ktisat Politikas Vize+Final

Soru -1) ktisat Politikasnn amalar nelerdir? 1. Tam istihdam: sizliin minimuma indirilmesine ynelik politikalardr. sizlik hibir zaman sfra inmez bu ama sadece isizlii doal isizlik snrna getirmektir. 2. Fiyat istikrar: Enflasyonist ve deflasyonist srecin olumamas iin yaplan politikadr. Bylece satn alma gc korunmak istenmektedir. 3. demeler dengesi denklii: D lkelerle yaplan ticarette dengenin salanmasdr. zellikle ak vermemeye ynelik olsa da srekli fazla vermesi de zararl olabilir. 4. Ekonomik Byme: Reel kt o dzeyinin arttrlmasyla refah seviyesini arttrmaya ynelik politikadr. 5. Adil gelir dalm: Devlet vergi ve transfer harcamalar ile arpk gelir dalmn dzenler ve gelirin yeniden dalmn salar. 6. Kaynaklarn etkin kullanm: Devletin tam ve yar kurumsal mallar reterek oluacak monopolleri engeller. Bylece kaynak israfn engeller ve kaynaklarn etkin kullanlmasn salar. Soru -2) ktisat politikasnn aralar nelerdir? 1. Para ve mali aralar ieren talep ynetimi politikalar: Enflasyon ve kamu aklar gibi sorunlar zmeye yneliktir. 2. Dviz kuru ve d ticaret politikalar: demeler dengesi denkliine ynelik aratr 3. Gelir ve fiyat politikalar: Gelir Politikas: Ar cretleri indirmeli vergi politikalar ile dllendirilmeyi, Fiyat Politikas: Fiyat tavan belirleme ve fiyatlar dondurmaya ynelik politikadr 4. Arz ynetim politikalar: retim ve retimden elde edilen gelirlerini arttrmak iin vergi indirim politikalardr 5. D bor ynetimi: Borlarn daha verimli ekilde ynetilmesine yneliktir. 6. Kapasite kullanm ve retken verimlilii arttracak politikalar: Vasfsz i gcn vasfl igcne evirecek ve bunu teknolojik birikimi ile salamaya ynelik politikalardr Soru3)Devlet ekonomide neden bulunur? Devlet ekonomide piyasa baarszlklar nedeniyle ve bunlar dzeltmek amacyla bulunur. nk Piyasa kaynaklar etkin kullanmyor: Devlet ekonomide bulunarak zel sektrn retemedii/retmedii tam ve yar kamusal mallar reterek kaynaklarn etkin dalmn salyor Piyasa geliri adil datmyor: Devlet ise vergi mekanizmas ve transfer harcamalar ile geliri yeniden datyor Piyasa istikrar salamada baarsz: Baz durumlarda zel sektr piyasa da oluan istikrarszlklar dzeltmede yetersiz kalabilir. rnein byk buhranda olduu gibi ancak devlet mdahaleleri ile alr bu dzensizlik Soru4) Devletin ekonomideki yeri nedir neler yapar aklaynz nsanlarn insan gibi yaayabilmesi iin belirli bir miktar para salamak. Artan oranl vergiler alarak gelir adaletini salamak fakat bu da alma ve bo zaman arasndaki tercihi olumsuz etkilemeyecek ekilde olmaldr. Devlet asgari cret ve alma srelerini belirlemelidir. Devlet i sektrnn evre kirliliine yol amasn da engellemelidir. demeler dengesini salamak iin yapt ithalatn ihracatla karlanmas gerekmektedir. Devlet ekonomideki kararlar etkiler. Vergilerle, Transfer harcamalaryla yapar. Adalet sistemini ve mlkiyet haklarn korur. Devlet retimi yaplmak istenmeyen retimleri yapar. Yar kamusal mallar ihtiyac olana detir fakat tam kamusal mallar ancak ald vergilerle karlar. Byk bunalm ile birlikte devlet talep arttrc olarak ekonomiye katlr. Devler bazen ekonomisini da kar korur.

Soru5) Enflasyon vergisini ve senyoraj formulize ederek aklaynz Enflasyon Vergisi: Elinde para bulunduranlarn enflasyon sonucu maruz kaldklar sermaye kayplarn ifade eder

Dzenleyen: Fatih KANSOY

www.marmaraiktisat.com

Sayfa 1

ktisat Politikas Vize+Final

EV= . Reel Para Arz

Pi-1 = nceki Dnem Fiyatlar Pi = imdiki dnem fiyatlar

Senyoraj: Devletin para basma hakkndan kaynaklanan gelirdir. Devletin, para basma maliyeti ile parann deeri arasndaki farktan elde ettii kazantr.

