KALDIRMA ARALARINDA SALII VE GVENL

Ali Kaan OKTUa ; Seil CEYLANb

a

: SG Uzm. Yrd. - Endstri Mh. ; b: SG Uzm. - Kimya Mh.

ANKARA, 2012

NDEKLER

Sayfa

1.GR ..................................................................................................................................................... 3 2. KALDIRMA ARALARI........................................................................................................................... 3 2.1- Kaldrma Aralar Tanm .............................................................................................................. 3 2.2 - Kaldrma Aralarnda Kaza Sebepleri........................................................................................... 3 2.3 - Kaldrma Aralarnn Gruplandrlmas ........................................................................................ 4 2.3.a- Vinler.................................................................................................................................... 5 2.3.b. Forkliftler ............................................................................................................................. 12 2.3.c. Asansrler ............................................................................................................................ 14 2.4 - Kaldrma ndirme Sistemi Elemanlar ................................................................................... 15 2.5. Kaldrma Aralarnda Kontroller ............................................................................................... 19 2.5.1 - Fiziki (Gzle) Muayene Deneyleri:.................................................................................... 19 2.5.2 - artnamelere Uygunluk Deneyleri: .................................................................................... 19 2.5.3 - Yk Kaldrma Yeterlilik Deneyleri:................................................................................... 19 REFERANSLAR ........................................................................................................................................ 21

1.GR

nsanlarn kendi gleri ile yerinden kaldrp tayamayaca yklerin bir yerden belirli mesafedeki dier bir yere kaldrlp gtrlmesi, yerletirilmesi iin asrlardan beri eitli tip ve kapasitedeki kaldrma ve tama aralar kullanlmtr. Endstrinin gitgide bymekte olduu gnmzde bu ilemler her iyerinde yaplmakta ve bu sayede yk kaldrma ve tama ileri kolaylkla yaplabilmektedir. Bu sreler verimlilikte art salarken, zaman kayb, maliyet ve personelde yorgunluk konusunda azalma grlmesini salamtr. Kaldrma aralarnda gerekletirilen ilerde, yklerin yksekte tanmas srasnda oluacak kaza zararlarnn zemin zerindeki tanmas srasndaki kaza zararlarna gre ok daha fazla olaca aktr. Kazalar; tanan ykte, kaldrma makinasnn kendisinde ve evrede hasar meydana getirmekte, iyerinde i tkankl yaratmakta, zaman, maliyet, itibar kayb yaratmakta ou zaman da alan insanlarn yaralanmasna veya lmesine neden olmaktadr. Bu alma Kaldrma Aralarnda Sal ve Gvenlii konusunda bilgi vermek amacyla hazrlanmtr.

2. KALDIRMA ARALARI
2.1- Kaldrma Aralar Tanm
Herhangi bir yk bulunduu yerden kaldrp yer deitirerek bir baka yere indiren veya istifleyen, gerektiinde bu ykn yer deitirme ilemini, yk ksa mesafelerde tayarak gerekletiren aralara kaldrma aralar denir.1

2.2 - Kaldrma Aralarnda Kaza Sebepleri

Kaldrma ilemleri nedeniyle tehlike arz eden makinalar, temel salk ve gvenlik gereklerini karlamaldr. Kaldrma makinelerinde meydana gelen kazalarn sebepleri u temel balklar altnda deerlendirilebilir:

i. ii. iii. iv.

malat, Montaj, Yetersiz bakm-kontrol, Kullanm hatalar.

2

EU-OSHA (Avrupa Sal ve Gvenlii Ajans) Kaldrma makinalarnda meydana gelen balca i kazalarn u ekilde raporlamtr; Bom veya kaldrma makinelerinin enerji hatlaryla temas (kazalarn %45i) Kaldrma mekanizmasnn altnda durma, Makinenin devrilmesi, Ykn dmesi, Emniyetli bir operasyonun srdrlebilmesi iin gerekli olan teknik periyodik

kontrollerin yaplmamas Bomun kmesi, Kar arln sisteme zarar vermesi, Dayama ayaklarnn yanl kullanm, Dmeler ve balama eleman hatalar.3

