YILDIZ TEKNK NVERSTES MMARLIK BLM 2011-2012 BAHAR YARIYILI 19.

YY YAPILARININ DEKORASYONU DOLMABAHE SARAYI MABEYN- HMAYUN (SELAMLIK)

YRD.DO.DR. AYNUR FT

11071603 ZDE YILDIZ

KONUMU

Dolmabahe Saray, Karaky'den Saryer'e uzanan sahil eridinin Kabata ile Beikta arasnda kalan blmnde, Marmara Denizi'nden Boazii'ne deniz yoluyla girite sol kyda, skdar'n karsnda yer alan yapdr.

HAVA FOTORAFI

SELAMLIK

DOLMABAHE SARAYI BLMLER

GENEL BLGLER

Dolmabahe Saray, otuz birinci Osmanl padiah Sultan Abdlmecid (1839-1861) tarafndan yaptrlmtr.Sarayn cephesi, stanbul Boaz'nn Avrupa kysnda 600 metre boyunca uzanmaktadr. Avrupa mimari sluplarnn bir karm olarak, Ermeni asll Garabet Amira Balyan ve olu Nigoos Balyan tarafndan inasna 13 Haziran 1843 tarihinde balanan saray, evre duvarlarnn tamamlanmas ile birlikte 7 Haziran 1856 tarihinde kullanma almtr. Saray'n ana yaps; Mbeyn-i Hmyn (Selmlk), Muyede Salonu (Tren Salonu) ve Harem-i Hmyn adlarn tayan blmden oluur. Mbeyn-i Hmyn; devletin ynetim ileri, Harem-i Hmyn; Padiah ve ailesinin zel yaam, bu iki blmn arasnda yer alan Muyede Salonu ise; Padiah'n devlet ileri gelenleriyle bayramlamas ve kimi nemli devlet trenleri iin ayrlmtr.

SELAMLIK MUAYEDE SALONU

HAREM

Ana yap; denize paralel blm boyunca bodrumla birlikte katldr. Harem dairelerinin bulunduu kara tarafna uzanan blmde ise musandra (tavan aras) katlaryla birlikte drt katl bir yap zellii kazanmaktadr. Biimde, ayrntlarda ve sslemelerde gzlenen belirgin Bat etkileri, mparatorluun son dneminde deien estetik deerlerin bir yansmasdr. te yandan mekn rgtlenmesi, oda ve salon ilikileri asndan, geleneksel Trk Evi plan tipinin ok byk boyutlarda uyguland bir yap btndr.

MMAR SLUBU VE ZELLKLER

Dolmabahe Saray'nn kendine has, belirli ekollere giren bir mimari slubu olmamasna karn Fransz Baroku, Alman Rokokosu, ngiliz Neo Klasizmi, talyan Rnesans kark bir ekilde uygulanmtr. Dolmabahe Saray yaklak olarak 250.000 m'lik bir alanda yer almaktadr. Saray, mtemilatnn neredeyse tamamyla birlikte deniz doldurularak, bu zemin zerine 35 - 40 cm apnda, 40 - 45 cm satranvari aralklarla, mee kazklar aklarak zerine takviye edilmi yatay hatllarla btnletirilmi 100 - 120 cm kalnlnda olduka salam horasan harl dek (radyojeneral) zerine kagir olarak ina edilmitir. Kazk boylar 7,00 - 27,00 m arasnda deimektedir. Yatay peteban hatllar ise 20 x 25 20 x 30 cm dikdrtgen kesitindedir. Horasan dekler esas ktlenin 1,00 - 2,00 m dna taacak (ampatman) eklinde oluturulmulardr. Yktrlan eski saraylarn temel dekleri tamir ettirilerek yeniden kullanlmtr. Gayet salam olduklarndan, hibiri tasman yapmam, atlama ve yarlma olmamtr. Sarayn temel ve d duvarlar, masif tatan, blme duvarlar harman tulasndan, deme, tavan ve atlar ahap olarak yaplmtr. Beden duvarlarnda takviye amacyla demir gergiler kullanlmtr. Masif talar, Haznedar, Safraky, ile ve Saryer'den getirilmitir. Stuka mermerle kaplanan tula beden duvarlar, somaki mermer plak veya kymetli aalardan faydalanlarak lambrilerle rtlmtr. Pencere doramalar mee kerestesinden yaplm, kaplar maun, ceviz veya daha kymetli kerestelerden imal edilmitir. ral am keresteler Romanya'dan, mee dikme ve hatllar Demirky ve Kilyos'tan, kap, lambri ve parke keresteleri de Afrika ve Hindistan'dan getirtilmitir. Alttan kzdrmal alaturka stilinde ina edilen kagir kubbeli hamamlarda Marmara mermeri, Hnkr hamamnda ise Msr alabaster cevheri kullanlmtr. Pencerelerde zel imalatla ultraviyole nlarn geirmeyen camlar kullanlmtr. zellikle padiahn kullanmnda olan yerlerdeki duvar ve tavan sslemeleri dier mekanlardakilere nazaran daha fazladr. atlarda toplanan kar ve yamur sular dere ve oluklarla kanalizasyona balanmtr. Kanalizasyon ebekesi kafi miktarda borularla kurulmu, atk sular eitli ilemlerle temizlenerek, drt ayr yerden denize aktlmas salanmtr

