Hulki Cevizolu

TARH TRKLER'DE BALAR (TRK DL'NN KKEN)

Ceviz Kabuu
Y a y n l a r

Sylei Dizisi - 6 Ceviz Kabuu Yaynlar - 9 TARH TRKLER'DE BALAR (TRK DL'NN KKEN)

Yazan: Hulki Cevizolu

Yayn Haklar: Hulki Cevizolu ve Ik Yaynclk Gaz.ve Mat.Ltd.ti.

ISBN: 975-6613-08-4 1.Bask, Eyll 2002 2.Bask, ubat 2003 3.Bask, Eyll 2004

Basld Yer: zkan Matbaaclk Ltd. ti., Ankara (0.312) 229 59 72

CEVZ KABUU YAYINLARI, Ik Yaymclk'n Kitap Yayn Markasdr

Ik Yaynclk Gaz. ve Mat. Ltd. ti. 5. Basn Sitesi Duyu Sok. No:45/28 ankaya-Ankara Tel:(0.312) 441 33 45(pbx) Faks:(0.312) 442 68 38 www.cevizkabugu.com.tr

Hulki Cevizolu

TARH TRKLER'DE BALAR

(TRK DL'NN KKEN)

Ceviz Kabuu Yaynlar

HULK CEVZOLU

PROFESYONEL YAAMI: Gazeteci-TV program yapmcs Hulki Cevizolu, A.. Siyasal Bilgiler Fakltesi'nde "Siyaset Bilimi" lisans ve "iletmecilik" yksek lisansn tamamlad. 1981'de gazetecilie balad Hrriyet'te aralksz 8 yl altktan sonra eitli basn kurulularnda muhabir ve ynetici olarak grev yapt. 1994'te balad "Ceviz Kabuu" programn Star Televizyonu'nda srdryor. Hulki Cevizolu'nun programlar yksek retimde baz derslerde incelenmekte ve baz doktora tezlerinde kaynak oluturmaktadr. DLLER: Verilen dller arasnda Hulki Cevizolu'nun kabul ettii baz dller: Yln Tartma Program (istek Bilge Kaan Okullar-2004); Tv Haber Program Dalnda Yln Sembol (zel Sembol ..O.-2004); lkeli Gazeteci dl (Sivas Cumhuriyet ni. Atatrk Dnce ve Trk Dili Topluluklar-2004); En iyi Tartma Program (KKTC Girne Amerikan ni.-2004); En Beenilen Tartma Program (Maltepe ni.-2004); En yi Tartma Programcs (Trk Ocaklar Trabzon b.-2004); En iyi Tartma Programcs (13 letiim Fakltesi Dekannn zel dl-2004) (Trkiye'de ilk); En iyi Tartma Program (Polis Akademisi-2004); En iyi Tartma Program (Uluda ni. Uluslararas ilikiler Topluluu-2004); Yln Atatrks (Atatrk Dnce Dernei, D. b.-2004); Yln TV Program (Nide niversitesi2004); Yln Tartma Program (Trk Eitim-Sen-2004); Yln En iyi Tartma Program (zel Radyo ve Televizyon Yaynclar Dernei-2004); En Beenilen TV. Program Yapmcs (K.T.. letme ve Ekonomi Kulb-2003); Yln Tartma Program (.. Diplomasi Kulb-2003); En iyi Haber Programcs (Gazi ni. Uluslararas ilikiler Aratrma Topluluu-2003); Ulusal Televizyon Ak Oturum ve Sylei dalnda 2002 Ylnn En Baarl letiimcisi (Seluk ni. letiim Fakltesi2003); Basn Onur dl (Cumhuriyeti Genlik Platformu- 2003); Ziyad Nemli Byk dl (Trabzon Gazeteciler Cemiyeti - 2003); Trk Dnyas'na Hizmet dl (Trk Dnyas Yazarlar ve Sanatlar Vakf-TRKSAV- 2003); En ok izlenen Tartma Program (H.. Bes. ve Diy. Kulb- 2002); En Beenilen TV Program Yapmcs (B.. letme ve Ekonomi Kulb- 2002); Yln En yi Aratrma Program (.. Bilgisayar Kulb- 2002); Ak Oturum Dalnda 2001 Ylnn En Baarl letiimcisi (Seluk ni. letiim Fakltesi- 2002); 2002 Karaman Trk Dili dl (Karaman Valilii- 2002); En yi Haber ve Tartma Program (A.. Hukuk Fakltesi Birleik Hukukular Kulb- 2002); Medyann En iyileri, 2001 Yl En yi Tartma Program (zel Radyo ve Televizyon Yaynclar Dernei-2002); En Beenilen Tartma Program (M.. letiim Fakltesi- 2001);

Aratrma dalnda 2000 Ylnn Biliimcisi (.. Bilgisayar Kulb-2001); Baar dl (Aydn Gaz.Cem.-2001); Trk Kltrne ve Sosyal Hayatna Hizmet Eden TV Prog. dl (Trk Ocaklar- 2000); Televizyon Sylei dalnda 1999'un Baarl iletiimcisi (.. letiim Fakltesi-1999); Gazetecilik dalnda Yln Altn Adam dl (Anadolu Basn Birlii-1999); Televizyon Sylei dalnda 1998'in Baarl letiimcisi (..letiim Fakltesi-1998); 1998 Sedat Simavi Televizyon dl (T.Gazeteciler Cemiyeti-1999); Medyada Hogr dl (.Kale Onsekiz Mart ni.-1998); Televizyon Sylei dalnda 1997'nin Baarl iletiimcisi (.. letiim Fakltesi-1997); Yln Gazetecisi (Gazeteciler Cemiyeti-1997) (Tm Medya iinde yalnzca tek kiiye verilen di); Jri zel dl (Dou And. Gaz. Cem.-1997); TV Tartma dalnda Yln Televizyoncusu (T.Yazarlar Birlii-1997); Cengiz Polatkan dl (RTGD-1997); Haber dalnda Yln Gazetecisi (GD-1987); Haber dalnda Yln Gazetecisi (GD-1986). KTAPLARI: Tarih Trkler'de Balar (2004, 3. bask), Masonluk ve Rotaryenlik (2004, 8. bask), Trkiye ve Trke zerine Oynanan Oyunlar (2004, 2. bask), Ya Sev, Ya Sevr (Bir Gafletin Bymesi) (2004, 9. bask), Btn Kaleler Zaptedilmedi (Attil lhan'la Birka Saat) (2004, 10. bask), Uzayllardan Vahiyler I (2003), Taze Yaz Kokusu (2003, 2. bask), Amerika'nn Krfez Sava (2003, 2. bask), Altn ve Suikast (Bergama ve Alman Vakflar Olay) (2003, 2. bask), 28 ubat: Bir Hkmet Nasl Devrildi (2003, 3.bask), Trk Olmak (2003, 2.bask), Kur'an ifrecilerine Cevaplar Edip Yksel :"pe At" (2002, 9. bask), Trke badet (2002, 3. bask), Szmn z (Oulcan Cevizolu'nun Resimleriyle) (2002), Yaar Nuri ztrk'e Soruyorum (2002, 2. bask), Yakn Zamanlar Tarihi (2001), Generalinden 28 ubat itiraf :"Postmodern Darbe" (2001), Eekli Ktphaneci (2000), Nurculuk (1999), Lider Troyka (1999), zelletirme (1998, 3. bask), Yaar Nuri ztrk (1998), Vicdanmz Yastk Yapp Yatyoruz (1998), eyhler, Mritler ve Yalanc Peygamberler (1997), Dn Bugn ile 68'liler (1997), Ceviz Kabuu (1996, 2. bask), Misyon (1987).

STDYO KONUMACILARININ ZGEMLER

KZIM MRAN Dou Trkistan'n ili Nehri zerindeki Kulca Kentinde 04.07.1919'da dnyaya geldi. 1932'de tahsiline istanbul'da devam etti. Almanya'da Berlin niversitesi'nde ve stanbul Teknik niversitesi'nde inaat yksek mhendislii okudu. Almanca, Rusa, ngilizce, ve Trk leheleri (Tatarca, zbeke, Bakurta, Taranca, Kakarlka (yani Uygurca), Kazaka, Krgzca, Azerice, Trkiye Trkesi ile kendi ana lehesi olan, Tmenlike) dnda Yunanca, Latince, talyanca'y meslek aratrmalarna yarayacak kadar bilmekte, hayatnn byk bir ksmn Trk tarihini aratrmakla geirmektedir. Etrsk Yazsn dnyada ilk defa okudu. Orhon-Selene Yaztlar zerinde incelemelerde bulundu. Onbinlerce yllk Trk tarihini aydnlatc almalar yapt. Slgenta Maarasnda Trke'nin 16.000 yllk izlerini buldu. Kendi Azndan HALK TARCAN l renimden gemitir. MZK - Piyano, istanbul Konservatuar Piyano blm'nden mezundur, Ferdi Statzer'in rencisidir. Roma ve Siena'da Guido Agosti ile Salzburg'ta Cario Zecchi, Paris'te J. Fevrier ile alt. SANAT TARH - istanbul niversitesi, Edebiyat Fakltesi, Sanat Tarihi Blm'nde, Trkislm sanat, Bizans sanat, Rnesans sanat ve Tanzimat edebiyat. ETNO / MZKOLOJ (Bu unvan iki disiplinden oluur, etnolog ve mzisyeni bir araya getirir. Sanld gibi ok sesli mziin sorunlaryla ilgilenen, Mzikoloji ile hibir ilgisi yoktur). Zamann blnmezliini, geleneksel Anadolu Trk Halk Mzii'nin karakteristii olan Aksak tartlardan hareketle aklam olduu "toplam teorisiyle", 1962'de, Fransa'da, niversiteler st bir kurulu olup 1000 laboratuarla alan yarmada 56 kii arasnda tek kii olarak girmitir. 1962'den bu yana, Miran'n bulgular zerinde bilimsel bir pheyle eilmi, bu bulgularn teki uygarlklarla olan ilikilerini aram, incelemi ve 1988'den sonra, n-Trk Uygarlklarn ve Miran'n tannmas iin faaliyete gemitir. Halen, (n-Trk Uygarlna giri ya da Resmi tarihin k) balkl 4'nc kitabn bitirmek zeredir. Franszca olarak (Genese) Dergisi'nde yazlar kmtr. Franszca (Etrsk/skit ve Kamun'lar n-Trkler) kitap yayna hazrdr. Paris, Mnih, Viyana ve Zrih'te, Trke ve Franszca konferanslar vermitir. Kendi Azndan Prof. Dr. BOZKURT GVEN 1926 Bir asker ailesinin ilk ocuu olarak Samsun'da dodu. 1940-43 Kabata Lisesi'nden sonra 1943-45 T'ye devam etti. 1945-50 Devlet bursuyla ABD'ye gnderildi. Mimarlk eitimini M.I.T.'de tamamlad. 1962-64 Amerikan Bursuyla Columbia niversitesi'nde kltr ve nsan Bilimi (Antropoloji) ile tant. Bu alanda almaya balad.1964-1971 Hacettepe niversitesi'nin kurulu almalarna katld. Temel Bilimler Yksek Okulu ile Nfus Ettleri Enstits'n kurdu. 1969 Doentlik payesini kazand. 1971 insanbilim Blm'n kurdu. 1974 Kltr Mstear olarak grev yapt. 1972-76 Trk Sosyal Bilimler bakan olarak alt. 1977 Profesr oldu. 1993 Emekli oldu. 1993-2000 Cumhurbakanl danman olarak alt. 1997 trkiye Bilimler Akademisi (TBA eref) yesi seildi. Gven son yllarda trk Kimlii aratrmasn ingilizce yayna hazrlyor. Kendisini, bir kltr devrimi olarak yorumlad, T.Cumhuriyeti'nin bir koruyucusu ve gecikmi trk Rnesans'nn emekisi" gibi gryor; "insan ve kltr varlnn bir rencisi ve retmen" olarak tantyor.

Kendi Azndan Yrd. Do. Dr.SMAL DOAN 05.01.1962 Krehir doumluyum. lk, orta ve lise tahsilimi Ankara'da tamamladm. 1980 ylnda girdiim A.. DTCF Trk Dili Krssn 1984 Haziran dneminde "yabanc lkelerde yaynlanm trkolojiyle lgili makaleler Bibliyografyas" konulu tezimi vererek bitirdim. nn niversitesi Sosyal Bilimler Enstits trk Dili ve Edebiyat Blm Trk Dili Anabilim Dalnda 1993 yl Ekiminde "Trkiye'deki Karaay-Malkar Trkesi, Giri-Inceleme-Metin" konulu Doktora tezimi savunarak Trk Dili Doktoru unvann aldm. 1994 ylnda Mula niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi ada Trk Leheleri ve edebiyat Blm Kuzey-Bat Kpak Grubu Anabilim dalnda Yardmc Doent olarak greve baladm. Bu blme atandktan hemen sonra Blm Bakan olarak grev aldm. ada Trk Leheleri ve Edebiyat Blm'nn kuruluunu tamamladm. 1997 tarihinde K.T.. Rektrlk rgt Trk Dili Blm Bakanlna atandm. Bu grevi Haziran 2000 tarihine kadar yrttm. 1998 ubat ayndan itibaren Trk Dil kurumunca yrtlen Kktrk (Runik) aretli Eserler Albm Projesinde grev aldm. Bu proje erevesinde Kafkasya'daki Kktrk (Runik) iaretli Eserler adl ilk cildi 2000 Nisan aynda nerettim. Ayn proje erevesinde Dou Avrupa'daki Kktrk (Runik) aretli Eserler Albmn de ubat 2002 de nerettim. Azeri, zbek, Uygur, Tatar, KaraayMalkar, Kumuk, Nogay Trk lehelerini pratik olarak konumaktaym. Bunlarn yannda dier Trk lehelerini st seviye bilirim. kisi yurt dnda olmak zere yaynlanm sekiz kitabm. Drd yurtdnda olmak zere altm civarnda yaymlanm makale ve tebliim bulunmaktadr. Yabanc dillerim ngilizce ve Rusa'dr. Mart 2001 tarihi itibbariyla G.. Krehir Fen-Edebiyat Fakltesi Trk Dili ve Edebiyat Blm'nde Yardmc Doent kadrosu ile greve baladm. Halen bu grevimi yrtmekte olup evli ve iki ocuk babasym. TURGAY TFEKOLU 01.01.1950 ylnda Ankara'da dodu. 1968 - 1972 Ankara Devlet Mhendislik Mimarlk Akademisi, Makina Mhendislii Blm'nden mezun oldu. 1973'te A.D.M.M.A'nde Makina Blm'nde asistan oldu. 1974 - 1976'da Ege niversitesi Endstri Mhendisliinde Yksek Lisans yapt. 1998'de "Prof.Dr.Oktay SNANOLU ve Trke, Matematik, Bilim, Gnl" kitabn hazrlad. 2001'de "Trkiye ve eytan geni" adl kitab yaynlad. ORKUN dergisinde her ay yazmakta olduu yazlarnn yannda muhtelif gazete ve dergilerde de yazlar ve aratrmalar kmaktadr. Kendi Azndan Prof. Dr. MUAZZEZ LMYE 1940 ylnda Ankara niversitesi Dil ve Tarih Corafya Fakltesi Smeroloji, Hititoloji ve Arkeoloji Blmlerini bitirdim. Smeroloji hocam Almanya Nazi rejimi dolaysyla niversiteden atlan Prof. Benno Landsberger ve Hititoloji hocam ayn durumda olan Prof. Hans Gstav Gterdock idi... Ayn yl istanbul Arkeoloji Mzelerinde bulunan ivi yazl tabletler zerinde almak iin atandm. Daha nce orada almakta olan Musevi asll Dr. Fritz Rudolf Kraus ve benim durumumda olan Hatice Kzlay ile birlikte almalara baladk. Kendisiyle uzun yllar Smer Edebiyat zerine altm Prof. Samuel Noah Kramer'in daha nce 15 dile evrilmi "History Begins at Smer" kitabn Trke'ye evirdim. Smer efsanelerinden tek tanrl din kitaplarna giren konularn ilendii "Kur'an, ncil ve tevrat'n Smer'deki kkeni". "brahim Peygamber, iviyazlarn ve Arkeolojik buluntulara gre" ve Smer kltrn hemen her ynyle bir airin ans olarak kaleme aldm "Smerli Ludingirra" kitaplarn emekli olduktan sonra yazdm. Deusche Archeologische Institut'a ve trk Amerikan niversiteliler Dernei, niversiteli Kadnlar derneine yeyim. 1914 doumluyum, Smer kltr zerindeki almalarm srdryorum.

vii

Tarih yapanlara bal kalan tarih yazclarna...

NDEKLER

nsz ........................................................................................................... xix

1.BLM (DNYA UYGARLIININ KURUCUSU OLARAK TRKLER-1) TRKE'NN TARH DERNL Sunu ............................................................................................................... 3 Yeni Bir Tarih Tezi ............................................................................................4 Resm Tarihteki Yanlglar ............................................................................... 5 Kzm Miran Diye Biri .................................................................................... 6 "Bat, Trkler'i Tarihsiz Brakmak stiyor" ......................................................... 7 Trk Tarihi-slm Tarihi Nedir? ......................................................................... 9 "Bozkurt Gven'in Trk Kimlii' Kitab Psikolojik kntye Neden Oldu" .................................................................11 Uygarlk (Medeniyet) Tanm ..........................................................................12 Avrupal'nn Trkler'e Bak........................................................................... 13 Trkler Gebe mi, Yerleik mi? .................................................................... 17 Trk Tarihi'ni Yabanc Kaynaktan renmek! ................................................ 17 "Latince'nin Kkeninde Trke Var" ............................................................... 21 Trklerin Kkeni-Anavatan Hakknda Byk ddia: "ntrk Uygarl Tropikal klimde Dodu !" ................................................... 23 Trkler'in lk Devleti: "Bir Oy Bil !"................................................................... 24 10 Bin 500 Yl nce Trk Varl ! ..................................................................26

10

Prof. Gven:"8 Bin 500'lerde Yerleme Olabilir" .......................................... 28 Trkler'in lk Devleti ve lk Devletleraras Konfederasyonu ................................................................. 29 ddialarn Kantlar ......................................................................................... 31 Mthi Bir ddia Daha: "lk Tarihi Herodot Deil, Bir Trk'tr!" .......................................................... 32 Yllarca Bilgilerle Alay Ediliyor........................................................................ 33 Prof.Gven:"incelemeye Deer Bir Belge" ................................................... 34 Bat'nn Trk Tarihi'nden Kurtulma Mcadelesi ............................................. 36 Trkler'in Anadolu'ya Geli Tarihinin Bugnk Siyasal Anlam................................................................................ 36 "Smerliler Trk'tr" ....................................................................................... 38 Prof.Gven:"Bilim Deneme-Yanlmadr!" ..................................................... 42 "Trk Ordusunun Kuruluu 2 Bin 200 Deil, 6. Binlere Gider" ............................................................................................ 45 Bugnk Siyasal Sistemi Deitirecek iddialar .............................................. 48 Prof.ahin:"Maalesef Atalarmz Yazmam" ................................................. 52 "Tarih Yapm Ama Yazmamz" .................................................................. 54 14 Yandaki renci De lgiyle zliyor .......................................................... 56 Prof. Gven:"Batl Tarihi nyargldr" ....................................................... 56 Dnya Tarihi Deiecek ................................................................................ 57 "Gne Dili Teorisi" le lgisi Yok.................................................................... 58 Gktrk Yazs ............................................................................................... 59 Smer Dili - Trk Dili ..................................................................................... 62

Trkler'in Anavatan: Anadolu'da 7 Bin Yl ..................................................... 62

12

Orhun Antlan'ndan ok nce........................................................................63 Yaznn Douu..............................................................................................67 Eskiehir'de Yaayan Kant........................................................................... 69 Hangi Kant kna Edebilir? ..............................................................................70 Niin Batl Tarihiden Kant stenmiyor?........................................................71 Prof.Gven: "Aratrmac Deil, Kaynak Sunucusuyum" ..............................73 Byk eviri Yanllar ...................................................................................74 Binlerce Yllk Trk Uygarl rnekleri...........................................................75 Trkiye'deki Kantlar ....................................................................................... 76 Dnyadaki Kantlar: Yazy Trkler Buldu ! .....................................................78 Prof.Gven: "Bilmediimi Kabul Ediyorum" ..................................................80 Adile Ayda Adl Aratrmac ve Diplomat ........................................................ 81 Hangi Ciddi Sorunumuzu zebilir? ..............................................................82 Kaya Resimleri: Petroglifler ........................................................................... 84 Trkler'deki Ha areti ? ................................................................................ 85 Sonu: "Bu 2. Kurtulu Sava'dr" ................................................................. 86 Msr Hiyerogliflerindeki Trke Gizemi ? .......................................................87 Prof.Gven: "Tarih Yeniden Yazlmal" .........................................................88

2.BLM (DNYA UYGARLIININ KURUCUSU OLARAK TRKLER-2) KZIM MRAN'DAN OK AIKLAMALAR

Sunu .............. , ............................................................................................. 95 "Dnya Kardelik Birlii" ve Hz.Mevln'nn Ruhu ! ....................................... 95

Dnya Uygarlnn Temelinde Trkler mi Var ?............................................ 97 Kzm Miran'n Kimlii .................................................................................. 98 Ana Tez: "Dnyadaki Tm Alfabeler Trk Alfabesi'ne Dayanr" .................................. 100 Kzm Miran: "lk Tarihi Herodot Deil" ................................................... 101 Herodat'tan nce 100 Tane Trk Tarihi Var ............................................. 101 D..493'te Trk Tarihi nre Binaba........................................................ 102 Kzm Miran: "Beni Tenkit Bile Edemiyorlar" ............................................ 103 "tken Orman Diye Birey Yok" .............................................................. 104 Gktrk Devleti Hi Olmad m? ................................................................. 105 Atatrk: "Anadolu 7 Bin Yllk Trk Beiidir" .............................................. 107 Mthi iddia: "Msr Hiyerogliflerinde Trke Var!" ........................................................... 108 Bulgularn Siyasal Etki ve Sonular ........................................................... 110 Msr Yaztlarnn Gizemi zlyor mu? .................................................. 113 Trkler Niin Kendi Uygarlklarn Kurmadlar? ............................................116 "Her Milletin stikbali Tarihinde Gizlidir" ...................................................... 119 Trkiye zerine Oynanan Oyunlar ............................................................ 119 Yazy Bulan Millet, Yazya Dman Olur mu? ........................................... 121 Kafalar Karyor......................................................................................... 123 Bir Harfin - Tarihsel- nemi! ..................................... .. ............................... 125 M.. 4 Tane Trk Devleti Kurulmu ........................................................... 126 Mu Uygarl Var m ? ............................................................. ................ 127 lk Federe Trk Devleti: Trkbil................................................................... 128

14

Prof.: "iskitler Trk'tr" ........................................................................... 130 Runik Yazlar ............................................................................................. 132 Trk Dil Kurumu Neden lgisiz ? ................................................................. 133 "tken Orman" ve "Gktrk Devleti" Tartmas .......................................136 Tarihi Tarihilere, Onlar da Olduklar Yerde Brakmz ............................ 142 in'deki Trk Mumyalar ............................................................................. 143 Halil vgn: "Trk Kltr ve Medeniyeti Gizleniyor" ................................ 143 Elibey: "Trkler in'de 100 Tane Devlet Kurdu"....................................... 144 M.. Trkler'de Ha !.......................................... ,..................... : ................145 Tarih ncesi Trkler'de Ameliyat! ................................................................ 147 Trkiye'deki Efsane Milliyetilii.................................................................. 148 Blent Ecevit'in Yazs ............................................................................... 151 Atatrk: "Trkln Meden Vasf Gne Gibi Doacaktr" ...................................... 151 "Damarlarmzdaki Asil Kan"ln Anlam ........................................................ 152 Bat'nn Btn Deerleri Elinden Alnyor................................................... 154 Trkler'in Kurduu ehirler ......................................................................... 156 "Karaolan" Tiplemesi ............................................................................... 159 "Ey Trk! Titre ve Kendine Dn" Lf Yalan m? ......................................... 161 Atatrk, Bilge Kaan' m rnek Ald ? ....................................................... 162 Kzm Miran, Yabanclarn "Prensi" mi? ................................................... 164 in Yasak Kent'teki Trk Piramidi ?............................................................ 164 Prof. Maksudolu: "Trk Olmak Kolay Deil".......................................... ....168 Adile Ayda'nn nemli ve Ackl almalar ............................................... 170

xv

Kzm Miran, iskandinav Yaztlarn da zyor ...................................... 173 Kendine Gvenen Bir Toplum Yaratmak .................................................... 175 isve'te Trk Asll Ky 1............................................................................ 175

3.BLM (DNYA UYGARLIININ KURUCUSU OLARAK TRKLER-3) KZIM MRAN BLMADAMLARIYLA TARTIIYOR

Sunu ......................................................................................................... 181 Gnlk Ksr Siyasal ekimeler ................................................................ 181 Biz Ne dik? ................................................................................................ 182 "Yunan Hayranl" Medeniyetin Kkenini Saptryor .................................. 184 Kzm Miran: "Etrskler'n 8600 Yaztn lk Kez Ben Okudum" ........................................ 185 "Etrks Szl'nn Hepsi Anladmz Trke" ....................................... 188 Etrkse'de nternet Dilindeki Gibi Ksaltmalar Var .................................... 190 Tartma 1616'dan itibaren Balyor ........................................................... 192 "Etrsk Alfabesi'nin Trk Alfabesi Olduunu Dnya Kabul Ediyor".... 193 ntrk Yazs 16 Bin Yllk! ......................................................................... 195 Trk Takvimi ............................................................................................... 196 Erzurum Cundi Maaras'nda Msr Hiyeroglifleri Bulundu: Msr Yazs Trkiye'den Gitti ! .................................................................... 199 tirazlar........................................................................................................ 202 Kzm Miran: "Kendinize Ait Bir Tek Eser Yok!" .......................................205 Kzm Miran: "lm Yolla Benim Hatam Gsterin!" ................................... 206 Hulki Cevizolu: "Objektiflik Adna Muhalif Gr Destekliyoruz. Ama..." .......................................................207

xvi

internetteki Kzm Miran Siteleri! .............................................................. 208 (Yumuak G)Tartmas .............................................................................. 208 Kant Bulamayan Bilimadamlar! ................................................................ 211 Yrd.Do.Dr. ismail Doan: "400 adrla Anadolu'ya Gelen ilkel Trkler Deiliz" .................................. 212 "Smerler Trk'tr!" ..................................................................................... 214 Suat lhan: "Trk Olmak Zordur" ................................................................. 225 Trk Dil Kurumu'nun Yaklam! ................................................................. 228 Bir "Ziya zel" Vak'asyla m, "Galiieo" Vak'asyla m Kar Karyayz? ....................................................................................... 229 "Btn Bilim Tarihi Deiir" ......................................................................... 234 Adile Ayda Olay ........................................................................................ 235 E.Korg. Suat lhan: "Bilimadamiarmtz Glerinin Farknda Deil" ...........................................................................................236 Karbon Testi Neyi Gsterir? ...................................................................... 237 Yrd.Do.Dr. ismail Doan: "Trk Sanat Etrskler'de Bulundu" .................. 238 Trkleri Sevmeyen Trkologlar! .................................................................. 239 Tarafsz Batl Bilimadamlar Trkler'i Destekliyor ...................................... 242 Do.Dr. ule Eretin: "Ceviz Kabuu Programlarn Doktora rencilerine tlyorum" .......................................................... 243 Kzm Miran'n Kitaplar Nerede Satlyor? ............................................... 245 Prof.Dr. Osman Sertkaya'nn Katklar ........................................................ 247 "Thomson Yanld" ...................................................................................... 249 T.D.K. Niin ilgilenmiyor? ........................................................................... 257

xvii

Kzm Miran 10 Lehe Biliyor .................................................................. 258

elikiler ..................................................................................................... 260 Prof.: "ok Eleniyorum"....................................................................... 262 Tarihi Yazlar Okuma Tartmas ............................................................... 263 Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz: "Btn Antlar 'Ben Trk'm' Diye Haykryor" ............................................ 266 Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz: "tken Orman Var"................................... 268 Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz: "Ceviz Kabuu Program'n Kaydedip, rencilerime De zletiyorum" .................................................. 272 Herodot'tan nce Trk Tarihi Tartmas ................................................... 276 Bilge Kaan'n Yaam Tarihi Hakkndaki Yanl Bilgiler ............................. 279 Oryantalizmin Olumsuz Etkisi .....................................................................283 Kzm Miran'a Ulama Yollar................................................................... 286 Etrskler'in Srr ..........................................................................................286 Mezopotamya'da Cier Fal ........................................................................ 287 Trklerin Anayurdu Birka Yerde mi? ......................................................... 288 Hulki Cevizolu: "Futbolcuya Verilen Milyon Dolarlar, Bilimadamna da Verilsin" ........................................................................... 293 Yayn Srasnda ve Sonrasnda Gelen zleyici Grleri ............................ 295 ONSOZ

insanlar, kitaplarda okuduu kimi bilgileri kendi yaam dnemleri iinde de grebilirler. Ben de zaman iinde yaayarak grdm ki, "din" denen kavram yalnzca "inanlar btn" deil. Din, kimi zaman ulusal ya da uluslararas politikaclarn elinde "milli"(ulusal) ve "stratejik" bir anlama dnebiliyor. Dine yaplan saldrlarn d glerce ynlendirilenleri, hedef lkenin milli btnlnn datlmas iin gizli bir ara ve sinsi bir silah olarak kullanlabiliyor. Kltr de yle... Bir lkenin kltr deerlerinin yozlatrlmasna ynelik gizli ya da ak faaliyetler, o lkenin btnlne yaplan dorudan saldr anlamn tayor. (Tabii buradan, gereklerin ortaya karlmasna ynelik abalar anlamamak gerekir.) Trkler, yzyllarca Avrupa'nn bu tr gizli ya da ak saldrlarna hedef oldu. Bu saldrlar kimi zaman "bilimsel" klflara brndrld. Bilimin adn anarak Trkler'e ve Cumhuriyet'ten sonra da Trkiye'ye yaplan saldrlar, kendisini "aydn" olarak gren baz insanlar bile etkiledi.

Sonuta, yle bir noktaya gelindi ki, Trkiye kendi tarihini yabanclardan renir oldu. iin rktc yan ise, onyllarca bunun farkna bile varamam olmamzd!.. Yani, yabanclar bir "film senaryosu" gibi bizim iin bir "tarih senaryosu" yazmlar, kendi lkelerinde bunu yrrle koyduklar gibi -ne yazk kiTrkiye'ye de kabul ettirmiler. Trklerin yaklak 200 yllk Bat hayranl ve Atatrk'n de ikyet ettii gibi- kendini kk grme (ya da, bir anlamda Bat'ya tapnma) psikolojik rahatszl bu durumu sorgulamay da z' z i lemis. Ancak, yakn zamanda grld ki, Bat'nn nyargl ve dayatmac szde bilimsel deerlendirmeleri hibir bilimsel temele dayanmyordu... "Biz bunu biliyorduk" demenin durumu dzeltmeye yarar yoktur. nk, bilimi Dile politikaya alet eden bir "Avrupa zihniyetine" kar verilecek yantn da bilimsel olmas gerekiyordu. Byk Atatrk'n defalarca vurgulad "Trk'n stn meden vasf", son yllarda "bilimsel" olarak da kantland. Diyebilirsiniz ki, "nerede bu - = " ;;ar. bizim niin haberimiz olmad, bunu bulan kim?" Bu hakl sorular biz de Hazran-Temmuz 2002 tarihlerinde ATV'de yaynladmz Ceviz Kabuu programlarmzda sorduk. Kzm Miran adl bir aratrmac ve onun izinden giden Haluk Tarcan ile ayn yndeki ~ s z aratrmalarla benzer sonuca ulaan Selhi Diker ve rahme".: bykeliaratrmac Adile Ayda gibi aydnlarmz bu gerei ortaya ,Kardlar!... Bu bilimsel almalarn sonularnn dnya kamuoyu gibi Trk kamuoyu tarafndan da niin bilinmediine ilikin soru, zerinde dikkatle durulmas gereken byk bir sorumsuzluk ve aymazlk rneini ortaya

x i x karyor. Yaamn bir paras olan magazini, yaamn btn gibi topluma sunan -kk ierde sanlan- zihniyetin burada sorgulanmas gerekir, diye dnyorum. Yzyllardr yaplan dnyaya ve Trklere ynelik propaganda ile; Trkler'in barbar, vah, uygarlktan uzak, yalnzca savaan ve uluslaamam gebe bir topluluk olduu ileri srld. Son 30 yllk bilimsel almalarnn sonucunu Ceviz Kabuu programlarmzda aklayan Kzm Miran' (ve onun izinden giden Haluk Tarcan ile Turgay Tfekiolu'nu) milyonlarca televizyon izleyicisi hayranlkla ve byk aknlk iinde izledi. Art arda yaptmz byk programa katlan Prof. Dr. Bozkurt Gven ve nl Smeroloumuz Prof.Dr. Muazzez ilmiye ile birok aratrmac bu aklamalara katld... Kzm Miran'n bilimsel aratrmalarna gre; "Tarih Smer'de deil Trkler'de balyor, kd Trkler buldu, Trke'nin kkeni 16.000 yl nceye gidiyor, Latin Alfabesi'nin temelinde Trke yatyor"

Bu kitapta; dnya kltr ve uygarlk tarihini kkten deitirebilecek, temel kabulleri yok edecek, bilimi "siyasal tekellerinde" tutan Batl kimi egemen evrelerin deerlerini ortadan kaldracak bilgiler var. Bazlar bunlarn bir "iddia" olduunu ileri srerek, grmezlikten gelmeye alacaktr. Oysa, rnein kimsenin gzyle grmedii, somut biimde kantlayamad ama kabul ettii "byk patlama"(big-bang) teorisi de bir bilimsel iddia deil mi; karadeliklerle ilgili Stephan Havvking'in ileri srdkleri birer iddia deil mi?.. Bu ve benzeri yzlerce bilimsel iddia, bakalar tarafndan "aksi kantlanana" kadar geerlidir. Bata Kzm Miran olmak zere ok saydaki Trk aratrmacs ve bilim insannn bulgularnn aksini henz kimse kantiayamad. stelik tam tersine bir ok uzman kabul etti. Uygarln temelinde "yaz" vardr. Bugne kadar bilinen gerek, yaznn Smerler tarafndan bulunduu eklinde idi. O nedenle, pek ok kitapta "tarihin Smer'de balad" ileri srlr. Bu kitapta, ayrntlaryla okuyacanz gibi, ortaya konan "yeni tarih tezi" ile "tarihin Trkler'de balad" grlyor.

Avrupa uygarln kuranlarn Etrskler olduunu Batllar eskiden bu yana kabul ediyordu. Bugn ortaya kan gerek ise, Etrsklerin n-Trkler olduu. Tannm bilimadammz Prof.Dr.Bozkurt Gven diyor ki: "Bat'nn Trkler'le ilgili ve asl affedemedii husus udur. Bat, 200-300 yldan beri dnya tarihini yapmaktadr ve hep kazanmtr dnyayla olan atmalarnda." Gnmzn siyasal gelimelerini ynlendirmek isteyen Batl gler, bilime de politika kartrlmasn salayarak, "tarih yapanlara sdk kalmayan tarih yazclarn" ne karmaktadr.

XX

Bu kitapta yer alan, kar kanlar tarafndan bile rtlemeyen yeni tarih tezini, Bat'nn Trkleri tarihsiz brakma ve Trk Tarihi'nden kurtulma abalarn, Trkiye zerine oynanan oyunlar, Trkleri sevmeyen Trkologlar, Trk Tarihi'ni yabanclardan renmenin zc yann, Trkiye'deki acnacak ilgisizlii, bilimsellik maskesiyle yaplan papaan eitimi ve Oryantalizmin ykc etkilerini byk bir ilgiyle okuyacanza eminim. Bylece, "Trkln meden vasf gne gibi doacaktr" diyen byk Atatrk' daha iyi anlayacak ve "Bu 2. Kurtulu Sava'dr" diyen bilimadamlarna hak vereceksiniz.

Hulki Cevizoiu Ankara, 10 Eyll 2002

1.BLM (DNYA UYGARLIININ KURUCUSU OLARAK TRKLER-1)

TRKE'NN TARH DERNL'

ATV Televizyonu, 29 Haziran 2002.

SUNU (Hulki Cevizolu)- iyi geceler efendim. Bugn 30 Haziran 2002, saatlerimiz 00.28'i gsteriyor. Dn saat 14.00'te oynanan Dnya Kupas manda, hepinizin bildii gibi Trkiye Dnya ncs oldu. Bata Teknik Direktrmz enol Gne olmak zere btn futbolcularmz candan kutluyorum. Ancak, bu spor olaynn spor kapsamnn dnda bize gsterdii baz sonular vard. Birka cmleyle onlara deinmek istiyorum. Bir kere, spor olaynn tesinde Gney Kore halknn, Gney Kore milletinin dostluunu ve centilmenliini grm olduk. kinci olarak da, "Dnya Kupas" aslnda bir "Milletler Kupas" eklinde geliti ve yle oynand. Trkiye'de baz gruplarn zaman zaman kreselleme ya da globalleme ad altnda, milliyetilii yokmu gibi ya da milliyetilii azalan bir deer gibi gstermeye-altklar bir ortamda Dnya Kupas bize gsterdi ki, aslnda btn dnyada milliyetilik akmlar hzla ilerliyor. Bu, tabi ki bir "kafatas milliyetilik" anlay eklinde deil, ama bir "kltrel milliyetilik" eklinde dnyada var imi ve biz de, bazlarnn bize gstermeye altnn aksine dnyadaki bu gerei bir spor olay, bir futbol olay zerinden bir kez daha grm olduk. Niin bazlar bize milliyetilii ya da "mill kltr" yok gstermeye alyor, ve arkadan Trkiye zerine baz oyunlar oynamaya alyorlar? Onlar zaman zaman, aslnda zaman zaman deil ou zaman Ceviz Kabuu programnda ele alyoruz, tartyoruz. Bu gece de bu konulardan Dir tanesini ele alacaz. Acaba Trk Kltr de, tpk milliyetilik gibi yllar iinde ayn kaderi mi paylat? Yani, btn dnya bize Trk Kltr'n, Trk gemiini ve Trk Dili'ni yok mu gstermek istedi? Bu geceki konumuza dnersek; Trkler yzyllar boyunca, hatta ok daha eskiye gidersek, binlerce yldr yanl tarih tespitler ile barbar, yobaz, apulcu bir gebe srs eklinde mi gsterildi, yoksa Trkler gerekten gemi uygarlklarn da temelinde yer alan nemli bir millet miydi? Bu geceki stdyo konuklarmzdan birisi olan Halkbilimci Sayn Haluk Ta-can ok ilgin grlerle ortaya kyor. Daha nceki yllarda da bu grlerini kitaplaryla ortaya koymutu. Kendisiyle ok uzun zamandr bir program yapma peinde idik, yaklak 2 yldr. Ama kendisi Paris'te yayor, Trkiye'ye geli-gidii, bizim programlarmzn yayn gn ve yayn saati derken bugne ksmet oldu. 2 yiik bir abann sonucunda ancak bugn karmzda Sayn Haluk Tarcan. Ho geldiniz. Haluk Tarcan- Ho bulduk efendim. Hulki Cevizolu- Sayn Tarcan'n iddialar yle, ok iddias var, yeni bir tarih tezi savunuyor aslnda: "Trkler yazy icat etmilerdir, Latin Alfabesi'nin temelinde n Trke vardr, evrensel uygarlklarn kkeninde Trkler vardr" gibi iddialarn sahibi. Bunlarn acaba gemite kalan bir tartma m, yoksa bugnk Trkiye v e Trk Milleti'ni ilgilendiren, ok cidd siyasal sonulara da yol aabilecek iaaiaiar ya da bilimsel gerekler mi olduunu bu gece kendisinden reneceiz.

Sayn Haluk Tarcan'a bilim evrelerinden ar eletiriler yneltiliyor; "Haluk Tarcan. bilimsel deerlerin dnda baz yarglara varyor, bilimsel bulgular arptyor ya da anlamyor" eklinde eletiriler var. Sayn Tarcan da onlar eletiriyor, "Baz profesrler Trke'yi bile bilmezler" diyor. Aslnda bu gece, hem tartma format asndan ilgin bir gece olacak, hem de bilgi arlkl, ierikli bir program olacak. Sayn Haluk Tarcan'n iddialar doru ise, baz noktalar da siyasal adan nem kazanyor. rnein, Trklerin Anadolu'ya 1071 ylnda geldiini biz biliyoruz, bize yle retildi; oysa Haluk Tarcan diyor ki, "Binlerce yldr, 7 bin yldr -bazlarna gre 10 bin yldr- Trkler Anadolu'da idi." Bu tez bilimsel olarak doru karsa, Ermenilerin baz tezleri ya da Rum Pontus iddialar, yani "Sizden nce bu topraklarda biz vardk, bu topraklar bizimdir, biz

bugn Rum Pontus mparatorluu'nu hortlatacaz, bunun da tarih temelleri vardr" iddialar rm olacak.
(...)

Ankara stdyomuzdaki dier konuumuz ise, deerli aratrmalaryla tannan ve getiimiz yllarda da yine bizim programmza konuk olan, "Trk Kimlii, Kltr Tarihi'nin Kaynaklar" isimli kitabn yazar, "nsanbilimci" ya da yabanc adyla "Etnolog" Prof.Dr. Bozkurt Gven. Ho geldiniz Sayn Hocam. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Ho bulduk efendim. YEN BR TARH TEZ Hulki Cevizolu- Sayn Tarcan, nce doal olarak sizinle balayacaz. Nedir sizin tarih teziniz? Haluk Tarcan- Efendim, nce size ok teekkr etmek isterim; nk senelerden beri halkmza direkt olarak konuma imknna sahip olmadm... Hulki Cevizolu- Ambargo mu vard zerinizde, yoksa bizim programda olduu gibi geliiniz-gidiiniz mi uymad? Haluk Tarcan- Efendim, 1988'den beri ambargo vardr benim zerimde. Yalnz televizyonlar deil, gazetelerimiz de hibir ekilde... unu ortaya koymak istiyorum: Benim tezim dediiniz benim deildir aslnda, Kzm Miran adl limimizin tezidir. Ben ondan rendiklerimi, Avrupa'daki bo olan noktalar doldurduunu grerek ona sahip olmaya alyorum ve onun propagandasn yapyorum, onun tannmas iin urayorum. Hulki Cevizolu- Sizin "savunduunuz tez" diyelim; doru, Kzm Miran'n adn anyorsunuz, biz de daha nce bir programmzda adn anmtk Sayn Miran'n onunla da bir program yapacaz diye. Ama, bilimadamlar biraz nazl oluyorlar galiba. Hem bir taraftan diyor ki "Baz bilimsel almalarmz var, bunlar Trkiye'de kimseye sunamyoruz, ambargo var." Biz de diyoruz ki, "Hocam, gel, Ceviz Kabuu'nda bunlar

4
anlat, milyonlara anlat bu dncelerini, tartlsn." Bu sefer baka bir gereke ileri sryor; "Hayr, benim 300 kiiye konferansm var bir yerde." imdi onun iin, bilimadamlarn bazen anlamakta glk ekiyorum ben. 300 kiiye mi hitap etmek istersin, 30 milyon insana m hitap etmek istersin ya da tercih sizin. Ama, o zaman biz ekrana kamyoruz diye yaknma hakknz kalmyor. Evet, sizin 1988'den beri zerinizdeki ambargo niye vard, kimler tarafndan konulmutu? RESM TARHTEK YANILGILAR Haluk Tarcan- Efendim, biraz derinlere inmek mecburiyetindeyim. Ambargo, yanl resm tarihe dayanmaktadr. Bizim tarihimiz yanltr batan aa. Kkenden mahrumdur. Kkenden mahrum olmasnn sebebi, tarihilerimiz Bat'da yetitirilmilerdir, Bat'da yetimilerdir, Bat'da Trkler hakkndaki belgeler batan aa yanltr. Bilmedikleri iin yahut da bilmek istemedikleri iin hakkmzda bir yn yanl belge vardr. ok deerli genlerimiz Avrupa'ya gittiklerinde Avrupa sisteminin erevesi iinde kalmlardr. Avrupal'nn kendi dnya grne gre, hatta kendi karlarna gre yazm olduklar tarih ve bu belgeler bu gen rencilere; bunlarn banda Sayn Akurgal vardr, seilmi kiilerdir, alkan kiilerdir, fakat yanl belgeler verildii iin Trk Tarihi de yanl ve eksik bir tarih olarak... Hulki Cevizolu- Yani, biz Trkler olarak Trk Tarihi'ni yabanclardan reniyoruz yle mi? Haluk Tarcan- Evet, biz tarihimizi... Bugn Trk Tarihi yabanclarn ortaya koymu olduklar, ileri srm olduklar yanl belgelere dayanmaktadr. Hulki Cevizolu- Peki, siz kimden rendiniz? Madem herkes yabanclardan reniyor da, siz btn Trk Tarihi'ni, binlerce yllk Trk Tarihi'ni kendiniz 50-60 yllk bir mre sdrp aratrm olamazsnz.

Haluk Tarcan- Gayet tabi efendim. Hulki Cevizolu- Peki, siz nereden rendiniz? Yabanclar diyorsunuz ama, siz de yurt dnda, Fransa'da yayorsunuz. Haluk Tarcan- Evet, gayet tabi syledikleriniz dorudur. Trk Tarihi'ni renmek iin, nce Trke bilmek lzmdr efendim. Onun iin, biz Anadolu Trkler'i Trke bilmiyoruz. Bizim bildiimiz Trke'yle hibir ekilde Trk Tarihi renilmez. Trk Tarihi'ni renebilmek iin, Trk Tarihi konusunda alabilmek iin, aratrma yapabilmek iin Orta Asya'da, st Asya'da.ve Avrasya'da konuulan Trke'leri bilmek lzmdr. Bugn Trk Dili, 2 grup, 8 dal ve 41 leheden meydana gelir. Bunlarn iinde 2 tanesi, yani Osmanlca ve bizim kullandmz, konutuumuz Anadolu lehesi hibir ie yaramaz. Kkenlerden uzaklamtr, byk bir ekilde Acem ve Arapa'nn etkisi altndadr. 41 dilden geriye, 2'si karsa geriye 39 lehe kalr.

KZIM MRAN DYE BR Hulki Cevizolu- Bu ayrntlara gireceiz; "Baz profesrler Trke bilmiyor" diyorsunuz ya da "Trk profesrler bilmiyor" diyorsunuz, onun ayrntlarn alacam ama, siz bu bilgileri Trkler'den mi rendiniz, yabanclardan m? nk sizin eletiriniz, "Biz Trkler kendi tarihimizi yabanclardan reniyoruz, o nedenle onlarn kastl ve ynlendirilmi, arptlm aleyhimizdeki tarihlerini reniyoruz, tarih zannediyoruz" diyorsunuz, siz kimden rendiniz tarihi? Haluk Tarcan- Ben Kzm Miran'dan rendim. Huiki Cevizolu- Kimdir Kzm Miran? Haluk Tarcan- Kzm Miran Asya ocuudur, Balka Gl'nn gneyindeki Kulca ehrinde domutur. Hulki Cevizolu- Trk mdr? Haluk Tarcan- Trk'tr kendisi. Dorudan doruya Asya ocuudur, Trk'tr ve bulunduu yer son derecede karakteristik bir yerdir. in'in ve Rusya'nn birletii noktada olduu iin, burada konuulan hemen hemen btn leheleri bilmektedir. Bildii lehe says 10'a varmaktadr; Krgzca, Kazaka, Taranta, Tatarca, Uygurca, ondan sonra Tmenlike, Azerice, daha bu ekilde devam edebilirim, 9 tane lehe bilmektedir. Buna bir de bizim lehelerimizi ilve ederseniz 11 dil bilmektedir. Hulki Cevizolu- Siz, Trk olan Orta Asyal Kzm Miran'dan Trk Tarihi'ni rendiniz ve bu geceki iddialarnz da onun aratrmalarna dayanyor. yle mi? Haluk Tarcan- Tamamen onun aratrmalarna dayanyor. Hulki Cevizolu- Peki, kk bir soru ve kk bir cevap rica ediyorum. Kzm Miran olmasayd biz tarihimizi bilemeyecek miydik? Haluk Tarcan- Kafiyen bilemeyecektik. Hulki Cevizolu- Bunca profesrmze, niversitemize ramen? Haluk Tarcan- Evet, bilemeyecektik; nk onun iin "Profesrlerimiz Trke bilmiyor" diyorum. "Trke bilmiyor"derken, biz Anadolu Trkler'i de bu aratrmay yapmak iin Trke bilmiyoruz. Trke bilmek demek Asya'daki Trke'leri bilmek demektir; Orta Asya'da konuulan, st Asya'da konuulan, Avrasya'da konuulan, hatta Balkanlar'da konuulan Trke'leri bilmek lzmdr. Bunu bilmediimiz takdirde daima yanlglar iinde kalacaz. Huiki Cevizolu- Peki. imdi ayrntlara girmeden programn balarnda byle genel grlerinizi almak istiyorum ki, konuya yabanc olan izleyicilerimiz de sizin neyi savunduunuzu, hangi iddialarn peinde olduunuzu bilsinler ki, daha sonra burada slayt gsterisi yapacaksnz... Haluk Tarcan- Tabi efendim, gayet tabi. Hulki Cevizolu- Trke konuuyoruz madem Trke syleyelim, ne diyorsunuz slayta; "saydam" m diyorsunuz, "saydam gsterisi" mi? Haluk Tarcan- Trkesi hi bilmiyorum efendim. Huiki Cevizolu- Birok yerde saydam gsterisi deniyor. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Franszca daha ziyade "dia pozitif" filan diyorlar ama... Hulki Cevizolu- "Dia" ya da "saydam", belgelerle burada gstereceksiniz.

Ama, nce genel fikirlerinizi yle ilk dakikalarda izleyicilere anlatmanz rica ediyorum. "Tkleri tarihsiz brakmak gibi bir iddias var Bat'nn" diyorsunuz. "BATI, TRKLER TARHSZ BIRAKMAK STYOR" Haluk Tarcan- Evet. Hulki Cevizolu- Trkler'i tarihsiz brakrsa Bat'nn eline ne geecek ve bu iddianz neye dayanyor? Haluk Tarcan- ok gzel bir sual, cevap vereceim; zaten bekliyordum byle bir suali. Efendim, karmzda acnacak bir Bat vardr. Bu Bat, kltr tarihi bakmndan, tarihin balangc bakmndan, uygarlk tarihi bakmndan kafiyen kkeni tekil edememektedir. Hulki Cevizolu- Biz "korkulacak bir Bat var" zannediyorduk, siz "acnacak bir Bat var" diyorsunuz. Evet, buyurun. Haluk Tarcan- Acnacak bir Bat var. Acnacak bir Bat vardr, nk bu Bat'nn djli kendisine ait deildir, dili dardan gelmitir... Hulki Cevizolu- Batllar biliyor mu bunu? Haluk Tarcan- Biliyorlar. Hint-Avrupa Dili ad altnda dardan gelmitir, fakat Hint-Avrupa Dili'nin de kkenini bulamamlardr. Hint-Avrupa Dili kuramsal bir dildir, ileride zannedersem greceiz. Demek ki birincisi, Batllarn dili kendilerine ait deildir, dardan gelmitir. kincisi, Batllar din yapc deildir. Din de dardan, Mezopotamya'dan gelmitir, Hristiyanlk dardan gelmitir. ncs, yazs kendisine ait deildir. Yazs da Finike'den geldii zannedilir; gene her eye ramen Asya'dr, dorudan doruya Orta Asya'dan, bizden gelmitir. Yani dili, dini, yazs kendisine ait deildir, byle bir kkene sahip deildir. Fakat, ayn Bat Rnesans'tan itibaren byk atlm yapmtr, keiflerle, icatlarla tamamen ileri gitmitir. Bugn ayn Bat gk yzne ehir kurmaktadr. imdi bu Bat'nn byk bir ztrb vardr; "Ben bu kadar nemli bir Bat'ym, fakat benim kkenim yok." Kkenlerini aramaya balamlardr. Kkenlerini aramaya balaynca karlarna birok zamanlar Trkler kmtr ve bu Trkler'i kenara atmaya uramlardr maalesef. Hulki Cevizolu- Peki, tarihe mal olmu gemiteki olaylar ele alrsak, bu dediinizi doru varsayalm. Ama, bugn iin bunun nemi ne? Gemite Trkler'i geriye brakm olabilir, ama dediiniz gibi artk uzayda ehirler kuracak hle gelmi Amerika ya da Bat, niye bunlarla urasn ki? Haluk Tarcan- Kkenini aryor efendim, netice itibaryla tarihiler var, kimliini aryor, kkenini aryor. Kkenine bakt zaman gryor ki, kken bana ait deil, hepsi dardan gelmi. Hulki Cevizolu- Kendi kkenini ararken, arasn, siz de bizim kkenimizi aryorsunuz, biz de aryoruz, peki "Trkler'i tarihsiz brakma iddialar var" diyorsunuz; kendi kkenini arasn, ama bizi niye tarihsiz braksn? Haluk Tarcan- nk, Orta Asya'da, Anadolu'da byk uygarlklar meydana gelmitir, domutur. Uygarlklarn doduu yer Orta Asya'dr, Anadolu'dur. Anadolu'ya sahip olmak ister, hem tarih, kltr bakmndan, hem de ayn zamanda iktisad bakmdan Anadolu'nun toprak alt zenginlikleri, genel anlamda zenginlikleri bakmndan. Orta Asya iin de ayn ey bahis konusudur. Ve Bat kendini arad zaman, karsnda Trkler'i bulduunda ve yazy bulduunda, bu yaz iin "bilinmeyen bir rkn okunamayan yazs" diye bunu akas hasr alt etmek istemitir. Ve btn bu yazlar yava yava kendine mal etmek iin uramaktadr. Mesel Etrskler (Etrsk yazlar) 1780'de bulunmutur. 1780'de Etrskler bulunduktan sonra Avrupa'da yer yerinden oynamtr "bizim kkenimiz bulundu" diye, fakat Etrkse'yi hibir zaman okuyamamlardr. nk, Etrkse'nin kkeninde Yunanca'nn bulunmasn isterler. Bunun iin son zamanlarda kan kitaplar izliyorum ben, dnp dolap Yunancaya veyahut Latince'ye dayanyorlar. Hlbuki Yunanca, zamanmza ok yakn bir dildir, bundan 2700 sene evveline aittir.

Tekrar Avrupa'ya dnyorum, Avrupa'nn tarihi ge ve gentir. Fransa 1500 seneden beri mevcuttur, 501 tarihinde Fransa'nn tarihi balar ki, dnn ki Attila 452 senesinde lmtr. Ondan u kadar sene sonra Fransa balamtr. ngiltere'nin tarihi 1500 seneliktir. En uzun tarih Almanlar'a aittir, 2100 seneliktir. Roma'ya gelelim, Roma'nn kkeninde Etrskler vardr. Etrskler'in ntrk olduunu greceiz burada, yazlaryla, belgelere dayanarak. Yunanistan'a gelelim; Yunanistan'da da kken olarak ntrkler'i buluyoruz. Yunanistan'n adnn "ik" olduunu biliyor musunuz efendim? Hulki Cevizolu- Ne demek oluyor o? Haluk Tarcan- Krallk demek oluyor. Hulki Cevizolu-Trke'de? Haluk Tarcan- Trke'de krallk demek oluyor. Ondan sonra Yunanllarn bir blm Grek ad altnda st Asya'dan gelmilerdir, kerik'tir bunlarn ilk ad. kerik skarak Grek hline gelmitir. Btn bunlar Bat tarafndan bilinmektedir. Mesel, Latin tarihisi Spinios der ki, "Orta Asya'da 5000'de meydana kmlardr" der. Fakat bu tarih zerinde uralmaz, bilhassa Birinci Dnya Harbi'nden sonra Trklerin Orta Asya'da bulmaya balanan tarihe ait kkenleri zerine kl serpilmitir diyebilirim; bunu rtmeye almlardr ve baarmlardr. Hulki Cevizolu- Baz yazlarnzda (bize gnderdiiniz yazlarda, mektuplarda, baka yerlere yazdnz mesajlarda, baz gazetecilere de

8
yazdnz mesajlarda) gryorum, benim nmde kopyalan var; ok ilgin ve ok radikal, sivri grleriniz, iddialarnz var. Diyorsunuz ki, "ntrk dil, dnce, kltr ve siyasal kurulu olarak Bat'nn kkeninde bulunuyoruz. Aslnda Bat bize minnettar olmaldr. Bunun sonucu, Fransa, Portekiz maaralarnda ntrke yazlar vardr, Latin Alfabesi ntrke bir cmledir. Fakat bu gerekleri bilen Bat bizim tarihimizden korkar ve bizi uygarlk, insanlk dna iter. Bunun iin etnisite, yani rk politikas uygular; Ermenistan, Krdistan, Pontus peinde koar" diyorsunuz. Haluk Tarcan- Evet. Hulki Cevizolu- "Kendi lkeleri mozaiktir, hlbuki bizim lkemizi mozaik gsterip paralamaya alr. Dayand noktalar, kendi karlarna gre bize empoze etmi olduu resm tarihimizdir." Haluk Tarcan- Evet. Hulki Cevizolu- Bunlar aklar msnz biraz? Haluk Tarcan- Aklayaym. imdi o zaman eye balamamz lzm. Hulki Cevizolu- Genel hatlaryla syleyin, onlar tek tek ele alacaz, yani niye byle bir durumla karlayoruz biz? Haluk Tarcan- Efendim, tarihin derinliklerinde, imdi sylediim gibi, Bat'nn tarihi 1500'lerde balyor, 2000'lerde balyor. Trk Tarihi'ne girdiimiz zaman, resm tarihimiz bizim 220'de balatlyor, Milattan nce 220'de balatlyor. nk, Bat'nn btn gayesi Orta Asya'y bo brakmak ve Orta Asya'ya yerlemitir. Hlbuki aratrld takdirde gryoruz ki, bizim tarihimiz 220'lerden ok aa iniyor. 220 tarihi ok glntr. Bat'ya gre Trkler Hun mparatorluuyla 220'de ortaya kmlardr. Hibir ey ortada yokken birden bir lkenin, bir halkn imparatorlukla ortaya kmasna imkn yoktur. Bir taraftan bu syleniyor, br taraftan, "Siz Trkler'de ancak oban kltr vardr, bununla hibir ey yapamazsnz" diyorlar. Bir taraftan oban oluyoruz, br taraftan bir hamlede mucize kabilinden Hun imparatorluuyla ortaya kyoruz. Demek ki bunda bir dengesizlik vardr. Hulki Cevizolu- Peki Trkler'in tarihi size gre ya da Kzm Miran'a gre ne kadar geriye gidiyor? Haluk Tarcan- Dil olarak 15000'e kadar iniyoruz, bunlar greceiz. Siyasal kurulular olarak 10500'e iniyoruz, bunu da greceiz, hepsinin belgeleri vardr. TRK TARH-SLM TARH NEDR?

Hulki Cevizolu- Evet, yine bir baka sznzde diyorsunuz ki, "Sratle Sevr'e srklenen Trkiye ile kar karyayz. Yanl bir Trk Tarihi ve bunu savunan gaflet ve dalalet iindeki profesrlerimizle kar karyayz. Trk Kltr'n ortaya karacak aratrma merkezleri kuracaklarna, zellikle Orta Asya'da cami ina ettiren, oraya imam gnderen akn bir ynetimle kar karyayz. Osmanl Tarihi'ni bilmeyen ve bunun sonucu ondan ders alamam olan st yneticilerin Dyun-u Umumiye'ye dnmz dnya devleti olma sanan bir ekiple, bir

ynetimle kar karyayz" diyorsunuz. Sadece Hkmet deil, bir genel tanmlamanz, eletiriniz var. Haluk Tarcan- Genel tabi. Hulki Cevizolu- Bunlar da biraz aklayn genel hatlaryla. Haluk Tarcan- Efendim, biz tarihimizi, Osmanllar dneminde tarihimizi slm Tarihi olarak okumuuz, kkenlerimizi bilmiyoruz. Trk nedir? Trk mevcut olduu hlde bunun ne olduunu incelememiiz, bakmamz. Onun iin kimliimiz olmad zannediliyor, kltrmz olmad zannediliyor. Zaten Osmanl mparatorluu'nda bunu bu ekilde grdk; Trk yoktur ortada, slm vardr, Mslman vardr. slmiyet'e girdiimiz takdirde bizim dilimiz de gidiyor, kltrmz de gidiyor. Ve biliyorsunuz Bat'nn "yeil hill" dedii Mezopotamya ve burada eski komnist devletleri erevelemek iin btn Orta Dou'daki slm lkelerini birletirmek gayesiyle Trkler islmiyet'e doru itilmilerdir. "Siz kltrnzden vazgein, sizin esas kltrnz islmiyettir" denmitir. imdi biz Orta Asya, esas kltrmzn doduu yerde kendi kltrmz arayacamza cami ve imam gnderirsek bizim kltrmz tamamen ortadan kalkar. (...) Hulki Cevizolu- Yannzda oturan Prof.Dr. Bozkurt Gven'e de ar iddialarnz var, onlar da bir hatrlatalm, sonra ayrntlarla devam ederiz. Diyorsunuz ki, "Halkmzdaki moral knty daha da derinletiren kitabnda, Trkler'i kran, yakan, ykan bir gebe srs, sava gren, uygarlktan nasibini alamam bir halk olarak gsteren, geleneksel Anglosakson Trk gr sahibidir. Bozkurt Gven, halkmz yanltyor" diyorsunuz. Niye yle yapsn Bozkurt Gven ve az nce de sylediiniz sz Sayn Gven'i de ilgilendiriyor, "Profesrler Trke bilmez" dediniz, iddialarnz da burada ortaya koyun, onlarn da ilk cevaplarn alalm ayrntya girmeden. Haluk Tarcan- Efendim, Sayn Prof. Gven, Trkler'in yakc, ykc, barbar bir halk olduunu kitabnda, "Trk Kimlii" kitabnda ifade etmitir ve misal olarak Tabga Trklerinden bahsetmitir. Der ki Sayn Prof. Gven, "Bakn, Tabga Trkler'i in'e gitmilerdir, istil etmilerdir. Fakat, biraz sonra, esasl bir kltrleri, kimlikleri olmad iin eriyip gitmilerdir" der. Bu, tamamen yanl bir eydir, nk Tabga Trkleri diye bir Trk kitlesi yoktur, Trkler inliler'e barbar anlamnda Tabga derler, anlatabildim mi? Bunu da greceiz. Trkler, inliler'den ok daha evvel in'de iki tane devlet kurmulardr, anlatabildi mi? Ve Sayn Prof. Gven eyde srar eder, Trklerin yakc, ykc olduklarnda srar eder. Mesel, ener Iksoylu zannedersem, onunla yapm olduu bir syleide unu sylemitir: "Bakn Trk ocuklar, ocuklarmz mektebe giderken, aacn altndan geerken zplar aacn yapran koparr, biz bu kadar tahriki bir lkeyiz" der. Bunu ben Hrriyette okudum.

10

"BOZKURT GVEN'N 'TRK KML' KTABI PSKOLOJK KNTYE NEDEN OLDU"

Yani, Prof. Gven'in "Ben bunu sylemedim" demesine imkn yok, kitabnda aynen yazlmtr, "Trkler, yakc, ykc, barbardrlar. Trkler bir trl ulus olamamlardr, belki bundan sonra ulus olacaz" der. "Trkler kimliini bir trl bulamamlardr" der. Onun iin, hakikaten Trkler'in kimliini arad srada Sayn Prof. Gven'in Trk Kimlii kitab byk bir kntye sebebiyet vermitir. Bunun aksini maalesef kabul etmeme imkn yoktur, nk kendisi bu ekilde yazmtr. Hulki Cevizolu- Yani, Sayn Prof.Dr. Bozkurt Gven hocamz da Bat'nn, sizin deyiminizle, devaml propagandasyla kendisini uygarlk d kabul etmi bir gr m savunuyor? Yani, Sayn Hocamzn bilimsel almalar, kendi zeks, akl yok mudur ki Bat'nn bu etkisinde, propagandasnn etkisinde kalsn? Haluk Tarcan- Efendim, aklsz veya zeksz diye bir hakarette bulunmama imkn yok. Yalnz yazm olduu cmleler, yazm olduu paragraflar bunu olduu gibi ortaya koymaktadr. unu sylyorum: Profesrlerimiz yanlglar iindedirler, nk ellerindeki belgeler Bat'nn vermi olduu belgelerdir. Sayn Prof. Bozkurt Gven'in elindeki belgeler de Bat'nn, California niversitesi'nin bize bak tarzdr, elindeki belgelerdir. Bu belgeleri kabul ettiimiz takdirde Trk kimlii yoktur, Trkler yakc, ykc, barbardrlar. Trkler ok gzel ata binerler, ok gzel savarlar, fakat kimlikleri ve kltrleri olmad iin gittikleri yerde erirler. Sayn Prof. Gven bunu savunmutur. Bunu savunmusa, sylediim gibi aklsz veya kltrsz anlamna gelmiyor, bu elindeki belgelere gre Sayn Gven'in varm olduu sonu bu. Hulki Cevizolu- Peki, cevabn alalm hemen Sayn Hocamzn, sz ve cevap hakkn kullansn. Buyurun Sayn Gven. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Evet, sz savunmann diyelim yle mi? Hulki Cevizolu- Belki saldrya da geersiniz, bilemem. Prof.Dr. Bozkurt Gven- imdi, Trke bilmiyor, ite cahil, tarih bilmiyor falan gibi genel eylerden sonra konu benim eletirilmeme geldi. Ona cevap vermeden nce, ben deerli meslektamn baz grlerine katldm syleyeyim. Yani bu savunma deil de, mesel Bat'nn bir Hint-Avrupa Dili konutuunu, fakat bunun kkenini bulamad dorudur. Bat'nn dini Mezopotamya'dan ald, o da dorudur. Ama, benim aratrmalarm srasnda, Dou'da veya Bat'da veya bize Arap-islm veya Fars kaynaklarndan gelen belgelerde yaznn ok daha nce Asya'dan Avrupa'ya gittii yolunda bir kaynaa ben rastlamadm. Kendileri rastlamlar, olabilir. Tarihte ok eitli ve ok eliik kaynaklar vardr ve tarih matematik gibi, hani tek zml, tek yorumlu bir bilgi alan deildir. Tarihte, tarih boyunca eliik, kart grler arpmtr, bunlardan zamanla varln srdrenler olmutur, rtlenler olmutur. Yeni tezler ortaya atlmtr ki o yeni tezlerden bir tanesini de deerli meslektam temsil ediyor. Tarih, bir anlamda gemiten setiimiz belgelerin bir yorumudur; ideolojiden tamamen masun olamaz, bamsz olamaz. Yani, allr objektif olmas iin, ama yle bir tarih de henz yazlamamtr ve bu anlamda tarih tehlikeli de bir bilim saylabilir. nk, eer gemite olanlar kt kullanrsanz baz kntlere, ktlklere sebep olabilirsiniz. imdi bu genel erevede bana yneltilen eletirilere geleyim. Ben hibir yerde, kitabm burada, byle genel gazete makalesi veya izlenimler olarak Trkler'e "barbar, yakc, ykc" demedim. Ama kitabmda, Trkler'e "yakc, ykc, barbar" diyen kaynaklar yazdm. Bu da Trkler'in kendi dnyalar dndaki imajlarn tanmalar asndan, kendi varlmz tantmada karlatmz, kaleleri, gleri tanmamz asndan bunu yapmam gerekiyordu. Bunu syleyen ben deilim, ama bunu syleyenler var, kendileri de kabul edecekler. Ben barbar demedim, kltrsz de demedim. Kltrsz bir insan toplumu olamaz, eitli kltrler vardr. Ben insan bilimciyim; ben ok ok unu sylemiimdir: Islmiyeti kabul edinceye kadar veya yerlemeye geinceye kadar, yerleik hayata geinceye kadar, ki bu aa yukar ayn yzyllarda olmaktadr, Trkler bir pastoral hayat veya bir hayvanc kltrdr. Bu, kltrszlk demek deildir. Hayvanclk veya o tr kltrler tarmn neolitik kltrnn bir trdr; birisi bitki yetitirir, br hayvan yetitirir. Bu kltrszlk demek deil, kltrn bir eididir; bunu sylemiimdir. Yani, herhalde utanlacak bir kavram olmadn

gebeliin, gebe yazmmdr...

kltrnn

de

birok

stn

taraflar

bulunduunu

UYGARLIK (MEDENYET) TANIMI Hulki Cevizolu- Ama bir uygarlk, medeniyet kurmaya yetmeyeceini de sylyorsunuz. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Efendim, medeniyet dediimiz, hani o tek dii kalm canavar; medeniyet kuramaz da demedim ve demiyorum. Olay udur: Medeniyet dediimiz, uygarlk dediimiz olay, kltrlerin belli bir aamasnda yazya geildikten sonra ve birka kltr iine alan bir alan iin kullanlabilir. Mesel Eskimo Medeniyeti diyemezsiniz, Eskimo Kltr dersiniz. (...) nk byk bir alanda... Hulki Cevizolu- Sayn Haluk Tarcan da "Trk Uygarl, Trk Medeniyeti deriz" diyor. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Onlar diyebilirler. Zaten bu medeniyet ve kltr Avrupa'da biraz ideolojik yarma konusudur. Franszlar medeniyeti benimsemilerdir, "Civilisation Le Lang France", ite Fransz Medeniyeti. Ama, Fransa dndaki lkeler medeniyeti byle tek bir lkenin kltrne indirgemezler. Medeniyet, birka kltr iine alan ve yerlemeden sonra yazya gemi, yazl belgeler brakan, toplu hayata ynelik bir kltr biimidir. Ama, onun dnda ok daha geri dzeyde, o kadar gelimemi kltrler de vard, onlara medeniyet denemez. Mesel bir Hristiyan Medeniyeti'nden sz edilir, bir slm Medeniyeti'nden sz edilir, bir Msr Medeniyeti'nden sz edilir, ama her kltr iin medeniyet denmiyor. Bu, benim yaptm bir snflama deil, bu kltr tarihilerinin veya kaynaklara baklrsa kullandklar bir ayrmdr. Ben "Trkler medeniyet kuramaz" demedim, ama Trkler yerleik hayata geinceye kadar ve tarma geinceye kadar byle bir medeniyet kurma ansna sahip deillerdi. Bu benim kanaatimdir. Bunun Bat'yla filan ilgisi yok, benim antropoloji bilgimle ilgisi var. Yalnz hemen dzelteyim msaadenizle. Ben California niversitesi'nin herhangi bir grnden etkilenerek bunu yazm deilim, tersine, oradaki bir tarihinin grne de kar karak yazyorum bu kitab. Ltfen ona dikkat buyrulmasn rica ediyorum. California niversitesi'nden etkilenmi deilim, herhangi bir Amerikan niversitesinden de etkilenmi deilim. Benim kaynaklarm beenmeyebilirsiniz, yorumlarm beenmeyebilirsiniz, ama ltfen "Falanca yerden etkilenerek bunu yapyor, bunu dile getiriyor" gibi bir eyi kabul edemiyorum. Hulki Cevizolu- imdi sizin kitabnzda... Prof.Dr. Bozkurt Gven- Evet, imdi... Hulki Cevizolu- zin verirseniz onlar okuyaym m? "Ben Trkler'e gebedir, barbardr, yakp ykan demedim, bunu Batl'lar diyor, ben onlar belirttim" diyorsunuz, ksaca alaym m sizin kitabnzdan bunlar? Prof.Dr. Bozkurt Gven-... AVRUPALI'NIN TRKLER'E BAKII Hulki Cevizolu- imdi Trk Kimlii kitabnzn 290. sayfasnda, "italyanlar'da Trk imgesi" diye bir kutu haberiniz var; bize gre kutu haber, size gre bir bilgi. italyanlar Trkler'e yle bakyormu: "Sultann klesi, kulu, gdlmeye muhta, yamac, kfrbaz, tembel, askerlik ve savatan baka yetenei olmayan, mtevekkil, saldrgan, haha reticisi, kadn dkn, bykl, sulular kazaa oturtan..." Bugn gelseler, (Cezaevindeki mahkumlar kastediyorum. Babakan Ecevit, bir yasayla 40 bin mahkumu serbest brakt yine. -HC) affettiimizi grseler ne diyecekler bilmiyorum. "Kibirli, anlalmaz ve gln bir dil konuan, zevksiz, gzel sanatlardan anlamayan, cahil, kolay kandrlabilir, budala, despot" falan filan diye italyanlar Trkler'e bakyormu. Yine 291. sayfanzda, "Almanlar'n Trk imgesi" diyorsunuz ve Almanlar da bize byle bakyormu: "Trkler dinsiz, hogrsz, kaba, hoyrat, vicdansz, acmasz, ahlk kurallarna saygsz, en korkun gnahlar ilemeye yatkn, inansz, lanetlenmi, tavan gibi koan" falan filan diyormu.

ngilizler nasl bakyormu Trkler'e? Kitabnzda 298. sayfa; "Hristiyanlk'n byk rakibi ya da dman, yabanc toplum ve kltr, Avrupa'nn korkulu ryas" gibi sfatlarla bizi deerlendiriyormu. Frengler, yani Franszlar bakalm nasl bakyormu sizin tespitlerinize gre, sayfa 301: "insanlar arasnda Trkler anlay bakmndan

1 3
sonuncudur" diyormu Franszlar. "nantan tesini kavrayamazlar, anlamaya da almazlar. Ordu, Trk iin gerek, somut ulustur, islm dininin Trkler zerindeki etkisi iyi sonu vermedi. Trkler, Mslman Asya'nn Avrupa'ya kar savaan askeri oldu. Mslmanlk Trk dehasna ters dt, slm bu yar inliler'den acmasz ranl'lar yaratt" diyormu Franszlar Trkler iin sizin kitabnza gre. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Bunlar yabanclarn Trklerle ilgili, yani bizim dardaki imgemizden seilmi rneklerdir. Fakat, ayn blmn sonuna geldiiniz zaman, buna kar benim neler sylediim var, biraz da ona bakn. Hulki Cevizolu- Onu da siz syleyin, sizin aznzdan duyalm, siz ne diyorsunuz? Prof.Dr. Bozkurt Gven- Hayhay. imdi ben orada, size iin zetinin zetini okumaya alacam. Yani, biraz zaman rica ediyorum, nk ben onu bulmak iin biraz bakacam. Btn bu alntlarda ben Bat'nn grn savunmuyorum, yalnz Trkler'e diyorum ki, "Seni byle tanyorlar, bunu bilmekte yarar var." Ben Trkler'e kar Baty savunmuyorum, Bat'nn bizim hakkmzda ne dndn sylyorum. imdi efendim, benim sylediim, lik Bat... Hulki Cevizolu- Kanc sayfada Hocam, onu da takip edelim. Prof.Dr. Bozkurt Gven- 324. Hulki Cevizolu- 324, evet. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Lik Bat, Papa'y ldrmeye teebbs eden slm fanatizmine ya da sac komplosuna kardr. Liberal Bat, Trk asker gcnden, grntsnden ekinmektedir. Hristiyan Bat, Trkler'in slm kktencilii akmna katlmasndan korkmaktadr. Demokrat Bat, Trk demokrasisinin ekonomik geleceinden kuku duymaktadr. Aklc ve pragmatik Bat, mthi Trklerle ortaklk kurmaktansa Trkiye'yi Orta Dou'daki karlarn savunan bir taeron olarak grmek istemektedir. Bu benim ahs tespitlerim. Baka bir ey daha syleyeceim hemen bunun gene bir eyi olarak, baknz, "Bat'daki Trk imgelerinin dn, bugn, yarn." Burada diyorum ki, baknz, bir Batl kaynaktan alarak sylyorum, Batllar Trkler'i neden byle gryor? "Mslmanlarn Hristiyanl kabul etmedii gibi, reddi inancdr birinci sebep. Bu yaygn inan, Kardinal Neuman'n Trkler Tarihesi'nde izlendii gibi, Avrupa'daki uluslama dnemiyle yeniden canlanan Hristiyan akmiarnca beslenmitir." kincisi; "Bat'nn ve Avrupa'nn teknoloji ve ekonomisiyle dnyaya egemen olmasndan sonra gelien stnlk duygusudur. Bu duygu, Bat'nn douyla ilikilerini olumsuz ynde etkilerken, doulu Trkler de bu salksz gelimeden kendi paylarna deni almlardr." ncs; "19. yzylda Osmanl egemenlii altnda yaayan aznlklarda ortaya kan milliyetilik akmlaryla ulusal bamszlk

14 savalarnn yaratt Trk imgesidir. Yunanllar, Srplar, Romenler, Bulgarlar, Ermeniler, Arnavutlar, Araplar birbirlerine zenip zerklik ve bamszlk istediler. Avrupal lkeler milliyeti bamszlk hareketlerini ou zaman sempatiyle karladklar gibi fiilen desteklediler; Trkler'inki hari. Btn milliyeti hareketler Trkler'e kar olduu iin hareketleri destekleyen Batl'lar Trk ynetimine kar tavr alm, Trkler'i zgrlk dman gibi grm ve gstermilerdir." Drdncs; "Osmanl mparatorluu'nun Birinci Dnya Sava'nda Almanlar'n yannda yer almasdr. Franszlar, ngilizler, Osmanlyla onu izleyen Trk bamszlk savan dman ve barbar olarak grmlerdir." Bu, benim btn bunlar syledikten sonra vardm sonular.

Bir ey daha ekleyeceim... Hulki Cevizolu- Bunlar Haluk Bey duyuyor herhalde. Haluk Tarcan- Evet. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Bir sebep, bir ey daha koyuyorum. Baknz, Bat'nn bu eletirilerini yazdktan sonra, bu grlerini naklettikten sonra, bu olay savunan, aklamaya alan bir tarihinin grne yer verdikten sonra diyorum ki, "Bat'nn Trklerle ilgili ve asl affedemedii husus udur: Bat, 200-300 yldan beri dnya tarihini yapmaktadr ve hep kazanmtr dnyayla olan atmalarnda. Birinci Dnya Savan da kazanmtr ve Osmanly da ykmtr, paralamtr. Fakat, tam Osmanl mirasn gmyorum ve Trkler'i de geldikleri yere gnderiyorum derken yaptklar bir savata yenilmiledir ve bu yenilgiyi de ilerine sindirememilerdir" diyorum. Eer burada Trk varln ezen, ykan, Trkler'e barbar diyen bir husus varsa ltfen iaret edilsin. Benim vardm sonu budur. Hulki Cevizolu- Evet, ltfen iaret edin Sayn Tarcan. Haluk Tarcan- Efendim, bir defa Trk Kimlii kitabnn tartlacan bilseydim, ben de buradan benim fikirlerimle ilgili olan cmleleri, kelimeleri karabilirdim. Benim haberim yok, benim karma srpriz olarak kmtr bu. Daha nce haberim olsayd ben de bu konuda konuurdum. Yalnz unun zerinde srar ediyorum: Siz, Trkler'in gittikleri yerde, kltrleri ve kimlikleri olmad iin eridiklerine dair misali Tabga Trkler'i olarak vermisinizdir Beyefendi. Ben bunu yalan sylemiyorum, kitabnzda vardr. Prof.Dr. Bozkurt Gven- imdi... Haluk Tarcan- Hayr efendim, vardr kitabnzda, bunu da reddedemezsiniz efendim, ok rica ederim. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Bir dakika bir dakika. Ben yle bir ey yazm olabilirim, ama bir dakika efendim. Yani ne diyelim, 3000 yllk bir tarih tezinde eer bir tek noktay bulup da bununla beni Trkler'e dman, Trkler'i ykan bir varlk olarak gsteriyorsanz, bu ok acmasz bir eletiri. Ben sizin btn eletirilerinize kitabmdan pasajlar okuyarak cevap veriyorum. Yani eletirin, ama eletirirken de... Haluk Tarcan- En byk yanl efendim, benim haberim yoktu, ben de buradan haberim olsayd...

15

Prof.Dr. Bozkurt Gven- Peki Hulki Bey, size bir ey soraym. Siz beni buraya davet ederken Trk Kimlii'ni mi konuacaz dediniz, yoksa Trk Dili'ni mi? Ltfen cevap verir misiniz? Hulki Cevizolu- Ayn ey, Trk Dili, Trk kimlii, Trklk konusu. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Bakn, benim de btn hazrlm dil sorununu konumak zere geldim. Bana iletilen ey buydu, yani ben de buna hazrlkl olarak gelmedim. Ben de Beyefendi'nin ileri srd eletirileri, sizin tekrarlarnza cevap vermeye altm. Hulki Cevizolu- Ayn konuyu konuuyorsunuz aslnda. Haluk Tarcan Bey diyor ki, "Trk Dili, dil bakmndan 15000 yl nceye dayanr, Smerlere gider, uygarlmz o kadar geriye gider, Bat bize bunu gstermiyor" diyor. Sizin Trk Kimlii kitabnzda da dil konusunda da bu konuda aratrmanz var. Sayn Haluk Tarcan'n da "ben bu kitab bilmiyordum" demesini dorusu pek anlayamadm... Haluk Tarcan- Hayr, bilmiyorum deil, hazrlkl gelmedim... Hulki Cevizolu- nk, siz btn yazlarnzda "Bozkurt Gven karma ksn, onu eletireceim" diyorsunuz. te burada yazlarnz var. ite karnzda, eletirin. Diyor ki, "Bu sylenenler, Trkler'in aleyhindeki bu kt szler kitabmda var, ama dikkatli okuyun, bunlar ben sylemiyorum, ben Trk dman deilim. Bunu, o tarihte Fransz, ngiliz, ite btn Avrupallar sylyor" diyor Hocam. imdi burada kitab... Haluk Tarcan- Yalnz, bana ait olmayan fikirler bana yamanmasn. Ben Beyefendi'ye "Trk dman" demedim, yalnz ileri srm olduu fikirlerin hareket

noktas dorudan doruya "Trkler barbardrlar." te rnek, bakn, Tabga Trkler'i gitmilerdir... Ben mecburum bunu sylemeye... Hulki Cevizolu- Yani, size gre Sayn Prof.Dr. Bozkurt Gven "Trkler barbardr" tezini savunuyor; yle mi? Haluk Tarcan- Evet. Hulki Cevizolu- "Savunmuyorum" diyor. (...) Prof.Dr. Bozkurt Gven- imdi herhalde mahkeme huzurunda deiliz, jri de yok, reddiye deil de, amaya, anlamaya ve tartmaya ve de bir yere varmaya alyoruz. imdi bu ocuklarn okuldan dnerken veya giderken yol kenarndaki yapraklar u ekilde syrmalar hl devam eden bir eydir, ocuklar bununla oynarlar. Hulki Cevizolu- Tamam; neyi gsterir peki bu Sayn Gven? Prof.Dr. Bozkurt Gven- imdi efendim, bitkiyi yetitiren kii onun deerini bilir. Hayvan yetitiriyorsanz onun deerini bilirsiniz. Yetitirmediiniz, retmediiniz bir eyin deerini bilmezsiniz, onu ok kolaylkla ykabilirsiniz, tahrip edebilirsiniz. Burada vermek istediim ey, Trkler'in bir gebe kltr; bakn gebe kltr baka, barbar kltr

16

baka. Ben bir defa "Trkler kltrszdr" szn hibir zaman hibir yerde kullanmadm, yalnz bu kitapta deil, 15-16 tane kitabm var. Her insann eitimle insan olduunu ve eitimle kltr aldn sylyorum. Kltrlerin farkl dzeylerinden sz ederim, fakat hibir yerde kltrsz insandan sz etmedim. Eitimsiz insan da olmaz, kltrsz insan da olmaz. Ancak, bu kltrler, eitimler farkl kltrler, farkl deerler verebilir. Bir ocuun bunu yapmasyla Trkler barbar olmaz... (...) TRKLER GEBE M, YERLEK M? Haluk Tarcan- imdi bir eyi daha rica edeceim; syledin-sylemedin'i geelim, nk ok mhim eyler var. Beyefendi dediler ki, "Trkler yerleik hayata geinceye kadar." Trkler uygarla yerleik hayatla balamlardr. Trkler gebe deildirler, yerleik hayattan balamlardr. Huiki Cevizolu- Nerede baladlar, ka ylnda? Haluk Tarcan- Orta Asya'da balamlardr, haritasyla gstereceim efendim, Orta Asya'da balamlardr. Hulki Cevizolu- Siz katlyor musunuz bu gre? Prof.Dr. Bozkurt Gven- Ben buna katlmyorum, nk bununla ilgili belgelerim yok. Benim bildiim udur: Orta Asya'dan Beyefendi'nin syledii tarihlerde, yani M.. 200'lerden balayp ama 500'lerde, 700'lerde Bat'ya doru g eden Trkler'den baz boylar 107Tden nce, 1071 bir asker harekettir, ama ondan nce Anadolu'ya gelmilerdir. Ama, bu 15 bin, 10 bin yl nce Trk varlndan benim haberim yok. Bu benim eksiim olabilir. Ama bu benim seimim deil; bu, benim kullandm, yararlandm kaynaklardan aldm bilgilerdir. Bu bilgiler yanl olabilir, eksik olabilir, bu eletirilebilir. Ama burada benim bir seimim yok, benim kullandm kaynaklar byle sylyor. Ama Beyefendi diyor ki, "10 bin yl nce." Ben 10 bin yl nce Orta Asya'da birtakm varlklarn var olduunu biliyorum, hatta bunlarn bir ksmnn Amerika'ya gemi olduklarn da biliyorum, Amerika yerlilerinin de ortak kaynaklar vardr. Fakat, bunlarn Trk olduu hakknda bir bilgim yok. Yalnz, bunlara "Proto Trkler" denebilir, u anlamda: Bunlarn ortak bir dil kaynaklar olabilir, birbirine benzer olabilir, yani Trkler'in de vardr, Moollar'n da vardr, bunlar olabilir; ama bunlara Trk dendiine ben rastlamadm. Benim rastladm en eski Trk ad ince'den geliyor. Ama Beyefendi diyor ki, 15 bin yl nce yaz vard. Benim bildiim en eski yazlar Mezopotamya yazsdr, Msr yazsdr. Bunun da tarihi bugn 2 bin; 4 binden daha eskiye giden bir yazy ben bilmiyorum. TRK TARH'N YABANCI KAYNAKTAN RENMEK!..