2.3 - Kaldrma Aralarnn Gruplandrlmas

Kaldrma makineleri gnmzde olduka nemli ve fonksiyoneldir. naat, maden, yol yapm, liman ileri ve fabrikalarda kaldrma ilerinde yaygn olarak kullanlmaktadrlar ve vazgeilmezdir. Kaldrma makinelerinin eitleri ok fazladr. Yaygn olarak kullanlan ve gn getike nemi artan kaldrma aralarndan balcalar unlardr: 1) 2) 3) Vinler Forkliftler Asansrler
4

Kaldrma Aralarnn Ana niteleri motor ve anzmanlar dnda: Kaldrma indirme sistemi, Tama sistemi, Frenleme sistemlerinden oluur.
2.3.a- Vinler

Malzemeleri ve ykleri kaldrmak, bunlar, baka bir yne dnerek veya hareket ederek aktarmak, yerlerini deitirmek, yklemek, boaltmak gibi iler de kullanlan makinelere vin (Crane) denir. Vinler dey ve yatay hareketleri sayesinde genel anlamda her trl ykn yerini deitirebilen makinelerdir. ok deiik tip ve zellikte olanlar mevcuttur. Vinler Hareket Kabiliyetlerine Gre, Kaldrma Kabiliyetlerine Gre ve Kumanda Sistemlerine Gre 3 balk altnda incelenebilir.5 (1) Hareket Kabiliyetlerine Gre Vinler

Resim 1: Sabit vinler

Resim 2: Lastik Tekerlekli Vinler

Resim 3:Paletli Vin

Resim 4: Kpr zerinde Yryen Vin

Resim 5: Kule Vin (2) Kaldrma Kabiliyetlerine Gre Vinler Hidrolik Halatl Vinler

Resim 6: Teleskobik Bumlu Vin Resim 7: Kurtarc

Halatl Vinler

Resim 8: Halatl Vin

Resim 9.Fabrika Tipi(kprl, pergel)Vin

Resim 10. Monoray manuel-zincirli caraskal ve kumandal-halatl vin

Resim 11. Grgr Vin

(3)

Kumanda Sistemlerine Gre Vinler Mekanik Kumandal Vinler Hidrolik Kumandal Vinler Hava Kumandal Vinler Elektrik Kumandal Vinler

Vin Gvenlik nlemleri Genel olarak vin gvenlik nlemleri: i. ii. iii. i. mal, konstrksiyon ve montajnda alnacak gvenlik tedbirleri Kullanlmasnda alnacak gvenlik tedbirleri, Bakm ve onarmda gvenlik tedbirleri olarak 3 grupta toplanabilir.6 mal, konstrksiyon ve montajnda alnacak gvenlik tedbirleri

Vin zerine grlebilir bir yer ve ekilde vincin en fazla kaldrma kapasitesi yazlmaldr. Motorlu seyyar vinlerin kaldracaklar en ar ykler kabinlerin iinde veya dnda yazl olarak belirtilmeli ve kollu vinlerde ayrca yatklk ve ok mesafelerine gre kaldrlmasna izin verilen en ar ykler, ayn ekilde gsterilmeli ve bunlardan en ar ykten fazlas kaldrldnda, durumu bildiren sesli ve kl otomatik bir uyarma tertibat bulundurulmaldr.

 Ray ve putreller, maksimum yke gre imal edilmelidirler. Halatlarn tambur zerine dzgn sarlmasn salayp, halatlarn tambur kanalndaki yiv zerine gelerek kesilmelerini nlemek iin halat klavuzlar ( sarclar) olmaldr. Ayn sahada birden ok vin kullanlacaksa, vinlerin birbirinin alma alanlarna girmeyecek ekilde montaj yaplmaldr. Ayn ray zerinde alan vinlerin birbirine arpmalarn nlemek iin vinler birbirine yaklatnda hareketini otomatik olarak durduracak limit anahtarlar gibi bir tertibat konulmaldr. Geme (teleskopik) platform tipi kaldrc arabalarda, ykselen st ksmn birdenbire inmesini engelleyecek otomatik srgl veya benzeri uygun bir sistem bulunacak ve bunlar elektrikle altklarnda, platformun ykselmesini ve inmesini snrlayacak bir sistem, yklerin indirilmesini ayarlayan elektrikli ya da mekanik bir fren bulunacaktr. Kanca gvenlik katsays en ar yk iin en az 5 olmaldr. Elektrikli vinler uygun ve yeterli ekilde topraklanmaldr

