Dr.

Hikmet Kvlcml
Uyarmak in Uyanmal Uyanmak in Uyarmal i Partisine Teklif

Yaynlar

Uyarmak in Uyanmal Uyanmak in Uyarmal i Partisine Teklif

Dr. Hikmet Kvlcml

Yaynlar Dijital Yaynlar ndir - Oku - Okut - oalt - Dat

Bu kitap ilk defa: 1966 ylnda Tarihsel Maddecilik Yaynlarnda yaynlanmtr. Bu kitap KXz sitesinin dijital yayndr. Kar amac olmadan, okumak ve okutmak iin, indirmek, dijital olarak basmak ve datmak serbesttir. Alntlarda kaynak gsterilmesi dilenir.

Yaynlar Yaynlar

NDEKLER Yay nevinin Notu kinci Basla Ac Bir Giri UYARMAKIN UYANMALI, UYANMAKIN UYARMALI BRNC BLM MESELENN TARHES VE KONULUU TP'in Birinci Basama: "SIRF AMELECLK". TP'in kinci Basama: "AYDINLAR PARTS". TP'in nc Basama: BNLEN DAL ve KESL Daln Kesilii-Ama Parti Manivelasnn ki Momenti Metot Tenkit mi, Otodidaktlk m? KNC BLM TP'N ELETRLMES I- Tzk Bakmndan Eletirme II- Eletirme Sonular NC BLM PARTSNE TEKLFLER I-i-KylGnlller i II-iSendikalar III-i Milletvekilleri i-Kyl Gnllleri Saynn Kaliteye Yceliidir. GnlllerinalmaYordam Ky Plnlamalar ehir Planlamalar 3 9 21 29 30 31 34 36 36 38 41 41 49 59 60 62 64 67 70 71 74

KNC BASILIA ACI BR GR nce Program m gelir, Tzk m? Bizim bildiimiz, bir Parti'nin nce Program aka konur. Sonra o Programn prensiplerine gre Parti'nin Tz yaratlr. Geri "Kanun" yalnz bir Tzk bulunmasn art koar. Tzn verdin mi, Partini kurmu olursun. Ama Kanun, politika kiremitliinin kuraldr. Kiremitliin altnda btn katlaryle Toplum styaps ykselir. O styapnn altnda, dayand Ekonomi taban oturur. buuk egemen politikacnn kard srf siyasi kanun Toplumun geni styap ve derin Ekonomi ilikilerini yaratamaz. Tam tersine, Toplum yaps, Kanun denilen yzeyde kalm kurallar gerektirir. Hele veren Snfnn egemen olduu bir Toplumda, Kanunun balca grevi: styap ve Ekonomi'de olanlar halkn gznden karmak, bir sra anlalmaz soyut kurallarla rtbas etmektir. veren Snf nasl olsa kendi elinde ileyen ekonomisini kurmutur; styap ilikilerini de sk kontrolu altna sokmutur. Bu alanlarda kimseye doruyu sylemek, hele retmek zorunda deildir. Tam tersine, herkesi, her ciddi konuda akna evirip sersemletmek iin elinden geleni yapar. i Snfna bir Parti mi gerekiyor? Buyursun, kursun. Tznn bana be satrlk bir "Ama" maddesi koydu mu, yeter. O Amacn, hangi sosyal ve ekonomik iliki-elikiler iinde, nasl gerekleecei demek olan Program aranmaz. Hatta, ilerin hi Programlar bulunmasa daha iyi olur. Kimse ne dediini, ne yaptn bilmez. Soyut ve Genel ama maddesi evresinde nne gelen, azna geleni tekerler. "Her kafadan bir ses kar"... Burjuvazinin istedii de budur. Gerek i Snf Partisi bu oyuna gelemez. Proletaryann bilimine gre insan iini hayvan iinden ayrt eden tek nokta: nsann, yapacan nce tasarlamas, plnlamas, programlatrma-

sdr. Onun iin, btn ciddi i Snf Partileri ilkin yllar boyu, iinde bulunduu Toplum yapsna en yatkn gelecek kendi Programn tartr ve aydnla karr. Sonra o Programdan ald hzla Tzn tezghlar. TP Programnn Laf Kalabal TP 13 ubat 1961 yl acele kurulduu zaman, tam veren Snfnn istedii gibi, ne yapacan duruca bilmeyen ve belirlemeyen bir Tzk'n Ama Maddesi ile yola kt. arabuk eksiklik ve anormallik gze batt. Onu gidermek iin Aydnlara bavuruldu. Bbli'nin "Sol" yazar-izerleri geldiler. Onlar da, kendi kendilerinin birer "Program" olduklarna inanm kiilerdi. Program dediin de nedir? Gvurca bilenlerden be eli kalem tutar masa bana oturttun mu, yeryznn btn i Partilerinin en son moda Programlarn zar Trkeye evirip nnze yverirler. Olur sana en lsndan Parti Program. O igdy "Bilin" yerine koyan hazrlop TP aydnlar da, TP'i kuran Sendikaclardan aa kalmadlar. TP'i Acem ahnn gemisi gibi yrtmeye giritiler. Program istimi gerilerden gelebilirdi. Hele TP gemisi ilerlesin... Ka tane aydn varsa onlarn be on kat sayfalar dolusu ne Programlar dktrlmez ki? Yeter ki yabanc dil bilen "tercman" civanlar, hele "Avrupa'da tahsil" veya "tetebbu"(etd) yapm birka yularsz arslan "turist" almaya balasn. Sen ondan sonra gr Programn ne olduunu! Grdk, TP kuruluunun 4. yl, alminyum arkl sar baakl TP damgasyla damgalanm "Trkiye i Partisi Program" baslp, 5'er liraya satld... TP Programnn yalnz fihristini (iindekiler listesini) okumak bile, onun Parti Programndan bambaka birey olaca izlenimini veriyordu. Belli ki, TP'in iinde ve dnda ne kadar Politika denizine ilk admn atmak istiyen bilgin varsa, hepsi daarcklarnda Politika zerine bildikleri ve bilmedikleri btn cevherleri TP Programna dkmlerdir. Bu cmert aydn fedakrln hor grmek kimsenin elinden gelmez. Elbet her iyi dilek ho karlanabilir mi? Karlansa bile, Program bir bilgiler yn deil, yaplacak iler planidr. Onu lafa bomak, grltye getirmek olur. Sonra, TP bir i Partisidir. ine, bakarsnz, iiler de girebilir. Onlara yaplacak ii 166 sayfann 36.000 sulandrlm ve boyuna tekrarlanan szckler tufan iinde sunmak, yalnz yorucu deil, inmelendirici de olur. ok ey anlatlyor sanlrken, hibir ak yn verememek tehlikesi bagsterir.

TP "lk" i Partisi mi? Parti Program, hereyden nce gerekten uygulanmak iin yaplr. TP Program, hepsi birbirinden daha yuvarlak "Tirade"\ar (ayn eyi boyuna uzatmalar) ile ykldr. O szde "Kkl Reform"cu Tirade'larn hepsi bir eyi rtmeye alan laf kalabaldr. Olaylar ve Kavramlar arasnda ba ve btnlk yapmadr. Belli ki, kim bir ey sylese: "O da bizde var" denmek istenmitir. Kimseye sz brakmamak iin her telden alar grnlmtr. Parti Program, birbirine krmz iplikle teyellenmi, aklarla karalar mdr? Hayr. Ansiklopedi, hi deilse ayn szc her sayfasnda bir, bir daha tekrarlayamaz. Tirade daha TP Program'nn "Giri" inde balyor: "Tarihimizde dorudan doruya emeki halkn kurduu ilk parti, Trkiye i Partisidir."(s. 13) deniyor. (Manda tezei kadar) iri bir laf. (Manda tezei kadar olsun) bir ie yarar m? Sanmyoruz. Yalan, yalnz smrc snflara yarar. Yukarki Tirade, hereyden nce yalandr. "Tarihimiz"deyince. Trkiye Tarihi anlalr. Trkiye Tarihi, Antika Osmanl Tarihi ile balar. Modern Cumhuriyet Tarihiyle biter. "Emeki Halk": Osmanllkta da, Cumhuriyette de vardr. Antika an Partileri Tarikatlard. Hacbekte'in de, Ahi'lerin de, o zamanlar Politika rgtleri, o zamann ky ve ehir "Emeki Halk" tarafndan kuruldu. Hepsi bir yana, bizim eyh Bedrettin'in Partisi Sosyal Devrime girimiti. Bu giriimi yapanlar tm "Emeki haktan baka kimdi? TP ulemas, belki o hane dekadan pozlaryla: "Biz modern Siyasi Partilerden sz ediyoruz!" diyecekler. Sizin Tarihten kopuk Realpolitiker'ler olduunuzu biliyoruz. Daha Paris Komunas ylnda kurulan "Ameleperver Cemiyeti", 1889 yl kurulan "Osmanl Amele Cemiyeti" Modern Trkiye'de "Emeki Halk"tan bakas tarafndan m kuruldu? Daha sonrakiler zerinde durmayalm. "Amelecilik" (Ouvrierisme) Bir de, "dorudan doruya. emeki halkn kurduu" veya kurmad Parti neyi ispatlar? Hibir eyi. TP Program lemas i Snf hareketi iinde en sinsi saptma eidi olan "Ouvrierisme" (Srf amelecilik: Yalnz iilerden ibaret rgt) demagojisine mi anak ayorlar? O marifeti icat etmek iin TP'i kmaza sokmu ulema ve ukel beklenmemitir. ar'n jandarma ve polis efi Albay Zubatof, ok daha ustaca "icilik" demagojisini kullanmtr-.

Tutmamtr. "Dorudan doruya"aydnlarca kurulan Parti, yeryznn ilk Proletarya Devletini yaratt. Bunlar TP aydnlarnn birka olsun bilmezler mi? Bilmeleri gerek. Ama heyamola ile Parti tepesine kardklar ne oldum delileri iin, Kadrocu kalpazanlar gibi: "Esiz rneksiz"olmak manisinden baka eilim yoktur. Hi deilse "Program" yaplp satld gnler TP Genel Bakanl yapan Devlet dkn avukat 1958-59 yllar "Vatan Partisi" dvsnn Arcezada beraetle sonulanan btn oturumlarna muntazaman "devam" etmiti. Elbet o kertede "ilgilendii" Vatan Partisi'nin, 40 sayfalk. "Tzk ve Program"n grmezlikten gelememitir. Tzn 8. Son sayfasnda: 10 kiiden 9'u "dorudan doruya emeki halk", daha dorusu idir. Hem yle gizli servislerin htiften (Sesi iitilen fakat kendisi grlemeyen.) "i Partisi kur!" emri zerine, Saylav olma furyas ald sanan "Sendikaclar deildirler; hepsi fabrika Cehenneminde kan kusan gerek retmen iilerdir. yleyse niin o bile bile yalan? 27 Mays kuaklarnn genliklerinden, deneysizliklerinden, daha eski kuaklarn dejeneresansndan yararlanp, ortaklkta en azndan tavus kuu gibi kabarmak iin... Sonra ilk frsatta, kermetine inandrd itenlikli TP ye ynn "Gleryzl Sosyalizm" makyajl aldatp, biricik Proletarya yolundan sapttrmak iin... Yalancnn mumu Yatsdan sonroya dek yand m? Demek Proletarya siyasetinde Makyavelizm yahut Bizantizm uzun mrl olamyor. Yalan ve Bbrlenme silah tepti, atc mikrosefali (Kkbeyinli) vurdu. ABA'c Tz ve Program ABA'c TP yneticilerinin cierlerinin ka para ettii, daha ilk TP'e taklan "Aydn Kelle"nin ilk bildirilerinde srtt. Onlar kendilerini Kadrocuvri ve Ynkri "Sorumlu" aydnlar gibi ne sryorlard. i Snfn gtmeye adanm altkula beberuhiler onlard. Program dzlp sata karlnca, btn foyalar, dnyann en "emekten yana" szleriyle maskelenemeyecek ve silinip ortadan kaldrlamayacak duruma geldi. Yazl, basl cevherler 5 lira veren herkesin eline geiveriyordu. Yalanlanamaz, red ve inkrla ortadan kaldrlamazd. Ne var ki, "Filipin tipi Demokrasicilik oyunu"ndan yalnz CA uzmanlar parsay toplayacak deildi. Elbet Trkiye i Snf denli Modern bir zg de, kendi Strateji ve Taktiini btn diyalektii ile iletecekti. Trkiye Finans-Kapitali, kodaman Emperyalist Te-

kelleriyle ili dl ibirlii de yapsa, Dnya pazarndan Ar-kr ekip bir Aristokrat i ve Kariyerist Aydn kkburjuva zmresi besleyemezdi. TP'i "Avular iine"aldklarna inanm oportnizm kocakarlarnn gevezelikleri sonuna dek adam kandramazd. Onun iin, ii Snfna sunulmu TP Tznn ve Programnn soyut eletirisine bir sre daha girilmedi. Bu bir "ekimserlik" yahut "tarafszlk" deildi. TP iinde gzya ve kan, ter dkerek savaan ii, kyl, aydn, esnaf devrimcilerin kendi pratik davranlaryla, ABA'c gruhun hezeyanlarn biraz daha snamalarna yer brakmalyd. Yoksa TP Tz, bir isiz avukatlarn derinliine kazdklar, birbiriyle tepien, Parti iinde her trl Merkeziyet ve Demokrasiyi, Derebeyi art kaprislerin insafna brakan, iinden klmaz bir Gayy kuyusu idi. Program ise, 166 sayfasnda 166'nn birka kat fazla samalarla doldurulmu, iler tutar yeri kalmam bir yamal boha idi. "Emekten Yana": verenin de Parolas Program, daha Giri'le sze balarken, yle der: "Kii olarak her birimizin insanca yaama artlarna kavumamz, toplum olarak ileri bir lke durumuna gelmemize baldr." Ad "i Partisi" olan bir rgtn Programnda siz i Snfn m aryorsunuz? Hayr. Sosyolok hanmlar ve beyler, Burjuva Politikaclarndan zendikleri azla: Snfl toplumda bir "Kii" ile bir de "Toplum" kavramn tokutururlar. "Kii": "nsanca yaamak" m istiyor? "Toplum"u: "leri bir lke" yapsn. Bu Lpalisin Hakikatini Bayar da, Demirel de byle sylyor. "Allah bize uvalla versin, biz de (i Snfna bile deil), Robenson Kruzoe "Kii"ye torbayla verelim!" Baka deyimi de var: "Trkiye'yi "Kk Amerika" yapalm. "On ylda 15 milyoner kii yetiir." Bu kafa en pis burjuva demagojisinin, en soysuz kkburjuva ukalalna kardrlm, "Kadro" ve "Yn" karpuz kabuklarn i Snfnn aya altna koymaktr. Yukarki szn arkas da m var? Evet. Ne yazk ki var. Arkas da u mumuladr: "zellikle geri kalm toplumlarda ekonomik ve sosyal ilerlemenin, bamszlk iinde kalknmann en byk dayana emektir." Demek "Kalknmann" emekten baka "dayana" da m var? Var ya: Sermaye... Tm burjuva ekonomi bilimi, hep o emek dnda deer yaratc eyleri arar. Bizimkilerin orijinallii: 1) "Serma-

ye" szcn burada anmayarak, "emei" "en byk" saymakla kalr. 2) Emein "zellikle geri kalmlar iin byk dayanaklna inanr. Ya ileri Toplumlarda, emek "en byk dayanak"deil midir? Hele bir "ileri" olalm. Grrz.. Bylesine "Emekten yana" olu, her verenin en kutsal lks deil midir? nk Kapitalizm iinde yaadmz kimse unutamaz. Kapitalizmde, i iin "emei"yok, gc vardr-. i baka satacak hi bir eysi kalmam insan olarak gcn pazara karr. gcnn "Emek" olmas, verenin eline getikten sonra, iyerinde balar. gc iinin, onun kullanlmas ile doan Emek, iverenin "Kii mlk"olur. Demek azck bilimsel konulunca, Kapitalizmde Emek verenin mlk olduuna ve iveren yannda bulunduuna gre, "Emekten yana" olmak, iverenden yana olmaya dner. Sosyalizm, Kapitalizmde "gcnden yana"dr. veren "Emekten yana"dr. ABA'clarn, hot sosyetede o denli hoafl karlanlar da bundan ileri gelir. Netekim ABA'c ideoloklarn da, Yn Palikaryalar gibi, (Kapitalizmde) her ii brakp nce "Verimli + nanl + evkli" ii yaratmak sevdalar, Amerikan Taylorizmine gz krpmak olur. Kapitalizmde Verimli i Yetitirme Kurumu mu? Amerika U.S. "ileri bir lke durumuna" gelmemi midir? Gelmitir. leri Emperyalist Anayurtlarda "kii olarak her birimiz insanca yaama artlarna" kavuacak m? Program'a baklrsa yleye benzer. Onun iin limne yem borusu alnr: "Toplum olarak ileri bir lke durumuna gelmemiz ise, kii olarak herbirimizin inan ve evkle almamza; daha verimli olmamza, bu inanl, evkli ve verimli alma imknlarnn yaratlmasna baldr... Emeki halkn inanl ve evkli abasdr." "Al glm, ver glm" dnyas. Btn Amerikan iadamlarnn azlarnn suyunu aktacak bir Program bu. iyi daha (evkli + inanl + verimli) altrmak! evk + nan + Verim: nereden gelecek? "Halkn emei ile yaratt btn zenginlik ve deerlerin kendisine ait olduunu bilmesinden." Bunu halka nasl "bildireceiz"? "Emeki halkn, yurt ilerinde sz ve karar sahibi olmu" olmasyla. Kapitalizmde bu olur mu? Niye olmasn. Nazi Almanyas bile, en Kodaman Tekellerin iilerini altklar fabrikalara "ortak" etti. Her Anonim irketin en byk sayda hisse senetleri ve tahvilleri, hep "Emeki halkn" o deerleri "kendisine ait bilmesi" oyunu

ile gene emeki halkn kendisine dettirilir. Hele bir de Gangster Sendikalar srtlarn Banka milyarlarna dayadlar myd, deme: "Yurt ilerinde sz ve karar sahibi"oluverirler. Trk-, Zonguldak mdenlerinde veya 16 Haziran olaylarnda az m "sz ve karar sahibi" oldu? TP'i Polise Emanet Byle olacak bizde de iler besbelli. Nasl olacak? "Bu, emeki halkmzn bamsz, gerek siyasi tekilat olan Trkiye i Partisi iinde ve onun eliyle olacaktr." TP'i bir Anonim irket sayan kimi Liderlere katlmak elden gelmiyor. Ancak burada bir soru atallayor. ki "el" karmza kyor: "Kurtulu yolunu", emeki halk, birinci cmlede "Kendi eliyle izecek" deniyordu; ikinci cmlede: "Parti iinde ve onun eliyle olacak" deniyor. Halk eliyle mi, Parti eliyle mi izilecek yol? Sorunun karl yle yorumlanabilir: "Emeki halk" Parti'nin "iine" girecek. O zaman Halkn eli Partinin eli Olacak... Netekim daha aada Parti'nin ve Parti yeliinin nasl anlald yle aklanyor: "TP rk, din, mezhep, deri rengi, kadn - erkek ayrm gzetmeden, hangi snftan gelirse gelsin, Parti tzn ve Programn benimseyen, emekten yana olan BTN YURTTALARA (majsklliyen HK.) saflarn ak tutar." Bugn, Trkiye'de bile azck politikay izleyen herkes bilir. Parti Tzn ve Programn benimseyen herkese kaplar ak tutarak Parti'yi "Dingonun Ahr"na eviren kafaya btn dnyada Menevik denir. Bylesine "liberal" rgt prensipleri atan ABA'clar, hi deilse Menevikliklerinde samimi midirler? En kaln oportnistler bile, istibdat nnde en devrimcileri Sosyal - Demokrat Parti iinden atmadlar. Bunlar nerede? "ingeneye beylik vermiler, ilk i babasn asmak olmu." Bu Baylar - Bayanlar, daha kuyruklar gizli servislerce dik tutulmaya balar balamaz, "Eskileri" boynuzlamaktan byk kahramanlk gsteremediler. Menevik Programlarnda "btn yurttalara ak" ilan ettikleri Parti'de, kendi kirli mutfaklarnda bulaklk etmeyecek her Partiliyi tomar tomar dar attlar. TP'e svadklar tezekli Tzk ve Program maddelerine bile namusluca uyamadlar. TP'in azok drst yneticilerine ve Haysiyet Divan'na dayattklar btn gereke: "Ya onlar, ya, biz!.. Yoksa ekildik mi, Polis

Partiyi kapatr" oldu. Bu, "cesaret arzederken, sirkatin syler kpti" ergebalar: "- Demek, Polis, TP'i sizin urunuza m ayakta tutuyor?" sorusunu vicdanlarda uyandrdklarn olsun dnemediler. ylesine bir gz dnm hamakat (ahmaklk, beyinsizlik, alklk, bnlk) ve provokasyan gerizinde (lam) yzyorlard. ovenizm Kokusu Yalnz davranlaryla iki yzl "muhbir'i sdk" kalmadlar. Program iki yzl, ikircikli dncelerle de doldurdular. Azlarndan kan kulaklar duymuyordu. "TP, TRK SINIFI (majsklliyen HK.)... ncl etrafnda toplanm." "TP, Olaylar TRK SINIFI... asndan deerlendirir." Parti'ninad "TRKYEiPartisi", "Trkiye'de, nfuskdna ramen kendisine "Trk"ten baka ad veren ynlar var. Programa gre, nc snf: "TRK SINIFI" dr. Bilerek mi bu ovenizme dlyor, bilmeyerek mi? Hepsi bir. Hatta bilmeyerek pot krmak daha tehlikeli. nk pot i derinliklerden geliyor ve en ok Bilgi ve Bilin kesinlii istiyen katta, bilgisizlik ve bilinsizlik kirli amarlar sergileniyor. Ayn bilgi ve bilin zrtl ve zibidilii zg (i Snf) ile Yedekgler (Kkburjuvazi); Halk (i-Kyl vb.) ile Ulus (Millet: Halk+Burjuvazi) gereklerini orba edilerinde daha ak saklar. TP, eer modern, anlamyla bir Proletarya Partisi ise, zg nclnde Yedek glerle Burjuvaziye kar mcadele eder. ABA'c gruh, bir yanda, yalnz "Trk i Snf"n nerirken, tede Finans - Kapitalist ve Tefeci-Bezirgn snflarn ve zmrelerini ayrdetmeksizin "Ulus"dedii 100 yllk "Millet"in "btn"ne gz krpar. Finans-Kapital Deirmenine Su TP "Yani, TRK ULUSUNUN BTN'nn haklar, hrriyetleri ve yksek menfeatleri iin mcadele eder. "mi. "Emeki Halk iin mcadele etmek, gerekte TRK ULUSUNUN BTN'nn haklar, hrriyetleri ve menfeatleri iin mcadele etmek" imi. (P., s .14) (Majsklliyen HK.) Demek, TRK ULUSUNUN BTN iinde Modern Finans-Kapitalistler zmresi ve Tefeci-Bezirgn Hacaalar snf da bulunduuna gre, TP o "Zmre"ve "Snflar"n da "haklar, hrriyetleri ve menfaatleri iin mcadele"edecektir! "O zmre ve snflarn sana ihtiyalar m var, a klkuyruk?" diye soracaklar bulunur. Tabii var, deriz. Finans-Kapitalistlerle Tefeci-Bezirgn Hacaalar ylesine bir

avu, adan ve milletten kopuk kefen soyucu vurgunculardr ki, "Halk" iin kendi "Haklarn ve Hrriyetlerini ve Menfaatlerini" kendileri aka savunamazlar. Her ilerinde olduu gibi burada da aylkl veya gnll bir sr uak kullanrlar. Uaklarnn en elverilileri, i Snf iine bilerek bilmeyerek girmi, Sosyal Snf snrlarn ve Insan kafalarn, anlar anlamaz karmakark laf ebelikleriyle bozacak olan "Devrim" kalpazanlar olur. "Canm, maksadmz o deil" denecek, "biz Millet iinde egemen snflarn yok denecek kadar hi olduklarn anlatmak istedikti." nce, Milleti yarm yzyldr kskvrak smren acaip bir "hi" olur mu (Finans - Kapital + Tefeci - Bezirgnlk)? Ona "yok" nasl denir? Finans-Kapital Tekerine Kama Egemen vurguncularn azl ve bir yamurla eriyecek kilden ayakll iin yle yazlanlar da oldu: "Kimdi o, milletin ruhu bile duymakszn deli gmlei giydirilerek enterne ediliveren Cumhurbakanndan polis kabadaysna dek 500 kiicik?..." "30 milyon Trk 500 sapa kar 'kanund' davrana tenezzl etmez. Grmesi, tannmas, aldanmamas yeter. Suluyu tkryle boar." (Dr. H.K. "Trkiye'de Kapitalizm", s. 160, Sosyal nsan Yaynlar) Ve bu yazlar gibi biroklar, TP'in Program kaleme alnmadan yaynlanmt. Ne var ki ABA'c gruhunun btn abas, o eit yaynlar okuyanlara ifte atp srmaktan baka ey olmad. Bu, Parti'yi Tarihinden yararlanamaz duruma getirip felce uratma suikastlerini, onlar, aababalar irlerden ve edebiyatlardan, rak sofrasnda kaptklar parlak laf yaldzlaryla kaplayp yutturmakla grevlendiler. Onlar Kurta da, Kuzu'ya da: "Hak-Hrriyet-kar" isteyeceklerdi. Onlar "Sorumluluk yerlerinden "kantlydlar. Ve o uyuzluklarna hi bakmakszn, "Sosyal Numaracla" heveslenmilerdi. Hokkabaz ZatiSungur'unsahne alm ileortalasadesuya "Pye"sayorlard: TP, "Sz ve karar sahibi olmayan emeki yurttalar gerekten yurttalk haysiyetine kavuturacak, onlar "Bir Numaral Yurtta" durumuna getirecektir" (s. 15) Numaral'lar ve "Numarac"lar Bu "Numara"y nasl becereceklerdi? Kolay. "... Oylarla iktidara gelince, BATA Byk Millet Meclisi almalar olmak zere, btn" alanlarda "emeki halk"

