Ses Temelli

Elifb gretici Klavuzu

Birdirbir Kitapl

EDAM Birdirbir Kitapl 31 Ses Temelli Elifb retici Klavuzu

Hazrlayanlar Abdullah Ak Alpaslan Durmu Hatice Ilak Proje Asistanlar Aye Aslan Hatice Ayar Katkda Bulunanlar Aye Ukan, Canan Tatar, Cemile etin, Ceylan ahin, Erva Gnay, Esin nan, Esra Engin, Fatma oban, Fatma Nur Yakar, Glname Albayrak, Hatice oban, Havva Melike Erba, Mehtap Yardm, Meryem elik, Mzeyyen Yardm, zlem etin, Rahime Yank, Seda Trkolu, Seyran Ikn, heda zsoy, Teslime Zafer, Tuba Nur Kahraman, Tuba Yce, Zahide Poyraz, Zeynep Kbra Doan, Ziya Ukan, YEKDER (Yaygn Eitim ve Kltr Dernei) EGP rencileri.

Grafik Tasarm ve Uygulama Ahmet Karata

EDAM, 2011 stanbul aban 1432 / Temmuz 2011 ISBN: 978-9944-111-??-??

Bask ve Cilt Nak Ofset Adres: Litros Yolu 2. Matbaaclar Sitesi, A Blok, 2A 13 Topkap / stanbul Tel: +90 212 613 8737

EDAM (Eitim Danmanl ve Aratrmalar Merkezi) Yaync Sertifika No: 100734-009073 Adres: Ferah Mah. Ferah Cad. Bulduk Sok. No: 1, 34692, skdar, stanbul Tel/Faks: +90 216 481 3023 (pbx) url: http://www.edam.com.tr e-posta: edam@edam.com.tr

Ses Temelli Elifb retici Klavuzu

Ses Temelli Elifbnn Ksa yks

Mslmanlar arasnda Kuran renme ve retmeye dnden bugne daima nem verilmitir. Bu zincirin bir halkas olan Ses Temelli Elifb uzun bir srete gelitirildi.

1. n Aratrma ve Sistem Gelitirme:

Daha kolay, daha salam ve daha kalc bir renme nasl salanr? sorusundan yola klarak ncelikle Kuran retimi srecinde karlalan sorunlar tespit edilmeye alld. Bunun iin bata Ses Temelli Elifby hazrlayan ekip olmak zere Kuran retimi konusunda tecrbe sahibi birok reticinin grlerine bavuruldu. Gemiten gnmze kadar kullanlan yzlerce elifb incelendi. Bu elifblardaki olumlu ve olumsuz hususlar tespit edildi. Farkl dillerde okuma yazma retimi iin kullanlan sistemler aratrld. Bu sistemlerin istifade edilebilecek yanlar belirlendi.

2. Sistemi Yaplandrma:
Harflerin mahrelerini aamal olarak renmeyi salayacak harf gruplar oluturuldu. Bunun iin nce harflerin mushaftaki tekrar sklklar (frekans) tespit edildi. Frekansn yan sra Trke sesler ile mahre (kak) yaknlklar da gz nnde bulundurularak harf gruplamalar yapld. Bylece hem Kuranda ok geen sesler harf sralamasnda ne alnm oldu hem de balangta rencilerin Trkeden aina olduklar sesler kullanlarak retimde kolaydan zora ilkesine riayet edildi. Sesin retilme-renme sreci yaplandrld. Harekeler, medler vb. elifb konular harf gruplar ile paralel olarak aamal bir ekilde mfredata eklendi. Her bir harf ile ilgili olarak o aamaya kadar renilenler de gz nnde bulundurularak okuma metinleri oluturuldu. Okuma metinleri yine kolaydan zora ilkesi gerei her bir harf iin nce sadece hecelerden oluan bir metin, daha sonra kelimelerden oluan ikinci bir metin eklinde hazrland. Hecelerde anlaml olma art aranmad, ancak seilen kelimelerin Kuran- Kerimde gemesine zellikle dikkat edildi. Elence, oyun ve merak unsurlar deiik etkinliklerle elifbnn bir paras hline getirildi. kinci okuma metinleri bu etkinliklerin iinde verildi. Her harf grubunun sonunda rencinin o aamada renilen bilgilerle Kuran- Kerimden ne kadar okuyabileceini grmesini salayan Kurandan Okuyabildiklerim balkl sayfalar hazrland. Deneme ve Deerlendirme almalar: Ses Temelli Elifbnn deneme basks yaplarak 2009 yaz Kuran kursu sezonunda 20 retici ile 5 hafta sren bir pilot uygulama gerekletirildi. Haftada 5 gn ve gnde 3 ders saati eklinde uygulanan bu gnll deneme eitiminde her bir retici ortalama 10 rencisine Ses Temelli Elifb ile Kuran okumay retti. Gruplarn yaklak yars deneme eitiminin nc haftasnda, dier yars da drdnc haftada elifby bitirdi. Eitim sreci sonunda Kurana geemeyen renci olmad. Deneme eitiminin srd be hafta boyunca her hafta sonunda Ses Temelli Elifb gelitirme ekibi ve reticiler bir araya gelerek eitim srecini ve elifby deerlendirdiler. Bu szl deerlendirmelere (mzkere toplantlar) ilveten be haftann sonunda her bir retici genel bir deerlendirme raporu hazrlad. Deneme eitiminin ardndan retici raporlar ve mzkereler ile elde edilen geri beslemelerle Ses Temelli Elifb zerinde eitli deiiklikler yapld. Bu erevede; renme kolayl gz nnde bulundurularak harf sralamas ve gruplamasnda dzenlemeler yapld. Deien harf sralamas ve gruplamasna bal olarak kullanlan rneklerde de dzeltmeler yapld. 3