Hulki Cevizolu- Sizin kaynaklarnz yabanc kaynaklar bilimadamiannn kaynaklar m, yani Fransz, ngiliz, talyan, Alman kaynaklan m daha ok?

m,

Trk

17

Prof.Dr. Bozkurt Gven- Orada Beyefendi dedi ki, "Bunlar yabanc kaynaklardr, fakat Trkler tarihlerini yazmadklar iin yabanc kaynaklar kullanyorlar." Yani benim kullandm kaynaklar Trk tarihileri de byk lde kullanmlardr. Ama... Hulki Cevizolu- Kaynaklarnz nedir ? Trk tarihileri kullanmtr ama, nerenin kayna bunlar, Avrupal'nn kaynaklar m kullandklarnz? Prof.Dr. Bozkurt Gven- Bat kaynaklar, yani Avrupal da var, ingiliz de var, Amerikal da var. Hulki Cevizolu- Yani, Sayn Haluk Tarcan orada hakl, "Bizim bilimadamlarmz Bat kaynaklarn kullanyor" diyor. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Doru. nk, baka bir noktada da hakl, Osmanl tarihleri batan sona slm Tarihi'dir. Yani yaratcdan hareket eder, son padiaha kadar gelir, sanki bunun dnda bir tarih yokmu'gibi. ilk defa olarak Osmanl'da Sleyman Paa bir "Tarihi Kadim"le Osmanl Tarihi'ni o dnya tarihi ierisine koymaya almtr. Bu da Bat'dan ald ilhamla olmutur, yani Osmanl'da bir dnya tarihi yazlmamtr. Hulki Cevizolu- nemli bir sznzn altn bir kez daha izmek istiyorum. Diyorsunuz ki, evet bir profesr, aratrmac olarak ben Bozkurt Gven ve dier profesrler Trk Tarihi'ni Batl kaynaklara dayanarak aratryorlard." Peki, sorum u: Batllar da kendi tarihlerini bizim kaynaklarmza dayanarak m yazyorlar? Prof.Dr. Bozkurt Gven- imdi tarih yle bir bilim ki, bir defa iki tarihten sz etmemiz gerekir; birisi yazl tarih, ki tarihilerin muteber saydklar tarih ve yazl belgelere dayanr. Bir de yaz ncesi tarih, "prehistoria" denen bir tarih. Birisinde belge vardr, brnde belge, o tarihte yaayan, yani yazdan nce yaayan toplumlarn braktklar eyalardr, rnlerdir, kltr rnleridir, yani kap kaaa bakarsnz vesaire. Hulki Cevizolu- Sonu olarak, iki tarafa da baktk, Franszlar, Almanlar, italyanlar, ngilizler, kendi tarihlerini yazarken onlarn bilimadamlar, siz Trk bilimadamlarnn kaynaklarna m ya da gemiteki Trkler'in kaynaklarna m bakyor, yine kendi tarihlerini kendi kaynaklarna dayanarak m yazyor? Prof.Dr. Bozkurt Gven- Kendi kaynaklarna dayanarak. Hulki Cevizolu- O zaman hep beraber vurgulayalm Hocam, bu ok nemli. Avrupal, yani Bat hem kendi tarihini kendisi yazyor, hem biz Trklerin, tarihini kendisi yazyor. Biz de kendi tarihimizi renmek iin onlara bakyoruz, biz neymiiz bakalm elin yabancs, Avrupals, Batls ne yapm, sen bize syle. Yani, Batl bilimadamlar sanki bize ayna. "Ayna ayna syle biz Trkiye ve Trkler neyiz" diyoruz yle mi? Bu hakikaten garip ve bizim Trk bilimadamlar asndan da yadrganacak bir durum deil mi? Prof.Dr. Bozkurt Gven- yledir ama, yalnz da Bat deildir. Yani, yalnz Bat dersek, o zaman gerein yarsn ifade etmi oluruz. Hulki Cevizolu- Tamamn ifade edin. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Trkler yapmamtr ama, mesel Trklerin tarihiyle ilgili Arap kaynaklar vardr, Fars kaynaklar vardr, Hint kaynaklar

18

vardr. Yani, Trk Tarihi yalnz oradan alnm deildir, onu da belirtelim. Fakat, bizim tarihimiz geen yzylda yazlmaya balasa da, tabi yaplmas ok daha nce, ama bizim esas tarihle uramamz Cumhuriyet'le balyor, yani Cumhuriyet kuayla balyor. Cumhuriyetin de ynelimi, oryantasyonu Batyd, yani Bat kaynaklarna ynelik olarak bu tarihler yazlmtr. Ama bunun yannda dou kaynaklar, islm kaynaklar da vardr. Mesel size unu syleyeyim: Benim kitabmn arkasnda bir Trk dnyas haritas vardr. Buraya bakarsanz, bir Trke deil de, belki 40'tan ok daha fazla Trke'den bahsetmektedir Kagarl Mahmut;

bunun da nerelerde bulunduunu gstermektedir, Asya'nn her tarafna dalm olan. Yani, yalnz Bat kayna dersek ii biraz basitletirmi oluruz, o kadar da basit deil. Hulki Cevizolu- imdi Hocamzn iddialarna geeceim, aslnda Hocamza genel ereve de soracak ok sorumuz var. Sayn Haluk Tarcan diyor ki, "ntrk kltr ve ntrk Tarihiyle yllarca alay edildi, hatta bu kltr ve bu tarih reddedildi bizim bilimadamlar tarafndan. Trkiye'deki entelektel, yani aydn kesim Trklk'ten utanr hle geldi." "Utanyorlar" diyor Sayn Haluk Tarcan. Siz de Trkiye'nin aydnlarndan birisiniz, bu grubun iinde misiniz? Yani, Trklk'ten ve Trk Tarihi'nden, hatta ntrk Tarihi'nden utanan, reddeden bir bilimadam msnz? Prof.Dr. Bozkurt Gven- Hayr, hi yle bir duygu iinde deilim, bilkis... Haluk Tarcan- Ben de byle bir eyi Beyefendi'ye yaktrm deilim. Hulki Cevizolu- Ama, genel olarak bunu sylyorsunuz, Sayn Bozkurt Gven iin demeseniz de... Haluk Tarcan- Trklk'ten utanr diye bir ey benim kafamdan gemi deildir efendim. Hulki Cevizolu- Bozkurt Bey iin mi demiyorsunuz, yoksa aydnlar iin mi? Haluk Tarcan- Hayr hayr, Trklk'ten utananlarmz var, sper entellerimiz vardr efendim Trk olmaktan utanan. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Olabilir. Haluk Tarcan- Hatta benim rencilerim arasnda, gelip "Efendim, ben neyim, Trk mym, ne demek Trk efendim" diye konuan genlerimiz var. Hulki Cevizolu- Devam ediyorsunuz, "sper enteller" diyorsunuz da, profesrler iin de u sz size ait: "Baz profesrlerin binlerce yllk Trk kimliinin farknda olmadn" sylyorsunuz. Haluk Tarcan- Evet. Huiki Cevizolu- Bozkurt Gven bunun iinde mi? Haluk Tarcan- Bunun iinde, evet. Hulki Cevizolu- Binlerce yldr Trk kimliinin farknda olmayanlardan birisi mi? Haluk Tarcan- Olmayanlardan birisi.

19

Prof.Dr. Bozkurt Gven- Yani, yle bir grleri varm, her gr eydir, yani saygya deer, bu bir grtr. Hulki Cevizolu- Bu gr saygya deerse, siz pek saygya deer aratrma yapmam oluyorsunuz Hocam. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Hayr hayr, yle deil. Hulki Cevizolu- Hocam yapmayn imdi, yle mi, byle mi? Prof.Dr. Bozkurt Gven- imdi baknz, tarih konusu, tarih sorunu, Beyefendiyle tarih konusunda, tarihin ne olduu konusunda biraz ayr dyoruz, ama aykr dnyoruz diye ben ona saygszlk etmek istemem, kar gre de sayglym, o manada sylemeye alyorum. Haluk Tarcan- Efendim, saygszlk ettiniz, "Haluk Tarcan adl bir tarih merakls" dediniz, kitabnzda 78'inci sayfada. Kzm Miran iin, "Orta Asyal bir lim" diye alay ettiniz Beyefendi yani, bu kitabnzda yazldr. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Bir dakika, Orta Asyal bir lim demek niin alay oluyor efendim? Haluk Tarcan- Cmlenin geli ekli onu kmsemek, byle... Prof.Dr. Bozkurt Gven- Siz, yani benim sylediklerimi deil oradan karttnz yorumlar sylyorsunuz. Ben sizinle veya sizin herhangi bir eserinizle alay ettiimi zannetmiyorum. Haluk Tarcan- Hayr hayr. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Ama siz bana derseniz ki, Trkler'in yazs 15 binlik bir yazdr, bu benim bildiim veya kabul edebileceim bir tarih gerek deildir. nk, benim bildiim yaz uradan balyor, Mezopotamya'dan gelmitir...
(...)

Huiki Cevizolu- Peki ama, biz Bat tartmasndan bakn nereye geldik? Siz yazlarnzda diyorsunuz ki Sayn Tarcan, "Trk Dili ve Kltr 12000'lerde Orta Asya'da balar. Trkler yazy icat etmilerdir. Evrensel uygarlklarn temelinde Trkler vardr" diyorsunuz da, bu kadar baarl olan Trkler; ki biz sizin aklamalarnzdan aslnda gurur duyacaz diye dnyorduk, birdenbire tartmann boyutu baka bir tarafa kayd, sanki sizin aklamalarnz bir eletiriye dnt. 5000 yl ya da ite baz uzmanlara gre de 10000 yl Anadolu'da olan, size gre de 15000 yllk Trkesi, dili olan Trkler niye Trklklerini reddetmiler, niye benliklerinden vazgemiler size gre? Bu kadar stn, bu kadar baarl olan bir rk; siz kitabnzda "rktk asndan bakmyorum, kltr asndan bakyorum" diyorsunuz ama, bir Trk Kltr'ne sahip olan milletler niye kendileri kadar baarl olamayanlarn egemenlii altna girmiler, benliklerini kaybetmiler? Byle bir ey mmkn m? Haluk Tarcan- Mmkn efendim; nk Trkler g etmek mecburiyetinde kalmlardr, dalmlardr, paralanmlardr. Huiki Cevizolu- Az nce gebe kltr szne siz kar kyordunuz, imdi gebe yaptnz Trkler'i. Haluk Tarcan- Gebe deil, gmen olarak. Gebe kelimesini kullandysam yanltr.
(...)

i:

Trkler gebe deildirler, gmendirler. Yazlaryla, bilgileriyle, kltrleriyle g etmilerdir, g etmek mecburiyetinde kalmlardr. nk, nce buzul dneminin sonu vardr. Buzul dneminin sonu dolaysyla ortalk seylap iinde kalmtr, Trkler bulunduklar yerlerden uzaklara gitmek mecburiyetini hissetmilerdir, mecburdurlar. Ondan sonra ikincisi, Orta Asya'nn kurumasdr; kuruma dolaysyla yeniden ikinci bir defa Trkler dalmak mecburiyetinde kalmlardr. Geri kalan paralarn zerine de Araplar gelmilerdir. Araplar, mesel Kuteybe 9 sene mddetle Trkler'i kesmi, batan aa katletmitir. Kamyla ve klla Trkler'e zorla Arapay retmitir, zorla Arap kltrn ve zorla Arap Alfabesini retmitir. Hulki Cevizolu- Ama biz Trkler'i tarih boyunca ok iyi savaan; siz de kabul ettiniz, Batllar da bunu sylyor ama, onlarn tesinde baka zellikleri var dediniz, ok iyi ata binen, ok iyi kl kullanan bir ulus dediniz. O zaman niye bakasnn etkisinde bu kadar kalyor? eliki var gibi szlerinizde. Haluk Tarcan- Haklsnz sylediklerinizde, fakat tam paralandklar ana rastlamtr, btn beylerin birbirlerine dtkleri anda; anlatabildim mi? Birinin brne yardma gitmedii, konfederasyonlarn dald anda Araplar Orta Asya'ya girmilerdir ve bunlar dank olduklar iin rahat rahat istediini...
(...)

Hulki Cevizolu- Gelen notlardan gryorum ki, sizinle tartacak ok insan var Ama, sizin szleriniz de artka, konumalarnz oaldka, ilk szlerinizle son szleriniz arasnda ben eliki gryorum. O elikileri grdke size soracam ki siz bizi aydnlatabilesiniz. eliki; Trkler gebe miydi, gmen miydi konusunda var. Trkler savaysa, ok iyi savayorsa niye bakalarnn bu kadar tahakkm altna girdiler, savap onlar ele geirmeleri gerekirdi.(...) imdi sizin bu iddialarnz gstereceiniz slaytlarla alalm. "LATNCE'NN KKENNDE TRKE VAR" Prof.Dr. Bozkurt Gven- (Haluk Tarcan'a) Slaytlara girmeden, benim kafama taklm bir soru var, onu sorabilir miyim? "Trk Kltr yerleik kltr olarak balad" dediniz. Bu benim tarih ve arkeoloji bilgime, arkeolog deilim, prehistorian da deilim ama, dnyada, yani literatre gemi, yazlm tarihler arasnda hibir kltrn yerleik kltr olarak baladna rastlamadm. Trk Kltr byle dediniz. Nasl oluyor da bir insan, yani... Haluk Tarcan- Onun iin buradaym Beyefendi.

Bat, nce Trke renmek istememitir, Trkler'i reddetmitir. Btn dillere mracaat edilmitir, sadece tarih aratrmalar iin Trke'ye mracaat edilmemitir. Trkler'den Batllar malm sebeplerle nefret etmektedirler. Trke'yi kenara ittikleri takdirde iin iinden kamamlardr; anlatabildim mi?

2'

Eer Batllar Trke renmi olsalard yahut da Orta Asya'daki uygarlklar Trk Dili asndan incelemi olsalard ortaya bambaka gerekler karacaklard. Fakat Trkler'i kenara itmilerdir Trkler'den nefret ettikleri iin, Sanskrite, Latince ve Yunanca kaynaklara dayanarak gitmilerdir; anlatabildim mi? Hlbuki, Latince, Sanskrite, Grekeden evvel bunun kkenlerinde Trke vardr. Onun iin karnzda bulunuyorum, bunlar sylemek iin karnzda bulunuyorum. Yalnz anlatmz bir nokta var; Bat kaynaklarnn, yani Batlnn bize vermi olduu belgeler bizi yanltan belgelerdir. Zannedersem Beyefendi de... Hulki Cevizolu- O konuda anlatnz?.. Haluk Tarcan- Evet. Hulki Cevizolu- Hayr, yanltan deil, Bat kaynaklarndan yararlandklar konusunda anlatnz. Haluk Tarcan- Anlamadm. Hulki Cevizolu- Yanldk diyor musunuz Sayn Gven? Prof.Dr. Bozkurt Gven- Hayr hayr. Haluk Tarcan- Peki, yanltldnz imdi gstereceim. Hulki Cevizolu- Peki. imdi biraz klar karartacaz sizin slayt gsterinizi grmek iin. imdi burada bize neyi anlatacaksnz? (Slayt-saydam gsterisi yaplyor) Haluk Tarcan- imdi efendim, bu Herodot'un dnyay gr eklidir. Hulki Cevizolu- Tamam da, ana felsefeniz nedir? ilgili slaytlar grelim, bunlardan hangi sonuca varacaksnz ya da hangi iddialarnzn kant bunlar? Haluk Tarcan- unu sylemek istiyorum: Bat, tarihi bu noktadan itibaren balatmtr, Herodot'u tarihilerin babas olarak kabul etmitir ve buna gre hemen hemen btn Avrupa tarihi bu noktadan hereketle yola kmtr. Bakn, sa tarafa bakarsak, burada Aral Gl'n gryorsunuz. Bundan sonra Asya'ya baktmz takdirde buras tamamen bombo bir Asya gryorsunuz. Hlbuki, Asya'nn birazdan ok dolu olduunu greceiz. Ayrca, urada skitler'i almtr Batllar, iskitler'e sahip olmak iin yazmadklar kitap kalmtr. skitler muazzam bir uygarlk sahibidirler, buna sahip olmaya almaktadrlar. Benim sylemek istediim u: Bakn, burada Asya bo braklmtr, Bat bu fikir zerine gitmitir, Asya'y Trke'yle Trk kaynaklarna dayanarak incelemek istememitir. imdi ondan sonrasna geelim. Efendim, bakn, burada Prof. Sina Aksin diyordu ki, "Bir zamanlar Orta Asya'da bir byk gln olduu iddialar hibir ekilde ispat edilememitir" diyor. Hlbuki, bu haritaya baktmzda 5 tane deniz gryoruz. (...) imdi efendim, bu harita Kzm Miran tarafndan yaplmtr. Kzm Miran'n dayand kaynaklar birazdan greceiz. Trkbil diye byk bir devlet vardr, tarihilerimiz bunu bilmezler.

22

Prof.Dr. Bozkurt Gven- Nedir ad? Haluk Tarcan- Trkbil efendim, Milt'tan Evvel 879'da kurulmutur. Bunlar yava yava greceiz. Orada muazzam kaynaklar vardr, orada tarihilerimizin ve btn dnyann bilmedii byk tarihiler vardr. Hulki Cevizolu- Dierlerine geelim. Haluk Tarcan- imdi burada unu syleyeceim: Burada bakn, 5 tane deniz vardr. uras Uuguy Kl, iine Hazar Denizi'ni almtr. uras Omou Gl, burada Aral Gl'n gryorsunuz. uras bugn Taklamakan l'dr, Uuugl adn almtr. u Gobi l'nn ucudur...

Trklerin kkeni-anavatan hakknda byk iddia: "NTRK UYGARLII TROPKAL KLMDE DODU !" Hulki Cevizolu- Neyi ispatlyor bu size gre? Haluk Tarcan- Bu, unu ispat ediyor: ntrk Uygarl bu 5 tane denizin bulunduu, 5 tane denizin meydana getirmi olduu tropikal iklimde domutur. Uygarlklar... Ne syleyeceksiniz? Prof.Dr. Bozkurt Gven- Aklama rica edeceim, kar deil de. Burada gsterdiiniz harita tarih zamanlar m, jeolojik zamanlar m? Haluk TarcanJeolojik zamanlar. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Jeolojik zamanlar, yani Milt'tan nce(M..) 10000'lerden daha m nce? Haluk Tarcan- ok nce efendim. Prof.Dr. Bozkurt Gven- ok nce. Haluk Tarcan- imdi Milt'tan Evvel demeye lzum yok, 167 milyon sene evvel Kretase dnemi vardr biliyorsunuz, o dnemde Orta Asya mevcut deildi, koskoca bir deniz vard. Jeofizik alkalanmalar dolaysyla o deniz paralanmtr, ortaya 5 tane deniz kmtr. Bu 5 tane denizin meydana getirmi olduu tropikal iklimde bir yeni uygarlk domutur. Hulki Cevizolu- Trk Uygarl! Haluk Tarcan- Tabi, nce ntrk kiisinin uygarl domutur. Hulki Cevizolu- Neydi onun ad, o uygarln ad neydi? Haluk Tarcan- On Uyul'dan balayacaz efendim, uradan, On Uyul'dan. Hulki Cevizolu- Sayn Gven, sizin de itiraznzn olduu yerlerde mdahale edin ki biz dorusunu anlayalm. Haluk Tarcan- (Haritada gstererek) imdi efendim, uras Orta Asya'dr; anlatabildim mi, Pamir Yaylas. Btn burada 8 bin metre yksekliinde 3 tane tepe, 7 bin metre yksekliinde 12 tane tepenin bulunduu muazzam bir dalk blge, onun sanda solunda, aasnda yukarsnda denizler dolaysyla tropikal bir iklim var. Burada ilk teekkl eden uygarlk, On Uyul uygarl. Hulki Cevizolu- Peki, buradaki sizin kantnz nedir? Siz burada bir harita gsteriyorsunuz, burada u vardr diyorsunuz. Bunu herkes diyebilir, birisi "vardr" der, birisi "yoktur" der. Siz neye gre "vardr" diyorsunuz?

23

Haluk Tarcan- imdi efendim, yazsn gstereceim, yazl belgeyi gstereceim. Yalnz unu bilin ki, bu ntrkler burada ilk coraf isimleri koymulardr; anlatabildim mi? Uuguy Kl... Hulki Cevizolu- Peki tamam, bunu geelim. Nedir bu kelimeler? (Perdeye yansyan kelimeleri iaret ediyor) Haluk Tarcan- Efendim, burada Trklerin vermi olduu isimleri gryoruz, ilk defa coraf isimleri gryoruz. Zannedersem okumak uzun srecektir, fakat Orta Asya'da ve st Asya'da ilk coraf isimleri verenler ntrklerdir. Hulki Cevizolu- Ka yllarna denk geliyor bu? Haluk Tarcan- Efendim, bu 8 binlere en aa denk gelmesi gerekir. Hulki Cevizolu- Yani, gnmzden 8 bin yl ncesinde... Haluk Tarcan- Bu gnmzden 10 bin yl ncesinde. Hulki Cevizolu- 10 bin yl nce, yani eksi 8 bin diyorsunuz, Milt'tan nce dememek iin. Evet, gnmzde 10 bin yl ncesi. Haluk Tarcan- Evet evet. Hulki Cevizolu- Bu da bize neyi gsteriyor? Trkler bu isimleri verince, Trk Dili bu kadar eskiye mi dayanm oluyor? Haluk Tarcan- Eskiye gitmi oluyor. Ve Trkler burann ilk coraf isimlerini vermi oluyorlar. Teker teker okuyamayacaz, zaman almasn. TRKLER'N LK DEVLET: "BR OY BL !"

Hulki Cevizolu- Bir batan okuyalm. Mesel diyorsunuz ki orada, "Bir-Oy Bil"de tarihteki ilk adlar. Haluk Tarcan- Evet. Hulki Cevizolu- Ne demek Bir Oy Bil? Haluk Tarcan- Bir Oy Bil, Trklerin kurmu olduklar ilk byk konfederasyondur. Hulki Cevizolu- Gnmzden 10 bin yl nce kurulan bir konfederasyon, yle mi? Haluk Tarcan- 8500'lerde olacaktr tarihi aa yukar. Hulki Cevizolu- Yaklak 10500 yl nce. Haluk Tarcan- Bu dnemde verilmi olan isimler, bakn... Hulki Cevizoiu- Bir tanesini okuyalm, evet. Haluk Tarcan- Taklamakan'da deniz vard, bunun ilk ismi Uuuy Kl'dr. Ondan sonra Kazan ehrinin ilk ismi izginti Ukuzun'dur. Hulki Cevizolu- Bunlar hep birinci kelimeler. Trke yle mi? Haluk Tarcan- Evet. Gobi l'nn ilk ismi Bikli l'dr. Bikli l de O-Ur'un eyinden meydana gelmitir. Hulki Cevizolu- Peki, tartmaya devam edeceiz; teki grntye geelim. Bu nedir?

24

Haluk Tarcan- On Uyul Devleti'nden bahsetmitik, bu yazda On Uyul kelimesini grmekteyiz, uraya yazaym, gsterilsin. Hulki Cevizolu- Bu ka bin yl ncesine ait? Haluk Tarcan- Efendim, bu yaz 5 bin yl ncesi. Hulki CevizoluTrke mi u grdmz? Haluk Tarcan- Evet, bu grdmz dorudan doruya Proto Trke yazdr, ntrke yazdr. Bakn urada C harfi tersine "on" olarak okunur, D harfi "uy" olarak okunur, u da grdnz "ul" olarak okunur; "On Uyul." Hulki Cevizolu- imdi bu alfabeye baktmz zaman ya da bu yazya baktmz zaman buradaki harflerden bir ksm ite C'ler D'ler Latin Alfabesindeki harflerin yerini alm, bir ksm sanki Msr Alfabesindeki yerleri alm. Siz buradan yola karak m "Trke szckler, kelimeler hem Latin Alfabesi'nin temelini oluturmutur, hem dnyadaki btn dillerin temelini oluturmutur" diyorsunuz? Haluk Tarcan- Evet. Bundan daha eskisine ineceiz. Hulki Cevizolu- Evet, inelim. Haluk Tarcan- Bu yaz gelierek Latin Alfabesi'nin kkenine inmitir. (...) Fenike Alfabesi'nin kkenine inmitir, Msr Alfabesi'nin kkenine. Bu 5'inci binde teekkl etmi olan ntrke yazdr. Hulki Cevizolu- Yani, gnmzden 7 bin yl nce. Haluk Tarcan- 7 bin yl nce. Grdmz gibi On Uyul Devleti'nin adn urada okuyabilmekteyiz. Geelim. (Uzaktan kumanda ile perdedeki grnty deitiriyor) Hulki Cevizolu- Buralarda Sayn Bozkurt Gven'ten de gr rica ediyorum. nk, byle bir eye siz profesr, uzman olarak inanmyorsanz, birileri bunu yazm, iziktirmi olabilir. Siz de yllar sren aratrmalarnz sonucunda Trk Kimlii' kitabn 10 ylda tamamladnz galiba? Prof.Dr. Bozkurt Gven- Evet. Hulki Cevizolu- Evet, son 10 yllk bir eser. Gerekten bunlarn kantlar arkeolojik kazlarda km mdr, var mdr? Yoksa birisi gnmzde bunlar karalam ve "bu budur" mu demi? Prof.Dr. Bozkurt Gven- imdi ok genel bir cevap vereyim. Beyefendiyle tarih grnde ayrldmz bir nokta var. Benim bal olduum, okuduum ve kullandm kaynaklarda yaz, in Alfabesi veya Msr Alfabesi, Mezopotamya Alfabesi, Hitit Alfabesi, eski tarihle 3500-4000'e kadar gidiyor. Beyefendi 8 bin deyince, bu benim grmediim, rastlamadm bir kaynak. Hulki Cevizolu- Grmediiniz tarih gerek bu! Prof.Dr. Bozkurt Gven- Olabilir. Hulki Cevizolu- Eer gerek ise, hakikaten siz de itiraf ediyorsunuz, germediiniz tarih bir gerek. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Ama, grp de kullanmadm bir kaynak

Hulki Cevizolu- Grseydiniz kullanrdnz?

25

Prof.Dr. Bozkurt Gven- Hayr, bir tanesini grdm, burada da yer verdim, yani Limni adasnda bir yazt bulunmu ve bunun da eski Trk yazs olduu sylenmi, onu da kullandm. Hulki Cevizolu- Sayn Hali'k Tarcan diyor ki, "Bunlar az sonra belgeleyeceim, burada gsteriyorum, anlatyorum, imdi bunlarn kkenini hangi bulgularla olduunu anlatacam." Eer o bulgular da kabul ederseniz, bu size gre gerekten tarihe damgasn vuracak ok cidd bir bulu mudur, doruysa bu? Prof.Dr. Bozkurt Gven- Efendim, imdi yle: Tarihte bilgilere dayanlarak teoriler, paradigmalar ortaya atlabilir, u bilgiler var, bu bilgilere gre tarih yle olmu olabilir. Yani, mesel Beyefendi de sylerken, ite eski 8500'ler, 9 binler, yani o kadar kesin deil tarihler. Fakat, bir bilgiye dayanarak bir teori ortaya atlabilir; ama teorinin ortaya atlmas mutlaka dorudur demek deildir. Hulki Cevizolu- Hayr, ispatlayacam diyor, ispatlarsa, doruysa, gerekten bu byk bir bulu mudur Trk Tarihi asndan? Prof.Dr. Bozkurt Gven- yle syleyeyim: Byk veya kk deil de, bu dnyaca kabul edilmi tarihlere ters den, kar kan bir tezdir. Hulki Cevizolu- ok nemli bir eydir ama? Prof.Dr. Bozkurt Gven- ok nemlidir, ama... Hulki Cevizolu- Btn dnyaya pabucu ters giydirmek gibi bir ey. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Kar kmas, mutlaka onun deerli olduunu, doru olduunu gstermez. Hulki Cevizolu- Az sonra greceiz; deerli mi, doru mu, bunun kant var m? Prof.Dr. Bozkurt Gven- Ben yanltr demiyorum ama, rastlamadm bir kaynak. Hulki Cevizolu- Evet, buyurun Sayn Tarcan. Haluk Tarcan- imdi efendim, tarihlerden bahsediyoruz. urada efendim, ilk Trk devletini, daha dorusu bir airetler birliini greceiz, Milt'tan Evvel 10500'dr. 10500 tarihi, "Carbon 14" testiyle tespit edilmitir. Hulki Cevizolu- Kemikler zerinde mi? Haluk Tarcan- Evet efendim. Ben bunu alt kaynaktan ortaya kardm. Hulki Cevizolu- Bugnk haritaya gre buras Ege denizi kylarna m, neresi buras? Haluk Tarcan- Hayr efendim. imdi bakn, urada Aral denizini gryorsunuz, uras Hazar Denizi, gryor musunuz? Prof.Dr. Bozkurt Gven- Oras Karadeniz galiba? 10 BN 500 YIL NCE TRK VARLII ! Haluk Tarcan- Hayr efendim, uras Hazar Denizi. uras efendim Aral Gl'dr. Bu demin bahsettiim, bytlm olarak Om O Gl'dr, ki

26

bugn burada Kzlkum, Karakum, Akkum lleri vardr, kurumasndan meydana gelmitir. uras dedik Uuuy Kl, Taklamakan l'dr buras, anlatabildim mi? uras da grdnz Balka Gl'dr, onun altnda Oburuu Denizi vardr. uras dorudan doruya Orta Asya'dr ve buras Pamir'in etekleridir, anlatabildim mi? Eer yerini grebildiyseniz. (...) imdi Ranov adl bir Rus aratrmac, bu Tacikistan Arkeoloji Enstits Mudr'dr, senelerden beri Tacikistan ve Orta Asya'da aratrmalar yapmaktadr.

Buna gre, buralar da imdi sizi ilgilendirecektir, Orta Asya, Trk demiyorum, 850 binlerden itibaren yerlemilerdir, bunlara Trke Kala diyoruz. Kal'a, Arapa'ya... Hulki Cevizolu- 850 bin mi? Haluk Tarcan- 850 binlerde yerleme noktalar tespit etmitir. nsanlar obalar hlinde... Bunu syleyen ben deilim. Hulki Cevizolu- Anlamadm, 850 bin yl nce mi? Haluk Tarcan- 850 binlerde, milyonlardan balyor, 850 bin, 600 bin, 500 bin, 400 bin, 300 bin, zamanmza kadar geliyoruz, yani eski ta dneminde... Hulki Cevizolu- Gnmzden 850 bin yl nce yerleimler tespit edilmi diyorsunuz. Haluk Tarcan- Evet. Hulki Cevizolu-Trkiye'yle, Trklkle balantsn da syleyin. Haluk Tarcan- Evet, onu syleyeceim. 850 binlerden ilerliyoruz, ilerliyoruz, ondan sonra urada, sylediim gibi Milt'tan Evvel 10500'de bir yerleik kltr bulunuyor.
(...)

Bu Ranov tarafndan, Rus asll arkeolog tarafndan bu yerleme noktasnn tarihi 10500 olarak tespit edilmitir. Ve bunun ismini adam tespit etmitir, unyu demektedir, bunun ismi de vardr. unyu ad, Alman arkeolog Degeot tarafndan in tarihlerinde izlenmitir. in tarihlerinde bu ad "Uuy" olarak grmekteyiz. unyu "uuy" olmutur. Kzm Miran'n yapm olduklar aratrmaya gre, Uuy, "Uunguy" olacaktr. Uunguy da, u egemenlik demektir, sonuna da uy geliyor, egemenlie tbi uyum, yani egemenlie tbi birlik, nyon anlamna geliyor, biz buna federasyon diyebiliriz. Ne oldu? Fransz kayna bunu verdi, Rus kayna yerini tespit etti, Alman kayna in kaynaklarndan ismini buldu, o ismin ntrke olduu Kzm Miran tarafndan karlmtr. Yani, gryorsunuz ki 10500'de bu devletin ismi var. Hulki Cevizolu- 10500, gnmzden 12500 yl nce bu sylediiniz blgede bir federasyon var imi ve buna Trke bir isim verilmi. Haluk Tarcan- Evet. Hulki Cevizolu- Demek ki orada ntrkler vard diyorsunuz, yle mi? Haluk Tarcan- Vard diyorum, evet. Hulki Cevizolu- Trkler'in tarihi de 12500 yl nceye gider diyorsunuz buna dayanarak. Haluk Tarcan- Evet.

27

Bir noktay daha ey edeceim; burada mezarlardan kan atlarn midesindeki otlar incelenmitir, bu otlarn dorudan doruya Altaylar'daki otlar olduu tespit edilmitir. Hulki Cevizolu- Mezarlardan, yani gnmzden 12500 yl nceki bir mezar alyor... Haluk Tarcan- Atlarla beraber... Hulki Cevizolu- Hayvan mezarl m? Haluk Tarcan- nsanlarla hayvanlar beraber gmlyor. Hulki Cevizolu- Peki, atlarn kemikleri kalm, orada otlar m kalm? Haluk Tarcan- Midelerinde. Bunlar mumyalanm olan atlardr. Hulki Cevizolu- Mumyalanm atlarn midesinden otlar kyor, onlar aratrlyor ve ne grlyor? Haluk Tarcan- Altaylar'daki otlar kyor. Demek ki bunlar Altay'lardan buraya gelmi olan kiilerdir. Altaylar'da Trklerin olduu bilinmektedir. Baka bir noktay daha izah etmek mecburiyetindeyim. Efendim, Trk olduklarn bilmeden, Daniel Riba gibi tannm bir kii Balkamonika'da, yani talyan Alpleri'nde devlet otoritesiyle idare edilen airetleri tespit etmitir, devlet otoritesiyle idare edilen airetler. Bu ok ileri bir seviyeyi gsterir. Hulki Cevizolu- Yani airet devleti. Haluk Tarcan- Airet devleti de diyebiliriz, evet. Airet devletini ayn ekilde, u anda ismini hatrlamyorum, fakat bulabilirim, ikinci bir Portekizli bir aratrmac bu sefer Portekiz'de tespit etmitir; tarihi Milt'tan Evvel 3800'le 2700'dr. eyde ise, talyan Alpleri'nde tespit edilen tarih 5000 ile

3800 arasndadr. Demek ki iki tane Avrupal aratrmac airet devletlerinin mevcut olduunu ortaya koymutur. Airet devletlerin bulunduu Balkominika'da, Kamunlar Vadisi'nde, talyan Alpleri'nde ntrke yaz vardr. Portekiz'de airet devletlerinin tespit edildii yerde yine ntrke yaz vardr, bunlar greceiz efendim. PROF. GVEN: "8 BN 500'LERDE YERLEME OLABLR" Prof.Dr. Bozkurt Gven- u ana kadar birka harita grdk, 10500'le bu blgede bir yerleme kalntlar var. 10500, aa yukar Mezolitikten Neolitie gei dnemidir. Haluk Tarcan- Evet, tamamyla yledir. Prof.Dr. Bozkurt Gven- yledir ve o tarihlerde yerlemeler olabilir. Siz 15 bin yllk bir Trk Tarihi deyince, onun da yerlemeyle baladn sylediiniz iin ona itiraz etmitim. Ama, 8500'lerde oralarda bir yerleme olabilir. Bunlarn Trk olduu konusunda biraz kukularm var, yani henz ikna olmu deilim. Ama, buralarda o tarihlerde bir yerleme olabilir. unu sormak istiyorum: Bu Uuboy kltr veya Uuboy blgesi veya federasyonu diyelim, bu bir yazya dayanarak m bu isim verilmitir, yani bu aratrma...

28
Haluk Tarcan- Onlara geleceiz efendim. Yalnz, isim Trkedir efendim. Bakn, Ranov, "unyu" diye tespit etmitir. inliler "Usun" diye tespit etmitir. Bunu dndnz takdirde, izah etmem uzun srmeyecek, "Uunguy" olarak karnza kyor. Prof.Dr. Bozkurt Gven- in yazsn ben o kadar eskiye gtremediim iin orada bir boluk var. Haluk Tarcan- in yazs 1700'lerde balyor efendim. (...) Hulki Cevizolu- Peki, bakn, hemen bir ara-soru soraym. Dediniz ki, "Kltrmz Batllardan renince hatal oluyor." Ama bakn, az nce akladklarnz Portekizli bulmu, o da Batl, demek ki kt bir ey yapmam. Her zaman Batl kt anlama gelmiyor. Haluk Tarcan- Msaade edin yalnz, Batl bunun Trke olduunu aratrmamtr; btn mesele bu. Batl Trke renmiyor, Trke olduunu aratrmyor ve bunun ya Latince olduunu, ya Sanskrite olduunu ya da Greke olduunu aratryor, fakat Tke olduunu aratrmyor; btn mesele buradadr. Hulki Cevizolu- Siz bunun Trke olduunu nasl kardnz? Haluk Tarcan- Kzm Miran kartmtr. Yava yava o noktaya geliyoruz Beyefendi; anlatabildim mi? Hulki Cevizolu- Peki gelelim, buyurun. Haluk Tarcan- Efendim, devletleri izah etmem gerekiyordu, Bir Oy Bil'den sonra Orta Asya'da kurulan devletin ismi At Oy Bil'dir, bunun belgeleri vardr, 1517'de kurulmutur, 879'a kadar devam etmitir. Bunlarn belgelerini greceiz Beyefendi; anlatabildim mi? Bakenti At O Bolk'tr ki, bugnk Volgagrad'tr. Ondan sonra devletin teekkl ve kuruluu var, Bir Oy Bil. (...) Bunu izah eden yaztn ad yiz Yazt'dr. Milt'tan Evvel 522'yle 19 arasnda mre Binba adl tarihimiz tarafndan taa vurulmutur, iyiz Yaztn okuduunuz takdirde... Hulki Cevizolu- Taa vurulmutur ne demek? Haluk Tarcan- Taa yazlmtr. Hulki Cevizolu- Peki, nereye geliyoruz imdi? imdi neyi anlatacaksnz burada? TRKLERN LK DEVLET VE LK DEVLETLERARASI KONFEDERASYONU

Haluk Tarcan- Efendim, At Oy Bil Devleti'nin, Konfederasyonu'nun sona ermesiyle Trkbil Devleti ortaya kmtr, Konfederasyonu. Bu, Milt'tan E . . e 879'da kurulmutur, Milt'tan Sonra 575'te Gltekin'in lmyle sona ermitir. Burada byk bir mnakaa yayoruz; Gltekin'in 732'de ld 5 sinyor, Gltekin 575'te lmtr, lmnden 5 sene sonra bu devlet ia" rr tr. 879'da Milt'tan Evvel kurulmutu. Hulki Cevizolu- Nerede kurulmu bu devlet? imdi gsterebilirsiniz, 2 = <eKranda.

2 9
Haluk Tarcan- Gstereyim. Hulki Cevizolu- Bu grdmz yer Trkiye mi? Haluk Tarcan- Efendim, bakn, bu devlet sper entellerimizin alay ettii gibi, burada... Hulki Cevizolu- Trkiye mi buras u anda grdmz? Haluk Tarcan- Buras efendim, bakn, u grdmz yer Trk slmdr dorudan doruya. Balangtan gsterelim; Balkanlar'dan hareket ediyoruz, btn Asya'y olduu gibi geiyoruz, yolumuza devam ediyoruz ta Talu'ya, yani Sar Deniz'e, in Denizi'ne kadar geliyoruz ve burada Trkler'in in'de ilk kurmu olduklar devleti gryoruz; anlatabildim mi? Trkler ilk defa bu devleti kurmulardr. Biraz daha detayl olarak greceiz. Bakn, bu Trkbil Devleti Trkler'in kurmu olduu en byk konfederasyondur, Trke konuulur. Grdnz gibi Adriyatik Denizi'nden kalkmtr ta Sar Deniz'e kadar devam etmitir. Bunun btn belgeleri vardr, greceiz. 879'da umapan Buminkaan stemi tarafndan kurulmutur bu devlet; 7 Temmuzda kurulmutur, 879'da. Devam ediyoruz. (Saydam gsterisi sryor) Efendim, burada hemen Gltekin tartmasna giriyorum. Gltekin'in doum tarihi 579'dur, lm 17.9.575'tir. Yu Ayininin tarihini gryoruz. Hulki Cevizolu- Kltekin diyebildiimiz artk bugnk... Haluk Tarcan- Evet, yani Orhun Abideleri'nin bir tanesinin ait olduu Gltekin Abideleri 732'de yazlmamtr, grdnz gibi Yu Ayini u tarihte yaplmtr, 27.9.579'da. Bitik ta, yani abidesinin taa vurulmas tarihi 27.7.576'dr. Bunun ince metni de u tarihte verilmitir. Bunu in kaynaklarndan in tarihisi Lu ... Tsay'n makalesinden gryoruz. 6'nc yzylda yazm olduu birok makaleler vardr, bu makalelerden bir tanesini buraya alm bulunuyorum. 6'nc yzylda yazm olduuna gre, Gltekin'in 8'inci yzylda, 732'de lmesine imkn yoktur. Onun iin tarihilerimize sylyorum, bunu kabul etmek gereindedirler, nk ortada belge vardr. Bu konuda Kzm Miran Trk Kltr dergisinde 241 ve 242. sayfalarnda 30 sayfa kadar geni izahat vermitir. Hulki Cevizolu- Kzm Miran'n adn ok anyorsunuz. Sayn Kzm Miran az nce bizi aram, "Haftaya stdyonuzdaym kabul ederseniz" demi. Haluk Tarcan- ok gzel. Hulki Cevizolu- Bunlarn ayrntsn belki haftaya kendi azndan bu Trkln, Trk Dili'nin 10000 yl ncesi, 15000 yl nceki gemiini; ki siz kendisine, Sayn Kzm Miran'a dayanarak sylyorsunuz, "Ben stdyonuza gelirim" demi. Haluk Tarcan- ok gzel bir ey, direkt olarak kendi azndan dinleyeceksiniz. Efendim, bu, Trkler'in in'de kurduklar ilk devlettir. Maalesef fazla aydnlk olmad iin grmyoruz. Hulki Cevizolu- Ka ylnda kurulmu bu devlet ve ad ne?

30

Haluk Tarcan- 3000 yllarnda kurulmutur efendim. Hulki Cevizolu- Yani, 5000 yl nce. Haluk Tarcan- 5000 yl nce kurulmutur.

inliler, bakn; Beyefendi (Prof.Dr.Bozkurt Gven'e hitap ediyor) kusura bakmayn, gene sizden bahsedeceim, inliler urada da, Pamir'in eteklerinde Tabga olarak yaarlar; anlatabildim mi? Size bu yanl bilgi olarak verilmitir, siz de kabul ediyorsunuz. Belgeler Tabgalarn Trk olduunu gsterirler, halbuk Tabgalar burada yaamaktadrlar. Ve Tabgalardan evvel burada iki devlet kurulmutur, yava yava inliler buna sahip olmulardr. Hulki Cevizolu- Sayn Haluk Tarcan, klar yakalm, biraz daha konualm. (Saydam gsterisine ara veriliyor) Bu gsterileri yaptnz iin teekkr ederiz. imdi buradan ne sonuca varyorsunuz? Bu verdiiniz rneklerin sonucunda da Trkler en fazla 12500 yl nceye kadar giden bir tarihe sahipler diyorsunuz. Haluk Tarcan- Siyasal kurulularmz bu tarihe kadar inmektedir. DDALARIN KANITLARI Hulki Cevizolu- Buradan ne sonu kartyorsunuz? imdi bu konuda itiraz var m? Bunlar sadece lf ola beri gele szler mi, bunlarn kantlar ne? Kantlar da var, gstereceim dediniz, isterseniz o kantlar da verin, sonra tartalm. Sayn Bozkurt Gven'in... Haluk Tarcan- O zaman devam etmemiz gerekir. Hulki Cevizolu- Hayr hayr, bu kadar sylediklerinizin belgesini gsterin bize. Yani, ben de bu haritay ya da birisi de bu haritay izer siyasal bir tarih yaratmak iin, siz resm tarihe kar ktnz, birisi de kendi tarihini yaratmak iin yazar, bu budur der. Byle bir bilim olmaz. Haluk Tarcan- Gayet tabi, kat'yen olmaz. Hulki Cevizolu- imdi onun kaynan syleyin; buyurun, kaynan syleyin. Haluk Tarcan- Yazl olarak gstereceim. Hulki Cevizolu- Gsterin, peki, buyurun. Kaynan gsterin de nasl isterseniz. Peki, biraz daha klar tekrar ksalm. Ayn eylerin tekrar olmasn ya da benzerlerinin tekrar olmasn, ama kaynan grelim. Haluk Tarcan- Efendim, Trkbil Devleti'nden bahsetmitim, Trkbil Devletinde tarih yazarlar vardr. Bunlardan bir blm yolutiginlerdir, vakanvislerdir, olay yazarlardr. Bunlar hakann emrindedirler, onun yapm olduu btn hareketleri tespit ederler ki, bunlara Bolbollar denir, bizde maalesef Balbal olarak gemitir bu kelime. Hulki Cevizolu- Yolutigini de biz yulutigin diye rendik.

31

Haluk Tarcan- Evet. Fakat, bu bir tane deildir, kaan nezdindeki meslek isimleri yolutigindir. Bunlar 879'dan 580'e kadar, 1459 yllk tarihe ait olaylar yazmlardr. Yani, nmzde yolutiginlerin yazm olduu 1500 yllk bir tarih vardr. Maalesef tarihilerimiz bunu bilmemektedirler. Bunun iin kendilerine cahil demiyorum efendim. Yalnz Trke bilmedikleri, bilmemek de cahillik anlamna gelmiyor... Hulki Cevizolu- ntrkeyi bilmedikleri iin. Haluk Tarcan- Hayr, Orta Asya Trkesini bilmek lzm efendim. 41 iehe var dedim, 2 tanesi bir ie yaramaz, Osmanlcayla bizim konutuumuz Trke, geriye kalan 39 leheden en aa birka tanesini bilmek lzm ki bu kaynaklar okunsun. Ama tarihilerimiz bunu bilmemektedirler, bunun yerine ngilizce, Almanca, Franszca bilinmektedir. Hulki Cevizolu- te bundan sonra tartacaklar. Yannzda da bir deerli Hocamz tartacak sizinle. imdi gsteriyorsunuz, bakalm inanacak m size? (...)

Mthi bir iddia daha: "LK TARH HERODOT DEL, BR TRK'TR!" Haluk Tarcan- Efendim, msaade edin, burada bir yn tarihi var. Bakn, ilk tarihilerden bir tanesi Bilge Atun Uguk'tur, doum Tarihi 574'tr. Hlbuki Herodot'un tarihi 484'tr, yani ondan 90 sene evvel bizde tarihi vardr. Bilge Atun Uguk diye. Trkbil tarihini taa vurdurtturmutur, taa yazdrmtr. Ondan sonra, teki tarihimiz mre Binba'dr. 530'la 430... Hulki Cevizolu- M.. 530 ve M.S. 430 yazyor. Haluk Tarcan- Bunlar Trkbil tarihini yazmlardr. ntrkler'de askerler entelekteldirler, kumandanlar entelekteldirler, okuyup yazmay bilirler, gittikleri, grdkleri yerdeki olaylar yahut da isimleri olduu gibi tespit etmilerdir. Nitekim bunlar Trkbil tarihini, btn o demin gstermi olduum Adriyatik'ten in'e kadar olan yerde gezmi olduklar yerleri, her eyleri tespit etmilerdir. Hulki Cevizolu- Peki, askerler gemi dnemde yleymi de, bugn bizim Genelkurmay'n bilgileri arasnda bu Trk Tarihi'ne ilikin belgeler yok mu? Haluk Tarcan- Yoktur, nk Genelkurmay'n kabahati yoktur. Genelkurmay... Hulki Cevizolu- Tarihiler?.. Haluk Tarcan- Biz Trk Tarihi'ni Avrupa'dan tercme olarak bildiimiz. Hulki Cevizolu- Peki, madem bunu buldunuz, bu yorumu yapyorsunuz, sizler bunu asker tarihilere ya da devletin dier tarihilerine verdiniz mi? Haluk Tarcan- Verdim efendim. Hulki Cevizolu- Ne oldu sonu; kabul ettiler mi?

32
Haluk Tarcan- Askerlerin cevap vermeleri, onlarn konumalar kolay deildir efendim. Hulki Cevizolu- Siviller ne dedi? YILLARCA BLGLERLE ALAY EDLYOR Haluk Tarcan- Siviller alay ettiler, olmaz byle bir ey, uydurma dediler. 1988'den beri yazyoruz btn bunlar, hibir ekilde kabul edilmiyor. te efendim, bir tane daha (Saydam -slayt- iaret ediyor), ok mhimdir bu, Hoytu Tamir gnlkleri olacak bu. Milt'tan Evvel 879'la 516 arasnda geen olaylar Orhun'daki Hoytu Tamir denen kayalklar zerine tespit etmilerdir... Hulki Cevizolu- Sayn Haluk Tarcan, bunlara devam etmeyelim isterseniz, nk bu gnmze doru yaklayor. Siz 12000, 10000, 15000 yl ncesini anlattnza gre, o zaman var ise ve bunu kantlarsanz zaten yakn tarihtekini kantlamaya ihtiyacnz yok. En eskisini kantlayn bize yeter. Haluk Tarcan- Efendim, msaade edin. imdi ntrk Tarihi'ne inebilmek iin, nce Asya Trke'lerini bilmek lzm, ondan sonra... Hulki Cevizolu- Ama, siz biliyorsunuz. Haluk Tarcan- Ondan sonra Trkbil dnemindeki btn bu tarihileri renmek lzm. Bu dille bundan nceki demin gstermi olduum Atoybil dnemindeki Trke'yi reneceksiniz, ikinci bine indik, ikinci binden itibaren daha nceki Trkelere indiiniz takdirde karnza ntrke kacaktr. Yani, derece derece aacn dallarndan hareket edeceiz, yava yava aa ineceiz. Hulki Cevizolu- Ama siz unlar bize anlatn ve Sayn Bozkurt Gven de itiraz varsa sylesin. Buras niversite salonu gibi olursa izleyicilerimiz bizi izlemez, sklr gider. imdi u olanlar bize bir anlatn ve belgeleyin. Haluk Tarcan- te efendim, Hoytu Tamir gndeliklerini olduu gibi Kzm Miran yaynlamtr. Tarihilerimiz bunu bilmemektedirler, ben bilmeleri iin urayorum. Hulki Cevizolu- Verin, tarihimiz yannzda.

Bu bir tarih belge olarak size sunuluyor Sayn Bozkurt Gven, itiraznz var mdr, incelemeye deer midir? nk Sayn Haluk Tarcan diyor ki, "Biz bunlar sivil tarihilere de sunduk, alay edildi bizimle." Bu elinizdeki alay edilecek bir belge mi, cidd bir belge mi? Prof.Dr. Bozkurt Gven- Ben bu belgeyi daha nce grmedim, onun iin u anda byle bakp da alay etmem, zaten yle bir eilimim de yok; ama bir belgedir, incelemeye deer. Ama, benim bildiim veya kullandm, yararlandm bir belge deil. Ve yalnz bizim deil, dnya tarihini yazanlar = : s ' . za n da yeni bir belgedir. Bir belgedir, yani bir belge olarak ~ ze e ~ s z : r .

33

Hulki Cevizolu- Bu belgenin ncelikle tabi Trk bilimadamlar, Trk tarihileri tarafndan tartlp bir sonuca varlmas gerekmez mi? Prof.Dr. Bozkurt Gven- Gerekir. Hulki Cevizolu- "Bu dorudur ya da yanltr" diye. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Gerekir gerekir. Hulki Cevizolu- Bu yaplmad m Sayn Tarcan? Haluk Tarcan- Yapld efendim. Ben diyorum ki, ben haberciyim, elimizde u malzemeler var, bunu masann zerine dkelim, tarihisi, arkeologu, sosyologu hep beraber bu konuda alalm, bunu derinletirelim. Yanlsa, yanl olduunu ortaya karalm, zr dileyim. Ama, doru olmas ihtimali ok var, nk ben yalnz bama bu belgeler zerinde 4 sene altm, ondan sonra yava yava ortaya kmaya balad. Byle bir bakta, maalesef tarihilerimiz bir bakyorlar, "efendim, bu olmaz" deyip atyorlar. Trk Tarih Kurumu'na 300 sayfa olarak yazm olduum ilk kitap gitti; bunun 20 sayfas okunmu, gerisiyle alay edilmitir. Bana, "Bu ok gzel kurgu bilim romandr" demilerdir. Bunu syleyen Prof. Halaolu'dur efendim. Hulki Cevizolu- Belgeleriniz yeterli deil miydi de yle sylediler? Haluk Tarcan- Okumamlardr efendim. nk, bir Trk tarafndan geldiinde yahut da bilmedikleri bir ey ortaya kt iin inanmamaktadrlar, n fikirlerle hareket etmektedirler. PROF.GVEN:"NCELEMEYE DEER BR BELGE" Prof.Dr. Bozkurt Gven- Yalnz, rica etsem byle genellemeseniz. Bir defa bu "sper enteller" dediniz, "Trk tarihileri byle yapyor" dediniz. Ben bir rnek verdim sizin yorumunuzdan nce, dedim ki, "Bu bir belgedir, incelemedim ve bilmiyorum" dedim. ''Bu reddedilecek, bir ie yaramaz" demedim. Yani, genellememekte yarar var. Bilmemek ayp deildir, renmemek ayptr. Ben diyorum ki, bu bir belgedir, incelenmeye deer; burada herhalde kt bir ey sylemiyorum. Haluk Tarcan- Fakat, incelenmemitir... Prof.Dr. Bozkurt Gven- Ha, incelenmediini syledim... Haluk Tarcan- 1988'den beri n fikirlerle baklmaktadr. Bir gz atp, "efendim, bu olmaz" denmekte ve alay edilmektedir. Hulki Cevizolu- Peki, imdi buna devam edeceim ama, eletirdiiniz hocalarmzdan bir tanesi Prof.Dr. Sayn Sina Aksin hattmzda u anda. iyi geceler Sayn Aksin... Sayn Hocam.. Biz duymuyoruz ses varsa da.. Sayn Aksin... Yok galiba u anda, hattmzdayd, duyarsam devam edeceim. (Not: Program ncesi programa katlacana sz veren, yayn srasnda da telefonla balant kurduumuz Sayn Akin'in, tam kendisiyle konumaya balayacamz srada hatta olmadn gryoruz. Tm aramalarmza ramen yeni balant da kuramyoruz!!..)

3A

Sayn Sina Akin'i de eletiriyorsunuz, diyorsunuz ki, "Bu tarihi, Trkler'i tarihsiz brakmak isteyenler..." Siz imdi Trkler'in tarihi olduunu ispatlamaya alyorsunuz, bunu ispatladnz diyemiyoruz. Biz tarihi deiliz ama, tarihi hocalarmzdan bir tanesi burada. Dier tarihiler de, kurumlar ya da bireysel olarak hocalarn bunu tartmas gerekiyor. Peki, sizin iddianza gre, Trk Tarih Kurumu'na gittiniz, "kurgu" dediler buna, gldler. Baka yere gitseydiniz; gitmediniz mi? Haluk Tarcan- Her yere gittim, kaplar kapaldr efendim. Hulki Cevizolu- Peki, Trkiye yle bir lke olamaz bizim bildiimiz kadaryla. Bir yer, kskanl nedeniyle bunu biz bulamadk, bakas buldu der, reddedebilir. Kt niyetli dnelim nce, bir varsaym bu. br taraf yle dnebilir, nc, beinci yer. Ama, Trkiye'deki 15 tane kurum, 25 tane kurum byle bir ey dnemez. Nasl Trkiye topyekn olarak, eer bunlar cidd bir belge ise, stelik bizim gemiimizi anlatan bir belge ise niye reddetsinler? Pek mantkl gelmiyor bana. Haluk Tarcan- Tamamen mantkszdr. nk, biz resm tarihimizi kabul etmiiz, resm tarihin bir trl altna inemiyoruz. Hulki Cevizolu- Ama siz kt bir ey sylemiyorsunuz ki, resm tarihi daha da gelitiriyorsunuz eer bunlar doruysa. Haluk Tarcan- Kabul edilmiyor efendim, byle bir ey olmaz deniliyor. Kalklyor, benim belirli bir siyas akma gittiimi zannediyorlar, beni yobaz turanc zannediyorlar; aka syleyeyim. Daha bakmadan reddediliyor bu efendim; btn mesele bu. Sen rksn deniliyor bana, sen yobaz rksn, biz bunu kabul etmiyoruz diyorlar. Tabi hlsa olarak sylyorum. Bavurmadm yer kalmamtr, bir tek sonunda Kaynak Yaynevi kitabm basmtr; anlatabildim mi? Hulki Cevizolu- O tabi yaynevi, ayr bir ey kitabnz basmas ama, bilimsel... Haluk Tarcan- Yani, btn yksek eylere, kltr messeseleri, Yap Kredi Bankas, Bankas, Akbank, btn bunlara mracaat ettim; burada bunlar hakknda karar verecek olan kiiler resm tarihle yetitirildikleri iin bunu katiyen kabul etmiyorlar, cevap bile vermiyorlar efendim. Hulki Cevizolu- Sayn Tarcan, kitabn baslmas bizim tartmamzn dnda. nk, kitabnz baslabilir, btn yaynevleri peinde olabilir, ama o bilimsel olduunu gstermez, yine kurgu olabilir; o ayr bir ey. Bilim evreleri bunu tartmyorlar diyorsunuz, ama Sayn Bozkurt Gven diyor ki, bakn, inceleyeceim." Haluk Tarcan- Efendim, gnderdim, cevap verilmedi; anlatabildim mi? Size yazdm makalelerin 10 misli fazlasn belgelerle gndermiimdir. En byk makamlardan btn niversitelere kadar gnderdim, kat'yen hibir cevap, hibir reaksiyon alnmad, alay edildi efendim. Ben bunu anlatamyorum; anlatabildim mi? Kabul edilmiyor, incelensin diyorum... Kitabmn sonu yle biter, benim alay edilmi olan kitabmn: "Birbirimizi kracamza bir masa etrafnda oturalm, unu inceleyelim" diyorum. 1993 senesinde bunu sylyorum efendim. imdi hangi senedeyiz? 2002'deyiz. Herkes n fikirlerle bu konuda karar verecek, bu konuyu inceleyecek olan

3 5
fikirler kat'yen incelemiyorlar, yanamyorlar, yle bir bakp "bu olmaz" deyip alay ediyorlar. Siz diyorsunuz ki, Trkiye'de... Hulki Cevizolu- Btn kaplar kapanm olamaz! Haluk Tarcan- Btn kaplar kapanmtr. 1998'den beri yazmadm gazete, gndermediim makale kalmamtr, daima kaplar kapaldr, hepsi kapaldr ve alay edilmektedir. BATPNIN TRK TARH'NDEN KURTULMA MCADELES Prof.Dr. Bozkurt Gven- Peki, yle bir soru hatrma geliyor, sorabilirsem: Diyelim ki Trkiye'de byle bir savunma var, byle bir kar duru var sizin tezinize

kar. Bu teziniz Bat'nn bilim evrelerinde, Bat'nn niversitelerinde, mutlaka Fransa'y, Paris'i kastetmiyorum, daha geni bir Bat dnyasnda nasl karlanyor? Yani, orada da herhalde tarihiler var, onlarn da baz grleri var. O evreler nasl karlyor bunu? Haluk Tarcan- Efendim, Trk olduunu kabul etmiyorlar bir kere, Trkler byle bir ey yapamazlar, Trkler'de byle bir kabiliyet yoktur... Prof.Dr. Bozkurt Gven- nyargl onlar da. Haluk Tarcan- nyargl olarak ey ediyorlar. Ben sadece Paris'ten misal vereyim. 1780 senesinde biliyorsunuz Etrskler bulunmutur. 1980 ylnda 200. yldnmyd, ben Etrskler konusunda bir makale gnderdim bizim birliimizden dorudan doruya bu kurulua, ertesi gn makalem reddedildi. "Haluk Tarcan' biz iyi tanrz, ok janti bir gentir, fakat bunun bu ilerle uramamas lzm, gln eyler" diye bu reddedilmitir ve gnmze kadar bu byle devam etmektedir. (...) Bat'da esasl bir politika vardr, Trkler'i, Trk Tarihi'ni ortaya karmamak. Karen Fogg'a (E-postalar gnlerce tartlan ve Trkiye'den erken ayrlmak zorunda kalan Avruba Birlii Trkiye Temsilcisi-HC) geleceim; azndan karmtr, "Bir de u Trk Tarihi'nden kurtulsak" demitir. "Trklere tarihinden kurtulmasn nasl retebiliriz" demitir. Bu ok karakteristiktir Beyefendi. Bat'daki durum budur. Bat, 1071 Tarihi'nin altna inmek istemez, Bat 1071 'den nce Anadolu'ya gelmi olduumuzu kabul etmez. TRKLER'N ANADOLU'YA GEL TARHNN BUGNK SYASAL ANLAMI Hulki Cevizolu- Ederse ne olur Batllarn aleyhine? Haluk Tarcan- Ettii takdirde, Sevr artlarn ey edemez, Ermenistan' kuramaz, Pontus'u kuramaz, belki ileride Bizans kuracaktr; anlatabildim mi? Onun iin, Anadolu'ya Trkler'in daha nce gelmesini kat'yen kabul etmezler ve bunun iin... Prof.Dr. Bozkurt Gven- Ben btn tarihileri savunacak deilim, Karen Fogg'u da savunmayacam. Benim hatrladm, Trkler'in

36
tarihleriyle barmas, yzlemesi gibi bir fikir var hatrmda, bunu hatrlyorum. Ama, "tarihlerinden kurtarmak" hatrlamyorum. Yalnz, benim kitabmda, en azndan 2-3 yerde u fikri savunuyorum: Trkler tarihlerini bilmiyorlar, renmeleri gerekir. Bu da herhalde Beyefendimin savunduu fikirlere kar bir ey deil. Ben de sylyorum, tarihimizi biz Bat'dan aldk ve Bat'nn nyargl tarihlerinden aldk. Onun iin. kendi tarihimizi kendimizin aratrmas gerekir fikrini en azndan 2-3 yerde savunuyorum; son metinde de, son blmde de zellikle savunuyorum, "tarihimizle barmadmz srece bu kimlik sorunlarnn altndan kalkamayz" diyorum. nk herkes bir tarafa ekiyor, anlamamakta anlayoruz ve bir yere varamyoruz. Tarihimizi bizim incelememiz gerekir fikrini savunuyorum. Bilmiyorum katlr msnz? Hulki Cevizolu- Peki, bu konularda yine aratrma yapan bir baka aratrmac var. Dr. Selhi Diker. Kitabnn ad u: "Anadolu'da 10000 Yl, Trk Dili'nin 5000 Yl." Yani, sizin tezlerinizi savunuyor bu kitapta da, "1071'den nce geldik" diyor. iyi geceler Sayn Diker. (Telefon Konuu) Dr. Selhi Diker (Aratrmac- "Anadolu'da 10000 Yl, Trk Dili'nin 5000 Yl" kitabnn yazar)- Teekkr ederim, iyi geceler efendim. Hulki Cevizolu- Buyurunuz, sizin de grlerinizi bu kapsamda rica ediyorum. Dr. Selhi Diker- Teekkr ederim Sayn Cevizolu. lk defa sizi ve konuklarnz, Haluk Tarcan ve Prof. Bozkurt Gven Beyefendileri selmlarm.

imdi bu kadar ksa bir zamanda ben, 50 yldr bir dil aratrmacs olarak yaptm aratrmalar tabi byle birka dakika iinde size anlatmam zor. Onun iin sizin, ilk defa kardan gelen fikirlere bir temas etmek istiyorum. lk defa Sayn Bozkurt Gven Beye baz mtalalar yapacam. Kendi kitabn ben okudumdu ve bilgisayarmda ok gzel zetler kardm. En yakn arkadalar bile kendisini tenkit ettiler. Hlbuki, bunlar arasnda hatta bir Ajlan Saylgan Beyefendi vardr ve kendisi arkadadr, ben de Prof. Sayn Gven'i tanrm, fakat kitab bence ok gzel bir ifadeyle yazmtr. Onun aksettirdii Trk kimlii, Bat'nn bize bakndan baka bir ey deildi. Binaenaleyh, Sayn Haluk Tarcan biraz kitab dierleri gibi yanl anlamtr. imdi bir tenkidim var buna ramen. Sayn Bozkurt Gven Trkler'i gebe gstermeye alt. Gebe kltr esasnda zira kltrden daha yksek, ama Trkler gebe deillerdi. Gebe idiler, evet, fakat hem gebe, hem yerleik idiler. V e bu yle bir g idi ki, bu g, gebe ve yerleik g birbirini tamamlad. Bakn, mesel Seluklular yok eden Osmanl gebeleriydi, gebe kltryd. Hatrlamadm imdi, Osmanllarn dayand oyma, neyse o mhim deil... Haluk Tarcan- Kay aireti efendim, Kay aireti. Dr. Selhi Diker- Kaylar, evet; Haluk Tarcan Bey, teekkr ederim.

3 ~

Kaylar, bu yozlaan bir Seluk kltrne, devletine hkim oldular. Seluklular da yozlaan Gazne Mahmut'un devletin ortadan kaldrdlar. Binaenaleyh, yerleik Trk Kltryle gebe Trk Kltr her zaman beraber yaad. Bu ta Smerlilerden beri var. imdi Smerlilerin ben hl Trk olduklarn kabul ettiremiyorum. Bakn, size ben kitabmda... "SMERLLER TRK'TR" Hulki Cevizolu- Peki, Smerler size gre Trk mdr ki kabul ettiremiyorsunuz? Dr. Selhi Diker- Yzde yz Trk efendim. Bakn, imdi Bath'lar neden... Ben orta mektepteyken, biraz zamannz alacam, tarih hocasna bir sual sordum. Ben o zaman matematikiyim, hlen matematiki, fizikiyim ve ok kuvvetli bir matematiim ta okullardan beri vardr. Hocama, aratrma kafam olduu iin sordum, hocam, Smerliler niye Trk? O zaman Trk't Smerliler biliyorsunuz, Atatrk devrinde Smerbank, Etibank kuruldu. Efendim. "Gvurlar yle sylyor da onun iin Trk'tr" dedi. Bakn, bu ok feci bir ey. Haluk Beyi ben hakl gryorum. O da benim gibi darda yerlemi, okumu olduu iin, yabanclarn bizim hakkmzdaki bu kt, barbar dnceyi hazmedemiyor. Ama. kendisini ok gzel tenkit edeceim daha... Hulki Cevizolu- Peki, tenkitlerinize, eletirilerinize gemeden evvel, Smerler ve Etiler Trk't, ite oradan... Dr. Selhi Diker- Etilere Trk demiyorum u anda. Hulki Cevizolu- Peki, Smerlere diyorsunuz. Smerler Trk't, o nedenle Atatrk zamannda ite Smerbank kuruldu diyorsunuz. Dr. Selhi Diker- Evet evet. Hulki Cevizolu- Smerler'in Trk olmasnn ne anlam var eer Trk ise? Dr. Selhi Diker- Smerler'in Trk olmasnn anlam u: Bat diyor ki bugn, "Bizim kkmz Heritic"; yani Heritic'in manas, "Bizim mirasmz Smere dayanr" diyor. Smerler, hakkyla bundan 5000 yl nce yazy icat ettiler. Bir ivi Yazs eklinde ve bu yazy Batllar sktler. Bunu ilk sken Sir Henry Cresvvicke Rawlinson, "Bu bir turan dildir" dedi. O zaman daha Smerlilerinin medeniyeti, uygarl ortaya kmt. Sami bir medeniyet var ortada. Sami Medeniyetin iinde, burada gebe bir barbar Smerliler var zihniyeti vard. Fakat, onun talebeleri zamannda Ur kazld, mehur bir Leonard (VVoolley) mdr; adn tam hatrlamyorum, kitaplarmda var bunlar hepsi, kazd ve Ur ehrini

kard. Burada byk tabletler, muazzam ktphaneler kt. Baktlar ki, Sami Medeniyeti'nin kk Smerlere gidiyor ve birdenbire Smerler kaybolmu bir rk, kaybolmu bir dil diye ortaya kt. Yani, "Medeniyetle Trkler bir arada olamaz, bu turan dil deildir" diye kesip

38
attlar. Yani Batl'lar ondan sonra dediler ki, "Smerliler Trk deildir." Bizim tarihilerimiz de sa olsunlar, hemen dediler ki, "Smerliler Trk deillerdi." Ama burada 100-150 kadar Trke kelime buldular, Sayn Osman Nedim Tuna ok gzel bu kelimeleri aratrd ve hakkyla; ben de o zamanlar bunlarn bir ksmn bulmutum, bunlarn dialektleriyle, bazlar Ogur Trke dialekt, yani "r" dialekti. Biz kz derken onlar "kr" derler, biz, affederseniz, kz derken onlar "kr" derler, Macarlar da "kr" derler, uvalar "ogur" derler. Yani bu dilleri ortaya kard, fakat onun hocas mehur Landsberger olduu iin, o da ne diyor Landsberger, "Efendim, bu Trke kelimeler alnt kelimelerdir." Yani Trkler'den, Orta Asya'da baz Trkler varm, onlardan almlar bu kelimeleri, bizim ArapaFarsa kelimeleri aldmz gibi. Ben bu kelimelerin dnda hakik Smerce olan kelimelerin de Trke olduklarn gsterdim ve orada tabi birok hatalar da yaptm. Dil biliminde hata yapmak ok normal bir ey, bunu bir kere kabul etmek lzm. Yani yle bir meslek ki bu, mesel benim ismimi aln, Selhi, bunu Arapa'da yahut Fenike dilinde s-l-h diye yazarsnz, bu salih de okunur, silh da okunur, sulh de okunur. Yani, demek ki ben bunlardan birini seersem hata yapm olurum. Bunlar masum hatalar olarak bence grlyor. imdi gelelim Smerce'ye... Hulki Cevizolu- Evet, iin zne gelelim. Sayn Diker, ok ayrntlara giriyorsunuz. Kitabnzda diyorsunuz ki, "Etrskler'in dilleri Trke olabileceklerini bilimsel olarak ispat ediyorum. Ayn eyi medeniyeti icat eden (yani uygarl kuran demek istiyorsunuz herhalde) Smerler'in dili iin de yaptm. ki yldr da hl ayn almalar srdryorum, yllardr gelen bu almalar srdryorum, 1000 kadar Trke kelime Smerce'de mevcuttur." Yani, buradan yola karak sonu; diyorsunuz ki "Smerler Trk'tr" yle mi? Dr. Selhi Diker- Baka imknsz bir ey, baka olmasna imkn yok. Hulki Cevizolu- Peki, Smerler Trk ise, buradan gnmze uyarlanacak siyasal sonucunuz, tarih sonucunuz nedir onu renelim. Dr. Selhi Diker- imdi bunu syleyeyim size. Bu kltrden bahsedildi, Halk Tarcan Bey, bizim kltrmz Smerlerle balad. Tarihi bilinen, o Smerlerden nceki yaztlarn ok pheli olduunu ben biliyorum. Bunlar da. Sayn Tarcan'n kitabn ben ok gzel tetkik ettim, kendi bilgisayarmdan, ihmal ederek kendi almalarm, belki bir iki kitap yazacak zamanm orada o yaztlara ayrdm. imdi gelelim Smerce'ye. Ben 1000 kelime derken, Smerce'de 10 tane Farsa kelime buldum, 20 tane Arapa kelime buldum; bunlar mkemmel Arapa kelimeler. Yani bu gsteriyor ki, bundan 5 bin yl nce yahut 4 bin yl nce Trke Smerce eklinde teekkl etmiken, bu dil bir proto Trkedir, yani bu ilkel bir trkedir. Bizim bugnk Trke'yle, Mahmut Kagar'nin Trkesiyle, Gktrkeyle bunu tam zemezsiniz. Ama Trkedir bu, gzel de bir Trkedir. Yalnz gramer ekli, mesel bir yerde ku evi derken...

39

Hulki Cevizolu- Sayn Selhi Diker, sonuca gelelim, sonu ne, sorumun cevab olmad hl. Dr. Selhi Diker-Tamam, bugnk nasl geliriz? imdi bakn... Hulki Cevizolu- Yani, bunun siyasal ve tarih sonucu nedir, eer bu iddianz doru ise diyorum. Dr. Selhi Diker- Sayn Cevizolu, siz bunu gremezseniz ben size nasl izah edeyim? Koca Avrupa'nn sayd bir medeniyeti ben kendi kkenim olarak gryorsam bu bana gurur vermez mi? Ben eer o kk alp buraya getirirsem, benim kkm bugn Amerika'y gemesi lzm, benim istikbalim. Hulki Cevizolu- Avrupa'yla, Amerika'yla niye kavga ediyoruz o zaman?

Dr. Selhi Diker- Biz kavga etmiyoruz, ben kavga etmiyorum. Hulki Cevizolu- Sonuta diyorsunuz ki, Avrupa kkn Smerlere dayandryor, ama bizim aratrmalarmza gre Smerler Trk'tr, o zaman Avrupal da Trk'tr, o zaman hepiniz kardesiniz. Yani nereye varyorsunuz, anlamadm ki. Dr. Selhi Diker- Hayr, Avrupal Trk deil efendim. Avrupal'nn dili Trke deil. O kendisini medeniyet olarak gryor. Benim kkm Yunana, Latine, Roma'ya dayanmyor diyor adam, bunun kk daha eskilere gidiyor diyor, Smere dayanyor diyor. Hulki Cevizolu- Tamam, Smerler de Trk diyorsunuz Sayn Diker. Dr. Selhi Diker- Smerler Trk ama, bunlar o medeniyeti tanyorlar, o kltr benimsiyorlar. Yani Yunan kltr, dil baka kltr baka efendim, medeniyet baka. Smer medeniyetini takdir ediyorlar, bu bizim kkmz demiyor. Bu medeniyet bize Yunan, Roma'y getirdi, bizler Avrupa Birlii... Hulki Cevizolu- Tamam, ben de size diyorum ki, dese ve kabul etse ne olacak, bugnk anlam nedir, onu soruyorum size. Dr. Selhi Diker- Bugnk anlam, efendim, imdi bugnk anlam ne demek? Yani, Smerler Trk deildir diyor adam, ben de Trk'tr diyorum. Niye Trk deildir diyor o? nk, Trkler barbardr diyor adam. Bir anlamda Smerliler Trk olamaz diyor ya. Ben niye bu kaybolmu medeniyete sahip kmyorum, hele hele dilinin Trke olduunu ispat ediyorsak? Bakn, Batllar bugn Smerlileri Ural-Altay diline sokuyorlar. Bir Ural-Altay' aln, iine 1000 tane Trke kelime koyun, bu nedir? Yani Trke deildir de nedir bu dil? Diyoruz ki, bizim kkenimiz yoktur, gebeyiz, uyuz buyuz. Ben imdi size diyorum ki, Smerliler Trk'tr yahut Trke konuuyorlard, 5 bin yl evvelki ilkel bir Trke konuuyorlard; siz diyorsunuz ki bundan bana ne? Ama, Sayn Cevizolu... Hulki Cevizolu- Bir dakika, bir dakika Sayn Diker, ben yle bir ey sylemedim, ben ne dediimi ok iyi bilen insanlardan birisiyim. Dr. Selhi Diker- Tabi tabi, onu anlyorum. Hulki Cevizolu- Ama siz anlamyorsunuz. Siz daha benim dediimi anlatmazsanz Smerceyi nasl anlayacaksnz, onu da anlamadm ki.

40
Ben diyorum ki, bu sylediiniz szn bugnk anlam nedir? Gnmzdeki, 2002 ylndaki siyasal anlam, siyasal sonucu nedir, tarihi sonucu nedir diyorum. Siz diyorsunuz ki, "Sen bundan bana ne dedin." Dr. Selhi Diker- Hayr. Hulki Cevizolu- O zaman anlaamayz. Ben sizin sylediiniz hibir eyi, tarihsel ve bilimsel olarak kabul edemem, siz daha beni anlamyorsunuz bugn. Dr. Selhi Diker- Hayr... Hulki Cevizolu- Peki, anladysanz tartmayalm, anladysanz buyurun. Bir daha soruyorum; diyorum ki, Smerler Trk ise, bunun gnmze uyarlanabilecek siyasal sonucu nedir, biz ne ile vnmeliyiz ya da bunu d politikamzda nasl deerlendirmeliyiz diye soruyorum, cevabnz rica ediyorum. Dr. Selhi Diker- Peki. Sayn Cevizolu, bakn imdi yalnz Smerliler deil, Smerliler, ondan sonra gelen Elamlar, Etrskler, skitler... Bakn, skitlere bugn atalarmz diyor Ruslar... Hulki Cevizolu- Sorumun cevab yok galiba, kesmek zorunda kalacam, sorumun cevab varsa alacam. Dr. Selhi Diker- Hayr, cevab... Hulki Cevizolu- Peki, killeri sormuyorum, Smerler'i soruyorum, buyurun cevabn verin Sayn Diker. Dr. Selhi Diker- u: Benim kkm 5 bin yl evveline gidiyor. Binaenaleyh, benim tarihim Batllara kar sizin bildiiniz tarih deil. Hulki Cevizolu- Tamam. Dr. Selhi Diker- Benim bir dilim var, bu dil Smerce'den balam ve gelimi, bugne gelmi, Gktrke olmu, ondan sonra Mahmut Kagar'nin ve buraya gelmi. Yani, bizim bir kkmz, kklerimiz var. Bu kklerimizin olmas, bize bugn bir ilham kayna olmal deil mi?

Hulki Cevizolu- Sayn Diker, siz ii ok hafif gryorsunuz ama ya da yaptnz iin deerini pek anlayamyorsunuz, yle syleyelim. Sayn Haluk Tarcan da diyor ki, bu sylediklerimiz dorudur, o da benzer grleri savunuyor, ama bunun bugnk anlam ok daha byktr. Bunu kabul ettirdiimiz zaman... Dr. Selhi Diker- Tabi byktr efendim. Hulki Cevizolu- Ama, bir trl sylemiyorsunuz, yani biz imdi size... Dr. Selhi Diker- Byk olmaz olur mu? Ben bununla iftihar ediyorum, benim kkmde Smerliler, Etrskler var diye. Bakn, ben size yalnz unu syleyeyim: Sayn Cevizolu, benim bilimsel almalarm, muayyen fonetik kurallara bal olarak yaplmtr, yani Batllarn standartlarna aynen uyar. Etrsk Alfabesi, Sayn Miran'n ve Tarcan'n dedii gibi, a'ya at, b'ye k demekle zlemez. Hulki Cevizolu- Peki, bir dakikanz rica ediyorum. imdi benim sylediim yerden baka bir yere geliyoruz. Sayn Bozkurt, bir sorunuz var galiba.

41

PROF.GVEN:"BLM DENEME-YANILMADIR!" Prof.Dr. Bozkurt Gven- Benim bir kk sorum olacak Selhi Bey'e. Dil bilimde hata kanlmazdr, her bilimde hata vardr ve olmas da salkldr, hata olacak ki dzeltilsin. Bu kitap yazlmasayd herhalde eletirilemezdi deil mi? Yazld, eletirildi, u anda da masann zerinde. Yani, bilim bir yerde deneme yanlmadr. Yanlacaksnz ki dzeltilsin ve ileriye doru gitsin. imdi, eer dil biliminde hata kanlmaz ise, dil bilim verilerine dayanarak yaplan kltr tarihinde hata yaplamaz m diye sormak istiyorum. Dil bilim verilerine dayanarak, yani Smerce'nin yapsnn Ural-Altay dillerine benzediini syleyerek Smerlilerin Trk olduunu syleyebilir miyiz? Bir kk sorum daha var. Yine Selhi Bey dedi ki, Smerce'de birka tane -saysn hatrlayamyorum imdi- Farsa ve Arapa kelime bulundu. Acaba Smerce'de bulunan bu Farsa ve Arapa kelimeler Farsa Arapa myd, yoksa bu kelimeler sonradan Farsa ve Arapa'ya gemi olamaz m? Basit iki tane soru. Hulki Cevizolu- Peki, cevabn alalm.. Takip edin sorunuzu.. Buyurun Sayn Diker. Dr. Selhi Diker- En sonuna cevap vereyim ilk defa. Bunlar bugn Redhouse'da da bulunan Arapa ve Farsa kelimelerdir. Yani, bunlar bence Trke deildi; nk onlarn Trke karlklar da var, Smerce karlklar da var. Ama, bunlar bence Arapa ve Farsayd ve bizim bugnk... Hulki Cevizolu- O zaman birisi de kp der ki, Smerler Arapt. Dr. Selhi Diker- Ama, efendim 1000 tane kelime iinde 10 tane Farsa, 20 tane Arapa var. Hulki Cevizolu- Ama, bu da tabi sizin ka adet Smer kaynan tarayabildiinize baldr. Siz 1000 tanesini taramsnzdr, ama 10 bin tane vardr, tamamn tararsanz kacak sonu farkldr. Dr. Selhi Diker- Tamam zaten 3-5 bin, yani 10 bine de kmaz bunlar. 3-5 bin tane kelime vardr bugn hemen hemen Smerce'de. Hulki Cevizolu- Yok, Trkiye'nin ve dnyann en nl Smerologlarndan biri olan Prof. Muazzez lmiye stdyomuzda konuumuz olmutuve bize unu sylemiti: "Daha binlerce Smer tableti var bugn stanbul'daki mzelerde, taranmad." Dr. Selhi Diker- Tabi tabi. Hulki Cevizolu- Tabi diyorsunuz ama, kendinizi yalanlyorsunuz. (...) Dr. Selhi Diker- imdi bakn, Gktrke'den evvel Milt'tan 500 sene nce bir Isk Yazt var, biliyorsunuz, bundan bahsettik Beyefendi. Haluk Tarcan- Isk Yazt Milt'tan Evvel 3000'dir Beyefendi, 500 deildir. Dr. Selhi Diker- 500 yl.

42

Haluk Tarcan- Hayr efendim, Milt'tan Evvel 3300'dr Isk Yazt. Dr. Selhi Diker- Isk Yazt, Altn Elbiseli Adam... Haluk Tarcan- Altn Elbiseli Adam, Milt'tan Evvel 3300'dr beyefendi, 500 deildir. Dr. Selhi Diker- Hayr efendim. Karbonla tespit edilmitir, bu Tacik profesrler yahut Orta Asyal profesrler, Rus profesrler buna M.. 500 yl demilerdir. Haluk Tarcan- Altn Elbiseli Adam olabilir, fakat Isk Gl'ndeki dil Milt'tan Evvel 3300'e aittir... Dr. Selhi Diker- Hayr, bu Kurgan'da bulunan... Haluk Tarcan- Bunu okuyamadnz iin hi tarihinden bahsedemezsiniz Beyefendi. Dr. Selhi Diker- Bakn, Kurgan'da bulunan gm kse zerinde biliyorsunuz iki satrlk bir yazt var. Bu yazt... Haluk Tarcan- Biliyorum efendim. Dr. Selhi Diker- Bu yazt aynen Gktrk Alfabesi'yle yazlmtr. Ve bu alfabe, siz 3000 deyin, o daha gzel o zaman. imdi bakn... Haluk Tarcan- Gktrk Alfabesi'yle yazlm deildir, Gktrk Alfabesi ondan domutur Beyefendi. Gktrk Alfabesi eer... Dr. Selhi Diker- Ondan domutur, tamam, doru, ayn ey. Mbala yapmayalm, demagoji yapmayalm rica ediyorum. Hulki Cevizolu- Peki Sayn Diker, diyorsunuz ki Sayn Haluk Tarcan'a eletirilerinizde, "Daha nceki bir televizyona kt zaman Sayn Tarcan'n -bu kelimeyi kullanmayaym- anlamsz aklamalarn dinledim" diyorsunuz. "Kendisi dil biliminden hibir ey anlamad hlde, Kzm Miran'n teorilerine k olarak ntrk Tarihi adl kitabn yazmtr. Buradaki btn zmler bilimsel alfabetik kurallara aykr olarak yaplmtr" diyorsunuz. "Gya Trke kelimelerle hakikate aykr zmler retmitir. Tarcan, aynen bunlar kabul ederek kendi tarih tezini kurmutur" diyorsunuz. Bu eletirilerinizin kayna nedir? Karnzda Sayn Haluk Tarcan, syleyin. Dr. Selhi Diker- Sayn Cevizolu, bakn. Etrsk Alfabesinde "a" a'dr, "b" b'dir, a "at" deildir... Haluk Tarcan- Hayr efendim, alfabe yoktur, Trkler'de damga vardr Beyefendi, bilmiyorsunuz...

(...)
Dr. Selhi Diker- Siz bunu bilmiyorsunuz bir kere, Kzm Miran bunu biliyor... (...) Haluk Tarcan- Bu o kadar basit ki bilmiyorsunuz Beyefendi, damga vardr Trkler'de, harf yoktur. Dr. Selhi Diker- Emin olun, bu btn bilimsel fonolojiye, btn tarihe, btn bilimsellie aykrdr. Haluk Tarcan- Tarihin yeniden yazlmas lzm gelmektedir Beyefendi, bunu kabul edin. Dr. Selhi Diker- Tabi, onu kabul ediyorum. Haluk Tarcan- Bugnk tarihe gre ntrkler'i lemezsiniz.

.43 Haluk Tarcan- Msaade edin, lfm bitirmeydim. Bunu bilmiyorsunuz, siz daha Asya Trke'lerini renemeden bunlar okumanza, kritik etmenize, eletirmenize imkn yoktur Beyefendi; bunu kabul edeceksiniz. Nasl ineyi anlamyorsanz, herhangi bir ntrke metni de anlamanza imkn yoktur. Yapm olduunuz kelimelerde, zaten syleyeceim size, siz "amazon", "amma uzun" usulyle gitmektesiniz; kusura bakmayn. Yapm olduunuz iin hibir bilimsel taraf yoktur; benzetmekle gidilmez, kulak alkanlyla gidilmez Beyefendi. Hulki Cevizolu- imdi son sz hakkn Sayn Diker'e verelim, sonra veda edelim. Buyurun Sayn Diker. Dr. Selhi Diker- Sayn Cevizolu, imdi belli olan baz eyler var. Alfabe, mesel bakn, Etrskler zamannda ayn tabletlerle beraber Arapa tablet bulunuyor, Fenike, Kartacallarn. Burada gene...