SSLEMELER
Dolmabahe Saray'nn i ve d sslemeleri Bat'nn eitli sanat dnemlerinden alnan motiflerin bir arada kullanlmasyla gerekletirilmitir. Barok, Rokoko ve Ampir zelliindeki motifler i ie kullanlmtr. Sarayn inaatnda Marmara Adalar'ndan karlan maviye benzer bir renkteki mermer kullanlm, i sslemede ise su mermeri, billur, somaki gibi kymetli haiz mermer ve talarla almalar yaplmtr. D cephelerdeki sslemelerde olduu gibi i tezyinatta da eklektik (semeci) anlay hakimdir. Sarayn duvar ve tavan sslemeleri talyan ve Fransz sanatlar tarafndan yaplmtr. sslemelerde ounlukla altn tozu kullanlmtr. Resimler sva ve al zerine yaplm, duvar ve tavan sslemelerinde perspektifli mimari kompozisyonlarla boyutlu yzeyler meydana getirilmitir. Sarayn i dekoru, tarih ak iinde ilaveler yaplarak zenginletirilmi, zellikle yabanc devlet adam ve kumandanlarn hediyeleri ile salon ve odalar ayr bir deer kazanmtr. Schan isimli yabanc bir sanatkar sarayn dekore edilmesinde ve denmesinde almtr. Avrupai stilde (Regence, XV. Louis, XVI. Louis, Viyana-Thonet) ve Trk tarzndaki mobilyalarn yansra, saray odalarnda grlen minder, dek ve alteler alaturka hayat tarznn devam ettirildiini gstermektedir. 1857 tarihli belgelerde Schan'a baarsndan dolay nian verildii ve kendisine milyon frank hakknn denmesi gerektii aklanmtr. Demelik ve perdelik kumalarn tm yerli olup, sarayn dokumahanelerinde retilmitir. Sarayn parkelerinin zerini (yaklak 4.500 m'lik bir alan) 141 hal ve 115 seccade sslemektedir. Hallarn byk bir ksm Hereke fabrikalarndaki tezgahlarda imal edilmitir. Bohemya, Bakara ve Beykoz avizelerinin toplam says 36'dr. Ayakl amdanlarn, baz minelerin, billur merdiven korkuluklarnn ve btn aynalarn malzemesi kristaldir. Sarayda ayrca 581 tane kristal ve gmten yaplm amdan mevcuttur. Toplam 280 vazodan 46 tanesi Yldz porseleni, 59'u in, 29'u Fransz Sevr, 26's Japonya, geri kalan dierleri de muhtelif Avrupa lkelerinin porselenleridir. Her birinin ayr bir zellii olan 158 adet saat sarayn oda ve salonlarn sslemektedir. Yaklak 600 adet tablo, Trk ve yabanc ressamlar tarafndan yaplmtr. Bunlar arasnda saray ba ressam Zonaro'nun 19, Abdlaziz dneminde stanbul'a gelen Ayvazovsky'nin 28 tablosu da bulunmaktadr.