"sz", saz, alg, egane grla gidecek. "nsan haklar", "Sosyal adalet", "Sosyal gvenlik", "z ilkeleri ve amacyla eksiksiz, tastamam Anayasa" her yeri gllk glistanlk edecek. Programn daha azn aarken 166 da 2 sayfas bile byle saylamayacak incilerle dolu. Geri kalan 166 sayfas ile uramaya deer mi? Hele bir iki adm atsnlar, denildi. Onlar yalnz parlamentarizm nutuklar attlar. ABA'c Bayan ve Baylarn bu umutlarnda: "Bata Mebusluk almalar" karasevdalarnda olsun szlerinin eri kmalarn isteyerek, bir Dergide "Kelle" gsterilerini brakmann Proletarya Partisi prensiplerini ciddiye almann gerektiini; bir tek Tzk maddesi rneiyle akland. Frtna kopmua, Bayanlarn entarileri, Baylarn apkalar dehetle havaya utu. Ne demek Onlar, o byk liderleri, dramatik "Kelle"leri eletirmek ha? Daha "Oylarla iktidara gel"meye sabr ve takat getiremeksizin, bire "alt"nn zerine yklendiler. "Baarlar" sonsuz oldu. Azck satlmaya ve okunmaya balayan Dergi, AP'nin de ibirlii ile, aztm ABA'c hametinden rkerek batt. Parlamentarizm Yalanc Pehlivanl "Mesele bitti mi? Hayr", diyen "Uyarmakn Uyanmal, Uyanmakn Uyarmal" (i Partisine Teklifler) bror karld. Orada, "i-Kyl Gnllleri" teklifi iin en bata i Milletvekillerine den grev anlatld. Onlar "isteseler de, istemeseler de ERMler" olmalydlar. ok deil, maalarnn 1000 liradan fazlasn Parti Gnlllerine (Profesyonel Devrimcilere) ayrmalydlar. (Yksek Tahsilli memur 500 lira maala alabiliyordu.) i Saylavlar ile mi eksinler? "Geleneklerimize gre Ermilik: LEKELK'le atba birlik gider. ileyi gze almayan, halk fediliine kmamaldr. Biz TP Milletvekillerini o karlksz mutluluk yceliine ermi grmekle vneceiz" (s. 18) deniyordu. Bylesine elebice uyarya ABA'clar bsbtn esridiler. Oysa gene onlarn maalarn daha sreklice salamalar bakmndan da teklif aykr deildi. yle uslu uslu konuuluyordu: "TP, Partiler iinde ad san duyulur, an vlr bir Parti olmak deil, i Snfnn biricik tekilat olmak greviyle kar karyadr. TP, byle her 4 ylda eyrek milyon oy kazanacaksa... 80 yl beklemek zorundadr. O da BAKA H BR ENGEL karlmazsa... Yani TP, halka verdii szn eri olduunu ispat etmek iin, 21

inci Yzyln ortasn (2048 yln) bekleyecektir. Oysa, daha imdiden bezirgn ktidar Partisi Seim Kanunu'nun Kk Partilere (zellikle i Partisine) soluk aldran btn deliklerini yeni batan tkamaya karar verdi." (s. 6) Ne yazk, son ihtar sanldndan abuk gerekleti. Seim Kanunu'nda "Milli Artk" kaldrld. 1969 Seiminde "Baa Greme" manyaklyla pertav eden yalanc pehlivan: TP'in 15 yerine 2 Mebus kardn grnce, bana toplad cinleri datamayan sihirbaza dnp yakld. Olan TP'e oldu. Devrimcilik yle dursun, Derleyici olamad. Panik hl sryor. Bu giriin kzgn demir dalayn i yoldalarn knamayacaklarn biliyoruz. Daha "efendice" sze baylan kibar aydnlara gelince: lkin ikinci kez baslan kitap okusunlar. Sonra, isterlerse bu "kinci Basla Ac bir Giri"i hi okumadan yrtp atsnlar. Ama bir artla: Ltfen tekliflerin gereklemesi iin dnp davranmaktan korkmasnlar. 7.11.1970

UYARMAKIN UYANMALI UYANMAKIN UYARMALI Trkiye'de sosyal konular KONUMAK yeni bir sray yapt. Bir zaman kimsenin kafasndan gemeyen dnce ve davranlar, imdi herkesin aznda, radyo sylevlerinden "Sokaa dkld". Hi deilse milletini azck seven her akl erer Trk, ii snf asndan yola klmadka, hi bir olumlu iin -yaplmas yle dursun,- doru drst ortaya dahi konulmadn az ok anlad. Okdanlkl rklarmz bile, dinlenilecek bir sz syleyebilmek iin: "Kyller! iler! Arsanayi! ve ilh..." gibi eskiden suladklar dncelere bavuruyorlar. Bu geliim basamanda, Anayasamz yksek bir bent oldu. alan ynlarmz o bendin ardna ylm ar sular gibi etkilerini gittike biriktiriyorlar. Henz hi bir eyden haberleri yok. Herey onlarn oylaryla belgelenip ar bastrlmak isteniyor. Btn siyasi Partiler birer deirmen olmular, tlecek taneleri ne olursa olsun, halk oyu denilen sular kendi kanallarna aktp, kendi arklarn dndrmeye alyorlar. Geri Anayasa bendi nnde her Parti eit... Ancak, bende alan A.P. ve C.H.P. delikleriyle borular ar byk. Sularn ou, kendiliinden onlarn deirmenine akyor. Artann, kk Partiler paylayorlar. "Manzara" bu. yle, borusu byk olana "atlet hassas" (durun nitelii) ile ok oy ak: gerek ayrt yapan seim olamyor. HaIk, bilinsiz akcl ile arln hep kendi aleyhine duyuran bir durgun su olmaktan nasl kurtulacak? 27 Mays o kurtuluu bir gecede baarabilirdi. Yapmad, yahut yapmak isteyemedi. 27 Mays'n yapamadn, SZ yapabilir mi? Sz yasak iken, konumann etkisi, belki az ok grlrd. imdi "Hrriyet" var. Hi bir Parti, doru sylemeye zorlanamyor. Medeniyetimizde yalanclk su saylmyor. Tersine, Hitler usul, yalann en byn atabilen, en sonunda yansa bile, uzun sre turnay gznden vuruyor. Srf sz olarak szle (nutukla, sylevle, bildiriyle, uyaryla, yazyla, iziyle), halk

yalan dorudan nasl ayrsn? Szn mziine, iirine, nefesine gveniyor. Szn zndeki anlamn atlayveriyor. i Partisinin en etin meselesi budur. Halk nasl uyarlacak?... i Partililer bir i yapyorlar. i Partisine katlmayanlarn, Parti iine karmalar doru olur mu?... Aklamas uzun. Karmak iki zt ynde anlalabilir: 1- Bask yapmak isteyenlere bahane vermemek iin i Partisinin iine ve iine karmamaldr; 2- in gelimesi iin doru bir dncesi bulunduuna inanan herkes, i Partisinin iine deilse bile, iine karmaldr... Samsunlu ALTI dergisinde yaynlanan: "i Partisi nedir? Ne olmaldr?"yazs bu inanla kt. Aratrma 3 blmd. kinci blm bitmeden ALTI kapand... Mesele kapand m? Hayr. Belgeler hergn yayor. rnek alalm: Senato Seimlerinin balad 15 Mays 1966 gn km bir tek gazeteyi okuyalm. A) BRNC HAVADS SINIFI ZERNE'DR: Gazete: "TP'in 14 kanun teklifi akland"diyor. Bunlardan yalnz 6 tnesini yazyor: 1) Kyl topraklandrlsn, 2) sizlik sigortas yaplsn, 3) lk Okullara parasz ara, gere verilsin, 4) Tasarruf bonolar kaldrlsn, 5) TPAO ktisadi Devlet Teekkl olsun, 6) Yabanc sermaye snrlarsn... TP'e gre memleket bu kanunlarla kalknacak. (ok deil, bir hafta sonra, 22 Mays gn TP Genel Bakan, yarn Byk Millet Meclisi toplannca, 14 kanunun da toptan reddedileceini, salam bir ses ve sarslmaz bir gvenle Radyodan duyuracaktr.) Demek, i snfmz asndan KALKINMA'ya Byk Millet Meclisi kardr. Neden? nk, Millet Meclisinde 50 koltuktan 49'u iveren snfmzn elindedir, denecek. Peki, veren snfmz bu konuda ne dnyor? 15 Mays gnl gazeteye bakalm. B) KNC HAVADS VEREN SINIFIMIZ ZERNEDR: Hkmetle zel teebbslerimiz (Yani: Trkiye Ticaret Odalar, Sanayi Odalar ve Ticaret Borsalar Birlii), eker irketinde tatl tatl konuuyorlar. Gazete, iverenlerimizin yle yakndklarn zetliyor: 1- "Trk mteebbislerinin Yurt dnda kredi temini imknlar nn kolaylatrlmas, hi olmazsa yurt iinde yabanc tekilatlara tannan imknlara eit hale getirilmesi." (Yani: Trkiye'de Trk'n paras Trk'e verilmiyor, Trk olmayan Sermayeye kredi olarak sunuluyormu!) 2- "Merkezi darda bulunan ticaret firmalarnn yaptklar ihracat, gelir vergisinden de muaf tutulmakta ve bu hl her yl 5 mil-

yon dolar dviz kaybna sebep olmaktadr." (Yani: Trk olmayan sermayeye, Trk'e verilmeyen imtiyazlar balanyormu, Yzmilyonlarca dviz amz bundanm!) Demek Trkiye'yi ieride, darda smren Trk olmayan sermayedir. Bunu T..P. kadar veren snfmz da gryor. Buna kar ne tedbir kullanlyor? DEVLETLK. Eski Devletiliimize yeni bir etiket takld: Plnl Karma Ekonomi! Bunu bize, byk mttefiklerimizin nl uzmanlar tavsiye ettiler. Trk olmayan uluslararas Sermaye, bizdeki byk alacaklarn hesaplca iletmek iin, Trkiye'ye: Plnl Karma ekonomiyi salk verdi. O gnden beri, veren snfmz dndan ve teoride Devletilik dman grnd halde; inden ve pratikte domuzuna Devletidir. Birka ay iinde Trk olmayan irket mmessilliinden, Trkiye Devletinin mmessilliine geen Demirel, Pln ve Karma Ekonomicidir. T..P.'in Program da: "Karma Ekonomide ynetim ve denetimine emekilerin de katld emekten yana plnl bir Devletilik hakim klnacak"diyor. "Herkesin maksdu bir: (DEVLETLK), amm rivyt muhtelif..." Devletilijimizin kendisi bu ie ne diyor? Hep 15 Mays gnl gazeteden okuyalm. C) NC HAVDS DEVLETLMZ ZERNE'DR: eker irketi Kulisinden: "Babakan Sleyman Demirel'in yerine Sanayi Bakan Mehmet Turgut bir konuma yaparak, toplanty amtr." Aar amaz ne demi? Ba sayfay boydan boya kaplyan balk u: "TURGUT: KALKINMA KOLAY BR DELDR" (Yani: Devletiliimiz, Kalknmay yokua srmtr!) Trk olmayan sermayenin arslan payndan kendisine bir tilki paycaz dilenen Trk Sermayecilerine Devletin verdii karlk acem klc gibi ikiyzl keser. Birinci yz: "Bayram deil, seyran deil" iken Devlet, Trk sermayesinin kulana u pc dryor: "Korku ve heyecan dalgasnn ideolojiler arasndaki arpmalardan ileri geldiini." fsldyor. (Yani: Aman, Trk sermayesi, sakn Trk olmayan sermaye aabeyine kar sen de Brutuslk etme: "ideoloji" (yani: "Komanizlik" eli kulanda bekliyor, ha!) Acem klcnn ikinci yz: Devletiliimiz, Trk sermayesinin azna, en alaturka taie [kartrma, kattrma] uratlm bir parmak bal alyor: "Milyonlarca orta ve kk iletmeler Her biri bir byk iletmenin, messesenin, fabrikann ekirdei olacaktr." diyor. Babakanln "Aylk statistik blteni", 1965 ylnn XI. aynda 836 bin sigortal ii saysna karlk 68 bin iyeri saym.

"Milyonlarca iletme" hangisi? Besbelli, oylarn toptan bezirgn Partilere smarlam derdiment esnaf ve kyl ekonomicikleri... Bunlarn her yl yzbinlercesi finans kapitalin tefeci-bezirgan alarna drlerek mlkszletirilirler. Btn byk ehirlerimizi "Ftihin ordular gibi" kuatan gecekondular, hep o "Milyonlarca orta ve kk iletmelerin yerst katakomplar, canl mezarlklardr. Devletiliimiz bunlara: Korkmayn, uak! demek istiyor... Bizde bu serbest rekabet ve sizde bu Devletilik varken, evvel Allah her biriniz birer "Byk iletme" olacaksnz. (Yani: "lme eeim lme!" fkras.) Herkesin gnlnde yatan bir Devletilik arslan var. Soyut kuruntular brakalm. nmzdeki gerekten var olan konkret o b jektif Devletiliimiz budur. T. . P. Program, Trkiye'yi kalkndrmak iin byk bir aba ve itenlikle yle uzun bir mantk zinciri kuruyor: 1) Kalknmamz kim belirlendirecek? Sanayileme... 2) Sanayilemeyi kim belirlendirecek? Karma ekonomi... 3) Karma Ekonomiyi kim belirlendirecek? Devletilik... 4) Devletiliimizi kim belirlendirecek? Planlama... 5) Planlamamz kim belirlendirecek? O meydanda: nce nn efliinde KARMA Hkmetler (Koalisyon hkmetleri), imdi A.P.'nin Demirel'i belirlendirdi. "V m" bunun tesi? Yaayan Devletiliimiz "Emekten yana" deil, Demirel'den yana olmutur. Kp stne kp dizmekle oyalanmyalm. Dilimizde konuulan szcklerin yerine, yeni bir "z Trke" sz geirdik mi, meselenin ynn deitirdik sanyoruz. Kalknmamz da, Sanayimizi de, Karma ekonomiyi de, Devletilii de, Planlamay da ("Emekten yana" laf bilimsel ve ak deil) aka "Halktan yana" m yapmak istiyoruz? Bunun iin gcmz olmal. Abamzn altnda bir 27 Mays saklamadmz besbelli. Normal demokratik yol: Geni halk ynlarmzn gnllerini ve oylarn kazanmaktr. "Btn zinciri srkleyecek halka" budur. li dl smrgecilerimiz trnaklarn o halkaya takmlardr-. Meclis krssnden sylev, ehir meydanlarnda deme hep gzel eylerdir. Doru olmak artyla, siyasi edebiyat arttr. Ancak onlar dinleyecek, anlayacak olan kimdir?... Dn, T..P. mitinginden geiyorduk. Hatip korkun bir tehlikeyi anlatyordu: "Trkiye'nin bana atom bombas derse" der demez, oradakilerden bir ka, "Bana dsn!" diye di gcrdattlar. Bunlar, ajan da olabilirler, doldurulmu halk da... 27 Mays'a bile di gcrdatanlar, halkn iinde ve ruhunda rol oynuyorlar. Halkla uzak-

tan, elebice konuulmaz. Yanna gideceksin. Davrannla ikna edeceksin. Yksekten konumalar, uzaktan doru szler gibi, en hr basn yayn yoluyla da halk uyarmaya almak, bizim lkemiz iin havanda su dvmektir. Yars islm dini kadar gsteriten tiksinir ("badet mahfi" der) bir dinin gsterili tahriflerile, br yars Amerikan baldr baca ve Avrupa plaklaryla dolu gazete ve dergiler halk esrarke durumuna sokmutur. En drst olmak istiyen tek tk gazetelerin kendileri her gn bu salgn hastala kurban olmakszn yaayamyorlar. Hr basnmzn kanadyla Millet uyarlabilir mi? 15 Mays gnl havadislerden i snfmz zerine olan, sayfann ta altnda 14 punto kk balkla, 27 satr gemez. veren snfmz zerine verilen havadis Birinci sayfann en yukarsn boydan boya 36 puntoluk en byk balklarla kaplam ve tam 170 satr tutuyor. Trk milleti iinde maliyeye, yl sonu bir n kendi bildiine kotard "Beyanname" ile kr gsterip de, iki yl sonra iki taksitte (enflsyonla her yl yzde 10 il 20 eksiine) vergi deyen zel teebbslerimizin says 30 bin bile deildir. Kazanlarndan vergileri pein pein ve gn gnne iveren tarafndan kesilip biilen ii snfmz, en az 3 milyon kiidir. Nfusumuz 30 milyon... 1000 Trk iinde 1 iveren, 100 iiye kar 1 iveren var. O bir tek iveren kiinin kar zerine verilen havadis: 999 kiiyi Cennete gtrecekmie bytlerek konulur; 99 iinin canyla ilgili havadisten 3 kat byk puntolarla, 6 kat daha ok satrlarla millete sunulur. Yazk ki, bunu byle yapan gazete, iilerin ve halkn elinde grlmez. "Komnist eilimli"diye damgalanlr. Demek, hr basn iindeki "Komnist eilimli" gazete bile, bir kapitaliste 600 iiden, 6000 kylden ok yer ve deer veriyor. Memleket ve dnya olaylar zerine aydnlanmas gereken "Kamuoyu" bu llerle piirilip kotarlyor. Tutalm ki bunun tersi yaynlar yapld. Kim okuyacak? Nfusumuzun yzde 80 ini tutan kylmzn, yzde 99 u ilk okulu bitirmemitir. lkokulu bitirmi kylye gazeteci soruyor: - "Gazete okuyor musun sen?" - "Okuyoruz, ama, gazeteyi burda, kyde bulamadmz iin seyrek okuyoruz... Evet, dek gelirse, urasndan, burasndan okuyoruz." Gazeteci "-Seim kanununu deitirsinler mi?" Kyl "- Onu batakiler Bilir." G- "Ama sen verdin oyu yahu!"

K- "Verdik ama, be... Ne ideyim ben, verdik... imdi biz dnsek ne yaparz? Ne yapalm.. yani? Bizden irey mi alacaklar, seim kanunu deiecek diye? Ne yapacaklarsa yapsnlar, bize ne?" G - "Ne yapmak istiyorlar? K- "Hi bir ey annamyoruz ite. Onlar konuuyor, biz de duyarz. G- "Bataki adamlar siz seiyorsunuz? K- "Kim adam, adam olduunu bilerek mi seiyoruz? G- "Senatoda kimler var? K- "Senatoya m? te, byk adamlardan giriyorlar, tabii. G- "Millet Meclisine kimler giriyor? K- "Millet Meclisine, eyler giriyor efendim.. Bakanlar veyahut dier mebuslar... gibi adamlar; giriyor." G- "Ne geer eline? K- "Ne geecek?... urda, burda amelelik edersen geer eline. ki kein varsa satarsn onu. G- "250 lira geer mi ylda? K- "Nirde geecek?... Ama bir kere vatan olmu. Ne bilecen... Eskiden byle miydi? G- "Halklarn iareti nedir? K- "Ben ne bileyim. G- "Adaletilerin iareti? K- "Buyur? G- "Millet Partisinin iareti ne? K- "Orasn niydeceen canm? Lafndr... Vazge canm... Parman yaptran yaptrr, mhr, basan basar." G- "Millet Partisi diye bir Parti var, areti nedir onun? K- "Bildiim yok.. de, yok!... Bilsem de ne faydas olacak bana? Hi birinin bir faydas yok beyefendi. Neydelim baka? G- "Ylda ne kadar gazya yakarsn? K- "Senede 4 kilo... Elimize para gemezse, neydelim: vurup yatyoruz. G- "Et? K- "Et ksa olur. Ayda 2 sefer ya yenir, ya yenmez...Kilosunu 5 liraya alrz...Fakir adam peynir yer mi, bey?" i Partisinin en ok gvendii Toprak Kanunudur. Gazeteci Melle kylsne soruyor: G- "Peki bir ey soracam Bahri Amca. Bir toprak reformu diye bir laf var ortalkta. Syleniyor, hani. Mebuslar seimlerde geldiler, anlattlar. Ne anlyorsun sen ondan?... Toprak reformundan? Toprak reformu dedikleri ey nedir?

Bahri- "Hi duymadk da, bilmedik de... ne bileyim, bey? G- "Hi duymadnz m? B- "Hi duymadk." Baka kyde gazeteci Toprak Reformunun ne demek olduunu anlatyor. Sonra bu toprak reformu iin kylye soruyor: G- "Sen mebus olsan ne yaparsn? K- "Toprak reformu mu?... stesek de, verecek mi?. . Altm yama geldim, byle hi bir ey grmedim de, duymadm da... Zilletliyik, fukarayk... Datan gayrisini yerik... Ylda ne geecek elimize? Hkmat bize acmyor, millet hlimizi bilmiyor." Gazeteci, kulanda bunlar nlayarak kyden kayor. Atatrk Samsuna karken bu kyl 3 yandaym. Toprak reformunu duymam. Duyduklarna da inanmyor. 965 seimlerini hatrlyor bir baka gazeteci. 36 C.H.P. yesi bulunan kye yabanc deildir. Halk Muhtar onu grr grmez, soruyor: "- Para getirdin mi? "- Ne paras, Muhtar? Sen akln m kardn? Seim parayla m olur?" Muhtar mosmor kesiliyor. Susuyor. Seim bitiyor. Halk Partisine sandktan 11 oy kyor, 25 Halk Partili de Adalet partisine oy vermi! Kyl snfmz bu merkezde. i snfmza gelince... Ayn 15 Mays gnl gazetede unlar okunuyor: "reniyoruz ki, Ereli Demir-elik tesisinde alan baz i Partili yneticilerin ilerine son verilmitir... Ereli'de i Partisi Senato seimlerine mi hazrlanyor? i Partisinin Ereli Demirelik tesislerinde alan binlerce emeki, Partinin yanna yaklamaktan korkar... Kovulanlar, i bulmak iin baka yerlere getmek zorunda kalrlar." Bylece, i Partisine oy verecek iiler, semenlik haklarn yitirirler. Yorum: "ou kii vatandalarn bamsz bir irade ile sandk bana gidip oyunu kullandn sanr. Bu hayl stne bir de deyim uydurulmutur: "Hr seimler"diye... Anayasann ve seim kanununun kt stnde kaldn, Seim gvenliinin Trkiye'de nasl bo bir laf hline getirildiini gstermek istiyoruz." Demokraside prensiplerin de, Partilerin de hakemi halktr. Kymz bu hakemliinden bilgisiz, iimiz yoksun brakl-

yor. Halk yedi bin yllk bezirgn Getto'su iine hapsedilmi. O Getto'nun surlarn ap, byk hakemin katna szle ulalamyor. Bu noktada: Halk uyarmamz iin, nce bizim uykuda gezerlikten uyanmamz gerekiyor. Bizim uyanmamz iin halk uyarmaya girimemiz gerekiyor. Halkn bilinci de, bizim bilincimiz de tek kar yolun azna gelmi dayanmtr: DAVRANI! Davran yolu: Halkn ayana gitmek, halk vicdannn kapatld zindann iine girmek, halkn yaayn yaamak, alnyazsna katlmak yoludur. Ancak o zaman bizim de, halkmzn da gz alabilir. Tefeci-bezirgnlmz, deirmi, kara Osmanl sakallar, lacivert namazlk bereleri, geni enseleri, rahat gbekleriyle, iimizin, kylmzn mne basa basa iinde oturuyor. Halkn vicdan ve yaay. tefeci bezirgnlmzn babasnn evi gibidir. Biz uzaktan, halka laf atmakla, okunmu sz savurmakla oy toplayabileceimizi ummayalm.