Hulki Cevizolu- Etrskler'in tarihi nedir? Dr. Selhi Diker- Milt'tan 500-600 yl... Haluk Tarcan- Hayr efendim, Milt'tan Evvel 2000'dir, bilmiyorsunuz. Dr. Selhi Diker- Canm, 2000 baka, benim buraya yazdklarmdan bahsediyorum... Haluk Tarcan- Baka olur mu efendim? Arapa var diyorsunuz Etrkse'de... Dr. Selhi Diker- Sayn Cevizolu, Beyefendiyi konuturursanz ben nasl konuaym? Beyefendi demagojiyle... Hulki Cevizolu- Ama ben size bir soru soruyorum, tarihi nedir Etrskler'in diyorum, "500 yl" diyorsunuz, ama... Dr. Selhi Diker- Efendim, yazlarn bulunduu, Etrsk yaztlarnn tarihi Milt'tan 600'le balar esasnda. Haluk Tarcan- Hayr efendim, 2000'le balar, 700'le biter. Dr. Selhi Diker- Brakn efendim, ben konuaym bitireyim, siz sonra itiraz edersiniz. Bunlar tespit edilmi yaztlar. Haluk Tarcan- Hayr efendim, yanltr tespitler, sylediiniz gibi deil... Dr. Selhi Diker- Canm, siz bakalarndan bahsediyorsunuz. Kendi tespitleriniz, uydurma tespitlerle olmaz bu i. Haluk Tarcan- Ben tespit etmedim efendim, belgeler vardr ortada. Dr. Selhi Diker- Bilimsel belgelerle ben konuuyorum Beyefendi. Haluk Tarcan- Bu belgeler kendiniz tarafndan icat edilmitir Beyefendi. Dr. Selhi Diker- Rica ederim, siz byle konuursanz sizi kimse dinlemez. Hulki Cevizolu- Peki, bu tartmay bu tarzda... Haluk Tarcan- Anlayanlar dinler Beyefendi. Dr. Selhi Diker- Ama efendim, bakn, bu ok nemli ama. Hulki Cevizolu- Peki, szlerinizi tamamlayn Sayn Diker. Dr. Seihi Diker- Bakn, Gktrk yaztlarnda, "on tutuk" diye Gktrkede bugn belli isimler var. Haluk Tarcan- Efendim, onun yanl olduu Kzm Miran tarafndan ispat edilmitir. Hulki Cevizolu- zin verin, tamamlasn. Dr. Selhi Diker- Bakn, gene konuuyor; bu Beyefendi Nacar'dan beter. Efendim, imdi bu kelimeye Kzm Miran "at otuk" diyor. At demek hret, isim demek. Otuk da yanp ge kmak gibi, yanmak manasna geliyor. Hlbuki, bu tutup'tr. Tutup kelimesi mkemmel Trke bir kelimedir. Bunu at otuk diye okursanz, dier okunan her ey de aynen bunun gibidir. Bakn, otuk kelimesi "otmak"tan otuk; bakn "ot" kelimesi ate demektir, ot kelimesi. "Otuk, otmak" diye bir fiil yoktur. Binaenaleyh, "uk" ekleyerek otuk; yani konuk diyoruz, konmaktan konuk, deil mi? Bu, otmak'tan otuk kelimesi oluyor. Otmak diye bir fiil yoktur. Binaenaleyh, at otuk yanltr. Ben bunu yazdm, ettim ve hl Kzm Miran Bey "at otuk olabilir" diyor, "ikisi de dorudur" diyor. Bakn, dier bir ey syleyeceim ben size. Hulki Cevizolu- Peki, son olarak... Dr. Selhi Diker- Bu yaztlar bir eye, bakn, at otuk; Selhi Diker, "Selatsi Diker" diye okuyacaksnz. Bugn de geerli bu, bugn de biz Latin Alfabesini kullanyoruz. A yerine at koyalm, t yerine at koyalm... Hulki Cevizolu- Sayn Tarcan diyor ki, "Etrkslerle ne alkas var bunun?" Dr. Selhi Diker- Etrskler zamannda, Etrskler'in civarndaki btn milletler a, b, g, d, e harflerini kullanyorlar. Haluk Tarcan- te bunu ntrkeden almlardr Beyefendi. Dr. Selhi Diker- Ve bunlara ayn fonemleri veriyorlar, bu fonemleri veriyorlar. Mesel Arapasnda, yani Kartacasnda m-l-k diyor, yani "melik", kral. "melik al kisriya" diyor, yani Etrsk payitahtnn kral diyor. Melik al, m-l-k, a-I. Yani, bu Latinler de a'ya a diyorlar, Grekler de a diyorlar. "Anormal" mesel farz edin, a a'dr, b b'dir. Hulki Cevizolu- Sayn Diker, ok teekkr ediyorum. (...) Dr. Selhi Diker- Teekkr ederim ben de. yi gnler efendim. "TRK ORDUSUNUN KURULUU 2 BN 200 DEL, 6. BNLERE GDER" Hulki Cevizolu- (zleyici mesajn okuyor) Bir izleyicimiz asker oiduunu sylyor, ama adn vermemi.

Sayn Tarcan, size diyor ki, "Bize Kara Kuvvetleri'nin M.. 209 ylnda kurulduu retildi. Ancak, Haluk Tarcan M.. 530 ylnda bir binbann bulunduundan..." Bir binbann yazsndan sz ettiniz. "Bu artlarda btn tarihler alt st oluyor" diyor. Daha ncesinde Trklerin tarihi" olduunu sylyorsunuz, binba olduunu sylyorsunuz. Bu asker izleyicimiz 209 ylla 530 yl arasndaki fark alm ama, siz daha eskiye, 15000 yl ncesine, 12000 yl ncesine gidiyorsunuz; buna cevabnz var m? Haluk Tarcan- Efendim, bunlar dorudan doruya... Ad binbadr ama, aslnda tmgeneraldir, aslnda marealdir, harbi kazanmtr; anlatabildim mi? Btn bunlar asker kumandanlardr. Entelektel olduklar iin, okur-yazar olduklar iin olaylar taa vurdurtturmulardr; anlatabildim mi? Tarihin hakikaten yeniden yazlmas lzmdr; yalnz Trk Tarihi deil, dnya Tarihi'nin yeniden yazlmas lzmdr. Ve Sayn; binba mdr kendileri? Hulki Cevizolu- Asker olduunu, sylemi, isim vermemi. Haluk Tarcan- Sayn Asker, unu bilmelisiniz ki, Trk Ordusunun kuruluu bugn sylendii gibi 2200 deildir, ok daha aalara inmektedir. Buna ait ilk yaztlar Uluken Vadisi'nde bulursunuz. Orada askerlere ait bir yazt vardr; u anda hatrlamyorum. Yani, bizim ordumuzun yahut da askerimizin tarihini en aa 6000'lere indirmek gerektirmektedir. Maalesef yanmda belge olmad iin gsteremiyorum. Hulki Cevizolu- Ama, siz bunu asker izleyicimize deil de . Genelkurmay Asker Tarih ve Ettler Dairesi var bildiim kadaryla, ATAE diye, oraya bavurursunuz, verirseniz belgelerinizi. Haluk Tarcan- Ben gnderdim efendim, gnderdim. Hulki Cevizolu- Ka ylnda gndermitiniz? Haluk Tarcan- En aa iki sene evvel gnderdim. Hulki Cevizolu- Belki kaybolmutur, bir daha gnderin, bilimadam yorulmaz; bakalm bundan sonra ne cevap gelecek. En azndan incelemeye deer grlr... Haluk Tarcan- Efendim, zaten ben bilgilerimi askerlerimize bildiriyorum akas; ama askerlerimiz belirli bir sistem iinde olduklar iin ortaya kmalar kolay deildir efendim; deil mi? O sistemlerine dokunmuyorum askerlerin. Hulki Cevizolu- Evet, peki. Bir izleyicimiz var; Sayn Hseyin zmez, iyi geceler. Sayn zmez... (zleyici telefonu) Hseyin zmez (Vakit Gazetesi Yazar)- yi geceler efendim. Hulki Cevizolu- Buyurun, siz aradnz, dinliyorum. Hseyin zmez- Ben Sayn Haluk Beyi dinlerken, dorusu ok ciddye almtm. Ama, gene de kendilerini ey etmiyorum, elbette ki cidddir, bir ilim adamdr, bir eyler sylyor. Ama kendisi dedi ki, "beni hi kimse kabul etmiyor, benimle alay ediyorlar" yle yapyorlar, byle yapyorlar. Hzm krld, ama yine de birtakm eyleri zetlemeye alacam." Sayn Cevizolu, ben 1932 doumluyum, yani Cumhuriyet'in 20. ylnda ilkokul talebesiydim. O zaman bize kafataslarn anlatrlard; brakisefal kafalar, dolikofsefal kafalar filan derlerdi ve bunlar retirlerdi. Btn

46

dnyaya Orta Asya'dan Trkler dalmtr derlerdi. Hatta, Kzlderililer de Bering Boaz yoluyla Amerika'ya gitmiti. Sonradan tabi ki bu teoriden vazgeildi. Macarlar, Bulgarlar, Finler de Trk't, onlar slmiyet'e girmedikleri iin Trklklerini kaybettiler. Bugn kimse onlara Trk demiyor. Sadece 300 bin kiilik Gagavuzlar hari, slmiyet'e giren Trkler'in hepsi Trklklerini muhafaza etmilerdir. Mesel dnyann neresine giderseniz gidin, "Ben Trk'm" dediiniz zaman Trk slmla eitlemitir. Artk sormazlar, sen Yahudi misin, Arap msn diye sormazlar. nk, Trkse mutlaka Mslmandr, bir avu Gagavuzun dndakiler. "Etrak bidrak" sz dorudur, ama bunu bize syleyenler bizim soyumuz olan, ecdadmz olan Osmanl padiahlar veya Trkler deildir, Trk' sevmeyen veya kskanan birtakm unsurlardr, Etrak bidrak demilerdir, dorudur.

Ama, bunu Trlk uuru bakmndan sylemek istiyorurn. Bir gn Sultan Abdlhamit Han pencerede otururken, ite tarihi hocalarmz bilirler bunu, bir Arnavut kardeimiz "Etrak bidrak" gibi bir lf ediyor kendi meslektana. Sultan Abdlhamit pencereden diyor ki, "Dikkat et Bayram, ben de Trk'm" diyor. Yani, bu olan bir ey. Sonra, Yavuz Sultan Selim Msr seferine giderken "ill arkamda Trkler bulunsun" diyor ve arkasn Kilis'teki Trk boylarna dayayarak ancak Msr'a gidiyor. Yani, hibir ekilde Osmanl Trk'e ihanet etmemi, slm da Trk'n emsiyesi olmutur. Haiuk Tarcan- Hayr efendim, olmamtr. Hseyin zmez- Olmamsa sonra sylersiniz, kesin sesinizi. Kavimler kaps, Anadolu kavimler kapsdr; gelenler gitmi, birtakm eyler olmu, kavimler gelmi, Trkler ok efendi insanlardr, onlarla evlenmiler, onlarla birlemiler, kanlar karm, canlar karm. Yani, biz at myz ki pedigrimiz olsun da, "u soydan, bu soydan geldik", pedigriyle ispat edelim? Yani kavimler karmtr. Saf Trk rk olmad gibi, dnyada saf herhangi bir rk da yoktur. Ama, bir uur hlinde elbette ki Trklk vardr, elbette ki onunla vnenler de vardr ve olmaldr. Hulki Cevizolu- Sayn zmez, Sayn Haluk Tarcan "Ben bir rk milliyetiliini savunmuyorum" diyor yazlarnda, eserlerinde, "bir Trk Kltr'nden sz ediyorum" Hseyin zmez- Sayn Cevizolu, geliyorum oraya. Benim hayatm bu Trklk uruna, slm Trklk uruna kendimi feda etmekle geti. Ben onun ne demek istediini ok iyi anlyorum. Trk Kltr'ne hizmet etmi nice deiik etnik kkenli kardelerimiz var, bugn Anadolu'da da bunlar var. Peki, ben Trk'm, bana hizmet eden, memleketime ve Trk kltre benden daha fazla hizmet eden Laz kardeim ne olacak, Grc kardeim ne olacak. Abazha kardeim ne olacak? Hulki Cevizolu- Konumuz o deil ama.

-7
Hseyin zmez- Braknz Mslman unsurlar, efendim Ermenilerden bile mzisyenler km, gayri Trkler'den bile Trk Kltr'ne... Hulki CevizoluSayn zmez... Hseyin zmez- Kltr zerinde konuuyorum ama Sayn Cevizolu. BUGNK SYASAL SSTEM DETRECEK DDALAR Hulki Cevizolu- Anladm ama, konumuz o deil. Bakn, konumuzu bir kere daha zetlemek durumundaym. Konumuz u: Trk Kltr'nn kkeni gnmzden 15000 yl nceye, 12500 yl nceye kadar gidiyor diye iddialar var. Bu iddialar kantlanrsa, gnmzdeki anlam, siyasal, diplomatik anlam ok farkl olacak. Ne olacak? Bugn Sayn Haluk Tarcan'n yaknd gibi, zannediyorum siz de ayn eyden yaknyorsunuz, Trkiye'nin karsna bir Sevr Anlamasnn artlar dayatlmayacak, Trkiye hakknda birileri kp "Biz Ermenistan Devleti kurmak istiyoruz" diyemeyecek, birileri kp bir taraflar kayarak, "Biz Rum Pontus Devleti veya Bizans Devleti kurmak istiyoruz, bu topraklarn sahibi 1071'den evvel bizdik" diyemeyecek. Yani, aslnda bu dil tartmas gibi, kltr tartmas gibi gzken, 10000 yl nceye, 15000 yl nceye dayanan bu tartmann ucunda ok cidd somut sonular var. Az nce Selhi Diker'e de sordum ama, bunlar anlatamad ya da heyecanland diyelim, unuttu; bunu tartacaz. Yoksa, gnmzdeki Trkiye'nin artlarn tartmyoruz. "Avrupalnn bize dayatt Trk Tarihi'ni, Trk Kltr'n reddediyorum, doru deildir" diyor Sayn Haluk Tarcan. "Doru deildir, nk elimde belgeler vardr. Bu belgelere gre biz Bat'ya ders verecek durumdayz, kendi tarihimizi Bat'dan renmeyelim" diyor. Bu konulara deinirseniz sevineceim, yoksa veda edeceim. Hseyin zmez- Sayn Cevizolu, ok teekkr ederim, ok gzel zetlediniz.

Ben onun sylediklerini kknden reddediyorum. Neden? Yani, sanki dnyada bir ilim heyeti kurulmu, kimin tarihte kk varsa onun bu dnya yznde toprak edinme hakk var, vatan kurma hakk var, sanki byle bir tarafsz ilim heyeti kurulmu da bunu aryor. Peki, Amerika'ya biz ne diyeceiz? 1772 ylnda dnyann drt bucandan gitmi birtakm insanlar Amerika Birleik Devletleri'ni kurdular ve Amerika Birleik Devletleri bugn bir sper devlet olarak dnyaya hkmediyor. Evet, hakikaten bize Sevr'i dayamak istedikleri doru. Ben de Vakit gazetemizde zaman zaman yazyorum, okuyorsunuzdur, hakikaten Sevr'i dayatyorlar bize. Ama bu, "siz kkszsnz" diye dayatmyorlar ki, "siz gszsnz" diye dayatyorlar. Bugn gsz kalmz. En gl olduumuz yer de gene bizim kltrmzdr. Biz kltrmzle onlara bask yapmz, onlar hkimiyetimiz altna almz... Hulki Cevizolu- te Haluk Bey de ayn eyi sylyor, "Bu ok daha geriye dayanyor, onlarn kltrnn temelinde de Trk Kltr vardr" diyor Sayn Tarcan. "Bunu Trkiye'de kimseye kabul ettiremedim, bilim

-5

kurulularna" eliyor. Belki siz gazetenizde yazarsnz, destek verirsiniz bilemem. Ama, "Bugne kadar hangi kapya gittiysem benim bu grlerimle alay ettiler, nk baskn bir Bat empozesi, -daha ileri giderek syleyelim- bir Bat kltr emperyalizmi vardr" diyor. Hseyin zmez- Efendim, bu kafayla o her yerde reddedilir. Neden? imdi Avrupa'nn ta batsnda bir Endls Devleti kurulmu. Kim bu devleti kuran? Onlar benden ok daha iyi bilirler, Berberi Trkler'inden Ziyadolu Tark (Tark Bin Ziyad) oraya gitmi, Endls Devleti'ni kurmu -Trk'tr bu-ve orada mthi bir, muazzam bir Kurtuba Medeniyeti kurulmu. Siz bunu Trklerin eseri kabul etmezseniz, Trkler'in kltr kabul etmezseniz elbette ki sizi kimse dinlemez. (...) Eer biz Seluklu mparatorluklarn kurmasaydk, biz Osmanl mparatorluklarn kurmasaydk, o kltrlere dirsek evirmi olsaydk, onlara kendi kltrmzden vermeseydik, onlarn bize yarayan kltrlerinden almasaydk ne olacakt bizim hlimiz yani? Siz ona ok gzel bir soru sordunuz, dediniz ki, "dnyada bozulmam bir kavim var m?" "Yok" dedi. Hlbuki var. Mesel kim? Kzlderililer. O kadar da gzel konuurlar ki, mesel derler ki, "beyaz adam atal dilli." Benim de ok houma gider. Yani onlar bozulmamtr, kltrleri de yoktur, mevcudiyetleri de yoktur. Bizim kltrmz olmasayd biz dnyada bu kadar olmazdk; biz dnyada varz. Onun iin, biz onun sylediklerine katlmyoruz. Sonra, Beyefendi birtakm elikiler iinde. Kltr derken, kltrn karl var, Ziya Gkalp kullanmtr, "hars" niye demiyor? z Trkedir ite, "hars" kullansn, niye demiyor onu? Ondan sonra medeniyet yerine uygarl kullanabilir, mecburiyet yerine zorunluluu kullanabilir; kendisi bunlarn hepsini kullanyor. Tespit diyeceine saptama, irkin bir kelime ama, bunu syleyebilir. Tercme yerine eviri diyebilir, ruh yerine tin diyebilir, devlet yerine acun veya ulus diyebilir, yani niye demiyor? Kendisi zaten elikiler iinde.

(...)
Hulki Cevizolu- Peki, ok teekkr ediyorum, iyi geceler. Hseyin zmez- Ben teekkr ediyorum, sayglar sunuyorum. Hulki Cevizolu- Sa olun. imdi burada, Sayn Hseyin zmez'e de bir hatrlatma belki; siz Trklk, slmiyet, Mslman Trk kavramlarn aslnda eletirdiniz mi tam anlalamad. nk siz dediniz ki, "Trkler Mslman olmadan evvel de baka dinlere sahiptiler." Trkler'in Mslmanl 1400 yl nce deil, 1000 yl nceye gidiyorsa, Trklk 15000 yl nceye gidiyor, 10000 yl, 8000 yl nceye gidiyor, "O zaman da Trkler tek Tanr'ya inanyordu" diyorsunuz. Haluk Tarcan- Evet. Hulki Cevizolu- Yani, aslnda o Trkler'in aleyhine bir kavram deil gibi geliyor bana. Haluk Tarcan- Kat'yen deil, tabi. Hulki Cevizolu- Ama, bu aklamalarnz gnmzn gereklerine uyarlarsanz sanki aleyhte bir aklamaym gibi anlalyor, bugn Trk ve

49

Mslman olmak kavramna ters geliyor. Ama, siz 15000 yl nceden sz ediyorsunuz; yani Mslmanlk bile olmadan evvel Trklerin tek Tanr'ya inandn. Herkes zannediyor ki, ite bir zamanlar amanizm vard, ondan evvel ok Tanr'ya inanyordu, yle deil, tek Tanr'ya inanyordu diyorsunuz. Yani, bunu bu balamda bence deerlendirmek gerekiyor. Evet, baka arayanlarmz da varm ama, nce Prof.Dr. Mehmet ahin hattmzda ise, Erciyes niversitesi'nin eski Rektr hattmzda zannediyorum. yi geceler Sayn ahin. (zleyici Telefonu) Prof.Dr. Mehmet ahin (Eski "Erciyes niversitesi Rektr")- yi geceler efendim. Hulki Cevizolu- Buyurunuz. Prof.Dr. Mehmet ahin- Haluk Bey, evvel unu belirtmek istiyorum... Hulki Cevizolu- Sizin uzmanlk alannz renebilir miyiz? Prof.Dr. Mehmet ahin- Ben tarihi deilim, iktisatym ve bir niversitenin yneticisi oldum, biraz da tarihe meraklym. imdi bu veriler asndan birka konuda tespit yapmak istiyorum. Hulki Cevizolu- Biraz hzl yaparsanz Hocam. Prof.Dr. Mehmet ahin- Birincisi, denir ki, "tarih yazyla balar", yani yaznn dnda kalan toplumlar tarihin dnda kalr. Biz Trk toplumu, Trk Milleti olarak yazmakta ok byk eksiklikleri olan bir toplumuz. Hulki Cevizolu- Okumakta fazlamz m var? Prof.Dr. Mehmet ahin- Efendim?.. Hulki Cevizolu- Yani, yazmamz eksik de okumamz m fazla Hocam? Prof.Dr. Mehmet ahin- Yani, yazmaynca okuyacak bir ey de yok. Hulki Cevizolu- Var var. Prof.Dr. Mehmet ahin- Dolaysyla, okuma ynnden de ok eksiklikleri olan bir toplumuz; birinci tespit bu. kinci tespit, bizim tarihimiz ister u ynde, ister bu ynde tartlsn, byk lde bakalarndan naklen yazlm bir tarihtir. zellikle islm ncesi dneme ait tarihimiz byk lde Ruslar, Macarlar, Almanlar vesaire tarafndan yazlmtr. Hatta, bu yazlan tarih Batl bir dile evrilmi, ondan sonra Trke'ye evrilmek suretiyle Trk Tarihi yazlmtr. Mesel bir Rus'un Trk Tarihiyle ilgili olarak yapt tespitler bilhare Almancaya, Franszcaya, ngilizceye tercme edilmi, daha sonra o tercmelerden Trk Tarihi yazlmaya allmtr. Binaenaleyh, Trk Tarihi'nin, sayn tartmaclar hangi ynde tartrlarsa tartsnlar, esas itibaryla kaynaklar Trk olmayan yazarlar ve aratrmaclar tarafndan oluturulmutur. Hulki Cevizolu- Ama, ilk kez u anda Haluk Tarcan diyor ki Kzm Miran'dan yola karak, "Biz Trke kaynaklara girdik ve tarihi, Trk Tarihi'ni alt st edecek bilgilere ulatk" diyor. Sayn Bozkurt Gven hocamz da diyor ki... Prof.Dr. Mehmet ahin- Efendim, o zaman ben kendisine unu soruyorum: slm ncesi Trk Tarihi'nin kaynaklarnn ok byk bir ksm

50
incedir. Ka tane ince bilen Trk tarihisi vardr, ltfen bunu sylesinler; bu bir. Smerceyi biz zdk m? Trk tarihileri mi zdler? Bunu sylesinler; iki. Orhun Abidelerini biz mi zdk? Ltfen bunu sylesinler; . Hulki Cevizolu- Peki, hemen cevabn alalm. Orhun Yaztlan'n biz mi zdk? Haluk Tarcan- Efendim, Kzm Miran ince bilir, ilkokulu ince yapmtr, orta okulu Rusa yapmtr, in kaynaklarn gayet gzel bilir ve okur; anlatabildim mi? Hulki Cevizolu- Hangi dilleri bildiini ben okuyaym Kzm Miran'n. Kzm Miran 4 Temmuz 1919'da domu; biraz sabrnz rica edeceim, nk 15 tane yabanc dil biliyor, Almanca, Rusa, ngilizce ve Trk leheleri,

Tatarca, zbeke, Bakurta, Taranca, Kagarlka (yani Uygurca), Kazaka, Krgzca, Azerice, Trkiye Trkesi ve Tmenlike dnda, Yunanca, Latince, Italyancay meslek aratrmalarna yarayacak kadar biliyormu, okuyormu. Szn ettiimiz aratrmac bu. Belki nmzdeki hafta burada konuk olacak. Evet, sorularnn cevabn... Haluk Tarcan- kincisi Smerler'di. u anda Smerler'i tartmyoruz; yalnz Smer dilinin kkeninde, Smer yazsnn kkeninde 14 iane ntrke damga olduundan bahsettim, anlatabildim mi? (...) nc neydi efendim? Ona da cevap vereyim msaade edin de, atlayamayalm. Prof.Dr. Mehmet ahin- Efendim, Orhun Abidelerini biz mi zdk dedim. Haluk Tarcan- Efendim, benim de iddiam o ite, diyoruz ki, biz tarihimizi dardan reniyoruz. Hlbuki, tarihimizi... Bakn, size Atatrk' okuyaym; "Her eyden evvel, kendinizin dikkat ve itinayla seeceiniz vesikalara dayannz. Bu vesikalar zerinde yapacanz tetkiklerde her eyden ve herkesten evvel kendi inisiyatifinizi ve mill szgecinizi kullannz" diyor. Bizim de iddiamz bu. Ve biz Batl yahut da in ve Hint kaynaklarna dayanarak tarihimizi yazdmz takdirde birok eyler bizim aleyhimize dnyor, anlatabildim mi? Ve in'den evvel, haritada grm olacaksnz, in'den evvel 3000'de Trkler vardr ve in'de iki tane byk devlet kurmulardr Beyefendi, anlatabildim mi? Prof.Dr. Mehmet ahin- Beyefendiciim, biraz sabrederseniz; ben tabi ki bir tarih mnakaaya girecek ehliyette kendimi grmyorum, batan tarihi olmadm syledim, ama bir tespit yapmak istiyorum ve geleceim nokta sizin u sylediinizle ayn noktadr. Haluk Tarcan- Mesele yok, anlatk Beyefendi. Prof.Dr. Mehmet ahin- Ben unu sylemek istiyorum: Bizim tarihilerimizin ok byk bir ksm tarihimizi " derinliine aratracak kaynaklara ulamak iin yeterli dil bilgisine gemite sahip olamamlardr.

51

Haluk Tarcan- Ayn fikirdeyiz Beyefendi. Prof.Dr. Mehmet ahin- Eer bugn Kzm Bey bu dilleri biliyorsa kendisini kutluyorum, byk bir mutluluk duyuyorum, onur duyuyorum, bir tarihimizin bu bizim kendi tarihimizi aratracak dil bilgisine sahip olduunu renmekten dolay. Bir baka husus daha belirtmek istiyorum. Tarih kaynaklar aratrmak iin, arkeoloji bilgisine sahip olmak gerekir. Maalesef biz arkeolojiyi ok ihmal etmi bir toplumuz. Bugn niversite giri snavlarnda arkeoloji, baka dallara girme ihtimali olmayan rencilerimizin setii bir dal hline gelmitir... Haluk Tarcan- Haklsnz efendim, ayn fikirdeyiz. Prof.Dr. Mehmet ahin- Msaade buyurunuz efendim. Hlbuki arkeoloji, benim inancma gre sper beyinlerin semesi gereken bir bilim daldr, en yksek kapasiteli rencilerin semesi gereken bir bilim daldr. nk fevkalde komple ve komplike bir bilim daldr. Buraya biz en sekin rencileri getirebilmeliyiz; bunu da yapamyoruz. Hulki Cevizolu- Sekin rencileri getirseniz onlara i bulacak msnz bilmiyorum? PROF.AHN:"MAALESEF ATALARIMIZ YAZMAMI" Prof.Dr. Mehmet ahin- imdi herkese, btn Trk toplumuna u soruyu sormak istiyorum: Brakanz 3000 yl, 5000 yl, 15000 yl nceki Trk Tarihi'ni, acaba Trkiye'de ka kii dedesinin dedesinin adn biliyor veya dedesinin dedesinin nasl bir hayat yaadn biliyor? Bu soruyu sorsanz, bir anket yapsanz alabileceiniz cevaplarn oran fevkalde dktr. Bunun ana sebebi, bizim insanmzn yazma, tabi ki buna bal olarak okuma alknlnn olmamasdr. Onun iin, ben tarihi olmayan bir retim yesi olmama ramen, bir iktisat olmama ramen her vesileyle rencilerime ve evremdeki herkese telkin ettiim ey udur: Ltfen, hayatnzn bir gnn, ne olursunuz, sabah kalktnzdan yatncaya kadar ki geen vaktinizin bir gnn 30 sayfalk bir deftere yaznz. nk, bu yazacanz bilgiler, bu yazacanz eyler 100 yl sonrasnn insan iin

bugnn tarihini yazmaya k tutacaktr. Ve bu yazdklarnzn baslmasn beklemeyiniz, baslmas iin yazmaynz, gelecee belge brakmak iin yaznz. Maalesef bizim atalarmz yazmamtr. Onun iin Trk toplumunun ok byk bir ksm, 150 yl ncesine ait, braknz topyekn Trk Tarihi'ni, 150 yl ncesine ait kendi aile eceresini tespit etme imknna dahi sahip deildir. Dedesinin dedesinin veya byk annesinin byk annesinin adn, nasl yaadn bilmek imknndan mahrumdur. imdi bu da ikinci bir tespittir. Hulki Cevizolu- Sayn ahin, bir saniyenizi rica ediyorum. Biraz fazla hakszlk... Prof.Dr. Mehmet ahin- Msaade ederseniz son bir ey sylemek istiyorum Sayn Hulki Cevizolu.

52
Hulki Cevizolu- Bir dakika, nce siz bana msaade edin. Biraz fazla hakszlk yapmyor musunuz? "Atalarmz yazmamlardr" diyorsunuz, ama biz tarihimizi yabanclardan reniyorsak atalarmzn yazmad sonucuna nereden ulayorsunuz? Ayrca, atalarmz yazmam ama, eer doruysa bu iddianz, atalarmz belge brakm. Siz bilimadamlar olarak oturun da bunlar aratrn, bulun. Daha bugn, bizim programlarmzda srekli gndeme geliyor, irdeleniyor, Osmanl arivindeki binlerce belge orada aratrmaclar bekliyor. Osmanllar -hadi size uyalmyazmad diyelim, ama belgesini brakm. Gelmiiz 2002 ylna, daha Osmanl Tarihi'ni Franszlar'dan, Almanlar'dan, ingilizlerden, Amerikallardan, iniiler'den mi reniyoruz ya da ncesini? O zaman imdi atalarmzn ne gnah var? Burada atalarmz onu yapt, bunu; orada belgeler duruyor bugn. Bir grnze katlyorum; arkeoloji hibir yere gidemeyenlerin en sonunda yazd bir bilim dal niversiteye girecek renciler iin; dorudur. Ama, bizim bir yerleri kazmamza gerek yok ki, ite belgeler orada kazlm duruyor, hazr. Osmanl arivinde binlerce belge duruyor, kazmamza da gerek yok. Biz kazlan bilimadam olarak okuyamamz, karamamz; atalarmza da bu kadar hakszlk yapmayalm. Prof.Dr. Mehmet ahin- Hulki Bey, sylediinize ne diyebilirim; yzde yz haklsnz. Ben resm tarih, resm belgeleri kastetmiyorum, onun dnda fertlerin oturup kendi aile tarihlerini, evrelerindeki ky, kent tarihlerini, sosyal hayat, hatralarn yazmas ve ondan szlerek topyekn bir sosyal tarih karlmas meselesini kastediyorum efendim. Yoksa, devletin arivlerinde pek ok tarih vardr, pek ok bilgi vardr. Tabi ki onlar okumamak, onlar analiz etmemek, bugne aktarmamakla bilimadamlar ok ar bir vebal altndadrlar veya yeteri kadar bunu yapmamakla ar vebal altndadrlar.
(...)

Hulki Cevizolu- Bugn arivimizde bulunan, aratrmaclara ak bu binlerce hazr belgeyi de, yine gelsin alkan(l) Batl'lar bize anlatsn diye mi bekliyoruz?.. Prof.Dr. Mehmet ahin- ok doru, ok doru efendim, aynen byle. Hulki Cevizolu- Peki, Sayn Bozkurt Gven bir ey sylyor. Buyurun Sayn Gven. Prof.Dr. Mehmet ahin- Hulki Bey, bir ey belirtmek istiyorum, msaade buyurursanz bir ey belirtmek istiyorum. Hulki Cevizolu- Hzlca, buyurun. Prof.Dr. Mehmet ahin- imdi baknz, bu gemi tarihimize ynelik aratrmalar yrtebilmek iin, benim anladm kadaryla ince'yi, Moolca'y ve Rusa'y bilmek fevkalde nemlidir. Bu noktadan hareketle, ben Erciyes niversitesi Rektrl yaparken, greve geldikten sonra ilk yaptm i Rus Dili ve Edebiyat Blm'n kurmak olmutur. Ondan sonraki safhada ikinci yaptm i in Dili ve Edebiyat Blm'n kurmak olmutur.

5 3

Amacm uydu: Trk ocuklar kendi tarihlerini birinci kaynaktan okusunlar; bu kaynaklar acaba ngilizceye, Franszcaya doru mu tercme edildi, biz tarihimizi doru mu yazdk, bunu rensinler. Tabi baka amalar da var, ama birinci nokta buydu. Hulki Cevizolu- Peki, bir saniyenizi rica ediyorum. Prof.Dr. Mehmet ahin- Ne oldu biliyor musunuz? Ben bu ince blmn amaya teebbs ettiimde, bir baktm ki Rektrln nnde byk bir kalabalk topland ve beni protesto ettiler, siyah elenk koydular kapnn nne. yle baryorlard: "Biz Kayseri'nin kutsal topraklarn inlilerin pis ayayla kirlettirmeyiz. Rektr adamsa, doudakileri getirsin, Trke retsin ocuklarmza ince retinceye kadar." imdi bu mantaliteyle nereye varabiliriz? Biz dev gibi gelien bir in'i eer takip edemez isek, oradaki iktisad gelimeyi, in'in dnya zerinde oynamas muhtemel siyas gelimeleri ince renerek takip edemez isek ve tarihimizi birinci elden, Rus'un, Macar'n, Alman'n, ngiliz'in, Fransz'n araclna muhta olmadan takip edemez, izleyemez isek nereye varabiliriz? Hulki Cevizolu- Peki, anladm. Bir saniyenizi rica ediyorum, Sayn Bozkurt Gven hocamz bir ey syleyecek. "TARH YAPMI AMA YAZMAMIIZ" Prof.Dr. Bozkurt GvenEfendim, ben Sayn Rektrmzn konumalarndan unu kartyorum: Tarih yapmz, ama yazmamz. Bugn yaayan kuaklar olarak da kendi soyumuzun birka kuak ncesini bilmiyoruz. Bu dorudur, nk yazl kaytlar yoktur, bu kaytlara da bavurmadan daha fazlas bilinemez. Belki Kur'an' Kerim'in arkasnda birka kuak bulabilirsiniz ama, ok da eskilere gidemez. Bu doru bir tespittir. imdi ben Sayn Rektrn syledikleri arasnda u nemli fark belirtmek istiyorum: Osmanl tarihileri Osmanl dnemini yazmlardr. Surnamelere bakarsanz, Osmanllar tarih yapmam deil yazmlardr, ama bu Osmanl slm Tarihi'dir, yani slm'dan balayp Osmanl'da devam eden; daha dorusu peygamberlerden balayp halifelere, oradan padiahlara, son padiaha kadar gelen bir tarihtir. Onun dndaki dnya tarihiyle ilgilenmemilerdir. Byle bir boluk olunca, bugn yaayan Trk tarihilerinin slm ncesi tarihe yneldiklerinde bavuracaklar Trk kaynaklar yok, onun iin Bat kaynaklarna gidiyorlar. Hulki Cevizolu- Ama baknz, imdi Trk kaynaklar var. Ama Sayn Haluk Tarcan diyor ki Sayn Kzm Miran'la birlikte, "Biz bavuruyoruz, kimse ilgilenmiyor." Prof.Dr. Bozkurt Gven- Buradaki eksiimi nceden iaret ettim, dedim ki... Hulki Cevizolu- Sadece sizin deil Sayn Gven, Trkiye'deki genel bir yaklamdan sz ediyor. Hem bilimadam olarak sizler diyorsunuz ki,

54

"stesek de baka kaynak yok elimizde", imdi kp "Elimizde kaynak var. belge var, kant var" diyenlere de kimse ilgi gstermiyor. Bu nasl eliki? Prof.Dr. Bozkurt Gven- yle syleyeyim, yle aklamaya alaym: Bu tabi yalnz tarihle ilgili deil, bilimin mantyla, bilimin tarihiyle ilgili bir husustur. "Galat" diye bir ey vardr Osmanl'da, bir kavram vardr. Eer bir yanl ok yaygn hle gelmise onunla mcadele etmek, onu deitirmek ok kolay deildir. Buna kar bir diren vardr, bir savunma vardr. Yani bu Baty Bat yapan g, Bat'ya tarihi de yazma yetkisini vermitir. Kendileri dahi bu momentumun, bu gidiin gcnden, etkisinden kolay kolay kurtulamyorlar. Yani, bu bir zaman alacaktr. 1990'larda ortaya kan, ortaya atlan, yazlan kitaplarn bilim evrelerinde kabul edilmesi, aratrlmas, yeni teorilerin ortaya kmas bugnden yarna olabilecek bir i deil; zaman meselesi, kuak meselesi ve dil meselesidir. Yani, biraz nce arkadamzn syledii husus nemli, yani Sayn Rektrn syledii nokta da oraya geliyor; orijinal kaynaklara gidebilmek, ki bilimde en ideal tavsiyelerden bir tanesi orijinal kaynaklara gitmektir. nk, orijinal kaynaklara gitmezseniz yorumun yorumunu okursunuz ve yanllar...

Hulki Cevizolu- Yorum gerein yerini almaz; doru.

(...)

Aslnda, halk byle bir kltrel ortamda Trkiye'de yaarken, filanca sanatnn ayakkabsnn ban, ok yaygn olmasa da btn Trkiye filanca programda izliyorsa ve "Ben Trk Tarihi'ni deitireceim, Trkler'i onore edeceim" diyen baz insanlarn aratrmalarna bir gz bile atmayan insanlar; gz atp da bilimsel olarak yalandr demek ayrdr, yani doru deildir demek ayrdr, ama bunu bile yapmayan insanlar da anlamak normal aslnda. Byle bir Trkiye'de yayoruz. Ama, yava yava olacaktr... Prof.Dr. Bozkurt Gven- O da bilim etiine smayan bir davrantr. Bir eyi incelemeden reddetmek bilim etiine smaz. (...) Hulki Cevizolu- yi geceler, sa olun Sayn Mehmet ahin, ok teekkrler. Sayn ahin'in de arkasndan ekleyelim; bu sylediklerinin yaplabilmesi iin de devletin. Hkmetin bilimi zendirmesi, tevik etmesi gerekiyor. Biz futbol mill takmmzla ne kadar gurur duysak azdr. imdi syleyeceim szler Futbol Mill Takmmza duyduumuz gveni, gururu asla zedelemeyecek bir szdr, ama unu da syleyeceiz: Bu Hkmetin bir bakan kp da, "Bu futbolcularmza 50 milyon dolar verelim" derken, bunu destekleyebiliriz ama, bugne kadar hibir Trkiye Cumhuriyet'inin bakan kp da "Bilimadamlarmza 50 milyon dolar verelim" dememitir; dediyse de ben duymadm, diyen varsa zr diliyorum, ama ben bugne kadar duymadm, kulamdan kaan varsa... Siz duydunuz mu? Prof.Dr. Bozkurt Gven- Hayr.

55

14 YAINDAK RENC DE LGYLE ZLYOR Hulki Cevizolu- Peki. nallah o gnleri de Trkiye grecek, "bilimsel almalara, 50 milyon dolar, 100 milyon dolar verelim" diyen hkmet yeleri de bu lkede kt zaman, ite bu almalarmz popler kltrden, spor kltrnden bilimsel kltre doru kayacaktr. Bakn, onu syleyen bu lkenin bakanlarna 14 yandaki bir izleyicimizin cevab: Diyor ki; "Ben 14 yanda gecenin bu saatinde (bize bu elektronik postay 02.32'de gemi) sizden bir eyler renmeye alan biriyim. (Benden deil, sizlerden renecek) Ama, kere elektriin kesilmesi sonucunda kesik kesik programnz izliyorum. Bu sebeple Eyp stanbul'daki sorumlu kiileri knyorum" diyor. Ama. sonu olarak 14 yandaki gen bir insan, muhtemelen renci, oturmu sizleri dinliyor. Yine de, Trkiye'den, Trk genliinden umutsuz olmamak iin bu ok cidd bir rnektir. Zannediyorum bu gencimiz, Namk Gk, gndz futbol man da izlemitir, ama bu saatte de sizleri izliyor. Bir kii de olsa, sizin aklamalarnzdan yararlanacak birisi var. 14 yandaki bu izleyicimiz unu da soruyor: "Trk Tarihi'ni Avrupa'da tantmak iin ve dorular anlatmak iin almalarda bulunmu mudur Sayn Haluk Tarcan" diyor. Haluk Tarcan- Evet efendim, bulundum. Hulki Cevizolu- "Zaten Paris'teyim" diyorsunuz, "orada da alyorum." Haluk Tarcan- Paris'teyim, orada alyorum. Bu sene be tane konferans verdim; drd Trkeydi, bir tanesi de Franszcayd, Franszlar byk ilgi duydular. Her ne kadar Batl'lar aleyhimizde olduundan bahsediyorsak ve bu genelde dorudur, fakat mesel bu Fransz 70 kiilik bir gruba ben hallardaki ntrk damgalarndan bahsettiim zaman byk ilgi duydular. Hulki Cevizolu- Bilgiyi alr ama, istedii gibi kullanabilir. En azndan bilgiyi almak iin hevesle dinliyor sizi. Haluk Tarcan- Hevesle de dinledi. Hatta, benim kitabm baslmam olduu iin bana yardm ettiler, "biz hep beraber bu kitab bastrabiliriz" dediler. Bunu yapanlar Franszlardr efendim. unu sylemek istiyorum: Yani, biz eer konutuumuz takdirde, Avrupa'ya kendimizi tantmak istediimiz takdirde, her eye ramen bir halk kitlesi, buna ilgi duyan Avrupallar bulabiliriz. Fakat, bunu hibir ekilde yapmyoruz. Hulki Cevizolu- Bir ara vereceim.

Buyurun Hocam. PROF. GVEN:"BATILI TARH NYARGILIDIR" Prof.Dr. Bozkurt Gven- yle syleyeyim: Yani, genellemelerden, yani "bunu hi kimse yapmyor" gibi, kanmamzda yarar var; bir.

56 Beyefendi konferans vermi, ok da iyi yapm, bir kar tezi getirmektedir. u kitabmda savunduum fikirlerin Bat'dan naklen olduunu ve Bat'nn grn Trkiye'ye sattm syleyenler oldu, hatta Beyefendi de ona yakn bir noktaya geldi. Ben de bu kitapla ilgili zetimi Amerika'da 7 tane niversitede, ngiltere'de iki niversitede, Almanya'da niversitede verdim. Kabul ettikleri yerler de var, kabul etmedikleri yerler var. Eer bu Avrupa'nn gr olsayd, "Aman ne gzel yaptnz, bravo, kutlarz" derlerdi, yle bir ey olmad, kar kyorlar. Neden kar kyorlar? nk burada bir Trk Tarih Tezi de var. Yani, oradaki bolua deiniyorum ve Avrupallara diyorum ki, "Sizin grleriniz nyargldr. Eer bilim yapacaksanz, saygn bir bilim yapacaksanz nce bu nyarglar bir tarafa brakn, ondan sonra konualm" diyorum ve beni ardklarna gre demek ki bir eyleri var, bir ihtiyalar var. Yani, kabul etmeyebilirler ama, o kadar da... Hulki Cevizolu- renmek istiyor en azndan. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Evet. Yani, bakalar da yapyor. (...) Ama, karmzda byk bir duvar var, byk bir tarih birikim var, bir baraj var, onu amak o kadar kolay deil. Sizi dinlerler, ederler, "Aferin, teekkr ederiz" derler, ama deitirmezler. Buraya gelirler, Trk Tarihi'ni renirler, Trkler'i tanrlar, dndkleri zaman savunmazlar. nk, savunduklar zaman kendi lkelerinde yabanclayorlar, itiliyorlar veya Trk dostu olarak itham ediliyorlar. Hulki Cevizolu- Ama, bir sz var "Bu atee kar dayanmaz" diye. Sizin ateiniz devam ettii srece karnza ne kadar duvar olursa olsun o herhalde zlp gidecektir. Futbolda da vard, ykld gitti. (...) DNYA TARH DEECEK Hulki Cevizolu- imdi, 1999 ylnda, 20 Aralk 1999 tarihinde Byk Kurultay isimli bir gazetede Turgay Tfekiolu'nun bir yazs km, "Trke'nin 16 Bin Yl ve Kzm Miran" adyla. Burada bir iki cmlesini okuyup hemen ara vereceim. "Erken Trk Tarihi konusunda 36 kitab bulunan Kzm Miran, btn alfabelerin Trk Alfabesinden doduunu, Etrsklerln Trk olduunu, kd da Trkler'in bulduunu ispat ediyor." Yaznn bir yerinde de diyor ki, "Rahmetli hocamz Doktor Recep Doksat, 1968 ylnda 'Kzm Miran Etrske yaztlarn Trke okuyunca dnya tarihi deiecek' demiti. imdi yl 1999, aradan 31 yl gemi ve Sayn Kzm Miran Batllarn 220 yldr urap okuyamadklar bu ntrkeyi okudu" diyor. Tarih deitirecek kadar cidd bilgilerdir, ama 36 kitab olan bir insan da kimse tanmyor, belki yaknda tanyacaklar. Haluk Tarcan- Bir eyi ilve edeyim efendim.

57

Kzm Miran, Floransa'ya gitmitir, byk Etrskologlardan Camporealli ile konumutur, tartmtr, sonunda Camporealli Etrskler'in Trk olduunu kabul etmitir; onu da syleyeyim. Hulki Cevizolu- Peki, az sonra devam edeceiz. (Reklm Aras) "GNE DL TEORS" LE LGS YOK

Hulki Cevizolu- Bir izleyicimizin sorusunu soruyorum. Mustafa Bayndr diyor ki, "Atatrk'n Gne Dili Teorisi arasnda bir balant var mdr?" Haluk Tarcan- Bana m soruyor efendim? Hulki Cevizolu- Evet size. Haluk Tarcan- Hibir alka yoktur efendim. nk Atatrk'n gne dil teorisi zamannda btn kaynaklarn hibiri yoktur, anlatabildim mi ve onlar dorudan doruya nazar olarak hareket etmilerdir. Sylenen, ifade edilen ekle gre, adam maaradan kmtr, hemen gnei grm, "a" diye barmtr. lk yanl burada. A kelimesinin telffuzu ilk insanlar tarafndan ok zordur. lk kanlar azn kapal olduu ekillerdir, oradan balar. lk damgalar, uv'dur, ov'dur, u ve o mtemadiyen gider. A'ya getiiniz zaman ileri seviyelere gelirsiniz, anlatabildim mi? Netice itibariyle, byle bir nazar yoldan kmann imkn yoktur. Kzm Miran byle bir yoldan kmamtr, dilden dorudan doruya kmtr. Orta Asya dillerinden, Asya dillerinden sylediim gibi yava yava kkenlere doru inmitir, bu ekilde bunu ortaya karmtr. Ortada bir nazariyat yoktur, kkende bir nazar noktadan hareket edilmi deildir, dorudan doruya gerekten dilden hareket edilmitir.

(...)
Prof.Dr. Bozkurt Gven- Osmanl sonras Trk toplumunda, Anadolu'da ylesine bir kltr eitlilii var ki, bunun aklanmas, bu eitlilikten bir ulus yaratmak zor. Hlbuki Atatrk'n gnlnde bir ulus devlet yaratmak, bir ulus toplumu yaratmak geiyor, sorunu nasl zsn? "Btn bu eitliliin temeli Trk'tr, dili de Trk'tr" deyip olay basite indirgemitir. Sonradan caymtr ama, belki balangta byle bir siyas amac, byle bir siyas ihtiya vard, onu yerine getirmitir. Olay pek fazla bilimsel bir temele dayandrmak mmkn deil. Hulki Cevizolu- Ama, bir niyet belirtisinin... Prof.Dr. Bozkurt Gven- Evet, bir ideolojidir, bir pratik soruna zm aramtr Atatrk. Kafatas lleri vesaire de oradan kmtr. Sipari zerine verilmitir Afet Hanma, onun da pek byk bir deeri yoktur. Daha nce bu konuyu grtk biliyorsunuz. Hulki Cevizolu- Yardmc Doent Doktor smail Doan, Gktrk Yazt uzman ve Trkolog imi.yi geceler Sayn Doan. (zleyici Telefonu)

58
Yrd.Do.Dr. smail Doan (Gazi niversitesi, Krehir Fen Edebiyat Fakltesi, Trk Dili ve Edebiyat Bl.)- yi geceler Sayn Cevizolu, daha dorusu hayrl sabahlar diyelim. Size teekkr ediyorum, Sayn Tarcan gibi bir ahsiyeti stdyoya getirdiiniz iin. Sayn Tarcan'n yazlarn ve kitabn biliyorum, Sayn Gven'in de. Ben, Trk Dil Kurumu'nda yrtlen bir proje vard, Gktrk Yazl Eserler Projesi diye, bu projenin iki ayan tamamladm. Bir, Kafkasya'daki Gktrk Runik Yaztt Eserler Albm, 2000 ylnda kt. kincisi de, Dou Avrupa'daki Gktrk Runik aretli Eserler Albm, o da 2002 ylnda, yeni kt efendim, birka ay evvel kt. in ve Afganistan'dan aa, Sibirya'dan Viyana'ya kadar btn Trk dnyasn yaklak 13 yldr dolayorum; turistik bir seyahat deil, aratrma gezisi. Ve literatr takip edebilecek kadar Rusa ve ngilizceyle birlikte Trk lehelerinin aa yukar tamamn biliyorum. ncelikle Gktrk yazs ve Sayn Tarcan'n damgalar meselesine aklk getirmeden evvel, burada geen birka konuya da deinmek istiyorum msaade ederseniz. Bunlardan en nemlisi, ite "slmiyeti kabul etmeyenler Trkln kaybetmitir" diye bir tez var, yllardr sylenir bu. Bu yanl efendim. slmiyeti kabul etmeyen Trkler de bugn yaamaktadr; uva Trkler'i, Karainler, Karaylar, Gagavuz Trkler'i, Yakut Trkler'i gibi birok Trk saymak mmkndr. Bu, kalplam, basma kalp bir szdr.

Macarlar ite slmiyeti kabul etmedii iin Trkln kaybetmitir denilir. Macaristan' kuran 13 kabileden 9'u Trk boyudur, Kuman ve Peenek boyudur, 4' Pinegol boyudur. Devlete hkim olan Pinegoller olduu iin devletin resm dili Macarca olmutur. Ama, 1000 ylnda Kral tvan'n Hristiyanl kabul etmesiyle birlikte, Macaristan'da kullanlan Trk soylu yaz yasaklanm, Trk dini yasaklanm, Trk dini tabi Tanr dini ve Trk tresi yasaklanmtr devlette. Trenin, yaznn ve dinin yasaklanmas sebebiyle bir bozulma sz konusu olmu, Macarlaan Kumanlar vardr, Trkln kaybeden ve Macarlam olanlar yoktur. Bunlar kalplam, fakat yanl bilgilerdir. Bunlara bir aklk getirmek isterim. GKTRK YAZISI Efendim, Sayn Tarcan zellikle diyor ki, "damga"; evet, bir hakllk pay vardr. Alfabe olabilmek iin bir yaznn, en az 3000 yllk bir mazisi olmas gerekiyor. Bu iaretlerden balar, yani ideogramdan, ilk fikir yazsndan balar, daha sonra piktegram olur, daha sonra hece, yar hece ve alfabeye gelir. Bu sre yaklak 3000-4000 yllk bir sretir. te alfabe olan yazlardan bir tanesi Latin yazsdr, bunun da sreci 4000 yllk bir sretir. Gktrk yazsna veya Trk yazsna gelince, bizim Gktrk yazs olarak literatrde bildiimiz, fakat Trk yazs olarak adlandrlan yazya gelince; Sayn Gven'in dedii gibi, yaznn kayna Mezopotamya deildir.

59

Yani bir tek kaynaktan olumaz, yaznn birka kayna var. Mezopotamya'da bir yaz eidi vardr. ivi yazs ayr, hiyeroglifler ayrdr. Birka kaynak vardr; tek yazdan gelimi, btn milletler bunlar alm deildir, farkl kaynaklar vardr. Bu farkl kaynaklardan bir tanesi Trk kaynadr. Gktrk yazsnn nereden geldii hususunda muhtelif tartmalar yaplmtr gemite, yani Trk yazsnn. te kimisi "runik yaz" demitir, yani efsane, bilinmeyen yaz, efsun olan anlamnda kayna bilinmeyen yaz demitir, Karyallardan alnd iddia edilmitir... Hulki Cevizolu- Gktrkler ka yl nce yaamlard? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, 500-700 yllar tabi, Milt'tan Sonraki yllar. Ama, yaznn ad Gktrk yazs da, Trk yazs olarak adlandracaz, oraya geleceim efendim, yani gemiine geleceim. imdi Gktrk yazs olarak adlandrdmz bu yaz artk alfabelemi, yani ierisinde, tam alfabe deil, ligatrlerin de bulunduu, pigdografik zelliklerin de bulunduu bir yaz eididir, tam alfabe deildir, ama alfabeye doru gelimi bir eittir. Yani, insanolunu 60 ya olan bir obje olarak grrsek, Gktrk yazs bu 60 yandaki insanolunun 30 yandaki hlidir. Ama bunun 10 yandaki, 5 yandaki hlini grmek gerekir. Yani, 4000 yllk bir sre ierisindeki alfabenin belki Gktrk yazs 3000 yllk sreci ierisindedir. Bunun bir 2000 yllk ncesi olmas lzm, 3000 yl ncesinin olmas gerekiyor alfabe olabilmesi iin. Daha eski kaynaklar var, bizim Kafkasya'da bulduumuz ve yaynladmz yazlar var efendim. Karaay blgesindeki baz maaralarda bulundu bunlar; Kafkasya Gktrk aretli Eserler Albmnde var; Sayn Tarcan' da destekleyecek. Miran' da destekleyecek eserlerdir bunlar. Trkiye'de Sayn Tarcan'n ve Miran'n eserinde bahsettii baz yaztlar vardr. Mesel Sayn Tarcan ve Miran Trabzon'daki yaztlardan bahseder. Trabzon'daki yaztlardan bir tanesi, maalesef Tercan st geit yolu yaplrken bunu ihtiva eden maara yklmtr, yetkililer bunu bilmedii iin kaybolmutur. Bu da taze bir bilgi Sayn Tarcan iin. Efendim, Gktrk yazs, Gktrk yazs adn verdiimiz bu yaz, yani Trk yazs, evet, soy damgalarndan gelien bir yazdr ve muhtelif versiyonlar vardr. Nasl bugn Latin yazsnn versiyonlar var ise, yani spanyollar da Latin yazs kullanyor, Franszlar da, biz de; ama bizdeki iaretler ayn sesi vermiyor Franszlardakiler gibi. Byle farkl versiyonlar vardr. Gktrk yazsnn versiyonlar, Bat'dan itibaren sayaym efendim, Puthark yazs olarak bilinen, Bugn sve, Norve, Danimarka... Hulki Cevizolu- Gktrkleri bu kadar tartmamza gerek yok, nk... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Gktrkleri deil efendim, yazy, Trk yazsn bahsediyorum. Hulki Cevizolu- nk, gnmzden 1500 yl ncesini sylyorsunuz.

Yrd.Do.Dr. smail Doan- Daha ncesine gidiyoruz efendim. Hulki Cevizolu- Daha ncesini sylyor, 10000-15000 yl ncesini. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, bakn, bir yaznn versiyon hline gelebilmesi iin bir 5000 yllk gemii olmas lzm ve btn bir corafyaya

60

yaylmas lzm. Benim bu saydm btn corafyada Trk yazs var. sve, Norve, Danimarka'da 3000 civarnda ta zerinde bulunan Puthark yazs Gktrk yazsnn bir versiyonudur, Trk yazsnn bir versiyonudur. Etrsk yazs, daha evvel Tarcan'n dedii gibi Trk yazsnn bir versiyonudur. Bakn, Etrskler'in n yerleim birimi olan bugn Yozgat Sorgun'da bir arkeoloji almas yaplyor. Sayn Tarcan'n da bilmesini istiyorum, bu yeni bilgidir... Hulki Cevizolu- Yozgat Sorgun'da?.. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sorgun Kerkenes'te. Orta Dou Teknik niversitesi'nden bir ngiliz arkeolog yrtyor bunu. Haberlere geti, "Kapadokya yazsnn harflerini bulduk" diye. Ben oraya gittim, bizzat aratrma yaptm, Kapadokya yazs dedii bizim Gktrk soylu damgalar veya Trk soyu damgalar dediimiz yaznn aynsdr. Buras bir Etrsk n yerleim birimidir. Ayn ekilde Mucur Kepez'de "Kimer" dnemine ait "iya" adl bir damga bulunmutur tarafmzdan. Bu Puthark yazs, Etrsk yazs, Macar Sekel yazs, bugn Transilvanya blgesinde hl kullanlmaktadr bunlar. Transilvanya blgesinde Sekel yazs, yani Trk soylu yaz kutsal yaz olarak hl kullanlmaktadr. Viking yazs, bakn, ben size bir bilgi vereyim efendim; 1599 tarihli Naginson Bathi Viking haritas olarak bilinen bir harita var. Bu harita Dorat Mzesi Mdr Sipesigeta tarafndan 1955'te bulunuyor. Bu Viking haritas, Amerika'ya giden Vikingleri gsteren bir harita. zerinde Gktrk yazl, yani Gktrk damgal Viking yazsdr. tane Trke kelime geiyor. Bu kelimelerden bir tanesi "tegeri" kelimesidir, Smerce'deki tegeri'yle ayndr. Vikinglerin kullanm olduu yaz, bizim "Kafkas runi" olarak adlandrdmz Kafkas versiyonu, Tala, Yenisey versiyonu olarak adlandrabileceimiz, yaklak 11 versiyonu olan bir yazdr. Bu yaznn gemii, yani bilinenden bilinmeyene doru gittiimiz zaman, en az 6000-7000 yllk bir mazisi olmas gerekiyor, bu kadar corafyaya yaylmas, versiyonlarnn olmas ve alfabe hline gelebilmesi iin. Hulki Cevizolu- Evet, balayalm. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Etrsk meselesine gelince; Etrsk meselesi ilk kez 1848 ylnda George Deni adl bir ingiliz seyyahn seyahatname yaynlamasyla ortaya kar. Etrsk eserlerinin birou da bizim Gktrk yazs veya Trk yazs dediimiz yazyla e deerdedir. Smerler meselesi efendim; Smerler'in Trk olup olmad tartlyor, Sayn Diker "Trk'tr" dedi. Ben Osman Hilmi Tuna'nn asistanym efendim, rahmetli Osman Hilmi Tuna'nn asistanln yaptm 6 yl. Smerce'de Trke kelimeler vardr, Trke denklikler vardr, ama bunlar Smerler'in Trk olduun ispat eder mi, belli deildir. Fakat unu ispat eder: Smerlerle ayn corafyada, ya i ie, ya komu olarak Trkler yaamtr.

6 1 SMER DL-TRK DL Hulki Cevizolu- Yani, o dnemde Trkler'in olduunu gsteriyor, Smerliler Trk olsa da olmasa da. Yrd.Do.Dr. smail Doan- O dnemde o blgede Trkler'in olduunu gsterir. Bu unu gsterir efendim... Hulki Cevizolu- Ama bakn, Smerliler Trke'yi kullanyorsa, Sayn Bozkurt Gven'in Trk Kimlii kitabnn 87. sayfasnda bir Fransz yazarnn sz var.

Demi ki bu Fransz yazar, "Trklerle ilgili olarak kabul edilebilecek tek tanmlama lt Trk Dilidir. Trk, Trk Dili'ni konuandr." Eer Smerlilerde Trk Dili konuuluyorsa, onlarn Trk olduunu bu Fransz yazar da kabul ediyor demek ki. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, Smerler Trk Dili konuuyor demiyorum, Smerce'de Trke kelimeler var, ses denklikleri var. Yani, nasl Kazaka ve Trke arasnda bir ses denklii varsa, paralellikler varsa Smerce ve Trke arasnda; biz mesel "yar" diyoruz, Smerce'de "nar" gibi, byle ses denklikleri var. Hulki Cevizolu- Ama, en az 1000 tane kelimenin Trke olduu syleniyor ki, bugn pek ok insan Trkiye'de 250 kelimeyle, Trkiye'deki Trk insan 250 kelimeyle konuuyor. 3500-4000 yl nce Smerlerde 1000 tane Trke kelime varsa, bu ok byk bir rakam demektir. Gnmzn Trk insan 250 szckle konumaya alyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sayn Tuna'nn yaynlamad, fakat almasndan haberdar olduum 800 kelimeye ulatn biliyorum.
(...)

imdi hdise u: Bunun sosyolojik ve politik meselesi gnmze geldiinde ne olacaktr? Efendim, u: Avrupal, Trk hibir zaman Avrupal grmemitir, "Siz Asya'dan gelen barbarlarsnz, geldiiniz yere geri dnn." TRKLER'N ANAVATANI: ANADOLU'DA 7 BN YIL Ancak, Trkler'in vatan meselesi hl tartmaldr. Kanaatime gre, Kafkasya'dan balayan ve Dou Anadolu dahil olmak zere bir Trk vatan meselesi vardr. Bunu deiik toplantlarda sylyorum, tabi elimdeki belgelerle sylyorum. imdi telefonda bunlar anlatmak zor oluyor. Anadolu'da, 1071'de biz gkten zembille inmedik, Anadolu'da M.. 3000, 4000, 5000 ylna varan bir Trk varl kesindir. Bu, Ege Blgesinde Etrsk, Anadolu Blgesine kadar Etrsk, Kimer ve Smer zamanndaki etraftaki blgeleri sylemek mmkndr. Biz rk olarak Avrupa'daki bir rkz, Asyatik deil. Gzlerimizin ekiklii Asya'ya gidi ve dnmzden sonra olmutur. Yani, biz Kafkasya'dan, yani Dou Anadolu dahil olmak zere Kafkasya'dan hem douya, hem batya yayldk. Nitekim, in'de bir mzede M.. 3000 ylna ait bir mumya bulunmutur. Bu deiik yerlerde yaynlad, ben kitabmda da alnt yaptm ngilizlerden.

62 Bu mumyann zerindeki elbise dokular incelendiinde, dokuma tekniinin Kafkas dokuma tekniine ait olduunu, bunun da Kafkasya'dan in'e akna giden bir Trk beyine muhtemelen ait olduu iddialar gndeme gelmitir. Uzun boylu, ite bir inli veya Asyal olamaz, nk Kafkasya'dan giden bir dokuma teknii de var. Hulki Cevizolu- Nedir sizin kitabnzn ad? Yrd.Do.Dr. smail Doan- "Dou Avrupa'daki Gktrk Runik aretli Yaztlar" efendim. Birincisini ben size geen yl gndermitim, Kafkasya'dakini, "Trk kimlii" program tartlrken hatrlarsanz. Bu ikincisi efendim. in'deki bir mzede Milt'tan Evvel 3000 ylna ait bir mumya, hl var. Bunu ngilizler, hatta televizyonlarda da falan gsterdiler. Bat mahreli bir Trk kayna var, Anadolu Trk'n temeli. Bu ispat edildii takdirde; Sayn Tarcan, Kzm Miran, Selhi Diker baz konular yakalyorlar, hakl olduklar birok nokta var. Fakat etimolojik yanllklar, yaptklar fonetik yanllklar ve bazen tarihin akmay gibi aksaklklar bu insanlarmz... Hulki Cevizolu- Birbirine dryor bazen. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet, inanlmaz hle getiriyor. Hlbuki... Hulki Cevizolu- Biz bunu bir hlledelim, sonra birbirimize deriz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim?.. Hulki Cevizolu- Biz bu konuyu bir hlledelim hep birlikte, sonra birbirimize deriz, acele etmeye gerek yok! Yrd.Do.Dr. smail Doan- imdi Anadolu'daki bu varlk, yani ok daha nceye giden bir Trk vatan varl bugn netletii zaman, Avrupal bize Anadolu'ya skm bir Trklk brakamayacaktr Avrupa Birlii'ne girme art olarak.

Medeniyet olarak Avrupa'nn beii olan bu belgeler gelecektir. Efendim, bir Pontus Rum meselemiz olmayacaktr, bir Ermeni meselemiz olmayacaktr, muhtelif meselelerimiz olamayacaktr. Btn bunlar tabi ki dmanlarmzn istei dnda olan gereklerdir. Hulki Cevizolu- Peki, ok teekkr ediyorum. Yrd.Do.Dr. smail DoanEfendim, ben teekkr ederim". ORHUN ANITLARI'NDAN OK NCE Hulki Cevizolu- yi geceler; sa olun. Prof.Dr. Grer Glsevil hattmzda; iyi geceler Sayn Glsevil. (zleyici Telefonu) Prof.Dr. Grer Glsevil (Afyon Kocatepe niversitesi, Uak Fen-Edebiyat Fakltesi Dekan)- yi geceler Hulki Bey. (...) imdi bu geceki konumuz "Trkler'in Tarihi Derinlii", konuyu datmamak iin diyorum. Bu tarih de ne kadar eskiye giderse gitsin, gtrebilirsek gtrelim, elbette hepimiz bundan memnuniyet duyarz. Bunun aksini hi kimse dnemez. Yani, burada Haluk Bey, Trkler'in tarihini bilinen tarihten ok daha eskilere gtrmek iin almalar yapyor. Ama buna inanmyorum diyen bilimadamlar yle olduunu istemediinden deil; kendisinin bunu kabul etmesi gerekiyor.

Ben burada Haluk Bey'in metoduyla ilgili baz tereddtlerimi syleyeceim. ncelikle unu syleyeyim: imdi bugn iin okullarmzda Trkler'in tarihi bilinen en eski belgesi sorulduu zaman, byk ounlukla yanl olarak Orhun Abideleri denir. Artk Orhun Abideleri'nden nce de, mesel 680'de, 692 ylnda da bir yaztmz olduu biliniyor, ondan daha nce olduu biliniyor, ondan daha nce olduu biliniyor; bunlar elimizde. smail Doan Bey biraz nce konutu; kendisi Avrupa'y gezdi, Kafkasya'y gezdi, oradaki yaztlar bir araya getirdi. Bunlar elimizdeki belgeler. Veya Orta Asya'da "Esiktas Ik " dedikleri Altn Elbiseli Adam, bizim sa'dan nce 500 diye bildiimiz, ama biraz nce Haluk Bey'in srarla 3300 dedii yaztlar var. imdi demek ki, baz eyler olduu hlde yanl biliyoruz tm Trkiye'de, dorular bilimadamlar biliyorlar. Fakat, Haluk Bey'in sylediini henz daha bilimadamlar da bilmiyorlar. nk, Haluk Bey bunu henz ispat edemiyor. Hulki Cevizolu- Ne gzel, tartacak bilimsel bir konumuz var en azndan. Prof.Dr. Grer Glsevil- yle syleyeyim: Mesel Kl Tigin Yazt 732 ylnda diye bilinir, yledir. Haluk Bey diyor ki, "hayr, 576." Haluk Bey'in ifade tarz zaten konuurken byle, "Hayr, 576" eklinde. Bu tartlabilir; tartlmaz da tartlsn, yani 732 midir, 576 mdr? nk, elimizde bu yazt var. Veya Divan Lgat-it Trk'n tarihini tartabilirsiniz ama, elimizde var, yeri belli, stanbul'da ktphanede raflarda duruyor. Ama, Haluk Bey'in syledikleri kaynaklardan bizim hi haberimiz yok. Mesel, bir byle eksiye gtrme yolu var... Hulki Cevizolu- Niye haberiniz yok bu kaynaklardan Hocam? Prof.Dr. Grer Glsevil- Bakn, sa'dan nce 10000 ylnda... Hulki Cevizolu- Sayn Hocam, bu kaynaklardan niye haberiniz yok? Prof.Dr. Grer Glsevil- Olmayan kaynaklar, imdi onlar syleyeceim. Mesel, "uuguy." Uuguy diye transkripsiyonlad, Trke'yle izah ettii... Ha, varsa da u anda bize sylerse seviniriz ya da bir Portekiz aratrmacnn ekrann sol ksmnda yazd sa'dan nce 3500 yllarnda baz isimler. imdi ben unu merak ediyorum: Ben dilciyim kendim, tarihi deilim, Trkler'in en eski yazlaryla urayorum, kaynaklaryla, ama sa'dan nce 3500 ylna ait byle bir kaynak, ki oradaki iaretler Batllarn runik dedii iaretlere benziyor, bizim Trk Alfabesi dediimiz Gktrk. Mesel bu yazttan bizim haberimiz yok. Yani bizim dediim, olan bir eyden haberinin : ~amas bilim dnyasnn mmkn deil. Acaba, yle syleyeyim: Bu "uuguy" diye okuduu, onun dnda birok c binbalarn ismi diye okuduu, "okumamza gerek yok" dedi slaytiaaa. cu yaztlar

mesel ta stnde mi, kt stnde mi? Kat stnce.s - . e ' z sinin evinde mi ya da Paris'te bir mzede mi; bunlar nerede?

64

Tabi, imdi "hoytu tamir" denilmesin, hoytu tamiri de Milt'tan nceki asrlarda. Hoytu samir, Asya'da kayalarn zerine yazlm yazlar; bunlar var. Tarihini kendisi daha eskiye gtryor... imdi bakn, o ekrandan grdmz belge deil. O yle kitap hlinde yazlm, ortas paralanm, Latin harfleriyle bir metin midir? Bu metin nerede? Bu bir transkripsiyon. Bu metin kimden ele gemi? Hulki Cevizolu- Bunu biz de ok sorduk, bu metin nerede? "Bunu Kzm Miran buldu" diyor. Prof.Dr. Grer Glsevil- Siz benim kaygm anlayabildiniz mi Hulki Bey? Hulki Cevizolu- Anladm, ayn kayglar biz tayorduk, programn banda sorduk. Haluk Tarcan- Efendim, syleyeyim. Bunlardan bir tanesi Moolistan'da inemusu Gl civarnda bulunmutur; 1909 ylnda... Prof.Dr. Grer Glsevil- Ramset... Haluk Tarcan- Finliler tarafndan bulunmu ve Ramset tarafndan 1918'de nerolmutur. Prof.Dr. Grer Glsevil- Bakn, iyi ki ismini nce syledim Ramset'in. imdi bunlar bilinen yaztlar kendisinden ok daha nce, binlerce, onbinlerce yl ncesine nakledilerek sylenen eyler. Yani, Atatrk ka ylnda dodu deyip de imdi 1600'de dodu diyebilir misiniz? Yani bunun ispat nerede? imdi kendisi diyor ki, "Halaolu'na verdim, ciddye almad Tarih Kurumu'nda" diyor. Ciddye alnmamasnn sebebi, kaynaklarn kabul edilmemesi olabilir... Haluk Tarcan- Kaynaklar incelendi mi Beyefendi, kaynaklar incelendi mi? Bunlar reddetmek iin gerekli olan Trke'ye sahip misiniz Beyefendi, onu soruyorum size. "Tengride ilitmi Bilge Kaan, zingin antait girisi iyi itin." Bunu anlyor musunuz Beyefendi? Bunu anlamadnz takdirde... Prof.Dr. Grer Glsevil- Byle gsterip... Haluk Tarcan- Msaade buyurun, bunu anlamadnz takdirde... Prof.Dr. Grer Glsevil- Siz yle evirin de yazy orada greyim. Tengri, Trkler'de gk demektir, ayn zamanda Tanr demektir, ikisinin anlamna da gelir... Haluk Tarcan- Onu, ok teekkr ederim, btn dnya biliyor. Tengri, yaratan demektir Beyefendi, her eyden nce. Prof.Dr. Grer Glsevil- Hayr, tengri aslnda gk demektir, gk kelimesinden Tanr anlamna gelir. Haluk Tarcan- Gk kelimesi "k"ten gelir efendim, tengri kelimesiyle gkn alkas yoktur. Gk kelimesi, "k" damgasndan gelir; bilmiyorsunuz Beyefendi. Prof.Dr. Grer Glsevil- imdi bakn Haluk Bey, siz burada otorite tavryla "arasnda iliki yoktur" diyorsunuz ve ii "bitti" olarak kabul ediyorsunuz.

65

Yani, bu tengri gk demektir ve gk kelimesinden Tanr anlam da kar... Haluk Tarcan- Hayr efendim, tengri gk demek deildir... Prof.Dr. Grer Glsevil- Kktrk yaztlarnda tengri kelimesi iki anlamda da geer... Haluk Tarcan- Gktrk yazs ok ge kalm yazdr efendim. Biz bunlarla M.. 6'nc yzyldayz. Gktrk yazs Milt'tan Sonra 6'nc yzyldadr, her ikisi arasnda 1200 yllk bir mesafe vardr Beyefendi; bunu bilmeniz gerekir, yani bunu dnmeniz gerekir. Prof.Dr. Grer Glsevil- Eer "Sineuzu" dediiniz, yanl deilse, Sineuzu yazt Kktrkler dneminde bile deil, Uygurlar dneminde yazlm, ama talara Trk harfleriyle, Uygur harfleriyle deil Trk harfleriyle yazlan yaztlardr. Bunlar bulunmu, okunmu, hepsi elde mevcut. Bu yani yeni bir ey deil sizin syledikleriniz.

Haluk Tarcan- Efendim, bunlar damgalarla yazlmtr, tamgalarla yazlmtr; Kzm Miran da bugnk Trke'ye evirmitir bunu; anlatabildim mi? Bunu incelemeden reddedemezsiniz Beyefendi. Bunu reddedebilmeniz iin de Trke bilmeniz lzm, Trkbil, yani Milt'tan Evvel 6'nc yzylda konuulmu olan Trke'yi bilmedike bunun olmayacan syleyemezsiniz Beyefendi. Bilimsel pheyle bakp incelemediiniz takdirde oradan eletiremezsiniz, yoktur diyemezsiniz. Prof.Dr. Grer Glsevil- imdi Beyefendi, incelemek iin olmas gerekiyor. Yani, sizin bu syledikleriniz btn Trkolojinin elinde kullanlan metinler. Siz birdenbire bunlar alp, 8'inci. 9'uncu yzyldan alp M.. hepsini birden 3'nc, 5'inci, 10'uncu bine gtryorsunuz. Ben bunlar hangi yntemle gtrdnz bilmiyorum. Haluk Tarcan- Anlamadm efendim, ne dediniz? Prof.Dr. Grer Glsevil- yle: Yani bunlar bizim bildiimiz, btn Trkolojinin 100 senedir, 150 senedir kulland kaynaklar syledikleriniz. Bunlar siz alyorsunuz, ben o metodunuzu bilmiyorum, yani "bu 9'uncu yzyl. 8'inci yzyl deildir. M.. 3'ncdr, 5'inci bin yldr, 10'uncu bin yldr" diyorsunuz. Ben bu metodu bilmiyorum. Eer orada salam bir deliliniz varsa bilemem. Ama ben bir dilci olarak sylyorum, sizin bu verdiiniz kaynaklar, bizim Trk Tarihinde Kktrkler, Uygurlar dneminde geen kaynaklar. imdi ben onu anladm; bir. kincisi; bir de ok ksa olarak; nk bu ok aya yere basmayan bir konu bence. Aya yere basan yer Smer tabletleridir. Buna biraz nce Selhi Diker Bey deindi. Hulki Bey, sizin de orada kafanzda soru iareti kalmt, onun hakknda iki dakika konumak istiyorum. Smerler'in nemi, hepimizin bildii gibi, mevcut bildiimiz en eski yaz, ondan nce bildiimiz yok. Yani, imdi Haluk Bey daha nceleri var diyor... Hulki Cevizolu- Bizim deil, btn dnyann. Prof.Dr. Grer Glsevil- Btn dnyann yani. Bu bakmdan ok deerli tabletler bunlar. Ve Smerler de bugn btn dnyaca, ben yle kabul ediyorum diye sylemiyorum, btn dnyaca genel kabul, kaybolmu

66
bir kavim, bunlarn torunlar bugn iin yok. Bilinen bu, bilimin bildii bu. Bu yzden de birok kltr, medeniyet, Bat Medeniyeti de, Avrupallar da -Selhi Bey aslnda medeniyet ynne deinmek istiyordu- Smer Medeniyeti'ne sahip kmak ister, Sami Medeniyeti buna sahip kmak ister. Ancak, bunlarn dili Altay dilleri ile, kendi tarifleri zerine de Altay dilleriyle paralellik gsteren bir dildir, yani Sami dilleriyle ayn deildir. YAZININ DOUU Haluk Tarcan- Beyefendi, bakar msnz, bunlar ntrke yazlardr, bunlar okuyabiliyor musunuz Beyefendi? Prof.Dr. Grer Glsevil- Ben Kktrke ve Kktrk Yaztlar'n, affedersiniz, amuda kalkarak da okuyabilen bir insanm yani. Haluk Tarcan- Efendim, Kktrk yaztlar ok getir... Prof.Dr. Grer Glsevil- Efendim, bu yaztlar dediiniz imdi nerede? Yani, benim grdm daktiloyla yazlm, yanna el yazsyla izilmi eyler. Hulki Cevizolu- "Nerede" diyor "bu belgeler" Sayn Tarcan. Haluk Tarcan- Efendim, konumama msaade ederseniz... Prof.Dr. Grer Glsevil- Tabi, buyurun. Ben istifade etmek iin soruyorum bunu, ben ok memnun olurum. Haluk Tarcan- Peki efendim, istifade etmeniz iin konuacam ama, brakmyorsunuz. Prof.Dr. Grer Glsevil- Buyurun. Haluk Tarcan- Efendim, bu yazlar Balkomonika'da, talyan Alpleri'nde Kamonlar Vadisi'nde bulunur, anlatabildim mi? Bu yazlar bulunduu zaman, Avrupa'da yer yerinden oynamtr "kkenimizi bulduk" diye. Prof.Dr. Grer Glsevil- Ka tarihidir?

Haluk Tarcan- Msaade buyurun efendim, bitireyim de ondan sonra tarihini de syleyeyim. Fakat, bunlar Latince, Sanskrike ve eski Grekeyle okumak istedikleri iin iin iinden kmamlardr. Bunlar dorudan doruya ntrke olan yaztlardr. Tarihini, sylediim gibi daha balangta, Daniel Riba tarafndan 3800 olarak denmitir, 5000'le 3800 aras olarak verilmitir, anlatabildim mi? imdi biraz... Prof.Dr. Grer Glsevil- Peki, kendileri kabul ediyor mu bu tarihi? Haluk Tarcan- Msaade buyurun, lfm bitirmedim daha. imdi biraz daha msaade ederseniz, yaznn douunu gstereceim, teker teker nasl kaya resimlerden yazya doru geildiini ve yazdan bugne kadar gelindiini greceksiniz Beyefendi, anlatabildim mi? imdi bunu sizin tenkit etmeniz, bunun olamayacan syleneniz iin, sylediim gibi en aa 1000 ylnda, 1517'de kurulmu olan At-Oy Bil dnemindeki yazlar okuyabilmeniz, bu Trke'yi bilmeniz gerekmektedir Beyefendi; bunu reddedemezsiniz. Nerede diyorsunuz? te bunlar Balkomonika'da Kamonlar Vadisi'nde talya'da kayalarn zerine

67
yazlmlardr. Bu, eitli kitaplardan alnarak karnza getirilmitir. te size, belge istiyorsunuz, belgeyi veriyorum. Ama siz bunu n fikirle kabul etmek istemiyorsunuz, ben ne yapabilirim? Yani. benim fikriyatm u: Once Trke bilmeniz lzm. Trke bilmek demek, bu dneme ait Trke'yi bilmek demektir. Bu dnemin tarihi 3800 olarak en ge tespit edilmitir. 3800 ylndaki Trke'yi bilebiliyorsanz ancak o zaman bakarsanz, bu Trke deildir, u veya bu dildir diye sylerseniz, Trke okunamayacan sylerseniz, biz de zr dileriz. Fakat bu Trke okunmutur. imdi sabrederseniz, bu Trke'nin douunu greceiz. Prof.Dr. Grer Glsevil- Evet, benim szm bitirmeme de hak verecek herhalde. imdi Haluk Bey... Hulki Cevizolu- Son cmlelerinizi rica ediyorum Sayn Glsevil. Prof.Dr. Grer Glsevil- Son cmle ama, imdi ben bizim Trk harfleri dediimiz o talara, kayalara, kitaplara yazdmz alfabeyi okuyan bir insanm. Anlaamadmz husus u Haluk Bey, ben ok isterim Milt'tan nce 30000 ylndan kaynak bulalm. Sizin bu bulduunuz, kaynak dediiniz eyler neredeler? Bunu btn dnya... Hulki Cevizolu- "talya'da" diyor. Prof.Dr. Grer Glsevil- imdi Bakn, biraz nce smail Doan Bey konutu, ben pheyle bakyorum Haluk Bey'in tarihlendirmelerine. Haluk Tarcan- Tarihlendiren ben deilim Beyefendi, Daniel Riba adl talyan aratrmac. Kayalar zerinde alan, ok tannm Dainel Riba adl tarihi, "Arfibestn Ribal Komonika" adl kitabnda, 1983 senesinde Paris'te baslm olan kitabnda bunlardan sz etmitir efendim. Bunlarn kaynaklarn istiyorsanz... Prof.Dr. Grer Glsevil- Tamam... Haluk Tarcan- Msaade edin, Kzm Miran'a sorarz, size kitaplardan nerede olduunu syler. Bunlar herhalde ne Kzm Miran, ne de ben ikembeyi kbradan atm deiliz, affederseniz, uydurmu deiliz. Bunlar birer gerek olarak ortadr. Siz okuyamazsnz, nk bu dnemin Trkesini bilmiyorsunuz. Bu dneme kadar yava yava okuyarak inmi deilsiniz Beyefendi. Gktrkeyle, yani Orhun Alfabesi'yle bunlar zemezsiniz. Orhun'da alfabedir, burada damgadr. Hulki Cevizolu- zin verir misiniz, Kzm Miran'n yanndan birisi aryor bizi u anda, hattmzda...
(...)

Sayn Turgay Tfekiolu hattmzda; iyi geceler Sayn Tfekiolu. (zleyici Telefonu) Turgay Tfekiolu (Aratrmac-Yazar)- yi geceler Sayn Cevizolu. Hulki Cevizolu- Buyurun. Turgay Tfekiolu- Bu gece yine ok mhim bir konu zerinde allyor.

68

Hulki Cevizolu- Siz Kzm Miran' ok yakndan tanyan, bilen, takip eden. yannda olan birisisiniz. Turgay Tfekiolu- Evet. Hulki Cevizolu- Buyurun. ESKEHR'DE YAAYAN KANIT Turgay Tfekiolu- nallah kendisi, biraz nce sizin de mjde verdiiniz gibi nmzdeki hafta Trk Milletiyle buluacak televizyonunuzda. imdi, bu gece Kzm Miran'n esas temel grlerini temel alan ve Trk Tarihi'ni ok yakndan ilgilendiren ok nemli iddialarda bulunuluyor. Tabi bu iddialara baz tepkilerin veya itirazlarn gelmesi ok normal. Ve bizlerin de, bu ilerde daha nceden bu konular alan insanlar olarak bunlar belgelememiz ve inandrc kantlar koymamz gerekiyor. imdi tabi talya'lara, Fransa'lara, svire'lere giderek bu misalleri koymak mmkn. Ama Trk halkna u anda verebileceimiz en scak ve en tutulabilir delillerden bir tanesi, Orta Anadolu'da Eskiehir ifteler'deki Yazlkaya Mezar Antdr. Bu 20 metreye 24 metre ebadnda ok byk bir kaya antdr ve bunun zerinde, Sayn Cevizolu kitap sizde var m bilmiyorum, 117'nci sayfa bulunabilirse, u anda ok rahat Trk halkna da gsterilebilir. Haluk Tarcan- Ben gstereyim Beyefendi. Turgay Tfekiolu- Ltfen. Orada ok rahatlkla, Friglere ait olduu iddia edilen, ki iddia Akurgal'ndr, iki tane, tamamen bizim Orta Asya yaztlarmza, daha dorusu Etrkse'nin Anadolu versiyonuna benzeyen iki tane yaztn, byle Sayn Haluk Bey'in elle izdii gibi deil, tamamen kaya zerindeki orijinal resimleri grebilirsiniz. Haluk Tarcan- Resimleri gsterelim efendim. Turgay Tfekiolu- Bu, en scak delillerden bir tanesidir ve biliyorsunuz, Frigler olarak adlandrlan bu insanlarn, Akurgal tarafndan Trakya'dan Anadolu'ya M.. 1700'lerde girdikleri, ama menei bilinmeyen bir kavim olarak adlandrlmaktadr. te Kzm hocann aratrmalar, bu yazy da okuduu gibi, Frigler diye adlandrlan bu kavmin aslnda Etrskler'in Anadolu'ya giren bir kolu olduunu gstermektedir. Hulki Cevizolu- Turgay Bey, gelecek hafta Kzm Bey burada olursa, benim ve btn izleyicilerimizin sorduu, "Bunun belgeleri nerede, belgelerini bize gsterin" sorusuna yant verebilecek mi? Turgay Tfekiolu- Gayet tabi. Hulki Cevizolu- Yoksa, Haluk Bey'in gsterdii gibi, byle el yazmalar, kitaba baslm... Turgay Tfekiolu- Hayr hayr. Hulki Cevizolu- Yani, bize maarada yazlm ta m skp getirecek, onun fotorafn m getirecek, nedir belgesi?

