Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

5 GJENDJA KUFITARE E MBAJTJES

5.1 RREGULLAT THEMELORE

5.1.1 PËRGJITHËSISHT

P(1) Ky kapitull ka të bëjë me elementet prej drurit monolit dhe të lameluar.

5.1.2 TËRHEQJA PARALEL ME FIBRAT

P(1) Duhet të jetë i plotësuar kushti vijues:

σ t ,0.d ≤ f t , 0.d . (5.1.2)

5.1.3 TËRHEQJA NORMAL NË FIBRA

P(1) Për vëllimin e paranderur njëtrajtësisht V (në m3) duhet të plotësohet kushti vijues:

σ t ,90.d ≤ f t ,90.d , për drurin monolit (5.1.3a)

σ t ,90.d ≤ f t ,90.d (V0 / V )

0, 2
për drurin e ngjitur të lamaluar (5.1.3b)

ku kemi:
V0 vëllimi referent (krahasues) prej 0,01 m3.

5.1.4 SHTYPJA PARALEL ME FIBRA

P(1) Duhet të plotësohet kushti vijues:

σ c , 0. d ≤ f c , 0. d . (5.1.4)

P(2) Gjithashtu, duhet bërë edhe vërtetimin e stabilitetit (kapitulli 5.2.1).

5.1.5 SHTYPJA NË KËND NË RAPORT ME FIBRAT

P(1) Për shtypjen normal në fibra, duhet të plotësohet kushti vijues:

σ c ,90.d ≤ k c ,90 fc ,90.d , (5.1.5a)

ku kc,90 (tabela 5.1.5) merrë parasyshë faktorin që ngarkesa mund të jetë e rritur,
nëse gjatësia e ngarkesës l është e shkurtë (figura 5.1.5a)
Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

a l l1

Figura 5.1.5a Shtypja normal në fibra.

Tabela 5.1.5 Vlerat për kc,90

l ≤ 150mm l1>150mm

a ≥ 100mm a<100mm
l ≥ 150mm 1 1 1
150 − l a (150 − l )
150mm > l ≥ 15mm 1 1+ 1+
170 17000
15mm > l 1 1,8 1+a/125

(2) Sforcimet e shtypjes nën këndin α në raport me drejtimin e fibrave (figura 5.1.5b),
duhet të plotësojnë kushtin vijues:
fc , 0.d
σ c ,α ,d ≤ (5.1.5b)
fc , 0.d
sin α + cos α
2 2

fc ,90.d

σc,α

Figura 5.1.5b Sforcimi nën kënd në raport me drejtimin e fibrave

5.1.6 PËRKULJA

P(1) Është e nevojshme të plotësohen kushtet vijuese:

σ m, y ,d σ m , z ,d
km + ≤1 (5.1.6a)
fm , y ,d fm , z ,d

σ m , y ,d σ m , z ,d
+ km ≤1 (5.1.6b)
fm , y ,d fm , z ,d

ku kemi:
Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

σ m , y , d , σ m, z ,d sforcimet e llogaritura nga përkulja në raport me akset kryesore të

treguara në figurën 5.1.6, deri sa fm,y ,d dhe fm,z ,d janë fortësitë adekuate në

përkulje.

(2) Për vlera të faktorit km duhet përvetësuar:

për prerje tërthore katërkëndëshe km=0,7,
për prerje tjera tërthore km=1,0.
P(3) Gjithashtu duhet bërë vërtetimin e sigurisë anësore (kapitulli 5.2.2).

z
y

x
y
z
Figura 5.1.6 Sistemi koordinativ për mbajtësin e përkulur

5.1.7 SHKËPUTJA

5.1.7.1 Përgjithësisht

P(1) Duhet të jetë plotësuar kushti vijes:

τ q ≤ f v ,d (5.1.7.1)

(1) Ndikimi i forcës së koncentruar F, e cila vepron në distancë ≤ 2h nga mbështetësi

në forcën e tërë transverzale (shkëputëse) në skajet e mbështetësave të mbajtësit
mund të redukohet sipas vijes ndikuese të paraqitur në figurën 5.1.7.1.

F
h

V Vija ndikuese e redukuar

2h
Vija ndikuese për V
l

Figura 5.1.7.1 Vija ndikuese e redukuar për forca të koncentruara

Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

5.1.7.2 Mbajtësit me lartësi të ndryshuar te mbështetësi

P(1) Te mbajtësit me lartësi të ndryshuar te mbështetësi (figura 5.1.7.2), sforcimi në

shk’putje duhet llogaritur me lartësinë efektive (të redukuar) he.
P(2) Te mbajtësit me lartësi të ndryshuar te mbështetësi (figura 5.1.7.2a), duhet
analizuar efektin e koncentrimit të sforcimeve në zonën ku ndrron lartësia.
(3) Duhet të tregohet se është
V
τ d = 1,5 ≤ k v f v .d (5.1.7.2a)
bh e
ku kemi:
për mbajtës me lartësi të ndryshuar ku ana e sipërme është e prerë:
kv=1 (5.1.7.2b)
për mbajtës me lartësi të ndryshuar ku ana e poshtme është e prerë:

1 (5.1.7.2c)

  1,1i 
1, 5

 k n 1 + 
k v = min   h 
 (5.1.7.2d)
 x 1 
 h  α(1 − α ) + 0,8 − α 2 
  h α 

Vlera e koeficientit kn duhet të përvetësohet:

Për drurin monolit kn=5,
Për drurin e ngjitur të lameluar kn=6,5.

Në shprehjen (5.1.7.2d) kemi:

h lartësia e mbajtësit në mm,
x distanca nga veprimi i reaksionit të mbështetësit deri te vija e thyerjes,
α he/h,
i ramja e prerjes (figura 5.1.7.2a).
he

h
h

he

(h-he)

(a) prerja në anën e (b) prerja në anën e

x i(h-he) poshtme sipërme

Figura 5.1.7.2a dhe b mbajtësit me lartësi të ndryshuar te mbështetësi

Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

5.1.8 PËRDREDHJA

P(1) Sforcimi në përdredhje duhet të plotësojë kushtin vijues:

τ tor ,d ≤ f v ,d (5.1.8)

5.1.9 TËRHEQJA EKSCENTRIKE (TËRHEQJE ME PËRKULJE)

P(1) Duhet të jenë të plotësuara kushtet vijuese:

σ t.0.d σ m.y.d σ
+ + k m m. z .d ≤ 1 , (5.1.9a)
f t.0.d f m. y .d fm.z.d

σ t.0.d σ m. y .d σ m. z .d
+ km + ≤ 1, (5.1.9b)
f t.0.d f m. y .d fm.z.d

ku kemi:
σ t.0.d sforcimi llogaritës në tërheqje paralel me fibra,

f t.0.d fortësia llogaritëse në tërheqje paralel me fibra.

