldn ve ald kredilerin faizlerini demediini ayrca banka ilemleri zerinde baz deiiklikler yaptn bir bir okuyoruz. Disiplin Kurulunun 8.6.1974 gn tamamlad su belgeleri 1974/39 say ile bankann genel mdrlne yollanmtr. Genel Mdr de 29.1 1.1974 gn ve 509 sayl yaz ile dosyay banka ynetim kuruluna, gndermitir. Hac Ali Demirel'e usulsz kredi salayanlardan bankann Ankara Yeniehir ubesi Mdr Muavini Refet Grsel de olay patlak verince istifa edip Demirel ailesiyle i ortaklklarna girmitir. Btn bunlar art arda sralayp Demirel'in nl sorusuyla, - Var m baka izah tarz?., denilmekle yetinilebilir, ama biz kamuoyunun bu gibi konulara olan duyarllna saygl olmak iin belgelerle konumay uygun buluyoruz. Ziraat Bankas Genel Mdrlnn 29.1 1.1974 gn ve 509 sayl yazs bankann ynetim kuruluna gnderilen dosya, kurulun 3.12.1974 gn, 80 sayl toplants ve 2089 sayl kararyla onaylanmtr. Btn bunlar devletin "arivi" arasndadr. Bu dosyalarn tozunu silkip kamuoyu nne getirmek ve babakanlarn kardelerine nasl ayrcalklar tanndn kantlamak, artk milletvekillerinin ve senatrlerin grevidir. Kimdir bu Hac Ali Demirel ve hangi hakla ayrcalklarn gl bahelerinde yaatlmaktadr?!.. Bu soruya cevap vermek, kapsna "milliyetilik" tabelas aslan szde "icraat" hkmetlerinin atsna kiremit demekten ok daha gtr. Eer konu byle alrsa sorulacak baka sorular da vardr: rnein ankaya Vergi Dairesinin 22.5.1970 gn ve 328-36-35 sayl yaz ile, Demircilerin babas merhum Yahya Demirel'den istenen bilgiler de yeniden tartma konusu olabilir. Yahya Demirel, - sparta'nn Atabey kazas islamky nahiyesinde 10 dnmlk meyve aacm vardr. Bu baheden elde ettiim elma 164 ve armutlarn faturalarna yazl miktarlarn olum Ali Demi-rel'e satm bulunuyorum. 1925 ylndan 1948 ylna kadar ticaretle ve ziraatle itigal ettim. Bu mddet iinde altn ve para olarak biriktirmi olduum 2.5 milyon liray sermaye yapmas iin olum Ali Demirel'e uzun vadeli olarak bor verdim. Ekseri Anadolulu vatandalar gibi ben altn ve paralarm daima yanmda muhafaza ettim... diyordu. Yahya Demirel ld. Acaba 1948 ylnda iki buuk milyon olan bu mirasn vergisi Demirel kardeler tarafndan denmi midir? Ve nerede kalmtr "oban Sl" efsanesi? Ali Demirel'in Ankara Kavakldere'de, 2538 ada, 14 parselde, 2539 ada, 5 parselde, 2538 ada, 13 parselde gayri menkulleri var mdr? Yenimahalle Orman iftlii 2104 ada, 35 parsel, 2104 ada, 36 parsel, 2104 ada, 29 parsel, Ankara Bal-gat Mahallesinde 1819 ada, 200 parselde sahip olduu topraklarn sat bedeli ne kadardr?.. Bu gayri menkuller Ali Demirel tarafndan hangi tarihte, ka liraya satn alnmtr? Maltepe Eti Mahallesi 7377 ada, I parseldeki gayri menkulle, 7377 sayl parseldekinin imdiki sat bedeli ile, al fiyat aklanabilir mi? Btn bunlar aklanrsa, ite o zaman Ali Demirel'in olu Yahya Demirel'in 4997 sayl ve I 3.1 1. 1973 gnl Ticaret Sicili Gazetesinde kurulu amac aklanan "into. Gda ve ihtiya Maddeleri Uluslararas Ticaret ve Sanayi Merkezi Anonim irketi" ile 5105 sayl Ticaret Sicili Gazetesinde aklanan
"Orsa, Orman rnleri Ticaret ve Sanayi Limited irketi"nin kredilerine ve ihracat lisanslarna da deinebiliriz. "icraat" hkmeti kuracaklar: Neyin "icraat" bu, belli deil mi? "Milliyeti" hkmeti kuracaklar: "Morrison" irketi temsilcisinin bakanlndaki koalisyonun, hangi milliyetiliin bayraktarln yapaca anlalmyor mu? Ve u "cephe", biraderler cephesi, kredi zgrl ve irketler demokrasisi mi salayacak acaba? (Cumhuriyet, 28 Mart 1975) AHLAK DERSLER... Bugn "Allahn emri, Peygamberin kavliyle" el ele, omuz omuza, gnl gnle hkmet atsn kapatmaya alan Adalet AIN SUU 165 Partililer ile Milli Selamet Partililer geen yl tam bugnlerde, "masonluk" ve "dinsizlik" zerine "trl eitli" tartmalar yaparlard. Bugn sizlere henz mrekkebi kurumam tutanaklardan blmler aktararak bu "Mslman kardelerimizi" daha da yakndan tantalm. nce, Milli Selamet Partisi orum Milletvekili Yasin Hatip-olu'dan balayalm. Hatipolu, 27 Mart 1974 gn Millet Meclisi krssnden unlar sylemitir: Millet Meclisi Tutanak dergisinin 58'inci birleim I 'inci oturum sayfa 372'den aktaryorum: "Anadolu esnafnn atar damarlarndaki kanla iktifa etmeyip klcal damarlarndakini de emmeye alan bir avu mutlu a-znlk saltanat devam edemez... Devlete ait arsaya yapt gecekondunun yklacan matem havas iinde bekleyene karlk devletin baka arsalarn yaranlara parselleme devam ettike... katksz bir huzurun teesssn hayal etmek bile zordur..." Hatipolu, konumasn AP'I milletvekillerinin satamalarna ramen srdrrken, Sayn Adalet Partili kardelerimizin... demi, buna AP'liler, iddetle tepki gstererek, - Ne kardei be... diye cevap vermilerdir. AP Milletvekili Ahmet Buldanl yerinden, Hatipolu'na, - Allah belan versin, komnist, yeil komnist. Ne farkn var onlardan senin?., diye satanca Hatipolu, - Dmanmz tek deildir. Komnizm dmanmz, Siyonizm de dmanmzdr ve komnizm masonluun, Siyonizmin icaddr... Sizleri de masonluun karsnda olmaya davet ediyorum... diyerek krsden inmitir. 4 Nisan 1974 gn Yasin Hatipolu AP'lilere yle seslenmitir: - istismar nedir? istismar, Hacbayram'da poz verip Pod-gorni ile ramazan ortasnda le yemei yemektir, istismar 1966 ylnda, mehur tlsml 226'nn da stnde ok rakama sahipken, 163' affeder gzkmektedir. Bunlara katiyen frsat vermeyeceiz. Oyunlar skmeyecek, AP binas maili inhidamdr, yklncaya kadar atrdamaya devam edecektir... Yasin Hatipolu, 10.4.1974 gn de AP'lilere unlar sylemitir: 166 - Hkmetteyken aldnz bir kararla mason cemiyetlerini menafii umumiyeye hadim saydnz. Vidannz szlamad m? imdi gelelim bir de, Milli Selamet Partisi Tokat Milletvekili Hseyin Abbas'n konumalarna : Millet Meclisi Tutanak dergisinin 71'inci birleimiyle ilgili sayfalar aarsanz, Hseyin Abbas'n "veciz" konumalarn da grrsnz. Hseyin Abbas "Bismillah" deyip krsden bas bas baryor, o gnlerde: - Anarik olaylara katlanlarn hepsinin yetitiricisi, mreb-bisi Adalet Partisidir... Samimi olmak lazmdr. Bylesine meydanlarda bu milleti aldatmak iin, kendi zmrevi, ahsi menfaatlerini elde etmek iin, byk kitleleri, yllarca peinde "sacym" vesaireciyim diye srkleyip rey alncaya kadar milli irade, rey aldktan sonra da milli iradenin tam istediinin tersini yapan zihniyettir ki, bu milleti bu hale getirmitir... dedikten sonra, AP'lilere baryor: - Ben gerek mcadele yaparak geldim, sizin sahtekrlnz grdm iin kar geldim... Evet, bizim gibi gerek manada inanm insanlar olmasayd, sizin gibi mnafklar, daha ok bela aarlard bu milletin bana...
"Sahtekr" sz ortal iyice kartryor. AP'liler "sahtekr" ve "mnafk" sulamalarndan ok alnyorlar nedense. Hseyin Abbas bunlara da cevap yetitiriyor: - Biz bu laflarmzla, bu memlekette, yllarca sac solcu diyerek bu memleketin yeni nesillerini karlkl birbirlerine krdrp br tarafa rengini belli etmeyerek, renksiz zihniyeti, bu milleti smren zihniyeti kastederek syledim... diyor, yerine oturunca da dayanamayp baryor AP'lilere: - Sizin milleti aidata aidata vicdannz szlamad m? Szla-mamtr, ancak, tutanaklarla saptanmtr bir bir. Bir de MSP istanbul Milletvekili Fehmi Cumalolu'nun incilerine gz atalm. Millet Meclisinin 90. birleiminde yer alan konumas, 1974 ylnn Mays aynn 30. gnnde yaplmtr. Cumalolu da yle buyuruyor, "hutbe" okurcasna: - Sayn Demirel, ensesine kaldrmay itiyat edindii marur ban ne eerek, Sayn Bozbeyli de methiyeler dkerek, Sayn Celal Bayar'n ellerini pmek iin sraya dizilmilerdir.., Muhterem milletvekilleri, ismiyle zihniyeti zt olan bu yeni "cephe"nin, bir zamanlarn Vatan Cephesi gibi ileke milletimizin bana yeni badireler getirmemesini Cenab Haktan niyaz eyleriz. AIN SUU 167 Cumalolu Allann pek sevgili kulu deilmi ki, dualar kabul olmam, imdi yeniden bir "cephe" kurulmutur. Bu kez kendileri, "tvbe" ederek "mason" dedikleri Demirel'in imamlnda namaza durmulardr. Allah kabul etsin... Bugn "manevi kalknma" ve "ahlak" szlerini dillerden drmeyen, Allahn sevgili kullar ve cennet bann ok renkli gllerinin, glsuyu kokulu szlerini birlikte okuduk. imdi "masonluk" unutuldu. imdi "sahtekrlk" ve "mnafklk" unutuldu. "Er kii niyetine" bir araya geliyorlar. nce slam), sonra vatan kurtaracaklar. Okuduunuz bu satrlar, sadece Millet Meclisi Tutanak Dergisinin satrlar deil, bir siyasal ahlak anlaynn sust tutanaklardr. Bunlar okuyun ve sizler de bu tutanaklarn altna tank olarak imzalarnz atn. Milli Selamet Partisinin genler iin nerdii "ahlak derslerini" nce kime retmeli acaba, kime?!... (Cumhuriyet, 31 Mart 1975) DORUYU SYLEMEK... Devlet adamlar iin aranmas gereken ilk koul, akyrekli ve doru szl olmalardr. Yurtta, hangi grte olursa olsun, siyasal parti liderlerinin gven verici ve inandrc olmalarn ister. Sayn Ecevit'e saygnlk kazandran zelliklerden biri de budur. Babakanlk koltuunun yeni sahibi Demirel iin bu -zelliklerden sz etme olana pek yoktur, nk Demirel, sahibi olduu szleri, bir rpda unutuvermenin hnerine de sahiptir. Bunun bir rneini, nceki gnk basn toplantsnda verdi. Demirel, 1973 seim kampanyalarnda konuurken, 28 Eyll 1973 gn Trabzon'da, Anayasa Mahkemesince temelli kapatlan anayasal partilerin "muvazaa" yoluyla yeniden almamas iin yasal tedbirler getirilmesini nermiti. Basn toplantsnda sz isteyerek Demirel'e bu konuyu hatrlattm ve - Bugn ayn kanda msnz?., diye sordum. Demirel yzlerce gazetecinin nnde ve televizyon ekrannn iine baka baka, 168 - Byle bir beyanm yoktur.., diyebildi. Ben sorduum soruyu yeniden kendisine ynelttim. - Bunlar gazete stunlarndadr, ispat ederim... dediimde de, - ispat edin, gelin o zaman konualm... demekten ekinmedi. Baz gazeteci arkadalarmzn yadrgad sert tartma, basn toplantsnda bylece kapatlmak istendi, ispata arldmza gre, ispat etmek boynumuzun borcu oldu artk. Kant salam yerden getirmek gerekmektedir. Brakalm teki gazeteleri de, olay "sahibinin sesi"nden yani, "Son Havadisken okuyalm. 29 Eyll 1973 gn Son Havadis gazetesinin birinci sayfas boydan boya Demirel'in Trabzon gezisine ayrlmtr. Son Havadis, Demirel'in konumasn yle aktarm. Demirel diyor ki:
- AP'nin grne gre, Anayasadaki deiikliklere ramen, baz hususlarda slah tedbirlerine ihtiya vardr. Evvela Anayasa d partilerin temelli kapatlmasna dair Anayasa hkmnn uygulanmasnda, kapatlan partilerin muvazaa yoluyla kurulmasn nleyici hkmlerin takviyesi gerekmektedir. Ayrca kapatma davalarnn almas ve yrtlmesinde abukluu salayc hkmlerin takviyesi gerekmektedir. ite Demirel bu konu iin, - Byle bir konumam yoktur, ispat edin... diyebilmektedir. Grlyor ki Babakan Demirel, kendi partisinin yayn organnda kan szlerini bile unutmaktadr. Acaba bundan sonra Demirel'in konumalarn noter araclyla saptayp bir de kendisine imzalatmak m gerekecektir? Oysa sorun apayrdr. Demirel hi phesiz, henz bu yanda bellek bozukluuna uram deildir. Her ne kadar imdiye kadar," 19 milyon, 20 milyon, 26 milyon" gibi rakamlar ve "141-142-146" gibi yasa maddeleriyle ok har neir olmusa da, btn bunlarn Demirel'in belleinde bozukluk yaratmas dnlemez. Demirel bu szleri, Milli Selamet Partisi iin sylemitir. Bugn ayn partiyle ortaklk kurmutur. Koalisyon protokol imzalanr imzalanmaz, kendisine bu konu hatrlatlnca, - Byle bir konumam yoktur.., diye konuyu geitirmeye almtr. Fakat unuttuu bir nokta var: Yazlar silinmez ve ariv bu konumalar hi unutmaz. AIN SUU 169 Gelelim bir baka konuya: Kendilerine "milliyetilik" etiketi yaptran bu tutucu partiler kalabal, kendi aralarnda bir "zoraki nikh" kymlardr. Her birinin amac, birbirlerinin gzn oyup cephe komutanln kendi zerine almaktr. Hesaplar bunun zerine yaplmtr. nk artk biliniyor ki, lkedeki sac oylar donmutur. Tutucu partilerin kurup kuracaklar son sac hkmettir bu. Demirel, bu sac partileri, kendi arl altnda eriterek gcn artrmak ve san tek lideri olmak istemektedir. Feyziolu, 12 Mart dneminde denedii yollarn bugn de geerliliini kantlamaya alarak, bir mangalk partisiyle devleti ynetmenin yolunu yordamn aratracaktr. Trke, Birinci Dnya Savandan sonra baz lkelerde denenmi ilkel yollar zorlayarak devleti ele geirmeye alacaktr. Erbakan ise, Abdlhamit gericiliini devlet katna bulatrmann mutluluu iindedir. Bu drt parti lideri de, artk birbirinin oy depolarna gz dikmekten baka hibir siyasal yoldan umut beklememektedirler. -nmzdeki dnemde saclarn "miras kavgasf'na tank olacaz. Gn getike tkenen miras, bakalm, bu liderleri hangi yollara itecektir? Hep birlikte greceiz. Demirel, Milli Selamet Partisinin de, Milliyeti Hareket Partisinin de kapatlmasn oktan istemektedir. Kendisine hatrlattmz konumasn ok iyi hatrlamtr, amma unutmay ye tutmutur imdilik. Onlar kendi hesaplaryla ba baa brakp sizlere bir kk masaldan sz edelim: Bir oban her gn kyne gelip - Kuzular kurt kapt,., dermi. Sonra bu kuzular satar ve paralar biriktirirmi, Ky halk bu obana bu yzden hi inan-mazm. Bir gn obann srsn gerekten kurt kapm. Bu kez, oban yal gzlerle kye gelip durumu anlatm, Anlatm amma artk kendisine hi kimse inanmam. Kssadan hisse: Doruyu, gerei, "kurt" kapmadan sylemek ve herkesi kendisine inandrmak gerekmektedir. Bilmem obanlk yapt gnlerde Demirel'e bu kk masal hi anlatlm myd?.. (Cumhuriyet, 2 Nisan 1975) 170 KANLI KALDIRIMLAR... Tutucu partiler kalabal bir araya gelip hkmet kurarken, genlik kesimindeki iddet eylemleri de younlamaktadr. Parlamentoda sandalyeye sahip bir partinin, babakan yardmclna trmanp stelik hkmet yeliklerinin ikisini kap-vermesi, "Parlamento aritmetii" ile aklanacak olaylardan deildir. Yllarca, devletin gvenlik rgtlerinin gzleri nnde "komando kamplar" aarak, sac eylemciler yetitirenler, imdi babakanlk koltuklarna kadar ulaabilmilerdir. Hkmet gvenoyu alrsa herhalde sac eylemcilerin yeni kanl saldrlarna tank olacaz,
Trkiye'de henz karanlk cinayetlerin hesab sorulmu deildir. Gencecik yalarnda, birer ikier ldrlen gen rencilerin ve iilerin katilleri aramzda ellerini ve kollarn sallayarak dolamaktadrlar. Taylan zgr, Nail Karaam, ilker Mansurolu, Hdr Altnay, Mehmet Cantekin, Battal Mehet-olu, Mehmet Byksevin, Necdet Gl, Niyazi Tekin, Mehmet Ali Ayta, Dursun Erdoan, Hseyin apar, erif Aygn, Necmettin Giritliolu, Koray Doan, ahin Aydn, Hseyin rek, Kerim Yaman, Veli Yldrm... Bunlar demokrasimizin tarihine terk edilmi mezar talardr. Bu cinayetler ilenirken, devrin hkmetleri olaylar gz ucuyla izlemi ve genlerin aralarna yerletirdii "kkrtc ajanlar" araclyla kargaa ortamn bilerek ve isteyerek yaratmtr. 12 Mart ncesinin kanl kaldrmlarndan sorumsuz politikaclarn ayak izleri silinmi deildir. Sac eylemciler, skynetim dnemlerinde de zellikle korundular ve kollandlar. Saclar, kendilerine "lkc" ad takan sac rencilerin tanklyla ilerici aydn avna ktlar, Mahkeme kararlarnda sac eylemciler aka vld. Sizlere, Ankara Skynetim Komutanl I Numaral Askeri Mahkemesinin 1972-89 esas sayl dosyasndan u satrlar aktaralm: . - lkclerle ar solcularn atmas ve arpmalar, ideolojik gr farkndan gelmektedir. Ar solcular dzeni deitirmek iin ihtilalin n safhasn tekil eden anarik ortam yaratmak maksadyla fiil ve eylem yapmakta ve hadise yaratmaktadr. lkcler bunlarn karsnda, gayelerinin tahakkukuna mani olmaya almaktadrlar. Vaki fiil ve eylemlere kar AIN SUU 171 kan emniyet kuvvetlerinin yannda bulunan, arpan yine lkclerdir... Bu karar Topu Albay Remzi Siretli, Hkim Albay Sadettin ncolu ve Hkim Binba Siret Kurtcebe tarafndan imzalanmtr. Bu rnek, bu belge, dndrc deil midir? Grlyor ki 12 Mart skynetimi karanlk cinayetlerin hesabn sormak yerine, "lkc" ad taklan sac eylemcileri, mahkeme kararlarnda bile vmeyi gerekli grmtr. Daha da acs; devrin Cumhurbakan Sunay, - lkc genler memleketi koruyor... gibi szlerle, sac saldrganlarn srtlarn svazlamtr. Btn bunlar, basit rastlantlarn geliigzel halkalar deildir. Gerei grelim. Uluslararas faizm, geri braktrlm her lkede bu tr saldr yntemlerini denemektedir. Brokrasinin etkili kesimiyle yasad ilikiler kuran bir kk aznlk, lkede kargaa ortam yaratmaya, bundan sonra da bir faist ynetimin kurulmasna almaktadr. Bunun son rneklerini ili'de ve Yunanistan'da grdk. Hkmetin bir kanadndan da g alan saldrganlarn, yarn, seim gvenliini ortadan kaldrmak iin iddet yntemlerine bavurmayacan sylemek mmkn mdr? Unutulan u: Trkiye'de kprlerin altndan ok sular akmtr. Bozuk saatler bile, gnde iki kez doru gstermektedir. Gelien toplum, zgrle ve demokrasiye her gn biraz daha sahip kmaktadr. zgrln kilometre talarn geriye evirmeye imdiye dek, hi kimsenin gc yetmemitir. Faizmin alaturkas ise, bu oluumu hi deitiremez. Bugn demokrasimiz, ne katilleri bulunmam fidan gibi delikanllarn kanl kefenlerine sarlp unutturulabilir, ne de milyonluk kredi yamalaryla satn alnabilir. Emeki Trk halk, rgt destei ve demokratik bilinciyle sac ynetimlerin bu kara dehlizini de geecektir. Kimsenin phesi olmasn. Aslann srtnda hkmetmeye zenenler de bir gn bu aslana yem olurlar. Mussolini ayaklarndan bir sokak fenerine a-sld. Hitler ise, bir snakta beynine kurun skarak ld. Dileyelim ki, Tanr Trk korurken, bazlarn da byle sonlardan saklasn. Titreyip kendilerine gelinceye kadar... (Cumhuriyet, 4 Nisan 1975) 172 SORMAZLAR MI? Maliye Bakanlnn dner koltuunda bugn gen bir politikac oturuyor. Politikacnn ad Ylmaz Ergenekon'dur. Erge-nekon, Ankara Hukuk Fakltesinde
Medeni Hukuk Doentiyken, Devlet Planlama rgtnde grevler stlenmitir. rgtte, "Tevik ve Uygulama Dairesi Bakanl" yapan bu Medeni Hukuk Doenti, devletin olanaklarn i ve sermaye evrelerine "ulufe" datr gibi datmakla n yapmtr. Ergenekon, bir zel irkete yedi yz yirmi bin dolarlk dviz kredisi saladktan sonra, fakltedeki ve planlamadaki grevlerinden istifa edip kredi salad bu irkete mavir oluvermiti. - Nasl olur?., demeyiniz. Ergenekon'un geenlerde orta tarafndan vurularak ldrlen bir iadamna ingiltere'de gazoz fabrikas kurmas iin imzalad belgeler arivlerdedir. Arivde baka belgeler de vardr. imdi, Parlamentoda milletvekilleri, Ergenekon'un Devlet Planlama rgtnde grev yapt sre iinde kimlere ne kadar kredi verip yatrm indirimi saladn tek tek aratrmaldr. Bunlar ortaya karlnca, "milliyetilik" etiketinin altnda hangi kar evrelerinin adlarnn okunacan da hep birlikte greceiz. Bir tanesini imdiden grelim: Gnlerden bir gn, 933 sayl yasa olarak bilinen "Yetki Yasas" Parlamentodan geer. Adalet Partisi bu yasann kmas iin gece gndz almtr. Bu yasa siyasal dildeki adyla "hr teebbs" yani, " zel ve gzel" teebbse trl eitli kolaylklar salyordu. O gnlerde Demirel durmadan, - 26 milyon hr teebbs... Tekilatlanm kredi piyasas... gibi szlerle ekonomi bilimi ve gldr edebiyatna katklarda bulunmaktayd. Bu "26 milyon hrteebbs"ten biri de kardei Hac Ali Demirel'di ve "kanun" devletinde kardelerinin yasalardan yararlanmas da vazgeilmez ve devredilmez kutsal haklardan biriydi. Yasa kar kmaz ilk bavuran, Hac Al Demirel'den bakas deildi. Ali Demirel, 9/9/1968 gn Devlet Planlama rgtne bavurarak, ucuza kapatt devlet arazisi zerine kondurduu "zel Ykseli Koleji" iin yatrm indirimi salanmasn istemitir. Bu istek ikinci Be Yllk Kalknma Plan ilkelerine AIN SUU 173 aka aykrdr. Fakat planlama rgtnde "Tevik ve Uygulama Dairesi Bakan" Ylmaz Ergenekon'dur. Ergenekon, ne yapar yapar, Hac Ali Demirel'e tam bir milyon drt yz bin liralk yatrm indirimi salar. Tarih, 29 Kasm 1968. Demircilerin nl "Terakki irketi" de bu olanaklardan yararlanr. Devlet Planlama rgt, 18 Aralk 1968 gnnde 39 say ile Demirellerin bu aile irketine "tevik belgesi" verir. 39 sayl tevik belgesi, bu kez 120 sayl tevik belgesiyle deitirilerek, Hac Ali Demirel, evket Demirel ve Sleyman De-mirel'in kaynbiraderi Ylmaz ener'in ayrcalklar geniletilir. Bu arada Anayasa Mahkemesi, 933 sayl Yetki Yasasn iptal etmitir ama, "krat" alan "skdar'" oktan geip gitmitir. Sizler, imdi, - Nereye kadar? diyeceksiniz. Orasn da anlatalm: Planlama rgt "Tevik ve Uygulama Dairesi Bakan" Ylmaz Ergenekon araclyla Demirellere bir milyon iki yz bin dolarlk "ulufe" datldktan sonra, konu, Avrupa Yatrm Bankasna kadar gelmitir, Demirellerin usulsz kredi aldklar, Alman milletvekilleri tarafndan Avrupa Parlamentosu Trkiye Ortakl Komisyonunda bile konuulmutur. Sen gel, kredi saladn zel irkete bol cretle mavir ol. Sen gel, Demirel kardelere milyonlarca kredi sala ve bugn devlet Hazinesinin bana Maliye Bakan olarak otur. Sormazlar m hesabn? Bir yanda devletin tek kuruunu yabanc irketlere kaptrmamak iin gece gndz alan yurtsever ve devrimci brokratlar, te yanda zel teebbse krediler yadran Demire! genel mdrleri, mstearlar ve Demirel mavirleri duruyor. Kendilerine "milliyeti" ss vermekten sank bu tutucu partiler kalabalnn, ne iin iktidara gelmek istedikleri belli deil midir? Bunlarn gemiinde, sadece kanl kaldrmlarda alaka kurunlarla ldrlen genlerin kefenleri deil, bu yoksul ulusun milyonlarca lirasn, mutlu aznla datanlarn sust tutanaklar da bulunmaktadr. Bu hesaplar vermeden Parlamentodan gvenoyu istemek, bankalardan kredi istemek kadar kolay m sanrsnz?!.. (Cumhuriyet, 7 Nisan 1975) 174 IKMAZ SOKAK
Parlamento aritmetiinin toplama, karma ve blme ilemleri getiimiz gnlerde akllar iyiden iyiye kartrd. Siyasal partilerin sandalye says, basketbol malarndaki saya tablosundaki rakamlar gibi gnden gne deiip durdu. Bakentteki byk otellerin salonlarnda, - Yuvaya dn, diye balayan gz yaartc konumalar yapld. Gazeteciler birbirlerine, - Bugn transfer var m, gibi sorular ynelttiler, Parlamento kulislerinde sylentiler birbirini kovalad: - Bakanlk verilirse geecekmi... il bakanl yeter diyor genel sekreter. Partiye daha nce mracaat varm, gizli tutu-luyormu. Oylama gn Meclise gelmeyecekmi... gibi dedikodularla politikaclarmz bir kez daha yakndan tandk. Btn bu almalar, bu hafta sonunda, Demirel hkmeti iin kullanlacak krmz ve beyaz oylarn dkmyle sonulanacak. Beyaz oylar, krmz oylardan fazla karsa, Demirel hkmeti gvenoyu alarak bakanlk koltuklarna smsk sarlacak. Yok, krmz oylar beyaz oylar geerse, o zaman Demirel, inaat km mteahhit gibi, derin bir "eleme" terk edilmi o-lacaktr. Elinize kt kalem alp bugnlerde bo yere; - CHP 189, 31 de Demokratikler, I de Timisi... diye hesaplar yapmayn. Parlamento aritmetiinin cetvellerine, bizim gibi "sade" vatandalarn akl pek ermez, bakarsnz yarn bir saygdeer parlamenter sandalyesini kapt gibi soluu bir baka partide alverir. Bunun iin, papatya fal bakarcasna, - Gvenoyu alr m, almaz m, diye olaslklar zincirini saa sola sallamayn hi. Af grmelerinde de byle olmutur. Af kt, kyor derken, yirmi "Mslman karde, "hkmetlerini arkadan hanerleyerek, bir gece iinde btn siyasal dengeyi bozuvermiti, hatrlarsanz. Demokratik Parti tmyle krmz oy verir mi, vermez mi? Milliyeti Hareket Partisi iindeki "mason hafiyeleri" dne kadar Cenab Hakka snp ak ile kfrettikleri Demirel'i destekler mi desteklemez mi? Kime kar, kim iin ve neden -bamsz- olduklar pek anlalmayan u gezer ve yzer oy sahipleri hkmete beyaz oy verirler m, vermezler mi?.. CHP iinde bir daha vatann iinde bulunduu AIN SUU 175 tehlikeleri anlayp bir rpda cephe siperlerine atlayan olur mu, olmaz m? Btn bunlar, Parlamento aritmetiinin, azgelimi demokrasimize zg ok bilinmeyenli denklemlerinden biridir. Trkiye'de yllardr demokrasinin biimsel grnmn ok partili hayat sayan, tek boyutlu ksr dnce yrrlktedir. Dnce yasaklaryla rlm "utan duvarlar", toplumu -nnde sonunda siyasal bunalmlarn kmaz sokaklaryla karlatryor. Bugn, gmlek deitirir gibi parti deitirenlere de bakp ok fazla fkelenmemek gerekmektedir. nk onlar, bu dzenin ac meyveleridir. Toplumu, dnce yasaklarnn dikenli telleriyle kuatp koullandrdktan sonra, - Ykc dnce... Ar cereyan... gibi gerekelerle ynetmeye kalkarsanz, karnzda ite byle, kaba bir tablo bulursunuz. Bir dzen anlaynn, bir sistemin kanlmaz sonulardr btn bunlar. Bir lkede hkmet kurulup kurulmamas, be-on parlamenterin bir iki hafta iinde parti deitirmesine balanyorsa, o lkede demokrasiyi oluturan temel koullardan biri eksik demektir. Bylesine temelsiz bir inaatn atsna kiremit koyarken u-zun uzun dnmek gerekiyor. Belki Demirel gvenoyu alrsa, devlet rgtnde ilerici memurlar yerlerinden bir bir sklp alnacak, yrmekle kaldrmlar andrmayan tutum, yine rencileri birbirine sokacak, sokaklarda delikanl kan akacak, birka yazar eitli gerekelerle susturulmak istenecek ve kredi musluklar dost ve birader avularna milyonlar dkecektir. Ya gvenoyu alamazsa? O zaman da, Demirel Babakanlk koltuunun Parlamento iinden de kendisine kilitlendiini gzleriyle grecektir. 12 Mart 1971 'de kendisine memleketi ynetme yeteneinden yoksun olduu bildirildi ve lke ynetimi "yedekteki" sac politikaclara brakld. Bu gvenoylamasnda Parlamento da kendisine "Hayr" derse, yurttan seimlerde syleyecei sz artk imdiden belli olacaktr. Bunalmdan k yolunu erken seimden geirmeyen her zm, bunalmn mrn
uzatmaktan baka hibir siyasal sonu yaratmaz. Bunalmn sonunda deil, henz bandayz imdi. 176 Parlamento aritmetiinin hesap cetveli, yarn br gn ne gsterir bilemeyiz ama, sac politikaclarn altnda kalacaklar yknt bugnden bellidir. Duyduunuz sesler, bir yapnn deil, bir ykntnn atrt ve grltleridir. (Cumhuriyet, 10 Nisan 1975) BM VE Z... Siyasal yaamda duygularn nemini kimse yadsyamaz. Her siyaseti, baz siyasal olaylara ve kiilere kar sevgi ya da nefret duygulan tar. Bu duygular insanlarn iinden skp karmak mmkn deildir. Bir ihtilalciyle, bu ihtilalcinin devirdii cumhurbakan arasnda herhangi bir sevgi ba bulunabilir mi? Siyasal gelimenin bir kavak noktasnda devrilenle devrik kol kola girmilerse, bunun yorumunu zenle yapmak gerekmektedir. Celal Bayar, 27 Mays I960 sabahnda radyosunu atnda Albay Alpaslan Trke'in, - Dikkat... dikkat!., diye baran konumasyla kendisine kar yaplan ihtilali renmi oldu. Bayar, sonradan aka, - Uluslararas komnizmin eseri... dedii 27 Mays ihtilalini ilk kez Trk ve dnya kamuoyuna duyuran albayla beraber ayn "cephe" iindeyse, bu olguyu yerli yerine yerletiremez-sek yanl yorumlarn dalgalarna karabiliriz. Bu birleme, Trkiye'de egemen evrelerin ekonomik ve siyasal etkinliklerini glendirme amacyla oluturulmaktadr, Yasadaki tanmla, "bir sosyal snfn, teki sosyal snflar zerindeki egemenlik ve etkinlii", komnizme kar bir birleme gerekesiyle srdrlmek istenmektedir, Oysa gerek ama lkedeki demokratik dzenin yok edilmesi, Abdlhamit gericiliinden tekelci kapitalizme kadar, toplumun btn karc ve gerici evrelerinin desteiyle, Anayasa d bir iktidar kurma zleminde yatmaktadr, Bu olguyu 12 Mart "laboratuvan" iinden de izlemek mmkndr. Bir askeri darbe yaplyor. Demirel iktidardan u-zaklatrlp babakanlk koltuuna bir hukuk profesr oturtuluyor. Bu profesr 12 Mart ncesi dnemin "ilerici" partisiAIN SUU 177 nin iinden seilip alnyor. stelik bu profesrn, gemite partisindeki "orta sol" geliimleri yeterli bulmayp - Sosyalist parti olduumuzu ilan edelim... trnden yapt konumalar belleklerden silinmemi, ite bu hukuk profesr, Trkiye'nin o tarihe kadar gelmi gemi en sac hkmetinin bakan oluveriyor. 12 Mart sngs, tpk bir mknats gibi, hem Parlamento iinde, hem de brokrasinin birok kesiminde tutucular bir araya toplayveriyor. Bugnk Bakanlar Kurulunda be eski CHP kkenli bakan bulunmaktadr. Bu be bakan, bir zamanlar AP iktidarlarna kar partilerinin en n sralarnda sava veriyorlard. imdi, e-letirdikleri, saldrdklar Demirel'in bakanlnda koltuklarnda oturmaktalar. Biimde ayr grnenler, bir siyasal sre iinde, ayn zde, ayn snfsal dayanma iinde olduklarn hemen kantlayveriyorlar. Eski gr ayrlklarnn yapay ve yzeysel gerekeleri, bir suyun buhar gibi kayboluyor. Geriye toplumun ayrcalkl kesimlerini savunanlarn ortakl apak beliriveriyor. Zaman getike, herkes yerli yerine oturuyor. - Milli btnlk... Milletin selameti... Ar cereyanlar... Blclk... gibi gerekelerin toz bulutu altnda kalmazsanz, bir sre sonra yatrm indirimi, tevik tedbiri, kr transferi, ucuza kapatlan arsalar, ynetim kurulu yelii gibi konularla burun burna geliyorsunuz. Dzenin perde arkasnda grnen bunlardr. Dzenin irkin yz... 12 Mart 1971 gn, babakanlk koltuundan apkas ile birlikte sklp alnan Demirel ile, 12 Mart ynetiminin ayn koltua oturttuu Ferit Melen arasnda bir sevgi ba bulunabilir mi? Demirel'e kar yaplan askeri darbeyle babakanlk grevi stlenen Melen, bugn Demirel'in koltuu altnda bakanlk yapyorsa, bu elikiyi, - Ne etsin adamlar... deyip geitirmek pek kolay olmasa gerekir. Evet, sorun baka... Bayarla Trke'i, Demirel ile Melen'i, Feyziolu'yla, Erbakan' bir araya getiren gerek, Trkiye'nin snfsal izelgesinin de
grntsn vermektedir. Toplumun her kesimine reklenmi olan "tutucular koalisyonu" hemen hemen her partide ke balarn tutmutur. Egemen snflarn ayrcalkl dzeni, 12 Mart gibi olaylarda da, btn tutucular "ncelik ve ivedilikle" bitir mektedir." 178 Bu, siyasal grnml bir snfsal dayanmadr. Gn getike siyasal kurumlar, partiler ve kiiler, gerek kimliklerini bulmaktadrlar. Sermayeden ve emekten yana olanlarn ayrm, siyasal olaylarn eleinden gee gee, ekonomik ve siyasal tabanna oturmaktadr. Bu gei dneminin doal sanclarn yaarken, lkeyi ynetenlerin gerek yzlerini de grmekteyiz. eitli adlar ve kimlikler altnda, yllarca "bir sosyal snfn" e-gemenliini pekitirmeye alanlarn maskeleri de birer ikier inmektedir artk. Bugn "Milliyeti Cephe" adrlar altnda birlemeye alanlar, bundan nce de her partinin ynetim kadrosunu igal etmi olan siyasetiler topluluudur. Biz bunlarn gemilerini de biliriz. Gemileri, geleceklerinin aynas deil midir?.. (Cumhuriyet, 12 Nisan 1974) MUHALEFET BALARKEN... Demirel. hkmeti, kavgal grltl olaylardan sonra Millet Meclisinden gvenoyu alm bulunmaktadr. 1973 seimlerinden sonra, "trl eitli" paralara blnm olan sac gler artk komnizmle mcadele gerekesi altnda bir araya gelmilerdir. Drt sac siyasal parti, biri solcu, biri sac iki siyasal partinin muhalefetiyle, iktidar koltuklarn paylamtr. Bu geliim, bugnk sonularyla sa gler iin bir baar saylabilir. Baz evreler, gvenoyunu, - DP'I oylamaya katlsayd, iki CHP'I partilerinde kalsayd, bamszlar ekimser oy kullanmasayd... gibi avuntularla yorumlamay uygun grebilirler. Bu tr yorumlar, gerek nedenlerin bir sre daha gizlenmesine yol aar. Gerei grelim: Trkiye'deki sa partiler, ada kapitalizmi savunacak z ve nitelikten yoksundurlar. Souk sava kukularndan artakalan antikomnizmin en ilkeli, lkemizde btn alaturkalyla srdrlmektedir. an dnce akmlarna smsk kapattklar kaplarn, vurgun dzeninin kapka evrelerine alabildiine aan partilerle, sosyal hukuk devletinin ve demokrasisinin geAIN SUU 179 reklerini yerine getirmek olanakszdr. Bu evreler, 12 Mart dneminin kendilerine salad etkinlik ve rahatln sarholuundan 15 Ekim 1973 sabah uyandklarnda, karlarnda bambaka bir Trkiye grdler. Demirel bu seim sonularn grr grmez, - Millet bize muhalefet grevi verdi, diyerek, iktidardan bir sre uzak durmay uygun buldu, Aradan geen srede, milletin kendisine verdii muhalefet grevini "ktye kullanarak" iktidara trmanmann yollarn arad. Milletin vermedii iktidar, Parlamento aritmetiinin toplama karma ilemleriyle salanm oldu. Bylece, "zgrlk iktidar- tutucu muhalefet" denklemi tersyz edilerek sac partiler iktidara getirildi. Egemen evreler 14 Ekim seimlerinden hi honut deillerdi. Ecevit "yumuak inie" zorlanarak, yerine bugn drt sac parti liderinin, drt oy fazlasyla sahip olduklar iktidar grnm ortaya kt. "Drtler hkmeti" imdiden karlarnda gl bir muhalefet bulmutur. Parlamento iinde muhalefet partilerinden biri, "demokratik solcu" CHP, teki ise "demokratik sac" DP'dir. Bu iki partinin muhalefet amac ve yntemi birbirinden geni lde farkl olacaktr. nk DP hkmete muhalefet ederken, - Siz CHP'nin uydusu oldunuz, gibi eletirilerden kurtulmak iin "Demirelsiz sac hkmet" biiminde zm yollaryla ortaya karak, durmadan Demirel ve yaknlarn sulayacaktr. DP muhalefet anlayn deitirmedike sac oylar toplamasna da pek olanak yoktur sanrz. nk teki sac partiler, oy toplama konusunda DP'den daha baarldrlar. Sadece Demirel eletirisine dayanan muhalefet de uzun boylu baarl olamaz. Ancak Demirel iktidar, imdilik DP'nin bu tr muhalefetiyle de karlaacak ve bu hrn atma, hkmeti bir lde ypratacaktr. nemli olan, HP'nin srdrecei muhalefettir. Gvenoylamasndan hemen sonra herkes birbirine;
- Acaba CHP sert muhalefet m yapacak?., diye sormaktadr. Ciddi bir muhalefetin serti ve yumua olmaz. Ciddi muhalefet, yani yeni adyla sol muhalefet, "dzenin ekonomik" temellerine ynelerek, emeki halk ynlarna, bu dzenin bir avu mutlu aznlk yararna ilediini gsterir. CHP bu devrimci 180 muhalefeti srdrd lde glenerek, emeki snflar yanna alabilecektir. phesiz nmzdeki gnlerde CHP, kendi iinde son o-laylarn muhasebesini yapacaktr. Bu tartmann tam bir "zeletiri" anlay ve hogr iinde yaplmas, parti yneticilerince bu ortamn zgrce salanmasna baldr. Parti yneticilerinin ahlar ve vahlarla, - iki kii alabilseydik... iki kiiyi de kaptrmasaydk... gibi -zrleri bir yana iterek, bu giden iki kiinin, geni toprak sahibi iftiler olduunu bir kez daha dnmeleri ve bu olgudan gerekli sonular karmalar da yararl olur. Bu zeletiri aamasndan sonra CHP'nin rgtl ve bilinli muhalefetiyle toplumun btn demokratik ve ilerici kesimlerini "sol muhalefef'in ats altnda toplamas bavurulacak tek etkin ve geerli yol olarak grlmektedir. CHP'nin bugnk muhalefeti, 12 Mart ncesinde Demi-rel'e kar inn tarafndan ynetilen snrl muhalefete hi benzemeyecektir. CHP, Parlamento iinde en ok sandalyeye sahip partidir. Brokrasinin ilerici kesimi CHP ile bilin ve duygu ba iindedir, ilerici basn CHP'yi byk lde desteklemektedir Btn bunlara, iktidar oluturan sac partilerin i elikilerini de eklerseniz, nmzdeki gnlerin Demirel iin hi de i ac olmad sonucuna varabilirsiniz. Drt sandalyeye dayal sac ynetim, Trk halknn uyann durduracak m sanrsnz?.. ileke Trk halk, bundan nce toprak aasndan babakanlar grd, ylmad. zgrlklerin tepesine balyoz gibi inmeye zenen hukuk profesrleri tand, ylmad. imdi, siyasal gemii belli bir parti liderinden mi korkacak? Bu da gelir, bu da geer... (Cumhuriyet, 15 Nisan 1974) PETROL KOKUSU... Milliyeti Cephe partileri, Millet Meclisinden "drt drtlk" gvenoyu aldktan sonra, hemen beklenen "icraata" giritiler. Demirel ynetiminin ilk "icraat", Enerji ve Tabii Kaynaklar BaAIN SUU 181 kanlndan balad. Geen pazar gn Bakanlk idari iler Daire Bakan Sami Gven evinden arlarak, kendisine grevinden alnd bildirildi. Ertesi gn de, Mstear Teoman Kpr-ller'in sandalyesine cepheci partilerin eli uzand. Mstear Teoman Kprllerden de grevini bir bakasna terk etmesi istendi. Olaandr btn bunlar. nk, Teoman Kprllerin bakanlkta grev yapt srede, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlna bal kurulularn kr, 900.818.459.46 liradan, bir milyar fazlasyla, tam 1.933.087.000 liraya karlmtr. Yani, bir yl iinde, Trk devleti, bir milyardan daha fazla kr etmitir. Bu krn her kuruu da, yabanc petrol irketlerinin kasalarndan sklp yoksul Trk devletinin hazinesine kazanlmtr. Grevden alnmas iin, sadece bu su yetmez mi? Yetiyor anlalan. Her kim ki, devlete, yurtseverlik bilinciyle hizmet etmitir, biliniz ki, o, tutucu siyasal iktidarlarca yerden yere vurulmutur. Devletin yce katlarna trmanmak iin yabanc irket temsilcisi olacaksn, grevini ktye kullanp biraderlere ve damatlara milyonlarca kredi salayacaksn, devlet byklerine ucuza arsa kapattracaksn, yatrm indirimi salayacaksn. ok partili dzensizliin, hi deimeyen kuraldr bu. Kprller'in teki sularna bakn siz: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Cahit Kayra ile birlikte, yabanc petrol irketleriyle boumular. Yabanc irketler, 1974 ylnn Haziran aynda eyleme geerek, - Biz bu fiyatlarla petrol ithal etmeyiz,., demiler. Kayra, Kprller ve bakanln yurtsever brokratlar gece gndz alp yabanc irket prenslerine, - Hayr... demesini bilmiler. stelik,
- Ya bu fiyatlardan ithal edersiniz ya da Petrol Yasas gereince ilettiiniz rafinerilere el koyarz... demiler. Yabanc irketler bylece boyun emitir. Ayn irketler 1975 Ocanda direnie getiklerinde, bakanl sarsamam-lardr bile. Devlete kar bakaldran yabanc irketler Trkiye'deki petrol retiminin de yzde altmn ksmlardr, ite, bu koullarda irketlere kar sava verilirken, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan, yabanc irketlerin bir numaral dman saydklar Bakanlk Mstearn ncelik ve ivedilikle deitiriver-mitir. 182 "icraat" dedikleri budur ite. imdi bakalm yabanc petrol irketleri, istedikleri zaml sat olanan nasl elde edecekler? Bunlar adm adm izleyeceiz. nmzdeki gnlerde, devletimizin bir kuruunu bile yabanc petrol irketlerine kaptrmamak iin savaan namuslu brokratlarla yabanc petrol irketlerinin kavgasna tank olacaz. Kimler "milliyeti", kimler yabanc sermaye irketi szcsdr, btn bunlar gzlerimizle tek tek greceiz. Bir de u hikyeye bakn: Trkiye'de yllarca, devrimcilere cezaevi duvarlar rlrken, Ege Denizinin havas ve suyu Yunanllar tarafndan paylalmaktayd. Yunanllar bir yandan "Fr Hatt" dedikleri uu trafii yetkisini tekellerine alrken, bir yandan da, Trk "Kta Sahanl" blgelerinde de petrol aratrmalar yapmaktaydlar. Bizim hkmetlerin ise byle bir sorunu yoktu, - Asil ve necip millet... anl tarihimiz... ecdadmzn kanlaryla sulanm bu topraklar... derken, Yunanllar hem Ege Denizi zerinde rahata umakta, hem de Trkiye'nin Kta Sahanlnda petrol aratrmalar yapmakta, stelik Ege'deki adalara askeri sler kurmaktaydlar. Ecevit hkmeti dneminde bu sorun da ele alnd. Kayra ve Kprller, Ege'de Kta Sahanl iin de petrol arama amacyla Trkiye Petrollerine a-rama ruhsat verdiler. andarl gemisi 1974 yl Maysnda E-ge'de petrol aratrmalarna balad. Bu da balanmaz sulardandr, doal ki. Bir byk suu daha vardr Kprller'in. O da, Kbrs kartmas yapld gnlerde, "ATA Rafinerisi" zerinde devlet denetimini kurdurarak, uaklarmza yakt salayacak kaynaklar elde tutmay baarmasdr. 1963 ylnda inn hkmeti Kbrs karmasn planlarken yakt retimini kesen yabanc irketlerin oyunlarna I974'te gelinmemitir bylece. Evet, evet... Milliyeti Cephe partilerini desteklemek iin partisinden istifa eden baz milletvekillerinin benzin istasyonu sahibi olduklarn ve bugnlerde devletten kredi almak iin Enerji Bakanl merdivenlerini trmandklarn sylersek, "vatan, millet" edebiyatnn arkasnda nelerin yattn anlamak g mdr acaba? Milliyeti Cephe adrlarn yle bir aralayn, bakalm arkalarnda hangi yabanc irketlerin petrol kuyularn greceksiniz? (Cumhuriyet, I 7 Nisan 1975) AIN SUU 183 DOSYALI MUHALEFET... Basn zgrlnn iki nemli amac vardr. Bunlardan birincisi dncelerin serbeste yaylabilmesi, ikincisi ise devleti ynetenlerin kamuoyu nnde eletirilmesidir. Trkiye'de gelmi gemi sac iktidarlarn hepsi de basn zgrlne kar kmlardr. - Vatann yksek menfaatleri... devletin blnmezlii... milli btnlk... gibi gerekelerin arkasnda, devleti kemiren, lkeyi kerten her trl iliki kurulmu, bin bir trl dolap da dndrlmtr. Devletin karlarn gzeten, halkn yoksulluktan kurtulmas iin abalayan binlerce yurtta da egemen snflarn bela emberlerinden geirilmitir. Devlet topraklar bir avu haramzadeye verilmi, milyonlarca lira kredi bir imzayla biraderlere dalm ve yabanc irketlere akl almaz ayrcalklar tannmtr. Btn bunlarn yannda, ne topramzn altndaki petrole, ne kylarmzn bir kar tesindeki blgelere szmz geebilmitir. Btn bunlar, vatann yksek menfaatlerinin nasl korunduunun, devletin btnlnn nasl salandnn elle tutulur, gzle grlr rnekleridir.
- Ykc dnce, zararl akm, ar fikir.,, gibi demagoji silahlaryla hem basn zgrl yok edilmi, hem de evrilen dolaplar gizlenmek istenmitir. Ne adna?.. Kendilerine sorarsanz, devletin btnln korumulardr. Milletin blnmezliine hizmet etmektedirler. Bu parlak szlerin cilalarn kaldrrsanz, karnza kaplan ynetim kurulu yelikleri, benzin bayilikleri, usulsz krediler ve yatrm indirimleri kar. Kendi kiisel karlarna, Devletin yce menfaatleri... adn takp devletin kredi musluklarndan paylarn alanlar, trl su gerekeleriyle, yolsuzluklarn ortaya karanlar ezmek istemilerdir. Dn byle oldu, bugn de ayn oyun oynanacak sanyorlar. Oysa toplum artk eskisi gibi deildir. Kprlerin altndan, ok sular akmtr. Devlet brokrasisinin bir kesimi, oynanan oyunlara direnebilecek gc bulabilmektedir. Devletin haklarn savunan drst, namuslu ve erdemli insanlar vardr. Bunlarn her birini yenmek de "mebus pazar" kurmak kadar kolay deildir. 184 ilgin bir dnem yaayacaz. Bu dnemde sol muhalefet bilgiye, belgeye ve kanta dayanmak zorundadr. - Kimlere, hangi tarihte ka milyon lira kredi saladnz?., diye sorulmal, btn belgeler didik didik edilmelidir. - Devlete bir ylda, bir milyar lira kazandran bir insan ne hakla grevinden alrsnz, denmeli ve her ilemin hesab sorulmaldr. Bunlara kar, demagojinin toz bulutu iinde, - Aziz milletimiz... Hr teebbs... Ykc cereyan... gibi tekerlemelerle ii unutturmaya alrlarsa belgeleri bir karpuz sergisi gibi kamuoyunun nne sermek gerekmektedir. Son siyasal olaylar srasnda bankalardan kimler para ekmitir? Kimlerin hangi gayri menkulleri zerinden haciz kaldrlmtr? Hangi partiler bankalardaki paralarn ekmiler ya da bu partilerin hesaplarna hangi paralar yatrlmtr? Bunlar aratrlmal ve hem Parlamentoda hem de basnda enine boyuna incelenmelidir. Yabanc petrol irketlerinin Trkiye'deki almalar yakndan izlenmeli, yabanc sermaye, petrol, maden yasalaryla, E-reli Demir elik kurulu yasalarnn amalar tek tek halka anlatlmal, yabanc sermaye irketlerinin ahtapot kollar arasnda beslenen yksek brokratlarla, politikaclar birer birer kulaklarndan tutulup kamuoyunun nne karlmaldr. Bunlar g iler deildir. Milletin birok namuslu memuru, i evrelerinin politikaclarla "milli birlik ve beraberlik ruhu i-inde", brokrasi arklarn nasl dndrdklerini gzleriyle grmektedirler, Bunlarn belgeleri, ksa srede gn na kmaktadr. Bu iktidar geicidir. Birbirlerinin oy depolarna gz dikmi olan drt oyluk sac ynetim, yaplacak ilk seimle yerini terk edecektir. Yasad her ilem, namuslu brokratlar karsnda bulmaldr. imdi en byk grev, Sayn Ecevit'e ve CHP rgtne dmektedir. Bakanlklarda CHP'nin gzleri ve kulaklar olmaldr. Atlan her adm, gn gnne izlenmeli ve her yolsuzluk Parlamento krssne getirilmelidir. Akl vermek gibi olmasn amma, bunlar gerekletirmek, hem lkeye hem de CHP'ye, "kumar borcu olmayan sekiz iyi adam" bulmaktan ok daha yararl olacaktr. Belgeli ve dosyal muhalefet, muhalefetlerin en lls-dr. CHP byle bir muhalefete hazr mdr?.. Erken seim oyAIN SUU 185 lamasna katlmayan CHP'lileri grnce, bu soruya olumlu cevap vermek kolay mdr acaba?.. (Cumhuriyet, 19 Nisan 1975) SAA BE, SOLA ON BE YIL... iei burnunda Adalet Bakan, gvenoyu alr almaz, henz ayann tozuyla geldii bir toplantda, greve yeni balayan cumhuriyet savc yardmclarna, - 163'nc maddeyle 6187 sayl kanunu uygularken dikkatli olun... demitir. Trk Ceza Yasasnn 163. maddesi, "laiklie" aykr olarak, devletin itimai veya iktisadi veya siyasi veya hukuki temel nizamlarn, ksmen de olsa dini esas ve inanlara uydurmak amacyla rgt kuran ve propaganda yapanlar cezalandrmaktadr. rgt kurmann cezas iki yldan yedi yla, propaganda yapmann cezas ise bir yldan be yla kadar hapistir. 6187 sayl yasa da
siyasal kar elde etmek amacyla din smrcl yapanlar cezalandrmaktadr. Bu yasada ngrlen ceza da, bir yldan be yla kadardr, ite Adalet Bakan bu yasalarn uygulanmasnda dikkatli olunmasn istemektedir, Trk Ceza Yasasnn nl 141 ve 142. maddelerinde "Sosyal bir snfn teki sosyal snflar zerinde tahakkm kurmasn" amalayan rgtlenme ve propaganda yasaklanmaktadr. Maddelere gre, bu amala rgt kurmann cezas sekiz yldan balamakta, on be yla kadar uzanmaktadr. Ayrca bu trdeki rgt ynetenlere lm cezas da, verilebilmektedir. 141. maddeye gre, propaganda yapmann cezas da, be yldan balamakta, on ylda bitmektedir. Bugn Parlamento aritmetiini bir yana brakp "ceza aritmetiine" bavurursak u sonuca ularz: Sac rgt kurmann cezas iki yldan yedi yla kadar hapistir. Solcu rgt kurarsanz, bu ceza sekiz yldan balamakta on be yldan idam cezasna kadar uzamaktadr. Saclk propagandas yaparsanz, bir yldan be yla kadar hapis cezas ile cezalandrlrsnz. Propaganda amac solcu siyasal grlerle ilgiliyse cezanz be yldan balar on yla kadar kar. Yani sac inan ve grlere dayanlarak yaplan propaganda iin verilecek en ok ceza tutar, solcu i186 nan ve grlere dayanlarak yaplan propaganda iin verilecek en dk cezaya eittir. Solcunun cezas be yldan balamakta, sacnn cezas ise en ok be yl olabilmektedir. imdi istediiniz kadar, - Anayasa, siyasi dnce, felsefi inan, din ve mezhep ayrm gzetmemitir... deyiniz. Gerekler gn ndadr. Aka siyasal dnce ayrm gzetilerek, solcu inanlar, sac grlerle oranlanmayacak lde ar yaptrmlarla cezalandrlmaktadr. Yllarca, kendi siyasal egemenliklerini srdrmekte amacyla, -Ar saa ve ar sola karyz... trnden sylevler veren ve "ar ortac" grnen politikaclarn hangi yalann plaklarn dndrdkleri de yadsnmaz biimde ortaya kmtr. Bir hukuk dzeninde, - Sen sacsn, sana en ok be yl, sen solcusun cezan be yldan balar... denilmise, en azndan, saa ve sola, ayn lde kar olunmad, aritmetik biimde kantlanm demektir. Yasa asndan grnen eliki budur. Toplumsal gereklere eilirseniz, san Trkiye'de, gelmi gemi siyasal iktidarlarca korunduunu ve kollandn grrsnz. I960 ncesinde siyasal iktidarlar, Saidi Nursi'nin sakaln svazlayarak elini perek oy toplamay uygun grmtr. 1961 sonras Adalet Partisi de, dinsel san oy depolarna dayanarak iktidara trmand. Bugn Milli Selamet Partisinin ynetici kadrosunu oluturan politikaclar, Adalet Partisinin yksek brokratlar ve "takunyal" biraderleriydi. Demirel ailesine, Devlet Planlama rgtnden "ulufe" datld dnemlerde, planlamann birok dairesi bu biraderlerin ynetimindeydi. 12 Martn szde Atatrk ynetimi de, saclar iin atrd bir iki gstermelik dava dnda, "ar sa" dedii hibir rgte ve kiiye dokunmamtr. yle ki Anayasa Mahkemesince kapatlan Trkiye ii Partisi yneticileri skynetimce ar cezalara arptrlrken, yine Anayasa Mahkemesince kapatlan "Milli Nizam Partisi" yneticileri, bata, bugnk hkmetin babakan yardmcs Necmettin Erbakan olmak zere, ellerini kollarn sallayarak dolamakta ve bugnlere hazrlanmak iin tespih ekmekteydi. Abdlhamit gericiliinden, 31 Mart saldrganlna, Saidi Nursi rgtlnden, kanl pazar eylemciliine kadar, btn AIN SUU 187 gerici akmlar, bugn yabanc sermaye milliyetilii, Hitler z-lemcilii ve politika cambazlyla, sermaye snfnn karlarn korumak iin birlemi ve kendi elikilerinin dikenli telleriyle btnlemeye almlardr. Adalet Bakannn cumhuriyet savclarna sylemek istedii sz ve vermek istedii yn bizler iin yabanc deildir. Tutucu iktidarlarn, yllarca sarldklar din silahna, bu kez de bavurulmaktadr. Eski hamamlarda, eski taslar kullanlmaktadr. Ancak, unutulan bir gerek var: Savclar, "cumhuriyet" savcs olarak adlandrlr. Hibir kamu grevlisinin adnn banda "cumhuriyet" szc bulunmaz. Cumhuriyet savclar, bata
amzn vazgeilmez koulu dnce zgrl olmak zere, cumhuriyetimizin temelini oluturan Atatrk ilkelerini korumak amacyla, grev yapmaktadrlar. Demirel hkmetinin Adalet Bakan, 163. madde iin istedii akl, 141 ve 142. maddeler iin de isteyebilir mi? Adalet Bakan, eer sola sk sk kapatmak istedikleri zgrlk kaplarn sac dnce ve rgtlere alabildiine amak istiyorsa, kendilerine Atatrk'n devrimci Adalet Bakan Mahmut Esat Bozkurt'un, Demokrasinin nasibi irtican elinde oyuncak olmak deildir... szn hatrlatrz. (Cumhuriyet, 22 Nisan 1975) ANARST AMERKALI Dr. Kissinger'in yardmcs Mr. Hartman'n Trkiye'ye neden geldii bir trl anlalamad. Acaba bu Amerikan politikacs Ankara'ya ikebap yiyip bir ac kahvemizi imeye mi gelmitir?.. Anlalan yle olmu. Baknz hkmetin sorumlu a-zlar, - Hartman bizden taviz istemiyor, demilerdir. Acaba taviz vermeye mi gelmitir?.. - Son zamanlarda Trkleri ok zdk, bir para gnllerini alalm, diye mi dnmtr yoksa? Bilemiyoruz. Bizim bildiimiz, Dileri Bakan ihsan Sabri alayangil'in u son zamanlarda Trk-Amerikan ilikileri iin, arp kalddr. Mr. Hartman ile televizyon ekranna kp 188 I - Mstacel zorunluluklar... tr cmlelerle, Trk Dil Kurumu dllerini kskandracak Trkesiyle, ka yapaym derken s tste gz karmaktadr. Gazetelerde, nce alayangil'in, - Amerikan silah ambargosuyla ordumuz manevra yapamayacak duruma dmtr, diyen demecini okuduk. New-York Times'in muhabirinin sorularn cevaplandran Dileri Bakannn bu demecini okur okumaz, - Eyvah, dedim, alayangil'i ieri atacaklar... nk bu trl konumalar yapmak, devletimiz ve milletimizle blnmezlik ilkesine aykr olduu gibi, stelik Trk Ceza Yasasna giren ar sulardandr. Neyse ki alayangil, nceki gn demecini yalanlad. Bakana gre, - Damarlarnda Trk kan olan kimse byle bir deme vermez. Bu sze yerden ge kadar hak vermemek elden gelmiyor. Newyork Times gazetesinin muhabiri her kimse, bu demeci kendiliinden yazmtr. Bu Amerikal muhabirin damarlarnda Trk kan dolamadna gre yle bir davran kendisinden beklenir dorusu. stelik, belki de Marksist, Leninist hatta Maoisttir. Nerden bileceksiniz? Fakat her nedense, bu Adalet Partili devlet bykleri, baz demelerini hi hatrlamazlar. Demirel de daha geenlerde, Milli Selamet Partisinin kapatlmas iin yapt konumay u-nutmu, - Byle bir konuma yapmadm, demitir. Memleketimizde, dnce zgrl olduu kadar, unutma zgrl de bulunduundan, bu gibi unutkanlklar fazla eletirilmemektedir. Bir zamanlar, Trkiye'de Amerikan slerinin varlndan yaknanlara kar Demirel, - s yoktur tesis vardr, diye cevaplar verir ve bu tr konumalaryla dorusu souk espriye merakl Amerikallar bile gldrrd. Artk iyice bilinlenmi ki, Newyork Times gazetesinin muhabiriyle konuurken, Trkiye'de Amerikan tesislerinin varln kabul ederek, - Bu sler, ayet Trkiye yalnz olsayd, Trkiye'ye ne kazandrrd?., diye bir de soru sormutur stelik. Demek insan zamanla yetiiyor, eitiliyor ve memleketini daha iyi tanyor. Hani s yoktu tesis vard?.. Dn dndr, bugn ise bugndr... AIN SUU 189 yle anlalyor ki, on-on be yldr, Amerika'nn Trkiye'deki ayrcalklarna kar kanlar, Trkiye'deki Amerikan slerini eletirenler ve bu nedenlerle balarna trl belalar sarlanlarn bile bir para yarar olmu Demirel'e. - Amerikallarn Trkiye'de ss yoktur, diyenler, zamanla, Amerikan gazetecileriyie,
- Bu sler... diye balayan konumalar yapabilmektedir. Ne demiler: - insan beer, bazen aar... amad zamanlarda da, byle doru szler syler. Kendini yalanlar amma gerei kantlar. Evet. Biz yine dnelim alayangil'e... Dileri Bakan nceki gn Amerikan gazetecisiyle ne konutuklarn zetledikten sonra, - Savunmann, yabanc bir mteahhide tevdii mmkn bir husus olmadn aka belirttik, demektedir. Bu konuma gerekten pek "aka" olmu mudur? Onu bilemiyoruz amma, bu "yabanc" ve "mteahhit" szckleri kt armlar yapmaktadr. Mteahhitten kast, Amerikan hkmeti midir?.. Eer byleyse, "Amerikan hkmetinin manevi ahsiyetine hakaret ediliyor demektir. Bunlar hep, o Newyork Times'n Amerikal muhabirinin bann altndan kmaktadr. Amerikallara bu srada artk hi kimse gvenmiyor. Baksanza, Vietnam'da Van Tiy, Kamboya'da Lon Nol, - Amerika bizlere yardm edecekti, szn tutmad, diyerek kayorlar. Kim bilir bu Amerikan hkmeti, kimlere ne sz vermitir. Kimden dost, kimden post olaca bu sralarda hi kestirilmiyor, ne yaparsnz. Dnya o eski dnya deil artk. Bizim tarihimizdeki, Sultan Vahdettinlerin ve Damat Ferit-lerin ok yakn "siyasal akrabas" olan bu Van Tiy ve Lon Nol gibileri, sanrz yakn bir gelecekte ayn ihanetin "aile mezarlnda" bir araya gelirler. Tanr geride kalacaklara uzun mrler versin. Gerekten bu "yabanc mteahhit" kavram ilerde ortal iyice kartrabilir. Haydi diyelim, alayangil bununla Amerikan hkmetinin manevi kiiliine hakaret etmek istemedi, fakat baz siyasal parti liderlerinin bir zamanlar yabanc irketlerde mteahhitlik yaptn da m dnmedi?.. 190 Amerikal bir gazeteci bakn nelere yol ayor. Bu Amerikallar, iilerimize karmaktan hi bkmayacaklar m?.. (Cumhuriyet, 25 Nisan 1975) CEPHE OYUNU Cephe, bir sava szcdr. "Babu" ise yine bir savan bakomutan anlamnda kullanlmaktadr. Cepheli, babulu ynetim iktidara admn atar atmaz, yeniden genlik olaylar patlak verdi. Ecevit hkmeti dneminde de ayn genler ayn fakltelerde bir aradaydlar. Fakat bu dnemde hibir genlik olayna rastlanmamt. Neden? nk 12 Mart ncesinin, "aibeli" Babakan yeniden iktidar koltuuna konmutur. Bu kez, 1944 ylndan bu yana, her trl ihtilal almasnda boy gsteren Albay Trke de "takviye kuvveti" olarak Demirel'in hemen yan banda "esas duru'^ gemitir. Artk devlet ynetimi aka, bir ksm saclarn aritmetik toplamyla zdelemitir. Bunun iindir ki saldrgan saclar Meclis krslerinden, - Devletin emniyet kuvvetlerine yardmc olan genler... diye tantlm ve srtlar bir kez daha svazlanmtr. "lkc genler" ad verilen sac saldrganlar, yllardr devletin baz yetkililerince korunmakta ve kollanmaktadrlar. ankaya Kknn eski sahibi, bir zamanlar bu saldrganlar iin vgler dizmi, baz skynetim yarglar kararlarnda bu saldrganlar, - Devletin emniyet kuvvetleri yannda arpmlardr, diye selamlamlardr. Trkiye'nin yaad iddet olaylarn aydnlatmak iin, "kontrgerilla" ad verilen yasad gizli rgtle, sac iddet eylemcileri arasndaki iliki ortaya konmaldr. Bu yaplmadka, gereklerle deil glgelerle, grntlerle zaman yitirmi oluruz. "Kontrgerilla" rgt kimlerden olumutur? Bunlar, devletin hangi kesiminde grev slenmilerdir? Bunlar 12 Mart dneminde kimlerle ibirlii yapmlardr, bugn kimlerle eylem birlii iindedirler? Aratrlacak konular bunlardr imdi... 12 Mart ncesi, sokaklarda devrimci genler birbiri ardndan kurunland. Hibirinin katili bulunamad, hibir olayn heAIN SUU 191 sabi sorulmad. Her olayn arkasnda bir "kkrtc ajan" kt. Demirel ynetimi, genlik olaylarn yasal erevelerinden karp Ceza Yasas snrlarna sokabilmek iin, elindeki btn olanaklar kulland. Bundan sonra da Parlamento krslerine kp hi ekinmeden,
-Bir tek kkrtc ajann adn aklayn, diye gvde gsterisi yapmaya alt. Skynetim dosyalarndan karlan belgelerle, kkrtc ajanlarn kimlik kartlar birer bo eldiven gibi Adalet Partisinin duvarlarna arpld. Cevap?.. Cevap yok doal ki... At alan skdar' oktan gemitir. Sokaklarda gencecik delikanllarn kanlar aktlm, devrimci genler birer ikier kurunlanmtr. Btn bu cinayetler, zgrlk, demokrasi ve ok partili hayat adna ilenmitir. Bir eli kredi yamalarnda, teki eli kanl kaldrmlarda dolaanlarn sorumluluklar bir anda u-nutturulrmu, btn su, soygun dzenine kar kanlarn srtlarna yklenmitir. Hem de Atatrklk adna... Perdesinden kan damlayan bir filmi yeniden izler gibiyiz. Ayn tr olaylar, ayn yntemlerle srdrlmektedir... Kkrtc ajanlar ve "kontrgerilla" rgt, yine 11 Mart ncesi gibi eyleme mi gemitir?.. Devrimci genler, olaylarn dn ve bugn arasnda iliki kurarak, bu sorunun cevabn aramaldrlar. Devrimci "teori" ve "pratik", rgtsz solculuun eninde sonunda, kk burjuva anarizmine dneceini, birok kez kantlamtr. Devrimcilik her zaman, her koulda eylem yapmay gerektirmez. Boykot silah oktandr eskimi ve anmtr. Bu silahn geri tepmeye baladn da, yaadmz olaylar ortaya koymutur, Devrimci genler iin en byk tehlike, toplumdaki teki olaylardan soyutlanp yalnz balarna kalmalardr. Devrimci dnce ve eylemleri niversite duvarlarna ve kantin kelerine sktrmak, kardevrimin ustaca yrtt oyunlardan biridir. Devrimciliin kurallarndan biri de, bu oyuna gelmemektir. Bundan sonra btn grev, CHP yneticilerine dmektedir. Kendi sollarna duvar rmeden nce, demokrasinin yasak duvarlar arasnda kimlerin egemen olduunu bilmek ve bunlar halka anlatmak gerekmektedir. Kredi yamalaryla kir192 lenen ellerini genlerin kanyla ykayanlar sust yakalamak, demokrasiyle yaplacak en byk hizmettir. Oyun, yine eski oyundur. (Cumhuriyet, 28 Nisan 1975) ULUSAL KUVVETLER Trkiye Cumhuriyeti, yarm yzyl nce emperyalizme kar kazanlan bir kurtulu sava sonunda kurulmutur. Cumhuriyetimizin temeli, tam yl kan ve atele bouularak atld. Trk milliyetiliinin kaynanda bu savan antiemperyalist bilinci yatmaktadr. Anayasamzn nsznde yer alan "milli mcadele ruhu" tanm da bu anlay vurgulamaktadr. Mustafa Kemal'in nderlik ettii "Kuvvay Milliye", her snf ve tabakadan oluan "millici" gleri bir araya toplamt. Bu gler gerek bat, gerekse ibirliki istanbul basnnda, - Bolevikler... Asiler,.. Ekyalar... gibi szcklerle sulanmaktayd. nk gerek "milliyeti" gler, emperyalizmin ordularna kar onurlu bir savan kutsal cephelerinde toplanmaktaydlar. Emperyalizmin amac, bu "milliyetileri", Boleviklik, asilik ve ekyalk gibi kavramlarla karalamakt. Buraya bir nokta koyalm. Bugn, Vietnam ve Kamboya'da, srdrlen savalar "millici" glerin kesin zaferleriyle sonulanmtr. Kukla devlet bakanlar, bakentlerini "ulusal kurtulu kuvvetlerine" terk e-derek, kamlardr. Geride sadece ihanetlerinin irkin iskeletleri kalmtr. ite bu irkin iskeletler, yarm yzyl nce ulusal kurtulu sava verilerek kurulmu olan Trkiye Cumhuriyeti'nde, kendilerine "milliyeti" etiketi yaptranlar tarafndan savunulmaktadr. Bunlarn btn abas, Vietnam ve Kamboya'dak "ulusal kurtulu kuvvetlerinin komnistliini kantlamaktr. Trkiye'de sa basn ve sac politikaclar, kendilerine "milliyeti" ss vermekten sank olduklar gibi, siyasal konularda da alabildiine bilgisizdirler. Vietnam ve Kamboya'dak savalar anlayabilmek iin en azndan bu lkelerin tarihi hakknda bilgi sahibi olunmas gerekmektedir. Bu lkelerin dnya haritaAIN SUU 193 snda yerlerini bile bulmalar pheli olan birtakm szde yazarlar, - TRT komnistlere, ulusal kurtulu kuvvetleri adn taka-maz, diye balayp bu yolla televizyon ekran arkasnda komnizm propagandas kantlamaya
almaktadrlar. Vietnam ve Kamboya savalar, tam anlamyla ulusal kurtulu savalardr. Bu savaa her snf ve tabakada, eitli siyasal inanlara sahip insanlar katlmaktadr. Marksistler, Budistler, Katolikler, toprak sahipleri, renciler ve kyller, yurt topraklarn hep birlikte Amerikan Silahl Kuvvetlerine ve kukla hkmetlere kar savunmaktadrlar. Kamboya'da, ulusal kurtulu savann nderi Norodom Sihanuk ise, lkesindeki soyluluun simgesi bir feodal prenstir. - Ben Marksist deilim. Budistim, diyen Sihanuk, bizim yerli antikomnistlerimizin hmndan kendisini kurtaramamtr. Yakn tarihimizde Sultan Vahdettin ve Damat Ferit, Vietnam'da kukla Saygon hkmetinin bakan Van Tiy ve Mareal Lon Nol, ayn siyasal izginin birbirlerini tamamlayan halkalardr. Yunanistan'da Albay Papadopulos, ili'de General Pinochet, ayn ihanetlerin kimlik kartlarn tamaktadr. Bizim tarihimizdeki "istanbul hkmeti", Vietnam'da "Saygon hk-meti"nin elli yl nceki benzeridir. Kurtulu Savamzdaki Boleviklik, asilik ve ekyalk, bugn hemen hemen ayn biimde Vietnam'daki, Kamboya'daki yurtseverler iin de kullanlmaktadr. Vatanlarn savunanlar komnist, asi ve ekya, saldranlar ise bylece zgrlk oluyorlar. - Komnist eteler, kzllar, asiler... denirse, kukla hkmetler ve saldrgan ordularn bar, demokrasiyi ve dzeni korumu olduklar anlatlmaya allacak. Bunun iindir ki, Amerikan basn, ulusal kurtulu kuvvetleri yerine, komnist Vietnaml anlamna gelen "Vietkong" szcn kullanmaktadr. Bizim Amerikanclar da ulusal kurtulu savalarna bu Amerikan gzlyle bakmaktadrlar. Bilmedikleri bir olay daha var: 27 Ocak 1973 tarihli Paris bar grmelerinde, Gney Vietnam geici devrim hkmeti, Vietnam ulusal kurtulu kuvvetlerinin temsilcisi olarak grmelere katld. Paris Anlamasnn belgeleriyle ulusal kurtulu kuvvetlerinin hukuksal varl, 194 hem Amerikan hkmetince, hem de Saygon yneticilerince kabul edilmitir. Vietnam'da ve Kamboya'da emperyalizme ve ibirliki hkmetlere diz ktren ulusal kurtulu kuvvetleri, elli yl nce kurtulu sava veren bir lkede komnistlikle sulanyor. Tpk, elli-elli be yl nce "Boleviklik", "asilik" ve "ekyalk" ile sulanan "Kuvvay Milliyeciler gibi, Vietnam ve Kamboya'daki yurtseverlik de Trkiye'de su saylyor. Ne denir buna?.. Sultan Vahdettin, Damat Ferit, Nemrut Mustafa, Anzavur Ahmet ve Ali Kemal bugn yaam olsalard, bu "milliyetilerden farkl m dnrlerdi? Mustafa Kemal, - Mazlum milletler bir gn zalimleri yok edecektir, diyordu, Zalim devletlerin tankna, topuna, tfeine alk tutanlarn milliyetilii, "Kuvvay inzbatiyecilik" deil de nedir acaba?.. (Cumhuriyet, 30 Nisan 1975) MLLYETLK SINAVI... Petrol kokusu, ortal iyice sarmaya balad. nce, ulusal petrol kavgas veren brokratlar, birer, ikier yerlerinden alndlar. Sonra da, yabanc petrol irketlerinin zam istekleri kabul ediliverdi. - Vatann, yksek menfaatleri... Devletimiz ve lkemizle blnmezlik... Ar akmlar... gibi gerekelerin arkasnda, hangi yabanc irketlerin kar dzeninin gizlendii de hemen ortaya kverdi. ATA Rafinerisini yabanc irketler ortaklaa olarak iletmekteydiler. Kbrs'ta sava olasl belirdii zaman, silahl kuvvetlerimizin yaktn kesen yabanc irketler, bugn artk ellerini ovuturmaktadrlar. Amerikan ve ingiliz elileri de rahat nefes almlardr, istedikleri zammn bir miktarn imdilik koparmlardr. Yaknda bir baka zam istemiyle yeniden bakanlk merdivenini trmanrlar. istedikleri oldu artk... AIN SUU 195
6 ubat 1975 gn 7/9131 sayl kararnameye dayanlarak, yabanc irketlerin zaml fiyat istekleri reddolunmutu. Bunun zerine yabanc irketler, - Biz de AT A Rafinerisinde petrol retmeyiz.., diye kabadaylk gsterisi yapmlard. Fakat bu kez pabu pahalyd. Bakanlk, - Size doksan gnlk sre veriyorum. Bunun sonunda, iletme ruhsatnz iptal edilecektir... diyerek, yabanc irketlere boyun emeyeceini ak ve seik biimde ortaya koymaktayd. Sre, 6 Mays 1975 gn sona ermekteydi. Yani drt gn sonra... Yabanc irketler, Ecevit hkmetinin kuruluundan bu yana, eylem iindeydiler. Srekli zam istekleriyle krlarn arttrmak istiyorlard. Milliyetilii yabanc irket avukatl sanan bir ksm babucu, Dokuz Ik, milliyetitoplumcu ilkel ideolog zlemcisi de dev yabanc irketlerin ilettii ATA Rafinerisini milliletirmek isteyen Ecevit hkmetine kar unlar yazabiliyorlard; renin siz de: - Trk hkmetinin ATA'a el koymasna maalesef imkn yoktur. Bunu irketler kadar bakan da bilir. nk vaktiyle karlm istimlak Kanununa gre, ATA arazisinin istimlakine, (kamulatrlmasna) Trk hkmeti deil milletleraras bir mahkeme karar verir. ATA Rafinerisi, tpk bir yabanc sefaretin hukuki statsne tabidir, ingiliz Sefaretini igal edebilirseniz, ATA' da igal edebilirsiniz... Kim adna, ne iin? Mslmanlk, Trklk, milliyetilik, muhafazakrlk adna yazlmtr btn bunlar. Grlyor deil mi? Yabanc irketler, ahtapot kollan, basn, brokratlar ve siyaset adamlarn ite bylesine evreleyip kuatmtr. Bunun iindir ki, milliyetilik maskesiyle, - ingiliz Sefaretini igal edebilirseniz, ATA' da igal edebilirsiniz... diye yazabilmilerdir. istimlak Yasas da, Petrol Yasas da ortadadr. Hkmetler belirli koullarla yabanc irketlerin ilettii rafinerilere el koyabilirler, ister mi bunu bizim milliyetimiz?!.. Sac milliyetilik budur ite. - Bismillahirrahmanirrahim... dedikten sonra, yabanc irketlere el ap dua ederler. Her yoksul lkede byle olmutur bu. Yabanc petrol irketlerinin girdii her lkede, ihtilaller, h196 kmet darbeleri ve saray oyunlar dnmtr. 1951 ylnda i-ran'da petrolleri milliletiren Babakan Mu addk, yabanc petrol irketlerinin dzenledii bir ihtilalle devrildi ve yerine Tah-ran'daki ingiliz ve Amerikan elilerinin pek sevdii General Zahidi getirildi. Yaand btn bunlar... Trkiye'de Petrol Yasas 1954 ylnda kabul edilmitir. Yasa taslan kaleme alan, bir Trk hukukusu deildir. Taslak, A-merikan petrol irketlerinin avukat Max Ball tarafndan hazrlanmtr. Bunun iindir ki, Petrol Yasas, birok evrede "Max Ball yasas" olarak adlandrlr. Devrin muhalefet lideri inn, bu yasaya kar karken, - Petrol Kanunu, kapitlasyon hkmleri ile hazrlanmtr, gnll bir kapitlasyon layihas olarak kabul edilmitir, ite profesrler, ite hukuk limleri, hepsinin nnde sylyorum. Petrol Kanununu karlkl taahht eklinde grmek, bir kapitlasyon devrini amaktr... demekteydi, ite, bu kapitlasyon yasasyla bile yabanc irketlere sava at yurtsever brokratlar... Petrol sorunu, kimlerin milliyeti olduklarn kantlayacak bir snav konusudur, ite yabanc irketler, ite Trk devletinin haklarn savunduklar iin, arka arkaya yerlerinden sklp alnan yurtsever brokratlar... ite bakanlk merdivenlerini andrp ikyet mektuplar yazan eliler, ite bunlara kar direne-bilen drst bakanlar... ite devlet hazinesinden avu avu alp yabanc irket kasalarna doldurulan milyonlar, ite rks, Turancs, Morrisoncusu, erbetisi, takunyals ve nakibendisiyle, "Milliyeti Cephe", yabanc irketleri milyon yamuruna aryor. Sorulmayacak m bu hesap? Cumhuriyet Halk Partisi, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakannn yakasna yapmal ve demagojinin toz bulutunu bir yana i-tip, petrol sorununu halkoyu nnde
tartmaldr. Gensoru nergesiyle, petrol konusu Parlamentoya getirilmeli ve Max Ball tarafndan kaleme alnan yasann satrlarna tutunup yllarca petrol kuyular zerinde cambazlk yapanlarn oyunlar da bir bir ortaya karlmaldr. Bu ne biim milliyetiliktir ki, devletin z kaynaklarn yabanclarn elinden alp milliletirmek isAIN SUU 197 teyenlere kar yabanc irket avukatln stlenir?!.. Milliyetiliin, bylesine "kk darda" olanna, ne ad takmak gerekir a-caba?.. (Cumhuriyet, 2 Mays 1975) ANKAYA NE DYECEK? Babakan Yardmcs Necmettin Erbakan, Malatya'da yapt konumada, hkmetin imamlara yeni kadrolar verdiini a-kladktan sonra, - Kesin karar aldk. Hkmet bu genel mdr azletti, milli neriyat balyor, demi ve Babakan Demirel de nceki gn ismail Cem ile ilgili kararnamenin Cumhurbakanna sunulduunu sylemitir. Artk kararname bakanlklardan kp ankaya Yokuunu trmanmtr. Kararname, imdi Sayn Korutrk'n masasndadr. Hkmet, ismail Cem ile ilgili kararnameyi, TRT Yasasnn 9. maddesine dayanarak hazrlamtr. Bu maddeye gre, genel mdr, - Milli gvenliin, kamu dzeninin veya devletin d gvenliinin gerekli kld veya devlet memuru olma niteliini yitirdii hallerde... gerekesi aka gsterilerek grevinden alnabilmektedir. Hkmet, ismail Cem'in TRT Genel Mdr olarak "milli gvenlii" ve "kamu dzeni"ni bozduu, ya da "devletin d gvenliini" tehlikeye drdn kantlama ykmll altndadr. Bu madde, 12 Mart dneminde yasaya eklenmitir. Bir genel mdr, milli gvenlii ve kamu dzenini nasl bozabilir? Devletin d gvenliini ne gibi eylemleriyle tehlikeye drebilir? Hukuk asndan yrtme organnn bunlar kantlamas mmkn deildir. nk, milli gvenlii ve kamu dzenini bozmak, Ceza Yasasnda yer alan sulardandr. Bu sular yarglamak yrtme organnn deil, bamsz mahkemelerin grevidir. Bir kamu grevlisine, - Kamu dzenini ve milli birlii bozuyorsun denildiinde, bu eylemlerin Ceza Yasasnn hangi maddelerine giren sulardan olduunu da sylemek gerekmektedir. 198 Anlalyor ki, drt siyasal parti liderinin kurduu, drt oy farkla gvenoyu alan hkmet, 11 Mart hukukunun getirdii yasa maddesine dayanarak, - Milli gvenlik, kamu dzeni... d gvenlik... gibi soyut gerekelerle TRT Genel Mdrn sulayp grevinden almay amalamaktadr. TRT Genel Mdr, hangi eylemle, hangi yaynyla milli gvenlii ve kamu dzenini bozup devletin d gvenliini sarsmtr? TRT'nin, gerekten Anayasa ve yasayla ngrlen ilkelere aykr yaynlar olmusa, acaba Milliyeti Cephe hkmetini oluturan partiler neden bu gerekeleri ileri srp "TRT Seim Kurulu"na bavurmamlardr? Kurulu yasasnn 9. maddesine gre TRT, tarafszlk ilkesine aykr yaynlar yaparsa, siyasal partiler TRT Seim Kuruluna bavurabilmektedirler. Sayn Cumhurbakan TRT Genel Mdrn grevden almak amacyla hazrlanan kararnameyi imzalarsa, Milliyeti Cephenin bugne dek TRT yaynlarna ynelttii btn sular da benimsemi, cepheci partilerce ileri srlen btn gerekeleri de hakl grm saylacaktr. Bu deerlendirme ise, Sayn Korutrk'n kamuoyunda yaratt olumlu izlenimi ve etkiyi geni lde sarsacaktr. Sorun bununla da bitmeyecektir... Grevden alma ilemi, TRT'nin tarafszln da ar ekilde yaralayabilir. nk her iktidar, bundan sonra kendi siyasal a-malarna uygun bir TRT Genel Mdr bulacak ve bylece TRT Genel Mdrl "transistorlu radyo" gibi elden ele tanacaktr. Bu tr zararl bir gelenein almas hi phesiz, TRT tarafszln zedeleyici olumsuz gelimelere yol aacaktr. Sayn Cumhurbakanmz, I Mart 1975 gn yaptklar konumada, - Cumhurbakannn Anayasadaki grevi, sadece hkmeti kurmak iin bir babakan atamaktan ibaret deildir, demilerdi. Gerekten de, Cumhurbakannn Anayasay ve anayasal kurumlar koruma grevi, bu gibi olaylarla ortaya kmaktadr.
Hkmetin hazrlad grevden alma ilemi, rnein bugn ve yarn Cumhurbakannca imzalanmazsa bu durumda I I sayl kararnamenin Millet Meclisince iptal edilmesi beklenecektir. I I sayl kararnameyi iptal eden Millet Meclisi karar, hukuk asndan bir yasa niteliinde olduundan, bu kararn AIN SUU 199 yrrle girmesi iin, yine Sayn Korutrk'n imzas gerekmektedir. ismail Cem, yasalara aykr olarak grevden alnrsa, herhalde yasal olanaklardan yararlanarak, haksz olduuna inand ilemi iptal ettirmek iin Dantay'a bavuracaktr. Hkmet i-se, bu greve hemen birisini atayacaktr. Bu atama ilemi iin de yine sayn Korutrk'n imzas gerekecektir. Dantay, hkmetin grevden alma ilemini haksz bulup ilemi iptal etse bile, Demirel, - TRT Genel Mdrl bo deildir, diyerek, 12 Mart ncesi gibi, Dantay kararn uygulamayacaktr. "Grnen ky, hi de klavuz" istemez. Bunun iindir ki, Sayn Korutrk'n ismail Cem ile ilgili kararnameyi imzalamamas, imzalamay uygun grse bile, yarg organlar son sz syleyinceye kadar, genel mdrlk grevine bir bakasn atayan kararnameyi imzalamamas, imdiye kadar srdrd demokratik anlayna uygun decek ve memleketin sahipsiz olmad da anlalacaktr. Acaba TRT Genel Mdr ismail Cem'in "milli gvenlii" bozduu nasl kantlanacak?. Trk Silahl Kuvvetleri tarafndan, - Cumhuriyetin geleceini ar tehlikeye drmek... gerekesiyle kendisine "muhtra" m yolland sylenecek?.. Yabanc petrol irketlerine milyonlarca lira haksz kazan salad m ileri srlecek, yoksa laiklie aykr tutumu nedeniyle, Anayasaca kapatlan bir gerici partinin lideri olduu ya da genleri silahl eitimden geiren bir rgte babuluk yapp yapmad m sorulacak?. Sayn Korutrk'n zgrlkten, bartan ve Anayasadan yana olanlar korumas en iten dileimizdir... (Cumhuriyet, 5 Mays 1975) SOYUTTAN SOMUTA... Son bir ayda, birtakm yolsuzluk dosyalan ortaya atld. Devlet hazinesine milyonlarca lira zarar verenlerin kimlik kartlar akland. Belgeler, birer birer sergilendi. Bunlara kar, 200 - Kahrolsun komnistler... yaygarasndan baka hibir cevap verilmedi. Yllarca, devlet hazinesini kemirenlerin, yabanc irketlere akl almaz ayrcalklar salayanlarn sular zerinden snger geirilerek, - Milli birlik ve beraberlik ierisinde... lkesi ve devletiyle blnmezlik ilkesine bal olarak... gibi gerekelerle, somut e-letiriler susturulmaya alld. 12 Mart ncesi, yurtdna kadar uzanan yolsuzluk sylentileri, - Kuvvetli ve inandrc hkmet... yalanyla unutturuldu. Yolsuzluklar aklayanlar, bin bir tehlikeye gs gererek devlet hazinesini savunanlar, birtakm soyut gereklerle sulanp cezaevine atldlar. Yolsuzluklarn ipliini pazara karan devrimci yazarlar, ulusal petrol kavgas veren profesrler, zel okul yamasn nleyen retim yeleri, - Genleri kkrtt... Krpe dimalara anari tohumlar att... gibi ipe sapa gelmez su gerekeleriyle ezilmek istendi. niversitede, skynetimlerin ihbar dosyalarn kabartan yal bal profesrler, milliyeti-mukaddesat, zel teebbs doentler ve asistanlar, ilerici retim yelerini ihbar ederek, kurulu dzende yerlerini almaya altlar. - Ar akmlara karyz... Ecdadmzn kanlaryla sulanm bu topraklar... Komnizmle kanmzn son damlasna kadar mcadele edeceiz... sylevlerinin arkasnda, evrilen trl dolaplar, karanlk ilikiler ve kirli belgeler gizlenmek istendi. Btn bunlara kar, yolsuzluk belgeleri, birer bo eldiven gibi yzlerine arplanlar ise tam bir vurdumduymazlk iindedirler. Birok kimsede de, bir eit baklk yaratmtr. - Babakann kardelerine milyonlarca lira usulsz kredi verilmi... Maliye Bakan, Demirel ailesine yatrm indirimi salam... Babakann kardei, iki milyonluk kredi borcunu dememi... denilse ve belgeler, bir karpuz sergisi gibi gzler nne serilse bile,
- Adam sende... denilip geilmektedir. Bunca yolsuzlua, bunca belgeye kar... - Nixon, muhalefet partilerini gizli gizli dinlettii iin "Watergate Skandali" ile koltuundan oldu. Demirel dneminde Trkiye ii Partisinin mektuplarnn okunduu belgeleriyle a-klannca, AIN SUU 201 - Olur byle vakalar, denilip geildi. Bir baka lkede yeri g birbirine katacak olaylar, hep byle unutturulmaya alld. I I Mart ncesi eylemlerinde genlik iine "kkrtc ajanlar" yerletirildii, gizli rgt yazmalaryla kantland, Bunun da zerinde fazla durulmad. Bir yandan, cumhuriyetin geleceini deil Demirel'in siyasal iktidarn korumak ve kollamak iin verilen muhtra, te yandan CHP'nin "karnca ezmez" muhalefeti, somut eletirileri ve yolsuzluk dosyalarn ister istemez unutturdu. Yolsuzluk dosyalarnn su kantlar, kkrtc ajanlarn kimlik kartlar yerine, soyut eletirilerle yetinildi. imdi ortada bir petrol sorunu var: Milliyeti Cephe hkmetinin Kl', bakanlktaki yurtsever brokratlar birer ikier yerlerinden aldktan sonra, yabanc petrol irketlerinin zam isteklerini hemencecik kabul ediveriyor. Belgelere bakyorsunuz, bu irketler, 1975 ylnn 7 Martnda, - Bu en dk fiyattr, deyip varil bana 10.70'lik fiyat neriyorlar. Bakanlk bunu kabul etmiyor. Ayn irketler bu kez, 18 Mart gn, fiyat, 10.70 dolardan 10.40 dolara indiriyorlar. Bu da kabul edilmeyince, ertesi gn, 19 Martta, - Varil ba 10.36 dolar kabul edin, diyorlar. Bu neri de reddediliyor. Demirel hkmeti kurulur kurulmaz da, yabanc irketler 10.36 dolara indirdikleri fiyat, 10.50 dolara karp sevinten ellerini ovuturuyorlar. Yabanc irketlere kar direnen mstear ile birlikte daire mdrleri apar topar yerlerinden sklp alndktan sonra, yabanc irketlere "trl eitli" ayrcalklar salanyor. Birtakm somut gerekler, belgelere dayanan yolsuzluklar, "milliyetilik... komnizm tehlikesi... mukaddesatlk..." gerekeleriyle unutturulmaya ve uyutulmaya allmaktadr. CHP, henz gl, sert ve belgeli muhalefet yntemini kullanmaktan uzak durmak eilimindedir. Somut eletirilerin, soyut sulamalarla unutturulmamas iin, CHP'nin Parlamentodaki btn olanaklarn kullanarak, her konuyu enine boyuna aratrmas gerekmektedir. Meclis aratrmalar, soruturmalar, gensoru nergeleri, hangi olaylar iin saklanmaktadr?.. Yolsuzluk dosyalar nerede?.. nergeler neden hazrlanmamaktadr?.. Petrol konusunda gensoru nergesini vermek i-in ne beklenmektedir?.. (Cumhuriyet, 7 Mays 1975) 202 PETROL DPLOMASS Yrrlkte bulunan Petrol Yasasnn "Max Ball" adl bir Amerikal tarafndan kaleme alnd herkese bilinmektedir. Amerika ve ingiltere'nin petrol reten lkelerdeki bykelileri, siyasal karar organlaryla yakn ilikiler kurmulardr. Bu lkelerin bykelileri, zaman zaman petrol irketlerinin szcleri olarak bakanlk merdivenlerini trmanmlardr. Petroln e-konomik nemi, siyasal ilikilere byk lde yansmtr. Bu ilikileri yok sayp - Biz milliyetiyiz. Neden lkenin karlarn dnmeyelim!., gibi gln gerekelerle aklamalar yapmak hibir sorunu zmemektedir. Rakamlara gz atalm: Mobil irketi, 1973 ylnda, 544.254.000 lira zarar gsterirken, 1974 ylnda bu zarar 160.812.653.78 liraya kmtr. Yani, bu Amerikan irketi getiimiz yl tam yz altm bir milyon liraya varan bir zarara girmitir. Bu irket, "ATA" Rafinerisinin ortaklarndan biridir. Rafinerinin br orta British Petrolium irketi 1974 ylnda ancak 6.800.000 lira kr etmitir. "ATA"n teki orta Shell irketinin 1974 yl kr yan yarya inerek 35.721.230 liraya dmtr. Bu yabanc irketin toplam zarar bir ylda 180 milyon liray bulmaktadr. Neden?.. Nedeni aktr: Yabanc petrol irketleri, son yllarda ham petrol fiyatnn arttrlmasn istemiler, ancak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl zam isteklerini reddetmitir. Bu irketler, ayn ay iinde,
- En dk fiyat budur... dedikleri fiyatlar derece derece a-a indirmiler ve en sonunda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlnn benimsedii fiyatn da altnda bir rakama dmlerdir. Bu srada, Milliyeti Cephe partileri de iktidar drt oy farkla ele geirmilerdir. Benzin bayii bir milletvekilinin evinde yaplan toplantdan sonra, Demokratik Partinin dokuz milletvekili partilerinden istifa ederek Demirel'in imdadna komulardr. Bir cumartesi gn gvenoyu alan cepheci partiler, ertesi gn, AIN SUU 203 - Pazar gn tatildir. Yarn bekleyelim, bile demeden, E-nerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlnda yabanc irketlere kar direnen yurtsever brokratlar grevlerinden almlardr. Milliyeti Cephenin ilk memur kym neden Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlnda balamtr?.. Bu bir rastlant mdr?.. Siz bunu dne durun, ben yaznn bana dnerek yine bykelilerden sz edeyim: ingiltere'nin Ankara Bykelisi Mr. Horace Philips, 6 O-cak 1975 gn Dileri eski Bakan Melih Esenbel'i ziyaret e-derek, konuyu dndrp dolatrp BP'nin zam istemine getirmi ve - Eer Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl irketin zam isteine kabul etmezse, petrol ithalini durduracaz, demi ve birka gn sonra da Dileri Bakanlna bu konuda bir mektup yollamtr. Unutmayalm: BP, "ATA" Rafinerisinin ortaklarndan biridir ve Kbrs olaylarnda bu rafineri petrol ithalini durdurmutur. Evet devam edelim... - "ATA" Rafinerisinin ikinci orta da, Amerikan Mobil irketidir. Amerika'nn Ankara Bykelilii Ekonomik ve Ticari iler Maviri Albert V. Nuran, 30 Aralk 1974 gn, Dileri Bakanlnda baz yetkililerle grmtr. Bu grmede Mr. Nuran, Mobil irketinin fiyat konusundaki sorunlarn anlatm, ayrca Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlndaki baz brokratlarn kendisiyle grmek istemediklerini sylemi ve bu konuda yaknmtr. Bu Amerikan yetkilisi, Dileri Bakanlnda, - Beni Enerji Bakanlndaki ilgililerle grtrmek iin araclk yapn, demi ve bunu yazl olarak da bildirmitir. Ayn gnlerde, ingiliz Bykelisi Mr. Philips, yeniden Dileri Bakanlna bavurarak, basnda yabanc petrol irketleri hakknda kan yazlar eletirmi ve bu konudaki zntlerini bildirmitir. Anlalyor ki, yabanc petrol irketleri, bata bykeliler, sonra eliliin etkili ve yetkilileri, basndaki "milliyeti-mukaddesat" kalemler, yabanc sermaye yanls politikaclarla birlikte "eyleme" gemilerdir. 204 Bu konumalarn ve yazmalarn birer rnei bakanlklarda dosyalar arasndadr. Bu belgelerin Meclis aratrmas yoluyla, incelenmesi ve petrol irketlerinin kurduklar ilikilerin birer birer ortaya karlmas gerekmektedir. nk petrol konusu, milliyetiliin "turnusol kd"dr. yleki, milliyetiliin rengi bu konuyla belli olabilmektedir. Belgeler aklanrsa, ite belki o zaman CHP kontenjanndan Parlamentoya giren Bay Sela-hattin Kl'n 1966 ylnda AP iktidarna ynelttii, - Rusya ve Romanya'dan neden petrol satn almyoruz... sorusu da cevaplandrlm olur. Bylece, AP ortak grubunun oybirliiyle onaylad petrol politikas da yerli yerine oturtulabilir. Ey CHP'I yneticiler, milletvekili ve senatrler, daha ne duruyorsunuz?.. Petrol dosyas amak, petrol kuyusu amak kadar g mdr yoksa?.. (Cumhuriyet, 9 Mays 1975) HUKUK ADINA MI?.. TRT Genel Mdrlyle ilgili tartmalar srp gitmektedir. Sayn Cumhurbakan bugnlerde kararn verecektir. Geen hafta ankaya'ya karlan kararname bu satrlarn yazld gne kadar, Cumhurbakanl masasnda beklemektedir. Irmak hkmeti zamannda kurulan kiilik bir komisyon, apar topar bir rapor hazrlayarak Babakanla sunmutur. Bu komisyon, Maliye, ve iileri Bakanlklar Hukuk Mavirleriyle, TRT'den ayrlan bir baka devlet memurundan
olumaktadr. Szan haberlere gre, bu komisyon Demirel'in istedii ynde eletiri ve yarglarla dolu bir raporu, getiimiz perembe gn gece yarsna doru imzalamtr. Demirel, Sayn Cumhurbakanna, - ite tarafsz hukukular da hkmetle ayn kanda, demi ve yetmi sayfalk raporu sunmutur. Oysa Anayasamzn 4. maddesinde, - Hibir kimse veya organ kaynan Anayasadan almayan bir devlet yetkisini kullanamaz... hkm yer almaktadr. AIN SUU 205 TRT yaynlarnn Anayasada belirtilen tarafszlk ilkesine u-yup uymadn aratrmakla grevlendirilen bu komisyon, hibir yasa, hibir tzk ve hibir ynetmelie dayanarak kurulmu deildir, zel nitelikteki bu komisyonun hukuksal dayana olmad gibi, hibir yasal yetkisi de yoktur. Bu komisyona rapor hazrlatmak aka "kaynan Anayasadan almayan devlet yetkisi kullanmak" demektir. 339 sayl Trkiye Radyo ve Televizyon Yasasnn 9. maddesinde u hkm yer almaktadr: - TRT'nin, Anayasann ve bu kanunun ngrd esaslara aykr yayn yapt ve tarafszlk ilkesinden uzaklat veya genel mdrn grevi ile ilgili olarak ar bir hizmet kusuru iledii hallerde, Babakann veyaTBMM'de grubu bulunan siyasi partilerden birinin yazl olarak TRT Seim Kuruluna bavurmas ve bu kurulun olumlu grn bildirmesi zerine, genel mdr, Bakanlar Kurulu kararnamesi ile grevinden alnr. Grlyor ki, TRT yaynlarnn tarafsz olup olmadn a-ratracak olan yetkili kurul, gvencesiz devlet memurundan oluan zel nitelikteki bir komisyon deildir. Yasa bu konuda, TRT Seim Kuruluna yetki vermektedir. TRT Seim Kurulu, niversite rektrleri arasndan Cumhurbakannca seilecek drt rektr ile Gvenlik Kurulu Genel Sekreterinden olumaktadr. Ortaya ilgin bir hukuksal sorun kmaktadr: TRT yaynlarnn tarafszlk ilkesine uyup uymadn aratrmakla yetkili kurul, Cumhurbakannca seilmektedir. Bu konuda yetkili kurul yasayla belirlenmitir. Cumhurbakannca seilecek TRT Seim Kurulu yerine rasgele gvencesiz devlet memurunu bir araya toplayp, bunlara rapor hazrlatmak sadece TRT Yasasna aykr bir davran deil, ayn zamanda Cumhurbakannn yetkilerine kar saldr niteliindedir. Burada baz sorular cevaplandrmak gerekmektedir. Soruyoruz: TRT Anayasada yer alan tarafszlk ilkesine aykr yayn yaptysa, hkmeti oluturan partilerden biri neden daha nce TRT Seim Kuruluna bavurmamtr?.. Soruyoruz: Hkmet, TRT yaynlar iin Cumhurbakannca seilen kurul yerine, neden gvencesiz devlet memurundan rapor almtr? Soruyoruz: Atamalar bakanlarnn iki dudaklar arasnda olan iki hukuk maviriyle, TRT'den ayrlm bir hukukunun oluturduklar kurul, hangi anayasal dayanakla, hangi yasa, hangi tzk ve hangi ynetmelik hkmyle grevlendirilmitir? Hkmet bu sorularn cevaplarn bulmak yerine, - Milli gvenlik, kamu dzeni, devletin d gvenlii... gibi soyut gerekelere dayanmaktadr. Yine soruyoruz: "Milli gvenlik, "kamu dzeni", "devletin d gvenlii" kavramlar, tarafszln inenmesinden daha hafif sularla m ilgilidir? Yasa, tarafszln inendii yolundaki iddialar iin bile hkmeti dorudan doruya yetkili saymamakta ve - Cumhurbakannn setii TRT Seim Kurulundan bu konuda gr alacaksnz, diyerek hkmetin yetkilerini snrlamaktadr. yleyse, her biri Ceza Yasasnda yer almas gereken su gerekeleriyle kararname hazrlayp stelik bu kararnameyi, yetkisiz bir komisyonun raporuyla belgelemek, hukukun hangi ilkesiyle aklanmaktadr?., Hkmet, yasal yollarla tarafsz olup olmadn kantlayamad bir Anayasa kuruluunu, elindeki gvencesiz devlet memurunun raporuyla su-layacaksa, TRT Yasasnda yer alan ve Cumhurbakannca seilen TRT Seim Kurulunun varlk nedenini nasl aklayacaktr? Cumhurbakannca seilecek bir kurulun yetkisini, bir zel komisyona kullandrmakla, kaynan Anayasadan alan hangi yetkiden sz edilebilir? Anayasamzn 6'nc maddesine gre yrtme grevi, yasalar erevesinde, cumhurbakan ve Bakanlar Kurulu tarafndan yerine getirilir. Yani,
- Hkmet kararnameyi hazrlamtr. Cumhurbakan imza atmaya mecburdur, demek Cumhurbakanl makamn bir "imza makinesi" saymak anlamna gelmektedir. Kararname Cumhurbakan imzalayncaya kadar, ancak bir "taslak" niteliindedir. Bu konudaki yrtme grevi, ancak Cumhurbakannn onay ile tamamlanm olur. TRT Genel Mdryle ilgili atama kararnamesinin hukuksal geerlilii imdiden yitirilmitir. Yaptklar birok yasa Anayasa Mahkemesinden dnen, hazrladklar ilemler birer birer Dantay kapsnda yrtlan Demirel iktidarnn yasalara kar bu yeni saygszln herkes gzleriyle izliyor. Buna ortak olmamak gerekiyor... (Cumhuriyet, 12 Mays 1975) 206 AIN SUU 207 SZ HUKUKUN ARTIK... Cumhurbakan sayn Korutrk TRT Genel Mdr ismail Cem'i grevinden alan kararnameyi imzalamtr. Bylece on gndr ankaya'da bekleyen kararname kesinlik kazanarak yrrle girmitir. Bundan sonra sz hukukun yetki ise Dantayndr. Hkmet ismail Cem'i grevden alrken, 359 sayl TRT Yasasnn 9'uncu maddesine dayanmaktadr. Bu maddeye gre genel mdr, - Milli gvenliin, kamu dzeninin veya devletin d gvenliinin gerekli kld hallerde, gerekesi aka gsterilerek Bakanlar Kurulu kararnamesiyle... grevinden alnabilmektedir. "Milli gvenlik", "kamu dzeni", "devletin d gvenlii" gibi kavramlarda objektiflik ve kesinlik aramak olanakszdr. Bunlar soyut ve belirsiz kavramlardr. rnein, "milli gvenlik" kavramnn yasalarmzda hibir tanm yoktur. Bu kavram, sadece Milli Gvenlik Kurulu Genel Sekreterlii Ynetmeliinin nc maddesinde, - Dardan ve ierden yaplabilecek her eit taarruzlara, bozguncu teebbslere, tabii afetlere, byk yangnlara azimle kar koyabilecek devletin otoritesini muhafaza ve devam ettirmek ve bir savatan galip kabilmek iin, milli kudret, gayret ve faaliyetlerin tam olarak kullanlmas... diye tanmlanmaktadr. Bu tanmdan da anlald gibi milli gvenlik, yurt apnda beliren eylemli kalkma, d saldr ya da ulusal varl sarsacak olaylara kar devletin savunulmas ve gvenlik altna alnmas anlamnda kullanlmaktadr. Bu kavram, siyasal dnemlere ve koullara gre deiik anlamlar kazanr. Bir dnemde milli gvenlii sarsc grlen bir olay bir baka dnemde bu nitelikte grlmeyebilir. Yunanistan, bir NATO mttefikimiz saylrken, Kbrs olaylar srasnda d dman olarak belirmitir. Milli gvenlik, bu ayr koullara gre anlam deitirmektedir. Bu ve benzeri kavramlar i politikada geliigzel kullanmak mmkn deildir. - Senin siyasal grlerin benimkine uymuyor. yleyse sen milli gvenlii, kamu dzenini, devletin d gvenliini sarstn, denirse, bu eylemlerin Trk Ceza Yasasndaki karlklarn da 208 gstermek ve bunlar inanlr biimde kantlamak gerekmektedir. Bu sulamalarn yneltildii kimse bir kamu grevi yapyorsa, bu yoldaki iddialarn yasaya uygun olmas demokratik hukuk devletinin gereklerinden birisidir. nce, 359 sayl TRT Yasasna bakalm: Yasann "yayn esaslar" ile ilgili blmnde "milli gvenlii" gzetmek, kurumun balca grevlerinden saylmaktadr. "Milli gvenlie dokunan haller" balndaki 17'nci madde de ise, - Babakan veya grevlendirecei bakan, milli gvenliin a-ka gerekli kld hallerde bu haber ve yayn menetmeye yetkilidir... hkm yer almaktadr. Devletin d ilikileriyle ilgili yaynlar hakkndaki I8'inci maddede Dileri Bakanlnn, uygun grlecek zamanlarda, TRT yaynlar ile ilgili ilkeler saptayaca belirtilmektedir. 1402 sayl Skynetim Yasasnn 3'n-c maddesinde de skynetim komutanlarnn, - TRT yaynlarn kaytlamak veya durdurmak... yetkisine sahip olduu hkm altna alnmaktadr.
ismail Cem'in grev yapt sre iinde, Kbrs sava patlam ve TRT kurumu sava koullarnda yayn yapmtr. Bu sava dolaysyla ilan edilen skynetim de srdrlmektedir. Bu dnem iinde Ecevit ve Irmak hkmetleri gelip gemi, sonunda Demirel hkmeti kurulmutur. Btn bu olaylar iinde hibir hkmet, TRT Yasasnn 17'nci maddesine dayanarak TRT yaynlarn milli gvenlie aykr grd iin yayn yasa koymamtr. yleyse, Demirel hkmeti gvenoyu alr almaz, TRT yaynlarnn birdenbire milli gvenlii ve devletin d gvenliini bozduu sylenemez. Sylenirse, bu bir hukuksal ilemin deil, ancak bir siyasal yargnn izlerini tar ve ancak bu drt partiye yakr. Dileri Bakanl, zellikle Kbrs savann srd dnemde, TRT yaynlarn hibir ekilde devletin d gvenliini sarsc nitelikte grmemi ve bu yolda uyarda da bulunmamtr. Bugne kadar skynetim komutanlar, TRT yaynlarna milli gvenlii ve kamu dzenini bozduu gerekesiyle yayn yasa da koymu deillerdir. yleyse, hangi gerekeler, hangi hukuksal yorumlarla, milli gvenlik, kamu dzeni, devletin d gvenliinin sarsld ileri srlmektedir? ismail Cem, bundan sonra Demirel'in, Erbakan'n, Trke'in ve Feyziolu'nun yakalarna yapp AIN SUU 209 Eer ben kararnamenizde yazld gibi milli gvenlii bozduysam, neden imdiye kadar yasann size verdii yetkileri kullanp yaynlar durdurmadnz?., derse, oksesli sac siyasal koro hep birlikte, - Kahrolsun komnistler!., demekten baka ne cevap verecektir?.. Dantay 1970 ylnda, TRT'nin milii gvenlii bozduu gerekesiyle yayn yasa koyan Demirel hkmetinin bir kararn bozarken, - Milli Gvenlik Kurulunun grn almadan, milli gvenliin inendiinden sz edilemez, demettedir, Onikinci Dairenin 5.3.1970 tarihli ve 1970/426 sayl karar Dantay dosyalar arasndadr. TRT ismail Cem'in ynetiminde milli gvenlii sarsmsa, neden Demirel hkmeti 359 sayl yasann verdii yetkiye dayanarak yayn yasa koymamtr? TRT, tarafszlk ilkesini inemi ve yayn esaslarndan olan milli gvenlii sarsmsa, neden Cumhurbakannca seilecek drt rektr ve Milli Gvenlik Kurulu Genel Sekreterinden oluan yetkili kurula bavurmamtr? TRT'nin milli gvenlie aykr hangi yaynndan tr skynetim komutanlar yasadan doan yetkilerini kullanarak yayn yasa koymulardr? Hi phesiz, bu sorular hukukun gerektirdii arballkla cevaplandrmak mmkn deildir. Milliyeti Cephenin, "milli gvenlik" anlayn, Anayasa ve hukuk devletinin kavramlaryla aklamaya olanak yoktur. lkemizde Demircilerin, Erbakan-larn, Trkelerin, Feyziolularn gvenlii mi, yoksa demokratik hukuk devletinin gvenlii mi nemlidir? Bunu nmzdeki gnlerde anlayacaz. Gnlerin getirdiine mi, gtrdne mi inanmak gerektiini, toplum olarak ite o zaman kararlatracaz. Artk, sz hukukundur... (Cumhuriyet, 14 Mays 1975) ESK YNTEMLER... 1933 ylnn 26 ubat gecesi, Alman Millet Meclisinin pencerelerinden ate fkrmaya balad. Alevler btn binay sa210 rarken Alman hkmeti, zerinde Alman Komnist Partisinin yelik kart bulunan Hollandal Van Der Lbbe adl bir komnistin yakalandn bildirdi. Birka gn sonra Bulgar Sosyalisti Dimitrov da tutukland. Hitler'in, binay saran alevleri grr grmez, yanndakilere syledii ilk sz, - Bu bir Tanrsal belirtidir. imdi artk sosyalistleri demir yumrukla yok etmemizi kimse engelleyemez... olmutur. Hitler bu yangn, sosyal demokrat, sosyalist ve komnistleri ezmek iin bir "sinyal atei" olarak kabul etmitir. Siyasal tarihte, "Reichstag yangn" olarak bilinen olay, Hitler faizminin glenmesine yol amtr. Olaydan hemen sonra binlerce aydn, ii ve renci tutuklanarak cezaevlerine kapatlmtr. Devlet radyosu, - Komnistler Reichstag' yaktlar... Komnist btn sularn itiraf etti... derken lkedeki btn devrimciler, yazarlar, renciler, hukukular, ii liderleri, nceden hazrlanm tutuklama listesiyle cezaevlerine tanyordu.
Yaplan yarglamalar sonunda Hitler'in savclar yangnn bir rgte yapldn ka-ntlayamad. Bulgar Sosyalisti Dimitrov, beraat etti. Bu arada yangnn Nazilerce kartldn kantlayacak baz belirtiler de glendi. "Reichstag yangn" SA ktalarnn iddet eylemlerini artrd. Hitler, bu olay frsat bilerek "halkn ve devletin korunmas"n ngren bir kararnameyi yrrle koymay baard. Bu kararnameyle, temel hak ve zgrlkler ortadan kaldrld, haberleme zgrl yok edildi ve hkmete evlerde arama izni verildi. Bylece, yangnla balayan terr, hukuksal dzenlemelerle de pekitirilmi oldu. Hitler, yangndan hemen sonra, ele geirilen belgelerin yaymlanacan sylemise de, bu belgeler hibir zaman yaymlanmad: - Komnistler ayaklanyor. Bu gizli rgtlerin iidir. Komnistler, belgelerle yakaland... gibi, su gerekeleri devlet radyolarnda sk sk duyulmasna ramen, hibir ciddi aklama yaplmad. Ancak, SA ktalarnn saldrlar iddetlendi, tutuklanmalar srp gitti. Cumhurbakan Hindenburg ise btn bu olup bitenleri gznn ucuyla izliyordu. Buraya bir nokta koyarak, be yl nceki olaylara gz atalm. AIN SUU 211 12 Mart 1971'de, "muhtra darbesi" sonucunda iktidardan ayrlan Demirel yerine, - Anariyi nlemek.,. Reform yapmak... gerekeleriyle Nihat Erim hkmeti kurulmaktayd. "Kuvvetli ve inandrc" hkmet iktidara gelir gelmez, adam karma, banka soyma eylemleri de artt, 18 Mays 1971 gn israil Bakonsolosu El-rom karlnca, Anayasa sistemimizde yeri olmayan "hkmet bakanl" bildirisiyle, - Masum genlerimizi sz ve yaz ile kkrtanlar... bata olmak zere birok kimsenin gzaltna alnmalar emredildi. 17 Mays 18 Maysa balayan gece, ilerici retim yeleri, yazarlar, renciler, gen subaylar ve iiler cezaevlerine kapatld. Aydnlarn evlerinden toplanan binlerce kitap yakld ve denize dkld. Bundan sonra Anayasa deiiklikleri meclislerden geirilerek temel hak ve zgrlkler kstland. Basn zgrl temelinden yok edildi. Bundan sonra, zgrlkleri ksan, yarg gvenliini sarsan birok yasa kabul edildi. Ayn gnlerde baz siyasal tutuklulara ikence yapan bir rgt, cezaevleri zerinde egemenliini kurdu. "Kontrgerilla" ad verilen bu rgt, btn dnyann gz nnde, lkenin aydnlarna ikence yapt. Tmgenerallerden, nl yazarlara kadar birok insan bu ikence evinde sorguya ekildi. Bu rgtn ald ifadelerle birok insan, uak karmak, Marmara vapurunu batrmak, Kltr Sarayn yakmak gibi su gerekeleriyle cezaevlerine atld. Bu sanklarn her biri de, mahkemeler nnde beraat etti. Bu arada, ynetimin kolu skynetim mahkemelerine u-zand. Sanklar hakknda beraat karar veren mahkemeler toptan kaldrld, tahliye kararna imza atan yarglar grevlerinden alndlar. Bu dnem kapanrken, skynetim komutanlar ya Adalet Partisine girdiler, ya da zel teebbste yksek cretli koltuklara oturtuldular. 14 Ekim seimleri, birok hesab altst etti. ilerici bir parti halkn oylaryla iktidara gelince, oylarnn donduunu, yollarnn tkandn anlayan san ak ve gizli rgtleri kendi aralarnda btnlemeyi salamay baardlar. imdi, olaanst dnemin tadlarn damaklarnda duyanlar, tehlikeli baz yntemler kullanmaya balamlardr. Son o-laylar gerei gibi anlayabilmek iin "kontrgerilla" gereine k 212 tutmak gerekmektedir. "Kontrgerilla" rgt kimlerden olumaktadr? Bunlar hangi siyasal parti ve genlik rgtleriyle ibirlii iindedirler? Bu sorular kantlara dayanarak aklamadan, son iddet olaylarn da anlamaya olanak yoktur. Siyasal gerekleri gz nnde tutarsak iki noktay vurgulamak gerekmektedir. Bunlardan birincisi, devrimcilik adna bireysel terrle yaplan eylemlerden kanmaktr. Kkrtc ajanlarn kol gezdii bir lkede, bu tr eylemlerin, siyasal iktidarlarca nasl kullanld gemi rneklerle bellidir, ikinci sonu ise siyasal iktidarlarla ilgilidir. Baz olaylardan yararlanarak, ilericileri ezmek isteyenler eninde sonunda, kendi yarattklar sellerde boulmulardr.
Faizmin ilkel yntemleriyle kim ayakta durmay baarmtr tarihte?!.. Hem bizim "alaturka faizmin" yetenekleri elverili midir bu ie?.. (Cumhuriyet, 17 Mays 1975) BU GEREKELERLE... Hkmet en sonunda, TRT Genel Mdr ile ilgili kararnameyi aklad. Bylece kamuoyu, ismail Cem ile ilgili su gerekelerini de renmi oldu. Gerekeye gre Cem'in tutumu, - Cumhuriyetin temel niteliklerine, devletimizin lkesi ve milletiyle blnmezlii ilkesine zarar verici, kanun hkimiyetini sarsc, halkn huzursuzluuna sebep olucu, milleti kavgaya tevik edici, genleri milli ahlaka aykr itiyatlara itici ve bu suretle milli gvenlii ve kamu dzenini bozucu.., nitelikte grlmtr. 12 Mart 1971 tarihinde, "cumhuriyetin geleceini ar bir tehlike iine drmek" suuyla iktidardan uzaklatrlan Demirel, laiklie aykr tutumu nedeniyle Anayasa Mahkemesince kapatlan Milli Nizam Partisi eski Genel Bakan Erbakan, parti kongresinde "tek meclis, tek lider" diye karlanan Trke ve siyasal "nabzn" her dnemdeki "erbetisi" Feyziolu'nun birlikte dzenledikleri iddianamedir bu. Baka trl gereke beklenir mi hi? AIN SUU 213 nl kararnamede, - 15.2.1974'te TRT ynetimi kendisine teslim edilen ismail Cem ipeki, kurum ynetimine gelinceye kadar bir gn bile devlet hizmetinde bulunmam ve "ehliyet", bilgi, ve tecrbe sahibi olmak bakmndan kanunun arad nitelikleri iktisab etmemitir, denilmektedir. Yani ismail Cem'in, TRT Genel Mdrlne atanmadan nce, bir gn bile kamu hizmeti yapmadn ileri sren hkmet ayn ismail Cem'i 150 lira ek gstergesiyle Babakanlk Danmanlna atamaktadr. imdi Cem, ancak bir yl devlet hizmeti yapmasna ramen en yksek dereceli bir devlet memurluuna getirilmektedir. - Bu ne perhiz, bu ne lahana turusu, diye sormazlar m a-dama? Madem Cem'in kamu hizmetinde bulunmamas genel mdrle atanmasna engel, nasl oluyor da, yksek dereceli memur olarak Babakanlk Danmanlna getirilmektedir? Bu sorulan sadece, - Babakann danmaya ok ihtiyac var bu aralarda, diye mi cevaplandralm yoksa!?.. Kararnamede ismail Cem'in TRT Genel Mdr olmadan nce, yazd yazlardan baz blmler alnarak milli btnln ve kamu dzeninin bozulduu kantlanmaya allmaktadr. Bu yntem, hukukun temel niteliklerine aykrdr. Cem'in yazlar hakknda imdiye kadar hibir dava almamtr. Yasalara gre, su saylmayan bir yaznn baz blmlerini alarak, - ite su gerekesi.,, demek, Anayasaya, Ceza Yasasna ve Basn Yasasna dpedz aykr bir tutumu yanstmaktadr. Kald ki yarglanan bir yaznn blmleri deil, ancak tmndeki anlam temel alnr. Cem'in su saylan yazlarnn tm incelendiinde, bu yazyla da, kararnameyle verilmek istenen anlam bulmak olanakszdr. Yani, insanlarn yzyllardr paylat, Bir kimse mahkm oluncaya kadar masumdur.., eklindeki "masumluk karinesi" bile bu ilemle yok saylabilmitir. Kararnamenin gerekesini okuyunca son haftalarda, ismail Cem'in Marksistliini kantlamak iin, binbir dereden su getiren baz demirba yazarlarn abalar da iyice anlalmaktadr. Diyelim ki Cem Marksist-Leninist yazlarla kamu dzenini bozan bir yazardr. yleyse neden yazlan hakknda bir dava almamtr? Haydi her naslsa dava almam diyelim, greve atand zaman atama kararnamesine imza atan bata Erbakan 214 olmak zere bugnk Bakanlar Kurulunda da yer alan bakanlar, neden daha nce bu yazlarda kamu dzenini bozucu nitelik grmyorlard? Bu sorulara, - Efendim kendileri Arapa okumaktan yeni Trkeye zaman ayrp bu yazlar okumamlar, diye mi cevap verilecektir? Kararnamede ok ilgin blmler de var. Duymadysanz duyun, okumadysanz okuyun. oksesli sac koro, ismail Cem'in, - Genleri hayaszla, ikiye ve ahlakd davranlara tevik ettii grndedir. Bu hkmn kantlar ve gerekeleri nelerdir bilemeyiz amma, acaba,
genler dnda baz yan ban alm politikaclar "mebus pazar" kurarak satn alan, genler a-rasna kkrtc ajanlar sokan, birbirlerine en aza alnmaz kfrlerle saldrdktan sonra sarma dola olanlarn genlere hangi ahlak anlaynn manevi deerlerini aladklarn da soramaz myz acaba? Demokratik toplumlarda bir kiiye yaplan hakszlk btn topluma kar ilenmi bir sutur. TRT Genel Mdr, sadece grevinden alnmam, kendisine en ar biimde saldrlmtr. Bu hakszlk ortadan kaldrlmadan, Trkiye'de insan onurundan, kii gvenliinden ve memur gvencesinden sz edilemez. Yirminci yzyln kanc eyreinde yayoruz? (Cumhuriyet, 19 Mays 1975) "NZAMI LEM N"... Siyasal yaantmz, baz genel kavramlarn egemenlii altndadr. Bu kavramlarn ipoteini kaldrmadan, bilimsel dnce yntemlerini kullanma olana da bulunamaz. - Ar saa ve ar sola karyz... gerekesi, bu kavramlarn en beylik olanlarndandr, Arlk nedir? Hangi noktadan sonra arlk balamaktadr? Dncelerin, arlar olduuna gre, bunlarn bir geometrik merkezi var mdr? Bu soyut kavramlar, kurulu dzenin burlarna birer bayrak gibi ektikten sonra, - anl tarih... Aziz millet... Devlet ve milletiyle blnmezlik gibi genel, soyut ve belirsiz kavramlara dayanlarak bir eit AIN SUU 215 dokunulmazlk zrh yaratlmaktadr. nl Fatih kararnamesinde, - Her kimseye evladmdan saltanat myesser ola, karndalarn nizam lem iin katletmek mnasibdir... denilmekteydi. Padiahlara kardelerini ldrmek yetkisi veren kararnamede, bu cinayetler iin "nizam lem" gerekesi kabul olunmaktayd. "Nizam lem"in, ok partili dzenlerde karl, "kamu dzeni" kavramdr. Trkiye'de politikaclarn sk sk kullandklar, - Devleti ve milletiyle blnmezlik... Kamu dzeni... Milli gvenlik gibi kavramlar ayn devlet anlaynn izlerini tamaktadr. Osmanl padiahlarnn "nizam lem" gerekesi yerine bugn "milli gvenlik", "kamu dzeni" gibi kavramlar kullanlmaktadr. Yllardr Trkiye'yi ynetenler kendilerince bir "resmi" devlet gr saptamlardr. Bu gr, zgrlklerle deil, yasaklarla oluturulmutur. Bu dnce duvarndan bir adm saa, bir adm sola adm atlrsa, "nizam lem" btn iddetiyle dnen insanlarn beyinlerine balyoz gibi iner. Baz brokratlar ve politikaclar iin, sosyal olaylar birer "zabta vakasf'dr. be yazar, be on renci ve ii cezaevine kapatlrsa, "milli btnlk" salanm olur, Toplum iindeki dnce a-kmlarnn, dzenin temelindeki adaletsizlikten kaynaklandn ve glendiini bir trl grmek istemezler. Egemen snflar yllardr bu soyut kavramlarn maskesini kullanmaktadrlar. Emeki snflar dnce yasaklarnn tel r-gleriyle yaattktan sonra, - Hr demokrasi... diye sylevler verirler. lkeyi bir ortaa dzeni iinde tutup bundan sonra, - Bat demokrasileri... diye balayan yorumlar yaparlar. Yabanc irketlere ancak smrgelerde tannacak ayrcalklar verdikten sonra, - Milliyetiyiz ... diye cepheler kurarlar. Bunlar imdi de, Atatrklk kavramn yozlatrmaya almaktadr: Mustafa Kemal dneminde yaam olsalard, kafalarndaki bu gerici dncelerle, ancak "istiklal Mahkemesine kacak bu politikac kalabal, 216 - Gn, bugndr... deyip milliyetilik ve Atatrklk kavramlarnn zerinde oturmaktadr. Kim milliyeti? 31 Martn kanl kaldrmlarn srtlarnda tayanlar m? Kim Atatrk? Yabanc sermaye irketlerinin cretli temsilcileri mi? Kim Cumhuriyeti? Her kyde Kuran kursu ap Abdlhamit vgleri yapanlar m? Kim demokrasici? Hitler zentileri mi? Parti kongrelerinde, - Rehberimiz Kuran, hedefimiz Turan... Tek meclis, tek lider... diye karlananlar m... Ve btn bunlarn eylemlerine destek olan, alk tutan ve ses kartmaktan korkanlar m? Evet, evet, kim Atatrk? Kim? Syler misiniz kim?
lkenin bamszln m istiyor? Komnisttir deyip atn cezaevine, emeki snflarn hakkn m savunuyor? Bozguncudur deyip kesin sesini, zgrlk m istiyor, Anayasadan yana m yoksa devrim mi istiyor? Vurun boynunu. "Nizam lem" byle istiyor... Sylenmesin, susulsun. Dnlmesin, korkulsun, Bugn Trkiye'yi ynetenler, Atatrk'n lmnde genlik yanda olanlardr. Brakalm imdi, sosyal bir snfn teki sosyal snflar zerindeki egemenliini, bugn, bir kuak aka bir baka kuaktan bitmez tkenmez bir siyasal kinin cn alyor. lkenin, bamszlktan, zgrlkten, emekten yana olan gen kuaklan bugn kendilerinden nceki kuaklarn acmasz ellerindedir. Dman askeri gibi sokak ortalarnda vurulanlar... Bunlar bizim genlerimizdir. Gencecik yalarnda idam sehpalarna ekilenler... Bunlar bizim genlerimizdir. Cezaevi hcrelerine kilitlediklerimiz... Bunlar bizim genlerimizdir. Devlet kaplarndan kovulan, i verilmeyenler.,. Bunlar bizim genlerimizdir. Kendi evlatlarn, kendi ocuklarn, "nizam lem" iin bomaya, onlarn kanlarn imeye susam olanlar, hangi cumhuriyetin hoyrat miraslar olduklarn hi dndler mi? Atatrk'n hangi ilkesini bir bayrak yar gibi gen kuaklara sapasalam verebildiler? lkemizin bamszln m korudular? Krk bin karanlk ky klarla m donattlar? inanlar uruna yiite mi dvtler? Yenilmezliin, ulusalln simgesi mi oldular? Atatrk milliyetiliinin hangi mirasna sahip ttlar? lkeyi ynetmi ve ynetmekte olan ve "nizam lem" a-dna bir kua ezmek isteyenlere soruyoruz: AIN SUU 217 - Sizler, Atatrk'n mirasn harcam bir kuan sorumlular ve sulular deil misiniz? Ne ektiniz ki, ne bimek istiyorsunuz?.. (Cumhuriyet, 21 Mays 1975) AIKLIK GEREK... Trkiye'de d politika konular, oldum olas tam bir gizlilik iinde yrtlmtr. lkenin kaderini ve ulusun geleceini ilgilendiren tm sorunlar hep kapal kaplar arkasnda karara balanmtr. Bu kaplar zgrlk anahtarlaryla amak isteyenler, gelmi gemi iktidarlarca, - Devletin yksek menfaatleri... Millet btnl... Devlet srlar... gibi soyut gerekelerle susturulmak istenmitir. Ceza Yasasnn, - Be yldan aa olmamak zere... diye biten yaptrmlarla donatlm maddeleri de, eletiricilerin balarnn stne birer "Demokles klc" gibi aslmtr. Bylece, "hikmetinden sual olunmaz" devlet adamlar, byk devletlerin politikaclaryla birlikte, - Hr dnya... NATO'nun kalesi Trkiye... Dnya bar... gibi trkleri syleye syleye uyduluk politikasn yerletirmilerdir, i politikada incir ekirdeini doldurmayan dedikodularla birbirlerini yiyen devlet adam zentileri, d politikaya gelince, - Milli birlik ve beraberlik ruhu... gerekesiyle, btn olup bitenlerin sorumluluunu paylamlardr. Trkiye Kore'ye byle asker yollad. Yabanc sermayeyi tevik, petrol ve maden yasalar byle kabul edildi. Trkiye'nin drt bucana yaylan Amerikan sleri bu gizlilik iinde kuruldu. Amerika Birleik Devletleri'ne onur krc ayrcalklar tanyan ikili anlamalar byle imzaland. Ege denizi zerinde uu hakkmz kaldran "Fr Hatt" antlamalar, bu gizlilik iinde Yunanllara baland. Haha yasa, ancak namuslu aydnlarn birer ikier cezaevine atld, kamuoyunun susturulduu bir dnemde alnabildi. Bunlarn hepsi de "devletin yksek menfaatleri" adna yapld. 218 Kbrs konusunda, ilk kez Sayn Ecevit bu kural deitirmeye alt. Her konu kamuoyu nne getirildi ve eletirildi. Kbrs karmasna kar olanlar bile, bir sre zgrce yaz yazabildiler. Bu dnemde, "devletin yksek menfaatleri" her zamankinden daha titizce korundu. "Milli btnlk" ise tam anlamyla saland.
Demirel hkmeti ibana gelir gelmez, bir yandan i politikada bar zlemleri yok edilmeye allrken, te yandan da d politikaya yeniden gizlilik perdeleri ekilmeye baland. Amerikan Dileri Bakan Mr. Kissinger'n yardmcs Mr. Hartmann, geen ay Kbrs konusunda hkmet yetkilileri ile neler konutu? alayangil Roma'da, sadece italyan kahvesi mi iti? Mr. Kissinger, nceki gn Trkiye'ye gelir gelmez Sayn Ecevit'le hangi konuyu zme balamak iin konumak istedi?.. Amerikan hkmeti silah ambargosunu kaldrmak iin Trk yetkilileriyle ne gibi grmeler yapt? Bu ve bunun gibi birok sorun, yeniden kapal kaplar ardna itilmi ve bu kaplar da devletin souk damgasyla mhrlenmitir. . Demirel Kbrs konusunda Ecevit'in onayn almadan bir a-dm atma niyetinde deildir. Kbrs konusunda, hkmet bir dn vermeyi gndemine almsa, hi pheniz olmasn buna muhalefeti de ortak etmeyi dnmektedir. Ankara'daki youn siyasal trafik biraz da bu sonucu salamaya ynelmitir. Bundan sonra da, - Milli birlik ve beraberlik ruhu... gerekesi, btn sahteli-iyle yeniden sahnelere kartlacak ve Demirel bar salayan bir kahraman olarak selamlanacaktr. Dikkat edelim... i politikada, birdenbire balayan ilkel ve hrn antikomnizm dalgas, bu kez Demirel'i, temel hak ve zgrlkleri yok etmeye, Anayasay yeniden "tayir, tebdil ve ilga" etmeye yneltecektir. Demirel'in szcs ve gzcs bir yayn organ geenlerde, - Asl dman solculardr. Solcular, Yunanistan'la aramzdaki uyumazlklar bytyorlar... yollu yorumlar yapmtr. Milliyeti Cephe iktidar kurulur kurulmaz da, kafa ezmeye merakl olan bir emekli ihtilalci, cephelerin "babuu" olmann zlemi ve zentisi iinde, - Tek meclis, tek lider... diye karlanm ve aka gelen kalabalklar iinde ezilecek kafalardan sz etmitir. AIN SUU 219 Hep rastlant mdr btn bunlar?., Bir yandan i tehlikeler yaratmak, te yandan bu ortamdan yaralanarak d politikada ulusal karlarmz aleyhine kararlar almak, azgelimi demokrasimizin ok gelimi taktkle-rindendir. Sayn Ecevit, gerek Kbrs konusunda, gerekse haha ekimi ve petrol sorunlarnda Amerikan karlarna kar koyabildii i-in saygnlk kazanmtr. Bu konularda dn vermek, ya da -dn vermeye kararl olanlarn sorumluluklarn paylamak, Ece-vit'in i politikada etkinliini de saygnln da azaltr. D politika konularnn yeniden kapal kaplar ardna itilmesi ister istemez baz kukularn domasna yol amaktadr. Umut edelim ki, bu kukular yersizdir. Sayn Ecevit, Kbrs karmasnn baarsndan sz ederken, Atina'da devrilen faist albaylar cuntasna bakp - Yunanistan'a da zgrlk gtrdk, diyordu. Biz de diyoruz ki, Yunanistan'a ylesine zgrlk gtrdk ki, bize zgrlk kalmad. Bu nedenle midir bilinmez amma, d politikada akln simgesi Sayn Ecevit'in, bugn Kbrs konusunda hkmetle ayn grleri paylap paylamadn bile bilemiyoruz. Kapal kaplar ardndaki grmeler acaba kimden ve neden gizlenmektedir?.. Yoksa bunlarn aklanmas "milli btnl" m sarsmaktadr?... (Cumhuriyet, 23 Mays 1975) KIRATIN SEYSL... "Siyaset", Arapa kkenli bir szcktr. At bakcl, yani seyislik anlamna gelmektedir. Trk-islam imparatorluklarnda siyaset szc, ceza vermek anlamnda kullanlmaktayd. Seluklularda nl Vezir Nizamlmlk, "Siyasetname" adl yaptnda, - Siyasetten murat, ceza tertibidir, demekteydi. Osmanl imparatorluunda siyaset, siyasal nedenlerle verilen ceza anlamna gelmekteydi. Padiah fermanlarnda, 220 - Siyaset olmaynca halk lem slah olmaz; icra lazmdr... gibi buyruklara rastlanrd. Bir padiah fermannda, - Siyaset icras... denildi mi, lm cezasnn yerine getirilmesi istenmi demekti.
Trkiye'de hukuk devletinde siyaset yapmak, phesiz bambaka anlama gelmektedir. Fakat yllar yl, siyaset yapmak baz insanlar iin ceza yaptnmlanyla sonulanm, bazlarna da ayrcalklar, dller, armaanlar salamtr. Siyaset adamlarnn dillerinden drmedikleri szcklere bakarsanz hemen hemen hepsi, demokratik dzeni yerletirmeye almaktadr. - ok partili dzen... Hr demokrasi... gibi kavramlar siyasal parti liderlerinin dillerinden hi dmemitir. Hr demokratik dzenden ama bat demokrasileridir. Bat demokrasileri bugnk aamalarna ekonomik ve siyasal liberalizmle ulaabilmitir. Ekonomik liberalizm, sermayenin zgrce yatrm yapp kazan salamasn ngrr. Siyasal liberalizm ise, her trl dncenin zgr ve serbeste konuula-bilmesini ierir. Bat demokrasilerinin bu koullar yozlatrlmakta ve Trkiye'de btn alaturkal ile uygulanmaktadr. Denklem ters evrilmekte ve ska, - Hr teebbs deyip tevik tedbiri, yatrm indirimi, kredi vergi bakl gibi olanaklarla zel kesime ayrcalklar tandktan sonra, - Zehirli fikir... ykc dnce... ar akm... gibi demagoji i-potekleriyle emeki snflarn sz ve rgtlenme zgrlkleri yok edilmektedir. Sac partilerin temel felsefesi bu yasak dzeninde yatmaktadr. Sermayeye alabildiine zgrlk, zgr dnceye ceza yasas, iadamna kredi, ilerici aydna cezaevi hcresi ve kelepe... Sacln zeti budur Trkiye'de... zgrlkten, bartan ve emekten yana olanlar cezalandrlm, sermayeden yana olanlar ise dllendirilmitir. Ceza Yasasnda yer alan, "sosyal bir snfn, teki sosyal snflar zerindeki tahakkm" tanm, ii snfndan yana olanlar iin bir su gerekesi olmu, burjuvazinin ii snf zerindeki egemenlii grmezlikten gelinmitir. Varolan "tahakkm" adna dnld sanlan "tahakkm" ceza yaptrmna balanmtr. AIN SUU 221 Sacln ceza anlay da budur... Trkiye'de sacln, be siyasal partide toplanm rgtleri var. Drd iktidarda, biri muhalefette olan bu partilerin ortak noktalar, zel giriimci, yabanc sermayeci, sosyalizm dmanl, komnizm ticareti gibi kavramlarda toplanmaktadr. Bu be parti de, bu kavramlarn akartrmasna girmektedir. Bu partilerin bugnk aritmetii phesiz bylesine srp gitmeyecektir. Bu be parti liderinin de kendilerine gre hesaplar vardr. Trke ve Feyziolu, zgr bir seimle hibir zaman iktidara gelemeyeceklerini bildiklerinden, gzlerini Demirel'in koltuuna dikmilerdir. Her iki lider de, - Ne yapsak da, Demirel'in yerine gesek, diye zlemler i-indedir. Haklar yok mu? Dnn: 12 Mart dnemi olmasayd, Feyziolu bir man-galk partisiyle, iktidar ele geirebilir miydi? Trke, asker-sivil brokrasinin kprbalarn tutabilir miydi? Ve Demirel, solu bu denli kolaylk iinde cezaevlerine kilitleyebilir miydi?.. Olaanst dnem, sac partilerin arayp da bulamadklar bir ortamdr, i ve sermaye evreleri de bu dnemin tatl krlarn yine dlerinde grmektedirler. Trke de, Feyziolu da, varlk nedenlerini olaanst dnemin srp gitmesinde bulmaktadr. Bu dnemlerin kendilerine verdii olanak ve ayrcalklardan yararlanarak, Demirel'i devirip AP Genel Bakan olmak, her iki liderin gnllerinde yatan birer aslandr. Demirel ise, gdml demokrasiyi yaatacak tek lider olduunu kantlayp teki partileri kendi etkinlii iinde eritmenin zlemi ve hazrl iindedir. Erbakan ise, - Allah adn zikredelim evvela, deyip sac oylar partisine topladktan sonra, Abdlhamit gericiliine yaam hakk tanmann hazrlklarn yapmaktadr. Devletin brokratik rgtleri, imdi bu sac partilerce parsellenmitir. Tabandaki rgtlenme ve btnleme tamamlandktan sonra i, alaturka saclarn tek ve gerek liderini belirlemeye kalacaktr. Demirel, Trke ve Feyziolu'nu eritip kendi etkinliini salayabilir mi? Feyziolu ve Trke, Demirel'i devirip AP Genel Bakan olabilir mi? Bunlar, nmzdeki siyasal gelimelerin cevaplandraca sorulardr. Fakat sac
partiler arasnda bir liderlik yar olduu hi unutulmamaldr. Siyaset, Arapada 222 seyislik demekmi. Bakalm, bundan sonra kratn seyisliini kim yapacak? "Kratn ya huyundan ya suyundan" rnei, Feyziolu'nun kou, Trke'in kurdu krata m benzeyecek?.. Tanr Trk m, krat m, kurdu mu, yoksa kou mu koruyacak? Krata svari ok deil mi? Bu seyislerden ikisi decek, biri krat alp skdar' geecek amma, hangisi?.. Krat binenin, kl kuanann... (Cumhuriyet, 26 Mays 1975) BELEDYELER SAVAI... Son gnlerde byk kentlerin belediye bakanlar ile Demirel ve Maliye Bakan Ergenekon arasnda bir saklamba oyunu srp gitmektedir: Bakent Belediye Bakan, Ankara i-inde Demirel'i bir trl bulamamaktadr. On be yl askerlik ubesi arlarndan kamay baaran Maliye Bakan Ergenekon da izini kaybettirmitir. Kamu grevlileri Ankara'da birbirlerini kovalamaktadr. Tartmann nedenini aklayalm: Byk kentlerin belediye bakanlar hkmetten, yaplan mali yardmlarn srdrlmesini istemekte, hkmet ise, - Be kuru para sormayn, ne yaparsanz yapn, demektedir. Ankara Belediye Bakan Vedat Dalokay bu konular Babakan ve Maliye Bakan ile grmeye almakta, fakat bir trl devletin yetkililerini bulamamaktadr. - Sayn Babakan yerindeler mi?.. - Kim aryor efendim?.. - Ankara Belediye Bakan... - Yoklar efendim... - Nerede bulabiliriz?.. - Bir bilgimiz yok efendim. Kovalamaca byle srp gitmektedir. Babakanlk zel kalemi de, Maliye Bakan zel kalemi de, Belediye Bakanlarna hemen hemen ayn cevaplan vermektedir. Vedat Dalokay, Babakann makamna kadar gitmi, Demirel'i odasnda bulamaynca, AIN SUU 223 - Ben de buray m igal edeyim yani? diye sylenerek, yeniden bo belediye kasalarnn bana dnmtr. Ankara, istanbul ve izmir Belediyeleri, altrdklar iilere ve memurlara cret ve maa veremeyecek kadar aresizlik i-ine sokulmutur. Ankara Belediyesinde alan iiler de cretleri denmezse belediyeyi igal edeceklerini bildirmilerdir. CHP'I belediye bakanlar ile CHP'I sendikaclar ve CHP'ye oy vermi olan iiler bugn kar karya getirilmilerdir. Bu koullarda, belediye hizmetlerinde doacak aksaklklar giderek byk kentlerde yaayan yurttalarla CHP'I belediyeler arasnda honutsuzluk karacak, bylece bu tepkiler siyasal bir nitelik kazanacaktr, iktidar bu tepkilerden yararlanmay tasarlamaktadr. Belediye hizmetleri yurttalarn gnlk yaamlaryla ilgilidir. Sofradaki ekmek bozuksa, bunun sorumlusu belediyedir. Su akmyorsa, havagaz yanmyorsa, elektrik kesiliyorsa, bunlarn sorumlusu yine belediyedir. Belediye bu hizmetlerini nasl grecektir?., Belediyenin gelir kaynaklan ve hkmet yardm olmazsa, belde hizmetlerinin yerine getirilmesi olanakszdr. Belediye Gelirler Yasas karlmamtr. Bu nedenle belediyeler gelir kaynaklarn artramamaktadrlar. Bunun dnda rnein havagaz cretlerinde bir ykseltme yaplsa, - Bakn CHP'I belediyeler nasl zam yapt, gibi saldrlarla karlalmaktadr. Byk kentlerin belediye bakanlar tam bir aresizlik iindedirler. Bu aresizlii bilen Demirel, CHP'I belediye bakanlarna, - Hkmetin verecei para yok, demettedir. cretleri -denmeyen iiler de, - cretlerimizi demezseniz belediyeyi igal ederiz, diyerek direnie gemektedirler. Ankara Belediye Bakan, ite bu aresizlii nlemek iin hkmet yetkililerini aramakta fakat bir trl bulamamaktadr, istanbul ve izmir Belediye Bakanlar da, memur ve iilerine deyecek paralar kalmadn sylemektedirler. ince bir oyundur bu: Siyasal iktidar, kendisine oy vermeyen kentlerin halkn byle cezalandrmaktadr. Belediye bakanlar memuruna, iisine aylklarn
deyemeyecek, belediye hizmetleri duracak ve bunlarla birlikte CHP'I sendikaclarla 224 CHP'I belediye bakanlar ve halk, ister istemez kar karya gelecektir... Bu durumda ne yapmal?.. ilk grev belediye bakanlarna dyor. Bakanlar olup bitenleri, btn plaklyla belde halkna aklamal ve onlardan yardm istemeli ve desteklerini almaldrlar. Konu ncelikle Parlamentoya getirilmeli ve kesin bir zme balanmaldr. Parlamentoda, CHP, byk kentlerin belediyelerine yaplan yardmn neden Demirel iktidara gelir gelmez kesildiini sormal ve btn siyasal ve hukuksal olanaklar sonuna kadar kullanmaldr. CHP eilimli sendikalar ise, iilere para vermeyenin belediye bakanlar deil, Babakan ve Maliye Bakan olduunu bilmeli ve CHP'I belediye bakanlaryla yararsz ekimelere girmemelidir. Bu gibi konularda yanl hedef semek ya da hedef saptrmak da balanmaz yanlglara ve olaylara yol aar. ili rnei herkese ders olmaldr. Bir lkede belediyeler iilerine ve memurlarna aylk deyemezken belediyelere be kuru vermeyen iktidar, i ve sermaye evrelerine milyarlk krediler aarsa, - Bu devlet kimin devletidir... diye sorulmaz m acaba?.. (Cumhuriyet, 28 Mays 1975) HOGR... Cumhurbakan Sayn Fahri Korutrk, 19 Mays Genlik ve Spor Bayram dolaysyla yaymlanan demecinde, - iinde yaadmz nemli i ve d gelimeler karsnda karlkl sevgi ve hogrye u anda her zamankinden daha ok ihtiyacmz vardr.,, demektedir. Sayn Korutrk hakldr. Hogr, ancak ada insanlarn ulaabilecei uygarca davran trdr. Trkiye'de san btn alaturka szcleri, toplumda halktan ve bartan yana btn giriimleri yllardr durmadan: "Komnistlere lm" kabadayl ile bastrmak ve susturmak istemilerdir. Demokrasinin gerektirdii zgr tartma dzeni, tal sopal ve silahl saldrganlarca ortadan kaldrlmaya allmaktadr. AIN SUU 225 Bunlar grmezlikten gelmek mmkn mdr?. Saclk bugn Trkiye'de cumhuriyet tarihinde eine rastlanmayacak biimde glenmi ve iktidara trmanabilmitir, Atatrk'n dneminde, ancak istiklal Mahkemesi sandalyesine yakacak baz balar, devlet koltuklarna bada kurmulardr. Abdlhamit gericilii, devlet brokrasisini her gn bir zehirli sarmak gibi sarmaktadr. Baz evreler, bu olgu karsnda da, - Ar saa ve ar sola karyz gibi soyut gerekelerin a-vuntularyla kendi sularna ya da suskunluklarna zr aramaktadrlar. Bugn, babakanlk koltuunda Anayasa Mahkemesince kapatlan bir partinin eski genel bakan oturmaktadr. 12 Martn Atatrkl dillerinden hi drmeyen komutanlar ve politikaclar Anayasa Mahkemesince kapatlan Trkiye ii Partisi yneticilerini, beer onar, on beer yllk cezalarla hcrelere kilitlerken, ayn mahkemenin kapatt Milli Nizam Partisinin Genel Bakan Necmettin Erbakan isvire gllerine baka baka tespih ekmekteydi. Hogr adna m? lkemizde hogr, sadece saclk iin geerli olmutur: Ayn Anayasa Mahkemesinin kapatt sac partinin yneticileri 12 Mart dneminde zgrce dolap parti kurmular, ancak solcu parti yneticileri en ar cezalara arptrlmlardr, Devrimci genlik rgtleri "gizli rgt" gerekesiyle kapatlm, henz delikanllklarna doymam genlerin boyunlarnda idam kementleri dolatrlm, adam ldren, basknlar dzenleyen sac genlik rgtlerinin ise srtlar svazlanmtr. Byk kentlerin kaldrmlarnda her biri ardndan alaka vurulup ldrlen devrimci genlerin hibirinin katili bulunmam, len sac gense, kovuturmalar, mahkemeler srp durmutur. Hogr gerei midir bugn bunlar?..
Trkiye'de yllardr, bat uygarln, bat demokrasilerine ulama abasndan sz edilip durulmaktadr. Hibir bat lkesinde grlmemi ad yasaklar, demokrasi ve hukuk devleti adna srdrlmektedir. Bir kitap evirdii iin on yllk ceza mahkmiyetine arptrlan insanlarn yaad bir lkede hogr acaba ne anlama gelmektedir?. Hangi ada duygunun addr hogr? Gizli rgt atolarnda ikenceci sadistlerin acmasz ellerine terk edilen kurmay subaylara, nl yazarlara, fidan gibi delikanllara m sorsak? Yoksa, yaz k demeden bir ileden brne srlen gece yarlar kaplar kurunlanan retmenlerden mi rensek? Ala mahkm ettiimiz gizli raporlarla hibir ie almadmz gen insanlara m anlatsak hogry? Nedir bu hogr?., lm cezalar m? Hcreler mi, kelepeler mi, cezaevleri mi? Komando kamplar m, Kuran kurslar m, gizli filer mi, kontrgerilla m? Nedir ne? Saa zgrlk, sola ceza yasalar hogrnn uygarca lleri olabilir mi? Dnce yasaklarnn en ilkel biimde srdrld bir ortamda, hogr kime gvence salayabilir? Trkiye'de solun yaama ve glenme koulu, Anayasal dzenin eksiksiz ilemesine baldr. Bu nedenle emeki snflardan yana olanlar, demokrasinin yaamasn, ancak bylece herkese sz ve rgtlenme zgrl tanmak isterler. Hogrsz olan, egemen evrelerin kendilerine "milliyeti-mu-kaddesat-rk-Turanc" gibi etiketler takan ilkel san, yeteneksiz ve saldrgan rgtleridir. ismet Paann tanmyla "havada yem arayan kuu komnistlikle sulamaya hazr mrteci dikta heveslilerinin" kol gezdii, Abdlhamit gericiliinin devlet katna srad bir dnemde, hogrl olmak ne anlama gelmektedir acaba? - Devletin btnl... Komnizm tehlikesi... Ar akmlar... gibi yosun tutmu gerekelerle, zgrlkleri bomak isteyenlere hangi hogrnn uygar ilkeleri benimsetilebilir? Sayn Korutrk hi phesiz, btn iyi niyeti ve yurtseverlii ile, siyasal partilerin ve kiilerin hogrl davranmasn istemektedir. Abdlhamit'te hogr var myd ki, miraslarnda olsun? Hitler, hangi hogry tayordu ki, zentilerinde bulunsun? McCarty, hangi hogrnn bayraktarln yapmaktayd ki, a-laturka McCarty'ler, bunun szcln yapsn? Hogr, uygarlk ve adalk lsdr. Alaturka sa, hangi an uygarln yaamaktadr acaba? (Cumhuriyet, 30 Mays 1975) 226 AIN SUU 227 ANARSTLN BYLES... Dantay, TRT Genel Mdr ismail Cem'in grevden a-lnma kararnamesiyle, bu greve Nevzat Yalnta' getiren Bakanlar Kurulu ilemi hakknda yrtmeyi durdurma karar almtr. Konuyu nce hukuksal su dayanaklaryla ele alalm: Anayasa ve yasalar, devlet organlarnn grev ve yetkilerini bilirler. Anayasamzn 4. maddesi, - Hibir kimse veya organ kaynan Anayasadan almayan bir devlet yetkisi kullanamaz... derken, btn devlet yetkilerinin anayasal dayanaktan g alacan ifade etmektedir. Anayasann 732'nci maddesinde ise, - Yasama ve yrtme organlar ile idare, mahkeme kararlarna uymak zorundadr. Hibir organ ve idare, mahkeme kararlarn hibir surette deitiremez ve bunlarn yerine getirilmesini geciktiremez... denilmektedir. Yani Dantay kararlarn yerine getirmek, bir anayasal ykmllktr. Bu kararlar uygulamamak ise, Trk Ceza Yasasna giren sulardandr. Demirel iktidar yllardr hibir Dantay kararn uygulamamakta ve - Dilediiniz yere ikyet edin ben Dantay karar uygulamam, demektedir. Yksek mahkeme kararlarna bylesine kafa tutan bir Babakan ne Trkiye'de, ne de dnyann demokratik baka lkesinde babakanlk merdivenlerine trmanm deildir. Dantay karar taraflara bildirilir bildirilmez, Yalnta'n makamndan ayrlmas ve Cem'in yeniden genel mdrlk koltuuna oturmas gerekmektedir. Yani hukuk asndan Yalnta'n TRT kurumu ile ilgisi, bundan sonra ancak sadece bir televizyon seyircisi ya da radyo dinleyicisi kadar olabilir.
Yalnta, Dantay kararndan sonra bu makam zorla igal etmi bir insan statsndedir. Trk Ceza Yasasnn 252'nci maddesi aynen yledir: - Her kim, mlki ve askeri memuriyetlerden birini hilaf nizam ifa veya ifaya teebbs eylerse aydan iki seneye kadar hapisle mcazat olunur. Ayn ceza, memuriyetini terk ve tatil emri kendisine resmen bildirilmi olduu halde yine memuri228 yetine devam eden memur hakknda aydan iki seneye kadar memuriyetten mahrumiyet cezas ile birlikte hkmolunur. Yani, bu yasa maddesinin Trkesi, - Yalnta, TRT Genel Mdrl koltuunda oturmaya devam ederse su ilemi olur, bu suun cezas aydan iki yla kadardr... anlamna gelmektedir. Bu madde "hkmet memuriyetinin ve unvan ve erefinin gasp" baln tamaktadr. TRT Genel Mdrl aka "gasp" edilmektedir... Dantay ikinci Dairesi, 10.5.1966 gn ve 66/1203 sayl kararnda, Dantay kararlarn yerine getirmeyen devlet memurlarnn Trk Ceza Yasasnn 240'nc maddesiyle yarglanacan belirtmektedir. Bu maddenin cezas, aydan iki yla kadar hapistir. Ayrca, bu suu ileyen devlet memurlar hakknda geici ya da srekli olarak memurluktan kartma cezas da verilmektedir. Ceza Muhakemeleri Usul Yasasnn 154'nc maddesi u-yarnca, Dantay kararlarn yerine getirmeyen devlet memurlar hakknda cumhuriyet savclarnn dorudan doruya dava ama ykmllkleri vardr, ilgili madde, - Kanun tarafndan kendilerine verilen veya kanun dairesinde kendilerinden istenilen adliyeye mteallik vazife ve ilerde suiistimal ve tarahileri grlen devlet memurlar... hakknda savclarn dava aacaklar hkm altna alnmtr. Dantay kararlarn uygulamamak, yasadaki tanmla "adliyeye mteallik vazife ve ilerde" grevi ktye kullanmak ya da yerine getirmemek demektir. Dantay kararn uygulamayan devlet memurlar hakknda savclarn dava amalar gerekmektedir. Dantay, Cem'in grevden alnmasyla ilgili kararnameyle birlikte, Yalnta' ayn greve getiren Bakanlar Kurulu ilemini birlikte incelemi ve her iki ilem hakknda da yrtmeyi durdurma karar vermitir. Her iki ilemin yrtlmesi durdurulduuna gre Yalnta'n, - Mesele davacyla hkmet arasndadr... yolundaki demecini ancak glmseyerek karlamak mmkn olabilir. Dantay kararlarn uygulamamak, ayn zamanda Trk Ceza Yasasnn 146'nc maddesindeki sulardandr. Yksek mahkeme kararlarn uygulamayan siyasal yneticilerin eylemi, yarg organlaryla yrtme organ arasndaki hukuksal ilikileri deitirmeye ynelik bir Anayasa suudur. AIN SUU 229 Demokratik bir lkede en byk tehlike, devlet kuvvetlerine dayanarak, hukuksal dzen yannda bu dzene tmyle kar bir "fiili" dzen oluturmak ve her trl yasad ilemi bu kaba kuvvete dayanarak yrtmektedir. Bu gerei zamannda en doru biimde deerlendiren hukukulardan biri de, Siyasal Bilgiler Fakltesi idare Hukuku eski Profesrlerinden Turhan Feyziolu'dur. Feyziolu, 1966 ylnda Trk Hukuk Kurumunca dzenlenen bir seminerde yle konumaktayd: - Dantay icray durdurma karar verirken, bunlar ss olsun diye mi, laf olsun diye mi verir? Bir yce mahkeme bir karar verir, fakat bu kararn hibir hukuki etkisi olmaz, yolundaki gr, ister partili olsun, ister partili olmasn, hukukuyum diyen herhangi bir insan tarafndan nasl savunulur? Hukuk bilgisini inkr etmeden byle bir hatal gr nasl savunulabilir? Yurtta olarak mahkemenin bamszlna ve kararlarnn sayg greceine inanacam. Mahkeme kararlarnn ister yrtme, ister yasama organ tarafndan inenmeyeceine emin olacam. O zaman kendimi bir hukuk devletinin hr vatanda olarak grebilirim. Trkiye'nin bir gemii vardr. 27 Mays Anayasas bu gemiten ilham alnarak, ders alnarak hazrlanmtr. Tarihimize baknz, Osmanl devrinden bu yana Trkiye icrann, yrtme kuvvetlerinin kolaylkla ceberrut bir kuvvet haline gelebildii bir lkedir...
Devlet kuvvetlerini kullanp "kamu dzeni"ni sarsarak "milli gvenlii" bozan iktidar katndaki "anaristleri" Sayn Cumhurbakanmza ikyet ediyorum... (Cumhuriyet, 2 Haziran 1975) CEPHE HUKUKU Dantayn TRT ile ilgili son karar, cephe kararghnda aknlk ve fke yaratt. San btn alaturka ve alafranga szcleri, hemen Dantaya yaylm ateine getiler. Cephe adrlarndan ban uzatan bir parti yetkilisi Dantay kararna, - Anayasann ihlalidir, diyebilmektedir. 230 Bir lkede demokrasi, baz temel kurumlara dayanr. Bu kurumlardan biri phesiz yarg erkidir. Btn demokratik lkelerde, mahkeme kararlar uluorta eletirilmez ve bu mahkemelerin yarglarna bylesine saldrlamaz. nk, demokratik hukuk devletini oluturan temellerinden biri yarglarn kararlaryla olumakta ve g kazanmaktadr. Yarglarn verdikleri baz kararlar siyasal sonular dourur. Bu kararlar saygyla karlamak gerekmektedir. Beenmediimiz kararlar varsa, bunlar, ancak hukuk biliminin verdii bilimsel l ve zelliklerle saygyla eletirebiliriz. Bir lkede, zgrlklerin temel gvencelerden biri de, "tabii hkim" ilkesi uyarnca kurulan ve grev yapan mahkemelerdir. "Tabii hkim" kural, sutan nce yasayla kurulmu mahkemeleri, bamsz yargnn temeli sayar. Olaanst siyasal mahkeme nitelii tamayan btn mahkemeler, ister askeri ister sivil olsun, herkese saygyla korunmal ve savunulmal-dr. Bu ilkeye uyulmazsa anari, devlet katndan ynetilmi ve devletin temelleri sarslm olur. Buna kimsenin hakk yoktur... Af Yasas Anayasa Mahkemesince iptal edilince, cephenin o tarihteki dank kuvvetleri bugn Dantaya ynelttikleri silahlar Anayasa Mahkemesine evirmilerdi. Geen yl Anayasa Mahkemesine kusulan kin, bugn de Dantay nne boaltlmaktadr. Anayasa dmanlnn amansz kinidir bu... Dantaya saldrabilmek iin, bulabildikleri gerekelere de ksaca gz atalm. Diyorlar ki: - Parlamento, Cem'in TRT Genel Mdrlne atanmasn salayan I I sayl kararnameyi, gemie etkili olarak iptal etmitir. Bylece Cem'in genel mdr olma hakk kaldrlmtr. Cevabn verelim: Cem'in genel mdrl sadece Parlamentoca iptal edilen I I sayl yasa gcndeki kararnameye dayanmamaktadr. 359 sayl yasann 9 ve 47. maddelerine gre, nceden devlet hizmetinde bulunmam bir kimse de TRT Genel Mdr olabilmektedir. Bu bir... ikincisi de u: Cephe ounluu, I I sayl kararnameyi, Cem'in genel mdrle getirilmesini salayan tek dayanak olduuna inanarak iptal etmitir. Fakat, 12 sayl kararnamede AIN SUU 231 yer alan geici 9. madde, I I sayl kararname ile yok edilmek istenen dayana yeniden salamaktadr. nc gerekeyi de vurgulayalm: Dantay, ileri srld gibi I I sayl kararnamenin iptaliyle Cem'in genel mdrlk hakkn yitirdii sonucuna varsayd, iptal davasn bandan reddeder ve davann zne girmezdi. Cem'in bir gn bile devlet hizmetinde bulunmad sylenecektir ve bundan sonra ayn Cem, genel mdrlkteki bir buuk yllk hizmetiyle, devletin en yksek memurluklarndan biri olan Babakanlk Danmanlna getirilecektir. Bu elikiyi aklayacak cepheci hukuk profesr ya da hukuk diplomas tayan bakan varsa, bunlarn srayla alnlarn karlamak gerekmektedir. Hadi, geelim btn bunlar da bir kalem!.. Ama artk Dantay kararn vermitir; bu karar dolaysyla Dantaya ve bu yksek mahkemenin yelerine saldrmak, Trk Ceza Yasasnn 159. maddesine giren sulardandr. Cezas, bir yldan balar, alt yla kadar uzanr. Dantay kararn uygulamamak su olduu gibi, bu tr kararlarn uygulanmayacan sylemek de ayn yasann 311 ve 312. maddelerinde yer alan, "halk su ilemeye tahrik" ve "kanuna itaatsizlik" sularn oluturmaktadr.
Sulh Ceza Mahkemesine hakaret ederseniz su olur. Ancak Anayasa Mahkemesine saldrrsanz olmaz. Olaanst mahkemeleri eletirirseniz sutur. Dantaya kfrederseniz hi kimse hesabn sormaz. Cephenin Anayasas m, yoksa Ceza Yasas mdr bu?.. - Tutuklama emri bir mahkeme karardr. Uygulanr. Amma Dantay karar uygulanmaz, idam cezas bir mahkeme karardr. Yerine getirilir. Ancak bir yksek mahkeme karar, iktidarca p tenekesine atlr. stelik, profesrnden yazarna, yazarndan parti yneticisine kadar bir sr "cephe anaristi" halk sua tahrik eder, kimse ses karmaz. Cephenin "orman kanunu" mu bu?.. Cephe kararghnda aka yarg organlarna kar giriilen bir isyan ve anari eylemi ynetilmektedir. Nerededir imdi yksek mahkemelerin saygnln koruyacak cumhuriyet savclar?.. Ve imdi nerededir acaba "kanun hkimiyeti", "devlet otoritesi" ve "kamu dzeni" salayacak gler?.. 232 Yksek mahkeme yarglarna byle alabildiine kfreden ve saldran bir iktidar, devletin onurunu kime kar ve nasl koruyacaktr, acaba?.. (Cumhuriyet, 4 Haziran 1975) ZETLERSEK... Demirel hkmeti gvenoyu alr almaz, yldrm hzyla baz atama ilemlerine giriti. Cumartesi pazar demeden, baz yurtsever brokratlar birer ikier grevlerinden alndlar. Cephe saldrs ilk kez Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl Mstear Teoman Kprller'e rastlad. Sonra Toprak ve Tarm Reformu Mstear Saim Kendir ile srdrld. Bundan sonra da TRT Genel Mdr, - Milli gvenlik... kamu dzeni... devletin d emniyeti gibi gerekelerle grevinden alnd, imar iskn Bakanl Mstear Prof. Cevat Geray, arkasndan Milli Eitim Bakanl Mstearlar da cephe kurmaylarnn hmna uradlar. Ecevit hkmetinin Enerji ve Tabii kaynaklar Bakan Cahit Kayra, bakanlkta namuslu bir brokrat kadrosu oluturarak, balarna Teoman Kprlleri getirmiti. Bakanlk bu dnemde yabanc petrol irketlerinin zam isteklerine kar kt, Kbrs karmas gnlerinde, Silahl Kuvvetlerimizin yakt kaynaklan -zerinde tam denetim salad ve ATA Rafinerisini milliletirmek iin nemli admlar att, Ayn gnlerde Petrol Ofisi, 1970 ylndaki 10,5 milyonluk zararn kapatarak, 1974 ylnda 96 milyonluk bir kr dzeyine ulatrld. Petrol Ofisinin, "beyaz mal" ad verilen benzin, gaz ve motorinde btn Trkiye'deki sat pay, 1970 ylnda yzde otuz ikiyken, I974'te yzde krk ikiye karld. Ayn art oran "siyah mal" ad verilen fuel-oil ve dizel-oil iin de grld... Bu ne demektir?.. Bu, yabanc petrol irketlerinin sat olanaklarnn bu oranda azalmas ve devletin kr salamas demektir ite, devlete bu kar salayan Petrol Ofisin iki gen genel mdr yardmcs, Mustafa zyrek ve Fikret Bykbur, cephe adrlar kurulur AIN SUU 233 kurulmaz grevlerinden alnm ve bylece Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlndaki "Kl Operasyon"u tamamlanmtr. Petrol Ofisi, btn yurdu benzin bayilikleri ile sarmtr. Bu bayi sahipleri zerinde, 1970 ylnda tam 170.994.784 lira, yani yaklak olarak yzseksen milyon lira kredi varken, bu iki genel mdr yardmcs Milliyeti Cephe adrlarna reklenmi benzin istasyonu sahipleriyle savaa savaa, bu kredileri 1974 ylnda 139.784.643 liraya, yani hemen hemen yz krk milyon liraya indirmilerdir. Bylece, ylda on milyon lira para, benzin bayilerinden sklerek alnmtr. Gvenoylamasndan birka gn nce "mebus pazar", Petrol Ofisinden milyonlarca kredi alan bir milletvekilinin evinde kuruldu. Bu milletvekili, partisinden istifa ederek drt adrl cephe kararghna geti. Bundan sonra olaylar orap sk gibi geliti. Yabanc petrol irketlerinin zam istekleri gecikmeksizin kabul edildi. ATA Rafinerisinin milliletirilmesine engel olundu. Ayn gnlerde, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Kl'n, petrol istasyonu sahipleriyle yemek yerken ekilen fotoraflar basnda sergilendi. Buraya bir nokta koyarak, Urfa'ya doru uzanalm.
Toprak datmnn gerekletirilmesi iin Toprak ve Tarm Reformu Mstearl kurulmu ve bu greve Ankara Ziraat Fakltesi retim yelerinden Prof. Saim Kendir getirilmiti. Mstearlk ats altnda, toprak reformunun gerekletirilmesine inanla bal bir kadro toplanmt. Urfa'da gerekli almalar tamamlanm ve ilk datm blgesi olarak da Akakale ilesi seilmiti. Bu blgede krk bir kyn kamulatrlmas tamamlanm olan 150 bin dnm arazisi ile, ayn kylerdeki 60 bin dnm Hazine arazisi, 2541 topraksz kylye datlmak zere saptanm ve hazrlanmt. Bu arada cepheciler iktidar merdivenlerini kmak zereydiler. Benzin bayii bir milletvekilinin evinde balayan destekleme abalar, Urfal toprak sahibi milletvekillerine kadar uzand. Gvenoyu gn, herkesin gzleri nnde Urfal toprak sahibi milletvekillerinden ikisi, cephe iktidarnn temellerine har koymak iin, partilerine isyan ettiler ve cephe hkmetinin gvenoyu almasn saladlar. Bunlarn her biri, basit rastlantlarn geliigzel halkalar mdr acaba?.. Yabanc petrol irketleri zam isteklerinde bulunu234 yor, bu isteklere kar direnen mstear ve daire bakanlar grevinden alnyor. Milliyeti Cephe partilerinde demir atm petrol bayilerinin kredi yamasna kar kan genel mdr yardmclar ayn klca arpyor. Parti deitirme kararlar ayn zamanda petrol bayii olan bir milletvekilinin evinden ynetiliyor. Kylar halka amak iin rpnan imar ve iskn Bakanl Mstear, cephe saldrlarnn oklarna hedef yaplyor. Toprak ve Tarm Reformu Mstear grevinden alndktan sonra, I Haziranda balamas gereken toprak datm durduruluyor. Bu cephe trafii iinde, TRT Genel Mdr, - Milli btnlk... Kamu dzeni... Devletin d emniyeti... gibi gerekelerle grevinden alnyor. Btn bu atama ilemleri sahte milliyeti srecin kesintisiz aamalardr. Her atama ve kym ilemi, birbirinin nedeni ve sonucudur. TRT, cephe kurmaylarnn eline geerse, ne petrol sorunu halka anlatlabilecek, ne de Urfal topraksz kyllerin aclar ekranlarda sergilenebilecektir. Btn amalan, toplumun her kesimindeki yurtsever duygular, ulusu tepkileri ve anayasal direnmeleri, kaba kuvvet ve demagojiyle ezmektir. 1975 yaznda, sahte milliyetilikten sank cephe kuvvetlerinin "manzaray umumiyesi" budur ite... (Cumhuriyet, 6 Haziran 1975) MNARE VE KILIF... Parlamento yelerinin aylk ve deneklerini artran yasa, kala gz arasnda kabul ediliverdi. Yasa, iran'da bulunan Sayn Cumhurbakanmzn dn bile beklenmeden yangndan mal karrcasna, Cumhurbakan Vekili Tekin Arburun'un imzasyla yaymlanarak yrrle girdi. Belki bir gn beklense, konu Sayn Korutrk tarafndan da incelenebilecekti. Cumhurbakannn yokluunda baz kararnameler de imzaland. Bunlardan biri TRT hkmet temsilcisi Tevfk Karahan' grevden alrken, ikincisi de Karahan'dan boalan yere, Erzurum Atatrk niversitesinin anl anl saclarndan Prof. aban Karata' atamaktayd. AIN SUU 235 Karahan, geen hafta yaplan ynetim kurulu toplantsnda, Genel Mdr Yardmcs Hfz Topuz'un grevinden alnmasna kar oy kullanmt. Suu buydu. Sayn Cumhurbakan, yokluunda atlan bu imzalar ile bu imzalarn yarat hukuksal sonular zerinde ne dnr bilemeyiz. Parlamento yelerinin aylk ve deneklerini artran yasa, acaba Korutrkn gelii beklenmeden neden yrrle sokulmutur? TRT Ynetim Kurulu yesi, ne amala Koru-trk'n yokluunda deitirilmitir? Belki Sayn Korutrk, kendisinin imzalayarak sorumluluuna katld ismail Cem ve Nevzat Yalnta ile ilgili kararnameler iin verilen karar zerine, bu gibi atamalar hakknda grnn sorulmasn isteyecekti ve cephe partilerince saldrlan Dantayn saygnln koruyacakt. Bu sorularn cevaplarn imdilik bilemiyoruz. Fakat yeri gelmiken baz sorunlara da deinmeyi bir grev biliyoruz.
Hukuk dzeni, bata Anayasa olmak zere yasal dzenlemelere ve anayasal kurululara tam saygy gerektirir. Anayasa Mahkemesine saldracaksnz; fakat ayn zamanda demokratik hukuk devletinin avukat kesileceksiniz. Dantaya olmadk kfrleri sralayacaksnz; ama dzen koruyucusu saylacaksnz. Yarg kararlarna isyan edeceksiniz; buna ramen anayasal dzenden sz edeceksiniz!.. Cephe hukukundan rnekler verelim. 27 Mays Devriminden sonra, yaplan ilk genel seimlerle Parlamentoya doluan partilerin ilk kardklar yasa, Parlamento yelerinin aylk ve -deneklerini saptayan " I sayl" yasadr. Evet, "I sayl" yasayla aylk ve deneklerini saptamlardr, sayn milletvekilleri ve senatrler... Emekli haklan, ii kdem tazminat, asgari cretler ise komisyonlarda yllarca srnmtr. iinin, kylnn ve dar gelirli memurun haklarn savunanlar da "ar cereyan... ykc dnce... tehlikeli fikir... ideolojik maksat..." gibi su gerekeleriyle susturulmak istenmitir. Devam edelim... Anayasann 82'nci maddesinde, - Trkiye Byk Millet Meclisi yelerinin aylk ve deneklerine her ne surette olursa olsun, yaplacak zam ve ilaveler, ancak bu zam ve ilaveleri takibeden milletvekilleri genel seiminden sonra uygulanr... hkm yer almaktadr. 1970 ylnda, yasann bu maddesine aykr olarak milletvekili ve senatrlerin 236 kendi maalarna yaptklar zam, Anayasa Mahkemesince iptal edildi. Buna da hemen bir are dnld... Anayasann yukarya aldmz hkm 12 Mart muhtrasn sinesine eken partilerce, "milli birlik ve beraberlik ruhu ierisinde" deitirilerek, Parlamento yelerine kendi maa, yolluk ve deneklerini artrma olana da tannm oldu. Bu mudur Anayasa saygs!?.. 12 Mart dneminde, skynetim mahkemelerinde binlerce kii yargland. Bu sanklarn bir ksm hakknda tahliye ve beraat hkm veren mahkemeler ya toptan ortadan kaldrld ya da sanklarn lehine karar veren birok erefli yarg, tepeden inme emirle grevlerinden alnd. Bu mudur bamsz mahkemelere ve adalete sayg!?.. Cumhurbakannn yokluunda nemli yasa ve kararnamelere imza atmak; Anayasa Mahkemesinin Anayasaya aykr bulduu yasalar uygulamak iin, Anayasaya aykr yasay deil, yasaya aykr grdkleri Anayasay deitirmek; yksek mahkeme kararlarn uygulamamak iin devlet hazinesinden binlerce lira demek; beenmedikleri yarglar krslerinden ekip almak, cephe anarizminin, ayn "kast" altnda iledii deiik sularn kk bir listesidir. Bugn bu su listesine bir yenisi ekleniyor: Hukuksal hibir yetkisi olmayan TRT Genel Mdr olaanst toplantya ard ynetim kurulunda, bir nceki o-turumda yerinden skp atamad genel mdr yardmcsn, bu kez Sayn Cumhurbakannn yokluunda imzalanan bir kararnamenin deitirdii yenin de oyuna dayanarak grevinden almak isteyecektir. imdi bo yere, - Hangi yetkiyle, ne hakla, hangi mahkeme kararna dayanarak ve hangi anayasal dayanakla?., diye sormaynz. Minareyi alan klfn bulmaktadr nasl olsa. Cephe hukuku ve cephe a-narizmidir bu. Bugn cephe anarizminin byle bir suuna daha imza atlyor. TRT Ynetim Kurulundaki konumalar bir su tutanann belgeleri olarak kalacaktr. Toprak ileyenin su kullanann, denirse komnistlik olur da, devlet kurumlarn igal etmek "zabta vakas" m saylr a-caba!?.. (Cumhuriyet, 10 Haziran 1975) AIN SUU 237 LAVAL LD M? Pierre Laval, siyasal yaamna sosyalist olarak balayp kiisel hrs dolaysyla, gerici ve ibirliki hkmetlerde grev aldktan sonra, 1945 ylnda kuruna dizilen bir Fransz Babakandr. Parlamentoya Sosyalist Parti milletvekili olarak girdikten bir sre sonra seim olanann kalmadn anlayan Laval, siyasal grlerini deitirdi ve bylece Bayndrlk, alma ve A-dalet Bakanlklar yapt. Bir ara Senatr de olan Laval, Dileri, iileri Bakanlklarnda bulundu.
Laval, I935'te italyanlarla anlamalar imzalayarak Musso-lini'ye dnler verdi, ikinci Dnya Savanda kurulan ibirliki "Vichy Hkmetinde, Mareal Petain'in Dileri Bakan olarak Hitler'le anlat. 1942 ylnda Almanlarn isteiyle Devlet Bakan Mareal Petain'in Babakan olarak grev yapan Laval, i 945'te kuruna dizilerek ldrld. Trkiye'de de son zamanlarda baz siyasetilerin, yazarlarn ve ilerici saylan retim yelerinin renk ve kiilik deitirerek, egemen snflarn hizmetinde yer aldklarn grmekteyiz. Bunlar bazlarmz iin artc olmaktadr. Oysa sorunu temelinden almak gerekmektedir. 27 Mays Devriminden bu yana toplum hzl bir uyan iine girmitir. Ulusal ve snfsal bilinlenme aamas toplumun her kesimini etkilemektedir, iiler, kyller, dar gelirli memurlarla tm emekiler, kendilerinden yana dzenin kimlerle ve hangi yntemlerle kurulacan aratrmaya balamlardr. Buna kar, - Milli btnlk... Devletin blnmezlii... ideolojik maksat... gibi birtakm gereklerle demokratik dzenin ilemesi nlenmek istenmektedir. 12 Mart dneminden sonra da snfsal temellere gre herkes yerli yerini almaya balad. Muhtra bir eit "turnusol kd" gibiydi. yleki herkesin rengi bu muhtra ile ortaya karld. "Sosyalist Parti olduumuzu ilan edelim" diyen siyasetiler; ilerici aydnlarn evlerinden kitap topland bir kara ynetimin bana getiler. Atatrklk adna mangallarda kl brakmayanlar, cumhuriyet tarihinin bu en gerici dneminde, silahlarn glgesinde devlet ynetmeye kalktlar. Hukuk profesrlerini, 238 milletvekillerini, ihtilalcileri hep bu ynetimin merdivenlerinde grdk. Btn bu olup bitenleri, sadece kiisel nedenlerle aklamak yanl olur. Ulusal ve snfsal bilinlenmenin sonucu olarak, herkes yerini belirliyor artk. Gemi dnemlerin sahte "ilerici gerici" kavramlar, bundan sonra emekten ya da sermayeden yana olmak biimiyle bilimsel temellere oturuyor. "Ar saa ve ar sola karyz" gerekesiyle, yllarca, tarafszlk maskesiyle toplumu ynetmi olan sermaye snfnn siyasal rgtleri de kendi ilerinde bu oluuma ayak uydurmaya alyorlar. Siyasal partiler, son be yldr byk bir alkantnn iinde oluumlarn tamamlamaktadr. Atatrklk, "antiemperyalist" bir kurtulu savandan sonra kurulan "laik" devletin temel niteliklerini kapsamaktadr. Abdlhamit gericiliini devlet katna kartanlarn kol gezdii bir ortamda, Atatrklk maskesine snp devrim dmanl yapmak mmkn mdr? Her kyde Kuran kursu amaya alanlarn, 31 Martn kanl kaldrmlarn devlet brokrasisi iine yerletirenlerle kol kola gezmesi midir Atatrklk? Yoksa yabanc petrol irketi bekilii mi? - Ar cereyan... Ykc dnce... Devletiyle milletiyle blnmezlik... gibi yosun tutmu su gerekelerinin toz bulutu i-inde, tm toplumsal sorunlarn konuulmas yasaklanmak istenmektedir, ite bylece, - Ben sermayeden yanaym... demeden insanlar aldatmann ve ynetmenin de yolunu bulmulardr. 12 Mart ncesi devrimciliin ipoteini alan nl generaller grdk. Hukuk devletine toz kondurmak istemeyen kamu hukuku profesrleri ve zgrlk savunucusu yazarlar grdk. 12 Mart "laboratuvar'larnda btn bunlarn gerek kiiliklerini ve dncelerini tandk. Deien belki sadece onlar deil. Bir toplum deiiyor. Toplum deitike de, kurumlar ve kiiler yerli yerini alyor. zgrlklerin ksld bir toplumda, insanlar, bir maskeli balo-daym gibi, kimlerle beraber olduunu bile bilmiyor. Iklar a-ldka, maskeler kyor ve herkes gerek yzleriyle tannyor. Olaanst dnemler yaanmasa, insanlarn kiiliklerini de anlamaya pek olanak yoktur. 12 Mart dnemi belki bu bakmAIN SUU 239 dan yararl da olmutur. Bu snfsal ve ulusal bilinlenme aamasnda, bir zamanlar devrimcilikten sz edip bugn gericiler, tutucular ve Anayasa dmanlar yannda saf tutanlara, Fransz Babakanlarndan Laval'in yaamyksn hatrlatsak, ne derler acaba?
27 Maysn kilometre tandan, 12 Mart yokuuna kadar u-zanan yolda hi Laval'inkine benzeyen yaamyklerine tank olmadk m? Tanr sonlarn benzetmesin... (Cumhuriyet, \2 Haziran 1975) KARAKOL VE AYNA... Cephe karargh, polis rgtn dorudan doruya baz siyasal partilerin emir ve denetimine sokmann hazrl iindedir. I Haziran 1975 gn Resmi Gazetede yaymlanan bir ynetmelik deiikliine gre, askerlik grevini yapmam kimseler de polis olabilecektir. Bylece, parti militanlar polis grevlisi olarak da, iktidarn emrine verilerek, - lkc genler emniyet kuvvetlerinin yardmcsdr... szyle balayan siyasal trmanma, devletin kolluk kuvvetlerini de saracaktr. Solculuk gerekesiyle grevlerinden alnan toplum polisleri yannda, derslerde yurt sorunlaryla ilgili gr bildirdii iin o-kullarndan karlan polis enstits rencilerine de rastlanmaktadr. 7 Haziran 1975 gnk Resmi Gazetede iileri Bakanlnn yaymlad "Polis Kolejine Giri Ynetmelii" ise, son zamanlarda olup bitenlere tuz biber ekti. Ynetmeliin 7'nci maddesinde, "adaylarn salk nitelikleriyle ilgili koullar" bal altnda, - Peltek, kekeme, kel ve cildinin siyah (zenci) olmamas ve yzde iek bozuu, yz ve bedende bak vs.. yara izi ve dier iaretler bulunmamas... biiminde bir bent yer almaktadr. Yani, ynetmelie gre "zenci" olanlar, siyah derililer, polis olamayacaktr. Yznde rnein, "ark ban" ad verilen yara izi bulunanlar, iek bozuu olanlar da bu meslee giremeyeceklerdir. Bu aka, - Senin rkn ayr, bu nedenle polis olamazsn... demektir. Zencilere yaam hakk tanmayan gerici ve rk siyasal dnce, en ak ve seik biimde Polis Enstits Ynetmeliinde yer almaktadr. Unutmayalm. Buras Amerika deil Trkiye'dir ve Anayasasnda, "herkes, din, rk, cinsiyet, siyasi dnce, felsefi inan, din ve mezhep ayrm gzetmeksizin kanun nnde eittir" hkm yazldr. Buna ramen, Sen zencisin, ayr rktansn polis olamazsn... Sen, Antep'te, Urfa'da, Mardin'de, Diyarbakr'da doduun iin, yznde "Halep ban" var, seni polis yapmayz... denilmektedir. Ya kimi polis yapmak istiyorlar? Irks, Turancs, Sleymancs, Nakibendisi, mukaddesats, kafatass, lkcs, babucusuyla, devletin emniyet kuvvetlerine yardm ettikleri aklanan sac "militan genleri,., Yine unutmayalm sakn, yirminci yzyln ikinci yarsnda yayoruz ve iileri Bakan bir ynetmelik yaymlayarak, - Zenciler polis olamaz... Yznde ban olanlar da polis yapmayz... diyebiliyor. Irklk ve blclk deildir de, syler misiniz nedir bunun ad?!.. Bu, iin siyasal yan. Bu sorunun bir de mizah yn var: Ynetmeliin 8'inci maddesinde de, - Fiziki yap bakmndan ar iman veya imanlamaya elverili bulunanlar aday olamazlar... denilmektedir. "Ar iman olmak" anlalr bir kavramdr. Ancak "... veya imanlamaya elverili bulunmak" ne demektir? Bunu anlamaya herhalde olanak yoktur. "Ar iman", baz devlet byklerimiz gibi dengesizce, gelimi vcut yapsna sahip olmak demektir. Fazla imanlk, insanlarn salna da zararldr. iman bir insann, devletin -nemli grevlerinde bulunmamas gerekmektedir, ite bu nedenle ar iman olduu, ilk bakta anlalan bir kimsenin polis olmas sakncal grlmektedir. Bir de, "kel" olmak, polislik mesleine girmek iin engel saylmaktadr. Ynetmelik bu konuda da ak bir hkm getirmitir. imdiye kadar hi kimse kelliin tanmnda birleeme-mitir. Ancak, salar bann nemli bir blmnde ak brakacak biimde dklm olanlara da, gnlk dilde "kel" diyebi240 AIN SUU 241 liriz. Soruna bu adan bakarsak, yrrlkteki yasalara gre, genel mdr, milletvekili, senatr, televizyon spikeri ve hatta babakan olmak hakkna sahip
bulunan kel yurttalarmzn, polislik mesleine alnmamalar aka keller arasndaki eitlie de aykrdr. Her ne kadar, haklarnn yenildii kansnda olanlar, - Benim bam kel mi... diye sorarlarsa da, kellii polislie engel sayan ynetmeliin bununla bir ilgisi yoktur. Bu meslekte hem imanlayp hem de salar dklen polis, komiser ve emniyet amirlerinin durumu ne olacaktr? Bunun iin de bir ynetmeliin hazrlanmas ve imanlk ve kelliin yasa gvencesi altna alnmas gerekmektedir, herhalde. Evet, aka bir yana... Siyasal amalar, bu kez karakol aynalarnda btn irkinlikleriyle belirmeye balamtr... Cepheciler bir yandan, karakollara kendi yandalarn doldurmak isterken, te yandan da yurttalar arasnda rk ayrm gden ynetmeliklerle hangi an gerisinde kaldklarn apak ortaya koymaktadrlar. "Camiye, klaya, okula siyaset sokmayalm" diyenler, ilerine geldii zaman cephe adrlarn karakol bahelerine kurmaktan hi ekinmemektedirler. Devlet ynetmek, "hrsz-polis" oyununa benzemez. Tarihe baknz; devletin polisini baz siyasal partilerin amalar iin kullanmak isteyenler, balarn er ge kayalara arpmlardr... (Cumhuriyet, 14 Haziran 1975) PUSUDAKLER... istanbul'da Kltr Sarayn ve Marmara vapurunu yakmak, Eminn araba vapurunu batrmak sularyla yarglanan Ter-sane-i Sendikas Bakan Hilmi Tademir ve arkadalar hakkndaki beraat hkm Askeri Yargtayca da onaylanarak kesinleti. Bu kararn altnda baz siyasal gerekleri yeni batan deerlendirmek ve bundan, ileriye dnk sonular karmak gerekmektedir. 11 Mart muhtrasndan sonra balayan "devrimci av" dneminde baz kiiler Kltr Saray ve Marmara vapurunu yak242 mak ve Eminn araba vapurunu batrmak sularyla gzaltna alnmt. Sanklarn ilk sorgusunda sularn itiraf ettikleri skynetim komutanlnca kamuoyuna bildirilmiti. Gerekten de sanklar "kontrgerilla" adl gizli rgt kararghnda yaplan sorgularnda, - Kltr Sarayn, Marmara yolcu gemisini biz yaktk, Eminn araba vapurunu da batran bizleriz... yollu ifadeler vermilerdi. Yarglama devam ederken, Babakanlk, "Beyaz Kitap-Trkiye Gerekleri ve Terrizm" adl bir kitap yaymlayarak, sanklarn sulu olduunu ilan etti. Simdi kitabn 93'nc sayfasn birlikte okuyalm: - istanbul'un Taksim semtinde ina edilen Kltr Saray, kltr adna iftihar edilecek modern bir bina idi. Ancak Mark-sist-Leninist ihtilalciler bu binay burjuvazinin hizmetinde bir e-ser olarak vasflandrm ve zaman zaman, fazla zararl olmayan saldrlarda bulunmulardr. Nihayet 27 Kasm 1970 gecesi, nceden planlanm bir sabotaj neticesi Kltr Sarayn yakmlardr. Sabotajda bilfiil vazife alanlar ar solcu bir sendikann baz yeleri ile, Trkiye ii Partisinin bir yesidir. Kitapta, Marmara yolcu gemisi ile Eminn araba vapurunun da Kltr Sarayn yakanlar tarafndan yakld ve batrld yazlmaktadr. "Beyaz Kitap" adyla kan, ancak iindeki satrlarla kapkara bir faizmin su tutana olan bu kitap imdi devlet arivlerindedir. Beraat karar, bu kitab, I 2 Mart yneticilerinin suratlarna bir tokat gibi arpmtr, Bu beraat karar, sanklarn sorgularn saptayan "kontrgerilla" rgtnn de mahkmiyet hkmn noktalamaktadr. Bu rgt, komnizmle mcadele gerekesi altnda, btn NATO lkelerinde kurulan gizli rgtlerin ortak addr. Panama Kanalnda, 1960 ylnda Amerikan Milli Savunma Bakanlna bal olarak kurulmu olan "Antigerilla Okulu"nda, dnyann drt bir bucandan gelen grevlilerle, bata ikence olmak -zere, her trl yasad yntem retilmektedir. Bu eitimle org ve bilgilerin artrarak yurtlarna dnenler, devletin -nemli kurulularnda grev almaktadrlar. Panama Kanalnda Pentagon generallerine bal olarak alan askeri nitelikteki "Antigerilla Okulu" yannda merkezi Washington'da bulunan "Uluslararas Polis Akademisi" de, AIN SUU
243 WP" NATO lkelerindeki sivil haber alma rgtlerine eitilmi uzman yetitirmektedir. Bu her iki kurulu da dorudan doruya CIA (Merkezi Haber Alma rgt)'ne baldr. Yunanistan'da 1967 ylnda gerekletirilen faist darbenin, Yunan istihbarat rgt (KYP) tarafndan dzenlendii belgelerle kantlanmtr. Darbe lideri Albay Papadopulos'un CIA ve KYP arasnda grev yapan "irtibat subay" oluu da, tek bana birok gerei anlatmaktadr, italyan Gizli Haber Alma rgt (SID) tarafndan giriilen baz eylemler de, getiimiz yln aralk aynda btn belgeleriyle ortaya konmutur. Devrimci rgtlere kkrtc ajanlar yerletirmek, sabotajlar dzenlemek, basn elde tutarak kamuoyunu belirli amalar i-in hazrlamak, darbeyle birlikte, ikenceleri ynetmek, dorudan doruya, CIA tarafndan ynetilen "kontrgerilla" rgtlerinin ortak yntemleridir. Panama Kanalnda I960 ylnda kurulmu bulunan "Anti-gerilla Okulu", NATO lkelerinde her trl sol akm ezmek iin, faist darbeci yetitirmektedir. Olaanst dnemlerde giriilen amansz bask yntemlerini anlayabilmek iin, Panama Kanalndaki Antigerilla Okulu, Washington'daki Uluslararas Polis Akademisi ve Trkiye'de, devletin baz nemli kurulular iinde karargh kuran "kontrgerilla" rgt arasndaki ilikiyi bilmek, olaylarla bu kurulular arasndaki ba yerli yerine yerletirmek gerekmektedir. 12 Mart dneminde, perde arkasndan devleti yneten "kontrgerilla" rgt kimlerden olumaktadr? Bunlar devletin hangi kuruiuu iinde grev yapmlardr? Bu rgtte grev a-lanlar, yurtii ve d eitimlerini nerede tamamlamlardr? Bu rgtle, sac terrist genlik kurulular arasnda ne gibi ilikiler vardr? Bu sorularn cevaplarn aratrmak sadece, 12 Mart dnemini anlayabilmemiz iin gerekli deildir. $mdi nemli olan bu "kk darda" rgtn, bundan sonra hangi "taktk" ve "strateji" ile yeni eylemler saptaddr. 12 Mart muhtrasnn glgesinde, devleti ele geiren bu rgt imdi hangi eylemlerin iinde ve hangi planlarn bandadr? lkeyi srekli bir rejim bunalm iinde gstermek, genlik kurulular arasnda silahl atmalar yaratmak, devrimci kurulular iine kkrtc ajanlar sokmak, sabotajlar dzenleyip dz244 mee davalar atrmak ve demirba politikaclar birer masa gibi katlayp btn yasad eylemlerini "Beyaz Kitap" adyla, devletin damgasyla mhrlemek gcn kendinde bulan bu rgt, bundan sonra, kimbilir hangi siyasal olaylarn iinden kacaktr? "Kontrgerilla" cuntas Trkiye'de kapatlmas hi dnlmeyen bir Amerikan ssdr. nmzdeki gnlerde, kanl siyasal olaylar yaratlrsa, biliniz "kontrgerilla" eyleme gemitir. Sac genlik rgtleri saldrlarn younlatrrsa, hi pheniz olmasn, "kontrgerilla" emir vermitir. Bakalm gndemlerinde ne var? (Cumhuriyet, 17 Haziran 1975) Uur MUMCU
Uur Mumcu _ Devlet Silah Adalet www.kitapsevenler.com Merhabalar Buraya Yklediim e-kitaplar Aada Ad Geen Kanuna stinaden Grme zrller in Hazrlanmtr Ekran Okuyucu, Braille 'n Speak Sayesinde Bu Kitaplar Dinliyoruz Amacm Yayn Evlerine Zarar Vermek Deildir Bu e-kitaplar Normal Kitaplarn Yerini Tutmayacandan Kitaplar Beyenipte Engelli Olmayan Arkadalar Sadece Kitap Hakknda Fikir Sahibi Olduunda Aada Ad Geen Yayn Evi, Sahaflar, Ktphane, ve Kitaplardan Temin Edebilirler Bu Kitaplarda Hi Bir Maddi karm Yoktur Byle Bir eyide Dnmem Bu e-kitaplar Kanunen Hi Bir ekilde Ticari Amal Kullanlamaz Bilgi Paylatka oalr Yaar Mutlu Not: 5846 Sayl Kanunun "altnc Blm-eitli Hkmler " blmnde yeralan "EK MADDE 11. - Ders kitaplar dahil, alenilemi veya yaymlanm yazl ilim ve edebiyat eserlerinin engelliler iin retilmi bir nshas yoksa hibir ticar ama gdlmeksizin bir engellinin kullanm iin kendisi veya nc bir kii tek nsha olarak ya da engellilere ynelik hizmet veren eitim kurumu, vakf veya dernek gibi kurulular tarafndan ihtiya kadar kaset, CD, braill alfabesi ve benzeri 87matlarda oaltlmas veya dn verilmesi bu Kanunda ngrlen izinler alnmadan gerekletirilebilir."Bu nshalar hibir ekilde satlamaz, ticarete konu edilemez ve amac dnda kullanlamaz ve kullandrlamaz. Ayrca bu nshalar zerinde hak sahipleri ile ilgili bilgilerin bulundurulmas ve oaltm amacnn belirtilmesi zorunludur." maddesine istinaden web sitesinde deneme yaynna geilmitir. T.C.Kltr ve Turizm Bakanl Bilgi lem ve Otomasyon Dairesi Bakanl Ankara Bu kitaplar hazrlanrken verilen emeye harcanan zamana sayd duyarak Ltfen Yukardaki ve Aadaki Aklamalar Silmeyin Tarayan Yaar Mutlu web sitesi www.yasarmutlu.com www.kitapsevenler.com e-posta yasarmutlu@kitapsevenler.com yasarmutlu@yasarmutlu.com mutlukitap@hotmail.com kitapsevenler@gmail.com Devletin, iddet ve terr tek basna y 'devlet terr' diyoruz. D' kii ve rgtlerce Baz kamu grev' birleiyorlar. De (Cumhuriyet, 9 Ev Bir toplumua} Bu duygu bir demektir..../ adalet duygus Devlet, sankl taklarnda su nne cikarmaWt yerini silahla, bomu yok sayan siyasal ikta. .datacaktr yoksa!?.. ( rtt gnler oluyor. Suna olaylar, devletten bamsz anlamyla 'karma' oluyor, rgtte ayn eylemde iliyor, su iletiyor. dalet duygusudur. leri de sarslm jiyla datlrsa jldrmek deildir. jrden olursa olsun, , olarak mahkemeler jcisi, mahkemelerin , anlaytr. ...Yarglar Silah yoluyla m adalet 1976, Silah ve Adalet) L A ~R "I um:ag Vakf Yaynlar: 38 Btn Yazlar Dizisi: 7 DEVLET, SLAH, ADALET UUR MUMCU (I 6 Haziran-3 I Aralk 1976 Yazlar) I. Bask: Mays 1997, Ankara, 3 000 tane 8. Bask: Haziran 2003, Ankara, I 500 tane ISBN 975 - 8084 - 39 - 9 Yayn Ynetmeni: Sevgi ZEL Kapak Tasarm: SOLARS
D/gi: um:ag Bask: DUMAT um:ag UUR MUMCU ARATIRMACI GAZETECLK VAKFI Paris Cad. No. 14 Kavakldere-Ankara Tel. 0 312-417 77 20 (PBX) Faks. 0 3 12-417 57 46 http://www.umag.ortj.tr e-posta: umag@umag.org.tr UUR MUMCU DEVLET, SLAH, ADALET um:ag NDEKLER SUNU Grev............................................................................ ............................. | | AP-MHPMSP............................................................................. ........ 13 163 Derken.......................................................................... ................ 15 Hi mi nemi Yok?......................................................................... 17 Bir Rapor Daha............................................................................ ...... 19 Bir Kk Nokta........................................................................... ..... 22 imdi Ne Olacak?......................................................................... ..... 24 Para... Para... Para............................................................................ ... 26 Bir Hukuk Sorunu.......................................................................... ... 28 Partiler Yarglanrken................................................................... ..... 31 CHP Kurmaylarna.................................................................... ........ 33 Demir ke............................................................................ ............. 35 "Siyasi Emniyet" Adna.................................................................... 37 Biri ierde, Biri Darda................................................................... 39 Yeni Bir Belge........................................................................... ........... 41 Be Yl............................................................................. ......................... 43 Srttaki Haner.......................................................................... .......... 45
Konu..............................................'............................. ...................... 47 imdi Hatrladlar.................................................................... ........... 48 Gereki Yol............................................................................. ........... 50 zaydnl ve Demirel...................................................................... 52 Bugnn Dn............................................................................ ....... 54 Ciddiyet........................................................................ .......................... 56 Vergi........................................................................... .............................. 57 Yeil Sendikaclk.................................................................... ............ 59 Ne Oldu O Liste?.......................................................................... ... 62 Neden Susuluyor?...................................................................... ....... 64 iler Karyor....................................................................... ................ 65 Devlet Adamna Bakn.................................................................... 67 Tespih ve Tetik........................................................................... ........ 70 Atatrklk Adna.......................................................................... 72 Kim inanr?......................................................................... .................... 74 iin z Unutuldu........................................................................ .... 75 Firar........................................................................... ............................... 77 Yerli ve Yersiz.......................................................................... ........... 79 Devlet ve iddet.......................................................................... ...... 81 Lockheed Belgeleri....................................................................... .... 84 Bugn Yaasalard..................................................................... ......... 86
Bugnk Toplant........................................................................ ...... 88 Ne Oluyor?......................................................................... ................. 91 Tersine......................................................................... ........................... 93 Evdeki Pazar........................................................................... .............. 95 Gcnz Yeterse......................................................................... ..... 96 Kaplan ve Yemi............................................................................ ....... 99 Kim nerdi?......................................................................... ................101 Tutuklama....................................................................... ......................103 Tahakkm........................................................................ ......................105 Dalokay Yalnz Deildir..................................................................107 Kim Seecek?........................................................................ ...............109 CHP Kuatmas....................................................................... ............I 10 Lockheed Unutuldu mu?...............................................................I 12 Atele Oynamak......................................................................... .......I 14 Orman Kanunu.......................................................................... .........I 16 Glmeye Demez mi?....................................................................I 18 Ankara'nn Ta............................................................................ .......121 Dava............................................................................ .............................123 Bilirkiinin Mektubu......................................................................... .125 Denizde Dalga........................................................................... .........128 Saym ve Seim........................................................................... .......130 Toprak ve Tarm Reformu...........................................................132 Boluk.......................................................................... ............................134
Kime Dost, Kime Dman?..........................................................136 Emperyalizmi Ktlemek..............................................................138 Yabanc Akm............................................................................ ..........140 Anahtar ve Maymuncuk................................................................142 Bir Tozlu Dosya........................................................................... ......144 Yasak Dzeni.......................................................................... .............146 Ar Ortachk........................................................................ ...............148 Gncel Grev........................................................................... ..........150 Bir iki Soru............................................................................ ................152 Olaslklar..................................................................... ..........................155 Tokolu'na Soruyoruz....................................................................157 Bir Oy Yeter........................................................................... .............159 iptalden Sonra........................................................................... ..........161 Babu'un Gc............................................................................ .....164 Tokolu ye Sezgin.......................................................................... ...165 Ayvaz'a vg............................;............................................... ..........167 Bir ihale ii............................................................................. ................169 Yarnki Snavlar........................................................................ ............171 Devlet Kesesinden...................................................................... ......173 Fotoraf Gibi............................................................................ ............175 Kurultay........................................................................ ..........................177 Dengeler Oluuyor........................................................................ ..179
Birlik.......................................................................... ................................181 Sosyalist Enternasyonal..................................................................1 82 Kadro........................................................................... ............................184 Kaynamak....................................................................... .....................187 Gerginlik....................................................................... ..........................188 Rektr Susarsa......................................................................... ...........190 Amalar Ortada.......................................................................... ......192 Demirel Grafii......................................................................... ..........194 TRT Seim Kurulu.......................................................................... ..195 Hedefi armadan...................................................................... ......197 rgte Tantyoruz..................................................................... .....199 Kauuk Mermi........................................................................... ..........200 Byle mi Anlr?......................................................................... ..........202 Lockheed Olaynn ilgin Yn..................................................204 Ad Dizini.......................................................................... ........................207 Konu, Olay, Kavram Dizini..............................................................213 SUNU Uur Mumcu, ailesi Ankaral olmasna karn; 22 Austos 1942'de, babasnn grevi nedeniyle bulunduklar Krehir'de dodu. Babas Ankara'ya atannca, Ulus'ta Devrim ilkokulunda balad ilkrenimini Bahcelievler'deki Ulubatl Hasan ilkokulunda tamamlad, Cumhuriyet Ortaokulu ve Deneme Lisesini bitirdikten sonra (1961), Ankara Hukuk Fakltesine girdi. Uur Mumcu, rencilik yllarnda "bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olunamayacaf'n kavram, etkin, cokulu, ok okuyan, aratran ve sorgulayan bir genti. Onun nclnde yaplan toplantlara zamann politikaclar, bilim ve sanat insanlar arlyor. "mnazara"lardaki baarlaryla dikkati ekiyordu. Daha 20 yandayken "Trk Sosyalizmi" balkl yazsyla Yunus Nadi Makale Yarmasn kazand. Hukuk Fakltesini bitirince (1965), bir sre avukatlk yapt. Sonra dil renmek iin ingiltere'ye gitti, dnnde Hukuk Fakltesinin idare Hukuku Profesr Tahsin Bekir Balta'nn asistan oldu. 12 Martn aydnlara ynelik baskc tutumundan o da payna deni ald; askerliini yapmak iin hazrlanrken tutukland, sonrasnda "Sakncal Piyade" sayld. Askerlik dn gazetecilikte karar kld, niversiteden ayrld. Yn, Kim, Devrim, Trk Solu, Ortam, Akam, Milliyet ve Yeni Ortam'dan sonra uzun sre
Cumhuriyet'te yazd. lmnden nce 25; lmnden sonra yazlarnn topland 4O' akn kitab yaymland. Atatrk, laik, cumhuriyeti, demokrat bir Trkiye'nin ylmaz savunucusu; devrimci, hep emekten yana olan, hep aratran ve sorgulayan gazeteci Uur Mumcu, 24 Ocak 1993 gn otomobiline konan bir bomba ile inand deerler uruna ldrld. Ei Gldal Mumcu, ocuklar zgr ile zge: Uur Mumcu'nun, ilkelerinden dn vermeyen kiiliini gelecek kuaklara aktarmak; ktphanesini, arivini ve tm yazlarn tarihsel srasyla, dzenli olarak aratrmaclarn kullanmna sunmak, gazetecilie hevesli genleri, aratrmaclk alkanlyla meslee kazandrmaya almak gibi amalarla, Ekim 1994'te Uur Mumcu Aratrmac Gazetecilik Vakf'n kurdular. Vakf, Aralk 1995'te amac dorultusunda etkinliklerini yaama geirmeye balad. imdi gen gazetecileri aratrmacla yneltmek, insanlarn dndklerini yazya doru aktarmalarn salamak iin yazma seminerleri dzenliyor, bakentlileri sanatsal, bilimsel etkinliklerde buluturan toplantlarn yan sra kitaplar yaymlyor. Uur Mumcu'nun gazete ve dergilerde be bini akn ke yazsyla, dizi yazlar syleileri yaymlanm, Um:ag Yayn Blm bunlarn hepsini "Btn Yaptlar" ve "Btn Yazlan" dizilerinde kitaplatrmtr. Yaptlarn yeni basklarna, ilk basklarda gzden kaan yazlar da eklenerek, Mumcu'nun tek satrnn eksik kalmamasna zen gsterilmitir. nk onun canna mal olan bir savamla yapt aratrmalar, yazd yazlar, geride brakt en deerli kalttr. lmnden bu yana geen srede bu yazlarn hl gncel olmas ise, bu kaltn nemini anlatmaktadr. Bu grkemli dizinin olumasnda emei geen TBMM Ktphane Mdr Ali Rza Cihan, H.lkay Balember ve alma arkadalar ile Mesut Seven, Fatih Alpertan, Avni Kalkan, Bekir Tekkaya, Serkan Uzun, ebnem Kocabyk, Ne'e Tartanolu ve Ali Tartanolu'na, M. Deniz Ergin'e, Murat Kaya, Emrah Ycel ile DUMAT Matbaas emekilerine itenlikle teekkr ederiz. Sa olsunlar... Siz okurlara teekkr ederiz. Sa olun... Bilimin ve sanatn aydnlatt bir dnyada, demokrasinin yaama biimi olmas, adaletin herkesi kuatmas, bir kiinin bile hak ve zgrlklerinden yoksun kalmamas iin savam veren Uur Mumcu gibi aydnlar, dndkleri iin ldrldler. Daha aydnlk bir dnyann Mumcu gibi aydnlarn oalmasyla kurulacana inanyor ve bu inanc aydnlanmaclarla paylamann verdii gle Mumcu'nun dncelerinin gelecek kuaklan da aydnlatacan biliyoruz. Dnenlerin ldrlmemesi, ldrlenlerin hi unutulmamas dileiyle... urrr.ag GREV... "ada Sahne" tarafndan sahneye konulan "Grev" adl o-yun, Bursa, Balkesir ve Adana valilerince yasaklanmtr. Bu vali beyler, uzun sreden beri Ankara'da oynanan oyunun, kendi il snrlar iinde oynatlmasna izin vermemektedirler. ada Sahne'nin ortaklarndan biri, Trkiye Devrimci ii Sendikalar Konfederasyonudur. DSK avukatlar, Bursa valisinin yasaklama karan karsnda Dantaya bavurarak, "yrtmeyi durdurma" karar almlardr. Fakat kim dinler Dantay?! "Devr-i Sleyman" bu!.. Son yllarda, hibir ilerici tiyatro, Anadolu kentlerinde o-yun oynayamamaktadr. Dostlar Tiyatrosu, Ankara Sanat Tiyatrosu ve ada Sahne gibi ileri ve devrimci topluluklarn o-yunlar ya valiler, ya da lkc komandolarca engellenmektedir. Valilere gre, toplumsal konulan ele alan oyunlarn oynanmas sakncaldr. nk bu oyunlarda, kurulu dzen eletirilmekte, emekilerin smrld, dzenin bir avu ayrcalkl kesimin egemenlii iin srdrld anlatlmaktadr. yleyse gelsin yasaklama kararlar... Gart curt, vatan millet edebiyat, i-ki telsiz emri, gizli yazlar ve Ankara'ya aklan selamlan - Emrinizdeyiz efendim... Bu vali beyleri, bat lkelerini gezdirip oralarda bu tr ad yasaklar bulunmadn, herkesin istedii oyunu oynadn, diledii kitab alp okuduunu anlatsak, ne derler acaba? Ne diyecekleri bellidir: - Bu gibi konular milli bnyemize aykrdr...
Sanki "milli bnye", cephe partilerinin parti programlardr. Dzeni eletirmeyeceksin, smrden sz etmeyeceksin, faizmin adn azna almayacaksn, ite o zaman, milli bnyeye DEVLET, SLAH, ADALET uygun oyun oynam olursun. Gerekeler hemen hemen ayndr - Sakncaldr... Valiler her nedense, ii snfyla ilgili oyunlar ok sakncal bulmaktadrlar. Dostlar Tiyatrosunca sahneye konulan "Alpagut Olay", bir grevi konu almaktayd. Bu yzden tiyatro sanats Genco Erkal'n bana gelmedik i kalmad. "Bu l Kalkacak" ve "Bu Oyun Oynanmal" oyunlar da yasakland. ada Sahne tarafndan, ortaklaa yazlan ve sahneye konulan "Grev" adl oyun da, Bursa'da, be yl nce giriilen "Tofa" grevini konu almaktadr. Oyunun Bursa'da oynanmasnn zel bir anlam vard: Devrimci iiler, yaadklar grevi sahnede gzleriyle greceklerdi. Bursa valisi buna engel oldu ite... yle grnyor ki, cephe iktidar dneminde Anadolu'da oyun oynamak yasaktr. Baz valiler, baz emniyet mdrleri, hibir devrimci oyuna izin vermemektedirler. Oysa baknz A-nayasa ne diyor - Herkes, bilim ve sanat serbeste renme ve retme, aklama, yayma ve bu alanlarda her trl aratrma hakkna sahiptir... Bu zgrlk, baz valilerce elden alnmaktadr. Ankara'da aylarca oyna, hakknda hibir kovuturma almasn; ancak, Bursa'ya, Balkesir'e gelince, valiler, trl su bulsunlar. - Oynanamaz efendim... Nedeni ak ve belli: Oyun ii snfndan, grevden sz diyor. yleyse komnizm kokuyor, halk su ilemeye tahriktir, teviktir, hkmetin manevi ahsiyetine hakarettir... Artk gerekelerden gereke, maddelerden madde, oradan bulmazsan getirt Polis Vazife ve Salahiyetleri Kanununu, se bir madde, yasakla istediin gibi... Bu vali beylerin unuttuklar bir konu var: Bugn bu oyunlar yasaklarlar. Ama bugnn bir de yarn var. Oyunlar yasaklanan tiyatrolar, Dantaya dava aarak yrtmeyi durdurma kararlar alyorlar. Bu kararlardan sonra alacak iptal ve tazminat davalarnda valiler, bu tiyatrolarn, yasaklama kararlan dolaysyla uradklar zarar kuruu kuruuna demek zorunda kalacaklardr. Sanyorlardr ki, bu tazminat devlet deyecek. Hayr, hi yle deil... 12 Bir iktidar deiikliinde, valilerin anlayaca dille aklayalm ki, idare kendilerine "rcu" edecek, yani tazminat valilerin cebinden atr atr alacaktr. O zaman valiler, bu oyunlarn biletlerinin kendilerine, elli bin, yz bin liraya geldiini greceklerdir. Valiler, kendi dncelerine aykr gelen oyunlar yasaklayp iin iinden syrlveriyorlar. Ya yurtta ne yapsn? Her gn televizyon ekranlarnda, cephe partilerinin hem "dram", hem de "komedisi" oynamyor mu? Ya biz ne yapalm? Nasl yasaklayalm bu oyunu?.. (Cumhuriyet, 16 Haziran 1976) AP-MHP-MSP Cephe partileri bir araya gelip hkmeti oluturduklar gnlerde, bir "protokol" imzalayarak, seimlere "ortak liste" ile gireceklerini aklamlard. Bu tarihten sonra, senato te bir yenileme seimi ile yerel seimler yapld ve cephe partileri seimlere ayr ayr girdiler. Ortak liste ile seimlere girmek Anayasaya aykryd. Bu konuda bir de Anayasa Mahkemesi karar vard. Demirel bu protokollere imza atarken, "ortak liste" konusunun bir kandrmaca olduunu bilmekteydi. Demirel iin bir tek konu vard: Ne yapp yapp Babakan olmak, bylece bir yandan DP'nin oylarn eritirken, te yandan MSP, MHP gibi partilerin oylarn toplamak... CGP bir "tabela" partisi olduu iin, Feyziolu'nu pek ciddiye almyordu Demirel. 1973 seimlerinde AP oylar paralanm, sol oylar da birlemiti. Demirel'in plan, sol oylar paralayp, sa oylar birletirmekti. Senato seimleriyle son gnlerde yaplan belediye seimleri, Demirel'in plannn ilediini kantlamtr.
Demirel, MSP ve MHP'den kukuludur. Daha dorusu bu partilere, Silahl Kuvvetler iinde duyulan tepkiden endie etmektedir. Fakat, sola kar bu partilerle ibirlii yapmak zorundadr. MHP, Demirel'in "vurucu gc"dr. Trkiye apnda yaratlacak "devlet terr" iin, Trke ve komandolar son derece gereklidir. DEVLET, SLAH, ADALET MHP ve MSP ile ibirlii yapp gerektiinde bu partiler iin savclara gz krpmak, Demirel'in de iine gelmektedir. MSP kapatlsa, bu partinin oylarnn byk bir ounluu AP'ye gelecektir. MHP kapatlsa, bu oylar da AP'de toplanacaktr. Bu partilerin su snrlarn amalar, Demirel'in de iine gelmektedir, iin i yzn aratrrsanz, 1973 seimlerinde MSP'nin kapatlmasn isteyen Demirel'in demelerini okursunuz: - MSP bir muvazaa partisidir. Anayasa Mahkemesince kapatlan bir partinin devamdr... almas nlenmelidir... Demirel'in bu yolda konumalar ve giriimleri vardr. Bunu bizler bildiimiz gibi, Erbakan da, Erbakan'n evresinde toplanan "cemaat- Mslimin" de bilmektedir. MSP'ye Silahl Kuvvetler iinde tepkiler artnca, Demirel yeniden "Atatrk" kesilerek, MSP kapsnn kilidini kendi eliyle evirecektir. Gncel konu MHP'nin kapatlmasdr. Cumhurbakannn gerek Irak gezisinde, gerekse 19 Mays trenlerinde gzleriyle grp kulaklaryla tank olduu olaylar, Trke'in hangi tr iktidar zlemi iinde olduunu anlatmaya yetmitir. Silahl Kuvvetler iinde, MHP eylemlerine kar duyulan tepki, Demirel'e de iletilmitir. Demirel'e gre, MHP'nin kapatlmas imdilik zamanszdr. nk AP'nin, Trke'le de, Erbakan'la da yapaca iler vardr. Bu ortaklk seime kadar gereklidir. Seimler I977'de yaplrsa, Trke, Erbakan, Feyziolu ve Demirel, bir sre daha "milli birlik ve beraberlik ruhu" iinde alacaklardr. Eer bir erken seim olasl varsa, Demirel, Trke'i de, Erbakan' da harcamak isteyecektir. MHP, su ileme amacyla bir araya gelmi olanlarn rgtdr. Eer bu parti iin kovuturma alacaksa, sadece Al-manya'daki uzants iin deil, parti genel merkezi iin de almaldr. Trke kimdir ve siyasal hayata nasl girmitir? Komando kamplarn kim kurmu, kim "finanse" etmitir? lk Ocaklar nasl kurulmu ve kimlerden destek almtr? Konu budur. Siyasi Partiler Yasasnn ikinci maddesinde, bir siyasal partiyi destekleme ya da desteklemek amacyla demek kurulamayaca belirtilmektedir. lk Ocaklar, MHP'nin "yan rgtdr. Trke de ak ak, - Bunlar bizim ocuklardr... demektedir. "Bizim ocuklar" dedii, MHP ile ibirlii iinde olan lk Ocaklar yneticileridir: Bunlar o kadar beraberlerdir ki, cinayetleri bile ortaklaa ilemektedirler. rnek ortada. 1970 ylnda Dr. Necdet Gl, lk Ocaklar Genel Bakan ile MHP Genlik Kollar Genel Bakannn kurunlaryla ldrlmt. MHP'nin d rgtleri iin alan dava, Trke'e zaman kazandrmaktan baka bir ie yaramayacaktr. nk Siyasal Partiler Yasasnn I 13'nc maddesine gre, Anayasa Mahkemesi, MHP'nin lke dndaki rgtlerini kapatmasn isteyecektir. MHP, alt ay iinde bu rgtlerini kapattn bildirmezse, o zaman MHP'nin kapatlmas yoluna gidilecektir. Demirel imdilik, MHP'ye byle bir gzda verilmesinden honuttur. Eer bir terslik olur da, MHP alt yedi ay iinde kapanrsa Demirel seimlere, MHP oylarn toplayarak girecektir. nk o tarihten sonra MHP yandalarnn yeni bir parti kurarak seimlere girmeleri olanakszdr. MHP iin alan dava, MSP iin de bir rnek olacak, Demirel bu davalar gerektiinde "demokrasinin klc" gibi kullanacaktr. MHP hakknda Anayasa Mahkemesinde dava ald u gnlerde, Demirel ve ortaklarna, - Ne oldu sizin ortak listeyle seime girme iiniz?., diye sormann tam zamandr... (Cumhuriyet, I 7 Haziran 1976) 163 DERKEN... Devlet Gvenlik Mahkemeleri ile ilgili yasa tasla bir gerei, btn izgileriyle ortaya koymutur. Hkmetin AP ve MSP kanad, devletin siyasal ve hukuksal dzenini, dinsel ilkelere, inanlara gre deitirmek iin propaganda
yapan ve rgt kuranlarn sularn, Devlet Gvenlik Mahkemelerinin grev alan dna karmaya almaktadr. MSP'nin elinde bulunan iileri Bakanl, iinde Nurculukla ilgili yasaklanm kitaplarn adlarn tayan bir kitabn yaynn durdurmu ve bu tr yaynlarn toplatlmas iin genelge yaymlamtr. DEVLET, SLAH, ADALET 15 Trk Ceza Yasasnn 163. maddesi, laiklie aykr olarak, devletin dzenini dinsel amalarla deitirmek isteyenlerle ilgili hkmler tamaktadr. Maddenin ilk fkrasn okuyalm: - Laiklie aykr olarak, devletin itimai veya iktisadi veya siyasi veya hukuki temel nizamlarn, ksmen de olsa dini esas ve inanlara uydurmak amacyla cemiyet tesis, tekil, tanzim veya sevk ve idare eden kimse iki yldan yedi yla kadar ar hapis cezas ile cezalandrlr... Grlyor ki bu Ceza Yasas maddesi, dorudan doruya, Ankara'da, Yeniehir'de Karanfil Sokaktaki MSP Genel Merkezini tanmlamaktadr. Anayasa Mahkemesi, 12 Mart dneminde, bugnk MSP'nin yneticilerince kurulan "Milli Nizam Partisi"ni, laiklie kar eylemlerinden tr kapatmt. Bunun iin Demirel, seim kampanyalarnda, - Anayasa Mahkemesince temelli kapatlan partiler, muvazaa yoluyla yeniden alyor... demitir. Bugnk, krmz plakal bakan arabalarna bakp yanlmayn sakn... MSP yine topun a-zndadr. Fakat nemli olan bu konu deildir, imdi... Bu konularn zne inebilmek iin, Ceza Yasalarnda yer alan siyasal sularn niteliine gz atmak gerekmektedir. Trk Ceza Yasasnn 163. maddesi, laiklie aykr olarak rgt kurmann cezasn, iki yldan yedi yla kadar saptamtr. Bir kimse, laiklie aykr olarak, devletin temellerini dinsel ilkelere uydurmak isterse, bunun cezas ayn 163. maddeye gre, bir yldan be yla kadardr. Gelelim 141 ve 142. maddelere... nl 141 ve 142. maddelerde ngrlen cezalar, 163. maddeyle karlatrlmayacak lde ardr. 141. madde, sosyal bir snfn, teki sosyal snflar zerinde egemenlik kurmas amacyla oluturulan bir rgt yneticisini, sekiz yldan on be yla kadar ar hapis cezasyla cezalandrmaktadr. Yani, sac rgt kurarsanz bunun en az cezas sekiz yldr, sac rgt yneticisine verilecek en ar ceza yedi yl, solcu rgt yneticisine ise, on be yldr. Devletin temel dzenini dinsel ilkelere gre deitirmek amacyla propaganda yaparsanz, yani rnein, Said-i Nursi'nin grlerini savunursanz size verilecek ceza bir yldan be yla kadardr. Eer Marksist dnceden kaynaklanan dnceleri savunmaktan dolay yarglanyorsanz, cezanz en az be yl, en ok on yldr. u orana baknz: Saclk iin ngrlen cezann "tavan", yani en yksek tutar, solculuk iin verilecek cezann en azna eittir. Yani be yldr. Sacya verilecek en ok ceza be ylda bitmekte, solcunun cezas ise be yldan balamaktadr. lkemizi yneten politikaclar, bata AP'liler olmak zere ikide birde, balan sknca u gerekeyi kullanrlar... - Ar saa ve ar sola karyz... u ksack inceleme gsteriyor ki, bu politikaclar, en azndan saa ve sola eit lde kar deillerdir. Bu hukuksal ve siyasal konu, aritmetik kesinlikle ortadadr. MSP, kendi yandalarn Devlet Gvenlik Mahkemeleri grev alan dna kartmak isteyebilir. Siyasal kavgada yeri olan bir parti iin bu tutum, doal bir davran saylmaldr. AP, 163. madde konusunda da din smrcln kimseye kaptrmama niyetindedir. Fakat btn bunlar, yarg yetkisine uzanan elin amacn kantlamyor mu? Artk, adalet Tanrasnn bana bir yeil bart sarp, eline de doksan dokuzluk tespih mi versek?.. (Cumhuriyet, 18 Haziran 1976) H M NEM YOK? Lockheed rvet olay, Trkiye'de nce bir bomba gibi patlad, sonra da yava yava unutturulmak istendi. Lockheed uak irketine ilikin yolsuzluk
iddialarn aratrmak zere kurulan komisyonun bakan Ylmaz Alpaslan'dan reniyoruz ki, hkmet, ABD ile, belgelerin nasl getirtileceini belirleyen anlamay bile yapm deildir. nceki gn, komisyona bilgi vermek iin arlan Babakan Demirel, yerine Devlet Bakan Seyfi ztrk' yollamtr. Komisyon Bakan Ylmaz Alpaslan, Babakan Demirel'den bilgi alacaklarn syleyerek, Devlet Bakan Seyf ztrk' konuturmamtr. ztrk de masaya elini vurarak, bir acemi aktr tavryla, DEVLET, SLAH, ADALET 17 - Trkiye Cumhuriyeti Babakann, buraya bir sank gibi aramazsnz... demitir. Geri, Demirel, gn gelecek, btn sularndan tr mahkemelere sank olarak gtrlecektir amma, komisyon, bu konuda, kendisinden sadece bilgi almak istemi, Babakan da bu arya uymamtr. Babakan Demirel'in yeeni, Yahya Demirel'in, "hayali mobilya ihracat" ile ilgili olarak kurulan soruturma hazrlk komisyonu da henz almalarna balamamtr. Akas, bu gibi konular, unutturulmak istenmektedir. Lockheed rvetiyle ilgili sylentiler ortaya knca, olayda ad geen uak firmas temsilcisi, apar topar Amerika'ya gidip gelmi; kamuoyu, bu konuda blk brk bilgiler elde edebilmitir. Sylentilerin ve iddialarn belgelere balanabilmesi i-in hkmetin bir an nce, gerekli giriimleri tamamlayarak ABD'den, olayn belgelerini istemesi gerekmekteydi. Demirel, bu grevi, bugne kadar yerine getirmi deildir. Tartma da bu noktada dmlenmektedir. Olay ortaya kar kmaz, Demirel'in, ncelik ve ivedilikle ABD hkmetiyle gerekli anlamalar imzalayp belgeleri getirtmesi gerekmez miydi? Hi phesiz gerekirdi, amma, nedense, bu i biraz ardan alnmaktadr. Bu i ardan alnd iin, ister istemez baz pheler domaktadr. Acaba Demirel, kimlerin rvet aldn renmi midir? Acaba, olayn belgelerle ortaya konmas, baz devlet yetkililerini sarsacak mdr? Acaba Lockheed rvet olay, baz siyasal partilerle dorudan doruya ilgili midir? Hkmetin, bu sorularn yantlarn, bir an nce, kamuoyuna aklamas gerekmektedir. Bu gibi konular, Devlet Bakan ztrk'n hukuk bilgisiyle geitirilecek konulardan deildir. Demirel'in, bu konuyu, ortaya kt gnden beri adm adm izleyip, Parlamentoya ve bu konuda kurulan komisyona bilgi vermesi gerekirken, ilgili anlamalar yapmamas, komisyona bilgi vermeye bile gelmemesi, insan uzun uzun dndrmektedir. Rvet sylentilerinin ortaya atld gnlerde, Hava Kuvvetleri Komutan Orgeneral Alpkaya, hemen grevinden ayrlarak, mahkeme nne kmtr. Silahl Kuvvetler, olay bu denli duyarllkla ele alrken, Babakann vurdumduymazl, gerekten kuku vericidir. Neden, Lockheed irketiyle ilgili belgeler, ABD'den istenmemitir?.. Bu konu akla kavumadan, Demirel'in, sokaa kmamas gerekir. Lockheed uak irketinin, btn dnyada rvet datt belgelerle ortaya kmtr. Bu lkeler iinde, Trkiye'den baka, ii ara alan yoktur. Hemen hemen her lke, konuyu, byk bir ciddiyet ve arballkla ele alp ABD'den gerekli bilgileri istemitir. Devlet Gvenlik Mahkemeleri kurulu yasas, Ayasofya Mzesinin cami yaplmasna ilikin kararname, Gaziantep'teki anaristler gibi konular, devletin ve milletin blnmezlii ile ilgilidir. Bunu anladk ama, u rvet iinin hi mi nemi yoktur? Cephe adrlar, yabanc petrol irketlerinin kuyularn gizledii gibi, Lockheed rvetini de mi kapatacak yoksa?.. (Cumhuriyet. 19 Haziran 1976) BR RAPOR DAHA... Yahya Demirel'in mobilya ihracat konusunda, Gmrk ve Tekel Bakanl ile Ticaret Bakanl mfettilerinden sonra, Maliye Bakanl Mfettileri Selahattin Gnta ve Mehmet Karaduman'n hazrladklar rapor, Ankara ve Zonguldak Savclklarna gnderilmitir. 109 sayfa tutan Maliye Bakanl mfetti raporunda, mobilya yolsuzluu btn ayrntsyla incelenmekte, Yahya Demirel'in sahte belgeler dzenleterek,