BRNC BLM MESELENN TARHES VE KONULUU "Eletirme silah, silahlarn eletirilmesine varmamaldr" dne uyarak biraz konumak yerinde olacak gibi geliyor. Konu, Partidir: i Partisi. Bugnk dnyada, hangi biimde olursa olsun siyasi bir Partinin varl balca iki arta baldr: 1- Kendi kendini eletirmesi; 2- Ynlarla ballk kurmas. Trkiye i Partisi seimlerde eyrek milyon oy ald. Bu sonu, ynlarla ballk alannda nemli bir adm saylabilir. Seimden sonra, TP'in ak oturumlarnda, kimi sabahtan akamlamacasna, bir Tzk maddesi tartlmtr. Bu, i Partililerin eletirmeye ne kadar nem verdiklerini gsteriyor. Mesele bitti mi? Parti yayorsa, meseleleri de bitmez. Gnn meselesi nedir? TP, yrmeye yeni balam ocuun salntlaryla doludur. Sallanlr, hatta arasra dlr diye, ayaa kalkmaktan ve yrmekten caylamazd. Yalnz, emeklemenin uzun srmemesi iin, kendi kendini eletirme ve ynlarla balan probleminin yeni ynn durultmak ve bilince kartmak gerekir. Bunun iin elimizde hareket tarihinden baka pusula yok... Hareket tarihi deyince: 1- Trkiye'de ii snf hareketlerinin uzun tarihi; 2- O Tarih iinde TP hareketinin ksa tarihi.. gznne gelir. Geni olduu kertede pek az bilinen ve kimse bilmedii iin de "kapann elinde kalan", yahut yok saylveren Trkiye i Snf Tarihinden nce, oportada duran, herkesin azok bildii TP hareketinin Tarihesini ele almak daha pratik olacak. Kendini i Partisi'nden sayan ve bu kansnda itenliini yitirmeyen her dnce sahibi, bir fikri varsa onu, kendi kendini eletirme alannda amaldr. Kavrayabildiimizce TP'in kuruluundan beri geirdii aamalar birka basamakta zetleyebiliriz.

TP'in Birinci Basama: "SIRF AMELECLK" TP'in uzun olmasndan baka dileimiz bulunmayan mr iinde beliren ii snfmzn hareket basaman bir utan brne sallanan rakkas hareketine benzetebiliriz. Bu salnt, elbet TP kurucu ve gdclerinin sosyal snf yaplarndan gelir. lkin TP hareketi SIRF AMELEC bir kurulu olarak dodu. Hemen hemen tmyle iilerden veya ii snfna gbekba ile bal kk retmenlerden derleik bir girikin kiiler grubu, Trkiye i Partisi'ni kurdu. Srf iilerden toplanm kurum, bir sendika, bir kooperatif, meslek dernei, tradnyon olabilirdi. O gibi rgtlerde bir tek sosyal snfn gnlk karlar ve dilekleri uruna yaplacak bitmez tkenmez iler bulunurdu. Gel, btn ile o gibi iler, millet lsnde deil, milletin bir bl lsnde kald iin, ister istemez dar ereveli, ufak apl, tek szle EKONOMK alanda iler olur idi. SYASET olmazd. Siyasette de, gene millet iinde bir blk insann kar ve eilimi asndan hareket edilir, ama bu hareket bir blk insandan tesine gememek ,btn teki sosyal snflara, zmrelere kapal kalmak deildir. Kapal kalnrsa, ona modern toplumda snf egoizmas, snf egosantrizmi, snf krl denir. Siyaset denmez. Modern toplumda, abuk deimek, derin deimek, kkl deimek, biricik kanundur. Her gerek dnce, toplum deiikliklerini ayarlayan bir AKSYON almak zorundadr. Hibir pratik sonu ve hareket getirmeyen, hibir toplum deiiklii uruna aba gstermeyen, srf statkoyu savunmakla yetinen, olduu gibi kalm insan mnasebetleri zerine yaslanan yahut yaslanmak zorunda braklm bulunan davranlara siyaset deil, TARKAT denir. Toplumun kmek yahut yerinde saymak zorunda bulunduu alarn siyasetine, TARKAT ad verilir. Toplum kmyorsa, siyaset yaplacaksa, deiiklik demek, Toplumun btn iinde her snf, zmre ve elemann karlkl mnasebeti demektir. Modern toplumda durgun siyaset, yani Tarikat yaayamaz. Bir siyasal Parti hangi snfn mal olursa olsun, iinden doduu Toplumun her zmresi, tabakas ve snf ile bal olur. Bu ilginin elle tutulur uygulan: Btn sosyal snf, zmre ve tabakalardan en elverili elemanlar kendi iine alp, siyasal muhtevaca, zce zenginlemek, evrensellemek, millilemektir. Bunu yapamayan, tek bir sosyal snf veya kmenin elemanlaryla daralan bir Parti, dnyaya pencerelerini tkam bir Tekkedir. Ksa zamanda kararr, kanszlar, yozlar, lr. TP'i kuran iilerle retmenler, btn abalarna ramen Partinin, srf iilerden ibaret kaldka yerinde saydn tarikatlat-

n, yozlatn, sosyal snflarnn igds ile sezmekte gecikmediler. Srf amelecilik yznden iine dtkleri kmaz aka deilse bile, aclkla kavradlar. Bunun zerine ne yaptlar? Partilerine, kendi deyimleriyle bir "BA" aradlar. ir Fikret: "Basz deve olmaz ya.. masal bu", demiti. TP kurucu ileri, kendilerini "basz"kalm duyuyorlard ve bu masal deildi... Aradklar nasl bir "Ba" olacakt? Tarihcil Devrimden gelmi bir milletiz. O alarda, Ortaada bir medeniyeti ykan Barbarlar yerleirlerken, KANBALARI gelenek ve greneklerine balydlar. "ASIL" kandan bir kii gelip de balarna geti miydi, hi tkezlemeden Kral, ah, Hn, Hkan olurdu. Cumhuriyet, insanlarmz o alkanlklarndan pek de koparm saylamaz. teki egemen sosyal snflarmz, Partileri hi deilse kurulup tutununcaya dein, Padiah geri getiremedikleri iin, balarna bir Paa bulurlar. Ancak, Trkiye'nin yirminci yzyl ikinci yarmnda yaad, unutulamayacak bir gerekti. TP ise sosyal snflarmzn biricik MODERN alt snf olan i Snfmzn Partisi olmak iddiasndayd. Bunun zerine, tm bilinli olmasa bile, TP kurucularnn anlaylarna gre BLGN bir ba, bir Profesr, ya da yksek aydn kii, ve ilh. arand. Gerekte TP'lilerin aramalar gereken ey herhangi bir KELLE deildi. nce BA kalb, hatta kavuu ve heybeti ile deil, iindeki dnce ykyle ar basan eydi. Demek TP'liler kendilerine ilkin manevi anlamda bir TEOR, maddi anlamda ii snf dndaki ELEMAN'lar aramak durumundaydlar. Ne var ki, onlar bu durumu henz BA szcyle deyimlendiren bir ilkel Toplumun ocuklarydlar. Kendi kendine (spontane) hareketleri, evrelerindekiler gibi davranmalarn gerektirdi. En ileri Bat Kapitalizminde bile TEORK DNE imtiyaz aydnlarn tekelinde grnyordu. TP'liler, kendilerine yakn aydn kiileri balarna geirir geirmez teki insan kmelerimizle BALANMA ve TEOR ihtiyalarnn tamamlanacan tasarladlar. Baka etkileri bir yana brakalm. Diyojen'in feneriyle aradklar bulundu. Ksa bir anlamayla ikirciliksiz BAA geirildi. O zaman i Partisi Tarihesinin ikinci kona balad. TP'in kinci Basama: "AYDINLAR PARTS" "AYDIN"lar, teden beri kazandklar alkanlkla, hele bizim "DEVLET" geleneklerimizin eitimiyle; ne olursa olsun "BA" olmak iin yaratlm kimselerdir. TP erevesi iinde arldklar 'i hi yadrgamadlar. BA olmann artlarn kendi ilerinde dop-

dolu buldular. Hepsinin okumalar, yazmalar, edebiyatlar boldu. i hareketinin belirli klsik prensipleri ve birok gelenek grenekleri ve snanm aksiyonlar, atmosferi adsz ve issiz bir bulut gibi kaplamt. Atmosferin isi olmak yetti. Uan yapraklar, elden ele geirilen bildiriler, sokaklarda datlan beyannameler, satlan kendi dergileri, srm orada gren gazeteler... ve hepsinin stnde AIRI'la tutulmazlk as ile, serbest Radyo sylevleri, Anayasann SOSYAL DEVLET kanad altnda kolayca geliti. 27 Mays silahl kuvvetleri gibi, 28 Nisan silahsz kuvvetleri de Aydn Genlikti. Trkiye'de: "Mzmin isizlik kanser haline gelmi" (V.P. Anatz, M. 2) idi. sizliin en onmaz kanserlemi biimi AYDIN SZL oluyordu. Yar isiz, yar grevsiz ne kadar iyi dilekli ve AMELEC (kendi deyimleriyle EMEKTEN YANA) aydn varsa, TP'e doru koar adma kalktlar. Emekten yana kan aydnlarmzn ou, HR BASIN'mza kaplanm kiilerdi. Hr Basn, kap yoldalarna kar ya kzgnlk, ya destek gsterdi. Amerikanvri rk mrklarmzn da talamalar ilgisizlii sildi, sprd: mehur kan kurutan SUSU ZILGIDI ile SANSR ileyememiti. Bylece, yllardr beklenen SOSYALZM'in gn dodu. ylesine ki, ilk EMEKTEN YANA AYDIN aknn grp, akna dnen kimi TP kurucular: "Acep yrn bu hl AIRILIA yorulur da, soru sualle karlar myz?" rkntsyle Partiden katlar. Boalan yerleri "MAKAM" nedir bilen emekten yana aydnlar doldurmakta gecikmediler. Onlar bilgitiler, konukandlar, yazaan, izegendiler. Hepsi bilgin, kl kiiler huzurunda, silik, suspus iiler dillerini yutmaktan ekinmediler. iler, aydnlara kavumann sevinciyle sindike, aydnlar daha bir belirlendiler... En sonunda dnlp bakld ki, TP artk srf ii partisi olmaktan kmt ama bu yol da bir AYDINLAR PARTS durumuna adayln koymak zereydi. Fena m? denecek. Bizde btn bezirgn Partiler, hi deilse piyasaya srlen kadrolar bakmndan hep birer Aydnlar Partisidirler. Partide aydnlarn oalmas m isteniyor? Kim aydn, aydnl istemez? Yalnz, bezirgan Partilerin aydnlar, daha dorusu btn aydnlarmz, (kendileri de birer bezirgn olmadklar zaman dahi), annelerinden doduklar gnden beri bezirgnlk uruna yetitirilmilerdir. Onlarn ruhlarna yzyllarn, binyllarn yd yklerin, srekli hayat artlaryla trplenmedike, bir dilemede yok edilebileceine inanlamaz. Sk bir ii snf eitiminden yzde yz inanla geirilmedike, i Partisine kk veya byk bezirgan ve esnaf eilimlerini getirmeyeceklerine gvenilemez.

ilerimiz de ayn bezirgnln ve esnafln daha aalatc ve benci etkileri altnda kalmamlar mdr? Elbet kalmlardr. yle olmasalar, Parti kurmalarna hacet kalmazd. Kimin haddine idi, hakszla ve baskya kalkmak? Bununla birlikte, sosyal gereklik ortadadr: Btn modern dnyann tecrbesi gibi, Trkiye'nin denemeleri de ispat etmitir ki, ii snfnn ulusal veya arsulusal (Uluslararas) etkisi dnda, ne Sosyalizm, ne i Partisi akla bile gelmemitir. Trkiye'de de, i Partileri, kanc kezdir ii hareketi ynnde kurulmu ve iilerce benimsendii lde tutunmutur. TP iinde de, arlncayadein, o kalabalk "Emekten yana" aydnlarmzdan hibirisi rol almamtr. Bu olaya: SOSYAL DETERMNZM ad veriliyor. i snfmzn sosyal determinizmine en uygun bir ii Partisi nasl olacak? Srf AMELEC Partiden kurtulalm derken, AYDINLAR Particiliine dmemek, bir utan brne kaymamak iin ne yapmal? Besbelli TP'liler bunu kendi kendilerine itenlikle sormular. Aralarnda dnmler. Aydnlar hastalna gene aydnlarn ila bulmasn tabii grmler. ivi ivi ile sklecek... Aydnlarmzn pek kolaylarna giden bir alkanlklar vardr: Seerken tenkitten ok metihten, deerden ok apoletten, insandan ok ahbaptan, arkadatan ok, ya kul, ya efendiden holanrlar. Olaylar, kitaplar, tecrbeleri de yle seerler. nlerine bir mesele kt m; seilmi birka bilgin, seilmi be on kitapla alt ay istihareye yatarsa, zlmeyecek dm kalmaz sanrlar. stelik, TP aydnlarnn kalburstleri avukat. Hukuk Fakltelerimiz her yl biner biner seri hukuku karyor. TP tzne SA DUYU ile konulacak HUKUKA-BLGNCE bir madde, akan sular niin durdurmasn? Konulan 53. madde Parti iinde iilere stnlk salayacakt. Maddenin, zmir Kongresinde, hibir Partiye nasip olmam uygulan grlecek eydi. Ayn Parti delegeleri, ayn sanda bir yol tarifeye sanlar iin, bir yol da smyanlar iin oy attlar. O kadar ki, gerekeleri duygusallktan kaynak alan avukat Arsal'lar, Profesr Sungur'lar ve benzerleri, yahut benzemezleri Kongreye kar isyan bayran kaldrdlar. Hakl m idiler, haksz m?.. Bir kongre karar verdi mi, o Partinin kanunu olur. Kanuna kar koyan kelleler uurulur. Kylmz: "Kan gvdeyi gtrd" der; TP'te Madde gvdeyi gtrd. Kongreyi ikna edemeyenler, karara uymak cesaretini ve gcn kendilerinde bulmal idiler. Yanlma belirinceye dek sava braklp kalamazd. Btn o ve daha baka sebeplerle, 53. maddeyi ounluk onaylad. Bu maddenin ivisi, TP'in daha nce beynine saplanm bulu-

nan Ameleci ve Aydnc ivileri skp karacakt. karmak yle dursun, eskilerin yanbana bir nc ivi olarak batp kald. TP'in nc Basama: BNLEN DAL ve KESL 53. maddeyi kaleme alp Kongreye kabul ettirenlerin iyi dilekle yola ktklarndan kukulanlamaz. Maddeye yle uzak ve yzeyden baklrsa, o kitapla hayat birletiren ahesere benzer. Maddenin mis gibi KTAP kokmas iin hazrland anlalan blm yle der: "retim aralarna sahip olmad iin emek gcn retim arac sahiplerine satarak yaayanlar." Kimdir bu bir dzne szckle tanmlandrlmak istenen? i imi. Aka deniverse, olmaz myd? Belki i Partisine girecek olanlara ,daha Tz okur okumaz ne denli bilgince ilenmi bir rgt nnde bulunduklar gsterilerek gven vermek, yelere retim gc belirtilerek otorite salanmak istenmi olacak. Yalnz, o gibi retim konular, Tzkten ok, Parti Programna ve kurullarna braklmalyd. Tzk, yalnkat ileyecek bir keskin yasa makinesidir. Ayrca, uzun tarif, herkesin bildii basit szcn aklayaym derken, zihinleri kartrmaya yaramtr. nk o bir dzine szckten hibirisi, nce ii szc kadar ak anlalmaz. Emek nedir? (gc tutmuken) Emek gc nasldr? retim aralar hangileridir? Bu aralarn sahipleri kimlerdir? gibi bir sra sorularla karlalr. Bunlarla uramak Tzn ii deildir. Ondan sonra, her retim aracna sahip olmayp da igcn ara sahibine satan ii olmayabilir. Byk Toprak beyi de, kk esnaf da "retim aralar sahibi"dirler. Byk Toprak beyine, emek gcn ortak da, yanama da, maraba da satabilir. Esnafa, emek gcn rak da satabilir, kalfa da... Son tartmalardan anlalyor ki, 53. maddeyi yazan bilginler, kapitaliste igcn satan iiyi murad etmiler. Ne rak, kalfa, ortak, maraba iidir; ne toprak beyi ve esnaf kapitalisttir. Demek, 53. maddenin bilginlik abas, ii hedefine isabet edecei yerde karavana yapmtr-. 53. maddenin, yerine kitapa yazlm yukarki cmlesi ardndan, bir "VEYA" engeli ile ona bal, mis gibi HAYAT kokmas iin hazrland anlalan blm yle der: "Veya ii Sendikalar ynetim organlarnda grevli bulunan yeler." Bu ikinci gurup yelerin karakteristii, bilinen hayatla deilse bile, TP kurucularnn kendi HAYATLARI ile skca ilgilidir. Trkiye'de son PARTS kuruluu, bir honutsuzluun ve hayal krkl-

nn tepkisi oldu. Krk yldr, Trkiye Byk Millet Meclisi'ne ara sra nazar boncuu gibi "Amele mebusu" diye birka kii tayin edilirdi. Ikinci Cihan Savandan sonra, Amerikan AKIL TRST ve PETROL szcs Mister Thornburgh'un nn'den "FTE PART" kurduraca vaadini kopartmas zerine, eski "TEK PART, TEK NDER" vesayeti aItndan kurtulan Trkiye bezirgnl DEMOKR'AT PART bayran at zaman bir avu adam olduunu grd. Devletilikle lklemi CHP'nin gl tekilatnda karlaabilecei dayanc krmak iin, geni ynlar inanlmaz vaatlerle kkrtmak zorunda kald. ve D yardmlar bu kkrtmay son haddine vardrd: Demirkrat Parti "MSTEBT" CHP iktidarna kar iileri ve kylleri kutsal bir "HRRYET" savana ard. Programn Hr Sendika ve Grev haklaryla bezedi. CHP iktidar, lmeden nce, iilerin kendi teebbsleriyle (mehur iileri Bakan'nn dedii gibi) YERDEN MANTAR BTERCE oalm sendikalarn bir vuruta datrken, zel memurlar eliyle, birer Devlet brosu halinde yeni sendikalar kurdurttu. Buna kar DP, aralarnda ii sendikaclar da bulunan listelerle, Milletvekillii yolunun Sendikaclara da aldn mjdeledi, idi. Bu mjdeler, 1945'ten, 1965 ylna dein aralksz 20 yl YEM BORUSU gibi kullanld. Birka sadk memur krmas dnda hibir sendikac, sendika gcne dayanarak Milletvekilliine kartlmad. nk sendika ile siyaset hem yrtlemezdi, hem kanunca birbirine dman edilmiti. lk defa 27 Mays Devrimi, Millet Meclisine sendikalardan da Milletvekilleri tayin etti. Bir zaman, iinin Milletvekilliine layk (imdiki moda deyimle: "YETERL") olamayaca gibi bir aalk duygusu ile beslenmi bulunan sendikaclarmz; Meclise girince, teki bezirgn Partiler Milletvekillerinden bir eksikleri bulunmadn, tersine, stn yanlar ok olduunu gzleriyle grp denediler. Geri stn yanlar, i snfmzn meselelerinden ileri geliyordu. Ama, Meclise getirilen sendikaclar bunu kendi ahslarnn meziyeti saydlar. Hazr Mebusluun tadn kardlar. Ne yazk ki, o balay Kurucu Meclisten daha mrl olamad. Normal seimlere geilir geilmez, btn bezirgn Partiler, 27 Mays'n kard "BD'AT" kaldrdlar: Avuttuklar ii sendikalar liderlerini listelerinin en horoz tmez, gn batmaz diplerinde yzst brakverdiler. O abuk ve hayal krc unutulu zerine bir blk sendikaclar, iin baa dtn, ii mmessillerinin Meclise girebilmeleri iin, bir i Partisi kurmaktan baka yol olmadn homurdandlar. Sekiz on sendikac, nafakasn sendikada arayan avukatlaryla ne dtler. Trkiye i Partisi kuruldu... te, 53. maddenin "Veya ii sendikalar ynetim organlarnda grevli" sz tpatp,

o seim kskn TP kurucusu sendikaclarla avukatlarn hesaba katyordu. Bylelikle, ne i yanacakt, ne kebap. Gel, evdeki pazar arya uydu mu? Daln Kesilii - Ama Madde, iede durduka tekel raks kadar dupduruydu. Organlarn paylamna sra gelince sulandrlp bulandrld. Seim erefine iilince, Tzk iesindeki gibi durmad, birok balar sarho ettii grld. 53. madde: TP organlarnda iileri "Yar yarya" grevlendirmek kadar meru bir gerekeyle, incecik "VEYA" bacn kullanarak, hi ii olmayan sendikac ve avukatn Tzk gereince Tekilata egemen kld. Byle kurnaz ii gsterisiyle organlardaki iilerin yerleri ii olmayanlara kapatldktan sonradr ki, sendikaclarn da ayaklar altna karpuz kabuu koymakta glk ektirmeyecek bir maddeydi 53. madde. Orada aka SENDKACI bile denilmiyor, teknik bir hukuku kaydrmasyla, "SENDKA, ORGANLARINDA GREVL" deniyordu. Bu geni kapdan istediiniz kadar girikin ii olmayan TP organlarna doldurabilir, Partiye egemen klabilirdiniz. Sanki, nce iilere: "Gryorsunuz, retim aralarna sahip olmayanlar bata geliyor; onlar sizsiniz denilerek gz krpld... Ardndan sendikaclara: "Aldrmayn. Organlarn yars aydn da olsa, br yars sizin" yollu mavi boncuk verildi... En sonunda aydnlara dnlp eller outuruldu: "Organlarn yars Tzkle aktan sizin; br yars "Sendikada grevlilerin", yani gene sizin"... Parti kulislerinde byle konumalara hacet yok. Kimi zmrelerin igdleri yeter. Baka trl bunca avukatn 53. maddeden imdiki sonucun kacan sezmemesi akla smaz. Neticeden sorumlu aranrsa: ileri hatta aydnlar deil, sendikaclarn sendikalarda edindikleri alkanlklar gznne getirebiliriz. Onlar, ii snf bilincini kendi kiilikleriyle kartrp organlar avular iine almaya kalkmasalard, iileri organlardan atlatma eilimi, sendikaclar da atlatma sonucunu bu kadar kolayca getiremezdi. Byle olduu iyi mi oldu, kt m? Oras ayr konu. Burada dikkate arptlmak istenen nokta: En iyi niyetlerle alnm tedbirlerin, en beklenmedik ters sonular veriidir. Parti Manivelasnn ki Momenti Dmler nasl atlrlarsa yle zlrler; meseleler de nasl konulurlarsa yle zmlenirler. Siyaset Srat Kprsne admn atanlar bu eski d unutmamaldrlar.