Ses Temelli Elifb retici Klavuzu Zaman kaybna sebep olan etkinlikler kartld ya da yeniden dzenlendi. Eksik grlen hususlarla ilgili olarak yeni etkinlikler retildi.

Ses Temelli Elifbnn zgnlkleri

Ses Temelli Elifbnn ncelikle deinilmesi gereken zgnl ilk okuma yazma retim ve renimine dair pedagojik gelimelerden yararlanlarak hazrlanm olmasdr. Ses Temelli Elifby dier elifblardan farkl klan avantajlar ise yle sralanabilir: Ses Temelli Elifbyla renciler okulda ilk okuma yazmay renme srecinde alm olduklarna benzer bir renme sreci yayor ve hi yabancs olmadklar bir meknda gezinmenin rahatl iinde elifbnn sayfalar arasnda dolayorlar. Harflerin retimi tek seferde yaplmyor, tm retim srecine yaylyor. Srece yaylan renme sayesinde renci hem mahreleri daha rahat pekitiriyor hem de harfleri birbirine kartrmyor. renciler balangtan itibaren mahreleri fark ediyorlar. nk ncelikli olarak harflerin isimleri ve ekilleri deil, sesleri retiliyor. Bylece renci ilk planda sadece doru mahrece odaklanabiliyor. Kurana geildiinde sklkla yaanan uzun metinden (mushaf metninden) korkma problemi Ses Temelli Elifb ile yaplan eitimin sonunda yaanmyor. stelik renciler farkl hatlarla (font) yazlm mushaflar da okuyabilecek yetkinlikte bir renme deneyimine muhatap klnyorlar. renciler srekli Kuranda karlarna kabilecek kelime rnekleri ile alyorlar. Bylece ileride okuyacaklar ve ezberleyecekleri Kuran metnine ainalk kazanyorlar. renciler ilk gnlerden itibaren elifb ile paralel olarak mushaf zerinde de almalar yapyorlar. Bylece hem Kuran metnine ainalk kazanyorlar hem de derslere daha iyi motive oluyorlar. ocuk beklentisine uygun, renkli, etkinlikli, resimli bir kitap olan Ses Temeli Elifb sadece okunmuyor; okumann yan sra yazlyor, boyanyor, tekrar ediliyor. Bu da renme srecini keyifli ve verimli bir hle getiriyor. Farkl etkinlikler ve uygulamalar sayesinde renciler sadece belirli duyulara hasredilmi bir renme sreci deil dier duyu organlarn da hesaba katan bir renme sreci yayorlar.

Harf Gruplar
1. Blm 2. Blm 3. Blm 4. Blm 5. Blm 6. Blm

Bu blmde yandaki harflerin seslerinin yan sra temel hareke ile cezim de retilmektedir. Bu blmde yandaki harflerin seslerinin yan sra medd-i tabii de retilmektedir. Bu blmde yandaki harflerin seslerinin yan sra edde ve eker de retilmektedir. Bu blmde yandaki harflerin seslerinin yan sra tenvin de retilmektedir. Bu blmde yandaki harflerin seslerinin yan sra hu zamirinin okunuu da retilmektedir.