Hazineden ald 19 milyon 455 bin 719 lira 90 kuruun geri verilmesi ve hakknda ceza kovuturmas istenmektedir... Maliye Bakanl mfettileri, Yahya Demirel'in mobilya ihracatnda arac firma olarak gsterdii "Inter-Tradaimpex", "Cormamar" ve "Ettablisement Mopar" adl irketlerin, isvire Ticaret Siciline kaytl olmadn saptamlardr. Hatrlayacaksnz, bizler bu firmalarn isvire'de varlklarnn saptanamadn yaznca Maliye Bakan Ylmaz Ergenekon, 10 Eyll 1975 gn aynen, DEVLET, SLAH, ADALET 19 - Sz konusu firmalarn mevcut olduu, isvire'de kaytl olduklar kantonlarn resmi vesikalaryla ortaya kmtr., demiti. Bir Maliye Bakan, hem de bakanl brakp Babakann yeeninin "umumi vekilliini" stlenen bu bakan, imdi kendi mfettilerinin raporlaryla yalanlanmaktadr. Maliye Bakanl mfettileri, Yahya Demirel'in yurtiinde mobilya satn ald "Klasik Aa Limited irketi" zerinde durmulardr. Yahya Demirel, 1974 ylnda ihra ettiini bildirdii 1442 takm bu irketten almtr. Mfettiler, bu irketin 100 bin lira sermaye ile kurulduunu ve 1974 ylnda 6 ii altrdn saptamlardr. Mfettiler bu irketin hesaplarna da el koymulardr. nce, 6 ii altran bir iyerinin, Yahya Demirel'e 1442 takm mobilya yapamayacan saptanm, sonra da, bu irkete mal satt ileri srlen Mehmet Ba adl kimsenin, sparta'nn arkikaraaa ilesinde izine bile rastlanmad ortaya karlmtr. "Klasik Aa Ltd. irketi "ne mal satan teki irket, "ORSA Orman rnleri Ticaret ve Sanayi Ltd. irketi"dir. ORSA irketi, Yahya Demirel, Ali etin ener, Zeki Hakk Alpas ve Taner Enginertan tarafndan kurulmu ve bu kuruluu 5105 sayl ve 23.3.1974 tarihli Ticaret Sicili Gazetesinde yaymlanmtr. Klasik Aa Ltd. irketinin kuruluu, ayn say ve tarihli Ticaret Sicili Gazetesinde yaymlanm bulunmaktadr, iki irket de ayn binada almaktadr. Maliye Bakanl mfettileri, Yahya Demirel'in Klasik Aa Ltd. irketinden mobilya aldn, ancak ayn irkete kereste, sunta ve kontrplak sattn saptamlar ve u sonuca varmlardr: - Bylece Yahya Demirel, kendisinin finanse ettii Klasik Aa Ltd. irketine dolayl yoldan mobilya malzemesi verip, ok yksek fiyattan, imal edilmi mobilya alm grnmektedir. Yaplan incelemelerden de, bu iki irketin yneticilerinin hemen hemen ayn insanlar olmas ve ounun da Yahya Demirel'in yannda alan kimselerden olumas phe ekmitir, incelemeler sonunda bu irketin, Yahya Demirel'e yurtdna mobilya ihra etmesi iin gerekli sayda mobilya yapmad da belirlenmitir. 20 Ayn incelemeler gstermitir ki, ihra edilen mobilyalarla Trkiye'den alnd sylenen mobilyalar arasnda nitelik farklar bulunmaktadr. rnein, drt kapl olarak bildirilen gardrop kapl km, mobilyalarn "polyesterleri ise yaplmamtr... Mfettiler, Ankara'dan Karadeniz Erelisi'ne mobilya gnderilip gnderilmedii konusunu da incelemilerdir. Raporda u sonuca ulalmtr - Btn ihracat partileri iin Ankara'dan sparta'ya ve sparta'dan Karadeniz Erelisi'ne mobilya nakli bulunmad, Ankara'dan Karadeniz Erelisi'ne 27.7.1974 tarihinde mobilya o-lup olmad kesinlik kazanmayan 3 kamyon yk tand ... 26.1 1. 1974 tarihinde yaplan 4 ve 5'inci parti ihracatta Ankara'dan Karadeniz Erelisi'ne 21 kamyonla mobilya gtrld. Btn bu ihracat partileri iin, bunlarn dnda Ankara'dan Karadeniz Erelisi'ne nakliye yaplmad... tespit edilmitir... Mfetti raporunda, mobilyalar konusunda "ekspertiz raporu" veren Necdet Alkanat'n, bu mobilyalar grmeden rapor verdii kesin belgelerle ortaya karlmtr. Yani, bu konuda nereye elinizi atarsanz, orada bir yolsuzlukla karlamaktasnz. Mfetti raporu, yurtdna mobilya yerine sunta gnderildiini de belge ve kantlara balamaktadr. Suntalar tayan deniz motorlarnn kaptanlarnn
ifadeleri ve konuyla ilgili fatura ve "gemi seyir jurnalleri" yurtdna mobilya yerine sunta gnderildiini kesinlikle ortaya koymutur. Yahya Demirel, mobilya ihra ettiini bildirdii tarihlerde, Trkiye'den mobilya almamtr. Bu bir... Karadeniz Erelisi'ne ihracat amacyla mobilya gnderilmemitir. Bu iki... Yurtdna, mobilya yerine sunta gnderilmitir. Bu ... Maliye Bakan bu ileri rtbas etmek istemitir. Bu drt... Ticaret Bakan bu yolsuzluklardan sorumludur. Bu da be... Bu memlekette hukuk varsa, adalet varsa, mahkemeler ve savclar varsa, Yahya Demirel'in yeniden tutuklanmas gerekmektedir. Neredesiniz Ankara savclar, neredesiniz Zonguldak savclar?.. Bu raporu okumadnz m daha?!.. (Cumhuriyet, 21 Haziran 1976) DEVLET, SLAH, ADALET 21 BR KK NOKTA... Yahya Demirel'in mobilya ihracat kurcalandka, yeni yeni yolsuzluklar ortaya kmaktadr. nceki gn yaymlanan Maliye Bakanl mfetti raporu, memlekette namuslu devlet memurlarnn, devlet hazinesini nasl byk bir ciddiyet ve zenle koruduklarn ortaya koymutur. Bir devlet dnn ki, Maliye Bakan, bir yolsuzluk dosyasnn ortaya atldnda, gazetelere bu yolsuzluu rtmeye alan tekzipler yollar... Ancak olay mfettiler eliyle aratrlnca, olayn gerek yz de, bakann amac da iyice anlalr ve ayn bakan, hibir endie duymadan bakanlk koltuunda rahat rahat oturur. Mobilya yolsuzluu son seimlerde, CHP ve AP arasnda byk bir ekimeye yol amt. Demirel ve bakanlar, seim ncesi bu olay rtbas etmek iin ellerinden geleni yaptlar. Maliye Bakan, Bakanl bir yana brakarak Yahya Demirel'in "umumi vekili" gibi, saa sola tekzipler yollamaya kalkt. Bu arada, Cumhuriyet gazetesi Yaz ileri Mdrleri, etin zbayrak ve Blent Dikmener'le bana, Altan ymen'e, Ticaret Bakanl eski Mstear eref Durugnl'e bir milyonu a-an tazminat davalar ald. Bizler de, mahkemelere olayn btn belgelerini bir dosyaya koyarak teslim ettik. Yahya Demirel'in avukat, davay uzatmak istiyordu. Cumhuriyet gazetesinin avukat Emin Deer de, olay btn belge ve kantlaryla ortaya konduu iin, davann bir an nce sonulanmasna alyordu. Ortada bir garip durum vard: Her davada, davay aan taraf mahkemenin bir an nce sonulanmasn isterken, bizim davada Yahya Demirel'in avukat, elinden geldii kadar davay uzatmaya alyordu... Sonra hep beraber izledik: Gmrk ve Tekel Bakanl mfettiinin verdii bir rapor zerine, Ereli Sulh Ceza Mahkemesi, Yahya Demirel'in tutuklanmasna karar verdi. Sonra, dosya Zonguldak Ar Ceza Mahkemesine yolland. Zonguldak Ar Ceza Mahkemesi Savcs, Zonguldak'n Ecevit'in seim blgesi olduunu ileri srerek, davann bir baka ilde grlmesini istedi. Adalet Bakanl bu istei yerinde grmediinden, dava Zonguldak'ta balad. 22 Ayn gnlerde, Ankara Savc Yardmcs Ahmet Tercman-olu, Altan ymen, erif Durugnl ve beni ararak bilgimize bavurdu. Bizler de elimizdeki resmi belgeleri savcla verdik. Elimizdeki belgeler, Yahya Demirel'in isvire'de varl saptanamayan irketler aracl ile ihracat yaptn kantlamaktayd. Ankara Savc Yardmcs Tercmanolu, nedendir bilinmez, Yahya Demirel hakknda henz bir dava amamtr. Zonguldak Ar Ceza Mahkemesi, bir bilirkii kurulu oluturarak, bir bez iinde bulunan tahta paralarnn sunta m, mobilya m olduunun belirlenmesini istedi. Bilirkiiler, Davut iyign, Hsn akmak ve nal Akamur'du. Mobilya davas siyasal bir nitelie brnd iin, bilirkiilerin de, siyasal partilerle ilikili olmayan kiilerden seilmesi, davann esenlii iin son derece gereklidir. Diyelim ki, bilirkiilerden biri CHP listelerinden milletvekili seimlerine katlmtr. Bu durumda Yahya Demirel'in avukatlar hemen itiraz ederek, bilirkiinin tarafsz nitelikte olmasn isteyeceklerdi. Evet, sorun bu... Bilirkii Davut iyign, 1969 seimlerinde Adalet Partisi listelerinden aday aday olmu, ancak seimleri kazanamamtr. Zonguldak Orman
Bamdrlnden e-mekli olan Davut iyign'n AP'den aday olduu, doal ki mahkeme tarafndan bilinemezdi. Mahkeme hi phesiz iyi niyetle, Davut iyign' Orman Yksek Mhendisi olduu iin bu greve semitir. imdi biz aklyoruz ki, Davut yign, su katlmam bir AP'lidir. Yahya Demirel bu bilirkii raporundan sonra tahliye olmutur.... Maliye Bakanl Mfettileri Selahattin Gnta ve Mehmet Karaduman'n verdikleri 199 sayfalk, 366 ekten oluan rapor, Ankara ve Zonguldak Savclarnn ellerindedir. Bakalm bundan sonra neler olacak? Zonguldak Ar Ceza Mahkemesi tarafndan grevlendirilen bilirkiilerden birinin AP aday olmas, belki ok kk ve nemsiz bir noktadr. Ben de, bu konuyu, bu kk nokta -zerinde biraz dnelim diye yazdm. Yani, "laf olsun" diye!.. (Cumhuriyet, 23 Haziran 1976) DEVLET, SLAH, ADALET 23 MD NE OLACAK?.. Askeri Yargtay nc Dairesi, Hava Kuvvetleri eski Komutan emekli Orgeneral Emin Alpkaya ite ilgili beraat kararn onad. Bylece, Genelkurmay Mahkemesince verilmi bulunan beraat karar kesinlemi oldu. Karar kesinletii iin, baz noktalar zerinde durmakta yarar gryoruz. Alpkaya hakkndaki dava, Genelkurmay Bakannn istei -zerine almtr. Genelkurmay Mahkemesi Savcs Mehmet Turan, sanklarn ifadelerini aldktan sonra iddianame dzenleyerek, Orgeneral Alpkaya ile birlikte, Korgeneral ihsan Gksaran, Tugeneral Apdullah Tenekeci ve Kurmay Albay Sinan Bilge'nin cezalandrlmalarn istemitir. Savc Mehmet Turan, hazrlad iddianamede Alpkaya'nn, "hizmete ilikin geree aykr belge dzenlemek" suunu sabit grm, ancak, su kantlarnda hibir deiiklik olmamasna ramen, ayn savc "esas hakkndaki mtalaasfnda, sanklarn beraatn istemitir. Bu tutumu hukuk asndan tutarl bulma olana yoktur. Askeri savcnn bu tutumunun hukuksal deil, siyasal nitelikleri ar basmaktadr. Askeri savc, bu davann banda ylesine hukuk dna dmt ki, Basn Yasasnn yasaklayc hkmlerine ramen, duruma balamadan nce Alpkaya'nn cezalandrlmasn isteyen iddianamesini, basna aklayarak bir "siyasi szc" gibi davranmt. Burada biz sadece, Askeri Savc Mehmet Turan'n, Ali Elverdi bakanlndaki skynetim mahkemesi yesi olduunu ve gencin idam kararlarnn altna imza attn kaydederek, konunun baka zelliklerine geelim. Genelkurmay Mahkemesi, Alpkaya ile ilgili iddialar aratrmak iin kurulan "Milli Savunma Bakanl idari Aratrma ve Soruturma Kurulu"nun, gerek kurulu, gerekse ileyiinde baz sular ilendii gerekesiyle, Milli Savunma Bakan Ferit Melen ile Genelkurmay Bakan Orgeneral Sancar haklarnda kovuturma almasn istemitir. Gerekeyi okuyalm: - Bu kurulun kurulmasn ve grev yapmasn salayanlar hakknda gerekli yasal ilemin icras iin, ilgili belge suretleri de eklenerek, durumun askeri savclk kanalyla nezdinde mahke24 me kurulan komutan olarak Genelkurmay Bakanlna duyurulmasna... Genelkurmay Bakanlnn, Alpkaya hakkndaki kararn bu blmnn hkmden karlmas yolundaki istemi de Askeri Yargtayca hukuka aykr grldnden, reddedilmitir. Bu durumda, Milli savunma Bakan Melen ve Genelkurmay Bakan Sancar hakknda kovuturma almas gerekmektedir. A-ma nasl? Genelkurmay Bakan hakknda dava alabilmesi iin, Genelkurmay savcsnn harekete gemesi gerekmektedir. Askeri Mahkemeler Kurulu ve Yarglama Usul Yasasnn 8'inci maddesi uyarnca askeri savcya bu soruturma iin emir vermesi gereken makam Genelkurmay Bakanldr. Ancak bu olayda, Genelkurmay Bakannn "kiisel engeli" kt iin, soruturma emrinin, Genelkurmay Bakannn "kanuni vekili" o-lan Kara Kuvvetleri Komutannca verilmesi zorunludur. Milli Savunma Bakan Ferit Melen'in yarglanabilmesi iin dokunulmazlnn kaldrlmas gerekmektedir. Melen'in dokunulmazlnn kaldrlmas iin, nce hakknda bir soruturma a-lmas, soruturma aan savcnn Trkiye Byk Millet Meclisi Bakanlna bavurarak, dokunulmazlnn kaldrlmasn istemesi gerekmektedir.
Btn bunlar "yasal" yollardr. Bu yasal yollarn iletilip iletilmeyecei, mahkeme kararnn bir yana atlp atlmayaca, -nmzdeki gnlerde belli olacaktr... Alpkaya davas, Lockheed rvet olay ile birlikte ortaya a-tld. Alpkaya'nn, Lockheed rvetiyle hibir ilgisi olmad, daha olayn balangcnda belliydi. Fakat askeri savc, dosyay okur okumaz "kovuturmaya yer olmad" karar verip davay sonulandracana, sonradan beraatlarn istedii sanklar mahkeme nne kartmtr. Neden?.. Orgeneral Alpkaya grevinden ayrlmasayd, 30 Austos gn emekli olacak ve yerine, en kdemli orgeneral olan irfan zaydnl getirilecekti. Hava Kuvvetleri Komutanlna Orgeneral zaydnl yerine, Korgeneral Cemal Engin atanmtr. Niin?.. Bu nedenlerin ve niinlerin yantlarn vermek gerekiyor. Bu yantlarla birlikte, Milli Savunma Bakan ile Genelkurmay Bakan hakkndaki su ihbarlarnn kovuturma konusu olup DEVLET, SLAH, ADALET 25 olmayaca da ortaya kacaktr... Ayrca, Lockheed rvet olaynn, bu grlt iinde unutturulup unutturulmad da... Gryorsunuz, Silahl Kuvvetlerin btnlne kim zarar veriyor? Kimler veriyor, gryorsunuz deil mi?.. (Cumhuriyet, 25 Haziran 1976) PARA... PARA... PARA... insanlarn, zerinde en ok konutuklar konulardan biri, paradr. Para iin alnteri dklr, para iin cinayet ilenir, para iin hrszlk yaplr, banka soyulur, arsa alnr, arsa satlr, sahte belge dzenlenir, mobilya alnr, mobilya satlr, bunlar hep para iindir. Evlenirsiniz para gereklidir. Boanacaksnz, yine paraya ihtiyacnz vardr. nk parayla avukat tutacaksnzdr. altnz yerden az para alyorsunuzdur. Ev sahibi ok para istiyordur. Ne i yaparsanz yapn, parayla balamakta, parayla bitmektedir. Kefaletle tahliye iin de para gereklidir. - Parann amad delik yoktur... Trkemize yerlemi byle ataszleri vardr. Bir iiniz kmaza m girdi? Aarsnz kesenin azn, dkersiniz paray, i-iniz kolaylar. Baz devlet memurlarna parayla i yaptryor-sanz, buna "rvet" denir. Osmanl imparatorluunda rvet ok yaygnm... Koskoca sadrazamlar ve padiahlar da rvet yermi. Neyse, ok partili dzene getik de, rvet alan da veren de ortadan kalkt... Devletten sahte belgelerle para eken bir eteyi dnn: Bu i patlak verirse , ne yapar bu ete? Yz milyon, iki yz milyon para almsa, bunun yarsn, bu ileri rtbas etmek iin kullanr. Kaz gelecek yerden tavuk esirgenir mi hi? Su sesi, kadn sesi, para sesi... Mzie, kadna ve paraya dkn olan atalarmz, kadn, su ve para sesinden ok holanrlarm. Su ve para arasnda byle benzetmeler de yaplr. Havadan para kazanan su gibi harcar, ne var bunda? Elolu gider kumar masalarnda, milyonlar verir de, bana msn demez... 26 Babakan Demirel'in pek sevgili yeenleri deerli iadamlarmzdan Hac Ali Demirel'in "mahdumu" Yahya Demirel hem paraya, hem de edebiyata ok dkndr. Geenlerde, Yahya Kemal Demirel'in "para" zerine yazd bir iirini okuduk... iir, Ankara Ykseli Mhendislik ve Mimarlk zel Yksek Okulu renci Birlii yayn organnn, 1969 yllnn 41'inci sayfasnda km... Geliniz hep birlikte Yahya Demirel'in paraya edebi deer katan iirini birlikte okuyalm: PARA Hayatmda sen varsn hl 0 mesut gnlerimizi Unutma hatrla smin name olacak Dudaklanmda her an Baz gnler acs unutulmayacak
Tek teselli yerimiz Kaybolan o akmz Kalbim hl kanyor Her an kapm alnp Seni dnecek sanyor Snkleen gzlerim Hl seni anyor Donuklaan dudaklanm imdi o nerede diyor Bilmem imdi nerdesin Hangi elik kasadasn Belki dnlmeyecek bir yerdesin Hkrklar durmaz ki Sen gelmeyince bana Herkes seni aryor yana yana Napolyon ne kadar haklym 1969'da yine para, para, para. Yahya Demirel, edebi konulardaki yeteneini, hi phesiz, amcasndan almtr. Amcasnn edebi deeri, bir devlet kuruluu olan, Basn Yayn Genel Mdrlnce kabul edilmi ki, DEVLET, SLAH, ADALET 27 Babakann demeleri, 265 sayl yasann 29. maddesine gre, "turist celbi" gerekesiyle yaymlanmaktadr. - Derviin fikri neyse, zikri de odur,.. Byle bir ataszmz de var. Gryorsunuz, Yahya Demirel, iiri bile, "para" konusunda yazyor. u dizelerdeki e-debi gce bakn: - Bilmem imdi nerdesin. Hangi elik kasadasn... Yahya Demirel, paray sevgili yerine koyup simgesel bir iir yazm, dizeler, airin i dnyasn yanstyor: - ismin name olacak Dudaklarmda her an... Yahya Demirel. burada paraya "Freudyen" bir yaklam getirmi: - Donuklaan dudaklarm imdi o nerede diyor... Yahya Demirel'i edebiyata yapt bu unutulmaz katk dolaysyla kutlar, bu iirin yabanc dillere evrilerek, "vergi iadesi" konusu yaplmasn itenlikle neririm... (Cumhuriyet, 27 Haziran 1976) BR HUKUK SORUNU... istanbul niversitesi Hukuk Fakltesi retim yelerinden Do. Dr. Server Tanilli, "Uygarlk Tarihi" adl ders kitabnda "komnizm propagandas" yapt gerekesiyle, istanbul Devlet Gvenlik Mahkemesinde yarglanmaktadr. Prof. Mmtaz Soysal, 12 Mart dneminde, "Anayasaya Giri" adl ders kitabnda komnizm propagandas yapt iddiasyla, Ankara 3 Numaral Skynetim Mahkemesince yarglanm ve mahkm olmutu. Askeri Yargtay, mahkmiyet kararn birka kez bozmu, dosya, Askeri Yargtayla skynetim mahkemesi arasnda gidip gelmiti. Bu iki retim yesinin mahkemeye evklerinde, ok byk hukuksal yanllklar yaplmtr. Tanilli ile ilgili davann z ve niteliini bir yana brakarak, niversite zerklii ile ilgili bu hukuk sorununu ele almak istiyoruz. 28 niversiteler Yasas, retim yelerinin yarglanma usullerine ilikin zel bir yntem ngrmektedir. Bu yntemi ylece zetlemek mmkndr. retim yeleri ve yardmclar, grevlerini yaparlarken ya da grevleriyle ilgili bir su ilerlerse, olay niversite rektrnn grevlendirecei bir "soruturmac" tarafndan aratrlr. Soruturmac, yapt aratrma sonunda bir rapor hazrlayarak, rektre gnderir. Rektr, soruturmac tarafndan hazrlanan bu raporu Dantaya gnderir. Su iledii ileri srlen retim ye ve yardmcsnn, bu suu ileyip ilemediine Dantay karar verir. Dosya bundan sonra mahkemeye gnderilir. Yani, hukuk diliyle "ilk soruturmay", rektr tarafndan grevlendirilen soruturmac yapar, "son soruturma"nn alp a-lmayacana Dantay karar vehr. Son soruturma, Ar Ceza, bir skynetim ya da Devlet Gvenlik Mahkemesinde yrtlr. 12 Mart dneminde deitirilen niversiteler Yasasnn 65'inci maddesinde, bir niversite retim yesi veya yardmcs tarafndan ilenen sular, "devletin lke ve millet btnl, hr demokratik rejim, nitelikleri Anayasada yazl cumhuriyet aleyhine ilenen ve dorudan doruya devlet gvenlii ile ilgili" grlrse, bu durumda, niversiteler Yasasnda ngrlen yntem kullanlmaz, bunun yerine savc dorudan doruya dava aar.
zetlersek, Trk Ceza Yasasnn 152'nci maddesini inedii gerekesiyle hakknda dava alacak bir retim yesi ve yardmcs iin iki yol vardr: Ya, niversite rektr, bir soruturmac seer, bu soruturmac hazrlad raporu rektre verir, rektr de dosyay Dantaya gnderir... Ya da savc dorudan doruya dava aar. Araya soruturmac veya rektr giremez. Prof. Mmtaz Soysal'n yargland gnlerde, henz niversiteler Yasasnn anlan hkm deitirilmemiti. Bir retim yesinin skynetim mahkemesinde yarglanabilmesi iin, "ilk soruturmann", niversite rektrnn seecei bir retim -yesi tarafndan yaplmas gerekliydi. DEVLET, SLAH, ADALET 29 Geri, Skynetim Yasas, skynetim altna alnan yerlerde, sfat, meslek ve memuriyet ayrm yaplmakszn btn sanklarn skynetim mahkemesinde yarglanacaklarn ngrmekteydi ama, bu hkm, "ilk soruturmann", niversiteler Yasasna gre yrtlmesine engel deildi. Skynetim Yasas, son soruturmann skynetim mahkemelerinde yaplacan belirtmekteydi. Do. Dr. Server Tanilli, Sddk Akaryldz ve Mustafa Demir adl renciler tarafndan, ili Siyasal Bilimler Yksek O-kulunda okuttuu kitabnda, "komnizm propagandas yapyor" denilerek ihbar edilmi, niversite rektr de, istanbul Hukuk Fakltesi retim yesi Prof. Dr. Nurullah Kunter'i, "soruturmac" olarak grevlendirmitir. Prof. Kunter, dosyay incelemi, tanklar ve san dinlemi ve hazrlad raporu, "Karar" bal altnda, dorudan doruya istanbul Devlet Gvenlik Mahkemesi Savclna gndermitir. niversiteler Yasasnn 65'inci maddesi aktr. Prof. Kunter, rektr tarafndan grevlendirilen bir soruturmac olduundan, hazrlad raporu, kendisini grevlendiren makama, yani rektrle yollamas gerekmektedir. Yok eer, Prof. Kunter, niversite retim yelerinin iledikleri ileri srlen sularda, savcln dorudan doruya dava amas gerektiine inanyorsa, bu durumda dosya kendisine gnderildiinde, - Ben bir ceza hukuku ve usul hocasym. Bu konulan en iyi bilecek insanlardan biriyim. Bu konuda benim yetkim yoktur... diyerek, dosyay rektrle geri gndermesi gerekirdi. Prof. Kunter hem rektr tarafndan grevlendirilen bir soruturmac olarak grev yapm, hem de yetki ve grev snrlarn ap Do. Server Tanilli'nin su ilediini ileri srerek, dosyay istanbul Devlet Gvenlik Mahkemesine yollamtr. Prof. Nurullah Kunter, "Ceza Mahkemesi Hukuku" adl deerli bir hukuk yaptnn sahibidir. Bylesine yksek dzeyde ve doyurucu bir kitabn sahibi, u yukarda yazdmz hukuksal yanl yapamaz. Yoksa Prof. Kunter'in siyasal eilim ve endieleri, stn hukuk bilgisini yendi mi acaba?.. (Cumhuriyet, 29 Haziran 1976) 30 PARTLER YARGILANIRKEN Son be ylda siyasal parti, Anayasa Mahkemesince yarglanmtr. Bunlardan biri, Milli Nizam Partisidir. Anayasa Mahkemesi, Prof. Necmettin Erbakan bakanlndaki MNP'yi laiklie aykr eylemlerinden tr kapatmtr. Milli Nizam Partisi kapatlm, yerine, ayn yneticilerce "Milli Selamet Partisi" kurulmutur. Anayasa Mahkemesince kapatlan bir baka parti, sosyalist nitelikteki Trkiye ii Partisidir. Trkiye ii Partisi, "blclk" yapt gerekesiyle kapatlmt. Anayasa Mahkemesinin, yurtd rgtlerini kapatmas iin "ihtar" verdii MHP, son alt ylda yarglanan nc parti olmaktadr. Anayasa Mahkemesi, Necmettin Erbakan'n genel bakanln yapt Milli Nizam Partisini kapatrken Erbakan ile ilgili kitab ve parti kongresinde okutulan "Milli Nizam Mar"n, kapatma gerekesi olarak kabul etmiti. Yasal gereke olarak da Anayasann, 2, 19, 57, Siyasi Partiler Yasasnn; 92, 93, 94'n-c maddelerine dayanlmt. Anayasann sz konusu maddeleri, cumhuriyetin nitelikleriyle, laiklik ilkesini gvence altna almaktadr. Anayasann 19'uncu maddesini birlikte okuyalm: - Kimse devletin, sosyal, iktisadi, siyasi ve hukuki temel dzenini ksmen de olsa din kurallarna dayandrma veya siyasi veya ahsi kar ve nfuz salama
amacyla, her ne surette o-lursa olsun dini ve din duygularn veyahut dince kutsal saylan eyleri istismar edemez ve ktye kullanamaz. Bu yasak dna kan veya bakalarn bu yolda kkrtanlar kanuna gre cezalandrlr, dernekler yetkili mahkeme ve siyasi partiler Anayasa Mahkemesince temelli kapatlr... Grlyor ki, Milli Nizam Partisi devletin ekonomik, hukuksal ve siyasal temel dzenini din temellerine gre deitirmek amac tad iin, Anayasa Mahkemesince temelli kapatlmtr. Anayasa maddesi, - Bu yasak dna kan veya bakalarn bu yolda kkrtanlar kanuna gre cezalandrlr... demektedir. Burada sz edilen "kanun", Trk Ceza Yasasnn, 163'nc maddesidir. Erbakan'n Genel Bakanln yapt Milli Nizam Partisi, geri Anayasa Mahkemesince temelli kapatlmtr amma, ADEVLET. SLAH, ADALET 31 nayasa ve yasa gereince Erbakan ve teki parti yneticileri hakknda ceza kovuturmas almamtr. Buraya bir nokta koyarak, Anayasa Mahkemesince kapatlan Trkiye ii Partisine gelelim... TP, Anayasa Mahkemesince kapatldktan sonra, parti yneticileri Ankara Skynetim Komutanlnca kurulan mahkemelerde yarglanarak, on-on beer yl ar hapis cezasna arptrldlar, Piyade Albay izzettin Avlar bakanlndaki mahkeme, Genel Bakan Behice Boran ve teki parti yneticilerini, "gizli rgt kurma", "komnizm propagandas yapma" ve "blclk" sularndan tr mahkm etmiti. TP yneticileri, ancak Anayasa Mahkemesi, Af Yasasn biim ynnden iptal ettikten sonra zgrlklerine kavuabildiler, imdi, ayn Anayasa Mahkemesi tarafndan temelli kapatlan iki partiyi yan yana koyalm: Biri, Erbakan'n Genel Bakanln yapt Milli Nizam Partisi, tekisi Behice Boran'n bakanlndaki Trkiye ii Partisi. Her iki parti de kapatlm, ancak bunlardan sadece Trkiye ii Partisi yneticileri ar hapis cezalarna arptrlmtr. Bunun nedenini, niinini aklayabilecek bir hukuku var mdr?!,. Ben kendi hesabma ok merak ederim... Evet, bu gibi ilerde hukuksal gerekelerden ok, siyasal endieler yer almaktadr. Neden MNP kapatldktan sonra Prof. Necmettin Erbakan hakknda Trk Ceza Yasasnn, 163. maddesi gereince ceza kovuturulmas almamtr da, sadece Trkiye ii Partisi yneticileri 141 ve 142. maddelerden onar-on beer yla mahkm edilmilerdir? Evet neden?!.. Neden bu ayrcalk, neden bu eitsizlik?!.. Atatrklk, 12 Mart dneminde, ynetime egemen cilan asker ve sivil politikaclarn azlarndan hi dmezdi. Anayasa Mahkemesi MNP'yi kapatrken, Erbakan ve arkadalarnn laik cumhuriyet ilkelerine aykr eylemleri olduunu ve partinin, "hilafeti" yeniden kurmak amac gttn belirtmiken, neredeydi 12 Martn o Atatrk Babakanlar, Adalet Bakanlar, Kara, Hava, Deniz Komutanlar, Genelkurmay Bakanlar?!.. Evet neredeydi bunlar?!.. Hangi "devlet brifinginde" dehetengiz aklamalar dinliyorlard?.. Dorusu u herhalde: Bu karanlk dnemde "korunan ve kollanan", cumhuriyet ilkeleri deil, bata Demirel olmak zere birbirinden sac, birbirinden smrc siyasal partiler ve yneticileridir. Parti kapatma davalarnn sz konusu olduu gnlerde, gemiin bir yerinde taklp kalm bu siyasal olay, yeniden deerlendirmek yararl olmaz m dersiniz?.. (Cumhuriyet, I Temmuz 1976) CHP KURMAYLARINA... Bir toplumda bilinlenme, sadece, emeki snflar ve ilerici rgtler iin sz konusu deildir. Smrlen snf ve tabakalar ve gerici rgtler de kendi alarndan bir baka bilinlenme srecine girerler. Egemen snflarn bilinlenmesi, emeki snflarn bilinlenmelerini nleme amacn tar. Trkiye'de bilinlenme, ii, kyl ve memur gibi emekiler arasnda olduu gibi, iadam, toprak sahibi, sanayici iin de geerlidir. Sac partiler arasndaki "cephe birlii", bu bilinlenmenin sonucudur.
Adamlara yle bir bakn: Menderes'i alaa edip Yass-ada'ya yollayan albayla, Menderes'in kefenini bedenine sarp seim kazanan politikac, bugn kol koladr. 12 Mart muhtrasnn devirdii babakanla, bu muhtrann babakanlk koltuuna oturttuu bir babakan ayn hkmettedir... Atatrk'n adn siyasal smr amacyla azlarndan drmeyenlerle, A-tatrk'n adn azlarna bile almayan Said-i Nursi gericileri bugn yan yanadr. Neden btn bunlar? Bunlarn tek amac vardr. Emeki snflarn, kendi snf bilinleriyle iktidara ynelmelerini engellemek... Sosyal demokrat ve sosyalist dnce akmlarn ezmek ve lkede, ok partili ve Parlamento vitrinli bir Parlamento kurmak... Ancak, bir gerei bunlar da anladlar. CHP'yi ykmadan, onu sosyalist rgt, kii ve akmlarla attrmadan, bu amalarna ulaamayacaklardr. Egemen glerin snf bilinci bu olguya da bir "taktik", bir "oyun" dnebilir. Bu oyun, solun gbirliini nlemek amacna ynelmitir. DEVLET, SLAH, ADALET 33 1973 seimlerinde sol, bir btn olarak CHP'yi desteklemitir. "Umudumuz Ecevit" yazanlar, sadece partinin genlik kollar deil, partili partisiz, bara, zgrle ve sosyalizme i-nanm devrimcilerdi... CHP bu abalarn sonucu olarak iktidara gelebildi. 1973 seimlerinden bu yana, bir siyasal "grafik" izilmektedir. Bu grafiin bir eit "diyalektii" bulunmaktadr: Bu diyalektii yle zetleyebiliriz: 1973 sonbaharndan bu yana sol kesimde blnme paralanma balam, sada ise btnleme grlmtr. Bu btnleme Demirel'i iktidara getirmitir. nmzdeki seim, Trk demokrasisinin geleceini de belirleyecektir. CHP'nin, bu olgulara, bu gelimelere, soukkanl gzlemlerle eilmesi gerekmektedir. Son gnlere kadar CHP, kendi i atmalarndan ban kaldrp deerlendirme olana bulamamtr. Demirel, bir "taktik" deniyor. Bu taktik, CHP'yi kendi solundan soyutlayarak, 1973'deki oylarnn azaltmaktr. Uzmanlarn hesab ne sonu verir, u anda pek bilinmez amma, CHP'nin bundan sonra yitirecei yzde be oy bile, iktidar ansn bsbtn yok edecektir. Solu, CHP eliyle sulamak, Demirel'in de iine gelmektedir. CHP, Demirel'in "komnistlik" sulamalarna kar savunmaya geerse, ite o zaman, hem CHP gereksiz bir savunmaya itilmi olacak, hem de parti d sol, CHP'ye kar bir savaa srklenecektir. Bu sava ister istemez CHP oylarnda bir a-zalma yaratacaktr. CHP bunu gze almakta mdr? CHP ve parti d sol ile ilgili bir somut rnek verelim: Diyelim ki, bir CHP'I belediyede "parti d sol" olarak nitelenen baz kiilere i verilmi. CHP'nin tek derdi bu mudur? yle dnelim: Bu insanlara, cephe partilerinin ynetimindeki devlet dairelerinde i verilmezse, a m kalsn bu insanlar?.. Bunlar vatanda deil mi?.. Bunlarn yaama hakk yok mudur?!.. Bir yandan cephe partilerini memur kym yapmakla sulamak, te yandan da CHP'I belediyelerde parti d sol olarak tanmlanan baz kiilere i verildiinden yaknmak, CHP iin bir eliki olmuyor mu? 34 CHP'den Marksist nitelikte bir parti olmas beklenmiyor. CHP'den istenen, "burjuva demokrasisi" snrlar iinde, zgrlklerin tam olarak salanmasdr. 1977 seimleri, Trkiye iin bir dnm noktasdr ve CHP bu seimleri kazanmak zorundadr. Parti kurmaylarnn, CHP ve CHP d sol konusunu, ok yakndan ve derinden incelemeleri, CHP gndeminin ilk maddeleri arasnda yer almaldr... (Cumhuriyet, 3 Temmuz 1976) "DEMR KE..." Bask ve terr, son aylarda ii kesimine doru kaydrlmaktadr, iskenderun Demir-elik, Seydiehir Alminyum Tesislerinden sonra, Bursa'da TOFA iyeri nnde ilenen cinayet, bu bask ve terrn somut rnekleridir. iskenderun Demir-elik ve Seydiehir Alminyum Tesisleri, Sovyet kredisi ve teknik yardmyla kurulmutur, izmir'deki Aliaa Rafinerisi de Sovyet kredisiyle kurulmutur. Aliaa'da da, iskenderun'da da, Seydiehir'de de, Sovyet teknik elemanlar almaktadr.
Sovyet kredisiyle kurulan ve Sovyet teknik elemanlarnn alt yerlerde devlet, btn gizli rgtlerini iyerlerine yerletirmektedir. Bir sre sonra, bu iyerlerinde bask ve terr balamakta, cinayetler ilenmektedir. Aliaa Rafinerisinde, Yap-i Sendikas Bakan Necmettin Giritliolu, tabanca kurunuyla vurularak ldrld, iskenderun Demir-elik'te devrimci ii ve mhendisler zerine basklar kuruldu. Seydiehir ise tam bir "Milliyeti Cephe" kalesi yapld. Cumartesi gn, CHP parlamenterleri Prof. Uur Alaca-kaptan, Hdai Oral ve Niyazi Unsal ile beraber Seydiehir'e gittim. Orada yaplan basklar, olup bitenleri, iilerden ve Seydiehirli yurttalardan dinledim. Seydiehir'in nfusu 27 bini bulmu, ileye girerken sol tarafta alminyum tesislerini, sa tarafta ise mhendis ve ii evlerini gryorsunuz. Biraz ilerlediinizde, eski yaplara rastlyorsunuz. Seydiehir olaylar, "zgr Alminyum-i" adl 8 bin DEVLET, SLAH, ADALET 35 kiilik sendikann DSK'e geme karan almasyla balam. zgr Alminyum-i Sendikasnn karsna, balangta be alt yz kaytl yesi bulunan Trk-i'e bal "Trk Metal-i" Sendikas kartlm. Seydiehir Alminyum Tesislerinde alan iileri ikiye a-yrmak mmkn. Bu iilerin bir ksm, evre il ve ilelerden geliyor; bir ksm ise Seydiehirli. Tesislerde alan 8 bin iinin 2 bini Seydiehirli. zgr Alminyum-i Sendikasnn DSK'e katlma karar vermesiyle birlikte Trk Metal-i Sendikas, ilede gvde gsterilerine balam. Ankara'dan ve Krkkale'den gelen "milliyeti" ve "Babucu" sendikaclar, iyerinde toplu szleme yetkisini zgr Alminyum-i Sendikasndan alabilmek iin eitli giriimlerde bulunmular. iki sendika arasndaki en byk sorun, topluszleme yetkisinin kimin elinde olacadr. Hangi sendika bu yetkiye sahipse, iiler byk ounlukla bu sendikada toplanacaklardr. nk topluszlemeyi bu sendika yapacaktr. 22-23 Aralk 1975 gnlerinde, Seydiehir'de iki sendika a-rasnda kanl atmalar oldu. iiler, talar, sopalar ve zincirlerle birbirlerine girdiler. Bu atmada bir ii ld. ilede, Ankara plakal arabalar grld. Milliyeti ve Babucu saldrganlar, birdenbire ilede egemenlik kuruverdiler. Artk terr balamt. TP ve TSP ile merkezleri yama edildi... CHP ile merkezine saldrld... Baz kitabevleri ve kahveler tahrip edildi... Yolda gze kestirilenler, evrilip dvld... Esnaf haraca baland... Bu arada, topluszleme yetkisinin hangi sendikaya verilecei hukuksal tartmalara yol at. Konya ikinci Sulh Hukuk Yargl, Trk Metal i'in ye kaytlarnn sahteliine karar verdi. Dosya dnd dolat Afyon Sulh Hukuk Mahkemesine geldi. Ayn gnlerde, uyumazlklar inceleyecek Konya Blge alma Mdrnn de yetkileri elinden alnd. Sonunda, topluszleme yetkisi Trk-i'e bal Trk Metal i'e verildi. Btn bunlar olup biterken, ile kaymakam, jandarma komutan, emniyet amiri, fabrika mdr ve savc deitirildi, yerlerine yenileri atand. Kaymakam Hasan akr, tam cephe yneticisi. 36 Terr fabrikada her gn srdrlyor, ilede hava karardktan sonra sokaa kmak mmkn deil artk. Sokaa kmak ne kelime, gece evler baslyor; CHP'I, ilerici, devrimci o-larak tandklar herkesi dvyorlar. Sosyal Sigortalar Hastanesi, her gn dvlen iilerle dolup tayor. Bask ve terr sonu da vermi: alminyum tesislerinde alan 3 bini akn ii, ilerinden ayrlp ileyi de terk etmiler. Ne i gvencesi, ne yaam hakk!.. Bunlar kaldrlm Seydiehir'de. Son seimlerde ile merkezinde en ok oy alan parti ise CHP. Milliyeti Hareket Partisinin ald oy 137, CHP'nin 2194. Terr buna ramen kuruluyor. Halk ylgnlk iinde... CHP dank, teki solcular ise rgtsz... Seydiehir, cepheci saldrganlar dndaki yurttalarmz iin bir cehennemdir. "Demir ke", Seydiehir'de btn basksyla, btn kabal ile hkm srmektedir. Eer CHP lkemizin en byk partisiyse, Seydiehir'de varln ortaya koymaldr. O kaymakamlar, o emniyet mdrleri de bilmelidirler ki dnya hep
byle dnmez, gn gelir, aktlan kanlarn, dvlen insanlarn hesab kendilerinden sorulur... nk Seydiehir, bir ortaa prensliinin deil, Trkiye Cumhuriyeti snrlar iinde bir ilenin addr... (Cumhuriyet, 5 Temmuz 1976) "SYAS EMNYET" ADINA... ada Hukukular Dernei Bakan Halit elenk bugnlerde, ileri Bakanlna gidip gelmektedir. elenk, Libya'da dzenlenen uluslararas bir toplantya arlm, bu nedenle pasaport karmak iin iileri Bakanlna bavurmutur. e-lenk'e bugne kadar pasaport verilmemitir. nl Yazar Aziz Nesinin pasaport yklerini hepiniz bilirsiniz, iileri Bakanl yllarca Aziz Nesin'e pasaport vermemitir. Ve Aziz Nesin, yllarca, kendisine verilen dlleri almak iin yurtdna kamamtr. Fakir Baykurt da, ayn ilemlerle karlamtr, iileri Bakanl bu nl romanc ve eitimciye pasaport vermemekte DEVLET, SLAH, ADALET 37 direnmitir. Trk folklorunun byk ustas Ruhi Su da, hakkndaki gizli filer nedeniyle, yurtdna braklmamaktadr. Arkadamz Yaln Kk de yurtdna kabilmek iin pasaport alamamtr. Ayn "mevzuat" gereince, ya seksene varan Zekeriya Sertel Trkiye'ye sokulmamaktadr... Neden, neden btn bunlar?... Ayorsunuz pasaport yasasn... Yasann iinde bir madde var... diyor ki "memleketten ayrlmalarna siyasi emniyet bakmndan mahzur bulunduu iileri Bakanl tarafndan tespit edilenler yurtdna kamaz"... Emniyet Genel Mdrl, baz yurttalar hakknda dosya tutmaktadr. Buna "f" denir. Genel mdrlkte, baz solcularn adlar bir listede toplanmtr. Bu solculardan biri pasaport almak iin bavurduunda hemen bu listeye baklmaktadr. Sonra da: - Efendim, siz birka gn sonra gelin... Birka gn sonra gidildiinde, dosyann iileri Bakanl tarafndan alndn ve incelendiini renirsiniz: - Efendim, biz kanamayz, yukars byle istiyor... iileri Bakan, bir kimse hakknda, yurtdna kmasnda "siyasi emniyet bakmndan bir mahzur bulunduunu" nasl saptayacaktr? aracaktr ilgili memurlar, o kimse hakknda dzenlenen dosyay okuyacak, ya da hi okumadan, - Vermeyin pasaportu... diye emir verecektir. Bundan sonra ancak Dantaya bavuracaksnz. Dantay yrtmeyi durdurma karar verirse ve bakanlk bu karar uygularsa, ancak btn bunlardan sonra, yurtdna kabileceksiniz. Pasaport yasasna gre, devlete vergi borcu bulunanlarn da yurtdna kmamalar gerekmektedir. Mgrd ellefyan adl bir "aznlk kompradoru", devleti dolandrp elini kolunu sallayarak yurtdna km, kimse de sesini karamamtr. Mehmet evki Eygi adndaki bir Said-i Nursi gericisi, hakkndaki mahkmiyet kararn cebine koyup Suudi Arabistan'a gitmi, buna da kimse karmamtr. Pasaport yasasna gre, askerlikle ilikili olanlar yurtdna kamazlar. Bu kural, hibir zaman Babakann yeeni Yahya Demirel'e uygulanmamtr. Yahya Demirel istedii zaman pasaport alm, yurtdna gidip gelmitir. Neredeydi o zaman i-ileri Bakan Asiltrk?. 38 n yurtdna tam yazarlara pasaport vermeyeceksin, fakat vergi kaaklar, asker kaaklar istedikleri gn pasaport alp yurtdna gidip gelecekler. Fakir Baykurt, Ruhi Su, Yaln Kk, Halit elenk istedi mi, gereke hazr: - Yurtdna kmasnda saknca var... u "istatistik bilgi" ok yararl olur: Cephe iktidar dneminde, milyonlarca lira "tevik tedbiri" verilen politikaclarla, pasaport verilmeyen solcularn adlarn tek tek aklasak, "siyasi emniyet" adna, kimlerin emniyetinin savunulduu, aritmetik kesinlikle ortaya kmaz m?. Babanzn iftliine giri k izni mi veriyorsunuz?... (Cumhuriyet, 7 Temmuz 1976) BR ERDE, BR DIARDA...
Taner Akam ve Yahya Demirel ayn yalarda iki gentir, ikisi de, mahkemelerde yarglanmaktadr. Biri dzene kar gelmekten, teki sahtecilik yoluyla haksz kazan salamaktan... Biri dzene kar, biri dzenden yanadr. Taner Akam, eitimci ve yazar Dursun Akam'n oludur. Yahya Demirel, Hac Ali Demirel'in olu ve Babakann yeenidir. Dursun Akam solcudur, sosyalisttir, devrimcidir. Hac Ali Demirel zengindir, iadamdr, milyonerdir... Taner de, Yahya da ayn kuan ocuklardr. Biri, bin bir trl glkle, yoklukla, yoksullukla bymtr. teki, on be, on alt yandan sonra parann iinde yzmtr. Biri dzene kar, biri dzenden yanadr. Taner Akam, Orta Dou Teknik niversitesinde okumutur. Devrimcilii, solculuu nce babasndan ve babasnn arkadalarndan renmitir. Sonra, 1970lerin kan ve ate kokan niversitelerinde okumutur. Yahya Demirel, babasnn paral okuluna girmi, bir trl okulunu bitirememi, yirmi, yirmi iki yanda, babasnn ve amcasnn milyonlarn ynetmeye balamtr. Taner Akam, Devrimci Genlik adl derginin sorumlu yaz ileri mdrdr. Dergide kan yazlar dolaysyla, Devlet Gvenlik Mahkemesinde davalar alm, tutuklanm ve hakknda be yzyl akn ceza istenmitir. DEVLET, SLAH, ADALET 39 Yahya Demirel'in yapt mobilya ihracat yolsuzluu, nce basnda sergilenmi, sonra da Maliye, Gmrk ve Tekel ve Ticaret Bakanl mfettileri raporlaryla saptanmtr. Btn bu belgelerden sonra Zonguldak Ar Ceza Mahkemesinde, Yahya Demirel hakknda dava almtr. Sahte belge dzenleyerek haksz kazan elde ettii ve toplu kaaklk yapt ileri srlen Yahya Demirel nce tutuklanm, sonra da 30 bin lira kefalet karl salverilmitir. Bugn Taner ierde. Yahya dardadr. Taner dzene kardr, Yahya dzenden yanadr... Bu dzen Tanerleri mahkm edip Yahyalara Devlet kesesinden milyonlar datan dzen midir? Bu dzen Tanerlere kelepe, Yahyalara "vergi iadesi" veren dzen midir? Bu dzen Tanerlere cezaevi kaplar, Yahyalara lks otel kaplar aan dzen midir? Bu dzen Yahyalarn yolsuzluklarn savunan bakanlarn bulunduu dzen midir?!.. yleyse nedir bu dzenin ad? Demokratik hukuk devleti mi?.. Sosyal hukuk devleti mi?.. Devrimcilere be yz yllk ceza, Yahyalara milyonlarca lira kredi... Nedir, nedir bu dzenin ad?!.. Taner devleti dolandrm m? Hayr... Sahte belgeler dzenlemi mi? Hayr... Aznlk kompradoru Mgrd $ellefyan'la ortaklk kurmu mu? Hayr... Hazineden "vergi iadesi", "tevik", bankalardan kredi alm m? Hayr, yine hayr... Ya ne yapm? Komnizm propagandas yapm... Halk su ilemeye tevik etmi, hkmetin manevi ahsiyetine hakaret etmi... Ve btn sulan toplanm, ayn suu birka kez iledii ileri srld iin hakknda istenilen cezann aritmetik toplam be yz yl am... Yahya, iki yl st ste snfta kald iin "yoklama kaa" olarak Ankara Emniyet Mdrlnce aranm fakat nedense, bir trl evinde ve iyerinde bulunamamtr. Taner Akam, yakalama emri verildikten on dakika sonra bulunup Emniyet Genel Mdrlne gtrlmtr. Yahya, askerlik ubesince arand gnlerde, elinde iileri Bakannn verdii pasaportla yurtdna gidip gelmitir. Akam ailesine ise pasaport haramdr. nk, Taner Akam dzene kardr, Yahya Demirel dzenden yanadr... 40 Amma hangi dzene?.. Yahyalara milyonlar, Tanerlere hapis cezalar veren dzene!.. Dursun Akamlar haksz yere cezaevlerine sokup, Hac Ali Demirelleri milyoner yapan dzene!.. Taner'in, ne milyoner babas, ne kumar masalarnda kaybedilecek yz binleri, ne de babakan amcalar ve bakanlardan gnll avukatlar var. Ve imdi herkese soruyorum: Sayn Cumhurbakanna, Sayn Ecevit'e, Anayasa Mahkemesi Sayn Bakan Kani Vrana'ya, Genelkurmay Bakan Orgeneral Sancar'a, Devlet Gvenlik Mahkemesi savclarna, yarglarna, skynetim adli mavirlerine, cezaevi mdrlerine, Zonguldak Ar Ceza Mahkemesi savc ve yarglarna, Babakana, yardmclarna, Maliye, Ticaret, Gmrk ve Tekel Bakanlarna... Namuslu hukukulara, hukuk profesrlerine, hepinize, evet hepinize soruyorum:
- Yahya neden darda, Taner neden ieride?!.. (Cumhuriyet, 10 Temmuz 1976) YEN BR BELGE... Demirel ailesinin sahibi bulunduu "Orma-Orman Mamulleri integre Sanayi ve Ticaret Anonim irketi", Sanayi ve Teknoloji Bakanlndan 2/7/1976 gn ve " 1747-a" say ile 88 milyon 831 bin liralk "tevik belgesi" almtr. Vergi iadelerinden, usulsz kredilerden sonra, bu tevik belgesinin alnnda da hibir glk kmamtr. nk devlet, Demirel ailesinin zel kasasdr!.. ibu nedenle, devletin btnl korunmal; devlet dmanlar sokak ortasnda vurulmal; be yz yl mahkmiyetleri istenmeli; solcular, sosyalistler ve devrimciler, her grld yerde ezilmelidir... Bir aile, sparta'nn islamky'nden kyor, sfrdan milyoner oluyor, devlet, tevik tedbiri, vergi iadesi, kredi gibi kaynaklarla bu aileyi zengin ediyor. Demirel ailesinin "hayali sermaye" ile kurduklar Terakki Kollektif irketiyle ilgili belgeler ortala salyor, kimse sesini karmyor. Ziraat Bankas, yasaDEVLET, SLAH, ADALET 41 d yollarla Hac Ali Demirel'e 19 milyon veriyor, kimsenin kl kprdamyor. Derken, mobilya yolsuzluu ile ilgili resmi belgeler kamuoyuna aklanyor. Bu belgeler aklanr aklanmaz, devletin Maliye Bakan, basn toplantlar dzenleyip yolsuzluu ortaya karanlar suluyor. Sonra da, yasad yollarla kredi a-lan Demirel ailesini bir yana brakp - Krediyi alan deil, veren sorumludur... diyor ve bu yolsuzluu ortaya karanlar hakknda kovuturma ayor. Ve yine susuluyor... imdi bunlar milliyeti... Bunlar vatann sahibi... Ne iin peki? Ne hakla? Nasl milliyeti oluyor bunlar? Cevab ak: Sfrdan milyoner olduklar iin, yasad kredi aldklar iin, sahte belgeler dzenledikleri iin!.. Bir devleti oluturan temel kurumlar vardr, ancak bu kurumlar, devleti ayakta tutar. Devletin temel kurumlarndan biri yarg erkidir. Yarg erki yaralanr, zedelenir ve yklrsa, devlet de yklr. Adalet duygusunun kkl olduu lkelerde, siyasal i-likiler de salkl biimde geliir, Dikkat edin: Devletten tevik tedbiri, vergi iadesi ve kredi gibi yollarla milyonlar vuranlar, yksek mahkeme kararna kar kanlardr. Dantay kararlarn ineyenler, Anayasa Mahkemesine kafa tutanlardr. "Devlet btnln", vergi iadesi alp sahte belge dzenleyerek mi koruyacaklar?.. Yarg organnn hie sayld bir lkede, "devlet btnl", "millet blnmezlii" gibi kavramlar bir smry gzlerden karmak iin bulunan all pullu zrhlardr. Yurtta olup bitenleri gzleriyle gryor, kulaklaryla iitiyor. Bir ailenin sfrdan milyoner olduu ortada. Nasl zengin olduu da belli. Yasad krediler, sahte belgeler de gzler -nnde... Ve btn bunlardan sonra, silah hep ayn: - Kahrolsun komnistler!.. Sahte belgelerle devletten milyonlar ekenler kahrolmasn, onlar her yerde yaasn!.. Paris'te, Londra'da, Zrih'te, istanbul'da Boaz'da, byk otellerde kumar masalarnda yaasn!.. Bu yolsuzluklar ortaya karanlarsa srnsn; evlerine kurun atlsn... Cezaevlerine girsinler... Askerlik grevlerinde rtbeleri alnsn... Talansn, dvlsn... 42 Onlar vatansever ve milliyeti... Vergi iadesi aldklar iin, milyonlar vurduklar iin... Bunlara kar kanlar da vatan haini, komnist, anarist, devlet dman... Devlet, eittir, Demirel ailesi... Bu iin zeti budur.,. Demirel ailesinin ald yeni "tevik belgesi" hayrl ve u-urlu olsun... Neler yapmadk u vatan iin? Kimimiz ldk, kimimiz hapis yattk, kimimiz de milyoner olduk... Kolay m devletin btnln korumak?... (Cumhuriyet, 12 Temmuz 1976)
BE YIL... CHP tznde baz deiiklikler yaplmas yolundaki almalar son bulmak zeredir. Bu deiikliin en nemli grlen maddesi, milletvekili ve senatr olabilmek iin, partiye be yl kaytl olmak zorunluluudur. Bylece, seilme hak ve zgrl iin Anayasada yer almayan bir koul, CHP tzne konulmu olacaktr. Bu be yl yelik zorunluluu partiyi, bugnk milletvekili ve senatrler ve eski partililerin saylar ile snrlamak gibi bir sonuca gtrr. CHP Genel Bakan Ecevit, partisinin yapsn deitirmeye alrken, te yandan, bugnk yapy bugnk yelerle koruma abalarna tank olunmaktadr. CHP, semen yann 18'e indirilmesinden yanadr. Bunun yannda milletvekili seilme yann otuz yatan aa indirilmesi eilimleri de sz konusudur. CHP, Partiye ii ve kyl kkenli yurttalarmzn da girmesini istemektedir. CHP yapsn deitirmek, ancak partili yelerin niteliini, snfsal kkenleri deitirmekle mmkn olabilir. Tzk deiikliindeki bu madde, CHP'nin geliimini durdurucu, partiyi bugnk parti yelerinin ipotei altna koyan, antidemokratik bir geliimi vurgulamaktadr. Trkiye bir dnm noktasndadr. Bu dnm noktasnda demokrasinin belirli evrelerle snrl "oligarik" yapsnn krlp. ynlarn desteine dayal oulcu demokrasi anlayna gei DEVLET, SLAH, ADALET 43 aamasndayz. CHP'nin bu gelimelere ayak uydurabilmesi, ada dncelere ak, iiye, kylye dayanan, onlarn desteinden g alan bir "sosyal demokrat" parti olmasn gerektirmektedir. Ecevit, Demokratik Sol Kurultaynda bu gerei u szlerle zetlemitir: - lkeyi iilerle beraber yneteceiz... Bu szn havada kalmamas iin baz somut giriimlerin elle tutulur, gzle grlr biimde ortaya kmas zorunludur. CHP'nin, ii rgtleri ve ii eylemleri konularnda saptanm, belirlenmi, somut ilkeleri var mdr? Yoksa, DSK ile Trk-i'i bir araya getirip geici seim destei salamaktan teye bir programlan yok mudur? CHP'nin "ii politikas" nasl olmaldr, nedir, ne deildir? Bunlar da akla kavumamtr. Tzk deiiklikleri, partinin demokratik yapsn glendirici ynde midir, deil midir? Tartlmas gereken konu budur. Bu deiiklikler, CHP'nin, ii ve kylnn rgtl desteini salayc nitelikte midir, deil midir? Tartmann z de budur. Milletvekili ve senatr olmak iin partiye be yl kaytl olma zorunluluu, CHP'nin demokratik geliimine nasl yararl olacaktr? Partiye be yl kaytl olma zorunluluu, CHP'ye ii ve kylnn rgtl desteini nasl salayacaktr? Bu tzk deiiklii benimsenirse, CHP, Parti yelii iin bir eit "tapu" datm olacaktr. Parti yelii, belirli kiilerle snrlanacak ve CHP bugnk yapsal zelliini, srgit koruyacaktr. Ecevit, milletvekillerinin sadece, avukat, doktor, mimar, mhendis gibi meslek dallarndan ya da kk burjuva kkenli adaylardan deil, ii ve kyllerden olumasn da istemektedir. Peki bu deiiklik nasl olacaktr? Parti yaps, bu gibi "oligarik" hkmlerle nasl deitirilmi olacaktr? Ve parti, tek meslekleri "politikaclk" olanlardan nasl kurtulacaktr? CHP'deki tzk tartmalarndan baz evrelerin tedirgin olduklar bilinmekteydi. Parti iinde grevli kimi kiiler, n seimlerde partiye kaytl btn semenlerin oy kullanmasn, kendi seimleri iin son derece zararl bulmulard. nk bylece, nce seimlerde "delege sultas" kalkacak, parti btn kaytl yeleriyle seime girecektir. Acaba, ngrlen bu be yllk kayt zorunluluu, partili btn semenlerin oy kullanmalarna kar dnlm bir denge forml mdr? eytan diyor ki, milletvekili ve senatr seilmek iin be yllk koul yetmez... CHP ne de olsa "paa partisi"dir. Bu sreyi yirmi-yirmi be yla karalm, 1950 ylndan beri, Demokratik Parti, Hrriyet Partisi gibi partilerde bulunmu olanlarn, bu partilerde grev yaptklar sreleri de "kdemlerinden" sayalm, "halk iktidar" byle kurulur ancak!..
(Cumhuriyet, 13 Temmuz 1976) SIRTTAK HANER... Trk demokrasisi tarihinin en g gnlerini yaamaktadr. Sa partiler el ele verip lkede, rtl faizmin temelini atarken, sol kesim, kendi iindeki atmalara arlk vermektedir. Sadaki btnlk, soldaki blnmeden de g almaktadr. Solun gndeminde, ncelikle demokratik hak ve zgrlklerin salanmas yer almaldr. Cephe ortaklna kar verilecek bir sava yerine, iednk kavgalarla zaman ldrmek, sa cephenin ekmeine ya srmektedir. Ne acdr ki, yolsuzluk dosyalarnn birbiri zerine yld, her gn kanl mezar talarnn oald bir ortamda, baz solcularmz, dadnk kavgay saptrp solu kendi iinde bir savaa sokmaya almaktadrlar. Cephe ortaklnn, devrimci genlik zerine srdrd kanl devlet terrizmi, son gnlerde, ii kesimi zerine kaydrlmtr. Bunu zamannda deerlendiren Trkiye Devrimci ii Sendikalar Konfederasyonu (DSK) kitle eylemlerine bavurmutur. imdi kavgann en duyarl noktasndayz... CHP, DSK ile ak ibirliine girimitir. Bu gbirlii, demokrasimiz iin byk bir aamadr, ilerici kii, rgt ve kurulularn, faizme kar dayanmaya girmeleri, devrimciliklerinin, solculuklarnn ve yurtseverliklerinin gereidir. Sokak ortasnda adam vurulduu bir ortamda, bir solcunun, bir devrimcinin, bir sosyalistin grevi, kanl katil etelerine DEVLET, SLAH, ADALET 45 kar savamak mdr, yoksa, bir "terminoloji ehveti" iinde btn gcn, kendi dndaki solu, dedikodularla, d dnyasnda oluturduu deer yarglaryla karalamak mdr? "Sanat iin sanat" grne saplanm Osmanl edebiyatlar gibi, solculuk iin "solculuk" yapan ilericilerimiz, ou kez kiisel dedikodularla, devrimci kavgay amacndan saptrmaktadrlar. Ve yine zlerek ifade edelim ki, solun kendi iindeki eletirisi, zaman zaman, ihbar ve jurnal kokmaktadr: - Cuntac... revizyonist...Maocu... TKP... Tepeden inmeci... Biz bu keden ihbar kokan CHP Genlik Kollan raporunu en amansz biimde eletirdik. Eer baz dergileri okursanz, buralardaki ihbarlar grdkten sonra, CHP Genlik Kollar raporunu "masum" bulursunuz. ylesine amansz ve yersiz bir kavgaya girilmitir, ite nedeni belli deil, amac ise hi belli deil... "McCartizm" sadece, Feyziolu ve Trke tarafndan yaplmyor. McCartizmin baka trleri, bilimsellik ve sosyalistlik perdeleri ardnda bir "Karagz-Hacivat" oyunu gibi sergileniyor: - Sadece ben bilirim... Benden bakas faizme hizmet ediyor... O cuntacdr... Bu revizyonisttir... u Maocudur... Cuntaclk, Trk Ceza Yasasnn 146 ve 171. maddelerinde yer alan sulardandr. Kendine sosyalist etiketi yaptranlar, baz insanlar cuntaclkla sularken bu savlarnn gereke ve kantlarn da ortaya koymak zorundadrlar. Yoksa, bunlar bilimsel eletiriler deil savclklara yollanan ihbar dilekelerinden farkl belgeler olmaz. - Tepeden inmeci... Kk burjuva radikali... Dadnk sava yerine bu gibi konularn tartlmas isteniyor... Brakalm cephe ortakln, bu gibi konularla zaman ldrelim... ii snfna yaplan basklar ele almayp "solculuk iin solculuk" yapalm... Kiisel dedikodularla evremizi kltelim, arkadalarmz karalayalm... istenen bu mudur? Trkiye dar bir boazdan geiyor. Bu g gnlerde, devrimci gbirliini salamak hepimizin grevidir. Baz solcularmz nce unu iyi bilmeliler, ihbarclk ve jurnalcilik, diyalektik materyalizmin ngrmedii yntemlerdendir. Cephe ortakl ile savaanlar srtlarndan hanerleyenler neyin szcln yapyorlar acaba?. (Cumhuriyet, 14 Temmuz 1976) 46 KONU...
Son gnlerde sorun, gittike nemini artrmaktadr. Konulardan birincisi, Ege'de petrol arama sorunudur. "Hora" gemisinin Ege'de petrol aramaya kp kmamas, d politikamzn en nemli gncel sorunu olmutur. ikinci sorun, Devlet Gvenlik Mahkemelerinde dmlenmektedir. Devlet Gvenlik Mahkemelerinin yeniden kurulmas iin yaplan almalar, btn demokratik kurulular karsna almtr. Trkiye Barolar Birlii, Devlet Gvenlik Mahkemelerinin demokratik ilkelere aykr olduunu ileri srm, Trkiye Devrimci ii Konfederasyonu, btn gcyle bu mahkemelere kar eyleme gemitir. nc sorun, Askeri Yksek idare Mahkemesi dosyalar arasndadr. Cephe ortaklnn Silahl Kuvvetler iinde giritii yasad atama, Hava Orgenerali irfan zaydnlfnn, Askeri Yksek idare Mahkemesine bavurmasna yol amtr. Bu sorun, lkede yeni bunalmlar dourabilir... Ege sorunu, Ecevit hkmetine kadar, gelmi gemi hkmetler tarafndan ele alnm deildir. yleki, Ege'nin ne altnda ne stnde hibir hakkmz kullanlmam, Ege hava sahas Yunan egemenliine braklm, denizlerde de bir gram petrol aranmamtr. Demirel hkmeti, Ege sorununu Ecevit'in brakt izgiden alp ayn dorultuda almalar yapmam, tersine, - ite Ege orada duruyor... gibi, kendine zg anlamsz szlerle sorunlar unutturmaya almtr. imdi de Hora gemisi bir trl Ege'ye alamamaktadr. Demirel hkmeti, bu konuda yasal dzenlemeler de yapmam, her zaman olduu gibi, "milliyetiliin" tam tersini yapp kuru grltyle ortal toz dumana katmtr. Ege sorunu, Trkiye'yi Yunanistan'la bir savaa srkleyebilir... Bu koullarda, Silahl Kuvvetleri kendi yaps ve hiyerarisi iinde rahat brakmak gerekirken, cephe partileri ordu hiyerarisini darmadan eden eylemlere girmitir. 30 Austosta Hava Kuvvetleri Komutan Cemal Engin'in emekliye ayrlmas gerekmektedir. Eer, Korgeneral Engin emekliye ayrlmayp orgenerallie ykseltilirse, Milli Savunma Bakanl ve Yksek Askeri ra, bugne kadarki uygulamalar ile ters dm olacaktr. DEVLET, SLAH, ADALET 47 yl nce bir savaa girmi ve bu savata da baar gstermi olan Silahl Kuvvetlerimiz iinde bu tr bunalmlar yaratmak, cephe milliyetiliinin devlet ve millet blnmezliine bir armaan olsa gerek... D politika ve Silahl Kuvvetler iinde bu bunalmlar yaratlrken, cephe ortakl, Devlet Gvenlik Mahkemelerini yeniden kurup, i politikada da yeni bunalmlar krklemenin almas iindedir. Bu olaanst mahkemelere duyulan tepkiler giderek bymekte, yarg erki iinde, hatta bu mahkemelerde grevli savc ve yarglar arasnda bile tepkiler olumaktadr. Demirel bu bunalm noktasndan nasl kurtulacak? Bu ateten gmlek, Demirel'in srtndan nasl kacak?.. Bu sorunun lke, devlet ve halk yararna zlebilmesi iin, Demirel'in bir an nce iktidar koltuundan inmesi gerekmektedir. Demirel, bu sorunu srtnda tayarak iktidarda kald srece sorunlar byyecek, eninde sonunda bu bunalm, bu bunalm yaratanlar boacaktr... (Cumhuriyet, 15 Temmuz 1976) MD HATIRLADILAR... Son gnlerde cephe ortakl, Meclislerin tatile girmesinden yaknarak, sosyal ierikli yasalarn karlmasna muhalefetin engel olduunu ileri srmektedir. Cephe partileri, btn yasama ylnda durup bekledikten sonra, tam yaz tatili araya girince grltye balamlardr: - Sosyal ierikli kanunlar kmadan Meclis tatile giremez... Bu tutumlar, bir seim yatrmdr. Muhalefeti karalamak, kendilerini de, grevini yapan bir iktidar olarak gsterip - Ne yapalm, muhalefet izin vermiyor... gibi gerekelerin ardna snmak istiyorlar. Yani anlayacanz, yine kk siyasi oyunlar... Cephe ortakl, madem sosyal ierikli yasalarn kmasnda bu kadar kararlyd, neden bir yl boyunca bunlar hatrlama-mtr da tam yaz tatilinde birdenbire "reformcu" kesilmitir? Daha nce neredeydiler?.. 48
Daha nce, cephe ortaklnn bakanlar, yeen beyin mobilya ihracat gibi, "devlet ve millet btnln" ilgilendiren ve sosyal ierikli konularla ilgilendiklerinden, bir trl halk yararna yasa hazrlayamamlardr. Yahya Demirel askere gittikten sonra rahat nefes alp yasama grevlerini hatrlamlardr. Dorusu bu galiba... 12 Martta da byle oldu. Demirel drt imzal muhtrayla devrildikten sonra, krk yllk demirba politikaclar bile birdenbire reformcu kesildiler: - Anayasann ngrd reformlar... Aradan bunca zaman geti. Allah akna, ne oldu Anayasann ngrd reformlar?.. Bunun iin hkmet devrildi, darbe yapld. Sokak ortasnda adam vuruldu, gen ocuklar ipe ekildi. Hani Anayasann ngrd reformlar yaplacakt? Yaptlar da yoksa bizim mi haberimiz yok? 11 Mart dneminde, lacivert takm elbisesini srtna geiren, reform hkmetine bakan oldu. Herkes birdenbire reformdan sz etmeye balad: - Toprak reformu gerekir, reform da reform... Generallerin nne "erkekler saz topluluu" gibi dizilen birtakm demirba politikaclar koro halinde konumaya baladlar: - Anayasann ngrd reformlar Atatrk grle ele alnmaldr... Madem, reformlarn yaplmas bir Anayasa gereiydi, bu muhtradan nce, ayn politikaclar neden bir tek reform yasas taslann altna imzalarn atmamlardr? Muhtradan sonra herkes reformcu oldu. Erim reformcu, Koa reformcu, Melen reformcu, Satr reformcu, ismail Arar reformcu, Tama reformcu, Ali Elverdi de reformcu... Reformlar Atatrk grle ele alnacaktr... 11 Mart dneminde reformlar yerine ele alnan, devrimci renciler, sosyalist partiler, ilerici retim yeleri ve solcu sendikaclardr. Yani "reform" szc, faizmin bir smr forml olmutur. Kimse reform yapmak iin iktidara gelmemitir: - Tam reform yapacaktk ki, anaristler engel oldu... DEVLET, SLAH. ADALET 49 12 Martn hukuk profesrnden Babakanna sorarsanz, devlet adam ciddiyeti ve bu ciddiyetin tzelkiilii iinde bu cevab verecektir. - Ah anaristler olmasayd... Anaristler olmasayd Nihat Erim de, Ferit Melen de Babakan olamazlard. Yatsnlar kalksnlar, bu "anaristlere" dua etsinler. Yoksa CHP'nin "devlet adam deposunda" eskiyip giderlerdi. Sa partiler, Anayasada ngrlen reformlarn yaplmamas iin rgtlenmi siyasal diren noktalardr. Reform yapmak iin deil yapmamak iin, sosyal ierikli yasalar karmak iin deil karmamak iin bir araya gelmilerdir. Yalanla dolanla, demagoji ile lke ynetmek, cephe ortaklnn temel felsefesidir. Yaz tatili balarken, sosyal ierikli yasalar hatrlatan cepheciler, 12 Mart dneminin "reformcular" gibi, halk aldatmann abas iindedir. Bu yasalar bu kadar nemliyse, daha nceleri nerelerdeydiniz beyler!!? K uykusunda mydnz?.. ocuk mu kandryorsunuz imdi?.. (Cumhuriyet, 16 Temmuz 1976) GEREK YOL... Trkiye'de topluszleme dzeni, 1963 ylnda yrrle girmitir. O tarihten bu yana, iilerin politika ile uramalarn engellemek iin "partiler st politika" kavram ortaya atlmtr. Trk-i, Demirsoy ve Halil Tun ikilisi tarafndan bu anlayla ynetilmitir. Ksa ad DSK olan Devrimci ii Sendikalar Konfederasyonu, Trk-i'in partiler st olarak adlandrd "sac sendikaclk" anlayna kar, "solcu sendikaclk" anlayn gelitirdi. Bu anlay, DSK gnden gne glendirdi. Ayn anlay, Trk-i yapsnda da baz direnmelere yol at. "Sosyal Demokrat Sendikalar" Trk-i ats altnda olup da, Trk-i ynetimine kar olanlara verilen addr. 50
Trk- ve DSK yannda, MHP Genel Bakan Trke'in gdmnde, Milliyeti ii Sendikalar Konfederasyonu MSK rgtlendi. Son gnlerde MSP kendi dorultusunda sendika oluturmak iin almalara giriti. Karayollar Genel Mdrl, MSP'nin en yetenekli yandalarndan Orhan Bat tarafndan ynetilmektedir. Bat, partisinin toplumun her kesiminde rgtlenmesi gereine inanmtr. - Neden bizim partinin sendikas yok? Yol-i Federasyonu, birok iyerinde olduu gibi, Karayollar Genel Mdrlnde de topluszleme yetkisine sahiptir. Karayollarnn bal bulunduu Bayndrlk Bakanl da, MSP'nin elindedir. Bayndrlk Bakan MSP'I... Mstear yle... Genel Mdr Orhan Bat ve alma Bakan Ahmet Tevfik Paksu... Bunlar da MSP'I... yleyse, ne yapp yapp Karayollar iyerinde, Yol-i Federasyonunun topluszleme yetkisini elinden almak gerekmektedir. Yol-i Federasyonunun, Karayollar iyerlerindeki "inaat ikolu" topluszleme yetkisi, alma Bakan Ahmet Tevfik Paksu tarafndan kaldrlmtr. Karayollar Genel Mdrlnde, MSP yanls sendikalarn kurulmas isteniyor. Bu sendikalarla yaplacak topluszlemelerde yksek cret de verdiniz mi, btn iler tamam... Nasl olsa verilecek para, devlet kesesinden... Bylece bir tala iki ku vuruyor Hem sosyal demokrat bir sendika devreden karlyor, hem de sac bir sendika glendirilmi oluyor. Bu oyuna kamu kesiminde ok rastlanyor. Pet-Kim iyerinde, Seydiehir'de oynanan sendikaclk oyunlarnn bir yenisi bu... alma Bakanl, Yol- Federasyonunun ikolu toplu i szleme yetkisini kaldrnca, federasyon yneticileri Yargtaya bavurdular. Yargtay, alma Bakanlnn kararn iptal ederek Yol-i Federasyonunun yetkisini kabul etti. Demokrasi tarihimizde belki ilk kez, ii kesimi, rgtl ve bilinli olarak siyasal yaamda yerini almtr, ii rgtleri, kendi snflarnn karn koruyup anayasal dzene sahip ktka, ii kurulularn blmek ve paralamak, sac iktidarlarn gndemine ilk madde olarak konulmaktadr. DEVLET, SLAH, ADALET SI Demokrasimizin geliip kklemesi, ii snfnn devrimci bilinle rgtlenmesine baldr. Bunun tek gereki yolu, DSK'in desteklenmesi ve DSK ile ilerici parti ve rgtler arasnda eylem birliinin salanmasndan gemektedir... (Cumhuriyet, 17 Temmuz 1976) ZAYDINLI VE DEMREL... Askeri Yksek idare Mahkemesi, Orgeneral zaydtnl ile ilgili kararn verirken, cephe ortaklnn Anayasa ve hukuk d tutumunu da mahkm etmektedir. rencilerimizi ve iilerimizi birbirine krdran cephecilik, elini Silahl Kuvvetler iine de sokunca, askeri yargnn tokadn yemitir. Anayasa ve hukuk kurallar ortadadr. Bu kararn, Babakanla bildirilmesinden sonra, Korgeneral Cemal Engin'in, Kuvvet Komutanlndan ayrlmas, yerine Orgeneral irfan z-aydnl'nn getirtilmesi gerekmektedir. Demirel'in nceki gn syledii gibi, "meruiyet iinde are tkenmez" ama, bu "meruiyet" nerede balar, nerede biter? iin z de bu noktada dmlenmektedir. Anayasa sistemimize gre, yasama, yarg ve yrtme erklerinin grev ve yetki alanlar izilmitir. Yrtme erki, yasama ya da yarg erkinin grev ve yetki snrlar iine girerse, anayasal dzen bozulmu olur. Ceza Yasas bunu u szcklerle tanmlamaktadr: - Anayasay tayir, tebdil ve ilga... Demirel hkmeti, Dantay kararlarn inemekle, yarg erkinin ilevini ortadan kaldrmt. Dantay kararlarndan sonra Askeri Yksek idare Mahkemesi karar da uygulanmazsa, bu durumda, Trkiye'de demokratik hukuk devletinin varlndan sz etmek mmkn mdr? Demirel yksek mahkeme kararlarn inemekle, "meruiyet" snrlar dna tamakta, aka, "meruiyet d" areler bulmaktadr. Yksek mahkeme kararna kar yrtlen ilemler, "meruiyet d", Anayasa d ve "hukuk d" nitelikler tamaktadr.
Demokrat Parti on be yl nce, Yassada'da Yksek Adalet Divan nnde hesap verirken, u gereke ile mahkm olmutu: - Yasama, yarg ve yrtme erkleri arasndaki ilikileri bozmak. Yarg erkinin yetkisini elinden almak... Demirel'in sular imdiden, Menderes'in sularnn bin katn amtr. iki yl nce, Kbrs kartmas nedeniyle, Silahl Kuvvetlerimiz, Yunanistan'la bir savan eiine gelmitir. Ege'de yaplacak petrol aramalar, Trkiye'yi yeniden bir savaa srkleyebilir. Bylesine koullar yaadmz bir dnemde, Silahl Kuvvetleri, kendi emir komuta zinciri iinde rahat brakmak gerekirken, Anayasa ve yasad ilemlerle, Silahl Kuvvetlerimizin hiyerarisi zedelenmi, cepheciliin uursuz eli, general rtbeleri zerinde dolamaya balamtr. Komumuz Yunanistan, Kbrs'ta urad yenilgiden sonra, Atina'daki albaylar ynetimini ykm, sorumlularn cezalandrm, nce dnya kamuoyunda albaylar faizminin olumsuz izlerini silmi, sonra da Silahl Kuvvetleri iinde bozulan hiyerariyi yeniden kurmutur. Biz ise bunun tam tersini yapyoruz. 1974 Temmuzunda Atina'da faist albaylar vard. Ankara'da ise zgrlk Ecevit hkmeti... 1974 ylnda, Lefkoe'de, faist Sampson darbesi yaplmtr. Simdi ise Makarios duruma hkim gzkyor. Bugn Trkiye'de, lkeyi batan baa kana bulam, genlerin mezar talarn basamak yapm bir partiler topluluu var. Atina'da ise, sac da olsa, zgrlk bir iktidar bulunmaktadr. Dnya kamuoyu 1974'te Trkiye'den yanayd, bugn ise Yunanistan'dan yanadr. Bu koullarda Silahl Kuvvetlerin iine gnlk politikann ksr ekimelerini sokmak, belki cephe milliyetiliinin bir gereidir ama, lke btnl de, devlet btnl de, ite byle zarar grr, byle yklr. Demirel, zaydnl ile ilgili karar uygulamak zorundadr. E-er bu karar uygulanmazsa, bu konu sadece Parlamento krslerinde, sadece basn toplantlarnda deil, gn olur Demirel'in ba san olduu davalarda da konuulur. DEVLET. SLAH. ADALET 53 Sayn Cumhurbakanmzn olaya el koyarak, zaydnl hakkndaki kararn uygulanmasn salamas, sanrz bir anayasal grev olmutur. (Cumhuriyet, 19 Temmuz 1976) BUGNN DN... Yunan hkmeti, Ege kta sahanl konusunda dnya kamuoyunun desteini arama abas iindedir. Kbrs karmasndan sonra baz uluslararas gler, Yunanistan'n cunta ynetimi ile sarslan saygnln yeniden koruyabilmek iin, Karamanlis'i Paris'ten bir uaa bindirerek hkmetin bana geirmilerdi. O gnlerde, Yunanistan'da albaylar ynetimi, Trkiye'de i-se Ecevit hkmeti grev bandayd. Kbrs'ta, albaylar ynetimine bal bir faist eteci, Makarios'u devirmek istemiti. Ecevit hkmetinin verdii karma karar, ilk bata btn dnya kamuoyunda olumlu yanklar yaratt. nk, Kbrs Bar Harekt, bir yn ile Atina'da ve Lefkoe'de faist ynetimlere karyd. O gnlerden bu yana ok ey deimitir... nce, Ati-na'daki albaylar ynetimi bir gecede devrilmi, Ankara'da ise zgrlk Ecevit hkmeti bir "yumuak inile" iktidardan u-zaklamt. Bylece, "zgrlk Ankara-faist Atina" denklemi deitirilmi oluyordu. Ankara'da, "sola ve komnizme kar olmak" gerekesiyle oluturulan Milliyeti Cephe, Atina'da ise her trl dnce akmlarna zgrlk tanyan bir ynetim ibana gelmi bulunuyordu. Ecevit hkmeti, Trk devletinin saygnln ksa zamanda salam, dnya devletler ailesinin eit haklara sahip yelerinden biri olduumuzu kantlamt. Haha ekimi yasann kaldrlmas, Kbrs Bar Harektndan sonra Ege'de andarl gemisinin petrol aramalarna balamas, btn dnya kamuoyunun gzlerini Trkiye'ye evirmiti. Yunanistan, Kbrs Bar Harekt ile ald ar yaray, son gnlerde Ege sorunu ile bir lde onarmaya almaktadr. 54 Yunan Silahl Kuvvetleri, son on yl iinde kendi iindeki cunta atmalar nedeniyle olduka yorgun dmtr. Yunan generalleri kendi kamuoylarna kar
kendi saygnlklarn koruyabilmek iin baz giriimlerde bulunmay uygun grm de olabilirler. Karamanlis, Yunanistan' yeniden kuran devlet adam d iindedir. yle ya; ierde, bir gecede Yunanistan' igal eden faist albaylar devirmi ve lkesine zgrl getirmitir. imdi de aradan geen u iki yl iinde, devletinin d saygnln da koruyabilirse, grevini yapm olacaktr. Yunan solu, Trkiye'ye kar dzenlenecek bir saldrnn ba destekileri arasndadr. Yunan sann sava kkrtcl Yunan solunun ad "ovenist" tutumu ile birleince Karamanlis'in ii iyice kolaylam olacakt. Dnya kamuoyunun kendisini destekleyeceinden emin Yunan sa ve solu desteini esirgemez, bir de Yunan generallerinin isteklerini birletirince, kabadaylk gsterileri balayabilirdi. Tabii balad da... Trkiye'de ise, Demirel hkmeti Ege sorununu, Ecevit hkmetinin brakt yerden alp daha ileri noktaya gtrmemitir. Demirel, Ecevit'in Kbrs Bar Harekt nedeniyle kazand saygnl bir trl iine sindirememitir. Ecevit'in, muhalefet lideri olarak yapt Ege sorunu ile ilgili uyanlara da kulak verilmemitir. Ege sorunu, gerek Irmak, gerekse Demirel hkmetleri dnemlerinde, bir sre kendi haline braklmtr. Ege sorunu, yllar yl yzst braklm ve Trkiye ile Yunanistan' birletiren bu deniz, Yunanllara armaan edilmitir. Ege hava sahas ile ilgili "FIR hatt" sorunu bile, gelmi gemi hkmetlerin, Trkiye'nin ulusal karlarn ne lde hafife aldklarn ortaya koyabilecek en canl rnektir. Bunun gibi, Oniki Ada'nn, birer silah deposu yaplmasna da gz yumulmutur. Bugn karlatmz sorunlar, dnden miras kalmtr. Son yirmi be-otuz yl iinde, Trkiye'nin ciddi ve tutarl bir d politika grne sahip olduunu kimse sylemez. Washington'un emir ve komutasna bal bir d politika gr-, , yllar yl Trk devletine egemen olmutur. ok partili hayatmzn d politikas tam bir "teslimiyet politikasf'dr. imdi, o gnlerde ekilen tohumlarn ac meyvelerini deviriyoruz. DEVLET. SLAH. ADALET 55 Yunanistan'n, sorunu, Uluslararas Adalet Divan' ve Gvenlik Konseyine gtrme giriimleri, dnya kamuoyundan bekledikleri destee balanabilir. Fakat u gerek unutuluyor galiba: Yunanistan, 1919larda Trkiye'ye saldrrken de, emperyalist lkelerden destek almaktayd. Ege Denizinin derinliklerinde, sadece petrole deil, bugnk Yunan generallerinin babalarnn kemiklerine de rastlanr. Yeter ki, Trkiye yeniden Mustafa Kemal'in antiemper-yalist bilincine kavusun... (Cumhuriyet, 13 Austos 1976) CDDYET... iileri Bakan Ouzhan Asiltrk, bir aklama yaparak, Yeilky Havaalanna baskn dzenleyen iki Filistin gerillasnn Lbnan'a geri verilebileceini sylemitir. Dilin kemii olmad iin, iileri Bakan diledii gibi konuabilir amma, bir de "ciddiyet" diye bir kavram vardr. Eer iileri Bakan, bu gibi konularda gereken ciddiyete sahip olsa bu aklamay yapmazd. nk, Trkiye'de su ileyen bir yabancnn bir baka lkeye nasl gnderilecei, belirli kural ve yntemlere balanmtr, iileri Bakannn bu konuda hibir yetkisi yoktur. Fakat dnya basn ne bilsin bunlar?.. Trk iileri Bakan a-klama yapt diye, btn teleksler bu demece nem verir ve dnya basn gerillalarn Lbnan'a gnderileceini sanr... Trk Ceza Yasasnn 9'uncu maddesine gre, Trkiye'de su ileyen yabanc uyruklu bir kimsenin, bir baka lke tarafndan istenmesi halinde, u yntem uygulanr: nce, sank ya da suluyu yarglamak isteyen lke, Trkiye Cumhuriyeti hkmetine bavurur. Bu "talepname" Dileri Bakanl kanalyla, Adalet Bakanlna gnderilir. Adalet Bakanl bu konuda bir karar verilmek zere, dosyay sank ya da sulunun bulunduu Asliye Ceza Mahkemesi savclna gnderir. Asliye Ceza Mahkemesi, suun niteliini, sank ya da sulunun uyruunu saptadktan sonra kararn verir. Eer ilerten
56 su, siyasal nitelikteyse ya da ackeri bir su ise, sank ya da sulunun geri gnderilmesi olanakszdr. Yani mahkeme, suun siyasal nitelikte bir su olduuna karar verirse, artk bundan sonra, hkmetin verecei bir karar yoktur. Karar verme yetkisi Asliye Ceza Mahkemesinindir. ileri Bakan bunlar bilmiyor. Bilmedii iin de uluorta konuuyor. - Sanklar Lbnan'a iade edebiliriz... Sulularn geri verilmesi ile ilgili Avrupa Szlemesinin 3'nc maddesinde de, siyasal nitelikteki sulan ileyenlerin geri verilmeyecei aka belirtilmektedir, iileri Bakanna yardmc olmak iin bu antlamann 7376 sayl yasa ile onaylandn belirtelim. Anlalyor ki, Filistinli gerillalarn Lbnan'a verilip verilmeyecei, iileri Bakannn bilebilecei ilerden deildir. nce bavuru olacaktr. Sonra da Asliye Ceza Mahkemesi karar verecektir. Bu konuda iileri Bakannn en kk bir yetkisi bile yoktur. iileri Bakanna kalrsa, Filistinli gerillalar Lbnan'a gnderilecektir. u anda Lbnan'da bir i sava hkm srmektedir. Sac Hristiyanlar, Tel Zaatar mlteci kampnda, binlerce solcu Mslman kadn erkek, oluk ocuk demeden kuruna dizmektedirler. Oldu olacak, iileri Bakan, iki gerillay, Tel Zaatar kampn kana bulayan sac Hristiyanlara teslim etsin. ileri Bakannn dinine, imanna, almna bir diyeceimiz yoktur. Ancak ii biraz ciddiye alsa da demelerinin, szlerinin bir arl bulunsa olmaz m? nk iileri Bakanl, inaat mteahhitliinden biraz daha ciddi bir itir!.. (Cumhuriyet, /6 Austos 1976) VERG... Babakan Demirel, nceki gn iadamlaryla yapt toplantda vergi gelirlerine gerek duyduklarn aklayarak, "hr teebbs" yetkililerinden vergi istemitir. steyenin bir yz, vermeyenin iki yz karadr. Ne demiler? Az veren maldan, ok veren candan... DEVLET, SLAH, ADALET 57 Maliye Bakanl da bir tebli yaymlayarak, vergi borcu yirmi be bin liradan az olanlarn yurtdna girip kmalarn kolaylatrc nlemler getirmitir. Allah tuttuklarn altn etsin. Devlet dediin byle olur. Bylece vergi borcu olanlarn yurtdna rahata girip kmalar da salanm oldu. iyi de oldu. Babakann aklamalarndan anlalyor ki, imdiye kadar i-adamlarndan az vergi alnm. Babakann bir bildii var ki, byle konuuyor. Acaba iadamlar iinde vergi kaakl yapan m var? Yoktur, olamaz!.. Geri, af yasalarnda, baz vergi sular da affedilir amma, bunlar birer unutkanlk sonucudur. ok kazanan adam neden vergi karsn?.. Geenlerde nl ve sevimli iadamlarmzdan biri kp ne dedi: - Aramzda vergi vermeyen, verenden fazladr... Bu iadam yzde yz Marksisttir, Leninisttir hatta Maoisttir. Sonradan anlald ki, bu iadammzn ana muhalefet partisiyle aras ok iyi. Komnistler nerelere kadar szyorlar, gryorsunuz!.. Komnist olmasa bu iftiray yapar m? Devletin btnlne kar byle aklamalarda bulunur mu?.. Anaristtir, anarist... Vergi deyince aklma geldi. Yahya Demirel, geen yl zarar ettiini syleyerek devlete be kuru vergi vermemi. Zavall, herhalde, imdi er olarak askerlik yaptna gre, er ayl ile geinecek. Grdnz m imdi!.. al didin, yabanc devletlere mobilya sat, ondan sonra da zarar et... Ticaret Bakanl bu gibi iler zerine iyice eilmelidir. A-dam hem devletten milyonlarca lira "vergi iadesi" alsn, hem de zarar etsin... Demek ki baarl bir iadam deil. yleyse, bir daha vergi iadesiydi, tevik tedbiriydi diye zrnk bile koklatmamak gerekir. Ne yapalm, zarar etmeseydi!.. Ben hep yle dnrdm: iiler, memurlar, namuslu a-vukatlar, doktorlar, mimarlar, mhendisler, iadamlar, gitsinler vergi dairelerine; binlerce, yz binlerce, milyonlarca lira vergi yatrsnlar. Yahya Demirel de bir baka kasann nnde beklesin; denen bu paralar, vergi iadesi ad altnda birer birer Yahya Beyin avularna saylsn. 58
Sonra da zarar etsin... Nasl zarar etti acaba? 30 milyon Garanti Bankasndan, 20 milyon vergi iadesinden kr. Peki zarar?.. Suntann alm, mobilyann satm, bir de kumar giderleri... kisini alt alta toplarsanz, eit oluyor demek ki... Bir de, Zonguldak Cezaevindeki giderler var. Bunlar da masraf saylr. Kim bilir Yahya Demirel, Hac Ali Demirel, evket Demirel, hep birlikte ka bin lira harcamlardr oralarda? Vergi dediiniz iiden alnr, memurdan alnr. nk iinin de, memurun da ayl verilirken, gelir vergisi kesilir, geriye kalan para aylk olarak denir. Ayda ancak bin lira kazanan yurtta, eer ii ve memursa, kaba bir hesapla ayda ortalama iki yz lira vergi demektedir. Demek ki, Yahya Demirel'in ayda bin lira kazanan iiden de az, yani asgari cret alan ii kadar bile vergi vermedii anlalmaktadr. - iradesi ile kendisini vergilendiren halk, millettir... Vergi dairelerinde byle yazlyor. Vergi vermek, iilerin, memurlarn boynuna yk olduu iin, bu szler hr teebbs hi ilgilendirmemektedir. Efendim ite, sosyal bir snfn, teki sosyal snflar zerindeki tahakkm var ya... Bu u demek Vergi veren emekiler, vergi vermeyen varlkllar zerinde "tahakkm" kurarlarsa sutur, yakalarsak cezalandrrz. Demirel bunu nlemeye alyor, iadamlarndan vergi istiyor. iadamlarndan biri de kalkp - Sen nce vergiyi yeeninden iste... deseydi ne olurdu? Yzne vurmamlar. Ne de olsa efendi adamlar... (Cumhuriyet, 18 Austos 1976) YEL SENDKACILIK... nceki gn Konya'daydk. CHP Konya Milletvekilleri Mustafa stnda ve Hseyin Keeli ile birlikte, Konya'da srdrlen Yol-i grevini yerinde izledik, iilerle konutuk; sorunlar, dertleri, iilerin azlarndan dinledik. DEVLET. SLAH. ADALET 59 Grev, Karayollar 3'nc Blge Mdr Haluk Umarn, tutumundan km gibi... Umar drt drtlk bir MSP'I. Vali derseniz, o da yle. Valinin ad Oktay, soyad Baser. Geenlerde hacca da gitmi, yani "hac vali" olmu. Karayollar Genel Mdr de Orhan Bat. Bat, MSP'nin en yetenekli yandalarndan biridir. Bat, Galatasaray Lisesini bitirdikten sonra istanbul Teknik niversitesine girmi, buray da baaryla bitirmitir. Batya gre, karayolu yapmak kolaydr, nemli olan "islam yolu"nu demektir. MSP, adna "milli gr" dedii ilkelere bal sendika oluturmak istemektedir. Bu amala "z-Yol-i" adyla bir sendika da kurulmutur. Genel Mdr MSP'I, Blge Mdrleri MSP'I; bir de sendika MSP'I olursa, hep beraber gl gibi geineceklerdir. "San" sendikacln "yeil"i de bu... Konya'daki grev, bu tutumdan douyor... Trk-i'e bal Yol-i Sendikas yneticileri, Karayollar Blge Mdr Yksek Mhendis Haluk Umarn, iyerlerine, retime katks olmayan iileri doldurduunu sylyorlar. Yol-i Sendikas Genel Sekreteri Muzaffer Sara, bu uygulamann btn Trkiye'de yapldn anlatyor. Grev komitesi Bakan Doan Onur, grevin, Blge Mdrnn tutumundan doduunu, sonra valinin, iyerlerine toplum polisi gnderdiini, ayrca jandarma birliklerinin de iilerin zerine yollandn anlatyor: - Polisler de emekidir. Onlar bizim kardeimizdir. Jandarmalar da yle. Onlar bizlerle atmaya zorluyorlar. Sonra anlatyor: Vali Oktay Baer, Blge Mdr Haluk Umar, Makine efi Osman Arpac, hep birlikte, Karayollar iyerinde, MSP tarafndan elaltndan kurdurulan "z Yol-i Sendikasfn glendirmek iin el birlii yapmlar. Ankara'dan MSP Konya Milletvekili ener Battal da gelmi. Mahkeme kararndan sevinle sz ediyor iiler. Blge Mdr Haluk Umar, Konya i Mahkemesine bavurarak, grevi kaldrtmak istemi, Konya i Mahkemesi Yargc Hasan al, grevin yasal olduuna karar verince, iilerin gc iyice artm. Seydiehir'de grev balad... 60 iiler byle baryorlar. Seydiehir'deki da antiyesinde grev giriimi nce mahkeme kararyla durdurulmu, ancak yeni bir bavuru sonunda mahkeme karar kalkm.
- Btn Trkiye'de 45 bin karayolu iisi var. imdilik, Afyon, Konya ve ereflikohisar'da greve gittik. Yarn btn lkelerde greve gidebiliriz... iilere soruyoruz. Onlar anlatyorlar. Siz de dinleyin, ite Lokman Yavuz. Baryor: - 23 yldr toporaf kadrosunda alyorum. Bakn yzme. Bu kadar yl arazide dolatm. Blge mdr, imamlar, hocalar bu kadrolara dolduruyor... Atlye ustas Rza elik: - Beyim yazn. Ya bizim sendikaya girersiniz, ya da srlrsnz diyorlar... Kemal Bykdemir, yal bir usta. o da yaknyor: - 24 yllk iiyim. Bana da, bizim sendikaya gireceksin dediler. Girmedim. Benim dosyam takdirnamelerle dolu. Bana di geiremediler. ie yeni giren olumu srdler. Ahmet Kseolu: - Beyim, alyorlar bizi odalarna; sonra da gz da veriyorlar. Bizim sendikaya gemezseniz siz dnn gayri, diyorlar... Blge Mdr Umarn ofr Osman Ceylan da, mdrn, makam aracn zel ilerinde kullandn sylyor. MSP eilimli sendikadan ayrlp Yol-i Sendikasna geen Fethi Oku anlatyor: - ierdeki arkadalara bir bir yemin ettiriyorlar. Eer bizim sendikadan ayrlrsanz, karnz bo der diye... Grev, Karayollarndaki "partizan" basklar nedeniyle yaplyor. Acaba, teki kamu kurulularnda partizanlk yaplmyor mu? yle uzaklara gitmeye gerek yok. Konya'nn burnunun dibinde, Seydiehir'de basknn, partizanln, terrn en koyusu hkm sryor. Konya'daki grevi destekleyen Trk-i, Seydiehir'de baskdan, terrden yana arlk koyuyor... Bundan ders karmas gerekenlerin banda MSP yneticileri olmal... Hele baz AP milletvekillerinin, grevci iileri ziyaret ettiklerini rendikten sonra "lahavle" mi ekerler bilemeyiz. (Cumhuriyet, 20 Austos 1976) DEVLET, SLAH, ADALET 61 NE OLDU O LSTE?.. Siyasal partiler, seim kazanmak iin trl yollara bavururlar. Buras Trkiye olduu iin bu yollar "trl eitli" olmaktadr. Demirel'in, nmzdeki seimlerde bavuraca yollar belli olmutur. nce, btn lkede iddetli bir antikomnizm rzgr estirmek, sonra da devleti komnizm tehlikesinden kurtarmak gerekesiyle halktan oy istemek, bavurulan en kaba taktiktir. Sac partiler, temizleme tozu firmalar gibi yar iindedir - Biz daha iyi temizleriz... Hayr biz ondan glyz... gibi, memleketi solculardan, sosyalistlerden temizlemek iin yaplan yarn amac, sa oylar bir parti ats altnda toplamaktr. Bu yarta "krat", tekileri imdiden geride brakma benzemektedir. Hatrlayacaksnz, cephe partileri bir araya gelip bugnk koalisyonu oluturduklar gnlerde, bir protokol imzalayp seimlere "mterek liste" olarak gireceklerini aklamlar ve bu yolda hazrlklara giritiklerini de ilan etmilerdi. Ne oldu imdi o "mterek liste"?.. "Mterek liste" de bir kandrmacayd. Demirel yle dnyordu: nce bir araya gelinsin... Ben Babakan olaym.. nce Demokrat Partiyi eritirim... Sonra Feyziolu'nu... Sonra da Erbakan'... Seimlere yaklatka, birlik ve beraberlik arklar sylenmeye baland. Fakat, "mterek liste"den ses seda yok. Birlik yaplmal, amma bu birlik AP ats altnda olmal. Demirel'in dedii bu. istei de bu... ite bu noktada temel atma yar balad. Temeli atld sylenen fabrikalarn ne btede denei var, ne planda yeri... Bunun ne nemi var. Bunlar hep seim yatrm. Bundan sonra, halkn karsna kp - Bize oy verin ki atlan temelleri tamamlayalm... "Hayali temeller" her gn oalyor. Fakat bu arada ortaya bir sorun daha kt. Kim daha ok temel atyor? Demirel mi? Erbakan m? Bu yartan en ok MHP tedirgin oldu. Devlet Bakan Mustafa Kemal Erkovan, bir bildiri yaymlad; Demirel ve Erbakan arasndaki yarmay "manasz rekabet" olarak niteledi.
Hani ne oldu "mterek liste"? Hani hep birlikte seime girilecek, tek liste yaplacakt? Ne oldu o szler, o almlar, o protokoller, imzalar?.. - "Komnistleri temizleme" ve "hayali temel" yarna bir de "fetih" yar eklendi. Demirel ne yapsn!.. Ecevit'in Kbrs kartmasna kar, kendisi de bir zafer yaratmak zorundadr. 1967 ylnda Trk donanmasn Kbrs'tan geri dndren Demirel, bugn aslan kesilmektedir. Ulusal karlar byle korusa iyi. Buna da syleyecek szmz olmaz... Ama nerdeee? Oniki Ada geen ay m silahland? Yllarca bu adalar silah deposu yapld. Devrimci yazarlar bunlar yllarca yazp izdiler. O zamanlar kulaklarnn zerine yatanlar, imdi bu konuyu a-zlarna doladlar. Ege hava sahas, Demokrat Parti devrinde Yunanllara armaan edilmitir. Bu da ilerici basnda ok yazld, ok izildi. O zamanlar nerelerdeydiler?.. Kahramanlk trkleri kulaa ho gelmektedir. Oniki A-da'ya kartma yapalm, Kbrs'n tamamn alalm, Trakya'y igal edelim... Btn bunlar, belki i politikada birer seim yatrm olabilir amma, Trkiye'nin Ege ve Kbrs'taki hakl davasn saptrr, dnya kamuoyu nnde Trkiye'yi ok g koullara srkler. Yunanllarn istedii de bu deil midir? Karamanlis'in bekledii bu deil midir? i politikada, seim yatrm yapacaz derken, haklarmz savunamaz duruma dmek milliyetilik mi o-luyor?.. Seime byle girilecek: Komnizmle mcadele... Yarm braklan temeller ve fetih politikas... Bu oyunlara kar CHP ve CHP d sola byk bir grev dyor Bu oyunlar kitlelere aklamak; bu kaba oyunlar sergilerken, sac partiler arasndaki eliki ve atmalar yakndan izlemek... Btn bunlardan sonra, isterseniz hep beraber soralm yine de: Hani btn iktidar partileri "mterek liste" ile seimlere katlacakt? Ne oldu o liste?.. eytan ald gtrd, satamadan getirdi... (Cumhuriyet, 22 Austos 1976) DEVLET, SLAH, ADALET 63 NEDEN SUSULUYOR? Japonya'da, Lockheed yolsuzluuna, eski Babakan Tanaka'dan sonra, ulatrma eski bakannn da ad kart. nceki gn, ajanslar ulatrma eski bakannn tutuklandn bildirdiler. Japonya, Lockheed yolsuzluu ile sarslrken, bizimkilerden hi ses yok. Hani, basn da ipin ucunu braksa, bu i unutulup gidecek. Trkiye bir garip lke oldu. Yolsuzluklar, cinayetler, son zamanlarda ok partili hayatmzn vazgeilmez unsurlar yapld, kimsenin bu ilere aldrd yok. Toplum olarak cinayetlere de yolsuzluklara da altrldk. Bunun iin, kimse Lockheed yolsuzluuna aldrmyor bile. n i yzn aratrrsanz, okuluslu irketlerin dnya e-konomisini ynettii bir dnyada, bu gibi ilerde, rvet vermek deil, vermemek biraz artc olur. Milyonlarn, milyarlarn dnd uak alm satmlarnda bu ie karar verecek siyasal evrelere kesenin azn atnz m, tamam... yleyse, neden rvet vermesinler? iin mantna da uygun rvet vermek stelik. Bu doal. Lockheed uak irketi, dnyann birok lkesinde olduu gibi, Trkiye'de de rvet datmtr. Bu da doal. Bu noktadan sonra garip olan, bizim yetkili ve etkililerimizin takndklar tavrdr. Lockheed ii ylesine ardan alnd ki, gren de bir veznedarn, zimmetine bin lira geirdiini sanr. Mobilya yolsuzluu, Trkiye'de ticari ve siyasal erevelerin nasl i ie olduklarn, dzenin bunlar iin nasl altn ve bu dzenin girdisini ktsn anlatmaya yetti. Lockheed yolsuzluu da ortaya karsa, kapitalizmin bir baka yn, kk darda ticari ve siyasal ilikiler, bu ilikileri srdrenlerin adlaryla sanlaryla ortaya kacaktr. Acaba kimler var? Acaba rvet nasl verilmi? Kim vermi? Kime vermi, ne kadar vermi? ilk bakta bu konular ilgi ekecektir. Bu, iin "polisiye" yandr. Bununla birlikte, dzenin dayand temeller iyi belirecektir. Yllarca, ii snfna, kyllere, sosyalistlere, devrimci rencilere ve ilerici aydnlara kan kusturan dzen, btn kirli amarlaryla ortaya serilecektir. Bunun iin mi susuluyor acaba?
Trkiye'de uak alm satm ile kimler ilgilidir? Kimler, baz uak irketlerinin temsilcisidir? Kimler, yabanc irketlerden u-ak almyla grevlidir? Uak alm satm ile ilgilenenlerin yakn evreleri kimlerden olumaktadr? Uak irketinin temsilcisi sac gazete patronlar bu ile ilgili mi? Uak irketlerinin temsilcileri peinde koan McCartist albaylar bu ie karm m? Baz bykelilerin adlar sz konusu mu? Baz emekli generallerin ad geiyor mu? Politikaclar" ve baz devlet adamlar rvet alm m? Rvetiler kimler? Kim bunlar?!.. Rvet alanlarn listesi kimde? Neden imdiye kadar yasal kovuturma almad? Eer, herhangi bir kovuturma almsa, bu neden aklanmyor? Kovuturma alamyor ya da almyorsa gereke nedir? Kamuoyu bunlar renmek, anlamak ve bilmek ister... 1965 ylnda Tabii Senatr Haydar Tunkanat, Trkiye'de bir CIA ajannn yazm olduu raporu, Senato krssnden a-klamt. Raporda imzas bulunan Amerika Birleik Devletleri Ankara Eliliinde grevli Albay Dickson yurtdna karldktan sonra, bu rapor da unutturuldu. Neden devlet, btn yasal ve siyasal organlaryla bu konunun zerine gidememiti? Tunkanat raporunu da hatrlatarak, Lockheed uak irketinden rvet alanlarn listesini elinde tutan yetkiliye ya da yetkililere sesleniyoruz: - Bu listenin aklanmas, yoksa, "milli birlik ve beraberlik ruhunu" mu zedeler, "devlet ve millet btnln" m ykar?.. (Cumhuriyet, 24 Austos 1976) LER KARIIYOR... Amerika Birleik Devletleri Adalet Bakanl, acaba Lockheed uak irketinden rvet alanlarn adlarn yollad m, yollamad m? Babakan Demirel, byle bir listenin yollanmadn sylemitir. Demrel'in bu aklamas, yeni kukular dourmutur. Lockheed uak irketinin, iinde Trkiye'nin de bulunduu baz lkelere rvet datt, Amerikan Kongresinde akland. DEVLET, SLAH, ADALET 65 Bu tarihten sonra, Hollanda, italya ve Japonya'da, rvet alanlarn adlar belirlendi. Fakat nedense, Trkiye'de rvet alanlar bir trl aklanmad, bu gidile, pek aklanacaa da benzememektedir. Manevi ahsiyetler rvet almaz. Bu rvet, Trkiye'de, yaayan baz kiilerce alnmtr. yleyse, bu rvetilerin adlar neden aklanmyor? Japonya'da, Hollanda'da, italya'da, Lockheed irketinden rvet alanlar belirleniyor da Trkiye'de ayn irketten rvet alanlar neden aklanmyor?.. Uak alm satm, dnyann en krl ilerinden biridir. Byk irketler, uak satmak istedikleri lkelerde amansz savalara girmektedirler. Trkiye, bu savan alanlarndan biridir. "Lockheed", "Boeing", "Douglas" ve "Mirage" uak irketleri, Trkiye'ye uak satmak iin, birbirleriyle ses hzn aarak savamlardr. Bu irketlerin politikaclar vardr, bakanlar, milletvekilleri vardr, emekli albaylar ve generalleri vardr, gazete sahiplerinden temsilcileri vardr. Kolay deil, milyonlar dnyor bu ite... Lockheed uak irketi, geen yl, Douglas irketince yaplan "Tristar" adl uak satm iin Trk Hava Yollar ynetim kuruluna bavurdu. Fakat bu bavurma yntemi, biraz artcyd. irket, btn ynetim kurulu yelerine, "kiiye zel" mektuplarla bavurarak "Tristar" uann satn alnmasn istiyordu. THY ynetim kurulu, iktidar partilerinin "gleri orannda" temsil edildikleri bir "milli" kurulutur. Ynetim Kurulu Bakan Kemal Zeren'dir. Zeren AP'lidir. Nihat Krat, Kurulun teki AP'I yesidir. Mithat Perin nc AP'I yedir. Ynetim kurulunda Milli Selamet Partisini Recai Kutan, Cumhuriyeti Gven Partisini de Fehmi Alpaslan temsil etmektedir. Bu "muhterem zevaf'n, Lockheed rveti ile ilgilen mi var? Hayr. Hibir ilgileri yok. Baka bir konu anlatacam: THY ynetim kurulunda bir gn kavga kar. Ynetim kurulunun iki yesi Mithat Perin ile Fehmi Alpaslan birbirlerine girerler. Alpaslan, Mithat Perin'e, "Sizin iin Boeing temsilcisi diyorlar" der, Perin bu sze ok sinirlenir. Kavga, basna da yansr. Perin de Alpaslan', "Douglas" firmasn savunmakla sular. Perin, kendi imzasn tayan aklamasnda, zel olarak A-merika'da Boeing ve
Douglas kurulularn gezdiini aklar. Bu srada DC-10 uaklarnn yaz program gecikir. Uaklarn "modifikasyon" denilen bakm yaplacaktr. Bir trl karar verilemez. Ynetim kurulu yeleri arasnda bu yzden sert tartmalar kar. ite bugnlerde hemen hemen ayn aylarda, Lockheed -ak irketini "kiiye zel" yollar ve yntemlerle yapt bavuru, ynetim kuruluna gelir. O gnlerde THY denetisi, Recep Balabaner'dir. Balabaner, Babakan Demirel'e kiiye zel Dr mektup yazarak "Yaknda Lockheed skandali ile karlaacaksnz" der. Der amma, hibir olumlu cevap alamaz. Balabaner, yazd bu mektubu Lockheed rvet olaym a-ratran Millet Meclisi komisyonuna aklar. Olan Balabaner'e olur. THY denetisi Balabaner'in grev sresi bitince yeni bir i verilmez. Fincanc katrlar rkmtr bir kez. THY Ynetim Kurulu yesi Fehmi Alpaslar, basna yapa aklamada, Perin'in, 1966 ylndan bu yana uak almlaryla ilgili belgelerin fotokopisini ektiini belirtmektedir. Acaba ne yapacaktr Perin bunlar? imdi buraya bir nokta koyup temel soruna gelelim. Trkiye'de btn uak irketlerinin alm satmlar, Parlamentoca ele alnmaldr. Basnda, baz uak irketlerini ven yazlar neden yazlmtr? Kim yazm, kimler yazdrmtr bu yazlar? 3u irketler neden, evet neden baz politikaclar, emekli generalleri, albaylar ve gazete sahiplerini temsilci semektedir? Lockheed ile birlikte, btn bu konularn aratrlmas gerekir. Gerekir ama, korkarz, bunlar aratrrken u "son bamsz Mslman Trk devleti" yklverir... (Cumhuriyet, 27 Austos i 976} DEVLET ADAMINA BAKIN! 18 Temmuz 1974 tarihli "Resmi Gazete".masamn zerinde duruyor. Resmi Gazetede bir hkmet kararnamesi var. Kararname, Ege Denizi iie Akdeniz'de yaplacak petrol arama ruhsatlan ile ilgili. Ad stnde; gazete "Resmi Gazete." Resmi Gazete, Babakanlk Neriyat ve Mdevvenat Mdrl taDEVLET, SLAH, ADALET 67 rafndan karlyor. "Resmilik" gazetenin hem adnda, hem de niteliinde... 18 Temmuz 1974 tarihli Resmi Gazetede, Ecevit hkmetinin, Ege ve Akdeniz'deki "kta sahanl iinde" petrol a-rama ruhsatlar ile ilgili kararn aklyor. Kararnamenin altnda Sayn Cumhurbakannn, Ecevit'in, Erbakan'n ve btn Bakanlar Kurulu yelerinin imzalar var. Kararname u szlerle balyor. - Ege Denizi'nde ve Akdeniz'de I ve IX numaral petrol blgelerinin karasularmzn dnda Trk kta sahanlnda bulunan ve ekli haritalarda hudutlar tespit olunan sahada ak deniz sular ve bu sularn stndeki hava sahas ile balklk ve ilmi aratrmalar hususundaki devletleraras hukuk kurallarna riayet etmek artyla... Karasularmzn dnda ve Trk kta sahanlnda bulunan... "Ekli haritalarda hudutlar tespit olunan sahalarda..." Nedir bunlarn anlam? Bunun anlam, "Biz snrlar belirlenen kta sahanl iinde, petrol arama ruhsat veriyoruz" demektir Ecevit hkmeti, Trk kta sahanl snrlarn izmitir. Bunu da kararnamesi ile saptam ve Resmi Gazetede yaymlanmtr. Resmi Gazete de ortadadr. Btn bunlara ramen Demirel, hem Ecevit hkmetinin Trk kta sahanl snrn izmediini sylemekte, hem de andarl gemisinin Ege'de aratrma yapmadn ileri srmektedir. Arkasndan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Selahattin Kl, birka kelime oyunu ile, Ecevit'in izdii kta sahanl haritasn yok saymaktadr. Kl basn toplantsnda kendisine, "Neden siz byle bir harita hazrlamadnz" yolundaki bir soruyu, Demirel'in Trkesini kskandracak incelikte yle yantlamtr: - O gerei ifade edip o gerein gereklerini de yerine getireceimiz gn gelecektir... Milletvekili Ata Bodurun oluna, Kzlay'n en ilek yerinde benzin bayii vermek gibi "milli konular" Kl' yeterince megul etmitir. Ayrca "O gerei ifade edip o gerein gereklerini de yerine getirecei" gnleri de beklemeye hi gerek
yoktur. nk Trk kta sahanl haritas, Ecevit tarafndan izilmitir. Demirel hkmetine den grev, bu snrlar titizlikle koru68 maktr, ite "O gerei ifade etmek", ulusal haklan korumak demektir. Bunca grltye ramen Demirel henz bu gerei yerine getirmemitir. Demirel nce ne diyordu: - andarl hibir aratrma yapmamtr. Bunu sylemek iin sadece Demirel olmak yeterlidir. Deniz Kuvvetleri Komutanlndaki "resmi" belgeler ortadadr. andarl gemisinin yapt aratrmalarn bulgular da bellidir. Babakan bilir ki, denizlerde trl "jeofizik aratrma" yaplr. Bunlar "geometrik", "manyetometrik" ve "sismik" aratrmalardr. Bunlar birbirinin tamamlaycsdr. andarl "manyetometrik" aratrmalar yapmtr. Hora'nn aratrma yapt noktalarn da tesine geerek, aratrmalar yapmtr. Bunu Babakan da bilir, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan da bilir. Deniz Kuvvetleri kaytlar da bunu belgeler. Oramiral Kayacan, andarl gemisinin yapt aratrmalar Enerji Bakanlna, Trkiye Petrolleri Anonim Ortaklna ve Genelkurmay Bakanlna kendi imzas ile bildirmitir. Nasl inkr edilir bunlar?!.. Dilin kemii yok ite, Aklna geleni sylyor. Sylyor ama, szlerini nce Resmi Gazete yalanlyor, sonra resmi kaytlar, ondan sonra "resmi" yardmcs Devlet Bakan ve Babakan Yardmcs Erbakan, sonra da bizzat kendisi... Bir sz yanl yorumlanr, bir sz arptlarak kullanlabilir. Fakat belgeler bu denli ortadayken nasl byle konuulabilir?.. Nasl devlet adaml, nasl bir ciddiyettir bu?!.. Demirel ankaya Kknden karken gazetecilere dn unlar sylyor: - andarl grev yapmtr, ama grevi tamamlamamtr... Hani andarl hi grev yapmamt!?.. Ne olacak!.. Demirel mant bu: Dn byle syler, baka gn baka trl konuur. "Dn dndr; bugn, bugn..." nasl olsa! ite btn dnyaya kar Trkiye umhuriyeti'nin haklarn koruyacak politikac budur. imdiye kadar tanmadysanz tanyn artk, ey devletin etkili ve yetkilileri!.. (Cumhuriyet, 28 Austos 1976) DEVLET, SLAH, ADALET 69 TESPH VE TETK... Babakan Demirel, Anayasa Mahkemesince biim ynnden iptal edilen Devlet Gvenlik Mahkemeleri Kurulu Yasasnn yeniden karlacan sylerken, baz "hukuksal inciler" dizmekten de geri kalmamaktadr. - Silah ekenle tespih eken bir olur mu?. Bu cmle, son gnlerde ok kullanlyor. Bunun Trkesi u: Sac ile solcu bir tutulur mu? yleyse ne yapalm? Devlet Gvenlik Mahkemesi Kurulu Yasasn yeniden karalm; sac dnce ve rgtlenmeyi yasaklayan ceza yasasnn 163. maddesini, bu mahkemelerin grev alan dnda tutalm. Cmle ne kadar da gzel, tpk Yahya Kemal'in iirleri gibi: - Silah ekenle tespih eken bir olur mu?. Olmaz, olmaz, hi phesiz olmaz... Neden olmaz? Sunun iin olmaz: Silah ekmek, Trk Ceza Yasasnn eitli maddeleri ile yasaklanmtr. Yasa bu adan, silah eken sac ile silah eken solcuyu ayrt etmenitir. Devrimci gen silah ektii zaman hangi maddeden yarglanrsa, sac eylemci de ayn maddeden yarglanr. Bu adan "tespih" ile "silah" arasnda, hukuka bir iliki kurmann olana yoktur. Amalar u: "Laiklik ilkesine aykr dnce ve eylemleri yasaklayan Trk Ceza Yasasnn 163. maddesiyle, solcu dnce ve rgtlenmeyi yasaklayan ayn yasann 141 ve 142. maddeleri bir tutulamaz. nk solcu, rejim dmandr. Devletin temeline dinamit koymaktadr. Sac ise, rejimi koruyordun Allanma baldr. yleyse, 163. madde deitirilmeli bu arada Devlet Gvenlik Mahkemelerinin grev alan dna karlmaldr". Dncelerinin ksa zeti bu... Trk Ceza Yasasnn 142. maddesi, solcu dncelerin "snf tahakkm" kurma amacyla aklanmasn su saymakta ve be yldan on yla kadar uzanan hapis cezas ngrmektedir. 163. maddesi ise, devletin hukuksal ve siyasal temel dzenini, dinsel kurallara gre deitirmek iin propaganda yapan, bir yldan be yla kadar hapis cezas ile cezalandrmaktadr. Yani dzenini deitirmek isteyen solcu ise, cezas be yldan balamaktadr, sac ise verilebilecek en
ar ceza be yldr. Akas solcu dnce iin ngrlen cezann "tavanna" eittir. - Silah ekenle tespih eken bir olur mu? 70 Braknz, tespih eken, silah ekeni, yasa apak ortada duruyor: Sac sank korunuyor, solcu sanklara ise en ar cezalar veriliyor. Eitsizlik sadece uygulamada deil, yasann kkeninde yer alm... - DGM kanunu yeniden karlacak, komnizmin karsnda btn Trk milliyetilerinin yer ald bir daha grlecektir... Demirel byle konuuyor... Komnizmi, mahkemelerin kurulu yasalar deil, ceza yasalar yasaklar. Devlet Gvenlik Mahkemeleri olmadan da, komnizmin propagandas yasakt. Ceza Yasasnn 141 ve 142'nci maddeleri, komnizmi yasaklamaktadr. Yasa blclkle ilgili ar yaptrmlar da ngrmektedir. Bu maddelerin, ada hukuk anlayna, demokratik hukuk devleti ve Anayasa aykrlklar bir baka tartma konusudur. imdilik nemli olan, Devlet Gvenlik Mahkemesi olmadan da, bu gibi sularn kovuturulacam anlamaktr. Konuya bu yaklamla bakarsak, bu mahkemelerin kuruluu ile komnizmin yasaklanmas arasnda bir ilgi olmad anlalr. Demirel neden, devletin ar ceza mahkemelerine gvenmiyor? Komnizmi yasaklayan ceza maddeleri ortadayken, niin olaan mahkemeleri bir yana itip olaanst mahkemeler kurmaya alyor? imdilik iki amac var. Bu amalardan biri seim propagandasna dnk... DGM yasas zerine kan tartmalarda, kendisinin komnizme ne kadar kar olduunu, muhalefetin de, komnizmi koruduunu kantlama olana bulacak, ikinci ama da u: Siyasal sular, olaanst mahkemelerde yarglatmak... Sac dnce ve rgtlenme sularn da, bu mahkemelerin grevi dnda tutarsa, hem dinsel san oylarn toplayacak, hem de devleti solcu dnceye kar rgtlendirmi ve antidemokratik silahlarla donatm olacak. imdilik olaan mahkemelerden kap olaanst mahkemelere snarak bu amacn gerekleeceini sanmaktadr. Demirel yeniden iktidara gelirse ne olacak? Kendisine sorarsanz komnizmi nleyecek... Bize sorarsanz, ailesi biraz daha zenginleecek, tevik tedbiri, vergi iadesi yoluyla, milyonlarna milyonlar katacak. DEVLET, SLAH. ADALET 71 Demirel, Devlet Gvenlik Mahkemelerinin neden karlmas gerektiini anlatrken bakn ne diyor: - Biz koltuk sandalye peinde deiliz... Dorudur... Ailecek koltuk sandalye peinde deil, sunta mobilya peindedirler. Bu mahkemelerin krslerini de, yeen beyin fabrikalarna smarlasak iyi olmaz m?... (Cumhuriyet, 30 Austos 1976) ATATRKLK ADINA.. nceki gn Cumhuriyet'te okumusunuzdur: Atatrk'n emperyalizm ve kapitalizm konularndaki dncelerini Atatrk bstne yazdran kaymakam ve belediye bakan haklarnda kovuturma alm... iileri Bakan emir vermi, Balkesir valisi de kovuturma amtr. Kovuturma konusu szler, Atatrk'n, emperyalizm ve kapitalizme kar kan dnceleridir. Yani u szler: - istiklalimizi emin bulundurabilmek iin, heyet-i umumiye-mizce heyet-i milliyemizce bizi mahvetmek isteyen emperyalizme kar ve bizi yutmak isteyen kapitalizme kar heyet-i milliyece mcadeleyi caiz gren bir meslei takip eden insanlarz... Balkesir ilinin Balya ilesi Kaymakam Kemal Baykal ve Belediye Bakan Ali uuri inal, Atatrk'n bu szleri dolaysyla sorguya ekilmitir. Evet Damat Ferit rfi idaresinde deil, Trkiye Cumhuriyeti'nde, Kurtulu Savamzn amalan su saylmaktadr. Hem de bu savatan yarm yzyl sonra. Kurtulu Savamzn "antiemperyalist" nitelii ok partili dzenimizde su konusu olmutur artk. Atatrk'n Bursa nutku yargland, yetmedi. Sahte el yazlarla Atatrk'n adna demeler dzenlendi, bu da yetmedi... imdi de, Kurtulu Savann amac su saylacaktr...
Son yllarda, Atatrk ad, Atatrk dmanlarnn ellerine geti. Uluslararas kapitalizmin srngenleri, tespihli takunyal gericiler, tabancal bakl saldrganlar, hep Atatrk'n adn kullana kullana devleti igal ettiler. - Atatrk grle... 72 Bir zamanlar bu szle balamayan deme ve konuma duyamaz olmutuk, ne yaplrsa, Atatrk ve Atatrklk adnay-d. Muhtra ile hkmet devirirler, Atatrklk adna; hazr ol emri ile hkmet kurarlar, Atatrklk adna; reform isterler, Atatrklk adna; cumhurbakanlna aday olurlar, Atatrklk adna; cunta kurarlar, Atatrklk adna... ite geldikleri nokta budur Cumhuriyetimizin gen bir kaymakam ve bir belediye bakan Atatrk'n szlerini, Cumhuriyet Alanndaki bste yazdrdklar iin sulanyorlar; dosyalar dzenleniyor, emirler veriliyor, kovuturmalar alyor. Bu da m Atatrklk adna?... Trkiye Cumhuriyeti'nin temelinde "tam bamszlk" bilinci yatar. Kurtulu Sava, tam bamsz Trkiye'yi kurmay a-malamtr. Onun iindir ki, Mustafa Kemal, - Bizi mahvetmek isteyen emperyalizme kar ve bizi yutmak isteyen kapitalizme kar savayoruz... demitir. Bu susa, su olmayan nedir acaba? ikence yapmak m? Gencecik ocuklar birbirleri ardndan vurup ldrmek mi? Devlet kasasn soymak m? Nedir su olmayan?.. Kaymakam ve belediye bakan, bu szler yerine, "Komnizm her grld yerde ezilmeli" diye, uydurma szleri bste kazsalard, biri hemen vali yardmcs, teki de milletvekili aday olmazlar myd?.. Atatrk'n, antiemperyalist ve devrimci yan, egemen snflarn bilinli politikalaryla, gizlenmek ve rtlmek isteniyor. Atatrkl, gericiliin ve tutuculuun bayra yapmak isteyenler, acyla ifade edelim ki, bu amalarnda adm adm baar da salyorlar. amz kurtulu savalar adr. Trk Kurtulu Sava, btn "mazlum milletler" iin rnek olmutur. Bu savam, antiemperyalist nitelii ile Kurtulu Savamzn, devrimci ve i-lerici z, uluslararas kapitalizmin ve ad gericiliin elinde bozuk para gibi harcanyor. Kurtulu Savandan yarm yzyl sonra, bu savan kutsal amac su saylrsa, syleyin, 23 Nisanlar, 30 Austoslar, 29 Ekimleri, ne adna ve kim iin kutluyoruz? Hortlayan Damat Ferit midir, Vahdettin midir? Anzavur mudur? Kimdir acaba?.. (Cumhuriyet, i Eyll 1976) DEVLET, SLAH, ADALET 73 KM NANIR?.. nceki gn, Adalet Bakan ismail Mftolu'nun basn toplantsna gittim. Dn gazetelerde okudunuz: Mftolu konuya hibir aklk getirmedi. Sadece, bakanlnn bu konuya "hassasiyet" ile eildiini, Lockheed olayyla ilgili herhangi bir "liste" gelmediini, liste gelmi olsa bunu aklayacan bildirdi. Ancak sadece bir soru zerine ilgin bir aklama yapt: Eer Dileri Bakanlna bir liste gelmise, bunu Dileri Bakanndan sormak gerekirdi. Adalet Bakannn aklamasndan u sonular kmaktadr: Hazrlk soruturmas gizlidir... Bu nedenle aklama yaplamaz... Amerika Birleik Devletleri ile yaptmz anlamaya gre, liste gelmi olsa bile, bu belgeler gizlidir... Bu nedenle de aklama yaplamaz. zet olarak, iki gizlilik koulu st ste gelmitir, ite bu nedenlerle aklama yapma olana yoktur. Mftolu sonra bir baka beyanda bulunuyor: - Babam olsa aklarm... Anlalan Adalet Bakanlna bir isim listesi gelmemitir. Byleyse ortaya bir sorun kyor: Ya Amerika'dan liste gnderilmitir, ya da byle bir liste gnderilmemitir. Gnderil-mise ve bu isim listesi Adalet Bakanlna yollanmamsa, liste Dileri Bakanlnda saklanyor demektir. Adalet Bakan, bu konudaki soruyu yle yantlamtr: - Onu, gidin Dileri Bakanna sorun...
Bir baka olaslk da u: Gerekten, Amerika Birleik Devletleri Adalet Bakanl tarafndan bir isim listesi gnderilmemitir. Byleyse yine baz sorunlar kmaktadr. Neden italya'ya, Hollanda'ya, Japonya'ya isim listeleri gnderiliyor da Trkiye'ye gnderilmiyor? Adalet Bakan, bu konudaki soruya yle karlk veriyor. - Belki o lkelerde, tahkikat o safhaya kadar gelmitir... Buradan da u sonu kmaktadr: italya, Hollanda ve Japonya, Lockheed rvet olay ile ilgili soruturmalar, ivedilikle sonulandrmlar, Trkiye bu ivedilii gstermedii iin henz isim listesi elimize gememitir. Bu noktada Mftolu'nu sktryoruz: - Yani isim listesi bu safhada gelmedi diyorsunuz... 74 - Bize gelen evrak bundan ibarettir diyoruz. - Amerikan Adalet Bakanlna bavurup isim listesi istediniz mi? - Btn taleplerde bulunduk. Benim bu konumadan edindiim izlenim u: Gerekten, Adalet Bakanlnn ve Ankara Savclnn elinde bir isim listesi yoktur. Liste gelmedii iindir ki, Ankara Savcl belirli kiiler hakknda kovuturmaya geememitir. Adalet Bakan demek istiyor ki: - Elimdeki belgelere gre, bir isim listesi yok. Ben elimdeki belgelere gre aklama yapyorum... Bundan sonra isim listesi gelirse aklarm... Bu aklama konuya hibir aklk, hibir aydnlk getirmemitir. Ortada, bolukta sallanan bir sr soru vardr. Neden italya'ya, Hollanda'ya, Japonya'ya Amerika Birleik Devletleri Adalet Bakanl isim listesi yollar da, Trkiye'ye yollamaz? Bunun nedenini, niinini aklayacak bir babayiit varsa, ksn ortaya... Bir de u konu var: Lockheed uak irketinin, Nezih Du-ral'n sahibi bulunduu "Altay" irketi aracl ile rvet datt ileri srlmektedir. Acaba, Altay irketinin btn dosyalar Ankara Savclnda incelenmi midir? Acaba, bu irketin btn yazmalarna el konulmu mudur? Acaba uak alp satmyla ilgili devlet grevlilerinin ifadelerine bavurulmu mudur? Bunlar aydnla kmazsa, bu iin ciddiye alndna kim i-nanr, kim?!! Rvet verildii belli, ama alan belli deil. Kim inanr buna? Kim?.. (Cumhuriyet, 2 Eyll 1976) N Z UNUTULDU... Ferit Melen, hepinizin bildii gibi, Demirel hkmetinin anl anl Milli Savunma Bakandr. Melen oturuu, kalk, kelimelerin stne basa basa konuuu, takm elbisesi ve atk kaslaryla tam bir "devlet adamfdr. Devlet adam olduu iindir ki, eyrek yzyldr, milletvekili, bakan ve babakan olarak siyaset sahnelerinde dolap durmaktadr. DEVLET, SLAH, ADALET 75 Ferit Melen, 12 Mart muhtrasnn stne binip Babakanlk koltuuna sradktan sonra, 12 Mart muhtrasnn devirdii Babakan Demirel'in emrinde bakan olmay iine sindirebilmi sayl devlet adamlarndan biridir. Melen Trkiye'de "demirba devlet adaml" nn kullana kullana, krmz plakal arabalarda dolamaktadr. "Bayram deil, seyran deil", neden durup dururken Me-len'den sz ediyoruz? Bir nedeni var elbette. Nedeni de u: Lockheed rvet o-lay... Lockheed rvet olay patlak verdii gnden bu yana, Bay Melen, Milli Savunma Bakan olarak ne yapt, ne yapmad? Bu konunun zerine gitmek gerekiyor. Lockheed rvet olay, lkemizde, Alpkaya olay ile zde tutuldu. Alpkaya nce istifa etti. Sonra yargland. Yarglanmasnda baz gariplikler oldu: Askeri savc, iddianamesinde, Hava Kuvvetleri eski Komutan Alpkaya ile eski Kurmay Bakan Korgeneral ihsan Gksaran haklarnda mahkmiyet isteinde bulundu, sonra su kantlarnda, suun maddi ve manevi unsurlarnda en kk bir deiiklik olmamasna ramen, yarglama sonunda "esas hakkndaki mtalaasn" verirken, sanklarn beraatn istedi. Lockheed uak irketinin Trkiye'ye nasl uak satt, bu alm satm ileriyle kimlerin ilgilendii bu arada unutulup gitti. zetlersek, Lockheed rvet olaynn z unutuldu, btn dikkatler, Lice depremi iin yollanan bar ekinde younlat.
O gnlerde Ferit Melen, Milli Savunma Bakan olarak baz aklamalarda bulundu. Bu aklamalar, Lockheed olay zerine, tam anlamyla bir suskunluk perdesi ekti. Melen'e gre, Lockheed olaynn "ciddi dayana yoktu", "ortaya atlan iddia irenti", "memleketin itibarn krcyd"... Melen, devlet adamlnn gerektirdii ciddi aklamadan sonra unlar sylemiti: - Yaplan incelemeye gre Lockheed firmasndan Silahl Kuvvetler iin herhangi bir silah alnmamtr... Aklamann tarihini verelim. 10 ubat 1976... Trk Silahl Kuvvetleri, "F-I04-S" sava uan "Air-italia" firmasndan almtr. Air-italia firmas, Lockheed firmasndan ald "lisans" ile, italya'da sava uaklar yapmaktadr. Altay irketi hem Lockheed, hem de Airitalia irketinin Trkiye tem76 silcisidir. Melen, bir anda btn bu ilikileri yok saym ve bir kelime oyunu ile olay kapatmak iin, Lockheed uak irketinden Silahl Kuvvetlerin hi uak almadn sylemitir. Gelimeler, Melen'in demecini, ok ac biimde yalanlamtr, Bu uaklar nasl alnmtr? Bu uaklarn alnmasna kimler karar vermitir? Hk anda aratrlmas gereken konular bunlardr. Bu sorular, bugne kadar, aratrlm mdr? F-I04-S uann alnmas srasnda, Hava Kuvvetleri Komutan Emin Alpkaya, Kurmay Bakan Korgeneral ihsan Gksaran ve Lojistik Bakan da Tmgeneral Ercment Gk-aydn'dr. Gksaran ve Gkaydn, italya'ya giderek baz incelemelerde bulunmulardr. Bunlarn raporlar imdi nerededir? Neden aklanmamaktadr? Ve asl nemlisi F-I04-S uann baz paralarnn hurda olduu doru mudur? Sanrz zerinde durulmas gereken konulardan biri de budur. Yeni alnan uaklarn baz paralarnn hurda olmas olaan ilerden midir, deil midir? Bu konuda da baz raporlar vardr. Bunlar incelenmi midir? Bay Melen, ltfedip bu konularla hi ilgilenmi midir? Lockheed olay, gerek Alpkaya'nn yarglanmas, gerekse Melen'in aklamalar ile, znden saptrlmtr. Btn bunlar, bilinli olarak m yaplmaktadr? Bunlara imdilik herhangi bir karlk vermek olanakszdr. Ben, bu kede, sadece u sorulan sormak istiyorum: F-104-S alm ile ilgili herhangi bir kovuturma alm mdr? A-lmamsa neden? Almsa, hurda paralar sorununda sorumlu olan belirlenmi midir? Sorular imdilik bu kadar. Hava Kuvvetleri Komutan Ethem Ayan'a sayg ile sunulur... (Cumhuriyet, 4 Eyll 1976) FRAR... Ortaokul Yurttalk Bilgisi kitaplarnda, vergi vermenin ve askerlik yapmann, yurttalk grevlerinden olduu belirtilir. Yahya Demirel, geen yl, zarar ettiini ileri srerek, vergi DEVLET, SLAH, ADALET 77 dememitir. Geen yl vergi demeyen Yahya Demirel, bu yl da bal bulunduu birlikten "firar" ederek, yurttalk grevlerinden kamtr. Yahya Demirel, uzun sre askere alnamam, hayali mobilya ticareti yaparken, Ankara Emniyet rgtnce, bir trl iyerinde ve evinde bulunamamtr. Ayn gnlerde renilmitir ki, Glhane Askeri Tp Akademisinde, adlarnn banda "Prof. Dr. Albay" etiketi bulunanlar tarafndan, kalbinin hzl att saptanan Yahya Demirel, "taikardi" tehisiyle, askere gidi tarihini ertelemitir. Askeri Ceza Yasasnn 63. maddesi, yoklama kaa bakaya ve sakl olanlarla, firar suu ileyenlerle ilgili eitli yaptrmlar ngrmektedir. Madde yle balyor: - Kabul edilebilecek bir zr olmadan barta bakayalarla yoklama kaa ve sakllardan yatlarnn veya birlikte arkadalarnn ilk kafilesi yollanm bulunanlar... Yasann bu maddesi, askerlik grevine gelmeden kaanlarla ilgilidir. Bu nedenle maddenin, Maliye Bakan Do. Dr. Ylmaz Ergenekon, Babakan Demirel ve de yeeni ile bir ilikisi yoktur. nk Babakan Demirel, yoklama kaa olmadan da krk
yana kadar askerlik grevini yerine getirmemi amma, yasalar hibir ekilde inememitir. Do. Dr. Ylmaz Ergenekon, 31 yann sonunda, askere gitmesi gerekirken, bu deerli devlet adammz, yine Babakan Demirel gibi, herhangi bir yasa hkm inemeden, 45 yann baharn da am, sonunda, Hac Ali Demirel'e, Devlet Planlama Tevik ve Uygulama Dairesi Bakanyken usulsz krediler verdii gnlerde, Kasmpaa Deniz Hastanesinden ald "rk" raporu ile askerlik grevinden syrlmasn bilmitir. Maliye Bakan, tp bilimi asndan "salam " deildir... Askeri Ceza Yasasnn bu maddesi, ok demokratik zellikler tamaktadr. Ne diyor madde?... "Kabul edilecek bir zr olmadan"...Yani askerlik grevini yerine getirmeyen bir kimse, rnein komnizmle kannn son damlasna kadar savayorsa, i ve sermaye evrelerine kredi datyorsa, yurtdna mobilya satp memleketimize dviz getiriyorsa, bu gibi durumlarda, sanklarn "kabul edilebilir zrleri" var demektir. Yahya Demirel'in durumu, bu maddeyle hi ilgili deildir... 78 Ayn yasann 66. maddesinde, alt gnden fazla firar edenlerin hapis cezasna arptrlaca belirtilmektedir. Maddeyi o-kuyalm: - Aada yazl askeri ahslar alt aydan seneye kadar hapsolunur ve yeniden asker edilir: a) Ktasndan veya vazifesinin ispat vcud etmeye mecbur ettii mahalden izinsiz olarak alt gnden fazla uzaklaanlar, b) izin mddetini mazeretsiz alt gn geirenler... 66. maddeye gre, Yahya Demirel, eer ordu mal bir eyay yannda gtrmse, grev yaparken kamsa, bu suu, birka defa ilemise ceza bir yldan az olmayacaktr. Ceza da olduka ar. Alt aydan, yla... Dile kolay, geri toplu kaaklk suu kadar ar deil amma, yine de, insann mrn trpler... stelik bu suu savunmak, toplu kaaklk suunu savunmak kadar kolay deildir. Daha da acs, AP'den milletvekili aday olmu mhendislerin, bu davada bilirkii olmalar da mmkn deildir. Kolay deil, asker kaakl bu... Lockheed rvetine de benzemez, hemen ortaya kverir... imdi Milli Savunma Bakan Ferit Melen bir basn toplants dzenleyerek, Yahya Demirel'in askerlik grevinden asla kamadn aklamal ve koalisyonu oluturan milliyeti partiler, bu tr haber yayanlarn Devlet Gvenlik Mahkemelerinde yarglanmalar iin ortaya yasa nerisi hazrlamaldr. Ne de olsa bu bir "milli dava"dr. Milli birlik ve beraberlie en ok ihtiya duyduumuz u gnlerde, bu konuda da birlik iinde olmalyz. Bu arada, Yahya Demirel de kendi birliinde olmaldr. (Cumhuriyet, 5 Eyll 1976) YERL YERSZ... CHP il ve ile kongreleri bitmek zere, kongrelerde seilen il rgtleri, nmzdeki kurultayda partinin yeni yneticilerini seecekler ve hazrlanan bir tzk taslan da greceklerdir. DEVLET, SLAH, ADALET 79 Genel Bakan Ecevit, CHP'ye yeni bir yn verme abas i-indedir. Ecevit, Demokratik Sol Forumunda yapt konumada lkeyi iilerle beraber ynetmek istediklerini aklam ve bata Devrimci ii Sendikalar Konfederasyonu (DSK) olmak zere Trk-i'teki Sosyal Demokrat Sendikalarla eylem ve dnce birliine girmitir. Bu, gerek demokrasimiz, gerekse CHP iin olumlu bir a-dmdr. lkeyi iilerle beraber ynetmek, parti iinde kkl yapsal deiiklikleri gerektirir. Partinin snfsal tabann, ii-kyl, kk retici ve kk esnafa dayatmak ve parti iinde rgtlenmi ii kesimine arlk tanmak, bugnden yarna gerekleecek deiikliklerden deildir. Bu deiiklikler bir sre iinde oluacaktr. imdilik nemli olan, partinin, btn karar organlar ve rgtleriyle bu amaca ynelik olmasdr. CHP Genel Merkezi tarafndan hazrlanan tzk tasla, henz ayrntlaryla kamuoyuna sunulmamtr. imdilik bilebildiimiz, yeni tzkte parti disiplinini
salayc hkmler bulunduudur. CHP bugnk ileyii ile, merkez ynetim kurulu, parti meclisi ve Meclis gruplaryla, ortak, uyumlu ve tutarl bir dzen iinde saylamaz. yle olaylar olmutur ki, bir yasa nerisi Meclis grubunca baka, Senato grubunca baka biimlerde oylanmtr. Parti genel merkezi ile Meclis gruplar arasnda, "koordinasyon" kurulamamtr. Yeni tzk, ite bu sakncalar nleme amac tamaktadr. Parti disiplini, sosyalist ve sosyal demokrat partilerin ortak -zelliidir. Parti disiplini, partinin yaps iinde tabandan tavana, demokratik seimlerin ilemesine ve eletirel zgrln snrsz biimde salanmasna baldr. Partinin karar organlar, demokratik seim yntemleriyle belirlenir, Partinin siyasal tutumu, demokratik yollarla seilen yneticilerce saptanr. Bu grler, snrsz eletiri ortamnda oluturulur. Disiplinin partiye yararl olmas, partinin demokratik yapsna baldr. Kuru kuruya disiplinin bir bask arac olabilir. Karar organlar demokratik yollarla seiliyor mu? Partinin siyasal tutumu, Parti rgtnce tam bir zgrlk ortam iinde belirlenip saptanabiliyor mu? Bu rgtsel yapda ve bu zgrlk ortamnda, saptanp belirlenen grler, artk parti grdr. Parti gr bir kez, 80 bu yntemlerle saptandktan sonra, artk herkes bu karara u-yar. Parti disiplini, etkinliini bu noktadan sonra gsterir. mit ederiz ki CHP, bu nitelikte bir disiplin salamay a-malamaktadr. Bu disiplin salanrsa, bugn grld gibi, parti iindeki danklk, ba bozukluk, byk lde giderilmi olacaktr. Konuya bu adan bakarsanz, son gnlerde baz il ve ile rgtlerinin gerekli gereksiz feshedilmelerini anlamaya olanak bulunmamaktadr. Acaba bu il ve ileler neden feshedilmektedir? Aklamalara bakarsanz, rnein Gaziantep rgtnde, baz yeler birtakm biimsel hukuk kurallarna uymadklar iin yaplan seimler iptal edilmitir. Seimleri kazanan partililere sorarsanz, ayn hukuksal sakatlklar genel merkezin atanmasn uygun grd kiilerde de vardr. "Fesih" balbana sevimsiz bir ilemdir. Bir partide "demokratik merkeziyetilik", yani zgrlk ve eletiriden kaynaklanan "parti disiplini" gereklemedike, bu gibi fesihlerin partinin demokratik sol ideolojisine uygun olup olmadn kestirmek olduka g itir. Yerli yersiz fesihler, sadece feshedilen rgt yneticilerine deil, btn partiye de zarar verebilir. 1977 seimlerinin eiinde CHP, parti ii atmalar, krgnlklar ve ksknlkleri gze alabiliyor mu?.. (Cumhuriyet, 7 Eyll 1976) DEVLET VE DDET... Cephe partileri, btn kabalklaryla gzler nndedir. Kanl cinayetlerin hkm srd gnlerde, bir yandan elaltndan ii cretlerini dondurmak iin almalar yaplyor, bir yandan da, petrol bayilerine devlet kesesinden para datlyor. Ayn gnlerde, Devlet Gvenlik Mahkemeleriyle ilgili yasann karlmas iin, Parlamento olaanst toplantya arlyor. te, cephe iktidarnn grnts bu... Trkiye'de iddet olaylar, cephe iktidarnn Babakanlk merdivenlerini trmand gnlerde balad. iddet olaylar, ikDEVLET, SLAH, ADALET 81 tidan ele geirmi bir kck partinin kolu kanad altnda geliiyor. iddet, devletin bir kesiminden g alyor. Nasl, ekonomide "devlet giriimi", "zel giriim" ve "karma ekonomi" varsa, Trkiye'de iddet olaylar da, ayn blmlere ayrlabilir. 12 Mart gnlerinde olduu gibi, devletin iddet ve terr tek bana yrtt gnler oluyor. Buna "devlet terr" diyoruz. Bir ksm iddet olaylar, devletten bamsz kii ve rgtlerce yaplyor. Bir ksm da tam anlamyla "karma" oluyor. Baz kamu grevlileri ile sac terristler, ayn rgtte ayn eylemde birleiyorlar. rneklerini ok grdk: Devlet, baz toplum o-laylann yrngesinden saptrmak iin "kkrtc ajan" kullanyor. Devlet su iliyor, su iletiyor. Bir de baz kamu grevlileri, sac saldrgan rgtlerle aka ibirliine giriyor. Bu saldrganlara silah veriyor, mermi datyor.
lk Ocaklar bakanna silah ve mermi veren iki jandarma subay, kimlik belgeleri, su aralar ve silah sicil saylaryla yakalanmalarna ramen, ellerini kollarn sallayarak geziyorlar. Devlet bu tr rgtlenmeyi el altndan destekliyor, bu gibi grevlileri koruyor, onlar glendiriyor. "Kkrtc ajan" yetitiren, sac saldrganlara, silah datan, bu eylemcileri devlet kurulularnda barndran, yediren, iiren siyasal iktidar, "devletin gvenlii" gerekesiyle DGM yasasn karmak iin, Parlamentoyu olaanst toplantya armaktadr. "Olaanst" nitelikteki mahkemelerin, "olaanst" dnemlerde ve "olaanst" toplantlar yoluyla kurulmas, artk "olaan" ilerden oldu... DGM Kurulu Yasas, 12 Mart dneminin "olaanst" ortamnda karlmtr. O gnlerde btn ilerici basn susturulmu, sadece cuntalarn izme yalayclar, birer "saray soytars" tavryla ortala salnmlard. lkenin btn namuslu hukukular, birer ikier cezaevlerine yollanm, Anayasadan, zgrlkten sz edebilecek olan btn kalemlere ve azlara, pasl balyozlarla, kilit ve kelepe vurulmutu. DGM bu ortamda kurulmutur. Anayasa o gnlerde silah yoluyla, yani "cebren" deitirilmitir. Biimsel olarak inen kalkan kollarn ve verilen oylarn nemi yoktur. Hukukta "maddi cebir" kadar, "manevi cebir" de su konusudur. Bir cunta gelmi, yukardan buyruklar datm, bir hukuk profesr de, 82 yazm olduu hukuk kitaplarn kendi vicdannda yaktktan sonra, bu buyruklar bir "emireri" ball iinde uygulamaya sokmutur. Anayasa bylece, herkesin gz nnde "tayir, tebdil ve ilga" edilmitir. DGM, "devlet terr"nn hem amac, hem de arac olmutur... CHP'nin bir ksm yeleri, o gnlerde cuntann Parlamentoyu da ortadan kaldraca korkusuyla. DGM kuruluuna o-lumlu oy vermilerdir. CHP'de bugn DGM konusunda beliren suskunluk ve tutukluk, sanrz biraz da bu olaydan kaynaklanmaktadr. CHP, artk o eski CHP deildir. Parti, 12 Mart balyozundan sonra, Kemal Satr, Orhan Kabibay, Sezai Orkunt, Nihat Erim, ismail Arar, Ali ihsan Gs gibi "safralarn" atm, yeni bir kimlie, yeni bir nitelie kavumutur. 12 Mart ortamnda, bir ksm yeleriyle DGM yasasna olumlu oy veren CHP'nin, bugn o "sabka"nn, drts ve kukusuyla hareket etmesi beklenemez. O halde?.. O halde yaplacak i ok basittir: CHP, Devlet Gvenlik Mahkemelerine btn gcyle kar koymaldr. Ve halka, neden bu mahkemelere kar koyduunu btn gerekeleriyle anlatmaldr. stelik ayrca iktidara gelir gelmez, bir Anayasa deiiklii ile bu mahkemelerin anayasal dayanan da kaldracan aklamaldr. Bu giriimler, CHP'nin kendi soluyla salam ve gvenilir balar kurmasna da yol aacaktr... iddet devletten gelirse, iddet siyasal iktidardan kaynaklanrsa, buna yasal olanaklarla kar koymak, "bartan, demokrasiden, Anayasadan yana olan" btn glerin ortak grevidir. DGM bir yasa nerisinin ad deil, CHP'nin demokratik zgrlk kavgasndaki snav kdnn addr. Evet, ite meydan... (Cumhuriyet, 9 Eyll 1976) DEVLET, SLAH, ADALET 83 LOCKHEED BELGELER... 1II Savunma Bakan Sayn Ferit Melen, Lockheed rvet olay ile ilgili olarak bu kede yaymlanan "iin z Unutuldu" balkl yazya cevap gndererek, baz aklamalarda bulunmutur. "iin z Unutuldu" balkl yazda, gerek Alpkaya davasnn, gerekse Melen'in, tutarsz aklamalaryla, Lockheed rvet olaynn znn unutturulduuna deinmi ve zellikle F-104-S uaklarnn baz paralarnn hurda olup olmadn sormutuk. Ayn yazda, Air-italia uak yapm irketinden alnan FI04-S uaklarnn almyla ilgili herhangi bir soruturma alp almadn da sormutuk. Melen, son aklamasyla bu sorularmz cevaplandrmtr. Milli Savunma Bakan cevabnda, Genelkurmay Savclnn konuyla ilgili olarak soruturma yaptn,
bu arada uak paralarnn hurda olup olmadnn da savclka incelendiini aklamtr. Melen'in gsterdii duyarlk ve aklk nedeniyle teekkr ederiz. Evet ite imdi baz belgelerin aklanmasnn tam zamandr: Milli Savunma Bakanl, F-I04-S uaklarnn satn alnmasna karar verir vermez, Lockheed ve Air- italia irketlerinin Trkiye temsilcisi Altay firmas Bakan Nezih Dural, 16 Ekim 1974 gn, Lockheed irketi Bakan Cari Kotchian'a u "Te- leks Notu"nu ekmitir: - Tebrikler. Konu zmlenmitir. Air- italia ve MSB arasnda anlama bugn imzalanmtr. Trkiye'deki Lockheed personelinin gayretlerine ve ikili projemizin birinci aamasn sonulandrdnz iin sizin Altay irketine gsterdiiniz destein nemine iaret etmek isterim. Ltfen takdir, sayg ve iyi dileklerimi kabul ediniz... Lockheed irketi Bakan Kotchian, ayn gn, Nezih Du-ral'a, u teleks notuyla karlk vermitir: - imzalanm bulunan szleme ile ilgili mesajnza teekkr ederim, iyi temennilerinizi takdirle karlyorum. Ancak, asl kutlanlmas gereken kii sizsiniz. Israrl abalarnz, sonucun a-lnmasn salamtr... 84 Bu yazmadan u sonu kmaktadr: Trkiye'nin, uaklar Air italia yapm irketinden almasnn bir nemi yoktur. Uan gerek satcs Lockheed irketidir. Bu yazma, bu gerei en kesin biimde kantlamaktadr. 16 Ekim 1974 gn, Lockheed irketi yneticilerinden Conley, Nezih Dural'a, u mesaj yollamtn - Muhteem baarnzdan dolay sizi kutlarm... Yani, Air italia uak yapm irketinden alnd grlen u-aklarn gerek satcs Lockheed irketidir. Yaplan anlama, Lockheed tarafndan "muhteem" olarak nitelenmektedir. imdi gelelim bu "muhteem" anlamann sonularna: F-104-S uaklarnn, alndktan bir sre sonra yaplan incelemelerde, baz paralarn "eski" ve "miad dolmu" olduu saptanmtr. Bu konudaki rapor 12 ubat 1975 tarihini tamaktadr. Milli Savunma Bakan Melen, dnk aklamasnda, bakn ne diyor: - Hurda malzeme kullanld yolunda bakanla intikal etmi bir ikyet mevcut deildir... F-104-S uaklarnn baz paralarnn kullanlamaz nitelikte olduklarna ilikin 12 ubat 1975 gnl raporu, Hava Pilotu Kdemli Binba stn Yenel, Hava Pilotu Binba zk, Pilot Baavu Mustafa Midyat, birlikte imzalamlardr. 24 Nisan 1975 tarihinde Bakm Kontrol Subay Binba M. Ali Balyemez, Kdemli Baavu Abdullah Bingl, Hava Yer Kdemli Binba, Bakm Komutan Takn Tuncaln ve Air italia Teknik Temsilcisi Vittorio Vallink'in birlikte imzaladklar raporda da, - Uaklar birliimize geldiinde italyan formlarnn kontrol neticesi yar ve yandan fazla mrlerinin gemi olduu grlmtr... denilmektedir. Melen'e, bakanlk yazmalarn, biraz daha yakndan izlemesini salk veririz. Altay irketi, bu konuyla ilgili olarak 16 Ocak 1975 gn Hava Kuvvetleri Komutanl Lojistik Bakanlna bir yaz gndermitir. Bu yazda, uak paralarnn bazlarnn, kullanlm olarak "monte edildii" kabul edilmitir. Lockheed uak irketi F-104-S program Direktr Mr. Brubaker, Ankara'da bulunduu gnlerde, Altay irketi telekDEVLET. SLAH, ADALET 85 sinden, Torino'da Mr. Bailey ve Roma'da Mr. Picthiford'a yollad mesajlarda aynen u ifadelere rastlanmtr: - Bugne kadar gelen pilon tanklar kullanlm olup italya Hava Kuvvetlerinden (I.A.F.) dn alnmtr... Ayn teleks notunda, Nezih Dural'n, Lockheed'e yollad mesaj da okuyalm: - Sorun basit deildir. Bu sorun, tm projelerle ilgili bir ok gelimeyi dourabilir. Gizli olarak aldm bilgiye gre gven kaybedilmitir. Air italia'ya yaplan para transferini durdurma niyetleri vardr. Bu durum olursa, opsiyon kolaylkla kullanlamaz. Bu, esas projemizi etkiler.
Grdnz gibi, kk problemler dolaysyla, st kademeleri memnun etme yolunda harcadm kiisel abalarmn hibiri dikkate alnmayacaktr... Nub ile grtkten sonra, gene bilgi vereceim... Ne demektir "st kademeleri memnun etme yolunda aba harcamak"? Lockheed ile Altay irketleri arasndaki yazmalarda "ylan", "nub", "general K" ve "general G" gibi takma adlara rastlanmaktadr. Kim bunlar acaba? Kim? Kimler?.. Umarz ki, 12 Mart dneminde bir gecede, profesrleri, aydnlar, devrimci rencileri gzaltna alp tutuklatan askeri savclar bu konuda da gereken ivedilikle Nezih Dural' sorguya ekip yazmalarda ad geenleri mahkeme nne karrlar. Bekliyoruz... (Cumhuriyet, // Eyll 1976) BUGN YAASALARDI... Trkiye'de politikaclara dert anlatmak, deveye hendek anlatmaktan gtr. En byk glk de hukuksal konularda kyor. Demokratik hukuk devletinde Dantay kararlarn uygulamamann ne anlama geldiini bile bir trl anlatamadk. Bakn ne diyor adam: - Asl Dantay kararn uygularsam Anayasay ihlal etmi olurum... Bunlar duyduktan sonra, sylenecek sz de tkenmektedir. Anayasa ortada, Ceza Yasas nmzde. Neyin su olup olmadn Ceza Yasas aka yazyor. Fakat, anlat anlatabilir-sen. Kulaklarna kurun aktlm; ylesine sar, daha da nemlisi ylesine vurdumduymazlar... imdi bir sorun daha kt. Diyorlar ki, "Biz Devlet Gvenlik Mahkemelerini komnizmi nlemek iin kuruyoruz. Komnizme kar olanlar bizimle beraber, komnizmden yana olanlar da karmzdadr..." Ondan sonra gelsin "olaanst" toplant... Hukuk fakltelerinin birinci snflarnda, "Hukuk Balangc" adyla bir ders okutulur. Bu derste hukuk konusunda genel bilgiler verilir. Bu genel bilgiler arasnda, herhangi bir suun ceza yasalaryla cezalandrlaca anlatlr. Ceza yasalar, sular ve bu sularn yaptrmlarn belirler. Bir de "Ceza Mahkemeleri Usul Kanunu" vardr. Bu da, ceza yasalarnda belirlenen yaptrmlarn, ngrlen cezalarn, hangi yarglarca ve hangi yntemlerle verileceini dzenler. Konu bu kadar aktr... Komnizm, Trk Ceza Yasasnn 141 ve 142'nci maddeleriyle yasaklanmtr. Devlet Gvenlik Mahkemeleri olsa da, olmasa da komnizm sutur. 141 ve 142'nci maddeler varolduka, yine de su olmaya devam edecektir. Ar Ceza Mahkemeleri bugn de, yani Devlet Gvenlik Mahkemelerinin grev yapt gnlerde, 141 ve 142'nci maddeleri uygulamaktadr. Aln size bir rnek... Burdur Ar Ceza Mahkemesi, 1976-40 esas, 1976-103 karar says ile, Hamdi Eratalay adl san be yl ar hapis cezasna arptrmtr. Kararn bir blmn birlikte okuyalm: - Nitekim sank Hamdi Eratalay'a savunmas iin Burdur Barosu avukatlarndan Mehmet ztrk ile Necmettin Arslan' vekil tayin ettikten baka durumalar Ankara'dan gelip takip eden Avukat etin Gner'i de mdafii olarak tayin etmi ve mahkemece sann mahkmiyetine dair nihai ksa karar tefhim edilip duruma salonu boald srada, sank Hamdi'nin, kahramanm gibi mdafii Avukat etin Gner tarafndan -plm olmas dahi sann masum bir kimse olmayp msnet suu bilerek ve isteyerek ilediini aka gstermitir... DEVLET, SLAH, ADALET 87 Grlyor ki, Trk Ceza Yasasnn 141. ve 142'nci maddeleri ar ceza mahkemelerince de uygulanmaktadr. Devlet Gvenlik Mahkemeleri Kurulu Yasasnn, komnizmin su saylp saylmamas ile uzaktan yakndan bir ilgisi yoktur. Komnizm, Ceza Yasasna gre sutur ve ar ceza mahkemeleri de bu sulara bakmaktadr. - Devlet Gvenlik Mahkemeleri ile komnizmi nleyeceiz... Bu gerekelerin hukuka anlam yoktur. Konuyu serinkanl yaklamla ele alrsanz, DGM konusunun belirli siyasal dnceleri, belirli yarglar eliyle cezalandrmak amacyla ortaya a-tld hemen anlalr. Ne demiler: - ecaat arz ederken merdi kipti, sirkatin syler...
1973 seimlerinde, Milli Selamet Partisinin kapatlmasn isteyen Babakan Demirel, bugn Trk Ceza Yasasnn 163'nc maddesinin DGM'nin yarg alanndan karlmas iin, bu partiyle pazarla girmitir. - 163. madde, DGM kapsam dna karlacak... Ama ortada: Siyasal nitelikte mahkemeler kurulacak... Bu mahkemelerde sadece sol dnce yarglanacak, sa dnce ve eylem yarg konusu olmayacak... Bir sre sonra da 163'nc madde, ya deitirilecek, ya da kaldrlacak... - Komnizme karysanz, btn bunlara evet derdiniz, deilseniz siz de komnistlerden yananz... Konuyu burada keselim de, size elenceli bir bilmece soralm: Acaba Damat Ferit, Said-i Nursi, Dervi Vahdedi, Anzavur, Bolu Mutasarraf Osman Kadri, bugn yaam olsalard bu baary gsterebilirler miydi? Ortalkta dolaan hayaletler sakn bunlarn kirli kefenleri olmasn?!.. (Cumhuriyet, 12 Eyll 1976) BUGNK TOPLANTI... Bugn Millet Meclisi, DGM Yasas kartmak iin toplanacak. Cephe partilerinin hepsi, teker teker yerlerini alacaklar. Komnizm ticaretini kimseye kaptrmak istemeyen Demokratik Parti de koup gelecek. "Gezer ve yzer oy" sahipleri, ki88 minde milyonluk kredilerin tad, kiminde benzin bayiliklerinin ruhsat, onlar da gelip el kol kaldracaklar... Bu srada, Devlet Bakan Gyasettin Karaca da gelecek, Bakanlar Kurulunun n sralarndan birine oturacak... Demirel, Seyfi ztrk ve Feyziolu'ndan sra gelirse, Gyasettin Kara-ca'ya hukuksal konularda baz sorular soracak. Karaca, milletvekili seilmeden nce ceza yargl yapm. Bu konulan ok iyi biliyor. Demirel'e akl verecek, fikir verecek... Karaca, nce "solcu" olup CHP milletvekillii yapm, sonra da "sac" olup AP'I olmu... imdi de Demirel'in yakn alma arkadalarndan biri... Gyasettin Karaca, Anayasann, Devlet Gvenlik Mahkemelerinin kurulularyla ilgili 136. maddesi deitirilirken Anayasa Komisyonu yesiydi. Karaca, CHP'de olduu o gnlerde, Anayasann 136. maddesine iddetle kar kan milletvekillerinden biriydi. Millet Meclisi Anayasa Komisyonunun, Anayasann 136. maddesiyle ilgili kararna karoy yazs yazan Karaca, 2/815 esas, 7 sayl kararda bakn neler demi: 136. madde... yarg bamszl ilkesini ortadan kaldrr, kurulacak mahkemeyi olaanst yarg yetkisini haiz merci niteliine brndrr... Normal atama kurallarna bir nevi gvensizlik dourur... Kuruluta bu messeseleri glgeler... Bu nedenle madde hukuk devleti temel ilkesi asndan kabule ayan grlmemitir... Karaca, imdi CHP'I deil, AP'lidir... Artk, tutanaklara geen bu szlerini, bu dncelerini unutacak ve Demirel'e akl verecektir: 136. madde Anayasada yer almtr... Hukuk devletine uygundur... Yarg bamszln salayc niteliktedir... Atama kurallarna tam bir gven vermektedir... AP, laiklikle ilgili yasal yaptrmlar kapsayan Trk Ceza Yasasnn 163. maddesini, DGM kapsam dna kartmak iin Erbakan ile anlamaya vard. Adalet Bakan Mftolu da bu maddenin deitirilmesi iin bakanlk iinde hazrlk yapldn syledi. Sonra hep birlikte u cmleye sarldlar: - Tetik ekenle, tespih eken bir olur mu?.. nce unu iyice renmelidirler: Ceza Yasasnda, tetik ekenin cezas bellidir. Tespih ekmek ise su deildir. Tespih ekmek Anayasann ve Ceza Yasasnn gvencesi altndadr. DEVLET, SLAH, ADALET 89 Fakat tarih ve yaadmz olaylar, tespih ekenlerin tetik de ektiini, sadece tetik ekmekle kalmayp kr testere ile gen subaylarn balarn kestiklerini de kantlamtr.,, Atatrklk, laiklik ilkesine dayanr; laiklik ilkesinden soyutlanm bir Atatrklk dnlemez. Bunun iindir ki A-nayasamz, devlet dzenini dinsel kurallara gre deitirmek isteyenlerin cezalandrlmas gerektiini, bir Anayasa buyruu olarak saptamtr. Ceza Yasasnn 163'nc maddesi, bu buyruun yaptrmn oluturmaktadr. Bu nedenle Anayasann konuyla ilgili I9'uncu
maddesi yrrlkteyken, Ceza Yasasnn 163'nc maddesinde yer alan sularla ilgili tm yargsal ilemler, Anayasaya aykr olur. Anayasann 19'uncu maddesi ne diyor: - Kimse, devletin sosyal, iktisadi, siyasi veya hukuki temel dzenini, ksmen de olsa, din kurallarna dayandrma veya siyasi veya ahsi kar ve nfuz salama amacyla, her ne suretle olursa olsun dini ve din duygularn yahut dince kutsal saylan eyleri istismar edemez ve ktye kullanamaz... Anayasa buraya kadar, Ankara'da Karanfil Sokaktaki Milli Selamet Partisi ile, Selanik Caddesindeki Adalet Partisinin adreslerini vermektedir. Peki bu partiler din smrs yaparlarsa ne olur? Anayasa bunun da yantn vermektedir - Bu yasak dna kan veya bakasn bu yolda kkrtan gerek ve tzelkiiler hakknda, kanunun gsterdii hkmler uygulanr ve partiler Anayasa Mahkemesince temelli kapatlr... Anayasada belirtilen " kanunun gsterdii hkmler", Trk Ceza Yasasnn 163'nc maddesinde yazldr... ite btn sac partiler elbirlii ile, Demirel'i, Trke'i, Erbakan', Feyziolu'su, Bozbeyli'si, DGM yasasn karmak iin alacaklar... Feyziolu 163'nc madde, konusunda biraz mrn krn edecek, amma DGM yasasnn kartlmas iin elinden geleni yapacak... nk, devleti ar cereyandan koruma mteahhididir Feyziolu... Bu "olaanst" toplantya dikkat edin. Eer bu yasa, nerildii biimde yasalarsa, Anayasa Mahkemesi bu kez yasay znden iptal edecek ve yasaya oy verenler, Atatrk'e ve hukuk devletine kar ilenmi sularn sabkallar olarak tescil e-dileceklerdir. (Cumhuriyet, 14 Eyll 1976) 90 NE OLUYOR?!.. Lockheed rvet olay ile ilgili belgeleri okuyorsunuz. Bu belgeler, irketin, Trkiye'deki alma amacn ve yntemini ortaya koymaktadr. irket, Trk Silahl Kuvvetleri zerinde "istihbarat" grevi yapmakta ve kuku uyandrc almalar srdrmektedir. "General K." "Ylan" ve "Nub" gibi gizli baz takmaadlar ardndaki gerek, Trkiye'deki Lockheed an ortaya karacaktr. - Dr. Kansu'nun talep ettii tm data yanmda olacak. Ayrca General G'nin kalklatr dnda iki kalklatr daha ve general K iin de modeller getiriyorum. Bunun dnda Dr. Belbez'e bir mektup ve yaplan hizmetler iin demeyi getiriyorum... Bu teleks notu, Lockheed irketinden Altay irketine yollanmtr. Dr. Belbez ve Dr. Kansu... Kim bunlar? Bunlar kendi olanaklarmzla aratrdk. Acaba Dr. Belbez, Ankara Hukuk Fakltesi eski dekanlarndan Prof. Dr. Hikmet Belbez midir? Dr. Kansu, uak yapm-lanyla yakndan ilgilenen Uak Mhendisi Yavuz Kansu mudur? Gerek Belbez'i, gerekse Kansu'yu btn abalarmza ramen bulamadk. Prof. Belbez, serbest avukatlk yapmaktadr. Hukuk Fakltesinden ayrlal yllar olmutur. Trk-Amerikan Hukukular Dernei kurucu yesidir. Acaba Prof. Dr. Hikmet Belbez, Altay ya da Lockheed irketlerinin avukat ve hukuk maviri midir? Bunlar kesinlikle saptam deiliz. Lockheed yazmalarnda ad geen Dr. Kansu, u anda Hava Kuvvetlerinde grevli sivil Uak Mhendisi Yavuz Kansu mudur? Bu konuda henz yeterli bilgi edinmi deiliz, isterseniz burada, gerek Dr. Belbez'i, gerekse Yavuz Kansu'yu, aklamaya aralm. Bu belgelerde ad geen Dr. Kansu, Hava Kuvvetlerinde grevli Uak Mhendisi Yavuz Kansu mudur, deil midir? Ayn belgelerde sz edilen Dr. Belbez, Ticaret Hukuku Profesr Dr. Hikmet Belbez midir? Aklama bekliyoruz. DEVLET, SLAH, ADALET 91 Biz bu aklamalar beklerken, sizlere, bir baka almadan sz edelim: Altan ymen ile birlikte, Lockheed belgelerinde ad geen General Gkaydn ile grtk. Gkaydn, F-104-S uaklarnn alnd dnemlerde, Hava Kuvvetleri Lojistik Bakanlnda bulunmutu. 1975 ylnda Tmgeneral rtbesinden emekli olan Gkaydn Ankara'da serbest teknik mavirlik yapmaktadr. Bu arada "Northrop" uak irketinin de teknik danmaln yrten Gkaydn, uak sanayi
konusunda uzmanl ile tannyor. Kendisine baz sorular sorduk, General Gkaydn da bu sorularmz cevaplandrd. Emekli Tmgeneral Gkaydn F-104-S uaklarnn, nasl a-lndn anlatt. Alnan uaklarn baz paralarnn zaman amna urayp uramadn sorduk. Bu uaklarn alnmasna kimlerin karar verdiini aratrdk. kan sonu u: nce, Hava Kuvvetleri eski Kurmay Bakan Korgeneral ihsan Gksaran, italya'ya giderek, bu konuda baz giriimlerde bulunmu. Sonra da, Tmgeneral Gkaydn bakanlnda, Hava Kuvvetlerinden, subay ve astsubaylardan oluan bir kurul, F104-S uaklarn, fabrikada inceleyerek grlerini, Hava Kuvvetleri Komutanlna bildirmi. F-104-S uaklarnn alnd gnlerde, Hava Kuvvetleri Komutan Orgeneral Alpkaya, Kurmay Bakan Korgeneral ihsan Gksaran ve Lojistik Bakan da, Tmgeneral Gkaydn'dr. Alpkaya, Gksaran ve Gkaydn'dan baka, bu konuda almalarda bulunmu olan eitli rtbelerde subaylarda vardr. Lockheed rvet olay, Genelkurmay Savclnca incelenmektedir. Ayn konuda Ankara Savcl da soruturma yapmaktadr. Hazrlk soruturmas gizli olduu iin, bu konuda herhangi bir aklama da yaplmamtr. Alpkaya davasn yrten askeri savc Mehmet Turan, bu davada basn yasasna aykr olarak, baz aklamalarda bulunmutu. Sanrz ki, Lockheed olaynn bugnk grnts, askeri savclarn baz aklamalar yapmalarn gerektirmektedir. Mehmet Turan, Deniz Gezmi, Yusuf Arslan, Hseyin inan ile ilgili lm cezalarn imzalayp Dev-Gen davasn yrten bir askeri yargtr. 92 Askeri savc Mehmet Turan'n o davalarda gsterdii abukluu ve ivedi yntemleri, bu davada da gstermesi gerekmez mi? stelik, bu davada, hi kimsenin boynuna idam kemendi dolanmayacak. Yine bekliyoruz... (Cumhuriyet, 15 Eyll 1976) TERSNE... Gnlk dilimize yerlemi bir gzel ataszmz vardr: "Herkes gider Mersin'e, biz gideriz tersine..." Bu atasznn en ok geerli olduu yer, hi phesiz demokratik dzeni-mizdir. nk demokratik dzen, gnden gne geriye doru ekilmektedir. Anayasal dzenimiz, bat tr demokrasilerden esinlenmitir. Bat demokrasilerinde, btn dncelere rgtlenme ve eylem zgrl tannmaktadr. Sosyalist ve komnist partiler, batda demokrasinin vazgeilmez eleridir. Bir de bize bakn... Biz, ayn snf ve tabakalardan kaynaklanan sac partilerin seim sistemlerine "demokrasi" demiiz. ada demokrasiyi oluturan dn ve eylem zgrlkleri bir yana itmi, yasaklar rejimine dayanarak, "Parlamenter faizmi" yaatmaya almz. inann, aradan yarm yzyl gemesine ramen, Kurtulu Sava Meclislerinde konuulan konular, bugn ok partili dzenin Parlamentosunda konuma ve tartma olana yoktur. Yalanclk ve iftirann en kabas, karcln en ilkeli, ok partili dzenimizin deimez hnerlerinden olmutur. 27 Mays Devrimi, ileriye dnk bir siyasal olgudur. 12 Mart 1971 tarihi ise, geriye dnn bir kilometre tadr. 27 Mays sabahndan 12 Martn le saatine kadar Trkiye, siyasal ve toplumsal olaylarn potasnda kaynad. Bu bilinlenme aamasn durdurmak, bu devrimci birikimi datmak iin, akla gelen her yola bavuruldu. Sonunda, silah zoruyla deien Anayasa... gen iin kurulan idam sehpalar, sokak ortasnda vurulan insanlar, hapis cezalarna arptrlan DEVLET, SLAH, ADALET 93 aydnlar, yazarlar, profesrler, subaylar, iiler ve renciler... 12 Martn zeti bu. Portekiz'de Caitano diktatrlnn ykld, ispanya'da bile sosyal kprdanlarn filiz verdii bir dnyada Trkiye, dn yasaklarn ve Devlet Gvenlik Mahkemelerini ayakta tutabilmek iin Parlamentoyu "olaanst" toplantya aryor... Ne iin?..
D dmanlarla bir lm kalm sava var, onun iin mi? E-ge sorunu yeniden gncellik kazand, bu nedenle mi? Hayr... Lockheed yolsuzluk dosyalarn incelemek iin mi? Hi deil... Solcular, sosyalistleri, ileriye dnk dnceleri ve eylemcileri yarglamak iin sadece... Peki, ya saclar?.. Onlar, DGM kapsam dna karlacak. nk "cephe Atatrkl" bunu gerektiriyor... 12 Mart dneminde byle oldu: Trkiye ii Partisi, Anayasa Mahkemesince kapatld ve btn yneticileri, skynetim mahkemelerince en ar cezalara arptrldlar. Ayn Anayasa Mahkemesi, Prof. Necmettin Erbakan bakanlndaki "Milli Nizam Partisi"ni kapatmt. Fakat 12 Martn, anayasalar lks bulan babakanlar, o Atatrklk adna hkmet deviren generalleri, o devlet radyolarndan lm tellall yapan albay eskileri, o bir gecede btn solcu aydnlar cezaevlerine dolduran savclar, hibiri, ama hibiri Milli Nizam Partisi yneticilerini, skynetim mahkemelerine armad. Neden?.. Yasa ayn yasa deil mi? Evet ayn yasa. Anayasa Mahkemesi ayn Anayasa Mahkemesi deil mi? Evet ayn Anayasa Mahkemesi. Skynetim ayn skynetim deil mi? Evet ayn skynetim... yleyse? yleyse neden Trkiye ii Partisi yneticileri, onar yl, on beer yl hapis cezasna arptrldlar da, kimse Erbakan'n klna bile dokunmad? Evet neden, evet nasl?!.. Niin, niin?!.. Bunun bir tek nedeni var, bir tek nks var. O da, Trk demokrasisini ileriye, sola kapatmak isteyenlerin ad egemenlii... Bu sorunlarn yant, bu egemenlikte yatmaktadr. Bu egemenlik, demokrasinin "utan duvar" dr. Trk halk, bilinli ve rgtl gcyle bu utan duvarn asacak ve skynetimsiz, ya-saksz, bir dzene kavuacaktr. Onun sanclardr bunlar... (Cumhuriyet, 16 Eyll 1976) 94 EVDEK PAZAR... Azgelimi lkemizin geri kalm saclar, Trk Ceza Yasasnn 141 ve 142. maddeleriyle, sadece Marksist dnce ve rgtlenmenin yasaklandn sanrlar. Sac dnce ve eylemlerin de sadece 163. maddeyle yasakland kansnda olduklar iin, gnl rahatl ile Devlet Gvenlik Mahkemesi kurmak iin alyorlar. Devlet Gvenlik Mahkemeleri kurulacak, 141 ve 142. madde sanklar bu mahkemeler eliyle yarglanacak ve mahkm olacak... 163. madde Devlet Gvenlik Mahkemesinin grev alanndan karlacak... Bylece sol ve komnizm cezalandrlm, saa alabildiine zgrlk verilmi olacak... Aa yukar byle dnyorlar... u unutuluyor: Trk Ceza Yasasnn 141. maddesi sadece, Marksist-Leninist dnce ve rgtlenmeyi yasaklamyor. Ayn maddenin nc fkrasnda u hkm yer almaktadr: - Amac cumhuriyetilie aykr olan veya demokrasi prensiplerine aykr olarak devletin tek bir fert veya bir zmre tarafndan idare edilmesini hedef tutan cemiyetleri kurmaya tevessl edenler veya kuranlar veya bunlarn faaliyetlerini tanzim, sevk ve idare edenler veya bu hususlarda yol gsterenler, sekiz yldan on be yla kadar ar hapis cezas ile cezalandrrlar... Anayasamz, cumhuriyetin niteliklerini belirlemitir. Nitelikleri Anayasada belirtilen cumhuriyetilie aykr rgt kuranlar 141., bu dnceleri yayanlar da 142. madde ile cezalandrlmaktadr. Cumhuriyetin en belirgin ilkelerinden biri "laisiznY'dir. Laisizm olmadan cumhuriyet dnlemez. Laiklie aykr eylemler de sutur. rnein, laiklik ilkesine kart biimde, devletin siyasal ve hukuksal dzenini dinsel amalara gre deitirmek isteyenler, 141 ve 142. maddeler gereince cezalandrlacaklardr. Sanlyor ki, Trk Ceza Yasasnn 163. maddesi, nce Devlet Gvenlik Mahkemesinin grev alanndan karlp sonra da, bu madde deitirilirse, saclk, ceza yaptrmlarndan kurtulur... Diyelim ki 163. madde DGM'nin grev alanndan karld. Ne olacak?.. Madde Ceza Yasasnda yer aldka, Ar DEVLET, SLAH, ADALET 95
Ceza Mahkemeleri bu maddeye dayanarak baz kiileri mahkm edecektir. Bu maddeyi deitirmek de konuya zm getirmeyecektir. 163. maddede yer alan konularn ceza yaptrm dna karlmas, Anayasann 19. maddesine aykrdr. Anayasann 19. maddesi deitirilmeden 163. maddeyi bsbtn ortadan kaldrmak mmkn deildir. yleyse hukuk asndan, laik cumhuriyet ilkelerine aykr dnce ve eylem trleri, su olmaya devam edecektir. 163. madde kaldrlsa da devam edecektir, kaldrlmasa da... 141. maddenin bu fkras ile, laik cumhuriyet ilkelerine aykr dnce ve eylemleri kolaylkla cezalandrmak mmkndr. Ayn fkrada, "demokrasi prensiplerine aykr olarak devletin tek bir fert veya zmre tarafndan idare edilmesini hedef tutan" rgtlenmeler de yasaklanmaktadr. Demokratik dzenin temel kurallarn da Anayasamz saptamtr. Siyasal partiler, demokratik hayatmzn vazgeilmez unsurlardr. Devletin tek bir kii ya da zmre tarafndan ynetilmesi sutur. rnein, "tek parti-tek lider" sloganlar ile anlatlmak istenen siyasal sistemleri yerletirmek iin rgtlenmek 141. maddeyle cezalandrlmaktadr. Eveet, eveet... Bu dzen byle srp gitmeyecektir. Seimler, byk bir olaslkla CHP'yi iktidara getirecektir. O koullarda DGM, 141 ve 142. maddeleri saclara uygularsa, ilkel Trk sa, kendi kazd kuyuya kendisi dm olacaktr. Silahlar zaman zaman geri teper. Mahkemeler kimler iin kurulur, kimleri yarglar, bu hi belli olmaz... Gn gelecek, bu mahkemeleri kuranlar, dtkleri kuyunun dibini grdke, kafalarn vurmak iin cami duvar arayacaklardr. Evdeki pazar, her zaman arya uymaz. Bizden hatrlatmas... (Cumhuriyet, 17 Eyll 1976) GCNZ YETERSE... DGM yasas, Trkiye'de siyasal ve snfsal g dengelerinin yerlerini belirledi. Cephe iktidar, iverenler desteinde DGM 96 yasasn kartmak iin btn gcn seferber etti. Buna karlk, bata Devrimci ii Sendikalar Konfederasyonu olmak zere, CHP, sosyalist partiler, Trkiye Barolar Birlii, demokratik kurulular ve ii rgtlen, Anayasa ve demokrasi savanda yerlerini aldlar. Cephe iktidar, ii eylemleriyle devletin yklaca grndedir. nce Babakan, ondan sonra da Bakanlar Kurulundaki "Komando Temsilcisi" Bakan, ak tehditlere giritiler. - Bu dzen kerse, nce DSK'in bana ker... Nedense, Trkiye'de iiler demokratik haklarn korumaya kalkt m, devletin ykld ileri srlverir. iveren lokavt yaparsa devlet ayakta kalr. Amma, ii grev yaparsa devletin temeline dinamit konmu olur. Eczane sahipleri direnie geerse, bu onlarn hakk saylr, iiler direnie geerse gelsin mahkemeler... Benzin bayileri direni karan alrsa demokrasi yrrlktedir, rafnerilerdeki iiler grev yaparsa "milli gvenlie" aykrdr... iverenler, Yunan iadamlaryla ortak rgt kurarlarsa bu ekonomik ibirliidir, iiler haklarn ararlarsa, bu "enternasyonalizm"dir. "Grev" ve "lokavt", birer snfsal sava aracdr. Yasa, bu snf sava aralarn belli kurallara balamtr. Grev, "burjuva demokrasilerinde" yer alan bir yasal haktr. Sosyalist lkelerde grev hakk yoktur. Bugn Trkiye'de yaadmz ii direnilerine hemen hemen btn "burjuva demokrasilerinde" rastlanmtr. Burjuva demokrasilerinin yrrlkte olduu bu lkeler, tpk Trkiye gibi, birer NATO lkesidir. ada burjuva demokrasileri, toplumdaki tn snf ve tabakalara dnce ve rgtlenme zgrl tanmaktadr. Trkiye'de ii snf ilk kez bu lde yaygn, rgtl ve bilinli olarak eyleme gemitir. Bu tr eylemlere, bat demokrasilerinde ok rastlanmtr. Bu lkelerde hi kimse kalkp - Devlet elden gidiyor... dememitir. Demokrasilerde, iverenler gibi iiler de dnce, eylem ve rgtlenme zgrlklerine sahiptirler. - Gerekirse skynetim ilan ederiz... Babakan, 12 Mart dneminin tatl d iindedir. Neydi o gnler!.. Eletiri yok, grev yok, rgtlenme yok, topluszleme
DEVLET, SLAH, ADALET 97 yok, cret art yok... Sokaklarda adam vurulmu onlara ne!.. Faklte dekanlar cezaevlerinde tokatlanr, ellerine kazma krek verilerek buz krdrlrm, umurlarnda m!.. Gencecik kzlar, yiit delikanllar, kurmay subaylar ve tmgeneraller ikence evlerine ekilirmi, kim dinler!.. Gelsin paralar, kurulsun dara-alar... Sonra Memduh Paaya bir ynetim kurulu yelii, Faik Paaya bol cret, br Memduh Paaya da bir i... Aman izmirli amirali de unutmayn... Yine ayn yollardan geeceklerini sanyorlar... Yok yle... Yama yok... Her zaman papaz pilav yemez... Toplumsal gler, Anayasay gzbebekleri gibi koruyorlar, koruyacaklardr da... Ankara'da toplanan Trkiye Barolar Birliinin olaanst toplantsn izlerken bunlar dnyordum. Barolar Birliini oluturan her eitten siyasal gr sahibi avukatlar, DGM yasasna hep birlikte kar kyorlard. Birlik Bakan Prof. Faruk Erem unlar sylyordu: - Biz, Trk toplumunda, mahkeme olmayan kurulularn mahkeme olarak kabul edilmesine karyz... Acaba Prof. Faruk Erem Marksist, Leninist, yoksa Maoist midir? Barolar Birliini oluturan avukatlar ve onlarca baro bakan, devletin temeline dinamit koymaya hazr birer kzl a-narist midir?.. DGM yasas, 12 Mart dneminde, Anayasann silah yoluyla "tayir, tebdil ve ilga" edildii gnlerde, Anayasaya zorla yamanm bir hkmetle hukuk dnyamza sokulmutur. Bu yasann kmamas iin Anayasann ve yasalarn verdii btn olanaklarn kullanlmas, Anayasann "uyank bekiliinin" verdii bir grevdir. Bu gelimelere kar skynetim ilan etmeye kalkanlar, a-kllann balarna devirmelidir. nk bundan sonraki skynetimlerin ne getirip ne gtrecei hi belli olmaz. Hadi, gcnz varsa skynetim ilan edin. Ne duruyorsunuz?!.. (Cumhuriyet, 20 Eyll 1976) 98 KAPLAN VE YEM... DGM konusunun yaratt bunalm, giderek gerginliini arttrmaktadr. Bu bunalmn hangi noktada, kimler tarafndan zleceini imdiden kestirmek gtr. Fakat unu saptamak ok kolaydr. Bu bunalm, Babakan Demirel tarafndan bilinerek ve istenerek yaratlmtr, Bu yargya kolaylkla varyoruz, nk Anayasa Mahkemesi, DGM yasasn biim yolundan iptal edeli neredeyse bir yl doluyor. Demirel, bir yl beklemi, bu sre iinde DGM yasa tasarsn hazrlamam ve bu iin zamanlamasn bugne brakmtr. Demirel hkmeti, bunca grltye ramen Parlamento nne DGM konusunda bir hkmet tasars ile kamamaktadr. Neden acaba? Demirel'in bir tek hesab vardr: O hesap, ne yapp yapp ilk seimde milletvekili saysn artrmaktr. Bunun iin nce "Parlamento aritmetii" altrld. Bu aritmetik ilemin toplama, kartma ve arpmasndan, "gezer ve yzer oylar" ortaya kt. Demirel'e, bir zamanlar en aza alnmadk kfrler savurup Demirel ailesi ile ilgili yolsuzluk nergeleri verenler, birer ikier AP'ye alndlar. Demirel, daha dn denecek kadar yakn bir zamanda yzne kar kfredenleri, yanaklarndan perek partisine kaydetti. Ne iin acaba?.. Bu milletvekilleri nasl AP'sine kaydoldular? Baz DP milletvekilleri, nasl oldu da "bamsz" olup Demirel'in yannda safa girdiler? Bunlar bilemiyoruz, amma denen milyonluk borlar, hacizden kurtarlan evler, arabalar, sreleri uzatlan benzin bayilikleri, verilen tevik tedbirleri, herkesin gz nnde, renkli filmler gibi gelip geti... Bu "operasyon", Demirel'in yeni politikasnn ilk aamasy-d. Bundan sonra "sola ve komnizme kar olmak" gerekesiyle, toplumun btn geleneki ve karc evrelerini evresinde toplayp - Ya komnizm, ya ben... dedi. Herkese, btn anayasal kurululara, kamuoyuna, i evrelerine, bunu anlatmaya alt. Bundan sonra da hep bunu anlatacak... Demirel, bilerek ve isteyerek yayd sahte "komnizm tehlikesi" yannda, "trilyonluk yatrmlar" sloganyla Trkiye'yi
DEVLET, SLAH, ADALET 99 drt batan imar eden bir Babakan olma izlenimi yaratmaya alt. yle bir Babakan ki, hem lkeyi kalkndryor, hem de komnizmi nlyor... Bundan iyisi can sal!., iverenler daha iyisini mi bulacak?.. ite bu arada, btn yolsuzluklar unutulup gidiyor. Mobilya yolsuzluu mu? Canm, ocuk tahliye oldu ya... Tevik tedbirleri mi? Elbette alacak! iadam deil mi! Nerede u hayali irketlerin su belgeleri? Canm ocukla da ok uralyor... Hem bunlarn sz m olur! Bakn, devletin temeline dinamit konuluyor... Anari ald yrd... Memleketin huzuruna musallat olanlar var... yleyse ezelim kafalarn... Demirel'in yeniden 12 Mart rzgrna ihtiyac vard. Devletin temellerinin sarsldn, anarinin alp yrdn, komnizmin devleti ele geirmek zere olduuna, baz "etkili ve yetkili" evreleri bir kez inandrabilirse, iin sonu orap sk gibi gidecekti. Hesap bu. 1976 sonbaharnda yaratlan bunalmn nedeni budur. DGM konusunun, toplumda bir tepki uyandraca belliydi. Bu tepkiden yararlanarak, nce olaanst koullar yaratp sonra da skynetim ilan ediliverirse, "demokrasi ihalesi" eski mteahhit Demirel tarafndan kazanlacakt. Trkiye'de bundan sonra "devlet terr" balarsa, skynetim ile birlikte, sendikaclar, yazarlar, ilerici profesrler, yeniden skynetim tutukevlerine doldurulur; kaynatlan cad kazanlarnda, CHP su ve sulu emberine sokulur ve ite tam bu koullarda seime gidilirse, Demirel, hem sa partileri e-ritmi, hem de solu minder dna iterek seime girmi olacaktr. Bir kez daha uyaryoruz. Bu hesap yanl hesaptr. Her yanl hesap, her zaman Badat'tan dnmez. Byle hesaplarn yanll, Badat'a gitmeden de anlalr. Trkiye ne ahn i-ran', ne Pinochet'nin ili'si, ne de Bay Papadopulos'un Yunanistan'dr. stelik Demirel ne ahtr, ne' Pinochet, ne de Papadopulos... u sz ou zaman unutulur: "Kaplann srtnda hkm srmeye alanlar, bir gn o kaplana yem olurlar." Evet, yle!.. (Cumhuriyet, 23 Eyll 1976) 100 KM NERD?.. Anayasay altst edip bir yerine Devlet Gvenlik Mahkemelerini yamamak kimin dncesiydi?.. Hangi hukuk bilgini, hangi devlet adam, Anayasa deiirken Devlet Gvenlik Mahkemelerinin kurulmasn istemiti? Bu hukuk bilgini Prof. Nihat Erim miydi? Bu devlet adam Memduh Tama myd? Hangisi bu mahkemeleri nermiti? Kimin kafasndan kmt bu mahkemeler?.. O gnlerin "kuvvetli adamlar" kimlerdi? nce Tama... Genelkurmay eski Bakan Tama, acaba Prof. Nihat Erim'e, - Devlet Gvenlik Mahkemelerini kar, sonra karmam... m demiti? Tama m nermiti bu mahkemeleri? Herhalde deil... Tama'n uzman olduu iki konu vardr. Bunlardan birincisi askerliktir. Genelkurmay eski bakannn bilgi, tecrbe ve yetenekleriyle n sald ikinci uzmanlk dal, bankaclktr. Bu nedenle Tama, emekli olur olmaz bir byk bankann ynetim kurulu yeliine getirilmitir. Koskoca banka Tama'a bou bouna para verir m? Elbette, byk i adamlar Tama'taki derin bankaclk bilgisini sezip bu bilgi ve beceriden yararlanmak isteyeceklerdir. DGM konusu tmyle bir hukuksal konudur. Eer DGM askerlik ve bankaclkla ilgili olsa, biz de bu mahkemelerin Tama tarafndan nerildiini kabul edebilirdik. O dnemin ikinci byk adam, Orgeneral Faruk Gr-ler'dir. Grler ld iin arkasndan konumak istemeyiz... 12 Mart dneminin Hava Kuvvetlen Komutan Emekli Orgeneral Muhsin Batur, nceki gn ilgin aklamalar yapt. Batur'a gre, DGM 12 Mart dneminde Silahl Kuvvetler tarafndan nerilmemitir. Batur'un aklamasndan bir blm birlikte okuyalm: - O halde, Silahl Kuvvetlerin mutlak istei ya da basks ile Anayasa deiikliine mecburen gidildi, grnmn tarihe mal etmek yanl olur...
Aln bakalm, grdnz m imdi?!.. Ayklayn imdi pirincin tan... DGM'leri Tama istemedi, Gler istemedi, Batur istemedi de sadece Deniz Kuvvetleri Komutan Celal Eyiceolu DEVLET, SLAH, ADALET 101 mu istedi? Adamn gnahn almayalm... Eyiceolu kendi halinde halim selim bir amiraldi. Etliye stlye karmazd. Bu ite onun da bir parma yoktur. Geriye kala kala siviller kalyor... " 100 Trk By" kitaplarna, 12 Mart "kontenjanfndan girecek olanlar kimlerdir? Prof. Erim... Babakan idari ve Siyasi iler Yardmcs emekli Kurmay Albay Sadi Koa... Adalet Bakan ismail Arar... Sondan balayalm: ismail Arar, ad stnde, hem arayan hem de aranan adamdr. Meclis Bakan Vekili mi gerekli? Hemen Arar o ie getirilir. Adalet Bakan m aranyor, tam Ararn iidir. Arar 12 Mart gnlerinde Demirel'in Babakan olup olmayacan soran bir gazeteciye u karl vermiti: - Gldrmeyin beni... O tarihten sonra Demirel Babakan oldu. Arar, Demirel'in Babakanln grdkten sonra, gld m, glmedi mi bilemeyiz amma bildiimiz, Arar'n Demirel'den bir ynetim kurulu yelii alp susup oturduudur. Hem, DGM konusu, Arar'n apn ok aar, bu mahkemeler Arar tarafndan nerilmemitir. Peki, kim nermiti bu mahkemeleri? Sadi Koa m? Koa'n bu gibi ilerden anladn sanmyoruz. DGM, "makabline amil kanun" karacan ilan eden "hkmet bakanl bildirisi" deil ki, Koa tarafndan okunsun!.. DGM'nin kuruluu, Trkiye radyolarndan bir bildiri ile kamuoyuna duyurulmu olsayd, Trkiye radyolarnn gelmi gemi en gl spikeri Koa kar, bunu radyodan ilan ederdi... Demek, Koa'n da bu ile ilgisi yok..... Gelelim Erim'e... Erim hukuktan anlar. Politikadan anlar. Reformculuktan salcla, salclktan balyozculua kadar, devlet adamlnn gerektirdii tm hnerlere sahiptir. Devrimcilik gerekirse devrimcilik, reformculuk gerekirse reformculuk yapar. Gerekirse hi dnmeden sosyalist de olur. Devlet Gvenlik Mahkemelerini nerse nerse Erim nerir. Hem, Fransa'da DGM konusunun kim tarafndan ortaya atldn anlamak iin ikence yapmal... Gtr hepsini Erenky'deki ikence evine, yatr masaya, bala elektrii... Bakn nasl blbl gibi konuurlar... 102 Hay Allah! Aksilie bakn! Faik Paa da tam emekli olacak zaman buldu, ikenceci de kalmad imdi. Ne dersiniz, kim nerdi Devlet Gvenlik Mahkemelerini? Kim?.. (Cumhuriyet, 25 Eyll 1976) TUTUKLAMA... Tutuklama, ceza yarglamas hukukunda yer alan bir hukuksal nlemdir. Hukukular tutuklamay "zorunlu hakszlk" olarak nitelerler. nk, evrensel hukuk kurallarndan biri, "herkes mahkm oluncaya kadar masum saylr" ilkesini benimsemitir. Bu ilke, yzyllardr, insanlk tarihinin ortak inanc olmutur. Siyasal su ve siyasal sululuk, belirli siyasal dnemlerin ortaya kard, yapay sulardandr. Belirli bir dnemde su saylan eylemler devir deiince su olmaktan kar. Bunun iin tarihsel rnekler vermeye gerek yoktur. Elimizdeki en somut rnek grev hakkdr. Grev hakk, hukuk dnyamza 1961 Anayasas ile getirilmitir. Bu tarihten nce, grevden sz etmek su saylrd. Grevden sz eden, halk su ilemeye tahrik ve tevikten, komnizm propagandasna kadar uzanan ceza yaptrmlarna arptrlrd. Tabii, nce tutuklanrlar, sonra da mahkm olurlard... 1961 Anayasasndan sonra grev hakk, ii snfnn temel haklarndan sayld. Grev su olmaktan karld. Tutuklama, siyasal sularda, balbana bir bask aracdr. Ceza yarglamas hukukunda, tutuklama yetkisi, yarglara braklmtr. Yarg, hangi su ilenirse ilensin, san tutuklamak zorunda deildir. Hukukumuzda "zorunlu tutuklama" diye bir kavram yoktur. Fakat, yazarlarn, sendikaclarn, devrimci rencilerin, hukuk profesrlerinin tutuklandklarn sk sk grrz. stelik tutuklamaya konu olan eylem hakknda karar verecek olan yarg, ou kez, tutuklamaya karar veren yarg da deildir.
DEVLET, SLAH, ADALET 103 Bir kimse hakknda, su ilediine ilikin gl belirtiler varsa, bu kii, kolluk kuvvetlerince yakalanarak cumhuriyet savcsnn nne kartlr. Savc, sann sorgusunu yaptktan sonra, sann tutuklanp tutuklanmayacana bir karar verilmek zere, dosyay ceza yargcna gnderir. Ceza yargc bakacaktr: Sann su ilediine dair gl belirtiler var m? Gl belirtiler varsa, su ar cezalk sulardan m? Ar cezalk sulardansa, sann, kama phesi ya da kantlar deitirme ve su ortaklarn yalan beyana zorlama gibi olaslklar sz konusu mu? Yine bakacaktr: Sann belli ikametgh var m? Bu arada bir baka kural daha aranacaktr. E-er su "devlet ve hkmet nfuzunu kran sulardan" ise yarg tutuklama karar verebilecektir. Verebilecektir, diyoruz, nk, bu koul da olsa, yarg, san tutuklamak zorunda deildir. Ceza yarglamas hukuku tutuklama konusunda, yargca geni "takdir yetkisi" vermektedir. Buraya kadar, konunun hukuksal zelliini inceledik. Evet, ite sorun burada. imdi dnelim Lockheed rvet olay, aylardr kamuoyunu ilgilendirmektedir. Szan haberlere gre, Ankara Savcl, Altay Kollektif irketi sahiplerinden Nezih Dural hakknda "Trk parasn koruma kanunu" gereince kovuturmaya gemi ve bu konuda baz kiilerin ifadelerine ba vurulmutur. Nezih Dural eer su ilemise, bu arada sk sk yurtdna gidip geldii iin, su kantlarn deitirmek ya da su ortaklarn yalan beyana zorlamak gibi olaslklara sahip olmutur. Lockheed olay hakknda, Ankara Savcl yannda, Genelkurmay Savcl da soruturma yapmaktadr. Genelkurmay Savclar 11 Mart dneminin deimez grevlerindendir. Nezih Dural hakknda bugne kadar tutuklama isteminde bulunmayan Genelkurmay Savclar ve bu savclarn saygdeer stleri, komutanlar ve amirleri, 12 Mart dneminde faklte dekanlarn, hukuk profesrlerini, bilim adamlarn, nl generalleri, kurmay subaylar, devrimci rencileri ve ilerici yazarlar, bir gecede evlerini basp cezaevlerine doldurmulard. Prof. Mmtaz Soysal'a, Uur Alacakaptan'a, Muammer Aksoy'a, Bahri Savcya, Cahit Talas'a, Emil Galip Sandalcya, Doan Avcoluna, ilhami Soysal'a, Sungurbey'e, ilhan Sel104 uk'a, Oktay Kurtbke'ye, etin Altan'a, Altan ymen'e, Sadun Aren'e, Behice Borana, Halit elenk'e, General Madanolu'na, Celil Grkan'a daha nice devrimciye yeten hukuk gc, Nezih Dural'da, gcn, etkinliini ve geerliini mi yitiriyor? Ne dersiniz Genelkurmay Savclar! Lockheed olaynn devlet gvenlii ile hi mi ilgisi yoktur? Devrimcileri tutuklarken koruduunuz devlet gvenlii, iadamlar iin sz konusu olmuyor mu?!.. (Cumhuriyet, 29 Eyll 1976) TAHAKKM... Hukuk bir kez yayndan kt m, artk bundan sonra kolay kolay yerine oturmuyor. Yllar yl, yasalar, tek yanl uygulanm, bu ters uygulama, 12 Mart hukuku ile pekitirilmitir. Hukuk, zne ve yrrlkteki biimsel kurallara bile yabanclam, egemen snflarn bask ve terr arac olmutur. "Bask" ve "terr" denilince akla hemen, u nl 141 ve 142. maddeler geliyor. Son gnlerin olaylarn yle bir gznzn nnden geirin. DGM konusunda, iiler eyleme geerse, "komnistlik"; iverenler DGM'lerini savunursa, "devletin btnl". Yaza yaza kalemimiz and. Bilirsiniz, bu 141 ve 142. maddeler, "bir sosyal snfn, teki sosyal snf zerindeki" basksn, yani, yasann diliyle tanmlarsak, "tahakkmn" yasaklamaktadr, ii snf, bugn iktidarda deildir, iktidarda olmadna gre, devlet olan haklarn kullanarak, "tahakkm" kurmas ey-lemsel olarak sz konusu olamaz. "Tahakkm", bir maddi olgudur. "Snf tahakkm", tahakkm kuracak snfn, elinde, kuvvet bulunmasn gerektirir. Elinde, emredici irade bulunmayan, tank, topu, tfei olmayan bir snfn, "tahakkm" kurmas, olanak ddr.
"Tahakkm", bir baka snfn zerinde kurulacaktr. So-mutlatrrsak, ii snf, burjuva snf zerinde tahakkm kuracaktr. Biraz daha somutlatralm, ad ve adres verelim: rnein, Devrimci ii snf adna iverenler Konfederasyonunun temsilcisi olduu snf, "tahakkm altnda tutacaktr. DEVLET, SLAH, ADALET 105 Nasl?... Trkiye'de, bir ihtilal olacak, ii snf, bu ihtilal ile iktidara gelecek; btn partiler kapatlacak, bir tek snf partisi olacak; btn iverenler, gerici, politikaclar idam edilecek, cezaevlerine doldurulacak, btn fabrikalara, iyerlerine, byk topraklara el konulacaktr. "Tahakkm" dediin byle kurulur... Devrimci iiler, bylesine bir iktidarn sahibi rhidirler? Hi phesiz hayr... Fabrikalar, iyerleri, byk topraklar kimin e-linde? zel kiilerin... Emredici iradenin sahibi kim? Hkmet... Hkmet kimin elinde? Drt sac partinin ynetiminde. Bamsz mahkemeler var m? Var... eitli grte partiler var m? Var... Parlamentoda komnist ya da sosyalist parti var m? ite, bunlar yok... Peki, nasl "tahakkm" yle?... Emredici iradesi yok... Hkmeti yok... Partisi yok, tank yok, tfei yok. Peki nasl "tahakkm" kuruluyor? Mobilyann "hayalisi" olur amma, tahakkmn "hayalisi" olmaz. "Tahakkm" cebre, kuvvete, zora dayanan bir olgudur. iin zeti u: Varolan, oluturulan, bir "tahakkm" adna korkulan, gelecei, kurulaca varsaylan bir "tahakkm" saylmaktadr. 12 Mart bir bask ynetiminin addr. Bu dnemde, btn ilerici kesim susturulmu, grevler yasaklanmtr. Bu dnemin ekonomik verileri, iadamlarnn ok kazandn belirlemektedir. Bu dnem, Anayasann, silah yoluyla deitii dnemdir. Akas, bu dnemde snf tahakkm kurulmutur. Kuranlar kim? Srdrenler kim?... Bunlar da bellidir. iiler DGM'ye kar, byk iftiler DGM'den yana neden? iverenler DGM'nin kmas iin eyleme getiler niye? Niin iilerin direnii su da, rnein benzin bayilerinin direnii su deil? Niin toprak sahiplerinin topraksz kyller, iverenlerin, emeklerinden baka gleri olmayan iiler zerinde "tahakkm kurmas" sz konusu edilmez de, hep, yoksul kyllerin ve iilerin "snf tahakkm" kurduu kabullenilir? Hukuk bu mudur, hukukuluk byle mi yaplr?... Snf gereini, hukukun "mihenk tana" vurmayan hukuku, egemen snflarn pasl bir silahdr. Pasl ve kirli bir silah... (Cumhuriyet, I Ekim 1976) 106 DALOKAY YALNIZ DELDR... iileri Bakan, halkoyu ile seilmi bir Belediye Bakanna, iten el ektirebilir mi? imdi kamuoyu bunu tartyor. Hemen syleyelim: ektiremez. Bakan, Dalokay'a iten el ektirdiini bildirirken, hangi yasaya dayanmtr? Osmanl imparatorluundan kalma, 1914 tarihli "Memurin Muhakemat Hakkndaki Kanun"a... Konunun hukuksal zelliini aklamakta yarar vardr. Belediyelerin yasal grev ve sorumluluklar, 1930 tarihli Belediyeler Yasas ile saptanmtr. Bu yasann baz maddeleri, 1963 ylnda 307 sayl yasa ile deitirilmitir. Anayasann I 16. maddesi, belediyelerin ileyi koullar ile ilgili gvenceler getirmitir. Anayasada, belediye organlarnn halk tarafndan seilecei belirtildikten sonra u hkme yer verilmektedir: - Mahalli idarelerin seilmi organlarnn organlk sfatn kazanma ve kaybetmeleri konusunda denetim, ancak yarg yoluyla olur... Anayasann bu hkmnden anlalmaldr ki, belediye organlarnn denetimi, ancak ve ancak "yarg yolu" ile olur. iileri Bakan'nn ancak yarg yolu ile kullanlabilecek bir yetkiyi tek bana kullanmaya kalkmas, hukuk ddr. Bunun hukuktaki ad, "fonksiyon gasp" olarak bilinir. Belediyeler Yasasnn nc maddesinde, belediyelerin organlar teker teker saylmtr. Bu organlar, Belediye Bakan, Belediye Encmeni ve Belediye
Meclisi olmak zere e ayrlmaktadr, ite, Anayasann I 16. maddesi, bu organlarn denetiminin ancak yarg yoluyla yaplacan belirtmektedir. Anayasa kurallar, yasama, yrtme ve yarg organlaryla, kiileri balayc temel hkmleri ngrmektedir. Belediye organlarnn devletin hangi organlar aracl ile denetlenecei yazldktan sonra, Osmanl imparatorluundan kalm bir kfl yasa maddesinin bir yanna tutunarak anayasal gvenceleri ortadan kaldrmak, "Anayasaya kar hile" saylr. nk, Memurin Muhakemat Hakkndaki Kanunun 12. maddesine dayanlarak, Anayasann I 16. maddesi ortadan kaldrlmaktadr. I 16. madde, belediyelerin halkoyu ile seilmi organlarnn ancak yarg yoluyla denetleneceini belirtiyor mu? Bu i buraDEVLET, SLAH, ADALET 107 da bitmitir. Bu konuda, Anayasada bir hkm yer almsa, bu hkmn herhangi bir yasa aracl ile ortadan kaldrlmas mmkn deildir. Kald ki, bu konuda Anayasa Mahkemesi kararlan da ok aktr. Anayasa Mahkemesinin 3/1 1/1963 gn ve 1963/73 e-sas ve 1963/77 karar sayl kararnda u gereke yer almaktadr. - Anayasann sz konusu olan I 16. maddesinin 3. fkras ile mahalli idarelerin karar merci olarak seilmi organlarnn organlk sfatn kazanmas veya kaybetmeleri konusunda idareye yetki verilmemi, bunun ancak yarg yoluyla olabilecei temel kural olarak tayin ve tespit olunmutur... Belediyeler Yasasnn 3. maddesi, Belediye Bakannn, belediye organlarndan saylacan da belirtmitir. Dantay Dava Daireleri Kurulunun 17/4/1974 gn ve 73/210 esas ve 1974/452 sayl kararnda, grevine son verilen Konya ili Derbent ilesi Belediye Bakan ile ilgili kararnda aynen u gerekeyi kullanmtr: - Yani mahalli idarelerin seilmi organlarn bu sfatlarn kaybetmeleri konusunda, "ilk ve nihai" karar, araya bir idari merci ve idari nitelikte bir karar girmeden, dorudan doruya yarg mercilerince ve yarg yoluyla alnacaktr... Bu kararlar nce iileri Bakan, sonra Ankara Valisi ve sonra da iileri Bakannn Hukuk Maviri gibi, yalan yanl demeler veren Anayasa Mahkemesi Sekreteri de okumaldr. Vedat Dalokay, Ankara Belediyesinin halkoyu ile seilmi Belediye Bakandr. Halkoyu ile seilmi bir belediye bakann, Anayasay ve yasalar ineyerek grevinden almaya kimsenin gc yetmez. Gecekondu halkna yol gtren, su gtren, bakent sokaklarn iekli meydanlarla ssleyen, Ankara halknn sevgilisi Dalokay yalnz deildir. Osmanl imparatorluundan kalm khne yasalarla, halkn setii belediye bakann grevinden almaya alan iileri Bakan, Ankara sokaklarnda dolaamaz. Greceksiniz, dolaamayacaktr... (Cumhuriyet, 3 Ekim 1976) 108 KM SEECEK?.. iileri Bakan Ouzhan Asiltrk'n Ankara Belediye Bakan Vedat Dalokay' grevden almas, tmyle Anayasaya ve yasalara aykrdr. Bu ayrln, anayasal ynlerini dnk yazmzda belirtmi, bu konuda iki yargsal karara da deinmitik. Anayasann I I6'nc maddesinde, belediyenin seilmi organlarnn, ancak yarg yoluyla denetilecei bu denli ak belirtilmiken, nasl olur da iileri Bakan, Osmanl imparatorluundan kalan bir kfl yasa ile Dalokay' grevden alr?.. Bu gibi konularda cephe iktidarndan hukuksal ilem beklemek gibi bir iyimserliin iinde olmadmzdan, sadece "-lemi kr ve sersem" sananlara hukuk kurallarn gstermekle yetiniyoruz. 1961 Anayasas yrrle girdikten sonra, 1580 sayl Belediyeler Yasasnda baz deiiklikler yaplmt. nk yeni A-nayasa, belediyenin seilmi organlarnn ancak yarg yolu ile denetleneceine ilikin bir anayasal kural getirmiti. Belediyeler Yasasnn, belediye bakanlarnn grevden alnmalar ile ilgili maddesi, 19.7.1963 gn ve 307 sayl yasa ile deitirilmiti.
Bu yasa deiikliinden sonra, bir belediye bakannn grevden alnmas baz koullara baland. Belediyeler Yasasnn 307 sayl yasa ile deiik 91 'inci maddesini, iileri Bakan, Mstear, Hukuk Mavirleri ve bunlarn Anayasa Mahkeme-sindeki szcs gibi demeler veren Anayasa Mahkemesi Genel Sekreteri Celalettin Olgun ile birlikte okuyalm: - Belediye bakanlna seildikten sonra seilme yeterliliini kaybeden veya grevini ktye kullanma veya herhangi bir sutan dolay en az alt ay hapse mahkm olan belediye bakanlar iileri Bakanlnn bildirisi zerine, Dantay tarafndan bir ay iinde verilecek kararla bakanlktan derler... Yani, Dalokay bir su ileyecek, bu su iin kamu davas a-lacak, bu davada mahkmiyet karar verilecek, bu mahkmiyet karar Yargtayca onanacak, ancak bundan sonra iileri Bakan, durumu Dantaya bildirecektir. Dantay, btn bunlardan sonra karar verecektir. Grlyor ki yasa burada, iileri Bakanna sadece belediye bakan hakkndaki kesinlemi mahkmiyet kararn Dantaya bildirmek konusunda snrl bir yetki tanmaktadr. DEVLET, SLAH, ADALET 109 Eer bir hukuksal konu iki yasa tarafndan dzenlenmi ise, bu yasalardan, sonraki yasa olaya uygulanr. Bu yasalardan biri genel biri zel nitelikte ise, zel nitelikteki yasann uygulanmasna ncelik tannr. Bunlar, hukuk fakltelerinin birinci snflarnda okutulan, "her eve lazm" basit bilgilerdir. yledir amma, yine de inaat Mhendisi Asiltrk, halkn oyu ile gelmi bir belediye bakann, nce Anayasann I 16, sonra da Belediyeler Yasasnn 91'inci maddesini ineyerek grevden almakta hi saknca grmez... Asiltrk, frn iverenlerinin yasad lokavtlarnda da saknca grmez, iileri Bakan, kanl silahlarn lk Ocaklar bakanlarna veren jandarma yzbalar iin de bir saknca grmez... i-ileri Bakan, bir rpda devletten milyonlarca lira para alan benzin bayilerinin direnileri iin de saknca grmez... ileri Bakan, onurlu yarglara, bakanlk koltuunu siper edip satamakta da saknca grmez. Belediye bakanlarna anayasal gvenceler tanyan Anayasann I 16'nc maddesi ve buna kout olarak dzenlenen Belediyeler Yasasnn 91 'inci maddesi iileri Bakanna, belediye bakanlarn grevden almak iin en kk bir yetki bile tannmamtr. Eer Dalokay bu yolla grevinden alnrsa, yarn istanbul Belediye Bakan Ahmet isvan, Antalya Belediye Bakan Selahattin Tongu, Adana Belediye Bakan Ege Bagatur, izmit Belediye Bakan Erol Kse de bin bir trl gereke ile birer birer grevlerinden alnacaktr. Mahkeme kararlarna meydan okuyan cephe ortakl, bir de bu yolla halkn verdii oylar hie sayarsa, bu rejimin adn deitirsek doru olmaz m? Belediye bakanlarn kim seecek? Halk m, iileri Bakan m?.. (Cumhuriyet, 4 Ekim 1976) "CHP KUATMASI" Siyasal gelimelerin akndan yle anlalyor ki, Demirel, seimlere su ve sulu yaratarak girecektir. nce DSK ve TB-DER'e su bulatrdktan sonra, ayn sulan CHP'ye de no sratmaya alacaktr. DSK yneticilerinin tutuklanmalar, Ankara Belediye Bakan Dalokay'n grevinden alnmas ve TB-DER'in kapatlmas, bu plann belirli aamalardr. AP, CHP'yi ite bu yolla kuatmak istiyor... Kuatma, DSK'in sulanmasyla balad. Demirelci basnda DSK'in yurtdndan ynetildiini kantlamaya alan "emalar" yaymlad. Arkasndan da, Demirel DSK'e ar saldrlara geti. ikinci hedef, Ankara Belediye Bakan Vedat Dalokay'd. Dalokay, Anayasaya ve yasaya aykr ilemlerle grevinden a-lnd. Ayn gn, Ankara Valisi TB-DER' kapattn aklad. stelik bununla da yetinmedi, grev snrlarn aarak TB-DER'in gizli rgt olduunu ileri srd. Bylece "sayn muhbir vatanda", "sayn muhbir babakan"dan sonra, "sayn muhbir vali" de siyasal yaantmzda hak ettii yeri ald.
CHP, imdilik bu hedef aracl ile kuatlmaktadr: DSK sulanacak, Dalokay grevinden alnacak ve TB-DER kapatlacak... Bundan sonra bir adm daha kalyor: CHP'yi de ayn su emberi iine almak... Olaylarn aknda, baz nemli kilometre talar vardr. 16 Haziran ii eylemi, bu kilometre talarndan biridir. 16 Haziran, ancak 12 Mart ile karlanabildi. 16 Haziran bir tepkiyse, 11 Mart da 16 Hazirana kar dzenlenmi bir kar tepkidir. I Mays ii yry de, bu nemli kavak noktalarndan biridir. Bu yry, sabah balayp akam bitmemitir. Yry, ii snfnn toplumun teki ilerici tabakalaryla yapaca ibirliini vurgulamtr. Bu aamada, CHP-DSK ibirlii, gerek CHP gerekse DSK iin ok yaral sonular getirmitir. Bu ibirlii toplumsal geliim iin bir srama noktasyd... Cephe iktidarnn, bu ibirliine kar demokrasi ve yasad yollarla baz tepkiler oluturmas doaldr. Bu tepkileri olutururken bulunan konu da bilinli olarak seilmitir. Demirel, DGM konusunun toplumun ilerici kesimlerinde tepkiyle karlanacan bilmekteydi. Bu nedenle DGM iin Meclisleri olaanst toplantya ard. Sanrz ki Demirel, olaanst toplantnn baarya ulap ulamamasyla ok yakndan ilgili deildir. Onun bekledii tek ortam skynetim koullardr. - Kltr Sarayn solcular yakt... Marmara Vapurunu komnistler batrd... Eminn Vapuruna solcular sabotaj yapt... DEVLET, SLAH, ADALET Bunlar 12 Martn su konulardr. Hibir sank, Kltr Sarayn yakmaktan, Marmara ve Eminn vapurlarn batrmaktan tr mahkm olmad. Fakat bu gibi sulamalar o gnlerde yaratld, bugnlere kadar uzand. Bundan sonra da ayn yntemlere bavurulabilir. nce DSK'in yurtdndan ynetildiini yayarsanz, sonra da, TB-DER iin 141 ve 142'nci maddelerden davalar aarsanz, arada birka, banka soyulur, be yazar da trl gerekelerle tutuklarsnz, i tamam olur. Bundan sonra, bu sularn CHP'ye sramas iin devletin btn gizli rgtlerini seferber edersiniz. CHP, komnistlerle ibirlii yapyor... DSK, TB-DER. ve baz ilerici kurulular sulandktan sonra "CHP kuatmas" tamamlanm olacaktr. Seimlerde, yeniden cad kazanlar kaynatlacak, CHP'nin DSK ile ibirlii yapt, TB-DER' destekledii, belirli su konular olarak ilenecektir. ite, Demirel bu ortamda seime gitmek istiyor... Cephe iktidar, bu ortam yaratrken aka, sol kesim iine bir kk "Truva At" gibi yerleenlerden de destek almaktadr. Toplumsal gler arasndaki hesaplama bu aamaya varmken, kendi dndaki solcular, kurduklar "ideoloji ipotei" ile karalamaya alanlar da DSK' ve TB-DER' sulamaya devam etmektedirler. Yarn bir skynetim geldiinde, savclar bu yazlardan da yararlanmayacak mdr?!.. Demirel'in hesaplarn anladk; plan, CHP'yi kuatmak zerine kurulmutur. Ya kendi dndaki solcular savclara ihbar edecek nitelikte yaz yazp sulayan "sol McCartistler'e ne demeli?.. (Cumhuriyet, 5 Ekim 1976) LOCKHEED UNUTULDU MU? DGM konusunun grlts iinde birok siyasal ve gncel sorun unutulmaktadr. Trkiye'nin bozuk dzeninden, yaplmas gerekli kkl deiimlerden, ve Ege sorunundan da sz etmiyoruz. Konumuz, yine Lockheed... 112 Lockheed rvet olaynn btn dnya kamuoyunu dalgalandrdndan bu yana aylar geti. Japonya, Hollanda ve italya, su belgeleriyle, sanklar birer birer kulaklarndan tutarak kamuoyunun nne getirdi. Ya Trkiye?.. Lockheed olayna ad karan lkelerden sadece Trkiye, Lockheed sanklarn ortaya karamad. karamad, belki de karmad... Lockheed olay, sanld gibi, basit bir rvet olay deildir. Lockheed uak yapm irketi, Trkiye'de uak sanayiini kurma hazrlklar iindedir. F-104 uaklarnn satlmas, Lockheed irketinin, Trkiye'de uak sanayii kurmak iin att sadece kk bir admdr.
Lockheed ile Altay irketi arasndaki "ifreli" yazmalarda sz edilen "byk proje", "asl proje", Trkiye'deki uak sanayiinin, Lockheed eliyle kurulma planlarnn addr. Konuya bu adan bakarsanz, Lockheed olaynn, rvet a-lp verenlerle snrl bir i olmad anlalr. Neden, askeri ve sivil savclar, Altay irketi sahibi Nezih Dural hakknda, bugne dek bir kamu davas amamlardr? Neden Lockheed yazmalarnda ad geen baz emekli generaller, belgelerle ilgili herhangi bir aklama yapmamlardr? Neden Milli Savunma Bakan Ferit Melen, birbirini tutmaz aklamalarla kamuoyunu yanltmtr? Bir irket dnnz ki, Silahl Kuvvetlerin yksek kademelerindeki grevlilerin adlarn bir yabanc irkete bildirir, bir irket ki, uak yapm ile ilgili ulusal irketlerde alanlar hakknda, "kk darda" yabanc irketlere raporlar yazar. Bir irket ki, Hava Kuvvetleri Glendirme Vakfnn almalarn yurtdna bildirir. Devletin milli istihbarat rgt var m? Var... Devletin Silahl Kuvvetler istihbarat rgt var m? Var... yleyse, bu almalar, bugne kadar neden haber alnmaz? Neden gerekli nlemlere bavurulmaz? Herhangi bir kamu grevlisi, yle sradan bir memur, grevini savsaklarsa, hakknda hemen dava alr. Fakat devletin gvenlii ile ilgili konularda yabanclarla ibirlii yaparak, Silahl Kuvvetlerin i yaps hakknda bilgiler toplayan bu irket hakknda, bugne kadar en kk bir "istihbarat" grevi yaplmaDEVLET, SLAH, ADALET 113 d gibi, elde edilen belgelere ramen, bugne dek kamu davas almamtr. Neden? Neden acaba? Bata Genelkurmay savclar olmak zere, btn hukukulara soruyoruz: Herhangi bir kii ya da rgt, Trk Silahl Kuvvetlerinin i yaps hakknda, yurtdna bilgiler yollasa, belgeler verse, bu kii ya da rgt hakknda, ceza yasalarnn hangi maddelerinden dava alrd? imdi btn bunlar unutuldu. u garip rastlantya bakn ki, basnda tam Lockheed belgeleri yaymlanmaya baland gnlerde, DGM konusu, Lockheed yolsuzluklarn bastrd. 12 Mart muhtras, nasl Demirel ailesinin, birbiri zerine ylan yolsuzluk dosyalarn unutturmusa; DGM konusu da Lockheed olayn unutturacaa benzemektedir. eytan diyor ki, acaba, bu Lockheed iine karanlar, devletin gvenliini korumakla ykml etkili ve yetkililer arasnda mdr, nedir?!.. (Cumhuriyet. 6 Ekim / 976) ATELE OYNAMAK... Demirel, seimlerden nce, Trkiye'ye bir skynetim dnemi yaatmak istiyor. Bu ama, btn kabal ve plakl ile gzler nne serilmitir. Demirel bir yandan Bakanlar Kuruluna skynetim nerileri gtrrken, te yandan da Demirelci basnda, batan aa su dolu yazlarla, Silahl Kuvvetler isyana tevik edilmektedir. Demirel'in sa kolu, "Son Havadis" gazetesinde, Silahl Kuvvetlerde nemli grevlerde bulunduktan sonra emekliye ayrlm bir generalin kaleme ald yazlarda, aka, Silahl Kuvvetlerin ihtilal yapmas nerilmektedir. u satrlara bakn: - Grlen durum, edilen yemin, Anayasaya, Trk Silahl Kuvvetler i Hizmet Kanunu ve Talimat... Nedir bunlarn anlam? Trk Silahl Kuvvetleri i Hizmetleri Yasasnda, Silahl Kuvvetlerin cumhuriyeti "koruma ve kollama" zorunda olduu yazldr. Bu hkmden, Silahl Kuvvetlerin, kurulu Anayasa dzenini ortadan kaldrarak, bir askeri ynetim kurmas anlam ka114 rlamaz. Bu yasann Silahl Kuvvetlere verdii grev, kurulu "A-nayasa dzeni"ni korumak ve kollamaktr.
Fakat, Son Havadis gazetesinin emekli general yazan, teden beri yazd yazlarla, Silahl Kuvvetlerin, ynetimi ele almasn istemekte, bunu savunmakta ve nermektedir. Kimdir bu general? istanbul Skynetim Komutan orgeneral Faik Trn mdr? Emekli Korgeneral Fikret Kknar mdr? Yoksa emekli olduktan sonra, iileri Bakanlnda Sivil Savunma rgtnn bana getirilen, Seferberlik Tetkik Dairesi eski bakan Tmgeneral Cihat Akyol mudur? Yoksa Erenky sorgu evinde sk sk grlen Tmgeneral Memduh nltrk mdr? Kim olduu hi de nemli deildir. nemli olan, Demirel'in szcs ve gzcs yayn organnda, sabah akam, orduyu isyana tevik etmek iin yazlan yazlarn niteliidir. 12 Mart'n nde gelen generallerinin ou, birer ikier, Demirel tarafndan dllendirilmi, kendilerine, bol ekerli kahve smarlanrcasna, bol cretli ynetim kurulu yelikleri datlmtr. Bundan sonra da, bu generallerin tutumu eletirilince, solcularn, "ordu dman" olduklar yazlm ve sylenmitir. Acaba Trk Silahl Kuvvetleri, Demirel'den, bol cretli ynetim kurulu yelikleri alan be general demek midir? Edirne'den Ardahan'a kadar, snr boylarnda bekilik eden, erinden rtbelisine kadar z grevlerini yerine getiren, subay, astsubay ve erler, Silahl Kuvvetlerin paras deiller midir?.. Emekli olduktan sonra sessiz sedasz kelerine ekilen generaller, albaylar, bu ordunun erefli niformasn tamamlar myd? Ordu sadece, Memduh Tama, Faik Trn, Ali Elverdi'nin kiiliinde mi temsil edilmektedir? Ellerinde filelerle, ar pazar dolaan albaylar, astsubaylar, bu erefin sahipleri deiller midir? 12 Mart, Demirel'in, baz general rtbelerine, ynetim kurulu yelikleri takt dnemin addr!.. Bu dnemde, Demirel ile ibirlii yapan be generalin rtbesiyle, lkede uyanan bilinli halk kesimlerini ezmek ve bomak, kimsenin gcnde deildir. Trkiye ne Pinochet'nin ili'si, ne Papadopulos'un Yunanistan', ne de ahn iran'dr! DEVLET, SLAH, ADALET 115 Silahl Kuvvetler, ulusun z maldr. Bir oumuzun yakn, arkada, akrabas ve dostu Silahl Kuvvetlerimizde grev yapmaktadr. Demirel'in ve yandalarnn, hepimizin ortak mal o-lan Silahl Kuvvetleri, bir korku arac olarak kullanmaya hakk yoktur. Silahl Kuvvetler Demirel ailesinin bekisi deildir! - Skynetim ilan ederiz... Etsinler!.. Tarihten ders almasn bilenler, giyotin kararnamesi imzalayanlarn ayn giyotinle balarnn kesildiini de bilirler. Daraalar kurulur, amma, bu daraalarnda kimler sallanr o hi belli olmaz... Demirel atele oynuyor. 12 Martta, ibirlii yapt be generale gvenerek tehlikeli oyunlara giriyor. Ve bilmiyor ki, bir gn oynad atete kavrulup yok olacaktr!.. (Cumhuriyet, 7 Ekim 1976) ORMAN KANUNU Dantay Beinci Dairesi, Ankara Belediye Bakan Vedat Dalokay' grevinden alan iileri Bakanl ilemi hakknda yrtmeyi durdurma karar vermitir. Bu karardan sonra, Dalokay'n hemen greve balamas gerekmektedir. nk yrtmeyi durdurma kararlar, hakknda karar verilen ilemi btn hukuksal sonularyla birlikte durdurur. Bu hukuksal gerek bu denli akken, iileri Bakan Asiltrk, kararn uygulanmayacan sylemektedir. Dalokay seimle gelmi bir belediye bakandr. Seimle ibana gelen bir belediye bakannn herhangi bir idari ilem ile grevinden uzaklatrlmas, Anayasann I 16'nc maddesine aykrdr. Yrtmeyi durdurma kararndan sonra, karar uygulamamakta direnmek ise bir baka anayasal sutur. u szlere bakn Allah akna: - Sadece bu karar, Ankara Belediye Bakanna, gidip makamna oturma hakk vermez. Alnan karar, icrai fonksiyonu olan bir karar deildir. Ak kanuni ihlallerin sz konusu olmad aikr grnmektedir. Telafisi gayri mmkn bir zarar meydana gelmemektedir. Kararn tashihi iin itiraz hakkmz kullanarak, yeniden gzden geirilmesini talep edeceiz. Bu
116 mddet zarfnda Ankara Belediye Bakannn, belediye bakanl grevine fiilen balamas mmkn deildir... iileri Bakanna gre bakanlk, "kararn tashihini" isteyecek, Dantay bu konuda bir karar verinceye kadar, Ankara Belediye Bakan grevine balayamayacaktr... nce u noktadan balayalm: iileri Bakan "kararn tashihi" biiminde bir kavramdan sz etmektedir. "Karar tashihi", Trkesi ile kararn dzeltilmesi, ancak kesinlemi kararlar iin sz konusudur, iileri Bakan, bir hukuksal konuda deme verirken, hukuk kavramlarn altst etmektedir. Bu konuda deme vermeden nce, Anayasa Mahkemesi Genel Sekreteri Celalettin Olgun'a bavursayd hi olmazsa, byle hatalar yapmazd! ikinci bir nokta da u: Yrtmeyi durdurma kararlan, kar tarafn savunmas alnmadan da verilir. Eer Dantay, iileri Bakanl ileminde ok byk hukuksal bozukluklar grrse, bakanlk savunmasn almadan karar verebilir. Dantay Beinci Dairesi de sanrz bu nedenle bakanlk savunmasna gerek duymadan, Anayasaya bu derece aykr den bakanlk ilemi. hakknda yrtmeyi durdurma karar vermitir. Bakanla den grev, bu karardan sonra, Anayasaya ve yasalara uygun olarak, Dalokay'n greve balamasn salamak olmalyd. Eer yrtmeyi durdurma kararnn kaldrlmasn istiyorsa, Dantaya bu yolda bavurur, kamuoyuna aklad gerekeleri dilekesine yazard. Hayr... ille de, zorbalk!., ille de Anayasaya ve yasalara aykr meydan okumalar!., ille de bakanlk koltuunun arkasndan kaba kuvvet gsterisi!.. Anayasann 132. maddesi gereince, mahkeme kararlar savsaklanmadan uygulanr; uygulanmazsa bu sutur. Hem, tam anlamyla "Anayasay tayir, tebdil ve ilga" suudur. Siyasal sorumlular iin ya "Anayasay ihlale fer'an itirak yani 146/3" ya da en azndan Ceza Yasasnn 240. maddesinde yazl, grevi ktye kullanma suudur. Ama kim dinler!.. Cephe iktidar, Babakanlk merdivenlerini trmanr trmanmaz, hukuk d ilemler birbirini kovalad. Dantay, hemen hemen hepsi iin yrtmeyi durdurma ve iptal kararlar verdi: Aln TRT'yi... ite aban Karata, Dantay kararlarn DEVLET, SLAH, ADALET 117 minder yapp stne oturmu. Aln Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanln... Petrol ileri Genel Mdrlnn yurtsever grevlileri ellerindeki Dantay kararlar ile bekleyip duruyorlar. Aln, Meteoroloji Genel Mdrn. Aln Etibank Genel Mdrn. Aln alma Bakanl Mstearn... iktidar, bu kararlarn hibirini uygulamad. Hi bir kamu grevlisi de, bu kararlan uygulamayanlar hakknda, en kk bir yasal kovuturmaya girmedi... Kim aacak bu davalar? Savclar. Savclar kime bal? Adalet Bakanna... Adalet Bakan kim? Demirel hkmetinin bir -yesi... Unutmayalm, on alt yl nce Demokrat Parti ve Demokrat Partinin iileri Bakan da, byk dalarn sahipleri gibi ortalklarda dolayorlard. Ama Yksek Adalet Divan, Menderes ve arkadalarn, "yarg gc ile yrtme arasndaki ilikileri deitirmek" gerekesiyle lm cezasna arptrmtr. Bu gereke imdikilere tpatp uymuyor mu?.. Cephe iktidarnn iledii sular, Demokrat Partinin sularnn bin katn amtr. Asiltrk'n sular da, Namk Gedik'i oktan unutturmutur. Herhalde siz de renmek istersiniz; bu uygulamalarn A-nayasa ile hibir ilgisi yoktur. Asiltrk, hangi ormann kanununu uygulamaktadr acaba??!.. (Cumhuriyet, 8 Ekim 1976) GLMEYE DEMEZ M?.. Cephe hkmetinin Anayasa ve yasad tutumu, basnda hukuksal tartmalara yol amaktadr. Bilim adamlar ve yazarlar, rnein Dantayca verilen yrtmeyi durdurma kararlarnn hukuksal niteliini aklayan yazlar yaymlamaktadrlar. Hukukta kklemi kavramlar vardr. Hibir ciddi hukuku, bu kavramlar deitirmek iin aba harcamaz. nk, hukuk bilimi, bu kavramlar belirleyip
saptamtr. Gerek mahkemeler, gerek bilimsel deerlendirmeler, bu konulan, hukuk dnyamza iyice yerletirmitir. 118 "Yrtmeyi durdurma" kararlar, bu tr kavramlardan biridir... Dantay, bir idari ilem hakknda yrtmeyi durdurma karar verdikten sonra, artk, idarece yrtlen ilem, btn hukuksal sonularyla, hukuk ve uygulama alannda kalkm demektir. nceki gn, Tercman gazetesinde, Ankara Hukuk Fakltesi idare Hukuku retim yesi Do. Dr. Mukbil zy-rk'n, Dalokay ile ilgili yrtmeyi durdurma karar konusundaki yorumlarm okurken bunlar dndm... zyrk, bir bilim adamdr. Uzunca sren doentlik aamasnda sanrm, 20 yl amtr, idare hukukunun birok sorunu ile ilgilenmi ve bu arada yrtmeyi durdurma kararlan konusunda grlerini de, gerek ders notlarnda gerekse, konumalarnda belirtmi bulunmaktadr. zyrk, bugn bir baka zyrk olmutur. 1961 'de, AP Genlik Kollar Bakanl, I969'da, CHP parti meclisi yelii, 1971'de skynetimde, Anayasay ihlal san olduktan sonra, bugn Tercman gazetesinde "Ahmet Muhtar" adnn arkasna gizlenip siyasal yazlar yazmakta, arada, adyla sanyla, cephe hkmetinin tutumunu destekleyen hukuksal nitelikte demeler vermektedir. Do. Dr. Mukbil zyrk'n, idare Hukuku Dersleri balkl yaptnn 1972-73 basksnda "Yrtmenin Durdurulmas" balkl 232'nci sayfasndan baz blmler okuyalm: - Yrtmeyi durdurma kararlarnn gereinin yerine getirilememesi, her durumda "ar hizmet kusuru" tekil eder ve idarenin hukuki sorumluluuna yol aar. Karar yerine getirmemek, herhangi bir kamu grevlisinin idareye atf ve izafesi mmkn bulunmayan ahsi tutum ve davranndan domusa, onun ahsi kusuru yznden hukuk mahkemesinde kendisinden tazminat talep edilebilecei gibi, idarenin tazminata mahkm olduu hallerde de, mtefarik kusuru nispetinde kamu grevlisine rcu gerekir... Bu aklamaya gre, rnein Asiltrk'n, "ar hizmet kusuru" nedeniyle, Dantay kararn yerine getirmedii iin, tazminata mahkm olmas gerekmektedir. Asiltrk'n sadece hukuksal sorumluluu mu var? Ya ceza sorumluluu? DEVLET, SLAH, ADALET 119 Devam edelim, devam edelim ki, bilim adamlar, yrtmeyi durdurma kararlarn nasl nitelemiler birlikte renelim: - Yrtmeyi durdurma, bir ihtilafn esas hakknda mdde-haz bir yargsal tasarruf deildir. Ancak bir tedbir niteliinde, fakat mahkeme karandr. Bu itibarla Anayasann 132. maddesinin 3. fkrasndaki hkm, yrtmeyi durdurma kararlarn da kapsar. "Yasama ve yrtme organlar ile idare, mahkeme kararlarna uymak zorundadr, bu organlar ve idare, mahkeme kararlarn hibir surette deitiremez ve bunlarn yerine getirilmesini geciktiremez..." Buradan da anlalyor ki, Asiltrk, Dantay kararlarn, geciktirmek ve uygulanmasn nlemek iin kamu kudreti kullanmaya kalkarken, bir Anayasa suu ilemektedir. Baz bilgisiz kiilerin, hukukla uzaktan yakndan ilgili olmayan baz kamu grevlilerinin, yrtmeyi durdurma kararlar hakkndaki sama sapan grlerini, Do. zyrk, ders notlarnda, rencilerine yle anlatyor: - Bu karara verilen "yrtmenin durdurulmas" isminde kullanlan "yrtme" kelimesinin lgat anlamna bakarak "yrmyor ki dursun" demek, eer bilgisizlikten ileri gelmiyorsa, dpedz bir mugalatadan ibarettir ve herhalde, hukuku pozitif bir ilim deil, birtakm mantk ve kelime oyunlar topluluu sananlarn fikri olabilir... Bu satrlardan da, gerek Demirel, gerekse Asiltrk'n, tutumlarn, nasl nitelemek gerektiini renmi bulunuyoruz... zyrk, ayn ders notlarnn 1969 yl basmnn, I 14'n-c sayfasnda, Dantay kararlarn uygulamak iin tazminat -deyip bu ykmllkten kurtulmak isteyenleri, "hukuk bilgi ve kltrnden zerrece nasibini almam kiiler" olarak anlatm ve, 1966 ylnda da Trk Hukuk Kurumunca dzenlenen "Dantay