(2) Vlerat për km janë dhënë në 5.1.6.

5.1.10 SHTYPJA EKSCENTRIKE (SHTYPJE ME PËRKULJE)

P(1) Duhet të jenë të plotësuara kushtet vijuese:

2
 σ c .0.d  σ σ
  + m.y.d + k m m.z.d ≤ 1 , (5.1.10a)
 fc .0.d  f m. y . d f m. z .d
2
 σ c .0.d  σ σ
  + k m m.y.d + m.z.d ≤ 1 , (5.1.10b)
 fc .0.d  f m. y .d f m. z .d

ku kemi:
σ c .0.d sforcimi llogaritës në shtypje paralel me fibra,

fc .0.d fortësia llogaritëse në shtypje paralel me fibra.

(2) Vlerat për km janë dhënë në 5.1.6.

P(3) Duhet të bëhet edhe vërtetimi i stabilitetit (kapitulli 5.2.1).

Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

5.2 SHUFRAT E SHTYPURA DHE MBAJTËSIT E PËRKULUR

5.2.1 SHUFRAT E SHTYPURA

P(1) Ndikimet shtesë si rezultat i lakesës (epjes) të shufrës së pa ngarkuar,

ekscentriciteti i veprimit të forcës aksiale, si dhe zhvendosjet sipas teorisë së rendit
të dytë,duhet të merren në llogari sikur janë të ngarkuara me ngarkesë
njëtrajtësisht të shpërndarë e në drejtimin tërthorë.

(2) Llastritë (biskonjët) janë të definuara si:

fc .0.k (5.2.1a)
λ rel, y =
σ c .crit.y

dhe
fc.0.k
λ rel,z = (5.2.1b)
σ c.crit.z

ku kemi:
π 2E 0, 05
σ c .crit.y = (5.2.1c)
λ2y

π 2E 0,05
σ c .crit .z = (5.2.1d)
λ2z

λ y dhe λ rel, y i përgjigjen përkuljes rreth aksit y (përkulja në drejtimin z).

λ z dhe λ rel,z i përgjigjen përkuljes rreth aksit z (përkulja në drejtimin y).

(3) Për rastin kur kemi λ rel,z ≤ 0,5 dhe λ rel, y ≤ 0,5 sforcimet duhet të plotësojnë kushtet

e dhëna në shprehjet 5.1.10a dhe b.

(4) Në të gjitha rastet tjera sforcimet duhet të plotësojnë kushtet vijuese:
σ c .0 . d σ m. y .d σ
+ + k m m. z .d ≤ 1 , (5.2.1e)
k c , z f c .0 . d f m . y . d f m. z .d

σ c .0 . d σ m. y .d σ m. z .d
+ km + ≤ 1, (5.2.1f)
k c , y f c .0 . d f m. y .d f m. z .d

ku kemi:
1
k c ,y = (njejtë edhe kc,z) (5.2.1g)
k y + k 2y − λ2rel, y

[
k y = 0,5 1 + β c (λ rel,y − 0,5) + λ2rel,y ] (njejtë edhe kz) (5.2.1h)
Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

Në shprehjet e kaluar (5.2.1e - h) kemi:

σm sforcimi në përkulje nga ngarkesa tërthore,
βc faktori për shufrën me imperfeksion fillestar në krahasim me shufrën e

drejtë, të definuar në kapitullin 7:

për drurin monolit β c = 0,2

për drurin e ngjitur të lameluar β c = 0,1

km e dhënë në 5.1.6.

5.2.2 MBAJTËSIT E PËRKULUR

P(1) Ndikimet shtesë si rezultat i lakesës (epjes) të shufrës së pa ngarkuar,

ekscentriciteti i veprimit të forcës aksiale, si dhe zhvendosjet sipas teorisë së rendit
të dytë,duhet të merren në llogari sikur janë të ngarkuara me ngarkesë
njëtrajtësisht të shpërndarë e në drejtimin tërthorë.

(2) Llastritë (biskonjët) janë të definuara si:

f m.k
λ rel,m = (5.2.2a)
σ m.crit

ku kemi:
σ m,crit vlera kritike e sforcimeve në përkulje, e llogaritur sipas teorisë klasike të

stabilitetit, me vlerën karakteristike të fortësisë të caktuar si 5% e fraktilës së

shpërndarjes statistikore
(3) Sfrocimet duhet të plotësojnë kushtet vijuese:
σ m,d ≤ k crit fm,d (5.2.2b)

ku kemi:
kcrit faktor i epjes anësore me të cilin redukohet aftësia mbajtëse në përkulje,
(4) Për mbajtës me imperfeksion fillestar (në raport me shufrën e drejtë) brenda kufijve
të definuar në kapitullin 7, kcrit mund të caktohet sipas (5.2.2c - e):

1 per λ rel,m ≤ 0,75 (5.2.2c )

k crit = 1,56 − 0,75λ rel,m per 0,75 < λ rel,m ≤ 1,4 (5.2.2d)
 1
 per 1,4 < λ rel,m (5.2.2e)
 λ2rel.m
Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

(5) Faktori kcrit=1 për mbajtës te të cilët zhvendosja anësore është e penguar përgjatë
zonave – vijave të shtypura dhe te të cilët rrotullimi nga përdredhja në
mbështetësa është i penguar.