Vincin alma sahas iaretlenmeli ve vincin geit yollarna malzeme braklmamaldr. Ykn kaldrlaca alanda, kancann geriye kaabilecei, ykn sallanma periyodu dna kabilecei alanlar bulunmaldr. Operatrn kancay gr sahas kapatlmamaldr. Vincin kumanda kutusu zerinde vince hareket veren akm kapatabilecek acil durdurma anahtar bulunmaldr. Rayl vinlerin ykseltmeyi snrlandrc sistemi, dorudan doruya vincin kasna veya kancas tarafndan harekete geilen uygun akm kesme sistemi ve ykn, beklenmedik biranda inmesini nleyebilecek ekilde yaplm olmaldrlar. Bu sistem, vincin fren donanmna bal olarak almal ve rayl vin operatrleri, almaya balamadan nce ve almann bitiminde bu sistemi altrarak kontrol etmelidirler. 5 Ton veya daha fazla yk kaldran rayl vinlerde,2 elektrikli fren veya bir elektrikli ve bir mekanik fren bulunmaldr. Ak havada alan rayl vinlerde, yk kancasn srekli aydnlatabilecek ve vin zerine balanm lambalar bulunmaldr. Motorlu vinlerde yk kaldrlrken veya vin yer deitirirken sesli ve kl uyar yaplmaldr. kaz sesi evredeki seslerden farkl ve kolay duyulabilecek ykseklikte olmaldr. Motorlu vinlerin gece almalarnda farlar ve arkalarnda stop lambalar yaklmal, kabinler uygun ekilde aydnlatlmaldr.

 Vince ait ar paralarn indirilip kaldrlmas iin vin zerinde caraskal veya makaralarn taklabilecei elik kollar, halkalar veya benzerleri bulunacaktr. ii. Kullanlmasnda gvenlik tedbirleri lemler srasnda yetitirilmi operatrler ve manevraclar (iaretiler) kullanlmaldr. Her almaya balamadan nce operatrleri tarafndan kontrol edilmelidirler. Yklerin kaldrlmalar, indirilmeleri veya tanmalar, yetitirilmi manevraclar (iaretiler) tarafndan verilecek el, kol iaretlerine gre yaplmaldr. Birden ok manevracnn grev ald durumlarda vin operatr yalnz birinden iaret almal ve manevrac grlebilecek bir yerde durmaldr. Operatrler her dur iaretine uymaldr. ndirilen bir ykn altndan sapan veya halatlarn ekilmesi iin iaret vermeden nce iareti, iilerin gvenliini salamaldr. Operatr, kaldrma makinalarnda bir yk asl olduu srece makinalarnn bandan ayrlmamaldrlar. Ykle beraber insanlar kaldrp tanmamaldrlar. Kaldrlan ykler alan insanlarn zerinden geirilmemelidirler. Elektro magnetli (elektrikli mknatsl) kaldrma ve tamalarda veya erimi maden potas tama gibi ilerde iilerin alma sahasnda bulunmamas mutlak salanmaldr. Elektro magnetli vin, dinlenme durumunda iken, mknatslar vin zerinde yksekte braklmamaldr. Bunlar ya dorudan yere indirilmeli ya da bu i iin yaplm platformlar zerine indirilmelidirler. Mknatslar kullanlmadklarnda vin zerinden karlmaldrlar. Ykler asla askda braklmamaldrlar. Ykler dik olarak kaldrlmal, bunlarn eik olarak kaldrlmasnn zorunlu olduu durumlarda manevralar sorumlu bir elemann gzetiminde yaplmal, yk salnmlarna ve ykn tehlikeli durumuna kar nlemler alnmaldr. Vincin almas esnasnda sesli ve kl ikazlar alr halde bulundurulmaldr. Yalama srasnda elektrik akm kesilmelidir. Operatr vinci terk ederken kumanda kollarn 0 durumuna getirmeli ve ana arteli kapatmaldr. Ak alanda alan vinlerin frtnal havalarda hareket etmemeleri iin rzgr emniyet dzenekleri bulunmaldr.