kararlar ve yrtmenin durdurulmas" konulu bilimsel toplantda u grleri savunmutun - Dantayn yrtmeyi durdurma kararlarn kolayca ve titizlikle verip vermemesinin de nemi ancak nazari olabilir... Dantay bu hususta eli ak bulabiliriz, bu davranlar tenkit de edebiliriz... Fakat bu bize, hi kimseye, yksek mahkemece sadr olmu bir tehiri icra kararn katlayp sumenin altna koyma yetkisi bahetmez. Bunu yaparsak 132'nci maddeyi inemi ve Anayasay ihlal etmi oluruz... 120 zyrk, bunlar anlatrken, kar grte olanlar nasl niteliyor, bir de onu grelim: - Hal byle iken, "Yrtmenin durdurulmas karar, bir ara karardr, uyulmasa da olur" yolundaki bir iddia, glmeye bile demez... ite size cephenin, Dantay kararlar konusunda taknd tavr bir cephecinin kaleminden sunmu bulunuyoruz... Glmeye demez mi?... (Cumhuriyet, 9 Ekim 1976) ANKARA'NIN TAI... Cumhuriyetimizin temel nitelikleri, Anayasada belirtilmitir. Trkiye Cumhuriyeti, Kurtulu Sava sonunda kurulmutur. Yrrlkteki Anayasa ise, 27 Mays 1960 Devriminden sonra halkoyu ile yrrle konmutur. "Cumhuriyeti korumak", "cumhuriyeti kollamak" derken, nce cumhuriyetin hangi niteliklere dayandn saptamak gerekir. Yoksa, vurgun dzeninin ad "cumhuriyet" deildir. Cumhuriyet, kar evrelerinin, uydurma politikaclarla kurduklar dzenin ad da olamaz. iki gndr, Adalet Bakan ile Cumhuriyet Basavcs arasndaki yazmalar izliyoruz. Cumhuriyet Basavcsnn, Nurculuk ile ilgili yazs, Adalet Bakan tarafndan toplatlyor, Cumhuriyet Basavcs da Adalet Bakanna sert karlk veriyor. Bylesine bir olaya cumhuriyet tarihimizde rastlanm mdr acaba? imdi soralm; kim cumhuriyeti koruyor, kim cumhuriyete kardr? Bunun yantn vermek iin uzun uzadya dnmeye hi gerek yoktur. Eer, 1920 tarihli "Hiyaneti Vataniye Kanunu"nu aarsanz, Kurtulu Sava Meclisinin kimleri vatan haini saydn renirsiniz. Okuyalm yleyse: Dini veya mukaddesat- diniyeyi siyasal gayelere esas veya alet ittihaz maksadyla cemiyetler tekili memnudur. Bu kabil cemiyetleri tekil edenler veya bu cemiyetlere dahil olanlar vatan haini addolunurlar. Dini veya mukaddesat- diniyeyi alet ittihaz ederek ekl-i devleti tadil ve tayir veya emniyet-i DEVLET, SLAH, ADALET I2 devleti ihlal veya dini veya mukaddesat- diniyeyi alet ittihaz ederek her ne surette olursa olsun ahali arasnda fesat ve nifak ilkesi iin gerek mnferiden gerekse mtemian kavli veya tahriri veya fiili ekilde veya nutuk iradi veya neriyat icras suretiyle harekette bulunanlar kezalik vatan haini addolunur... Cumhuriyeti oluturan Kurtulu Sava Meclisine gre, din duygularn smrerek rgt kuranlar ya da bu amala eyleme geenler "vatan haini" saylmaktadr. Cumhuriyet, Kurtulu Savann siyasal yrngesinden soyutlanarak deerlendirilemez. Kald ki, Anayasann nsznde, Trkiye Cumhuriyeti'nin "milli mcadele ruhuna" dayand aka belirtilmektedir. stelik, gerek Anayasada, gerekse Ceza Yasasnda, din smrsne kar yasal nlemler bulunmaktadr. Ama kim dinler bunlar? Ve kim dinlemitir bugne kadar?.. Anayasann "ideolojik yaps" laiklik ilkesinden g alr. Laiklik ise, zgr dncenin temel talarndan biridir, ite, bugn Anayasann ve Atatrkln bu temel felsefesi, cephe partileri eliyle ortadan kaldrlmaktadr. Bu suun sahibi tek bana MSP deildir. Din duygularn siyasal amalarla smren ve "milli ve manevi deerlere bal olmak" gerekesi altnda kar evrelerinin yasad egemenliklerini savunan AP, din smrsnde zaman zaman MSP'yi geride brakmaktadr. Demirel'in u szlerine bakn: - Biz duamz ederiz, camiden nurlanm olarak karz... "Hyanet-i Vataniye Kanunu", Kurtulu Sava Meclisinin
kimleri "vatan haini" saydn belirtmitir. Daha dorusu bu yasa, Atatrk ve Atatrkln temel dorultusunu izmitir. Bugn bu adan bakarak, baz siyasal dnce sahiplerine, geri "vatan haini" demek kolay deildir amma, bu olgu hi olmazsa kimlerin Atatrk olduklarn, kimlerin olmadklarn ortaya koymaktadr. Yrrlkte bulunan Anayasa, 12 Mart saldrsna ramen, 27 Mays Devriminin rn saylr. 27 Mays Devrimi, Bayar-Menderes bask ynetimine kar, Trk Silahl Kuvvetlerince yaplmtr. Anayasann nsznde u gereke yer almaktadr: - Anayasa ve hukuk d tutum ve davranlaryla meruluunu kaybetmi bir iktidara kar, direnme hakkn kullanarak 27 Mays 1960 Devrimini yapan Trk milleti... Bu gerek ortadayken Demirel ne diyor. 122 - Biz Demokrat Partinin devamyz... ideolojik yapsn Kurtulu Savandan alan Trkiye Cumhuriyeti, siyasal yrngesini de 27 Mays I960 Devrimi ile vurgulamtr. Bu cumhuriyetin temelinde Kurtulu Savann harc yatmaktadr. Bu Anayasa, 27 Mays Devriminin siyasal rengini tamaktadr. Cumhuriyet ve Anayasa, cephe partilerince korunmaz, ancak onlara kar savunulur. Mustafa Kemal Atatrk'n devrimci Adalet Bakan Mahmut Esat Bozkurt, - Demokrasinin nasibi, irticann elinde oyuncak olmak deildir... demiti. Demirel'in Adalet Bakan ise, Nurculuk suunu gizlemeye alyor. Bunlar okurken, ister istemez Kurtulu Savandan bugne gelen bir halk trksn anmsyoruz: - Ankara'nn tana bak/Gzlerimin yana bak/Uyan uyan Gazi Kemal/u dnyann iine bak!.. (Cumhuriyet, II Ekim 1976) DAVA... Dantay, arka arkaya verdii kararlarla cephe hkmetinin yasad iki ilemini durdurdu. Yasalar ak... Bu kararlarn gereinin yerine getirilmesi gerekir. Kararlarn uygulanmamas ise su... Fakat, gerek iileri Bakanl gerekse Ankara Valilii, Dantayca verilen kararlar uygulamamak iin ayak diretiyor. Mahkemeler niin kurulmutur? Eer mahkeme kararlar uygulanmayacaksa, bata Anayasa Mahkemesi olmak zere, Dantay, Yargtay, sonra da btn mahkemeleri kapatalm yleyse... Nasl olsa kararlarna uyulmuyor!.. iki kiinin sokakta kavgaya tututuunu dnn. Her iki kavgac da, ayr ayr hakl olduuna inanmaktadr. Bu kavgada suluyu susuzdan, hakly hakszdan ayrt edecek olan kimdir? Yarg... Bir trafik kazas yaparsanz, ev sahibinizle ya da kiracnzla uyumazla dseniz, bu konularda kesin karar verecek olan kimdir? Yine yarg... DEVLET, SLAH, ADALET 123 Devlet byle kurulmutur. Yarglar, gerek yurttalar arasndaki uyumazlklar, gerekse yurttalarla yneticiler arasndaki uyumazlklar zmekle grevlidirler. Bu grev, yarglar ne lde bamsz olurlarsa o boyutlarda yerine getirilmi o-lur. Herhangi bir yurtta, bir yarg kararna kar kamaz, bu kararlan ineyemez. karsa karsnda devletin glerini bulur. Fakat, devletin gvenlik glerine emir ve komuta edenler yarg kararlarna kar karlarsa ne olur? Su olur!.. Devlet glerini, anayasal ilkelere kar kullanmaya balaynca, Anayasay "iddet yolu ile" deitirmi olursunuz. nk iddet, "cebir aralaryla" kurulabilir. Dantay, TB-DER'in almasna karar verdi. Siz, TB-DER binasna emrinizdeki toplum polislerini yollayarak kararn uygulanmasn nlerseniz, devletin "cebir aralaryla" Anayasann ilerliine engel oluyorsunuz demektir. Bir baka konuya gelelim,.. Biz yazar-izer takmna, ikide bir davalar alr. Ceza davalar alr, yllarca hapsimiz istenir; hukuk davalar alr yz binlerce lira tazminat dememiz istenir. Eer bir de skynetim varsa, gece evlerimiz baslr, apar topar cezaevlerine gnderiliriz.
Neden? nk hakkmzda dava almasna savclar karar verir. Gzaltna alnmamza yine savclar kararlatrr. Gece yans evinizi bir manga askerle basan grevlilere ne diyebilirsiniz? Skynetim komutan emretmi, savc uygun bulmu, bu manga da sizi alp gtrmeye gelmitir. Ya da mahkm olursunuz. Bir kimsenin nasl gzaltna alnaca, hangi aamalardan sora mahkm olaca, yasalarda yazlmtr. Bunlara kar koyabilir miyiz? Babakan Sleyman Demirel, hakkmzda tazminat davalar amaktadr. Babakan Demirel'den sonra, yeen Demirel de yz binlerce lira tutan tazminat davalar amtr. Bu ortamda, bu davalarn davals olmak da zordur yargc olmak da... Bu davalarn bazlarndan mahkm oluyoruz. Fakat inanyoruz ki, biz haklyz. Elimizde belgeler var, tank beyanlar var. Ne yapabiliriz? Demirel'e kar dava yrtmek, bir bakma, devlete kar savamak demektir. Yzde yz hakl olduumuz 124 bir davada, belgelerine ve bilgilerine sahip olduumuz bir dosyadan tr, binlerce lira tazminata mahkm olursak, bu paray dememek mmkn mdr?.. nk doru ya da yanl, hakl ya da haksz, karar, Trk ulusu adna karar veren yarglarn karardr. Bize den, ancak elimizdeki belgeleri, dava dosyas ile birlikte, kamuoyuna sunmaktr. Baka ne yapabiliriz! Diyelim ki, Demirel'in Amerikan Morrison firmas Trkiye temsilcisi olduunu sar sultan bile duymuken, bir yarg kalkp - Hayr, Demirel Morrison firmas temsilcisi deildir. Ver bakalm, elli bin, yz bin lira para... derse ne yapacaksnz? Karar mahkeme karardr, uyacaksnz,.. Gn gelecek, bunlarn belgelerini yaymlayacaksnz. Mahkeme tutanaklarn, davacnn dilekelerini, Demirel'in avukatlarnn durup dururken reddettii yargtan ve reddetmediklen yarglar... Ama karara uyacaksnz. Hukuk devleti budur, nk devlet byle kurulmutur. Fidan gibi delikanllar ipe ekilir, ne iin? Mahkeme karar olduu iin... erefli generaller tutuklanr, niin? Yarglar karar verdikleri iin... nl profesrler, yazarlar, iiler, renciler cezaevlerine doldurulur, neden? Haklarnda mahkeme karar olduu iin... Mahkeme adam asarken var; Ankara Belediyesinin kapsnda, TB-DER'de yok! Olur mu byle hukuk!?!.. Bylesine adalet olur mu? Ne olur peki? Kaba kuvvetin, sadece irkin grntleri olur... Bu grntnn yaratlmasnda da Allah iin ok baar gsteriyorlar... (Cumhuriyet, 13 Ekim 1976) BLRKNN MEKTUBU... Mobilya ihracat konusundan, inann sizler kadar ben de bktm... Fakat ne yaparsnz ki, ok ilgin, ilginlii bir yana, bu konu tam anlamyla bu bozuk dzenin nasl ilediini ortaya koyuyor, ite biz de, Altan ymen ile birlikte, bkmadan u-sanmadan mobilya konusu zerine eiliyoruz. Sizlere de sabretmek dyor. DEVLET, SLAH, ADALET 125 Geenlerde, Zonguldak Ar Ceza Mahkemesince Yahya Demirel'in yurtdna yollad mallarn mobilya m, yoksa sunta m olduunu aratrmakla grevli bilirkii Davut iyi-gn'den bir mektup aldm. Hemen hatrlayacaksnz, iyign, 1969 ylnda AP listesinden Kayseri'de milletvekili seimlerine girmi, ancak seimi kazanamamt. Yahya Demirel, Davut iyign ile birlikte kiilik bilirkii kurulunun verdii bilgi zerine, mahkemece tahliye edilmiti. Bizler, Davut iyign'n AP aday olduunu saptam ve bu konuyu kamuoyuna duyurmutuk. Orman Yksek Mhendisi Davut iyign, yaptmz yayn zerine u mektubu yollad. Hep birlikte okuyalm: - Zonguldak Ar Ceza Mahkemesince ad geen dava iin kii bilirkii tayin edildik. Malum olduu zere Ceza Muhakemeleri Usul Kanunu gereince mahkemenin bu davetine icabet etmek zorunluluu vardr. Bilirkiilerden birisi mobilya imalats, dieri kereste ve mamulleri tccar (CHP'li olup, bu partinin Belediye Meclisi yesidir), ncs de bendeniz. Yani, sizin yazlarnza gre, I969'da AP'den milletvekili aday olduu iin Yahya Demirel lehine bilirkiilik yapan Orman Yksek Mhendisi Davut iyign...
imdi gelelim iin esasna: 1976 senesi ilkbaharnda, tarihini iyice hatrlayamadm bir gn Ar Ceza Mahkemesi bilirkii sfat ile mz duruma salonuna alarak davac ve daval avukatlarnn hazr bulunduu celsede mahkeme bakan tarafndan takriben 25x35 cm eba- -dnda bir tahta paras gsterilerek, bu cismin ne olduu ve bunun mobilya saylp saylmayaca hususundaki bilgimiz soruldu. Biz bilirkiilerin gsterilen tahta parasn inceledikten sonra, bu paralann ortasndaki sunta (yonga levha), iki yznden de ceviz kaplama olduunu ve kenariarnn kaplamasz bulunduunu, bu hali ile mobilya deil mobilya malzemesi olabileceini ittifakla syledik. Bu ifademiz zapta geirilerek durumaya son verildi, iin esas ve zeti bundan ibarettir. imdi zatlinize ve hakkmda sizin gibi dnenlere alenen bir teklifte bulunuyorum. Yukanda bahsi geen tahta paras (sunta kaplama) Zonguldak Ar Ceza Mahkemesinde mhri olarak muhafaza altnda bulunmaktadr. Bu cismi istediiniz kiilere inceletin. Biz bi126 lirkiilerin bu cisim hakkndaki mtalaasn rtecek ve geree aykr olduunu beyan edecek mtalaada bulunurlarsa, sizin btn iddialannz ve sulamalarnz kabul edeceim. Aksi halde sizin Cumhuriyet gazetesinde mnteir benimle ilgili yazlarnzn hakikate uygun olmadn ve yanl istihbarata istinaden yazldn itiraf etmeniz icap eder... Bilirkii Davut iyign'n mektubu, kendisinin Orman Bakanlnn yanl ilemlerini ortaya koyduu iin memuriyetten ayrlmak zorunda kaldn anlatarak, mektubunun yaymlanmas istei ile son bulmaktadr. nce, bilirkii Davut iyign'e duyarll iin teekkr ederim. Bu kede, mobilya davasnn btn ayrntlar incelenip, kamuoyuna sunulmaktadr. Babakan Demirel'i ok yakndan ilgilendiren ve siyasal nitelii hukuksal niteliini oktan am byle bir davada, AP listelerinden milletvekili aday olmu bir bilirkiinin bu davaya girmesi, gerekten dikkat ekiciydi. iyign, mektubunda, ceza yarglamas hukukunda bilirkiilii kabul etme zorunluluu bulunduunu belirterek, bilirkiilii bu nedenle kabul ettiini ileri srmektedir. Hemen bu noktay dzeltelim: Ceza Muhakemeleri Usul Yasasnn 69'uncu maddesine gre, Davut iyign'n bilirkiilikten ekinme hakk vard. Bu hakkn kullansayd, sanrm imdi ba bu kadar ar-mazd... Neyse, iin zne gelelim... Bilirkii Davut iyign'n mektubundan anlalyor ki, Yahya Demirel'in yurtdna yaptn ileri srd mobilya ihracat konusundaki aratrma, bir tahta parasnn zerinde yaplmtr. Mahkeme, yurtdnda herhangi bir aratrma yapmamtr. Yurtdna gnderilen mallarn sunta m, yoksa mobilya m olduu, mahkemece yerinde yaplacak incelemelerle aratrlm deildir. Yine hatrlayacaksnz, bu kede, "mobilya" ve "sunta" konularnda, uluslararas antlamalara dayanan "ltler ve kavramlardan" sz ederek, konuyu bilimsel boyutlaryla ortaya koymutuk. Btn bunlarn aratrlmas, davann savcs ile bu davaya Maliye Bakanl temsilcisi olarak katlan Avukat Nebil Srek'e dmektedir. DEVLET, SLAH, ADALET 127 4 nceki gn, Avukat Nebil Srek'in, Maliye Bakanl tarafndan grevlendirilip Ankara'da alan bir davada "7 Gn" adl dergi aleyhine Babakanlk avukat olarak davay izlediini rendik. Ayn Avukat Srek, Zonguldak'ta Yahya Demirel a-leyhine avukatlk yapacak; Ankara'ya gelecek, bu kez de Babakan Sleyman Demirel'in haklarn koruyacaktr. Avukat Srek, devlet memurudur ve verilen grevi yapmak zorundadr. Fakat Maliye Bakan, Yahya Demirel aleyhine mobilya davasn izlemekle grevlendirdii bir avukat, ayn zamanda Babakanlk avukat olarak grevlendirirse, bu biraz garip olmaz m? Olur ya da olmaz neyse... Bugnlerde Ankara'da mobilya davalarnn by alyor. "irketler hayali mi, deil mi?.." Yaknda, hep birlikte, olay ar ceza mahkemesi salonlarnda izleyeceiz... (Cumhuriyet, 14 Ekim 1976)
DENZDE DALGA... Geen aylarda bu kede, Ticaret Bakanl Mstearlna getirilen "milliyetilkc" Dr. Agh Oktay Gner'in, Ankara Ticaret Odasndan, yasalara aykr olarak, 47 bin lira tutarnda ikramiye aldn yazarak sormutuk: - Agh Bey, Ankara Ticaret Odasndan yasalara aykr olarak ikramiye aldnz m? iin zne bakarsanz, bu soruyu "nezaket icab" sormutuk. Yazdmz konuyla ilgili tm belgeler elimizdeydi. Dr. A-gh Oktay Gner'den, hibir yant alamadk. Bu i unutuldu gitti. Bugn kalemimizi, Ulatrma Bakanlna bal, "D.B. Deniz Nakliyat T.A.." yazmalar zerinde dolatracaz: Konuyu zetleyelim... Deniz Nakliyat T.A.. Ynetim Kurulu Bakan ve Genel Mdr emekli Amiral Cezmi Biren ile Genel Mdr Yardmcs ve Ynetim Kurulu yeleri emekli Koramiral ismail Sarkey ve Hayri Tuncel, grev aylklar yannda, emekli aylklarn da almaktadrlar. 128 Bu konu, D. B. Deniz Nakliyat T.A.., Ulatrma Bakanl mfettilerince denetlenirken ortaya karlmtr. Ulatrma Bakanlnn " 17.2.1976, 26.7.1976 tarih ve 38-2/976-82 ve 38-2/1976-466" sayl yazlarna karlk veren Maliye Bakanl, 16 Austos 1976 gn ve "I 15628-215-21521" sayl yaz ile, ad geen grevlilerin emeklilik maalarnn kesilmesini istemitir. Maliye Bakanlnn bu yazs zerine, Ulatrma Bakanl, 20.8.1976 gn ve "38-2/976/513" say ile, D.B. Deniz Nakliyat T.A.. Genel Mdrlne bavurarak, emeklilik maalarnn kesilmesini istemitir. Genel mdrlk yazy, "20402" say ile 23.8.1976 gn alm ve konunun ynetim kuruluna gtrlmesi kararlatrlmtr. Ynetim kurulu kimlerden oluuyor? Hemen hemen, yasalara aykr olarak emeklilik maa alan, emekli Amiral Cezmi Biren, emekli Koramiral ismail Sarkey ve Hayri Tuncel'den... Ynetim kurulu 8609 sayl karar ile bu konuda Bahukuk Mavirliinin grnn alnmasna karar verir. D. B. Deniz Nakliyat T.A.. Genel Mdrl, yasalardaki ak hkmlere, Ulatrma ve Maliye Bakanlklarnn bu konuda yazlarna ramen, 25/8/1976 gn ve "915/13816" say ile, U-latrma Bakanlna bavurarak, emeklilik maalarnn kesilmemesini ister. Bu yaz Genel Mdr Yardmcs Nazif Ergin ve Servet Yuca tarafndan imzalanr. Bu konuda Emekli Sandnn da bavurular vardr. 3/8/1976 gn ve "20.1.23.169.99.14.168.41" say ile Denizcilik Bankas Deniz Nakliyat T.A.. Genel Mdrlne bavuran Emekli Sand Genel Mdrl emeklilik maalarnn yasad olarak dendiini bildirmise de, bu yazya da hi kulak verilmemitir. Bununla da yetinilmemitir. Ynetim kurulu, -ki konu dorudan doruya kendileriyle ilgilidir- 3/9/1976 gn "6643" sayl toplantda aynen u karara varmtr: - Konuya itila kesbedilmesine ve Ulatrma ve Maliye Bakanlklarna yazlan yazlara cevap alnmasna dein gndemde kalmasna karar verildi... Yani, btn bu yazmalara ramen, gerek Cezmi Biren gerekse, ismail Sarkey ve Hayri Tuncel, emeklilik maalarnn kesilmesine kar kmaktadrlar. DEVLET, SLAH, ADALET 129 Son olarak Ulatrma Bakanl, 6/9/1976 gn ve "38-2/976/544" sayl yaz ile D.B. Deniz Nakliyat T.A.. Genel Mdrlne bavurarak, emeklilik maalarnn kesilmesini istemitir. Bundan sonrasn bilmiyoruz. Acaba sayn emekli amirallerin, yasalara aykr olarak aldklar para kesilmi midir, kesilmemi midir? Bu sorularmzn yantn beklerken, isterseniz D.B. Deniz Nakliyat T.A.. ynetim kurulunun, yurtdndan ka gemi ve ka tanker aldn da soralm. Hi canm: Laf olsun diye... (Cumhuriytt, 16 Ekim 1976) SAYIM VE SEM Genel seimlerde, her ilin karaca milletvekili says genel nfus saym sonularna gre saptanr. Son nfus saym 1975 ylnda yaplmtr. Devlet
istatistik Enstits Bakan yapt aklamada, 1975 saym sonularnn 1977 yl sonuna kadar uzayacan bildirmitir. Bu durumda, 1977 milletvekili seimleri, 1970 nfus saym sonularna gre yaplacaktr demektir. Acaba bunun sakncas var mdr? Sakncas urada: 1970 ylndan bu yana, nfus artmtr. Nfus artndaki nemli gelimelerden biri, byk kent nfusunun hzla art kaydetmesidir. Dzensiz kentleme srecine giren Trkiye, nfusun nemli bir kesimini byk kentlerin evresinde toplamaktadr. Kk il ve ile merkezleriyle krsal kesimden kopan halk, Ankara, istanbul, izmir ve Adana gibi kentlere akmaktadr. Bu gelime sonunda, kk kentlerin nfusu azald iin, bu kentlerin karaca milletvekili saysnda d olmakta, buna karlk Ankara, istanbul ve izmir gibi kentlerin karaca milletvekili says artmaktadr. Kentlerin karaca milletvekili says nasl belirlenmektedir? Bu art ve azalma, ne yolla ve kimler tarafndan saptanmaktadr? Milletvekili Seim Yasasna gre, "son genel nfus saym ile belli olan Trkiye nfusu", 450 saysna blnr. rnein 130 istanbul ilinin karaca milletvekili saysnn saptanmas iin, son genel nfus saymnda elde edilen istanbul nfusu, toplam Trkiye nfusunun 450rye blnmesiyle ortay kan rakama blnr. Bu ilemleri yapacak olan yetkili rgt, Yksek Seim Kuruludur. Yksek Seim Kurulu, son genel saymda saptanan kesin sonulara gre, her ilin karaca milletvekili saysn belirler. Eer Yksek Seim Kurulunun elinde, 1970 saymnn sonular varsa, her ilin karaca milletvekili says bu saym sonularna gre saptanr. Yok eer, 1975 saym sonular Yksek Seim Kuruluna gnderilirse, illerin karaca milletvekili says, bu saym sonularna gre belirlenir. ><;vV'-;; .- ' 'ViSO I Yaplan deerlendirmelere gre istanbul'un karaca milletvekili says 38'den 43'e kacaktr. Ayn art Ankara, izmir, Adana, Hatay ve iel iin de sz konusudur. Bu illerin karaca milletvekili saysnda birer art olmas beklenmektedir. Devlet istatistik Enstits, 1977 saym sonularn bildirmezse, 1970 ylndan 1975 ylna kadar ki nfus art ve byk kentlerde younlaan nfus hi hesaba katlmam olacaktr. Byk kentlerin belediyeleri CHP'nin elindedir. Yaplan son Senato te bir yenileme seimleri, Ankara, istanbul ve izmir gibi kentlerde, CHP oylarnn hzla arttn ortaya koymaktadr. yleyse, seimlerin 1970 saym sonularna gre yaplmasndan CHP zarar grecektir... 1977 seimleri, Trk demokrasisi iin bir lm kalm sava olacaktr. Bu seimlerde bir tek oyun bile boa atlmamas gerekir. Her oyun, lkede kurulacak demokratik bir iktidar iin nemi ve gerei vardr. yle anlar olacaktr ki, birka milletvekili, hkmetlerin kurulmasn ya da yklmasn belirleyici etken saylacaktr. Devlet istatistik Enstits, bilindii gibi MHP ynetiminde ve gdmndedir. Enstit, batan aa "Trke'in karargh" olmutur. Devlet istatistik Enstits, u yukarda zetlediimiz gelimeleri hesaplayp 1975 saym sonularn bilinli olarak geciktiriyorsa, biliniz ki bir "Anayasa suu" iliyor demektir. 1970 saym sonular ne kadar srede tamamlanmtr? 1975 saym sonular neden gecikmektedir? Devlet istatistik Enstits Bakan bu sorularn yantn vermelidir. igh&;3j?M DEVLET, SLAH, ADALET 11 Bilemiyoruz, yoksa nfus saymnda, kimlerin milliyeti olup kimlerin olmad aratrlyor da sonularn alnmas bu yzden mi gecikiyor? Sanrz, CHP'nin zerine ncelikle eilmesi gereken konulardan biri budur. Devlet istatistik Enstits, saym sonularnn aklanmasn geciktirerek seimler zerine imdiden "ipotek" koymak istiyorsa, CHP bu konuda etkili bir savaa girmelidir. (Cumhuriyet, 19 Ekim 1976) TOPRAK VE TARIM REFORMU Toprak ve Tarm Reformu Mstearl, Devlet Bakan Mustafa Kemal Erkovan'a baldr. Erkovan da Devlet Bakan ve Babakan Yardmcs Alparslan Trke'e
baldr. Urfa ilinde yaplacak toprak reformu da bunlara baldr. "Toprak reformu" ok partili dzenimizin deimez kavramlarndan biridir. Bayarl, Menderesli, Koraltanl, Kprll Demokrat Parti, 1945 tarihli "Arazi Kanunu"na duyulan tepki sonucunda kurulmutur. Demokrat Partiyi douran neden, toprak aalarnn bu yasaya kar gsterdikleri snfsal direnti. Toprak reformu konusu, 1930lardan bu yana dillerden hi dmyor. Bu konuda en ok sz eden devlet adamlarndan biri ismet inn'yd. - Batak toprak aasnn kkn kazyacam... Bu sz, ismet Paanndr... ismet Paanndr amma, bu sz havada kalmtr. Toprak aasnn kk deil, bir tutam topra bile kaznamamtr. Blent Ecevit kp da "Toprak ileyenin, su kullanann" deyince, Demirel hemen l basmtr. . 1954 tarihli Arazi Kanunu, Millet Meclisinde byk tartmalara yol amt amma, gel gr ki o gnk kavgay ismet Paa deil, toprak aas Adnan Menderes kazanmt. Ya bugn?.. Geen aramba gn, Cumhuriyetin onuncu sayfasnda Devlet Bakan Mustafa Kemal Erkovan'm "tekzip yazsn" o-kurken aklma bunlar geldi bir bir... imdi topraksz kylnn kaderi Erkovan'a ve Erkovan'n Toprak ve Tarm Reformu Mstearlna doldurduu lkc komandolara bal. 132 Cumhuriyet gazetesi, be ay nce onuncu sayfasnda, Urfa'da yaplmas gereken toprak reformu ile ilgili bir inceleme yaymlamt. Erkovan bu yazda deinilen konulan yalanlarken, baknz neler diyor - Sadece Akakale'de 1975 yl sonuna kadar 6.396 aileyi topraklandrmak iin asgari bir milyon 100 bin dnm tarm a-razisine ihtiya vardr. Bu kadar araziyi nereden buldunuz?.. Soru sorulduuna gre yant da verilmeli deil mi? Verelim yleyse nereden bulduunuzu. Devlet Bakan Mustafa Kemal Erkovan 6/6/1975 gn dzenledii basn toplantsnda, bu soruyu, kendisi yle yantlyordu: - Uygulama blgesi olan Akakale ilesinde yaplan ettler ve Tapu-Kadastro Genel Mdrlnn tespitlerine gre arazi varln u rakamlarla ifade etmek mmkndr: ahs arazisi I I bin 982 parselde I milyon 634 bin dnm, Mirazl hazine arazisi, 153 parselde 59 bin 613 dnm olmak zere ceman 13 bin 177 parselde I milyon 828 bin 963 dnm tarm arazisi bulunmaktadr... Erkovan, yalanlamasnda unlar da sylyor - 1974 ylnda Urfa'da reformun alt yapsn oluturacak alt yap tesislerinin gerekletirildii iddias da doru deildir. 1974 ylnda uygulamas planlanan yatrmlardan hibiri bu yl iinde gereklemi deildir. imdi de, Erkovan'n 6/6/1975 gnk basn toplantsnda datlan metnin 4'nc sayfasn aalm. Erkovan, Erkovan' yle yalanlyor - Mevcut uygulamaya gre altyap hizmetleri ikili protokollerle ilgili yatrmc kurulularca yrtlmektedir. Bu usulle yatrmc kamu kurulularna 1974 ylnda 478 milyon 373 bin 188 lira, 1975 ylnn ilk aynda da 120 milyon transfer e-dilmitir... imdi soralm, hangisi doru? Mevcut uygulamaya gre yatrmc kurulular altyap tesisi almalarn yrtmler midir, yoksa yrtmemiler midir? Yrtmemilerse, Bakan Erkovan basn toplantsnda gerek d beyanda bulunuyordu; yok e-er yatrmc kurulular altyap tesislerini yrtmlerse Bakan Erkovan, imdi tekzip yazsnda gerekleri gizlemektedir. Hangi DEVLET, SLAH, ADALET 133 Erkovan hakldr? Basn toplants yapan Erkovan m, tekzip yazs gnderen Erkovan m?.. Hangisi?.. Toprak reformu konusu, devletin snfsal temellerini yanstan bir "laboratuvar" gibidir. 1945 ylndaki Arazi Kanunu Demokrat Partiyi dourdu. 1975 ylnn reform uygulamas da bugnk siyasal iktidarn kimliini ortaya koymaktadr. Erko-van'n gizlemeye alt gerekler de bu kimliin kanlmaz grntleridir. Ve bu arada partilerine srt evirerek, gvenoylamasnda cephe iktidarna destek olan iki milletvekilinin Urfa milletvekilleri olular da bir rastlantdr... Bir basit rastlant!.. (Cumhuriyet, 20 Ekim 1976)
BOLUK... nceki gn Adalet Bakan ismail Mftolu'nun dzenledii basn toplantsna gittim. Mftolu, Cumhuriyet Basavcs Kzm Akdoan'n cumhuriyet savclarna genelge gndere-meyeceini anlatrken, Akdoan' "muhatap kabul etmediini" de sylemitir. Cumhuriyet tarihinde ilk kez, bir Adalet Bakan bir Cumhuriyet Basavcs ile bu kadar sakncal srtmelere girmemitir. Cephe partileri, iktidara gelir gelmez, yarg gcyle atmaya balamlar ve yksek mahkeme kararlarna kar kmlardr. Hkmet, bu tutumuyla Anayasa dzenine ters dtn, kendi eylemleriyle ortaya koymu bulunmaktadr. Bir hkmet, devleti oluturan byk gten yargy karsna alrsa, kendi mezarn kendi kazyor demektir. - Anayasay tayir, tebdil ve ilga... Radyolarda, televizyonlarda ve mahkemelerde bu szleri ok duyduk, ite cephe iktidar yarg kararlarna kar karken, Anayasann yarg gcne ilikin blmlerini "tayir, tebdil ve ilga" etmekte ve Anayasann geerliliini, etkinliini, balaycln yok etmektedir. - Devletin temeline dinamit koymak... ite devletin temeline dinamit koymak budur. Devleti sadece iktidar partilerinin evresinde oluan bir g sanmak, A134 nayasaya, hukuk devleti ilkelerine kar ilenmi sularn amacn oluturur. Bu su bir kez ilenmeye balannca, artk orap sk gibi srer durur. Hkmetin yarg gcyle bu denli atmaya girmesinin bir baka anlam vardr, iktidar, kendi yapsn oluturan drt parti ile birlikte devleti ynetmek etki ve yetkisine sahip deildir. O olgunlua, o yetkinlie henz erimemitir. Bu yetersizlik bir "boluk" yaratmtr. Bu bolukta, Dantay kararlar sallanmaktadr. Bu bolukta, Anayasa Mahkemesi kararlan, Askeri Yksek idare Mahkemesi kararlar sallanmaktadr. Cephe partileri kendi ilerinde anlay ve uyum iinde deillerdir. Her parti, kendi dorultusunda birbirleriyle atmaya girmitir. Demirel'in nem verir gzkt DGM konusunda hkmet bir yasa tasla hazrlamamsa, bunun nedenleri vardr. Feyziolu, Atatrklk tekelini kimseye kaptrmamak iin, nl 163. maddenin DGM kapsamna alnmasn istemi, Erbakan, "Mslman kardelerini" DGM kapsamndan kartmak iin bir yasa tasars hazrlanmasna kar kmtr. - Tespih ekenle, tetik eken bir mi?.. Bu sze, Demirel Erbakan'dan daha byk hrsla sarlmtr. Hkmet ba, bir yandan komnizm edebiyat yaparak cephe partilerini ayn dorultuda tutmaya alrken, te yandan Mslman kardelerin sakaln svazlayarak DGM yasasn kartmak istemi, ancak bunda baar gsterememitir. Btn bunlar, cephe partileri arasndaki "boluu" anlatan rneklerdir. Boluk sadece yarg gc ile yrtme organ arasnda deildir. Boluk, cephe partilerinin arasndadr. yle bir boluk ki, Demirel ve Erbakan, bu bolukta biri baraj, teki fabrika temeli atarak birbirleriyle yara girmilerdir. Devletin TRT'si bu yarn "hipodromu"dur, yurttalar ise birer seyircidir... Trk demokrasisi, cephe iktidarnn yaratt bu bolukta yuvarlanp durmaktadr. Bu boluk, bir buuk yldr komnizm edebiyat ve hayali temellerle doldurulmaya allyor. Fakat ne are!.. Ne demiler: - Takke dt, kel grnd... Bu boluk yapay nlemlerle doldurulamaz. Bu boluun doldurulmas, Anayasann zne ve szne uygun bir iktidarn ibana gelmesine baldr. O gne kadar, btn ilericilerin, DEVLET, SLAH, ADALET 135 yurtseverlerin grevi, cephe iktidarn yasal yollarla drmektir. nk bu boluk, Anayasann temelini sarsmaktadr... (Cumhuriyet, 22 Ekim 1976) KME DOST, KME DMAN?.. Adalet Partisi byk kongresi, devrik cumhurbakan Celal Bayar'n da katlmasyla yapld. Kongre bakanlna devrik Babakan Adnan Menderes'in avukat Talat Asal getirildikten sonra, Yksek Adalet Divan tarafndan lm
cezasna arptrlan Menderes, Fatin Rt Zorlu ve Hasan Polatkan iin sayg duruunda bulunuldu. Demirel, 1977 seimlerine Menderes'in kefeniyle girmektedir. AP, kongreleri ve meydan toplantlarnda Menderes'in byk boy fotoraflar sallanmakta, Trk Hava Yollar u-aklarna "Menderes" ad taklmakta ve Babakan temel atma trenlerine bu uaklarla gitmektedir. Btn bunlar izlerken, Adnan Menderes'in dnk dmanlar ile Demirel'in bugnk dostlarn dnyorum... Menderes, 27 Mays I960 sabah Alparslan Trke'in radyolarda ilan ettii bir ihtilal sonucu babakanlk koltuundan ayrlp idam sehpasna gnderilmitir. Trke, bugn Demirel'in yardmcsdr. Adnan Menderes'in nce niversitede sonra da Meclisteki can dmanlarndan biri olan Turhan Feyziolu, bugn Demirel'in Devlet Bakan ve Babakan Yardmcsdr. Adnan Menderes'e sabah akam saldran 1950-60 dneminin ateli gazetecisi Bedii Faik, bugn nerededir? Demirel'in sa kolu, "Son Havadis" gazetesine bayazar... Bedii Faik'in Menderes'e yapt svgler unutuldu, hazrlad "Yassada Saatleri" unutuldu; imdi Demirel'in szcs ve gzcsdr... Nasl oluyor btn bunlar? Yassada'da yarglanan Demokrat Parti milletvekillerine en ar saldrda bulunanlar, bugn Yassada'da yarglananlarn yazlarn, anlarn yaymlayan gazetelerin genel yayn mdrlklerini yapyorlar. Nasl oluyor btn bunlar? 136 Adnan Menderes ve arkadalarnn Yassada'daki davalarnn hibir avukat tarafndan alnmamas iin bildiriler dolatran Avukat Turul Toklucu, bugn Demirel ailesinin avukatdr. Nasl oluyor, nasl!!? Nasl bir duygu, nasl bir siyasal inan, nasl sevgi, nasl sayg byle!!.. Sleyman Demirel, Menderes'in dmanlar ile nasl ibirlii yapyor?.. Feyziolu ile neden kol kola, Trke ile yan yana ve neden Menderes'i lm cezasna arptran Yksek Adalet Divan yargc Ferit Adal'y perek, koklayarak partisine kaydediyor? Nasl Menderes sevgisi bu?!.. Menderes'in dnk dmanlar, Demirel'in bugnk dostlardr... ite Feyziolu, ite Trke, ite Orhan ztrak, ite Bedii Faik, daha niceleri, daha niceleri!.. Belki de iki yanl alveri bu... Herkes birbirini kullanyor. Feyziolu Demirel'i, Demirel Feyziolu'nu, Trke Demirel'i, Demirel Bedii Faik'i... Politika bu ite. Dnk dmanlar bugn dost, bugn kol kola... Hani dnk kfrler, hani dnk almlar, hani o ihtilalcilik, hani o Atatrklk, 27 Mayslk, hani nerede nerede imdi?!.. 27 Mays devrimcilerinin karsnda "elpene divan duran" Ali Elverdi nerede? Demirel'in partisinde... 27 Mays General Hayati Sava nerede? Adalet Partisinde... General Kemalet-tin Gkakn nerede? O da Adalet Partisinde. Peki on alt yl nce ne yapyorlard? Menderes'e kar dzenlenen ihtilalde kendilerine verilen grevleri yerine getirmenin cokusu iindeydiler. Ya imdi?.. imdi Demirel'in emrindeler... Tarihin tekerlii ne kadar hzl dnerse dnsn, hibir lkede deer yarglar bylesine altst olmamtr... Demirel bugn Menderes'in kefeniyle siyaset sahnelerin-dedir. Menderes'in brakt Anayasa d miras, Demirel'in e-lindedir artk... Fakat bu miras, Menderes'in dnk dmanlaryla beraber kullanlyor. Acaba Demirel Menderes'in ansna saygl mdr?.. Ve acaba bu anya sayg, Menderes'in dmanlaryla ibirliini mi gerektirmektedir? Acaba Demirel'de Menderes'e kar bilinaltnda beslenen olumsuz duygular m yatmaktadr? Kskanlk gibi rnein... Ve acaba Menderes'in mezar bugne kadar Demirel tarafndan neden mral'dan alnp baka yerlere gt-rlememitir? Yksek mahkeme kararna kar kmaya, kuvvet DEVLET, SLAH, ADALET 137 komutan deitirmeye yeten gc, Menderes'in kabrini tamaya yetmemi midir?.. Yok... Yok... Yok... Sadece bir siyasal yatrm konusu. Bir duygu smrcl, sadece bu... Menderes'in kefenini bayrak yapan Demirel, ayn Menderes'in idam sehpasna ivi akanlarla beraberse, gelin bu "mesut aile fotorafn" birlikte izleyelim.., (Cumhuriyet, 24 Ekim 1976)
EMPERYALZM KTLEMEK... Yahya Demirel ile ilgili "hayali mobilya davas" nmzdeki gnlerde, Ankara 4'nc Ar Ceza Mahkemesinde balayacaktr. Ankara'da drt tane ar ceza mahkemesi vardr. Yahya Demirel'in davas bu drt ar ceza mahkemesinden, yeni kurulan 4'nc Ar Ceza Mahkemesine dmtr. 4'nc Ar Ceza Mahkemesi Bakan Ltfi Erdemir'dir. Erdemir, Ankara'da uzun sre, Toplu Basn Asliye Ceza Mahkemesi Bakanl yapmtr. Bugn sizlere Ltf Erdemir'in bir kararndan sz edeceiz. 12 Mart dneminden nce, Ankara Radyosunda "Ky Saati" adyla bir program yaymlanr, bu programda, toplumsal konular, kyl diliyle ele alnrd. Bu programlarn birinde, boraks madeninden sz edilerek, madenlerin devletletirilmesi istenmiti. Bu program, baz devlet yetkililerinin dikkatini ekti. Boraks madenleri, yabanc irketlerce ilenmekteydi, Anayasamz yeralt zenginliklerinin devlet tekelinde olmasn istiyordu ama, nedense, devlet radyosundan, bu konulara deinilmesi su saylmaktayd. Program yapmcs Abdullah Ylmaz ve iki TRT grevlisi, boraks madenlerinden sz eden yayn dolaysyla, mahkemeye verildiler. Ylmaz ve arkadalarn, o zamanki 4'nc Asliye Ceza Mahkemesi Yargc Ltf Erdemir, yarglad ve mahkm etti. Gerekeyi okuyalm: "Boraks program, aka servet dmanl edebiyat yapmaktadr. Bu edebiyat gerekleri yanstma amacnn tesinde 138 snflar birbirine dman etme, Amerikan aleyhtarl ve emperyalizmi ktleme sonucu olarak belli akmlara hizmet sakncas dourmaktadr..." Ltfi Erdemir, Trk-Amerikan Hukukular Dernei yesidir. Bir yargcn bu tr rgtlere kaydolmamas gerekir. Trk-Amerikan Hukukular Dernei yesi bir yarg, herhangi bir kararnda bir san "Amerikan aleyhtardr" diyerek mahkm ederse, bu saknca bsbtn ortaya kmyor mu? - Amerikan aleyhtarl ve emperyalizmi ktleme sonucu. "Amerika" Trkiye iin sadece bir lkenin ad deildir. A-merika, Trkiye'de belirli ilikileri, belirli duygular ve siyasal dnceleri yanstan bir kavramdr. Bu nedenle, bir yurdun bu gibi rgtlerin ve bu gibi ilikilerin dnda kalmas gerekir. Neyse, devam edelim... Trk-Amerikan Hukukular Dernei yesi Yarg Ltfi Erdemir'in, "Amerikan aleyhtardr" gerekesiyle mahkm ettii boraks program, Yargtay 4. Ceza Dairesince de incelenir. Yargtay 4. Ceza Dairesi, boraks programnda su bulunmad gerekesiyle Erdemir'in kararn bozar. Dosya yeniden Ltf Erdemir'e gelir. Davaya, duruma a-amasnda katlan Savc ibrahim etin Yetkin, sanklarn bera-atini ister ama, Erdemir, kararnda ve gerekelerinde srarldr. Erdemir ikinci kez Abdullah Ylmaz ve arkadalarn mahkm eder. Bu gerekeyi de okuyalm. "- Dosya arasnda bulunan her iki yaz incelendii takdirde, tamamen kast mahsusla kaleme alnd, fukaraln istismarnn yapld, emperyalizmin ktlenmesi iin gayret sarf edildii, Amerikan dmanlnn her vesile ile ele alnd..." Trk-Amerikan Hukukular Dernei yesi Yarg Ltf Erdemir'in, "emperyalizmi kt gstermitir" gerekesiyle sulad sanklar, yeniden Yargtaya gitmilerdir. Yargtay Ceza Genel Kurulu, sanklarn beraatlerine karar vermi ve dosya da artk byle kapanmtr. - Emperyalizmin ktlenmesi iin gayret sarf edildii... Emperyalizme kar verilen sava sonunda kurulan Trkiye Cumhuriyeti'nde, bir kimse, "Emperyalizmin ktlenmesi iin gayret sarf etmitir" gerekesiyle sulanyorsa, artk burada susmak gerekir. DEVLET. SLAH, ADALET 139 Biz de susuyor ve 4. Ar Ceza Mahkemesi Bakan olarak Babakan Sleyman Demirel'in yeeni Yahya Demirel'i yarglayacak olan Ltf Erdemir'in yeni kararlarn bekliyoruz... (Cumhuriyet, 26 Ekim (976) YABANCI AKIM...
Sovyetlerden elektrik enerjisi almaya karar vermiiz. Trkiye Elektrik Kurumu Genel Mdrnn aklamasna gre, artk Kuzeydou Anadolu blgesi, Sovyetlerden alnan elektrik ile aydnlanacaktr. "Kk darda cereyan" ite budur. Yani hem kk dardadr, hem de "ar akmdr"; nk snrmz tesinden arla-rak getirilmektedir. Bilindii gibi Trakya blgesi de Bulgaristan'dan alnan elektrik enerjisi ile aydnlanmaktadr. Yani Trkiye'nin Avrupa'ya a-lan yakas ise yine, komnist elektrii ile aydnlanmaktadr. Kuzeyden Sovyet akm, kuzeybatdan Bulgar akm... iki ar akm Trkiye'ye sokulmutur... iki kk darda akm, Trkiye'ye elektrik vermektedir. Seydiehir'de Sovyet kredisi ile alminyum tesisleri altrlmaktadr. Aliaa'da Sovyet uzman ve teknisyenleriyle petrol sanayii kurulmaktadr, iskenderun Demir elik Fabrikas, yine Sovyet kredisiyle yaplmaktadr. imdi de Sovyet elektrii Bulgar elektrii ile birleip Trkiye'nin kuzey kylarn aydnlatacaktr. Bizim milliyetilere sorarsanz, bu yolla "iki elektrik sistemi" birletirilmektedir, iki elektrik sistemi birleirken ya sosyal ve ekonomik sistemler de bir-leiverirse!.. Peki, o zaman ne olacak? Syler misiniz, ne olacak?.. Devletiyle, milletiyle blnmezlik ne olacak?.. Evet ne olacak!?.. Diyelim ki Trkiye'nin kuzeydou blgesi komnist e-lektrii ile aydnland; ya teki yreler, teki blgeler?.. Bir blge aydnlanr, teki blge karanlkta kalrsa devlet ve millet blnm olmaz m?.. Ne hakkmz var devleti blmeye?.. Elektrik vermek bir sosyal snfn teki sosyal snflar zerine tahakkm kurmasna benzemez... Bir blge aydnlanr teki 140 blge karanlkta kalrsa blclk balar, blclk, devletin temeline dinamit koymak demektir. Belki Sovyetler, sinsi sinsi bunu planlamlardr. nce e-lektrii verecekler; elektrik Trkiye'nin bir blmn aydnlatacak... teki blgelerde yaayanlar bu eitsizlie kar karak, son bamsz Mslman Trk devletini ykmaya alacaklar. Biliyorsunuz komnizm her kla girer... Geri bizim yneticilerimiz bir elektrik "alverii" zerinde durmaktadrlar. Yani biz de, Sovyetlere elektrik vereceiz. Biliyorsunuz son gnlerde byk kentlerde sk sk elektrik kesilmeleri olmaktadr. Byk kentlerin elektrikleri, her gece anszn kesilerek Sovyetlere verilmektedir. Elektrik kesmelerinin nedeni budur. Bizim aydnlatma konusunda elbette ki Sovyetlere yapacamz yardmlar vardr. Elolu bize tutsun elektrik versin, biz onun altnda kalalm!.. Olmaz, phesiz olmaz. Ya biz ne vereceiz?.. Efendim biz, Sovyetlerin aydnlanmas iin "idare lambas" ve "mum" vereceiz. Bugnlerde, "idare lambas ar sanayii" ve "mum reten mum fabrikalar" yapmak iin gece demeyeceiz, gndz demeyeceiz temel atacaz. Eer temel atma treni geceye rastlarsa, Sovyetlerden aldmz elektrik ile evreyi aydnlatp temel atma trenlerini tamamlayacaz. Bir sosyal snfn teki sosyal snflar zerinde tahakkm, genellikle karanlkta kurulur. Kimse kimseyi grmez, kimse kimseyi tanmaz; bu arada baz baldr plaklar gelir, durup dururken tahakkm kuruverir. Aydnlk olunca kimse tahakkm kurmaz. Elektriin bu yararlar da vardr... Yalnz benim phem artyor. Bu Demirel, Trke, Feyziolu ve Erbakan acaba komnist falan olmasnlar!?! Allah saklasn amma baksanza, Sovyetlerden kredi ve elektrik, Bulgarlardan elektrik, Romenlerden petrol alnyor. Ne oluyor Allah akna ne oluyor!.. Komnist mi oluyoruz ne?.. Sovyetlerden elektrik alnca voltaj ne olacak? Bence basit... Voltaj bundan sonra 141 ve 142 olacak... 141 ve 142 zaten kk darda, ar akmlar iin konmam mdr?.. (Cumhuriyet. 27 Ekim 1976) DEVLET, SLAH. ADALET 141 ANAHTAR VE MAYMUNCUK CHP ya da AP'nin tek bana iktidara gelebilmesi bu iki partinin kendi evrelerinde oy toplamalarna baldr. Eer AP san btn oylarn
toplayabilirse tek bana iktidara gelebilecektir. CHP'nin tek bana iktidara gelebilmesi iin de, solun tmyle CHP'yi desteklemesi gerekmektedir. Bu byle olunca, her iki parti liderine ve lider kadrolarna byk iler dmektedir. AP, MSP, DP, MHP, CGP, hemen hemen ayn snfsal kesitlerden oy almaktadr. AP'nin 1973 seimlerinde ald oy orann artrmas iin, zellikle DP ve MSP oylarn ekmesi gerekmektedir. Demirel, son bir buuk yl iinde Demokrat Partiyi eritmesini bildi. Demirel'in ikinci hedefi MSP'dir. MSP iindeki son gelimeleri bu adan deerlendirmek gerekmektedir. nceki gn istifa eden Ahmet Tevfk Paksu, MSP iinde AP'ye yakn milletvekillerinin banda yer almaktadr. Paksu, CHP-MSP koalisyonunun bozulmas iin aba harcam, Hseyin Akmumcu ve Gndz Sevilgen gibi milletvekilleriyle birlikte Af Yasasna kar kmt. MSP iinde belirli siyasal dnceler, dinsel inanlara ve tarikatlara gre biimlenmektedir. Son kongre, parti ii iktidara Erbakan ve arkadalarnn oluturduu "mhendisler grubu"nu getirmitir. Ahmet Tevfk Paksu'nun yer ald liste kaybetmi, bu listeden, ancak Paksu, Erbakan'n listesinde de yer ald iin en n srada seilebilmitir. Paksu, geri genel idare kuruluna seilmitir amma, bu kurulda tek kalmtr. yle sanlmaktadr ki, Paksu, Erbakan'n bundan sonraki tutumuna ortak olmamak iin istifay uygun bulmutur. Demirel, bir buuk yldr AP'nin btnletiini ve bydn sylemekte, bu yolda elden gelen abay da ortaya koymaktadr. Demokratik Partiyi erittikten sonra, Celal Bayar ile de geici antlama yapan Demirel, ilerledii yolda imdilik olduka baarl grnmektedir. Erbakan bir konuda hakldr. MSP gerekten bir "anah-tar'dr. MSP olmadan, bugnk koullarda hibir parti hkmeti oluturamamaktadr, Korkarz, ayn koullar gelecek seimlerde de geerli olacaktr. 142 Demirel bu durumda ne yapabilir? Demirel iin iki yol var: Biri, olaanst ortam yaratarak MSP'yi, "Atatrkle aykr eylemlerinden tr" kapattrmaktr. Bugn Erbakan ile koalisyon orta olan Demirel, 1973 seimlerinde Trabzon'da MSP iin, - Anayasa Mahkemesince temelli kapatlan partilerin muvazaa yoluyla yeniden almamas gerekir... derken, bu parti i-in besledii niyetleri aa vuruyordu. Fakat politika zaman kullanma sanatdr. Dn, kapattrmak istediiniz partiyle bugn hkmet orta olabilir, yarn yeniden, hkmet orta olduunuz partiyi kapatmak iin elaltndan giriimlerde bulunabilirsiniz... Parti kapatmak, bugn iin pek kolay i deildir. Bu nedenle, Demirel MSP'yi kapatmak yerine, bu partiyi ele geirmeyi, iten ie kertmeyi, ksa sreli amalarna uygun bulabilir. Yaplan da budur imdilik. Paksu, MSP iinde tek bana deildir. Af oylamas, nemli konularda MSP'nin ikiye ayrlabileceini ortaya koymaktadr. Yarn MSP, cephe ortaklndan ayrlmak isterse, Paksu ve grubu btn gleriyle buna kar koyacaklardr. Demirel, MSP iinde kendine yakn bir grup oluturarak Erbakan' kuatmaktadr. Ayn kuatma, CHP-MSP ortaklnn bozulduu gnlerde Demokratik Parti iinde de olumutur. Bozbeyli, DP'nin geliimini iktidara gelmekte buluyordu. Fakat ylesine kuatlmt ki, CHP ile ibirlii kararn veremedi. Vermi olsayd, bata Bilgi olmak zere birok milletvekili, Bozbeyli'yi yalnz brakacaklard. Bozbeyli ite bundan korktu ve bu yzden CHP-DP ortakl kurulamad. DP'nin bir buuk yl nceki durumu, MSP'nin bugnk durumunu andrmaktadr. Ahmet Tevfk Paksu'nun tutumu ve -zellikle bundan sonra taknaca tavr, Sadettin Bilgi'in tutumuna benzerse, Demirel MSP kalesini de ierden fethetmeyi baaryor demektir. Bu geliim iinde, Demirel'e kul kle olanlarn birdenbire Atatrk kesilmeleri de dikkatlerden hi kamamaktadr. lkenin bamszlna ynelen bunca tehlikeyi grmezlikten geldikten sonra, Demirel'in din smrclne gzlerini kapatp DEVLET, SLAH, ADALET 143
kulaklarn tkayanlar, MSP karsnda Atatrk ilkelerine sarlp, Anayasa bekiliine zenmektedirler. Neden bunlar? Btn bunlar, Demirel'in tek bana iktidara gelmesi iin yaplan hazrlklarn belirli aamalardr. DP blnd, imdi sra MSP'dedir. Hem anahtarlarn olmad yerlerde, maymuncuklarn kullanldn bilenler iin, bunlar ok basit oyunlardr... (Cumhuriyet, 28 Ekim 1976) BR TOZLU DOSYA... Yakn gemiimizde, toplumu dalgalandran baz siyasi davalara tank olunmutur. Bu davalar, davac ile davaly ap topluma mal olmulardr. Bu davalardan biri Hasan li Ycel-Kenan ner davasdr. Hasan li Ycel, bir sre Milli Eitim Bakanl yapm ilerici bir politikacyd. Bin dokuz yz krklarn btn gericileri, vargleriyle Hasan li Ycel'e saldrmlardr. Hasan li Y-cel-Kenan ner davas, ilerici gerici kavgasnn yansd bir sahne olmutur. Dava yle balamtr: Mareal Fevzi akmak, Trkiye'de komnist rgtlenmeleri eletirirken u ekilde konumutur: - Ben daha iin banda iken, eski bir Milli Eitim Bakannn bu faaliyeti destekleyen harektndan dolay, hkmeti resmen ikaz ettim. Kulak asan olmad... Bu deme, 7 ubat 1947 tarihli gazetelerde yaymlanmtr. Hasan li Ycel, o srada Milli Eitim Bakanlndan ayrlmtr. CHP izmir Milletvekilidir. Ycel, ertesi gnk Ulus gazetesinde yaymlanan ak mektubunda, akmak'tan bu Milli Eitim Bakannn kendisi olup olmadn aklamasn ister. akmak susar. Ycel, bir ak mektup daha yazarak sorusunu yineler... Yant akmak'tan deil, Kenan ner adl bir tutucu avukattan gelir. ner, "Yeni Sabah" gazetesinde yaymlanan yazsnda, komnistleri destekleyen Milli Eitim Bakannn Hasan li Ycel olduunu, ayrca Ycel'in, 1944 ylnda tutuklanan 144 Turanclara bask yaptrdn, bakanl "komnist yata" haline getirdiini ileri srer. Ycel, Kenan ner'i mahkemeye verir. Dava, Ankara 3'nc Asliye Ceza Mahkemesinde balar. Yarg, Saffet nan, Savc ise Abdullah Pulat Gzbyk'tr. Ycel'in avukatln Profesr Blent Nuri Esen yapmaktadr. Dosya Ankara 3'nc Asliye Ceza Mahkemesinde 947/243 say ile kaytldr. Yarg Saffet nan, 1944 Turanclk olayna karanlarn ifadelerine bavurmay kararlatrr. Turanclk sanklarndan, Ycel'in kendilerine bask yapp yapmadn sordurur. Btn Turanc sanklar dinlenir. Nihal Atsz, Orhan Saik Gkyay, Osman Yksel Serdengeti, Sait Bilgi, Haluk Kara-maral, Hikmet Tanyu, Zeki Sofuolu ve Alparslan Trke gibi, 1944 ylnda ou "hkmeti devirmek" suuyla tutuklanan Turanclar, birer birer ifade vererek Ycel'i sularlar. Alparslan Trke, o srada Bandrma'da grev yapmaktadr. Rtbesi yzbadr. Trke, Bandrma Asliye Ceza Yarglnda ifade verir. Yarg Fevzi Bakr, Savc da bugn Anayasa Mahkemesi Bakan olan Sayn Kani Vrana'dr. Trke, Ycel hakknda grn yle zetler: Hasan li Ycel'in komnistleri himaye ettii ve binnetice komnist olduu kanaatindeyim... teki Turanc sanklarn ifadeleri, istanbul 7. Asliye Ceza Mahkemesinde alnr. Bu mahkemenin Yargc ismail Hakk Ketenolu'dur. Ketenolu, bir sre Anayasa Mahkemesi Bakanl yaptktan sonra AP Ankara Milletvekili olarak Parlamentoya girmitir. Evet, davann Savcs Abdullah Pulat Gzbyk'tr. Gzbyk' hemen anmsayacaksnz, Gzbyk, Devlet Gvenlik Mahkemeleri kararlarna bakan 9. Ceza Dairesi Bakanl yaptktan sonra Yargtay 8. Ceza Dairesi Bakanlna getirilen, 27 Mays ihtilalinin Adalet Bakandr. Gzbyk, Trke'e yollad bayram tebriinde u ifadeleri kullanmtr: - Tarihi, kalbi dostluk, ayn lk ve ayn Trklk stn duygular ile... Abdullah Pulat Gzbyk, Hasan li Ycel-Kenan ner davasnda Kenan nerin mahkmiyetini isterken, aralarnda Trke'in de bulunduu Turanc tanklarn
tanklklarna nem verilmemesi gerektiini, nk bu ifadelerin "samimilik, tarafDEVLET. SLAH. ADALET 145 sizlik ve doruluk" gibi niteliklere sahip olmadn ve "mesnetsiz kuru bir iddia" olduunu belirttikten sonra, Trke'in paylat Turanc grleri 18/10/1947 gnl "esas hakkndaki mtalaasfnn 33. sayfasnda u szcklerle tanmlamaktadr: - Milli snrlar d milliyetiliin, nazizmden mlhem kan rklnn, yurdun hayat olan i ve d gvenlie kar gsterdii tehlike ve zarar... Biz de imdi, gerek Trke'i gerek Gzbyk', bu "tarihi, kalbi dostluk, ayn lk ve stn Trklk duygulan" nedeniyle yrekten kutlarz... (Cumhuriyet, 30 Ekim 1976) YASAK DZEN... Dnya zerinde birbirine temelden kart iki siyasal dzen vardr. Bunlardan biri, kapitalist lkelerde geerli olan "burjuva demokrasileri", ikincisi de sosyalist lkelerde "halk demokrasileri" olarak adlandrlan sosyalist demokrasiler... Trkiye szde bat tr demokrasiye ulama abasndadr. Bizim rnek olarak aldmz siyasal ve sosyal sistem, burjuva demokrasilerinden esinlenmitir. Fakat burjuva demokrasilerine demokratik z veren kurum ve ilkeler, Trkiye'ye henz yerlemi deildir. Bunun en byk kant, lkemizdeki dnce yasaklardr. Bat lkelerinde eine rastlanmayan yasak dzeni, Trk demokrasisinin vazgeilmez unsuru saylmaktadr, iyi, ho amma, bu yolla batl demokrasiye nasl ulaacaz? Bat lkelerinde, bilimde ve sanatta snrsz dnce zgrl vardr. Bu lkelerde, sosyalist devrimlerin btn yaptlar, olanca zgrlk iinde okutulur, retilir. Marks'tan Engels'e, Engels'ten Lenin'e, Lenin'den Troki'ye, Stalin'e, Mao'ya, Castro'ya kadar sosyalizmin btn yaptlar, niversitelerde serbeste okutulur, kitaplar da serbeste satlr. Bunlar, Trkiye'de yasaktr!.. niversitelerde, Marksizmi yan tutmadan, ktlemeden okutma olana yoktur. Baz retim yeleri, sanki vicdanlarna, dncelerine, inanlarna i-potek koymulardr. 146 Bu konular bilimsel tutarlk iinde okutmaya, retmeye kalkan bir Prof. Mmtaz Soysal, aylarca skynetim hapishanelerinde srnd, bir Doent Server "Tanilli mahkeme kaplarn andrd. ingiltere'de Cambridge niversitesine gidin, Lenin'in "seilmi eserleri", cilt cilt kitaplklarda bulunur. Oxford niversitesinde, Marks'tan Mao'ya kadar her tr sosyalist eylem ve dnce rnleri, artk birer bilim konusudur. Fransa'da byledir, italya'da byledir, Almanya'da byledir, Amerika'da byledir. Trkiye ise, kendisini bu zgrlk emberi dnda tutmay bir hner saymaktadr. Tuncer Tucu, "Kzlrmak Yaynevi" sahibidir. Yaynevi, baz sosyalist yaptlar evirerek, yaymlamaktadr. Sen misin yaymlayan? Dava zerine dava alr, be yldan on be yla kadar hapis cezalar istenir, yaymlanan kitaplar birer birer toplanr... Bankadaki kredileri kesilir... Muzaffer Erdost "Sol Yaynlan" sahibidir. 12 Mart dneminde Erdost'un bana gelmedik kalmamtr. Dava zerine dava alm, hkm zerine hkm verilmitir. Sleyman Ege, "Bilim ve Sosyalizm Yaynlan" sahibidir. Ege de mahkemeden mahkemeye, cezaevinden cezaevine srnp durmutur. "Sel Yaynlan" sahibi Abdullah Nefes de, yaynlarnn cezasn cezaevinde ekmitir. Erdoan Tokatl, bir eviri yznden be yl hapse mahkm olmutur. Can Ycel, bir eviri yznden Adana Cezaevinde yatmtr. Neden btn bunlar? Batl olmak iin mi? Burjuva demokrasilerine zendiimiz iin mi? Hukuk devleti olduumuz iin mi? Neden? Niin? Hangi bat lkesinde var bu yasaklar? Hangi NATO lkesinde geerlidir bunca yasak? Hangi burjuva demokrasisinde kitaplar, dinamit fitilleri gibi, tehlikeli ve yasak saylmaktadr? Evet hangi NATO lkesinde bu yasaklar geerlidir?!.. Bilir misiniz ki bu kitaplar yarglanrken, niversitelerde adlarnn banda "Prof. Dr.", "Do. Dr." taks bulunan bilirkiiler, bu yaynlarn su olduunu
belirten raporlarla niversite kaplarn bilime ve zgrle amayanlar, mahkeme koridorlarnDEVLET, SLAH, ADALET 147 da devrimci sank kovalyorlarsa, hangi bilim zgrlnden, hangi sanat zgrlnden, hangi niversite zerkliinden sz edelim?.. Btn NATO lkelerinde serbeste satlan, niversitelerinde okutulan yaptlar Trkiye'de su saylacaksa, rejimin adn deitirsek daha tutarl davranm olmaz myz? Trk halk bir "mstemleke halk" deildir. Sandan soluna kadar btn siyasal akmlar, btn bilim ve sanat rnleri, serbeste yaymlanp serbeste okunmazsa, syler misiniz acaba, hangi tr demokrasiyi benimsemi saylacaz? (Cumhuriyet, I Kasm 1976) AIRI ORTACILIK... "Ar sa" ve "ar sol", gnlk dile yerlemi demirba kavramlardandr. oumuz, hi dnmeden birtakm arlklardan sz ederiz. Bu kavramlarn en ok geerli olduu yerler, yce devlet katlardr. - Ar akmlar nlenmelidir. Dnce alannda neyin ar olduunu, neyin olmadn kestirmek olanakszdr. Dnceler lye, cetvele vurulamaz; ayrca siyasal grlerin geometrisi de yoktur. Birtakm dnceleri, "ar sa" ve "ar sol" diye tanmlayabilmemiz iin, nce bu dncelerin odak noktasn, yani "merkezini" saptamak gerekmez mi? Kim ne kadar sada, ne kadar soldadr? Sa ve solu belirleyen l nedir? Kim kime gre sac, kime gre solcudur? A-rlk hangi noktadan balamaktadr? Arln balad yerle, lmlln son bulduu nokta neresidir? Bu noktalar kim saptar? Ne yolla, ne yntemle saptar? - Ar sa ve ar sola karyz... Bu, devletimizin elinden brakmad, dilinden drmedii bir gereke olmutur. Yllar yl bu gerekeye sarlnmtr. - iki byk parti arlklarn temizleyip birlesinler... Bu ne demektir? Adalet Partisi kendi san, Cumhuriyet Halk Partisi de kendi solunu temizlerse, Trkiye gllk148 glistanlk olur. Btn arlklar nlenir, memleket huzura, skuna kavuur. - Her trl ar akma karyz. Bir siyasal rgtn, bir devlet adamnn, ya da bir yayn organnn "her trl ar siyasal dnceye kar olmas" ne anlama gelmektedir? nce btn arlk trlerinin tek tek ortaya konmas gerekmektedir. Geriye kalan "resmi devlet gr-"dr. Devlet adna tek dnce, eletirilmez, yadsnmaz tek dnce, her trl arlklardan syrlarak belirlenir, herkesi balar. Bu mu istenmektedir? Arlk lsn Trk siyasal yaamna uygularsanz, ne sonular alnabilir? Hangi partiler ardr? Bu konuda verilecek yant hazrdr: - MSP, MHP ar sa, btn sosyalist partiler ar sol... Partileri, an olan, olmayan biiminde iki ana blme ayranlar, "merkez partisi" olarak hangi siyasal partiyi temel almaktadrlar acaba? - AP'nin solu, CHP'nin sa... Adalet Partisinde sol gr olabilir mi? Adalet Partisinin solu, hibir anlama gelmeyen bir tanmdr. Kimseyi kapsamaz, hibir bilimsel l vermez. Cumhuriyet Halk Partisinin sa ve solu nasl belirlenmektedir? Parti ii muhalefet ile parti genel merkezi arasnda gzle grnr, elle tutulur "ideolojik" gr ayrl var mdr? rnein CHP iinde, d ticaretin devletletirilmesi, yabanc irketlerin kamulatrlmas, NATO'dan klmas gibi grleri, tutarl ve srekli olarak savunanlar var mdr? CHP'nin sa nerede, solu nerededir? San lideri kim, solun lideri kimdir? - MSP Atatrk dmandr, ite ar saclk budur... MSP Atatrk dmandr da, teki sa partiler Atatrk'e ok mu saygldrlar? Atatrk'n adn sk sk kullanmaktan teye, bu partilerin Atatrklkle ilikileri nedir? Camilerde bana bere geirerek namaz klan, u laik Adalet Partisinin Genel Bakan deil midir? Demirel'inki din smrs saylmaz m? imdi "kolay Atatrklk", yolu almtr.
Mustafa Kemal, bamsz bir lke brakarak gitti. Trkiye bu gn, askeri ss ile, askeri anlamas ile, yeralt ve yerst zenginlikleriyle kapitalist emperyalizmin ipotei altndadr. Bu koDEVLET. SLAH, ADALET 149 fe nularda Atatrkl akllarna bile getirmeyenler, bir tespihle bir ember sakal grdke Atatrkl hatrlamaktadrlar. Ne kolay Atatrklk bu byle? Sa da solu da belirleyen tek l, emek ve sermaye ikilisidir. Emekten yana olan partiler sol partiler, sermayeden yana olanlar ise sa partilerdir. MSP, MHP, CGP, DP ve AP, hep birlikte sermaye partileridir. Bunlar arasnda arlk, bunlar arasnda saclk, solculuk, hele "medeniyetilik" ayrm yapmak, bilime de, siyasal gereklere de ters dmektedir. Ar sa ve ar sola kar olduklarn syleyenler, ok aina bir tanmla belirtirsek, bir baka arln, "ar oltacln" szcln yapmyorlar m? Hem de sa adna... (Cumhuriyet, 2 Kasm 1976) GNCEL GREV... Demokrasilerde, "ar dnce", "tehlikeli dnce", "zararl dnce" gibi kavramlara yer yoktur. zgrlk demokrasilerde tek l, dncelerin yanll ya da doruluudur. Bu yanllk ve doruluk, ancak zgrlk ortamnda belirlenir, saptanr ve ortaya konulabilir. Bayazarmz Nadir Nadi'nin dnk yazsnda belirtildii gibi, arlk yoktur, sadece su vardr. Su da, siyasal alanda belirli ideolojilere sahip olmakla deil, bu ideolojileri benimsetmek iin silah kullanmakla ilenmi olur. Su, dncenin silaha dnt anda balar. Cinayetler herkesin gzleri nnde ileniyor. Bir su rgt, "infaz mangas" gibi, sokaklarda dolamakta, niversite kaplarna yaylm atei amaktadr. Bunlara "dur" diyecek devlet rgtleri nerededir"?., istanbul Emniyet Mdrl, byle bir saldrdan habersiz midir? Silahl ekya eteleri neden devletin gz nnde, rahata cinayet ileyip kaabilmektedir? Acaba devlet nerededir? iin i yzn aratrrsanz, su ileyenler ve bu sular koruyanlar devletin bir kesimine reklenmi kamu grevlileridir. "Handan cinayeti" konusunda geceli gndzl alan istanbul Emniyet rgt ili'de, Maka'da, sokak ortalarnda ilenen ISO cinayetler iin hnerlerini neden kullanmazlar? Acaba Emniyet grevlileri baz siyaset adamlarndan m ekinmektedir? ldrlenler, Anayasann gvencesi altnda yaayan yurttalarmz deil midir? Kim koruyacak onlar? Onlarn canlan kime emanet? Gencecik delikanllar, fidan gibi kzlar, arka arkaya vurulup vurulup lyorlar? Nerede hani, Hacettepe'de Nuray Erenlerin katili, hani nerede Semih Erbek'in katili? Hani nerede tekiler? Nerede? Nerede? Kimler gizliyor bunlar, kimler?!!.. Evet; adyla sanyla yaymland. Cinayet arac silahn sicil kayd verildi. Evet, evet, hemen anmsayacaksnz. Necdet Gl adl gen doktoru ldren lk Ocaklar Genel Bakan ibrahim Doan'n cebinden, Fehmi Altnbilek ve Mustafa ilerisoy adlarndaki iki subayn silah kmt. Bu keden bkmadan usanmadan yazdk. Yine de yazyoruz, iileri Bakanna, Milli Savunma Bakanna, Genelkurmay Bakanna, Jandarma Genel Komutanna yeniden soruyorum: - lk Ocaklar genel bakanna silah veren subaylar hakknda neden bir soruturma almamtr?.. Cevap veren var m? Yok... Bir subayn silah, siyasal nitelikte bir rgtn genel bakannda bulunur mu? Bu silah, bir cinayetin arac olarak kullanlrsa, bu, yasalarmzda yer alan ar bir su deil midir? Bu konuda kovuturma amamak, bir baka suun unsurlarn oluturmaz m? Bir ksm gvenlik kuvvetlerinin tarafsz olmadndan hakl olarak yaknan Sayn Cumhurbakanmza, bu rnei saygyla sunmak isteriz. Bir cinayet ileniyor. Bu cinayetin su arac, Silahl Kuvvetlerde grevli iki subayn tabancalardr. Hi kimse, hibir kamu grevlisi, bu subaylar hakknda en kk bir kovuturma bile amamaktadr. Demek ki, bu gibi konularda yasalar aan
korkular var. Ve birtakm insanlar su ileme ayrcalna sahipler... Bunun baka trl yorumu olabilir mi? niversiteler alr almaz genler, yine kana buland. Yok mudur bu tr eylemleri nleyecek etkili nlemler? Bir emniyet rgt, kimlerin nerelerde barndn, kimlerin nerelerden silah saladn bilemiyorsa, kim bilecek bunlar?.. Kusura bakmasnlar, basn zaman zaman, hem gvenlik kuvvetlerinin hem de savclarn grevlerini yaparak su belgeDEVLET. SLAH. ADALET 151 lerini gazetelerde yaymlyor. Hi olmazsa, bunlar "ihbar" saylr ve bu belgelere gre bir kovuturma alr. Bu bile yaplmyor... Yok! Byle yerlerde devlet yok!.. iddet iddeti besler. Her yasad ilem bir bakasn dourur. Bunlar nlemenin yolu, devletin yasal snrlarna ekilmesidir. Sanrm burada Sayn Cumhurbakanna da baz tarihsel grevler dmektedir. Gvenlik kuvvetlerinin taraf tuttuundan yaknan Sayn Cumhurbakan, hi olmazsa, etkinliini ve arln koyarak baz hkmet kararnamelerini geri evi-remez mi? Diyeceksiniz ki, bundan sonra yeni bir "hkmet bunalm" doar... Domaz, nk gerek bunalm, bu hkmetin kuruluundadr. Yapsndadr, eylemindedir. Bu hkmeti yasal yollardan drmek, bata Sayn Cumhurbakanmz olmak zere, Anayasadan, demokrasiden ve bartan yana olan btn yurttalarn "gncel" grevidir... (Cumhuriyet, 4 Kasm 1976) BR K SORU... Geen hafta, Adnan Menderes'in "dmanlaryla", Sleyman Demirel'in dostlarnn ayn kiiler olduunu belirten bir yaz yazmtm. Bu yazda emekli Korgeneral Hayati Sava'nn da ad gemekteydi. Sava, Kara Kuvvetleri Kurmay Bakanlndan emekli olduktan sonra Adalet Partisine kaydolmu ve bu partiden Parlamentoya girmiti. Sava, yazyla ilgili olarak bir aklama gndermitir. nce aklamay birlikte okuyalm : - Cumhuriyet gazetesinin 24 Ekim 1976 tarihli basksnda "Uur Mumcu" imzas ile "Gzlem balkl" yazda ahsm iin "27 Mays General Hayati Sava" ifadesi kullanlmtr. eitli ve yanl yorumlara meydan vermemek iin bu ifadeyi dzeltmek lzumunu hissettim. htilalin olduu 27 Mays tarihinde kurmay albay rtbesi ile istanbul'da Yksek Komuta Akademisinde, Yksek Komuta Kursunda renci idim. Bu durumda hibir emri komuta makamnda olmadmdan emir ve komuta salahiyetim de yoktu. 152 I Keza, ne ihtilalden haberim vard, ne de ihtilalciden. 27 Mays sabah Beikta'taki evimde uyandm zaman btn Trkiye gibi ben de ihtilali sokaktaki grltlerden ve radyodan rendim. Bu sebeple ne 27 Maysym, ne 22 ubat, ne de 21 Maysym. 22 ubat ve 21 Mays askeri ayaklanmalarnda ise sparta'da 58. Tm. Komutan olarak tmenimle birlikte demokratik idareye bal, hkmet kuvvetlerinin safnda yer alm, ihtilalcilerin karsnda olmuumdur. ihtilalle iktidara gelmeyi hibir devrede tasvip etmemiim-dir. ihtilallerin memlekete yapt zararlar benim bu inanm ve davranlarm daima hakl karmtr. Sz sras gelmiken 12 Marttaki pozisyonuma da temas etmeden gemeyeceim: 12 Mart 1971 'de devrin Genelkurmay Bakan ve Kuvvet Komutanlar imzasyla "Trkiye Byk Millet Meclisine ve hkmete" verilen muhtra tarihinde Kara Kuvvetleri Kurmay Bakan "Faruk Grler'in Kurmay Bakan" olarak vazifedeydim. 30 Austos 1972 tarihinde orgenerallie terfi srasnda olduum halde muhtrada imzas olan bu komutanlar, "kendi komutanm olan l Faruk Grler dahil" bakalarn terfi ettirerek beni kadrosuzluktan emekliye evkettiler. Bu olay da m size benim demokratik hukuk devletine bal olan bir dzene inandm hakknda bir eyler anlatmyor? Bunlar size savunma maksad ile yazmyorum. Sadece o-laylarn benimle olan mnasebetleri hakknda bir tespit yapyorum.
Adalet Partisine girmeklie gelince: Trkiye'de bir Trk vatanda, diledii partiye girmekte serbesttir. Bunda knanacak bir taraf grmyorum. Hele birok seneler iktidarda kalarak memlekete byk hizmetler vermi olan, mcadele eden Adalet Partisine girenler iin... Ayrca bir ordu mensubu olarak, 1969-1972 tarihleri arasnda senelik Kara Kuvvetleri Kurmay Bakanl vazifemde iken, anaristlerin ve ar solcularn bata orgenerallerimiz olmak zere Silahl Kuvvetler mensuplarna nasl saldrdklarn, Kzldere kynde kahraman Trk askerlerine nasl ate atklarn ve memleketi nasl tedhi havasna srklediklerini grm ve o gnlerin ar artlarn bizzat yaammdr. DEVLET, SLAH, ADALET 153 ite tespit ettiim u yukardaki tablolardaki sebepler dolaysyla Adalet Partisine girdim. Ve ayn davaya gnl verenlerle almay ve onlarn yannda olmay setim. Yazdnz yazda beni hi tanmadnz renmi bulunuyorum. Kim olduumu size tantmak frsatn bana verdiiniz i-in teekkr ederim. Sayglarmla." 27 Mays Devrimi, bir gn iinde olup bitmi bir olay deildir, ihtilal, Silahl Kuvvetlere mal olmu ve Silahl Kuvvetlerce yrtlmtr, ihtilalden hemen sonra, devrik iktidarla yaknlk kuranlarla, Milli Birlik Komitesince Silahl Kuvvetlerde kalmas uygun grlmeyenler, nl "Eminsu" ilemiyle emekliye sevkedilmilerdir. Sava bugn, 27 Mays olmadn kolaylkla syleyebilmektedir. Bu cesaretini 27 Mays gnlerinde gsterebilir miydi? Kendisini bir vicdan muhasebesine aryorum. Acaba, Bayar ve Menderes iin o gnlerde besledii duygular bugnklerin ayn mdr? Deilse, bunun nedenlerini, hi olmazsa kendi kendine aklayabiliyor mu? 12 Mart muhtras verildii dnemde, Sava, Kara Kuvvetleri Kurmay Bakandr. Muhtra, Kara Kuvvetleri Komutan Orgeneral Faruk Grler tarafndan oluturulmu, Genelkurmay Bakan ile, Hava ve Deniz Kuvvetleri Komutanlarnn o-nay alndktan sonra Meclis Bakanlaryla, Cumhurbakanna yollanmtr. Bir kuvvetin kurmay bakan, o kuvvetin komutan ile birlikte hareket etmek zorundadr. Sava'nn buna bir itiraz var mdr? Var ya da yok, bilemem. Fakat isterseniz, baz sorulan birlikte soralm: Sava, siz, 10 Mart 1971 gn, korgeneral ve orgenerallerin topland "Geniletilmi Komuta Konseyi" toplantsnda ne gibi bir konuma yaptnz? Bu konseyde yaptnz konumada, Demirel hkmetinin devrilmesini nerdiniz mi, ner-mediniz mi? Evet bu toplantda ne konutunuz? Sava, siz, 10 Mart 1971 gn, saat 9'u 20 gee, Kara Kuvvetleri Plan ve Prensipler Bakan Tmgeneral Celil Gr-kan'n odasna gittiniz mi? Bu odada, tmgeneral ve daire bakan tugeneralleri toplayarak, bir konuma yapp Demirel hkmetinin devrilmesini istediniz mi?.. Bu konuma zerine, iki tmgeneral, sizin konumanza itiraz ettiler mi? Bu iki generalin 154 konumalarna herhangi bir yant verdiniz mi? Bu srada Orgeneral Faruk Grler gelip, sizi ard m? Bundan sonra nereye gittiniz, kimlerle konutunuz? Bu sorularn yantn bekler, devrim Anayasas ile kurulmu demokratik dzenimizin, gelmi ve gemi, her trl cuntann saldrsndan korunmas dilei ile, sayglar sunarm... (Cumhuriyet, 5 Kasm 1976) OLASILIKLAR... MSP iindeki alkant, bakent kulislerinde ilgiyle izlenmektedir. imdi gzler, yerel seimlerin ertelenmesine ilikin MSP nerisine evrilmitir. Eer bu yoldaki MSP nerisi CHP ve DP tarafndan desteklenirse, Demirel hkmetinin suyu kaynad demektir. Bakent siyasal evrelerinde ilgiyle izlenen bir konu da, bir yl akn bir sreden beri bakann seememi olan Millet Meclisi Soruturma Hazrlk Komisyonunun bundan sonraki almasdr. Eer komisyonun MSP'I yesi, komisyon bakannn seiminde cephe partileriyle birlikte oy kullanmazsa, Babakan Demirel hakknda soruturma balam olacaktr. Demirel'in, bundan sonraki siyasal gelecei, bir lde MSP'nin tutum ve davranna baldr...
Fakat MSP, son kongresinden sonra, bir sarsnt geirmitir. Erbakan bu sarsnty nasl atlatacaktr? Paksu ve arkadalar, sava MSP iinde yrtmeyi uygun grmektedirler. Bylece Erbakan'n ataca her adm, Paksu ve arkadalarnca denetim altna alnmaktadr. Paksu'nun MSP iindeki ilevi, Sadettin Bil gi'in, DP iinde stlendii grevi andrmaktadr. Bu adan, MSP'nin bugnk durumu, DP'nin, cephe hkmetinin kurulduu gnlerdeki durumuna benzemektedir... Eer geen yl cephe hkmeti yerine, CHP-DP hkmeti kurulmu olsayd, Demokratik Parti, yelerini Demirel'e kap-trmazd. Bir siyasal parti iin, hkmette olmann ou kez byk ayrcal vardr. Bugn birer ikier Demirel'in evresine koanlar, dn DP kongrelerinde Demirel'e en ar saldrlarda bulunanlardr. CHP-DP hkmeti kurulmu olsayd, bu milletDEVLET, SLAH, ADALET 155 tl vekilleri partilerinden kopmam olacaklard. imdi ise, DP'nin gittike eridiini grp seilme olaslklarn gvence altna almak iin dn en ar szlerle saldrdklar Demirel'e snmlardr. Demirel, DP iin baaryla uygulanan taktii imdi MSP zerinde denemektedir... Erbakan, Bozbeyli'nin dt yanllara kendini kaptracak mdr? Bozbeyli, CHP ile hkmet kurma kararn bir trl vermeye cesaret edememiti. nk Bilgi ve grubu, Boz-beyli'yi keye sktrmlard. Bilgi, o gnlerde Bozbeyli'yi u szlerle korkutuyordu: - CHP ile ibirlii yaparsan biz partiden ayrlrz... Bozbeyli CHP ile ibirlii yapmad amma, Bilgi ve arkadalar, yine de DP'den ayrlp Demirel'e destek oldular. Bozbeyli o gnlerde bu tehditlere kulak asmasayd, partisi bylesine erimez, milletvekilleri partisini birer birer terk etmezdi... Erbakan, Bozbeyli'nin sahip olmad baz olanaklar elinde tutmaktadr. Eer, soruturma hazrlk komisyonu, MSP'nin a-nahtar ile kilitlenmi oylar aarsa, Demirel hakknda soruturma balayacaktr. Demirel, seimlere bu soruturmann korkusuyla girmeyi, kendisi iin ok sakncal bulacaktr. Erbakan, Bozbeyli'nin yanlglarna dmemelidir. Paksu ve arkadalar Demirel ile ibirlii yapmaya karar vermilerse, bunu nlemenin yarar yoktur. Seimler yaklamtr. AP listeleri, eski demokratlar, Adalet Partililer, yeni adaylar ve Demokrat Partililerden devirilenlerle birlikte imdiden dolup tamtr. MSP'den Adalet Partisine "transfer" olacaklar iin, seim listeleri hi de parlak deildir. Erbakan kararn iyice dnerek vermelidir. Demirel'in bakanlndaki MC Hkmeti, MSP oylarn gn getike azaltmaktadr. MSP'nin, Demirel hkmetinden grd zarar, senato te bir yenileme seimleriyle, son yerel seimlerde iyice ortaya kmtr. Ayn sakncalar, DP iin fazlasyla geerlidir. Yaplacak i, CHP-DP ve MSP arasnda bir "seim ortakl" kurmaktr. Seim hkmeti, her partiye de yarar salayacak, zellikle MSP ve DP'nin imdilik kaybolan oylar, bir lde yeniden toplanacaktr. 156 Btn bu gelimeler iinde MSP, "hkmet ykan parti" grnm iine girmekten ekinebilir. Fakat Erbakan'n hesap cetveli, geen her gnn partisine neye mal olduunu herhalde "ak seik" gstermektedir. Demirel'in Babakanlktan drlmesi, u anda, demokrasi ve anayasal dzeni korumak iin bavurulacak en yararl nlemdir. Saatin akrep ve yelkovannn kimler iin altn bilmek sanrz, Erbakan'n grevidir. Bizden sylemesi... (Cumhuriyet, 6 Kasm 1976) TOKOLU'NA SORUYORUZ... Mukadder Sezgin, Turizm ve Tantma Bakanl Msteardr. AP ileri gelenlerinden ismet Sezgin'in kardei olan Mukadder Sezgin, ilki 1964 ylndan 1969, ikincisi de 1972'den 73 ylna kadar olmak zere alt yl, Paris Turizm ve Tantma Mavirliinde bulunmutur.
Elimizde bir dosya var. Dosya, Paris Turizm ve Tantma Brosu ile ilgili baz yolsuzluklar ve usulszlkleri saptamaktadr. Geen yln haziran aynda, Millet Meclisinde, bu konu krsye getirilmi ve Turizm Bakan Ltfi Tokolu, - Sayn Mukadder Sezgin'in Paris hizmetinde yapm olduu iddia edilen suiistimallerin tetkiki iin hemen mfettilerimi gndermi bulunuyorum. Onlardan alacam ilk sonu, huzurunuza erefle getirilecektir beyefendiler, demiti. Bu konuma I I Haziran 1975 gn tutanak dergilerinde yer almtr. Bakanlk mfettileri, 16.10.1975 tarihinde raporlarn bakanla sunmulardr. Turizm ve Tantma Bakanl mfettilerinin 34 sayfa tutan 16.10.1975 gn ve 7 sayl raporu, bugne dein ileme konulmu deildir. Mfetti Oktay ilkiz ve Erdil Olcay imzalaryla, Turizm ve Tantma Bakan Tokolu'na verilen raporda, Mukadder Sezgin'in Paris'te mavir bulunduu gnlerdeki baz yolsuzluk ve usulszlkler ele alnmaktadr. DEVLET, SLAH, ADALET 157 Aradan koskoca bir yl gemi, fakat Mukadder Sezgin ile ilgili soruturma sonucu aklanmamtr. Tokolu, Meclisteki konumasnda, "inallah bakan olur" dedii mstear ile ilgili soruturma sonularn acaba neden a klamam aktadr? Bakan bu sonular kendi tanmyla "erefle" aklamasn geciktirdiine gre, bu "erefi" biz kullanarak rapor sonularn aklayalm: nce raporun 25. sayfasndan aldmz u blm birlikte okuyalm: - Quick-Elysee lokantasnn I 1.3.1967 tarih 69810 No'lu ekle denen, 006576 sayl fatura tutar 82,-ff 26.9.1967 tarihli 223 sayl tahakkuk mzekkeresine ilikin icmal listesinde 8,200 ff olarak yazlm ve mahsup ilemine tabii tutulmutur. Bu ne demektir? 82 Fransz frang tutan bir yemek faturasna iki sfr eklenerek, bu yemek paras 82 frank yerine, 8 bin iki yz frank yaplm ve devlet kesesinden, bu yolla sekiz bin iki yz frank ekilmitir. Bu su deil midir?! Devam ediyoruz. Sralanan bu paralar, Paris Mavirlii tarafndan devletten iki kez tahsil edilmitir. Buyurun belgelerini: 1Nakliyeci Hernu Peron firmasnn 21.6.1966 tarihli 210163 sayl ekle denen, 137.10 ff tantc yayn nakliye creti, 21.9.1966 tarih ve 845 sayl ve 7.8.1967 tarih ve 188 sayl tahakkuk mzekkeresiyle, 2- Cabinet Mollor'a sigorta primi olarak, I 1.6.1968 tarihli 030931 sayl ekle yaplan 657.25 ff deme 7.8.1968 tarihli 155 sayl ve 3.9.1968 tarih ve 170 sayl tahakkuk mzekke-releriyle, 3- Service Commercial d'imprimeries firmasna, 2.4.1968 tarih ve 620 sayl fatura karl 1.256.04 fflik deme 7.8.1968 tarihli 155 sayl ve 16.1.1969 tarih ve 316 sayl tahakkuk mzekkereleriyle, 4- Marsilya, Turistik Film Festival Komitesine katlma pay, 250 fflik deme, 7.8.1968 tarihli 155 sayl ve 16.1.1969 tarih ve 316 sayl tahakkuk mzekkereleriyle, 5- Comptoir Eure Tun firmasna, 6.1.1969 tarih ve 24 sayl faturaya istinaden, 24.2.1969 tarih ve 40092 sayl ekle 2.137 fflik deme, 13.6.1969 tarih 81 sayl ve 22.1 1.1969 tarih 210 sayl tahakkuk mzekkereleriyle, 158 6SVP Travaux firmasna 3.5.1968 tarihinde yaplan 4.1975 fflik deme, 7.8.1968 tarihli 155 sayl ve 3.9.1968 tarih ve 170 sayl tahakkuk mzekkereleriyle, 7- Suzanna Nedjati'ye hosteslik creti olarak 28.3.1969 tarih 101057 sayl ekle, 400 fflik deme, 6.10.1969 ve 171 sayl ve 21.1.1970 tarih ve 295 sayl tahakkuk mzekkereleriyle, 8- Paris'teki tantma brosuyla ilgili bina katlma creti o-lan, 23.252.48, ff demenin 28.8.1972 tarih ve 599 sayl 2.10.1972 tarih ve 742 sayl, ve 25.2.1974 tarih ve 762 sayl tahakkuk mzekkereleriyle iki defa tahakkuk ilemine tabi tutulduklar anlalmtr..." Bunlar sadece, raporun bir blmnden aktardmz rneklerdir. denmi faturalar bakanla ikinci kez yollanr ve devlet kesesinden bu faturalar iin ikinci deme yaplrsa, herhalde, bu eylemlerin bir sorumlusu vardr. Bu
"tahakkuk" ilemlerini yapanlar kimlerdir? Bu demeleri alan kimdir? Bu paralar kimin cebindedir? Bu sorularn yantn, nce Turizm ve Tantma Bakan Ltfi Tokolu'ndan, sonra da Mstear Mukadder Sezgin'den soruyoruz. - Tokolu, siz, bir yldr, bu rapor hakknda, neden hibir ilem yapmadnz?.. - Sezgin, siz, bu raporu okuduktan sonra istifay dndnz m?.. imdilik bizden bu kadar... Konuyu, bundan sonra, Parlamentoya "havale" eder, Turizm ve Tantma Bakanl Mstear Mukadder Sezgin ile ilgili raporun "Mukadder akbetini" beklediimizi, Bakan Tokolu'na saygyla bildiririz. (Cumhuriyet, 9 Kasm 1976) BR OY YETER... Mobilya yolsuzluunu aratrmak iin kurulan Millet Meclisi Soruturma Hazrlk Komisyonunun grev sresi uzatld. Komisyon bugne kadar bakann seip almaya balam deildir. Bakan seimi, MSP anahtaryla kilitlenmitir. Eer DEVLET, SLAH. ADALET 159 MSP, komisyon bakannn seiminde cephe partileriyle ayn dorultuda oy kullanmazsa, komisyon almaya balayacaktr. Demek ki MSP, mobilya yolsuzluunun aratrlmasn nlemektedir. MSP gerekten ilgin bir partidir. 1973 seimlerinden bugne kadar, iktidarda kalabilmi tek parti MSP'dir. Ecevit'i Babakan yapan, sonra ayn koltua Demirel'i oturtan yine MSP'dir. Fakat grn yle mi? Grn hi de yle deil. MSP, Demirel'in glgesinde unutulup gitmitir. Hkmet "sola ve komnizme kar olmak" gerekesiyle kurulmu ve bu ortakln bana bir de "cephe" szc yerletirilmitir. Partiler ortakl, "cephe" szc ile, bir sava dzeni iine girdii iin, bu cepheye bir de "komutan" gerekirdi. Komutan da, hi phesiz bu hkmetin bakandr. Yani Demirel'dir. Son bir buuk yldr atma, hkmet ile ana muhalefet partisi CHP arasnda srp durmaktadr. Bu savata bir kanadn lideri Ecevit, teki kanadn lideri ise Demirel olarak belirmektedir. MSP ve Erbakan, bu kavgada Demirel'e destek olan glerden sadece bir tanesidir. Ortaya ister istemez byle bir grnt kmtr, ya da bu tr grnt Demirel tarafndan yaratlmtr. TV ekranlarna yansyan da ite bu grntdr... Komnizmle mcadele eden kim? Demirel... Temel atan kim? Demirel... Byk Trkiye isteyen kim? Demirel... Sa iktidar yapacak kim? Demirel... TV kimin yannda? Demirel'in... Sa basn kimin yannda? Demirel'in.., yleyse geriye ne kalyor? Geriye Demirel dndaki hkmet ortaklarnn sadece silik glgeleri kalmaktadr.... MSP'nin siyasal parti olarak varl ve geliimi, zgrlk demokrasiye baldr. Yasakl ve kstl demokrasi, eninde sonunda, MSP'nin de bana yklr. Ykld daha nce yaanan olaylarla kantlanmtr, ite MSP, bir trl bu tehlikeyi grmemektedir... Erbakan, bugne kadar, btn eylem ve ilemleriyle, Demirel'in yannda olmutur ya da Demirel, byk bir ustalkla bu grnty vermitir. Demirel, hkmetin kurulduu gnlerde, taktiini ok aka ortaya koymutun - Sola ve komnizme karyz... 160 Eer Erbakan hkmet ortakln bozarsa, Demirel ve Demirelci basn, Erbakan' sola ve komnizme destek olmakla sulayacaktr. Erbakan belki de bir buuk yldr, Demirel'in kazd bu kuyunun banda, "Ya sabr" ekerek dolamaktadr. Hani btn sa partiler "mterek liste" ile seime gireceklerdi? Hani o szler, hani o "protokoller", nerede o ortaklklar?.. Tabii, hepsi unutuldu. nk hepsi, Demirel'in sa partilerin desteinde Babakan olmasna ve Babakan olarak seimlere katlmasna yarayan siyasal giriimlerdir. Demirel bu taktiklerde baarl olmutur. Sonu: MSP erimi, AP glenmitir. Demirel'i Babakanlktan drmek, MSP'nin Millet Meclisi Soruturma Hazrlk Komisyonunda kullanaca bir oya baldr. Eer komisyon almaya balar ve Demirel, CHP ve DP oylaryla "Yce Divan"a giderse, Demirel'in bunca oyunu suya decektir...
Demirel btn bunlar ok iyi biliyor. Onun iindir ki, 1977 btesinin balanaca 30 Kasm gnne kadar, Erbakan ne isterse verecektir. Bte dediin kt zerine sralanm birtakm rakamlar deil midir? Erbakan'n istedikleri, kt zerinde birer birer verilecek, ancak lke seim koullarna girince, AP'I Maliye Bakan, bu denekleri MSP'li balonlara aktar-mayacaktr. ite bunun iin Demirel, - Verin on be milyar Hocaya... diyerek, Erbakan' aldatmaya almaktadr. MSP gnden gne eridiini anlamak iin bir seim daha bekleyecek kadar sabrlysa, bizim bir diyeceimiz yoktur. Bu gidii deitirmek iin bir oy yeter. Bir tek MSP oyu... (Cumhuriyet, 12 Kasm 1976) PTALDEN SONRA... Milli Eitim Bakan Ali Naili Erdem'in, enstit snavlarn iptal etmesi, hkmet iinde huzursuzlua yol amt. MHP, eitim enstitleri kanalyla salad rgtlenmenin, bir rpda yklnn hrnl iinde, bakann istifasn istedi. Bakanlk iinDEVLET. SLAH. ADALET 161 de de, genel mdrler, bakana kar belirli belirsiz bir eyleme getiler. Ali Naili Erdem, eitim enstitleri ynetmeliinde bir usulszlk yaptklarn, bu nedenle snav sonularn iptal ettiklerini sylemitir, iin i yzne bakarsanz, Erdem, Sayn Cumhurbakannn, soruna eilmesinden sonra pabucun pahal olduunu anlayp snav sonularn iptal ettiini aklayvermitir. Bundan sonra ne olacak? Olaca u: Ynetmelie uygun snav komisyonlar seilecek ve yeniden snav yaplacaktr. Ynetmelikte, eitim enstitleri snavlarn, yapacak iki tr komisyon ngrlmektedir. Birinci komisyon, her eitim enstits mdrnn seecei snav komisyonudur. Bir baka komisyon da, snavn biimini saptayacaktr. Erdem'in aklamasna gre, bu komisyonlarn seiminde usulszlk vardr. Kazn aya hi de yle deildir... Bu snavlar, bugne kadar Milli Eitim Bakanl tarafndan yaymlanan ynetmeliklere aykr olarak yaplmtr. Usulszlk sadece Ali Naili Erdem'in deindii, Eitim Enstits ynetmeliinde deildir. yle olsa iler ok kolaylatrd: - Yeniden snav komisyonu kur, ayn lkc rencileri yeniden kaydet... Milli Eitim Bakanl, 14 Mart 1975 gnl Resmi Gazetede bir ynetmelik yaymlamt. Bu ynetmelik, eitim enstitlerine, hangi yntem ve koullar ile renci alnacan belirlemektedir, ite, sorun da burada... nk bu yl yaplan eitim enstitleri snav, bu ynetmelie aykr olarak yaplmtr. Bilindii gibi, lise ve dengi okullar bitirenler, adna ksaca "merkezi sistem" dediimiz snav ile, niversite ve yksekokullara kaydolurlar. Ynetmelik, bu kurala bir istisna getirmitir. retmen yetitiren yksek dereceli okullar ve Tatbiki Gzel Sanatlar Yksekokuluna alnacak renciler iin ynetmelik bir baka kural getirmektedir. Bu okullarn "zel nitelik tayan blmlerine" renci almak iin, bu, merkezi snav sisteminden geen renciler, bir de "yetenek" snavna girerler. Ynetmelik ok aktr. Bu istisna, sadece, bu okullarn "-zel nitelik tayan blmleri" iindir. Bu blmler, resim, mzik, beden eitimi ve eitim blmleridir. 162 Milli Eitim Bakanl ne yapm? Bu ynetmelii bir yana iterek ynetmelikte yer alan "zel nitelik tayan blmler" koulunu ve tanmn grmezlikten gelerek, eitim enstitlerinin btn blmlerine alnacak rencileri "zel mlakat" adn verdikleri, "lkclk" snavna sokmutur. Milli Eitim Bakanl, Trke'in egemenlii altndadr. Ali Naili Erdem, bir buuk yldr o koltukta bir AP'I bakandan ok, bir MHP'I gibi davranm btn kadrolar, MHP'nin gdmne vermitir. Ynetmelik hkm uygulanm olsa, eitim enstitlerinin sadece, mzik, resim, beden eitimi gibi zel nitelik tayan blmleri iin snav yaplacak, teki blmlerin rencileri merkezi sisteme gre enstitlere gireceklerdir. Bakanlk ite bu kural inemitir.
- Milli Eitim Bakanlnca, 1975 ylnda yaymlanan ad geen ynetmeliin 10'uncu maddesi, eitim enstitlerinin, zel nitelik tamayan blmlerine alnacak rencilerin yerletirme ileminin, niversiteleraras renci seme ve yerletirme merkezi tarafndan yaplacan da aka yazmtr... Bakanlk bu hkm bir yana itmitir... Milli Eitim Bakanl bu okullarn zel nitelik tayan-tamayan ayrmn kaldrarak ve de yrrlkteki ynetmelii de gz gre gre ineyerek, eitim enstitlerinin btn blmlerine "zel mlakat" yoluyla renci almtr. imdi Milli Eitim Bakan diyor ki: - Efendim, komisyonlar usulne gre kurulmam, bu yzden snavlar iptal ettim... Hayr, i o kadar basit deil... Eitim enstits giri snavlar, 1975 tarihli ynetmelie aykr olarak yaplmtr. Bu ynetmelik hkmne gre eitim enstitlerinin "resim, mzik", "beden eitimi" ve "eitim blm" dndaki blmleri iin, rencilerin, merkezi sistem sonularna gre yerletirilmeleri gerekir. ii buradan saptrp yeniden kurulacak snav komisyonlar, bu soruna zm getirmez, stelik ayn sorunlar, bsbtn bytr. iptal edilmesi gereken snav sonular deil, cephe hkmetinin, eitim anlaydr... (Cumhuriyet, 13 Kasm 1976) DEVLET, SLAH. ADALET 163 BABUUN GC... Trke'e bal gazeteler, iki gndr Milli Eitim Bakanna ate pskrmektedir. MHP merkepten dm karpuza dnmtr. Dile kolay, eitim enstitlerine doldurduklar lkcler bir rpda kap dar edilmilerdir. Ali Nail Erdem, koskoca Trke'i hie saymtr... Trke, hayat boyunca devleti ele geirmeye alm, bu uurda gizli rgtler kurmu, ihtilallere girip km, arkadalarn ihbar etmi, fakat sonunda Devlet Bakan ve Babakan Yardmcs olarak iktidar koltuuna postu sermitir. imdi olacak i mi? Sen gel, Trke'in Babakanlkta olduu gnlerde, lkcleri kap dar et... Trke, bu ilere 1944 ylnda balamtr. nce, stemen rtbesiyle "Turanclk davasfna kart iin bir yla yakn tutuklu kalm, sonra Demokrat Parti devrinde, Bayar-Mendc es diktasn devirmek iin rgt kuranlarn arasna girmi, sonra kurulu dzeni silah yoluyla deitirmek istedii iin yurtdna srlm, 1963 ylnda Albay Talat Aydemiri ihbar etmi, e-ninde sonunda, devirdii Cumhurbakan Celal Bayar'n da yakn destei ile iktidara gelmeyi baarmtr. Trke, gerekten baarl bir rgtdr. 1944 ylndan bu yana eitli gizli rgtlere girip ktktan sonra, iktidara gelip babakan yardmcs olmak, gerekten, ok hner isteyen bir itir. Trke'in bunca baars, eitim enstitleri sorununda, balon gibi snmtr. Babu Trke'in yldz m snyor yoksa? MSP, Demirel'in glgesinde eriyip gitmektedir. yle amma, Erbakan, srasnda masaya yumruunu vurup - Ver bakalm bana 15 milyar... dedii zaman, Demirel korkudan titreyip bu paray akr akr saymaktadr. Erbakan, Demirel'e, - Okullara ahlak dersi koyacaksn, karmam ha.... dedii zaman da, hemen okul kitaplar deimekte ve ahlak dersleri okutulmaya balanmaktadr. Ama Trke yle mi? lk Ocayd, lkc retmenlerdi, lk Ocaklarna silah datan yzbalard... Kimse bunlar dinlemiyor. Bir Ali Nail Erdem kyor, 164 - Haydi komandolar kap dar... dedi mi, lkclk de bitiyor, ihtilalcilik de, rgtlk de... Babuun gc bu kadar demek... Zavall komandolar da Trke'e gvenerek meydanlara kyor. Yarn, mazallah, bunlar kulaklarndan birer birer tutulup mahkemelere karldklarnda, Trke bunlar yine bugnk gibi yalnz m brakacaktr? Bugn, eitim enstitlerindeki komandolarna sahip olamayan Trke, yarn byle ana baba gnlerinde ne yapacaktr?
Allah inandrsn, komandolar adna zldm dorusu... Ali Nail Erdem, gz gre gre lkc komandolara kyyor da, Trke'in kl kprdamyor... Ben olsam, hemen koalisyonu datr, tpk 1944'lerdeki gibi rgt kurardm. Kurt kocad m ne?.. (Cumhuriyet, 14 Kasm 1976) TOKOLU VE SEZGN Geen hafta bu keden, Turizm ve Tantma Bakanl ile ilgili bir dosya okumutunuz. Dosyada, Bakanlk mstear Mukadder Sezgin'in Paris'te Turizm Maviri olarak grev yapt gnlere rastlayan baz usulszlklere deinilmiti. Bakanlk mfettileri Oktay ilkiz ve Erdil Olcay tarafndan hazrlanan raporda, rnein 82 franklk bir yemek faturas yerine 8 bin 200 frank dendii ve Paris Mavirliinin baz faturalarnn iki kez dendii saptanmt. Yaznn yaymland gn Turizm ve Tantma Bakan Ltf Tokolu ve Mstear Mukadder Sezgin ile grtm. Mstear Sezgin, yazda konu edilen olaylarn mfetti raporuyla belirlendiini ancak, ayn mfettilerin hazrladklar ikinci raporda, kendisine ykletilebilecek bir su ve kast grnmediinin saptandn bildirdi. Ben de, bakanlk tarafndan 82 frank yerine, 8 bin 200 frank olarak denen para ile, iki kez denen fatura tutarlarnn ne olduunu sordum. Mstear Sezgin, zerine bor karlan 54 bin liray dediini syledi. DEVLET. SLAH. ADALET 165 w Ertesi gn, bakanlk bir aklama yaparak, Mukadder Sezgin ile ilgili yaynlar yalanlad. Tokolu'nun imzasn tayan aklama yle balamaktayd: - Hemen ifade etmek isterim ki, Mukadder Sezginin sorumluluk dnemlerinde ne Paris Turizm ve Tantma Brosunda, ne de kendisiyle ilgili olarak bakanlk bnyesinde herhangi bir yolsuzluk yaplmamtr... Bakan Tokolu, bakanlk tarafndan iki kez yaplan demenin Tantma Genel Mdrl idari iler ubesinde grevli tahakkuk memurlarnn dikkatsizliinden ileri geldiini anlattktan sonra, unlar yazmaktadr: - Sonu olarak, gerek muhterem basnmza, gerekse onun aracl ile kamuoyumuza Paris Turizm ve Tantma Brosunda ve broyla ilgili olarak merkez tekilatmzda yolsuzluk ve suiistimal yaplmadn, birtakm hatal ilemler yaplm ise, bunlarn kanunun ve nizamlar erevesi dahilinde ve Hazine lehine dzeltilmi olduunu, bundan byle bu tr hatalarn tekerrrn nleyecek bir reorganizasyon almasnn gerekletirilmi bulunduunu bu vesileyle belirtir sayglar sunarm... Gerek Bakann aklamas, gerekse Mukadder Sezgin'in anlattklar, bu kede yaymlanan belgelerin doruluunu ortaya koymaktadr. Bakan ve mstear, sadece bir noktaya itiraz etmektedirler. O da, bu ilemlerde Mukadder Sezgin'in suu bulunmaddr. Bakan Tokolu'na nce u noktay hatrlatalm. Mukadder Sezgin'in Paris Turizm ve Tantma Maviri olduu gnlerdeki ilemlerin mfettilerce aratrlmas emri, ilk kez Tokolu tarafndan deil, Irmak hkmeti Turizm ve Tantma Bakan ilhan Evliyaolu tarafndan verilmitir. Bakan Evliyaolu'nun bu ile grevlendirdii Tefti Kurulu Bakan ibrahim Sbt, Bakan Tokolu tarafndan, bizce bilinmeyen nedenlerle deitirilmi ve soruturma Oktay ilkiz ve Erdil Olcay adl mfettilere verilmitir. Tefti Kurulu Bakan ibrahim Sbt, New York Turizm ve Tantma Mavirliine atanmtr. Neden acaba? Mfettiler, 16/10/1975 gn raporlarn bakanla sunmulardr. Bakan Tokolu, 11/6/1975 gn Millet Meclisinde yapt konumada unlar sylemiti: 166 - Suiistimallerin tahkiki iin hemen mfettiler gndermi bulunmaktaym. Onlardan alacam ilk sonu huzurunuza erefle getirilecektir efendiler... Bakan, gazetelere yollad aklamasnda bu mfettilerden alaca "sonucu" aklayacan sylediini belirtmektedir. Mfettilerden alnan "ilk sonu" bizim yazmza konu ettiimiz mfetti raporudur. Bakan Tokolu, bu "ilk sonu" olan raporda mstear Mukadder Sezgin ile ilgili blmleri, Millet Meclisinde okumu mudur acaba?
Biz bu keden belgelere dayanarak yayn yapyoruz. Mstear Mukadder Sezgin ile ilgili yaynmz da, gerek bakan, gerekse mstear tarafndan dorulanan mfetti raporuna dayanmaktadr. Bunlarn dnda bir iki kk sorumuz olacak: - Bakan Tokolu, mstear Sezgin ile ilgili soruturmay yrten ibrahim Sbt', neden bu grevden alarak yurtdna gndermitir? - iki mfetti raporunda da Mukadder Sezgin'in, yolsuzluklar olmasa bile, dzensizliklerinin sabit olduu belirtilmektedir. Dzensizlikleri saptanan devlet memurlarnn, grevli bulunduklar bakanln en st koltuklarna karlmas nasl bir "takdir" yetkisidir? - Bakanln herhangi bir d rgtnde, Paris brosundaki-ne benzer usulszlkler olmu mudur? Merak bu ya... (Cumhuriyet, 15 Kasm 1976) AYVAZ'A VG ... Eitim enstitlerinin iptal edilen snavlar Milli Eitim Bakanlnda "otorite atmasna" yol at. Bakan Ali Naili Erdem ile retmen Okullar Genel Mdr Ayvaz Gkdemir, bakanlk iinde amansz bir savaa girimiler. Ankara'da yaylan dedikodulara gre, Genel Mdr Ayvaz Gkdemir, Bakana iyice isyan bayra am, Bakanlk koridorlarnda bas bas baryormu: DEVLET, SLAH, ADALET 167 - Ben bakan makan dinlemem... Ali Naili Erdem haliyle tavryla sert bir bakandr... Hi yle Genel Mdrlere papu brakr m? Bir gn Ayvaz Gkdemir'i, kulandan tuttuu gibi bakanlktan alacaktr... - Heeyyyttt, aln, bana Ali Naili derler... Fakat dedikodular baka trl... Diyorlar ki, lkc komandolar Ali Naili Erdem'in yolunu kesip dvecekler. Ali Naili de bundan korktuu iin, yeniden snav yapp ayn rencileri yeniden enstitlere alacakm... Bilmem ne derece doru?. Efendim, Trke'in de son gnlerde hi gc kalmad, diyorlar. Koskoca Babuun bulunduu hkmet, lkc komandolar.perian ediyor, Babu sesini bile karamyor... Artk etkisi de kalmam, gc de... Eski gnlerde olsa, alr Ali Naili'yi karsna, - Sen misin benim komandolarma sataan... deyip, yle bir grlerdi amma, artk sesi kslm, gc bitmi, tkenmi... imdi ortada bir tek "Ayvaz" var. Ayvaz Gkdemir, komandolarn davasn tek bana yrtyor. - Ben bakanlk emri dinlemem... Aferin Ayvaz'a... "Ayvaz" Trkede, "byk konaklarda mutfak ve yemek hizmetlerinde kullanlan uak" anlamnda kullanlmaktadr. Fakat Ayvaz Gkdemir yle mi? Trke'in, koskoca Babuun yapamadklarn yapyor: - Ben bakan dinlemem.,. Bilindii gibi Ayvaz, Krolu yklerinde ad geen, gzellii ve yiitlii ile n salan gen bir ocukmu. Gkdemir'in ya-ba hakknda bir bildiimiz yok, amma, bu Ayvaz Gkdemir, Krolu yklerinde ad geen Ayvaz kadar yiit, yiit olmasna... Ne diyor bakn: - Bakan dediiniz de kim?... Yiitlik buna denir ite... Yasaym, emirmi, kuralm, ba-kanm, adam hi bunlara nem vermiyor. Bakanlkta bas bas baryor: - Kimmi benim tosunlarma kyan?.,. lkc komandolar, bunca yl Babu Trke'e gvenmiler amma, Trke'i, bul, bulabilirsen koyduun yerde... Ali Nai-li'den mi, Demirel'den mi, ite birilerinden korkuyor Trke... 168 Ayvaz Gkdemir yle mi?. Babakan, Bakan, AP, bunlarn hepsi vz geliyor adama... "Meydan Larousse", kibar konaklarnda mutfak hizmetlerinle kullanlan Vanl erkek ve Krt uaklarna "Ayvaz" dendiini yazmaktadr. nl ansiklopedide, Ayvaz hakknda u bilgi verilmektedir:
"... Birinci Dnya Savandan sonra mutfak ve benzeri hizmetlerde Ayvaz kullanlmas gelenei kaldrld. Resmi dairelerde de Ayvaz ad verilen hademeler kullanlrd. Son zamanlara kadar Hariciye Nezaretinde, grev hal temizlemek olan Ayvazlar kullanlmtr..." retmen Okullar Genel Mdr Ayvaz Gkdemir, bu kavramlar kknden deitirmitir. Bundan sonra Ayvaz'n szlk anlam yle olacaktr: - lkc komandolar uruna, yasalara ve bakan emirlerine kafa tutan genel mdr... aka bir yana, san en tutarl adamlarndan biri bu Ayvaz Gkdemir'dir. Adam hem Trke'in yapamadn yapyor, hem de koskoca bakan hie sayyor. Geri dilimize yerleen bir deyime gre: - Ayvaz kasap, hep bir hesap... Yani, ortada deien hibir ey yok... yok amma, lkclkte, Ayvaz, hem Trke'i, hem, Ali Naili Erdem'i geride brakt. Son bamsz Mslman Trk devletini korumak iin, btn milliyetilerin, komnizme kar, Ayvaz'n evresinde kenetlenmelerini nerir, Ali Naili Erdem'e sonsuz "sabr", Ayvaz'a snrl "kahr", Trke'e de ."gemi olsun" dileklerimi iletirim... (Cumhuriyet, I 7 Kasm 1976) BR HALE ... Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Selahattin Kl, bugnlerde bir Japon firmasnca yollanan mektubu incelemektedir. Mektup, Japon "Komagai-Gumi" firmas adna Hseyin Taful-can imzasn tamaktadr. Selahattin Kl'a "zata mahsus" olaDEVLET, SLAH, ADALET 169 rak yollanan mektubun bir fotokopisi de bizim elimizdedir. Mektubu birlikte okuyalm: "Muhterem Beyefendi, Konu: Trkiye Kmr iletmeleri Kurumunun Afin-Elbistan konveyr projesi hakknda. Yukarda yazl projeye mdahalenizi yksek emirlerinize arz ediyorum. Bunun sebebine gelince, istihbar ettiim aadaki hususlardr. I - artname hazrlanrken, tekliflerin teknik ynden ett edilerek teknikle birinci seilen firmayla mzakereye giriilmesi karara balanmtr. Japon Kumagai-Gumi firmas teknik artnameye uygunluk ynnden birinci sray alm olmasna ramen, Altay-Nezih Dural firmasnn temsil ettii Japon Mitsubii firmas grmelere davet edilmitir. 2- Bu sarih karara ramen en ucuz fiyat vermi firma davet edilmitir. Takdir edilecei gibi, ucuz olan firma ok eksik kalemler teklif etmi olabilir. Nitekim Mitsubii firmasnn teklifi byledir ve eksiklikleri fiyat fark istemeden tamamlayacan bildirmi olmas endirekt bir fiyat tenzilatdr ve artnameye aykrdr. 3- Ekonomik ett (teknik, fiyat ve amortisman ynnden teknik) yaplmamtr. Dolaysyla, shhatli bir ett yaplmam olmaktadr. 4- Alman mavir firmasnn raporu laykyla tetkik edilmedii gibi, Alman mavir firmasnn raporunda Mitsubii aleyhine yazlm hususlar, vakit kazanlarak tashih edilmitir. stelik malzemelerin kalitesi de nazar dikkate alnmamtr. Halbuki bu hususlar mavir firmann raporunda sarahaten belirtildii gibi Japon Kumagai-Gumi firmasnn daveti tavsiye edilmitir. 5- Mavir, iki firma (Kumagai-Gumi ve Mitsubii) seerek dierlerini teknik byk eksiklikler dolaysyla diskalifiye etmitir. Mavir firma teknik iki firma setiine gre, bunlardan biri teknikte stn, dieri eksikleri ihtiva ettiinden, fiyat da dk olduuna gre, her ikisinin davet edilmesi icap eder. Durumu yksek dikkatinize arz ederken mezkr ihalenin durdurularak bitaraf bir heyete tetkik ettirilmesini ve artnameye gre karar verilmesinin teminini msaadelerinizle yksek takdirieri-nize arz eder, derin sayglar sunanm..." 170 Son derece bozuk Trkeyle yazlan mektup byle sona ermektedir. Grlyor ki, iki Japon firmas, Afin-Elbistan projesi iin yarmakta ve biri, teki firmann artnameye aykr olarak kayrldn ileri srmektedir.
i ilk bakta olduka kark grnmektedir. Acaba kim hakldr? Kumagai-Gumi firmas m, yoksa Nezih Dural'n temsilciliini yapt Japon Mitsubii mi? Geri bizim, "mobilya yolsuzluu" konusundaki almalarmz, bu tr ticari ilerdeki bilgimizi arttrmsa da, bu konuyu bir rpda zmemiz olanaksz... Hangisi hakl acaba? Hangisi hakl, hangisi haksz, bunu imdiden pek kestiremiyoruz. Fakat biliyoruz ki, bu tr ilerde milyonlar, milyarlar dner. Bunun iin, bir posta gvercininin gelip masamza brakt bu belgelerden bir tanesini hep birlikte okuyalm ve bu ite kimin hakli, kimin haksiz olduunu hep birlikte anlayalm, diye dndk. imdi Bakan Selahattin Kl, bu mektubu aldktan sonra, a-caba ne gibi ilemlere bavurmutur? rnein, Kmr iletmeleri Kurumu yetkilileriyle bir grme yapm mdr?. - in ii, Japon ii... u Japon iini de hep birlikte renmek istiyoruz. Bu ne itir? Kim hakldr, kim hakszdr? Yabanc sermaye destei ile gnden gne byyen milliyeti Trkiye'de, bunun gibi kk ileri de renmek yararl olmaz m?.. (Cumhuriyet, 19 Kasm 1976) YARINK SINAVLAR... iptal edilen eitim enstitleri snavlar, yarn yeniden yaplyor. Milli Eitim Bakan Ali Naili Erdem ile retmen Okullar Genel Mdr arasndaki "dankl dv" sonunda, ayn lkc renciler yeniden enstitlere alnm olacak. Bylece ne i yanacak, ne de kebap... Milli Eitim Bakan, snav sonularn son derece rk bir nedene dayanarak iptal etmitir. Oysa eitim enstitleri konusu, bir baka adan sakatlklar tamaktayd. Bakan Erdem, bu sakatlklar gizlemek iin yapay bir gereke buldu ve Sayn DEVLET, SLAH, ADALET 171 Cumhurbakannn bu konudaki duyarln hesaba katt iin de snav sonularn iptal ettiini aklad. Eitim enstitlerine hangi koul ve yntemlerle renci a-lnaca, 14 Mart 1975 gn Resmi Gazetede yaymlanan ynetmelikle saptanmtr. Bu ynetmelie gre, eitim enstitlerinin, ancak "zel nitelik tayan blmlerine" ve ancak "yetenek" snav ile renci alnabilecektir. "zel nitelik tayan" blmler, resim, mzik, beden eitimi gibi blmlerdir. Enstitlerde resim, mzik, beden eitimi gibi zel nitelik tayan blmler dnda Trke, sosyal bilgiler, matematik, fen ve tabiat bilgisi gibi, zel nitelik tamayan blmler de vardr. Ynetmelik gereince, eitim enstitlerine hangi koul ve yntemlerle renci alnaca, yaplacak snavlarn zaman ve biimi, niversiteleraras renci Seme ve Yerletirme Merkezi ile Milli Eitim Bakanlnca ortaklaa saptanr. imdi Milli Eitim Bakanlnda, retmen Okullar Genel Mdr, bu ynetmelikleri bir yana iterek, snavn biimini, koulunu ve zamann kendisi saptamakta ve Ali Naili Erdem'e de onaylatmaktadr. Yrrlkteki ynetmelie gre, eitim enstitlerinin zel nitelik tamayan Trke, sosyal bilgiler, matematik, fen ve tabiat bilgisi gibi blmlerine merkezi snav sistemiyle yaplan snav sonular uyarnca renci alnacaktr. Milli Eitim Bakanl, eitim enstitlerinde, zel nitelik tayan-tamayan ayrmn kaldrarak, eitim enstitlerinin btn blmlerine "zel mlakat yoluyla renci alarak, ynetmelik hkmlerini aka inemektedir. Ayrca bakanlk, niversiteleraras renci Seme ve Yerletirme Merkezi ile birlikte kullanaca bir yetkiyi tek bana kullanarak bu "zel mlakat"n zaman, koul ve biimini de saptamaktadr. Btn bunlar yarn yaplacak snavn, hukuk asndan iptaline yol aacak sakatlklardr. Bu snav sonular imdiden geersizdir. nce, bu snavlarda niversiteleraras renci Seme ve Yerletirme Merkezinin yetkileri kaldrlmtr, ikincisi, eitim enstitlerinin zel nitelik tamayan blmlerine "mlakat" yolu ile renci alnarak, ynetmelik hkmleri inenmitir. Ynetmelik hkmleri, eitim enstitlerine giri iin sadece "yetenek" snav ngrmtr. Bu yetenek snavnda, rnein resim blmne girecek rencinin resim yapma yete-
172 neinin olup olmad saptanacaktr. Bunun gibi, mzik blmne girecek rencide mzik yeteneklerinin olup olmad aratrlacaktr. Bunun yerine ne yaplyor? Neler soruluyor: - Trke hangi tarihte dodu? Dokuz Ik nedir? Milliyetilii tarif edin... Bu, aka okula renci deil, partiye "militan" almaktr!.. Snav sonulan imdiden geersizdir. niversiteleraras seme snavn kazanp da, eitim enstitlerinde yarnki snavlara girme hakkn elde eden btn rencilerin Dantaya bavurarak bu snavlar iptal ettirmeleri son derece yararl olacaktr. Eer, szgelii yirmi bin renci Dantaya bavurup maddi ve manevi zararlarn Ali Naili Erdem'in kendisinden almak zere "tam yarg davas" aarlarsa, bu vurdumduymazln hesab, bir lde sorulmu olur... Haydi renciler, Dantaya!.. (Cumhuriyet, 21 Kasm 1976) DEVLET KESESNDEN Seimler yaklatka, siyasal partiler seim propagandalarn hzlandrdlar. Bu propaganda yarna, bir devlet kuruluu olan Basn-Yayn Genel Mdrl de katld. Belki anmsayacaksnz: Geen aylarda bu konu zerinde durmu ve Babakan Sleyman Demirel'in demelerinin Turizm ve Tantma Bakanl Kurulu Yasasnn "turist celbi" ile ilgili 29. maddesi uyarnca baslp yayldn yazmtk. Bununla da yetinmeyip Saytayn bu basm iine el koyduunu aklayarak konuyu kamuoyuna sunmutuk. isterseniz, Babakan Sleyman Demirel'in demelerini basp yayan Basn-Yayn Genel Mdrlnn, bu demeleri basan yayneviyle szleme imzalarken dayand yasa maddesini okuyalm: - Turizm ve Tantma Bakanl, Trkiye'ye turist celbi ve memlekette turizm endstrisinin gelitirilmesi amacyla, d yatrm salanmas bakmndan, milletleraras alanda tannm ve tecrbeli yabanc firmalarla propaganda ve d memleketDEVLET, SLAH, ADALET 173 lerde, kalknma planndaki esaslara uygun olarak, bte imknlar dairesinde gelecek yllara geici yklemleri kapsayan szlemeler akdedebilir. Bu szlemelerin akdinde artrma, eksiltme ve ihale kanunu hkmleriyle genel muhasebe kanunundaki avans ve kredi hkmleri tatbik olunmaz... Maddenin ikinci fkrasnda, propaganda niteliindeki her trl yayn iin gerekli olan malzemenin ne koullarda alnacana ilikin ilkeler getirilmektedir. Bu maddede, Babakann demelerinin baslp datlmasna olanak salayc bir tek virgl bile yoktur. Saytay denetileri de bu noktalar zerinde durmu ve Basn-Yayn Genel Mdr Vekili Doan Kasarolu'ndan, "turist celbi" amacyla konulmu bir maddeye dayanarak Babakann demelerinin nasl basldn sormutu. O gnden bu yana, Basn-Yayn Genel Mdrl, Babakan Demirel'in demelerini basp yaymaya devam etmitir. Kk kitapklar olarak baslan demelerin bazlarnda "Sleyman Demirel, Babakan, AP Genel Bakan" imzas kullanlmaktadr. Baz kitapklar da "Sleyman Demirel, Babakan" imzasyla yaymlanmaktadr. Bu kitaplardan rasgele bir tanesinin sayfasn aarak okuyalm: - zlerek ifade edeyim ki, 7,5 ay zarfnda memleketin ilerini iinden klmaz hale getirdikten sonra iktidardan kap giden CHP, hrn, fkeli, ykc ve engelcidir. Kendisini milletin umudu ilan eden CHP'nin iflas bu hrnlnn ba sebebidir. .... CHP yerini tayin edememitir. ... izgisini izememitir. ... lkeyi huzursuz brakanlarn tevikisi ve hamiidir..... Kkrtcdr. ... Fitne ve fesatta esizdir.... Bu demeler, AP damgal ve siyasal niteliktedir. Bunlar,-Babakan Demirel'in, AP Genel Bakan olarak, ana muhalefet partisine yapt saldrlan kapsamaktadr. Basn Yayn Genel Mdrl, Adalet Partisinin basn brosu mudur ki, bu demelerin binlercesi baslp baslp datlyor? Kimin cebinden kyor bu yaynlarn paras? Kimin?!..
Kimin olacak; devletin!.. Yani sizin, bizim cebimizden kan paralarla, bir Kasarolu, Demirel'in demelerini basp yayyor... Hem de yasalarla alay ederek, hem de Saytay hie sayarak... Geen aylarda, bu konuyu ortaya attmzda Kasarolu, yaptmz yayn yle yantlamak istemiti: 174 - Trkiye Cumhuriyeti Devleti'nin hkmet bakannn beyanlar yalnz bugn iin deil, yarn iin de devletin en -nemli belgeleridir... Bunlar daima toplamak zaman zaman bastrarak dileyenlerin istifadesine sunmak devlet enformasyon hizmetinin bir icabdr... Adalet Partisinin seim propagandas "devlet enformasyonu" ad altnda, devlet kesesinden salanan paralarla yaplyor. Bununla da kalnmyor. Bu yaynlar "turist celbi" ile ilgili yasa maddesine dayanlarak srdrlyor. Yok mu bu konuyu Parlamentoya getirecek bir CHP milletvekili ya da senatr!?.. u i bir aratrlsn bakalm, Basn Yayn Genel Mdrl Adalet Partisi iin ka kitap bastrm bugne kadar? Bu iler aratrlrken, CHP yneticileri, kendileri tarafndan Basn Yayn Genel Mdrlne oturtulan Doan Kasarolu'nun "devlet enformasyonu" anlayndan da yararlanm olurlar... (Cumhuriyet, 23 Kasm 1976) FOTORAF GB... Seimlere bir yl kala, btn siyasal partilerin i atmalar kamuoyuna iyice yansyor. Hemen hemen her gn, CHP, DP ve MSP iindeki alkantlar, basnda sergilenip duruluyor. AP, kendi iindeki huzursuzluu, bir lde kamuoyuna yanstmamak iin her trl nlemi alm gibi grnyor. Bir aydr basn, CHP iindeki kavgayla ilgilenmektedir. Kim kimden yana, kim kime kar... Topuz mu, Baykal m?.. Eyp-olu Genel Sekreterlikte kalacak m? Ankara il Bakan Teoman Kprller, Belediye Bakan Vedat Dalokay ile neden alyor? Turan Gven, Genel Sekreterlie neden aday oldu? CHP kulisleri aylardr bir ar kovan gibi, bu uultuyla ilgilidir. Eletiriler, dedikodular, yorumlar, kiisel ekimeler... MSP ise uzun sre bir "kapal kutu" gibi iindeki alkantlar gizlemesini bildi. Af Yasas oylamasnda, parti ikiye blnr gibi oldu amma, ksa zamanda kendini toplad. Son gnlerde, Ahmet Tevfik Paksu'nun istifa nedenleri de unutulup gitti: DEVLET. SLAH, ADALET 175 - Paksu kardeimiz istirahat ediyorlar... Erbakan'n bu aklamas, MSP iindeki atmay bir sre i-in dondurdu... Ya AP?.. Adalet Partisi, tam anlamyla, kaynayan bir kazan gibidir. Eski Demokratlar seim listelerinde n sralarda yer alacak m? Yeni Adaletiler listelere girecek mi? Sadettin Bilgi ne yapacak? ismet Sezgin kimlerle alacak? Demirel arln ne yana koyacak? Bugnlerde AP iinde amansz bir sava balamtr. Birbirlerini nasl suluyorlar bilseniz... Ne kirli amarlardan sz ediliyor bir duysanz, ya parmanz srrsnz ya da kahkahayla glersiniz... Basn, nedense AP iindeki atmalara pek yer ayrmyor. Basnn tek derdi, CHP ve MSP iindeki atmalar mdr? Peki ya AP iindeki atmalar?.. Dr. Sadettin Bilgi, Demokratik Partinin kurucularndandr. Bilgi, Bozbeyli ve Faruk Skan ile birlikte, Demirel'e kar sava vermi ve DP'den ayrlma nedenini, Demirel'in kiiliine balamt. Bilgi imdi Adalet Partisi Genel Bakan Vekilidir. Bilgi siyasal yaamnda ilgin bir serven izlemitir. Yeminli bir Demirel dman olan Bilgi, gvenoylamasnda birdenbire Demirelci kesilmi ve bir sre sonra da AP'ye kapa atmtr. Bilgi'e sorarsanz btn bunlar komnizmle mcadele i-indir. "Son bamsz Mslman Trk devletini kurtarmak" a-macyla partisinden istifa eden Bilgi, Demirel'in yannda yerini almtr. Bizler de Dr. Sadettin Bilgi'in iyi niyetinden ve zellikle milliyeti duygu ve dncelerinden hi phe etmiyoruz. Fakat Bilgi'in AP iinde daha da gl olabilmesi iin baz konularn su yzne kmas gerekmez mi?
Szgelii, Bilgi'in Salk Bankasna ka milyon borcu vard? Bu bor ne oldu? dendi mi, denmedi mi? Sonra, efendime syleyim, Bilgi, Demokratik Partiden ayrlp Demirel'i desteklemeye karar verdii gnlerde, can skntsndan olacak, ticarete de atlmt. Sanrm defneya ticareti iin, Sanayii ve Teknoloji Bakanlndan 250 milyon liray aan bir tevik bel176 gesi almt, sonra da kereste ticareti yapmaya karar vermiti. Ne oldu bu iler? Dr. Bilgi, bu konular tek tek aklarsa, hem parti iindeki gc artar, hem son bamsz Mslman Trk devleti iin yapt fedakrlklar cmle lem renmi olur. Dr. Sadettin Bilgi, cephe iktidarnn alt dokuzluk fotorafdr. Tanmakta yarar vardr... (Cumhuriyet, 24 Kasm 1976) KURULTAY... CHP kurultay bugn balyor. Parti ii ekimeler, bu kurultay sonunda belirli bir sre iin zme balanm olacak. Yeni tzk tasla ile etkinlii olduka azaltlan genel sekreter-r]ik seimi dnda kurultay, CHP program ile tzn de grp karara balayacaktr. CHP bu kurultaya, youn i ekimelerle girmektedir. Deniz Baykal nderliindeki muhalefet grubu, partinin yeni kadrolara gerek duyduunu ileri srerek, yenilemeden ve genlemeden sz ediyor. Baykal ve arkadalarna gre, siyasal partiler kendilerini yenilemezlerse, bir sre sonra dzenin bir paras olurlar. CHP gibi ilerici partiler, bu yenilemeyi baa-ramazlarsa dzenle btnleir ve amalarna yabanclarlar. Baykal, CHP'nin byle bir tehlike ile karg karya olduu grndedir... CHP Genel Sekreteri Orhan Eypolu, partiye kazandrlan "demokratik sol" dnce ve eylemin, Genel Bakan Ecevit tarafndan izildiini, kendisinin bu program uygulamaya koyduunu belirtmektedir. Partinin her trl yenilemeye ak olduunu ileri sren Eypolu, partinin her geen gn emeki snf ve tabakalarla kaynatn, parti tabannn her geen gn demokratik sol zlemlere uygun nitelik kazandn anlatmaktadr. Genel Sekreter adaylarndan Turan Gne ise, Genel Sekreter Eypolu'nun yprandn, Deniz Baykal'n da siyasal ekimelere yol atn ileri srerek, kendisinin "hizipler st" a-day olduunu sylemekte ve partinin 1977 seimlerini kaDEVLET, SLAH, ADALET 177 zanmas iin, "hizipler st bir genel sekretere" gerek olduunu belirtmektedir. CHP eski Genel Sekreterlerinden Kmil Knkolu, bu atmay kiisel nedenleri ar basan bir "horuz dvne" benzetmekte ve bu ekimeleri uzaktan izlemektedir. Knkolu, CHP Genel Merkezinde gerek muhalefetin geen kurultayda, "krmz liste" ad verilen grupa temsil edildiini belirterek, - Bugnk muhalefet, geen kurultaydaki genel merkezcilerin bir blmyd... demektedir. Krkolu'na gre genel merkez, geen kurultayda "krmz liste" tarafndan balatlan gerek muhalefeti engellemi ve bylece ortaya bugnk "biimsel muhalefet" kmtr... CHP kurultaynda, aa yukar bu grler sergilenecek, adaylar, destek aldklar il rgtleriyle birlikte parti ynetimini ele geirmeye alacaklardr. CHP, lkede demokrasi ve barn dayanaklarndan biridir. Demokratik dzenin ayakta kalmas, bir bakma CHP'nin -nmzdeki seimi kazanmasna baldr. CHP'nin bar ve zgrlk gvencesi olabilmesi de, parti ii demokrasisinin ilerliine baldr. Bu adan, genel sekreterlie herhangi bir partilinin aday olmas yadrganmamaldr. Eer yadrganrsa, parti ii demokrasinin ilerliinden sz etme olana bulunur mu? CHP iinde herkes, bata genel bakanlk olmak zere, her makama, her grev yerine serbeste, zgrce aday olmaldr. Gerek Deniz Baykal, gerekse Turan Gne, genel sekreterlie adaylklarn koyarak, parti ii demokrasinin varln kantlamlardr. Ama; - Genel bakandan izin alarak genel sekreterlie adaylm koyuyorum...
ite bu gerekeyi anlamaya olanak yoktur. Genel Bakan Ecevit aday olmak isteyene, "hayr olma" demeyeceine gre, Ecevit ile "ideolojik gr ayrl" iinde olunmad m sylenmek istenmektedir? Geen kurultaydan bu yana birok siyasal olay yaanmtr. Kurultayn nne bir program ve tzk tasla da karlmtr. Genel sekreterlie adaylklarn koyanlar, gerek olaylara ilikin olarak, gerekse yeni tzk, program ve parti meclisi raporuna kar somut muhalefet gerekelerini, kurultay krssne getirmelidirler. Bugnk parti ynetimiyle herhangi bir "ideolojik 178 gr ayrl" varsa, bunlar en ak ve seik biimde, CHP rgt nnde tartmaldrlar. Kurultay, kulislerden ok krslerde srmelidir. Eypolu, Gne ve Baykal tartmas, bu dzeyde, bu olgunlukta ve bu kapsamda srdrlrse, bundan hem CHP rgt yararlanr, hem de CHP'nin yaps ve nitelii belirlenmi olur. Eer Eypolu, Baykal ve Gne arasnda herhangi bir "i-deolojik gr ayrl" yoksa, bunca kavga grlty siyasal nedenlerle aklamak gleir ve bundan da, bu ekimeyi kiisel nedenlere balayanlar hakl kar... (Cumhuriyet, 27 Kasm 1976) DENGELER OLUUYOR... CHP kurultay, Eypolu-Baykal ekiplerinin amansz sava ile sryor. Kurultay bakanl iin ad okunarak yaplan seim sonunda, Eypolu ekibi az farkla bakanl kazand. Kazand ama, bunu genel merkez iin parlak bir sonu olarak nitelemek olanaksz. CHP kurultaylarnda, kurultay bakanln kazanan ekibin genel sekreterlik ve parti meclis seimlerini kazanmas diye bir kural yok. Bunun tersine rnekler de var. Geen kurultayda, kurultay bakanlna genel merkeze muhalefet eden "krmz liste"nin aday kazanmt. Parti meclisi ve genel sekreterlii ise kurultay bakanln kaybeden genel merkez adaylar almt. Bu kurultayda imdilik "hassas bir denge" olumu gibi grnyor. Baykal ekibi, genel merkezin sandndan ve beklediinden daha ok oy alabilmeyi baarmtr. Genel merkez, ancak atba geebildii muhalefet grubuyla baa ba dvmektedir. Bu grnm neyin kantdr? Ecevit'in, tutumunu aka belli etmese bile, genel merkez ekibinden yana olduu, parti kulislerinde sylenip durulmaktadr. Bu sylentilere ramen Baykal ekibi, genel merkez ile baa ba yarmay baarmtr. Parti rgtnde, parti ynetimine kar gl bir muhalefet belirmitir. Baykal, imdilik bu hoDEVLET, SLAH, ADALET 179 nutsuzluu rgtlemeye almaktadr. Bunda ne lde baarl olaca nmzdeki gnlerde belli olacaktr. Parti iindeki dengeler bylesine belirmiken, Ecevit kurultay sonularn etkilemek iin bir yana arln koyacak mdr? Diyelim ki Ecevit arln Eypolu ekibinden yana koydu. Bu, uyumazl zecek midir? Yoksa, dengenin bu tr bir a-rlkla bozulmas, parti iinde ucu derinlere giden bir atmay krklemeyecek midir? Sanrz ki Ecevit, partinin ypranmasna yol aan bir atmadan kuku duymaktadr. Partinin i gelimelerini avcunun ii kadar iyi bilen Ecevit, kurultayda oluan "hassas denge "yi, parti ynetimine yanstmak isteyecektir. Ama bu nasl salanacaktr? Ekipler, bir yl akn sredir kyasya bir savan iindedir. Baz rgtlerin fesihleri ve tal sopal kongreler, sinirleri iyice germitir. CHP kurultay bir "barut fs" gibidir. Delegeler her an bir patlama noktasna kolaylkla gelebilirler. Genlik Kollar, parti meclisi nnde baz milletvekillerine uluorta satamaktan ekinmemektedirler. Parti "hiyerarisi" de altst olmu gibidir... Bunun zm yolu, bir ekibin "tasfiye" edilerek br ekibin ibana getirilmesi deildir. Yaplacak i, rgtte oluan dengeyi, olanca eitlik ve ustalkla parti ynetimine yanstmaktr. 1977 seimleri, Trkiye iin olduu gibi, CHP iin de bir lm kalm savadr. Bu kurultay, rgte birtakm honutsuzluklar, birtakm krgnlklar getirir ve dmanlk tohumlar e-kerse, CHP, seimlere bir kolu yaral asker gibi girer.
Eer, CHP bu seimi kazanamazsa, ite o zaman, ne genel merkez ekibi kalr, ne de Baykal ekibi... O zaman halk, bir baka rgtn evresinde toplanmaya hak kazanr. CHP bir snav daha veriyor. Bu dnemete, bir ekibin -teki ekip zerine bask kurmasn deil, rgtte oluan g dengelerine gre bir ynetim olumasn gerekiyor. Oluan bu dengenin, parti ii demokraside dzenleni biimi de, sayn Ecevit'in liderliine ve ustalna kalmtr. Unutulmasn ki, Baykal CHP iinde oluan muhalefetin en "lml" lideridir. Muhalefet bundan sonraki kurultaylara keskin izgilerle ve daha "radikal" liderlerle kabilir. Bu birikimi grmezlikten gelmek mmkn mdr?.. (Cumhuriyet, 29 Kasm 1976) 180 BRLK... 1973 seimlerinde Ecevit'i Babakanla getiren olaylar zinciri, solun btnlemesi, san ise paralanmasyd. CHP nce, kendi iinde bir birlik salamt; bu birlik, parti d solca da destekleniyor ve gleniyordu. 1974 yl, san toparlanmas, solun paralanmasyla geti. Demirel, "sola ve komnizme kar olmak" gerekesiyle, btn sa partileri bir at altnda toplamasn bildi. Bu at, "Milliyeti Cephe" adyla kuruldu. Cephenin derme atma ats, son gnlerde iyice atrdamaktadr... 1973 ylndan bu yana CHP, kendi iindeki birlii bozmutur, ideolojik hibir nedene dayanmad sylenen atmalar, parti iinde kiisel ekimelere dnmtr. Bu kiisel ekimeler, partinin gcn bir lde zayflatmtr. yle syleniyor amma, acaba parti iinde herkes ayn dncede ve ayn dorultuda mdr? Buna kolaylkla "evet" demek olanakszdr. 1974 kurultaynda "krmz liste" ile balatlan muhalefet datlm, yozlam ve etkinliini yitirmitir. Fakat, parti rgtnde bir "ideolojik muhalefet birikimi" vardr. Bu birikim, henz liderini bulamamtr. CHP gibi, dnsel oluumunu tamamlamam bir partide, eitli dnce yapsnda kiilerin ve kesimlerin bulunmas doaldr. nemli olan, bu dncelerin demokratik yntemlerle parti ynetimine yanstlmasdr. CHP, bu gibi eilimleri grmezden gelemez. Gelirse, bu birikim bir gn, parti ii muhalefeti ap parti ii iktidar ele geirir. CHP iinde kurulacak birlik, herkesin ayn dorultuda, ayn dncede olmasn gerektirmez. Birlik, tartmadan ve eletiriden doar. Tartmasz ve eletirisiz birlik, rktr ve yapaydr. Gn olur, kck bir darbeden yklverir... Parti ii muhalefet, partinin gelien yaps iinde sosyal u-yanlan ve gereksinimleri tartma konusu yapmaldr. Fakat ne oluyor?.. Parti iindeki her ileri adm, Sayn Ecevit tarafndan ortaya atlyor. Zaman zaman yle grlyor ki Ecevit, parti ii solun grevini de kendisi yerine getiriyor. Konuya bu adan bakarsanz, kurultay krslerinde parlak bir konuma yapan Deniz Baykal'n, zde, temelde, parti ii solun szcln stlendiini kimse syleyemez. Partide bir DEVLET, SLAH, ADALET 181 muhalefet gereksinmesi vardr. Bu gereksinme, kendi liderini aramaktadr. Baykal, bu birikimin desteini geici olarak almtr amma, bu birikimin ideolojik dorultusunun szcln yapmamtr, ya da yapamamtr. CHP kurultaynda, ideolojik nedenlere dayanan tek konumay eski Genel Sekreterlerden Kmil Krkolu yapmtr. Krkolu u anda herhangi bir ekibin szcs deildir. Taban, rgt yoktur. Konumas, CHP'nin demokratik sol dorultusuna uygundur. Fakat yeni zlemleri, yeni eletirileri kapsamaktadr. CHP'nin yeni yneticileri, bu konumay gerei gibi deerlendirmelidirler. nk gelecein muhalefeti bu dncelerde sakldr. imdi kurultay da artk geride kald. CHP iinde, kazanan ve kaybeden ekipler, partinin zgr dnceye ve eletiriye dayanan birliini salamak greviyle ykmldrler.
CHP nmzdeki seimleri kazanmak zorundadr. Parti ii ve d btn demokratik glerin, bu ama evresinde rgtlenmesi gerekmektedir. CHP yneticileri bunu salaya-mazlarsa, kendilerini eletiren parti d sola, - Siz nce kendi aranzda birlik olun... demek hakkn ve yetkisini de kendilerinde bulamazlar. CHP iinde herkese byk grevler dyor. Parti ii iktidar, tartmadan ve eletiriden g alan birlii salamak, parti ii sol da, tutarl ve bilinli eletirilerle bu birlii glendirmek grevi ile kar karyadr... (Cumhuriyet, I Aralk 1976) SOSYALST ENTERNASYONAL CHP'nin "Sosyalist Enternasyonal"e katlma karar, ortal iyice kartrd. Sac partilerin szcleri, neredeyse, Ecevit'in i-damn isteyecekler. Babakan Demirel de, bu konuyu duyar duymaz, hemen cad kazann kaynatmaya balad: - Sosyalist Enternasyonale girmeyi, hkmranlk haklarmza aykr bulurum... Vah vah... Demek hkmranlk hakkmz, yurdun drt bucandaki Amerikan sleriyle ortadan kaldrlmyor da, Sosyalist Enternasyonal ile zedelenmi oluyor!.. Hkmranlk hakkmz, 182 yeralt ve yerst kaynaklarmza el koyan yabanc sermaye ile yaralanm olmuyor da, Sosyalist Enternasyonale girme karar ile ortadan kaldrlveriyor... ikili antlamalarla elimizden alnan "hkmranlk hakk", CHP'nin, ou NATO yesi olan sosyal demokrat ve demokratik sosyalist partilerle dayanma kurmas ile, tuz biber ediliyorsa, bu "Sosyalist Enternasyonal" nedir, ne deildir, bunun bilinmesi gerekmez mi? Gerekmez herhalde... nk buras Trkiye'dir. Demagoji, yalan dolan, iftira, ok partili hayatmzn vazgeilmez unsurlardr. Rahmetli inn, CHP'nin "ortann solunda" olduunu a-klaynca, ayn evreler hemen demagoji frtnasn estirmeye balamlard: - Ortann solu, Moskova yolu... Ortann solunun, Moskova yolu olmad oktan anlald ama, ayn sac, karc ve ilkel evreler, imdi de "Sosyalist Enternasyonalin komnistlik olduunu kantlama yarna girdiler. "Sosyalizm" ve "enternasyonal" szcklerinin yaratt kavram karklndan yararlanmaya alan ad sa, birtakm armlarla CHP'yi ypratmak istemektedir. Bat demokrasilerinde yrrlkte olan sistemlere, Marksizmden kaynaklanan sosyalist rejimlerin kart olarak, "burjuva demokrasileri" ad verilmektedir. Sosyalist Enternasyonal, burjuva demokrasilerindeki sosyal demokrat ve demokratik sosyalist partilerin oluturduu, uluslararas nitelikte bir "fikir kulb" grnmndedir. "Sosyalist Enternasyonal", ideolojik temelini "ikinci Enternasyonalce bulur. Birinci Enternasyonal, 1864 ylnda Londra'da, "Uluslararas ii Demei" adyla kurulmutur. Fransz ve ingiliz sendikaclarn nderliinde toplanan Birinci Enternasyonal, Kari Marks'n, Marksist dncenin egemen olduu uluslararas bir sosyalist toplant niteliindedir. ikinci Enternasyonal, 1899 ylnda Paris'te kurulmutur, i-kinci Enternasyonal, "Marksizm", "anarizm ve ovenizm" tartmalaryla geti. Gerek anarizm, gerekse Lenin'in nderliindeki Marksist-Leninist dnce ve eylem, ikinci Enternasyonalden yenik kt. Lenin, sonradan "Proletarya ihtilali ve DEVLET. SLAH. ADALET 183 Dnek Kautsky" adl yaptnda, ikinci Enternasyonali, "sosyalizme ihanet" olarak niteledi. ikinci Enternasyonal, komnizmle sosyal demokrasi ya da demokratik sosyalizmin birbirlerinden kesin izgilerle ayrld bir kavak noktasdr. Lenin, I9I9 ylnda, "Komintern" ad altnda "nc Enternasyonali kurdu. "Komnist Enternasyonal" denilen uluslararas komnist rgt, ite budur. ikinci Enternasyonal 1944 ylnda, ingiliz ii Partisinin giriimleriyle diriltilmek istendi ve bu amala bir toplant dzenlendi. Bunu 1947'de Anvers'te, "Sosyalist Enternasyonal Konferans Komitesi" toplants izledi. 1951 ylnda Frankfurt'ta bir araya gelen Avrupa lkeleri "Sosyalist Enternasyonali oluturdular.
1951 ylnda Frankfurt Kongresinde benimsenen ilkeler, eitli toplantlarda yeniden dnya kamuoyuna duyuruldu. Bu ilkelerden bakalar, "kapitalizm" ve "komnizm"e kar olmak biiminde zetlenebilir. Sosyalist Enternasyonalin, temel nitelii, "Leninizme, komnizme kar olmak" biiminde de ifade edilebilir. eitli lkelerden 39 partinin katld Sosyalist Enternasyonal, "burjuva demokrasilerinin komnizme kar kullandklar ideolojik silahlardan biridir. Konu bu kadar akken, CHP'nin Sosyalist Enternasyonale katlma karar, ilkellikten, bilgisizlikten ve yalandan g alan demagoji saldrlaryla kar karya braklmaktadr. Btn bunlar sadece, Trkiye'de san ilkelliini, karanln, ad grnmn ve bilgisizliini kantlamaktadr. Sosyalist Enternasyonal, bat demokrasileriyle btnlemenin sonularndan biridir. Tpk NATO, tpk AET gibi. Neye itiraz ediyorlar, neye?.. (Cumhuriyet, 7 Aralk 1976) KADRO... Devleti ele geirmek, her zaman tankla, tfekle olmaz. Devlet brokrasisi iinde, nemli kpr balarnn tutulmas, karar organlarnda egemenlik kurulmas da bir bakma, devletin ele geirilmesidir. "Milliyeti Cephe" adyla ortaya kan 184 sermaye partileri, devleti adm adm egemenlikleri altna sokmulardr, Bugn, Devlet Planlama Tekilatnda eitilip yetitirildikten sonra, brokrasinin nemli koltuklarna oturtulan bir "kad-ro"dan sz edeceiz. Cephe hkmetinin Maliye Bakan Ylmaz Ergenekon, Devlet Planlama Tekilatnda "Tevik ve Uygulama Dairesi Bakanl" yapmtr. Ergenekon bu dnemde, zel sektrle yakn ilikiler kurmu ve bir ara, yatrm indirimi salad bir holdingde danmanlk grevine getirilmiti. Ksa sren bu danmanlk dneminden sonra Odalar Birlii Genel Sekreterliinde bulunan Ergenekon, Maliye Bakan olduktan sonra, bakanlna bal iki genel mdrl de, DPT'deki yakn arkadalarn getirmitir. Devlet Yatrm Bankas Genel Mdr kr Akgngr, Ylmaz Ergenekon, DPT Tevik ve Uygulama Dairesi Bakanyken, bu bakanlkta Tevik ve Uygulama ube Mdryd. Emekli Sand Genel Mdrlne getirilen Zafer zkaynak, Ergenekon'un, Devlet Planlama Tekilatndaki yakn arkadalarndan biridir. Maliye Bakanl Mstear Yardmclar Sekip Altay ve Mehmet Ali Alanyal da, DPT'de uzman olarak grev yapmaktaydlar. DPT Koordinasyon Dairesi Bakan Ekrem Ceyhun, bugn Babakanlk Msteardr ve cephe brokrasisinin "beyin takmnn" ba saylr. Prof. Nevzat Yalnta, Ylmaz Ergenekon'un Tevik ve Uygulama Dairesi Bakan olduu gnlerde, DPT Sosyal Planlama Daire Bakanyd. Ergenekonlu, Cey-hunlu, Yalntal planlama ekibinin banda da, Gda Tarm ve Hayvanclk Bakan Korkut zal'n kardei Turgut zal bulunmaktayd. zal, Planlama Mstearlndan ayrldktan sonra, bir byk sermaye grubunun bana getirildi. Ergenekon bakan oldu, Yalnta TRT Genel Mdr, Ceyhun ise Babakanlk Mstear... Ticaret Bakanl Mstear Dr. Agh Oktay Gner, DPT uzmanlarndandr. Bugnk Bayndrlk Bakanl Mstear Muammer Dolmac, Ylmaz Ergenekon zel sektre getikten DEVLET, SLAH. ADALET 185 sonra DPT Tevik ve Uygulama Dairesi Bakanln stlenmiti. DPT Mstearlk Aratrma Grubu Uzman Ylmaz Aryrk, Devlet istatistik Enstits Bakanlna-getirilmitir. Ayn grup uzmanlarndan ahin Tolunolu, Atom Enerjisi Genel Sekreterliinde grevlendirilmitir. Uzman Sabri Aytemiz, bir sre alma Bakanl Mstear Yardmclnda bulunmutur. DPT Genel Sekreter Yardmclarndan Hikmet Byk-limanl Devlet Personel Dairesi Genel Sekreterliine atanmtr. DPT'de, Koordinasyon Bakanlna bal "Tetkik ve Tahvil ubesi Mdr" Yahya Ouz, Sanayi ve Teknoloji Bakanl Mstearlna getirilmitir. DPT iktisadi Planlama Dairesi Uzmanlarndan Temel Karamollaolu, ayn bakanlkta "Yaygn Sanayi Koordinatrl Muavini" adyla nemli bir greve getirilmitir.
DPT Uzmanlarndan Fevzi Kl ve Sabahattin Beyaz, Dr. Gner'in mstearlndaki Ticaret Bakanlnda genel mdrlklere getirilmilerdir. DPT Uzmanlarndan Atilla Peynirci ve Mehmet Trker, Babakanlk Mstear Yardmclklarna atanmlardr. DPT Koordinasyon Dairesinde Mali ve Hukuki Tedbirler ube Mdr Mustafa Ernam, Babakanlk Maviridir. Bunlar uzun uzadya niin anlatyoruz? Nedeni u: Cephe iktidar, devlet brokrasisini kendine bal brokrasi kadrosuyla ele geirmitir. AP, MSP ve MHP arasnda bu konuda tam bir dayanma vardr. Ya CHP yle mi?! CHP, brokrasiyi ele geirmek iin bir kadro oluturmaktan ok uzaktr. 1977 seimlerinde iktidara gelse, belki yine kendisine bal ve CHP iktidar ile uyumlu alacak bir brokrasi kadrosunu bulup nemli koltuklara bu brokratlar otur-tamayacaktr. CHP iktidarda da, muhalefette de bol bol edebiyat yapyor, teori retiyor. Elolu da, ite byle devleti ele geiriyor... (Cumhuriyet, 8 Aralk 1976) 186 KAYNAMAK... CHP, kurultay geride brakm oluyor. Kiisel atmalar ve ekimeler bir lde geride kald. Daha dorusu bu ekimelerin geride kalmas isteniyor. Parti iinde varolan ve bundan sonra da varolacak bir devrimci muhalefet birikimini grmezlikten gelmeye hi olanak yok. nemli olan, bu devrimci birikimin, gl bir lider kadrosuyla parti ii ynetime yanstl-masdr. CHP gndemindeki ilk konu, dadnk alma olmaldr. Dadnk almann adndan ok sz ediliyor amma, bu almann anlam, ierii ve amac konusunda gzle grlr bir alma yaplm deil imdiye kadar... rnein, bugn kamuoyunda "Sosyalist Enternasyonal" tartmas yaplmaktadr. Sa cephe, babakanndan dzme adl yazarna kadar, bir koro gibi, Sosyalist Enternasyonali azlarda sakz yapp CHP'ye saldrmaktadrlar. Bu ve bunun gibi konular iin parti ii eitim yaplmas gerekmez mi? imdi bu konu kahvelerde, evlerde, fabrikalarda tartlmaktadr. CHP Genel Merkezi, rnein bu konuyu parti yelerine bir kk kitap biiminde hazrlatp btn rgtne datamaz m? Bu konuda partili senatr ve milletvekilleri blge toplantlar yapamaz m? Sosyalist Enternasyonal gibi, demokratik sol, kykent, halk kesimi ve benzeri konular, CHP programna dayal olarak rgte anlatlamaz m? CHP kadrolarnda, eitli fakltelerden gelmi birok sekin bilim adam bulunmaktadr. Besim stnel, Turan Gne, Uur Alacakaptan, Ziya Gkalp Mlayim, Haluk Ulman, Deniz Baykal gibi bilim adamlar, partiye kendi uzmanlk dallarnda yararl olamazlar m? Parti rgtnn dadnk bir savam iin hazrlanmas, ncelikle parti ii eitimin salanmasna baldr. Deniz Baykal, Siyasal Bilgiler Fakltesinde siyaset sosyolojisi doentiyken politikaya atlarak, en g gnlerde Ecevit'e destek olmutur. imdi parti ii savamn geride kald syleniyor. yleyse, Baykal ve arkadalarna parti ii eitimi grevi verilemez mi? Baykal, seimi kaybettikten sonra CHP Genel Merkezine gelip DEVLET, SLAH. ADALET 187 - Yeni yneticilerin emrindeyim... demitir. Bu iyi niyetli bavurunun CHP Genel Merkezince deerlendirilmesi gerekmez mi? rnein Sosyalist Enternasyonal konusu, uluslararas ilikiler uzman olan Prof. Haluk Ulman ile birlikte, Deniz Baykal'a inceletilemez mi? Bunun gibi daha bir sr sorun vardr. Bu sorunlarn incelenmesi iin partide oluan muhalefet kanatlarndan yararlanmak, parti ii demokrasi iin son derece yararl olacaktr. Bir iki "nezaket" cmlesinden sonra, parti ii muhalefeti yeniden kendi bana brakmak, bylece belli tepkiler ve duygular gelitirmek, bata CHP Genel Merkez ekibi olmak zere kimseye yarar salamaz.
Baykal, parti genel merkezi ile herhangi bir ideolojik gr ayrlnda olmadn da sylediine gre, kurultayda atan ekipleri kaynatrmak grevi, Sayn Ecevit'e dmez mi?.. (Cumhuriyet, 10 Aralk 1976) GERGNLK... Bir polis yurttamzn ldrlmesi, arkasndan Ankara Ziraat Fakltesinde bir kz rencimizin tabanca kurunuyla vu-rulmasyla ortaya kan gerginlik, Demirel'in ekmeine ya srmektedir. Demirel'in arayp da bulamad koullar ite bunlardr. Eer lke apnda bir siyasal gerginlik yaratlrsa, "milletin blnmezlii" ve "devletin btnl" gibi kavramlar yeniden rtl faizmin dayanaklar olacaktr. Demirel imdiden aklyor - niversitelere el koyarz... nce unu bilmiyor, ya da bilmezlikten geliyor. niversiteler Yasas, Anayasa Mahkemesince iptal edildi. niversiteye nasl el konacan, niversiteler Yasas saptamaktayd. Anayasada 11 Mart dneminde yaplan deiiklikler arasnda, hkmetlerin niversiteye el koyabilecekleri de yazldr. Ancak bu yetkinin biim ve koullar, niversiteler Yasasyla saptanmtr. Bir hkmn Anayasada yer almas, onun kaytsz koulsuz uygulanmasn gerektirmez. Bu koul tpk DGM kmazna ben188 1 zemektedir. DGM konusunda anayasal kural olmasna karn, yrrlkte bir DGM yasas bulunmad iin bu mahkemeler kaldrlmtr. Bunun gibi, hkmetin niversitelere el koymasn salayacak herhangi bir kural da yrrlkte deildir. Demirel bunun yerine, Milli Eitim Bakanlna bal okullarda srp giden basklara eilmelidir. Faklte ve yksekokullarn yurtlar, niversite ynetimine bal deildir. nce, bu yurtlan ekya egemenliinden karmaldr. Cephe adrlar kurulduu gnden bu yana, niversite ve yksekokullarda cinayetler birbirini kovalamaktadr. Hemen her gn sokak ortalarnda takr takr adam vurulmaktadr. Bay Demirel, btn bunlar sanki hi bilmiyor. Sanki bu lkenin babakan deil. Baknz ne diyor: - Bunlar cinayettir... Bunlar cinayettir de, Taylan zgrden bu yana sacs ve solcusuyla ldrlen bunca gence sklan kurunlar cinayet deil midir? Bunca gencin katillerinden kata ka mahkeme nne karlmtr? Kim korumutur bu katilleri? Neden bunlar, kulaklarndan tutulup birer birer mahkeme nne getirilmemitir? lk Ocaklar genel bakanna silah datan yzbalara elini bile srememi devlet, hangi tarafszln, hangi adaletin szcsdr acaba? Birbiri ardndan ldrlen genlerin kanl mezar talar gzlerimizin nndeyken, Demirel'e inanmak mmkn mdr? istenen bellidir... Dikkat edin; ne zaman hkmet iinde bir atlak ortaya ksa, Demirel hemen byle siyasal gerginliklerden yararlanp bu atlaklar onarmaktadr. Geen aylarda, hkmetin MSP, AP ve CGP kanatlan arasnda byk bir srtme ortaya kt. Hkmet dt dyordu. Bu arada DGM konusu, bu kanatlar birbirine yaklatrd. DGM bir siyasal gerginlik yaratt. Demirel de bu gerginlii kullanarak i yaralarn sard. Bte konusunda da hkmet kanatlar 30 Kasm gnne kadar amansz bir savaa girdiler. Sonunda Demirel, Erbakan ne derse onu yapt. Daha dorusu yapmak zorunda kald. Bu istekler yenilir yutulur cinsten deildi. rnein Maliye Bakannn Bte Yasas zerinde yetkileri sfra indiriliyor, MSP'I SaDEVLET. SLAH. ADALET 189 nayi ve Teknoloji Bakannn yetkileri grlmemi lde artyordu. Btede yer alan rakamlar, "hayali mobilyalar" gibi, gerek ddr. Bu paralarn salanmas olanakszdr. Bir rpda, on be yirmi milyar arttrlan bteye kaynak bulmak bsbtn olanakszdr. Bte yasasndan sonra yeniden MSPAP arasnda ekime balayacaktr.
ite Demirel, imdiden bugnlere hazrlanyor. Yaratlan yapay gerginlik, bir sre hkmet iindeki atmalar unutturacak, Demirel yeniden "cumhuriyeti koruyan adam" rolne kacaktr. nk gerginlik Demirel'in gdasdr... (Cumhuriyet, 13 Aralk 1976) REKTR SUSARSA... Sac siyasal iktidarlar, oldum olas niversitedeki ilerici retim yeleriyle atp durmulardr. Demokrat Partiye kar savaan retim yeleri, 1960 ncesinde "kara cppeliler" o-larak adlandrlm, Adalet Partisi dneminde ise bu "kara cppeliler", bir renk deiimi ile bu kez, "kzl cppeliler" denilerek sulanmtr. 12 Mart dnemi, sac evrelerin ilerici retim yelerinden olanca hnlaryla almalarna yaramtr. Profesr Muammer Aksoy, Tark Zafer Tunaya, Mmtaz Soysal, ismet Sungurbey, Uur Alacakaptan, Bahri Savc, Cahit Tala, Rauf Nasuholu, Burhan Cahit nal gibi ilerici retim yeleri, bu dnemde sama sapan gerekelerle gzaltna alnm, bunlardan bir ksm da tutuklanmtr. Ne acdr ki, bu dnemin babakan bir hukuk profesrdr. Yine ne acdr ki, bu dnemde niversite senatolar ve rektrleri bu yasad basklara kar azlarn bile aamam, baz senatrler ise Erim hkmetine selam aktktan sonra, - Aldnz ve alacanz btn kararlan imdiden destekliyoruz... demilerdir. niversite zerklii her retim yesinin smsk sarlmas gereken bir anayasal gvencedir. zerklik, niversitelerin ken190 di karar organlarnca ynetilmesi demektir. Herhangi bir retim yesinin ya da yetkili kurulun, niversite ynetimini, kayna niversite dnda bulunan kii, kurum ya da kurula brakmas dnlemez. niversite retim yeleri, yaptklar grev nedeniyle bir su ilerlerse, rnein okuttuklar derslerde su ilendii ileri srlrse, bu retim yeleri ncelikle niversitenin kendi i-inden seecei bir soruturmac eliyle kovuturulurlar. Bir retim yesini, Mmtaz Soysal rneinde grld gibi, dersinden karp dorudan doruya mahkeme nne getirmek, yasalara aykrdr, niversite zerkliine ise bsbtn aykrdr. Mmtaz Soysal rneinde yaadmz bu ac olay, skynetim dnda, bir de istanbul Hukuk Fakltesi retim yelerinden Do. Dr. Server Tanilli'nin davasnda yaanmtr. Tanilli, Uygarlk Tarihi adl ders kitabnda komnizm propagandas yapt gerekesiyle istanbul Devlet Gvenlik Mahkemesi nne karlmtr. Bunlar dnda, niversitelerde bir baka bask yntemi daha denenmektedir. Yrrlkteki yasalara gre, bir retim -yesinin belirli akademik almalar getikten sonra profesr olarak atanmas iin, Cumhurbakan, Babakan ve Milli Eitim Bakannn ortaklaa imzalayacaklar bir "l kararname" gereklidir. Siyasal Bilgiler Fakltesi Uluslararas ilikiler Krss retim yesi Do. Dr. Trkkaya Atav, profesrlk snavn kazanm, Faklte ynetim kurulu ve Ankara niversitesi Rektrl, Atav'n profesrlk kararnamesinin imzalanmas iin btn ilemleri tamamlamlardr. Kararname, Milli Eitim Bakan Ali Naili Erdem'e gelmitir... Atav'n profesrlk kararnamesi, temmuz ayndan beri bakann masasnda bekletilmektedir. l kararname sadece, profesrlk dzeyine ulam retim yelerinin atama ilemlerine yarayan bir biimsel aamadr, Bakan Erdem, yetkisini ve grevini ktye kullanarak Ataav'n profesrlk kararnamesini bir trl imzalamamaktadr. Milli Eitim Bakannn bu tutumu yasalara ve Anayasaya aykrdr. Bu yolla niversite d bir kii, yetkilerini ktye kullanarak niversite ynetimine karm olmaktadr. Bu durumDEVLET, SLAH, ADALET 191 da zerklii koruma grevi Ankara niversitesi Rektr Prof. Tahsin zg'e dmektedir. zerklik Milli Eitim Bakanna kar korunmazsa kime kar korunacaktr. Bir Milli Eitim Bakan, istedii gibi elini niversite krslerinde dolatryorsa, o zaman rektrlere ne gerek vardr?
Rektr zg, bu baskya kar sesini ykseltmelidir!.. (Cumhuriyet, 14 Aralk 1976) AMALARI ORTADA... Gryorsunuz, artk hibir olay yadrganmyor. Toplum o-larak kanl cinayetlere, yolsuzluklara, saldrlara baklk kazandk. Kimsenin bu olaylara aldrd yok bile. Buras Trkiye... Yolsuzluk dosyalan birbiri zerine dizilir, kimse ses karmaz. Sokaklar gencecik ocuklarn kanlaryla sulanr, kimse aldrmaz... CHP Genel Sekreterine yaplan saldry da, gryorsunuz kimsenin ciddiye ald yok. nk toplumun, kamuoyunun duyarll yok edilmi bir kez. nk duygular anm, deer yarglar rm. nk adam ldrmek bile gnlk olaylardan saylyor. nk "cephe ahlak", lkeye bir karabulut gibi egemen olmu. I960 ylnda Demokrat Parti, ana muhalefet partisinin zgrlklerini kstlamak iin Anayasay zorla deitirmek suundan mahkm oldu. Uak, Kayseri, Topkap ve anakkale olaylar Demokrat Partiyi idam sehpasna gtrd. HP Genel Sekreteri Orhan Eybolu'na Pasinler'de dzenlenen saldr, ite bu trden bir olaydr. yle amma, kim dinler bunlar!.. Bakn Demirel bu olaydan bir tek sz bile etmiyor. Bir "gemi olsun" dileinde bile bulunmuyor. Oysa kendisine Babakanlkta bir yumruk atlnca, ortalk birbirine girmi, olaylarla hibir ilgileri olmayan ilerici retim yelerinin evlerine bombalar a-tlm, emrindeki haber ajanslar uydurma haberler dzenlemi ve Devlet Gvenlik Mahkemesi savclar, bu yumrua idamlk ceza da bimilerdi. 192 Saldr Demirel'e kar olursa Anayasay ihlal, Eybolu'na olursa "zabta vakas" saylyor... iin i yzne bakarsanz, Anayasal dzen, Anadolu'nun birok ilinde ve ilesinde yrrlkte deildir. Adna "lkcler" denilen bir "milis rgt", yurdun her yannda tal, sopal ve silahl saldrlar dzenlemektedir. Bu lkcler de srtlarn iktidara dayamann rahatl iinde herkese saldrmaktadrlar. Bunlarn srtlar 12 Mart gnlerinde svazland. Eski Cumhurbakan Sunay, bunlara arka kt. Birok skynetim savcs, bu lkcler aracl ile birok ilerici retim yesi ve renciyi mahkemelere kard. Baz skynetim yarglar, bunlar ven kararlar yazdlar. O gnlerde ekilen, bugnlerde biilmektedir... Demirel, bu lkclerle tam bir eylem birlii iindedir; ka gz iareti yeterlidir. Demirel ve Trke, tencere ve kapak gibidir. Demirel 12 Martta yuvarlanp bir kapak gibi Trke'i bulmutur. imdi ite bu tencere kaynamaktadr. Demirel-Trke ikilisinin amac ak seik ortadadr. Seimler, bir gerginlik ortamnda yaplacaktr. Seime kadar yle olaylar yaanacaktr ki, birok semen can korkusuyla, seim sandna bile gitmekten korkacaktr. Bu seim, hem Demirel, hem de Trke iin lm kalm savadr. Eer Demirel bu seimi kazanamazsa, siyaset sahnelerinde dolamas gleecektir. Aya bir kez tkezledi mi, yol Yce Divana kadar aktr. Demirel bunu biliyor. Bunun i-in de, ne pahasna olursa olsun bu seimi kazanmak istiyor. Demirel'in siyaset sahnelerinden ekilmesi, Trke'in dayanan da byk lde azaltacaktr. Trke bu gc, cephe iktidarnda buldu. lkcler bu kabadaylk cesaretini, cephe iktidarndan aldlar. Cephe iktidar kalknca, komando eylemlerinden devlet destei de ekilmi demektir, ite o zaman, Babuun haclndan baka hibir etkinlii kalmaz. Trke de bunu biliyor... HP bir yandan, cephe iktidarndan gelen kkrtmalara kar uyank olurken, te yandan da Edirne'den Ardahan'a kadar lkenin drt bir bucanda rgtlenmi en byk siyasal kurulu olmann gcn gstererek, yandalarn ve yurttalar, bu tr olaylara kar yreklendirmelidir. DEVLET, SLAH, ADALET 193 Demirel ve Trke, birlikte yarattklar siyasal gerginlikten yararlanp seim sand banda yurtta rktmek korkutmak istiyorlar. CHP, bu korkularn zerine yrmelidir... (Cumhuriyet, 16 Aralk 1976) DEMREL GRAF... Siyasal liderlerin etkinliklerini srdrmeleri, baarlarna baldr. st ste seim kaybeden bir liderin, parti iinde de etkinlii azalr. Liderlerin baar grafikleri, zaman zaman ykselir ve der.
Demirel'in siyasal grafii son gnlerde ilgin noktalarda dolamaktadr. Bugn CHP'nin Sosyalist Enternasyonale katlma kararn milliyetilikle badatrmadn syleyen Demirel, siyasal yaama "enternasyonal" nitelikte bir Amerikan irketinin temsilciliinden ayrlarak atld. Hibir lider Demirel gibi hzl ykselemedi. AP Genel Bakanl, Babakan Yardmcl derken, Babakan da oluverdi. 12 Mart muhtrasndan syrlmasn da beceren Demirel, 1973 seimlerinden sonra kurulan CHP-MSP ortakln izleyen gnlerde yeniden Babakan olmay baard. Bu baar grafii son gnlerde dmeye balamtr artk... Demirel, Anayasa Mahkemesi kararlaryla, Dantay kararlarn inerken, bir bakma semenin nnde gl adam izlenimi yaratmaya almaktayd. - Akolsun adama, mahkemelere bile kafa tutuyor... Bu tutum, bir lde, baarl oldu. 27 Mays Anayasasna kar kabadaylk gsterileri, Menderes'e oy vermi semen kitlesi nnde Demirel'i glendirmi oluyordu. Ama, Demirel'in grafiinin d noktas DGM ile balad. Cephe partileri iinde atlaklar belirmeye balaynca, Demirel btn gc ve "kahrolsun komnistler" edebiyat ile DGM yasasna sarld. Eer DGM yasas karsa, Demirel bir byk baar elde edecekti. DGM konusu, siyasal gleri ikiye ayrd, ilerici ve demokrat gler DGM yasasna kar karken, sac ve gerici evre194 ler de, DGM yasasn kartmak iin byk bir savaa giritiler. Sonunda sava ilerici kesim kazand. Demirel yenik dt. Sa cephe bozguna urad. Artk "gl adam" izlenimi de silinmeye balamt... Bu grafii yakndan izleyen Erbakan'dr. Erbakan'n bir gr var. O gr de yle: - AP byk parti deildir. Ben ve partim olmasa, Demirel bir gn bile babakan olamaz... Son aylarn AP-MSP ilikileri ok ilgintir. MSP, Demirel'den ve AP'den ne isterse koparmaktadr. Demirel'in Erbakan'a vermedii dn kalmamtr. Erbakan, iler biraz sknca, - Koalisyonu bozarm ha... der demez Demirel Maliye Bakan Ergenekon'u Erbakan'a yollamakta ve MSP'nin btn isteklerini yerine getirmektedir. Demirel DGM. konusunda yenik dt. Bir kez, Hava Kuvvetleri Komutanlna istedii generali atamak istedi, bu kararn Askeri Yksek idare Mahkemesi bozdu. Barajlar kral olarak temeller atmaya kalkt. Bu yana hemen Erbakan da katld. Bylece Demirel'in elindeki bu gsteri olana da kayboldu. Bte konusunda ise, Demirel tek bana hibir konuda karar alamad. Demirel, siyasal baar grafiinin dtn gzleriyle grmektedir. Btn aresi, lke apnda bir siyasal bunalm yaratp bundan yararlanmak ve bylece ayakta kalmaktr. Demirel grafiinin dt nokta, CHP iin bir deerlendirme an olmaldr. Evet d balamtr. Bu d iyi de-erlendirilmezse Demirel yeniden g kazanabilir. Evet, ne yapmal?.. (Cumhuriyet, 17 Aralk 1976) TRT SEM KURULU... TRT Seim Kurulu, aylardr grevini bitirememitir. Kurul, Milli Gvenlik Kurulu Genel Sekreteriyle, drt niversitenin rektrlerinden olumaktadr. Bu kurul, TRT yaynlarn inceleyerek bir sonuca ulaacaktr. Bu sonuca gre aban Karata, DEVLET. SLAH, ADALET 195 ya yerinde kalacak, ya da TRT Seim Kurulu karar uyarnca grevinden alnacaktr. TRT Seim Kurulundan aylardr bir sonu alnamamtr. Bu gidile kurulun, nmzdeki seimlerden sonra bir sonu almas hi de srpriz olmayacaktr... TRT yaynlar incelenmeden nce, bir konuda karar vermek gerekmez mi? TRT Genel Mdrl sandalyesine o-turtulan aban Karata kimdir, neyin nesidir? Dantay kararlarna ve anayasal ilkelere gre aban Karata'n hukuksal nitelii ne olabilir?
Bu sorular uzun uzadya dnmeye de gerek yoktur. A-arsnz Anayasay bakarsnz: Dantay herhangi bir kamu grevlisinin atama ilemini iptal ederse, bu karara kar gelmek Anayasaya aykr bir tutum olmaz m? Bal gibi olur... TRT bugn igal altndadr. Milli Gvenlik Kurulu Genel Sekreteri ile drt niversite rektr, kendi aralarnda nce bu noktay akla kavuturmaldr. Anayasa hkmleri, sadece yasama, yarg ve yrtme organlarn balamaz. Bu hkmler herkes iin balaycdr. Bunun iin, - Efendim, ne yapalm, Karata' hkmet atam... gibi gerekelerin bir anlam yoktur. Hem anlam yoktur, hem de hukuksal geerlilii... Karata, yasad, Anayasa d bir igalcidir!.. TRT Seim Kurulu, nce yasal olmayan, yasal dayana bulunmayan, Anayasa ile taban tabana eliik bir ynetimin yaynlarn incelemektedir. Bulunduu koltua Anayasay ineyerek, yasalar bir yana iterek gelen bir genel mdrlk igalcisinin, hangi tutumu, hangi yayn iin Anayasaya uygunluk, aykrlk tartmas yaplabilir. Anayasaya aykrlk, TRT Genel Mdrnn kiiliine yansmtr... TRT Seim Kurulu bunca aydr ne yapmtr acaba? Neden incelemeler uzamaktadr? incelemeler uzadka, CHP her yeni yayn iin bir yeni dileke vermekte, kurul da almalarn u-zattka uzatmaktadr. Ne zaman biter bu almalar acaba? Diyelim ki, ortada, incelenecek on-on be yayn var. Bunlar incelemek ok mu g itir? Acaba bunlar incelemek mi, yoksa sonuca varmak m g saylmaktadr? Karata, kendi asndan da akll davranyor dorusu. TRT Seim Kurulunun toplanaca gnlerde, tarafsz yayn yapt 196 izlenimi verecek birka deme yaymlamakta bylece gz boyadn sanmaktadr. Her neyse... TRT Seim Kurulu bir an nce kendisine verilen grevi yerine getirmelidir. Bu grev seimlerden nce biterse, belli olmaz, Karata bir byk partiden Erzurum Milletvekili olarak Parlamentoya giriverir. Eli abuk tutmakta yarar vardr... (Cumhuriyet, 19 Aralk 1976) HEDEF AIRMADAN... cretleri denmeyen istanbul Belediyesi iileri direnie geince, istanbul sokaklar ple dolup tat. Birka ay nce Ankara sokaklaryla belediyesinde yaanan olaylar, bu kez istanbul sokaklaryla belediyesinde yaanmaktadr. cretleri -denmeyen iileri, zorla altrmak, ne insanlkla badar, ne de yasalarla... Anayasamz, angaryann yasak olduunu, yani hibir yurttan zorla altrlamayacan aka belirtmitir. cretleri denmeyen iilere, - Gel kardeim sen al... demeye kimsenin gc yetmez. nk lkemizde, hibir genel mdr ayln almadan iinin bana oturmaz. Hibir brokrat, aylksz almaz... Milletvekili ve senatrler de yaptklar ie karlk aylk ve deneklerini a-lrlar. Ama sorun, iilerle ilgili olursa, - Kardeim ehir pislikten geilmiyor... tr yaknmalarn ardndan, iilerin zorla iba etmeleri gibi neriler de ileri s-rlverir. Cephe iktidar u bir buuk yldr, belde halklaryla, belediyeleri, iilerle belediye bakanlarn kar karya getirmek iin elinden geleni ardna koymamaktadr. Yaplan i de olduka basittir. Belediyenin btesi ii ve memur aylklarn karlayamamaktadr. Byk kentlerin belediye bakanlar, her ay biriken ii ve memur aylklarn karlamak iin Maliye Bakanna bavurmaktadrlar. Maliye Bakan, belediyelere istedii zaman para vermekte, dilerse vermemektedir. DEVLET. SLAH ADALET 197 Byk kentlerin belediye iyerlerindeki iiler, ounlukla DSK'e bal Geneli Sendikasna kaytldrlar. Genel-i Bakan, CHP Milletvekili Abdullah Batrk'tr. Ankara, istanbul, izmir gibi byk kentlerin belediye bakanlar da, CHP'lidir. Belediyenin paras olmazsa, belediye hizmetleri grlmez. Belediye hizmetleri grlmezse, belde halk ile belediye ve bu belediye bakannn bal bulunduu siyasal parti ypranr, iiler greve bavurursa, ayn partiden kan belediye bakanlar ile Genel-i Sendikas Bakan kar karya gelir. istanbul Belediyesinde iveren kimdir? Yasal adan belediye bakan... eliki kiminle kimin arasndadr? Doal olarak ii ile iveren arasnda... ii, Genel-i Sendikasna baldr, iinin haklarn kim koruyacak? Genel-i
Sendikas... Kime kar? Belediye Bakanna kar. Belediye Bakan hangi partiden? CHP... Genel-i Sendikas Bakan hangi partiden? CHP... istanbul halk, byk ounlukla hangi partiye oy verdi? CHP'ye... ite konu bu kadar yaln, bu kadar basittir... Cephe iktidar, CHP'I belde halk ile CHP'I belediye bakanlarn, CHP'I ilerici sendikalarla devrimci iileri, ilerici belediye bakanlaryla ilerici sendikalar kar karya getirmektedir. Bir tala bir ku deil, birok ku birden vurulmaktadr. Direniteki iiler unu dnmelidir. Sulu, cephe iktidardr... Genel-i Sendikas, hedefi iyi belirlemelidir: Sulu, cephe iktidardr... Belediye bakanlar, iilere cret vermeyenin kim olduunu belde halkna ve iilere anlatmaldr: Sulu, cephe iktidardr... Konu, bir belediye sorunu deildir, ilerici sendikalar, belediye bakanlar, devrimci iiler ve istanbul halk, cephe iktidarna kar rgtl ve yasal eylemlere bavurmaldr. Haklar verilmeyen iiler kimin iisi, verilmeyen paralar kimin parasdr? Kimin paras, kimden gizleniyor?!, iadamlarna vergi iadesi altnda uval uval denen paralar, yoksul belediye iilerine gelince mi tkenmektedir?!.. (Cumhuriyet, 21 Aralk 1976) 198 RGTE TANITIYORUZ... Adalet Partisi iindeki alkant Dr. Sadettin Bilgi'in, parti rgtyle ilgili ileri stlenmesiyle, yeni bir aamaya girmitir. Dr. Bilgi, 1970 ylnda 41 arkada ile Demirel hkmetinin btesine krmz oy vererek, hkmetin dmesine yol am, sonra da, Ferruh Bozbeyli, Faruk Skan, Mehmet Turgut ve teki Af milletvekilleriyle birlikte, Demokratik Partiyi kurmutu. 1970 ylnda, Demirel hkmetinin yklmasna n ayak o-lan Dr. Bilgi, be yl sonra, 1975 ylnda partisinden ayrlarak, Demirel hkmetinin gvenoyu almasn salamt. Geen aylarda Demirel ile apur upur perek yeniden AP'ye kaydolan Dr. Bilgi, son kongrede AP Genel Bakan Yardmclna da getirilmiti. imdi AP rgt de Bilgi'e teslim edilmitir. Bilgi, AP'den dn neden ayrlmtr, bugn niin yeniden AP Genel Bakan Yardmcs olmutur? Bu soruyu sorarsanz, yant hemen ileri srlverir - Komnizme kar, devletin btnln korumak iin... Bilgi, 1970 ylnda Demirel hkmetine olumsuz oy kulland gnlerde AP'ye ihanetle sulanrken unlar sylyordu: - ihanetten bahsediliyor. Sayn Demirel'in AP'ye ihaneti nasl anladn bilmiyoruz. Bugn grnen udur ki, kendileri AP'ye ihanete bile muktedir deildir. Zira kendisi hibir zaman AP'I olmamtr... Bilgi, ayn konumasnda unlar da sylyor, birlikte okuyalm: Demirel tek ahs hkimiyetine tevecch etmektedir. Partiyi ikbal ve menfaat kaps haline getirmekten ekinmemitir. Zira ikbal ve menfaat talebinin ba temsilcisi kendisidir... Biz Adalet Partisi iinde olmadmz iin, bu szlerin anlamn pek kestiremiyoruz. Ne demektir, bir siyasal partinin "menfaat kaps haline" gelmesi? Acaba, baz milletvekillerine rnein, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl eliyle, benzin bayii mi verilmektedir? Szn gelii, baz muhalif siyasetilerin bankalarna -drt milyonluk borlan m denmektedir? AP, nasl bir "menfaat kaps" oluyor ve bu menfaati hep Demirel mi datyor? DEVLET. SLAH. ADALET 199 Bilgi'e sorarsanz, yle... Dr. Bilgi iin kiiler hi nemli deildir. nemli olan, devletin ve milletin blnmezliidir. Bunun iindir ki, devletin lekelenmesine iddetle kardr. Diyor ki: - Devlet idaresinin aibeye tahamml yoktur... Bilgi'e gre, Demirel, devleti lekelemitir. Bunlar Bilgi'in kendi szleridir. 14 ubat 1970 tarihli Cumhuriyet gazetesini aarsanz, bunlar okursunuz. Bilgi ve arkadalar, AP'den "ihra" edildikleri gn, basna yaplan ortak aklamaya da gz atalm isterseniz:
- Demirel ve karanlk ibirlikilerine kar yaptmz bu tarihi mcadele, devlet idaresi faziletli, namuslu, haysiyetli, ehil ellere geinceye kadar artan bir evkle devam edecektir. Bunlar grdkten sonra biz ne diyelim artk? Bu satrlar, Dr. Saadettin Bilgi'i AP rgtne tantmak iin yazdk. Bilgi, AP rgtne hayrl ve uurlu olsun. Alsnlar ve hayrn grsnler... (Cumhuriyet, 23 Aralk 1976) "KAUUK MERM" ispanyol Komnist Partisi lideri Santiago Carillo'nun tutuklanmas nedeniyle Madrit sokaklarnda yaplan gsteri, ispanyol gvenlik kuvvetlerince bastrlm. Polis gstericilere kar nce "gz yaartc bomba" kullanm, ondan sonra "kauuk mermi" atm, gstericiler bylece datlm. Buras faist ispanya'dr!.. Trkiye'de hemen her gn toplum olaylar srp gitmekte ve bu olaylarda gerek polis, gerekse rencilerden yaralananlar ve lenler olmaktadr. Bu olaylarda polis silah kullanmakta, gstericilere ate amaktadr. Buras da hukuk devletinin varolduu sylenen Trkiye'dir!.. Artk kana, kuruna, silaha altk. Her gn sac ve solcu genler birbirlerini vurmaktadr. niversite ve yurtlar sava a-ianlar olmutur. Srtn siyasal glere dayam "milis kuvvetle200 ri", gece gndz demeden sokak ortalarnda adam vurmaktadr. Taylan zgrden bu yana gerek sac, gerekse solcu rencileri vurup ldrenlerden kata ka yakalanmtr? Taylan' zgr ldrd ileri srlen polis memurunun ad san gazetelerde yaymland, iileri Bakanl bu polis memuru hakknda bir kovuturma at m? Hayr!.. O gnden bu yana iddet iddeti besledi ve toplum olarak bugnk koullara srklendik. Polis, siyasal partilerin deil devletin polisidir. Devletin polisini partinin polisi, iktidarn polisi yapmak, nce gvenlik kuvvetlerini ypratr. Btn bunlarn yannda son gnlerde, baz polis yurttalarmzn tabanca kurunlaryla yaralanmas ve bazlarnn lmesi, son derece ac ve zcdr. "iddet iddeti besler..." Gerekten de yledir. iddetin egemen olduu toplumlarda yasalar bir yana atlr, alma ve kin, bir "siyasal kan davas" gibi herkesi sarar. "Bireysel terr", gerek sosyalistlerin kar kt ve knad yntemlerden biridir. Devlet polisini ya da herhangi bir kamu grevlisini vurmak, ldrmek sosyalizmle de, devrimcilikle de, ilericilikle de badamaz. Bu "sol maceraclk", nce bu servenlere zenenlere, sonra da sosyalizme ve toplumdaki tm ilerici kesime zarar verir. Fakat bir de bunun kart var. O da "devlet terr"dr. Bir ksm devlet kuvvetlerini siyasal amalar iin kullanarak, devlet olanaklarn kullanarak, ya da siyasal iktidara srtn dayayarak yaplan saldrlar da, anayasal dzenin temeline ynelmi faist yntemlerdir. Yirminci yzyln nc eyreinde yayoruz, ispanya'da bile, u faist ispanya'da bile, polis gstericilere gerek mermi deil, ancak "kauuk mermi" atyor. Yunanistan'da, u -be yl nce faist albaylarn ynettii Yunanistan'da, ikenceciler birer birer hesap veriyor. Ya Trkiye?.. Trkiye'de ikenceyle adam ldryorlar da kimsenin klnn kprdad yok!.. Geenlerde gazetelerde bir renkli fotoraf stnde yle bir yaz okuduk - iki polisi biz vurduk... DEVLET, SLAH, ADALET 201 rencilerin yzleri mosmor. Belli ki zorla konuturulmular. Gzleri mosmor olmu iki gencin fotoraflarnn altnda da, bir yaz... O da yle: - Polislerin bulduu kuvvetli deliller karsnda sularn itiraf etmekten baka are bulamadlar... Her neyse... ispanyol Komnist Partisi liderinin tutuklanmas nedeniyle kan gsterilerde, faist spanyol polisinin gstericiler iin kulland "kauuk mermiler"i, ileri Bakanmza armaan ederiz... (Cumhuriyet, 25 Aralk 1976) BYLE M ANILIR?!..
Her ulus, devlet kurucularn saygyla anar. Devlet kurucularnn doum ve lm gnlerinde trenler dzenlenir, kitaplar yaymlanr, konumalar yaplr. 25 Aralk gn, cumhuriyetimizin kurucularndan ismet i-nn'nn nc lm yldnmyd. O gece televizyonda, ismet inn'nn yaamn konu alan bir yayn yaplr diye, bo yere bekledik durduk... ismet Paa, Atatrk ile birlikte, Trk Kurtulu Savan ynetmi, bu savatan sonra yine Atatrk ile birlikte, cumhuriyetimizi kurmutur. Yarm yzyl henz am cumhuriyet tarihimizde, on iki yl cumhurbakanl, ayr zamanda olmak izere, on sekiz yl babakanlk yapm bir devlet adam, lmnn nc ylnda, haber program iinde, bir iki dakikaya s-drlvermitir. Ayp deil midir? ismet inn hakknda, hepimizin ayr ayr dnceleri olabilir. Siyasal tutumunu, grlerini beenmeyebiliriz. Hakl ya da haksz ismet inn'y eletirebilir ve hatta sulayabiliriz de... Braknz cumhurbakanln, braknz babakanln, inn en azndan Trk Kurtulu Savann "Muzaffer Ordular Komutan" olarak, yakn tarihimizde ancak saygyla anlacak bir yere sahiptir. 202 Byle bir devlet adamnn lm yldnmnde, TRT, ansna, hi olmazsa, bir hafif mzik sanatmza ayrd zaman a-yrabilseydi... Ama ayrmad, byle bir yayn ok grd belki de... Sanr msnz ki bu ilgisizlik bir rastlantdr? Sanr msnz ki, rnein Mareal Fevzi akmak'a, Mehmet Akife ayrlan zaman, ismet Paaya bir unutkanlk sonucu esirgenmitir? Hayr... Hayr... Deil, hi deil... Kurtulu Savamzn "antiemperyalist" ve "ilerici" nitelii a-dm adm unutturulmak isteniyor. TRT'de Mareal akmak ve Mehmet Akif gibi, tutucu yanlar ar basanlara yer ayrlmaktadr. Gerek akmak, gerek Akif, hak ettikleri saygyla anlmal-dr. Ama i, Mustafa Kemal ile birlikte, Kurtulu Savamzn ilerici nderlerine gelince birdenbire atallamaktadr, ismet Paann yaamn anlatsalar, rnein 31 Mart olayndan, gericilikten, emperyalizmden, laiklikten sz etme zorunda kalacaklar, isterler mi bunlar? Onun iin haber program iine sktr gitsin koskoca ismet Paay... Kim soracak hesabn? ismet inn, Atatrk'le, dnce ve eylem alanlarnda en ok beraber olmu, siyasal alanda devrimlerin yrtlmesini zerine almtr. Bana yle gelir ki, Atatrk 1938 ylnda lme-seydi, sonralar, ismet Paann karlat btn saldrlar Atatrk'e de ynelecekti. nk dnce ve eylem alannda, A-tatrk ile ismet inn'y ayrmak ok gt. Atatrk'e dorudan doruya satamayanlar, ismet inn'ye saldrmay uygun bulmulard. Bilmem, yanl m dnyorum? Kurtulu Savan birlikte yapanlar, bir yol ayrmnda, birbirleriyle atmlar ve ayr ayr yollara ynelmilerdir. Mareal Fevzi akmak'tan, Kzm Karabekir'e, Adnan Advar'dan, Rauf Orbay'a, Kzm zalp'tan, Fahrettin Altay'a, Celal Bayar'dan, Ali Fuat Cebesoy'a kadar, Atatrk'n yakn silah ve alma arkadalarn sralaynz... Hibiri Atatrk'e, ismet Paa kadar yakn olmamtr. Atatrk'n, sava alanlarndan "Siz orada yalnz dman deil, milletin maks talihini de yendiniz" diyerek selamlad, DEVLET, SLAH. ADALET 203 savan Garp Cephesi Komutan ismet Paas, barn Lozan kahraman ismet Paas, Atatrk'n Babakan, ismet Paa, i-kinci Cumhurbakan ismet inn ve Atatrk'n en yakn silah arkada Miralay ismet, lm yldnmlerinde byle anlacaksa, yarn Abdlhamid'e, Sultan Vahidettin'e, Damat Ferit'e, program ayrlrsa hi amayn. (Cumhuriyet, 28 Aralk 1976) LOCKHEED OLAYININ LGN YN DP Genel Bakan Ferruh Bozbeyli nceki gn dzenledii basn toplantsnda, Lockheed olaynn ilgin bir ynne parmak basmtr. Bozbeyli, Lockheed yolsuzluuna karanlarn saptanmas amacyla ABD ile yaplan anlamann,
Trkiye'de bu konuda yaplacak Parlamento denetimini ortadan kaldrdn ileri srmtr. Gerekten de yledir... Anlamaya gre, Amerika Birleik Devletleri'nce bu konuda Trkiye'ye gnderilen belge ve bilgiler, sadece adli makamlara verilecektir. Bundan kan sonu, bu belge ve bilgilerin, Parlamentoda hibir kii ve kurula verilmeyeceidir. Eer bilgi ve belgeler mahkemeler ve savclklar dnda kii ve kurumlara verilirse, ABD anlamann gereklerini yerine getirmeyebilecektir. Anlama metni ok aktr: Belge ve bilgiler ancak mahkeme kanalyla incelenecektir. Ankara Savcl ve Genelkurmay Savcl, Lockheed yolsuzluunu incelemeye balamlardr. Adalet Bakan Mftolu, Amerika'dan gelen belge ve bilgileri, gazetecilerin nnde Ankara Savcsna teslim etmitir. Gazete haberlerine gre, Ankara Savcl bu belgeleri inceledikten sonra, dosyay Genelkurmay Savclna gndermitir. Anlama metnine gre bu bilgi ve belgelerin aklanmas olanakszdr. nk bilgi ve belgelerin alveriinde gizlilik temel kouldur. Ceza yarglamas hukukuna gre, hazrlk soruturmas da gizlidir. Bu konuda iki gizlilik st ste gelmitir. Bu nedenlerle, kamu davas almadan Genelkurmay Savclnn bu konuda herhangi bir aklama yapmas, hem anlamaya, hem de yasaya aykr olacaktr. 204 Ankara Savclnn, bir yaz ile dosyay Genelkurmay Savclna gndermesi ne anlama gelmektedir? Bunun hukuka anlam, Ankara Savclnn olay kendi grev alan iinde grmediidir. Yani, ya savclk herhangi bir sivil yurttan bu konuda su ilemedii kansndadr, ya da suun tmyle askeri nitelikte bir su olduu grndedir, ite bu nedenlerle dosya soruturmann tamamlanmas iin Genelkurmay Savclna gnderilmitir. Genelkurmay Savcl, Orgeneral Emin Alp-kaya ile ilgili soruturmay yldrm hzyla tamamlam ve bu a-rada, dava almadan nce, Askeri Savc Mehmet Turan, basn yasasn ineyerek dava hakknda bilgi de vermiti. Bu konuda ayn yasad yntem salk verilmez ama, konunun bir an nce aydnlanmasnda gerekten saysz "milli menfaat" vardr. Demokratik Parti Genel Bakan Bozbeyli, partisinin 23 ubat 1976 gn Millet Meclisi Bakanlna bir nerge vererek Lockheed yolsuzluunun aratrlmasn istediini, hkmetin ise 8 Temmuz 1976 gn ABD ile bir anlama imzalayarak, konuyu Parlamento denetiminden kardn ileri srmektedir. Bozbeyli, ABD ile imzalanan anlamann, yasa gerei olarak iki ay iinde Parlamentoya getirilmesi gerektiini belirterek, - Hkmet Lockheed yolsuzluklarn rtmek ve Meclis denetiminden kamak iin Amerika'yla anlamtr... 244 sayl kanunun aklna ramen, anlama Meclis Bakanlna sunulmam ve Meclislere duyurulmas nlenmitir... demektir, Kamu kesimindeki yolsuzluklar ve Lockheed yolsuzluunu aratrmakla grevli komisyonun Amerika Birleik Devletle-ri'ne gidip orada aratrma yapmas, bu anlama karsnda hibir anlam tamamaktadr. Eer komisyon yeleri Amerika'ya giderse, orada kendilerine sadece, - Siz kim oluyorsunuz?., trnden sorular sorulur ve komisyon yelerine bu belgeleri tayan dosyalarn kapa bile gsterilmez. Lockheed yolsuzluu davas, u anda Genelkurmay Savcs Hkim Albay ilhan enel'in nndedir. Albay enel, ya bu konuda belli askeri ve sivil kiiler hakknda kamu davas aacak, ya da kovuturmaya yer olmad karar ile dosyay kapatacaktr. Konunun bir an nce akla kavumas gerekmiyor mu?.. (Cumhuriyet, 29 Aralk 1976) DEVLET. SLAH. ADALET 205 AD DZN Abdlhamid, 204 Abdullah Batrk, 198 Abdullah Bingl, 85 Abdullah Nefes, 147 Abdullah Pulat Gzbyk, 145, 146 Abdullah Ylmaz, 138, 139 Adnan Advar, 203 Adnan Menderes, 33, 53, 118, 122, 132, 136, 137, 138, 152,154, 164, 194 Agh Oktay Gner, 128, 185, 186
Ahmet svan, 110 Ahmet Muhtar, 119 Ahmet Tercmanolu, 23 Ahmet Tevfik Paksu, 51, 142, 143, 175 Ali etin ener, 20 Ali Elverdi, 24, 49, 115, 137 Ali Fuat Cebesoy, 203 Ali hsan Gs, 83 Ali Naili Erdem, 161,162, 163, 167,168, 169, 171, 172, 173, 191 Ali uuri nal, 72 Ali Topuz, 175 Alparslan Trke, 13, 14, 15,46,51,90, 131, 132, 136, 137, 141, 145, 146, 163, 164, 165, 168, 169, 173,193,194 Altan ymen, 22, 23, 92, 105, 125 Anzavur, 73, 88 Apdullah Tenekeci, 24 Ata Bodur, 68 Atatrk, 33, 49, 56, 62, 72, 73,90,122,123,132, 133, 144, 149,202,203, 204 Atilla Peynirci, 186 Ayvaz Gkdemir, 167, 168, 169 Aziz Nesin, 37 B Bahri Savc, 190 Balley, 86 Bedii Faik, 136,137 Behice Boran, 32, 105 BelbezDr.), 91 Besim stnet, 187 Binba zk, 85 Brubaker, 85 Burhan Cahit nal, 190 Blent Dikmener, 22 Blent Ecevit, 34,41,43, 44, 47, 53, 54, 55, 63, 68,80, 132, 160, 177, 178, 179, 180, 181,182, 187, 188 Blent Nuri Esen, 145 Cahit Tala, 104, 190 Caitano, 94 Can Ycel, 147 Cari Kotchian, 84 Celal Bayar, 122,136, 142, 154, 164 Celal Eyiciolu, 102 Celal Kayacan, 69 Celalettin Olgun, 109, 117 DEVLET. SLAH, ADALET 207 CelilGrkan, 105 Cemal Engin, 25, 47, 52 Cemal Madanolu, 105 Cezmi Biren, 128, 129 Cihat Akyol, 115 Conley, 85 etin Altan, 105 etin Gner, 87 etin zbayrak, 22 D Damat Ferit, 72, 73, 88, 204 Davut yign, 23, 126, 127 Deniz Baykal, 72, 175, 177, 178, 179, 180, 181, 187, 188 Deniz Gezmi, 92 Dervi Vahdeti, 88 Dickson (Albay), 65 Doan Avcolu, 104 Doan Kasarolu, 174, 175 Doan Onur, 60 Dursun Akam, 39, 41 E Ege Bagatur, 110 Ekrem Ceyhun, 185 Emil Galip Sandalc, 104 Emin Alpkaya, 18,24,25, 76, 77, 84, 92 Emin Deer, 22 Engels, 146 Erdil Olcay, 157, 165, 166 Ercment Gkaydm, 77. 92 Erdoan Tokatl, 147 Erol Kse, 110 Ethem Ayan, 77 208 Fahrettin Altay, 203 Faik Trn, 98, 103, 115 Fakir Baykurt, 37, 39 Faruk Erem, 98 Faruk Grler, 101, 153, 154, 155 Faruk Skan, 176, 199 Fatin Rt Zorlu, 136 Fehmi Alpaslan, 66, 67 Fehmi Altnbilek, 151 Ferit Adal, 137 Ferit Melen, 24, 25, 49, 50, 75,76,77,79,84,85,
113 Ferruh Bozbeyli, 90, 143, 156, 176, 199,204,205 Fethi Oku, 61 Fevzi Bakr, 145 Fevzi akmak, 144,203 Fevzi Kl, 186 Fidel Castro, 146 Fikret Kknar, 115 Genco Erkal, 12 Gyasettin Karaca, 89 H Hac Ali Demirel, 27, 39, 41,42,59,78 Halil Tun, 50 Halit elenk, 37, 39, 105 Haluk Karamaral, 145 Haluk Ulman, 187, 188 Haluk Umar, 60, 61 Hamdi Eratalay, 87 Hasan akr, 36 Hasan Polatkan, 136 Hayati Sava, 152 Haydar Tunkanat, 65 HayriTuncel, 128, 129 Hikmet Belbez, 91 Hikmet Byklimanl, 186 Hikmet Tanyu, 145 Hdai Oral, 35 Hseyin nan Hseyin Keeli, 59 Hseyin Tafulcan, 169 Hsn akmak, 23 Kzm zalp, 203 Kemal Baykal, 72 Kemal Bykdemir, 61 Kemal Satr, 49, 83 Kemal Zeren, 66 Kemalettin Gkakn, 137 Konstantin Karamanlis, 54, 55, 63 Korkut zal, 185 I brahim etin Yetkin, 139 brahim Doan, 151 brahim Sbt, 166, 167 hsan Gksaran, 24, 76, 77, 92 lhami Soysal, 104 lhan Evliyaolu, 166 lhan Seluk, 104 lhan enel, 205 rfan zaydnl, 5, 25, 47, 52, 53, 54 smail Arar, 49, 83, 102 smail Hakk Ketenolu, 145 smail Mftolu, 74, 89, 134,204 smail Sarkey, 129 smet nn, 132,202,203, 204 smet Sungurbey, 190 zzettin Avlar, 32 K Kmil Krkolu, 178, 182 KaniVrana, 41, 145 Kansu(Dr.), 91 KarlKautsky, 184 Karl Marks, 146, 147,183 Kzm Karabekir, 203 Lenin, 146, 147, 183, 184 Lokman Yavuz, 61 Ltf Erdemir, 138, 139, 140 Ltf Tokolu, 157, 158, 159, 165, 166, 167 M Makarios, 53, 54 Mao, 46, 146, 147 Mehmet Akif, 203 Mehmet Ali Alanyal, 185 Mehmet Ali Balyemez, 85 Mehmet Ba, 20 Mehmet Karaduman, 19, 23 Mehmet ztrk, 87 Mehmet evki Eygi, 38 Mehmet Turan, 24, 92, 93, 205 Memduh Tama, 49, 98, 101, 115 Memduh nltrk, 115 Mgrd ellefyan, 38, 40 Mithat Perin, 66, 67 Muammer Aksoy, 104, 190 Muammer Dolmac, 185 Muhsin Batur, 101 Mukadder Sezgin, 157, 158, 159, 165, 166, 167 DEVLET, SLAH, ADALET 209 Mukbil zyrk, 119, 120, 121 Mustafa Demir, 30 Mustafa Ernam, 186 Mustafa lerisoy, 151 Mustafa Kemal Erkovan, 62, 132, 133 Mustafa Midyat, 85 Mustafa stnda, 59 Muzaffer Erdost, 147 Muzaffer Sara, 60 Mmtaz Soysal, 28, 29, 104, 147, 190, 191 N Nadir Nadi, 150 Namk Gedik, 118 Nazif Ergin, 129 Nebil Srek, 128 Necdet Alkanat, 21 Necdet Gl, 15, 151 Necmettin Arslan, 87 Necmeddin Erbakan, 14, 31,32,62,68,69,89, 94, 135, 141, 142, 143, 155, 156, 157, 160, 161, 164, 176, 189, 195
Necmettin Giritliolu, 35 Nevzat Yalnta, 185 Nezih Dural, 75, 84, 85, 86, 104, 105, 113, 170, 171 Nihal Atsz, 145 Nihat Erim, 49, 50, 83, 101, 102, 190 Nihat Krat, 66 Niyazi Unsal, 35 Nuray Erenler, 151 Nurullah Kunter, 30 O Ouzhan Asiltrk, 56, 109, 110,116,118, 119, 120 210 Oktay Baser, 60 Oktay lkiz, 157, 165 Oktay Kurtbke, 105 Orhan Bat, 51, 60 Orhan Eypolu, 177, 179, 180 Orhan Kabibay, 83 Orhan ztrak, 137 Orhan Saik Gkyay, 145 Osman Arpac, 60 Osman Ceylan, 61 Osman Kadri, 88 Osman Yksel Serdengeti, 145 Papadopulos, 100 Pinochet, 100 Picthford, 86 R RaufNasuholu, 190 Rauf Orbay, 203 Recai Kutan, 66 Recep Balabaner, 67 Ruhi Su, 38, 39 Rza elik, 61 Sabahattin Beyaz, 186 Sabri Aytemiz, 186 Sadettin Bilgi, 143, 145, 155, 156, 176, 177,199, 200 Sadi Koa, 49, 102 Sadun Aren, 105 Saffet nan, 145 Said-iNursi, 16,33,38,88 Selahattin Gnta, 19, 23 Selahattin Kl, 68, 169, 171 Selahattin Tongu, 110 Semih Erbek, 151 Semih Sancar, 24, 25,41 Server Tanilli, 28, 30, 147, 191 Servet Yuca, 129 Seyf Demirsoy, 50 Seyfiztrk, 17, 18,87,89 Sezai Orkunt, 83 Sddk Akaryldz, 30 Sinan Bilge, 24 Stalin, 146 Sleyman Demirel, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19,22, 27, 34, 47, 48, 49, 52, 53, 55, 57, 59, 62, 63, 65,67,68,69,70,71, 72, 75, 76, 78, 88, 89, 90,99, 100, 102, 110, 111,112, 114, 115, 116, 118, 120, 122, 123, 124, 125, 126, 128, 132, 135, 136, 137, 138, 140, 141, 142, 143, 144, 149, 152, 154, 155, 156, 157, 160, 161, 164, 173, 174, 176, 181, 182, 188, 189, 190, 192, 193, 194, 195, 199, 200 Sleyman Ege, 147 Tahsin zg, 192 Talat Asal, 136 Talat Aydemir, 164 Tanaka (Japonya Bab.), 64 Taner Akam, 39, 40 Taner Enginertan, 20 Tark Zafer Tunaya, 190 Takn Tuncaln, 85 Taylan zgr, 189,201 Temel Karamollaolu, 186 Troki, 146 Turul Toklucu, 137 Tuncer Tucu, 147 Turan Gne, 177, 178 179, 187 Turan Gven, 175 Turgut zal, 185 Turhan Feyziolu, 13, 14, 46,62,89,90, 135, 136, 137, 141 Trkkaya Atav, 191 u Uur Alacakaptan, 104, 187, 190 Uur Mumcu, 152 u nal Akamur, 23 stn Yenel, 85 aban Karata, 117, 195, 196, 197
ahin Tolunolu, 186 Sekip Altay, 185 ener Battal, 60 eref Durugnl, 22 evket Demirel, 59 kr Akgngr, 185 Vahdettin, 73, 204 Vedat Dalokay, 107, 108, 109, 110, 111, 116, 117, 119, 175 Vittorio Vallink, 85 DEVLET, SLAH, ADALET 211 Yahya Demirel, 18, 19,20, 21,22,23,27,28,38, 39, 40, 49, 58, 59, 77, 78,79, 126, 127, 128, 138, 140 Yahya Kemal, 27, 70 Yahya Ouz, 186 Yaln Kk, 38, 39 Yavuz Kansu, 91 Ylmaz Alpaslan, 17, 66, 67 Ylmaz Aryrk, 186 Ylmaz Ergenekon, 78, 185 Yusuf Arslan, 92 Zafer zkaynak, 180 Zekeri ya Sertel, 38 Zeki Hakk Alpas, 20 Zeki Sofuolu, 145 Ziya Gkalp Mlayim, 187 212 KONU, OLAY, KAVRAM DZN A ahlak dersi, 164 Air-talia, 76, 84, 85, 86 Alpkaya davas (olay), 24, 25, 77, 92 Anayasa Mahkemesi, 13, 14, 15, 16,31,32,41, 42,70,90,94, 108, 109, 117, 123, 135, 143, 145, 188, 194 ar akm, 140, 141, 148, 149 ar cereyan, 90 ar dnce, 150 ar ortaclk, 148, 150 ar sa, 17, 148, 149, 150 ar saclk, 149 ar sol, 17, 148, 149, 150 ar solculuk, 153 Atatrk(lk), 14, 32,49, 72,73,90,94, 122, 135, 137, 143, 149, 150 aznlk kompradoru, 38, 40 B bask, 35, 37, 46, 61,80, 101, 103, 105, 106, 122, 145, 180, 189, 190, 191, 192 Babu, 164, 165, 168, 193 Babucu saldrganlar, 36 Babucu sendikalar, 36 boraks program, 138 burjuva demokrasileri, 35, 97, 146, 147, 183 cephe, 45, 121, 160, 181 cephe ahlak, 192 cephe Atatrkl, 94 cephe birlii, 33 cephe brokrasisi, 185 cepheci(ler), 50, 121 cephecilik, 52, 53 cepheci saldrganlar, 37 cephe adrlar, 19, 189 cephe hkmeti, 118, 119, 123, 155, 163, 185 cephe iktidar, 12, 39, 81, 96,97, 109, 111, 112, 117, 118, 134, 135, 136, 177, 186, 193, 197, 198 cephe milliyetilii, 48, 53 cephe ortakl, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 52, 110, 143 cephe partileri, 11, 13, 34, 47,48,62,81,88, 122, 123, 134, 135, 155, 160, 194 cephe yneticisi, 36 CIA ajan, 65 cinayet(ler), 15, 26, 35, 64, 81, 150, 151, 189, 192 cumhuriyeti koruyan adam, 190 cuntaclk, 46 cunta(lar), 46, 54, 55, 73, 82,83, 155 D delege sultas, 44 demirba devlet adaml, 76 demirba politikaclar, 49 DEVLET, SLAH, ADALET 213 demokrasinin klc, 15 demokratik merkeziyetilik, 81 demokratik rejim, 29 demokratik sol, 44, 80, 81, 177, 182, 187 demokratik sosyalist, 183 demokratik sosyalizm, 184 devlet btnl, 42, 53 devrimci bilin, 52 devrimci birikim, 93, 187 Devrimci Genlik (dergi), 39 devrimci genlik, 45 devrimci(ler), 11, 12, 34, 35,37,40,41,45,46, 63,70,73, 105, 106, 123, 137, 148 devrimcilik, 39, 45, 102, 201 devrimci renciler, 49, 64, 86, 103, 104 din smrcl, 17, 143 din smrs, 90, 122 Dokuz Ik, 173 E Ege sorunu, 47, 54, 55, 94, 112 eitim enstitleri, 161, 162,
163, 164, 165, 167, 171, 172, 173 ekya eteleri, 150 ekya egemenlii, 189 faist albaylarr 53, 55, 201 faist eteci, 54 faist spanya, 200, 201, 202 faist ynetimler, 54 214 faist yntemler, 201 faizm, 11,46,49,53 fetih yar, 63 i infaz mangas, 150 ii politikas, 44 H hac vali, 60 halk demokrasileri, 146 hayali mobilya, 18,78, 138, 190 hayali sermaye, 41 hayali irketler, 100 hayali temel(ler), 62, 63, 135 K kara cppeliler, 190 kkrtc ajan, 82 kzl cppeliler, 190 kolay Atatrklk, 149 komando, 193 komando kamplar, 14 komando temsilcisi, 97 kk burjuva, 44 kk burjuva radikali, 46 laik, 9, 32, 96, 149 laiklik, 16,31,70,89,90, 95, 122,203 Leninist, 58, 98 Leninizm, 184 Lockheed (firmas, olay), 19,64,65,66,67,74, 75, 76, 77, 84, 85, 86, 91,92, 104, 105,112, 113, 114,204 Lockheed rveti, 17, 18, 19,25,26,65,66,67, 74,76,79,84,91, 104, 113 Lockheed skandali, 67 Lockheed yolsuzluu, 64, 94, 114,204,205 M Maocu, 46 Maoist, 58, 98 Marksist, 16,35,58,95,98, 183 Marksist- Leninist, 95, 183 McCartist albaylar, 65 McCartistler, 112 McCartizm, 46 MC Hkmeti, 156 Milis rgt, 193 Millet blnmezlii, 42, 48 milli birlik ve..., 14, 65, 66, 68,79 milli bnye, 11 milli dava, 79 milli gr, 60 milli menfaat, 205 Milliyeti Cephe, 35, 54, 184, 185 milliyeti(ler), 36, 42, 43, 71, 128, 132, 140, 169, 171, 176 milliyetilik, 36, 42, 43, 47, 63,71,79, 128, 132, 140,146,169,171,173, 176, 194 milliyeti partiler, 79 mobilya davas, 23, 127, 128 mobilya ihracat, 18, 19,20, 22, 40, 49, 125 mobilyann hayalisi, 106 mobilya yolsuzluu, 19, 22, 42,64, 100, 159, 160, 171 muhbir babakan, 111 N Nurculuk, 15, 121, 123 O oligarik, 43, 44 12 Mart, 9, 16,28,29,32, 49, 50, 82, 83, 86, 93, 94,97,98, 100, 101, 102, 104, 105, 106, 111, 112, 115, 116, 122, 138, 147, 153 12 Mart balyozu, 83 12 Mart muhtras, 33, 76, 114, 154, 188, 190, 193, 194 Orma (irketi), 41
Ortann solu, 183 rtl faizm, 45, 188 parlamenter faizm, 93 paa partisi, 45 petrol arama, 47, 53, 54, 67, 68 R revizyonist, 46 rvet, 18, 19,26, 64,65, 66,75,113 sa cephe, 187, 195 DEVLET, SLAH, ADALET 215 sac eylemci, 70 sac saldrgan, 82 snf tahakkm, 70, 105, 106 solcu dnce, 70, 71 solculuk iin solculuk, 49 sol maceraclk, 201 sol sendikaclk, 49 sunta, 20, 21,23, 59, 72, 126, 127 T tabela partisi, 13 terminoloji ehveti, 46 terr, 35,36, 37, 61,82, 105 teslimiyet politikas, 55 tespih (eken), 17,70,71, 72,89,90, 135, 150 tevik belgesi, 41, 43, 176 TOFA grevi, 12 TB-DER, 110, 111, 112, 124, 125 TRT (Gen. Md.), 117, 135, 138, 185, 195, 196, 197, 203 Tunkanat raporu, 65 Turanc(lar), 145, 146, 164 turist celbi, 28, 173, 174, 175 Trke'in karargh, 131 u usulsz kredi, 41, 78 lkc komandolar, 11, 132, 165, 168, 169 lkc(ler), 128, 162, 164, 193 lkclk, 163, 165, 169 lkc renciler, 162, 171 lk Ocaklar, 14, 15,82, 110, 151, 164, 189 vergi iadesi, 28, 40, 41, 42, 43,58,59,71, 198 yeen, 18,20,27,38,39, 49,59,72,78, 124, 140 27 Mays, 93, 121, 122, 123, 136,137,145, 152, 153, 154,194 yolsuzluk(lar), 17,21,22, 40, 42, 45, 64, 94, 99, 100, 114, 157, 166, 167, 192,205 Yce Divan, 161, 193 141., 142. mad., 16,32,70, 71,87,88,95,96, 105, 112, 141 163. mad., 15, 16,31,32, 70, 88, 89, 90, 95, 96, 135, 158 216 Devletin, iddet ve terr tek bana yrtt gnler oluyor. Buna 'devlet terr' diyoruz. Bir ksm iddet olaylar, devletten bamsz kii ve rgtlerce yaplyor. Bir ksm da tam anlamyla 'karma' oluyor. Baz kamu grevlileri ile sac terristler, ayn rgtte ayn eylemde birleiyorlar. Devlet kkrtc ajan kullanyor,su iliyor, su iletiyor. (Cumhuriyet. 9 Eyll 1976. Devlet ve iddet.) Bir toplumu ayakta tutan temel dayanaklardan biri, adalet duygusudur. Bu duygu bir kez yara ald m, demokrasinin temelleri de sarslm demektir.... Adalet, bamsz mahkemeler araclyla datlrsa adalet duygusu glenir. ...Devletin grevi adam ldrmek deildir. Devlet, sanklar kim olursa olsun, sular hangi trden olursa olsun, haklarnda su belirtileri bulunan kimseleri, sa olarak mahkemeler nne karmakla ykmldr. ...Bundan da acs, mahkemelerin yerini silahla, bombayla doldurmak isteyen anlaytr. ...Yarglar yok sayan siyasal iktidar, bundan sonra silah yoluyla m adalet datacaktr yoksa!?.. (Cumhuriyet. 30 Ocak 1976, Silah ve Adalet.) Uur MUMCU . X Uur Mumcu _ Devlet Silah Adalet
www.kitapsevenler.com Merhabalar Buraya Yklediim e-kitaplar Aada Ad Geen Kanuna stinaden Grme zrller in Hazrlanmtr Ekran Okuyucu, Braille 'n Speak Sayesinde Bu Kitaplar Dinliyoruz Amacm Yayn Evlerine Zarar Vermek Deildir Bu e-kitaplar Normal Kitaplarn Yerini Tutmayacandan Kitaplar Beyenipte Engelli Olmayan Arkadalar Sadece Kitap Hakknda Fikir Sahibi Olduunda Aada Ad Geen Yayn Evi, Sahaflar, Ktphane, ve Kitaplardan Temin Edebilirler Bu Kitaplarda Hi Bir Maddi karm Yoktur Byle Bir eyide Dnmem Bu e-kitaplar Kanunen Hi Bir ekilde Ticari Amal Kullanlamaz Bilgi Paylatka oalr Yaar Mutlu Not: 5846 Sayl Kanunun "altnc Blm-eitli Hkmler " blmnde yeralan "EK MADDE 11. - Ders kitaplar dahil, alenilemi veya yaymlanm yazl ilim ve edebiyat eserlerinin engelliler iin retilmi bir nshas yoksa hibir ticar ama gdlmeksizin bir engellinin kullanm iin kendisi veya nc bir kii tek nsha olarak ya da engellilere ynelik hizmet veren eitim kurumu, vakf veya dernek gibi kurulular tarafndan ihtiya kadar kaset, CD, braill alfabesi ve benzeri 87matlarda oaltlmas veya dn verilmesi bu Kanunda ngrlen izinler alnmadan gerekletirilebilir."Bu nshalar hibir ekilde satlamaz, ticarete konu edilemez ve amac dnda kullanlamaz ve kullandrlamaz. Ayrca bu nshalar zerinde hak sahipleri ile ilgili bilgilerin bulundurulmas ve oaltm amacnn belirtilmesi zorunludur." maddesine istinaden web sitesinde deneme yaynna geilmitir. T.C.Kltr ve Turizm Bakanl Bilgi lem ve Otomasyon Dairesi Bakanl Ankara Bu kitaplar hazrlanrken verilen emeye harcanan zamana sayd duyarak Ltfen Yukardaki ve Aadaki Aklamalar Silmeyin Tarayan Yaar Mutlu web sitesi www.yasarmutlu.com www.kitapsevenler.com e-posta yasarmutlu@kitapsevenler.com yasarmutlu@yasarmutlu.com mutlukitap@hotmail.com kitapsevenler@gmail.com
Uur Mumcu _ Kontrgerilla retileri www.kitapsevenler.com Merhabalar Buraya Yklediim e-kitaplar Aada Ad Geen Kanuna stinaden Grme zrller in Hazrlanmtr Ekran Okuyucu, Braille 'n Speak Sayesinde Bu Kitaplar Dinliyoruz Amacm Yayn Evlerine Zarar Vermek Deildir Bu e-kitaplar Normal Kitaplarn Yerini Tutmayacandan Kitaplar Beyenipte Engelli Olmayan Arkadalar Sadece Kitap Hakknda Fikir Sahibi Olduunda Aada Ad Geen Yayn Evi, Sahaflar, Ktphane, ve Kitaplardan Temin Edebilirler Bu Kitaplarda Hi Bir Maddi karm Yoktur Byle Bir eyide Dnmem Bu e-kitaplar Kanunen Hi Bir ekilde Ticari Amal Kullanlamaz Bilgi Paylatka oalr Yaar Mutlu Not: 5846 Sayl Kanunun "altnc Blm-eitli Hkmler " blmnde yeralan "EK MADDE 11. - Ders kitaplar dahil, alenilemi veya yaymlanm yazl ilim ve edebiyat eserlerinin engelliler iin retilmi bir nshas yoksa hibir ticar ama gdlmeksizin bir engellinin kullanm iin kendisi veya nc bir kii tek nsha olarak ya da engellilere ynelik hizmet veren eitim kurumu, vakf veya dernek gibi kurulular tarafndan ihtiya kadar kaset, CD, braill alfabesi ve benzeri 87matlarda oaltlmas veya dn verilmesi bu Kanunda ngrlen izinler alnmadan gerekletirilebilir."Bu nshalar hibir ekilde satlamaz, ticarete konu edilemez ve amac dnda kullanlamaz ve kullandrlamaz. Ayrca bu nshalar zerinde hak sahipleri ile ilgili bilgilerin bulundurulmas ve oaltm amacnn belirtilmesi zorunludur." maddesine istinaden web sitesinde deneme yaynna geilmitir. T.C.Kltr ve Turizm Bakanl Bilgi lem ve Otomasyon Dairesi Bakanl Ankara Bu kitaplar hazrlanrken verilen emeye harcanan zamana sayd duyarak Ltfen Yukardaki ve Aadaki Aklamalar Silmeyin Tarayan Yaar Mutlu web sitesi www.yasarmutlu.com www.kitapsevenler.com e-posta yasarmutlu@kitapsevenler.com yasarmutlu@yasarmutlu.com mutlukitap@hotmail.com kitapsevenler@gmail.com um:ag Iuur mumcu arajtirmaci gazeteclk vakfi yayi um:ag Vakf Yaynlan: 39 Btn Yazlar Dizisi: 8 KONTRGERLLA RETLER UUR MUMCU ( I Ocak - 30 Haziran 1977 Yazlar) I. Bask: Mays 1997, Ankara, 3 000 adet 9. Bask: ubat 2004, Ankara, I 500 adet ISBN 975 - 8084 - 32 - I Yayn Ynetmeni: Orhan TLEYLOLU Kapak Tasarm: SOLARS Dizgi: um:ag Bask: DUMAT mumcuS!!""" Paris Cad. No. 14, 06540 Kavakldere - Ankara Tel: (0312) 417 77 20 pbx Faks: (0312) 417 57 46 E-posta: umag@umag.org.tr www.umag.org.tr UUR MUMCU KONTRGERLLA RETLER um:ag NDEKLER SUNU
iler Kzyor....................................................................... ................. I I Lockheed Olay Saptrlyor.......................................................... 13 Tarih Kitab.......................................................................... ................. 15 TRT ve MSP............................................................................. ............ 17 Kimin Arkada?....................................................................... ............ 18 Anayasaya Aykrdr....................................................................... ... 20 Borlu karlar........................................................................ ............ 22 Kim Koruyor?........................................................................ ............... 24 Hazineyi Korumak......................................................................... .... 26 Zahmet Olur mu?............................................................................. 28 Oyunlara Bakn........................................................................... ........ 30 Boluu Yakalamak....................................................................... .... 32 Almak......................................................................... .......................... 34 Vicdan Lekeleri........................................................................ ........... 35 rnek Alrlar m?............................................................................. .. 37 Sra Gelmedi......................................................................... ............... 38 Olaylar ve Korutrk........................................................................ . 40 Korutrk'n Yetkileri....................................................................... 41 Arnmak......................................................................... ......................... 43 Ortak Grev........................................................................... ............. 45 Uyutma Sanat.......................................................................... ........... 46
Adn Koyalm......................................................................... ............. 48 Btnlemek..................................................................... ................... 49 Bu Dosya Kapanmaz........................................................................ 51 Vatan Kurtaran Vali.......................................................................... 52 Uak Karma......................................................................... ............. 54 Byle Yetiiyorlar.................................................................... .......... 56 Alamadklar Ses............................................................................. . 58 ODT Kazan.......................................................................... ........... 59 Vur, ldr, Yaatma........................................................................ 61 Rektr Farknda m?......................................................................... 62 Bir Pulsuz Dileke......................................................................... .... 64 iyi alyorlar.................................................................... .................. 66 Su Saymyor mu?............................................................................. 67 Ne iin, Kim iin?........................................................................... .... 69 TRT'deki Bir Komisyoncu............................................................. 70 Erimiyor........................................................................ .......................... 72 Gbirliine Doru........................................................................... 74 igalci ve Komisyoncu..................................................................... 75 Kim inanr?......................................................................... .................... 77 Kimi Sorumlu Tutalm?................................................................... 78 Kark iler........................................................................... ................. 80
Olay Aranyor........................................................................ ............. 82 Byle Karar Olmaz........................................................................... 84 Ylan Hikyesi........................................................................ .............. 86 Boa Gayret.......................................................................... ............... 87 Demek yle............................................................................ ............ 89 Hayali Kamyon.......................................................................... .......... 90 Erken Seime Doru....................................................................... 92 Krk Anahtar......................................................................... ............... 94 "Ruzi Nazar" Kimdir?....................................................................... 96 Anlayaca Dil............................................................................. ......... 98 Olumlu Balang....................................................................... ........100 Dzenin ikizleri........................................................................ ...........101 Bir Yldnm....................................................................... ..............103 Karata'n Gelecei........................................................................ ... 104 Kukular Artyor......................................................................... ........106 Kak ve Pilav........................................................................... .............107 Ackl Son............................................................................. ..................109 Talimat......................................................................... ...........................I I I Giderayak....................................................................... .......................I 12 Neyin Gvencesi....................................................................... ........I I 3 Lockheed Glgesi......................................................................... ....I 15
Habercilik...................................................................... ........................I 17 Dost Ac Syler.......................................................................... ........I 18 Szma........................................................................... .............................120 Fazilet Mcadelesi...................................................................... .......122 n Seim ve Sorumluluk..............................................................124 Korku........................................................................... ............................125 Bu Kanda Boulacaklar...................................................................1 27 Sorular......................................................................... ............................128 Soruturma Nasl Yaplmal..........................................................130 Ylgnlk....................................................................... .............................132 Oyuna Gelmemek........................................................................ ....133 Ayn Oyun mu?............................................................................. .....I 34 Yaanmad m?............................................................................. ........136 Gndem.......................................................................... .......................137 Gzden Kamasn........................................................................ .....I 39 Dn ve Yarn........................................................................... ............140 Zavall Karata......................................................................... ............142 Kasket, Kalpak vs.............................................................................. ..143 Hi ekinmiyorlar................................................................... ..........145 Ecevit mi, Demirel mi?....................................................................146 Oldu Olacak.......................................................................... ..............148 Bu Oyun Skmez.......................................................................... ....150 Bir Film Banyosu......................................................................... .......151
Gizli rgt Av............................................................................. ......153 phe........................................................................... ........................... 154 Orgeneral irfan Ozaydnl ve CHP........................................... 155 Gn Kald........................................................................... ............158 Acaba?.......................................................................... ...........................160 Aksoy Kantlyor...................................................................... ...........161 Sol Kazand......................................................................... ..................163 Demirel'in Hesaplar....................................................................... .164 Ne Olacak.......................................................................... ...................166 Soralm Dedik........................................................................... ..........167 Gsterinin Ardndaki....................................................................... 169 Yeter Artk........................................................................... .................171 Blkba....................................................................... .........................172 Demirel'in Korkusu......................................................................... .174 Aklanmal..................................................................... .......................175 Ne Hakla?.......................................................................... ....................177 Dikkatli Olalm.......................................................................... ..........179 Direni......................................................................... ............................178 Hem Sulu, Hem Gl................................................................181 Sonra Ne Olur?........................................................................... .......184 Bugnk Snavlar........................................................................ ........186 Ad Dizini.......................................................................... ...................... 189 Konu, Olay, Kavram Dizini.............................................................195 SUNU