5.2.3 MBAJTËSIT ME NJËRËN ANË TË PJERRTË

P(1) Duhet marrë në llogari ndikimin e ndryshimit të lartësisë së prerjes tërthore në

sforcimet nga përkulja paralel me fibra.
σm α
α

σm 0
Prerja
tërthore

Figura 5.2.3 mbajtësi me njërën (ekstrados) anë të pjerrtë

(2) Kur fibrat janë paralele me njërën anë të mbajtësit dhe këndi i anës - vijes së
ramjes është α ≤ 10o, sforcimet në përkulje në fibrat skajore duhet llogaritur
me fibra paralel me skajin:

(
σ m,0,d = 1 + 4tg 2 α ) 6bhM
d
2
(5.2.3a)

me fibra në skajin – vijen e pjerrt:

(
σ m,0,d = 1 + 4tg 2 α ) 5bhM
d
2
(5.2.3b)

(3) Në fibrat e fundit-skajore në anën e pjerrët, sforcimet duhet të plotësojnë kushtet

vijuese:
σ m , α , d ≤ f m , α ,d (5.2.3c)

ku kemi:
fm,d (5.2.3d)
fm , α ,d =
fm,d
sin 2 α + cos 2 α
f t ,90,d

në rastet kur skaji i prerë është i tërhequr

fm ,d (5.2.3e)
fm ,α , d =
fm ,d
sin 2 α + cos 2 α
fc ,90,d

në rastet kur skaji i prerë është i shtypur.

Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

5.2.4 MBAJTËSIT ME DY ANË TË PJERRËTA, TË LAKUAR DHE MBAJTËSIT E

GJUNJËZUAR

P(1) Kushtet e definuara në 5.2.3 janë për mbajtësit me një ramje.

P(2) Sforcimet e përkuljes në zonën e majës – kulmit (figura 5.2.4) duhet të plotësojnë
kushtin vijues:
σ m ,d = k r fm ,d (5.2.4a)

ku kr është faktor i cili futë në llogari redukimin e fortësisë për shkak të përkuljes së
lamelave gjatë punimit.
α zona e majes

hap

0,5hap 0,5hap
hap/r=0

a) mbajtësi me një anë e në dy drejtime të pjerrta

h=hap
zona e majes

r t
rin

α=0
r =rin + 0,5hap

b) mbajtësi harkor (me lartësi konstate)

zona e majes
h=hap

r t
rin

r =rin + 0,5hap
b) mbajtësi me maje dhe hark – gjunjëzuar
Figura 5.2.4 Mbajtësit me pjerrtësi të ndryshme
Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

(3) Sforcimet nga përkulja në prerje të majës – kulmarit duhet të llogariten sipas
shprehjes:

6Map ,d
σ m ,d = k l 2
(5.2.4b)
bh ap

ku kemi: hap, r dhe α janë të definuar nga figura, deri sa

2 3
 h ap  h  h 
k l = k 1 + k 2   + k 3  ap  + k 4  ap  (5.2.4c)
 r   r   r 
dhe
k1=1+1,4tgα+5,4tg2α, (5.2.4.d)
k2=0,35-8tgα, (5.2.4.e)
k3=0,6+8,3tgα-7,8tg2α, (5.2.4.f)
k4=6tg2α. (5.2.4.g)

(4) Për mbajtësit e drejtë me skajin në dy ramje kr=1. Për mbajtësit harkorë me lartësi
konstante dhe mbajtësit e gjunjëzuar kr duhet të llogaritet nga shprehja vijuese:
1 per rin / t ≥ 240
kr =  (5.2.4h,j)
0,76 + 0,001rin / t per rin / t < 240

ku kemi:
rin rrezja e lakesës së mbajtësit përkatësisht intradosit të mbajtësit
t trashësia e lamelës
(5) Në zonën e majes –kulmarit sforcimi më i madhë në tërheqje normal në fibra duhet
të plotësoi kushtet vijuese:
2
V 
σ t ,90,d ≤ k dis  0  f t ,90,d (5.2.4k)
 V
ku kemi:
kdis faktor i cili merr parasysh ndikimin e shpërndarjes së sforcimeve në zonën e
majës – kulmarit, me vlerat vijuese
për mbajtësit e drejtë me skajin me dy ramje dhe mbajtësit harkore: kdis=1,4,
dhe për mbajtësit e gjunjëzuar kdis=1,7,
V0 vëllimi krahasues prej 0,01 m3,
V vëllimi në zonën e majes në m3 (figura 5.2.4). Për vlerën maksimale të V
duhet të mirret 2V/3, ku kemi Vb vëllimi i tërë mbajtësit.
Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

(6) Sforcimi maksimal në tërheqje në zonën e majes normal në fibra nga momenti i
përkuljes duhet të llogaritet si:
6Map ,d
σ t ,90,d = k p 2
(5.2.4l)
bh ap

ku kemi:
2
 h ap  h 
k p = k 5 + k 6   + k 7  ap  (5.2.4m)
 r   r 
dhe
k5=0,2tgα, (5.2.4.n)
k6=0,25-1,5tgα+2,6tg2α , (5.2.4.o)
k7=2,1tgα-4tg2α. (5.2.4.p)

5.3 MBAJTËSIT ME PRERJE TË PËRBËRË

5.3.1 MBAJTËSIT E NGJITUR ME BRINJË TË HOLLË

P(1) Supozohet ndryshimi linear i dilatimeve në lartësin e prerjes tërthore të mbajtësit.

σf c max
σf c
1 1 σw,c,max

hf,c/2
hf,c

shtypje
hw

1 1

tërheqje
hf,t

hf,t/2
bw bw σw,t,max

b b σf t
σf t max

Figura 5.3.1 mbajtësit e ngjitur me mure të holla

(2) Sforcimet normale duhet të plotësojnë kushtet vijuese:

σ f ,c ,max,d ≤ fm,d , (5.3.1a)

σ f ,t ,max,d ≤ fm,d , (5.3.1b)

Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

σ f ,c , d ≤ k c f c , 0 , d , (5.3.1c)

σ f , t ,d ≤ f t , 0 ,d , (5.3.1d)

ku kemi:
σ f ,c ,max,d sforcimi llogaritës në shtypje, në fibrën më të ngarkuar të flanshës,

σ f ,t ,max,d sforcimi llogaritës në tërheqje, në fibrën më të ngarkuar të flanshës,

σ f ,c ,d vlera mesatare e sforcimit llogaritës në shtypje në mes të flanshës,

σ f , t ,d vlera mesatare e sforcimit llogaritës në tërheqje në mes të flanshës,

kc faktor i cili merr parasysh ndikimin e përkuljes anësore.