Siyasal Parti bir maniveladr. Bu manivelayla bir avu insan, Millet denilen byk arl kaldracak, btn bir memleketi kalkndracaktr. Manivela bir ubukla bir dayanaktan ibarettir. Siyasal manivelanin DAYANAK noktas bir sosyal snf, ii Partisinde SINlFI'dr. Siyasal manivela ubuu: Tze gre kurulu Parti yapsdr. TP Tz, Partinin ky manivela ubuunu ele alm saylamaz. ehirde Parti manivela ubuunun kk kolu aydnlara, byk kolu iilere benzetilebilir. Kk kol (aydn says) ne kadar ksa, byk kol (ii says) ne kadar uzunsa, Partinin yk kaldrma gc o kadar ok olur. i snfnn Parti yapsnda ounlukta bulunmas onun iin istenir. Kk kol (aydnlar) ile, byk kol (iiler) birbirleriyle kaynamamlarsa, manivela ubuu dayanak noktasnda krk demektir. iye ayr, aydna ayr sandk bu krkl getirir. Bir baka rnek alalm. Yalnz kurundan, yalnz bakrdan salam manivela ubuu yaplamaz. ki maden de yumuaktr-. Kurun bakra katlnca Tun olur. Sosyalist Parti iin ii kuruna, aydn bakra benzer. Ayr ayr ikisi de gerekli bir tun parti manivelas olamazlar. Bir araya gelmeleri arttr. Bir araya gelite iki ey aranr: 1- Kurunla bakrn (ii ile aydnn) kemmiyete sayca nispetleri. Bu NSPET iinde ii ounluk olmaldr; 2- Kurunla bakrn (ii ile aydnn) keyfiyete KAYNAMASI: ortadan kurun - bakr kalkp nasl tun karsa, tpk yle, ii aydn ve ilh. ayrlklar yerine biricik tek Parti YEL kmaldr-. TP iinde imdiye dek, srf mekanik bir NSBET gzetimi mbalaalandrlm, Partiyi tunlatracak olan ii - aydn KAYNAMASI gereince kabartlandrlamamtr. Bu durum, zeytinya ile su gibi; kurunun ayr, bakrn ayr kalmasna yol amtr. Bugn i Partisi'nin nne kan en nemli mesele nedir? Birbirinden kan ve birbirini tamlayan u iki manivela kolu (moment)dur: I- BRNC MOMENT: i Partisi'ni SIRF AMELEC Parti olmaktan kurtarmak alm bir konak saylamaz. Bu kurtuluun zellikle konkret anlam: ilerle aydnlar lkc arkadalk birliinde kaynatrmaktr; genellikle objektif anlam: btn sosyal zmre, tabaka ve snflarmzdan milli kalknmamza ve sosyal mutluluumuza susam kiileri birbirine kaynatrmaktr. II- KNC MOMENT: i Partisi'ni SIRF AYDINCI bir parti olmaktan kurtarmak daha kompleks bir aamadr. Bu kurtuluun zellikle konkret anlam: Aydnlarn kendilerini anadan doma siyaset yeterlisi grmeyip, politik renim ve eitimlerini, temiz yrek,

ak itenlik ve tutkunlukla ii snf ve halk AKSYON'unda yapabilmeleridir; genellikle objektif anlam: i, kyl, esnaf ve btn milli kurtuluu sosyal elemanlarmzn, karlkl etki - tepki iinde ve lafta kalmayan politik renim ve eitimlerini salamak, sosyal bilince varmay su ve ekmek kadar zaruri ihtiya olarak duyurmak, bu uurda Parti yelii karakterini hereyin stnde tutmaktr. Trkiye i Partisi, insan ynlarmzn gnlne girmek ve Trk milletine nc olmak iin, ilkin kendi yapsnda her iki momenti gerekletirmelidir. Ancak o zaman, Trkiye'yi kalkndracak salam bir manivela gvenini halkta uyandrabilir. Bu ana problemin zm yolu nedir? Metot: Tenkit mi, Otodidaktlk m? nsan davrannn igdden fark metot tekniinde toplanr-. Politika pratiinde TP yeni bir basamaktr. Ne ilk, ne son... TP basama yeni olduu iin, acemilik geirmeye mahkmdu. Acemilikten kurtulmann yolu: Dnya ve lke tecrbelerinden yararlanmak yoludur. Dnyay bir yana brakalm. TP, kendisinden nceki yerli milli denemelerimizden yararland m? Elbet yararland. TP baka rneklerden yararlanrken, kendisini beenecek miydi? Elbet beenecekti. TP, eer baka rneklerden yararlanmasa ve kendini beenmeseydi ortaya kmazd. Ne var ki, baka rneklerden yararlanmak gibi, kendini beenmek de iki trl olur: 1 - BLNL TENKT yolu; 2 - BLG OTODDAKTLIK yolu. Bu iki yolun her ikisinde de BLMEK var ise de, bilinli tenkitle otodidakta bilgilik arasnda kanlmaz bir elime vardr. BLNL TENKT: Hem yararlanlan bakalarn eletirmek, hem beenilen kendi kendini eletirmekle olur. Tenkitsiz bilin olamayaca gibi, bilinsiz tenkit de olamaz. Ne kiiler asndan dedikodu, ne Parti asndan hizipilik veya kulisilik, bir ii Partisine yakacak bilinli tenkit yolu olamaz. nk dedikodu da, kulis de hizip de yolu aydnlatacak bilince ulaamaz. Tersine, kafalar bsbtn kartracak esnaf bilgilii hrslarn azdrr. Hele bizim gibi aydn, karanlk Bbil ann esnaf kalntlaryla ykl toplumlarda, lonca dedikodular, avene kulisleri, en olumsuz, en soysuzlatrc tehlikelere kap aar. Onun iin, bilinli tenkidin belli bal karakteri, hibir Partilinin gznden hibir zaman uzak tutulmamaldr-. 1) Tenkit [eletiri] yalnz PRENSP tartmas seviyesinde olmaldr. Prensip tartmas atla deve deildir. Kii, zmre eilimle-

rine kaplmam, genellikle Halk, zellikle SINIFI asndan, drst olduu kadar ak anlalr, gerekince meydan muharebesi kadar keskin tartma demektir. 2) Tenkit PRATE yaramaldr. u veya bu genel malmat taslamak, uluorta kitap sayfalarna toslamak, tenkit deildir. Bilinli tenkit: Parti hayatnn elle tutulur gidiini incelemeli, aydnlatmal, kolaylatrmal, kuvvetlendirmeli, hzlandrmaldr. 3) Tenkit salam bir TZE uymaldr. Eldeki Tzk birka anlama gelirse, Tzk birey yazar, biz onu dilediimiz ve anladmz gibi yorumlar ve uygularsak, tartma Parti organlar iinde bilinli ve pratik KARAR'lara balanamazsa, eletirme iin eletirme, ister istemez Parti erevelerini atlatmaya gider. Adet yerini bulsun, laf olsun diye, hibir pratie yaramaz, st kapal, ne i yansn ne kebap yollu kiisellii maskelemi, estek kstek tartmalar, bilinli tenkit olamaz. Yolu aydnlatacak bilince varamaz. Kitaplar stne kitaplar ylr, maddeler altna maddeler eklenir, kimse iin iinden kamaz. BLG OTODDAKTLIK nedir? Otodidakt: Hibir ciddi hayat okul ve snavna girmemi olmann vnc ve rahatl ile, kendi kendisine okuyup fleyerek, yazp izerek allme olmu kimsedir. Gerekte hi kimse hayat dnda kalamaz, kendi karihasndan km sand, "kendim" dedii en sbjektif varln dahi evresinden derlemitir. Yalnz belirli bir sosyal kurumun disiplini altnda etin bir raklk geirmedii iin, oka gvendii kii aklna ve bilgisine en parlak grnen veya gsterileni doru sayvermekten kurtulamaz. Otodidakt, bir sosyal snfn, yahut o snf adna dvm olanlarn ac tatl tecrbelerini olduklar gibi ele alp, sabr ile incelemektense, ok mehur kitaplar okumakla, yahut ok srml yazlar yazmakla, POLTKA GRE'ni, hele gerekli siyasal RENM ve ETM birbirine kartrr. Kendisinden nceki nankr okullarn rahlesine oturmay, daha dorusu oturmu grnmeyi klme sayar. Otodidaktn iyi veya kt niyetli olmas, hibir sonucu deitirmez. Parti Tz de, Parti Program da: rastgele okunuvermi, yahut kulaktan kapma kalabalk bilgilerin istif edildii bir krkambar dergisi, bir ansiklopedi mozayii deil, ilk szcnden son cmlesine dek her maddesi, her bendi birbirini tutan, btnleyen bir SSTEM olmaldr. Byle bir sistem ne srlrken, kii "Akl Selim"i, aydn "Saduyusu" yetmez. Daha nceki denemelerin ortaya attklarn ya yok iln etmek yahut sulandrp kamufle etmek de yetmez. Hepsini bilinlice tenkit etmek gerekir, tenkitle hepsinin stesinden gelmek gerekir. Bu da kendinden nce gelmi okul-

larn tezlerini ilkin doru drste, olduu gibi, bozmadan nne koymakla, ona kar kendi antitezini belirlice, iirmeden karp yeni bir senteze varmakla olur. Bunu yapmak da elbet NKR'dr: Eski tezleri yoketmektir. Ama kuru bir byklk delilii yahut sulu bir eletirmecilik deil, yeni bir SENTEZ yaratmaktr. Otodidakt bilgilii, her ne pahasna olursa olsun, "ESK" tezleri "YOK ETME" kaygusu ile peelemeye nem verir. Onlar rtbas ettii lde deerli varlk ve otorite saladn umar... Oysa, doru da olsa, yanl da; eski tezi yokedememi, bilinaltna pskrtmtr. Pskrtlen tez, bilinaltnn basnc ile ezildike daha gl bir dinamizm kazanarak, yer yer patlanglara kap aar. Kuvvetler israf edilir. Zamanlar yitirilir. Anlar karlr. Yeni sentez umudu, mzmin hastala dner. Eri oturup doru syleyelim: mzmin otodidaktlk illeti, taze ideolog ve pratisyenlerimize has bir dert saylamaz. Tersine, genlerde o hastal yaratan mikrobun, evremizde bol bol yaygn bulunduunu ve oradan herkese yayldn pekiyi bildiimiz iin zerinde duruyoruz. Biz diyelim krk yllk, siz deyin iki yz krk yllk politika hayatmzn en ifa bulmaz maraz otodidaktlktr. Nelerini grdk, gryoruz, greceiz. Ksa ve uzun siyasal tarihimizde yle paranoyaka zincirleme hezeyanlar, yle kalp, surat, ses, poz yapntlaryla kendilerini dayatmaya kalkm manyaklar reyip tremitir ki, otodidaktl bile ok geride brakmlar, karlarndakinden kaptklar fikri biimsizletirip, ona kar silah gibi ve arkadan kullanmay baya marifet saymlardr. Yalnz o marifetlilerin kendilerine gre bir, -sz yerinde ise,MTYAZ'lar vard: Karda gezip izlerini belli etmezlerdi. Kapal kutu iinde ne saklanr? Gren, bilen kmad srece nne gelen diledii kerameti taslar, evresine beendii soysuzlamay sap dktrebilirdi. TP'i o illetin en yeniinden bile saknm grmek dileimizi aklarken, bir imknszl da belirtmek isteriz. TP, ak, demokratik bir Partidir. Orada ne denli saklanrsa saklansn, her tencerenin kapa aralktr ve erge alr. indeki an kokusu, arabuk en istenmeyen komularn burnuna arpar. Mal meydandadr. Otodidaktln yerine en kestirme yoldan bilinli tenkidi geirmekten baka kar yol dnlemez. Onun iin, bu yazdan asl amacmz olan PRATK TEKLF'lerimizi sunmadan nce, TP'in TZK ve PROGRAM maddelerinde bir iki karlatrma yapmazsak, ar soyut kalmaktan ekindik. TP Tz ile Programnn btn zerine inceleme, imdilik pek aktel olmamakla birlikte; bu incelemenin dar erevesi iine de sdrlamazd.

KNC BLM TP'N ELETRLMES I- TZK BAKIMINDAN ELETRME a) Yar i yerine Bilfiil retmen ounluu TP'ten hemen nce bir Vatan Partisi kurulmutu. Demokrat Parti'nin amansz ve insafszca isnatlarna ve adm adm inanlmaz tecavz gangsterliklerine ramen, kanuni ve meru durumu Arceza Mahkemesince belgelendi ve 1960 ylndan beri Temyizce "Muhkem kaziyye" (kesin hkm) oldu. Bu bakmdan tecrbesi el veya az yakmayacak olan o Partinin mehur TP 53. maddesini andrr olan Anatzk 2. maddesi yle diyordu: "Btn organlarda bilfiil mstahsilleri ounlukta grmek"... Bu kayt en geni uygulanmasyla: "Mbarek iktisadi kuvaymilliye seferberlii"alanndaki prensip anlamna geliyordu. Yani yalnz dar Parti organlar iin deil, "KNC KUVAYIMLLYE" savann "BTN ORGANLARI" iin fiilen reticiler ounlukta grlecekti. TP Tznn 53. maddesi PART iin bir tahsis yapar: "Partinin btn organlarnda grevli bulunanlarn yars" kaydn drr. Bu hkm, grld gibi hem hareketin amac olan memleket ve milleti kapsamyor, hem Partinin kendi iinde bir daraltma yaratyor. "YARISI" szc ounluktan dardr. Eer TP'in btn selameti yelerinin asllarna ve menelerine braklyorsa (ki yle anlalyor), neden ounluk deil de "YARISI" deniliyor? Bir organn yars bir yana, yars br yana ekerse, karar ve hareket gleir. "Yar yarya" prensibi kk burjuva "mutlak eitlik" anlayna uysa bile, parti manivelasnn her iki kolunu eitletirmekte olduu gibi, TP'in kaldrc gcn sfra indirebilir. Partinin aksiyon kabiliyetini, vurucu gcn azaltr. ekil bu. TP Tznn: "retim aralarna sahip olmad iin emek gcn retim arac sahiplerine satarak yaayanlar" hkmnn

ruhuna gelince, bu bir dzine szckle, yukarda andmz kargaalktan baka iki sakncayla daha karlayoruz. Bunlardan birincisi: O tarife dayanarak, aydnlarn da iiden farksz bulunduklarn ispat etmeye kalkmalardr. retim maddi de olur, manevi de. Bir aydn, herhangi bir iletmedeki aletlere sahip olmad iin igcn satnca, iilik iin bu vasf yetince, ii oluverir. kinci saknca bundan da naziktir. ilerin "BLFL RETMEN" olmayanlarn, Parti organlarnda fiilen retmen iilerden stn kartabilir. Kapitalizmde mstahsil ii de, "RETM ARALARINA SAHP OLMADII N" iidir. Oysa; Toplum, gidiinde rol oynayan sosyal snflarn, ar baslar, o snflar iine giren kiilerin teki snflara giren kiilerden mutlaka daha iyi, doru, gl veya yiit olularndan deil; RETM denilen Toplum temelinde daha dorudan doruya, daha kesin rol oynayp oynayamaylarndan ileri gelir. Ayn sosyal snf iindeki zmreler de bu bakmdan ayrtlanrlar. i snfn temsil prensibini gden bir Parti, ii snf iinde retim temeline en az etkili olan gayrmstahsil iileri bilfiil retmen iilerden daha ounlukta grrse, umduu sosyal etkilere daha az elverili bir cihaz olabilir. En sonra, bir Parti Tz kesin hkm tamaldr. 53. madde, organlarda falan vasfl kiiler yar olmaldr derken: "YARISININ,.. OLMASI GZETLR", der. Gzetmek, maddeyi, Parti idarecilerinin insaf ve idrakine brakr. Yar s olmazsa da, olur gibi sbjektif bir madde, Tze kvraklk deil, tereddt getirir. b) retmen Kyllkle Organik Ba Kurulmaldr Vatan Partisi, 2. maddesinin son (b) blmnde, ondan nceki ak, belirli ve kesin hedefleri yerine getirecek olanlar: "Bata ii snfmz gelmek zere, cahil, alim, kyl, ehirli... btn deer yaratan iyi niyetli vatandalarn, tamamyla AAIDAN GELME ve tamamyla SERBEST (TEEBBS-TEKLT-KONTROL)larnda bulmak ve bu emelle, btn organlarda BLFL MSTAHSLLER ounlukta grmek, yarmz olan KADIN' n safta bulmak, GENLE sonsuz inanmak"formlnde toplar. Bu formln btnl, ondan nceki (Milleti devletten stn tutmay, sizlik ve Pahall, Ucuz Devlet ve uurlu Ticareti, Atom dahil Arsanayii) Kuvaymilliye seferberlii biiminde koymakla ayrlnamaz bir btnlktr. TP Tznde bu noktalar ok danktr. Genlik nnde: "Partiyi oluk, ocuun eline mi brakacaz?" korkusu kongrelere dek yank yapar. TP Tznn 2. maddesi unu yazar: "TP...

herhangi snftan gelirse gelsin, Parti program ve tzn benimsemi, emekten yana olan btn yurttalara saflarn ak tutar" Yani, 2. maddede her Trk ye olabilir. Ama, bir yol ye oldu mu, 53. maddenin Hint kastlar kadar donmu hiyerarisi ne duvar gibi dikilir: "Partinin btn organlarnda grevli" bulunmak iin, ya "Sendikada grevli", yahut "retim aralarna sahip olmayan" kimse olmaya mecburdur. Olamad m, mr olduka, azyla ku tutsa, Parti organlarna giren asaletlu kiilerden aznlkta, Parti paryas kalmaya mahkm olur! Parti organlar hangileridir? TP Tznn 9. maddesi onlar yle sralar: 1- Byk Kongre, 2 - Genel Ynetim Kurulu, 3 Merkez Yrtme Kurulu, 4 - Merkez Haysiyet Divan, 5 - l ve le Kongreleri; 6 - l ve le Ynetim Kurullar, 7 - l Haysiyet Divanlar... te buralarda o iki niteliksiz kimse gzaltndadr. Organlara uratlrsa bile, yary gememek zere yoklanr". Trkiye nfusunun yzde sekseni kyl-esnaf, "RETM ARALARINA SAHP" kimselerdir. ehirlerde yardan fazla esnafl organ kurulmamas mmkndr. Ama kyde? ark vilayetlerimizin milyonlarca marabas, kendi ift aletleri ve hayvanlaryla aann topran srer. Kyllerimizin yzde doksandan fazlas en az bir karasabana sahiptir. Ziraat iilerimizden bile bir haylisi kendi apa, krek, ora ile almaya giderler... Bunlar, dada, krda, yar yarya sendika grevlisini, yahut retim arasz TP asilzdelerini bulamazlarsa, Parti organlar dnda, dokunulmazlar gibi kalacaklardr... Bugn kylerde Parti tekilat kurmak imknsz olabilir. Bu durum, geni kyl ynlarmz fiilen Tefeci-Bezirgn merhametine brakmak ve pasif bir oy davar halinde grmek isteyen bezirgn Partilerce anormal grlmeyebilir. Kyly aalara toptan teslim etmek istemeyen her Parti, o geici yanlln anormal sonularn kendi Tz ile ebediletirmemenin yolunu aratrmal ve bulmaldr. Yoksa imdiki sendikalara bilinen kanallardan szm kimseler hatta en gayrmeru yoldan retim aralarna sahip en domuzuna kapitalist dahi olsalar, srf "ii sendikalarnda grevli" iseler, TP organlarn batan baa doldurabilirler. Amerikan paras ve milyonlar stne yatarak, yabanc entelicenslerle ili dl olmu kimseler, Trkiye ii snfnn bana tatl su gangsteri kesilmi olduklar iin, TP organlarna egemen olabilirler. tede, iinden hibir aydnmza nasip olmam kltr baars gsteren aktif lkcler yetitirmi bulunan fakir ve orta kyllerimiz, "organsz" kalacaklardr-.

"TP'e yle gangster sendikac veya ajanlar kim sokar?" denecek. Biz, Tzk iindeki ak kapdan sz ediyoruz; halka, kylye kapal tutulan kapy dnyoruz. TP idarecilerinin kiicil iyidilekleri ve saduyular apayr eydir. Yalnz u veya bu kiisiyle deil, Tz ile de TP: bugnn Trkiyesinde Demokratik bir Parti olarak kendi kendisini en bata byk kyl ynlarndan tecrit etmemelidir. i snfn boyuna kyl ynlarna kar gstermeye alan, i Partisini halka antidemokratik bir yeni-derebeylik imi gibi tantmay pek beceren bezirgn Partilerin ekmeklerine ya srlmemelidir. "Emeki ynlar", tamamyla aadan, tamamyla serbest kendi (TEEBBS-TEKLAT-KONTROL)lerini kuramadlar m, TP Tz 2. maddesinde yazlan: "Trkiye ii snfnn demokratik ncl etrafnda toplanm btn emeki snf ve tabakalarn... iktidara yryen siyasi tekilatdr."gibi szler, teki siyasal Partilerin Tzk ve Programlarn dolduran daha allm ve daha parlak buz stnde yazlara dnebilir; Parti organlarnda kendilerini bulamayan insanlarmz, i Partisine gvensizlikten, kpek balklarna yem olurlar; gsterilen toylua bezirgn Partiler byk altndan glp sevinirler. Ayrca, Trkiye'nin bugn iinde bulunduu sosyal ve politik artlar, kylden o kadar ekimserlii hakl karamaz. DP'nin enflasyoncu, batak politikasna bile oy veriyor diye, kyl kaderiyle babaa braklmamaldr. Bu bakmdan, Parti organlarnda "BLFL MSTAHSLLER OUNLUKTA GRMEK" prensibi, Parti manivelasnn, ehir alan gibi, ky alannda da etkilice ayarlanmasna daha uygun den bir forml olur. Modern Toplumun kalbi ve ahdamarlar ister istemez ehirlerdir. i Partisi ehir Organlarnda "bilfiil mstahsilleri ounlukta" tutabilirse, kylerin bilfiil retmenleri her zaman daha Toplumcu ynde hareket edebilirler. c) Organ d ye: l Safradr TP Tznn kyl fobisi, Parti yeliini anlayndan ileri geliyor. TP Tz 4. maddesi, yelik artlarn drt bentte topluyor: 1- Kanunca yelik sfat, 2- Baka siyasal Partiden almamak, 3- Aidat demek, gibi teknik artlar bir yana braklrsa, TP'in yelerinde arad karakter: a) "Parti Program ve Tzn benimsemek", b) "Verilecek Parti vazifelerini yapmay kabul etmektir. Tzk 53. maddesi ye ounluunu organlar dnda brakrken o artlara uyuyor. Parti yelerinden bir avu adam, b-

tn Parti organlarn ellerinde tutacak; ye ounluunun btn rolleri ve ileri: Organlarca "VERLECEK VAZFE"leri yapmaktan ibaret kalacaktr. Bylesine maddeler, Trkiye'de halk ynlarn siyasal eitimden yoksun brakmak amacn gden bezirgn Partilerin pek eski metotlarna aldanldn gsteriyor. Organ d ye anlaynn eksikliini bir kyaslamayla gznne getirelim. Parti nedir? Siyasal ye birimlerinden derleik bir vcuttur. Bir insan vcudu iindeki hcreler Parti yeleri, organlar Parti organlar demektir. Canl bir vcut iinde herhangi bir organ dnda kalacak bir hcre tasavvur edilebilir mi? Vcudun bir organ iinde bulunmayan hcre ya l hcredir, vcuttan atlmak zeredir, ya bir mikroptur, vcuda girmek zeredir yahut ameliyatla vcuttan kesilmi bir dokudur. l dokuya, kesilmi vcut parasna veya bir mikroba, canl vcut bir vazife verebilir mi? Veremez, nk onunla arasnda organik ba yoktur yahut kopmutur. Partinin bir organ iinde grevli bulunmayan yesi de aa yukar yledir. Organlarca verilecek vazifeleri kabul dahi etse, gerei gibi yapamaz. mr organlar dnda, yani grevsiz geen bir yeye nasl vazife verilebilir? O bu vazifeyi ne dereceye kadar baarr? Parti ile ye mnasebeti geliigzel, kopuntulu, kontrol g olamaz. Bezirgn Partilerin szmona "YE"lerle dolu bulunuu, TP bilginlerinin gzlerini kamatrmasn. Bezirgn Partiler, asl byle ye isterler. nk onlar, bir avu imtiyazl kiiden bakasn Parti organlarna sokup, iyzlerini aklamaktan ekinirler. Onlara, organl ye deil, arasra emir buyurulan yerine getirecek alet, maa, uak lazmdr... Bir i Partisine, ya ye olunur, ya olunmaz. ye olan her Partili, Parti'nin belirli bir organ iinde grevlidir. Belirli grevi yoksa, ona Partili demek, vcuttan kesilmi bir para eti vcudun hl canl dokusu saymak kadar yersiz olur. Kesilen et lr, ye canldr, denecek. lmeyen de olur; kemik bankas, gz bankas paralar gibi. O paralar da yaarlar, ama, kesildikleri vcut iin deil. Organsz ye de Parti iin l deilse, canl da saylamaz. i Partisi bir hareketin canl Partisi olarak safra tamamaldr. Onun iin, Vatan Partisi Tz 3. maddesinin (d) bendi, Parti yesi olabilmek iin: "Parti organlarndan birine FLEN alp, toplantlara muntazam gelmek"artn koymutu. d) Parti yelii - Siyasal Eitim Partide, organl-organsz, grevli-grevsiz ayrd yapmak, yeler arasnda bir eit asalet mertebeleri zinciri yaratmak olur. Bu, Parti yesinde lkclk yerine, donmu bir kast ruhu aramaya