59
Turgay Tfekiolu- imdi tabi, mesel sz konusu olan Avrupa'da u anda bulunmu ve biraz nce bir hocamzn bahsettii 3 bin kadar Puthark Yazt olarak adlandrlan, ama aslnda Trk yaztlar olan, sve'te, Norve'te ta zerine yaztlar var. Tabi ki sve'teki ve Norve'teki bu talar buraya getirmemiz mmkn deil, ama bunlarn orijinal resimlerini ok rahatlkla verebiliriz. Zaten orada da, Kzm hocann birok kitabnda da vardr. Yani, bunlarn Latince deil de orijinal resimlerini ltfen gsterirseniz ok daha gzel olur. Hulki Cevizolu- Peki. Bu belgelerin doru olup olmadn merak eden insanlar iin yeterli bir kant olabilir mi bir bakalm, Sayn Bozkurt Gven'e soralm. Turgay Tfekiolu- Tabi. Ben Gven'e de...

Hulki Cevizolu- Bir saniye, bu fotoraflar burada olsayd ya da nmzdeki hafta grnce, "evet, bunlar benim iin belgedir" der misiniz, yoksa o bile yetersiz mi? Prof.Dr. Bozkurt Gven- Hayr, u anda yle bir yeterli-yetersiz yargsna varacak bir durumda grmyorum kendimi. Yalnz, byle bir ey ortaya konduu zaman bu ciddiye alp incelenmelidir. Yani, balangta "phe etmek esas kuraldr" dedim, phe edersek, incelersek doruya varrz. Ama, sadece bunun gsterilmi olmas, resimlerin gsterilmi olmas bence yeterli bir kant deildir, incelenmesi... HANG KANIT KNA EDEBLR? Hulki Cevizolu- Ne yapmalar gerekiyor, sizi ve sizin gibi dnen bilimadamlarn bilimsel olarak inandrabilmeleri iin ne yapmalar, bu stdyo ortamnda ne yapmalar gerekiyor? Prof.Dr. Bozkurt Gven- Biraz nce, zannediyorum onu Tarcan ok ak olarak ortaya koydu, dedi ki, bizim byle bir tezimiz var, buna kar kanlar var. Hulki Cevizolu- Tez ama, tez o belgelere dayanyor, yani nasl ikna edecekler? Prof.Dr. Bozkurt Gven- Msaade ederseniz, bir masa etrafnda toplanalm, tartalm. Hulki Cevizolu- Tartacak msnz, belgeleri mi konuacaksnz? Prof.Dr. Bozkurt Gven- Tartmak belgeleri deerlendirmektir. Hulki Cevizolu- O belge ne olmal, onu soruyorum. Yani, hangi belgeyi grrseniz tartmaya deer bulursunuz ve ikna olursunuz? Prof.Dr. Bozkurt Gven- yle syleyeyim: imdi tarihte iz srmek kolay bir i deil. Yani baz bilimadamlar, bilimadam hviyeti altnda belgeleri seerler, yani kendi tezlerine uygun belgeleri seerler. Ama gerek bilimadam. kendi setii bir belgeye dahi pheyle bakar. Yani, orada...

70

NN BATILI TARHDEN KANIT STENMYOR? Hulki Cevizolu- Tamam, siz gerek bir bilimadam olduunuz iin size soruyorum; pheyle bakyorsunuz ve szgecinizden geiriyorsunuz, sonucunu rica ediyorum. Bu szgeten geirdikten sonra bize ne diyebilirsiniz ki, nmzdeki hafta Kzm Miran buraya gelirken yannda ne getirsin rnein? zleyicilerimiz ona bakt zaman, siz pheci, gerek bir bilimadam olarak diyebilirsiniz ki, "Evet, bu belgeye inandk ve bunu tartrz, zerindeki yazlar da okumutur." Ne yapmas lzm? Prof.Dr. Bozkurt Gven- imdi efendim, herhangi bir kimsenin ortaya koyduu bir belge ne kadar byk bir bilimadam, nl bir bilimadam olursa olsun yeterli deildir, bu belgenin incelenmesi gerekir. Birka belgeyle de bir tarih tezi ispatlanamaz. Yani, ok eitli kaynaklardan oraya doru varmak gerekir. Benim bu akam edindiim intiba, izlenim odur ki, bu tezi ortaya atanlar tek bir kaynakla deil, eitli kaynaklardan gelerek, yani bir tr tmevarmla bir sonuca varyorlar. Hulki Cevizolu- imdi size kritik bir soru soracam. ok gzel sylyorsunuz, biz de sizin gibi gazeteci olarak pheleniyoruz, her eyden pheleniyoruz, tartyoruz. Peki, siz bu "Trk Kimlii" kitabn yazarken... (...) 20 ksur kitabnz yazarken, zellikle ok tartlan bu Trk Kimlii kitabnz yazarken yabanc kaynaklardan yararlandnz, filanca talyan, filanca Alman, filanca ngiliz bilimadamndan. Onlarn kitaplarndan m yararlandnz, yoksa o adamlara da, o bilimadamlarna da Kzm Miran'a ya da Haluk Tarcan'a dediiniz gibi unu dediniz mi: "Kardeim, yazmakla olmaz, bana bu talar getir gster tartalm" dediniz mi? Yoksa, Alman bunu yazm, Fransz bunu yazm, ngiliz bunu yazm, dip not kaynak, kaynaka yazp bitti mi bu i? Prof.Dr. Bozkurt Gven- Hayr.

Hulki Cevizolu- Yani, bu belgeyi sadece Kzm Miran ve Haluk Tarcan'dan m istiyorsunuz? Avrupal bilimadamlarndan istediniz mi bunu 'yazarken, ispatladlar m size bunu? Prof.Dr. Bozkurt Gven- Cevaplayaym efendim. Hulki Cevizolu- Buyurun. Prof.Dr. Bozkurt Gven- imdi benim kitabmn arkasnda 600'e yakn kaynak var, 600'e yakn. Bunlardan belki 250'si Trk kaynadr, gerisi, 350 tanesi yabanc... Hulki Cevizolu- Ama, o kaynaklarn hepsi kitap, yazl belge. Yani, ta gidip kendiniz grmediniz rnein. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Grdklerim de olmutur; mesel Orhun Antlarn grdm, yani hi de grmemi bir ey de deilim. zin verirseniz ilk sorunuza cevap vereyim. Hulki Cevizolu- Buyurun. Prof.Dr. Bozkurt Gven- imdi, bu kaynaklar arasnda birbirine paralel grler vardr, zt grler vardr. Yani ideolojik amalarla, Macar tarihilerin sylediiyle Fransz tarihinin syledii yahut Rus tarihinin syledii her zaman birbirine paralel deildir. imdi, bu eit elikileri de

71 ortaya koyduk; bu tarihi byle sylyor, baka bir tarihi baka trl sylyor... Hulki Cevizolu- Ama bakn, kritik nokta u: Hep sylyor... Prof.Dr. Bozkurt Gven- Yazyor. Hulki Cevizolu- Kilit kelime bu. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Yazyor. Hulki Cevizolu- Tabi yazyor, sylyor ve yazyor. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Evet. Hulki Cevizolu- Haluk Tarcan da yazyor ve sylyor, Kzm Miran da yazyor ve sylyor. Onlara kukuyla bakyorsunuz da. tekilerden 'Bana talya'nn filanca maarasndaki. Portekiz'in, ite ne bileyim Trk Cumhuriyet'lerindeki filanca maaradaki ta getir greyim, bana ispatla, tartalm" demiyorsunuz. Sadece sizin iin deil bu. bizim btn bilimadamlarmz iin, belki bizler iin de yle. Yabancnn, elin adamnn kitabn okuyoruz, bu kaynaktr, dip not olarak yazyoruz, kaynaka blmne yazyoruz. Ama, biz o Fransza, o Avrupal'ya, "kardeim, bu ta getir bakalm, sen kafandan m uyduruyorsun" demiyoruz, niye Kzm Miran'a diyorsunuz? Yani, bilimsellik damarnz bizimkilere gelince mi tutuyor amiyane deyimle. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Biraz yle oldu ama, ziyan yok. imdi ben bu kitabn aratrmasn 1984 ile 1990 arasnda yapyorum. Bugn bize sunulan kaynaklar, yazl kaynaklar 90, 92, 93'tr, ondan sonra kyor, yani, ben bu kitab yazdmda bu kaynaklar yaynlanm deil. Ben kimseye hesap soracak durumda deilim, ama ben mmkn olan en geni aratrmay yaptm kansndaym. Bulabildiim, eriebildiim kaynaklarda bunu kullanyorum. Ama, daha yaynlanmam bir kayna bilemem. Hulki Cevizolu- Ama sorum o deildi, anladnz galiba, tartmayalm. Yani, "Bu kayna niye almadnz" demiyorum, bilimsel olarak kaynak kabul edeceiniz belgelerin zelliini soruyorum size. uradan bir rnek vereyim, yabanc bir eser bulaym buradan. Siz bu arada bir ey syleyecektiniz syleyin, ben buradan yabanc kaynaklardan.... Haluk Tarcan- Efendim, arzu ettiinizi televizyonda gstermek isterim. (Dia gsteriliyor) Bakn efendim, sa taraftaki, grlyor mu, sa taraftaki yaz ilgiri yazsdr. Ben bunu Van Mzesi'nin bahesinde grdm. Hulki Cevizolu- u anda gzken grnt m? Haluk Tarcan- Hayr, u. Bu Van Mzesi'nin bahesinde idi, kendi gzmle grdm; Van Mzesi'nin bahesinde yamur ve kar altnda olduu iin Kltr Bakanl'na yazdm. O sralarda Sayn Zeybek (Namk Kemal Zeybek) Kltr Bakan idi. ilgilendi, gzmle grm olduum ta olduu gibi Van Mzesi'nin iine ald. Grdnz gibi, bu benim gzmle grdm yazdr ve Dou Anadolu'daki en eski tarihli yazdr, 7000'ler olmas gerekir. Prof. Muvaffak Uyank tarafndan verilmitir.

u ikinci yaz, benim tarafmdan fotoraf ekilmitir, dorudan doruya Antalya Beldibi maarasnda bulunur. Demek ki, benim gzmle grdm,

72
fotorafn ekmi olduum yazdr, "petroglik"tir, Kzm Miran tarafndan okunmutur. Beldibi maarasnn tarihini 10000 olarak verirler. Veren ben deilim, arkeologlardr. Demek ki karnzda iki tane, benim grdm, resmini ektiim ve mzeye naklettirdiim iki tane ey vardr. Grdnz gibi belgelere dayanarak hareket ediyoruz. Buna itiraz edebilecek kimse var m, buna "hayr, bu olamaz" diyecek kimse var m?.. unu da syleyeyim; birok talar skp buraya getirmenin imkn yoktur, ancak resimlerini getirebilirim ben. Hulki Cevizolu- te onu soruyorum ben de Sayn Gven'e, yani yabanclardan talar skp getirme beklenmezken, resimleri, yazd kitaplar kabul edilirken, sizlerin ektii resimler, fotoraflar kabul ediliyor mu edilmiyor mu? Prof.Dr. Bozkurt Gven- imdi bu sorunuza, kitapta yazdm bir cmleyi okuyarak cevap vermeye alaym. Beyefendi biraz nce beni California niversitesinden aktarma yapmakla ey yapt, sulad demeyeyim ama, bana byle bir ey syledi. "Amerika'da yerlemi olan Rum asll tarihi Viriyonis 1973 tarihli tartmal kitabnn nsznde kendi sorusunu olumlu yantlayarak, ancak baz koullar olduunu ekliyor, byle bir tarihi yazabilmek iin, sz gelii nceden Ermenistan, Grcistan, Suriye'de slmlama Tarihini bilmek, Anadolu'nun Mslman ve Hristiyan folklorunu karlatrmal olarak incelemek, Elen asll olmayan Hristiyanlarn slmiyete nasl getiini iziemek, Arap-Bizans ilikilerini aydnla kavuturmu olmak gerekir" diyor. Ama bunlar yapmadan da, oturuyor bize diyor ki, "Anadolu byle Trklemitir, byle slmlamtr." Yani, bunlar yapmak gerekir diyor, fakat bunlar yapmadan da yazyor. Bunu yazyorum, yani her syleneni kabul etmiyorum. Ama ben bu konularn herhangi birisinde uzman deilim, ben derliyorum, ben derliyorum ortaya koyuyorum. Bu dediiniz eksiklik var, ama... PROF.GVEN: "ARATIRMACI DEL, KAYNAK SUNUCUSUYUM" Hulki Cevizolu- Yani, derleyip ortaya koyuyorsanz aslnda siz bu iin aratrmacs deilsiniz, tam aratrmaclara kaynak m sunuyorsunuz? Prof.Dr. Bozkurt Gven- Kaynak sunuyorum. Onun iin kitabmn adna bakn Trk Kimlii dedim ama, altna bakarsanz "Kltr Tarihi'nin Kaynaklan" diyor. Hulki Cevizolu- Siz, bu kaynaklar aratran kii, asl aratrmaclara, son noktaya gitmek isteyen aratrmaclara kaynak veriyorsunuz. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Kaynak veriyorum ve diyorum ki, belgeler bunlardr. Mesel ayn Virionis der ki Alman Etnoloriter'e atfta bulunarak, der ki, "Arapa bilmeyen, Bizans tarihini bilmeyen, Trk Tarihi'ni bilmeyen, slm Tarihi'ni bilmeyen kiiler Anadolu'nun nasl Trkletiini yazamazlar." Yani bunu bilmek iin, bunu bilenler de bir araya gelip bir kimlik konusunda

7 3
anlaamyorlar. Mesel bunun tespitlerinden bir tanesi budur, ama kendisi btn bunlardan sonra "ben bunu yapyorum, biliyorum" diyor. te bu eletiriyi de yapyoruz. Hulki Cevizolu- Kitabnzda belirtiyorsunuz, evet, cevabn aldm. (...) Turgay Bey, sizin son szlerinizi alyorum, buyurun. Turgay Tfekiolu- imdi Hulki Bey, Kzm Miran'n aratrmalarnn esas temelini dokuz gruba toplad yaztlar okumasna dayatr. Hulki Cevizolu- Nerede toplad?

Turgay Tfekiolu- Dokuz ayr; Acsu, Tala, Baykallene, Ulukent, Ikitrkistan, Ketisu, Uygunselena Yaztlar'n okuduu iin bu neticelere ulamtr. Bu yaztlarn da hibir tanesini kendisi bulmamtr, kendisi ekmemitir; bunlar dnya literatrndeki yaztlardr, herkes tarafndan bilinir. BYK EVR YANLILARI Ama benim, hemen Bozkurt Bey'e ok byk bir itirazm olacak. Konumalarnn banda, Trkler'in gebe bir toplum olduu imajn veren konumasnda ok nemli bir eyi atlad. Bakn, Orta Asya'da tarih ncesi dediimiz, yani ya 4-5 binin zerinde olan, Trkler'in yaadklar Kazan, diz, Sarayatov, Saray, Minsk, Semerkant, Buhara, Asur, Mian, ur gibi daha birok sayabileceimiz ehirler var. Bu ehirler 4000, 5000, 10000 sene nce Trkler tarafndan kurulmu ve yaanlm ehirlerdir. Nasl "Trk Kimlii" gibi iddial bir kitab yazan Sayn Profesrmz, 1071 ncesi Trkler'i yalnz gebe olarak nitelendirebilir? Yani, bu ehirlerde oturanlar acaba kimlerdi? Yani, bugn eer Anadolu'dan Almanya'ya g etmek zorunda, oraya almak iin gitmi olan insanlara gebe mi diyeceiz, g etti mi diyeceiz? Yani, bu ok nemli bir ayrm. Yani, biraz nce vurguland gibi, o sz konusu olan kitab "Bat Gzyle Trk Kimlii" olarak tercme etmek lzm. Ama, Trk gzyle Trk kimliini hazrlayan, o temelleri atan Kzm Miran'dr. nk, Kzm Miran'n temelinde Batl veya Trk diye deil, btn tarihe dayanan kantlar kullanmaktadr. Yani, onun okuduu, onun deifre ettii eyler kendi uydurduu eyler deil, zaten bunlar var. Ama o kadar byk yanllklar var ki, tek bir tane, msaade edin onu syleyeyim. Mesel bizim ok iyi bildiimiz bu Orhun Yaztlar'nda bunu okuyan yabanc, tabi ki Trk olmad iin, Uygurcay Kzm Bey gibi ana lisan bilmedii iin, sonradan rendii iin, bumin stemi Kaan', "bumin"i isim olarak telffuz etmitir ve maalesef ve maalesef bugne kadar da Trkiye'de bu "Bumin stemi Kaan olarak" bilinmektedir. Halbuki buradaki "bumin", "neslimin" veya "milletimin" manasndadr. Yani, bu ok kk gibi gzken hatalardan onlarcas Radloff'un (VVilhelm Radloff- HC) okuduu Senana Yaztlar'nda, yani bizim Orhun Yaztlar'nda var. Yani, bizim tarihin en eski, en temel yaztlarmz bile yabanclara okutmuuz, Trk olarak okumamz ve hasbelkader bu lisanlar ocukluk anda renip geldii iin ntrkeye vkf olabilen Kzm Miran' da,

74

84-85 yana gelmesine ramen grmemekte inat etmiiz ve bunu da bilim adna yaptmz sylemiiz. Yanl olan budur. Bunu dzeltmekte olduunuz iin de size kran duyuyorum. nmzdeki hafta Trk Milleti'nin ok eyi ok daha iyi ekilde anlayaca kanaatindeyim. Hulki Cevizolu- Yani, aslnda yeni kaynaklar bulup tarihe k tutmak... (Haluk Tarcan'a dnerek) Ben szm az sonra syleyeyim, siz gsterdiiniz belgeleri aklayacaksnz galiba. Haluk Tarcan- Efendim, Sayn Kzm Miran'n sylemi olduu cmle budur; "im apam bumin stemi Kaan"dr. Syledii gibi, burada "bumin" kelimesi Kaan'n ismi zannedilmitir, "bumin" dorudan doruya ecdadmz, halkmz anlamna gelmektedir. stelik "bmin" diye de yazmyorlar, Bumin Han 745'te... Hulki Cevizolu- Bunu yabanclar m byle evirdi? Haluk Tarcan- Bizim tarihilerimiz de byle evirdi... Hulki Cevizolu- Ama biz yabancdan aldmza gre. Haluk Tarcan- Tabi. Hulki Cevizolu- Ben bunun arkasna syleyeyim, deminki szm tamamlayaym. Demek ki, tarihe k tutabilmek, tarihi yeniden yorumlayabilmek iin, mutlaka bugne kadar mevcut olanlarn dnda baz belgelere ulamak gerekmiyor, maaradaki kayalar, talar okumak, arkeolojik kazlar yapmak gerekmiyor, var olan yeniden okumak, dzgn okumak gerekiyor. Yani, nmzdeki belgeye biz at gzlyle deil; yabanc gzyle bakmz, bilimsel gzle bakamamz, okuyamamz, baktmz grememiiz.

BNLERCE YILLIK TRK UYGARLII RNEKLER Turgay Tfekiolu- Tabi efendim. Sayn Hulki Bey, Bozkurt Bey medeniyet, kltr meselesine biraz girdi. imdi bir tek, yani ok ksa olsun diye, yani ne yapabilirim, saniyeler altn kymetinde; u Altn Elbiseli Adam eer Bozkurt Gven Bey bir Trk gzyle incelemi olsayd, kimine gre M.. 500, kimine gre Milt'tan nce 3300 olan Altn Elbiseli Adam'daki elbisede kullanlan iplik altndr, altn iplik hline getirilip erilmitir. Mezarda ayrca ntrkler'ini gsteren bir yzk vardr, som altn. Art, bir gm kupa zerinde Orhun Yaztlar'nn benzeri yaz vardr. Yani, burada M.. 500, 3000, 1500 olarak tahmin edilen veya tespit edilen eitli kaynaklarca Altn Elbiseli, Kurgan'daki, yani mezardaki yazt dahi Trk Dili'nin, Trke'nin yaz dilinin Milt'tan Sonra 7'nci asrlarda deil. M.. en az 7'nci asrlarda olduunun bizzat Batl'lar tarafndan ispatdr. Ama, bunu Batllar kabul etmeden bizdeki uzantlar, maalesef baz profesrlerimiz kabul edemiyorlar. Olayn z bu. Olayn z, Avrupa Birlii'ne bak asnda olduu gibi tamamen ve tamamen Bat'ya kar bir aalk duygusudur. Ve bunu da Allah'n izniyle Kzm Miran ykmaktadr. Bu, bu kadar basittir.

7 5 Yani, btn dnyann onlarca senedir elinde bulunan; mesel biraz nce in mumyalarndan bahsedildi, Trk mumyalarndan. Efendim, takip ederseniz, orada Milt'tan nceki mumyann zerinde ameliyat izi, at klyla dikilme izi tespit edilmitir ve Amerikal doktorlar tarafndan bu dnyann en eski ameliyatlar veya operasyonlar olarak deerlendirilmektedir. imdi btn bunlarn hibirisi bizim Trk toplumumuzda, Trk Milletimizde bir zemin bulmamaktadr. Yani, bunlarn 10'da birini, 50'de birini Batllar bulsalar kendi tarihlerinde, bu onlar iin Nobellik olaylar olur. Ama bunlarn zeri rtlmekte, aratrmaclarmza destek verilmemekte, daha konu renilmeden, yani bilgi sahibi olmadan, fikir sahibi olmadan kar klmaktadr. Daha bugn Kzm Miran, yani Kzm Miran burada tabi bir sembol isim ntrk Tarihini aratrc olarak, bu insann ne yapt daha anlalmadan "olamaz" denmektedir. Yani, bir defa Kzm Miran delillerini ortaya koymal, Kzm Miran'n kitaplar anlalmal. 40 senedir 40 taneye yakn kitab piyasalarda. Kim okudu, kim tenkit etti? Bir tenkit yazs, bir makale duydunuz mu? "Bu grnz yanl, sen Etrkse'yi okuyamadn, senin okuduun Etrske yanl" dediler mi? Hayr. Biraz nce Tarcan Bey'in syledii gibi, Kzm Bey'in Etrske okumasn kabul eden, bu onlar iin ok zor, kabul edilmesi zor bir ey olmasna ramen italyan profesrler var, ama Trkiye'den tk kmyor. Size bir itirafta daha bulunaym. Ben Kzm Miran', Etrske konusunda Trkiye'de tartmal bir toplant yapmaya karar verdik. Ve maalesef ne bulduk biliyor musunuz? Trkiye'de Etrske zerine alan hibir bilimadam yok. Ama ngiliz Dili Edebiyat, Amerikan Dili Edebiyat zerine alan, bilhassa Bat'nn uzants niversitelerimizde bolca hocalarmz var. Bu mudur milllik? Bilemiyorum, zaman verecekseniz devam edeyim, yoksa baarl programnz tebrik ediyorum. Hulki Cevizolu- Dinliyoruz, buyurun, dinliyoruz. TRKYE'DEK KANITLAR Turgay Tfekiolu- Peki.
O zaman bakn, imdi biraz nce dedindi ki "delil." Efendim, maalesef ve

maalesef, gene bizim dmzdaki insanlarmzn bizim Anadoiumuzda tespit ettikleri Erenky, ifteler, atalhyk, Beldibi, gein douya, Ergani, za, Gevaruk, Trein Yaylas, Cilo da, Kzlar maarasnda tespit edilmi ve bunlarn hangi dilden olduklarn tespit edenler tabi ki bir ey syleyemiyorlar. Biraz nce Haluk Tarcan'n syledii gibi, aratrdklar zaman altndan Trk kyor. Ama, ne yapsnlar ki bunlar bulmular ve bunlar neredilmi, 1930'lu yllardan beri neredilmi.

imdi Kzm Miran'n yapt, Trke'nin ta Orta Asya'da M.. 10000'lerde; tabi ki orada sz konusu olan bugn konutuumuz Trke deil, tamgalara dayanan, yani tabirimi caiz grn, bir yerde ilkel bir Trke'nin oradan gelierek Orta Asya'daki kuruma neticesinde Avrupa'ya glerle Etrskler'in byk bir medeniyet olduklar. Bugn Etrskler'in

76
varln biz iddia etmiyoruz ki. Toskana blgesine gittiiniz zaman, onlarca orada mzede Etrskler'in eserleri var ve bu eserler yaadklar devrin ok zerinde, bakr, demir, gm, altn iilikleri gsteriyorlar. Ve 200 senedir Bat Etrskler'in yazsn okumaya alyor, okuyamyor. te biraz nce sizin de bahsettiiniz gibi, 1967'lerde rahmetli Doksat hoca, "Kzm Miran isminde bir arkadam var, Etrkse'yi okuduu zaman dnya tarihi deiecek" demitir. 80'li yllarda Hoca kitabn yaynlad; Trkiye'den bir itiraz yok, dnyadan bir itiraz yok. Ama, 80 ylndan beri kitap ortada duruyor... Hulki Cevizolu- Anlamadklar iin itiraz yok. Turgay Tfekiolu- Evet evet. Yalnzca "olamaz" deniyor. nk neden? Batl, bilin altndaki patronlarnn bunu onaylamas lzm. Yani, zannetmeyin ki Trkiye'deki baz evreler bunlar kabul edecektir. Hayr, nce Batl'lar kabul edecek, siz de kabul edin diyecekler, buradaki uzantlar kabul edecek. bu kadar acdr. nk aksi takdirde, hi kimse bana, Anadolu'nun ortasnda Yazl Kaya Antnn zerindeki yaznn bugne kadar, "Trkym, Trk'm, Trk aratrcsym, arkeologum" diyen herhangi bir kimse tarafndan aratrlmam olmasnn izahn yapamaz. Ben kk bir para parasndan, mlek parasndan bahsetmiyorum, 20'ye 24 metre ebadnda bir kaya antndan bahsediyorum. Onun zerindeki yazlar da Sar Sultann grebilecei byklkte, 10-15 metre uzunluunda yaztlar. Elinizde onlarn orijinal fotoraflar var, isterseniz gsterebilirsiniz. Bunun izahn kimse yapabilir mi? Gordion Ant diyorlar Polatl'da. Gidin, orada iki tane yaz var, bir tanesi erken Yunan dnemiymi. Neymi o erken Yunan dneminde gsterdikleri yaztlarn hepsi? Orta Asya'daki yaztlarmzla tamamen ayndr, ama ondan sonraki Yunan. Ne oluyor? Ama, imdi Tabi Trkiye'de eer bir Bat'nn koullandrd Trimkorkun parasyla Trkiye'de baz kesimlerin Lidya, Frigya, Bizans yaplma projesi varsa, Pontus projesi varsa, tabi ki Anadolu'da da Trk bulunmamal, tabi Orta Asya'da da Trk yazy bulmam olmal, tabi ki Trk bu tarihte ok gzel misali olan Altn Elbiseli nsan'da gsterdii medeniyet izgisini gstermemeli. Yani, btn bunlar maalesef memleketimizin gerekleri. Ama, nasl bugn Mill Takmmz Dnya ncs olmakla sporda Trk Milleti'ni belli bir yere getirdi, maks talihimizi yktysa, Allah'n izniyle her konuda nmzdeki dnemde bu iler dzelecek, Trk'n tarihi tekrar, Atatrk'n dedii gibi aratrlacak, bugn kendisine Atatrkym deyip yakasnda Atatrk rozetiyle gezip de Atatrk'n "Anadolu 7000 yllk Trk vatanadr" lfn hibir zaman azna almayan insanlar bir gn gelecek bu gerekleri grm olacaklar, anlam olacaklar. imdi bakn, Orta Asya'da Abagan Bilteri, Tamgal geni, Tala gibi yerlerdeki yaztlar bizler bulmadk, bunlar maalesef ve maalesef, sizin de biraz nce iaret ettiiniz gibi Batllar buldular ve bunlar yaynladlar. Yani, bu bilgiler bizim tarafmzdan veya Kzm Bey tarafndan; yani biz derken burada biz Kzm Bey'in hibir eyi olmuyoruz onun yannda, onun

77
tamamen yapt aratrmalara elimizden geldii kadar destek vermeye alan insanlarz ve biz onu yannda sfrz bu konuda. Ha, bu ta Pireneler'e kadar giden maaralardaki yaztlarla bunlarn benzerliklerini Kzm Miran eer ki proje olarak ortaya koyuyorsa, bir tez olarak ortaya koyuyorsa yaplacak olan ey delillerin incelenmesi deil midir? Peki, bu memlekete hi niversite mi yok? 100 tane niversitemizden hibir tanesi Kzm Miran'a nasl bugne kadar alka ve ilgi gstermez? Yani, ne zaman bu adamn kymeti bilinecek? 84-85 yana gelen bu insann ldkten

sonra m kymeti anlalacak veya daha dorusu kymeti mi anlalmasn? Ama, hayattayken hi olmazsa bilgileri aktarlsn. Bugn kim eski Trke dediimiz ntrkeyi biliyor ve konuabiliyor Trkiye'de? Uygurcay bilenlerin bile says az. Sz konusu olan Uygurca bugnk Uygurca deil, 2000, 3000, 4000, 5000 sene nceki Uygurca. Yani, bunlara kim sahip kacak? Bu memleketin Mill Eitim Bakanl yok mu, Kltr Bakanl yok mu, niversiteleri yok mu, tarih aratrma kurumlar yok mu? Tarih aratrma kurumlarnn grevi, kendilerine verilen byle bir projenin ilk 15 sayfasna bakp da geri iade etmek midir? Eer yanlsa, "Kzm Miran'n yanllar" diye bir kitap yazsnlar, biz de kabul edelim. Eer eer byle bir kitap yazamyorlarsa, Kzm Miran'n dorularn en azndan aratrmay kabul etsinler. Hulki Cevizolu- Peki Sayn Tfekiolu, bu sylediklerinizden "Bugn Trkler'i Anadolu'ya hapsedilmeleri ya da daha da ileri giderek, daha kt niyetlilerin Trkler'i Anadolu'nun bir blmne sktrma, hapsetme niyetlerinin" geersiz olduunu ileri sryorsunuz. nk, buralarn, Anadolu'nun Trkler'in 1000 yllk deil 7000 yllk, 10000 yllk vatan olduunu, z be z vatan olduunu sylyorsunuz. Turgay Tfekiolu- Evet. Yani, bunu yalnz hamasetine sylemiyoruz Cevizolu, delillere dayanak sylyoruz. Hulki Cevizolu- Neye dayanarak sylyorsunuz? te bu verdiiniz rneklerdeki, saydnz blgelerdeki ntrke, eski Trke ya da ilkel Trke denen o tarihe gre... Turgay Tfekiolu- Yaz ve tamgalar. Hulki Cevizolu- Yaz ve damgalara, tamgalara bakarak sylyorsunuz. Bunun devamn getirsek, Sayn Haluk Tarcan da syledi, Portekiz'deki bir maarada da Trke szler bulunuyor. Yani, Portekiz de mi o zaman Trkler'in anavatan oluyor? DNYADAK KANITLAR: YAZIYI TRKLER BULDU ! Turgay Tfekiolu- Hayr efendim. Olay u: Orta Asya'daki tarihten bildiimiz kurumann neticesinde, binlerce sene sren Orta Asya'dan Avrupa'ya doru gler var. Bu bilinen bir gerektir; hibir zaman bizim falan iddiamz da deil, btn dnya bilimadamlarnn kabul ettii bir eydir ve bu glerin birou da Hazar'n kuzeyinden olmutur. Bu gidiler de...

78

Bakn, biraz nce size Puthark Yaztlar diye sve'te, Norve'te 3000'in zerine kaya zerinde yazlm olan yaztlarn varlndan bahsediyorum. Bunlar, dediniz ki hani, nasl ispat ederiz? Trkiye'de Allah'a kr u anda binlerce insanmzda internet var. Ltten "Runik sveciurrT diye siteye girsinler, sve ve Norve'in bu yaztlarnn yuzlercesinin rneini onlarn kendi sitelerinden indirsinler; bu kadar basit. Yani, olay yalnz Preneler'e gidi deil, yalnz Laskio maaras deil, yalnz Fransa'daki Cleuzeut meselesi deil, imdi zamanmz yok, konuulmad. Mesel Franszlar Cleuzeut yaztlar iin Kzm Beyi ardlar gemi yllarda. Kzm Bey orada konferansn verdi. Konferansndan nce, bu bilgisinden dolay, hatta kendisinin Fransa'da ders vermesi istenmiti. Ama, konferansn sonunda u kt ki, Cleuzeut yaztlar Trk yaztlar. O gnden beri bu konuda tk kmyor. Oradan iniyorsunuz Etrskler'e. Yani, Etrskler'in nsburg'tan aaya doru indiklerine dair o kadar ok deliller var ki, bunlarn hepsini belgeli olarak Kzm Hoca nmzdeki hafta inallah orada koyacaktr. Art, Kzm hocann Etrskler konusunda bir eyler koymasna da ihtiya yok. Yani, Etrskler konusunda en az 100-150 tane kitap bulabilirsiniz. talya'ya gittiniz zaman en az 15-20 tane mzede onbinlerce obje bulursunuz. Yani. Roma'nn sembol kurttur. Altna konulmu olan iki tane, onlarn stn, kurdun stn emmekte olan iki tane ocuk heykeli daha sonradan konulmutur. Yani bunlar da biz sylemiyoruz; bunlar talyanlar tarafndan ortaya konulmu gereklerdir. Ve Etrskler'in bitimiyle beraber Roma ehri domutur. Yani, Roma ordusundaki 10'lu, 100'l sistem bile Trkler'den gelmedir. Yani btn bunlar, sanki Kzm Bey oturdu, gece ryasnda grd, kitap yazd; biz de sanki uursuzca onun

sylediklerine inanyor muuz gibi bir hava douyor, ok yanl. Bunlarn hepsi delilli, yani Batl'lar tarafndan bulunmu, konulmu eyler. Ama burada yaplan bir tarih tezidir. Tarih tezi nedir? Yani, eer Alagan geninde, Tamgalsay'da, Talas'ta Batl'larca yine tespit edilmi, 10-15 bin sene ncesine dayanan ve bugne kadar geldii kabul eden tamgalar varsa ve bu tamgalar Avrupa'ya doru gittike bir gelime gsteriyor, Etrkse'den Frigya'ya geliyorsa, daha sonra da bunu Orhun Yaztlar'nda takip ediyorsak, Kzm hocann yapt, yani yaz denilen olay dnyada en eski rnekleri Trkler'de olduu iin Trkler'in bulduunu sylemesidir; bu, bu. Yoksa, yani eer bir tane Yunanca eserin M.. 10 bin senelik bir Yunanca yazt veya bir Msr yazt veya bir baka dilde yazt varsa, var diyen ksn ortaya. Hulki Cevizolu- Peki, ok teekkr ediyorum. Turgay Tfekiolu- Ben teekkr ediyorum, baarlar diliyorum. Hulki Cevizolu- Bu arada Cengiz zaknc bir elektronik posta gndermi. Diyor ki, "Dnyadan gizlenen 7 bin yllk Trk piramitleri vardr", burada internet sitesinin adresini veriyor. Haluk Tarcan- Ben gstereceim resmini efendim. Hulki Cevizolu- Gsterin, buyurun. Haluk Tarcan- Burada var, yava yava gideceiz...

79

Prof.Dr. Bozkurt Gven- Buraya gemeden nce. acaba son konuan Turgay Bey'in bana bir iki atf vard, ok ksaca cevaplayabilir miyim? Hulki CevizoluBuyurun. PROF.GVEN: "BLMEDM KABUL EDYORUM" Prof.Dr. Bozkurt Gven- Bir defa, dinledim, yani dikkatle dinledim ve yararlandm. nce unu tespit etmemiz gerekir ki, Sayn Kzm Miran'n ve de Haluk Tarcan Bey'in tezi o kadar da bilinmeyen bir tez deil. Yani, ok gzel savundular, belki gelecek haftalarda yaplacak bir programn da giriini yapt ve de ok kuvvetle yapt, inanarak yapt, yani tmyle reddedilmi bir tez de deil. Ben bilmediimi ifade ettim, kabul ettim ama, kendileri biliyorlar. imdi benimle ilgili olarak sylediklerine ksaca cevap vereyim. Gebelik ayp bir ey deildir, gebelik bir kltrdr. Kltrsz insan da yoktur, eitimsiz insan da yoktur, bundan utanmamz gerektiren herhangi bir durum da yoktur. Hulki Cevizolu- Ama bir ehir kltr var, bir krsal kesim kltr var, yani o farkl. Prof.Dr. Bozkurt Gven- imdi, gebelerden bir ksm hayvanlara bal olarak, hayvan otlatmaya bal olarak yazn dolarlar, kn klakta geirirler, yani bir korunak diye bir yer ararlar ve genellikle de yerleik kltrlerin yanna geerler. Bunlara da pasterol kltrler denir. Yani, gezgincidir ama, tmyle de gezginci deildir, yerleik olabilir. Bunda ben bir su grmyorum. kincisi; biraz yani bu tartmann dzeyini beenmeyebilir ama, bu tartmann dzeyine dahi uymayan, "aalk duygusuna kaplm olanlar" ve "Bat'dakilerin uzantlar" gibi... Hulki Cevizolu- Onu size sylemiyor, politikaclar iin belki... Prof.Dr. Bozkurt Gven- Yani, benimle ilgili bir konumasnn sonunda syledi. Bunlar, yani slp bu olduu zaman bilimsel tartma ortadan kalkar, duygusal tepkiler balar. Bu ekilde, "sen falancann uzantssn, sen cahilsin, sen aalk duygusuna sahipsin" dedii zaman... imdi baknz, aalk duygusuyla stnlk duygusu ayn kkten gelir. stnlk duygusunun altnda da bir aalk duygusu vardr. Gerekten kendi varlna, zne, kimliine inananlarn stnlk kompleksine ihtiyac yoktur. O kendinin ne olduunu bilir. Dnyadaki en yaygn erdemlerden bir tanesi, kiinin veya toplumun kendini bilmesidir. Bilmedii zaman bu eit kompleksler ortaya kyor, biz de eksiklerimizi sylyoruz. Hulki Cevizolu- stn ya da alak bir duyguya deil, orta duyguya m sahip olabiliriz?

Prof.Dr. Bozkurt Gven- Tabi olabilir ve de olmaldr, bilimadamnn da yeri orasdr. nc bir husus; ben Orta Asya dediim zaman, hem Haluk Bey'in, hem de son konuan Turgay Bey'in Orta Asya'sndan biraz farkl bir ey anlyorum. Onlar Orta Asya'daki yerlemeler dedikleri zaman

80

Maverannehir, yani Bat Asya'daki nehirler arasndaki yerlemeleri gsteriyorlar. Ama, Haluk Bey'in gsterdii haritada, bunun hemen dousL-naa byk bir boluk var, ta Kore'ye kadar uzanan, Yakutlar'a kadar uzanan byk bir boluk var. Orada byle bir yerlemenin izi yok. Ama biz biliyoruz ki, Orhun Antlar da, bizim atalarmz da, Ouzlar da, Trkler de o blgeden geliyorlar. Arada bir durak var, oras Bat Asya'dr. Ben Orta Asya dediim zaman oray kastetmiyorum. Benim Orta Asyam, bu Bat'daki yerlemelerin ok daha dousundadr. O blgelerde yerlemeler vardr. Fakat bu yerlemelerde bugn dolarsanz, kimse kendisinin Trk olduunu sylemez; Krgz olduunu syler, zbek olduunu syler, Trke bir dil konutuunu kabul eder, ama Trkl kabul etmez. Biz bu gn Trk Tarihi'ni konuuyoruz. Yani onlar da deiiklie uramtr. Dil yaknlmz vardr, ama Trk kavramnda veya Trk kimliinde bir birleme yoktur. Efendim, buradan giderek unu da eklemek istiyorum: Kzm Miran Bey'in tezi o kadar da bo kalm deildir... Hulki Cevizolu- Ne demek, yani destek mi grmtr? ADLE AYDA ADLI ARATIRMACI VE DPLOMAT Prof.Dr. Bozkurt Gven- Evet. Mesel Adile Ayda Hanm bir filologtur, Fransz filolojisi yapmtr. Bundan ok yllar nce, Trkiye'de kabul edilmemi olmakla beraber Etrskler'in Trk olduunu veya Anadolu'dan gittiklerine dair bir kitab yaynlanmtr, bir tezi yaynlanmtr. Yani o kadar da bo braklm bir alan deildir. Trk bilimadamnn, yani tarihi de olmasa dikkatini ekmitir ve bir eyler de yaynlanmtr. O kadar da tmden hani inkr edilmi, 100 tane niversite hi ilgilenmemi, bu doru deil. Yalnz doru olan husus udur ki, bu eit tezler, bu eit yaynlar Trk kamuoyunda veya Trk bilim evrelerinde yaygn bir kabul grmemitir, bunu sylyorum. Ama "hibir ey yaplmamtr" demek de biraz hakszlk olabilir. Teekkr ederim bana bu msaadeyi verdiiniz iin. Haluk Tarcan- Ben yanl anlalyorum. Benim tezim diye bir ey yoktur, tez Kzm Miran'a aittir. Ben bu tez zerinde 4 sene altktan sonra buna inandm iin bunun savunmasn yapmaktaym, daha dorusu haberci olarak herkese bildirmek iin alyorum. nk, yle zannediliyor ki benim tezim. Hayr, benim tezim yoktur. Bu, Kzm Miran'a kar byk hakszlktr. Tez dorudan doruya, bulgular dorudan doruya Kzm Miran'a aittir. Benim yaptm, Bat kaynaklarnda Kzm Miran'n yaptklarn dorulayan teki kaynaklar bulmaktr. Hulki Cevizolu- Bir izleyicimiz, adn ve eyini vermeyeyim; "Bu tartma bugnk hangi cidd sorunumuzu zebilir" diye sormu, saat 04.35'te. 30 dakika sonra benim nme geldi bu not. Ama, biz bunu defalarca syledik; bu izleyicimiz mhendis olduunu sylemi, mhendis mi. hakikaten niversite eitimi alm m bilmiyorum ama, "bu tartma bugnk hangi cidd sorunumuzu zebilir" diye sormasn pek anlamak mmkn deil. nk, birka kere syledik, bunu 15 bin yl nceki bir tartma deil de bugnk siyasal, ekonomik, diplomatik boyutunu birka kere vurguladk. Bu da ibret verici bir soru hakikaten bu noktadan sonra bunun sorulmas. Buyurun Sayn Tarcan. . Buyurun Sayn Tarcan. HANG CDD SORUNUMUZU ZEBLR? Haluk Tarcan- Efendim, unu sylemek istiyorum, bugnk, yani gnmze uygulanmas u ekildedir: Biz Avrupa Birlime girmek iin Avrupalyz diyoruz. Ben Avrupa'daym, buna kahkahalarla glnyor, lkemizi gln hle getiriyoruz.

Biz Avrupal deiliz, Asyalyz, ama Avrupa uygarlnn kkeninde bulunuyoruz. Biz bunu ortaya kardmz takdirde, Orta Asya'daki Trk devletleriyle kltr birlii kurduumuz takdirde bu Avrupa'nn karsna gayet salam bir yumruk olarak kabiliriz. Hlbuki biz btn bunlar braktk ve bu Trk tezinin, ntrkler'in kabul edilmesi iin, daha nce sylendii gibi bir Batlnn bunu ileri srmesini bekliyoruz, yani hl kafamzn iini Bat ambargosuna koymu oluyoruz. Hulki Cevizolu- Ama bunu Avrupa Birliiyle balantl hle getirirseniz, yani gemite bu dediiniz btn belgelerin tartmasz doru olduunu kabul etsek ve btn dnya kabul etse bile, bugn Avrupa lkelerinden daha ileride olduumuzu kimse iddia edemez. Prof.Dr. Bozkurt Gven- leride deil de, kaynanda biz varz diyor. Haluk Tarcan- Kaynanda biz varz. Hulki Cevizolu- Kaynanda biz varz ama, "bugn biz yokuz" cmlesi ne ie yarar? Haluk Tarcan- Efendim, biz Avrupal myz, deil miyiz? "Biz Avrupalyz", ben onu kabul etmiyorum. Biz Asyalyz, Avrupa kltrnn, evrensel kltrn kkeninde bulunuyoruz. Hulki Cevizolu- Peki, birisi kp da derse ki, diyelim ki ben diyorum size; "kaynanda biz vardk ama, bugn biz yokuz" denirse ne diyeceksiniz? Haluk Tarcan- Efendim, kayna bugne kadar devam etmitir. Kzm Miran hocaya soracaksnz, Bat dillerinde bir yn ntrke kavram vardr efendim, kelime deil kavram vardr. Btn Trk Kltr Avrupa kltrnde taze olarak yaamaktadr. Bunlar aratrlmyor, bunlar olduu gibi mevcut. mkn olsa da, yani zamanmz olsa Etrskler'den bu ie balasak, Latin Alfabesi'nin ntrke bir ey olduunu ortaya koyabilsek. Hulki Cevizolu- Daha devam ederiz, bu saatte bir reyting kaygs olmadna gre. Bir Yardmc Doent Mustafa Eriboyun diyor ki; sz Mill 'akmdan almken, "Mill Eitim Bakan da takmdaki sporcularn ocuklarnn kolejlerde parasz okutulmas kararn karm bile; Milliyet, 28 Haziran 2002. Oysa bu lkede, bizler niversitemizde bir sayfa fotokopiyi, bilgisayar ktsn cebimizden para vererek alabiliyoruz, ite bilim ortamndaki durum ve ite bakp da grmeyen bakanlarmz" diyor Yardmc Doent Doktor Mustafa Eriboyun.

82
Evet. yaznn douu ile ilgili aklayacaktnz, onlar ama ok ksaca geelim, saat 5'i 10 geiyor, sabah oldu. Buyurun. Haluk Tarcan- Efendim, bakn, Avrupa'daki resimler naturist resimlerdir, grdnz gibi bir ressam tarafndan mkemmel yaplm resimlerdir. Hlbuki Trkler'de resim sanat bambakadr, resim sanatnn da bir yks vardr. (Burada, 10-15.000 yllk resim dialar gstererek, aklamalar yapyor)
(...)

Hulki Cevizolu- Neye varyorsunuz, 10-15 bin yl evvel Trkler bu resimleri yapm olsa ne sonu kar? Haluk Tarcan- unu syleyeyim: Asya'daki resimler 30 bin yllarna aittir, kaya resimleri, 15 binde bu kaya resimlerinde durmadan tekrarlanan kavramlar sembolik ekiller hlini almlardr. te bu sembolik ekillerden bir tanesi burada, bir tanesi burada, bir tanesi burada, bir tanesi buradadr. Yaz buradan domutur. Hulki Cevizolu- Bunlarn Trkler'e ait olduunu buraya bakarak nasl zmlyorsunuz? Haluk Tarcan- Efendim, bunlar ntrke okunduuna gre, demek ki bu yazy yazanlar artk Asya kiileri deildirler, ntrk kiileridirler. nk bunlar Trke okuyoruz, yleyse Trk Dili'nin balangcn da 15 binlere yerletirmemiz gerekecektir. Hulki Cevizolu- Peki, devam edelim. Haluk Tarcan- Geiyorum. Efendim, bakn, bir damgann douu. u yanda grm olduunuz kei, bunu "k" diye okurlar; gk, Tanr ve administrasyon (ynetim) manalarna gelir. Bunu

her zamanda kei eklinde yapacana adam, ntrk kalkmtr bunu ksaltmtr, bacaklar almtr, unu bu ekle koymutur. Bu yine "k" olarak okunur. Hulki Cevizolu- Bir de ters evrilmi. Haluk Tarcan- Evet. Ondan sonra, bunun da yaplmas zor olduu iin kenarlar kesilmitir, bu da yine "k" olarak okunur. Bakn Latin diline dayanarak bunu B, bunu da K olarak okur. Ne B'nin, ne de K'nn hibir anlam olmad iin, nk steril harflerdir, Trk dillerini zmek iin uratklarnda Latince'ye bavurduklar iin iin iinden kamazlar. Hlbuki, burada grdnz gibi "k" damgas, kendi kavramyla yine "k" damgas kendi kavramyla mevcuttur. Bu suretle yaznn douuna girmi oluyoruz. Hulki Cevizolu- k ne demekti? Haluk Tarcan- k, gk anlamna gelir; administrasyon diyorum... Hulki Cevizolu- dare. Haluk Tarcan- dare, ynetim anlamna gelir, kral anlamna gelir. nk, taa yaz yazmak ok zor olduu iin bir damgann birok anlamlar var. (... )

KAYA RESMLER: PETROGLFLER urada, petroglifte, gryorsunuz, bir B resmi var... Hulki Cevizolu- Evet. Haluk Tarcan- Gryor musunuz? Hulki Cevizolu- Evet, yani yukar doru bir ey. Haluk Tarcan- Petroglitdir bu grdnz gibi... Hulki Cevizolu- Ne demek petroglif? Haluk Tarcan- Yani kaya resimlerindeki yaz iaretleri, yaz iaretlerini ihtiva eden kaya resimleri demektir. Bakn, bu kaya resminde... Hulki Cevizolu- Yani, buna baknca yaz olduu sonucu mu kyor? Haluk Tarcan- Bunu ek olarak okuyabiliyoruz. (...) Bakn, bunlar gnmze kadar yaamlardr. u kilim zerinde, bakn efendim, urada, gryor musunuz, b harfini' gryor musunuz efendim? Hulki CevizoluEvet, iki tane yan yana var. Haluk Tarcan- Biz onu "b" diye okuyoruz ve halclarmz bilmiyorlar. Hulki Cevizolu- Ama ters "b" gibi, deil mi? Haluk Tarcan- Evet. Bu dorudan doruya grdnz gibi 15000'lerde petrogliflerden, yani yaz elemanlar ihtiva eden kayalardan gnmze kadar hal zerinde gelmitir. Bu ne kadar byk bir gelenee sahip olduumuzu gstermektedir. Hulki Cevizolu- Evet, devam edelim. Buradan yazya doru geliyorsunuz deil mi, harflerden? Haluk Tarcan- Evet. imdi bakn, burada ok mhim bir damga gryoruz. u lyenta maarasndadr. Sayn Kzm Miran buraya gitmitir, btn bunlar yakinen grmtr. Hulki Cevizolu- Nerede bu maara? Haluk Tarcan- Bu efendim, Bakurdistan'dadr. Hulki Cevizolu- Yani, Rusya'da m? Haluk Tarcan- Avrasya'dadr. Bugn Bakurdistan Ruslarn igali altnda. Hulki Cevizolu- Neyi gsteriyor bu iaretler? Haluk Tarcan- imdi efendim, bakn, burada 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 tane izgi vardr, 10 izgi "on" olarak okunur ve "kozmos" demektir. Hulki CevizoluUzay?.. Haluk Tarcan- Uzay demektir. Bunun kaynan burada urada bulabiliriz, dorudan doruya uzay bahis konusu olduuna gre uzaydan gelen imekten alnm olabilir, 10 tanesiyle kozmos'u ifade etmilerdir.

nk, Trkler yaz yazarken hayvanlardan istifade etmilerdir, at, it, ylan balarndan. Hulki Cevizolu- Tartlabilir bu belki ama. Haluk Tarcan- Devam edelim.

84

Bakn, 10 saysn u eyde de, Karakav'dadr, Kazakistan'dadr, kafann iinde 10 tane nokta grrsnz. Bu tamgal say, gene Kazakistan'da, kafann iinde 10 tane izgi grrsnz. u, dorudan doruya Anadolu'da Sad dandadr, u grdnz boynuz dorudan doruya boa boynuzudur, yan gelmitir, "o" olarak okunur, iinde de 10 tane noktay grrsnz, "on o", kozmik kii demektir. Hulki Cevizolu- Sa tarafta da bir adam var. Haluk Tarcan- Sa tarafta da, mehur Isk kl Yaztna ait altn yzktr. Bakn, zerinde gene eyleri sayarsak 10 tane ty vardr. Grdnz gibi "on" kavram Anadolu'ya kadar gelmitir... Hulki Cevizolu- On kavramnn izini sryorsunuz, "gk" kelimesi demektir, bu da Trkler'e aittir diyorsunuz. Buradan galiba Hititlerin amblemine mi geleceksiniz? Haluk Tarcan- Efendim, bakn, Hititler'de, Hitit gneinde de 10 tane ekil vardr, bunun zerinde. Hititler acaba on kelimesini almlar mdr, almamlar mdr bilmiyoruz. Fakat, kavram olarak Hititlerde yaamtr bu. Demek ki, dip kltrde ntrk Kltr'nn varln kabul etmek mecburiyetindeyiz. Tabi bu yzlerce rneklerden bir tanesi. TRKLER'DEK HA ARET ? Hulki Cevizolu- Yani, "Hititler Trk mdr?" sorusuna net bir cevap yok ama, en azndan Trke'den de etkilenmitir diyorsunuz. Haluk Tarcan- Dip kltrde ntrk Kltr'nn olduunu ortaya koyuyoruz. Devam edelim. Efendim, ayn eyi... Hulki Cevizolu- Burada hal m var? Haluk Tarcan- Evet, kilim zerinde gene 10 tane, gryorsunuz, burada 10 tane ha resmi vardr. Hulki Cevizolu- Ne resmi? Haluk Tarcan- Ha resmi vardr ve gryorsunuz, 10 tane ekil bir a-aya gelmitir. Demek ki, on kavram hallar ve kilimler zerinde gnmzde kadar gelmitir. Hulki Cevizolu- Bunlar Hristiyan Trkler'i'nin eyi mi, ha olduuna gre? Haluk Tarcan- Ha efendim, Trkler'de Tanr'ya erimek iin gnahsz olmak demektir. Hulki Cevizolu- Hristiyanlk'la ilgisi yok yani. Haluk Tarcan- Hristiyanlk'la ilgili yok, nk Hristiyanlk'taki ha 4nc yzylda kmtr. Hulki Cevizolu- Yani, sa'dan nce ha kavram vard diyorsunuz. Haluk Tarcan- Birok yerlerde vardr. Ha zaten "okuu", ok bayra anlamna, "okuu" bizde ha olmutur. "Okunuu" Bat'da kore, gene ha ekline girmitir. Bylece Bat'nn kkeninde Trk kelimelerini ortaya karabiliyoruz.

8 5
Hulki Cevizolu-Tamamladk m bunlar? Haluk Tarcan- Bitiriyoruz. Efendim bakn, hallarmzda ha eklini gryoruz, anlatabildim mi? Bu dorudan doruya gnahsz olmay ifade ediyor. Trkler'de halkna iyi hizmet

etmi olan bir bey mahkeme edilir, eer halkna iyi hizmet etmise vcudu yaklr, ruhu gkyzne, Tanr'ya eriir. Halkna iyi hizmet etmesi baar olarak ifade edilir, bu da eydir. Hulki Cevizolu- Peki. Yaznn douunu byle mi aklam oluyorsunuz? Haluk Tarcan- Evet, byle aklyoruz, eylerle aklyoruz. Hulki CevizoluPeki, yeter herhalde. Bu rnekleri oaltmak mmkn. Evet, son szlerimizi syleyelim; bu vardmz noktadan ve gsterdiiniz rneklerden sonra vardnz yer neresi? SONU: "BU 2. KURTULU SAVAI'DIR" Haluk Tarcan- Efendim, vardmz yer uras: Btn iddialara ramen, grdnz gibi elimizde belgeler vardr. Fakat bu belgeleri bir trl kabul etmemek, n fikirlerle kabul etmemek istenmektedir. Bu n fikirlerden vazgememiz, bunlar mspet kafayla incelememiz, bilimsel pheyle incelememiz gerekmektedir. Bilimsel pheyle incelemeden bunlarn itilmesi, dorudan doruya bizim kendi kltrmz reddetmemiz demektir. Hulki Cevizolu- Bir sznz var sizin bana ok nceden yazdnz. 8 Temmuz 2001 tarihli mektubunuzda diyorsunuz ki, "Bu mcadele 2. Kurtulu Sava olacaktr." Ne anlama geliyor bu sznz? Bakn, unutmamz o szlerinizi. Haluk Tarcan- Evet, o ok gzel. Biz ikinci kurtulu savan yapyoruz. nk, Bat bizim Avrupa'ya girmek istememize ramen Sevr artlarn, Sevr mengenesini yava yava skmaktadr. Ben Avrupa'da bunlarn iindeyim. Dou Anadolu'da Ermenistan' kuracaktr, Pontus'u kuracaktr, belki ileride Bizans ihya etmek isteyecektir. Maalesef zamanmz kalmad iin... Hulki Cevizolu- ok ilgin, daha nce programmza katlan Sayn Aytun Altndal dedi ki, "Kendilerine gre byk Bizans mparatorluu'nun kraln buldular, Avrupa'da yaatyorlar, Rusya'da yaatyorlar." te bu krallar ne olacak diyebilirsiniz ama, bakn, Bulgaristan'a bile i adam klnda eski bir kral gitti, babakan oldu. Afganistan'a bir kral gitti, olamad, baa geecekti ama baa gemedi, yanna oturdu imdilik. Yani, bu krallar, eski krallar sembolik bile olsa gnderiliyor byle Bizans kral, yok Rum Pontus kral diye. "Bugn bize ok topik, hayalci gelse de bazlar bunlar destekliyor, kayor" demiti Aytun Altndal. Haluk Tarcan- Efendim, unu ilve edeyim: Dou Anadolu'da, biraz nce gsterdiim gibi, ntrk kiisi Dou Anadolu'ya 13000'lerde girmitir.

86

Bunu syleyen dorudan doruya Prof. Erzin'dir. Ve Batl, Dou Anadolu'ya istedii devletleri yerletirmek iin Dou Anadolu tarihini bo brakmtr. Prof. Erzin btn bu Dou Anadolu tarihini ortaya karmtr ve 13000'de Orta Asya'yla ilikimizi ortaya koymutur. Gelmi olan resimler 8000'lerde yaz hlini almtr. Demek ki, Trkler yazlaryla 8000'den itibaren Dou Anadolu'da bulunmaktadr. Zamanmz olmad iin bu yaztlar gsteremiyorum. Hulki Cevizolu- Zamanmz olmad iin, demin sylediim Cengiz zaknc'dan gelen elektronik postay tekrar edeyim. Siz gstereceim dediniz ama, tekrar uramayalm. "Dnyadan gizlenen 7000 yllk Trk piramitleri" balyla Cengiz zaknc diyor ki verdii internet sitesinde, M.. 5000 yllarnda, yani 7000 yl nce, Msr piramitlerinden 2000 yl eski piramitler varm, bugnk in snarlar iinde yer alyormu ve eskiden orada Trk kavimlerinin yaad blgedeymi. Bugn bu piramitlerin, Trk blgesinde olan piramitlerin olduu blgeyi inliler turistlere yasaklamlar. Haluk Tarcan- Yasak etmilerdir. Efendim, bu piramitlerin... Hulki Cevizolu- Burada bir fotoraf var, bunu da gsterelim. Haluk Tarcan- Bu piramitlerin resimleri kinci Dnya Harbi'nde bir Amerikal pilot tarafndan ekilmitir ve 1957 senesinde Life dergisi tarafndan yaynlanmtr. Bende bunun renkli resmi vardr. Hulki Cevizolu- Yani, bylece 7000 yl nce Trkler'in yaad blgede Trkler tarafndan yaplm olduu sanlan herhalde, deil mi, aratrlmadna

gre, bir piramit var Msr piramitlerinden 2000 yl nce. Bugn Msr piramitleri, aradan bunca yl gemesine ramen byk bir eski uygarln belgesi, simgesi, eseri olarak kabul ediliyor, onlardan 2000 yl evvel Trkler'in yapt bir piramit gerei ortaya karsa, gerekten sizlerin ve baz insanlarn ileri srd gibi tarih yeniden yazlacak demektir. (...) Tarih yeniden yazlabilir ama, tarihe sahip kmak nemli. Buna politikaclarn, bilimadamlarnn, gazetecilerin, Trk aydnlarnn sahip kmas ayr bir ey. nmzde ok deerli bir gerek olabilir; o gerei biz grmezden gelirsek, gzmz kapatrsak, kastl grmezsek hibir anlam yok. MISIR HYEROGLFLERNDEK TRKE GZEM ? Haluk Tarcan- Efendim, ok teekkr ederim. Bir tek ey ilve edeceim. Msr hiyeroglifleri doru olarak okunmamtr, ilerinde okunmam pek ok kartular vardr. Kzm Miran bunlarn 184'n Trke olarak okumutur. Hulki Cevizolu- Ne km orada? Trke olarak okumu, yani Msr primatlerinin iindeki Msr ekil Alfabesinde, hiyerogliflerinde Trke harfler ve kelimeler mi km? Haluk Tarcan- Dorudan doruya Orta Asya'daki damgalar Msr'da gryoruz.

8 ~
Hulki Cevizolu- Ne demek oluyor bu? Haluk Tarcan- Yani, ne oluyor? Msr'a Trkler gitmilerdir ve orada eyin kayna aranr... Hulki Cevizolu- Gidebilir, ne var bunda? Haluk Tarcan- Bir dakika, Msr eylerinin, sorduunuz sual ok gzel, Msr uygarlnn nereden geldii belli deildir. Kzm Miran'n bunu okumasyla... Hulki Cevizolu- Daha ok byle bilim kurgularla uzaydan geldii, o piramitlerin ite ok stn gler tarafndan yapld varsaylyor, nk normal dnya bilimiyle aklanamyor, o zaman bir bilinmeyene ykleniyor anlam. Haluk Tarcan- Hlbuki, Orta Asya'da gryorsunuz. O grdnz piramit 300 metre yksekliindedir, muazzam bir eydir. Ve ben inanmadm, yeniden sordum, "Evet, piramit 300 metre yksekliindedir" dediler. Bunu yapan Trkler'in oraya gidip Msr'da byk piramitler yapmas kadar normal bir ey olamaz. 184 tane yazt okunduuna gre; dnn, 184 tane yazt eer Greke olmu olsayd yer yerinden oynayacakt. Fakat Trke olduu iin ve bizde maalesef bu bilgilerin dorulanmas iin, kafamzn iini Bat ambargosuna soktuumuz iin bekliyoruz ki Batllardan bir tanesi "evet, byledir" desin diye. Artk bundan vazgememiz lzm. Hulki Cevizolu- Sadece Bat deil, kendi kendimize koyduumuz da bir ambargo var galiba. Haluk Tarcan- Evet. Hulki Cevizolu- Evet, ok teekkr ediyorum size. Sayn Bozkurt Gven, sizin son szlerinizi rica edeyim. PROF.GVEN: "TARH YENDEN YAZILMALI" Prof.Dr. Bozkurt Gven- imdi tarih yeniden yazlmal, bu ihtiyac batan itibaren kabul ettik. Zaten tarih her dnemde yeni bulgularla, yeni... Hulki Cevizolu- Bu ihtiyac hissettiniz mi siz? Prof.Dr. Bozkurt Gven- Efendim?.. Hulki Cevizolu- Tarihin yeniden yazlmas ihtiyacn hissettiniz mi siz? Prof.Dr. Bozkurt Gven- Hissettim. Hulki Cevizolu- Neden? Prof.Dr. Bozkurt Gven- u bakmdan: nk... Hulki Cevizolu- Siz bir bilimadam olarak gvenmiyor musunuz tarihe? Prof.Dr. Bozkurt Gven- Hayr hayr, onu aklamaya alyorum.

Tarih yalnz bu konuda deil, tarih her dnemde yeni bulgularn altnda yeniden yazlmaktadr ve yazlmaldr. Yani, tarih bir defa yazlmakla bitecek bir bilim deildir. Tarih, yeni bulgularla daima yenilenir, yeniden yazlr, yani yalnz bu konuda deil. Tarih, yazld gnden bu yana

88
yeniden yazlmaktadr. Bu yeni bir ilke deildir. Ama bu mnasebetle tekrarlyoruz ki, yeniden yazlmaldr ve yazlmaya da devam edecektir. Bu, tarih biliminin doasnda var. Yeni bulgularn nda tarih yeniden yazlr, yeniden yorumlanr. Hatta, yeniden yorumlanmasnda, o gnn ideolojisinin de bir miktar katks vardr. Yani toplumlar neyi bulurlar? Bulmak istediklerini, inandklarn bulurlar. Hatta, eer bir gerekten sz edilebilirse, gerekler bizim inandklarmz yanstr. Bilim bununla savar, buna kar kar. Ama bilimadamnn asl grevi, bir tezi irdeleyebilir, ama bir gr kantlamaktan ziyade onu ortaya koymaktr. Ben byle bir tezin bu kadar, yani tarihte bu kadar byk devrim yapmas beklenen bir tezin byle bir toplantda, sizin programnzda Trkiye'ye duyurulmasnn yararl olduunu sanyorum. Ama, bugn veya gelecek hafta Kzm Bey buraya geldii zaman, bu sorunun kkten ve de kalc bir ekilde halledileceini sanmyorum. Yani, bu tezler byle karlkl bir televizyon programnda tartlmakla zmlenmez; bunlarn aratrlmas, yaynlanmas vesaire gerekir. Ve bunu yaparken de unu grmemiz lzm ki, karmzda ok yaygn bir yanlg vardr. O yanlgnn ortadan kaldrlmas iin ok uramak, ok belge ortaya koymak ve biraz da sabrl olmak gerekir. nsanlar kanaatlerini bugnden yarna deitirmiyorlar, onun iin phe esastr. Biz belki bu srada bu pheyi bilimadamlarnn kafasna iletmek durumundayz. Bu phe varsa aratrma ihtiyac doar ve bu da bizi yeni ufuklara doru gtrebilir. Yani, ben bunun yararsz bir toplant olduu kansnda deilim, ama sorunun burada zmlenecei kansnda deilim. Uyarmak lzm kurumlar, hkmeti, tarih kurumlarn, niversitelerini, tarihileri vesaireleri. Bugn bir Rektr dinledik, bakn, kendi inisiyatifiyle neler yapmaya alm ama, kendi blgesinde dahi ne gibi glkler karlayor. nsan yalnz akl bir varlk deil, nk insan aklletiren bir varlktr. Yani, rasyonelize etmekte bizden daha stn bir varlk yoktur. Hepimiz bu kategoriye dahiliz. Hepimiz inandmz eyleri savunuyoruz, ama bir sre sonra gryoruz ki bu inandmz eyler yanltr. Bat dnyas bu kadar bilime aktr, ama 16. yzyla kadar Aristo'nun her dediini kabul etmitir, ama Aristo'nun yanllar ortaya ktktan sonra bilim gelimeye balamtr. Yani, aa yukar 1000 yla yakn Aristo'nun syledikleri hem medresede, hem Bat niversitelerinde gerein tek simgesi gibi kabul edilmitir, tek kayna gibi kabul edilmitir; ondan sonra da onun yanllar ortaya konarak bilim geliebilmitir. Tarihte de byle olacaktr. Yani, iyi bir balangtr. Ben de Kzm Bey'in gelmesini ve onun tezinin burada tartlmasn merakla bekleyeceim ve izleyeceim. Hulki Cevizolu- Tabi, Sayn Kzm Miran'n Ceviz Kabuu programna dayanarak grlerini kantlamak gibi bir eye ihtiyac yok ya da Sayn Haluk Tarcan'n. Bunlar daha nceden kendi iddialarna gre kantlanm zaten. Ama, bunlarn duyurulmas konusunda bir sknt var. 1388'den beri, Sayn Haluk Tarcan dedi ki, bize ambargo vard. nk bu

89
resm, dnyadaki, dnyann koyduu resm tarih tezine aykryd. eitli nedenlerini sayd. Bu programda tarih bilgiler, tabi buras bir lboratuvar ortam olmad iin kantlanamaz ya da rtlemez. Ancak, buras bir tartma ortamdr, dncelerin ifade edildii ortamdr. Pek ok bilimsel bulu, gr, tez, hipotez burada gndeme gelir. Medyann grevi de budur. u ana kadar, u dakikada bile gelen mesajlara bakyorum, izleyicilerimizden gelen mesajlara baknca (kimileri 15-

16 yanda, bir tane 14 yanda; okumutuk) "Babamla birlikte seyrediyorum, bu Trkler'in tarihi derinliinden yararlanmaya alyorum" diyenler, "iki ocuk annesiyim, oturdum seyrediyorum" diyenler var. Hakikaten duygulandrc mesajlar geliyor, bunlar sizler adna. Baz konularda anlaamasanz dahi sizler adna bence gurur verici mesajlar. Demek ki, almak isteyen, bilgiye komak, kavumak isteyen insanlar iin sizin verdikleriniz yzde yz kabul edilmese de yerine ulayor; bu ok nemli bir ey. Bunlar yapmaya biz devam edeceiz. Prof.Dr. Bozkurt Gven- ok ksa bir cmle; byle ounlukla, hani anlaamaz gibi durumda gzktk. Ama ben, birok konuda nelere katldm ok rahatlkla syledim. Katldm hususlardan bir tanesi, Orhun Antlarnn 730'lara tarihlenmesi veya 570'lere tarihlenmesi mmkndr. Tarihlemelerde 100 yllk, 200 yllk hatalar, hatta 1000 yllk hatalar yaplmaktadr, bu mmkndr. Sayn meslektamn yahut ite arkadamzn bu konudaki grn ok rahatlkla kabul edebilirim, olabilir. Ama, bunun olmas, kendisinin 15 bin yllk, 10 bin yllk bir Trk Kltr veya Trk grnde beni ikna edememitir. Ama, katldm noktalar da ok rahatlkla iaret etmeye altm. Hulki Cevizolu- Peki, ok teekkr ediyorum her ikinize de. Haluk Tarcan- Efendim, ben teekkr ederim, hi olmazsa ikinci defa televizyondan halkmza seslenmek imknn bulduk, onun iin hem teekkr ederim, hem de size minnetlerimi sunarm. Hulki Cevizolu- Estafurullah, sa olun. Deerli izleyiciler, ortaya kan bir gerek var, kesin gerek; dier konularda henz net bir sonuca ulalamasa bile bir konuda net bir sonuca ulald, o da u: Biz kendi tarihimizi yabanclardan reniyoruz; hem Sayn Haluk Tarcan, hem Prof.Dr. Bozkurt Gven, hem dier konuklarmz bunu kabul ettiler, buras kesin. Kendi tarihini yabanclardan renen bir ulusun bana ok eyler gelir. nk yabanclar size bunu, "bilim" ad altnda da olsa nasl anlatrsa, kastl ya da kastsz, bilerek ya da bilmeyerek nasl verirlerse siz o ynde gidersiniz. nk, hani enol Gne'in ok eletirildii zaman Dnya Kupasnda syledii bir sz vard, kimden duyduysa ok gzel bir sz; "nmze k tutun dedik, gzmze tuttunuz" demiti enol Gne. imdi bu bilimin n Batl'lar bizim gzmze tutup, gzmz kamatrp bizi kr etmeyi amalyorsa, biz o yolda yalpalayarak gideceiz. Bu ak ve kesin. Bu n nmze tutulmas, Trk insannn nne tutulmas, mutlaka Trklerin dnyadaki en stn kltrel varlk olduunu kabul etmek gibi bir

90

iddias herhalde kimsenin yok, ama bu bilimsel gerekler var ise, doruysa bunlarn stnn rtlmesine de kimsenin raz olmamas gerekiyor. nk, birka kez vurguladmz gibi, bu tartmalarn gnmz Trkiyesinin ve gnmz dnyasnn siyasal, ekonomik, gvenlik ve diplomatik boyutta sonular var. nk, politikaclar btn dnyada skt zaman, tarihi tarihilere brakn" diyor, ite tarihiler de diyor ki, biz bunlar sylyoruz, kimse dikkat etmiyor, Ceviz Kabuu bunlara dikkat ediyor, sizlerin nne getirdi. Anlalan ve grlen o ki, haftaya da bu burada gndeme gelecek. Anlalan ve grlen deil ama, bir umut olarak sylyorum sabahn bu saatinde, saat 5'i 34 dakika geiyor, umuyorum haftaya daha erken bir saatte karnzda oluruz ve daha erkenden bu konunun iine girmi olursunuz. Prof.Dr. Bozkurt Gven- Tek bir cmle; Bat'nn kaynaklarna veya verilerine pheyle bakabilirsiniz. Ama, bilimin deimeyen bir yntemi vardr, o ynteme de sadk kalmak zorundasnz. Bir eyi reddedebilirsiniz ama, yntem konusunda hepimizin anlamas lzm. Bilimin, sosyal bilimlerde, fen bilimlerinde tek deimeyen bir yntemi vardr. Biz sosyal bilimlerde yntem icat etmeye kalkarsak bir yere varamayz. Yntem tektir, ona da saygl olmamz gerekiyor. Hulki Cevizolu- Peki, ok teekkrler. yi sabahlar, hoa kaln efendim.

2.BLM (DNYA UYGARLIININ KURUCUSU OLARAK TRKLER-2)

KZIM MRAN'DAN OK AIKLAMALAR'

* Ceviz Kabuu Program, ATV Televizyonu, 6 Temmuz 2002.

93

89

SUNU (Hulki Cevizolu)- yi geceler efendim. Bu gece, geen haftann devam niteliinde, ama geen haftadan daha detayl ve daha ok merak uyandran konular tam uzmanndan reneceiz. Konumuza gemeden evvel, anonslarmzdan biliyorsunuz, haber deeri olan baka bir konuyu sylemek istiyorum. "DNYA KARDELK BRL" VE HZ.MEVLN'NIN RUHU ! Bizim programmz srekli izleyenlerin yakndan bildii gibi, birka programmzda Dnya Kardelik Birlii'yle ilgili konular ele almtk. Ankara stdyomuzda konunun uzman bir lahiyat Fakltesi Dekan Profesr, bir yaync yazar, bu Dnya Kardelik Birlii hakknda arpc aklamalarda bulunmulard. Dnya Kardelik Birlii Vakf ve bunlarla ilgili olan bir dernek, bundan sonra "Ceviz Kabuu" programnda ve ATV'de Dnya Kardelik Birlii'yle ilgili yayn yaplmamas iin mahkemeye bavurmular. ok ilgintir; imdi ben size bu kitaptan, el altndan datlan bu kitaptan, yorum yapmakszn baz blmleri okuyacam. Bunlarn at dava, nmzdeki Sal gn, 9 Temmuz Sal gn saat 11.30'da stanbul'da Kadky 5'inci Asliye Hukuk Mahkemesi'nde balayacak. Mahkeme'ye tabi ki bir ey demiyoruz, ama bizim srarl davetlerimize ramen savunduklar ve el altndan faaliyette bulunduklar bu konuda gelip stdyoda aklama yapma cesaretini ne bu vakfn ve dernein bandaki kii, ne onun yardmcs bu cesareti gsteremedi. Bundan sonra da bu stdyo onlara ak; az nce de ekranda da grdnz ve yelerine dattklar bu "Bilgi Kitab"'n burada savunabilecek iseler bu stdyo onlara da ak. karlarnda uzmanlarla birlikte burada kendilerini bekliyoruz. Yani Ceviz Kabuu, sonu olarak objektif yayncln her zaman srdrecek ve bu konuda da yayn yapmaya yasalar erevesinde devam edecek. imdi baknz, Dnya Kardelik Birlii denen vakfn ve Dnya Kardelik Birlii denen dernein "Bilgi Kitabfnda ("Bilgi Kitab" adl kitap, Vakf Bakan Vedia Blent ns orak imzas tayor. -HC) neler var? Bu vakfn banda, Vedia Blent ns orak isimli, Hz. Mevlna'nn ruhunu tadn syleyen ve kitapta da yazan bir yal kadn var. imdi baknz, bu yazdklar "Bilgi Kitabfnn, kutsal kitap dedikleri "Bilgi Kitabfnn nsz'nde neler yazyorlar? "Bu kitap, evrensel dostlarmz tarafndan "Bilgi Kitab" ismi altnda verilmitir. ndirildii kaynak, direkt Rab kanal Alfa'dr ve tm din kitaplarnn indirildii kutsal odaktan yazdrlmtr. Ancak, dinler devri oktan kapanmtr. Gksel dostlarmz artk bizlere tm hakikatleri anlatarak tabulamay ortadan kaldryorlar." Yani, bunlara gre dinler devri ortadan kalkm, ama kendileri yeni bir din getiriyorlar, bu din de uzay dini. Bu "Bilgi Kitabfnn iinde bunlar ayrntyla yer alyor.

J5

imdi baknz, yine nsz'n karsnda bir sayfa var. Burada, uzaydan, uzayl dostlarndan mesaj almlar, mesaj veren de ayn kii, alan da ayn kii, yani bu vakfn bakan Vedia Blent Onsu orak isimli kii. 2.3.1993, saat 09.05'te bu mesaj almlar. yle yazyor: "Merkez Btnlk'ten bildiridir, Mevln'mza verilmek zere mesajdr" diye el yazs var, gryorsunuz ekranda. Bu el yazs aada var, (Reji'ye seslenerek) ocuklar gsterelim, sayfann sonunda, mesaj alan Vedia Blent ns orak'n imzasn ve adn tayor. Yani, mesaj kendi kendisine vermi burada. Bu kii kim imi? urada altn izdiimiz, stn izdiimiz blmler var, kendi szleri, okuyorum: "u anda dnya, isminizin Vedia Blent ns orak olduu bu dnemde, eski isminizin Mevlna Celaleddin Rumi olduu Realite Btnlmzn zel arivinde filidir." Yani, uzayda filemiler Vedia Blent ns orak'. Eski ad Mevlna Celaleddin Rumi imi, u anda onun ruhunu tayor Dnya Kardelik Birlii.

Baknz, bu kitapta "dinler devri kapanmtr" diyor, ama dinlere hakaret ediyor. rnein, Kur'an' Kerim iin diyor ki "dejenere olmutur." Aynen okuyorum, hi yorum yapmyorum: (1984 Vinci ay, fasikl 1, "Bilgi Kitab" sayfa 1." Buray da grelim ocuklar.) "Hlbuki, o kutsal kitaplar sonradan esas gayelerinden saptrlarak dejenere edilmilerdir. imdi ilk kitap ile son kitap arasndaki tm kitaplar bu kitapta birletirilmitir ve evrene tek kutsal kitap olarak hediye edilmitir." Yani diyorlar ki, son kitap Kur'an' Kerim dahil hepsi dejenere edilmi, Kur'an' Kerim onlara gre bozulmu, ama bu 1500 yesi olduu sylenen ve aralarnda, mahkemeye verdikleri yazda belirttikleri zere, yeleri arasnda avukatlarn, mimar, mhendislerin olduunu ileri srdkleri bir vakf, bir dernek. imdi buna amyorum; birtakm insanlar kar, ben oyum, buyum, unun ruhunu tayorum, uzaydan kitap aldm, verdim diyebilir. Ama, ardm ve merak ettiim u, bunun haber deeri olmas nedeniyle sizlerle paylayorum: Trkiye Cumhuriyeti Devleti'nde bu kitab yazan, bunun kutsal kitap olduunu, Kur'ann dejenere edildiini, dier dinlerin devrinin kapandn ve kendi kitaplarnn kutsal kitap olduunu syleyen ve elimizdeki baz baka bilgilere gre -burada aklamak istemiyorum, belki mahkeme boyunca aklayacaz- baka aratrmalardan gemi bir insan, baz salk skntlar olan bir insan Trkiye'de dava aabiliyor. una ayorum: Ben kutsal kitap aldm diyen Amerika'da ok Isa var, sokakta Dunlara deli diye bakyorlar. Bugn, en ok sa'nn olduu yer Amerika galiba. ngiltere'de de Hyde Park'ta, Speakers Corner'da, yani serbest konumaclarn olduu kede kendini Allah, peygamber, sa'nn ruhunu tadn ileri sren insanlar var, onlara o toplumda o gzle bakyorlar. imdi Trkiye'de de bir Hasan Mezarc kmt, ok iyi hatrlarsnz, "Ben mesih'im" dedi, bana gelmeyen kalmad. unu merak ediyorum: Acaba Hasan Mezarc eline byle bir kitap alp, benzer bir kitap alp piyasaya ksayd, ite bu da benim kitabm, ben bunu uzaydan, dostlarmdan, evrensel btnlkten aldm deseydi, amiyane deyimle, yrtacak myd, kurtulacak myd bu iten? Yani, Hasan Mezarc'nn suu

95

sadece "ben meinim" demesi, ama elinde bir kitabn olmamas myd diye insan hakikaten espriyle merak ediyor. Allah herkese akl fikir versin. Ama, benim anlayamadm u, bir kez daha tekrar ediyorum: Yzde 99'u Mslman olduu sylenen (herkes istedii dinden olabilir, dinsiz olabilir, o ayr) byle bir lkede, bu lkenin kutsal kitabna hakaret edilecek, dejenere olduu ileri srlecek bir kitapta, ite burada belgesi, ve bunlar dava aabilecekler. Dava amak da Anayasa'ya gre herkesin hakkdr, bunu da belirtiyorum, ama bu faaliyetlerini srdrebilecekler. Yani, Trkiye bu kadar babo mu? Trk hukuk sisteminin iindeki insanlar bugne kadar bu faaliyetlere nasl bakmlar merak ediyorum, bir gazeteci olarak da bu merak bizim hakkmzdr diyorum. Evet, bu konularn Ceviz Kabuu'nda ve ATV'de konuulmamas iin atklar dava 9 Temmuz Sal gn Kadky 5'inci Asliye Hukuk Mahkemesi'nde 11.30'da grlecek. (NOT: Tedbir yani sansr istemleri daha nce mehkeme tarafndan reddedilmi; ama o anda haberi bana henz ulamad iin bu durumu bilmeden aklama yapyorum. -HC) Davaya bir ey diyemiyorum, diyemeyiz de zaten, herkesin hakkdr. Ama, birtakm insanlar her eyi syleyecek, kitaplar karacaklar, yazacaklar, gazetecilik mesleinin z olarak siz bunu tarttnz, gndeme getirdiiniz zaman ve stelik de onlar da ardnz zaman nnze mahkeme karyoruz diyorlar. imdi buradan bir kere daha tekrar ediyorum; sylememe de hi gerek aslnda, tabi ki Trk yasalarna sayglyz, herkes saygl olmak zorunda; ama yasalar erevesinde bu konudaki programlarmz srdrmeye devam edeceiz. Bunu herkes bilsin istiyoruz. Gazetecilik yaptmz srece, bu meslein onurunu hibir sansre tbi olmadan srdreceiz. Efendim, baka davalar aacaklarn da sylemiler. Biz buradayz, ATV'nin merkezi burada, Trk hukuk sistemi de burada, bu dier dinlerin dejenere olduunu syleyen, tek kutsal kitabn bu ("Bilgi Kitab") olduunu ileri sren bu insanlar da burada. Nasl byle faaliyette bulunuyorlar; Cumhuriyet Devleti'ni ynetenlere ve hukuk sistemi iindeki herkese havale ediyorum, biraz da Allah'a havale ediyorum, Allah akl fikir versin.

imdi bu gece neleri ele alacaz, ona bir bakalm. (Programda ele alnacak konularn VTR'si -video grnts- gsterildi) DNYA UYGARLIININ TEMELNDE TRKLER M VAR ? Hulki Cevizolu- Evet, bu anonslar karnza gelmiti dn ve bu gn. imdi gerekten Trk Tarihi'ne. aslnda dnya Tarihi'ne nemli bir belge olacak, k tutacak bu bulgular bu gece ele alacaz. Gerekten yazy Smerliler deil Trkler mi buldu ya da Smerliler Trkler miydi? Bu, u demek. Eer bunlar doru ise, dnyadaki uygarlklarn temelinde Yunanllar, Yunan Uygarl deil Trk Uygarl yatyor. "Kd Trkler buldu" diyor Kzm Miran. Kd Trkler bulduysa, gerekten uygarln temelinde de Trkler var anlam kyor. Latin

97
alfabesinin ve bugnk Avrupa Uygarl'nn temelinde de Trkler olduu, Avrupa Uygarl'n Trkler'in kurduu gerei ortaya kyor. Bakalm bunlar doru mu? Bu iddialarn sahibi, bugn 83 yanda olan ve iki gn nce de ya gnn kutlayan Sayn Kzm Miran stdyomuzda. Ho geldiniz Sayn Miran. Kzm Miran- Ho bulduk efendim. Hulki Cevizolu- Kzm Miran'n yannda da aratrmac yazar Sayn Turgay Tfekiolu var. O da bu konulardaki aratrmalaryla tannyor. Aslnda Sayn Kzm Miran bile yeterince tannmazken, Turgay Bey iin tannyor demek de ok doru gibi gelmiyor. Trkiye'de bu tr aratrmalar yapan insanlarn tannmas, televolelerden ve magazinlerden frsat bulup araya girmesi gerekten g. Zaten 83 yana gelmi bir insan da (kitaplar var, yaynlar var) insanlar tarafndan bilinemiyor, bulunamyor. nk, kamuoyu nne kendilerini karp da anlatamyorlar, bilim dnyasnda da tartamyorlar; imdi tartacaz. Evet, sizi tanyalm Sayn Kzm Miran, siz kimsiniz? ok ksaca, Trk msnz, yabanc msnz; onu bir renelim. Nerede doduunuz? Sonra, bu aratrmalarnzn zelliini rica edeceim, soracam. KZIM MRAN'IN KML Kzm Miran- Efendim, ben k Trkistan diyorum, ark Trkistan yahut Dou Trkistan deniliyor, onun Kulca ehrinde dodum. Fakat aslm oral deil, aslm Sibiryal ve bize Tmenlik diyorlar. Tmenlik lehesi de bugnk Kazakayla Tatarca arasnda bir yerde bulunuyor, yani ayr bir lehemiz var bizim. 1935 ylnda dedem beni Trkiye'ye getirdi, Boazii Lisesi'ne yerletirdi. Oray bitirdikten sonra Teknik niversite'ye girdim. kinci snf bitirdikten sonra, o zaman dil renmek zere Berlin'e gittim. Fakat, Berlin'de "Technisch Schule", yani mhendis mektebi msait artlarla beni kabul edecek oldu, onun iin orada okuyup mektebi bitirmeye karar verdim. Fakat o da nasip olmad, nk Almanlar harbi kaybettiler, ben de Trkiye'ye dnp 1947 ylnda bizim T'den mezun oldum. Hulki Cevizolu- naat mhendisi. Kzm Miran- naat mhendisi olarak. Tabi Almanya'da altm, svire'de altm ve Trkiye'de altm. Benim asl alanm elik konstrksiyondur. Fakat, hobi olarak baladm bir konu vard, ok uzun seneler ben bunun zerinde altm ve imdi asl mesleim o hobi alan hline geldi; bu da eski Trkler'i aratrmak. Hulki Cevizolu- Peki, size hemen, bu szlerinizi duyunca programn banda yle bir eletiri gelebilir: "Tarih bir hobi meselesi midir? Bu kadar tarihi ve profesr, bu kadar uzman var iken, inaat mhendisi olup da "benim hobimdir tarih' diyen byle insanlarn ortaya koyduu aratrmalara Hulki Cevizolu niye ok aklamalar desin, ne alkas var? Herkes iini yapsa iyi olmaz m?" diye sorarlarsa ne derseniz?