Ses Temelli Elifb retici Klavuzu

Sesleri retme ve renme Aamalar 1. Sesi Verme

Bu aamada rencinin harfin mahrecini fark etmesi, sesi alglamas hedeflenmektedir. Harfin ekli gsterilmemeli, sadece sese odaklanlmaldr. Uygun doal seslerden istifade edilmelidir. retici harfin telaffuzu konusunda son derece dikkatli olmal, kendisi okurken mutlak sretle mahrecine uygun telaffuz etmelidir.

2. Farkl Sesler Arasndan Sesi Ayrt Ettirme

eitli etkinliklerle rencinin farkl sesler arasndan yeni rendii sesi ayrt etmesi salanr. rnein retici farkl sesler syler, o derste renilen ses sylendiinde renciler el rparlar. Bu etkinlikler esnasnda daha sonra renilecek harflerden rnekler kullanlmas rencilerin kulaklarnn o seslere ainalk kazanmasn salayacandan faydal olacaktr.

3. Sesi Mahreciyle Syletme

Birinci aamada alglad sesi taklit etmesi renciden istenir. rencinin sesi gereksiz uzatmalardan kanarak tabii hli ile okumasna dikkat edilmelidir. rencinin harfi mahrecine uygun telaffuz edip etmedii dikkatle takip edilmelidir.

4. Sesi Grselletirme
Bu aamada harfin ekli renciye gsterilir. Grselletirme esnasnda harfin ana karakterine iaret edilmelidir. Bylece ileride harfin farkl yerlerde (bata, ortada, sonda) yazm ile karlat zaman rencinin ana karakteri fark ederek kolay tanmasna zemin hazrlanm olacaktr. Harfler leblebi, kibrit p, oyun hamuru ile yazdrlabilir. El ii kdndan harf kesilip deftere yaptrlabilir. ocuklarn bedenleri ile o ekli yapmalar istenebilir.

5. Farkl Grseller Arasndan Sesin Grselini Buldurma/Fark Ettirme

Bu aamada rnein tahtaya farkl sesler yazlarak rencinin sylenen sesi bulmas istenir.

6. Eski-Yeni Seslerle Kombinasyonlar retme

Bu aamada rencinin renilen sesin getii farkl kelimeleri okuyabilmesi hedeflenir.

7. Sesin Mahrecini Pekitirme

Tm aamalara paralel olarak mahre srekli vurgulanr. Varsa yanllar dzeltilir.

8. Harfin Adn retme

Harfin ad, sesi ile ilgili almlar tamamlandktan son verilir, retici gerek grmezse harfin adn retmeyebilir. Bu durumda btn harfler tamamlandktan sonra adlar toplu olarak retilir. Harflerin adlar Trk kltrnde bilinen yaygn ekli ile deil Arapa orijinal ekli ile retilir. Bu hususa dikkat edilmesi ileride renci huruf-u mukatta ile karlatnda okuma kolayl salayacaktr. lk aamada kitap kullanlmamal 4. aamadan itibaren kitaptan yararlanlmaldr.

rnek Ders lenileri

(Elif harfi renilen ilk harf olduu iin dier harflerin ileniinden biraz farkllk arz etmektedir. kinci derste ilenen lam harfi btn dier harflerin ilenii iin de rnek tekil etmektedir.) 5

Ses Temelli Elifb retici Klavuzu

Ders 1: Elif
rencilerinize bu derste ses reneceklerini aklaynz. nce tahtaya hibir ey yazmadan telaffuz ediniz. farkl sesler telaffuz ediniz. nce siz yksek sesle syledikten sonra rencilerinize de koro hlinde tekrar ettiriniz. rencileriniz sesi tekrar ederken uzatmadan okumalarna dikkat ediniz. Bu aamada gereksiz uzatmalara izin verilmesi daha sonra med konusu ilenirken rencinin zorlanmasna neden olacaktr. rencilerinize koro hlinde ve tek tek gerekirse dzeltmeler yapnz.

sesini

imdi farkl harfler okuyacam. Biraz nce okuduum sesin aynsn okuduumda el rpn. diyerek

sesini birka kere tekrar ettiriniz. Sesin doru kmas iin

Sesin doru anlaldndan ve doru telaffuz edildiinden emin olduktan sonra sesi ( Tahtada eklini gstererek sesi birka kere daha tekrar ettiriniz.