benzer... Oysa, bir i Partisi yelii, u veya bu organda stnlk imtiyaz veya altlk kmsenmesi ile badaamaz. Salam bir vcudun tepesindeki tyden, ayandaki trnaa dek, her organ, her dokusu, her hcresi nasl ayn derecede gerekli, deerli ve aziz ise, tpk yle, bir PARTSnin ye sfatn alan her yesi, -gerekten Parti yelii bilincini ve namusunu tad srece- en az o kadar gerekli, deerli ve aziz olmaldr. i Partisinin yeleri arasndaki btn fark, Parti organlarndaki iblmlerine gre yaplm grev farklarnda toplanr. Ancak organ iinde her ye tek kii olmaktan kar; bulunduu organn yetkilisi ve sorumlusu, kollektif aksiyonun blnmez kiilii olur. Onun iindir ki Vatan Partisi Tznn 5. maddesinin (b) bendi yle der: "Yetki ve sorumluluk, kendiliinden veya kuru kdemle alnmaz; yalnz ve ancak: yaratc (BLG+TECRBE+ENERJ)ya, lkin daima bir KARAR'la verilir ve gene bir kararla GER alnr. Hibir grev, hi bir partiliye AHS hibir imtiyaz balamaz. Partinin en alt kademe (OCAK) yelii ii en erefli faaliyettir. Mertebeler zincirinde en son halka genel bakandr."... Bir Partiye seilen yenin, daha seilirken (ZEKASI - SOSYAL BLNC + SAVACIL KARAKTER) seilir. Bu kiilik karakteri kesince llmeyen kii Partiye giremez. Girdikten sonra, Parti yeleri arasnda yaplacak grevlendirmeler, Parti disiplini erevesinde (ENERJ + BLG-TECRBE) ye gre deiebilir. Yoksa, 53. maddeye gre: "retim aralarna sahip" mi, deil mi? Sendikada grevli mi, grevsiz mi? gibi "rk" ayrmn andrr ecere aratrmalar, Parti iinde huzursuzluktan, Parti dnda glnlkten baka birey dourmaz. retim aralar ve Sendika mnasebetleri, bir yurtta Parti yeliine dek getirmi kayklardr. O kayklarla yelie giren kiinin, artk hangi kaykla geldii l olamaz. Kay, -Trk bin Zeyyad'n Septe boazn geerken yapt gibi- batrp batrmad, bir kayaln ardna saklayp saklamad, kaamak arac yapp, yapmayaca mesele olabilir. Bu mesele de, Tzk gereince, organlar iinde almak yoluyla zmlenir. Sosyalizm, uursuz atma ve arpmalarn yerine insancl eitlik ve kardelik yoludur. O eit bilinli kardelik uyarsn yeleri arasnda salayamam bir Parti: Sosyalist retim ve eitimini becerememi, Toplumdan nce kendi yeleri arasnda sosyalist terbiye ve ahlk gerekletirememi demektir. Gerekten sosyal yapl bir ii Partisinin ba grevi: Btn insanlar arasnda her trl sosyal ayrtlar gidermek iken, o Parti kendi yeleri arasnda

henz aydn iiden, esnaf kylden, kapitalisti aadan ayr kaplarda konserve etmeye kalkrsa, tarihcil grevini kavramam, skolastik peklie tutulmu saylr. Elbet ii Partisi kendi sosyal snf karakterini yitirmemelidir. Sahici i Partisine den birinci grev: iyi aydn, aydn ii yapmaktr. Yoksa hepsini geldikleri yere evirirce dondurup, halkn deyimiyle: "Krk yl bir kazanda kaynasa, ervii erviine karmaz", yahut "Ayn kayann stne tnemi krk tilki, krknn da kuyruu birbirine demez" kiiler haline getirmek olmamal d r. Parti iinde aydn-ii vs. ayrtlar yapmak, manivela ubuunu, tam dayanak noktas zerinde kaynamam, atlak brakmaya benzer. Aydnlar iin ayr, iiler iin ayr sanda oy atmak, manivela ubuunun kurunu ile bakrn tunlatrmam olmann semboldr. Anlyoruz, TP pek taze bir Partidir. Yeni yeler arasnda srtmeler kanlmaz ey olabilir. Srtmenin balca sebebi, aydnlarn da, iilerin de siyasal bilgi ve siyasal terbiye edinmeye ne kadar muhta bulunduklarn ispat eder. Demek mesele yanl konulmutur: Siyasal eitimsizliin yerini sosyal ecerecilik dolduramaz. ilerle aydnlar arasnda bir ekime varsa, bunun zm yolu Parti iinde snf kavgas yapmakla deil, Parti yesi seiminde ve eitiminde aranmaldr. Genellikle TP'li aydnlar, belki bu kandan alnacaklar. "Biz ki, bunca Batl-Doulu bilgin stad eserlerini ve nice ii doktrinlerini, sosyalizm ciltlerini hatmetmiiz... Gene mi cahiliz?" diye yaknabilirler. Burada, hele kitapl anlam ile limlik, cahillik deil, SYASAL ETM konudur. Modern Siyaset terbiyesi, Siyasal Parti okulundan baka yerde edinilemez. Avrupa kitaplarndan okunup ezberlenemez. Her lkenin ve dolaysyla her Partinin kendi pratii, geirdii denemeleri ile az ok uzun raklk devresi alarak kazanlr. Onun iin, daha realist ve alakgnll olmakla bir ey kaybedilmez: TP yeleri toptan, ii olsun, aydn olsun, hemen hemen ayn kertede Siyasal eitim ve retimden yoksun kalm durumdadrlar. Bildiimiz TP yelerinin mutlak ounluu, hayatlarnda ilk defa bir siyasal ii Partisine girmiler ve kendilerince hakl olarak, imdiye dek ii siyasetince doru, yanl terbbeli saylanlar TP saflar iine sokmamlardr. Hatta, kimi iiler, pek ok aydnlardan fazlaca ii Partisi kursu grmlerdir. yeler arasnda iblm, hiyerari, "YETERLK" gibi konular, kitap bilgisi bakmndan deil, sosyal snflarmzla organik BA kurma, Parti ii ve d AKSYON bakmndan siyasal terbiye konusudur.

e) Aydn okluundan Korkulmamaldr Bir ii Partisinin gerekten ii Partisi olmas iin, Millet Arln kaldracak olan manivelada (hi deilse ehirler iin) i Momentinin Aydn Momentinden alabildiine uzun almas gerekir. Ama bu gerei mekanik biime sokup, Parti iinde aydnlar boykot etmek, TP'in bandan geenlerle dahi uygunsuz bulunmutur. Sosyalist Partide SIRF AMELEC darkafall, ancak Rusya'da ar Babann zaptiye albay Zubatof'lar tarafndan kkrtlarak, uygulanmtr. Ancak, iaret ettiimiz gibi yamurdan kaarken, br uta srf MNEVVERC, AYDINCI doluya tutulmak daha az saptma deildir. Siyasal Parti Tz, bu diyalektii en verimli biimde gerekletirme sanatn gstermelidir. i: Kapitalistin altrd hr cretlidir. Kapitalizm bilimle retimi birbirinden ayrd iin; retmen ii, yalnz ilettii aygtlar krp dkmeyecek ve sosyal lde "kafadan gayr-msellh" (Kafadan Silahszlandrlm) denilen durumda braklacak kadar bir retim ve eitime uratlr. AYDIN kimdir? Bu konu zerine TP saflarnda alacak kadar ok zaman ve soluk tketilmitir. Bir sendikaya "Emeini satan" aydn kii, belki de sosyalizmin son sz saylan TP Tz elde, kendisinin herkesten ok ii olduunu gsn dve dve savunmutur. Bu gzel bir manzaradr-. Aydnlarmzn ii davasna ne derece kendilerini verdiklerini gsterme bakmndan gs kabartcdr. Trkiye aydnlarnn iilerimizden daha ok mutlu olmadklar muhakkaktr. Aydn isizlii, sosyal yaralarmzn en ackllarndan biridir. Devlet kadrolarndan baka yerde i bulamamaya mahkm olan aydn kalabalmz, i bulduu zaman dahi kahredici ounluu ile KAPIKULU'dur yani, Topluma gerekten yararl bir i grmekten uzakl lsnde MADDETEN AYLAK'tr; nk Devletiliimiz sayesinde dokuz kiiye bir yumurta tatldka, aydn, millete hizmet lks ve bilgi hazinesi gtrecekken, halkn bana dert kesilen maal hazryiyici durumuna drldn sezerek MANEN KIRIK ve ykktr-. Bununla birlikte, ne aylaklk, ne ykknlk, ne mutsuzluk aydn aydn olmaktan karamaz. Aydn: Dnyann her yerinde, ORTA RETM grm kiidir. Aydnn daha baka trl tanmlanmas belki Trkiye'den baka yerde kimsenin aklndan gememitir. Aydn orta retimli kii olunca, i Partisine aydnlar m fazla girsin, iiler mi diye bir meseleyi ortaya atmak bile yersiz olur. Parti organlarnda iiler mi ounlukta olsunlar, aydnlar m diye bir mesele koymak da

yersizdir; nk bu mesele hereyden nce Parti d Toplumun objektif durumuna baldr. Parti canl bir organizma ise, kendi yapsna en uygun elemanlar evresinden alacaktr. evre Toplumda iilerle aydnlarn oran ne ise Parti iindeki ii-aydn oran da aa yukar o olur. Trkiye'de 1928 den 1958 ylna dein Ortaokuldan diploma alanlarn says topyekun 280 bin kiidir. Demek 30 yllk Cumhuriyet aydnlar ortalama 300 bin kiiyi gemez. Tuhaf bir tesadfle bu rakam bir yanda TP'in 1965 seimlerinde ald oy tutar, br yanda resmi Devlet memurlarmzn says kadardr. Demek bizde orta renim diplomal olan ve dolaysyla aydn saylan kiilerin hepsi Devlet kapkuludurlar. Hibir Devlet memuru siyasetle uraamayacana gre, TP'i aydnlarn doldurabileceinden korkulamaz. Daha 1927 yl Trkiye byk sanayi iileri 299 bindi; Haziran 1964 gn yalnz sigortal iiler 750 bini at yani 1 aydna kar 2-3 sigortal ii dyor. Yzde 99 aydnmz siyasetten yasakl, hibir iimiz yle bir yasaa uramam bulunduuna gre, i snfyla bal bir ii Partisinde aydn mumla aramak icap eder. u bakmdan TP iindeki ii-aydn srtmesi, eer bir kkrtma deilse, tmyle yapmadr. Ve srf Partinin teorik ve pratik alma eksiklerinin rndr. II- ELETRME SONULARI a) Siyasal Dayanak : SINIFI "Bana bir dayanacak nokta verin, dnyay kaldrrm" sz, tekilatn millet hayat iinde oynayabilecei rol iin de sylenebilir. Siyasal Parti, millet iinde gerekten ve gerei gibi dayand bir sosyal snf bulabilirse, ancak o zaman yapt milli kalknma ve milli kurtulu edebiyat anlam kazanr. Trkiye i Partisi, Trkiye ii snfna gerei gibi dayanmazsa; dnyann en salam eliinden yaplm demir disiplinli bir Parti olsa (ki olamaz), Parti denilen manivela ubuu elimizde kalm bostan korkuluu sopasna dner. O ubuk: vendire olur, baston olur, kimi karg, mzrak olur: Millet btnn kaldracak manivela olamaz. Niin? Her adm banda rastlanacak bin bir snamadan her gn anlalabilir. Tm toplumcularmzn saldrdklar finans kapital krmas tefeci-bezirgn snfmz gznne getirelim. O, hi de istatistikseverlerimizin ortaya srdkleri gibi 30 milyon Trkn iinde 300 bin kii deildir. 1959 statistik Yll tarannca yerli, yabanc btn

kapitalistlerin 30 bini gemedii anlalr: 1000 kiide 1 kii... Arada geen 6 yln Sermaye santrallamas ve konsantrasyonu, byyen kapitalistleri sayca azaltmamazlk edememitir. 30 bin burjuva iinde gerekten finans kapitalistlerle kaynak olanlar 3000 bile tutmaz: 10 bin kiide 1 kii! u onbinde bir kii: binde bir ky ve kasaba burjuvalarn arabasna balaynca, btn ehir ve kyn modern retim mnasebetlerine egemen olmakta, 30 milyon Trk avucu iinde tutabilmektedir. Gene o yzden, yarm dzne bezirgan Partisi, AP'den MP'ye dein, birka iirilmi "Lider"den baka hibir eysi yokken, airet anlayyla her trl Tzk ve Program hie sayarak, siyasal ve sosyal herhangi bir doktrine sahip olmamakla vnerek seime girer girmez semen oylarnn yzde seksen, doksann, analarndan emdikleri st gibi "hellinden" kursaklarna inmi bulurlar. Sosyal snf dayana derken, kavranlmas gereken ey, bu olayn bin bir ayrntl zengin gerekliidir. Bezirgan Partiler, her azlarn atka: "Bizde doktrin Partisi olamaz" derler. O partilerin doktrinleri yok mudur? Bal gibi vardr-. lk okulda Alfabeye balatlan masum bebekten, Planlama Kurulunda uzman Ordinarys Profesre dek her insanmz: o doktrinin teorisi ve pratii ile harneir edilmektedir. Bezirganlarmzda yok olan "DOKTRN" deil, o doktrini aka ortaya koyabilmek yiitliidir. 20. yzyln ikinci yarmnda, insann insan utanszca smrme doktrini kolay kolay savunulabilecek "Akide" ekerlerinden deildir. Ayn bezirgan partilerin azlarnda inedikleri bir tkenmez sakz da: "Biz snf Partisi deiliz" tekerlemeleridir. O Partilerin snflar yok mu? Bal gibi var. Fakat, onu aklasalar, herkes kahkahadan krlacak: u birka bin burjuva iin bunca sryle Parti kurma zahmeti niye? Soracaklar: "Mademki hepiniz ayn bezirgan sosyal snfn Partisisiniz: AP'si ne? CHP'si ne? CKMP, YTP, MP'si ne?... Toplan yahu", denilecek; "sizin bir tek Parti neyinize yetmez?"... Bezirgan Partilerimiz savunduklar sosyal snflarn erkeke itiraf edebilseler, tkre hacet yok, 30 milyonluk milletin kahkahas onlar board... Onlarn derdi, bir sosyal snf asndan Trk milletini kalkndrmak bile deil, "milleti kalkndrma" gsterisi altnda: bir avu insafsz vurguncuyu zemzemle ykayp iktidar salamak uruna kayk d yapa-yapa, milleti Bbil anda yaatmaktr. O bakmndan ii Partisi, sahici ii Partisi olmakta ok rahattr-. Aln ak, yz ak olarak; doktrinini, millet nne sunabilir: insann insan smrmesi iin yaplan korkun israflar giderilerek, yitirilen

verimler gelitirilerek bylece milli kalknma 30 milyon Trkn 29 milyon 999 bin kiisine su gibi aziz gelecektir. i Partisi hibir eyden ekinmeksizin sosyal snfn ortaya koyabilir. nk 141 ve 142. maddeden, yalnz "TAHAKKM" peinde koan burjuvalar ve partileri korksunlar. i snf her trl ak veya maskeli tahakkme kardr, hakszla, gerilie dmandr, en yaratc biricik sosyal snfmzdr. Trk milletinin geni barn solduran, gsn Avrupa i pazarlarna dein kabartarak alan ii snfmzla, hibir sosyal snfmz yurtseverlikte yara kalkamaz. Bylesine yararl bir sosyal snf kendisine temel yapan bir i Partisinin saflarna dek gelmi olanlarn, hl; sosyal ilerleyi ve ykselite ii snfna gvenebilir, dayanabilir miyiz? gibi ince eleyip sk dokumalara kalkmalar, ok bilmiliin toyluundan baka eye balanamaz. "iler gelmiyorlar" denilecek, denildi, deniliyor. Bu "Suret'i haktan grn"n altnda yatan "Faask' mahrumluk" [Gnah ilemeye hazr, frsat olmayan] kompleksini tayanlara verilecek karlk kestirmedir: "Tabii gelmez, efendiler", Yama m var, btnyle bir millet veya bir sosyal snf, her nne gelenin ardna taklsn? Hele Trkiye halk ve alan yn, duru bilinli olmamakla birlikte; ka bin yllk atalarnn denemeleriyle biliyor ki: nne kan her politikac (ister modern lider olsun, ister antika tarikat eyhi) ounlukla onu avutmak, kandrmak, aldatmak iin frsat kollamtr. Bakalar sylesin: "Ben 18 sene retmen ve ortaokul mdr, ocuunu okula kaydettirirken vasta ile iini takip etmi, krl kmtr"diye kendisini tantan zat, unlar yazyor: "Sebep itimat buhrandr... 300 veya 500 yldr halk aldatlmtr. Aa aldatmtr, jandarma aldatmtr, tahsildar aldatmtr, kaymakam aldatm, nfus memuru aldatmtr, doktor ve avukat aldatmtr." (M. Altn, Trkiye'de Siyasi Hareketler ve Sosyal Yap, s. 10, An. 1961) ve aldatmaktadr. En sekin okur yazarlarmz, binlerce yl Allah' aldatmaya, yzlerce yl vatan, milleti aldatmaya girierek ynlarmz akn srye evirmekten baka lk tanmamlardr. nsanlarmz, imdi karlarna "sosyalist" byk laflarla kanlarn neresine bakp kendilerini bir daha aldatmayacaklarn kestirsinler? TP'li aydnlarn, sendika grevlilerinin bilinlerini temize karmak isteriz. Ancak bildiimiz gibi, bilin pek ince bir zardr. Bilincin gzden saklad bilinaltlar, karakter etkilemekte bilince ta kartrlar. Aydnlarmzn eski huylardr: Devlet baba "Yr y kulum" demedike, iyi saatte olsunlar "Yn" vermedike, yani "maa"n

ucu grnmedike, kelerinde sohransalar bile, pek meydana kamazlar. ktklar zaman ise, "DEVLET"den baka trl davranmadklar gznne getirilsin; bizim ne olduunu en cra obann dahi ok iyi bildii u nmzdeki Devletiliimizi biricik DEOLOJ saymaktan pek holandklar hatrlanlsn. Geni halk ynlarmzda uyandrabilecekleri kuku kendiliinden anlalr. Ynlar, karlarna kan kimsenin cierini okuyacak bir mikroskop veya teleskop tamazlar. Son durumada elbet Tarihin ar basan gidii onlarn eilimidir. Sosyalistler halka inmeyi lafta braktklar srece, Trkiye kadar ekonomisi geri, politikas l noktaya saplatlm bir lkede, halkn eilimi: intihara dek varan aldanlarla dolu kalacaktr. Aldandklar iin ynlara ksmek, tavann daa ksmesi olur. Ynlarn, niin, nasl aldandklar, en ince noktalarna dein aydnlatlmak isteniyorsa, halkla ayn kaptan yemek yemek, ayn damn altnda yatmak, ayn toprakta uramak ilk arttr. Yoksa, btn milletler gibi, ii snfmz da kuru grltye pabu brakamaz. Bu da onun hakkdr. Halk sylenenleri diine vurmadan deerlendiremez. Szdr, dinler, geer, bildiini yapar. Halk, adamn yapt iine bakar. Eer siz onun iine girmeyi becerememiseniz, o da sizi en yzeyde kalan stn kr belirtileriniz ile tartverir. rnein, Bezirgan Partilerimizde, bir katna eriilmez "ulular vardr, bir (frenklerin "Haralanr, angaryalanr" dedikleri kapkullar. Orada ULU "Mark' zam'dr. Locasna ltfen kabul edilenler dahi, kendilerine sorulmadka azlarn aamazlar. Tarikat disiplini, airet zagonu budur... Bir ii Partisinde o gibi yapnmalara hayran kalanlar da kabilir; hlk, keramet taslamak deerli yeleri soutur. Arkadal hereyin stnde ahlk yapacak bir tekilatta, ULU'lar nnde "resmi tzim" (Sayg gsterisi) iin topayak frlamak mecburiyeti ciddiye alnamaz. Bir yanda ""siz, "EMEKTEN YANA"sz yemin etmemek, tede "KRAVATSIZ" iiyi; abdestsiz namaz klan grm mslman dehetiyle yadrgamak, samimiyetle badaamaz. Partide, aydn edebiyatna sapmakszn i yapan halktan adam "YETERSZ" bulup. dudak bkmekle kalmayarak, normal toplant kararyla geldii grevinden baskyla atlatmak, bezirgn Partilerin yerilen derebeyliklerini, demokratik ii Partisine maletmek olur. b) Byk Mesele - Kk Mesele Trkiye ii snfna dayanmak, o snfn en yakc bin bir gnlk ihtiya ve karlarn teleskopla seyretmek deil, btnyle Millet ve Memleket ihtiya ve karlar asndan BLNCE ve PRATE

geirmektir. Bilince ve Pratie geirmek deyince birbirinden ayrlmaz iki ey akla gelir: 1- TEORK alanda ii problemlerini millet ve memleket apnda ilemek, belirtmek kadar SAVUNMAYI bilmektir. 2- PRATK alanda, o problemleri, Trk milleti kadar Trkiye ii snfna da kavratmay, benimsetmeyi ve SAVUNDURMAYI bilmektir. Sen tezini savunursun. Bundan kolay yoktur. Halk seninle ibirlii edip o tezi kendisi savunuyor mu? Bezirgn Partiler onu beceriyor. Trk milletinin ii asndan ilenmi problemleri benimsemesi ve savunmas iin, en az ve ilk art: ayn problemleri nce ii snfnn benimsemi ve savunmu olmasdr-. lkin ii snfmzda yle bir bilin ve pratik doacaktr ki, Millet iin ciddiliine ve ii snfnn hem hakl, hem nc oluuna inanabilsin. i snf o bilince ve pratie varabildii lde, siyaset manivelas salam bir dayanak kazanr. Yoksa manivela sopa olur, onu kullanma denekilie dner. Siyaset, BYK BYK hakikatleri, yksek yksek krslerin minaresinden (Trke ezann dilince): "Bilirim, bildiririm!"demekle bitmez. Bilinen ve bildirilenleri, bata ii snfmzn hergnk UFAK UFAK ihtiya ve eilimleri asndan ayana, (fabrikasna, tarlasna, evine, kyne) gtrp uygulamakla BALAR. Bylece, byk Dorularn kk Dileklerle PRATKTE kaynamasndan doacak sentezler, her ii ve kylmzn KAVRAYAbilecei ve kendi evresinde UYGULAYA bilecei ok basit ve gl parolalar haline gelir, getirilirse, o zaman yerli - milli GEREK TEOR domu ve AKSYONu aydnlatm saylr. Trkiye politikasnda, tam tersine rollerle kar karyayz: i Partisi hi "BYK MESELELER"den aaya inmiyor; bezirgn Partiler ise, hep KK MESELELER'in duman perdesi ardnda en kesin kumarlarn oynuyorlar. Partisi o denli "Byk meseleler"le ambale olmutur ki, neredeyse kk meseleli insanlarn zerlerinden atlar durumdadr. O yzden, TEOR alannda metafizik soyutlua, PRATK alanda ynlardan kopmaya aday saylabilir. Dorulardan rkmeyelim. TP siyasal manivelasnda en clz nokta, ii snfmz dayanak yapamaydr. TP'liler zlmektedirler: Falan bezirgn Partisi halkn arasnda her istediini syler ve savundururken, ii Partili genelliklerden baka syleyecek ey bulamyor. O zaman yapaca i kalmyor. i snfmzn kk,