M1= Artan para arz M: ilk para durumu

Soru-6 ) Ekonomik bymenin etkenleri nelerdir? 1. 2. 3. 4. Emek miktarnda ki art: retim tesisi var fakat emek eksik ise emek miktarn artmas bymeyi salayacaktr Emek verimliliinde ki art: Ayn retim kapasitesinde emein verimliliinin artmas sonucu oluan ktda olacaktr. Sermaye stoundaki art: retim faktrlerinden olan sermayenin art retimi arttracak ve byme salanacaktr. Teknoloji seviyesi: Teknolojik seviyenin artmas mevcut girdi ile daha fazla kt alnmasna yol aar. Bu nedenle ekonomik bymenin n koullarndan biridir. 5. Doal kaynaklarn oalmas: retim faktrlerinden olan doal kaynaklarn artmas sonucu byme gerekleebilir. Ancak bu tek bana yeterli deildir Soru-7 ) Sterilizasyon politikasn nedir ekil izerek aklaynz

Sterilizasyon: Yabanc paralarn ulusal para zerindeki negatif etkilerini ntralize etmek iin uygulanlan politikadr.rnein Trkiye nin mevcut dolar rezervi 80$, fakat piyasa 120$ talep ediyor.MB bunu yurt dndan elde edecek.Yani 40$ yurt dndaki MB`lerden bor alacak. Piyasaya 40$ srp piyasadan onun karl ulusal paray ekmeli ki fiyatlar genel seviyesi ykselmesin. Bunun iinde piyasaya tahvil vererek 40$ miktarndaki yerli paray kendisine ekiyor. Bylece yabanc parann ulusal para zerindeki negatif etkisi ntralize oluyor.

Fakat hibir MBs bunu srekli yapmak istemeyecektir. Zira yaplan bu ak piyasa ilemleri(piyasaya bono, tahvil satmak) bor servis ykn arttracak, reel faizleri ykseltecek ve bir mddet sonra reel faizlerin ekicilii ortadan kalkacaktr. Bunun dnda dier para politikas aralarnn etkisini azaltacaktr Soru-8 ) Maliyet Enflasyonunun (Arz Ynl Enflasyon) Oluum Nedenleri Nelerdir 1. 2. 3. Arz ynl enflasyonda, tekel gcne sahip sendikalarn cret-fiyat spirali kanalyla fiyatlar genel seviyesini arttrmalar sz konusudur. Yksek cret art olan iletmelerde verimlilik art salanamaz ise karllk yksek fiyat artlaryla salanmaya allr. Monopol gce sahip sektrlerin kendi yaam standartlarnn ykseltilmesi amacyla yaptklar fiyat artlar da maliyet enflasyonunun bir baka nedenidir.

Soru-9) Enflasyon trleri nelerdir? Enflasyon nedenleri nelerdir?

Dzenleyen: Fatih KANSOY

www.marmaraiktisat.com

Sayfa 2

ktisat Politikas Vize+Final

Enflasyon Trleri: 1. 2. 3. Hiperenflasyon: Aylk veya yllk 3 haneli enflasyon oranlardr. Ilml Enflasyon: Yllk tek haneli ya da %10-19 aras enflasyon oranlardr. Sfr enflasyon olduunda reticiler yatrm karar almaz. O nedenle belli bir oranda enflasyon olmaldr. Kronik Enflasyon: Yllk 2 haneli enflasyon oranlardr.

Enflasyon nedenleri 1. 2. 3. Talep Enflasyonu: retilen mal ve hizmetlerden daha fazlasnn talep edilmesi sonucu fiyatlar genel seviyesinin artmasdr. Maliyet Enflasyonu (Arz Ynl Enflasyon): retim faktrlerinin girdi-fiyat artlarnn mal ve hizmet firarlarn arttrmasdr. Darboaz Enflasyon: Her endstri grubu iinde tam istihdama ulalamamas sonucu meydana gelir. Ara mal reten firmalardan kaynaklanan yetersiz retim girdi maliyetlerini arttracaktr.

Soru-10) Umulan enflasyon, umulmayan enflasyon ve enflasyon pirimi nedir? Umulan Enflasyon: Umulmayan enflasyonun en nemli sonucu toplumun eitli gruplar arasnda parann yer deiimini salyor. rnein: Bor verenden bor alana doru bir gelir akm salanyor. Umulmayan Enflasyon: Umulan enflasyon orannda bireylerin varlklarnn getirileri zerine belirli bir korunma bedeli getirmeleri ksa ve orta dnemde enflasyonun toplum zerindeki ykn hafifletebilecektir. Enflasyon umulmuyor ise etkisi ok daha yksek olacaktr. Gelir ve servetin toplumun farkl gruplar arasnda yer deimesine sebep olur. Enflasyon Pirimi: Umulan Enflasyon orann dengelemek iin finansal varlklarn tad nominal faiz orannn iinde yer alan ksm. N.Faiz Oran: Reel Faiz oran + Enflasyon Oran Soru-11) Enflasyonist durumlarda uygulanacak politikalar nelerdir aklaynz. 1. 2. 3. Maliye Politikas: Aralar; vergiler ve kamu harcamalardr. Enflasyonist dnemlerde vergiler arttrlr, devlet harcamalar azaltlr. Para Politikas: faiz oranlarn etkileyerek yatrmlar zerinde olumlu etki uyandrlmaya allr. Dviz Kuru Politikas: Enflasyonist dnemlerde fiyatlar genel dzeyi artt iin ihracat azalr, ithalat artar. Bu da bte an meydana getirir. Dviz kuru politikas ile ihracat tevik edilerek bte a kapatlmaya allr.