Uur Mumcu, ailesi Ankaral olmasna karn, 22 Austos I942'de, babasnn grevi nedeniyle bulunduklar Krehir'de dodu. Babas Ankara'ya atannca, Ulus'ta Devrim ilkokulunda balad ilkrenimini Bahelievler'deki Ulubatl Hasan ilkokulunda tamamlad, Cumhuriyet Ortaokulu ve Deneme Lisesini bitirdikten sonra (1961), Ankara Hukuk Fakltesine girdi. Uur Mumcu, rencilik yllarnda "bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olunamayaca"n kavram, etkin, cokulu, ok okuyan, aratran ve sorgulayan bir genti. Onun nclnde yaplan toplantlara zamann politikaclar, bilim ve sanat insanlar arlyor, "mnaza-ra'lardaki baarlaryla dikkati ekiyordu. Daha 20 yandayken "Trk Sosyalizmi" balkl yazsyla Yunus Nadi Makale Yarmasn kazand. Hukuk Fakltesini bitirince (1965), bir sre avukatlk yapt. Sonra dil renmek iin ingiltere'ye gitti, dnnde Hukuk Fakltesinin idare Hukuku Profesr Tahsin Bekir Balta'nn asistan oldu. 12 Martn aydnlara ynelik baskc tutumundan o da payna deni ald; askerliini yapmak iin hazrlanrken tutukland, sonrasnda "Sakncal Piyade" sayld. Askerlik dn gazetecilikte karar kld, niversiteden ayrld. Yn, Kim, Devrim, Trk Solu, Ortam, Akam, Milliyet ve Yeni Ortam'dan sonra uzun sre Cumhuriyet'te yazd. lmnden nce 25; lmnden sonra yazlarnn topland 4O' akn kitab yaymland. Atatrk, laik, cumhuriyeti, demokrat bir Trkiye'nin ylmaz savunucusu; devrimci, hep emekten yana olan, hep aratran ve sorgulayan gazeteci Uur Mumcu, 24 Ocak 1993 gn otomobiline konan bir bomba ile inand deerler uruna ldrld. Ei Gldal Mumcu, ocuklar zgr ile zge; Uur Mumcu'nun, ilkelerinden dn vermeyen kiiliini gelecek kuaklara aktarmak; ktphanesini, arivini ve tm yazlarn tarihsel srasyla, dzenli olarak aratrmaclarn kullanmna sunmak, gazetecilie hevesli genleri, aratrmaclk alkanlyla meslee kazandrmaya almak gibi amalarla, Ekim 1994'te Uur Mumcu Aratrmac Gazetecilik Vak-fi'n kurdular. Vakf, Aralk 1995'te amac dorultusunda etkinliklerini yaama geirmeye balad. imdi gen gazetecileri aratrmacla yneltmek, insanlarn dndklerini yazya doru aktarmalarn salamak iin yazma seminerleri dzenliyor, bakentlileri sanatsal, bilimsel etkinliklerde buluturan toplantlarn yan sra kitaplar yaymlyor. Uur Mumcu'nun gazete ve dergilerde be bini akn ke yazsyla, dizi yazlar syleileri yaymlanm, um:ag Yayn Blm bunlarn hepsini "Btn Yaptlar" ve "Btn Yazlan" dizilerinde kitapla-trmtr. Yaptlarn yeni basklarna, ilk basklarda gzden kaan yazlar da eklenerek, Mumcu'nun tek satrnn eksik kalmamasna zen gsterilmitir. nk onun canna mal olan bir savamla yapt aratrmalar, yazd yazlar, geride brakt en deerli kalttr. lmnden bu yana geen srede bu yazlarn hl gncel olmas ise, bu kaltn nemini anlatmaktadr. Bu grkemli dizinin olumasnda byk emei geen, ilk yayn ynetmenimiz Ali Tartanoiu'na, TBMM Ktphane Mdr Ali Rza Cihan, H.lkay Balember ve alma arkadalar ile Mesut Seven, Fatih Alpertan, Avni Kalkan, Bekir Tekkaya, Serkan Uzun, ebnem Kocabyk, Ne'e Tartanolu, Murat Kaya, Emrah Ycel, Gkhan Bozkurt, Hakan Yaman ve DUMAT Matbaas emekilerine itenlikle teekkr ederiz. Sa olsunlar... Bilimin ve sanatn aydnlatt bir dnyada, demokrasinin yaama biimi ve adaletin herkes iin olmas, bir kiinin bile hak ve zgrlklerinden yoksun kalmamas iin savam veren Uur Mumcu gibi aydnlar, dndkleri iin ldrldler. Daha aydnlk bir dnyann Mumcu gibi aydnlarn oalmasyla kurulacana inanyor ve bu inanc aydnlanmaclarla paylamann verdii gle Mumcu'nun dncelerinin gelecek kuaklar da aydnlatacan biliyoruz. Dnenlerin ldrlmemesi, ldrlenlerin hi unutulmamas dileiyle... um:ag LER KIZIIYOR Millet Meclisindeki Lockheed tartmalar bir gerei gn gibi ortaya karmtr. Adalet Bakan ismail Mftolu, ABD ile imzalanan szleme gereince, Lockheed'le ilgili belge ve bilgilerin ancak "adli mercilere" verilebileceini, bu nedenle, nce, kamu kesimindeki almlar aratrmakla
grevli komisyona bilgi ve belge vermediini, fakat Babakan Demirel'in srar zerine, komisyona bilgi ve belge vermek zorunda kaldn aklamtr. DP Genel Bakan Ferruh Bozbeyli, hafta banda dzenledii basn toplantsnda, Amerika ile imzalanan szlemenin, Lockheed konusunun Parlamentoda aratrlp soruturulmasn nlediini, bu belge ve bilgilerin bu komisyona verilmesi halinde, ABD Adalet Bakanlnn, bu bilgi ve belgeleri Trkiye'ye yollamayacan belirtmiti. Adalet Bakan Millet Meclisinde yapt konumada, Bozbeyli'nin bu gzlemini ve kukusunu dorulamtr. Mftolu demek istiyor ki; "ABD ile imzaladmz szlemeye gre, biz bu belgeleri ve bilgileri, ancak 'adli makamlara' verebiliriz. Eer, biz bu gizlilie uymazsak, ABD'nin bu bilgi ve belgeleri Trkiye'ye vermeme hakk doar." Adalet Bakan bunlar anlattktan sonra bu belge ve bilgilerin gnderilmesinde "tkanklk" olduunu aklamaktadr. Yani ne olmutur? Olan aka udur. Adalet Bakan, Babakan Demirel'in srar zerine Parlamentoda kurulan komisyona bilgi ve belge vermitir. Savclk ya da mahkeme dnda, herhangi bir resmi kurulua bilgi ve belge vermek szlemeye aykrdr. Szleme hkmlerine gre, savclk ve mahkeme dndaki resmi kuruKONTRGERLLA RETLER lulara belge ve bilgi verildii iin, ABD Trkiye'ye Lockheed yolsuzluu ile ilgili belge ve bilgi gndermekten vazgemitir. Buna Demirel yol amtr. Bu bir sonutur. Bu sonucun bir tek nedeni vardr. O neden de, Demirel'in, Adalet Bakann szlemeye aykr olarak, komisyona bilgi ve belge vermeye zorlamasdr. Yani Demirel aka, Lockheed yolsuzluu ile ilgili komisyona bilgi ve belge vermemi olsa, konu szleme gereince, sadece "adli merciler" iinde kalacak ve olay bu yolla sonulandrlm olacakt. Szleme hibir yorum gerektirmeyecek kadar aktr. Eer Amerika'dan yollanan bu belge ve bilgiler, "adli merciler" dndaki resmi yerlere bildirilirse, ABD, Lockheed yolsuzluu konusundaki yardmn kesecektir. Buna ramen Babakan Demirel, Adalet Bakan Mftolu, szlemenin bu hkmn ineyerek, belge ve bilgilerin gnderilmemesine yol amlardr. Bu sonu bilinerek mi yaratlmtr yoksa, baz rastlantlarn sonucu mudur? Bunu bileme/iz. u anda bilebildiimiz, ortaya byle bir sonucun km olmasdr. Bunun ba sorumlusu da Babakandr. Demirel, nceki gn AP Millet Meclisi grubunda yapt konumada, bu konuda unlar sylyor: - Amerika bu belgeleri, ancak gizlilie riayet ve adli makamlar iin datma artyla vermitir. "Aksi halde bu belgeleri vermem" diyor. Biz bu artlar kabul etmeyerek belgesiz kalmaya mecburduk. Bunun baka izah yoktur. Bunun baka "izah" vardr. Antlamann byle olduunu ok iyi bilen Demirel, Adalet Bakan, szlemeye aykr olarak Lockheed belgesini Meclisteki komisyona vermeye zorlam ve bylece ABD'nin Lockheed irketinden rvet alanlarn adlarn Trkiye'ye bildirilmesine engel olmutur. Bu "izaha" ne buyurulur? (Cumhuriyet, I Ocak 1977) 12 LOCKHEED OLAYI SAPTIRILIYOR Lockheed konusunda herkes birbirini sulamaya balad. Ortalk birden kart. AP milletvekilleri uak almnn Ecevit'in Babakanl dnemine rastladn ileri srerek, soruturma almasn istiyorlar. CHP milletvekilleri ise, ikinci parti uak almnn Demirel'in Babakanl dneminde yapldn belirterek, Demirel hakknda soruturma almas gerektiini ileri sryorlar. ite bu atma, iin zn unutturmakta, sorunu gerek yrngesinden saptrmaktadr. Orada, ABD ile imzaladmz bir anlama vardr. Bu anlama uyarnca, Lockheed olay ile ilgili belge ve bilgiler, ABD Adalet Bakanl'nca Trkiye'ye yollanacaktr. Eer Trk hkmeti, bu belge ve bilgileri, mahkemeler dnda resmi mercilere verirse, Amerika bu bilgi ve belgeleri gndermeyecektir.
Kamu kesimindeki almlar incelemekle grevli Parlamento Komisyonu Lockheed olayna da elatmtr. Anlamaya gre, bu komisyonun, Lockheed olayn incelemeye yetkisi yoktur. Demirel, ABD ile bir anlama imzalayarak, nce Lockheed konusunda yaplmas gereken Parlamento denetimini ortadan kaldrmtr. Demirel diyor ki: - Ne yapalm, Amerika ancak bu koulla belge yolluyordu, Bu nedenle anlamay imzaladk. Ama Demirel hkmetince ABD ile imzalanan szleme, yine Demirel'in emriyle bozulmutur. yle ki: Komisyon, Adalet Bakanlndan Lockheed olay ile ilgili belge ve bilgi istemitir. Adalet Bakan Mftolu, ABD ile imzalanan anlama gereince, bu belge ve bilgilerin ancak mahkemelere aklanacan belirterek, bilgi ve belge vermekten kanmtr. Babakan Demirel, Adalet Bakanndan, bu bilgi ve belgelerin komisyona verilmesini istemitir. Adalet Bakan Mftolu, yine bilgi ve belgeleri vermek istememitir. Demirel, ikinci kez Adalet Bakanlna bir yaz yazarak, bu bilgi ve belgelerin komisyona verilmesinde diretmitir. Mftolu da bu emir zerine, bilgi ve belgeleri Parlamento komisyonuna vermitir. KONTRGERLLA RETLER 13 ABD Adalet Bakanl, szleme hkmlerini hatrlatarak, Trk hkmetinin szlemenin temel koulu olan gizlilii bozduunu, bu nedenle belge ve bilgi veremeyeceini bildirmitir. Amerika ile bir szleme yaparak, Lockheed konusunda Parlamento denetimini ortadan kaldran kim? Demirel. Szlemede, Lockheed ile ilgili belge ve bilgilerin ancak mahkemelere verileceini kabul eden kim? Yine Demirel. Bu gizlilie uyulmamas halinde, Amerikan Adalet Bakanlnn bilgi ve belge yollamayacan ngren szleme maddesini imzalayan kim? Yine Demirel. Bu gizlilii bile bile, bilgi ve belgelerin Parlamento komisyonuna gnderilmesini isteyen kim? Evet, evet, yine Demirel. Eer Amerika Bileik Devletleri Adalet Bakanl, Lockheed konusunda Trkiye'ye gndermek zorunda olduu bilgi ve belgeleri gndermiyorsa, buna dorudan doruya Demirel'in tutumu yol amtr. Lockheed belgelerinin Adalet Bakanlna ulamas konusu bir baka sorundur. Bu konuda, Dileri Bakanl ile Adalet Bakannn aklamalar birbirini tutmamaktadr. Adalet Bakannn aklamasndan anlaldna gre, Amerika'dan yollanan belge ve bilgilerin bazlar eksiktir. Neden, neden acaba? Bu nasl devlet ynetimidir ki, byle bir konuda ABD ile Parlamentonun yetkilerini ksan anlamalar yaplr. Bu ne biim ynetimdir ki, hkmetlerin imzalad szlemeler hkmet bakanlarnn emriyle bozulur. Bu ne biim ynetimdir ki, ayn konuda iki bakann aklamalar birbiriyle eliir, hatta birbirini sular. Lockheed dosyas imdi Genelkurmay Savcs Albay ilhan enel'in nndedir. Eer Albay enel, elindeki belgelere gre, rnein, belli kiiler hakknda kovuturmaya yer olmad karar verirse, eksik belgelere gre karar oluturacak demektir. Bu konuda Parlamento denetimini de, yarg denetimini de kstlayan Babakan Demirel'in tutumudur. nce bu konu akla kavumaldr. (Cumhuriyet, 3 Ocak 1977) TARH KTABI Trkiye Cumhuriyeti ne zaman kurulmu ve cumhuriyet dnemi ne zaman balamtr? Bu soruyu okuyunca aracak, belki de kzacaksnz. Trkiye Cumhuriyeti 29 Ekim 1923 tarihinde kurulmutur ve cumhuriyet dnemi de bu tarihte balamtr. Bunun sorulmasna ne gerek vardr, diye dneceksiniz. Nedeni u. AP Konya eski milletvekili Ylmaz ztuna lise son snflar iin bir tarih kitab yazmtr. Bu kitap, Milli Eitim Bakanl Talim Terbiye Kurulunca lise son snflarda tarih kitab olarak okutulmaktadr. Kitabn 310. sayfasndan u satrlara gz atalm: - Saltanatn dmesi ile Trkiye tarihinin ikinci devresi kapanr ve iinde bulunduumuz nc devre, cumhuriyet devri balar.
Yazar, ayn sayfann bir baka satrnda, "Bu arada 29 Ekim 1923'te, yeni rejime ad konularak cumhuriyet ilan edilmiti" diyor amma, cumhuriyetin kuruluu ile halifeliin kaldrl arasndaki dnemi "cumhuriyet" saymyor. Yazara gre, nemli olan "hilafef'tir. Ayn sayfada Osmanl ve Seluklu imparatorluklarnn "byk ve erefli" bir tarih paras yaratt belirtiliyor, fakat cumhuriyet tarihimizin dn ve bugn hakknda tek kelime edilmiyor. Sadece Seluklu ve Osmanl tarihine bakp cumhuriyet dneminin "istikbali hakknda ok iyimser dnmek midinde olunduu" anlatlyor. Kurtulu Savamz sonunda kurulan cumhuriyetimizin "erefli ve byk" bir tarih paras saylp saylmayaca konusunda tek satr yok. Bu AP eski milletvekili, cumhuriyetin geleceinden mitli olduunu, ltfen, aklyor. Ylmaz ztuna'nn tarih kitabnda, u satrlar ders konusu olarak ilenmektedir: - Milletleraras sol, btn dnyada klasik deerlen drmek iin byk aba harcam, bu uurda milyonlarca dolarlk d yatrmlar yapm, iine yarar her mihraka para datmtr. Klasik resim yerine dejenere resim, klasik mzik yerine dejenere musiki, klasik iir yerine vezinsiz kafiyesiz laf ynlar ortaya karmtr. KONTRGERLLA RETLER IS Kan, iddet ve ehvet edebiyatn ilemi ve tevik etmitir. Dini ve ahlaki deerleri kk drmeye almtr, Milli kahramanlar aalamak, milli tarihi kmsemek ve tahrif ederek yeni nesillere retmek iin btn kalemorlarn seferber etmitir. Hasl bundan byle tarih kitaplarnda klasik savalarda hangi tarafn hangi taraf yendii deil, kltr savanda hangi tarafn galip ve malup olduu anlatlacaktr desek, gereklere tercman oluruz. Bu satrlar, bu tr kitaplarn ne amala yaymlandn da aklamaktadr. Sol, klasik resim yerine "dejenere" resim, klasik mzik yerine "dejenere musiki" yaratyormu. Adama, "Peki, nasl" diye sormazlar m? u "dejenere musiki" denilen mzik, acaba, alafranga "Beatles mzii" mi? yleyse bunlar, klasik mzik yerine, "dejenere musiki" yaptklar iin birer komnist mi saylacaklardr? Ne yeri var, bu dncelerin tarih kitaplarnda? AP eski milletvekili Ylmaz ztuna, milletleraras solu, "milli kahramanlar aalyor" gerekesiyle suladktan sonra, baknz milli kahraman sayd Abdlhamit'i nasl vyor? - Politikada mstesna bir deha. Abdlhamit'i kitabn 210. sayfasnda yle tanmlyor: - Abdlhamit'in cenaze treni muhteem oldu. Artk kendisini takdir etmeye ve anlamaya balayan ittihat liderlerinin katld gibi, halk, harbin en ac gnlerinde, devrinde huzur, refah ve sulh iinde yaad eski hkmdarlarnn ardndan samimi gzyalar dkt. 10 ylda ortam bu derece deimiti. Bu bir gerici tarih anlaydr. Trkiye'de bu grlere inanan insanlar vardr. Fakat eer, Atatrk'n kurduu cumhuriyet dneminde yayorsak, bu satrlarn amac bellidir: Gerici ve ad bir kuak yetitirmek. Trkiye Cumhuriyeti, tarihinin hibir dneminde, gericilie bugn olduu gibi boyun emi deildir. (Cumhuriyet, 6 Ocak 1977) TRT VE MSP aban Karata, en sonunda MSP'nin de sabrn tard. TRT'den yaknanlar arasna, CHP ve DP'den sonra, MSP de katld. CHP ve DP muhalefet partileri, MSP ise, hkmet partilerinden biridir. Bu bakmdan MSP'nin tepkisi, CHP ve DP'nin gsterdii tepkilerden baka trl olmaldr. yle ama, bu tepki nasl olmaldr? Erbakan, btenin hazrland gnlerde, Demirel'i iyice keye sktrm, Demirel'den ne isterse alm, Maliye Bakanlnn bir ksm yetkilerini MSP'I Sanayi ve Teknoloji Bakanlna devretmiti. Demek ki, Erbakan'n, gc kuvveti yerinde, kopardn alyor. Demirel, Erbakan'dan korkuyor. Bu belli oluyor. Fakat, Erbakan'n baz ilere gc yetiyor, bazlarna da yetmiyor. rnein, koalisyon protokolnde yer almasna ramen, Basn-Yayn Genel Mdrl, bugne kadar MSP'I Devlet Bakan Hasan Aksay'a balanm deildir.
Neden? nk, hkmeti de aan baz gler, Basn-Yayn Genel Mdrlnn AP'I bakanlara bal olmasn istiyor. Aksay da Erbakan da bu konuda aresiz kalyor. Bylece Basn-Yayn Genel Mdrl, Demirel'in demelerini basan bir "teksir makinesi" gibi, AP gdmnde basn ve yaynn srdryor. Seimler yaklat iin TRT'nin nemi bsbtn artyor. Artk iyice anlalmtr ki, TRT, seim dneminde, sadece Demirel ve Trke'in propaganda arac olacaktr. Haberler, rportajlar, akoturumlar hep bu amala dzenlenecektir. Erbakan bu tehlikeyi anlama benzemektedir. Bu konuda, muhalefet partisi olmakla, hkmet partilerinden biri olmak arasnda hibir fark yok mudur? Maliye Bakannn yetkilerini bir rpda elinden alan Erbakan, Demirel'i skt kede tir tir titreten Erbakan, hkmet orta olarak, u Karata'n hakkndan gelemiyor mu? Karata', zorla gelip bada kurduu koltuktan atmak ok g olmasa gerek, nk, Dantay, Karata' TRT Genel Mdrlne getiren kararnameyi iptal etmitir. Hukuk asndan, Karata'n TRT ile ilgisi ancak bir televizyon izleyicisi kadardr. Eer, bundan teye bir ilgisi varsa, bu ilginin karlKONTRGERLLA RETLER 17 n, Ceza Yasas, lp biip yaptrma balamtr. Karata'n boynuna imdiden, memuriyeti gasp suundan Anayasay ihlale kadar uzanan bir sr su aslp durmutur. Bir hkmet deiikliinde, Karata'n yolu, Erzurum Atatrk niversitesinden ok, Ar Ceza Mahkemesi salonlardr. Kendisine yakan sandalye de, TRT Genel Mdrl odasnda deil, Ar Ceza Mahkemesi salonlarnda bulunmaktadr. Eer Erbakan, gerekten Karata'n genel mdrlnden yaknyorsa, "ite Halep, ite arn."; bir emirle koltuundan skp alnr. Sorun, bu buyruu verebilmekte, i, Demirel'i bu konuda da yenmekte, Yoksa, muhalefet partileri gibi yaknp dvnmekle, Karata yerinden alnmaz. Cumalolu bas bas baryor: - TRT, AP Genel Merkezinden ynetiliyor. Evet yledir; yledir ama, Karata' o koltua ne Ecevit o-turttu, ne de Bozbeyli. Karata, TRT Genel Mdrlne hkmet kararnamesiyle oturtuldu. Karata', TRT Genel Mdrlne getiren g, eer istenirse, ayn Karata' o koltuktan kaldrabilir. MSP'liler. Buyurun, aln Karata' grevden. G sorunu derseniz, o g var. Baksanza, btede her istenen alnd. Gereke mi diyorsunuz, aln Dantay kararn, hepsi orada yazyor. Bunlar yapmyorsanz, kamuoyuna yaknmann anlam ne? (Cumhuriyet, 7 Ocak 1977) KMN ARKADAI? Bilmem dikkat ediyor musunuz? u Lockheed olay, zaman zaman alevleniyor, sonra da, herkes bu konuyu unutuveriyor. Arkasndan da gelsin dedikodu, anlaml anlamsz yorumlar, Bu i nedir, ne deildir, bugne kadar, salam kantlarla ortaya karlmyor bir trl. stelik birok kimse, bilerek ya da bilmeyerek, Lockheed olaynn saptrlmas iin alyor. Lockheed sorununu en ak seik ortaya koyan, Demokratik Parti Genel Bakan Ferruh Bozbeyli'dir. Eri oturup doru konualm. i olduka basit asln sorarsanz. Hkmet ABD ile bir szleme imzalamtr. Bu szlemeye gre, belgeler Trkiye'ye, gizlilie uyulmas kouluyla verilmektedir. Bu belgeler, "adli merciler" dndaki resmi makamlara verilirse, ABD belgeleri gndermeyecektir. Demirel, byle bir anlama imzalayarak, nce konunun, parlamentoda aratrlmasn nlemitir. Bunu bilerek mi yapmtr, bilmeyerek mi, bunu kestirmek gtr. Fakat sonu ortadadr Bu szleme, Lockheed konusunun Parlamentoda konuulmasn nlemektedir. Sonra ne olmutur? Sonra, Demirel, kamu kesimindeki almlarla ilgili aratrma yapan Parlamento komisyonuna belge yollayarak, szleme hkmlerini inemitir.
ABD, szlemede yazld gibi, gizlilik kouluna uyulmad iin belge gndermeyi durdurmutur. Bu da, Demirel'in yaratt bir baka sonutur. Bu sonuca gre Demirel, Lockheed yolsuzluuna karanlarla ilgili belge ve bilgilerin Trkiye'ye verilmesine engel olmutur. Bunu bilerek mi yapmtr, bilmeyerek mi? Bunu bir rpda kestirmek olanakszdr. Ama sonu budur. ABD belge vermeyi durdurmutur. Demirel nedense bu konuya hi deinmemi-tir. Bu nokta karanlktadr. ite tam bu noktada, CHP ile AP arasnda kiisel bir atma balatld: - Uak sizin zamannzda alnd. Sizin zamannzda da yksek komisyon dendi. Bunlar, Lockheed olayn gizleyen ksr atmalardr. Bir sava olaslnda, bu tr uaklarn almna, Genelkurmay Bakanl gereke gsterir. O koullarda "uak alnmasn" demek olanakszdr. Bunu hibir babakan gze alamaz. Ne Ecevit, ne Demirel, ne de bir bakas. Sorun bu deil ki. Sorun uak alnmas deil, bu uak almnda rvet alnp alnmamasdr. Lockheed, Trkiye'de rvet datm mdr, datmam mdr? Rvet dattysa, bu rveti kimler almtr? ite Demirel'in tutumunun yol at sonu, bu sorular karanlklara srklemektedir. Sorunu saptran bir baka giriim de, AP Sivas Milletvekili Vahit Bozatl'dan gelmitir. Bozatl, Millet Meclisi Bakanlna verdii bir nergede, Ecevit ile Altay irketi sahibi Nezih KONTRGERLLA RETLER 19 I Dural arasnda bir arkadalk olduu sansn yaratacak ifadeler kullanmaktadr. Ecevit'in, Nezih Dural ile hibir arkadal, hibir dostluu ve yaknl yoktur. imdiye kadar yz yze de gelmi deillerdir, Nezih Dural ile Sleyman Demirel ve Hac Ali Demirel'in arkadalklar vardr. Bundan ne kar? Nezih Dural'a her selam veren, Lockheed irketinden rvet mi alm saylr? stelik, bugne kadar yalanlanmayan yaynlara gre, Demirel bir zamanlar Altay irketi adna i de yapmtr. Ne kar bundan? Vahit Bozatl, CHP'den istifa edip AP'ye kapa atan "kratl" politika demirbalarndan biridir. Bozatl, CHP milletvekiliyken, Demirel'in kardelerinin yolsuzluk yaptn Parlamento krslerinden sylemi ve Sleyman Demirel'i "aibeli", yani lekeli Babakan olmakla sulamt. imdi ise, nereden nereye? Lockheed konusunda herkes ne yaptn iyi bilmelidir. Bu konu akla kavuunca, geriye dnp kimin ne syledii bir bir saptanp aklanacaktr. Bu ii, kim saptryor, kim rtbas ediyor, o zaman, ok daha iyi anlalacak. (Cumhuriyet, 8 Ocak 1977) ANAYASAYA AYKIRIDIR Milletvekili ve senatrlerin denek ve yolluklarnda yaplan art tepkiyle karland. Bu konuda tepkiler oluup, yorumlar yaplrken, bir nemli nokta gzden kamaktadr. Bu nokta, Millet Meclisinin bu konuda bir karar almaya yetkili olup olmamasdr. Millet Meclisi Hesaplan inceleme Komisyonu, bir rapor hazrlayarak, denek ve yolluklar belirleyen I sayl yasann yanl uyguland sonucuna varm, bu rapor Millet Meclisinden rzgr gibi geirilmitir. Bu yolla, gerek Millet Meclisi Hesaplama Komisyonu, gerekse Millet Meclisi, I sayl yasay yorumlayarak yasann uygulan biimini saptamlardr. 1961 Anayasas, Millet Meclisine yasalar yorumlama yetkisi vermemitir. 1924 Anayasasnn 26'nc maddesinde, Millet 20 Meclisi yetkilen arasnda saylan yasalar yorumlanma yetkisi, 1961 Anayasasnda yer almamtr. Anayasann herhangi bir hkm ya da bir yasann belirli maddesi, Millet Meclisinde, yle byle uygulanacaktr, diye yorumlanamaz. Kaynan Anayasadan almayan devlet yetkilerinin kullanlmayaca yine Anayasada yazldr. Milletvekili ve senatrlerin denek ve yolluklarn saptayan I sayl yasa, 22 Ocak 1962 tarihini tamaktadr. Yasa, o tarihte, deneklerin saptanmasnda u snr getiriyordu:
- TBMM yelerinin deneklerinin tutar, devlet memurlar kanunu ile tespit olunan en yksek gsterge tutardr. I sayl yasa. 4 Haziran 1975 gn, CGP Kastamonu Milletvekili Hasan Tosyal'nn nerisiyle u biimde deitirilmitir: - TBMM yelerinin deneklerinin saptanmasna dair Anayasann 82'nci maddesindeki miktar, devlet memurlar yasas ile gsterilen en yksek gsterge ile bu yasaya gre kartlan kararnameler gerei yaplan deme ve dier yasalarla aylklara eklenen demeler tutardr. Bylece, yasann kapsam deitirilmi ve devlet memurlarnn yan deme, i riski ve teminindeki glk zamm gibi deme yollarnn da milletvekili ve senatr denek ve yolluklarna yanstlmas salanmt. Bu uygulamaya gre, rnein, Genelkurmay Bakan ya da Anayasa Mahkemesi Bakannn eline geen para, ayda elli bin liray bulursa, denek ve yolluklar da buna gre artacaktr. Hesaplar inceleme Komisyonu, 1901 sayl yasaya gre, niversite rektrlerine denen ayl temel alm, denek ve yolluklarda ayn lde art salanmas gerektii sonucuna vararak, I sayl yasann uygulan biimini yorumlam, Millet Meclisi de, Anayasada ngrlmeyen yorum yetkisini kullanarak, bu raporu kabul etmitir. Millet Meclisinin byle bir yetkisi yoktur. Millet Meclisi bu konuda yasay yorumlayamaz, ancak, ayn konuda bir yeni yasa karabilir. Bu nedenle, bu "yorum kararna" dayanarak yaplan demeler yasa ddr, Anayasa ddr. Millet Meclisi Bakanl, denek ve yolluklar eksik d-yorsa ve eksik demise, bunun yolu, bakanln bu "idari ilemi" hakknda Dantaya dava amaktr. Bunun yerine, Millet KONTRGERLLA RETLER 21 Meclisine tannmayan yorum niteliinde kararlarla bu paralar denirse, sorumluluk Millet Meclisi Bakannn omuzlarndadr. Eer, en ksa srede bu adaletsizlik nlenmezse, Parlamentonun saygnl ar yara alaca gibi, gndelikleri bin lira olan milletvekili ve senatrlerin de varlk nedenleri tartma konusu olur. (Cumhuriyet, 10 Ocak 1977) BORLU IKARLAR Milletvekili ve senatrlerin denek ve yolluklarn dzenleyen Anayasa maddesi, 12 Mart dneminde deiiklie urayarak, bugnk biimine sokulmutur. 12 Mart rejimi, "reform yapmak" gerekesiyle geldi. Bu rejimin yapt tek reform, milletvekili ve senatrlerin denek ve yolluklarn artrmakla gereklemi oldu. Bakn nasl: Anayasann, denek ve yolluklarla ilgili 82'hci maddesi, deimeden nce, denein "birinci derecede devlet memurunun ayln" geemeyeceini, yolluun ise "denein yarsn" aamayacan belirtmekteydi. Madde yle son bulmaktayd: - TBMM yelerinin aylk ve deneklerine, her ne surette olursa olsun yaplacak zam ve ilaveler, ancak bu zam ve ilaveleri takip eden milletvekili genel seimlerinden sonra uygulanr. Anayasa, aka, milletvekilleri ve senatrlerin kendi denek ve yolluklarn artrmalarn nlemekteydi. 12 Martn tozu duman iinde, bu madde bir rpda deitirildi ve milletvekili ve senatrlerin kendi deneklerini artrmalarn nleyen Anayasal engel ortadan kaldrld. O gnlerde bu giriimi eletirecek olanlarn hemen hemen tm cezaevlerindeydi. Bu konuda basnda tek yaz kmad, bir tek deme yaymlanmad, siyasal partiler de bu ortamda, "milli birlik ve beraberlik ruhu iinde" deneklerini artran olanaklar ele geiriverdiler. 22 Anayasann, denek ve yolluklarla ilgili deiik 82'nci maddesini birlikte okuyalm:
- TBMM yelerinin denek ve yolluklar kanunla dzenlenir. denein aylk tutar, en yksek devlet memurunun almakta olduu miktar, yolluk da denein yarsn aamaz. denek ve yolluklarn en ok ayl nceden denebilir. Grld gibi, denek ve yolluklarda yaplacak artn, bu art kararn alanlara deil, gelecek genel seimlerle oluacak Parlamento yelerine uygulanmasn salayan Anayasal kural, birdenbire, 12 Mart kalyonunun glgesinde yok edilivermitir. Anayasa maddesi, denek ve yolluklarn yasaca dzenleneceini ngrmektedir. Anayasann szn ettii yasa, 22 Ocak 1962 tarihli I sayl yasadr. I sayl yasa, 4 Haziran 1975 gn ve 1905 sayl yasa ile deitirilmitir. Madde yle balamaktadr: - TBMM yelerinin demelerinin saptanmasna dair Anayasann 32'nci maddesindeki miktar, Devlet Memurlar Yasas ile gsterilen en yksek gsterge ile bu yasaya gre kartlan kararnameler gerei yaplan deme ve dier yasalarla aylklara eklenen demeler tutardr. Yasa maddesinde, "Devlet Memurlar Yasas" sz konusu edilmektedir. Maddelerde, "Trk Silahl Kuvvetleri Personel Yasas" ya da "niversite Personel Yasas" anlm bile deildir. I sayl yasada, Dantay, Saytay ve Askeri Yksek idare Mahkemesi yelerinin aylklarn artran 1903 sayl yasadan da sz edilmemektedir. I sayl yasaya gre denek ve yolluklar, "Devlet Memurlar Yasas" temel alnarak hesaplanmaktadr. Oysa denek ve yolluklar, geen yllarda yarglarn aldklar aylk temel alnarak hesaplanmtr. Geen hafta Anayasaya aykr yorum niteliindeki kararla yaplan yeni art, maddede sz gemeyen niversite Personel Yasasna gre rektrn eline geen para l alnarak hesaplanp saptanmtr. I sayl yasa deimeden, Devlet Memurlar Yasas bir yana itilip niversiteler Yasasna gre art salanamaz. Yasalar, zleri ve szleriyle yorumlanp, uygulanrlar. I sayl yasann "sznde" yer almayan niversite Personel Yasasna gre art salamak, yasaya aykrdr. KONTRGERLLA RETLER 23 Eer, denek ve yolluklarn belirli ve tutarl kurallara dayanarak saptanmas isteniyorsa, bunun yolu, I sayl yasann deitirilmesinden geer. "Milli birlik ve beraberlik ruhu iinde" aylklarn yirmi be bin liraya kartan milletvekillerimiz kusura bakmasnlar, bugne kadar aldklar on alt bin ksur lira paray da fazladan almaktadrlar. nk bugne kadar ellerine geen para, yarglarn aldklar aylklar hesaplanarak saptanmtr. I sayl yasaya gre ancak ve ancak, Devlet Memurlar Yasasna gre hesap yaplabilir. Alacaklar yoktur, borlar vardr. (Cumhuriyet, 12 Ocak 1977) KM KORUYOR? Bu kede ok yazld, hemen anmsayacaksnz. 1970 ylnda, Hacettepe niversitesi bahesinde lk Ocaklar Genel Bakan ibrahim Doan, lkc arkada Ali Gngr ile birlikte, Dr. Necdet Gly tabanca kurunuyla ldrmt. Yaplan yarglama srasnda, Dr. Gl'y ldren silahlarn, Trk Silahl Kuvvetlerinde grevli iki subay adna kaytl olduklar grlmt. Ankara Birinci Ar Ceza Mahkemesi 1974/456 sayl kararnda u blme rastlanmt. Okuyalm: Emanet 1970/814 srasnda kaytl sank ibrahim Do-an'da zaptedilen 8815206 no'lu tabanca ve mermilerin Temen Fehmi Altnbilek adndaki ahsa, 8815248 no'lu tabancann Temen Mustafa ilerisoy adndaki bir baka ahsa ait olduu anlaldndan, bu iki tabancann da sahiplerine geri verilmelerine. Fehmi Altnbilek ve Mustafa ilerisoy, bu kanl tabanca ve mermileri ceplerine koyduktan sonra, kllarna bile dokunulmam ve stelik yzba rtbesine de ykseltilmilerdir Bu konu, iileri Bakanna szl soru olarak birka kez soruldu. Bakann yant aa yukar yleydi: - Ad geen hakknda 477 sayl kanun muvacehesinde ve zaman am sebebiyle disiplin cezas uygulanmas mmkn olmamtr. 24
Bu yant alnca, hemen Askeri Ceza Yasasnn 130. maddesini ap okuyalm: - Askeri hizmete mahsus bir eyi makbul bir sebep olmakszn kaybeden, kasten tahrip veya terk eden veya hususi menfaatleri iin kullanan, bu eyin kymetine gre ksa hapis veya seneye kadar hapis, be seneye kadar ar hapis ile cezalandrlr ve tahrip veya kaybedilen ey detilir. Bir subayn silahn yitirmesi ve bu silahn da bir cinayet arac olarak kullanlmas bir disiplin suu mudur ki, Bakan disiplin cezasndan ve bu cezann zaman amna uramasndan sz etmektedir? Biz unu saptamak istiyoruz. Tabancalarn, lk Ocaklar rgtne veren iki subay hakknda hibir ceza kovuturmas yaplmam, bu subaylar birtakm kiilerce korunmutur. Bakan bu tutumla bizi dorulamaktadr. Devam edip bir baka belgeye daha gz atalm. Silah lk Ocaklar Genel Bakannn cebinden kan Yzba Fehmi Altnbilek, Tunceli'de grev yapt srada, dzenledii bir belgeye hem alc, hem de satc olarak imza koyduu iin hakknda bir kovuturma alm, bu da rtbas edilmitir. Bunu da anlatalm: Tunceli il Jandarma Komutanlna odun alnm ve komutanlkta grevli stemen Fehmi Altnbilek'e teslim edilmitir. Fehmi Altnbilek, kendi imzas dnda, Hasan Sarate adna da imza atmtr. Bu belge de elimizdedir. Saytay denetileri, Tunceli il Jandarma Komutanlnn hesaplarn imzalarken, bu belgeye rastlamlar ve konuyu Saytay Bakanlna bildirmilerdir. Saytay Bakanl, 8 Austos 1973 gn ve 725899/1538 sayl yaz ile durumu iileri Bakanlna bildirmitir. Jandarma Genel Komutanl "20 Aralk 1973 gn ve Loj:5202-l6-73 Lv.S. I.Ks" sayl yaz ile olayda "suiistimal" olmadn bildirmi, cinayet dosyasndan sonra, sahte belge olay da kapatlmtr. Oysa, Genel Muhasebe Yasasnn 22'nci maddesinde, devlet parasn harcamay gerektirecek ekilde belge dzenleyenler ve alnmayan eyay teslim alm gibi gsterenler hakknda Ceza Yasas hkmleri uygulanaca belirtilmektedir. KONTRGERLLA RETLER 25 Fehmi Altnbilek'e bu madde de uygulanmamtr. Askeri Ceza Yasasnn I 34'nc maddesine gre, hizmete ilikin ilemlerde geree aykr belge dzenleyenler, alt aydan yla kadar uzanan hapis cezas ile cezalandrlmaktadr. Fehmi Altnbilek'e bu yasa da ilememitir. Saytay Yasasnn 65'inci maddesi gereince de, denetleme srasnda ortaya kan bir suun nasl kovuturulaca aklanmaktadr. Bu kural da, Fehmi Altnbilek'e uygulanmamtr. lk Ocaklar genel bakanna silah ve mermi veren bu iki yzba, bir gizli rgtn yeleri midir? Acaba bunun iin mi, her su rtbas edilmektedir? 11 Mart dneminde, tmgeneralinden gen temenine kadar bir ok kiiyi "disiplinsizlik" nedeniyle emekliye ayran, "kt dncelidir" gerekesiyle, birok kiinin yedek subay olma haklarn ellerinden alan bunca yetkili, bu ileri hi su saymaz m? Kim koruyor bunlar, kim? (Cumhuriyet, 14 Ocak 1977) HAZNEY KORUMAK Maliye Bakan Ylmaz Ergenekon, Kamu iktisadi Teebbslerinde datlan ikramiyelerin usulsz olduunu ileri srerek, bu kurulularn yneticileri hakknda soruturma yaplacan bildirmitir. Ergenekon, nceki gn Millet Meclisinde yapt konumasnda: - demeler vergisiz olarak yaplmtr, Bu bakmdan yneticiler hakknda kaaklktan soruturma almas zorunluluu vardr, demitir. Maliye Bakan, ayrca datlan ikramiyelerin geri alnacan da belirtmitir, ilgili kurulular, bu ikramiyeleri bakanlarn yazl emirleriyle datmlarsa, ite o zaman seyreyleyin grlty. Maliye Bakan, bu kez Bakanlar Kurulundaki arkadalarna dnp kovuturma aacak demektir. Maliye Bakannn bu konumasn duyanlar, devlet hazinesinin Bakan tarafndan korunduunu sanrlar. yle ya, Bakan 26
Kamu iktisadi Kurulularnn genel mdrlerini bir rpda harcayarak, paralarn geri verilmesini istemektedir. Maliye Bakannn devlet hazinesiyle ilgisi, Devlet Planlama Tekilatnda, Tevik ve Uygulama Dairesi Bakanyken balamtr, Ergenekon o gnlerde, Babakan Sleyman Demirel'in pek muhterem biraderleri Hac Ali Demirel namndaki iadamna, plan ilkelerine aykr olarak yatrm indirimi salarken de, devlet hazinesini koruyordu. Ergenekon, bir byk iadamna Londra'da kurulan "gazoz fabrikas" iin binlerce dolarlk yatrm olana salandktan sonra DPT'den ayrlarak ayn iadamnn yannda i tutarken de devlet hazinesini koruyordu. Korur, huyudur. Kamu iktisadi Teebbslerinde denen ikramiyelerin geri alnmas iin elinden geleni yapan Bakan Ergenekon, yasaya aykr olarak denmesi istenen parlamenter denekleriyle yolluklarnn denmesi iin gerekli denei elden gndermitir. Parlamenterlerin denek ve yolluklarn artran Millet Meclisi karar, aln biimi ve nitelii ile Anayasaya aykrdr. nk Millet Meclisi, denek ve yolluklarla ilgili yasa maddesini yorumlayarak, bu denek ve yolluklarda art salamtr. Millet Meclisi, yasa koyar, yasa deitirir, fakat bu yasalar yorumla-yamaz. Yorumlarsa, buna hukuk diliyle "fonksiyon gasp" denir. "Fonksiyon gasp" Millet Meclisinin, kendi grev ve yetki alan dnda herhangi bir konu hakknda karar almas demektir. Millet Meclisinin denek ve yolluklarla ilgili karar hukuk asndan, "yok" hkmndedir. Yani geersizdir. imdi bakalm, Maliye Bakan Meclis krssne kp: - Efendim, denek ve yolluklar arttran kararnz, Anayasaya aykrdr. Ben bu paralar detmem; Meclis Bakanlna para gndermem, diyecek midir? Diyemeyeceini imdiden gstermitir. denek ve yolluklar artran yasaya gre, milletvekili ve senatrler, ancak Devlet Memurlar Yasasn l alarak, denek ve yolluklarn arttrabilirler. Yasada yer almayan niversite Personel Yasas temel alnarak yaplan art, yasaya aykrdr. Yaplan son art da, parlamenterlerin bundan nce ald denek ve yolluklar da yasaya aykrdr. Yani, imdiye kadar parlamenterlere yaplan demeler de yasaya aykrdr. KONTRGERLLA RETLER 27 Maliye Bakan, devlet hazinesini belediye iilerine kar korur; belediye iilerine para gndermez. Maliye Bakan, devlet hazinesini memurlara kar korur, datlan ikramiyelerin geri alnmasna urar. Ama Maliye Bakan, yasad kararlarla parlamenterlere verilecek paralar sz konusu oldu mu, ayn zeni, ayn titizlii hi gstermez. Maliye Bakannn gc sadece iilere ve memurlara m yetmektedir? Devlet hazinesini koruyorsanz, buyurun u denek ve yolluklar da yollamayn bakalm! Bu ne biim devlet hazinesidir ki, iadamlarnn milyonluk tevik tedbirlerine, yatrm indirimlerine, yasaya aykr parlamenter deneklerine kar korunmaz, sadece iilere ve memurlara kar savunulur? (Cumhuriyet, 15 Ocak 1977) ZAHMET OLUR MU? Son gnlerdeki saldrlar iyice younluunu arttrd, Bir yandan dou illerimizde bask btn iddetiyle srdrlrken, istanbul Sanayi Odasnn bulunduu Odakule'ye gpegndz silahl saldr dzenlenmi, izmir'de Cumhuriyet gazetesi efi arkadamz Hikmet etinkaya'nn evi kurunlanm, Milliyet gazetesinin nnde, sac terristler gvde gsterisi yapmlardr. Geen hafta da Ankara'da Yeralt Maden-i Sendikas Bakannn evi silahl saldrya uramtr. ldrlen rencilerin artk hesab bile tutulmamaktadr. ok partili dzen, son yllarda krpe rencilerin kanlaryla beslenmektedir. lke, Demirel ynetimi ile batan aa kana bulanm, can gvenlii, renim zgrl, konut dokunmaz-l tmden yok edilmitir. ite genel seimlere bu ynetimle, bu silahl saldrlarla ve bu renci llerinin kanl kefenleriyle gidiyoruz. Amalar o kadar ak ki... lkede batan baa bir terr ortam yaratarak semen kitlelerini etkilemek, rktmek, ilerine geliyor. Korku ve bu korkunun yarataca terr... imdilik btn istedikleri bu.
28 i sava koullarndan m geiyoruz? Hayr. Ya ne? Bay Trke lkede komnist avna km. Btn sorun bu. Komnist arayacak, bulacak, bulamazsa yaratacak! Emekli albayn ii gc bu. Devletin bir ksm grevlileri Bay Trke ile el ve dil birlii iindedir. Unutmayalm, 12 Martn baz askeri savc ve yarglar, iddianamelerinde ve kararlarnda aka: - lk Ocaklar devletin emniyet kuvvetlerine yardmcdr, diyebildiler. Yine unutmayalm bu dnemde, bir tek askeri savc, lkc katillerin peine dmedi. Silahl Kuvvetlerde grevli yzbalarn silahlar, lk Ocaklar genel bakanlarnn ceplerinde bulundu da, kimsenin kl biie kprdamad. Yalan m? Trke'e gre hava ho. lkenin dirliinden, dzenliinden birinci derecede sorumlu olan iileri Bakan kendi partisinden deil. Bu ilerin, bir gn toptan hesab sorulursa: - iileri Bakan sorumludur, deyip iin iinden syrlmaz m? MSP yneticileri, btn renkli grntlerine ramen, hem Demirel hem de Trke'i srtlarnda tayorlar. Demirel, Erba-kan'n srtndan seim kazanmak iin oyunlar oynuyor. Trke, yine Erbakan'n srtndan devleti ele geirmenin hazrlklarn yapyor. iileri Bakan Ouzhan Asiltrk, komando igalindeki renci yurtlarn boaltabiliyor mu? iileri Bakan, lk Ocaklar militanlanna datlan silahlar toplayabiliyor mu? Gc yetiyor mu, bunlara? Henz, lk Ocaklar genel bakanna silah veren, emrindeki jandarma yzbasna szn dinletemedi, neye gc yeter ki!.. Bunlar gz gre gre oluyor, istanbul'da istiklal Caddesinde gnn en ilek saatinde, birtakm insanlar, sanayicilerin ve kamu kurulularnn bulunduu yapy makineli tfekle taryorlar, kimse yakalanmyor. Nasl itir bu?! lk Ocaklar, Caalolu'nda kabadaylk gsterisi yapabiliyor, kimsenin kart yok. Cumhuriyet gazetesinin izmir Bro efinin evi kurunlanyor, yine ses seda kmyor. Bugnden byle olursa, siz seimi dnn artk. Bu terr bugn durdurulmazsa, yarn kurunlar gazetecilere, ilerici yazarlara, siyasal parti liderlerine, milletvekillerine, KONTRGERLLA RETLER 29 senatrlere ve kamu grevlilerine de ynelecektir. Bundan hi pheniz olmasn. Hazrlk, bunun hazrldr. Adm adm gidiyorlar. Bakalm nereye kadar? Bu giditen kurtulmann tek aresi, cephe iktidarnn grev bandan uzaklatrlmasdr. Bunu muhalefet partilerinin genel bakanlar ve yneticileri dnsnler, bizler de dnelim, yazalm. denek ve yolluklara verilen nemin onda birini bu konuya ayrmalar, bilmem baz CHP'I parlamenterlerimize zahmet olur mu? (Cumhuriyet, 18 Ocak 1977) OYUNLARA BAKIN Genel-i Sendikas, Trk-i'ten ayrlarak Devrimci ii Sendikalar Konfederasyonuna katlan gl ii rgtlerinin banda gelmektedir. Sendikann Bakan CHP Milletvekili Abdullah Batrk'tr. Her devrimci sendika gibi. Genel-i Sendikas da, baz saldrlarla, sendikal oyunlarla ve yasal saptrmalarla kar karyadr. Genel-i Sendikasna ynelen son yasal saptrmay birlikte renelim. Bir sendikann, bir iyerinde, ikolu dzeyinde topluszleme yapabilmesi iin, bu ikolunda alan iilerin yardan ounun o sendikaya ye olmas arttr. Belediye iyerlerinde topluszleme yapabilmek iin, bu belediyelerde alan iilerin ounluunun hangi sendikaya ye olduunun saptanmas gerekmektedir. alma Bakanl, belediye iyerlerinde, ikolu kapsamnda 102 bin 125 iinin altn saptamtr. Bunun yars ne eder? 5 I bin 63. ite, Genel-i Sendikasnn, belediye iyerlerinde topluszleme masasna oturmas iin bu kadar yeye sahip olmas gerekmektedir.
Bu saptamalar kim yapacaktr? alma Bakanl... alma Bakanl Ankara Blge alma Mdr Vekili Hakk Koca, Bakanlna bir yaz yazarak, Genel-i Sendikasnn Ankara blgesi 30 iindeki belediyelerde toplam 3 bin 359 yesi bulunduunu ileri srmtr. Blge alma Mdr Vekili, Ankara Belediyesinde alan ve bu sendikaya ye olan iileri, Genel-i Sendikas yesi olarak gstermemitir. Oysa, Genel-i Sendikasnn Ankara Belediyesinde alan 6 bini akn yesi bulunmaktadr. Blge alma Mdr Vekili, Ankara Belediyesinde alan Genel-i'e ye iileri saymaya dursun, ayn bakanln bir mfettii, zel tefti raporunda, Genel-i Sendikasna 3 bin 359 iinin ye olduunu ileri srerken, bir baka Mfetti Gnay Dnmez de, 22.02.1978 gn ve 153 sayl raporunda, ayn blgede, ayn sendikaya 10 bin 81 iinin kaytl olduunu bildirmektedir. Blge alma Mdrnn Ankara Belediyesinde kaytl bir tek iiyi bile saymayp blgesinde, ancak 3 bin 359 iinin Genel-i Sendikasna kaytl olduunu bildirmesi zerine, alma Bakan evket Kazan, 16.2.1976 tarihinde, Genel-i Sendikasnn, genel iler ikolunda topluszleme yetkisi olmad-na karar vermitir. nk Ankara Blge alma Mdr Vekilinin verdii bilgiye gre Genel-i Sendikas bu ikolunda, Trkiye apnda, toplam ii says olan 102 bin 135 iinin yarsn, yani 51 bin 63 saysn tutturamamtr. Eer, Blge alma Mdr Vekili, Ankara blgesinde alan ve Genel- Sendikasna bal iilerin gerek saysn bildirse, Genel-i Sendikas ounluu alacak ve topluszleme masalarna oturacaktr. Oyunu gryor musunuz? Blge alma Mdr Vekilinin hnerleri bununla da bitmiyor. Mdr Vekili Hakk Koca, Ankara blgesinde alan Genel-i Sendikasna bal iilerin saymn bildiren mfetti raporlarn, alma Bakanlna gn-dermiyor. Dosyadaki btn belgeler elimizdedir. Blge alma Mdr Vekili bunlara nasl cesaret edebilir? Mdr Vekilinin bu tutumuna, idare hukukunda "ar hizmet kusuru" denir. Ayn tutumun Ceza Yasasnda karl ise, grevin ktye kullanlmas suudur. Peki, alma Bakan, evket Kazan, bu belgeleri hi incelemez mi? nne gelen her yazy, ne olduunu neye yaradn dnmeden imzalar m? KONTRGERLLA RETLER 31 ite, size sendikalar zerine oynanan bir oyunun ayrntlar. cephe iktidar, devrimci ii birikimini, bu tr oyunlarla da ykmaya alyor. Hem de eline yzne bulatrarak... Bakalm, alma Bakanl gerekd belgeler dzenleyen Blge alma Mdr Vekili Hakk Koca hakknda ne gibi ilemlere bavuracak? (Cumhuriyet, 19 Ocak 1977) BOLUU YAKALAMAK CHP, Milli Eitim Bakan Ali Naili Erdem hakknda bir gensoru nergesi vermeyi kararlatrmtr. Gerekten Milli Eitim Bakanl, Erdem'in tutumuyla, cumhuriyet tarihinde grlmemi biimde ykc ve blc bir siyasal yrngeye sokulmutur. CHP, bu adan, gensoru istemekte yerden ge kadar hakldr. Ancak siyaset, "taktik" ve "strateji" sanatdr. Hangi admn ne zaman atlaca, hangi szn nce ya da sonra sylenecei, bu sanatn gereklerindendir. Bir muhalefet partisinin en aktif taktii, iktidarn elikilerini, i yapsndaki atmalar ve gr ayrlklarn saptayarak ilerlie sokabilmektir. Cephe iktidar, drt partiden olumaktadr. Bu drt parti "sola ve.komnizme kar olmak" gerekesiyle kurulmutur. Gryorsunuz, ne zaman hkmet iinde bir atlak sz konusu olsa, Demirel hemen "imdat simidi" gibi bu gerekeye yapmaktadr. Bu gereke, hkmet partilerini birletiren ve bir arada tutar grnen gerekedir. Bu gerekenin dnda, hkmet partilerini ayran, birbirlerine dren, ayrc nedenler ve gerekeler de vardr. Muhalefet partilerinin baarlan, bu boluklar yakalamalarna baldr. Muhalefet partilerinin ortak amac, Demirel hkmetini drmektir. Bu hkmet
nasl der? Bunu saptayabilmek iin, hkmet partilerini bir araya getiren gerekelerle, bugn oluan atma nedenlerini ortaya koymak gerekmez mi? 32 Hkmet partileri, AET sorunu zerinde gr ayrlklar iindedir. CHP bu gr ayrlklarn daha da belirli izgilerle ortaya koyamaz m? AP ve MSP arasnda bu konuda kan uyumazlk, uzlamaz bir noktaya srklenebilir. Bu konudaki ayrlklar, elikileri ve atmalar kamuoyu nne getirmek ve muhalefeti bu noktadan oluturmak, CHP asndan geerli bir "taktik" olmaz m? Kamu iktisadi Teebbslerinde datlan ikramiye, cephe partilerinin saklayamadklar, gizieyemedikleri bir nemli atma konusudur. Bu konu aylardr cephe partileri arasnda tartlmaktadr. Tartmann sonucunu hep birlikte izliyoruz. Maliye Bakan datlan ikramiyelerin geri alnacan sylerken, Erbakan kimsenin ikramiyeleri geri alamayacan ileri srmektedir. Bir hkmetin Maliye Bakan ile Babakan Yardmcs byle konuursa, muhalefetin grevi, bu atmalar deerlendirmek deil midir? Bu hkmet, kendisini oluturan partiler arasndaki birletirici gerekelerin, bu partiler arasndaki atma nedenleriyle zedelendii, yaraland noktadan balayarak yklmaya balar. yleyse, birletirici nedenleri bir yana iterek, ayrc gerekeleri gz nne almak zorunluluu vardr. 1977 btesi, nmzdeki gnlerde Cumhuriyet Senatosu ve Millet Meclisinde grlecektir. Bte, yaratt sonularyla bir gensoru niteliindedir. Milli Eitim Bakan hakknda verilecek nergede yer alan olay ve gerekeler, bte grmeleri srasnda Parlamento krslerine getirilecektir. Korkarz ki, Milli Eitim Bakan hakknda verilen gensoru nergesi, cephe partileri arasnda ayrc olay ve gerekeleri bir yana iterek, bu partileri birletirecektir. Bunun yerine, bata AET sorunu ve KT ikramiyeleri olmak zere, cephe partilerini ayran gerekeler zerinde klar yapmak, daha etkili, yararl ve sonu alc olmaz m? (Cumhuriyet, 20 Ocak 1977) KONTRGERLLA RETLER 33 ALIMAK ldrlen rencilerin adlarn art arda sayabilir misiniz? Sayamazsnz. imdiye dek ka kii ldrld bilir misiniz? Bilemezsiniz. nk artk siyasal cinayetler, gnlk olaylar arasna girdi. Artk hi kimse bu tr olaylar yadrgamyor. Cinayete, kuruna, ikenceye, lme altk toplum olarak. Daha dorusu altrldk. Bir yolsuzluk haberi duysanz arr msnz? armazsnz. nk bilirsiniz ki, yolsuzluk, ok partili dzenimizin vazgeilmez paralarndan biridir. urada, mobilya yolsuzluunun girdisini ktsn anlatmaya kalksak, belki de kzarsnz. Haklsnz da. Artk bunlar gnlk olaylardan oldu bile. Kimse yadrgamyor, kimse aldrmyor bunlara. - Adam sen de olur byle eyler, diye dnenlerimiz de var. Bir yksek mahkeme kararnn uygulanmadn duyarsanz, tepki gsterir misiniz? Gstermezsiniz. Tersine, belki Dantay kararlarnn hkmete uygulandn duyarsanz arrsnz. Yllarca devrimcilik, solculuk, sosyalistlik adna yazlar yazm, kitaplar yaymlam, konumalar yapm ve bu nedenlerle cezaevine girmi retim yeleri, ellerine kalem alp dn deitirmeye kalktklar dzenin bugn avukatln stlenirlerse, arr msnz? armazsnz, yadrgamazsnz, aldrmazsnz. nk toplum olarak bylelerine de altk. Peki nedir bunlarn anlam? Bunlar, toplum olarak baz duygularmzn kreldiini, vicdanlarmzn sustuunu, deer yarglarmzn yozlatn gsterir. nk hibir demokratik toplum cinayetlerle, yolsuzluklarla ynetilmez. nk hibir hukuk devletinde, bu tr sular, iktidar partilerinin kolu kanad altnda ilenmez. nk salkl toplumlarda, hi kimse, iki yl, yl nceki dnce ve eylemlerinin tam tersini savunmak gibi bir yzszln maskesine snamaz.
Maliye Bakan, devletin hazinesinden sorumlu kamu grevlisi demektir. Babakann yeenine devlete verilen milyonlarn hesabn, Maliye Bakannn sormas gerekmez mi? Sormaz bu Maliye Bakan. Sormaz; stelik Babakann ailesinin avukat gibi, devlet hazinesinden milyonlarca lira eken 34 yeeni savunur. Sonra ne olur? Ayn Maliye Bakanl mfettileri, yolsuzluu belgeleriyle saptar. Peki, ya bu Maliye Bakan, braknz kamuoyunu, mfettilerinin yzne nasl bakar? Altk, bunlara da altk. Tavukuluk konusunda uzman olan bir retim yesi, hibir bilgi sahibi olmad TRT Kurumunun bana getirilir. Dantay, bu retim yesini TRT Genel Mdrlne atayan kararnameyi iptal eder. Bu retim yesine, TRT Genel Mdr olmas iin izin veren faklte kurullar susar, iznini geri almaz. Drt niversite rektr, koltuuna Dantay kararn minder yapp stne bada kuran bu TRT igalcisi hakknda aylardr karar veremez. Cinayetlere altk; ikencelere, dayaklara, gencecik insan llerine altk; gelinlik yerine kefen giyen gen kzlara, birbiri ardndan vurulup vurulup len fidan gibi delikanllara altk. Almadk, altrldk. Bu alkanlk, cephe milliyetiliinin yayd en tehlikeli toplum hastalklarndan biridir. Sinsi bir hastalk... (Cumhuriyet, 22 Ocak 1977) VCDAN LEKELER... 'Abdi Genel... Burin ztrk... Mehmet Toprak... Ahmet Krbulak... Ahmet Deveci... Yusuf Vehbi Ylmaz... ibrahim Kocakarn... Ekrem St... Ayhan Alkan... Zht Pehlivanl... ismet Ycel... Alpaslan Gm... Yaar zcivelek... Mnir etinkaya... ismail Tl... Muharrem ivikran... Cezmi Ylmaz... Halit Pelitz... Kzm Gkta... Cengiz Pas... Kenan Dayolu... Hasan Kadolu... kr Bulut... Yunus Ceylan... Nuray Erenler... Atilla zkan... Mustafa enpnar... Zeki Ylmaz.,. Mehmet Senses... Bekir Altnda... Hasan Basri Temizel... ilker Akman... Yusuf Ziya Gne... zer Elmas... Metin Arkan... Semih Erbek... Mmtaz Akkaya... Ylmaz Keskindemir... Hseyin Gzel... Mehmet mer... Ata Yldrm... Orhan Aydn... Sami Ovalolu... Hakan Yurdakuler... Burhan Barn.., Esari Oran. Fatih Koyuncu... Fatma Karata... Mehmet Daba... Ali Fuat KONTRGERLLA RETLER 35 Okan... Timur Demir... Mehmet Kocada... Sitemkar Baboa... Mahmut Gnc... ibrahim Trke... Mustafa Erta... Fahir Doan... Feyzi Aslansoy... Erdoan Yalngil... Ensar Bingl... Mehmet Aylac... mer evik... ilhan Emre... Yemlihan Sylemez... Mehmet Ali zpolat... Muammer Arslan... Mehmet Kudai... Ramazan Sevindik... Refik Safa... mr Keban.,, irfan Ala.... Gler etin... Muharrem etinbay... Necdet Salih... Al Yldrm... Ali Naci obanolu... Ahmet Lale... Hseyin Kara... anver Burak... Mehmet Ayaz... Mehmet Al... Nail Korkmaz... Mehmet Emin Ece... Orhan Seilmi... ismail Tuncel... Yusuf Tamak... Yakup Kese... Emnun Yumuakl... Faruk Sevin... Kzm Diiolu... Halil Yavuz... Ali Gm... Enver Ulgun... inasi Kkusta... Gafur Tanyldz... Zlfkar Uralin... Rza Akdemir... Recep Sirran... ismail Gkhan Edge... Tufan Klel... Murat lgen... Aydn Gler... Mustafa Halis Tazebay... Aynur Sertbudak... efik zdemr... Gyasettin Karahan... Tamer Benan... Gengiz En... Aytekin Ta... Necip Bozaolu... Sinan Sava... Ahmet Sken... Yaar atalba... Hseyin Ko... Yksel Eri..." Ad ve soyadlarn okuduunuz bu I 17 kii, cephe iktidarnn gvenoyu ald I Nisan 1975 tarihinden 23 Ocak 1977 gnne kadar eitli siyasal nedenlerle ldrlen yurttalarmzn listesidir. Bir i sava m yayoruz? Hayr. Ama grn, anlayn: Anayasasnda "Hukuk devletidir" yazl Trkiye Cumhuriyeti'nde, iki yl iinde bu kadar insan ldrld. Bir bu kadar da yaraland, sakat kald. Ne iin peki? Anayasa dzeni yrrlkte mi? Evet yle olacak, yrrlkte. Hukuk devleti miyiz? Evet yle, Anayasada byle yazyor, iileri Bakanmz var m? Var.
Parlamentonun karsndaki iileri Bakanl binasnda oturuyor. Siyasal partilerimiz yok mu? Olmaz olur mu, hepsi Parlamentoda. Yasalar ilemiyor mu? Savclar yok mu? Var, onlar da var. Neden ldrlyor bunca insan, neden?!! Birbirleri ardndan vurulup ldrlenlerin analar, babalan, kardeleri ne yapsnlar?.. Kime bavursunlar?.. Savclara m?.. iileri Bakanna m?.. Babakana m? Cumhurbakanna m? Kime, nereye?.. 36 Bu yz on yedi kanl kefen, bu yz on yedi bahtsz mezar ta, bu yz on yedi kara tabut, cephe partilerinin yzlerinden hi silinmeyecek kara vicdan lekeleridir. (Cumhuriyet, 24 Ocak 1977) RNEK ALIRLAR MI? Tanzanya, bir Afrika lkesidir. Bu lkenin iileri Bakan, bakanlna bal gvenlik kuvvetlerinin ikence yaptn kabullenerek grevinden istifa etmitir. Bakan grevinden ayrlrken, ikence olaylar dolaysyla btn sorumluluu zerine aldn da aklamtr. Bu haber, bizim politikaclar etkiler mi sanrsnz? Hi phesiz hayr. Neden etkilesin?.. lkemizde yllardan beri srdrlen ikence, sanki bir bakma ceza yarglamas hukukunun bir yntemi olmutur. Gelmi gemi iileri bakanlar, ikence yapldn bile bile bakanlk koltuunda oturmay, ok partili yaamn gerei saymlardr. 12 Mart dneminde ikencelerin en korkunlar, en bayalar yapld, istanbul'da, Erenky'de bir kkte karargh kuran ikenceciler, asker, sivil btn devrimcilere en aalk ikence yntemlerini uyguladlar, iiler, sendikaclar, gen kzlar, delikanl renciler, kurmay subaylar, avukatlar ve emekli generaller bu ikencecilerin ellerinden geti. Ankara'da, Mehmet Peken adnda bir polis memuru, tank olduu btn ikenceleri ayrntlaryla anlatt. Sonra bu yiit polisin bana gelmedik i kalmad. Devlet Gvenlik Mahkemesi, Mehmet Peken'i, bir gsteride hkmetin manevi ahsiyetine hakaret ettii gerekesiyle, iki buuk yla mahkm etti. Trkiye'de ikence olaylar, tpk siyasal cinayetler gibi, ok partili yaammzn vazgeilmez paras oldu. Kimsenin ikenceye ve ikenceciye aldrd bile yok artk. Oysa ikencelerin nerelerde yapld da biliniyor, ikencecilerin kimlii de. Komumuz Yunanistan, albaylar ynetimi devrildikten sonra btn cuntaclarla, bu cuntaclardan emir alan ikencecileri KONTRGERLLA RETLER 37 birer birer yarglad. Trkiye'de ise, bu ikenceciler bol cretli ynetim kurullarna atand. ou bir st greve getirildi. Nasl bir toplum olduk byle?!.. Siyasal cinayet sanklar ellerini kollarn sallayarak dolar, ikenceciler devlet koltuklarna reklenir... Nasl bir toplumuz ki, bu cinayetleri ve ikenceleri iimize sindirip yaayp duruyoruz!?.. Peki, insanlk bunca toplumsal kavgadan sonra, bu aamaya nasl ulat? insan haklar bildirgeleri neden yaymland bugne kadar? Bunlardan hibiri, lkemizin gmrk duvarn ap bilinlere, yreklere ve vicdanlara ulamad m acaba? Hangi yzylda, hangi krallkta, hangi derebeylikte yayoruz? Her gn bir cinayet ileniyor. Byk kentlerin renci yurtlar ekya yatana dnmtr. Yurtlarn birer silah deposu olduunu, sizin kadar, benim kadar, u cephe iktidarnn iileri Bakan da bilmez mi? Bilir. Bilir amma, gc yetmez. Ses karamaz bu olup bitenlere. Tanzanya iileri Bakan lkesindeki yaygn ikence sylentilerini kabullenip istifa edecek yreklilii gstermitir. Ya bizimkiler?.. Ya bizimkiler ne dnrler acaba? Ne dersiniz? Bizimkileri, Afrika uygarlndan yararlanmalar amacyla, "bilgi ve grglerini arttrmak" iin, oralara m gnderelim?.. (Cumhuriyet, U Ocak 1977) SIRA GELMED...
Geen hafta banda, bu keden Demirel hkmetinin gvenoyu ald gnden bu yana eitli nedenlerle ldrlen yurttalarmzn adlarn yaymlamtk. O gnden bu yana l says artt. Son gnlerde ldrlenlerin adlar da yle: Ali Rza Yerli, Mestan Bykkorkmaz, Mehmet Ylmaz, Yavuz alkan, Hseyin Yabuz, Baki nal. 27 Mays I960 ihtilalinden nce polis kurunuyla vurulan Turan Emeksiz'in lm, neredeyse, ihtilalin gerekeleri arasnda saylacakt. imdi ise, birbiri ardna sralanan gen llerin mezar talarna bakn; kimsenin kl kprdamyor. Siyasi yaammzn vazgeilmez unsuru partilerimiz, kanl kaldrmlara basa basa, parlamenterlerin aylk ve deneklerini tartyor. 38 Ne nemi var? ller bir yana, paralar bir yana. niversite retim yeleri coplanyor, hrpalanyor, dvlyor. Bu da, bir gn gazete haberi olup geti gitti. Bunun da nemi kalmam artk. zerklik yok, bilim zgrl yok, can gvenlii yok. Sadece silah var, kurun var niversitede. 27 Mays Devrimi ncesinde Profesr Sddk Sami Onar polislerin yerlerde srklemesi, gemiin bir ac ans deilmi, baksanza... retim yeleri aka dvlyor: Cephe milliyetiliinin "milli ve manevi" deerlere ball mdr, nedir bu? Syler misiniz, nedir bunun ad? Terr ve iddet, bir siyasal partinin kolu kanad altnda geliiyor. lkede, batan baa bir "nazi" kuruluu gibi basknlar dzenleyen, adam ldren, terr yaratan rgtler var, Onlar var amma, onlarn yannda, adlarnn banda "cumhuriyet" szc bulunan savclar da var. Savclarn yannda, devletin dirliinden, dzenliinden sorumlu olan Emniyet rgtmz var. Eer, savclar ve gvenlik rgtleri, bu cinayet etelerini ortaya karmazlarsa ne olacaktr peki? Ne olacan anlamak iin, hi de derin dnmeye gerek yoktur. Ne olaca bellidir: iddet iddeti besleyecek, kart rgtler oluacak ve atma alanlar, toplumun birok kesimini etkileyecektir. Artk bundan sonra, kimin kime yenik deceini, silah, iddet ve kaba kuvvet belirleyecektir. Bundan sonra "kontrgerilla" retilen ve planlan yrrle girecektir. Bu koullara srkleniyoruz ite. Ka kez, bu keden iileri Bakan Ouzhan Asiltrk' greve ardk. Fakat rendik ki, iileri Bakanl, Bakan, Mstear, Hukuk Maviri ve zjk ileri Genel Mdr ile ok nemli bir konuyla ilgiliymi, iileri Bakanl Sivil Savunma Bakanlna atanan emekli Tmgeneral Cihat Akyol ift aylk m alacak, tek aylk m? Bakanln ilgilendii konu budur u son gnlerde. Cihat Akyol, yle sradan bir adam deildir, istihbarat rgtlerinde nemli grevler yapmtr. 12 Mart dneminde kendisinin grg ve bilgisinden yararlanlmtr. "Kontrgerilla" konusunda yaymlanm incelemeleri vardr. Ayrca, Milli istihbarat Tekilat Mstearl iin adndan sz edilen kiidir. Akyol, iileri Bakanl Sivil Savunma Daire Bakanlna KONTRGERLLA RETLER 39 Cumhurbakan, Babakan ve iileri Bakannn imzalad l kararname iie atanmtr. Akyol, atand bu grevde kadro karl ayln alrsa, emekli ayl kesilecektir, Fakat Akyol, ayn greve szlemeli personel olarak getirilirse, hem emekli ayln alacaktr, hem de kendisine szleme karl cret denecektir. Cihat Akyo! iin, yalnz bu ile ilgili zel kararnameler de hazrlanmtr. Hele paann alaca aylk ii bir zmlensin, ondan sonra bakn grn, iileri Bakan lkenin dirlii ile, dzenlii ile nasl ilgilenecektir. Ne yapsn, ii bandan akn... (Cumhuriyet, 29 Ocak 1977) OLAYLAR VE KORUTRK... Ceza yasalarnda, "grevi ihmal" olarak adlandrlan bir su eidi vardr. Buna gre, bir kamu grevlisi kendisine yasalarca verilen grevi savsaklar ve yerine getirmezse cezalandrlr. Bu suta, kamu grevlisinin su ileme amac temel alnmaz, sonu nemlidir. Sonuta grev yerine getirilmemi, bundan da bir zarar domusa, kamu grevlisi cezalandrlr.
Gelien ve oluan toplumsal olaylar, yalnzca hukuksal ge-rekelerle lp bimek, hi phesiz yeterli deildir. nk yaadmz olaylar hukukun biimsel kurallarn oktan amtr. "Grevi ihmal" suuna deinmemiz, bir arm yapma amacyladr. Trkiye'de bunca cinayet ileniyor. Devletin grevi, yurttalarna can gvenlii salamaktr. Eer devlet bunu salamyorsa, kurulu ve varlk nedenlerinden biri ortadan kalkm demektir, ite, "devletin temeline dinamit koymak" byle olur. ite byle, lkeyi batan baa kana bulamakla ve kana bulayanlar gz ucuyla izlemekle... iddet olaylarnn temelinde, hkmet partilerinin "cephe" anlay yatmaktadr. Cephe, "sola ve komnizme kar olmak" gerekesiyle kurulmutur. Cephenin lke apnda ektii tohumlar yeermi ve kanl ieklerini vermitir. Bu durumda ne yapmaldr? 40 Bir hkmet, lkedeki kanl olaylar nleyemiyorsa, en a-zndan, bu grevi yerine getiremiyor demektir. Ya bilerek yerine getirmiyor, ya da bunu nlemeye gc yetmiyordur. iki olaslk da devletin temellerine ynelmi byk tehlikeleri yanstmaktadr. Bu cinayetlerin, bir hkmet partisinin kolu kanad altnda ilendii kantlanrsa, bu suun altndan kalkmak, pek kolay deildir. Btn iyi niyetimiz ve saflmzla varsayalm ki, hkmetin bu olaylar nlemeye gc yetmemektedir. O zaman, hkmetin kendiliinden ekilmesi gerekmez mi? Hkmet istifa etmez. nk hkmeti oluturan partiler arasnda birdenbire yklmayacak birtakm siyasal balar vardr. Fakat bu hkmet istifaya zorlanamaz m? Sanrz burada Sayn Cumhurbakanmza ok nemli bir tarihsel grev dmektedir. Hkmeti ekilmeye zorlayacak tek g, Sayn Cumhurbakannn elindedir. Demirel, birou, yarg organlarnca iptal edilen baz kararnameleri, Cumhurbakanna sunmaktadr, Cumhurbakan, bu kararnameleri imzalamayarak hkmeti ekilmeye zorlayabilir. Sayn Cumhurbakan, birok kez yetkilerinin azlnda yaknmtr. Sanrz bu konu, bir "yetki sorunu" deildir. Sorun, yetkinin kullanlp kullanlmamasdr. Bir lkede cinayetler ilenir, her gn bir yurttamz ld-rlrse, herkese bu olaylar nlemek iin grevler der. Suskunluk, cinayet etelerinin cesaretini artrmaktadr. Sayn Cumhurbakan Korutrk, bu konuya arln koyarsa, lkemiz bu kanl servenden kurtulacak yolu bulacaktr. Hi unutmayalm ki, Anayasa sistemimize gre Cumhurbakan, yrtme organnn badr. Bylesine yce bir devlet katndan, kanl olaylar nlemesini beklemek, bizlerin ortak yurttalk grevidir. (Cumhuriyet, 30 Ocak 1977) KORUTRK'N YETKLER... lkemiz batan aa kana bulanmaktadr. Byk kentlerin sokaklar, kanl etelerin saldr alanlar olmu, yurttalarn can gvenlii ortadan kaldrlmtr. Yarn bir bakas daha ldrKONTRGERLLA RETLER 41 lebilir; br gn byk kentlerin sokaklarnda birer "infaz mangas" gibi dolaan cinayet eteleri, kaldrmlar yeniden kana bulayabilir. Byle bir ortamda, kim hukuk devletinden, demokrasiden, can gvenliinden sz edebilir? Kim, lkenin geleceine umutla bakabilir? Hangi devlet yneticisi, gvenilir ve inanlr szler syleyebilir? Devlet bir avu ekyaya teslim edilmitir. Bu koullarda, devlet yneticisi olmak en azndan ayptr. Bu nasl bir devlet ynetimidir byle? Aka i sava yayoruz. Bunun iin ayrca "sava ilan" gerekmiyor. Bu bir i savatr. leniyle, kalanyla, tfei ile, mermisiyle, tam bir i savatr bu. Nasl olacaktr baka trls? Buna kar cephe partilerinden are mi bekleyeceiz? Hayr. Onlar, bugnk olaylarn sorumlusudurlar. Onlar, bugnk olaylarn kayna ve sandrlar. are, bugnk hkmetin deimesi, deitirilmesi ve drlmesindedir.
Hkmet partileri kendi aralarnda bir atmaya girimezlerse, bu hkmeti drecek tek g, tek yetki, Sayn Cumhurbakan Fahri Korutrk'te bulunmaktadr. Anayasamza gre "yrtme grevi", Cumhurbakan ve Bakanlar Kurulunca birlikte yerine getirilir. Cumhurbakan "gerekli grrse" Bakanlar Kuruluna bakanlk edebilir. Cumhurbakan, Bakanlar Kurulunun eylem ve ileminden sorumlu deildir. Deildir amma, bu giditen, bu kanl olaylardan, hi olmazsa bir yurtta olarak kayg ve ac duymaktadr. Bu bir "vicdani" sorumluluktur. Bu sorumluluk, ceza sorumluluundan ok daha ar, ok daha derin, ok daha anlaml bir sorumluluktur. Yrtme organnn ba olan Cumhurbakan, Anayasaya gre barta, Trk Silahl Kuvvetlerinin bakomutandr. Yine Cumhurbakan, Milli Gvenlik Kurulunun Bakandr, Yrtme organnn, silahl kuvvetlerin ve Milli Gvenlik Kurulunun ba olan Sayn Cumhurbakan, bu gidii durduramaz m? Milli Gvenlik Kurulu, ulusal gvenlik ile ilgili konularda, hkmete gerekli "tavsiyelerde" bulunmaktadr. Sayn Cumhurbakan bu kurulun badr. Bakanlar Kurulu, Milli Gvenlik Kurulunca yaplan "tavsiyelere" gre, ulusal gvenlik iin gerekli nlemleri alacaktr. Sayn 42 Cumhurbakan, gerekli grrse Bakanlar Kuruluna bakanlk da etmektedir. Bakanlar Kurulu, yrtme erkini Cumhurbakan ile paylamaktadr. Cumhurbakan Silahl Kuvvetlerin de ba saylmaktadr. Bu gidii, bunca yetkiyle donatlm Sayn Cumhurbakan nleyemezse, kimse nleyemez, isterseniz, bu koullarda, Sayn Cumhurbakannn yeminini birlikte okuyalm: "-... Cumhurbakan sfatyla, Trk devletinin bamszlna, vatann ve milletin btnlne ynelecek her tehlikeye kar koyacama, milletin kaytsz, artsz egemenliini ve Anayasay savunacama, insan haklarna dayanan demokrasi ve hukuk devleti ilkelerinden ve tarafszlktan ayrlmayacama, Trkiye Cumhuriyeti'nin an ve erefini koruyup yceltmek ve zerime aldm grevi yerine getirmek iin btn gcmle ve varlmla alacama namusum zerine sz veririm." Yaadmz olaylar, bu yemini hi hatrlatmaz m? (Cumhuriyet, 31 Ocak 1977) ARINMAK... Ulusal gvenliimizle ilgili konular, Anayasa gerei olarak, Milli Gvenlik Kurulunda grlmektedir. Yaadmz kanl olaylar bu kurulca incelenmekte ve kurul, hkmete, alnmas gereken yasal nlemleri nermektedir. Milli istihbarat Tekilat, kurula olaylar hakknda bilgi vermekte, baz raporlar sunmaktadr. Acaba, lk Ocaklar, MHP ve kanl olaylar hakknda Milli Gvenlik Kuruluna imdiye dek hi rapor verilmi midir? Siyasal Partiler Yasasnda herhangi bir dernein bir siyasal partiyi desteklemesi yasaklanmtr. Acaba MT Mstear Sayn Hamza Grg, Milli Gvenlik Kuruluna bu konuda bir bilgi vermi midir? lk Ocaklar nasl kurulmutur? MHP tarafndan rgtlenen "komando kamplar" neden kurulmutur? Bu kamplarda ne gibi almalar yaplmtr? Bu kamplar kim ynetmitir? Kimler para yardm yapmtr? MT, btn bu konularda herhangi bir rapor hazrlam mdr? KONTRGERLLA RETLER 43 yle grnyor ki, MHP eilimli baz kiiler, MT rgtne szmtr. Alpaslan Trke'in yakn akrabas olan, MT Hukuk Maviri ahap Hornris, bir rastlant sonucu mu bu greve getirilmitir? lk Ocaklar genel bakanlarna silah datan yzbalar, birer "zabta vakasf'nn rasgele kahramanlar mdr? iileri Bakanl Sivil Savunma Dairesi Bakanlna getirilen "kontrgerilla uzman" emekli Tmgeneral Cihat Akyol, hangi ilikiler sonucu bu greve atanmtr? MHP Genel Bakan Alpaslan Trke, Milli Gvenlik Kurulu yesiyken, bu konular kurulda enine boyuna tartlabilir mi? Diyelim ki, Milli Gvenlik Kurulunda, soldaki rgt ve eylemler sz konusu edilip buna gre nlemler alnacaktr. Acaba, sadaki rgtlerden hi sz
edilmemesi dndrc deil midir? Belki yllarn verdii koullandrmayla, "sa" deyince, aklmza "gerici dinsel" rgtler gelmektedir. Ya, bu kanl rgtler?.. Ya bunlarn destekisi siyasal partiler?.. Milli Gvenlik Kurulunun, yaadmz olaylar hakknda, tam, gvenilir ve inanlr bilgi alabilmesi iin, MT ve teki gvenlik kuvvetlerine reklenmi MHP eilimli grevlilerin temizlenmesi gerekmektedir. Trke bir bakma keleri tutmutur, kendisi Milli Gvenlik Kurulunda, yandalar ise Gvenlik rgtlerinde... Yandalar rapor verecek, Trke de, Milli Gvenlik Kurulunda, bu raporlara gre ilem yaplmasn nerecektir. Trke Milli Gvenlik Kurulundayken, yaadmz olaylar konusunda hibir etkili nlem alnamaz. MT, Trke yanllarndan arnmaldr. Bir gerei iyice saptayalm. Olaylarn temelinde, cephecilik anlay yatmaktadr. Bir gerei daha vurgulayalm. Trkiye'de, gericiliin kayna ve kkeni, Adalet Partisindedir. MHP, Demirel'in emrinde, Milliyeti Cephenin "vurucu gc"dr. Demirel ve Trke, bu hkmetten ayrlmadan, kurulacak "seim hkmeti" kimseye gven vermez, hibir yasal nlem alamaz, olaylar yatacana, kzr. Seim gvenliini salamann ilk koulu, Demirel ve Trke'ten arnm bir hkmet kurmaktr. Yoksa, seime kadar akacak kanlarn sorumluluu, bugnk gidie "dur" demeyen, dur demekten ekinen ve rkenlerin omuzlarna yklenecektir. (Cumhuriyet, I ubat 1977) ORTAK GREV... Bir lkede, yarg kararlar uygulanmyorsa, hukuk devletinden sz etmeye olanak var mdr? Mahkemelerin tank, topu. tfei yoktur. Demokratik lkelerde yarg bir karara imza attysa, artk o karar devletin teki organlarnca yerine getirilir. Cephe iktidar, Dantay kararlarn uygulamamaktadr. Dantayn tank, topu. tfei olmad iin, verdii kararlar uygulatmak olanakszdr. Bu, cephe partilerinin boyunlarna asl bir Anayasa suudur. Dantay, TRT Genel Mdr ile ilgili kararnda, aban Karata adl "cephe demirbann genel mdrlk yapamayacan ak seik ortaya koymutur. Bu karardan sonra, Karata'n grevinden ekilmesi ve yerine yasal Genel Mdr olan ismail Cem'in getirilmesi gerekirken, bu "fuzuli agil", TRT Genel Mdrln igali yetmiyormu gibi, bir de televizyon ekranlarn igal ederek, grevinden ayrlmayacan aklamaktadr. Bu tutuma kar en anlaml tepki, yarg organlarndan gelmitir. Ankara'da Asliye Ceza Yargc akir Altay, aban Karata'n TRT Genel Mdr saylmayacana karar vermitir. Ardndan, Ankara nc Ar Ceza Mahkemesi, Karata'n yasal genel mdr olmadn belirterek, TRT avukatn duruma salonundan kartmtr. Bunu, Kzm Yenice bakanlndaki Dantay 12'nci Dairesi izlemi, Karata'n imzasn tayan vekletnameyi geersiz saymtr. ite bu tutum ve davranlar, hukuku onuruyla glenen, anlaml, yasal ve uygarca direnilerdir. Anayasay korumak amacyla oluturulan yasal direnilerin topiumun her katna yaylmas, demokrasinin etkinliini kantlar. Anayasa, "hrriyete ve fazilete k evlatlarnn uyank bekiliine emanet edilerek" yrrle sokulmutur. Bu Anayasann ilerliini salamak, bata yarg organlar olmak zere toplumun her kesimindeki yurttalarn ortak grevidir. Anayasa ve yasalar, yasad emirlere kar direniin koullarn ngrmektedir. Konusu su olan emir, hibir kayt ve koulla yerine getirilemez. KONTRGERLLA RETLER 45 Trkiye'yi batan baa kana bulayanlarn amac, bu iktidar boluundan yararlanarak, faist bir ynetim kurmaktr. Olaylar, bir zincirin halkalar gibi, birbirlerine smsk balanarak gelimektedir. Her olay bir baka olaya yol amaktadr. Bu ortam bylesine srp giderse, iddet eylemleri, kart rgt ve eylemleri oluturacak ve kanl olaylar, toplumu batan aa bir i savan koullarna sokacaktr. Bu da plann bir baka halkasdr. Btn bu oluumlara kar ne yapmaldr?
Ne yaplacan, Ankara'daki yarglar gstermitir. Ne yaplacan, "ii snfmz, faist ayaklanmay annda bastracak g ve kararlla sahiptir" diyen DSK gstermitir. Ne yaplacan, btn demokratik gleri dayanmaya aran CHP Genel Bakan Ecevit gstermitir. Ne yaplacan TP ve Sosyalist Parti gstermitir. Trkiye Barolar Birlii gstermitir. lkemizde her gn gen insanlarn ldrlmelerini istemiyorsak, lkemizde niversitelerin kana bulanmasna karysak, cephe partilerini iktidardan uzaklatrmamz gerekmektedir. Herkese grev dyor, herkese! Anayasann "uyank bekilii" hepimizden grev bekliyor. Gencecik llerin sahipsiz mezar talar adna... (Cumhuriyet, 3 ubat 1977) UYUTMA SANATI... Son gnlerde, siyasal yaammz drt be konu evresinde oluup geliiyor. Bu konulardan en nemlisi, hi phesiz faist trmanmayla birlikte oalan siyasal cinayetlerdir. Bu konuda Babakan Demirel ve teki cephe partilerinin tutum ve davranlarn gryorsunuz. Demirel, btn suu solculara ykleyerek iin iinden syrlmak istiyor. MHP, bu konuda Demirel ile az birlii yapyor. MSP ise, Dr. Fehmi Cumalolu'nun azyla saa ve sola "baba nasihati" veriyor. CGP Genel Bakan Turhan Feyziolu da "kurt dumanl havay sever" rnei, bir yerlerden koku almaya alyor. Kamuoyunun nem verdii konulardan biri, Lockheed o-laydr. Lockheed rvet olaynn ortaya karlmas iin ABD 46 ile imzalanan szleme, bu szlemeyi imzalayan hkmetin ba Demirel'in eylem ve ilemleriyle ilerliini yitirmitir. Anlamaya gre, ABD Adalet Bakanlmca yollanan belgelerin "adli merciler" dndaki kurul ve yetkililere verilmemesi gerekirken, szlemenin bu hkm Sleyman Demirel tarafndan inenmi, yollanan belgelerin mahkemeler dndaki yerlere verilmesiyle belge aknda, Adalet Bakannn tanmyla, bir "tkanklk" meydana gelmitir. Lockheed olay ortaya atldnda, Demirel televizyon ekranlarna kp bu firmadan uak alm satmlarnn Ecevit hkmeti dnemine rastladn ileri srerek, dolayl yolla, CHP'yi sulamak istemiti. CHP buna kar, Lockheed uaklarnn ikinci partisinin, Demirel hkmeti dneminde satn alndn aklaynca, Demirel'in sesi sedas kesilivermitir. Bu aklamadan nce, Lockheed konusunda Sleyman Demirel'in almndan geilmiyordu. Bir baka konuya geelim. Babakan Sleyman Demirel'in yeeni Yahya Demirel ile ilgili "mobilya yolsuzluu" bir yl akn bir sredir, bir trl Parlamentoda ele alnamamtr. nce, aylarca bu konuda aratrma yapacak komisyon, bakann seememi, bakan seildikten sonra komisyon alm, en sonunda nceki gn, komisyonun MSP'I yesi Mehmet Bilgin, komisyondan istifa ettiini bildirmitir. Bu istifa, mobilya komisyonunun kararn geciktirecektir. Komisyon yelii iin yaplacak seim, bte grmeleri nedeniyle nmzdeki ay iinde de sonulanmayacaktr. Mobilya komisyonundan istifa eden MSP'I Mehmet Bilginin bir eski AP milletvekili oluu ve bugn de eski partisiyle ilikilerini srdrmesi, bu istifann "salk nedenleriyle" ilgili olmad kukusunu glendirmektedir. Demirel, mobilya yolsuzluu konusunda da zaman kazanmaktadr. MSP bu konuda ok kt bir snav vererek Demirel'e yararl olmaktadr. Kamuoyu bylece beikteki bebek gibi uyutulmaktadr. Parlamento yelerinin denek ve yolluklar konusunda ortalkta en ok alm atan, AP Genel Bakan Demirel'den bakas deildi. nceki gn, Anayasa Komisyonunda, denek ve yolluklar bugnk dzeyde tutan ve birikmi paralarn geri alnmasn ngren yasa nerisine, AP'I yeler kar kmtr. KONTRGEBLLA RETLER 47 Han Demirel hibir AP'li yenin bu paralar almayacan aklamt? Bu konu ortaya kt gnden beri AP Parlamento gruplar bir trl toplanamamaktadr.
"Bu ne perhiz, bu ne lahana turusu" diye sormazlar rn adama? Sorarlar ama ne zaman? imdilik ortada alm atlsn, zaman kazanlsn, durum "idare" edilsin. Sonra? Sonrasna Allah kerim... Sulular bulunmayan siyasal cinayetler... Soruturulmas nlenen yolsuzluk dosyalan... zeri kapatlmak istenen rvet olaylar... Ve yan ceplere atlmak istenen denek ve yolluklar... ite cephe partilerinin ackl servenleri... Otuz iki ksm tekmili birden sahnelerimizde... (Cumhuriyet, 4 ubat / 977) ADINI KOYALIM... Devrimcilik, sorumluluk ister. Eylem ve dncelerinde sorumluluk duymayan devrimci, emeki snf ve tabakalarda kk salamaz. Eninde sonunda, bir "kk burjuva anaristi" olarak emeki ynlardan soyutlanr. Yaadmz olaylar, bu gzlemi birok kez kantlamtr. Halktan soyutlanm eylem trleri, hibir zaman, "ilerici" bir nitelik kazanmaz. Tersine, bu eylem ve dnceler, amalarna yabanclar ve birer kardevrim aracna dnr. "Bireysel terr", sosyalizmin yabanc olduu bir eylem eididir. Bu yntemler, hibir zaman sosyalistlik adna savunulamaz. Bu gibi koullarda iddet iddeti besler ve sonunda, en etkili silahlara sahip olanlar son sz syler. Devrimci, att admn ilerisini ve gerisini bilmek, anlamak ve hesap etmek zorundadr. Kiminle beraber, kime kar olduunu belirleyemeyenler, devrim adna kk burjuva anarizmi bataklna saplanrlar. rnekleri ok. Grdk, gryoruz. lkede can gvenliinin kalmad, temel hak ve zgrlklerin yok edildii bir ortamda, btn ilericilerin en somut grevi bu cephe partilerini iktidardan indirmek deil midir? Eylemlerin, "taktik" ve "stratejilerin", bu amaca ynelik olarak ortaya konmas gerekmez mi? 48 Bu grev, bu ama, bu denli ak ve seikken, "sol fraksiyon" olarak adlandrlan eitli sol odaklar kendi aralarnda ykc, ypratc bir tartmay n plana almlardr. Bir sosyalist dergiye bakarsnz, bunca kanl olay unutup, aylardr CHP, DSK ve ilerici yazarlarla urar. Bir bakasnn TP ve DSK'ten baka dman yoktur. Biri "sol McCartizm" fkesi iinde, kendi "fraksiyonu" dndaki sol dnce ve odaklan savclara ihbar edici yaynlar yapar. teki, Sosyalist Partiyle urar. Bir bakas, DSK, TP ve Sosyalist Partiyi "oportnist" olarak damgalayp kendisinden baka devrimci brakmaz. Devrimci bilinci, devrimci sorumluluu bu mu olmaldr? Sol, kendi iinde, eletiri ve zeletiri aamasndan gemi deildir, nk, ii snfndan kaynaklanan, emeki kitlelerden destek alan gl bir sosyalist partiden yoksunuz. Bu eletiri ve zeletiriyi yapacak ve toplumun ilerici kesimlerine k tutacak olan, sosyalist partilerdir. Partisiz ve rgtsz sosyalizm, kavram kargaasyla yozlamakta, kk burjuva bireycilii ile ypranmakta ve bylece halktan soyutlanmadadr. Ankara'da yaanan olaylar, bu rgtszln, bu disiplinsizliin ac sonularndan biridir. Yaadmz ortamda, solun kendi iinde bu denli kavgalara girmesi ve kanl olaylara yol amas, birka soyut szle geiti-rilemez. Bu olay ve bu olaya yol aan ksr dnce ve eylemlerin sosyalizme katk deil, "ihanet" olduunu, elimiz yettii, dilimiz dnd kadar anlatmalyz. (Cumhuriyet, 7 ubat 1977) BTNLEMEK... Cephe partilerinin arasndaki atlaklar gn getike derinlemektedir, iki yl nce, seimlere ortak liste ile girmek iin "protokol" imzalayan cephe partileri, bugn artk birbirleriyle ancak televizyon ekran aracl ile konumaktadrlar. Seim yaklatka bu atlaklar bymekte ve cephe ortaklnn temellerini sarsmaktadr. Cephe hkmeti, kurulduu gnden bu yana en gsz dnemini yaamaktadr. KONTRGERLLA RETLER 49
Bu dnemde, ilerici siyasal parti ve demokratik kurululara den grev, kendi aralarnda btnleerek cephe hkmetinin ykln abuklatrmaktadr. Bu grevin ilk koulu, cephe partilerine kar, aralarndaki atlaklar gizlemelerini kolaylatrc eylem ve davranlardan kanmaktadr. eitli toplumsal snf ve tabakalardan kaynaklanan "ideolojiler", lkenin snfsal yapsn deiik biimde grrler. Deiik gzlemlerin, deiik yntemleri olur. rnein bir Marksist ile bir sosyal demokratn olaylara bak as ayn deildir. Fakat bir sosyal demokrat ile bir Marksist'i birletiren ortak noktalar da vardr. Bir sosyal demokrat ile bir Marksist'i birletiren ve ayran noktalar, "statik" deil "diyalektik" bir btn iinde grmek gerekir. Olaylarn ak, yaanan siyasal dnem, bu dnemde kurulan snfsal denge, zaman zaman ayrc noktalar unutturup, birletirici dnce ve eylemleri gndeme getirir. Trkiye byle bir dnemden geiyor. Siyasal yaammz, ii snfndan g alan ve Parlamentoda yesi bulunan bir sosyalist partiden yoksundur. Yakn tarihimizde, ilerici tutumuyla, onurlu bir yer alan Trkiye ii Partisi, 12 Mart faizminin basksyla kapatlm ve yneticileri en ar cezalara arptrlmtr. lkemizde Marksist siyasal partilerin rgtlenme olanaklar, nl 141 ve 142'nci maddelerle kstlanmtr. Bugn, eitli sosyalist partilere datlan ilerici aydnlarmz, birbirleriyle kran krana bir kavgaya tutumulardr. Bunlardan bazlar, sosyal demokrat nitelikteki CHP ve DSK' ba dman saymaktadr. Solun kendi iinde btnlk kurmas gereken gnleri yayoruz. Sokak ortasnda insanlarn boazland bir lkede, ilerici parti ve rgtlerin bir tek grevi vardr: Siyasal iktidar deitirmek... Solun kendi arasnda tartmas doaldr. Marksistlerin, sosyal demokrat dnce ve eylemleri eletirmeleri bir o kadar doaldr. Fakat g olan, bunun zamann ve lsn bulabilmektir. Yaadmz kanl olaylar iinde, bu olaylar bir yana itip, solun kendi arasnda kyasya bir savaa girmesi, cephe partilerinin iine gelmektedir. Aradklar da budur. Hkmet partileri en g gnlerini yayor. Bu koullarda, solun her kesimindeki akl banda insanlara byk grev 50 dyor. Bu grev ilerici parti ve demokratik rgtler arasnda dayanma salanmasn gerektiriyor, Solda birlik, sada paralanma... "Taktik" ve "strateji" burada dmlenmelidir. (Cumhuriyet, 9 ubat 1911) BU DOSYA KAPANMAZ Genelkurmay Bakanl Askeri Savcl, Lockheed yolsuzluu ile ilgili olarak "kovuturmaya yer olmad" karar vermitir. Bu karar, uak almnda hibir askeri yetkilinin rvet almadn saptamaktadr. Lockheed rvet olay Trkiye'de iki yargsal kanaldan yrtlmekteydi. Ayn konuda, hem Ankara Savcl hem de Genelkurmay Savcl soruturma srdryordu. Ankara Savcl, bir sre nce elindeki belgeleri, Genelkurmay Savclna yollam ve davadan elini ekmiti. . Bu arada, Lockheed irketi Trkiye temsilcisi Nezih Dural, rvet olay ile dorudan ilgisi bulunmayan, "Trk Parasn Koruma Yasas" gereince tutuklanm ve cezaevine yollanmtr. Genelkurmay Savcs Yarg Albay ilhan enel'in Lockheed olay ile ilgili "kovuturmaya yer olmad" karar, olayda asker kiilerle ilgili 6ir kant bulunmad anlamna gelmektedir. Ortada sivil kiilerle ilgili bir karar yoktur. Lockheed dosyas, bu kararla kapanm saylmaz. Lockheed irketinin Trkiye'de rvet datt, dnya kamuoyuna aklanmtr. Ayn biimde Hollanda, italya ve Japonya'da da rvet datld ileri srlm, bu lkede olayn sanklar belirlenebilmitir. Bir tek Trkiye'de, olay bir trl karanlktan aydnla karlamamtr. Bunun nedenlerini, niinlerini aratrmak gerekmektedir. Trkiye ABD ile, Lockheed ve Douglas irketlerinin datt rvet olaylarnn soruturulmasyla ilgili olarak bir szleme imzalamtr. Bu szlemeye gre, ABD, Trkiye'ye rvet olay ile ilgili belge ve bilgi yollayacaktr. KONTRGERLLA RETLER
51 : I Szlemede nemli bir koul yer almaktadr: Eer hkmet, ABD tarafndan yollanan belgelen "adl merciler" dnda herhangi bir "resmi" kurul ya da yere gnderirse, szleme uygulanmayacak ve ABD belge akn durduracaktr. Evet, imdi sorularmz soralm: Soru bir: 244 sayl yasaya gre, szlemenin Resmi Gazetede yaymndan sonraki ilk iki ay iinde Parlamentoya getirilmesi gerekirken, neden, hangi gerekeyle ve ne amala, szleme Parlamentoya ancak imza tarihinden yedi ay sonra sunulmutur? Evet neden? Soru iki: Hkmet, ABD tarafndan yollanan belgelerin, savclklar ve mahkeme dndaki herhangi bir kurul ya da resmi yere gnderilemeyeceine ilikin szleme imzalamken, bu belgeleri neden, hangi gerekeyle ve ne amala, Parlamento komisyonuna yollayarak belge ve bilgi akn durdurmutur? Bu iki soru yantlanmadan, Lockheed dosyas kapatlamaz. Kovuturmaya yer olmad karar ile, asker kiilerin rvet almadklar saptanmtr. Ya sivil kiiler?.. Babakan Demirel, Adalet Bakanlna emir vererek, belge ve bilgilerin Parlamento aratrma komisyonuna yollanmasn salam, bylece kendi tutum ve davranyla, ABD tarafndan yollanan Lockheed belgelerinin Trkiye'ye gnderilmesine engel olmutur. yleyse, gerek Ankara Savclnn, gerekse Genelkurmay Savclnn kararlan, Lockheed olay ile ilgili belge ve bilgilerin tmnn incelenmesi sonucunda verilmi deildir. Arada, Demirelin tutumu nedeniyle, ABD tarafndan gnderilmeyen belgeler vardr. Bilinmez, belki de rvet alanlarn adlar bu belgelerde yazldr. Kim bunun tersini syleyebilir? Lockheed olay bu ynyle belki bitmiyor, yeniden balyor. (Cumhuriyet, I! ubat 1977) VATAN KURTARAN VAL... Cephe partilerinin liderleri yetmezmi gibi, bamza bir de Ankara Valisi Durmu Yaln kt. Durmu Yaln'n ii gc, 52 dernek kapatmak, rgtlerin kapsna kilit asmak, bir de televizyon ekranlarna kp - Bu dernekler "illegal" hale dnmlerdir, trnden a-klamalar yapmaktr. "llegal" szc, 12 Mart dneminde yaygnlk kazand. "Yasad" demeye dillen almayan devlet yetkilileri, aklamalarna arlk vermek iin bu yabanc szc semekte ve zerine basa basa, - illegal dernekler, demektedirler. Ne yapalm, byle szckler kullana kullana, gn gelecek Marksist terminolojiye de alacaklar. Toplum olaylar herkesi eitiyor. Vali Yaln, bu eitimden en ok pay alanlardan biri. Baksanza. - Maocular, Leninciler, sol fraksiyon, gibi kavramlar valinin dilinden dmyor. Geri bu yatan sonra gtr amma, azmin elinden hibir ey kurtulmaz. Acaba, bir insann Maocu olduu nasl anlalr? Maocular sarkk byk brakp yeil parka giyenler midir, yoksa favorileri uzun olup insana ters ters bakanlar m? Kadife pantolonlular Leninist, deri yelekler "Menevik", gocuklular "Bolevik" midir? Vali nasl ayrt ediyor bunlar? Anlalan, valinin bu konuda olduka gelimi yetenekleri var. Bir bakta kimin Maocu, kimin Leninci, kimin "illegal" olduunu, kimlerin yasalara uygun bulunduunu kestiriveriyor. Bravo dorusu. Eskiden, bir adamn "illegal" bir rgte ye olup olmadn anlayabilmek iin ikence yaplrd. Orgeneral Faik Trn, Tmgeneral Memduh nltrk, "illegal" rgtleri ortaya karmak iin bir zamanlar ne ter dkmlerdi bir bilseniz... Valinin bu konularda maallah var. Baksanza bir bakta anlyor: - Bu dernek illegaldir. Geri, hukuk devletlerinde savclar dnda hibir kamu grevlisi, herhangi bir kimseye su ykleyemez amma, bu vali, baka validir. Savcn da grevini yapar, yargcn da... Yetenekli adam nk...
Valinin elinden gelmeyen bir i varsa, o da "asayi" grevi. Ankara'da, Tandoan Alannda yaplan toplantda atmalar olmusa, bir grup bir baka gruba saldrm demektir. Bu gruplardan biri, Adalet Bakanl mstear deil ki, kendi KONTRGERLLA RETLER 53 kendisini dvsn, kendi kendisini yaralasn... Bir saldrgan olacak, bir de saldrlan. Valinin grevi, toplanty bu saldrganlardan korumak. Fakat valinin ii bandan akn. Ne yapsn... Toplulua bakp bakp "illegal" rgtlerle Leninistleri ve Maoistleri seip ayryor: - u parkal Maocudur. u gzlkl Leninisttir. Ankara, valiler iin ok uurlu ve hayrl bir yerdir. Ankara valilerinden erif Tten kontenjan senatr oldu. Ondan sonraki vali mer Naci Bozkurt Adalet Partisi kanalyla, kapa senatoya att. imdi sra Durmu Yaln'da. Oldu da bitti maallah, mebus olur inallah... (Cumhuriyet, 12 ubat 1977) UAK KAIRMA.... Uak karmak Trkiye'de son be yldr bir salgn hastalk oldu. Eline tabancay alan doru havaalanna gidip uak karyor. Eskiden kz karma olaylar gazetelerde yer alrd, artk uak karma olaylar ile har neir oluyoruz. imdiye kadar Trkiye'de ka uak karlmtr, pek bilemiyoruz. Bu uaklar karanlar imdi nerelerdedir, bunu da bilemiyoruz. 12 Mart dneminde, Sofya'ya bir uak karlmt, Acaba THY uan Sofya'ya indiren hava korsanlar bugn nerelerdedir, bir bilen var m? Gerekten kimdi bunlar? Ve nerelerdeler imdi? Kimlerdi, diye soruyorsak, yant yle: Bunlarn adlar sanlar belli, Sofya'da ikier yl hapis cezasna arptrldklar da biliniyor. Peki ondan sonras ne oldu? Nerede imdi bu adamlar? Kimler karmt ua? Neden karmt? Bu sorular karanlkta kalmtr. 12 Mart gnlerinde, havaalanlarnda siyasi polisten izinsiz ku umazd. Nasl oldu da hava korsanlar, ellerini kollarn sallayarak bellerinde makineli tfeklerle uaklara bindiler? in miydi, cin miydi, neyin nesiydi bunlar? O gnlerde cmbr cemaat cezaevlerindeydik. Bir gn radyodan uak karma olay ile ilgili olarak, Altan ymen, Emil Galip Sandalc, Erdal z, Mkerrem Erdoan, Abdi Yazgan, ilhan Kalaylolu gibi dostlarn gzaltna alndklarn rendik. Haberi radyodan duyar duymaz: - Haydi hayrls, dedik. Ne ilgisi vard, rnein Altan ymen'in, Emil Galip Sandalc'nn, Erdal z'n, Mkerrem Erdoan'n, Abdi Yazgan'n, Kalaylolu'nun uak karmakla? O tarihlerde Ankara Skynetim Komutanl Adli Maviri Muzaffer Gcr adl bir albayd. imdi general oldu. Gcr, Skynetim Komutan Orgeneral Semih Sancar'a ellerinde ok kuvvetli kantlar bulunduunu sylemi. Haydi, ondan sonra gelsin gzaltlar, tutuklamalar. Hava korsanlarndan biri, Ankara'da fotoraflk yapan Abdi Yazgan'n bir sre yannda alm. Polis nce bunu saptam. Sonra da Abdi Yazgan' gzaltna alm. Fotoraf Abdi Yazgan, devrimci bir aydn; birok dostu, arkada var. ilhan Kalaylolu bu yolla bulunmu, tabii hemen doru ikence evine, ilhan Kalaylolu, o sralar, geici bir sre iin yazar Emil Galip Sandalc'nn evinde kalyor. ite gizli rgt. Emil Galip Sandalc, 12 Marta gelindiinde TRT Mdr ve TRT Ynetim Kurulu yesiydi. Sandalc, TRT Ynetim Kurulunda, General Musa Ogn'n atanmasna kar kt iin baz skynetim yetkililerinin de hmn ekmiti. Emil Galip Sandalc da gzaltna alnarak ikence evine gnderildi. Sen misin Musa n'e atan!,. ikenceciler, ilhan Kalaylolu'na yle bir ifade imzalatrlar: Uak karlnca, Altan ymen ismet Paaya gidip idam cezalarnn infaz edilmemesini salayacak, nk ismet Paann olu mer inn de karlan uaktadr. Altan ymen, o sralar bir ksm arkadalaryla, lm cezalarnn yerine getirilmemesi iin alyor. yleyse bir rgtn badr. Emil Galip Sandalc
ve Erdal z de bu rgtn yneticisidir. rgt karar vermi ve uak da karlmtr, Sonralar, skynetimdeki ikenceciler tarafndan yazlan bu "senaryo"nun mahkeme nnde iplii pazara kt. Gzaltna alnan btn sanklar beraat etti, dosya da kapand. Sanklar grdkleri ikenceyle kaldlar. Bu gibi olaylar skynetimin srdrlmesi iin gereke oldu. Olay da unutulup gitti. KONTRGERLLA RETLER 55 Pazar gn uak karma haberini duyunca bunlar dndm. Yahu, gerekten ne oldu Sofya'ya uak karanlar? Nerede bunlar imdi? Bir bilen var m? Kim karmt uaklar acaba? Kimler dersiniz? (Cumhuriyet, 15 ubat 1977) BYLE YETYORLAR... Gvenlik kuvvetleri ne nitelikte bir eitimden geer? Milli istihbarat Tekilatnda meslek ii eitimi, hangi retim yeleri tarafndan yrtlr? Buralarda siyasal ve sosyal konularda hangi dnceler okutulur? Bunlar bilmeye olanak yoktur. Polis Kolejinde ve Polis Enstitsnde belirli siyasal konular okutulur. Gvenlik kuvvetlerinin tarafszl, bu okullardan balar. renciler nasl eitiliyor? Siyasal konularda, belirli deer yarglarn alamaya ynelik abalar sz konusu mu? Bunlar ok nemli konulardr. Polis yetitiren eitim merkezlerinde, rnein grev hakk konusunda, Anayasa ve ad dnceler okutulursa, ne olur? Polis, bir grev olay ile karlanca, grev hakk konusunda kendisine benimsetilen deer yarglaryla harekete geer. Bu eitimlerde, Anayasadan komnistlerin yararland anlatlrsa, polis memuru, anayasal dzene dman olmaz m? Bu sorular uzatmadan konumuza girelim: Emniyet rgtne alnan polis memurlar, adaylk sreleri iinde, Ankara'da "Polis Eitim Merkezi"nde alt aylk bir eitimden geerler, Bu eitimi tamamlayan polis adaylar, polis memuru olarak atanrlar, Polis Eitim Merkezi'nde "haber alma-propaganda ve ykc akmlar" adl ders notunda ok ilgin blmler bulunmaktadr. Yahya Soy, Mmtaz Baykal, Taner Arda ve Suat Akn adlarnda iki emniyet amiri ve iki bakomiser tarafndan hazrlanan ders notlarnda, "Devlet gvenliine kar tehditler nelerdir?" bal altnda, grevlerin devlet gvenliine kar "kk ierde tehditlerden" sayld belirtilmektedir. 56 Oysa grev Anayasada yer alan bir haktr. Anayasada yer alan bir hakkn, devlet gvenliine aykr bir eylem eidi olarak gsterilmesi, grev hakknn bu olumsuz yarglarla anlatlmas, en azndan Anayasaya kar tarafsz olunmadn ortaya koymaz m? Ders notlarnda, komnizm ve sosyalizm konularnda, bilgi verilirken, komnizm szcnn tanm bile doru drst yaplmamakta, ancak sol akmlar hakknda, belirli adlar sralanarak yasad sulamalar yer almaktadr. u blm birlikte okuyalm: - Komnistlerin kendi azlarndan itiraf ettikleri gibi, 1961 Anayasas ar sola geni ve serbest alma frsat vermitir. Gemiteki olaylar incelendii zaman, 1966 ylndan itibaren Trkiye'yi komnist bir lke haline getirebilmek iin her frsatn ve imkann kullanld aka grlmektedir. I960 sonras sratle gelien olaylar, Trkiye'nin iinde bulunduu durumdan ziyade komnistlerin tarihi emelleriyle ilgilidir... Ders notlarnda " 12 Mart ncesinde ar sol gruplar gaye, strateji ve taktikler" balnda sol akmlar incelenmekte ve ilerici yazarlarn, sendikaclarn ve aydnlarn adlar verilmektedir. Bu adlardan bazlarn aktaralm. Behice Boran, Mehmet Ali Aybar, Sadun Aren, Kemal Trkler, Doan Avcolu, ilhan Seluk, Uur Mumcu, Yaar Kemal, Samim Kocagz, Mihri Belli, ilhami Soysal, Muzaffer Erdost, Dou Perinek, Vahap Erdodu. Sol akmlar hakknda, ad, soyad ve adres bildirilerek verilen bu bilgiler dnda, lkemizdeki sac gr ve eylemler hakknda, her nedense bu tr bilgilere yer ayrlmamtr. Hani devletimiz, "resmi" grlere gre, "ar saa" ve "ar sola" karyd?
Bu ders notlar, polis memurlarnn hangi dncelerle koullandrlarak yetitirildiklerini ve kendilerine hangi deer yarglarnn benimsetildiini ortaya koymaktadr. imdi kendimize soralm: - Polis neden tarafsz olmuyor? (Cumhuriyet,! 7 ubat 1977) KONTRGERLLA RETLER 57 ALIAMADIKLARI SES... Artk Msr'daki "sar sultan" bile duydu: TRT Genel Mdrl koltuuna bada kuran aban Karata, yasa ve hukuk d bir igalcidir. Bu igalci, TRT iindeki su ortaklar ile birlikte her gn "devlet memuriyetini gasp suu" ilemektedir. Karata, cephe iktidarnn dmen suyundaki yayn politikasn, TRT Haber Dairesi Bakanlna getirilen Hami Tezkan adndaki bir AP eski milletvekili eliyle yrtmektedir. Tezkan, bir "parti komiseri" gibi haberleri denetlemekte ve cephe partilerinin gzcs ve szcs olarak grev yapmaktadr. TRT iinde, btn bu olumsuz koullara, bu igallere kar, grevini Anayasa ve TRT ilkelerine gre yapmaya alan namuslu ve drst mdrler, mdr yardmclar, programclar, spikerler, kameramanlar da vardr. Karata, bu namuslu TRT emekilerinin yreklerine bir "ta" gibi oturmutur. TRT Karatalarn, Tezkanlarn iftlii midir? Bu Anayasa kuruluu, Trk halknn maldr. Ekranlar Demircilerin, Trke-lerin, Feyzioullarnn "karagz perdesi" de deildir. Mikrofonlar ise cephe iktidarnn "megafonu" olamaz. iki gn nce, bir namuslu TRT emekisi ile TRT, igalcilerinin atmasna tank olundu. Ankara Valisi Durmu Yaln, 5 ubat gn Ankara'da Tandoan Alannda toplant dzenleyen TB-DER, TM-DER, TTED hakknda ar sulamalar yneltince, TRT Televizyon Haberleri Mdr Yardmcs Ayan Giritliolu, valinin konumasnda su unsuru bulunduunu bildirerek, konumay yaymlamayacan sylemitir. Bunun zerine, TRT Haber Dairesi Bakan Hami Tezkan yanl emir vererek valinin konumasnn yaymlanmasn istemitir. iki gn sonra TB-DER, TM-DER ve TTED adna basn toplants dzenleyen TBDER Bakan Gltekin Gazi-olu, Vali Durmu Yaln'n konumasn yantlam ve televizyon haberlerinden sorumlu olan Ayan Giritliolu, Gazi-olu'nun konumasn da yayna hazrlamtr, ite kyamet bu noktada kopmutur. Bu igalcilerin yayn anlay byledir: Vali, bir ihtilal savcs gibi televizyon ekranna kp nne geleni komnistlikle sulayacak, buna karlk sulanan insanlarn savunmas televiz58 yon ekrannda yer almayacak. Neden? nk cephe iktidarnn "parti komiseri" byle istiyor. Ayan Giritliolu, TB-DER Bakannn, Ankara Valisine verdii yantn yaymlanmas gerektiini syler. Tezkan "hayr" der. Giritliolu diretir. Tartma, TRT personelinin nnde geer. Giritliolu, - Bu, haber namusu anlaydr. Ben bu namus anlaym sizinle tartmam, der. Sonra, grevden alnacan bilse bile, bu yant yaymlayacan syler. TB-DER Bakan Gltekin Gaziolu'nun Vali Yaln'a verdii yant, televizyon ekrannda yaymlanmtr, ama TRT Televizyon Haberleri Mdr Yardmcs Ayan Giritliolu da grevinden alnmtr. Cephe iktidar TRT koltuklarn, makamlarn bir bir igal edebilir. Fakat namuslu insanlarn vicdanlarn igal etmek, TRT Genel Mdrln igal etmek kadar kolay deildir. (Cumhuriyet, 18 ubat 1977) ODT KAZANI... ODT, Bakanlar Kurulunca seilen bir "Mtevelli Heyet" tarafndan ynetilir. niversitelerde "Mtevelli Heyet", Trk hukuk sistemine aykrdr. Bu sistem, baz Amerikan niversitelerinden rnek alnarak, daha dorusu "kopya" edilerek benimsenmitir. Amerika'da, herhangi bir zel giriimci, bir "eitim vakf" kurar. Bu vakf, bir niversite aar. Bu niversite, bu vakf sahip ve yneticilerinin setii kurullarca ynetilir. zerklik, niversite ynetimine, niversite d organlarn karmamasn gerektirir. yleyse, ODT bir zerk niversite saylabilir mi?
niversite retim yeleri, kendi niversitelerini ynetecek rektr seemiyorlarsa, bundan sonra sylenecek her sz boadr. Bylesine bir niversite siyasal iktidara tutsaktr. ODT retim yeleri yaanan ynetim bunalmn kkl nlemlerle gidermek istiyorlarsa, "Mtevelli Heyet" aracl ile srdrlen ynetimin temeline, sistemine kar kmaldrlar. KONTRGERLLA RETLER 59 Anayasa Mahkemesi ODT yasasnn iki maddesini iptal ederken, sadece iki konu zerinde younlamtr. Konulardan biri. bu niversitede alan retim yeleri ve yardmclarnn, niversite ile olan ilikilerinde zel hukuk kurallarna bal bulunmalar, ikincisi ise, "Mtevelli Heyef'in retim yelerini ve yardmclarn atama yetkisidir. Anayasa Mahkemesi, ODT yasasnda yer alan bu hkmlerin Anayasa'ya aykr olduuna karar vermitir. Bu durumda, ne yazk ki "Mtevelli Heyet" hukuksal varln korumaktadr. "Mtevelli Heyet", Milli Eitim Bakannn nerisi, Bakanlar Kurulu karar ve Cumhurbakan onay ile seilmektedir. Bu "Mtevelli Heyet", cephe iktidarnn, bu Mtevelli Heyetin seecei rektr de Mtevelli Heyetin aynas olacaktr. Bunun iin: - Neden Hasan Tan rektrle getirilmitir, diye sormak gereksizdir. Tek ve kesin are, ODT yasasndan "Mtevelli Heyet" kuruluunu kartmaktr. Ord. Prof. Dr, Sddk Sami Onar, "idare Hukukunun Umumi Esaslar" adl yaptnda bu konuda: - Doru yol bu niversiteyi de Anayasaya gre tekilatlandrmak yahut kendisinden niversite vasfn almaktr, demektedir. Anayasa Mahkemesinin son kararna gre, Mtevelli Heyet, hibir retim yesi atayamamakta, ancak ayn niversiteye rektr seebilmektedir. Bu gariplii aklayacak hukuk kuralnn var olduunu pek sanmyoruz. Tek are, ODT yasasnn, Anayasada yer alan zerklik kural ve gvencelerine gre, yeniden dzenlenmesidir. Devlet malnda "mtevelli" olmaz. Mtevelli Heyet bata olduka da byle garipliklere ok rastlanr. Rektr Hasan Tan olay, niversitenin zerklie olan gereksinmesini en yaln izgileriyle ortaya koymutur. zerklik, niversite yneticilerinin kendi aralarndan seilmesini gerektirmektedir. Drt faklteden oluan ODT'nn drt fakltesi de Hasan Tan'n rektrlne kar kmtr. Bu tepki sadece rencilerden gelseydi, o zaman: - Efendim bu komnistlerin iidir, deyip olay demagojiye bomak kolaylard. Sacs, solcusu, ilerici, gericisi, ilgilisi, 60 ilgisiziyle, btn retim ye ve yardmclarn karsna alm bir rektr, niversiteyi nasl ynetecektir? Demek, temelde bir ynetim bunalm var. Bir takm gler de bu bunalmdan yararlanmak istiyor. "Mtevelli Heyet" ve bu kurulun arkasndaki siyasal iktidar, ODT'de Rektr Tan'n atanmasna kadar niversitede salanan dirlik ve dzenlii bozacaksa, olay, Rektr Tan'n da, devlet malna "mtevellilik" eden bu kurulun da boyunu oktan am demektir. (Cumhuriyet, 21 ubat 1977) VUR, LDR, YAATMA... nce iki el ate ediyorlar. Ahmet Aaolu, ald kurun yaras ile yere yklyor. Sonra, srne srne, yaknda bulunan bir fotoraf dkknna snyor. Katiller, yaral gence kurun daha skyorlar. Aaolu bu kurun yaralaryla, hastaneye gtrlrken yolda lyor. Gazeteler byle yazd. Nasl bir duygudur bu? Bir insan, hi gzn krpmadan, bir baka insan nasl ldrebilir? Nasl bir kin yerlemi katillerin yreine? Kim yetitirmi bunlar byle? - Vur, ldr, yaatma!.. Hukuk devletinin Trkiyesi deildir bu. i sava yayoruz: Vuran vurana, kran krana bir sava bu. Byk kentlerin sokaklar gen llerin kanlaryla sulanyor. Bu dzenin Babakan, Parlamento krssnden, glerek, alay ederek meydan okuyor: - Btn sorumluluk bendedir, gelin yakama yapn. Biliyor imdilik yakasna yaplmayacam, yakasna yapia-
ca gnlerde Memduh Tamalarn, Faik Trnlerin, Memduh nltrklerin imdadna yetieceini biliyor. Ve birbiri ardndan dikilen kanl mezar talarna bakp alay ediyor: - Haydi yapn yakama. Bu lkede bunca cinayet ilenirse, sorumlusu kimdir? Ve eer kanl cinayetlerin katilleri, o babakann, toplantlarna iek gnderip kutlad rgtn yeleriyse, syler misiniz, kimdir sorumlusu? KONTRGERLLA RETLER 61 Katil diye yirmi yanda gen yakalanyor. Bu gen, nasl bir siyasi kan davasnn kr silahdr ki, yaamnn en gzel yanda gzn krpmadan bir yatn kana buluyor? nk yrekleri kinle doldu. retmiler, koullandrmlar, vicdanlarn kreltmiler: - Vur, ldr, yaatma!.. Gerek sorumlular bu yirmi yandaki katiller deil, onlara bu silahlar veren, yreklerine bu kor kini dolduranlardr. lkemiz, "sola ve komnizme kar mcadele" diye diye ite bu koullara srklendi, insan yrei tayan alasn, yz kzaran utansn!.. Buyrun ite, Trkiye batan aa kana bulanmtr. Bu tabloyla vnen varsa, vnsn. Gencecik ocuklar bunlar. On dokuz yanda, yirmi yanda, yirmi bir yanda, babalar, dedeleri olacak yata insanlarn gzleri nnde ldrlyorlar. Savcs, yargc, politikacs, yazar, izeri, profesr, doenti ve sokaktaki vatanda ile yayoruz bunlar bir bir. Elimizden de hibir ey gelmiyor. Bir kanl serven izler gibi izliyoruz bunca olay. Elimiz kolumuz bal sanki. Gn gelecek, btn bunlarn hesab sorulacaktr. Gn gelecek, akttklar kan selinde boulacaklardr. Greceksiniz, bugn deilse, yarn, yarn deilse br gn. Ama bu hesap sorulacaktr. Bir gn mutlaka sorulacaktr. Yarn, br gn, ama mutlaka sorulacaktr. (Cumhuriyet, 23 ubat 1977) REKTR FARKINDA MI? nceki gn ODT olaylarn endieyle izledik. Jandarma birlikleri renci yurtlarn sarmt. rencilerin yurtlar terk etmeyecekleri bildiriliyordu. Her an bir atma kabilirdi. Olay duyan CHP senatr ve milletvekilleri, toplu olarak, ODT yurtlarnn nne kotular. Uzun tartmalardan sonra, renciler, Ankara Belediyesinin yollad otobslerle niversiteden ayrldlar. atma bylece nlenmi oldu. Rektr Hasan Tan, dn ODT Rektrlnde bir basn toplants dzenledi. Basn toplantsnda, gazetecilere, eitli meyve sular ile pasta sunuldu. Rektr Tan, gazetecilere sadece kendi basn toplants iin niversite kaplarn ayor, baka gnler, hibir gazetecinin niversiteye girmesine izin vermiyordu. Buras sanki devlet niversitesi deil, Murat Bayrak'n Sancak Tl Fabrikasyd. retim yeleri basn toplants yaparlarsa, niversite kaps kilitli. Rektr, bu retim yelerini sulaya-caksa pastal, meyve sulu basn toplantlar... Rektr Tan basn toplantsnda bunlar unutup - Ben fikir zgrlnden yanaym, diyor. Nasl zgrlk anlay bu? retim yelerine sz hakk tanmayan Rektr, sadece bu tutumuyla, dnce zgrlne ne denli bal olduunu kantlamyor mu? Bu rektrn ilerine akl erdirmek pek kolay deil nce gazetelere bir ilan vererek: - Sevgili rencilerim, hemen derslerinize balayn. Hepinize salk ve baarlar diler, sevgiler sunarm, diyor. Ayn gn niversiteyi kapattn aklayarak, jandarma birliklerini niversiteye aryor. Rektr ne yaptnn farknda mdr?,. Bu ar ya itendir. Yani, renimi balatmak amacyla yaplmtr, ya da Rektr Tan' da aan bir oyunu ortaya koymaktadr. Rektr att imzann sahibiyse, elindeki btn olanaklarla renimin balamasna alr. Bunun yerine ne yapyor? niversiteyi kapyor. Akl erer mi buna?
Rektrn basn toplantsna giderek bu sorular yzne kar sorduk. Hibir doyurucu yant alamadk. Sorular srdrdke Rektr Bey, nce zaman olmadn bildirerek yant vermekten kand, sonra da, - Hep ayn kii soruyor, diyerek sorularmza engel olmaya kalkt. Tedirgin olduu sorular, - Polemie yol ayor, diyerek yantlamad. Sac gazetecilerin, solcu rencileri sulayc sorularn herhalde, "polemie yol amadna" inand iin, yantlamaya alt. Bir basn toplantsn bile ynetemeyen Rektrn, niversiteyi nasl ynetecei imdiden bellidir. Dirlik dzenlik iinde renimini srdren ODT, Rektr Tan'n seimiyle bir kargaaya itilmitir. Bu kargaa, nceki gn, CHP'I parlamenterlerin araya girmesiyle, imdilik kansz kaKONTRGERLLA RETLER 63 panmtr. Birtakm gler ODT rencilerini kana bulamak istiyor. Acaba Rektr bunun farknda mdr? Oluan ve gelien olaylar anlayabilmekte ve yorumlayabilmekte midir? ODT, niversite d odaklarca planlanan kanl bir oyunun iine sokulmak isteniyor. Bu oyuna ara olmamak, rektr olmaktan daha gtr. (Cumhuriyet, 25 ubat 1977) BR PULSUZ DLEKE Ne yapsak, nasl yazsak bilemiyorum artk. Nasl yapsak da sesimizi devletimizin yce katlarna duyursak? Elime bir dileke alarak Sayn Cumhurbakanna gitsem ve lenlerin adlarn bildirsem mi acaba? Her gn bir cinayet ileniyor, her gn fidan gibi genler vurulup vurulup lyor. Ne yapsak etkili olur, ne yazarsak bu cinayetleri duyururuz acaba? Hkmetin ilk grevi, lkede dirlik ve dzenlii salamaktr. Bu grev yerine getirilmiyorsa, sada solda temel atlm, neye yarar? Cephe iktidarnda, gen ller iin kazlan mezarlar, atlan temelleri ok at. Bilmiyorum, daha dorusu bilemiyorum, acaba Sayn Cumhurbakan, Babakan Sleyman Demirel ile haftalk olaan grmelerinde bu cinayetleri bir bir soruyor mu? Ve acaba Demirel, bu sorular yantlyor mu? Ne yalan syleyeyim, ben CHP'nin Parlamentoda, bu cinayetler konusunda etkili ve srekli bir savam verdii kansnda deilim. En azndan bte grmelerinde, bu cinayetler tek tek krsye getirilir, birer birer bunlarn hesab sorulurdu. Bu yapld m? Hayr. Sadece genel szler.,. Demirel bu genel szleri, ayn genellikle yantlayverdi: - Bu iddialar reddederim. nceki gn, Cumhuriyet Senatosunda denek ve yolluklarla ilgili yasa nerisinin tartlmasn izledik. Meclis kulislerinde bir heyecan ki grmeyin. Acaba ne olacak? Yasa Senatodan geecek mi gemeyecek mi? Birok milletvekili, Cumhuriyet Senatosunda grmeleri izliyor, Krsye kan senatrlerin her biri aslan kesilmi: 64 - Mktesep haklar inenmez! yledir yledir, Bu hak hukuk tartmasn, kendi denek ve yolluklar iin hatrlayanlar, u kanl mezar talan karsnda neden susarlar acaba? Anayasa zerine yemin edenler bunca ateli tartmay, can gvenlii konusundan neden esirgerler acaba? - Kanunlar, makabline amil olmaz. Yani ne demek? Yasalar; geriye ilemez. denek ve yolluklar konusunda dzenlenen yasa geriye yrmezmi. Kim sylyor bunu? 12 Martn nl Babakan Erim... Devlet radyolarnda, "Makabline amil kanun kartacam" diye bildiriler yaymlatan kamu hukuku profesr. Baz CHP senatrleri de krsden Erim'e hak veriyorlar: - Hocamzn dedii gibi... Bu kadar cinayetin ilendii bir ortamda Parlamentoda tek konu tartlmaldr: can gvenlii... iki ylda yz elliyi akn insan siyasal cinayetlere kurban
gitmise, milletvekili ve senatrlerin bir tek konusu olmaldr: can gvenlii... Ne oluyor ya? Biroumuz olaylar kovuturmuyor, olaylardan kayoruz. yle deil mi? Herkeste bir ylgnlk: - Aman ben sorumlu olmaym da kim olursa olsun. Cumhuriyet Senatosunda, denek ve yolluklarla ilgili ateli tartmalar srerken, Ankara Akam Ticaret Lisesinde yaylm atei alyor, gen ocuklar beyinlerinden, gslerinden, cierlerinden aldklar yaralarla bir bir yerlere yklyor. Neyse, ne nemi var efendim? denek ve yolluklarla ilgili yasa ne oldu; siz ondan haber verin. Marta kadar ekler hazrlanacak m? Kazanlm haklar da inenir mi? Hem Parlamentonun itibar ne olacak? Nihat Erim de ne byk devlet adam deil mi? Bir dileke hazrlasam... Gen llerin adlarn alt alta sralasana.. Karlarna doum tarihlerini yazsam, Sayn Cumhurbakanmz beni genlerin kanlarna bulanm bu pulsuz dilekeyle kabul ederler mi acaba? (Cumhuriyet 26 ubat 1977) KONTRGERLLA RETLER 65 Y ALIIYORLAR.... Eninde sonunda memurlarn aylklarn belirleyen katsay, 12'ye karld. Bylece, memur aylklarnda birka yz lira art yaplm oldu. Bu konu grlrken Mecliste olacaktnz da, Adalet Partisinin, memur aylklarn arttrmamak iin nasl abaladn grecektiniz. Bu partinin sralarnda, devlet kasasndan "tevik belgesi" adyla bir rpda milyonlarca lira paraya konanlar var. Umurlarnda m memurun katsays!.. Devlet hazinesini, bir sebil musluu gibi yeenlere, biraderlere, demirba politikaclara aan Adalet Partisi, hayat pahall karsnda beli bklen devlet memuruna birka yz liray vermemek iin, gece yarlarna kadar nasl direniyor, nasl alyor bir grseniz! Maliye Bakan Ylmaz Ergenekon, krsden mobilya yolsuzluu ile ilgili her trl aratrmay yaptrdn sylyor. CHP milletvekillerine bakyorum. Bir trl, can alc soruyu soramyorlar. Belli ki, u nl mobilya yolsuzluu konusunu, girdisini, ktsn Genel Bakan Ecevit dnda pek bilen de yok. Beklediimiz soru bir DP milletvekilinden geldi. Ekrem Dikmen, Maliye Bakan Ergenekon'a u soruyu yneltti: - Bunu devlet haysiyetiyle, kendi haysiyetinizle, makamnzn haysiyetiyle nasl badatryorsunuz? Maliye Bakan, bu soru karsnda, bir pasl ivi gibi, krsye saplanp kald. Verecek gl bir yant da yok, ne yapsn? - O tarihteki belgeler yleydi, imdi byle, gibisinden sudan gerekelerle soruyu geitirmeye alt. Oysa gerek gn gibi ortadadr. Mobilya yolsuzluu ortaya atldnda, Yahya Demirel'in isvire'de varl saptanamayan "hayali irketler" aracl ile devlet hazinesinden milyonlarca lira ektii, yine ayn devletin belgeleriyle kantlanmt. Maliye Bakan Ylmaz Ergenekon, o gnlerde seim propagandalarna yetimesi iin, Bakanlk Tefti Kurulu Bakan Orhan Gven'e "belge zerinden" aratrma yaptrarak, bu resmi belgeleri yalanlatmak istemise de bunda da baarl olamamtr. Ergenekon'un, Tefti Kurulu Bakanna yazd yaz 24 Temmuz 1975 gn ve 17 sayldr. Bu yazl emirde sadece, 66 Merkez Bankas ve Ticaret Bankas kaytlar zerinde inceleme yaplmas istenmitir. Kt zerinde yaplan incelemelerde, irketlerin "hayali" olup olmad anlalamaz, Bunun iindir ki, mfettiler raporlarn verirken: - Bu inceleme yeterli deildir. Yurtdnda inceleme yapmak gerekir, demilerdir. Bu rapor da, 28/7/1975 gn ve 4-9 sayldr. Ylmaz Ergenekon, Senato seimleri iin 10 Ekim 1975 gn radyoda yapt konumada, Bakanlk koltuunu ve yetkisini ktye kullanarak:
- Yahya Demirel, yolsuzluk yapmamtr, demitir. stelik ayn Ergenekon, bir ksm sac gazeteleri 10 Eyll 1975 gn odasna toplayarak: - Sz konusu firmalarn mevcut olduu, isvire'de kaytl olduklar kantonlarn resmi vesikalaryla ortaya kmtr, diyerek Yahya Demirel'in avukatln stlenmitir ve bununla da yetinmemi, Mgrd ellefyan'n Yahya Demirel ile herhangi bir ortakl olmadn syleyebilmitir. Maliye Bakanl mfettileri, sonradan verdikleri raporla yolsuzluu belgelere balamlar ve raporlarn kendi bakanlarnn yzne bo bir eldiven gibi frlatmlardr. Bu demagoji iinde, mobilya komisyonu da grltye gitti. nce, aylarca komisyona bakan seilemedi. Sonra, komisyonun bir AP eski Milletvekili olan yesi istifa etti. Daha sonra da AP'I yeler komisyon toplantlarna gelmediler. Bylece komisyonun sresi de bitmi oldu. AP de seimlere mobilya yolsuzluunun hesabn vermeden girmeyi baard. , ok partili hr demokratik sistemimiz ok iyi alyor, gryorsunuz,.. (Cumhuriyet, 28 ubat 1977) SU SAYMIYOR MU? MHP Genel Bakan Alparslan Trke, CHP Genel Bakannn MHP ve lk Ocaklar hakkndaki demecini yantlarken: - Milliyeti Hareket Partisinin hibir yesi veya yneticisi anari olaylarndan hkm giymemitir, demitir. KONTRGERLLA RETLER 67 Trke, ayn konumasnda, bir CHP il Bakannn Beyazt Kulesine "kzl bayrak" ektiini syleyerek CHP'yi sulamtr. Bir siyasal parti lideri herhangi bir yurtta sularsa, bunun kantlarn ak seik ortaya koymaldr. Beyazt Kulesine kzl bayrak eken kimdir? Hangi mahkeme kararyla mahkm olmutur? Bunlar belli deildir. Trke'in bu konuda hibir belgesi ve kant yoktur. 12 Mart dneminde, Marmara vapurunun, Eminn yolcu gemisinin solcular tarafndan batrld, Kltr Saraynn ise yine solcular tarafndan yakld sylenmi, bu sulama ile cad kazanlar kaynatlmtr. Bunlar birer kara iftiradr. nk hi kimse, Marmara vapurunun, Eminn yolcu gemisinin batrlmas ya da Kltr Saraynn yaklmasndan tr mahkm olmu deildir. "Kzl bayrak" olay bu iftira zincirinin halkalarndan biridir. Trke, bu halkalar elinde sallayp durmaktadr. Trke eer inandrc olmak istiyorsa, kzl bayrak olayna karanlarn hangi mahkeme kararyla mahkm olduklarn ortaya koymak zorundadr. CHP'nin hangi il bakan, Beyazt Kulesine kzl bayrak ekmek suuyla mahkm olmutur? Evet; ad, soyad, mahkeme karar... Bunlar bekliyoruz. Bunlar beklerken, isterseniz Trke'in "lkc genler" diyerek vd, lk Ocaklar rgt ile ilgili baz kesinlemi mahkmiyet kararlarndan sz edelim: lk Ocaklar Genel Bakanlarndan Sami Bal, Ankara -nc Ar Ceza Mahkemesinin 1974/133 esas ve 1974/557 sayl karar ile cinayet suundan hkm giymitir. Sami Bal, devrimci rencilerden Nail Karaam' ldrmekten yirmi drt yl ar hapse mahkm olmu ve Trke'le benzerlerinin sabah akam attklar af yasas gereince affedlmitir. Sami Bal, bu cinayet hkmnden sonra, lk Ocaklar Genel Bakanlna getirilmitir. lk Ocaklarnn bir baka Genel Bakan ibrahim Doan ise, Ankara Birinci Ar Ceza Mahkemesinin 1971/91 esas ve 1974/466 sayl karar ile on iki yl ar hapse mahkm olmu ve Af Yasas gereince affedlmitir. ibrahim Doan ile birlikte, cinayet suundan mahkm olan Ali Gngr de, sonradan MHP Genlik Kollar Bakanlna getirilmitir. 68 Hep rastlant mdr bunlar? Bunlar rastlantysa, MHP Nide Senatr Kudret Bayhan'n, Fransa'da "baz morfin" karmaktan hkm giymesi de bir baka rastlantdr. Babu, bu cinayetleri ve esrar kaakln su saymaz m acaba? (Cumhuriyet, 2 Mart 1977)
NE N, KM N? Olaylar ylesine hzla geliiyor ki, gazeteciler izlemeye yetiemiyor. Her gn bir cinayet, her gn bir saldr... Hangi birini izleyeceksiniz, hangisini kovuturacaksnz?.. "Cinayet", "yolsuzluk" ve "ikence", bu kavram, demokrasimizin temeline yerleti artk. "Yolsuzluk" diyorsunuz: ite mobilya yolsuzluu btn belgeleriyle ortadadr. ayr bakanln mfettileri hazrladklar raporlarla yolsuzluu belgelere baladlar. Ne oldu? Hi!.. Parlamentoda kurulan komisyon bir trl alamad. nce bakann seemedi. Sonra da, komisyonun AP'I yeleri toplantlara gelmeyince, mobilya yolsuzluu, imdilik hasr alt edildi. Ya Lockheed yle deil mi? Lockheed yolsuzluu ortaya atldndan bu yana btn dnyada sadece Trkiye'de bu uak yapm irketinden rvet alanlar belirlenemedi. stelik, ABD Adalet Bakanlnn Trkiye'ye yollayaca yolsuzluk belgeleri, eksik gnderildi. Genelkurmay Savclnn, yolsuzluk olmadna ilikin "kovuturmaya yer olmad karan", bu eksik belgelere ramen alnabildi. Peki, ikence sanklar yarglanabildi mi? Ne gezer, ikenceciler ellerini kollarn sallayarak dolayorlar. Orgeneral Faik Trn, "Umumi Maazalar" ynetim kurulu yesidir, istanbul'da Orgeneral Trn'n emrindeki "Ziverbey Kk"nde sorgulan yneten Tmgeneral Memduh nltrk, Ereli Demir elik Fabrikalarna ynetim kurulu yesi oluvermitir. THY Sivil Savunma Uzman Eyp zalku, ikence konusundaki sulamalara kar neden hi sesini karmamaktadr? "Krt Bedri" adyla bilinen ikenceci, bugn nerededir? Hem ikenKONTRGERLLA RETLER 69 X elerde, hem "operasyonlarda" bulunan Siyasal Bilgiler Fakltesi mezunu "Bay Hram" bugn hangi grevdedir, ne yapmaktadr? Trkiye'de, devlet adna ikence yapld gibi, sorumsuzca cinayet de ilenmektedir. 1972 ylnda ODT rencisi Koray Doan, gpegndz, Ankara'nn Ayranc caddelerinde, Mehmet Beyazt adl bir polis memuru tarafndan, yarm metre uzaklktan, srtna sklan kurunla ldrlmtr. Koray Doan eer lmemi olsayd, 12 Mart dosyalan arasnda unutturulmak istenen "Elrom olay" ve "Yzba ilyas Aydn"n gerek kimlii ortaya kacakt. Koray Doan vuruldu ve olay da Koray Doan ile birlikte topraa gmlmek istendi. istanbul'da Zeytinburnunda Atilla zkan, polis memuru Muhsin Bodur ve komiser Mete Altan tarafndan vurularak ldrld. Son gnlerde ar ceza mahkemeleri polisin siyasal sularda kovuturma yapamayacan hkme balyorlar. imdi Zeytinburnu olay ile bu kararlar karlatrn. Ne oluyor? Yarglamadan, savunma alnmadan lm cezalan yerine getiriliyor. Ve bylece cinayet, devlet adna ilendii iin, su olmaktan kyor. Cinayet, yolsuzluk ve ikence. Bu uursuz geni krmadan, ne demokrasiden sz edebilirsiniz, ne de zgrlkten. Kapatlan yolsuzluk dosyalar, demokrasi uruna.., dllendirilen ikenceciler demokrasi uruna... ilenen cinayetler hep demokrasi uruna. yleyse, bu dzen, bu devlet, bu demokrasi kim iin, ne iin? Syler misiniz, ne iin ve kim iin?.. (Cumhuriyet, 4 Mart 1977) TRT'DEK BR KOMSYONCU... Ben bu satrlar yazarken, TRT Seim Kurulu, aban Karata'n genel mdrlkte kalp kalmayacana karar vermek iin toplanacak, siz bu satrlar okurken de kurulun karar byk bir olaslkla belirlenmi olacak. Kurul, drt niversite rektr ile, Milli Gvenlik Kurulu Genel Sekreterinden oluuyor. Drt niversite rektr ve 70 Milli Gvenlik Kurulu Sekreteri Orgeneral, bakalm yce mahkeme kararlarnn zerinde bada kuran Karata iin ne karar verecek? Karata'n kimlii, kiilii hi de nemli deildir. Cephe partileri, tam kendilerine gre genel mdr bulmulardr. Ayn partiler, bu genel mdrn yanna bir de Hami Tezkan adnda Haber Dairesi Bakan yerletirmilerdir. Tezkan, bir AP eski milletvekilidir. Milletvekilliinden ayrldktan sonra, Adalet gazetesinde yaz ileri mdrl yapm, bu arada ticarete de atlarak komisyonculuk grevi stlenmitir.
Hami Tezkan, u nl Lockheed uak yapm irketi komisyoncusu Nezih Dural'n komisyonculuu grevini yklenmitir. Yani, Milliyeti Cephe TRT'sinin haberlerinden sorumlu grevlisi, Lockheed irketinin komisyoncusunun komisyoncusu-dur. "Yry" dergisi, komisyoncunun komisyoncusu Hami Tezkan' su belgeleriyle kskvrak yakalamtr. Dergiden reniyoruz ki, Tezkan 1974 ylnda "Sinyal Turizm ve Seyahat irketi"nden 239 bin lira komisyon almtr. Sinyal Turizm ve Seyahat irketi, Lockheed irketi komisyoncusu Altay irketi sahibi Nezih Dural tarafndan Karabk'e satlan 52 bin ton demir iin "komisyoncu" olarak grevlendirilmitir. Sinyal irketi ise, bu konudaki stn yeteneklerine inand Tezkan', komisyoncu olarak semitir. Tezkan, bu iten tam 239 bin lira komisyon alm, ancak, devlete tek kuru vergi dememitir. Bunun vergi hukukundaki ad, szm meclisten dar TRT'den ieri, "vergi kaakl" suudur. TRT Haber Dairesi Bakan Hami Tezkan, bu komisyonculuktan para kazanrken, ayn zamanda gazetecilik grevini de yrtmektedir. lkemizdeki baz gazeteciler, Tezkan gibi, ayn zamanda komisyonculuk ve benzeri ticari iler de yapmaktadr. Ancak basn kartlar ynetmeliinin 20. maddesi, ticaretle uraan gazetecilerin, basn kart tayamayacaklarn belirtmektedir, Tezkan, "Basn eref Kart" tamaktadr. Ynetmelik ise yle diyor: - Gazetede, dergi veya matbuada esas gazetecilik grevinden ayr cret karl olsun veya olmasn gazetecilik dnda i grmemeleri... KONTRGERLLA RETLER 71 Komisyoncunun komisyoncusu Hami Tezkan, devlete, komisyonculuktan kazand paradan be kuru vergi vermez yani vergi karrken, TRT'de "milli ve manevi ruh" verecek yaynlar ynetmektedir. imdi yaplacak i u. Bir: Tezkan hakknda vergi usul yasalarna gre kovuturma almaldr, iki: Tezkan'n basn kart iptal edilmelidir. ncs de u: TRT'de gazetecilerin "eref ve "itibar" ve "vergi kaakl" konusunda bir ak oturum dzenlenmeli ve konu, "milliyetilik" asndan tartlmaldr. Anladk, "maddi deerler", rnein ite byle komisyonculuk yoluyla elde ediliyor; peki "milli ve manevi deerler" nasl kazanlyor? Byle mi?.. (Cumhuriyet, 5 Mart 1977) ERMYOR... Sleyman Demirel'in btn amac, Demokratik Partiyi eritip yok etmektir. Cephe hkmetinin gvenoyu almasndan bugne kadar geen iki yllk srede DP, milletvekillerinin yarsn Demirel'e kaptrmtr. Bunu grenler, - DP eridi, bitti, tkendi, demektedirler. Parlamento "aritmetiine" bakp bu yarglara varanlarn, yaklaan seimler srasnda bir de semen "geometrisine" bakmalar gerekir. Acaba DP eridi mi? Acaba birer birer partilerinden kopup Demirel'in kucana denler, DP oylarn da ceplerine alp gtrdler mi? Evet acaba?.. Pazar gn Demokratik Partinin Aydn il kongresine gittim. Aydn'a girildiinde, DP Genel Bakan Ferruh Bozbeyli'nin arabasn yz akn araba izlemekteydi. evre il ve ilelerden gelen partililer, Bozbeyli ve arkadalarna gerekten scak ilgi gsteriyorlard. Bunlar grnce kendi kendime sordum: - Acaba DP eriyor mu?.. DP erimiyor, belki de gleniyor. Herkes biliyor ki, parti byk bir sarsnt geirdi. Fakat bu sarsnt atlatlm, partide derlenme ve toparlanma balam. Bu, gzle grlyor. 72 Kongreye katlan partilileri izledim. Sonra aralarna kararak, onlarla konutum. Bir solcu gazeteci olarak, DP semenleriyle rahata konuuyordum. Onlar da solcular hakkndaki grlerini ak seik sylyorlard. Tartyorduk. Acaba, MHP ve AP kongrelerinde bu rahatlkla konuabilir miydim? Hi phesiz konuamazdm. Trkiye'de sa ile sol arasnda, hi olmazsa bu uygarca hogr ortamn oluturmaktan rkenler, korkanlar var.
Ferruh Bozbeyli, yapt konumada yolsuzluklardan, soygundan ve cinayetlerden sz etti. Sonra, sz partisinden ayrlanlara getirdi. Bu konudaki yorumu ok ilgin: - Ben partiden "Bir ivi bile skemezler" demitim. Yanlmm. Sktler. Ama, ivi sokulurken eilir. Sonra hibir yere tutmaz. Gerekten bu konu nemlidir. Diyelim ki, Konya Milletvekili Necati Kalaycolu, DP'den ayrlp AP'ye geti. Dn DP milletvekili olarak gittii kylerden, bugn nasl AP'ye oy isteyecektir? AP'ye oy isterken, eski konumalarn hatrlayp yzne vuranlar olmayacak mdr? Bir Sami Aslan, peinde ka oyu srkleyecektir? Bunun iin, AP oylarn hesap ederken, DP'den gelen milletvekili saysn pek ciddiye almamak gerekir. nmzdeki seimde partilerin karaca oylar hesaplarken, DP'nin eridii varsaymna dayanmak, sanrm son derece yanltc olacaktr. Amasya ve orum kongrelerinden sonra Aydn kongresi de DP'nin erimediini, tersine glendiini anlatan nemli belirtilerden biridir. Demokratik Partinin siyasal grlerini bir yana brakalm, fakat Parlamentoda Demirel'e kar ok etkin bir sava verdikleri, herkese kabullenilmelidir. Aydn kongresinde, Bozbeyli ne zaman Demirel'in adn azna alsa, delegeler toplu olarak u yant veriyordu: - Kahrolsun... Eer seim alanlarnda da ayn hava yaanrsa, Demokratik Partinin eski oylarn toplamas hi de "srpriz" saylmamaldr. (Cumhuriyet, 8 Mart 1977) KONTRGERLLA RETLER 73 GBRLNE DORU... 1977 seimleri, demokratik dzenin yaamas iin sa ile sol arasnda bir lm kalm savana tank olacaktr. Seimleri cephe partileri kazanrsa, Trkiye'de en azndan drt yl sreyle "rtl faizm" yaanacaktr. Sol kesim iinde yer alan btn rgtlerin bu tehlikeyi grmeleri gerekir. Seim aritmetiine gre solu iktidara getirecek oluum, sa oylarn paralanmas, buna karlk sol oylarn birlemesine baldr. 1973 seimlerinde sa oylar paralanm, CHP ancak bu yolla iktidara gelebilmitir. 1975 ylnda ise sa oylar toplayan drt parti bir araya gelerek, "cephe hkmeti"ni kurmulardr. Seimler yaklatka, cephe partileri arasnda atma da artmaktadr. Ayn hkmetin iinde grev yapan partilerin szcleri, birbirlerini en ar gerekelerle sulamaktadrlar. Artk hkmet paralanmaya yz tutmutur. Bu koullarda, Trkiye ii Partisiyle Sosyalist Devrim Partisi Kongreleri toplanmtr. Gerek TP Genel Bakan Behice Boran, gerekse SDP Genel Bakan Mehmet Ali Aybar, genel seimler yaklarken, CHP'nin, solundaki partilerle "diyalog" kurmasn istemilerdir. TP Genel Bakan Boran bir adm daha ileri giderek, CHP Gene! Bakan Blent Ecevit ile bir grme yapmtr. Bu grmede her iki parti bakan, zgrlk demokrasinin ilerliini salamak iin alnmas gereken nlemler zerinde durmulardr. Boran, geen hafta Ecevit'e yazd mektupta u grleri savunmaktayd: - Trkiye ii Partisi, kitle taban ve politik arl olan demokratik nitelikteki partiler arasnda dayanma ve gbirlii oluturulmasn zorunlu bulmakta, bunun baarlmasn toplumsal ve tarihi grev bilmektedir. SDP Genel Bakan Mehmet Ali Aybar, benzer dnceleri partisinin kurultaynda yle dile getirmiti: - Faizme kar ilk nlem, tm sol ve demokratik kurulularn, partilerin dayanmalar, ibirlii yapmalardr. CHP'nin, teki demokratik kurulularla, zellikle solundaki kurulularla diyalog kurmaktan, faizm karsnda bunlarla ibirlii yapmak74 tan kanmas, herhalde doru bir davran olarak nitelene-mez. Ayn grler, Trkiye Birlik Partisi Genel Bakan Mustafa Timisi tarafndan, teden beri savunulmaktadr,
Sol parti liderlerinin bylesine salkl bir noktada birlemeleri elbette ki, sevindirici bir olaydr. Bundan sonras, bu gbirliinin, bu "diyalogun", hangi somut koullarda, hangi aamalarda ve hangi aritmetik zmlerle salanaca noktalarnda toplanmaktadr. Trkiye kanl bir siyasal geitten geiyor. Bu aamada, btn sol glerin, aralarndaki gr ayrlklarn erteleyerek, zgrlk demokrasinin snrnda gbirlii yapmalar gerekmez mi? Bu aamada, solun saygn ve etkin liderlerine byk sorumluluklar dyor, ilk hedef, "rtl faizmi" trmand yerden drmek ve 1977 seimleriyle "sola ak" bir iktidar kurmaktr. CHP bu admlar nasl deerlendirecek? nmzdeki gnlerin gndeminde bu sorun vardr. (Cumhuriyet, 10 Mart 1977) GALC VE KOMSYONCU TRT yneticilerini, dost dman, artk iyice tanyor; Genel Mdr yasad bir "igalci"dir. Karata'n "lkda", TRT Haber Dairesi Bakan Hami Tezkan, Lockheed irketinin Trkiye'deki komisyoncusunun komisyoncusudur. Bu Anayasa kuruluu, ite bu iki "zat erif tarafndan ynetilmektedir. TRT Ynetim Kurulundaki iki hkmet temsilcisini de tantalm. Biri, bir zamanlar devrimcilik adna mangallarda kl brakmayan emekli Tmamiral Sezai Orkunt'tur. teki ise, 27 Mays Devrimine toz kondurmadn ileri sren emekli Askeri Yarg Fikret Ekinci'dir. imdi Karata, Tezkan, Orkunt ve Ekinci, "milli birlik ve beraberlik ruhu iinde" yan yana, kol kola ve kucak kucaadr. Ne 27 Mays kalmtr, ne de Atatrklk. KONTRGERLLA RETLER 75 Bir de TRT Seim Kurulu var. Bu kurul drt niversitenin rektrnden ve Milli Gvenlik Kurulu Genel Sekreterinden oluuyor. Bu drt rektr ve bir orgeneral, yasad nitelii Dantay ve Yargtayca saptanan TRT Genei Mdr hakknda aylardr bir karara varamamtr. Geen hafta bir karar vermesi beklenen kurul, her nedense kararn nmzdeki sal gnne brakmtr. Herhalde bir bildikleri vardr... TRT Seim Kurulu Bakanlfna getirilen Milli Gvenlik Kurulu Genel Sekreteri Orgeneral Nurettin Ersin, 12 Mart dneminin Milli istihbarat Tekilat Msteardr. Belki bir bildii vardr. TRT Ynetim Kurulu yesi emekli Tmamiral OrJ<unt, Genelkurmay istihbarat Bakanlndan emeklidir. Herhalde onun da bildikleri vardr. Bu iki istihbarat, bilgilerini bir araya m getiriyorlar acaba? Ve gecikme bu yzden midir? TRT Seim Kurulu kararn vere dursun, yasad igalci Karata ile komisyoncu Hami Tezkan, TRT grevlilerini birer birer yerlerinden almaktadrlar. Televizyon Haberleri Mdr Yardmcs Ayan Giritliolu'nun aa alnmasyla balayan "Karata-Tezkan operasyonu", Televizyon Haberleri Mdr zden Vardar, TRT-2 Haberler Mdr Altan Aar, yardmcs Aydn Soysal, D Yaynlar Mdr Yardmcs Hsamettin Unsal, muhabiri Seluk Altan, Ahmet Tmel, spiker Sacit Onan ile srdrld. TRT grevlilerine uygulanan ilemlerin tm yasaddr. Balk batan kokar. nk genel mdr yasaddr. Bir "igal-ci'yle bir "komisyoncu" el ele vererek, TRT'de haber namusunu koruyan grevlileri yaz k demeden, oradan buraya savurmaktadrlar. Yok mudur, bu Anayasa kuruluunda alanlar koruyacak devlet grevlisi? ite Dantay kararlar... ite Yargtay karar... ite mahkeme kararlan... Drt niversitenin sayn rektr ve Milli Gvenlik Kurulu Genel Sekreteri, bu Dantay ve Yargtay kararlarna . bakp: - Hayr, Karata yasaya uygun bir genel mdrdr, diyecekler midir? TRT bir Anayasa kuruluudur. Bu Anayasa kuruluu, byle srgit yasad igalcilere ve komisyonculara terk edilemez. TRT emekileri, bu kurumun onurunu, kendi onurlar gibi dimdik ayakta tutmasn bilmektedirler. TRT bir "igalci"yle bir "komisyoncu"ya m kalacaktr? (Cumhuriyet, II Mart 1977) KM NANIR?
Son gnlerde Turhan Feyziolu'nun sz ve demelerine dikkat ediyor musunuz? CGP Genel Bakan, yolsuzluklardan, bir de Atatrk ilkelerine kar olan partilerden sz edip duruyor. Bu arada da, Babakan Demirel ile "iadeli taahhtl" mektuplar alp veriyor. Feyziolu'nun yolsuzluklardan sz etmesinin nedeni, Adalet Partisidir. Bu Kayserili demirba politikac, Demirel'e aba altndan sopa gsterip - Mobilya yolsuzluunu unutma, demektedir. ilerine gelince yolsuzluklar nemlidir. Deilse, yolsuzluun adn bile azlarna almazlar. Sormak gerekir; Mobilya yolsuzluu ortaya atlal neredeyse iki yl oluyor, Feyziolu ve arkadalar bu konuda hangi olumlu abay gsterdiler? isteselerdi, mobilya dosyas Parlamentoda oktan ortaya dklrd. Ya bunun yerine ne yaptlar? Ne yapacaklar!.. Adalet Partisinden dn milletvekili alp Meclis komisyonlarnda cephe partilerinin orann artrarak, soruturmalar srncemede braktlar. imdi de almlarndan geilmiyor: - CGP yolsuzluklarla mcadele eden partidir. ocuk kandryorlar sanki!.. Mobilya yolsuzluu ile Demirel'i korkutmaya alan Feyziolu, Atatrklk "maskesiyle" de Erbakan' keye sktrmay denemektedir. Cephe hkmeti kurulmadan nce, aralarnda CGP'nin de bulunduu cephe partileri, seimlere "ortak liste" ile girmeyi ngren bir "protokol" imzalamlard. Feyziolu o gnlerde, ayn Erbakan ile ortak listeyle seime girmek iin imza atarken Atatrkln hi hatrlamyor muydu? Sanki Erbakan'n KONTRGERLLA RETLER 77 Atatrk dmanl u son iki hafta iinde ortaya kt! Feyziolu da ne yapsn, Erbakan' sust yakalaynca, bu ortaklktan vazgemeyi dnd.,. Dedim ya, ocuk kandryor... Yolsuzluk dosyalar birbiri stne ylr, Feyziolu susar... Vatan evlatlar, kr kurunlarla birer birer ldrlr, Feyziolu yine susar.., Btn bunlardan sonra, imdi yolsuzluklardan ve Atatrk ilkelerinden sz eder. Kim inanr Feyziolu'na, kim gvenir bu Kayserili politika demirbana?! Bir hkmette, siyasal sorumluluk da hukuksal sorumluluk da ortaktr. Hibir hkmet yesi, hkmeti oluturan partilerin bir ya da birkan sulayarak sorumluluktan kurtulamaz. Feyziolu, aklnca kamuoyu nnde Demirel ve Erbakan'dan ayr bir siyasal grn sahibiymi gibi, oyunlar oynamaktadr. Bir baka oyun daha var. Son haberlere gre, Trk-i, CGP'yi destekleyeceini aklayacakm... Ankara'da son tango: Feyziolu ve Halil Tun... Ne de yakrlar birbirlerine!.. Feyziolu, bundan sonra ne yaparsa yapsn, artk siyasal yaamn bitirmek zeredir. Tanr taksiratn affetsin... Amin... (Cumhuriyet, 12 Mart 1977) KM SORUMLU TUTALIM? italya'da, iki Savunma eski Bakan ve Hava Kuvvetleri eski Komutan, Lockheed uak yapm irketinden rvet aldklar gerekesiyle mahkeme nne karlrken, Trkiye'de kamu almlaryla ilgili yolsuzluklar aratrmakla grevli Parlamento Komisyonu Bakan Ylmaz Alparslan, Genelkurmay Savcs Albay ilhan enel'i ar bir dille sulamaktadr. Savc Albay enel, bir sre nce Lockheed yolsuzluuna hibir askeri kiinin karmadn ileri srerek, "kovuturmaya yer olmad karan" vermitir. Oysa, ABD Adalet Bakanlndan yolsuzlukla ilgili belgelerin tm Trkiye'ye yollanm deildir. Kovuturmaya yer olmad karar, Lockheed olaynn tm bilgi ve belgeleri incelenmeden verilmi bulunmaktadr. 353 sayl "Askeri Mahkemeler Kuruluu ve Yarglama U-sul Kanunu", askeri savc tarafndan verilen kovuturmaya yer 78 olmad kararna, Genelkurmay Bakannn on be gn iinde itiraz etmesine olanak tanmaktadr. Genelkurmay Bakan Sancar, karara itiraz etmi deildir. Ayn yasann 3'nc maddesi, Milli Savunma Bakanna, kovuturmaya yer olmad kararna kar askeri savcya, ayn konuda dava amas iin emir verme yetkisi tanmaktadr. Bu konuyu dzenleyen yasa maddesi u tmce ile son bulmaktadr:
- Kamu davasnn almas hususunda verilecek emir zerine askeri savc, soruturma yapmakszn iddianame ile kamu davas aar. Yani, Milli Savunma Bakan Ferit Melen, dilerse Lockheed ile ilgili dosyay inceler ve askeri Savc Albay ilhan enel'e kamu davas amas iin emir verebilir. Bu durumda, Lockheed yolsuzluu iin dava atrma yetkisine sahip tek kamu grevlisi, Milli Savunma Bakan Ferit Melen'dir. Melen isterse, dava alacak, istemezse Lockheed yolsuzluk dosyas kapanacaktr. Genelkurmay Mahkemesinde, Milli Savunma Bakan Melen ile ilgili bir baka dosya daha bulunmaktadr. Bu dosya, Hava Kuvvetleri eski Komutan Emin Alpkaya ile ilgili beraat kararn kapsamaktadr. Askeri Yargtay onayndan da gemi bulunan bu karara gre, Milli Savunma Bakan Ferit Melen ve Genelkurmay Bakan Semih Sancar hakknda kamu davalar almas gerekmektedir. Buradan Genelkurmay Askeri Savclnn verdii, bir baka kovuturmaya yer olmad kararna geelim: Kbrs bar harektnda batan Kocatepe gemisi, sa basnda eletirilere ve sulamalara yol amtr. Bu saldrlarn nedeni, o gnlerin Deniz Kuvvetleri Komutan Oramiral Kemal Kayacan'n, CHP'ye girmesi ve 1967 Kbrs olaylar dolaysyla, zamann Babakan Sleyman Demirel'i sulamasdr. Genelkurmay Askeri Savclnn 15.7.1976 gn ve 1976/540 sayl kovuturmaya yer olmad kararyla, Kbrs kartmas srasndaki olayda hibir komutan ve askeri personelin sorumluluklarnn olmad sonucuna ulalmtr. Bu karar verilmitir ama, Milli Savunma Bakan Melen de, Genelkurmay Bakan Sancar da, bu nemli karan kamuoyuna duyurmamlardr. Bu arada, AP basn, lsz saldrlarla KONTRGERLLA RETLER 79 Kayacan' sulamtr. Melen ve Sancar yine susmutur. Kayacan, bu saldrlar srdren AP basnn eitli asliye hukuk mahkemelerinde mahkm ettirmi, fakat yetkililerden hibir ses kmamtr. Melen, ancak bir yazl soru zerine, bu konudaki karar, veriliinden alt ay sonra Parlamentoda aklamak zorunda kalmtr. Grlyor ki, bu tr olaylar, belirli siyasai eilimlere ve endielere gre kullanlmaktadr. Almayan yolsuzluk dosyalar, mahkeme kararlarna ramen kapanan su ihbarlar... Silahl Kuvvetlerin sava gc ve onuruyla ilgili gizlenen kararlar... Kimi sorumlu tutalm bunlardan, kimi?.. Kimi?.. Ve hani, nerede "devlet btnl"?.. Byle mi korunuyor, byle mi?.. (Cumhuriyet, 13 Mart 1977) KARIIK LER... Karmakark olaylar iindeyiz. Bir olay, bir baka olay u-nutturuyor. Olaylar bir alev seli gibi, toplumun her kesimini saryor. Bir yerde kanayan yara, bir yerde ryen yolsuzluk dosyalar, grnmez balarla birbirlerine balanm sanki. Ankara Cezaevinden, baz siyasi tutuklular cezaevi duvarn delerek kam... Bu duvar nasl delinmi? Cezaevi yneticileri, delinen duvarn hi farkna varmamlar m? Nasl baarlm bu ? Olay duyar duymaz, cezaevinden kaan Taner Akam'n babas Dursun Akam' telefonla aradm. Akam, ac iinde kvranyordu. aresizdi. - Her an bir felaket haberi almaktan korkuyorum, diyordu. Tanr saklasn, aklmz ister istemez Kzldere olaylarna takld. Mahir Cayan ve arkadalar, Maltepe Askeri Tutukevinin duvarn delerek kamlar, sonunda, "Kzldere" kynde kapana kslarak, havan mermileriyle ldrlmlerdi. Dursun Akam: - Olum yirmi iki yanda. Savc mahkemede, yann otuz kat ceza istedi. Mahkeme sekiz yl verdi. Dosyas daha Yargtaya gelmemiti. Karar belki bozulurdu, iim kan alyor, Felaket haberi almaktan korkuyorum, diye yaknyor. 80 Ne yapsn!.. Baba yrei!..
Yarn hangi olaylarn iinde yaayacaz, bilemiyorum. Sokak ortasnda vurulan genlerden mi, trafik polisi tarafndan ldrlen delikanllardan m, gvenlik kuvvetlerinin operasyonlarndan m sz edeceiz acaba? Yarn TRT Seim Kurulu, yasad bir "igaici" ile vergi yasalarndan kap televizyon ekrannn glgesine snm bir "komisyoncu"nun ynetimindeki TRT iin bir karar verecek. Kurul, aylardr bu konuda bir karara varamad. Belki yarn, Milli Gvenlik Kurulu Genel Sekreteri Orgeneral Nurettin Ersin, TRT Seim Kurulunun kararn aklayacak. Drt niversite rektr ve bir orgeneral, Dantay ve Yargtayca, "yasad" olarak nitelenen TRT Genel Mdr hakknda, bakalm ne karar verecekler? Anayasa kurallar sadece mahkemeleri, hkmeti, Parlamentoyu balamaz. Bu kurallar kiiler iin de balayc nitelik tarlar. Bu kararlara karn, rnein kurulun orgeneral bakan, - Hayr, Karata tam Anayasann istedii adamdr, diyebilecek midir? Generallerin, siyasal iktidarla yaknlk kurmalar ok doal saylyor nedense. Bu yaknlk, grev dolaysyla olursa, sylenecek sz yoktur. Fakat baz generaller, durup dururken babakanlarla beraber olduklarn ilan etmeye neden gerek grrler acaba? - Hkmetin emrinde erefle hizmete devam edeceiz... nc Ordu Komutan Orgeneral Ali Fethi Esener ile Kolordu Komutan Korgeneral Feyzi Aysun'un, 12 Mart muhtrasnn yldnmnde, bu muhtrann iktidardan devirdii Demirel'e "ilt" verip byle konumalar yapmalarnn nedeni aklanabilir mi? Silahl Kuvvetlerin, hkmetlerin emrinde olmalar yasa gereidir. Bu gerein, durup dururken, siyasal nitelikteki bir, trenle Demirel'e hatrlatlmasnn siyasal ama tamadn kim ileri srebilir? Bu iki sayn general, 27 Mays I960 ihtilalinde, Silahl Kuvvetlerde grev yapmamlar myd? 27 Mays ihtilalinde Silahl Kuvvetler, "hkmetin emrinden" karak, Menderes hkmetini devirmitir. 12 Mart 1971 tarihinde de, drt orgeneralin imzaladklar bir "muhtra" ile hkmetin emrinden .km, KONTRGERLLA RETLER 81 yine, bugn ilt vererek kutladklar Babakan Demirel, hkmetten drlmt. Sayn generaller, eer gerekten "hkmet emirlerine" ballarsa, bu ballklarn u iki hkmet darbesinde gsterselerdi, daha inandrc olmazlar myd? nc Ordu Komutan Orgeneral Ali Fethi Esener'in, ordu komutanlnn bulunduu Erzincan ilinden kalkp Elaz'a gelerek Babakan Demirel'e "ilt" vermesini ve Babakann siyasal konuma yapt krsde bir "parti by" gibi yer almasn Silahl Kuvvetler nasl karlar, bunu bilemiyoruz. Fakat, nmzdeki 30 Austosta emekliye ayrlacak olan Orgeneral Esener, herhangi bir parti listesinde yer alrsa, ya da bu partiler aracl ile bir ynetim kurulu yeliine getirilirse, sylenecek szlerin neler olduunu imdiden biliyoruz. Yarn ne haber alacaz? Gvenlik kuvvetleri, cezaevinden kaan siyasal tutuklular yakalayacak m? Dursun Akam'n baba yrei tela ve heyecanla yeni haberler bekleyecek mi? TRT Seim Kurulu Bakan Orgeneral Nurettin Ersin, Karata'n grevden alnmasn isteyecek mi? Olaylar birbirinin iine girmi. Bir olayda, br olayn yant sakl. Ve her olay, bir kn habercisi sanki... (Cumhuriyet, 15 Mart 1977) OLAY ARANIYOR... iileri Bakanl, her ay, "hava raporu" verir gibi, gizli rgtlerin eylem yapacaklarn aklayan genelgeler yaymlamaktadr. Bu hafta iinde, bu gizli rgtlerin eyleme geecekleri belirtilmektedir. Sokak ortalarnda insanlarn yaylm ateiyle ldrld bir dnemden geiyoruz. Cumhuriyet dneminde, bylesine kanl gnler hi yaanmamtr. ite bu son gnlerde baz evreler, olay yaratmak iin ellerinden geleni ortaya koymaktadrlar. En son deneme, ODT yurtlarnda sahneye kondu. Bir kanl atma, araya giren CHP'I milletvekili ve senatrlerin abasyla nlenebildi.
Bu gibi gergin ortamlarda, atlan bir el bombas, sklan bir kurun, hi umulmadk olaylara yol aabilir. Koullar ylesine oluur ki, byk patlamalar iin bir kk kvlcm yeterlidir. 82 Almanya'da Hitler faizmi, 1933'lerde "Reichstag yangn" ad verilen bir olayla "devlet terr"ne balad. Trkiye'de "Elrom olay" 12 Mart faizmine, balyoz sallama olana salad. Egemen gler imdi de, ya bir yeni "Reichstag yangn" ya da yeni bir "Elrom olay" aryorlar. Parlamento binasnn solcular tarafndan yakldn ileri sren Hitler, bu yangndan sonra lkedeki btn ileri aydnlar, niversite profesrlerini, siyasal parti yneticilerini bir gece iinde cezaevlerine toplattrarak, Nasyonal Sosyalizmin demir kesini Alman halknn bana indirmiti. Sonradan, Reichstag yangnnn Hitler yanls SS'ler tarafndan kartld anlald. Trkiye'de, Marmara vapuru ve Eminn yolcu gemisinin batrl ile Kltr Saraynn yakl, 12 Mart dneminde, solculara ykletilmek istenmi, ancak iftira silahlar mahkeme nnde birer birer geri tepmiti, israil Bakonsolosu Eirom'u karp ldrenlerden Hava Yzbas ilyas Aydn'n, bugn nerede olduu ve ne yapt kimse tarafndan bilinmemektedir. Bu tr olaylar art arda sralarsanz, kukular bsbtn artmaktadr. istanbul'da, sokak ortasnda dolamak artk bir cesaret ii olmutur. Kentin sokaklarnda bir "infaz mangas" gibi dolaan kanl bir ete, yaylm ateiyle adam ldrmekte, bata iileri Bakan olmak zere, bakan, valisi, emniyet mdr, olup bitenleri birer "kapal tribn" seyircisi gibi gzlerinin ucuyla izlemekle yetinmektedirler. Acaba devletin yasal yetkilerini aan bir rgt eyleme mi gemitir? Acaba, byle kanl saldrlar dzenlendikten sonra, solcularn kar eylemlere gemesi mi isteniyor? Acaba, istanbul'da eski saraylarda ve kklerde karargh kurmu, "kontrgerilla" merkezleri, kendilerine "avclar grubu" ad verip belli eylem planlar m uyguluyor? lkemizde bartan ve zgrlkten yana olan btn ilerici glerin bu sorularn yantlarn bir bir bulup zmeleri gerekmektedir. "Bireysel terr" yollarnn, sosyalizme ve sosyalistlere zarar vereceini bilmek zorunda olan "sabrsz" ve "keskin solcular'n, ncelikle bu konu zerinde dnmelerinde yarar vardr. KONTRGERLLA RETLER' 83 Dikkat: Birtakm gler lkemizde "Reichstag yangn" aryor. Oyuna gelmemek gerekir. Aman dikkat!.. (Cumhuriyet, 17 Mart 1977) BYLE KARAR OLMAZ... TRT Seim Kurulunun Genel Mdr aban Karata hakkndaki kararn anlayan var m acaba? Kurulda iki ye, Karata'n grevden alnmas iin oy kullanm, teki iki ye grevde kalmasn istemi, bir ye de ekimser kalmtr. Buna karar denir mi? Byle karar olmaz. Bu kararn nitelii, kararszlktr. Bir Ar Ceza Mahkemesi dnn. yelerden biri, sann lm cezasna arptrlmasn ister, teki ye ise ayn sann beraati ynnde oy kullanrsa, nc ye, "ben ekimserim" diyebilir mi? Bu durumda, yarglanan sank beraat m eder, idam m olur? Ne beraat eder, ne de idam olur. Ama mahkeme u ya da bu ynde kararn belli eder. Hukuk mant bunu gerektirir, nk bir karar ancak byle oluur. Bir baka alandan rnek verelim. Diyelim ki istanbul Teknik niversitesi Rektr Prof. Dr. Kemal Kafal, bir doentlik jrisine katld, iki profesr, snava giren asistan hakknda olumsuz oy verse, teki iki ye de, olumlu oy kullansa, Prof, Kafal, - Ben ekimserim, diyebilir mi? Derse ne olur? niversiteler yasasna gre, kurul yesi profesr, olumlu ya da olumsuz oy vermek zorundadr. "ekimser oy" sz konusu olamaz, iin hakas ve zeti budur. Bu rneklerden sonra, geliniz TRT Seim Kurulunun hangi koula bal olarak karar alacan, 359 sayl TRT yasasna dayanarak saptayalm:
359 sayl yasada, 12 Mart dneminde yaplan deiiklikle, TRT Seim Kurulu ngrlm bulunmaktadr. Yasann deiik 9'uncu maddesinde u hkm yer almaktadr 84 - TRT'nn Anayasaya ve bu yasann ngrd esaslara aykr olarak yapt ve tarafszlk ilkesinden uzaklat ve genel mdrn greviyle ilgili ar bir hizmet kusuru iledii hallerde, babakann ve TBMM'de grubu bulunan siyasi partilerden birinin yazl olarak TRT Seim Kuruluna bavurmas ve bu kurulun olumlu grn bildirmesi zerine, genel mdr, Bakanlar Kurulu kararnamesiyle grevinden alnr... TRT Seim Kurulunun hangi koula bal olarak karar alaca, 359 ayl yasann 29/2/1972 tarih ve 1586 sayl yasa ile eklenen ek birinci maddesinde aka belirtilmektedir. Okuyalm: - Kurulun toplant ve karar yeter says, ye tam saysnn salt ounluudur... Yani, be kiilik kurul, kii ile toplant yapabilir. Bu kurulun karar vermesi iin, ounluk oyunun belirmi olmas gerekmektedir. Yasa bu koulu aka tanmlyor: - ye tam saysnn salt ounluu... TRT Seim Kurulunda karar verilmemi, oylar dalmtr. Kurulun Bakan, Milli Gvenlik Konseyi Genel Sekreteri Orgeneral Nurettin Ersin ve Ege niversitesi Rektr Necati Akgn, Karata'n grevde kalmas ynnde oy kullanmtr. Ankara niversitesi Rektr Prof. Dr. Tahsin zg ve Hacettepe niversitesi Rektr Prof. Dr. Doan Karan, ayn Karata'n tarafz yayn yapmad ve hizmet kusuru iledii gerekeleriyle grevden ayrlmasn istemilerdir, istanbul Teknik niversitesi Rektr Prof Dr. Kemal Kafal ise ekimser kalmtr. Bylece karar ounluu olmam, ortaya bir "kararszlk belgesi" kmtr. TRT Seim Kurulu Bakanlnn u bildirisine bakn! Kurul Bakan Orgeneral Ersin ne diyor: - Yaplan oylamada iki olumlu, iki olumsuz, bir ekimser oyla TRT Genel Mdr aban Karata'n grevden alnmasna gerek olmad sonucuna varlmtr. Kamuoyu, bu tr sudan gerekelerle kandrlamaz. Kurul, yasal adan bu konuda karar vermi saylamaz. Her ye bir oya sahiptir. Milli Gvenlik Kurulu Genel Sekreteri Orgeneralin de oylamada tek oyu vardr. teki yeler de birer oya sahiptir. Bu oylarn."aritmetik toplam", bir karar deil "kararszl" ortaya koymutur, KONTRGERLLA RETLER 85 Bu kararszlk belgesi, kesin hkm niteliinde deildir. Kararn Dantaya gtrlmesinde zorunluluk vardr. nk bu karar, Karata'n grevde kalmasn gerektirici nitelikte deildir. Karar olumamtr. (Cumhuriyet, 18 Man 1977) YILAN HKYES... "Ylan hikyesi" kavram hangi olaydan sonra ortaya kmtr, bilmiyorum. Eer "ylan hikyesi", uzayp giden, bir trl sonulanmayan ileri anlatmak iin kullanlyorsa, u bizim nl "mobilya davas", "ylan hikyesi" kavramn unutturacaa benzemektedir. Belgeler... Dosyalar... Davalar... Peki sonu ne? Sonu ortada, iki yldr Millet Meclisinde dosyann kapa bile aralanmad. Kurulan komisyon, henz kim sorumlu, kim deil, bu sonuca bile ulaamad. Ne dersiniz?,. Bu dosyay da TRT Seim Kuruluna m yollasak acaba?.. Belki iki olumlu, iki olumsuz bir de ekimser oyla karar verirler, olur biter! Mobilya yolsuzluu ile ilgili belgelerden bktnz, biliyorum. Ama, yine de u belgeye bir gz atalm; bakalm bu belgede ne deniyor? Gmrk ve Tekel Bakanl Bamfettii Fevzi Ertrk, 30.12.1976 gn ve 66/47 sayl yazsnda unlar yazyor: - 14-16 Nisan 1975 tarihleri arasnda Cenova'dan Bianchi Co. S.A., ChiassoSwitzerland adresine gnderilen sz konusu 17.650 kg. tahta mobilyann Chiasso'da zel bir antrepoya alndktan sonra Bianchi firmas yetkilisinin isvire gmrk makamlarna verdii dileke zerine, 31.12.1976 gnl 3-a
parasnn (200 kg. kadar), isvire'den tekrar italya'ya gnderildii ve geri kalan ksmnn da yaklmak suretiyle imha edildii renilmitir... Yani, Yahya Demirel'in sunta m, mobilya m olduu anlalmayan "manevi kiilie" sahip, ceviz kaplama yemek ve yatak odas takmlar, gurbet ellerde yaklp yok olmutur. Neden acaba? 86 Bu nedenlerin niinlerin yant, Parlamentoda bir trl ortaya karlamamtr. Mahkemelerde davalar srp duruyor. Bu yzden, grlmekte olan davalar hakknda hibir eletiriye yer vermeyelim. Gn gelir, Zonguldak Ar Ceza Mahkemesinin de, Ankara Drdnc Ar Ceza Mahkemesinin de kararlar, birer birer kamuoyuna sunulur. imdilik sabrla bekleyelim. Parlamentoda, mobilya yolsuzluunu aratrmak iin kurulan komisyon, "trl eitli" yollarla, engellenmektedir. nce aylarca komisyon bakan seemedi. Sonra da, komisyonun bir AP eski milletvekili olan MSP'I yesi, tam karar aamasnda istifa edip komisyondan ayrlverdi. Bu arada komisyonun grev sresi de bitti. Getiimiz aramba gn, mobilya komisyonunun grev sresinin, TBMM birleik toplantsnda uzatlmas gerekiyordu. Fakat Babakan Demirel, her nedense Antalya'daki ak hava toplantsn, tam komisyon sresinin uzatlaca gne rastlat-mt. Birok AP milletvekili ve senatr, bu nedenle, birleik toplantya gelmedi. Bylece, komisyonun grev sresi de uzatlmam oldu. Trkiye'de son yllarda hibir yolsuzluk, mobilya dosyas gibi salam kantlaryla ortaya konmad. Buna karn, btn olup bitenleri gryorsunuz. Devletin namuslu mfettilerinin sayfalar dolusu raporlar, yolsuzluu bir sust tutana gibi gzler nne seriyor ama, at alan skdar' oktan gemi bile... Demirel eer, erken seim nergesi verirse, MSP de mobilya yolsuzluu iin gensoru nergesi verecek. imdilik "ylan hikyesi"nin gncellii de bu. Gryorsunuz, yolsuzluk, ite byle ilere de yaryor. (Cumhuriyet, 19 Mart 1977) BOA GAYRET... Bu gergin ortamda her gn bir olay bekliyoruz. nk artk, kaba kuvvet btn lkede egemenliini ilan etmitir. Bu ortamda saldrganlarn amalarndan biri de. ilerici basn KONTRGERLLA RETLER 87 susturmaktr. Cumartesi gn, gazetemiz Genel Yayn Mdr Oktay Kurtbke'ye yaplan saldr, bu zlemin en ilkel belirtilerinden biridir. Cumhuriyet gazetesi, yarm yzyl aan tarih kesiti iinde "cumhuriyet ilkelerini" savunmaktadr. Cumhuriyetimizin ilerici ve Atatrk ilkeleri, bu gazetede satr satr savunulmutur. Hemen hemen her dnemde tutucu, karc ve gerici evreler, Cumhuriyet gazetesiyle uramay gericilik ve karclklarnn gerei saymlardr. Son gnlerdeki saldrlar izliyorsunuz. Hemen hemen her gn bir Cumhuriyet okuru dvlyor. Cumhuriyet gazetesi satan gazete bayileri adlarna "lkc" denilen sokak eteleri tarafndan yaklyor, yklyor. Nedir bunlarn anlam?.. Bunlarn anlam aktr. Yarm yzyldr, onurlu uran, ilerici izgideki kavgasn srdren Cumhuriyet gazetesi bir kez yldrlrsa, korkutulursa, rktlrse, bu karclar, bu genciler rahat nefes alacaklardr. Milyonluk tazminat davalar ayorlar, olmuyor. Reklamlarn kesmeye kalkyorlar, olmuyor. Okurlarn dvyorlar, olmuyor. Muhabirlerine saldryorlar, olmuyor. Yazarlarn tutukluyorlar, olmuyor. Cumhuriyet bir "devrim mealesi" gibi, gericiliin, tutuculuun, smrnn, yolsuzluun ve cinayetin stne gidiyor. Durmuyor, korkmuyor, korkutulmuyor, susmuyor, susturulmuyor. Yaklaan seimlerde boy hedefi yine Cumhuriyet gazetesidir. Cumhuriyet gazetesiyle birlikte teki ilerici yayn organlardr. Devrimi gazeteciler ve yazarlardr.
Basn susarsa, susturulursa, seim alanlarnda diledikleri gibi at oynatacaklar. Nasl olsa, TRT bir "igalci" ile televizyon, bir eski zaman "gramofonu" gibi sadece "sahibinin sesinden" konuacaktr. Bir de basn, ilerici basn susarsa, igal tamamlanacaktr. Yok, yama yok yle!.. Cumhuriyet gazetesi, bayazarndan genel yayn mdrne, genel yayn mdrnden yaz ileri mdrlerine, muhabirine, yazarna ve gazetede alan tm emekisine kadar, 88 btn kadrosuyla gericilie kar sklm bir yumruk gibi kavgasna devam edecektir. Cumhuriyet gazetesini susturmak, "iktidar kabadaylarnn" gcn ok aar. Hodri meydan!.. Buyurun bakalm! (Cumhuriyet, 22 Mart 1977) DEMEK YLE!.. Babakan Demirel'in demagojik saldrlar gn getike artmaktadr. Kendi iktidarnda, yz binlerce iiyi Almanya'ya ge zorlayan Demirel, CHP'nin nerdii "Koy Kent Projesinin, kyly zorla kynden koparp g balatacan ileri srmektedir. Son gnlerde, bir baka demagoji frtnas da CHP-TP ilikileri nedeniyle ortal kasp kavurdu. Demirel. solun bir "yama" olduunu, CHP'nin bu yamata kayp, sonunda TP ile birletiini syleyerek, akl sra, CHP'nin "komnistliini" kantlayverdi. Demirel'e gre TP, "blclk" ve "komnistlik" nedeniyle kapatlmtr. yleyse CHP'nin komnistlik nedeniyle kapatlan bir partiyle ilikisi CHP'nin de komnist olduunu gstermektedir. Yalan ve yanl ayn noktadan kaynaklanmaktadr. TP Anayasa Mahkemesi tarafndan "komnistlik" nedeniyle kapatlmamtr. Bir Babakann gerekleri bu kadar aka arptmas, artk devlet hayatmz iin allagelen olaylardan olmutur. Bu nedenle, bu tutumu hi yadrgamamak gerekir. yle amma, baz gerekleri de, iyice vurgulamak gerekmez mi? TP, 12 Mart faizminin tozu duman arasnda, "blclk" nedeniyle kapatlmtr. Ayn dnemde, Necmettin Erbakan'n lideri bulunduu "Milli Nizam Partisi" de, Atatrk ilkelerine aykr tutumu nedeniyle, TP'in kapatlmasna karar veren ayn Anayasa Mahkemesince kapatlmtr. Erbakan, kapatlan Milli Nizam Partisi yerme, Milli Selamet Partisini kurmu, bu partiyle de Babakanlk merdivenlerini KONTRGERLLA RETLER 89 trmanmtr. Demirel bugn, Anayasa Mahkemesinde kapatlan bir partinin lideriyle hkmet sandalyelerini paylamaktadr. Anayasa Mahkemesince kapatlan partilerle ibirlii yapmak su saylyorsa, bu suun nce Demirel iin sz konusu olmas gerekmez mi? Kald ki CHP. TP ile herhangi bir seim ibirlii de yapm deildir. Yalan ye yanl burda da, birbirine karmaktadr. CHP'nin TP, SDP ve TBP ile ibirliine girimesi demokrasinin yaamas iin gerekli aamalardan bindir. Fakat ne yazk ki, TP ve TBP'nin nerdikleri bu "gbirlii", pek de inandrc olmayan nedenlerle reddedilmi ve CHP, kendi dndaki sol ile "diyalog kopukluu"nu srdrmek kararnda olduunu bir kez daha aklamtr. iin zne inerseniz, eletirilmesi, kar klmas ve knanmas gereken tutum, bu rkeklik, bu ekingenlik ve pheciliktir. Sosyalist partileri su emberleri iine alp birtakm varsaymlarla demagojik sonular karmak, Demirel gibi politikaclara ok yakmaktadr. Fakat dtkleri elikiyi kendileri grmyorlar m?.. Sen kalk, kapatlan bir partinin lideriyle hkmet kur; sonra TP'in Anayasa Mahkemesince kapatlma gerekesini saptrarak su gerekeleri yarat... Sen kalk, 27 Mays ihtilaliyle kapatlan ve halkoyundan gemi bir Anayasa ile mahkm edilmi Demokrat Partinin devamyz de; ondan sonra da, kapatlan partilerle ilikiyi su say!..
Kapatlan partilerle ibirlii yapmaktan sz edemeyecek tek adam varsa, o da Demirel'dir! (Cumhuriyet, 23 Mart 1977) "HAYAL KAMYON" Babakan Sleyman Demirel'in kardei evket Demirel'in byk paylarna sahip olduu "Orma irketi", Sanayi ve Teknoloji Bakanlndan 330 milyon liralk "tevik belgesi" almtr. 2 ubat 1977 gn ve 3283 sayl "tevik belgesi", Demirel ailesinin nasl bir byme iinde olduunu gstermektedir. 90 Memleketimiz ite byle byyecektir. Byme, sermayenin bymesine baldr. Sermaye byrse, sermaye sahipleri de byr. Sermaye sahipleri byrse, Trkiye de byr. "Byk Trkiye" ancak ite byle ortaya kar. evket Demirel, bu son tevik belgesinde ok alakgnll davranmtr. amz, "milyon deil, trilyon" adr. Ne diyor evket Beyin aabeyi: - Trilyonu telaffuz etmeye alalm... Trilyon anda, milyonluk tevik belgesinin laf m olur? Demokratik Partiden Adalet Partisine "transfer" edilen "koca reis" naml Dr. Sadettin Bilgi de, 1975 seimleri arifesinde, bir alakgnlllk gstererek, milyonluk tevik belgeleriyle yetinmemi miydi? Ne de olsa grm geirmi adamlar... Trkiye bu yolla byrken, ara sra ufak tefek yanllklar da yaplyor. Ne bileyim ben, isvire'de "hayali irketler" aracl ile mobilya ihracat yapmak gibi, efendime syleyeyim, karlksz ek vermek gibi yanlglara da rastlanmyor denemez. Babakan Sleyman Demirel'in becerikli yeeni, Mgrd ellefyan adl bir iadam ile i ilikilerine girmiti. Mgrd-Demirel ortakl milliyeti Trkiye'nin gereklerinden biriydi. Fakat bir unutkanlk eseri, ellefyan-Demirel ortaklnn isvire'de varl saptanamayan irketler aracl ile ticaret yaptklar ortaya konuvermiti. imdi yurtdna, bu "hayali irketler" aracl ile mobilya satld ileri srlyor, ancak, isvire'de bu firmalara kimse rastlamyordu. stelik, Yahya Demirel'in Antalya, istanbul ve izmir umanlar dururken, neden Ereli'den yurtdna mobilya gnderdii de anlalmyordu. Yahya Demirel'in binlerce ton tuttuu ileri srlen mobilyalarn kim tamt? Hangi tamac, hangi kamyon, hangi ofr?.. Yahya Demirel, bu mobilyalarn, hangi tamaclar tarafndan tandn bildirmesi zerine, gerek Maliye Bakanl yetkilileri, gerekse savclk, bu tamaclar arp ifadelerini aldlar. Ankara Birinci Asliye Ceza Mahkemesinin 1976/384 sayl dosyasndan anlalyor ki, sparta'dan Ereli'ye mobilya tad ileri srlen iki tamac: KONTRGERLLA RETLER 91 - Biz ne Yahya Demirel'i tanrz, ne de mobilya tadk, demezler mi? Bakn Allann iine. Mobilyalar tayan kamyonlar da "hayali" deil mi? Sami Yenice, "67 AD 868" plakal kamyonun sahibidir. Yahya Demirel'in ilgililere sunduu faturaya gre, 67 AD 868 plakal kamyon, 26.7.1974 ve 21.1 1.1974 gnleri sparta'dan Ereli'ye mobilya tamtr Kamyon sahibi Sami Yenice: -Hayr, diyor, fatura sahtedir. Benim kamyonum o tarihlerde Yenice Orman idaresinde yk tamaktayd. Bu faturann nasl ve kimler tarafndan dzenlendiini bilmiyorum... Necati Dzgn, Karabk-Yenice arasnda alan bir tamac. Yahya Demirel'in kaytlarnda grnen, sahibi bulunduu "67 AV 584" plakal kamyonunun, Yahya Demirel'in mobilyalarn tamadn sylyor ve ekliyor: - Faturalar sahtedir. Kamyonumun ruhsat 16.8.1974 tarihlidir. Yahya Demirel'in dzenledii anlalan faturaya gre, benim kamyonum 26.7.1974 tarihinde Ereli'ye mobilya tam gibi grnyor. Oysa, ben o tarihte kamyonuma ruhsat bile almamtm... Yani gryorsunuz; "hayali irket" aracl ile yaplan ticarete, "hayali kamyonlar" da karm bulunuyor Demirel demokrasisi, "Hayali Kk Ali"nin karagz perdesine benzemedi mi? (Cumhuriyet, 14 Mart 1977)
ERKEN SEME DORU Erken seim olasl iyiden iyiye belirdi. CHP ve AP "yetkili kurullan", erken seim iin ilk admlarn attlar. Hkmeti oluturan partilerden MSP, ayn gnlerde erken seimi engelleyeceini aklad. Muhalefet partilerinden DP, yolsuzluk dosyalan Parlamentoda grlmeden yaplacak erken seime kar olduunu ilan etti. Ne olacak imdi? MSP Genel Bakan Erbakan, ar sanayi yatrmlarna baladklarn, bunlar yarm brakamayacaklarn sylyor. Bununla 92 da yetinmiyor. Hkmet orta Demirel'i "montajclardan emir alarak" erken seime karar vermekle suluyor. Hadi bakalm, kn iin iinden. Bu arada, yolsuzluk dosyalar da unutulup gidiyor. DP Genel Bakan Ferruh Bozbeyli, yerden ge kadar hakldr. Mobilya yolsuzluu da, Lockheed olay da, btn kantlaryla ortaya konmal ve sorumlular cezalandrlmaldr. Ama nasl?.. nceki gn, TBMM ortak toplantsnda, mobilya konusunu inceleyen soruturma hazrlk komisyonunun grev sresi uzatlrken, AP Meclis ve Senato gruplar ortada grnmedi. Sadece birka AP milletvekili ve senatr "grev gzcs" gibi bo sralarda nbet tuttu. AP, ortak toplantda ounluk salanmasna engel olmak kararndayd. Geen aramba gn Demirel, Oymapnar Barajnn temel atma treninde bulunmak iin Ankara'dan ayrlm, AP milletvekili ve senatrleri de ortak toplantya katlmamlard. Bylece komisyonun almas, hi olmazsa, bir hafta iin ertelenmiti Demirel attk gn kazanmak istiyor, i ve d ekonomik darboazlar, hkmeti kskvrak yakalamtr. Demirel'in artk bir adm atacak gc kalmamtr. yle olmasa, iki yl boyunca Ecevit'i hkmeti brakp kamakla sulayan Demirel, hkmeti brakp erken seim isteyebilir miydi? Evet ama imdi ne olacak? Seime bu hkmetle mi gidilecek? Ecevit nceki gnk basn toplantsnda, bu konuda herhangi bir aklamada bulunmad. Sadece btn partilerin ibirlii ile bir gvenli seim ortamnn yaratlmasndan sz etti. Gazetecilerin bu konudaki sorular ise, esnek yantlarla geitirildi. Szan haberlere gre CHP, seime Parlamentoda grubu bulunan siyasal partilerin kuraca bir seim hkmeti ile gitmek istiyor. imdilik bunun iin koullarn oluturulmasna allyor. rnein Prof. Sadi Irmak'n bakanlnda, Senatr erif Tten'in iileri, Hsamettin elebi'nin Ulatrma Bakan olaca bir hkmet modeli zerinde duruluyor. Eer AP bu modele "evet" derse, bir "seim hkmeti"nin kurulma olasl artacaktr. KONTRGERLLA RETLER 93 Fakat iler hi de grnd gibi kolay olmayacak. Erbakan, btn gcyle bu giriimleri nlemek kararndadr, ilk engelleme, "Danma Kurulu"nda balayacak, i tze gre, seimlerin yenilenmesi karar nce bu kuruldan geecektir. MSP, Danma Kuruluna ye gndermemeyi planlamaktadr. stelik Demirel'in, kendi Babakanl dnda bir "hkmet modeli"ni benimsemesi, imdilik zayf bir olaslktr. Ortada bir de yolsuzluk dosyalar var. Eer MSP isterse, mobilya komisyonu iler ve Demirel, seimlere "Yce Divan san" olarak kar. Fakat Erbakan, mobilya konusunu Demirel'i yola getirmek iin bir "antaj silah" olarak kullanmay dnmektedir. Lockheed dosyas Milli Savunma Bakan Ferit Melen'in e-lindedir. Eer Melen soruturma emri verirse dava alacak, vermezse dosya kapatlacaktr. Eer Melen soruturma emri vermezse, Lockheed konusu, Demirel hkmeti aleyhine bir propaganda konusu olarak kullanlacaktr. Erken seim nergeleri ite bu koullarda veriliyor. nmzdeki gnlerde renkli olaylar yaayacaz. Az kalsn unutuyordum, eski Cumhurbakanlarndan Celal Bayar da Ankara'ya geldi. Demirel, Bayar' baz "operasyonlarda" kullanmaya alacakm. ok partili hr demokratik sistemi ne gzel iletiyoruz deil mi?.. (Cumhuriyet, 25 Mart 1977)
KIRIK ANAHTAR... Hemen anmsayacaksnz; cephe partileri, hkmeti oluturmadan nce genel seimlere "ortak liste" ile gireceklerini aklayan bir "protokol" imzalamlar ve bundan sonra hkmet pazarlna oturmulard. Bugnk ackl durumlarna baknz... Birbirlerinin gzn oymak iin frsat kolluyorlar. Demirel, 1973 seim konumalarnda, Milli Selamet Partisinin kapatlmas gerektiini savunmu, 1975 ylnda, kapatlmasn istedii partiyle hkmet ortakl kurmutur. Btn bunlar, Demirel'in "seim stratejilerine" uygun davranlardr. Adalet Partisinin tek bana iktidara gelebilmesi iin, DP ve MSP oylarnn AP'ye aktarlmas gerekmekteydi. Demirel, iki yllk babakanl dneminde bunu salamaya alt. Gvenoylamas srasnda DP iinden baz milletvekillerini "transfer" etti, sonra da gzn MSP'ye dikti. DP milletvekilleri partilerinden ayrlp AP'ye geerken, DP oylarn ceplerinde alp gtrm mdr acaba? Bunun yantn hep birlikte seimlerde greceiz. Sleyman Demirel'in ikinci hedefi, MSP'dir. DP'nin paralandn varsayan AP evreleri, MSP iinde de kendilerine yakn bir grup yaratmlardr. Erbakan bu nedenle, diledii gibi rahat hareket edememektedir. MSP iindeki bu uyumazln son gnlerde giderildii syleniyor ama, ne olaca yine de bilinmez. MSP, son gnlerde bir "srat kprs" zerindedir. Erbakan'n verecei karar, partinin geleceini etkileyecektir. Acaba MSP lideri Erbakan, Demirel'in partisi hakknda evirdii bunca oyundan sonra, ayn hkmette kalmann "riskini" gze alabiliyor mu? Oysa bu erken seim nergeleriyle, MSP nne ok -nemli bir frsat kmtr. Anlalyor ki, MSP hkmetten ayrlmay gze alamamaktadr. Fakat, acaba hkmette kalmann bakaca yolu yok mudur? MSP, Demirel'den kurtulmak zorundadr, ite ellerinde iki konu var: Biri mobilya davas, ikincisi TRT sorunu... Bu iki sorun, Demirel'i Babakanlktan uzaklatrmaya yeterlidir. Diyelim ki, Erbakan Demirel'i drmek iin giriimlerde bulunursa, Tevfk Paksu grubu parti iinde isyan bayra aacaktr, Paksu bu koullarda partiden ayrlmay gze alacak mdr? Gze alsa, szgelii, peinden srkleyecei be on milletvekili ile AP listelerinden seilebilecek midir? Yeni kurulan "Nizam Partisi"nin btn yurtta rgtlenme olana da pek zayf olduuna gre, Paksu'nun yle kolay kolay Demirelcilik yapmas da dnlemez. Grnen ky klavuz istemez. MSP, Demirel ile beraber olduu zaman oy kaybetmi, Demirel'e kar tutum taknnca oy kazanmtr. Erbakan'n ar sanayi atlmlarna yeter zeks bu olguyu grmezlikten geliyorsa, bir diyeceimiz yok. KONTRGERLLA RETLER 95 Evet; mobilya konusu bu arada yeniden canlanabilir. Yani mobilyalar yeniden cilalanabilir. Altan ymen bu arada yurtdndadr. Gelse de, u mobilya belgelerini yeni batan gzden geirsek iyi olmaz m? MSP anahtar paslanm mdr, krlm mdr, yitirilmi midir; ne olmutur Allah akna?! Halep oradaysa, arn burada... MSP bugne kadar mobilya yolsuzluunda Demirel'e kol kanat germitir, ite nlerinde bir frsat. Devirsinler Demirel'i... Mobilya dosyas nlerinde duruyor. Aln bir baka frsat. TRT sorunu gzlerinin iine bakyor. Krk anahtar bir ie yaramyorsa, bu anahtar ne yapmal acaba? Bunun da ar sanayii yok ki... (Cumhuriyet, 26 Mart 1977) "RUZ NAZAR" KMDR? Bu gnlerde Ankara'da bir sinemada "Akbabann Gn" adl bir film oynuyor. Grmediyseniz, gidip grn: Filmde, CIA ile ilgili olaylar ele alnyor. Filmi izlerken, "acaba Trkiye'de CIA hangi siyasal olaylara elatmtr" diye dndm. Bunlar biz bilmiyoruz amma, Dileri Bakan ihsan Sabri alayangil iyi biliyor. Gzel gzel de aklyor. mr adam dorusu. CIA deyince aklma geldi. Bir zamanlar Ankara'da "Ruzi Nazar" adnda bir CIA grevlisinin ad her yerde konuulurdu. Ben de merak edip Ruzi Nazar'n kim
olduunu aratrmtm. Ruzi Nazar, jusmat adyla bilinen Amerikan askeri kuruluunda alr grnyordu. Ruzi Nazar, herkesi tanrd. Ankara'da, Bahelievler 3'nc Caddede karakol karsndaki iki katl evinde sk sk devlet adamlarn, asker ve sivil brokratlar arlard. Ruzi Nazar, Trkistan'da domu, Sovyet ordusunda grev yapm, ikinci Dnya Sava srasnda, Almanya'ya kamt. Sonradan Amerikan uyruuna giren Ruzi Nazar, Amerika'da gizli haberalma rgtnde nemli grevler stlenmiti. 96 Trke bilmesi, Trk kkenli olmas ve Sovyetler Birlii hakknda bilgi ve grg sahibi bulunmas Ruzi Nazara rgt iinde etkinlik salyordu. ClA yetkilileri, belki bu nedenle Ruzi Nazar Ankara'ya yollamlard. Ruzi Nazar, Ankara'da "Co" adyla tannan, Joseph Danaho ile birlikte alyordu. Bu iki ClA grevlisi, saladklar kiisel dostluklarla, asker ve sivil brokrasi zerinde gven de kazanmlard. 27 Mays Devriminden sonra Ruzi Nazar, ihtilalcilerle iliki kurmaya alt. 22 ubat ve 21 Mays ihtilal giriimlerinde ihtilalcilerle grme olana arad. Bu yazdklarm, o gnleri yaayan emekli askerlerin birou yakndan bilmektedir. Ruzi Nazar'n bu olaylar iindeki rol ve etkinlii konusunda herhangi bir bilgi sahibi deilim. Bilebildiim sadece u. Ruzi Nazar, o gnlerde Ankara'da Gaziosmanpaa Mahallesinde bir eve sk sk gider ve evde bir emekli kurmay albayla grrd. Bu albay sonradan, Trkiye'de siyasal etkinlik kazand. Ruzi Nazar, bu emekli ihtilalci albayn kzna "Pan-Amerikan" adl uak irketinde bir i de bulmutu. Dostluklar ok skyd. 12 Mart ncesi, Ruzi Nazar birok olayn iine girdi, birok kiiyle iliki kurdu. Birok olay ynlendirmeye alt. 12 Mart 1971'den sonra da, bir yksek yargcn kz olan Alman asll kars Linda ile Trkiye'den ayrld. Ruzi Nazar, imdi Mnih ve Bonn'da "milliyeti" ve "lkc" evrelerle dostluklar srdrmekte ve zellikle Trkistan doumlu bir Trk vatanda aracl ile etkili almalar yapmaktadr. Dn Cumhuriyet'te Milli Savunma Bakanl eski Hukuk Maviri emekli Albay Emin Deerin, "ClA'nn Ayaklanma Kuram ve Trkiye" balkl incelemesini okurken, "kontrgerilia" ve "ClA" ilikilerini yeniden dndm. Acaba, Milli istihbarat Tekilat (MT) ile u Ruzi Nazar'n bir ilikisi olmu mudur? CIA ile MT arasnda, acaba hangi koullarda ibirlii yaplmaktadr? Bu ileri kimler yrtmektedir? ClA eylemlerini konu alan "Akbabann Gn" gibi, Milli istihbarat rgtndeki olaylar konu alan bir "senaryo" yazlsa, ne olur acaba? Devlet mi yklr?.. (Cumhuriyet, 27 Man 1977) KONTRGERLLA RETLER 97 ANLAYACAI DL... Trkemizde "sznn eri" diye bir deyim vardr. Toplum olarak, nedense bylesine erlikten ok yoksunuz. Siyasal parti liderlerine baksanza, bir dedikleri bir dediklerine uyuyor mu? Kim ne derse desin bu elikiyi en iyi anlatan Babakan Demirel'dir. Ne diyor: - Dn dndr, bugn bugndr... u TRT iine bakn: MSP Genel Bakan Necmettin Erbakan, Genel Mdr aban Karata hakkndaki "tashihi karar" konusu akla kavuunca, Karata'n grevden alnacan aklamam myd? Dantay, TRT Genel Mdr aban Karata'n yasal Genel Mdr olmadna oktan karar verdi. Erbakan bu karar grmezlikten mi geliyor? Hkmetin bu kararn deitirilmesi iin yapt bavuru, kararn uygulanp uygulanmamasn hi ama hi etkilemez. Dantay bir kez "yrtmeyi durdurma" karar verince, artk hkmetin bu karara uymas gereklidir. Buna uymazsa, hkmet su ilemi olur. Erbakan bunlar unutuyor, ikide birde u zr ileri sryor: - Hele bir "tashihi karar" sonucu belli olsun... Yrtmeyi durdurma karar belli oldu. Bu karara uyulmad.
iptal karar kt. Bu karara da uyulmad. "Tashihi karar" sonucunu bekliyorlar. Nedendir bilinmez, Dantaydan kan karar. Dantay binasna bir kilometre uzaklktaki Babakanla aylardr ulaamad. Yoksa Dantay kararlar Babakanla kaplumbaalar eliyle mi tebli ediliyor? MSP'nin gen milletvekillerinden ener Battal da, geenlerde Konya'da yapt aklamada, Dantay karar Babakanla tebli edildikten sonra, TRT kapsna giderek Karata' polis aracl ile ieri sokmayacan bildirmiti. Hani ne oldu bu szler? Karar m gelmedi, cesaretiniz mi yetmedi? Dorusu u. MSP ar sanayi yatrm yapar ama, u Karata'n arln bir trl stnden ekip atamaz. Herkes biliyor ki Karata, Anayasay koltuuna minder yaparak oturmaktadr. Yine herkes biliyor ki TRT Haber Dairesi Bakan Hami Tezkan, Lockheed komisyoncusunun komis-yoncusudur. Bir "igalci" ve bir "komisyoncu" el ele verip "milli birlik ve beraberlik ruhu iinde" gl gibi geinip girmektedir. 98 Karata, kendisi Dantay kararlarn ineyerek Genel Mdrlk koltuunu igal ederken, TRT Genel Mdrl aleyhine verilen Dantay kararlarn da uygulamamaktadr. Televizyon Haberleri Mdr Yardmcs Ayan Giritliolu, programc Seluk Altan ve Ahmet Tmel, ellerinde Dantay kararlaryla TRT kapsnda beklemektedirler. Karata, TRT Genel Mdrl koltuunda oturmakla su ilemektedir. Dantay kararlarn uygulamayarak her gn baka sular da ilemektedir. yle sular ilemektedir ki, gn gelecek kendisini sevgili Babakan da kurtaramayacaktr. Diyeceksiniz ki, su ileniyor ama hibir Cumhuriyet Savcs ceza davas amyor; yleyse kim yapacak Karata'n yakasna? Bu durumda, Karata'n kymna urayan TRT emekileri birer birer Dantayda dava asnlar Karata yasal Genel Mdr olmad iin, her dava aan davasn kazanacaktr. Bundan sonra yaplacak i basittir; Karata nasl olsa bu kararlar uygulamayacaktr. Kyma urayan her TRT emekisi, Karata hakknda tazminat davas amaldr. Hukuk kurallar ve mahkeme kararlar ortadadr. Bu kurallarn TRT Seim Kurulu eliyle deitirilmesi olana da yoktur. Karata, alan her dava nedeniyle kendi cebinden tazminat demek zorunda kalacaktr. Bylece, bir gn arabas, br gn televizyonu, daha br gn ise buzdolab haczedilecektir. "Sz bir Allah bir." Ama Erbakan'n sz bir deil, biz Erbakan' kendi gnahlaryla ba baa brakalm da, kendi yolumuzu kendimiz bulalm. TRT emekileri Karata hakknda tazminat davalar amaldr. Seimlerden sonra ceza yarglar nnde hesap verecek olan Karata, bundan nce de cebinden tazminat derse, belki akl bana gelir. Bu Karata'n bana yaknda ne talar yaacak, bilir mi bunu u tavukuluk uzman? Her horoz kendi plnde ter; bakasnn sesiyle ten horozlar, plkte yer bulamazlar. (Cumhuriyet, 28 Mart 1977) KONTRGERLLA RETLER 99 OLUMLU BALANGI Pazar gn Gaziantep'te CHP Genel Bakan Ecevit'in konumasn izledim. imdiye kadar birok CHP toplantsna katldm ama, bylesine canl ve bylesine grkemli bir toplulua rastlamadm. Kalabalk, sanki bir insan seliydi. Havaalanndan kente giden yolda, binlerce araba, yzlerce traktr ve motosiklet grdk. Kyller, iiler, Ecevit'in otobsnn yanndan sel gibi akyorlard. Aka grlyor ki, halkta cephe partilerine kar olduka anlaml tepkiler olumu. Yaadmz olaylar iinde pek gzle grnmeyen, ancak denizlerdeki dip dalgalar gibi kkl ve derin tepkiler, bilinlerde, vicdanlarda ve duygularda yer tutmu. Gaziantep'te, bu dip dalgalarn gzlerimizle grdk. Eer, halk topluluklar, lkenin baka kentlerinde de Gaziantep'teki gibi toplanacaksa Demirel'in ii bitik demektir. Halk soyguna kar... Halk cinayet etelerine kar... Halk kk ayak oyunlarna kar. Tek kelimeyle, halk dzene kar. Oluan ve gelien tepkinin kkeninde bu yatyor. Demirel bu bilinli tepkiyi, komnistlik sulamalaryla
bastrmak istiyor, ii gc bu. Ama bu silah oktan paslanm artk. Silah geri tepiyor belki de. Demirel'in bu ad sulamalarn gelin bir de Gaziantep'te alvarl kyl kadnlarna sorun; bakalm ne diyecekler? Sorun bakalm kasketli Gaziantep kylsne. Sorun bakalm Gaziantepli iilere. Sorun bakalm ne yapacaklar? Halk dzene kar, Halk toprak istiyor, i istiyor. Halk suntalara ve cuntalara kar. Vergi iadelerine, tevik belgelerine, mebus pazarlarna, sahte dindarlara, sahte milliyetilere kar. Bu akm durdurmak kimin gcnde? Kim bu bilin elalesini durdurabilir? Hangi babayiit, hangi sabkal siyasal kabaday?.. Kim?.. Kim?.. Seim gvenliini, be komandoya dayanarak yok etmek isteyenlerin aklna aarm. lkeyi, kanl cuntalarla ynetmek heveslilerinin canlarna acrm. Demokrasi, bar ve zgrlk... Trkiye'yi bu yoldan geri dndrmek isteyenler ancak ve ancak kendi mezar talarn hazrlarlar. Sular tersine aktmak kimin gcndedir? 100 Dn yok bu yoldan! CHP, 1977 seim yarna ok olumlu bir balangla girdi. Fakat bu grkemli kalabalk, CHP rgtn geveklie itmemelidir. rgt "Nasl olsa kazanacaz" diyerek, ileri oluruna brakmamal, tarlalarda, fabrikalarda, da kylerinde, alabildiine youn, alabildiine etkin almalar yapmaldr. nk bu seim, bir lm kalm savan vurgulamaktadr. Ya bar ya kavga, ya aydnlk ya karanlk... Bylesine seeneklerle kar karyayz imdi. (Cumhuriyet, 29 Mart 1977) DZENN KZLER ok partili yaammzn en ksa tanm, "yolsuzluk" ve "cinayet" szcklerinin yan yana getirilmesiyle yaplabilir. Genlerin art arda dizilen mezar talar ve s tste ylan yolsuzluk dosyalar... Bunlar, artk dzenin temellerine yerlemitir. Cinayet ve yolsuzluk, dzenin nedeni ve sonucu olmutur. Bu dzenin ac meyveleri bunlardr ite. nceki gn Parlamentoda, kamu almlaryla ilgili yolsuzluk belgelerini inceleyen komisyon toplantsn izlemeye gittim, Trk Hava Yollarnn ald uaklarda baz yolsuzluklar yapld ileri srlm, Saytay denetiierince hazrlanan raporlar, bu yolsuzluk olaslklarn belgelere balamt. Komisyonda bu raporlar okundu ve benimsendi. Parlamento ayn saatlerde, kulislerde ve odalarda Meclis aycsndan Meclis Bakanna kadar hep birlikte "erken seim" konusunu grmekteydi. Hemen hemen her yerde ayn konu: - Haziranda seim yaplr m? Seim ge ya da erken, kesinlikle yaplacak. O anlalyor, iyi ho amma, u yolsuzluk dosyalar ne olacak Allah akna? Bu dosyalarda, dzenin kirli amarlar yatyor, amayacak msnz? Kimsenin niyeti yok. Hep yazyoruz ya, yolsuzlua da, cinayete de altk artk. Eskilerin deyii ile, "vakay adiye" oldu bunlar hep. Kimsenin aldrd yok. KONTRGERLLA RETLER 101 - Adam sende... oumuz byle dnyoruz. Erken seim dalgas da, bu yolsuzluklar silip sprecek anlalan. Demirel, bylece seim alanlarna, en azndan mobilya yolsuzluundan syrlarak km olacak. Ne zamandr byle frsat kolluyordur herhalde. Ya u Feyziolu'na ne demeli? "Sosyal kapsaml kanunlar" kmalym... Vah vah!.. Daha nceleri nerelerdeydiniz? Yeni mi aklnza geldi bunlar? Yirmi yl politika sahnelerinde dnp dolatktan sonra, seime birka ay kala Bay Feyziolu "sosyal kapsaml kanun" karacak!.. Elmaekeri mi datyorsunuz, ocuklara balon mu satyorsunuz? Kimi aldatyorsunuz? Akllar sra, halk byle kandracaklar. Hele "yolsuzluklarla mcadele ettiklerini" sylemiyorlar m... insan ileden karacaklar. Mobilya yolsuzluu ortaya atlal iki yl oluyor. Ne yaptnz bugne kadar? Demirci'den dn milletvekili alarak, Parlamentodaki
komisyonlarda hkmet partilerinin oy orann arttran, ondan sonra da Demirel'e destek olan bu Feyziolu deil midir? Yolsuzlukla mcadele ediyormu!.. Ferit Melen, CGP Van Senatrdr. yle mi, deil mi? yle. Melen Milli Savunma Bakandr. yle mi, deil mi? Evet yle. Genelkurmay Askeri Savcs, Lockheed rvet olay ile ilgili olarak "kovuturmaya yer olmad karan" vermi midir? Vermitir. 353 Sayl Yasa, Milli Savunma Bakan Melen'e Askeri Savcya, bu kararn geri aldrp dava amas iin yetki tanmakta mdr? Evet tanmaktadr. Melen bugne kadar bu emri vermi midir? Hayr vermemitir. Bunlardan sonra "yolsuzluklarla mcadele ediyorum" almnn arkasna gizleniyorlar, ite mobilya dosyas, ite Lockheed belgeleri... Kimi kandryorsunuz, kimi? Bu lkede Parlamento yolsuzluk dosyalarn gremezse; bu lkede siyasal cinayet eteleri ellerini kollarn sallayarak dolarlarsa, dzenin temelleri iyice ortaya km demektir. Devletin gc, iki yz lira rvet alan memura yetip, Lockheed yolsuzluuna eriemezse, bu devlete "demokratik hukuk devleti" demek ayptr, ayp!!! (Cumhuriyet, 30 Mart 1977) BR YILDNM... Bugn cephe hkmetinin kuruluunun ikinci yldnmdr. Hepinize kutlu ve mutlu olsun. nce Babakan Sleyman Demirel'e kutlu olsun, sonra Hac Ali Demirel'e, Yahya Demirel'e ve evket Demirel'e kutlu olsun. Bu dnemde ailece kutlandlar, mutlandlar. Ne gzel bir yldnm deil m? Yurdumuzda bar ve esenlik hkm sryor. Dnyadaki saygnlmz da iyice artt. Kbrs sorunu da zlverdi. Trk lirasnn deeri artt. Dviz rezervleri ylesine ykseldi ki, bu paralar, hangi yabanc lke yatrmlarnda kullanalm diye dnyoruz. Byk kentlerimiz barajlardan retilen elektrikle gecelen l l, prl prl parlyor. Ne de olsa "barajlar kralfndan Babakanmz var. Gelitik, serpildik, bydk, iki bin ylnda Almanlarn bugnk dzeyine erieceiz. Almanlar dost millettir. Bizi, onlara yetiinceye kadar, Mnih garnda bekliyorlardr herhalde... Ne derseniz deyin, gs kabartc sonular aldk. nce "milyon" kavramn eskittik, "trilyon" szcn kullanr olduk. Kalknma hamlemiz, kardelerden yeenlere kadar uzad. Bir zamanlar elimizde klla dayandmz Avrupa kaplarna, ceviz kaplama suntalarla gittik. "Hayali irketler" eliyle btn Avrupa gmrklerini fethettik. Herkese sosyal gvenlik saland. Altm be yana gelmi kimsesiz ve yoksul yurttalarmza beer yz lira balanrken, yirmi be yana gelmemi ocuklara, devlet hazinesinden milyonlar baladk. Dost dman, duyun!.. Bundan sonra artk trilyona gidiyoruz, trilyona!.. Yksekokullarmzda, niversitelerimizde, rencilere tam renim zgrl saland. Bunun iin Devlet Bakan ve Babakan Yardmcs Alpaslan Trke neler ekti bir bilseniz!. Yemedi, imedi, uyku uyumad, gece gndz alarak rencilerin bugnk can ve renim gvenliini salad. Vatan kendisine minnettardr... u iki yl iinde yle gzel gnler yaadk ki, bilemezsiniz. Btn yolsuzluklar tek tek ortaya karld. Maliye Bakan, KONTRGERLLA RETLER 103 Babakann yeeninin yakasna yaparak, devletin milyonlarnn hesabn sordu. Lockheed yolsuzluunu ortaya kararak, btn dnyaya ne kadar titiz ulus olduumuzu kantladk. Btn rvetiler, birer birer cezaevini boy I ad I ar. Okullarda, bahelerde, sokaklarda, bar ve zgrlk trkleri syleniyor. Genlerimiz birbirlerini karde biliyor. Sokak ortasnda bir tek kii vurulmuyor. u iki ylda, lkeye bar geldi, zgrlk geldi. Seim kaybeden devlet byklerimize ynetim kurullarnda bol cretli iler bulundu. Hkmet yanls emekli generallere byk bankalarda yerler ayrld. Kimse a braklmad, ak braklmad.
Ve, u iki yl sonunda, hkmeti oluturan partiler tam bir gr birlii iinde kalknma hamlesine devam ediyorlar. Biz iki yl nce, devleti komnizm tehlikesinden kurtarmas iin. btn bu ileri ok ucuz fiyata bir Amerikan irketi mteahhidine "ihale" etmemi miydik?.. (Cumhuriyet, 31 Mart 1977) KARATA'IN GELECE Dantaydan sonra, Yargtay Ceza Genel Kurulu da, aban Karata'n TRT Genel Mdr olamayacana karar verdi, iki yksek mahkemenin kararlan ortadadr. Ankara Cumhuriyet Savcsnn, hi zaman yitirmeden Karata hakknda kamu davas amas gerekmektedir. Fakat nedense Ankara savclar, bugne dek herhangi bir dava amamlardr. Dava alsa, Karata'n hali nice olur? Karata yle sular iliyor ki, bilmem bunlarn altndan nasl kalkacak? Dantay ve Yargtay kararlarndan sonra, Karata hakknda bugnlerde tazminat davalar alacaktr. Hukuk asndan sylenecek sz oktan sylenmitir. Karata, yasal genel mdr deildir. yleyse, Karata'n att her imza, geersizdir, yasaddr. Peki imdi ne olacak? Diyelim ki, Karata, bir TRT emekisini, Ankara dna atad. Bu atamalarn tm. siyasal nedenlere dayanmaktadr 104 Yetkisiz bir genel mdrn bu gibi yasad ilemleri Dantayca teker teker iptal edilir. TRT emekisi hakkndaki ilem iin "yrtmeyi durdurma" karar ister. Karar alnnca i bitmi demektir. Burada iki olaslk var; Karata ya bu karar uygular, ya da eski huyunu srdrerek Dantay kararlarn uygulamayacan bildirir. Bu durumda, hakkndaki ilem, Dantayca durdurulan TRT emekisinin, atand yere gitme zorunluluu yoktur. Karata, bu karardan sonra grev yerine gitmeyen bu TR.T emekisini, grevine balamad gerekesiyle, "mstafi" sayabilir, Bu ilem de yasa ddr. Grevinden ekilmi saylan TRT emekisi yeniden Dantaya bavurarak, bu ilem hakknda da yrtmeyi durdurma karan ister. Karata yetkisiz genel mdr olduundan, Dantay bu ilem hakknda da yrtmeyi durdurma karar verir. Artk bundan sonras tazminat davalarna kalmaktadr. Dantay kararlar uygulanmayan TRT emekileri, Karata hakknda tazminat davalar amaldrlar. Bu davalar kesinletike, Karata'n bir gn arabas, ertesi gn televizyonu, bir gn sonra da buzdolab mahkeme kararyla sata kacaktr. CHP iktidara gelirse. Karata hakknda hemen kamu davas alacaktr. nk, Karata'n yasad tutumu iki yce mahkeme karar ile belirlenmitir. Karata bir hkmet deiikliinde, "haydi allahasmarladk" diyerek Erzurum niversitesinde yeniden tavukuluk uzmanlna balayamaz. nce savcla arlacaktr. Sorgusu yapldktan sonra, Trk Ceza Yasasnn 146/3, 253 ve 240'nc maddelerine giren su iledii savyla, Sulh Ceza Mahkemesine gnderilecektir. Sulh Ceza Mahkemesi, bu kadar aka su ileyen Karata' hemen tutuklayacaktr. Karata nce "tecrit hcresi' ne alnacaktr. Burada byk olaslkla, st ba arandktan sonra, salar kesilecektir. Tecrit hcresinden sonra, koua alnacak olan Karata, birka kez, serbest braklmas iin dilekeler verecektir. Avukat odasnda, kendisini savunmaya gelenlerle ateli konumalar yapacaktr. Eer cezaevinde, tokat atmak, yznumara temizletmek, buz krdrmak gibi, 12 Mart dneminde uygulanan baz irkinliklerle karlarsa, biz ilerici basn olarak, bu tutumu iddetle eletireceiz. KONTRGERLLA RETLER 105 O durumda bizlere bir haber gndermesi yeterlidir... Bilmem, belki Karata bunlar dnd iin u son gnlerde bir "dokunulmazlk" kapmaya alyordun Yoksa imdiden bildirelim: Hali dumandr. (Cumhuriyet, I Nisan 1977) KUKULAR ARTIYOR...
Lockheed yolsuzluu, yeniden ilgin nitelikler kazanyor. Dn Cumhuriyet'te okuduunuz haber, Lockheed irketince Trkiye'ye satlan F-I04-S uaklarnn, "Ordrance Corporation" adi irket tarafndan Trkiye'ye daha ucuz fiyata satlmak istendiini, ancak, Lockheed'in yapt basklardan sonra, sattan vazgemek zorunda kaldn ortaya koymaktadr. Lockheed olay, okuluslu irketlerin arpma alanlarndan sadece bir tanesidir. yle sanyorum ki, Lockheed uak yapm irketinin asl byk amac, Trkiye'de uak sanayiini kurmaktr. Kavgann temelinde, bu ama yatmaktadr. Basnda "Lockheed Komisyonu" olarak adlandrlan ve kamu alanlarndaki yolsuzluklar inceleyen Aratrma Komisyonu Bakan CHP Milletvekili Ylmaz Alparslan, Londra'da, Ordrance Corporation irketi temsilcisiyle yapt grmeleri tutanaa balamtr, Tutanaklardan reniyoruz ki, bu irket, uan tanesini 3.250.000 dolara satmak iin Trk Hava Kuvvetleri ile grmeye balamtr. irket uak satmnda ayrca 100.000.000 dolarlk bir "kredi teklifi" verdiklerini de aklamaktadr. Ordrance Corporation irketi temsilcisi Sham evketin bu konuda sylediklerini yeniden birlikte okuyalm: "Bildiiniz gibi, Trk Hava Kuvvetlerine yaptmz bu teklif, Hava Kuvvetinizce, Lockheed'in Trkiye temsilcisine szdrlm, o da Amerika'daki merkezlerine bildirmitir. Dnyann en byk firmalarndan biri olan Lockheed bize byk basklar yapmaya balamtr. stelik uak satlarnda mafya metotlar tatbik edildiinden, Avrupa'da son senelerde, bu satlarla ilgili olarak drt kii katledilmiti. Her an, ucuz teklifimiz sebebiyle bamza 106 bir bela gelecei dncesiyle bu iten ekilmeyi mnasip grdk." Uak irketleri arasnda bu "mafya metotlar" F-104- u-aklarnn almnda Trkiye'de de uygulanm mdr acaba? Ortada, baz pheler ve giderilmesi gerekli kukular var. Bu kukulardan biri u noktada toplanyor: Ordrance Corporation irketinin, tanesi 3.250.000 dolardan satmay nerdii uaklar, Lockheed irketi aracl ile Trkiye'ye 4.297.000 dolara satlmtr. Neden? Niin? Nasl?.. stelik, Ordrance Corporation irketinin uak sat teklifi, Lockheed uak yapm irketi Trkiye temsilcisi Altay irketinin dosyalar arasnda kmtr. Bu bir "sanayi casusluu" mudur, yoksa "mafya metodu" gerei midir? Bu kuku, bir baka kukuyla birlemektedir. Trkiye'nin Washington Bykelisi, Ordrance Corporation irketi hakknda aratrmay, bir "rakip firma" olan, Lockheed irketine yaptrmtr. Nasl olur bu? Bykeli, buna nasl cesaret edebilir? Anlalyor ki, Genelkurmay Savcs Albay ilhan enel'in verdii "kovuturmaya yer olmad" karar, bu yeni su belirtilerinden sonra yeni batan deerlendirilecektir. Kukular artmakta, bityenikleri oalmaktadr. 353 sayl yasaya gre, askeri savcnn verdii kovuturmaya yer olmadna ilikin karar, u anda ancak Milli Savunma Bakan Ferit Melen tarafndan geri aldrlp Lockheed konusunda dava almas salanabilir. Dava almazsa Ferit Melen'in deil Parlamentoda, memleketi olan Van sokaklarnda bile dolamas gleir. Buyurun Melen, dosya nnzdedir. Dilerseniz, dosyay anlayacanz dille bir kez daha sunalm: - Bilgilerinize... (Cumhuriyet, 2 Nisan 1977) KAIK VE PLAV Trkemizde "iler arapsana dnd" diye bir deyi vardr ya, ite siyasal olaylar ancak bu deyile tanmlayabiliriz. Bir KONTRGERLLA RETLER 107 yandan Lockheed ve mobilya yolsuzluklar, te yandan erken seim nerileri siyasal trafii iyice younlatrd. CHP, seim tarihinin 5 Haziran olmasn istiyordu. Eer, seim 5 Haziranda deil de, 12 Haziranda olursa, buna da bir diyecekleri yoktu. Fakat seim tarihi 12 Haziran geerse, bu tarih CHP iin hi de uygun deildi. imdi Parlamentoda zamanla yarlyor. MSP, eitli yollarla erken seim nerilerinin danma kurulundan gemeden grlmesini salayacak itzk
deiikliini baaryla engelliyor. DP, btn hneriyle bu engellemeyi ynetiyor. Bugn, erken seim nerileri iin ok nemli bir gn olacak, nk, engelleme srerse, araya DP tarafndan hazrlanan gensoru nerisi girecek. Artk bundan sonra da, seimlerin 12 Haziran gn yaplmas gleecek. Glk urada: 306 sayl milletvekili seim yasasnn 6'nc maddesine gre, erken seim tarihi, yenileme kararnn verildii gnden sonra gelen altmnc gn izleyen ilk pazar gndr. Eer itzk deiiklii bugn grlemezse, seim tarihi, ister istemez 12 Haziran tarihini amaktadr. nk, hafta iindeki oturumlarda DP tarafndan verilen gensoru nergesi grlecek ve "vuslat bir baka bahara" kalacaktr. Bu iin bir yn. Peki, hkmet ortaklar arasndaki bu anlamazlklara ve atmalara ne demeli? Mobilya yolsuzluunu aratran Soruturma Hazrlk Komisyonu Bakan Mehmet Altmyediolu, hkmeti oluturan partilerden birinin genel bakan yardmcsdr. Komisyonda, hkmeti oluturan bir baka partinin yesi de, Babakan Demirel, Maliye Bakan Ylmaz Ergenekon ve Ticaret Balom Halil Baol'u sulayan karara imza atmtr. Demire!, bundan sonra televizyon ekranlarna kp - Bu bir CHP oyunudur, diyemez. nk komisyon sadece CHP'I yelerden olumu deildir. Soruturma Hazrlk Komisyonunun AP'I yelerinin dndaki btn yeler, DP'lisi, CGP'lisi, CHP'lisi hep birlikte mobilya yolsuzluunun Babakan ve iki bakan tarafndan rtbas edildii sonucuna ulamlardr. iin z de burada... Yahya Demirel, sahte belgelerle vergi iadesi aldnda, amcas Sleyman Demirel, Babakan deildi. Bu doru. Fakat nemli olan, bu yolsuzluk ortaya karldktan 108 sonra, Babakan, Maliye Bakan ve Ticaret Bakannn, yolsuzluu rtbas etme abalardr. Komisyon nce yolsuzluun yapldn saptam, sonra da, bu yolsuzluun kimler tarafndan rtbas edildiini belirlemitir. iileri Bakan Ouzhan Asiltrk de, Meclis krssne kp seim gvenlii salayamayacaklarn aklamad m? Bir baka bakan, gizli oturumda, hkmetin sorumluluunu douran aklamalar yapmad m? yleyse, hkmet partileri arasnda siyasal birlik, tutarllk, karlkl gven gibi, bir hkmeti hkmet yapan koullardan sz etme olana var mdr? Bu hkmet bitmitir. "Oksijen adrf'na alnmtr. Temeli rm, ats kmtr. Demirel, bu grnty ve kendi yaratt bu ackl sonu, grmezlikten geliyor ve meydan okurcasna: - Pilavdan dnenin ka krlsn, diyerek hamamda trk sylemenin en gzel rneklerini veriyor. Kak krlsn; iyi olur. Amma u pilav yiyen kim? Bu "kara tal" pilav durmadan kaklayan kim?.. (Cumhuriyet, 4 Nisan 1977) ACIKLI SON... Emin olun, u aban Karata'a acmaya baladm. Sen gel hkmetin emriyle bunca su ilemeyi gze al, sonra aym hkmet seni kap dar ediversin... Olacak i mi? Dantay, TRT Genel Mdrl konusunu oktan kesin karara balamtr. Karara gre Genel Mdr, ismail Cem'dir. Nevzat Yalnta'n atama ilemi de, aban Karata'n atama ilemi de, iptal edilmitir. - Hele bir tashihi karar gelsin... Hkmet partileri, bir sre, bu gerekeyle oyalandlar. Oysa bu gerekenin, hukuk asndan hibir nemi, hibir anlam yoktur. nk, "kararn dzeltilmesi" anlamna gelen "tashihi karar" istemi, dzeltilmesi istenen kararn uygulanmasna engel olmaz. Bunu herkesten ok, idare hukuku uzman olan Prof. Dr. Turan Feyziolu bilir amma, ne yapacaksnz?.. Bu gerei daha nce sylerse, "milli btnlk" bozulurdu. KONTRGERLLA RETLER 109
Neyse, bunca grlt ve patrtdan sonra, Cephe partileri, aban Karata' grevden almay kararlatrdlar. Son gnlerde oksijen adrna alnm bulunan hkmet, nmzdeki gnlerde Karata' grevden alrsa, bu tutum zerinde, bata Karata olmak zere bellibal cephe brokratlarnn uzun uzun dnmeleri gerekmez mi? ite adam byle yalnz brakrlar. Ne demiler: "Her horoz kendi plnde ter." aban Karata da, bir tavukuluk uzman olarak, Erzurum Atatrk niversitesinde grev yaparken, bu hkmetin istei zerine TRT Genel Mdrlne getirilmi, arada bunca su iledikten sonra, bir mendil gibi frlatlp atlmtr. Yazk deil mi?.. aban Karata'n hukuku dostlar varsa sorsun rensin. Bugne kadar iledii sular, Trk Ceza Yasasnn 146/3, 240 ve 252'nci maddeleri kapsamna girmektedir. Ar Ceza Mahkemesinde yargland zaman, hakknda verilen Dantay kararlar ile kendisinin uygulamad Dantay kararlar dosyaya su belgeleri olarak konulacaktr. Mahkeme byk olaslkla, bugn grevden ald TRT emekilerini, bir bir tank olarak dinleyecektir. Dedik ya, Karata'n hali dumandr... Karata, btn bu sulan ilerken hkmete gveniyordu. Hkmetin kendisini yalnz brakmayacana inanyordu. Bunun iindir ki: - Ben bu hkmetle geldim, bu hkmetle giderim, diyordu. Bir bakma, kendisini hkmetle zde sayyordu. yle amma, hesaplarnda yanld ite. imdi arasn bulsun bakalm Demirel'i. Haydi, Feyziolu'nun yardmn istesin. Trke'ten haber beklesin. Yok, yok... Gznn yana bakmazlar. Niye baksnlar? Karata, onlar iin bir dnem gerekliydi. O dnem de bitiyor. Artk bundan sonra evli evine, kyl kyne, evi olmayan san deliine. Ortalk tozdan dumandan geilmiyor, herkes seim derdinde. Karatam, Hami Tezkanm, artk kimse aldrmaz. At alan skdar', krat alan da TRT'yi oktan geti! "Sel gider kum kalr" derler ya, yle ite. Cephe seli gitmi, geriye kum yerine "Karata" kalmtr. Boyundan byk ilere kalkan Karata, bakalm kendisini nasl savunacak? Zavally yalnz braktlar. Yakr m milliyetilie?.. (Cumhuriyet, 5 Nisan 1977 110 "TALMAT" Erken seim nerileri nedeniyle, MSP Genel Bakan Necmettin Erbakan ate pskryor. Erbakan'a gre erken seim, MSP'nin abalaryla balayan "ar sanayi hamlelerini" durduracaktr. AP ve CHP, "ar sanayi hamlelerini" durdurmak iin "dardan talimat almlar" ve erken seim nerilerini vermilerdir. "Dardan talimat almak", kk darda olan kar evrelerinin emriyle karar vermek demektir. Erbakan, balattklar "ar sanayi hamlelerinin", kk darda bulunan "montajclar" tarafndan "sabote" edildiini ileri srmektedir. Bunlar bir Babakan Yardmcs sylyor. "Dardan talimat almak", Ceza Yasasna gre, bir byk sutur. Siyasal bakmdan da bir "ihanet" saylr. Bir babakan yardmcs, yardmcs olduu babakann partisine, "dardan talimat alyor" diyorsa, bunun kantlarna da sahip olmas gerekmez mi? Adalet Partisi, "dardan talimat" alyorsa, bu partinin genel bakannn babakan olduu bir hkmette babakan yardmcs olmak en azndan onur krc bir grev saylmaz m? Bir babakan yardmcs, birlikte ortak sorumluluk yrtt babakan "darda talimat almakla" sularsa, bu hkmetin, bundan sonra birlikte ortak sorumluluk tamas akl alacak i midir Allah akna? Dahas da var. Babakan Sleyman Demirel, Maliye Bakan Ylmaz Ergenekon ve Ticaret Bakan Halil Baol, TBMM Soruturma Hazrlk Komisyonunda, mobilya yolsuzluunu rtbas etmekle sulanmtr. Bu komisyonun bakan, hkmeti oluturan partilerden CGP Genel Bakan Yardmcsdr. Babakan ve iki bakann sorumlu olduklarna ilikin komisyon kararna imza atan yelerden biri MSP senatrdr.