elle tutulur meseleleri teki Partilerin uzmanlnda kalyor. Bezirgn Partili, Trkiye'yi amansz brakacak gerilie srkleyen en halk dman, millet haini, vatan rseleyici politikay, inanlmaz derece kk, entipften konularn yaldz iine saklayarak, ynlarmza hap gibi yutturabilmektedir. i Partililer bundan ne kadar ibret ve ders karsalar azdr. Son (1965) seim toplantlarnda yaplan gzetimler alay konusu edildi: TP mitinglerinde giyinik efendi takm, AP mitinglerinde hrpani ayak takm ounluk imi. Neticede, ehirlerin byk ii ynlar, ii snfnn en byk smrclerine oy verdi. c) 2048 Yl Beklenemez Esnaf veya aydn gibi dnrsek, iilerin i Partisinden ekimserlii bilinen ve fsltyla sylenen fatalizme dein gidebilir: "te gryorsunuz, biz aydnlar gidiyoruz da, iiler kendi partilerine gelmiyorlar. Tersine, hacaalarn, bezirgnlarn Partilerine akyorlar. Onun iin TP organlar ister istemez aydnlarla, onlara uyan birka yarm sendikaclara kalyor. Alamayan ocua meme verilmez. Zorla gzellik olmaz. (Bir eski i Partisi Lideri: "Sirkteki kpeklere retiyorlar, ben bu iilere retemedim!" diye yaknmt.) Peki, ii tutmuyor diye, biz aydnlar, Partiyi yzst m brakacaz? ve ilh, ve ilh..." Byle dnen aklclar ok. Yallarmz unutmadysak, gen kuaklara aktarmalyz: Btn bu halka ve millete gvensizlik yaratan sayl bozgun edebiyat, krk yldr eitli bezirgn Partilerin kendilerini: Millet stnde, halktan yksek gstermekte, halkn siyasal terbiyesini ve tecrbesini baltalamakta hakl karmak abasyla ne srdkleri binbir gerekenin tkenmez laf pelesengidir. Bir ii Partisinin, hereyden nce o halk ve ii dman gereke edebiyatn ciddiye almamak ilk grevidir. iler, dne dein, baskyla siyasetten uzaklatrldlar. Bat medeniyetinin geliim zemberei ii snfnn direnci iken, bizde en masum ii hareketi vatan hainlii gibi kovuturuldu. Bugn de, Amerika'dan ald milyonlara dayanarak memleketi afiye kesen, ii snfmz haraca kesen nice "i Liderleri", ii snfmz koleradan korur gibi siyasetten rktmek grevleriyle dokunulmazlamakta ve paralanmaktadrlar. Trk iileri, Paris Komunas yllarnda grev yaptlar; kk darda "Con Trkler" Paris'te, Sultann Bahafiyesi ile pazarlk piirirlerken, stibdada kar yurtiinde, iiler Devrimci Parti kurdular. Ayn iiler, sonralar neden o

denli siyasete uzak dtler?.Ve politika parlak aydnlara yakan bir imtiyazl kaftan oldu? Trkiye Bbil andan beri, adm banda yenilmi, boyuna ezilmi, ebediyen haksz karlm y nlarn lkesidir. Ve hi deilse imdi olsun, bilmezlikten gelme modasn b rakalm: hangi ii dncesi ve davran en tekelci, en sistemli iftira kampanyas ile hep isyan, ihtill, millet dmanl, vatan hainlii saylarak boulmad? Binlerce yllk gelenek ve grenek basklaryla sindirilmi ynlar iinde yeni doan bir sosyal snf kolayca silkinemez. Kendiliinden silkinebilseydi, ikide bir onun dnda, onun adna Parti kurulmaya yer kalmazd. Bu bir gerektir. Ama, onun iinde bir baka gereklik daha yatar: Bezirgn Partilerin hepsine gre: Trkiye'de bir ka bin Toprak Aas ile Sermaye Beyi ne kadar ok smrrlerse, durumlarn politikada salama balarlarsa, o kadar sermaye birikecek, i alan genileyecek, isize i, lkeye bayndrlk gelecek... Ama, krk yldr DEVLETLMZ lk serlerinde bin israfla pahalya oturan zel SERMAYE liderleri, kendi ardklar yabanc sermayeye deer demez arplmakta, millete ve BAYINDIRLIK yle dursun, kendi karlarn bile kurtaramamaktadrlar. Artk ii snfmzdan baka ilerici, abuk kalkndrc, milleti smrtmeyecek modern sosyal snfmz yoktur. Dnyann pek az yerinde ii snfna bu denli byk milli tarihsel grev der. TP, Partiler iinde ad san duyulur, an lr bir Parti olmak deil, o ii snfnn biricik tekilat olmak greviyle kar karyadr. TP, her drt ylda eyrek milyon oy kazanacaksa, bugn AP'ce alnm oylar elde etmek iin 5x4X4= 80 yl beklemesi gerekecektir. O da baka hibir engel karlmazsa... Yani TP, halka verdii szn eri olduunu ispat etmek iin, 21. yzyln ortasn (2048 yln) bekleyecektir! Oysa, daha imdiden bezirgn ktidar Partisi seim kanununun kk Partilere (zellikle i Partisine) soluk aldran btn deliklerini yeni batan tkamaya karar verdi. Genel Mdrlerden balayarak, "ktidar bizde, idare bizde deil", "Kumandanlar bile dikkate alnmaldr"(5.1.1966) gibi itsel (sinik) parolalarla Devletin kilit noktalarnda, kaytsz, artsz bezirgn egemenliini salamlatrd gn, AP liderlerinin Byk Millet Meclisinde bile tlattklar prensibe sra gelecektir: "Anayasa doktriner sosyalizme msaade etmez" forml, i Partisine kar keskinletirilecektir. O zaman, Partinin aydnlar iinde skp kalmasnn sakncalar ac ac anlalr. nk, aydnlar teker teker kii olarak ne denli idealist olurlarsa olsunlar, zmre olarak maddiyat ve maneviyata

BURJUVA AYDINIdrlar Hele bizdekiler, BABL ESNAFLIlnn btn gelenekleriyle inmelidirler. Pire kadar gerekelerle, deve kadar yanllar katar katar ne srmeye pek yatkndrlar. Lider olmak artyla herbiri tekten Cihan Pehlivan kesilmeye hazrdrlar. bir araya gelseler, hangisi hangisinin ayan nasl kaydraca dncesiyle hasta olurlar NCELKE (kemmiyete) toplumumuzun devede kulak aznl olduklar gibi, ta ilerinden ii snfna ve halka yzdeyz inanp balananlar, millete candan gvenenler, aznln aznldr. En alakgnllsnn eline az iktidar gese, babasna "ADAM OLDUUNU"ispat etmek iin kelepe takar. Dnyann kendisiyle baladn kiremitlie astrmak iin, Tarihi siler, batan yazar. Btn o yanna yanatrmaz kabadaylklarna karlk, felekten bir sk grmesinler: "VRAN OLASI HANEDE EVLAD- YAL VAR" iirini barlarna basa basa, cehenneme gitmek iin "MAA KA"diye sorarlar. NCELK ve NTELKE bylesine yetersiz bir zmre, sosyal bir snfn Tarihsel grevini baaryla kendi omuzlar stnde tayabilir mi? Hayr. Krk kiiyiz, birbirimizi biliriz. Zamane cilvesi elverdii lde krs ve edebiyat doldurmak, kollektif aksiyon isteyen milli kurtulu iin yetmez. d) Halka nmek Krs Sosyalizm le Olmaz Halk ynlarnn, Millet btnnn gnlne girmenin yolu ,ii snfnn gerekten Partisi olmakla alr. Her drt ylda bir oy avcl yapmaktan baka Demokrasi teori ve pratii tanmayan, bilmek iine gelmeyen bezirgn Partiler gibi, BMSEL demokrasinin SEMSEL partisi olmaktan nasl kurtulunur? Bezirgn Partilere, yalnz lafta deil, ite de benzememekle. Bezirgn Partilerin ileyiini bilmeyen yok. "O yarlerimizin eski huylar" ve marifetleridir. Seim geldi att m, kaplar alr, yaplar bayraklanr, taklar yaldzlanr, kiiler donatlp gklere karlr. Davullar, zurnalar, kamyonlar, bindirilmi heyecan ekipleri ile yer yerinden oynar. Halk ynlarmz, lmlerden lm beenirce, o Partilerden birine yahut tekisine an olsun yahut oh olsun diye oylarn att m idi, i biter. Partiler Eminn'ndeki reklam balonlar gibi gkten yere indirilirler. Hacet kaplarn kendi gnllleri dnda herkese kapatrlar. Meclislerde kaplm klahlar giyilip, koltuklara kurulunur. Halkn ii bitmitir. Evli evine, kyl kyne datlr-. Nesine gerek bezirgn Partinin halk uyarmak: inin, aydnn isiz kalmas, kylnn karasabanla kuru kze balanmas,

dargelirlinin, zavall memurun pahallktan soyulup soana evrilmesi kimin umurunda? Bezirgn Partinin "BYK "leri vardr. Bilinen sosyal snf ve zmrelerin ve hele K'lerin, "ZEL GRKN K"lerin HRRYETleri yani Topluma nanik yapan, ezilenlere yuf eken karlar ve kmazlar ile uralacaktr. Bezirgn Parti kurtlar, Halk denilen dank sr iinden, oy denilen stkuzularn omuzladklar gibi, kapm kamlardr-. imdi, aa, be yukar borsa pazarln kztrarak, byk nimetleri gvdeye indireceklerdir. Arasra gstermelik homurtularla kapmalar millete tiyatro seyrettirmek, sille tokat svmeleri gelecek seime yatrm yapmak ve ortala gzda vermek iindir. Btn o dalamalar, en sonunda yuttuklarn ve yutturduklarn rahata hazmetme ve hazmettirme sessiz, sedaszyla talanr-. Halk, yeniden cngle dm ocuk aknl ve Etiler andan kalm sosyal yalnzl ile babaa braklr; tepeden inecek ve trl kanun, nizam, tedbir, masraf, lks, ak, suiistimal ve ilh., ve ilh. yklerini sabrla ve kahrla bekler. Drt yl daha, anlamadan, bilmeden yk tamak zere, kendi aclaryla yzst braklr. Yanna varp, naslsn diye hatr soran bile maksatldr-. Ksacas, BMSEL Demokrasinin SEMSEL Particilii: halk Kyamete dek yoksulluu, mutsuzluu gibi GERL ve GERCL iinde, ebediyen yomsuzluu, bilgisizlii, bilinsizlii, yanl, aldan iinde tutmak yoludur. TP'in byle bir amac olamaz. yleyse, seimden sonra, suyun iinden ayrlm zeytinya misali ste kmakla kalmamaldr. Halk gerek byk millet ve memleket davalarnda, gerek kendi kk meselelerinde, hergn, adm adm duru bilince vardrmak iin halkla yan yana gelmelidir. Halkn iine inerek ii snf dayana ile siyasal terbiye alnp verilmelidir. Halkn "tahsili", "diplomas" yoktur; ilk okulu Hayattr, Yksek renimi Siyasettir. Halkn siyaset niversitesi kendi Siyasi Partisidir. Dnk VP gibi, bugnk TP'in de kutsal grevi: "Bata ii snfmz gelmek zere, cahil, alim, kyl, ehirli... btn deer yaratan iyi niyetli vatandalarn, tamamyla AAIDAN GELME ve tamamyla SERBEST (Teebbs+Tekilat+Kontrol)larn... Mbarek iktisadi kuvaymilliyeciliimizin gdc ruhu" haline getirmektir. (Vatan Partisi; Anatz, M 2/d) Bu kutsal dev Seim yahut Meclis sylevleriyle yerine getirilemez. Asl seimden sonra, uzun seim aras yllar geerken, halkn ve ii snfnn NDE YAAYAN eitici ve retici Parti olmakla baarlr. Bu da, krs sosyalizminden kmay, milletin ve ii snfnn gnlk yaayna

ve aksiyonuna katlmay emreder. Yoksa i Partisi arabuk bir Dileri Bakanl veya ileri Bakanl katna dnverir. O bakanlklarn rolleri baka, Siyasal Partilerin rolleri bakadr-.

NC BLM PARTSNE TEKLFLER Aratrmamz bize TP'in iki byk eksiini gsterdi: I- TP yesi (ister aydn, ister ii olsun) hep birden ve ayn derecede siyasal terbiyeye muhtatr. II- TP Tekilat (ister ii snf, ister kyllk olsun) halk ynlar ile samimi balar kurmaya muhtatr. Bu iki derdin ilac, daha mesele konulurken, neredeyse kendiliinden ortaya km bulunuyor: I - TP yelerinin her ne pahasna olursa olsun siyasal eitim ve retimleri baarlmaldr. II - TP tekilat her ne pahasna olursa olsun halk ynlarmzn siyasal eitim ve retimini baarmaldr. Yoksa, Biimsel Demokrasinin Seimsel Partisi durumunda kalr. Yahut en iyi dileklerle bekler, Yeni bir 27 Mays gelsin de, daha geni Sosyal haklar salansn diye... Daha ok bekler. 27 Mayslar ikide bir gelmezler. Gelseler bile, Halk ynlarmzn byk ounluu oylarn bezirgn Partilerin tekelinde dondurduu srece, bir nc DP beklenmi olur. Gerek i Partisinin, gerek Halkmzn siyasal terbiyesi nasl salanr? Elbette karlkl olarak: i Partisi halkn siyasal terbiyesini baarrken, kendisini terbiye edecek; kendi siyasal terbiyesini baardka, halkn eitim ve renimini gelitirecektir. Bu zarureti nce Partinin ve teker teker her yenin bilincine karmak arttr-. lkin organlarda (ve imdilik organ d Parti yesi gibi anormal bir kategori ounlukta bulunduuna gre) organlar dnda toplantlar, kurslar, konferanslar, dergiler, brorler, gazeteler, kitaplar ile o iki bal meseleyi aka koymak ve ilemek, o meselelere herkesin dnd, bulduu zm yol ve biimlerini tartmak bata gelir. Her eitim gibi, siyasal eitim de, her eyden nce personel ister (onu baaracak kii, insan ister). nsanlar melike deildir-

ler. Eitim erleri yaayarak almak iin, personele madde dayana ister. Biz bu iki "ister" iin, hemen akla gelen ok ak ve uygulanmas kanlmaz teklifleri zetleyeceiz. Eitim personeli, GNLLLER adyla tekilatlandrlmaldr. (i Gnllleri) veya baka uygun adl eitim erleri iin para gerekir. ehirde GNLLLER, kyde KYL GNLLLER adn alacak kadronun faaliyetlerini salamak zere, bugnk balang olarak Partinin nnde iki nemli madde dayana var: SENDKA FAALYET, MLLETVEKLLER FAALYET... Bu konu (Gnlller-Sendikalar-Milletvekilleri) iinde ve dnda, daha nice geni ve derin teklifleri elbet TP yeleri en mkemmel biimlerde yapacaklardr. Biz, bir hatrlatma yollu, ancak o nokta zerinde dncemizi ksaca anlatmaya alalm. I- i-Kyl Gnllleri TP kongrelerinde sk sk rastlanyor. Bir ilin bakanlna adayln koyan arkada, kp, kendisini seecek delegelere yle diyor: "Beni seeceksiniz. Ben de elimden geldiince Partiye yararl olmaya alacam. Ama "Geceli gndzl" dersem yalan olur. Benim de iim gcm var, yaamaya mecburum. zel ilerimden ayrabildiim her dakikam Partinin emrine vereceim. Fazlasn ne siz benden isteyebilirsiniz, ne ben size verebilirim." Ve ok defa, byle konuan arkada, alklarla, adayln koyduu organn bana seiliyor. Seenler de hakl, seilen de. Kur'an'da bile "Tanr kuluna tayamayaca yk yklemiyor." Beride Parti ileri, yle bir fedakr yenin zel ilerinden ayrabilecei dakikalarda bitirilemez. Aydnlarn organlar kaplamasndan ikyet ediliyor. Bunda biraz da, iilerin Parti iine ayracak pek az dakikalar bulunmas rol oynamyor deil. TP'in avukatlar partisi oluunda bile, avukatlardan baka pek az aydnn Partiyle uraacak aylak zaman buluu, sebeplerin nemlisi olur. Her i iin, ona ayrlm yeterince bo zaman gerektir. Hele TP'in nne km bulunan, kendi yelerini ve Trk milletini siyasal terbiyeye kavuturmak devi, partiye hayatnn bir tesadfen bo kalm paracn ayrabilen kiilerle yerine getirilemez. Parti iine btnyle mrn VAKIF edecek ii ve kyl GNLLLER ister. yle bir Parti Gnllleri ekirdei Tekilatta doarsa, Partinin i ileri gibi, sosyal snf dayana ile mnasebeti ve milletin siyasal eitim ve retimi de gerei gibi yrtlebilir. i Gnllleri de herkes gibi yer, ier, erkekli, diili, oluklu, ocuklu olacaklardr. Onlar

beslemek, yani alktan ldrmemek icap eder. Ne denli lkc olurlarsa olsunlar, C-KYL Gnllleri asgari geim endeksine uygun cret ve faaliyet denei almazlarsa, lrler. i-Kyl Gnlllerinin geimlerini ve faaliyetlerini salayacak kaynaklar nereden salanacak? Bezirgn Partilerin kendi gnllleri, eitli dolambal yollardan doyurulurlar. rnein, CHP'nin gnllleri, en azndan Devletiliimiz sayesinde kimi en yksek, kimi en alak da olsa, mebusluk, bakanlk, sefirlik bulamad zaman, baka bin trl memurluk, cretlilik, mstahdemlik ele geirirler. Kzlaydan, fakirleri koruma derneklerine, Piyango, Toto, ki bayiliklerine kadar bir ok gizli ak kaynaklar CHP Gnllleri iin, atadan kalma yeyim yerleridir. CHP kitlesiyle DP kitlesi arasndaki o kyasya vurumalarn keskinlii, bu yeyim yerlerinin paylamlar evresinde kopar. AP'nin Gnllleri (henz DP iktidarn kkletiremedii iin) daha ok zel Teebbsn kayrmalar ile geinirler. Camii erif onarm ve yapmlarndan, mam Hatip okullarna, bankalar, irketler yanndaki yalca postlardan, milliyeti, mukaddesat birlik, derneklere kadar hele ecnebi firma ajanlk ve satclklarndan, "lim Yayma" cemiyetlerine, rk koftici gazete ve dergilere, yabanc istihbarat elemanlklarna ve ajanslarna kadar bin bir hazine ve kap AP gnlllerine aktr-. CHP ile AP gibi partilerin o kadar ok oy toplamalarnda en byk sr, o rzklar belirli ellerle, belirli ynlerde datlan geni adsz gnll kalabalk "Adamlar" bulunmasnda gizlenir. teki, YTP, CKMP, MP gibi, ne iktidar, ne muhalefeti olmayan partilerin gnllleri, yar Devletiliimiz, yar zel teebbsmz arasnda krma, karma geinirler; hi deilse emekli maalar, ek grevler ve benzerleriyle ayakta tutulmaya alrlar. Bu arada, aalarn ve erafn kyde, kasabada, mahalli idareden karakollara, ky heyetlerinden azl ekiyalara kadar uzanan bin yllk "te'sirinfuz"larn hatrlatmaya bilmem hacet var mdr? i veya kyl hareketinin en basit demokratik haklarna "Vurun gavuru!" diye saldranlarda kabaran ey "din gayreti" deildir, bezirgn gnllldr. Trk milleti kadar toleransl millet az bulunur. Bu tolerans yok etmek iindir ki, bezirgn Partilere, tek grevleri olan Seim kampanyalarnda milyonlarca denek datlmtr. i Partisinin, bezirgn Partilere has geni gelir kaynaklar yoktur ve olamaz, olmamaldr da. Yalnz snf tekilatlar ve kendi yeleriyle sempatizanlarnn yrekten balar ve fedailikleri vardr. Snf tekilat olarak: sendikalar, fedakrlar olarak: imdilik TP Milletvekillerini ele alabiliriz.

II- i Sendikalar Trkiye'de bugn bir sendikalar meselesi yok, bir sendikalar facias vardr-. Sal, sollu Devletilerimizin o baarlarn kimse inkr edemez; Sendikalar da devletiliimizin tpatp kopyas yaptlar. Sendika, Devlet iinde zel bir Devletilik oldu. Bir yol Sendikaya yazlan ii, mr boyunca sendikann "tebaa" s durumuna giriyor, uygunsuzluk grp kt zaman bile sendikaya "dayanma aidat" adyla vergi demek zorunda kalyor. Sendika aidatn ,iinin kendi eliyle vermesine msaade edilmiyor. Devlet baba, Sendika yavrusunu kendisine benzetmekle kalmam, kendisinden daha nazl tutmutur. Devlet ylda iki n vergi alr. Sendika her ay ba alacan (tahsil masrafna ve zahmetine bile katlanmakszn) hazrca kesilmi, biilmi olarak cebinde bulur. Toplanan aidat, ya ssl salonlarda gsterili bir iki nutuk atlarak ele geirilir; yahut iki ylda be on kii ile "Genel Kurul!" denilen bir alicengiz oyunu tertiplenir, dankl d zabtlar tutulur; tamamyla hazr yiyici, tamamyla ii snfna kazk atmakla grevlendirilmi, sendikac adl yeni bir zmre vurgunculara yem olur. yerinde geceli gndzl alrken 200 lira aylk creti g bulan kii "Sendika Organlarnda grevli" oldu muydu, ayln 200 liradan aaya drtmemek iin girmedik kalp brakmaz. verenle cakal ve kapal oturumlarda ii haklarn krr; Devleti de atlatmak yoluyla aktan ve havadan byk sus paylar kopartr. Btn o iiyi satarak vurulan gayrmeru kazanlar, alnan "Ynetici" maalarn glgede brakr. Dn ii iken nefesi alktan kokarak, be on kilometrelik amurlu yollar yarm yrtk pabula tabana kuvvet yryen kimse, imdi "Sendika lideri" kesilir kesilmez, altnda zel otomobil grmezse, hakszla urama gocunur. Bir iki ylda, kendisinin veya einin stne bir apartman dairecii yaptrmayan sendikac, grlmedik namus ve insan sahibi saylr. Kooperatif ad altndaki apul girikinliklerini bata Devlet gelmek zere, btn mali kurumlar ve i Sigortalar destekler. Normalin iki misli pahalya kartlan inaat, iileri yirmi yl bor deme ikencesinden balarn kayamaz hale getirir. Bu marifetlerini azmsayp, can sklan sendikac aa, dilerse "Avrupa tetkik gezisine" kar, dilerse kendisini Amerika'ya "Dvet" ettirip, hakettii kadillak arabasyla geri dner. Her gn, herkesin gzleri nnde akp giden sendika faciasnn her yann anlatmak ciltlere smaz. Durumu TP yneticilerinin bilmemelerine imkn yoktur. lerinde, bu alann her trl cilve-

sini denemilerin insaflarna bavurulabilir. Bir eit Neo-etatizm (Yeni-Devletilik) adn alabilecek olan sendika facias, TP'in sosyal snf dayanan pek yakndan ilgilendirir. Sendika facias nnde TP yeleri yedisinden yetmiine dek seferber olmazlarsa, ve Mehmet kif'in deyimiyle: "Bu hayaszca akn" durdurmazlarsa, Bbil anda yaatlmak istenen ii snfmz, insann insan tr tr yedii Vahet ana doru itilmekten kurtulamayacaktr. Milli Kurtulu da, milli kalknma da, Sendikaclk vahetinin tehdidi altndadr. Birka istisna ile, sendikac denilen asri yamyamn, vahi yamyamdan fark: Yamyamlarn yabanclar yemeleri, sendikaclarn kanunca kendi cinslerinden saylan iileri, ok defa emperyalist ajanlarn ibirlii ile yabanclara yedirtmeleridir. Bu sendikaclk gznne getirilirse, TP liderlerinin "Antiemperyalist" sylevleri, Ziya Paann: "Gkte yldz arayan" mneccimliine benzemek zeredir. Emperyalizm d politikada, i politikada deil, Trk milletinin iinde: irketleriyle, i snfmz iinde: sendikaclaryla har vurup harman savurmaktadr-. TP liderlerine tekrar tekrar rica edelim: Trk milletinin iine bu aa yoldan daha abuk ulalr. Byk Millet Meclisinin yksek katlarndan "EMEK YIINLARI" pek az ey anlarlar. Bezirgn Partilerin aka veya saman altndan su yrterek sendikalara saldrtt zaarlar, "Emeki Ynlar"nn oylarn srek av durumuna getirmilerdir. i, Bezirgn Partilerin Mecliste FTAR TOPU patlatmalarn, yksek nutuklardan daha iyi anlyor. Bu artlar altnda, emeki ynlarn uyaracak laf kalmamtr, tek yol itir. ise, genel olarak tekilat, halk rgtleri, zel olarak sendikadr. Sosyal , milyonlarca yeli ii snfmz her gn kursandan yakalayp srkleyen Sendikada ylp kalyor. Trkiye'de snf var m? i snf var m gibi soyut szebelikleri ileyedursun, i Snfmz kendi tarihsel determinizmi ile varlnn somut yapsn, SENDKA'y dosta dmana kabul ettirdi. Emeki ynlar, sendika gangsterlerinden kurtarldklar gn, i Partisini halk daha yakndan tanyacak, ayrca da, manen ve maddeten hi umulmadk lde dayanaklar doacaktr. Yalnz maa olarak ayda 2000 liray kesmeden kln kprdatmayan ii vurguncular yerine, i Partisinin gnllleri 500 liraya hizmet etseler neleri eksilir? TP saflarnda ynla isiz ve yar isiz aydn ve iiler sinek avlyorlar. Sendikalarda, ii snfmzn ileri tepesinden ayor, yapan yok. Bu iki u neden birlemesin? Neden hem aldatlan masum ii snfmza, hem kendilerine bu kk eko-