Soru-12) Doal isizlik nedir? Belirleyicileri nelerdir? Doal isizlii azaltmak iin neler yaplmaldr? Umulan enflasyon oran ile gerekleen enflasyon orannn eit olduu anda oluan isizlie doal isizlik denir. Ayn zamanda tam istihdam da denilir. Doal sizlik= Yapsal sizlik + Friksiyonel sizlik Belirleyicileri Nfus yaps ve g faktr. Nfusun kompozisyonu Minimum cret oranlar ve enflasyon Sektrel emek farkll Gl Sendikalar Talep yetersizlii

Bunlarn dnda aksak rekabet koullar, yeterli firmann piyasada olmay ve devletin zel sektr kstekleyecek sk maliye politikalar uygulamalar doal isizlik orann etkiler.

Dzenleyen: Fatih KANSOY

www.marmaraiktisat.com

Sayfa 3

ktisat Politikas Vize+Final

Bu oran azaltmann yollar Sendikalar isizlie yol ayorsa sendikalarn gcne yasalar yoluyla mdahale edilebilir Devlet vergileri drerek alm gcnn armasn salayp talep yetersizliini engelleyebilir Firmalarn ayakta durabilmeleri iin asgari oranlar drlebilir. Soru 13) Doal olmayan isizliin zm nedir? zm iin hangi yntemler izlenmelidir. Doal olmayan isizliin nedeni reel cretlerin yksek olmas gsterilmi ve zm iin u yntemler izlenmektedir. Sendika glerinin yasalarla reel cretler zerindeki hkimiyetini krmak cretler zerindeki direkt vergi yklerini azaltarak iilerin daha fazla cret talep etmesini engellemek kna yntemi Kamu sektrndeki cret demelerini kontrol altna almak Minimum cret tabannn drlmesi

Soru 14) sizlik havuzuna giren ve kanlar yaznz sizlik Havuzuna Giri 1. Yeni mezunlar, ocuk sahibi olup i brakanlar. 2. Friksiyonel isizlik 3. Firmann rettii rne talebin dmesi (talep yetersizlii) ile oluan isizlik. 4. retilen maln talebi tamamen yok olunca oluan isizlik. 5. ten atlma ile oluan isizlik. sizlik Havuzundan k 1. Bireyin geici veya srekli i bulmas. 2. Bireyin geici sre iten uzaklatrlp yine ie alnmas. 3. Bireyin srekli olarak emek gcnden ekilmesi(emeklilik, lm). Soru-15) Teknolojik byme nedir? Teknolojik gelimeyi belirleyen faktrler nelerdir ? Solov art nedir? Bir ekonomide teknoloji kullanm mevcut girdi ile daha fazla kt alnmasn salayacaktr. Bu nedenle teknolojik gelime yeteneini arttrmak, ekonomik byme iin bir n koul olmutur.

Teknoloji Gelimeyi belirleyen faktrler? Bilimsel kapasite Eitim-retim sisteminin etkinlii Ar-Ge harcamalarnn bykl Devlet harcamalarnn beeri sermayeye ynelik olmas.(salk, eitim gibi) Solov Art: sermaye ve emek girdileri dnda bir ey retim artna neden oluyorsa, buna solov art denir. Solow bu art salayan eyin bilgi ve teknoloji art olduunu belirtiyor Soru-16) Ekonomik byme nedir yararlar ve zararlarn aklaynz? Genel anlamda reel kt dzeyinin arttrlmas demektir. Reel bymeyi bulmak iin, enflasyondan arndrmak gerekmektedir. Ekonomik bymeyi retim faktrleri salar. Bymenin Yararlar Yaam standardnn ykselmesi Yeni i kollarnn ortaya kmas Daha iyi kalitede mal ve hizmet retimi ve tketiminin salanmas

Dzenleyen: Fatih KANSOY

www.marmaraiktisat.com

Sayfa 4

ktisat Politikas Vize+Final

Daha adaletli gelir dalmnn salanmas Zararlar: sizlik evresel kirlenme Tketim tercihlerinin gelecee kaymas

Soru-17) demeler dengesi denklii nedir? demeler dengesi denkliini salamak iin neler yaplr ? demeler dengesi, bize uluslararas ilemlerin kaytlarn verir. Bir d denge hesabdr. Bu d denge salanamadnda i dengelerin salanmas da zorlaacaktr. Bu nedenledir ki, her lke ekonomisinde demeler dengesi denkliini salamay ncl ama tutar demeler dengesinin srekli fazla vermesi de ak vermesi kadar tehlikeli olabilmektedir demeler Dengesinin ak vermemesi iin d finansman yada emisyon yolu seilirse dier i dengeler zerinde negatif etkileri olacaktr. lkedeki reel ulusal faiz oran, uluslararas faiz oranlarndan yksek olmal. Uluslararas ekonomi iindeki dviz kur art sabit ya da istikrarl olmal. Yani tahmin edilebilir olmal. Kredibilite oranlar asndan lkenin risk primi dk olmal. Soru-18) Gelir Trleri nelerdir? Devlet mdahalelerinin olmad gelir. (Piyasa geliri) Devletin nakdi transferleri + Piyasa geliri (Devlet alamayacak durumda olanlara para der.) Piyasa geliri + Nakdi transferler + Ayni transferler(Yemek kuponu, salk bakm hizmetleri v.b.)