Bir hkmet ancak, gven duygusuyla ayakta durabilir. Birbirlerine elme atmak, birbirlerinin kuyusunu kazmak iin geceli gndzl alan insanlar, bir hkmette ortak sorumluluk tayabilirler mi? nceki gn Millet Meclisinde olsaydnz da, olup bitenleri izleseydiniz. Hkmeti oluturan AP ile ana muhalefet partisi bir yanda, bir hkmet partisiyle bir muhalefet partisi bir KONTRGERLLA RETLER yanda, erken seim kavgas yapyorlard. Peki ya hkmet nerede? Hkmet ne yapyor? Bir Babakan Yardmcs, Babakan "dardan talimat ai-makla" suluyor da, kimsenin kl bile kprdamyor. Bu nasl ynetim, bu nasl duygu, bu nasl dnce? iin zeti u. Bundan sonra artk hkmet "biimsel" olarak ayaktadr. Hkmeti hkmet yapan siyasal koullarn tm yok edilmitir. Ve ite bu koullarda ve bu hkmetle seime gidiyoruz. (Cumhuriyet, 6 Nisan 1977) GDERAYAK... Adalet Bakan ismail Mftolu, giderayak dava zerine dava atryor. nce, TRT Genel Mdr Karata hakknda dava almas iin savclara emir verdi, sonra da Devlet Bakan Seyfi ztrk hakknda "hkmetin manevi ahsiyetini tahkir ve tazyif suundan dava almas gerektiini bildirdi. ztrk, erken seim nerisinden sonra hkmet iin ne demi biliyor musunuz? - Bitli yorgan... Adalet Bakan Mftolu, "Hibir hkmet yesi, hkmeti tahkir edemez" diyerek Devlet Bakan ztrk hakknda dava almasn istiyor. Hazr davalar almken, baz hkmet partilerinin "dardan talimat aldn" aklayan MSP Genel Bakan ve Babakan Yardmcs Necmettin Erbakan hakknda da dava alsn. Sonra Dantay kararlarn uygulamayan hkmet yeleri iin de... lkede can gvenliini salayamayan iileri Bakan hakknda da... aban Karata, Ankara Savclna giderek ifade verdi. Ne yapsn adam?.. Kendisini genel mdrlk koltuuna oturtan bu hkmet deil mi? imdi ayn hkmetin Adalet Bakan savclara emir vererek dava atryor. u cephe partilerinin ipiyle kuyuya inilir mi? Adam byle, cascavlak ortada brakp kayorlar ite. Karata, en azndan Trk Ceza Yasasnn 252'nci maddesinde yazlan "memuriyeti gasp" suu ilemitir. Fakat Karata' 112 su ilemeye ynelten ve bu suu ilemesini kolaylatran, onu yasaya aykr olarak genel mdrlk koltuuna oturtan bu hkmet deil midir? Su varsa, bu suun kayna, Anayasaya ve yasaya aykr Bakanlar Kurulu karardr. TRT Genel Mdrl koltuu, be gndr m igal altndadr? Hayr. Dantay, ismail Cem iin yrtmeyi durdurma karar verdii gnden beri, bu koltua hkmet zoruyla oturtulan Prof. Nevzat Yalnta da, Prof. aban Karata da su ilemilerdir. Fakat bu su, neden bugn hatrlanyor? Trkiye'de hukuk devleti, ite byle oyunlarn sahnesi olmutur, iki yl boyunca sus, her trl yasad ilemi yrt, ondan sonra da, ceza yasasn hatrla!.. Mobilya yolsuzluu byle deil mi? MSP ve CGP isteselerdi, mobilya yolsuzluu bugne kadar oktan belirli kararlara balanr, Babakan ile Maliye ve Ticaret Bakanlar oktan Yce Divana giderlerdi. Tam erken seim nergeleri konuulurken, mobilya yolsuzluunu inceleyen soruturma hazrlk komisyonu kararn aklayverdi. Ne olacak imdi? Hi. Unutulup gidecek... Nedense, btn yolsuzluklar, btn hakszlklar, btn sular, tam seime gidilirken soruturma konusu yaplyor. Siz hi Selahattin Pnarn arksn dinlemediniz mi? - Daha nceleri nerelerdeydiniz?.. (Cumhuriyet, 8 Nisan 1977) NEYN GVENCES? nceki gnk gazeteler israil Babakan izak Rabin'in, bir ABD bankasnda paras olduu ortaya knca, grevinden istifa ettiini ve milletvekili seimlerine de katlmayacan yazyordu. Rabn, olay "basit bir hata" olarak nitelemi, ancak
yine de politikadan ayrlacan aklamtr, nk israil yasalarna gre, d lke bankalarnda para bulundurmak yasaklanmtr. Bu haberi okuyunca ne dnrsnz? Demek ki babakanlar, haklarnda byle sulamalar olunca grevlerinden ayrlmak gibi soylu davranlarda bulunabiliyorKONTRGERLLA RETLER 113 lar. Demek ki baka lkelerde byle kurallar henz etkinliini yitirmemi. Bylesine sulamalar olunca ABD cumhurbakan istifa eder, Alman babakan istifa eder, Japon babakan istifa eder, israil babakan istifa eder. Eer Trkiye'de bir babakana istifa gereini hatrlatrsanz, yant hazrdr: - Pilavdan dnenin ka krlsn... Pilavdan dnenin ka krlsn. Bu arada kardelerimize de milyonluk tevik belgeleri verilsin. Kardeler, yeenler TIR filolar kursunlar, bankalardan kredi ve vergi iadesi alsnlar. Yeter ki kak krlmasn!.. Babakan Sleyman Demirel, bu gibi olaylara hi aldrmaz. Bu bakmdan tam bir "baklk" sahibidir. Ne dersen de, hangi belgeyi ortaya koyarsan koy, o ne pilavdan dner, ne kan krar. ite byle bir babakanla seime gidiyoruz. imdi oumuz yolsuzluk dosyalarn unuttuk bile. Lockheed, mobilya... Artk bunlar unutulacak. Tek endie, seim gvenliidir. Demirel, Sayn Cumhurbakanna gidip bu konuda "gvence" vermi. Kim inanr buna?.. yle serinkanl dnelim. Hkmet, anarik olaylar nleyecek gce sahip midir? Bu sorunun iki yant vardr. Bu soruya ya "hayr" ya "evet" biiminde yant verilebilir. "Hkmet bu olaylar nleyebilir mi" sorusunu, "evet" biiminde yantlarsanz, biz de u soruyu sorarz: - Peki daha nce neden nlemediniz? Hkmet bugne kadar ne yapmsa, bundan sonra da onu yapacaktr. Bugne kadar kanl olaylar nleyemeyen, bu konuda hibir kkl ve inandrc nlem alamayan hkmet, bundan sonra acaba hangi etkili yola bavuracaktr? Yok eer hkmet bu olaylar nleyemiyorsa, bu durumda, hemen grevinden ayrlmas gerekmez mi? Hem bu hkmetin iileri Bakan Ouzhan Asiltrk, Parlamento krssnden, - Bu hkmet seimde gvenlik salayamaz, demedi mi? Seim sandklar yurtta kanna bulanrsa, sorumlusu imdiden bellidir. imdiye kadar on alt devlet kurduk diye vnrz ama u "son bamsz Mslman Trk Devleti"nde, bir israil Babakan izak Rabin gibisini yetitiremedik bugne kadar. yle deil mi? 114 Hani on alt devlet kurmuuz ama, bir o kadarn da ite byle ykmz galiba. (Cumhuriyet, II Nisan 1977) LOCKHEED GLGES... Milli Savunma Bakan Ferit Melen, seimlere bir buuk ay kala Lockheed yolsuzluu ile ilgili olarak, Genelkurmay Askeri Savcl tarafndan verilen "kovuturmaya yer olmad kara-rf'nn yeniden gzden geirilmesi iin yazl emir vermitir. 353 sayl Askeri Mahkemeler Kurulu ve Yarglama Usul Yasasnn 3. maddesi Milli Savunma Bakanna, Genelkurmay Askeri Savcsnca verilen kovuturmaya yer olmad kararn kaldrarak kamu davas almas ya da kovuturmann geniletilmesi kararn verme yetkisi tanmaktadr. Yasa maddesinin bu blm aynen yledir: - Milli Savunma Bakan soruturmaya devam edilmesi veya kamu davas almas hususlarnda askeri savcya emir verebilir. Kamu davasnn almas hususunda verilecek emir zerine askeri savc, soruturma yapmakszn iddianame ile kamu davas aar. Melen, Genelkurmay Askeri Savcs Yarg Albay ilhan e-nel'e, Lockheed yolsuzluu konusunda kamu davas amas iin emir vermi deildir. Verilen emir, yasadaki tanm ile "soruturmaya devam edilmesi" karardr. Genelkurmay Savcs, yeniden bir soruturma yaparak, bilgi ve belge toplayacaktr. Toplanan bu bilgi ve belgeden sonra, Genelkurmay Savcs, yeniden kovuturmaya yer olmad karar verebilecektir.
Milli Savunma Bakan Ferit Melen, ok partili dzenimizin demirba politikaclarndan biridir, Bugne kadar Maliye Bakanl, Babakanlk ve Milli Savunma Bakanl yapmtr. Fakat ne are ki, Lockheed yolsuzluu ortaya atlnca birbirini tutmaz demeler vermitir. Melen'in Lockheed yolsuzluu ortaya atldnda verdii ilk deme yleydi: - Trk makamlarnn Lockheed firmas ile herhangi bir ilikisi yoktur. KONTRGERLLA RETLER 115 Melen, Milli Savunma Bakan olarak bu szleri sylemitir ama, gerekler ok ac ekilde Melen'i yalanlamtr. F-I04-S uaklarnn Lockheed firmasndan alnd, her trl belgeyle ortaya konmutur. Peki yleyse Melen, nasl olur da srtndaki bunca yllk devlet tecrbesiyle byle demeler verebilmektedir? Melen, Lockheed konusundaki ilk demecini sonradan Parlamentoda yalanlam ve aynen u aklamay yapmtr: - Ben, bana verilen bilgiye gre deme verdim. Acele ile arkadalarmz bir not getirdiler. Onu okuyarak bu bilgiyi arz ettim. Son yirmi yldr, Trk siyasal hayatnda Babakan, Maliye Bakan ve Milli Savunma Bakan olarak boy gsteren Melen'i yalan yanl demeler vermeye zorlayanlar kimlerdir acaba? 12 Mart dneminde skynetimin sorunluluunu tayan Melen, siyasal hayatnda hep byle, eline verilen notlan okuyarak m devlet ynetmitir? Grnen ky klavuz istemez. Melen, yaklaan seimler dolaysyla aka seim yatrm yapmaktadr. nk, Melen biliyor ki, Lockheed yolsuzluu ile ilgili TBMM Aratrma Komisyonu raporu ortadayken deil Parlamentoda, seim blgesi olan Van sokaklarnda bile dolamas gleecektir. Ve bunun iindir ki, seimlere bir buuk ay kala, Genelkurmay Askeri Savcsna emir vermektedir. Amac, semenlerin nne kp - Lockheed yolsuzluu iin dava almasn ben istedim, diyebilmektedir. Ama kim inanr Meien'e?.. Lockheed konusundaki karanln kayna ABD ile yaplan "adl yardm" anlamasdr. Neden mi? nk bu anlamaya gre, ABD'den salanan Lockheed yolsuzluu ile ilgili belgeler, Trk hkmeti tarafndan, ancak ve ancak mahkemelere verilebilecektir. Babakan Demirel, kendi imzalad bu anlamay bile bile ineyerek ABD Adalet Bakanlnca yollanan belgeleri, bir "adli merci" niteliinde bulunmayan TBMM Aratrma Komisyonuna yollamtr. ABD, hkmetin bu tutumundan sonra Trkiye'ye belge ve bilgi akmn durdurmutur. Eer Trkiye'ye, Lockheed ile ilgili belge ve bilgi yollan-mamsa, bunun sorumlusu Babakan Demirel'dir. Ve Demirel'in bakan olduu Bakanlar Kuruludur. imdi Melen, yesi bulunduu hkmetin yol at bir sonuca kar kar 116 gibi grnerek, Genelkurmay Savcsna emir vermektedir. Ama dikkat ediniz; dava almas iin emir vermiyor. Soruturma srsn diye emir veriyor. Btn kaygs, seime kadar geecek srede Lockheed glgesinden kurtulmaktr. (Cumhuriyet, 18 Nisan 1977) HABERCLK... Bir kamu grevlisi, kendisine yasalar gereince verilen kamu grevini nasl ktye kullanr? Bunun eitli rnekleri vardr. Bu rneklerin en belirginlerini, cephe hkmeti dneminde yayoruz. Gznzden kat m bilmem? Lockheed uak yapm irketinin Trkiye temsilcisi ve Altay irketi sahibi Nezih Dural, yz bin lira kefalet karl salverildi. TRT, Nezih Dural'n cezaevinden k ann grntyle saptayarak, ekranlara yanstt. Buna aranlar oldu, kzanlar oldu. armaya ve kzmaya hibir neden yoktur. Lockheed olay, bir iki yldr herkesi ilgilendirmektedir. TRT Haber Dairesi Bakanlnn bylesine bir olay adm adm izlemesi gerekir. Fakat, TRT'nin bu konudaki habercilii tek yanldr. Nezih Dural'n salverilmesine karar verildii gn, konuyla ilgili bir baka haber daha vard. Milli Savunma Bakan Ferit Melen, Lockheed yolsuzluu konusunda "kovuturmaya yer olmad" karar veren Genelkurmay Askeri Savcl kararnn yeniden gzden geirilmesini istiyordu.
Bu haber, en az Nezih Dural'n salverilme haberi kadar gnceldi ve bana sorarsanz, ondan da nemliydi. TRT Haber Dairesi Bakanl, o gn ve ertesi gn bu konuya tek satr bile yer vermedi. Byle olunca da, TRT izleyicisi yurttalar yle dndler: - Baksanza Nezih Dural tahliye oldu. Genelkurmay Savcs da kimseyi sulu bulmad. yleyse bu konuda sylenenler doru deil galiba... Yurttalar byk ounlukla, bu ilerin perde arkasnda nelerin olup bittiini bilmezler. Devletin haberleme aralarna KONTRGERLLA RETLER 117 inanrlar. Acaba yurttalar unu biliyorlar m? TRT Haber Dairesi Bakanlnda bir AP eski milletvekili oturmaktadr. Bu AP eski milletvekili, Lockheed uak yapm irketi komisyoncusu Nezih Dural'n Trkiye'deki baz ilerinde komisyonculuk yapmtr. Yani TRT Haber Dairesi Bakan, Lockheed komisyoncusunun komisyoncusudur. Nezih Dural cezaevinden mi kyor? Yolla TRT kameralarn... Lockheed yolsuzluu konusunda Milli Savunma Bakan, kovuturmay srdrn, diye emir mi verdi, grmezlikten gel... i ilikileri, devlet brokrasisini bylesine sarmtr ite. "milli TRT" ile ne kadar vnsek azdr. Nedense, Trkiye'de milliyetiler hep byle komisyoncularn arasndan kyor, TRT'de habercilik ite bu koullarla yrtlyor. Haber namusuna sahip TRT emekileri de yaz k demeden, birer birer baka illere srlyor. Az kald. Btn bunlarn hesab sorulacak. Bata, Dantay kararn paspas yapan Genel Mdr Karata, sonra komisyoncunun komisyoncusundan Haber Dairesi Bakan, ondan sonra da ierdeki su ortaklar, birer birer hesap verecek. Yaknda, yaknda.... (Cumhuriyet, 19 Nisan 1977) DOST ACI SYLER... CHP Genel Ynetim Kurulu geceli gndzl alarak, 5 Haziran seimleri iin n seimlere girecek aday adaylarn saptamtr. Bu almalar sonunda, baz partililerin adaylk bavurular reddedilmitir. Adna "veto" deyin ya da bunun yerine bir baka ad bulun, sonu deimez. Baz partililerin aday olmalar, parti ynetimince uygun grlmemitir. Adaylklar reddedilenler arasnda iki milletvekilinin bulunuu da olduka artc olmutur. Diyelim ki, bu milletvekilleri parti suu ilemiler ve bylece CHP listelerinden aday olma niteliklerini yitirmilerdir. Bu varsaym doruysa, ister istemez akllara baz sorular taklmaktadr. Bu milletvekillerinin "veto" edilmelerine yol aan neden118 ler, parti ynetimince ne zaman anlalmtr? Eer bu milletvekillerinin aday olmamalarn gerektirici tutum ve davranlar varsa, bunlarn daha nce saptanp, belirlenmesi ve bu sonular iin parti disiplin kurullarnn ceza vermi olmas gerekmez miydi? CHP Genel Ynetim Kurulunun bu tutumunu anlamaya gerekten olanak yoktur. Seim dnemine girilince, hesaplar ou kez altst oluyor. n seim, bir can pazardr. Herkes parti iinde "altta kalann can ksn" dercesine, amansz ve acmasz bir savaa girmitir. Diyelim ki, CHP Genel Ynetim Kurulunda, belli bir ilden n seimlere girecek olan aday aday, kendi seim blgesi iinde seime katlacak bir aday aday iin: - Efendim, bu partimize yaramaz, dedikten sonra bin bir trl gereke sralayabilmektedir. Bunun parti ii demokrasiyle badar bir yan yoktur. CHP imdi kaynayan bir kazan gibidir. Her partide olduu gibi CHP iinde de birbirinin kuyusunu kazmak iin ev ev, otel otel, kahve kahve dolaan partililere rastlyoruz. Bazlarnn almndan geilmiyor: - Genel merkez benden yana... Genel merkez kimden yana, delegeler kimden yana, semenler kimden yana, bunlar bugnden kestirmek olanakszdr. En doru ve salkl yol, semene adaylarn dorudan doruya tanma olana vermektir. Fakat bu seim sistemiyle, bu n seimlerle bunu salamaya olanak yoktur. Bunun iindir ki, n semenler
karsnda kran krana adaylk ekimesine tank olunuyor. Bu ekimeye, bir de Genel Ynetim Kurulu kararlar karnca, seim yarnda adaylar arasnda salanmas, kurulmas, oluturulmas gereken denge bozuluyor. Btn bunlara kar, "parti disiplini" gerei akla gelebilir. Akla gelmemesi gerekir amma, yine de "akla gelebilir" demek gerekir. Parti disiplini, sol partiler iin de geerlidir. Ama bu disiplin anlaynn istenmeyen adaylarn seime bir iki ay kala engellenmeleri-amacyla kullanlmas son derece sakncaldr ve antidemokratik bir grnm yanstmaktadr. . nemli olan baz demokratik ilkelerin zedelenmemesidir. Biz bu gnden bu uyary yapmay gerekli gryoruz. Dost ac syler. CHP bu gibi yntemleri uygularsa, saygnlndan ve KONTRGERLLA RETLER 119 etkinliinden ok eyler yitirecektir. Bu yntemler bir kez baar salarsa, yarn partinin geliimi bu gibi yollarla tkanabilir; demokratik sol gr, ama ve ieriinden ayrlarak bo bir kavram gibi bolukta sallanp durur. (Cumhuriyet, 21 Nisan 1977) SIZMA... AP seim kazanma midini, sa oylarn toplanp sol oylarn paralanmasnda buluyor, hesaplarn bunun zerine yapyor. Sleyman Demirei, iki aydr sa oylar AP ats altnda toplamak iin aba harcayp duruyor. CHP ise, sol oylar toplamak iin herhangi bir giriimde bulunmuyor. stelik parti st kesiminde de "parti d sol" olarak adlandrdklar evrelere kar olduka youn tepkiler var, CHP, ok partili dzenimizin ok "dourgan" partilerinden biridir. Demokrat Parti, CHP iinden kmtr. Yani Celal Bayan, Adnan Menderes'i, Fuat Kprl'y, Refik Koraltan' CHP dourmutur. CHP iinden reyen Demokrat Parti, 27 Mays 1960 ylnda ancak bir ihtilal ile alaa edilmitir. Siyasal hayatmzn en tutucu partilerinden biri olan CGP, yine CHP iinden kopan bir grupa kurulmutur. CGP Genel Bakan Turhan Feyziolu yllarca, CHP'nin "ar topu" olarak grev yapm, partinin en st kademelerinde yer almtr. Ya 12 Mart hkmetlerinin babakanlar kimlerdir? Bunlar da CHP'nin, "parti by" olarak tantt Nihat Erim ve Ferit Melen deil miydi? Bu dnemde birok CHP milletvekili ve senatr, ortann solu lideri Ecevit'i srtndan hanerlemek iin sraya girmemiler miydi? Kemal Satr, Ali ihsan Gs, Orhan Kabibay, Sezai Orkunt... Bunlar Ecevit'i ve CHP'yi en bunalml gnlerde terk edip 12 Mart dneminden yana tavr almamlar myd? Cephe hkmetinin ka bakan eski CHP'lidir bilir misiniz? Sralayalm m? Turhan Feyziolu, Orhan ztrak, Selahattin Kl, Gyasettin Karaca ve geenlerde bakanlktan istifa eden Kemal Demir... TRT Ynetim Kurulunda, aban Karata' destekleyen Demirei hkmeti temsilcisi kimdir bilir misiniz? 120 Yine eski CHP'I Sezai Orkunt... Cephe hkmetinin gvenoyu alaca srada, Hatay Milletvekili Sait Rea ve Urfa Milletvekili Necati Aksoy, CHP'ye ihanet etmemiler miydi? Btn bu rnekler gsteriyor ki, CHP iin tehlike, sadadr. nk CHP bir oluum iindedir. CHP bundan sonraki gelimesiyle ya ilerici toplumcu bir parti olacaktr, ya da dzenin kurumlaryla baracak, iktidar dneminde de dzenle bir lde btnleecektir. Bu oluum srecinde, CHP iin gerek tehlike, bu bozuk dzenden yana olanlarn, u ya da bu yolla partiye szmalardr. ite, tehlikeli "szma" budur. CHP iinden kp, en tutucu partilerde yer alanlar grlmtr. Yine CHP iinden kp, Trkiye'nin gelmi gemi en gerici hkmetlerinde sandalye kapanlara rastlanmtr. Fakat CHP iinden kp da TP, SDP ve TSP ya da TBP gibi sol partilere girene tank olunmamtr. CHP'nin ak hava toplantlarnda, baz sorumsuz grup-uklarn olumsuz gsterilerine tank olunuyor diye, bu tr olaylar abartarak sol ile btn "diyalogu" koparmak CHP iin ne lde yararldr, bilinmez. Bilinen u ki, 1973 seimlerinde dalara talara "Umudumuz Ecevit" diye yazlar kazyanlar, bugn, birok aday aday tarafndan ky ky dolalp sulanan ilerici genlerdir.
CHP byk olaslkla, 5 Haziran seimlerinden sonra iktidara gelecektir. CHP iktidara geldiinde, parti programnda yer alan dnmleri gerekletirirken, parti iinde tpk Feyziolu, tpk Satr gibi tutucu direni odaklaryla karlamayacan kim syleyebilir? Korkarz ki, soldan gelen szmalar nleyeceiz diye bir baka szmaya kaplar ardna kadar alacak ve bu kapdan girip parti iinde kpr ba tutanlar, CHP'yi dzenle btnletirmek iin "tarihsel grevlerini" yapacaklardr. Tehlike solda deildir, sadadr. Bunun yarasn tayor CHP. Bu szmalara kar da kkl ve kalc nlemler alyor mu acaba? (Cumhuriyet, 23 Nisan 1977) KONTRGERLLA RETLER 121 "FAZLET MCADELES" Bugnlerde aday adaylar ky ky, mahalle mahalle, kahve kahve dolaarak seim propagandalar yapyorlar. Neyi merak ediyorum, biliyor musunuz? AP Genel Bakan Sleyman Demirel iin en aza alnmayacak szler syleyip de sonradan AP'ye giren milletvekilleri, semenlere neler sylyorlar? AP Sivas Milletvekili Vahit Bozatl, CHP'den AP'ye "transfer" olmutur. Bozatl 1970 ylnda, Sleyman Demirel'in adnn kart yolsuzluk iddialar ile ilgili olarak u konumay yapmt. TBMM birinci birleim onuncu toplant. Tarih 16.12.1970. Tutanak dergisinin 77 sayfas. Bir blm aynen aktaryorum: - Bizim arzumuz, ne olursa olsun bir hkmet bakannn, bir babakannn "aibeden" uzak kalmasdr. Her trl aibeden uzak kalmad taktirde bir babakan, bunu bilesiniz, bilesiniz, o memleket zledii huzura hibir zaman kavuamaz (CHP sralarndan bravo sesleri). Bir hkmet bakan aibe altnda kald mddete, o memlekette zlenen huzur, zlenen asayi hibir zaman kurulamaz. Bunun ifadesi udur. "Balk batan kokar" sz vardr. Bu, halk iin kt bir rnek olur, bu o lkede hukukun hkimiyetinin henz tesis edilmedii anlamna gelir... Bozatl bu konumasnda Demirel'in Yce Divanda yarglanmasn istiyordu. Demirel Yce Divana gitmedi ama Bozatl tp tp gitti AP'ye kaydn yaptrd. Bu szlerden sonra, Demirel ile apur upur pt stelik. imdi Sivas'ta, bu szlerinin tam tersini sylyor. Bir de Ali Elverdi var, biliyor musunuz? O da, Ankara Skynetim I no'lu Mahkeme bakanyken, "Trk ulusu adna" imzalad kararda, Demirel'i u szlerle suluyordu: "Ekonomik sknt, buhran, politik tutarszlk, 26 milyonluk birader yolsuzluu sylenti ve alkantlar ve bu ayialarn gn na kmas yolundaki abalarn baltalanmas, engellenmesi yolundaki ayak oyunlar..." Ali Elverdi, Vahit Bozatl'nn Meclis krssnden deindii "birader yolsuzluu" konusunu sadece mahkeme kararna geirmekle kalmyor; bir de Demirel'i "ayak oyunlar" yapmak122 la suluyor. Sonra, o da Demirel ile perek, koklaarak AP'ye giriyor. Konya Milletvekili Necati Kalaycolu, Demokratik Partiden AP'ye geenlerden bindir. Demirel'i, Kalaycolu gibi "karalayan" bir ikinci milletvekiline rastlanmamt. O da AP'ye girdi. Demirel ile pp koklat. Alnz size Konya "Yeni Meram" gazetesinin 26 Haziran 1970 gnl saysndan Kalaycolu'nun birka cmlesi: - iddia ve ikrar ediyoruz ki milletin, vatann ve AP'nin tek kurtulu yolu Sleyman Demirel'in apkasn alp gitmesine baldr. AP Genel Merkezi 1963 ylnda baslp tahrip edildii zaman apkasn alp giden bu zatn, bugn hakkndaki bu kadar ar itham ve isnatlar karsnda asgari manada ayn davran gstermesi beklenirdi. Masonluk iddiasn uzun sre uydurma bir belge ile saklamasn beceren bu zat hakknda yrtlen tahkikatn, bata kald mddete evrilen dolaplar karsnda, ne derece mspet ve salim bir sonu verip vermeyeceini aziz milletimizin yksek takdirine brakyoruz... Biz de, Necati Kalaycolu'nu "aziz milletimizin takdirlerine" brakalm ve DP'den ayrlp AP'ye kapa atan Kubilay irmer adl Konya milletvekilinin szlerine gz atalm. Ayn "Yeni Meram" gazetesine ayn gn yle konumu imer.
Yaptmz fazilet mcadelesinde en byk endiemiz, memleketimizin, milletimizin gelecekteki huzur ve refah ve kendisinin glgelenmeidir. Bunun msebbipleri Demirel aile, ortakl ile onlarn etrafnda evrelenen yeminli menfaat irketidir. aibeden uzak bir idarenin teesss ve idamesi iin bir fazilet mcadelesine girdik. Parti iinde balayan ve pariamentoya da sirayet eden bu davrann tatbikisi ve takipisi yine bizler olacaz. imdi Konyal semenler, Kubilay imer'i yakalayp da, - Sen de mi menfaat irketine girdin, derlerse, ne olacaktr, acaba?.. "Milli ve manevi deerler" ite bu adamlarca savunuluyor. Siz hesap edin artk gerisini... (Cumhuriyet, 25 Nisan 1977) KONTRGERLLA RETLER 123 N SEM VE SORUMLULUK... Bir siyasal partinin gerek hkmette gerek muhalefette varlk gstermesi, bir lde Parlamentoya soktuu milletvekili ve senatrlerinin niteliklerine baldr. nk bir yasama dnemi iinde, siyasal parti bu kadro ile karar verecek ve her trl almasn bu kadro ile yrtecektir. "iktidar olmak" bir sosyolojik olgudur, bir hukuksal sorun deildir. "Ekonomik iktidar" kimin elindeyse, gerek iktidar da bu evrelerin elindedir. Trkiye hzl bir geliim sreci iindedir. Siyasal partiler, kitle rgtleri, anayasal kurumlar, bu geliim sreci iinde, belirli llerde deiikliklere uramaktadrlar. Bu bir evrimdir. Siyasal partiler, kitle rgtleri ve anayasal kurulular, bu evrimin yasalarna gre, yeniden biimlenmektedir. CHP bu srece ayak uydurmaya alyor. Adna "demokratik sol" deyin ya da baka ad takn, rnein "sosyal demokrasi" deyin, ne derseniz deyin; CHP, toplumu bu evrime uyarak deitirmek istiyor. CHP'nin snfsal yaps, bir sosyalist parti olmaya elverili deildir. Buna bal olarak CHP'nin "ideolojik dorultusu" Marksist ideolojiyle taban tabana eliiktir. Snfsal z eliiktir, kurmak istedikleri toplum yaps eliiktir. Gzlemleri ve zm yollan da deiiktir. CHP, parti yneticilerinin korktuklar "szmalarla" Marksist parti olmaz; fakat dzenin temelinden kaynaklanan tutucu ayak balaryla, bir sre bu deiim srecinin dnda tutabilir. Toplumsal geliimin snfsal grntleri CHP iine yansmazsa, parti, ynelmek istedii demokratik sol dorultudan sapabilir, "Delege" ad verilen CHP n semenleri, bugnlerde milletvekili ve senatr adaylarn saptayacaklar, I Mays gn, kimlerin listelerin n sralarnda yer ald, kimlerin seilemeyecekleri belli olacak. Pazar gn, CHP Ankara milletvekili aday adaylarndan M. Emin Deer ile birlikte, "Tuzluayr" ve "alkanlar" mahallelerine gittik. Tuzluayr'da Cumhuriyet Kraathanesi, alkanlarda "Halk" ayevi'nde CHP delegeleriyle konutuk. Buralarda gerekten bilinli ve duyarl semenlere rastladk. Semenler, sanki aday adaylarn sorguya ekiyorlar: 124 -141 ve 142 hakknda ne dnyorsunuz? Sosyalist Enternasyonal hakknda grnz aklar msnz? Siyasal cinayetler nasl nlenecek? ikili antlamalar ne olacak7 NATO hakkndaki grnz nedir?.. CHP, Parlamentoya gl, etkili ve nitelikli bir "kadro" ile gelmelidir. Bunlar belirlemek, imdi CHP'I n semenlerin elindedir. Millet Meclisinde grmeleri izlerken ok kez; - Ah imdi bir Muammer Aksoy olsayd, diye yakndmz olurdu. Prof. Aksoy, imdi istanbul'dan aday aday. MC iktidarnn halk ve lke karlarna aykr ekonomik kararlarna cesaretle kar koyan DPT Sosyal Planlama Dairesi Bakan ien Brtcene de istanbul aday adaylar arasnda savam veriyor. 12 Mart gnlerinin dostu, avukatm M. Emin Deer Ankara'dan aday adayln koydu. Yine g gnlerin dostu Avukat Doan Tanyer Ankara'dan aday aday. Snf arkadam eski il Bakan Taylan ner Trabzon'dan aday aday oldu. Ve semen nnde CHP'nin kadrosuna yarar nice dostlar var, CHP n semenleri, bir byk sorumluluk ile kar karyadr. nmzdeki dnem CHP, ya programnda yazl dnmleri gerekletirecek ya da dzenin arklar arasnda ezilip yozlaacaktr.
Bu yol ayrmnn klarn yakp sndrmek, u nmzdeki be gn iinde yalnzca CHP delegelerinin elindedir. (Cumhuriyet, 27 Nisan 1977) KORKU... Son kanl olaylar, hi kimse iin artc olmamtr, iki yldr ne ekiidiyse, o biiliyor. Amalar hep bu. Korku ve terr yaratacaklar. Herkesi rktp korkutacaklar. Niin? nk, gideceklerini anladlar. Gidecekler ve bir daha iktidar yz grmeyecekler. Halk, bir kirli mendil gibi frlatp atacak bunlar, ite bunun iin korku yaratacaklar, terr yaratacaklar... Gidiir, korkusu, kn tela yreklerine bir kara bulut gibi oturmutur artk. Ama yle sessiz sedasz gitmeyecekler. Halk buna da izin vermeyecek. Btn sularnn hesabn verecekler. Birbiri KONTRGERLLA RETLER 125 ardndan vurulup vurulup ldrlen yurttalarmzn hesabn verecekler; milyonluk yolsuzluklarn hesabn verecekler; ee, dosta dattklar benzin bayiliklerinin hesabn verecekler; Hazine yamalarnn da, kanl kefenlerin de hesabn verecekler. Bu hesap bir bir sorulacak. Acaba korkutabilir miyiz? Acaba sindirebilir miyiz? Korkarlar m? Sinerler mi? Dndkleri hep bunlar. nk gidiyorlar, g balad; ve artk hesap verecekleri gnleri dnyorlar. Er ge hesap verecekler; yarn, br gn.,. Ama mutlaka hesap verecekler. Bundan korkuyorlar; hesap vermekten korkuyorlar... Korku onun korkusu, tela onun teladr. Bu gidii nasl durduracaklar? nce, bu tr olaylarla seim sandklarn kana bulayacaklar, bylece lkede bir kargaa ortam yaratlacak. Sonra da devleti, "ipleri okyanus tesinde bir kuklaya" teslim edecekler. Peki sonra ne olacak? Sonra bir lkenin televizyon ekranlarnda: - CIA, Trkiye'de u u olaylar yaratmtr, diye programlar m dzenlenecek? Gerek u. iran'da Musaddk' ykan, ili'de Devlet Bakan Allende'yi katleden "dnya jandarmas" CIA, Trkiye'de cmle ajanlaryla eyleme gemitir. Bu eylemleri yayoruz imdi. Niksar'da, iran'da, ellerine tabanca verilen serseri srs, bu ihanet eyleminin su aralardr. Bunlarn arkalarnda, her ulusu ve ilerici eyleme kar kan CIA var, CIA brokratlar var, kontrgerilla var. iki yldr vurulup vurulup ldrlen yurttalarmz bir profesyonel katil etesinin kurbanlardr. lkemizi adm adm bu koullara srklediler. Seim doal koullaryla yaplrsa, silinip gideceklerini anladlar. Hesap vereceklerini de anladlar. Bir lkede her eylemi CIA rgtlemez, CIA planlamaz. Fakat oluan olaylara CIA yn verir, biim verir. Bir yerde sklan kurun, bir baka yerde patlayan bomba, yle koullar olur ki, CIA planlarna uygun der. Dorudur; herkesi CIA ynetmez. Fakat birok kii bilerek ya da bilmeyerek CIA planlarna ara olur, CHP Genel Bakan Blent Ecevit'e yaplan saldrlar, "mahalli serserilerce" dzenlenmi basit "zabta vakalar" deildir. Bunu nce, "siyasi stajn" 12 Mart hkmetlerinde tamamla126 yan iileri Bakan renmelidir. Sonra da u teki cephe brokratlar... Ve Mussolini'nin ayaklarndan bir sokak fenerine asldn, beynine kurun skan Hitler'in mezarnn bile bulunmadn, Albay Papadopulos'un ise u anda cezaevinde olduunu kimse unutmamaldr. Gidiyorlar, gidecekler ve gittikten sonra da mutlaka hesap verecekler. Bu korkunun ecele ne yarar olacak?.. (Cumhuriyet, 29 Nisan 1977 BU KANDA BOULACAKLAR "Bu hkmetle seim yaplmaz" diyenlerin ne kadar hakl olduklar gn getike anlalyor. Gn getike, kanl ekya etelerinin amalar iyiden iyiye ortaya kyor. Artk herkes, "kontrgerilla ekyas" parmak izlerinden tanyor. nce adm adm cinayetlere altrldk. Her gn bir yurttamz ldrdler. Ses kmad. Partilere saldrdlar. Yadrganmad. imdi trman, btn gcyle seim sandklarna doru uzanyor.
CHP Genel Bakan Ecevit'e ynelen kanl saldrlar, bir plann son halkasdr. istanbul'un orta yerinde, gpegndz, gen kzmz, kontrgerilla ekyasnn at yaylm ateiyle kana bulanyorlar. Nerede istanbul Valisi? Nerede iileri Bakan? Nerede Emniyet Genel Mdr?.. Nerede istanbul Emniyet Mdr? Yoklar, bulamazsnz. Hibirini... Hibirini bulamazsnz. Bu tr olaylar oldu mu, hepsi mumyalar mzesinin sessiz heykeli kesiliverirler birdenbire. Ama, i solcu renci yakalamaya gelince her biri birer aslan gibi kkrer. Gece yarlar renci yurtlarn basp devrimci rencileri birer sava esiri gibi sorguya ekerler. Cephe aslanlardr bunlar. Cephe partileri eker giderlerse, her biri st dkm kedilere dnerler. Cephe hkmetinin iileri eski Bakan, Cumhuriyet Senatosunda iddet olaylarn aratran komisyona gnderdii resmi yazda, siyasal cinayetlerin hangi yllarda younlatn gsteriKONTRGERLLA RETLER 127 yor, 1968 ylnda I kii, 1969 ylnda 9, 1970 ylnda 17, 1975 ylnda 26, 1976 ylnn ilk drt aynda lenlerin says ise 27... Gryorsunuz: Demirel ne zaman babakan olursa, cinayetler oalyor; ne zaman hkmetten ayrlrsa, lkede dirlik dzenlik kuruluyor. Demirel'in Babakanl dneminde nedense, kardelerine, yeenlerine datlan milyonlarla, ldrlen yurttalarmzn says birdenbire artmaktadr. Cephe demokrasisinin zeti budur ite. ite Trkiye bu koullarda dolu dizgin bir belirsiz noktaya doru srkleniyor. Bu kmazdan tek kurtulu yolu, 5 Haziran seimleridir. Faizm mi zgrlk m, bar m, terr m? 5 Haziranda bu sorularn yantn bulacaz. Greceksiniz, bu kan denizi nce bu kanlar aktanlar boacaktr. Kk ilelerde CHP Genel Bakanna pusu kuran ilkel faist zentileri, aabeyleri, efleri, su ortaklar ile birlikte hesap vereceklerdir. Sokak ortalarnda yurttalarmz zerine yaylm atei aan "kontrgerilla ekyas", perde arkas yneticileriyle birlikte hesap verecektir. Her biri, bamsz mahkemeler nnde hesap verecektir. Evet, gdml yarglar nnde deil, bamsz yarglar nnde hesap vereceklerdir, bir bir... 27 Mays 1960'tan nce Uak'ta ismet Paann bana atlan ta, Demokrat Partinin mezar ta olmutu. Niksar'da, iran'da, Erzincan'da Ecevit'e atlan talar da cephe partilerinin mezar talan olacaktr. Ve bu kan, fidan gibi delikanllarmzn ve gelinlik kzlarmzn bu gen ve taze kanlan, bir gn gelecek, bu kan aktanlar boacaktr... (Cumhuriyet, 30 Nisan 1977) SORULAR... I Mays gn istanbul'da Taksim Alannda yaanan korkun olaylar, son yllarda Trkiye'nin yaamakta olduu siyasal koullardan soyutlamaya olanak yoktur. Sanki bir plan iliyor. Sanki grnmez bir el, bu plan adm adm uyguluyor. Birok kii, birok grup, bu plan iin ya "figran" oluyor ya da "alet" olarak kullanlyor. 128 Taksim olaylarn, biroumuzun yapt gibi "Maocu-Leninci" atmas olarak nitelersek, iinde yaamakta olduumuz koullar unutmu oluruz. Bunca genci kim ldrd? istanbul'da bir hafta nce kimler, gen kz otomatik tfekle tarayp kamt? ili'de yol ortasnda yryen iki genci kurunlayanlar kimlerdi? Evet kimlerdi bunlar? Bu sorularn gizlendii karanlklar, Taksim Alanndaki atmaya kadar uzamaktadr. Baz sorumsuz gruplar, bata CHP toplantlar olmak zere birok yasal toplanty "sabote" etmek iin "seferber" olmulardr. Bunlar kimlerdir? imdiye kadar neden bunlar hakknda hibir yasal soruturma almamtr? Havada uan kuu komnist sanan cephe yneticileri, neden imdiye kadar bu tr eylemlere bavuranlar mahkeme nne karamamtr? Bu, Maoculuk, Lenincilik gsterisi deildir. Bu, Milliyeti Cephe partileriyle el ele, gnl birlii iinde olanlarn dzmece solculuudur. San solculuktur, kkrtc ajan eylemleridir. Taksim'deki kanl olaylar "Maocu-Leninci tartmas" dzeyine indirirsek, birok olayn nedenini ve oluumunu gzden karm oluruz, istedikleri de bu
deil midir? Solu kendi iinde anlamsz ve verimsiz bir atmaya sokup, bundan yararlanmak iin her trl yola bavurmuyorlar m? Devletin iileri Bakanl var. iileri Bakanlnn eitli istihbarat rgtleri var. Milli stihbarat Tekilat var. Bu rgtn, her yerde gz ve kula var. istihbarat, btn bu olanaklaryla, byle bir atma eilimini nceden saptayamad m? Bir grubun, yasal toplantya katlanlarla gs gse gelmelerine kadar, neden bir tek nlem almad? Yoksa, birtakm yasad rgtler, rnein CIA tarafndan ynetilen "kontrgerilla" adl rgt, Taksim Alan evresindeki byk otellerde ve binalarda m mevzilenmiti? Grg tanklar, Intercontinental Oteli ile Sular idaresi duvarndan kalabala yaylm atei aldn sylyor. Olay yaayanlar, biri Anadol, biri Renault marka iki arabadan toplulua kyasya ate edildiini anlatyor. Kim bunlar? Diyelim ki, "Maocu" denilen grup, Taksim Alanna Harbiye ynnden girdi. Ya Intercontinental Oteli ile Sular idaresinden ate edenler, bu binalarda otomatik tfeklerle nasl KONTRGERLLA RETLER 129 mevzilendiler? lenler kimlerin kurunlaryla ldler? Gzaltna alnanlar kim? Trkiye'de bunca olay yaratanlarn, bu olaya karmadklarn sylemek kolay mdr? istanbul'da eski kklerde stlenen "kontrgerilla" ve "avclar grubu"nun kimler olduklar bilinir mi? Her olay CIA yaratmaz. CIA gelien olaylara yn verir, bu olaylar saptrr. Bylece bir kargaa ortam oluturur. yle anlalyor ki birtakm sorumsuz gruplar, bylesine bir ortamn yaratlmasnda "figran" olarak seildiler, byle bir kanl olaya "alet" edildiler. Fakat bu olaylarn arkasnda ClA'nn kanl ellerini grmemek iin ok saf olmak gerekir. Biliyorsunuz, CIA bu gibi olaylar nasl dzenler, hep birlikte televizyondan rendik. nce anlattlar, sonra uyguladlar. Demokrat Parti dneminde, Rum aznlna ynelen 6-7 Eyll saldrsnn solcular tarafndan dzenlendii, hkmet evreleri ve hkmet yanls basn tarafndan btn dnyaya ilan edilmiti. Sonradan, bu olaylarn o zamanki adyla 'Milli Emniyet" tarafndan dzenlendii mahkemelerde belgeleriyle ortaya karlmt. Taksim olaylarn tmyle sola mal etmek iin saldrya geen cephe partilerini grdke, 6-7 Eyll olaylarn anmsamamak mmkn deildir. Taksim olay, en az, cephe hkmeti dnemindeki siyasal cinayet olaylar kadar karanlktadr. Bu karanlktan yararlanmak isteyenlerin oyunlarna hep birlikte kar kalm. (Cumhuriyet, 4 Mays 1977) SORUTURMA NASIL YAPILMALI? I Mays olay, Trk basn iin bir snav gn oldu. Baknz bir ksm basn olay nasl arptrd, kamuoyunu aldatmak iin hangi duygulan kulland. Bunlar acyla izliyoruz. Bu tr olaylarda, pein deer yarglarndan kanmak gerekir. nk pein yarglar, ou kez gerein gizlenmesine yarar. Dncenin yerini duygu, soukkanlln yerini fke alr. Bu fke ve duygu selinden syrlmazsak, gerei gn na karamayz. 130 Sa gler, bu olaydan kar salamaya alyor. Partileri, dernekleri, TRT'si, yazar ve izeri ile, DSK' sank sandalyesine oturtmak, istanbul'un ilerici, namuslu ve yrekli Belediye Bakan Ahmet isvan' karalamak, bundan siyasal yarar salamak istiyorlar. Buna meydan vermemek gerekir. Trkiye'de yllardr bir oyun oynanyor. Bir plan adm adm uygulanyor. nce, sa kesim iinde silahl rgtler oluturup, sol kesim zerine saldrttlar. Bu yetmedi. imdi de solu kendi iinde paralamak, yok etmek ve yozlatrmak istiyorlar. Devrimci bilin, ite bugnler iin gereklidir. I Mays ncesinde bir sr siyasal cinayet ilendi, istanbul'un orta yerinde gen insanlar kurun yamuruna tutan ekya etesinin bir yesi bile yakalanmad. Srtnda bunca kara tabutu tayan istanbul valisi nasl gnl rahatl iinde koltuunda oturmaktadr?..
ilerici basn olarak, I Mays ncesindeki siyasal cinayetleri olduu gibi, I Mays olayn da didik didik edip bunlarn su belirtilerini, kantlarn, devletin brokratlarna, bakanna, valisine, emniyet mdrne, bir bir sormalyz. Drt be gndr gazetelerde okuyorsunuz. Intercontinental Otelinden kalabala ate ald syleniyor. Bu konuda herhangi bir soruturma yaplm mdr? Bu otelin "gvenlik amiri", Emniyet Genel Mdrl eski Yardmclarndan ve istanbul Emniyet eski Mdr Vekillerinden Mehmet Akzam-bak'a herhangi bir soru yneltilmi midir? 1955 ylnn 6-7 Eyll olaylarna yol aan olay Selanik'te Atatrk'n doduu eve bomba atlmasyd. Yassada durumalarnda, bu bombann bir gvenlik grevlisi olan, Oktay Engin tarafndan konduu anlalmt. Yassada durumalarna kadar 6-7 Eyll olaylarnn "solcular" tarafndan yapld ileri srld, ileri srlmek ne kelime, birok solcu bu gerekeyle tutuklanm, aylarca hcrelerde yatrlmt. Atatrk'n Selanik'te doduu eve bomba koyan gvenlik grevlisi Oktay Engin, imdi nerededir dersiniz? Emniyet Genel Mdrl Gvenlik Dairesi Bakanlnda!.. Oktay Engin, I Mays toplants ile ilgili nlemlerin alnmasnda ve uygulanmasnda en nemli grevlerden birini stlenmiti. Sanrz, Oktay Engin'de bu konuda ok yararl bilgiler vardr. KONTRGERLLA RETLER 131 Burada, belli kiileri sulamak amac gtmyorum. Fakat, bu olay, enine boyuna btn ayrntlaryla incelenmeli ve her belirti, her kant, kamuoyu nnde tartlmaldr. Intercontinental Oteli ile Sular idaresi duvarndan ate a-anlar yakalanm mdr? Bunu kimden soralm? Emniyet Genel Mdrlnden mi, Gvenlik Dairesi Bakanlndan m? istanbul Valisinden mi? Kimden?.. (Cumhuriyet, 6 Mays 1977) YILGINLIK... Trkiye'de Anayasa dzeni yrdkte midir? Yrrlkteyse, devletin grevi, yasal toplant ve gsterilerde her trl nlemi almaktr. Devletin bu grevi, seime yaklatmz u gnlerde bsbtn artmaktadr. CHP'nin seim kazanma olasl arttka, kanl olaylar da younlamaktadr. Birtakm gler, halkta ylgnlk yaratarak seim sandklarna imdiden ipotek koymaya alyor. Seim gezilerinin kanl geecei, sandk banda kan aktlaca, kulaktan kulaa yaylyor. Hani Anayasa dzeni? Hani seim yasalar? Hani temel hak ve zgrlkler?.. Niksar, iran, Erzincan olaylarndan sonra I Mays, karanlk glerin ne gibi planlarn iinde olduklarn sergilemektedir. Birok lkede ihtilaller dzenlemi, hkmetler devirmi, cinayetler ilemi CIA, birdenbire "slah nefs" edip kesine mi ekilmitir? istanbul'da bunca cinayetin arkasndaki g kimin gcdr? yle bir g ki, Emniyet Genel Mdrl bu katillerin bir tekine elini bile srmedi. lk Ocaklar genel bakanlarna cinayet silahlar datan subaylara tek bir soru sorulmad, sorulamad. ClA'nn Trkiye'de yaptklarn, be on yl sonra bir televizyon filminde grnce mi inanacaz acaba? Belki iran'da Musaddk devrildiinde, baz gazeteciler CIA' nn bu ie karmadn yazmlardr. Belki Ailende devrildiinde, ili'li "tarafsz" gazeteciler, ClA'ya toz kondurmamlardr. 132 Belki, Albay Papadopulos iktidara geldiinde, kimse bu ihtilalde ClA'nn izini aramamtr. Ankara'da, Amerikallar ve Amerikallara yakn evreler, srarla, son olaylarda ClA'nn parmann olmadn yaymaktadrlar. Evet, her olay CIA yaratmaz. ok sylendi, ok yazld. Fakat, her lkede olduu gibi, Trkiye'de de CIA vardr ve baz devlet kurumlar ile i iedir. CIA, belli olaylara karr, belli olaylar saptrr, yozlatrr. Amac, hangi lkede olursa olsun, solun geni bir birlik yaratarak iktidara gelmesini nlemektir.
Seim yaklatka, kitlelerde bir ylgnlk yaratma plan adm adm uygulanyor. Bu ylgnl nlemek, halkmzda demokratik bilinci ayakta tutmak hepimizin grevidir. Saltanatnz yklyor, bir ay kald, bir ay!.. (Cumhuriyet, 7 Mays 1977) OYUNA GELMEMEK... Bugnlerde sk sk CIA ve kontrgerilla gibi rgtlerden sz ediyoruz. Nedeni ak. lkemiz, seimlere doru, belli ki bir kargaa ortamna srklenmek isteniyor. ok partili dzen yerine 12 Mart dnemine benzer bir "otoriter" ynetim kurup sermaye evrelerine gvence salamak, oktandr gndemin ilk maddesine oturtulmu. imdi bunun yolu yntemi aratrlyor. "Kontrgerilla" rasgele kullandmz bir kavram deildir. Kontrgerilla, NATO yesi lkelerde, ayaklanmalar bastrma amacyla kurulduu sylenen, bir gizli savunma rgtdr. Panama Kanalnda, Pentagon generalleri tarafndan zel bir eitimden geirilen kontrgerilla uzmanlar, ABD sava retileri gerei, her lkede eyleme geerler. Kontrgerillann asker kesimi, Panama Kanalndaki bu eitim ssnde yetitirilip hazrlanrlar. rgtn sivil elemanlar ise, Washington'da "Uluslararas Polis Akademisi"nde eitim grrler. lkemizde, 12 Mart dneminin ikenceci elebalar bu eitimlerden gemilerdir. Bu ikencecilerin adlar, soyadlar, bugn nerede olduklar, ne i yaptklar bilinmektedir. Szn KONTRGERLLA RETLER 133 I gelii, bunlarn iinde Siyasal Bilgiler Fakltesi mezunu, eski boksr, silah merakls bir gvenlik grevlisi, boynundaki kurun yarasn gstere gstere, yeni eylem planlan dzenlemektedir. Bu kontrgerilla eleman, imdi ok nemli gvenlik hizmetlerinin bandadr. Kontrgerilla, 12 Marttan bu yana MHP yanls elemanlarla doldurulmaktadr. CIA etki ve gdmnde olan kontrgerilla, istanbul'da eski saray ve kklerde karargh kurmutur. Bunu ben de biliyorum, rnein istanbul Valisi de biliyor. Emniyet Genel Mdr de biliyor. Bilmeyen sadece u "tarafsz" iileri Bakandr!.. NATO yesi lkelerin haberalma servislerinin, birbirleriyle yakn ilikileri bulunmaktadr. Basnmzn baz tarafszlar, bu sylediklerimizi yalanlamaya aladursunlar. Biz yine de Dileri Bakan ihsan Sabri alayangil'in u "veciz" szlerini anmsayalm: - CIA girmi benim iime... israil gizli rgt ile MT arasnda ne gibi ilikiler bulunmaktadr? iran Gizli Haberalma rgt ile MT ne gibi ilikiler iindedir? CIA ile MT arasndaki ilikiler hangi noktalarda younlamaktadr? CIA ile kontrgerilla arasndaki ilikileri bilmeden, aratrmadan, "ematik" yorumlarla CIA olgusunu unutturmaya almak, bilmem kime hizmet olur? Hi dnlm mdr?.. Devrimci kesim, CIA ve kontrgerilla olgusunu belleklerde taze tutturursa, bu oyunlara da gelinmez. Trkiye'de devrimci kesimin bir tek gncel grevi olmaldr. nmzdeki bir ay iinde, seim sandna giden yollan amak ve cephe hkmetini yurtta oyu ile devirmek!.. Bunu engelleyen her eylem, ad san ne olursa olsun, arkasnda CIA ve kontrgerilla glgesi saklamaktadr. (Cumhuriyet, 8 Mays 1977) AYNI OYUN MU? I Mays olaylar nedeniyle gzaltna alnanlardan bir ksm tutukland. Tutuklananlar arasnda, Intercontinental Oteli ile Sular idaresi duvarndan halka ate aanlar da var m acaba? 134 Bilmiyoruz. Hazrlk soruturmas gizli olduu iin, olayla ilgili sanklar ve kantlar yaknda mahkemede greceiz, tanyacaz. Bir haftadr, kamuoyunda u phe gittike younlamaktadr. Milli istihbarat rgt, I Mays olaylarndan nce herhangi bir deerlendirme yapm mdr? Byle bir deerlendirme bir rapora balanm mdr? 5 Haziran seimlerinden sonra
toplanacak Parlamentonun ilk ii bu olaya eilmek olmaldr. Yakn gemite yaadmz 12 Mart olay, Milli istihbarat rgtnn, baz "anarik olaylara" ne lde kartn ortaya koymutur. Bir rnek verelim: 5 Mart 1971 tarihinde ODT rencileri, jandarma birlikleriyle silahl atmaya girmi ve bir renci ile bir jandarma eri bu atmada hayatlarn kaybetmiti. Olaydan sonra birok kii tutukland. Arananlar arasnda Eyp Temelta adl bir renci de bulunmaktayd. Eyp Temelta, bu atmada nemli grevler almt. Durumalar srasnda, dava dosyasndan u belge kt. Dev-Gen dosyas, 7.klasr, 2.dosyadaki belgeyi birlikte okuyalm: "2. Ordu ve Skynetim Komutanl ilgili Askeri Savclna: ilgi yaznza konu ODT rencisi Eyp Temelta, tekila-tmzca kendisinden uzun sre istifade edilmi bir kimsedir. Ad geenin durumunun aa vurulmas, gerek kendisi gerekse tekilatmz ynnden birtakm sakncalar tevlit edecektir. Bu bakmdan Eyp Temelta'n durumunun, deifre edilmeden, takibat d braklmas yerinde bir tedbir olacaktr. Bilgilerinize arz ederim. I Eyll 1971 Nurettin Ersin Korgeneral MT Tekilat Mstear" MT Mstear Nurettin Ersin'in bu yazsndan sonra, her trl devrimci eylem iinde grev alm bulunan Eyp Temelta "takibat d" braklmtr. MiT'in bu yazs, Ankara Skynetim Komutanl Askeri Savcl 1971/40-45 evrak, 1971/21 I esas, 1971/153 sayl "kovuturmaya yer olmad karan" ile Eyp Temelta' kovuturma d brakmtr. Yani, MT I Eyll 1971 gn yaz yazyor, iki gn sonra, 3 Eyll gn askeri savclk kararn veriyor... KONTRGERLLA RETLER 135 I Mays gn Taksim Alannda bu tr kuku bulutlan dolamtr. Eer u rnekte grld gibi, birtakm kiiler yine "takibat d" kalyorsa, hi unutulmasn, bu belge gibi, saklanan btn belgeler de bir gn, gn na karlr. Eski dosyalardan ekip aldmz bu belgeyi istanbul Savclarna saygyla sunarz... (Cumhuriyet, 9 Mays 1977) YAANMADI MI? Seimlere bir ay kala yaadmz u kargaa ortam, ister istemez on yl nce Yunanistan'da yaanan siyasal koullar anmsatmaktadr. 21 Nisan 1967 gn Atina sokaklarn igal eden Silahl Kuvvetler, ynetime el koymutu, ihtilalin lideri, CIA ile Yunan Gizli Haberalma rgt (KYP) arasnda "irtibat subayl" yapan Albay Papadopulos'tu. ihtilal, bir komnist ayaklanmaya kar NATO kurmaylarnca hazrlanan "Prometheus Plan"na gre yaplm ve baarlmt. 1967 ncesinde, Yunanistan'da sac partilerin en ok aba harcadklar konulardan biri, "milliyeti partileri" bir araya getirecek ve solcu partilere iktidar yolunu kapayacak olan bir seim sistemiydi, ismet inn'nn liderliindeki CHP'yi anmsatan "Merkez Birlii Partisi", bu neriye kar kt. Merkez Birlii Partisinde, lider George Papandreu'nun olu Andreas Papandreu, be on yl nce CHP iinde "ortann solu" bayran aan Blent Ecevit gibi, demokratik sol dorultuda halk rgtlemeye, kitleleri etkilemeye balamt. Yunanistan'daki albaylar darbesi, halkn oyu ile iktidara gelme olasl en yksek olan Merkez Birlii Partisine kar yaplmt. Bu olaylar yakndan izleyen Blent Ecevit, 12 Mart muhtrasndan sonra Trkiye'de olup bitenler iin, - Bu, Yunan ihtilalinden de ince bir oyundur, demiti. Ecevit o gnlerde, ite bu kukuya dikkat ekmek istemiti. 1967 darbesinden nce, Merkez Birlii Partisinden 49 milletvekili ayrlm ve partilerine ihanet etmilerdi. Ayn gnlerde Yunan kamuoyu iki siyasal dava ile ilgilenmekteydi. Davalardan biri, solcu milletvekili Lambrakis'in 136 I
ldrlmesi olayyd. Bu olayla ilgili olarak, bir jandarma generali ile baz gvenlik grevlileri tutuklanmt. Bir baka dava da, Silahl Kuvvetler iindeki solcu subaylarla ilgiliydi. "Aspida davas" olarak bilinen bu davada, baz subaylarn, Babakan George Papandreu'nun olu Andreas Papandreu'nun liderliinde bir ihtilalin hazrlklar iinde olduklar ileri srlm ve bu subaylar tutuklanmt. Bu iki dava kamuoyunu altst ederken, Trkiye'deki "lk Ocaklar" adl rgte alacak derecede benzeyen "Milliyeti Gvenlik Gc", byk kentlerin sokaklarnda iddet eylemlerine bavurmaktayd. 1967 Nisanna gelindiinde lkedeki btn gler, kesin bir hesaplamaya doru srkleniyorlard. Yunanistan'da Albay Papadopulos'un liderliindeki darbenin CIA tarafndan gerekletirildii, sonradan inanlr kantlarla ortaya kondu. Albaylar Cuntas, 1974 Temmuzunda "Kbrs Bar Harekt" srasnda, bir iskambil destesi gibi yklp gitti. Albaylar teker teker, lkelerini igal etmelerinin hesabn verdiler. imdi her biri cezaevi duvarlar arasndadr. CIA, her lkede deimez bir "taktik" izler. Sa birletirmek ve solun kendi arasnda bir birlik yaratmasn engellemek... Solun, on yl nce Yunanistan'da olduu gibi, seim yoluyla iktidara gelecei anlalrsa, buna engel olmak... Eer sol, btn nlemlere karn. Allende'nin ili'sinde olduu gibi iktidara gelmise, bu iktidar bir ihtilal ile devirmek... Yunanistan'da ve ili'de oynanan oyunlar gzler nndey-ken, be lafn belini bkerek bu olasl yok saymak, Atatrk'n deyii ile "gaflet, dalalet ve hatta hyanet iinde" olmaktr! (Cumhuriyet, 12 Mays 1977) GNDEM Yaadmz bu kargaa ortamndan nasl kurtulacaz? Hemen hemen btn yurttalarmz bu sorunun yantn dnmektedirler. Bu sorunun en kestirme yantn u biimde verebiliriz: Bu iktidardan kurtularak!.. KONTRGERLLA RETLER 137 Nasl kurtulacaz? Bunun yant da ok aktr, 5 Haziran gn sandk bana giderek. Ondan nce de seim sandklarna giden yolu ak tutarak, her trl engeli aarak, oyunlara gelmeyerek... ok sylendi, ok yazld; stelik ac deneyler de yaand: Birtakm gler, bir kargaa ortamyla iktidar boluu yaratp, seim sandklarna imdiden "ipotek" koymaya alyorlar. Bunu grmemek iin kr ve sar olmak gerekir. Bu ortamda ilerici glere ok byk grevler dyor. Solun, ama ve yntem bakmndan kendi arasnda eitli grlere ayrlmas doaldr. Bu dnce ayrlklarnn, eitli ideolojik dorultularda savam vermeleri de bir o kadar doaldr. Ama doal olmayan, olmamas gereken, baz yapay oluumlara da rastlamyor muyuz? Hi phesiz rastlyoruz. Bal vermeyen arlar gibi, bir kovanda birbirlerini sokan arlar rnei verimsiz ve yararsz bir atmaya girmi "sol fraksiyonlar" kime yararl olurlar? Proletaryaya m? Kr emekilerine mi? Yoksul kyllere mi? Yoksa lmpen proletaryaya m) Kime?.. Trkiye'nin gelecei, solun derlenip toparlanmasna, ve bylece salkl yntemleri emeki kitlelere benimsetmesine baldr. Bunun bakaca yolu da kalmamtr. Sol, Trkiye'nin gelecei ve umududur. Bu umudu ve gelecei, bozuk para gibi harcamak kimin iine gelmektedir? yle grnyor ki, "terminoloji ehveti" iinde birbirlerini sulamakla zaman ldren baz "fraksiyonlar", cephe iktidarna kar savamak yerine ie dnk bir kavgay yelemektedirler. zr dileriz amma, bu biraz kavgann kolay yandr, ilk aamada savalmas gereken g, iktidardadr; samzda, solumuzda deildir. Bu kolay kavga yolu, hem solu ypratmakta hem de san iini kolaylatrmaktadr. Kendi "fraksiyonlar" dndaki btn sol kesimleri, savclara gz krpacak biimde sulayan "sol McCartistlere" ne demeli ya? Gnn birinde, yazlan yazlar bir savcnn elinde su kantlar olarak kullanlrsa, o zaman bu "sol fraksiyon" szcleri birer muhbir durumuna dmeyecekler midir?
Dadnk kavga vermeyen solcunun, iednk bir kavga vermeye hakk da olamaz! 138 Dnyann her yerinde grld. Her ilerici hareket, sadan gelen szmalarla yozlatrlmak, saptrlmak istendi. Devrimci "teori" ve "pratik" bunun zengin rnekleriyle olutu ve geliti. Bunlar yok sayp sol kesimler iindeki kavgalara arlk vermek, bir bakma oyuna gelmek deil de, nedir acaba? 5 Haziran gnne kadar solun her kesimine byk grevler dyor. Seim sandna giden yolu ak tutmak ve bu iktidar yurtta oyu ile devirmek.. Gerisini, 5 Hazirandan sonra dnrz. (Cumhuriyet, 14 Mays 1977) GZDEN KAMASIN... I Mays olay ile ilgili pheler giderek younlayor. phelerin dmlendii konu, Intercontinental Oteli ile Sular idaresi duvarndan halka ate aanlarn yakalanp yakalanmadklardr. Ceza yarglamas hukukunda "hazrlk soruturmas" gizli olduu iin, bu konuda herhangi bir yetkili aklama yapmamaktadr. Grg tanklar Intercontinental Oteli ile Sular idaresi duvarndan kalabala yaylm atei aldn sylemektedirler, istanbul Belediye Bakan Ahmet isvan ile CHP istanbul il Bakan Aytekin Kotil, bu yolda aklamalar yapmlardr. intercontinental Otelinin gvenlik amiri, istanbul eski Emniyet Mdr Vekili Mehmet Akzambak'tr. I Mays gn olay saatlerinde otele girip kanlar kimlerdir? Bunu en iyi bilecek olan sorumlu Akzambak'tr. Acaba istanbul Savcl Mehmet Akzambak'n ifadesine bavurmu mudur? Akzambak'a eitli sorular yneltilebilir. Szn gelii, olay gn otelin beinci katnda kimler kalmtr? Ne bileyim ben, rnein 510 ve 51 I numaral odalarda kalanlar kimlerdi? Belki I Mays gn bu odalarda kimse kalmamtr. yleyse, olay srasnda bu odalarda bulunanlar kimlerdi acaba? Bu odalara, olay gn kimsenin girmedii, beinci kata kimsenin kmad kolaylkla sylenebilir mi? KONTRGERLLA RETLER 139 Peki, ya beinci katn oda pencerelerinde kurun izleri varsa? Var demiyorum. Belki vardr diye dnyorum. Bu pencere camlarn Trkiye'den satn alma olana yoktur. Belki kurun izi bulunan camlarn yerine yenisinin alnmas iin Avrupa'ya siparite bulunulmutur. Sonra unu da dnyorum. Olaydan bir gn sonra kimlii bilinmeyen kiiler otele bomba attlar, baz camlar krld. Hangi camlar krlmt acaba? Gvenlik kuvvetleri, bu tr olaylarda nlem almak iin giriimlerde bulunur. Bu, gvenlik kuvvetlerinin grevidir. Baz gvenlik elemanlar, eski meslektalar Mehmet Akzambak'tan izin alp otelin belli odalarna yerlemi olmasnlar? Belki yledir... Olay annda herkes can derdine dmt. Fakat imdi yava yava geriye doru dnerek dnelim: Olaydan yarm saat sonra, otelden kimler telefon grmeleri yaptlar? Kimler nerelere telefon ettiler? ehirleraras ka grme yapld? Kimler uluslararas telefon grmeleri yaptlar?.. Belki hi nemi yok bunlarn amma aratrlsa yararl olur diye dnyorum... Byle byk otellerde sk sk uluslararas toplantlar dzenlenir. Bu arada byle toplantlar dzenlenmi midir? Olay gn ka yabanc uyruklu kii otelde kalmaktayd? Bunlar saptanm mdr? Ve bir kk soru daha... Otelin nnde beyaz Renault arabadan ate aann ad Alaattin miydi?.. Kimdi bu Alaattin?.. (Cumhuriyet, 15 Mays 1977) DN VE YARIN... Trk ekonomisinin iflas ettii u gnlerde, televizyon ekranlarnda "Biz Ktadayken" adl program dizileriyle Osmanl imparatorluunun btn dnyaya nasl "efendilik" ettii anlatlyor. Ayn gnlerde devletin resmi ajansnn genel mdr, lkemizi bu iflasn uurumuna srkleyen Babakann, MO ABD Devlet Bakannn masasna yumruk vurduunu bildiriyor.
Byle bir lkenin babakan, dnyann en byk devletlerinden birinin bakannn masasna yumruk mu indirir, el mi aar, o hi belli olmaz. Anlalan, geleceimiz ne kadar kararr-sa, gemie dnp kahramanlk trkleri syleyeceiz. Halkmz da byle ninnilerle uyutulacak: - Bin atl aknlarda ocuklar gibi endik. Evet yleydik amma, imdi ne haldeyiz? Baknz bykelilerimize aylk bile veremiyoruz. - Viyana kaplarna kadar dayanan ecdadmz... Doru, Viyana kaplarna kadar dayandk. Peki bugn ne durumdayz? ABD silah vermezse, parmamz bile oynatama-yacaz. Milliyetilik, egemen snflar elinde bu renklere brnmtr. Gemie dnp atalarmzla vneceiz, ieriye dnp yurttalarmz ldreceiz, bu arada vergi iadesi, tevik belgesi, benzin bayii, milletvekili pazar gibi alverilerle uraacaz, bunun ad da "milliyetilik" olacak! - Milliyetiler birlesiniz... Nerede birlesinler? Vergi iadesi kuyruklarnda, tevik belgesi kaplarnda, usulsz kredi veznelerinde, benzin bayilerinde, parada, pulda... Ulusal gelir, sosyal adalet ilkeleri uyarnca dalsn m? Olmaz efendim, bu komnistliktir. Yeralt kaynaklarmz devlet tekeline gesin mi? Hayr efendim, yabanclarda kalsn. Petrollerimiz, madenlerimiz milliletirilsin mi? Olur mu efendim?., Milliyetilikle badar m?.. Smrge milliyetiliinin bayra altnda, yoksul ailelerden devirmi, kandrlm halk ocuklar bu servenin fedaileri olarak seilmi ve bunlara kanl grevler verilmitir. Seimlere birka hafta kala, bu milliyetilik anlaynn yeni oyunlaryla karlaabiliriz. Bu oyunun en duyarl halkas Kbrs' tr, Seimlerden nce bir yapay gerginlik yaratp bundan yararlanmak isteyebilirler. Carter'n masasn dvd sylenen "hayali yumruk", 5 Haziran seimlerinden sonra, gerek grnts ve arl ile seim sandklarn dvecektir, eer kendi ban dvmekten yorulmazsa... (Cumhuriyet, 16 Mays 1977) KONTRGERLLA RETLER 141 piw I ZAVALLI KARATA... Kararname hazrlanyor, hazrland, istifa ediyor, etti derken, Ankara Savcl, TRT Genel Mdrl koltuunu igal eden aban Karata hakknda ceza davas averdi. Dzenlenen iddianameye gre Karata, "hkmet memuriyetinin ve unvan ve erefinin gasp" suuyla yarglanacaktr. Biz bu Karata'a syledik: Yapma, etme, u adamlara gvenme, sonra mahalle ocuu gibi sokakta kalrsn dedik, dedik amma bizi dinlemedi. imdi ra gibi yanyor. Karata, iddianameye gre, Trk Ceza Yasasnn 252'nci maddesi uyarnca yarglanacak. Vah zavall vah... iki yla kadar hapsedilecek, memur olma hakk elinden alnacak. Ksacas srm srm srnecek. Amma biz syledik; yapma, etme dedik, bizi dinlemedi. Dantay, kararn oktan vermi. Diyor ki, Karata genel mdr olamaz. Ya Yargtay ne diyor? Yargtay da, Karata'n devlet memuru olmadna karar veriyor. Yani ksacas Karata, Dantay ve Yargtayn arasna skm kalm. Bir adm atsa karsna Yargtay kyor, geriye dnse, bu kez karsnda kap gibi Dantay gryor. Dava, cephe partilerinin azgn gnlerinde alsayd, yine de iyiydi. Tam cephe iktidarnn seim sandklarna kstrld gnlerde, Karata mahkeme nne kyor. Kim koruyacak imdi Karata'? Demirel desen, olmaz. Sleyman bey, 5 Hazirandan sonra Yce Divanda yapaca savunmay hazrlayacak. Trke desen, ondan da hi hayr yok. Bir iki ay sonra Trke de kendi derdine decek. Feyziolu desen... 5 Hazirandan sonra Feyziolu siyasal hayatta ancak "mikroskopla" aranacak. Vah Karata, vah... En iyisi Karata'n kendisini yine kendi bana savunmas. Bizlerin bu konuda biraz deneylerimiz vardr, izninizle Karata'a biraz "hukuksal yardm" yapalm.
Karata iin bir tek kurtulu aresi var. O da u: Su, Anayasay ihlal suudur. Karata bu suun "fer'i faili" saylr. Gerek sulular, yani Anayasay ihlal suunun "asli faili" Babakan Sleyman Demirel'in bakanlndaki Bakanlar Kuruludur. Karata, 142 - Ben buraya hkmet kararnamesi ile geldim, derse o zaman hkmetin sorumlu olduunu aklam olacaktr. Bence en tutarl yol budur. Karata suu hkmete yk-lemelidir. nk baka aresi yoktur. Karata, Demirel ile birlikte yarglanrsa, belki bu arada paay kurtarr. Yoksa hali dumandr... Dnn: nce salar kesilecek, ellerine kelepe taklacak, tecrit hcresine yatrlacak, sonra kou temizleyecek. Aman canm iki yl ne ki?.. Bir sa yanna yatarsn, bir sol yanna, geer biter. Ne demiler: eriatn kestii parmak acmaz. yle amma, yine de yazk oldu adama. Biz sylemitik: Yapma etme demitik; fakat bir trl szmz dinleteme-mitik. - Her horoz kendi plnde ter. Sen bir tavukuluk profesrsn, ne karrsn boyundan byk ilere? (Cumhuriyet, 19 Mays 1977) KASKET, KALPAK VS... AP urat, didindi, en sonunda seimi kazanacak propaganda konusunu buldu: Kasket... CHP Genel Bakan Ecevit'in resim ektirmek iin giydii kasket aracl ile nasl komnist olunaca, AP'nin "ileri zekl" yneticilerince ortaya kondu: Ecevit kasket giymi, Lenin de kasket giyiyordu, Nazm Hikmetin de kasketi vard. yleyse Ecevit komnisttir... AP yaymlad seim brornde Ecevit, Lenin ve Nazm Hikmet'in kasketli fotoraflarn yan yana koyarak, komnizm propagandasnn varln saptamtr. Bir baka brorde de, Castro ve Ecevit'in beyaz gvercinli fotoraflar yan yana baslarak, gvercin yoluyla komnizm propagandas ortaya konmaktadr. Azgelimi lkemizde bu derece zeklarn bulunmas gerekten sevindiricidir. NATO'ya ve CENTO'ya bu kafayla bavurduumuz gibi, Ortak Pazara da bu zek ve kltr birikimi ile girmekteyiz. Bir zamanlar "kalpak" giyenin komnist olduu yolunda varsaymlar tremiti. Bu mantkla, neredeyse Atatrk'n KONTRGERLLA RETLER 143 PP Ulusal Kurtulu Savandaki kalpakl fotoraflar bile yasaklanacakt. Skynetim Mahkemelerinde, - Atatrk'n Lenin'e benzeyen fotoraf, gerekesiyle yeni su trleri de bulunmutu, unuttunuz mu? Neyse, Sayn Cumhurbakanmz son olarak kt Finlandiya gezisinde kalpak giyerek, aka kalpak giymekle komnizm arasnda en kk bir iliki bile bulunmadn kantlad. Bylece kalpak, ok partili yaammzda yasallk kazand. Kasket, genellikle yoksul halk kesimlerince kullanlmaktadr, iinin kylnn "ftr" giyecek hali yok ki!.. Geri baz "duvarc ustalar" ve adliye nndeki "istidaclar", kasket yerine kumatan ya da hasrdan apka giyerlerse de, bu tutumun hibir ideolojik yan yoktur. apka deyince akla, Sleyman Beyin apkas gelmektedir. Sleyman Bey'in apkas, ok nldr. Sleyman Beyin apkas ile siyasal tutumu arasnda yakn ilikiler bulunmaktadr. Sleyman Bey, zor gnlerde apkasn alp svmakta, ortalk durulunca eline apkasn alp ihale kazanm mteahhit gibi televizyon ekranlarna sramaktadr. Hner apkadadr. Sleyman Bey, "oban Sl" olarak anld gnlerde apka yerine kasketle dolam, sonra da ailece "kyafet inklab" yaparak kasketi frlatp balarna apka geirmilerdir. Demirel ailesinin kyden ehre inmesi, sosyolojide "kentleme olgusu" olarak adlandrlmaktadr.
Her kasket giyen komnisttir. Demirel ibu nedenle kasket giymemektedir. Kasketli Ecevit komnisttir. apkal Demirel milliyetidir. Beyaz gvercinli Ecevrt anarist, kratl Demirel mukaddesatdr. Kasket giyenler, bir sosyal snfn teki sosyal snflar zerindeki tahakkmn kuranlar; apka giyenler bu tahakkme kar, vergi iadesi, tevik belgesi, banka kredisi alanlardr. Ecevit kasketlidir, Nazm Hikmet kasketlidir, Lenin kasketlidir. Kasket giyen komnisttir. Lenin komnist olmasa, kasket giyer miydi? Nazm Hikmet komnist olmasa kasket kullanr myd? Her kasket giyen komnisttir, Ecevit de komnisttir. AP, Ecevit'in komnistliini ite byle kantlamaktadr. Hemen tarih delim: Yl 1977. Yirminci yzyln nc eyreini amz. Uzay andayz. Bakn, adamlar Ecevit'e 144 komnistlik bulatrmak iin bu yzylda ne glnlklere katlanyorlar... (Cumhuriyet, 22 Mays 1977) H EKNMYORLAR Hkmetin AP kanad, giderayak yasad ilemleri gittike arttrmaktadr. Bunlardan biri Tarm Kredi Kooperatifleri Merkez Birlii Genel Mdrlne yaplan atama ilemi ile ortaya kmtr. Tarm Kredi Kooperatifleri, 1581 sayl yasaya baldr. Bu yasaya gre, Tarm Kredi Kooperatifleri Merkez Birlii Genel Mdr, Bakanlar Kurulunca atanr. Ticaret Bakan Halil Baol, 1581 sayl yasann 5'inci maddesini ineyerek, Bakanlar Kurulunca kullanlmas gereken atama yetkisini kullanarak, Birliin Genel Mdr Vekilliine Ziraat Bankas Genel Mdr Davut Aka'y getirmitir. Tarm Kredi Kooperatiflerinde, eitli siyasal partiler arasndaki iktidar kavgas srmektedir. Hkmetin iki kanad AP ve MSP, Tarm Kredi Kooperatiflerinde amansz bir kavgaya tutumulardr. Bu nedenle, Bakanlar Kurulunda Tarm Kredi Kooperatifleri Merkez Birlii Genel Mdrlne uzun sredir bir atama yaplamamtr. Bunun zerine AP'I Ticaret Bakan, Bakanlar Kurulunun yetkisini tek bana kullanarak, Birliin Genel Mdr Vekilliine Ziraat Bankas Genel Mdr Davut Aka' yi atay vermitir. Atama ilemi tmyle yasaddr. Bu atama ilemi sadece yasad olmakla kalsa, yine iyi. Bu ilemin getirecei baz sonular vardr. 440 sayl yasann 32'nci maddesine gre, Ziraat Bankas Genel Mdr, genel mdrlk dnda baka hibir i yapamaz, cretsiz de olsa, srekli ya da geici bir grev kabul edemez. Ya ederse?.. Yasa diyor ki, eer byle bir grev alrsa, iine son verilir. 32'nci madde yle son bulmaktadr: - Bu madde hkmlerine aykr hareketin devam sresince teekklce denen her trl zlk haklar iki kat olarak geri alnr. KONTRGERLLA RETLER 145 Ya ite byle... Yani, yasa bu kadar ak. Ne Ticaret Bakannn tek bana atama yetkisi var, ne de Ziraat Bankas Genel Mdrnn byle bir grevi kabul etmeye yasal dayana bulunuyor. Fakat ylesine almlar ki, ne yasa dinliyorlar, ne de hukuk. Bu son beyliimizdir, ne yaparsak yapalm, diye dnyorlar. Nasl olsa, imdiye kadar hi hesap soran olmam. Cephe hkmetinin, iki yldr, brokrasinin iinde yapt bir ok atama, hukukddr. Tarm Kredi Kooperatifleri Birlii Genel Mdrl bunlardan sadece bir kk rnektir. 5 Hazirandan sonraki gnler, bu gibi ilemler iin hesap gnleri olmaldr. zlemle ve sabrla bekliyoruz... (Cumhuriyet, 23 Mays 1977) ECEVT M, DEMREL M? Yaadmz karmak olaylar iinde ou kez, siyasal gereklerin z ile ayrnts birbirine karyor. Bu olaylarn iindeki temel elikiyi yakalayp, salkl zm yollar bulmak zaman zaman gleiyor. Olaylarn ayrnts n plana geiyor, z unutulup gidiyor. unun urasnda seimlere iki hafta kald. CHP Genel Bakan Blent Ecevit yurdu kar kar dolarken, sac terristlerle sol grntye brnm baz
gurupuklarn saldrlaryla karlayor. Kim bunlar? Anladk, bir kesim adlarna "lkc" denilen sac saldrganlar. Ya tekileri?.. Onlar kim? Onlarn kim olduunu pek bilen de yok. Bunlara "Maocu" demekle i zmleniyor. Bunlar Maocu mu, yoksa Maocu grntsndeki kkrtclar m? "Maocu" olarak adlandrlanlar ylesine "fraksiyonlara" ayrlmlardr ki, herhangi bir olayda, bunlarn kimliklerini ve ideolojik dorultularn kesinlikle saptamak hemen hemen olanakszdr. ite seimlere iki hafta kald. Seenek ortada. Neye karar vereceiz? Ya cephe partileri, Demirel'in bakanlnda aa yukar bugnk aritmetik toplamlaryla iktidarlarn srdrecekler, ya da CHP Ecevit'in babakanlnda tek bana iktidar olacaktr. "Seim forml" bu kadar ak seik ortadadr. 146 Bu durumda ne yapmal? 5 Haziran seimleri bir bakma "referandum" niteliindedir. Seenek "kara" ile "beyaz" arasndadr. Yant "evet" ya da "hayr" biimindedir. Ya cephe iktidar ya CHP hkmeti... Bu koullarda Trk solunun bir tek hedefi olmaldr. Cephe partilerini yurtta oyu ile devirip yerine CHP hkmeti kurmak.,. Bir oumuz CHP'yi kendi siyasal izgimize gre, daha sada ya da daha solda bulabiliriz. CHP iin imdilik sakl tuttuumuz eletirilerin hakllna da inanabiliriz. Hatta CHP programnda yazl baz amalar yeterince sol bulmayabiliriz. CHP iindeki "sa szmalarn" sakncalarn da kukuyla izleyebiliriz. Fakat zm nedir? Diyelim ki, CHP toplantlarnda olay kartanlar CHP d solcularn bir kesimidir. Seimlere iki hafta kala CHP ile atarak ne elde etmi oluyorlar? Hi. Tersine, halktan soyutlanyorlar, giderek bir yoz kalabalk biimine giriyorlar, bundan da tesi, "ajanlk" "kkrtclk" gibi damgalarla da aalanyorlar. Szn ksas, zm zgrlktr. Dnceler ancak zgr ortamlarda filizlenirler. Cephe iktidarn seim sandklaryla alaa etmeden zgrlkten, sosyalizmden sz etme olana var mdr? 12 Mart dnemini birlikte yaadk. Byle bir dnem mi bekleniyor? Byle bir ynetim mi zleniyor? Byle bir dnemde mi elikiler artacak ve "proletaryann devrimci iktidar" kurulacaktr? iin zn yakalamak nemli. Trk toplumu oluum iinde. Bu oluum srecinde insanlar, dnceleri "ar olan" "ar olmayan" diye bilimd llerle tanmlamaya hi olanak yok. Ar olan olmayan yok. Belki, gereki olmayan solcu var. Gereki sol toplum iindeki snfsal ve siyasal g dengesini bilip adm adm, aama aama geliiyor. Gereki solcu kimlerle hangi aamada ibirlii yaplacak, onu biliyor, onu uyguluyor. Bu tartma iinde artk "demagojiye" hi gerek yok. "Terminoloji ehveti" ile kiisel atmalara ideolojik klf giydirip, bilgilik yapmaya ise hi, ama hi gerek yok. ite seimlere iki hafta var. te cephe partileri ortada, ite kanl saldrlar sokaklarda, alanlarda. KONTRGERLLA RETLER 147 Seim "ya Demirel, ya Ecevit" forml ile zetlenebilir. Bu seimde ya Demirel babakan olacaktr ya Ecevit. Namuslu ve bilinli bir solcunun sorumluluu bu formln seenekleriyle oluacaktr. Evet, aka byle. Bundan tesini 6 Haziranda konuacaz. (Cumhuriyet, 25 Mays 1977) OLDU OLACAK... Bugnlerde Turizm ve Tantma Bakan Nahit Mentee'nin masasnda Mstear Mukadder Sezgin tarafndan hazrlanan bir dosya imza srasn bekliyor. Dosya, bakanln Akdeniz Haber Ajansnn Trkiye'yi tantmak iin yurtdnda yapaca reklam karl olarak verilecek milyonlarca lira parayla ilgilidir. Akdeniz Ajans, bugnk cephe hkmetine yakn gazeteciler tarafndan kurulmutur. 29 Nisan 1976 gn ve 372 sayl Trkiye Ticaret Sicili Gazetesinden rendiimize gre, "Akdeniz Haber Ajans Anonim irketi" kurucular arasnda, Tercman Gazetesi Ankara temsilcisi Uur Reyhan, Ortadou Gazetesi sahiplerinden
mer Doan ztrkmen, gazeteci zcan Ergder ve Kemalettin zbayra bulunmaktadr. Turizm ve Tantma Bakanl kurulu yasasnda, bakanla bal be milyon liralk dner sermayenin hangi amalarla kullanlacan gsteren bir de ynetmelik hazrlanmtr. 17/3/1976 gnl Resmi Gazetede yaymlanan Turizm ve Tantma Bakanl Dner Sermaye Ynetmeliinin nc maddesinde, bu sermayenin u amalarla kullanlaca belirtilmektedir. Okuyalm: "Dner sermayenin amalar unlardr: a) Her trl bask, datm ve reklam ileri, afiler, turistik ve tantc yaynlar yapmak, bunlarla ilgili iletme ve tesisler kurmak, film, fotoraf, plak ve hatra eyas hazrlamak, sat yerleri amak, sipari ve hizmetleri yklenmek, b) Sergiler, zel radyo ve televizyon programlan, folklor gsterileri, festivaller dzenlemek, c) Turizm konusunda yurtiinde ve dnda yerli ve yabanc messeselerle ortaklklar kurmak suretiyle turizmin ve turizm endstrisinin inkiafna yardmc olmak." 148 Ynetmeliin 12'nci maddesinde bu dner sermaye kuruluunun, "komandit ortaklklara" katlabilmesi iin Maliye Bakannn izni aranmaktadr. Maliye Bakan Ylmaz Ergenekon, 18/1 1/1976 gn ve 54734 sayl yaz ile dner sermaye kuruluunun, Akdeniz Haber Ajansna elli bin lira sermaye ile ortak olmasna izin vermitir. Maliye Bakanlnn bu yazs, Turizm ve Tantma Bakanlnn 30/11/1976 gn ve 88 sayl onay ile kesinlik kazanm ve ortaklk gerekletirilmitir. imdi Akdeniz Haber Ajans Anonim irketi ana szlemesinin ama maddesinde yer alan ilevlerin bazlarna gz atalm: "- Trkiye'nin yurtdnda turistik, ekonomik ve siyasal adan ve her bakmdan tantlmasn salayacak Trke ve yabanc dillerde hazrlanm bror basmak ve datmak, yurtdnda yaplm olanlar tercme veya olduklar gibi ithal ederek datmak, - Turizme ak otellerde ve toplant olana mevcut yerlerde, Trkiye'nin milli gayelerine uygun tarz ve istikamette tantlmas iin kapal devre televizyon yayn ile, ayn yayn kapsam iinde ilan yapmak, - Yurtiinde ve dnda, radyo-televizyon, film ve yayn or-ganiar vastasyla ilan, afi, pankart, reklam ve propaganda konularna ilikin her trl bask, yayn organizasyonu ile bunlarn prodktrln yapmak, - Yurtiinde ve dnda ulusal ve uluslararas mahiyette dzenlenecek her trl kongre, konferans ve bilumum gsterilerde basn-yayn, halkla ilikiler ve reklam faaliyetlerini yapmak ve yaptrmak." Gryorsunuz, devletin stlenecei ve yrtecei ne kadar grev varsa, Akdeniz Haber Ajansnn amalar arasnda saylm. Eh artk Turizm ve Tantma Bakanl, bu irkete ortak olur ve arada milyonlar bu irkete aktarrsa, devlet, turizm ve tantma ilerinden kurtulmu, bylece komnizmle ve ar cereyanlarla uramaya zaman bulmu olur. Oldu olacak, devleti toptan zel sektre devredelim, biz de kurtulalm, onlar da rahat etsin... (Cumhuriyet 26 Mays 1977) KONTRGERLLA RETLER 149 BU OYUN SKMEZ... Seim gn yaklatka azgnlklar artyor. Amalar belli deil mi? Bu tr saldrlarla halk ynlarnda ylgnlk yaratacaklarn sanyorlar. Nasl olsa kanl cinayetlere altrdlar. Ellerinden ne gelirse onu yapacaklar. nk, vahi bir kedi gibi keye sktlar. Ylgnlk yaratrlarsa, bundan yarar salayacaklarn sanyorlar. Byk kentlerde birka sandk banda bomba patlatmakla, adam ldrmekle seim kazanlmayacan, bu azgelimi faistlere nasl anlatsak acaba? Bugnk terrist eylemler glerini baz hkmet partilerinden almaktadr. Gvenlik kuvvetleri ve Silahl Kuvvetler iine yerletirdikleri baz "militanlar" araclyla ne dler kuruyorlardr kim bilir?
Silahl Kuvvetlerimiz de, gvenlik kuvvetlerimiz de bu tr servenlere ara olamazlar. Bu servenlere girienler er ge, gizlendikleri yerlerden karlr, tuttuklar kpr balarnda yakalanrlar. Bugnlerde son beyliklerini srdryorlar. Baknz bugn 27 Mays Devriminin on yedinci yl dnmn yayoruz. 27 Mays Devrimi, kapkara 12 Mart ihanetine ramen, toplumsal geliim srecinde onurlu yerini oktan almtr. Evet dnekliklere, ihanetlere ramen yine de 27 Mays Devrimini Anayasadan skp atamadlar. Gleri yetmedi nk. Bundan sonra da hi yetmeyecek. Cephe hkmeti, 12 Mart dneminin siyasal yaantmzdaki son uzantsdr. Gidiyorlar artk, ismet Paann nl deyii ile "sulularn tela ve heyecan iinde" yeniden su ileyerek, ileterek gidiyorlar. Bir daha gelmeyecekler. Bu toplumsal bilin srp giderse, cephe hkmeti, belleklerimizde ancak bir ac an olarak kalacak. nk, son sac hkmettir bu. Gidiin hzn, ykln korkusu kt ilerine. Onun iin tek dayanaklar korkudur, ylgnlktr. Baka areleri de ok kalmad artk. Gidiyorlar, gidecekler... Yaadmz u son iki yl iinde, sol kesim, btn kkrtmalara ramen yine de byk lde oyunlara kaplmam saylabilir. CHP siyasal hayatmzn en gl partisidir. Sokak 150 ortalarnda insanlarn ldrld bu lkede, CHP, eer bu saldrlara karlk vermemise, bunun anlamn ok iyi deerlendirmek gerekir. - Kkrtmalara kaplmayn... CHP Genel Bakan Ecevit, iki yldr bu sz azndan drmedi. CHP, zaman zaman hakl olarak "pasiflikle" sulanmasna ramen, bu sulamalar sinesine ekti, ancak kkrtmalara kaplmad. Yoksa CHP, Edirne'den Ardahan'a kadar btn rgtleriyle ayaa kalksa, bu sokak serserileri kaacak delik bile bulamazlar. Meydanlar, eer o meydanlara klmad iin bo sayyorlarsa, siyaset kabadaylar ok ac ekilde yanlyorlar demektir. Trk halk bugne kadar oyunlara gelmedi. Bu yldrma planlar da skmeyecek. Halk bir bayram yerine gelir gibi seim sandklarna koarak, cephe hkmetini oylaryla devirecektir. Seim sandna uzanan eller ylesine krlr ki, bir daha al tutmaz... (Cumhuriyet, 27 Mays 1977) BR FLM BANYOSU... AP Genel Bakan Yardmcs Dr. Sadettin Bilgi, cephe milliyetiliinin "alt dokuzluk" fotoraf gibidir. Bugn bu "vesikalk" fotorafn film banyosunda bulunmak zere, baz belgelere gz atalm: Dr. Sadettin Bilgi, merkezi arkikaraaa'da bulunan Salk Bankas Ynetim Kurulu yelii yapt iin, birtakm ilemlerden dolay mahkemeye verilmitir. Dr. Bilgi'in hangi gerekelerle mahkemeye verildiini, geliniz hep birlikte, Yargtay I I'inci Hukuk Dairesinin 31.5.1976 gn ve 75/363 esas ve 75/2934 sayl kararndan renelim: "- Salk Bankasnn kanun ve mevzuat hkmleri aksine, banka merkezi haricinde alan brolarda, bankann kae ve ktlarna intikal ettirmeden bankaclk muameleleri yaptklar, mudilerden topladklar mevduatlar zimmetlerine geirdikleri, KONTRGERLLA RETLER 151 usulsz teminat mektubu verdikleri, dier davallarn ynetim kurulu bakan ve yeleri olduklar halde, yetkileri haricinde bankann mevzuatna aykr olarak bro atrdklar ve iki kiiye yetki verdikleri, zarar ve suiistimalleri genel kuruldan gizledikleri..." Salk Bankas Genel Mdrl, aralarnda Dr. Sadettin Bilgi'in de bulunduu ynetim kurulu yeleri iin ite bu gerekelerle dava amtr. arkikaraaa Asliye Hukuk Mahkemesi Dr. Bilgi ve arkadalar aleyhine alan davay reddetmi, bu karar Yargtay I I 'inci Hukuk Dairesince bozulmutur. arkikaraaa Asliye Hukuk Mahkemesi, Salk Bankasyla ilgili olarak verdii bir baka kararda, Dr. Bilgi ve arkadalar aleyhine alan davay da
reddetmi, bu karar da Yargtay M'inci Hukuk Dairesince bozulmutur. Bozma kararndan sonra yaplan yarglamalar srasnda Dr. Bilgi ve arkadalar buuk milyona yakn paray, yzde on faizi ile demeye mahkm olmutur. Mahkemenin bu karar usule ilikin bir nedenle Dr. Bilgi yararna bozulmutur. arkikaraaa Asliye Hukuk Mahkemesi, bu karardan sonra yeniden dosyay inceleyerek, Dr. Bilgi aleyhine alan davay reddetmitir. Yargtay I I 'inci Hukuk Dairesi, Dr. Bilgi ve arkadalarnn verdii zararn bilirkiilere inceletilmesi gerektii dncesiyle, Dr. Bilgi'in yararna olan karar da bozmutur. Dr. Bilgi, bu kararn dzeltilmesi iin Yargtaya bavurmusa da, bu istei de geen hafta reddedilmitir. Dosya numarasn verelim: Yargtay I i 'inci Hukuk Dairesi esas: 76/430. Bu hukuksal gezintiden banz dnm ise, hemen sonucu syleyelim: Dr. Bilgi, yeniden mahkeme nne karak, Salk Bankasnn arur edilen milyonlarnn hesabn verecektir. Sz buraya gelmiken soralm, cephe hkmetinin gvenoyu alaca gnlerde Demokratik Partiden istifa edip sonradan Adalet Partisine giren Dr. Bilgi'in son iki yl iinde ald tevik belgelerinin tutar ne kadardr? Dr. Bilgi'in alt dokuzluk fotorafnn negatifini grdnz, ibu film, 5 Haziran gn banyo edilip ilgililere sunulacaktr. Tabii, yanmazsa... (Cumhuriyet, 29 Mays 1977) 152 GZL RGT AVI... Anayasa Mahkemesinin iptal kararndan sonra Devlet Gvenlik Mahkemeleriyle ilgili yasa nerisinin Parlamentoda grld gnlerde, DGM Savcsnn Trkiye radyolarndan okunan bir aklamas herkesi artmt. DGM Savcs, bir gizli rgtn Trkiye'yi 10 "Halk Cumhuriyeti"ne blmek iin hazrlklar yaptnn saptandn belirterek: - Anayasa Mahkemesince iptal edilen DGM yasas Parlamentoda kabul edilmelidir. Bakn Trkiye'yi ne tehlikeler bekliyor, demek istemiti. Savcnn bu aklamasndan bu yana neredeyse bir yl geti fakat Trkiye'yi on halk cumhuriyetine blmek isteyenlerle ilgili bir tek kant ortaya konmad, bu sutan tr herhangi bir sank yakalanmad. Ceza yarglamas hukukunda "hazrlk soruturmas" gizlidir. Bu gizliliin savclar eliyle bozulabilmesi iin ne gibi olaanst nedenler vardr diye dndk durduk amma, bir yant bulamadk bugne dein. Bu sorunun yantn ararken, elime Ankara Savclnn bu konu ile ilgili bir yazs geti. 28.2.1977 gn ve basn hazrlk 1976/725 sayl yazy imzalayan Ankara Savcs Mehmet Elverenli, DGM Savcsna, Trkiye radyolarndan aklad korkun dava ile ilgili olarak u bilgiyi vermektedir: " I - Muhtelif elilik, kurulu ve ahslara Federal Almanya'dan 'Dileri Bakanl I. Sekreteri Cemal Trpanc' imzasyla bir harita ve bildirinin gnderildii, bildiride "ismi Trkiye Cumhuriyeti olan faist idare yklm, yerine iilerinde serbest, I-Berberistan, 2-erkezistan, 3-Grcistan, 4ingenistan, 5-Ermenistan, 6-Lazistan, 7-Krdistan, 8-Tataristan, 9Trkmenistan, I O-Yrkistan adl 10 halk cumhuriyetinin Anadolu Federal Halk Cumhuriyetleri Devleti olarak 1.8.1973 tarihinde kurulduunun" belirtildii, yeni anayasa ve kanunlarn bilahare gnderileceinin ilave edildii, yaplan soruturmalarda bugne kadar bu konuda bakaca hibir alma ve delilin elde edilmedii, isimlerinin takma olduu, olayn soruturmasnn devam etmekte olduu, 2- Bunlardan baka yine ekseriyeti Federal Almanya'da olmak zere eitli kurulu ve ahslarn yaymladklar gazete, KONTRGERLLA RETLER 153 dergi ve bildirilerde mer'i mevzuatmzn meyyide altna ald baz fiilleri oluturduklar, herhangi bir eylemlerinin tespit edilemedii, bu konulardaki soruturmann devam emekte olduu, henz alm bir davann veya verilmi bir takipsizlik kararnn olmad, cezaevlerimizde bu soruturma nedeniyle tutuklu kimsenin bulunmad..." Evet gryorsunuz: DGM Savcs, elinde hibir kant olmadan usul yasalarn zorlayp devleti ele geirmek zere olan bir gizli rgt korkusu salarak, DGM
yasasnn bir an nce karlmasn istemi/ti. Yoksa, bu rgt devleti ele geirecekti, ite bu nedenle DGM grevine devam etmeliydi. Bunlar niin anlattm? unun iin: Son gnlerde sada solda, birtakm "operasyonlara" rastlyoruz. Seimlere bir hafta kala hkmet yeniden gizli rgt avna girimitir. Neden acaba? Sakn bunlar da DGM Savcsnn su kantlarna benzemesin?.. (Cumhuriyet, 30 Mays 1977) PHE... Seim gn yaklatka olaylar younlayor. Olaylar younlatka baz karanlk glerin amalar iyiden iyiye anlalyor. Amalar belli; bir ylgnlk ortam yaratarak semenlerin oy kullanmalarn engellemek istiyorlar. Sirkeci Gar ve Yeilky Havaalannda patlayan bombalarn ardnda kimler var? Kim bu alaka sabotajlardan yarar umuyor? Sirkeci ve Yeilky olaylarn tek balarna alp bomba atanlarn kimliklerini saptamak, belki imdilik olanakszdr. Fakat en azndan, u birka ay iinde yaadmz olaylar art arda sralarsanz, bu "olaylar zinciri" bizleri belli sonulara gtrebilir. Anmsayacaksnz, nce birka uak karld. Bunlar ocuka giriimlerdir. Fakat, ya bu uaklar, acemi hava korsanlanyla birlikte dm olsayd?.. Ya bu uaklarda yzlerce kii lm olsayd?.. 154 Bunlar abuk unuttuk. I Mays olaylar zerindeki pheler kalkt m? Hayr, ne gezer... I Mays imdi , sa partilerin seim malzemesi oldu. Hani nerede Intercontinental Otelinden halka ate aanlar? Hani, nerede Sular idaresi duvarndan ate edenler? I Mays olaynn zerinden bir ay bile gemeden, bu sorular da unutuldu. Devletin btn haber alma rgtleri, btn gvenlik rgtleri babakanlara bilgi verirler. Birok kimsenin bilmedii gerekleri, Babakan bilir. Baknz, Sleyman Demirel, geen hafta Milliyet gazetesi yneticisi Abdi ipeki'ye verdii demete neler diyordu: "- Seim ok enteresan bir mekanizmadr. Seimlere gn kala birtakm talihsiz iler olabilir. Hi ngrmediimiz talihsiz iler olabilir..." Babakann dedii kyor: Seimlere gn var ve baz "talihsiz iler" oluyor. Demirel'in hi ngrmedii "talihsiz iler" oluyor. Babakann deyiine gre, "seim ok enteresan bir mekanizmadr", bu gibi "talihsiz iler" seimi etkileyebilir. Sirkeci ve Yeilky'de patlayan bombalar bu "talihsiz i-ler"den deil midir? Devletin btn rgtlerinden haber alan, bunlar deerlendiren Babakan Demirel, bu szleri ne amala sylemitir? Bunlar bir babakan tarafndan geliigzel sylenecek szler midir? Bu szlere bakn: - Seime gn kala birtakm talihsiz iler olabilir. Babakann bu aklamalar ile seimlere be gn kala ortaya kan bu "talihsiz ilere" baknca, insan ister istemez, phelere, kukulara dyor. (Cumhuriyet, 31 Mays 1977) ORGENERAL RFAN ZAYDINLI VE CHP Orgeneral irfan zaydnl'nn, Demirel hkmetince neden Hava Kuvvetleri Komutanlna atanmadn artk herkes biliyor. zaydnl, 12 Mart dneminde, Eskiehir'de skynetim komutanl yapt. Hi phesiz, anlatmak istedii, syleKONTRGERLLA RETLER 155 mek istedii ok ey vard. Fakat nedense bu konulara pek girmek istemiyor. 12 Mart ilgili sorumu yle yantlyor: "zgrlk demokrasiye inan, Trkiye Cumhuriyeti devletine ballk, asker ocandaki hizmetlerimle grev anlaymn zn oluturmutur. Bu bakmdan 12 Martla ilgili sorunuz zerinde fazla durmak istemiyorum. Ancak tarihe mal olmu 12 Mart olaynn zgrlk demokrasi asndan bir daha olmamasn, daha ak bir deyimle, 12 Mart ncesi ortamnn yaratlmamasn temenni ederim. uras bir gerektir ki, ciddi drst, siyaset adamlarndan yoksun kii ve kiilerin tutumu ve davranlar, zgrlk parlamenter demokratik rejime ters den 12 Mart olaynn Trk siyasi tarihine gemesine neden olmutur,"
Sz, Eskiehir Skynetim Komutanlna getiriyorum. Bu dnemde kendisine yneltilen eletirilere deiniyorum. Bu konudaki yorumu da yle: "ada bir toplumda, yasalarn salad haklar, ykledii sorumluluklar, devletle toplum, toplumla birey arasndaki dengeyi krar ve bu dengelenmi dzen iinde gvenli bir devlet otoritesi doar. Dzen nasl ve neden bozulur? Otorite neden ve nasl sarslr? Anari, siyasal cinayetler, neden, nasl ve ne zaman balar ve younlar? Gven duygusu yerin nasl gvensizlie brakr? Bu gibi sorularn cevaplarn 12 Mart ncesi olaylarn hatrlamakla verebiliriz. Eskiehir'de skynetim komutanlm sresince, yaymladm bildiler ve aklamalar bir kitap haline getirilerek, 1973 ylnda Milli Ktphaneye tarafmdan verilmitir. Anayasal bir kurulu olan Eskiehir Skynetim Komu-tanlndaki hizmetlerimle ilgili vatandalarmn yarglarn sayg ile karlarm. Yasalarn su sayd eylemlere kar gsterdiim duyarll, zellikle Anayasamzn 153'nc maddesinde aklanan Devrim Kanunlarnn korunmasnda gstermi olmam, baz evreler tarafndan yadrganmtr. u hususu itenlikle belirtmek isterim ki, Trkiye Cumhuriyeti devletinin kurucusu, byk nder Atatrk' tahrif ve tezyif edenlere kar mcadele ruhum ve heyecanm sonsuzdur." irfan zaydnl neden CHP'yi seti? Bir baka partiyi semesine pek olanak yoktu belki. Fakat yine de bu nedenleri kendi azndan dinleyelim: 156 "Trk ulusunun umudu, Trk demokrasinin ve Atatrk devrimlerinin gven kayna olan CHP'de hizmete devam etme olanan bulduuma memnunum, inancm odur ki, son eklini alan CHP programnn uygulanmas ile bozuk dzen deiecek, Trk ulusunun zgr, haka, insanca yaam gerekleecek, devlet otoritesini karlkl sevgi ve sayg esaslarna gre gven iinde salayacak, saygn devlet olma gururu ulusa duyulacaktr. Trk ulusunun ciddi drst devlet adamna olan zlemini grmezlikten gelemeyiz. zellikle Sayn Ecevit'in, haha ekimi, Ege Kta Sahanl ve Kbrs Bar Harektndaki tutum ve davran, gerek Atatrk, gerek milliyeti ve ciddi drst devlet adamlnn en gzel rneini Trk ulusuna vermitir. Kbrs Bar Harektnda, ordu millet kaynamasnn bilin ve heyecan, Sayn Ecevit'in babakanlndaki CHP'ye kar beslenen umutlar kuvvetlendirmitir." Orgeneral zaydnl, zellikle eitim sorunlaryla ilgili. Dzeni eletirirken, eitim sistemindeki aksaklklara deiniyor ve baz neriler ileri sryor: "Baz politikaclar atklar, temelini attklar niversite says ile vnyorlar, bununla avunuyorlar. Eitim sorunu, sadece niversitenin azl okluu sorunu deildir. Sorunlarn banda sanayileme srecinde olan lkemizde, kaliteli renim verebilme sorunu gelmektedir. Sanayileme ile birlikte toplumun yapsndaki gelime hz, bir yapnn dokularn oluturmak zere hayata hazrlanan renciyi rktecek derecede karmak bir nitelie brnm bulunmaktadr. Sanayileme ve ada yaam gereklerine ulama yolunda gerekli ilk hz kazanm btn gelime srecindeki lkelerde olduu gibi, lkemizde de deiim ve geliim dinamizmi, eitim gren genlik asndan ayn rktc grnmdedir." Orgeneral zaydnl, eitim dzeni ile yakndan ilgilenmi. Yksek Askeri rada raporlar hazrlam. Bu konudaki grlerini de yle anlatyor "Eitimin nemli sorunlarndan biri, bilim ve teknolojinin kendi iindeki ba dndrc gelime ve deiiminden domaktadr. lkemizin genel eitim politikas ve planlamas ile bu politika ve planlar uygulama sorumluluunu tayacak kurululara yeni ve ada gereklere uygun bir karakter kazandrmak zorunluluu ortaya kmaktadr. KONTRGERILLA RETLER 157 El becerisini renim grmeden kazanmak isteyenler, abalarnn karl olan otorite mevkiine hibir zaman ulaamazlar. renimde sadece teoriye bal kalanlar ise, cisim yerine glgeleri ararlar. Fakat her iki hususta bilgi sahibi olanlar, her yn zrha brnm insana benzerler. Ksa zamanda kendilerini kabul ettirirler ve otoriteyi kendileri ile beraber tarlar.
Bu szler asrlar nce sylenmi, fakat geerliliini bugne dek srdren szlerdir. Sanayide sz sahibi ingiltere, Almanya, Japonya, Amerika, Sovyetler Birlii ve bu gibi lkeler, renim ve retimde teorik alma ile pratii uyumlu bir ekilde kaynatrmlardr. lkemizde de tmleik (entegre) niversite eitim uygulamasna geilmesi zaman gelmitir. Bugn Trkiyemizde en byk eksiklerden biri de ii ile mhendis arasnda yetimi teknik insan gc yetitirmedeki atlm yoksunluudur. Genlerimizi kk yatan balayarak mhendis olmaya, nasl olursa olsun, bir diploma sahibi olmaya artlandrmakla en byk suu ilemektedirler." (Cumhuriyet, I Haziran 1977) GN KALDI... nceki gn CHP Genel Bakan Ecevit'in Ordu ve Giresun gezisini izlerken dnyordum: Eer bu kalabalklar, bu cokun insan seli, bu devrimci genler, Ecevit'in arabasnn nn kesen bu kadnlar, bu kasketli kyller, CHP'nin iktidara geldiini gstermiyorsa, o zaman lkemizde ok baka trden gstergeler aramak gerekir. Evet belli oluyor artk: 6 Haziran gn CHP iktidardadr. ite bunun iin saldrlar younlayor. Sirkeci'de, Yeilky'de patlayan bombalar bunun iindir. nk Almanya'daki iiler, ya Sirkeci Garndan ya da Yeilky Havaalanndan Trkiye'ye gelerek oy kullanacaklar. Trenle gelenler Sirkeci Garndan, uakla gelenler Yeilky Havaalanndan yurda girecekler. yle sanyorum ki, bu nedenle Sirkeci Gar ve Yeilky Havaalann setiler, iiler seime katlmak iin yurda gelmesin diye... 1 158 Ecevit, uaa biner binmez son iddet olaylarna deindi. Tercman gazetesinde yaymlanan, solcularn "eylem plan" ile Babakan Demirel'in seimlere gn kala baz olaylar olacana ilikin demecine deinen Ecevit, - Babakan bu konuda bildiklerini sylemeye anlmaldr, dedi. Gezi boyunca da bu konulan konutu. Seimler yaklarken, iddet olaylar da artt. Hem bunlar yle "amatr" ileri de deil. Bir "profesyonel" parmak var bu ilerin iinde. Saatli bombalar bavullarn iine yerletirip bunlar istenen yerlerde ve istenen saatlerde patlatmak kolay mdr? Bunlar srp dururken Babakan, "Seimlere gn kala talihsiz iler olabilir" derse, bu szlerin azdan kaan rasgele szler olduuna inanlabilir mi? Bir "profesyonel katil etesi" iki yldr, byk kentlerin sokaklarnda cinayet iliyor. Bunlarn istanbul'daki adlar "avclar grubu" olarak biliniyor. Bu grup Nianta evresinde bir eski kkte karargh kuruyor. Bunlar istanbul Valisi bilmez mi? Bunlar Milli istihbarat rgtmz bilmez mi? istanbul'da, Ankara'da kim nerede ne yapyor, kim eylem dzenliyor; bunlar bilmek MiT'in temel grevleri arasndadr. Acaba Babakan Demirel, MT tarafndan kendisine verilen bilgiye dayanarak m, gn iinde baz "talihsiz iler" olacan sylemitir? Bunlar aklanmayacak mdr? I Mays olaylarnda Intercontinental Otelinden ate aanlar hakknda bir soruturma alm mdr? Otelin nnde Renault araba iinde saa sola kurun skan Alaattin adl ahs bir polis memuru mudur, yoksa bir emekli astsubay mdr? Bunlar MT bilmez mi? Bu sorular birbirlerine dmlenmekte ve Babakann gn iinde "talihsiz iler" olacana ilikin szleriyle balanmakta, bylece bir krdme dnmektedir. Herkes kendi sorumluluunu iyice tartmaldr. 5 Haziran gnnden sonra yasad her ilemin hesab verilecektir. Bu makamlar, bu grevler geicidir. Alanlara toplanan halk, bu cinayetlerden hesap sorulmasn istiyor. KONTRGERLLA RETLER 159 CHP, iktidara geliyor. gnmz kald, gnmz... Ey cephe milliyetileri, ey cephe valileri, ey cephe mdrleri, saltanatnz yklyor artk!.. (Cumhuriyet, 2 Haziran 1977) ACABA?..
Yaadmz olaylar zinciri, son olarak Babakann CHP Genel Bakanna gndermi olduu ihbar mektubu ile yeni halkalara ulamtr. Ayn gnlerde Kara Kuvvetlen Komutan Namk Kemal Ersun'un birdenbire emekliye sevk edilmesi, herkesi uzun uzun dndrmtr. Orgeneral Ersun, I960 devriminden sonra Yksek Adalet Divan ile Milli Birlik Komitesi arasnda "irtibat subayl" yapm, bu arada, yakn siyasal tarihimizde " 15 Ekim protokol" olarak bilinen ihtilal bildirisine imza koymutur. Ersun'un ihtilalci eilimi teden beri bilinmekteydi. Orgeneral Ersun, 12 Mart dneminde Ankara Skynetim Komutanl yapm ve bu grevde acmasz tutumuyla n salmtr. Ersun'un istifas hi phesiz "salk nedeniyle" deildir. imdilik bilemediimiz, henz renemediimiz baz siyasal nedenler Kara Kuvvetleri Komutannn emekliye evkinde nemli rol oynamtr. imdilik szan haberler bu kadardr. Orgeneral Ersun'un grev sresi iinde, Ankara Skynetim Komutanl emrindeki cezaevlerinden gtrlen sanklara ikence yapld bilinmektedir. Fakat Orgeneral Ersun'un kontrgerilla ile bu olaylarn tesinde bir ilikisi olup olmad belli deildir. Demirel'in mektubu ile Orgeneral Ersun'un emekliliinin ayn gnlere rastlamas, ister istemez kontrgerilla, ihbar mektubu ve Orgeneral Ersun arasnda bir iliki olup olmadn dndrmektedir. ok sylendi, ok yazld: Kontrgerilla, devletin yasal yetkililerince denetlenemeyen bir CIA kuruluudur. Demirel, Ece-vit'e yazd mektubunda, bir suikast planndan sz etmektedir. Babakan bu suikast plan hakknda olduka ayrntl bilgi de vermektedir. Bylesine ayrntl bilgilere sahip olan bir babakann, bu haberi kimden ald gerekten ok nemlidir. 160 yle bir babakan ki, ana muhalefet partisi liderine yaplacak suikastn plann ele geiriyor, fakat bu suikastlar yakalamaya gc yetmiyor. Demek oluyor ki, burada Demirel'i de. hkmeti de aan gelimeler oluyor. Demirel, tam bir aresizlik iinde, durumu Ecevit'e bildirmekten baka yol bulamyor. nlem almaya gc yetmiyor. nk olaylar, Babakan oktan amtr. Babakanlar, devlet bakanlarn deviren CIA Trkiye'de eyleme mi gemitir yoksa? Demirel, geen hafta seimlere gn kala baz "talihsiz iler" olacan belirtmedi mi? Demirel'in ihbar mektubu bu "talihsiz iler"den en ciddisini haber vermiyor mu? Bylece I Mays olaylarnn, "Maocu-Leninci" atmas olmayp CIA tarafndan planlanan bir kanl eylem olduu anlalmyor mu? Bunlarla birlikte daha nice kanl cinayetler zerindeki sis perdeleri aralanmyor mu? Yarn seim yaplacak ve btn bu sorular, seim sonrasnda aydnla kavuacaktr. CIA, yarn Trkiye'de seim sand ile kesinlikle yenilecektir. (Cumhuriyet, 4 Haziran 1977) AKSOY KANITLIYOR Seim kampanyas srasnda, biri tekini aratmayan sac partilerimiz, hep birlikte, "erkekler saz topluluu" gibi, bir konu zerinde durdular: Sosyalist Enternasyonal. Vatan topraklarnn bir ksmn ikili anlama ad altnda ABD ynetimine sunan Bayar-Menderes miraslar, sabah akam radyolarda Sosyalist Enternasyonalin ulusal bamszlkla badamadn syleyip durdular. Gerizekl yazar zentisinden doent eskisine kadar, tm cephe yardaklar da bu konu zerinde mrekkep harcadlar. Ne iin? Sosyalist Enternasyonale girme karar alan CHP'nin komnist olduunu kantlamak iin... Bugn gece yarsndan sonra, ak koyun kara koyun belli olacak. O zaman bu ilkel grlerle oluan kaba iftirann ne lde geerli olduunu hep birlikte greceiz. KONTRGERLLA RETLER 161 Prof. Muammer Aksoy'un "Sosyalist Enternasyonal ve CHP" adl belgesel yaptn okurken, bunlar dnyordum. Aksoy, yarndan sonra Parlamentoya giriyor. Eh,
bundan sonra Demirel'in ve AP milletvekillerinin ekecei var. Benden sylemesi; hazrlkl olsunlar... Prof. Aksoy, bu yaptnda Sosyalist Enternasyonalin ne olduunu, daha dorusu ne olmadn, zgn belgelere dayanarak kantlam. Bu kantlama abasnda ilgin tanklara da rastlyoruz. Prof. Nihat Erim, Prof. ismet Giritli, cephe hkmetinin TRT Ynetim Kurulundaki temsilcileri Fikret Ekinci ve Amiral Sezai Orkunt, Prof. Hseyin Naili Kbal, Prof. Aydn Yaln ve daha niceleri... Aln size, u nl balyozcu Nihat Erim'in sosyalizmi savunan szlerinden birka cmle... Aksoy'un kitabndan aktaryorum: "- kurultay sonra gelecek yeni kuaklar, memleketin o gnk ortam sosyalizmi benimseme istikametinde olursa, ne hakknz var, onlar iin imdiden yle handikap yaratyorsunuz." Erim, bu szleri, ismet Paaya kar sylemi. Fakat bakn u sz ne kadar zl, ne kadar anlaml: "- imdi sizde u istidad gryorum. Komnizm, an sol kfi deil, sosyalizm ve sosyal demokrasi ile alkamz olmadn beyan edelim... Byle ey olmaz. Buras kla deil!.." Erim, geri bu szleri syledii 1967 ylnda, "Buras kla deil" diye haykrmsa da, 1971 ylnda "klalardan almad emirlerle", Trk solunu bomak iin, eline ald kanl balyozla 1961 Anayasasn ezmeye, paralamaya almt. Prof. Aksoy, yaptnda Sosyalist Enternasyonali yabanc ve yerli belgelerle incelemi ve Trk kamuoyuna gerekten gl bir yapt armaan etmitir. Bu yaptn ncelikle CHP rgtnce okunmas son derece yararl olacaktr. Aksoy'un kitab "Cehalet Enternasyonalinin ad szclerine yollanm bir mektup gibidir. Okuyun bakalm ne belgeler greceksiniz... Neler mi? rnein Sleyman Demirel'in Lockheed uak irketinin Trkiye temsilcisi Altay irketi ile ilikisini... (Cumhuriyet, 6 Haziran 1977) 162 SOL KAZANDI... Bu yazy kaleme almadan biraz nce CHP genel merke-zindeydim. Genel merkezin nnde seim gecesinden bu yana bekleyen kalabalk bir yurtta topluluunda grlmemi bir coku var. Bu coku zaman zaman kukuyla glgeleniyor. Yurtta CHP iin tek bana iktidar zlyor. Bunun iin tek bana hkmet kuracak ounluun olumasn istiyor. Bu ynde haber alamaynca da zlyor. Cokulan, umutlar ve kukular bir yana atarak gerei grelim. Bu seim CHP iin bir zaferdir. nk bir solcu parti, girdii her seimde oy orann ykselterek, iktidara trmanmaktadr. CHP imdiden toplumun birok snf ve tabakasna kk salmtr. 12 Mart dneminde srtndan hanerlenen CHP, o gnden bu yana, iktidara yrmektedir. Bu ylesine salkl bir yrytr ki, bu gidiin yamal cephe adrlaryla durdurulmas artk olanakszdr. Bu gerek 6 Haziran sabah iyice anlalmtr. nk CHP Trkiye'nin en gl partisidir. Bu bir sosyolojik oluumu vurgulamaktadr. Parlamento aritmetiinin toplama kartma cetveli, bu oluum iinde yeni batan biimlenmek zorundadr. Bir oumuz, CHP iin 226 ya da daha ok milletvekili istemi, zlemitir. oumuzun gnl daha yksek saylar arayp durmutur. Fakat u gerek iyi bilinmeli; hibir parti, bu kadar ksa sre iinde bu sramay baaramamtr, - Tek bana iktidar olamayacak myz?.. CHP genel merkezi nnde toplanan yurttalar, gelip geen CHP yneticilerine ve tandk gazetecilere bu soruyu soruyor. - Tek bana gelemeyecek miyiz?.. zlemlerle kukularn karl bu soru, "CHP hkmeti kuracaktr" biiminde yantlanabilir. Evet, CHP hkmeti kuracaktr. Bundan kimsenin phesi olmasn, iktidara admn atan, bunu kantlayan, toplumun birok snf ve tabakasna kk salan CHP, bundan sonra daha da glenecektir. nk CHP kendisine hkmet yolunu tkayan g koullar geride brakarak, iktidara ynelmitir. KONTRGERLLA RETLER 163
Dnn ki, AP nce tek bana iktidara gelme d kuruyordu. Bunun pek gereki bir hesap olmadn anlayan AP kurmaylar, AP-MHP ortakl iin hazrlklara girimilerdi. Demirel, seim gecesi televizyonda: - AP tek bana iktidara gelecektir, ite o kadar, deyip kestirip atmt. Bu adan seim sonular AP iin hi de istendii gibi olmad. Ne AP tek bana iktidara gelebildi ne de AP-MHP ortakl gerekleti. Seimi "sol" kazanmtr. Bu seimler bir "referandum" niteliindeydi. Cephe hkmetine kar savaan ilerici gler, glerini seim sandyla ortaya koymulardr. Bundan sonraki grevimiz, Blent Ecevit'in hkmeti kurmasna ve hkmeti kurduktan sonra da lkeye bar ve zgrlk getirmesine destek olmaktr. (Cumhuriyet, 8 Haziran 1977) DEMREL'N HESAPLARI... Demirel, seim sonularndan hi honut olmamtr. AP Genel Bakan, seim gecesi televizyonda "AP tek bana iktidar olacaktr, ite o kadar" derken, imdi seimden drt partiden oluan MC Hkmetinin kazanl ktn sylemektedir. nk Demirel, bakasnn ka ile pilav kaklamaya oktan almtr. Seimlerden sonra AP Genel Bakan olarak deil de, MC Babakan olarak konumay yeleyen Demirel, Ecevit'in Babakan olacan duyar duymaz telalanm ve bu doal ve yasal olguyu "gln" olarak nitelemitir. Hi merak buyurmasn. Trkiye'de hibir politikac gln olma konusunda Demirel ile yanamaz... Hem 27 Mays ihtilalinin ipe ektii Adnan Menderes'in kefenine sarlp seim alanlarna kmak, hem de bu ihtilalin spikeri Trke ile nikh kymak gibi glnle imdiye kadar kimse dmedi... Hi merak etmesin. Gln diye, daha dne kadar kendisine en ar kfrleri yadran Ali Elverdiler, Vahit Bozatllar, Necati Kalaycoullar, Memduh Erdemirler ve Saadettin Bilgiler gibilerin glgesine snarak cephe kuranlara derler... 164 nmzdeki gnlerde kimin gln olup kimin olmayacan hep birlikte greceiz... Bir kez daha yineleyelim: Seimi sol kazanmtr. Toplumun btn kesimlerine kk salan parti CHP, yrrlkteki "nispi seim sistemine" ramen, karsndaki partileri yenilgiye uratarak 213 sandalye kazanmtr, ite Demirel'in sinirlendii, bir trl iine sindiremedii sonu budur. Hesab ortadadr. Ne yapp yapacak ve cephe ortakln ayakta tutmaya alacaktr. Bunu baarabilir mi? Seim aritmetiine bu adan bakarsanz, MSP yeniden "a-nahtar" niteliini kazanmtr. Eer MSP, Demirel ile birlikte cephe hkmetine katlrsa, Demirel imdilik kazanl kacaktr. Fakat, AP ile yapt ortaklktan sonra hemen hemen yar yarya inen MSP, bir kez daha bu serveni gze alabilir mi?.. MHP, Demirel ile yapt ortaklktan kazanl kmtr, ilk aamada Trke'in plan da Demirel'inkinin ayndr. Yeniden MC Hkmetini oluturarak oylarn arttrmak... Fakat burada gerek Demirel'in, gerekse Erbakan'n hesaplar, Trke'in hesabna uymamaktadr. nk, MC ortakl sonunda gl kan parti MHP'dir. MHP oylar kimin oylardr?.. Bu oylar daha nce hangi partiler iin kullanlmt?.. Demirel, yapt ortaklk sonunda Demokratik Partiyi sildi. Milli Selamet Partisini yar yarya indirdi. Feyziolu'nun bir mangalk partisini de yok etti. Demirel belki Trke'in partisinin bu kadar oy alacan hesaplamamt. Sonuta, bu ortaklktan Trke kazanl kt; baz AP, DP ve MSP oylar MHP ats altnda topland.,. Yeniden kurulacak cephe ortakl, nce MSP'yi yok eder, sonra da AP zararna MHP'yi glendirir. Feyziolu'nu ise Trk siyasal hayatndan silip atar,.. Bunca yolsuzluun kamburu MC partilerinin zerindedir... Bunca gen lnn tabutu MC ortaklnn srtnda aslp durmaktadr. Devlet bir ekonomik iflasn eiindedir. Bu koullarda CHP muhalefetine dayanmak kolaysa, buyursunlar kursunlar hkmeti... Kursunlar da grelim... Bu bunalml dnemi atlatmak iin Ecevit'in Babakanlnda bir hkmet gereklidir. Bugnden sonra hep birlikte bu KONTRGERLLA RETLER
165 seenekler zerinde duralm. Tek koul, AP ve MHP dnda bir hkmet oluturmaktr. Ama nasl?. Sabredin ve bekleyin, Ecevit bugnlerde hkmeti kuracak... (Cumhuriyet, 9 Haziran 1977) NE OLACAK? Ne olacak dersiniz? Ecevit mi Babakan olacak, Demirel mi?.. Hangi milletvekilleri hkmetin oluumuna katkda bulunacaklar? Krk anahtarl Erbakan ne yapacak acaba? Gnlerdir bu sorularn yantlarn aryoruz hep birlikte. Bakalm bu sorunlar nasl zmlenecek? Ortada iki seenek var bana sorarsanz: Ya kendi iinde tutarl bir hkmet kurulacak, ya da koalisyonlar devri yeniden alacaktr. Kendi iinde tutarl iktidar, ancak Ecevit'in bakanlndaki bir CHP hkmeti olabilir. Byle bir ounluun salanmas iin 10-15 milletvekilinin CHP hkmetini desteklemesi gerekiyor. Ancak bu koullarda CHP tek bana hkmeti kurabilecektir. Eer CHP hkmeti kuramazsa, koullar CHP-MSP ortakln zorlayacaktr. Diyelim ki, Ecevit hkmeti kuramad. CHP-MSP ortakl da olumad. Bu durumda ne olacak? Bu durumda Demirel yeniden cephe hkmetini kuracaktr. Kurdu diyelim, btn i hkmetin kurulmasyla bitmiyor ki. Nasl alacak hkmet? nce karsnda en az 213 milletvekili var. Bu sayya bir de bamszlar ekleyiniz. Millet Meclisinde durum byle. Ya Cumhuriyet Senatosu?.. Son seimden sonra Cumhuriyet Senatosunda ounluk, cephe hkmetine kar olanlarn eline gemitir. Eer CHP herhangi bir yasann Parlamentodan gemesini istemiyorsa, bu yasann kabul olanakszdr. Bu koullarda hkmetin Parlamento iinde hkmet etmesi olas mdr? Bu aritmetik grn, Demirel iin bir baka tehlike ann almaktadr. Babakanlarn Yce Divana gnderilmesine Trkiye Byk Millet Meclisi birleik toplantsnda karar verilmektedir. Demirel getiimiz yasama dneminde mobilya dosyas ile Yce Divann eiinden dnmtr. Ayn nerge bir kez daha iletilirse, Demirel'i Yce Divandan kimse kurta166 ramaz. nk birleik toplantnn aritmetik tablosu Demirel iin hi de i ac deildir. Demirel'in tela da bu nedenledir, bilesiniz. AP Genel Bakan Demirel, seimlerden sonra tam bir mteahhit mantyla drt sac partinin babakan gibi konuarak yeniden cephe hkmetini kurmak istiyor. Eer byle bir hkmeti yeniden kurarsa kardelerinin ve yeenlerinin milyonlarnn hesab sorulmayacak. Demirel hesap vermekten korkuyor, bu hesab vermemek iin planlar yapyor. iin i yzn aratrrsanz, devletimiz blnmez bir btn olarak son on yldr Demirel ailesinin maddi ve manevi varln gelitirmek iin almaktadr. Devleti Demirel ailesinden kurtarmak iin nmzde bir yol var. Ecevit'in babakanlnda bir hkmet kurmak, buna yardm etmek, katkda bulunmak. Bu hkmet CHP hkmeti olursa, birok sorun bir lde zme kavuur. Byle bir hkmet kurulamazsa, tek are CHP-MSP ortakln kurmaktr. Yeniden kurulacak bir cephe hkmetinin Parlamento i-inde adm atmas bile gtr, ite Halep, ite arn. BuyrunL (Cumhuriyet, 10 Haziran 1977) SORALIM DEDK... Demirel, Ecevit'in hkmet kurarken "utan verici yntemlere bavuracandan kayg duyduunu aklayarak, baz milletvekilleri zerinde "manevi bask" kurmay tasarlamaktadr. AP Genel Bakan, artk partisinin genel bakan gibi konumay da bir yana atm, cephe hkmetinin babakan olarak konuup MSP ve CGP zerinde bask kurmaya kalkmtr. Demirel, ismet Paann nl deyii ile "sulularn tela ve heyecan" iinde Ecevit'e hkmet kurdurmamaya almaktadr. Eer Ecevit hkmet kurarsa, Demirel'in Yce Divana gnderilmesi ok kolaylaacaktr. nk, Cumhuriyet Senatosu ve Millet Meclisi yelerinden oluan birleik toplant ounluu, Demirel'i Yce Divana gnderecek saysal stnl hemen hemen ele geirmi gibidir. Ne yapsn Demirel?
KONTRGERLLA RETLER 167 Ne yapacak? Ecevit'in saysal stnlk kazanmamas iin elinden geleni ardna koymayacaktr. "Utan verici yollar" dedii, para karl ''milletvekili transferi" salanmasdr. Ecevit'in dnk gazetelerde kan aklamas, Demirel'e gereken yant vermitir. CHP'nin bu tr transferleri salayacak durumu yoktur. O bir yana, acaba Demirel Dr. Sadettin Bilgi ve Ata Bodurun DP'den ayrlp cephe hkmetine gvenoyu vermesini nasl aklyor acaba? Belki bu iki "zat erif, gerekten ok drst, ok namuslu, ok milliyeti ve bir o kadar da komnizme, anarizme kar olabilirler. Fakat ortada acaba pek de aydnlanmayan baz sorular yok mudur? rnein, Dr. Sadettin Bilgi Demokratik Partiden ayrlp Adalet Partisine girdikten sonra, cephe hkmetinden sahibi bulunduu irket aracl ile ka milyonluk "tevik belgesi" almtr? Dr. Bilgi, hi phesiz milli ve manevi deerlere bal, devletimiz ve milletimiz ile blnmezliimize inanm bir politikacdr. Fakat ben merak ediyorum. Herhalde, baka merakllar da vardr. Bilgi, neden birdenbire ticarete atlm ve bu yolla zengin olmutur? Dr. Bilgi'in ruhunda filizlenen hr teebbs ak, neden cephe hkmeti ile birlikte artm, Sanayi ve Teknoloji Bakanlnn tevik belgelerine kadar uzanmtr? Demirel bu konuda bir kk aklama ltfeder mi? Yoksa Dr. Bilgi, u Salk Bankas borlan ile birlikte, servet beyann, irketteki paylarn basna aklar m? Bu aklamalar yaplrsa, hi olmazsa yurttalarmz, "servet edinme hakk" gibi vazgeilmez, devredilmez kutsal haklarn niteliini ve niceliini iyice renmi, bylece milli ve manevi deerlere iyice balanm olurlar. Deil mi efendim?.. Ata Bodur, Dr. Sadettin Bilgi ile birlikte cephe hkmetine oy vermek iin Demokratik Partiden ayrlan politikaclardan biridir, iki yl nce cephe hkmetine gvenoyu vermek iin demokratik partiden ayrlan milletvekilleri, Ata Bodurun evinde toplantlar yaparak, Demirel hkmetini desteklemeye karar vermilerdi. Bir kk hatrlatma yapalm. Ankara'nn en ilek yerinde, Selanik Caddesinin kesindeki benzin istasyonu, Ata Bodurun olu kr Bodur tarafndan iletilmektedir, istasyonun mlkiyeti Petrol Ofsinindir. Cephe hkmeti kurulmadan nce, kr Bodur Petrol Ofisine bavurarak, kira szlemesinin uzatlmasn istemitir. Bu istek 27 Mart 1975 gn ve 19/11 sayl karar ile reddedilmitir. 31 Mart 1975 gn Ata Bodurun da oyu ile cephe hkmeti gvenoyu alm ve bir sre sonra, kr Bodurun kira szlemesini reddeden Petrol Ofisinin iki Genel Mdr Yardmcs, Mustafa zyrek ve Fikret Bykbur nedense grevlerinden alnmlardr. Sonra ne oldu bilir misiniz? Sonra, cephe hkmeti kurulur kurulmaz bu benzin istasyonu yeniden Ata Bodurun olu kr Bodura kiraya verildi. Ata Bodur da hi phesiz, tpk Dr. Bilgi gibi namuslu, milliyeti, iddetli antikomnist politikaclardan biridir. u Bilgi, cephe hkmetinden ald tevik belgelerini, Ata Bodur da oluna verilen benzin istasyonunu iyice anlatsa da, bizler de iftihar etsek olmaz m? Dorusu, komnizmi nlemek iin ne fedakrlklara katlanyor u adamlar!.. Vallahi, bravo!.. (Cumhuriyet, 14 Haziran 1977) GSTERNN ARDINDAK... Adam, Millet Meclisinin ilk toplantsna beyaz takm elbise ile gelmi. Boynunda bir siyah papyon kravat var. Uzaktan baktnzda bir byk otelin "ef garson"una benziyor. Yemin etmek iin krsye ktnda ceketinin dmesini bile iliklemeye gerek grmyor. Ad Gltekin Kzllc AP Zonguldak Milletvekili. - Halklarn mutluluu iin deil, halkn mutluluu iin alacama namusum zerine yemin ederim...
Kzlk, nceki gn Anayasaca saptanan yeminin arasna byle bir tmce yerletirerek, siyasal gsteri yapmaya kalkt. Aklnca, canl yayn yapan televizyon ekranlar nnde, zemzem kuyusuna tkrerek n salayacak. Millet Meclisinde bylesine ucuz kahramanlklara imdiye dek ok tank olundu, KONTRGERLLA RETLER 169 bundan sonra da olunacak. Bundan hi phemiz yok. Olay sadece bu kadarla kalsa, belki hi zerinde bile durmazdk. Bu beceriksiz gsterinin altnda, bu yolla yzeye kan temel nedenler yok mu? Kzlk'n ef garson grntsn, iliklenmeyen dmesini, papyon kravatn bir yana itelim imdilik. Fakat bir konuyu gerek boyutlaryla ele alalm. Dou sorunu, imdiye dek kkl yaklamlarla ele alnmam ve bu konunun zerine yasaklarn tel rgleri ekilmitir. Dou illerimizde yaayan yurttalarmz, bu lkenin insanlar ve bu devletin yurttalardr. Anayasamzda, hibir kiiye, zmreye, snfa ve rka ayrcalk tannmayaca belirtilmektedir. Anayasann bu maddesini lkemizde yaayan btn yurttalara ayn eitlikle, ayn drstlkle ve ayn sevecenlikle uygulamak zorundayz. Anayasamz, lke iinde bir etnik grubun bir bakas zerinde egemenlik kurmasna izin vermez. Temel kural, rk, cins ve snf ayrm gzetmemektir. Trkiye Cumhuriyeti, ulusal snrlar iinde, her yurttana, devletin btn olanaklarn eit olarak datmak zorundadr. Devletin varlk nedeni budur, yurttalk bann kkeninde bu ulusal dnce yatar. Trkiye Cumhuriyeti'n ykmak, devleti eitli blgeler arasnda bltrmek gibi, rk, feodal ve Anayasa d rgtlenmelere olanca gcmzle karyz. Temelinde Mustafa Kemal'in bamszlk harc bulunan cumhuriyetimiz, yurttalarna kar "rk ayrm, snf ayrm" gzetmeden glenecektir. Gerek "blclk", yurttalar yaadklar yurt topraklarna, iinde bulunduklar ekonomik koullara bakarak blp paralamak demektir. Bu da egemen snf basksdr. Temel eliki, bir etnik grupla, teki etnik gruplar arasnda deildir. Byk eliki, sermaye ile emek arasndadr. Sermaye ve emek arasndaki bu elikiyi gizleyip etnik elikileri n plana ve stdzeye karmak bir egemen evre tuzadr. Birtakm karanlk evrelerin dou illerimizde bir "provokasyon" hazrl iinde olduklar, teden beri bilinmektedir. Bylesine "hassas" bir konunun zerine gidilmesi, lke apnda "baskc ynetim modelleri" oluturanlara uygun ortam salamaktadr. Eer Ecevit hkmeti kuramaz da, yerine yeniden 170 cephe hkmetine benzer bir hkmet kurulursa, dou illerimizden balayacak bir "provokasyona" hep birlikte hazr olmalyz. Beyaz elbiseli, papyon kravatl milletvekili, milletvekili yemininin arasna sktrd bir tmce ile gsteri yapmaya yeltenirken, btn AP grubu, bu ucuz kahramanl ayakta alklyordu. Sanrz bu davranlar bile, AP iindeki Anayasa d "rk" ve "ovenist" eilimlerin nasl tehlikeli boyutlara ulatn ortaya koymutur. Dou illerimizden gelen milletvekillerinin bu beceriksiz gstericinin yaratt ortam iyi tanmalarn salk veririz. (Cumhuriyet, 15 Haziran 1977) YETER ARTIK... - Artk ne polis, ne adliye, ne de hkmetten hibir ey beklemiyoruz. Her an ldrlme tehlikesiyle kar karyayz... Erzurum Atatrk niversitesi retim yelerinden Do. Dr. Orhan Yavuz bu satrlar yazdktan bir sre sonra alaka, hunharca ve namussuzca kurulan bir pusuda baklanarak ldrlmtr. Devlet utansn, devlet!.. Dnn bir kez... Bir retim yesi evinde biie rahata oturamyor. Her an ldrleceinden korkuyor, "tek bana dar kamyoruz" diyor ve korktuu da bana geliyor. Baklanyor ve ldrlyor. Nasl bir lkede yayoruz biz?.. renci kan ile beslenen "siyasal vampirler" doymamlar, imdi retim yelerinin kanlarn emecekler. Adm adm bu noktaya trmandlar. Ka yurttamz ldrld iki yldr; yz elli mi? iki yz m? iki yz elli mi?..
Ka kii yaamlarnn en gzel yalarnda cephe milliyetiliine adanan kurbanlar gibi birer birer ldrldler; ikenceyle ldrldler, kanl planlarla ldrldler, arkalarndan vurularak, srtlarndan hanerlenerek ldrldler. KONTRGERLLA RETLER 171 Ve bunca tabut, kanl kefenlerle cephe partilerinin srtnda bir utan yk gibi aslp durmaktadr. Ama kim dinler, kim aldrr bunlara?.. - Eer gelecek seimde de bu hkmet gibi bir hkmet iktidara gelirse, burada bize yaama hakk yok... Do. Dr. Orhan Yavuz sanki ldrleceini anlam, baklanarak ldrleceini bilmi gibi yazm bu satrlar. Bir retim yesi niversitesinde zgrce dolaamyorsa, neye yarar niversiteler, amfiler, snflar, laboratuvarlar?.. Neye yarar diplomalar, doktoralar, cppeler? Neye yarar rektrler, dekanlar, profesr kurullar? Ne iindir btn bunlar?.. Devlet yoksa, devlet buuk ekyaya teslim olmusa, ne yapsn rektrler, dekanlar, profesrler? Ekyann kk niversitenin dndadr. Bir ete, alak, hunhar bir ete, ellerine verilen silahlarla btn yurdu kana buluyor da, bunca etkili ve yetkili hep birlikte susuyor. Ne biim lke olduk? Hepimizin zerine gencecik ocuklarn mezarlarndan alnan bir avu l topra m serpildi yoksa?.. Savclar, valiler, emniyet mdrleri, insanlk adna konuun hi olmazsa. Bunca yl, bin bir glkle oku, niversiteyi bitir, en gzel anda yurduna ve ulusuna en yararl olacan bir gnde, ekya etesinin kanl baklarna hedef ol, bir pusuda vurulup ldrl!.. Yok mu, yok mu bir hesap soran?.. Biliniz artk bak kemie dayanmtr. Bu koullar byle srp giderse, herkes artk kendi bann aresine bakacaktr. Orhan Yavuz'un bedeninden akan kan, gencecik bilim a-damnn kan, lkemizi bu koullara srkleyenleri bir gn bomayacak mdr?.. (Cumhuriyet, 18 Haziran 1977) BLKBAI... mr adamdr u Blkba! Boy pos yerinde, ho sohbet, eh, tecrbe desen o da derya gibi maallah... Bir eksii var, o da siyasal tutarllk. Canm o kadar kad kznda bile olur. - Perde nnde evliya, arkasnda ekya... 172 Blkba'nn cmleleri hep byledir. yle gzel, yle ho konuurdu ki, ad bu yzden "politikann kelolanf'na kmt. 1946 ylndan beri, iki metreye yaklaan boyu, bitmeyen konumalaryla olduka byk n yapmt Blkba. Bugnlerde yine ortalklarda dolayor. Fakat ne partisi var ne de milletvekilleri. stat, imdi Sleyman Demirel ile Alparslan Trke'in "siyasi maviri" oldu. Tabii, parasz. ok partili yaammzn kelolan, imdi arabuluculuk yapacak. Demirel'e gidecek yol gsterecek, Trke'e gidip akl verecek, arada iki lafn belini bkerek gazete manetlerine geecek. - Blkba dn Babakan Demirel ile grt. Aman ne iyi etti. u Blkba da olmasa, komnizm hemen gelecek memlekete yerleecek, iyi ki iki metrelik boyu, bitmez tkenmez laflaryla komnizmin karsna bir kale gibi dikiliyor. Geri zahmet ediyor amma, ne yapsn zavall? Ben onlarn yalancsym. Neyin diyeceksiniz? Anlataym: Bu Blkba bugnlerde nemini arttracakm. Nedeni u: Celal Bayar, AP, MHP arasnda bir birlik yaratmak, sonra da MSP tabann eritmek iin "Yeni Demokrat Parti" adyla bir parti kurup bunun genel bakanlna Osman Blkba'y getirmek istiyormu. Bylece, AP ve MHP birleecek, sonra da MSP taban yeni kurulacak bu partiye kayacak, sonunda, Celal Bayar'n dleri gereklemi olacak... Bunlar bana biraz "fantezi" geldi amma ne yapalm?.. Benim duyduumu siz de renin, byle diyorlar ite. Bayarl Menderesli Demokrat Parti, Osman Blkba'ya ylesine kzard ki, bu yzden Krehir'i il olmaktan karp ile yapmt. imdi Blkba bunlar
unuttu ki. gidip Celal Bayar'n "fahri bakanl" ile yrtlen milliyeti partiler saz topluluuna destek olmaya kalkyor. Canm bu Blkba ite... Sa solu belli olmaz ki... Belki solu belli; solunda Anayasa var. Ya sa?.. San Blkba da bilmiyor. Geri matematikidir amma san solunu pek lemiyor diyenler de var. ilkokulda karnesi hep "pekiyi" gelirmi, di koruma, hal ve gidi, aritmetik hep pekiyiymi. Fakat parti lideri olduu zaman hesab hi iyi tutamad iin adamlar birer ikier yanndan ayrlm. KONTRGERLLA RETLER 173 Millet Partisi Genel Bakanyken ok deerli evrak antas, Seyfi ztrk adndaki bir hayran tarafndan tanlm. - Seyfi antay getir... Blkba Seyfi ztrk' byle arrm. Gel zaman git zaman, Blkba'nn antasn tayan Seyfi ztrk, eline bir baka anta alarak, Demirel'in yannda el kavuturup durmu. imdi, Demirel ve Trke ile Blkba arasnda arabuluculuk yapan da bu Seyfi ztrk'm. Blkba'nn imdiye kadar kendi kurduu partiye yaran olmad, koskoca partiyi eritip tketti. imdi kime hayr dokunacak? Ne demiler? - Kendi muhtac himmet bir dede, kald ki gayrya himmet ede. (Cumhuriyet, 20 Haziran 1977) DEMREL'N KORKUSU... Demirel'in sinirleri iyice bozuldu. Nasl bozulmasn?.. Ne demiler: "Mhr kimde ise Sleyman odur." Demirel elindeki Babakanlk mhrn kaptrmamak iin direnip duruyor, ilk hedefi Ecevit'e hkmeti kurdurmamaktr. Bunun iin elinden geleni yapyor, ikinci hedefi ise Sayn Cumhurbakann bask altnda tutarak, Ecevit tarafndan sunulacak hkmet listesinin onaylanmamasn salamaktr. Demirel mant u varsayma dayanyor. CHP tek bana hkmeti kuracak sayy salayamamtr. Oysa, AP, MHP ve MSP oylarnn toplam 229 etmektedir. yleyse hkmeti AP kurmaldr. Demirel seimin ilk gnnden bu yana AP Genel Bakan olarak konumay bir yana brakm, Trke ve Erbakan'n da szcln ele almtr. Anlalan Demirel, Trke ve Erbakan'n oylarn "antada keklik" saymaktadr. MSP, CHP ile bir ortaklk kuramayacaktr. Grmelerin ilk aamasnda elde edilen sonu budur. Peki Erbakan, Demirel ve Trke ile bir ortaklk kuracan aklam mdr? Hayr aklamamtr. yleyse Demirel hangi mantk rgsne dayanarak, kendisinin gvenoyu alabileceini ummaktadr? 174 Bana yeniden hkmeti kurma grevi verilsin, gerisi kolay... Demirel belki byle dnyor. Cephe hkmetini nasl kurduysa, bundan sonra da hkmeti yle kuracan sanyor. Yani "utan verici yollara" hi bavurmadan. Btn bunlar bir yana brakalm. Bugn grev banda son gnlerini, belki de son gnn yaayan Demirel hkmeti, yeniden bir gvenoyuna bavursa ka oy alr acaba? Cephe ortakl srasnda, bir hkmeti hkmet yapacak btn koullar elbirlii ile yok edilmitir. Cephe sorumlular imdi birbirlerini, "kardelerine kar salamak" bata olmak zere "utan verici" gerekelerle sulamaktadrlar. Kald ki seimlerle yeni bir Millet Meclisi olumu, Demirel hkmetine gvenoyu vermi olanlarn byk bir ksm deimitir. Demirel, imdi olanca gcyle, kendi arasnda kavgaya tutumu, dalm, gvenini yitirmi bir hkmeti, geerli ve yasal tek seenek gibi gstermeye kalkmaktadr. Demirel, Erbakan' antada keklik sayp bakasnn ka ile pilav kaklamaktadr. Erbakan belki bu kakla Demirel'in yaknda gzn oyacak, ama imdilik bu havaya katlanmak "cephe komisyonculuu" iin geer ake saylyor, ne yapalm? On be gndr Ecevit'e hkmet kurdurmamak iin bavurmad yol kalmayan Demirel, daha dn, on kiilik bir partiden kan Babakana gvenoyu vermek iin kuyrua giren adam deil miydi? O zaman hi akllarna getirmedikleri ilkeleri, neden bugn birdenbire anmsayverdiler? Eer bugn Ecevit hkmeti kurar ve Sayn Korutrk de bu basklar elinin tersiyle itip hkmet listesini onaylarsa, Demirel, sonu Yce Divana kadar varacak bir yolculua kacak demektir. Korkusu bu yzdendir. (Cumhuriyet, 21 Haziran 1977)
AIKLANMALI... Hkmet kurma almalar srasnda zerinde duramadmz konulardan biri, Kara Kuvvetleri Komutanlndan anszn emekliye sevk edilen Orgeneral Namk Kemal Ersun ile ilgili sylentilerdir. Bir kuvvet komutan, birdenbire hibir inanlr KONTRGERLLA RETLER 175 gereke gsterilmeksizin emekliye sevk edilirse, kamuoyu ister istemez baz kukulara der. Bu kukular yersiz midir? Hi phesiz yersiz deildir. Bir kuvvet komutan durup dururken emekliye sevk edilemez. Bu ilemin inanlr nedenleri olmas gerekmez m? Emekli Orgeneral Ersun, kat ve acmasz bir askerdir. Ersun'un bu nitelikleri, hem 27 Mays Devriminden sonra Yassada'da toplanan eski Demokrat Partililer, hem de 12 Mart dneminin cezalandrd devrimciler tarafndan ok yakndan bilinmektedir. Ersun'un son aylarda bir ihtilal giriimi iinde olduu, Trke ile ilikiler srdrd sylenmektedir. Eer byleyse, Ersun'un hi geciktirilmeden mahkeme nne karlmas gerekir. Yok eer bunlar bo sylentiler ise, o zaman emeklilik gerekelerinin Genelkurmay Bakanlnca kamuoyuna aklanmas zorunluluk saylmaz m? Cephe hkmeti, son iki yldr, Silahl Kuvvetler iine gnlk politikay sokmu, orgeneral rtbeleri zerinde baz yasad ilemlere girimitir. Yasal nitelikleriyle Hava Kuvvetleri Komutan olmas gereken Orgeneral irfan zaydnl yerine, hibir hukuksal nedene dayanmakszn, Hava Kuvvetleri Komutanl, iki kdemli orgeneralin varlna ramen bir korgenerale verilmitir. Silahl Kuvvetler iindeki en acmasz ilemler, bugn Askeri Yksek idare Mahkemesine bavurarak hakkn arayan Orgeneral Ersun'un suyun banda olduu gnlerde yrtlmemi midir? Birok general, albay ve gen subay, sorgusuz sualsiz grevlerinden alnm ve cezaevlerine doldurulmutur. rnein, Tmgeneral Celil Grkan'n elleri ayaklan zincire balanm, istanbul'da Ziverbey Kk adyla bilinen "kontrgerilla" kararghnda sorguya ekilmitir. Emekli Orgeneral Ersun, acaba bir vicdan muhasebesiyle kar karya mdr? Ersun emekliye sevk edildii gn, elleri ayaklar balanarak ikence masasna yatrlsayd, neler dnrd acaba? Demokratik bir lkede bylesine ilemlere rastlanmaz, Bir general emekliye ayrlrsa, emekliye ayrlma nedenleri aka ortaya konmaldr. Eer bu general su ilemise, yllarca hizmet etmi bir subay, albay, generali, stemeni ikenceci176 lere teslim etmenin grevle, grev sorumluluu ile ne ilgisi vardr? Yasalar gereince Silahl Kuvvetlerin gnlk politikayla ilgilenmemesi gerekir. Fakat gnlk politika cephe partileri eliyle baz generallere bulatrlmam mdr? Neden Orgeneral zaydnl Hava Kuvvetleri Komutanlna getirilmemitir? Neden, bunca orgeneral dururken Hava Kuvvetleri Komutanl bir korgeneral tarafndan "vekleten" yrtlmektedir. Kara Kuvvetleri Komutan Ersun neden emekliye sevk edilmitir? Emeklilik kararnamesini Milli Savunma Bakan ne gerekeyle imzalamamtr? Neden nc Ordu Komutannn, Demi-rel'e 12 Mart gn "ilt" verip siyasal konuma yapmasna gz yumulmutur? Cephe hkmetinin ibandan uzaklamas en azndan Silahl Kuvvetlerin st kademelerinde estirilmek istenen siyasal rzgrlar da nleyecektir. Az i midir bu? (Cumhuriyet, 22 Haziran 1977) NE HAKLA?.. Bir hkmetin nasl atanaca Anayasada yazldr. Bir hkmetin ne zaman "meru" saylaca da anayasal kurallara balanmtr. Ecevit hkmeti, Anayasann 102'nci maddesi uyarnca Cumhurbakannca atanm ve yeni hkmet almalarna balamtr. Gelin, Anayasann 102'nci maddesinin son tmcesini birlikte okuyalm: - Bakanlar, Trkiye Byk Millet Meclisi yeleri veya milletvekili seilme yeterliliine sahip olanlar arasndan Babakanca seilir ve Cumhurbakannca atanr...
Cumhurbakannca atanan hkmet yeleri, Cumhurbakannca atanma tarihinden balamak zere bir hafta iinde, bakanlklaryla ilgili programlar hazrlayp bir "hkmet program" olutururlar. Bundan sonra yaplacak i, Millet Meclisinde gvenoyuna bavurmaktr. Hkmetin kurulmas, Babakanca belirlenen Bakanlar Kurulu listesinin Cumhurbakannca onaylanmas demektir. KONTRGERLLA RETLER 177 imdiye dein btn hkmetler bu yolla kurulmutur. Hkmet kurulur kurulmaz bakanlar, hkmet programn hazrlamak iin greve balarlar. CHP Genel Bakan Blent Ecevit tarafndan hazrlanan Bakanlar Kurulu listesi, Cumhurbakannca onaylanm ve "ikinci Ecevit hkmeti" yasal grevine balamtr. Hkmete gvenoyu verip vermemek yetkisini Millet Meclisi kullanr. Bu yetkinin, Millet Meclisi dnda herhangi bir kurulu, rgt, ya da parti grubu tarafndan kullanlmas "kaynan Anayasadan almayan devlet yetkisi kullanma" anlamna gelir. Cumhurbakan, "Bu hkmet gvenoyu alamaz" diye, hazrlanan Bakanlar Kurulu listesini geri eviremez. Eer byle bir yola bavurursa, kaynan Anayasadan almayan bir devlet yetkisi kullanm olur. - ankaya hkmeti... AP, bu kavram kullanarak Sayn Cumhurbakanna amansz bir saldrya gemitir. "Ana muhalefet partisi"nin lideri Demirel, Ecevit hkmetinin "Meclis hkmeti" olmadn, bu hkmetin Cumhurbakannca oluturulmu "ankaya hkmeti" olduunu sylemektedir. "ankaya hkmeti" diye, 12 Mart dneminde birtakm "cunta" kararlaryla kurulup eski Cumhurbakan Sunay tarafndan onaylanan hkmetlere derler. O gnlerde bu tr Anayasa d hkmetlere destek olan Demirei, bugn ne hakla ve ne yzle Sayn Korutrk'e saldrmaktadr? Bu hkmet, anayasal kurallara gre kurulup almalarna balayan "meru" ve yasal hkmettir. Sleyman Demirel'in "Destek Ktalar Komutan" Alparslan Trke: - igalci olan bu hkmet meru saylamaz, demektedir. Adamlar aka su iliyor. Hkmetin "meru" olmadn sylemek birtakm kiilere karanlkta gz krpmak deil midir? Yasal bir hkmete kar yasad eylemler planlayanlar varsa, hemen uyaralm. Balarn hangi kayalara vuracaklarn ok yaknda grrler... Demirel, Trke ve Erbakan korosu, hkmetin "meru" saylmayacan yinelerken, devletin TRT'si, "igalci Genel Mdr" ve onun Haber Dairesi Bakan ile, hkmeti "gayri 178 meru" bir "igal hkmeti" olarak gstermek iin btn hnerini ortaya koydu. Ecevit hkmeti gvenoylamasna hazrlanrken, her trl kkrtmaya kar uyank olmak gerekiyor, ismet Paann nl deyii ile "sulularn tela ve heyecan iinde" olanlarn, iktidar yitirmenin hrsyla ne yollara bavuracaklarn hep birlikte, olanca soukkanllmzla izleyelim. (Cumhuriyet, 24 Haziran 1977) DKKATL OLALIM... Cephe hkmetinin grev bandan uzaklamas, lkemizde bar ve zgrlk isteyen yurttalarmza yle bir rahat nefes aldrmtr. Hi phesiz, Ecevit hkmeti kkl dnmlerle toplumsal yapy birdenbire deitirecek bir "devrim" hkmeti deildir. Bu hkmet, i sava eiine getirilen lkemizde, bata can gvenlii olmak zere, birlik ve dzeni salayacak bir "demokratik hkmet" niteliindedir. Anayasal ilke ve kurallara gre kurulan Ecevit hkmeti cephe partisinin amansz saldrsyla karlamtr. AP, MSP ve MHP genel bakanlar, bu hkmetin "meru" olmadn, "igalci hkmet" niteliinde bulunduunu sylemektedirler. TRT, igalci Genel Mdr aban Karata grevden alnmasna ramen, "Karatasz Karata TRT'si" olarak yasad yaynlarna devam etmektedir. TRT bu hkmetin Anayasa d bir hkmet olduunu vurgulayan yaynlarn belli amala ve srarla srdrmektedir.
cephe partisi gvenoyuna kadar yeni bir siyasal hava oluturmaya almaktadr. Demirel'in amac hkmetin "gayri meru" olduunu, yani Anayasa ve yasad bulunduunu yaymak ve bu savlarla koullandrlacak kamuoyunda bir gerginlik yaratarak, yeniden cephe anlayn diriltmektir. Eer Ecevit hkmeti gvenoyu almay baaramazsa, hkmeti kurma grevinin Cumhurbakannca kendisine verileceini bekleyen Demirel, imdiden "izzeti nefis, milli irade, ankaya hkmeti" gibi demagojilerle, partiyi yeniden birletirme eylemine girmitir. KONTRGERLLA RETLER 179 TRT, Demirel'in bu taktiini amaz bir ballkla uygulamaktadr. ite bu ortam iinde, solun her kesiminde olaylar deerlendirenlere byk grevler dmektedir. Bu grevlerin bakas, "Demirel'in iini kolaylatrmamak" biiminde zetlenebilir. lkemizde birka gndr "devlet otoritesi" salanm gibidir, iileri Bakanlnda namuslu, drst, gvenilir bir politikac olan Necdet Uur oturmaktadr. Yllardan beri ilk kez, yasa egemenliini salayacak etkin ve yetkin bir iileri Bakan grev bana getirilmitir. Bar ortamnn salanmasnda solun her kesimine den grev, bu nitelikleri tayan iileri Bakanna yardmc olmaktr. "Nasl", diyeceksiniz. lkemizde bar ve zgrlk ortam cephe hkmeti eliyle yok edilmitir. Yllardan beri sol kesim iinde ak ya da kapal kkrtmalarla ynlendirilen eitli oyunlar denenmitir. Sol, bir lde kendi doas, bir lde de bu oyunlar nedeniyle, anlaml, anlamsz "fraksiyonlar" ad verilen kmelenmelere, gruplamalara ayrlmtr, iileri Bakan Uur. bu "fraksiyonlar" birer toplumsal olgu olarak deerlendirecek niteliktedir, iileri Bakan ayrca, yllardan beri sol kesim zerinde oynanan oyunlar en yakndan deerlendirebilecek olanlarn banda gelmektedir. CHP hkmeti henz gvenoyu almamtr. Bakanlar henz bakanlklarna snmamlardr. Gvenoyuna kadar geecek srede, birtakm karanlk gler CHP hkmetini g koullara srkleyecek "operasyonlara" giriebilirler. Bunlar izleyip denetim altnda tutmak, birka gnn ii deildir. Bu nedenle, her trl oyuna, taktie kar son derece uyank olmak ve kkrtmalara kaplmamak gerekmektedir. Solun grevi, bu kkrtmalara kar uyank olmaktr. CHP, hkmeti kurmutur amma, bata TRT olmak zere devletin bir ok kesiminde cephe hkmeti egemendir. Demirel, bir gerginlik ortam yaratarak bundan yararlanmak istiyor. Bugnlerde her trl "provokasyon", biliniz ki, 180 devletin yasal kurumlarn aan "kontrgerilla" tr yasad rgtlerin gndemindedir. Dikkatli olalm! (Cumhuriyet, 25 Haziran 1977) DREN... Her hkmet deiiklii, bir sre "iktidar boluu" yaratr. Devlet brokrasisi kabuk deitirmektedir. Yetkiler ve yetkililer henz yeterince belirlenmemitir. Boluk bu noktadan balar ve yeni hkmetin iktidara iyice yerleecei aamaya kadar srer. Demirel hkmetinden Ecevit hkmetine gei dneminde de ister istemez byle bir boluk domutur. CHP hkmeti henz gvenoyu almamtr. Devlet brokrasisi cephe brokratlarnn elindedir. Karar odaklarnda MC "militanlar" egemendir. Ecevit hkmetinin bir "igal hkmeti" olduu ite bugnlerde sylenmektedir. Hkmetin kuruluuyla birlikte "gayri meru" nitelikler tad sav, bugnlerde, bu bolukta, kabaday naralar gibi nlayp durmaktadr. Ecevit hkmeti anayasal ilke ve kurallara gre oluturulmutur. Byle bir hkmete, "igal hkmeti", "ankaya hkmeti" diye adlar takmak ve bundan sonra hkmete kar direni arlarnda bulunmak sutur. MHP Genel Bakan Trke, "lkc Memurlar Dernei" toplantsnda devlet memurlarn direnie ararak su ilemitir. Yasal bir hkmete kar memurlar nasl direneceklerdir? Trke'in "devlet memurlar" diye tanmlad insanlar MC dneminde devlet dairelerine yerletirilmi olan MHP militanlardr, ite Trke devlet dairelerin
reklenmi adamlarn direnie ararak, yeni bir eylem plann uygulamaya koymaktadr. Bu hkmete "igalci hkmet" demek, Trk Ceza Yasasnn 150. maddesine girer. Bu hkmete "ankaya hkmeti" diye ad takmak, ayn yasann 158. maddesine girer. Devlet memurlarn direnie armak ise Trk Ceza Yasasnn 311. maddesinde yaptrma balanmtr. KONTRGERLLA RETLER 181 Trke, Ecevit hkmeti kurulduundan bu yana, TRT iindeki yandalar aracl ile kamuoyuna yayd dnceleriyle militanlar eylemli kalkmaya "tahrik ve tevik" etmektedir. MHP, iki yllk srede devletten ald destekle bugnk saysna ulamtr. Devlet brokrasisinde kpr balarn tutmu Trke yandalarnn adlarn bir bir yaymlamak bu yaznn snrlarn aar. Fakat bir rnei vermeden geemeyeceim: Milli istihbarat Tekilat Bahukuk Maviri ahap Homris'in olu, Alpaslan Trke'in kzlarndan biriyle evlidir. Homris, MT Hukuk Mavirliine nasl yerletirilmise, asker-sivil brokrasinin ke balarna, Trkei eylemciler de ayn yollarla yerletirilmilerdir. Trke, u gnlerde yaadmz iktidar boluundan yararlanarak, devlet brokrasisi iindeki yandalarn direnie armaktadr. Trke, TRT iindeki yanda, adyla sanyla Lockheed komisyoncusunun komisyoncusu, Haber Dairesi Bakan AP eski milletvekili Hami Tezkan aracl ile "direni emirleri" yaymlatarak Ecevit hkmetini kuatacan sanmaktadr. Trke, I960 ihtilalinde apar topar kapt Babakanlk Mstearl koltuundan arkadalarnn sngsyle uzaklatrlp yurtdna srlmt. O gnlerde bir "iktidar boluu" iinde g kazanmaya alan Trke, bugn de ayn yntemleri denemeye kalkyorsa, "gemiten ders almasn" salk veririz. Yasal bir hkmete kar direnmek, o kadar kolaysa, ne diyelim. Buyursunlar dirensinler. (Cumhuriyet, 27 Haziran 1977) HEM SULU HEM GL... Bylesine ne ad taklr bilmem. Adam hem sulu hem gl. Gsne aslm Dantay ve Yargtay kararlarn bir yana iterek, TRT aracl ile yaymlatt demecinde haktan, hukuktan sz ediyor. TRT iindeki Karata uzantlar da bu tavukuluk profesrnn demecini, bir siyasal parti genel bakannn szleriymi gibi, haber bltenlerine koyuyor. 182 - TRT Genel Mdrl grevinden ayrlan Prof. aban Karata.... Karata uzantlar, yani adyla sanyla, "Lockheed irketinin Trkiye'deki komisyoncusunun komisyoncusu, TRT Haber Dairesi Bakan AP eski Milletvekili" Hami Tezkan ile Haber Mdr Samsun AP aday aday Cafer Demirel, Trke'in "direni emirlerini" kelimesi kelimesine uygulamaktadrlar. Karata grevinden ayrlmad, grevinden atld. Grevden ayrlmak, ancak grevden ayrlmak isteyen kiinin istemiyle gerekleir. Karata'n Babakanlk yazsyla grevden alnd gn Tezkan-Demirel ikilisi bu haberi "Karata grevden ayrld" biiminde vermeye zen gstermilerdi. imdi de, Karata'n demelerini TRT haberlerinde yaymlatarak, su ortaklar, igalci genel mdre hukuksal geerlilik kazandrmaya alyorlar. Kabata grevinden ayrlm... Nasl ayrlm? Salk nedeniyle mi ayrlm? Siyasal gr ayrl nedeniyle mi ayrlm? Niin ayrlm, niin? Karata, grevinden alnmtr, grevinden atlmtr. Karata bir Babakanlk yazsyla grevinden alnmtr. Hukuka yaplmas gereken de budur. Bir Dantay kararnn "hkmet kararnamesi" aracl ile uygulanacan, Karata, hangi kmeste rendi acaba? Hakas ve hukukas udur: Bir Dantay karar, "hkmet kararnamesi" konusu olamaz. nk her kararname, bir "takdir yetkisini" ierir. Mahkeme kararlar, yasama, yrtme ve yarg organlaryla kiileri balayc niteliktedir. Bir mahkeme kararnn uygulanp uygulanmayaca, "takdir yetkisi" snrlar iinde ele alnmaz. nk Bakanlar Kurulu, bir mahkeme kararn yanl ya da doru, diye tartamaz. Yani "takdir yetkisini" kullanamaz.
TRT Genel Mdrl koltuunu igal eden aban Karata'n bir Babakanlk yazsyla grevinden alnmas, idare hukuku ilkelerine ve bu hukukun yerlemi kararlarna uygun bir hukuksal ilemdir. Bu byle olduu gibi, ismail Cem'in bir hkmet kararnamesiyle deil, Babakanlk yazsyla greve arlmas da ayn hukuksal gerekelerin bir sonucudur. "Komisyoncunun komisyoncusu" Hami Tezkan ile yardmcs ve destekisi Cafer Demirel'e isterseniz bir hukuksal KONTRGERLLA RETLER 183 gerei daha aklayalm, ismail Cem'den sonra TRT Genel Mdrl koltuuna oturtulan Prof. Nevzat Yalnta ve sonradan gelen u aban Karata'n imzaladklar btn atama ilemleri hukuka geersizdir. nk bu atamalar, hukuka "yetersiz" genel mdrler aracl ile gerekletirilmitir. zetle Hami Tezkan'n da, Cafer Demirel'in de atama ilemleri "yetki unsuru" bakmndan sakattr. idare hukukunda sakat idari ilemler ne yolla geri alnrsa, bu atama ilemleri de ayn yollarla geri alnr. Karata, braksn TRT konusunu da, niversitedeki grevine dnebilecek mi, bunu dnsn. Mahkeme kararlarn ineyenler yle kolay kolay kurtulamazlar. Ne savclarn penesinden ne de kamuoyu basksndan. .. imdiye kadar anlamadysa, bundan sonra anlayacak. Biz haber verelim; Karata' kara gnler bekliyor. (Cumhuriyet, 28 Haziran 1977) SONRA NE OLUR?.. Anayasal kurallara gre kurulan hkmete kar "ankaya hkmeti" diye satap duruyorlar. Diyelim ki, Ecevit hkmeti gvenoyu almad ve hkmeti kurma grevi Demirel'e verildi: O zaman ne olacaktr? Demirel, Trke ile birlikte 205 sandalye ile ankaya Kknn kapsna dayanp hkmeti kurmay isteyecek midir? MSP imdilik Demirel'e pek souk davrandna gre, AP-MHP-MSP ortakl sz konusu deildir. yleyse 205 sandalyeli Demirel-Trke hkmetinin listesi Cumhurbakanlnca onaylanrsa, bu da kendi deyilerine gre bir "ankaya hkmeti" olmayacak mdr? Sayn Cumhurbakan, bu koullarda, "Hani siz, bu gibi hkmet kurulularna karydnz. Bulun 226 sandalyeyi, listenizi yle imzalayaym" derse, kratn svarisi aha m kalkacaktr? Ne biim hukuk anlay, ne biim Cumhurbakan saygsdr bu? ilerine gelince "devletin btnl", gelmeyince "ankaya hkmeti." "Cephe ahlak" da budur ite. Bir hafta on gndr, eitli snfsal kesitlerin szcleri hkmetin gvenoyu almasn istediklerini ve beklediklerini 184 aklyorlar. Byk iadamlarndan, Devrimci ii Sendikalar Federasyonuna, Devrimci ii Federasyonundan, Trk-i'e, Trk-i'ten meslek odalarna kadar btn etkin gler Ecevit hkmetinin gvenoyu almasn istiyorlar. Ecevit gvenoyu almazsa ne olur? O zaman i iyice karr. Ya Demirel, Trke ile birlikte bir aznlk hkmeti oluturarak, hkmet stesinin Cumhurbakannca onanmasn ister ya da AP-MSPMHP arasnda yeniden bir ortaklk kurulur. Birinci olaslk gerekleince, hemen bir siyasal bunalm balar. nk, bir aznlk hkmeti, gelmi oturmutur. MSP "evet" demedike, byle bir hkmetin ayakta kalmas olanakszdr. Sonra ne olur? Haydi, diyelim ki, Demirel, Trke ve Erbakan ile birlikte cephe hkmetini yeniden diriltti, iler tkr tkr ileyecek midir? Hayr, ne gezer... i evrelerinden devrimci iilere, devrimci iilerden Trk-i'e, Trk-i'ten meslek kurulularna kadar, ekonomide ve siyasal yaantda arlklar olan bunca kurulu, hkmetin karsna geecektir. Buna dayanmak kolay mdr? Bunu bir yana brakn, bir de Parlamento iindeki g dengelerini dnn. Cumhuriyet Senatosu ve Millet Meclisindeki yeni sandalye dalmn yle bir gznzn nne getirin. Demire! hkmeti, Parlamento iinde adm atabilecek midir? Atamayacaktr. stelik, Demirel'in ele geecek ilk frsatta Yce Divana
gnderilmesi iten bile deildir. Sa, imdi skm kalmtr. Tek aresi vardr. Geen dnem DP zerinde oynad oyunlar, bu kez, daha da ivedi biimde, MSP zerinde denemek... Bunu baarrsa, rahat nefes alabilir. Yoksa, ii bitiktir. Demek imdi bu oyunu oynuyor. nmzde yerel seimler var. Yerel seimlerde MSP, yeniden bir geri adm atarsa, Demirel iin bundan sonras ok kolaylaacaktr. MSP, imdilik geen dneme gre, sandalyelerinin yarsn yitirmitir. Eer yerel seimlerden de yenik karsa, bundan sonra belini dorultmak iin ok bekleyecektir. MSP bugnlerde yle kolay kolay sakaln, Demirel'e kaptrmaz. nk Erbakan btn olaslklar biliyor, istedii ve KONTRGERLLA RETLER 185 bekledii, "MSP'siz hkmet olmaz" yargsnn hem Ecevit, hem de Demirel tarafndan iyice anlalmasdr. Erbakan, nce Ecevit'e "hayr" dedi, sonra Demirel'e "olmaz" diyecektir. yle sanlyor ki, Sayn Korutrk ikinci kez Ecevit'e hkmeti kurma grevi verince, Erbakan, imdilik sakl tutuu ar koullan Ecevit'e benimsetmeye alacaktr. Yani, zetlersek, Ecevit hkmetinin gvenoyu almamas lkemizde yeniden sakncal ve tehlikeli bir dnemi balatacaktr. Byle bir dnemden kimin krl, kimin zararl kaca hi belli olmaz. Ne demiler: "Papaz her zaman pilav yemez." (Cumhuriyet, 29 Haziran 1977) BUGNK SINAVLAR... Bugn niversiteye giri snav yaplyor. Binlerce gencimiz bozuk dzenin arklaryla savaa savaa faklte ve yksekokullarda kendilerine birer yer ayrmaya alyor. nk niversiteye girmek aslann azndadr. Cephe hkmetinin ibanda olduu iki buuk yldr niversite ve yksekokullarmzda eitim yaplamad. Koskoca iki buuk yl yok oldu gitti. Bu iki buuk yl iinde iki yz akn gencimiz, sacsyla, solcusuyla, birer birer vurulup vurulup ldrdler. Kimse bu ocuklara sahip kmad, kimse bu cinayetlerin hesabn sormad. Bugn bamzda cephe hkmeti yok artk. "Can gvenlii" bata olmak zere Anayasal hak ve zgrlkleri gvence altna almak isteyen Ecevit hkmeti, bu snavlarda bir tek gencimizin burnunun kanamamas iin geni gvenlik nlemlerine bavurdu. Genlik ve Spor Bakan Yksel akmur, byk kentlerin girilerinde rencilerin sac eylemcilerin tuzaklarna dmemeleri iin brolar kurdu, iileri Bakan Necdet Uur da renci yurtlan ve snav yerlerinde imdiye dek grlmemi nlemler aldrtt. Anneler, babalar, oullarn ve kzlarn, gnl rahatl iinde okullara gnderememektedir. Birok anne ve baba, niversitedeki ocuklarn okullarna gndermemektedir. nk kimin nerede vurulaca belli deildir. Byk kentlerin 186 sokaklarnda kol gezen ekya eteleri, imdilik sinmi gibi grnmektedirler. Pusuda bekleyen ekya eteleri zellikle bugn, bir ylgnlk ortam yaratmak iin eyleme geebilirler. Genlerimizin bugn olup bitenleri olanca soukkanllkla-nyla izlemeleri gerekmektedir. Bugnler, sa glerin "bulank suda balk avladklar" gnlerdir. Toplum her trl kkrtmaya aktr. Yurdun drt bir bucandan gelen genler, byk kentlerde ilk kez kar karya gelmektedirler. Bu koullardan yararlanmak isteyenler, bir kargaa ortam iinde eylem planlarn uygulamaya koyabilirler. Uyank olalm, dikkatli olalm. Bugn "sol fraksiyonlar" iin de bir snav gndr. Cephe hkmeti grev bandan uzaklamtr. Ecevit hkmeti henz gvenoyu almamtr. Yetkiler ve yetkililer bir iktidar boluunda sallanp durmaktadr. Bu ortamda sol kesime den grev, oyuna gelmemek, her trl kkrtmaya kar uyank olmaktr. Bunca olumsuz koula, varl yadsnamayan "iktidar boluuma karn, etkin ve gvenilir bakanlar grev bandadr. Ecevit Babakandr. Necdet Uur ileri Bakandr, Yksel akmur Genlik ve Spor Bakandr. Eer sac eylemciler,
Trke'in direni emrinden g alarak bir kanl olay yaratmaya kalkrlarsa, karlarnda devletin glerini bulacaklardr. Toplumsal gelimede yle aamalar olur ki, geici uzlamalar derin elikilerin nne geer. Hi umulmadk gler arasnda sreli gbirlii doar, toplumsal ilikilerin temelindeki elikiler, her trl grntye karn, varlklarn srdrrler. Sol kesim, bu uzlamalar ve elikileri deerlendirerek salkl zm yollan bulacaktr. Bu amada Ecevit hkmetinin can gvenliini salamak iin ataca admlara hep birlikte destek olalm. Aman ocuklar, bugn kavgasz, olaysz ve kansz atlatn. (Cumhuriyet, 30 Haziran 1977) KONTRGERLLA RETLER 187 AD DZN A Abdi Genel, 35 Abdi peki, 155 Abdi Yazgan, 55 Abdlhamit, 16 Abdullah Batrk, 30 Adnan Menderes, 81, 120, 161, 164, 170, 173 Ahmet Aaulu, 61 Ahmet Deveci, 35 Ahmet svan, 131, 139 Ahmet Krbulak, 35 Ahmet Lale, 36 Ahmet Sken, 36 Ahmet Tmel, 76, 99 Alaattin, 140, 159 Albay Papadopulos, 127, 133, 136, 137 Ali Elverdi, 122, 164 Ali Fethi Esener, 81,82 Ali Fuat Okan, 36, 37 Ali Gm, 36 Ali Gngr, 24, 68 Ali hsan Gs, 120 Ali Naci obanolu. 36 Ali Naili Erdem, 32 Ali Rza Yerli, 38 Ali Yldrm, 36 Ailende, 126, 132, 137 Alpaslan Gm, 35 Altan Aar, 76 Altan ymen, 54, 55, 96 Andreas Papandreu, 136 Asiltrk (Ouzhan), 29, 39. 109, 114 Ata Bodur, 168, 169 Ata Yldrm, 35 Atatrk (Mustafa Kemal), 9, 16. 18,75,77,78,88, 89, 110. 131, 137, 143, 144, 156, 157, 171 Atilla zkan, 35, 70 Ayan Giritliolu, 58, 59, 76, 99 Aydn Gler, 36 Aydn Soysal, 76 Aydn Yaln. 159 Ayhan Alkan, 35 Aynur Sertbudak, 36 Aytekin Kotil, 139 Aytekin Ta, 36 B Baki nal, 38 Bayar (Celal), 94,120,161,173 Behice Boran, 57, 74 Bekir Altnda, 35 Blkba (Osman), 172, 173, 174 Bozbeyli (Ferruh), 11, 18, 72, 73,93 Burin ztrk, 35 Burhan Barn, 35 Cafer Demirci, 183, 184 Castro, 143 Celi! Grkan, 176 Cemal Trpanc, 153 Cengiz En, 36 KONTRGERLLA RETLER 189 Cengiz Pas, 35 Cezmi Ylmaz, 35 Cihat Akyol, 39, 40, 44 Cumalolu (Fehmi), 18, 46 alayangil (hsan Sabri), 96, 134 D Davut Aka, 145 Demirel (Sleyman), 11, 12, 13, 14, 17, 18, 19, 20, 27, 28, 29, 32, 38,41,44,46, 47, 48, 52, 58, 64, 72, 73, 77, 78, 79, 81, 82, 87, 89, 90,91,92,93,94,95,96, 98,100,102,103,108,109, 110, 111, 114, 116, 120, 122, 123, 128, 142, 143, 144, 146, 148, 155, 159, 160, 161, 162, 164, 165, 166, 167, 168, 173, 174, 175, 178, 179, 180, 184, 185,186 Doan Avcolu, 57 Doan Karan, 85 Doan Tanyer, 125 Dou Perinek, 57
Durmu Yaln, 52, 54. 58 Dursun Akam, 80, 82 E Ecevit (Blent), 13, 18, 19,20, 46,47,66,74,93,100,120, 121, 126, 127, 128, 136, 143, 144, 146, 148, 151, 157, 158, 159, 161, 164, 165, 166, 1-67, 168, 170, 190 174, 175, 177, 178, 179, 181,182,184,185,186,187 Ekrem Dikmen, 66 Ekrem St, 35 Elrom (Efraim), 70, 83 Emil Galip Sandalc, 55 Emin Alpkaya, 79 Emin Deer, 97, 124, 125 Emnun Yumuakl, 36 Ensar Bingl, 36 Enver Ulgun, 36 Erbakan (Necmeddin), 17, 18,29,33,77,78,89, 92,94,95,98,99, 111, 112, 165, 166, 174, 175, 178, 185, 186 Erdal z, 55 Erdoan Yalngil, 36 Erim (Nihat), 65, 72, 120, 162 Ersun (Namk Kemal), 160, 175, 176, 177 Esari Oran, 35 Eyp zalku, 69 Eyp Temelta, 135 Fahir Doan, 36 Faruk Sevin, 36 Fehmi Allmbilek, 24, 25, 26 Fevzi Ertrk, 86 Feyzi Aslansoy, 36 Feyzi Aysun, 81 Feyziolu (Turhan), 46, 77, 78, 102, 109, 110, 120, 121, 142, 165 Fikret Bykbur, 166 Fikret Ekinci, 75, 162 Fuat Kprl, 120 Gafur Tanyldz, 36 George Papandreu, 136, 137 Gyasettin Karaca, 120 Gyasettin Karahan, 36 Gler etin, 36 Gltekin Gaziolu, 59 Gltekin Kzlk, 169 Gnay Dnmez, 31 H Hac Ali Demirel, 20, 27, 103 Hakan Yurdakuler, 35 Hakk Koca, 30, 31,32 Halil Baol, 108, 111, 145 Halil Tun, 78 Halil Yavuz, 36 Halit Pelitz, 35 HamiTezkan, 58, 59, 71,72, 75,76,98, 110, 182, 183, 184 Hamza Grg, 43 Hasan Aksay, 17 Hasan Basri Temizel, 35 Hasan Kadolu, 35 Hasan Tan, 60,61,62, 63 Hram, 70 Hikmet etinkaya, 28 Hitler, 83, 127 Hsamettin elebi, 93 Hsamettin Unsal, 76 Hseyin Kara, 36 Hseyin Ko, 36 Hseyin Naili Kbal, 162 brahim Doan, 24, 68 brahim Kocakarn, 35 brahim Trke, 36 en Brtcene, 125 lham Soysal, 57 lhan Emre, 36 lhan Kalaylolu, 55 lhan Seluk, 57 lhan enel, 14,51.78,79, 107, 115 lker Akman, 35 lyas Aydn, 70, 83 rfan Ala, 36 rfan zaydnl, 155, 156, 176 smail Cem, 45. 109, 113, 183, 184 smail Gkhan Edge, 36 smail Tl, 35 smail Tuncel, 36 smet Giritli, 162 smet (Paa) nn, 55, 128, 136, 150, 162, 167, 179 smet Ycel, 35 zak Rabin, 113, 114 K Karata (aban), 17, 18, 45, 58,70,71,75,76,81,82, 84, 85, 86, 98, 99, 104, 105, 106, 109, 110, 112, 113, 118, 120, 142, 143, 179, 183,184
Kzm Diiolu, 36 Kzm Gkta, 35 Kemal Demir, 120 Kemal Kafal, 84. 85 Kemal Kayacan, 79, 80 Kemal Trkler, 57 Kenan Dayolu, 35 Koray Doan. 70 Korutrk (Fahri), 40, 41, 42, 175, 178, 186 Kubilay mer, 123 KONTRGERLLA RETLER 191 Kudret Bayhan, 69 Lambrakis, 136 Lenin, 143, 144 M Mahir Cayan, 80 Mahmut Gnc, 36 Mehmet Akzambak, 131, 139, 140 Mehmet Al, 36 Mehmet Ali Aybar, 57, 74 Mehmet Ali zpolat, 36 Mehmet Altmyediolu, 108 Mehmet Ayaz, 36 Mehmet Aylac, 36 Mehmet Daba, 36 Mehmet Elverenli, 153 Mehmet Emin Ece, 36 Mehmet Kocada, 36 Mehmet Kudai, 36 Mehmet mer, 35 Mehmet Peken, 37 Mehmet Senses, 35 Mehmet Ylmaz, 38 Melen (Ferit), 79, 94, 102, 107, 115, 116, 117, 120 Memduh Erdemir, 162 Memduh Tama, 61 Memduh nltrk, 53, 61, 69 Mestan Bykkorkmaz, 38 Mete Altan, 70 Metin Ankan, 35 Mgrd ellefyan, 67, 91 Mihri Belli, 57 Muammer Aksoy, 125, 162 Muammer Arslan, 36 Muharrem etinbay, 36 Muharrem ivikran, 35 Muhsin Bodur, 70 Murat Bayrak, 63 Murat lgen, 36 Musa n, 55 Musaddk, 126. 132 Mussolini, 127 Mustafa Erta, 36 Mustafa Halis Tazebay, 36 Mustafa lerisoy, 24 Mustafa zyrek, 169 Mustafa enpnar, 35 Mustafa Timisi, 75 Muzaffer Erdost, 57 Muzaffer Gcr, 55 Mftolu (smail), 11, 12, 13, 112 Mkerrem Erdoan, 55 Mmtaz Baykal, 56 Mnir etinkaya, 35 N Nail Karaam, 68 Nail Korkmaz, 36 Nazm Hikmet, 143, 144 Necati Akgn, 85 Necati Aksoy, 121 Necati Dzgn, 92 Necati Kalaycolu, 73, 123 Necdet Gl, 24 Necdet Salih, 36 Necdet Uur, 180, 186, 187 Necip Bozaolu, 36 Nevzat Yalnta. 109, 113, 184 Nezih Dural, 20, 51,71, 117, 118 Nuray Erenler, 35 Nurettin Ersin, 76, 81,82, 85, 135 192 O Oktay Engin, 131 Oktay Kurtbke, 88 Orhan Aydn, 35 Orhan Gven, 36 Orhan Kabibay, 120 Orhan ztrak, 120 Orhan Seilmi, 36 Orhan Yavuz, 171, 172 mer evik, 36 mer nn, 55 mer Naci Bozkurt, 54 mr Keban, 36 zer Elmas, 35 R Ramazan Sevindik, 36 Recep Sirran, 36 Refik Koraltan, 120 Refik Safa, 36 Rza Akdemir, 36 Ruzi Nazar, 96, 97 Sefahattin Kl Selahattin Pnar, 113 Seluk Altan, 76, 99 Semih Erbek, 35 Seyfiztrk, 112; 171 Sezai Orkunt, 75, 120, 121, 162 Sddk Sami Onar, 39, 60 Sinan Sava, 36 Sitemkr Baboa, 36 Suat Akn, 56 ahap Homris, 44, 182 akir Altay, 45 anver Burak, 36
efik zdemir, 36 ener Battal, 98 erif Tten, 54, 93 evket Demirel, 90, 91, 103 evket Kazan, 31 inasi Kkusta, 36 kr Bodur, 168, 169 kr Bulut, 35 Sacit Onan, 76 Sadettin Bilgi, 91, 151, 152, 162, 168 Sadi Irmak, 93 Sadun Aren, 57 SaitRea, 121 Sami Aslan, 73 Sami Bal, 68 Sami Ovalolu, 35 Sami Yenice, 92 Samim Kocagz, 57 Sancar (Semih), 55, 79 Satr (Kemal), 120, 121 Tahsin zg, 85 Tamer Benan, 36 Taner Akam, 80 Taner Arda, 56 Taylan ner, 125 Tevfik Paksu, 95 Timur Demir, 36 Tufan Khel, 36 Turan Emeksiz, 38 Trke (Alparslan), 17,29, 36,44,58,67,68, 103, 110, 142, 164, 165, 173, 174, 176, 178, 179, 181, 182, 183, 184, 185, 187 KONTRGERLLA RETLER 193 Trn (Faik), 53, 69 V Vahap Erdodu, 57 Vahit Bozatl, 19,20, 122, 164 Yahya Demirel, 47, 66, 67, 86,91,92, 103,108 Yahya Soy, 56 Yakup Kese, 36 Yaln (Durmu), 52,53, 54,58,59, 162 Yaar atalba, 36 Yaar zcivelek, 35 Yemlihan Sylemez, 36 Ylmaz Alparslan, 78, 106 Ylmaz Ergenekon, 26, 27, 66,67, 108, 111, 149 Ylmaz Keskindemir, 35 Yunus Ceylan, 35 Yusuf Tamak, 36 Yusuf Vehbi Ylmaz, 35 Yusuf Ziya Gne, 35 Yksel akmur, 186, 187 Yksel Eri, 36 Zeki Ylmaz, 35 Zht Pehlivanl, 35 Zlfkar Uralin, 36 KONU, OLAY, KAVRAM DZN I Abdlhamit'e vg, 16 ar sanayi (hamlesi, yatrmlar), 92, 95, 96, 98, 111 Akdeniz Ajans, 148, 149 Altay irketi, 19,20,71, 107, 117, 162 6-7 Eyll olay, 130 Aspida davas, 137 ar sa, 57 ar sol, 57 Atatrklk, 75, 77, 157 avclar grubu, 83, 130, 159 azgelimi faistler, 150 B barajlar kral, 103 Basn-Yayn Gen. Md. AP gdmnde, 17 5 Haziran (1977) seimleri, 108, 118,121,128, 135, 138, 139,141,142, 146, 147, 152,159, 164 bireysel terr, 48, 83 1 Mays (1977) olaylar, 97, 124, 128, 130, 131, 132, 134, 135, 136, 139, 155, 161 bir tarih kitab, 15 bitli yorgan, 112 Bolevik, 53 cephe ahlak, 184 cephe anlay, 40, 179 cephe aslanlar, 127 cephe brokratlar, 110,
117, 127, 181 cephe adrlar, 163 cephe demirba, 45 cephe demokrasisi, 128 cephe hkmeti, 49, 50, 74, 77, 103,120,121, 127, 130, 134, 146, 148, 150, 151, 152, 162, 164, 165, 166, 167,168, 169, 171, 175, 176, 177, 179, 180, 185, 186, 187 cephe iktidar (partileri), 32, 33, 35, 36, 37, 38, 39, 42, 45, 46, 48, 49, 50, 52,58,59,60,64,71, 74,77,94,100, 110, 112, 127, 128, 129, 130, 138, 142, 146, 147, 164, 172, 177, 179, 187 cephe komisyonculuu, 175 cephe milliyetilii, 35, 39, 151, 160, 171 cephe mdrleri, 160 cephe ortakl, 49. 165, 175 cephe sorumlular, 175 cephe valileri, 160 cephe yardaklar, 161 cephe yneticileri, 129 CHP'nin komnistlii, 89 KONTRGERLLA RETLER 195 CIA, 96, 97, 126, 129,130, 132, 133,134, 136, 137, 160,161 cinayet eteleri, 42, 100, 102 cinayetler, 10,25,34,38, 39,40,41,61,64,65, 68,69,70,73,88, 101, 127, 128, 132, 150, 159, 161, 186 ankaya hkmeti, 178, 179, 181, 184 D demirba politikaclar, 66 demokratik sol, 120, 124, 136 destek ktalar komutan, 178 devlet memuriyetini gasp, 58 dardan talimat, 111, 112 dnya jandarmas CIA, 126 Ecevit'e saldr, 126, 127, 128 Elrom olay, 70, 83 faist(ler), 46, 128, 158, 153 faist idare (ynetim), 46 faist trmanma, 46 fraksiyon gasp, 27 G gen ller, 38, 61,64, 65 gerek milliyeti, 157 gerici dinsel rgtler, 44 gerici tarih, 16 grevi ihmal, 40 H hayali irketler, 66, 91, 103 i sava, 29, 36, 42, 46, 61, 179 infaz mangas, 42, 83 iktidar boluu, 46, 138, 181, 182, 187 iktidar kabadaylar, 89 igal hkmeti, 179, 181 igalci hkmet, 179, 181 igalci (mdr), 35, 45, 58, 59,75,76,77,81,88, 98,99, 113, 142, 178, 179, 183 ikence, 34, 35, 37, 38, 53, 55,69,70, 160, 171,176 ikenceci, 37, 38, 55, 69, 70, 133,176 ikence evi, 55 K kararszlk belgesi, 85 keskin solcular, 83 kratl politika, 20 kkrtc ajan, 129 kzl bayrak, 68 Kzldere olay, 80 koalisyon protokol, 17 komando igali, 29 196 komando kamplar, 43 komisyoncunun komisyoncusu, 71, 72, 75 komnizme kar mcadele, 62 kontrgerilla, 10,39,44, 83, 97,126,127, 128, 129 130, 133, 134, 160, 176, 181 kk ierde tehdit, 56 Ky-Kent Projesi, 89 kk burjuva anaristi, 48 Leninist (Leninci), 53, 54, 129, 161 Lockheed(yolsuzluu), 11, 12, 13, 14, 18, 19,20, 46,47,51,52,69,71, 75, 78, 79, 93, 94, 98, 102, 104, 106, 107, 108, 114, 115, 116, 117, 118, 162, 182, 183 M mafya metotlar, 106, 107 Maocular/Maoistler, 53, 54,
129, 146, 161 MC hkmeti, 164, 165 mebus pazar, 100 memuriyeti gasp, 18 Menevik, 53 milletvekili pazar, 141 milletvekili transferi, 168 milli birlik, 22,24, 75, 98 Milli Birlik Komitesi, 160 milli TRT, 118 milliyeti cephe, 44, 71, 129 Milliyeti Gvenlik Gc, 137 milliyeti partiler, 136, 173 milliyeti Trkiye, 91 MiT'e szmalar, 44 mobilya davas, 86, 95 mobilya dosyas, 77, 87. 96, 102, 166 mobilya ihracat, 91 mobilya komisyonu, 47, 66, 87, 94 mobilya yolsuzluu, 34, 47, 66, 67, 69, 77, 86, 87, 93.96, 102, 108, 111, 113, 114 O ODT Mtevelli Heyeti, 59,60 ODT olaylar, 63 15 Ekim protokol, 160 12 Mart muhtras(dnemi), 9, 22, 23, 26, 29, 37, 39, 50, 53, 54, 55, 57, 65, 68,70,76,81,83,84, 89.97, 105, 116, 120, 125, 126, 133, 134, 135, 136, 147, 150, 155, 156, 160, 163, 176, 177, 178 12 Mart kalyonunun glgesi, 23 Orma irketi, 90 ortann solu, 120, 136 rtl faizim, 74, 75 zerk niversite, 59, 60 KONTRGERLLA RETLER 197 Parlamento aritmetii, 72, 163 parti d sol, 120 parti komiseri, 58, 59 politika demirba, 20, 78 Prometheus Plan, 136 rvet, 12, 19,20,46,48, 51,52,69,78, 102, 104 Salk Bankas, 151, 152, 168 sahte milliyetilik, 100 semen geometrisi, 72 silahl saldr. 28 siyasal vampirler, 171 siyasi cinayetler, 34, 37, 38, 46,48,65, 102, 125, 127, 130, 131, 156 siyasi kan davas, 62 sokak eteleri, 88 sola ak iktidar, 75 sol akmlar, 57 sola kar mcadele, 62 solcularn eylem plan, 159 sol fraksiyon, 49, 53, 138, 187 sol McCartizm, 49, 138 smrge milliyetilii, 141 aibeli babakan, 20 iddet ve ehvet edebiyat, 16 tahrik ve tevik, 182 taktik ve strateji, 51,57 tavukuluk profesr, 143, 182 tavukuluk uzman, 35, 105, 110 terminoloji ehveti, 138, 147 tevik belgesi, 66, 91, 100, 114, 141, 144, 152, 168, 169 tevik tedbirleri, 28 TBMM yelerinin aylk ve denekleri, 22, 27, 64, 65 TB-Der, 58, 59 TRT emekisi, 58,77, 99, 104, 105, 110,118 TRTGen.Md. gal, 35, 45, 58, 59, 77 TRT (Gen. Md.) sorunu, 17, 18,35,45,58,76, 85, 88, 95, 96, 98, 99, 104, 109, 110, 112, 113, 142, 183, 184 TRT Seim Kurulu, 70, 76, 81,82,84,85,86,99
U uak karmak, 54, 55, 56 lkc, 24, 88, 97, 146, 181 lkc genler, 68 lkc katiller, 29 lk Ocaklar, 24, 25, 26, 29,43,44,67,68,132, 137 198 yeen, 34,47, 66, 91, 103, 104, 114, 128, 167 Yeni Demokrat Parti, 173 ykc akmlar adl ders, 56 yolsuzluk, 20, 34,48, 67, 69, 70, 73, 77, 78, 79, 80,87,92,93,94, 101, 102, 103, 106, 108, 113, 114, 122, 126 Yce Divan, 94, 113, 122, 142, 166, 167, 175, 185 KONTRGERLLA RETLER 199 "...vurulup vurulup ldrlen yurttalarmz, bir profesyonel katil etesinin kurbanlardr. ...Bir lkede her eylemi CIA rgtlemez, CIA planlamaz. Fakat oluan olaylara CIA yn verir, biim verir. Bir yerde sklan kurun, bir yerde patlayan bomba, yle koullar olur ki, CIA planlarna uygun der. Dorudur; herkesi CIA ynetmez. Fakat bir ok kii, bilerek ya da bilmeyerek CIA planlarna ara olur. (Cumhuriyet, 29 Nisan 1977, Korku...) ...Her lkede olduu gibi Trkiye'de de CIA vardr ve baz devlet kurumlaryla i iedir. CIA belli olaylara karr, belli olaylar saptrr, yozlatrr. Amac, hangi lkede olursa olsun, solun geni bir birlik yaratarak iktidara gelmesini nlemektir. (Cumhuriyet. 7 Mays 1977, ...Kontrgerila, devletin yasal yetkililerince denetlenemeyen bir CIA kuruluudur. (Cumhuriyet, 1 Haziran 1977, Acaba.) ...CIA ile Kontrgerila arasndaki ilikileri bilmeden, aratrmadan, ematik yorumlarla CIA olgusunu unutturmaya almak, bilmem, kime hizmet Olur!.. (Cumhuriyet, 8 Mays 1977. Oyuna Gelmemek...) Uur MUMCU Uur Mumcu _ Kontrgerilla retileri www.kitapsevenler.com Merhabalar Buraya Yklediim e-kitaplar Aada Ad Geen Kanuna stinaden Grme zrller in Hazrlanmtr Ekran Okuyucu, Braille 'n Speak Sayesinde Bu Kitaplar Dinliyoruz Amacm Yayn Evlerine Zarar Vermek Deildir Bu e-kitaplar Normal Kitaplarn Yerini Tutmayacandan Kitaplar Beyenipte Engelli Olmayan Arkadalar Sadece Kitap Hakknda Fikir Sahibi Olduunda Aada Ad Geen Yayn Evi, Sahaflar, Ktphane, ve Kitaplardan Temin Edebilirler Bu Kitaplarda Hi Bir Maddi karm Yoktur Byle Bir eyide Dnmem Bu e-kitaplar Kanunen Hi Bir ekilde Ticari Amal Kullanlamaz Bilgi Paylatka oalr Yaar Mutlu Not: 5846 Sayl Kanunun "altnc Blm-eitli Hkmler " blmnde yeralan "EK MADDE 11. - Ders kitaplar dahil, alenilemi veya yaymlanm yazl ilim ve edebiyat eserlerinin engelliler iin retilmi bir nshas yoksa hibir ticar ama gdlmeksizin bir engellinin kullanm iin kendisi veya nc bir kii tek nsha olarak ya da engellilere ynelik hizmet veren eitim kurumu, vakf veya dernek gibi kurulular tarafndan ihtiya kadar kaset, CD, braill alfabesi ve benzeri 87matlarda oaltlmas veya dn verilmesi bu Kanunda ngrlen izinler alnmadan gerekletirilebilir."Bu nshalar hibir ekilde satlamaz, ticarete konu edilemez ve amac dnda kullanlamaz ve kullandrlamaz. Ayrca bu nshalar zerinde hak sahipleri ile ilgili bilgilerin bulundurulmas ve oaltm amacnn belirtilmesi zorunludur." maddesine istinaden web sitesinde deneme yaynna geilmitir. T.C.Kltr ve Turizm Bakanl Bilgi lem ve Otomasyon Dairesi Bakanl Ankara Bu kitaplar hazrlanrken verilen emeye harcanan zamana sayd duyarak
Ltfen Yukardaki ve Aadaki Aklamalar Silmeyin Tarayan Yaar Mutlu web sitesi www.yasarmutlu.com www.kitapsevenler.com e-posta yasarmutlu@kitapsevenler.com yasarmutlu@yasarmutlu.com mutlukitap@hotmail.com kitapsevenler@gmail.com
Uur Mumcu _ Yolsuzluk iddet Bamllk www.kitapsevenler.com Merhabalar Buraya Yklediim e-kitaplar Aada Ad Geen Kanuna stinaden Grme zrller in Hazrlanmtr Ekran Okuyucu, Braille 'n Speak Sayesinde Bu Kitaplar Dinliyoruz Amacm Yayn Evlerine Zarar Vermek Deildir Bu e-kitaplar Normal Kitaplarn Yerini Tutmayacandan Kitaplar Beyenipte Engelli Olmayan Arkadalar Sadece Kitap Hakknda Fikir Sahibi Olduunda Aada Ad Geen Yayn Evi, Sahaflar, Ktphane, ve Kitaplardan Temin Edebilirler Bu Kitaplarda Hi Bir Maddi karm Yoktur Byle Bir eyide Dnmem Bu e-kitaplar Kanunen Hi Bir ekilde Ticari Amal Kullanlamaz Bilgi Paylatka oalr Yaar Mutlu Not: 5846 Sayl Kanunun "altnc Blm-eitli Hkmler " blmnde yeralan "EK MADDE 11. - Ders kitaplar dahil, alenilemi veya yaymlanm yazl ilim ve edebiyat eserlerinin engelliler iin retilmi bir nshas yoksa hibir ticar ama gdlmeksizin bir engellinin kullanm iin kendisi veya nc bir kii tek nsha olarak ya da engellilere ynelik hizmet veren eitim kurumu, vakf veya dernek gibi kurulular tarafndan ihtiya kadar kaset, CD, braill alfabesi ve benzeri 87matlarda oaltlmas veya dn verilmesi bu Kanunda ngrlen izinler alnmadan gerekletirilebilir."Bu nshalar hibir ekilde satlamaz, ticarete konu edilemez ve amac dnda kullanlamaz ve kullandrlamaz. Ayrca bu nshalar zerinde hak sahipleri ile ilgili bilgilerin bulundurulmas ve oaltm amacnn belirtilmesi zorunludur." maddesine istinaden web sitesinde deneme yaynna geilmitir. T.C.Kltr ve Turizm Bakanl Bilgi lem ve Otomasyon Dairesi Bakanl Ankara Bu kitaplar hazrlanrken verilen emeye harcanan zamana sayd duyarak Ltfen Yukardaki ve Aadaki Aklamalar Silmeyin Tarayan Yaar Mutlu web sitesi www.yasarmutlu.com www.kitapsevenler.com e-posta yasarmutlu@kitapsevenler.com yasarmutlu@yasarmutlu.com mutlukitap@hotmail.com kitapsevenler@gmail.com Yolsuzluk, iddet, Bamllk Baz lkelerde baz ki girerler. Partilerde banka soygunu gjh etedir. etelerir adam maskesi memleketimi? ete...) Bir toplum b susulur. Yasa birbirini izler, ldrr ve but alr. {Cumhuriyet Amerikan kapitaliz, Trkiye'de Demirel y. gibi babakan yardmcm partileri gibi adsdr (Cumhu soymak iin politikac klna ^sterirler. hracat, ithalat, 'rtrler. Bunlarda t yzlerine devlet ' kr, et, 22 Mart 1975, 1 kuvvet alr, uklar, cinayetler n vurur, ldren ye devleti teslim jilliniyenileyebilirse, |lu, Erbakan ve Trke ku bu iderlf um:ag Vakf Yaynlan:37 Btn Yazlan Dizisi: 6 YOLSUZLUK, DDET, BAGIMLILIK UUR MUMCU (I Ocak-1 6 Haziran 1976 Yazlan) I. Bask: Mays 1997, Ankara, 3 000 tane 8. Bask: Haziran 2003, Ankara, I 500 tane ISBN 975-8084-38-0 Yayn Ynetmeni : Sevgi ZEL Kapak Tasarm: SOLARS Dizgi: unv.ag Bask: DUMAT um:ag
UUR MUMCU ARATIRMACI GAZETECLK VAKFI Paris Cad. No. 14 Kavaklderc-Anka a Tel. 03 12-417 77 20 (PBX) Faks. 0312- 417 57 46 http:// www.umag.org.tr e-posta umag@urnag.org.tr UUR MUMCU YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK um:ag NDEKLER SUNU lmek Hakk........................................................................... ............. I I Bir Yetkili Aryorum........................................................................ . 13 CHP Grev Yapmal....................................................................... 16 Beynelmilel Komnizm Yolu....................................................... 18 Papaz ve Pilav........................................................................... ........... 20 Ne Bekliyorsunuz?.................................................................. .......... 22 Bir rnek........................................................................... ................... 24 Hi Olmazsa......................................................................... ............... 26 Atele Oynamak......................................................................... ....... 28 ankaya Yokuu.......................................................................... ...... 30 Oyuna Gelmemek........................................................................ .... 32 Devlet Bakanl ve Sayg............................................................. 35 Nasl Zengin Oldu, Nasl?............................................................. 38 Aftan Yararlanan Kimmi?............................................................. 40 CHP'de Yeni Yn............................................................................. 43 Silah ve Adalet.......................................................................... .......... 45 Bildiri ile Olmaz........................................................................... ....... 47 500 Bin Lira Eder mi, Etmez mi?............................................... 50 Buyurun Karar.......................................................................... .......... 53 Cumhuriyet Yaz ileri Mdrlne...................................... 56
Eski Demokratlar Diriliyor............................................................ 58 Gizli rgt m?............................................................................. ..... 61 Ak Artrma......................................................................... .............. 64 Bay Trke'e Sorular....................................................................... 66 Polise Saygszlk Budur................................................................... 68 Lastik Dosyas......................................................................... ............. 70 rtbas Eden Kim?............................................................................ . 72 Demirel ve Elverdi......................................................................... ... 75 Sayn Muhbir Babakan................................................................... 77 Alan Kim, Veren Kim?..................................................................... 79 istifa... istifa.......................................................................... ................... 81 Zavall Menderes........................................................................ ....... 84 Bir Tutukluya tler..................................................................... 86 Bir Aklama........................................................................ ................. 88 Yalnz Yeen mi?............................................................................. ... 90 iin z............................................................................. ..................... 92 CHP............................................................................. ............................ 94 Gelecee Doru........................................................................... ..... 97 Devletle vnn.......................................................................... .... 98 imdi Ne Yapmal?........................................................................ ....100 Buyur Ahmet Bey............................................................................. 103 Vekil Beyefendinin Telefonu.......................................................105
ete............................................................................ .............................108 I Sayl Yasa............................................................................ ..............I 10 Kim Kimi Doruluyor?..................................................................... I 12 CHP Ne Yapmal?........................................................................ .....I 15 Kira Szlemesi...................................................................... .............I 17 zaydnl Kararnamesi....................................................................I 19 Kiraya Verelim......................................................................... ............120 Bombalar Patlarken....................................................................... ...121 Oyunu Anlamak......................................................................... ........123 Kontrgerilla Taktikleri...................................................................... 125 imento vs.............................................................................. .............126 Generallerin Gecesi.........................................................................1 28 Mehmet Peken'i Tanr msnz?.................................................130 Peki Bu Silahlar?....................................................................... ...........132 Bir Babann Gzyalar....................................................................13 4 zaydnl Olay........................................................................... ........136 Bu Kan Kurumaz......................................................................... .......139 Bu Hesap Sorulmaz m?.................................................................141 Buyurun, ispat Edin...........................................................................1 43 CHP Grev Bana........................................................................ 145 Olumlu Admlar......................................................................... ........147
Sahipsiz Deiller........................................................................ .........149 zaydnl ve Cephecilik.................................................................152 Dalokay ile Beraber......................................................................... 154 CHP ve Dndaki Sol......................................................................156 Karata' Tanyalm....................................................................... ......158 Onlar iin de.............................................................................. ..........160 Anlalmaz iler........................................................................... ........162 lleri Anarken......................................................................... ........164 Kim Vurduya Gitmek.......................................................................166 Bravo Melen'e......................................................................... ............168 Turistik Deer mi?............................................................................. 170 Dantay Tokad.......................................................................... .......172 THY Dosyas......................................................................... ..............174 Alnyor........................................................................ ...................177 u ie Bakn........................................................................... ...............179 THY ve Evliya elebicilik..............................................................181 Kalem........................................................................... ............................134 niversitenin Onuru.......................................................................186 lkcye Notlar.......................................................................... ......188 Bizim Bayrammz...................................................................... ........190 Ge de Olsa............................................................................ .............192 Ekyann Kk Dardadr...........................................................194
isyan Bayra......................................................................... ................196 Ecevit'in Dram........................................................................... ........198 Yeniden Soruyoruz.......................................t............................... ...200 cretsiz Avukatlk....................................................................... ......202 Komnizmi Ezmek iin...................................................................204 Haklar Yok............................................................................. ..............206 Yine Petrol Kokuyor........................................................................2 08 Snav Gnleri......................................................................... ..............210 Sunta m, Mobilya m?......................................................................213 MC Petrol Kuyusunda......................................................................2 15 ... Geldik Karata'a....................................................................... ......217 Ad Dizini.......................................................................... ........................221 Konu, Olay, Kavram Dizini.............................................................228 SUNU Uur Mumcu, ailesi Ankaral olmasna ka-n, 22 Austos 1942de, babasnn grevi nedeniyle bulunduklar Krehir'de dodu. Babas Ankara'ya atannca, Ulus'ta Devrim ilkokulunda balad ilkrenimini Bahelievler'deki Ulubatl Hasan ilkokulunda tamamlad, Cumhuriyet Ortaokulu ve Deneme Lisesini bitirdikten sonra (1961), Ankara Hukuk Fakltesine girdi. Uur Mumcu, rencilik yllarnda "bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olunamayaca" kavram, etkin, cokulu, ok okuyan, aratran ve sorgulayan bir genti. Onun nclnde yaplan toplantlara zamann politikaclar, bilim ve sanat insanlar arlyor, "mnazara'lardaki baarlaryla dikkati ekiyordu. Daha 20 yandayken "Trk Sosyalizmi" balkl yazsyla Yunus Nadi Makale Yarmasn kazand. Hukuk Fakltesini bitirince (1965), bir sre avukatlk yapt. Sonra dil renmek iin ingiltere'ye gitti, dnnde Hukuk Fakltesinin idare Hukuku Profesr Tahsin Bekir Balta'nn asistan oldu. 12 Martn aydnlara ynelik baskc tutumundan o da payna deni ald; askerliini yapmak iin hazrlanrken tutukland, sonrasnda "Sakncal Piyade" sayld. Askerlik dn gazetecilikte karar kld, niversiteden ayrld. Yn, Kim, Devrim, Trk Solu, Ortam, Akam, Milliyet ve Yeni Otam'dan sonra uzun sre Cumhuriyet'te yazd. lmnden nce 25; lmnden sonra yazlarnn topland 4O' akn kitab yaymland. Atatrk, laik, cumhuriyeti, demokrat bir Trkiye'nin ylmaz savunucusu; devrimci, hep emekten yana olan, hep aratran ve sorgulayan gazeteci Uur Mumcu, 24 Ocak 1993 gn otomobiline konan bir bomba ile inand deerler uruna ldrld.
Ei Gldal Mumcu, ocuklar zgr ile zge; Uur Mumcu'nun, ilkelerinden dn vermeyen kiiliini gelecek kuaklara aktarmak; ktphanesini, arivini ve tm yazlarn tarihsel srasyla, dzenli olarak aratrmaclarn kullanmna sunmak, gazetecilie hevesli genleri, aratrmaclk alkanlyla meslee kazandrmaya almak gibi amalarla, Ekim 1994'te Uur Mumcu Aratrmac Gazetecilik Vakf'n kurdular. Vakf, Aralk I995'te amac dorultusunda etkinliklerini yaama geirmeye balad. imdi gen gazetecileri aratrmacla yneltmek, insanlarn dndklerini yazya doru aktarmalarn salamak iin yazma seminerleri dzenliyor, bakentlileri sanatsal, bilimsel etkinliklerde buluturan toplantlarn yan sra kitaplar yaymlyor. Uur Mumcu'nun gazete ve dergilerde be bini akn ke yazsyla, dizi yazlar syleileri yaymlanm, UITi:ag Yayn Blm bunlarn hepsini "Btn Yaptlar" ve "Btn Yazlan" dizilerinde kitaplatrmtr. Yaptlarn yeni basklarna, ilk basklarda gzden kaan yazlar da eklenerek, Mumcu'nun tek satrnn eksik kalmamasna zen gsterilmitir. nk onun canna mal olan bir savamla yapt aratrmalar, yazd yazlar, geride brakt en deerli kalttr. lmnden bu yana geen srede bu yazlarn hl gncel olmas ise, bu kaltn nemini anlatmaktadr. Bu grkemli dizinin olumasnda emei geen TBMM Ktphane Mdr Ali Rza Cihan, H.lkay Balember ve alma arkadalar ile Mesut Seven, Fatih Alpertan, Avni Kalkan, Bekir Tekkaya, Serkan Uzun; ebnem Kocabyk, Ne'e Tartanolu ve Ali Tartanolu'na, M. Deniz Ergin'e, Murat Kaya, Emrah Ycel ile DUMAT Matbaas emekilerine itenlikle teekkr ederiz. Sa olsunlar... Siz okurlara teekkr ederiz. Sa olun... Bilimin ve sanatn aydnlatt bir dnyada, demokrasinin yaama biimi olmas, adaletin herkesi kuatmas, bir kiinin bile hak ve zgrlklerinden yoksun kalmamas iin savam veren Uur Mumcu gibi aydnlar, dndkleri iin ldrldler. Daha aydnlk bir dnyann Mumcu gibi aydnlarn oalmasyla kurulacana inanyor ve bu inanc aydnlanmaclarla paylamann verdii gle Mumcu'nun dncelerinin gelecek kuaklan da aydnlatacan biliyoruz. Dnenlerin ldrlmemesi, ldrlenlerin hi unutulmamas dileiyle... unr.ag LMEK HAKKI Yaam yudum yudum ien insanlar vardr. Bir sevgi denizinde kula atmlardr mr boyu. Sevmilerdir, sevilmilerdir. Bu dnyadan ekip gittiklerinde, dostlarna, taze buketler gibi anlar, elaleler gibi kahkahalar brakmlardr. nceki gn Blend Nuri Hocamz da topraa verdik. Bir kahkaha deniziydi. Bir espri hazinesiydi. Bir duygu dehliziydi. Duygularndan, esprilerinden, kahkahalarndan, kulaklarmzda ho birer yank kald imdi. Mezarna krek krek toprak atlrken, ders veriini, akoturumlarda konuuunu, snavlarda sorduu sorulan, zel syleilerimizi anmsyordum tek tek... Ve bin dokuz yz yetmi birlerde, bir mays gecesi, Yldrm Blge Cezaevine getiriliini... Glerek girmiti cezaevi kouuna. Tandklarn birer birer pmt, espriler yapmt. Kalkm bir de cezaevi yznumara-sn temizlemek istemiti: - Cezaevini anladk ama, yznumara temiz olmal... Gece yars e doru evinin kapsn alan skynetim grevlileri, giyinip kendileriyle gelmesini istediklerinde, - Yahu insan gecenin bu saatinde rahatsz edilir mi?... diye, sylene sylene arabaya binip Yldrm Blge Cezaevine gelmiti. Gzaltna alnd gnn akam devrin Babakan Nihat Erim ile berabermi. Akam Babakanla beraber, gece de cezaevi.,. Kendi kendisiyle alay ediyor, bunlar anlatyordu evresine. Nihat Erim ok yakn arkadayd Blent Hocann. Belki bu nedenle 12 Mart ynetimine pek kar kmamt. ok severdi Erim'i. Sonradan ok krlmt Erime. Kzmt. fkelenmiti. Hukuk Fakltesi skynetimce baslp kitaplar tek tek arandnda, dayanamayp odasna gitmi: YOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK - Hocam, gryorsunuz arkadanz Erim'i... diye balayp, bir sr sz sralamtm arka arkaya. zgnd. Odas aranyordu. Bana, - Nihat hakknda hkm verme hemen... dedi sadece. Sonralar hi savunmad arkadan bizlere kar.
"Atatrklk", "hrriyet", "laiklik" dilinden drmedii, sanki, her gn besteleyip syledii arklar gibiydi. Dilinde baka anlamlan vard bu kavramlarn. Renk katard dncelere. "Hrriyet" derken, ""lerini uzatr, bu szce bir baka ses verirdi. Bir renci bir gn sordu: - Neden hrriyete hriyet diyorsunuz? Cevap: - Hr olduum iin... Hademeler en yakn dostlaryd. Hademelerden biri hastalanmasn, hemen arabasna alr, Hacettepe Hastanesine gtrr, orada iyice muayene ettirirdi kendiliinden. Herkese, karnca kaderince yardm etmek isterdi. - Benim, ben... Telefonu atnda byle konuurdu. Kendisine zg, kaln, ho, gr bir sesi vard. - Benim, ben... arrd odasna. Giderdim. Fkralar anlatrd. Anlardan sz aard sk sk. Herkesi de tanrd. Bir gn Gney Amerikal devrimci Che Guevara'nn fotorafn asmt odasna. Bir tutucu profesr, - Neden asyorsun... diye sorunca, tutucu profesr de gldren u cevab vermiti: - Yakkl adam onun iin asyorum. Ne kzyorsun. Bir senin suratna bak, bir de onun... Fakltedeki odas, Blent Hocann renkli kiiliini yanstrd. Duvarlar, kitaplar, fotoraflar ve esprili yazlarla doluydu. rencileri severdi. Solcu olsun, sac olsun severdi hepsini. Bir boykotta, profesrler kaps nnde nbet tutan sac rencilere; bandaki kasketi sallayp - Savulun Lenin geliyor... demi ve bu esprisini arkada Nihat Erim'in Babakanlnda, gzaltna alnmakla demiti. Ne ho adamd, zeki, duygulu adamd, bir deiik adamd Blent Hoca... 12 lmnden nce "lmek Hakk" diye bir de iir yazm. Yaamak ve lmek zerine sralanm satrlar: - Bir insan hakkdr lmek / elbet kapmz alacak bir gn / ve isteyecek isteyeceini / deimez kader olarak, hak olarak / sana vermek der isteneni / hak oyunudur bu / ama namuslu bir alveri istersen / verecein yaama hakk olduuna gre / yaanmaya demi bir hayatn olmal / bir ie yaramsan / koruyabilmisen savunmasn / maskesini indirmisen smrcnn / sevebilmisen bir gerek sevgiliyi / ve hele sevmise sevgili seni / ve yreklerine girebilmisen / bir zerrecik katabilmi-sen / gelecek denizine / senden sonrakilerin mutluluu iin / o zaman kapn alacak olana / sunulmaya deer bir hayatn var demektir / ve sen kapn ilk ve son kez alan / korkusuz karlayabilirsin / o gne kadar hakkn olandan / senden sonrakilerin ayn haklar uruna / sonsuz hakk getirip verdii iin / sana yeni hak salad iin / vazgemek karlnda sevinle / henz hi tatmadn / kullanmadn / yaama hakkn / verebilirsin / lmek hakkn kazanabilirsin / ve hayatn kaderin olur... Mezarnn stne serpilen krek krek topraklara bakyordum. Bir krek toprak asistanndan... Bir krek toprak doentinden... Bir krek toprak rencisinden... Bir krek de kendisini hapsettiren arkadandan... Bir krek toprak, doyamad yaamndan... Bir krek esprilerinden, bir krek zeksndan ve anlarndan... Bir krek toprak da benden sevgili hocam, nur i-inde yat... Bu dnyadan yle esip getin Esen Hoca... - Savulun Blend Nuri geliyor. lmek hakkn, lmek hrriyetini kullanarak... (Cumhuriyet, I Ocak 1976) BR YETKL ARIYORUM... Bir gen adam istanbul'da Maltepe Cezaevinde lmle penelemektedir. Yusuf Kpeli, cezaevi ranzalarnda lmcl hastal ile, bu kez de ecelin gelip kendisini tutuklamasn YOLSUZLUK. DDET, BAIMLILIK 13 beklemektedir. Devlet, savclar, yarglar, bakanlar ve gardi-yanlaryla bu lm gznn ucuyla izlemektedir.
Bir dnemin adalet anlay da budur: Aabildiini ipe ek, yakaladn yol ortasnda vur, kstrdn havan topuyla imha et, hastalanan eceliyle ba baa brak; gencecik insanlar birer birer lsnler, ne kar!.. Yahya Demireller sa ya... Hatice Alanku nasl ld? Cezaevinde barsak dmlenmesinden... Bir gl fidan gibi, gencecik bir kzd. Gelinliinin ts bozulmamt daha. lrken cezaevi doktoru neredeydi, ne yapyordu? Hi. Ne yapacakt, hi... "Hipokrat" yemini etmi doktorlarn gz nnde ld Hatice. Cinayet deildir de nedir bunun ad?!.. Harun Karadeniz nasl ld? Bir uydurma dava ile gzaltna alnd. Hastayd. Kanserdi. Tedavi edilmesi gerekiyordu. Bile bile, gz gre gre, kanserin adm adm ilerlemesine izin verdiler. Cezaevinden kt, bu kez yurtdna karmadlar. Birtakm gizli istihbarat raporlar, doktor raporlarndan stn tutuldu. Bunun iin hesap veren oldu mu? Hayr. Hatice Alanku'un davas ald m? Hayr!.. imdi de, ayn musalla tana Yusuf Kpeli konmak zeredir. Bilmem, cezaevinde hastalanmak nedir, bilir misiniz? Hem de, kannzn damarlarnzdan gnbegn ekildiini, nefesinizin gsnzn inip kalkmasna yetmediini duyarak, anlayarak ve bilerek lmek nedir anlayabilir misiniz? Karnzda, devletin "manevi ahsiyeti" gibi duran insanlardan birtakm hukuk kurallarn duya duya, zgrlkten, bartan ve demokrasiden dem vurulan bir lkede, her gn azar azar lmek nedir, bilir misiniz hi?!.. Bir adam cezaevindeki ranzasnda lmle savayor... Barolar susmamal!.. Barolar Birlii susmamal!.. Tabipler Odalar susmamal!.. Namuslu kalemler susmamal!.. Milletvekili ve senatrler susmamal. nk, bir lkede, bir kiiye yaplan hakszlk, bir topluma kar ilenmi bir su gibidir. Devletin grevi yaayan yaatmaktr. Devlet, yaayan ldrmek gibi bir yetkinin idam sehpas ve infaz mangas deildir. Yaayan, salkl biimde yaatmak, devletin temel grevidir. Yusuf Kpeli, istanbul Skynetim Mahkemesi tarafndan 24 yl ar hapse mahkm olmu. Karar henz Yargtayca onanmam. Yani Kpeli hukuk diliyle henz "hkml" saylmamaktadr. Dava dosyas, Yargtayda bulunduuna gre, Yargtayn bir "ara karan" ile tutukluluun kaldrlmas mmkndr. Anayasaya gre devlet, herkesin beden ve ruh sal iinde yaayabilmesini ve tbbi bakm grmesini salamakla grevlidir. Ayn Anayasa hibir hakkn zne dokunulmayacan sylemektedir. Yusuf Kpeli, Trk vatanda deil midir? Yusuf Kpeli, Anayasada "Herkes" szc ile tanmlanan insanlar a-rasnda deil midir? Herkes gibi, Kpeli'nin yaama hakk da kutsal deil midir? Herkese ruh ve beden sal iinde yaayabilmesi iin tbbi bakm salayacak devlet, istanbul Maltepe Cezaevi nizamiyesinden ieri girememekte midir yoksa? Gencecik insanlar lme mahkm edenler kimlerdir? Sokak ortasnda adam ldrenlerden sz etmiyorum. Kimdir etkililer, yetkililer, hekimler, grevliler, grevsizler? Kim veriyor bu lm emirlerini? Neden korkuluyor, kimden korkuluyor? Kim ynetiyor bu devleti? Neye gre ynetiliyor devlet? Anayasaya gre mi, ite Anayasa! Bir insan nasl lme mahkm edilir gz gre gre, nasl?!.. Sayn Cumhurbakan Korutrk duyun!.. Sayn Ecevit grn!.. Sayn Anayasa Mahkemesi Bakan Vrana bakn!.. Askeri Yargtay Bakan, Dantay, Yargtay, Yksek Askeri idare Mahkemesi Bakanlar duyun, grn, bakn, anlayn!.. Gencecik bir insan lyor, hepimiz ve hepiniz elimiz kolumuz bal izliyoruz, hibir ey gelmiyor elimizden! Yusuf lyor. Yusuf Kpeli, yoksul bir annenin tek ocuu deil, belki sizlerin ocuu, kardei, torunu, yeeni olabilirdi. lyor ite. Anayasaya ramen lyor. Ceza Yasasna ramen lyor!.. Yok mu bir "er kii"? Yusuf Kpeli'nin yaama hakkn savunacak bir yetkili aryorum. Yok mu?.. Yok mu?.. Syleyin yok mu?.. (Cumhuriyet, 4 Ocak 1976) YOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK IS CHP GREV YAPMALI...
Olaylar artk iyice rndan kmtr. Silahl bir ete, bakent sokaklarnda saldrlar dzenlemekte, gen insanlar birbirleri ardndan hunharca ldrlmektedir. Btn olup bitenlere kar bata iileri Bakan olmak zere, devletin tm yetkilileri hibir ey olmam gibi sus pus olup oturmaktadr. Bu silahl saldrlar, yarn gazetecilere ve ilerici politikaclara da yneltilecektir. Cinayet ileme zgrlnn milliyetilik sayld bir dnem yayoruz. Vuran vuruyor, len lyor. Milyonluk yolsuzluklara, birader ve yeen soygunlarna altrlan toplum, imdi de kanl mezar talarna altrlmaktadr. Saldrlar ve cinayetler bile artk yadrganmyor, gryorsunuz. istanbul'da ili'de yaylm ateiyle ldrlen iki genten sonra, Ankara'da bir devrimci renci on yerinden kurunlanarak ldrld. Son olarak, Orta-Dou Teknik niversitesi rencileri, bakentin gbeinde, Genelkurmay Bakanl binas nnde, silahl saldrya uradlar, alt renci tabanca kurunuyla yaraland. Ne olacak bu ilerin sonu? Saldrya urayan insanlar, bir sre sonra, devletin olmadn grerek, kendi savunmalarn kendileri mi yapacaklar? Bu kez, renciler ve veliler de birer tabanca alp yle mi gezecekler? Toplum bu silahl saldrlarla nereye srklenmektedir? Bu gibi saldrlarn nlenmesini bamza reklenip oturan u drt cephe ortaklndan beklemek mmkn deildir. Bu gibi olaylar sadece cephe ortaklarnn su kantlarn oaltmaktadr. Demirel'in, Melen'in, Trke'in ve Feyziolu'nun i-inde bulunduu bir siyasal iktidardan bar ve zgrlk istemek, gereklere gzlerimizi smsk kapamak demektir. yleyse, grev, CHP'ye dmektedir... Toplumumuzun hibir sorunu, can gvenlii kadar nemli deildir. Sokaklar, gen insanlarn kanlaryla sulanan bir lkede, iktidar lsnde olmasa bile muhalefet de sorumludur. Muhalefet, birka bildiri yaymlamak ve bir iki komisyon kurmaktan teye, ciddi giriimlerde bulunmamtr, ne yazk ki. Nedendir bilinmez? CHP, bu gibi ileri biraz ardan almaktadr. Oysa, Millet Meclisinde 190 sandalyeli CHP, bu gibi koullarda cephe iktidarn, halla pamuu gibi atacak gce sahiptir. imdi sormak isterim, ka CHP milletvekili ya da senatrnde ldrlen genlerle ilgili dosya bulunmaktadr? Evet, kanda acaba? CHP milletvekilleri ve senatrleri krslere kp dklen kanlarn hesabn sormaldr. Silahl eteleri kimler kurmu kimler desteklemi, 12 Mart ncesi ve sonras eylemlerinde kimler nasl ldrlm? Devletin baz istihbarat rgtleriyle bu vurucu gler arasnda herhangi bir iliki kurulmu mu? "Kontrgerilla" ad verilen ikence rgtnn yneticileri bugn nerelerde kimlerle, almaktadr? Soruluyor mu bu sorular? Hayr... Bugnk silahl saldrlarn amacn anlayabilmek iin, "kontrgerilla" gereini ortaya kartmak gerekmektedir. San saldrgan gleri "kontrgerilla" rgtnn sivil uzantlardr. Hangi uygar devlette, bir rgt sokak ortasnda takr takr a-dam vurur da hakknda bir kovuturma almaz?... Devletin bir kesimi, solu ezmek, bomak iin rgtlenmi ve silahl ekyay sokak ortalarna salvermitir. Ayn evrelerin skynetim istemeleri de bu yzdendir... 12 Mart skynetiminde "kontrgerilla" eteleri etkin grevler stlenmilerdir. Ayn dnemde lk Ocaklar adl sac rgtn baz skynetim savc ve yarglaryla yaptklar ibirlii mahkeme tutanaklarna kadar yansmtr. Cephe iktidar yoluyla da, san vurucu gleri devleti ele geirmenin sarholuu iindedir. CHP bunlarla savaabilecek midir?... Sokak ortasnda adam vurulur, silahl eteler yol keser ve iileri Bakan koltuunda rahat rahat oturabilir... zr dilerim ama, bu biraz da muhalefetin sorumluluudur. Demirel iki ay sreyle Meclis Bakanlarn setirmeyerek Parlamentoyu altrmad. Artk Parlamento ak. unu renmek istiyoruz. Meclis gndeminin ilk maddesine kanl saldrlar getirilebilecek ve saldrlarn hesab sorulabilecek midir? CHP, zerindeki l topran silkmeli ve cephe sorumlularndan kanl mezar talarnn hesabn sormaldr. Ve bu hesap yeni sular ilenmeden sorulmaldr. CHP nerdesin? Nerdesin CHP?...
(Cumhuriyet, 7 Ocak 1976) YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 17 "BEYNELMLEL KOMNZM YOLU..." Son zamanlarda Trkiye'de olup bitenlere akl erdirmek' baya gleti. Neler oluyor neler; baksanza. Sovyetler, Trkiye'ye tam 18 milyar lira para yardm yapacakm. Bir zamanlar, lkenin bamszl ile ilgili bir sz sylediniz mi, hemen, - Amerika gitsin de, Rusya m gelsin?., diye balarlard saldrya. Ruslar izmir'de, Aliaa'da, Seydiehir'de ve iskenderun'da alp duruyorlar. Geenlerde Kosigin geldi, Demirel ile uzun uzun konutu. Kosigin gitti, ekoslovak Babakan geldi. Geen ay da Demirel, Bulgar Devlet Bakannn konuu olarak Bulgaristan'a gidip gelmiti. Komnist mi oluyoruz acaba?.. Olur mu olur. Bir zamanlar komnizmin "k"sini aznza alamazdnz, imdi Marksist-Leninistlerin lkesini komu kaps yaptk maallah. Allah muhabbetinizi artrsn. Ruslar stelik para da veriyorlar. Bu yardm bizim kalknma felsefemize de uygundur, evvel Allah! Para veren altn bulsun!. Bu Demirel, lkemize sosyalizmi yerletirmek iin gkten zembille inmi, Allah sizi inandrsn. nce Amerikan dmanln krkledi, sonra Mgrd ellafyan'd, yok Yahya Demirel'di, bu dzende kapitalizmin insanlar nasl zengin ettiini kantlad. imdi de, bata Sovyetler olmak zere btn "uluslararas komnizm mihraklaryla" trl eitli ilikiler kurmaktadr. "Trk-Sovyet snr bar ve ibirlii snr olacaktr" diye yamur altnda bas bas barmad m, iskenderun'da Kosigin'in nnde?.. Azndan yel alsn!.. Biz NATO lkesi deil miyiz? NATO bizi komnistlere kar korumuyor mu? Ya Ruslar, snrda ibirlii yaparken bize saldrverirlerse? Efendime syleyeyim ya Ruslar, Kars ve Ardahan'dan sonra iskenderun'u da isteyiverirlerse? Ruslar is-" kenderun'dan, istanbul'a kadar yol detmek istiyorlarm. Ya bu yollar yapldktan sonra, bu gzel yollardan memleketimizi, bu cennet vatanmz igal ediverirlerse Ruslar?.. Ya, grdnz m?.. Son bamsz islam devletinin hali nice olur, hi dnen yok. Trke bir trl titreyip kendisine dnmyor. Feyziolu, bu tehlikeyi grp iman dolu gsn siper etmiyor. Trn Paa, ynetim kurulu koltuklarn brakp izmesini giymiyor. Ali Elverdi, idam sehpalar kurmuyor. Nihat Erim Anayasa taslaklar hazrlamyor. Gaflet iindeyiz, gaflet... Ruslar, iskenderun'dan istanbul'a kadar yol detmek istiyorlarm. Geri, Milliyeti Cephe dneminde dklen yollar yrmekle anmaz amma, Ruslarn yapt yollardan da ok gelinip geilecek bundan sonra. Bu yola ne ad verilir acaba? Dnelim bakalm: "Kosigin Yolu". Yok olmad. "Leninist Yol". Bu da olmad. "Marksist-Leninist Yol". Bu hi olmad. Buldum, buldum. Bu yol, uluslararas bir yol olmayacak m? Tabii. Komnistlerin verdii parayla yaplmyor mu? Evet. yleyse yolun ad imdiden bellidir "Uluslararas Komnizm Yolu"... "Uluslararas" yerine bir yabanc szck kullanrsak "Beynelmilelci Komnizm Yolu" olarak da adlandrlabilir. Bu yol zamannda yaplm olsayd, eski babakanlardan ok deerli devlet adam Ferit Melen, babakanl gnlerinde, Bolu Dalarnda durup dururken, "12 Mart olmasayd, komnistler herkesi Sibirya'ya sreceklerdi" diye konumazd; nk "Uluslararas Komnizm Yolu" zerinden oktan Sibirya'ya gnderilmi olurdu o gne kadar. Yollar bozuktu, ne yapacaksnz... Memleketimizde baz "ideolojik maksatl" kiiler, sosyalist lkelerden fikir aldklar iin balarna gelmedik bela kalmamtr. ok partili dzenimizde, sosyalizmden sz etmek yasak, sosyalistlerden para almak sevaptr. "Parann dini iman olmaz" derler atalarmz. Milliyeti Cephe, bu dinsiz, imansz paradan alp keyfine bakmaktadr. Avu, avu... Oh ne iyi! Dolar, ruble, leva, hi fark etmiyor. Yeter ki gelsin paralar... Komnistlerden para alp milliyetilik yapmak u son bamsz Mslman devletinin son marifeti midir acep?...