SELAMLIK-HASBAHEDEN GRN

GENEL BLGLER-SELAMLIK
Padiah'n devlet ilerini yrtt Mbeyn; ilevi ve grkemiyle Dolmabahe Saray'nn en nemli blmdr. Girite karlalan Medhal Salon, st kat ile balanty salayan ve protokol zellii tayan Kristal Merdiven, elilerin arland Sfer Salonu ve Padiah'n huzuruna ktklar Krmz Oda; mparatorluun tarihsel grkemini vurgulayacak biimde sslenmi ve denmitir. st katta yer alan Zlvecheyn Salonu; Padiah'n Mbeyn'de kendine zel olarak ayrlm dairesine bir tr gei mekn oluturmaktadr. Bu zel dairede, Padiah iin, mermerleri Msr'dan getirilmi grkemli bir hamam, alma odalar ve Sultann gnlk yaantsn srdrd yemek ve dinlenme odalar yer almaktadr. Ayn blmde bulunan ve Halife Abdlmecid'in kitaplarndan oluan ktphane dikkat ekici meknlardandr.

SELAMLIK GR

SELAMLIK GR CEPHES

SELAMLIK SOL CEPHES

SELAMLIK TURU IKII-MUAYEDE SALONU DENZ TARAFI GR

MUAYEDE SALONU GRNDEN HAREM GRN

SELAMLIK GENEL BLGLER

Mabeyn-i Hmayun, zemin ve birinci katta, yapnn ana ekseni stne ard arda yerletirilmi byk salon ve bu salonlara alan ke odalarndan oluur.

1-MEDHAL SALONU

Zemin kattaki Medhal (giri) Salonudur. Salon on drt stunludur ve drt kma ile geniletilmitir. kmalardaki stunlar grsel bir snr etkisi yaratmtr. Bunlardan giri ynnde olan dierlerine gre uzatlm ve bir sahanlkl oluturulmutur. Bu sahanlk Halife Abdlmecit zamannda siyah, beyaz mermerle kaplanmtr. kmalar arasnda deiik ilevli ve eitli boyutlarda odalar yer alr. Bunlarn hepsi kk odalar ya da koridorlar yoluyla sofaya alrlar.

1-MEDHAL SALONU

Kalem ii(altn varakl) tavan bezemeleri

Tavan genel olarak geometrik panolara blnm ve bu yzeyler kalem ileri ile bezenmitir. Salon duvarlar yalanc stunlar, kemerleri hareketlendirilmitir. bkey ke duvarlarn ortasna mineler yerletirilmitir ve demeler ise parkedir.

1-MEDHAL SALONU
Kalem ii(altn varakl) tavan bezemeleri

Al- yalanc stun ve kemerler

1-MEDHAL SALONU

Markteri teknii ile yaplm ahap parke

1-MEDHAL SALONU

1-MEDHAL SALONU

1-MEDHAL SALONU

1-MEDHAL SALONU-TAVAN/KALEM (ALTIN VARAKLI)

1-MEDHAL SALONU-TAVAN/KALEM

1-MEDHAL SALONU-HEREKE KUMAI KOLTUK DEMELER VE PERDELERDE PROTOKOL RENG OLAN KIRMIZI KULLANILMITIR.

1-MEDHAL SALONU-DEME/AHAP PARKE

1-MEDHAL SALONUNDAN KRSTAL MERDVENE GE

Kalem ii merdiven arka yzeyi

Lake+altn varak stun

YAZI DARES

YAZI DARES

tuk sva duvar

YAZI DARES

tuk sva duvar

YAZI DARES

Ahap parke

YAZI DARES

Kalem ii tavan bezemesi(altn varakl)

YAZI DARES

Altn varak ahap ereveli tablo Yalanc al stun

YAZI DARES-TAVAN/KALEM (ALTIN VARAKLI)