Soru-19) Fakirliin mutlak ve nisbi tanmlarn aklaynz Mutlak Tanm: nsanlarn yaamas iin gerekli miktardaki temel ihtiyalarn temin etmekte yetersiz kalmalar. Nispi Tanm: Fakirlik izgisi gelirinin minimum dzeyde , dierlerinden ve yksek gelir grubunun altnda olan. Soru-20) Vergilendirme trlerini aklaynz Progresif Vergiler: Artan oranl vergiler. Gelir vergi dilimleri vardr. Gelir arttka vergi orannn artmasdr. Regresif Vergiler: Geriye doru vergi oranlarnn bymesi demektir. Dk gelir durumlarnda vergi oran yksek oluyor. Bunlar adil vergiler deildir Soru-21) Gelir dalm trlerini aklaynz

Sosyoekonomik Gelir Dalm: Gelirin sosko-ekonomik gruplar arasnda nispi dalmasn gsteriyor. Kiisel Gelir Dalm: Fertlerin gelirinin byklne gre eitsizliinin belirlenmesi.

Dzenleyen: Fatih KANSOY

www.marmaraiktisat.com

Sayfa 5

ktisat Politikas Vize+Final

Soru-22) Lorenz Erisini iziniz ? Getirilen eletirileri belirtiniz ?

Eletiriler 1. 2. 3. 4. 5.

Bir lkede milli gelirin dalmnn adil olup olmadn lmeye yarayan bir analiz. Dikey eksende milli gelirin birikimli yzdeleri % 20'lik paylar halinde; yatay eksende ise nfusun birikimli yzdeleri % 20'lik dilimler halinde gsterilir. Bu iki eksenin karlarna ayn uzunlukta tamamlayc eksenler izilmesiyle oluturulan karenin sol alt keden sa st keye olan kegeni mutlak eitlik dorusunu ifade eder. Bu dorudan sapmalar gelir dalmndaki eitsizliin derecesini ortaya koyar. Bu analiz cret, kar gibi retim faktrlerinin ald paylarn llmesine ynlendirildiinde karmza fonkisyonel gelir dalm kar.

Kayt d ekonomi hakknda bilgi vermiyor.. Genelde vergi ncesi parasal gelirleri gsteriyor Gelir dalmnda ya gruplarn gstermiyor. Gelir elde edilirken bireylerin alma faaliyetlerini dikkate almyor Devletin salad bedelsiz eitim, salk, kupon sistemi gibi ayni yardmlarn toplumun hangi snflar arasnda ne kadar paylaldn yanstmyor. 6. Ev ii aktiviteleri dikkate almyor.

Soru-23) Gini Katsays nedir aklayp, grafiini iziniz

Bir lkede milli gelirin dalmnn adil olup olmadn lmeye yarayan bir katsay. 0 ile 1 arasnda deiir. 0'a ne kadar yaknsa mutlak eitlie o kadar yaklalm; 1'e ne kadar yaknsa mutlak eitlikten o kadar uzaklalm demektir. Trkiye'de Gini katsays en son lmlere gre % 0.49 dolaynda olup dnyann en gayr adil gelir dalmlarndan birisine iaret etmektedir..

Soru 24) Satn alma gc paritesi nedir. Mutlak ve nisbi satn alma gc paritesini formlle aklaynz. (SAGP), lkeler arasndaki fiyat dzeyi farkllamasn ortadan kaldran para birimi dntrme orandr. Eldeki toplu bir para parite oran ile farkl bir para birimine dntrldnde, tm lkelerde ayn sepetteki mal ve hizmetler satn alnabilir.

Dzenleyen: Fatih KANSOY

www.marmaraiktisat.com

Sayfa 6

ktisat Politikas Vize+Final

Mutlak satn alma paritesi; iki ayr lkede, bir rn grubunun (zellikle TFEnin) belirlenen kurda fiyatlarnn eitlenmesi demektir. Nispi satn alma paritesi ise iki farkl lkede ayn rn grubunun yllar iinde fiyatlarndaki deiim hznn belirlenen kurda birbirine eit olduudur.

lkeler USA Trkiye

(Tefe)0 250 100

(tefe)1 500 125

Mutlak SGP=

Nisbi SGP

xEo
Mutlak SGP:250/100=2.5 Nisbi SGP:

Pd: Yurt ii Pf: Yurt d

xEo=4

Soru-25) Beklentiler kaa ayrlr, aklaynz Beklentiler adaptif beklentiler ve rasyonel beklentiler olmak zere ikiye ayrlr Adaptif Beklentiler: Ekonomik birimler beklentilerini gemi deneyimlerine dayanarak yaparlar. Bu nedenle hata yapma paylar vardr. Rasyonel Beklentiler: Ekonomik birimler beklentilerini hem gemiteki deneyimlerine hem de o gnk hkmet politikalarna ve ekonomik konjonktre gre yaparlar. Hata paylar adaptif beklentilere gre daha azdr. Soru-26) erilmi ve ierilmemi teknolojik deiimi anlatnz (emin deilim cevabndan) erilmi teknolojik deiim: yeni ve daha iyi sermaye mallarnn retim kapasitesinde oluturduu art olarak tanmlanr erilmemi teknolojik deiim: retim organizasyonlarnda deiimlerin sermaye mallar tarafndan ierilmemesi durumudur Soru-27) sizlik trlerini yazn ve isizlik maliyetini belirtiniz Mevsimlik isizlik: mevsimsel bir rne olan talep yetersizlii sebebiyle oluan isizliktir Yapsal isizlik: Belli bir sektrn kapanmas ya da gzden dmesi sonucu iten karlan ya da firmasn kapatan insanlarn baka ie girinceye kadar oluturduklar isizlik trdr Friksiyonel isizlik: radi isizlik de denilebilir. ini beenmeyip brakan yeni i arayan insanlarn oluturduu isizlik trdr. Doal isizlik. Friksiyonel + yapsal isizlik toplamdr Gizli isizlik: igcnn mevcut sektrde istihdam edilmesine karlk nemli katkda bulunmamas durumudur. alanlarn iten karlmas ve karlmamas arasnda hi bir fark olmayan iilerin oluturduu kesimdir. Gizli isizlik genelde tarm kesiminde ve kitlerde oluur

Soru-28) Endstriyel Politikalar nelerdir ? Endstriyel Politika Enstrmanlar nelerden oluur ? Kamu mlkiyetindeki endstriler sanayilemenin bir aracdr. zel sektr gelitirmek iin bu kamu endstrileri ara mal retirler. zel sektrn yetersiz kald dnemlerde devlet bir takm dzenlemeler yapmtr. 1965de ABD teknik hizmetler kanunu karr ve devlet zel sektre bilimsel enformasyon salanmasna katkda bulunur. Endstriyel politikalar ekonomiyi gelitirmek iin uzun dnemli devlet politikalar ve devletin spesifik endstrileri gelitirmesi eklinde 2ye ayrlr. Endstriyel politikalar yapsal veya ksmi formdadrlar ve tek bir teoriyle aklanamazlar. Endstriyel politikalar global rekabet iinde devletlerin endstriyi oluturmas, canlandrmas, varln srdrmesi ve ilerletmesidir. Endstriyel politikalar; Gelimemi endstrilerin korunmas Ulusal endstrilerin korunmas Yerin teviki, sbvanse edilmesi Sermaye piyasalarnn korunmas Ve Makroekonomik politikalar ierir Endstriyel Politika Enstrmanlar a) Finansal enstrmanlar -Direk(Sbvansiyon) Endirekt (Vergi avantajlar) b) Reglasyonlar - Teknik standartlar - Standart normlar -Devlet satn almalar ve www.marmaraiktisat.com ticaret

Dzenleyen: Fatih KANSOY

Sayfa 7

ktisat Politikas Vize+Final

Soru-29) Jenerik endstriyel politikalar nelerdir ? Jenerik endstriyel politikalar, teknolojik gelimeyi, ticareti tevik ve gelimesine ynelik politikalardan oluur. Bunlar: Sermayenin getirisini ykseltmeye ynelik alanlar ve hane halknn gelimelere ynelik uyum maliyetlerini azaltma Teknolojik dnm tekniklerinin maliyetlerini azaltmaya yneliktir. Soru-30) Enflasyon maliyeti ve enflasyon nasl hesaplanr ? Enflasyon maliyeti iki eittir. 1. Ksele maliyeti: Enflasyonun parann satn alma gcn andrmasnn neden olduu maliyeti drmek iin gsterilen aba ve harcann zamann maliyetidir. 2. Mn maliyeti: Daha yksek enflasyon oranlarnda fiyatlarn daha sk deitirilmesiyle oluan katalog ve mn maliyetidir

Enflasyon Hesaplamas:

Soru-31)Ekonomide Durgunluk Nedir ? radi Politika Nedir ? Gecikmeleri aklaynz ? Ekonomide Durgunluk: Ekonomide durgunluk, mal/hizmetlerin satn alnmamas,yatrmlarn durmas/artmamas ve durgunluk demektir. veren ii karr ve toplam talep daralr --> retilen mal/hizmetler iverenin elinde kalyor --> Biraz daha ii karyor ve toplam talep biraz daha daralyor. Bu zincirleme durum refahn dmesine neden olur. radi Politika: Her koul altnda talep ynetimini baarl olarak uygulamak iin devletin uygulad baz politikalar vardr ve bunlar iradi politikalardr. Devlet ekonomiyi izler ve gidiatna gre harcama artrc veya azaltc politikalar uygular. Keynes ile balamtr. Gecikmeler: Ekonomide beliren sorunlarn ge fark edilmesi ya da zm iin uygulanacak politikalardaki zaman kayplar. Gecikme: Problemin ortaya kndan bir politika dzenlenmesi ve karar alnmasna kadar olan sreyi kapsar. Tanma Gecikmesi: Problemin tannmas iin geen sre Yntem Gecikmesi: Uygulanacak politika zerinde anlamaya varlana kadarki sre. Ara Gecikme: Uygulamaya konan maliye politikasnn etkisini gstermesi iin gemesi gereken sreye denir. D Gecikme: Karar alnma safhasndan itibaren hedeflenen nihai deikenlerin etkilenme sreci. Bir istikrarszlk problemi ortaya ktnda ilk nce para politikas uygulanr. nk maliye politikas hemen sonu gstermez. Maliye politikasnn ekonomiyi etkilemesi, harcama arpan dorultusundadr. Soru-32) Politika yapclarn ekonomi ile ilgili bilgiyi nereden alrlar? nc gstergeleri aklaynz ? nc Gstergelere,Kapasite Kullanm oranlarna,tahmin modellerine,aratrma verilerine, ve yargsal tahminlere gre piyasadan bilgi alrlar Bunlar 1. 2. nc Gstergeler: sizlik oran, reel GSMH byme oran, mal fiyatlarndaki deimeler, para arz, hisse senedi piyasas fiyatlar, tketici fiyatlar, yeni i siparileri, yatrm mallar siparilerindeki deimeler, inaat izinleri, isizlik demelerinde deimeler, imalat iilerinin haftalk retim ortalamas Kapasite Kullanm Oranlar: kt kapasitesine gerekleen ktnn oranlanmas.zlenmesi gereken bir oran ama yneticilerin yarglarna ve beyanlarna dayanyor.

Dzenleyen: Fatih KANSOY

www.marmaraiktisat.com

Sayfa 8

ktisat Politikas Vize+Final

3. 4. 5. Tahmin Modelleri Aratrma Verileri: Periyodik olarak tketim ve i sektr ile ilgili toplanan bilgiler. Yargsal Tahminler: Tahmin edicilerin kendi tecrbelerine dayanarak gstergeleri aratrma verileri ve modellerin ktlarn yorumlamalar.

Soru-33) Merkez Bankas para politikas aralar nelerdir aklaynz ? 1. Ak Piyasa lemleri: Daraltmak iin tahvil ve bono sat gibi APlerle cebimizdeki paray azaltr. Geniletmek iinde bono ve tahvil alm yapar.En etkili para politikas aracdr. Not: Fakat ok sk yaplrsa bu da reel faiz oranlar zerinde deiim yaratarak ekonomik aktivitelerin boyutunu deitirme gcne sahiptir.Deien faiz oranlar ile MB para piyasalarna ve reel sektre gelecek dnem hareket pozisyonunun ne olacan gstermeye alacaktr.APler 22ye ayrlr; Dinamik AP : MBnin mevduat kurumlarnn rezerv dzeyini deitirmek iin yapt ilemlerdir. Pasif AP : MBnin mevduat kurumlarnn rezerv dzeylerini korumak iin yapt ilemlerdir. Iskonto Oran(Reeskontlar): Iskonto ; Kymetli evraklarn gnnden nce bankadan karlnn bir ksmnn kesilerek alnmasdr. Reeskont ise Ticari Bankalarn ellerindeki kymetli evraklar MBye krdrmasdr.(Yani ikinci krdrma ilemidir.) MB bu reeskont oranlarn ne kadar yksek tutarsa piyasadaki paray o kadar daraltm olacaktr.Bu orann dmesi ise genileyici etki yaratr. Fakat sadece bununla hedeflenen para stoku gereklemeyebilir.Bunun yannda APlerle dengelemeye alr.Buda ayr bir sterilizasyon politikasdr. Rezerv Gereksinimi: Rezerv politikalar zorunlu karlk olarak ta adlandrlr.Ticari bankalar yatrlan mevduatlarn bir ksmn bankalar MBdeki hesaplarna yatrmak zorundadrlar.Bu oran ne kadar yksek olursa piyasadan o kadar para ekilmi olur.Bylece bankalarn kredi yaratma gc azaltlm olur. Dviz Kuru Opsiyonlar: Dvize dayal varlk alm-satm da para arzn kontrol etmede kullanlr.Sabit kur rejiminde ve kontroll dviz kur sistemlerinde dviz kur operasyonlar ile parasal taban etkileyebilme gc olacaktr.

2.

3. 4.

Dzenleyen: Fatih KANSOY

www.marmaraiktisat.com

Sayfa 9

ktisat Politikas Vize+Final

Soru34) Merkez Bankasnn tam istihdam dzeyinde milli gelir hedefini gerekletirmek iin faizin elastik olduu durumda ulamas iin yapacaklarn grafikle akla Gelir dzeyi hedeflenen Y* dzeyini IS erisi ancak IS0 eklindeyken yakalar. Tahmin edilmeyen oklar nedeniyle (IS1,IS2) gelir Y* dzeyinden uzaklar. Para stounun istikrarsz olduu durumda; Merkez Bankas para stokunu para talebi tahminlerine gre oluturur.Reel kesim tahminleri beklenen gibi yani IS0 eklinde olsa dahi para talebi tahminlerinde oluacak beklenmeyen gelimeler gelir dzeyinde de beklenmeyen etkilere yol aacaktr.(Y1,Y2 gibi).Faizlerde tabi ki ayn ekilde (i1,i2) arasnda deiecektir.