(Cumhuriyet, 8 Ocak 1976) YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 19 PAPAZ VE PLAV CHP Genel Bakan Ecevit'in nceki gnk basn toplantsnda syledii szler gerekten ok ilgintir. Sayn Ecevit Demirel'in, son olaylardan sonra 12 Mart tr bir dnem iin hazrlklara giritiini ve asker-sivil karm bir ynetim iin arlar yaptn aklamaktadr. Ecevit hakldr... Drt bal siyasal iktidar, cephe adrlarn kurduu gnden beri lkemizi kana boyamaktadr. Kanl mezar talarna her gn bir yenisi eklenmektedir. Sokaklarda yaylm ateiyle genler ldrlmekte, niversiteler sava alanlarna dndrlmekte, Bakentin ortasnda yol kesilmekte, adam vurulmaktadr. Milliyetilik, cinayet ileme zgrlnn ad olmutur artk. Ayn zamanda, cephe adrlar nnde yolsuzluk dosyalan birbiri zerine ylmtr. Vergi iadelerinden, tevik tedbirlerinden usulsz kredilere kadar hsm akraba, birader ve yeen yolsuzluklar Parlamentoda konuulacaklar gnleri beklemektedir. Bu nedenledir ki imdi yeni bir oyun tezgahlanmaktadr. Bu oyun ilk kez 12 Martta sahneye konmutur. Demirel ailesi evresinde dolaan yolsuzluk sylentileri bir anda unutturulmu ve "devletin blnmezlii" gerekesiyle dikkatler, baka ynlere kaydrlmtr. Bugn de yaplmak istenen budur. Skynetim ilan edilecek, mahkemeler kurulacak, devlet radyo ve televizyonunda sabah akam, - Devletiyle, milletiyle blnmezlik... Ar cereyanlar... Milli birlik ve beraberlik ruhu... gibi kavramlar sylenip durulacaktr. 12 Mart dneminde Feyziolu, bir mangalk partisiyle devleti ele geirmi ve Ferit Melen Babakanlk koltuuna o-turtuluvermitir. Gnden gne silinip eriyen Cumhuriyeti Gven Partisi, ancak bir kapal dnemde, baz cunta pazarlklaryla ayakta kalabilmektedir. Skynetimin ilk mterisi CGP'dir. Trke, 12 Martta tuttuu kpr balaryla ynetime egemen olmak ve hukuka olmasa bile "fiilen" devleti ynetmenin hazrl ve zlemi iindedir. Trke biliyor ki, yakn akrabas bir emekli hkim albay aracl ile -12 Martta olduu gibi- skynetim savc ve hkimlerinin atanmasnda etken olacak ve 20 dizi dibinde yetimi baz askeri savclar eliyle de solcu aydnlar, rencileri ve sendikaclar ezmeye ve bomaya alacaktr. 12 Mart dneminde, byle olmutur... Sanklar hakknda tahliye karar veren hkimler birer ikier grevlerinden alnm ve ancak sanklar hakknda mahkmiyet karar veren hkimler grevde tutulmutur. Remzi irin bakanlndaki skynetim mahkemesi, 84 deniz subay hakknda beraat karar verince mahkeme ortadan kaldrlm ve Hkim Albay Remzi irin de Erzurum'a srlmtr. Prof. Uur Alacakaptan' yarglayan Ankara I No'lu Skynetim Mahkemesi Bakan Top. Albay. Azmi Iklar karar gn grevinden alnm ve yerine gelen Albay Remzi Siretli imzasyla mahkmiyet karar verilerek Alacakaptan ve arkadalar tutuklanmtr. Mahkeme kararnda, lk Ocaklar devletin emniyet kuvvetlerine yardmcdr... diye yazlm ve bu karara imza atan askeri hkim, bir tek karar bile Yargtayca onaylanmamasna ramen skynetim bitince terfi ederek baka greve atanmtr. Sanyorlar ki, yine byle olacak. Demirel, bir zamanlar vgler dzd sandktan artk u-mudunu kesmitir. Bundan sonra seim sandndan sol oylar kmaktadr. Sa oylar gerilemekte, sol oylar salkl biimde artmaktadr. Demirel iin tek yol, teki sac partileri eritmek, bir kapal dnemde de solu iyice ezmektir. 12 Martn tad damanda kalmtr. Yaratlan bu olaylar 12 Martn provasdr. Hazrlklar tamamlanmtr, i, skynetim koullarnn kabulne kalmaktadr. imdi bir aama iindeyiz ite... Bu geliim iinde, ortalklarda akn akn dolaan tek parti lideri Necmettin Erbakan'dr. Skynetim gelir gelmez yapaca ilk i solcular cezaevlerine doldurmaksa, ikinci ii de, Milli Selamet Partisinin kapsna kilit vurmaktr. Milli Selamet Partisi, 12 Mart dneminde kapatlan Milli Nizam Partisinin devamdr. MNP'yi kapatmak iin bulunan gerekelerin bin kat MSP iin
kolaylkla bulunacaktr. Demirel, MSP'yi kapatmak i-. in seim ncesi giritii hazrlklar, bir kapal dnemde kolaylkla srdrecektir. Mslman kardeler bunun farknda mdr acaba? Trkiye'de, bunca siyasal gelimeden sonra faizm kurmak, bir sr siyasal koullar yannda biraz da "yrek" istemektedir, i ve d YOLSUZLUK. DDET, BAIMLILIK 21 koullar acaba faizmi kurmaya ve srdrmeye elverili midir? Acaba 12 Marttaki gibi Demirel yanls orgeneraller bulmak eskisi kadar kolay mdr? Ve faizme kar olanlarn gc hesaplanm mdr? Her zaman papaz pilav yemez. Her zaman da Demirel, skynetim glgelerinde hkm sremez. Faizm kurmak isteyenler varsa, buyursunlar gelsinler. Gelecekleri varsa, grecekleri de vardr... (Cumhuriyet, 12 Ocak 1976) NE BEKLYORSUNUZ?.. 27 Mays 1960 devriminden nce genlik olaylarna tank olunmutu. Genliin byk bir kesimi Bayar-Menderes diktasna kar bakaldrm ve istanbul'da polis renci atmasnda Orman Fakltesi rencisi Turan Emeksiz vurularak ldrlmt. Bu lm ihtilalin gerekelerinden biri oldu. ihtilalden nce bir tankn dilileri arasnda ezilen Nedim zpolat ve ihtilal gecesinde bir kaza kurunuyla len Ersan zey adl bir kk ocuk, ihtilalin ehitleri olarak adlandrld, ihtilal gecesi len Temen Ali ihsan Kalmaz iin de byk trenler yapld. Kalmaz'n fe Emeksiz'in adlarna gemiler yapld, sokaklara, caddelere adlan verildi, bstleri dikildi. Bir de, Demirel dneminin kanl mezar talarna bakn... Artk grlyor ki, gen renci kan demokrasimizin vazgeilmez unsurlarndan biri olmutur. Milliyetilik, cinayet ileme zgrlnn bir baka addr. Demirel dneminde ldrlenlerin saysn bile tutmak glemitir. Toplum, yolsuzluklara da, cinayetlere de altrlmtr. Sokak ortalarnda yaylm ateiyle genler ldrlyor, katiller ellerini kollarn sallayarak kayorlar. Genelkurmay Bakanl nnde renci o-tobs evrilip kurunlanyor, saldrganlarn izini bulan kmyor. niversitelerde, renciler birbirlerini ardndan vuruyor, devlet yine susuyor. Btn olup bitenlerin baz rastlantlarla olutuunu sylemek iin sadece kr ve sar olmak yetmez, insann bir de duygu ve dncelerinin kr olmas gerekir. Srtn devletin bir 22 kesimine dayam saldrgan rgtler, devrimci avna kmlardr. Trke'in durup dururken azndan kard sz bouna sylenmemitir. Trke, - Bizimkiler yerli mal silah kullanr... demekteydi. Olaylar, bu sz dorulamaktadr. Silah kullanmak, su olmaktan kmtr artk. Orman yasalar yrrle girmi, kran krana bir sava balamtr. Sac saldrgan rgtler, "planl" ve "sistemli" bir eyleme gemilerdir. Anlalyor k; niversitelerde stlenen ve baz devlet dairelerinden beslenen sac militanlar, "yldrma harektna" girimilerdir. Dikkat edin; ldrlen devrimci rencilerin hepsi de genlik liderlerinden seilmektedir. Hepsi de ldrc yara almaktadr. Sac saldrganlar iinde, hi pheniz olmasn, "kontrgerilla" adl gizli rgtn yetimi elemanlar bulunmaktadr. Ama, aktr... Devrimci genlii sindirmek, korkutmak, bir kesimini silahl eyleme geirtmek ve bundan sonra da, ortadan kaybolup, btn olaylarn sorumluluunu devrimcilere ykmak, 12 Mart ncesinde denenmi yollardandr. Ondan sonra gelsin skynetim... Savclarn bir ksm Trke'in emrinde iddianameler bile hazrlamtr imdiden. Trke kimdir ve siyasal hayata nasl atlmtr? 1944 ylnda rk-Turanc akmdaki yeri neydi? 27 Mays ihtilalcileri arasna Trke nasl katlmtr? ihtilal ncesinde ve sonrasnda ne gibi ilere karmtr? 22 ubat ve 21 Mays ihtilal giriimlerinde Trke'in bir rol olmu mudur? 21 Mays ihtilal gecesinde, Trke, Albay Talat Aydemiri neden ihbar etmitir? "I4"ler olarak adlandrlan Trke ve arkadalar, hangi eylemlerde bulunmulardr? Trke'in yakn arkadalar, Rifat Baykal, Muzaffer zda, Numan Esin, Mustafa Kaplan, efik Soyuyce, hangi olaylar nedeniyle Trke ile ilikilerini kesmilerdir?
Bunlar aa kmamtr. Komando kamplar ne zaman kimlerin parasyla almtr? Bu kamplar, devlet arazisi zerinde mi kurulmutu, yoksa zel kiilerin mi? Kamplara ka kii katlm ve bu i iin ka lira harcanmtr? Devletin istihbarat rgtleri bu kamplar iin herhangi bir alma yapmlar mdr? rnein bu kamplarn almalar saptanm ve kamplarda eiticilik yapanlarn kimlikleri YOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 23 aratrlm mdr? "Kontrgerilla" adl gizli rgt ile san saldrgan militanlar arasnda herhangi bir ba aranm mdr? Trke yanls baz askeri savclarn atanma ilemlerinde kimlerin parma bulunmaktadr? Trke'in "dnr" hkim albay, nerede almaktadr ve kimlerin atanma ilemleriyle ilgilenmektedir? Evet, aratrlacak konular bunlardr. Btn bunlar ancak CHP milletvekilleri ve senatrleri aratrabilir. Bu ve bunun gibi birok soru aydnla kavumazsa, olaylarn nedenini, niinini de anlamaya pek olanak yoktur. CHP parlamenterleri adresiniz neresidir? Bu sorularn kim tarafndan sorulmasn bekliyorsunuz? Dokunulmazlnz yok mu? Aratrmayacak msnz bu konular? Ne bekliyorsunuz daha? Kimi veya neyi?.. zerinizdeki l topra ne zaman kalkacak, ne zaman?!.. (Cumhuriyet, 14 Ocak 1976) BR RNEK... Milliyeti Cephe Hkmeti kurulduu gnden bu yana, ilk kez Bornova'da bir jandarma yzbas devletin varln kantlam, lk Ocakl saldrganlar ekoslovak yaps silahlaryla smsk yakalamtr. te "devlet otoritesi" budur. lk Ocakl saldrganlarn izerinde 10 tabanca bulunmutur. Bu tabancalar ekoslovak yapsdr. lkcler nereden buluyorlar bu silahlar? Bu silahlar nereden geliyor? Hangi snrdan gizlice sokuluyor? Yok mu bu devletin gvenlik kuvvetleri? Trke, - lkc genler, devletin emniyet kuvvetlerine yardm e-diyorlar... diyordu. Yardm byle mi yaplyor? Tabancalar, baklar, zincirlerle donatlm "ehir ekyas" deil midir bunlar? 12 Mart dneminde, askeri ceza yasasnda deiiklik yaplarak, "Silahl ekya dman saylr" hkm kabul edilmiti. Bu silahl ekya dman saylmaz m imdi acaba? Bunlar lkclerdir... Bunlar eski Cumhurbakanlarndan Cevdet Sunay'n srtlarn svazlad saldrganlardr. Bunlar, baz skynetim savclarnn demirba tanklardr. Bunlar, baz askeri yarglarn "lkc genler devletin emniyet kuvvetlerine 24 yardm eden genlerdir" dedikleri militanlardr. Bunlar Trke'in vurucu gleridir. Bunlar, baz devlet dairelerine yerletirilen Trke'in "SS" ktalardr. Bir eit dokunulmazlklar vardr bunlarn. Bunlarn kim olduklar, ne i yaptklar, kimler tarafndan beslendikleri bir trl ortaya karlmamtr. lk Ocaklarnn Trkiye'nin her ilinde, her ilesinde rgtleri bulunmaktadr. Bu paralar nereden gelmektedir? Demirel'in "rtl deneinden bu saldrganlara para verilmekte midir? Herhangi bir ticaret odas bunlara para yardm yapm mdr? Bu silahlan kimden alyor bunlar? Demirel'in istihbarat rgtleri nerededir? Alparslan Trke'in "dnr" emekli hkim albay, Q|k Ocakl militanlara yardm edecek bir yetkiye sahip midir? Kim koruyor bunlar? Hangi grnmez eller yardm ediyor bu saldrganlara? Trk Ceza Yasasnn 168 ve 169'uncu maddelerine gre, silahl saldrganlarn eylemleri ar sulardandr. Hibir cumhuriyet savcs, bu saldrganlar hakknda dava aamamtr imdiye kadar. Neden? Su kant, su belirtisi mi yok? Hayr. rgt ortada. Silahlar ortada. Zincirler, baklar ortada. Demeler, saldrlar ortada. Ortada olmayanlar sadece devlet yetkilileridir. Bir toplum byle ker ite. Devletin yerini kaba kuvvet alr, susulur. Yasann yerini Allah alr, korkulur. Yolsuzluklar, cinayetler birbirini izler, eller kollar balanp gtrlr. Vuran vurur, ldren ldrr ve btn bunlardan sonra bir "ete" gelir ve devleti teslim alr.
Solcuysa, vur, ldr, havan atei a, yol ortasnda srtndan kurunla, ikencede ldr, hcrelere at; sacysa, srtn svazla, Parlamento krssnden savun, mahkeme tutananda v... Devlet bu mudur? Bu mudur devlet?!.. Ya buna kar muhalefet ne yapyor? Bir iki fkeli bildiri, iki aklama... Sonra? Sonras koskoca bir hi. Cinayetler yeniden birbiri ardndan ileniyor. Yine kanl mezar talan oalyor. 190 muhalefet milletvekiline ramen, srtn iktidar partilerine dayam eteler, lkede kol geziyor. Bu 190 kii, 1950 ylndan bu yana, CHP'nin Parlamentoda elde ettii en byk ounluktur. Bir de, 1957 ylndaki CHP'yi dnn, bir de 12 YOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 25 Mart sonras CHP'yi anmsayn. Bu ounlukla bylesine suskunluun amac ne olabilir acaba? - Efendim, Meclis Bakanlar daha yeni seildi... Efendim, a-ratryoruz... Efendim sayn genel bakann demeci var... Efendim, genel sekreterdik... Efendim, Eybolu, Krkolu... Efendim u, efendim bu... Sokak ortasnda adam ldrlyor, hangisinin cevab bu?!.. Hangi lkede bir iileri Bakan bunca cinayete ramen koltuunda oturabilir?! Hangi demokratik lkede "gl bir muhalefet" buna izin verebilir?! Aratrma nergeleri nerede, gensorular nerede, gndemd konumalar nerede?! CHP'nin sa, merkezi, solu, nerede, nerede bu sayn milletvekilleri?!.. Trke kiilik partisiyle ortal tozu dumana katt. CHP, sadece Millet Meclisinde 190 kiisiyle oturup bekliyor. Bornova'da saldrganlar silahlaryla yakalayan Jandarma Yzbas Hanefi Erkan'n, ne dokunulmazl ne de,ayda. 16 bin 800 lira maa var! Bornova jandarma komutan, hem iktidar hem de muhalefet iin ok ac bir rnektir. Umut ederiz ki, bu rnekten ders alacaklar kar... (Cumhuriyet, 15 Ocak 1976) H OLMAZSA... Trkiye Barolar Birliinin son Genel Kurul toplantsnda, Adalet Bakan ismail Mftolu hakknda ilgin bir karar alnd. Karara gre, Adalet Bakan krmz plakal arabasndan inip barolardan birine kaydn yaptrmak isterse, hibir baro kendisini avukat olarak kabul etmeyecektir. Adalet Bakan, her gn birbirleri zerine ylan kanl mezar talarna bakp - Vatanseverler, vatan hainleriyle mcadele ediyorlar, demi; bylece sac saldrganlarn sularn bilerek ve isteyerek vmtr. Bakann bu szleri, en azndan "su olan fiili vmek" maddesine girer, ama ne yaparsnz, demokratik hukuk devletimizde baz kiilerin su ileme ayrcalklar bulunmaktadr. Barolar Birlii, bu kararyla toplumumuza rnek alnmas gereken bir ilkeyi armaan etmi bulunmaktadr. lkemizde, zellikle son yllarda, her su yapann yannda kr kalmaktadr, insanlar hangi yetkilerle donatlrlarsa donatlsnlar, yanl bulduklar davranlarn ve eylemlerin karsna kabilmeli ve uygarca direnebilmelidir. Hi olmazsa, bu yaplmaldr. 12 Mart dnemindeki muhbir profesr ve doentleri dnnz. Bunlar, her gn gz gze geldikleri arkadalarn mahkm ettirebilmek iin askeri savclarn kaplarna komular ve bu arkadalarn mahkm ettirebilmek iin bin bir trl yalan uydurmulardr. Yaplan kovuturmalardan sonra, muhbir retim yelerince yaplan btn ihbarlarn gerekd olduu Askeri Yargtay kararlaryla kantlanmtr. Sonra ne olmutur? Bu muhbir retim yeleri, niversite koridorlarnda ellerini kollarn sallayarak dolamlardr. Bunlara gsterilebilecek tepkiler de vardr. Mahkemelere verilsinler, kendilerinden tazminat istensin. Bunlar anlatmak istemiyorum. Namuslu retim yeleri, bu muhbir retim yelerinin ellerini skmamal ve aralarna gitmemelidir. Bu insanlara bir "manevi meyyide sistemi" uygulanmal, bunlar, toplum iinde so-yutlanmal, ayplanmal ve knanmaldr. Barolar Birlii, kendi olanaklar lsnde bir "manevi meyyide" uygulamaktadr. Adalet Bakan knanmtr, meslektalar tarafndan ayplanmtr ve bakana aka, - Sen avukat olamazsn... denilmitir. Sanrm, bir hukukuya bundan daha ar bir ceza verilemez.
12 Mart dnemi, demokratik yaantmz iin bir "labo-ratuvar" gibidir. Bu dnemde inanlar, dnceler, kiilikler, bir potada, iddetin ve terrn ateiyle kavrulmak istenmitir. Bu snavdan yz ak ile kanlarla, demokrasi tarihimize kara leke srenler yeniden demokratik sistem iinde kar karya gelmilerdir. Temel hak ve zgrlkleri ortadan kaldran, anayasalar lks bulan, ikence kararghlar kurup bir gecede lkenin btn ilerici aydnlarn cezaevlerine dolduranlarn, yine de, demokratik yaantmzn demirbalar olarak yerlerini koruduklarn grnce, lkemizde bu "manevi meyyide sistemi"nin yeterince ilemediini dnyorsunuz. 12 Mart dneminin hesab, belki imdilik sorulmayacaktr. Af Yasas, bu sular da balamtr, iin i yzne bakarsanz, YOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 27 I faist dnemin hibir yetkilisi, Yunanistan'da yapld gibi, yaptklarnn hesabn mahkemelerde vermeyecektir. Haydi bunu anladk; ama manevi meyyidesi de yok mudur bu davranlarn? rnein, Parlamentoda bu tr kiilerin eli sklmaz, kendilerine selam verilmez ve hibir greve seilmezlerse, Anayasa "tayir, tebdil ve ilga" edilmi mi olur? Hayr... Hayr ama nedense biz, olup bitenleri ok abuk unutuyoruz. Eer bizlerde Anayasa saygs varsa, bu Anayasay, silah zoruyla deitirenlerle bugn ayn at altnda ibirlii yapabilir miyiz? Diyelim ki, Nihat Erim, Cumhurbakanl Kontenjan Grubu Bakan olarak Anayasa komisyonu Bakanlna adayln koymutur. Bir CHP Senatr kar ve Nihat Erim'e oy verebilir mi? - Canm demokratik hayatta olur byle eyler... denilir ve birtakm oy hesaplaryla Erim veya Erim tr insanlar desteklenebilir mi? Toplumda bir "manevi meyyide sistemi" kurulmal, herkes beenmedii, kar olduu, sevmedii davranlara kar uygarca tepki gstermelidir. Barolar Birlii, Adalet Bakan hakkndaki kararyla bu yolu gstermitir son gnlerde. Dars baka kurululara ve kiilere... (Cumhuriyet, (6 Ocak 1976) ATELE OYNAMAK... Demirel'in hnerlerinden biri de, baz kavramlara sahip kmak iin gsterdii akgzllktr. "Milliyetilik", "cumhuriyetilik" gibi kavramlara ipotek koyan cephe bakan, Silahl Kuvvetlere ve devletin gvenlik kuvvetlerine de sahip kmaya kalkmaktadr. Bir lkede Silahl Kuvvetler, i siyasal dengelerinde kullanlmak istenirse, o lkede demokratik sistemin temelinde bir bozukluk var demektir. Silahl Kuvvetler, herhangi bir partinin deil, tm Trk ulusunundur. Zaman zaman siyasal alkantlar sonucu, Silahl Kuvvetler iinde oluan "cuntalar", baz siyasal partilerle rgtsel ilikiler kurabilir. Bu cuntalarla Silahl Kuv28 vetleri zde gstermek, bata bu cuntalarla ibanda kalmay dnenler olmak zere, birok kimseyi yanltabilir. 1961 Anayasas, Trk Silahl Kuvvetleri tarafndan gerekletirilen bir ihtilal sonunda hazrlanm ve halk tarafndan o-naylanarak yrrle konmutur. Bu Anayasann altnda Silahl Kuvvetlerimizin harc bulunmaktadr. Anayasann nsznde, u szler yer almaktadr. - Anayasa ve hukuk d tutum ve davranlaryla meruluunu kaybetmi bir iktidara kar direnme hakkn kullanarak, 27 Mays Devrimini yapan Trk milleti... AP, Silahl Kuvvetlerce gerekletirilen 27 Mays ihtilalinin devirdii Demokrat Partinin yerini almtr. Bugn Silahl Kuvvetlerde eitli rtbelerle grev yapanlarn birou, 27 Mays Devrimine katlmtr. Silahl Kuvvetlerin tmnn, 27 Mays Devrimiyle getirilen Anayasann karsnda gsterilmesi, hem Silahl Kuvvetlere hem de 1961 Anayasasna kar byk saygszlktr. Demirel, her azn atnda, - Bu Anayasa ile devlet idare edilmez... demektedir. Demokratik hukuk devleti bu Anayasaya gre kurulmutur. Babakann grevi, devleti bu Anayasaya gre
ynetmektir. Devlet yetkilerini, bu Anayasay deitirmek iin kullanmak, ceza hukukular ne dnr bilmem amma, Anayasay "ihlal" suuna girmektedir. Demirel bu Anayasann da, 27 Mays Devriminin de yeminli dmandr. Demirel, lkenin Babakan olarak bu Anayasay korumaz, ancak bu Anayasa Demirel'e kar korunur... Cephe adrlarnn ba sorumlusu, btn kavramlar tersine evirmekte ve sanki hukuk devletinin, demokrasinin ve A-nayasann savunucusuymu gibi Babakanlk merdivenlerini i-nip kmaktadr. Akllar kartrmak iin ikide birde, - Cumhuriyet dmanlar... Demokrasi dmanlar... gibi saldr silahlarn da Babakanlk merdivenlerinden frlatp durmaktadr. Demokrasi dman diye Anayasay deitirip lkenin aydnlarn bir gecede cezaevlerine dolduranlara, ikence evleri kuranlara ve bu olup bitenlere destek olanlara denir. Cumhuriyet dmanlar ise, her trl gerici ve saldrgan rgtlerle iktidar hrs iin ortaklk yapanlardr. Mgrd ellefyan ile ilikiler kur, milliyetilik olsun... Sokak ortalarna gencecik ocuklarn kanl kefenleri serilsin, demokrasicilik olsun... Yeenin, kardein YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 29 I trl eitli yollarla milyonerler arasna katlsn, bu da milliyetilik ve cumhuriyetilik olsun... Demirel'in "ince taktii" budur ite... Ne zaman yolsuzluk sylentileri su belgeleriyle Babakanlk kaplarna dayansa, Demirel ne yapp yapp bir "rejim meselesi" karr ve elaltndan skynetim iin pazarlklara giriir. Bu pazarlklar srp dururken de, "demokrasi", "milliyetilik", "cumhuriyetilik" gibi kavramlar kullanarak, yolsuzluklar ve cinayetleri unutturmak ister. Bundan sonra kurulacak bir skynetimin, hangi dzen biimine dneceini kimse kestiremez. Hi belli olmaz, Demirel'in de, Trke'in de, Feyziolu'nun da elleri kursaklarnda kalr. Kurulacak mahkemelerde kimlerin yarglanacan bugnden kestirmek pek de kolay deildir. Aslann srtnda hkm srenler bir gn gelir, bu aslana yem olurlar... (Cumhuriyet, 18 Ocak 1976) ANKAYA YOKUU... Anayasal dzen son aylarda yeniden bir dar kavaa doru srklenmitir. lkemizde can gvenlii kalmam, yolsuzluk dosyalar, kanl mezar talaryla birlikte cephe adrlarnn nlerine ylmtr. Demirel bu kavaktan kurtulabilmek iin, cinayetleri ve yolsuzluklar unutturup yeniden bir rejim tartmas amay uygun bulmaktadr. Birbiri ardndan vurulup ldrlen genlerin kefenlerini kl kprdamadan izlemesinin nedeni de budur. Can gvenliinin salanmas iin tek koul, cephe hkmetinin drlmesidir. Drt parti iin verilen gvenoyunun bugn yeniden bulunabilmesi phelidir. Aradan geen sre, drt oy farkla gvenoyu alm bulunan cephe partilerini byk lde ypratmtr. Son seim sonulan da gstermitir ki, MSP, Demirel'in glgesinde giderek etkisini ve gcn yitirmektedir. Demirel'in dnd gibi bir skynetim dzeni kurulsa, Erbakan'n partisinin hali nice olur, imdiden bunu kestirmek mmkndr. MSP kapatlacak ve bu partinin oy depolar AP'ye kaydrlmak istenecektir. 30 Demirel, bu kmazdan kurtulmak iin "trl eitli" gerekeler aramaktadr. arelerden ilki, 12 Mart tr bir skynetim ilandr. Demirel sanyor ki, byle bir dnemde, cinayetler ve yolsuzluklar unutturulur ve kendisi 12 Marttaki gibi, zeytinya rnei suyun stne kmay baarr. Skynetim iin geen aylarda bir deneme yaptlar olmad, imdi baz giriimlerle yeniden skynetim koullar oluturmaya allmaktadr. Ayn gnlerde CHP, hkmeti drmek iin gensoru -nergeleri hazrlamaktadr. Trke'in eylemleri ile, Babakann yeeninin kart "mobilya dosyas" Parlamentoya getirilmek zeredir. Trke'in "dnr" emekli askeri yargtan, skynetim savclarna uzanan asker-sivil brokrasi dilimiyle, ek yaps silahlarla yakalanan lkc militanlar konu alan bir gensoruyu da aratrma nergesi HP uzmanlarnca hazrlanmaktadr. Mobilya dosyas btn yeni belge ve kantlaryla birlikte Parlamento krssne getirilmektedir.
Demirel'in btn amac bu giriimlere engel olmaktr... Cumhurbakanmz Sayn Korutrk, Trkiye'nin iinde bulunduu bu ar koullardan son derece tedirgin olmaktadr. Cephe hkmetinin hazrlad baz kararnameleri onaylamayan Cumhurbakan, yle grnr ki bu hkmetin srgit bamzda kalmasndan pek honut deildir. Fakat Cumhurbakanl yetkilerinin snrl olmas nedeniyle ancak baz kararnameleri imzalamayarak, Demirel hkmetine kar tutumunu belirlemeyi uygun bulmaktadr. Demirel Cumhurbakannn duyarllndan da yararlanmay tasarlamaktadr. CHP'nin, hkmeti drmek iin giriimlerde bulunduu ve bu amala gensoru nergeleri hazrlad gnlerde, Sayn Cumhurbakannn iyi niyet ve olanca duyarll ile gerekletirmek istedii "ankaya toplants", Demirel'in zaman kazanmasna ve baz yeni giriimlerde bulunmasna yol aabilir. Yakn tarihimizde, ankaya toplantsna benzer giriimlere tank olunmutur. 27 Mays ihtilalinden sonra Cemal Grsel'in bakanlnda btn parti bakanlarnca, bin bir yeminle imzalanan "ankaya protokolleri"nin hibir hukuksal ve siyasal balaycl olmad, henz protokollerin altndaki imzalar kurumadan belli olmutur. YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 31 ankaya toplants neyi salayacak? Cephe partilerinden oluan drt bal iktidar, olaylar karsnda tarafsz deildir. Alparslan Trke'in iinde bulunduu bir siyasal kuruldan, genlik olaylar iin tarafszlk beklemek, cierleri kedilere emanet etmek anlamna gelmektedir. Trke'in Milli Gvenlik Kuruluna katlmas bile Trk demokrasisi iin bir ac rastlantdr. Sayn Korutrk'n iyi niyetiyle toplanacak ankaya toplantsnda kimler, ne gibi yntemlerde anlaabilecektir? Demirel, Fey-ziolu, Trke, Erbakan, imdiye kadar ne yapmlarsa, bundan sonra da ayn davranlar savunacak ve kendilerince uygun bulduklar zm yollarn nereceklerdir. yleyse ne bekleniyor ankaya toplantsndan?.. ankaya toplants yaadmz olaylara kesin ve balayc hibir zm getiremez. Siyasal kmazlara zm getirebilecek yollar, Anayasada yazlmtr. CHP'nin getirdii nergeler Parlamentoda grlmeli ve drt bal iktidarn sorumluluklar kamuoyu nne serilmelidir. Unutmayalm ki, ankaya yokuu Demirel'in ileri yokua srmek iin arayp da bulamad bir frsat olabilir... (Cumhuriyet, 19 Ocak 1976) OYUNA GELMEMEK... Sac vurucu glerin yaratt kanl olaylar herkesin gzleri nnde olup bitmektedir, kiilik sandalyesiyle Babakan Yardmclna srayan Albay Trke, devletin bir kesimini ele geirmenin rahatl iinde eyleme gemitir. Trke'in emir ve komutasndaki saldrgan sa, solu kanl sokak atmalarna itmeye almaktadr. Sol, rgtl olduu lde gldr. rgt olmayan sol, ksa srede kitlelerden kopar ve eninde sonunda "Kk burjuva anarizmi"ne dnr. Sokaklardaki silahl atma, son a-amada, en gl silahlara sahip olan devletin son szyle biter. Btn dnyada yaanan gerekler, bu iki ana ilkeyi kantlamtr. "Devrimci pratik" bu ilkelerin canl rnekleriyle doludur. 32 Ynlardan kopmu hibir eylem baarya ulaamaz. Kkn ve gcn emeki snf ve tabakalarda aramayan her devrimci zlem, bir sre sonra kaynandan saparak, kendi amacna ve yntemine zarar verir, ilerici akmlarn topluma yararl olabilmesi, bu dnce ve eylemlerin, devrimci partilerin atlar altnda toplanmalarna baldr. ilerici akmlarn, devrimci zle kitlelere ulaabilmesi iin, gcn emeki snflardan alan partilerin "teori" ve "pratik"te, somut amalar belirlemeleri gerekmektedir. Uzun uzun anlatmaya gerek yok, bu da siyasal bilimin kuramsallam ilkelerindendir. Bunlar anlatmamzn amac, solcu genler arasnda son gnlerde balatlan yararsz ve verimsiz atmalardr. Trkiye'de, devrimci "teori" ve "pratik", gndemin maddesine anayasal dzenin eksiksiz ilemesini getirip oturtmutur. u anda, toplumun iinde yaad bu
aamada bir devrimciye den grev, anayasal dzenin ilemesini salamaya almaktr. Bunun yerine nedense, "soyut" ideolojik tartmalar seilmektedir. Somut "pratik"te, hibir anlamaya varamayanlarn "soyut" tartmalarda zaman ldrmeleri hem yararszdr, hem de yararsz olduu kadar verimsizdir. Soyut retileri, kenarndan kesinden paralara blp bu paralardan soyut ilkeler karmak, kar tarafn da iine gelmektedir. Sosyalist retinin btnyle, devrimci eylem a-rasndaki somut balar yeterince kurulmad iin, ynlardan kopuk, niversite duvarlaryla snrl bir devrimci heyecan, sac gler tarafndan ustalkla kullanlmaktadr. Devrimci, bal vermeyen arlar gibi, bir kovan iinde, birbirini sokmaz. Bir ksrdng iinde koup durmaz, "sol gevezelik" ile zaman ldrmez. Gcn solun baka kesimlerini ezmek iin kullanmaz. Bu aamada devrimcinin grevi, kaynan ve gcn e-meki snflardan alan ilerici ve devrimci partileri desteklemektir. lkemizde biri, "demokratik sol" adyla belirlenen sosyal demokrat nitelikteki CHP ile, be tane sosyalist parti bulunmaktadr. Sendikalar ve ilerici rgtler de, bask gruplar olarak almaktadr. YOLSUZLUK. DDET, BAIMLILIK 33 Bize kalrsa, btn bu rgtlerin ortak amac ve eylemi, a-nayasal dzenin ilemesini salamak, olmaldr. Bata can gvenliinin salanmas olmak zere dnce yasaklarnn kaldrlmas ve lkemizde bar bir ortam kurulmas iin solun btn rgtlen ak ibirliine girimelidir. Bunu yapmayp soyut tartmalarla zaman ldrmenin ad ne devrimciliktir, ne sosyalistliktir, ne de ilericiliktir. nemli gnler yayoruz. Blk prk sol, bu gibi gnlerde, kar tarafn oyununa gelebilir. Somut amalar yerine soyut ideolojik tartmalarla sol, kendi zne yabanclatrlabilir. Sol bir kez kitlelerden soyutlannca, kolaylkla kk burjuva anarizminin bireycilii su stne kar. Solun alan, fabrikalardr, tarlalardr. Solu niversite duvarlar iine hapsetmek, devrimci akmlar snrlamak ve soyutlamak demektir. niversite duvarlarna hapsedilen sol, san saldrgan glerince, bir keye sktrlmakta ve bundan sonra da, silahl atmalar ister istemez, olaylar rndan karmaktadr. Bunun ac rneklerini hep birlikte yaamadk m? Devrimci olmann insana kazandrd hnerlerden biri kar tarafn oyununa gelmemektir. Drt bal cephe ortakl, bugnlerde skynetim koullar oluturmak iin elinden geleni yapmaktadr. Bu koullarda sol kesim, iindeki yararsz ve verimsiz tartmalarla cephe komutanlarnn ekmeklerine ya srmemelidir. Sol iin snav gnleridir bugnler. Dn bu kede, Fethi elikba'n bir aklamasn okudunuz. elikba, 12 Mart dneminde, birok yere parasz datlan "Trkiye Gerekleri ve Terrizm" adl kitapta saptadmz yalanlan, "tekzibe" kalkarak, kamuoyunu yanltmaya almaktadr. 1. Basn yasasnn 30'uncu maddesine gre, ceza kovuturmasnn balamas ile hkmn kesinlemesine kadar, mahkemelerin hkm ve ilemleri hakknda, "mtalaa" yaymlamak yasaktr. Yasann bu hkm, elikba'n savunduu kitap aracl ile Babakanlk eliyle inenmitir. elikba bu ilkel hukuk kurallarn bilmekten "aciz" grnmektedir. 2. "Trkiye Gerekleri ve Terrizm" adl kitap, birok dava grlmekteyken yaymlanmtr. elikba, Anayasann 132'nci maddesindeki "Hibir erkn, makam, merci veya kii, yarg 34 yetkisinin kullanlmasnda mahkemelere ve hkimlere emir ve talimat veremez, genelge gnderemez, tavsiye ve telkinde bulunamaz" hkmn de grmezlikten gelerek bu kitab savunmaya kalkmaktadr. Bu da bir baka "acz" rneidir. 3. Kltr Saraynn yaklmas, Marmara Vapurunun batrlmas gibi olaylar, adna "Beyaz Kitap" denilen bu "iftirana-mede" yer almaktadr. Sanklar en aalk ikencelerden geirildikten sonra, kendilerine ykletilmek istenen sular kabul etmeye zorlanmlardr. Yarglama sonunda sanklar beraat
etmitir, iddialar da, beraat hkmleri de, beyaz kitap da ortadr. Bunlar anlamamak iin ille de kitapsz profesr m olmak gerekmektedir? 4. elikba, henz Demokrat Partinin Bakan olarak, yabanclara peke ekilen petrollerimizin hesabn vermemitir. niversite evrelerinde "kitapsz profesr" olarak bilinen Bay elikba, bu kontrgerilla tutanaklarn, ne hakla ve ne yzle savunmaktadr? Herhalde yaknda kendisiyle mahkeme nnde tartma olanan bulacaz. Ac olan bu politika demirbann, andrd parti tabelalarn gsne asp hl senatr olarak bir sandalye igal etmesidir. elikba bir de "ba ezmekten" sz ediyor. Bizim bamz bir deil, bin elikba ezemez. Sen, yabanclara hara mezat satlan petrollerimizin hesabn ver. Haydi ordan kitapsz profesr sen de!.. (Cumhuriyet, 21 Ocak 1976) DEVLET BAKANLII VE SAYGI... AP, Sayn Ecevit'in Cumhurbakanna ynelttii eletirilere "mal bulmu maribi" gibi sarlmtr. AP szcs, Cumhurbakanlnn "bayrak" ve "istiklal Mar" gibi dokunulmazl olduunu ileri srerek, bu kutsal kavrama kar klmayacan belirtmektedir. Ortada Cumhurbakanlna kar bir saygszlk varsa, bu saygszlk, Cumhurbakanna, imzalamak istemedii kararnameleri drt kez gtren Babakan tarafndan ilenmitir. Anayasamza gre, Cumhurbakan yrtme organnn badr. YOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 35 Cumhurbakannn yetkileri buradan kaynaklanmaktadr. De-mirel; TRT kararnamesini Cumhurbakanna imzalatmak istemi, ancak Korutrk, - Dantaydan bu konuda gr aldm... diyerek Karata kararnamesini geri evirmitir. Demirel, yrtme organnn bandan ald bu buyruu hie sayarak, Dantay da yok sayarak, kararnameyi drt kez ankaya Kkne getirip gtrmtr. Bu geli gidi srasnda Demirel, - Kararname konusunda Cumhurbakanyla aramzda tartma var... diyerek, Cumhurbakanyla ters dtklerini aklamt. Demirel bundan sonra, Cumhurbakann, istifa tehdidiyle, kararnameyi imzalamaya zorlamtr. Asl saygszlk bu deil midir?.. Cumhurbakannn evresinde, bugnk iktidarn koutunda baz yksek brokratlar bulunmaktadr. Bu "kk brokrasisi", Cumhurbakann, siyasal iktidarn izgisine sokmaya almaktadr. Cumhurbakan, iki ate arasnda kalmtr. Bir yanda Anayasa kurallar, te yanda Demirel'in istifa tehditleri, Sayn Korutrk' bugnk koullara srklemitir. Cumhurbakannn yetkileri, Anayasada yazlmtr. Ancak, bu yetkilerin ne gibi yollarla kullanlacana ilikin "pozitif hukuk kurallar yetersizdir. Demirel, bu boluktan yararlanarak, - Cumhurbakannn hibir yetkisi yok, sorumlu olan sadece hkmettir... diyerek Cumhurbakanl makamn, bir "imza makinesi", ya da "ankaya noterlii" sanmaktadr. Cumhurbakan, istifa tehditleri karsnda hkmeti drmenin sorumluluundan ekindii iin, ister istemez bu kararnameyi imzalamtr. Tartma da bu noktadan balamtr. Anayasamzn 96'nc maddesinde, Cumhurbakannn yemini yer almaktadr. Yeminin bir blmm okuyalm: - Milletin kaytsz artsz egemenliini ve Anayasay sayacama ve savunacama... namusum zerine sz veririm... "Millet egemenlii" Anayasann koyduu ilkelere gre, yasama ve yarg organlarnca kullanlr. Yrtme organ, yasalar erevesinde grev yapar. Bu ereve, yasalarla, yasama organ kararlaryla da, yarg organ tarafndan belirlenir. Bu nedenledir ki, mahkeme hkmleri u biimde balar: - Trk ulusu adna yarg yetkisi kullanan... 36 Anayasa sistemine gre, Dantay kararlarn yerine getirmemek, bir Anayasa suudur. Demirel bu suun bir numaral san ve sabkalsdr. Anayasa hkmleri, sokaktaki vatandatan, ankaya'daki devlet byne kadar, herkesi balayc temel hkmler tamaktadr. Bu hkmler bir kez inenme-ye baland m, bu yolun hangi kmaz sokakta biteceini kestirmek ok gtr.
TRT Genel Mdrl konusu, ismail Cem'in kiiliini oktan am, tek bana bir rejim sorunu olmutur. Dantay Dava Daireleri Kurulu, ismail Cem'i grevden alan ve bu greve Nevzat Yalnta' getiren kararnamenin nce yrtlmesini durdurmu, sonra da iptaline karar vermitir. Bu durumda, hkmetin Cem iin kulland, "Milli gvenlii, kamu dzenini ve devletin d gvenliini bozmak" gibi gerekeler, hukuksal geerliliklerini yitirmilerdir. Cem'i bu gerekelerle grevinden alan kararname, Yksek Mahkeme tarafndan iptal edilmitir. Bundan sonra hukuka izlenecek tek yol, ismail Cem'in Genel Mdrle yeniden getirtilmesidir. Bakanlar Kurulu, Dantay kararn yerine getirmeyip stelik, "l doan" bir baka kararnameye, istifa tehdidiyle Cumhurbakannn imzasn da attrarak, kendi asndan bir zafer elde etmitir. Karata', TRT Genel Mdrlne getiren kararname l domutur. nk, TRT Genel Mdrl makam, hukuka "bo" deildir. CHP iktidara gelir gelmez, Cumhurbakanna kararnameyi sunmadan, Dantay kararn uygulayacak ve Karata' kolundan tuttuu gibi, kap dar edecektir. Karata' TRT Genel Mdrlne getiren kararnamede, bir baka sakatlk daha vardr. Gerek 359 sayl TRT Yasasnn 9'uncu, gerekse, 440 sayl "iktisadi Devlet Teekklleri" hakkndaki yasann 10'uncu maddesinde, genel mdrn, TRT Genel Mdrln yerine getirebilecek, "ehliyet", "bilgi" ve "tecrbe" sahibi olmas gerekmektedir. aban Karata, "tavukuluk" zerine uzmanlam bir veteriner profesrdr. Basn ve yayn konularnda hibir bilgisi, hibir ehliyeti ve tecrbesi yoktur, ismail Cem'in Veteriner Fakltesi Dekan olmas ne derece garipse, aban Karata'n da TRT Genel Mdr olmas, o derece gariptir. Kararname, bu adan da l domutur. YOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 37 Cumhurbakanna imzalatlan kararname ite bu niteliktedir... Demirel, ite bu lde Anayasa ve hukuk d bir kararnameyi, "iadeli taahhtl mektup" gibi, drt kez ankaya'ya indirip karm ve sonunda, istifa tehdidiyle imza almsa, Cumhurbakanlna asl saygszl, herkesin gz nnde Babakan olarak kendisi ilemi demektir. Cumhurbakanl Kkn Anayasaya kar bir kalkan olarak kullanmaya kalkmak, hem Anayasaya, hem de Cumhurbakanna kar bilinerek ve istenerek ilenmi bir byk sutur. Bakalm Demirel'in su dosyalar, hangi Yce Divan raflarna sacak?.. (Cumhuriyet, 22 Ocak 1976) NASIL ZENGN OLDU, NASIL?!.. CHP tarafndan hazrlanan aratrma nergesi, Trkiye Byk Millet Meclisi Bakanlna verilmitir. Bu nergeyle, "mobilya dosyas" enine boyuna tartlacak ve hazine kasalarndan yeen Yahya Demirel'in cebine akan milyonlarn hesab sorulacaktr. Bu iin nedeni, nasl ortaya ktka, dzenin girdisi kts da ak seik biimde aydnlanarak gzler nne serilecektir. Rejim tartmalarn bir yana brakarak, Demirel ailesinin zenginlik kaynaklarn bir bir ortaya karrsanz, dzenin niteliini de anlam olursunuz. Demirel'in amac, bu konularn tartlmasn nlemektir. Bunun iin de elinden geleni yapmaktadr. Rejim tartmalarnn birdenbire younlamas, yolsuzluk dosyalarn unutturmak iindir. Demirel yoksul bir ailenin ocuu deil miydi? Evet, "oban Sl" olarak islamky'de obanlk yapm m? Evet. istanbul Teknik niversitesini bitirdikten sonra, bir sre devlet hizmetinde bulunmu mu? Evet. I960 ihtilalinden sonra yedek subaylk grevi yapm m? Evet. Bu tarihten sonra, Amerikan Morrison firmasnn komisyonculuunu stlenmi mi? Evet. 38 Mteahhit olarak Orta- Dou Teknik niversitesi su tesisatn yapm m? Evet. Bu inaattan zarar ettiini de ilan etmi mi? Evet. yleyse, ailece nasl zengin olmutur?!.. obanlktan zengin olan var m? Yok. Devlet memurluundan zengin olan var m? Yok. Yedek subay maandan milyoner olan var m? Yok. Zarar ettiini syledii iten milyoner olan var m? Yok. Nasl zengin olmutur yleyse? imdi aadaki sorulara yant bulunabilirse kamuoyu Demirel ailesini daha iyi tanyacaktr.
Hac Ali Demirel'in, 1960 yllarnda bankalarda ka Trk liras vard? Demirel Babakan olduktan sonra Hac Ali, hangi ticaret dallarna elatmtr? Bankalar, usl ve yasalara aykr olarak, Demirellere ka milyon kredi datmtr? Yirmi milyon deil, otuz milyon deil. Tam seksen drt milyon nasl verilmitir? Bu kredileri yasa ve usullere aykr olarak veren banka mdrlerinden biri Hac Ali Demirel ile kereste ticaretine a-tlmam mdr? Demireller nasl milyoner olmutur, nasl? Yahya Demirel nasl milyoner olmutur? Vergi iadeleri nasl salanmtr? Mgrd ellafyan adl "aznlk kompradoru" ile "milliyeti" Babakan Demirel arasndaki dostluk balar nasl kurulmu, nasl gelimitir? Mobilyalar hangi lkelere nasl satlmtr? Mobilya yolsuzluunu ortaya kartan Ticaret Bakanl mstear nasl grevinden alnmtr? Ticaret ataelerinin grev yerleri neden ve nasl deitirilmitir? Mobilya soruturmasn yrtmekle grevli, Ticaret Bakanl bamfettii grevinden neden alnmtr? Nasl alnmtr? Ne yolla zengin edilmitir Demireller?!.. Maliye Bakan Ylmaz Ergenekon, Devlet Planlama Tekilat Tevik ve Uygulama Dairesi Bakanyken, Hac Ali Demirel'e usulsz kredi vermi midir? Ergenekon hakknda, on be ay askerlik ubelerinden kat iin herhangi bir soruturma alm mdr? Yahya Demirel'in yoklama kaakl konusunda askerlik ubelerinden gerekli bilgi alnm mdr? Glhane Hastanesinden "kalp arpnts" tehisiyle rapor alan Yahya Demirel'in gece kulplerindeki sefasn gren saygdeer profesr doktor albaylarn vicdanlar szlamyor mu? Yahya Demirel'e rapor a-labilmek iin hastanelere kadar gelen yksek rtbeli doktor general kimdir? YOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 39 Krediler nasl veriliyor, rk raporlar nasl alnyor, askerlik ubelerinden nasl kalyor ve nasl korunuyor, nasl zengin ediliyor Demireller?.. Yahya Demirel, ka "TIR" kamyonu sahibidir? Ortaklan kimlerdir? Bu kamyonlar nasl satn alnmtr? Babakan Demirel, Bulgaristan'a gidip "TIR" kamyonlaryla ilgili herhangi bir anlama yapm mdr? Babakan Demirel Romanya'da traktr anlamas yaptktan sonra, Hac Ali Demirel, traktr iine de elatm mdr? Evet, evet, nasl, ne yolla, kimlerin desteiyle milyoner oldu Demirel ailesi?!.. Ey Milli Selamet Partililer!.. Demirel'e destek olduka br dnyada cayr cayr yanacaksnz. Demirel'i desteklemek iin kaldrdnz her el, Demirel ailesine milyonlar kazandran emenin kolunun evrilmesine yardm edecektir. Ey, adlarna komando denilen babucu genler!.. Sizler sokaklarda vurutuka, Yahya Demirel, Mgrd ellefyan ile birlikte milyonlar kazanp isvire'de, Trkiye'de gece kulplerinde, byk otellerde gnn gn ediyor. Titreyin ve kendinize dnn artk. Siz, Demirel ailesinin parayla tutulmu "fedaileri" misiniz?!.. Bunca idam sehpas, ihtilal, muhtra, bunca kelepe, bunca kanl mezar talarndan sonra, ite bir aile byle, sfrdan milyoner oluyor. Ey devlet yetkilileri, etkilileri, sizler de, evet sizler de anlayn bunlar. Kime, ne iin hizmet ettiinizi anlayn. Anlayn artk!.. Demireller, herkesin, "milli birlik ve beraberlik" gerekeleri altnda korumaya mecbur olduklar bir prensliin ad mdr yoksa?.. (Cumhuriyet, 23 Ocak 1976) AFTAN YARARLANAN KMM? Cephe ortakl, son siyasal olaylar tek nedene balamaktadr. Cephe szclerine gre sulu bellidir ve tek sulu, Af Yasasdr. Af Yasas ile salverilen "anaristler", "rejim ve devlet 40 dmanlar" yeniden eyleme geerek, ortal kartrmaktadrlar. Bugn Af Yasasyla kurtulan bir eylemcinin dava dosyasna bakacaz: Bu eylemcinin adn aklayalm: Ad Sami, soyad Bal. lk Ocaklar Genel Bakan. Suu: Adam ldrmek... Verilen ceza 24 yl ar hapis. Verilen ceza Af Yasasna gre, 12 yl indiriliyor ve sonu olarak, lk Ocaklar Genel Bakan Sami Bal,
4 yl ar hapis ile cezalandrlyor. Su ortaklarnn adlarn da aklayalm: Mahir zsoy, Hasan Ali Arkan, Sabri Can. Sami Bal ve arkadalar, 25.12.1970 gn, Ankara'da Fen Fakltesi nnde, Eitim Fakltesi rencisi Nail Karaam' ldrmler ve Karaam'n arkadalar Mehmet Demir ve Recep Sakn' da tabanca kurunuyla yaralamlard. Sami Bal, olay tarihinden sonra alt ay gizlenmi ve ancak 23.6.1971 gn tu-tuklanabilmitir. Ankara ikinci Sorgu Yargl 17.2.1972'de 1971/141 esas, 1972/3466 say ile verdii kararda aynen u gerekeyi kullanmaktadr: - Her iki grup arasnda husumet bulunduu, sac sanklardan Sabri Can, Hasan Ali Arkan, Mahir zsoy ve Sami Bal'n, kar gruptan olan militanlar ldrmeyi tasarladklar... taammden ve adam ldrme kastyla tabancalaryla ate etmeleri sonunda Nail Karaam'n ld, Recep Sakn ve Mehmet Demir'in yaraland... bylece her drt sann faili belli olmayacak ekilde taammden adam ldrdkleri ve ldrmeye tam derecede teebbs ettikleri anlalm olduundan... Son soruturmann Ankara Ceza Mahkemesinde yaplmasna... Sorgu yargc, sanklar hakknda Trk Ceza Yasasnn 450/4 maddesinin uygulanmasn istemitir. Bu madde, lm cezasn ngrmektedir. Ankara nc Ar Ceza Mahkemesi, 1974/133 esas, 1974/557 say ve 5.1 1. 1974 gnl kararnda Sami Bal ve arkadalarn nce yirmi drder yl ar hapse mahkm ettikten sonra, cezalar te bir orannda indirilmi ve Mahir zsoy, Hasan Ali Arkan, Sami Bal ve Sabri Can, on altar yl ar hapse mahkm olmulardr. Bu cezalar, 1803 sayl Af Yasas gereince, on ikier yl indirildiinden, sulularn cezas, drder yla drlm ve btn sanklar salverilmitir. Bu sac miliYOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 41 tanlarn tabanca tamak sular da Af Yasas kapsam iine a-lnmtr. ite aftan yararlananlar adlar ve sanlaryla bunlardr!.. Sami Bal, adam ldrme suundan mahkm olduktan sonra, 1975 yl Nisan aynda "lk Ocaklar Genel Bakanlfna seilmitir. lk Ocaklarnn Sami Bal'dan nceki Genel Bakan Muharrem emsek ise, eitli olaylara ad karm, bir kez de Ankara Devlet Gvenlik Mahkemesince tutuklanmtr. lk Ocaklar eski Genel Bakanlarndan ibrahim Doan, Hacettepe niversitesinde Doktor Necdet Gl'y ldrmek suundan mahkm olmu ve yine 1803 sayl Af Yasasndan yararlanarak salverilmitir. lk Ocaklarnn iki genel bakannn da, adam ldrmekten mahkm edilmi olmalar, basit rastlantlarn, rasgele halkalar mdr? Yoksa bu olgu bile bu rgtn silahl eylemlerde bulunduunu kantlamaz m? Evet bu byledir ama, kime anlatacaksnz bunlar?.. 12 Mart 1971 tarihinden sonra kurulan skynetim mahkemeleri btn genlik olaylarnn dosyalarna el koydular. Genliin devrimci kesiminin att her adm, skynetim savclarnn nne dosya olarak geldi. Sivil mahkemelerdeki btn davalar, skynetim mahkemelerine aktarld. Ya ibrahim Doan ile Sami Bal'n iledii cinayetler?.. Hibir Skynetim komutannn aklna bu sularn, "Skynetimin ilann gerektirir sulardan" olduu gelmedi. Gelse ne olacakt?.. Ali Elverdi, lk Ocaklarn mahkm edecek deildi ki... Skynetim tek bir sac eylemciyi kolundan tutup mahkeme nne getirmedi. Solcunun ald nefes bile su, sac militann cinayeti ise milliyetilik... O dnemi ynetmi etkili ve yetkililerinin vicdanlar szlamaz m bu rnekleri grnce? Szlamaz! Szlasayd, 12 Mart dneminin kanl ynetiminde sorumluluk almazlard... Ne yaptlarsa bilerek yaptlar. imdi de bazlar anlarn yazarak sorumluluklarn unutturmak istiyor. Ne yapalm buras Trkiye!.. imdi Babakan Demirel, MHP Genel Bakan Trke, i-ileri Bakan Asiltrk ve Adalet Bakan Mftolu'na soruyorum: Asm olu, Penbe'den doma, 1949 doumlu, Ordu Ulubey Gzelyurt ky hane 39, cilt 26, sahife I I7'de kaytl, Ankara Yksek retmen Okulu Kimya Blm 3'nc snf 42 rencisi Sami Bal, u anda lk Ocaklar Genel Bakan mdr? Sami Bal, Nail Karaam' ldrmekten mahkm olmu mudur? Sami Bal 1803 sayl Af Yasasndan yararlanm mdr? Son genlik olaylarndan Af Yasasndan yararlanm olanlar sulamak ne kadar kolaym deil mi? iki lk Ocaklar genel bakan... ikisi de adam ldrmekten
hkml... ikisi de Af Yasasndan yararlanarak ceza evlerinden km. Ne byk rastlant? Bylesine ilgin rastlanty komnistler, rejim ve devlet dmanlar m bir araya getiriyor. Yoksa lk Ocaklar bakanlarn mahkm eden yarglar, birer devlet dman m? (Cumhuriyet, 26 Ocak 1976) CHP'DE YEN YN... CHP Genel Bakan Sayn Ecevit'in, parti genlik kollarnca dzenlenen demokratik sol forumda yapt konuma ve bu konumadan sonraki gelimeler, CHP'nin yeni araylar iinde olduunu kantlamaktadr. Ecevit, demokratik sol forumda ii snfyla yakn ilikiler kuracan sylemi ve bu konumay izleyen gnlerde, Trk-i ve DSK bakanlaryla ayr ayr grmtr. Trkiye hzl bir deiim sreci iindedir. Bu deiim sreci partileri ve kurumlar da deitirmektedir. Ynlar arasnda siyasal olaylara katlma istei ile birlikte snfsal biimlenme gn getike glenmektedir. Egemen snflar da, snf bilinlerinin itici gcyle rgtlenmektedir. Bu aamada nemli olan, gnden gne gelien ii snfyla btn emeki snf ve tabakalarn, siyasal erginlikleriyle bir siyasal partinin ats altnda toplanmalardr. "CHP bu bilinci deerlendirmeye almaktadr... Sac partiler, her biri egemen snflarn szclklerini zerine alarak, nce snfsal bilinlenmeyi yasaklamak, sonra da emeki snflarn rgtlenmelerini nlemek iin, bask ve iddet bata olmak zere her trl yola bavurmaktadr. Elaltndan cinayetler tezgahlanmakta ve siyasal olaylar, ii snfnn dna itebilmek iin, btn areler denenmektedir. YOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 43 Trkiye'de ii snf, Toplu Szleme, Grev ve Lokavt Yasasyla Sendikalar Yasas yrrle girdikten sonra, yasal adan rgtlenme ve kendi karlar iin savama olanan ele geirmitir. "Partiler st politika" gerekesiyle, nceleri iki byk parti arasnda bir denge arayan Trk-i, adm adm bu politikadan vazgemek zorunda kalmtr. Trk-i'in denge politikas tabandaki iilerin snfsal bilinlenmelerini nleyememi, nce sosyalist bilincin altnda Devrimci ii Sendikalar Konfederasyonu kurulmu, bundan sonra da, Trk-i ats altnda toplanan sendikalar "Sosyal Demokrat Sendikaclar" ad altnda Demirsoy-Tun ynetimindeki Trk-i'e bakaldrm-lardr. Aradan geen sre iinde imdi bu iki byk ii rgt, CHP'nin somut amalarn desteklemek izgisinde birbirlerine yanam grnmektedir. Ynlar rgtleyebilecek en gl rgtler, siyasi partilerdir. Meslek kurulular, sendikalar ve dernekler, bu adan "yan kurulu" saylr. Bu kurulular, sendikalar ve dernekler, belirli siyasal partiletie ayn izgide ve yrngede alrlarsa, bilin a-amasna katkda bulunabilirler. Bir dernek, bir sendika ve bir kurulu tek bana kitlelerdeki gcn tartamaz. Bu nedenle, gcyle orantsz eylemler seebilir. Bu eylemler, baz koullarda taktik asndan, zamansz ve yararsz da olabilir. Bunun rnekleri grlmtr. Her partinin bir "ideolojisi", bir siyasal gr bulunur. Bu gr paylaan sendikalar ve dernekler, bu siyasal partilerle ayn siyasal izgide eylem yaparlar. Ynlara ulaabilecek en gvenceli yol siyasal partilerden gemektedir. CHP, bu genel dorularn parti ats altnda uygulanma o-lana bulabilmesi iin, partiye yeni bir yn vermektedir. Bu yeni yn, CHP'nin ii snfyla tam bir btnlemeye girmesine yol amaktadr. Parti tabanndaki oluumu deerlendiren CHP Genel Bakan, partiyi emeki snflara dayamann, partinin rgtl gcn ii snfnda aramann almalar iindedir. Bu aamada, partinin kabuu yeniden deiecek ve CHP, tabann emeki snflara dayayacaktr. CHP buna hazr mdr? Bunun yantn hemen vermek bizi yanltc sonulara gtrebilir. imdilik grlyor ki, parti "tabanndaki" bilin dzeyi, parti "tavanndaki" siyasal grleri zaman zaman amaktadr. Partinin ii snfyla rgtsel dzey 44
btnlemesi, CHP'nin smsk sarld kavramlarn bolukta bir sarka gibi saa ve sola sallanmasn nleyecek ve bu kavramlar gerek sahiplerinin ellerine teslim edecektir. rgtlenmi ii kesimi, saflarn ya CHP ya da teki sosyalist partiler yannda semek zorundadr. rgtsz siyasal kavga, eninde sonunda "kk burjuva anarizmine" yol aar, Ynlara ulaabilmenin tek yolu, ilerici siyasal partilerle ii snf arasndaki btnlemeye baldr. CHP ii snfyla balant kurduka, partinin tabanndaki devrimci zlemler, kendi itici "motor gcn" bulacak ve partinin ideolojik yaps yeniden ve salam llerle belirlenecektir. CHP iindeki sa ve sol kanatlar ite bu koullarda, gerek niteliklerini ve yerlerini bulabilecektir. nmzdeki gnlerde CHP'ye kazandrlmaya allan yeni siyasal izgi, parti iinde birtakm sorunlara ve sarsntlara yol aabilir. Bu aamada CHP'ye destek olmak, btn ilericilerin grevi olmaldr... (Cumhuriyet, 27 Ocak 1976) SLAH VE ADALET... Bir toplumu ayakta tutan temel dayanaklardan biri, adalet duygusudur. Bu duygu bir kez yara ald m, demokrasinin temelleri de sarslm demektir. Adalet, bamsz mahkemeler e-liyle datlrsa, adalet duygusu glenir. ada demokrasilerde adaleti datacak, suluyu susuzu ayrt edecek tek yetkili organ mahkemelerdir. Toplumlar zaman zaman fke seline kaplrlar. Soruturmann yerini ikence, mahkemelerin yerini gdml kurullar, yargcn yerini de silah alr. Siyasal iktidardan kaynaklanan fke seli, saduyuyu yok ederek, vicdanlar ipotek altna almaya alr. Adalet duygusu kaybolur, yerini gdml hukuk, pein yarg ve siyasal kine brakr. Byle dnemlerden geiyoruz... Devletin grevi adam ldrmek deildir. Devlet, sanklar kim olursa olsun, sulan hangi trden bulunursa bulunsun, haklarnda su belirtileri bulunan kimseleri, sa olarak mahkeYOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 45 meler nne karmakla ykmldr, iinde yaadmz hafta, Malatya ve Mardin'de arka arkaya sekiz kii vurularak ldrlmtr. Geen haftalarda, basnn da arl bulunduu bir baskn sonucunda, bir ii yurttamz herkesin gz nnde kurunlanmtr. Resmi kaynakl sulamalara gre ldrlen yurttalarmz, silahl eylem yoluyla anayasal dzeni deitirmek amacyla rgtlenmiler. Bu arada bir polis bir de beki yurttamz ldrmlerdir. Hemen belirtelim: Biz, iinde yaadmz koullarda devrimci dncelerin silah yoluyla ve gerilla yntemleriyle baarya ulaacana inanmyoruz. Silah, nce bu silaha sarlanlar yok etmekte, sonra da emeki snflarn sz ve rgtlenme zgrlklerine zarar vermektedir. Bu gibi silahl eylemler, emeki halk zerinde "diktatorya" kurmak isteyenlere de olanak salamaktadr. Sokak ortasnda adam vurma yntemi, 12 Mart dnemi ile devlet yaamna girmi ve bir eit "meruiyet" ve "resmilik" kazanmtr. Nurhak Dalarnda adam vuruldu. Ses kmad. Kzldere'de Mahir Cayan ve arkadalar havan topuyla ldrld, ses kmad. Simdi Malatya ve Mardin'de, "insan av" en acmasz biimde gerekletirilmitir. Yarn bir niversiteli gencin sokak ortasnda vurulduunu duyarsak, artk armayacaz. Bir yeni adalet anlay, devlet katnda geerlilik kazanmtr nk... Demokratik lkelerde mahkemeler "tabii hkim" kural gereince grev yapar. Tabii hkim kural, yarglarn sutan nce belirlenmi olmalarn gerektirir. Su ileyen kimse, hangi mahkemede yarglanacan bilir. Ceza mahkemeleri, sulh, asliye ve ar ceza mahkemeleri olarak grev yapar. Siyasal iktidarlar, bu olaan mahkemelere gvenmemekte, bunlarn yerine skynetim mahkemelerini altrmak istemektedir. Skynetim yarglar sutan sonra atanmaktadrlar. Ac rneklerini 12 Mart dneminde grdmz gibi, vicdanlar dorultusunda karar veren birok askeri yarg, hemen grevlerinden alnmaktadr. Ar ceza mahkemeleri var... Brak onlar, baka mahkemeleri kur, beenmediin yarglar grevlerinden al, yerine istediiniz kararlar verenleri getir...
Beenmediin kararlar veren mahkemeleri toptan kaldr... Dantay var... Brak Dantay, 46 baka mahkemeler kur. Ar ceza yarglarn ine ge... Devlet Gvenlik Mahkemeleri iin yasa taslaklar hazrla... Cephenin hukuku da budur ite... Yargcna gvenmez, savcsna gvenmez, grev yapan subayn ar solcu ilan eder, bylesine bir anlayn eline esir dmtr hukuk devleti... Bundan da acs, mahkemelerin yerini, silahla, bombayla doldurmak isteyen anlaytr. Kim ne su ilerse ilesin, devletin grevi, su kantlarn sanklarla birlikte mahkemelere teslim etmektir. Malatya ve Mardin'de ldrlenler su ilemilerse, bunlarn cezalarn ancak mahkemeler verir. Mahkemelerin yerine "harp divanlar" gibi infazlara girimek, hangi uygar lkede eine rastlanr bir gvenlik hizmetidir?.. Ba evlerinde, maaralarda sktrlan insanlar, havan topuyla, bombayla, makineli tfekle ldrlrse, mahkemelerin gerekliliine nasl inandracaksnz toplumu? Yarglar yok sayan siyasal iktidar, bundan sonra silah yoluyla m adalet datacaktr yoksa?.. (Cumhuriyet, 30 Ocak 1976) BLDR LE OLMAZ... Birka gn nce, Milli Savunma Bakanl Genel Sekreterlii bir aklama yaparak, skynetim mahkemelerinde grev yapan askeri savc ve yarglarn, "feragat" ve "fedakrlkla" altklarn belirtmitir. Bildiride ayrca, - Baz yayn organlarnda bilhassa son gnlerde yazlan yazlarda Skynetim Askeri Mahkemelerinde grev ifa eden askeri savc ve hkimlerin tarafszlndan pheye drc isim zikretmeden imalar yaplmaya allmaktadr... denilmektedir. Bu konuyu baz somut rneklerle incelemek gerekmektedir. Skynetim mahkemelerinde grev yapan baz askeri yarglar, neden grevlerinden alnmlard? Bir mahkeme neden toptan ortadan kaldrlmt? Bu sorularla birlikte, tarafsz olduklar sylenen baz askeri yarglarn kararlarndan da rnekler vermek, sanrz konuyu bir lde aydnlatacaktr. YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 47 Ankara Skynetim I No'lu Mahkemesinin 1972/89 esas. 1972/126 karar sayl gerekeli hkmn 19 ve 87'nci sayfalarna gz atalm. "Tarafsz hkimlerin" lk Ocakl komandolar hakkndaki grleri, aynen yledir: - lkclerle ar solcularn atma ve arpmalar ideolojik gr farkndan ileri gelmektedir. Ar solcular mevcut dzeni deitirmek iin ihtilalin n safhasn tekil eden anarik ortam yaratmak maksadyla fiil ve eylem yapmakta hadise yaratmaktadrlar. lkcler bunlarn karsnda gayelerinin tahakkukuna mani olmaya almaktadr. Yurt sathnda taraftar toplamak, anarik ortam yaratmak iin vaki fiil ve eylemlere kar kan, emniyet yannda bulunan, atan, arpan yeni lkclerdir... Bu gerekelerle, Alparslan Trke'in, "lkc genler devletin gvenlik kuvvetlerine yardm ediyorlar" sz arasndaki benzerlik ortadadr. lk Ocakl sac saldrganlar, mahkeme kararlarnda bile vebilen yarglarn tarafsz olduklar sylenebilir mi? Bu yarglarn adlarn da aklayalm: Topu Pilot Albay Remzi Siretli, Hkim Yarbay Saadettin ncolu, Hkim Binba Siret Kurtcebe. Ayn skynetim mahkemesi, 1974/1 esas, 1974/2 sayl gerekeli hkmnde ikence konusu iin unlar yazabilmektedir. Kararn 34'nc sayfasn okuyalm: - u halde iddia edildii gibi, ikence yaplm ise, geree aykr bilgi edilmemi, geree uygun bilgi edilmitir... Bu gereke aka, ikence yoluyla elde edilen sank ifadelerine hukuksal geerlik kazandrmaktadr. Tarafszlk bu mudur? "feragat" ve "fedakrlk" gstererek almak byle mi olur? Sizler bunlarn cevabn ararken, skynetim komutanlklar ve Milli Savunma Bakanlnca grevlerinden alnan baz askeri yarglardan rnekler verelim: Hkim Yarbay Galip Savakan ve Hkim Binba Hikmet Hacmirzaolu, istanbul'da I'inci Ordu Mahkemesinde grev yaparken, 83 sankl deniz subaylar davasnda
tutuklama istemlerini kabul etmedii iin grevlerinden alnmlardr. Galip Savakan Lleburgaz'a, Hikmet Hacmirzaolu da, gney illerine yollanmtr. 83 sankl davada beraat hkm veren ve gen subaylar ihbar eden Kubilay Kl hakknda kovuturma alma48 sini isteyen Hkim Albay Remzi irin ve Hkim Yarbay Refik Karaa grevlerinden alnm ve grev yaptklar mahkeme toptan kaldrlmtr. Milli Savunma Bakan Ferit Melen, bu askeri yarglarn meslek onurlarn 12 Mart gnlerinde korumu mudur ki, bugn de ayn duygu ve dnce ile bylesine bildirilerle askeri yarglar savunmaya almaktadr? Grevlerinden alnan, mahkemeleri ortadan kaldrlan askeri yarglar, "feragat" ve "fedakrlk" iinde almamlar myd?. Evet, bunlar askeri yarg deil miydi!? Ankara 2 No'lu Skynetim Askeri Mahkemesinde TS Genel Bakan Fakir Baykurt ve arkadalarn ilk durumada tahliye eden Hkim Albay Doan Tolen ve Hkim Albay ismet Onur, neden bu tahliye kararlarndan sonra, skynetim mahkemelerindeki grevlerinden alnmtr? Yoksa bu askeri yarglar da, gerekli "feragat" ve "fedakrlkla" almamlar mdr? Rastlantya bakn ki, bu iki askeri yarg grevlerinden a-lndktan sonra, Fakir Baykurt ve arkadalar Tank Albay Celal Altn ve Hkim Yzba Celalettin Perek'in imzalaryla mahkm olmulardr. Duruma Yargc Hkim Yarbay Zeki Engin, bu karara kar kmtr. Karar sonradan askeri Yargtayca da bozulmutur. Bu da m rastlant? Trkiye ii Partisi yneticilerinin tutuklanma istemine kar kan Hkim Yarbay Besim Doulu, neden, bu kararndan birka ay sonra grevinden alnmtr? Yazar Emin Galip Sandalc hakknda beraat karar veren Hkim Yarbay Necati Akagndz'n bu karardan hemen sonra grevden alnmas da m rastlantdr? Hkim Yarbay Erdodu Demiray ve Hkim Binba Ergun Argon neden skynetim mahkemesindeki grevlerinden alnmtr? Diyarbakr Skynetim Savcs Hkim Albay Hayrettin Uraz, hangi tutuklama kararna kar ktktan sonra, grevinden alnmtr?. Profesr Uur Alacakaptan ve arkadalarnn davasnda, mahkmiyet karar nasl alnmtr bilir misiniz? Karar durumasnda ye deitirerek... Mahkeme Bakan Topu Albay Azmi Iklar, karar durumasndan hemen nce deitirilerek, mahkeme bakanlna Topu Albay Remzi Siretli getirilmi ve mahkmiyet karar, Hava Hkim Binba Ferat Oltulu'nun YOLSUZLUK. DDET, BAIMLILIK 49 muhalefetiyle alnmtr. Ferat Oltulu'nun bu karardan bir sre sonra skynetim mahkemesindeki grevine son verilmitir, izmir Skynetim Mahkemesi Bakan Fahrettin Burkay da baz sanklarn tahliyesine karar verdikten sonra grevinden alnmtr. Ankara Skynetim Mahkemesinde grevli Deniz Hkim Binba Turgut Aknalp de alnanlar arasndadr. Milli Savunma Bakan Ferit Melen, 12 Mart hkmetlerinin Babakanln ve Milli Savunma Bakanln yapmtr. Resmi a-zlara gre, 12 Mart muhtras, Demirel'in banda bulunduu hkmeti, cumhuriyetin geleceini ar bir tehlike iine drd iin devirmitir. Ferit Melen bu muhtrayla kurulan hkmetin Babakanln yaptktan sonra, bugn de Demirel hkmetinin Milli Savunma Bakanlnda bulunmay nasl yorumlamaktadr, bunu bilemeyiz. Fakat u sorularn cevabn bekleriz: "Feragat ve fedakrlkla altklarn sylediiniz yarglar, sadece lk Ocaklarn mahkeme kararlarnda venler midir? Toplatt kitaplar yakan Abdlbaki Tu gibi savclar mdr? Remzi irin, Refik Karaa, Doan Tolen, ismet Onur, Ferat Oltulu, Galip Savakan, Hikmet Hacmirzaolu, Zeki Engin, Erdodu Demiray, Ergun Argon, Hayrettin Uraz, Fahrettin Burkay, Azmi Iklar neden grevlerinden alnmlard?" Evet bunlarn cevabn vermek gerekiyor. Bunca askeri yarg neden grevlerinden alnmt, neden?... Askeri yarglarn meslek onurlar ve kiilikleri byle bildirilerle korunmaz. Onlar, krslerinde vicdanlaryla ba baa brakmamak iin, grevlerinden almak, askeri yarglara kar yaplm en byk saygszlk deil midir? (Cumhuriyet, 31 Ocak 1976) 500 BN LRA EDER M, ETMEZ ML
CHP, Babakan Demirel'in yeeni Yahya Kemal Demirel hakknda mobilya ihracat ile ilgili iddialar, bir Meclis aratrma nergesiyle Parlamentoya getirmitir. AP nceki gn, bu konuda aratrma komisyonu kurulmasn nlemek iin baz engellemelere bavurmutur. Demirel'in, yolsuzluk dosyalarnn gn na kmasn nleme konusunda herkese bilinen h50 nerleri vardr. Baknz, bugn Adalet Partisi milletvekili sralarnda oturan Ankara Skynetim I No'lu Mahkeme Bakan Ali Elverdi, Deniz Gezmi, Yusuf Aslan ve Hseyin inan ile ilgili kararn 10 ve II. sayfalarnda aynen u ifadeyi kullanmaktadr - Ekonomik sknt, buhran, politik tutarszlk, 26 milyonluk birader yolsuzluu sylenti ve alkantlarnn ve bu ayialarn gn na kmas yolunda abalarn baltalanmas, engellenmesi yolundaki ayak oyunlar... Babakan Demirel'in yaknlarna kar saladna ilikin Meclis soruturmas nergesi, 1969 ylnda CHP milletvekilleri Selahattin Hakk Esatolu ve Cahit Angn tarafndan verilmitir. Soruturma komisyonu, 1970 ylnda iin esasna girmise de, komisyon Bakan DP Milletvekili ihsan Grsan, salk nedenleriyle, grevinden istifa etmi yerine, AP Milletvekili Naci erezci seilmitir. DP Trabzon Senatr mer Ltf Hocaolu ve Konya Milletvekili zer lmen de bir baka nerge vererek, Demirel'in kardeleri ve yaknlarna usulsz kredi verilmesi ve yatrm indirimi salanmas konularnda Meclis soruturmas istemilerdi. Demirel'i, Trk ulusu adna verdii kararda "ayak oyunlar" yapmakla sulayan Ali Elverdi, Demirel'le kucaklap AP'ye girdi. Ya Demirel hakknda soruturma almasn isteyen Trabzon Senatr mer Ltf Hocaolu ne yapt? O da, son senato seimlerinin arifesinde Demirel ile apur upur perek AP'ye kaydn yaptrd. Seimleri kaybedince de, Trkiye Petrolleri Anonim Ortaklnda bir ynetim kurulu yelii alarak kesine ekildi. Demirel ile ilgili soruturma nergelerinin konuulduu oturumlarn tutanaklarn okuyorum. Soruturma almasn isteyenlerin banda CGP Genel Bakan Turhan Feyziolu geliyor. Feyziolu imdi nerede? Demirel'in yardmcs... Sleyman Demirel hakkndaki soruturmann yaplmasn isteyenler arasnda bulunup krslerden konumalar yapan, Nide Milletvekili Nuri Kodamanolu da imdi AP saflarnda. CHP'den istifa edip Demirel'in nnde esas durua geen Sivas Milletvekili Vahit Bozatl'nn Demirel hakkndaki szlerini tutanaklardan okuyalm: YOLSUZLUK. DDET, BAIMLILIK 51 - Yolsuzluun mevcudiyeti konusunda bir defa ittifak edelim, sonra fail var m yok mu, bu faili tayin hususunda yce heyetimize den bir grev var m, yok mu konusuna gelelim. Bir defa yolsuzluklar sabit. Trkiye'nin gereklerini bilen insanlar olarak bunlarn birer yolsuzluk olduunu kesinlikle kabul etmemiz gerekiyor, vicdanlarmz bunu bize emrediyor... Bunlardan bir tanesi Sayn Babakann einin... Arkadalarm ifade ettiler, bir beraberliin kesinlikle mevcut olduunu, bir ayrmn olmadn, mallarnn paralarnn mterek olduunu, Demirel ailesinde teden beri byle olduunu ifade ettikleri malumlarnzdr. Bunu ayrca Sayn Babakann aile hayatn anlatan hatralarndan da anlam bulunuyoruz... Bugnn AP'lisi, dnn CHP'lisi Vahit Bozatl, tutanaklara geen konumasn, Demirel'in "aibeli bir babakan" olduunu belirterek ve "baln da batan koktuunu" anlatarak bitirmi. Bir de diyor ki: - Bir hkmet bakan aibe altnda kald mddete, o memlekette zlenen, huzur, zlenen asayi hibir zaman kurulmaz... Vahit Bozatl, geen hafta Bte Komisyonunda yapt konumada CHP'den neden istifa ettiini aklarken, - insann, inanmad bir fikir ortamnda kalmas bence sa-tlmlktr... demitir. Dorudur... Ya yolsuzluk yaptna inandn babakann partisinde bulunmak nedir? Ne olduunu Vahit Bozatl'nn kendisi bilir, biz bilmeyiz...
u ie bakn Allah akna... Ali Elverdi, Demirel'i en ar szlerle suluyor, sonra da AP'ye giriyor... Nuri Kodamanolu yle... mer Ltf Hocaolu yle... Vahit Bozatl yle... Bunun ad da milliyetilik!.. Gelin, bu kadar sulanan Babakan Demirel'in savunmasn kendi azndan dinleyelim: - 1960'ta kendi hayatm kendim kazanmak zere memleket sathnda kendi ekmeimi karmann yolunu aradm. Askerlik vazifesini grdkten sonra 1960-1964 sresinde serbest altm. imdi unu sylyorum. Ben 1964 senesinde btn ilerimi tasfiye ettim. Varlm, bundan bir sre nce kan bir gazetede ilan edilmitir, yeknunu size syleyeyim. Varlm menkul, gayri menkul, tm ile 500 bin liray gemez. Bu52 nun stnde bir ey bulana, kefedene, bulduunu vermeye amadeyim. Bedeli bedavadr... Ben de imdi soruyorum: Demirel'in Ankara'da Gniz Sokaktaki oturduu ev kendisinin midir? Kendisinin ise bunun deeri ne kadardr? Demirel'in, istanbul'da Tuzla'da, Manastr mevkiinde zaman zaman dinlendii villa kendinin midir? Ken-dininse, bedeli ne kadardr? Bunlarn deeri 500 bin lira eder mi etmez mi? Bir kk isteimiz daha var... Babakan olarak siz Sleyman Demirel'in, Nazmiye Demirel'in, Hac Ali Demirel'in, evket Demirel ve Yahya Demirel'in menkul ve gayri menkul varlklarnn Trk paras olarak deeri ne kadardr? Ltfen aklar msnz?.. (Cumhuriyet, 2 ubat 1976) BUYURUN KARARI... lk Ocaklar Genel Bakan Sami Bal'n, Ankara 3. Ar Ceza Mahkemesi tarafndan 24 yl hapse mahkm olup olmad yeniden tartlmaktadr. Sami Bal, Ankara 3. Ar Ceza Mahkemesinin 1974/133 esas 1974/557 karar says ile mahkm edilmi ve 21.5.1974 gn 1803 sayl Af Yasas gereince salverilmitir. lk Oca Genel Bakanlarndan ibrahim Doan ise, Hacettepe niversitesi bahesinde Dr. Necdet Gl'y ldrmekten mahkm olmutur, iki lk Oca Genel Bakannn da, cinayet suundan ar ceza mahkemelerince mahkm olmalar rastlant mdr acaba? MHP Genel Bakan Trke, Bornova'da eli silahl sac saldrganlar kskvrak yakalayan Jandarma Yzbas Hanefi Erkan' komnist ilan eden kiidir. lk Oca Genel Bakanlar hakknda savclk iddianamelerini, sorgu yargc kararlarn ve a-r ceza gerekelerini hie sayan Bay Trke, grev yapan jandarma yzbasn, elinde hibir kant olmadan sulayan adamdr. Sami Bal ve arkadalarn 24 yla mahkm eden Ankara -nc Ar Ceza Mahkemesinin gerekeli hkmn, bata havada yem arayan kuu komnistlikle sulayan MHP Genel Bakan olmak zere, Babakan Demirel, Adalet Bakan ismail YOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 53 Mftolu, iileri Bakan Ouzhan Asiltrk ile namuslu ve vicdanl hukukulara sunalm. Karardan paralar okuyoruz: "Saat 17.18 sularnda Fen Fakltesinden karak Kzlay'a gitmek zere Fen Fakltesi karsnda beklemekte olan Nail Karaam, mteki sank Recep Sakn ve mteki sank Mehmet Demirin yanna gelen dier sanklar, mteki sank Recep Sa-kn' kolundan tutarak ekip gtrmek istedikleri, Recep Sa-kn'n direnmesi karsnda sanklar Sabri Can ve Hasan Ali Arkan, Mahir zsoy ve Sami Bal'n tabancalarn kartarak mteki Recep Sakn'a ate ettikleri ve Recep Sakn' yaraladklar, Recep Sakn'n yardmna komak isteyen mteki sank Mehmet Demire de ate ettikleri ve Mehmet Demir'i de yaraladklar ve atlan kurunlardan birinin Nail Karaam'a isabet ettii ve Nail Karaam'n da isabet eden bu kurunla ld, Sabri Can, Hasan Ali Arkan, Mahir zsoy ve Sami Bal'n taammden ve ldrmek kastyla tabanca tadklar, tabancalarla ate ederek, sonunda Nail Karaam' ldrdkleri, Recep Sakn ve Mehmet Demir'i ayn kast altnda taammden ldrmeye teebbs ettikleri, ancak gerek len Nail Karaam ve gerekse yaralanan Recep Saknla Mehmet Demirin sanklardan hangisinin att kurunla ld ve yaralandklarnn saptanamad ve her birinin failinin kim olduu anlalmad ve bylece sanklar Sabri Can, Hasan Ali Arkan, Mahir zsoy ve Sami Bal'n, Nail Karaam'n faili belli olmayacak
ekilde taammden adam ldrmek, Recep Sakn ve Mehmet Demir'i ldrmeye tam derecede kalkma ve 6136 sayl yasaya aykr hareket etmekten tr eylemlerine uyan TCK'nin 450/4, 463, 450/4, 62, 463, 450/4, 62, 463 31, 33 ve 1308 say ile deiik 6136 sayl yasann 13. TCK'nin 36, 40, 71, 74 maddelerine gre ayr ayr cezalandrlmalar iin son soruturmann Ankara Ar Ceza Mahkemesinde almasna karar verilmesi ve dosyann mahkememize gnderilmesi zerine yaplan ve bitirilen ak duruma sonunda: Olay srasnda birok talebe olaylar meyannda, sanklar Mahir zsoy, Hasan Ali Arkan, Sami Bal ve Sabri Can ile Mehmet Demir, Recep Sakn' ve bilinmeyen arkadalar arasnda bu olaydan nce baz olaylar nedeniyle ldrlen Nail Karaam ve arkadalarnn yaptklar bir forumda dier sanklarn istenmez kiiler olarak tespit edilmesi iddia edilmi ise de, toplanan delillere gre, Mahir ve Recep karlanca aralarnda 54 tartma getii ve Mahir'in tabancasn ekerek nce Recep'in ayana doru ate ettii ve Recep'in yaralanarak dt, sonradan Mahir zsoy ve Hasan Ali Arkan'n birlikte Recep'e ate ettikleri ve ldrmeye teebbs ettikleri ve bu arada Sabri Can ve Sami Bal'n, Mehmet'in hayati nahiyesine ate e-dip raporlarda gsterildii gibi yaraladklar, ayrca Mahir, Hasan Ali, Sabri ve Sami'nin Nail Karaam' taammden deil, kasten ldrdkleri, keza Mahir ve Hasan'n Recep'i faili belli olmayacak ekilde ldrmeye teebbs ettikleri, keza Sabri ve Sami'nin de Mehmet'i faili belli olmayacak ekilde kasten ldrmeye teebbs ettikleri, Mahir, Hasan Ali, Sami ve Sabri'nin ve Mehmet Demirin yasak nitelikte tabanca tadklar kanaat ve sonucuna varlmtr. Neden ve delilleri yukarda aklanan ve tartlan duruma gre kabul dnda kalan sanklar ve yetkililerin savunmalar yerinde grlmediinden reddi gerekmitir. Sonu: Mahir zsoy, Hasan Ali Arkan, Sabri Can ve Sami Bal'n Nail Karaam' kasten ve faili belli olmayacak ekilde ldrmek eylemlerine uyan TCK 448. maddesi uyarnca takdiren, yirmi drder yl ar hapis cezalaryla ayr ayr cezalandrlmalarna, TCK'nin 463. maddesi uyarnca takdiren cezalarnn 1/3 orannda indirilerek on altar yl ar hapis cezalaryla cezalandrlmalarna, su tarihine, suun niteliine gre 1803 sayl Af Yasasnn I/e ve 7/b maddeleri uyarnca cezalarnn on ikier yl indirilerek, sonu olarak drder yl hapis cezasyla cezalandrlmalarna..." Karardan baz paralar okudunuz. imdi soruyorum: Bay Trke bu karar grmezlikten mi gelmektedir? Bu karan yok sayan Trke, nasl olur da Bornova'da lkc saldrganlar yakalayan jandarma yzbasn "ar solcu" sayabil-mektedir? Nasl bir hukuk mantdr bu? Soruyorum: lk O-caklarnn eski Genel Bakanlarndan ibrahim Doan, Dr. Necdet Gl'y ldrmekten mahkm olmu mudur, olmam mdr? Soruyorum: lk Ocaklarnn bu iki genel bakannn adam ldrmekten dolay hkm giymeleri de mi rastlantdr?.. Soruyorum: lk Ocaklarnn maddi kaynaklar nereden elde edilmektedir? Soruyorum: Milli istihbarat Tekilat Hukuk Maviri emekli Askeri Yarg ahap Homris Alparslan Trke'in neyi olmaktadr? (Cumhuriyet, 3 ubat 1976) YOLSUZLUK. DDET, BAIMLILIK 55 CUMHURYET YAZI LER MDRLNE 15 Kasm 1975 tarihli gazetenin Gzlem stunundaki U-ur Mumcu imzal yazy sabrla okudum. Kanaatimce yaznzda gerekleri tahrif ediyor, politik tercihinizde bunlar vasta olarak kullanyorsunuz. Aklamalarmla tashihine yardmc olmak istiyorum. Milletvekilliiyle, bahsettiiniz koltuk benim iin erefli olduu kadar geicidir. Sorumluluk devremizde bu mevkilerin mehabeti kadar, haysiyetimizi de dnerek oturmuuzdur. Cevabma, politikaya atlp bakanlk yaptktan sonra ticarete baladm iddianzdan girmek istiyorum. Meclis albmlerinden bunun ksa cevabn bulabilirdiniz, i-laveten arz edeyim, 1945 senesinde iktisat Fakltesini bitirdikten sonra, babamdan kalan iyerimize dndm. 1946 ylnda mstakil firmam kurdum, toptan ticaret yapyordum. 1967
senesinde bakan olduumda ambarmda ttn hari ticari konum yoktu. Bunu mteakip ticari ilerimi tasfiye ettim. 720 ortakl halka ak irket olan ista'la, onun kurduu 60 ortakl Kenta'a (Kimya Endstrisi T.A..) ortak her negll gibi, memleketim inegl'e olan tutkum nedeniyle elimdeki imkna ilaveten, baba yadigr emlakimden satarak girdim. Zengin deil, orta halli ancak haysiyetli bir kimseyim. Bahsettiim blgenin kalknma niteliindeki irketleri 230 iiye, 800 kiilik ailesine ek gelir salad. Ayrca devlete 15 milyon civarnda vergi verir. Benimse her ortan sahip olduu haklarn dnda hakkm yoktur. Yaznzda bu kuruluun orta olmakla sulanyorum. Kenta irketinin bilanosuna bakarsanz aktifinde ham mamul maddelerin stok deerini de grr, kredi mevzuuna yle girerdiniz. Kredi temininde suiistimal grnts vermek iin bilinen muamelelerin masumiyetini bilmemezlikten gelerek, aina olmayan evrelerde, husumet yaratmak istiyorsunuz. Aratrma zahmetine girmeden uluorta yazmak, vicdan sahibi kiilerin kr olmasa gerektir. Size bu irketlerin devlete ait hibir bankadan kredi talebi de bulunmadn, ifadeyle yetiniyorum. Yaznzda, ilkel irketiyle ilikim olduu imajn iliyorsunuz. Sizi bu limitet irketin kurulu stat, imza yetkisiyle ilgili belgelerini aklamaa davet ediyorum. 56 ilkel'in orta, sorumlusu, M. Oktay Bey, Kzlay Mdafaa Caddesi 14/5'te bulunan bir mali mavirlik firmasnn sahibiydi, ista irketiyle aralarnda mali mavirlik anlamalar vard. 1971 ylnda ista ynetim kurulunda grev aldmdan itibaren mavirlik firmasyla vazifem gerei mnasebetim oldu. Belge eklidir. Yaznzda ilkel ve dier kimselerle imzal protokol eletiriyorsunuz. Zikredilen protokol, bir ahsa ait hesabn tasfiyesiyle anonim irket kurma kararn ifade eder. Protokoln ekli budur, maksad bakadr, ilkel irketinden alacakl iki firmann alacan tahsil iin ortaya koyduu alternatiftir. Ancak, maksat baka ekilde gerekleince protokol uygulamaya lzum kalmamtr. Alacakllardan birisi ista irketidir. Bir yetkilinin dostane maksatla ilkel irketi ortana dn olarak verdii paray uzun zaman getii halde alamad iin bu alternatif are olarak grlmtr. Benim grevim gerei imza sebebim budur. Alacakl dier firma komisyon, navlun bedelini alamam olan T.B.T. firmasdr. Protokol, otuz bin dolar alaca konusunda benim yardmc olmam kouluyla kabullenmitir. Bilahare, ista alacan dolayl olarak tahsil etmi, mavirlik anlamas karlkl feshedilerek 1973 ubatnda hesap kapanmtr. Yaznzdaki peynir ihrac konusuna gelince: Dosyay btnyle incelemenizi tavsiye ederim. Aksi halde skntnz olur. Ayrca dosyayla rabtal tereya, gemi alm iin dviz tahsisi, tefti heyeti raporlar ortaya konur ki sonunda dostunuzu zem, beni tasvip edip g duruma dersiniz. ilkel irketiyle ilgili, fakat ahsma kir sratmak maksadyla dile getirilen, et ihra etmeden vergi iadesi alnmas konusunda bildiklerime gelince; konuya ilk defa maksatl dzenlenen neriyatla muttali oldum. Aka ifade edeyim ki inanmadm. nk, firma yetkililerini seviyeli, byle hatalar yapmayacak kimseler olarak tanyordum. Olay, benim yurtdnda bulunduum srada, grevde atma halinde olduum kimsece dzenlenmiti. Buna ramen bakanlk grevimin gerei olarak, tefti heyetinden, yaplmas gerekeni yazl olarak istedim. Aldm,cevapta, su zanls ahslar iin Ankara, Erzurum savclklarna belgeler intikal ettirilmiti. Artk konu adliyece yrtlecekti. YOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 57 Vergi iadesi konusunda, kanunlar bilmemezlikten gelerek husumet yaratmak istiyorsunuz. Bildiim kadaryla, bu fakir irkete, yurda getirdii dviz iin kimse teekkr etmemi, fakat nemli hatasndan, ilgisi olmayana kir sratlarak siyasi olay yaratlmak istenmitir. Tefti heyeti yazsna gre, 268 bin lira o-lan hatal muamele, gazetenizde milyona karlmtr. Buna ramen, Merkez Bankas nezdinde yaptm tahkikatta, parann bankaca geri alndn, firmann borcu kalmadn rendim.
Bahsettiiniz basn davalarna gelince: Bunlardan birini kazandm, dieri iin kanun yoluna bavurdum. Yanl hesap Badat'tan dner inancm koruyorum. Sayn Uur Mumcu, parlamenter demokraside basn -nemli murakabe vastasdr. Gazetecilikse, manevi hasletlerin yannda, mktesebat ister. Gerek gazetecinin vasf hakinaslktr. Basn Kanununun cevab snrlamas sebebiyle, bu kadar yazabildim. Aklamam muvacehesinde, yanl hkmlerinizi tashih edeceinizi mit ediyorum. Bu bilgilerin teyidi belgeleri de, adresinize postaladm. zldm yaznza ramen, hizmet felsefemde eksilme olmad, yaptklarmz da anlattm, inancma gre, asgari on iiye olsun siz de ekmek kaps aar, devletimize gelir imkn salarsanz, sizi ben alnnzdan perim. Ahmet TRKEL Bursa Milletvekili (Cumhuriyet, 4 ubat 1976) ESK DEMOKRATLAR DRLYOR Son gnlerde AP iinde baz deiik sesler kmaya balamtr. Geen hafta, Demokrat Parti eski bakanlarndan Sebati Ataman'n konumas nceki gn Senatr Hayrettin Erkmen'in yapt konuma ile tamamland. Demokrat Parti eski bakanlar, Demirel'in yrtt politikayla pek badamadklarn konumalaryla ortaya koydular. Senatr Hayrettin Erkmen, sa ve solun bir izgi olmayp birer alan olduunu belirttikten sonra, solun eitli anlamlara geleceini anlatarak, snf 58 diktatoryasn amalamayan sol dnce ile anlaabileceklerini aklad. Sebati Ataman ve Hayrettin Erkmen'in st ste yapt konumalar, parti iindeki eski demokratlarn Ecevit ynetimindeki CHP ile anlaabileceklerini ortaya koymu bulunmaktadr. Erkmen, - Eer sosyal adaletiyseler, o zaman aramzda ne uurum ne de almas imkansz arzalar vardr. Medeni ilikiler ve ller iinde tartr, birbirimizi tamamlayarak yurdu ve milleti daha gl, ekonomiyi daha byk, refah daha yaygn hale getirmeye alrz. Milletimizin byk ounluunun istedii de budur... demektedir. Bu ar, istanbul'da, iftehavuzlar'da, Hazrcevap Sokakta oturan eski "komitaclardan" Celal Bayar'dan, Ankara'da Oran Sitesinde oturan CHP Genel Bakanna gnderilmi bir mektup gibidir. Eski demokratlar Yassada kararlarn kalkan yapp, Menderes'in kefenini bayrak gibi sallayarak, iktidara gelen AP Genel Bakan Demirel'in srgit Babakanlk koltuunda oturmasndan pek honut deildirler. Demirel, Celal Bayar'n gznde hibir zaman "u bizim eski su mdr" olmaktan teye bir deer tamamtr. Demirel, koalisyon iinde Trke ile kader birlii iindedir. Erbakan, son olaylarn kan izlerinin partisini nereye gtreceini anlama benzemektedir. Feyziolu, bugnlerde glgede kalmay semi grnmektedir. Ortada kalan Demirel ve Trke, Milliyeti Cephenin "son tango"suna ayak uydurmaya almaktadr. Demirel ve Trke... Demokrat Parti bykleri bu iki politikacdan kurtulmann olanan aramaktadrlar. Demirel, hakknda soruturma nergeleriyle Yce Divana gitse, Adalet Partisiyle, Demokrat Parti arasnda nce bir yaknlama, sonra da birleme salanacaktr, DP'nin, AP'den ayrld tek nokta Demirel'in kiiliinde dmlenmektedir. Demirel AP Genel Bakanlndan drlrse, AP ve DP'nin, tek parti olarak birlemesine grnrde hibir engel kalmayacaktr. Son seimler, san toplam oylarnda nemli bir azalma olduunu ortaya koymutur. Sa oylar gerilemekte, sol oylar salkl biimde artmaktadr. AP ve DP ayr partiler olarak kalYOISUZLUK. DDET, BAIMLILIK 59 dka, AP, Trke gibi, Erbakan gibi politikaclarn koltuk de-nekleriyle ayakta durmaya alacaktr. Yaplacak ilk seim AP'nin de, DP'nin de oylarnda nemli bir art salayamayacaktr. Aksine DP giderek silinecek, bu partinin oy taban, CHP'nin de iinde bulunduu partilerce paylalacaktr. Bu olaslklar birok kimse tarafndan deerlendirilmektedir. Bayar iftehavuzlar'daki evinin penceresinden bunlar grmekte ve sezmektedir...
Bayar, Trke'in sesini ilk kez, 27 Mays sabahnda duymutur. Trke Bayar' lm cezasna mahkm eden Menderes, Zorlu ve Polatkan' ipe eken ve btn Demokrat Parti milletvekilleri ve bakanlarn Yassada'ya kapatan ihtilalin nde gelen planclarndan biridir. Bayar bunlar unutabilir mi?.. Bize kalrsa, Celal Bayar, yarm yzyl aan tecrbe ve sezgisiyle, Trke'in lkeyi gtrmek istedii karanl grmektedir. Demirel-Trke ikilisinin lkeye ne getirip ne gtrdnn hesab, eski demokratlarca da pek kolay yaplmaktadr. Sebat Ataman ve Hayrettin Erkmen bo yere krslere kp konumalar yapm deillerdir. Bu konumalarn ardnda, eski komitac Celal Bayar'n hesaplar hazrlklar ve ince taktikleri yatmaktadr. Kapal kaplar ardnda neler olur biter, bilinmez. Fakat grnen odur ki, son seimlerle Parlamentoya giren eski demokratlar, Demirel'in Trke ile birlikte yrtt politikayla pek badamamaktadrlar. Hayrettin Erkmen aklyor: - Sosyal adaletiyseler, o zaman aramzda ne uurum ne de almas imknsz arzalar vardr... Evet, imdilik engel, Demirel ile Trke'tir... Demirel'i de Trke'i de devirmenin olana bte grmeleri sonunda elde edilecektir. Cephe hkmeti bte dolaysyla devrilir, bir de Demirel mobilya soruturmas dolaysyla Yce Divana gnderilirse, birok sorun kendiliinden zmlenecektir. nmzdeki gnlerde ilgin gelimelere tank olacaz... Not: Dn bu kede Ticaret eski Bakanlarndan Ahmet Trkel'in bir "tekzip" yazsn okudunuz. Trkel orta bulunduu irketleri savunduktan sonra, beni de kendisi gibi iadam olmaya armaktadr. 60 1- Trkel'in "Kenta-Kimya Endstrisi ve Ticaret Anonim irketi"nin ortaklar arasnda olduunu yazmtm. Ayn irketin, 1971-72 yllar arasnda "2.460.584.15" TL kredi ald da yazlmt. Trkel bunu tekzip ediyor mu? Etmiyor. 2- Ahmet Trkel'in ynetim kurulu bakan olduu Kenta irketinin "ista" adl bir irketle ortaklk kurduunu da yazmtm. Kenta ve ista irketlerinin mobilya fabrikas da kurmay planladklarn ne srm ve Kenta irketinin "6.428.601" liralk kredisinden sz etmitim. Ahmet Trkel bunlar tekzip ediyor mu? Etmiyor. 3Ahmet Trkel'in, "ilkel Nakliyat ve ihracat Ticaret Limited irketi'yle ilikisi vardr. Bu iliki, Ahmet Trkel'in imzasn tayan 3.1.1972 tarihli "protokol" ile saptanmtr. Trkel bu protokol altndaki imzasn inkr m etmektedir? Bu protokoln bir fotokopisini kendisine postalayacam. yleyse neyi tekzip etmektedir Ahmet Trkel? 4- Ahmet Trkel'in protokol imzalayarak iliki kurduu ilkel irketi hakknda, kaaklk ve sahte evrak ile vergi iadesi almak sularndan kovuturma almtr. Trkel ile bu irketin ilikisini yazan Yank dergisi, Ahmet Trkel tarafndan mahkemeye verilmi, ancak Trkel davay kaybetmitir. Bu karar da Yank dergisinin 250. saysnda yaymlanmtr. Ahmet Trkel bunu mu tekzip etmektedir? Ahmet Trkel gibi hem Ticaret Bakan, hem de iadam olmay hner saymadm da bu arada belirtirim. Bu nedenle alnmdan pmesine de gerek yoktur. Ben sadece AP'lilerin nasl milyoner olduklarn aratrmakla yetiniyorum. Babakanndan, bakanlarna kadar... (Cumhuriyet, 5 ubat 1976) GZL RGT M?.. lk Ocaklar genel bakanlndan geen hafta istifa eden Sami Bal'n, Ankara nc Ar Ceza Mahkemesinin, 5.1 1. 1974 gn ve 1974/133 esas, 1974/557 karar sayl gerekeli hkm ile, adam ldrmek, adam ldrmeye teebbs ve YOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 61 ruhsatsz tabanca tama sularndan mahkm olduu ve Af Yasasndan yararlanarak salverildii anlalmtr. MHP Bakan Alparslan Trke, Bal hakkndaki kararnn kesinlemediini ileri srmse de, kararn, Yargtay yoluna bavurulmad iin kesinletii de ortaya kmtr. Bu konuda Trke de, Sami Bal da aka yalan sylemilerdir. Bugn bir baka karara gz atalm...
Ankara I. Ar Ceza Mahkemesinin 30.9.1974 gn ve 1974/91 esas, 1974/486 sayl gerekeli hkmnde, bir baka lk Ocaklar genel bakannn mahkmiyet hkm yer almaktadr: Dr. Necdet Gl 13.4.1970 tarihinde, lk Ocaklar Genel Bakan ibrahim Doan ve Ali Gngr tarafndan tabancayla vurularak ldrlmtr, ibrahim Doan ve Ali Gngr, Af Yasasndan yararlanarak cezalarndan kurtulmulardr. Ali Gngr, cezaevinden ktktan sonra, MHP Genlik Kollar genel bakanlna getirilmitir, ibrahim Doan ve Ali Gngr haklarndaki karar, Yargtay yoluna bavurulmad iin kesinlemitir. Kararn bir blmn birlikte okuyalm: - Emanet 1970/814 srasnda kaytl, sank ibrahim Do-an'dan zaptedilen 6815296 No'lu tabanca ve mermilerin, Temen Fehmi Altnbilek adndaki ahsa, 6815248 No'lu tabancann Temen Mustafa ilerisoy adndaki baka bir ahsa alt olduu anlaldndan, her iki tabancann da sahiplerine geri verilmesine... Demek oluyor ki, lk Ocaklar Bakan ibrahim Doan, cinayeti, bugn yzba rtbesiyle grev yapan Fehmi Altnbilek ve Mustafa ilerisoy adlarndaki subaylarn silahlaryla ilemitir... Bu silahlar ya lk Ocaklar genel bakannca bu subaylardan alnmtr, ya da silahlar bu subaylarca lk Ocaklarna verilmitir. Ad geen subaylar silahlarnn alndna ilikin bir ikyette bulunmamlardr. Eer silahlar alnm olsayd, savcln bu konuda da soruturma amas gerekirdi. Soruturma almadna gre, sicil saylar verilen ordu mal silahlar, Yzba Fehmi Altnbilek ve Mustafa ilerisoy tarafndan lk O-caklar genel bakanna verilmitir. Cinayet bu silahla ilenmitir. yleyse, acaba neden hibir askeri savc, bu subaylar hakknda hibir ilem yapmamtr? Neden?.. Nedeni ak. nk hibir skynetim savcs, lk Ocakl katilleri yarglamak istememitir. Sami Bal hakkndaki dosya da, ibrahim Doan hakkndaki dosya da, skynetim mahkemelerince kabul edilmemitir. nk, "lkc Genleri" devletin gvenlik kuvvetlerine yardmc olarak selamlayan Hkim Albay Saadettin ncolular, Ankara Skynetim Komutanl Adli Mavirliindeydiler... nk Ali Elverdiler, skynetim mahkemelerinde bakanlk yapyorlard... nk, Askeri Savc Abdlbaki Tular, iddia makamnda oturuyorlard... nk, Alparslan Trke'in akrabas ahap Homrisler, Milli istihbarat Tekilat Hukuk Maviri olarak grev yapyorlard. Nedeni bu... imdi, bata skynetim mahkemelerinde grev yapan askeri yarg ve savclarnn vicdanlarna sesleniyorum. Neden, lk Ocaklarnn cinayetlerini yarglamadnz? Neden? Ayn yarg ve savclarn hukuk namuslarna sesleniyorum. Silahlar lk Ocaklar genel bakannda bulunan iki subay, askeri ceza yasasna, ceza yasasna gre su ilemi deiller midir? Herhangi bir subayn silah, Dev-Gen Bakan Erturul Krk-'nn elinde olsayd, sorarm sizlere, hangi maddeleri uygulardnz? 146 m? 141 mi? 168 mi? 169 mu?.. Bir gerek btn izgileriyle ortaya kmaktadr. Sami Bal, Nail Karaam'n katilidir. lk Ocaklar genel bakanlna getirilmitir, ibrahim Doan lk Ocaklar Genel Bakandr ve Dr. Necdet Gl'y ldrmtr. Dr. Necdet Gly ldren teki sank, Milliyeti Hareket Partisi Genlik Kollan genel bakanlna getirilmitir. Bundan da nemlisi, lk Ocaklar genel bakannn elinde bulunan tabanca ve mermilerin Silahl Kuvvetlerde grevli iki subaydan alnm olmasdr. Acaba, lk Ocaklar, iinde baz subaylarn da bulunduu bir "gizli rgt"n yasal ad mdr? Acaba, "kontrgerilla" adl gizli rgt ile lk Ocaklar arasnda bir iliki sz konusu mudur? Baz skynetim savc ve yarglarnn, belirli kararlardan sonra birer birer grevlerinden alnmalar ve yerlerine Alparslan Trke'in siyasal dorultusunda kararlar veren askeri yarglarn getirilmesi, bu rgtsel ilikilerin bir sonucu mudur? 12 Mart dneminde kurulan skynetim mahkemelerinde, neden, lkc saldrganlarn cinayet sular yarglanmamtr? Bunun yantn kamuoyu renmek ister. Evet neden bu cinaYOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 63 yetlerin sanklar skynetim mahkemelerinde yarglanmam-tr? Neden lk Ocaklarna silah veren subaylar hakknda hibir ilem yaplmamtr? Evet neden? Soruyorum, hangi hukuksal gerekeyle, hangi yasal dayanakla, hangi vicdanla, neden? Niin? Nasl Nasl?!!..
(Cumhuriyet, 6 ubat 1976) AIK ARTTIRMA... Geen hafta Millet Meclisinde bir yasa deiiklii, btn partilerin "milli birlik ve beraberlik ruhu iinde" kabul edilerek Cumhuriyet Senatosuna yolland. Bu yasa deiiklii, 193 sayl Gelir Vergisi Yasasnn 13'nc maddesiyle ilgiliydi. Yaplan deiiklie gre, iftiler, bundan sonra kazanlarnn 90 bin lirasn vergi d tutacaklardr. Bu baklk, balklar iin de ylda 120 bin lira olacaktr. AP Milletvekili Kasm nadm ve arkadalarnca verilen -nergede, ifti ve balklarn bir ksm kazanlarnn vergi d tutulmas istenmekteydi. nergede, 1964 ylnda, iftilerin 30 bin, balklarn da, 30 bin lira kazanlarn vergi dnda tutabildikleri kaydedilmekteydi. nadm, iftilerin ylda 90 bin, balklarn ise 120 bin liralarn vergi d tutabilmelerini isteyen nergeyi Millet Meclisi Bakanlna vermiti. Bte ve Plan Komisyonu, Kasm nadm tarafndan saptanan bu rakamlar ok bularak, iftilerin ylda 60 bin, balklarn ise, ylda 75 bin liralarn vergi d tutmalar grn benimsemiti. Konunun Millet Meclisinde grlmesi srasnda, CHP milletvekillerinden bazlar, iftilerin vergi d tutacaklar kazanlarnn daha da ykseltilmesi iin aba harcamlardr. AP'li Enver Akova konuyla ilgili grlerini _aklarken, - AP kendi felsefesine, kendi programna, bunu hem seimlerde, hem programnda, hem Yce Mecliste sylemektedir. Yaplan teklifte bunu teyit etmektedir... demitir. AP'nin "felsefesine" bu kadar uygun bir yasa deiiklii ile iftilerin kazanlarndan bir ksmnn vergi d tutulmas CHP milletvekillerince nasl benimsenebilmektedir? 64 Cumhuriyeti Gven Partisi szcs Talat Ouz, iftilerde ylda 90 bin, balklarda 120 bin lira vergi d tutulmas yolundaki nergeyi benimsememi, bu rakamlar ok bularak, iftilerin ylda 60 bin, balklarn ise 90 bin liray vergi d tutabilmelerini istemitir. Gelelim CHP'lilere... CHP milletvekilleri Meclis Bakanlna bir nerge vererek, vergi d tutulmas gereken kazanlarnn iftilerde 90 bin, balklarda 120 bin lira olmasn istemitir. nerge sahibi CHP milletvekillerini aklayalm: Neccar Trkcan, Veli Bakirli, Kaya Bengisu, Sleyman imek, Alev Cokun, Kemal nder, Tufan Doan Avargil, Mustafa Ok. Abdlkerim Zilan, Hayrettin Uysal, Hasan etinkaya... Baz CHP milletvekilleri bu rakamlar da yeterli grmeyip vergi d braklacak kazancn ifti iin 100 bin, balk iin 125 bine karlmasn istemitir. Bu milletvekillerini de aklayalm: Fahri zelik, Mahir Ylman, mer Kahraman, ismet Bykyaylac, Hasan Sever... Bu rakamlar da yeterli grlmemi ve ak artrma balamtr: - 100... - 120... - 150... Vergi d tutulacak kazancn iftide 120 bin, balkda 150 bin olmasn isteyen CHP milletvekilleri de unlardr: Osman tnk, Necati Cebe, Ekrem Sadi Erdem, Kadir zpak, Fuat Uysal... Oylama sonunda iftilerin ylda 90 bin, balklarn ise 120 bin lira kazanlar vergi d tutulmutur. Ve bu oylamada CHP milletvekilleri, AP'den de, CGP'den de daha istekli biimde, iftilerin kazanlarndan az vergi alnmasn salamlardr. Tarm kazanlarndan hemen hemen hi denecek derecede vergi alnmaktadr. Bu yasa deiiklii ile, imdiye kadar alnan vergi oranna drld gibi. toprak sahiplerine vergilen karmak iin yeni olanaklar salamtr. Topra oullarna, kzlarna dat, her bir iin ylda 90 bin liray vergi d tut, bu da sosyal adalet olsun ve "ezilenin, smrlenin, topraksz kylnn partisiyiz" diyen CHP, iftilerin kazanlarn, AP YOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 65
milletvekillerinden de, CGP milletvekillerinden de fazla korusunlar... CHP'nin "ak gnler mjdesi" byle mi balyor? Devlet her ay iilerin, memurlarn kazanlarndan milyonlarca liray vergi diye alrken, siyasal partilerimiz toprak sahiplerine bylesine "bahiler" verecekse, syleyin CHP'liler. Sizi kim seip gnderdi oraya? Kim? kimler?... (Cumhuriyet, 7 ubat 1976) BAY TRKE'E SORULAR Dn gazetelerde okudunuz: lk Ocakl ve MHP'I hkmllerin says imdilik drde kt. Bunlar geliigzel, sradan lk Ocakl renciler deildir. Hepsi de stdzeyde yneticidir, ibrahim Doan ve Sami Bal, lk Ocaklar genel bakanlklar yaptlar. Ali Gngr MHP Genlik Kollan genel bakanlna getirildi. Hacettepe niversitesi Milliyetiler Dernei Bakan Ahmet Tevfik Ozan da, adam ldrmeye tam teebbs suundan cezaevinde yatyor. Rastlant m bunlar?.. ibrahim Doan ve Ali Gngr, Ankara I. Ar Ceza Mahkemesinin 30.9.1974 gn ve 1971/91 esas ve 1974/489 sayl gerekeli kararyla mahkm edilmiler ve haklarndaki bu karar kesinlemitir. brahim Doan ve Ali Gngr, Dr. Necdet Gly ldrmlerdir. lk Ocaklar Genel Bakan ibrahim Doan'n zerinde ordu mal "6815296" ve "6815248" sicil sayl silahlar kmtr. Bu silahlarn, bugn Trk Silahl Kuvvetlerinde yzba rtbesiyle grev yapan Fehmi Altnbilek ve Mustafa ilerisoy'un tabancalar olduu da anlalmtr. Sami Bal, Ankara nc Ar Ceza Mahkemesinin 5.1 1.1974 gn ve 1974/133 esas ve 1974/557 sayl karar ile 24 yl ar hapse mahkm olmu ve Af Yasasyla salverilmitir. Bal, hakkndaki mahkmiyet iin Yargtay yoluna bavurmadndan, karar kesinlemitir. Hacettepe niversitesi Milliyetiler Demei Bakan Ahmet Tevfik Ozan, Ankara Devlet Gvenlik Mahkemesinin 9.9.1975 gn ve 1974/40 Esas, 1975/31 sayl karar ile adam ldrmeye tam teebbs suundan, 4 yl 5 aya mahkm olmu ve hakkndaki karar, Yargtay Dokuzuncu Ceza Dairesince onaylanmtr. 66 Silahl Kuvvetlerde grevli iki yzbann silahlar lk O--caklar genel bakannda bulunursa yasal adan bunun anlam ak deil midir? lk Ocaklar ile baz subaylar arasnda iliki vardr. Bunlar hakknda neden imdiye kadar bir kovuturma almamtr? Askeri Ceza Yasasnn 131. maddesi, silahn bir sivil kiiye verenin cezasn be yl olarak saptamtr. Her biri cinayet hkmls lk Ocakl yneticilerin silahl eylem hkmlleri olmalar kendileri hakknda, en azndan baz "belirtilerin" olumasna yol amaktadr. Bu belirtiler, lk Ocaklarnn, Trk Ceza Yasasnda 168 ve 169. maddelerde, yer alan "silahl ete" tanmn zorlamaktadr. Bu maddelere gre, silahl ete kuranlarn cezas be yldan on yla kadar uzanmaktadr. Yine ayn yasann 313. maddesinde, "Crm ilemek iin cemiyet tekil eden kimselerin be yla kadar hapsolunacaklar" yazlmaktadr. Bu yasalara ramen, lk Ocaklar yneticileri hakknda hibir dava almamaktadr. Merak ediyorum, Trkiye'de bir tek hukuku kp da lk Ocaklarna silah veren subaylar hakknda dava almamasn hakl gsterecek bir savunma yapabilir mi? Bir gereke gsterebilir mi?.. lk Ocaklar, Milliyeti Hareket Partisinin yan kuruluudur. Siyasi Partiler Yasasna gre, belli bir siyasal partiyi desteklemek ya da desteklememek amacyla dernek kurulamaz. Siyasi Partiler Yasasnn 2. maddesi bu tr dernekleri yasaklamaktadr. lk Ocaklar, aka MHP'yi desteklemekte, ayrca, CHP ile ak bir savaa girimektedir. lk Ocaklar bu tutumuyla, Siyasal Partiler Yasasnn ak hkmleriyle de atmaktadr, amma kim aacak davay?.. Dn bu keden Altan ymen, MHP'nin Almanya servenlerini yazd. MHP, Almanya'da "MHP Avrupa Genel Kurul Toplants" dzenlemitir. San temsilcisi yksek tirajl bir gazetenin Almanya basklarnda bu konuda geni haberler de yaymlamtr. MHP'nin bu tutumu, Siyasal Partiler Yasasna aykrdr. nk Siyasi Partiler Yasas, partilerin organlarn sralamtr. Yurtdnda rgt kurmak, ube amak, Siyasi Partiler Yasasna da aykrdr; fakat kim dinler bunlar?.. Grne baklrsa, lkemizde anariden en ok yaknan ve bunun grltsyle memleket ynetmeye kalkanlarn arasnda Bay Trke vardr. Oysa anari kendisiyle balamakta ve
YOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 67 kendi yasad rgtleriyle bitmektedir. Bay Trke'e btn kamuoyu nnde soruyorum: Bornova'da lk Ocaklar saldrganlarn yakalayan Yzba Hanefi Erkan' ar solcu ilan e-den hukuk mantnz ve siyasi ahlaknz, lk Ocakl yneticilere silah veren iki yzbann su kantlar karsnda, hangi milliyeti ahlaka sacaktr? Bu sorulan siz cevaplandrmayacak-sanz, dnrnz MT Hukuk Maviri ahap Homris'e mi soralm? lk Ocaklar bakanna silah veren iki yzbann kimler tarafndan korunduunu ahap Homris'ten mi sormak gerekiyor yoksa?.. (Cumhuriyet, 9 ubat 1976) POLSE SAYGISIZLIK BUDUR... Cephe partilerinin, gvenlik kuvvetlerini, siyasal amalarla kullanmak istedii teden beri ileri srlmekte ve bu konuda somut rnekler de verilmektedir. Cephe ortakl, hkmete admn atar atmaz, baz ynetmelik deiiklikleriyle, askerliklerini yapmam genleri polis kadrolarna almak istemitir. Bu konuda ilk tepkiyi polis rgtleri gstermi, yaplan ynetmelik deiiklii, Dantay kapsndan dnmtr. Bylece, sac saldrganlara polis niformas giydirme yolundaki hesaplan, "U-mut Sokafndaki Dantayca altst edilmitir. Demirel hkmeti, polisler zerinde, cumhuriyet tarihinin en ar basklarn denemi, birok emniyet grevlisini yaz k demeden uzak illere ve ilelere srmtr. Polis Koleji ve Enstitlerinde, ilerici gazeteleri okumaktan baka sulan olmayan renciler, eitli ekillerde cezalandrlmtr. be hafta nce, Jandarma Yzbas Hanefi Erkan, Bornova'da sac saldrganlar su kantlaryla birlikte yakalaynca, Devlet Bakan ve Babakan Yardmcl koltuunu igal eden Bay Trke, bu gvenlik grevlisinin komnist olduunu syleyecek kadar ileri gitmiti. imdi de baz polis memurlarna ikramiye datlyor... Emniyet Genel Mdrlnce baz polislere datlan ikramiye, cephe partilerinin polis zerinde oynadklar oyunlar 68 gzler nne sermektedir. Elimizdeki belgelerden, anlaldna gre, toplum olaylarnda grev yapan baz polislere, bir maatan alt maaa kadar ikramiye verilmektedir. Emniyet Genel Mdrlnn, "intihap Encmeni" 3.12.1975 gn ve 375 sayl yazsyla, I I Ekim 1975 gn, CHP tarafndan dzenlenen ak hava toplantsndan sonra meydana gelen olaylarda grev yapan 25 emniyet grevlisine birer maa ikramiye verilmitir. Ayrca Emniyet Genel Mdrl, Atama ve ilemler Mdrlnn 29.8.1975 gn ve 7676 sayl yazs ile bir emniyet amiri ve bir bakomiser ile be polis memuru birer maa ikramiye almlardr. Ayn ube mdrlnn 6.8.1975 gn ve 6824 sayl yazs ile, Hukuk ve Siyasal Bilgiler Faklteleri -nnde meydana gelen atmalar srasnda, bir ign, iine gidemeyecek derecede yaralanan bir polis memuruna da, bir maa ikramiye denmitir. Atama ve ilemler Mdrlnn 13.10.1975 gn ve 7037 sayl yazs ile bir polis memuruna alt maa, ayn ubenin, 23.10.1975 gn ve 9294 sayl yazsyla da, bir baka polis memuruna iki maa ikramiye denmesi kararlatrlmtr. Cephenin anlayn gryorsunuz: Ya uzak illere srleceksiniz ya da parayla dllendirileceksiniz... Ya cepheden yana olacaksnz ya da srm srm srneceksiniz... Cephe saldrganlarn yakalarsanz cezalandrlacaksnz, solcu yakalarsanz ikramiye alacaksnz... Polis, her lkede, her dnemde gerekli olan bir gvenlik rgtdr. Bu rgtte .grev yapan yurttalarmz ounlukla yoksul aile kkenlidir. Polis yurttalarmzn yaam koullarn deitirmek, onlara emeklerinin karln demek, devletin balca grevlerindendir. Bunun iin de kkl zmler getirmek gerekmektedir. Cephe anlaynn umurunda m bu? Grev yapan polisi srer, bazlarna ikramiye verir, bir de kendi adamlarn yakalayan "ar solcu" ilan eder, kar iin i-inden... Peki ama, polis iinde, gvenlik kuvvetleri iinde bylesine siyasal ayrm gzetilirse, yurdumuzun en uzak kelerinde, bin bir trl yoklukla savaarak grev yapan teki polislere neyin tazminatn deyeceksiniz?. Byk kentlerdeki toplum olaylar, batan aa siyasal niteliktedir. Bu olaylarda, birok insan yaralanmakta ve lmek-
YOLSUZLUK. DDET, BAIMLILIK 69 tedir. Bu olaylarn iine bir de para sokarsanz, neye varr bunun sonu? Her toplum olayndan sonra, be on polis memuruna, ikier er maa ikramiye datrsanz, en ok cop sallayann, en ok adam dvenin, en abuk silahna sarlann dllendirilmesine yol amaz m bu? Bu tutum toplum olaylarnda iddeti krklemez mi? Siyasal olaylarda grev yapan yirmi be-otuz polis memuruna birer ikier maa vermek polise sayg deil, tersine, polisi siyasal amalarla kullanmak isteyen tutumun en ac rneklerinden biridir. Siyasal nitelikteki emniyet hizmetlerine bu yolla paray sokmak, polise kar saygszln en kaba grntsdr. Umarz ki, bu tutuma ilk kez, polis rgtleri kar kacaktr. Yarn aranan sanklarn balarna tpk kovboy filmlerindeki gibi, ikramiye konursa, hi armayalm... Buras Trkiye'dir ve cephe adrlarnn altnda anarinin devlet katnda bada kurduu gnleri yayoruz. Devlet ite bu hale getirildi en sonunda... (Cumhuriyet, 12 ubat 1976) LASTK DOSYASI... lkemizde tekerlek lastii retimi byk yabanc firmann elindedir. Bu yabanc firma yannda, bir yerli kurulu da lastik retimine elatmtr. Ordu Yardmlama Kurumu, bu yabanc firmalardan "Goodyear"a ortak olmutur. Sermaye gruplar arasnda, Trkiye'de lastik retimi konusunda byk bir ekime balamtr. Pet-Kim, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlna bal bir devlet irketidir. Bu kuruluun Emekli Sand, Devlet Malzeme Ofisi, Tarm Kredi Kooperatifleri ve Krehir Holdingle birleerek kuraca "Petlas Lastik Sanayii ve Ticaret Anonim irketi", bir hkmet kararnamesini beklemektedir. Eer, Bakanlar Kurulu, PetKim'in nclnde kurulacak irket iin hazrlanan kararnameyi onaylarsa, devlet dorudan doruya lastik retimine geebilecektir. Pet-Kim lastik retimine geerse, hem yabanc irketler hem de yerli irket, bu durumda bekledikleri kr alanlarn ellerinden karacaklardr. 70 Be yllk kalknma plannn 775'nci paragrafnda, kamu nclnde lastik retimine geilmesi ngrlm ve Devlet Planlama Tekilat, 17.9.1973 gn ve "PD: Sek-533/3, 30.3.7-73-6916" sayl yaz ile bu grevi Pet-Kim'e vermitir. Pet-Kim, Petrokimya Genel Mdr Hamza Batuk, 9 Mays 1975 gn, Devlet Planlama Tekilatna bavurarak, gerek be yllk plan gerekse 1974 yl yatrm programnda yer alan lastik projesinin gerekletirilmesi iin, Bakanlar Kurulunun, bu konudaki kararnameyi imzalamasn istemitir. Pet-Kim Genel Mdrl, daha nceki bir yazsyla da, lastik retimine geecek zel irketlere tevik belgesi verilmemesini istemitir. Ayn gnlerde, "Goodyear", "niroyal" ve "Pirelli" adlarndaki yabanc sermayeli lastik irketleri sermayelerini geniletmek amacyla Ticaret Bakanlna bavurmulardr. Milli Savunma Bakan Ferit Melen, bakanla admn atar atmaz, 8 Nisan 1975 gn ve "6048-5-75-Koord/101" sayl yaz ile Devlet Planlama Tekilatna bavurarak, Goodyear irketi iin Bakanlar Kurulu kararnamesi karlmasn istemitir. Yabanc firmalarn bu giriimini haber alan Sabanc kardelerin ynettii "Lassa, Lastik Sanayii ve Ticaret A. ," de Devlet Planlama Tekilatna bavurarak yabanc irketlerin genileme projelerine kar km bu irketlere genileme izni verilmemesini istemitir. Byk irketler arasndaki "lastik kavgas", Pet-Kim tarafndan gerekletirilecek tekerlek lastii yatrmn nlemitir. Byk irketler arasndaki lastik kavgas sredursun Pet-Kim ile ilgili kararname de, bakanlarn masalar zerinde bekletilmektedir. Kararname, uzunca bir sre, Maliye Bakan Ylmaz Ergenekon'un nnde bekledi. Ayn kararname, bir sre Bayndrlk Bakanlnda bekletildi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan da bir sre kararnameyle oyaland. Anlayacanz, lastik kararnamesi, lastik top gibi, o bakanlkla bu bakanlk arasnda gitti geldi. Gitti geldi amma, henz imzalanp ortaya kmad, imzalanmaynca ne oldu?.. Kararname imzalanmaynca, meydan yerlisiyle, yabancsyla zel irketlere kald. Bu arada, Pet-Kim ynetim kurulu ile genel mdr deitirildi. Bu kez, Pet-Kim Ynetim Kurulu ii yavalatmaya alt. Grne baklrsa, gerekeleri de hi
yabana atlacak gibi deildi: Aliaa Rafinerisi Pet-Kim'e pahalya mal olmutu, bu nedenle yeni yatrm projelerine girimeleri YOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 71 yersiz olurdu. Bu ve bunun gibi gereklerle, lastik projesi, yava yava unutturulmaya alld. Lastik kararnamesi imdi hangi bakandadr acaba? Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlnda m, Milli Savunma Bakanlnda m, Yoksa, Devlet Bakan ve Babakan Yardmcs Erbakan'da m? Kimde, kimde acaba? Kim bekletiyor lastik kararnamesini? Neden bekletiyor? Soran soruturan yok mu hi? CHP milletvekili ve senatrlerine bu konuda byk i dmektedir. Lastik konusu, Parlamentoya getirilmeli ve enine boyuna incelenmelidir. Bakalm kim uzayacak lastik gibi?... (Cumhuriyet, 13 ubat 1976) RTBAS EDEN KM? Babakan Demirel, birtakm tzk oyunlarna bavurarak bir kez daha Parlamento denetiminden kamasn baarmtr. Demirel, bundan nce de, iki soruturma nergesinden kurtulmasn bilmiti. CHP milletvekilleri, Selahattin Hakk Esatolu ve Cahit Angn'dan sonra, DP milletvekili zer lmen ile, DP Senatr mer Ltf Hocaolu'nun soruturma nergeleri de sonusuz kalmtr. Esatolu ve Angn tarafndan verilen soruturma nergesi sonunda, soruturma hazrlk komisyonu kurulmu, ancak bir sre sonra komisyon bakan hsan Grsan, AP'den kaynaklanan basklarla istifa zorunda braklmt, ihsan Grsan'n yerine, komisyon bakanlna adayln koyan AP Senatr Selahattin Cizreliolu, kesin ihra istemiyle, parti haysiyet divanna verilince, AP'I Naci erezci komisyon bakanlna getirilmitir. Bylece Demirel'in yaknlarna kar saklad gerekesiyle kurulan soruturma hazrlk komisyonu, Naci erezci, Yiit Kker, Nuri Ademolu, Ahmet akmak, Mazhar Arkan, Osman Hacbalolu adlarndaki AP'I parlamenterlerle, Orhan Okay, Mehmet Prlt, Nejat Sarlcal, Salih Tanyeri adlarndaki muhalefet parlamenterlerinden olumutur. Komisyon, Demirel hakknda soruturma almasna gerek olmadna, alt AP'linin oyuyla karar verebilmitir. teki drt ye, soruturmann almasn istemektedir. 72 Soruturma komisyonunun inceleme yapt gnlerde, komisyonun AP'I yesi, TBMM birleik toplant bakanlna bavurarak, komisyon almalarnn durdurulmasn istemilerdir. Gereke ise ok ilginti: Demirel, kendisi ve ailesinin milyonlar hakknda yayn yapan bir gazeteyi mahkemeye vermiti. Konu mahkemeye yansdna gre, artk Parlamentoda bu konunun konuulmas Anayasaya aykr olurdu. Mazhar Arkan, Yiit Kker ve Ahmet akmak tarafndan verilen nerge byk tartmalara yol amt. imdi o grmelerin tutanaklarn okuyorum. CGP Genel Bakan Turhan Feyziolu sz alp uzun uzadya, AP'lilerin bu nergesine kar kyor. Feyziolu, Demirel hakknda soruturma almas iin, btn bilgisini ve hnerini konuturuyor ama are yok, Demirel alm btn tedbirlerini... Tam bu grmeler yaplp oylamaya geilecei srada, salonda ounluk olmad anlalyor ve toplant erteleniyor. Demirel'in btn amac zaman kazanmaktr. Kazanlan bu zaman iinde ihsan Grsan, komisyon bakanlndan ayrlyor ve bakanla Naci erezci getiriliyor. unu da akldan karmamak gerekiyor ki, ihsan Grsan komisyon bakanlndan ayrlmasayd, soruturma hazrlk komisyonu, Demirel hakknda soruturma almasna gerek olmadna karar veremeyecekti. Demirel bunu baarmasn bilmiti o gnlerde... Yaplan u-zun grmelerden sonra, Demirel hakkndaki soruturma hazrlk komisyon.unun greve devam edip etmeyecei konusu oya sunuldu. Yaplan oylama sonunda, 267 ret oyuna kar 302 oyla, soruturmann durdurulmasna karar verilmitir. Oylamadan nce, CGP grubu bir nerge vererek, Demirel'in bu tutumunun TBMM'nin denetleme yollarn tkadn ileri srmtr. imdi o nergede imzalar olup da bugn Demirel hkmetinde grev yapanlar da tanyalm olmaz m? Bata Turhan Feyziolu, sonra Ferit Melen, sonra Orhan ztrak. Baka CGP'liler de var: Vefa Tanr, Emin Pakst, Sami Turan, Mehmet Prlt... Demirel'in kardelerine kar saladna
inanan bu CGP'liler, imdi de paa paa Demirel'in safnda vatan kurtarmaya alyorlar. Tabii ki, milliyetilik uruna... YOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 73 Demirel'in hazrlk soruturma komisyonundan kurtulmak iin bavurduu yol, Anayasa Mahkemesince tkand. CHP ve CGP tarafndan Anayasa Mahkemesine alan dava sonunda, yaplan oylamann Anayasaya aykr olduu, Anayasa Mahkemesince karar altna alnd. Bu arada ihsan Grsan bakanlktan ayrld, yerine Naci erezci getirildi. Tutanaklar ok ilgin... AP Milletvekili Sabr Keskin, hazrlk komisyonu iin yaplan seimlerde, AP iindeki baz Demirel muhalifleri iin "hain" deyince kzlca kyamet kopuyor. - Hain sensin... Satlm adam... Satlm sensin... Hain de sensin, alak da sensin... gibi kfrlerle, "Demireld" ve "Bilgi-i" milletvekilleri birbirlerine saldryor. Son gnlerde, Demirel ile can cier kuzu sarmas olan Sadettin Bilgi, Demirel'i savunan AP milletvekili ile ilgili olarak "yce Mecliste" dncesini o gn u ekilde aklamtr: - Hain herif, hayvan herif... TBMM, 24.6.1970 gnl oturumda oldu bunlar... Aradan geen zaman iinde, Demirel'in kardelerine kar salad da unutulmutur, hainlik de. Kimler tarafndan? Feyziolu tarafndan, Melen tarafndan, ztrak tarafndan, Bilgi tarafndan, Demirel hakknda kardelerine kar salad gerekesiyle nerge veren DP Senatr mer Ltf Hoca-olu tarafndan. Kimler tarafndan?.. CHP milletvekili olarak krslerde Demirel'e "aibeli babakan" diyen imdiki AP Sivas Milletvekili Vahit Bozatl tarafndan... Demirel, soruturma nergesinin, birtakm tzk oyunlaryla engellendii gn, Cumhurbakan ile haftalk olaan grmesini yapp - Trkiye'de hibir ey rtbas edilemez. Kimse rtbas e-demez. Bizim rtbas etme ihtiyacnda olduumuz hibir icraatmz yok... demitir. Demitir amma, AP, mobilya yolsuzluu iin kurulacak komisyona da ye vermediinden, Demirel hakkndaki soruturma bir kez daha rtbas edilmitir. Demirel, soruturmadan kaacaktr. Bu Babakann eski huyudur. Bakacak, ne zaman, gerek komisyonlarda, gerek Parlamento iinde kendi adamlarnn ounluu artacak, ite o zaman, ortaya kacaktr. 74 Koskoca devlet, askeriyle, siviliyle, yargcyla, savcsyla, polisi ile jandarmasyla, milletvekiliyle, senatryle, bir ailenin nasl sfrdan milyoner olduunu hep birlikte, "milli birlik ve beraberlik ruhu iinde" izlemekteyiz. Yani biz, yani, u on alt devlet kurup on beini ykan bizler... (Cumhuriyet, 16 ubat 1976) DEMREL VE ELVERD... nceki gn Millet Meclisi ilgin gnlerinden birini yaad. CHP Genel Bakan Ecevit, sekiz saati aan konumasyla cephe hkmetinin tutar tarafn brakmad. Demirel, belgelere dayanan eletirileri dinlerken, hem kzaryor bozaryor, hem de glmeye alyordu. Gece yarsna doru gerilen sinirler, Ali Elverdi'nin konumasyla patlama noktasna getirildi. Ecevit, Ali Elverdi'nin Ankara I No'lu Skynetim Mahkemesi Bakan olarak, Demirel'i en ar szlerle suladn anlatrken, Demirel'in kzaran yz basn locasndan izlenebiliyordu. Ecevit, Elverdi'nin, AP grubunda komnizm konusunda bilgiler verdiini ve Trkiye'de komnistlerin Sovyet Rusya tarafndan desteklendiini anlattn belirtiyordu. Elverdi satama olduu gerekesiyle krsye gelip CHP'yi komnistlikle sulaynca, CHP ve AP milletvekilleri birbirlerine girdiler. Ali Elverdi, bir olaanst dnemde mahkeme bakanl yapm ve gencin idam kararlan iin kalem krmt. Yzlerce kii, Elverdi'nin karar ile tutuklanmtr. Bu tr grevlerde bulunan kimselerin emekli olduktan sonra siyasal partilere girmesi, ister istemez baz yorumlara yol aar. Salim Baol, 27 Mays Devriminden sonra kurulan Yksek Adalet Divan Bakanyd. Baol, emekli olduktan sonra hibir siyasal partinin kapsn almad. Kesine
ekilerek, imzas altndaki kararlar tarihin hkmne terk etti. Elverdi ise, emekli olur olmaz soluu Demirel'in yannda ald. delikanlnn boyunlarna idam kemendi saran Elverdi, bugn karsnda "esas durua" getii Demirel iin de en ar szlere imza atm olan adam deil midir? Ecevit krsden YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 75 bunlar sylyor, fakat Elverdi bu szlere hi, ama hi cevap vermiyor. yleyse geliniz kararn bu blmn yeniden okuyalm: "Ekonomik sknt, buhran, politik tutarszlk, 26 milyonluk birader yolsuzluu sylenti ve alkantlarnn ve bu ayialarn gn na kmas yolundaki abalarn baltalanmas, engellenmesi yolundaki ayak oyunlar..." Ne diyor Elverdi?.. Demirel hkmetinin ekonomik sknt ve buhrana yol atn ileri sryor... Ne diyor mahkeme bakan Ali Elverdi? Demirel'in kardeleri hakknda milyonluk yolsuzluk sylentilerinden sz ayor... Ne diyor Tugeneral Elverdi? Demirel'in, soruturma nergelerini ayak oyunlaryla nlediini sylyor... Peki, Demirel ve Elverdi, kar karya geldiklerinde bu szleri hi hatrlamyorlar m?.. Bu ne hogr, bu ne geni yrek?.. Hi sklmyorlar m, hi utanmyorlar m birbirlerinin yzlerine bakarken?.. Bilemiyoruz tabii... Elverdi'nin, "Trk ulusu adna" verdii karardan bir para daha aktaralm: "Snf elikileri, sosyal adalet ilkelerini zedeleyici intiba ve kanaati yaratan ellefyan ortaklklar, Gomel Zeytinya skandali, bu konuda adalet cihaznn aibe altnda kalmas ve kitlesel fkeyi tahrik eden emeksiz kazan, vurgun ve devlet eliyle fert zengin etme politikas..." Ne diyormu Elverdi?.. ellefyan ortaklklarndan sz ediyormu. Demirel dnemindeki emeksiz kazantan, vurgundan, devlet eliyle fert zengin etmekten sz ayormu. Kim iin? Demirel iin... Yani, AP'ye girerken, perek, koklaarak, kutlad Sleyman Demirel iin... Bunun ad milliyetilik ite... Ne Demirel, ne Elverdi, bu konulardan hi sz etmiyorlar. Bunun yerine komnizm tekerlemeleri ile sz bountuya getirip "Kahrolsun komnistler" edebiyat ile hem yolsuzluklar, hem de kendi szlerini u-nutturmaya alyorlar... yle bir dnn... Demirel hkmetinin iki babakan yardmcs kimler?.. Biri Trke, biri Feyziolu. Kim bunlar?.. Biri, Celal Bayar' ve btn Demokrat Parti milletvekillerini Yassada'ya kapatan ihtilalin spikeri, teki ihtilal hkmetinin bakan... AP'nin yayn organnda bayazar kim?.. Bayar ve Menderes'e en ar szlerle saldran ve Yassada saatini hazrlayan gazeteci... Celal Bayar', 27 Mays sabah tutuklayan kurmay albaylardan biri de, imdiki Demirel'in avukatln yapmyor mu?.. Evet, hem Menderes'in kefenini bayrak yapacaksnz, hem de Menderes'i idam sehpasna gnderen ihtilalin spikeri, politikacs, yazan ve cuntasyla kol kola gireceksiniz. Sonra da sizi yolsuzluk yapmakla sulayan generali partinizde ba keye oturtacaksnz. Bu bir siyasi ahlak anlay ise, Tanr bunlar birbirlerine balasn. Tanr bunlar birbirlerine balasn amma biz yine de soralm: - Bu hangi milliyeti ahlakn yksek erdemidir acaba?.. (Cumhuriyet, 18 ubat 1976) SAYIN MUHBR BABAKAN... Babakan Demirel, ii gc brakm, baz yayn organlarn ihbar etmeye balamtr. Bylece "sayn muhbir vatanda" kavramndan sonra "sayn muhbir babakan" kavram da siyasal edebiyatmza girmi bulunmaktadr. Demirel, 16 Temmuz 1975 gn ve 2662 sayl yaz ile Adalet Bakanlna bavurarak, baz yayn organlar hakknda kovuturma almasn istemitir. Adalet Bakanl Ceza ileri Genel Mdrlne 25.7.1975 gn ve 4289 say ile kaytlanan Babakanlk yazs zerine arka arkaya davalar almtr. Demirel ihbar yazsnda aynen u szleri kullanmaktadr: Ankara ve istanbul'da yaymlanan bir ksm mevkutenin bir kere incelenmesi sonucunda tanzim edilen cetvel iliikte gnderilmitir. Ayn ekilde tetkiki ile gereini ifasn ve sonucundan bilgi verilmesini rica-ederim...
Ceza yarglanmasn dzenleyen yasalarda, kimlerin, hangi kamu grevlilerinin, hangi koullarda kovuturma aacaklar birer birer belirtilmitir. Anayasa sistemine gre, devlet organlar, yasama, yrtme ve yarg olmak zere ana blmde YOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 77 toplanr. Mahkemelere emir ve talimat gndermek tavsiye ve telkinde bulunmak Anayasa ile yasaklanmtr. Dantay kararlarn Babakanln p tenekesine atan Demirel, bu kez, bu Anayasa kuraln da grmezlikten gelerek, savc ve yarglar bask altnda tutmaya yeltenmektedir. ite "devlet benim" anlaynn bir ac rnei daha... Basn davalarn izlemek zere, basn savclklar kurulmutur. Bu savclar, her gn btn gazete ve dergileri okur, yasaya aykr bir yayn grrlerse, kamu davas aarlar. Baz zel durumlarda, dava aabilmek iin, Adalet Bakanlndan izin isterler. Babakanlarn, Adalet Bakanlarna dava amak iin ihbar yazlar gndermelerine ilk kez tank olunmaktadr. Babakan bu tutumla aka, - Ey cumhuriyet savclar, hangi yazar hakknda hangi davay aacanz da ben kararlatrrm... demek istemektedir. "Adliyenin manevi ahsiyeti" bundan daha ar bir yara almamtr. Dava m aacaksnz? Siz anlamazsnz, Demirel'den emir bekleyeceksiniz. Kimler hakknda m dava aacaksnz? Siz bilmezsiniz, Demirel bilir... Hangi yazarlar su iliyor? Siz cumhuriyet savasnz, ne yetkiniz var, bunlarn kararn da Demirel verir. Hangi maddelerden dava aacaksnz? Bunu da Demirel kararlatrr. 141, 142, 159, 163, 31 1, 312... Bu ceza maddelerini de Babakan seer. Demirel, Adalet Bakanlna yazd yazda, haklarnda dava alacak yayn organlaryla, ceza maddelerini sraladktan sonra, - Sonucundan bilgi verilmesini rica ederim... demektedir. Bu ne anlama gelmektedir? Diyelim ki, cumhuriyet savclarndan biri, Babakann bu yasad emrini dinlemedi ve dava amad... Ne olacak? Adalet Bakan, Babakanla, gizli "zata mahsus" kaytl yaz ile, - Efendim, u cumhuriyet savcs dava amad... derse o savcnn suyu kaynad demektir. Haydi srgne... Babakann yazs "gizli ve zata mahsus" kaytldr. Yani bu yaz, Babakan ile Adalet Bakan arasndadr. Yazy, Babakan ve Adalet Bakanndan bakas bilmeyecek, renmeyecektir. Bu gizli ihbar yazlaryla, davalar alacak, iddianameler birbirini kovalayacak ve Demirel de ayan, altna ald Yce Mahke78 me kararlarn ineyerek, hukuk devleti ve demokrasi kahramanl yapacaktr. Ben, Demirel'in bu ihbar yazsn okuduktan sonra merak ediyorum. Acaba, birbirleri ardndan vurulup ldrlen genler iin de byle yazlar yazlyor mu?... lk Ocakl katiller hakknda da byle gizli emirler, gizli ihbar yazlar imzalanyor mu? Demirel'in ii gc, be yazarla uramak, bunlar cezaevlerine attrmak ve seslerini kesmektir. 12 Mart dneminde, btn devrimci yazarlarn, uydurma sularla cezaevlerine atlmalar da rastlant deildir. Kontrgerilla ekyas ile ilhan Sel-uk'a, Doan Avcolu'na, ilhami Soysal'a ikenceler yaptran skynetim komutan, sonradan, Demirel'in partisinden aday olmad m? etin Altan' bir gece gzaltna alp cezaevine kitleyen ayn Demirelci komutann emri deil midir? Demirel'in, son ihbar yazs hem basn zgrlne, hem de yarg organna kar ilenmi en byk saygszlktr. Bunun hesabn, renkli balolar dzenleyen Gazeteciler Cemiyetleri sorar m onu bilmem. Benim sulanan gazeteciler adna Adalet Bakanna soracam bir tek soru vardr: - Demirel'in ihbar yazs zerine ka yazara, ka yayn organna dava almtr imdiye kadar?. Bir gn gelecek Demirel, Trk yarglar nnde hesap verecektir. Biz devrimci yazarlar, imdiden Demirel'in su gerekelerini hazrlyoruz her yazmzda... (Cumhuriyet, 21 ubat 1976) ALAN KM, VEREN KM?..
Rvet dedikodular gn getike yaygnlayor. Lockheed firmasndan sonra Northrop firmasnn da Trkiye'den baz politikaclara rvet datt ortaya atld. be ay nce de, Douglas firmasnn Trkiye'de, 166.000 dolar datt yazlp izilmiti. nmzdeki gnlerde bakalar da aklanrsa, hi armayalm. Olur byle vakalar... Rvet, kapitalizmin vazgeilmez yollarndan biridir. Milyonlarca lira parann dnd ilerde, rYOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 79 vet verilmesi basit, verilmemesi garip kaar. Alan raz, veren raz, size bize ne? Hem bu ileri biraz kartrrsanz, altndan "apanolu" kar. Milli btnlk tehlikeye girer, rejimin temeline dinamit konur, "hr teebbs" incinir, kser, darlr. Ne hakknz var rejimi kertmeye? Ka milyon rvet datlm? On milyon.., On milyon dediiniz de para m? Elolu, mobilya satndan, kala gz arasnda yirmi milyon alyor. On milyonun sz m olur? Kim bilir, "mebus pazarlarnda" taban fiyat ka milyondan balyor? Deer mi bunun iin soruturma amaya?.. Soruturma deyince aklma geldi... Adalet Bakan Mft-olu, mobilya yolsuzluu iin emir vermi, Ankara Savcl da bir soruturma amt. Bizler de arldk. Altan ymen de, ben de, Savc Yardmcs Ahmet Tercmanolu'na elimizdeki belgeleri verdik. O gn bugn savc yardmcsndan ses kmad. Hukuk fakltelerinde bize yanl retmemilerse, savclk bir soruturma atktan sonra ya kamu davasnn almasna karar verir, ya da dava amay gerekli grmez, kovuturmaya yer olmadna karar verir. Savc yardmcs ne dava at, ne de kovuturmaya yer olmadna karar verdi... Evet, gelelim yine rvete... Bu uluslararas irketler, dnyamzn bugnk sahipleridir. Rvet verirler, darbe dzenletirler. Devlet bakan ldrtrler, faist etelerle ibirlii yaparlar. ili'de Sosyalist Devlet Bakan Ailende, ITT adl Amerikan irketi tarafndan CIA ile ortaklaa planlanan bir faist darbe ile yok edildi. imdi ili'de, Pinochet bakanlnda faist generaller etesi devleti ynetmektedir. Kark iler bunlar... Trkiye'de okuluslu irketlerle ilgili bir soruturma yaplabiliyor mu? Aln Morrison irketini... Bu irket, Trkiye'ye nasl girdi? Hangi alanlarda yatrm yapt? Temsilcileri kimlerdi? Bu irketin politikayla bir ilgisi oldu mu? Demirel kim? Bu irketin temsilcisi... Aratrabiliyor musunuz bu konular?.. imdilik ortada bir Altay irketi var. Bu irketin imdiye kadar hangi ticari alanlarla ilgisi olmu? Temsilcileri kimlermi? Son on be ylda bu irkette kimler alm? Hangi sat ilerine elatlm? irkette alanlar kimler? Bunlar sormaya baladnz m orap sk gibi arkas gelir... Trkiye'de ka tane yabanc uak irketi, alm satm ileriyle uramaktadr? Bu irketler arasnda bir ekime var mdr? Bu irketlerden bazlarnn temsilcileri ayn zamanda byk gazetelerin sahiplerinden midir? Bu irketlerin hangi politikaclarla yaknlklar vardr? Bu da yetmez... Trkiye'de btn yabanc irketlerin dkm yaplmaldr. Bu irketlerin yatrm alanlar ile kr oranlar bir bir ortaya karlmal ve bu arada rnek olsun diye, devlet kurumlar tarafndan gerekletirilecek tekerlek lastii projesinin hangi yabanc irketler tarafndan nlendii de aklanmaldr. Bu ve bunun gibi konular ortaya karlrsa, Trkiye'de "messes nizam"n kimlere dayand da renkli fotoraflar gibi ortaya seriliverir. Onun iin fazla kurcalamayalm bu ileri... Eer Trkiye'de rvet alan olmusa -ki olmamtr, hepimiz maneviyat ve milliyetiyiz!..- bu rveti alanlar, son bamsz Trk devletini komnistlere kar korumak iin bu yardmdan yararlanmlardr. Rvet baz devlet yetkililerinin, komnizme kar savaabilmeleri iin aldklar d yardmdr. Devleti korumak iin rvet almak su deildir. okuluslu irketler ok partili hayatmzn vazgeilmez unsurlardr... (Cumhuriyet, 24 ubat 1976) STFA... STFA...
CHP Genel Bakan Sayn Ecevit'in nceki gnk aklamas mobilya yolsuzluuna yeni bir yn vermitir. Aklanan belgelere gre Yahya Demirel, Kbrs'a mobilya yerine sunta gndermi, buna karlk 4 milyon lira "vergi iadesi" alarak Demirel ailesinin servetini oaltmtr. Ecevit hkmetinin Gmrk ve Tekel Bakan Mahmut Trkmenolu, mobilya yolsuzluu iin soruturma almasn istemi ve gizli olarak yrtlen bu soruturma sonulanmtr. Demirel, mobilya yolsuzluu ortaya atldnda televizyon ekrannda kasla kasla, YOLSUZLUK. DDET, BAIMLILIK 81 "Mobilya yolsuzluu iin tahkikat atran Ecevit deil, benim..." demise de bu kez ortaya konan belge Demirel'in trl eitli beyanlarn bir rpda rtvermitir. Ecevit Kbrs'a Kbrsl Trklerin can ve mal gvenliini korumak iin kartma karar vermitir. Kbrs kartmasnda birok subay ve erimiz ehit dmtr. Grlyor ki, Demrel ailesi Kbrs' bir kr kaps olarak seip adaya sunta ve tahta ile kartma yaparak bunun karlnda milyonlarca liray ceplerine indirmilerdir. Trk askeri Kbrs'ta kan dkecek, Yahya Demirel de Kbrs'ta milyonlar kazanp istanbul'un elence yerlerinde gnn gn edecektir. Koskoca Prof. Dr. albaylar da Yahya Demirel'e "Kalbi ok arpyor" diye raporlar verecekler ve bylece Babakann yeenini askerlik arlarndan kurtaracaklar... "Devri Sleyman" bu... Ne yapalm!.. Mobilya yolsuzluu ortaya atlnca Bern Ticaret Ataesi Tark Celal Gven ile yardmclar Ayhan Yaman ve Gne er hemen grevlerinden alnmlardr, Ticaret Bakanl Mstear eref Durugnl sadece grevinden alnmam, evine bomba atlm, bir de stelik Diyarbakr'a srlmek istenmitir. Ticaret Bakanl Tefti Kurulu Bakan ehbender Ergin de grevinden alnm, Maliye Bakanl Tefti Kurulu Bakanlna da Bakan Ylmaz Ergenekon bir mfetti atayarak, bu mfettiten mobilya yolsuzluu konusunda soruturma yapmasn istemitir. Nedense bu mfettii bamfetti yaptktan sonra... Maliye Bakan Ylmaz Ergenekon bir zamanlar Devlet Planlama Tekilat Tevik ve Uygulama Dairesi Bakan iken Hac Ali Demirel'e milyonlarca lira yatrm indirimi saladktan sonra, elinden tutularak Maliye Bakanlna getirilmitir. 15 yl askerlik ubelerinden kamay baaran Ergenekon, mobilya yolsuzluu ortaya atlp ellefyan ortaklklar sust yakalannca, "Firmalarn arasnda ellefyan adl kii bulunmamaktadr..." demi, ancak Bern Ticaret Ataesi resmi yaz ile Maliye Bakann yalanlamtr. Bunlar daha nce ok yazld, izildi... Babakann yeeni ile ilgili bir yolsuzluk dosyas kamuoyunun nnde almt. Soruturmann esenlikle yrtlmesi iin Demirel hkmetinin istifa etmesi gerekirdi. Oysa ne yapt AP'I Ticaret Bakan? Yolsuzluu ortaya karan namuslu devlet 82 memurlarn bir bir grevlerinden ald... Maliye Bakan ne yapt? O da devletin resmi belgelerine ramen kamuoyu nnde gerekleri saklad, sonra da Tefti Kurulu Bakanlna getirdii bir mfetti aracl ile szm ona, soruturma yaptrd. Demirel Babakan iken mobilya yolsuzluunu aratrmak mmkn deildir... 1970 ylnda Babakann kardelerine kar salad gerekesiyle alan soruturmada, soruturma hazrlk komisyonu Parlamentoda 4 muhalif oya kar 6 oyla Demirel hakknda soruturma almasna yer olmadna karar vermiti. Komisyon raporunda, Ziraat Bankasndan Hac Ali Demirel'e salanan kredilerde bir usulszlk olmad sonucuna da varlmt. Oysa Demirel 12 Mart muhtrasndan sonra apkasn alp Babakanlk merdivenlerinden inip gittikten sonra yaplan soruturmada, Ziraat Bankas Disiplin Kurulu Hac Ali Demirel'e kredi aan banka memurlarn usul ve yasaya aykr eylemlerinden tr cezalandrmtr. yleyse, Demirel grev bandayken bir soruturmay, ailesi ile ve kendisi ile ilgili bir soruturmay esenlikle yrtmek olanakszdr. Baknz ite soruturma komisyonu Demirel Babakanken Ziraat Bankasnn kredilerinde usulszlk
olmadna karar vermi, ne zaman Demirel Babakanlktan ayrlm o zaman usulszlk saptanabilmitr. imdi ne olacak? Demirel'in hkmetinde Gmrk ve Tekel Bakanlnda oturan demirba politikac Orhan ztrak, 1970 ylnda yani 6 yl nce Turhan Feyziolu, Ferit Melen ile birlikte Demirel hakknda soruturma almasn istiyordu. imdi Demirel'in bakandr. Tpk Feyziolu gibi, tpk Ferit Melen gibi... istifay hi dnmez mi ztrak? Dnmez. nk istifa ederse bir daha krmz plakal arabaya binemez. Dn, Demirel'in, kardelerine kar salad kansndayd, bugn ayn adamn emrinde bakanlk koltuunda oturuyor. Politika m bu? Politikaclk m bunun ad?!.. Ecevit'in aklad belgeler karsnda MSP'liler ne yapacaklar? Mobilya yolsuzluu iin soruturma emirleri veren A-dalet Bakan ismail Mftolu ne yapacak acaba? Ne oldu atrd soruturma? Ne zaman bitecek? Ne zaman?!.. YOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 83 istifa szc szcklerden kalkal ka yl oldu acaba? Ne Demirel, ne de bakanlar hi dnmezler mi istifa etmeyi? Demir mi attlar bu koltuklara, o krmz plakal arabalara? ekilin artk ekilin!.. nk, ekilmez oldunuz artk!.. (Cumhuriyet, 26 ubat 1976) ZAVALLI MENDERES... Adnan Menderes, 27 Mays I960 gn Trkiye radyolarndan Kurmay Albay Aparslan Trke'in sesiyle duyurulan ihtilal sonunda aslarak idam edildi. Menderes ile birlikte, Dileri Bakan Fatin Rt Zorlu ve Maliye Bakan Hasan Polatkan da asld. Milli Birlik Komitesi, teki lm cezalarn mr boyu hapse evirdi. Demokrat Partinin varl, 27 Mays ihtilali ile son bulmutu, ihtilalden sonra Kurucu Meclis tarafndan kabul edilen ve halkoyuna sunulan Anayasadan sonra genel seimler yapld. Adalet Partisi, 27 Mays ihtilalinin Genelkurmay Bakanlna getirdii Orgeneral Ragp Gmpala'nn liderliinde kurularak seimlere katld. Gmpala'nn lmnden sonra AP Genel Bakanlna Sleyman Demirel getirildi. Demirel, eline geen her frsatta, AP'nin Demokrat Partinin devam olduunu syledi, ounluk elde ettikleri gn Anayasay deitireceklerini aklad. Demi-rel'in kardelerine kar salad yolundaki sylentiler, AP'nin blnmesine yol at. Millet Meclisi eski Bakan Ferruh Bozbeyli'nin liderliinde kurulan Demokratik Parti, AP ile a-mansz bir savaa giriti. Her iki parti de Demokrat Partinin mirasn paylamak istiyordu. Menderes'in kefeni, hem Demirel, hem de Bozbeyli iin bir seim bayra oldu. Yassada hkmllerinden bir blm perde arkasndan Bozbeyli'nin DP'sini destekledi. Eski Cumhurbakan Bayar, Bozbeyli ile seim gezilerine kt. Milliyeti Cephe Hkmeti kurulurken, bu kez bata Bayar olmak zere, hemen hemen btn eski "demokratlar", Demirel'i destekledi. Demirel, 27 Mays ihtilalinin spikeri Tr84 ke, 27 Mays "inklap hkmeti" Bakan Turhan Feyziolu ile birlikte iktidara geldi. imdi de paylalan Menderes'in mirasdr!.. Menderes hangi gereke ile aslmt? "Anayasay ihlal" gerekesiyle... Ne yapmt? "Tahkikat Komisyonu" adyla yasad bir kurula yarg yetkisi vermiti. Baka ne yapmt? Muhalefete kar sert tedbirler almt. Bundan baka suu neydi? renci ile polis kar karya getirilmiti; her gn younlaan genlik olaylarnda, o zaman bir renci lmt, birka da yaralanmt. ihtilal bu gerekelere dayanyordu. Menderes, kardelerine ve yaknlarna kar salam myd? Hayr! Yeeni, hayali firmalar aracl ile mobilya satndan milyonlar kazanm myd? Hayr! Dantay kararlarn inemi miydi? Hayr! Babakanl dneminde her gn bir renci ldrlm myd? Yine hayr! Fakat Anayasay ihlal gerekesiyle daraacna yollanmt. Menderes "snf diktatoryas" kurduu iin yarglanmamt. Trkiye'yi, Amerikan emperyalizminin ak pazar yapt iin de yarglanmamt. ikili anlamalar
iin de kendisinden ihtilal hesap sormamt. Menderes, Anayasay ihlal suuyla yarglanm ve lm cezasna mahkm edilmiti. Suu da, zr de, kasti de, eylemi de Anayasay inemekti. Menderes asld gitti, sonra Demirel geldi, ne deiti? Menderes, zengin bir iftiydi. Demirel ise, yoksul bir kyl... Demirel ailesi, ok ksa srede, lkemizin milyonerleri arasna katld. Hangi ta kaldrsanz, altndan, Demirel ailesinin milyonlar kmaktadr. Nasl zengin oldular byle? Demirel Babakan olmadan servetleri neydi, bugnk servetleri ne kadar tutuyor? Kim zengin etti bu aileyi? Nasl zengin etti? Bu sorularn gn na kmas bile balbana sorun oldu. Btn bunlar dnrken Menderes'e acyorum. Menderes'i idam sehpasna gtren sularla, Demirel'in yaptklarn karlatrlanz, - Zavall Menderes... dememek elden gelir mi? Menderes mral'da bir daraacnda can vermitir, ama o-nun yerine Menderes'e "rahmet okutan" Demirel, Babakanlk koltuuna demir atmtr. Hem de, Menderes'i daraacna gtren ihtilalin kurmay albayyla, politikacsyla, gazetecisiyle kol kola girerek... YOLSUZLUK. 5DDET, BAIMLILIK 85 Bugn, Demirel'in Babakanlnda, yolsuzluk dosyalarn ve kanl mezar talarn grdke inann Menderes'e acyorum. Madem bu memlekette cinayetlerin de, yolsuzluklarn da, A-nayasann da hesab sorulmayacakt, neden, syler misiniz, neden Menderes'i ipe ektiniz? Bir iftlik aasn asp bir oban ailesiyle milyoner yapmak iin mi?.. (Cumhuriyet, I Man 1976) BR TUTUKLUYA TLER... Tanr dmanmzn bana vermesin. Tutuklanmak hi de ho i deildir. Adam yakalarlar, stn ban ararlar, bileklerine kelepe takarlar, sonra da, krk elli kiinin yatt bir koua sokarlar. Deerli iadamlarmzdan Yahya Demirel yakalanrsa cezaevine girecektir. TRT'ye sorarsanz, Karadeniz Erelisi Sulh Ceza Yargl-nca tutuklananlar arasnda Yahya Demirel'in ad yoktur. TRT'nin haber yetkilileri, ellerindeki haber metinlerini hasralt ederek, Babakan Demirel'e yaranmann yarn yapmaktadrlar. Yapsnlar bakalm... Tutuklanma karar Ceza Mahkemeleri Usul Yasasna gre alnmaktadr. Bir kimse, hakknda su ilediini kantlayacak kuvvetli belirtiler varsa, tutukluluk karar verilebilmektedir. Kama phesini uyandracak "vakalar" varsa, sank su izlerini yok etmeye veya su ortaklarn yalan beyana ya da tanklar, tanklktan ekinmeye veya yalan sylemeye yneltiyorsa, sank tutuklanabilmektedir. Su "Devlet ve Hkmet nfuzunu kran" su trlerinden ise, sank hakknda tutuklanma karar verilebilmektedir. Sank hakknda soruturma almasna yol aan su, ar cezalk sulardan ise ya da sann ikametgh adresi bulunamyor ise sank kaacak saylmakta ve tutuklanmaktadr. Sank "serseri veya pheli takmfndan ise, yine, kama olasl gz nnde tutularak hakknda tutuklanma karar verilmektedir. 86 Cezaevlerimizde halen ortaa yaants hkm srmektedir. Geri Yahya Demirel, Siyasal Bilgiler Fakltesi Dekan ve Anayasa Hukuku Profesr olmad iin, cezaevinde tokat-lanmayacaktr; Hukuk Fakltesi Dekan ve Ceza Hukuku Profesr olmad iin de eline kazma krek verilip buz da krd-rlmayacaktr. Kara Kuvvetleri Plan ve Prensipler Bakanl yapm bir tmgeneral olmad nedeniyledir ki, ellerine ayaklarna zincir balanp ikence evlerine gtrlmeyecektir. Ne de olsa, bir hukuk profesrnden bir Babakanmz yok bamzda... Yahya Demirel'in evine girilip kitaplndaki kitaplar birer birer toplanarak, Abdlbaki Tu adl savc tarafndan yaklmayacaktr. Evi gece yarlar baslp annesi, babas, silah zoruyla tehdit edilip didik didik aranmayacaktr. Fakat yine de tutukluluk can skc olaydr. Cezaevine girince hemen bir acemi berber gelerek salarnz keser. stnz banz aranr ve bir kouun ortasna b-raklverirsiniz. Cezaevinin kurallar vardr. Bunlara harfi harfine uymak gerekir.
nce "volta atmak" nedir, bunu reneceksiniz... Ar mahkmlarn nnde "volta" atlmaz. Yani onlarn -nnde, bir aa bir yukar yrnmez. Buna "volta kesmek" denir ki, cezaevindeki en ar su budur. Yahya Demirel'in volta kesmekten kanmas gerekir. Kouta bir "aa" bulunur. Buna "kou aas" denir. Cezaevlerini, Ceza ve Tevkifevleri Genel Mdrlnden ok, bu kou aalar ynetmektedir. Yahya Demirel'in bunlarla ok iyi geinmesi gerekmektedir. Yeni gelen tutuklular, "ibrikilik" grevi yaparlar, ibriki genellikle, kou aalarna ibrikle su dker. Ortaln temizliiyle uraanlara da "meydanc" denilmektedir. Yahya Demirel, ya "ibriki" ya da "meydanc" olabilir. Her ikisinde de, ciddiyet a-ran maktadr. Tutukluluk, gerekten g bir itir. Kzmayacaksnz, moralinizi bozmayacaksnz, sizi cezaevine sokanlara ierlemeyeceksiniz, amcanza daynza ierlemeyeceksiniz, yl, be yl, on yl on be yl byle yaayacaksnz. Grme gnlerinde, yaknlarnz sizi grmeye gelir. On dakika iinde btn yaknlarnzla greceksiniz. Bende imdiYOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 87 den merak balad: Acaba Yahya Demirel'i amcas Babakan Sleyman Demirel, cezaevinde ziyaret edecek midir? Durumalara kelepe taklarak gtrlrsnz. Arasra tartaklanrsnz, bir iki kfr de yersiniz ama, bunlara hi aldrmayacaksnz. Yahya Demirel'in de bundan byle, her Trk vatandana yaplan hakaretlere almas uygun olur. Arasra, - Yksek mahkeme karar inemekten korkmayan amcam, bir sulh ceza yargcnn tutuklama kararn geri aldramaz m?... diye dnp siyasetle uramas, salna da zararldr. Yahya Demirel "ahsi" veya "nakdi" kefalet karl tahliyesini isteyebilir. ahsi kefalet iin, amcasn kefil gsterebilir. Mahkeme Sleyman Demirel'in szne gvenebilirse, yeen Demirel'i tahliye edebilir. "Nakdi kefalet" ise, ok ykl olmaldr. Bir rpda, yirmi milyon kazanan bir iadam, yz milyon lira kefaletle salverilir ancak. Bu kefaletten "vergi iadesi" denmeyecei iin, Demirel-lerin zarar byk olacaktr... Dedik ya... tutukluluk kt eydir, Tanr dmanmzn bana vermesin. Yaknda bir Af Yasas kar da, Yahya Demirel, "anarist", "komnist" ve "devlet dmanlar" ile birlikte affedilir. Nasl olsa "kader kurban"dr kendileri... (Cumhuriyet, 3 Mart 1976) BR AIKLAMA... Hafta banda bu kede yaymlanan "Zavall Menderes" balkl yazya Adnan Menderes'i lm cezasna arptran Yksek Adalet Divan Bakan Sayn Salim Baol'dan bir aklama geldi. Sayn Baol aklamasnn banda, kiiliimle ilgili vc grlerini belirttikten sonra unlar yazyor : "I Mart 1976 tarihli Cumhuriyette, 'Gzlem' stununda yaymlanan 'Zavall Menderes' balkl yaznz okudum. 27 Mays ihtilalinde ve Yksek Adalet Divanndaki durumalar srasnda siz renci idiniz, ve belleiniz sizi aldatm, yahut bugnk duruma kzgnlnzdan, yaptnz kyaslamada, Adnan Menderes'in durumunu, olaylar, durumalar ve kararlarda saptanan gereklerle badamayacak biimde hafifletmisiniz. rnein yaznzda '... Menderes, kardelerine ve yaknlarna kar salam mdr? Hayr. Dantay kararlarn inemi midir? Hayr. Trkiye'yi Amerikan emperyalizminin ak pazar yapt iin de yarglanmamtf diyorsunuz. Milyonlarca rtl denein bir ksmn srf kiisel masraflarna sarf etmi, bir ksmn da ee, dosta usulsz bir ekilde datm olduu kesin olarak saptanm, Anayasay ihlalden baka, bundan da mahkm olmutur. O dnemin tutumunu ve zihniyetini gsteren u rneklere baknz: iki bakan arkada, devlet mal otomobilleri elerine tahsis etmi, ihtilale kadar kullanmlardr. Ancak ihtilalde geri alnmtr. Devletten kredi ekmek iin kurulmu Ya Sebze ve Meyve Kooperatifine Ziraat Bankasndan (bankann kar koymasna ramen) yazl emirle, banka statsndeki miktarlar a-acak ekilde,
on milyondan fazla kredi verdirilmitir. Kromit yolsuzluu diye bilinen o devrin iktidarnca da soruturulmak zorunda kalnan bir yolsuzlukla, mflis bir kimseye Ziraat Bankasndan yetmi milyondan fazla kredi verdirilmitir. Devlet radyosu yllarca tek tarafl ve Anayasay ihlal suunda bir ara olarak kullanlmtr. Saydm bu ilere ait dosyalar, yasa gereince Anayasa Mahkemesinde sakldr. O dnemde 'nfuzu ktye kullanmak, nfuz ticareti, besleme basn' kavramlar sk sk zerinde durulan konulard. O devrin devlet bakannn, Amerika gezilerinde Trkiye'nin Amerikan sermayesine bir pazar olacan konumalarnda vaat etmi olduunu, Sayn Hfz Veldet Velidedeolu, 'Cumhuriyet'te kan yazlarnda, konumalardan rnekler vererek ak ak anlatmtr. (Daha baka ilerde olduu gibi, bundan dolay mahkemeye bir sevk yoktu). Bugnk inenen Dantay kararlar memurlar hakkndadr. Genel mdr de olsa, memur statsne tbidir. Halbuki o dnemde (grlen lzum zerine emekliye sevk de) kanun yollarna bavurma hakk kapatlarak, yani Dantaya bavurmak hakk kaldrlarak ve hkimlere de temil edilmek suretiyle Yargtay Birinci Bakan ve Basavcs dahil, daire bakanlar, yeleri, birok hkimler, ya verdikleri kararYOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 89 lardan dolay, veya tutumlar hoa gitmedii iin emekliye sevk edilmilerdir. Kanun yollar kapal olduu iin Dantaya bavu-ramamlardr. (Gerekirse ad saymak suretiyle bol bol rnekler verebilirim.) Sizin Menderes'in akbetine duyduunuz acma ve bugn duyulan hakszlk, lm cezalarnn infaznn hkmlye inhisar ettirilmi olmasndan ileri gelmektedir. Bu yazmn ayn stunda aynen yaymlanmasn dilerim. En iyi dileklerimle (2 Mart 1976). Salim Baol." Sayn Salim Baol'a gerek aklamas, gerekse hakkmdaki vc szlerinden dolay teekkr ederim. Ancak, I960 ihtilalinden bu yana, on alt yl yaanmtr: Bu sre iinde, Trkiye'de kprlerin altndan ok sular akmtr. Kprlerin altndan akp bugnlere gelen bu sularda, Menderes'i Demirel ile karlatrmak olanan buluyoruz. Yassada kararlarna yansyan ya da yansmayan btn sular tek tek gzmn nne getirdiimde, yine de Menderes'i Demirel'den "masum" gryorum. Dnelim. Bir Turan Emeksiz'in lm ihtilalin gerekeleri arasnda yer almt. Demirel dneminde ldrlen genlerin mezar talar, sanyorum ki, bu yargmn en gl kantlardr. (Cumhuriyet, 5 Mart 1976) YALNIZ YEEN M?.. Demirel ailesinin btn suunu Yahya Demirel'e ykleyip iin iinden syrlmak kolaydr. Bu konu basit bir "zabta vakas" deildir. Babakan Demirel'in siyasal egemenlii geni lde Demirel ailesinin ekonomik varlna baldr. Parlamentoda Demirel ile ilgili aratrma nergeleri "trl eitli" yollarla nlenmi ve Demirel krslere kp - Bulun 226'y drn... diyebilmitir. Demirel ailesinin servet kaynaklar, imdiye dek Parlamento aracl ile aratrlmak istenmi, ancak bu giriimlerden sonu alnamamtr. Karadeniz Erelisi Cumhuriyet Savcl ilk kez Demirel ailesini yeen Yahya Demirel aracl ile yarg organlar nne karmtr. 90 Sleyman Demirel, 1948 ylnda Afyon Lisesinde "parasz-yatl" okuyan bir yoksul aile ocuudur. Ne var ki olunu parasz yatl olarak okutan baba Yahya Demirel Maliye Bakanl hesap uzmannn resmi sorusuna verdii cevapta aynen, - 1925 ylndan 1948 ylna kadar ticaretle ve ziraatla itigal ettim. Bu mddet iinde altn ve para olarak biriktirmi olduum iki buuk milyon liray, sermaye yapmas iin olum Ali Demirel'e uzun vadeli bor verdim... demitir. Bu beyana gre ya, bir milyoner ocuu olan Sleyman Demirel, yoksulluunu gereke gstererek parasz yatl okumutur, ya da gerekten yoksul olduu iin parasz yatl okumutur. Bu durumda baba Yahya Demirel gerekd bildirimde bulunmaktadr. Demircilerin aile irketi "Orma-Orman Mahsulleri Entegre Sanayi ve Ticaret A.5.", kurulu sermayesini, be yz bin liradan yirmi milyon liraya karrken,
Ticaret Yasasna da aykr olarak, bankalara be kuru para yatrmadan, sermayesini geniletmi ve bankalardan krediler almtr. Trk Ticaret Yasasna gre, sermayesini genileten irketin, artan sermayenin yzde yirmi beini bankalara yatrmas gerekmektedir. Bu yolla kurulan irket, Ziraat Bankas Yeniehir ubesinden 4 milyon liralk tazminat mektubu alarak, bu mektupla Snai Kalknma Bankasndan I milyon iki yz bin dolar krediyi de almay baaryor. Gryorsunuz "hayali mobilya" ticaretinden nce, "hayali irket" kurulmu ve bu irket aracl ile milyonlarca lira kredi alnmtr. Demirel ailesine krediler salayan Ziraat Bankas Yeniehir ubesi Mdr Yardmcs Rafet Grsel, bankadaki grevinden ayrldktan sonra, Hac Ali Demirel ile bir "adi ortaklk" kurmutur. Rafet Grselin ynettii "RKE Ticaret" ise, Ankara'da Siteler'de, Orma irketine yonga levha, kaplama ve kereste yollamaktadr. Demircilere kredi sala, istifa et, ondan sonra da Demirellerle irket kur, ticaret yap... Kimse sesini karmasn.., Bugn Maliye Bakanlnn dner koltuunda Demirel ailesinin "umumi vekilliini" yapmaya alan Ylmaz Ergenekon da, Devlet Planlama Tekilat Tevik ve Uygulama Dairesi Bakanyken Demirellerin "Terakki Kollektif irketi"ne tevik belgeleri vermitir. Ayn Ergenekon, Hac Ali Demirel'in sahibi buYOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 91 lunduu Ykseli Kolejine, be yllk plan ilkelerine aykr olarak, yatrm indirimi de salamtr. Ylmaz Ergenekon, Devlet Planlama Tekilatnda Tevik ve Uygulama Dairesi Bakanyken, yardmcs da Muammer Dol-mac'yd. Dolmac ise Demircilerin antiyelerinde alm bir yksek mhendisti. Hepsi de rastlant mdr btn bunlarn? Btn bu ilerden sonra, Ylmaz Ergenekon Maliye Bakanlna, Muammer Dolmac da Bayndrlk Bakanl Mstearlna getirilmitir. Tabii, yine rastlant sonucu... Demirel ailesi, gerekten g durumdadr, ilk kez, "sank" szc Demirel soyadnn nnde yer almtr. Yahya Demirel, bu zincirin en kk ve en zayf halkasdr. nemli olan, Demirel ailesinin servet kaynaklarn btn ayrntlaryla saptamaktr. Demirel ailesi bozuk dzenin siyasal ve ticari btn zelliklerini yanstmaktadr. Parlamentoda, Demircilerin serveti, kaynaklan, elde edili biimi iyice aratrlmaldr. nk yeen Yahya Demirel yalnz deildir. imdilik "prens" ele gemitir, "imparator" ise yerindedir... (Cumhuriyet, 6 Mart 1976) N Z Son gnlerde gazetelerde yolsuzluk ve rvet olaylarn o-kumaktasnz. Mobilya yolsuzluundan, Lockheed rvetlerine kadar uzanan karanlk izgide, kurulu dzenin gerek yz ortaya kmaktadr, ite yllar yl, trl gerekeler altnda savunulmak istenen dzen budur. Rvetiyle, yolsuzluuyla, cinayetiyle, dzen, kendi srlarn kamuoyuna dkmektedir. Bu bir bakma kanlmaz sondur... Biliyorsunuz, nce ClA'nn kirli amarlar Amerika'da ortaya dkld. ClA'nn, bir siyasal cinayet ebekesi olduu ksa srede anlald. Sonra da uluslararas irketlerin rvet ilikileri birer birer kantland. Trkiye'ye yansyan da budur imdilik. Kim rvet alm? Kimden alm? Btn bunlar, zaman iinde anlalacaktr. Temel sorun, iin zn anlamaktayd... 92 Bu ilerin bir "polisiye" yan vardr. Kamuoyu da ncelikle iin bu yn ile ilgilenir. Olaylarla dedikodular i ie girer. Dedikodularn toz bulutu altnda sapla saman birbirine karr: - O da alm efendim... yle diyorlar... Geenlerde duydum... diyerek balayan "m... m... m..." diye devam eden baz dedikodularla, olaylar yrngesinden de saptrlabilir. iin z nedir? Birbirine olaylar zinciriyle balanm bulunan siyasal gelimeler iinde, yolsuzluun da, rvetin de, bu dzenin kanlmaz yollan olduunu akldan hi karmamak gerekmektedir. Rvet, kapitalizm aracnn
almasn salayan bir motorya gibidir. Rvet verilmezse, iler de yrmez. Yolsuzluk olmazsa, vergi kaakl yaplmazsa, bizim gibi kapitalizmi de azgelimi lkelerde hi kimse bol kazanl ticaret de yapamaz kolay kolay. Mobilya yolsuzluu ortaya atldnda, sadan ve soldan e-letiriler geldi. Sadan gelen eletiriler, hemen hemen birbirlerinin aynsyd. Azgelimi lkemizin bu azgelimi saclar, hemen, - Son bamsz Trk devletini komnistlere ezdirmeyeceiz.., diyerek, yolsuzluklar demagoji saldrsyla unutturmak istiyorlard. Mobilya yolsuzluunu ortaya atanlarn, Yahya Demirel ile Yahya Demirel'in amcas Sleyman Demirel ile kiisel dmanlklar yoktur. Ama, dzenin nasl altn somut rnekleriyle ortaya koymaktr. Bu ama, olanaklar lsnde, karnca kararnca yerine getirilmeye alld. Bu abalara soldan gelen eletiriler de ilginti: - Siz, sorunu kiiselletirerek kmsyorsunuz. Mobilya yolsuzluu bitse, her ey gllk glistanlk m olacak... gibi, "ematik" dnce yntemleriyle, yolsuzluk dosyalarn hafife alan baz "keskin" solcular ise, bu tutumlaryla okuduklar kitaplarn, sadece tozlarn aldklarn da anlatyorlard. Neyse... Belgeleri de, belgelerin neleri kantladn da, e-letirileri de hep birlikte grdk... Rvet alnmsa bunu alan, toplumun belirli kesimlerinde grev yapan baz yetkililerdir. Yani, i znde snfsaldr ama, para alp veren kiiler de toplumumuzda yaayan kiilerdir. YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 93 Hibir "manevi ahsiyet" rvet almaz. Rvet alan, belirli "gerek" kiilerdir. Bu kiilerin ortaya konmas, sorunun sadece bir yandr. Mobilya yolsuzluu ortaya karlmsa, bu yolsuzlua ad karan kiilerin kimlikleri ve kiilikleri de nemlidir. nk dzenin "ticari" yan ile "siyasi" nitelii, mobilya dosyasnda somutlamaktadr. Bu gibi konularn bak srt gibi, iki yan vardr. Konunun bir yan, kiilerle ilgilidir, Kim yolsuzluk yapm? Yolsuzluk yapan kimin yakn? Rveti kim alm? Kimden alm?.. iin br yan, dzenin nitelii ile ilgilidir, Eer olay sadece "Kim alm? Kimden alm?" dzeyinde tutarsak, olaylar anlamsz dedikodular ve sylentilerle kstlarz. Bu yolsuzluklar ve rvet olaylar ortaya atldktan sonra, bu dzenin kapitalist dzen olduu, rvetin de, yolsuzluun da bu dzenin paralar sayldn anlatabilirsek, o zaman okuluslu irketler de, mobilya yolsuzluu da, vergi iadesi de gerek anlamlarn bulur. Ve tabii ki, aydnlar iin kesilen cezalar, kilitlenen pasl kelepeler, kurulan daraalar ve ikence masalarna yatrlan devrimciler gibi konular da anlalabilir. Evet soru ok basittir: Kim iin, ne iin? iin z de burada yatmaktadr... (Cumhuriyet, 8 Mart 1976) CHP... CHP'de uzun sredir "sessiz ve derinden" yrtlen ekime Deniz Baykal ve arkadalarnn istifalanyla yeni bir aamaya ulamtr. Merkez ynetim kurulu iin yaplan son seimlerde, Genel Sekreter Orhan Eybolu'nun gcn imdilik iyice pekitirdii anlalmaktadr. Eybolu'nun glenmesi ile noktalanan bu geliim, bir geici zm niteliindedir. Gerek dm, kurultayca zlecektir. Son kurultaydan bu yana CHP iinde amansz bir ekime srp durmaktadr. Kurultayda, parti meclisi yelerinin seimi iin bavurulan yntemden balayarak bugne kadar sren atmada, CHP Genel Bakan Ecevit yan tutmamaya zen gstermitir. Ecevit, son gne kadar CHP iindeki atmay -nemsememi ya da nemsemek istememitir, Herhalde bunun da nedenleri vardr... Son kurultayda ilk huzursuzluk bir bakma, parti meclisi -yelerinin genel merkez yneticilerince aday gsterilmesini -neren seim yntemiyle balad. O zaman ki grup yneticileri, Necdet Uur ve Seluk Elverdi parti meclisi aday listeleri dolaysyla olanca hnc zerlerine ektiler. Kasm ay iinde yaplan Millet Meclisi Grup Bakan-vekillikieri seimlerini Necdet Uur ve Seluk Elverdi kaybettiler. Seimleri, genel merkeze kar btn gruplarca desteklenen Hayrettin Uysal ve Ali Nejat len kazand.
Genel merkeze kar en byk muhalefet odan "Genel-i grubu" oluturmaktadr. Bu grup nceleri, CHP eski Genel Sekreteri Kmil Krkolu tarafndan ynetilmekteydi. Krkolu ekibi, kurultayda bakanlk divan seimlerini kazanmlard, Ancak parti meclisi seimlerinde ayn baary gsteremediler. Genel-i grubunda, bir liderlik sava yrtlmektedir. Bu grubun liderliini kr Ko, Krkolu'ndan almaya almaktadr. Sleyman Gen, kamuoyuna yansyan ad dolaysyla ayn liderlii paylamaya almaktadr. Genel Sekreter Orhan Eybolu, parti iindeki btn gruplarca "partinin sa kanad" olarak tanmlanmaktadr. Eyb-olu-Krkolu ekimesinde kullanlan bu tanm, bugnlerde pek kullanlmamtr. Artk Eybolu- Krkolu ekimesi, yerini "Deniz Baykal-Ali Topuz" savana brakmtr. Genel Sekreter Eybolu, Baykal-Topuz ekimesinde, To-puz'dan yana tavr almtr. Bu atma iinde Eybolu-Knkolu ekimesi ikinci plana atlmtr. nk, Baykal-Topuz atmas iyiden iyiye gncellemiti. Konu kimin genel sekreter olaca ile ilgiliydi. Baykal m? Topuz mu? Eybolu bir ara istifa etmeyi dnd. Bu durumda, Baykal-Topuz ekimesinde, aradan ekilmi olacakt. Fakat bu istifa da gereklemedi. Baykal-Topuz ekimesi son parti meclisi toplantsnda patlama noktasna ulat. Bo bulunan merkez ynetim kurulu YOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 95 yelii iin yaplan seimi, Prof. Uur Alacakaptan kaybetti. Seim, Baykal grubunca kaybedilmiti. Sami Kumbasar, hemen hemen yar yarya varan bir oranla seimi kazanmt, genel merkeze kar btn gruplar bu kez, Baykal grubuna da kar kmlard. Bu seim barda taran son damla oldu... Deniz Baykal ve arkadalar, merkez ynetim kurulunda Ali Topuz grubunca kuatlmlard, istifa karar Ecevit'e bildirildi. Ecevit bir sre istifay durdurmaya altysa da bunda baar gsteremedi. "Siyaset Sosyolojisi" retim yesi Do. Deniz Baykal, parti ynetiminde sorumluluk almay imdilik sakncal gryordu. Bu grn hakll ve hakszl ise nmzdeki gnlerde belli olacakt. nn-Ecevit ekimesinde, Ecevit'i destekleyen ve kendilerine "Mlkiye cuntas" ad taklan grup, o gnden bu yana i-yice paralanm ve son gnlerde parti ynetiminden de ayrlmtr. Cuntann kilit adamlarndan Turan Gne bir kenara itilmitir. Gne, bu itiliin verdii krgnlkla parti ynetimini eletirmekte ve kendi alayl tavryla genel merkeze kar kmaktadr. Besim stnel imdilik parti ii sorunlara pek karmamaktadr. "Mlkiye cuntasf'nn parti ynetimindeki kanad geici bir yenilgi almtr parti meclisinde... Bu istifa belki zamanszdr. nk da kar sava verilmesi gereken gnlerde, parti iinde atmalarn domas, CHP'yi bir lde zayflatacaktr. Fakat bu istifa ile birlikte CHP'nin kendini derleyip toparlamas ok yararl olacaktr. Bir bakma bu atma parti iinde "demokratik sol" ad taklan parti grnn, salam ideolojik temellere dayanmamasndan domutur. Kimin kimden sac ya da solcu olduunu kantlayacak somut anlamazlk noktalar ortaya konmadndan, ekimeler ister istemez "sen ben kavgas" damgasn yemektedir. Bu atma iin sylenecek szn sahibi Genel Sekreter Eybolu olmad gibi, ne Baykal, ne de Ali Topuz gruplardr. Bunun kararn gr sesiyle rgt verecektir. Ve rgtn verecei karar sanrz ki parti ilkelerini daha da somutlatrmak ynnde olacaktr... (Cumhuriyet, 10 Mart 1976) 96 GELECEE DORU... Son yllarda Amerikan kamuoyu byk sarsntlar geirdi. "Watergate skandalf'nn alkants okuluslu irketlerin rvet belgeleriyle tamamland. ClA'nn yasad ileri, btn kirli a-marlaryla gzler nne serdi. Bu skandallar dizisi sonunda, Devlet Bakan Nixon istifa etmek zorunda kald. CIA bakan deitirildi. Beyaz Sarayda birok st dzeydeki ynetici grevlerinden ayrld. okuluslu irketler, kamuoyu nnde sust yakaland. Bu skandal dizisi, okyanustan aarak btn lkeleri kartrd. okuluslu irketlerle CIA ilikileri, birok lkenin yneticilerine kadar uzand. Son
olarak "Lockheed skandalf'nn Trkiye'deki yanklarn hep birlikte izlemekteyiz. Btn dnyay ele geiren okuluslu irketler ve ihtilaller dzenleyip hkmetler deviren CIA, bu kirli amarlarn bylesine ortaya atlp salmasna nasl izin verdi dersiniz? Bu olaylar, baz namuslu insanlarn bir "fazilet mcadelesi" gibi yorumlamak mmkndr. Hi phesiz, okuluslu irketlerin de, ClA'nn da bu denli sergilenmesine baz namuslu insanlarn abalar yol amtr. Baz olaylar da, tpk "Watergate skandali" gibi, basit bir rastlantyla ortaya karlmtr. Fakat olaylarn bylesine bymesini nasl yorumlayacaz?.. Watergate skandali, okuluslu irketlerin ve kapitalizmin kalesi Birleik Amerika'da olup bitmektedir. Bu bir sistemin, bir dnya grnn k demektir. k sistemle ilgili olmasa, Watergate skandali kapatlr, okuluslu irketler sorunu rtbas edilir ve CIA da isterse kimseyi konuturmazd. Amerikan kapitalizmi bu kten sonra kendisini yenileyecektir. 1929 ylnda btn dnyay saran ekonomik bunalm, Amerika'da "New Deal" adl reformlarla atlatlabildi. Bakan Roosewelt tarafndan gerekletirilen "New Deal" program, Amerikan kapitalizminin kendisini yenilemesine yol at. Reform programlaryla 1929 bunalmn aan Amerikan kapitalizmi adm adm gelierek, dnyann yarsn egemenlii altna ald. Ekonomik egemenlik askeri egemenlikle tamamlanarak, Amerika'ya "dnyann jandarmas" grevini verdi. Dnya jandarmas Amerika, tarihin en byk yenilgisini Vietnam'da ald. Vietnam yenilgisini Kamboya izledi. Vietnaml YOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 97 yurtseverlerin tokad, Saygon'dan Washington'a kadar yanklar yapt. Vietnam kylan, Amerikan kapitalizmi iin trmanmann en son snrlaryd... Amerikan kapitalizmi, kendini son yllarn kirlerinden arndrarak yenileyecek, tpk 1929 bunalmnda olduu gibi, baz reform abalarna giriecektir. Skandallar dizisi, kapitalizmin irkinliklerini btn ayrntlaryla ortaya koymutur. Bu irkinliklerden arnm olarak yeniden eski ilerine dnecek olan Amerikan kapitalizmi, bu kez, yepyeni maskelerle sahnelere kacaktr. ite imdi, bu abalarn hazrlklarna tank olmaktayz... Trkiye'de, cephe iktidar bu gibi gelimeleri anlayacak adalkta ve yetenekte deildir. Ba gdas, en ilkelinden komnizm dmanl olan drt bal koalisyon, Babakanlk merdivenlerine kadar trmanan mobilya yolsuzluuna ramen, gnn gn etmenin, iktidarn bir gn daha uzatabilmenin abas iindedir. Amerikan kapitalizmi, btn kirlerinden arnp kendisini yenileyebilirse, Trkiye'de Demirel gibi bir Babakan, Feyziolu, Erbakan ve Trke gibi Babakan Yardmclar da istemeyecektir. nk bu liderler, partileri gibi addr. ada kapitalizmin dalgalar, btn dnyada "sosyal demokrat" iktidarlarn ibana gelmesini gerektirecektir. Bu, bir siyasal ve sosyal olgudur. nk, yirminci yzyln ikinci yarsnda kapitalizmin egemenlii, ancak sosyal demokrat iktidarla srdrlebilir. "ada saclk" da budur ite... Kapitalizmin bu aamasn bile komnistlik sayan cephe partilerinin yeri, olsa olsa "ortaa mzesi" olabilir ancak... (Cumhuriyet, 12 Mart 1976) DEVLETLE VNN... Trkiye'de vergi yknn dar gelirli yurttalarn omuzlarna yklendiini kantlamak iin uzun uzadya aba harcamaya hi gerek yoktur. Eer memur ya da iiyseniz, aylnzdan kesilen paralarn dkmn yapmanz yeter de artar bile. 98 Diyelim ki 15'inci derecenin en alt gstergesinden maa alan bir devlet memurusunuz, evlisiniz, bir de ocuunuz var. Devlet size her ay 1.440 lira brt maa vermektedir. Bu maan, 198,30 liras gelir vergisi olarak kesilmektedir. I 15,20 liras emekli kesenei, 72 lira Meyak kesintisi, 7,20 kuru mali denge vergisi ve 5,80 kuru da damga vergisini derseniz elinize, kuruu kuruuna 1.041,50 lira gemektedir.
Bin lira ayla kar, aa yukar iki yz lira gelir vergisi dyorsunuz her ay... Bir baka rnee deinelim. Varsayalm ki siz, yksekrenim grm bir devlet memurusunuz. 10'uncu derecenin en alt gstergesinden maa alyorsunuz. Maanz brt olarak, 2,475 liradr. Bu maatan 465 lira gelir vergisi dyorsunuz. Emekli kesintiniz 1,98 lira, Meyak kesintisi 123,75 lira, mali denge vergisi 38,25 lira, damga vergisi 9,90 liray derseniz e-linize bu maatan 1,640,10 lira gemektedir. dediiniz gelir vergisinin maanza oran yzde 18 dolaylarndadr. 5'inci derecenin en alt gstergesinden maa alan bir baka memurun durumunu ele alalm: Bu memurun brt maa 4,590 liradr. Bu memur arkadamz her ay, 1. 132.90 lira gelir vergisi demektedir. Bu memurun emekli kesintisi 367,20 liradr. Meyak kesintisi 229,50 liradr. Mali denge vergisi 101,70 lira, damga vergisi ise 18,40 liradr. Bu memurun eline 2,740,30 lira gemektedir. Btn kesintilerin brt maaa oran, yzde krk dolayndadr... I 'inci dereceden maa alan yksek bir devlet memurunun ne kadar maa aldn hesaplayalm: Brt maa 8,325 liradr. Bu maatan, btn kesintilerin toplam 3,981 liradr. Yani, bu devlet memurunun, maandan yzde 47 orannda kesinti yaplmaktadr, l'inci derecede bir devlet memurunun her ay gelir vergisi olarak dedii para 2,651,70 liradr. Birinci derecede bir devlet memuru, maann yzde 31,85'ini gelir vergisi olarak demektedir... Vergiyle ilgili dzenlemelere gre, bir kimsenin asgari geim koullarn salamas iin kazancnn bir ksm vergilendirilmez (asgari geim indirimi); bu miktar cretliler iin, bekr bir iiyi ele alrsak, gnde 10, ayda 300, ylda ise 3.600 liradr. Evli YOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 99 ocuksuz bir iiyi alrsak, bu indirim gnde 3, ayda 90, ylda 1.080 lira artmaktadr. Eer iinin ocuu olursa, bu indirim gnde 2, ayda 60 ve ylda 720 lira artmaktadr. Yani evli bir ocuklu iinin cret gelirlerinden vergi d braklacak miktar, gnde 15, ayda 450, ylda ise 5.400 liradr. Bir iinin "asgari creti" ayda brt 1.200 liradr. Yani devlet bir iinin gnde 40 lira ile geinebileceini kabul etmi demektir. Asgari cret alan bir iinin eline net olarak ayda, 907,20 lira gemektedir. Bu ii yurttamz, ayda 144 lira gelir vergisi demektedir. Memurdan ve iiden gelir vergisi almak ok kolaydr. Buna maliyeci diliyle "kaynakta tevkif denilmektedir. Yani devlet ya da iveren, maa ve creti derken gelir vergisini de kesmektedir. Oysa serbest meslek dallarnda alyorsanz, doktor, avukat, mimar, mhendis, mteahhit, Amerikan firmas komisyoncusu, uak irketi temsilcisi ve iadam iseniz, gelirinizi kendiniz bildireceksiniz, devlet bu bildirime gre sizden gelir vergisi alacaktr. Demokratik solcu CHP milletvekillerinden bazlar, geenlerde, tarm kazanlarnn vergi d braklmas iin AP'liler ile yartlar, stelik bunu solculuun gerei olarak sunmak iin de epeyce dil dkmlerdi. imdi mart ay iindeyiz. Kimlerin ne kadar vergi dedii anlalacak. Sizler de eer ii ya da memursanz, hem toprak sahiplerine ayrcalk tanyan CHP'lileri alklayn, hem de her ay sizlerden kesilen parann, vergi iadesi ad altnda kardelere ve biraderlere gittiini dnerek, "son bamsz Trk devletiyle" vnn... (Cumhuriyet, 14 Mart 1976) MD NE YAPMALI? Demokratik lkelerde muhalefetin grevi, iktidar drmektir. Anayasalar, hkmetlerin ne yolla drleceini ngren hkmler tamaktadr. Bizim drt bal koalisyonun Babakanna sorarsanz, CHP'nin hkmeti drme giriimleri, rejimi ykmakla eanlama gelmektedir. 100 Ana muhalefet partisi CHP iinde, cephe hkmetinin bir an nce drlmesini isteyen azmsanmayacak sayda milletvekili ve senatr bulunmaktadr. Hkmetin bir trl dr-lememesi, muhalefet partisinde baz alkantlara yol amaktadr. Hkmetin grev banda kalmas, muhalefetin suu olarak grlmektedir.
Cephe partileri, birbirleriyle milliyetilik maskesi altnda kar balaryla balanmlardr. Her partinin kendisine gre ileriye dnk hesab vardr. Brakn parti hesaplarn, karde, yeen hesaplar da vardr. ok partili hayatmz, ok biraderli irketlere dnmtr. Byk biraderler siyaset koltuklarnda komnizmle mcadele ederken, kk biraderler de, ticaret koltuklarnda hr teebbsn nimetlerinden yararlanmaktadr. Cephe partilerinde vatan millet edebiyatyla milliyetilii kimseye kaptrmayanlar iinde, trl eitli yollarla milyoner olanlar vardr, iadamlarnn bakanlklardaki ilerini yrten milletvekilinden avukatlar da, cephe iktidarnn bylesine srp gitmesinden "ok honutturlar. Benzin bayilikleri, tevik tedbirleri, bir kalemde denen drt milyonluk borlar, bu cephe iktidarnn neden ibanda bulunduunu da kantlamaktadr. Bu nedenlerle iktidar drmek pek kolay deildir. kar balar, cephe adrlarn birbirlerine smsk balamtr. Parlamento aritmetiinin, toplama kartma cetveline bavurursanz, pek i ac sonu alamazsnz. CHP ile DP'yi yan yana getirin. Bu iki partinin oylarna birka da bamsz ekleyin yine de 226 oyu bulamazsnz. Erbakan, ikide birde, - Anahtar bizdedir... diyor ya, ite bu sz dorudur. MSP ile anlamaya varmadan, ne CHP iktidara gelebilir, ne de AP iktidarda kalabilir. 1973 seimlerinden sonra, CHP-MSP koalisyonu denendi. Bu denemeden sonra Ecevit ile Erbakan' bir araya getirmek pek kolay deildir. Haydi bir araya geldiler diyelim; bata Ege sorunu olmak zere, zm bekleyen bunca sorun nasl zmlenecektir? CHP-MSP ortakl bir kez daha baarszla urarsa, bunun ykntlarn gslemek CHP iin kolay olabilir mi? Bir bakma, imdilik Parlamento aritmetii kilitlenmitir. Mobilya yolsuzluunu aratracak Soruturma Hazrlk KomisYOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 101 yonu henz bakan seimini bile yapamamtr. MSP'I ye, komisyonda mobilya yolsuzluu "san" AP yeleriyle birlikte oy kullanmaktadr. Yolsuzluk sylentileri belgelerle dorulandka bir bakyorsunuz, cephe partilerinin oylar da artm, Peki bu durumda nasl dreceksiniz hkmeti? Bunalma sadece, Parlamento aritmetii asndan bakmak CHP'lileri de, yurttalar da karamsarla yneltebilir. Hkmetleri iktidara getirmek ya da iktidardan drmek iin karar verilen tek yetkili resmi yap hi phesiz Parlamentodur. Ancak Parlamento, demokratik mcadelenin tek alan deildir. Parlamento dndaki gelimeler, etkin ve gl kamuoyu, kitlelerden gelen tepkiler, bir sre sonra Parlamentoya yansr ve kilitlenen aritmetik, bu etkilerle zlebilir. Devlet brokrasisinin bir kesimi, uzun suskunluk dneminden sonra yolsuzluklara da cinayetlere de el koyma cesaretini bulabilmitir. Bakanlk mfettileri, savclar, yarglar, cephe partilerine kar devleti, Hazineyi korumak iin geceli gndzl almaktadrlar. Demokratik mcadeleyi toplumun her kesimine yaymak, CHP'nin grevi deil midir? Demokrasinin meruiyet kayna, yurttalarn oylardr. Her sorun halkn iinde halkla beraber tartlmal ve Parlamento a-ritmetiinin kilidi bu anahtarlarla almaldr. Btn anayasal haklar kullanlarak, kitleler, cephe partilerine kar rgtlenmeli ve bilinlendirilmelidir. Bunun iin, CHP'I milletvekili ve senatrler, yaz demeden, k demeden, her olanaktan yararlanarak, ak hava toplantlar, yryler dzenlemeli ve ynlar etkin biimde demokratik mcadeleye sokmaldr. Muhalefetin gndemdeki grevi bu olmaldr. Parti merkezinde dedikodu yapmak, parti ii kavgalarla uramak, Parlamento kulislerinde ay imek ve delegelere yemek smarlamak gibi, "anayasal grevler" yannda, bu gibi ileri de hatrlamak sanrz yararl olacaktr.... (Cumhuriyet, 16 Mart 1976) 102 BUYUR AHMET BEY... Bizim memlekette milletvekili ve bakan olmak ok gtr. nce milletvekili seileceksiniz, ondan sonra Babakann gzne gireceksiniz. Ancak bundan sonra bakan olabilirsiniz. adam olmak da gtr. Paranz olacak, ansnz olacak,
aklnz olacak, ite o zaman baarl iadam saylrsnz. Hem milletvekili, hem bakan, hem de iadam olmak, gerekten her babayiidin harc deildir. AP Bursa Milletvekili Ahmet Trkel, hem milletvekilidir, hem iki kez Ticaret Bakanl yapmtr, hem de memleketimizin deerli iadamlarndandr. Anlaldna gre, Ahmet Trkel'e Allah, bir kez, - Yr ya kulum... demitir. Trkel de, nezaketi gerei olarak, yksek yerden gelen bu ricay iki etmemi, yrye yrye bugnk durumuna erimitir. Belki hatrlayacaksnz, bu kede AP'I Ahmet Trkel'in zenginliine yle bir deinip gemitik. Bay Trkel, mahkeme aracl ile kemize gelip oturmu, hr teebbsten ve kendi hnerlerinden sz etmiti. AP'I Ahmet Trkel, merkezi inegl'de bulunan "ista" ve "Konta" adl irketlerin ortaklarndandr. Trkel ailesi, bu irketlere cmbr cemaat ortak olmulardr. Trkel'in milyonluk irketlere ortakl iin sylenecek bir szmz yoktur. Her Trk vatandann, komnizmle mcadele ve anonim irketlere ortak olmak gibi haklar bulunmaktadr. Fakat ne yaparsnz ki dilin kemii yok... CHP Giresun Milletvekili Vamk Tekin, Ticaret Bakannn yantlamas isteiyle bir soru nergesi vererek, Ahmet Trkel'in orta bulunduu irketler hakknda bilgi istemitir. CHP Adana Milletvekili Emin Bilen Turner de, Ahmet Trkel'in iliki kurduu, "ilkel irketi" hakknda baz sorular sormutur. Gerek Ticaret ve gerekse Maliye Bakanlar, sorulan sorular yantlamlardr. Ticaret Bakan Halil Baol'un, Millet Meclisi Bakanlna yollad, 6 ubat 1976 gn ve (140190.2) sayl yazda aynen u aklama yer almaktadr: - ilkel Nakliyat ve ihracat Limitet irketinin 1972 ylnda Kuveyt'e tonu, fob 1.350 dolardan 160 ton soutulmu taze koyun eti ihra etmek maksadyla tanzim ettii gmrk k beyannamelerine istinaden vergi iadesi ad altnda T.C. MerYOLSUZLUK. DDET, BAIMLILIK 103 kez Bankasndan, 3 milyon TL deil, 268.515.15 TL. ald tespit edilmitir. Ancak tescil tarihinin tespiti iin evrakn bakanlmza intikal ettirilmesi zerine, ihracata mesnet olan tescil beyannamesinin sahtelii anlalm ve bakanlmz mfettilerince yaplan inceleme sonucu, konu adli mercilere intikal ettirilmitir... Maliye Bakan Ylmaz Ergenekon da, 10 ubat 1976 gn ve (310010/12) say ile Millet Meclisi Bakanlna yollad yazda, ilkel irketinin, sahte belge ile vergi iadesi aldn belirtmektedir. irket hakknda 1972 ylnn ubat aynda Erzurum Cumhuriyet Savcl kovuturma amtr. Ahmet Trkel'in ilkel irketi ile ilikisi vardr. Bu iliki, ilkel irketi ile Ahmet Trkel arasnda imzalanan 3.1.1972 gnl "protokol" ile kurulmutur. Protokol, yle balamaktadr: - T.B.T. firmasyla ilkel Nakliyat ve Limitet irketi arasnda aadaki artlar ihtiva eden ibu protokol I.I.I 972 tarihinde tanzim ve imza edilmitir. 1- ilkel firmasnca iran'a ihra edilecek soutulmu koyun etinin her tonu iin T.B.T. firmasna 20 US dolar komisyon -denecektir. Bu komisyon aylk ihracat miktarlar dikkate alnarak, her ay tediye edilecektir. 2- Komisyon dnda ilkel irketi tarafndan T.B.T. firmasna 1972 ylnda tahassl edecek kr hissesine mahsuben 200.000 tmen denecektir... Protokol u cmleyle bitmektedir: - Kurulacak irkette M. Ali Barzade, A. Trkel'in tayin e-decei bir ahs tarafndan temsil edilecektir... Protokoln altnda u imzalar bulunmaktadr: A. Trkel, M. Oktay, H. Seven... Grld gibi, AP'I Ahmet Trkel'in ilikide olduu ilkel irketi, iran'da T.B.T. adl irkete soutulmu koyun eti satmaktadr. irket Kuveyt'e koyun eti satmnda sahte belge ile vergi iadesi alm ve hakknda kovuturmaya geilmitir. Bu "T.B.T." adl irkete bir "mim" koyun... AP'I Ahmet Trkel'in, Ticaret Bakanl yapt gnlerde, kendisine 13.8.1973 tarihinde ihracat Genel Mdr Cemil Sevin, peynir ihracat hakknda bir yaz yazmtr. Ahmet Trkel, kendi el yazs ile bu Cemil Sevin'in yazsna u notu dmtr: 104
- Ekli listede belirtilen tescil taleplerini tecavz etmemek kaydyla, olur... Ekli listede peynir ihracatnn, iran'da "Fisharabat Ave. No. 164 Tahran" adresinde yerleik "T.B.T. Co. Ltd." ile yaplaca belirtilmitir. Yani, Ahmet Trkel'in soutulmu et ihracat iin anlama yapt T.B.T. irketiyle... imdi ben, vatanda Uur Mumcu olarak, AP Bursa Milletvekili ve eski Ticaret Bakan Ahmet Trkel'i, ya Meclis Basn Brosunda ya da Ankara Gazeteciler Cemiyetinde ak tartmaya aryorum... Bay Trkel, sizin ilkel irketiyle ilikiniz vardr. Bu irket hakknda sahte belge dzenlemek suundan kovuturma almtr. Bu irketin T.B.T. irketiyle ticari ilikisi bulunmaktadr. Siz de bakan olarak bu T.B.T. irketi aracl ile yaplan peynir ihracatna izin verdiniz. T.B.T. irketi ise sizin, et ihracat iin anlamaya vardnz irkettir. Haydi Ahmet bey, tekzip yollamak kolaydr, buyurun, herkesin nnde belgelerle tartalm. Sizin imzanz tayan belgelerle... Haydi, haydi, buyurun Ahmet Bey... (Cumhuriyet, 18 Mart 1976) VEKL BEYEFENDNN TELEFONU... 15 Kasm 1967 gn vekil beyefendinin zel kalem mdr, ekoslovakya Eliliinden telefonla arand. Bir deerli iadam, ekoslovakya Bykelilii Ticaret Maviri Stropinc-ky'nin yanndan vekil beyefendiyle grmek istiyordu. zel kalem mdr, vekil beyefendinin gece toplantdan ge ktn ve henz uyanmadn syleyerek telefonu kapatt, iadam bir sre sonra yeniden telefon etti. Vekil beyefendi makamna gelmilerdi. Konuma yle balad: - Alo Mehmet Bey, affedersiniz... - Naslsnz.........Bey? - Teekkr ederim... Bu ksa hobeten sonra, iadam vekil beye unlar syler YOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 105 - Canm kardeim, ben seni rahatsz ettim. Bir ttn mevzuu vard. Bu bir miktar... Ben vaat aldm eklerden... - Ha... - Alo... - Efendim? - ite 40-50-60 ion neyse... Onlardan vaat aldm. Siz bakasyla konumayn onun iin. - yle mi? - Evet, evet... - Peki yleyse... Vekil beyefendiyle iadam, ekoslovaklara pamuk sat -zerine konuuyorlar. Pamuk sat devletle ilgili deildir. Vekil beyefendinin sahibi olduu pamuklar eklere satlacaktr. Konumay izleyelim: iadam Mehmet Bey - Ben imdi zr dilerim, sizi rahatsz ettim. Vekil Beyefendi - Ne zaman gelecekler Mehmetiim... iadam Mehmet Bey - Bekliyoruz, bu hafta gelmeleri lazm. Vekil Beyefendi - Buradan gemilerdi diyorlard izmir'e... iadam Mehmet Bey Polonyallar galiba onlar. iadam Mehmet Bey - Ricam yalnz, bunlar ttn kontenjan istemiler sizden, 810 milyon, izmir'de de ttn artacak galiba... Menfi cevap vermeyelim bunlara. Vekil Beyefendi - ite federasyondan bir yaz bekliyoruz da... iadam Mehmet Bey - Sonra bunlarn bir pamuk kontenjan vard galiba. 3000 ton mu nedir, pamuk istemiler. Pamukla alakal baz eyler daha varm... Vekil Beyefendi - Bunlarn hepsini sonra ey ederiz... iadam Mehmet Bey - imdi ekler ok byk hsnniyet gsteriyorlar bu sene, onu rica edeceim. Ne yapp yapp, bu kaplar amaya alalm. Vekil Beyefendi - Bilmem ne zaman alacaklar bu eyleri? iadam Mehmet Bey - Ben nmzdeki hafta geleceim, size kati cevab vereceim. Sizde ne miktar kald? Vekil Beyefendi - Benim bir de Aziz Aabey vard. Onunla beraber aa yukar 30 ton, 32 ton kadar Amerikan Grade var. 106
iadam Mehmet Bey - Evet ne kald bu sene? Vekil Beyefendi - Aa yukar 45 tonu gemez. iadam Mehmet Bey - Ben aldm. Ben ey yapacam yani. Bir de Amerikan Grade, katiyen vaade aldm yani. Onu siz bilin de. ekler falan gelecek olursa, en batan ben aldm eyi, ticaret mavirinden. iadam Mehmet Bey - Yani ekler bana, ticaret maviri sz verdi. Ben dedim, ben sizin namnza sz verdim dedim. Bu kk eylerle uratrmayalm dedim, anladnz m? Vekil Beyefendi - Evet... iadam Mehmet Bey - Bana, peki sz vermitin, tamam dediler. ' Vekil Beyefendi - Mamafih yine bir 50 ton daha var yani isterlerse birini ona, birini ona verelim. Kalksn gitsin, kurtarm oluruz. iadam Mehmet Bey - Gayet iyi olur. Ben imdi aa yukar... 30 ton deil mi sizin ey?.. Vekil Beyefendi - ite yle beraber, Aziz Aabeyle beraber 32 ton. Benimki 18600 ksur Mehmet Bey... iadam Mehmet Bey - Bir dakika... 18.000 ksur... Vekil Beyefendi - Aziz Aabeyinki de ite, 12.000 ksur... 17 tondur zaten hepsi 5 ton... iadam Mehmet Bey - imdi, eder ikisi 30 ton.,. Baka 17 ton ey mi var?.. Vekil Beyefendi - Yok. 30-32 ton arasndadr, yani. Kusurlu konuuyorum da... iadam Mehmet Bey - Anlyorum, anlyorum... Vekil Beyefendi - Amerikan Grade, gerisi kafadr yani... iadam Mehmet Bey Hepsi 45 ton mu?.. ' Vekil Beyefendi - Teyzemin damad var benim, 40 ton da onda var. Atf... iadam Mehmet Bey - Atf... Orada 40 ton var yle mi? Vekil Beyefendi - Evet... iadam Mehmet Bey - Gerisi 20 ton kimde?.. Vekil Beyefendi : Sleyman ...da. iadam Mehmet Bey - 20 ton Sleyman ...da, peki ben sizinkiler iin sz aldm. Onlar da halledeceim inallah... Vekil Beyefendi - Sa olun, sa olun... YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 107 iadam Mehmet Bey : imdi ben halledeceim onu. imdi eklerden pamuk kontenjan falan, onlarla ilgili baz eyler varm... Bunlar memnun etmeye alacam. Ayrlmasnlar buradan. ey yapmasnlar... Vekil Beyefendi - Ben yardmcym onlara... iadam Mehmet Bey - Peki ... Beyciim, imdi rahat rahat uyu hadi. Bu konuma, bir iadam ile bir bakan arasndaki telefon konumasnn tutanandan alnmtr. Yerin kula var. Byle konumalar gn olur, bizlerin de eline geer byle... Bu bakann, eklerle ticaret ilikilerine girierek, kendi pamuunu bir iadam aracl ile satmak istediini devletin ilgili daireleri de gvenlik makamlar da bilmektedir. imdi sizler de soracaksnz: - Kim bu bakan?.. Bu bakan AP'lidir. Ad nemli mi efendim?! Mehmet olur, Ahmet olur. Ne nemi var?!.. (Cumhuriyet, 10 Mart 1976) ETE... ete, silahl sivil topluluklara verilen addr. ete, szlk anlamn am, belirli karlar elde etmek iin bir araya gelen kimselerin ortak ad olmutur. ili'de sosyalist devlet bakann devirip lkeye kan kusturan General Pinochet de bir "e-te"nin badr. 1967 ylnda kendi lkesini bir gecede igal e-den GIA ajan Albay Papadopulos da Yunanistan'da hkm srm bir ete sorumlusudur. Kurtulu savalarnda, lkelerini emperyalizme kar koruyan eteler de vardr. Bizim yakn tarihimizde de byle eteler vardr. Ege'de, Yunan ordusuna kar savaan etelerin nderlerine "efe" ad verilmekteydi. Bu etelerin, Kurtulu Savamza byk katklar olmutur. Gney illerimizi emperyalist saldrganlara kar ilk kez koruyanlar da yine etelerdir. - eteler iinde hi olmaz bozgun...
108 etelerin gelenekleri, yiitlikleri ve trkleri de bugne kadar kulaktan kulaa yaylmtr. eteler, devlet otoritesinin kalmad dnemlerde, soygun yapp bulunduklar yrelerde kendilerine zg dzen kurarlar. akrcal Mehmet Efe bu tr ete bakanlarndan biridir. akrcal Efenin yiitlii, fukara babal zerine ykler sylenmi, trkler yaklmtr. - izmir'in kavaklar/ Dklr yapraklar/ Bize akc derler/ Ykarz konaklar... ikinci Dnya Sava yllarnda Balkan lkelerinde, igalci faist ordularna kar dven etelere de "partizan" ad taklmtr. Babakan Demirel, geen sonbaharda Bulgaristan'a gittiinde, Komnist Partisi yeleriyle partizan etecilerinin kabrine elenk koydu. Kabrin ad "Kardelik Tepesi'ydi, Fakat, Demirel, komnistlerin mezarna elenk koyulduunun duyulmamas iin, - Demirel, Sofya'da "Mehul Asker Abidesi"ni ziyaret etti... eklinde haber verildi! Sofya'da "Mehul Asker Abidesi" yoktur. Demirel'in elenk koyduu mezarda, sava srasnda len Komnist Partisi yeleriyle, partizan etecilerinin adlar yazldr. Bulgar Devlet Bakan Jivkov da bir partizan etecisidir. Yani Bulgar Devlet Bakan bir Marksist-Leninist etecidir. Sofya'da, Devlet Bakan Jivkov ile Demirel'in yemeinde karmza Demirel'in koruma polislerinden biri gelip oturdu. Sz arasnda: - Jivkov Marksist-Leninist etecidir... deyince, koruma polisi hemen itiraz etti: - Olamaz, o koskoca devlet bakan... Bulgaristan'da, devlet ve parti yneticilerinin ou, partizan etelerinde lkeyi silahla korumu olanlar arasndan seilmektedir. Bizim kahramanlk trkleri gibi. onlarn da "partizan mzikleri" vardr. lkelerini, emperyalizmin igaline kar koruyan etelerin en nllerinden biri "Vietcong" adyla bilinir. nk Vietnam'da, Amerika ordusuna kar savaanlara Amerikallar, "komnist eteci" anlamna gelen "Vietcong" adn takmlard, Bizim TRT "Vietcong" yerine, Vietnam kuvvetlerinin gerek adlarn kullannca, kyamet kopmutu: YOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 109 - Vay, TRT, nasl olur da komnistlere "Ulusal Kurtulu Kuvvetleri" der? "Mafya", uluslararas etelerin en glsdr. Her lkedeki esrar ebekeleri "mafya" etesine baldr. Mafyann baz devlet bykleriyle de iliki kurduu sylenir. Kurtulu savalarnda eteler, emperyalizme kar dv-mlerdir. Emperyalizmin, azgelimi lkelerde kurdurduu eteler de, devlet ynetimi perdesi altnda, uluslararas soyguna maalk etmekte ve bu soygundan paylarn da almaktadrlar. Baz lkelerde, baz kimseler, devleti soymak iin, politikac klna girerler. Bunlar partilerde, Parlamentolarda boy gsterirler, ithalat, ihracat, banka soygunu gibi ileri siyasal ilikilerle yrtrler. Bunlar da etedir. etelerin en aal da bunlardr. Bunlar yzlerine, devlet adam maskesi takp halk soyarlar. Allaha ok kr, memleketimizde byle eteler yoktur... (Cumhuriyet, 22 Man 1976) "I SAYILI YASA..." Trkiye Cumhuriyeti Yasalar iinde tane " I sayl yasa" bulunmaktadr. 1920 ylnda, ilk Byk Millet Meclisi aldnda karlan ilk yasa, "Anam Resmi" ile ilgilidir. "Anam Resmi", koyun saym ile ilgili bir vergi eididir, ilk Byk Millet Mecli-si'nin 24 Nisan 1920 tarihli ve I sayl Anam Resmi Yasasndan sonra karlan ikinci yasa "Hiyaneti Vataniye Kanunu" adn tamaktadr. 27 Mays 1960 ihtilalinden sonra, yasalar yeniden " I sayl yasa" olarak balamtr, ihtilalin I sayl yasas, 24 Anayasasnn kaldrlmasna ilikin olup 12 Haziran 1960 tarihini tamaktadr. 1961 seimlerinden sonra toplanan Byk Millet Meclisinin kard " I sayl yasa", Parlamento yelerinin maa ve -denekleriyle ilgilidir. Yani, seimlerden sonra toplanan siyasal partiler,
yasama grevlerine, kendi aralarnda "siyasi dnce ve felsefi inan ayrm" gzetmeden, "milli birlik ve beraberlik o ruhu iinde", yolluk"ve deneklerini saptayarak ie balamlardr. Trkiye Byk Millet Meclisi yelerinin denek ve yolluklar hakkndaki yasa," I sayl yasa" olarak adlandrlmtr. 1961 Anayasasnn 82'nci maddesi, Parlamento yelerinin denek ve yolluklaryla ilgili u hkm tamaktayd: - Trkiye Byk Millet Meclisi yelerinin denek ve yolluklar kanunla dzenlenir. denein aylk tutar birinci derecedeki devlet memurunun ayln, yolluk da denein yarsn aamaz. denek ve yolluklarn en ok ayl nceden denebilir. Trkiye Byk Millet Meclisi yelerinin aylk ve deneklerine, her ne surette olursa olsun yaplacak zam ve ilaveler, ancak bu zam ve ilaveleri takip eden milletvekili genel seimlerinden sonra uygulanr... Bu hkme gre, Parlamento yeleri, kendi yasama dnemlerinde kendi denek ve yolluklarna zam yapamyorlard. Anayasadaki bu akla ramen, Parlamento yeleri, 1970 ylnda kendi denek ve yolluklarn artrdlar. Trkiye ii Partisi, bu yasann iptali iin Anayasa Mahkemesine dava at. Anayasa Mahkemesi, Parlamento yelerinin kendi denek ve yolluklarn artramayacaklar gerekesiyle bu yasay iptal etti. Sonra ne oldu bilir misiniz? Ortann sa, ortann solu, ortann alt, ortann st, demokrasimizin vazgeilmez unsuru saylan ne kadar siyasal partisi varsa, 12 Mart dneminde hep beraber Anayasann, Parlamento yelerinin kendi denek ve yolluklarnda bir art yapmalarn nleyen 82'nci maddesini deitirdiler. Devir 12 Mart devriydi. Memleketin bunca aydn, Sunay-Tama, Erim-Melen drtgeninin kurduu esir kamplarnda gzaltna alnmlard. Milletvekili ve senatrlere, kendi denek ve yolluklarn artrma olana veren Anayasa deiiklii bu dnemde yapld. 12 Martn "Atatrkl" kimseye brakmayan ikencecileri, A-nayasann bu hkmn de deitirivermilerdi. Anayasann bu maddesi 12 Temmuz 1971 tarihinde deitirilmiti. stelik, bu deiiklie gre Parlamento yeleri, 1,3.1970 tarihinden balayarak denek ve yolluklarn artrm sayldlar. Bu dnemdeki birikmi paralar da aldlar. YOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK imdi, yeniden bir abaya tank olmaktayz. Devletimiz ve milletimizin blnmezliine inanm bulunan bir AP senatr, Genelkurmay Bakannn eline geen ayln arttn ileri srerek Parlamento yelerinin denek ve yolluklarnn artrlmasn istemitir. Hi pheniz olmasn, btn siyasi partiler, demokratik sol, demokratik sa, antipatik ve geometrik sa, "milli birlik ve beraberlik ruhu iinde" aylklarn, 21 bin liraya kartmak iin elbirlii yapacaklardr. Tpk, tarm kazanlarnn vergi d braklmasnda olduu gibi... Yoksul halkn oylaryla, dzen deitirmeye gelen CHP'liler! Hi olmazsa siz kar kn bu neriye. Sizler, bu dzene kar msnz, yoksa deitirmek istediiniz dzenin bir paras msnz? Halep oradaysa, arn burada... (Cumhuriyet, 24 Mart 1976) KM KM DORULUYOR?.. Dileri Bakan ihsan Sabri alayangil'in 12 Mart olay ile ilgili aklamalar, baz evrelerde aknlk yaratt. Nasl yaratmasn ki! Demirel hkmetinin ba sorumlularndan biri, 12 Martn CIA tarafndan yapldn sylemekte ve MiT'in, CIA, iran'n Gvenlik rgt "SAVAK" ve israil Gizli Polis rgt "MOSSAD" ile baz ilikiler iinde olduunu ileri srmektedir. 12 Martn CIA tarafndan dzenlendii, Demirel'in bakanlarndan Turhan Bilgin'in sahibi bulunduu "Gne" gazetesinde yazlm, stelik Orgeneral Faruk Grlerin iinde bulunduu bir "Brksel cuntasndan sz edilmiti. 12 Mart 1971 tarihinden sonra kurulan skynetim mahkemelerinde, birok kimse, 12 Martn CIA tarafndan gerekletirildiini sylemitir. Mahkeme nnde sylenen bu szler, ou kez tepkiyle karlanm ve bu szlerin sahipleri, itilerek, kaklarak, dvlerek duruma salonlarndan dar atlmlardr.
Calayangil, Sleyman Demirel'in yakn ve sadk dostlarndan bindir. Turhan Bilgin, 12 Mart muhtrasyla drlen 112 Demirel hkmetinin szcsdr. Demirel'in bu iki bakan da, 12 Martn CIA tarafndan yapldn sylemekte ve yazmaktadrlar. Buraya bir nokta koyalm. Talat Turan, 1963 ylnda, devrimci dncelerinden dolay emekli edilmi bir kurmay yarbaydr. 12 Mart muhtrasndan sonra, istanbul'da karargh kuran kontrgerilla ikencecileri, bir gece Talat Turan' esir aldlar. Talat Turan Erenky ikence e-vinde, en ar ikencelerden geirildi. Kontrgerilla ekyas, Trkiye'deki btn devrimci eylemleri, Talat Turan'n srtna yklemek iin her trl ikence yntemine bavurdu. Basnda "bomba davas" olarak adlandrlan davada, Talat Turan ilgin aklamalar yapt. 4500 sayfay aan savunmasnda, Trkiye'de CIA almalar birer birer sergilendi. Talat Turan savunmasn yaparken, Faik Trn, istanbul Skynetim Komutan olarak grev banda bulunuyordu. Talat Turan 8 Haziran 1973 gn, 2 No'lu Skynetim Mahkemesinde CIA-MT ilikileri hakknda unlar sylemiti: "Savunmamda akladm gibi Trk-Amerikan ilikileri 1947'den bu yana ikili anlamalarla, Atatrk'n tam bamszlk ilkesinden dn verile verile bugnk noktaya varmtr. Trk-Amerikan ilikilerinde, senelerce verilen dnlerin dn Johnson'un mektubu, bugn silah ambargosu olarak karmza kmas senelerce srdrlen d politikamzn iflasn simgelemesine karn, Trkiye'yi Amerikan emperyalizmine peke ekenlerin, politikasn srdrmek iin adam satn alarak cepheleenlerin ardnda olan g nedir? 22 Ekim seimlerinden nce silah ambargosu neden ksmen kaldrlmtr? Joseph Luns, Trkiye'nin seimleri ile neden ilgilidir? Bizi, btn bu olaylarn ardnda CIA parma aramaya iten hakl nedenler olduunu 12 Mart sonras uygulamalarnn CIA nerileri dorultusunda olduunu savunmamla kantlayarak, milliyeti tutsaklarnn gerek niteliklerini gzler nne sermi bulunuyorum. Bu blmde CIA-MT ilikisi zerinde yeniden durmak istiyorum. nk bilindii gibi MiT'in yasad bir emri ile tutuklanm bulunuyorum. 8 Eyll 1964 gn Gen Kemalistler Ordusu olay nedeniyle Gn. Kr. Bk'l Askeri Mahkemesinde yarglanrken yaptm savunmada; YOLSUZLUK. DDET, BAIMLILIK 113 MiT'in Silahl Kuvvetler mensuplarn takip ettiini ve bu yndeki giriimlerinin her geen gn artacan ve M-T'in siyasal iktidarn aleti olmamas gerektiini, MiT'in iinde grevini ktye kullanan parazitlerden temizlenmesi gerektiini belirttikten sonra, rgtn grevini ktye kullandn ve Anayasay ihlal ettiini ve Gen Kemalistler Ordusu olaylarnda tpk bugnk gibi yasad olarak sorgularn MiT'te yapldn belirtmitim. O gn bu k yaparken elbette bildiim gereklere dayanyordum. Nitekim olaylar beni dorulad. Zamann MT Bakan olan Fuat Dou, Sunay ve Ta-ma'n da tasvibi ile CIA ve SAVAK gibi gizli rgtlerle yakn ilikiye gemiti. Bu ilikinin bir gn 12 Mart muhtras ile noktalanmasndan daha doal bir sonucu olamazd. (rnein 21 Mays 1963 darbe gn Fuat Dou iran'da ve SAVAK'n misafiri bulunmaktadr.) Olaylarn dorulad kanmz, 9 sene sonra 2 No'lu Skynetim Askeri Mahkemesinde yeniden dile getirdim. Sunay ve Tama'la ahsi bir ilikim yoktur. Ancak bunlar zellikle 22 ubattan sonra ynetimi ele geirmiler, MT' ele geirmiler. MT' de Amerikallar ele geirmi ve bu ekilde idare edilmeye balanmtr. Bu yzden de memleket bu hale gelmitir. Bu konulan savunmamda ayrntlar ile bildireceim (D. Tu. Sh. 16). iki buuk sene nce verilmi bu szm yerine getirmi olduumu sanyorum. MiT'in Erenky'deki ikence kknde kontrgerilla rgt adna bana ikence yapanlar eer bir iktidar kavgasnn kart gruplar olsa idi onlar mazur grrdm. Hepsinin Amerikan emperyalizmine yerli ibirliki yetitiren Washington Uluslararas Polis Akademisinde kontrgerilla ve CIA okullarnda yetitirilmi olmas ardndaki hiyaneti grmemezlikten gelemezdim."
Talat Turan'n bu aklamalar, ihsan Sabri alayangil tarafndan kelimesi kelimesine dorulanmtr. Bu aklamalar, devrimcilere ektirilen aclarn gerekelerini de anlatmyor mu? Herhalde, Kurmay Yarbay Talat Turan, imdi ihsan Sabri alayangil'e teekkr etmektedir... (Cumhuriyet, 26 Mart 1976) 114 CHP NE YAPMALI?.. Gensoru nergeleriyle hkmetin devrilemeyecei anlalmtr. CHP'nin, mobilya gensorusundan sonra hazrlamakta olduu "asayi gensorusu", sac partileri bsbtn birbirlerine yaklatracaktr. Mobilya gensorusunda CHP ile birlikte hareket eden DP'nin, "asayi gensoru"sunda ayn ibirliini gstermesi son derece phelidir. CHP, gensoru nergelerini vermek zorundayd. Bu zorunluluk, ana muhalefet partisi olmann zorunlu sonularndan biridir. Gensoru nergeleri sonunda, hkmetin devrilmeye-cei bilinse bile, CHP, muhalefet grevini yerine getirmek zorundadr. imdilik bu grev yerine getirilmitir. CHP'ye bu aamada bir baka grev daha dmektedir. Bu grev, CHP'nin bir sre kendi i yapsna dnerek parti rgt ve yetkili kurullar arasndaki kopukluklar gidermek biiminde zetlenebilir. CHP merkez ynetim kurulu, parti meclisi, Meclis ve Senato gruplar arasnda, gereken ibirlii imdiye kadar kurulmu deildir. CHP iinde her kafadan bir ses kmaktadr. Alnz, tarm kazanlarnn vergilendirilmesi sorununu... CHP Millet Meclisi grubu, tarm kazanlarnda vergi bakl snrn ykselten yasay, AP'lileri, CGP'lileri bile geride brakacak ller iinde desteklemi ve oy kullanmtr. Baz CHP milletvekilleri, grup yneticilerinin bu tutumuna kar km, parti grubu iinde huzursuzluklar ba gstermitir. CHP Senatr Ziya Gkalp Mlayim, basnda yaymlanan demeleriyle bu yasaya, en sert biimde kar kmtr. Demek oluyor ki, CHP'nin bu konuda nceden saptanm ve belirlenmi bir gr yoktur. Bu gr, tartmalardan sonra kesin biimini alr. Parti gr bylece saptanr. Ciddi ve disiplinli bir partide grup bakan vekilleri ayr, milletvekilleri ayr oy kullanmazlar. CHP byle bir "ciddiyet" ve "disiplinden" yoksundur... Parti ii dedikodular, partinin ciddi ve disiplinli bir parti olarak almasn engellemektedir. Oylamalarda, baz milletvekilleri, evlerine taksi yollanarak arlmaktadr. Meclis grubunu, gensoru oylamalarnda tam kadro olarak getirmek bile glemektedir. Partide tam bir "lakalk" hkm srmektedir. YOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 115 Partinin, bir slogan olarak sk sk kulland "demokratik sol" kavram da henz akla kavumu deildir. Tarmda, toprak sahiplerinin daha az vergi vermelerini salayan yasalar bile, demokratik sol adna savunulmaktadr. Herkes kendi grne gre bir demokratik sol snr izmektedir. CHP bir an nce tzk kurultayn toplamaldr. Demokratik sol ilkeler, elden geldii kadar somutlatrlmaldr. CHP, tarmda toprak sahiplerinin vergi vermemesini mi istiyor? Bu belirlenir. CHP, d ticaret ve bankalarn devletletirilmesini mi istiyor? Bu, programda belli olur. CHP, NATO'dan ve Ortak-pazardan kmak m istiyor? Bu da programa ak ak yazlr. Kimin demokratik solcu olduu, kimin rgte dayand, kimin sosyalist olduu, bu llerle ortaya kar. Yoksa, - Eybolu, Krkolu, Baykal, Topuz... gibi tartmalarla, kimin kimden daha sac, ya da solcu olduunu belirlemeye o-lanak yoktur. Buna olanak olmad gibi, imdiye dek bu yolla yaplan deerlendirmelerin aldatc izlenimleri, partiyi gerek yrngesinden saptrabilir ve CHP'yi, sadece iktidara gelmek iin savaan bir siyasal kalabalk niteliine sokar, CHP'nin ciddi bir aratrma grubu da yoktur, ilerici basnla gereken olumlu ve yapc ilikiler henz kurulamamtr. CHP gruplarn besleyecek bilimsel aratrmalar, yasa nerileri, belgesel yaynlar da yaplmamaktadr, Sadece "zgr insan" dergisi evresinde iyi niyetli ve snrl bir almayla yetinilmek-tedir.
Milletvekili ve Senatrlerin ou, Ankara'da delege arlamak, semenlere Meclis lokantasnda yemek smarlamak ve Parlamento kulislerinde, - Necmi Efendi ay getir... diyerek balattklar sohbetlerle zaman ldrmektedirler. CHP, bir an nce ciddi ve disiplinli bir parti grnm iine girmelidir. Partinin btn baarlarn bir tek adamdan, Blent Ecevit'ten beklemek, "demokratik tembelliin" ad mdr yoksa? Yalanmz, yanlmz var m ey CHP yneticileri?!.. (Cumhuriyet, 18 Mart. 1976) 116 KRA SZLEMES... 12 Mart darbesinin CIA tarafndan yapldn, MT ile iran ve israil gizli rgtleri arasnda yakn ilikiler bulunduunu a-klayan, cephe partilerinin Dileri Bakan ihsan Sabri alayangii, yoksul lkelerde, CIA ile birlikle darbeler dzenlemekten "sabkal" Amerika Dileri Bakan Dr. Kissinger ile tam anlamaya vard. Antlama, Trkiye topraklarnn Amerikan ordusuna kiraya verilmesiyle ilgilidir. Bu anlamadan sonra taraflar birbirlerini kutlam ve birlikte kadeh kaldrmlardr. Onlar kadeh kaldrrken, biz de bir Ceza Yasas maddesini, durduu yerden kaldrarak cephe partilerinin nne dkelim. Ceza Yasasnn 125'inci maddesinde unlar yazldr: - Devlet topraklarnn tamamn veya bir ksmn yabanc bir devletin hkimiyeti altna koymaya veya devletin istiklalini tenkise veya birliini bozmaya veya devletin hkimiyeti altnda bulunan topraklardan bir ksmn devlet idaresinden ayrmaya matuf bir fiil ileyen kimse lm cezasyla cezalandrlr... Acaba, devlet topraklarnn, bir ksmn "s", "tesis" adlar altnda bir baka devletin egemenlii altna vermek, su deil midir? Yllarca Pentagon generallerinin emir ve komutasnda tutulmu vatan topraklan, acaba, Trkiye Cumhuriyeti snrlar iinde deil midir? Deilmi herhalde... Trk d politikas, bildik bileli kapal kaplar ardnda yrtlmtr. Ege'deki haklarmz da, Trk-Amerikan ilikileri de, ayn karanlk ortam iinde birtakm pazarlklarla yrtlmektedir. 1947 ylndan balayarak, adm adm Amerikan emperyalizmine teslim olduk. O gnlerde, bu ilikilere kar kanlar, devletin btn gcyle ezildi. - Kahrolsun komnistler... edebiyat, i politikada devlet e-liyle fert zengin etmenin paravanas olduu gibi d politikada da teslimiyetiliin bayra yapld. Trkiye, Pentagon generallerince bir "snr karakolu" olarak seilmiti, ingilizler ise Trkiye'nin, Ortadou lkelerindeki petrol yataklarnn bekiliini yapmak iin NATO'ya girmesini istiyordu. Bizden istenen bekilikti, polislikti, jandarmalkt. Kimlere kar? Yoksul Arap halkna kar... YOLSUZLUK. DDET, BAIMLILIK 117 NATO'ya girebilmek iin ka Mehmetiin, ka subayn kemiklerini Kore dalarnda brakp geldik!.. Kore'de, Trk me-zarlklarndaki sessiz mezar talan, Menderes hkmetlerinin utan duvarlar gibi durmaktadr imdi. Bugn, ayn politikann bir baka aamasndayz... Kbrs bunalmndan sonra Amerika'nn taknd tavr hep birlikte grdk. Ulusal gvenliimizin sz konusu olduu gnlerde, Amerikan kongresi anlamalar gerei olarak yaplan askeri yardm kesiverdi. Yabanc petrol irketlerince de jetlerimizin yaktlar kesildi. Trkiye, bir sava annda Yunanistan karsna, silahsz ve yaktsz olarak karlmak istendi. Ne abuk unutuldu bunlar? Ne abuk?.. Amerikallarla, 1950'lerden beri anlamalar nasl imzalanyor? Byle kapal kaplar ardnda... Petrol, maden ve yabanc sermayeyi tevik yasalar nasl hazrland? Kapal kaplar ardnda, Amerikan uzmanlaryla... Ege'de haklarmz nasl kayboldu? Byle kapal kaplar ardnda... Devlet topraklar nasl kiraya veriliyor imdi? ite ayn yntemlerle, ayn biimde, kapal kaplar ardnda... Nedir bunun ad? Kim, ne cesaretle imzalyor bu anlamalar?! Menderes'in sonundan korkmuyorlar m? Korkmuyorlar anlalan... Kbrs bunalmndan