10

Kule vinler rzgr hz 50 km/h deerini at anda altrlmalar durdurulmal ve ray kilitlenip emniyete alnmaldr Ray stnde alan vinlerde ray ularnda en az tekerleklerin yarap yksekliinde takozlar bulunmaldr. Kprl ve asma vinlerin, kpr ve vin arabas tekerlerinde, uygun kol ve ayak koruyucular bulunmaldr. Kpr ayakl gezer vinlerin getii yol boyu ve raylarn her iki taraf serbest olarak tutulmal ve buralar en az 75 cm. eninde olmaldr. Rayl vinlerin kabin kaplarnn sahanlk veya geit seviyesinden 30 cm. den daha yksekte bulunduu durumlarda, bu kaplarn nne uygun basamaklar yaplmal ve kabinlerde periyodik olarak kontrol edilen yangn sndrme cihaz bulundurulmaldr. Kabinli vinlerde, kabinler yanmaz malzemeden, ak havada allanlarda ise d etkilere dayankl olmal, operatrn gr engellenmemeli, ayrca zehirli gaz, toz ve dumanlara kar korumal olmal ve kabinde tehlike annda kullanlmak zere halat, ip veya halat merdiven olmaldr. iii. lgililer vin dururken ve operatrlerle iaretleerek vinlere kp inmelidirler. Ak havada alan vinlerde yldrma kar gvenlik tedbirleri alnmaldr. 3 ayda bir periyodik kontrolleri yaptrlmaldr Her trl tamir, tadilat ve bakmlar iin bir sicil kart tutulmaldr. Bakmda alnacak gvenlik tedbirleri

Vin zerinde herhangi bir onarma balanmadan nce, btn kumanda sistemi stop durumuna getirilmeli ve iki alter alarak bunlardan biri skca balanmaldr. Vin zerine ve uygun yerlere, onarm ve bakm yapldna ilikin uyar levhalar konulmaldr. Ayn ray sistemi zerinde baka vinler altnda, bunlar uygun uzaklkta durduracak takozlar konulmal veya ayn ii yapacak baka nlemler alnmaldr. Halat tamburlarnn ve millerinin veya bobin motorlarnn sklmesinden nce kaldrma halatlar, tamburlar zerinden karlmaldr. Ancak bunun salanamad durumlarda, tamburun ani olarak dnmesi nlenmelidir. Yaplan onarmn bitiminde, btn koruyucular yerlerine taklmal ve vin harekete geirilmeden nce onarmda kullanlan btn ara, gere ve malzemeler kaldrlm olmaldr.

11

 Vin zerinde yaplan btn bakmlar, onarmlar ve tadilatlar Bakm defterine kaydedilmelidir.
2.3.b. Forkliftler

letme iinde bir yerden bir yere tanmas gereken ykler, malzemelerin raflara istiflenmesi veya adi istiflenmesi, makine ve tezgahlara malzeme arj, makine ve tezgahlara taklp sklecek paralarnn kaldrlp indirilmesi gibi ilerde forkliftler uygun kaldrma aralardr. Kullandklar enerji trne gre forkliftler; elektrikli, benzinli, dizel ve lpgli olmak zere 4e ayrlrlar.

Forklift Gvenlik nlemleri Forkliftler operatrlk belgesi olan kiilerce kullanlmaldr. Her ayda bir yetkili bir teknik eleman tarafndan kontrol edilmeli ve rapor dzenlenmelidir. Forklift atallarnda insan tanmamaldr. Uygun aparat monte edilmeden atallara yk aslarak kaldrlmamaldr. Forklift atalnn altna girilmemelidir. ataldaki ykn stne insan alnmamaldr. atala dorudan insan alnmamaldr. Forkliftin zerine insan alnmamaldr. Kapal alanlarda alan forkliftlerin geli gidi yollar iaretlenmelidir. Forkliftler iin hz snrlamas konulmaldr. Yksek hzlarda ani manevra, duru ve kalk yaplmamal. Dnlerde, bina giri ve klarnda, insanlarn yannda hz drlmeli, korna kullanarak uyarda bulunulmaldr. Gevek ve kaygan zeminlerde forklift kullanmayn. Tm iaretlere uyun ve zellikle zemin yapsna gre izin verilen maksimum yk deerleri, asansr tama kapasitesi ve tavan ykseklii gibi deerleri amayn. Gvensiz/dengesiz ykler tanmamaldr. Yk atallara dengeli olarak dalmal, tek atalla yk tanmamaldr.