Soru-35) Merkez Bankasnn tam istihdam dzeyinde milli gelir hedefini gerekletirmek iin faizin inelastik olduu durumda ulamas iin yapacaklarn grafikle akla Y* : Arzu Edilen Milli Gelir (ideal durum) MB hedef olarak Y* milli gelir hedefini grmtr. Bu hedefe ulamak iin MB para stoku ara deikeni kullanmay tercih etmitir.Burada para talebi faize inelastiktir.Para talebi sadece gelire gre deimektedir.Yani para talebi istikrarldr.Eer MBnin tahminlerdeki gibi reel aktivite (IS) erisi IS0 da oluursa faiz oran da i0da olur.Ve MBnin ara hedefi para stoku ve nihai hedefi gelir dzeyi olumu olur. Reel sektr harcamalar (G,I,C,NX) tahmin edilenin altnda veya stnde oluursa yine gelir dzeyinde bir oynama olmaz fakat para stoku ara deikeni tercih edildii iin beklenmeyen faiz oranlar bunun maliyeti olarak ortaya kar.

Dzenleyen: Fatih KANSOY

www.marmaraiktisat.com

Sayfa 10

ktisat Politikas Vize+Final

Soru-36) Harcama arpan ve Vergi arpan Nedir formllerini yaznz ?

Harcama arpan: Ulusal gelir zerinde direkt etki yapyor. Forml 1/1-c nk direkt olarak yaplan harcamalar etkileniyor. Vergi arpan: Ulusal gelir zerinden dolayl bir etki yapyor. Vergi arpan nce bireysel gelir zerinden, sonra bunun
sonucu olarak tketim ve gelire etki eder. Forml c/1-c. nce tketim harcamalar zerinde etki yapyor. Sonra bu etki ulusal gelire yansyor. Bu yzden vergi arpan ulusal geliri etkileme asndan harcama arpanndan daha kk bir etki yapar. Bu yzden karar alc siyasi mekanizmalar harcama ynl bir politika tercih ediyorlar. Vergi oaltan < Harcama arpan O nedenle devlet ayn miktarda vergi alp harcama yaptnda ekonomi byyor.

Vergi oaltan =
-37) Merkez Bankas kilemini grafikle aklaynz.

Harcama arpan =
Soru

Para talebinin bir ekilde arttn ve d0n d1e kaydn dnelim. MB para stoku ara hedefine sahipse(830) , para arzn ykseltmek istemiyorsa daraltc AP ile yeni talep erisi d1 zerinde T noktasn seecektir.Bu durumda ykselen faiz oranna raz gelecektir. - Faiz orann ara hedef olarak seerse para orann genileyici bir AP ile bytecek ve Z noktasn denge noktas olarak seecektir. MB ya faiz oranlarn sabitliini salamak iin para stokunun (arznn) yksek art ve azallarna gz yumacak yada para arz sabitlii uruna yksek faiz oran art ve azallarn tercih edecektir. Not: MBler faiz orann her saniye izleyebilir fakat para arzn ancak her hafta izleyebilmektedirler.

soru-38) Keynesyen ve monetaris tartma neden kaynaklanr aklaynz ? Keynesyen iktisatta para politikalar ara deikeni faiz oranlardr. Monetarizmde ise ara deiken olarak para stoku alnr. Keynesyen modelde parann dolam hz sabit deildir.Hzl bir deikendir.Bu sk deikenliin nedeni ise faktr,cret deme sklndan ileri gelir.Ayrca para talebinin ilem,speklatif,ihtiyat gibi 3 amala tutulmas da dolam hzn srekli deitirir. Monetaristlerde dolam hznn sabit olmadn kabul ediyorlar ama tahmin edilebilir olduunu ve keynesyen kuramdaki kadar sk deimediini savunurlar. Keynesyen modelde toplam arz erisi (zellikle dk dzeydeyken) olduka yataydr. Monetaristlerde ise dike yakndr.Keyneste ksa sreli analizler vardr.Monetaristlere gre ksa dnemde ancak umulmayan bir para politikas reel GSMH zerinde etkili olur Soru-40) otomatik Stabilizatr nedir nasl alr ? Ekonominin kendi kendini restore etme eilimidir. 2 kaynaktan ortaya kar. 1. Endojen Deikenler: Tketimin cari gelirden ziyade srekli gelire dayanmas nedeniyle tketim, toplam talepte bir sapmay izlemekte yava hareket eder.