(3) Faktori kc mund të caktohet (posaqërisht te prerjet në formë kutie) në pajtim me

shprehjen 5.2.1, ku λ z = 12 ⋅ l c / b , lc është distanca e vendosjes së pengesës për

deformim anësor të brezit të shtypur, ndërsa b është dhënë në figurën 5.3.1. Nëse
analizohohet deformimi-epja anësore e tërë mbajtësit si tërsi atëhere kc=1.

(4) Sforcimet normale në brinjë , duhet të plotësojnë kushtet vijuese:

σ w ,c , d ≤ f c , w , d , (5.3.1e)

σ w , t ,d ≤ f t , w ,d , (5.3.1f)

ku kemi:
σ w ,c ,d dhe σ w ,t ,d sforcimi llogaritës në shtypje, përkatësisht në shtypje,

fc , w ,d dhe f t , w ,d fortësia llogaritëse në shtypje të brinjës, përkatësisht në

tërheqje gjatë përkuljes.

(5) Nëse nuk janë dhënë vlerat e veqanta për fortësinë llogaritëse në tërheqje të
brinjës, përkatësisht në shtypje, duhet të merren vlerat e caktuara të fortësisë
llogaritëse në rrafshin e plakës.

(6) Duhet të dëshmohet se vazhdimet e mbajtësve të tillë kanë fortësi të mjaftuar.

(7) Nëse nuk është bërë analiza detale e epjes, atëhere duhet të vërtetohet se:
h w ≤ 70 b w (5.3.1g)
Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

  (h f ,t + h f ,c )
b w h w 1 + 0,5  f v , 0,d per h w ≤ 35b w
  hw  (5.3.1h,j)
Vb = 
35b 2 1 + 0,5 (h f ,t + h f ,c ) f per 35 < h w ≤ 35b w
 w  v , 0 ,d
  hw 

ku kemi:
hw lartësia e brinjës,
hf,c lartësia e flanshës së shtypur,
hf,t lartësia e flanshës së tërhequr,
bw trashësia e brinjës,
fv,0,d fortësia llogaritëse në shkëputje për pllakën.

(8) Në prerjen 1-1 në figurën 5.3.1, duhet të tregohet se:

f v ,90,d per h f ≤ 4b w
 (5.3.1k,l)
τ mean ,d =  4b w 
0 ,8

f v ,90,d   per h f > 4b w

  hf 

ku kemi:
τ mean ,d sforcimi në shkëputje njëtrajtësisht i shpërndarë në prerjen 1-1,

hf mund të jetë hf,c ose hf,t dhe

fv,90,d fortësia llogaritëse në shkëputje për brinjën për rrafshin normal në
rrafshin e pllakës.

5.3.2 MBAJTËSIT E NGJITUR ME FLANSHË TË HOLLË

P(1) Supozohet ndryshimi linear i deformimeve për prerjen tërthore.

P(2) Duhet marrë parasyshë ndikimin e shpërndarjes së sforcimeve në gjërsinë e

flanshës së hollë nga zhvendosjet shkëputëse dhe gungëzimeve,

(3) Nëse nuk bëhet llogari më detale, këto lloje të mbajtësve duhet trajtuar si mbajtës
me prerje tërthore“I” ose “U” (figura 5.3.2) me gjërsi efektive të flanshës bw e cila
llogaritet sipas shprehjeve:
b ef = b c ,ef + b w (ose b t ,ef + b w ) për prerje “I” (5.3.2a)

ose
b ef = b c ,ef + b w (ose b t ,ef + b w ) për prerje “U” (5.3.2b)
Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

Vlerat për bc,ef dhe bt,ef nuk duhet të jenë më të mëdha se vlerat maksimale të
llogaritura, duke marrë parasyshë zhvendosjet shkëputëse. Gjithashtu bc,ef ef nuk
duhet të jenë më të mëdha se vlerat maksimale të llogaritura të fituara duke marrë
parasyshë gungëzimin e flanshës vertikale.
(4) Vlerat maksimale të gjërsisë efektive të flanshës në varësi nga zhvendosjet
shkëputëse dhe gungëzimet janë dhënë në tabelën 5.3.2, ku l është hapësira e
mbajtësit të përkulur.
Tabela 5.3.2 Vlerat maksimale të gjërsisë efektive të flanshës prej zhvendosjeve
shkëputëse dhe gungëzimeve të flanshës.
Materiali i flanshës zhvendosjet shkëputëse gungëzimi i flanshës
Pllakat e furnirit me drejtim të fibrave në
mjetet lidhëse:
- paralel me brinjët 0,10 l 25 hf
- normal në brinjë 0,10 l 20 hf

Pllakat me drejtim të njohur të fibrave OSB 0,15 l 25 hf

Pllakat ashkëlore dhe fibrore me drejtim të 0,20 l 30 hf
ndryshëm të fibrave

(5) Nëse nuk është aplikuar llogaritje e saktë e gungëzimit, gjërsia e lirë e flanshës
nuk duhet të jetë më e madhe se dyfishi i gjërsisë efektive e cila është e llogaritur
nga kushti i gungëzimit të flanshës.
(6) Për prerjen 1-1 në figurën 5.3.2, duhet të vërtetohet:
τ mean ,d ≤ f v ,90,d , (5.3.2c)

ku kemi:
τ mean ,d sforcimi llogaritës në shkëputje për prerjet, duke supozuar shpërndarje

të njëtrjtshme në gjërsinë e prerjes 1-1,

f v ,90,d fortësia llogaritëse e flanshës në shkëputje normal në fibra.
bef bef
0,5 0,5
hf,c

1 1 1 1
hw
hf,t

0,5 bt,ef
bf bw bf bw

Figura 5.3.2 Mbajtësi i përkulur me flanshë të hollë.

Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

(7) Sforcimet normale në flansha bazuar në gjërsin efektive të flanshës duhet të

plotësojnë kushtet vijuese:
σ f ,c , d ≤ f f ,c , d (5.3.2d)

σ f , t ,d ≤ f f , t ,d (5.3.2e)

ku kemi:
σ f ,c ,d (f f ,c ,d ) sforcimi llogaritës mesatar në shtypje në flanshë

σ f ,t ,d (f f ,t ,d ) sforcimi llogaritës mesatar në tërheqje në flanshë

f f ,c , d fortësia llogaritëse në shtypje në flanshë

f f , t ,d fortësia llogaritëse në tërheqje në flanshë

(5) Vazhdimet e mbajtësve të këtillë duhet të kenë fortësi të mjaftuar.

5.3.3 MBAJTËSIT E PËRKULUR ME MJETE LIDHËSE MEKANIKE

P(1) Nëse prerja tërthore e mbajtësit të përkulur është e përbër prej disa elementeve të
ngjitur me mjete lidhëse mekanike, duhet marrë parasyshë zhvendosjet në rrafshet
lidhëse.
(2) Gjatë llogarisë mund të supozohet lidhja lineare në mes të forcave dhe
zhvendosjeve.
(3) Për llogaritje sipas konceptit të teorisë së gjendjes kufitare mbajtëse te lidhjet e
elementeve të realizuara me mjete lidhëse në formë shkopinjësh, moduli fillestar i
zhvendosjeve Ku në rrafshin e shkëputjes, llogaritet sipas:
K ser
Ku = 2 (5.3.3a)
3
Vlerat për Kser janë dhënë në 4.2.
(4) Nëse distanca e mjeteve lidhëse ndryshon njëtrajtësisht në drejtimin gjatësorë
ndërmjet Smin dhe Smax (≤ 4S min ) është në pajtim me ndryshimin e forcës
shkëputëse, atëhere vlera efektive e distancave llogaritet sipas shprehjes:
Sef=0,75Smin + 0,25Smax (5.3.3b)
(5) Vlerat e sforcimeve duhet të llogariten së paku për deformime fillestare dhe përfundimtare
duke shfrytëzuar vlerta përkatëse kdef të dhëna në tabelën 4.1.
(6) Mënyra e llogaritjes të aftësis mbajtëse të mbajtësve të përkulur me prerje tërthore të
përbër, elementet e të cilave janë të lidhur me mjete lidhëse mekanike është dhënë në
aneksin B.
Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

5.3.4 SHUFRAT E SHTYPURA ME PRERJE TË NDËRLIKUAR TË LIDHUR ME MJETE

LIDHËSE MEKANIKE OSE NGJITËS

P(1) Gjatë llogarisë duhet marrë parasyshë deformimet nga zhvendosjet e lidhjeve, nga
shkëputja dhe përkulja në lidhjet transverzale dhe kushinetat, elementet themelore,
si dhe nga forcat aksiale në shufrat me mbushje kapriatë.
(2) Llogaria e aftësisë mbajtëse të shtyllave me prerje tërthore në formë të “I” dhe në
formë të kutisë si shumpjesë përbërëse dhe shufrave kapriatë të shtypura, janë
dhënë në aneksin C.

5.4 KONSTRUKSIONET

5,4,1 MBAJTËSIT KAPRIATË

5.4.1.1 Përgjithësisht

P(1) Nëse nuk shfrytëzohet modeli i përgjithshëm gjatë llogaritjes, mbajtësit kapriat
duhet trajtuar si sistem i shufrave të lidhura centrike.
P(2) Vijat sistemore të të gjitha shufrave duhet të jenë mbrenda vijave të konturave
materiale të shufrave, ndërsa vijat e sistemit të shufrave të brezeve duhet të
përputhen me qendrën e rëndesës të prerjeve tërthore.
(3) Për modelimin e lidhjeve ekscentrike ose mbështetësve mund të shfrytëzohen
shufrat fiktive. Gjatë kësajë duhet tentuar që drejtimi i shufrës fiktive të i përgjigjet
drejtmit të forcës në shufër.
(4) Gjatë llogarisë së elementeve në shtypje të mbajtësve kapriatë jolineariteti
gjeometrik (epja) mund të neglizhohet, nëse është marrë parasyshë gjatë
kontrollës së stabilitetit të secilit element në veqanti.
distanca e
nyjeve

vija e elementi fiktiv

shufra e i mbajtësit
sistemit
jashtme

mbështetësi shufra e
jashtme

Figura 5.4.1.1 Shembuj të konfigurimit të shufrave të kapriatës dhe modelet e elementeve

Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

5.4.1.2 Analiza e përgjithshme

P(1) Kapriatat duhet trajtuar si konstruksione në formë të ramave te të cilat duhet marrë
parasyshë deformimet e shufrave dhe lidhjeve në nyje, ndikimin e ekscentricitetit të
mbështetësve dhe shtangësis të lidhjes së mbështetësit të konstruksionit gjatë
përcaktimit të forcave dhe momenteve në shufrat.

P(2) Kur vijat sistemore të shufrave mbushëse nuk përputhen me akset e qendrave të
rëndesës, atëhere duhet të merret parasyshë ndikimi i ekscentricitetit gjatë
përcaktimit të fortësisë së këtyre shufrave.

(3) Elementet duhet llogaritur në bazë të shtangësive përkatëse të shufrave të

definuara në kapitullin 3 dhe zhvendosjes së lidhjeve, të dhëna në pjesën 4.2 ose
aneksin D. Duhet përvetësuar që shtangësia e shufrave fiktive i përgjigjet
shtangësive të shufrave fqinje.

(4) Nëse llogaria bëhet sipas teorisë së rendit të II-të, shtangësitë e shufrave duhet
shpërndarë me koeficientin parcial γm (të dhënë në tabelën 2.3.3.2).

(5) Përgjithësisht, nyjet-lidhjet mund të trjatohen si sharnjera.

(6) Zhvendosja në lidhje mund të mos merret parasyshë në llogari, nëse shpërndarja e
forcave dhe momenteve në shufra nuk ndryshon dukshëm.

(7) Mund të supozohet se lidhjet janë sharnjerë, nëse defromimi i tyre nuk ka ndikim të
konsiderushëm në shpërndarjen e forcave dhe momenteve.