12

 Forklift baka forkliftlerin alma sahasnda kullanlmamaldr. Forklift baka bir forklifti itmek veya ekmek amacyla kullanlmamaldr. Fokliftin almad durumlarda servise haber verilmelidir. Forklift yk dzeltme, srkleme, itme, devirme gibi iler iin kullanlmamal, yksee kaldrlm ykle hareket edilmemelidir. Forklift atallarndaki ykn gr alann kstlad durumlarda forklift geri geri kullanlmaldr. Forkliftin devrilmesi durumunda kabin dna atlanmamal, koltukta oturulmal, skca tutunulmaldr. Rampalardan karken daima ileri, inerken de geriye doru hareket edilmelidir. Yzeyin eimli olduu yerlerde yk kaldrlmamal, manevra yaplmamaldr. Forklift operatr gvenlik asndan en nemli unsurdur. Bu sebeple i ncesinde veya iyerinde alkol veya uyuturucu madde kullanlmamaldr. Islak ve yal el, ayakkab ile forklift kullanlmamaldr. Kullanma kurallarna, gvenlik nlemlerine ve tm uyar iaretlerine uyulmal, el ve ayaklar forklift hareket halindeyken kabin dna karlmamaldr. Forklift park alanna park edilmeli, atallar aa indirilmeli, levyeleri boa alnmal, el freni ekilmeli ve motor durdurulmaldr. Giri k kaplarnda dier taraf grnmyorsa; Gzetleme penceresi yaplmal, Yayalara ayr yol yaplmal, Saa ve sola dnlerde ayna konulmaldr.7

13

Resim 12: Forklift Genel Grn

2.3.c. Asansrler

Asansrlerde alnacak gvenlik nlemleri u ekilde sralanabilir: yerlerinde kullanlacak insan ve yk asansrlerinin, yrrlkteki mevzuatn ve tekniin ngrd ekilde imal ve ina edilerek kurulmas ve bakmlarnn yaplmas arttr. Asansr boluundan, asansrn almasna zg tesis ve tertibattan baka, hi bir ekilde halat, tel ve boru gibi sair malzeme veya tesis geirilmeyecektir. Asansr makine dairesi veya boluklar, geit olarak kullanlmayacak ve buralara hi bir ey depo edilmeyecektir. Bu yerlere girilmesini salayacak kaplar, her zaman kilitli bulundurulacak ve ancak sorumlu elemanlar tarafndan alacaktr. Yk asansrlerinde, insan tanmamas esastr. Bu yasa belirten levhalar, her kat kapsna ve kabin iine, grlr bir ekilde konulacaktr. Ancak, iin gerei olarak insan tanmas halinde, insan asansrlerindeki gvenlik koullar, bu asansrlerde de bulunacaktr.

14

 Btn asansr kabinlerinde, tayabilecekleri en ok yk aka gsteren levhalar bulundurulacaktr. Kat konta bulunmayan yk asansrlerinde asansrc bulundurulacaktr. Bina dnda kurulan yk asansrlerinin erevesi, tabandan en az 3 metre kadar salam bir ekilde rtlecek ve ayrca kaplarn bulunduu cephe, ykseklii boyunca tamamen kapatlacaktr. Parlayc ve patlayc maddelerin bulunduu yerlerde, kvlcm tehlikesine kar, asansrlerin kabin kzaklar ile kaplarn arpan ksmlar, aa veya kvlcm karmayan metal veya alamlarndan yaplm olacaktr. 8 2.4 - Kaldrma ndirme Sistemi Elemanlar I. II. III. IV. Tamburlar Zincirler Kancalar Halatlar Kendir ya da sentetik rgl halat Tel halat

2.4.a) Tamburlarda Gvenlik Kaldrma aparatlarnda tambur, halatn sarlp boalmasyla yk harekete geiren dz veya yivli ekipmandr. Halatn bu ekipmana dzgn sarmnn temini nemli bir operasyondur. Vin tamburu ya elektrik motoru ile ya da dizel makine gc ile dndrlr.