) tahtaya yaznz.

rencilerinizden kitaplarndan s. 6y amalarn ve okuduunuz sesi sayfada bulmalarn isteyiniz. Elif ve hemze eklindeki yazllar gstererek ayn sesin iki farkl yazl olduuna dikkat ekiniz. rencilerinizden sesin eklini parmaklar ile havada, masada, yerde vb. yazmalarn isteyiniz. Bu esnada siz de yazl ynnn doru olup olmadn ( yukardan aaya, fetha sadan sola) kontrol ediniz. Varsa yanllar dzeltiniz.

Tahtaya fakl harfler yazarak

imdi yeni bir sese geiyoruz. diyerek

Her sesin de ayn ekilde yazldna, iaretleri deitike seslerin deitiine dikkat ekiniz. seste ortak olan hemze mahrecini hissettirmeye alnz. Kitaptan s. 6daki ekinlikleri yaptrnz. rencilerinize harfin ismini de retiniz.

sesini aralarndan bulmalarn isteyiniz. sesini telaffuz ediniz. sesi ile yaptnz btn etkinlikleri sesi ile de yapnz. Ardndan ayn etkinlikleri bir kere de sesi ile tekrarlaynz.

Ders 2: Lam
Tahtaya ses ekleyeceiz. deyiniz ve sra ile hepsinin sonuna sakin

ve

seslerini alt alta yaznz. Bir kere okuttuktan sonra imdi bu seslerin yanna yeni bir

tahtaya yazmaynz. rencilerinizin ekli grmeden nce sesi iyice hissetmelerini salaynz. farkl sesler telaffuz ediniz. Heceleri onlara da syletiniz. nce koro hlinde sonra tek tek tekrarlatnz.

sesi getirerek okuyunuz. Bu aamada harfini

imdi farkl harfler okuyacam. Biraz nce okuduum sesin aynsn okuduumda el rpn. diyerek

Sesin doru telaffuzu salandktan sonra eklini de tahtaya yaznz. nce yazdnz her harfin yanna cezimli birer yaznz ve bu kez de ekil ile sesi eleyerek okumalarn salaynz. harfinin yazl ynn tahtada gstererek rencilerinizden de parmaklar ile havada, masada, yerde vb. yazmalarn isteyiniz. Varsa yanllarn dzeltiniz. imdi yeni bir sese geiyoruz. diyerek

likleri ile de yapnz. Kitaptaki etkinlikleri de uygulaynz.

sesini telaffuz ediniz. Birinci derste ile yaptnz btn etkin

Ses Temelli Elifb retici Klavuzu

Ses Temelli Elifbda Ne Nedir?

Dersin konusu olan harf renciye sesin ilk retilecei hli (Bu sesleri ilk defa verirken kitab kullanmaynz. Daha sonra sesi grselletirme aamasnda kitaptan yararlanabilirsiniz.) Harfin farkl seslerle okunuunun verildii blm O ana kadar renilen konular ieren, tek hecelik rneklerin bulunduu okuma metni (Buradaki rnekler heceler eklinde olduu iin zor renenler de dhil btn rencilerin rahatlkla okumas mmkndr. Bu ksm hem btn rencilerde mahrecin pekimesini hem de zor renen rencilerin derse katlmn salamak zere kullanabilirsiniz. Bu blmde metnin zlmesinden ziyade doru sesin telaffuzuna odaklanlmaldr.)

Yeni renilen harfin yazlaca ksm (Harfin yazln ynne de dikkat ederek rencilerinize nce siz gsteriniz. Ardndan nce kitaptaki ak renkli yazlarn stnden gitmelerini, sonra da bo braklan yerlere kendilerinin yazmalarn rencilerinize syleyiniz. Bu ksmda ve tm yazma etkinliklerinde nemli olan rencinin gzel yazmas deil, harfin nasl yazldn kavramas, eklini iyi tanmas, grd her yerde hemen tanyacak seviyeye gelmesidir. Ses Temelli Elifbda yaz, harflerin daha etkili renilmesi iin bir ara olarak kullanlmaktadr. Zira renme ne kadar farkl duyuya hitap ederse o kadar gl olur. Dikkat edilecei zere Sesleri retme ve renme Aamalar arasnda sesi yazma diye bir aama bulunmamaktadr. Yazma etkinlikleri sesi grselletirme aamasnn yardmc etkinlikleridir. Bu amacn farknda olunmal, yaz ile gereksiz zaman harcanmamaldr. Yazmaya gereinden fazla zaman harcanmas elifb retim srecinin de beklenenden uzun srmesine neden olacaktr. Bu blmde harfler yazlrken harfin alamet-i farikas olan ksma dikkat ekilmeli, rencinin alamet-i farikas ile harfi tanmas salanmaldr.)