5.4.1.3 Analiza e thjeshtësuar

P(1) Si alternativë analizës së përgjithshme, analiza e thjeshtësuar është e lejuar për

kapriata me mbushje trekëndësh dhe aplikohet nën kushtet vijuese:
- këndet e jashtme ndërmjet dy fushave të shufrave të brezit kanë min 1800,
- disa pjesë të mbështetësve-kushinetave shtrihen vertikalisht nën nyjen
mbështetëse (figura 5.4.1.1) ose sikur në aneksin D.4(2),
- lartësia e kapriatës duhet të jetë më e madhe se 15% e hapësirës dhe sa 10
lartësi maksimale të shufrave të brezit.
Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

(2) Forcat normale në shufra caktohen nën supozimin që shufrat në mes veti janë të
lidhur me sharnjera.

(5) Momentet e përkuljes në shufrat të cilat shkojnë-mbështeten në një hapsirë të

kapriatës caktohen në bazë të supozimeve se nyjet në lidhje janë sharnjera.
Momentet e përkuljes në shufra të cilat janë të pa shkëputura nëpër disa fusha të
kapriatës, caktohen në bazë të supozimeve mbështetje e lirë në pikat e pa
lëvizshme. Ndikimi i zhvendosjeve dhe shtangimeve të pjesëshme në nyje futet në
llogari me redukimin e momentit të përkuljes për vlerën e 10%. Momentet në fushë
duhet përcaktuar duke marrë parasysh momentin e redukuar në nyje.

5.4.1.4 Llogaria e shufrave

(1) Te shufrat e shtypura, gjatësia efektive e epjes në rrafshin e kapriatës duhet të

përvetësohet përgjithësisht si distanca ndërmjet dy pikave lidhëse të vijës së epjes
së shufrës.

(2) Te shufrat me mbushje tërësisht trekëndëshe, gjatësia efektive e epjes për shufrën
e shtypur duhet të përvetësohet gjatësia e vërtetë e vijes sistemore:
- te shufrat të cilat shtrihen vetëm në një fushë dhe te të cilat shtangësia e
lidhjeve në skaje të shufrave neglizhohet
- shufrat e pa shkëputura nëpër disa hapësira të pa ngarkuara me ngarkesë
transverzale.

(3) Kur përdoret analiza e thjeshtësuar, duhet të supozohen vlerat vijuese të gjatësive
efektive të epjes së shufrave të shtypura, (figura 5.4.1.4):

- te shufrat e pa ndërprera nëpër disa hapësira me ngarkesë transverzale,

mirëpo pa momente të konsiderueshme në skaje:

- në fushat e fundit: 0,8 nga gjatësia e hapësirës përkatëse,

- në fushat e mbrendshme: 0,6 nga gjatësia e hapësirës përkatëse
- mbi mbështetësa: 0,6 nga gjatësia më e madhe e shufrave të cialt arrijnë
mbi mbështetës

- te shufrat e pa ndërprera nëpër disa hapësira me ngarkesë transverzale,

dhe me momente të konsiderueshme në skaje:
Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

- në fundin e shufrës me momentet: 0 (thjeshtë, nuk ka efekte të epjes)

- në fushën e parafundit: 1,0 e gjatësisë së hapësirës
- për fushat tjera dhe mbi mbështetësa: sikur që është më parë e përshkruar (pa momente
më të konsiderueshme në skaje).

Te llogaritja e fortësisë të shufrave të shtypura dhe lidhjeve forcat llogaritëse

normale duhet të rriten 10%.

0,8
0,6
0,6 0,8 1,0
0,8
0,6 0,6
0,0
0,8

a) Pa momente të konsiderushme në skaje b) Me momente të konsiderushme në skaje

Figura 5.4.1.4 Gjatësitë efektive të epjes

P(4) Gjithashtu duhet të vërtetohet stabiliteti i shufrave jashtë rrafshit të kapriatës.

5.4.1.5 Kapriata me lidhje të realizuara me pllaka të dhëmbëzuara metalike

(1) Rregullat e veqanta të cilat kanë të bëjnë me llogaritjen e kapriatave me lidhje të

realizuara me pllaka të dhëmbëzuara metalike, janë dhënë në aneksin D.

5.4.2 DIAFRAGMAT E MESKATEVE DHE KULMEVE

P(1) Kjo pjesë ka të bëjë me fortësinë në rrafshin e diafragmës nga veprimi i erës.
Diafragmat horizontale, meskatore dhe kulmore janë konstruksionet e formuara
prej mveshjes dhe ngjitjes së pllakave të punuara prej materialeve me bazë të
drurit dhe lidhjeve me mjete lidhëse mekanike për ramin prej drurit.

(2) Aftësia e mjeteve lidhëse në skajet e pllakës mveshëse mund të rritet për 20% nga
vlerat e dhëna në kapitullin 6.
(3) Për diafragmat me ngarkesa të njëtrajtshme (figura 5.4.2) mund të përdoret analiza
e thjeshtësuar, nëse janë plotësuar kushtet:
- hapësira l sjellet ndërmjet 2b dhe 6b, ku b është gjërsia e diafragmes,
Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

- në llogari sipas gjendjes kufitare të mbajtjes meritore janë ndikimet për

mjetet lidhëse, e jo për mveshje të diafragmës,
- diafragmat janë të punuara në pajtim me rregullat për ekzekutimin e
hollësirave të dhëna në kapitullin 7.

trau skajorë

vijat diskontinuale

struktura e paneleve

b
l

Figura 5.4.2 Ngarkesa e diafragmës dhe renditja e zhvendosur e pllakave

(4) Nëse nuk bëhet analiza detale, trajet skajore duhet të llogriten ashtu që të mund të
pranojnë momentin maksimal të përkuljes në diafragmë.

(5) Mund të supozohet se forcat prerëse në diafragmë janë të shpërndara

njëtrajtësisht.

(6) Kur pllakat e mveshjes janë të zhvendosura (figura 5.4.2), distancat e gozhdave
përgjat gjatësisë së pllakës diskontinuale mund të rriten për vlerën 50%
(maksimum deri 150mm) duke mos redukuar aftësinë mbajtëse.