15

Resim 13: Dz Tambur

Resim 14: Yivli Tambur Kesiti

Kaldrma makinalarnn zerine tel sarlan tamburlarnn yanlar flanl olmaldr. Flan genilii sarlan halatn apnn 2,5 kat olmal, halat frlamalarn nleyecek ekilde yaplmaldr. Halatn ucu tambura iyi balanm olmal, yk tutma eleman en alt seviyede bulunduu zaman, yivli tambur zerinde en az iki sarm halat kalmaldr. Tambur yivleri ile kullanlan halat ap birbirine orantl olmaldr. Aksi halde iyi bir sarm olmayaca iin halat mr ksalr ve sarma ii kt yaplr. Elektrikle alan kaldrma makinalarnda belirtilen alt ve st noktalar geildiinde, elektrik akm otomatik olarak kesecek ve tamburun hareketini otomatik olarak durduracak bir tertibat bulunacaktr.

2.4.b) Zincirlerde Gvenlik Kaldrma makinalarnda yklerin kaldrlmasnda halkal ve levhal zincirler kullanlr. Levhal zincirlere GALL zincirleri de denilir. ki tip zincirde zel olarak yaplmlar ve sertletirilmilerdir.

Resim 15: Halkal Zincir

Resim 16: Levhal (Gall ) Zincir

16

Zincirler kullanlacaklar iin hususiyetine ve kaldracaklar ykn arlna gre seilirler. Zincirin baklalarnda ezilme, anma veya atlaklk varsa zincir deitirilmelidir. Zincir baklalarndaki anma bakla kalnlnn drtte birini gemise zincir kullanlmamaldr.

Bir zincirin salaml, en zayf baklasnn salaml kadardr. Zincirler kullanlmadan nce mutlaka gzle muayeneye tabi tutulmaldr. Baklalardaki boyuna uzama%5i gemise zincir kullanlmamaldr. Zincir baklalar hibir zaman cvata ile birbirlerine tutturulmamaldr.

2.4.c) Kancalarda Gvenlik Yk kaldrmada kullanlan kancalar, demir, dvme elik veya benzeri malzemeden yaplrlar. zerlerine taklan ykn kancadan kurtulup dmemeleri iin kanca zerlerinde gvenlik mandal gibi uygun gvenlik sistemleri bulunmaldr. En ar yk iin kancalarn gvenlik katsays en az 5 olmaldr.

Resim 17: Standart Yk Kancas

Resim 18: iftli Yk Kancas

2.4.d ) Halatlarda Gvenlik Kendir ya da Sentetik Halatlarn Kullanmnda Dikkat Edilmesi Gerekenler: elik halatlara nazaran yk kaldrma kabiliyetleri ve mrleri daha az olmasna karlk, ykn kolay balanabilme ve zlebilme pratikliini salamalar bakmndan ise kullanm avantajlar vardr. Ancak kendir veya sentetik halatlar kullanrken: e ve yke uygun olmaldr.

17

Her kullanmdan nce kontrol edilmelidir. Islak ve gergin bekletilmemelidir. Demir asklara aslmamaldr. Asit ve andrclardan korunmaldr. Keskin kenarl yk kelerinde zel tedbirler alnmaldr.

Tel halatlarn kullanlmasnda Dikkat Edilmesi Gerekenler: Tel halat endstride yk ekme, yk kaldrma ve kuvvet transmisyonlar gibi ilerde kullanlr. Tel halat yaplan ie ve kaldrlacak yke uygun olarak seilmelidir. Keskin kenarl yk kelerinde zel tedbirler alnmaldr. Belirli periyotlarla uygun ya ile yalanmaldr. Kaynak alev ve slarna maruz braklmamaldr. Gvenlik kat says en az 5 olmaldr. Halat u balantlar uygun olmaldr. Halat eklemeleri uygun yaplmaldr. 9

Halatlarda kullanm sresi zarfnda baz ekil bozukluklar meydana gelmektedir. Halatlarda grlen baz ekil bozukluklar unlardr:
10

18

2.5. Kaldrma Aralarnda Kontroller 2.5.1 - Fiziki (Gzle) Muayene Deneyleri: alma artlar ile test ve deneylerden dolay vincin tayc yapsnda uygunsuzluun meydana gelip gelmediini tespit etmektir.