YAZI DARES

YAZI DARES

YAZI DARES

Lake+altn varak stun

YAZI DARES-BALKON DUVARLARI/KALEM -DUVAR RESM

Kalem ii+duvar resmi tavan bezemesi tuk sva duvar Kalem ii duvar bezemesi

YAZI DARES-BALKON TAVANI/KALEM

YAZI DARES-BALKON

thal olduunu dnd seramik zemin kaplamas

SELAMLIK BNEK SALONU

YAZI DARESNDEN SELAMLIK BNEK SALONUNA GE YOLU

Ahap parke

Boyal duvar yzeyi

SELAMLIK BNEK SALONU

SELAMLIK BNEK SALONU

Boyal duvar yzeyi

SELAMLIK BNEK SALONU

Lake+altn varak stun

Ahap talarla blnm kalem ii bezemeli tavan Boyal duvar yzeyi

SELAMLIK BNEK SALONU-TAVAN/KALEM

Ahap talarla blnm kalem ii+ duvar resmi bezemeli tavan

SELAMLIK BNEK SALONU

SELAMLIK BNEK SALONUNDAN KRSTAL MERDVENE GE

Lake+altn varak stun Boyal duvar yzeyi

Ahap parke

20-BADETE HAZIRLIK MEKANI

20-BADETE HAZIRLIK MEKANI

Kalem ii+duvar resmi bezemeli tavan

20-BADETE HAZIRLIK MEKANI

Boyal duvar yzeyi

20-BADETE HAZIRLIK MEKANI-TAVAN/KALEM+DUVAR RESM

Kalem ii+duvar resmi

20-BADETE HAZIRLIK MEKANI-AHAP PARKE

Ahap parke

21-MESCD

21-MESCD

Boyal duvar yzeyi

21-MESCD-TAVAN/KALEM+ DUVAR RESM

21-MESCD

21-MESCD

Ahap parke

KRSTAL MERDVEN

Deniz ve kara tarafndaki kanatlar ise Barok merdivenlerle koltuk kaplarna alr. Bu kanatlarla Kristal merdiven ynndeki kanatlara, ikier stunla grsel bir snr getirilmi yalanc stun ve kornilerle duvarlar hareketlendirilmitir. Tavan sslemelerinde grlen zellik dierlerinden farkl olarak motifler arasnda manzara resimlerinin kullanlmtr. Deme yine parkedir. Simetrik plann bozulmas da bu salondan balar.

KRSTAL MERDVEN
Al+altn varak tuk stunlar

KRSTAL MERDVEN

Kalemii tavan yzeyi

Boyal duvar yzeyi Lake+altn varak stun

KRSTAL MERDVEN

tuk stunlar

KRSTAL MERDVEN

Kalem ii Duvar yzeyi

KRSTAL MERDVEN

Boyal Duvar yzeyi

Kristal Korkuluklar

tuk duvar yzeyi

KRSTAL MERDVEN- AHAP PARKE

Ahap parke Ahap oyma

KRSTAL MERDVEN- KALEM (ALTIN VARAKLI)

26-SFERA SALONU

26-SFERA SALONU-TAVAN/ALI+ALTIN VARAK

26-SFERA SALONU

Ahap parke eidi 2

Ahap parke eidi 3

Ahap parke eidi 1

Ahap parke eidi 2

26-SFERA SALONU

Ahap parke eidi 2

Ahap parke eidi 3 Ahap parke eidi 2 Ahap parke eidi 5

26-SFERA SALONU

Ahap parke eidi 5

26-SFERA SALONU

Ahap parke eidi 3

Ahap parke eidi 1

Ahap parke eidi 3

26-SFERA SALONU

Yalanc al stun,lake+altn varak

26-SFERA SALONU

26-SFERA SALONU

Al+altn varak+kalem ii

26-SFERA SALONU-HASBAHE KANADI TAVAN/ALI ALTIN VARAK

Ahap,lake + altn varakl korni

26-SFERA SALONU-HASBAHE KANADI KORN/YALDIZLI LAKEL

Ahap,lake+altn varakl korni

Al+lake+altn varakl yalanc stun

26-SFERA SALONU-HASBAHE KANADI DEME/AHAP PARKE

26-SFERA SALONU-HASBAHE KANADI DUVAR/TUK,ALI STUN

tuk duvar bezeme

30-EL KABUL ODASI MEDHAL

30-EL KABUL ODASI MEDHAL KORN,MOBLYALAR/ALTIN VARAK

Boyal duvar yzeyi

Ahap,altn varakl korni

30-EL KABUL ODASI MEDHAL TAVAN/KALEM , DUVAR RESM

Kalem ii+duvar resmi bezemeli tavan

30-EL KABUL ODASI MEDHAL DEME/AHAP PARKE

Ahap sprgelik

Ahap parke

36 NUMARALI VELAHT ODASI

36 NO LU VELAHT ODASI TAVAN/ALI ALTIN VARAK DUVAR RESM

Al+kalem ii(altn varakl)+duvar resmi

36 NO LU VELAHT ODASI DEME/AHAP PARKE

Al kabartma+altn varak

Ahap parke

36 NO LU VELAHT ODASI TAVAN/ALI ALTIN VARAK

27-TERCMAN ODASI

27-TERCMAN ODASI

27-TERCMAN ODASI

Ahap parke

27-TERCMAN ODASI

Kalem ii(altn varakl)+duvar resmi

28-NTZAR ODASI

28-NTZAR ODASI

Ahap korni+altn varak

28-NTZAR ODASI TAVAN/ALI ALTIN VARAK DUVAR RESM

28-NTZAR ODASI DUVAR/KALEM , AHAP KAPLAMA

Ahap duvar kaplama

Kalem ii(altn varakl)+duvar resmi bezemeli duvar

28-NTZAR ODASI

Ahap parke

28-NTZAR ODASI

Kalem ii(altn varakl)+duvar resmi bezemeli duvar

Ahap duvar kaplamas(altn varakl)