5.4.3 DIAFRAGMAT MURË

P(1) Kjo pjesë ka të bëjë me fortësinë e diafragmeve në formë të murit të tipit ancak.
Diafragmat përbëhen nga ramat prej druri dhe mveshjeve të cilat janë prej pllakave
me bazë të drurit, të ngjitura me mjete lidhëse mekanike nga njëra ose dy anët.

(2) Aftësia mbajtëse e diafragmave në formë të murit Fk nën ndikimin e forcave, të

cilat veprojnë mbi ancak të diafragmës e cila është e siguruar nga nfritja (me
veprim vertikal ose ankerim), mund të caktohet:
- me llogari, sipas mënyrës llogaritëse ose
- me testimin e konstruksionit të prototipit - modelit në pajtim me prEN594.
Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

(3) Analiza tjetër, analiza e thjeshtësuar mund të shfrytëzohet për diafragma në formë
të murit të cilat përbëhen nga mveshjet prej pllakave të përforëcuara nga njëra anë
në ramin prej drurit (figura 5.4.3a), me kusht që të vlejë se:
- në mure nuk egzistojnë hapje të cilat janë më të mëdha se katrori brinja e të
cilit është 200mm,
- distanca e mjeteve lidhëse është konstant përgjatë perimetrit të çdo pllake
mveshëse,
- b ≥ h/4.

(4) Llogaritja e aftësisë mbajtëse Fv,d mund të bëhet me shprehjen vijuese:

2
b  b
Fv ,d = ∑ Ff ,d  i  l (5.4.3a)
 bl  s
ku kemi:
Ff,d aftësia mbajtëse tërthore për mjetin lidhës,
bl gjërsia më e madhe e pllakës mveshëse,
bi gjërsitë e pllakave tjera (b2, b3, ..),
s distancat e mjeteve lidhëse.
Aftësia mbajtëse llogaritëse e mjeteve lidhëse përgjatë vijave të diafragmës mund
të jetë e rritur me faktorin 1,2 sipas vlerave përkatëse të dhëna në kapitullin 6.

(5) Nëse kemi pllakat mveshëse nga dy anët e diafragmës të tipit të njejtë dhe trashësi
të njejtë, aftësia mbajtëse mund të përvetësohet si shuma e aftësive mbajtëse të
çdo elementi në veqanti. Nëse mveshja ose mjetet lidhëse janë të llojeve të
ndryshme, atëhere vetëm gjysma e kapacitetit të aftësisë mbajtëse të
komponentes më të vogël mund të përvetësohet për llogari.

(6) Shufrat e shtypura të ramave duhet të llogariten për forcën:

Fd=0,67 Fv,d h/b për pllaka mveshëse nga dy anët (5.4.3b)
Fd=0,75 Fv,d h/b për pllaka mveshëse nga njëra anë (5.4.3c)

(7) Shufrat e tërhequra të ramave duhet të ankerohen direkt për bazën dhe të
llogariten për forcën Fd ku kemi:
Fd = Fv,d h/b (5.4.3d)
Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

(8) Nëse ndonjë prej pllakave mveshëse mbrenda diafragmës përmbanë hapje për
derë ose dritare këto pllaka nuk mund të merren parasysh gjatë llogaritjes së plotë
të fortësisë së diafragmës. Secili grup i pllakave mveshëse të plota fqinje duhet të
jetë e ankeruar sikur diafragmë në formë të murit të vequar sikur janë treguar në
figurën 5.4.3c.
b
b1 b1 b2 b3
Fv,d b test

h
h test

Fu,d

Fc,d Ft,d

a) Diafragma tipike b) diafragma për shqyrtime

Figura 5.4.3 Konstruksioni i diafragmës tipike (a) dhe diafragmës për shqyrtim (b)

(9) Nëse aftësia mbajtëse karakteristike e testuar është e caktuar (figura 5.4.3b),
fortësia e diafragmës me konstruksion të njejtë, mirëpo me lartësi të ndryshuar h
dhe gjërsi b, mund të caktohet nga shprehja:

Fk = kb kh Ftest,k, (5.4.3e)
ku kemi:
 b
b per b test ≤ b
 test
 b 
2

k b =   per 0,5 ≤ b < b test (5.4.3f,g,h)

 b test 
0 per b ≤ 0,5b test



dhe
 h test  2
  per h ≥ h test
k h =  h  (5.4.3j,k)

1 per h < h test
Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

Fu,d

Fu,d

pikat ankeruese
Figura 5.4.3c Diafragmat me hapje

5.4.4 RAMAT NË RRAFSH

P(1) Sforcimet e shkaktuara nga imperfeksioni struktural gjeometrik (mënjanimet

ndërmjet akseve gjeometrike dhe qendrave të rëndesave të prerjeve tërthore nga,
për shembull, jo homogjeniteti i materialit), si dhe zhvendosjet në konstruksione
nga teoria e rendit të II-të, duhet marrë parasysh gjatë llogaritjes.

(2) Llogaria mund të bëhet me ndihmën e teorisë së rendit të II-të me supozimet

vijuese:
- duhet marrë se forma e imperfeksionimit të konstruksionit i përgjigjet
gjendjes së pangarkuar për deformimet e mundshme fillestare. Ky deformim
mund të caktohet me ndihmën e këndit të pjerrtësisë së konstruksionit, (φ)
ose të pjesëve të vequara dhe lakësës fillestare të shufrës e cila ka formën
e sinusoidës, ndërmjet nyjeve, me zhvendosje maksimale në mesin e
shufrës, me jashtëqendërsinë e;
- si vlerë minimale të φ në radian duhet marrë:
f = 0,005 për h ≤ 5m (5.4.4a)
f = 0,005 5/h për h>5m (5.4.4b)
ku h është lartësia e konstruksionit ose gjatësia e elelemtit në m;
- si vlerë minimale për e duhet marrë:
e = 0,003 l (5.4.4c)
- ulja duhet të llogaritet duke shfrytëzuar vlerat për E:
E = E0,05 fm,d / fm,k (5.4.4d)
Shembuj të deformimeve fillestare të supozuara janë dhënë në figurën 5.4.4.
Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

a.
l l2
l1
α
h

b.
0,003l1
α−φ α−φ

c.
0,003l 0,003l2
α+φ
α+φ 0,003h

Figura 5.4.4 Shembuj për deformimet e supozuara fillestare

(a) format e ramave,
(b) deformimet e supozuara fillestare nga ngarkesa vertikale simetrike,
(c) deformimet e supozuara fillestare nga ngarkesa vertikale jo simetrike.