rkmyorlar m?.. Herhalde hibir tehlike an, cephe partilerini de bay alayangil'i de hi tedirgin etmiyor. Fakat Ceza Yasas yazyor : - Devlet topraklarnn tamamn veya bir ksmn yabanc bir devletin hkimiyeti altna koyana lm cezas verilir.., imdi bugnden balayarak greceksiniz ki, bu konuda her trl demagoji saldrsyla karlaacaz. Devlet topraklarn bir baka devlete kiraya verenler, "devletin btnl" gerekesiyle btn yurtseverleri ezmeye ve bomaya alacaklardr. Bir airimizin u zl deyiini hatrlyorum imdi ister istemez: - 8u vatan, topran kara barnda sradalar gibi duranlarndr... yle mi acaba?!.. Elolu, vatan topraklarn oda bir salon kiralar gibi kiralyor da, umurunda deil bizim milliyetilerimizin... (Cumhuriyet 29 Mart 1976) 118 ZAYDINLI KARARNAMES... Vatan topraklarn kiraya veren cephe partileri, Silahl Kuvvetler iinde de baz oyunlara bavurmaktadr. Orgeneral irfan zaydnl, hibir yasal gereke gsterilmeksizin, Hava Kuvvetleri Komutanlna atan m am aktadr. Neden? Orgeneral zaydnl, 12 Mart dneminde, Eskiehir Skynetim Komutanlnda bulunmutur. zaydnl'nn blgesinde ikence yaplmad gibi, baz sac eylemciler iin dava a-lm, bir de, AP kongresine izin verilmemitir. zaydnl'nn bir emri zerine, Demirel'in, Eskiehir AP kongresine gvde gsterisi yaparak girmesi yasaklanmt. imdi hem MSP'liler, hem de AP'liler, zaydnl'nn Hava Kuvvetleri Komutanlna gelmesine kar kmaktadr. Orgeneral irfan zaydnl'nn Hava Kuvvetleri Komutanlna getirilmemesinde ne gibi yasal veya siyasal saknca grlmektedir acaba? Demirel, Feyziolu, Trke ve Erbakan hep birlikte, kuvvet komutanlklarna, kendi siyasal grlerine yakn bulduklar orgeneralleri getirmek iin, Silahl Kuvvetler iine politika sokmaktadrlar. ite "cuntaclk" budur... Cunta, sadece ihtilal yapmak iin kurulmaz. Siyasal partiler, Silahl Kuvvetler iinde, kendi grlerine yakn olanlara -nemli grevler verebilmek iin, ordu hiyerarisini altst ederek, baz generalleri kayrmak, bazlarn da kenara itmek yoluyla da cuntaclk yapm olurlar. 12 Mart dnemi, bu bakmdan Silahl Kuvvetlerimize son derece zarar verici etkilerini beraberinde getirmiti. 12 Mart muhtrasyla Silahl Kuvvetler iinde, baz generaller ve albaylar arasnda, gruplar, hizipler ve cuntalar olumu ve siyasal partiler, organik balar kurduklar baz skynetim komutanlaryla, solcu ve devrimci dnceleri ezmeye almlardr. zaydnl kararnamesi, Ege sorunu dolaysyla Yunan ordusunun Trakya snrmzda ynak yapp bekledii gnlerde, gnlerce Demirel'in masasnda bekletilmektedir. Ordunun btnl byle mi korunur? Ve byle mi korundu imdiye kadar?.. (Cumhuriyet, 30 Mart 1976) YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 119 KRAYA VERELM... alayangil Beyin, btn ciddiyetiyle imza ettii anlama gereince Amerika, Trkiye'de kullanaca sler karl olmak zere, 4 ylda I milyar dolarlk yardm yapacaktr. Demek ki, 35 milyon metrekare tutan sler iin drt ylda I milyar dolar alnacaktr. Para veren petrol bulsun... Bu parann hesabnda hangi ller etkili olmutur, tabii ki bilemiyoruz. Geenlerde bir sakslk topra, 12 buuk liraya satyorlard. Bir hesap yapsak: Bir sakslk toprak, 12 buuk Trk liras ederse, 35 milyon metrekare s topra ka Trk liras eder? Vatan topraklarn kiraya vermek, cephe milliyetiliinin vatanseverliklerinden biridir. Anlaldna gre, kira yoluyla zengin olacaz. Belki de, topraklarn kiraya vererek kalknan tek lke olacaz dnyada. Olur mu, olur...
Cephe partileri, bu iin hesabn iyi yapmlardr. yleyse neden sadece sleri kiraya veriyoruz? Baz byk kentleri, kylar, ovalar ve denizleri de kiraya versek, kim bilir ne kadar zengin oluruz birdenbire!.. rnein, cephe partileri izmir'i Yunanllara kiraya verebilir. 12 Mart gnlerinde, Albay Papadopulos'un Atina'da, Nihat E-rim'in de Ankara'da iktidar koltuuna bada kurduklar gnlerde, "Trk-Yunan iadamlar Dernei" kurulmutu. Belki bu dernek izmir'i kirayla tutabilir, ne bilelim biz!.. istanbul Boaz'na Amerikallar oldum olas hayrandrlar. Boaz Amerikallara ya da btn NATO yelerine ortaklaa kiraya veririz. Boaz iin ok yksek kira creti istemek gerekir. Boaz iin kira szlemesi yaparken, - Fakat Boaz'da Trk Bayra dalgalanacak... diye ok -nemli bir koul da koyabiliriz. Kira szlemesine, Amerikallarn kirayla tuttuu yerlere; MHP, AP, CGP ve MSP gibi "milliyeti partiler"in bayraklarnn da aslmas yolunda hkmler de koy-durulabilir. Ne de olsa ev sahibiyiz... Amerikal dostlarmz, Adana ve Diyarbakr'la da yakndan ilgilidirler. Belki Lbnan'da sren anariye son vermek iin kiraladklar sleri kullanmak isterler. Adana ve Diyarbakr' da toptan kiraya vermek, hem lkemizin btnl, hem de e120 konomik durumumuz iin ok yararl olur. Dr. Kissinger de kesesinin azn aar artk... Bu arada memleketin kadastrosunun da bir an nce bitirilmesi gerekmektedir. nk vatan topraklar parsellenmelidir ki, kolayca kiraya verilsin. Bu kira szlemeleriyle birlikte, kadastro almalar da hzlanmaldr. Vatan topraklarndan bir ksm da Suudi Arabistan'a kiraya verilmelidir. Bu Mslman kardeimiz, kiralad topraklar zerine camiler yaptrr. Kira sresi bitince, camiler bizim olur. Bu konudaki grmelere, Devlet Bakan ve Babakan Yardmcs, stelik ve ayrca Milli Selamet Partisi Genel Bakan Prof. Dr. Necmettin Erbakan Efendi gnderilmelidir. Kiray artrmak, tahliye davalar amak, ev sahibi olarak, cephe partilerinin bilecei itir. Ev sahiplerinden ihsan Sabri Bey, - Hayat pahaland, artrn kiray biraz... derse, Dr. Kissinger: - imdi bizim de elimiz darda, artrmayz... demeyecektir herhalde. Ev sahibi-kirac olarak karde kardee geinirler, hi meraknz olmasn... Bu kira ileri biraz gelisin, belki biz de Amerikallardan karlk olarak devlet adam kiralarz. Baknz u zavall Nixon'in haline... Biz de Nixon'i kiralarz... Zavall adam, muhalefet partisinin telefonunu dinletti diye gmbr gmbr yuvarland gitti. Bizde olsayd, bamzn stnde tutardk. Ad yolsuzluklara da karsa, telefonlar da dinletse, hsm akrabas sfrdan milyoner de olsa, Amerikan halk gibi nankrlk etmezdik kendisine. Ne de olsa milli terbiye meselesi... (Cumhuriyet, 31 Mart 1976) BOMBALAR PATLARKEN... Yolsuzluk dosyalarnn iplerinin zld u son gnlerde, baz yayn organlaryla, MT Mstear emekli Orgeneral Hamza Grg ve Jandarma Genel Komutan vekili Korgeneral ahap Yardmolu'nun oturduu evlerin nnde bombalar YOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 121 patlamtr. lkenin drt bir yannda renci atmalar da srp durmaktadr. Baz evreler, skynetim ilan ederek, yolsuzluklar unutturmak ve yeniden solu ezmek hazrlklar iindedir. Demirel, niversitede srp giden olaylar nedeniyle, skynetim ilan etmeyi dndklerini aklamtr. Bu bombalar, hangi eller tarafndan atlyor, bunu bilemeyiz; fakat bileceimiz bir konu var; o da, bu bombalarn, gelecek bir skynetimin "havai fiekleri" olduudur. Bu hafta banda italya'da, italyan gizli istihbarat servisi bakan General Gianadelio Maletti tutukland. General Maletti'nin italya'da bilinmeyen kiilerce atlan bomba olaylarndan sorumlu olduu sylenmektedir. 1971 ylnda Milano kentinde, bombalar patlam ve 16 kii patlayan bu bombalar nedeniyle lmt. Bu olaylarn italya Gizli Haber Alma Servisi tarafndan dzenlendii ve bomba olaylarnn gerek sannn da, bu servisin bakan General Maletti tarafndan
yurtdna karld anlald. General Maletti ve arkadalar bugnlerde yarg nnde eylemlerinin hesabn vermektedirler. Trkiye'de de 12 Mart ncesi ve sonras bomba olaylarnn iyz anlalm deildir. Bomba olaylar nedeniyle sk sk ad geen bir emekli ihtilalci albayn, bugn sac rgtlerle, sac yayn organlaryla dp kalktn grdke 12 Mart ncesinin baz olaylarn da anlamak kolaylamaktadr. Baz olaylar, gemiin karanlklarna terk edilmekte, gerekler srarla kamuoyunun nnden karlmaktadr. rnein, Trkiye'de devlet terrnn resmen balad 17 Mays 1971 gn, israil Bakonsolosunu karan istihbarat Yzba ilyas Aydn neden yakalanmamtr? ilyas Aydn hakkndaki dosya neden kapatlmtr? ilyas Aydn olay, karanlk olaylarn sadece bir tanesidir... Bir an iin dnelim: ilyas Aydn bir CIA ajan olamaz m? Ya da MT grevlisi olamaz m? ilyas Aydn "kontrgerilla" adl gizli rgtn hnerli bir eleman olamaz m? Nerededir imdi llyas Aydn? Be yldr, ne lsne, ne dirisine kimse rastlamad, nedendir acaba?.. 12 Mart ncesinin "kkrtc ajanlar" btn belgeleri ve kimlik kartlaryla kamuoyu nnde sergilendi. Bunlar, sadece, 122 kkrtc ajanlarn bir blmdr. Kim bilir, bilmediimiz ya da bilip de belgelerini henz bulamadmz nice kkrtc ajan ortalkta dolap durmaktadr. Syler misiniz, ihtilal toplantlarnda, Silahl Kuvvetlerin, devrimci ii rgtleriyle ibirlii yapmasn nerdikten sonra, bugn sac gazete patronlarnn sofralarnda plenen emekli albaylar, neyin nesi olurlar? Dileri Bakan ihsan Sabri alayangil de, Amerikan, israil ve iran gizli haber alma rgtleriyle ili dl olduumuzu aklamam myd? Son be alt yln olaylarn, arka arkaya sralarsanz, burada karnza gizli rgtler, devlet terr, kkrtc a-janlar kar. Sac rgtlerin btn istedikleri, kapal bir iktidar dneminde, egemenliklerini artrmaktr. Dikkat gerektiren gnler yayoruz. Oyun yine eski oyundur. Demirel ve ortaklar, bir skynetim dnemi ile, yolsuzluklar unutturmak istiyor. Bombalar bunun iaretidir. Trk solu, her trl ak ya da kapa| kkrtmalara kar u-yank olmaldr. yle zamanlar olur ki, eylemsizlik en akll eylem eidi saylr... (Cumhuriyet, I Nisan 1976) OYUNU ANLAMAK.. imdilik gndemde iki nemli konu vardr. Bunlardan birincisi, Trk-Amerikan ilikileri, ikincisi de orap sk gibi birbiri ardndan gelen yolsuzluk dosyalardr. Kamuoyu, bu iki konu zerinde son derece duyarldr. Cephe partilerinin imdilik tek amac, bu iki konunun konuulmasn engellemektir. nk yolsuzluk dosyalar da, A-merikan sleri de, cephe ortaklnn temelini oymaktadr. Bunun iin yaplacak i ok basittir: nce, renci kesimi i-inde varolan huzursuzluu artrmak, sonra birka yere bomba atmak, btn dikkatleri atmalara evirecektir. Demirel'in arad ortam*budur. Byle bir ortam yaratlnca, Demirel, rejimi savunan bir devlet adam gibi demeler verecek ve devlet kuvvetlerini, sola kar kullanmak isteyecektir. - Af Kanunu ile kirlenen sokaklar devlet kuvvetleri temizleyecektir... YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 123 Demirel. bu sz bo yere sylemi deildir. nk, st ste patlayan bombalar ve nceki gn Ankara'daki renci-polis atmas, Demirel'in arayp da bulamad olaylardandr. Hi kukunuz olmasn, Demirel bir skynetim istemektedir. Hkmette bulunduu sre iinde 39 kii siyasal nedenlerle ldrlm, yzlerce kii yaralanm... Bunlar Demirel'in umurunda bile deildir. Bundan sonra sivil ynetimle yapamadklarn askeri ynetimle baarmak, Demirel'in en kaba taktiklerinden biridir. Srp giden renci olaylarn, yrrlkteki yasalarla nlemek mmkndr. Bunun en canl ve belirgin kant, Ecevit hkmeti srasnda bu tr atmalarn olmaydr. Demirel, olaylarn bylesine srp gitmesini istemektedir. Bundan sonra, gelsin skynetim...
Cephe hkmeti bir yldr grev bandadr. Bu bir yl iinde asker ve sivil brokraside Demirel'in istedii atamalar yaplmtr. Devlet brokrasisinin bir kesimi, tam Demirel'in istedii cephelemeye uydurulmutur. Trkiye, be yl nce 12 Mart olayn yaamtr. Bu 12 Mart olay, bata genlik kesimi olmak zere btn devrimcilere baz dersler vermitir. Muhtra ncesi ve sonras devrimci gr ve eylemlerde baz yanllklar yaplmtr. Bu yanllklar, henz bir "zeletiri" szgecinden geirilmemitir. Olaylarn ak, devrimci kesim iinde, bu son be yln hibir olayndan ders alnmadn da kantlamaktadr ne yazk ki!.. Faist basklar, genlik heyecan, rgtsz eylem eitleri, yanl taktikler ve.byk bir olaslkla, kkrtc ajanlar da bir araya gelince btn bunlar hep birlikte olaylarn yrngesini saptrmaktadr. Devrimci eylem, emeki snflardan g almadka, baarya ulaamaz. niversite duvarlar ya da byk kentlerin bulvarlar ile snrlanm devrimci eylem, eninde sonunda "kk burjuva anarizmine" dnr. u anda, kar glerin de istedii budur. lkc saldrganlarla bir atma yaratlsn, sonra da olaya devlet karsn ve devrimci genler ezilsin... Demirel'in 12 Mart ncesi, bir Milli Gvenlik Kurulu toplantsnda, lkc ve devrimci genler iin kulland u sz, ok kez yazlp izilmitir: - ti ite boduruyorum... 124 Ayn taktik uygulanmaktadr. nce. niversite duvarlar i-inde ve byk kent bulvarlarnda sa sol atmasna seyirci kalnd ya da 12 Mart ncesi olduu gibi, bu atmalar kkrtc ajanlarla kztrld. Sonra da, bu olaylar skynetimin malzemesi olarak kullanlmak istendi. Oyunu bozmak gerekmez mi?.. Gndemimizdeki konu, Trk-Amerikan ilikileri ve yolsuzluk dosyalardr: Btn dikkat bu iki noktada toplanmaldr. Oyun byle bozulur imdilik... (Cumhuriyet. 2 Nisan 1976) KONTRGERLLA TAKTKLER... "Kontrgerilla", Amerikan Silahl Kuvvetleri tarafndan ynetilen Panama'daki "Antigerilla Okulu" ile, Washington'da "U-luslararas Polis Akademisinde okutulan bir dersin addr. Bu derslerde, solcu ayaklanma ve devrimci eylemlere kar alnmas gereken tedbirler konu edilmektedir. Kontrgerilla zerinde eitli incelemeler yaplmtr. Bu incelemelerin en nemlilerinden biri. ingilizce adyla "Counter-Insurgency Warfare" adyla bilinir. Kontrgerillann teori ve pratiini inceleyen bu kitap, "Davit Galula" adnda bir Amerikal tarafndan yazlmtr. Bu kitap, ClA'nn gdmndeki "Pregar Yaynevi" tarafndan baslm ve btn dnyaya yaylmtr. Bu kitabn Trke evirileri de birok resmi kurulua gnderilmitir. Amerikan Silahl Kuvvetlerinde okutulan "kontrgerilla" kitaplarndan biri "FM3I-I5" saysyla yaymlanmtr. Bu kitapta da isyan ve benzeri eylemlerin nasl bastrlaca incelenmektedir. Bu kitaplarda, sadece baz askeri taktik ve stratejiler yer almamaktadr. Bu kitaplarda siyasal konular da ilenmektedir. Kontrgerilla yntemleri arasnda adam ldrme, ikence yapma, silahl soygun gibi eylemler de bulunmaktadr. "FM-31 -16" sayl ve "Counter Guerilla Operations" adl kitapta bu gibi eylemler de inceleme konusu yaplmaktadr. Amerikan kara ordusu tarafndan karlan bu kitap, bata Amerika'nn Vietnam'daki kuvvetleri olmak zere, birok askeri harekt srasnda kullanlmtr. YOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 125 Bu kitaplar ayrca, NATO lkelerine de gnderilmitir. "Kontrgerilla" zerinde yazlan kitaplarda yer alan siyasal deerlendirmelerde, Amerika'nn btn yoksul lkeler halklarn birer "rehine" olarak tuttuu ve baz lkelerde de, reform giriimlerini istedii lde tutmak gibi taktikleri olduu da yazlmaktadr. 12 Mart sonras, baz byk kentlerde karargh kuran ve ikence yaptklar insanlara kendilerini, - Buras kontrgerilla tekilatdr. Burada anayasa yoktur... diye tantan ve birou bugn "deifre olmu" yani adlar bizlerce bilinen birok ikenceci, dorudan doruya CIA tarafndan ynetilen bir gizli rgtn yeleridir.
Bu rgt, ikence dnda, kkrtc ajan kullanmak, sabotaj dzenlemek, devrimci eylemleri yrngesinden saptrmak gibi grevler yapmaktadr. Bunlarn amalar, taktikleri, yukarda birkann adn verdiimiz CIA kkenli kitaplarda yazldr. 12 Mart sonrasnda, kontrgerillalar tarafndan ikence edilen emekli Kurmay Yarbay Talat Turan, drt bin be yz sayfay bulan savunmasnda bu belgeleri birer birer mahkemeye vermitir. Bu savunma, Trkiye'deki CIA kararghlarn, matematik kesinlikle ortaya koymaktadr. Bunlar neden anlatyoruz? Nedeni u: Yeniden balayan bomba olaylar, sabotajlar, silahl genlik eylemlerinin arkasnda, bir CIA kuruluu olan kontrgerilla glgesi dolamaya balamtr. Devrimciliin temel kurallarndan biri de, CIA tarafndan tezghlanan oyunlara ve tuzaklara kar uyank olmay gerektirir. ite belgeler, ite olaylar... Siz verin hkmnz.., (Cumhuriyet, 3 Nisan 1976) MENTO VS... Trkiye ii Partisi, Demirel kardelerin sahibi bulunduu Glta irketince yaplan imento ihracatnda yolsuzluklar yapldn ileri srerek, baz belgeleri de basna datmtr. Demek oluyor ki, demokratik hayatmzn vazgeilmez unsurlar arasna imdi de imento torbalar katlmaktadr. 126 Yolsuzluk dosyalan ile cephe partileri arasnda "diyalektik" iliki bulunmaktadr. Yolsuzluk dosyalar arttka cephe partilerinin oylar da artmaktadr, ibu nedenledir ki, imento torbalar, cephe milliyetiliinin temelini iyice kuvvetlendirecektir. Biliyorsunuz bu ii Partililer, "bilimsel sosyalizm" ilkelerini benimsedikleri iin, Piyade Albay izzettin Avlar bakanlndaki skynetim mahkemesince ar cezalara arptrlmlar ve ancak Af Yasasyla cezaevinden kmlardr. TP'liler solcu olduklar iin, rejim dmanl yapmaktadrlar. Ne olmu Demirel kardeler milyoner olmusa?.. Hep bu memleket iin deil mi?.. Ne olmu yani; mobilya ihracat yaparak memlekete dviz getirmi Demirel ailesi... "Dmez kalkmaz bir Allah!.." Baksanza Trk parasnn deeri de dt... Demirel ne yapyor? Komnizmle mcadele ediyor... Peki nasl mcadele edecek komnizmle? Maddi ve manevi kaynaklar kullanarak... Manevi kaynaklar nedir? Manevi kaynaklar, anl tarih, necip millet, atalarmzn kan, Milli Selamet Partisi tz, Milliyeti Hareket Partisi program ve kurt ulumalardr. Maddi kaynaklar ise paradr. Demirel ailesi yoksul olursa, nasl mcadele edecek komnizmle?!.. NATO'ya, CENTO'ya, kontrgerillaya balyz. Bunlarn da "komnizmle mcadele fonlar" vardr. Belki Demirel ailesinin milyonlarnn kayna bu fonlardr. Onlar da bu paralan alp ilemilerse, size ne, bize ne?!.. Trkiye ii Partisi, Marksist-Leninist ve hatta Maoist olduu iin bu imento yolsuzluuna elatmtr. Demirel ailesi de anti-Marksist, antileninist ve hatta antimaoist olduu iin mobilya ve imento ticaretiyle megul olmaktadr. Yolsuzluklar ortaya karanlarn hepsi de, anl tarihimizin dman hnzr solculardr. Bunlarn hepsinin kafas ezilmeli, bu arada mobilya ve imento ihracatna devam edilmelidir... Yahya Demirel rnek bir Trk gencidir, ilkokulda, "hal ve gidi" bata olmak zere btn derslerinden "pekiyi" almtr. Sofrasnda her sabah Kuran Kerim okunan bir ailenin torunu olduu iin, ne Marksist olmutur, ne Leninist, ne de komnist... Yani, Yahya Demirel, ihracat yapmasayd da anarist mi olsayd? Rejim dman m olsayd?!.. Rejim dman olmad iin d ticaret rejiminden yararlanm ve bu yoksul milleti kalkndrmak iin vergi iadesi almYOLSUZLUK. DDET, BAIMLILIK 127 tr. Evinde, iyerjnde arama yapldnda, yasaklanm sol yayn ele gemi de deildir. Bir de telsiz yolsuzluunu ortaya attlar... CHP Gaziantep Milletvekili Mustafa Gne, Emniyet Genel Mdrlnn ald telsizlerde baz yolsuzluklar olduunu ileri srmektedir. Bu aka "gvenlik kuvvetlerinin manevi ahsiyetine hakaret" amacyla ortaya atlmtr, iddiaya
gre, emniyet telsizleri, Altay irketi aracl ile alnm. Ne olmu, alnmsa?!.. Bunlarn hepsi rejim dmanldr, devletin temeline dinamit koymaktr... Emniyet telsizleri, lkemizdeki "ar cereyanlar" arayp bulmak iin kullanlmaktadr. Telsizlerde yolsuzluk yapldn ileri srmek devletimizin "itibarn" sarsmak demektir. Btn yolsuzluklar, vatan kurtarmak iin yaplmaktadr. Neler yapmadk bu vatan iin? Kimimiz nutuk ektik, kimimiz ihracat yaptk, kimimiz ldk, kimimiz hapis yattk... imento torbalar da, mobilya takmlar da, hayali irketler de, dvizler de, paralar da oalsn ve kahrolsun komnistler, rejim dmanlar... Yaasn Demirel ve ailesi... (Cumhuriyet, 4 Nisan 1976) GENERALLERN GECES... Babakan Demirel AP Genlik rgtnde haktan, hukuktan, demokrasiden sz ederken, baz generallerin avukatlklarn da yapmaya kalkmtr. Baknz ne diyor: - Faik Trn' zalim, Ali Elverdi'yi faist ilan ederseniz lkenin hizmetlerini kime grdreceksiniz?.. Demirel'in istedii generaller Trnlerdir, Elverdilerdir. Bunlarn dnda bir general, yasalara ve geleneklere uygun o-larak, Hava Kuvvetleri Komutanlna atanacak olursa Demirel, - Ben yasa dinlemem... diyebilmektedir. Demirel ve cephe ortaklan Silahl Kuvvetler iinde bir o-yun oynamaktadrlar. Baz generaller hakknda sicil tutulmakta, buna gre, - Bizdendir, bize kardr... gibi deerlendirmelerle, Silahl Kuvvetlerin hiyerarisi altst edilmektedir. 128 12 Martn stanbul skynetim komutan nerededir? AP'de... 12 Martn skynetim mahkemesi bakan nerededir? AP'de... 12 Martn izmir skynetim komutan nerededir? O da AP'de... 12 Martn Kara Kuvvetleri kurmay bakan nerededir? O da AP'de... - Bizdendir, bize kardr... Demirel ve cephe partilerinin tek ls budur. Bir general Demirel'den yanaysa, ona karada lm yoktur artk. Ya milletvekili olacaktr, ya da byk bankalarn ynetim kurullarna postu serecektir. 12 Martn Genelkurmay Bakan, ne yapyor imdi? Bir byk bankada, ayda binlerce lira para alyor; kendisine bir de ylda yz binlerce lira "temett" veriliyor. Neyin karldr bu paralar, neyin, syler misiniz? Hangi bankaclk bilgisinin? Trn ne yapyor? Umumi Maazalar ynetim kurulundan srtst yatp, para kazanyor. ite hizmet dedikleri bu... - Faik Trn' zalim, Ali Elverdi'yi faist ilan ederseniz, lkenin hizmetlerini kime grdreceksiniz? Bu memlekette hizmet grenler, sadece Faik Trn ve Ali Elverdi gibi generaller midir? Orgeneral irfan zaydnl bu memlekete hizmet etmemi midir? Neden omuzundaki drt yldzla kuvvet komutanlna hak kazanan orgeneralin kararnamesini imzalamyorsunuz?!.. Demirel'in istedii generalleri gryorsunuz: Ya ikence kararghlar yneticileri, ya da idam kararlarnn krk kalemleri... 12 Mart muhtrasnn radyolarda okunmasndan sonra, baz general ve albaylar, Demirel hkmetinin imzalad kararnamelerle emekliye ayrldlar. Tmgeneral Celil Grkan, Tuamiral Vedii Bilget, bu memlekete hi hizmet etmemiler midir? Tmgeneral Grkan, Orgeneral Trn'n emriyle ikence evlerinde, ikenceci canavarlara teslim edildi. Neden? Evet, btn l bu: - Bizdendir, bize kardr... YOLSUZLUK, 5DDET. BAIMLILIK 129 Lai Tmgeneral Celil Grkan bize kardr. Yatrn ikence masasna. Faik Trn bizdendir. Paaya bol cretli bir i bulun. Cemal Ser bizdendir. Aln partiye.
Tama bize hizmet etti. Verin bir ynetim kurulu yelii. Korgeneral Madanolu bize kardr. Atn ieri... imdi ayn anlay, Hava Kuvvetleri Komutanlna ipotek koymutur. Son zamanlara gelinceye kadar, Silahl Kuvvetlerin atama kararnamelerine hibir hkmet karmazd. Bu tutum, Silahl Kuvvetlere duyulan saygnn gerei saylrd. Cephe ortakl bu saygy da kaldrp att. - Bizdendir, bize kardr... Tek lleri, tek endieleri, tek dnceleri budur artk. - Faik Trn' zalim, Ali Elverdi'yi faist ilan ederseniz, lkenin hizmetlerini kime grdreceksiniz?.. Bu lkeye hizmet, ikence yapmann ve lm cezas vermenin ad mdr acaba? Yok mudur bir baka hizmet eidi?.. (Cumhuriyet, 5 Nisan 1976) MEHMET PEKEN' TANIR MISINIZ? Mehmet Peken 12 Mart dneminde, Ankara'da Siyasi Poliste alm bir polis memurudur. Bu polis memuru, u anda Ankara'nn bir ilesi olan ubuk'ta Devlet Gvenlik Mahkemesi tarafndan verilen mahkmiyet cezasn ekmektedir. Mehmet Peken'in suu neydi? Peken, Ankara Devlet Gvenlik Mahkemesi tarafndan emniyet kuvvetlerine hakaret ettii gerekesiyle, iki buuk yl hapis cezasna arptrlmtr. Devlet Gvenlik Mahkemesi Savcl, eski polis memuru Mehmet Peken'in, devrimci kurulularn bir yrynde, polise hakaret ettiini ileri srerek, tutuklanmasn ve cezalandrlmasn istemiti. Mehmet Peken nce tutukland, sonra da mahkm oldu. Mehmet Peken, Ankara Emniyetinde polis memuru olarak alrken, ikencelere tank olmu ve baz emniyet grevlilerinin bu tutumuna dayanamayarak istifa etmiti. Peken is130 tifa ettikten sonra, tank olduu ikenceleri, "Ben Bir ikenceciydim" bal altnda yaymlad. Bu yaz dizisinde, yaplan ikenceler btn ayrntlaryla anlatlmaktayd. Mehmet Peken, "Ben Bir ikenceciydim" adl yaz dizisi yaymlanmadan nce bizlerle gelip konutu, ikencecilerin adlarn verdi, onlarn fotoraflarn getirdi: - ite bunlar... dedi. ikencelerin hasl yapldn, kimler tarafndan ynetildiini bir bir anlatt. Bizler de kendisine, - Bunlar yaymlanr amma, seni de ieri atarlar... demitik. Bize verdii yant ilginti: - Atsnlar aabey. Ben yatakilere nasl ikence yapldn grdm. Benim payma ne ceza decekse, razym... diyordu, Mehmet Peken'i yazd yazlardan tr tutuklamadlar. Bir yryte "emniyet kuvvetlerinin manevi ahsiyetine" hakaret ettii ileri srld, ihbarclar da, eski arkadalar, yani, polislerdi. Mehmet Peken, bu tank ifadelerine dayanlarak, mahkm edildi. Cezas Yargtaydan da geti. Mehmet Peken imdi ubuk Cezaevinde zgrlne kavuaca gnleri beklemektedir. Mara'n Andrn ilesindeki yoksul anas, oluna para gnderebiliyor mu? Dostlar, arkadalar ziyaretine geliyor mu? Cebinde harl var m? Ne yiyor, ne iiyor? Bunlar bilmiyoruz... 12 Mart dneminde birok kamu grevlisi, ikencelere, yasad ilemlere, zulme tank oldu. Birou sustu ya da susturuldu. 12 Mart dneminde bakanlk koltuuna sram szde Atatrkler, mangalda kl brakmayan brokratlar, yaplanlar karsnda, btn olup bitenleri, birer Buda heykeli sessizlii i-inde izlediler. Mehmet Peken'in hibir gvencesi yoktu. Arabas, kat, emekli maa, hibiri, hibiri yoktu, ikencelerden utand, btn tehlikelerine ramen eline kalemi alp grdklerini yazd. Sadece grdklerini yazmakla yetinmedi, devrimci eylemlere, devrimci yrylere katlmak istedi: - Yreim yanyor abi, nasl zulmediyorlar, nasl?... Mehmet Peken'in yazdklarnn tek satr yalanlanmad.
Peken, baz grevlilerin, ikencelerden dolay "Gcrt" ad altnda para aldklarn yazd... Amerikan Bykeliliinden baz YOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 131 paketler yollandn yazd... ikence yapan polis mdrlerini tantt... Gen kzlara sarkntlk yapan grevlileri aklad. Hibiri yalanlanmad bunlarn... Devir CHP-MSP dnemiydi, i arad devlet kaplarnda, bulamad, i vermediler Mehmet Peken'e. Kimse i vermedi. Herkes kapsn kapad. Ve sonunda mahkm oldu Mehmet Peken... Mehmet Peken'i tanyor musunuz, emniyet grevlileri? Mehmet Peken'e hi rastlam mydnz, MT yetkilileri? Mehmet Peken'i tanr mydnz, CHP'liler, AP'liler, CGP'liler? Tanr mydnz Mehmet Peken'i? Erim, Arar, Koa, Karaosmanolu, Tama, tanr mydnz Mehmet Peken'i? Devrimciler tanr mydnz Mehmet Peken'i? Ve siz tanr msnz Mehmet Peken'i? (Cumhuriyet, 6 Nisan 1976) PEK BU SLAHLAR?.. iileri Bakan Ouzhan Asiltrk, cephe hkmetinin gvenoyu almasndan bir yl sonra, rencilerin silah tamalarnn nleneceini aklad. Hi phesiz, bu aklama, cephe hkmeti iin olumlu bir davrantr. Son bir yl iinde, 39 kii siyasal nedenlerle ldrldkten sonra, iileri Bakan da dald derin uykudan uyanarak, - rencinin silah tamas kesinlikle nlenmeli... demektedir. Kendilerine, btn itenliimizle, - Sabah erifleri hayrolsun... dedikten sonra, baarlar dilemeyi grev sayarz. Asiltrk silah sorununa elatmsa, biz de kendisine, bir dava dosyasyla iki tabancadan sz edelim: lk Ocaklar eski Genel Bakanlarndan ibrahim Doan, 1970 ylnda, sonradan Milliyeti Hareket Partisi Genlik Kollar Bakanlna getirilen Ali Gngr ile birlikte, Dr. Necdet Gly tabanca kurunuyla ldrmt. 132 Ankara Birinci Ar Ceza Mahkemesi, 1971-91 esas, 1974/486 karar sayl hkmyle, ibrahim Doan ve Ali Gngr', 12'er yl ar hapis cezasna arptrmtr. Bu arada Af Yasas ktndan, her iki cinayet hkmls de salverilmitir. Demirel, - Af kanunu ile kirlenmi sokaklar devlet gc temizleyecektir... derken, hi phesiz, AP kongrelerine iek getiren bu sac eylemcileri kastetmemitir. nk bunlar, sokaklar devlet glerinden nce temizlemek iin, kendi yntemleriyle ellerinden geleni yapmaktadrlar. Bu karar, yasa yollarna bavurulmad iin 8.10.1974 gn kesinlemitir. Bu kararn 4 No'lu bendini birlikte okuyalm: - Emanet 1970/814 srasnda kaytl sank ibrahim Do-an'dan zaptedilen 6815296 No'lu tabanca ve mermilerin Temen Fehmi Altnbilek adndaki ahsa, 6815248 No'lu tabancann Temen Mustafa ilerisoy adndaki bir baka ahsa ait olduu anlaldndan, bu iki tabancann da sahiplerine geri verilmelerine... Yani, lk Ocaklar genel bakan, cinayeti iki subayn tabancalar ve mermileriyle ilemitir. Nedendir bilinmez, hibir devlet yetkilisi bu subaylar hakknda bir kovuturma amamtr. Bu dosya lk Ocaklar bakanndan Milliyeti Hareket Partisi Genlik Kollarna, oralardan Silahl Kuvvetler iine szm bir rgtn su kantlarn ortaya koymuyor mu? Temen Fehmi Altnbilek, bu olaydan sonra Tunceli'nde baz "operasyonlarda" bulunduktan sonra, istanbul'da Kartal ilesine atanmtr. Altnbilek, jandarma yzbas olarak grev yapmaktadr. Altnbilek'in yeni grevi ii grevlerini bastrmaktr. Birka ay nce, bu subaylarn silahlan, sicil saylar ile birlikte yaymland. Bu keden, olayn belgeleri de kamuoyuna sunuldu. CHP Ankara Senatr Prof. Uur Alacakaptan Senatoda, bu konuyu iileri Bakan Ouzhan Asiltrk'e sordu. Cevap? Cevap yok... O gnden bu yana ne iileri Bakanl, ne jandarma Genel Komutanl, hibir aklama yapmad. Jandarma Yzbas Fehmi Altnbilek, grevine devam
etmektedir, jandarma Komutanl, iileri Bakanlna baldr. Ouzhan Asiltrk'n buYOLSUZLUK. DDET, BAIMLILIK 133 gne kadar susmasn nasl yorumlamak gerekir acaba? Bu iki tabancann sahipleri hakknda, imdiye kadar herhangi bir kovuturma alm mdr? Almsa, ne sonuca varlmtr? Al-mamsa, neden almamtr? Yoksa, baz gizli rgtlerden mi korkulmaktadr? Bugn Ankara'da, bir orgeneral, bir korgeneral, bir tugeneral ve bir de albay yarglanmaktadr. Koskoca Hava Kuvvetleri Komutan, bir sulama nedeniyle koltuundan ayrlm ve mahkeme nne kmtr. Acaba bir cinayet aletinin sahibi yzba, hangi dokunulmazlk zrhndan yararlanmaktadr? Asiltrk, inandrc olmak istiyorsa, nce bu sorunu aydnlatsn ve bu konuda kendisine sorulan soruyu cevaplandrsn, ondan sonra devlet kuvvetlerine emir versin... Unutulmasn ki, gn olur krmz plakal arabalar da, selam duran polisler de kaybolur gider. Geride bu sorular ve bu sorularn takld dosyalar kalr. Bu olay ortaya karlmazsa, bu su belgeleri ortadayken i-ileri Bakan olarak susulursa, syler misiniz Bay Asiltrk, nasl inanalm size? Nasl?.. (Cumhuriyet, 7 Nisan 1976) BR BABANIN GZYALARI... 1972 ylnn Mart ayyd. Takvimler 9 Mart gnn gsteriyordu. Esmer uzun boylu delikanl, Ankara'da, Ayranc semtinde Menevi Sokanda nianlsnn kapsn ald. Kap alr almaz, ieriden bir tabanca uzand. Delikanl kamaya balad... Evden hzla frlayan sivil giyinmi bir kii de, delikanlnn peinden frlad. Delikanl, Menevi Sokan geip Yazanlar Sokana girdiinde srtna saplanan bir kurunla sarsld, sonra, kanlar iinde yere dt. Kaan delikanlnn drt metre arkasndan ate eden kii bir gvenlik grevlisiydi. Vurulan delikanl da, Orta-Dou Teknik niversitesi Mimarlk Fakltesi son snf rencisiydi. niversiteyi bitirmesi iin iki ay daha vard. 134 Delikanl uzun sre, ykld yerde bekletildi. Bir sre sonra hastaneye kaldrldnda, kan kaybndan can vermiti. Doktorlarn arayp bulduklar drt ie kan da yararszd artk. Vurulan renci son nefesini vermiti. Delikanlnn ad, Koray Doan'd... Koray Doan' tabanca kurunuyla ldren gvenlik grevlisinin ad da Mehmet Beyazt't. Koray Doan ve Mehmet Beyazt, ilk kez kar karya geliyorlard. Ve Mehmet Beyazt'n kurunu ile Koray Doan yaamnn en gzel anda kefenini kanla sulayarak lp gidiyordu. Koray Doan, 12 Martn nl "anarist av" srasnda ldrlmtr. Koray Doan'n baz gizli rgt yelerine ev bulduu ihbar edilmiti. Bu nedenle, gvenlik grevlileri Koray Doan'n nianlsnn evinde "karakol" kurmulard. Ankara Merkez Komutanl, Koray Doan'n vurularak ldrlmesinden bir gn nce, babasnn evini de basp btn aileyi, evde gzaltna almt. Merkez Komutan Tmgeneral Tevfk Trng, sabaha kar saat 4'te Koray Doan'n kapsn aldnda, karsna bir snf arkada kt. Koray Doan'n babas, Dr. Ahmet Doan, Tevfk Trng ile Harp Okulunda ayn sralarda okumulard. Dr. Ahmet Doan, snf arkada Tevfk Trng'e, - Koray' aryorsanz yok evde, Bu saatte canm m alacaksn Tevfk... dediinde, snf arkada Trng, serte, - Olunu ya bu gece buluruz ya da kr kuruna kurban gider... demiti. Kr kurunmu demek, kr kurun... Merkez Komutan evde arama yapt i odalarda bir stemen niformas buldu. Btn ekip, odaya doru yneldi. Odada uyuyan, Koray Doan'n kardei, Veteriner stemen Kutay Doan'd. Trng, ekibiyle kp gitti. Bu arada, stemen Kutay Doan da Merkez Komutanl bodrumundaki hcrelerden birine gtrlyordu. Dr. Ahmet Doan, evden kp olunu arayacak ve gvenlik kuvvetlerine teslim edecekti. Fakat evde "karakol" kurulmutu. Kimsenin darya kmasna izin verilmiyordu. Dr. Ahmet Doan, Tevfk Trng'n sesini anmsyordu hep: - Olunu ya bu gece buluruz ya da kr kuruna kurban gider...
YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 135 Dar kmak istedi gn ynca. karmadlar. Hibir yere telefon da ettirmediler. Dar ksa, olunu bulacakt belki de... Saat I 1.00'e doru telefon ald. Telefonun bandaki sivil polis, Dr. Ahmet Doan'a seslendi. Koray Doan, ar yaralyd ve Numune Hastanesinde a-meliyat odasndayd. Gvenlik grevlileri Dr. Ahmet Doan'n hastaneye gitmesine izin verdiler. Hastaneye gidildiinde, Koray son nefesini vermek zereydi. Doktorlar, - Ge getirildi, kan kayb ok... diyorlard. Dr. Ahmet Doan, artk hibir ey duymuyordu. Koridorda bard, grevlilerin yzlerine kar. Kimse cevap vermedi. Olu Koray Doan ldrlmt. br olu da Merkez Komutanlndayd. Tevfk Trng'e telefon etti: - Bir olumu yedin, bari br olumu ver... Dr. Ahmet Doan, olunu vuran polis grevlisinin cezalandrlmas iin skynetim komutanlna bavurdu. Skynetim Savclarndan Hkim stemen Saim Aydn, Koray Doam ldren polis memuru hakknda "kovuturmaya yer olmad" karar verdi. Oysa, olayn tanklar vard. Gnn koullar iinde, korkmayan ve grdklerini syleyenler, polis memuru Mehmet Beyazt'n Koray Doan' drt metre uzaklktan, vurarak ldrdn, Koray Doan'n elinde tabanca bulunmadn anlattlar. Koray Doan, israil Bakonsolosu Efraim Elrom'u, kararak ldren ve hakknda ajan olduu konusunda kuvvetli pheler bulunan Yzba ilyas Aydn', Ankara'da, yakalayp bir yere kapatm ve ayn gn, Koray Doan, aranmaya balanmtr. Bir babann gzyalaryla aydnlanan bu gerei, baba yrei ve vicdan tayan tm yetkililere saygyla sunuyorum... (Cumhuriyet, 8 Nisan 1976) ZAYDINLI OLAYI... Bir lkede rejim iin en byk tehlike iktidar eliyle Silahl Kuvvetler iine, gnlk politika sokmaktr. Cephe partileri, -zellikle 12 Mart muhtrasndan sonra Silahl Kuvvetler iinde 136 yanda arayp siyasal ilikiler kurma yolunda olduka baar gsterdiler. 12 Mart 1971 tarihinden nce de, Kara Kuvvetleri Komutanlna getirilen Orgeneral Faruk Grler, devrin Milli Savunma Bakan Ahmet Topalolu'nun ynettii siyasal oyunlarla emeklilikten kurtulup kuvvet komutanlna getirilmiti. 12 Mart muhtrasyla balayan olaanst dnemde, Demirel ile baz skynetim komutanlar arasnda ilikiler artrld. Bu dnemde, Demirel ile scak iliki kurmayan iki skynetim komutanndan biri, Orgeneral irfan zaydnl'yd. teki ise Koramiral Necmettin Snmez. Snmez emekli oldu. zaydnl ise ordudadr. zaydnl'nn yasalara ve Trk Silahl Kuvvetlerinin bugne kadar smsk sarld geleneklere gre, Hava Kuvvetleri Komutan olmas gerekmektedir. Fakat Demirel, bir trl zaydnl'nn kararnamesini imzalamamaktadr. Silahl Kuvvetler i-inden iyi koku alma yeteneini gelitiren, Devlet Bakan ve Babakan Yardmcs Feyziolu bile, bu tutuma kar kmaktadr. Yakn tarihimiz, Silahl Kuvvetler iinde yandalar, gruplar ve cuntalar kurmak isteyen politikaclarn ac anlaryla doludur, ittihat Terakki dneminde, baz "paalar" ittihat ve Terakki ile Hrriyet ve itilaf Frkalar arasnda blnmt. Osmanl imparatorluu Balkan Savan, bu iki parti tarafndan paylalan "paalar" ile karlad. Sonucu hepimiz biliyoruz... Bayar-Menderes dneminde de, baz generaller ile iktidar evreleri arasnda hkmet-ordu hiyerarisini aan ilikiler bulunmaktayd. 27 Mays Devriminden sonra, hem hkmet -yeleri, hem de bu generaller, kendilerini Yassada'da buldular. 27 Mays ihtilalinden sonra, Silahl Kuvvetler iindeki ihtilal yanls cuntalar. 22 ubat, 21 Mays ihtilal giriimleri srasnda tasfiye edildiler. I960 sonras, ihtilal toplantlarna katlp protokoller imzalam baz general ve albaylar, kurtuluu, Demirel ile ibirl ii yapmakta buldular.
Ve kurtuldular da... Bu arada, bir kurmay albay ve bir svari binba, Ankara Cezaevinin avlusunda ipe ekildi... 12 Mart muhtrasndan sonra, Silahl Kuvvetler iinde, tmgeneralinden assubayna kadar birok yurtsever subay, suYOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 137 dan gerekelerle emekliye ayrld. Tmgeneraller, kurmay albaylar, ikence masalarna yatrld; gencecik temenler, stemenler, nce ikencecilere, sonra cezaevlerinden knca sefaletin penesine teslim edildiler. - Yasad grleri benimsemitir... Bu gerekeyle, birok subay birer birer emekliye ayrld. Silahl Kuvvetler, 12 Mart dneminde tam anlamyla bir "darbe" yemitir. Bu dnemde en ok zarar gren kurumlarn banda, hi phesiz, Silahl Kuvvetler gelmektedir. nk Silahl Kuvvetler iine, cumhuriyet tarihinde eine rastlanmayacak lde, gnlk politika sokulmutur. Demirel kendisinden yana olan generallere, milletvekillikleri, ynetim kurulu yelikleri datarak, Silahl Kuvvetlerin geleneklerini bozmak iin elinden geleni yapmtr. Bu bir bakma 27 Mays ihtilalinin, bir eit intikamyd... Silahl Kuvvetleri blmek, paralamak iin de, yanda bulmak, cuntalar yaratmak ve baz generallere de emekli olunca kar salamak... Silahl Kuvvetler iinde, bu tr oyunlarn oynanmasna yol aanlardan biri de eski Cumhurbakan Cevdet Sunay'dr. Su-nay, Silahl Kuvvetler iindeki cuntalarla hemen iliki kurmu ve ok yaygn bir tanmla, hemencecik, "devreye" girmitir. imdi ankaya Kknde, Silahl Kuvvetleri, gnlk politikann ksrdngsnden karmak isteyen bir cumhurbakan bulunmaktadr. Sayn Korutrk'n bu tutumu, demokratik yaantmz iin bir gvence saylabilir. zaydnl kararnamesi, yukarda ku bak zetlediimiz i-likiler iin bir kilometre tadr. Sayn Korutrk, Silahl Kuvvetler iinde sahip bulunduu btn duyarll ile zaydnl kararnamesinin imzalanmasn salamaldr. Bu yaplmazsa, Silahl Kuvvetler iinde, iktidar partilerinden kaynaklanan cuntaclk akmlarnn, Sayn Korutrk' de yendii yolundaki izlenimler, ister istemez btn yurttalarn kafalarnda yer edecektir. ankaya'da oturan Cumhurbakanfnn, Cevdet Sunay olmad, zaydnl kararnamesi ile anlalacaktr. zaydnl kararnamesi, Demirel cuntalarnn m, yasalarn ve ordu btnlnn m egemen olacan kantlayacak bir "turnusol" kddr. (Cumhuriyet, 9 Nisan 1976) 138 BU KAN KURUMAZ... Cumartesi gn, on binlerce gen, birer kanl kefene sarlan 3 devrimci arkadalarn daha topraa verdiler. Genler, caddelerden, yamur ykl bulutlar gibi geip Karyaka Mezarlnn toprana kavutular. Maltepe Camiinden Karyaka Mezarlna kadar uzanan kilometrelerce yol adm adm yrnd. Hakan Yurdakuler, Siyasal Bilgiler Fakltesi nnde alaka kurunlanarak ldrlmt. evrede, toplum polisi de nbet tutmaktayd. Bu polislerin gzleri nnde ldrld Hakan. Katiller sonra da ellerini kollarn sallayarak kap gittiler. Ayn gn Eari Oran ve Burhan Barn da, alan yaylm ateiyle can verdiler. Bir cinayet ebekesi lkemizde kol gezmektedir. Cephe ortaklnn ibana geldii gnden bu yana, 43 kii siyasal nedenlerle ldrlmtr. Kanl mezar talarn, 12 Mart ncesi gnlerine kadar uzatrsanz, Taylan zgr'den, Hakan Yurda-kuler'e kadar, 120-130'u bulan adlarla karlarsnz. Ama u-murunda mdr Bay Demirel'in?!.. Cumartesi gnk tren, sadece Hakan Yurdakuler iin dzenlenmemiti. Bir bakma cephe ortaklnda can vermi devrimcilerin ortak treniydi. On binlerce gen, sklm bir yumruk gibi yryorlard, Hakan'n tabutuyla... Bu lkede, oullar, kzlar birer birer alaka, kahpece ldrlen ana ve babalarn, ocuklarn topraa vermek haklar bile yoktur... Demirel ortakl bunu da yasaklamtr. Hakan Yurdakuler'in babas Muzaffer Yurdakuler, Ankara Valisiyle iki gn savaarak, olunun lsn alabilmiti. Yurdakuler, tabii
senatr ve bir eski asker, bir ihtilalci olmasayd, Hakan'n ls de gece yars karlp polisler tarafndan gizlice gmlecekti. Trende, polis birlikleri grnmyordu. Gvenlik grevi, jandarma birliklerince salanyordu. Bunun iin de, hibir olay olmad. Akl banda devlet yetkililerinin bundan ders karmalar gerekir, ama nerede yle vicdanl yneticiler?!.. Devrimci genleri, bir dman ordusunun askerleri gibi grp bunlarn kanlaryla beslenenlerden ne beklenir ki?!.. Maltepe Camiinde on binlerce gen, arkadalarn, devrimci marlar ve trklerle uurluyordu. Kzl erkekli on binlerce YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 139 W gen ve elleri tomsonlu, stenli jandarmalar... Ve genlerin trkleri. - Jandarma biz sosyalistiz, dostuz yalnz biz sana... Evet, polis yoktu, olay da yoktu. Maltepe'den, Karyaka'ya kadar, en kk bir olay bile kmad, bu yzden. Tabutun arkasnda yrrken dnyordum. Bu sac eylemciler kimlerden g alyor? Biliyorum, kimlerden g aldklarn... Sizler de biliyorsunuz. Neden yakalanmadklarn herkes biliyor. Bay Demirel de biliyor, Trke de, Feyziolu da, Erbakan da. Bu komandolarn hangi yurtlarda, hangi devlet dairelerinde rgtlendiklerini, Bay Asiltrk de biliyor, bizler de biliyoruz... Bir lk Ocaklar genel bakan, bir subayn tabancasyla bir doktoru ldrd. Devlet, bu subaydan korkmaktadr. Silahyla cinayet ilenen bir subaya, ne iileri Bakan, ne Jandarma Genel Komutan, ne de Milli Savunma Bakan dokunamamak-tadr. Ya dokunmak istemiyorlar, ya da dokunamyorlar. Cephenin devlet anlay budur ite... istense bu olaylar nlenmez mi sanyorsunuz? Neden Ecevit hkmeti dneminde bylesine kanl olaylar olmuyordu? Hem dnnz, bugnk hkmetin iileri Bakan Asiltrk, Ecevit hkmetinde de ayn koltukta oturmuyor muydu? Demek oluyor ki, bu ilerin sorumluluk halkalar, ortakln renginden, babakann zelliinden, babakan yardmclarnn tutumlarndan douyor birbakma. Burhan Barn da, Eari Oran da izinsiz yry srasnda vurulmular. Yasalar, izinsiz yryn cezasn belirlemi. Alt ay, bir yl, bilemediniz iki yl ceza ngryor bu yasalar. Alt aylk bir ceza iin, yaylm atei amak mdr, bu devletin grevi?!! Devlet anlaylar hukuk anlaylar da bu... Vur... ldr... As.... ipe ek... Da banda kurunla... Sokak ortasnda vur... Komando besle... Devlet dairelerine yerletir... Ne iin? Kr vicdanl politikaclarn be gnlk iktidar hrslarn doyurmak iin hep... Hi phe etmeyin anne ve babalar; bu kaldrmlar, ocuklarnzn krpe bedenleriyle sulanan bu kanl kaldrmlar bir gn gelecek cephe ortaklnn sonu olacaktr. (Cumhuriyet, 12 Nisan 1976) 140 BU HESAP SORULMAZ ML Birbirleri ardndan vurulup vurulup ldrlen genlerimizin anne ve babalaryla grtke, insann yreine, kara sapl hanerler saplanyor. Hakan Yurdakuler'in anne ve babasyla, Semih Erbek'in anne ve daysyla, Sami Ovalolu'nun babasyla, Burhan Barn'n yaknlaryla konutum. Geen hafta da Koray Doan'n babas, olunun lmn anlatyordu. una dikkat edin. ldrlen genlerin hepsi de, renci liderlerinden seiliyor. Hepsi de, ldrc yara alyorlar. Balarndan gslerinden ve karnlarndan vuruluyorlar. Vuranlar bu ilerin hi de acemisi deiller. Eitilmi profesyonel katiller iliyor bu cinayetleri... Politikac olmak iin, insann duygularnn tmn seim sandklarnda unutmas gerekmez. lenler, bizim ocuklarmz, bizim kardelerimiz, bizim arkadalarmz. Her biri, yirmi, yirmi iki yanda, yirmi yanda, birer birer vurulup lyorlar. Hangi yrek bunlara kan alamaz? Hakan Yurdakuler, Eari O-ran ve Burhan Barn topraa verilirlerken, Babakan Demirel, gerekleri rtbas etmek iin yalan yanl bilgiler verdikten sonra,
- Meydan okuyarak sylyorum... Kim kimi himaye etmi, sylemek gerekir. Kim kimi korumu sylesinler, aka delilleriyle sylesinler... diyordu. Hemen syleyelim. Yer bildirerek, ad vererek, su bildirerek syleyelim. lk Ocaklar Genel Bakan ibrahim Doan ve Milliyeti Hareket Partisi Genlik Kollar Bakan Ali Gngr, 13.4.1970 gn, Ankara'da Hacettepe niversitesi bahesinde Dr. Necdet Gl'y tabancayla vurarak ldrdler. Katillerin, cinayeti, Fehmi Altnbilek ve Mustafa ilerisoy adlarndaki iki temenin silahlaryla iledikleri, Ankara Birinci Ar Ceza Mahkemesinin 1974/91 esas ve 1974/486 sayl kararnda yazlmtr. Cinayet aleti "6815296" ve "6815248" sicil sayl tabancalar Ankara Adliyesinde " 1970/814" srasnda kaytldr. Fehmi Altnbilek hakknda, o gnden bu yana hibir kovuturma almamtr: Altnbilek, u anda istanbul'da Kartal'da yzba rtbesi ile grev yapmaktadr. Kim koruyor bu yzbay? Ben mi? YOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK ite yer bildiriyoruz, tarih bildiriyoruz, su aleti silahlarn kayt saylarn da bildiriyoruz. Babakan susuyor, iileri Bakan, Milli Savunma Bakan susuyor ve Jandarma Genel Komutan da susuyor. Sonra da Demirel, - Kim kimi korumu sylesinler... diyor. Daha nasl kantlayalm, ne syleyelim, ne yapalm' daha? Yzbay tutup savcya biz mi gtrelim? Bu sadece bir rnektir. Sadece bir rnek... Taylan zgr kim ldrd? Kim bu sutan tr cezalandrld? Kimse... ilker Mansurolu'nu kim ldrd? Kim bundan dolay hkm giydi, hi kimse... Sami Ovalolu'nun katilleri nerde? Nerede Hakan Yurdakuler'in katili? istense yakalanmaz myd bunlar imdiye kadar? Hdr Altnay nasl lmt? ibrahim Kaypakkaya nasl ldrlmt? Nerede bunlarn o-topsi raporlar? Ve Koray Doan'n dosyas neden grg tanklar dinlenmeden kapatld? Neden? Gn gelecek bunlar sadece byle gazete kelerinde deil, len genlerin anne ve babalaryla mahkemeler nnde soracaz, byle bir bir... Komando babuu Trke, 27 Mays ihtilalinde, Bayar-Menderes diktasn silaha sarlarak birlikte devirdikleri, arkada Muzaffer Yurdakuler'in olu Hakann zerindeki kan kurumadan, televizyon ekranlarn igal edip - lkclerin yanndayz... diyordu. Sonra da onlarla -vndklerini sylyordu. Yani kiminle? Nail Karaam' ldren ve iki arkadan ldrme kastyla yaralayan lk Ocaklar Genel Bakan Sami Bal ile... Yani kiminle? Dr. Necdet Gly tabanca kurunuyla ldren lk Ocaklar Genel Bakan ibrahim Doan ile... Yani kiminle? Dr. Necdet Gl'nn teki katili, Milliyeti Hareket Partisi Genlik Kollar Bakanlna getirdii Ali Gngr ile... Yani kiminle? Adam ldrme suundan tutuklu, lk Ocaklar Genel Bakanlarndan Muharrem emsek ile... Ve daha niceleriyle... Trke, devletin radyo ve televizyonundan, bir devlet grevlisi olarak deil, lk Ocaklar derneinin, perde arkas yneticisi olarak konumutur. Konumas, batan aa, sua tahrik ve tevik amacyla yaplmtr. Eer, lkc militanlardan yakalananlar oluyorsa, bunlar, namuslu jandarma komutanlarnn, savclarnn ve emniyet 142 mdrlerinin kiisel abalarndan trdr. Bu Trke, lkc militanlar kskvrak yakalayan Bornova Jandarma Yzbas Hanefi Erkan' komnist ilan eden adam deil midir? Ve onun i-indir, ayn amala cinayetlerin kanlar kurumadan, - lkclerin yanndayz, onlarla vnyoruz... demektedir. Demirel de, Trke de, unu bilmelidir: Anneler ve babalar, ocuklarn, sokak ortalarnda ekya etecilerince ldrlsnler diye yetitirmediler. Bir gn btn bunlarn hesab sorulacaktr. Devlet koltuklarna dayanarak kabadaylk yapanlar, sank sandalyelerinde de greceiz bir gn... (Cumhuriyet, 14 Nisan 1976) BUYURUN SPAT EDN! Son gnlerde, yolsuzluk dosyalarnn ipleri birer birer zlmeye balaynca, rejim tartmalar da birdenbire n plana geiverdi, iktidarn ba, bylece btn olup bitenleri ideolojik nedenlere balayarak, kanl olaylar unutturmak istedi.
Trkiye'de, bir sulama yllardr srp durmaktadr. lke i-indeki sol akmlarn, kk darda merkezlerden beslendikleri, baz solcularn, Sovyetlerden para aldklar ak ve kapal her yerde sylenip durulmaktadr. Bu sulamalarn sahipleri u anda devleti ynetmektedirler. Eer bu memlekette, Sovyetlerden, in'den ya da bir baka sosyalist lkeden beslenen varsa, bunlar btn kantlaryla ortaya karmak gerekmez mi? stelik Dileri Bakan ihsan Sabri alayangil, MT ve CIA arasnda ilikiler bulunduunu da aklamtr. MiT'in, iran Gizli istihbarat rgt SAVAK ve israil Gvenlik rgt MOSSAD ile de yakn ilikiler kurduu, yine alayangil tarafndan aklanmtr. Trkiye, Kuzey Atlantik Antlamasna yedir. NATO'nun Trkiye'de baz gizli istihbarat hizmetleri de yrtlmektedir. CENTO istihbarat da bu blgedeki Sovyet szmalarna kar haber alma grevleri yapmaktadr. NATO, CENTO, MT, CIA, SAVAK, MOSSAD, bunlar hep birlikte, Sovyetlerin TrYOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 143 kiye zerindeki etkilerini incelemektedir. lkemizde, vatan topraklarnn drt bir bana dikilmi Amerikan sleri de ayn grevleri yapmaktadr. Bu arada Trkiye, Demirel hkmetlerinin eliyle, Sovyetlerle baz kredi antlamalar imzalamtr. Komumuz Bulgaristan da, Trkiye'ye elektrik enerjisi vermektedir. Gerek Sovyetler, gerekse Bulgaristan NATO karsnda kurulmu, Varova Pakt yeleridir. Demirel ve yanndaki tek sesli cephe korosu hep bir azdan, solcularn rejimi ykmak ve yerine Marksist-Leninist ve Maoist bir ynetim kurmak istediklerini syleyip durmaktadrlar. Bylece, kendisine ve sfrdan milyoner olan ailesine ynelen her eletiri, rejime, cumhuriyete ve demokrasiye kar ilenmi gibi gsterilmek istenmektedir. Oyun aktr... Bir yandan, Trk solunu dardan beslenen bir "casusluk eylemi" gibi gstermek, te yandan da sylediklerinin hibirini kantlamayp - Uluslararas komnizm... Kk darda cereyanlar... edebiyat ile su ve sulu yaratmak, cephe iktidarnn ortak hneridir. Ortada iki olaslk vardr... Ya Trkiye'de sol akmlar, Sovyetlerden veya Bulgaristan, Romanya, Yugoslavya ve in gibi sosyalist lkelerden para yardm alyorlar ya da Demirel ve cephe ortakl, aka Trk soluna iftira etmektedir. CIA, MT, SAVAK, MOSSAD, NATO ve CENTO, Amerikan sleri bugne kadar, Sovyetlerden para yardm alan bir tek solcu saptam mdr? Hayr... Trkiye, be yl nce, 12 Mart faizminin emberinden geti. ClA'nn Trkiye'deki karargh "kontrgerilla", btn devrimcileri bir bir ikence masalarna yatrd. "Rejim dman", "vatan haini" olarak gsterilen solculardan, devrimcilerden bir tekinin yurtdndan emir ya da para aldn kantlayc bir belirti bile bulamad... Burada baz olaslklar var... Dnelim. Gerekten sosyalist lkelerden ynetilen baz kiiler Trkiye'de rejim dmanl yapmaktadrlar, buna ramen cephe ortakl CIA, MT, NATO, CENTO, SAVAK ve MOSSAD ile birlikte bunlar bulamamaktadrlar. Bu da cephe ortaklnn, "yurtdndan 144 beslenen bu solcular" bulacak gte olmad anlamna gelmektedir. Demirel geen pazar gn yapt basn toplantsnda, her trl yasad tutumunu unutup herkese hukuk dersi verirken, kimsenin mahkm olmadan sulu saylmayacan da aklamtr. Ayn Babakan bunca devlet gcnn sahibiyken, hibir kanta sahip olmadan, solcularn dardan beslendiklerini barp aran politikacdr ayn zamanda... Trk solu, btn gcn Kurtulu Sava bilincinden ve Trk halknn insan onuruna yarar bir yaam dzeyine kavuma isteinden almaktadr, iftira silahlar, gereklerin sarp kayalklarna arpa arpa ryp paslanmaktadr. Dardan ynetilenler varsa, buyurun; devletin btn olanaklar elinizdedir: MT, CIA, NATO, LENTO... Amerikan sleri elinizdedir, yannzdadr; yakalayn, mahkeme nne karn... Siz hi, Sovyetlerle ticari ilikiler kurduktan sonra, bir sol partinin genel bakanlna getirilen bir politikac tanyor musunuz?.. Fakat lkemizde, Amerikan irketi temsilciliinden sa partilere genel bakan ve sonra da babakan olanlar yok mudur?..
(Cumhuriyet, 16 Nisan 1976) CHP GREV BAINA... Dn CHP il bakanlar Genel Bakan Ecevit'e, blgelerindeki gelimeler hakknda bilgi verdiler. Partinin cephe ortaklna kar taknd ve bundan sonra da taknaca tavr, btn rgt bakanlarnca ele alnd. Bugn Ankara'da, CHP'nin dzenledii bir ak hava toplants yaplyor. unlar iyice dnmek gerekiyor: Parlamento, demokratik mcadelenin sava alanlarndan sadece bir tanesidir. Demokrasi, her trl demokratik haklarn kullanlmasyla glenir, Parlamento lke iindeki gelimelerin dnda, bir kapal kutu deildir. CHP, cephe ortaklnn drlmesi iin Parlamento iinde eitli yollar denemitir. CHP'nin bu giriimleri, Parlamento YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 145 iinde baarszla uramtr. CHP iin, imdilik Parlamento i-inde bir baar elde etmek olduka g grnmektedir. nk, cephe ortakl iindeki balar, yolsuzluk dosyalaryla da zlmediine gre, zm baka demokratik yollarda aramak gerekecektir. Cephe ortakl, bata ekonomik durum olmak zere, o-laylarn arlyla keye iyice skmtr. Bu skkl, ancak bir kapal iktidar dnemiyle atlatacan sanan ortaklk, elinden geldii kadar, rejim tartmalar karmak ve zellikle byk kentlerde renci atmalar yaratmak gibi yollardan geerek, skynetim kavana ulamak istemektedir. Skynetimin de tesinde, bir faist ynetim zlemi duyanlar, gazete kelerinde, ksrdngler ve yarm yamalak Trkeleriyle, - Askeri mdahale arttr... gibi kkrtc ve batan aa su olan yazlar yaymlamaya balamlardr. Cephe ortakl, zellikle, Trk-Amerikan ilikilerinin Parlamentoda konuulaca u gnlerde, bir skynetim zlemi duymaktadr. atmalarn birdenbire bakente kaydrlmas, balayan banka soygunlar, sada ve solda patlatlan bombalar ve "babu" Trke'in, devlet radyo ve televizyonundan verdii saldr emirleri yeni bir hazrln sust belgeleridir. Buna kar ne yapmak gerekiyor? Demokrasinin olanaklar kstl deildir. CHP, tabandan tavana kadar btn rgtyle, bu faist trmana kar, "kitle eylemleri" dzenlemek zorundadr. Kitle eylemleri; toplantlar, yryler, bykl ve kkl toplantlardr. Bunlarn her biri Anayasamz tarafndan snrlar izilmi demokratik haklardr. ite bu haklar kullanlmaldr... Edirne'den Ardahan'a, Artvin'den Antalya'ya, izmir'den Erzurum'a kadar btn yurtta demokratik yryler ve ak hava toplantlar dzenlenmelidir. CHP milletvekilleri ve senatrleri, i ekimelerini bir yana brakarak, yurdu kar kar taramaldrlar. Ky kahvelerinde, ky meydanlarnda, hemen hemen her yerde cephe ortaklna, bu ortakln Anayasa d tutumlarna kar halk yeni batan rgtlenmelidir. CHP genel merkezi, yolsuzluk ve cinayet dosyalarn birer kk kitapkta toplayarak, bunlardan yz binlerce, milyonlarca basp CHP rgtne yollamaldr. Ky kahvelerinin du146 varlarna yolsuzluk belgeleri ve birbiri ardndan vurulup ldrlen ocuklarmzn fotoraflar almaldr. Bylece halk, yolsuzluklara ve cinayetlere kar uyank, bilinli ve duyarl atlmlar iine sokulmaldr. Cephe ortakl btn atmay, niversite kantinlerine ve faklte duvarlarna sktrmak istemektedir. Bu emberin bir an nce yarlmas gerekiyor. Bata DSK olmak zere Anayasadan, sosyalizmden, sosyal demokrasiden, bartan ve zgrlkten yana olan btn ii kurulularnn, anayasal haklarn etkin yntemlerle kullanmalar gerekmektedir. Meslek odalar, dernekler ve btn ilerici kurulularn, "seferberlik ruhu" iinde, teorik tartmalar bir yana frlatarak, anayasal dzen, can gvenlii ve yolsuzluk konular gibi somut dnce ve eylemlerde el ve gnl birliine girmeleri gndemin ilk konusu olmaldr artk... 27 Mays ihtilalinden sonra halkoyu ile topluma kazandrlan Anayasamz, btn gvencesini "vatandalarn uyank bekiliinde" bulmak istemitir.
ite Anayasa, cephe ortaklnn elinde yara zerine yara a-lyor... ite yolsuzluk dosyalan birbiri zerine ylyor... ite, ocuklarmz, sokak ekyas tarafndan yollarda vuruluyor... Faizmi trmand yerden drmek iin, halkn gcn rgtlemek ve antifaist bilinci btn yurda yaymak gerekiyor. Btn bunlar iin, CHP grev bana!.. (Cumhuriyet, 18 Nisan 1976) OLUMLU ADIMLAR... CHP'nin Ankara'da dzenledii "zgrlk ve Bar" adl a-k hava toplantsna on binlerce kii katld. Kalabaln bir ucu, Antkabir merdivenlerini trmanrken, br ucunu grmek o-lanakszd. On binlerce insan, bir bilin seli gibi, Anadolu'nun drt bir yanndan akarak Antkabir'in grkemli alannda toplanmt. Ecevit'in konumasnda tutukluk ve durgunluk gze arpyordu. Seim konumalarnda kitleleri dalgalandran Ecevit Tandoan Alannda bir trl halkla kynaamyordu nedense. YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 147 Bir ara CHP-AP ibirliinden sz ederken, sz kesildi. Kalabalk "CHP, AP ve ibirlii" szlerini bile duymak istemiyordu. Bunun iindir, Ecevit szn bitirmeden, halk CHP-AP ortakl iin syleyeceini sylemi, bu konuya koskoca bir nokta koymutu. Cumartesi gnk il bakanlarnn katldklar toplantda da, olumlu eletiriler ileri srlmt. - Faizme kar rgtlenelim... yolunda arlarda bulunmulard. CHP, zerindeki "l topran" silkip attka, kitlelerle dorudan ilikilere giritike, rgtn gr sesini dinledike, daha da glenecek ve yaplacak ilk seimde, iktidar ele alacaktr. Ecevit, demokratik sol forum ile Trk-i kongresinde yapt konumalarda, - Devleti iilerle birlikte yneteceiz... diyerek, partinin tabann emeki halka dayamann abas iinde olduunu aklamtr. CHP btn bunlara hazr mdr? Buna, hemencecik "evet" demek olanakszdr. Parti zaman zaman koskoca gvdesiyle bir "somun pehlivann" anmsatmaktadr. Partinin merkez ynetim kurulu, parti meclisi ve grup bakan vekilleri arasnda u-yum salanamamtr. Parlamentoda yasa grmeleri srasnda, her kafadan bir ses kmaktadr. Bunun rneini hep birlikte, tarm kazanlaryla ilgili yasa deiikliinde grmtk. Grup bakan vekillerinin srarla savunduklar bu konuda, milletvekilleri baka ynde oy kullanmlar, baz senatrler ayn konuda Millet Meclisi grup bakan vekillerine kar kmlard. Bunlar, bir disiplinli partide olacak ilerden deildir... CHP, imdilik, liderinin sekin kiiliine gvenmenin kolaylna alm gibidir. Ecevit'e inanmak, Ecevit'e gvenmek, parti yneticileri iin bir eit tembellik yaratmtr. Partinin btn yk Ecevit'in omuzlarna yklenmitir. Devlet ynetimine ii snfn katmann, szle ya da kurultay konumalaryla gerekleecei sanlmamaldr. Bunun iin partinin yapsnda, teki kurulularla ilikilerinde ve de ideolojisinde baz deiiklikler yapmak gerekecektir. CHP'nin btn bunlara hazr olduunu sylemek, sanrz ki kolay olmayacaktr. CHP bir sre, cephe ortakln drmek iin Parlamento iinde eitli yollara bavurdu. Bu yollar, ister istemez CHP'nin 148 "manevra alann" daraltt. nk, cephe ortaklnn drlmesi gndeme alnrken, MSP, DP gibi partilerin kukular hesaba katld. Bununla da kalnmad, CGP'den bir blnme olup olmayaca da beklendi, belki de ksa bir sre bu gelimeye umut baland. imdi bunlar geride kald... Cephe ortakln, Parlamento aritmetiinin kartma- toplama cetveliyle drmek olanakszdr. Her yolsuzluk dosyas, cephe ortakln biraz daha glendirmektedir. Son gnlerde ortaya atlan CHP-AP ibirliini salamak kolay deildir. Bu ibirlii salansa bile, CHP'nin bu ortaklktan krl kacan da kimse syleyemez. CHP, bir yandan partiye yeni bir yn vermeye alrken, te yandan, bu geliimle parti ynetimini, rgte dayanarak, yeni batan dzenlemek zorundadr. CHP rgt, kendi dndaki sol ile de salkl ilikiler iine girmelidir. Sokak ortalarnda insanlarn boazland bir dnemde, parti d sola, yerli
yersiz soyut eletirilerde bulunmak CHP'ye ne kazandrr; bunu kestirmek de kolay deildir. Pazar gn Ankara'da balayan toplantlar, btn yurda yaylmaldr. Faizm, bata CHP rgt olmak zere halkn devrimci kesimini karsnda bulmaldr. Ky kahvelerinden byk kent alanlarna kadar her yerde, zgrln, barn ve devrimcinin sesleri ykselmelidir. CHP bunun iin bir ileri adm atmtr. Bu adm desteklemek hepimizin grevidir. Gvenerek, eletirerek, tartarak... (Cumhuriyet, 20 Nisan 1976) SAHPSZ DELLER Geenlerde bu kede, Koray Doan adl bir devrimci rencinin lmyle ilgili bir yaz yaymlamtm. Bu yazda Koray Doan'n, Ankara Emniyetinde grevli polis memuru Mehmet Beyazt tarafndan srtndan kurunlanarak ldrldn anlatm, olayn grg tanklar dinlenmeden bu cinayet dosyasnn kapatldn belirtmitim. Yaz "Bir Babann Gzyalar" baln tayordu. YOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 149 Bu konuyla ilgili bir mektup aldm. Mektup, ilhan Bozoklar adl bir yurttamz tarafndan yazlmtr. Mektubu birlikte o-kuyalm: "8 Nisan tarihli Cumhuriyet gazetesinde Gzlem stununda Dr. Ahmet Doan'n olunun ldrlmesiyle ilgili yaznz dikkat ve ilgiyle okudum. Olayn getii tarihte Ankara Merkez Komutanl Maltepe As. z. Blge Komutanlnda P. Atm. olarak vatani grevimi yapmaktaydm. Koray Doan'n ldrld gece ise Hazr Kuvvet Birliinde bulunmaktaydm, Bu vesileyle bildiklerimi size aktarmay bir vicdan borcu telakki ettim. Koray Doan'n evinde karakol kurulmas grevi, olaydan bir gn nce bizzat Merkez Komutan Tmgeneral Tuning tarafndan yazl emirle bildirildi... Maltepe As. iz. Blge Komutanl Sivil nzibat bl erierinden tanesi polislerin emrine gnderildi. Emri yerine getiren, o tarihte Karargh Bl. Komutan olan P. tm. Mehmet Narin idi. Olay gecesi erier ktaya dndnde ben nizamiyede nbeti subay olarak grev yapmaktaydm. Erlerin ismini, taktir edersiniz ki imdi hatriamama imkn yok. Bir tanesi ile bizzat ben grtm. Hadiseyi bana aynen yle anlatt: 'Komutanm, bize Koray Doan'n resimlerini verdiler. Ve gece muhakkak eve geleceini sylediler. Koray Doan eve gelip zili aldnda biz saklandk. Ev sakinlerinden biri kapy at. Biz daha evvel, evdekilere, gelirse kapy amalann ve hibir ey yokmu gibi davranmalann tembih etmitik. Fakat gelen kii, kapy aann halinden bir eyler sezmi olacak ki, derhal kapy kapatp, merdivenlerden inmeye balad. Polisler ve biz komaya baladk. Bir polis memuru arkasndan iki el ate etti. Ve biz de yanna vardk.' Ben, 'Size atele karlk verdi mi?' diye sorduumda, ne elinde ne de zerinde silah olmadn er bana syledi. Ertesi gn, imdi aabeysi olduunu rendiim Veteriner stemen ktaya getirildi. Tecrit odasna kondu. Sadece ekmek ve su verildi. Er yemei bile verilmemesini, kimseyle grtrlme-mesini, telefon etmesine msaade edilmemesini, emir olarak aldk. Ayn gn Dr. Ahmet Doan, sivil bir polisle ve bir taksi ile blgeye geldi. Bitkin ve perian bir haldeydi. Benim nizamiye nbe150 tim devam ediyordu. Generalin arabasn kapda grnce, generalin olup olmadn sordu, o srada Trng de geldi. Dr. aynen 'Bana bunu da m yapacaktn Tevfk, yedin aslan gibi olumu' diye yakasna sarld. Bir babann o ekilde zdrab ve hali imdi dahi gzmn nnden gitmiyor. Merkez Komutanlnda yaplan ikencelerin, gece yatandan alnp getirilen kurmaylann, elerinin ve ocuklannn zdrabnn hesabn, inanyorum ki, Tevfk Trng mezarnda bile veremeyecektir. O tarihte bu biriikte vatani grevimi yapm olmaktan znt duyuyorum. Sayglar sunanm..." ilhan Bozoklar'n anlatt olay sizler de okudunuz. Gryorsunuz lkemizde, ilhan Bozoklar gibi, korkmayan, susmayan vicdanl insanlar da vardr. Koray Doan dosyas grg tanklar dinletilmeden kapatlmtr. Bu olaydan bir sre sonra, General Tevfk Trng hakknda, Merkez Komutanlnda grevli
subaylarn dzenledikleri yolsuzluk dilekelerini de, hep birlikte Cumhuriyet gazetesinde okumutuk. Bilmiyoruz, acaba bu dosya da kapatlm mdr? Sami Ovalolu'nun katili nerede? Semih Erbek'in katili neden yakalanmad? Hakan Yurdakuler'i kim vurdu? Kim vurdu Eari Oran'? Kim ldrd Burhan Barn'? Kim, kimler?!.. Trk Hukuk Kurumu Bakan Prof. Muammer Aksoy, ada Hukukular Dernei Bakan Avukat Halit elenk, Prof. Uur Alacakaptan, Avukat Niyazi Arnasl, Emin Deer, Nevzat Helvac, Doan Tanyer, Osman Uakl, daha birok devrimci avukat bir araya gelerek, siyasal cinayet davalarn izlemeye karar vermilerdir. Olaylara tank olanlar, btn bildiklerini, grdklerini, duyduklarn, tpk ilhan Bozoklar gibi, avukatlara, gazetecilere ve yarg organlarna korkmadan ekinmeden anlatmaldrlar. O gen llerin sahipsiz olmadklarn hep birlikte kantlayalm. (Cumhuriyet, 22 Nisan 1976) YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 151 ZAYDINLI VE CEPHECLK... Orgeneral irfan zaydnl ile ilgili kararname, en sonunda geri alnd. Silahl Kuvvetler tarihinde belki de ilk kez, bir orgeneral siyasal nedenlerle kuvvet komutanl kapsndan dndrlmtr. Bunun ar sonularn birlikte izleyeceiz. Bu olayn nedenlerini ararken isterseniz be yl gerilere gidelim. Kadir Msrlolu adl bir sac, istanbul'da, Milli Trk Talebe Birlii salonunda sac genler iin yapt konumada, Atatrk iin u szleri kullanmtr: - Siz gensiniz, kitle saadetini dnerek konuuyorum. Siz emir ve komutay elinize aldnz gn, kuvveti sevk ve idare ettiiniz gn... Dn slama mugayir hareketlerin emrinde kullanlan Mehmetik, sizin emrinizi ifa eder. Paa olmasna ramen, Mustafa Kemal Paann lsn muhakeme edebilir ayn Mehmetik, hi pheniz olmasn... Devir 12 Mart devridir. Devrin, asker-sivil yneticileri, A-tatrklk maskesiyle, devlet ynetmektedirler. Bu konuma hakknda istanbul Skynetim Komutanl Askeri Savcl bir kovuturma aar. Askeri savclk, bu Atatrk dmannn konumasnda su bulamayarak "kovuturmaya yer olmad karan" verir. O tarihte istanbul Skynetim Komutan kimdir? Orgeneral Faik Trn. Kadir Msrlolu'nun bu konumas oaltlarak btn A-nadolu'da dalr. Atatrk'e aka kfreden Msrlolu'nun konumalar Anadolu'da kahvelerde ses bantlarndan dinlenir. - Mehmetik Atatrk'n lsn yarglayacaktr... Orgeneral Trn'n Ynettii istanbul Skynetiminden kovuturmaya yer olmad karar alan Kadir Msrlolu, elini kolunu sallayarak, Anadolu'yu adm adm dolamaya balar. Bu konuma Eskiehir Skynetim Komutanlnn dikkatini eker. Eskiehir Skynetim Komutanl Askeri Savcl Kadir Msrlolu hakknda dava aar. O tarihte Eskiehir Skynetim Komutan kimdir? Korgeneral irfan zaydnl... Eskiehir Skynetim Komutanl Askeri Mahkemesi, Kadir Msrlolu'nu, 23 Mart 1973 gn ve 1973/2 esas, 1973/5 sayl 152 karar ile drt yl hapis cezasna arptrlr. Mahkeme yeleri, Bakan Albay Vahdet Grol, Duruma Yargc Hkim Albay Cemil Arcan, ye Hkim Binba Kerim Gnay'dr. Kadir Msrlolu'nun avukat, Askeri Yargtaya bavurur. Kimdir Kadir Msrlolu'nun avukat? Sakarya Barosu avukatlarndan ismail Mftolu? Bugnk Demirel hkmetinin Adalet Bakan... Karar, Askeri Yargtay 3'nc Dairesince incelenir. nc Daire, 22 Austos 1973 gn ve 1973/157 esas ve 1973/193 karar says ile Kadir Msrlolu hakknda mahkmiyet kararn onaylar. Msrlolu, son Af Yasasyla cezaevinden kar. Atatrk'n lsn bile yarglamak isteyen sac hakknda dava amayan istanbul Skynetiminin Komutan Trn, Atatrklk adna solu ezmi, ikence evleri kurmu, sonunda da, AP listelerinden aday olmu, bir de Umumi Maazalar ynetim kuruluna oturtulmutur.
Atatrklkleri de budur ite. Grn, anlayn. Orgeneral zaydnl, Atatrk'n lsne bile dil uzatmaktan ekinmeyen Msrlolu'nu, Orgeneral Trn'n koruyucu kanatlan altndan kartp mahkeme nne getirmitir. Belki, suu da budur zaydnlfnn... zaydnl kararnamesi, Silahl Kuvvetler iine iktidar eliyle sokulan gnlk politikann en somut ve en ac rneidir. Demirel bu tutumu ile sadece zaydnl'nn yasal hakkn elinden almyor, Silahl Kuvvetlerin saygnln da yerle bir ediyor. Korgeneral Cemal Madanolu'nu tutuklayan, Tmgeneral Celil Grkan' ikence masasna yatrp Orgeneral Faik Trn, Koramiral Cemal Ser ve Tugeneral Ali Elverdi'ye dller datan bu dzen, Orgeneral zaydnl'ya komutanlk kaplarn kapyorsa, "cephecilik" Demirel'in eliyle Silahl Kuvvetler iine de yerletirilmek isteniyor demektir. Bu cephe, bir gn gelecek, bu uursuz cepheyi kuranlarn balarna yklacaktr... (Cumhuriyet, 24 Nisan 1976) YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 153 DALOKAY LE BERABER... Geenlerde Altan ymen ile birlikte, Ankara Belediye Bakan Vedat Dalokay'a gittik. Dalokay, tatil gn olmasna ramen, bizi mdrleriyle birlikte karlad. Sonra, hep beraber Ankara'nn gecekondu semtlerini gezdik. Biroumuz, yaadmz kenti tanmayz. Her gn iimizden evimize, evimizden iimize gelip giderken, kentin semtlerini, yollarn ve sorunlarn unuturuz. Biz gazeteciler, her gn sokaklarda cinayet ebekelerinin kol gezdii bir lkede yaadmz iin de, ister istemez yaadmz kentin sorunlarndan u-zak kalmaktayz. - Azizim, Trkiye'de kentleme sreci, iktidar sadan alp sola verecektir... Byle konuuyordu Dalokay. Ankara'nn gecekondu semtlerinden birine, General Avni Doan Mahallesine gittiimizde bunlar anlatyordu Ankara Belediye Bakan: - insanlar krsal kesimden, akn akn Ankara'ya geliyorlar. Her yl Ankara'ya bir Sivas ili ekleniyor sanki... Gecekondu mahalleleri, Ankara'y batan aa sarm durumda. Ankara bu mahallelerden, klar iinde bir byk kk andryor. Akkondu projesi hazrlad uzmanlar... diye anlatyor Dalokay. Grler alnm, projeler hazrlanm ve sonunda, Ankara'nn batya doru gelimesinin uygun olacana karar verilmi. Sanayi kurulularnn da buraya aktarlmas uygun bulunmu. Fakat burada tkanm iler: - Akkondu projesi uygulansa, gecekondu halkn buralara tayacaz. Onlar iin dzenli, temiz, sosyal meskenler yaptracaz... Ama gelgelelim bu blgeye kadar uzanm Hac Ali Demirel... Bu evrede geni arazi sahibiymi Babakann kardei. - imar iskn Bakanl projeyi bir trl uygulamyor stadm... diye yaknyor Dalokay. Gecekondu mahallelerinde, on-on be metre geniliinde bulvarlar alm. Gbekler, kavaklar yaplm. Bu gbeklere imler ekilmi, amlar dikilmi. 154 - Ankara iindeki meydan ve kavak almalarna "vitrin almalar" deriz biz... diye anlatyor Dalokay. Gerekten de, Belediye, gecekondu semtlerinde gece gndz harl harl alyor. Ankara'nn byk caddelerinde yaplanlar, gecekondu mahallelerinde yaplanlarn onda biri bile deil. Tuzluayr, Samanlk Balar, Solfasol, Yldztepe Mahallelerini geip Etlik, ehit Kubilay Mahallesine geldik. Halk kahvelerden, dkknlardan, evlerinden frlayarak yanmza geldi. Hep birlikte bir kahveye oturup Dalokay'n yurttalarla konumasn izledik. Halk, Dalokay'dan sadece yol, otobs ve k deil, okul da istiyordu. Okulun hkmete yapld, belediyelerin bu ile ilgileri olmad anlatlmasna ramen, - Sen yaparsn istersen... deniliyor. Dalokay anlatyor... Belediye baz kazan kaplarn, baz kiilere kapaynca, kzlca kyamet kopmu:
- Azizim, Olgunlar Sokakta bir bfemiz vard. Kiras 30 liraym. imdi bir bakasna kiraya verdik. Ne kadara bilir misiniz? Ayl 14 bin 700 lira... Belediye arsalar zerinde, petrol istasyonlar alyormu. O da bir ayr dert: - stadm, 27 tane benzin istasyonu belediyenin kiracs. Ekrem Barlas zamannda, bunlar yirmi yl sreyle kira mukavelesi yapmlar. Ayl bin liradan... Oysa her birinin aylk kiras 30-40 bin lira olmas gerekir... Metro projesinden sz ediyor Dalokay,.. Sovyetlerle bu konuda anlalm. Hazrlanan proje, Maliye Bakanlna gnderilmi. Birka kez de Demirel ile konuulmu. - Cevap vermiyorlar azizim... Belediyenin en byk sorunu, mali konularla ilgili. Belediyenin btesi, personel giderleriyle, almalara yetmiyor. Bte 924 milyon. Bunun yarsndan fazlas ii ve memur maalarna ayrlyormu. - ingiltere'de, 300 bin nfusluk bir belediyenin btesi 2 buuk milyar Trk liras, Ankara'nn nfusu 2 milyon. Bizim btemiz 924 milyon... Bu 924 milyonun 5 14 milyonu personel giderlerine ayrlyor. Geriye kalanla bu ileri yapmaya alyoruz... Dalokay, belediyenin inaat ilerinde mteahhitleri kaldrm. Belediye hizmetlerini dorudan doruya belediye iileri YOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 155 yapyor. Belediyenin srtndan zengin olan mteahhitlere son verilmi artk. - Kentleme sreci, iktidar sadan alp sola verecektir... Gecekondu semtlerini gezerken Dalokay'a hak veriyorduk. Keke, CHP'I btn belediye bakanlar Dalokay gibi olsa. Keke... Gecekondu semtlerinden ayrlp Ankara'ya geliyoruz. Byk Millet Meclisi nnden geerken gecekondu mahalleleri yava yava kayboluyor ve artk buralardan hi grnmyor... (Cumhuriyet, 25 Nisan 1976) CHP VE DIINDAK SOL... Bugn lkemizde btn ilericilerin, sosyal demokratlarn, sosyalistlerin, devrimcilerin bir tek grevi vardr. Bu grev, faizmin trmann durdurmak ve anayasal dzeni var gleriyle savunmaktr. Gncel konu sadece budur. Cephe ortakl, aralarndaki uyumazlklar bir yana brakp tek parti gibi devleti ynetmektedir. Gemite birbirleri hakknda syledikleri yz kzartc szlerden tutun da, onur krc ilemlere ve yolsuzluk dosyalarna ramen birbirleriyle tam bir anlama iinde grnmektedirler. Buna karlk ilerici kesim paramparadr. CHP, dadnk savatan ok, kendi i sorunlaryla ilgilenmektedir. CHP dnda be partide toplanan sosyalistler teorik tartmalarla birbirlerini sulamaktadr, ilerici dergilerde, bkmadan usanmadan birbirlerini sulayan devrimcilere tank olmaktayz. Cephe ortaklna kar imdilik izlenecek yol, ak seik ortadadr. CHP, byk halk kitlelerini rgtleyip ak hava toplantlar ve yasal yrylerle, faizme kar en gl "dalgakran" olduunu ortaya koymaldr. Bu grev CHP tarafndan yerine getirilmezse, baka kurulular bu birikime sahip kmak isteyeceklerdir. Diyelim ki, TB-DER ya da sosyalist partilerden biri bu tr kitle eylemlerini rgtlemek istedi. Bu ortamda, cephe ortakl, CHP tarafndan dzenlenmemi her gsteriyi bastracaktr. 156 TB-DER tarafndan geen yln ubat aynda dzenlenen toplantlarn nasl nlendii, nasl bastrld hepimiz tarafndan bilinmektedir. Bu gibi kanl olaylarn, lke apnda yarataca olumsuz etkileri silmek, yine CHP'ye decektir. CHP kendi dndaki solun davranlarn desteklese de, desteklemese de, CHP d sol ile cephe ortakl arasndaki bir atmann yanklar, CHP'yi uzun sre etkileyecektir. Bu nedenledir ki, faizme kar ortak kitle eylemleri, en gl ilerci rgt olan CHP tarafndan rgtlenmelidir. Tandoan mitingi, btn eletirilere ramen son derece yararl ve baarl olmutur. Bu toplantlarn btn yurda yaylmas, u anda izlenecek tek salkl yoldur.
Buna kar baz kk gruplarn, CHP toplantlarnda olaylar kardklar ileri srlmektedir. CHP Genel Bakan da, teki CHP yneticileri de, bu gibi olaylardan tedirgin olmaktadrlar. Cephe ortakl da bu duyarll bildii iin Tandoan mi-tingindeki sloganlar gsterip - ite Ecevit anaristlerle ibirlii yapyor... diyerek CHP'yi solundan soyutlamaya almaktadr. Bunlar syleyenler, siyasal cinayet hkmls katillerin ynettii rgtlerin kongrelerine iekler gnderenlerdir. Bunlar, bir yandan Atatrkl bir sahte maske olarak takp te yandan Atatrk'e uluorta saldranlarn srtlarn svazlayanlardr. Bunlar her trl yolsuzluu ve cinayeti, komnizm korkusuyla rtp yeni yolsuzluklar ve cinayetler tezgahlayanlardr. Bunlarn imdiki amac, CHP'nin, lkedeki devrimci birikime sahip kmasn nlemektir... Burada hem CHP'ye, hem de CHP dndaki sola byk sorumluluklar dmektedir. CHP, bu toplantlar dzenlerken, alanlara, her trl siyasal dncedeki insann geleceini hesaplamaldr. nk bu toplantlar, sadece CHP delegelerinin katlaca "kapal salon" toplantlar deildir. CHP dndaki sol, bu toplantlarn faizmin gcn krmak iin dzenlediini dnerek, toplantnn amacn saptrc szlerden, sloganlardan ve eylemlerden kanmaldr. Solun imdi tek ortak amac olmaldr: Anayasa dzenini savunmak ve lkede i bar salamak... CHP dndaki sol, cephe ortaklna kar CHP'yi btn gcyle desteklemek zorundadr. Bu destek, CHP tarafndan YOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 157 dzenlenen antifaist gsterilerde, toplantnn amacyla u-yumlu ve CHP tarafndan reddedilmeyen sz ve sloganlarn kullanlmasyla da ortaya kabilir. CHP de, kitle eylemlerinde, her trl solun alanlara gelip toplanacan dnerek parti d solu itici ve sulayc tavrlardan uzaklamak zorundadr. Cephe ortaklnn btn istedii, CHP ile parti d sol arasnda uyumazlklar ve atmalar yaratmaktr. Tandoan mitingi dolaysyla cephe ortaklnca iieri srlen eletiriler, CHP'yi bir lde etkilemitir. Cephe stratejisi, ister istemez sol kesimde de ortak "eylem birlii" yaratacaktr. Faizme kar ortak eylem birlii, bugnk gler dengesi karsnda en etkili ve gl biimde CHP tarafndan salanabilir. CHP d sol, bu gerei iyi kavramaldr. Fakat CHP de, parti d solun desteinin nemini gerei gibi deerlendirmelidir. Bakn saa... Solun dt hatalara, elikilere ve yanlglara dyor mu?!.. (Cumhuriyet, 27 Nisan 1976) KARATA'I TANIYALIM... "Muhbir", Trkede haber veren kii anlamna gelmektedir. Szlklere gre "muhabir" de, haberler veren kii anlamnda kullanlmaktadr. Muhbirin hukuksal anlam biraz deiiktir. Ceza yarglamas hukukunda muhbir, "bir suu belirli makamlara ulatran kimse" demektir. "Muhabere", haberleme demektir. TRT, kamuoyunun serbeste olumas amacyla kurulmu ve devlet eliyle haber yaymlayan bir kurulutur. TRT balangta "zerk" olarak kurulmu, 12 Mart balyozundan sonra zerklii ezilmi, geriye szde "tarafszlk" kalmtr. imdi TRT Genel Mdrl koltuunda oturan ziraat profesr ve tavukuluk uzman aban Karata'n, habercilikle uzaktan yakndan bir ilgisi yoktur. Basnyayn dallaryla, gazetecilikle hibir ilgisi olmayan Karata'n muhbirlikle ilgisi, muhabere bilimiyle ilgisinden ok daha fazladr. 158 Elimizde "ismail Beiki Davas" adyla yaymlanm bir kitap var. Bu kitabn 186'nc sayfasn aarsak, Prof. Karata'n 9 Mart 1972 gnnde, Diyarbakr Skynetim Mahkemesinde u ifadeyi verdiini grrz: "Sank ismail Beikiyi Fen-Edebiyat Fakltesi Dekan olduum zamandan tanrm. Ayn fakltede asistand. Doktorasn benim zamanmda verdi. Kendisine sosyolojiye giri dersi ile felsefe-sosyoloji isimli dersin okutulmas yetkisi verilmiti. Kendisinin ders verme srasnda ders konusu hududunu aarak, Marksist propaganda yapt ve blclk niteliinde fikirlerini rencilere
telkin ettii keyfiyeti retim grevlileri, renciler tarafndan bana duyuruldu." Prof. Karata, Dr. ismail Beiki hakkndaki ifadesini verirken, Erzurum niversitesi retim yelerinden Do. Dr. Orhan Trkdoan'n verdii bilgiye gre, Beiki hakknda soruturma atrdn ve Beiki'nin ders verme yetkisini elinden aldn aklamtr. ismail Beiki'yle ilgili dosyann iinde bulunan 24.02.1972 tarihli dilekede, Erzurum niversitesinde grevli baz profesrlerin, Beiki hakkndaki soruturma belge ve tutanaklarn MT Mstearlna gnderdikleri de belirtilmektedir. Erzurum Atatrk niversitesi eski rektr, anl anl Prof. Kemal Bykolu, mahkeme nnde verdii ifadede, Beiki ile ilgili soruturma evraknn, Prof. aban Karata tarafndan, MT eski Mstear Fuat Dou'ya verildiini aklamtr. Yani, bu tavukuluk uzman profesrn ilikileri, olduka geni alanlar kapsamaktadr. Dekanln yapt bir fakltedeki idari kovuturma evrakn, Milli istihbarat Tekilatna ulatracak kadar, MT ile scak ve yakn ilikiler kurmutur. Ne diyelim? Allah artrsn... aban Karata, Ankara Skynetim Komutanlna da bir ihbar dilekesiyle bavurarak, niversite Asistanlar Sendikas hakknda kovuturma almasn istemitir. Bu ihbar dilekesinin bir fotokopisi elimizdedir. Prof. Karata ile birlikte, ihbar dilekesine imza koyan retim yelerini tanyalm: Erzurum niversitesi Ziraat Fakltesi retim yesi Prof. Dr. Ltfi lkmen, iletme Fakltesi Dekan Prof. Dr. Turhan Tufan Yce, Temel Bilimler ve Yabanc Diller Yksek Okulu Mdr Prof. Dr. ibrahim Ayka, Ziraat Fakltesi Dekan Prof. YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 159 Dr. Ahmet Kurt, Edebiyat Fakltesi retim grevlisi Dr. Orhan Okay, Edebiyat Fakltesi asistan Dr. Hseyin Ayan, iletme Fakltesi asistan Dr. Celal Cihangirolu, iletme Fakltesi asistan Erol Kozak, iletme Fakltesi asistan Osman Okka. Prof. Dr. aban Karata ve arkadalar tarafndan Ankara Skynetim Komutanlna gnderilen ihbar dilekesinde niversite asistanlarnn, Erzurum niversitesindeki eitli eylemleri sralandktan sonra dileke u szlerle bitmektedir. "Babakan Yardmcs Sayn Sadi Koa'n 18.05.1971 gn radyolardan yaymlanan direktifleri ve sayn skynetim komutanlklarnn yaymlanan emirleri gereince su olmas ve ykc ve kanunlara aykr faaliyet saylmas mmkn olan bu sz ve filleri sayglarmzla takdirlerinize arz ederiz." Grlyor ki, TRT Genel Mdrln yasalara ve yksek mahkeme kararlarna ramen igal eden tavukuluk uzman Prof. Dr. aban Karata'n "muhabere" den ok, "muhbirlik" ile ilgisi bulunmaktadr. Acaba bu zelliinden dolay m, TRT'nin bana getirilmitir?... (Cumhuriyet, 29 Nisan 1976) ONLAR N DE... Her lkede faist trmanlara kar bir tek are vardr. Bu are, bata ii snf olmak zere, emeki halk devrimci partiler ve kurulular evresinde rgtlemektir. Faizme kar en byk engel, halkn rgtl gcdr. Trkiye'de, soyut "ilerici-gerici" tartmas yava yava, e-konomik nedenlere ve snfsal temellere balanmaktadr. Sa partilerde balayan hrnlk, kanl sokak olaylar ve cephecilik stratejileri, bu koullarn, sa partilere yansyan, grntleridir. Btn ama, ii snfnn, devrimci rgtlerle iliki kurmasn engellemektir. Toplu Szleme, Grev ve Lokavt Yasasyla, Sendikalar Yasasnn yrrle girdii 1963 ylndan bu yana ii snfnn iinde tutulmaya alld "partiler st politika", ksa srede kart oluumlar ortaya kard. Devrimci ii Sendikalar Konfederasyonu, iilere devrimci bilin vererek, ii 160 i snfnn arln duyurmak iin rgtlenerek, siyasal hayatta yerini ald.
Trk toplumu, btn dnyada yeni bir dnemin balangc olan sanayi devriminden uzak kalmtr. Bat lkelerinde modern snflar oluturan olay sanayi devrimidir. Burjuvazinin snfsal kkeni, tarihsel geliimi ve kltr, sanayi devrimi ile biim ve yn almtr. "Proletarya", sanayi devriminin aamala-ryla gelimi, sosyalist rgtlerle ilgi kurmu ve siyasal hayata arln koymutur. Bizim toplumumuz, batdaki siyasal ve sosyal oluumlarn yollarndan gememitir. Her toplumun iki ana snf, "burjuvazi" ve "proletarya", batya zg koullarla gelimi ve siyasal hayatta yerli yerini alm deildir . Trkiye'de ii snf kapita-listleme srecinden geip sosyalist bilinle yetimemitir. Trkiye'de ii snfna siyasal yn veren ii kuruluu, DISK'tir. CHP, ii snf ile salam ve gvenilir ilikiler kurmak iin bugnlere kadar beklemitir. CHP ile DSK ibirlii, demokrasimize ada boyutlar vermek iin atlm olumlu bir a-dmdr. Anayasa dzenimizi ykmaya ynelik faist giriimlere kar en byk engel, hi phesiz CHP ve DSK ibirliidir. lkemizde ii snfndan kaynaklanan gl, etkin ve yaygn bir sosyalist partiye sahip deiliz. Saylar bei bulan sosyalist partilerle, ii snfnn gl ve devrimci rgt DSK ile, salam ve salkl ilikiler kurulmu deildir. Trk ii snf, son on-on be yldr, partiler st politikadan kopup giderek sosyalist bilince doru kaymaktadr. Demokratik dzen ayakta kaldka bu aama halka halka gelierek, demokratik anayasal dzenin en salam dayana olacaktr. Burada bir nemli noktaya parmak basmak gerekir: Sendikal ii, emeki snflarn en ayrcalkl kesimi durumundadr. Ky emekileri, tarm iileri ve memurlar, sendikal iinin gvencelerine sahip deildir. Topluszleme dzeni, sendikal iiye olduka gvence salamtr. Ama memurlar bu gvencelere kavuamamtr. Bu nedenledir ki, kamu kurulularnda memurlar ii statsne gemek istemekte, memur yaplan iiler de eitli direni yollarna bavurmaktadrlar. Emeki snflar arasnda elikilerin bir an nce giderilmesi gerekir. Emeki snflarn, ilerici rgtler ve devrimci kuruluYOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 161 larla gvenilir ilikiler iine girebilmeleri iin aralarndaki elikilerin giderilmesi, bavurulacak ilk yoldur, ii sendikalar, rnein memurlarn sendika hakk ve insan onuruna yarar gelir dzeyleri iin de sava vermelidirler. Ky emekileri, sendikal iiler tarafndan savunulmaldr. ii snfnn, devrimci geliimin "motor gc" olmas, teki emeki kesimlerinin haklan iin de savamalarn gerektirir. Sadece kendi haklar iin sava veren sendikal ii, giderek bozuk dzenin bir ayrcalkl kesini oluturabilir. Faizme kar en byk glerden biri, Devrimci ii Sendikalardr hi phesiz. Bu gcn artmas, rgtl ve sendikal ii snfnn, rgtsz ve sendikasz emekiler iin de savam vermesine baldr... (Cumhuriyet, 2 Mays 1976) ANLAILMAZ LER... Emin Alpkaya davas sonuland. Genelkurmay Mahkemesi, Ferit Melen ile Genelkurmay Bakan Orgeneral Semih Sancar haklarnda kovuturma almasn istedi. Kararda, Milli Savunma Bakanlnn, Lockheed firmasnca datlan rveti a-ratrmak iin kurdurduu "idari Aratrma ve Soruturma Brosu" Anayasaya ve yasalara aykr bulundu. Kararn gerekesini okurken, aklm skynetim mahkemesi durumalarna takld. Genelkurmay Mahkemesi kararnda imzas bulunan Hkim Albay Saadettin ncolu, 12 Mart sonras kurulan skynetim mahkemelerinin nl yarglarn-dand. - lkc genler devletin emniyet kuvvetleri yannda komnistlere kar savayorlar... Bu siyasal gr, mahkeme kararna geiren Yarg Saadettin ncolu'dur, Orgeneral Semih Sancar, Ankara Skynetim Komutanyken, ncolu da Ankara Skynetim Komutanl adli mavir yardmcsyd. Sonra, I Numaral Skynetim Mahkemesi duruma yarglna getirildi. - ikence doruyu syletmeye ynelikse, merudur...
162 I ncolu'nun bir kararnda bu gr de yer ald. Verdii drt idam karar Askeri Yargtaydan dnd. Uncolu'nun lm cezasna arptrd drt gen, Askeri Yargtayca susuz grlerek, tahliyelerine karar verildi. ncolu, Hacettepe niversitesinde polis-renci atmasn Anayasay ihlal suu olarak niteleyerek, sanklar Trk Ceza Yasasnn 146. maddesi uyarnca mahkm etti. Askeri Yargtay karar esastan bozdu. ncolu, Prof. Uur Alacakaptan ve arkadalarn 146. maddeden ar hapis cezalarna arptrd. Askeri Yargtay bu karar da esastan bozdu. ncolu, Uur Celasun, Caner Gcal ve arkadalarn da, 146. maddeden cezalandrd. Askeri Yargtay bu karar da e-sastan bozdu. Benim anmsayabildiklerim bunlar. Bilmiyorum, acaba, ncolu'nun, skynetim mahkemesinde imzalad mahkmiyet kararlarndan, Askeri Yargtayca onanm olan var m? Durumalarda, renciler, ikence grdklerini, cezaevinden alnp gzleri balanarak, bilmedikleri yerlere gtrlp ikence yapldn sylediklerinde, ncolu, Karadeniz i-vesiyle, - Benim bileceim i deil, istediiniz yere ikyet edin... derdi. Alpkaya ile ilgili karar okurken, aklma bunlar takld ister istemez. ncolu, imdi de, u gerekeyi kullanmaktadr: - Yaplan yarglamalar srasnda dava konusu olayla ilikili hususlarda herhangi bir su ilendii ihtimalinin ortaya kmas halinde mahkemece yaplacak i, durumu ilgili mercilere bildirmektir. Acaba, skynetim mahkemesinde ikence olaylar, herhangi bir davayla ilgili grlp ilgili merciye bildirilmi midir? Ben size syleyeyim, bildirilmemitir. imdilik ilgin olan skynetim yarglarnn skynetim mahkemelerinde baka, Genelkurmay Mahkemesinde baka hukuk kurallarn savunmalardr. Alpkaya kararyla ilgili ve Alpkaya'ya ynelik gerekeler -zerinde durmuyoruz. Bizim vurgulamak, altn kaln izgilerle izmek istediimiz konu, kararn yarataca "idari" ve "siyasal" sonulardr. YOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 163 Karara gre, Milli Savunma Bakan ile Genelkurmay Bakan haklarnda soruturma yaplmas gerekecektir. Bu soruturmay kim balatacaktr? Genelkurmay Mahkemesi Savcl. Genelkurmay Savcl, Genelkurmay Bakanna baldr. Genelkurmay Bakan, kendisi hakknda soruturma almas i-in emir verecek midir? Yasaya gre, Genelkurmay Bakan hakkndaki soruturmay, Genelkurmay Bakannn vekili olmas dolaysyla, Kara Kuvvetleri Komutan balatabilir. Mahkeme kararnn eletirisine girmeden burada duralm... Alpkaya grevinden istifa etmeseydi, 30 Austos 1976 gn, emekliye ayrlacakt. Ayn gn, yerine Orgeneral irfan zaydnl getirilmi olacakt. Alpkaya ile birlikte yarglanan Hava Kuvvetleri Kurmaybakan Korgeneral ihsan Gksaran, emekliye ayrlmad. yleyse kim istedi Alpkaya'nn emekliliini? Alpkaya'y emekli olmaya kim zorlad? Ve Genelkurmay Mahkemesi kararndan sonra, Genelkurmay Bakan hakknda da soruturma alrsa, ne olacak bu ilerin sonu? Kim emekli olacak? Kim kimin yerine gelecek? Nasl korunacak ordu btnl? (Cumhuriyet, 4 Mays 1976) LLER ANARKEN... Deniz Gezmi, Yusuf Arslan ve Hseyin inan'n, idam edililerinin yldnmnde baz olaylar kaca syleniyor. Ankara Emniyet Mdrl, bu nedenle 5 ve 6 Mays gnleri, Ankara'da olaanst nlemlere bavurmaktadr. lleri anmak herkesin yasal hakkdr. Cephe ortakl ldrlen genlerin trenle gmlmelerine bile izin vermemektedir. Gen ller, kanl kefenlerine sarlarak, gece yarlar, gizli gizli gmlmektedir. ldrlen ocuklarn ana ve babalar, evlatlarna kar son dinsel grevlerini bile yerine getirememektedirler. Cephe partileri, devrimci genlerin sadece dirilerine deil llerine bile dman olmulardr...
Deniz Gezmi, Yusuf Arslan ve Hseyin inan bir mays sabah, ellerine ve ayaklarna pranga taklarak, Mamak Askeri Ce164 I zaevinden alnp Ankara Cezaevine gtrld. delikanl burada birer birer ipe ekildi. Sonradan gencin krpe gvdesi, Karyaka Mezarlnda gizlice topraa verildi. Bu gencin mezar tanda , sadece doum tarihleri yazldr. Mezar talarna lm tarihleri yazlmamtr bu devrimci gencin... Ankara Emniyet Mdrl, bu olayn yldnmnde o-laylar kacan dnerek, olaanst nlemlere bavurmutur. Hi phesiz bu, emniyet kuvvetlerinin grevidir. Burada knanacak ve eletirilecek bir konu yoktur. Emniyet kuvvetleri, anma trenlerinin yasalara uygun biimde yaplmasn salamak zorundadr. Bu, g bir grevdir. nk, duygusalln doruk noktasna ulat byle bir trende, bir yanl adm, bir yanl emir, birok olayn kmasna ve Ankara sokaklarnn kanla boyanmasna yol aabilir. Kar gler de bunu bekliyor... Tandoan ve iskenderun toplantlaryla, istanbul'da dzenlenen I Mays ii yry, solun gerektiinde derlenip toplanacan ortaya koymutur, Sa eylemciler, bu toplantlarn, sol kesim zerinde yaratt olumlu yanklar silmek iin her yola bavurabilirler. rnein ne yapabilirler? Yapacaklar u: Yasal toplantlar amalarndan saptrp gvenlik kuvvetleriyle devrimci rencileri attrmak, sonra da, - Komnistler ihtilal hazrlyor, askeri mdahale arttr... gibi gerekeler kullanmaktr rnein. Bu kede birok kez deinmitim. Yine yazyorum: italya'da, belirli yerlere atlan bombalarn ve dinamitlerin gerek sulusu, geenlerde tutukland, italyan gvenlik kuvvetlerinde grevli bir general, btn iddet olaylarn perde arkasndan ynetmi ve sonra da btn su kantlaryla birlikte yakalanmt. Trkiye'de henz bu denli soruturmalar yaplmad. 12 Mart ncesi ve sonrasnda patlatlan bombalarn gerek sulular bir trl ortaya karlmad. Ancak, devrimci klna girmi birok kkrtc ajan, kimlik kartlaryla birlikte kamuoyu -nnde sergilendi. Devlet eliyle su ileyen bu grevliler hakknda hi kimse dava amad, aamad daha dorusu... Bugn ve yarn, Ankara ilgin olaylar yaayabilir. Burada gvenlik kuvvetlerine de devrimci genlere de byk grevler YOLSUZLUK, $DDET, BAIMLILIK 165 dyor. Gvenlik kuvvetleri, yasal ereveler iinde yrtlecek anma trenlerine hibir ekilde karmamaldr. Devrimci genler de bomba atmak, dinamit patlatmak gibi, "bireyci terr" yollarna, baz karanlk glerin bavuracan sonra da buna "devrimci eylem" ad vermek isteyeceklerini a-kllarndan hi karmamaldr. 12 Mart muhtras, bir bakma 16 Haziran ii olaylarna kar verilmitir. I Mays ii yry de, sac gleri, rktm ve korkutmutur. Btn dileimiz, gen ly anarken, yeni gen ller vermememizdir. Bugn ve yarn devrimcileri byk sorumluluklar bekliyor... (Cumhuriyet, 5 Mays 1976) KM VURDUYA GTMEK istanbul Valisi Namk Kemal entrk, liseli gen kz Han-dan'n katilinin yakalandn basna aklad. Gazetelerde, cinayetin nasl ortaya karldna ilikin yazlar ve resimler de yaymland bu nedenle, nce, emniyet rgtn kutlamak isteriz. Merak ettiimiz bir konu var: Acaba istanbul Valisi entrk, Handan olay dolaysyla gsterdii ilgiyi, siyasal cinayetler iin de gstermi midir? istanbul'da I Mays gn ldrlen rencilerin katillerini bulmak iin gece gndz alm mdr? Trkiye'de gencecik insanlar tam anlamyla kim vurduya gitmektedir. 8 Nisan gn, Ankara'da, Siyasal Bilgiler Fakltesi nnde akandan vurularak ldrlen Hakan Yurdakuler'in katili imdiye kadar neden yakalanamamtr? Burhan Barn' Eari Oran', Ata Yldrm' vuranlar kimlerdir? Bunlar belli deildir.
8 Nisan gn, 30 - 40 kadar sac renci Siyasal Bilgiler Fakltesine gelip olay kard. Akas, faklteye herkesin gz nnde saldrdlar. Hakan Yurdakuler bu saldr srasnda vurularak ldrld. Bilmiyoruz, acaba, hi olmazsa, Siyasal Bilgiler Fakltesinde kaytl olan sac rencilerin ifadeleri alnm mdr? 166 Semih Erbek adl ODT rencisi, Genelkurmay Bakanlnn nnde ODT servis arabasna saldran bir grup sac eylemcinin kurunuyla can verdi. Nerede Semih Erbek'in katili? Ne oldu dava? Kim bu davann Savcs? Hangi kantlar topland imdiye kadar? Bu kede ka kez yazdm. Bkmadan, usanmadan yine yazacam. 1970 ylnda Hacettepe niversitesi bahesinde lk Ocaklar Genel Bakan ibrahim Doan ve Milliyeti Hareket Partisi Genlik Kollar Bakan Ali Gngr, Dr. Necdet Gly tabanca kurunlaryla ldrdler. Dr. Necdet Gl, Temen Fehmi Altnbilek ve Mustafa ilerisoy'un tabancalarndan kan kurunlarla can vermiti. Hatrlarsanz, silahlarn sicil saylar da yaymland bu keden. Silahlarn lk Ocaklarna veren bu iki subay hakknda Genelkurmay Bakanl da, Jandarma Komutanl da, iileri Bakan da bir soruturma amad. Neden? Ne hakla?! Hangi gerekeyle?!.. Bunlar da bilinmiyor... Bir an iin dnnz: iki solcu subayn silah, devrimci genlerin cebinden ksayd ne olurdu? Davalar alr, skynetim bildirileri yaymlanr, "gizli rgt" sulamalar srer giderdi. iki subayn kanl silah ortadayken, devlet susuyor... Hkmet susuyor... iileri Bakan susuyor... Jandarma Genel Komutan Vekili susuyor!.. Syler misiniz, aklar msnz, bir jandarma subaynn kanl silahndan korkan ynetim anlay, hangi adaletin datcsdr? Hangi hukuk devletinin gvenilir gcdr? Ve hangi yasal dzenin szcsdr? Grn, anlayn, renin: Devlet bu!.. Bu ite devlet!.. Geen aylarda, Ankara'da "evlat acsna son" adl bir ak hava toplants dzenlenmiti. Bu toplantyla ilgili olarak bildiri datan Mustafa Sargn adl renci polis kurunuyla vurularak ldrlmt. Kim sordu Mustafa Sargn'n hesabn? Hi kimse! insanlar, nasl bylesine sorgusuz sualsiz nasl vuruluyorlar?! Nasl?!.. Ankara Adliyesine intikal eden dosyadan bir ifade tutana ekerek, Mustafa Sargn'n nasl ldrldn birlikte renelim: YOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 167 ifade sahibi: Seyfi Alican. Durmu olu, 1949 doumlu, Aydnlkevler Emniyet Karakolunda grevli polis memuru, olay yle anlatyor: - Ben ve imdi hatrlayamayacam birka arkada durmalar iin havaya ate ettik. Ben bir sefer ayak hizasna doru a-te ettim. Bu srada sonradan isminin Mustafa Sargn olduunu rendiim ahs yere dt... ite byle lm Mustafa Sargn... Bilmiyorum, acaba Altnda Savcs, Mustafa Sargn'n dosyasn kapatm mdr, yoksa, polis memuru Seyf Alican hakknda bir dava am mdr? 12 Mart ncesi ve sonrasn dnnz. Genler birbirleri ardndan birer birer kurunlanarak ldrldler. Kimse, doru drst bu genlerin katilleri peine dmedi. Her cinayet, belki de biraz da bu nedenle bir yenisi iin, katillere cesaret verdi. iileri Bakan Asiltrk, nceki gn yapt konumada, - Anarist yakalayan polise ikramiye vereceiz... demitir. Ya "komando" yakalayan polise, sac katilleri yakalayan polise ne verilecektir?.. (Cumhuriyet. 6 Mays 1976) BRAVO MELEN'E... Alpkaya davasnn yanklar devam ediyor. Milli Savunma Bakan Ferit Melen bir aklama yaparak, Genelkurmay Mahkemesinin hukuku yelerine cevap verdi. Melen, Lockheed rvetiyle ilgili aratrmalar yapmak zere oluturulan kurulun, Genelkurmay Bakanl ve Milli Savunma Bakanl tarafndan ortaklaa kurulduunu belirterek, aka, - Sadece ben sorumlu deilim... demektedir. Melen iki gn nce de, - Kesinlememi mahkeme kararlar zerine konuulmaz... demise de, iki gn sonra bu hukuksal grn deitirerek aklama yapmtr.
"Devlet adam" dediin byle olur ite... Melen, Lockheed rveti ortaya atlnca, birbirini tutmayan beyanlar vermi, nceki beyan ile sonraki beyan birbirini yalanlamt. 168 Alpkaya davas konusundaki Genelkurmay Mahkemesi kararnda, Milli Savunma Bakan ile ilgili olarak u gereke yer almaktadr: - Anayasamzn ve keza 353 ve 357 sayl yasalarn yukarda belirtilen hkmlerine uyulmakszn Trk Silahl Kuvvetlerindeki grevliler hakknda zel soruturma yapmak zere a-ratrma ve soruturma kurulu tekilinin su olabilecei ihtimaline binaen, bu kurulun kurulmasn ve grev yapmasn salayanlar hakknda gerekli yasal ilemin icras iin ilgili belge suretleri de eklenerek, durumun askeri savclk kanalyla, nezdinde mahkeme kurulan komutan olarak Genelkurmay Bakanlna duyurulmasna... Yani, bu gerekeye gre, Milli Savunma Bakan Ferit Melen hakknda soruturma almas gerekmektedir. Bu soruturmann almasn engellemek de sutur. imdi Melen'e den grev, dokunulmazlnn kaldrlmasn isteyerek bir an nce mahkeme nne kmaktr. Fakat nerede o ciddiyet, nerede o tutarllk!.. Orgeneral Emin Alpkaya, hakkndaki iddiay renir renmez emekliye ayrlarak mahkeme nne kmtr. Fakat Ferit Melen, hakkndaki mahkeme kararna ramen koltuunda oturmaktadr. imdi bir Alpkaya'nn, bir de Ferit Melen'in tutumuna bakn: Biri, orgeneral yldzlarn bir saat iinde karp atabiliyor; br, mahkeme kararlarnn zerine bada kurup, aklamalarla ii rtbas etmeye alyor. Melen bu konuda basna deil, ancak savcya aklama yapabilir. Milli Savunma Bakanl koltuuna dayanarak birbirini tutmayan aklamalarla hibir soruna k tutulmaz. Tersine, sorumluluk halkalarn giderek arlatrr. Genelkurmay Mahkemesi, Milli Savunma Bakan Ferit Melen'in Anayasay inediini belirterek, kovuturma almasn istiyor. Sanrz Melen, 12 Mart gnlerinde, bu "Anayasay ihlal" maddesini, yani u nl 146'nc maddenin uultusunu kulaklarnda duymaktadr: - Anayasann tamamn veya bir ksmn tayir, tebdil ve ilgaya... Genelkurmay Mahkemesi, Milli Savunma Bakanln bakn hangi gerekeyle sulamaktadr: YOLSUZLUK. DDET, BAIMLILIK 169 - Kuvvetler ayrl ilkesini kabul etmi bulunan Anayasamzn yarg blmnde yer alan 134. ve askeri yargya ilikin 138. maddeleri ile 353 ve 357 sayl yasa hkmleri karsnda... Yrtme organnn bir unsuru olan Milli Savunma Bakanlnn bahsi geen yasalara aykr debilecek bir tasarrufta bulunduu olasl ile kar karya kalnd ve baz sularn ilendii ihtimalinin belirdii anlalmtr... Yani Ferit Melen, Trk Ceza Yasasnn 146'nc maddesinden balayarak, ayrca baz yasalar da inemi ve su ilemitir. 12 Martn nl Babakan Melen, bu gerekeler karsnda istifa edip mahkeme nne kacana, dolayl yollarla Genelkurmay Bakann sulayp iin iinden syrlmak istemektedir. Melen, 12 Martn Babakanln yaptktan sonra, 12 Mart muhtrasnn "cumhuriyetin geleceini ar bir tehlike iine drmek" gerekesiyle sulad Demirel'in, Milli Savunma Bakanln kabul edebilen bir politikacdr!.. Melen, Orgeneral irfan zaydnl'nn kararnamesini imzaladktan sonra, ayn kararnameyi geri alp bir orgeneral yerine, bir korgeneral kararnamesini hazrlamay iine sindirebilen Milli Savunma Bakandr. Melen, bunlar devlet adamlnn gerei saydktan sonra, boynunda Genelkurmay Mahkemesi kararyla, hi pheniz olmasn Milli Savunma Bakanl koltuunda oturacaktr. Dorusu, bravo Melen'e!.. (Cumhuriyet, 7 Mays 1976) TURSTK DEER M?.. Basn Yayn Genel Mdrl Turizm ve Tantma Bakanlna baldr. Genel Mdrl, Doan Kasarolu yrtmektedir. Kasarolu'nun ba bugnlerde derttedir. Babakan Demirel'in demelerini iine alacak bir kitap basm, Basn Yayn Genel Mdrln uratrp durmaktadr. Kasarolu Demirel'in demelerini bastrmak iin, Turizm ve Tantma Bakanlna bavurur. 31.3.1976 gn ve I 15/682 sayl Basn Yayn Genel Mdrl kaytl
yazyla, Demirel'in, Cumhurbakan ile yapt grmelerden sonra, ankaya Kk kapsnda gazetecilere syledikleriyle, Bakanlar Kurulu 170 toplantlarndan sonra verdii demeleri kapsayan bir kitap hazrlanmasn ister. Genel Mdrln bu istei zerine almalar yaplr ve kurulan "ihale komisyonu", kitabn basmn "Gndz Matbaasna" verir. Bu kararda imzas bulunanlar da tanyalm: Yayn Dokmantasyon ve Aratrma Dairesi Bakan Turgut Er, Muhasebe Mdr Muavini Mustafa Aknar, Levazm Mdr kr Deprem. Kitap, yaynevine ihale edildikten sonra, Basn Yayn Genel Mdr Vekili Doan Kasarolu ile Gndz Matbaas arasnda noter aracl ile bir szleme imzalanr. Bu da tamam m? Tamam. Gelgelelim ki, iler ite tam burada atallar... 832 sayl Saytay Yasasnn 30'uncu maddesine gre, 500 bin liray aan devlet szlemeleri Saytay vizesinden gemektedir. Saytay denetileri, nce, Babakan Demirel'in Demeleri adl kitabn 3 milyon 600 bin liraya mal olacan hesaplayarak, Basn Yayn Genel Mdrlne baz sorular sorarlar. Saytay denetisi Faruk Sindel ile Asaf Gkalpay imzalarn tayan yazda, kitabn hangi yasa gereince basld sorulmaktadr. imdi sk tutun kendinizi.!.. Babakann, ankaya Kk kapsnda yapt konumalar, 265 sayl Turizm ve Tantma Bakanl Kanununun 29'uncu maddesi uyarnca "turist celbi" amacyla bastrlyormu. Evet, evet yle; hi armayn, hi glmeyin; yle ite... inanmazsanz, 265 sayl yasann 29'uncu maddesini birlikte okuyalm: - Turizm ve Tantma Bakanl Trkiye'ye turist celbi ve memlekette turizm endstrisinin gelitirilmesi amacyla d yatrm salanmas bakmndan, milletleraras alanda ve tecrbeli yabanc firmalarla propaganda ve d memleketlerde turizm e-ilimleri aratrmas yapmak zere, kalknma planndaki esaslara uygun olarak bte imknlar dairesinde gelecek yllara geici yklemler kapsayan szlemeler akdedebilir. Bu szlemelerin akdinde artrma ve eksiltme ve ihale kanunu hkmleriyle, genel muhasebe kanunundaki avans ve kredi hkmleri tatbik olunmaz... Yasa hkmnden anlaldna gre, bu maddede, Babakann demelerinin baslmasna olanak veren hibir dayanak YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 171 yoktur. Yani, Basn Yayn Genel Mdrl hibir yasaya dayanmadan, devlet kesesinden 3 milyon 600 bin liray harcayp, Demirel'in propagandasn yapmaktadr. Demirel'in demeleri acaba nasl "turist celbi" salayacaktr? Saytay denetileri de, akllarn bu noktaya takp Genel Mdrle soruyorlar: - Turizm ve Tantma Bakanl turizm endstrisini gelitirmek ve Trkiye'ye turist celbetmek maksadyla propaganda niteliindeki her trl yayn iin gerekli malzemenin alm ve basm ilerini pazarlkla ihale edebilir. Turizm ynnden propaganda niteliindeki yaynlarn ise Trkiye'nin turistik varlklar ve ulusal deerlerini tantc mahiyette olmas gerekir. Bu zellii tamayan sz konusu "Babakann Demeleri" adl eserin basmnn yukarda aklanan kanun hkm ile nasl badatrldnn aklanmas. Saytay denetileri, sanrz Babakann "turistik deerini" grmezlikten geliyorlar. Belki Demirel'in konumalar, hali, tavr, o gzel Trkesi, grleri, dnceleri, mimikleri, turistlerin Trkiye'ye akn akn gelmelerini salayacaktr. nk yeryznde, Demirel'in bir benzerini bulmak gerekten mmkn deildir. Basn Yayn Genel Mdrl de Babakann bu zelliklerini gz nnde tutarak, Demirel'in demelerini "turist celbi" amacyla basmak istemitir. Bir rpda, mobilya ihracatndan 20 milyon vurulan lkede, Babakann konumalar iin devletin 3 buuk milyon vermesinin sz m olur yani? Babakann "turistik deeri" lkemize milyonlar kazandracak ve d borlarmz bu yolla denecektir. Ne hakk var Saytayn bu byk hizmete engel olmaya?.. (Cumhuriyet, 10 Mays 1976) DANITAY TOKADI...
Dantay Bakan Prof. ismail Hakk lgen'in yapt son konuma, cephe ortakl hakknda verilmi bir hkm gibidir. lgen, Sayn Cumhurbakannn da hazr bulunduu toplant172 da, Dantay kararlarn uygulamamann "Anayasay ihlal" suu olduunu belirterek, devlet yetkililerini greve armt. Anayasa saygsnn geerli olduu lkelerde hkmetlerin grevi, Anayasa egemenliini salamaktr. Trkiye'de durum tersinedir: Cephe ortakl, yrrlkteki Anayasay uygulamamak iin bir araya gelmitir. Cephe ortaklnn ba, ikide birde, - Bu Anayasa ile devlet idare edilmez... demektedir. Dantay Bakan lgen, ite bu anlay sert biimde eletirmitir. Trkiye bir garip lkedir. ylesine gariptir ki, Anayasann skynetim basksyla deitirildii gnlerde, gencecik ocuklar skynetim mahkemelerinde Anayasay zorla deitirmek suuyla yarglanp ipe ekilmilerdir. Demirel, on yldr meydanlarda, krslerde barp durmaktadr: - Bu Anayasa ile devlet idare edilmez... Anayasann Demirel tarafndan uygulanmasn istemek, kediye cier teslim etmekten, farkszdr. Demirel 27 Mays Anayasasnn yeminli dmandr. Herkesin nce bunu bilmesi gerekir. Trkiye bir garip lkedir, demitik. Gerekten de gariptir: Anayasann nsznde, Demokrat Partinin "Anayasa ve hukuk d davranlar" nedeniyle 27 Mays ihtilali ile devrildii yazldr. Fakat cephe ortakl, Demokrat Partinin devam olarak gelir, iktidar koltuuna oturur. Sonra da cephenin ba, - Bu Anayasa ile devlet idare edilmez... der. Demirel'in ii gc bu Anayasay deitirmek, etkinliini silmek, ilerliini ortadan kaldrmaktr. Bunun hukuk dilindeki ad: "Anayasay, tayir, tebdil ve ilga" olarak bilinir. Dantay Bakan lgen, cephe ortaklnn Anayasay zorla deitirdiini aklayarak, Anayasann "uyank bekilii" grevini yerine getirmitir. Demirel sk sk "cumhuriyet" szcnden sz etmektedir. Cephe ortaklnn ba, - Biz cumhuriyet hkmetiyiz... gibi tanmlarla, siyasal muhaliflerini, "cumhuriyet dman" olmakla sulamaktadr. lkemizde, Kurtulu Savanda olduu gibi, "Ankara hkmeti" ve "istanbul hkmeti" diye iki ayr hkmet yoktur. Bir "hilafet hkmeti" ise hi sz konusu deildir. YOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 173 Demirel, "cumhuriyet hkmeti"nin badr da, cephe ortaklna kar olan herkes, cumhuriyet hkmetinden baka bir hkmet mi istemektedir?.. Hayr. Btn ama, baz szcklerin zerine "ipotek" koymaktr. Milliyetilie ve Atatrkle kar ne kadar eylem ve dnce varsa, "milliyetilik" ve "Atatrklk" maskeleriyle kullanlmaktadr. Dantay Bakan Sayn lgen, bu konuya da deinmitir. lgen, cumhuriyetin devletin temel kurulu ve ileyiini belirlediini anlatarak, sadece "cumhuriyet" szcne sarlp Anayasann temel ilkelerini grmezlikten gelmeyi aklamtr. Cephe ortakl laik cumhuriyet ilkelerine kardr...Cephe ortakl, Kurtulu Savamz antiemperyalist bilincine kardr... Cephe ortakl "tam bamszlk" ilkesine dayanan Atatrkle kardr...Cephe ortakl hukuk devletine kardr; Anayasa Mahkemesine, Dantaya kardr...Cephe ortakl 27 Mays Devrimine kardr...Cephe ortakl ada ve zgr dnceye kardr...Ksaca cephe ortakl "Anayasa dzenine" kardr. Dantay Bakan Sayn lgen, Cumhurbakannn da hazr bulunduu trende, Demirel iktidarnn Anayasa suunu btn gerekeleriyle bir bir ortaya koymutur. Bu konumann deerini, btn devlet yetkilileri gerei gibi lp tartmaldr. Bu Anayasa sahipsiz deildir. Anayasa kurulularnn bu A-nayasay savunmalar, onlarn en doal ve en kutsal grevleridir. Dantay Bakan Sayn lgen, son konumasyla bu grevi yerine getirmitir.
Gn gelecek, Demirel bu su gerekelerini, sadece trenlerde, byle radyo, televizyon ve basn aracl ile deil, bir sank sandalyesinde de dinleyecektir. Hi pheniz olmasn, hi!.. (Cumhuriyet, 13 Mays 1976) THY DOSYASI... Trk Hava Yollar bir Genel Mdr ve be ynetim kurulu yesince ynetilmektedir. Genel Mdr, Nurettin Erguvan-l'dr. Ynetim Kurulu yeleri ise, emekli Tmgeneral Kemal Zeren, Milli Selamet Partisi Genel Bakan Yardmcs Recai Kutan, Demokrat Parti eski milletvekillerinden gazeteci Mithat 174 Perin, Cumhuriyeti Gven Partisi Artvin eski Senatr ve A-dalet eski Bakanlarndan Fehmi Alparslan, Adalet Partisi izmir eski Milletvekili ve Turizm ve Tantma eski Bakanlarndan Nihat Krat'tr. Burada hemen, 648 sayl Siyasi Partiler Yasasnn 8'inci maddesine gz atalm. Yasa hkmne gre, - ... Kamu iktisadi teebbslerinin ve zel kanunla veya -zel kanunun verdii /etkiye dayanarak kurulmu bankalarn ve teekkllerin ynetim ve denetim ilerinde alanlar ile aylkl ve yevmiyeli memurlar ve kamu yararna alan derneklerden zel gelir kaynaklar ve zel kanunla salanm olanlarn merkez kurullarnda grev alanlar siyasi partilere ye olamazlar... Yasa hkm bu kadar akken, THY ynetim kurulu yasaya aykr olarak seilmi partililerden oluturulmu bir "Milliyeti Cephe karargh" olarak almaktadr. yleki, cephe partileri ynetim kurulunda aka gleri oranlarnda temsil edilmektedirler. THY ynetim kurulu ile genel mdr arasnda bir yetki u-yumazl kmtr. Ynetim kurulu Bakan emekli Tmgeneral Kemal Zeren, ynetimin btn iplerini eline geirmitir. Trk Hava Yollan Ynetim Kurulu 2.10.1975 gn yapt 33 sayl toplantda, Genel Mdr Erguvanl'nn btn yetkilerini elinden alm, Erguvanl bu karara kar, 17 Ekim 1975 gn "10/001-100458" sayl yaz ile, bu kararn deitirilmesini istemitir. Ynetim kurulu yesi Mithat Perin, Bakan Kemal Zeren'e yazd 3 Ekim gnl mektupta da, aynen, - Ynetimde kaos yaratm bulunuyoruz... demektir. Bu kargaa sredursun biz THY denetisi Recep Balabaner imzal, Babakanlk, Maliye ve Ulatrma Bakanlar zel kalem mdrlerince alp okunan "kiiye zel" yazya ksaca gz atalm. Balabaner, THY Genel Mdr, Ynetim Kurulu Bakan, yeleri, Genel Mdr Yardmclar, murakplar ve eleri iin "pass bilet" ad verilen cretsiz bilet verildiini ileri srerek, - Kayd hayat artyla THY btesinden ve hazineden haksz kazan salanyor... demise de, herkes yine bildiini okumutur. Deneti Balabaner'in ilgili bakanlklara yollad yazda, Ynetim Kurulu yesi Mithat Perin'in Londra'da yaymlanan "The YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 175 Times" gazetesinin Trkiye temsilcisi olduu da aklanmtr. Perin, ayn zamanda, THY Reklam Kurumu Bakandr. THY bu arada "The Times" gazetesine "3.644 pound" luk, bir ilan da vermitir, ilan creti, Trk paras olarak, "The Times"in Trkiye temsilcisi Perin'e denecektir. THY esas mukavelesinin 53'nc maddesine gre, ynetim kurulu yeleri, genel kuruldan izin almakszn, THY ile ilgili konularla uraamazlar, baka kurululara ortak olamazlar ve bu kurulular grev de alamazlar. "The Times" gazetesinin Trkiye temsilcisi Mithat Perin' bir yana brakarak, teki ynetim kurulu yesi, Nihat Krat' tanyalm. Krat, THY ynetim kurulu yeliinden baka, u ilerle de ilgilidir: Efes Pilsen Ankara babayilii, Trk Telefon ynetim kurulu bakan, Yaar Holding maviri, TIR kamyonlar ikmal ve bakm ileri hissedar ve ynetim kurulu yelii... THY hakkndaki sylenti, iddia ve ihbarlar, Maliye ve Ulatrma Bakanlklar mfettilerince de incelenmitir. Mfetti raporlarnda, ynetim kurulu bakan ve yelerinin, elerinin de "pass bilet" uygulamasndan yararlanmalar, Ticaret Yasasna aykr bulunmutur. Mfettiler, ynetim kurulu yelerinin aldklar
yolluklar da yasaya aykr bulmulardr. Ulatrma Bakanl mfettileri Cengiz Hasdal ve Nejat Aksel tarafndan hazrlanan 1.3.1976 gn ve "6-3" sayl rapor, 17.3.1976 tarihinde "38-6/976/172" kayt says ile, Maliye Bakanlna yollanmtr. Ulatrma Bakanl mfettilerince hazrlanan rapor, 20.3.1976 gnnde, Maliye Bakanl Tefti Kurulu Bakanlna verilmitir. Mfettilerin yaptklar incelemelerde, THY'nin, "Film Sanayii ve Sanatlar Glendirme Vakffna 250 bin lira ba yapt da saptanmtr. Bu vakfn nde gelen temsilcisi de, Limit Utku'dur. Utku'nun, MC'nin, Yeilam'daki grnts olduunu bilmeyen kalmamtr. Btn bu raporlara ramen, Trk Hava Yollar ynetim kurulu aklanm, yani ibra edilmitir. Buna kar, yolsuzluklar ortaya koyan Deneti Recep Balabaner de grevinden alnmtr. ite belgeler ortadadr. Raporlar ve belgeler elimizdedir. Bu dosya bir an nce Parlamentoya getirilmeli ve THY yne176 I I tim kurulu, bata Tmgeneral Kemal Zeren olmak zere "mecburi inie" zorlanmaldr. Bu dosyann peini brakmayacamz Maliye, Ulatrma Bakanlaryla, THY ynetim kurulu yelerine saygyla duyuruyoruz... (Cumhuriyet, 15 Mays 1976) ALINIYOR... Cephecilik anlay, btn yurtta kanl olaylara yol aarken, Silahl Kuvvetlerde de, iinden klmaz bunalmlar yaratt. Demirel, cumhuriyet tarihinde grlmemi biimde, ellerini general rtbeleri zerinde dolatrmaya balamtr. Orgeneral irfan zaydnl, yasalarn kendisine verdii hakk kullanarak, Askeri Yksek idare Mahkemesine dava amtr. Son on-on be yln olaylarn gznzn nne getirirseniz, kuvvet komutan olabilmek iin uaklar uurtmu, Ankara'ya birlik komutanlarn toplam orgeneralleri anmsarsnz. zaydnl, bu yollan kullanmam, Anayasa ve demokratik yollarla hakkn aramay yelemitir. imdi gelimeleri hep birlikte izleyeceiz... Silahl Kuvvetler iindeki son gelimeler gerekten zcdr. Silahl Kuvvetlerimizin btnl, cephe politikaclarnn eliyle, ar ve onarlmaz yaralar almtr. Bu yaray aan haner, Demirel'in elinde bulunmaktadr. 27 Mays 1960 ihtilali genlik tarafndan balatlm ve Trk Silahl Kuvvetleri tarafndan tamamlanmtr. Son on alt yln politikasna bakarsanz, genlik ve ordu dmanlna tank o-lursunuz. Demirel, ordudan da, genlikten de, 27 Mays ihtilalinin cn almaktadr.,. Genlikten alnmtr. Genlik, kendi iinde paralara blnm, genliin devrimci kesimi, devlet desteinden g alan sac saldrganlarn kurunlarna hedef yaplmtr. Birbirleri zerine ylan kanl mezar talan, cephe politikasnn eseridir. 12 Mart 1971 tarihinden sonra kurulan skynetim mahkemelerinde sadece devrimci genler yarglanm, sac genlere, saldrgan rgtlere dokunulmad gibi, baz askeri savclar YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 177 bunlarla ibirlii, yapm mahkeme kararlarnda, sac saldrganlar "lkc genler" denilerek vlmtr. Demirel ile baz generaller arasndaki ilikiler kuku vericidir. Baz generaller, emekli olur olmaz, bol cretlerle byk bankalarn ynetim kurullarna getirilmektedir. 12 Martn Genelkurmay Bakan da, istanbul Skynetim Komutan da, e-mekliliklerinde hemen ynetim kurulu yeliklerine getirilmilerdir. Bu orgeneraller, hem aylk , hem de ylda bir krdan pay almaktadrlar. Ne hakla? Evet ne hakla? Bu ilikiler, birer birer ortaya karlp eletirilince "ordu btnl", "Silahl Kuvvetlerin saygnl" gibi kavramlar ortaya atlmaktadr, iin zne inerseniz, ordu btnln de, Silahl Kuvvetlerin saygnln da zedeleyen, bu orgenerallerin tutumlardr.
Trk Silahl Kuvvetleri, Memduh Tama, Faik Trn, Ali Elverdi, demek deildir. niformalarn kardktan sonra, sessiz sedasz kelerine ekilen generaller, albaylar, kurmay subaylar, bu orduda grev yapmamlar myd?.. Emekli olduktan sonra ellerinde filelerle, pazarlarda, bakkallarda dolaan , albaylar, generaller, bu ordunun subaylar deiller miydi?... Sadece Tama sadece, Trn, sadece Elverdi midir ordunun generalleri?.. - Bizdendir, bize kardr... Cepheden Silahl Kuvvetlere bak as budur. Kendilerine yakn bulduklar generalleri, emekli olur olmaz bankalarn, u-mumi maazalarn ynetim kurullarna yerletirip, akas, - Bizden yana olursanz, size bol cretli iler var... demektedirler Ac olan, tehlikeli olan budur ite... 27 Mays ihtilalinin onurlu komutan Korgeneral Cemal Madanolu, General Ali Elverdi'nin bakanlndaki mahkemece tutukland, Elverdi bugn AP Bursa Milletvekilidir. Tmgeneral delil Grkan, istanbul Skynetim Komutan Faik Trn'n emriyle, ellerine, ayaklarna zincir balanarak, Erenky ikence evine gtrld. Faik Trn, bugn Umumi Maazalar ynetim kurulu yesi ve AP istanbul Senatr aday oldu... Cephe anlay, Silahl Kuvvetlerimizi gn getike yaralamaktadr. Orgeneral Alpkaya ile ilgili dava, bunun yaratt sonular, nce konup sonra kaldrlan Kara Kuvvetleri Komutan 178 vekillii, Hava ve Kara Kuvvetlerine yaplan atamalar, Silahl Kuvvetlerde ister istemez bunalm yaratmtr. Bu bunalmn sorumlusu Babakandr. Babakan, 27 Mays ihtilalinin cn almaktadr... (Cumhuriyet, 16 Mays 1976) U E BAKIN... Cumhurbakanl Kontenjan Senatr Do. Dr. Bahriye ok, geenlerde Cumhuriyet Senatosunda bir konuma yapt. ok, Basn Yayn Genel Mdrlnce yaymlanan "Petiea Historie de La Turquie" adl kitapta, Trk tarihinin 1922 ylnda bitirildiini belirterek Babakan Demirel'den soruyor: - Hkmetiniz, Trkiye tarihinin 1922'de padiahln kaldrlmas ve egemenliin ulusa ait olmasyla bitmi olduu kansnda mdr?.. Sayn ok, ayn konuda Babakan Demirel'e yazd mektupta, Trk tarihini zetleyen ve Franszca baslan bu kitapta, ok nemli tarih yanllar olduunu ileri srmektedir. ok'un aklamalarna gre, Trklerin tarihini anlatmak iin yazlan ve Basn Yayn Genel Mdrlnce bastrlan kitapta balanmaz yanllar yaplmtr. Yaplan yanllarn ayrntlarna girip rnekler vermiyoruz. Burada zerinde durduumuz konu, Trk tarihinin 1922 ylnda bitip bitmediidir. Trkiye'de baz gerici evreler, ulusal Kurtulu Savayla balayan Trkiye Cumhuriyeti tarihini kltmek, Atatrk devrimlerini halka kar bir bask ynetimi olarak gstermek iin ellerinden geleni yapmaktadrlar, ikinci Abdlhamid'den bu yana ilk kez iktidar koltuuna, tespih, sakal ve bereleriyle bada kuran dinsel sa, laik cumhuriyet ilkelerini ortadan kaldrmak iin, ak ve kapal her trl yola bavurmaktadr. San sermaye kesimi, dinsel sa ve rk saldrgan sa ile el ve gnl birlii iindedir. 27 Mays ihtilalinin, belirleyip niteledii laik cumhuriyet ilkeleri, cephe ortaklnn saldrsyla kar karyadr. Erbakan ikide birde, gerek anlamn bilmedii "materyalist" szcn kullanarak, YOLSUZLUK. DDET, BAIMLILIK 179 - Okul kitaplarndan materyalizmi kaldracaz... demektedir. Bundan amalanan, bata tarih olmak zere, btn ders kitaplarnn gerici, ad ve "metafizik" anlayla hazrlanmasdr. Trkiye Cumhuriyeti tarihi, Kurtulu Savamzdan bugne kadar uzanr. Kurtulu Sava, emperyalizme kar verilmi "antiemperyalist" ve "antikapitalist" bir sava niteliindedir. Devrim tarihi, niversitelerimizde bile bu nitelik, bu bilin ve bu boyutlarla okunmu ve retilmi deildir. Son gnlerde grld gibi, Kurtulu Savamzn "kutsal isyan" yerine "islamclk", "mmetilik" ve
"rklk" gibi, Kurtulu Savann, A-nayasamzn ve Atatrk devrimlerinin kart birok eylem ve dnce, cephe ortaklna egemen olmutur. Gryorsunuz, ezilen islam lkelerinin toplants bile, ad gericiliin bir propaganda malzemesi oldu... Trkiye Cumhuriyeti, cephe ortaklnn elinde adm adm geri gitmektedir, i ve d smrnn ahtapot kollan, dinsel sa, saldrgan rklk ile birlikte Anayasa dzenini, cumhuriyet ilkelerini yok etmenin yar iindedir, 31 Martn kanl kaldrmlar bugnlere kadar uzanmtr. Dervi Vahdetiler, Saidi Nursiler, Anzavurlar, birer birer hort-layp politika sahnesinde yerlerini almlardr... Byle bir dnemde, tarih kitaplarndan Kurtulu Savann da 27 Mays Devriminin de kaldrldn grrsek, hi armayacaz. nk bu noktaya adm adm gelindi. Smrc sermaye, dinsel sa ve saldrgan rklk, bu nedenle kol koladr. Cumhuriyet tarihi yerine, Osmanl padiahlar, Mustafa Kemal yerine Abdlhamid, Kuvvay Milliye yerine bozkurt-uluk... Kontenjan Senatr Do. Dr. Bahriye ok'un aklamalar, gerekten ok ilgintir. Eer Basn Yayn Genel Mdrl, Trk tarihini 1922'de bitiren yanllarla dolu kitab basp yay-msa, bu bir rastlant deildir. Bu aka siyasal iktidara egemen olan dinsel san Atatrk ilkelerini silmek iin giritii bir "deneme yaynf'dr. Hatrlayacaksnz, geen hafta bu kede yazlmt. Basn-Yayn Genel Mdrl, 265 sayl yasann 29'uncu maddesi gereince, Babakann demelerini "turist celbi ve memlekette turizm endstrisinin gelitirilmesi amacyla d yardm salama180 s bakmndan" gerekesiyle basp yaym ve konuya Saytay el koymutu. Basn Yayn Genel Mdrl nasl ynetiliyor? Kim ynetiyor? Cephe ortakl sresince hangi kitaplar baslmtr? Genel mdrle neden bugne kadar bir atama yaplmayp genel mdrlk bir "vekil" tarafndan ynetiliyor? Acaba seimlere kadar, nce Demirel'in, sonra Erbakan'n, Trke'in, Feyziolu'nun konumalar, turist celbi maddesine gre baslp btn yurda datlacak mdr? Acaba Trk tarihini deitiren kitaplar, baslp yaylacak mdr?.. (Cumhuriyet, 17 Mays 1976) THY VE EVLYA ELEBCLK... Trk Hava Yollan, 1975 ylnda, tam 55.736.578.,39 lira zarar etmitir. THY ynetim kurulunun eylem ve ilemleri hakknda Ulatrma Bakanl mfettileri, Cengiz Hasdal ve Nejat Aksel, 19.3.1976 gn ve "3-8-6/976/172" sayl yaz ile, Ulatrma Bakanna bavurarak, 1.3.1976 gn ve 6/3 sayl raporu teslim etmilerdir. Maliye Bakanl mfettilerinin 12.4.1976 gn ve 8/2 sayl raporlarnda da, THY ynetim kurulunun yasad ilemleri Maliye Bakanna bildirilmitir. Bu raporlara ramen THY ynetim kurulu, son genel kurul toplantsnda aklanmtr. Ulatrma ve Maliye Bakanlarnn AP ileri gelenlerinden olduklarn aklamaya gerek yoktur. Biz hemen THY ynetim kurulu yelerini yeniden tanyalm: Bakan Kemal Zeren, E-mekli Hava Tmgeneralidir. Bakan Vekili Recai Kutan, Milli Selamet Partisi Genel Bakan Yardmcsdr. yeler, Mithat Perin, Fehmi Alparslan ve Nihat Krat'tr. Perin, Demokrat Parti eski milletvekilidir. Yassada Yksek Adalet Divannca mahkm olmutur. Mithat Perin, ayn zamanda gazetecidir. AP eilimlidir. Demirel yandalarndandr. Fehmi Alparslan, Cumhuriyeti Gven Partisi Artvin eski senatrdr. Adalet Bakanl yapmtr. Nihat Krat, Demirel hkmetlerinin Turizm ve Tantma Bakanlnda bulunmutur. YOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 181 648 sayl Siyasi Partiler Yasas parti yesi olan kimselerin, bu tr kurulularda ynetim kurulu yeliklerine seilemeyeceklerini sylyorsa da, btn devlet kurulular "MC iftlikleri" olduundan, bu gibi yasaklara kimse aldrmamaktadr... Bir ylda 56 milyon lira zarar eden THY'nin ynetim kurulu yelerinin, eleriyle birlikte "pass bilet" denilen biletlerle yurtdna yaptklar gezilere ksaca gz atalm. Ynetim Kurulu Bakan Emekli Tmgeneral Bay Zeren ve ei: 21/1 1/1975, CiddeMedine-Cidde... 25/12/1975, Kopen-hag-Londra-Mnih... 20/11/1975, istanbul-
Cidde-istanbul; 25/12/1975, istanbul-Kopenhag-Mnih-istanbul... 25/11/1975, Mnih-istanbul-Ankara... Kemal Zeren'in 27/6/1975 tarihinde, Mnih-Londra, Viya-na-Frankfurt-KopenhagMnih-Londra-Amsterdam, Londra-Amsterdam-Brksel, Amsterdam-Brksel-Viyana, Brksel-Viyana-Frankfurt, Frankfurt-Kopenhag, Frankfurt-Berlin-Frank-furt gezilerinin "grev" amacyla yapld belirtilmektedir. 4/6/1975 Paris, 2/7/1975 Londra, 5/9/1975 Beyrut, 21/11/1975 Cidde gezileri de "grev" amacyla yaplmtr. Gezilerin bir ksm titil amacyladr. Emekli Tmgeneral Kemal Zeren buralarda ne gibi yararl grevler yapmtr? Bunlar bilmiyoruz. Bunlar bilmediimiz gibi, Tmgeneral Zeren hakknda, Genelkurmay Askeri Mahkemesince verilen 5 Aralk 1973 gn ve 969/922 evrak, 969/689 esas, 969/534 karar sayl beraat hkmnn, Askeri Yargtay ikinci Dairesinin 1970/89 esas, 970/197 karar ve 1970/485 esas, 1970/478 karar sayl bozma kararnn sonucunu da bilmiyoruz. Tmgeneral Zeren, istanbul Hava Harp Okulu Komutan olduu srada Harp Oyunlarna katlmak zere makam arabasyla Eskiehir'e gittii ve burada orduevinde kalmasna ramen, Maliye ubesi Mdrlne yazd 9/6/1969 gn ve "Mrks 5671-121-69" sayl yazyla, Eskiehir'e trenle gittii ve devlet konutunda kalmadn bildirmesi zerine alan dava nasl sonuland? Beraat m etti? Af Yasasnn kapsamna m girdi? Gerekten bunlar da bilmiyoruz. THY Ynetim Kurulu Bakan Vekili ve Milli Selamet Partisi Genel Bakan Yardmcs Recai Kutan Beyefendi ise, 3/4/1974 tarihinden 23/12/1974 gnne kadarki 34 toplantdan 13'ne 182 1975 ylnda 40 toplantdan I I 'ine katlmamtr. Ancak ynetim kurulu toplantlarna katlmayan Recai Kutan Beyefendi, "pass bilet" aracl ile baz yurtd gezilere katlmaktan geri kalmamtr. Grelim: Recai Kutan. 30/7/1975 Mnih-Londra. 4 kiilik Kutan ailesi... 30.7.1975 MnihLondra: Bay ve Bayan Kutan; 20/11/1975 Cidde-Medine-Cidde. 4 kiilik Kutan ailesi; 30/7/1975 Ankara-Mnih. Londra-Ankara, Bay Kutan, Mnih-istanbul-Ankara. Demirel hkmetlerini Turizm ve Tanma Bakan Nihat Krat da d gezilere ok dkn. Krat'n d gezilerini de grelim: 30/6/1975: Brksel-Mnih, Londra-Brksel, Londra-Brk-sel-Mnih; 24/11/1975: istanbul-Sofya-istanbul; 25/11/1975: Atina-Chaia-Atina; Atina-Heraklion-Atina, Nihat ve mer Krat; 29/12/1975: Frankfurt-Londra New Londan-Frankfurt, Brksel-New York, Brksel-Frankfurt. 31/12/1975 tarihinde: Frankfurt-LondraBrksel-Londra-Frankfurt.Paris-Londra-Brk-sel, Roma-Zrih-Paris. Bayan Vedia Krat ve mer Krat 29/12/1975. istanbul-Frankfurt-istanbul, Nihat Krat, istanbul-Roma. Londra-istanbul, Bayan Vedia Krat, stan bu I-Paris-istanbul. Bay ve Bayan Perinlere gelelim: Bay ve Bayan Perin, 23/5/1976, Brksel-LondraBrksel. Bayan Perin 26/5/1975'te Londra-New York-Tulsa-Los Angeles-Tulsa-New York-London. New York-Washington-New York... 23/9/1975, Bay ve Bayan Perin, New York-Washington-Tulsa-Londra-New York-Tulsa-New York. Tulsa-Los Angeles-Paris. 15/9/1975 Bay ve Bayan Perin, stanbul-Brksel, Paris-istanbul. Bay ve Bayan Alparslan: 20/11/1975 Cidde-Medine-Cidde. 8/12/1975, stanbulMnih. 20/11/1975 stanbul-Cidde-istanbul. 9/12/1975 istanbul-Mnih-istanbul. THY ynetim kurulu yeleri, grdnz gibi birer "Evliya elebi" olup eleriyle birlikte, dnyay kar kar dolamlar. Yedikleri, itikleri onlarn olsun, u yurtd gezilerde ne yaptklarn, ne grdklerini ne gibi devlet hizmetleri yrttklerini bize anlatmazlar m acaba?... (Cumhuriyet, 19 Mays 1976) YOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 183 KALEM... Genelkurmay Bakan Sancar ve Sayn Cumhurbakan Korutrk, arka arkaya yaptklar aklama ve konumalaryla basn, imdiye kadar grlmemi biimde eletirdiler. Sancar, basnda kan yazlarn "sakncal sonular" douracan belirtti. Sayn Korutrk ise yle konutu. - Kafalar belirli inanlarla artlanm, u veya bu nedenle kalemleri kaytsz artsz bir yne balanm ve bu yap ve dnce ile lm gze alm kimselerin kanunlarmz ve adaletimiz pelerindedir...
Sancar'n aklamas gerekten baz "sakncal sonular" dourabilir. nk, Hava Kuvvetleri eski komutan emekli Orgeneral Emin Alpkaya ile ilgili dava henz bitmemitir. Hava Orgeneral irfan zaydnlfnn, Askeri Yksek idare Mahkemesine at dava bugnden balayacaktr. Bunlardan baka, Silahl Kuvvetlerde, orgeneral saysn artran yasa nerisi, 30 Austos 1976 tarihinden nce, Parlamentoda grlecektir. Genelkurmay Bakan Sancar'n kuvvet komutanlarnn o-nayn aldktan sonra yapt aklama, Alpkaya, zaydnl davalaryla, orgeneral saysn artran yasay etkileyici niteliktedir. Silahl Kuvvetlerimizin st rtbelerinde ortaya kan bunalmn tek sorumlusu Babakan Sleyman Demirel'dir. Trkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kez, bir orgeneral, drt yldz ve kiilii ile hak kazand kuvvet komutanlna getirilmemitir. Bunun yorum ve eletirileri, kamuoyuna yansyacak ve basn bu ac ve zc olay, gerei gibi deerlendirecektir. Bunda yadrganacak ne var?... Eer, bu gibi yorumlar yaplrken, su ileniyorsa mahkemeler aktr. Savclar, su konusu yaynlar hakknda dava ama yetkilerine sahiptirler... Genelkurmay Mahkemesince, emekli Orgeneral Emin Alpkaya hakknda verilen beraat kararnda, Milli Savunma Bakan ve Genelkurmay Bakanna ynelik ar sulamalar yer almtr. Mahkeme kararna gre, Genelkurmay Savclnn, gerek Milli Savunma Bakan Melen, gerekse, Genelkurmay Bakan Sancar hakknda kovuturma amas gerekmektedir. Sancar'n aklamas bu adan da, baz "sakncal sonular" yaratmaktadr. Genelkurmay Savcl, mahkeme karar gere184 ince bir soruturma amazsa, bunun sorumluluu, hemen Genelkurmay Bakanna ykletilecektir. Sanyoruz ki, burada "nedenler" ve "sonular" birbirine kartrlmaktadr. Bu olaylarn nedeni, cephe ortaklnn, Silahl Kuvvetler -zerindeki tutumunda yatmaktadr. Sakncal, tehlikeli ve yasad olan tutum budur. Basn, sonular zerinde durmu, bu tutumun yarataca siyasal sonulan ak seik ortaya koymutur. Genelkurmay Bakan Sancar'n aklamasyla, Sayn Korutrk'n konumasn art arda koyarsanz, basnda kan a-klama ve yorumlardan honut olunmad ortaya kmaktadr. Sayn Korutrk, - $u veya bu nedenle kalemleri kaytsz artsz bir yne balanm kimseler... derken, acaba, kimleri sulamaktadr? Can gvenliklerini ortaya koyarak yolsuzluklar aklayan, katil etelerinin su kantlarn, kkrtc ajanlarn kimlik kartlarn kamuoyuna sergileyenler mi, yoksa, Atatrk'n lsn bile yarglamak iin yazlar yazp cumhuriyet bakanlarnn elinden dl alanlar m? Kurtulu Savamz, 27 Mays Devrimini, A-nayasay savunanlar m, yoksa, her gn Kurtulu Savamza, Atatrk'e, Anayasamza kfreden, yksek mahkeme karalarna saldranlar m? Korutrk kimleri sulad acaba?... Her trl baskya ve korkuya kar, dimdik duranlar m, yoksa, her devirde, glden yana olmay hner sayan, dn svdklerinin bugn vglerini yapanlar m? Yeralt ve yerst servetlerimizi savunanlar m, yoksa, petrollerimizi ve madenlerimizi, yabanclara satanlarn kalemlerini mi? Bir kalem susar, yerini bir bakas alr. Bu kalemler tkenmez. Ne, kelepeler, ne demir kaplar, ne iddianameler ve ne de be yldan yirmi yla uzanan hapis cezalar, bu kalemleri korkutamad, bundan sonra da korkutamaz. Kalemler vardr; smrnn, vurgunun zrhdr... Kalemler vardr; zgrln ve barn silahdr... Kalemler vardr, genlerin idam kementlerinde krlr atlrlar... Kalemler vardr; resmi belgelere durmadan imza atar ve kalemler vardr, ylmadan, u-sanmadan, eilmeden, bklmeden yazar... (Cumhuriyet, 21 Mays 1976) YOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK I8S NVERSTENN ONURU... Getiimiz perembe gn, Ankara Hukuk ve Eitim Faklteleri, Trke yanls sac eylemcilerin saldrsna urad. Saldrdan hemen sonra, toplum polisi, panzer desteinde Hukuk Fakltesine girerek arama yapt. Hukuk Fakltesindeki
retim yesi arkadalarmz, olaylar srasnda fakltedeki hademelerin dvldn, baz kitaplarn alnp gtrldn ve kaplarn krldn sylediler. Hukuk Fakltesi ilk kez saldrya uramyor. 29 Nisan I960 gn, Korgeneral Namk Arg komutasndaki skynetim birlikleri, atl polisler eliinde faklteye saldrmlar ve rencilerle atmlard. Bu saldr srasnda baz retim yeleri, rencilerle birlikte fakltelerini savunmulard. Aradan tam on alt yl geti... Menderes dneminde, siyasal iktidarla, hukuk devletini savunan retim yeleri arasnda amansz bir kavga srp duruyordu, istanbul Hukuk Fakltesinde Prof. Hfz Veldet Velidedeolu, Prof. Sddk Sami Onar, Prof. Hseyin Naili Kbal, o zaman doent olan Tark Zafer Tunaya ve ismet Giritli, Ankara'da Siyasal Bilgiler Fakltesinde o tarihte doent olan Muammer Aksoy, Prof. Yavuz Abadan, Hukuk Fakltesi Doenti Mnci Kapani, ve Doent ilhan Arsel, yaptklar konumalar, verdikleri dersler ve yazdklar yazlarla Menderes iktidarn kyasya eletiriyorlard. Menderes'in bu eletirilere verdii tek yant vard: - Kara cppeliler... Bu "kara cppeliler" arasnda, bugn cephe ortaklnn demirbalarndan Prof. Turhan Feyziolu da bulunmaktayd. Feyziolu o gnlerde, Siyasal Bilgiler Fakltesi Dekan iken Menderes hkmeti tarafndan grevinden alnnca rencilere, - Nabza gre erbet veren mnevverlerden olmaynz... demiti. Aksoy ve Mnci Kapani, Feyziolu'na yaplan basklar knamak amacyla, niversitedeki grevlerinden istifa etmilerdi. 29 Nisan I960 gn Siyasal Bilgiler ve Hukuk Faklteleri saldrya uraynca, Siyasal Bilgiler Fakltesinde Prof. Fehmi Yavuz ve Hukuk Fakltesinde" Prof. Hicri Fiek, Menderes polisleriyle yumruk yumrua dvmlerdi... niversite, 12 Mart 186 ncesi, Demirel hkmetleriyle de kavgaya giriti. 27 Mays Anayasas, retim ye ve yardmclarna zerklik de getirmiti.. Demirel hkmetinin Anayasa ve hukuk d tutumu, baz retim yelerince kyasya eletirildi. Toplantlar, forumlar, yryler dzenlendi. imdi bunlar anmsarken, nereden nereye geldiimizi dnyorum. imdi, Feyziolu'na bakn, kimlerle beraber? Prof Kbaly dnn, kimlerin savunucusu? Prof. Giritliyi grn, hangi yayn organlarnn demirba kalemi? Gerekten, nereden, nereye gelinmi?.. 12 Mart gnlerinde, birok retim yesi, gzaltna alnarak tutukland: Prof Mmtaz Soysal, Prof. Uur Alacakaptan, Prof. Bahri Savc, Prof Muammer Aksoy, Prof. Blend Nuri Esen, Prof Rauf Nasuholu, Prof. Tark Zafer Tunaya, Prof ismet Sungurbey, Prof. Nihat ili, Doent Burhan Cahit nal, Etem Tokmakolu, Kurthan Fiek, Ahmet Abdik, Maide Oru, etin zek, Mukbil zyrk, Yaar Grbz, ismail Beiki... Bu retim yeleri iin de bir kavram seilip bulunmutu. Demirel yanls basn "kara cppeli" kavramnn rengini deitirip ilerici retim yelerine yeni ad bulmutu. - Kzl cppeliler... 12 Mart balyozu birok retim yesini ezip geti. Bunlarn arasnda cephe deitirenler kt, kendilerini ezen balyoza vgler yazanlar grld. Birou da, cezaevlerinden glenerek ve bilenerek kt. Bugn bunlardan bazlar zgrlk kavgasnda yerini ald. niversite, 12 Martta byk yara almt. Bu yara, sadece, tokatlanan anayasa hukuku profesrlerinin, ellerine kazma krek verilerek buz krdrtlan dekanlarn deil, btn niversitenin ortak acs olmalyd. "Balyoz", Nihat Erim adnda bir kamu hukuku profesrnn elindeydi, fakat niversitenin o-nuruna doru inip kalkmaktayd. Balyoz, zerklikle beraber -niversitenin onurunu da kryordu. O gnlerde btn niversite sustu... Hem ylesine sustu ki, arkadalarn ihbar eden retim -yelerine bile hogr gsterildi... ylesine sustu ki, yaratlan terr ve kargaa ortamnda, rektrlerce hkmetlerin btn ilemlerini onaylayan bildiriler karld... YOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 187 O gnlerde, cezaevindeki arkadalarn kurtarmak iin, kamu tanklna koanlar dnda, ne yapmtr niversite?!
29 Nisan 1960'tan, 20 Mays 1976 tarihine uzanan yolda, sadece onurlu retim yelerinin uygarca direnilerini ve birbiri ardndan vurulup ldrlen fidan gibi delikanllarn llerini deil, muhbir profesrleri, dnek doentleri ve korku karsnda, bir kirli mendil gibi buruan cppeleri de gryoruz. (Cumhuriyet, 23 Mays 1976) "LKCYE NOTLAR..." Elimizde bir kitap var. Bu kitap Trke yanls sac eylemcilerin el kitabdr. Kitap "lkcye Notlar" adn tamaktadr. Yazar Necdet Sevin'tir. Kitabn banda ldrlen sac genlerin adlar sralanmaktadr. Bunlarn iinde lk Ocaklar Genel Bakan ibrahim Doan ve MHP Genlik Kollan Bakan Ali Gngr tarafndan tabancayla vurularak ldrlen Dr. Necdet Gl'nn de ad yazlmaktadr. - Bu kahramanlar, Trk milletinin varolu kavgasna katldklar iin Trk dmanlar tarafndan ldrlmlerdir. Vatan topraklarnn barna teslim ettiimiz yiit lkclerimizi rahmet ve saygyla anyoruz... Bu kitap bu nszle balamaktadr. Demek oluyor ki Dr. Necdet Gl "Trk dmanlar" tarafndan ldrlmtr. Ankara I 'inci Ar Ceza Mahkemesinin, 30.9.1974 gn 1974-486 sayl kararnda, Dr. Necdet Gl'nn ibrahim Doan ve Ali Gngr tarafndan ldrld saptanm, katiller 12'er yl ar hapis cezasna arptrlmlardr. Bu iki katil de lkcdr... "lkcye Notlar" adl kitabn 33'nc sayfasn ap okuyoruz. Okuyalm siz de renin. Savclar ve devlet yetkilileri de rensin. lk Ocaklarn ven baz askeri yarglar da rensin: - Demek ki tekilat toplum hayatnn her sektrne uzanan bir "hiyerari" kurmaldr... Demek ki, tekilat dier tekilatlarn zaaf ve elikilerinden faydalanarak onu zayflatmaya 188 almaldr... Demek ki hibir ey tekilata kar ve tekilatn dnda deildir... Demek ki her ey tekilat iindedir... Ve demek ki, milliyeti otorite btn otoritelere kardr... Anlalyor ki, lkc "tekilat", toplum hayatnn her kesimine uzayan bir "hiyerari" kuracaktr. Bunun somut rnei yukarda szn ettiimiz Dr. Necdet Gl olaynda kullanlan tabanca sahipleri Yzba Fehmi Altnbilek ve Mustafa ilerisoy adlarndaki iki subaydr. Hiyerari, toplumun her kesiminde kurulmu, bu arada, baz subaylarla iliki kurularak, Silahl Kuvvetler de, bu hiyerariye katlmtr. Bu eylemler Trk Ceza Yasasnn hangi maddesine girmektedir 141 mi? 146 m? 168 mi? 169 mu? - Ve demek ki milliyeti otorite btn otoritelere kardr... Bunun anlam nedir? lkemizin namuslu hukukularna sesleniyorum: Nedir bunun anlam? Demokratik hukuk devletlerinde, tek otorite "devlet" tir. Devlet otoritesi, yasalar gereince kullanlr. Bu otorite, gvenlik kuvvetlerince salanr. lkc, her trl "otoriteye" kar olduunu aklarsa, anarinin, kargaann yolu gsterilmi olmuyor mu? Anari deil midir bunun ad? Kitabn 57. sayfasn da okuyalm. Bu satrlar da, Atatrkl dillerinden drmeyenler iin aktaryorum. Baknz Atatrk'n "Yurtta sulh, cihanda sulh" ilkesi nasl niteleniyor? - Trk d politikas, artk gnn politik artlarnn bir gerei olarak sylenen "Yurtta sulh, cihanda sulh" prensibi gibi psrk; miskinlik, korkaklk uyuukluk telkin eden bir slogann tesirinden kurtulmal ve iddialarmza uygun bir hedefe dntrlmelidir. Ve mesela denilmelidir ki: Dnyann neresinde bir Trk varsa bizim tabii hudutlarmz oradan balar... Dnyadaki btn Trklerin toparlanmas ilk bakta, kulaa ho gelen, milliyeti duygular canlandran bir dncedir. Genler, ite byle masallarla kandrlyor. rnek ortada: Kbrs'taki soydalarmza yardm elini ancak solcu Ecevit uzatabildi. Cephe ortakl ise, Bulgaristan'da ellerinde pasaportlarla bekleyen 40 bin Trke henz kap aamyor. Dnyann bugnk koullarnda, btn dnyaya saldracamz ilan edip bunu bir de, TRT ekranlarna yanstmann, lkemize ne gibi yararlar getirdiini, nce Dileri Bakanlndan sormak gerekir. YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 189
u szlere baknz: - Zaferin bedeli kandr... Kitabn 64. sayfasnda ise, Anayasa dzeninin deitirilerek babakanlk ve cumhurbakanlnn tek kiide toplanaca yazlmaktadr. Kitapla birlikte Alparslan Trke'in yaamyk-sn anlatan bir ek de verilmektedir. Bakanlk sistemi gelirse, devlet ve hkmet bakanlna "Babu Trke" getirilecektir. - Tek Meclis, tek lider... 19 Mays trenlerinde, Cumhurbakannn nnde byle gsteri yaplmtr. Tek Meclis, tek lider, Babu Trke... Kendi elleriyle ldrdkleri kimseleri bile "lkc ehit" olarak ilan edenlerin bu el kitaplarn, devletin yetkililerine saygyla sunuyorum... (Cumhuriyet, 25 Mays 1976) BZM BAYRAMIMIZ Hep birlikte 27 Mays Anayasa ve Hrriyet Bayramn kutladk. Devlet yetkilileri, TRT Trkesiyle, "tebrik ve teekkr telgraflar teati" ettiler, byk kentlerde bandolar marlar ald ve "fener alaylar" dzenlendi. Anayasamz, 27 Mays ihtilaliyle getirilmitir. Anayasann nsznde u gereke yer almaktadr: - Tarihi boyunca bamsz yaam, hak ve hrriyetleri iin savam olan; Anayasa ve hukuk d tutum ve davranlaryla meruluunu kaybetmi bir iktidara kar direnme hakkn kullanarak 27 Mays 1960 Devrimini yapan Trk milleti... Yani 27 Mays ihtilali, Trk ulusunun, "direnme hakkn" kullanarak gerekletirdii bir devrimdir. 27 Mays ihtilali Demokrat Parti hkmetini devirmitir. Anayasa, bir yandan I960 devriminin, "direme hakk" kullanlarak yapldn sylerken, te yandan da Demokrat Parti ynetiminin "Anayasa ve Hukuk d" niteliini belirlemektedir. lkemiz, Sleyman Demirel Bakanlnda, ok partili bir ortaklk tarafndan ynetilmektedir. Demirel, Biz Demokrat Partinin devamyz... demektedir. Hem Demokrat Partinin devam olmak, hem de Demokrat Partinin 190 I ykld gn bayram kabul edip trenler dzenlemek akl a-lacak i deildir. Cumhuriyet Senatosu Bakan emekli Orgeneral Tekin Arburun, Demokrat Parti dneminin Hava Kuvvetleri Komutanyd. Anburun, 27 Mays sabah gzaltna alnd ve sonradan Yassada'da cezaevine kapatld. imdi Anburun da 27 Mays Anayasa ve Hrriyet Bayramn kutlamtr. Dileri Bakan ihsan Sabri alayangil ve Orman Bakan Turan Kapanl, I960 ncesinde, Demokrat Partinin Bursa ve Adana Valileriydi. alayangil ve Kapanl, 27 Mays ihtilaliyle istanbul'da Balmumcu Tutukevine kapatldlar. alayangil de, Kapanl da, 27 Mays Anayasa ve Hrriyet Bayramn kutlamlardr. Alparslan Trke, 27 Mays ihtilalini Trkiye radyolarndan duyuran sesin addr. Bayar, Menderes, Arburun, alayangil, Kapanl, ihtilali ilk kez, bugnk ortaklar Trke'in sesinden duydular. imdi Trke, Bakanlar Kurulunda yan yana oturduu alayangil'in, Turan Kapanlfnn bayramn kutlamtr. Turhan Feyziolu, 27 Mays ihtilalinden sonra kurulan "inklap hkmeti"nin Milli Eitim Bakandr. Orhan ztrak, I960 ylnda CHP'nin ileri gelenlerindendir. imdi Feyziolu da, Demirel'in Bakanlndaki Bakanlar Kurulunda 27 Mays Anayasa ve Hrriyet Bayramn kutlamlardr. Demirel, ak ak konuuyor; bu Anayasaya kar olduklarn, ellerine geen ilk frsatta Anayasay deitireceklerini sylyor. Sonra da aklyor: - Biz Demokrat Partinin devamyz... Demirel, Menderes'in kefenini bedenine sarp politika sahnesinde gsteri yapmaktadr. Kimlerle beraber? 27 Mays ihtilalinin Kurmay Albay Alparslan Trke'le... Kimlerle? "inklap hkmeti" Bakan Turhan Feyziolu'yla... Kimlerle?.. Eski CHP'I Melenlerle, ztraklarla, Kemal Demirlerle.. Kimlerle? Menderes'e svgler yadran gazeteci Bedii Faiklerle... Kim kimi aldatyor? Hangi bayram kutluyor bu cephe ortakl? u bayramn sahteliine bakn: 27 Mays ihtilalini kutlamak Demirellere kald. Hem Demokrat
Partinin devam olacaklar, hem de Demokrat Partinin ykld gnde tebrikleri kabul edecekler!.. Bunlar bir kenara brakalm... YOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 191 27 Mays, btn bu grntleri aan boyutlara ulamtr artk. I960 ylnn 27 Mays gn, Trk toplumunun, zgrlk yolunda att en gl ve en soylu admlardan biridir. 27 Mays yapanlara, Demokrat Partiyle savaanlara, zgrlk kavgasn bugne kadar srdrenlere selam olsun... Gn gelecek, 27 Mays Devrimini halk iktidarnn ynetiminde kutlayacaz... iilerle, kyllerle, aydnlarla hep beraber... (Cumhuriyet, 28 Mays 1976) GE DE OLSA... Cumhurbakan Sayn Korutrk, 27 Mays Anayasa ve Hrriyet Bayram nedeniyle yapt konumada "rk" ve "islamc" grleri eletirerek, - Trkiye Cumhuriyeti'nin genel siyasetinde mevcut olmayan bir "Pantrkzim" ve "Panislamizm" grntsn getirmeye ve Cumhuriyet Trkiyesinin genel tutumu ile ad kalm "hilal-ha" dmanl yaratacak eylemlere girimeye kimsenin hakk yoktur... demitir. Sayn Korutrk, 19 Mays trenleri dolaysyla yapt konumada "artlanm kalemler" olarak niteledii baz yazarlar da eletirmiti. Korutrk, son konumasyla, bu konuya aklk getirmitir. Trkiye Cumhuriyeti "antiemperyalist" nitelikteki bir Kurtulu Savandan sonra kurulmu ve bata "laiklik olmak zere, "devrimcilik", "halklk", "devletilik" ve " milliyetilik" ilkeleri zerine oturtulmutur. Atatrk milliyetilii, ulusal snrlar iinde yaayan btn yurttalarn din, rk ve snf ayrm gzetmeksizin eit ve zgr yaamasn ngrmektedir. Bu ilke, 1961 Anayasasnn da temellerini oluturmutur. Bugn bata TRT olmak zere, baz basn ve yayn organlar, d Trklerden sz etmeyi milliyetiliin gerei saymaktadr. D Trklerin sorunlaryla ilgilenmek gerekesiyle komu lkelerin iilerine karma sonucunu douracak dnce ve eylemler, "milliyetilik" maskesiyle sergilenmektedir. Bunun, 192 Trkiye iin ok byk bir sakncas vardr... Bu da, komu lkelerin, Trkiye Cumhuriyeti snrlar iindeki "etnik gruplar" ele almalar tehlikesini domasdr. D lkelerdeki Trkler ve btn islam lkeleriyle iliki kurma gerekelerinin altnda, Atatrk ve laiklik dmanl, daha yaygn tanmla syleyelim ki, "cumhuriyet dmanl" yatmaktadr. Bu grlerin sahipleri, Trkiye Cumhuriyeti'nin iran'a, I-rak'a, Sovyetlere, Bulgaristan'a. Yunanistan'a, Yugoslavya'ya sava ap oralarda yaayan Trkleri kurtaramayacan bilirler... ite nmzde Kbrs sorunu var. Kbrs'ta yaayan soydalarmz, EOKA eteleriyle savat. Sonunda, Kbrs'a el uzatan devlet adam, solcu Ecevit oldu. Bakas deil... Neden? neden acaba?.. Hani, neredeydi d Trkleri kurtaranlar? Bir baka rnek daha ele alalm. Bulgaristan'da, Trk kkenli 40 bin Bulgar yurtta, zerinde pasaportlar, snrlarmzda bekletildiler. Bu soydalarmzn btn ilemleri tamamlanmt. Fakat bu "milliyeti", bu "Trk" ve bu "islamc" iktidar, bir trl 40 bin Trk anayurda alamad!.. Demirel Sofya'ya gittiinde, d Trklerden ok, eski bakanlarnn ve hsmakrabasnn ilgili olduu "TIR kamyonlar" iiyle ilgilendi. Hem d lkelerden yollanan Trkleri snrlarda bekleteceksin, hem de televizyon ekranlarnda, ad grntlerle, Irklk ve Turanclk yapacaksn... Sahte milliyetiliin en kaba grntlerinden biri de budur ite!.. Sayn Korutrk, 19 Mays treninde, rklarn ve islamclarn gsterilerini gzleriyle grd, kulaklaryla iitti. Bunlar, sadece sosyalizm dmanl yapmyorlar, komnizmle mcadele perdesi altnda, Atatrk dmanl, eriat zlemcilii de yapyorlar, ilk amalar, ykmak istedikleri ilk dnce de, Atatrk laisizmidir. Sayn Korutrk'e sormak isteriz: Acaba, cumhuriyet tarihimizde bir baka 19 Mays treninde, bunlar olmu mudur? Nereden, kimden cesaret alyor bu
saldrganlar? Bizlerin, gc, ancak, bildiklerimizi belgelerle ortaya koymaya yetiyor. Ne devlet gcmz, ne yasal yetkimiz, ne de dokunulmazlmz var. Cumhuriyetimizin kuruluundan bu yana, yarm yzyl akn bir zaman gemitir. O tarihten bu yana Abdlhamid geriYOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 193 cilii ve Enver Paa Turancl, ilk kez iktidar koltuuna bu cephe ortakl eliyle yanam bulunmaktadr. Sayn Korutrk, bu uyary yapmakta belki gecikmitir. Fakat ge de olsa, devletin en yksek katndan gelen bu sesin, olumlu sonularn ve yanklarn grmek isteriz. Ve Sayn Korutrk'ten ayn duyarll, uygulanmayan Dantay kararlan iin de gstermesini dileriz. nk unutmayalm ki "Panislamizm" ve "Pantrkzim" grlerinin ad "imajlarn" yaratanlarn banda TRT bulunmaktadr. Ve yine unutmayalm ki, TRT Genel Mdr, anayasal ilkelere ve Dantay kararlarna ramen imzalanan bir kararnameyle, bugnk "Panislamizm" ve "Pantrkzim" grntlerini yayma olana bulmutur... (Cumhuriyet, 29 Mays 1976) EKIYANIN KK DIARIDADIR... Sac saldrganlar nceki gn bir cinayet daha ilediler, istanbul Teknik niversitesini basan "lkc komandolar", Erdoan Yalngil adl bir renciyi kalbinden vurarak ldrmler, akir Ktipolu ve Cihat Deliorman adl rencileri de ar yaralayarak kamlardr. Ankara'da da, Ensar Bingl adl renci, evinin nne yazlan MHP sloganlarn silerken, zerine on iki kurun sklarak ldrlmtr. Buras, sokaklarnda i savan hkm srd Lbnan deil, Anayasasnda "demokratik hukuk devleti" olduu yazlan Trkiye Cumhuriyeti'dir... Cephe ortaklarndan g alan lkc saldrganlar, kaplarnda silah kontrol yaplan niversitelerin iine, bellerinde silahlarla girip kmakta, adam ldrdkten sonra da ellerini kollarn sallaya sallaya olay yerinden uzaklamaktadrlar. Olay yerindeki polisin grevi nedir acaba? Belinde silah olanlar yakalamak m, yoksa, lkc saldrganlar gzlerinin ucuyla izlemek mi? Kapsnda nbet tutulan bir yerde, cinayet nasl ilenir ve sonra katiller nasl kaabilir?.. Bu cinayetler, lke apnda, belirli bir programa uyularak ileniyor. Vurulanlar, ldrlenler, hep devrimci renci 194 I derleridir. Saldrganlar ise, adam ldrmek iin zel olarak yetitirilmi profesyonel katillerdir. ldrlen rencilerin hepsi de ya balarndan, ya gslerinden, ya da karnlarndan vuruluyorlar. Bu bir rastlant deildir. Cinayetler, lkede bir kargaa ortam yaratmak iin grevlendirilmi zel uzmanlarca ilenmektedir. Cinayetlerin arkasnda "kontrgerilla" adl yasad rgtn grevlileri bulunmaktadr. Bundan hi pheniz olmasn... "Kontrgerilla" kk ve kayna Amerika'da bulunan ve NATO lkelerinde solcu rgtlenmeleri bastrmak iin kurulan silahl bir rgttr. Bu silahl rgt, alma alan olarak setii lkelerde adlarnn bana "milliyeti" szc eklenen sac saldrgan genlik rgtleriyle ibirlii yapar. italya'da ve Yunanistan'da bu ibirliinin somut kantlar ortaya karlmtr, italya'da, anari olaylarn perde arkasndan yneten kiinin, italyan gizli gvenlik rgt yneticilerinden bir general olduu kantland ve general tutukland. Yunanistan'da, 1967 darbesini dzenleyen Albay Papadopulos'un da, bir CIA grevlisi olduu belgelerle ortaya kt. Trkiye ayn emberin iindedir. lkemizde olup biten o-laylar, TRT Trkesiyle sunulduu gibi, "kart grteki rencilerin atmas" biiminde grmek yanltr. Sac saldrganlar, yabanc yaps silah kullanyorlar. Bu silahlar, sac saldrganlarn eline nasl gemektedir? Silah ve para nereden gelmektedir? Bir lkede, birbiri ardndan cinayetler ilenir ve katiller yakalanmazsa, o zaman, "devlet iinde devlet" olduu yolundaki pheler su yzne kar. Demek
oluyor ki, polisin de yakalayamad, gcnn yetmedii baz g dengeleri bulunmaktadr. Kimdir bunlar? Bu kede ok yazld: Silahl Kuvvetlerde grevli iki subay, silahlarn lk Ocaklar genel bakan ile MHP Genlik Kollar bakanna vermilerdir. Bu silahlarla da cinayet ilenmitir. Subaylarn ad da, silahlarn sicil numaralan da akland. Hani nerdesiniz Milli Savunma Bakan Bay Melen, iileri Bakan Bay Asiltrk ve Jandarma Genel Komutan vekili Korgeneral ahap Yardmolu? Neden dokunamyorsunuz Yzba Fehmi Altn-bilek'e ve Yzba Mustafa ilerisoy'a? Gcnz m yetmiyor yoksa?,. Emrinizi mi dinlenmiyorlar? YOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 195 Unutmayn ki, bu hesap gn gelir sizlerden de sorulur. Silahl ekya etesi, lkede can gvenliini ortadan kaldrmaktadr. Bundan da acs, bu ekyann cephe ortaklndan g almasdr. Bu ekyann amac, silahla, iddetle, terrle, devlet gleri, devrimci rgtler ve yurttalar zerinde ylgnlk yaratmaktr. Saldrlar, bu amala, sistemli ve planl biimde yrtlmektedir. Yarn silahlar, ilerici politikaclara, kamu grevlilerine ve yazarlara ynelirse hi armayalm. Sokak ekyas ile ibirlii yapan cephe ortakl bir yandan kendi varlk nedenini ortaya koyarken, te yandan da, devleti nasl ele geirip ynettiini de itiraf etmektedir... (Cumhuriyet, 31 Mays 1976) SYAN BAYRAI... Milliyeti Hareket Partisi Genel Bakan Trke, nceki gn bir basn toplants dzenleyerek, Cumhurbakan Sayn Korutrk' ar biimde eletirilmitir. Bu eletiri, sadece, kk bir sac partinin liderinden deil, Devlet Bakan ve Babakan Yardmcsndan gelmektedir. Eletirinin hedefi ise, Anayasaya gre devletin ve yrtme organnn ba olan Korutrk'tr. Cephecilik anlay, eninde sonunda devleti bu koullara srklemitir: Dantay kararlarn ineyen Babakan, Dantay Bakannca Cumhurbakannn nnde savclara ikyet edilir... Silahl Kuvvetlerde, iki orgeneral inenerek, Kuvvet Komutanlna bir korgeneral atanr... Cumhurbakannn nnde cumhuriyet tarihinde eine rastlanmadk gsteriler yaplr ve sonunda, Devlet Bakan ve Babakan Yardmcs, Cumhurbakanna kar isyan bayra aar... Devletin blnmezliinden sz edenler de bunlardr ite, grn... Trkiye Cumhuriyeti, kurulduu gnden bu yana bu denli ackl koullara srklenmemitir. Devlet, cephecilik anlay ile blnmekte ve paralanmaktadr: Devlet, cephe hkmeti demek deildir. Anayasamz, devlet organlarn tek tek sralamaktadr. Cephe partileri, devletin yarg organlarn bir yana 196 iterek, "yzer ve gezer" oylarla saladklar ounlua gvenip yrtme organn, yarg organna kar kullanmaktadrlar. Bir askeri tanmla nitelersek. Trke, imdilik cephenin "a-lay karargh ve servis bl komutan"dr. Babu, elindeki glerle, devlet desteinden de yararlanp ynetimi bsbtn ele almay tasarlamakta ve planlamaktadr. 19 Mays trenlerinde, "lkc" adn verdii "silahl milis-leri"ni stadyuma doldurup devlet bakan nnde bir gvde gsterisi dzenlemitir. Sayn Korutrk, cumhuriyet tarihinde ilk kez rastlanan bu ad gsteriye tepki gsterince Bay Trke ileden kmtr. lkc genlerin babuu, devlet iindeki gcn kantlamak iin, Cumhurbakanna da satamay, hem de bunu Devlet Bakan ve Babakan Yardmcs olarak yapmay uygun grmtr. Bylece, Trke devlet desteinden yararlanarak, "devlet iinde devlet" olduunu kantlamak istemektedir. Bu, bir g denemesidir... Trke, baz gvenlik kuvvetleri iine yerletirdii adamlarna gvenmektedir. Trke, lk Ocaklarna ve partisinin genlik kollarna silah datan baz subaylara gvenmektedir. Trke, mahkeme kararlarnda lkc komandolara vgler dzen askeri yarglara gvenmektedir. Trke, baz yayn organlar ile baz ajanslar armad basn toplantsnda, baknz Cumhurbakannn konumasn nasl niteliyor:
- Siyasi polemik sahasnn istismar sloganlarndan birkan siyasi ekime ve tansiyonu artracak biimde ele alp yanl ve vehim eseri bir yorumla takdimi, olmayan tehlikelerin varsaylr tarzda ifade edilmesini zntyle karlyorum... Grld gibi Trke, Sayn Cumhurbakann "vehim i-inde" olmakla sulamaktadr. Cumhurbakannn konumalar bu keden de zaman zaman eletirildi. Fakat imdiye kadar hibir eletiri, Cumhurbakannn "vehim iinde" olduunu syleyecek kadar sayg snrlarn amad. Hibir lkede, bir hkmet yesi bir devlet bakann bylesine sulamamtr. Devlet bakan ile bu tr uyumazla den bir hkmet yesinin yapaca tek olumlu davran, bu hkmetten ekilmektir. YOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 197 Hayr... Devleti ele geirmenin, devletin demokratik yapsn deitirmenin, "tek lider-tek meclis" d grenlerin son abalardr bunlar. Trke, bir gn trmand yerden decektir. Hem de hi ummad zamanda ve hi beklemedii ekilde... (Cumhuriyet, I Haziran 1976) ECEVT'N DRAMI... Anayasal dzenin cephe ortakl elinden ald yaralar, gn getike derinleirken, ana muhalefet partimiz CHP'de olup bitenler demokrasiye umut balayanlar iin d krklna yol amaktadr. Delege seimleri nedeniyle ortaya kan parti ii kavga, Genlik Kollarnn hazrlad "gizli rapor" ile bir dnlmez noktaya gelmitir. Bu atmann bundan sonra rtbas e-dilmesi de olanakszdr. Sokak ortasnda adam vurulduu, can gvenliinin ortadan kalkt bir dnemde CHP'den beklenen grev, genel bakandan Edirne ve Ardahan'daki parti yesine kadar herkesin elbirliiyle cephe ynetimine kar amansz bir savaa girimesiydi. Bunun yerine, parti ii ekime yolu seildi. Parti ii ekime ise, CHP'nin gcn byk lde azaltt. Bu, bir bakma "Ecevit'in dram"dr... Sayn Ecevit, bir yandan devleti iilerle beraber yneteceklerini ilan ederken, te yandan, partisinin Genlik Kollan, en byk devrimci ii kuruluunu "komnistlikle" sulamaktadr... CHP, bir yandan parti d sol ile snrl da olsa ibirlii yapacan sylerken, ayn partinin Genlik Kolu yneticileri, birer gizli istihbarat kukusuyla raporlar kaleme alp btn meslek kurulularn, yasad olarak nitelemektedir... Soldaki blnmeler ve dnce ayrlklar konusunda, deerlendirmeler yapabilmek iin, baz koullar gerekmektedir. Bu koullar, sosyalizmin kuram ve uygulanmas konularnda bilimsel verilere ve bilgilere sahip olunmasn gerektirir. Trk ve dnya sosyalizmi konularnda, kulaktan dolma bilgiler ve dedikodularla bu tr deerlendirmeler yaplamaz. 198 Genlik Kollarnca hazrlanan rapor, birok yanllarla doludur. Rapor, bu keden sk sk eletirdiimiz baz askeri savclarn da gerisine dmtr. Trkiye'de sol kesimdeki dnce ayrlklar ile eylem eitleri konularndaki grler, temelinden rk ve yanltr. Konunun bu zelliini bir yana brakalm... Bu rapor iyi niyetli bir kalemin rn deildir. lkenin i-inde bulunduu koullarda, hibir gvencesi olmayan Trk solunu CHP eliyle sulamak, kar glerin arayp da bulamadklar bir frsattr. imdi cephe ortakl, kamuoyu nnde ve zellikle "kapal kaplar ardnda" bu rapordan uzun sre yararlanacaktr. Bu raporu okuyunca, Ecevit'e isyan bayra aan Turhan Feyziolu'nu anmsadm... Kemal Satr, Ali ihsan G', A-miral Sezai Orkunt'u ve Orhan Kabibay' dndm... Bunlarn hibiri Ecevit'i "Marksist kkrtclk" gerekesiyle sulayp CHP'yi srtndan hanerlememilerdi. ite, Genlik Kollarnca hazrlanan bu rapor, devleti iilerle beraber yneteceiz deyip devrimci iilerle 19 Mays trenlerine katlan CHP'ye deil, Feyziolu'nun partisine yakmaktadr.
Ecevit CHP-MSP ortaklnn son gnlerinde, izmir'de Aliaa'da yapt konumada, her konunun halkn nnde tartlacan, hibir konunun devletin ve partinin gvenlii gerekesiyle gizli tutulamayacan sylerken, - "Kol krlr yen iinde" diyenlere inanmyoruz. Yen iinde kalan kol kangren olur... demiti. CHP'nin i sorunlar da "kangren" olmaya yz tutmutur. Dnn ki, Ankara ilinde yaplan delege seimleri iin mahkemelere kadar gidilmi, parti iinde gruplar, amansz ve acmasz bir savaa srklenmitir. Bunlar yetmiyormu gibi, batan aa "jurnal" kokan gizli raporlar hazrlanp partinin st yneticilerine kadar sunulabilmitir. Sa partiler kendi aralarnda btnleirken, CHP nce kendi iinde paralanmakta, sonra da parti d solla ilikisini kesmeye ynelik gizli raporlar hazrlayabilmektedir. Bu bir tuzaktr... YOLSUZLUK. DDET, BAIMLILIK 199 Bu satrlarn yazld gn de. bu gizli raporu hazrlayanlar hakknda henz bir soruturma almamsa, CHP, "yen" iinde tuttuu "kol", yani u Genlik Kolu eliyle, partinin btn bnyesini saracak "kangren" hastalna da izin veriyor demektir ... (Cumhuriyet, 3 Haziran 1976) YENDEN SORUYORUZ... Trk Hava Yollar, cephe ortaklnca atanan be kiilik ynetim kurulunca ynetilmektedir. Bu be kii de, cephe partilerine kaytldr. Oysa Siyasi Partiler Yasasnn 8'inci maddesine gre, herhangi bir siyasal partiye ye olanlarn, bu tr ynetim kurullarna getirilmemesi gerekmektedir. Ynetim Kurulu Bakan emekli Hava Tmgeneral Kemal Zeren'dir. Zeren, AP'ye kaytldr. Bakan Vekili Recai Ku-tan'dr. Kutan, Milli Selamet Partisi Genel Bakan Yardmcsdr. Fehmi Alparslan, Cumhuriyeti Gven Partisi Artvin eski Senatrdr. Nihat Krat, Demirel hkmetinde Turizm ve Tantma Bakanl yapmtr. Mithat Perin, Yksek Adalet Divan tarafndan cezalandrlm, Demokrat Parti eski milletve-killerindendir. Basn maviri ise Demirelci Son Havadis gazetesi yazar Yaln Uraz'dr. Ulatrma Bakanl Tefti Kurulu yesi Cengiz Hasdal ve Nejat Aksel tarafndan hazrlanan 1.3.1976 gn ve 6/3 sayl raporda, THY ynetim kurulu yelerinin, eitli siyasal partilere kaytl olduklar iin, bu grevde kalmamalar gerektii belirtilmektedir. Bu rapor "hasralt" edilmitir... Burada Ulatrma Bakan Nahit Mentee'ye soruyorum: Ne oldu bu rapor? Bu rapor gereince ne gibi ilemlere giritiniz? Maliye Bakanl mfettilerince hazrlanan ve ayn konulara deinilen 12.4.1976 gn ve 8/2 sayl rapor da unutulmutur. Maliye Bakan Ylmaz Ergenekon'a da soruyorum: THY dosyasn neden kapattnz? Mfetti raporlar gereince neden hibir ileme bavurmadnz? 200 I Ynetim Kurulu Bakan Vekili MSP'I Recai Kutan, ynetim kuruluna seildii 3.5.1974 gnnden, 23.12.1974 gnne kadar yaplan 34 toplantdan 13'ne, 1975 ylnda ise 40 toplantdan I I 'ine katlmamtr, Mfettiler bu konu zerinde de durmulardr. Recai Beyefendi MSP genel merkezinde semen arlamaktan bu gibi ilere pek zaman ayramamaktadr... THY ynetim kurulu, ortaklkta daha nce ynetim kurulu yelii, bakanl, murakpl, genel mdrlk ve genel mdr yardmcl yapanlarn eleri ve ocuklarna "pass bilet" denilen indirimli bilet salanmas yolunda bir karar almtr. Karar tarihi 22/10/1975, says 322'dir. Ynetim kurulu yelerinin kendilerine ve yaknlarna kar salamalar Trk Ticaret Yasasnn 322 ve THY esas mukavelesinin 58'inci maddesine aykrdr. Buna da kimsenin aldrd yoktur... THY ynetim kurulu yelerinin, e ve ocuklar iin kesilen "pass bilet" listesi bu kede yaymlanmt. Bugn bu "pass bilet" konusuna bir "eni" daha katalm. THY d brolarna "temsil denei" adyla para ayrlmaktadr. Baknz bu paralar nerelere harcanyor. THY Ynetim Kurulu Bakan emekli Tmgeneral Kemal
Zeren, 12.9.1975 gn, Amsterdam'da "Park Otef'de, "223" No'lu odada kalm ve otel creti "temsil denei" ad verilen paradan denmitir. Sra No: 26, deme tarihi 12.9.1975... Otel fatura saysn da verelim: 21681... Kemal Zeren'in Amsterdam'da "Bistro Bonour" adl lokantada yedii yemek paralar da "temsil denei" btesinden denmitir. Temsil deneinin I 19 saysna bakarsanz, emekli Hava Tmgeneral Kemal Zeren'in, yine Amsterdam'da, "VVtelssinn Amsterdam Singe 449" adl lokantada yedii yemek paralarnn da THY'nin "temsil denei" btesinden dendii anlalmaktadr. Bu rnek bile THY'nin nasl bir anlayla ynetildiini kantlamaktadr... Mfetti raporlarnda, Film Sanayii ve Tm Sanatlar Glendirme Vakfna, THY ynetim kurulu yesi Mithat Perin aracl ile 25O bin lira verildii belirtilerek, bu konuda da soYOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 201 ruturma almas istenmektedir. Ulatrma Bakan Menteeye kolaylk olsun diye yazaym: Bu konu, raporun, 6'nc sayfasnn 22'nci maddesinde yazldr. THY konusunda, bu keden yazdm iki yaz nedeniyle Ynetim Kurulu Bakan Kemal Zeren'den, nce bir mektup aldm sonra da kendisiyle uzun uzun grtm. Bu yazdklarm kendisine belgeler gstererek anlattm. imdi Trk Hava Yollarn iyice tandnz. Artk kemerlerinizi zp sigarlarnz yakabilirsiniz... (Cumhuriyet, 5 Haziran 1976) CRETSZ AVUKATLIK?.. lkede can gvenliinin kalmad, yksek mahkeme kararlarnn ayak altna alnd gnlerde Ankara Barosu, siyasal nitelikteki davalar cretsiz olarak alan avukatlarla uramaktadr. Baro ynetim kurulu, avukatlk grevinin cret karl yaplaca kansndadr. yle dnyorlar: Eer avukat, herhangi bir gereke ile cret almazsa ite o zaman avukatlk onuru zedelenir. yleyse, siyasal davalar cretsiz olarak alan avukatlar disiplin kurullarna verilmeli ve cezalandrlmaldr. Ankara Barosu avukatlarndan smet Erdemolu bugnlerde disiplin kurulunda sorguya ekilecektir. nk, Erdemolu, siyasal sulardan tr yarglanan baz sanklarn avukatlklarn almtr. Avukatlk Kanunu, avukatln bir "kamu hizmeti" olduunu "serbest meslek" niteliinde bulunduunu belirttikten sonra aynen, - Avukat grevini yerine getirmede bamszdr... demektedir. Yasann 2'nci maddesinde de, avukatlarn amacnn, hukuksal bilgi ve tecrbesini "adalet hizmeti" ve "kiilerin yaran" yolunda kullanmak olmas gerektiini belirtmektedir. Ayn yasaya gre avukat, herhangi bir davay cretsiz alabilir. Bir davay cretsiz olarak alan avukat, Baro Bakanlna bir dileke vererek, cretsiz olarak ald davalar bildirir. Yasann 168. maddesi ile bu hkm tamaktadr. 202 Ankara Barosu bundan nce de, baz devrimci avukatlar cezalandrma ve knama yoluna gitmitir. Avukat Halit elenk, siyasal davalar cretsiz olarak ald iin disiplin kuruluna verilmise de, kurul bu konuda ceza verilmesine yer olmad sonucuna varmtr. Avukat Niyazi Arnasl, Avukat Nevzat Helvac da, cretsiz dava aldklar iin disiplin kuruluna verilmilerdi. Avuot Doan Tanyer, 12 Mart gnlerinde devrimci retim yelerinin avukatlklarn cretsiz olarak yrtt iin, "uyarma" cezas almt. Hukukta bir genel ilke vardr. Bunu, sadece hukukular deil, sokaktaki yurtta da bilir. Bu kural yle zetlenir: "Kanunsuz su ve ceza olmaz..," Yani, herhangi bir eylem herhangi bir yasada su olarak yer almamsa, o eylem hakknda ceza verilmez. Avukatlk Yasasnda da, baka herhangi bir yasada da, cretsiz olarak dava almay yasaklayc bir hkm yoktur. Ankara Barosu bu hukuk kurallarn da grmezlikten gelerek baz avukatlarn cezalandrlmalarn istemektedir... Avukatn deeri, ou kez demir parmaklklar ardnda ok daha iyi anlalyor. Baz avukatlar, 12 Mart dneminde canlarn dilerine takarak sanklar savundular. Halit elenk, Uur Alacakaptan, Emin Deer, Niyazi Arnasl, Doan
Tanyer, Ahmet Tahtakl, Turan Gne, Ersen Sansal, Beyhan Grson, Mkerrem Erdoan, Necdet zdemir, Zeki Oru Erel, Kemal Ycel, Fehmi am Ankara'da, istanbul'da da, Glin aylgil, Orhan Apaydn, Ziya Nur Ern, Oran Arsal, Enis Cokun, Nejat Fertan, Demir zl, Faik Muzaffer Ama, Alp Kuran ve daha baka nice saygdeer avukat, Diyarbakr'da, Adana'da, izmir'de sanklardan be kuru almadan grevi erefle yaptlar. Ankara Barosu bunlara kzyor ite... 12 Mart gnlerinde, yaplan ikenceleri kamuoyuna yanstan Ankara Barosu avukatlar hakknda soruturma almt. Yaplan ikencelere kar azlarn amayan baro bakanlar, nedense bu ikenceleri ortaya koyanlar cezalandrmay uygun grdler. Hak adna, hukuk adna herhalde!.. imdi baro seimlerini anmsyorum: Bir ksm CHP'I avukat, bu baro ynetim kurulunu setirmek iin cppelerini svamlar, AP'lilerle, MHP'lilerle, MSP'lilerle, beraber almlard. Kime kar? Avukat Halit elenk bakanlndaki devrimci avukatlara kar. Kimleri setirmemek iin? Uur Alacakaptan', YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 203 Ahmet Tahtakl', Doan Tanyeri... Yani, partilerinin, iki senatrn ve imdi partilerinin avukatln yapanlar... Ankara Barosu, siyasal nitelikteki davalar cret istemeksizin alan avukatlar hakknda soruturma amaktadr ama, sank ailelerinden yksek cretler aldktan sonra bir tek durumaya bile girmedii ileri srlen yeleri hakknda herhangi bir soruturma amamaktadr. rnek verelim... Ankara Barosu avukatlarndan, S.B.F. retim yesi Do. Dr. Ylmaz Gnal'n, Ankara Skynetim Mahkemesinde yarglanan Nuri olakolu'nun ailesinden 25 bin lira aldktan sonra, avukatlk grevini yerine getirmedii ve bir tek durumaya bile gelmedii belirtilmitir. Bu konuda alan tazminat davas, Ankara 6'nc Asliye Hukuk Mahkemesinin 1976/165 saysnda kaytldr. cretsiz olarak dava almak avukatlk onurunu zedeliyorsa, Ankara Barosundan en ok para kazanan avukatn en onurlu avukat olarak ilan edilmesini neriyorum... (Cumhuriyet, 6 Haziran 1976) KOMNZM EZMEK N... Son zamanlarda lkemize sosyalist lkelerin yneticileri gelip gitmektedir. Kosigin, jivkov derken, bugnlerde, Yugoslavya Devlet Bakan Tito'yu da arlayacaz. Szm meclisten dar, bunlarn hepsi de, Marksist ve Leninisttir. Trkiye'yi yneten politikaclar, bunlarn tam tersidir. Yani bizimkiler, antileninist ve antimarksisttirler. Bizimkilere sorarsanz, Trkiye'deki btn solcular, hem Marksist, hem Leninist, stelik hem de Maoisttirler, Solcularn hepsi Moskova'dan ynetilmektedir. Komnizm her grld yerde ezilmelidir. Komnizmi ezmek iin eitli "taktikler" vardr. Bunlardan biri de, sosyalist lke yneticilerini lkemize arp zgrlk ve demokrasi iinde kalkndmz gstermektir. Kosigin, Jivkov ve Tito zellikle bizim devlet adamlarn grp tandktan sonra, 204 - Neden bizim Demirel gibi bir Babakanmz yok?. Demek ki, sosyalist rejim buna elvermiyor... deyip hemen sosyalizmden vazgeeceklerdir. Gerekten, yeryznde Demirel gibi bir Babakann eine rastlanacan sanmyoruz. Basn Yayn Genel Mdrl de bu kanda ki, Sleyman Demirel'in sylev ve demelerini, 265 sayl Yasann 29. maddesine dayanarak, "turist celbi" gerekesiyle basp datmtr. Bylece, Demirel'in "turistik deeri" bir devlet kuruluu tarafndan deerlendirilmi olmaktadr. Sosyalist lke yneticileri, bizim cephe ortaklnn nde gelenlerini grdke ilerini ekiyorlardr. Kltr deseniz bizimkilerde, tecrbe deseniz bizimkilerde, vatanseverlik bizimkilerde. Hele dnya sorunlarna bak as... Sosyalist lke yneticilerinin, Devlet Bakan ve Babakan Yardmcs Trke'le tanmalar, insanlk tarihinin geirdii a-amalar ok daha iyi tanmalarna olanak verecektir. Erbakan' grnce, islamn gc karsnda dizleri titremitir phesiz.
Ya una ne dersiniz: Bulgaristan Devlet Bakan Trkiye'de olduu gnlerde, Devlet Bakan ve Babakan Yardmcs Turhan Feyziolu, NATO'dan kabileceimizi de aklamad m? Bilirsiniz baz adamlar iin "gizli din tayor" denir. Sakn bu Feyziolu da devlet ve rejim dman bir solcu olup Demirel'i ykmak iin cephe ortaklna girmi olmasn?.. Feyziolu NATO'dan kp nereye girecek? AP'ye herhalde... Sosyalist lke yneticilerinin Trkiye'yi gezip dolamalar gerekten ok yararl oluyor. Bizimkiler ikide birde, - Komnizm her grld yerde ezilmelidir... deyip Trkiye'deki solcularn analarndan emdikleri st burunlarndan getirmektedirler. Sovyetlerden kredi alnd gn, komnizmin ezilmesinden hi sz etmiyorlar. Bulgarlardan elektrik enerjisi alndnda, hi kimsenin komnizmden bir ikyeti yoktur. Hele TIR kamyonlar iin anlama olunca, gelsin komnistler... Belki haberiniz olmuyor, bizim, hani u komnizmi her yerde ezmeye yeminli politikaclarmz var ya, ite bunlar, zaman zaman eleriyle birlikte Varna plajlarna gidip tatil geiriyorlar, ite o zaman komnizmin vatan ve tarih dman olduunu hi ama hi hatrlamyorlar. Byle gnlerde o kadar uygar, o kadar hogrl oluyorlar ki, komnizmin her yerde ezilmesi gerektiini unutuyorlar bile... YOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 205 Fakat kim ne derse desin; cephe ortakl sosyalist lke yneticilerini Trkiye'ye ararak Marksizmi ve Leninizmi iten ie ykacaktr. Kosigin de, Jivkov da, Tito da, cephe demirbalarn grdke, nce "enternasyonalizm"den vazgeip bizimkiler gibi "milliyeti" olacaklardr. Sonra da, ekonomilerini "hr teebbs" dzenine dayayacaklardr. "Detant" yani, kapitalist ve sosyalist bloklar arasndaki yumuama, bylece, yeni boyutlar kazanacaktr... Bulgaristan Devlet Bakan Jivkov, Marksist-Leninist etecidir. Jivkov, Bulgaristan'da "Partizm" ad verilen milis rgtlerinde faizme kar silahla savamtr. Tito, faizme kar verilen silahl savan liderlerinden biridir. Demirel ise, her trl iddet hareketine kar olduu iin bar yollan semi, Amerikan irketi temsilciliinden Babakanlk koltuuna sramtr. Yabanc lkelerin devlet adamlarnn Trkiye'ye gelip bizimkileri yakndan grmeleri ok yararl olmaktadr. Fakat bu yeterli deildir. Politikaclarmzn, arasra yurtdna karak dnyay tanmalar gerekiyor. Sadece bizimkiler dnyay grmez, dnya da bizimkileri grm olur. ite o zaman komnistler kapitalist, Maocular milliyeti, Hristiyanlar Mslman, Museviler lkc, Ermeniler ise nurcu olur... (Cumhuriyet, 7 Haziran 1976) HAKLARI YOK... Demokrasi tarihimizin en g gnlerini yayoruz. Devleti ele geiren cephe ortakl, bata can gvenlii olmak zere, anayasal hak ve zgrlkleri ortadan kaldrm ve lkede adm adm trmanan faizmin ideolojik temellerini atmaya balamtr. Ayn gnlerde, ana muhalefet partimiz CHP'de amansz bir "i kavga" srmektedir. Parti iindeki dnce ayrlklar, tal sopal basknlara dnmektedir. Cephe ortaklna kar en byk rgtl g CHP'dir. E-er CHP, kendi ilevini yerine getirmezse, eer CHP anayasal 206 I hak ve zgrlklerin bekiliini yapmazsa, faizm, gzlerimizin iine baka baka iktidara gelebilir. Cephe partilileri kendi ilerinde btnleirken, CHP eitli nedenlerle blnp paralanmakta, partinin nde gelen politikaclar, bal vermeyen arlar gibi birbirlerini sokmaktadr. CHP, imdi uultudan geilmeyen bir ar kovan gibidir. Partililer bu kovan iinde birbirleriyle savamaktadr. Dadnk sava verilmesi gerektii gnlerde yayoruz. CHP btn arln, faizmin trmanna ayrmaldr. Dnce ayrlklarn ikinci plana itmek, olanca gle faizme kar savamak yerine, tal sopal saldrlar gndeme alnmaktadr. "Demokratik solculuk" bu mudur acaba? zgrlk ve bar byle mi gelecektir? "Ak gnler" byle mi kurulacaktr?!..
CHP bu noktaya birdenbire gelmedi. Bir yldan beri, feshedilen il bakanlklar, trl yollarla drlen il bakanlar, yaplan delege seimleri, CHP'yi adm adm bu huzursuzluun iine att. Koskoca CHP'de doru drst bir "parti kt" bile yoktur. Her gelen il bakan, delege listelerini "alaturka" yntemlerle saptamakta, bu da baz usulszlklere yol amaktadr. Ankara'da ankaya ile Bakanl kongresi CHP iinde yaratlan kargaann en zc rneklerinden biri olmutur. Delege seimlerini kaybeden bir grup, Asliye Hukuk Mahkemesine bavurarak, kongrenin ertelenmesini ngren bir karar almtr, il bakanl da, bir baka Asliye Hukuk Mahkemesine bavurarak, kongrenin yaplmasna olanak veren bir karar almay baarmtr. Kongrenin yapld sinema kaps nnde toplanan bir ksm partililer gsteri yapm, bu arada bir icra memuru kongreyi erteleyen kararla, sinema kapsna gelmitir. Kongre bu hava iinde devam ederken, baz genler sinemann arka kapsndan sahneye girerek, kongre divan bakanlnn zerine yrmtr. Bundan sonra da salonda tal sopal bir kavga balamtr. Bu gibi kavgalar artk son bulmaldr... Korkarz ki, pazar gn Ankara'da ortaya kan bu zc atma baka illerdeki seimlere de srayacaktr. Genel Bakan Ecevit'in bu "kr d-v"ne bir son vermesi gerekmektedir. Yoksa, bu gibi atmalar CHP'yi iten ie rtecektir. YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 207 CHP bir yandan, liderinin azyla, lkeyi iilerle birlikte yneteceini aklarken te yandan, bu tr atmalarla akl banda semenleri, karamsarla srkleyecektir. Oysa CHP nmzdeki gnlerde tek bir oyu bile yitirmemek zorundadr. CHP milletvekilleri ve senatrleri, bir iki oturum dnda, gleri orannda grev yapm deillerdir. CHP parlamenterlerinin, yasama grevlerini etkin biimde yerine getirdiklerini hi kimse syleyemez. Baz milletvekili ve senatrler delege seimlerine, dadnk kavgadan ok daha fazla zaman ve g ayrmlardr. CHP bu koullarda muhalefet grevini yapamayaca gibi, gven verici bir iktidar aday da olamaz. Kendi i kavgalarna dnk bir partiden, faizme kar gl ve etkili bir sava verip iktidara gelmesi de beklenemez. 1973 seimleri, faizme kar halktan g alan bir tepkiyle olumutu. Bunun iindir ki, dalara talara "Umudumuz Ece-vit" yazlmt. Btn bunlar, kanl bakl delege kavgalar iin miydi? CHP halkn umutlarn ve zlemlerini bozuk para gibi harcamaya yetkili ve grevli deildir!.. (Cumhuriyet, 8 Haziran 1976) YNE PETROL KOKUYOR... Cephe ortakl, devleti ele geirdikten sonra hemen memur kymna giriti. Btn bakanlklarda, ilerici, yurtsever ve namuslu devlet memurlar grevlerinden alnd, yerlerine cephe militanlar yerletirildi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl, memur kymnda en n sray almtr. Cephe hkmeti gvenoyu alr almaz, bakanlk odasna koan Selahattin Kl, cumartesi-pazar dinlemeden Bakanlk Mstear Teoman Kprlleri grevinden alm, Kprllerin kadrosunu da datmt. Kprller, yabanc petrol irketleriyle savaa girien bir namuslu devlet memuruydu. Bakan Kl, Kprlleri btn arkadalaryla birlikte "tasfiye" etti. Kl, bakanlk iinde bu "operasyonu" tamamlaynca, Petrol Ofisine gz dikti. Petrol Ofisinin datt benzin istasyonla208 rnn bir ksm AP'I iadamlannca iletilmekteydi. O gnlerde, DP'den istifa ederek, Demirel hkmetine gvenoyu veren Ordu Milletvekili Ata Bodur'un olu tarafndan iletilen benzin istasyonunun kira szlemesi uzatlmaynca, Petrol Ofisinin iki genel mdr yardmcs hemen grevlerinden alndlar. Ata Bodur'un olu kr Bodur tarafndan iletilen ve Ankara'nn en ilek yeri Kzlay'da bulunan benzin istasyonunun iletme hakk, grevlerinden alnan genel mdr yardmclarnn yerlerine gelenlerin imzalaryla, yeniden bu Demirel milletvekilinin oluna verilmi oldu. Petrol Ofisi Genel Mdr Yardmclar, Mustafa zyrek ve Fikret Bykbur, Dantayda atklar davalar kazandlar
amma, at alan skdar' oktan gemiti. Bakan Kl, Dantay kararlarn p tenekesine att. Kl, Bakanlk iindeki kym ve Petrol Ofisi atamalarndan sonra, bakanlna bal bulunan Petrol ileri Genel Mdrln de unutmad. Buradaki devlet memuru, yabanc irketlerle amansz bir savaa girerek devletin haklarn koruyorlard. Bu namuslu devlet memuru, Petrol ileri Genel Mdr eski Yardmclarndan Abdullah Ktkt, Akaryakt Genel Mdr Yardmcs Yldz Gnenli ve Hukuk Maviri Birgl Kipoz'dur. Abdullah Ktkt, Birgl Kipoz ve Yldz Gnenli, grevlerinden alnarak bakanlk emrinde, grev alanlar belirsiz "raportrlk" kadrolarna atanmlardr. Ktkt, Kipoz ve Gnenli, Dantaya iptal davas amlar ve yrtmeyi durdurma karar almlardr, amma kim dinler mahkeme kararn?.. Bakan Kl bunlar da uygulamamtr. Bu keden ok yazld: Petrol Yasas, Amerikal hukuku Max Ball tarafndan hazrlanmt. Bu yasa, yabanc irketlere, akl almaz ayrcalklar tanmaktayd. Bakanlkta alan namuslu brokratlar, ellerinden geldii kadar yabanc irketlere kar devlet hazinesini korumaya altlar. Her kim ki yabanc irketlerle alm, o ok gemeden grevinden alnmtr. Ktkt, Gnenli ve Kipoz bu kymnn sadece yeni rneidir. Yabanc petrol irketleri, yllarca "afie fiyat" dedikleri fiyat zerinden petrol satmlardr. 1964 ylnda Trkiye'den baka hibir lkenin, petrol "afie fiyat" denilen yksek fiyattan satn YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 209 almad anlalmtr. Bakanlk iindeki namuslu brokratlar, yabanc irketlerin "afie fiyat" yoluyla, byk krlar elde ettiklerini bildirerek, bakanlktan bu konuda etkili nlemler almasn istemilerdir. 28.2.1974 tarihinde karlan 7/7854 sayl kararname ile "afie fiyat" sorunu bir lde zmlenmitir. Bu kararname ile birlikte devletin Mobil irketinden "7.305.604.42" dolar, BP'den "1.393.095.42" sterlin alaca domutur. 17.12.1974 gn ve 7/9131 sayl kararname ile devletin, 16.10.1973-1.10.1974 tarihleri arasnda Mobil'den "2.714.695.54" dolar, BP'den "632.215.53" sterlin alaca olduu saptanmtr. Yabac petrol irketlerinin zararna yol aan fiyat indirimi ile ilgili neri ve grler, Abdullah Ktkt ve Yldz Gnen-li'nin imzalarn tayan 13.6.1975 tarihli raporla Maliye Bakanlna bildirilmitir. Ktkt ve Gnenli'nin imzalarn tayan bu rapor, Maliye Bakanlnca ileme konulmamtr. Bu rapordaki grler uygulama olana bulsayd, devletin 120 milyon dolaylarnda kr olacakt, ite Ktkt ve Gnenli'nin sular... Yabanc irketlerin, krlarn azaltan kararnamelere kar atklar davalar, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl adna, Hukuk Maviri Birgl Kipoz izlemitir. Bu davalar reddedilmi ve bylece devlet hazinesi yabanc irketlere kar korunmutur. Birgl Kipoz'un suu da budur... Petrol konusu, cephe partililerinin neyin ve kimlerin milliyetisi olduklarn ortaya koyan bir sust tutana gibidir... (Cumhuriyet, 9 Haziran 1976) SINAV GNLER... Son gnlerin olaylar, ilgin olduu lde korkun boyutlara ulamtr. Sa eylemcilerin Anayasa d tuttum ve grntleri, Cumhurbakannca saptanp eletirilirken, birdenbire Gaziantep olaylar ile karlalmtr. Bylece Trke, son gnlerde skt keden kafasn karma olanan bulmutur. Olay gerekten zcdr. atmada iki asker ve bir polis yurttamz hayatlarn kaybetmiler, henz kimlikleri yeterince 210 belirlenemeyen iki kii de gvenlik kuvvetlerinin at ate sonucu vurularak ldrlmlerdir. nce u gerei saptayalm: Trk solu iin tek geerli yntem, iktidara yurttan oyu ile gelip iktidardan yine yurtta oyu ile ayrlmaktr. Elinde silahla yeraltna giren sol, eninde sonunda kendi amalarna zarar verir. imdilik solun gndeminde tek madde olmaldr. O da, Anayasann ilerliini salamaktr.
Bu gerei saptadktan sonra, son gnlerin olaylarn kubak gzden geirerek baz noktalar zerinde duralm: Federal Almanya iileri Bakan Warner Mainhofer geen hafta bir aklama yaparak, Almanya'da rgtlenen sa ve sol akmlarla ilgili bilgiler vermiti. Ayn gnlerde bir sac gazete, Almanya'daki baz rgtlerin ihtilal hazrl iinde olduunu yazarak savclar greve ard. Ankara Devlet Gvenlik Mahkemesi savcs, sal akam Trkiye radyolarndan yaymlanan bir aklamasyla, baz rgt ve yayn organlar hakknda "hazrlk soruturmas" yaptn belirtti. Savc Hakk Cokun'un a-klamasnda, haklarnda soruturma yaplan rgt ve derneklerin, Trkiye'yi on "halk cumhuriyeti"ne blp "Federal Anadolu Halk Cumhuriyeti" kurmak istediinin saptand ileri srlmektedir. Tecrbeli bir hukuku olan Devlet Gvenlik Mahkemesi savcs, hi phesiz ceza mahkemeleri hukukunda, hazrlk soruturmasnn gizli olduunu bizlerden ok daha iyi bilmektedir. Devlet Gvenlik Mahkemesi savcs, Devlet Gvenlik Mahkemeleri Kurulu Yasasnn, Anayasa Mahkemesince biim ynnden iptal edildiini hatrlatarak, dolayl yolla, ayn yasann nmzdeki ekim ayndan nce karlmasn istemektedir. Ne byk rastlantdr ki, Devlet Gvenlik Mahkemesi savcsnn, ceza usul hukukuna aykr olarak yapt aklamann yaymland gn, TRT'nin Trk Halk Kurtulu Ordusu yeleri olarak tantt be kiilik bir grupla, devletin gvenlik kuvvetleri arasnda kanl bir atma srp durmaktadr. atma haberlerinin radyo, televizyon ve basnda yaymlad saatlerde Adalet Bakan smail Mftolu, Devlet Gvenlik Mahkemesi Kurulu Yasasyla ilgili taslan Babakanla YOLSUZLUK. DDET, BAIMLILIK 211 sunulduunu aklamtr. Bu aklamadan sonra, baz parti szcleri demeler vererek 12 Mart gnlerinden beri zledikleri tek sesli siyasal koroyu yeniden oluturdular. Federal Almanya iileri Bakan Mainhofer, sac rgtlerin Almanya'daki almalarndan da sz etmitir. Fakat Ankara Devlet Gvenlik Mahkemesi savcs, raporun bu blmn grmezlikten gelerek sadece sol rgtler iin hazrlk sorutur-as almak zere olduunu belli etmitir. Btn bunlarn Sayn Cumhurbakannn "Pantrkizm" ve "Panislamizm" konularnda ileri srd eletirilerden sonra yaplm olmas, son derece dikkat ekicidir. Bir sac gazetenin yayn, arkasndan Devlet Gvenlik Mahkemesi Savcsnn, ceza usul ilkelerini zorlayan aklamas, bunun ardndan da Adalet Bakannn Devlet Gvenlik Mahkemeleri ile ilgili yasa taslann hazrlanp Babakanla yollandn sylemesi, bir zincirin birbirine bal halkalardr. Gaziantep olay bu ortamda patlak vermitir. Olaylar ve a-klamalar birbirleriyle bantldr. Devlet Gvenlik Mahkemesi savcs, bu aklamay yapma gereini neden duymutur? Savc neden, Federal Almanya iileri Bakannn sa rgtler konusunda yapt aklamalar zerine soruturma amayp btn arl, Gaziantep olaynn patlak verdii gn, sol rgtlere ayrmaya uygun grmtr? Sanrz bu sorular yaknda aydnla kavuacaktr... Bu gibi gnlerde birbirine smsk bal iki konu vardr. Birinci konu, siyasal iktidarn bu tr eylemleri gereke yaparak, anayasal hak ve zgrlkleri ortadan kaldrma olasldr, ikinci konu, solun kendi iinde, tek geerli zm yolunun demokratik yntem olduunu saptayp silahl eylemleri knamasdr, Silah, nce bu silah tutan eli yok etmekte, sonra da iktidara, solu ezmek ve bomak olanan vermektedir. Trk solu yeni bir snav daha yayor. Bir yandan, silahl eylemlerin kmaz sokaklarn iaret ederken, te yandan da iddeti iktidar eliyle srdrenlere kar savamak, Anayasa bekiliinin doal grevlerindendir... (Cumhuriyet, 12 Haziran 1976) 212 SUNTA MI, MOBLYA MI? oktandr mobilya konusuna deinmemitik. Bugn, bu konuda baz aklamalar yapma zorunluluu var. nce u konuyu akla kavuturalm. Mobilya davas iki zellie sahiptir. Bunlardan biri, Yahya Demirel'in isvire'de varl saptanamayan irketler
aracl ile yapm olduu ihracat ve "vergi iadesi" konusudur. Bu konuda henz bir dava a-lm deildir. Bu dosya Ankara Savc Yardmcs Ahmet Tercmanolu'nun elindedir. Tercmanolu bugne kadar ne dava am, ne de kovuturmaya yer olmad karar vermitir. Zonguldak Ar Ceza Mahkemesinde grlen dava, Yahya Demirel'in Kbrs'a, "mobilya" yerine "sunta" sattn saptayan Gmrk Bakanl mfettii raporu zerine almtr. Ksaca -zetlersek, "hayali irketler" ve "hayali mobilya" iki ayr konudur. "Hayali irketler" konusunda henz bir dava almamtr. Alan dava "hayali mobilya" ile ilgilidir. Zonguldak Ar Ceza Mahkemesinde grlen davada, Davut iyign, Hsn akmak ve nal Akamur adl bilirkiilerden, bez bir torba iinde bulunan suntalarn incelenmesi istenmi, bilirkiiler de bu inceleme sonunda grlerini bildirmilerdir. Yahya Demirel de bu raporun okunmasndan sonra tahliye olmutur. isterseniz, biz konuyu biraz daha yakndan inceleyelim... Yurtdna gnderilen mobilyann niteliklerini belirleyen "mevzuat hkmleri" incelenmeden salkl bir sonuca ulamak olanakszdr. Yani, neyin mobilya, neyin sunta olduu, belirli kurallara balanmtr. Bu nedenle, "sunta m mobilya m" tartmas, sadece "el yordamyla" yaplmaz. nce "mevzuat" iinde bulunan tanmlara gz atmak gerekir. Bu konuda ilk bavuracamz kaynak, "Gmrk Tarife Cetveli"dir. Bu cetvel uluslararas "Bruxeller Noumerekle-ature" ilkelerine uygun olarak hazrlanmtr. Gmrk Tarife Cetveli 25.5.1965 gn ve I 171 I sayl Resmi Gazetede yaymlanmtr. Bu konuyla ilgili olarak karlan 474 sayl yasa, Gmrk Giri Tarife Cetvelleriyle ilgilidir. Gmrk ve Tekel Bakanl, "Gmrk Giri Tarifesi izah-namesi" adyla bir kitap yaymlamtr. Bu kitap 3 cilt olup 961 sayfa tutmaktadr. Devlet istatistik Enstits de, Gmrk TaYOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 213 rifelerine kolaylk salamak zere "istatistik Pozisyonlar Gmrk Giri Tarife Cetveli" adyla bir kitap yaymlamtr. "Orman rnlerine ihra Gc Kazandrlmasna Dair" kararname 7/6270 sayldr. "Orman rnlerine ihra Gc Kazandrlmasna ilikin Genel Tebli", 3.7.1973 gnl Resmi Gazetede yaymlanmtr. "Sunta m, mobilya m" konusunu, bu "mevzuat" incelemeden ortaya koymak olanakszdr... nce "sunta" konusunu aklayalm. Dnyann hibir lkesinde sunta adyla bir orman rn bulunmamaktadr. Sunta, 1950 yllarnda kurulan ve ad "Suni Tahta Endstrisi" olan bir firmann kendi rnlerine verdii addr. Trkiye'de, "tala" ve "yonga"dan yaplan "levha" ilk kez bu firma tarafndan karldndan, "tala ve yongadan levha", gnlk dilde "sunta" olarak adlandrlmaktadr. Gmrk Tarife Cetvelinde aatan yaplan eya yle tanmlanmaktadr: "Suni veya tahrip yoluyla elde edilen aalar, pano, levha, blok ve benzeri ekillerde, tabii ve suni reinelerle veya sair organik yaptrc maddelerle elde edilmi, yonga, tala ve sair aa dkntlerinden..." yaplan levha... Ayn cetvelde, "mobilya ve aksam" ile, "monte edilmi veya sklm aa eya"nn, mobilya saylmayaca belirtilmitir. Yani, elimizdeki mevzuata gre "tala ve yonga levha", kaplama olabilir. Bunlarn kaplama olmas, mobilya saylmasn gerektirmez. nk ayn "mevzuat" mobilyay aka tanmlamtr. Ayr ayr paralar biiminde yurtdna gnderilen mobilyann, bu "mevzuata" gre mobilya saylmas iin, I - btn aksam ve paralarnn bir arada olmas... 2- kurma dnda btn bitim ilerinin tamamlanm bulunmas zorunludur... zetle belirtirsek, "mevzuat", mobilyay suntadan ayran kesin lleri getirmitir. Bu "mevzuat" incelenmeden el yordamyla, - u gsterdiiniz, mobilya yapmnda kullanlan malzemedir... demek iin zyle badamaz. Bilirkiiler, btn bu mevzuat bir yana brakp - Gsterdiiniz bu tahtaya sunta diyemeyiz, nk iki yz de ceviz kaplamadr. Bu nedenle bunlara yonga levha demek daha doru. Sunta olamaz. ayet iki yzndeki ceviz kaplamalar olmasa idi, o zaman tam olmamakla beraber, sunta tabi-
214 ri kullanlabilir. Halk arasnda, gsterdiiniz tahta paralarna "kaplanm sunta levha" derler. Kaplama zmparalanm, ancak cila yaplabilecek kadar hassas bir zmparalanma deildir. Aslnda ceviz kaplama yatak odas veya yemek odas takm yapldnda cila esastr... gibi elikili beyanlarda bulunmulardr. "Mevzuat" mobilyay tanmlam ve snrlamtr. Madde bin Btn aksam ve paralar bir arada gnderilmi mi? Madde iki: Cilalama zmparalama gibi btn ilemleri tamamlanm m? Bu koullar yoksa, gnderilen, mobilya saylamaz, ite kurallar, ite mevzuat... Btn bunlar sunta m, mobilya m tartmasnn dmlendii "hayali mobilya davas" ile zme balanacaktr. Peki... "Hayali irketler" ii ne oldu? Ankara Savc Yardmcs Ahmet Tercmanolu'na soruyorum: Size belgeler vermitik... Ne oldu bu dava? Ya iddianame dzenleyin, ya da kovuturmaya yer olmad karar verin. Evet ya siz ne dersiniz bu ilere, Adalet Bakan Mftolu, ya siz? (Cumhuriyet, 13 Haziran 1976) MC PETROL KUYUSUNDA Bakanlar Kurulu, ham petrol ithal fiyatlarnda iki aamada yzde on bir orannda bir ykseltme yapm, ayrca yabanc petrol irketlerinin gemiteki ithalatlar iin dviz transfer etmelerine olanak salamtr. Dn hep birlikte okuduk. Kamuoyu, Gaziantep olay ile CHP i atmalarna eilmiken, yabanc irketler devlet hazinesinden milyonlarca lira koparmay baarmlardr. Biliyorsunuz, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan, Selahattin Kl adnda bir "zat eriftir. Kl, Devlet Su ilerinde Demi-rel'in yardmcsyken, CHP'ye girmi, sonra da istifay bast gibi soluu yeniden Demirel'in yannda almtr. Cephe partileri, drt oy farkla gvenoyu aldktan sonra hemen bakanla koan Kl, bata Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl Mstear Teoman Kprller olmak zere, yabanc irketlerle atan btn kadroyu temizlemiti. Geenlerde bu kede okudunuz: Bakan Kl, Petrol ileri Genel Mdrlnde de bir YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 215 "tasfiye hareketine" girierek, akaryakt ileriyle ilgili Genel Mdr Yardmcs Yldz Gnenli, Petrol Maviri Abdullah Ktkt ve Hukuk Maviri Birgl Kipoz'u grevlerinden almt. Bakan Selahattin Kl'n "tasfiye harekt" ile yabanc irketlerin karlar arasnda bir ilgin iliki bulunmaktadr. Ne zaman Bakan Kl, baz devlet memurlarn grevlerinden alsa, bir de bakyorsunuz ki yabanc irketlerin zam istekleri kabul edilivermi... Tabii ki rastlant bunlar... Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl Mstear Teoman Kprller grevinden alndktan sonra, yabanc petrol irketleri istedikleri fiyat artn kolaylkla salamlard. imdi de, Petrol ileri Genel Mdrlnde Abdullah Ktkt, Yldz Gnenli ve Birgl Kipoz grevlerinden alndktan sonra yabanc irketlerin krlar yeniden artmaktadr. Yabanc petrol irketleri uzun sreden beri, fiyat art iin grmeler yapmaktaydlar. irketler, yurtdndan getirdikleri petrol iin yksek fiyat istemekteydiler. Ecevit hkmeti dneminde, ayn yabanc irketler, ayn istemleri srarla ileri srmlerdi. Ecevit hkmeti, yabanc irketlerin elinde bulunan "ATA Rafinerisi" devletletireceini syleyerek bu ilere kar koydu. irketlere, bu konuda bir sre de tand. Ecevit ve Irmak hkmetlerinden sonra ibana gelen cephe partileri, yabanc irketlerin isteklerini kabul edince u-yumazlk bir sre iin zmlendi. Bylece "ATA", yabanc irketlerin elinde kalm oldu. Yabanc petrol irketleri Ecevit ve Irmak hkmetlerinden sonra yeni isteklerde bulundular. Demirel hkmeti, balangta bu istekleri kabul etmedi. Ecevit hkmetinin yapt gibi, yabanc irketlere bir sre tand. Bu sre sonunda irketler petrol ithal etmezlerse, ellerinde bulunan "ATA Rafinerisi" devletletirilmi olacakt. Sre, 25 Haziranda bitmekteydi. Mobil irketine tannan sre, hibir gereke gsterilmeden kaldrld. Sonra da, dn gazetelerde okuduumuz kararname yaymlanarak, hem "ATA"a el srlmedi, hem