nomik i tekilatlarnda yararl olunmasn? Ancak Sendika iinde. ama fedakrca gsterilecek baarlardr ki, Halkla Aydnlar, i snf ile i Partisi arasna gerilmi duran ezeli DEMR PERDE'yi yrtabilir. O zaman, i gnllleri, en geni kadrolorla milli kalknma abamzda, madde ve ruh israfn giderir, retici verimi ve yceltici eitimi getirir, manevi soysuzlama yerine, gereki ahlk ve erdemin geliimini salar. O kadrolarn ayakta durmas, en salam temeline oturtulmu olur. i Gnllleri probleminin birinci byk, geni sonucu budur. Bu sonu uzun vdeli sabr, zek, enerji, tecrbe ister. Hem, Partiliyi, hem Halk iyice Siyasal Terbiyeye kavuturacak olan zmler, Sendika faaliyetlerinde bulunur. i gnllleri Sendikalar, Sendikalar i Gnlllerini sebep netice zincirlemesiyle en istikrarl baarlara yrtr. Kk bir plan, drst bir metot, kararl takip fikri ve zekice enerji, Sendika faciasn, ksa zamanda i snfmz lehine ve halkn, milletin yararna ileyen Sendika Yaratclna ve mutluluuna evirebilir. III- i Milletvekilleri Trkiye Tarihinde, "i Partisi" yelerinden Trkiye Byk Millet Meclisine yeler karma abalar eskidir. abalarn baarya ulamas iin, her defasnda egemen evrelerin buna msaade etmesi gerekmitir. Birinci Cumhuriyet balarken olduu gibi, kinci Cumhuriyet balarken de, gereken msaade uygun bulundu, Halkn nne "eit anslar"la kld m, benzer bezirgn partileri gibi (MP, CKMP, YTP gibi) eyrek milyon oy da kazanlyor. Ancak, ktidar Partileri gibi milyonluk oy elde edilecekse, onlarn metot ve aralarn gznne getirip, ders karp davranmaktan baka yol yoktur. Onlarda aday, sras gelince evini satp, sermayesini yatrp Milletvekili seilmeyi salyor. Sonra, iktidara geldi mi, yapt fedakrl on kat, yz kat fazlas ile geri almann yollarn buluyor. Onlar iin "" o kadar basit bir "Alglm, ver glm" hesabdr. i Partisi yeleri iin, hi deilse teorik bakmdan yle bezirgnca hesaplar dnlemez. Bununla birlikte, yeni aamadaki yeni imknlarla TP, biimsel demokrasinin seimsel Partisi olmaktan kurtarlabilir. i Partisi hem kendi yelerinin, hem halkn siyasal eitimini ciddiye almak, gerekletirmek istedi mi, gzler kendiliinden i Mllietvekillerinin ellerine evrilecektir. TP Milletvekilleri, halkn eitim ve renimi kadar moralini de umutsuzlua sokan bezirgn Partilerin yrngesinden kmaldrlar. Byle b-

yk ilerde, batan ve yukardan aaya rnek olmak ok nem tar. TP Milletvekillerinin fedakrlk rneini ii snfmza ve Trk milletine fazlasyla vermek iin rpndklarna ve bu uurda birbirleriyle yaracaklarna inanyoruz. Byle bir teklifin, nereden gelirse gelsin, kendilerini gocundurmayacan bunu kavrayacak kadar zeki ve karakterli olduklar gibi tecrbe de edindiklerinde kuku olmadn sanyoruz. TP'ten hemen nce gelmi bir baka ii Partisinin yakn teori ve pratiinden alnm ksa bir pasajla teklifimizi aklamak daha kolay olacaktr. Vatan Partisi Programnn Hrriyet blmnde "Hrriyetin Ruhu: SEM" ayrmnn 4. maddesinde yle yazlmt: "Milletvekili maa, orta hayat endeksinden yukar kmayacak... "mrmz Meclisin kahvesinde geti" diyen Milletvekilinin yerine, ie ve retime bals geecek. Her Milletvekili 100 kyle ahsen muhabere vs. temas edip, semenlerine sk sk hesap vermeye gidecek." (s.13) i Partisi iktidara gelseydi, yukarki prensipleri, teki bin bir ayrntlaryla daha geni lde uygulayabilirdi. ktidara gelemeyen, daha dorusu gerekten iktidara gelmek isteyen i Partisi iin bu alanda yaplacak ok eyler bulunabilir. O ilerin yaplmas, TP Milletvekillerinin karar vermelerinden daha g deildir. Kald ki, glk, TP'li mcahitlerin enerjilerini kamlayacak olumlu bir antitez saylr. Kararlatrlmasn dilediimiz davranlar zerine uzun boylu gerekeler yapmak istemiyoruz. Birka teklif yaplabilir: 1- TP Milletvekilleri, maalarnn "Orta Hayat Endeksinden yukar" olan blmn, dorudan doruya GNLLLER FONU'na yatrrlar. 2- Onbe Milletvekilinden her biri, imdiden kendilerini KYL GNLLS iln ederler, ve yasama grevlerini engellemiyecek, bilkis bileyecek biimde TP Gnllleri safnda, her trl millet hizmetine hazr kuvvet olduklarn belirtirler. 3- Orta Hayat endeksi kadar gelirin, Milletvekillii ve KYL Gnlll grevlerini aksatmamas iin, TP Milletvekillerinden dileyenler topluca, dilemeyenler ayr ayr, bulunduklar yerin en lks otel ve apartmanlarnda deil, GECEKONDU semtinde, komular seviyesinde barnp geinme erdemine eriirler. Bu basit tedbirle, her ay TP Milletvekillii maalarndan en az 34-40 bin lira kadar bir GNLLLER FONU doar. Bugnk TP kadrolar iinde, yerine gre 400 lira maala -KYL Gnlls iine kendini vermeye hazr yzlerce ye muhakkak

bulunur. Onlar arasndan seilecek 100 kadar aday, hemen (ii veya aydn eceresine baklmakszn) zeksna, karakterine, girikinliine gre elenerek sk ve koyu bir (TEORK- PRATK) retim ve eitim sistemine sokulur. retmeni nereden bulacaz dememeli, Medrese amyoruz. Fodlac, yahut goygoycu yetitirilmeyecek. i-Kyl gnlllerinin hemen giriecekleri i PRATK FAALYET'tir. Ondan sonra bu pratik faaliyetle edinecekleri bilgi ve tecrbeleri karlkl olarak dei-toku edecek olanlar da, gene gnlllerin kendileridir. Hepsi de, sistematik faaliyetleri srasnda birbirlerini ve kendi kendilerini renci-retmen yerine koyup e iteceklerdir. Gnlk yaama masraflar i Partisi tarafndan saland iin, gnn sekiz saat uyku dnda 14-16 saatlerini gnlllk iine vereceklerdir. Bylece bir kii, en az kiinin, yerine gre on, yz kiinin verimini salar. i-Kyl Gnllleri, Partinin her yerde hazr, nazr, aylak zamanl, aktif sorumlular olurlar. Kafalarnn ii ve ruhlar gibi, bedenleri ve d giyim kuamlar da basit, shhi ve tutumlu ii ve kyl rneinde geliir. Kuvaymilliyeci atalarmz, stikll Savan asker kaputu ile kazandlar. kinci Kuvaymilliyecilik krsden ssl szler ve gsterilerle gerekletirilemez. i snfmz ve onun Partisi, iktidara gelmeden nce, karnca kaderince Milletimize, vatanmza LE RNEK olmal. Birinci Kuvaymilliyeciler gibi, demir ark, demir as, velevki bir avu adamla yola kmay bilmelidir. O zaman byk bir milletin iinden nasl hi kimsenin umamayaca kadar daha yksek, daha geni girikinliklerin ve katlmalarn fkraca grlecektir. Btn mesele, i Partisinin ilk iten ve candan rnei verebilmesindedir. Yz kii azmsanmamaldr. Yz zekann, yz enerjinin, yz inisiyatifin plnl ve metodlu almas, kollektif aksiyonu, daha ilk admda en az bin kiinin iini ferah ferah baaracaktr. Ksa sre iinde, i-Kyl gnlllerinin enerjik emekleri, lkc Kuvaymilliye fedakrlklar, frtnalar ortasnda bir deniz feneri gibi millete k tutucak, on binlerce kiiye bedel harikalar yaratacaktr. i-Kyl gnlllerinin yaratc dinamizmleri, Milletvekillerinden, en cra ky ve dadaki oban yelerine dek btn ii partilileri hzla canlandracaktr-. u bilinli gc gsteren bir Parti, bakn o zaman nasl btn uyank ve iyi niyetli yurttalarn yara katlmalarn salayacak ve en vurdumduymaz sanlan ynlarn gvenini ve sevgisini kazanacaktr. i snfmzn btnyle milli kalknma ve kurtulu hamlesine ibirlii ve ncl byle gerekleebilir.

O zaman, teori yetersizliinin ve sosyal isizliin ve siyasal terbiyesizliin kkrtt aydn-ii ekimesi gibi lonca didimeleri duracak, btn Parti yelerinin prensibini kitaptan deil hayattan ald iin gl ve gnll yarmas balayacaktr-. i Kyl Gnllleri Saynn Kaliteye Yceliidir Bugn, baka hi bir ek beklenmeksizin, srf TP Milletvekillerinin istemeleri ve davranmalaryla -KYL GNLLLER 100 kii olabilir. Neden TP Milletvekillerini nde grmek gerekiyor? Trkiye ii snf ve Toplumcu aydn, esnaf ve kylleri, her Parti yesinden bekledii abay ve fedakrl TP Milletveklilerinden de imknlarla orantl lde beklemekte hakldr. nk, Millet Meclisi Tarihinde ilk defa, ne atalet hassas ile (kdem gibi), ne kii kahramanl ile (27 Mays devrimcileri gibi) deil, dorudan doruya adsz ve sosyal bir KOLLEKTF AKSYONLA maaa kan TP Milletvekilleri nndeyiz. Seim kanununun liste ve toplu seim ktlar, hakedilen oylarn u veya bu kiiye deil, dorudan doruya PARTS'ne verilmesini salamtr. Demek, TP'in adayl ile Millet Meclisine kanlar, olaanst kiilikleriyle deil, bir prensibin yaratt kollektif eilimin itmesiyle oraya kmlar ve o maalar almlardr. Tarafsz gazeteci yeler, bir istisna gibi grnseler bile, onlarn da, gene sosyal prensiplerle halk sevgilisi ve gvenlisi olduklar unutulamaz. O sosyal prensipler ise, hi bir tek kii dehasnn rn deiller, ii snfnn yzyllardan beri gtt medeni savan kanlmaz sentezleridirler. Prensipler ve sentezler, herkese bedava sunulamaz, bu uurda harcanan yzlerce yllk emekler ve hayatlar hi kimsenin kara gzleri veya "Nefs-i nefisi" iin sunulmamtr. Bu bakmdan, kazanlar en geni anlamyla ORTAK'tr, kiilerin ZEL MLK'leri saylamaz. Hi bir TP'linin deerini ve enerjisini kltmek akldan gemez. Ancak, Bezirgn Partililerle, i Partilinin ayrd buradadr: Bezirgn Partili, tpk Kapitalist efendisi gibi, sosyal kontenjanlarn kendisine salad imtiyazlar, kendi "ahsi teebbs"nn, kii becerisinin, kurnazlnn tabii meyvas sayar ve onu, klcnn hakk gibi yalnz kendi tekelinde tutmay bir sistem olarak savunur; i Partisine girenler, daha admlarn atarlarken, amzda kii imtiyazlarnn Toplumu korkun bir kmaza srklediini bilincine karp, yaratlan her deerin, kii tekelinden asl sahibine, Toplum emrine verilmesi artyla, kmazdan, gerilikten, alaklklardan ve soysuzlamalardan kurtulunacan kavram kii olmay nceden kabul etmilerdir.

Gerekiliin bu derin anlamn kavramam bir tek TP'li bulunacan sanmyoruz. Ve onun iin, kollektif adszlar aksiyonu ile i Partisi Milletvekili maana erenlerden, Trkiye ii snf adna bir ltuf deil, bir hak olarak, kazanlarn ortaya, sosyal aksiyona yatrmalarn istiyoruz. Alkanlklarmz byle bir istei belki ok sert ve kaba sylenmi bulacaktr. Kimi hakikatleri im iy ortaya koymakla yitiriecek sempatiler yznden kaybedecek zincirlerinden baka hibir eysi kalmam insanlar, o gibi alkanlklarn tedirginliini de gze almaldrlar. Biz inanyoruz ki, TP Milletvekilleri, maalarn aldklar yere harcamakta herkesten ok mutluluk bulacaklardr. Bu kii mutluluu yannda, lkclk de tatmin edilecek, Millete ilk defa maa ve kar ekiciliine kaplmam Milletvekilleri rnei verilmi olacaktr. Bu davran siyasal hayatmz pazar yerine evirmi kii soysuzluklarn da gidermenin tek yoludur. Politika avantryelerinin yollar imdiden kesilmi, hevesleri kursaklarnda braklm olur. Milletvekillii, bu fakirler lkesinde bir kr ve kazan alan deil, kt kanaat geinilen bir eref ve hizmet alan haline gelir. Denilecek ki, maalar belli olan Milletvekilleri neden en ok fedakrla arlyorlar? Soru, bir bakma dorudur. Trkiye'nin dnya milletleriyle boy lecek bir kalknma ve Kuvaymilliye Savana girdii ada, siyasal manivela roln oynayabilecek bir i Partisine yazlm, yazlmam her yurttatan en az Milletvekilleri kadar ba beklemek yerinde olur. Nitekim, i Gnlller prensibi yrrle girer girmez, belki Partili, belki Partisiz daha nice Gnll olmayan iyi dilekli yurttamz da, varlklar elverdii lde, kendi btelerinden bir veya daha fazla i-Kyl Gnlls besleyecek balar kendiliklerinden yapacaklardr. Bunu yapmaya, partili partisiz btn kurtuluu zlemi yurttalar arlmaldr. Pek ok kimsenin, o kertede eref dolu lkc fedakrlklara seve seve atlacan syleyebiliriz. Yeter ki ba yerine gitsin, arur edilmesin. Trkiye vakflar lkesidir. Ancak, i Partisinden Meclis krssne ykseltilenler, bir eit ERM'ler durumuna, isteseler de, istemeseler de girerler. Geleneklerimize gre Ermilik, LEKELK'le atba birlik gider. ileyi gze almayan, halk fedailiine kmamaldr. Biz TP Milletvekillerini o karlksz mutluluk yceliine ermi grmekle vneceiz. Dnyann neresinde grlmtr byle ey diyenler kabilir. Onlar dinlemeyelim. Kendimize bakalm. Trkiye fakir halknn grenek ve gelenekleri, kendisinden yana olduunu syleyenlerden" bunu ister.

Bir anda, karar verince yaratacamz 100 gnll ile yola kalm. 100 gnlly az grmeyelim. 50 gnll bile olsa, balang iin yeter. Hemen her vilayete bir i-Kyl gnlls, gecesini gndzn bilinle verirse azmsanamaz. abuk unutmayalm: TP'in bugnk baarsnda, yle kendiliinden zamannn nemlice blmn Parti iine verebilmi bir ka aktif gnllnn emei az rol oynamamtr. O adsz gnlllerden hemen hi birisinin Meclise girmemi olmas, gnllsz de baar kazanlacan ispat edemez. Kald ki, nemli olan balamaktr. Trk milleti, harcanan ban ve emein yerine harcandn ve olumlu sonu verdiini grdke, gstermedik ilgi ve fedakrlk brakmayan iyilie, dorulua susam bir millettir. Aslnda, i Partisinin ortaya karaca elli, yz gnll, kurumu bir tulumbay iletmek iin azna dklen yarm maraba su yerine geecektir. Bir yol tulumba iledi mi, dklen suyun inanlmaz verimlere gebe olduu daha iyi anlalacaktr-. Kuvaymilliyeci geleneimiz bunun en yakn rneidir. Milli Kurtulu avamz Ege dalarna km iki efenin girikinlii ile balamtr. Osmanllk en uzak greneimizdir. nl marn: "Drtyz arslandan bu Vatan, kald bize yadigr" sz, zannedildii kadar bo deildir. Yz arslann ne yaptn bilerek ne atlmas ve sosyal emei deerlendirmesi, btn yurdu "ARSLAN YATAI"na evirmekte nclk edecektir. Siyasal renim ve eitim, diyoruz. Siyaset, krs veya edebiyat tlgenlii deildir; kyasya gerek ve ciddi sosyal savatr, en etin uygarlk savadr. Her sava gibi, medeniyet ve toplum savanda da Nicelik (Kemmiyet: say,rakam) deil, Nitelik (Keyfiyet, kalite) rol oynar. Savan bir bilime dayand kadar bir gzelsanat oluu burada gizlenir. Say stnl, hibir zaman baarnn garantisi olmamtr. ok defa, tekilatsz halkn kabaca belirttii gibi: "Nerede okluk, orada yokluk" grlr. Bu hakikati bize en iyi retecek forml, baka trl bir sava olan askerlik alannn tecrbeli ve zeki yiitleri daha iyi bilirler. Alman Silahl Kuvvetlerinin Gdm (Truppenfhrung) eserinin 28. maddesi aynen yle der: "Baar elde etmek iin hibir vakit ok kuvvet bulunamaz. Zaman ve Mekn yerli yerinde ve gerei gibi kullanlmaldr. Elverili durumlar, abucak tannp azimle iletilmelidir." Aratrmamzn ilk satrndan beri belirtmek istediimiz, krk yldr bir trl anlatamadmz ey: TEOR'nin tanmlanmasdr. Teori: edebiyat, sylev, pek ok Batl, Doulu kitap okumak, yazmaktan bambaka eydir. Bugn i Partisinin Teorisi, i-Ky-

l Gnllleri Tekilat prensipleri, sosyal stratejisi, siyasal taktii zerine kurulabilir, o pratik temellerin oluumuna gre gelitirilebilir. Tekilatn gdmnde, Partinin brokrasisinden karn tok olan ve igdsyle Hareket arayan tecrbeli, bilinli, enerjik sava erleri, askerlikten yetimi Parti yeleri hakkyla grevlendirilmelidirler. Aydnlarmz iinde, ii laftan ayrt etmeyi meslek edinenler askerliin Ocakllardr. Tek eksikleri, uzun yllar siyasetten arca yasakl kalmalardr. O yzden siyasetin temel gereklii: Millet ve Vatan meselelerini sosyal snflar asndan koyup deerlendirme alkanl denemeyle aydnlanacaktr. Asker ocann ateinde dvlenler, i Partisinin en yksek Millet ve Vatan meselesini neden ii snf asndan koyduunu kavradlar m, savacl sanattaki bilgi, tecrbe ve inisiyatif enerjilerini, BARIIL i-Kyl gnllleri alannda ok verimli klabilirler ve sonsuz milli kazanlar salarlar. Yeter ki, ii Partisi, pratiinin teorisini ve teorisinin pratiini gn gnne, adm adm bilince kartmay bilsin ve hareketten korkmasn. Yoksa, elebice kalem efendilii, ssl sz tlgenlii, Partiyi, ne i yansn ne kebap oportnistlerle tkayp, i ve hareket yiitlerini bktrr ve kartabilir. Gnlllerin alma Yordam i-Kyl Gnllleri nasl alacaklardr? Parti iinde (yeler arasnda) ve dnda (halk, ii arasnda) Parti gnlllerinin yapabilecekleri ileri ve bunlardan hangilerinin ncelik kazanacan ezbere sralamak olmaz. i Pratik ve Parti organlar belirlendirecektir. Ancak, almalarn ana izileri zerine, ilk akla gelen emalatrma rnekleri dnlebilir. Gnlllerin Parti ii almalar, tmyle yeler ve organlar arasndaki birlie ve ahenge imentoluk etmektir; Parti d almalar, Parti ile i snf, tm Halk ve Millet arasndaki birlik ve ahengi salamaktr. Bu uurda, Gnll ye, gecesini gndzne katan AKTF elemandr; maddi organik kaynamalar gibi, manevi ideolojik sentezlemelerde de maya, kimyadaki katalizr roln oynayan varlktr. Gnlllk prensibi ve ii uygulandka, Partinin her gn daha nceki teorik ve pratik dzeyi stne karlmas ama saylmaldr. Yoksa, bugnk teori ve pratik seviyesinde braklacak Parti mnasebetleri er ge, imdiki Aydn-i ikilii, srtme ve ekimesine paralel bir de Gnll olan ve olmayan partililer arasndaki ikilie ve didimelere kap aabilir. Ancak, byle tartmalar kacak diye, Parti aksiyonunu gelitirecek Gnlller pratiinden caymak,

Parti pratiini ve dolaysyla de Parti teorisini kyamete dek basma kalp lapalisin hakikatleri dzeyinde yzst brakmak olur. Gnlller iinin zellii bakmndan, Parti Merkez ynetim kurulu iinde ok az sayda, rnein 3 kiilik bir Merkez Gnlller Komitesi kurulabilir. Komitenin ilk ii, Memleket lsnde alma ve hareket Plan ve haritalarn ksa, ak izi ve ynleriyle hazrlamak olur. Planlamalarda seilecek EMEK BLGELER'ne gre sosyal strateji ve siyasal taktie en elverili dm noktalarna yeteri kadar BLGE GNLL KOMTELER yerletirilebilir. Komiteler, Partinin idare Kurullar iinde, o kurullarn organik olarak bal alan vurucu gleri halinde alrlar. O bakmdan, basit il, ile blmleri dnda, il ve ileleri sosyal strateji ve siyasal taktik bakmndan daha elverili biimde iine alacak yeni Parti kurullar da Tze sokulabilir. MARMARA - EGE - KARADENZ - GNEY BATI - GNEY DOU - ORTA BATI - ORTA DOU - KUZEY DOU GNEY DOU gibi... Blgeler iinde Semt blnmeleri, kyler iin TARIM RETM ZELLKLER, ehirler iin FABRKA VE LETME TOPOGRAFYASI esas tutulur. Kadro ilkin yz kiilikse, 9 Blge Komitesi iin ONAR Gnll verilir. Merkez emrinde ve daima acele ihtiya duyulacak blgelere gnderilmek zere 10 gezginci HAZIR GNLL kuvvet bulundurulur. Tabii, Gnlllerden hi birisi, hi bir zaman zuhurat bekleyen, yahut bro dolduran amelmandala ( yapmaktan kalm, i gremez) hapsedilemez. 15 Milletvekilinden 15'i de, otomatik olarak Parti Gnllsdrler. Her blge Komitesine, gereince, bir veya iki Milletvekili Parti Gnlls katlr. i Milletvekilleri, Meclisteki oy hareketlerinden ok, halk ve ii-kyl iindeki hayat hareketlerine yaramaldrlar... Her Komitenin nnde Partinin genel ve zel strateji ve taktik haritalar ile faaliyet planlar bulunur. Btn Parti yeleri her an haritalar zerinde Parti faaliyetini adm adm zihince ve bedence gdebilmelidir. Ky Planlamalar i Partisinin Gnlllk faaliyeti bakmndan yapaca ky planlamalarnda Tarm Bakanlnn blge ayrmlar da gznnde tutulur. Onlarla bal kalmamak artyla, Trk- blge ayrmlar da hesaba katlr. Plnlama haritalar, her Gnllnn ahsen balanaca kylerin yerlerini, zelliklerini belirtir. Kyler, sanayi iletmeleri, fabrikalar, madenler ve rnek iftlikler gibi modern retimin byk ekonomi merkezlerine ve yollara uzaklk, yaknlklarna gre nem srasna konulurlar.