98

Kzm Miran- imdi burada yle bir durum var: Normal olarak ilim denen eyi niversitelere ait zel bir ey olarak grrler. Yani, eer niversitede siz bir doktora tezi yahut bir ey hazrlayacaksnz, muhakkak suretle o niversite kadrosunun ele ald konularda zerinden hareket etmek mecburiyetindesiniz. Aksi hlde size ne doktora yaptrrlar, ne de mezun ederler, yani siz, mevcut bilgiler zerinden gitmek mecburiyetindesiniz. Hulki Cevizolu- Yani, mevcut bilgileri tekrar ederek; yle mi? Kzm Miran- Tekrar deil, onlara katkda bulunarak, hatta onlar kuvvetlendirerek... Hulki Cevizolu- Sizinkiler mevcut bilgilerin dnda bambaka bilgiler mi? Kzm Miran- imdi benimkinde yle: Ben niversite mensubu olmad iin serbest konuabilen bir insanm. Hulki Cevizolu- Tamam, ok gzel. Ama, serbest konumadan ncesine dnelim. Konuabiliyorsunuz ama, sizi konuturacak kadar bilgilere hangi bilgiyle sahip oluyorsunuz? Yani, siz bu konuda aratrma yapacak bilgiye nasl kavuuyorsunuz? Kzm Miran- Mesel, imdi nasl baladm diyeyim; burada siz merak ediyorsunuz, Trkoloji alannda bir eyler renmek istiyorsunuz. Benim o zamanlar ilk balarken ele aldm kitap, Dil Kurumu'na bir vesileyle gitmitim... imdi bunun evveliyat var, anlatmas ok uzun srecek, ben burada ksa kesmek iin ey yapyorum... Hulki Cevizolu- rnek olaylar merak ediyorum, ama nereden olduunu genel erevede syleyebilirsiniz. Yani bu bilgiyi, aratrma bilgisini nereden aldnz, nasl aldnz; onu renirsek vereceiniz bilgilerin salkl olmasna o gzle bakarz. Kzm Miran- imdi mevcudu tetkik edeceksiniz. Yani, bir eyde bir eyler yapmak istiyorsanz, imdiye kadar insanlar ne yapmlar bu alanda, bunu ele alacaksnz ve burada tenkit edilecek noktalar varsa bunlar yakalayacaksnz. Ve siz ne yapabilirdiniz? O adam byle yapm, yanl yapm, sen ne yapabilirdin; bunun zerinde duracaksnz. Ve siz bir zme ularsanz yepyeni bir ey kyor ortaya. Yani, bu alan daima tenkitle balayan bir alan oluyor. Ben de yle baladm. Ben Sibirya yaztlarn aldm, baktm; okumular, yanl manl okumular. Bir yerde bir sz bir manada kullanyor, br yerde baka bir manada kullanyor. imdi ikisinin yazs da farkl, bilmem ne. imdi hatalar bula bula bunlar dzeltmeye baladm ben. Bu hatalar dzeltip bu kitab, elimdeki kitab nasl ie yarar hle getiririm diye almalar yaptm. Hulki Cevizolu- Evet, sonu olarak unu syleyebilir miyiz: Kendim ala ala bu bilgiye sahip oldum ve herkesten farkl... Kzm Miran- Tabi. ANA TEZ: "DNYADAK TM ALFABELER TRK ALFABES'NE DAYANIR Hulki Cevizolu- Gelen eletirilere gre de bu sorular belki tekrar ederek soracaz. Balang olarak unu rica ediyorum: imdi gecenin bu saatinde izleyicilerimiz, yayn ncesi bize gelen mesajlardan grdk ki ok byk bir ilgi var ve merakla da sizin ne diyeceinizi bekliyorlar. Bekleyen izleyicilerimize hemen il gibi unu vermenizi rica ediyorum: Sizin ana teziniz ve ana bulgularnz nedir, bu gece neyi tartacaz? Siz neyi buldunuz? Ayrntlar daha sonra konuacaz, ama nce unu birka cmleyle bize aklayn ltfen. Kzm Miran- Benim ana bulgum, btn dnyadaki alfabelerin Trk Alfabesi'ne dayanddr. Alfabe demek medeniyet demektir. Yani, hibir medeniyet alfabesiz kurulamaz. O hlde, bu medeniyetleri kuran insanlar da, yani Trklerdir diyebiliriz aka, nk alfabe Trkler'e aittir. imdi bunlar, Trkler niye alfabe yaptlar? Mesel Smer yazsn alalm veyahut da ince'yi alalm; imdi bu inliler de altlar alfabeye, ayn usulle gittiler, Hiyerogliflerle baladlar, bir alfabe kmad. Smerli'ler de baladlar, bir alfabe kmad. imdi bunun sebebi u: Trkler, konumaya baladklar andan itibaren yazmaya balayan bir halk. Yani, bunlarn bu alfabeleri yle 2-3 senede gelimi, 1000 senede gelimi ey deil, binlerce ylda diliyle beraber gelimi, en kolaylkl

hle evrilmi bir durum. Bunu biz bugn aka grebiliyoruz trl yaztlarda. Bakyoruz ki, adam byle balam... Mesel bugn Trkler'in dili yle: Nasl gelimi? Dnyada hibir dili takip edemiyorsunuz Trkler'inki dnda. Trkler'in bugn dillerini takip ettiimiz zaman gryoruz ki, ilk nce bugn "izole diller" diyorlar, mesel ince, Vietnamca gibi, bu diller eklinde Trke balam. Sonra "tasefi diller" diyorlar, Avrupa dilleri ve Arapa dilleri, Trke'de bu dil ayarnda bir konuma devri balam. Hulki Cevizolu- Evet, "Btn alfabeler Trk Alfabesi'ne dayanyor, Medeniyetin temelinde Trkler var, Trkler kurmutur" diyorsunuz. Ana tezleriniz iinde baka ne var? Kzm Miran- Bir de tabi kltr, her yerde Trk kltr. Mesel bugn ben Avrupa'daki btn dillerde ok sayda Trke sz buluyorum. Bunlarn banda _ ngilizce geliyor, hatta baz ngilizce eylerin gramer kaideleri bile -'<e. Yalnz, bu rk baka bir rk, baka bir rk olduu iin kendine gre ey yapyor. Mesel Trkler kmelenen dil hlinde gelimiler, ge s: -misler. imdi ngilizler gibi eyler Trkler'den aldklar bilgileri baka s e - :e rk yaplar itibaryla baka bir yola sokmular. Mesel size misaller erefe irim imdi de ngilizceden ama, bunlar benim kitaplarmda uzun uzun gterilmitir. Hulki Cevizolu- Bu konuda yazlm ka kitabnz var? Demin :z:e:~ ~ z ... Kzm Miran- Benim 41 tane kitabm var. Hulki Cevizolu- Bu konular zerine?.. Kzm Miran- Hayr, srf bu konuda deil, btn bu alfabelerin geliimi olsun. Trkler neydi, nasl oldu, ne yazdlar, yaztlar, neler brakmlar?.. imdi tarihte biz mesel ey olarak Herodot'u en eski tarihi biliriz; deil

mi?
Hulki Cevizolu- Evet. KZIM MRAN: "LK TARH HERODOT DEL" Kzm Miran- Herodot'tan nce Trkler tarih yazmlar ve etrafl tarih yazmlar. Herodot masalvari, hislerine gre bir tarih yazm. Hulki Cevizolu- Sayn Miran, yle eyler sylyorsunuz ki, ben ok ak syleyeyim imdi izleyicilerin aklndan geenleri, "Ceviz Kabuu'nda 83 yanda birisini bulmular, bunlar yllar nce de 93 yanda Cemal Kutay diye birisini bulmulard, imdi de Kzm Miran yle bir atyor ki, ilk tarihi dediimiz Herodot'tan nce tarihi Trkler var diyor, kusura bakmayn, amma da samalyor" derler. imdi.bunlar kantladnz takdirde mthi bir sonuca ulayoruz. Ama, kantlayamazsanz ok byk bir gerek d sylemde bulunmu oluyorsunuz. Herkesin aklndan geeni, ama bize ulap da sylemediklerini ben imdi size sylyorum, "Kzm Miran amma da atyor" derler. "lk tarihi Herodot'tan nce Trkler vard, hem de daha iyi, masal gibi tarih anlatmyorlard" diyorsunuz, evet. Kzm Miran- imdi bu byle deil. Benim btn sylediklerim teorik eyler deil, akldan atma eyler deil; ben yaztlara dayanrm ve yaztlar okurum, yaztlara gre konuurum. Hulki Cevizolu- te size bunlar, aklmza geleni syleyeyim, siz rahat cevap verin. HERODATTAN NCE 100 TANE TRK TARH VAR Kzm Miran- imdi mesel sylediim, Herodot'tan nce diyorum, bizim 100 tane tarihimiz var Herodot'tan nce ey yapan. Hulki Cevizolu- Kimdir? Kzm Miran- nre Binaba diye bir tarihimiz var, general. Bu, anakkale savan yapm adam, Fenikelilere kar. imdi bunlar... Hulki Cevizolu- Bu, Herodot'tan ka yl nce? Kzm Miran- M.. 516 yl. Bu, anakkale'de harp etmi adam. Hulki Cevizolu- Yanl anlalmasn, bu bizim anakkale sava deil. Kzm Miran- Bizim anakkale'de harp etmi adam, Fenike donanmasn yenmi adam. Hulki Cevizolu- Hayr hayr, Atatrk'n anakkale Sava deil bu, bu M.. 516. Kzm Miran- Milt'tan nce 500. Darius'la savam adam bunlar. Dairus'u biz yenmiiz, Herodot da yazyor bir taraftan, ayn eyi bizimkiler de yazyor.

imdi bunlarda. ..(Sesler anlalmyor)... deerlendirmeleri daima Trkler'in aleyhine olmu. Trkler'de bir ey grmemiler, "Bunlar vah bir kavimdir, byle ileri yapamaz" gibilerinden kendilerinde yaktrdklar usule gre ele alp onlar anlatmlar. imdi ben gsterdim ki, bugn Herodot Kros Seferini anlatyorsa, onun karsnda nre Binaba iki kitap yazm Kros Seferi hakknda, ikisinde de o Kros'un ldrlmesini. Ekim Kaan ldrm, kafasn kesmi. ey diyor ki, kafasn kesti, buldular, bilmem ne gibi birtakm masallar sylyor Herodot. Hlbuki, burada savan yapld belli. Adam, yani masal anlatmyor, btn vakay anlatyor. imdi Darius-1 Seferine gelince; Darius-1'i ta anakkale'den, o sava yeri olan rapa'ya kadar takip eden bir Generalimiz var. Btn vakalar; hani skit Seferi diyorlar, skit deil, bunlar Trk. Yani Trkler, banda yine nre Binaba var bu Darius'un bana bel. imdi nre Binaba'nn, tabi Darius'la harp etmiyor bu adam, nk d lkelerden gelen istilclara kar hakan harp etmek mecburiyetinde. O zaman bizim hakanmz yok. Trk kanununa gre, ancak 12 yllk sitrosun balangta hakan olabiliyorsunuz. imdi buna 2 yl var. O 2 ylda o generalimiz bu adam oyalam, bir gelmi, hcum eder gibi yapm, kam gitmi, bilmem ne yapm, sonunda gtre gtre bizim hakann mevzi ald yere kadar gtrm. Bunlar yazyor, yani Herodot'un yazdklarnn ok yerde aynsn yazyor. Fakat hibir garb, imdiye kadar olan limleri... (Sesler anlalmyor) bu ekilde yok, okusa da baka trl okumu, yorumlam durumda. imdi ben bunu son zamanlarda da mecmualarda da yazdm... Turgay Tfekiolu- Msaade eder misiniz Hoca'm? imdi Hoca'm tabi bu konularda ok geni bilgi sahibi, fakat ben sorunuzu halk olarak daha iyi anladm zannediyorum, halktan bir kii olarak.... Hulki Cevizolu- Bu konularda da siz hem Hoca'nn kitaplar zerinde alm bir insansnz; buyurun. D..493'TE TRK TARH NRE BNABAI Turgay Tfekiolu- imdi nre Binaba, Hoca'nn bilgilerine gre Doum'dan nce 530'la 493 arasnda yaam... Hulki Cevizolu- Yani M.., siz ona Doum'dan nce diyorsunuz. Turgay Tfekiolu- Milt zaten doum demek olduuna gre, Trke konumak iin doum diyoruz. imdi burada iki tane yazt var... Hulki Cevizolu- Ya da eksi diyebilirsiniz. Turgay Tfekiolu- Yani, Doum'dan nce, Doum'dan Sonra olarak Hoca'nn btn eyleridir. imdi burada efendim bir tanesi...

102

Hulki Cevizolu- Doum'dan nce ka dediniz? Turgay Tfekiolu- 530-493 arasnda yaam, iki tane de bunun yazt var. Bu yaztlardan bir tanesi, Taryat Yazt dediimiz, ite buyurun, Belleten'de 1982'de yaynlanmtr; (...) Bu orijinal metinleri gstermek istiyorum. Yani, u grdkleriniz Taryat Yazt'nn Orta Asya'daki bulunmu olanlardr, bunlar yaynlanmtr. Hulki Cevizolu- Neyi gsteriyor bu yaztlar? Turgay Tfekiolu- Bu yaztlar, Taryat Yazt, ite nre Binaba'nn iki tane kitap yazmtr dedii Hoca'nn, bunlar. nre Binaba da nde gelen komutan. Hulki Cevizolu- nre Binaba nde gelen Trk komutan, Herodot'tan daha nceki tarihi; yle mi? Turgay Tfekiolu- Evet. te elinizde de belgesi var. Bu belge ayn zamanda Belleten'de yaynlanm, u anda... Hulki Cevizolu- Bir dakika, bunun altnda diyor ki, "Taryat Kitabesi'nin Bat Yz." Ne demek Taryat Kitabesi, nerede bulundu? Kzm Miran- Taryat denilen bir yerde bulunuyor, Moolistan'da. smi Taryat.

Hulki Cevizolu- Bunu btn dnya bilim adamlar kabul ediyor mu u anda? KZIM MRAN: "BEN TENKT BLE EDEMYORLAR" Kzm Miran- Kabul ediyor, okuyamyorlar; yanl okuyorlar, okuduklar da yanl. Son defa bir Rus, Glanikov diye biri, yani tamamyla byle sama olarak okuyup kt. Yani, onlar ben tenkit etmek istemiyorum. sterdim ki, o adamlar beni tenkit etsinler, tenkit eden de kmyor. Ben kitaplarm yazyorum, ediyorum, yani imdiye kadar hibir alanda bir tenkit yok. Hulki Cevizolu- Ciddye mi almyor, bilmiyorlar m bunu? Kzm MiranBilmiyorlar. Hulki Cevizolu- Tenkit etmek iin konuyu bilmek gerekir. Kzm Miran- Bilmek gerek. imdi bunlar yalnz bilmek de deil, mesel ben Etrsk Yaztlan'n okudum, hibir tenkit yok. Ben Msr Hiyeroglifleri'ni okudum, hibir tenkit yok. Ne bileyim, ben eyteri Ebu Yazt okudum, Taryat Yazsn, hibir tenkit yok. Ama, bir Rus yar yamalak bir ey neretse, hemen bizim matbuata geiyor; ite size rnei. Hemencecik bu Rusu, ite okumutur mokumutur. Ne okumutur? Sama sapan szler, hibir anlam olmayan eyler. Bunlar ama, biz byk bir bulu, byk bir eymi gibi takdim edip... Ama, Kzm Miran bu Rusdan 30 sene evvel bunlar okumu... Hulki Cevizolu- Yani, siz bunlar 30 yl nce okudunuz ama, 30 yldr bunlar Trkiye'de bile kimse duymad; yle mi? Kzm Miran- Duymad deil, okuyorlar, fakat cevap veren yok. imdi buna da cevap veren yok, bunu da tenkit...

103 Hulki Cevizolu- Kimin cevap vermesini istiyorsunuz? Devlet kurumlarnn, rnein Trk Tarih Kurumu'nun mu cevap vermesi gerekiyor, yoksa herhangi bir niversiteden bir Hoca'nn m; kim? Bilimsel yntemi ne bunun? Kzm Miran- imdi unu syleyeyim ki, bugn btn dnyada olduu gibi, Trkiye'de de Trkoloji alannda alan insanlar ok az. Eskiden vard, Almanlarda vard. Mesel Almanlarda eski Trkologlar ince bilir, Hinte bilir, Arapa bilir, Acemce bilir, Trke bilir, btn leheleri bilir, byle adamlar vard, bunlar... Hulki Cevizolu- Siz ka dil biliyorsunuz? Kzm Miran- Ben esas olarak, Almanca en bata biliyorum, ngilizce biliyorum, Rusa biliyorum, dili byle biliyorum. Fakat, dier dillerden yararlanmazsanz Trkoloji alannda bir ey yapamazsnz. Yani, siz eer Latince'den bhaber iseniz, sizin aratrmalarnz gelir bir yerde dayanr, kalr. Yani, kendime aratrma alannda yardmc olacak kadar bu ilerle baa kabiliyorum, yani Yunancayla da... Hulki Cevizolu- Turgay Bey'in kitaplarnda da var, Turgay Bey'e soralm, siz mtevaz davranyorsunuz belki. Ka dil biliyor Kzm Miran? Turgay Tfekiolu- imdi Hoca'm, her eyden nce Orta Asya lehelerinin tamamn biliyor, en nemlisi btn bu yaadmz devirdeki Bat ve Trk lehelerini biimenin dnda, ntrke dediimiz ve bugn ite mmkn olduu kadar iine girmeye alacamz, bundan binlerce yl nce Trkler'in konumu olduu yazy da zmesi, onu bile bilmesi, bence btn bildii 14 dilin zerinde bir olay. Hulki Cevizolu- nk, Almanca. ngilizce... Turgay Tfekiolu- Herkes bunu bilebilir... Hulki Cevizolu- Almanca bilerek Trke yaztlar zemezsiniz, nk bunlar Almanca yazlmam. Turgay Tfekiolu- Evet. "TKEN ORMANI DYE BREY YOK" Kzm Miran- Bir ey sylemek istiyorum. Mesel Orhun Yaztlan'n alalm; imdi diyorlar ki, Orhun Yaztlar ite u bu, Trke. Bu Orhun Yaztlar'nn iinde ne Trkiye Trke'si var, ne Azerice'ye uyar, ne Kazaka'ya uyar. ne Krgzca'ya uyar, ne Tatarca'ya uyar, ne bakasna uyar; baka bir dil bu. Ama, siz btn bu Trk lehelerini bilirseniz, buradaki kavramlar kolaylkla kartabiliyorsunuz. nk, birinde olmayan... Mesel "ya" szn alalm, Trkiye'de ya deniyor,

tereya deniyor, Kazaklar "may" diyor. imdi bu gibi kavram geniliiniz olursa sizin, yani Trk lehelerini bilirseniz Orhun Yaztlan'n anlayp ey yapma kabiliyetiniz artyor. Burada mesel "tken yi." "tken ormanlar" diye bizde bir kavram vardr, sama bir ey. "tken" geerli demektir, "yi" de konstrksiyon

104 demektir, geerli kanun, geerli anayasa demektir bu. Yani, Trkler iinde geerli anayasaya sahip bunlar. Yani, olarn anayasas en stndr. imdi "yi" ne demek?.. Hulki Cevizolu- Bir dakika bir dakika Sayn Miran, "tken ormanlar" kavram m yanl? Kzm Miran- Tamamyla; yok yle bir ey. Hulki Cevizolu- Yani, yanl evirmiler bu yaztlar ve "tken ormanlar" diye gemite yllar nce, yzyllar nce bir orman vard, ad tkendi diye biliyoruz. Ama tken orman demek "geerli anayasa" demektir mi diyorsunuz? Kzm Miran- Geerli anayasa demektir. Yi, orman demek deildir. Yi, Trke'de sk demektir, bu sklktan ev skl kastedilmitir. "y" de diyorlar, mesel Altay eysine "altn y." y demek, ev demektir. "ymek" ylmak demektir. Evlerin yl olduu eye, onlarn bir konstrksiyonu vardr, onlarn bir kanunu vardr... Hulki Cevizolu- Peki, bakn, bir ey syleyeyim size, daha arpc bir konuya deinelim. imdi sizin bu iddialarnz ve bulgularnz kabul edildii zaman diyelim; doruysa demiyorum, nk siz doru diyorsunuz, belgelerim var diyorsunuz, bunun iin yle sylyorum: Bu iddialarnz, bu szleriniz kabul grdnz zaman baz slogan milliyetilikleri de belki yklacak. Kzm Miran- Tabi. Hulki Cevizolu- Acaba, onun iin mi hem Batllar bu aklamalarnza sahip kmyor, hem Trkiye'deki baz milliyetiler ya da milliyetilerin baz kesimleri size sahip kmyor? Diyorsunuz ki, 30 yl nce ben bu yazy zdm, televole programlarnda yer alamadnz iin kimsenin haberi olmad, onu da ben ekliyorum, 30 yldr size Trkiye'de milliyeti denen kesim de sahip kmam, nk tken orman denen kavramn bile yanl olduunu sylyorsunuz. Belki, ilerlediimiz dakikalarda greceiz, Trkiye'deki baz milliyetilerin de bildii baz sembollerin efsanelerinin ne kadar yanl olduunu syleyeceksiniz. O zaman... GKTRK DEVLET H OLMADI MI? Kzm Miran- imdi bir tek ey syleyeyim. Gktrk deniyor, Gktrk diye ne halk var, ne devlet var. Hulki Cevizolu- Yapmayn canm. Ne var peki? Kzm Miran- Yok yok. Tarihte bir yerde geiyor, imdi "gk" denen ey, bir yerde geen eyde... Trkler'de iki tane "k" harfi vardr; biri "k" diye okunur, biri "ik" diye okunur. imdi bu gk sz, ikisi de ayn k'yle yazlmam, bataki k harfiyle yazlm, arkasndaki ikle yazlm. Hulki Cevizolu- Yani ne oluyor? Kzm Miran- Bunun olmas gereken, gk deil kik. Hulki Cevizolu- Yani?..

105

Kzm Miran- Niye iki harfle? kik, Rabban demek, Rabban Trk. imdi adam diyor ki, daha Trk devleti kurulmam, yok ortalkta... Hulki Cevizolu- Rabban Trk ne demek? Yani, Tanr devleti mi oluyor? Kzm Miran- Bizde din ok nemli rol oynam, yani Trk Devleti'nin kuruluunda din nemli rol oynam. Aslnda Trk demek bir nevi din demektir.

Hulki Cevizolu- Sizin aklamalarnz, bir taraftan, tekrar ediyorum; kabul grd zaman, hem Trkiye'deki baz milliyeti kavramlar, sloganms... Kzm Miran- Yok ediyor. Hulki Cevizolu- Sloganms milliyetilii yok edecek, hem Batnn, Hristiyan dnyasnn, Avrupa'nn Trkler hakkndaki n yarglarn ya da kastl yarglarn yok edecektir. Kzm Miran- Yok edecek. Hulki Cevizolu- Yani, siz elinize bir tarih fras almsnz, hem Trkiye'deki sloganlara, hem Avrupa'dakilere birer izgi atyorsunuz. Kzm Miran- Evet, yle. imdi mesel yi zerinde durmak; yi, sk demek. imdi bunu Ruslar, Ruslarn kavramnda "ierni" derler Ruslar, o uzaklarda bir yerde bir halk yayor, ierni derler. Bu, Ruslarda bu bir mefhun olarak kafalarna yerlemi bir ey. Bu sk deince, hani sklklar, nedir? te orman, o Ruslarn yaad mntkada orman, ite buradan bu orman demek diye Ruslar kartm bunu. Fakat, Trk Tarihi'nde orman diye yi sz hibir yerde kullanlmyor, yoktur; yani ne gemiimizde vardr, ne geleceimizde vardr, hibir yerde yok. Turgay Tfekiolu- Ne kullanlyor orman yerine? Kzm Miran- Orman, orman deniyor. Yani yle sk denen, sk diye kullanyor yi sz, hlen kullanyor, sk demek. Sk demek evlerin skldr. Bir defa, "tkin yi" diyor, Orhun'da orman yok, yani plak arazi. imdi sen buray ormanlk diye tarif ediyorsun; bu bir rezalet. Hulki Cevizolu- Peki, biz bunlar nereden rendik? Gktrk Devleti yok diyorsunuz, ite unlar yok, bunlar var. Peki, bu var dediklerimizi, yani doru diyebildiklerimizi bize kim retti, Batl'lar m retti? Kzm Miran- Hayr, kendi tarihlerimiz yazyor. Hulki Cevizolu- Biz kendi tarihimizi, ama geen haftaki buradaki uzmanlar dedi ki, kendi tarihimizi de yabanc bilim adamlarmzdan reniyoruz. nk, Prof.Dr. Bozkurt Gven dedi ki, "ben de yabanc kaynaklardan reniyorum" dedi. Kzm Miran- Tabi, o hatamz var, ama ben imdi dorusunu okuyorum. Hulki Cevizolu- Turgay Bey bir ey eklesin, buyurun. Turgay TfekioluBir ey ekleyeyim. imdi efendim, nre Binaba... Hulki Cevizolu- Tarihi. Turgay Tfekiolu- Tarihi.

106

Hulki Cevizolu- Ne olduklarn da tekrar tekrar syleyelim. Turgay TfekioluTarihi, nde gelen komutan demek, ayn zamanda komutan... Hulki Cevizolu- Herodot'tan nceki tarihi bu. Turgay Tfekiolu- Herodot'tan nceki tarihi. Hulki Cevizolu- Evet. Turgay Tfekiolu- Elimizde iki tane bunun, Sineusut yazt var, Hseyin Namk Orkun sayfa 163'te yaynlamtr ok daha nceleri. kincisi Taryat Yazt, Belleten'de 184'nc sayda Ekim 1982'de yaynlanmtr. Bunlar Trkiye'de yaynlan tarihleri; ama bu her iki yazt da Orta Asya'da bulunmu yaztlardr. imdi bu yaztlardan nre Binaba'nn anlatt tarihi Hoca anlatyor. kinci tarihisi var kulland veya dayand, Bilgi Atun Ukuk. Bu, Doum'dan nce 565'te yaam, Tanyukuk Yazt olarak Hseyin Namk Okun, 99'uncu sayfada, buyurun, o da burada vardr. Yani, bunlarn hepsi, bu da bir taa vurulmu olan... Hulki Cevizolu- Taa yazlm yani, vurulmu dediiniz o. Turgay Tfekiolu- Evet. Bu Bilgi Atun Ukuk tarihimizin yazm olduu tarih. ncs, Yolu Tigin, yani saray tarihisi veya vakanvist olarak adlandrabiliriz, ite bunlar da Fin atlasnda, yani Orhun Yaztlar'nda Ta-1, Ta2'deki yaztlarmzda. Bir sonuncu tarihi de Hoca'nn dayand, Alp Erin'dir. Bu da Ommum Yazt olarak yine elinizdeki kitabn 127'nci sayfasnda Hseyin Namk Orkun'da verilmi olan yine Orta Asya'daki ta yazttr. Yani, burada size ben drt tane Hoca'nn dayand, tarihte Trk tarihisi olarak ismini verdii ve bunlarn da yazm olduu talar ortada. imdi iin garabeti u: Orta Asya dediimiz yer bir tarih cenneti diyelim, o kadar fazla orada kalnt var ki, imdi biraz sonra msaade ederseniz onlara gireceim, bizim dndmz veya bize aktarlann ok daha zerinde orada kalnt var.

Hulki Cevizolu- Bize aktaran kim? Yabanclar aktaryor. Turgay Tfekiolu- Gayet tabi. Olay u: 1936, Atatrk diyor ki, "Tarih Kurumu'nun Alacahyk'te yapt kazlar neticesinde meydana kard 5500 senelik madd Trk tarih belgeleri cihan kltr tarihini yeni batan tetkik ve tamik ettirecek mahiyettedir." ATATRK: "ANADOLU 7 BN YILLIK TRK BEDR" Atatrk'n devri, Trk Tarih Kurumu'nun almalar ve o zamanki dnceye baknz. Tabi bu yalnz dncede kalmyor, hemen Atatrk'n kendi el yazsyla, hepimizin bildii. "Bu memleket dnyann bekledii, asla mit etmedii bir mstesna mevcudiyetin yksek tecellisine yksek sahne oldu. Bu sahne, 7 bin senelik en aa bir Trk beiidir. Beii tabiatn rzgrlar sallad, beiin iindeki ocuk tabiatn yamurlaryla ykand, o

107 ocuk tabiatn imeklerinden, yldrmlarndan, kasrgalarndan evvel korkar gibi oldu, sonra onlara alt, onlar tabiatn babas tand, onlarn olu oldu. Bir gn, o tabiat ocuu tabiat oldu, imek, yldrm, gne oldu, Trk oldu. Trk budur, yldrmdr, kasrgadr, dnyay aydnlatan gnetir." Hulki Cevizolu- imdi burada Atatrk'n bu szndeki nemli unsur galiba u, yani konumuz asndan nemli unsur u: "En aa 7000 yllk bir Trk beiidir Anadolu" diyor. Yani bu, geen hafta da vurguland, 1071'de Trkler Anadolu'ya geldi, yani yaklak 1000 yldr Trkler bu topraklarda yayor tezinin doru olmadn gsteriyor... Turgay Tfekiolu- Tabi, kesinlikle. Hulki Cevizolu- 7000 yldr Trkler'in Anadolu'da yaadn Atatrk de burada sylemi. Turgay Tfekiolu- Evet. Sylerken Atatrk'n elinde madd deliller yok. Bakn, onlar u anda Kzm Miran gibi hocalarmz vastasyla kmakta. Kzm Miran- imdi baknz, ben ispat edeyim. Atatrk ne kadar isabetli o 7000 szn sylemekle. Yani, Atatrk bunlar nereden byle, 5000 demiyor, 4000 demiyor da 7000 diyor? imdi bizim douda bir maaramz var, Cunni maaras diye. Burada baz yaztlar var. imdi bu yaztlar imdiye kadar arkeologlar, efendim, ite Ouzlar gelmiler ya Orta Asya'dan, bunlarn karalamas falan gibilerinden sahiplenmi, Ermeniler de yok efendim, bu bizim kilisemizin yaztlardr demi. Turgay Tfekiolu- Sz konusu bu, Hulki Bey. (Belgeyi gsteriyor) Hulki Cevizolu- Siz yle tutun kendinize, kameraya doru. MTH DDA: "MISIR HYEROGLFLERNDE TRKE VAR !" Kzm Miran- imdi bu yaztlarda ben 18 tane harfin Msr Hiyeroglifleri'nde bulunduunu gsterdim. Hulki Cevizolu- Bir daha syler misiniz? Turgay Tfekiolu- 18 tane harf Msr yaztlarnda var aynen, o Cunni maarasndaki 18 tane harf. imdi bunun anlam yle: imdiye kadar limlerin hibiri Msr'a nereden yaz geldiini bilmiyorlar, bulamadlar. Gidiyorlar batsna, o le, evet, baz resimler var; yaz yok, Hiyeroglif yok. Gneye gidiyorlar, Habeistan, mabeistan, baz resimler var, bir eyier var; fakat yaz yok. Batya gidiyorlar, Arabistan, Filistin, bilmem ne, yok. Hibir yerde Msr Yazsnn kkenini bulamadlar. Hulki Cevizolu- Msr Yazsna az sonra geleceiz ama... Kzm Miran- Sanki gkten inme. imdi Anadolu'yla ilgili de onun iin sylyorum. imdi 18 tane yaztn gitmesi Msr'a ne demektir? Msrllarn yazs Anadolu'dan gitmitir. Hulki Cevizolu- Oras da nemli, bir dakika, Msr yaztlar...

108

Kzm Miran- imdi oradan 7000'i syleyeceim. (...) imdi Msr Tarihi bugnden nce 5000 yllk tarihtir. Bunu btn Avrupallarn lfna gre sylyorum, 3000 M.., 2000'i de katarsan 5000 yllk. Anadolu'dan gitmise, 2000 daha katsanz 5000'e 7000 olur, Atatrk'n dedii kyor. Hulki Cevizolu- Peki, imdi... Turgay Tfekiolu- Maarann yerini de belirtelim isterseniz. Hulki Cevizolu- Belirtin. Turgay Tfekiolu- Erzurum ilinin Karayaz ilesinin Salyama kyndeki Cunni Maaras. Hulki Cevizolu- Ne bulunmu orada? Turgay Tfekiolu- Hoca'nn biraz nce syledii Anadolu'daki en eski kaya yaztlarndan bir tanesi. Buradan Msr'a baz... Hulki Cevizolu- Bir daha syleyin bulunduu yeri. Turgay Tfekiolu- Erzurum ilinin Karayaz ilesinin Salyama ky yaknlarndaki Cunni maarasndaki metin. Hulki Cevizolu- Daha yuvarlayalm; Erzurum'da bulunan bu metin... Turgay Tfekiolu- Kaya yazt. Hulki Cevizolu- Erzurum'daki maaradaki bulunan bu kaya yazs Msr'da bulunmu ve Trke'nin Anadolu'dan Msr'a gittiini iddia ediyor Sayn Kzm Miran. Kzm Miran- Evet evet. Hulki Cevizolu- Geleceiz. imdi reklma giriyorum ama, u sz de edeyim, sonra reklm balatalm: Trkiye'de Atatrk'n "Anadolu 7000 yldr Trk beiidir" sz bile benimsenmemiken, sizin 30 yl nce bu bulgulara ulam olmanza kulak tkanmasn gayet doal karlamak gerekir. Atatrk bile bunu sylemi yaklak 80 sene nce, "7000 yldr Anadolu Trk beiidir" demi, ama biz buna ramen hl "Trkler 1071'de Anadolu'ya gelmitir" diye bizim Mill Eitimimiz de, ilgililerimiz, hepsi bunu srarla sylemi. Atatrk sylemi, tekiler byle sylemi, baz insanlarn size de kulak tkamalar gayet doal Atatrk'e kulak tkadktan sonra. Az sonra buradayz efendim. (Reklm Aras) Hulki Cevizolu- Kaldmz yerden devam ediyoruz. Sayn Turgay Tfekiolu, Atatrk'le ilgili devam ediyordunuz ve Msr'la devam edeceiz; buyurun. Turgay Tfekiolu- imdi, byk Atatrk'n Trk Tarihi'ne verdii nem ve hedef gstermeden bahsediyorduk; Atatrk 1926'da Trk parasna bozkurt'u koyarak zaten bu konuda... Hulki Cevizolu- Neyi gstermek istemi? Turgay Tfekiolu- Burada Trk Tarihi'nin kkenlerinin Orta Asya'da aratrlmas gerektii konusunda biraz nce verdiimiz hedef gsterici konumalarnn dnda, fiiliyata Trk Tarih Kurumu'na verdii destekle de Dirok bu konularda ilerleme salamtr. Mesel onun devrinde yetien Bahattin gel Hoca'mzn 1962 ylndaki kitabna bakarsak...

109

Bir eyi daha dzeltmek istiyorum; bu Orta Asya'daki sanki bir-iki tane tatan her ey okunularak yepyeni bir dnya tarihi kartlyor imaj belki douyor. Bakn, burada yalnz Kazakistan'da 1950'lerde 77 tane tespit edilmi olan gm, kaz veya dikili ta vardr, hepsinin yerleri iaret edilmitir. Buras ise, Aral golyle Balka gl arasndaki Bat Trkistan'daki buluntularn yeri, 358 tanedir. Buras Yenisey dediimiz, bizim en nemli kitabelerimizin ve gemi tarihimizin bulunduu yerde 145 tane buluntu vardr. Bunlara daha son 20 senedeki ilveler yok. Bu da Moolistan'daki 73 tane Baykal'la Senenge civarndaki nemli bizim tarih kaynaklarmz belgeleyen yerler. imdi bu ekilde tarihe verilen nemin bugn hi olmadn grmekteyiz.

Ama size, bizi ok ilgilendiren bir ey vermek istiyorum. Bakn u (belge gsteriyor) , u anda Amerika'da Los Angeles'taki devlet niversitesinin kapsnda asldr. Hulki Cevizolu- Nedir bu? BULGULARIN SYASAL ETK VE SONULARI Turgay Tfekiolu- Bu, oradaki zengin Ermeniler aralarnda para toplayp Ermeni Eitim Vakf olarak niversitede Ermeni Tarihi Aratrma Enstits kurdurmular. Bu, kurduran, paray verenlerin ba listesi, o bizi ilgilendirmiyor ama, aadaki Byk Ar ve Kk Ar bizi ok ilgilendiriyor. Yani, u anda dost Amerika Birleik Devletleri'nin California niversitesi'nin, resm niversitesinin duvarnda Trkiye'nin Ar ve Kk Ar's Ermeni topra olarak gsteriliyor. imdi bu tarih aratrmalar ok nemli. Kzm Hoca'nn yapt i ok byk. Tabi ki her yapt irdelenmeli, bunlar masaya yatrlmal. Zaten Hoca'nn syledii o, "Benim salmda bunlar tartlmayacak da ne zaman tartlacak" diyor. Yani, siz olmasanz, 83 yandaki Kzm hocadan Trk halknn byk ounluunun haberi olmayacakt. Bu, tamamen sebepsiz olarak gsterilemez. imdi geen hafta, eer msaade ederseniz. Anadolu'da bizim izlerimizin en nemli kantlar var... Hulki Cevizolu- Aslnda siz bu bulgularn, Kzm Miran'n kard sonularn, bulgularn bugne ne faydas var sorusuna cevap veriyorsunuz. Bugnk siyasal durumunu anlatyorsunuz, siyasal etkilenimlerini anlatyorsunuz, siyasal sonularn da sylyorsunuz. Turgay Tfekiolu- Evet evet. imdi bakn, hemen Anadolu'nun ortasnda, Eskiehir'de Yazl Kaya'da; ki bu u anda coraf bakmdan Han ilemize bal olmu, burada iki tane ok nemli yaztmz var. neminden daha ziyade, bunlarn Kzm Miran tarafndan okunmu olmas. Ve bu okunan yazlar da biz... Hulki Cevizolu- Ne zaman okundu bunlar, bunlar da m 30 yl nce okundu?

110

Turgay Tfekiolu- Hayr efendim, bunlar, ben bunu kitabmda da yaynladm, 118. sayfada, 3 senedir Trk halknn bilgisinde, ayrca gazetelerde de yaynladk, Kurultay'da, geen hafta siz gsterdiniz ve birok kimsenin bundan haberi var. imdi olay u: Yazl Kaya'da 24 metreye 20 metre ebadnda ok byk bir ant var. Bakn, bu onun ematik izimi, bu da oradaki yaztn fotorafla ekimi. imdi u yaztlarn siz, hemen hemen iki saattir bu program dolaysyla birok Trk yazt grdnz, bu yaztlarn dahi siz Orta Asya'daki bizim Trk yaztlaryla veya biraz sonra konuacamz Etrsk yaztlaryla ne kadar benzer olduunu grebilecek durumdasnz. Bunlar, Trk yazt olarak Trkiye'de Kzm Miran tarafndan okunmutur. Ama iin garabetine baknz ki, bunlara Frigya adn veren baz hocalarmzn isimlerini imdi isterseniz bahsetmeyelim... Hulki Cevizolu- Bakn, imdi ekranda gzkyor bu yazlar, o kadar dzgn ve taze ki, sanki bunu sizin tezlerinizi kantlayabilmeniz iin sonradan, yani bugnlerde birisi yazm gibi de gzkyor. Turgay Tfekiolu- Evet evet. Hulki Cevizolu- Ka bin yl nceki yaz bu size gre? Turgay Tfekiolu- M.. 1200, deil mi Hoca'm? Kzm Miran- Evet, 1200. Hulki Cevizolu- Yani, gnmzden 3200 yl nceki yaz. Turgay Tfekiolu- imdi efendim, bu tabi tek bizim ektiimiz fotorafla belgeleyen bir yaz deil, yani bizden ncede binlerce var. Mesel hemen size bir tane gstereyim, buyurun. Hulki Cevizolu- u sorusunun cevabn verirseniz anlalr: u anda ekranda gzken bu yaznn gnmzden 3200 yl nce mi, yoksa bugn m yazldn nasl anlayabileceiz, izleyiciye bunu nasl anlatacaksnz? Yani, bunu bugn birisi gidip bu maaraya yazp da fotorafn ekip, sizi davet edip, "Hoca'm, bakn, burada yaz var" deyip sizi aldatm olamaz m? Bunu nasl anlyorsunuz? Kzm Miran- Efendim, btn dnyada her ey tekml eder, deiir. nsan nesli de yledir. nsan nesli de bilmem maymun klnda tyl myl bir

mahlukken bugn tylerini dkm, bilmem ne yapm, belki yarn ne olacak, bir ey olacak. imdi dil de bunlar arasnda. Hulki Cevizolu- imdi o deminki sznz duymam gibi yapmayalm, duyduk, ama onu tartmayalm imdi. "nsan tylerini dkm bir maymun mudur" mu diyorsunuz? Turgay Tfekiolu- Milyon seneden bahsediyor... Kzm Miran- imdi milyonlara yl nce... Hulki Cevizolu- O Darvvin'in tartmas, ona da girmeyelim biz de, sizin aklamalarnz dinleyelim. Kzm Miran- imdi demek istediim u: Her ey deiir, deimeyen ey lr. Diller iin de bu geerlidir, diller de daim deiir. Bu ne demektir? Biz eer Buzul andan beri, yani 16000 dediim ey buzlarn erimeye balad adr, Buzul andan beri harfleri takip edersek greceiz ki, ne biim deiiklikler olmu, ne olmu? Bu yazlar...

111 Hulki Cevizolu- Evet ama, benim sorumun cevab olmad. Kzm Miran- imdi tamam, cevap geliyor... Hulki Cevizolu- Bu yazlar bugn yazlm gibi... Kzm Miran- Tamam, bugn yazlm gibi. imdi burada siz bu alfabenin hangi devrenin arasna girdiini tespit edebilirsiniz, yani ksacas bu alfabenin an tespit edebilirsiniz. Niye? Kyaslamak suretiyle. Daha eskisi nasld? imdi bakn, urada ben anlatyordum bu konuyu... Hulki Cevizolu- Tam anlalamad galiba, sizden de rica ediyorum. Bakn, u anda ekranda gzken Eskiehir'de bulunan yaztlar... Turgay Tfekiolu- Bir baka yazt, Akurgal'n kitabndan. Hulki Cevizolu- Bu, Klkaya Antym, gnmzden 8000 yl nce. Turgay Tfekiolu- Anadolu'da bunlardan yzlerce var. Hulki Cevizolu- Benim sorum u: Bu yazy bir ay nce gidip ya da ne zaman bulunduysa, bulunmasndan bir sre nce gidip ben bunu yazabilirdim. Bunu bugnk bir insan m yazd, yoksa gerekten M.. 6'nc yzylda, pardon; gnmzden 2600 yl nceymi. yanl okuduk, gnmzden 2600 yl nce mi yazldn nasl anlayacaz? Onu soruyorum. Turgay Tfekiolu- imdi efendim, bu yazy yazan insanlarn braktklar birok eserler var, yalnz bir tek bu ta veya yaz deil. imdi bugn Frigler olarak adlandrlan bu insanlarn Anadolu Medeniyetleri Mzesine gittiiniz zaman yzlerce obje grrsnz, bunlarn ierisinde aalar var. Zaten biliyorsunuz, organik cisim olduu takdirde bunun ya tayini ok daha rahat yaplabiliyor. Yani, bu yaz yalnzca Yazl Kaya'daki bir yaz falan deil, bu ekilde Yazl Kaya'ya benzer yzlerce Anadolu'da; nk bunlarn yaadklar yeri biliyoruz, Afyon'dur, Uak'tr... Hulki Cevizolu- Yani, ben bir hile yapmak istersem, tarihi aldatmak istersem; nk bazen Hitler'in kemii, isa'nn cesedi diye neler kyor tarihi deitirmek iin. Byle bir hile yapmak isteyen insanlarn bir tek yerde deil, yzlerce yerde bu hileyi tekrarlamas gerekiyor; yle mi? Kzm Miran- Hileyi tekrar etmeleri lzm. Hulki Cevizolu- Tamam, sorunun cevab bu. Turgay Tfekiolu- Efendim, bakn, hemen Ankara Polatl'da Gordion Mzesi olarak bildiimiz Yasshyk. imdi onun elimdeki resm, devletin yaynlam olduu katalogu. Katalogunu anz, 34. sayfasn, bakn ltfen, ben de ekrana oradaki yaznn bytlmn gstereyim, buyurun, yakndan alabilirseniz, biraz nce grdnz yaztn tpa tp aynsdr. Hulki Cevizolu- Sonuta birisi gidip bugn onlar kazsa hile yapamaz. Turgay Tfekiolu- Hayr, o kadar ok obje var ki, bakn, bir tane, 5 tane, bin tane deil. Hulki Cevizolu- Peki, sorunun cevabn aldm. Turgay Tfekiolu- Teekkr ederim.

112

MISIR YAZITLARPNIN GZEM ZLYOR MU? Hulki Cevizolu- imdi buradan Msr'a geelim mi? Reklmdan nce Msr' anlatyordunuz, dediniz ki, Msr'daki yazlar, resim yazlar, Hiyeroglifler yaklak M.. 3000-3200 yl ncesine dayanyor. Toplarsak, 5000-5200 yl nce oluyor gnmzden geriye doru. Bunlarn Trk yazlar olduunu da iddia ediyorsunuz; buyurun, devam edin. Kzm Miran- imdi bunlarn Trk yazlar olduunu iddia ederken, Trk yazlar olmadn iddia eden insanlar zerinde durmak istiyorum. Mesel Camporeale'i (Prof.Dr.Giovannangelo Camporeale- HC) alalm; imdiye kadar bilinen ey, Camporeale bu Msr Hiyeroglifleri'ni zd eklindeydi. Fakat, adamcazn kendisi "Ben zdm" demiyor. Akademiye yazd mektupta diyor ki, "Efendim, ben Msr Yazlaryla baz Roma isimlerini okudum" diyor. "Deifre ettim" demiyor, nk tek bir sz, Camporeale manal bir sz okuyamam. imdi bunun okuduu isimler doru, ama Hiyeroglif olarak deil, dometik yaz diye. Orada yaz var... Turgay Tfekiolu- Rozeston'u mu sylyorsunuz? Kzm Miran- imdi erearit diye... Hulki Cevizolu- "Rozeston", yani gl kayas m, nedir ad? Turgay Tfekiolu- dilde yazlm bir kaya, nu anlatyor... Kzm Miran- dilde yazl bir kaya... Hulki Cevizolu- Nerede bu kaya? Kzm Miran- Napolyon oray igal ettii zaman alm gtrm bunu, orada... Hulki Cevizolu- Msr'dan alyor, Fransa'ya gtryor. Kzm Miran- Burada tane yaz var. Bir, en stte Hiyeroglif, onun altnda dometik yaz, onun altnda Yunanca yaz. imdi bunu bulunca, millet artk, "tercmesi de var, biz..." Hulki Cevizolu- Tamam. Siz Trke yazy nerede buldunuz bu tata? Kzm Miran- imdi ben yalnz bu ta deil, yani ben Camporeale'i anlatmak istiyorum imdi. Diyorum ki. bu ta bulunca okuduk dediler. Camporeale bunun zerinde ok almtr, ama ne zerine alm? O ortadaki dometik yaz zerinde alm, hakikaten doru okumu, isimler. Antonius demi, bilmem nedir demi... Hulki Cevizolu- Roma yazsn okumu. Kzm Miran- Roma isimleri okumu, isim, ama manal tek bir sz okuyamam. Hulki Cevizolu- O bizi ilgilendirmiyor galiba. Dier yazlar m ilgilendiriyor? Kzm Miran- Dier yazlar kafiyen yanl. Mesel "" harfini alalm. harfi drt ke byle ey olunca, buna Franszlar ne diyor? "Post" diyor. Oturacak mevki demek. Ha, o hlde bu "p"dir diyor. Ondan sonra alyor kaz resmini, Franszlar ne diyor? imdi unuttum, benim kitabmda var aslnda. Kaz Franszca ne ise onun ba harfidir bu diyor. Sanki, bakyorsunuz ki, bu

113

herifler Franszca m konumu o zamanlar? nk, Franszca szlerin hepsinin ba harfini koymu. Yani, bu kadar samalk, yani akl almaz bu limlerin bu kadar samal. Ondan sonra, btn dnya onu okudu diye tutturuyor. Kendisi okudum demiyor zaten. Okudum demedii hlde, ilim dnyas Camporeale bunu zd deyip mekteplerde retip duruyorlar senelerce. Hulki Cevizolu- Bilim dnyas da kendisine bir rnek alacak ki, onu tekrar etsin, onun peinden gitsin; deil mi?

Kzm Miran- imdi bunlar; Msrca gibi nemli bir konuda ders vereceksiniz, burada bu problemin hallolmu olmas lzm limler karsnda. te Camporeale okudu bunlar, yle. imdi ondan sonra Camporeale ile bunlar devam ettirmiler. Bugn btn Msr Hiyeroglifleri'nin karsnda harf ekillerini tespit etmi, koymular. Fakat, bugne kadar okuyabildikleri tek bir manal sz yok, bir tek sz yok. Yani, sen btn Hiyeroglifleri tespit etmisin, tek bir manal sz okuyamyorsun, burada da m hatan anlayamadn? Yani, olur ey deil bu. Hulki Cevizolu- Peki, Trke'ye gelelim. Kzm Miran- Trke'ye gelince; ben ne yaptm? Bunlarda Orta Asya harflerini olduunu Msr'da grdm. Hulki Cevizolu- Siz imdi bu aratrmay, u anda anlattnz aratrmay Msr'a giderek mi yaptnz, yoksa?.. Kzm Miran- Hayr, gerek yok, nk btn belgeler ortalkta. Yani, Msr'a ait yaztlar, hepsi resimleri ekilmi, bilmem ne yaplm, yani ben de gitsem daha iyisini ekemem. Biraz da Camporeale'in kendisi yapm bunu. Hulki Cevizolu- Resimler zerinden mi okuyorsunuz? Kzm Miran- Alm, Camporeale mesel btn eyleri gidip elle yazp izahatlar verip koymu. Kendisi koca kitap yazm o Camporeale denen adam, yani o da ok alm bir adam. Aslnda byk katks olmutur, benim zmemde byk katks oldu kendisinin. nk, koca bir kitap yazm, btn oradaki abidelerdeki yazlar okunur ekilde kitabna geirmi. Hulki Cevizolu- Siz o kitaptan baktnz, okudunuz. Kzm Miran- Ve o kitaptan ve baka kitaplardan, resimli yaztlardan. Benim usulm udur: Ben diyorum ki, alfabe denen ey, bir insann kafasndan kp hemen bulunabilecek bir ey deil, bilhassa eski alarda. Bu, "tradition'la gelen bir eydir... Hulki Cevizolu- Gelenek. Kzm Miran- Ananeyle, gelenekle gelen. Bunun geleneini biz biliyoruz; Orta Asya'da balam, devam etmi, bilmem ne olmu, Avrupa'ya gitmi, uraya gitmi, Etrskler'e gelmi. imdi Msr Hiyeroglifleri de bunun dnda kalamaz. Benim ana felsefem budur. Yani, btn dnyadaki yazlar, alfabetik yazlar eer... imdi Camporeale da alfabetik diyor bu Msr Yazsna. Ondan sonra baktm ki, hakikaten Msr Hiyeroglifleri'nin iinde bir sr Trk damgalar var. Hulki Cevizolu- Tamca demek?..

114

Kzm Miran- Tamca demek, yle, Trkler'in en eski dil ekli yle: Bir vokal var, bir de vokalden sonra konsonant gelir, yani iki sesli, ilk nce byle konumular. Ya vokal sylemiler, mesel "ak" szn alalm, vokal, konsonant, "a" diyelim, bu srf vokal, Trkler byle balamlar. imdi buna tamga deniyor, bu gibi iki harfli yahut tek vokal iin yazlan eylere Trkler tamga diyorlar. Bu tamgalar zamanla dil deitike gelimi, nihayet alfabeler meydana gelmi, o tamgalar harf anlamnda kullanlmaya balanm. imdi, btn dnyadaki alfabeler bu tamgalardan ktna gre, benim kanaatim Msr alfabesi de bunun dnda kalamaz. Ve ben orada bir sr tamga ekli grdm; tamga ekli grnce otomatikman dedim ki, dur bakalm, bu tamgalarla bir ey okunabiliyor mu, onu aratrdm. Burada baktm ki, Msrllar kendi kendine baz tamgalarn yorumunu yapmlar. Mesel "v" harfi, "av" harfi, mesel bizim Erenky yazs da yledir, ilgiri yazsnda vardr, hep byle "w"; imdiki vv'nun ayns. imdi Msrllar bunu, bir kuun aln izgisinin yle olduunu gstererek... Turgay Tfekiolu- ilgiri dediniz. Kzm Miran- Evet, ilgiri yazsnda ve vesaire. Hulki Cevizolu- Burada gsterebilir misiniz? Kzm Miran- Bir dakika, o "v" harfi burada geiyor mu? eyi gstersene, en iyisi orada belli, bizim Erenky; burada var. (...) Hulki Cevizolu- Yani, bunlar Msr Yazlar'nda da m var? Kzm Miran- Yazlar'nda, mesel bir kuun burasn ona benzetmiler, o kua av diye koymular. Bunlar da kefettim ben. Bir sr eyde baktm ki, bunlar

aslnda kuu koyuyor. nk Msr meden bir yazdr. Yani, siz mesel "al" dedesiniz bugn Trke'de, bir almak var, bir de al renk var, bir de baka bir manas olabilir. Eski zamanlarda tan zerine yaz yazmak ok zor bir iti. Onun iin Msrllar istiyorlard ki yazdklar ey anlalsn... Hulki Cevizolu- Ve ksa olsun. Kzm Miran- Ve ksa olsun. Onun iin, bunlar 3 bin tane Hiyeroglif gelitirmiler. Mesel al szn alsak, almak iin baka bir Hiyeroglif koymu, al renk iin baka bir Hiyeroglif; ikisi de ayn okunuyor ama, ikisine ayr ayr. Bunu dnrken, Trke al nasl yazlyordu? Byle yazlyordu. Buna nasl are bulaym da iki tane harf kartaym buradan, iki trl sylensin. Bunu dnp gayet mkemmel ekilde bu ileri de zmler yani, Hiyeroglifle... Hulki Cevizolu- Sonu olarak; Msr Yazlar iinde, siz kknde... Kzm Miran- Kknde Trke. Hulki Cevizolu-Trke'yi buldunuz. Kzm Miran- Trke'yi buldum. imdi benim bulduum eyler yle Msr Hiyeroglifi'nde: Ben 170 tane mi ne Hiyeroglif... imdi unuttum ben, imdi 120 mi, 170 mi, neyse, bunlarn
115

u kadar tanesi Bizim Orta Asya'dan alnma, bu kadar Msrllarn o ekilde kendi yorumlar, bu kadar kendi bulular diye yazmm bu ekilde. Ama, benim imdi Msrca'da okuyabildiim 120 Hiyeroglifle yazlm olan yazlar okuyabiliyorum, dierlerini okuyamyorum. Niye? 3 bin tane Hiyeroglif var, daha Msrca'da yaplacak dnyann ii var. Yani, ben 120 tane bulmusam, 3 bin taneye kadar kartmam lzm bu Hiyerogliflerin okunuunu. Bunlar zor; niye? zel iaretler, bunlar Orta Asya'da olmayan, ne olduunu bilmediimiz, onlarn kendi kendilerine karar verip koyduklar Hiyeroglifler. Bunlarn ounu bulamyoruz. Ama, bulduklarm da ok yazt okumaya yeterli. Ben onun iin byk apta bir kitap yazdm ve bu kitapta en aa, ne bileyim 20 tane mi yazt var. Hulki Cevizolu- Sizin kitaplarnz piyasada bulunmuyor; yaynevleri mi basmyor bunlar para etmez diye, siz mi gndermiyorsunuz? Kzm Miran- Ondan deil, bu ilm eylerin sat imknlar zor. Ve bizim piyasada, mesel Almanya'daki kitap satyla bizimkisi hi uymaz. imdi Almanya'da nedir? Kitabnn listesini yapar bir kitap, senin kitabndan bir tane getirtir. Posta creti son derece dk tutulmutur Almanya'da kitap ticareti iin. Ondan sonra, ikinci kitap lzm olursa adam telefon eder yahut da yazar, hemen kitap gelir. imdi bizde bir sandk kitap satn alacaz ve posta cretleri muazzam pahaldr, yani kitabn sat bedelinden daha byk para alyor postahane. Turgay Tfekiolu- Hoca'm, Trk Tarihi'ne girelim. Hulki Cevizolu- Bir dakika, Trk Tarihi'ne gelmeden imdi bu Msr' balayalm. Msr Yazlar iinde 120 tane Trk yazs bulmu olmanz Msrllarnn herhalde Trk olduunu gstermiyor, ama Msrllarnn Trke'den yararlandn m gsteriyor? Kzm Miran- imdi byle demek doru deil. Bence, bu eyde Trkler her yerde aznlk olmulardr. Hibir zaman Trkler'i bir ktaya yaymlar; nk Avrupa'ya yaylm, Asya'ya yaylm. Yani, burada nereden kmn, ne kadar byk alanlara yaylmn? Osmanl'lar ka kii geldi Anadolu'ya? Eer Anadolu'da yerli Trkler olmasayd. ran stnden gelen Osmanllar btn Anadolu'yu zapt edebilir miydi? Zapt edemezdi. Yani herkes... Hulki Cevizolu- Peki, Msr yaztlarndaki... Kzm Miran- Msr'da da yle. Msr'da aslnda bu ileri yoluna koyan, o Medeniyeti kuran Trklerdir. Hulki Cevizolu- Msr Medeniyeti'ni de Trkler kurdu diyorsunuz? Kzm Miran- Tabi tabi, yazyla beraber gider. TRKLER NN KEND UYGARLIKLARINI KURMADILAR? Hulki CevizoluSayn Miran, ben gemiteki Trkler'i

anlayamyorum. Ho, bugnk Trkler'i de anlamak zor; nk kitap okumaz, cidd eylerden uzak durur falan filan ya da yle ounluu kastediyorum.

gsterilir,

116

imdi o dnemdeki Trkler'i dnrsek, bunlar medeniyet kurmular, kendileri ortada yok. Trkler Medeniyeti kurmu, adna Msr Medeniyeti demiler size gre. Trkler medeniyet kurmu, adna Avrupa Medeniyeti, Jygarl demiler. Bunlar nasl Trkm, kendilerine ait bir medeniyet kurmamlar m? Kzm Miran- imdi bunlarn Trkler'in karakterinde... Hulki Cevizolu- Yani, bunlarn ii boyac badanac gibi gidip bakann Medeniyeti'ni mi kurmular, ina etmiler? Kzm Miran- imdi Trkler'in karakterinde yatyor. Mesel bizim Ekim Kaan diyor ki, Kros'u malup eden Hakan diyor ki, Tomirus diye bir Kralie var, malup ediyor Kros bunu, memleketini igal ediyor, bunun zerine o Tomirus Trk Hakanndan yardm istiyor. Geliyor Hakan, diyor ki, "senin kemiklerin dalar gibi ylmt, uyur gzde sizin kanlarnz kpkrmz hle getirmiti, ite ben geldim, size yardm ettim" diyor. Bizde Trkler... Hulki Cevizolu- Yani?.. Kzm Miran- "Ben yardma geldim" diyor. Yardm ettii zaman, o bizzat harp ediyor o Kros'la, Kros'u malp ediyor, gidiyor o. Sonra, mesel Kltigin'in bir sz vardr, "ben" diyor "Soldakaygn' kalkndrmak iin Semerkant'a gittim" diyor. Bunu hangi millet syler, hangi ngiliz syler? Ben... Hulki Cevizolu- Yani, Trkler ok yardmsever bir yapya m sahip; onu mu sylyorsunuz? Kzm Miran- ok yardmsever ve halkla kaynayor. Bugn mesel Pakistan'daki btn antlar Trk,antlardr. Yani Mool deyip isim koyuyorlar imdi, eyler yle der, "Trkler'in olmasn da Moollarn olsun", Mool deyip koyuyorlar. Fakat unu bilin ki, Pakistan'da en byk antlar vardr, ok deerli antlar var, bunlarn hepsini Pakistan... Bugn Pakistan'da Trk var m? Yok. Ne olmu? Bunlar Pakistan halk iin hizmet etmiler, onlarla evlenmiler mevlenmiler, eriyip gitmiler. Hulki Cevizolu- Peki, telefonumuzda izleyicimiz var; Sayn Arslan Bulut. yi geceler. (Telefon Konuu) Arslan Bulut (Kurultay Gazetesi Yazar ve Yayn Danman)- yi geceler efendim. Hulki Cevizolu- Buyurun. Arslan Bulut- yi geceler diliyorum Sayn Cevizolu, Sayn Kzm Miran, Sayn Turgay Tfekiolu. Sayn Cevizolu, bugn, bu akam ok nemli bir program yapyorsunuz. (...) O bakmdan, hem gemi programnzdan dolay, hem de u andaki programnzdan dolay tebrik ediyorum sizleri. Hulki Cevizolu- Sa olun. Konunun zne gelelim, buyurun.

117

Arslan Bulut- imdi burada benim anlatmak istediim, Kzm Miran Bey'in aratrmalarnn, yani Kzm Miran Bey gibi aratrma yapan tarihilerin ulat sonularn gnmz bakmndan nemi nedir? Hulki Cevizolu- Nedir size gre? Arslan Bulut- Ama bunu belirtmeden hemen nce, Kzm Miran Bey'in syledii bir sz zerine baz fikirler beyan etmek istiyorum. O da u: imdi Kzm Miran Bey dedi ki sizin sorunuz zerine, "30 yldr ite bu aratrmalar ortaya koyduk ama, kimse ilgilenmedi" dediler. Belki bir anlamda dorudur; fakat en azndan mesel yannda bulunan Sayn Turgay Tfekiolu

ilgilenmi, mesel biz Kurultay gazetesi olarak ilgilenmiiz, bu konuda iki yldr yayn yapyoruz. Belki bu konudaki eletirisini birazck hafifletir bu yaptklarmz. Her neyse efendim, ben imdi unu sylyorum... Hulki Cevizolu- Bir dakika, bir tespitte bulunalm. Sayn Kzm Miran bu sz sylerken ya da biz ona bu soruyu sorarken, arkasnda o gazete bu gazete, o televizyon program, kitap, onu kastetmiyoruz. Yani, biz burada 10 programmzda bu konuyu ilesek gene belki fayda etmeyecek, yeterli fayday salamayacak. Arslan Bulut- Tabi tabi. Hulki Cevizolu- Burada kastedileni herhalde herkes anlad, siz de anladnz. Arslan Bulut- Tabi. Hulki Cevizolu- Yani, buna sahip klp, bu konuya sahip klp, eer bu doru deilse kar belgeler ile bu konunun yalanlanmas, bilimsel bir tartma zeminine bunun oturmas, doru ise de bunun kabul edilip dnyaya anlatlmas. Yoksa, biz de 10 tane program yaparz burada, ama bunlar bir dahaki sene unutulur gider; onu kastetmiyoruz. Arslan Bulut- Tabi. imdi efendim, ben o noktaya unun iin deindim: zellikle Atatrk'ten sonra, yani Atatrk'n Trk Tarih tezinden sonra; ki bir devlet kurmak demek aslnda bir tarih tezi sahibi olmak demektir. Atatrk Trk Tarih Tezini ortaya koymu, Trk dil tezini ortaya koymu, Trk Dil Kurumunu kurmu, Trkiyat Enstits'n kurmu, Trk Tarih Enstits'n kurmu ve bir tarih program koymu; bizlere de birinci, ikinci, nc snflarda okutmak zere "Trk Tarihi'nin Ana Hatlar" ders kitabn koymu. Bu kitabn yazmyla bizzat kendisi ilgilenmi, hatta baz blmlerini kendisinin yazd da sylenir. imdi dolaysyla, Atatrk'ten sonra bu almalar braklm. Atatrk'ten sonra, zellikle 1949 ylndan itibaren Amerika Birleik Devletleri'yle yaplan bir gizli anlama var. Burada mill eitim politikasna Amirekal'lar mdahale ediyor ve 1949 ylndan itibaren Trk mill eitim sistemi tamamen batl sistemin eline geiyor. imdi 1975 yllarnda bir Amerikal uzman; ki bu Trk mill eitim tekiltnda alyordu, bu Trk mill eitimin ierisine nfuz etmelerinin amacn yle aklyor: Diyor ki, "Trkiye ynetiminde Amerikan eitimi grmemi hibir ahs kalmayacaktr." Ve nitekim zaten...

118

Hulki Cevizolu- Konumuza gelelim Sayn Bulut. "HER MLLETN STKBAL TARHNDE GZLDR" Arslan Bulut- imdi konumuz dorudan bununla ilgili Sayn Cevizolu, msaade ederseniz. imdi tarih demek, zaten... Stalin diyor ki, "Tarihi bilen gelecei bilir" diyor. Napolyon da diyor ki, "Her milletin istikbali tarihinde gizlidir, tarihi de corafyasnda gizlidir." Yine Gumulev var, daha nce bni Haldun var; bni Haldun corafyaya balyor tarihi, yani milletlerin tarihini, milletlerin kimliini corafyasna balyor. u anda gnmzde nemli bir bilim adam olan Rus Gumulev de tarihi biyosfere balyor, yani etnos kavram; ki buna Rus etnosu, Trk etnosu diye rnek verebilirsek, yani milleti kastediyor orada. Millet kavramn biyosfere balyor, biyosfer sonucudur diyor. Yani sadece etnik kken, sadece dil, sadece tarih deil diyor, biyosferin rndr diyor millet kavram. imdi bunlar byle belirttikten sonra, Trkiye'ye ynelik, zellikle Avrupa Birlii tartmalar ekseninde, yine kreselleme tartmalar ekseninde Trkiye'ye ynelik bir sr tarih saldrlar var, tarih taarruzu var hatta diyebiliriz buna. imdi bir gne tutulmas kavram var bilirsiniz, ay gnein nne getiinde ite gne arka plnda kalr ve dnya bir nebze karanla brnr. Bir de akl tutulmas var. Yani insanlarmzn akllarnn nne perdeler geriliyor, tarih tezleriyle perdeler geriliyor ve bir tarih tutulmas sz konusu oluyor, bir akl tutulmas sz konusu oluyor. Bu nasl yaplyor? Hem ite mill eitim politikalaryla yaplyor, hem tarih tezleriyle yaplyor, hem medya vastasyla, hem sinema, mzik gibi, edebiyat gibi sanat dallar vastasyla yaplyor. Ve sonuta bakyorsunuz ki, ite cennet baheleri Ar Dandadr diye bir Ermeni pln, program kyor ortaya.

Bakyorsunuz ki, "Salkm Hanmn Taneleri" diye bir film Trkiye Radyo Televizyonunda Ermeni tezlerini iliyor. Trk akl, Trk fikri tamamen bir taarruz altnda. TRKYE ZERNE OYNANAN OYUNLAR imdi Kzm Miran Bey gibi aratrmaclar ortaya kp da temel tarih tezlerini ortaya koyduu zaman, btn bu saldrlarn dayand kkenler alt st oluyor, temelinden yklyor; o bakmdan nemli. imdi Kzm Miran Bey, ite "Gktrk yok" dese de, "Gktrk Devleti kurulmamtr" dese de, "Orhun Yaztlar M.S. 730, 734 yllarnda dikilmitir" tezine kar olarak "bu M.. 500 yllarnda dikilmitir" dese, bunun bizim amzdan bir mahzuru yok. yani Trkler asndan. Hatta, Trkler asndan faydas var. Niin? bizim tarihimizin ok daha eskiye dayandn gstermi oluyor. Nitekim zaten Trke'nin 16000 yln iliyor, 16000 yldan nce alyor, bugne getiriyor, ite Etrskler'! inceliyor, Norve'teki, sve'teki yaztlara kadar uzanyor. Bunu daha ok gelitirenler de var. Hulki Cevizolu- Evet, zetleyelim isterseniz.

119

Arslan Bulut- imdi Trkiye'ye ynelik olarak bir de kklere dn haritas diye bir harita datld yakn zamanlarda, zellikle bu, ite Sinop evresinde bir bisiklet turu ad altnda geldiler, onlarn datt bir bror vard, kklere dn haritas datld. Orada, Trkiye'nin eitli blgelere ayrlm bir haritasn gryorsunuz, eski harita tabi. Trkiye'yi Trakya, Bitinya, Misinya, Lidya, Karya, Likya, Pansilya, Klikya, Kapadokya, Galatya, Patagonya, Pont, Ermenya, Antakya, Mezopotamya diye blgelere ayryorlar. Bu, tamamyla Yunan tarih tezinin rndr, yani Kzm Miran Bey'in zerinde arp iareti koyduu tarih tezinin rndr. imdi bunlar, bugnk siyas amalarn da aklarlarken diyorlar ki, "Amacmz, ulusal devletleri i federasyonlar eklinde gerekletirmektir. Bu da Avrupa karakterli bir fenomendir." Yani, Avrupa Birlii kaynakl olduunu gsteriyor. imdi Avrupa Birlii'nin esas amac da zaten Yeni Roma mparatorluu'nu kurmaktr. Yeni Roma mparatorluumu kurarlarken de, Almanya gibi, Fransa gibi devletler dnda kalan, btn Avrupa Birlii'ne dahil olan yahut olmas beklenen lkeleri ite bu ekilde kk devletikler hline, yani federasyonlar hline getirmektir. Yani, tam bir tarih saldrs altndayz.
(...)

Hulki Cevizolu- Bakn, Kzm Miran baka kitaplardan yararlanyor, oradaki fotoraflar, yazlar inceliyor, baz arkeologlarmz kazyorlar, bu kan talar, ite ne bileyim neler var, kpleri, btn belgeleri inceliyorlar, ama daha yaknmzda byle topran altnda olmayan belgeler var. Osmanl arivi var burnumuzun dibinde, herhalde yaknda da Osmanl'lar gene yabanclardan reneceiz biz. Yazl olduu hlde, yani bu kelime ne demektir demeden bilebileceimiz bir belge var yanmzda, stanbul'da... Arslan Bulut- Evet, onu bile incelemiyoruz, doru sylyorsunuz. Hulki Cevizolu- Yani siz devlet olarak, gelmi gemi btn yneticileri kastediyorum, bunlara sahip kmazsanz, burnunuzun dibindekilere, ondan sonra yok efendim bilmem ne vakf, Amerikan vakf unu destekliyor da bu bunu yapt demek ok rantabl gelmiyor bana. Arslan Bulut- Sayn Cevizolu, doru sylyorsunuz ama, tabi dikkat ederseniz ben de burada bir gazeteci konumunda sylyorum bunlar. Yani devlet deilim ki ben onun cevabn verebileyim. Hatta, ben zaten o konuda sizinle hemfikirim. unu da syleyebilirim: Demin bahsettiim o Trk mill eitim politikasnn 1949'dan itibaren deiimi srasnda, Trkiye'deki baz nemli ahsiyetler gen yalarndan itibaren Amerika'lara gtrldler; ite Rockfeller bursuyla... Hulki Cevizolu- Neyse, konumuzun biraz dna kyoruz. Yani, bakalar... Arslan Bulut- Hayr, konumuzun dna kmyoruz. Hulki CevizoluAmirekal'lar Trkiye'yi mi ynetiyor; onu mu demek istiyorsunuz? Arslan Bulut- imdi tarih tezini gelip size empoze ediyor, enjekte ediyor, sizin yneticilerinizi alyor kendi lkesinde gen yandan itibaren

120 yetitiriyor, sonra sizin banza babakan olarak, cumhurbakan olarak gnderiyor. Hulki Cevizolu- Yapmayn canm, yani cumhurbakan Amerika'da eitim grmemi; yani o farkl bir ey. Siz de Trkiye'de eitim alm insanlar olarak gelin, baa kn. Yani, bu biraz yanl geliyor bana, kolayc bir yntem geliyor. Konumuzla ilgili son szlerinizi alyorum. Arslan Bulut- Sayn Cevizolu, imdi tabi siyas bir tartma yapmyoruz. Benim son olarak sylemek istediim, yani Trkiye, Trk milleti, Trklerin tarih bilinci bir saldr altndadr, fedaratif bir yapya dntrlmesi iin insanlara farkl kimlikler verilmesi plnlar vardr...

YAZIYI BULAN MLLET, YAZIYA DMAN OLUR MU? Hulki Cevizolu- Peki, ok teekkr ediyorum, iyi geceler. Tartma farkl bir boyuta geliyor, biz farkl bir konu tartyoruz. IMF'yi de Amerika ynetiyor olabilir, ama siz IMF'ye muhta olmayn, yani akll olun da yapmayn. Eer IMF sizi kendisine mecbur ediyorsa, daha akll olun, ona mecbur kalmayn. Yani bu bu kadar basit bir ey. br trls kolayclk oluyor. imdi iletme son snf rencisi olan bir izleyicimiz, Levent Kurul, size unu soruyor Sayn Kzm Miran: "Yazy bulan ilk topluluun Trkler olmas benim amdan olduka sevindirici. Ancak, ok nemli bir iddia. venist duygularla hareket bizi yanl noktalara getirecektir. Yazy Trkler'in bulmas. Medeniyetin Trkler ile baladn gsterir; bu da bizi iki amaza gtrr kanaatimce" diyor Levent Kurul, devam ediyor: "Birincisi, yazy bulma becerisine sahip bir millet bugn yazya dman, dnceye dman tavrlar sergileyebilir mi?" Yani, bugn okunmuyor, kimse okumuyor Trkiye'de demeye getiriyor. "Biraz daha aacak olursam" diyor, "medeniyet balamnda n saflarda yer almas gerekmez miydi Trklerin? Bugn Trk toplumuna baktmzda n sralarda yer aldmz iddia etmemiz pek inandrc olmayacaktr. kinci amaz: iddiay doru kabul edelim, o hlde biz Trk deiliz ya da Trklkten kmz. Bu noktalar aklamalarn rica ediyorum katlmclarn" diyor renci izleyicimiz Levent Kurul. Turgay Tfekiolu- Msaade eder misiniz, Levent Beyi aydnlatalm. imdi u kamera alabiliyorsa (fotoraf gsteriyor), Levent Bey, bu Kazakistan'da Issk gl, Kazakistan tarafndaki ksmnda Essik kasabnda bulunmu olan Altn Elbiseli Adam. Hulki Cevizolu- Ne demektir o? Turgay Tfekiolu- Bu Altn Elbiseli Adam bir kurgan, yani mezarda Kazaklar tarafndan bulunuyor. Nedir zellii? Bir defa som altndan yaplm olan bir elbise gryorsunuz, art bir yzk var, art bir gm kupa zerinde yaz var mezardan kan. , imdi altn bundan nceki devirlerde de gene zrh maksatl olarak dvlm levhalar olarak insanlar tarafndan kullanlmtr. Ama, tarihte ilk

121

defa altn, erilmi iplik olarak tekstil amacyla kuma dokumas eklinde. Bakn, burada iki rneini gryoruz. Hulki Cevizolu- Bu bir kraln elbisesi mi? Turgay Tfekiolu- Evet, bir prensin elbisesi olduu dnlyor, nk biraz boyu kk. (...) imdi burada bu yzk var. Hulki Cevizolu- Evet. zleyicimizin sorusuna nasl bir cevap bu? Turgay Tfekiolu- imdi efendim, bunun tarihi, Kzm Miran'n okuduu yaz karakterinden dolay kendisi Doum'dan nce 3500 olarak tahmin ediyor, yani 5500 yl bugn gnmzden nce. Ama. en ktmser Batl kaynaklarn tespit ettikleri, yani bu mezardaki bulunan bu altn elbise iin verdikleri tarih Doum'dan

Once 500. Yani, 2500 yl nce Trkler'in Orta Asya'da altndan iplik, kuma dokuyarak yaptklar bir elbiseyi, daha nemlisi yazy gryoruz. Yani imdi bugn, biraz nce Arslan Bulut... Hulki Cevizolu- Gemii sormuyor ki izleyicimiz, bugn soruyor. Turgay Tfekiolu- imdi efendim, bugn soruyorsak, yani her konuda Trkiye'de problem var. Bu konularn, yani tarihte Trk'n gelimi bir medeniyete sahip olmas veya yazy bulmu olmas bir kanaat veya Kzm Bey'in ryasnda grd bir ey deil ki. Yani, bu talarda yazl olan ve tarih tespitleri yaplm. imdi Slgenta' Hoca Doum'dan nce 14000 olarak sylyor, nk ok daha nceleri Franszlar tarih tespiti yapmlar karbon testiyle... Hulki Cevizolu- Tamam, gnmzden 16000 yl nce bulundu falan bulundu diyorsunuz. Ama izleyicimiz diyor ki, bir niversite son snf rencisi, "Yazy bulma becerisine sahip olan bir millet, uygarlklar kuran bir millet bugn uygarla ve yazya dman hle nasl gelebilir? Burada bir eliki var" diyor. Hakikaten, yazy bulmu, okumu, yazm, ama bugn okumayan bir millet. Yani, bugne kadar ok mu okumu, yazm da bkm artk okumuyor? Kzm Miran- Hayr. Bunu bu ekilde deil de, bir defa iki vakay birbirinden ayrmak lzm. Birincisi, Trkler eskiden hakikaten meden millet, btn dnyaya, Avrupa'ya medeniyet mi verdiler, alfabeyi onlar m buldu? Benim iddiam, bu alandadr. kinci bir iddia; arkadan syledii... Hulki Cevizolu- Aslnda iddia deil, bulgularnz demek gerekiyor. Kzm Miran- Bulgularm, evet. Hulki Cevizolu- Herkes iddia edebilir, o farkl bir ey. Kzm Miran- imdi byle bir Medeniyetin varln bir defa bir kabul edelim. Kabul ettikten sonra, bugn biz niin geri kaldk? Bunun... Hulki Cevizolu- "Nerede bizim Uygarlmz" diyor renci. Kzm Miran- Geri kalmsak eer, bugn bunu ele almamz lzm, yalnz benle deil. Yani, eskiden medeniydik problemi deil, bugn niin medeniyette geri kaldk?..

122

Hulki Cevizolu- Politikaclar da diyor ki, bugn biz meden deiliz, bakn. Bat, Avrupa Birlii meden, biz Avrupa Birlii'ne girelim, meden olalm diyorlar. Yani medeniyetleri Trkler kurduysa, Avrupa Uygarl'nn temelinde Trkler var ise, biz bugn meden olmak iin niye onlara dahil olmaya alyoruz diyor izleyicimiz; Trke'si bu. Kzm Miran- Bu ayr bir konu.

(...)
KAFALAR KARIIYOR Hulki Cevizolu- Bir izleyicimiz var hattmzda; iyi geceler efendim. (zleyici Telefonu) Nadir Akay (Deniz Astsubay)- yi geceler Hulki Bey, iyi geceler deerli konuklar. Hulki Cevizolu- Buyurun. Nadir Akay- Soruyu sorarak balamak istiyorum msaade ederseniz. Hulki Cevizolu- Buyurun, konuyla ilgili olsun sorun. Nadir Akay- Kzm Hoca'mz, ilk kefini tahmin ediyorum 1970'li yllarda buldu, 30 yl gibi bir rakam telffuz edildi nk. O zamanlarda kltr dejenerasyonu bu kadar youn ekilde deildi bildiim kadaryla. nk malm sebeplerden dolay, biliyorsunuz, gerek medyamz, gerek basnmz youn bir kltr dejenerasyonu yaamakta. O yllarda kamuoyuna ve akademik evrelere bunu sunmu olsayd u ankinden daha farkl olmaz myd diye dnyorum. Bu birinci sorum. kincisi; bir dili bilmek ya da konumak ayr, imdiye kadar zlememi bir yazy, dolaysyla alfabeyi, belki teknik bir soru olacak ama, hi bilinmeyen karakterleri, harfleri zmek nasl mmkn olabiliyor? Bildiimiz kadaryla, Msr Hiyeroglifleri resimli olmasndan dolay baz fikirler retilebiliyor. rnek veriyorum, herhangi bir firavun, Tutankamon ite Ra'nn gne kayna bindi, unu yapt

eklinde resimlerle anlatlabiliyor ve bu zlebiliyor. Ama, belirgin hibir karaktere sahip olmayan bu ntrk alfabesi zlmesi nasl mmkn olabiliyor? Biraz teknik ama, merak ettim. Bence Trkler'in zeks malm, ama hepimizin bildii nedense hep deiik konulara, hileye ynelik. Ve bu kadar zeki bir milletin de alfabeyi ilk ou'an millet olmas tabi ki normal olacaktr kanaatindeyim. nc sorum da, imdiye kadar, geen haftaya kadar en azndan, tarihte 16 Trk devleti olduunu biliyordum. Ancak u anda kafam karm durumda. u an tarihte biz ka devlet kurmuuz, yani ka tane devletimiz varm? Bu iyice karm durumda benim kafamda. Yabanclarn, bu konu ne kadar gn gibi ortada olursa olsun kesinlikle bu konuyu kabul etmeyecekleri malmunuz. Hulki Cevizolu- Ne yapalm o zaman? Yani, yabanclar kabul etmeyecek diye vaz m gesin aratrmalardan? Nadir Akay- Muhakkak muhakkak ama, ahs fikir olarak sunuyorum size.

123

Geen haftaya istinaden bir soru sormak istiyorum. Geri Hiuk Hoca'mz orada yok, ancak Kzm Miran Hoca'mzn konusunu anlatt iin kendisi de onunla ilgili bir yorumum olacak. Kendisi Trkiye'deki... Hulki Cevizolu- Siz sorun, Haluk Bey de balanmak istiyormu, az sonra ona da balanacaz, siz sorun, o u anda not alyordun Nadir Akay- Kendisi, Trkiye'deki hibir kurumun, Genelkurmay ve TSK da dahil; ki TSK bildiimiz gibi Trkiye'deki en salam kurumlardan biridir, hibir kurumun kendisini kabul etmediini, okumak zahmetini dahi gstermediini belirtmiti. Ancak, benim tandm kadaryla, bildiim kadaryla ilk aklma gelen, kendisi fizik retmeni olan, ama aratrmalarn ve akademik kariyerini tarih zerine yapan bir subaymz olan Erol Mtercimler var. Ve bildiim kadaryla, gerek Genelkurmay, gerek bal olduu kuvvet de buna gerekli her trl destei de salyor. Kendisi en son bildiim kadaryla doktor olmutu, ondan sonra baka bir akademik kariyer sahibi oldu mu bilmiyorum. Hulki Cevizolu- Ama Haluk Bey orada kurumsal bir ilgiden sz etmiti. Nadir Akay- Yani yle dnyorum: Ben Trkiye'deki bu silh asndan ya da teknoloji asndan yzbinlerce dolar yatran bir kurum, sanmyorum, yani Trk milletinin kaderini ya da tarihini komple deitirecek bir eye ilgisiz kalsn. Hulki Cevizolu- Evet, onu da Genelkurmay yetkilileri herhalde cevaplandrr. Biz dier sorularnzn cevabn alalm Kzm Bey. Kzm Miran- O kadar ok soru soruldu ki. ben birini syleyeyim. Yani, 1970 yllarnda bu kitabm ben takdim etseydim yetkili mercilere, belki daha iyi ilgilenirler ve neticeye balanrd. Hulki Cevizolu- O zaman kimseye sylemediniz mi? Kzm Miran- 1970 demiyorum da, 1935 ylnda, 36 ylnda byle bir teklif gelseydi bunu bizzat Atatrk eline alrd ve ksa bir zamanda sonulanrd. imdi 1970'i semek bence pek yle isabetli bir tarih deil, yani 1970 ve grlyor ki netice kmam. Yani, bunun tenkidini imdi ben yapmak istemem. Sonra, "Deifre etmek iin yazlar birtakm dayanaklar lzm" diyor, "bu dayanaklar nedir?" Hulki Cevizolu- "Hi bilinmeyen karakterleri nasl zyor, rnein ntrk alfabesini?" Kzm Miran- Benim yolum bu deildir; bilinmeyen karakterler zerinde hibir adm atp, hibir aratrma yapmammdr. Benim bildiim ey, bizim Trkler'in Asya'da, herkesin, Radloff'un (VVilhelm Radloff- HC), bilmen neyin okuduu, Thomsen'in (VVilhelm Thomsen- HC), Radloff'un balatt okumalardr. Benim eyim, Trk Alfabesi'ne bir defa dayanmmdr. Yalnz bir iki ey syleyeyim. Bu Sibirya yazlarn aratrdm, sonradan Romanya'daki yaztlar elime geti. Baknz, Romanya'daki yaztlar elime getii zaman, ben dedim, bu

124

Etrskler'i bize kklmzde Trk'tr diye retmilerdi mekteplerde, Etrskler Trk diye. Dedim ki, bunlar Trke ise u Etrskeyi bir zeyim. nanr msnz, 2 yl altm, tek bir Etrske sz okumam mmkn olmad. Nerede mmkn oldu? Romanya'daki bu Attila hazinesi diye bilinen yaztlar biri Etrske okumu ve bunun zerine ey olarak bunun doru okunu eklini yazm, Etrke olarak nasl okunduunu yazm... Hulki Cevizolu- Siz oradan m aldnz? Ama... Kzm Miran- Ben Etrkseyi, mesel "at" harfini, "t" dediimiz harfi bizimkiler byle yazm ya, Etrsk o Avrupa harfi at eklinde onun stne J yazm. Onu yaznca dedim, ya Etrske demek ki bu t. Hulki Cevizolu- Programn banda burada bir kara tahtamz var, siz stemitiniz, aslnda onu kurmak herhalde az sonra gerekli olacak... Kzm Miran- Yani demek istediim u: Ben bu eyden sonra bir harfi zmekle hemen Etrskeyi okudum. Yani demek istediim u: Bir eye dayanmyor deilim ben... BR HARFN - TARHSEL- NEM !... Hulki Cevizolu- Aslnda bakn, bir ey aklma geldi, onu da belirtelim. Hz. Ali'ye ait olduu sylenen bir sz hep sylenir, "Ban bir harf retenin klesi olurum" sz ona ait derler. imdi burada bu kazlarda bulunan bulgularn okunmasnda bir harf, iki harf. be harf, bakn ne kadar nemli, o szn deerini artryor deil mi? Kzm Miran- Evet. Hulki Cevizolu- "Bir harf retenin klesi olurum"daki mecaz anlam ne kadar nemli. Burada tane, be tane harfi zmek bile, dnya Uygarl'nn temelinde neleri deitirebiliyor. Bir eyin bulgusu, hani polis : jgn iz srrken bir delili bir yerde bulur oradan gider ya, siz de tarih polisi gibi bir yerde geriye doru giderek "6000 yl nce, 16000 yl nce burada - - - K e bir harf bulduk" diyorsunuz. Bakn, "120 tane karakter buldum" cyorsunuz Msr Yazs'nda Trke olarak. Ne kadar nemliymi bu -akikaten bir tane harf. Biz gnlk yaamda gazete okurken, tabi : uyanlar iin sylyorum, gazete okurken o harfleri geiyoruz, ok nemli csil. okuyup geiyoruz ama, o bir tane harf ne kadar nemli bu tr aratrmalarda. Kzm Miran- yle. Etrskeyi benim zmenin sebebi bir tek harf O bir tek harfi znce... Nereden? O gene benim icadm deil, teorim de deil, ben orada, dzeltmi adam. Hulki Cevizolu- Bir sorusu daha vard Sayn Akay'n, hemen onu da cevaplandrmanz rica ediyorum. Tarihte biz 16 tane Trk devleti var biliyorduk ama, Sayn Kzn '.' .-an'n aklamasndan sonra merak ediyorum, Trkler ka tane devlet - urdular diyor. Cevab var m? Kzm Miran- imdi bunun cevab u ekilde: Ben slm anda kurulan devletlerle megul deilim ve bunlar saymak da istemem,

125

sylemek de istemem. Fakat, benim tarih ncesi, yani sa'dan nceki devlet balca onlar, btn devletleri saydm ben. Drt tane devletimiz var. Bunlarn en... M.. 4 TANE TRK DEVLET KURULMU Hulki Cevizolu- M.. 4 tane devlet var, 4 Trk devleti var. Kzm Miran- Drt tane devlet var, bu byk devletler. Yani "Trkbil" diye bir devlet var ki, muazzam byk bir devlet. Yalnz, bu devlet... Hulki Cevizolu- Nerede kurulmu, hangi blgede bu Trkbil Devleti? Kzm Miran- Bu Trkbil, ta okyanustan balyor bizim anakkale'ye kadar dayanyor Trkbil. Hulki Cevizolu- Bir gsterir misiniz onun haritasn? Kzm Miran- Bu daha nceki, Trkbil deil bu.