yabanc irketler istedikleri fiyat kabul ettirmi oldular, hem de ATA Rafinerisini ellerinden kalmadlar... Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl, son aylarda Irak'tan ham petrol almak iin giriimlerde bulunduysa da olumlu so216 nu alnmad. Kapal kaplar ardndaki grmelere katlanlar biliyorlar ki, Irak, biraz da "Kerkk Trkleri" dolaysyla yaplan "Pantrkist" yaynlar dolaysyla Trk isteklerini kabul etmedi. Yani bizim milliyetiler Kerkk'teki Trkleri kurtarmaya alrken, yabanc irketlerin milyonlarna milyonlar katm oldular. Petroln yks imdilik bu kadar. Bu kadarn rendikten sonra Bakan Selahattin Kl'n, "byk Trk milliyetisi" olarak "yz Trk by" arasna alnmas uygun olmaz m?.. (Cumhuriyet, 14 Haziran 1976) ... GELDK KARATA'A Getiimiz pazar gn, DSK'e bal "Yeni Haber-i Sendikas", TRT ile ilgili bir forum dzenledi. Foruma, Anayasa Mahkemesi eski Bakan Muhittin Taylan, Prof. Muammer Aksoy, Prof. Mmtaz Soysal, Prof. Uur Alacakaptan, Tabii Senatr Ahmet Yldz, Sosyalist Parti Genel Bakan Mehmet Ali Aybar, Trkiye Sosyalist ii Partisi Genel Bakan Ahmet Kamaz, DSK Genel Sekreteri Mehmet Karaca da katld. Foruma, Yeni Haber-i Sendikasnn, baz demokratik kurulularla birlikte hazrlad dosyann okunmasyla baland. Dosyada MC'nin, radyo ve televizyonu "ele geirme" ve "ynlendirme" hareketi iinde olduu belgelerle akland. Sendika, TRT yaynlarn, Anayasa ve TRT Yasas ilkeleri asndan inceleyerek, u sonuca varmtr: - Yayn ve personel uygulamalaryla, yasal kararlar tanmamakla, Anayasaya, TRT Yasasna, Ceza Yasasna, idare hukuku ilkelerine ve greve ilikin tm dzenleyici kurallara aykr davranlaryla Karata ynetimi, Atatrk devrimlerine, hukuka, ulusal btnle, toplum karlarna, ada dnceye aykrln simgesidir... Yeni Haber-i Sendikasnca hazrlanan dosyada, 18 Mays gn Kbrs kartmasyla ilgili olarak yaplan bir yaynda MHP propagandasna yer verildii kaydedilmektedir. Bu satrlar birlikte okuyalm: Hatta bu konuda o kadar ileri gidilmitir ki, her nedense 19 Mays gn yaymlanmas uygun grlen Kbrs'la ilgili bir pimde, YOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 217 'Trklere Ergenekon'dan karken yol gsteren kurt, Kbrs Trkne de yol gsterecektir" denilerek, aka MHP propagandas yaplmtr... Dosyada yazlanlardan reniyoruz ki, TRT'de oynanan "Tara Bulba" adl film, ikinci kez seslendirilerek, filme "davadan dneni vurun", "babu", "albay" gibi szckler de eklenmitir. Sendika, uzun sreden beri yaymlanan ve Atatrk devrimleriyle, kadn haklar konusunda Trk halkn bilinlendirmeyi amalayan "Hanefi Kadn" adl programn kaldrldn aklamaktadr. Yabanc petrol irketlerinin, istedikleri zamlar kabul ettirdikleri u son gnlerde, TRT'nin bu tutumu ok ilgi ekicidir. Gelin dosyann bu blmn beraber okuyalm: Dnyadaki petrol hareketlerini ve Trkiye'deki yabanc petrol irketlerinin faaliyetlerini anlatan "Petrol" adl programn yaymlanmas daha nce planlanm olmasna karn Televizyon Dairesi Bakan Fahrettin Ik tarafndan "gerekesiz" olarak yayndan kaldrlmtr... Petrol adl programn yayndan kaldrlmas zerine, Yayn ubesi Mdrl, programn hangi gerekeyle kaldrldn sorunca, ube mdr Kars'a, mdr vekili de Diyarbakr'a srlmtr. Karata ynetimi, faizmi yeren "Daha Dnd" adl program da yayndan kaldrmtr. Savalarn insanla getirdii aclan inceleyen "Gkler Kararmasn" adl dizi film de yasaklanm, "amz Yaratanlar" adl bir filmin oynatlmasna izin verilmemitir, buna karlk, "Birleen Yollar", "Kahia", "Kaf Dandan Gelenler" gibi Trk Ceza Yasasna aykn birok film, televizyon ekranna getirilmitir.
Yeni Haber-i Sendikasnn hazrlad dosyada, istanbul'un fetih yldnm dolaysyla dzenlenen akoturumda bir konumacnn u szleri aktarlmaktadr: - Ayasofya'da bir rekt namaz klan, cennete gider... Bu szlere armamak gerekir. nk, cephe partilerinin nemli konularndan biri de, Ayasofya'y mze olmaktan karp cami yapmaktr. Belki bylece, kendi semenlerine g gsterisi yapm olacaklardr. Onun iindir ki bu szler, televizyonda da sylenmektedir. 218 Hazrlanan dosyadan reniyoruz ki, TRT'de faizi konu a-lan bir program, genel mdr yardmcs tarafndan engellenmitir. Bu blm de okuyalm: Faiz konusunda bir program, TRT Genel Mdr Yardmcs Nahit Katlan tarafndan, "Dorudan doruya MSP'ye hcum ediliyor" gerekesiyle sansr edildi... Dosya gerekten byk bir zenle hazrlanm. Burada TRT Haber Merkezinin, siyasal haberleri nasl arptrd, a-malarndan nasl saptrd rnekler verilerek anlatlyor. TRT haberlerinde kullanlan "iddia edildi", "ileri srld" gibi kalplarn, hem Trke kurallarna hem de habercilie aykr ynleri de birer birer saptanarak sergilenmi. TRT'de sadece toplumsal ierikli programlar ve siyasal nitelikteki haberler deil, iinde "Karata" geen trkler de ya-saklanyormu. Bir trk, iinde "Gele gele geldik bir kara taa" satr bulunduu iin yayndan kaldrlm ve programc da cezalandrlm... Ne diyelim?.. Trk ne kadar haklym. Dorusu bu deil mi? - Gele gele geldik bir Karata'a... (Cumhuriyet, 15 Haziran 1976) YOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 219 AD DZN Abdlbaki Tu, 50. 63. 87 Abdlhamid, 179, 180, 193 Abdlkerim Zilan, 65 Abdullah Klkt, 209,210,216 Adnan Menderes, 22, 59, 60, 77, 84, 85, 86, 88, 89, 90, 118, 137, 142, 186, 191 Ahmet Abdik, 187 Ahmet akmak, 72, 73 Ahmet Doan, 135, 136. 150 Ahmet Kamaz, 217 Ahmet Kurt, 160 Ahmet Tahtakl, 203. 204 Ahmet Tercmanolu, 215 Ahmet Tevfik Ozan, 66 Ahmet Topalolu, 137 Ahmet Trkel, 60, 61, 103, 104, 105 Ahmet Yldz, 217 Alev Cokun, 65 Ali Elverdi, 19,42,51,52. 63,75,76,95, 128, 129, 130, 153, 178 Ali Gngr, 62, 66, 141, 142, 167, 188 Ali hsan Kalmaz, 22 Ali Nejat len, 95 Ali Topuz, 95, 96, 116 Ailende, 80 Alp Kuran, 203 Alparslan Trke, 16, 18, 20, 23,24,25,26, 30,31,32, 42, 48, 53, 55, 59, 60, 62, 63,67,68,76,84,98, 119, 140, 142, 143, 146, 181, 186, 188, 190, 191, 196, 197, 198,205,210 Altan ymen, 67, 80, 154 Anzavur, 180 Asar'Gkalpay, 171 Ata Bodur, 209 Ata Yldrm, 166 Atatrk, 113, 152, 153, 157, 159, 179, 180, 185, 189, 192, 193,217,218 Atilla Karaosmanolu, 132 Ayhan Yaman, 82 Azmi Iklar, 21, 50 B Bahri Savc, 187 Bahriye ok, 180 Bedii Faik, 191 Besim stnel, 96 Beyhan Grson, 203 BirglKipoz, 209, 210, 216 Burhan Barn. 139, 140, 141, 151, 166 Burhan Cahit nal, 187 Blend Nuri Esen, 11,13,187 Blent Ecevit, 15, 20, 35, 43, 59,75,81,82,95,96, 101, 116, 124, 140, 145, 147, 148, 157, 189, 193, 198, 199,207,216
Cahit Angn, 51. 72 Cihat Deliorman, 194 CanerGcal, 163 Celal Bayar, 22, 59, 60, 76, 84, 137, 142, 191 Celal Cihangirolu, 160 Celalettin Perek, 49 YOLSUZLUK, DDET, BAIHLIK 221 CelilGrkan, 129, 130, 153, 178 Cemal Grsel, 31 Cemal Madanolu. 130, 153, 178 Cemal Ser, 130, 153 Cemil Arcan, 153 Cemil Sevin, 104 Cengiz Hasdal, 176, 181,200 Cevdet Sunay, 24, 111, 114, 138 Che Guevara, 12 akrcal Mehmet Efe, 109 etin Altan, 79 etin zek, 187 D Davit Galula, 125 Davut yign, 213 Demir zl, 203 Deniz Baykal, 23, 94, 95, 96, 116 Deniz Gezmi, 51, 164 Dervi Vahdeti. 180 Doan Avcolu, 79 Doan Kasarolu, 170, 171 Doan Tanyer, 151,203,204 Doan Tolon, 49, 50 E Efraim Elrom, 136 Ekrem Barlas, 155 Ekrem Sadi Erdem, 65 Emin Alpkaya, 162, 163, 164, 168, 169, 184 Emin Bilen Tmer, 103 Emin Deer, 151,203 222 Emin Pakst, 73 Enis Cokun. 203 Ensar Bingl, 194 Enver Akova, 64 Enver l'aa, 194 Erdoan Yalngil, 194 Edodu Demiay, 49, 50 Ergun Argon, 49, 50 Erol Kozak, 160 Ersan zey, 22 Ersan Sansal, 203 EariOran, 139, 140. 141, 151, 166 Erturul Krk, 63 Etem Tokmakolu, 187 Fahrettin Burkay, 50 Fahrettin Ik, 218 Fahri Korutrk, 15,31,36, 138, 184, 185, 192, 193, 194, 196, 197 Fahri zelik, 65 Faik Muzaffer Ama, 203 Faik Trn, 113, 128, 129, 130, 152, 153, 178 Fakir Baykurt, 49 Faruk Grler, 112, 137 Faruk Sindel, 171 Fatin Rt Zorlu, 60. 84 Fehmi Alparslan, 175,181,200 Fehmi Altnbilek, 62, 66, 133, 141, 167, 189 Fehmi am, 203 Fehmi Yavuz, 186 Ferit Melen, 16, 19,20,49,50, 71, 73, 74, 83, 111, 162, 168,169, 170,184, 195 Ferruh Bozbeyli, 84 Ferat Oltulu, 50 Fethi clikba, 34, 35 Fikret Bykbur, 209 Fuat Dou, 114. 159 Fuat Uysal, 65 Galip Savakan. 48, 50 Giandelio Malelti, 122 Glin aylgil. 203 Gne er, 82 H H. Seven, 104 Hac Ali Demirel. 39, 40, 53,82,83,91, 154 Hakan Yurdakuler, 139, 141, 142, 151, 166 Hakk Cokun. 211 Halil Baol, 103 Halil Tun, 44 Halit elenk, 151,203 Hamza Batuk, 71 HamzaGrg, 121 Hanefi Erkan, 26, 53, 68, 143 Hasan Ali Arkan, 41, 54, 55 Hasan etinkaya, 65 Hasan Polatkan, 60, 84 Hatice Alanku, 14 Hayrettin Erkmen, 58, 59, 60 Hayrettin Uraz, 49, 50 Hayrettin Uysal, 65, 95 Henry Kissinger, 117, 121 Hdr Altnay, 142 Hfz Veldet Velidedeolu, 89, 186 Hicri Fiek, 186 Hikmet Hacmirzaolu, 48, 50 Hipokrat, 14 Hseyin Ayan, 160 Hseyin nan, 51, 164 Hseyin Naili Kbal, 186 Hsn akmak, 213 I brahim Ayka, 159 brahim Doan, 42, 53. 55. 62, 63, 66, 133, 141, 142, 167, 188 brahim Kaypakkaya, 142 hsan Gksaran, 164 hsan Grsan, 51, 72, 73, 74 hsan Sabri alayangil, 112, 114, 117, 118, 120, 123, 143, 191
lhani Soysal, 79 lhan Arsel, 186 lhan Bozoklar, 150, 151 lker Mansurolu. 142 lyas Aydn, 122, 136 rfan zaydnl, 119, 129, 137, 152, 164, 170, 177, 184 smail Arar, 132 smail Beiki, 159, 187 smail Cem, 37 smail Hakk lgen, 172, 173, 174 smail Miiftolu, 26, 42, 54,83, 153,211,215 smet Erdemolu, 202 smet Giritli, 186 smet Onur, 49, 50 smet Sungurbey, 187 zzettin Avlar, 127 Joseph Luns, 113 K Kadir Msrlol, 152, 153 Kadir zpak, 65 .Kamil Krkolu, 95, 116 Kani Vrana, 15 Kasm nadm, 64 Kaya Bengisu, 65 YOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 223 Kemal Bykol, 159 Kemal Demir, 191 Kemal nder, 65 Kemal Satr, 199 Kemal Ycel, 203 Kemal Zeren, 174, 175, 177, 181, 182,201,202 Kerim Gnay, 153 Kissinger, 117, 121 Koray Doan. 135. 136. 141, 142, 149, 150, 151 Kosigin, 18, 19,204,206 Kurthan Fiek, 187 Kutay Doan, 135 Lenin, 12 Ltfi lkiimen, 159 M M. Ali Barzade, 104 M. Oktay, 57, 104 Mahir Cayan, 46 Mahir zsoy, 41, 54, 55 Mahir Ylman, 65 Mahmut Trkmenolu, 81 MaideOru, 187 Max Ball, 209 Mazhar Arkan, 72, 73 Mehmet Ali Aybar, 217 Mehmet Beyazt, 135,136.149 Mehmet Demir, 41, 54 Mehmet Karaca, 217 Mehmet Narin, 150 Mehmet Peken, 130, 131. 132 Mehmet Prlt, 72 Memduh Tama, 111, 114, 130, 132, 178 Mgrd ellefyan, 29, 40, 76,82 Mithat Perin, 175, 176, 181, 183,200 224 Muammer Aksoy, 151, 186, 187,217 Muammer Dolmac, 92 Muharrem emsek, 42, 142 Muhittin Taylan, 217 Mukbil zyrk, 187 Mustafa Aknar, 171 Mustafa Gne, 128 Mutala lerisoy, 62, 66. 133, 141, 167, 189, 195 Mustafa Kaplan, 23 Mustafa Ok, 65 Mustafa zyrek, 209 Mustafa Sargn, 167. 168 Muzaffer Yurdakuler, 139,142 Mkerrem Erdoan, 203 Mmtaz Soysal, 187,217 Mnci Kapani, 186 N Naci erezci, 51, 72, 73,74 Nahit Katlan, 219 Nahit Mentee, 200,202 Nail Karaam, 41,43,54, 55,63, 142 Namk Arg, 186 Namk Kemal entrk, 166 Nazmiye Demirel, 53 Necati Akagndz, 49 Necati Cebe, 65 Neccar Trkcan, 65 Necdet Gl, 42, 53, 55, 62,63,66, 141, 142, 167, 188, 189 Necdet zdemir, 203 Necdet Sevin, 188 Necdet Uur, 95 Necmettin Erbakan, 21, 30, 32,59,60,72,98, 101, 119, 121, 179, 181,205 Necmettin Snmez, 137 Nedim zpolat, 22 Nejat Aksel, 176, 181,200 Nejat Sarlcal, 72 Nevzat Helvac, 151, 203 Nevzat Yalnta, 37 Nihat Erim, II, 12, 19, 28, 111, 120, 132, 187 Nihat Krat, 175, 176, 181, 183,200 Nihat ili, 187 Niyazi Arnasl, 151,203 Numan Esin, 23 Nurettin Erguvanl, 174 Nuri Ademolu, 72 Nuri olakolu, 204 Nuri Kodamanolu, 51, 52 O Ouzhan Asiltrk, 42, 54, 132, 133,134,140,168,195 Oran Arsal, 203 Orhan Apaydn, 203 Orhan Eybolu, 26. 94,
95,96, 116 Orhan Kabi bay, 199 Orhan Okay, 72, 160 Orhan ztrak, 73, 74, 83, 191 Orhan Trkdoan, 159 Osman trk. 65 Osman Hacbalolu, 72 Osman Okka, 160 Osman Uakl, 151 mer Krat, 183 merLtfi Hocaolu, 51, 52 zer lmen, 51,72 Papadopulos, 120 Pinochet, 80, 108 Rafet Grsel, 91 Ragp Gmpala, 84 Rauf'Nasuhol, 187 Recai Kutan,174, 181, 182, 183,200,201 Recep Balabaner, 175, 176 Recep Sakn. 41, 54 Refik Karaa, 49, 50 Remzi Siretli, 21,48 Remzi irin, 21,49, 50 Rfat Baykal, 23 Richard Nixon, 97, 121 Saadettin ncolu, 48, 63. 162 SabriCan, 41,54, 55 Sadettin Bilgi, 74 Sadi Irmak, 216 SadiKoa, 132. 160 Said-i Nursi, 180 Saim Aydn, 136 Sakp Sabanc. 71 Salih Tanyeri, 72 Salim Baol. 75, 88. 90 Sami Bal, 41,42, 43, 53, 54,55,61,63,66, 142 Sami Kumbasar, 96 Sami Ovaholu, 141, 142, 151 Sami Turan, 73 Sebati Ataman, 58, 59, 60 Selalattin Cizreliolu. 72 Selalattin Hakk Esatolu, 51 Selahattin Kl, 208, 215, 216,217 Seluk Elverdi, 95 Semih Erbek, 141, 151, 167 Semih Sancar, 162, 184, 185 Seyfi Alican, 168 Seyfi Demirsoy, 44 YOLSUZLUK. DDET. BAIMLILIK 225 Sezai Orkunt, 199 Sddk Sami Onar, 186 Siret Kurtcebe, 48 Sleyman Demirel, 16, 17, 18,20,21,22,25,28,29, 30,31,32,36,37,38,39, 40,42,50,51,52,53,58, 59, 60, 68, 72, 73, 74, 75, 76,77,78,79,80,81,82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 90, 91, 92, 93, 98, 109, 112, 119, 122, 123, 124, 126, 127, 128, 129, 133, 137, 138, 139, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 153, 154, 155, 170, 171, 172, 173, 174, 177, 178, 179, 181, 183, 184, 187, 190, 191, 193, 200, 205, 206, 209, 213,215,216 Sleyman Gen, 95 Sleyman imek, 65 aban Karata, 36, 37, 158, 159, 160,217,218,219 ahap Homris, 63, 68 ahap Yardmolu, 121, 195 akir Katibolu, 194 efik Soyuyce, 23 ehbender Ergin, 82 eref Durugnl, 82 evket Demirel, 53 kr Bodur, 209 kr Deprem, 171 Talat Aydemir, 23 Talat Turan, 113, 114, 126 Tark Celal Gven, 82 Tark Zafer Tunaya, 186,187 Taylan zgr, 139, 142 Tekin Arburun, 191 Teoman Kprller, 208, 215 Tevfik Trng, 135, 136, 150, 151 Tito (Mareal, Jozef Broz), 204, 206 TodorJivkov, 109,204,206 Tufan Doan Avargil, 65 Tufan Yce, 159 Turan Emeksiz, 22, 90 Turan Gne, 96, 203 Turan Kapanl. 191 Turgut Er, 171 Turhan Bilgin, 112 Turhan Feyziolu. 16, 18, 20, 30,51,59,73,74,76,83, 85,98, 119, 137, 140, 181, 186, 187, 191,199,205 U Uur Alacakaptan. 21, 49, 96, 133, 151, 163, 187, 203, 217 Uur Celasun, 163 Uur Mumcu, 56, 58, 105 mit Utku, 176 nal Akamur, 213
Vahdet Grol, 153 Vahit Bozatl, 52, 74 Vamk Tekin, 103 Vedat Dalokay, 154 Vedia Krat, 183 VcdiiBilget, 129 Vefa Tanr, 73 226 W Warner Mainhofer, 211,212 Y Yahya Demirel, 14 18 38 39,40,50,53,81,82 ' 86,87,88,90,91 92' 93,127,213 ' ' Yaln Uraz, 200 Yaar Grbz, 187 VOLSUZLUK, DDET, BAIMLILIK 227 KONU, OLAY, KAVRAM DZN ak gnler, 66, 207 Alpkaya davas. 162. 168, 169, 184 Altay irketi. 80, 128 Amerikan Grade, 106, 107 anarist av, 135 antigerilla okulu, 125 antipatik ve geometrik sa, 112 asayi gensorusu, 115 ar cereyan(lar), 20, 128 ar solcu, 47. 48, 55. 68, 69 Atatrklk, 12, 11, 131, 152, 153, 157, 174 Atatrklk maskesi, 152, 157, 174 Atatrk devrimleri, 179, 180,217,218 Atatrk ilkeleri, 180 Atatrk laisizmi, 193 Atatrk milliyetilii. 192 azgelimi saclar. 93 B bireyci terr, 166 bomba davas, 113 Brksel cuntas, 112 C cephe, 69, 140, 153, 178, 187, 197 cephe bakan, 28 cephecilik, 152, 153, 160 228 cephecilik anlay, 177, 178, 196 cephe adrlar. 20, 29, 30. 70, 101 cephe demirbalar, 206 cephe hkmeti, 30,31,60, 75, 101, 124, 132, 196, 208 cephe iktidar, 17,98. 101, 144 cephe komutanlar, 34 cephe korosu, 144 cepheleenler, 113 cepheleme, 124 cephe militanlar, 208 cephe milliyetilii, 120, 127 cephenin anlay, 69 cephenin ba, 173 cephe(nin) hukuku, 47 cephe ortaklar. 16, 128, 194 cephe ortakl. 34, 40, 68. 123, 130, 139, 140, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 156, 157, 164, 172, 173, 174, 179, 180, 181, 185, 186, 189, 191, 194, 196, 198, 199,200,205,206, 208 cephe partileri, 30, 32, 68, 98, 101, 102, 117, 118, 119, 120, 121, 123, 127, 129, 136, 164, 175, 196, 200,215,216,218 cephe partilileri, 207, 210 cephe politikaclar. 177 cephe politikas, 177 cephe saldrganlar, 69 cephe sorumlular, 17 cephe szcleri, 40 cephe stratejisi, 158 cephe ynetimi, 198 cinayet(ler), 10,14, 16,20, 22,25,26,30,31,42,43, 53, 62, 63, 67, 86, 92, 102, 133, 134, 139, 140, 141, 143, 146, 147, 149, 151, 154, 157, 166, 168, 194, 195 CIA, 80, 92, 97, 112, 113, 114, 117, 125, 126, 144, 145 CIA ajan, 108. 122 CIA almalar. 113 CIA grevlisi, 195 CIA ilikileri, 97 cuntaclk, 119, 138 cunta(lar), 20, 28, 29, 77, 96, 119, 137, 138 devrimci dnce, 46, 113. 119
devrimci eylem, 33, 113, 124, 125, 126, 131, 166 devrimci genler, 124, 139, 164, 165, 166, 167, 177 devrimci(ler), 23, 32, 33, 34, 42, 46, 79, 94, 11, 114, 123, 130, 131, 132, 139, 144, 149, 151, 156, 157, 160, 161, 162, 165, 166, 177, 194, 198, 199, 203,217 devrimcilik, 34, 126, 192 devrimci pratik, 32, 33 devrimci rgt(Ier), 160, 161, 196 devrimci z, 33 devrimci zlem(ler), 33, 45 dinsel sa, 179, 180 ada saclk, 98 ankaya noterlii, 36 ete(ler), 16, 17,25,80, 108, 109, 110, 143, 185, 193, 196, 206 faist eteler. 80 faizm. 21.22. 144, 147, 148, 149, 156, 157, 158, 160, 162,206,207,208, 218 D demokratik sa, 112 demokratik solcu, 100, 116 demokratik sol(culuk), 33, 43,96, 116, 148,207 demokratik tembellik, 116 Dev-Gen, 63 devletin manevi ahsiyeti, 14 devlet terr, 122, 123 devrimci akmlar, 34 devrimci bilin, 160 Gen Kemalistler Ordusu, 113, 114 gizli rgt, 23, 24,61,63, 114,117,122,123,126, 134, 135, 167 Gomel Zeytinya, 76 H hayali firmalar, 85 hayali mobilya, 91, 213 hayali mobilya davas, 215 hayali irket(ler), 91, 128, 213,215 YOLSUZLUK. DDET, BAIMLILIK 229 I rk(lar), 23, 179, 192, 193 rklk, 180, 193 ihtilal(in) spikeri, 76, 77. 84 lkel irketi. 56. 57. 61. 103, 104, 105 infaz mangas, 14 inklap hkmeti, 85. 91 slam, 18, 152, 180, 193. 205 slamc, 192, 193 slamclk, 180 ikence. 17,25,35,45,48, 79,94, 119, 125, 126, 130, 131, 132, 138, 144, 151, 153, 162, 163,203 ikenceci. 111. 113, 114. 126, 129, 131, 138 ikence evi, 29, 87, 129. 153, 178 ikence karargh, 27. 129 K kaaklk, 61, 93 kara cppeliler, 186, 187 keskin solcular, 93 Kbrs (sorunu, bunalm), 81,82, 118, 189, 193, 213,217,218 kkrtc ajan, 122, 123. 124, 125, 126, 165, 185 kzl cppeliler. 187 kitapsz profesr, 35 komando(lar), 23, 40. 140, 142, 168. 194 komnist eteci, 109 kontrgerilla, 17,23,24,35, 63,79, 113, 114, 122, 125, 126, 127, 144, 195 230 kontrgerilla eteleri, 17 kk brokrasisi, 36 Kuvvay Milliye, 180 L laik. 9, 174, 179 laiklik, 12, 192, 193 Lenin geliyor, 12 Lockheed, 79,92, 162 Lockheed rveti. 92. 168 Lockheed skandali, 97 M mafya, 110 Maoist, 127, 144,204 Marksist-Leninist, 18, 19,
127, 144,206 Marksist-Leninist eteci, 109 materyalist, 179 materyalizm, 180 milli birlik ve beraberlik, 20,40,64,75, 110 112 Milli Birlik Komitesi, 84 milliyeti ahlak, 68, 77 Milliyeti Cephe. 19,59, 175 Milliyeti Cephe Hkmeti, 24,84 Milliyeti Cephe karargh, 175 milliyetilik, 16, 19,20,22, 28, 29, 30, 42, 52, 73, 76, 101, 174, 192 milliyeti otorite, 189 milliyeti partiler, 120 milliyeti tutsaklar, 113 MT. 68. 112. 113. 114. 117, 121, 122, 132, 143, 144, 145, 159 mobilya davas, 213,215 mobilya dosyas, 31,38. 94 mobilya yolsuzluu, 74, 80, 81,82,83,92,93,94,98, 101,102 Morrison firmas, 38, 80 MOSSAD, 112, 143, 144 muhbir babakan, 77 muhbir profesr, 27, 188 muhbir vatanda, 77 Mlkiye cuntas, 96 O 12 Mart balyozu, 158, 187 12 Mart darbesi, 117 12 Mart (dnemi), 9, 11, 17, 19,20,21,22,23,24,25, 27,31,34,42,46,49,50, 63,79, 111, 113, 119, 120, 122, 124, 125, 126, 129, 130, 131, 135, 137, 138, 139, 152, 162, 165, 168, 169, 170, 177, 178, 187,203,212 12 Mart faizmi, 144 12 Mart muhtras, 50, 83, 112,113, 114, 119, 129, 136, 166, 170 12 Mart olay, 112, 124 Orma, 91 ortann sa, 111 ortann solu, 111 denek ve yolluklar, 110, 111, 112 lmek hakk, 13 lm emirleri, 15 partizan, 109 R rejim dman, 127. 144, 205 rvet. 79, 80. 81,92, 93, 94,97, 162, 168 sa(c) eylem(eiler), 42, 119, 133, 140, 165, 167, 186, 188,210 sac saldrgan(Iar), 23, 26, 48,53,68, 177, 178, 194, 195 sac vurucu gler, 32 san saldrgan gleri, 17, 34 san saldrgan militanlar, 24 san vurucu gleri, 17 saldrgan rklk, 180 saldrgan sa, 32, 179 SAVAK, 112, 114, 143, 144 silah ambargosu, 113 silahl ete(ler), 16, 17,67, 196 sol akmlar, 143, 144,211 sol gevezelik, 33 sol rgtler, 212 szde Atatrklk, 131 sunta, 81,213, 214, 215 aibeli babakan, 52, 74 ehir ekyas, 24 Panislamizm, 192, 194,212 Pantrkizm, 192, 194,212 Parlamento aritmetii, 101, 102, 149 tam bamszlk, 113, 174 TRTGen. Md.,37, 158, 160, 194,219 YOLSUZLUK, DDET. BAIMLILIK 231 tavukuluk uzman, 158, 159, 160
tevik belgesi, 71, 91 terr, 27, 166, 187, 196 TB-DER, 156, 157 Turanc, 23 Turanclk, 193, 194 turist celbi, 171, 172, 180, 181,205 Trk solu, 9, 123, 144, 145, 199,211,212 U usulsz kredi, 20, 39,51,83 lkc(ler), 24, 48, 142, 143, 188, 189, 190, 197, 206 lkc genler, 24, 48, 63, 124, 162, 178, 188, 197 lkc komando(lar), 194, 197 lkc militan(lar), 31, 142, 143 lkc saldrganlar, 55, 63, 124, 189, 190, 194, 197 lk Ocaklar, 17,21,24, 25,41,42,43,48,50,53, 55,61,62,63,64,66,67, 68,79, 132, 133, 140, 141, 142, 167, 188, 195, 197 lk Ocakl komandolar, 48 mmetilik, 180 yeen, 15, 16,20,29,31, 38, 50, 82, 85, 88, 90, 92, 101 Yldrm Blge. 111 27 Mays, 22, 23, 29, 31, 60, 75, 77, 84, 85, 88, 110, 137, 138, 142, 147, 173, 174, 177, 178, 179, 180, 185, 187, 190, 191, 192 27 Mays Anayasas, 173, 187 yolsuzluk, 16,20,22,25, 30,31,38,50,52,76,77, 82, 86, 89, 92, 93, 94, 102, 121, 122, 123, 125, 126, 127, 128, 143, 146, 147, 149, 151, 156, 157, 176, 185 yolsuzluk dosyalan, 20, 30, 38,50,82,86,93, 121, 123, 125, 127, 143, 146, 147, 149, 156 Yce Divan, 38, 59, 60 vergi iadesi, 20, 39, 57, 58, 61,81,88,94,100, 103, 104, 127,213 232 Baz lkelerde baz kimseler, devleti soymak iin politikac klna girerler. Partilerde, parlamentoda boy gsterirler, ihracat, ithalat, banka soygunu gibi isleri siyasal ilikilerle yrtrler. Bunlar da etedir. etelerin en aal bunlardr. Bunlar yzlerine devlet adam maskesi takp, halk soyarlar. Allah'a ok kr, memleketimizde byle eteler yoktur!.. (Cumhuriyet, 22 Mart 1975. ete...) Bir toplum byle ker ite!.. Devletin yerini kaba kuvvet alr, susulur. Yasann yerini Allah alr, korkulur. Yolsuzluklar, cinayetler birbirini izler, eller kollar balanp gtrlr. Vuran vurur, ldren ldrr ve btn bunlardan sonra, bir ete gelir ve devleti teslim alr. (Cumhuriyet. 15 Ocak 1975. Bir rnek...) Amerikan kapitalizmi, btn kirlerinden arnp kendini yenileyebilirse, Trkiye'de Demire! gibi bir babakan. Feyziolu, Erbakan ve Trke gibi babakan yardmclar istemeyecektir. nk bu liderler, partileri gibi adlldir. (Cumhuriyet, 12 Mart 1975, Gelecee Doru...) Uur MUMCU ISBN =175-6064-33-0 084388 789758 Uur Mumcu _ Yolsuzluk iddet Bamllk www.kitapsevenler.com Merhabalar Buraya Yklediim e-kitaplar Aada Ad Geen Kanuna stinaden Grme zrller in Hazrlanmtr Ekran Okuyucu, Braille 'n Speak Sayesinde Bu Kitaplar Dinliyoruz Amacm Yayn Evlerine Zarar Vermek Deildir Bu e-kitaplar Normal Kitaplarn Yerini Tutmayacandan Kitaplar Beyenipte Engelli Olmayan Arkadalar Sadece Kitap Hakknda Fikir Sahibi Olduunda Aada Ad Geen Yayn Evi, Sahaflar, Ktphane, ve Kitaplardan Temin Edebilirler Bu Kitaplarda Hi Bir Maddi karm Yoktur Byle Bir eyide Dnmem Bu e-kitaplar Kanunen Hi Bir ekilde Ticari Amal Kullanlamaz Bilgi Paylatka oalr
Yaar Mutlu Not: 5846 Sayl Kanunun "altnc Blm-eitli Hkmler " blmnde yeralan "EK MADDE 11. - Ders kitaplar dahil, alenilemi veya yaymlanm yazl ilim ve edebiyat eserlerinin engelliler iin retilmi bir nshas yoksa hibir ticar ama gdlmeksizin bir engellinin kullanm iin kendisi veya nc bir kii tek nsha olarak ya da engellilere ynelik hizmet veren eitim kurumu, vakf veya dernek gibi kurulular tarafndan ihtiya kadar kaset, CD, braill alfabesi ve benzeri 87matlarda oaltlmas veya dn verilmesi bu Kanunda ngrlen izinler alnmadan gerekletirilebilir."Bu nshalar hibir ekilde satlamaz, ticarete konu edilemez ve amac dnda kullanlamaz ve kullandrlamaz. Ayrca bu nshalar zerinde hak sahipleri ile ilgili bilgilerin bulundurulmas ve oaltm amacnn belirtilmesi zorunludur." maddesine istinaden web sitesinde deneme yaynna geilmitir. T.C.Kltr ve Turizm Bakanl Bilgi lem ve Otomasyon Dairesi Bakanl Ankara Bu kitaplar hazrlanrken verilen emeye harcanan zamana sayd duyarak Ltfen Yukardaki ve Aadaki Aklamalar Silmeyin Tarayan Yaar Mutlu web sitesi www.yasarmutlu.com www.kitapsevenler.com e-posta yasarmutlu@kitapsevenler.com yasarmutlu@yasarmutlu.com mutlukitap@hotmail.com kitapsevenler@gmail.com
UUR MUMCU SAKINCALI PYADE YAAMIN GERE UYDURMANIN SINIRLARINI AIYOR Aziz Nesin Ellerin dert grmesin Uur Mumcu! 'Sakncal Piyadeyi yazdn iin, eline salk, azna salk, canna salk... Kendi yazdklarma glemem. Ama senin yazlarn glerek okudum. Ac ac glmek deyimi vardr ya, ite yle, ac ac gldm. Bir yaznda anlattn olayn sonunda, tpk halkmzn azyla Gler misin, alar msn? diyorsun. Yazlarn okurken, iimde, glmekle alamak aras bir burukluk duydum. stelik, otuz yl nceleri, askeri mahkemeler ve skynetim mahkemeleri nnde yarglanlarm da anmsadm. Hemen hemen ayn eylerdi bamza gelenler. Yalnz, arada otuz yllk zorunlu bir takvim ilerlemesi olduu iin, bizi yarglayanlar ok daha serttiler, katydlar, rnein, skynetim mahkemesinde bir san bir avukatn savunabilmesi iin, buna skynetim komutannn izin vermesi gerekirdi. Skynetim Komutanlarna avukat beendirmek zordu. Bu yzden avukatlar, skynetim sanklarnn avukatln almak istemezlerdi. Seksen yandaki babam, avukat yazhanelerini kap kap dolap beni savunacak avukat boubouna aramt. O gn bu gn, gnll bile olsalar, siyasal davalarmda avukat tutmak istemem. Aradan geen otuz ylda, hi olmazsa, celltlar da glmsemesini renmiler. Glmsemek, bu bir insanlk belirtisidir! Bamzdan yle olaylar geer ki, o durumlarda Anlatsan, kimse inanmaz! deriz. 12 Mart sonras, pekok namuslu aydnn, yurtseverlerimizin bandan Anlatsan, kimse inanmaz denilecek olaanst olaylar geti. Sen, anlatsan kimsenin inanmayaca bandan gemi olaylar, btn doruluuyla, her okuyan inandracak biimde yazmsn. Alabildiine yalnlkla ve sylei havasnda yazdn iin kolaylk ve rahatlkla okunan bu anlatlarda hem olaanlk, hem de olaanstlk var. Olaandr; nk bu olaylar ya da benzerleri herkesin bana gelmitir, gelmeyenlerin bana da gelebilir. Olaanstdr; nk bunlar mantk d, akl d,.samalk snrlarn bile aan zrtapozluklardr. Daha da kts, bu zrtapozluklar, koullanm kafalar Trkiye'nin yararna sanarak yapmlardr. Yaamn kat gerei, btn uydurmalarn snrn aar. nsanolu yle kat gerekler yaar ki, bunlar yaamadan uydurmann olana yoktur. te bu yzden yaanm kimi olaylar, anlatnca kimsenin inanmayaca denli gerekten daha gerektirler. Oysa lkemizin insanlar, 62 yamn aklmn erdii yarm yzyl iinde srekli olarak, anlatlsa kimsenin inanmayaca, inanamayaca olaylar yaamlardr, yaamaktadrlar. Uur Mumcu'nun Sakncal Piyadesinde glmece, yaamn kendi gereinde varolunca daha somutlaarak ortaya kyor; daha da etkili oluyor, rnein, Bir hukuk doentinin ishal oluu, Anayasa Mahkemesi tihat Kararlarna geti. denilse bu bir glmecedir ama, soyuttur ve geneldir,- bu yzden de etkin olmaz. Ama, adyla sanyla bildirilen bir hukuk doentinin, askeri mahkemesinin huzurunda, kendini, ishal olduu iin, gizli rgtn toplantsn dikkatle izleyemediini, nk sk sk helaya gitmek zorunda kaldn syleyerek savunmaya kalk, sonra da savunmann Resmi Gazete'de yaynlan, glmecenin en somut rneidir. Anlatlan olay okurken, bir gldr sahnesi seyreder gibi biz de yaar ve o gldrye katlrz. Bence, Sakncal Piyadenin glmece olarak baars, yaanm olaylardaki glmeceyi somutlatrm olmasdr. Bu bakmdan Sakncal Piyade, yakn gemiimizin en yal-kara lekesi olan 12 Mart'n cn ccn karan belgesel bir yapttr. Halkmz teden beri glmeceyi, iine yarar bir aygt olarak kullanmtr. Nasl aar denilen aygtla kilit alyorsa, nasl bak denilen aygtla ekmek kesiliyorsa, glmece denilen aygtla da halkmz kmazlarna kar yol bulmakta, karmak sorunlarn zmlemektedir. Ksacas glmece, retim toplumlarnn ve retmen snflarn iine yarayan bir aygttr. Sakncal Piyade nasl m iimize yarayacak?-Onun yararlar pekok... Ama en bata, faizme zenenleri yldrmas, umutsuzlua drmesidir. nk, faist zenlileri, dikta heveslileri, ellerine geen frsatlarda nice zart zurt ederlerse etsinler, sonunda, Sakncal Piyadede olduu gibi, alay edileceklerini, maskara olacaklarn, ister istemez anlayacaklar, korkacaklardr. Faizme geit yok! Bu geidi tkayacak en iyi engel, faizmin alay konusu hrtlklarn ortaya koymaktr. Bizi acl acl gldrdn, dndrdn, saol Uur Mumcu! KAMA PHES VARDIR Bir adam durup dururken tutuklanmaz. Tutuklanmas iin su ilemi olmas gerekir.. Bir kimsenin su ilediine ilikin gl belirti varsa, o kii tutuklanabilir. Hakknda dava alan herkesin tutuklanmas diye bir kural yoktur. Yoktur amma, gel bunu Skynetimcilere dinlet, din-letebilirsen. yle bir sralarsak, su ilediine ilikin gl belirtiler bulunan bir kimse, eer suu ar cezalk ise tutuklanabilir. Baka?.. Bakas u: Su devlet ve hkmet
nfuzunu kryorsa, sank yine tutuklanabilir... Ayrca, sann kama phesi varsa ya da su kantlarn deitirme ya da su ortaklarn yalana zorlama sakncas varsa, mahkeme san tutuklayabilir.. Bir koul daha var. Sank isiz gsz takmndansa, yeri yurdu adresi yoksa, yani trkesiyle ipsiz sapsz biriyse, sank mahkemece tutuklanabilir. 18 Mart 197$ gn, Ankara Birinci Ar Ceza Mahke-mesi'nde bir davam var. Davay Basn Savcs Zeki Turan am. Birara, bu dava iin gyab olarak tutuklandm. Neyse, Prof. Uur Alacakaptan imdadma yetiti, tutukluluk kararna itiraz ettik ve yarglanmann tutuksuz olarak yaplmasn saladk. Su da bykt hani.. Orduya hakaret. Devir 12 Mart devri. Adamn hi gznn yana bakmazlar. Savc Zeki Turan, Siyasal Bilimler Fakltesi retim yelerinden Do. Dr. Ylmaz Gnal, bilirkii semi. Ylmaz Gnal da raporunu vermi: Sank yazsnda ordu uyank olmal demi, orduya uyank ol demek, ordunun uyank olmadn kabul etmek demektir. Oysa Trk Ordusu uyanktr gibisinden bir rapor. Savc tutuklanmam istiyor. Sorgu Yargc tutuklama istemini yerinde grmeyince, dosya, nbeti mahkemeye geliyor. Yarg da, kim biliyor musunuz?. Ltf Erdemir. Yani boraks madeninin devletletirilmesini isteyen TRT programcsn emperyalizmi kt gsteriyor gerekesiyle mahkm eden yarg. O da, sorgu yargcnn kararn onaylamaynca, hakkmda tutukluk karar kveriyor. Ben o gnlerde, Ankara Mahkemelerinde bilirkiilik yapyorum. Mahkemelerde alan bir dost haber veriyor. Ben de doru Alacakaptan'a. O da bir dileke yazyor. nc Ar Ceza Mahkemesi tutukluluu kaldryor. 18 Mart gn ite o davann ilk durumasna gidiyorum. Devrim Gazetesi Yazileri Mdr Ulu Grkan ile birlikte, mahkemeye kyoruz ve ilk oturumda beraat ediyoruz. O gnn gecesi, Avukat Turan Tamar'da yemekteyiz. Prof. Mmtaz Soysal da gelecek. Birlikte, hem Soysal'n serbest brakln kutlayacaz, hem de benim beraatm. Telefon ald. Karmdaki ses Adil zkol'un einin. Alyor: Adil'i aldlar, seni de alacaklar... Ben de eve, anneme telefon ettim: Anne, arayan soran oldu mu? Olmam. Fakat biraz sonra annem tella beni aryor: Olum polisler geldi, seni sordular... Ben ne yapaym? imdi eve gidip, amarlarm hazrlayp, teslim olsam iyi... yi ama, ya yolda, kayor diye vururlarsa. O gnler yle.. Sokak ortasnda takr takr adam vuruyorlar. Gereke de hazr: Gvenlik Kuvvetlerine ate aan anaristler silh atmas sonunda l olarak ele getiler. Geri, bu dnceye olaslk tanmyorum pek amma, yine de ne olur, ne olmaz. Telefonla Skynetim Komutanln aryorum. Adm sylyorum. Beni aryormusunuz, nereye teslim olaym?. Bizim bir bilgimiz yok efendim... Skynetim Savcln aryorum. Onlardan da bir ya nt alamyorum. Ankara Emniyet Mdrlne telefon ediyorum. Bizde adnz yok? Her halde Skynetimin iidir.. Allah Allah, biri bizi iletiyor mu yoksa?. Yldrm Blge Tutukevine telefon ediyorum. Oradan da yant alamadm: Bizim bir bilgimiz yok... Ben de galiba, kendimi zorla tutuklatacam. Avukat Turan Tamar'a dnp: Tutukluluktan istifa ettim... diyorum amma, yine de aramaya devam ediyorum. Yok kimse kabul etmeyecek, akta kalacam... Akta kalacam ve niversiteye giremeyen rencilere dneceim. Bir de, Mamak Tutukevine telefon ediyorum: Nasl olsa, oraya geleceim amma, ben kime tes lim olaym?. Kimsenin beni kabule niyeti yok... Neyse sonunda, Ankara Emniyet Mdrlne gidip teslim oldum. Durumu da anlattm. Anlayla karladlar. Ankara Emniyet Mdrlnden, nce doru, Mamak Cezaevine gittik. Emniyet grevlileri, gerekten ok nazik davranyorlard. Birlikte, cezaevinin bulunduu 28 inci Tmen Nizamiyesine gittik. Bu beyi teslim edeceiz. Tutuklanm da, siyas.. stemen beni yle bir szd: Ben karmam... dedi. Herhalde ben karacam! Neyse, saa sola telefonlar, telsiz konumalar, sonunda, Skynetim Komutanlnn emri ile gzaltna alndm anlalyor. Hemen, Muhabere Okulu Cezaevine yollandk. Koua iyi akamlar diyerek girdim. Prof. Uur Alacakaptan, Doent Mukbil zyrk ve Asistan Adil zkol, bir sobann banda snyorlard. Alacakaptan: Gzmz yolda kalmt... diyor.
Glyoruz. Bunlar neden anlatyorum?. Neden mi? undan: On gn sonra mahkemeye ktm ve kama phesi vardr gerekesiyle tutuklandm! Gler misin, alar msn? Cezaevinden hemen bu tutuklama kararna itiraz ettim. Kama phesi gerekesiyle tutuklanmamn, yasaya ters dtn anlattm. Sonra devam ettim: lediimi ileri srdnz su, Demirel hkmeti dneminde ilenmitir. Bu hkmet ise, Cumhuriyetin geleceini tehlikeye sokmak suundan istifaya zorlanmtr, yleyse su, devlet ve hkmet nfuzunu kran sulardan saylmaz. Skynetim hukukularnn hi byle tartmalara girmeye niyetleri yoktu. Hemen karar geldi: Oybirlii ile reddine... Tutuklanmak iin almadm kap kalmad, sonunda kama phesi vardr gerekesiyle tutuklandm. Dava nce, Ceza Yasasnn 141 inci maddesinden alyordu. Yani, u nl madde: Sosyal bir snfn teki sosyal snflar zerindeki tahakkmn kurmak amacyla rgt kurmak. rgtten bol ne var ki. bul rgtn, kur tahakkmn... Benim suum, snf tahakkmn kurmay amalayan rgte, yani Dev-Gen'e yol gstermek. Nasl diyeceksiniz?. Efendim, yol gstermek, bilindii gibi, yurttan sesler programnda olur. Saz sanatlarndan biri, balamayla yol gsterir. yle- mi acaba?. Savc, 141 inci maddeden kouturulduumu syledi. Sonra : 159 da dnlebilir... dedi. 159 uncu madde de, hkmetin, bakanlklarn, gvenlik kuvvetlerinin ve Silhl Kuvvetlerin manev ahsiyetine hakaret sularn kaps yor. ddianame geldiinde baktm, dava ne 141 inci maddeden alm ne de 159'dan. Asker savc, konumalarmda, komnizm propagandas 1 bulmu ve davay. 142 ncl maddeden am. Ben. dava boyunca 142 nci maddeden yarglandm. Sonra dava sonuna doru, suun nitelii deiti. Anaya-sa'y tayir, tebdil ve ilga'dan sulandm. Yani. 146 nc maddeden. Mahkeme 146 nc maddeden mahkm etti. Asker Yargtay bu hkm bozdu. Mahkeme eski kararnda direndi. Bu arada. Af Yasas kt. Mahkemede son durumaya geldiimizde, duruma yargc Saadettin ncolu kararn aklad: Yargtay kararna uyuyoruz. Sizin suunuz 312 nci maddeye giriyor. O da af kapsamnda.. Dosyanz kal dryoruz. Haydi gle gle... Yani, ayn su iin Ceza Yasasnn 141 inci maddesinden gzaltna aln, sonra komnizm propagandas yapmak suundan 142 nci madde gereince yarglan, suun nitelii deisin, Anayasay tayir, tebdil ve ilga suunun kapsamna aln, Yargtay suu yok desin, bundan sonra da, ayn eylem iin, bir yllk bir cezay ngren 312 n-ci maddeye sokul, ondan sonra da dosyan kaldrlsn. Sen sa, ben selmet! imdi bana soruyorlar: Hangi maddeden yarglanmtn? Ne diyeyim. Bunlar uzun uzun anlatmamak in: Yzkrk alt ksur, komnizm falan, Anayasa'y tayir, tebdil, ilga filn... diyorum, kyorum iin iinden. BAYRAKLI SINIF TAHAKKM Solculuk zerine imdiye kadar yzbinlerce, milyonlarca yaz yazlmtr. Trk siyasal yaam, bu sol szcnden sonra da yice renklenmitir. Sola dnmek iin sola yananz. Bu bir trafik kuraldr. Fakat, siyasal taktik vestrateji asndan da, son derece anlaml bir szdr. Sola dnlmez. Bu da bir trafik kuraldr. Bu kuraln geerli olduu dzenlerin ad faizm oluyor. Bizdeki gibi olursa da azgelimi faizm, tabii! Ne de olsa kendimize gre, allayp-pulluyoruz. Sa, solu belli olmaz. Bu sz, ne yapaca belli olmayan kimseler iindir. Trk siyasal yaamnda bu sz ok geerlidir. Adama bakarsnz, solcu mu solcu, ilerici mi, ilerici, ama bir tehlike grd m, haydi, br tarafa. Hani nerede bu adamn sa, nerede solu? Kssadan hisse: Grne aldrmayacaksnz ve aldanmyacaksnz! Bu sol szcn en ilgin biimde kullanann kim olduunu bilmezsiniz! Ben de, Skynetim abonesi olup, Ankara 1 Nolu Skynetim Mahkemesinde yarglanmasaydm, hi phesiz, renmemi olacaktm. Bu konudaki eitimim biraz klfetli oldu ama, sonunda rendik sa, solu...
Davamzn savcs esas hakkndaki mtalasn okuyor. Savc, ufak-tefek bir adam. Yarglamalar srasnda yarbayd, imdi albay oldu. Ad, Mustafa Akn. Ar ar konuur, herkesin mahkmiyetini ister, hi tahliye steminde bulunmazd. Huy. ne yapacaksnz? Sorgumu yaparken, aman ne iyi demitim, iyilii, nezaketinden gelmiyordu. Bu savcnn karsnda iyi savunma yaplr. Allah cmle sanklara, byle savc ihsan eylesin, min dedim iimden. Durumalar srasnda yanlmadm da anladm. Asker Savc, bir yazmn iinde sol szc geen bir blmnden dolay kahredici darbeyi vurmutu!. Su da bykt. Bir halk trksn yazda anarak, komnistlik yaplmt. Karr myd bunu, koskoca savc? Soldan saa salla bayra dman stne. te dehetengiz yaz bu. Savc, uzun aratrmalardan sonra bu szde komnizm propagandas olduunu saptayp, imzay basmt. Evet yakalamt komnisti. Hem de kskvrak! Komnist dzenin getirilmesinde bayran soldan saa dman zerine sallanacan belirtmektedir. Vay anasna! Demek byle demi! Demi mi? Demi! yleyse bastr cezay... Savc, ciddi ciddi krsde bu trky okuyor. Beni bir glmek ald ki, sormayn.. Skynetimler, emirler, geceyarlar ev basmalar, ranzalar, nevresimler, nbetiler, adl mavirler, demek, hep bu tr sular iindi? Komnist dzenin getirilmesinde bayran soldan saa dman zerine sallanacan belirtmektedir. Dnn bakalm, Lenin byle mi yapm?. Ya yapmsa?. Yapmsa yandn gndr. Hi adamn gznn yana bakmazlar. Sallamasaydn bayra efendi. Elolu sallyor mu? , Savc, esas hakkndaki mtalasnn bu blmn okurken, ben de iimden bu Kars trksnn melodisini mrldanyordum : Nan nan-nan-nam nan-nan-nan-nam. Salla bayra dman stne. Hem aksilik, o gnlerde, Tuzla Piyade Okulu'nda yedek subay eitimi yapyoruz. Sabah sporunda sylediimiz trk de bu. Soldan saa, sadan sola salla bayra dman stne. Dman kim? Dman burjuvazi!. Bayra sallayan kim? Kim olacak? Proletarya.. Nasl sallyorlar?. Soldan saa Sonra efendim, sadan sola, sonra bir daha. te bayran tam salland yer, sosyal bir snfn teki sosyal snflar zerindeki tahakkm. bayrak sallanmaya devam ettii iin de memleket iinde messes, iktisadi veya siyasi veya hukuk temel nizamlar byle yklp gidiyor, yleyse bayra sallamayn. Sallayan olursa, yakalayn, atn ieri! Savcnn bu ldrc darbesi karsnda ne yapmak gerekirdi. Gidip, bu Kars trksnn pln alp, durumada bunu alaym m?. te sayn yarglar, bu bir halk trksdr. Amma da yaptk? halk trks ne demek?. Halk yok, millet var. Devletiyle milletiyle, blnmezlik var. Halktan, halk iktidar, halk ktidarndan halklarn kardelii, halklarn kardeliinden, halk mahkemesi, halk mahkemesinden, yine bir sosyal snfn teki sosyal snflar zerine tahakkm... Sonra sallanan bayraklar, bayrak sallayarak kurulan tahakkm, bayrakl tahakkm.. Bayrakl tahakkm sutur! Ben de cesaretimi toplayp kendimi yle savundum. Bu bir halk trksdr. Her gn radyolarda, televizyonlarda alnmaktadr. Buraya kadar iyi. Kimsenin bir itiraz yok. Ya sonra?. Evet sonra? Benim suum u: Trk, sadan sola, soldan saa, salla bayra dman stne, diye bitermi. Ben, ne yapmm? Byklere masallar balkl yazmda, Mustafa Kemal Paa'nn yksn anlattktan sonra, unlar yazmm : Kemal Paa girmi bir Eyll gn zmir'e. Yerle bir olmu stanbul Paalar. Sonra tarih yazm: Vahdettin haindir.. Damat Ferit satlktr.. Paalar uaktr.. Ve halk unutur mu Kemal Paa'sn, syledi trksn: Askerinle bin yaa, Mustafa Kemal Paa, salla bayra dman stne, soldan saa salla bayra dman stne. imdi savunma yapacam, nasl savunaym kendimi? Cinayet ilesen, ilemedim dersin, peki buna ne dersin? stanbul Paalar, stanbul Skynetim Komutan Faik Trn m?. Deil.. Yazda ad geen Damat Ferit, Babakan Ferit Melen mi? Deil.. Bayra sallayan kim?. Mustafa Kemal Paa. Kime kar? Dmana.. Dman kim?. Yunan, ngiliz, Fransz.. Yahu ne ilgisi var?. Komnistlikle ne ilgisi var bunun? Kars trks bu, basbaya trk. Ama savc karr m? Komnist dzenin getirilmesinde bayran soldan saa dman stne sallanacan belirtmektedir. Komnist dzen nasl getirilir?. Komnist dzen gelirken, bayraklar soldan saa m sallanr? Herkesin bir bayra var, bayraklar sola da sallanr, saa da. Sana sarmsak, soluna soan. Acaba byle mi savunsam kendimi?. Sonra savc ne der? Sonunda buldum suumu: Soldan saa demiim de, sadan sola dememiim. te tam sust. Yakay ele verdik. Kk darda olduumuz, son bamsz Mslman Trk devletini ykarken yakalandmz, bylece ortaya kt. Ne yapacaz imdi? Ben de yle savundum kendimi:
Bu bir halk trksdr. Her gn radyolarda ve televizyonlarda alnmaktadr. Yaz, tmyle, Kurtulu Savamz anlatmakta, bundan baz dersler kartmak gerektiine deinmektedir. Buras da oldu?.. imdi geliyoruz, sa sol iine... Eer, trky olduu gibi aktarsaydm, yaz iin de sol szc iki kez kullanld iin cezam artmaya cak myd? Tam bunlar sylyordum ki, Duruma Yargc Saadettin ncolu, glmeye balad. ye Binba Ferat Oltulu da glyordu. Mahkeme Bakan, Albay Azmi Iklar da hafife tebessm ediyordu. Aa, baktm, savc Mustafa Akn da glyor! Sonra? Efendime syleyim, sonra, karar gn geldi. Baktm, Mahkeme Bakan deimi. Karar okundu. Anayasa'y hllden, paymza den cezay almz. Ne yapalm, her eve lzm ye Yarg Ferat Oltulu, beraatmz gerektii dncesiyle, karara kar km. Durumalar batan sona izleyen Mahkeme Bakan Albay Azmi Iklar gitmi, yerine, Albay Remzi Siretli gelmi. O da basm imzay, bylece ikiye kar bir oyla mahkm olmuuz. Karar okuyunca ne greyim?. Bunca suun yannda komnist dzenin getirilmesinde bayran soldan saa sallanacan belirtmektedir gerekesiyle de mahkm olmaz mym? Karar okurken, yksek sesle trk sylemeye baladm: Soldan saa, sadan sola, salla bayra dman stne. Ve Bayrakl snf tahakkmn kurmaya, orada da devam ettim, yani cezaevi hcresinde.. Tahakkm kurulacaksa, bayraklsndan olsun, hem soldan saa, hem sadan sola... SOKRAT'TAN DA KIYMETL... 12 Mart davalarn hukuku olarak izlemek gerekten ilgin oluyordu, rnein, Siyasal Bilgiler Fakltesi Anayasa Hukuku Profesr Mmtaz Soysal'n, Piyade Kdemli Albay zzettin Avlar'n bakanlndaki mahkemede yarglanmas, hukuk asndan balbana ilgi ekici bir olayd. Albay zzetin Avlar, hi phesiz, ok deerli bir askerdi. Yine hi phesiz, sz gelii. M -1 Piyade tfei konusunda, Prof. Mmtaz Soysal'n bilmedii birok konuyu, ok iyi bilmektedir. Avlar'n taarruz ve savunma konularndaki bilgileri Mmtaz Sosyal'da yoktur. bu nedenle, Mmtaz Soysal'n, Albay zzettin Avlar' ya da bir baka albay, piyadecilik konularnda sorguya ekip, deerlendirme yapmas dnlemez. Fakat tersi geerlidir. Piyade Albay izzettin Avlar, bir Anayasa hukuku profesrnn, ders kitabnda komnizm propagandas yapp yapmadn deerlendirmektedir. Sadece deerlendirmi olsa, yine iyi! Bu deerlendirme sonunda, Mmtaz Soysal, rnein, alt yl sekiz ay hapse mahkm edilebilmektedir. Asker Mahkemelerin, siyasal sular iin kullanlmas byle sonular da dourmaktadr. Piyade Albay zzettin Avlar. Skynetim Mahkemesi bakanl srasnda, biraz hukuk, biraz da, siyaset rendi. Anayasa hukuku konusunda da, ksa srede uzman oldu ki, Mmtaz Soysal'n Anayasa'ya Giri adl ders kitabnda komnizm propagandas yaptn, hemen anlad ve hkmn verdi. Hukuk Faklteleri bu olaya gerei gibi eitemediler. niversiteler Yasas gereince, niversitede doent ya da profesr olmayan kiilerden de yararlanlr. Bunlara retim grevlisi denilir. retim grevlileri, uzman olduklar alanlarda, niversite rencilerine ders verirler. Sanrm, Ankara 3 Nolu Skynetim Mahkemesi Bakan Piyade Kdemli Albay zzetten Avlar, Siyasal Bilgiler ve Hukuk Fakltelerinde retim grevlisi olarak Anayasa Hukuku dersleri okutacak olgunlua ve uzmanla erimitir. Ankara ve stanbul Hukuk Faklteleri, deeri anlalmayp, emekliye sevkediliverilen Albay zzettin Avlar'a, Anayasa hukuku dersi verdirseler, rencilere ok yararl olurlar. Piyade Kdemli Albay zzettin Avlar, gerekten ok, ama ok nazik, ok saygl bir insand. Krsye kar kmaz, son derece tatl bir glmseme ile, nce san selmlar, sonra da, iki elini ap, hafife de ne eilerek, sann, sank avukatlarnn ve dinleyicilerin oturmasna izin verirdi. Avlar, Prof. Mmtaz Soysal'n durumalar srasnda, ara sra karikatr izdi. Baz gnler, can skld iin, pencereden dary seyretti. En ok kzd olay, Mahkeme binasnn hemen yannda bulunan Ana Tamir Fabrikasndan gelen grltlerdi. Tam, durumann can alc yerinde, vuuuu, traapp, zt gibi sesler gelince. Piyade Kdemli Albay zzettin Avlar, son derece sinirlenip, hemen emirler yadrarak, grlty sustururdu. Avlarn bir baka huyu daha vard. Mmtaz Soysal'n konumalarnda marksizm szc geince, hemen glmser, nndeki not defterine bireyler yazard. Acaba, Mmtaz Soysal'n savunmasnda ka kez marksizm szc kullandn m saptamaktayd? 3 Nolu Mahkemenin, teki yeleri, o zamanki rtbeleriyle, Yarg Yarbay Sha Umurhan ve Yarg binba, Tahsin zer'di. Sha Umurhan, son derece yumuak bir yargt. Bir durumada. Mmtaz Soysal siyas sularn, hibir dnemde, hibir iktidara eref vermediini syleyerek
Sokrat'n yarglanmas Yunan uygarl iin bir kara leke oldu. Galile'nin yarglanmas insanlk tarihi iin bir su sayld. Beni de ilemediim sulardan tr yarglayarak, zorla kahraman yapmak istiyor, lyk olmadm bir sandalyeye oturtuyorsunuz... dedi. Savunma gerekten gzeldi. Duruma Yargc Suho Umurhan bu konumadan etkilendi. Bu konuma, Piyade Kdemli Albay zzettin Avlar ve Savc Yzba Baki Tu tarafndan hi de ho karlanmamt. Baki Tu. hemen yerinden frlayarak sz istedi. Basbas baryor, sesi Ana Tamir Fabrikasndaki grlty bastryordu: Sokrat' yarglayan bir Yunan mahkemesidir. Buras ise bir Trk mahkemesidir. Galile insanlk uruna ld, marksist, leninist ilkeler uruna deiiiill. Eh vallahi de yle. Sylenecek sz yok. Koskoca Bki Tu, bu.. Hem de doru sylyor. Evet, Sokrat'. Trk mahkemeleri yarglamad. Sokrat' yarglayan yarglar da, Yunand. Sonra, Galile'nin marksizmle uzaktan yakndan bir ilgisi yoktu. nk Marks ile Galile'nin yaad yzyllar ayn deildi. Tabi ki Galile'nin marksistleninist olmas da mmkn deildi. Ama, Galile, 1971 ylnda Trkiye'de yaasayd, geri devlet zoruyla marksist - leninist olurdu. Fakat ne yapsn zavall, bugnlere yetiememiti. Baki Tu, byle konuunca, Mmtaz Soysal'n avukatlarndan Profesr Turan Gne, elini masaya vurarak sz istedi. Gne sz istediinde, Baki Tu, henz konumasn bitirmemiti. Turan Gne, elini masaya vuruyor, krsye doru, biriki adm atp srar ediyordu. Baki Tu, yerine oturdu. Turan Gne'e sz verildi. Gne'in fkesi gemiti. nce saa, sonra sola bakt. Gzln sildi ve tek cmle ile Baki Tu'u yantlad. Yant ksa ve zd: Asker savcnn szlerini anladm... Baki Tu kpkrmz olmutu. Piyade Kdemli Albay zzettin Avlar, Gne'in konumasnn sonunu bekliyordu amma, konuma ite bu kadard. Asker savcnn syledikleri anlalmt! Bu kez, konuma sras. Duruma Yargc Sha Umurhan'dayd. Umurhan olanca duygusall ile konutu: Mmtaz Bey, siz bizim iin Sokrat'tan da kymetlisiniz... Piyade Kdemli Albay zzettin Avlar, irkildi. Savc Baki Tu'un yz bir kat daha kzard. Evet, duruma yargc, sank Mmtaz Soysal' vm, Sokrat'tan da kymetli bulduunu aklamt. Ayn Sha Umurhan, duruma sonunda, Sokrat'a Yunan mahkemesinin verdii cezay ok bularak, Sokrat'tan da deerli bulduu Mmtaz Soysal'n alt yllk mahkmiyet kararna, Piyade Kdemli Albay izzettin Avlar'n imzasnn yanna imzasn atvermiti. MADALYA 12 Mart snavna yaadmz evreyle birlikte girdik. Ben o sralar, Ankara Hukuk Fakltesinde dare Hukuku Asistanydm, rencileri, asistan arkadalarm, profesrleri, doentleri, bu olaylar srasnda ok daha yakndan tandm. Do. Dr. Mukbil zyrk, Fakltenin devrimci retim yelerindendi. Ayn krsdeydik. Profesr Tahsin Bekir Balta lnce, dare Hukuku krss Do. Dr. zy-rk'e kalmt, zyrk, o gnlerde mangalda kl brakmayan devrimcilerdendi. zyrk ile odamz da ortakt. Birgn odada, Deniz Harp Okulu'ndan karlan rencilerle ilgili Dantay dilekesi yazyordum. zyrk nee iinde odaya girerek sordu: Ne yazyorsun? Hocam, Deniz Harp Okulu'ndan devrimci renciler atlm da onlara dileke yazyorum... Yahu, beni de avukat tutsalar ya. iyi olur hocam... zyrk, devrimcilerin davalarn almak iin can atyordu. Bir baka gn, Almanya'da devrimci eylemlere kart iin yurttalktan karlan Hakk Keskin hakkndaki ilem iin Dantay'a dileke yazyordum. Yine kageldi: Ne yazyorsun yine? Hocam, Hakk Keskin'in davas.. Canm sana syledim ya, bana da veklet versinler... zyrk o gnlerde, ylesine devrimciydi ki, bu gibi davalarda ad gemezse bunu bir eksiklik sayard. Bir gn bana uzun uzun gemiinden sz etti. 1960 ylndan nce. Demokrat Parti'den yanaym. Babas da Demokrat Parti'nin Adalet bakanlarndand. Sonra, 27 Mays devriminde. niversiteden kartlan 147 retim yesinin arasnda yer alm.
Ne yapsn?. Adalet Partisi'ne girerek, bu partinin ilk Genlik Kollar Genel Bakanln stlenmi. Genlik Kolu deyince, zyrk'. Genlik Kolu kuracak kadar gen sanmayn, zyrk, 1953 ylndan beri, doenttir. O tarihten bu tarihe, bir trl bir kitap hazrlayp, profesr olamamtr. Do. zyrk'n rencileri profesr oldu: Doent olduu zaman ana rahmine den ocuklar, Hukuk Fakltesini bitirdiler. Fakat o, her devirde, bir baka siyasal akmn dibini bulmakla megul olduundan, bir trl profesr olamad. zyrk, AP, Anayasa'ya hayr kampanyasna balaynca, ne olur ne olmaz deyip, istifay basvermiti. 1969 ylnda, smet nn'nn hazr bulunduu bir trenle kapa CHP'ye att. Ondan sonra bir de Parti Meclisi'ne seilmez mi? Raslant bu ya, o gnlerde, smet Paa, Yassada mahkmlarna siyasal haklarn geri verdirmek iin Kuyudan adam kartma kampanyasna balamt. Devrik Cumhurbakan Cell Bayar ve arkadalarnn aff, nn nderliindeki CHP tarafndan gerekleecekti. te zyrk buna dayanamazd. Ne demek Demokrat Partililerin aff?. Devrimcilikte byle geri dnmeler var myd, sapmalar var myd? Nerede kalyordu 27 Mays? Hemen hem Parti Meclisi yeliinden, hem de CHP'den istifa ediverdi. ki, gn sonra, Ankara'da Tandoan meydanndaki mitingde devrimcilik adna tozu dumana katt. zyrk' tanmanz iin, bir yazsndan birka satr okuyalm. Bir 27 Mays yldnmnde Cumhuriyet Gazetesi'nde unlar yazm: ... 27 Mays'a, ihtill, devrim demeyip de, hkmet darbesi diyenler, eskilerin tabiriyle elifi grseler, mertek sanacak kadar cahildirler. Hangi hkmet darbesidir ki. seim yaptrmak iin gelsin, Anayasa getirtsin, referandum yaptrsn, iktidar mcadelesine katlmayp, gnl rzasyla ekilip gitsin ve gittikten sonra bile, fikir, ilke, kavram ve ruh olarak yaasn?. Buna devrim denir, devrim... Darbe denmez. Eer ortada bir darbe varsa o, devrimin suratlarnda saklayan tokaddr... Baz siyasal olaylar, baz kiilerin suratlarna bir tokat gibi iner. 12 Mart darbesi de zyrk'n suratna aak diye indi ki. titreyip kendine geldi ve Ahmet Muhtar takma adyla Tercman Gazetesi'nde, dn yazdklarnn ve yaptklarnn tam tersini yazd! zyrk, Balyoz Harekt gereince gzaltna alnd. Koua girdiinde sapsar olmutu. Adil zkol ile birlikte kendisine bir yatak bulduk. Yatt. Ertesi gn koua gelen Ankara Merkez Komutan Tmgeneral Tevfik T-rng, zyrk'e yle bir bakp: Hadi gemi olsun, tahliyen geldi... deyince ok sevindi. Neredeyse zil alp oynayacakt. Grd btn Osmanl terbiyesini toplayarak : Saolun, saolun, paa hazretleri... diye teekkr etti amma, biraz sonra Tmgeneralin kendisiyle alay ettiini anlad. stanbul'a yollanyordu. stanbul'da, 83 deniz subay ile birlikte yargland. ddianameye gre, zyrk, stanbul'da gizli bir toplantya katlmt. zyrk, sulamay u kesin ve inandrc gereke ile reddetti. Efendim, ben o gn ishaldim. Geri o eve gittim amma, ishal olduum iin, sk sk banyoya gittiimden ne konuulduunu duymadm... Aln size. bir ikinci Dimitrof savunmas... Ayn dava iin, Tabi Senatr Ekrem Acuner'in dokunulmazl kaldrld. Acuner, Anayasa Mahkemesi'ne bavurarak, dokunulmazln kaldran kararn iptalini istedi. Bu istek dolaysyla, davann belgeleri incelendi. Resm Gazete'de yaymlanan Anayasa Mahkemesi kararnda zyrk'n o gn ishal olduu da belirtildi. Bylece, zy-rk'n ishali Anayasa Mahkemesi itihatlarna gemi oldu. Mukbil zyrk, Ankara 1 Numaral Skynetim Mahkemesi'nde, bizimle birlikte sank olarak yargland. Hukuk Fakltesi Dekan Uur Alacakaptan, Do. Mukbil zyrk, ben ve Asistan Adil zkol, hep birlikte Dev -Gen'in Faklte apndaki eylemlerine destek olmaktan tr yarglanmaktaydk. zyrk durumalarda ikide birde kalkar: Heyet-i celilelerinize btn mukaddesatm zerine yemin ederek... biiminde balayan konumalarla kendi sini savunmaya kalkard. Duruma yargc Yarbay Saa dettin ncolu da bu frsat hi karmaz: Otur yerine, edebiyat yapma... diyerek, zyrk' azarlard. Mukbil zyrk, yedeksubay olarak Kore Sava'na katlmt. Kore'de tercmanlk yapm, bu hizmetlerinden tr Amerikal'lardan bir de madalya almt. Savunma yapacamz gn, mahkemede kulama eilerek: Madalyam takaym m?... dedi. Bu madalya aracl ile yapt savunmann etkili olacana inanmt. stanbul'da, 83 Deniz Subay ile birlikte yarglanrken:
Ben Kore'de komnistlere kar savatm iin madalya aldm, nasl komnist olabilirim?... yolunda bir savunma yapm ve savunmann bu yerinde, sanklardan rfan Solmazer'in : Al o madalyay da... diye balayan bir yant ile karlam, Solmazer'in madalya iin verdii adresten hi de honut kalmamt. Ayn sz benim de dilimin ucuna geldi, kendimi g tuttum. zyrk'n yannda, devrimcilik konusunda mangalda kl brakmayan retim yelerinden biri de, Ankara Hukuk Fakltesi eski Dekanlarndan Prof. Dr. Erol Cansel'di. Cansel, 12 Mart ncesi dzenlenen btn yrylere katlm, btn forumlarda konumu, bu nitelikleri nedeniyle, devrimci rencilerse Faklte Dekanl'na getirilmek istenmiti. Devrimci Dekan istiyoruz.,. Erol Cansel, Dekan seiminden nce, btn devrimci rencilerce byle desteklenmekteydi. Sonradan mahkemede, Cansel'in, Dev-Gen Merkez Yrtme Kurulu yelerinden biriyle, Dekanlk pazarl yapt da ortaya kt. Hukuk Fakltesi'nin btn retim yeleri ve yardmclar Erol Cansel'in, Hukuk Fakltesi rencisi Mustafa Kuseyri'nin lm dolaysyle yapt konumada: Bbrek iltihabndan leceime, faist kurunuyla leyim... diyerek, btn retim yelerini, yardmclarn ve rencileri, eylemsizlikle suladn ok iyi anmsa maktadrlar. 12 Mart gelince, tfek icad oldu, mertlik de bozuldu. Profesr Erol Cansel, yakn dostu Do. Seyfullah Ediz ile devrimci retim yelerini ve rencileri sulamak iin asker savclara kotu. Sonradan, devrimcilii, bbrek iltihabn, faist kurununu unutup, lkc retim yeleri Kongre Bakanl yapt. zyrk imdi, btn bilgisi, btn kltr ve yetenekleriyle Tercman gazetesinde yazlar yaynlamakta, Erol Cansel de, btn gcyle lkclk yapmaktadr. Cephe iktidar, bu iki retim yesinin bilgi ve grgsnden yararlanmak iin bunlara baz devlet kurumlarnda danmanlk vermektedir. Bu iki retim yesi yalandka olgunlamakta ve bata rencileri olmak zere, btn hukukulara rnek olmaktadrlar... 12 MARTIN NEDEN: GENERAL NECP ! ? ! ? htill nasl yaplr? Nasl yaplacak, bir gece anszn, elinizde silh hkmeti alaa edersiniz, olup biter. unun urasnda dnecek ne var?. Trkiye'de ihtilller de son derece, demokratik yntemlerle yaplmaktadr. Bu bakmdan dnyada eine pek rastlanmayan ilgin lkelerden biriyiz. htillleri bile, Msr'daki Sar Sultan'n duyaca biimde, herkesin gz nnde mill birlik ve beraberlik iinde plnlayp, rgtleriz. 12 Mart bylesine demokratik yollarla gerekletirilmitir. Cuntalar kurulmu, bunu herkes duymutur. Cunta kuranlar az kalsn, kurulularn Ankara Valiliine bile bildireceklerdi amma. herhalde bunu akl edememilerdi. Ben size 12 Mart'n iyzn anlataym m?. Haydi anlataym : Efendim, lkenin iinde yaad koullar, Silhl Kuvvetler iinde alkantlara yol anca, o tarihlerde 2 nci Ordu Komutan olan Orgeneral Faruk Grler'in evresinde baz halkalar oluur. Grler, Kara Kuvvetleri Komutan olmak istiyor, fakat nnde bir engel var: Cumhurbakan Cevdet Sunay, Kara Kuvvetleri Komutanlna, Orgeneral Kemal Atalay' atamak istemektedir. Grler'e bal general ve albaylar hemen eyleme geerler. Ak ve kapal gzdalarndan sonra, Grler hoop deyip. Kara Kuvvetleri Komutanlna gelir. Tabii, demokratik yolla! Grler Kara Kuvvetleri Komutanlna gelince, iler kolaylar. Artk ihtill hiyerarik biimde, emir - komuta erevesinde gerekletirilecektir. Grler, gen subaylara tam gven vermitir. Bamzda Grler var... te bu sz. ihtillcilik iin yetip artyordu bile. Grler olduktan sonra, gerisi kolay. htill yaplacak ama demokratik yolla! Demirel hkmetine kar tepkiler, Hava ve Deniz Kuvvetlerinde de geliiyordu. Mrted Hava ss Komutan Tugeneral Aydn Krolu, Demirel hkmetinin yklarak, yerine, kkl devrimler yapacak bir devrimci ynetim kurulmasn zlyor, arkadalaryla, bunun plnlarn yapyordu. Grler, Kara Kuvvetleri Komutan olunca, Adapazar'nda Tmen Komutan olan Tmgeneral Celil Grkan'n Ankara'ya getirilmesini istedi. Grkan, Faruk Grler'in istei ile Kara Kuvvetleri Pln ve Prensipler Bakanlna getirildi. Tmgeneral Celil Grkan, Silhl Kuvvetlerde ok sevilmekte ve saylmaktayd. ki yabanc dil bilen Grkan. etkili konuma biimiyle, hakl bir n yapmt.
Kara Kuvvetlerinden Tmgeneral Grkan, Hava Kuvvetlerinden Tugeneral Aydn Krolu, aralarnda ksa srede ok yakn dostluk kurdular. Her ikisinin de siyasal grleri birbirine benziyordu. Bir sre sonra bu dostlua Deniz Kuvvetlerinden Tuamiral Vedii Bilget de katld. Hava Kuvvetleri Komutan Orgeneral Muhsin Batur. 27 Mays 1960 gn, Adnan Menderes'i, Eskiehir'de tutuklayan albaylar arasnda yer almaktayd. Oldum olas. Babakan Demirel'e hi ii snmamt. Hava Kuvvetlerinde dipten gelen ihtillci akmlar, ksa srede, onu da etkiledi, Kara ve Hava Kuvvetleri, hiyerarik bir zincir iinde, ihtill havasna girivermiti. Orgeneral Faruk Grler, ihtillin planlanmas ve rgtlenmesi grevini, kapsnn karsndaki odada alan. Pln ve Prensipler Bakan Tmgeneral Celil Grkan'a vermiti. General Grkan, o gnlerin tanmyla radikal dnceliydi. Silhl Kuvvetlerin Demirel hkmetini devirmesi ya da ekilmeye zorlamasndan sonra, baz reformlar yaplmasn istiyordu. General Krolu, Amiral Bilget ve General Grkan bu konuda tam bir anlama iindeydiler. Grleri yle zetlenebilirdi: nce Demirel hkmetinin sorumlular yarglanmal, yolsuzluk dosyalarna el konmal, siyasal su sanklar mahkemelere karlmal, sonra da kurulacak bir Devrim Partisi eliyle, bata toprak ve vergi reformlar olmak zere, kkl reformlar yaplmal, ABD ile imzalanan ikili anlamalar kaldrlmal, yabanc irketler milliletirilmeli. Grler ve Batur, bu grleri benimsemilerdi. htill programlar hazrlandktan sonra kurulacak Devrim Hkmetinin kimlerden oluaca bir bir saptand. Tabi bu da demokratik yolla! htill almalar gnleri alyor, bir trl ne zaman darbe yaplaca kestirilemiyordu. htill gn d gn olarak adlandrlmt. O gn, ihtilli ynetecek olan komutan dmeye basacak, yani btn birliklere alarm verecekti. Bu da demokratik yolla! ihtill toplantlarna, Genelkurmay Bakanl Merkez Dairesi Bakan Tmgeneral kr Kseolu da katlmaya balamt. Kseolu, bir gn, toplantya Genelkurmay Bakanl Pln ve Prensipler Bakan Korgeneral Atf Erkan ile geldi. Erkan tam ihtillciydi. ankaya'ya elimde stenle bir gireceim... diye ateli konumalar yapyordu. Erkek adamd dorusu. De mokratik yolla, ankaya'ya kacakt. Grler yanls htillcilerin bir tek endieleri vard. Kara ve Hava Kuvvetleri inde rgtledikleri ihtilli Genelkurmay Bakan Memduh Tama duyarsa ne yapacaklard? Bazlar duyarsa duysun, diyorlard. Duydu da.. Tama, demokratik yolla bir haberleme sistemi kurmutu. Korgeneral Atf Erkan Bahelievler'deki evinde, sk sk ihtillci subaylar topluyor ve ateli konumalar yapyordu ankaya'ya nce ben gireceim... Sonra renildi ki, Erkan, btn konumalar, bir bir Genelkurmay Bakan Memduh Tama'a bildirmitir. htillci subaylar, ihtill gerekleirse, Devlet Bakanlna Orgeneral Faruk Grler'i getirmek istiyorlard. Grler'in de buna hi itiraz yoktu. Atf Erkan da Genelkurmay Bakanlna getirilecekti. Buna da demokratik yolla karar verilmiti. Fakat Grler'in kulana kar suyu kamt. Gen subaylar arasnda kaynamalar da duyuyordu. Acaba, kendisi, Msr'da Kral Faruk'a kar dzenlenen ihtillde n plnda grldkten sonra, Nasr tarafndan "tasfiye edilen General Necip rol m oynuyordu? Acaba? Acaba kendisi Necip, Celil Grkan da Nasr m olacakt?. Ben General Necip olmam... General Necip sorunu, Grler tarafndan Hava Kuvvetleri Komutan Muhsin Batur'a da almt. Gen subaylar, Celil Grkan'n evresinde kenetleniyorlard. Hava Kuvvetlerinden gen subaylar rgtleyen Tugeneral Aydn Krolu, kanser hastalna tutulduu iin Londra'ya gitmi, Batur ile gen subaylarn likisi de bylece kopmutu. Biz General Necip olmayz... General Grkan'n azndaki szler de, Grler'e pek ho gelmiyordu. Grkan sk sk toprak devrimi, milliletirme gibi kavramlardan sz etmekteydi. te bunlar demokratik deildi. Grler de, Batur da. General Necip kavramnda birlemilerdi. kisi de General Necip olmayacaklard. Bu kukulara karn, Grler, yine de, ihtill iin hazrd. 9 Mart gecesi, Hava Kuvvetleri Komutanlnda toplanld. Bu toplant da demokratikti. Toplantda Grler,. Batur, Grkan, Atf Erkan, Korgeneral hsan ver bulunmaktayd. Grler Batur'a dnp: Eyiceolu'na da haber verelim... dediinde, Ba-tur'un tepkisiyle karlamt. O gece. Grler, Celil Gr-kan'a dnp: Celil Paa, sen yoruldun, sorumluluu ben zeri me alyorum... diyerek toplanty bitirdi. Bu arada, cebinden kard mendillerle yznn terini silmekteydi. Toplant ylece dald.
10 Mart gn, Orgeneral ve Korgeneraller, Genelkurmay Bakan Memduh Tama tarafndan Asker ura salonunda toplantya arldlar. Toplanty Orgeneral Tama u szlerle at: Arkadalar, bugn, Trkiye'nin iinde bulunduu durumu greceiz. Her komutan arkada diledii gibi ak konusun. Komutanlarnz olarak biz konumayacaz. Hibir mtala ileri srmeyeceiz. Biz konumayacaz. Sizin konumalarnzdan sonra gerekli karara varacaz... Bu, gerekten ok demokratik bir yoldu. Herkes dilediini konuacak, ihtill yapalm, hayr yapmayalm diyerek, en demokratik yolla, sonuca gidilecekti. htill yapmak iin, bir gece anszn silha sarlmaya gerek yok.. htill yaplp yaplmayacan, Orgeneral Memduh Tama, byle demokratik yollara balamt. Bu demokratik toplant, leden sonra, saat 16 ya kadar srd. Tama, kara gzlklerinin altndan, btn konumalar hogr ile izledi. Komutanlar eitli grler ileri sryorlard. 1 inci Ordu Komutan Orgeneral Faik Trn : Demirel hkmetine dokunmayalm. Hkmetin emrinde greve devam edelim... derken, baz generaller de, Demirel hkmetinin kesinlikle devrilmesi, Silhl Kuvvetlerin ynetime el koymasn istiyorlard. Bunlarn szcln, Kara Kuvvetleri Komutanl Kurmay Bakan Korgeneral Hayati Sava stlenmiti. Sava, ayn sabah saat 9.30 da, Celil Grkan'n odasnda bir toplant yapm ve Kara Kuvvetlerinde grevli generallere, Geniletilmi Komuta Konseyinde yapaca konumay okumutu. Sava'nn konumas, toplantya katlan generallerce destek grmt. Geniletilmi Komuta Konseyinde, btn generaller, tam bir demokratik ortam iinde, ihtill yaplp yaplmayacana ilikin grlerini akladlar. Demirel hkmetinin devrilmesini isteyenlerin iinde, ankaya'ya stenle girmeyi aklna koyan Korgeneral Atf Erkan da bulunmaktayd. Dnce zgrl, tamam tamamna salanmt. Herkes grn aklamt. Ne zaman gizli ihtill rgt trnden szler duysam glerim. Neresi gizli yahu, neredeyse, Geniletilmi Komuta Konseyi'nin toplants canl yayn olarak televizyonda yaynlanacakt! Sonunda iyi oldu ama! Memduh Tamac, bu demokratik tutumuyla, i evrelerinin gzne arparak emekli olunca, Sanayi ve Kalknma Bankas ynetim kurulu yeliine getirildi.. Grler, Cumhurbakan olmak iin, ankaya yokuunu trmand, fakat aya tkezlendii iin, tepetaklak dt. Orgeneral Faik Trn, stanbul Skynetim Komutanlnda, devrimci avna giritikten sonra, Umum Maazalar Ynetim Kurulu yelii ile yetinmeyerek Adalet Partisi'nden senatr aday oldu. Tmgeneral Celil Grkan, disiplinsizlik nedeniyle emekliye sevkedildikten sonra, Faik Trn'n emriyle, Erenky kence Kk'nde sorguya ekildi. Geniletilmi Komuta Konseyi'nde, Demirel hkmetinin devrilmesi ve ynetime el konmasn isteyen Korgeneral Hayati Sava ne oldu bilir misiniz? Adalet Partisi Samsun milletvekili! Silhl Kuvvetlerimizde, adlarn duymadmz, yzlerini grmediimiz subaylardan oluan bir salkl yap var. Btn olup bitenlere kar, Silhl Kuvvetleri ayakta tutanlar bu adsz kahramanlardr ite. Trkiye'de zaman zaman ortaya kp, yz krk bir ve yz krk ikinci maddeler varken, demokrasiden, zgrlkten sz edilmez diyoruz. Amma da yapyoruz. Bakn Tama yz krk altnc madde varken, nasl htill ynetmi? Ne de olsa zeki adam. Zeki olmasa, bankann bana geirilir miydi?. Banka toplantlarn da byle mi ynetiyor acaba?. Yani byle demokratik yolla!... ANAYASAYI TANGIR - TUNGUR EDENLER... Asker Savclar inde en ok lm cezas steyen kimdi acaba? istanbul Skynetim Savcas Albay Sel-hattin Frat m? Yarbay Naci Gr m, yoksa Ankara S- kynetim Savcs Albay Keramettin Celebi mi?. Selhat- tin Frat istanbul'da 83 Deniz Subay davasnda seksen idam stemiti. Ne demiler, isteyenin bir yz kara! Seksen deniz subaynn, lm cezasna arptrlmalar isteniyordu amma, mahkeme savcnn bu aritme-. tik hesabn yerinde grmeyerek, sanklarn beraatna ka-. rar vermiti, lm cezas nerde, beraat nerede... Memleketimizde ve zellikle Skynetimimizde o gnlerde dnce zgrl vard. Her savc, istedii kadar kiinin lm cezasna arptrlmasn isteyebilirdi. Bu bakmdan dnce zgrl, tam anlamyla yrrlkteydi. Ankara 1 numaral Skynetim Mahkemesi, ok sayda lm cezas veren mahkemelerin banda yer alyordu. Denilebilir ki, hi bir Asker Mahkeme bu kadar sayda lm cezas vermemitir. Baz sanklar, hem Ankara, hem de stanbul Skynetim Mahkemelerinde yarglanyorlard. Dev-Gen Bakanlarndan Atilla Sarp ile Genel Sekreterlerden Ruhi Ko'un, her ki Skynetim Mahkemesinde de idamlar isteniyordu. Her zaman gle yzl olan Ruhi Ko, ii alaya vuruyordu: Ankara'da da. stanbul'da da dammz isteniyor,, Herhalde Eskiehir'de asarlar...
Bol idaml davalardan biri Ankara 1 nolu Skynetim Mahkemesinde karara balanan Dr. Uur Celsun ve arkadalar davasyd. Savc Yarg Yzba Ali Hner, drt sann lm cezasna arptrlmasn istiyordu. Bu sanklarn adlar yleydi: Uur Celsun, Hakan Tekinalp, Caner Gal, Timur Ertekin, Seluk Eralp... Mahkeme kurulunda, Yarg Albay Saadettin n-colu, Yarg Binba Slret Kurtcebe ve mahkeme bakan olarak da, Albay Remzi Siretli bulunmaktayd. Mahkeme kararn verdi: Sanklardan Hakan Tekinalp, Caner Gcal, Seluk Eralp ve Timur Ertekin lm cezasna arptrldlar. Fakat ne are, o sralar, Af yasas kmt, lm cezalar, byk bir znt iinde, yaam boyu hapis cezasna evrildi. Karar Asker Yargtay'da incelendi. Asker Yargtay Drdnc Dairesi, sanklarn beraat etmeleri gerektii dncesiyle, mahkemenin kararn temelden bozdu. Mahkeme karara kar direndi. Dosya, Asker Yargtay Daireler Kurulunca ele alnd. Son karara gre, sanklardan Hakan Tekinalp ile Timur Ertekin haklarnda herhangi bir sutan mahkmiyetlerini gerektirir hibir kant yoktur. Sanklarn beraat etmeleri gerekirdi. teki sanklarn sular da, Mahkeme kararnda deinildii gibi deildi. 1 Nolu Skynetim Mahkemesi, drt genci lm cezasna arptrrken neye dayanyordu?. Herhalde mahkemenin dayand baz gerekeler vard. ite benim anlatmak istediim de bu. Mahkeme, drt genci lm cezasna arptrrken, ikence konusunda ok nemli bir anlay gelitiriyordu. Eer, mahkemenin karar, Asker Yargtayca temelinden bozulmam olsayd, bu gr Trk ve dnya hukuk anlayn kknden deitirecekti. Ankara 1 Nolu Skynetim Mahkemesi'nin 74/1 esas ve 72/2 says ile kaytl kararnn 32 nci sayfasn, izninizle yle bir aralayalm: .. kence u hallerde nem kazanr: kenceyle geree aykr bilgi elde etmek, ikenceyle geree uygun bilgi elde etmek, bask ile geree uygun bilgi elde etmek veya eldeki deliller karsnda gerei ifade etmek mecburiyetinde kalmak... kence konusunda, mahkeme, bu olaslklar sralamaktadr. Sanklar, kendilerine ikence yapldn ileri srerek, haklarndaki sulamalara dayanak olan ifadelerini reddetmektedirler. Mahkeme bunun yantn veriyor. 32 nci sayfadan, 34 nc sayfaya geelim ve okuyalm : ...u halde iddia edildii gibi, ikence yaplm ise, geree aykr bilgi elde edilmemi, geree uygun bilgi edilmitir. imdi kendinizi sk tutun. ... nk hakikati ortaya karmak iin su ilemek baka, ortaya kan hakikat bakadr... Yani?. Yanisi u: kence doruyu syletmise, yararldr. Gereklidir. Mahkeme gerei sorar. Gerek eitli yollardan bulunur. Gerek ikenceyle de bulunabilir. Mahkeme bu kanda olduu iin, drt genci lm cezasna arptrmtr. Asker Yargtay, ikence yoluyla alnan sorgular geerli saymam, karar temelinden bozmutu. Ya bozmasayd?. Karar iyi ki bozuldu. Yoksa, bu drt gen. imdi Nide Cezaevinde mrlerini trpleyip duracaklard. Bir de Af yasas kmasayd, dnebiliyor musunuz, bu drt gen birer birer daraacna ekilecekti. Kklmde aklm mahkeme kararlarna taklrd. Savc, hukuku, yarg hukuku, avukat hukuku.. Nasl olur da, ayn konuyu ayr ayr grrlerdi?. Kendim hukuku olunca, bunun yantn aa yukar saptayabildim. Fakat bylesine yine de aklm ermiyor: Savcnn lm cezas istedii bir san, yarg beraat ettiriyor. Su, siyasal nitelikte ise, nedir bunun kkeninde yatan hukuk mant? Bu soruyu sordunuz mu, hep yanl yant alrsnz. nk, bu bir hukuk sorunu deildir. Soru yanl sorulmutur. Bu gibi sorunlarn temelinde siyasal gerekler yatyor. Bunun da kkeninde snfsal nedenler.. Bakyorsunuz, bir dnemde, hibir sank hakknda siyasal nitelikte dava almyor. Dnem deiiyor, bakyorsunuz, cezaevleri siyasal tutuklularla dolmu.. Bunu hukuk kurallaryla aklayabilir misiniz? Aklayamazsnz. yleyse olaanst dnemlerin yargsal kararlarn, salt hukukun biimsel kurallaryla lp tartamazsnz. nk terazinin bir kefesinde siyasal nedenler yerlemitir. Arlklar deimi, ller deimitir. Bu lm cezalar neye dayanlarak veriliyordu? Ceza Yasasnn yz krk altnc maddesine.. Nedir bu yz krk altnc madde?. Anayasa'y silh yoluyla deitirmek.. Yani yasadaki tanmla, Anayasa'y tayir, tebdil ve ilga etmek.. Cezaevinde zellikle kyl sanklarn, yasann bu szlerine hi dilleri dnmezdi. Bu maddeden tutuklanp, cezaevine atlanlar, ierde nne gelene sorarlard: Anayasay tangr - tungur etmiiz, bastlar sopa y, nedir bunun cezas?...
Bizler de anlatrdk, Anayasann nasl tangr - tungur edildiini. Bir gn, Gney illerimizin birinden, eho Bildik adl bir kyl yurttamz getirip tutuklamlard. eho Bildik'in suu, devrimci rencilere yataklk etmekti. Mahkemeye knca, yarg sormu: Anayasa'y tayir, tebdil ve ilga ettin mi? Efendim? Olum, yani savc diyor ki, Anayasa'y tayir, tebdil, ilga etmisin, ne diyorsun? O dediinizden hi yapmadm komutanm... Yarg dayanamayp suun niteliini aklam: Olum, Anayasa'y ihll ettin mi?.. Yant yle gel mi: Efendim; biz kylyz. Ne anlarz Anayasa'dan. hll edilmise ehirliler etmitir... Anayasa'y, kyl yurttamz eho Bildik'in dedii gibi, ehirliler mi inemitir, bilinmez. Fakat bylesine cmerte lm cezalarnn verildii bir dnemde, Anayasa skynetim glgesinde ve silh yoluyla tayir, tebdil ve ilga ediliyordu da, darda, birka yurtsever dnda kimsenin sesi kmyordu. Bir mahkemenin lm cezasna arptrd bir siyasal su sann bir baka mahkeme beraat ettirirse, ne olur? Ne olacak? lm cezas veren yarg, ykselir, ykselir, Genelkurmay Mahkemesine yarg olur. eho Bildik hakl deil mi? Efendim, biz kylyz, ne anlarz Anayasa'dan, ihll edilmise, ehirliler etmitir... Yry yaptn, Anayasa'y ihll., ev tuttun, Anayasay ihll., evinde yasaklanm sol yayn bulundu. Anayasa'y ihll., silhl eylem, Anayasa'y ihll., silhsz eylem, Anayasa'y ihll, ksrdn, Anayasa'y ihll, tksr-dn, Anayasa'y ihll, haprdn, Anayasa'y ihll... te byle lm cezalar verilirken, Anayasa, herkesin gzleri nnde, tayir, tebdil ve ilga ediliveriyordu. eho Bildik hakl deil mi? Kyller ne anlar Anayasa'y ihllden, u ehirliler yok mu?. Anayasa'y tangr - tungur edenler hep bunlar! UAK KAIRMA SUU Ankara Skynetim Komutanlnn dehetengiz bildirilerinden biri daha okunuyordu. Btn kou, kulak kesilmi dinliyorduk. Bir illegal rgt btn su kantlar ile yakalanp, adaletin penesine teslim edilmiti! llegal rgt, Trk Hava Yollar'nn bir uann Sofya'ya karlmas dolaysyla ortaya karlmt. llegal uak karma rgt neyin nesiydi acaba?. Spiker rgt yelerinin adlarn okumaya balaynca, davann sonunu kestirmek benim iin hi de g olmad. nk, adlar sralananlarn birounu yakndan tanyordum: Altan ymen, Emil Galip Sandalc, Erdal z, Abdi Yazgan, lhan Kalaylolu. Sonradan olay rendim. Sofya'ya uak karanlardan biri, Ankara'da fotoraflk yapan (Foto Abdi) Abdi Yazgan'n yannda bir sre alm, nce Abdi gzaltna alnarak ikence masasna yatrlm, sonra, Abdi Yazgan'n arkada lhan kalaylolu. lhan Kalaylolu, o sralar, Emil Galip Sandalc'nn evinde kalyor. Skynetim Sandalcya'da di bileyip duruyor. Sandalc'nn suu bykt. Hem de ok byk: Su, balanacak trden deildi. Tama cuntas, TRT Genel Mdrlne Korgeneral Musa n' getirmek istiyordu. Bu konu TRT ynetim kurulunca oyland. O gnlerde Emil Galip Sandalc, Muammer Sun, Musa Ogn'n yksek niteliklerini, gerei gibi deerlendiremediklerinden, bu saygdeer Korgeneral'in atanmasna kar kmlard. Sandalc da, Sun da, bir sre sonra Skynetimin hmna uradlar. Sandalc, TRT D Yaynlarn bir kitap haline getirdii iin, komnizm propagandas yapmak hkmete hakaret etmek gibi ipe sapa .gelmez gerekelerle suland, sonunda beraat etti. Etti amma. yakasn bir trl skynetimin elinden kurtaramad. Bu kez de bana uak karma iini sardlar. lhan Kalaylolu, Emil Galip Sandalc'nn evinde kalmaktayd. Kalaylolu Abdi Yazgan'n arkadayd. Oldu mu, illegal rgt?. Oldu. Altan ymen'in ne ilgisi var. diyeceksiniz. Var. Olmaz olur mu?. Kalaylolu'na, ar ikenceler sonunda bir itirafname imzalatrlar. Bu itirafnamede, Altan ymen'in, smet inn ile iliki kurup, hkmet zerine bask salamaktan, bir zamanlar rportaj yapt bir silh kaaksndan silh bulmaya kadar bir sr su yeralm. Altan ymen'in bunlardan hi mi hi, haberi yok. Bir silh kaaksyla, rportaj da yapm deil. Fakat smet Paa'ya gitmi. ddia byle... te yakaland sonunda... Neden gittin smet Paa'ya?. O gnlerde, Ali Erverdi Bakanlndaki Skynetim Mahkemesi, Deniz Gezmi ve arkadalar iin lm cezasn vermek zeredir. Ankara'da, stanbul'da, baz ilerici yazarlar lm cezasna kar bildiri topluyorlar. Altan vmen ve Erdal z, smet Paa'ya bu konuyu grmek iin gidiyorlar. Sen misin giden?. Birinci su bu. tekilere ne, diyeceksiniz?. Bir tanesi de u:
O srada, Anka Ajans yeni kurulmu, Altan ymen. Sevgi Soysal, Ahmet Kahraman, Hasan Cemal, hep birlikte, alyorlar. Gece sokaa kma yasa olduu iin de,' akamlar broda almak da olanaksz. Anka Ajans, Alman ajanslarna da yayn yapyor. Baz yerlerden telefonla haber almak, sonra da bu bilgileri haberletirip, yine telefonla Alman ajanslarna bildirmek gerekiyor. Altan ymen'in ev telefonu kullanlacak. Fakat telefon aracnda bozukluk var. Ayn gnlerde Emil Galip Sandalc'nn da telefonu kapal. Altan ymen. Sandalc'dan bir gn iin telefon aracn ster. Ara gelir, kullanlr. Bir iki gn sonra Altan ymen, telefonu, bir arkada aracl ile, Sandalc'nn evine yollar. Sandalc'yla ymen'in evleri ok yakndr. Fakat telefonu gtren arkada bir trl gelmez. nk Sandalc'nn evinde Skynetim karakol kurmutur. Kim Sandalc'nn evinin ziline basarsa, gizli rgt yesidir diye ieri alnr. Telefon aracn gtren gen de, saf saf zili alar. Kapy biri aar: Emil Galip Sandalc'nn evi mi?. Evet... Evetle birlikte, gen arkada, karga tulumba ieri alnr. Elde bir de telefon varsa, illegal rgt btn su kantlaryla yakalanm oluyordu. Bu telefon arac, Sandalc'yla birlikte gzaltna alnd, tutukland. Mamak Cezaevinde kald. Ancak insan trnden canl olmadndan, Anayasa'dan doan btn haklarn kullanarak, ikenceden kurtuldu. Bir de telefonu konutursalard, ne rgtler, ne rgtler ortaya kard!. Sandalc'yla ymen'in, illegal rgt ilikisi, su kant olan telefon araclyla bsbtn ortaca konunca, Ankara Merkez Komutanlnda grevli Tank Albay Yaar Sava, bir gn Altan ymen'e telefon eder. Altan ymen'in de btn derdi, telefon arac ile Sandalc'nn evine yollad gen arkada kurtarmakt. Birka kez, Skynetim'e, Merkez Komutanlna telefon eder. Merkez Komutanlndan da ymen'i ararlar, ymen : Herhalde bu i iindir... diye sevinir. O sra, yurt dnda bulunan ei ve ocuklarnn yanna gidecektir. Pasaportu hazrdr. Sadece Merkez Bankas'ndan dviz alacaktr. ciyi. Merkez Komutanl da Merkez Bankas'na yakndr... diye yola koyulur. Tank Albay Yaar Sava, skynetimin gizli kalm nllerinden biridir, ymen'i karlar: urada bekle... der. Altan vmen bekler, bekler, kimse kendisiyle ilgilenmez. Sonra, bir yarbay, bir astsu-bay'a emir vererek Altan ymen'in, Mamak Muhabere Okulu'na teslim edilmesini ister. Kelepe taklr ve yola klr. Mamak Muhabere Okulu Nbeti Subay, Altan ymen'in teslim alnmas iin bir resm yaz ster. Skynetim yetkilileri ile Nbeti Subay arasnda bir tartma kar. Sonunda ymen, Mamak Tutukevinde, yars plk olarak kullanlan bir hcreye kapatlr. Bir sre sonra ymen, yeniden Muhabere Okulu'na gnderilir. Burada birka gn bekletildikten sonra, gz bal olarak sorguya ekilir. Uak karma iinin samaln onlar da bilmekteydiler. Sorarlar: lm cezas kampanyasn neden balattnz?... te btn i burada ya... ymen, neden gzaltna alndn, neden tutuklanmak istendiini bir trl renemez. numaral Skynetim Mahkemesi'ne ktnda, Bakan Piyade Albay zzettin Avlar, Yarg Tahsin zer ve Fuat Kaylan'n oylaryla tutuklanr. Tutuklanma nedenleri arasnda, .. ve dier sebepler biiminde bir gereke de kullanlr. Savc Muhteem Savaan'a sorar: Nedir bu, ve dier sebepleri.. Skynetim komutannn emridir. Ve dier sebepler, bir trl aklanmaz amma, anlayan anlar: lm cezas kampanyasn yrtmekten byk su mu olur?. Altan ymen ile, Cezaevinde birka kez karlatk. Selmlamak, el skmak yasakt. Sadece kagz iaretleriyle birbirimizin hatrn sorabildik. Emil Galip Sandalc, Abdi Yazgan, lhan Kalaylolu, uak karmak suundan tutuklanp, tuvaletin yanndaki penceresiz bir odaya kapatldlar. Kendileriyle konumak yasakt. Bizler de, kttan uak yapar, koularna atardk. O gnlerden bugne, Altan ymen iin sylenen bir espri kalmtr: Altan ymen uak karr, karr amma uaa yetiemedii iin. ite sizlere uak karma olaynn iyz. Bu senaryoyu yazan skynetim yetkililerini grsem, kutlayacam. Bu yeteneklerini film ve tiyatroda kullanmadklar iin harcanmyorlar m, ne dersiniz? BUZLAR KIRILIYOR.. Mamak Cezaevi'nin nl arka kouu o gn bombotu. Kou arkadalarmz, sabah erkenden birbirlerine kelepelenerek, durumaya gtrlmlerdi. Arka kou. Cezaevi'nin en stratejik blgesiydi. Pek koua da benzemezdi. Bir koridora alan on hcre. Hcrelerde ikier kiinin yataca birer ranza. Haklarnda lm cezas istenenlerle, Skynetim ve Cezaevi Mdr'nn uygun bulduu sanklar, buraya kilitlenirdi.
Profesr Uur Alacakaptan ile birlikte, sondan ikinci hcredeydik. st ranzada ben, alt ranzada Alacakaptan yatard. kimiz de ounlukla kitap okuyarak zaman ldrrdk ya da koutakilere dileke yazarak. Hocam, bir tahliye dilekesi yazar msn? Yazmasna yazardk, yazardk amma, neye yarard? Alacakaptan arasra taklrd: Bizim kendimize hayrmz olsa, buraya gelmezdik. Hocam, 142'den amlar, Hocam 159'dan. Aarlar, aarlar. 1973 ylnn ocak ayyd. Her yer buz kesiyordu. Benim yattm yerden, Hseyin Gazi Tepeleri grnyordu, bir de cezaevinin ats. Her yer kardan bembeyaz. Havada uuan kar tanelerini izliyorum. Hi gerei yokken, Menderes'in, Adnan Menderes'in dokuzyzaltmlardaki konumasn anmsyorum: Battal Gazi Ordusuna m gveniyorlar? Belleimde yer etmi bu Battal Gazi ve Hseyin Gazi. Sonra baka eyler dnyorum. Hseyin Gazi Tepeleri'nde, kutsal talar varm. Ankara'l kadnlar, bu tepeyi trmanp, adak iin ta atarlarm. Ta, kayaya yapiip kalrsa, adan yerine geleceine inanlrm. Babam, bir zamanlar Tapu Kadastro Mdrlnde Ankara Fen Amirlii yapmt. Bir gn eve getirdiler. Hastalanm. Kalp krizi geirmi. Kriz, bu tepelerde grev yaparken gelmi. Tepenin nirengi noktalarn lyorlarm. Byle karmakark dnceler vard bamda. Adak adayan kadnlar, Battal Gazi ve babamn ilk kalp krizi geirdii yer u Hseyin Gazi Tepeleri. Havalandrma! Bagardiyan smail Efendi baryor. Elindeki sopay hcre demirlerine vuruyor! Havalandrma!... Baheye kmann ad havalandrmayd. steyen kar, isteyen kmazd. Bam kaldrdm, biraz da souktan korkmutum. Alacakaptan'a eildim: Hocam, kacak msnz?. Hayr, diyor Alacakaptan. Ben de smail Efendi'ye aryorum: kmyacaz. Emir var, kacaksnz! smail Efendi'nin yannda baavu Osman da belirdi. Ses onundu. Diretiyordu hem de: abuk, abuk, abuk. Kouta drt kiiyiz. Alacakaptan, ben, bizler siyasal tutukluyuz, iki tane de ad su mahkmu var. Birinin ad idamlk Sleyman, tekinin Remzi ztrk. idamlk Sleyman, bir adam ldrm ve ldrd adamn kann imi. Bir sylentiye gre. cinayeti days ilemi. Sleyman zerine alm. Kastamonu Canavar diye anlm bir sre. Neyse, sonunda idama mahkm olmu. Karar, Mecliste. Okuma yazma bilmezdi. Fakat her gn gazetelere ilk koan oydu. Tasdik var m? Remzi'nin sular byk. Onbe yirmi kiiyi ldrmekten yarglanyordu. Tren soymutu. Bunun gibi bir sr suu daha vard. Ama Allah iin Remzi, efendi adamd. zin almadan hcremize girmez, kouu sprmeye kalksak hemen atlrd: Caiz midir Hocam? Elimizden kovay .alr, sprgeyi alr, kouu temizlerdi. Caiz mi hocam biz varken? Caiz mi? Astsubay Osman sabrsz.. abuk olun, sallanmayn. smail Efendi'nin elinde bir krek var. Baktm, yannda birka kazma krek daha, duvara dayanm duruyor. Astsubay Osman, yapt iin tadn karyor. Bir bana, bir de Alacakaptan'a bakyor. Gz gze geliyoruz. Srtyor. Avludaki buzlar kracaksnz. ok houna gitmi bu grev. , abuk, abuk. Remzi kzyor bu ie. Ters ters bakyor Astsubay Osman'a. Hocalar da m? Astsubay, ban sallyor. Ben kazma ve krekler* omuzlarken srtyor yeniden. Hocalar da ya. Sonra yine olay hi nemsemez-mi gibi komut veriyor: abuk, abuk. Durmayn. Avluya kyoruz. Alacakaptan, ben, damlk Sleyman ve Kilisli Remzi ztrk. Cezaevi avlusuna amarlktan geilerek klyor. amarlk, smscak. Yerler su iinde. amar ykayan tutuklularn arasndan geip, avluya kyoruz. Remzi ana avrat syleniyor: Din iman var m bunlarda?
Baavu Osman hi umursamyor sylenenleri. Yo duymuyor ya da duymazlktan geliyor. Sonra Alacakaptan ve bana bakarak emir veriyor: Yarm saatte, bu buzlar krlacak, karlar temizlenecek. Din man var m, caiz mi, caiz mi? Remzi sylene sylene kazmay buzlara saplyor. Kazmann ucu buza arpp zplyor. Vay anasn. Alacakaptan da bir kazma alyor. Yan yana duruyoruz. Hocam, sinir harbi yapyorlar, aldrmayn. Alacakaptan, yz ifadesiyle aldrmadn anlatmak. istiyor. Kazmalar yere vuruyoruz. Kazmalar, buzu delemiyor. Haydi bir daha. Buzlar inat. Delinmiyor bir trl.. Ulan caiz mi, hocalar altrmak caiz mi? Remzi, yanbamza dikilen bir avua syleniyor. Ulan insanlkta var m, ulan islmlkta var m? idamlk Sleyman da syleniyor. O da kzm: Hadi bizi insandan saymyorsunuz?.. avu, damlk Sleymana biraz kyor: Sen ine bak, iine. Benim zerimde siyah bir kazak var. Alacakaptan'n zerinde de, k bir palto. kimizin salar da, dibinden kesilmi. Kazmay yere vururken, Alacakaptan' dnyorum. Trkiye'nin en gen dekanyd. 33 yanda profesr olmutu. Arkadalar asistanlk yapyordu hl. Suu neydi, neydi ki, byle, Astsubay Osman'larn elinde, krek mahkmlar gibi altrlyordu?. imdi Baavu Osman' ekip sorsan Ben emir kuluyum efendim diyecektir. Ho, bunlar tek tek sorguya eksen, herkes suu birbirinin zerine atar. stemen Burhan Potuma da emir kuludur, Binba Ayhan Kutluer de, Albay Mehmet Kemal. Saldraner de.. Ya Tmen Komutan? Onun da ad zerinde Apdullah Kuloullar Tabii o da emir kulu. Kim sorumludur bu ilerden? Kimse.. Birileri sorumlu olsa ne olacak, kim soracak hesab bugn?. Kim? Kazmalar iniyor, buzlar diretiyor. Karda Hseyin Gazi Tepeleri bembeyaz. Nbeti kulbesinde bir er. O da bizi gzetliyor. Ben Alacakaptan'n suu nedir, bunu dnyorum. Remzi yine syleniyor! Din, man var m? Ben Alacakaptan'dan biriki adm ilerdeyim. Kazmann sesini duyuyorum sadece. Birdenbire kazma sesi kesildi. Ah! Dndm. Alacakaptan bembeyaz olmu. Bir eliyle belini tutuyor. Aln ter iinde. Dt decek. Hemen kazmay frlatp yanna kouyorum. Ne oldu Hocam? Konuamyor, Belim, diyor sadece, belime birey oldu. Kazma buza saplanm, geriye ekilirken de, Alacakaptan'n bel sinirleri oynamt. Hemen bir tabureye oturttuk. Yryemiyordu. damlk Sleyman, ben. Kilisli Remzi ztrk bamzdaki gardiyan avua bardk. Grmyor musun? Haber versene! Havalandrma saati bitmedi. Yant bu. Bu da Tmen Komutan gibi emir kulu. Fakat biraz sonra insafa geliyor. eriye haber veriyor. Baktk. Astsubay Osman gelmi. Yz bir korkulu. Alacakaptan o gn disk kaymas denilen hastala tutulmutu. Cezaevinde altrld ve belinin arzaland Cumhurbakan Sunay'a duyurulmu. Sonradan, ellerine kelepe taklarak Asker Hastahaneye gtrld. O gnlerde Cezaevi Doktoru Metin Denli izinliydi. zinden dner dnmez, Alacakaptan' ard. Alacakaptan, elini beline gtrp ite buras aryor, diyordu ki. Metin Denli bard: Esas durua ge. Bir Trk subaynn karsndasn! Alacakaptan, bu olaydan sonra hi doktora kmad. AMBALAJ KAIDI LE KOMNZM PROPAGANDASI Klsik mzik dinleyerek komnizm propagandas yaplr da. ambalaj kd ile yaplmaz m?. Yazar Erdal z. 12 Mart Balyoz Harektnda ite bu nedenle tutuklanmtr. Evet yle., inanmazsanz, anlataym: Erdal z'n, Ankara'da, imdiki Byk Car'nn bulunduu Han'nda bir kitabevi vard: Sergi Kitabevi. Sergi Kitabevi. btn yazar izerlerin, lericilerin, genlerin urak yeriydi. Kck bir dkknd Sergi Kitabevi... Erdal z, burada hem kitap, hem de plk satard. Akamstleri, Kitabevi, Erdal z'n dostlaryla dolar, ayakst siyasal tartmalar yaplrd. Gzel, kk bir yerdi Sergi Kitabevi.. Erdal z. kitaplar sarmak iin ambalaj kd hazrlamt. Ambalaj kdnda. Marks'dan, Engels'den. Guevera'dan ve Atatrk'ten zl deyileri vard. Ambalaj kd zenle hazrlanmt. Koskoca Skynetim buna gz yumar m hi yummaz! Sergi Kitabevi, birka kez basld. Polis her geliinde yasaklanm sol yayn toplayarak gitti. Fakat bir trl su kant bulunamyordu. Kukular giderilmemiti: Btn solcular Eraul z'n kitabevine gittiine gre, bu kitabevi. gizli bir hcrenin genel merkezi olmasn?.
Belki yledir. Kitabevinde gizli rgt plnlar arand ama. bulunamad. Plklarn altna baktlar, gizli rgt yok.. Kitaplar kaldrp kaldrp baktlar, yine gizli rgt yok.. Nerede acaba bu gizli rgt?. Pikabn iine baktlar, orada da yok.. u gizli rgt, sanki, yer yarld da iine girdi. Erdal z, bu gizil rgt nereye gizlemiti acaba?. Orada yok, burada yok. Canm bir yere gizlemitir. Arand, tarand, sonunda su kant bulundu: Ambalj kd. Ambalaj kdnda ne sular ilenmemiti? Sosyal bir snfn teki sosyal snflar zerinde tahakkm kurmas, bu amala rgt oluturulmas, cemiyetin eitli snflarn, kin ve adavete tevik, su ilemeye tahrik, hkmetin manev ahsiyetini tahkir, kk drme!.. Yani zetle mill ve manev deerlere kar ne kadar su varsa bu ambalaj kdnda yanyana gelmi. te bu kt, sosyal bir snfn teki sosyal snflarn zerinde egemenliini kuracak, toplum iinde kurulu siyasal ve ekonomik dzeni ykacak, yerine, Marksist. Leninist, efendim zerinize afiyet, maoist bir dzen kuracaktr. Muhtra dediiniz nedir ki? Bir kda yazlm be on satr, bir de, drt generalin imzalar.. Bu ktla snflar devrilir, yok edilir. Edilmez mi? Ambalaj kdnda komnizm propagandas bulanlar; kimbilir, belki, kd a tutup, inde orak eki olup olmadna da bakmlardr. Belki, sekize, ona katlayp, bu yolla, ktta Lenin'in resminin varolup olmadn da incelemilerdir. O gnlerdeki aramalarda ilgin olaylar geiyordu. Bir skynetim grevlisi, V. . LENN biiminde yazlan Lenin'in adn tayan bir kitab grnce: Yaz olum, Altnc Lenin... demiti. O gnlerde bu olay dilden dile dolard. Guevera'nn fotorafn, bir hafif mzik sanatsna benzeten bir baka iyi niyetli grevli de, bu su kantna el koymak isteyen bir onbay iddetle azarlamt. Byle bir gln olaya kulaklarmla tank olmutum: Hukuk Fakltesi aranyordu. Odalarmz, kitaplarmz didik didik ediliyordu. Hemen hemen her kitaba bir toplum polisi dmekteydi. Polislerden biri, bir retim yesinin odasnda barut bulduunu sylyordu. Sonradan anlald. Zavall profesr, odasndaki iekleri iin incelenmi toprak getirmi, polis bunlar barut sanm. Bu kadar da olmaz... diyeceksiniz amma, olur, olur. Hi merak etmeyin buras Trkiye. Olur bunlar! Bu arama srasnda, bir de baktm ki,.biriki polis, Faklte kitaplndan yklendikleri Forum dergilerini, kapya yyorlar. Yanlarna yaklatm ve sordum: Bunlar neden topluyorsunuz?. Polis belki de yi niyetliydi. Miferini bandan kararak, btn efendilii ile sorumu yantlayp, merakm giderdi: Her trl forum yasak deil mi?. Doru. Polis grevlisi hakl. Skynetim komutanlar, rencilerin forum adn verdikleri toplantlar yasaklamlard. Her trl forum yasak! Her trl forum yasak olunca, artk yayn hayatndan kalkm olan Forum Dergileri de yasaklanm oluyordu. Emir, emirdir. Toplamlar Forum dergilerini. Erdal z, zerinde sosyal bir snfn teki sosyal snflar devirip, bir snfn ezilmesine yol aan ambalaj ktlaryla birlikte nce gzaltna alnd, sonra da tutukland. Skynetim Mahkemesi bu konuyu aratrmak iin ok ynl soruturmalara giriti. Basn Yasasna gre, baslm yaptlar hakknda, yayn tarihinden balayarak ay iinde dava almazsa, kamu davas dyordu. nce bu konu aratrld. Ambalaj basan matbaa arand, bulundu. Ambalaj kd hangi tarihte baslmt. Bu saptand. Sonra ambalaj ktlar Hukuk Fakltesi retim yelerine inceletildi. Sonunda yle karar verildi: Erdal z'n, bu ite su ileme kast yoktur. Erdal z ibu nedenle beraat etsin. Erdal z'n tahliyesine.. Fakat, bu ambalaj ktlar ok tehlikelidir. Bu ktlara el konmasna.. Ambalaj kd, 1803 Sayl Af Yasas Kapsamna girmediinden olacak, tutukluluk hli bugn de devam etmektedir, ne yapacaksnz? u ambalaj kdnn Skynetimden ektiine baknz Allahakna?. KURU TEMZLEME Temizlik imandan gelir. Nerde olursanz olun, temiz olmaya alacaksnz. Ama nasl? Temizliin en g olduu yerlerden biri hi phesiz cezaevleridir. Her sana, bir kova su.. Mamak Cezaevindeki temizlik sorunu, cezaevinin komutannca byle zmlenmiti.
Yldrm Blge tutukevindeki hamam, tam alaturka saylrd. Hamam, odunla stlr, kurnalar, gbek talar, alev alev yanard. Muhabere Okulu'nun banyosuna ise, diyecek yoktu. Yldrm Blge'ye getiriliimizin ilk haftasnda. Anayasa'da yeralan reformlar Atatrk grle ele alacak olan Erim hkmeti, bizim ykanma iimizi de dnmt. Ne de olsa reformcu hkmetti. Arkadalar bu kanda deillerdi. Erim takm, Muhafz Gcnden takviyeli olarak - ki, ierde arasra bu tanm kullanlrd -, herkesi temizlemeye karar vermiti. Temizlik iinde o kadar ileri gidilmiti ki, Erim'e kalsa, Filistin llerinden Stockholm'a kadar, ne kadar adam varsa, hepsini bir rpda temizleyecekti. Neyse. Allah'dan Amerikallar, hahan temizlenmesi iin Erim'le anlatlar da, o kadar adam da bu arada temizlenmekten kurtuldu. Yldrm Blgedeyiz. Hep birlikte hamama gideceiz. Hamama gidecekler, grevli temen tarafndan, ad okunarak saptand. Mmtaz Soysal, Uur Mumcu, lhami Soysal, Halit elenk, Niyazi Arnasl, Blend Nuri Esen, Ulu Grkan, Adil zkol, Cahit Tala, Ahmet Apdik. Ad okunan amarn alarak, kouun kapsna geliyordu. Sonra kap ald, hep birlikte, asker dzen iinde, yrmeye baladk. Hamam mangas, gerekli gvenlik nlemleri le, koua yz metre uzaklktaki hamama gelir gelmez, soyunma ilemlerine giriildi. Hamama da teker teker girdik ve hemen kurnalarn bana kotuk. Oh be dnya varm! Buhardan gzgz grmyordu. Tam keselenmeye balamtk ki, bir espri ortal kartrd: Ar ular temizleniyor. Evet, hepimiz, Babakan Nihat Erim'in tanmyla, ar u saylyorduk, stelik temizlenmeye karar verilenler arasndaydk, yleyse, temizleniyorduk. Ar ular temizleniyordu. Profesr Blend Nuri Esen, gece yars koua gelir gelmez yznumaraya gitmi ve cezaevi ayakyolunu hi beenmemiti. Bir gn nce, Babakan Nihat Erim ile beraberlermi. Erim'den ayrlp eve gelmi ki, gece kaps alnp, Skynetime arlm. Profesr Esen, kapsna skynetim grevlileri gelince akay elden brakmam: Yahu^ gecenin yarsnda gelinir mi? nsan bu sa atte karsyla seviir. Eseft bu saatte insan karsyla seviir mi demi, yoksa, cinsel ilikiyi adyla sanyla m sylemi, bilemem artk. Bana kalrsa, adyla sanyla sylemitir. Profesr Esen, yznumara dzenini hi sevmedi. Balad sylenmeye: ada uygarla ulamak iin nce tuvaletleri temiz tutmak gerekir. Sonra eline bir hortum alp, yznumaralar ykamak istedi. Hemen koup elinden hortumu almak istedik. Brakmad. Nihat iyi ocuktur. Syleyim, bu tuvaletleri temiz letsin. Yapaca en iyi reform bu. Kouta kahkaha yaylyor. Blend Nuri bu, durur mu hi?. Efendim, Nihat iyi ocuktur. Evet iyidir. imdi askerlerln ddn alyor. Biraz sonra bkar. Evet, bkar. Nihat Erim, Blend Nuri Esen'in ocukluk arkadadr. Bir ara geceleri gndzleri beraber gemi. Paris'te de beraber okumular. Severdi Erim'i. Fakat o akac diliyle, taklmadan edemezdi. Nihat ocuktur. Bymemi bir ocuk. Hep oyun cak arar. Blend Nuri'nin suu neymi bilir misiniz? Hukuk Fakltesindeki boykotlardan birinde. Dekanlk kapsnda rencilerle karlam, renciler, hi bir retim yesinin ieriye, giremiyeceini syleyince, Esen. o her zamanki akacl ile bandaki kasketi gstererek barm: Savulun, Lenin geliyor! Ve bylece, rencileri yarp, Faklteye girmi. Gzaltna alnma nedeni bu. Belki acsn akayla, bu tr davranlarla unutmak istiyordu. Elinde hortum, yznumara-y temizliyordu. stasyon helasna benzemi. Yahu buras siyas cezaevi. Buras temiz olmazsa, adam kalkar, politikacnn azna yapar. Taklyoruz: Hocam, politikaclarn azlar buras kadar temiz mi? Mamak Cezaevinde banyo, cezaevinin arka blmn-deydi. Tutuklular, srayla hamama gtrlrd. Banyoda ykanmak iin bir kova su verilirdi. Bu suyla, keseleneceksin, sabunlanacaksn, temizleneceksin. Bazen de, hi su akmazd. Su akmaynca ykanmadan koularmza dner, ykanmak iin. gelecek haftay beklerdik.
Banyoya gidip de ykanmamann ad vard: Kuru temizleme., yle ya. temizlenmeye gidiyorduk, temizlenmek suyla olduuna ve bizler de su akmad iin ykanmadmza gre, kuru temizleme yoluyla temizlenmi saylyorduk. Daha dorusu resmen temizlenmi saylyorduk. Sranz geti. Su akmad. Akmaz, akmaz. Ama biz ykanamadk. Size fazla bile. Ne fazla? Su. Allah, Allah. Sizin Allah'nz var m? Cezaevi Mdr Albay Saldraner, tutuklularn isteklerini deftere yazmalar gibi, son derece demokratik ve Anayasa dzenine uygun bir yntem bulmutu. Bu defterlere tutuklular isteklerini yazar, cezaevi yneticileri de olanca nezaketleri ile bu isteklere cevap verirlerdi. Bu defterlerden biri, bir gn elime geti. Alacakap-tan ile birlikte defteri kartryorduk. Bir sayfay okurken baladk glmeye. Oktay Etiman adl bir tutuklu, stanbul Selimiye Cezaevinden Ankara'ya getirilmiti. Gelir gelmez de Cezaevi Mdrnn bulduu demokratik yola bavurarak, yani deftere isteini yazarak Anayasal hakkn kullanmak istemiti: Sekiz aydr ykanmyorum. Banyo yapmama izin ve rilmesi. Yant, stemen Burhan Potuma tarafndan ayn deftere u biimde yazlmt: Daha yeni geldin, ulan. Acelen ne? Cezaevi mdrnn temizlik konusundaki ada tutumu, sonunda, tutuklular arasnda mantar hastalna yol at. Sonra da birka kii uyuz tehisiyle, tecrit hcresi ne alnd. Bir gn de, btn tutuklular, batan aa soyularak, uyuz olup olmadklarna bakld. Kuru temizlemenin sonular- elde edilmeye balanmt. ERM'N KTAPLARI Ankara Merkez Komutan Tevfik Trng, stanbul Skynetim Komutan Faik Trn'n vey kardeiydi. Askerler arasnda nedense Bahvan Tevfik diye anlrd. Tmgeneral Trng aalara ve ieklere dknd. Yldrm Blge Cezaevinde, bo zamanlarnda ieklerle ve bahede bulunan havuzun fskiyesiyle urard. Tevfik Trng'n ad. aabeyi Faik Trn gibi ikence sylentilerine kart. Emekli olduktan sonra da, emrinde alan subaylardan bir ksm, eski komutanlar Trng'n yolsuzluk yaptn ileri srdler. CHP milletvekilleri Kemal Anadolu ve Sleyman Gen, General Trng'n yolsuzluklarn Parlamento krslerine getirdiler amma, bir sre sonra, yolsuzluk sylentileri de, Trng'n ad da unutulup gitti. imdi Yalova'ya yerlemi. Keke, diyorum, Yalova'ya kaymakam olsayd! Trng'n bir merak iekler ise. br merak kitaplard. Balyoz Harekt gereince, o gnlerin yaygn tanmyla, yasaklanm sol yayn gzaltna alnanlarla birlikte. Yldrm Blge Cezaevine getiriliyor ve deste deste ylyordu. Dergiler, kitaplar, gazeteler, cezaevi bahesinde bir byk tepe gibi ykselip duruyordu. Trng, bizler bahede dolarken, yanmza gelir: Hepiniz de ayn kitaplar okuyorsunuz... diyerek taklrd. Trng, bylece, ayn merkezden ynetildiimizi kantlam oluyordu! Gzaltna alndmda, benim evimden de. bir sr yasaklanm sol yayn alp gtrdler. Ben, yasaklanm olsun olmasn, evde herhangi bir kitap bulunmasnn su saylamayacan anlatmaya altysam da, kimsenin Hukuk Fakltesi rencisi sabryla bu sylevi dinlemeye niyeti yoktu. Ben stm bam giyerken, kitaplk raflarndaki yasaklanan sol yayn benden nce gzaltna alnmt bile. O tarihlerde. Ankara mahkemelerinde. Ceza Yasasnn 141. 142 ve 163 nc maddelerine giren sularla ilgiil bilirkiilik yapyordum. Bu bilirkiilik 12 Mart dneminde de srd desem, inanr msnz?. Neyse, beni alp gtrmeye gelen albaya: Albaym, braknz sac solcu olmay, bu kitap lar, bir bilirkii iin gerekli... diyorsam da, szm kim seye dinletemiyorum. Ben de aklm sra, Skynetimcileri kandracam! Birbuuk-iki yl sreyle, Ceza Yasasnn 141. 142, 146 ve 312 nci maddelerinden yarglandm. Anayasa'y silh yoluyla deitirmekten, Marksist - Leninist rgtlere yol gstermeye, sosyal bir snfn teki sosyal snflar zerinde egemenlik kurmasndan, cemiyetin eitli snflarn birbirine drmeye kadar, bir sr gerekeyle yarglandm.
Fakat bir Allah'n kulu kp da, evimden alnp gtrlen kitaplar hakknda tek kelime sormad. Fakat bizim kitaplar gitti, gider. Kimden soracaksnz hesabn?. Merkez Komutan Tevfik Trng. stste ylan kitaplar adr bezleriyle kapattrd. Balarna bir ka nbeti dikti. Kitaplar emniyete alnmt. Bir gn Yarg Binba Orhan zg tarafndan arl-dm. Bir ka paket halinde iplere balanm kitaplar gstererek: Bunlar sizin mi?... diye sordu. Evet, dedim. Benim... Bir yanllk olmu. Arkadalar tutana sizin adnz yerine Uur Gl yazmlar. Yeniden tutanak dzenledik. mzalar msnz? mzaladm. Uur Gl bir yerli film artistiydi. Skynetim grevlileri, geri benim evime gelmilerdi amma, yeril filmterin etkisinde kalarak kt zerinde, Uur Gl'y gz altna almlard. Herhalde ondan olacak, ben evden alnp gtrldkten sonra, bir baka Skynetim ekibi, eve gelerek beni aram. Annemin: Biraz nce subaylar ald gtrd... yantna da inanmayp, dolaplar ve yatak altlan aranm ve benim gzaltna alndm anlatmaya alan zavall babam, ara may yneten Albay tarafndan serte azarlanm. Gzaltna alndktan sonra da arandm ve teslim olmam gerektii gnlerce radyo ve televizyonda iln edilmez mi? Ben Yldrm Blge Cezaevinde radyo dinlerken, arandm ve teslim olmazsam, silh kullanlacan dinler dinler glerdim.. Cezaevi bahesinde toplanan kitaplara bakarken, ne dnyordum biliyor musunuz? Babakan Nihat Erim, 12 Mart'tan nce sk sk Devrim Dergisinin Ankara'da Adakale Sokaktaki brosuna gelir, Devrimin bayazar Doan Avcolu ile grrd. 12 Mart Muhtras ile Sleyman Demirel Hkmeti devrildiinde, Nihat Erim'in Devrim Dergisi kitaplnda kitab vard. Erim bunlar Avcolu'na vermiti. Erim babakan olduktan sonra, sk sk, zel kalem mdr Gner ztek aracl ile Devrim Dergisi'ni arar ve Erim'in kitaplarn isterdi. Ben kitaplarn Erim'e verilmemesi grndeydim. nk nasl olsa. Devrim Dergisi, Erim'in emrindeki Skynetim tarafndan aranacak ve kitaplara elkonacak-t. Skynetim, kitaplara elkoyduunda zerinde Nihat Erim ad yazan kitaplar bulur, kitaplar. Skynetim aracl ile nasl olsa Erim'i bulurdu! Fakat zel kalem mdr her gn telefon ediyordu: Sayn babakanmzn kitaplar.... Sonunda kitaplar Erim'e yolland. Kitaplar yollandktan birka gn sonra Skynetim grevlileri Devrim Dergisi'ni arayarak, ne kadar kitap, dergi ve dosya varsa alp gtrdler. Ah bir de Erim'in kitaplarn gtrselerdi! Ah, olmad ite! Olmad! Bir kahvenin krk yllk hatr vardr derler ya, inanmayn sakn. Bu Nihat Erim, ka kez gelip, Devrim Der-gisi'nin ac kahvesini imitir amma, Babakan olunca, emrindeki Skynetim ile Devrim Dergisini basm, der-ginir sahibi Cemal Reit Eybolu'nu, bayazar Doan Avcolu'nu, Yazileri Mdr Ulu Grkan', gzaltna aldrmt. Gel zaman, git zaman, Nihat Erim, btn kitaplarn. Meclis kitaplna balad. 12 Mart dnemini yaadktan sonra, belki de ne olur, ne olmaz, gnn birinde benim evimi de basp, yasaklanm sol yayn bulurlar diye dnerek evinde tek kitap brakmad. imdi kitapszdr! YZ EK ASIN BN FKR YARISIN Cezaevinde baz gruplar birbirleriyle selm-sabahr kesmilerdi. Grme hcrelerinde gelip giderken ya da banyoda birbirleriyle karlasalar, hi bakmadan gelip geerlerdi. Zaman zaman sorardk: Yahu neden birbirinize dmansnz? Yant yle olurdu: Bizim onlarla elikimiz, burjuva ile proleterya e likisinden daha derindir... Al bakalm, k iin iindeni? Cezaevinde, kendi iinde en tutarl ve disiplinli kesim, Dou Perincek'in nderliindeki ihtillci i Kyl Partisi sanklaryd. Dev-Gen'liler, Perincek grubunun kald koulara Pekin derlerdi, onlar da Dev-Gen'lilerin koularna Formoza adn takmlard. imdi pek eskisi gibi kullanlmyor 12 Mart tarihinden nce Devrimcilerle el ele, mill cephede slogan sk sk tempo tutularak hep bir azdan sylenirdi. Sylenirdi amma, cezaevinde bile devrimcileri, bir arada grmek olanakszd. Oportinistler mahkemeye gidiyor...
Oportinist dedikleri de Trkiye i Partililerdi. 12 Mart ncesi, TP, sa kesim kadar baz sol kesimlerin de saldrsna uramt. Bu grler, cezaevinde de geerliklerini korudu. Perincek grubuyla, Dev-Genlilerin en ok korktuklar tehlike, tek balarna baka koulara verilmeleriydi. Eer bir Dev-Genli, Perincek grubunun kouuna derse, artk yas tutard. nk aralarnda hibir diyalog yoktu. Sanki baka baka dilleri konuurlard. En disiplinli grup. Perincek grubuydu demitim. Gerekten de yleydi. Yemek yerler beraber, spor yaparlar beraber, ay ierler beraber, radyo dinlerler beraber. Aralarnda benimsedikleri ilkeler de ok katyd. Proleteryann elik disiplini... kide bir de bu kavramdan sz edilirdi. elik disiplinin cezaevinde uygulan biimi nasl olmalyd?. Cezaevi ynetimi ile uzlamamak.. Bu doru, sonra?. Sonra rnein, cezaevi iinde parann kullanlmasna zen gstermek.. Peki nasl?. yle: Her tutuklu, ancak haftada, elli lira harcayabilirdl. Aileler, grme gn, cezaevi mdrlne para yatrrlar, onlar da hafta balarnda, bu paralardan ellier lira datrlard. Baz sanklar yoksuldu. Bunlara aileleri para gnderemezdi. Bunun iin, cezaevinde ortak harcama yntemi benimsenmiti. Btn paralar, kou yneticilerince toplanr, harcamalar onlar yapard. Bu ynteme komn denirdi. Kimse, komn giderleri dnda zel harcama yapamazd, rnein, kantinden bir sigara alamazd. Alsa, bu tutum ayplanrd, knanrd. ihtillci i Kyl grubu, bu elli liralarn tmn harcamad. Disiplin gerei, bu paralardan adam bana ancak, on-onbe liras harcanr, gerisi saklanrd. Saklanan paralar, sanklara kalsa iyi. Cezaevi ynetimi hangi koua, ka lira para yatrldn bilirdi. Btn harcamalar, kantinde yapld iin de, harcama tutar da bilinirdi. Bu hesab yapan cezaevi yneticileri, onbe gnde bir koular basarak biriktirilen paralara el koyarlard. Oysa bu paralar, sanklarn her gn st imeleri iin harcanabilirdi. Fakat ylesine bir katlk hkm sryordu ki, bu grleri savunanlar, hemencecik, kk burjuva eilimleri ar basmakla sulanveriyordu. Oysa, cezaevinde bir snfsal deerlendirme yaplsa, tutuklularn byk ounluunun kk burjuva kkenli aydnlar olduu anlalrd. Gerekli gda alnmad iin, di rmelerine rastland. Mide lserleri birbirini izledi. Fakat kk burjuva eilimlerinin ortaya kmamas iin herkes diini skyordu. Herhalde bu nedenle, birounun dii ryp gidiyordu. Cezaevinde en byk dostumuz radyoydu. Baz keskin arkadalar, sosyalist lke radyolarn dinlerlerdi. Dinlemekle kalnsa iyi. belki can skntsndan, bu radyolarda ilgin bulduklar konumalar daktiloyla oaltr, teki koulara yollarlard. D radyolar dinlemek gerekten yararl oluyordu. Trkiye'de olup bitenleri, bazen BBC, bazen Paris radyosu, zaman zaman da, Bkre, Sofya radyolarndan izleyebiliyorduk, rnein Sofya'ya karlan uan iinde bir korgeneralin olduunu o gnlerde, hibir Trk gazetesi yazamad, bunu Sofya radyosundan rendik. iyi amma, baz genel ideolojik konumalar daktilo le oaltlmas neye yaryordu? Belki bu yolla, baz arkadalar ideolojik eksikliklerini tamamlyorlard amma, bundan en ok cezaevi ynetimi yararlanyordu, nce radyolar topland, sonra da daktilolara el kondu. Olsun, ne kar, proleteryann elik disiplini var ya, bizler de proleterya, hepimiz bu disipline uyuyoruz. htillci i Kyl Partisi sanklar, ellerine bir kitap geirdiler mi, hep birlikte okurlar, notlar alrlar ve tartrlard, ideolojik banazlklar olmayanlar da, bunlar uzaktan izleyip, Toplu namaz balad derlerdi. Perincek grubunun toplu olarak kitap okumasna teki gruplar toplu namaz adn takmlard. Bizler, cezaevinin bahesine bakan DI-B kouunda kalrdk. Profesr Mmtaz Soysal, Profesr Uur Alacakaptan, Sol Yaynlar Sahibi Muzaffer Erdost, ben, birara, bu kouda beraber kalmtk. Makina Yksek Mhendisi Kaya Gven, Dev-Gen Bakan Ziraat Yksek Mhendislii son snf rencisi Atilla Sarp ile birlikte, kouun nndeki bir kk toprak eridine meneke dikmek istediler. Bunun iin, Cezaevi Mdr Albay Kemal Saldraner'den izin istendi. Saldraner, menekeleri, bir sre, gzaltna alp, ilerinde-Moskof tohumu olup olmadn saptadktan sonra, dikime izin verdi. Atilla Sarp ve Kaya Gven, binbir zenle menekeleri dikip, suladlar. Perincek grubu, meneke dikilen bu yerin bulunduu n bahede "havalandrmaya kard. kar kmaz ne grsnler, baheye meneke dikilmi. Kim dikmi?. Tutuklular. ite teslimiyetilik. eriye haber yolland. Bu menekeler kalksn. Yant verildi. Kalkmayacak. Direnildi. Kalkacak. Sonra zm: yolu bulundu. Bir kda, Mao'nun bir sz yazlarak, htillci i Kyl Partisi sanklarna gnderildi: Yz iek asn, bin fikir yarsn. Tartma da bylece kapanm oldu. KAHVE NASIL PRLR?..
Skynetimde grlen davalara cezaevinde eitli adlar verilmiti, rnein afaklar, Trkiye htillci i Kyl Partisi sanklarnn ortak adyd. Dev-Gen davasnda ise, her sol kesimin baka ad vard. Deniz Gezmi'in siyasal eylemlerini benimsemi olanlara da Bahriyeliler denirdi. Bir de doktorcular vard. Doktorcular, Dr. Hikmet Kvlcml'nn grlerini benimseyenlerdi. Bunlara, bir ikinci ad daha bulundu. Jivago grubu. Jivago ad, nl Sovyet yazar Pasternak'n romanndan alnmt. Dr. Hikmet Kvlcml'nn grlerinden yana olanlara Dr. Jiva-gocular da denilirdi. Cepheciler, Mahir Cayan ve arkadalarndan yana olanlarn adyd. afaklarla, Doktorcular, birbirlerine iyice karydlar. Bahriyeliler ile Cepheciler de, pek birbirlerini tutmazd. Bir de Mihriciler vard. Mihrici, Mihri Belli'nin siyasal dorultusunu uygun bulanlard. Bunlara, cezaevinde bir ad daha bulundu: Mihriban grubu. Mihriban sultana k yedi gen... Bu adla nitelenenlere, bu iir'den dizeler okunarak satarlard. Bir de tekerleme bulunmutu: Mihriban grubunun ba ars migren, ilc migri-fen. afak, htillci i Kyl Partisi sanklarnn 12 Mart dneminde kardklar bir gazetenin adyd, teki gruplar afaklara taklp dururlard: afak'n eitli snfsal kesitler in yaynlar vardr, rnein, ocuklar in afak, mfik, i adamlar iin afak tefik. trafik polisleri in afak, kavak... Baz szcklerin tretilmesiyle, buna benzer akalar, dillerde dolap dururdu. Cezaevinde, siyasal nitelikte sular dnda, adi sutan tutuklananlar da vard. Bunlara lunpen denirdi. Bunlar, askerlik grevlerini yaparken su ileyenlerdi. Bunlarn nlleri, damlk Sleyman. Kilisli Remzi, Krt Cello ve Serseri Ahmet ti. Bunlardan bazlar, cezaeviyle anlap, spiyon yaparlar, yani cezaevi ynetimine gizil haber ulatrrlard. damlk Sleyman bunlardan biriydi. Zavall'nn paras pulu yoktu. Ei, dostu, akrabas da yoktu. stelik, her gn, asldm, aslacam diye korku iinde yaard. damlk Sleyman'n ad, cezaevinde spiyon Sleyman olarak deitirildi. Cezaevi Mdr Saldraner, Sleyman'a, ara sra para verip, bunun karlnda, kim kimle yaknlk kuruyor, kim cezaevi ynetimine kar, gibi konularda haber alrd. damlk Sleyman, bir gn. beni ve Uur Alacakap-tan' da ihbar etti. Suumuz, olduka bykt: Kaak kahve piiriyorduk. Alacakaptan kahveye ok dknd. Tutuklanr tutuklanmaz btn derdi, sabah bir fincan kahve iememek-ti. Bizler de dndk tandk, Alacakaptan'n kahvesine bir are bulduk. yle: erde, su stmak olana yoktu, ispirto ve gazoca gibi aralarn cezaevine sokulmas yasakt. stelik kahve almak da yasakt. Peki biz kahveyi nasl yaptk?. nce, Dev-Gen sanklar, elektrikli tra makinelerinden birinin fiini, iki iviye balyorlar. Bunlar kolaylkla elektrik iletince, oldu mu size elektrikli ocak.. Bunun ad stc. Istc, gizli bir yerde saklanr, yle ki, hi bir zaman aramalarda ele gemezdi. ocuklar, emin yerdir ciye. stcy, Alacakaptan ile benim yattm ranzann yannda bir yere yerletirdiler. Bir plstik srahi bulduk. ine su doldurup. stcy da iine sarkttk m su ki dakika sonra fkr fkr kaynyor. Bir de st iesi bulduk. erde st iesi tutmak da yasakt. Gelen dolu st ielerini geri verirken, bir tanesinin krldn sylemi, bylece bir st iesi sahibiolmutuk. St iesini, bu plstik srahinin iine sokup, ieye de kahve koyunca, mis gibi kahve elde ediyorduk. Kahveyi eriye sokan da, ierde Casus Amca olarak bilinen bir sankt. Casus Amca, sosyalist lkelerin birindeki eliliimizde memur olarak alrken, casusluk yapt gerekesiyle, nce demokratik kence yntemlerinden geirilmi, sonra da. cezaevine atlm neeli ve elenceli bir yurttamzd. Casus Amca'nn durumalar, Genelkurmay Mahke-mesindeydi. Casus Amca, Genelkurmay Mahkemesine girmeden nce, paltosunu vestiyere asar. Casus Amca'nn ei de, vestiyerdeki paltonun gizli bir yerine, yz gramlk bir kahve brakrd. Casus Amca, herhangi bir ideolojik su san olmadndan, cezaevine girite kta, st ba pek aranmazd. Vestiyerdeki paltosunu alp giyen Casus Amca, yz gramlk kahveyi de ieriye sokuverirdi. Bir ac kahvenin krk yl hatr vardr ya, Alacakap-tan, tahliye olduktan sonra, Casus Amca'nn davasn zerine ald. Birka oturum sonra, Casus Amca tahliye oluverdi. Neyse, sz uzattk. damlk Sleyman, bir gn bizim kahve piirdiimizi grd. Ertesi sabah Sleyman doktora kt. Sleyman'n doktora gitmesi, rapor vermesi demektir. Biraz sonra kou basld. Astsubay, sadece Alacakaptan ile benim ranzay arad ve stcy eliyle koyduu gibi buldu kard. Astsubay: Ne bu?... deyince gldk, ne yapalm? NERELERE SIZMILAR? Trkiye ii Partisi yneticileri, Ankara 3 No. lu Skynetim Mahkemesinde yarglanyorlard. Yani, Mmtaz Soysal' mahkm eden mahkemede.. Bakan Piyade Kdemli Albay zzettin Avlar, duruma yargc Yarbay Sha
Umurhan, ye yarg Binba Tahsin zer.. Sonradan Yarg Yarbay Sha Umurhan ayrld, Tahsin zer duruma yargc oldu. Yarg Yzba Fuat Kaylan da, yelie getirildi. Mahkmiyet hkmn Avlar, zer, Kaylan verdi. Trkiye i Partisi yneticileri, bata, Genel Bakan Behice Boran olmak zere, yiite savunmalar yaptlar. TP yneticileriyle koularmz ayryd. Birka kez, Skynetim Mahkemelerinin bulunduu, Asker Veteriner Okulu'nun Gazino ad verilen bekleme odasnda karlatk. Kelepelerimiz zlrken, ayakst, birbirimizi yreklendirici szler syledik. Yaknda karsnz. Yok canm, bir onbe ylmz var. Ama savcnz biraz yumuak, bizimkine baksanza.. Birka durumadan sonra siz karsnz... TP davasn aan savcnn ad Mustafa Denizli'ydi. Gerekten yumuak bir adamd. TP yneticileriyle frsat bulduka konumak ster, bu davalarda bulunmaktan znt duyduunu da sylerdi. Asker Savc Denizli, durumalar srerken, bir kalp krizi sonunda lnce, yerini. Skynetim Basavcs Asker Yarg lhan enel ald. TP yneticilerinin tutuklanmalarna, bir asker yarg kar kmt. Besim Doulu adl bir asker yarg, o gnlerin havas inde, hemencecik grevinden alnp, bir baka greve verildi. Durumalar srerken, mahkeme, TP yneticilerinin salverilmelerine karar verdi. Asker Savc Mustafa Denizli, salverilme kararna kar kmamt. Fakat arada ne oldu bilinmez, ayn sanklar, ayn mahkeme tarafndan yeniden tutukland. Bu kez, savc Mustafa Denizli deil, lhan enel'di. Duruma yargc Sha Umurhan yerine de, Tahsin zer gelmi, Fuat Kaylan da kurula yeni katlmt. TP yneticileri, ikinci kez tutuklandklar gn, biz Uur Alacakaptan ile birlikte 1 No. lu Mahkemede yarglanyorduk. Haberi avukatlarmdan biri olan Yldrm Pekkan'dan aldm. Pekkan, hem benim, hem de TP yneticilerinden Adil zkol'un avukatyd. Duruma bittiinde soluk solua geldi: Adilleri yeniden tutukladlar... Ellerime kelepe taklp, mahkemeden kartlrken. Adil zkol'u, Sadun Aren'i grdm. Adil, glerek selm verdi. Gazinoya geldiimde Dou Perincek ile karlatm. O da, yakalanp, tutuklanmt. Dou Perincek, Adil zkol ve ben, Liseden yakn arkadatk. imdi mz de Trk Ceza Yasasnn 141 ve 142 nci maddelerinden tutukluyduk. Kendi kendime gldm. Lise rencisi olduumuz yllarda, hep beraber Kahramanlk Gnleri dzenlerdik. Bin atl aknlarda ocuklar gibi endik. Kahramanlk gnleri ok geride kalmt. Aknlarda ocuklar gibi en olanlar da! imdi bileklerimizde kelepe, devletin temeline dinamit koymak biiminde ksaca zetlenen sulardan tr tutukluyduk. Yani demek, Dou, Adil ve ben, sz gelii, sosyal bir snfn teki sosyal snflar zerinde egemenliini kuruvermitik ka ile gz arasnda. Allah, Allah!. Skynetim davalarndaki ddialar duyduka, okuduka : Yahu, amma da salam, snfm bu burjuva snf, nne gelen bu snf zerinde hkimiyet kuruyor, yine de bu snfa bireyler olmuyor... diye glrdk. Bu da bir cezaevi elencesiydi. u burjuva snf zerinde kimler egemenlik kurmamt: Ortaokul rencileri, albaylar, sendikaclar, generaller, gen kzlar, retmenler, iiler, kyller.. Sosyal bir snfn teki sosyal snflar zerinde hkimiyetine., veya sosyal bir snf ortadan kaldrmaya., veya memleket iinde messes iktisad ve sosyal temel nizamlardan herhangi birini devirmeye... Trkiye Cumhuriyeti Tekilt- Esasiye Kanununun tamamn veya bir ksmn tayir, tebdil ve ilgaya ve bu kanun ile teekkl etmi bulunan Trkiye Byk Millet Meclisi'ni grevini yapmaktan men'e cebren teebbs edenler... Bu sularn cezalar ne kadar? dam cezasndan balyor. Yirmi yl, onbe yl, yle uzayp gidiyor. Biz bu cezalara, bankalarn kramiye datrken, milyon yamuru dedikleri gibi, ceza yamuru derdik. Sosyal bir snfn teki sosyal snflar zerinde tahakkmn kurarsan, cezan da bu. Tahakkm kurmayacaksn. Kurarsan alacaksn cezay! Cezalara baksanza: lm cezas., yirmi yl, onbe yl, on yl.. Aa kurtarmyor mbarek? Trkiye i Partisi Genel Bakan Behice Boran ne yapm? Snf tahakkm kurmu.. Emekli Korgeneral Cemal Madanolu ne yapm? O da snf tahakkm kurmu.. Sol Yaynlar Sahibi Muzaffer Erdost'un suu ne? Snf tahakkm kurmak.. Ya Trkiye retmenler Sendikas Bakan Fakir Baykurt'un suu? O da snf tahakkm kurmak.. Siyasal Bilgiler Fakltesi Dekan Prof. Dr. Mmtaz Soysal ne yapm? O da, durup dururken snf tahakkm kurmu.. Peki Hukuk Fakltesi Dekan Prof. Dr. Uur Alacakaptan.. Efendim o da, snf tahakkm kuran rgtlere, Anayasa'y ihll ederek yol gstermi. Tahakkm aa, tahakkm yukar! Trkiye ii Partisi yneticileri, ikinci kez tutuklandktan sonra, snf tahakkm kurmak suundan onaronbeer yl ar hapis cezasna arptrldlar. Bylece, parlamentoya girme olanan elde eden tek sosyalist
partinin yneticileri ar hapis cezalar alm oldular. u ie bakn ki, ayn gnlerde 1402 sayl Skynetim Yasas, Trkiye ii Partisi'nin yapt bavuru zerine Anayasa Mahkemesince iptal ediliyordu. Ayn Anayasa Mahkemesi, ayn Trkiye ii Partisini, bu kararndan iki- ay nce blclk suundan kapatyor, bir sre sonra, ayn partinin kapatlmadan nce verdii dilekeyle, Skynetim Yasasn iptal ediyordu! TP yneticileri, iinde bunlarn sulu olduunu sokaktaki adam da biliyordu szlerinin yerald bir gereke ile mahkm edildiler. Kararn altnda, Piyade Albay zzettin Avlar, Yarg Binba Tahsin zer ve ye yarg Yzba Fuat Kaylan'n imzalar vard. Bu karardan sonra, TP yneticilerini mahkm eden mahkeme yesi Yarg Binba Tahsin zer, Genelkurmay Mahkemesi savclna atand. Tahsin zer, Mustafa Brke adl bir generalin durumasnda, General Brke'nin bir yabanc irketten kazan saladn ileri sren iddianamesini okuduktan sonra, General'den u karl ald: Komnistler Silhl Kuvvetleri ypratmak iin bu davay atlar... Davay aan savc Tahsin zer. General'e bu szlerin ne anlama geldiini sordu. u komnistler nerelere kadar szyorlar baksanza? ELKBA'IN TELGRAFI... Fethi elikba' tanr msnz?. Tanrsnz, tanrsnz. elikba, politikada demirbatr. Yirmi-yirmibe yldr, ok partili yaammzn birok partisinde ayr ayr boy gstermi olan elikba, birara, kafasn bizim davaya da sokmutu. Sokmu ve hakettii karl da alp gitmiti. Uur Alacakaptan ile birlikte yarglanrken, en byk sularmzdan biri, Anayasa'ya sayg yry dzenlemekti. Bizler, Anayasa'ya sayg yry dzenlemekle, Anayasay inemitik! Yry, Ankara Hukuk Fakltesi nnde balamt. Antkabir'de son bulmutu. Bizim suumuz, Anayasa'nn, Cebeci ile Tandoan alan arasndaki blmn inemekti. Neyse, gelelim elikba'a: Prof. elikba, - profesr dediysek, kitab, teksiri var sanmayn, stadn yaynlanm bir tek kitab bile yoktur. Bir makale yaynlayarak profesr olmutur - o tarihte, Allah geinden versin, Cumhuriyeti Gven Partisi'nin stanbul l Bakanym. elikba, bu yrye katlm m?. Yok canm, katlmam. Ne yapm ya?. Yryn, gazetelerde resimlerini grm. Bu resimlerin birinde, bir ksm renci halklara kardelik yazl bir dviz tayormu. elikba. bu resmi grnce, hemen Hukuk Fakltesi Dekan Prof. Uur Alacakaptan'a bir telgraf ekmi ve olay knam. Eeee. ne var bunda diyeceksiniz. Demeyin. Bu politika demirba, Uur Alacakaptan Skynetim Mahkemesine dnce, yememi, imemi, savcla bavurmu ve kendlsln3 neden Alacakaptan'n yant vermediini sormu. Yok. bu kadar olmaz demeyin sakn! Haydi elikba, Asker Savcla bavurdu. Savcln bunu ciddiye alp, mahkemeye getirmesine ne gerek var?. Var efendim. Anayasa ihll edilmi. Anayasa hll edilirse, su byk. Geri o gnlerde, Anayasa, silh yoluyla, tayir, tebdil ve ilga edilmekteydi amma, ne yaparsnz ki, kr bulduunu dvyordu! Anayasa inenmise, deitirilmise, Cebeci'den, Tandoan Alan'na yrnerek inenmiti. Demirel, 12 Mart Muhtrasyla birlikte, o pek nl apkasn alp gittiinden, sokaklar yrnmekle anmaz da diyemiyor-duk. elikba da bizi sktrmt hani! Alacakaptan'n bu suu, hi balanmaz. Koskoca Fethi elikba, telgraf ekiyor, ona yant vermiyor.. Hani zel ulak mektup olur ya, bu elikba da, Skynetim eliyle, telgrafna karlk alacak. nad, inat. Ne yapacaksnz? Durumaya geldi. Asker Savc Mustafa Akn durumdan ok honuttu. Bu kez sahaya, byk devlet adam elikba'la takviyeli olarak kmt. Krsnn zerinden zafer kazanm komutan gibi bakyor ve baklaryla yedim sizi diyordu sanki. Savc Mustafa Akn le aylarca, kar karya durduk. Duruma szc buradan geliyor herhalde. O durdu. Ben durdum, teki sanklar durdu. Bylece durumu olduk. Savc konuurken, zaman zaman imden glmek gelirdi. Esas hakkndaki iddiasn okurken, Ceza Yasasnn 311 ve 312 nci maddeleri birbirine kartrld. Bu maddeler birbirlerine ok benzer. Savc, birinin gerekesini syleyip, teki maddeden cezalandrlmamz istedi. Bu durumada da, nl Fransz bilim adam Duver-ger'nin kulland proleter uluslar kavramndan hareket ederek, komnizm propagandas yaptm kantlamaya alt. Bir baka durumada da, Atatrk'n Sovyet Diplomat Aralof'a sylediklerini su sayp cezalandrlmam istemiti. Ben savcdan ok honuttum. Soldan saa sadan sola salla bayra dman stne trksnden
komnizm propagandas sonucu karmas da, savcnn yeteneklerini kantlayacak balbana bir doyurucu rnekti. Byle bir savc, bakalm. elikba gibi drt ba mamur devlet adamn hangi suun kantlanmas iin kullanacakt?. Duruma yargc Yarbay Saadettin ncolu, blr-ara izin yapyordu. elikba'n, tankl da, aksilik bu ya, te o gnlere rastlad. Savc sz alarak konutu: Efendim, Sayn tank, Prof. Fethi elikba'n dosyada mevcut bir mracaat var... Durumay yneten Hava Yarg Binba Ferat Oltu-lu, Savcnn szn kesti: Evet, okuduk.. Okuduk, birey anlamadk. Efendim, izah edeyim. Edin. Sayn Profesr. Anayasa'ya sayg yry srasnda.. Yarg Ferat Oltulu: Yrye katlm m? Hayr. Peki ne ii var bu dosyada? zah ediyorum. Profesr o tarihte. Gven Partisi stanbul l Bakanym. Ne olmu? Telgraf ekmi. Ferat Oltutu bu kez, yerinde, kabineye alnacak bakan gibi sabrszlkla bekleyen elikba'a dnp sordu: Siz savcla bavurmusunuz. Demisiniz ki ben Alacakaptan'a telgraf ekip, onu knadm. Ne olmu knadysanz?. elikba: Knadm, efendim. nk halklara zgrlk, kardetik gibi sloganlar kullanlmt. Oltulu : Bunlar Alacakaptan m sylyordu?. Hayr. yleyse? Ferat Oltulu. bu kez Alacakaptan'a dnp sordu: Bir diyeceiniz var. m, byle diyorlar?. Uur Alacakaptan'n yant, elikba'n pembe yanaklarn mosmor etmeye yetmiti. Yant yleydi: Anayasa'ya sayg yrynden sonra, birok kimseden vg ve yergi mektuplar aldm. ouna cevap vermedim. te o gnlerde bir zarf aldm. Zarf anca, iinden, affedersiniz, dk kt, yani insan pislii kt. Alacakaptan, elikba'a dnerek: Bu dkya da cevap vermedim. elikba'a da. elikba, yerinde bir adm atmt ki, Alacakaptan yeniden sz ald: Tank profesrn, siyas hayat, ok dalgal ge mitir. Belki yarn, bakan olmak iin, halklara zgrlk slogann ilke yapan siyas partilere de girebilir. Bunu bil diim iin kendisini ciddiye almadm. Bir de bu nedenle telgrafna cevap vermedim. elikba, bu konumann altnda kalmazd. Azndan birka anlamsz sz ktktan sonra tam, komnizm diye balayan gndem d bir konumaya hazrlanyordu ki, Skynetim Mahkemesi yargcndan hi ummad bir karlk ald: k dar, k! elikba armt. Yarg Oltulu. baryordu: Meclis deil buras, k dar! Ve elikba, yz mosmor, ba nnde, ksks, mahkemeden dar kt. Herhalde karken Allah, Allah, buras, Skynetim mahkemesi deil miydi yoksa?. diye sylenmitir. Telgrafn karln, ge de olsa almt YANLILIIN DZELTLMES 12 Mart Muhtras, zyle, sz arasnda elikiyle ortaya kt. Muhtra parlamento ve hkmet ikilisini suluyordu. Bu ikili, Cumhuriyetin geleceini ar bir tehlike iine drmekle sulanyordu. Muhtra kime verilmitir?
Bu soru. 12 Mart dnemi boyunca soruldu. Ben de kendi kendime sordum: rnein bana verilmemiti. lhan Seluk'a, etin Altan'a, lhami Soysal'a, Altan ymen'e. Doan Avcolu'na da verilmemiti. Alan belli veren belli! Alan raz veren raz! Bize ne?. Muhtra verilir verilmez, Cumhuriyet'ln geleceini ar tehlike iine drmekle sulanan Babakan Sleyman Demirel nl apkasn alarak, hkmetten ayrld. gn gememiti ki, Silhl Kuvvetlerden, baz general ve albaylar, emekliye sevk ediliverdi. Hem, kimin imzasyla? Cumhuriyetin geleceini ar bir tehlike iine drmekle sulanan Babakan Demirel'in imzasyla! Olur mu, olur. Buras Trkiye! Emekli edilenler arasnda, benim tandm bir general vard. Kara Kuvvetleri Pln ve Prensipler Bakan Tmgeneral Celil Grkan.. Emeklilik ilemini duyar duymaz, General Grkan'n, Namk Kemal mahallesindeki evine gittim. Tam apartmann kapsna admm atmtm ki, rak diye bir fl patlad. Anladm, Celil Paa'ya gelip gidenlerin fotoraflarn ekip, bunlardan lerde bir albm yapacaklard. Gemi olsun paam, nedir bu? Paa anlatyor. lgin. ok ilgin. lgiyle dinliyorum. Konumann sonunda, Dantay'a bavurmay kararlatryoruz. Dilekeyi ben yazacam. Emeklilik nedenini bildirdiler mi? Bildirmiler: Disiplinsizlik.. Koskoca bir tmgeneral nasl disiplinsiz olur?. Eer, su ilemise, tutuklayn, ilememise, bu emeklilik ileminin anlam nedir?. Peki. hangi yasay uygulamlar? 1960 Devriminden sonra, sonradan adlarna eminsu denilen subaylarn emeklilii in hazrlanm yasay. Oysa, 926 Sayl Trk Silhl Kuvvetleri Personel Yasas var. Uygulanacaksa; bu yasann uygulanmas gerekir. Ertesi gn, almaya baladm. On - onbe sayfalk bir Dantay dilekesi hazrladm. Dileke Dantay'a verildi. Dantay 10'uncu Dairesi ii ncelemeye balad. O sralar, Genelkurmay Bakan Memduh Tama'n, bu dava iin Dantay'a bask yapt sylenmiti. Kimlerle konumutu pek aka bilinmiyordu amma, orada baz basklar olduu belliydi. Dantay, dava ile ilgili olarak, grevsizlik karar verdi. Karar ok ilginti: Anayasa deiiklikleri arasnda Asker Yksek dare Mahkemesinin kuruluu ile ilgili Anayasa maddesi de yeralmaktayd. yleyse, bu mahkeme kurulacana gre, Dantay'n askerlerle ilgili bir ilemi karara balamas doru olmazd. Asker Yksek idare Mahkemesi kurulmu muydu? Hayr.. Yeri yurdu var myd?. Yoktu.. Peki olmayan bir mahkemeye nasl olur da, dava gnderilirdi?. ki Dantay yesi bu kanda olduklar iin, grevsizlik kararna muhalefet erhi koymulard. Dava, be general ve dokuz albay iin almt. Dilekeler aynyd. Ayn grevsizlik karar, be general ve dokuz albaya da yolland. Muhalefet erhi, biri kadn, biri erkek iki Dantay yesince yazlmt. Bu yelerden Yeredo Kiiolu, nedense bilinmez. Tmgeneral Celil Grkan ile ilgili kararda, yazd muhalefet erhinden sonradan vazgemi ve karardaki imzas filetle kaznmt, teki kararlardaki imzalar kaznmad iin, ayn konuda bu Dantay yesi hem grevsizlik kararna imza atm oluyor, hem de grevsizlik kararna kar yazlan muhalefet erhine imzasn koyuyordu! Asker Yksek dare Mahkemesi kurulduktan sonra, bu davann incelenmesine sra geldi. Mahkeme, alan davay, oybirlii ile reddetmiti. Red gerekesi ise. ok ilginti: Bu general ve albaylar, 12 Mart gn toplanan Yksek Komuta Konseyi karan gereince emekli olmulard. Bu nedenle, davann reddine... in garibi u ki, Trk Silhl Kuvvetleri Personel Yasasnda Yksek Komuta Konseyi adyla bir kurulu, bir makam, ya da komutanlk yoktu. Konsey, 12 Mart gnlerinde kurulmu, yasa d ve hibir yasal yetkisi bulunmayan gelip geici bir cuntayd. Fakat gl bir cuntayd, nk, 12 Mart rejimi bu cunta tarafndan ynetilmekteydi. imdi olaylarn akna bakn: Trk Silhl Kuvvetleri, parlamento ve hkmeti, Cumhuriyet'in geleceini ar bir tehlikeye drmekle suluyor, sonra da, sulanan bu hkmetin imzasyla, Silhl Kuvvetlerin kilit yerlerindeki general ve albaylar emekliye sevkediyordu. in iyzn aratrrsanz, btn bunlarn nedenleri ok aktr amma, ille de hukuk devleti kavramna sarlmak yok mu, terslik buradan douyor ite. 12 Mart Muhtras, bir asker darbe balatmtr. Bu tarihten sonra, rejimin nitelii deimitir artk.. Hukuk devleti de ortadan kaldrlmtr. Bunun iin, yaplan edilenler hep kuvvete dayanr. Kuvvetin balad yerde ise, hukuk yoktur. Byle syleseler ya? Gariplik urada: Muhtrann 6ulad parlamento ve hkmet, bu muhtraya imza atan drt general ile birlikte, bu muhtrada adlar gemeyen, adresleri verilmeyen kiilere kar amansz bir sava atlar. Mill birlik ve beraberlik ruhu, muhtrada sulayan ile sulanan arasnda dodu. Bizler de. devrimciler elele mill cephede sloganna sarldmz in, btn sol, - cmbr cemaat-, cezaevlerine doldurulduk.
Gzaltna alnacam gn, evden aradklarn duyar duymaz, teslim olmak in almadm kap kalmad, sonunda kama phesi gerekesiyle tutuklannca, cezaevinden bir tahliye dilekesi yazarak, bu elikiyi belirttim. Sonra, ceza yarglamas hukukunda yer alan bir maddeye yollama yaptm. Eer su, devlet ve hkmet nfuzunu kran sulardan saylrsa, sank tutuklanabilir. Ben de. saf saf diyorum ki: Su lenmise, Demirel Hkmeti zamannda ilenmitir. Demirel Hkmetinin, bu muhtrann kaynaklk ettii rejim asndan nfuzu yoktur ki, drt general tarafndan devrilmitir. Bu nedenlerle bu madde fkrasnn da uygulanmas olanakszdr. Hemen cevap geldi: Reddine, tutukluluk halinin devamna. Bu elikiyi en gzel vurgulayan, Dr. alar Krak'tr. Diyarbakr Tp Fakltesi retim yesiyken gzaltna alnan Dr. Krak, Diyarbakr Skynetim Komutanl Asker Savclna yle bir dileke yazar: Anladm kadaryla muhtra, hkmet ve parlamentoyu sulamaktadr. Hkmet bakan Sleyman Demirel'dir. Bu muhtra bana verilmemitir. Ancak Sleyman Demirel darda, ben ise ierdeyim. Dr. alar Krak'n dilekesi, yle son buluyordu: En ksa zamanda, bu yanlln tashihi. Bu yanllk, Demirel asndan, bugne kadar dzeltilmi deildir. Belki gn olur, dzeltilir... MUHTARA KFRETT KOMUTANIM! Skynetim mahkemelerinde tanklar, nedense, hep adlarna lkc denilen renciler arasndan seilirdi. Savc Abdlbaki Tu, Yarg da Albay Saadettin nc-olu olunca, mill birlik ve beraberlik ruhu, mahkeme salonlarndan, koridorlara kadar tayordu, yle ya, savc lkc, yarg lkc, tanklar da lkc. Tank, sadece grd olaylar anlatr. Yorum yapamaz. Hukuk Fakltelerinde bizlere hep byle retildi. Skynetim mahkemelerinde anladm ki, bizlere retilenler yanlm.. lkc tank mahkeme nne geliyor. Yemin ettikten sonra balyor: Ben bir Trk milliyetisi olarak... Yarg soruyor: Bu Alacakaptan ile Mumcu, Fakltede komnist olarak m tannrd? Evet efendim... Tamam. Komnistliimiz, lkc tanklarn bilirkiilii ile hemen orackta kantlanm olundu. Bundan sonra, savun, bakalm kendini, savunabilirsen. Koskoca lkc gelmi, komnist olup olmadn saptayvermiti. Birka kez, Profesr Uur Alacakaptan ile kalkp sorduk: Bunlar bilirkii midir? Cevap duruma yargc Saadettin ncolu'ndan gelirdi: Otur yerine. istersen oturma. Oturmazsan,. hemen arkanda bekleyen nbetiler, ellerindeki otomatik tfekle, nazike oturmamz salarlard. Dev-Gen davasna tank olarak bir lkc arlmt. lkc renci, salona girmeden, kap aralndan, sank sandalyelerinden grd Dev-Gen eski bakanlarndan Atilla Sarp ve ayn rgtn genel sekreterlerinden Ruhi Ko'a, mahalle ocuklarnn sk sk bavurduu bir el hareketi ile, siyasal eletiride bulunmutu. Tank, bu el iareti le grn bildirdikten sonra, ifade verip salondan uzaklayordu ki, Atilla Sarp sz istedi. Mahkeme Bakan Ali Elverdi irkilmiti. Duruma yargc Albay Mehmet Turan, Atilla Sarp'a sz verdi. Sarp, ar ar mikrofona yaklat. Olanca kibarl ile szlerine balad: Biz burada, eylemlerimizin hesabn veriyoruz, sa vunmalarmz yapyoruz. Elverdi, Sarp'a hak verdiini belirten ba hareketleriyle konuulanlar onaylar gibi gzkyordu. Atilla Sarp, ar ar konumasn srdryordu: Biraz nce dinlediimiz tank, salona girerken, bizlere bir el iareti yaparak, burada, tekrarndan utan dm bir sz att. Ali Elverdi, kalarn, atyordu. Sarp ar ar konuuyordu: Bu iaretle bize hakaret ettiini sanyor. Mahke menin bizi bu hakaretlerden korumas gerekir. nk bu rada elimiz kolumuz baldr. Elverdi, yine hak veriyordu. Ne olduysa, Atilla Sarp'-n son cmlesinde oldu. Atilla Sarp szlerini bitirince, Elverdi, haykrarak yerinden frlad: Defol, atn dar. Mahkeme Bakan Ali Elverdi'nin bas bas barmasna yol aan szler yle bitmekteydi: Devrimciler, zaman zaman yenik debilirler. Fa kat tarih gstermitir ki, devrimciler faistlere ite byle
geirmilerdir. Atilla Sarp, bu szleri sylerken, sol elini yumruk yapp, sa elinin avucuyla yumruk yapt elinin yan tarafna, baparmak ile iaret parmann birletii yere birka kez vuruyor ve baryordu: Devrimciler faistlere byle geirmilerdir. Salonda bir Elverdi'nin barp ar, bir de Atilla Sarp'n el akrtlar duyuluyordu: te byle geirmilerdir. Defool, atn u komnisti, terbiyesiz. Atilla Sarp. birka durumaya bu nedenle katlamad. Katlamad, diyorum, szn gelii. nk. Dev-Gen Davas 256 kiilik olduu iin, sanklar durumaya gitmemek iin can atarlard. Dava uzadka uzuyordu. Durumalara katlmayan sanklar cezaevinde dinlenirlerdi. Bu bir eit istirahat saylrd... Bir baka gn, bir baka davada, bir tann tutumu da. durumalara renk katt. Dr. Uur Celsun ve arkadalarnn davasnda, duruma yargc, tana krsye gelmesini anlatmak isterken: Gel krsye k deyince, zavall adamcaz, bir metre ykseklikteki krsye trmanmaz m?. Gel krsye k sz, gel krsye yana anlamnda kullanlmt amma, kulaklar biraz ar iiten tank, bu bir mahkeme emridir, gecikmeden uyulmaldr, deyip liselerde jimnastik derslerinde kasa denilen bir yksek sehpaya trmanp, trmanp den yeteneksiz renciler gibi, frlayp, krsnn stne kmak istiyor fakat bir trl baaramyordu. Tank, birka hamleden sonra yorulmu, sonunda krsye nasl klacan anlamt. Skynetimde byle olaylar da yaand, ne yaparsnz?. Bir baka olay, hem gldrc, hem de gldrmekten ok dndrcyd: Emekli Albay Mehmet Ark, Deniz Gezmi ile birlikte yarglanan Osman Arksn babasyd. Ali Elverdi bakanlndaki Skynetim Mahkemesi, Deniz Gezmi, Yusuf Arslan ve Hseyin nan ile birlikte, Osman Ark' da lm cezasna arptrmt. Mehmet Ark, karardan sonra, olu Osman Ark', Mamak Cezaevinde ziyaret ederek, olunu yreklendirici birka sz syler. stemen Burhan Potuma hemen, lm cezasna arptrlan oluyla birka kelime konuan baba Mehmet Ark'. skynetim savclna ihbar eder. Tank kim olacak? Potuma, bunun da aresini dnr. Cezaevinde grevli erleri tank gsterir. ddiaya gre Mehmet Ark'n suu, Silhl Kuvvetlere hakaret ve 12 Mart Muhtrasna kfr etmek. Mehmet Ark, Ali Elverdi'nin bakanlndaki mahkemece tutuklanr. Durumaya tanklar arlr. Tank erler, bir trl muhtra szcn kullanamazlar. Muhtra yerine ou kez muhtar derler. Duruma yargc, tank erlerden birine sorar: Sen duymusun, bu sank, neye kfretti? Muhtara komutanm. Hangi muhtara? Bizim muhtara. Mehmet Ark'n, 12 Mart Muhtrasna kfr ettii. te byle inanlr tanklarla kantlanm oluyordu... MOLLA BOZUNTUSU DAVASI Bir zamanlar kamuoyunda Anayasa'nn sosyalizme kapal olup olmad konusu tartld. Anayasa sosyalizme ak m, kapal m?. Kapal diyenler, soruyorlard: Hani, Anayasa'nn neresinde sosyalizm yazyor? Akt, kapalyd derken, eski Cumhurbakanlarndan, anl anl Cevdet Sunay, engin devlet tecrbesi ve derin kltryle tartmaya katlarak, Anayasa sosyalizme kapaldr dedi. Sunay'dan iyi bilen olur mu? Kapal dediyse kapaldr. Erkek olan gelsin asn bakalm! Ayn gnlerde, Profesr Turan Feyziolu da, Trke de, daha nice devlet by Anayasa sosyalizme kapaldr diye tutturdular. Anayasa sosyalizme kapaldr. nk sosyalizm Anayasa'ya ak deildir. Bu gerek, devlet adamlar tarafndan yerinde saptanarak kamuoyuna aklanmt. Bu konuda lhan Seluk, Cumhuriyet'te bir yaz yazarak, Anayasa'y sosyalizme kapatmak isteyenleri, bir gzel eletirdi. Yaznn iinde geen bir satr, basn savclarn harekete geirdi. Hemen dava ald ve istanbul Toplu Basn Mahkemesi lhan Seluk'u mahkm etti. lhan Seluk yle yazmt: Bir molla bozuntusu da kp, Anayasa sosyalizme kapaldr, dedi. Basn Savcl, bu yazda, Cumhurbakanna hakaret unsuru bulmutu. nk, Cumhurbakan Cevdet Sunay, Anayasa sosyalizme kapaldr demiti. Dahas vard. Sunay, bir hocann oluydu. Sunay'n mollalkla byle bir ilikisi vard. Savc, Cumhurbakan'na hakaretten ddianame d-
zenleyip davasn amt. Mahkeme, bu konuda bir bilirkii seti. Bilirkii raporunu verdi: Yazar lhan Seluk. Cumhurbakan Sunay'a hakaret etmiti. Davann tam bu aamasnda, Babakan Sleyman Demirel, Avukat Osman Ercan aracl ile, mahkemeye bavurarak, molla bozuntusu szlerinin kendisiyle ilgili olduunu ileri srm ve lhan Seluk'un kendisine hakaret ettii iin cezalandrlmasn istemiti. te, iler tam bu noktada karmt. Molla bozuntusu kimdi? Savc, bilirkiiye bavurarak, ek rapor stedi. Bilirkii raporunu verdi: Yazar, hem Cumhurbakanna, hem de Babakana hakaret etmiti. Savc, biraz daha insaflyd. Esas hakkndaki mtalasnda, ilhan Seluk'un, Cumhurbakanna hakaretten mahkmiyetine, Babakan'a hakaretten beraatna karar verilmesini istedi. Mahkeme tam bunun tersini yapt: lhan Seluk, Cum-hurbakan'na hakaretten beraat etti. Babakan'a hakaretten mahkm oldu! Dosya Yargtay'a geldi. Yargtay savunmasn lhan Seluk'un avukat olarak ben hazrladm, nce, uygulanan yasa maddesine baktm. Madde ile davann nitelii arasnda ok ilgin bir ba vard. Maddede, bir hakaret ak olarak yaplmaz, kapal yolla yaplrsa, sann cezalandrlmas in bir koul aranmaktadr: Eer, kime hakaret edildii, hakaretin kime yneldii konusunda phe edilmeyecek derecede karineler varsa, sank cezalandrlmaktadr. Dosyaya bakyoruz: Hakaretin kime yneldii konusunda herkes pheli.. Savc pheli, bilirkii pheli, mahkeme pheli. Biri Cumhurbakan'na hakaret sayyor, biri Babakana.. Bilirkii nce Cumhurbakanna hakaret edilmitir diyor, sonra bir baka rapor yazarak hakaretin Babakan'a da yneldiini yazyor.. Babakan ise, hakaretin dorudan doruya kendisiyle ilgili olduunu ileri sryor. kn bakalm, iin iinden. Molla bozuntusu kimdir? Savcya gre, Sunay, De-mirel'e ve avukatna gre Demirel. Bilirkiiye gre her ikisi. Biz savunma yapyoruz: Yazda, bir molla bozuntusu dendiine gre. bu bir szcn iine hem Cumhurbakan, hem Babakan giremez. Suun kesinlikle ortaya konmas iin birinci koul. molla bozuntusu nun kimliini saptamak. kinci koul ise eer birden ok, molla bozuntusu varsa, bunlarn iinden, Anayasa sosyalizme kapaldr diyeni belirlemek. Yoksa, her molla bozuntusu bu yaznn kapsam iine girmez. G i vallahi. Boy boy, renk renk, eit eit mollalar vardr. Molla bozuntusu, mollalk ilevini yerine getiremeyen, yozlam molla demektir. Anayasa sosyalizme ak m, kapal m, pek bilinmiyor amma, mollalk Anayasaya aykrdr. Molla bozuntuluu ise, bsbtn Anayasa'ya ters dmektedir. Mollalk ile sosyalizm arasnda bir iliki yoktur. Bir molla bozuntusu kavram, lkemizde Anayasa'ya aykr olan mollalarn manev ahsiyetini simgelemektedir. bu nedenle, Babakan Demirel'in durup dururken, bana molla bozuntusu diyorlar yollu yaknmasnn, hukuka hibir anlam yoktu. Halk arasnda yaygn bir deyi vardr. Baz tutum ve davranlarnda hafiflik gze arpanlara ar ol da molla desinler biiminde szler sylenir. lhan Seluk'un yazsndaki molla bozuntusu her kim ise, molla olmayp, molla bozuntusu olmasna ramen, bu davaya hi karmamtr. Sonunda Yargtay, karar bir baka gerekeyle bozdu ve molla bozuntusu davas da bylece unutulup gitti. Ben de o gnden bu yana merak eder dururum: Yahu, kim bu molla bozuntusu? OLUMSUZ SCL... 12 Mart Muhtras'nn btn hzyla arpt insanlarn banda gen subaylar gelir. stanbul'da, Orgeneral Faik Trn'n emriyle, 83 deniz subay, lm cezas istemiyle mahkemeye verilmiti. Yaplan yarglamalar sonunda bu gen subaylarn hepsi de beraat etti. Gen subaylar beraat ettiren mahkeme, bu karardan sonra, Orgeneral Trn'n emriyle kapatlverdi. Yarg Albay Remzi irin ve Yarg Yarbay Refik Karada da, hemen stanbul dnda baka grevlere verildiler. Trk ulusu adna karar veren mahkeme, bir bakyorsunuz, kimin adna karar verdii pek kestirilemeyen bir Faik Trn ya da Ferit Melen'in emriyle kaldrlveriyor. Mahkmiyet karar verirseniz, iyi: Yarg Albay Saadettin ncolu gibi, hemen Genelkurmay Mahkemesi'-ne atanrsnz. Mahkmiyet karar istiyen savc msnz? Yine yeriniz bellidir. Asker Savc Baki Tu gibi, hep Ankara'da kalrsnz. Remzi irin gibi, Refik Karada gibi yargsanz, bu arada tutuklanmadnza dua edeceksiniz. Bir gen subay, belirli istihbarat rgtlerince mim-lenmise, artk kurtulu yoktur onun iin: nce mahkemeye verilecektir. Tutuklanacaktr. Yarglama sonunda mahkm olursa, Silhl Kuvvetlerle ilikisi kesilecektir.
Ya beraat ederse? Beraat ederse, onun da bir kolay vardr: Subay Sicil Ynetmeliine gre, yasa d grleri benimsemitir gerekesiyle, doru emeklilik. Kara, Hava ve Deniz subaylar arasnda yzlerce gen subay, sudan gerekelerle Ordu'dan karld. Bunlardan bir ksm, a kald. Kimse, bu gen subaylara i vermedi. stelik, CHP-MSP dneminde kartlan 12 sayl kararname, bu subaylarn, yeniden devlet grevine alnmasn da yasaklamaktayd. in tersliine bakn: Eer, bir kimse, mahkm olup da, af yasasyla affedilirse, su, btn hkm ve sonularyla kaldrlaca iin, bu kii, her trl kamu hakkn elde edecektir. Fakat, mahkm olmayp da beraat ederse, af yasasnn kapsamna girmedii iin, rnein, kamu grevine alnmayacaktr. nk, bunu nleyen 12 sayl kararname kap gibi, nlerinde durmaktadr. Ortaya yle bir sonu kyor: Su ileyen, mahkm olan, beraat edenden daha ayrcalkl duruma girmektedir. Bu, ancak Trkiye gibi, demokratik hukuk devletinin btn koullaryla uyguland lkelerde olmaktadr. Bu uygulamann bir ilgin rneini, emekli Binba Ylmaz Can olaynda yaadk: Ylmaz Can, 12 Mart'a gelindiinde, Ankara Zrhl Birlikler Tmeninde Tank Binba olarak grev yapmaktayd. Binba an'n 12 Mart 1971 tarihine gelinceye kadar btn sicilleri olumluydu. 12 Mart Muhtrasyla birlikte. Binba Ylmaz an'a da yol grnmt. Binba Can, 12 saat iinde Ankara'y terk etmek kaydyla, Edirne'ye srlmt. Edirne'de, esas duruu iyi deildir denilerek, 20 gn hapse mahkm olduktan sonra. Ylmaz an'n ne olaca belli olmutu. Hemen emeklilik. Emeklilik iyi, ho da, bir kt yan var. Binbalktan emekli olan Ylmaz Can, belirli hizmet sresini doldurmad iin, emeklilik ayl alamamaktadr. Emeklilik ayl alabilmesi iin yedi-sekiz ay, bir kamu kuruluunda almas gerekmektedir. bul, bulabilirsen. 12 sayl yasa gcnde kararname, sicil yoluyla emekli olanlar kamu hizmetine alnamaz diyor. CHP MSP dneminde. Ylmaz an'n almad kap kalmad. Fakat btn kaplar yzne kapanyordu. En sonunda. Ky ileri Bakanl Yol Su Elektrik Genel Mdr Azi met Kylolu, Ylmaz an'a Genel Mdrlkte bir i verdi. Tam bu srada. Cephe iktidar gelmez mi? Neyse, Ankara Belediye Bakan Vedat Dalokay, Ylmaz an'a. Belediye'de bir i buldu da, emeklilik sresi byle tamam lanabildi. Ylmaz Can, Silhl Kuvvetler'den karldktan sonra, Ankara Hukuk Fakltesi'ni de bitirmi, avukatlk stajn tamamlam ve avukatlk ruhsat almak iin, Adalet Ba-kanl'na bavurmutu. Adalet Bakanl, Ylmaz an'a, sen, sicil yoluyla emekli olmusun. Avukatlk bir kamu hizmetidir. Sen avukatlk yapamazsn yollu bir karlk vermez mi? Ylmaz Can bir yandan Dantay'a dava aarken, bir yandan da i aryordu. Ve dnyordu: Keke su ileseydim. Su ileseydi, i bulmas kolayd. Af yasas, sular, btn sonularyla affediyordu. Hkmllerin kamu hizmetlerinde altrlmalarna ilikin yasa hkmleri vard. Bu yasalara dayanarak, bir kamu hizmetine girebilirdi. imdi yle mi ya? Binba Ylmaz Can. kendisine Azimet Kylolu i verinceye kadar, isiz gsz, sokaklarda dolat. stelik, Hukuk Fakltesi'ni de bitirmi, avukat olmutu. Avukatlk da yasakt kendisine. Sonra, Dantay, Ylmaz an'a avukatlk ruhsat vermeyen Adalet Bakanl ilemini iptal etti. Bylece Ylmaz Can, hem avukatlk ruhsatn ald, hem de, Ankara Belediyesinde alarak emeklilik sresini tamamlad. imdi Akay ilesinde avukatlk yapmaktadr. Emekli Temen Nazm Ata'nn karlat ilemler de olduka ilgintir. Nazm Ata, Ankara'da 28'inci Tmen'de grevliyken, baz sayn muhbir vatandalar tarafndan ihbar edilir. Devir 12 Mart devridir. Gen temen, hemen tutuklanr. Sularnn arasnda, ikisi ok ilgintir. Birisi, sosyalist dzende mteahhitliin bulunmadn sylemesi, ikinci su da, klsik mzik dinlemesidir. Hi, insan klasik mzik dinledii iin komnist saylr m? diye dnmeyin. Temen Nazm Ata, Grbz zdemir adl bir yzbayla, Hseyin Akda adl bir yedek astemen tarafndan ihbar edilmiti. Yzba Grbz zdemir'in ihbar yleydi: Temen Nazm Ata, open falan dinlermi... open de acaba Marksist - Leninist miydi?. open'in
kimlik tesbiti yaplrd, fakat u falan kimdi? Belki bu temen, falan adl kompozitr dinleyerek komnizm propagandas yapmt? open falan dinlermi... Nazm Ata, emekliye ayrldktan sonra, ihbar yapan Yzba Grbz zdemir aleyhine tazminat davas at. Ankara 14 nc Asliye Hukuk Yargc Turgut Kaya lk. dosyada belgeleri okuyup, tanklar da dinledikten sonra, geenlerde 1976/77 esas sayl kararyla, ihbarc yzbay tazminat demeye mahkm etti. Gerekeden bir blm okuyalm: Daval yzba Asker Savcya verdii 13.8.1971 tarihli ifadesinde, davacnn bat mzii dinlediini grnce, bu komnist mzii niye dinliyorsun, diye sorduunu bildiriyor ve ben bat mzii anlamam, open falan dinliyormu eklinde Harp Okulu mezunu yzbadan beklenmeyecek derecede bilinsiz ifade vermektedir... Nazm Ata, yarglamalar srasnda, hem Skynetim Mahkemesinden, hem de Kara Kuvvetleri Komutanl Asker Mahkemesinden ayr ayr beraat kararlar alr amma, kim dinler beraat kararlarn? Nazm Ata'nn, Asker Yksek .dare Mahkemesi'ne at dava red ile sonulanr. Sadece ye karara katlmamtr. Bunlar: Jandarma Albay Necati Kartal, Yarg Albay Kemal Okumuolu ve Yarg Albay Mustafa ahin'di. Bu ye, red kararna kar karken, elbet-teki, davacnn bir vatanda olarak yurt ve dnya sorunlar hakknda zel dnceleri olabilir demektedirler. Nazm Ata'nn emekliliine yol aan belge, hakkndaki olumsuz sicildir. Gen temen tutuklandktan sonra, Tugeneral Cavit Erol, Nazm Ata'nn siciline Orduda kalmas caiz deildir kayd der. Bununla da yeti-nilmez, daha nce verilen olumlu sicillerin st silinerek, sicil dosyas batan aa bozulur. Bu yasa d sicil bozma ilemi, Asker Yksek dare Mahkemesi Kanun Szcs Yarg Albay Hikmet Burat tarafndan ortaya konur amma, o da szn dinletemez. Sosyalist dzende mteahhitlik olmadn sylemek ve de klasik mzik dinlemekten sank temen, ald iki beraat kararna ramen, Silhl Kuvvetlere dnemez. Bu ihbarlar neden yaplm, nasl destek grmt? Kara Kuvvetleri Komutan Faruk Grler'in 2 Kasm 1971 gn ve PER: 3059-13-71 DSPMOR I. Ks. (31-34) - 256 sayl emrini okursak, o gnlerin koullarn ok daha yakndan bir kez daha yaarz. Orgeneral Grler, Uur Semerci adl bir stemenin tutuklanmasn salayan sayn muhbir vatandalar ile ilgili olarak u kutlama mesajn yaynlamtr: 1 stm. Uur Semerci, 1965-12'nin Ankara Skynetim Mahkemesi'nce komnizm propagandas yapmak ve kanunun crm sayd bir fiili aka vmek suundan tutuklanmasn, yaptklar mevsuk ihbarlarla salayan, K.K. Havaclk Okulu kursiyerlerinden aada kimlikleri yazl kiilere bu vatansever hareketlerinden dolay takdir ve teekkrlerimi bildiririm. 2 Milletimizin muasr medeniyet seviyesine ulamasn ama edinmi, Cumhuriyete ve demokrasiye bal, komutanlarna inanm Silhl Kuvvetlerimiz ierisinde, az da olsa menf dnceliler kabilir. Bu gibilerin derhal ve en yakn komutanlara bildirilmesinin bir vatanseverlik borcu olduunu, bu vesile ile K.K. mensuplarna bir defa daha hatrlatmay faydal grmekteyim. 3 lgi (a) emir ve 1 ve 2'nci maddelere kartlmtr. Emrin toplu olarak subay ve astsubaylara okunmasn arz ve rica ederim... stemen Uur Semerci'yi ihbar eden subaylarn adlar da yleydi: Yzba Adil Bozkurt, stemen Sefer Bilgin, stemen Baar ulha, stemen lhan Efe, stemen Naci Gkalp. Uur Semerci de yaplan yarglama sonunda beraat etti. Ama, hapis yatt, a kald, isiz kald. Silhl Kuvvetlere dnmesi de artk olanaksz. nk sicili bozulmu. Beraat neye yarar? Bunlar, 12 Mart hukukunun gen subaylar zerinde nasl uygulandn kantlayan rastgele seilmi rneklerdir. Bask dneminde, olumsuz sicil kapal kaplar ardnda, emirlerle oluturuluyor. Fakat, bu bask dnemi geince, gerek sicilleri kamuoyu veriyor. Muhbirler balar dik dolaabiliyor mu? VUKUATIM YOKTUR KOMUTANIM Kim ne derse desin, ben, Cezaevi Mdr Tank Albay Mehmet Kemal Saldraner'in ok dnceli bir adam olduu kansndaydm. Saldraner'in ok dnd, her halinden belli olurdu. Saldraner, dnmek in, cezaevi koridorunu seerdi. Ba nnde, elleri arkada, koridoru bir bandan br bana kadar admlar, sonra yeniden dner, bu arada, Anayasa'nn 20'nci maddesiyle kendisine tannan dnce zgrlnden, gerektii gibi yararlanrd. Kore'de, komnistlere yle bir bakar, ulan sizi bize sayyla m verdiler der, basardk kurunu. Bakn si ze insanca davranyoruz... Dediim gibi, dnceli adamd. Yoksa, tpk Kore'deki gibi, bizleri de kuruna dizerlerdi. Kuruna dizilmediysek, bunu Saldraner'in ince dncesine borluyuz. Ne farknz var sizin Kore'deki komnistlerden?
Var herhalde, Kore'deki komnistler, ufak tefek ekik gzl, burada komnist saylanlar, Kore'li komnistlere hi benzemiyor. Biim fark var nce. Bir gn bahede havalandrmadayz. Volta atyoruz, yani, bir aa, bir yukar dolayoruz. Birdenbire makineli tfek sesi duyduk. Bir kama balad. Albay Saldraner de baheye frlad: Ne oluyor, ne var? Sonradan rendik. Saldraner, silh seslerini duyduu srada, tra oluyormu. Hemen yerinden frlam: Beni vuruyorlar... Meer, cezaevini evreleyen, nbetilerden biri, silhn tetii ile oynarken, namlu ate alvermi. Kurunlar, cezaevinin atsnda kiremitlere saplanp kalmt. Yani, akas grltye gidiyorduk. Bizleri, Cezaevi Mdrne say ile verdikleri iin. Albay Saldraner de heyecanlanmt. Az kalsn tpk Kore'deki gibi kuruna diziliyorduk. Dedik ya, Saldraner, dnmek iin hep koridoru seerdi. Koridorda da adm ba nbeti bulunurdu. Emir gereince hangi nbetinin yanndan gese, nce dikkaaaat ekildikten sonra: 8-10 nbetisiyim. Nbetim esnasnda vukuatm yoktur komutanm... denirdi. Saldraner. bu karl aldktan sonra, dne dne yrrken, bir baka nbeti, Devlet Operas sanatlarn kskandrrcasna dikkkaaaat diye bardktan sonra, tekmil verdi: 8-10 nbetisiyim. Nbetim esnasnda vukuatm yoktur komutanm. Saldraner, koridorda dolarken, ekilen dikkatler birbirine karr, stma grmemi seslerle koridor, inim inim inlerdi: Dikkaaaaat, 8-10 nbetisiyim, nbetim esnasnda... dikkattaaaatt... 8-10 nbetisiyim... Dikkaaaat... yoktur komutanm... Albay Saldraner, arasra bu koroyu susturmak gereine inanr: Ulan yeter be, anladk ulan., sus ulan., dikkatine balatma... derdi. Bir gn, bahede, durup dururken, bir er, bir tutukluya tokat atmt. Haydi, bir kapma balad. Btn erler tutuklulara meydan daya atmaya baladlar. Coplar inip kalkyordu. Tutuklu bir ara, erlerin elinden frlayarak baheden koridora doru komaya balad. Tam bu srada Saldraner de, koridorda dnce zgrln kullanyordu. Tutuklu soluk solua: Albaym, dvyorlar! diyebildi. Arkasndan da erler, coplaryla yetimilerdi. Albay, btn babacanl taknarak sordu: Kim? Kim dvyor? Tutuklu, kendisine ilk tokat atan eri gsteriyordu ki, er bir hamle "daha yapt. Tutuklu, hemen eri gsterdi: Saldraner... Albay anlamad. Saldraner kendi soyadyd. Ne dedin, ne dedin? u saldran er efendim... Hmm... Albay Saldraner,saldran er sznden kendisine ynelik bir anlam karmt. Sonra hemen anlad, neyse. Glmeye balad. Albay, baz gnler, cezaevinde yatard. O gnn ertesi gn mutlaka bir konuma yapard. O gn de yle oldu. Aranzda, profesrler var, doentler var... Konumaya byle balad. Gzucuyla Alacakaptan'a ve bana bakyordu. Alacakaptan profesrd amma, Saldraner sa olsun, beni, doentlik snavna girmeden doent de yapvermiti. Burada herey, kanuna, siz ne diyorsunuz, yasa ya, ha, yasaya baldr. Yani yaptmz iin kanunu, ni zam vardr... i anlamtk. Cezaevinde bulunan ihtillci i Kyl Partisi sanklar, tek dze ifade veriyorlarm. Bundan cezaevi ynetimi u sonucu karmt. Btn sanklar Dou Perincek'ten emir alyorlard, yleyse, kanun ve nizam asndan, konu anlatlmad ve bu emir ii zmlenmeliydi. Aranzda, birbirine emir verenler var... Albayn sesi gittike ykseliyordu: Var, var. biliyorum... Sonra, emir almak ve vermek konusundaki resm grn aklyor: Emirle hareket eden adam, uaktr, uak... Albay kltrl adamd. Arasra koulara gelir, genliinde ne kadar ok kitap okuduunu anlatrd. Ben, derdi, ben kitaba ok dkndm. Genli imde 3784, pardon 85 tane kitap okudum. Siz de benim yama gelin, o zaman okumazsnz, imdi genlik ite, onun iin okuyorsunuz... Albayn 3784, pardon, 3785 kitap okuduunu bildiim
iin, kimbilir dedim, imdi bu sorunu, derin hukuk bilgisi inde nasl ortaya koyacak? Yannda Binba Sedat Tfekiba duruyordu. T-fekiba. gerekten efendi bir adamd. Yapt iten de zgn gibiydi. Sedat Binba elinde bir kitap, esas durua gemi, duruyor. Albay anlatyor: Cezaevinde biri, bakasna emir verirse, bunu ce zaevi ynetmelii yasaklar. Madde 70. Oku Sedat... Sedat Binba yetmiinci maddeyi okur. Hepimiz birbirimize bakarz. Maddenin disiplinle, emir alp vermekle bir ilgisi yok.. Saldraner biraz bozulur. Fakat yine, kendinden ok emin, emir verir: Bir nceki madde olacak... Sedat Binba, bu kez, bir nceki maddeyi okur. Bu maddenin de, emir alp vermekle bir ilikisi yoktur. Bir sonrakini oku... Bir sonraki de deil. Demek, Albay, sylevini gece ezberleyememi. te oralarda bir madde.. Kimse kimseye emir veremez. Aranzda profesrler var, doentler var.. Bilirler. Emirle hareket eden adam uaktr... Dediim gibi, Saldraner ok ince dnceli, derin bilgili bir adamd. Anlaldna gre, bilgisini, Trk diliyle snrlamam, yabanc dillerden de yararlanmt. naat Mhendisleri Odas Bakan Dr. Sedat zkol'-un ei Amerikalyd. Tutuklularn Trkeden baka dille konumalar yasak olduu iin, Sedat zkol, ok az Trke bilen ei ile konuma gl ekiyordu. Konuma sresi on dakika ile snrlyd. Albay Saldraner, bir gn, olanca sevecenlii ile yaklaarak: ngilizce konuabilirsiniz... Ben dinleyim yeter, de di. Dinlemeye balad. Albayn yanndaki subaylar da ko mutanlarnn bu ngilizce bilgisine hayran kalmlard. Al bay yes, no all right gibi szckleri gerekten iyi bili yordu, zkol eiyle konuurken, Albay olur olmaz yerde, kendi kendine Yes, ha, No, hmm gibi katklarla, ko numaya renk katyordu. Birka gn sonra, Albay Saldraner beni ard. Bir makbuzun evirisi yaplacakt. Cay smarlad. Sonra makbuzu gsterdi. Albayn derin ngilizce bilgisine orada hayran kaldm! Ve Kore'de, ingilizce'nin nasl retildiini de renmi oldum! Cezaevinden tahliye olacam gn, beni odasna ard. Yz glyordu. imdi, yeniden askere gidiyorsun, diye konumaya balad. Ve sonra devam etti: Devletin iki dman vardr. Biri komnizm, teki Siyonizm.. Her ikisi de. ayn eydir, ikisiyle mcadele etmek gerekir... Ben, glmemeye alyorum. O anlatyor: Sen iyi aile ocuusun. Annen geliyor, gryordum. Ailen asl aile. Ankara'nn yerlisiymiin. yi aile terbiyesi almn. Bundan sonra solculukla urama.. Yakr m efendim? Haydi gle gle... iyi aile terbiyesi alm ve buna ramen solculua bulam asl aile ocuu olarak, Nizamiyeden kyordum ki, yeniden bir glme ald. Dikaaaaat, 11-1 nbetisiyim, nbetim esnasnda vukuatm yoktur komutanm... dikkaaaat... Ben de cezaevine Uur Alacakaptan ile geldiimiz gn anmsadm. Ben nde, Alacakaptan arkamda, drt nzibat eri ve bir astsubay ile, tecrit hcresine girerken nbeti er bana komut vermiti: Dikkaaaat, 11-1 nbetisiyim. Nbetim esnasnda vukuatm yoktur, komutanm... stmde yedeksubay rencisi niformas vard. Nbeti er, beni subay sanmt. Komutu aldm ve hcreye girdim. Sonra kendi kendime iimden dikkkaaat ektim. G gnler balyordu. Mamak Cezaevine, son olarak yedeksubay rencisi olarak girmi, er olarak kmtm. Ne onba, ne avu. Dpedz er. Er kii niyetine! AMERKA SOSYALST, SOSYALST! Syle bakalm fikirlerini, neymi? Karmda 12'nci Tmen Komutan Kzm Avdan oturuyordu. Bir de Tmen'in Kurmay Bakanlna veklet eden Binba Sedat Metin. Tmen Komutannn odasn-dayz. Merak ettim, nasl adammsn, bakalm. Bir soh bet edelim, dedim. Bir gn nce Blk Komutan tek tip elbise giyerek, hazrlanmam emretmiti. Biraz da heyecanlanmt. Tmen Komutan seni aryor.
Tabii benim Tmen Komutann aracak halim yoktu ya, elbette, o aracakt. Sabahtan bir jemseye binerek, Patnos'dan Ar'ya yollandk. Gitmeden nce, eitim alannda bu iin durum muhakemesini yapyorduk. Tiyatro sanats Ayberk lok ve veteriner hekim, sakncal er Doan ztrk ile yere uzanm. Tmen Komutannn neler sorabileceini, neler syleyebileceini dnyorduk. Aklmzdan yle bir oyun geti: Tmen Komutannn odasna gireyim. Serte topuk selm verdikten sonra, balayaym ark sylemeye: Ben bir kk askerim Laay, lay layla lay Snrlarda gezerim, Laay, lay layla lay... Acaba Tmgeneral itenlikle sylenen bu ark karsnda ne yapar? Ayberk'in yant hemen hazr: Elaz Akl Hastanesine gnderir. Beni bir astsubay gtryordu. Astlarla stler arasnda lubalilik olmayaca iin, konumamay yeliyordu. Prensip sahibi bir astsubayd. Prensip sahibi astsubay, nce bir levazm deposuna urayarak, jemseye masa ve sandalye tatt. Ben, kan ter iinde masalar srtma ykleyip, depoya girip ktka, prensip sahibi astsubay da bir sigara yakp, astlar zerindeki emir komuta yetkisinin zevkine varmaya alyordu. nce masalar, sonra sandalyeleri. Benimle gelen birka er daha vard amma, onlara hi emir vermiyor, o erlerle birlikte, benim almam izliyordu. Ben de hi fena tamyordum hani.. Sirkeci'deki srt hamallarn pek aratmyordum ki, bir bir buuk saat iinde tama ve ykleme ii bitti. Yemek zaman da gelmiti. Prensip sahibi astsubay: Ben yemek yiyeceim. Gelinceye kadar buradan ayrlmayn, diyerek yanmzdan uzaklat. Beklemeye baladm. Ah bir de baktm ki, iki asker yarg yryor. Biri benim faklteden arkadam. Ad Aleder Birtek, tekinin adn bilmiyorum, fakat gzm bir yerden sryor. Aleder yzba olmu, zgn grnyor. Yahu ne kartn bu ilere? Sonra soruyor: Ne yapmaya geldin buraya? Tmen Komutan arm da. yi adamdr. Vallahi bilmiyorum. Prensip sahibi astsubay, o sra yemeini bitirip gelmiti. Benim emrettii yerden ayrlp, kar kaldrma getiimi grnce, nce bozuldu, sonra da iki asker yargla beraber grnce hi bozuntuya vurmad. Yanmza geldi: Uur'u getirmitim de. Aleder, astsubaya bakt. yi, dedi sadece. Sonra ayrlrken: Paadan knca bana da gel. Bir kahvemi er sin. Prensip sahibi astsubay, bir rtbesiz askerle, iki yzbann byle senli - benli konumasn pek prensiplerine badatramamt: Nereden tanyorsun, hkimleri? Faklteden. Ser de bu ilere karmasaydn, byle hkim olurdun, bak imdi haline. Halimde ne var? Sen beeniyor musun halini? Siz beeniyor musunuz? Askerlikte byle soru sorulmaz. Peki sormaym, yleyse. Byle konua konua tmen komutanlnn kapsna geldik. Prensip sahibi astsubay elindeki zarf nbeti subaya verdi. Nbeti subay, beni yle tepeden trnaa szdkten sonra : Bu mu? Bu. Bu, yani ben, gelen geene bakyordum ki, bir yarbay, hzla yanmdan geti. Sonra durdu. Yeniden yanma geldi. Siz kimsiniz? Uur Mumcu. yle bir evresine bakt. Dilerini skt. Yavaa yanma yaklat.
Dayan kardeim, dayan. Geer bu gnler. im bir anda sevgi doldu. Sonra Prensip sahibi astsubaysn da duyaca ekilde: Allah bellarn versin, dedi. Astsubay irkilmiti. Arkada sen mi getirdin? Evet. Fena muamele yapmsan... Katiyen komutanm. Prensip sahibi astsubayla birlikte, Tmen Komutannn odasna kadar geldik. Kzm Avdan yle bakt: Ha, Uur, gelmi. Prensip sahibi astsubaya eliy-
le kmasn iaret ettikten sonra -. Gel bakalm, gel otur yle. Gsterdii yere oturdum. Ha, hmm, demek sendin. O arada aklm Ben bir kk askerim arksna taklyor, kendimi g tutuyordum. Kendimi braksam, gleceim. Sendin ha. Syle bakalm, fikirlerin neymi? Hoppala... Ne anlatacam imdi? Aykla pirincin tan. Komutanm, biraz uzun srer. Srsn, srsn. Bak, bu da akll ocuktur. Benim Kurmay Bakan Vekilim Sedat. O da dinlesin. Haydaaa... Ne yapalm, emir, emirdir. stelik ben rtbesiz askerim, karmda oturan komutan ise, koskoca Tmgeneral. Ben de baladm anlatmaya. Ben anlattka, Tmgeneral gzlerini ksp, dinliyor, ara sra: Ama. ya anaristler? diye soruyordu. Ya anar istler? Peki kimdi o anaristler? Paaya gre, Lenin anaristti, Blent Ecevit de anaristti, ya Uur Alacakaptan? O hem maoist, hem leninist, hem anaristti. Her ey o Alacakaptan'n bann altndan kyor. Ben de soruyorum: - Komutanm, ne ilgisi var Alacakaptan'n? Paa, ok emin. Biz biliriz, biliriz. Neler biliriz, neler. Paa neler biliyordu neler. Ama aklamyordu. Bak Mmtaz'n da davasn alm. nce su ile tiyor, sonra davalarn alyor. Paaya gre. Mmtaz Soysal da komnistti, amma, pek zarar yoktu. Alt taraf br kitap yazmt. Toplarsn kitab, yakarsn, i bitti, Ama Alacakaptan yle mi? Alacakaptan genleri kkrtyor. Nasl kkrtyor? Sen bilirsin, bilirsin. Paayla konumamz, karlkl anlay iinde geiyordu. O neler biliyordu neler. Ben de, Paaya gre. olup bitenleri biliyordum nasl olsa. yle anlap gidiyorduk. Ne demiler, hayvanlar koklaa koklaa, insanlar konua konua anlarm.. Bak, bir de Celil Grkan var. Koskoca Tmgeneral, o da sizdenmi. Bizden mi? O da anarist. Tmgeneral Celil Grkan'n, nasl anarist olduunu dnmeye hi gerek yok. Alacakaptan nasl anaristse, o da yle anarist olmu. Paann gznden hibir ey kamyor. Artk Paayla iyice ili dl olduk. Bu kez. prensip sahibi astsubayn askerlikte astn ste soru soramayaca yolundaki uyarlarn unutup soruyorum: Nasl olur komutanm. Celil Paa nasl anarist olur? Biz neler biliyoruz neler. Kzm Avdan Tmgeneral, ben de rtbesiz askerim, neferim, erim. stelik resm yazmalara gre sakncal piyade er'im. Paann elbette bir bildii var. Ne diyorsa dorudur. Neler biliyor, neler! Ben ar ar, anarizmin ne olduunu anlatmaya alyorum. Efendim, biliyorsunuz, blankist eylemler.. Ne, ne? Blankist... Ha o mu? Neydi? Blankist. Ne olmu ona?
Ben, komutana blankist tr eylemlerin ne olduunu anlatyorum. Sonra, Lenin'in. anarizme ne kadar kar olduunu, gerek sosyalistlerin anarizm'den yana olamayacaklarn anlatrken hi sesini karmadan dinliyor. Sonra bir soru soruyor: Peki, bu hdiselerin heyet-i mecmuas nedir? Heyet-i mecmua ok nemliydi. Sz uzatmayalm, dilim dnd kadar, fikirlerimi anlattm. Ben, kt dnce ve fikir sahibi olmaktan tr er kartldm iin, Tmen Komutan bu kt fikirleri, hem de sahibinin sesinden renmi oldu Mumcu, sen Amerika'ya gittin mi? Hayr komutanm. Haa, bak. Tmgeneral Kzm Avdan, btn retileri Amerika rnei ile ykacakt. Ykt da. Hafife yerinden doruldu. Sesini biraz ksarak, fsldar gibi: Amerika sosyalist, sosyalist, dedi. Karmda oturan Binba Sedat Metin ile gz gze geldik. Orada vergi sistemi var. Sosyalist. Vergiler yk sek. Amerika'nn sosyalist olduunu bylece renmi oldum! Kzm Avdan sonra Amerika konusunda, kendine zg dncelerini anlatt. Bunu aktarmaya benim yeteneklerim elvermez, gcm yetmez. Kendisi bir kitap yazarsa, dnya kamuoyu aydnlanm olur. Komutann dncelerini tam bir disiplin iinde dinlemitim ki, bu sylevin sonunda iyi ocuk olduuma ilikin bir vg aldm : Yahu sen baya akl banda bir ocua benzlyorsun. Herhalde Paa beni deli sanm, bakalm deliler nasl oluyor diye merak edip armt. Sen imdi erlerin arasndasn. Avrupa grmn, fakltelerde asistanlk yapmn. Sakn akl muvazenende bundan sonra bir bozukluk falan olmasn. Olmaz, Komutanm. Sonra rendim, mide lserinden Ar Hastanesine yattmda, gelip sormu: Akl dengesinde bir bozukluk var m? Sinirleri salam m? Bir uzun yryte baylp Ar Asker Hastanesine yatrldmda, nce bir yzba yollayarak iyi duygularn bildirdi, sonra da kendisi gelip, gemi olsun dedi. Ben izgili er pijamas, ayamda yrtk bir terlik, salarm sfr numara, esas durua geerek, Paa'nn gemi olsun dileklerini dinledim. Ben de merak eder dururdum. Paa neden gelip, beni hastanede ziyaret etti diye. Sonra rendim. Meer, benden ailem bir haber alamayp hasta olduumu da renince, tellanp, Mill Savunma Bakan lhami Sancar'a bir telgraf ekmiler. Sancar, Tmene benimle ilgilenmesini emretmi. nce alayn revirinden, Ar Hastanesine gtrldm. Kzm Avdan bu gemi olsun ziyaretinden sonra gizli emrini verip gitti: Kimseyle grtrlmeyecek, grenler, Tmen Komutanlna bildirilecek. Tmgeneral Kzm Avdan'n deeri Yksek Asker ra tarafndan bilinmediinden olacak, geen yllarn birinde emekliye sevkedildi. Avdan, emekli olur olmaz, Adalet Partisine kaydoldu. AP. bu deerli generale Denizcilik Bankas Ynetim Kurulu'nda bir ynetim kurulu yelii buluverdi. Paa'nn imdi tkr yerinde. Paras pulu ok. Ne diyelim? Afiyet olsun... Denizcilik Bankas, kimbilir, Kzm Avdan'n, bilgi ve tecrbesinden neler, neler kazanmaktadr? PAA SAKIRAN OLMU... Hi lser oldunuz mu? lser, hastalklarn en sinsisidir. Gece gndz adama hi rahat vermez. Ben lsere 12 Mart dneminde yakalandm. Ad 12 parmak lseri. Bana sorarsanz 12 Mart lseri. Nedeni, sinir. Sinirlenince, hastalk azyor. Hastalk azdka da sinirleniyorsunuz. Tedavi: Sinirlenmemek.. Bir de yediine itiine dikkat etmek. ki imeyeceksin.. Eh, cezaevindeyiz, tedavinin bu blmn baaryla yapyoruz. Kzartma yemeyeceksin. O da tamam. Kimsenin bize kzartma yapmak gibi bir istei yoktu. Ellerinden gelse, bizim kzartmamz yaparlard* Bu bakmdan bir ikyetimiz yok... Gaz yapan yiyecekler de yasak. te bu kt. Sabah akam fasulye geliyor. stersen yeme. Bu kez de alktan lrsn.
Halama yiyeceksin, tavuk halama. Bir de st ieceksin. Muhallebi, stla gibi, stl yiyecekler art.. Bul bulabilirsen. St ne kelime. Sadece anamzdan emdiimiz st burnumuzdan geliyor. lser, askerdeyken bama iyice bel oldu... Bir gn uzun yry var alayda. stmz bamz kuandk. Tfek, kasatura tamam. Miferi de kafama geirdim. Tehizat taktm. Belime bir de balta taktm. Ben havan takmndaym. Grevim atei yardmcl.. Biraz okuma yazma bilenleri, nianc yapyorlar. Nianclar, havan topunun nasl atlacan hesaplyorlar. Genellikle nianclar, ortaokul mezunlaryla, liseden ayrlm olanlardan seiliyor. Atei yardmcsna da, yrylerde havan demesi tamak dyor. Deme deyip gemeyin. Yirmibir kilo tutan bir demir paras. Talimatnameye gre, havan demeleri beygirler tarafndan tanacak. Bir gn talimnameyi okurken ne greyim, havan demesinin paralar verilirken, hayvana balama engeli diye, bir paradan sz ediliyor. te o paradan deme srtmza balanyor. Yr baba yr. Be on dakika tasan dert deil. Mbarek srtnda durduka arlayor. Bir sre sonra nefes bile almak gleiyor. Tabur Komutan Binba Orhan Seluk, Patnos'a, Ankara Merkez Komutanl'ndan gelmiti. Bizim gibi dnenleri de hi sevmiyordu. Havan demesini tayp tamadm konusu, nedense kendisini pek ilgilendirmekteydi. Yrylerde, bizim, bl bulur, Blk Komutan stemen Veli Durmaz'a emir verir, stemen de, havan demesini srtlamam iin gerekli emirleri yadrrd. Uur tasn. Komutanm, imdi indirdi. Tayacak. Patnos tepelerine doru trmanyoruz. lser de trmanyor ac ac. Yzmden akan ter, gzlm dolduruyor. Hava scak m scak. Arasra toz frtnalar kyor. imde bir tkanma hissettim ve basmdaki miferi biraz .geriye attm. stemen hemen bamda bitti: Emir olmadan miferle oynanmaz. Doru. Oynanmaz. Nefes alm gittike gleiyor. Srtmda havan demesi arlatka arlayor. Ko! Kouyoruz. Havan kur. Kuruyoruz. Sk. Skyoruz. Birdenbire gzm karard. Ayakta durmaya alyorum amma, aresiz. Baylmm. Mide ft denilen bir bedensel bozukluk var. o-u kez ar kaldrmaktan oluyor. Midenin karn zarn zorlayarak, kalbi sktrmas demek. Nefes tkanklna yol ayor. Baylma nedenim de buymu. Sonradan anlald. Gzm atmda, bamda, yedek astemen Ercan var. stemen de bama su dkerek ayltmak istiyor. evrede doktor yok. Hay Allah nefes de alamyorum. Bir jemsenin altna yatrdlar. Akama kadar yle kaldm. Alaya dndmde, revire yatrdlar. Doktor Astemen Temel, Ar Hastanesine yollanmama karar verdi. Hi olmazsa doru drst muayene olurum. Sevincim ksa srd. Yok, hastaneye gitmek yasak. Alay Komutan Turan Ertem izinde. Tabur Komutan emir vermi: Gidemez. Doktor sormu: Neden komutanm? Binba gereken aklamay yapm. Sakncaldr. Kaar. Doktor Temel bana bunlar anlatt sonradan. Bu arada, ablam, Alaya telefon ediyor. Tabur Komutan telefonun kendisine balanmasn istiyor. yle ya, belki de telefonla Moskova'dan talimat alyoruz. Hasta yatyor, gremezsiniz. Ablam, avukat. Davayla ilgili bir konu soracak. yleyse revire balayn. Konuaym. Olmaz, sakncaldr. Evdekileri bir tel alyor. Avukatm Emin Deer, hemen Mill Savunma Bakan lhami Sancar'a durumla ilgili bir telgraf ekiyor. Derken Bakan, bizim alay aryor. Herkeste bir tel. Bakan, Uur Mumcu'nun hastal ile ilgileniyor. Alay Komutan gelip durumla ilgilenmi. Emir kt. Ar Asker Hastanesine gideceiz. Gittik. Ar Asker Hastanesinde gler yzl asker doktorlarla karlatm. ki yedeksubay doktor. Dahiliye Mtehasss Dr. nan Soydan ile Sinir ve Ruh Hastalklar Mtehasss Dr. Ahmet elikkol, bana hem hekimlik, hem de dostluk gsterdiler.
Kulak-Boaz ve Burun Mtehasss Dr. brahim Zeren de odama gelip, iyilikler diledi. Sonra: Hi korkma, biz burada hekimce davranrz., diye rek yaknlk gsterdi. Sevinmitim. O gnlerde insanca, dosta bir merhabann bile zlemini ekiyorduk. Hi unutmam, Hukuk Fakltesinden bir asistan arkadam, bir Amerikal subayn tercman olarak Patnos'a gelmiti. lerici olmasna ilerici, devrimci olmasna devrimciydi. Yedeksubayln yapyordu. Alayn eitim alannda karlatk. Grmezlikten geldi. Tam nmden geerken, ban Amerikal subaya doru dnerek, geti gitti. Kolay m, sakncal olmak? Ya bana selm verdiini grrlerse ne olur, nce elinden yedek subaylk hakk alnr, sonra yapt doktora hie saylr, belki kuruna da dizilirdi! Br merhaba iin deer miydi bunca tehlikeye atlmak? te onun iin, bir kck merhaba bile iimi strd. Ar Asker Hastanesindeki doktorlar ok sevdim. Bir tanesi ise, bambakayd. ylesine itendi ki, sormayn. Bizim siyasal grlerimize olduka karyd. Fakat o lde de sayglyd. Bey diyerek konuur, yattm odaya, sanki ayann ucuna basarak girerdi. Mide rntgenim ekildi ve deodonum lseri olduum anlald. nsann komnist olup olmadn anlamak ok g i: nce izleyeceksin, sonra fileyeceksin, telefonu dinleyeceksin, gzaltna alacaksn, tutuklayacaksn, yarglayacaksn, mahkm edeceksin... Oooo, uzun i. Fakat lser yle mi? Film ekiliyor, orada lser olup olmad hemen anlalveriyor. Komnist olmayp lser de olduum anlaldktan sonra beni deil amma, Doktor Yzba Turgut Tokac' bir tel ald. Bir gn odama geldi: Uur Bey. sizden birey rica edeceim.. Buyurun. Bize, kendi isteim ile Birliime katlyorum diye bir kt verir misiniz? Rica ediyorum. Neden? Hasta deil miyim? Hasta olmasna, hastasnz. Size ay hava deiimi vermemiz gerekir amma, durumu biliyorsunuz. Evet ben durumu biliyordum. Doktorlar g durumda brakmamalym. Hem Tmen Komutan Tmgeneral Kzm Avdan, ikidebirde: Uur'a. rapor vermeyin ha... diye doktorlara, aba altndan sopa gsteriyormu. Ar Asker Hastanesi doktorlar, benim mide lserim dolaysyla, ikiye ayrlmlar. Sonunda, Ankara Glhane Tp Akademisi Hastanesine yollanmam iin karar kt. Ankara'ya geldiimde, doktorlar, beni nce, astsubay hastalarn yatt koua aldlar. Sonra da, bir general odasna. Patnos'da er, Ankara'da general. Gel keyfim gel! General odasnda yattm gecenin sabah, oday temizlemek zere bir hademe kapy at. Bakt ki, ierde, pijamalar iinde salar kesik, gzlkl bir adam oturuyor. Alkanlktan olacak: Paam, girebilir miyim?, deyince, beni bir glmek ald. Paaya bak, paaya! Hademe, sonra garip garip bakmaya balad. Paa desen, paa deil, er desen, paa odasnda pijama ile ne aryor. Sordu: Paam, rahatszlnz ne? Ne deyim: Kesik salarm dnp, hademeyi yantladm: Sakran, sakran. Salarm onun iin kestiler... KT HAL VE DNCE Askere alnanlarn ilk rendikleri kavramlardan biri, askerliin tanmdr. Her trl ihtiyac devlet tarafndan karlanan rtbesiz askere er denir. Ben dpedz rtbesiz askerim. Ne onbaym ne avu. Nefer, yani rtbesiz asker. Yedeksubay Okullarnda avu kmak diye bir kavramdan sz edilir. Bu, yedeksubay olamayann avu olmas demektir. Yedeksubaylk yasasnda, derslerde baar gsteremeyen ya da siyasal dncelerinden tr subay olmas uygun grlmeyenler, ktalara avu ya da er olarak gnderilir. Nedense bana avuluk da ok grld. yle ya, avu olursam, erba olacam, erba olunca baz ayrcalklarm olacak, rnein, emir komuta yetkisine sahip olacam. Erlere emir vereceim. Olur mu? Olmaz! te Tuzla Piyade Okulu yneticileri. Okul Disiplin Kurulu ve o gnlerin Kara Kuvvetleri Komutan Orgeneral Semih Sancar ve Mill Savunma Bakan Mehmet zmen, baz yedeksubay rencilerinin avu olarak grev yapmalarn sakncal grerek, rtbemizi, erlie indirivermilerdi.
Ya avu olarak memleketi satarsak? te bunun iin er olarak grev yapmamz uygun grlmt. 21 ubat 1973 tarihinde, o gnlerin Kara Kuvvetleri Komutan Orgeneral Semih Sancar, Mill Savunma Bakanl'na u yaz ile bavurmutu. Haydi, gelin birlikte okuyalm: Piyade Okul Komutanl 117'nci dnem yedek subay aday 6539 yaka numaral Bekir Koksal, 5511 yaka numaral Ali zcan, 6727 yaka numaral Halit Gne, 6777 yaka numaral Necati Koar ve 6812 yaka numaral Uur Mumcu; leninist, maocu, krt fikir ve dncelere sahip olmaktan sank olarak Skynetim Asker Mahkemelerince tutuklanm ve hkm giymi bulunduklar ilgi (a) yazya ilgi (b) tutanakla bildirilmitir. Snf okullar talimatnn 7'nci blm 3'nc madde (c) fkras esaslarna gre yedek subay olamayacana ilgi (b) ile karar verilmi, ad geen rencilerin, 1076 sayl kanunun 1316 sayl kanunla deitirilen 8'inci madde (a) fkras 4'nc madde uyarnca mtebaki muvazzaflk hizmetini er olarak tamamlamasn arz ederim... Efendiim, ite grdnz, su byk: nce leninist, sonra maoist, sonra krt. birarada. birarada olursa, kurtulu yok. Ya leninist olacaksn, ya maoist, ya krt.. Hepsi birarada dnce auresi gibi biey. birarada ne anlama gelir, onu da bugne kadar pek kestirmi deilim. Fikir ve dncelere sahip olmaktan... te btn sorun da burada ya.. Sadece fikir sahibi olunsa, yine iyi, hem fikir hem de dnce sahibi olunuyor. Leninist dnce, maoist fikir ve de krt dnce birarada, yandm Allah yandm! Bu fikir ve dnce zerinde dururken, Tuzla Piyade Okulu Komutanl Disiplin Kurulu'nun, bizleri, kt hal ve dnce sahibi olduunun anlalmas gerekesiyle er kardn da rendik. Kt hal ve dnce ne demektir? Acaba, Yedek-subay Okulunda kt kt dnyor muyduk? Yoksa yrylerde halimde, tavrmda bir bozukluk mu vard? Yooo.. Herkes gibi ben de rap, rap, rap, yryordum. Okul Disiplin Kurulu kt hal ve dnce sahibi olduumuzu nasl saptayvermiti? Disiplin Kurulu, Allah iin, bizi arp, yle boyumuz poumuz nasl ona bile bakmamt. Peki nasl olur da, leninst, maocu ve krt olduumuzu kesinlikle saptamt? Herhalde, kt kt dnyorduk, hal ve gidiimiz de pek parlak deildi. Okul Komutan Tmgeneral Mustafa Fethan da, bunlar birer birer saptayp, er kartlmamza karar verivermiti. Bu ilem, dnd dolat, beni buldu. O sralar, Mamak Tutukevinde istirahata ekilmitim. Bol hava, bol gne, evrede de dostlar var, oh ne iyi. Bir gn ilemi elime tututurdular: Er kartlmasna, 34'nc Piyade Alayna adaml olarak gnderilmesine ve ayrca Melbusatn kendisinden alnmasna... Melbusat dedikleri, elbise. Tutuklandmda zerimde, yedeksubay elbisesi vard. Onlar istiyorlar. Verdim. Yedeksubay elbisesi ile bir htra fotoraf ektireme-den, elbise, elimden devlet zoruyla alnd. Hakkmdaki mahkmiyet karar. Asker Yargtayca bozulup, salverilmeme karar verilince, ben bir gece daha, Mamak Tutukevinde misafir kaldm. Prl prl bir mays gnyd. ki jandarma eliinde, yirmidrt saat sren otobs yolculuuyla, Patnos'a gelebildik. Avukatlarm Emin Deer ve ablam Avukat Beyhan Grson, hemen Asker Yksek dare Mahkemesine bavurarak. Mill Savunma Bakanlnca alnan ilemin, mahkm olduuma ilikin gerek d bir varsayma dayandn, leninist, maocu, krt dncelerden dolay herhangi bir mahkmiyetimin de bulunmadn belirterek, er olarak askere gnderilme ileminin durdurulmasn istemilerse de, at alan skdar' oktan gemiti. Mahkeme, yrtmenin durdurulmas istemini oy birlii ile reddetti. Askerlik grevini, er olarak tamamladktan bir yl sonra, ilem oybirlii ile iptal edildi! Hem de ayn yarglarca! yi, ho, ne yapalm? Bu kez tazminat davas amam gerekiyor ya, ben de davay atm. Avukatm Emin Deer ile konutum. Manev tazminat davas amyoruz. nk, er olarak askerlik yapmaktan tr, onurum krlm deil. Bir manev kaybm sz konusu deil. Sadece madd tazminat davas ap, yedeksubay maalarn isteyeceiz. stedik. Yant geldi. Bana, Patnos'da, er olarak askerlik yaptm srede, su ve elektrik harcanmt, stma giderleri vard. Bu masraflarn dmesi gerekirdi. Hani askerliin tanm? Her trl ihtiyac devlet tarafndan karlanan rtbesiz asker. Ben rtbesiz asker miyim? Evet.. Devlet, askerin her trl masrafn karlamaz m? Haa. Yanldm nokta u: Ben sakncal piyade statsndeyim. Resm yazmalardaki adm bu. Sakncal piyade er. Sakncal erler, devlet dman olduklar iin, devletin onlara herhangi bir masraf yapmas dnlemez. Herkes ektiini bier efendim. Yapmasaydk. Hi devlete dman olunur mu? Evet, evet. Bu tazminat davasn kazandk. Elektrik, su ve stma giderleri dld, er olarak aldm dokuzy2 yetmi kuruluk aylklar da bu hesaba katld, sonunda yedeksubay maalarmn bana verilmesine karar verildi. yi ki, askerliimi deniz kenarnda yapmadm. Bir de yattn yerden deniz grnyor diye para almazlar myd? Sizin bu ie pek aklnz ermediyse, su benim deil. Sakn abartyorum da sanmayn. sterseniz, bunun belgelerini de birlikte okuyalm. Ama nce erliin tanmn ezberleyelim.
Her trl ihtiyac devlet tarafndan karlanan rtbesiz askere er denir. Hizmet Yasas'nn bu hkmne bir fkra eklemek gerekir: Sakncal erler bu hkmn dndadr. ALLAH KORUMU ..Kald ki davacya 1.4.1973 ile 31.1.1974 tarihleri arasnda er olarak masraf yaplmtr. Davacnn askerlik hizmetini fa ettii 34'nc P. Alay da bu sre iinde ki - bu alayda 255 gn hizmet grmtr - gnlk er istihkak 689.02 kuru su, temizlik, aydnlanma, yatrma creti vs.'nin gnlk tutar 659.70 kurutur. 255 gnlk toplam masraf 1757 - 1682.23 - 3439.23 TL.'s etmektedir. 90 lira er harl ilve edilirse tutar 3529.23 TL.'sini bulmaktadr. Buna gre madd zarar tutar, 13673.25 - 25 -3529.23 - 10144.02 TL'sndan fazla olmamak icap edecektir. imza: Kazm Kalafat, Hava Tmgeneral, Mstear Yardmcs. Allah inandrsn. Mill Savunma Bakanlndan gelen bu yazy okuyunca bir mahcup oldum, bir mahcup oldum ki, sormayn. Koskoca tmgenerali nelerle meguletmiiz. in bu kadar uzayacan, dallanp, budaklanacan bilseydim, inann, bu davay da amazdm. Ne olacak alttaraf askerlik. O da bitmi. Fakat, ben de hukukuyum. Biraz da meslek tutkusu beni drtyor. nce hakszl saptamak, sonra, bu hakszl onartmak istei ar basyor. Hukukuluk merakm biraz daha artyor ve ille de aklm, hep o erlik tanmna taklyor: Her trl ihtiyac devlet tarafndan karlanan rtbesiz askere er denir... Yoksa ben gizli gizli yedeksubaylk m yaptm, farknda olmadan? lkokulda karnelerim hep, pekiyi gelirdi. Di koruma temizlik, hal ve gidi, Trke, resim, aritmetik, hepsi pekiyiydi. Lise (en kolunu da bitirdim. Kerrat cetveli, toplama kartma, kare kk alma, trev alma gibi lemleri de, eh, biraz biliyorum. Fakat yine de bu hesaba aklm ermiyor, ne yapaym. Gnlk er istihkak ka kurumu? 682.02 kuru.. Diyelim ki ben bir ay izin yaptm. Yani o gnlerde, bana ne stma, ne aydnlatma, hibir masraf yaplmad. imdi bu ince hesaplardan sonra, yeniden Asker Yksek dare Mahkemesine bavurup, efendim, izinli olduum gnleri hesaba katmamsnz amma desem, nasl olur? Sonra, Ar Asker Hastanesinde tedavi oldum. Ya bunun paras?. Devlet benden bunun parasn almam. Bir de Ankara'da, Glhane Asker Tp Akademisinde yattm. Hem de, az buz deil, general odasnda. Benden bunun da paralar istenmemi. nann bende imdi eziklik dodu. Hani, Turan Feyziolu, arada srada devletiyle, milletiyle blnmezlik diyor, ya, iim eriyor. te ben, u devlet dman sakncal piyade er, devletin bana yapt yardmlarn stne yatm, hi sesimi karmyorum. te blclk bu. imdi kime bavursam da. Asker Hastanede yaplan bu masraflar desem. Ktada gnde, 682.02 kurua malolduuma gre, kimbilir hastanedeki masrafm kaa kmtr?. bununla bitse iyi. Askere arldmda, Ankara Hukuk Fakltesinde dare Hukuku Asistanydm. Askerlik yasasna gre, 32 yann sonuna kadar, askerlik grevim ertelenebilirdi. O gnler, 12 Mart'n en fkeli gnleriydi. Askere Alma Dairesi Bakan benim dosyam ile ok yakndan ilgilenmi; ve hemen askere alnmam emretmi. Benim yam o tarihte tam otuz. En azndan iki ylm var amma, kim dinleyecek bunlar. Askere arldm. 12 Mart'n devlet terr, Elrom Olay ile balamt. 18 Mays 1971 gn, Ankara Skynetim Komutanlnca gzaltna alndm, bir ay sonra, hakkmda tutuklanmam gerektirecek su belirtisi saptanmadndan, Tugeneral Ali Elverdi'nin bakanlndaki Mahkemece serbest brakldm. Hemen o gnlerde de, devrin, tek ilerici yayn organ Ortam Dergisinde yaz yazmaya baladm. Bundan byk su olur mu?. Dergi kapatld. Derginin yazarlar, Mmtaz Soysal, Muammer Aksoy, lhami Soysal ve Ali Sirmen, ayr ayr gerekelerle gzaltna alnp tutuklanmlard. Ortam dergisi bir eit, Skynetim bekleme salonu olmutu. Orada kim yaz yazarsa, doru cezaevine. Ben de bunu hesaplayp duruyordum ki, cezaevinden nce askerlik ii kt. 1972 ylnn Mart aynda yedeksubay testlerine girmek iin hazrlklar tamamladm. Tam snava gireceim gnlerde, yeniden gzaltna alnarak, snava gireceim Muhabere Okulunda, cezaevine kapatldm. Alt ay sonra tahliye olduumda, evime biie gitmeden bir sonraki Yedeksubay dnemi snavlarna girerek, Tuzla Piyade Okuluna dtm. Orada ay eitim grdkten sonra, yeniden Skynetim Mahkemesince tutuklanarak, Mamak Tutukevinde, arka hcrede hak ettiim yeri aldm. Be ay sonra yeniden Asker Yargtay Karar gereince tahliye olduumda artk, yedeksubay rencisi deil, rtbesiz askerdim. Askerliim er olarak bittikten sonra sonulanan dava dosyasndan u belgeyi, sizlerle beraber okumadan geemeyeceim. Tazminat tutarnn saptanmas iin, dosya bir bilirkiiye yollanm. Bilirkii de, benim ktada askerlik yaptm, bu nedenle kta tazminat da almam gerektiini bildirmi. Mill Savunma Bakanl, buna da itiraz ediyor. Mill
Savunma Bakanl Mstear Yardmcs Hava Tmgeneral Nuri Gk'n imzasyla dosyaya konan yaznn bir blmn okuyalm: ... Yedeksubaylarn mutlaka ktalarda altrlacaklarna dair bir kural bulunmamaktadr. Bunlar, mesleklerine, ihtisaslarna, yabanc dil bilip bilmediklerine baklarak, kendilerinden en fazla yararlanacak grevlerde altrlmaktadrlar. Bilindii gibi baz nitelikleri tayan yedek subaylar, yedeksubay okullarndan sonra zel kuraya tabi tutulmakta, hatt bazlar hi kuraya sokulmadan, inha edildikleri byk kararghlarda grevlendirilmektedirler. Davac, hukuk doktoru olup, niversitede asistan olarak grevli iken asker edilmitir. Askerlik grevini yedeksubay olarak yapsa idi, bilgi ve tecrbesinden byk kararghlarn hukuk nitelerinde yararlanlaca muhakkakt... Gryorsunuz ya, Bakanlk apak iltifat ediyor! Dava srasnda aramzdaki buzlar zlm. Demek ki, beni, rnein Genelkurmay Hukuk Mavirliinde grevlendirip, bilgi ve tecrbemden yararlanacaklarm. Bu yaz, gerekten gururumu okad. Ama ben Patnos'da rtbesiz asker olarak, 61'lik Havan topunun hukuksal zellikleri ve Anayasa karsndadurumu konusunda, gerekten ok yararl almalar yaptm. Ya bir de beni, 12 Mart dneminde. Skynetim Mahkemesi savc yardmclna atasalard! Allah korumu, Allah... ER M? SUBAY MI? ASTSUBAY MI? Anayasay ihll, komnizm propagandas, marksist-lik, leninistlik, krtlk, gzalt, tutuklama, mahkmiyet, beraat derken, geldik bugne.. Er olarak askerlik yapp bitirdikten bir yl sonra, bu ilemin hakszlna karar verildi, bylece erlik ilemim iptal edildi. Sadece iptal edilse, yine iyi. stelik bir de, yedeksubay olarak askerlik yapsaydm, Mill Savunma Bakanl bilgi ve tecrbemden yararlanp, beni. Bakanlkta, rnein hukuk mavirliinde grevlendirebileceini bile aklad! Fakat ben imdi er miyim, yedeksubay m?. Er saylmam, nk. Asker Yksek dare Mahkemesi, yedeksubaylk hakkm elimden alan ilemi oybirlii ile iptal etmi. Yedeksubay da olamyorum. nk, yedeksubay okulunda bitirme snavna girmedim! Snava girmek, girmemek benim elimde deildi. nk, sonradan hakszl Asker Yargtay karar ile saptanan bir tutuklama karar ile Mamak Asker Cezaevi arka hcresine atlmtm. Snava bu nedenle giremedim. Yedeksubay okullar, zel telsiz kurslar, biki diki dersaneleri, akam liseleri gibi deildir. Yani, dardan snav vermek olana da yok. Byle olanak salansa ne olacak?. Ben bir emekli subay tutup, piyadecilik eitimi mi yapacam?. Yooo... Piyadecilii de iyi bilirim hani. nk Patnos'da, Blk Komutan stemen Veli Durmaz, benim asker eitimim ile ok yakndan ilgilenirdi. Ben, Tuzla Piyade Okulunda, silhl eitim grmtm. Fakat stemen Durmaz, Patnos'da, birlie gelen her yeni er grubuyla beni talime karr ben de, samzn neresi olduunu, solumuzun ne ynde olduunu iyice ezberledim. Saatlerce: Saa dn.. Sola dn.. Tfek as.. Tfek kar.. Si lh omuza.. Esas duru.. Merasim yry... gibi komut larla askerlii iyice iime sindirdim. Bu eitim aylarca byle devam etti. Ktaya yeni erler katldka ben de bu erlerle eitime kardm. zel eitim gryordum. Bu eitim iini stemen Veli Durmaz stlenmiti. Pahalya maloluyordum. . Saa dn.. Sola dn... Tfek as.. Tfek kar.. Esas duru.. Merasim yry... . Gece derslerinde de, bilgi ve kltrm olduka artyordu. Kuzey komumuz kimdir? Kuzey komumuz Rusya'dr komutanm.. Cumhurbakanmz kimdir?. Cumhurbakanmz Sayn Fahri Korutrk'tr komutanm. Alay komutanmz kimdir?. Alay Komutanmz Kurmay Albay Dursun Pekol'dir komutanm. Atatrk nerede dodu?. Atatrk Selnik'de dodu komutanm. Bu eitimlerin dnda, bir de Ellinci Yl Mar nn ezberlenmesi vard. Gndz marn gftesini, gece de bestesini ezberlerdik. avular mar ezberleyince, ayrlrlard. Bir sre sonra onbalar da ezberlerlerdi. Ben rtbesiz asker olduumdan, mar bir trl ezberleyemeyen erlerle beraber tutulurdum. stemen Veli Durmaz, mzik eitimim ile de yakndan ilgilenmekteydi. Mjdeler var yurdumun toprana tana / erdi Cumhuriyetim elli eref yana... Bu dizeler gece dlerime girerdi:
Mjdeler var yurdumun toprana tana... Mjde-lllerrr... vaaar, yurduuumunnn... Bir gn, mar ezbere okumak iin snava ekilen bir er yaasn soylu gencim, hr benliim diyecekken, yanllkla: Yaasn solcu gencim hr benliim... demez mi? Birdenbire ortalk kart. Sus, nereden kt bu solcu gencim? Ne yapsn zavall er? Doulu bir yurttamzd. Okuma yazma da bilmezdi. Belki soylu szc ne anlama gelir, onu da bilmezdi. Fakat, radyolarda solcu szn ok duyduu iin, yanllkla yaasn solcu gencim deyivermiti. Benim silh tayp tamayacam konusunda, Blk Komutan ile Tabur Komutan Binba Orhan Seluk arasnda gr birlii yoktu. Blk Komutan, benim gibi solculara silh verilmesini stratejik adan uygun bulmuyordu. stemen Veli Durmaz, benim nbet tutmam da, devletin gvenliine aykr gryordu. Tabur Komutan Orhan Seluk ise, bu kanda deildi. Tfek tamalydm. Havan demesi de tamalydm. Bir tank taburunda grev yapsaydm, Binba, altnda ezilmiyeceimi bilse, srtma tank yklemeyi de uygun bulabilirdi. Bir gn Tabur Komutan grr: Uur, senin silhn yine yok... diyerek hemen bir silh kuanmam isterdi. Bir iki gn silhl gezerim, bu kez, Blk Komutan stemen: Uur, koy silhn bakaym depoya... derdi. Btn bunlar bitti. Yedeksubaylk grevini er olarak yaptrtmak, imdilik gerilerde kald. Bu ilem, 12 Mart hukukunun kendine zg yasa d yntemlerinden biriydi. Artk, bugn hi kimse siyasal grlerden tr er kartlmyor. Yasalar m deiti? Hayr.. Kt hal ve dnce kavram m deiti? Yine hayr.. Yl 1977. Trkiye, en gerici iktidar dnemini yayor. Buna ramen, artk bu gibi ilemlere bavurulmuyor. Bu nedenle, bu tr ilemleri, Silhl Kuvvetlerimizin tmne balamak ve bundan kaynaklanan sonular kartmak yanl olur. Bu Ordu hepimizindir. Bu gibi lemler, bir faist dnemin gelip-geici hakszlklarndan biridir. Patnos'da ok ey kazandm. Orada, halk dediimiz soyut kavramn ne olduunu canl rneklerle anladm. Siirtli Maallah avuu, Trabzonlu Osman avuu, Denizlili Havanc Niyazi'yi, Krklarelili Recep'i, Mersinli Mithat', Ankaral Dinay' tandm. Her biri, birer insanlk simgesi gibi evremizde, bizlere, Hoca Nasrettin gibi alayan, Bayburtlu Zihni gibi glen halkn en taze gllerini sundular. Yreklerimize duygu pnarlarndan elleler akttlar. Erlik ileminden sonraki aamalar, ileri bsbtn arap sana dndrd. imdi ne er saylyorum ne de yedeksubay.. Byle olunca, ikisinin aras, astsubay yapacaklar galiba!. Evet, evet. ne olursa olsun, ben Patnos dalarnda halk ocuklaryla er olarak askerlik yapmay, emekli olduktan sonra, siyasal iktidarn uzatt ynetim kurullarnda, onbinlerce lira para alan orgeneral olmaya deimem!

Uğur Mumcu Full

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Uğur Mumcu Full

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Cumhuriyet 24.01.

Mumcu'nun terre bakn konu alan belgesel izleyiciyle buluuyor

Heykeltra Ayhan Ylmaz'n Faili Mehuller Heykeli

DOSTLARI UUR MUMCU'YU ANLATIYOR

Dnyada insan olarak yaamak istiyoruz

DOSTLARI UUR MUMCU'YU ANLATIYOR

UUR MUMCU'NUN KALEMNDEN TERRN YAKIN TARHES... DERLEYEN: Ik Kansu

UUR MUMCU'NUN KALEMNDEN TERRN YAKIN TARHES...

Kapanmayan dosya: UMUT

Aydnlarn koruyamayan lke

DOSTLARI UUR MUMCU'YU ANLATIYOR

Kapanmayan dosya: UMUT

Trkiye'yi sarsan cinayetler

(um:ag): Amacmz Mumcu gibi gazeteciler yetitirmek

Tm kirli iler rtbas edildi

DOSTLARI UUR MUMCU'YU ANLATIYOR

ldrlnn 10. ylnda, yazd her yaz bugne k tutuyor

You might also like