Ses Temelli Elifb retici Klavuzu

Yeni renilen harfin bata, ortada ve sonda yazlnn birletirilerek yazlaca ksm (Bu ksmda rencilerin harfin bata, ortada ve sonda yazllarn kavramas, tanmas hedeflenmektedir. Elifb eitimlerinde bir harf ile ilgili ayr eklin renilmeye allmas genellikle rencileri zorlamakta, zihin karklklarna neden olmaktadr. ekli grmenin yan sra renci kendisi de yazdnda bu sorun kolaylkla ortadan kalkmaktadr. Bu ksmdaki etkinliin kesinlikle ihmal edilmemesi ve mutlaka sayfann alt ksmnda yer alan, harfin birleik yazmlarna dair rnekler de ieren etkinlikten nce yaplmas gerekmektedir. Bu ksmda da nceki ksmda olduu gibi harfin yazln ynne de dikkat ederek rencilerinize nce siz gsteriniz. Ardndan nce kitaptaki ak renkli yazlarn stnden gitmelerini, sonra da bo braklan yerlere kendilerinin yazmalarn rencilerinize syleyiniz.)

Etkinlik (Bu ksmda yeni renilen harfin iinde getii, Kurandan kelime ve kelime gruplarna yer verilmektedir. Bu kelime ve ibareler dz bir okuma metni eklinde deil bir etkinlik ierisinde sunulmaktadr. Bylece rencinin hem farkl yntemlerle renmesi desteklenmekte hem de renme sreci daha keyifli bir hl almaktadr. Bu ksmlarda sadece etkinlii yaptrp geilmemeli, etkinlikte geen kelimeler de bir okuma sayfas gibi deerlendirilmeli, tekrar tekrar okutulmaldr. Harfin doru mahreciyle telaffuz edilmesine zen gsterilmelidir.)

reticinin syledii heceleri rencinin yazaca blm (Dier yazma etkinliklerinde olduu gibi bu ksmda da ama yazmay retmek deil, farkl duyu ve becerileri iin iine katarak okuma renimine katkda bulunmaktr. O yzden burada yazdrlacak rnekler renciyi zorlamayacak, bitiik yazm gerektirmeyecek tek heceli rnekler olmaldr. Hatta sadece bir nceki sayfada bulunan Okuyalm ksmndaki heceler arasndan seilmesi uygun olacaktr.)

Ses Temelli Elifb retici Klavuzu

lk blmn sonunda yer alan, rencinin o derse kadar rendikleriyle okuyabilecei, Kurandan alnm rnekler (lk blmde bu sayfa okunduktan sonra Kuran- Kerimden herhangi bir sayfa alarak rencilerden bilmediklerini atlayarak tandklar harf ve kelimeleri okumalar istenmelidir. O dersten itibaren mushaf her derste kullanlmal, rencilerin Kurandan okuyabildikleri ksmlarn srekli oaldn grmeleri salanmaldr. Drdnc blmden itibaren Kurandan Okuyabildiklerimiz ksmna yer verilmemitir. nk bu aamada rencilerin Kurandan okuyabildikleri ksmlar olduka oalmtr. Artk mushaf zerinde almaya daha fazla arlk verilmelidir. Tm okuma almalarnda olduu gibi harflerin doru mahrecle telaffuzuna dikkat edilmelidir.)

Harf gruplarna paralel olarak retilecek elifb konular ile ilgili rneklerin yer ald sayfa (Yeni konular retilirken teorinin anlatlmaya allmas yerine rneklerin nasl okunduunu gstermek tercih edilmelidir. Zira teknik izahlar genellikle rencilerin kafasn kartrmaktadr. Konuyu dorudan rnekler zerinden kavramaya yetecek kadar bol rnek bu sayfalarda yer almaktadr.)