5.4.5 SHTANGIMET DHE ELEMENTET PËR SHTANGIME

5.4.5.1 Përgjithësisht

P(1) Konstruksionet të cilat nuk janë në mënyrë adekuate të shtanguar, duhet të

shtangohen me shtangimet për arsye të pegimit të epjes ose tejkalimit të
zhvendosjeve,

P(2) Gjatë llogaritjes duhet marrë parasyshë sforcimet e shkaktuara nga imperfeksionet
strukturale dhe gjemetrike si dhe zhvendosjeve sipas teorieë së II-të (duke marrë
zhvendosjen e cilësdo lidhje).

P(3) Forcat në shtangime duhet të caktohen në bazë të kombinimeve më të pa

volitshme të imperfeksionimit struktural dhe zhvendosjeve sipas teorisë së rendit të
II-të.
Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

5.4.5.2 Shufrat e vequara të shtypura

(1) Te shufrat e shtypura te të cilat duhet vendosur mbështetësa tërthorë në pika të

ndryshme në distancë a (figura 5.4.5.2), për zhvendosje fillestare për shufrta e pa
ngarkuara ndërmjet mbështetësve duhet përvetësuar vlerat vijuese:
- a/500 për shufrat nga druri i ngjitur i lameluar, dhe
- a/300 për shufra tjera.

(2) Secili mbështetës i ndërmjejmë duhet të ketë shtangësi minimale të sustës C e cila
llogaritet sipas shprehjes:
EI
C = k sπ2 , (5.4.5.2a)
a3
ku kemi:
fm ,d
E = E 0,05 , (5.4.5.2b)
fm,k

ks=2(1+cos π /m). (5.4.5.2c)

m është numri i fushave në gjatësinë a.

(3) Vlera minimale e forcës stabilizuese llogaritëse Fd në secilin mbështetës është:

Fd=Nd/50 për drurin monolit (5.4.5.2d)

Fd=Nd/80 për drurin e ngjitur të lameluar (5.4.5.2e)
ku Nd është forca llogaritëse mesatare në shtypje për shufrën.

a
N N
m=2
C

a
N N
m=4
C C C

Figura 5.4.5.2 shembuj të shufrave të shtypura të vequara e të mbështetura në mbështetësa

transversale në shtangime.

(4) Vlera llogaritëse e forcës stabilizuese Fd për zonën e shtypur të mbajtësit të

përkulur me prerje tërthore drejtkëndëshe duhet të caktohet në bazë të shprehjes
5.4.5.2(3), ku kemi:
Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

Md
Nd = (1 − k crit ) , (5.4.5.2f)
h
Vlera kcrit duhet të caktohet nga shprehja 5.2.2.(4) për traun e pa shtanguar. Md
është momenti maksimal llogaritës për mbajtësin me lartësi h.

5.4.5.3 Elementet për shtangim të mbajtësve tra ose kapriatë

(1) Për serinë prej n mbajtësve tra paralel ose kapriateve të cilët kërkojnë mbështetje
anësore ndërmjet mbështetësve A, B, etj (figura 5.4.5.3) duhet paraparë
konstruksionin për shtangim ashtu që përveq ndikimeve nga ngarkesa horizontale
mund të pranon edhe ngarkesë të njëtrjatshme shtesë q, ku kemi:
nN d
qd = k l , (5.4.5.3a)
30l
1

k l = min  15 , (5.4.5.3b)

 l
Nd është forca mesatare llogaritëse aksiale në shtypje te mbajtësit tra ose
kapriatë për tërë gjatësinë l në m.
(2) Zvendosja horizontale në mes të hapësirës nga ngarkesa qd e cila vepron si e
vequar, nuk duhet të kaloi vlerën l/700.
(3) Zhvendosja horizontale nga qd dhe cilësdo ngarkesë tjetër nuk duhet të kaloi
vlerën l/500.
N N N
elementit për shtangimit
Ngarkesa e jashme e
B
l
A

N N N Elementi për
1 4 4 44 2 4 4 4 43 shtangim
n shufra

Figura 5.4.5.3 Mbajtësit tra ose kapriatë me mbështetje anësore - transvesale

Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

5.4.6 SHPËRNDARJA E NGARKESAVE

(1) Te montimet e këtilla prej më shumë elementeve në distancë të njejtë dhe në

mënyrë anësore të lidhur në sisteme konsinuale për shpërndarje të ngarkesave,
aftësia mbajtëse llogaritëse e elementeve duhet të shumëzohet me faktorin e
shpërndarjes së ngarkesës k l s.

(2) Për elemente të montuara të konstruksionit me sisteme përkatëse të caktuar të

shpërndarjes së ngarkesave, të përshkruara në tabelën 5.4.6, nëse nuk është bërë
analiza detale, mund të supozohet se vlera k l s = 1,1 nëse janë të plotsuara

kushtet vijuese:
- sistemi për shpërndarje është i llogaritur për veprime të përhershme dhe të
ndryshushme
- secili element i sistemit për shpërndarje të ngarkesës është kontinual mbi
më së paku dy fusha, ndërsa vazhdimet e tyre nuk janë në të njejtën fushë.

Tabela 5.4.6. Përshkrimi i elementeve të montuara të konstruksionit dhe sistemeve për

shpërndarje të ngarkesës
Elementet e montuara Sistemi për shpërndarje të ngarkesave
Kulm i rrafsht ose konstruksionet meskatore, Pllakat ose mveshjet
me hapësirë maksimale 6m
Kapriatat e kulmit (hapësira maksimale 12m) Listelat e kulmit, brinaket ose dyshemea prej
dërrasave
Brinjët (hapësira maksimale 6m) Listelat e kulmit ose dyshemea prej dërrasave

Brinjët e murit (lartësi maksimale 4m) Brezi i lartë dhe i poshtëm, mveshja prej
dërrasave së paku nga njëra anë