Vatan Partisi Programnn Kyl meselesi blm, KYE DEMOKRAS ayrmnda 9. madde: KLTR ERLER iin, 500 den fazla nfuslu kylerimizi 8000 tane, 150'den fazla nfuslu kylerimizi 16000 tane saymt. 100 Gnll bulunduu zaman, her blge komitesine 500 den fazla nfuslu 800 ky der. Gnll bana 80 byk ky. Sosyal strateji ve siyasal taktik bakmndan nemli 150 den fazla yahut az nfuslu kyler de gzden karlmamak artyla, her Gnll ayda 1 ky gezse, Parti ylda 1200 byk kyl yn ile balanr, haftada bir ky ylda 4800 ky... Gnll, her kyn ksa, canl ekonomik, sosyal, politik dosyasn kyl ile babaa verip hazrlar. Kylyle tartarak zm yollar bulur. i Partisi, Kyl "Emeki ynlar"ndan konuurken platonik ak ilanyla kalmaz. Elinde kylerin dosyas, ardnda kyn emeki halk, millet meselelerine halkla birlikte ve halk tarafndan anlalm, benimsenmi areler gsterir. i gnllsnn kyllerle bulumas, srf akademik bir dosya ve istatistik memurluu yapmak saylmamaldr. Ky Konuu gnllnn karlaaca 2 milyon 274 bin aileden 1 milyon 686 bini (yzde 74') bamsz, 498 bini (yzde 22 si) ortak mlk topraklar eker. Bunlarn yzde doksan dokuzu orta hallinin altnda fakir kyldr. 100 kyl ailesinden 86 snn i Partisine dklecek sonsuz ekonomik, sosyal, politik dertleri vardr. Ancak 4 aile tarafsz kalabilir. 15 bin aile, toprak kiracs, 30 bin aile maraba ve benzeri, 60 bin aile yarcdr. Demek 100 bine yakn aile (yarm milyon ky nfusu) i Partisiyle candan ibirlii etmeye ekonomi ve politikaca hazrdr. Parti Gnlllerinden ky konuklarnn kyde karlaacaklar yeni bir kategori insanmz var: Modern teknikle alan kyllerimiz. 1959 yl, krlarmzda 41.896 traktrle 466's Devletin olmak zere 4753 bierdver alyordu. Bu teknik birim saysna gre, modern ziraat burjuvazimiz, en ok 45 bin kii olabilir. Bu say, kyl ailelerin 50 de biri, yarclarn yarsndan azdr. Kimi blgelerde modern tekniin byk sayda aralar birka byk ailenin tekelinde toplanmtr. Ayrca, Tarm burjuvazimizin toplatklar yerler: Bata Adana (5.389 traktr, 409 bierdver) ile Konya (3264 traktr, 1001 bierdver)dr. 2 ile 3 bin aras (Aydn, Manisa, Ankara, stanbul, Tekirda); 1268 ile bin aras (Eskiehir, Hatay, Urfa, Antalya, el, Bursa) ve 369 bierle Nevehir, 271 bierle Urfa gelir. Baka deyimle: 2 ilimizde 4-5 bin, 5 ilimizde 2-3 bin, 6 ilimizde 1000, 2 ilde 500' bulmayan Modern teknik sahibi

ky burjuvas vardr. Bu hesapa, 13 ilimiz dnda Demokrat Partinin yetitirdii saylabilecek kimseler, i Partisinin imdiki ye saysndan ar deildirler. Trkiye'de Orta ve Fakir Kyl, Tefeci-bezirgann, Traktr sahibi kyl ounluu Banka ile Yabanc sermayenin (Finans kapitalin) smrdr. Demek, kylmz btn ile tanmak iin, yanna gitmekten, kendisiyle karlkl, iten konumaktan baka yol aranamaz. Bizde genel istatistiklerin yapl amalar gibi, metotlar da, gerekleri (veriyormu gibi yapp) gizlemektir. O maskeyi kyde kaldrmak iin, i Partisi, kyde tekilatlanma baarlncaya dek, kye i Gnllleri, ky konuklar gndermekten baka trl aydnlanarak, milleti aydnlatamaz. Bir rnek verelim: 1959 statistik Yllnn 189. tablosunda, 772 bin 800 ailenin 1- 20 dnm topraa sahip bulunduu yazlr. Bu ailelerin topuna birden den toprak toplam 836.100 dnmdr. Ortalama aile bana 1 dnm ancak dyor!.. Bu ailelerin yeryznde kurulu barnma yerleri karlrsa, ekecekleri toprak 1 dnm bile kalmaz... Gene 794 bin 400 aile, statistikte 20-50 dnm toprak sahibi olarak gsterilir. Topuna den 2.789.820 dnm, ortalama aile bana 3 buuk dnm eder. Ve bu byle gider. Trkiye'de buday tarmnn randman, 10 dnm bana en az (1945 yl) 584 kilo, en ok (1953 yl) 1248 kilodur. 1958 yl adam bana 193 kilo buday tketilmitir. Beher kyl ailesi 5 kii olsa: Yalnz ekmekle geinmek iin aile bana her yl 965 kilo buday gerekir. Bu da, ortalama ancak 10 dnm tarlada retilen 966 kilo budaya karlk der. 2 milyar 274 bin kyl ailesinden 2 milyon 122 binine ortalama 8,8 dnm toprak dtne gre, ky ailelerimizin, % 93,70'i yeterince ekmek dahi bulamayan alardr! Ancak 91 bin 800 ky ailesine (Top: 1.648.120 dnmden) ortalama 18 dnm toprak der. Bunlar ekmekten baka katk bulma ansna kavumu grnmektedirler. Devlet vergisi, tefeci - bezirgn - irket - banka alacaklar hesaba katlrsa, Trkiye'nin 1000 kylsnden yalnz 9 tanesi (21 bin) aile bana 176 dnm toprak sahiplii ile olsa olsa orta kyl durumundadr. Yukarki rakamlarn bir srprizi de u: Ortalama hesap edilse, Trkiye'de Orta kylden baka kimse olmamak gerekir, o da yzde 1 bile deil, binde 9... Aalar, beyler hi mi yok?.. Demek, nereden baksak, Ankara'da oturup, Resmi statistikleri hatmetmekle, en byk ynmz kylmz zerine en ufak doru drst bir fikir edinmemiz olamaz. Btnyle kylmz tanmak iin bile, yanna gitmekten, damna girmekten, karlkl dertlemek-

ten baka yol kalmyor. Kyde tekilat kurma yasa gibi Demokrasiye elverisiz bir durum oldu bitti bulunduuna gre, kye i - Kyl gnllleri ve ky konuklar gndermekten baka trl aydnlanma ve milleti aydnlatma imknszdr-. i-Kyl Gnllleri KYL KONUU olu zerine saysz inisiyatifler yaratacaklardr. Kyl yle bir denizdir ki, onun iine girilmedike yzme renilemez. Kylmzn yalnz kendi hdayinbit (Ekilmeksizin kendiliinden biten) konukseverlii bile, i Gnlllerine doksan niversite ktphanesinin retemeyeceini tantacaktr. Kye giden Gnll, (konuksever kylmz paradan gocunduu iin) hediyesini gtrerek ky odasnda, ky evinde yatacak, kylnn her trl alma ve yaama abalarna bir gnck olsun, elinden geldii kadar katlacak, kyn btn hayat artlarn kyl gibi ve kylyle can cana yaayacaktr. i snf bilincine ergin her i-Kyl Gnlls, kydeki denemeleriyle bilgisini, siyasal renim ve sosyal eitimini gelitirirse, zeksn skolstikten kurtarp, canl pratikte girikince kullanrsa, ancak o zaman TEOR adn sahte bir etiket gibi tamayan gerek i Partisi Teorisi doacaktr. Bu satrlar temize ekerken, 7.1.1966 gnl Cumhuriyet Gazetesinde u havadisi okuduk: "Ankara (a.a.)- Bursa A.P. Senatr ve Milletvekilleri, seim blgelerindeki ile, bucak ve kylerin eitli ilerini takip etmek ve sonulandrmak amacyla Ankara'da bir " grme" brosu kurmaya karar vermilerdir... Devaml bir sekreter... Mracaatlar... Lzumlu dokman... Dosyalar tutulacaktr." A.P.'nin kyde kimleri "Takip" edeceini biliyoruz. A.P.'nin kylmze gtrecei tek ey, tefeci-bezirgn ve irket girikinlerinin fakir fukaray smrrken ne denli koyu mslman olduklarn ispat etmek ve iftar topu patlarken Millet Meclisinde nasl yaradana snp svtklerini, tepitiklerini, yumruklatklarn yatrm konusu yapmaktr. Arada, ii den hatr saylrlara yararl karlar salayp, asl kyl meselelerini brolatrmak, yahut buruklatrmaktan da elbet geri kalnmayacaktr. TP, AP'den geri mi kalsn? ehir Plnlamalar i Partisinin halk ynlaryla ehirde ba kuruu zerine yaplacak teklifler ylesine oktur ki, hepsini burada zetlemeye bile kalklamaz. Trkiye'nin belli bal sanayi blgeleri ve her blgenin belli bal iletmeleri, fabrikalar harita zerinde belirlendirilir. Trkiye'de 1964 Aralk aynda 40 bin 352 iyeri vardr. Bunlardan sayca yar-

ya yakn (16 bin 50 si) stanbul'da bulunur. yerlerinin byklkleri bakmndan yardan ou (20 bin 583 ) 4 ile 9 ii altrr; yardan az (19 bin 770 iyeri) 10 iiden ok adam altrr... yerlerinin 1959 yl 8 de biri mevsim iyeri, 8 de ikisi muvakkat [geici] iyeri, ancak 8 de bei devaml iyeridir. Bu oranca, 10 iiden ok altran devaml iyeri 10 bin civardr. ehir retmenlerimizin dankl, sendikalarla sk ibirlii yapmay gerektirir. nsan davranlarnn gerekelerinde maddeye dayanmak arttr. lkcler dnyann heryerinden ok Trkiye'ye toplanm saylamazlar. Sendikaclk iy maddeci eilimlere dayanr. Yalnz sendikacdr ki, bir iyerinde 10 ii bulunursa, sendika gelirinin 100 lira artacan dnerek yaylanr. u milyonlarca isizin ve yar an kvrand yoksullar lkesinde, yalnz sendikacdr ki, iyeri ve ii bulmakta herkesten ok gzn drt ap koabilir. Gerekliin bu yan, alanacak kertede ac mdr? Sosyal lde olaylar bizim salt duygusallmzla yoluna konulamaz. Dilerimizi skp ac ilac imeliyiz. Kapitalizmde yayoruz. Kapitalizmin ise, en canavarca yabanc Sermayesine yem edilen, morali bin bir tatl zehirle bunaklatrlan dzeninde, kara yn, baya kardan bakasn anlayp kmldayamaz. i hareketine katlanlarn domuzuna karc olular, sendikaclmz facialatrm bulunuyor. mr, gece yarsndan sabaha dek 200 lira aylk net geliri bulamamakla gemi insan, sendikac olur olmaz yalnz maatan 2000 lira kazanrsa; iverenle toplu, topsuz szleme, kapma frsatlarnda satmayacak eyini g brakr. Hakikat budur. Bu madalyann br yan elbet olacaktr. Geri, Bat kapitalistleri art-deer uruna nce kendi yurtlarnda, sonra cihanda kan dke dke bugnk medeniyetlerini ve hayat standartlarn ykselttiler. Buna karlk Trkiye kapitalistleri dardan smrlme pahasna, yalnz ieride smrme zorunda kaldklarn grp duruyorlar. O yzden hayvansal bir karclk igds her yerimizi kaplamtr. Gene de ii snfmzn tekilatlanma abas smrlmenin keskinlii ile orantl bir hz alacakt. Bu hayvansal smrclk ve karclk kasrgalar ortasnda en olumlu insancl sonu: modern sosyal bir snf olarak iilerimizin durmakszn her sosyal snftan daha ileri hzla rgtlenmeleridir. veren snfmzn, Batl statlarndan, hele gangsterlik okulunda talim grm Amerikal irketlerden aldklar dersleri biliyoruz. Sendikaclmz en kara klhanbeyi dolandrcl biimine sokmak iin ellerinden gelen her "YARDIM" yapyorlar, her dersi ve uygulamalarn harl harl veriyorlar. i, hatta memur iken nefesi alk-

tan kokanlardan iki buuk klkuyruk ajan, szde "Sendikac" kesilir kesilmez Batnn balad milyonlarla oynar oluyor. Ayrca imdiye dein vurguncu bezirgn kodamanlarna kayrlan imtiyazlarla, Avrupa, Amerika "nceleme Gezileri"nin masraflar u fukara Trk milletinin srtndan ark karrca kartlyor. Bir avu avantrye ajann ii snfmz ve milli karlarmz her gn yabanclara satmak zere evirecei dolaplar, iiler arasnda dahi insann insana gvencini her bakmdan sfra indirmek amacn gdyor. Temiz ii arkadal ve namuslu yurtta ball duygularn, kemik kapan it dalamalarna doru soysuzlatrmaya abalyor. i Partisi bu gerizli akntya kar krek ekecektir. Ajanlarn ve yerli yabanc kapitalistlerin soysuzlatrmak iin kullandklar projeyi, tersine evirerek kullanmay becerirse, i Partisi sosyal gvenlik ve siyasal birlik eilimlerini en yce kertesine dek ykseltecektir. Bu abada en ufak ihtimalleri bile tesadfe brakmamaldr. Her davran zeki ve uyank bir kurmay titizlii ile plana, hesaba ve haritaya balamaldr. lk azda en az 50 i Gnlls olsun hemen salamaldr. Bunlarn kyle ilikilerini unutmakszn, sosyal stratejimize ve siyasal taktiimize uygun olarak alma ve harekt planlarn birer pusula ibresi gibi gzetleyip ynetmelidir. i Partisinin retici Sanayi iileri uruna almalar yle planlatrlabilir: Trkiye, harita zerinde 8 blge iin 13 semte ayrlr. Blge ve semtlerde 10 iiden fazla altran iyerleri saysna gre, yuvarlak hesapla: 500 iyerine 1 Gnll kontenjan konulur. BLGE stanbul Semt Merkezi stanbul Bursa anakkale zmir Ankara Adana Sivas Konya Zonguldak (Bat S.) Samsun (Dou S.) Diyarbakr (Yakn S.) Siirt (Uzak S.) Erzurum Kontenjan Says 7 5 1 7 7 3 3 2 2 3 2 2 2

Ege Ankara Gney Orta Anadolu Karadeniz Dou Kuzey Dou

Her Semt iinde bulunan vilayet Gruplar ile, beherine den Kontenjan says imdilik yle zetlenebilir: stanbul (7), Bursa - Bilecik (2), Balkesir (1), Kocaeli (1), Sakarya (1), anakkale (1). zmir (3), Aydn - Denizli (1), Uak - Afyon: (1), Ktahya: (1), sparta - Burdur: (1). Ankara: (5), Kastamonu - ankr: 1), Bolu: (1). Adana (1), el-Antalya (1), Mara - Urfa-Antep (1). Sivas: (1), Kayseri : (1), Tokat - Amasya (1), Konya: (1), Nide-Nevehir-Krehir-Yozgat: (1) Zonguldak: (1), Sinop: (1), Samsun (1), Giresun-Ordu: (1), Trabzon: (1). Diyarbakr-Mardin: (1), Elz-Malatya: (1), Siirt-Hakkri: (1), Van-Bitlis-Ar-Adyaman: (1) Erzurum-Erzincan-Gmhane: (1), Artvin-Kars:(1). Kontenjan dediimiz nedir? En azndan 50 Gnll says iinde her Blgeye, Semte ve l grubuna veya l bana decek Gnll saysnn orandr. 50 gnllden 4'n hasta veya Millet Meclisinde yahut htiyat sayyoruz; geriye kalanlar, rnein stanbul'a 50'de 7, Bursa'ya 50'de 5, Balkesir'e 50'de 1 ve ilh. gnll der. Toplam Gnll 100 olunca bu rakamlar ikier katna karlar. rnein: stanbul'a 14, Bursa'ya 10, Balkesir'e 2 Gnll der... Bu saylar da, orantlar da, elbet deimez ey deildirler. Halk stratejisi ve yn taktii bakmndan biz sosyal aksiyona daha elverili oranlar ve rakamlar byle teklif ediyoruz. statistikler ve hareket ve uygulamalar gibi gerekelerle oranlar, kontenjanlar ve saylar her zaman deitirilebilir. Maksadmz yaplan teklifi gznnde somutlatrmaktr. 13 Semt Merkezine en az birer Milletvekili Gnll iba yapmak zere gider. Semt Merkezlerine den her Kontenjan bana: 500 iyeri der. Her kontenjan 2'er gnll olunca, her gnllye 250 iyeri der. Parti Gnllleri her gn bir iyerine urasa, ylda ancak bir tur yapabilir. Onun iin, zellikle iyerleri ve iilerle ilgilenecek gnlller, almalarn kolaylatrmak zere bir yanda ii temsilcileri ve sendikalarla, te yanda btn lokal Parti yeleriyle sk buluma ve ibirlikleri salayacaktr. yerlerinin nce en byklerini blge haritalarnda ilk ama sayacaktr. Genel mantk bakmndan: 1000 kiilik bir iletme atlanp, 10 kiilik iletme iileri Parti amalar ve tekilat ile ilgilendirilmeye kalklamaz. Ancak, 1 kiilik bir tek iletmenin bile, parti yesi edinme

ve faaliyet gelitirme bakmndan ihml edilecei akla gelemez. Hatta, kimi yerlerde, kalabalk iletme iileri az ok kendi gbeklerini kendi tekilatlaryla kesebilirler de, asl bir iki iilik iletmelerde alanlar Parti nclne daha ok muhtatrlar. Parti Gnllleri ve Organlar kendi blge ve semtlerindeki en kalabalk ve nemli iletmeleri sraya koyar. Orada alan yurttalarn zel ve genel btn dertleriyle dertlenir, hayatlarn yaar ise, Parti bir i Partisi olmaya balar. i Partisi, bugn ilk azda yalnz Milletvekillerinin lkc davranlaryla 100 gnll, hatta elli Gnll kard m, r alm bulunur. Trkiye, bir bakma evkaflar lkesidir. Halkmz iyilikseverlik gelenekli insanlardr. Hi bir kar dnmeden zekt gibi sosyal yardmlama, hacla gitmek gibi kollektif sosyal davran geleneklerini hereyin stnde benimsemiizdir. i Partisi, halkmza elverili rneklerle yelerine ve iyiliksever yurttalara nc olursa, ummad gzel srprizlerle karlaacaktr. Tarihte ilk defa yaplacak kiisel fedakrlklar ve iyilikler, en bilinli insancl amalara ynelmi olacaktr. Ayrca, mevsimlerin ounda, her snf Parti yeleri, i ve Kyl sever sempatizanlar, kyde, ehirde gnll sosyal hizmete, hele ky konukluuna can atarlar. Hi deilse, kendileri bedence bunu yapamadklar zaman, Gnlller iin gerekli maddi, manevi destekleri ve kiileri salarlar. Hele byk merkezlerimize akn etmi bulunan ve gecekondu proleterlemelerine paralel, nazire tekil eden yksek retim genliimizin byk ounluu, dorudan doruya kyl ocuu, ii ocuu, halk ocuu lkcle tutkun genlerdir. Yal, gen, kadn, erkek halksever insanmz, kanserden bin kez azgn dmanmz olan geriliimiz ve sosyal adaletsizliklerimizle savamada, kansere kar gsterdikleri ilgiyi gstermekten geri kalamazlar. rnek beklerler. Son yllar, Trkiye'nin yaratc alnteri yerine, bahile sadakaya bakan yaltaklanmay geirecek bir "Turizm" manisi tutturuldu. Baya bezirgn karcl biiminde ne srlen " TURZM" eilimi, yurtseverlik, halkseverlik, ii ve kylseverlik Turizmi biimine sokulmaldr. Trkiye'yi kurtaracak turizm budur. Byk ehirlerin gecekondu varolar, bir aya kyde, kasabada yerli ve kendiliinden "turist"lemi iilerle doludur. Hepsi de her an, en gnll ve tabii ky konuklardrlar... Btn o saydmz ve saylamayacak kadar ok imknlar, kanallar ve insanlar, halka, kye k gtrp, halktan ve kyden

problem getirecek ynde geliebilirler. Mstebit Saltanat ,cahil goygoycularla ky kasabay ve ehri avucu iine almt. imdi, emperyalist casus tekilatlar szde "BARI GNLLLER" adl ajan zincirleriyle ekirge srleri gibi kylerimize dalm bulunuyorlar. Bezirgn ve tefecilerimizle onlarn adamlar da o gibileri halka irin gstermek zere, "Turist para getirecek. Turist altndr" diye yaygn ve inanlmaz propagandalar yapyor. Geri o gibilerin arkalarnda gvendikleri Amerikan dolar bulunabilir. Eski airimizin dedii gibi: "Zulmn topu var, kalesi var, gllesi varsa: Halkn da bklmez kolu, dnmez yz vardr". i Kyl Gnlllerinin snmez yurt sevgisi, lmez insan saygs er ge stn kar. Yukarki iler, i Partisinin Meclisteki grevini aksatmaz m? Millet Meclisi halka ar yaplacak en yksek krsdr. Onu ihml etmek konu edilemez. Yalnz, ok ykseklerde sylenenler, her zaman en iyi iitilen, hele en iyi anlalan szler olamaz. Onun da yeri vardr. Her ey o deildir. Mecliste atlan nutuklarn dinlenilmesi ve anlalmas iin, tabanda almak gereklidir. Frenklerin "Jeu parlementaire" (Meclis oyunu, Parlamento kumar) dedikleri ey, en az yzde doksan nfusu politikadan kopuk, demagoji gettosu iine alnm fakir fukara Trkiye'si iin arca lkstr. Bu lks, bizde en mirasyedice biimlerde ktye kullanlyor. Daha geen gn, bizim Parlamento oyunlarmzda en tecrbeli ve Mecliste en byk muhalefet Parti olan C.H.P.'li Milletvekili (Kemal Saribrahimolu) yle haykrmak zorunda kald: "Braknz biz de konualm, biz de grlerimizi anlatalm... Grup szcleri dnda hi birimiz konumayacak myz? Milletvekili btede konumayacak da, nerede konuacak? Ne zaman konuacak?... Gruplar demokrasisidir bu." Haberi veren gazete, szn yle bitiriyor: "Sonuta, her zaman olduu gibi Milletvekillerinin ahslar adna konumasna frsat kalmadan verilen bir yeterlik nergesiyle, bu bte de dierleri gibi kabul edildi." (Cumh. 2.3.1966) Yzlerce koltuklu ve o denli "arkas kuvvetli" C.H.P'yi takmayan bu Parlamento otomatizmi ortasnda, acep 15 T..P.li'den 14'nn Byk Millet Meclisinde komisyondan komisyona dolamaktan baka ne ileri vardr? tekiler kalabalktrlar: birbirlerine boy ve gvde gsterisi yapa dursunlar ara sra milletin anlamad havada, Frenke veya ztrke szcker dktrmektense, Trk Milletinin yanbanda varolmak daha nemlidir. Tekliflerimiz, ii ve kyl ynlarmzn sosyal hayatlaryla ilgilenme yolunda birka iarettir. Bu ynde Parti organlar ve Toplan-

tlar harekete getirilir ve iletilirse, tekliflerin kanevasndan ok daha deerli ve yararl bin bir girikinlik ortaya kar. Elli, yz gnll olmam, on gnll ile de ie balanabilir. Altm l Merkezi yerine saydmz 13 Semt merkezinde almaya belirli prensip, plan ve haritalarla girimek, alnan sonular, gn gnne btn yelere yaymak ve yaplacak i olarak sunmak, Parti iinde yarma duygusunu uyandrr. Plnl ve olumlu i alan bulan yeler, kapal kutu odalarda, makale okur veya dinlerken uyuklamalarn yahut dedikodu kaynatmann yersizliini birbirlerine daha iyi retirler. Parti iine gizli maksatla szm bulunanlar da, pratiin kriteryumu altnda "yzk ta" gibi akta kalp ayrtedilirler. Parti tartmalar, sonusuz, yorucu speklsyon veya medrese dogmatizminden kurtularak, objektif konkret fikir ve hareket temelleri zerine oturur. Kaplumbaann kabuu krlr. O zaman, btn yeler iin: "Hodri meydan!" denilir. Organlarn kata kan aydnlar m, yoksa iiler mi tutmal? gibi gereklie apraz bakan uydurma szde tartmalar kendiliinden glnleir. Ak koyun, kara koyun zerinde belli olur. i yapan kimse, ister aydn ister ii olsun, yelik grevini hakkyla baarm yiittir. Organlara seilme, aksiyon ve sorumluluk yetkilerini zeksn kullanarak, bilgisini arttrarak, tecrbesini bileyerek, ba hakkna elde eder. Karn doyurmaz, die dokunmaz kitapl veya duygusal nutuk atmalar heveslilerinin kursaklarnda kalr-. Halk ynlarmzla gerek temasn genilettii pratik ve teori, alacak kurslarn, gece okullarnn, yaplacak yaynlarn daha canl ve eletirici olmalarn ve anlalmalarn salar. Zihinler, ezberlenmi ilk okul alfabesini andrr formllerden, sosyal hayatn, siyasal savan cebr'i lsna ykselir. Modern parti faaliyeti, hep bir azdan "HU!" ekmeye yarar tekke yinlerinden, medrese ulemlndan yakasn kurtarr.