Ses Temelli Elifb retici Klavuzu

Ses Temelli Elifb ile alrken u Hususlara Dikkat Edilmelidir:

Sesler henz renilmeden nce kulak ainalnn kazanlmas nemlidir. Bunun iin ilk gnden itibaren teneffslerde, yemek saatlerinde, etkinlikler srasnda vb. uygun zamanlarda rencilerinize Arapa ilahiler, arklar dinletebilirsiniz. Yeni bir ses retilirken rencinin sesi doru telaffuz edememesi deil sesi fark etmemesi problem olarak grlmelidir. rencinizin, sesi doru telaffuz edemese de doru sesi anladndan, kendi telaffuzunun yanl olduunu fark ettiinden ve doru sesi kartmaya altndan eminseniz sonraki aamaya geebilirsiniz. Sesleri retme ve renme Aamalar balkl blmde verilen aamalara riayet edilmelidir. lk aamada (sesi verme, farkl sesler arasndaki sesi ayrt ettirme ve sesi mahreciyle syletme) kitap kullanlmamal, ancak nc aamada (sesi grselletirme) kitaptan faydalanlmaldr. Aamalar arasnda hiyerari takip edilmekle beraber geri dnler de yaplabilir. zellikle mahreciyle syletme aamas tek seferde bitirilemeyecek, tm srece yaylmas gereken bir aamadr. rencilere ince ve kaln harf ayrmndan bahsetmek yerine harfi dorudan o ses ile retmek tercih edilmelidir. Bylece ince-kaln ses ayrmn aklamaya gerek kalmakszn renciler doru telaffuzu zaten reneceklerdir. Arapa kelimeler hibir ekilde okunular Trke karakterlerle yazlarak retilmemelidir. Elifb harflerini retirken Trke kelimelere atfta bulunulmamaldr. rnein bebein besi gibi bir kullanmdan kanlmaldr. Ancak Arapadan Trkeye gemi kelimeler Arapa orijinal telaffuzlaryla mahrelerine riayet edilerek kullanlabilir. rnein harfinin mahrecini pekitirmek iin kalem kelimesinin dilimize Arapadan getii ifade edilerek Arapada bu kelimenin nasl telaffuz edildii rencilere sylenebilir. Eliften sonraki btn harfler nce cezimli hli ile retilmelidir. Harfin sesinin en net kavranabilecei ekli cezimli hli olduu iin mahre iyice pekimeden harfin harekeli hline geilmemelidir.

Harflere zel Aklamalar

Aadaki tabloda her bir harfin ad, yazl yn, mahreci ile ilgili bilgiler ve o harfin retimi srasnda kullanlabilecek etkinliklerle ilgili aklamalar verilmektedir: Harflerin retici tarafndan yazlmas ve rencilere yazdrlmas esnasnda Yazl Yn balkl ksmda gsterildii gibi doru yazl ynne dikkat edilmesi harfin eklinin tam olarak kavranmasna yardmc olacaktr. Harflerin adlar retilirken geleneksel olarak bilinen adlar ile deil, Ad (Ak Okunuu) ksmnda verilen orijinal adlar ile verilmelidir. Bylece renci huruf-i mukattaa ile karlatnda yanl okuyulardan korunmu olacaktr. Aklama stununda her bir harfin sesinin retimi esnasnda kullanlabilecek doal sesler, Arapadan Trkeye geen kelimeler verilmektedir. Arapadan Trkeye geen kelimeler orijinal mahreleriyle telaffuz edilerek rencilerin elenceli bir ekilde harfin mahrecini pekitirmesi salanabilir. Aklama stununda ayrca kitapta yer alan etkinliklerle ilgili gerekli aklamalar da yaplmaktadr.

10

Harfin Resmi

Yazl Yn

Ad (Ak Okunuu)

Aklama

lk harf olduu iin dier harflerden farkl olarak nce stnl hli retilir. Dier btn harflerde cezimli hli ile retilmeye balanr.

Arapadan Trkeye geen kelimelerden yararlanma: Buraya kadar rendikleri harflerle Rabbimizin ismini okuyup yazabileceklerini aklayarak tahtaya lafzatullah yaznz. rencilerinize de okutup yazdrnz. Doal seslerden yararlanma: ocuklar koturup nefes alp verirken kan sese dikkat ekilebilir.