31-EL KABUL ODASI

31-EL KABUL ODASI

31-EL KABUL ODASI

Ahap+altn varakl korni

31-EL KABUL ODASI

Al+kalem ii(altn varakl)+duvar resmi tavan bezemesi

31-EL KABUL ODASI

Ahap duvar kaplamas+altn varak

Kalem ii(altn varakl)+duvar resmi duvar bezeme

31-EL KABUL ODASI

Kalem ii(altn varakl)+duvar resmi duvar bezeme

ZLVECHEYN SALONU

ZLVECHEYN SALONU

Ahap parke

ZLVECHEYN SALONU

ZLVECHEYN SALONU NDAN KRSTAL MERDVENLER E BAKI

Ahap parke

ZLVECHEYN SALONU

Al+altn varak tavan bezemesi

ZLVECHEYN SALONU

Al+altn varak tavan bezemesi

ZLVECHEYN SALONU

Ahap parke

ZLVECHEYN SALONU

Al+lake+altn varak stun

ZLVECHEYN SALONU- DENZ TARAFI

Ahap altn varakl korni

ZLVECHEYN SALONU- DENZ TARAFINDAN SALONA BAKI

ZLVECHEYN SALONU- YEL LAKE PYANO

ZLVECHEYN SALONU-

Al+lake+altn varak stun

ZLVECHEYN SALONU- AHAP PARKE

ZLVECHEYN SALONU- AHAP PARKE

42-SOMAK ODA

42-SOMAK ODA

42-SOMAK ODA

tuk sva

42-SOMAK ODA-TUK DUVARLAR

tuk sva

42-SOMAK ODA-TUK DUVARLAR

Ahap parke

42-SOMAK ODA-AHAP PARKE

43-KTPHANE

43-KTPHANE

Boyal duvar

43-KTPHANE-AHAP PARKE

Ahap parke

43-KTPHANE

Kalem ii(altn varakl)+duvar resmi bezemeli tavan

46-HNKAR HAMAMI

46-HNKAR HAMAMI DUVAR/ALABASTER MERMER

Alabaster mermeri

46-HNKAR HAMAMI-TAVAN ELK STRKTR VE CAM

46-HNKAR HAMAMI

46-HNKAR HAMAMI ILIKLIK ODASI FL GZ TAVANI

46-HNKAR HAMAMI ILIKLIK ODASI

48-HATIRALAR SALONU

48-HATIRALAR SALONU TAVAN/ALI KALEM

Al+kalem ii(altn varakl)

48-HATIRALAR SALONU TAVAN/ALI KALEM

Al+kalem ii(altn varakl)

48-HATIRALAR SALONU-SELAMLIKTAN HAREME GE KORDORUNDAN NCEK SOFA

Boyal duvar yzeyi

Ahap deme

48-HATIRALAR SALONU-AHAP PARKE

Ahap deme

48-HATIRALAR SALONU-SELAMLIKTAN HAREME GE KORDORUNDAN NCEK SOFA

48-HATIRALAR SALONU-AHAP PARKE

Ahap deme

49 NUMARALI ODA

49 NUMARALI ODA

Al+kalem ii+duvar resmi

49 NUMARALI ODA

Al+kalem ii+duvar resmi

49 NUMARALI ODA

Ahap parke

HATIRALAR SALONUNDAN 49 NUMARALI ODA YA BAKI

Ahap parke

49 NUMARALI ODA

Ahap+altn varak

49 NUMARALI ODA

Boyal duvar+kabartlm al(altn varakl)

49 NUMARALI ODA

HAREM KORDORLARI

HAREM KORDORLARI

KAYNAKLAR
http://www.360tr.com/dolmabahce/ http://www.istanbulgezi.net/Dolmabahce-sarayi-salon-ve-odalari.htm http://www.3dmekanlar.com/tr/dolmabahce-sarayi.html

TBMM Milli Saraylar-Dolmabahe Saray-stanbul,2005