Turgay Tfekiolu- Hoca'm, batan gitseniz. Yani, o kadar ok sayfa kitab bir sayfa anlatmaya kalktnz, tamamen seyirci koptu. Hulki Cevizolu- Biz genel bilgileri vermeye alalm, merak eden olursa devamn yaparz. Kzm Miran- Demek ki, I..ki Trk devletleri 3-4 tanedir sayabileceimiz. Fakat, slm andaki devletleri ne saydm, ne de ilgileniyorum o devletlerle, hangisi Trk, hangisi... Mesel benim bildiim kadaryla Msr'da bir Klemen Devleti diye bir Trk devleti vard ve Osmanl'lar bu Klemen Devleti'nden Msr' aldlar. imdi bu... Hulki Cevizolu- Nadir Bey'e soralm bakalm, sorularnn cevab olmu mu? Sayn Akay... Nadir Akay- Efendim, buyurun. Hulki Cevizolu- Sorularnzn cevab olduysa teekkr edeceim. Nadir Akay- Teekkr ediyorum; ok sa olun, iyi geceler diliyorum. Hulki Cevizolu- yi geceler; hoa kaln. Galiba u anda hattmzda Muazzez lmiye var. (zleyici Telefonu) Prof.Dr. Muazzez lmiye (Smerolog)- Evet efendim, hattnzdaym, merakla da bekliyorum. Hulki Cevizolu- Hattmzdasnz, hakkmzda konuacaksnz. Buyurun. Prof.Dr. Muazzez lmiye - ok gzel bir program oluyor bu, sizi tebrik ederim. Hulki Cevizolu- Estafurullah, buyurun. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Kzm Beyi de tanmak istiyordum, bu vesileyle tandm. Hulki Cevizolu- Siz ilk defa burada, ekranda m tanyorsunuz? Prof.Dr. Muazzez lmiye - Evet, ilk defa tanyorum; kitabn okudum.

126

Efendim, yle bir ey oldu: Bana Kzm Bey'in kitabn getirdiler; ondan sonra zmir'de bir bey, Selhi Diker Bey, o da 40 sene alm, btn dillerin ilk olarak Trke olduunu yazm bir kitapta. Hulki Cevizolu- Bu kitap. MU UYGARLII VAR MI ? Prof.Dr. Muazzez lmiye - Evet. Bakn, sizde var. Onu da bana gnderdiler ve bana dediler ki, "siz bunun hakknda ne dersiniz?" imdi ben o zaman yle dndm: Ben vaka Smerce okudum, ama ben bir dilci deilim; bunlar yapabilmek iin baka dilleri de, Trk dilini de iyi bilmek lzm. Onun zerine, Kltr Bakanl'na bir mektup yazdm, dedim ki, byle byle, ok enteresan, ilgin eyler var. ki kitap var; bu kitaplarn, Trki devletlerinden uzman olanlar, bir de Trkologlar ve Avrupa'dan, yani d lkeden merakl olan uzmanlardan bir ekip kurulup bunlarn muhakkak tetkik edilmesi lzm dedim. Onun zerine, Kltr Bakanl benim bu yazm Dil Kurumu'na gndermi. Dil Kurumu bana bir cevap veriyor, diyor ki. "Evet, byle iddialar olur. Bu iddialar ancak bir kongreye sunulur, kongrede kabul edilir -edilmez ya parantez iinde, n yarg- bu iimiz deildir, bize ait bir alma deildir" diye kapatp bana gnderdi. Onun zerine, ben Bilim topya'da bir yaz atm, dedim ben byle bir ey yazdm, byle cevap geldi. Acaba bu benim yazdm doru mu deil mi, bunun hususunda bana ey edin, beraber bunun zerinde uraalm. Baktm, hi kimse bir cevap vermedi, ben de braktm. imdi benim kanaatim, bunlar ok nemli almalar. Btn hayatn vermi, bu hususta alm, bu kadar dil biliyor, bunlarn muhakkak ve muhakkak memleketimizin iinde ekipler kurularak allmas arttr. Bunu her zaman sylyorum. imdi benim de ayrca soracaklarm var. Ben bir kitapta okumutum, "Mu ocuklar" diye, ta 1934'te yazlm. Burada Uygurlar'n 17000 yl nce belgeleri, yazlar olduunu sylyordu. Acaba byle bir

ey var m? Yani, Uygurlar'n 17000 yl nceden yazlar varm. Atatrk bu kitab tercme ettirmi, ben bulamadm tercmesini, Amerika'da gittim okudum. Bu benim ok nazar dikkatimi celbetti, bu Uygurlarn 17000 yl nce yaziar olduuna dair yaz. Acaba byle bir ey var m? Bir de, bu Eskiehir'deki Yazl Kaya'daki yaz, benim bildiime gre Frig yazsdr, yani bu Frig yazsn da zm oluyor o zaman Kzm Bey. Ve bildiime gre, o 7'nci, 8'inci yzyla aittir, belki baka yerlerde de var. Huiki Cevizolu- Hoca'm, bunlarn cevabn alalm nce. Buyurun. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Evet, ltfen. Kzm Miran- imdi bu ksas hakknda, ben bu teoriyi atan ngiliz'in kitabini okudum. imdi adam ok ustalkl olarak; orada btn bulduu ey, baz talar bulmu, Amerika'da bu: Mu ktasnda bulmam da Gney Amerika'nn sahillerinde bir talar bulmu, baz iaretler bulmu. imdi bu

127

iaretleri yorumluyor, son derece ustalkl yorumluyor. Fakat, ben buna hayran kalp, hakikaten "ne kadar da gzel yorumluyor" derken bunun baz kmazlarn buldum. Yani, bunlar Mu ktas diye ondan sonra byttler, ite eyde Mu ktas olmumu... nk bu talar yaz olduu iin, bu eski bir yaz olduu iin bu ekilde ey yaptlar. Fakat ben grdm ki, onun yorumlar hi de byle benim ilk kanaatim gibi salam bir yorum deil. Hulki Cevizolu- Hangi bilimsel kukularnz oldu, nedir onlar? Kzm Miran- imdi burada ekiller var ve harfler var. Bu harfleri trl eylerle yorumluyor ve mana veriyor buna. imdi buna ustalkl manalar veriyor, yani aslnda adam bo adam deil, ok gzel manalar veriyor, fakat bu ekilde bir dilin zm mmkn deil. Bir defa, bir harfi alp bir cmle gibi anlatmaya balarsan, buradan ne harf kar, ne bir ey kar. Yani, ben mspet kanaatta deilim. Bir defa Mu ktas diye bir kta da teorik... Hulki Cevizolu- Sayn Muazzez lmiye unu sordu: "17000 yl nceki Uygurlarla Mu Uygarl arasnda benzerlik var m" dedi; siz cevap olarak... Prof.Dr. Muazzez lmiye - 17000 bin yl nce Uygurlardan bir belge var m? Kzm Miran- imdi, Mu ktas hakknda Uygurca yazlarn hibir eysi yok, Orta Asya'da hibir ey yok; bu bir yorum. Hulki Cevizolu- Siz Mu diye bir uygarlk bile olmadn... Kzm MiranOlmadn sylyorum. Hulki Cevizolu- Bu konuda ok da soru vard, evet, onu geiyoruz, "Mu Uygarl diye bir ey yok" diyorsunuz. Kzm Miran- Hayr, yok. Hulki Cevizolu- Peki, soru yle oldu: 17000 yl nce Uygurlar... Kzm Miran- Mu'yu Uygurlar'a benziyor. nk o zaman bilinen eyler, medeniyet bulmak lzm, Uygur Medeniyeti'ni gtrp Mu'ya, hatta Mu Medeniyeti'ni alp Uyguristan'a getirdiler; yani bir yorum... LK FEDERE TRK DEVLET: TRKBL Turgay Tfekiolu- 17000 sene nce Uygur Medeniyeti var myd, yaz var m? Kzm Miran- Yok, yaz yok. Turgay Tfekiolu- Onu syleyin, onu soruyorlar. Kzm Miran- O yok. 17000 yl, o Cumudiye devrinde Uygur Yazs yok. Turgay Tfekiolu- Yani, cumudiye'den kastettiiniz buzullarn erime devri olduu iin... Kzm Miran- Buzullarn erime devrinde Uygurlar'n byle bir yazs yok. Hulki Cevizolu- Uygurlar var ama, Uygurlar'n yazs m yok, Uygurlar da m yok? Kzm Miran- Yani. Uyguristan denen yerde, yani eski Trkistan'da byle bir kalnt, buzullar ana ait bir kalnt yok...

128

Turgay Tfekiolu- Peki, 17000 sene nce Uygurlar var m Hoca'm, Uygur diye bir millet var m; onu soruyorlar. Kzm Miran- Yaz da yok, hibir ey olmaynca o Uygurlar deil. Uygur diye... Turgay Tfekiolu- Onu syleyin Hoca'm esas. Uygur Milleti var m Hoca'm? Hulki Cevizolu- Var diyor, Sayn var diyor. Kzm Miran- Nereden sylyorsunuz, bu belli deil. Bugn var Uygurlar, evet. "Bunlar Mu ktasnda da vard", bu bir teori, otomatikman o Amerikalnn syledii bir teori... Prof.Dr. Muazzez lmiye - Onu ben hi sylemiyorum, Mu ktasyla ilgili yok. Hulki Cevizolu- Bir daha syler misiniz Sayn ? Prof.Dr. Muazzez lmiye - Efendim, ben Mu ktasn filan kartrmyorum. Yalnz, o kitapta Uygurlar'n 17000 yl nce yaztlar olduu yazl, ben onu sylyorum, o benim nazar dikkatimi celbettii iin. Bir de, Tibet'te birok tabletler bulunduunu yazm, onu da bilmiyorum. Amerika'da da tabletler bulduunu syledi; ama onlar ben tetkik ettim, byle bir ey olmadn rendim, Amerika'da tablet yok. Ama, acaba dedim Uygurlar'n hakikaten, Hoca'm en eski Trk alfabesi dedii iin, acaba Uygurlarn 17000 yl nceden byle yahut da 10000 yl nceden byle bir yaztlar var myd; onu sormak istedim. Kzm Miran- imdi ben unu syleyeyim: Uygur demek, bir defa sz zerinde durmak lzm ama, durmayaym, bizim o tarafta en eski bildiimiz yaztlar tamgal sayndadr. Burada pigtogramlar, petroglifler ve yaz iaretleri vardr. Eer bunlara siz Uygur diyorsanz, ki Uygurlar da bir Trk diyeceim, ama o zaman Trk sz yok ortalkta. Byle diyorsanz, evet var, Orta Asya'da byle bir medeniyet, yaz yazan bir medeniyet var. Hulki Cevizolu- Siz ne diyorsunuz bunlara, Uygur demiyorsanz? Kzm Miran- Ben Trk diyorum, '"erken Trk" diyorum. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Trk tabi, ben de Trk diyorum. Kzm Miran- Yani, Uygur deyince... imdi Uygur sz ne zaman km? Prof.Dr. Muazzez lmiye - Ben de Trk diyorum onlara. Turgay TfekioluUygur diye bir ey yok tarihte, onu anlatn Hoca'm. Kzm Miran- Ben Uygur sz, federe Trk Devleti, yani Trkbil dediimiz devlet, federe devletlerden kurulma bir devlettir. Yani, bugnk tpk federal devletlerden kurulu Amerika gibi yahut da bugn Avrupa kuruluyor byle. Hulki Cevizolu- Bir yerde Osmanl gibi, o da federeydi. Kzm Miran- Osmanl gibi, bu byk devletlerin hepsi yle olmu. Trkbil de Sovyetler Birlii kadar byk bir devlet. Burada trl hakanlklar olmu, krallklar olmu, kendine gre stats olmu, bilme nesi olmu, bunlar ama Trkler'in idaresinde olmu, Trkler de belirli anda karmlar. Mesel Tomirus'un o Kros'la yapt savaa ilk nce Trk karmyor,

129

oturuyor. Tomirus malp olduktan Trkler'den sonra yardm istiyor, aman diyor. Hulki Cevizolu- Anladm, peki. Muazzez lmiye Hoca'mz ok nemli bir Smerolog, onun soruiar ve size katklar bence ok nemli. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Ben eyi de sormak isterim, bu skit yazlarn Trk yazs olarak kabul ediyorlar m? Kzm Miran- Avrupallar hibir eyi Trk olarak kabul etmiyor. Hulki Cevizolu- Siz?.. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Onlar kabul etmiyor ama... Kzm Miran- Ben okudum bunlarn hepsini, yani kabul etmemeleri iin benim okuduklarmn yanl olduunu gstermeleri gerek. Byle bir ey de yapmyorlar. Yani, aslnda ansiklopediyi aarsanz, ngiliz Britannica'y aarsanz skitleri tam da tarif etmiyor. Demiyor ki, ite bu Trk diyen de var, bilmem ne diyen de var. Kalabalk bir lf sylyor...

Hulki Cevizolu- Yani, net olarak bir ey yok. Kzm Miran- Net olarak skitler hakknda da onlar bir ey syleyemiyorlar. Fakat, ben bunlarn yaztlarn okudum, yaztlarn Trke olarak okumusan bu adamlara artk ne diyeceksin? Hulki Cevizolu- Yani sizin grnz... Prof.Dr. Muazzez lmiye - Msaade eder misiniz? Hulki Cevizolu- Buyurun Hoca'm, buyurun. PROF.I: "SKTLER TRK'TR" Prof.Dr. Muazzez lmiye - Bir Trk kltr kongresinde ben Trki devletlerinden gelen Trkologlarla konutum, bana dediler ki, "skit yazlar -ayn Hoca'mn dedii gibi- tamamyla Trke ve Trk dilidir" dediler. Okumular, gsterdiler bana, sylediler. "Fakat, Ruslar bunu kafiyen kabul etmiyorlar" dediler. Kzm Miran- Yalnz Rusjar deil, btn Avrupa. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Evet, "kabul etmiyorlar" dedi. Ondan sonra ikinci bir ey daha var, bir Rus eyi, belki bilirsiniz, Rus Akademisi'nin Bakanym, onunla grtm, o da diyor ki, "Ben Sibirya'ya bir grup olarak gittim, Trk yaztlarn toplamak iin." 300'ten fazla Trk yazs toplam ve "bunlar Trk Tarihi'ne byk katklar koyacaktr" diyor. "Trklerde yaz ok yaygn olduu anlalyor" diyor. ok enteresan geldi. Maalesef bizim memlekette buna ait en ufak bir ey duymadm. Ama onun sylediine gre, bu en ufak kaplar zerine adlar yazlm, isimler. Yol gzerghlarnda kayalarn zerinde kimlerin geldii, kimlerin getii, eer bir asker eyse kimin bakan olduu, hepsi yazl diyor. "Bunlar Trk Tarihi'ne byk bir katkda bulunacaktr" diye syledi bana. Hulki Cevizolu- Sayn , birok konuda anlayorsunuz Sayn Kzm Miran'la, "Ama bunlara kimse el atmyor" diyorsunuz. Ben de, sizler yaarken sizlerin bu aklamalarnn Trkiye'deki birka gazetede, bir gazetede deil birka gazetede manet olduunu grdm zaman,

130 hakkikaten sizler adna da, Trkiye adna da mutlu olacam, demek ki Trk basn da bu konulara ilgi duyuyor. Yani, diyelim ki btn bu sizin syledikleriniz; dnyann en nemli 3 Smer uzmanndan birisiniz siz, btn dnyann kabul ettii bir gerek, ok nemli bir Smerolog olarak, Sayn Kzm Miran'n da bir ntrk aratrmacs olarak bu syledikleri diyelim ki bir iddia, varsaym... Prof.Dr. Muazzez lmiye - Yani, ben yle diyorum. Hulki Cevizolu- yle varsayalm. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Ben de yle diyorum. . Hulki Cevizolu- Niye bunlar Trk gazetelerine manet olmaz? Trk gazetelerindeki manetlerin pek ou zaten iddia deil mi? Filanca sanatnn syledii magazin gazetesinde manet oluyor da ilim adamnn syledii de bir gn manet olursa, ben de sizin adnza da, lke adna da mutlu olacam. (...)

Turgay Tfekiolu- Muazzez Hoca'm'a bir katkda bulunabilir miyim? Hulki Cevizolu- Peki, bulunun, buyurun. Prof.Dr. Muazzez lmiye - imdi bir de yle... Turgay Tfekiolu- Muazzez Hoca'm, msaade eder misiniz? Bakn, size bir katkda bulunmak istiyorum. 2002 ylnda, imdi arkadalarmzn gsterecekleri Alman arkeolog Herman Farzinger tarafndan skitlere ait bir mezar bulunduu haberi altnda Der Spiegel'de yaynland ve kazs yeni bitti. Bunun 2500 yllk olduu tahmin ediliyor ilk bilgilere gre; Tuada Arzan blgesinde, yani tamamen Trk blgesidir buras bildiiniz gibi, el dememi bir kazdr. 50 kilo arlnda 6000 altn nesneyi iirmektedir. O bak, izmeler, sa tokas som altndadr. ki tane iskelet vardr ierisinde. Ve bunlar Batda, mesel ite Der Spiegel'de "Sibirya'da bulunmu skit mezar" olarak geer, hibir zaman Trkler'le irtibatlandrlmaz, ama bulunduu yer olarak tarih boyunca yalnz ve yalnz Trkler'in yaad bir blgedir; bilgilerinize. Teekkr ederim. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Bir de ey var; ben mesel bir profesre syledim, Trk Dil Kurumu'ndaym, dedim, bu kitab grdnz m? "Grdm"

dedi. "Ne fikriniz/" dedim. "Aman canm, yle baktm, bir ie yaramyor, braktm" dedi. Bana aynen byle syledi. Hulki Cevizolu- Sayn Hoca'm, teki hatta Trk Dil Kurumu'nun Bakan Profesr kr Halu k Akaln aram, u anda o var. Onunla konumak ister misiniz? Prof.Dr. Muazzez lmiye - Ben ne konuaym, bilmiyorum. Konusun.
(...)

Huiki Cevizolu- Peki, ok teekkrler aradnz iin. iyi geceler; sa olun. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Ben de teekkr ederim.

131

Hulki Cevizolu- Genler bu saatte oturuyordur ama, sizin yanzdaki bir bilim insannn da bu saatte kendiliinden arayp katlmas hakikaten bilim adna sevindirici. Sayn Prof.Dr. kr Haluk Akaln, iyi geceler. RUNK YAZILAR (zleyici Telefonu) Prof.Dr. kr Haluk Akaln (Trk Dil Kurumu Bakan)- yi geceler Sayn Cevizolu. Hulki Cevizolu- Buyurunuz. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- ncelikle Sayn Miran'a ve Sayn Tfekiolu'na da sayglarm sunarm. Geen hafta da bu konu gndeme gelmiti, bu konuya ncelikle deinmek istiyorum. Dier alanlar iin bir ey syleyemeyeceim ama, zellikle runik yazl abideler ile ilgili, Gktrk Abideleriyle ilgili olarak yabanc aratrmaclara dayanld konusunda bir dnce ileri srlmt; hem geen programda Sayn Tarcan, hem de bugn Sayn Miran ve Tfekiolu buna deinmilerdi. Hulki Cevizolu- Bozkurt Gven hoca da ayn eyi sylemiti. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Evet. imdi ben bu alan iin sylyorum zellikle, bu alana ait yazl kaynaklar bilindii gibi Sovyetler Birlii snrlar ierisinde ve Dou Blokuna ait lkeler ierisinde bulunuyordu yakn zamana kadar ve buralar kapal kaplar idi, ulalamyordu. Dolaysyla, bu alanda alan Trk bilim adamlar, ncelikle o blgelere rahatlkla gidebilen Rus ve dier Dou Blokuna mensup aratrmalarn eserlerine dayanmak zorunda kalmlardr. Bu nedenle bu eserlere bir bavuru sz konusudur. Ama, 1991'den sonra Sovyetler Birlii'nin dalmasyla birlikte o blge artk tamamen Trk aratrmaclara da ald ve 1991'den sonra pek ok Trk bilim adam o blgeye gidip kazlar yapmaya, aratrmalar yapmaya baladlar. imdi Trk birlii ve Kalknma daresi Bakanlnn bir kazs var. Drt ayr kaz almas iin gittiler, hem yzey almas yaplyor, hem kaz almas yaplyor. Ve TKA'nn kard, yaynlad bu eserler de elimizde. Biri Sayn Tfekiolu'nun nnde duruyor, evet, u anda grdnz eser. Hulki Cevizolu- "Moolistan'daki Trk Antlar Projesi Albm" yazyor zerinde. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Evet, Moolistan'daki antlar zerine yaplm alma. imdi bizim kurumumuzda yrttmz almadan da ben sz etmek istiyorum. Gktrk Yazl Abideler Projesi var. Kafkasya blgesindeki abideler zerine yaplan almalar yaynland. Bu almay smail Doan hazrlad. imdi dnce uydu: Balangta Gktrk yazl abideler daha ok...

132

Hulki Cevizolu- smail Doan Gazi niversitesi Krehir Fen Edebiyat Fakltesi retim yesi, Doent smail Doan. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Evet. Bu abidelerin balangta Moolistan'da, bugn Moolistan Cumhuriyeti snrlar ierisinde veya Sibirya blgesinde olduu dnlyordu. Ama son yllarda yaplan almalar, aratrmalar, kazlar bize gsterdi ki, brakanz Moolistan', Orta Asya'y, Trkistan', Kafkasya'ya, oradan Karadenizin kuzeyine ve oradan da Dou Avrupa'ya kadar uzanan geni bir alanda, buna Anadolu sahas da dahildir. Bu konuda Sayn Miran hakldr, bu eserler asla belirli bir blgeyle snrl deil, Anadolu'yu da iine alan geni bir alana yaylmtr Gktrk yazl abideler. Hulki Cevizolu- Sayn Bakan, size daha kritik, daha genel bir soru sormak istiyorum. Bu ayrntlar inallah daha ok tartrz, baka programlar ve medyada da yank bulur. Bu lke meselesi. Sayn Kzm Miran'n almalarna devlet kurumlarnn sahip kmad ortaya kt. zleyiciler de soruyor, "kitaplarn bile bulamyoruz" diyor, onun da cevabn verdi Sayn Miran. Peki, Trke, Trk dili; Trk Dil Kurumu Bakan olarak siz Trke hakkndaki bu almalara ne kadar sahip ktnz bugne kadar? Kzm Miran'n bu iddialarna ne kadar ilgi gsterdiniz? Bunun cevabn alalm sizden, tekiler ayrnt kalacak. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- imdi Sayn Cevizolu, bu tr almalar mutlaka deerlendiriliyor, en azndan o alanda alan kiiler. Ben burada az sonra adlarn da anacam bu kiilerin ama, onlar mutlaka Sayn Miran'n kitaplarn incelemilerdir, okumulardr. Bizim kumumuzun ktphanesinde mutlaka bulunmakta bu kitaplar. Ben de Sayn Miran'n yllar nce Zazaca zerine yazd bir kitap vard, proto Trke ile karlamal, o kitab da okumutum. Bu almalardan bizim haberimiz var, aratrmaclar bunlar mutlaka deerlendiriyorlar, deerlendirilmemesi sz konusu deil. Hulki Cevizolu- Sayn Akaln, sonu nedir, sonu, onu soruyor. imdi Kzm Miran diyor ki, yazy Smerliler deil Trkler buldu, kd Trkler buldu, btn dnyadaki evrensel uygarlklarn kkeninde Trkler vardr, Latin alfabesi ntrkedir, yani Trkedir diyor. imdi bunlar ok cidd iddialar. Bu iddialara siz Trk Dil Kurumu olarak sahip ktnz m? Evet diyorsanz, dnya tarihi deiecek. Ama, bende bu kitap var demek ayr bir ey. TRK DL KURUMU NEDEN LGSZ ? Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Sayn Cevizolu, tabi iddialar ileri Srmek kolay ama, bunlar kantlamak gerekir. Hulki Cevizolu- Evet, onu da soralm o zaman. Kzm Miran buniar yazyor ama, size gelip kantlayamyor mu? Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Hayr, bana gelmedi. Kurumumuza daha bnceer gelmi olabilir, o konuda bir bilgim yok benim. Ama, biz kendisinin : = - = = - ndan haberdarz. Bu alanda alan eitli bilim adamlar var.

133

Baknz, Trkiye'de yaplm almalar Gktrk Abideleriyle ilgili olarak; rahmetli Muharrem Ergin, bizim deerli Hoca'mz idi. u anda Osman Fikri Sertkaya, Talat Tekin bu konular zerine alyorlar. Yine gen aratrmaclarmz var, Cengiz Alylmaz Erzurum'da alyor. imdi ben ksaca, bizim bu alanda yaptmz almalardan da sz etmek istiyorum. Hulki Cevizolu- Hayr hayr, sizin yaptnz almalar ayr bir ey, onu sizinle konuuruz ama, imdi net olarak u sorunun cevab nemli: Kd Trkler buldu, uygarlklarn temelinde Trkler vardr, Avrupa Medeniyeti'nin temelinde Trkler vardr, Trke vardr diyor, Msr Yazlarnn iinde Trke yazlar vardr diyor, bunlar ok cidd eyler. Bu konuda net bir cevap rica ediyorum, Trk Dil Kurumu Bakan olarak ne dnyorsunuz? Bunlar doru mu yanl m? 30 yldr ben bunlar yapyorum diyor, yani 30 yldr daha net deil mi bu konular? Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Sayn Cevizolu, bu belgeler ve eserler bana ulamad iin benim u anda buradan buna evet veya hayr demem mmkn

deil. Sayn Miran'dan istirhamm, bunlar bize gnderirse biz mutlaka deerlendireceiz. u anda benim elimde kendisinin eserleri yok ve ben incelemi de deilim. Dediim gibi, yllar nce kan Zazaca zerine yazlm bir kitabn okudum, oradaki dncelerini az-ok biliyorum. imdi burada Sibirya blgesinde... Hulki Cevizolu- Bir dakika, bu nemli. Sayn Miran. bakn, Trk Dil Kurumu Bakan diyor ki. "Bu bana gelmedii iin ilgilenmedik." Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Hayr, ilgilenmedik deil Sayn Cevizolu, ktphanemizde var mutlaka. Hulki Cevizolu- Yani, siz bu kadar dnya tarihini deitirecek iddiada olduunuz bu bulgularnz niye gndermiyorsunuz? Hem diyorsunuz ki, ilgi yok... Kzm Miran- Trk Dil Kurumu'nda benim epeyi bir kitabm vardr. Bunlardan en mhimini, ben en son yazdm bu alfabetik yaz balangcn daha neretmeden nce Trk Dil Kurumu eski Bakan'na takdim etmiimdir.
(...)

Evet. Takdim ettim. "Aman" dedi, "ok mhim eser." Ben dedim size bir hafta mddet veriyorum, bunu tetkik edin. Bir hafta sonra gittim, "bana biraz daha mddet ver", daha mddet ver. mddet ver, kald da kald. Sonunda bunlar bir toplant yaptlar. Kim geldi, benim haberim yok. Toplantdan sonra, hibir ey olmam gibi bana bu kitabm iade ettiler. Bu kitap Dil Kurumu'nda vard. Hulki Cevizolu- Hangi Trk Dil Kurumu Bakan'yd o zamanki, adn syleyin, hatrlyor musunuz? Kzm Miran- Beyefendi sylesin hemen, bundan, kendisinden nceki kimdi? Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Ahmet Bican Ercilasun.

134

Kzm Miran- Tamam, Ercilasun, odur. Yani, Ahmet Bican Ercilasun, be cu alfabetik yaz eyimi 15 gn tetkik etmitir ve bir lf yok ortalkta. Yalnz, ben onun bir televizyon konumasnda bir tek szn ey _.=;: ~ . "Bu hakikatler ileride meydana kacaktr." imdi, ileride meydana iKacak... Yahu sen Dil Kurumu'nun Bakan'sn, sen meydana karmadktan sonra ileride kim bunu meydana karacak? Sen btn yetkileri almsn, oraya gelip ben bakanm diye oturmusun. Kim kartacak bunu meydana? "leride meydana kacaktr"; o lf syledi bir toplantda. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Sayn Cevizolu, elbette bu alanda bizim kurumumuzda da almalar yaplyor, Sayn Miran'n almalarna da ben lyk olduu deeri veriyorum mutlaka. Ancak, bizim kurumumuzun bir de ileyi biimi var; her gnderilen eserin hemen baslmas sz konusu deil, o konuyu belirtmek gerekiyor. imdi yalnz, Sayn Miran'a ben unu belirtmek istiyorum: smail Doan'n hazrlad iki eser yaynland. Bir tanesi, Kafkasya'daki Gktrk Yazl Abideler Atlas, dieri ise, Gneydou Avrupa'daki Atlas. Burada yzlerce eser var, okunmay bekleyen eser var. Daha henz bu eserlerin tamam okunmam, byk bir blm yaynlanmad. Sibirya'daki blge, baknz Sayn belirtti... Hulki Cevizolu- Ama ok vahim bir durum Sayn Bakan. Bu rnekleri vermeniz fazla fayda salamyor, bence Trk brokrasisi adna belki de ok ackl bir durumu ortaya koyuyor. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Hayr yok, yani ackl bir durum sz konusu deil. Yeni yeni bunlar ele geiriliyor. nk o blgeye yeni elemanlar, aratrma kazs iin TKA gnderiyor, Trk Dil Kurumu gnderiyor, bunlarn fotoraflar ekiliyor... Hulki Cevizolu- Yanmzda ite, kaynak burada. Sizden nceki Bakana vermi, yapmayn Sayn Akaln. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Sayn Cevizolu, Sayn Miran'n dedii gibi, orada toplantda, programda anlan birka eserle snrl deil, yzlerce yeni eser var; bardaklarn zerinde yazlar var, tabaklarn zerinde yazlar var... Hulki Cevizolu- Ama ben buldum diyor, sonular var ortada, iddialar var. Yani, barda okuyaym demiyor, kitabm basn demiyor ki size.

Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Sayn Cevizolu, or"aya bir malzemenin, dil malzemesinin belki de yzde 5'i km, yzde 10'u ortaya km... Hulki Cevizolu- Yzde 5'ini, ben onu buldum diyor. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Tamam ortaya kmadan byle bir eyi sylemek mmkn deil. ncelikle bu malzemenin tamamnn ortaya kmas ve okunmas gerekiyor, karlatrma yaplmas gerekiyor. Kzm Miran- Ben bir ey soracam. Hulki Cevizolu- Buyurun. Ben Sayn Akaln'n bu aklamalarn kabul etmiyorum, ayrca hi mantkl gelmedi bana. Cevap vereceim ama, sz hakk daha ok sizin; buyurun.

135 Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Sayn Cevizolu... Hulki Cevizolu- Bir saniye. Kzm Miran- Size bir ey soracam ben. Ben bu kitabm verdim ve bugn Dil Kurumu ktphanesinde var bu, "Alfabetik Yaz Balangc." imdi burada ben bir eyi ispat edeyim, bir sr eyler var, bir tanesini soracam. Uygur Yazsnn runik yazdan ktn gsteren bir almam var burada; bu ok nemli. Uygur Yazsn normal olarak Yahudilerden aldmz iddias var ortalkta. imdi ilk defa ben bunu gsteriyorum ki, Uygur Yazs Trk runik yazsndan kmtr. imdi Beyefendi bununla ilgilenmiyorsa, o kitabm oradayken bile bu kadar nemli bir problemle ilgilenmiyorsa ben ne konuaym artk. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Sayn Miran, ilgilenmemek sz konusu deil. Ben elbette dner dnmez hemen bu kitabnza bakacam. Ama, Gktrk yazsyla Uygur Yazs birer farkl yaz olduu biliniyor, iki ayr yaz bunlar... Hulki Cevizolu- Siz neredesiniz u anda? Sayn Akaln, u anda siz yurt dndan m aradnz bizi? Neredesiniz; "dner dnmez" dediniz. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Efendim, ben hafta sonu tatili iin eimin... Hulki Cevizolu- Anladm, Ankara dndasnz. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Evet, Ankara dndaym, Manisa'da bulunuyorum. imdi Sayn Cevizolu, siz "Bunlar kabul etmiyorum" dediniz ama, ortaya henz dil malzemesinin tamam kmam, bir hkmde bulunmak iin son derece erken bu konularda. Hulki Cevizolu- Yapmayn canm, yani kanlar kabul etmiyor musunuz ya da kanlar inceleyin, hayr deyin kanlara. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Hayr, kanlar elbette kabul ediyoruz. Kzm Miran- Hayr desinler. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- kanlar kabul ediyoruz. Sayn 'n bahsettii Sibirya'daki eserler daha yeni yaynlanacak. Orada adn vermedii Sayn Dimitri Vasiliyev bu konuda alan bir kii. Hulki Cevizolu- Peki Sayn, ok teekkr ediyorum Sayn Bakan. "TKEN ORMANI" VE "GKTRK DEVLET" TARTIMASI Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Yalnz ben ksaca, Sayn Cevizolu, Sayn Miran'n syledii bir-iki sz zerinde de durmak istiyorum, bunlar filolojik bakmdan da nemli. imdi zellikle "tken yi" szne deinmek istiyorum ben. Sayn Miran tken yi sznn yanl okunduunu ve bunun "otken" olarak okunmas gerektiini syledi. Yani, burada herhalde tmek, gemek fiilini dnyor ve "ken" fiil ekini dnyor ama, "ken" eki Uygur dneminde ortaya km...

136

Hulki Cevizolu- Sayn Akaln, ben yle bir ey sylemedim diyor Kzm Miran.

Kzm Miran- tken diye de okuyabilirsiniz, otken diye de okuyabilirsiniz. Bu artk Trke'de ey deil... Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Hayr, okunabilir ama, Sayn Miran anlam olarak orada... Kzm Miran- Geerli demektir otken. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Geerli ama, ite oradaki "ken" eki ge Uygur dneminde ortaya km bir ektir, bu abidelerde geen tken adndan 200 yl sonra yaklak ortaya kan bir ek. Yine "yi" szyle siz orman anlam deil dediniz, aslnda bu szn anlam "ormanlk da" demektir. Kzm Miran- Nereden kyor bu orman? Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Ama, siz orman deil diyorsunuz. Peki, bugn Trk lehelerinde ne yapacaz? Bugn Sibirya'daki or Trke'sinde, Altay Trke'sinde "i" eklinde veya fakl ekillerde bu sz zaten ormanlk da anlamnda, orman anlamnda zaten kullanlyor. Buralarda bir yanl okuma yok. Yine... Kzm Miran- Beyefendi, yani ben zannetmiyorum. or Trke'sinde diye iddia ediyorsanz, o szle hemen siz bakabilirsiniz, biz de gidip Ankara'da ktphaneye bakarz. or Trke'sinde vardr diyorsunuz, sizin ktphanenizde var, ona bir bakalm. Eer "yi" sz or Trke'sinde yayla manasna geliyorsa, ona ben inanmyorum. Hulki Cevizolu- Ama ok nemli bir ey sylyorsunuz, nk Sayn Akaln'n da uzmanlk alan da or Trke'si. Yani, uzmanlk olduu bir konuda bilmiyorsa bunu, vay hlimize. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Sayn Cevizolu, or Trke'si Sibirya'da yaayan bir Trk lehesi ve bu lehede "i" eklinde kullanlyor, orman anlamnda. Hulki Cevizolu- "Deil" diyor Sayn Kzm Bey de. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- imdi Sayn Miran'n belirttii harflerin birka trl okunu biimleri olabilir, yani "k" eklinde, "k" eklinde de okunabilir. Ama, Kktrk adnn nasl olduu ve bu biimde olduu bilinen bir ey. Yani bunun yanl okunduunu sylemek biraz zor. nk, sadece Trk kaynaklar deil, ayn zamanda komu lkelerin kaynaklarnda da Gktrk adnn nasl getiini biliyoruz. Dolaysyla, burada bir yanl okuma sz konusu deil. lkenin ad, kaanln ad Kktrk Kaanldr; yani bunu dzeltmek gerekiyor. Ama, harflerin kullanl ekillerinden dolay farkl okuma ekilleri olabilir. Abideleri bugn pek ok kii okudu, farkl okuma teknikleri bulunabilir, yani bunda bir ey yok. Ama, bir de bilinen gerekler var; onu da belirtmek gerekir. Ben yine bir konuya daha deinmek istiyorum... Kzm Miran- Bir dakika bir dakika, Kktrk'e cevap verelim. Sizin Kktrk diye okunan sz, Orhun Yaztlar'nda bir tek bir yerde geiyor. Bu "kk" sznn ba harfi yle, son harfi byle, ikisi de "k"

137

demektir. Fakat "kk" diye okuyamazsnz, ban da bununla yazalard sondaki harf gibi. Yazmamlar, "kk" diye okumak lzm. Brakn bunu, bunu brakalm... Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Sayn Miran, onun Uygur Trke'sinde olduunu syleyenler de var. Kzm Miran- Bir dakika efendim, bir dakika, ben syleyeyim de. imdi yanllk olduu otomatikman gzkyor, okunuun yanl olduu. kinci de, "Kktrk" diye kaanlk, "Kktrk Kaanl" diye bir lf Orhun Yaztlar'nda da gemiyor, hibir yerde gemiyor; bu bir. kincisi, inliler "Kktrk" diye bir sz bilmiyor, Araplar "Kktrk" diye bir eyi bilmiyor, ondan sonra... Hulki Cevizolu- "'Komularmzda var" dedi ama. Kzm Miran- Hangi komularmzda? Hibir komuda yok, hibir Trk lehesinde Kktrk diye bir ey yok. Kktrk diye bir hakanlk, devlet, halk ismi yok. Niye Araplar Kktrkler'den bahsetmiyor, yine Farsllar Kktrkler'den bahsetmiyor, niye inliler Kktrkler'den bahsetmiyor? Bunun dnda... Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Efendim, Trk olarak bahsediyorlar nk. (...)

Sayn Cevizolu, alfabe zerine ok uzun sre konuabiliriz, ama sylemek istediim bir ey var. Bu harf yaz sisteminin zerinde pek ok kii durdu, pek ok noktalara deindiler. Burada hemen unu syleyeyim: Orda "k" eklinde yazl uzun nlye delalet ettiini syleyenler de var. Sadece orada "k" ile yazlmas bunun "kk" eklinde okunmas anlamna gelmiyor. Bu ayn zamanda uzun nlye delalet eder diye dnenler de var. Ksacas; ben daha fazla vaktinizi almak istemiyorum, harflerin okunuu eitli biimlerde mmkn olabilir. Bu yaz bu ekilde okunmaya yol aabilir. Ama nemli olan, anlam, metin balam ve tarihi olaylarla, kltr tarihiyle bu bilgilerin, bu belgelerin beslenmesi gerekmektedir. Yoksa yazy, siz de o harfleri ksa srede renerek okuyabilirsiniz, farkl ekiller ileriye srebilirsiniz. Ama, ileri srlen bu dncelerin bir defa metin balamyla, anlamla, anlam btnlyle, tarih olaylarla, Trk kltr tarihiyle ve komu lkelerin tarih belgeleriyle desteklenmesi, beslenmesi gerekir. Yoksa, herkes farkl ekillerde okuyabilir. Biz bunu... Kzm Miran- Kaynak verin, nerede destekleniyor? Turgay Tfekiolu- Hangi in kaynanda destekleniyor? Kzm Miran- Hangi in kaynanda yahut hangi Arap kaynanda? Siz destekleniyor diyorsunuz, syleyin. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Efendim, Trk eklinde kullanlyor diyorum. Sayn Cevizolu... Hulki Cevizolu- Sayn Bakan, bana deil, Sayn Miran soru soruyor, ona cevap verin ltfen.

138

Kzm Miran- Ben diyorum ki, hangi d kaynakta kullanlm? Bir tek yerde geiyor diyorum. Hadi bir tek yerde gemi bir sz... Ve "Kktrk Kaanl" diye bir tarih Orhun Yaztlar'nda yok. Bu Kktrk Kaanln, Devleti'ni nereden kartyorsunuz? Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Orhun Abidelerinde geiyor, nasl gemiyor derseniz? Kzm Miran- Bir tek yerde "Gktrk" diye okunabilen sz geiyor. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Sayn Miran, baknz, hakl olduunuz baz noktalar var, harfler damgalardan... Kzm Miran- Onu biz de biliyoruz. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- ... harfleri damgalardan kmtr; doru. Ama, bu ileri srlen dncelerin, ikinci defa sylemek istemiyorum ama, birtakm baka belgelerle desteklenmesi... Kzm Miran- Hangi belgeler, syleyin Beyefendi? Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Belge dediim u: Anlamla, metin balamyla, Trk kltr tarihiyle, Trk Tarihiyle... Hulki Cevizolu- te tamam, belgeleyin anlamyla. Turgay Tfekiolu- Belge verin. Kzm Miran- Belgeleyin. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Hayr, bu okunma ekillerinin, Sayn Miran'n tekliflerinin bu ekilde beslenmesi, desteklenmesi gerekiyor. Aksi takdirde, yazy farkl ekillerde okuyabilirsiniz... Hulki Cevizolu- Siz sizinkini destekleyin, belge istiyorlar sizden? Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Efendim?.. Hulki Cevizolu- Sizden belge istiyorlar, siz kendi szlerinizi destekleyin. Turgay Tfekiolu- Yani, bir Trk devleti olur da bunun hibir yerde ad gemez mi? Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Olmaz olur mu efendim? Turgay TfekioluNerede efendim? Bir tane gsterin. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Kktrk Kaanl'nn... Turgay Tfekiolu- Nerede kaanlk? Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Birinci Kktrk Kaanl'nn tarihi Orhun Abidelerinde anlatlyor, kinci Kktrk Kaanl'nn tarihi anlatlyor... Kzm Miran- Yok, kaanlk diye bir sz yok, Kktrk Kaanl diye bir ey yok Beyefendi. Yani, Kktrk Kaanl diye Orhun Abidelerinde bir tabir yok, yani bunu siz uyduruyorsunuz.

Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Peki efendim, siz bu Kktrk szn nasl sylyorsunuz? Kzm Miran- kiktrk. Rabbani k demek, Trk demektir. Ve bu k' yalnz Trkler kullanmad. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Efendim, imdi hem diyorsunuz ki... Turgay Tfekiolu- Bakanm, soruyorsunuz ve dinlemiyorsunuz. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Hayr, Sayn Tfekiolu... Turgay Tfekiolu- Ama sordunuz, bir cevap gelsin, tabi ki itiraz edin Sayn Bakan.

139

Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Tamam, ben size syleyeyim. Baknz, siz sylyorsunuz, Kktrk adnn yazlndan bahsediyorsunuz, ite o yazlan ad Kktrk Kaanlna delalet etmiyor mu, Kktrk Kaanl'nn delili deil mi o? Kzm Miran- Duymadm. Turgay Tfekiolu- Bu diyor Gktrk yazyor diyor Orhun'da hl, Bakan diyor ki bu Gktrk' yazyor diyor. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Baknz Sayn Miran, siz orada birinci harfin k olduunu sylyorsunuz, sondaki harfin de k olduunu sylyorsunuz. Kzm Miran- Evet. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- O kk sznde gemiyor mu, Kktrk'le birlikte kullanlmyor mu? Kzm Miran- Kk sz baka trl yazlyor, k'yle balyor k'yle bitiyor. Kk sz de var Trke'de. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Sayn Miran, onu biliyorum. Yani o sz nerede geiyor Orhun Abidelerinde? Kzm Miran- Orhun Abidelerinde bu sizin Kktrk diye okuduunuz sz bir defa geiyor. Fakat, hibir yerde bir devlet olarak gemiyor, Kktrk Kaanl diye bir tabir yok, Kktrk Devleti diye bir tabir yok, Kktrk Hakan bir tabir yok, hibir ey yok. Ayrca, btn d lkeler, Trkler'e komu hibir lkede Kktrk halk diye bir tabir yok, Kktrk Devleti diye bir ey yok. in en yakn komumuz, orada bile Kktrk Devleti diye bir ey yok. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Sayn Miran, ... olarak geer, dorudur, haklsnz. Ama, bunlar Kktrk Kaanl diye bir kaanln olmad anlamna gelir mi? Tarih kaynaklarda bilinen Birinci Kktrk Kaanl'nn kuruluu, kinci Kktrk Kaanl'nn tarihi Orhun Abidelerinde bandan sonuna kadar onu anlatmaktadr. Hulki Cevizolu- Kara yaz tahtas geldi Hoca'mn. (Stdyoya yaz tahtas getiriliyor) Kzm Miran- Kk diyecek olsaydk byle yazardk, ikisi de kk olurdu. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Sayn Miran, dorudur bu ekilde yazdnz, yani bir harf "k, k" ekillerinde okunabilir. Ama baknz, ben size unu sylyorum: Bunun kk eklinde okunmasnn yan sra, "kk" eklinde uzun nll olarak okunmas da sz konusu... Kzm Miran- nlyle ilikisi yok bunun. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Nitekim, Talat Tekin bunu "kk" eklinde okuyor... Hulki Cevizolu- Neyse, ok ayrntl byle kelimeye girmeyelim de, mesel devlet olup olmadn soruyorsunuz, Kktrk Devleti. Kzm Miran- Kaanlk yok, yani Kktrk Kaanl diye bir tabir gemiyor Orhun Yaztlar'nda. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Efendim, Trk kaanl deil mi o? Kzm Miran- Efendim?..

140

Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Trk kaanl deil mi o? Kzm Miran- Kktrk Kaanl diye bir tabir Orhun Yaztlar'nda yok.

Hulki Cevizolu- Bakan sylesin, nerede varsa sylesin Bakan. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Kktrk ad nerede geiyor? Hulki Cevizolu- Siz syleyeceksiniz bunu. - Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Orhun Abidelerinde. Hulki Cevizolu- Kaanlk lf gemiyor diyor, siz geiyor diyorsunuz. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- "Trk Kaanl" eklinde diye geer, ama kk ad da orada geiyor, Orhun Abidelerinde. Kzm Miran- Kaanlk diye nerede geiyor? unu bir syleyin bana, yerini. Abidelerin neresinde geiyor? Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Abidelerin deiik blmlerinde geiyor. Sayn Miran... Kzm Miran- Benim "kktrk" dediimi siz Kktrk diye okuyorsunuz, kabul. Fakat, kaanlk diye bir tabir yok, Kktrk Kaal diye bir ey yok, gemiyor. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Sayn Cevizolu... Hulki Cevizolu- Dier konuklarmz bekliyor, siz zetleyin ya da tamamlayn. Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Ben hemen zetleyeceim, daha dorusu unu syleyeceim: imdi bu konularda Trkiye'de uzman kii, Sayn Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya ve Sayn Prof.Dr. Talat Tekin, onlar programa katlmallar. Benim esas uzmanlk alanm Trk dili ama, yeni Trk dili zerine alyorum, yine de bu konular bizim uzmanlk alanmza giriyor. Ama, daha salkl bilgiyi burada Sayn Sertkaya'yla Sayn Tekin verebilir. Sayn Cevizolu... Hulki Cevizolu- Bir eyi aklayaym; Sayn Talat Tekin'e geen hafta ulamaya altk ama, bir mazereti vard, kmad. Bu tr tartmalardan uzak durmazlarsa biz az, konumaclar da ak. Size ok teekkr ediyorum; hatlarmzda ok bekleyen uzman var... Prof.Dr. kr Haluk Akaln- Son bir ey daha syleyeyim... Hulki Cevizolu- ok teekkr ediyorum, bir baka zaman inallah. yi geceler size. Ama unu Bakann arkasndan syleyelim: imdi Trkiye'de ilgin bir brokratik yapyla; imdi Trk Dil Kurumu'nun, gndem o olduu iin onu sylyoruz, bir baka kurumun yapsnn ar iliyor, brokratik olmas mazeret deil, ama nedense mazeret olarak geliyor. Yani siz deseniz ki, ben Trkiye'de bir yakt buldum, hidrojen bombas yapacam veya hi kimsenin bilmedii ok mthi bir bulu yaptnz, yani byle arkeolojik deil de fizikle ilgili bir ey buldunuz. Demek ki bizim kurumlar diyecek ki size gidip bavurduunuz zaman, kapsn aldnz zaman, "Efendim, byle bize ok bavuru var, byle 3 gnde olmaz bu." Byle bir mantk olabilir mi? Yani bugne kadar, siz diyorsunuz ki, daha nceki Bakana vermisiniz bu almalar; neydi? Ahmet Bican Ercilasun'a, Trk Dil Kurumu Bakan.

141

O da size ne cevap vermi? Gndermi sizi, elinize kitabnz vermi, geri gndermi. imdi bunu yle yapmas gerekir, bilim dnyasnda bunlar alk olunmu tavrlar deil, bilim dnyasnda u vardr: Aratrrlar, otururlar, bilimsel olarak sizi rtrler, "Hoca'm, teekkr ederiz, gle gle, bunlar doru deil" derler. Ama, efendim, srada bekleyen ok kitap varm, ktphanemizde kitap varm. Siz demiyorsunuz ki, ben bir hikye yazdm, ey Trk Dil Kurumu, bunu yaynla demiyorsunuz ki. Siz, "Ben dnya kltr tarihini deitirecek bulgulara ulatm" diyorsunuz, karnzdaki bir kurum, Trk Dil Kurumu kyor size diyor ki, "Elimizde ok kitap var, ktphanemizde var, bakyoruz, filanca da var." O deil ki mesele. Yani meseleye nereden baktmz ok nemli. Bunu da ok tartmann anlam yok. Sayn Halil vgn hattmzda. yi geceler Sayn vgn. TARH TARHLERE, ONLARI DA OLDUKLARI YERDE BIRAKMIIZ

(izleyici Telefonu) Halil vgn (Eski "Salk Bakan")- yi geceler. Bir defa hepinizi teekkr ediyorum, ok nemli bir konuyu tartyorsunuz. Tabi bu tartma Trkiye'de inallah yeni bir ufuk aar ve daha ok bu konulara dikkatli bir ekilde eilmeyi, aratrmay gerektirir. nk, gerekten bu konuda ne sylenirse sylensin yeterli olmadmz ortada; ok eyi bilmiyoruz ya da ok ey aratrma konusu yaplmam. Hulki Cevizolu- Siz eski bir politikac olarak, imdi de belki ilgilisiniz politikayla; unu soruyorum: Politikaclar Trkiye'de derler ki, cidd bir, diyelim ki Ermeni iddialar, soykrm iddialar olduu zaman, "tarihi tarihilere brakalm." Yani, ill onu mu tarihilere brakacaz? Tarihi tarihilere brakalm da, ite tarihi diyor ki, aratrmac, "Ben dnya tarihini deitirecek u bulgular buldum." Tarihi tarihilere brakmz, onlar da olduu yerde brakmz. Yani, bununla ilgilenen medya yok, bununla ilginlenen devlet kurumlar yok ortada. Bir adamcaz km, 83 yana gelmi, "Ben bunu buldum" diyor. Yalan sylyorsa, bilimsel olarak der ki devlet buna, doru deil, Allah sana uzun mrler versin, sen aratrmalarna devam et ama, bunlar doru deil der. Hayr, ses yok, biz baka eylerle uraacaz, ite brokrasiyle lf reteceiz. Politikac lf retecek, diyecek ki, tarihi tarihilere brakalm, ama ilgilenmeyelim. Yani, onlar orada brakalm anlamna gelmiyormu, imdi anlyoruz bunu. Buyurun. Halil vgn- imdi tabi ok haklsnz, yani ok cidd bir konu. Kzm Hoca'nn ortaya koyduu eer doruysa doru olduu ifade edilmeli ve bilimsel bir yaklamla getirilmeli bu olay. Eer Kzm Hoca'nn ortaya koyduu hususlar doru deilse, bilimsel olarak da bunlar ispat edilmeli ve

142 gndemden kmas gerekmektedir, yani tartma bu boyutta olmamas lzm.

Ben burada bir-iki hususun zellikle bu vesileyle altn izmek istiyorum. N'DEK TRK MUMYALARI 1984 ylnda ben in'i ziyaret ettim, in'i ziyaretim srasnda Turfan'a gtrdler. lk defa Turfan'a giden Trk heyetinin mensubu olmakla da gerekten gurur duyuyorum. Orada bizi gezdirirken mumya bulduklarn sylediler ve biz mumyalar grdk. O grdmz mumyalarn Msr'daki mumyalardan ok farkl olduunu ifade ettiler, yani teknoloji olarak, yapm olarak Msr'daki mumyalarn nnde olduunu. Daha sonra aradan yllar geti, bir televizyon kanalnda bu konunun tartlmakta olduunu grdm. Gerekten bilimsel olarak, gidilmi, Msr mumyalaryla Turfan'daki mumyalar arasnda bir kyaslama yaplyor. Bu kyaslamada, Turfan mumyalarnn... Hulki Cevizolu- u anda grlenler galiba. (Resimler gsteriliyor) Halil vgn- Evet evet. Ben orada kadn mumyalar grdm, ocuk mumyalar grdm, erkek mumyalar grdm, farkl eylerden. Ve o srada, hatta bir tanesinde yeterince koruma yaplmam, bozulmaya balamt, mzede grdk onlar. Bu mumyalardaki stnl bilim adamlar ortaya koymaya baladlar. Bilim adamlarnn ortaya koyduklar bir gerek var ki, ilk defa mumya kltrnn Trkler'den gelitii ortaya kyor. Bundan dolay da ben imdi Kzm Hoca'nn syledii "Msr'daki medeniyet Trk Medeniyetidir" tezine itirak ediyorum. Yani ben bilim adam deilim, ama bizim bilim adamlarmzn bu olayn zerine ciddiyetle eilmeleri gerekiyor. Eer Msr'da mumya kltr olduysa, var idiyse gemite, onun etrafnda da bir kltrn olmas lzm. Msr'n etrafnda mumya kltryle ilgili herhangi bir ey yok. Afrika br taraf, bu tarafta da yine byle bir kltr yok. Dolaysyla, Orta Asya'dan o blgeye giden Trkler'in varl sz konusu olabilir. Buradan hareketle baka bir hususun zerinde durmak istiyorum zellikle. HALL IVGIN: "TRK KLTR VE MEDENYET GZLENYOR"

imdi Amerika'da Aztek ve nka medeniyetleri var, Msr'da piramitler var, Kamboya'da yine tapnaklar var. Bu ayr grup bilimsel olarak deerlendiriliyor, nn de birbirine ok yakn benzerlikleri ifade ediliyor. imdi bu benzerliklere de isim konmuyor, medeniyet konmuyor, yapmclar tartlmyor. Ama ortak gizlenen bir husus var ki, Trk kltr ve Trk Medeniyeti gizlenmeye allyor. Bu gizliliin srrn ortadan kaldracak da yine Trk bilim adamlardr. Atatrk'n devrinde balatt dil ve tarihle ilgili almalara biz eer hzla devam edebilmi olsaydk, bugn geldiimiz, tarttmz bu noktalarn ounu am olacaktk. Ama, maalesef Atatrk'ten sonra gerek tarih

143 konusunda, gerek dil konusundaki almalarmz yeterli olmad iin, bugn baz konular gereksiz ve lzumsuz bir ekilde hl gndemde tutuyoruz ve gelecekle ilgili de birtakm endieler, kayg verici gelimeler de tartmalarmzn arasnda maalesef bulunuyor. imdi buradan hareketle bir baka hususun daha zellikle altn izmek istiyorum, o da u: Bugn Trk Tarihi, gerek medeniyet tarihi olarak, gerekse kltr tarihi olarak dnya Tarihi'nin yarsn tekil ediyor, dier yarsn da dier milletlerin tarihi tekil ediyor. Bugn dnyada Trkler kadar geni corafyaya yaylm baka bir millet yok. Mesel Franszlar Asya'ya gitmi deiller, Almanlar Asya'ya gitmi deiller, ama Trkler hem Asya'dalar, hem Afrika'dalar, hem Avrupa'dalar. Hatta, bir tabire gre de, birtakm bilimsel almalara gre de ayn zamanda da Amerika'da da Amerika'daki keifleri de herkesten nce yapanlar Trkler olduu ortaya kyor. imdi Kzm Hoca'nn syledii gibi, bugn yaznn kaynan da Trkler oluturduu tezine bir baka adan daha katlmamz gerekiyor. O da u: Dnyada ilk defa tarm toplumuna geen, medeniyete ilk adm, basama atan Trkler; tarm havzas bunun eysi. Orta Asya'da tarm toplumu oluuyor ve ilk defa orada tarm toplumu olutuuna gre, o yapdan hareketle gidilmesi gerekiyor. Yani, ben bunu bilim adamlarmzn sadece tarih bakmndan deil, dil bakmndan deil, dier btn bilim dallaryla tarm asndan da, baka alardan da bakarak olaya yaklamalar lzm. Yani, buna sadece dilcilerin, tarihilerin bir tezi olarak baklmamas lzm, ok geni adan baklmas lzm. ELBEY: "TRKLER N'DE 100 TANE DEVLET KURDU" Ve bir baka husus var burada. Sayn Hoca'm ite Trkler'in Mslmanlktan nceki devletlerini sayyor. Ben merhum Elibey'le bir sohbette bulundum Bak'de, bana ok hayret verici bir ey syledi, "Bizim atalarmz sadece in'de 100 tane devlet kurmular, bizim bunun oundan haberimiz yok" dedi. Yani, bu ne derece doru, ne derece yanl; onu bilmiyorum. Ama, bilim adamlarnn bunlar ortaya karp bakmalar lzm. imdi bir baka husus da, yine bu vesileyle onu da ifade etmek istiyorum. Anadolu'ya geliimizi de hep 1071'le balyoruz. Biz Anadolu'ya 1071'den ok nce gelmiiz. Atatrk'n de syledii gibi, buras 7000 yllk Trk yurdu. Ama, daha Anadolu'ya geliimizi, dier hususlar bir tarafa brakacak olursak, yani slmiyetle ilgili dneme getirecek olursak, 750'de biliyorsunuz Emevi Devleti ykldktan sonra yerine kurulan Abbasi Devletinin kurucularndan bir unsuru Trklerdir. Trkler'in yapm olduklar bu almann hemen arkasndan, 100 yl sonra skitler, onun arasndan da Tulunolullar Devletleri kuruluyor ki, bunlarn kurulduklar yer Suriye, Filistin ve Msr'n bir ksmn kapsyor, Trkiye tabiri ilk defa bu blge iin kullanlyor. Yani 850 ylnda burada kurulan Trk devletlerinden dolay, Trkiye tabiri, Msr, Filistin ve Suriye'nin bir blmn kapsad iin, ilk

144 defa Avrupallar bu blge iin Trkiye tabirini kullanyor. Yani, Anadolu'ya gelmeden 300 yl nce bu tabir kullanlyor. Hulki Cevizolu- Evet, u anda ekranda grdmz buluntu... Turgay Tfekiolu- ilgiri... Hulki Cevizolu- Yani?.. Trkler'in Anadolu'ya geliiyle ilgili mi?

Turgay Tfekiolu- Evet, tabi tabi. Bu, Dou Anadolu Van gneyindeki Tiring alannda ilgiri kyndeki 45 santim apnda bir ta zerindeki yazt. Hulki Cevizolu- Trkler'in 1071'den ok daha nce Anadolu'ya geldiini mi gsteriyor? Turgay Tfekiolu- ok ok daha nce, tabi. imdi gncelletirirsek, Dou Anadolu'da bylesi o kadar ok Trk yazt var ki, bunlardan bir ianesi... Hulki Cevizolu- Ne yazyor zerinde, zld m bu? Turgay Tfekiolu- Tabi. Buyurun Hoca'm. zld, kitapta da var; hem "Bolbollar"da sayfa 16'da var, hem "Alfabetik Yaz Balangcnda sayfa 54'te var. Hoca'm imdi okuyor. M.. TRKLER'DE HA ! Hulki Cevizolu- Ortasnda ha m var bunun? Turgay Tfekiolu- Efendim?.. Hulki CevizoluHa m var? Turgay Tfekiolu- Onu da anlatsn, yani M.. nasl ha oluyor, Trkler mi kulland? Kzm Miran- imdi ha, Trkler'in... Hulki Cevizolu- Burada, evet. M.. ka ylnda bulundu dediniz bunu? Kzm Miran- imdi bu bakmdan unu sylemek lzm: Ta zerinde tarih tespiti yaplamyor, kabuun tespitini yapabiliyorsunuz... Hulki Cevizolu- Baka teknikler... Dil zerinden gittiinize gre?... Kzm Miran- Dil zerinden gittiiniz zaman, bu yaz ok eski bir yaz. Hulki Cevizolu- Ne kadar eski, 5000 yl m? Kzm Miran- Ben, en azndan 7000-8000 yl ncesine ait bir yaz olduu kanaatindeyim. Hulki Cevizolu- Yani 8000 yl nce desek, sa'nn doumundan 6000 yl nce. Ama. bu ha iareti var bunun ortasnda. Kzm Miran- Ha iareti, o zaten en eski, bizim daha yaz yazmaya baladmz... Hulki Cevizolu- O zaman Hristiyanlk diye bir ey yok. Turgay Tfekiolu- Hayr efendim, alkas yok. Kzm Miran- Yok. Hulki Cevizolu- Peki, bu ha semboli, Hristiyanlarn semboli nasl olmu burada? Hristiyanlar bir yerden mi alm bunu? Kzm Miran- Bu, Trk semboldr, "ok" demektir. Trkler kendilerine iki isim vermiler, yani Trk demeden nce, "ok" ve "on." Bunlarn hepsi din eylerdir.

145

Kendilerine ok demiler; ok ne demek? imdi, eer siz bir atom alr, atomu elektron bombardmanna tutarsanz, belirli bir kapasiteyi temin edemezseniz o elektronlar atomun bir yanndan girer br yanndan kar gider, atoma massolunmaz. Yani, belirli bir kuantum lzmdr, ite kuantum denen lf, kavram buradan kyor. Belirli bir kuantumda ben atomu bombardman edersem atom bunu massediyor veyahut da belirli bir kuantumda elektron nerediyor. imdi ok demek, kuantum demek. Trkler'de yle: imdi bir insann cennete gidebilmesi, yani Tanrsna kavuabilmesi iin vcudundaki cann btn hlinde vcuttan karak oralara gidebilmesi gerekir. imdi oralara gidebilmesi iin, ite ok hlinde olmas lzm. Buna ok diyorlar Trkler. Hulki Cevizolu- Yani, bir yerde nlama gibi. Kzm Miran- Inlama gibi. Turgay Tfekiolu- Yakarak gnderme. Kzm Miran- imdi bu ok... Hulki Cevizolu- Bu ha iareti ok mu? Kzm Miran- Ok demektir. imdi bu din bir kavramdr, fakat sonradan Trkler kendilerine ok demiler. Yani, biz de ok'uz, zaten ileride Tanrya kavuacaz manasnda din bir kavram. Hulki Cevizolu- Hristiyanlar da oradan alm?..

Kzm Miran- imdi Hristiyanlar normal olarak bu ha grd m, sa'dan sonra 300. yla ait diyor. imdi bir Amerikal profesr byle dedi mi btn dnya inanyor, Kzm Miran dedi mi kimse inanmyor. Hulki Cevizolu- yle bir ey vardr, hani "zenginin fkrasna glnr" diye, yledir bu. Batlnn her eyi kabul ediliyor diye de atasz olmu demek ki. Turgay Tfekiolu- Sayn vgn'a bir katkda bulunabilir miyim bu mumyalar konusunda? Sayn Bakan, bu Urumi mumyalarn sz konusu ettiniz, tabi ki ok nemli. Bakn, buradaki Urumi'de tehir edilen mumyalardan ilk birincisi 55 yanda ve Milt'tan nce 1000, yani gnmzden 3000 yllk. Bir bakas gene 1600, en yal olarak da ite bu "Lolan" denilen bayan mumyas var, Doum'dan Once 2000 bu, yani 4000. imdi en byk zellii i organlarnn kartlmam olmas. Baka?.. u andaki mumyalarn durumu Msr mumyalarna nazaran ok daha iyi olmas... Hulki Cevizolu- leri teknolojide bir mumyalama sistemi; yle mi? Turgay Tfekiolu- Evet evet, bir mumyalama sitemi uygulanm. Dahas, bir mumyann zerinde ameliyat izi var, at klyla dikilmi. Amerikal doktorlarn tespiti, dnyada ilk ameliyat veya operasyonlardan bir tanesi olarak kabul ediliyor. Dahas var; burada kuma ekose ve boyal ve Doum'dan nce 2000'i konuuyoruz, gnmzden 4000 sene ncesini konuuyoruz. Ve bunlar biz bulmadk; bunlar u anda Dou Trkistan'da Urumi'de tehir ediliyor. imdi bu in meselesine, msaade ederseniz, bir de...

146

Hulki Cevizolu- Bir dakika, onu syleyeceksiniz de, ben bir ekleme yapaym. imdi bizi izleyen Batl'lar varsa ya da bu program Batl'lar bir ekilde duyacak ise, diyorlardr ya da diyeceklerdir ki, "siz neyi yaptysanz yapn, isterseniz 10000 yl evvel ilk ameliyat yapan tp sizde olsun, ilk ileri mumyalama teknii sizde olsun Msrllardan daha nce, ne yaparsanz yapn, aznzla ku da tutmu olsanz eskiden, u anda ekonomik olarak bize muhtasnz, istediiniz kadar orada rpnn, hibir ey ifade etmez" diye bize gleceklerdir. Demek ki biz bundan bir ders kartp, bugn muhta isek ekonomik olarak Batya, bundan ders kartp kendi ekonomik gcmzle de, bizi ileriye gtrecek politikaclarla da tabi ki, gazeteciler ileri gtrmeyecek politikaclar gtrecek, politikaclarla bu soruya da cevap bulmamz gerekiyor. Gemite 10000 yl evvel, 8000-6000 yl nce her eyi Trkler'in yapm olmas ya da pek ok eyi Trkler'in yapm olmas bugn asndan bize kuvvet verebilir, manev bir g verebilir, ama IMF'ye muhta olmamz nlemiyor. Demek ki, buradan g alarak ekonomik kalknmamz da salamamz gerekiyor. Sayn vgn, son szleriniz varsa alaym. TARH NCES TRKLER'DE AMELYAT ! Halil vgn- Bu arada bir ekleme yapmak istiyorum bu mumyalarla ilgili olarak, Trkler'in ameliyat yaptyla ilgili ey geldi. Ben bu konuyla ilgili, bizim ok nemli beyin cerrahmz Gazi Yaargil'le svire'de aa yukar 13-14 yl nce bu konuyu tarttm. Hulki Cevizolu- Daha Salk Bakan deilken. Halil vgn- Evet, Salk Bakan deildim. Kendisiyle orada bu konuyu tarttm. Turfan'da grdm ve Urumi'de grdm bu mumyalarla ilgili baz hatralar aktarnca, o da bana unu ifade etti: Dedi ki, "Biz buradan bir bilim heyetiyle oraya gittik, o tarafa gittik ve baz kazlar biz de inceledik. Yapm olduumuz almalarda, Trkler'in ok ncelerde, bizim u anda yapmakta olduumuz beyin ameliyatlarn yaptklarn tespit ettik" dedi. Hatta dedi, ben orada Trkler'in yapm olduklar ameliyatlarla ilgili aletlerden bir tanesini aldm, gnmze uyarladm, o alet benim admla anlyor dedi beyin ameliyatnda. Yani, Gazi Yaargil'in adyla anlyor. Hulki Cevizolu- O da gzel bir ey.

Halil vgn- Bunu da bu vesileyle aktarmak istedim. Hdise u: Trk dnyas ok geni bir dnya, bugn Avrupa'nn en yksek dann ad Alp. Avrupa dillerinde Alp'in anlam var m? Turgay Tfekiolu- Trke anlam var. Halil vgn- Trke anlam var. Alp, ulu demek, yksek demek. Balkanlar'n en byk dalarnn birisinin ismi Balkan. Bu Trkmenistan'daki Balkan dann adnn Balkanlar'daki dalara Bulgarlar tarafndan getirildii, nk bugnk Bulgarlar oraya Hazar denizi kysndaki Balkan Nebit blgesinden gelmiler, o blgede yaadklar ismi buraya vermiler. imdi Avrupa Birlii Balkanlar adn ortadan kaldrmak

147

iin, Gneydou Avrupa tabirini kullanyor. Ayn benzer tarih tezi, Orta Asya iin, Avrasya olarak kullanma, Orta Asya tabirini kullanyor. Bizim iin Orta Asya'nn asl ad byk Trkistan'dr, Bat Trkistan, Dou Trkistan diye iki tane byk coraf yerleimimiz vardr. imdi bu tip eylerin, bilimsel olarak gemie dnk baz deerlendirmeler iyi yaplrsa eer, gelecekle ilgili gereksiz tartmalar ortadan kaldrlm olur. Onun iin Kzm Hoca'nn bu almasn ben gerekten yerinde buluyorum ama, bilimsel olup olmadna biz karar verecek deiliz, bilim adamlarnn karar vermesi lzm. Onun iin de Kzm hocaya cevap verilmesi lzm, bilimsel olarak cevap verilmesi lzm. Turgay Tfekiolu- Sayn vgn, ok nemli bir ey syleyeceim size; Balkaniar' kullanmyorlar dediniz. Halil vgn- Evet. Turgay Tfekiolu- ok daha felket bir durumla kar karyayz. Bakn sylyorum size, 21 Haziran'da Trk-Yunan Dostluk Gzeli seimi iin Yunanllar davet ediyoruz. 280 bin dolar para, 10 gn tatilleri bizden karlanacak, ayakkabsndan kyafetlerine kadar. Btn organizasyon yaplyor, Yunan taraf... Hulki Cevizolu- Ne var bunda? Turgay Tfekiolu- Yunan taraf haber gnderiyor. Gzellik yarmasnn adn Ege koymuuz. "Ege bizim iin igal edilmi Yunan toprann addr, bundan dolay gelmiyoruz" diyor. Bizimkiler srar ediyorlar, aman yaman, gelin, mahvolduk, bu kadar masraf diye. Tekrar cevap geliyor, diyorlar ki, yarmann adn deitirmeniz yetmez, geldiimizde, yarma gn dahi medyanzda Ege lf geerse o yarmay terk ederiz diyorlar. Hulki Cevizolu- Yok canm, medyamzda geiyor Ege lf. Turgay TfekioluBuyurun, buyurun efendim. Hulki Cevizolu- Medya da Yunanllardan talimat almyor... Turgay Tfekiolu- Efendim, Akam gazetesinde mahre gsterilerek yaynlanan haber. Hulki Cevizolu- "Bar gzelleri kl kard..." Turgay Tfekiolu- Cevap... Hulki Cevizolu- Peki, ok teekkrler Sayn vgn, iyi geceler size. Halil vgn- Ben de ok teekkr ediyorum. Hulki Cevizolu- Sayn Namk Kemal Zeybek dier hattmzda. Sayn Zeybek, buyurun. TRKYE'DEK EFSANE MLLYETL (zleyici Telefonu) Namk Kemal Zeybek (Eski "Kltr Bakan")- Efendim, ben Gktrk Devleti konusuyla girmek istiyorum. imdi 90 ylnda Trk cumhuriyetlerine ilk gittiim zaman, sohbetlerde Gktrk Kaanl dediimiz zaman pek anlamyorlard. Yani u: Trkistan corafyasnda Gktrk Kaanl diye bir kavram yok. Oradaki ifade, Trk

148

- - z i i. deniliyor. Yani, Kzm Miran Bey yle hakl: Yani bir yerde, z e k i yerde, ama bir yerde ite Trk Gktrk diye okunabilecek sz geiyor. Ondan nedense Trkiye bunu alm, belki dier Trk Devletleri'yle kar masn diye adn Gktrk Devleti koymuuz, kitaplarmza yazmz, Deyinlerimize, kalplara yerletirmiiz. imdi Kzm Miran Bey aksine bir ey syleyince ve doruyu syleyince kabul etmekte glk ekiyoruz ve ana problemimiz burada ortaya

kyor. Devletin ad Trk Devletidir efendim. Hatta "Trk" diye ifade edilir, yani Trk diye sylemek, o bizim Trkiye Trkler'ine has bir eydir, daha ok yani, oradaki ifadeler de "Trk" yahut "Trik" diye geer. Bugn de hl Kazaklar, Krgzlar, dou Trkler'i Trik diye bahsederler. Efendim, orada "tken yi" diye bir ey geiyor. imdi tken yi, tabi o da bizim yine byle ok sylene sylene zerinde edebiyat yaplarak falan kabul ettiimiz bir kavram. "tken ormanndan kmayn" diyor Bilge Kaan bize. Dorusu ben genliimden beri dnrdm. Yani, bu byk millet, btn Asya'y kapsayan devlet kurmu olan bir millet nasl oluyor da ormanda yayor. Yani, ormandan kmayn nasl der Kaan. Yani, bu nasl sar ormana? stelik biz yine biliyoruz ki, Trkler tarih boyunca orman pek de sevmediler. undan: Gebeler, koyunlar var, develeri var, atlar var, onlara otlak lzm, orman deil. Onun iin ormandan kmadan yaayacak bir Trk devleti dnmek mmkn deil. Milliyetilik asndan bakarsak, tabi yani milliyetiliin yerlemi edebiyat asndan bakarsak biraz rahatsz edici bir durum ortaya kyor, nk bizim yerlemi edebiyatmz Kzm Miran Bey ykyor. Tabi bundan rahatszlk duymamak mmkn deil ve duyuluyor. Ama yine... Hulki Cevizolu- Ama sadece onu deil ki, Batllarn nyarglarn da ykyor. Namk Kemal Zeybek- Birok ey, zaten Batllar okudu onu yle. imdi ormandan kmayan bir Trk halk. Yani, nasl byle bir ey olabilir. Ormandan kmayn, karsanz yle olur byle olur. Hlbuki, metnin altn stn okuduunuz zaman syledii baka yerde ok nemli bir ey var. Diyor ki Kaan'mz, "Bu inliler nce kltrlerini baka milletlere sokarlar, yani kendileri gibi giyinilmesini isterler, kendileri gibi yaanlmasn isterler, arkasndan da kendi mallarn, yumuak ipeklerini falan satarlar." Tabi, tarih byle sylyor; "Onlar ipeklerini bize sattlar, koyunlarmz, atlarmz aldlar, gszlendik." Arkasndan da diyor, "siyas egemenlik ge ' ve arkasndan da gen kzlarmz cariye, oullarmz kul olur." Yani, "ayrlmayn" dedii ana tre. Yani, bugnk Trkiye Trke'sinde kullandmz eyle sylersek, tken... tmek lf bugn btn Dou Trkelerinde ok yaygn kullanlr, tedi, tt, tk geti vesaire gibi, yani tmek geerli olmak. Yani dolaysyla, dorusu ben milliyetilik asndan da baknca, bu "tken yi" sznn geerli olan anayasa, Trkler'in ana tresi, ana kurallar diye anlalmasn ve onlardan klmamasn istemesini ok daha anlaml, ok daha deerli buluyorum. Hulki Cevizolu- Peki siz, bu milliyetilie, milliyetilik akmna ok emek vermi bir insansnz, size unu soraym: Trkiye'de baz milliyetiler,

149

acaba sadece efsane milliyetisi mi? Gryoruz ki, efsanelerin peinde koan baz milliyetiler var Trkiye'de, ama kendilerine bilimsel baz temeller salayacak gereklere o kadar sahip kmyorlar. Bu aslnda ne kadar dndrc bir durum deil mi? Namk Kemal Zeybek- Efendim, tabi, yani imdi Kzm Miran Bey'in bir byk yanl var, o yanl da Trk olarak domu olmas. Yani, evet Trk olarak domasayd da, mesel... Hulki Cevizolu- yle yapalm m: Kzm Beyi Amerikan vatanda veya Avrupa lkelerinden birinin vatanda yapsak... Namk Kemal Zeybek- O frsat kardk efendim... Hulki Cevizolu- Hayr hayr, bundan sonra da olabilir. Yapsak, orada ngilizce yazsa bunlar, biz de bunlar tercme edip alsak, hi olmazsa faydas olmaz m? Namk Kemal Zeybek- Efendim, bilim dnyasnda yer yerinden oynard. Eer Kzm Bey bu yaynlar... Hulki Cevizolu- Nobel dln alrd deil mi? Namk Kemal Zeybek- Gayet tabi. Adn deitirerek, yani o kurnazl yapabilirdi, baka bir adla yaynlasayd, yine ok ok nemli eyler, yani "okunmayan yazlar okudum" diyor, okuyor, anlamlatryor. Hulki Cevizolu- imdi aklayacaz; Kzm Bey aslnda Trk deil, ad Gudil, Fransz bir aratrmac diye aklayacaz. (Glmeler) Namk Kemal Zeybek- Evet.

Dolaysyla, ben Kzm Miran Beyi ok nemli buluyorum. Kzm Miran Bey'in yazlarndan, kitaplarndan yararlanarak Hal u k Tarcan Bey bir kitap yazmt"... Trkler" diye. Hulki Cevizolu- u anda dier hattmzda Halu k Tarcan. Namk Kemal Zeybek- Onu 10 yl nce bana gnderdi, ben de o kitabn yaynlanmas iin ok uratm. Ama bizim resm kurumlarmz, yerlemi, resmlemi, kalplam bilim anlaynn dndaki grlere dorusu ok ekingen davranyorlar. Hulki Cevizolu- Yapmayn, siz eskiden Bakanlk yapm bir insansnz, politikacsnz. O resm kurumlarn yaynlad baz kitaplarda yle cmleler yakalanyor ki, inanlmaz bir ey; hem Trklerle ilgili, hem islmiyetle ilgili, hem baka konularla ilgili. Namk Kemal Zeybek- O doru, doru sylyorsunuz. Hulki Cevizolu- Yani, resm manta bunlar nasl sm, onlar kimse aklayamyor bugn. Namk Kemal Zeybek- Doru. Hulki Cevizolu- Peki. Namk Kemal Zeybek- Ama bakn, ben o kitab gnderdiim zaman, dorusu, o zamanki Tarih Kurumu Bakan da kitab beendi, yani ok da cidd bir kitap olarak grd, ama sonunda kurullara girdi ve yaynlanamayacana karar verildi, kitap da baka yerden yaynland. imdi orada Uygur Medeniyeti diye bir ey daha...

150

BLENT ECEVT'N YAZISI Hulki Cevizolu- Bir saniye, politikaclardan sz etmiken, u anda hastal nedeniyle gndemde olan bir baka politikacnn, Babakan Sayn Ecevit'in 17 Haziran 1984'te Nokta dergisine yazd bir yaz var "Trk Milleti ve Trkiye" adyla. Burada da Blent Ecevit, Atatrk'n "Anadolu, 7 bin yllk Trk yurdudur" szn alm. Blent Ecevit de 84 ylnda Nokta dergisindeki makalesinde, ke yazsnda buna deinmi. Diyor ki zetle, uzun bir yaz bu: "1071'de biz Anadolu'ya gelmedik, Atatrk'n dedii gibi bu sahne, yani Anadolu 7 bin senelik en aa bir Trk beiidir." Yani, demek ki en aa 7 bin ylsa, 8 bine de gidebiliyor. "1071 Malazgirt Savandan bu yana geen 913 yldr deil, binlerce yl geriye doru btnlememiz sz konusudur. Atatrk'n dedii gibi, bir gne gibi douu, bundan daha gzel anlatlabilir mi?" demi Ecevit o srada. imdi Atatrk'n, okuduumuz zaman bizi duygulandran bir sz var, o imdi bu notlarn arasnda, bakyorum, onu da yeri gelmiken okuyaym, ama bulabilirsem. Namk Kemal Zeybek- Ben bir iirini okuyaym Atatrk'n. Hulki Cevizolu- Buyurun okuyun. Namk Kemal Zeybek- Yzbayken bir toplantda syledii iir. "Gafil" diye balyor. "Gafil, hangi asr, hangi on asr, Tuna ezelden Trk diyardr." imdi bakn, sadece Anadolu deil, Atatrk Tuna'nn da ezelden Trk diyar olduunu, hem de yzbayken biliyor ve sylyor; ok ilgin. Yani, una almalyz: Tarih bilgiler, bazen olaanst insanlar gelir, olaanst aratrmalar yapar ve deiir. Mesel Smerier 19'uncu asra kadar hi bilinmiyordu. Yani byle bilim leminde, tarih biliminde Smer diye bir kavram yoktu. Ama imdi ne deniyor? "Tarih Smerle balar" deniliyor. Nasl oldu? 19'uncu asrda, hem de kendileri tarihi olmayan iki konsolosun. Fransz ve ngiliz Basra konsoloslarnn rastlantyla bulduklar, surda aratrma yaparken bulduklar tabletlerin okunmas suretiyle Smerler diye bir medeniyet ortaya kt ve her ey deiti. imdi Kzm Miran Bey, u anda yle bir konumdaki, yani Kzm Miran Bey'e hepimizin destek vermesi lzm daha fazla gecikmeden. Ben eminim ki Kzm Miran Bey tarihe bakmz, Trk Tarihi'nin genel yapsn ve Trk'n ne olduunu yeniden anlamamza yol aacak bir byk insan; bunu deerlendirmemiz lzm.