Ses Temelli Elifbda mahre eksen alnmtr. Sistem yaplandrlrken ncelikli olarak rencilerde dzgn bir mahre oluturmak hedeflenmitir. Ancak ilk gruptaki harfler ounlukla Trkede benzer seslerin bulunduu harflerdir. Bu yzden ilk harflerde mahre zerinde durulmas gerekmemektedir. Balangtaki bu alkanlk genellikle reticilerin sonraki harflerde de hzl ilerleme tela ile mahre konusu zerinde younlamay unutmalarna, ihmal etmelerine neden olmaktadr. Mahreci Trkedeki seslerden farkl olan ilk harf harfidir. harfinden itibaren mahre konusuna dikkat edilmeli, rencilerin sesleri dzgn telaffuz etmesi iin harcanan zaman bir kayp olarak grlmemelidir. Arapadan Trkeye geen kelimelerden yararlanma: Ve kelimesinin Trkeye Arapadan getiine dikkat ekilerek rencilerden arkadalarnn isimlerini araya harfi koyarak sylemeleri istenebilir. rnein Aye ve Ahmet ve Fatma ve Zehra ve Ali vb.

Ses Temelli Elifb retici Klavuzu

Rann hkmleri kurallarna girmeden, sadece okuyuu taklit eklinde retilmelidir. Yanl okuyular dzeltilmeli ama Kural udur, u sebeple byle okunur. gibi aklamalar yaplmamaldr.

11

12

Ses Temelli Elifb retici Klavuzu

Dilimizi n dilerimiz arasnda tost yapyoruz. benzetmesi ile mahre hatrlatlabilir. Cezimli hli kalkaleli olarak retilir. Tecvit kural olarak kalkale anlatlmaz, ses dorudan bu ekilde retilir. Gerekirse Baz harfler topun yerde sekmesi gibi okunur. benzetmesi ile ya da benzeri basit bir aklama ile izah edilir. Kutu Kutu Harfler adl etkinlikte (s. 35) renciler birletirerek yazarken harfin hangi eklini kullanmas gerektiini arp bata, ortada, sonda yazm konusunda hatalar yapabilirler. Bu hatalarn zerinde durmaynz. Bu etkinlikte nemli olan rencinin doru harfi yazmasdr, doru eklini yazmas beklenmemelidir. Harflerin bata, ortada ve sonda yazllar konusunda hedef, rencinin grdnde o harfi tanmasdr. Hangisinin bata, hangisinin ortada, hangisinin sonda yazl olduunu ayrt etmesi gerekmemektedir. Arapadan Trkeye geen kelimelerden yararlanma: Harfin mahrecini pekitirmek iin aadaki fkradan yararlanlabilir: Nasrettin Hocaya sormular: Hocam harfi nasl telaffuz ediliyor? Bir sylesen de duysak! Hoca cevap vermi: Davet ( )

Doal seslerden yararlanma: Ylan sesi benzetmesi kullanlabilir. Cezimli hli kalkaleli olarak retilir. Tecvit kural olarak kalkale anlatlmaz, ses dorudan bu ekilde retilir. Gerekirse Baz harfler topun yerde sekmesi gibi okunur. benzetmesi ile ya da benzeri basit bir aklama ile izah edilir.

Kapal te ( ) ile ilgili okunu farkllklar konusuna girilmemelidir. Bu aamada sadece nin farkl bir yazl ekli olarak retilmelidir.

Arapadan Trkeye geen kelimelerden yararlanma: Hamam ( ) Doal seslerden yararlanma: Karate hareketleri ve odun kesme srasnda kartlan sesler benzetme unsuru olarak kullanlabilir. Haydi Bul! adl etkinlikten (s. 53) nce rencilere Arapada rakamlarn yazl retilmelidir. Bu etkinlikle rencilerin mushafla daha yakn bir iliki gelitirmeleri, okuma dnda aradn bulabilme vb. beceriler de gelitirmeleri hedeflenmektedir. renci motivasyonu asndan son derece nemli olan bu etkinlik ihmal edilmemelidir. Ayrca btn dier etkinliklerde olduu gibi etkinlikte geen ayet ve kelimeler bir okuma metni gibi tekrar tekrar okutulmaldr. Cezimli hli kalkaleli olarak retilir. Tecvit kural olarak kalkale anlatlmaz, ses dorudan bu ekilde retilir. Gerekirse Baz harfler topun yerde sekmesi gibi okunur. benzetmesi ile ya da benzeri basit bir aklama ile izah edilir. Kim Ezberleyecek? adl etkinlikte verilen Kfirun Suresi Ses Temelli Elifb ile Kuran okumay renenlerin eksiksiz bir ekilde batan sona okuyabildikleri ilk suredir. Bu etkinlikten nce bu hususun belirtilmesi tevik edici olacaktr. Bu etkinlikte gnll rencilerinize Kfirun Suresini Arapa metninden okutarak ezberletiniz. Latin harfleri ile yazlm hlinden ezberlemek isteyenlere kesinlikle izin vermeyiniz. Gnll olmayan rencileri ezber iin zorlamaynz. Onlardan ise rahat bir ekilde okuyana kadar tekrar etmelerini isteyiniz. Ders esnasnda da talim ile defalarca okutunuz. Arapadan Trkeye geen kelimelerden yararlanma: Kalem ( ), taksim ( ) Doal seslerden yararlanma: Karga gaklamas ile ses taklidi yaptrlabilir. Arapadan Trkeye geen kelimelerden yararlanma: Hem harfinin tekrar hem de harfinin pekimesi iin aadaki tekerleme Arapa mahrece uygun olarak okutulabilir. Hakk, Hakknn hakkn yemi. Hakk, Hakkdan hakkn istemi. Hakk, Hakknn hakkn vermeyince Hakk Hakknn hakkndan gelmi.