2.5.2 - artnamelere Uygunluk Deneyleri: Kaldrma Aralarnn imalat ncesi belirlenen teknik artnamelere uygunluunun tespiti iin yaplr. 2.5.3 - Yk Kaldrma Yeterlilik Deneyleri: A. Statik Yk Deneyleri: Kaldrma makinasnn ve elemanlarnn yap yeterliliini belirlemek iin deney yk artrlarak srekli uygulanan deneydir. Statik deney yk :Kaldrma kapasitesi x 1.25 tir.

19

Kademeli olarak artrlan deney yk yerden 100-200 mm kaldrlarak kullanm kataloglarnda daha fazla bir sre belirtilmedii takdirde 10 dakikadan az olmamak art ile deney iin gerekecek sre kadar asl tutulmaldr. Deney sonucunda vinte hibir atlak, kalc biim deiiklii, boya kalkmas, vincin alma emniyetini etkileyecek bir durum ve balantlarnda geveme veya hasar grlmemelidir. B. Dinamik Yk Deneyleri: Kaldrma makinas elemanlarnn ve frenlerinin emniyetli olup olmadnn tespiti amac ile yaplan deneylerdir. Dinamik deney yk: Kaldrma kapasitesi x 1,5 tur. Vincin her hareketi iin ana elemanlarna en fazla yk geldii konumlarda uygulanr. Deneyler vincin hareketlerinin tm snrlar boyunca defalarca tekrar edilmelidir. Deneyler makinenin enerjisinin kesilmesi durumunda da btn hareketlerini kapsamal ve en az 60 dakika boyunca kontrol edilmelidir. Deney sonucunda vin mekanizmalarnn ve frenlerinin emniyetle iledii grlmelidir. Deney sonunda yine fiziki muayene yaplr.

C. Kararllk Deneyleri: Kaldrma aracnn kararlln test etmek amacyla yaplan deneylerdir. Vincin statik kanca deney ykyle devrilmeyeceinin kontrol iin yaplr. Kararllk deney yk: Kaldrma kapasitesi x 1.25 tir. Kararllk deneyleri belirlenmi alma alannda ve kararlln en az olduu zamanlarda yaplr. Deneyler esnasnda maruziyet alannda kimsenin bulunmasna izin verilmemelidir. Deneyler makinenin enerjisinin kesilmesi durumunda da btn hareketlerini kapsamal ve en az 60 dakika boyunca kontrol edilmelidir. Deney sonunda yine fiziki muayene yaplr.11

20

REFERANSLAR
1. Dr. Asm Gen, Kaldrma Makinelerinde gvenlii 2. Yrd. Do. Dr. kr Su, Kaldrma Aralarnda Gvenlii Eitim Notlar 3. r. Gr. Dr. Mustafa ZDURAN, Kaldrma Makinalar le almalarda Gvenlik Uygulamalar

21

4. Prof. Dr. Abdulvahap Yiit, Kaldrma Makinelerinde Gvenlik 5. Yrd.Do.Dr kr Su, Kaldrma Aralarnda SG 6. H. Engin ebi, Yldz Teknik niversitesi Sal ve Gvenlii Blm, Kaldrma Aralarnda Gvenlik Ders Notlar 7. http://employment.alberta.ca/documents/WHS/WHS-PUB-bp015.pdf 8. Yrd. Do. Dr. kr Su, Kaldrma Aralarnda gvenlii-Asansrlerde gvenlii 9.Fazl lmez, Kaldrma ve Tama Aralarnda Gvenlik 10. Gvenlii Mhendislii Eitimi Ders Notlar 2008 11. TS 10116 - Kaldrma ve Tama Makinalar-Vinler-Muayene ve Deney Metotlar 12. www.isgvenlii.net 13. http://www.lift.co.uk/forklifts.html 14. http://www.hse.gov.uk/pubns/priced/l113.pdf

22