ATATRK: "TRKLN MEDEN VASFI GNE GB DOACAKTIR" Hulki Cevizolu- Atatrk'n o szn bulduk, Turgay Bey gr sesiyle okuyacak o sz. Turgay Tfekiolu- Byk Atatrk diyor ki: "Asla phem yoktur ki, Trkln unutulmu byk meden vasf ve byk meden kabiliyeti

151 bundan sonraki inkiafyla atinin yksek medeniyet ufkunda yeni bir gne gibi doacaktr." Sayn Bakanm, bir katkda bulunmak istiyorum msaade ederseniz. 1071'de bizi Anadolu'ya geldi ve biraz nce anlattnz gibi duruma sokmak isteyenlere bir cevap; Sayn Prof.Dr. Fahrettin Krzaolu Hoca'mzdan, Allah uzun mr versin... Namk Kemal Zeybek- Amin. Turgay Tfekiolu- Bunun Kars Tarihi kitabnda bakn ne diyor. "Milt'tan nce 130, 127 yllarnda Kafkaslar Kuzeyinden Dastan blgesinden gelerek buralara yerleen Bulgar Trkleri'nin, Valantrk Karsak oymandan kalmadr Kars" ad. Yani, bizim 1071'den ok daha nceleri, M.. 130-127'de Kars'n hangi oymak, hangi boy tarafndan kurulduu yine bir nemli tarihimiz, Sayn Hoca'mz Krzaolu tarafndan da ortaya konmu durumda. imdi sizin ok iyi, yaknen de ilgilendiiniz, bu konuda da yardmc olacanz sylediiniz bu Putharklar konusunda da bir iki bir ey sylemek istiyorum. imdi sve, Norve ve Finlandiya'da, ayn bizim Orta Asya'daki runik yaztlarmza benzer kayalar zerinde ve bugn saylar 3 bin civarnda olduu bilinen Puthark Yaztlar var. Bu yaztlar ele geirdik, zaten 2001'den itibaren internette de bunlar inmeye balad ve hem Trk halkna, hem de size mjdeleyelim ki, Sayn Hoca'mz da bunun 38 tanesini okudular ve bu Yenisey Yaztlaryla ayn zamanlk gstermektedir; bunu da bilgilerinize sunaym, hem sizin vastanzla Trk halknn. Hoca'm, bu Puthark'lar konusunda da siz varken devam etmeyeyim, isterseniz siz syleyin, okuduklarnzdan kan anlam, Yenisey'le ayn ya grubunda olmasn. Kzm Miran- Evet. imdi Puthark'lar hakknda ben ksaca burada da anlatyorum ama... Hulki Cevizolu- Sayn Zeybek'e veda edelim mi siz onlar anlatrken? Ona soracanz bir ey var m? Sayn Zeybek size veda edelim. Namk Kemal Zeybek- Efendim, izin verirseniz son bir cmle syleyeyim, odan sonra ayrlaym. imdi gen bir arkadamz bir ey sylemiti. Aslnda tabi bu o grn vurgulamak iin onu yapt, biliyorum da, akla kavuturmak istiyorum. Tarihte ok byk eyler yaptk. Bunu niye bilmeliyiz? Gelecekte de byk eyler yapabileceimizi bilmek iin bilmeliyiz. Bugnmz skntl olabilir... "DAMARLARIMIZDAK ASL KAN"IN ANLAMI Hulki Cevizolu- Affederseniz, aslnda Atatrk Genlie Hitabesi'nde "muhta olduun kudret damarlarndaki asil kanda mevcuttur" derken herhalde bir rklk sonucunda sylemiyor, yani senin kltrnde bu var

152 demeye getiriyor. Yani, bu bilgileri grdke Atatrk' byle anlyoruz, daha iyi anlyoruz galiba. Namk Kemal Zeybek- Efendim bakn, "vn" diyor, "vn, al, gven" diyor, deil mi efendim? nce vn diyor, al, gven. Yani vn, yani gemiinle vn. Ama niye vn? Gemiimizle vnelim ki geleceimize gven duyalm, yani kendimize gven duyalm.

Bugn skntda olabiliriz, ama gemiimiz parlak olduuna gre geleceimiz de gzel olabilir ve ben mutlaka olacaktr diye dnyorum. ok teekkr ederim; sayglar sunarm. Hulki Cevizolu- ok teekkrler, iyi geceler, sa olun. Evet, Haluk Tarcan'a balanp ondan sonra m girelim o konuya? Kzm Miran- Balanalm. Hulki Cevizolu- Peki. yi geceler Sayn Haluk Tarcan. (Telefon Konuu) Haluk Tarcan (Halkbilimci-Etnolog)- Efendim, iyi geceler. Hulki CevizoluBuyurunuz. Haluk Tarcan- Ben Sayn Namk Kemal Zeybek'e teekkrle ie balyorum. nk, 1993'te yazdm Kzm Miran' ve ntrkleri tantmak zere, bilinmeyen, bilinmek istenmeyen "ntrk Uygarl" adl kitabm Sayn Namk Kemal Zeybek tarafndan Trk Tarih Kurumu'na gnderildi. Tarih Kurumu Bakan Prof.Dr. Yusuf Halaolu'ydu, bana 2 sene sonra ancak, birka defa yazdktan sonra cevap verdi ve yazm olduum kitabmn bilim kurgu, roman olacan syleyerek ntrklerle alay etti efendim. Trk Tarih Kurumu'nun tutumu budur, resm makamlarmzn tutumu budur. Sayn Akaln'a gelince; 1970'ten beri mevcut Kzm Miran'n btn kitaplar elinde bulunmasna ramen yahut da bir ksm bulunmasna ramen, mesel son defa yaynlam olduklar Orhun Abidelerine ait kitapta bu abidenin yazl Tarihi'nin hl 732 olduunda srar edilmektedir efendim. Geen hafta bunu diapozitif olarak gstermitim, Gltekin'in lm tarihi 575'tir, 730-731 deildir. Orhun Kitabeleri'nin 535'e gre tarihlendirilmesi gerekir. Hl bunda srar edilmektedir. Demek ki, Kzm Miran'n bulgularna hi ehemmiyet verilmemektedir. ncs, Gktrk Tarihi'ne geliyorum. Gktrk tarihi zannedersem Batllar tarafndan icat edilmitir, nk Jean Poul Lou'nun kitab da vardr, Trkler'in Tarihi" adn tayan bu kitapta Gktrk mparatorluu'nun 525'te Bumin Han tarafndan kurulduu iddia edilir. Trke bilmedii iin profesrlerimiz ve bunlarn iinde Jean Poul Lou, "bumin" diye bir kelimenin olmadn bilmiyor, bumin deildir "bmin"dir, ecdadmn demektir. Bumin Han diye bir han yoktur, "Bmin Kaan stemi" vardr. Bmin Kaan stemi, Milt'tan Evvel 879'da Trkbil egemenliini, Trk egemenliini, Trk Konfederasyonunu kurmutur. Bu konfederasyon, 879'da M.., M.S. 575'e kadar devam etmitir. Bunun be ...'ten meydana geldii, buradaki kaanlarn tahta gei tarihleri, lm tarihleriyle batan aa Kzm Miran tarafndan ortaya konulmutur. Fakat Bat, M.. 879'da mevcut bir Trk Devleti'ni kabul edemeyecei iin, Bmin Kaan

153

stemi'nin adn kesmitir, Bumin Kaan tarafndan M.S. 575'te Gktrk Devleti kurulmutur diye zannedersem uydurmutur. nk, bir trl Gktrk mparatorluu kimin tarafndan nasl, ne ekilde kurulduu konusunda hibir bilgi yoktur, verilen bilgiler dorudan doruya Trkbil Tarihi'nin bilgileridir. Yani Bat, bizim tarihimizden, dnn, Milt'tan Evvel 879'dan M.S. 575'e kadar 1450 yllk bir tarihimizi yok etmitir, bizden almtr. Maalesef tarihilerimiz de bunu kabul etmektedirler. Kabul etmelerinin sebebi, sylediim gibi, Bat kaynaklarna mracaat etmilerdir. kincisi, Trk Tarihini incelemek iin Trke bilmek lzmdr; yani 41 leheden, 2 lehesi hibir ie yaramadna gre Osmanlca ve Anadolu lehesi, bunun dnda Asya lehelerini bilmek lzmdr. Bildiiniz gibi, Kzm Miran 10 Asya lehesi bilmektedir. Bununla Orhun Abidelerini okuduktan maada, bahsetmi olduum Trkbil dilini okumutur. Okumu olduu Trkbil diliyle, ondan nce mevcut olan ve varln gene yazl antlarda grm olduumuz At-Oy Bil Trke'sini bilmektedir. O Trke'yle de daha aadaki yllara, binli yllara, 8500 yllarna ait Trke'yi zm ve bilmektedir. Tarihilerimizin byle dil bilgisi olmad iin Bat'dan gnderilen her trl vesikay yahut da yazlan her trl bilgiyi resm tarih olarak kabul etmitir. Onun iin, zavall bir resm tarihimiz ortaya kmtr.

BATI'NIN BTN DEERLER ELNDEN ALINIYOR Bu mnasebetle, Gktrk mparatorluu denen imparatorluun yeniden incelenmesi gerekmektedir. Byk bir ihtimalle bunun Trkbil devleti olmas lzm. Trkbil'den evvel, 1517'de kurulmu olan At-Oy Bil var, At-Oy Bil'den evvel kurulmu olan Bir-Oy Bil var, Bir-Oy Bil'i de meydana getiren ilk devletlerden On Uyul var. Btn bunlarn bilinmesi, ortaya karlmas lzmdr. Tarihilerimiz bunlar bilmiyorlar, alay ediyorlar. Hatta ilerinde hakaret edenler bile var; buna uram olan benim. Ondan sonra bir konuya daha deinmek istiyordum. Yunanllarn "Ege" kelimesi. Ege kelimesini u ekilde ifade edeler: Aegeos adnda bir zat bu byk denize der, denize dm olduundan itibaren Ege Denizi'nin ad Aegeus olur. Benim zannma gre, "Aegeus" kelimesi "bil"den gelir, Trke'de akarsu anlamna gelir. nk, Greklerden evvel Yunanistan'a ilk adn veren ntrklerdir, Yunanistan'n ad "ik"tr. Kzm Miran'n yaynlarnda bunu grrsnz. Ve Yunanistan'daki Yunanllardan bir ksm dorudan doruya Ulukente Kzlnacalk Vadisinden kalkp Yunanistan'a gelen ntrklerdir ki, bunlarn ad "kirik"tir, gk kelimesi de buradan gelir; anlatabildim mi? Tarihilerimiz bunlar bilmeli ve Yunanllarn Ege Denizi'nde hibir tarih hak iddia edemeyeceklerini sylemelidirler. kincisi, delikanlya cevap vermek istiyorum, neden Trkler okumuyorlar diye, Trk genleri diye... Hulki Cevizolu- O gen izleyicimizin sorusuna ok cevap geldi dier izleyicilerimizden...

154

Haluk Tarcan- Beyefendi, Fransa'daki genler de okuyamamaktadr; bunun birinci sebebi televizyondur efendim. Daha syleyeceklerim ok var ama, bunlar kfidir efendim. Hulki Cevizolu- Bir baka izleyicimiz yle cevap vermi o iletme son snftaki rencimize: Diyor ki, "Smerler'de de medeniyet vard, ama onlar u anda bizden daha kt durumdalar. Hi olmazsa biz bugn Trk Devleti ve Trkler olarak varz, ama Smerler yazy bulmalarna ramen onlar yok oldular, u anda tarihte bile yoklar, biz ndeyiz" diyor. Turgay Tfekiolu- Tarcan Bey'e bir katkda bulunabilir miyim? Hulki Cevizolu- Ankara'dan Hseyin Tavilolu Bey de ayn soruyu sormutu, ona da bu cevab vermi olduk. Baka sorular da var. ok ksa bir ara vereceim ama, siz buyurun, bunu tamamlayalm. Turgay Tfekiolu- Halu k Tarcan Bey'e bir tek cmleyle destek vereyim. imdi efendim, "Bu Pelas soyundan olan Attika halk Helenleirken dillerini de deitirmi bulunuyorlar." Kim diyor bunu? Herodot sylyor. Nerede sylyor? Birinci Kitap 57'de. Peki, Pelaslar kimdir? Pelasar Etrsktr, Trk'tr. Bunu gene kendi tarih arkadalar kabul etmektedir. Yani Yunanistan konusuna eer giriyor isek, Yunan Medeniyeti'nin u altna bir girelim bakalm. Hulki Cevizolu- Aslnda Yunan Medeniyeti deyince, sadece komumuz Yunanistan'la ilgili bir konu deil bu; onu vurgulayalm. Turgay Tfekiolu- Evet. Hulki Cevizolu- Yunan Medeniyeti, Helen Medeniyeti demek uygarln temeli, yani Avrupa'nn temeli anlamna geliyor. Buradaki Yunanlflar eittir Avrupallar anlamna geliyor; yle deil mi? Turgay Tfekiolu- Onlar yle anlyorlar. Ama, oradaki Attika halk eer, "Helenleirken" diyor, bakn Helen deil, "Helenleirken dillerini de deitirmi bulunuyor." Hulki Cevizolu- Vallaha dnya uygarlklar, u andakiler de, bu gerekler, eer bunlar tmyle kantlanrsa bunu kabul etmez, sava bile aarlar, kabul etmezler, her ey deiir nk. Kzm Miran- Tabi. Hulki Cevizolu- Yani, atom bombas bile atar adam, bunu kabul etmez; nk tarihi deiecek. Onlarn da sahip kaca baz deerler olmas gerekir ki, siz onlarn btn deerlerini ellerinden alyorsunuz.

Turgay Tfekiolu- Ama ite geen hafta sylediimiz gibi, o zaman Milt'tan 4000, 5000, 6000 sene ncesine ait bir Yunan yazt karsnlar, bir grelim, neredeymi, bir rnek gstersinler. Hulki Cevizolu- Tamam, onlar Yunanllar gelirse onlara sylersiniz. Haluk Tarcan- Efendim, bir ey daha ilve edebilir miyim? Hulki Cevizolu- Buyurun. Haluk Tarcan- Efendim, Attika kelimesini Sayn Hoca'mz Kzm Miran'a soruyorum. Kendisinden rendiime gre, "atti", "atata"nn skmasndan meydana geliyor. Attika, "Atata, Oka" olabilir mi? Netice

155

itibaryla atti, atata olmaldr, yani yerin ismi de ntrke oluyor. Bilmiyorum Hoca'mz buna ne derler? Hulki Cevizolu- Bakalm ne der. Kzm Miran- Ben, hibir eyi teorik olarak yorumlamam. Yani, o kadar byk hatalar yaplyor ki bu teorik yorumlamalarda, bir sz insan binbir eye benzetebilir. Hulki Cevizolu- Olabilir olmayabilir, onun iin belgesi gerekiyor. Kzm Miran- Onun iin, bu ilere ben karmyorum ksacas. Ben yalnz yaztlarda geen szler zerinde, mesel ne diyorum, Gktrk diye bir devlet yoktur diyorum. Bunu sylediim zaman bu teorik bir ey deil, okuduum eyden gryorum. Varsa sen gster, Gktrk Kaanl diye bir ey varsa... Hulki Cevizolu- Trk Dil Kurumu Bakan Profesr Akaln gsteremedi. Kzm Miran- Gsteremedi. Hulki Cevizolu- Ama hakl bir yerde, dedi ki, "Benim asl uzmanlk alanm bu deil" dedi. Kzm Miran- Neyse, uzman da gsteremez, yok nk. Ben bu yaztlarn hepsini okumu durumdaym. Hulki Cevizolu- Bozkurt Gven de geen hafta gsteremedi, dedi ki Hal u k Tarcan'la tartrken burada, stdyoda, "evet" dedi, "biz kendimizden deil, Batllarn aklamalarndan alyoruz" dedi, olduka meden bir ekilde kabul etti. TRKLER'N KURDUU EHRLER Kzm Miran- imdi baknz, Bozkurt Gven Bey'e bir ey sylemek istiyorum msaadenizle. imdi Bozkurt Gven Bey dedi ki, o ehir, Trkler yerleme idiler, "Ben Altaylar, gebeleri kastettim" falan dedi. imdi kendisine sylyorum... Hulki Cevizolu- "Gebe ayr, gmen ayr" dendi. Kzm Miran- Dendi. imdi "Altaylarda ehir kenti yok" diyor. Bir defa, Altaylardaki bu Trkler'in varl M.O. 8'inci ara dayanyor. Burada 4 ehrimiz var bizim. Abakan Saray var, bugn harabe hlinde Abakan Saray vardr. Sonra, bizim tarihimize gre ilk nce Serene'ye gelmi eyin kardei, orada devleti kurmu, Serene, bakn. Sonra onun olu, yani Hakann olu, o ldkten sonra "Urkun Boluk", boluk demek ehir demektir yahut da balk deniyor buna bazen, Urkun Boluk diyor, Urkun ehri demek bu, Urkun ehri var. Bir de Karabalgasan ehri var. Drt ehri saydm m o syledii mntkada? M.. 8'inci yzylda Avrupa'da bir tek isim saysn bana Bozkurt Bey, ehir ismi? Yani, bir ehir ismi, ben 4 tane saydm, bir tek ehir ismi saysn. Yani, bunun neticesi yok. Biz yerleiktik, Avrupallar gebeydi, tersi kyor imdi.

156

Hulki Cevizolu- Tabi burada o mu gebe, ger mi tartmasnda s a ~ nokta u: Eer gyorsa, gebeyse bir uygarlk sahibi olamaz, nk srekli yer deitiriyor. Yani, kim uygardr tartmas var bunun emeinde: deil mi? Turgay Tfekiolu- Evet. imdi Hulki Bey, orada bu var; yani bizim Orta Asya'da buzullar a sonrasndaki corafyamz bu. Bu corafyada; ite Hoca'nn en belirgin tezidir belki, en bata konuulmas gereken Kazan ehrindeki ykselti. Kazan ehri Rus kaynaklarnda gemi balama halkalarnn varl Rus jeologlar ve bilim adamlar tarafndan ortaya konmutur, kabul edilmitir. Eer Kazan'da deniz varsa, ite Asya'y izdiiniz zaman bu ekilde denizler meydana geliyor. Dolaysyla, bu denizlerin meydana geldii bir yerde Trk Medeniyeti douyor, yoksa Trk rknn stlnden dolay deil. Biz burada bir rklk falan yapmyoruz. Bir arkadamz sordu, "nasl oldu da biz bulduk dierlerine nazaran" diye. Ama ne yaplm ki, binlerce yl geince corafyalar deiiyor. Bu i denizler llere dnnce buradaki insanlar da Avrupa'ya Hazar kuzeyinden ve Hazar gneyinden gittiler; olay bu. Hulki Cevizolu- Peki. Sayn Tarcan'a teekkr edelim baka yoksa; var m efendim bir ey? Sayn Tarcan... Haluk Tarcan- Efendim, ben bir neride bulunacam... Hulki CevizoluBulunun ve veda edelim size. Haluk Tarcan- Kabul ederseniz, Kzm Miran hoca belirli srelerle ntrkler konusunda devaml konferans vermeli ve batan itibaren ntrk Uygarl'na halkmza sunmaldr. Hulki Cevizolu- Halkmza deil de ilgili kurumlara sunup... Haluk Tarcan- lgili kurumlara, evet. Hulki Cevizolu- nk, belli kurumlardan geerse, bu bilgiler kabul edilirse kesinleiyor ve kalc oluyor. Peki, ok teekkr ediyorum size de. Ayrlmadan bir ey soraym. Sizin geen hafta bir at rneiniz vard, len birisinin yannda mumyalanm bir at da var, atn midesinden kan otlar. Onu bir daha ksaca syler misiniz, nk onunla ilgili birka soru var. Haluk Tarcan- Efendim, 6 kaynaktan tespit ettiime gre ilk Trk Devleti'ni bulmu bulunmaktaym. Bu devletin ismi Uunguy'dur. Bu 6 kaynan dnda bir teki kaynak, bu devlette bulunan buradaki mezarlardaki mumyalanm olan atlarn midesinden Altaylardaki otlarn ktn, bu mnasebetle buradaki halkn Altaylardan gelmi olduunu... Hulki Cevizolu- Altaylardan o bulunan mezara kadar yaklak ka kilometre var? Haluk Tarcan- Efendim, Altaylardan Pamir'in ayaklarna kadar Orta Asya'dayz daha, yok... Altaylardan Pamir'in ayaklarna kadar ka... Bu zamanlarda kilometrenin hesab olamayacaktr. Altaylardan buraya kadar

157

100 senede de gelebilirler, 200 senede de gelebilirler, zaman mefhumu yoktur o zaman. Hulki Cevizolu- Birok izleyicimiz unu soruyor: "O at Altaylardan oraya gidene kadar -nk midesinde Altaylarda yetien bir ot yedii kyor, onu bulmusunuz- Altaylardan oraya gidene kadar yolda hi ot yemedi mi bu at" diyorlar. Yani, o atn midesinden ok bu ot nasl size kant olabiliyor? Ayrca, mumyalanm bir atn midesindeki o otlar rmez mi, yani otu da m mumyaladlar diye birka izleyicimiz sordu. Haluk Tarcan- Efendim, bu itiraz bunu yazm olan aratrmacya gndereyim, o cevap versin. Hulki Cevizolu- Aratrmac deil, izleyicilerimiz soruyorlar. Yani, bu at yzlerce, belki bin... Haluk Tarcan- Ben onu dnm deilim efendim. Fakat, belki Altaylardan ne kadar zamanda gelecekse hazmedemeden kalmtr, bilmiyorum, dnmedim bunu. O aratrmacya yazarak ayn eyi sorabilirim. Hulki Cevizolu- Peki, ok teekkrler, iyi geceler.

Birka ey soraym izleyicilerimizden gelen, sonra ok ksa bir ara vereceim nefes alalm diye, devam edip kapatacaz. Hseyin Tavilolu soruyor. Yalova'dan sormu: demek ki Yalova'da sadece tatil yapmyorlar, sizi de izliyorlar. Bir tane sorusu az nce cevapland. Birinci sorusu u: "On-Oklarn kltr ve dinsel inanlar hakknda bilgi verebilir mi Kzm Hoca'mz" diyor. ok ksaca... Kzm Miran- imdi On-Oklar Trk Tarihi'nde geen bir tabirdir. Harpler falan olduu zaman da ismi geiyor, bilhassa Bilge Atun Ukuk tarihinde geiyor bu sz. Fakat, bunlarn hakiki varlklar, yani On'lar belli, Ok'lar da belli de, On-Ok tabiri knca yeni bir kavram kyor ortala. Byk bir Kazak Profesr vard, bu hususta alan Trkolog, onun szn nakledeyim o On-Oklarda... Hulki Cevizolu- Inanlaryla ilgili, yani o konuya girmeyelim de. Kzm Miran- O dedi ki, "biz" diyor, Kazaklar On-Oktur" diyor. Bu sz bana ok yakn geliyor, yani onun o iddias, "biz Kazaklar eskiden On-Ok Trkler'iydik" diyor... Hulki Cevizolu- "Din inanlar nasld?" diyor. Kzm Miran- imdi bu din inanlar, tabi, ite buradaki eyler hemen gsteriyor. imdi Turfan, bizim Side, skandinavyal Godlan, Portekiz'de bilmen ne ve Msr Yazlarnn hepsinde ayn din inanc. Hulki Cevizolu- Ne o? Kzm Miran- O, u tip: Bilhassa Msr'da ok ilenmi durumda bu inan. imdi Trkler'in inanc udur: nsan ldkten sonra, eer o insan ok iyi bir insansa, ki bunun iyi olmas iin halkn teminat vermesi lzm Tanrya, bu iyiydi diye. Btn yaztlar da buradan kyor.

158 Hulki Cevizolu- Nasl teminat veriyor? Hani bugn de cenaze remaz ^can sonra "merhumu nasl bilirdiniz" diye mi soruyorlard o zaman Kzm Miran- Evet, onun gibi. Yani, "Allaha temin ederiz, bu adam ok imdi onlarn gayesi u: O gesin de cennete, bizlere yardm dokur gibi zer ey yapyorum. Hulki Cevizolu- Tek Tanrl bir din miydi, nk o zaman... Kzm Miran- imdi o zamanlar bu Tanr kavram var, fakat tanrlama diye bir ey var. Yani, Tanrya getiin zaman insanlar Tannayor, yani Tanryla birleiyorsun. Hulki Cevizolu- Anladm. nk, o zaman slmiyet yok, Hristiyanlk yok falan. Kzm Miran- imdi tek Tanr kavram da var. Mesel diyor ki bizim nre Binba denen general; imdi bu general tarihi, Perslerle savayor. Byk zayiat veriyorlar tabi, byk sava oluyor Perslerle. Ondan sonra Ural Dalarna gittii zaman diyor ki, ite "Ben Ural Dalarnda ant diktim bu len ehitlerin, askerlerin eysine ve Tanry burada haberdar ettim" diyor. O yle sylyor, "Tanry haberdar ettim." Hulki Cevizolu- Anladm, peki. O ayr bir tartma geri... Kzm Miran- Bu bana gsteriyor ki, tek Tanr. Ve buna birok yerde de "U" diyor. Yani, aslnda benim anlattm felsefenin devam olarak biz tek Tanrl bir dinle kar karyayz. Birok yerlerde yle geiyor... Hulki Cevizolu- Hoca'm, onu ayrca tartrz, nemli bir konu... Kzm Miran- Birok yerde de Tanryla birlemi olma geiyor. Hulki Cevizolu- Bir baka izleyicimiz Evren Suli, ikinci sorusunu soruyorum; "Bugn Tekin Bejing olarak anlan kentin "bolit" kelimesinden gelmi olduu ve yine bir Trk kenti olduu Kzm Beyce doru mudur" diyor. Kzm Miran- Bilmiyorum. Hulki Cevizolu- Bilmiyorum diyorsunuz. Turgay Tfekiolu- Orada u beyaz piramidi bahsedelim mi? Hulki Cevizolu- Onu

reklmdan sonra soracaz, beyaz piramidi de soran var, Doktor Bora Kamal'nn sorusuna geldikten sonra. () (Reklm Aras) "KARAOLAN" TPLEMES Hulki Cevizolu- Tarihi yazar Suat Yalaz hattmzda; iyi geceler Sayn Yalaz. (zleyici Telefonu) Suat Yalaz ("Karaolan" adl Trk izgi romannn yaratcs izer)- Hulki Bey'ciim, iyi geceler, tebrikler. Hulki Cevizolu- Size Karaolan m diyelim? Siz Karaolan'n... Suat YalazKaraolan'n yaratcs, babas, yazar, izeri.

159

Hulki Cevizolu- Evet, buyurun. Suat Yalaz- Efendim, Orta Asya... Hulki Cevizolu- Allah'tan Karaolan'a bir lf gitmedi bu gece. (...) Suat Yalaz- Hulki Bey'ciim, 40 yldan beri Orta Asya Trkler'ini aratrarak tantmak iin genlerimize, milliyetiliimize, Trklmze bal insanlara Trk' tantmak, Trk' sevdirmek, aratrma hevesini artrmak iin btn bir 40 ylm bu ie verdim. Akam Gazetesi'ne beni davet ettiklerinde "Viyana Muhasaras'n izeceksin" dediler. "Viyana Muhasaras'n izmem, Osmanl mparatorluu'nun bir emperyalizmidir. O zaman niye Amerika'ya 'go home' diyoruz, niye Ruslara 'Moskova'ya diyoruz; biz niye gittik Viyana'lara falan" dedim, yam 26 faland. Abdullah Ziya Kozanolu tutturuyordu, tarihimizin en anl yapraklar, sayfalar. Ben dedim ki, "Brakn onu, kuvvetli adam anlatmak marifet deil, biz Orta Asya Trkler'ini anlatalm, ilk Trkler'i anlatalm, tken'den bahsedelim." "Canm, tarihin en yoksul zamann seiyorsun" dedi, "kimse bir ey bilmiyor ki" dedi. "Evet ama Hoca'm" dedim, "bizim vazifemiz nedir?" O zaman tabi Hoca'm lf yok, imdi altk onlara. Ama, "stadm" dedim, "kimse bilmiyorsa, bizim vazifemiz nedir?" dedim. "Aratracaz, siz yazacaksnz, ben resimleyeceim, resimleri aratracaz ve halkmza bunu reteceiz" dedim. "Trk Tarihi'nin en yoksul dnemini setin" dedi. Yoksul ama, soylu bir ey dedim. Yani kabileler hlinde, boylar hlinde dolarlarken toplanmlar, bir sancak altnda toplanmlar, bir ulus olmular, ondan sonra devletler falan kurmular, onu anlatalm falan dedim. Fakat, Batda byle bir ey, byle tarih bir olaya zellikle yola kld zaman birisi aratrr, birisi senaryo yazar, birisi izer, birisi bilmem ne yapar; btn bunlar tek bama benim omuzlarma yklendi: Aratrmak, yazmak, izmek, senaryosu, susu busu falan. Bu konuda her eye ramen yine cidd olmaya, aratrmac olmaya gayret ettim, fakat doru drst bir eyler pek buldum diyemem. Yine de bugn adn ettiimiz Urumiler, Yeniseyler, rtis Suyu falan, benim romanlarmda 40 sene nce kullandm deyimler, ehir isimleri, mekn isimleri falan. Hambalk var, bugn Pekin dediimiz yer, Hambalk' falan kullanmm. Kazrgan diye, ilk Trkler'in eylerini kullanmm, Budun diye, millet yerine budun lfn kullanmm, buna benzer, u anda tabi sabahn 4'nde size, biraz da vaktinizi fazla almayaym diye ey yapmak istemiyorum, buna benzer eylerle Trk'e Trk propagandas yapmaya altm 40 yl. imdi, nl yazarmz, gazetecimiz, biliyorsunuz byle Trkle nem veren, Trkl ikide bir n plna karan kimseleri harcamaya alyordu, "Trk'e Trk propagandas yapyoruz, Trk'e Trk propagandas." Trk'e Trk propagandas yapan en eski Trk byklerinden birisi Bilge Kaandr, "Ey Trk, titre, kendine dn" demitir. Ondan sonra Atatrk, "Muhta olduun kudret damarlarndaki asil kanda mevcuttur" demitir. Yani, bunlar Trk'e Trk propagandas yapan Trk bykleri.

160

imdi, vazifemiz Trk'e Trk propagandas yapmak, bu propaganda biraz z a kt niyeti empoze etmek anlamna geldii iin biraz negatif bir : a . . Ama. Trk'e Trk' tantma olay, misyonu ancak bir Trk tarafndan r. Trk'e Trk' bir Belikal

m anlatacak, bir Amerikah'dan m ; eneceiz, bir Fransz'dan m, Ermeni asll bir Fransz'dan m eleneceiz Trk'? Hulki Cevizolu- renmiiz. "EY TRK! TTRE VE KENDNE DN" LFI YALAN MI? Suat Yalaz- Hayr, ben kendi imknlarmla aratrdm. Ama, ne kadar kendi imknlarmla? Bakn, imdi ortaya kyor ki, bizim bulduklarmz btn bu bulgular yabanclardan renmiiz. lk Trk Roman "Gkbayrak" Leon Kahun diye bir Ermeni asll yazarn kitabdr. Oralardan buldum ben bu isimleri diyebilirim. imdi, tarihi dostlarmza sormak istiyorum; bir kere Sabah gazetesinde Zeynep Gs arkadamz demiti ki, "Ben Moolistan'a gittim, orada Orhun Bark Kitabeleri'ni grdm, yle ahm ahm bir eyler deil, adam boyu talar bunlar ve Orhun Bark Kitabelerinde Bilge Kaan'n ad da gemiyor, Trk de denmiyor, hi yle bir ey yok. Bizimkiler nereden bulmu, uydurmu bunlar" diye gazetede yaz yazd ve benim o gvendiim Orhun Bark Kitabeleri birdenbire ykld benim dnyamda. Hulki Cevizolu- Kzm Bey'e sorunuz var m? Suat Yalaz- Soruyorum; Orhun Bark Kitabeleri okundu mu, orada Bilge Kaan'n ad geiyor mu, "Ey Trk, titre ve kendine dn" lf nerede okunmu, nerede bulunmu? Orhun Bark kitabeleri okundu mu, Trk lf geiyor mu orada? Ben bekliyorum. Hulki Cevizolu- Evet, bekleyin. Kzm Miran- imdi burada unu syleyeyim: Benim okumalarmla bakalarnn okumalar arasnda ok byk farklar var. Hulki Cevizolu- Bakalar okumu mu, yani yanl bile olsa? Kzm Miran- Orhun Yaztlan'n bakalar, mesel Thomsen, ben son defa Thomsen'i tenkit edip Thomsen'in hatalar diye benim yazdm bir ey. Thomsen'in hatalarn ve bunun Trle verdii zararlar nerettim... Suat Yalaz- "Ey Trk, titre ve kendine dn" lfn Bilge Kaan hangi kitabede sylemi, nerede yazyor? Kzm Miran- imdi Orhun yaztlarnda var, ama sizin sylediiniz gibi "titre", bilmem ne lf yok. Sonra "bark" diyorsunuz, "vark itti" diyor, var edici. Bu noter demek, inlilerin noter olarak geldiklerini sylyor. imdi bunlar siz baka kitaplardan okursanz, greceksiniz ki birbirini tutmayan birtakm cmleler, arka arkaya gelmi cmleler. Bunlardan ne bir mana kyor, ne tmyle bir ey anlayabiliriz. Orhun Yaztlar dediimiz bir eyi, bugn tm manasyla anlamak mmkn deil, satr satr birtakm tercmeler. te "bark" diyor, bilmem nesi diyor...

161

Hulki Cevizolu- Ama, anlayacaz herhalde, yani... Kzm Miran- Yok, anlamyor...
(...)

Suat Yalaz- Sevgili Hoca'm, bir tek ey rica ediyorum; Bilge Kaan, "Ey Trk, titre ve kendine dn" lfn etmi midir, etmemi midir?" Hulki Cevizolu- "Etmedi" diyor. Suat Yalaz- Kim uydurdu bunu?.. Kzm Miran- Yok, imdi "titre" lf yok orada. Bilge Kaan'n byle sz var, onun tam metnini imdi... Hulki Cevizolu- "Kendine dn" sz var m? Kzm Miran- Var tabi, Bilge Kaan'n sz var, ama byle titre mitre diye bir eysi yok. Suat Yalaz- Peki. nedir o cmle, ne diyeceiz; ben imdi resimlerken, Bilge Kaan' anlatrken ne diyeceim ben imdi? Kzm Miran- Bilemediiniz iin kartamyoruz o sz. o sz baka trl. Hulki Cevizolu- Hatrlayabildiiniz kadaryla syleyin, "titre" kelimesi yok diyorsunuz, ama kendine dn anlamnda... Kzm Miran- Titre kelimesi yok, fakat Trkler'e ey yaplyor, kendine de gel demiyor tabi, fakat Trkler'e hitap ediyor, ok gzel bir hitabe, deta Atatrk'n...

Suat Yalaz- Trk lf geiyor mu orada, Trk kelimesi geiyor mu? Kzm MiranTrk kelimesi batan sona kadar geiyor, her yerde Trk sz var. Hulki Cevizolu- O zaman ou doru demek ki. o "titre" kelimesi olmasa da Trklerin ad oka geiyor ve Atatrk'n hitabesi gibi diyorsunuz. Kzm Miran- Bilge Kaan anlatyor. imdi, Atatrk'n deta hitabesi, Atatrk'n ondan tercme ettii gibi de geliyor insana. Yani byle bir intiba da uyandracak ekilde bir hitap, kuvvetli bir hitap. Hulki Cevizolu- Ama, o da ok nemli bir ey. imdi ka yllarnda Bilge Kaan'n bu, gnmzden ka yl nce Bilge Kaan'n bu szleri sylenmi? Kzm Miran- M.., Trk Devleti 565'te kurulmu, Trk Bilge... Hulki CevizoluYani, ortalama 2500 yl nce diyelim biz... Kzm Miran- O zamanlar sylenmi lflar bunlar. Hulki Cevizolu- Ama, bakn u nemli Sayn Miran... Kzm Miran- 500 ylnda bizim Bilge Kaan dediimiz adam in'i zaptetmi, in'i Trk vilayeti hline getirmi ve byle byk bir hakan yani. ATATRK, BLGE KAAN'I MI RNEK ALDI ? Hulki Cevizolu- "Atatrk'n hitabesi de Bilge Kaan'nkine ok benziyor, acaba Atatrk oradan m esinlendi, diye dnyorum" diyorsunuz.

162

Kzm Miran- Evet evet. Hulki Cevizolu- Eer byleyse bile, bu da ok nemli. Niye? Yaklak . z - z e Bilge Kaan Trkler'e hitap etmi, 2500 yl sonra da, yine : ~ z ama sylyoruz, Atatrk onu alarak bile olsa ya da oradan esinlenerek : s : i z . bunu yine Trklere _ hitap etmesi, Atatrk'n tarihin kkenlerine, : : - e e-ek ayn eyi canlandrmas anlamna gelmiyor mu? Kzm Miran- Geliyor. Fakat Atatrk'n bir hususiyetini unutmamak i ~ . Atatrk bunun hakiki manasn anlamaya alm. Bu yanl yamalak ecnebilerin yapt tercmeler iinde bu Trk ne syleyebilir, ne et yani onlarn her almasna da inanmam bence. nk, hemen Temen paralellik var. Yani, onun imdi yerini tespit edemiyorum, okumak sterdim, fakat hakikaten Atatrk'n bu eysini ben ok benzetiyorum o hitabeye. Hulki Cevizolu- Evet, ok nemli. Sayn Yalaz, son szlerinizi rica edeyim. Suat Yalaz- Efendim, son szm; biz insanlk tarihinde bu bulgularla, kazlarla falan topu topu 4 bin yl, 5 bin yl, 6 bin yla kadar falan uzanyoruz ancak yanlmyorsam, yani bu uzmanlk alanm deil ama... (.-) (Kzm Miran'a dnerek) Maara adamlarnn izdii resimlerden bahsetmeyin... Kzm Miran- Hayr, yaz yazmlar beyefendi, izdii resimler deil yalnz. Suat Yalaz- Yaz m yazmlar? Kzm Miran- Kuzey ispanya Lasparsiya Maaras'nda 14 bin yl nce yaz yazlm, byle yaz var. Suat Yalaz- Trkler mi bunlar, yazanlar? Kzm Miran- Trke yazmlar, evet. Suat YalazTrke yazmlar. Kzm Miran- Tabi. Hulki Cevizolu- Suat Bey, bundan sonraki izgilerinizde bunlara deinirsiniz, hem size gzel konu kar bence. Bakn, imdi deineceiz, geri sabah saat 4' 10 geiyor, ama bu in'deki Trklerin yapt piramitler iddias var, imdi onlara da deineceiz. Belki, yani ben sizin yerinizde olsaydm demek daha doru, ben bunlar da izerdim, ok da renkli olurdu. Suat Yalaz- Maalesef byk bir dokman eksiklii hissettim. imdi Sayn Hoca'mn, Haluk Tarcan dostumun, Paris'ten yakn dostumdur ve Karaolan'n Franszlar'a satlmasnda ilk tercmeleri Haluk Tarcan yapmtr. Karaolan'n maceralarn Franszca'ya evirdi ve kaplar yle ald. O zamandan beri arkadamdr. Son olarak Paris'te yine bu konu konuuldu ve byk bir olay diye tarttk aramzda. imdi burada Trk televizyonuna intikal etmesi, sizin sayenizde gnn, Trkiye'nin en byk olay olmas ok byk bir mutluluk, size millete ok

teekkr ediyoruz. Bu konu, byle birka seansta kapanmasn, yani zerinde durduka duralm.

163

Devlet adamlarna brakrsak bu iin devamn, bu hemen ertesi gn unutulacaktr. Hulki Cevizolu- Sivil toplum rgtleri sahip ksnlar, yani sahip kmaya niyetlenirse insanlar ok eye sahip kabilir. Suat Yalaz- Evet. Hulki CevizoluPeki... Suat Yalaz- Hulki Bey'ciim, siz size kompliman yaplmasndan holanmyorsunuz. Hulki Cevizolu- Evet, o nedenle teekkr ediyorum. Suat Yalaz- Fakat, ben ynetimdeki byk ustalnz, byk sabrnz zellikle alklyorum, tebrik ediyorum sizi. Hulki Cevizolu- Estafurullah. Peki, ok teekkr ediyorum, sa olun, iyi geceler, ok teekkrler. KZIM MRAN, YABANCILARIN "PRENS" M? Hulki Cevizolu- Yasemin Utlu isimli bir mimar izleyicimiz sizinle ilgili bir not gndermi, epeyce oldu bu not geleli. Tanyor musunuz Yasemin Utlu'yu... Kzm Miran- Hayr. Hulki Cevizolu- Yannzda alm, ama 30 yl nce, Etibank'ta... Kzm Miran- Tamam, evet. Hulki Cevizolu- Diyor ki, "Kzm Miran'n yanna yurt dndan misafirleri geliyordu ve Kzm Miran'a prensimiz diye hitap ediyordu"; doru mu? Yani, Etibank'ta alrken size yabanclar prensimiz mi diyordu? Kzm Miran- Yok yani, o biraz... Hulki Cevizolu- Var ama galiba, gldnze gre, orada baka trl bir hitap var anlalan. Kzm Miran- Yok, yle prensimiz diye. Hulki Cevizolu- Ne demek bu? Kzm Miran- Bunun manas, belki benim anlattm baz hikyelerden kyor da. Biz Almanya'da, Amirekal'lar igal ettikten sonra bir Macarla irket kurduk. Ne yapyorduk? Yemek yok, sebze yok, hibir ey yok. Gidiyorsunuz Alman kyne, o diyor ki, "Oo prensimiz, buyurun buyurun" diye bana yol gsteriyor, Alman da bize bol bol elma satyordu. Yani, yle bir hikyeyi anlatmmdr, o oradan kyor. Yoksa, prensimiz diye bir hitap ekli yok. Hulki Cevizolu- Peki. Siz bir ey sylyordunuz. Turgay Tfekiolu- in'deki piramidi... N YASAK KENTTEK TRK PRAMD ? Hulki Cevizolu- Evet, onu sylyoruz ama, soruyu soran izleyicilerimizden bir tanesini hatrlatmtm, tekrar syleyeyim, tp doktoruymu, Bora Kamal. Geen haftada da gndeme gelmiti diyor,

164

-~ deki piramit hakknda bilgi verebilir mi konuklarmz, gerekten var : .'arsa neden nl deildir, boyutlar nelerdir? Byle byk bir abide nas g zJenebilir diye soruyor Bora Kamal. Turgay Tfekiolu- Olayn btn enteresanl orada. Efendim, in'de " r ' Z de, nce iki tane Avustralyal gezginin yerini tespit ettii, daha sonra ' r ~ zannediyorum, bir Amerikal bombardman uann mikrofilmle sektii, daha sonra da 1994'te Hardling Herzlog isimli Almann blgeyi : oaarp u resimleri ekip internette bizlere...

Hulki Cevizolu- Onlar gsterelim. Turgay Tfekiolu- Tabi, yle gstereyim isterseniz. Bu tane kaynaktan reniyoruz. Nedir rendiimiz? 300 metre yksekliinde, ki bu Msr'daki piramidin iki misli oluyor, yani 150 metre civarndadr, onun iki misli yksekliinde, 300 metre yksekliinde ve bu vVhite Piramit veya Beyaz Piramit olarak adlanr. Hulki Cevizolu- Niye, rengi mi beyaz bunun, baka bir mecaz anlam m var? Turgay Tfekiolu- Gm rengi, evreden dolay, beyaz olduu iin yle bir isim konmu anlmas iin. imdi buradaki en enteresan nokta, bu blgenin ta bandan beri in Hkmeti tarafndan yasakl blge olmas. Hulki Cevizolu- Niye? Turgay Tfekiolu- Buraya girmek mmkn deil. te sylyorum size... Hulki Cevizolu- in'de ok yasak blge var galiba. Turgay Tfekiolu- Buraya ama zellikle giremiyorsunuz. Tabi u oluyor: Biliyorsunuz, piramitler Msr'da ne iin yaplm? Netice itibariyle kral mezarlar var ierisinde. Dolaysyla, bu in'deki olan piramidin de byk bir ihtimalle bir kral mezar olmas sz konusu. Burada imdi iki tane ihtimal var. Ya zamannda inliler bu mezar atlar, iindeki kral ve hazinesi veya kimlii tespit edildi, bu onlarn iine hi gelmiyor ve dnya kamuoyundan bunu gizlemeye alyorlar. kinci ihtimal ise, u ana kadar hi amadlar, yle bir sakl yer olarak tutuyorlar; o da mantksz. imdi bu piramidin bulunduu yer, tarih hakknda da unu syleyelim: Yine internetten rendiimize gre, yaknndaki bir Budist... Hulki Cevizolu- nternete kim koyuyor bunlar? Turgay Tfekiolu- imdi efendim, en son oraya gitmi olan Hardling Herzlog isimli Almann ektii resimler ve onun resmi zaten. Hulki Cevizolu- O nasl girmi, serbest mi olmu? Turgay Tfekiolu- Hayr, ite bu kadar yaklaabilmi, fazla yaklaamam, yani oraya kaak olarak... Hulki Cevizolu- 1912de... Turgay Tfekiolu- Hayr, 1994'te Alman giriyor, 1912'de iki tane Avustralyal gezginden Batnn haberi oluyor ilk defa, bir Amerikan ua da sava sonrasnda buradan geerken u mikrofilmi ekiyor, bu da Life'da yaynlanyor 1950'li yllarda.

165 Hulki Cevizolu- Bunun byk resmi var m yannzda, geen hafta gstermitik. Turgay Tfekiolu- Evet. imdi buradaki tabi yl konusu, bunun en yaknndaki Budist mabedinde 5 bin yl ncesine ait bu piramit var diye Budist mabedinin kaytlarnda... Hulki Cevizolu- Sonradan yaplm olamaz diyorsunuz, yle mi? Turgay Tfekiolu- Efendim, 300 metre yksekliinde, sonra yasakl blge olmas; mmkn deil. Bir tane de deil, civarnda 100 tane daha kk piramit var. Hulki Cevizolu- Belki inliler bunu yapmtr, burada nkleer denemeler yapyordur, olamaz m? Turgay Tfekiolu- Ama, 100 tane daha kk piramit var. stelik, Budist mabedinde burann ya en az 5 bin olarak gsteriliyor. Yani, 5 bin dediiniz zaman Doum'dan nce 3 bin yldan eski bir piramit sz konusu. imdi burada bildiklerimiz bu; ama bilmediimiz, sorusuna cevap veremediimiz eyler ilgimizi ekiyor; acaba bu in tarafndan bir Medeniyetin zeri mi rtlyor? Hulki Cevizolu- Ne olabilir, neden kukulanyorsunuz? Turgay Tfekiolu- Bilemiyorum; imdi ben yine sesli olarak dnyorum; acaba bu blgeler, nk in'in Milt'tan 3 bin sene nce olmad yerler. Burada yok in. Hoca'm o ileri ok daha... Hulki Cevizolu- in niye gizlesin bunu? Orada yoksa, kim varsa kar... Turgay Tfekiolu- Efendim, byle bir eserin, yani 300 metre yksekliindeki bir piramidin yasakl blge olmas konusunda sizin mantkl izahnz nedir?

Hulki Cevizolu- Ama, her eyi syleyebiliriz, her eyi yaktrabiliriz buraya. Yani bilmediimiz bir konuda... Turgay Tfekiolu- Bir bir ey sylemiyoruz efendim, bir meseleyi koyuyoruz yani kamuoyu nne. Byle bir ey var... Hulki Cevizolu- Bunun Trklerle, Trke'yle ne ilgisi var? Turgay Tfekiolu- Yani, acaba m diyoruz, yani bu acaba... Hulki Cevizolu- Size acaba dedirten kuku nedir? Turgay Tfekiolu- Kuku u: M.. 3 bin, 4 binlerse eer bu piramidin ya, sylendii gibi ve ok muazzam bir eserden bahsediyoruz. Yani, mevcut Msr piramidinin iki misli yksekliinde, 300 metre yksekliinde bir piramitten bahsediyoruz. Eer oras Milt'tan 3 bin, 4 bin. 5 bin, -bilemiyoruz tarihini, u anda afak konuuyoruz- bir dneme ait o blgedeki acaba bir Trk eseri midir? nk, blge itibaryla Milt'tan nce 3 bin, 4 binlerde orada in yok. Hulki Cevizolu- Trkler vard? Turgay Tfekiolu- Var. Hulki Cevizolu- Var; yapsa yapsa bunu Trkler yapard diyorsunuz. Turgay Tfekiolu- M acaba, nedir yani? Bu bir problem. Yani, ben yledir demiyorum, diyecek elimizde bir ey yok, tane bilgi var. 1912'de iki tane Avustralyal grm, kefetmi. Baty bundan haberdar etmi, bir

166

Amerikan ua sava sonrasnda o mikrofilmi ekmi, 1994'te de blgeye <=K olarak girdiini syleyen Hardling Herzlog isimli bir Bat Alman. Hulki Cevizolu- Tabi bunu bilenler mutlaka vardr, siz, biz bilmiyoruz ~ a . Amerikan uydular imdi bunlar tepeden ekiyorlar, iindeki karncay : e gryor uzaydan. Turgay Tfekiolu- Evet, belki gryorlar, grdler. Hulki Cevizolu- Gryor ve zmtr belki ya da zmediyse bizi dinleyen Amirekal'lar zsnler, bilgileri de versinler bize. Turgay Tfekiolu- Buna ait hibir belge Amerika'da da yok. Hulki Cevizolu- Sizin varsaymnz ve kukunuzu bir daha zetleyelim ve geelim. Eer bu piramitler Trkler tarafndan yapldysa, bu mthi bir uygarlk ve uygarln sonucu, gstergesi, byk bir teknolojiye sahip olduunu gsteriyor, ki bugn srr zlemeyen 3000-3200 yl nceki Msr piramitlerinden ok daha grkemli, ondan ok daha stn... Turgay Tfekiolu- ki misli yksekliinde. Hulki Cevizolu- Demek ki Msr piramitleri zerine yzlerce, binlerce kitap yazld, bunun zerine de o kadar yazlabilir demek ki. Turgay Tfekiolu- Evet. Hulki Cevizolu- Prof.Dr. Mehmet Maksudolu hattmzda, Osmangazi lahiyat Fakltesi Dekan, slm tarihi uzman. yi geceler Sayn Maksudolu. (Telefon Konuu) Prof.Dr. Mehmet Maksudolu (Osmangazi niversitesi, lahiyat Fakltesi Dekan- slm Tarihi Uzman)- yi geceler Sayn Cevizolu. Hulki CevizoluKusura bakmayn, biraz beklettik sizi, buyurun. Prof.Dr. Mehmet MaksudoluEstafurullah. Efendim, kimseyi savunmuyorum, fakat Haluk Tarcan Bey'in ok isabetli bir gr var, "Tarihilerimiz Bat'dan olduu gibi alyorlar" diyor, onun ok hakl bir taraf var, yle: Biraz geriye gidersek gryoruz ki, Osmanl'lar devrinde resm vakanvisler var, Osmanl tarihleri var ve bir kopukluk var, slm ncesi tarihimizle bir kopukluk var. Ve Osmanl'larn son zamanlarndan itibaren bu Bat usul, yani ada tarih yazclk bize :e':nce, o metotla beraber o ablon da geldi. "abion"u byk harflerle sylyorum. Yani tarihin blmlenmesi, sanki bir fizik kuralym gibi kesin :!arak bizim tarafmzdan da benimsendi. imdi, ilgili fakltelerimizin tarih olmlerine bakarsak; ite lk a tarih blm, Orta a tarih blm, ''eni a blm, Yakn a blm gibi. Ve bu Avrupa merkezli z : jmlemeye gre, tarih sa Aleyhisselmla balyor, ite M.. diyorlar, xun doumuna "anno domini" diyorlar, Rabbimizin yl diyorlar. imdi tabi : 3 n Kzm Bey, iyi niyetle doum falan diyor ama, bunu byle - :eletirmek de bence pek doru deil, onu bir nevi benimsemi : -yoruz. Bu tamamen Hristiyan bir ey. Hz. sa, bizim inancmza gre bir ze.zamberdir ve

onun getirdii din, slm'n bir nceki ekli 1400 yl nce : - - anm tarihi bitmitir. V e kendine Hristiyan diyenler onu Rab olarak,

167

Allah'n olu olarak h kabul ederler. "Anna domini" Latince Rabbimizin yl demektir. Bunu geelim. yle belirtiyor onlar ve gerek doum yl ile 2002 yl nce balad kabul edilen o milt arasnda, Batllarn kendi yaynlarna gre 8 yla varan fark var, bunu da geelim. Roma mparatorluu'nun 395'te ikiye ayrlmas veya 476'da Bat Roma'nn yklmasn lk an sonu, Orta an balangc diye kabul ediyorlar. Hi dnya lsnde bir blmleme deil bu. Astekleri, Mayalar, nkalar ilgilendirmez, Japonlar, inlileri, Trkleri, Araplar, ranllar hi de ilgilendirmez. Yine ayn ekilde, 1453 ylnda stanbul'un Fatih Sultan Mehmet tarafndan slm'a al, ite Orta a bitiriyor diyorlar. Szde kaan Bizansl bilginler Rnesans balatmm. Hayr. Bizans her eyiyle rmt. Bizansl bilginler meleklerin kanat saysn, erkek mi dii mi olduklarn tartyorlard. O Rnesansa katks olan bilginler Mora'dan, Peleponez'den gitmiler. 1453'n Bat tarafndan bir dnm noktas olarak alnmasnn da esas sebebi, oniarn kfir dedikleri Trkler'in eline bu ehrin gemesini unutturmak iindir; bu, bu kadar basittir. 1517 tarihi ok daha manaldr; Luther Protestanl balatmtr ve Max VVeber'in dedii gibi, byk lde gnmz dnyas Protestan dnyasdr. Hulki Cevizolu- Konumuza balayalm efendim. PROF. MAKSUDOLU: "TRK OLMAK KOLAY DEL" Prof.Dr. Mehmet Maksudolu- imdi tabi, bu ablonu byle olduu gibi ald iin bizim tarihilerimiz de, sanki fizik bir kuralm gibi bunu da byle alyorlar ve bylece gidiyor, kafa buna gre artlanyor. imdi ne kadar dndrcdr; Haluk Bey gidiyor ilgili kuruma, adn tekrar anmak istemiyorum (T.Dil Kurumu'nu kastediyor), ok nemli bilgiler gtryor, ondan sonra o kurumun bandaki hi de yle yabana atlmayacak bir zat, yani aratrmalar var, kitaplar var. buna kurgu roman diyor. Niye byle diyor? Kt niyetinden falan de deil, kafa yle artlanm. Yani, "bizim tarihimiz urada balar, bundan ncesi yoktur" git. daha ilkokuldan itibaren ablon bu olduu iin kafa ona gre artlanm. imdi Rablog bulduu zaman o antlar, Osmanl ulemasna da sylenseydi, tarihilerine, ya bunlar galiba Trkler'in eyi faian. gler geerlerdi; "hayalin ok geni, git tarih roman yaz" derlerdi. Ama, onu Thomsen okuyunca Trk yaztlar olduu anlald. Bu ablonun deimesi gerek efendim. Yani, dnya Tarihi'nin byle Avrupa merkezli olmaktan karlmas gerek. Mesel Yahudiler hi de buna girmiycria-. Yahudi takvimine gre 5600 bilmem kanc yldayz. Bu, ablondan ileri geliyor. Tabi Trke. Trk olmak kolay deil, bir de bunlara bir sahip kmak var... Hulki Cevizolu- Hele hele gnmzde hi kolay deil. Prof.Dr. Mehmet Maksudolu- Evet, hi kolay deil, ama bunu millet olarak omuzlamak durumundayz ve inallah bu ok iyi bir hamlenin de balangc olur. Teklifimi konumamn sonunda getireceim, inalah ok iyi

168 bir hamlenin de balangc olur. Bu yalnz Trkiye'yi deil btn Trk dnyasn ilgilendiren bir eydir ve ortaklaa hareket etmeyi gerektirir. imdi Trke yaztlarn ok eski olduunu biliyoruz. Bir zamanlar, bakn 19'uncu yzylda Napolyon devrinde ite Fransz kltr hkim, bizde de yle moda. Rusya'da Petersburg Saraynda Franszca konuuluyor falan, ama Franszca'ya bakyorsunuz, ne kadar ilkel bir dil. "lke"in altn iziyorum, Fransz 80 diyemiyor, "drtyirmi" diyor. Demek ki Fransz oban 80 domuzu sayamam, kafas gelimemi, drt bee ayryor 20-20, "katriven" diyor, 90 olunca bir de 10 ekliyor, yle diyor. Yani, Trke hlbuki ok daha nce, bir akademi elinden km gibi muntazam bir ekilde kendini bulmu.

Efendim, Kzm Beyefendi, '"kk" sznden bahsetti, bu ok nemli tabi, Rabban demek. lk insan Adem aleyhisselm. Din Adem aleyhisselmla balyor, zamanla deiiklie uruyor, yeni peygamberler gnderiliyor. Trkler'de o ilk saf dinin bir ekilde devam ettiini gryoruz. Yani, ilhi kavram var, Rabban kelimesini kullanyorlar. "Ok" kelimesinden de bahsetti, o da ok manal. Yani, lnce ite ruhun cesetten kurtulmas, slm tasavvufundaki gibi Allahla birlemesi veya belli bir yere gitmesi, ayn anlay ve de paralel bir anlay var. Kzm Bey'e katlmadm ey; Anadolu'da tabi ok eskiden, 7 bin yl nce bizimkiler gelmi olabilirler, dorudur, yaztlar da var. Ama Osmanlnn baarl olmasnda oradaki Trkler'in zaten olmas deil, yle 400 adr halkndan falan olmuyor tabi Namk Kemal'in dedii gibi. Ama, Moollar nnden kap gelen devaml g dalgalar var, devaml nfusla besleniyor Osmanl; buna bir iaret etmek istedim. Hulki Cevizolu- Peki, nerinizi syleyin imdi. Prof.Dr. Mehmet Maksudolu- Efendim, nerim u: Bu Gktrk paritlerinin ok nemli olduu bir daha ortaya kyor. Bu yalnz Trkiye Cumhuriyetini ilgilendiren bir konu deildir. Btn dier Trk devletleriyle i birlii yaplmal, orta retimde, ilkokuldan sonra orta 1'den balamak zere btn snflarda, hi olmazsa semeli olarak Trkiye'de, Azerbaycan'da, Kazakistan'da, Krgzistan'da, zbekistan'da, Tataristan'da, btn Trk illerinde bu Gktrk harflerini genler renmelidir. Mterek bir yaz, bylece yeni bir entelektel nesli gelir, yeni bir yazda birleilebilir. Gaspral ismail Bey'in ortaya att, "Dilde, fikirde, ite birlik"in ilk eyi kabilir. Bakn, bu Latin harflerini benimsiyorlar, yetmiyor bazlarna. Ve Trkiye'de o hle getirdiler ki, artk Trkler de, Anadolu'daki Trkler'in pek ou da Trke'yi Ermeni gibi telffuz ediyorlar, ikametgh diyemiyorlar ikematgah diyorlar, karargh demiyorlar baka ey diyorlar, kt diyemeyenler var. Yani. bir yandan Trke Trkiye'de slh edilsin, fakat bu Gktrk harfleri mutlaka renilmeli ve btn Trk illerinde hi olmazsa semeli ders olarak okullarda retilmeli diyorum. Teekkr ederim. Hulki Cevizolu- ok teekkrler, iyi geceler, sa olun. Prof.Dr. Mehmet Maksudolu- yi geceler efendim.

169 ADLE AYDA'NIN NEML VE ACIKLI ALIMALARI Hulki Cevizolu- Evet, bir izleyicimizi daha balayacaz ama, burada imdi byle bir programda adn anmazsak hakszlk etmi oluruz, Adile Ayda, emekli eli. "Trkler'in lk Atalar" isimli kitabn yazar; bir baka kitab var. Bu "Trkler'in lk Atalar" isimli kitap 1987 basks. 1992'de de ilm delillerle sunmu, "Etrskler, Tursakalar Trk idiler diyor. imdi Adile Ayda kimdir, kitabn arkasndan okuyalm, sonra baz aklamalar daha yapacam. "Trkiye'nin ilk kadn diplomat olan Adile Ayda, bykelilie terfi edecei srada zamann Cumhurbakan tarafndan -Fahri Korutrk, o da-kontenjan senaratr seilerek diplomatik kariyerinden ayrlm. zm bekleyen problemlere merak olan Adile Ayda, 1968 ylndan beri Etrsk esrar, yani onlarn etnik menei zerine alm. 1985'te Franszca olarak yaynlanan Etrskler Trk di-Deliller adl eseri ve onu tamamlayan bu eseri, yani Trkler'in lk Atalar isimli eseriyle Etrskler'in kaynak problemini kesin olarak zm ve Trk Tarihi'ne eklemi. Bunu takip ederken Adile Ayda, Trkler'in baka atalarna ve baka kardelerine de rastlam ve tarihte yeni rlar amtr" diyor bu kitabn arkasnda. Geen haftaki programmzdan sonra, rahmetli Aoile Ayda'nn kzlarndan Sayn Glnur ok bizi arad. Kendisi iktisatym, bu kitaplar sa olsun bize gnderdi. Biraz ge elimize geti, bugn geldi program ncesi. Ksa bir mektubu da var, oradan baz notlar da okumak istiyorum alanlara gereken deeri vermek asndan.

Diyor ki Adile Ayda'nn kz Glnur ok, annesini anlatyor bu bizim konumuzda yapt almalarla ilgili olarak: "Adile Ayda, Kazan Trklerinden olup, Kazan Trkleri'nin Duma'daki temsilcisi ve liderlerinden tannm Trk kltr limi Ordinarys Profesr Sadri Maksudi Arsal'n kzdr." Atlayarak okuyorum. Bankas Yaynlarndan kan "Bir Demet Edebiyat" adl kitaptan sz ediliyor. 1965-1970 yllarnda Roma'da eli mstear veya maslahatgzar olarak grevde bulunmu. Roma civarnda Etrsk kalntlarn gezip onlar hakknda okuduklar, onu Orta Asya kavmi olan skitler, yani Sakalarla olan benzerlikleri aratrmaya sevk etmi, Trk bilim adamlarnca kabul grmediini grerek, ilk eserini 1985 ylnda Franszca olarak yaynlam. Yani, ayn kaderi Adile Ayda da paylam. Ksaca devam ediyorum. "1992 ylnda lmeden nce bitirdii Etrskler Trk diler kitab, bir nceki kitabn gelitirilmi versiyonudur. Annem, bu kitap matbaadan geldii gn, 82 yanda vefat etti. Hasta idi ve bu kitabnn basl hlini grmek iin dayanmt. O yl evinde bulduumuz listeleri kullanarak ablam ve ben yurt iinde ve yurt dnda 300 kadar bilim adamna bu kitab postaladk. Ancak bir kii. bir Azer profesr cevap yazd" diyor. Ne ackl bir durum. Balyorum hemen Glnur ok'un mektubunu.

170

"Ben size bunun nsz'n fakslyorum" diyor. "Orada her eyi anlatyor annem. Hatta bu gr ilk defa ortaya atan ben deilim" diyor. Yine bir nceki sayfada, "Bu aratrmalarn arkeolojiyle zlemeyeceine, linguistik ve dinler tarihi bilimlerinin gereine iaret ediyor. Grlerinin kabul ve destek grmemesi nedeniyle topluma krgn olarak geirdi son yllarn. Ama hep inand ki bir gn, belki lmnden 20 yl sonra bu grler kabul grecektir. 10 yl sonra sizin bu program yapmanz ok ilgin. Annemin ruhu adoldu. Kitab ok ayrntl bir ekilde Etrksler ile Orta Asya kavimleri arasndaki dil, din ve kltr benzerliklerini tartyor" diyor. "Konunun birok bilim adam tarafndan sessizce aratrldn bilmek isteyeceinizi dndm" diyor. Demek ki konu baz bilim adamlar tarafndan da sessizce aratrlyor, ama keke seslice ve grltl bir ekilde de topluma mal olsa bu. Ama Adile Ayda'nn, burada sizin yaptnz bu almalara benzer almalarn, siz 30 yl nce buldum diyorsunuz, bu kitaplarn Trkiye'nin ilk kadn diplomat olarak Roma'da yapt almalarn, belki sizlerden de yararland, 82 yanda kitabn gremeden vefat etmesi, hayatnn son yllarnda onun bu bilimsel almalarna ilgi gsterilmemesinden dolay topluma krgn olmas, hakikaten bir aratrmac iin en ac olaylardan biri. Bundan sonrakilere inallah byle bir kt rnek olmaz. Turgay Tfekiolu- Bu Etrsk konusuna... Hulki Cevizolu- Ona gireceiz, iki telefonumuz var, hzlca onlar alacam. Sayn nder Otu, iyi geceler. (zleyici Telefonu) nder Otu (Sosyal Antropolog-Edebiyat Eletirmeni)- yi geceler efendim. Sizi ve konuklarnz saygyla selmlyorum. Uzun bir program oldu, belleimdeki en yakn rnekten balayarak birtakm noktalara hzlca deinmek istiyorum. Bat paradigmasnn Trk akademik dnyasndaki basknl, aslnda yine kendisini dilde gsteriyor, insanlarn dncelerini ifade edilerinde gsteriyor. Saygdeer Trk Dil Kurumu Bakan Sayn Akaln' dinlerken "ge" szcn kullan, ge Trk dnemi, yani "ge" zarfn veya bugnk Trke'siyle belirtecini kullan bana tamamen ngilizceden eviri gibi geldi. Trke'de ge bir belirtetir. rnein "biz, ge kaldk, ge geldik" deriz, ama "Ge Yontma Ta a" demeyiz. Bu, "late" szcnn, ngilizcedeki terim olarak da kullanlan "late" szcnn Trke'ye evirisidir. lk nce ben bunu fark ettim. Yani Bat paradigmas, ki Bat paradigmasna tabandan kar olduumu da syleyemem ama, cmle kurma yaplarmza kadar, sentaksa kadar ilemi durumdadr. Ama en azndan bunun farkndal bizim amzdan yararl olabilir. nk bu, bize eletirel bir mesafe kazandrabilir. O eletirel mesafe ierisinde birtakm eyleri yeniden gzden geirme olana bulabiliriz.

Hemen eklemek istiyorum, Bozkurt Bey, ki Bozkurt Gven benim de tez danmanmdr, sosyal antropoloji blmnde Hacettepe niversitesi'nde idi kendisi, saygyla ve sevgiyle anyorum; Bozkurt Bey'in

171

bize bu adan ok byk bir katks olmutur, eletirel mesafe kazanma asndan bilgilerimizi sorgulamay retmitir. Ki ben Sayn Gven'in Sayn Miran'la yapt, sizinle birlikte yapt grmeden de ok byk bilimsel bir zevk aldm. Bu yaynlarnz akademik birer yayndr Hulki Bey, yalnzca bir medya olay deil, ayn zamanda akademik nitelii olan yaynlardr kanmca. Efendim, ben Norve'te Oslo niversitesi'nde be yl kadar sosyal antropoloji yksek lisans yaptm. Bu esnada pek ok ilgin eyle karlatm. Sanyorum bilimsel bir katk olarak ve destek olarak Sayn Miran'a ve nemli tezlerine unu eklemem gerekiyor: Norveli bir dil bilimci kendisiyle ayn kanaattedir, ismi Shell Artun'dur. Burada elimde Norve'ten kesip getirdiim gazete, niversite gazetesinin makalesi var, 12 Ekim 1994 tarihli. Hzlca buradan bir iki cmle okuyaym size. Bu arada hemen belirteyim, Shell Artun'a da Norve Bilimler Akademisi'nde bir deli gzyle baklmaktadr, hatta tedaviye ihtiyac olduunu dahi syleyenler var. Fakat, Shell Artun unlar ifade ediyor: Diyor ki, "Doudan Gelen Runik Yaz" makalenin bal. Doktor Shell Artun'a gre, "Runik yazlar Orta Asya'dan geliyor ve dierlerinin zannettiinden 2000 yl daha eskiler." Ksacas, Shell Artun'un tedaviye ihtiyac var. Bu ekilde bir eletirel makale yazlm Artun'un tezleriyle ilgili. rnein, o uzak gemiteki Norve Runik yazlarn herkes ilkokul gnlerinden hatrlar, yine pek oklar stfol'daki Tune Tanda yazl olanlar gayet iyi hatrlayacaktr. "Ben Will. talara bu yazlar, Runlar kyl VVodorid'in ardndan kazdm" gibi bir cmle almlar. Makale yazlar Shell Artun'u yle tantyor okura: "VVomens Garden 1962'de yaymlanan Norveenin Tarihi adl eserindeki evriminin dili byle. Ve 18 yana basm binlerce Norveli gencin esneye esneye okuyup rendii de bu. Ancak tm bunlara karn emekliye ayrlm dil bilimci Shell Artun, Tune Tann yepyeni bir evirisiyle kverdi ortaya. Doktor Artun ayn metnin evirisini yle yapyor: Kandracam onu, neyi mi? O fkrmaya, boalmaya hazr olan eyi. Tenim pr pr damlayan terime buland. Benim lm tam zamannda yeerteceksin sen, o yerinde durmayan ey birazck kabardnda." Shell Artun'un en ok eletiriye maruz kald nokta, yalnzca runik yazlarn Alman kkenli deil, Trk kkenli veya Asya kkenli olduunu sylemesiyle kalmyor, ayn zamanda Norveli runik yazlarndaki ifadelerin ok cinsel olduu, remeyle, oalmayla ilgili olduunu savunuyor. Doru bir okuma yapt konusunda srarl. Ben bu yazyla ilk karlatmda pheye dmtm. skandinavya'ya kadar m gelmiiz diye geirmitim iimden, ama bir soru iareti koymutum oraya. Sayn Miran' ve Sayn Tarcan' nceki programnzda dinledikten sonra, ben artk kesinlikle bilimsel olarak, akademik olarak ayn kanaatte olduumu syleyebilirim. Kesinlikle beyefendilerin, deerli dil bilimcilerin tezleri bilimseldir; eer yanll varsa da bilimsel olarak yanll ispat edilmek zorundadr. Daha fazla vaktinizi almak istemiyorum, ok teekkr ediyorum. Hulki Cevizolu- ok teekkrler, iyi geceler.
(...)

172

Saat 5'e geliyor. (...) imdi Etrskler'le ilgili konuya bu saatte girelim mi? Ana hatiaryia girelim. Asl sizin almalarnzn temelinde btn bu bulgular da oradan kyor deil mi? Kzm Miran- Evet. KZIM MRAN, SKANDNAV YAZITLARINI DA ZYOR Hulki Cevizolu- zleyicilerimiz diyecek ki, peki, madem bu bu kadar nemli, niye sabahn 04.45'ine braktnz? Oraya girersek ok ayrntl olurdu, ama genel hatlar u ana kadar vermi olduk, en azndan balklar karm oldunuz. Bu alt

balklar gnlerce, haftalarca tartlabilir. Siz 30 yldr zaten zerinde alyorsunuz. Bunlar da yine, sylemek istediklerinizi ana hatlaryla syleyin, sonra kapatalm programmz bir 5-10 dakika iinde. Kzm Miran- imdi, tabi benim burada bilhassa sylemek istediim ey yeni almamdr. Hulki Cevizolu- Yeni almanz hangisi, skandinav Yaztlar m? Kzm Miran- Bu, en nemli konu imdilik benim iin. imdi yle bir durum var burada: Efendim, bizim Tala Yazt vardr. Bunun bir alfabesi vardr kendisine gre ve bu yazt imdiye kadar kimse okuyamamtr, ben hari. Bu, notadr, dorudan doruya ekilen bir notadr... Hulki Cevizolu- Yani diplomatik bir nota, mzik notas deil. Kzm MiranHayr, bir devletten br devlete ekilen bir notadr. imdi burada bu nota ekiliyor. imdi bunun cevab Gotland adasnda bulunuyor. Hulki Cevizolu- Nerede bu Ada? Kzm MiranBu, Baltk Denizi'nde, sve'e tbi, eskiden Danimarka'nnm, imdi sve'in olmu, Gotland diye bir ada var. imdi bu adada, bu bizim Tala Yazt'ndaki tamgalar aynen kullanld gibi Tala yazsndaki kavramlar da aynen geiyor. Yani, Tala yazsndaki "akn, makin" gibi kavramlar, birtakm eyler, ike, "ben utiyim, halkn lideriyim" gibi eyler burada da aynen o konu geiyor. Yalnz arada bir tek fark var. Bizim Talas'taki yaz pozitif bir tutum, br din bir tutum; aradaki fark bu. Yani, Gotland'daki ey din bir metin aslnda, fakat yine o pozitif bir ifadenin * ... ;szleriyle yaplm bir din. imdi Gotland'daki bu yaz, bana btn skandinav yaztlarn okuma imkn verdi. Hulki Cevizolu- Ne buldunuz, okudunuz, ne buldunuz? Kzm Miran- 38 tane yazt okudum. Yalnz bu okumakla yetmiyor, ite onun iin teebbs... imdi burada yle bir ey var, mesel imdiye kadar olan okumalarda biz unu gryoruz: Mesel bir ngiliz'in o hususta yazd bir kitap var, skandinav yaztlar hakknda. Adam, ben yle okudum diyor, oradaki yazlarn hakiki yazlsn yle yle deitiriveriyor.

173

Niye deitirdiinin farkna varyorum ben. skandinavya'da imdi, srf tercme etmeden, ey yapmadan vesika olarak internete vermiler bunlarn hepsini. Yani, bunlarda bir maksat da yok, hibir ey yok, ite bir tek yaztn tam eysi budur diyor, hakikaten inandrc. Onunla kyaslyorum, arada fark var, o kitapta yazlan bir sr ey brne uymuyor. imdi ben de kitabm kartmak istemem, bir daha gidip yerinde grmek istiyorum. Hulki Cevizolu- Asln da greyim diyorsunuz. Kzm Miran- Asln da greyim. nk, biz bir hata yapmayalm Trkler olarak. Hulki Cevizolu- Peki, asln greceksiniz kitabnz yaynlamadan nce, ama u ana kadar grdnz, bu internetteki orijinal olduuna inandnz yaztlar grnce ne sonuca vardnz? Kzm Miran- Okudum ve zdm... Hulki Cevizolu- Okudunuz, ilk defa siz okudunuz. Buradan ne sonuca varyoruz? Kzm Miran- imdi buradan u sonuca varyoruz: Bunlar... Hulki Cevizolu- Yani, skandinavlar'n kkeni de mi Trk oluyor ya da Trkler oraya da m gitti, ne oldu? Kzm Miran- imdi burada u: Tabi burada fazla bir ey sylemek mmkn deil. u bakmdan sylemek mmkn deil: Demin de anlattm, imdi Trkler'in rk yaplaryla Avrupallarn rk yaplar ayn dil. Yani, mesel Arapa'y alsak, bunlar " konsenanti diller" diyorlar bazlar, "tasefi" diller diyorlar. Mesel "kitap"ta ka harf var? K, t, p. "Kutup"ta ka harf var? "Ktip"te ka harf var?

tane harfin zerinden, adam tutuyor sana bir sr kavramlarn -aspek diyorlar onaaspeklerini kart veriyor. imdi Trke'de bunun stn ... var. Buna konsenanta! dil de diyebilirsiniz, bu Avrupallarn "ido germen" dedii dile. nk, konsenant Almanca "lus" diyor, "listen" diyor, "lost" diyor, bakyorsun... Hulki Cevizolu- Hoca'm, sonuca gelelim isterseniz, bu ayrntlar bu saatte; sabah 5 oluyor. Kzm Miran- imdi Trkler'de baka tip ey var, Trkler buna kar vokaliktir. Mesel Trke'de deveye "e" demiler, e; iki tane sesli harf yan yana gelmi, e demiler. Sonra bu "te" olmu, sonra "tve" olmu, "dve" olmu, deve olmu km. Hulki Cevizolu- Dve sz gene var galiba. (...) Kzm Miran- Evet, yavrusu cinsinden. imdi demek ki, bir defa Trke. imdi undan bu netice kyor: Evet, bu yaztlar Trke, skandinav yaztlar. Fakat, Trkler bu dili kendi rklarndan olmayan baka bir dile de yahut da kendi kltrlerinde olmayan bir dile devretmiler, onlar da bunu bugn anlalmaz hle soktular. Buna ramen, bu skandinav dilleri esasl olarak ele alnrsa... Hulki Cevizolu- Ne kar? Kzm Miran- Bence Trk kkenli olduklar ok da belli olur.

174

Hulki Cevizolu- Trk kkenli olsalar ne olur? Kzm Miran- imdi Trk kkenli olursa, bizim eskiden byk bir Medeniyetimiz olduu meydana kar; bu bir. KENDNE GVENEN BR TOPLUM YARATMAK Hulki Cevizolu- Oradaki Medeniyeti de bizim kurduumuz. Kzm Miran- Bu da, Atatrk'n syledii gibi, "gven, vn" sz; ok nemli. imdi siz byle diyorsunuz ama, sizin ocuklarnz mektebe gittii zaman, Trkler'in u kadar seneden beri var olduunu, byk bir halk olduunu renirse, bu ocua byk bir gven veriyor ve baars da ona gre oluyor. Hulki Cevizolu- Mill Takm Dnya ncs olunca bu kadar z gven geliyor, tabi. Kzm Miran- Yani, hakikaten ocuk terbiyesi, psikolojisi bakmndan bile, bir insann mazisinin iyi olmas o insan iyi yapyor. Hulki Cevizolu- Yani, rkek bir toplum yerine kendine gvenen bir toplumun temelleri atlacak. Kzm Miran- Kendine gvenen, iftihar eden bir toplum baka. O ocuklar daha iyi yetiiyor, daha manal oluyorlar, sama sapan eylerle de uramyorlar. Hulki Cevizolu- Katlyorum. Daha dne kadar "biz adam olmayz" felsefesi vard, ama basket ve futboldaki takmlarmzdan sonra bizherkesi geeriz felsefesi. Kzm Miran- imdi bu bir kuvvet veriyor bize. imdi futbolda kazannca ne oluyor? "Ya, futbolda kazanyoruz, br tarafta niye kazanmayalm? Fabrika da kurarz biz, ticaret de yaparz biz" lflar kyor ortala. Bu ne yapyor? Milleti canlandryor yani. Bugnk tesirleri bunlar. Ben tarihimin bu kadar yksek olduunu rendim mi, bugn de aa bir halk hline dmek istemem, bugn de ben kendimi gstermek isterim. Bu faydas var. Hulki Cevizolu- Peki. Balayalm istersiniz, son szleriniz olarak alalm. Turgay Bey, nce sizden alaym. Turgay Tfekiolu- Efendim, son szlerimi ise, zaten Etrsk konusu kald herhalde bir baka zamana, Hoca'nn acilen bu grlerinin bir enstit tarafndan incelenmesi ve sahip klmas lzm. imdi bu gece bir ounu konutuk, ama en az bu konutuumuzun drt kat kadar da daha Hocada aratrlm konular var. SVE'TE TRK ASILLI KY !

Hulki Cevizolu- Bu arada, tabi notlar yld iin bazlar ge elime :r; B 'sen Acartrk isimli bir ynetici demi ki, "isve'te bir ky var, sve'te olmalarna ramen Trk asll olduklarn iddia ediyorlar."

175

Kzm Miran- Bakn, ok nemli. Gotland adasna gitsem, orada ben imdi btn eyim bunlarn, kyllerin dilinde Trke szler olup olmadn tespit ederim ve inanyorum vardr diye. Bakn, orada sylediiniz gibi bir ey km yani. Hulki Cevizolu- Buyurun. Turgay Tfekiolu- Yani, bu iddialarn iinden bir tanesinin, yarsnn dahi mspet olarak kabul edilmesi, ispat edilmesi hem Trkiye'nin kaderini deitirecektir, hem gerekten dnya tarihini deitirecek almalardr. Ve bunlar, dediim gibi mmkn olduu kadar belgelere dayanan almalardr. Yazlar ortadadr, Hoca'nn kitaplar; itiraz olanlarn bu yazlara yazl olarak cevap vermesi gerekiyor. Yani bilemiyorum, biraz ok fazla yayld, esas z Orta Asya'daki bizim eylere inemedik, yaztlara; yani Trk yaztnn oluumu ve esas bugn Hoca'nn anlatmak istedii. Ama, bir tek unu gstermi olaym: Bakn, u Ulukem Slye kyndeki Yazl Kaymz bizim iin ok ok mhim eydir, Hoca'nn ok zerinde durduu. Burada ak ta... Kzm Miran- Hayr, ak ta deil bu, ak ta baka. Slye, Ulukem Yaztlar'ndan biri. Turgay Tfekiolu- Evet. Bu frsat tandnz iin zellikle teekkr ediyorum. Hulki Cevizolu- Estafurullah. ok teekkr ediyorum ben de size. Sizin son szlerinizi almadan, bu arada elimdeki notlar da okuyorum, kulam sizde. Kemal Akay diyor ki, "Bir sreliine Amerika'da eitim gren bir arkadam, orada lowa Eyaleti'ne ismini veren lowa yerlilerinin kkeninin eski alarda Bering Boazndan Amerika'ya geen Trkler olduunu ve owa kelimesinin "Ay Ova"dan trediini duyduunu aktarmt; bunun doruluk derecesi nedir" diyor Kemal Akay. Siz duydunuz mu byle bir ey? Yoksa, telffuzdan... Kzm Miran- imdi bu gibi eylere ben girmiyorum, Ay Ova gibi yaktrmalar falan, bunlar beni ilgilendirmiyor. Hulki Cevizolu- Anladm. Peki, o zaman sizin son szlerinizi rica ediyorum. Kzm Miran- Efendim, benim son szm, elimizde delillere dayal bir sr bilgi var. Bu bilgiler benim teorik bulularm deil, bunlar hepsi yaztlardan okuduum eyler. Okuduum eyler nedir? Trk Tarihi'nin yceliini gsteren, Avrupa Medeniyeti'ni bile Trkler'in kurmu yahut da kurulmasna katkda bulunmu olduunu gsteren yaztlar ve bilgiler. imdi bu gibi eylerle ilgilenmemek, yani dnlemez bir eydir. Almanlarn eline byle bir ey gese dnyay birbirine katarlar yahut da Amirekalf larn eline gese. imdi bizim elimizde bu kadar bilgi varken, benim yazdm kitaplarn zerinde durulmadan raflara kaldrlm olmas bu kitaplarn, ac verici bir hdisedir. nallah budan sonra...

176

Hulki Cevizolu- Ama, izleyicilerimizden gelen birok istekte, soruda, "Kzm Miran'n kitaplarn nereden bulacaz" diyorlar. Kzm Miran- Bana telefon edecekler ve ben satmyorum eyde... Hulki Cevizolu- Peki, nereden bulacak? Yani bu kitab almak istiyor. Kzm Miran- Bana telefon edecek, ben gndereceim, parasn deyecekler...

Hulki Cevizolu- Nereden bulacaklar sizin telefonunuzu? Yani hangi adres, internet adresi mi, telefon mu, baka bir ey mi? Kzm Miran- Telefonum var. Hulki Cevizolu- Syleyebilirsiniz, buyurun syleyin. Kzm Miran- Telefonum, 0252 377 51 31'dir. Bu telefondan... Hulki Cevizolu- Bir daha tekrar ederseniz. Kzm Miran- 0252 377 51 31. Hulki Cevizolu- Buradan sizi ararlarsa... Kzm MiranBuradan edinebilirler bunu. Hulki Cevizolu- Piyasada olmas daha geni bir ihtiyac gidermez mi? Kzm Miran- Piyasaya bu gibi eyler kamyor, nk bizdeki kitap sa:: artlarnda baz zorluklar var. Hulki Cevizolu- Sat bo vereceksiniz, siz bilim adamsnz, artk sat... Kzm Miran- Ben ne yapacam, yani hediye mi edeceim herkese? ani, o olur ey deil. Ben parasn verip hediye mi edeceim? Tabi ki : -~az ey bu. Ben mmkn olan yapyorum, merakl olanlara elimden geldii hizmeti yap yorum ve gnderiyorum. Tabi, burada benim 30-35 senelik bir emeim /ar. Bu emein bedelini de isteyen yok. Neye mal oluyorsa ben hemen nemen ona... Turgay Tfekiolu- Yani, Hoca, fotokopi yapp fotokopi parasna gndereceim, onun stn kendim veremem diyor. Btn kitaplar baskl : ce i hakikaten. Hulki Cevizolu- Anladm ama, ben de size bir eletiride bulunaym ir. ciier adna. Yani, 16 bin yl nce, Smerler'den ok ok daha nce, yani Smerler'den 4 kat daha nce yazy bulan Trkler'i anlatyorsunuz, siz de bir Trksnz; 16 bin yl sonra yazdnz bu kitaplar byle piyasaya vermek isterseniz hakikaten izleyicilerimiz sizi eletirir. Mademki Trke'nin bulunuunu sylyorsunuz, yazy Trkler buldu diyorsunuz, siz de yazyorsunuz ama, 16 bin sene sonra, o yazy bulan Trklerden 16 bin sene sonra siz yazdklarnz byle esirgerseniz, o zaman boa bulunmu... Kzm Miran- nallah, onu da yaparz gnn birinde. Hulki Cevizolu- Yani, bir yaynevine verirsiniz baslr bu, satar-satmaz, o ayr bir ey; ama isteyen insann nnde olmas lzm. Byle telefonla, faksla bu iler olmaz. Kzm Miran- imdiye kadar... Turgay Tfekiolu- imdiye kadar basan yaynevi kmad. Kzm Mirankmad aslnda. Baknz, Haluk Tarcan da anlatt bunu. Fakat, imdi mracaatlar var bana, gelin basalm...

177 Hulki Cevizolu- Bundan sonra olur. Biz Cemal Kutay'la ilk program yaptmz zaman, programn banda da benzer bir sz sylemitim, "Bir masalc dede bulmusun -o sizden 10 ya daha yalyd o zaman, alt yedi sene nce- bir masalc dede bulmusun, anlatyor gzel eyler, sen bu adamcaz nereden buldun, evine ar da seninle sohbet etsin, byle televizyon program olur mu, bu reyting yapar m" demilerdi. Ben bu szleri o "Trke badet" kitabmn altna da koydum tarihe kayt dmek iin. program yaptm Cemal Kutay'la, sonra herkes Cemal Kutay'n peine dt. O zaman, unu hatrlatacam konuyla balantl, o zaman da Cemal Kutay'a sormutum, bu kitaplarnz kim bulacak? Sizin 46 tane, onun 171 tane kitab vard o zaman, ama piyasada yoktu. Herkes de sordu nereden bulacaz diye. "Benim kitaplarm hibir yaynevi basmyor, kendim bastryorum, sekreterim yok, ite adamm yok" diyordu. Sonra byk bir talep olmutu ona, belki bundan sonra size de olur. Kzm Miran- Evet, belki. Hulki Cevizolu- Kltr alannda inallah size de yle teklifler gelir. En azndan gzellik yarmasna armayacaklar sizi, kitabnz basmak iin aracaklar. Belki de sizi kitaplarnz ok satarsa, Ahmet Mete Ikara (Eski "Kandilli Deprem Aratrma ve Rasathane Mdr) gibi belki de sizi 2002'nin en seksi erkei seerler, onu da bilemem ! Kzm Miran- Evet, olabilir.

Hulki Cevizolu- ok teekkr ediyorum geldiniz, bilgilerinizi aktardnz iin. Kzm Miran- Ben teekkr ederim buraya arp bana konuma frsat verdiiniz iin. Hulki Cevizolu- Estafurullah. Deerli izleyiciler, saat sabahn tam 5'i. Dnya kltr tarihini deitirecek ya da deitirme iddiasndaki Sayn Kzm Miran'n Trke aratrmalarnn sonularn bu gece sizlere iletmeye altk. Hepinize iyi sabahlar diliyorum, haftaya bulumak zere, hoa kaln.

