You are on page 1of 2

slam ve demokrasi tartmas bitti slam demokrasiyle badar m? tartmas bitti.

Arap devrimleriyle birlikte siyasal slam ile demokrasi arasndaki karlkl bamllk giderek gleniyor. kisinin birbirinden bamsz olarak var olmas artk mmkn deil. Zira bundan byle slamclar meruiyetlerini ancak seimler araclyla koruyabilirler. slamclarn siyasal kltr demokratik olmayabilir ama kendilerini yeni, demokratik ereveye uygun olarak yeniden tanmlamak zorundalar. te yandan siyasi dnm geirmekte olan Arap lkelerinde demokrasinin, Msrda Mslman Kardeler, Tunusta Annahda, Yemende slah gibi slamc akmlar kapsamakszn kk salmas da mmkn deil. Demokrasinin, slamc ideolojinin merkezinde yer almad muhakkak. slam dininin laik demokrasiyi zendiren bir yan olmad da. Ne var ki, siyasal slam ile demokrasinin evrimi, ayn hzla olmasa da, birbirine paralel olarak geliiyor. Otoriter rejimler altnda slamclar, siyasal srece katlmak ya da bu srete kalmak iin giderek daha uzlamac bir izgi benimsemek durumunda kaldlar. rnein Msrda Mslman Kardeler, her izin verildiinde seimlere katld. Fasta Adalet ve Kalknma Partisi seimlere katlabilmek iin kraln dinsel kimliini kabullendi. te yandan Batya srgn giden slam aktivistler, bir yandan lkelerindeki otoriter rejimin liberal ve laik muhalifleriyle, te yandan insan haklarn savunan Batl sivil toplum kurulularyla yakn ilikiye girdiler. Bu ilikiler, grlerinin evrilmesine yol at. Srgndeki slamclar 1990lardan itibaren gndemlerini giderek artan lde insan haklar ve demokrasi kavramlarna dayandrdlar. Annahda lideri Rait Gannui, bundan yirmi yl nce, diktatrlkle mcadelede demokrasi talebinin cihat ya da eriat arsndan ok daha etkili olduu sonucuna vard. Arap devrimleriyle birlikte daha iyi eitimli ve dnyaya daha ak kuaklar siyaset sahnesine kt. Bunlarn birou, dindarln bireysel tercihleri n plana karan yeni yorumlarnn cazibesine kapld. Bu durum Msrn kktencileri, Selefiler asndan bile geerli. On yllarca siyasete uzak duran Selefiler, eitli partiler kurarak siyasete, bir anlamda atlayarak katldlar. Yeni kuak slamclar, teknokratik modernizm ile muhafazakr deerlerin sentezini yapmaya yneldi. Devrim deil istikrar ve bar isteyen geni kitlelere, dolaysyla da ok partili dzene srt evirmeleri artk mmkn deil. slam iyi ynetimle ve insan haklarna saygyla badatrmay baaramadklar takdirde, halk desteini yitirme tehlikesiyle kar karyalar.Bu nedenle slam kurallar yerine, daha ok evrensel nitelikteki muhafazakr deerleri savunmak durumunda kalabilirler. rnein alkol satn Suudi Arabistandan ziyade ABDnin Utah eyaleti kurallarna

balayabilir; kadnlarn din kurallar yerine aile deerlerine tabi olmasn isteyebilirler. slamclarn kstlar da ok sayda: Silahl kuvvetleri denetleyemiyorlar. Toplumlar daha eitimli ve fikirlerini zgrce aklamaya eskisinden ok daha hevesli. Kadnlar giderek daha byk bir rol stlenmekte. En byk kst ise ekonomik gerekler: Ekonomide baarl olamazlarsa, iktidar koruyamazlar... Yukarda, siyasal slam ya da slamcl en baaryla analiz eden Batl uzmanlardan biri olan Olivier Roynn New Islamists / Yeni slamclar (Foreign Policy, April 16, 2012) adl makalesinin bir zetini yaptm. Zira bu analizin anlalmasna yardmc olabilecei hususlar, kesinlikle Arap dnyasyla snrl deil.

You might also like