Ses Temelli Elifb retici Klavuzu

13

14

Haydi Ezberleyelim adl etkinlikte (s. 57) yer alan hlas Suresini derste talim ile mahreclerine dikkak ederek tekrar tekrar okuttuktan ve btn rencilerin dzgn okuduklarndan emin olduktan sonra ezberletiniz. Bu surenin ezberi konusunda rencilerinizi muhayyer brakmaynz. Hepsinin ezberlemesini isteyiniz. Cezimli hli kalkaleli olarak retilir. Tecvit kural olarak kalkale anlatlmaz, ses dorudan bu ekilde retilir. Gerekirse Baz harfler topun yerde sekmesi gibi okunur. benzetmesi ile ya da benzeri basit bir aklama ile izah edilir. Doal seslerden yararlanma: rencilerden nce azlarna su alp gargara yapmalar istenir. Bylece harfin mahrecini hissetmeleri salanr. Ardndan sesi telaffuz etmeleri istenir. Arapadan Trkeye geen kelimelerden yararlanma: Zehra ( ) Zelzele ( ) Harekelere Ne Olmu? adl etkinlikte (s. 67) siz metni okurken rencilerinizden de harekelemelerini isteyiniz. Eksiklerini tamamlamalar iin her birini birka kere okuyunuz. Ardndan rencilerinize de okutunuz. Metnin harekeli hli yanda verilmektedir. Kitabmz Tanyor muyuz? adl etkinliin (s. 69) cevap anahtar: 1. b / 2. b / 3. c / 4. b / 5. d / 6. d / 7. a Arapadan Trkeye geen kelimelerden yararlanma: Harfin mahrecini pekitirmek iin aadaki fkradan yararlanlabilir: Nasrettin Hocaya sormular: Hocam harfi nasl telaffuz ediliyor? Bir sylesen de duysak! Hoca cevap vermi: Ziyafet ( )

Ses Temelli Elifb retici Klavuzu

Cezimli hli kalkaleli olarak retilir. Tecvit kural olarak kalkale anlatlmaz, ses dorudan bu ekilde retilir. Gerekirse Baz harfler topun yerde sekmesi gibi okunur. benzetmesi ile ya da benzeri basit bir aklama ile izah edilir.

Doal seslerden yararlanma: Horlama sesi taklidi yaptrlabilir. Dilimizi n dilerimiz arasnda tost yapyoruz. benzetmesi ile mahre hatrlatlabilir. Doal seslerden yararlanma: Harfin telaffuzunu rencilerin unutmamasn salamak iin aadaki fkradan yararlanlabilir: Bir gn tavann biri eczaneye gelir ve Havu var m? diye sorar. Eczac Yok der ve tavan gnderir. Ertesi gn tavan yine gelir ve yine Havu var m? diye sorar. Eczac yine Yok der. Bu durum gnlerce byle devam eder. Tavan Havu var m? diye sorar. Eczac Yok der. Sonunda eczac dayanamaz, bir gn ok sinirlenir ve tavan dver. Tavann n dileri krlr. Ertesi gn tavan yine gelir ve yle der: Havu suyu var m havu suyu? (Fkra anlatlrken su kelimesinde s harfi peltek olarak telaffuz edilmelidir.)

Ses Temelli Elifb retici Klavuzu

15

Ses Temelli

Elifb gretici Klavuzu

Birdirbir Kitapl

Bandrol Uygulamasna likin Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmeliin 5inci maddesinin ikinci fkras erevesinde bandrol tamas zorunlu deildir.