Dzenleyen: Fatih KANSOY

www.marmaraiktisat.com

Sayfa 11

ktisat Politikas Vize+Final

2. Otomatik stikrar Salayclar: radi olarak konan, otomatik olarak alan istikrar salayclar. Ekonomideki iddetli dalgalanmalarn iddetlerini dren aralardr. Artan oranl gelir vergileri Kurumlar vergisi sizlik demeleri

Soru-41) Bte a nedir kaa ayrlr, Devletin gelir ve giderleri arasndaki farktr, bunlar aktif ve pasif bte a olmak zere iki eittir Pasif bte a: Devletin planlamad ekonomik aktivite dzeyi canl olmadnda vergi haslat dk olur. Bu ekilde bte a pasif bte adr. Aktif bte a: Devletin resesyonu ortadan kaldrmak veya ekonomik bymeyi arttrmak iin bilinli olarak genileyici politikalar uygulamas aktif bte a anlamna geliyor. Devlet bunu d tasarruflardan salar; Soru-42) Keynezyen modelde para politikalarnn toplam talep zerindeki etkisini aklaynz ? Keynezyen teori iinde para politkalar toplam talep zerindeki etkisi para arzfaiz duyarll ve oaltan deerine dayanmaktadr. sizlik ve resesyon durumlarnda Merkez Bankas tarafndan yaplacak bir para stou geniletici bir ilem faiz oranlarnn azalmasna ve yatrmlarn artmasna neden olacaktr. Bu da istihdam ve milli gelirin artn salayacaktr. Fakat bu dzenek ayet ekonomide likidite tuza yok ve yatrmlarn faiz elastikiyeti `den bykse geerli olacaktr.

Vize in Hazrlanm Sorular:

1) ktisat politikasnn amalar nelerdir, isizlik eitleri nelerdir? 2) Devlet ekonomide neden bulunur? 3) Satn alma paritesi nedir? Mutlak ve nisbi olarak formlle aklaynz. 4) Ekonomik bymeyi aklaynz. 5) ktisat Politika'snn amalarn ve isizlik maliyetini aklayn. 6) Devletin ekonomide stlendii grevler nelerdir? 7) Enflasyon vergisi ve senyoraj formulize ederek aklayn. 8) Ekonomik bymenin etkenleri nelerdir? 9) Sterilizasyon politikasn ekil izerek aklayn. 10) Ekonomik bymenin belirleyicileri nelerdir? Aklaynz. 11) Arz enflasyonunun oluum nedenleri nelerdir? 12) Enflasyon, enflasyon vergisi ve enflasyon primini aklaynz. 13) Doal isizlik nedir? Belirleyicileri nelerdir? 14) Planlanm ve genileyici mali politikay ekille aklaynz. 15) Beklentiler kaa ayrlr? Aklaynz. 16) Vergiler kaa ayrlr? 17) Fakirliin mutlak ve nisbi tanm? 18) Ekonominin bymesi nelere baldr? 19) Teknolojik gelimenin belirleyicileri? 20) Washington konsenss nedir? 21) Dlama etkisi nedr? 22) Satn alma gc paritesi nedir? 23) Enflasyon trleri nelerdir? 24) Ekonomik politikalar uygulamak iin devletin amalar vardr bunlar nelerdir? 25) Enflasyonist ortamda uygulanacak politikalar? 26) Ekonomik bymenin yaralar ve maliyetleri? 27) Fakirliin nedenleri? 28) Gelir dalmnn llmesi ka ekilde olur? ekil izerek anlatnz? 29) Enflasyon nedir ve enflasyonun oluum nedenleri nelerdir

Dzenleyen: Fatih KANSOY

www.marmaraiktisat.com

Sayfa 12

ktisat Politikas Vize+Final

km sorular:
2006-2007 vize sorular

1.retim: 1-ktisat politikasnn amalarn ve isizlik maliyetini aklayn 2-Devletin ekonomide stlendii grevler nelerdir 3-Enflasyon vergisi ve senyoraj formulize ederek aklayn 4-Ekonomik bymenin etkenleri nelerdir 5-Gelir eitlerini yazn 2.RETM 1 ktisat politikasnn amalar nelerdir,isizlik eitleri nelerdir 2 Devlet ekonomide neden ve hangi alanlarda bulunur 3 Satn alma paritesi nedir? Mutlak ve nisbi olarak formlle aklayn 4 Ekonomik bymenin belirleyicilerini aklayn 5 Gelir eitleri nelerdir,aklaynz 2007-2008 km Vize Sorular 1.retim: 1-ktisat politikasnn amalar nelerdir? sizlik trlerini aklaynz. 2- Devlet piyasada ne zaman ve neden yer alr? 3- Senyoraj geliri ne demek? formlle anlatnz. 4- lkelerin teknolojik gelime yeteneinin belirleyicileri nelerdir? 5- Hizmet sektrn tanmlaynz.Birincil,ikincil, ncl,drdncl ve beincil bilgi rnne dayal ekonomi "toughtware economy" hakknda bilgi veriniz olacak. 2.retim 1-iktisat politikasnn amalar? ssizlik maliyeti hakknda bilgi veriniz. 2-Devletin ekonomideki grevi? 3-Enflasyon vergisi nedir? Formulize ediniz. 4-Ekonomik bymenin belirleyicileri nelerdir? 5-Hizmetler sektrn tanmlaynz. Birincil, ikincil, ncl, drdnck ve beincil rnleri anlatnz. Bilgi rnne dayal ekonomi "toughtware economy" hakknda bilgi veriniz

Dzenleyen: Fatih KANSOY

www.marmaraiktisat.com

Sayfa 13