178

3.BLM (DNYA UYGARLIININ KURUCUSU OLARAK TRKLER-3)

KZIM MRAN BLMADAMLARIYLA TARTIIYOR*

* Ceviz Kabuu Program, ATV Televizyonu, 20 Temmuz 2002.

179

SUNU (Hulki Cevizolu)- yi geceler efendim. Trkiye'deki gnlk siyas ksr ekimelerden uzak bir programla daha karnzdayz. Daha nceki programlarmzn devam niteliindeki bu programda, yine Trke'nin derin tarihini ele alacaz. Aslnda Trke'nin derin tarihi Trkler'in de ya da bir baka deyile dnya uygarlnn da tarihi anlamna geliyor. GNLK KISIR SYASAL EKMELER Hepiniz televizyonlarda ve yazl basnda izliyorsunuz Trkiye'deki siyasal gelimeleri; bir gn nce sylenen bir saat sonra deiiyor. Toplantlar yaplyor; toplant sonras yaplan aklamalar, yazl bile olsa o aklamalar ertesi gn bir baka gerekeyle deitiriliyor. nmzdeki gnlerde yine bu siyasetteki ok farkl deiiklikleri greceiz, yaayacaz, Trkiye bunlara sahne olacak. O nedenle biz biraz daha siyasetin dna kalm istedik, daha kalc, ama Trke'nin ve Trkler'in ya da Trkiye'nin kkenini bilimsel olarak aratrmaya, tartmaya devam edelim istedik. Gnlk siyas ekimelerin Trkiye'ye bugne kadar bir fayda getirmediini grdk. Ama gerek u ki, politikasz da yaanmyor, Trkiye'de yaanmyor. Trkiye'yi ynetenler de bilimadamlar deil politikaclar. Bu gerei de yadsmyoruz. Bu gece, az nce sylediim gibi Trke'nin ve Trkler'in kkenini bir kez daha ele alacaz. Dnya tarihini, dnya kltr ve uygarlk tarihini deitirebilecek nitelikte aklamalarda bulunan nl aratrmac; nl ama, nl ve nemli olduu Kadar az bilinen, az tannan pek ok kltr alannda olduu gibi, bir aratrmac Kzm Miran. Kzm Miran' ilk kez ATV Ceviz Kabuu programnda biz konuk etmitik. Kendisine youn bir ilgi olduunu gryoruz hem yayn srasnda, nem yayndan sonra. Sayn Kzm Miran'n iddialar, daha doru -Kantladm" dedii belgeleri dnya uygarlk tarihi asndan ok nemli. Nedense, baz politik gelimelere ok yer ayran Trk medyasnda ya da Trk ynetim kademesinde bu tr ya da bu tarz bilimsel almalar ".araacak, gndeme alacak bir anlay gremiyoruz. Bu, benimle ilgili bir Konu deil, Trkiye'nin geleceiyle ilgili bir konu. Ama. siz deerli izleyicilerimizin youn ilgisini grdke, "Gerekten biz tarihimizi yeniden mi reniyoruz, okullarda ders kitaplarnda bize anlatlan bu resm Trk Tarihi niin bu kadar farkl ve deiik, biz yanl bilgiler mi rendik" diyorsunuz. Getiimiz haftalarda grdk, 14 yanda izleyicilerimiz aileleriyle birlikte Sayn Kzm Miran'n aklamalarn ve ondan bir hafta nce de Sayn H --: Tarcan'n aklamalarn drt gzle seyrettiler. B u gece de Sayn Kzm Miran'n yannda iki nemli konuumuz var; ni Smerolog, Smer Bilimi hocas Prof.Dr. Muazzez lmiye ve

181 Yardmc Doent Sayn smail Doan, Gktrk Yazs Uzman, Trkolog, bu gece stdyomuzda. Yine ok sayda telefon konuumuz var, izleyicilerimiz de, sizler de telefonla arayarak katlmak isterseniz katlabileceksiniz. Ho geldiniz Sayn Kzm Miran. Kzm Miran- Ho bulduk efendim. Hulki Cevizolu- Ho geldiniz Sayn Muazzez lmiye . Prof.Dr. Muazzez lmiye - Ho bulduk. Hulki Cevizolu- Ho geldiniz Sayn smail Doan. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Ho bulduk; teekkr ederim. BZ NE DK?

Hulki Cevizolu- Sayn Miran, yine sizinle balayalm, devam edelim. nk Sayn smail Doan'n sizin aklamalarnza eletirileri olacak; daha nceki haftalarda da bize srekli bavurdu, yazyla da baz eletirilerini yneltti. Onlarn tamamn, eletirileri topluca alabilmek iin yine sizin aklamalarnz alalm ve sizin bu aratrmalarnzda size motivasyon yaratan ya da sizin balang noktanz oluturan bir soru vard, o soruyu sorarak balayalm. Diyorsunuz ki, "Biz ne idik?" Trke'nin ve Trkler'in kkenini bu soruyla aratrarak yola kmsnz yllar nce. Evet, "biz ne idik" sorusunun yant bir kez daha sizden rica ediyorum, ntrkler Tarihi'ne de deinerek tabi. Kzm Miran- imdi efendim, benim btn syleyeceklerim yazl belgelere dayanyor, hibir eyin teorisini kurmuyorum. Yaztlar okuyorum ve burada olan eyleri bazen anlalr hle sokmak iin ufak tefek izahatta bulunuyorum. imdi, Trkler ok byk bir medeniyet kurmular. Benim "lgenta Maaras" diye bir kitabm var, o 16000 yl nce karbon testi yaplm olan bir tarihten balyor bizim Trk Medeniyeti. Medeniyet, biliyorsunuz yazyla mmkndr. Yazs olmayan bir medeniyet tasavvur etmek ok zordur. Her yerde bunu gryoruz; Smer Medeniyeti yazyla balamtr, Trk Medeniyeti yle, in Medeniyeti yle. Yani, hangi medeniyete bakarsanz kkeninde bir yaz vardr. imdi ben diyorum ki, Trkler'in Yazs ok eskiye dayanr. Btn alfabetik yazlar Trk Yazsnn bir gelime eklidir dnyadaki. Buna gre Trkler, btn medeniyet tohumlarn, Avrupa'daki ve Asya'daki ilk nce medeniyet tohumlarn atm bir millettir. imdi bu medeniyet Avrupa'ya gelince, burada konumuz; aslnda ben Etrskler diye duymutum, imdi bu Etrskler Avrupa Medeniyetini kuran bir halktr. Yani, bugn Etrsk Medeniyeti o kadar yksektir ki, bu Etrskler de Trk olduuna gre yine Trk Medeniyeti temeline dayanr. imdiye kadar Etrskler... Hulki Cevizolu- Affedersiniz, onlarn Trk olduunu siz ve baz aratrmaclar sylyor. Batl aratrmaclar Etrskler'i kabul ediyor, "Uygarln temelinde bunlar vardr, ilk devleti kuranlar Etrsklerdir,

182 dorudur" diyorlar, "ama bunlar Trk deildir" diyorlar. Sizin onlardan ayrldnz yer, onlarn Trk olduu. Eer Etrskler'in gerekten ilk Trkler ya da ntrkler olduunu siz kantlarsanz, ki kantladm diyorsunuz; yle syleyelim, bu kantlarnz Batllara da kabul ettirirseniz, o zaman uygarln, Medeniyetin temelinde de Trkler olmu olacak. Yani, asl kavga ve tartmalarn kkeni bu. Etrskler diye bir millet, bir devlet var imi, btn dnya bunu kabul ediyor, btn bilimadamlar kabul ediyor, ama ayrtmz ve sizin iddia ettiiniz, onlarn kabul etmedii nokta u: Onlar Trk deildir, siz diyorsunuz ki "Trk'tr, belgelerim var." Buyurun. Kzm Miran- imdi resim bir. Hulki Cevizolu- Evet, baz resimleri daha nce kaydettik, siz onlardan aklama yapacaksnz. Siz numarasn syleyin, gelsin ekrana. Birinci resmi mi istiyorsunuz? Kzm Miran- Evet. sa'dan nce 760 tarihinde Yunanllar Napoli karsndaki bir ufak adaya karlar. Bu, harple klan bir ey deil, dosta Yunanllar'n yerlemesine izin verilmi, oraya gelmiler. 4-5 yl sonra bunlar karaya da ayak basyorlar ve Napoli'nin kuzeyinde Kuriye diye bir ehir kurarlar. (...) Avrupallar normal olarak, Avrupa'nn en eski medeniyetinin Yunan Medeniyeti olduunu sylyor. Bu itibarla, Etrskler'in de Yunanllar'dan alfabe aldklar iddiasnda. Bu iddialarn banda, 754 tarihli Marsiliana Tahtas gelir. Bu tahtadaki alfabeleri Etrskler Yunanllar'dan alm diye bir iddia ileri sryorlar, fakat dayanaklar yok. Hulki Cevizolu- u grdmz nedir, u anda ekranda grdmz? Kzm Miran- te Marsiliana Tahtas denen ilk alfabe. Bu alfabenin Yunanllar'dan alnd iddiasyla Etrsk Tarihi ortaya kyor Avrupa'da, o ekilde aratrmaya balyorlar. imdi bir defa, burada tutarszlklar u: Ne Fenikelilerde, ne Yunanllarda bir alfabe almas yok. Buna karlk Etrskler'de bir tane bu alfabe deil, 5 tane daha var; onu da gsterelim.

(...)

Yani, Etrskler bu alanda biricik halk. te gryorsunuz, imdi 5 tane, 6 tane, 7 tane Etrsk Alfabesi var, bunlar zerinde alan bir halk, hi alfabe zerine almayan Yunanllar'dan ald demeye kalkmak... Bu grdmz. Bakn, sayn, 1, 2, 3, 4, 5, bir tane de Marsiiiana Tahtas, 6 tane alfabe almalar var Etrskler'in. Hulki Cevizolu- Burada ekranda grdmz 5 alfabe var, bunlarn her satr ayr bir alfabe mi? Kzm Miran- Alfabe, evet. Yani, bir Etrsk byle alm, bir lim, kendine gre alfabeyi yle yapalm demi, br demi ki, hayr, bunu byle yapsak daha iyi, byle yapsak; 5 tane. Hulki Cevizolu- Bakn, aada A, B, C, D, E'yi gryoruz... Kzm Miran- yle gzkyor. Hulki Cevizolu- Bunlar Etrsk Alfabesi mi?

183

Kzm Miran- Etrsk Alfabesi, bunlar talya'da bulunmu Etrsk Yaztlar. Hulki Cevizolu- Gnmzden ka bin yl nce bu? "YUNAN HAYRANLII" MEDENYETN KKENN SAPTIRIYOR Kzm Miran- imdi ona gelelim. imdi Avrupallar Yunan Medeniyetini kabul ettikleri ve Yunanllar'n talya'ya medeniyet getirdiklerini kabul ettikleri iin, bunlar "764'le Etrsk Tarihi balyor" diye bir defa n yargyla kabul ediyorlar. Niye? Alfabeyi Etrskler Yunanllar'dan alm diye. Birinci itirazm syledim; bir tane alfabe deil, Etrskler alfabe zerinde alm bir halk. Bir Trkler'de var. Orta Asya da alfabe zerine alm, Trk Alfabesi var. Bunun dnda dnyada hibir millet alfabe zerinde almam, Etrskler dnda ve Trkler dnda. imdi byle bir halkn alfabeyi alfabe zerinde almam olan halklardan kopya etmi olmas, bir defa bu iddia olduka sama bir iddia oluyor. kincisi, imdi bu alfabeyi bulduktan sonra Avrupallar, bunlardan hangisi Yunan Alfabesine benziyor demiler. Tutmular, bunun... Hulki Cevizolu- Niye byle bir alma var? Yani, baz alfabeler bulunduu zaman ill bunlar Yunan Alfabesine mal etmek gibi bir ura m var ya da... Kzm Miran- Ura var. Yani inanmlar, "Avrupa Medeniyeti Yunan Medeniyeti zerine kuruldu, baka trl olmaz" demiler. Hulki Cevizolu- Ama bu doru bir soru deil. Bilim adamnn doru sorusu u olmaldr: Bir bulguya rastlad zaman "bu nedir" diye soracak. Bu alfabeyi buldularsa arkeolojik kazlarda, "bu kime aittir" diye soracak. Ama, soruyu "bunun neresi Yunanllara aittir" derse, o zaman balangta zaten yolunu izmi ve taraf olmu oluyor. Bilimde taraf olacaksanz her eyi syletirsiniz. Kzm Miran- Maalesef taraftrlar. Yani, bu Avrupallar'n her sylediini byle kabul etmek doru deildir. Bu alfabeyi grelim imdi. (Slayt-dia gsterisi yaplyor) (...) imdi baknz, bu sra Yunan Alfabesi, bu sra da Etrsk Alfabesidir. Etrskler'in her harfinin karna Yunanca ona benzeyen harfleri koymular. Burada da ses ekillerini vermiler. Bu, Avrupa'nn bundan 150 yl nce kabul ettii esas, bu esas deimemitir imdiye kadar. Bu kadar sene altlar, fakat bu alfabe esasn deitirmediler. Daha hibir yazt okumadan alfabeyi kabul ediyorlar, diyorlar ki, "Etrsk Alfabesi udur, bunlar kopya ettiine gre Yunanllar'dan, Yunanllar'n harfleri de una benziyor." Fakat burada hepsi benzemiyor. Burada, mesel buraya da Lidya'dan almlardr diyor. Lidya diye bir alfabe, dil bilinmiyor. Evet, Lidya Devleti vardr Trkiye'de, ama bu okunmu bir dil, bilinen bir dil deil. imdi bilinen bir dil yokken, Lidya Alfabesinden alm diyor, bu taraf da Fenike

184

Alfabesinden alm diyor. Yunanllarda bulunmayanlar. Yani, buraya abur cubur eyler dolduruyor. Ayrca, mesel u "G" harfini alalm, Yunancadaki G harfi, bunu Etrske'deki "O" harfiyle. Bu, bizim Orta Asya'dan tandmz, Beyefendi sylesin, bu "O" deil midir? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet, "O'dur. Kzm Miran- imdi O'dur. imdi bu harfin ayns Etrske'de var, onu yapmyorlar. zahlar bu ekilde izah. Yani... Hulki Cevizolu- Yunancaya mal etme abas. Kzm Miran- Ondan sonra, bu alfabeyi bu ekilde kabul ederseniz, "B, D, G, O" seslerinin burada karl yok, yani Etrskler'de bu ses bulunmam demektir. Yani, B, D, G, O gibi en ok kullanlan sesler burada yok, Etrskler'de bu ses yok. Yani, bu samalklarla dolu bir kabuldr. Bu kabul imdiye kadar srdrdler ve ondan sonra ayrca manal bir tek sz okuyamadlar, o kabulleriyle beraber. sim okudular, onun babas budur, olu budur, bilmem eysi udur. "Okudum" dedikleri isim saymaktr. Onun dnda manal tek bir sz okuyamadlar. imdi baknz, bir misal syleyeyim... KZIM MRAN: "ETRSKLER'N 8600 YAZITINI LK KEZ BEN OKUDUM" Hulki Cevizolu- Kim okudu bunu; manal sz ilk kez siz mi okudunuz? Kzm Miran- lk kez ben okudum. Hulki Cevizolu- Dnya tarihinde bu alanda manal sz Etrsk Yaztlar'nda siz okudunuz? Kzm Miran- Evet, ben okudum. imdi bu hususta bir ey syleyeyim. Demin gsterdiiniz resmi gsterir misiniz? Ben Etrske ile urarken byk aratrmalar yaptm, benim dayanamla onlarn dayana farkldr. Etrsk yazlar nasl peydah oldu? Btn Trk dnyasndaki alfabelerin her harfi teker teker karlatrdm, baktm ki Etrske hi de bizim yabancmz deil. Eer u harf. Beyefendi de syledi. O'dur diyorsa, Etrksedir. bu O'dur. Hulki Cevizolu- stediiniz zaman yannzdaki tahtay da kullanabilirsiniz. Onu kullanacaksnz zannediyorum. Oturduunuz yerden gsterebilirsiniz. Kzm Miran- imdi u harf, bu harfi Yunanca G'nin karlna koymular, bu Yunanca G'dir. Bu Etrske O'dur, yalnz Etrske deil, Orta Asya'daki btn yazlarda O'dur bu; O ve O, ikisi beraber. Hulki Cevizolu- Bunu bugne kadar kimse zememi de sadece siz mi zdnz Sayn Kzm Miran? Kzm Miran- Hayr, bunu ben zmedim, bu hakikati grdm, bu samalklarn meydana kartyorum.

185

Ben ne yaptm? Eer u harf gsteriliyorsa, bu harf Etrske'de de var. Etrske nerede geiyor? Orta Asya'da geiyor mu, hangi yaztlarda bu var? Yaztlar teker teker yazmak suretiyle deminki gsterdiiniz u almay karttm ben ortaya. (...) imdi bir alfabeyi, -bu kitabmn da nnde gelir- bir alfabeyi tekil ettiniz mi, btn yaztlar da o alfabeyle okuyabilmeniz gerek. Yaztlar okumak manasz szleri okumak demek deildir. Okuduunuz eylerin bir manas olmaldr ve bu mana yaplan resimlerle, resimlerin altna yazlmtr, uyum iinde olmaldr. Onun iin benim ilk balangcm yledir Etrsk zerine almam: Roma'dayken Pauli ve ey; imdi isimlerini unutuyorum hep, neyse, Etrskler hakknda en byk eseri bunlar yazmtr, bu iki profesr, bundan 100 yl evvel, 120 yl evvel yazmlardr. 8600 Etrske yazt vardr. Hulki Cevizolu- 8600?.. Kzm Miran- 8600 yazt yazmlar. Bunlarn teker teker hepsine baktm. Ondan sonra aradm, 40 para olmayacak, tam metin olacak ve resimle izahl

olacak. Yani resimli olanlar tercih ediyorum. nk, okuduum ey resimden ayr bir ekle derse o zaman doru okuduunuzu ispat edemezsiniz. Bu ekilde ilk Etrske yaztlarm okudum. Hulki Cevizolu- 30 sene nce mi okudunuz? Kzm Miran- Efendim?.. Hulki Cevizolu- Ne zaman okudunuz. 1970'lerde mi? Kzm Miran- 1950'lerde. Bunu kitapta nerettik, ilgilenen kmad, ne Trkiye'de, ne dnyada. Nihayet, gnn birinde ikinci defa u kitabm yazmak zere ele aldm. Bu sefer dedim ki, u Etrskler'in ana vatanna gideyim de orada bir yetkiliyle konuaym. Hulki Cevizolu- Neresi ana vatan, talya m? Kzm Miran- Ana vatan Etruria, Floransa onlarn... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Orta talya. Kzm Miran- Orta talya. Fioransa'da Profesr Comporeale'den, bizim Bykeliliin teebbsyle; ki benim btn eylerimi tercme ettiler, ona gnderdiler, Bykelilik urat urat bana randevu ald. Adamlarla konuamazsn da, hele dardan biriysen sana konuma imkn da vermez. Bu adam benimle konutu. Ben ilk nce tenkit etsin bir yaz yazdm, bak, u yle, u yle. stiyorum ki tenkit etsin beni. Tenkit etmeden de konuacanz konu almaz. O adam bilen eyleri syledi, "Kzm Bey, bir defa Etrskler alfabeyi Yunanllar'dan almlar." Peki. "Efendim, sizin t diye okuduunuz harfe akl erdirmek mmkn deil, bunun t olmas mmkn deil" falan, bunun gibi szler. Hulki Cevizolu- Peki, unu soracam Sayn Miran: "Etrskler'in ana vatanna gittim, aratrdm" diyorsunuz, oras da Orta talya, Floransa. Peki. talyanlar Etrskler zerine aratrmalar herhalde oka yaptlar, onlarn vard sonu neydi? "Bizim atalarmz, Trkler'in atasyla ayn myd, biz

186

Trklerle akrabayz" dediler mi? Yoksa, onlar da m "Bunlarn Trklerle ilgisi yoktur" dediler? Kzm Miran- imdiye kadar etrafl bir ey o sylediim Danielson ve Pauli, 860 yazt var dedim ya, bunlar bu sylediim alfabeye gre okumular, okunmalarn da yazmlar, sonra tercmesi imknsz. Onu tercme edebilmi, isim bulabilmilerse, "bu isim demektir", "bu bilmem ne demek" diye kendi izahlar var. Bunun dnda yoktu imdiye kadar. Fakat, bir tane talyan kt, -onun kitab var bende- bu tuttu yeni bir teoriyle dedi ki, "Bu Etrskler Hint aslldr, dilleri Sanskriteye benziyor." Bu adam talyanca bir kitap yazm. Ben bunu Profesr Comporeale'ye syledim: Bak, sizde Sanskriteye benziyor diye kitap yazlm, ne diyorsunuz? "O kitaplara inanlmaz" dedi, "yok byle bir ey, o kitap hibir ey yazmyor" diye kendisi syledi bana. imdi bana gelince; ben Comporeale'ye 5 tane T harfi Trkler'de olduunu Orta Asya'da gsterdim. "Sahi mi sylyorsunuz, 5 tane T Orta Asya'da m var" diyor. Hulki Cevizolu- Buradan baka bir sonu da kyor; sadece sizin aratrmalarnzla Trkler deil hi kimse ilgilenmemi. Yani, talyanlar'n aratrmas ya da... Kzm Miran- Yok, ilgilenmiler. Hulki Cevizolu- talyanlar da kendi atalaryla onlar da ilgilenmemiler. Kzm Miran- Yok, ilgilenmiler. imdi sylediim eydeki bir ant bulundu, byk bir ant, bizde var imdi... Hulki Cevizolu- Nerede bulundu, lgenta'ta m? Kzm Miran- Perugia, 12 numaral resim. Hulki Cevizolu- Peki, 12 numaral resmimizi grelim. O antla ilgili resim mi o? Kzm Miran- Evet. imdi bu ant bulunanca, Avrupallar'a... Hulki Cevizolu- (Dia'y gstererek) Bu mu? Kzm Miran- Yok, Perugia 12. imdi bu byk bir tatr. Gzkyor mu acaba? Byk bir tatr, abidedir Orta talya'da. imdi bu ta bulunca talyanlar, btn Avrupa'ya uakla ktlar dattlar. Hulki Cevizolu- Kimlere ait bu ta?

Kzm Miran- Bu ta, Etrskler'e ait ta, belli, Etrsk Yazs. imdi dedikleri u: "Artk Avrupa'nn tarihi belli oldu. Koca bir ta bulduk." Hulki Cevizolu- "Yaasn" dediler. Kzm Miran- "Yaasn" dediler. Hulki Cevizolu- Ne zaman buldular bu ta? Kzm Miran- Unuttum tam tarihini. Ta bulmular. Hulki Cevizolu- Yani yaklak, 200 sene nce mi buldular, 100 sene nce, 50 sene, yakn zamanlarda m? Kzm Miran- Deil deil, 50 yldr, 30 yldr, tam bilemiyorum imdi, yani uaklar vard, uakla kt dattlar.

187

imdi ben bunun zerinde durmayaym da, Comporeale'ye devam edeyim. Hulki Cevizolu- Ona devam edin ama, bu ta da syleyin ki bunun Trklerle ilgisi nedir, onu bulalm. Kzm Miran- Trke yazm adam. Ben size unun arkasndaki szl kartaym, Etrske szl, burada anlamadnz kelime yok kardeim, hepsi Trke bu szlerin. Yani, bunlar ben o harflerle... Yalnz, burada bir eyi size ey yapmak istiyorum, bilhassa Hanmefendi'nin yle bir suali olacak gibi geliyor bana. Hulki Cevizolu- Geen hafta da sormutu. Kzm Miran- nk duyduuma gre, demi ki Muazzez Hanm; hakikaten ok hakl olarak sylyor, nk Smerler alannda ok bilgisi var, onun iin, o alandaki tecrbesiyle bana soraca suallerden birini arkadalara yneltmi, ite onlara demi, "sz olarak m okumu Kzm Bey" diye bir sual sormu. Onlar bana ilettiler. O arkada demi ki, "bilmiyorum ben." Hulki Cevizolu- nemli, biz sormu olalm, "sz" olarak m okudunuz? Kzm Miran- imdi sz olarak. Bunun ok byk manas var, hakikaten kendisi bakmndan ok manas var. nk, mesel Smer Yazsn aln, adam bir balk resmi yapyor, en eski Smer, ivi Yazsna gemeden nce, balk resmi var, balk diye okuyor, yani okumaya gerek yok. Smerliler bala ne demiler? Belli deil, okusa da sz olarak okuyor. Hulki Cevizolu- yle mi? Prof.Dr. Muazzez lmiye - Tabi, bata balk, onu grnce balk sylemiler muhakkak ki. Hulki Cevizolu- Ama, onu bilmiyoruz biz, bilim dnyas bilmiyor. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Evet. Kzm Miran- Mesel 5 tane nokta, en eski okunan, 3000 yl, Smer Yazs, 5 nokta koymu, altna 4 nokta koymu, onun altna bir inek kafas, bir boa kafas. Bunu okuyaym imdi, 54 inek ve boa. 54'e ne demi Smerce? Belli deil. Boaya ne demi? O da belli deil. Hulki Cevizolu- Yani, bu bilgilerden yola karak size Etrske'yi sz olarak m okudunuz diye soruyorlar. Kzm Miran- "Sz olarak m okudunuz?" diyorlar. Hulki Cevizolu- Bu adan bu soru nemli. Kzm Miran- ok nemli bir bir sual. Hulki Cevizolu- Peki, cevabn alalm o zaman. Sz olarak m okudunuz, yoksa ekil olarak m ortaya kardnz? Kzm Miran- imdi ben size unu sylemek istiyorum, benim okumam r yledir: Ben Etrske'yi okurken; mesel size bir misal ::=:e eyim. Bu Etrsk Yazs, imdi bunu nasl okurum ben? "Usunuun" diye okuyorum. imdi aslnda bu yok bu yazda, bu yok, bu da yok. Bir tek j u var, u u olan bu var, bundan sonra s geliyor, u-s, usuluun... Yok, bu deilmi, usunutuz, bu n, ben yanl yazmm bunu, t-z. Hulki Cevizolu- Evet, yeniden yazalm isterseniz. (Karatahtaya yazarak gsteriyor)

189

Kzm Miran- Usunutuz. Bu var. Bunu niye yazm, bunlar yazmam? imdi, bu una dayanyor: Bizim Trkler'de de yledir, btn Orta Asya yaztlar, gerekli olmadka vokal yazmayacaksn. Ta zerine yaz yazmak ok zor. Bunun iin... Hulki Cevizolu- Tasarruf ediyor yani? Kzm Miran- Tasarruf ediyor. Onun iin konsonantlar arkada baklarak okunacaksa baka trl yazyor, nden baklp okunanda vokal yazmaktan kayor. Fakat, vokali ne zaman yazyor? Gerekli olduu an yazyor. Burada gerekli. Eer "usunutuz" diye okumasa "esinitiz" diye okuyabilir bunu, baka mana kar. ETRKSE'DE NTERNET DLNDEK GB KISALTMALAR VAR Hulki Cevizolu- Peki, bir ey syleyeyim size; ayn mantk bugn de geerli, yani yzlerce, binlerce yl sonra bugn de geerii. Bugn genler internette, yine sizin deyiminizle vokal olarak yazmyorlar, ksaca yazyorlar, zamanlar yok. "Chat" yaparken, "dedikodu" yaparken internette ksaca yapyorlar. nokta koyuyor, parantez ayor, glck yapyor, teekkr baka trl yazyor, selm; yani bir internet dili oldu ve bu mantn ayns. O zaman, yani taa yazld, kaznd zaman, zaman yok, ok zor, ok zor olduu iin tasarrufta bulunuyor. Bugnk genler de internette bunu bugn endikleri iin belki ksaltmlar ama, ayn mantk. Kzm Miran- Ayn mantk, yle. Yani, hakikaten dnrsen, bu Etrskler de ayn Trkler, Orhun Yaztlar hangi kaideye gre yazlmsa, Etrskler de ayn kaideyi kullanmlar. Hulki Cevizolu- Orhun Yaztlar'nn Trklere ait olduunu btn dnya kabul ediyor mu? Kzm Miran- Kabul ediyor. Hulki Cevizolu- Ediyor. Kzm Miran- imdi mesel dier bir zaruret iin misal gstereyim yine Etrske'den. Burada grdnz, bata U'yu yazmasan, arkadan bak sesi olduunu bilemiyor. Esinitiz diye okudu mu, yanl mana kyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Ne anlam verdiniz Sayn Hocam buna, usunutuz'un anlam nedir, bugnk anlam? Kzm Miran- Usunutuz, imdi us korpus vcut demektir. Usuluun diyor, urada mesel usuluun diyor. Hulki Cevizolu- Ne demek? Kzm Miran- Vcuda getiren kii manasna geliyor, orada Tanr demek. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Usun vcut anlamna getii hangi baka metin var hocam, rnek verebilir misiniz? Kzm Miran- Bir sr verebilirim, yani burada us diye her birine misal verebilirim. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Hayr, Kktrke'ye gre okuyorsunuz, Kktrk metinlerinde de var m?

190

Kzm Miran- Trke'de de var, onlara da misal verebilirin ,. a~i --deil imdi. Hulki Cevizolu- Verelim ama, Sayn smail Doan'n bir kukusu varsa. nk o size ksmen katlyor, ksmen de muhalif. O nedenle Sayn smail Doan'n sorularna cevap verirseniz daha ikna etmi olursunuz. Kzm Miran- Tamam. imdi smail Bey, us sz, Trke'de, Orta Asya Trkesinde var. imdi bu benim "Erken Trk Devletleri ve Trk Dil Tarihi" dediim eyin arkasnda szlk vardr. O szlkten nerede bu us sz geiyor teker teker gstermiimdir. imdi bunun zerine konsantre olmadm iin... Yrd.Do.Dr. smail Doan- imdi Kzm Bey, Etrsk meselesine itirazm yok, daha sizi sevindirecek baka deliller de sunacam ben, takdim edeceim. Kzm Miran- Evet.

Yrd.Do.Dr. smail Doan- Ama bunu okurken, Trke'nin bir iml kural var, ekin gelime ekli var. Hangi dnem Trkesine gre okuyorsunuz, bunlar da o kstaslarla izah ederseniz... Efendim, Etrskler M.. 3 bin ylnda Kafkaslar'da gemi, M.. 2 bin yllarnda falan o civarlarda. Bu metin 1500 yllk bir metin diyorsunuz. 1500 yllk metni siz hangi dnemin Trkesiyle okuyorsunuz, hangi diyalekttle okuyorsunuz? Yani, siz bunu Kktrk diyalekttleriyle mi okuyorsunuz, o zaman Dou Trkesiyle mi, yoksa Hun Trkesi, Bat Trkesiyle mi okuyorsunuz? Hulki Cevizolu- Peki, cevap vermeden ben bir ey merak ediyorum, bu sorunuzun ne kadar salkl olup olmadn da ortaya koymu oluruz: imdi hangisiyle okursa, hangisiyle zerse zsn, sonuta bu sizin bilim dnyasnda tartmanz gerektirebilir, doaldr. Ama, en azndan bunun Yunanca olmad ortaya kmaz m? Yrd.Do.Dr. smail Doan- ddialarn salamln ortaya koyar. Hulki Cevizolu- Tamam, o daha da salamlatrr, ayr bir ey. Ama, en azndan hangi leheyle, bu saydklarnzdan hangisiyle okunursa okunsun, bunun Avrupa diline ait olmadn gstermez mi? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Gsterir. Hi nemli deil... Hulki Cevizolu- ok nemli, "hi nemli deil" diyorsunuz, Batl bilim adamlar asndan, Bat dnyas asndan nemli. Onlara ait deil, Trkler'e ait olduu ortaya kar, ama Trklerin hangi lehesine ait olduunu ayrca tartrz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- imdi Hulki Bey, o zaman ey grltye gidiyor; yani Etrskler'in Trklk mnasebetleri deiik almalarla destekleniyor, bunu Batllar da destekliyor. Hulki Cevizolu- Ama bir dakika Sayn Doan, programn banda dedi ki, imdi Etrskler! herkes, btn dnya kabul ediyor, ama onlar yle kabul ediyor: Evet Etrskler yaad, bunlarn yazlar, tarihleri var, bunlar Bat Medeniyetinin, Uygarl'nn temelidir, tamam. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Trk Medeniyeti olduunu bilenler de var efendim. Hulki Cevizolu- Var m?

191 Yrd.Do.Dr. smail Doan- Var tabi. Hulki Cevizolu- yle mi? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Var tabi. Hulki Cevizolu- O zaman niye tartyorlar, niye kabul etmiyorlar? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Trk Medeniyeti olduunu syleyen birok Batl ilim adam var. Trkler de var. Mesel bu sada... Kzm Miran- Batllar syleyeyim. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Adile Hanm isim vermi, Etrskler'in Trk soyundan olduklarna inanan... Kzm Miran- Adile Hanm biliyoruz, onu biliyoruz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, msaade eder misiniz? Etrskler'in Trk soyundan olduklarna inanan Batl tariheler bir tane, iki tane deildir. Ben burada, aralarndan bir ngiliz'i, bir Fransz', bir de Avustralyaly zikretmeyle yetineceim. Etrskler'in adl eserin yazar Taylor, "De Language Rusk'ln yazar Baron Carra ve Vauks, bir de yazar Vailhem Brainshtain demi. Hulki Cevizolu- Yani, Batllardan da Etrskler'in Trk olduunu kabul eden var ama, onlarda m Batllara kabul ettirememi bunu? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet. Hulki Cevizolu- Yani, bireysel olarak bunu kabul eden bilimadam var Batl'da, ama genel olarak sistemin iinde kabul ettirememi, yle mi? TARTIMA 1616'DAN TBAREN BALIYOR Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet. Ve bu tartma 1616'dan itibaren balyor. 1848'ten itibaren de Trklerle olan mnasebetleri tartlyor ilim leminde. Msaade ederseniz, daha sonra toplu hlde syleyeyim. Hulki CevizoluHayhay. Buyurun Sayn Miran.

Kzm Miran- Evet, o benim konum deil, Camporeale'nin kendisi okunmadn sylyor bana. Demek ki o da o limlerin "Trkedir bu" dedii tezleri kabul etmemitir. Benim elime de byle bir kitap gemedi maalesef. Hulki Cevizolu- Sayn Hocamzn eline geti mi byle bir kitap? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Tabi efendim. Hulki Cevizolu- Yani, Batllarn yazd ve... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Tabi. 1848'de George Dennis'in yazm olduu kitap. Hulki Cevizolu- Kim yazm? Yrd.Do.Dr. smail Doan- George Dennis efendim, 48'de ngilizce yazd... Romanca'ya evrilmi kitab Trklerle mnasebetini gsterdii iki cilt kitab var elimde, buyurun. Kzm Miran- Okumu mudur Trke? Okumamtr. O, "Etrskler Trk'tr" demitir. Hulki Cevizolu- Ama, belgelemesini sylyor, belgelememi yle mi?

192

Kzm Miran- Belgelenmemitir. Yrd.Do.Dr. smail Doan- imdi Sayn Miran'n okuduklar, fonetik kurallara ve lekskolojik kurallarn dnda okunursa... Hulki Cevizolu- Ne demek lekskolojik? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Kelime bilgisi, Trk kelime bilgisidir. Ses bilgisinin dnda okunursa dier tartmalar da boa kartr, endiemiz ondan. Yoksa Kzm Miran'n almalarn takdirle karlyoruz. Ama, okuma metotlarnda, deerlendirmelerde bilimsel metotlarn dnda tartmalar olabiliyor. Hulki Cevizolu- Kzm Miran size unu soruyor: "Bu gsterdiiniz George Dennis'in kitabnda ne yazd nemli, ama kendisi okumu mu bu yaztlar?" diyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Okuyabilen baka bir yazar var, Feridun Celilov, Azerbaycan eski Kltr Bakan, okumu olduu metinler var burada. Hulki Cevizolu- Ama Azerbaycan'a gittiniz, biz Batl bilimadamlarn soruyoruz, kendisi okumu mu? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Metin okuma almalar yok efendim. Hulki Cevizolu- Neye gre yle demi, o sonuca varm? Birok eser var; imdi sanat tarihi eserleri var, efsaneler var, baka deerler var. Hulki Cevizolu- imdi bakn, o zaman u durumu netletirelim: imdi Batl veya Doulu veya Trk, bir bilimadam kp, ona gre, buna gre, o dedi ki, bu dedi ki diye kitap yazabilir, yazanlar var. Ama, Sayn Kzm Miran diyor ki, ben okudum, ben ispatlyorum. Onlar demi olabilir, ben demiyorum, ispatlyorum diyor. Orada ispatlayan varsa, buyurun syleyin, onu da renelim. "ETRSK ALFABES'NN TRK ALFABES OLDUUNU DNYA KABUL EDYOR" Yrd.Do.Dr. smail Doan- Alfabenin Trk Alfabesi olduu yolundaki tartmalar da bugn bitmi durumda, Etrskler'in Alfabesinin Trk Alfabesi olduu bugn kabul edilmi durumda. Ama, metinleri okumak apayr bir ey. Hulki Cevizolu- Muazzez Hocam bile ard bu sznze. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Ben bilmiyorum, kusura bakmayn. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bu okuma, 2000 ylnda Gktrk kolegyumunda (mesleki toplant) yaplan tartmalarda bunlar grld ve yaynland bunlar. Hulki Cevizolu- Ama bakn... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Yaynland efendim, buyurun burada, tartmalar var, yaynland bunlar. Hulki Cevizolu- Ben bakaym ona. Kzm Hoca sorsun size, neymi ben bakaym ona. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Burada. Tartld.

193

Hulki Cevizolu- Tartmak ayr, kantlamak ayr. Diyorum ya, ona gre demek, buna gre demek ayr. Siz dersiniz ki, Hulki Cevizolu'na gre bu byledir, doru, ama Hulki Cevizolu bunu kantlam m? Yrd.Do.Dr. smail Doan- imdi Usunutuz'u... Hulki Cevizolu- Soruma bir cevap alaym. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bu kantlanm deil efendim. Hulki Cevizolu- Bitti o zaman, bitti, yani... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Onun iin Kzm Bey'e pheyle baklyor ve... Hulki Cevizolu- Bakalar kantlayamam, imdi gelelim Kzm Miran Hoca'nn kantlayp kantlamadna. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bunun kantlanmas da imdi tartlyor, onun iin. Bu sefer dier eyler boa gidecek. Hulki Cevizolu- Peki, ok kartrmayalm, izleyicilerin akl karmasn, bizim de aklmz karmasn. Kzm Miran da diyor ki, "Ben kantladm." Buyurun Hocam. Kantladktan sonra bir de ikna etmek gerekiyor galiba; hem kantnz ne onu gsterin, hem ikna edin Sayn smail Doan' ve muhalifleri. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Tabi, bilimsel metotlarla. Kzm Miran- Ben size ksaca... Bu Beyefendi bir defa ne diyor, "Fonetik eylere uymuyor; bunlar sizin kendi teorinizdeki fonetikler." Bundan 5 bin yl evvel yaayan Trkler'in fonetiini kim tespit etmi ki bunlar sylyorsunuz? Yani siz bugnk fonetii kendinize gre Trkiye Trkesi iin tespit etmisiniz, fakat benim konutuum 14 bin yl evvel Trkler diyorum, 10 bin yl diyorum, 5 bin yl diyorum. O zamanki fonetikleri kim tespit etmi? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sayn Miran, bu vermi olduunuz rakamlar aya yere basmayan rakamlar, ilim lemini yanltan... Kzm Miran- Siz sylyorsunuz bunu, bana cevap veremiyorsunuz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Cevap da var... Hulki Cevizolu- Ben kantladm" diyor. Kzm Miran- Ben kantladm. Yrd.Do.Dr. smail Doan- 14 bin yllk yaz hangisi efendim, 14 bin yllk yaz diyorsunuz, nerede bu? Kzm Miran- Tabi, lgenta'ta. Yrd.Do.Dr. smail Doan- lgenta Yazt 14 bin yllk... Kzm MiranTabi, 14 bin. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Neye gre kartyorsunuz bunu, niye 7 bin yl deil 14 bin yl? Kzm Miran- Mevcut Trk alfabelerine gre kartyorum. Yrd.Do.Dr. smail Doan- imdi efendim, msaade eder misiniz? Hulki Cevizolu- Hayr, bir Kzm hoca sylesin. Diyor ki, "Ben kantlyorum", imdi bize de kantlayacak o zaman. Yrd.Do.Dr. smail Doan- 18 bin yln kantlasn, neye gre kantlyor bunu?

194

Kzm Miran- imdi 18 bin yln kantlasn diye u: lgenta kitabn aarsanz, orada yaz... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bakalm yaztnza, yani... Kzm Miran- Ben lgenta'n mnakaas iin gelmedim. lgenta Yaztn aarsanz, mesel u harf nedir, siz syleyin. Yrd.Do.Dr. smail Doan- eyin ekli var, farkl bir diyalektt ya da farkl sesle okunur o, ""siz okunur, "z"siz okunur, "elnes" okunur, "engerk" okunur. Kafkas rulinde farkl okunur, Seken Yazsnda farkl okunur, her diyalekttte farkl okunur. Kzm Miran- 'yi sylediniz mi? Yrd.Do.Dr. smail Doan- de var tabi. Kzm Miran- Bu () sesi, hatta Msr'daki Kiptiler bile () diye okur bunu ve btn Bulgarlar ve Ruslar () diye okur bunu. Kafkaslar' bilmiyorum ben, Kafkaslar zerinde aratrma yapm deilim, siz sylediinize gre demek ki bir eyler onlarda da var. imdi, bu yaz u ekilde yazlm, izahat vereyim biraz da. En eski Trkler e "pi" demiler, deil. imdi eer u () harfini yle yazsalar ve byle yazsalar bu "" diye okunur. Tutmular, orada kendilerine gre bir harf icat etmiler. imdi

bu ekilde bir harf, () harfini (h) harfini bu ekilde yazmaya karar vermiler. Buradan bir cmle kyor. imdi siz, ben bunu, oradaki cmleyi okudum, eyi okudum; bu bir. Sizin okumanz... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, o tan 18 bin yllk olduunu gsteren... NTRK YAZISI 16 BN YILLIK!.. Kzm Miran- Bir dakika, syleyeyim; 16 bin yl olduuna dair karbon testleri var, inanlr karbon testleri. Bir defa yaplmam, 10 defa yaplm karbon testleri; Ruslar yapmlar, Almanya'da yaptrtmslar, hepsi ayn tarih, ki onlar muhteliftir o karbon testleri, biri 16 bin dese, br 17 bin de verebiliyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Ufak farkllklar olur. Kzm Miran- Ufak farklar oluyor. imdi bunlarn vasatisini aldn zaman 16 bin kyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Siz bu lgenta'n karbon testini Ruslar'dan aldnz 16 bin olarak?.. Kzm Miran- 16 bin yl olarak evet Rus kitabndan aldm, iyelinski'nin kitabdr bu. Ve yeni lgenta diye bir Rus kitab daha kt, Almanca bastlar, onlarda da ayn eyi sylyor. imdi siz, "16 bini nereden buldunuz?" diyorsunuz. Ben yle havadan atmyorum. Hibir tarihi ben tespit etmi deilim, bunlar, benim sylediim tarihlerin hepsi karbon testidir. imdi bu karbon testi olurken itiraz mmkn deil. Ama siz tutarsnz gnn birinde bir kitap, "Kzm Miran bunu a diye okumu, byle deil, bu u sebepten dolay a deil, ne bileyim, demin sylediniz eyce, an diye okunur diye bir kitap yazarsnz, bakarz orada an

195

diye mi okunur, a diye mi okunur? Yani, Kafkas dillerini bildiinize gre, demek ki siz de an diyeceksiniz, biz de buna bakacaz, an diye mi okunuyor bu Trke szler, a diye mi okunuyor. Oradaki geliini, oradaki inek resmi niye konmu, a mdr bu inek, deil midir, onlar konuuruz. Yani, siz byle ulu orta itirazlar yapamazsnz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, siz ulu orta ey iin, Taryat Yaztlar 752 tarihli, siz Milt'tan nce bilmem ka diyorsunuz. Kzm Miran- Taryat m? Yrd.Do.Dr. smail Doan- imdi Tariyat Yaztlar iin Milt'tan nce ka bin yl diyorsunuz. Ama 752 yl... Kzm Miran- Ben size unu syleyeyim... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Orhun Abideleri'nin iinde yazyor, "koyun ylnn bilmem ka ylnda ben bu ta doldurdum" diyor. Kzm Miran- Tamam, biz de baka bir ey sylemiyoruz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Ama siz diyorsunuz ki... Metnin iinde geiyor tarihi; metnin iinde geen bir tarihi siz "Milt'tan nce 2 bin yl" diyorsunuz, o zaman kimse inanmyor. Kzm Miran- imdi bakn, bu hususta unu ksaca syleyeyim: Ben bunlarn tenkidini yaptm, ben Trk Takvimi'ni tespit eden insanm. Benden baka insan Trk Takvimi'ni tespit edemedi. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Olur mu efendim, yzlerce yayn var Trk takvimi zerine. Kzm Miran- Nerede, bir tanesini gster? TRK TAKVM Yrd.Do.Dr. smail Doan- 12 Hayvan Trk Takvimi olarak yaynland, kitab var. Kzm Miran- Nerede? Orada bir takvim kyor mu? u harp u zaman olmu, u... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Tabi efendim, Bulgarlarn yayn var, Trkler'in birok yayn var. Kzm Miran- Siz sylyorsunuz, kalabalk yapyorsunuz, sz kalabal. Bana bir kitap syleyin, Trk Takvimi'ni gsteren bir kitap ismi. "Trk takvimi vard,

12 hayvan..." 12 hayvana inliler bizim takvimimiz diyor, biz de kabul etmi durumdayz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Biz kabul etmiyoruz efendim, nereden kabul ediyoruz? Kzm Miran- Siz etmediniz, peki, Avrupallar kabul etmi durumda. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Dou kavimleri Trk Takvimi'ni almtr. Yanlmyorsam brahim Kafesolu'nun 12 hayvan Trk takvimi olarak kocaman yaynlanm kitab var, gn gnne, yl ylna. Bunun takvimi km, bunun zerine yzlerce makale yazlm, siz "ben buldum" diyorsunuz, yani literatrde kan kitab bir yana atyorsunuz... Kzm Miran- Ltfen, rica ederim. Kafesolu kitap yazm, "Kltigin Antnn Trke takvimine gre u yl" diye kartm m bir ey?

196

Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, 12 hayvan Takvimi'ni koymular oraya. Kzm Miran- 12 hayvan takvimi var, onu koymasna lzum yok, dnya biliyor. Kafesolu'ndan ok nce yazanlar var; Almanlar, herkes, Amerikallar biliyorlar. Fakat, Trk takvimi var demek iin bu takvimle bir i yaplm olmas lzm. Var olduunu herkes biliyor, btn dnya biliyor. Hulki Cevizolu- Ben zdm m diyorsunuz yani siz? Kzm Miran- Ben takvim olduunu karttm. Takvim ne demek? Belirli bir... Hulki Cevizolu- Takvimi daha sonra tartacaz Sayn Miran, orada almalarnz var, onu tartrz. Ama deminki sorumuza dnelim, bunlar ka yllk olduunu nasl ispat ediyorsunuz, o soru ortada kaid galiba. Kzm Miran- Ben karbon testiyle ispat ediyorum. Benim deil, ben ispat etmiyorum etmiyorum onu. Hulki Cevizolu- Ruslar m yapm bunu? Kzm Miran- Onlar Ruslar yapm. Hulki Cevizolu- Bu cevaba ikna oldunuz mu Sayn Doan? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, bunlarda birok tutarszlk var, yani Miran Bey'in karbon testi dediklerinde ok tutarszlklar var. Ruslarn kaynaklar... Hulki Cevizolu- Yani, Ruslar byle bir ey yapmam m? Yrd.Do.Dr. smail Doan- ounda yaplmamtr bunlar, yaplanlar var; ama... Kzm Miran- Ama ben lgenta! soruyorum, yaplm m yaplmam m? Hulki Cevizolu- Net olarak sorun. Bakn, diyor ki... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Net olarak gstersin, yok yle bir alma. Olmayan eyleri... Kzm Miran- Bir dakika, sizin iddianz yazalm burada. lgenta'n Tarihi'nin karbon testini Ruslar yapm m yapmam m? Syleyin, lgenta Maarasnn. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Yapmam efendim. Hulki Cevizolu- Sayn Doan yapmam diyor, siz yapm m diyorsunuz? Kzm Miran- Yapm, yelinskiy'nin kitabna baksn, ondan sonra yeni kan "lgenta" diye Almanca kitap var, ona baksn, yapmlar. Yrd.Do.Dr. smail Doan- 13000 yl m gsteriyor bu yaz? Kzm Miran- 16000 yl. Yrd.Do.Dr. smail Doan- 16000 yl. Kzm Miran- Yapmam diye nasl sylyorsunuz, hayret ediyorum, yani byle hi dava olur mu? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Ve alfabe deimemi, ieses, yani negatr olarak durmu; yle mi? Kzm Miran- ieses zerinde durmuyoruz, tarih tespiti lgenta'ta yaplm m yaplmam m? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, aklama getirmek iin msaade ederseniz. Hulki Cevizolu- Ama konuyu saptrmadan yapn, nk o kadar ok konuacak konunuz var ki sizin. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Tamam, konuyu saptrmadan, alfabe konusu, saptrmadan syleyelim. Hulki Cevizolu- Hayr, tarih konusu, alfabe deil. imdi tarih tespitinde...

Yrd.Do.Dr. smail Doan- Tamam, tarihi de geleceim. Hulki CevizoluGelmeyin, imdi syleyin, tarih konusunda ikna oldunuz mu olmadnz m? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Hayr efendim. Hulki Cevizolu- Nasl ikna olacaz peki? Sayn Miran diyor ki Ruslar yapmtr, filancann kitab da vardr diyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Taryat Yazt'na da ayn eyi diyor, yok, Taryat Yazt'nda da yle bir ey... Hulki Cevizolu- Siz sz konusu kitab grdnz m, Hocann szn ettii kitab okudunuz mu? Kzm Miran- te yelinskiy'nin resimleri var orada, syelinskiy diye adam, Rus, kitap yazm. Hulki Cevizolu- Kimdir bu syelinskiy Sayn Kzm Miran? Kzm Miran- Rus. Hulki Cevizolu- Hayr, bilimadam m? Kzm Miran- Bilim adam. Hulki Cevizolu- Peki, bir dakika. Sayn Doan'a soruyorum, siz bu yelinskiy'nin kitabn okudunuz mu? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Hayr efendim. Hulki Cevizolu- O zaman neyi tartyoruz; var-yok diye burada sorun mu var? Kzm Miran- yelinskiy'nin kitabnn ismi de vardr. Bu resimler yelinskiy'nin elinden kmtr ve 16000 tarihinde, o tespit etmitir. Bunu sen lgenta kitabmda aka anlatyorum, hatta hangi karbon testleri yaplm, bu testler zerinde duruyorum... Hulki Cevizolu- Peki, tamam, yani burada net bir ey ortaya koydunuz siz, yelinskiy'nin kitabna gre dediniz, Sayn smail Doan ben o kitab grmedim diyor, grmedii bir eyi tartamayz. Kzm Miran- Yok diyemez ama. Hulki Cevizolu- Peki, devam edin. Sayn , bir ey mi syleyeceksiniz Hocam? Prof.Dr. Muazzez lmiye - Benim imdi burada merakma dokunan u: 16000 yllk bir maara, maara resmi var, maarada resimler var, orada iaretler aldlar ve onu okudular. imdi burada tartma icap eden ey, bu maaradaki yazlar hakikaten doru mudur, tercmesi ey midir; bunu tespit edeceiz.

198 Hulki Cevizolu- Ama smail Doan'n endiesi de u: Tarih konusunda anlaamazsak, orada bir yanl, yalan veya hile olursa, o zaman Sayn Miran'n dier szlerine nasl inanacaz diyor. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Ama bir maara eyi olduuna gre, 16000 olmazsa 13000 olsun, mhim deil, mhim olan, yine de bir 10000'lik bir tarih var orta yerde. Yani bu tarihte bir yaz bulmak ve o yazy deifre etmek, o ok mhim. Hulki Cevizolu- Anladm, nemli olan yaznn deifre edilmesi diyorsunuz. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Yaznn bulunmas, yani oradaki maaradaki iaretlerin yaz olarak dnlmesi ve onlarn okunmas. Hulki Cevizolu- Tamam. Yazlar ben deifre ettim diyor Sayn Kzm Miran. Buyurun, devam edin. Kzm Miran- Ayrca, yalnz lgenta Maaras deil... Hulki CevizoluNerede bu maara? Daha nceki program izleyememi olanlar iin. Kzm Miran- Bakurdistan'da. Hulki Cevizolu- Bakurdistan, Rusya'da yani? Erzurum Cunni Maaras'nda Msr Hiyeroglifleri Bulundu: MISIR YAZISI TRKYE'DEN GTT ! Kzm Miran- Yalnz o deil, fakat Fransa'da var maaralar, ayn lgenta harflerini ey yapm, Fransa'da. Bunun Fransa'daki; imdi benim aklma hep

gelmiyor, ne maarasyd? Baknz, aklma gelmiyor, bildiim eyler gelmiyor. 17005 yl diye karbon testi yapm Franszlar. Bu maarann tespitindeki doruluk una dayanyor: Bu maarann n kapal kalm uzun mddet, kimse bilmemi bunun iini. Yani, maara ak olsa ne zarar var diyeceksiniz, ak olsa havayla anr o resimler, yazlar silinir veyahut da biri girer eliyle bir eyler yapar, karalayp kar. Bir defa bu maaralarn salam oluu, ancak Franszlar atlar, yeni alarda atlar, bundan ka yl nceyse. erideki resimler harika, boyalaryla eysiyle. Ve burada bu szler, lgenta'taki harf yine var. Hulki Cevizolu- Trkiye'de de var galiba, deil mi? Kzm Miran- Trkiye'de bizim en eski eyimiz, doudaki en eski eyimiz Erzurum yaknndaki Cunni Maaras. Burada Msr hiyerogliflerinin ekli var. Hulki Cevizolu-Ayns m? Kzm Miran- Ayn. 18 tane harf buldum, Msr hiyerogliflerinde de buldum, teker teker gsterdik. Hulki Cevizolu- Peki, Msr yazlar, hiyeroglifleri gnmzden 5000 yl kadar nce mi? Kzm Miran- Aa yukar. Hulki Cevizolu- Peki, Erzurum'daki Cunni Maaras'nda bulduklarnzn tarihi yaklak ne kadar, daha m eski?

199

Kzm Miran- imdi Anadolu'dan gitmiler Msr'a. Hulki Cevizolu- Ka bin yl nce o Erzurum'dakiler? Kzm Miran- imdi Msr yaztlar... Erzurum'daki kaya zerine hibir karbon testi mesti olmad iin tahmin yaplacak orada. Nasl tahmin yaparsanz? Msr yaztlar 5000 olduuna gre ve Anadolu'dan Msr'a yaz gitti, nk baktlar, aratrma... Bugn Msr yaztlarnn meneini gsterecek hibir belge yok. Batya bakacaz, Msr'n batsna, o le, evet, baz resimler var, yaz yok. hiyerogliflerin menei yok. Gneye bakyorlar, hiyerogliflerin menei yok. Batya bakyorlar, ne Arabistan'da var, ne Filistin'de var, hibir yerde yok. lk defa Anadolu'da kt bu. Yani, buradan u eye gitmek lzm: Yaz, Anadolu'dan Msr'a gitti. Msr eysini 5000 kabul ediyorsan, bu gitmesi iin 2000 daha katarsan 7000 olur ki, bu da Atatrk'n syledii tarihtir. Hulki Cevizolu- O zaman sizin iddianz daha da byyor. Yani, Trkler yalnzca Bat Uygarln deil Msr Uygarl'nn da temelini oluturuyor. "Neymi bu Trkler de haberimiz yokmu" diyecek gibi oluyor insan. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Hulki Bey, msaade ederseniz. Hulki Cevizolu- Buyurun. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sayn Miran'n Anadolu'da Trkler'in varl, Trkler'in Tarihinin ok eskiye gitmesi gibi almalarn, endielerini byk bir muhabbetle karlyorum, seviyorum, takdir ediyorum. Dikkat ektii gzel konular da var. Bunun tersini yazanlar da var, Selhi Diker ve Kzm Miran'n haricinde tersini yazanlar da var. Birisi dedi ki, Anadolu'daki tarihsel yer adlarn syledi, yer adlar syledi, yapt; o da ekonomist, dille alkas olmayan birisi, iktisat, Anadolu'da ne kadar Trk sz varsa hepsini Rumi diline dayad. Bu tr almalar var, yani ters iddialar var. Trkler'in ana vatan tartmasndan balyor bu. Trkler'in ana vatan Orta Asya m. Orta Dou mu, Kafkasya m? Trkler Anadolulu mu, Batl m, Trkler Asyal m tartmalar yllardr var. yzyllardr var bu tartmalar. Hulki Cevizolu- Ama ite buradaki yenilik, "ben buldum" diyor Kzm Miran. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Ve bu almalar, buldum dediklerinin birou devlet tarafndan da yaplan ve yaynlanan almalar. imdi Sayn Miran baz eyleri kartryor. Yani bir taban ierisine zm, armudu, elmay dolduruyor, hepsi kavun diyor. imdi o zaman taban iindeki zmn, armudun ve elmann deeri kalmyor. Hulki Cevizolu- Devletin bu konudaki yapt almalardan rnek verebilir misiniz, ne yapm? Yrd.Do.Dr. smail Doan- rnek, tabi efendim. Bakn, Atatrk'n Birinci ve kinci Trk Tarih Kurultaylar'ndaki btn bunlar yaynland...

Hulki Cevizolu- Atatrk' ayr tutuyoruz. nk, Atatrk'n baz szleri Kzm Miran'n szleriyle ayn. nk Atatrk, "Anadolu 7000 yldr Trk yurdudur" demi. imdi Sayn Miran da diyor ki, "Atatrk'n bu szn ben bilimsel olarak kantlyorum"; o ayr. Yakn zamanda ve bugnlerde ne yapld?

200 Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bir proje syleyeyim devletin yapt yakn zamanda. Trk Dil Kurumu'nda son 5 yldr bir proje yrtlyor, Gktrk iaretli eserlerin derlenip birer albm hlinde yaynlanmas projesi. Bu, Sibirya albm, Orta Asya albm, Kafkasya ve Dou Avrupa, Moolistan olmak zere. Bunlar yaynland, gstereceim. Hulki Cevizolu- Son 5 yldaki mi o? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet efendim. Hulki Cevizolu- Ama Kzm Bey de diyor ki, "30 yl nce buldum ben bunu"; yapmayn. O zaman diyorsunuz ki, "devlet yapm", sanki Kzm Miran da devletin yapt kitaplardan ald bunu gibi oluyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Hayr, Kzm Bey'in yaptklarnn dndaki almalarn sylyorum ben size. Hulki Cevizolu- Ama bakn, ok farkl. imdi, ben de bugn balarm, bu konuda alrm, o ayr bir eydir, siz de yaparsanz; ama nce kim yapt? Deminki sznz u anlama geliyor halk deyimiyle: "Devlet yapm, Avrupal yapm, siz yapmsnz, teki yapm, Kzm Miran da km, bu yanda bu kitaplardan bunlar arm", Trkesi "alm" gibi oluyor. Bunlarn sahibi... Yrd.Do.Dr. smail Doan- imdi bakn... Hulki Cevizolu- Bir dakika, ben syleyeyim de siz bilimadam olarak syleyeceksiniz. Sanki bu sylediklerinin sahibi Sayn Kzm Miran deil, oradan buradan alm bunu, bilimsel hrszlk yapm gibi oluyor. Ama, rnek derin diyorum, rnek veriyorsunuz, devlet yapm diyorsunuz, 5 sene nce. Diyor ki adamcaz, 30 sene nce. Yani ne anlam var? Demin siz 16000 yl nce mi, 10000 yl nce mi diye tartyordunuz, Kzm Miran bulmu, ondan 25 sene sonra devlet balam, daha da proje aamasnda. imdi reklma girelim, ondan sonra... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Msaade edin, bir ey yapalm. Sayn Miran'n buldum dedikleri, kendisinin bizatihi bulduklar deil, yaynlanan eserlerden. Bunlar Muvaffak Dural'nn Van Kzlar Maaras'ndaki yaynlam olduu eser, Hakkri Tiriin Yaylasndaki yaynlan, bunlar yaynland. Hulki Cevizolu- Okumu mu bunlar? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, bunlar ayr... Hulki Cevizolu- Bakn, ok farkl eyleri sylyoruz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Kzm Bey'in okumalar tartmal, okuduklarna kimse inanmyor. Hulki Cevizolu- Hah, imdi onu tartacaz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Onu syleyeceim, niye inanmadklarn da syleyeyim. Hulki Cevizolu- Ama siz bir Yardmc Doent olarak bunu sylediiniz zaman, bilim dnyasnn dndaki izleyicilerimiz yle zannedebilir: Bunlar yaynlanm, ite Sayn smail Doan'n syledii gibi var diyebilir. Ama,

201 Sayn Miran unu sylyor: Yaynlanmad demiyor ki, yaynland ama, ben okudum diyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- imdi efendim, okumalar tartmal... Hulki Cevizolu- Tamam, onu tartalm o zaman. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Tartmal ve dolaysyla dierlerine halel getiriyor, onu tartacaz imdi.

Hulki Cevizolu- Hayr, ok farkl. Ben okudum dediini tartyoruz, okuduklar yanlsa onlar sylersiniz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Mesel Mezopotamya Yazs... Hulki Cevizolu- Bir dakika, reklmdan sonra bakacaz ona. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bununla alkas yok. Hulki Cevizolu- Tartma noktasna geldik ama imdi. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Tamam, sapla saman ayrt etmemiz lzm. Hulki Cevizolu- Ama bakn, siz kartrdnz, Sayn Miran kartrd diyorsunuz. imdi sizin itiraznzn hedefini yakalam olduk. Nedir? Kzm Bey okudum diyor, kartryor, yanltr diyorsunuz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet. Hulki Cevizolu- Ama, verdiiniz rnekler farkl eyler. Az sonra buradayz efendim. (Reklm Aras) TRAZLAR Hulki Cevizolu- Sayn smail Doan, iddianz bir kez daha syleyin imdi, cevabn alalm. Yrd.Do.Dr. smail Doan- imdi efendim, hadise u: Sayn Miran'n gstermi olduu Etrsk, ite Anadolu'daki yazlar, dier yazlar, evet bunlar Trk yazlar, Gktrk Yazlar adyla anlan yazlardr. Bunlar yaznn versiyonudur. Bizim bir yaz ailemiz var, yaznn kayna tek deil; bu tamam. Ama, Mezopotamya... Hulki Cevizolu- tiraznz ne? Yrd.Do.Dr. smail Doan- "Mezopotamya Yazs da Trk Yazsndan kaynakland, Grek Yazs da Trk Yazsndan kaynakland" derseniz, o zaman bizim yaz ailesi, Trk Yazs dediimiz sistem de ker. imdi bakn, yaznn geliebilmesi iin, alfabe olabilmesi iin 4000 yllk bir srece ihtiya var. Yalnz, nce ideogram dediimiz, yani fikir Yazs dediimiz yazyla balar. Hulki Cevizolu- Niye bizimki ksn, 4000 yldan nceki olay bunlar. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, Mezopotamya Yazsn biz icat ettik dersek, nk delillerimiz yok. Kzm Miran- Bir dakika, ben sylememiim onu. Benim sylemediim szleri bana sylemeyin. "Mezopotamya Yazsn Trkler icat etti", bu sz benim deil eyin... Hulki Cevizolu- Haluk Tarcan m? Kzm Miran- Hayr.

202

Hulki Cevizolu- Selhi Diker mi? Kzm Miran- Selhi Diker'in szdr, onun szn bana yaptrmayn. Yrd.Do.Dr. smail Doan- imdi "hiyeroglifte Trk iaretleri buldum" dedi Sayn Miran. Hulki Cevizolu- Msr Yazsnda, hiyerogliflerde. Yrd.Do.Dr. smail Doan- imdi ideogramdan balar. Efendim, insanolu nce fikir Yazsn yazar. Hulki Cevizolu- Ama, konudan sapyoruz. imdi deyin ki, sizin sylediiniz bu Erzurum'daki Cndi Maaras'nda Msr yazlarna ilikin harfler bulunmutur diyorsunuz, bu yalandr deyin... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Yalan... Hulki Cevizolu- Kantlayn deyin, o da kantlasn, cevap versin. Yrd.Do.Dr. smail Doan- zetle unu syleyeyim. Hulki Cevizolu- Hayr, zet deil, byle mi diyorsunuz? Kzm Miran- Byle mi diyorsunuz? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, ama byle kestirmeden olmaz. Ben size, nce yaz nedir onu bilmeniz lzm. Yazy, kavramn farkl izah ediyor Sayn Miran, alfabeyi farkl izah ediyor. Bu kavram farkll ideogramdan balar, piktogram olur, hiyerograf olur, hece olur, yaln hece olur, alfabe olur; bu sre 4000 yldr.

Hulki Cevizolu- Tamam, bunu da tartalm, ama... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bu sre 4000 yldr. Msr hiyerografleri, Maya hiyerografleri bir yaz grubudur. Hulki Cevizolu- Her neyse, sonu, biz sonucunu tartyoruz. Sonuta diyor ki Sayn Kzm Miran, orada olan burada vard diyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Olabilir efendim, olabilir. Hulki Cevizolu- Nasl olabilir? Yrd.Do.Dr. smail Doan- ll Erzurum olunca Trk olmas art deil ki, baka bir Medeniyetin olabilir. Hulki Cevizolu- Ama Msr Yazs Erzurum'da bulunuyorsa nemli deil mi bu? Yrd.Do.Dr. smail Doan- O, hiyeroglif asndan ayr bir deer tar, ama Trklk asndan tartma... Hulki Cevizolu- Ama bir dakika, konular kartryorsunuz siz. imdi ne dediinizi net olarak nce ben anlayaym, o soruyu da soralm Sayn Miran'a. Yani, "Msrlarn kkeni Trklerdir" diye bir iddiada bulunmad, belki bulunacak, o ayr, ama u ana kadar sylediklerinden kar ktnz ne sizin? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Msr Yazs Trk Yazs deildir; bir. Msr Yazs ayr bir yaz eididir. Hulki Cevizolu- Peki, unu soruyorum: Msr yazlarnn Trkiye'de bir bu 7 unuyor olmas bilim adna ne ifade eder Yrd.Do.Dr. smail Doan- Hiyerogliflerin Anadolu'da bulunmas Anadolu'da, bir baka Medeniyetin, Msr Medeniyetine yakn bir Medeniyetin yaadn gsterir. Onun Trk olup olmad tartlr. Ama,

203

bizim Trk Yazsnn Anadolu'da birok versiyonu var. Bakn ben size, Anadolu'da bulduumuz Kktrk Yazs var; buyurun, elle tutulur, gzle grlr. Hulki Cevizolu- Bu ka bin yllk? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Onun yln tespit edemiyoruz. nemli olan bu yaznn gnmze kadar yaygn olmas. Buyurun efendim. Hulki Cevizolu- (smail Doan'n elindeki, zerinde yaz olan ok eski byk bir makas gstererek) Bir dakika. Bunu bizim terziler yapmad herhalde, bu makas? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet, bizim terziler yapmad; bu en az 150-200 yllk. Ama nemli olan u: Anadolu'da bu yaznn... Hulki Cevizolu- urada harfler gzkyor mu ekranda? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Kktrk Yazs. Bu yaznn bu zamana kadar yaygn olarak Anadolu'da kullanlm olmas nemlidir. Bakn Kktrk Yazs... (...) Krehir'de bulunan eserler bunlar, uzakta da deil, yeni bulduumuz eserler. Bakn, Trk Yazsnn versiyonlar vardr. Nasl Latin Yazsnn biz bugn bir versiyonunu kullanyorsak, Latin Yazsn spanyollar da kullanyor, Franszlar da kullanyor, Almanlar da kullanyor deil mi, Latin Yazsn? Hulki Cevizolu- Ama, bir kayna var bunlarn. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Latin kayna var. Ama, bizim sesi Almancada olarak m gsteriliyor. Biz Latin Yazsnn Trk versiyonunu almz, Almanlar Alman versiyonunu almlar; temel Latin kayna. Ayn onun gibi... Hulki Cevizolu- Tamam, kaynana gidiyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet, ayn onun gibi Trk Yazs... Hulki Cevizolu- Biz almz da, nereden kyor, o nemli, onu tartyoruz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, unu syleyeceim: imdi bizim kendi yaz sistemimiz var. Trk yaz sistemi. Trk Yazsnn da Hun, Avar, Etrsk, Puthark, Seken, Kafkasya, Gney Sibirya, Yenisey-Orhun, Tala, Hazar, ProtoBulgar, Frig, muhtemelen Kimler, skit ve Sarmak Yaztlar Trk Yazsndan etkilenmilerdir, Trk Yazsnn versiyonlardr. Hulki Cevizolu- Hangi Trk Yazsnn? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Gktrk Yazs dediimiz yaznn. Hatta Grc ve Ermeni alfabeleri de Trk Yazsndan etkilenmitir, bunlar grmemiz mmkn.

nk, bu yaznn geliimi ayr bir ey. Ama biz bunu, Trk Yazsnn kendi ierisindeki aile sistemini bozup da Mezapotomya'daki baka bir yaz eidi; onlar hiyerografik yazlar, bizdekiler pikdografik yazlar. Hulki Cevizolu- Cevabn alalm.

204 KAZIM MRAN: "KENDNZE AT BR TEK ESER YOK!" Kzm Miran- Hal Mezapotomya'daki hiyerografik yazlar... Yani ben pikdogram bilmiyorum, hiyeroglif nedir bilmiyorum, ideogram nedir bilmiyorum... Benim kitaplarmdan okuyun onlarn manalarn, teker teker anlatmmdr. imdi siz yle bir, "Ben niversiteden geldim, her eyi biliyorum, bunlarn bir usul vardr, nizam vardr..." Elinizde bir tek eser yok kendinizin yazdnz. Ve diyelim, efendim, armut, elma bilmem neyi toparlyor Kzm Miran, bunlara bilmem ne diyor, kendisi tutuyor Kafkasya bilmem ne sayyor eyleri, bunlar da bunun adn alm... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Eser istiyorsanz, buyurun ben size iki tane eser vereyim. Hulki Cevizolu- Nedir o eserler? Kzm Miran- Nedir? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bunlar, sahasnda... Kzm Miran- Sizin sahanz m? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet efendim, buyurun benim kendi kitaplarm. Kzm Miran- Nedir bu? Hulki Cevizolu- Okuyun kendi kitaplarnz. Kzm Miran- ismini syleyin. Yrd.Do.Dr. smail Doan- "Kafkasya'daki Kktrk aretli Yaztlar..." Kzm Miran- Bir dakika, cevap vereyim; Kafkasya'daki Kktrkler iaretleri zerinde ben durmu deilim, tetkik etmi deilim. nk ben Grcce bilmem, sonra erkezce bilmem; tutup Kafkasya'daki eyleri tetkik etmek benim alanmn dnda. Peki baka?.. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Dou Avrupa'daki Kktrk iaretli yaztlar burada. Kzm Miran- Hangisi o? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Dou Avrupa'daki, buyurun efendim, buyurun. Kzm Miran- Evet, bunu okudunuz, ne oldu? Bu skender Yazt, kimse okuyamad, ben okudum. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, o skender Yazt deil, Odesa Mzesi'nde bulunan bir mezar ta kitabesi... Kzm Miran- Neyse, okudunuz mu siz onu? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, msaade edin. Ruslar Vikinglere ait olduu sylyorlar. imdi biz, Vikinglerin de kullanm olduu bir Trk Yazsn ufak tefek hatalarla harcayamayz. Viking Yazs... Kzm Miran- Neyi harcayacaksnz Beyefendi? Brak Allah akna, bu szlere karnmz tok. Neyi harcayamayz? Bunu okuyamamsnz, Vikinglere ait... Ne alkas var ki konuyla? Vikinglere yaz, siz okuyamamsnz, burada bilgi vermisiniz. Ben size bir kitap getireyim, 100

205

tane skandinav yaz var, bunlar toparlasam kitapta "bunlar unlara aittir", bir ey mi oluyor? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sayn Hocam bakn, Etrsk meselesinden balayp da dierlerine gittiiniz zaman...

Hulki Cevizolu- Ama gitmeyin, bir dakika Etrskler'i tartyoruz, siz imdi baka konular getiriyorsunuz. Hem diyorsunuz ki, "Sayn Miran, bir sepet alm iine btn meyveleri koymu, ama bunlarn tamamna kavun diyor" diyorsunuz, sonra da siz kartryorsunuz sepeti. Etrske'den sz ederken siz baka bir eyden... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, ama bakn alfabeyi yanl izah ediyor. Kzm Miran- Neresi yanl? Sizin sylediiniz doru da benim neresi yanl? Yrd.Do.Dr. smail Doan- imdi siz bir Trkoloji eitimi almamsnz, bir leksikoloji eitimi almamsnz, bunlarn hepsini kartryorsunuz ama. Hulki Cevizolu- Bir dakika, ama bakn baka bir eye kayyorsunuz srekli... KZIM MRAN: "LM YOLLA BENM HATAMI GSTERN!" Kzm Miran- Siz buraya ilim satarak doruluunuzu ispat edemezsiniz. Benim hatam gsterebilmeniz lzm ilm yolla. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sayn Hocam, hatanz gstereyim... Hulki Cevizolu- Bir dakika Hocam, biraz sakin olalm. Sayn Doan, bir dakika. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Buyurun. Hulki Cevizolu- Bu tarzda gtremeyiz. Sayn Hocam, bir saniyenizi rica edeyim. imdi byle bir tartma yapabiliriz; ama, bu programn banda sylediimiz gibi, hani politikaclar her gn, her saniye karar deitiriyor dedik, ona benzer bir tartma olur. Burada Sayn Kzm Miran'a, "sen u eitimi almamsn" tarznda... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Hayr efendim... Hulki Cevizolu- Bir dakika, izin verin de. Byle eletiriler de yneltebilirsiniz, hakknzdr, sorabilirsiniz. Ama tartmamzn z o deil; onu da sorun, ama sylediklerinin yanl olduunu bize kantlayn bilimadam olarak. Yoksa, "senin gzn bozuk, okuyamazsn", byle anlamsz ey olmaz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Msaade edin kantlayaym. Hulki Cevizolu- Ama yle yapmyorsunuz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Tamam, onu da syleyeyim. Hulki Cevizolu- Bakn, izleyicilerimizden size gelen sorular, cevaplar, grleri okuyaym size. Dr. mit Emre, "Fransa'da bir arkeoloji dergisi, lgenta Maarasnn ya tespitini 16 bin yl olarak yapmtr" diyor, bu konuda aratrmalar var.

206 Kzm Miran- "Yalan" dediniz demin, "yoktur byle bir ey" dediniz, bu Fransa'dan geliyor. Hulki Cevizolu- Hatta Sayn mit Emre'nin burada da bize daha nce gnderdii bir Yazs var. "Yaz, Dil, Tarih, Kltr ve Uygarlklaryla Evrensel Uygarlklarn Kkenini Oluturan ntrkler" diye de yle bir kitab da var, almas var. imdi bir baka izleyicimiz diyor ki, "Stdyodaki Yardmc Doent arkada, Trkler'in Tarihinin medeniyetlere kaynaklk etmi olmasndan niin rahatsz grnyor" diyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, bundan rahatsz olunur mu, 50 bin yllk tarihim olmasndan gurur duyarm, ama dorusunu sylemek lzm. Hulki Cevizolu- Ama, yle anlalyor demek ki. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Ama, dorusu sylemek lzm. Hulki Cevizolu- Ama, dorusunu sylemiyorsunuz ki. Bakn... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Msaade edin. Etrsk Yazs, Anadolu'da Sorgun Kerkenes'te Orta Dou Teknik niversitesi'nden bir ngiliz arkeolog Jafry Smith aratrma yapyor, kaz almas yapyor, "Burada Kapadokya Yazsn buldum ben" diyor. Gittim oray inceledim, bulmu olduklar... Hulki Cevizolu- Kapadokya Yazsn m tartyoruz biz? Kzm Miran- lgisi yok. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Hayr, msaade edin...

Hulki Cevizolu- Yapmayn. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, msaade edin. Hulki Cevizolu- Hocaya itiraz edin, bana itiraz etmeyin. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Hayr, onu syleyeceim ben imdi. Hulki Cevizolu- Biz Etrsk Yazsndan sz ediyoruz, siz Kafkasya Yazsndan sz ediyorsunuz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Ama bakn, o Kapadokya Yazs deil, o Etrsk n yerleim yeri, bulunmu bulunduklar yerler var, onlar da sylyorum. Hulki Cevizolu- Onu syleyin ama, tartmay... Yrd.Do.Dr. smail DoanAma, ona gelmedik ki... Hulki Cevizolu- Biz futbolu tartyoruz, siz voleybolu anlatyorsunuz bize, yapmayn. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Msaade edin efendim. Bakn, "Kerkenes'te buldum" dedikleri ve... HULK CEVZOLU: "OBJEKTFLK ADINA MUHALF GR DESTEKLYORUZ. AMA..." Hulki Cevizolu- Efendim, onu tartmayalm. Bakn Sayn Doan, byle giderse size sz hakk vermeyeceim. Niye? Sizin muhalif olmanzdan dolay deil, bizim programlarmzda mutlaka muhalif bir grn olmasn biz destekliyoruz, objektif yaynclk adna destekliyoruz. Bir de, kar grler de olacak ki kendi iddiasn tamamen savunabilsin bir

207

insan. Savunamyorsa o rr. O adan deil bu szm. Siz srekli olarak saha dna kamaya alyorsunuz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Hayr efendim, saha dna niye kaaym ben? Hulki Cevizolu- imdi Kzm Miran diyor ki, "Ben bunu okudum", iziyor oraya, yazyor gsteriyor, diyor ki "Bu budur." Siz diyeceksiniz ki bilimadam olarak, "Hayr o, o deildir" ve niye yle olmadn aklayacaksnz. Eer bunu yapmazsanz size sz vermeyeceim. imdi varsa itiraznz buyurun, Sayn Kzm Miran'a, "bu yapt yanltr, dorusu budur" deyin, yani bilimadamndan bunu bekliyoruz. Buyurun. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sayn Miran'a bir soru soraym o zaman. Bir yaznzda, "Bunu internetten aldm, Orkun'da yaynland; 'okogs aguuk' askerleri" diyorsunuz... Kzm Miran- Ne? Yrd.Do.Dr. smail Doan- "Okogs aguuk askerleri zaptetmi bulunmaktadr..." Kzm Miran- yle bir ey yok, o szler benim deil. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sizin internetten yaynlanan... Kzm Miran- Bilmiyorum; internetten kim yaynlyor? Ben deil, benim kitaplarm var. nternetteki her sz benim deil ki. NTERNETTEK KZIM MRAN STELER! Hulki Cevizolu- Bu da ok nemli. Bu nemli, yle nemli: nternetteki bana ait deil diyor. Biz Sayn Kzm Miran' ilk kez bu stdyoya konuk ettiimiz zaman, konuk ettikten sonra bize gelen mesajlarn bir ksm yleydi: "Ya, bu hoca neredeymi, yaynlarn niye duyuramyor, biz ona bir internet sitesi bulalm." Hatta bazlar Sayn Kzm Miran'n adna, haberi yokken internet siteleri aldlar. nk o ismi sizin adnza da bir bakas gidip alabilir; yle almlar, belki yle bir yazdr, "Benim haberim yok" dedii bu adan nemli olabilir. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Peki, "On o ve on oyu..." Kzm Miran- On u; bu sz var... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bu tabirler size ait, on o...

Kzm Miran- imdi o internettekileri bilmiyorum, benim kitaplarmda geiyor, on sz geiyor... (YUMUAK G) TARTIMASI Yrd.Do.Dr. smail Doan- () sesi Trke'de bugn bile yok; eski Trke'de () yapmak mmkn deil. Bunu nasl okuyorsunuz? Hulki Cevizolu- Tamam soralm, gzel bir soru, soralm. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Kelime kknde y okunuyor... Hulki Cevizolu- Hemen cevabn alalm, takip edelim.

208 Kzm Miran- Eski Trke'de u harfi siz nasl okuyorsunuz bilmiyorum. Trl yazl ekilleri var bunun, bunu nasl okuyorsunuz Orhun Yaztlar'nda? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Siz bunu () olarak m okuyorsunuz? Kzm MiranNe okuyorsunuz siz, onu soraym, siz ne diye okuyorsunuz bu Orhun Yaztlar'nda? Yrd.Do.Dr. smail Doan- "G" ekliyle olur, baka ekliyle olur, ama onu... Kzm Miran- imdi bu harf nedir, okuyun, syleyin siz, imdi mtehasss olarak syleyin. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sylyorum ben size. Kzm Miran- Gemiyor deyin Orhun'da. Byle de geiyor, byle de geiyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- "G" sesi ite o. Kzm Miran- Avrupa'da geiyor bunlar... Ne sesi? Yrd.Do.Dr. smail Doan- "G" sesi, siz onu () olarak gsteriyorsunuz. Kzm Miran- Bu harf nedir? Yrd.Do.Dr. smail Doan- O da g'dir, kaln ve ince... Kzm Miran- Yani, "G sesi yoktur, u ses yoktur Trke'de" diyorsanz, size glerler, herkes gler... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Yok efendim, bugn herkes niye () desin? Hulki Cevizolu- Bir dakika, bugnk Trke'de olmamas eski Trke'de olmamas anlamna gelir mi? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, bakn (g) sesi... Hulki Cevizolu- () harfimiz de var, niye yok bugn? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Alfabemizde var efendim. Hulki Cevizolu- Alfabemizde var. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Yaplan dil bilim almalaryla bu... Kzm MiranHangi dil bilim? Kim sylemi? Bunu btn dil bilimciler yazyor. Hulki Cevizolu- Konumada da () var ama, () ile balayan kelime yok Trke'de, ama alfabede var bu. Sizin itiraznz nedir? Yrd.Do.Dr. smail Doan- tiraz u: Yumuak g sesini biz telffuz etmiyoruz. lkokul retmenleri... Hulki Cevizolu- Ediyoruz efendim, nasl etmiyoruz? Kzm Miran- Ediyoruz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bakn, ben size Doan Aksan'n kitabn syleyeyim, dil bilimcisi. Hulki Cevizolu- Efendim, bana kitap sylemenize gerek yok ki, ()'yi nasl telffuz etmiyoruz? Kzm Miran- Yad, yamur yad. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Kou deyin. Hulki Cevizolu- Efendim, ite dedi, yad diyor. Yad derken () yok mu?

Yrd.Do.Dr. smail Doanalmalarnda uzun vokaller var...

imdi

bakn,

orada

yaplan

209 lboratuvar

Hulki Cevizolu- Efendim, brakn imdi, lboratuvar almalar bizim iin ok nemli, ama () Trke'de yok diyorsunuz, ite var Trke'de, konuuluyor; nasl yok bu? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Ben bilimsel izah yapyorum ama, siz baka trl anlamaya alyorsunuz. Bakn, () sesi konumada yok. Konuma olarak bugn lboratuvarlarda bilgisayarlar kaydedemiyor. Hulki Cevizolu- Peki, yad deyin, bakalm ne sesi kacak? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Yad derken a'y uzun sylyorsunuz. Bir zel gayret sarf edip ilkokul... Hulki Cevizolu- Tamam, uzun da sylesek () yok mu? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Yok efendim, uzun vokalleri, yani ()'yi ilkokul rencileriyle ilkokul retmenleri telffuz ediyor yaplan btn almalarda. Eski Trke'de (g) sesi lehelerin ayrmnda kullanlan kilit seslerdendir. Eski Trke'de ()'ye gvenirseniz, kelime kknde siz y'yi okursanz, kelime kknde (y) sesi yoktur, paleten (d) vardr. Eski Trke'deki "adk" kelimesi bugn "ayy" eklinde, (d), y'ye dnr, "kadn" kelimesi bugn "kayn aac" anlamnda kullanlr. Hulki Cevizolu- u kitabnzn bir tanesini verir misiniz bana? Kzm Miran- Sizin yorumunuz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, olur mu, bunu herkes byle okuyor. Kzm Miran- Hayr, herkes deil. Siz yazn grelim bunu, misallerini gsterin. G sesi yok diye kalktnz, yani buna inanmak mmkn deil. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Kelime kknde... Hulki Cevizolu- Bir dakika, sizin soyadnz Doan, Doan'n iinde () var; okuyun bakalm, o'yu mu uzatyorsunuz? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Doan derken, ben telffuz ederken... Hulki Cevizolu- Edin bakalm. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, bunu lboratuvarda tespit etmek lzm. Hulki Cevizolu- te buras lboratuvar, soyadnz syler misiniz ltfen? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Doan. Hulki Cevizolu- () yok mu burada? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bunu lboratuvarda tespit edersiniz, siz kulaklarnzla tespit edemezsiniz ki. Bu, dil bilim almalar efendim, slp almalardr. Hulki Cevizolu- Bir dakika, Sayn Prof.Dr. Muazzez lmiye da Smerler konusunda uzman. Bu harf konusunda bize bir aklama yapabilir misiniz? Prof.Dr. Muazzez lmiye - Ben anlayamadm, ()'nin olduunu, bizim dilimizde harf olduu biliyoruz.

210

Hulki Cevizolu-" Var bizde" diyorsunuz. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Ben yle diyorum. Btn imdiye kadar hibir zaman bizde ()'nin olmadn duymadm. Hulki Cevizolu- Beyefendi'nin soyadnda var (). Yrd.Do.Dr. smail Doan- imdi sizin dediiniz harfte var Hulki Bey, bunu baka dilcilere sorun ltfen. Hulki Cevizolu- Harfte de var, kelimede de var, bakn. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bakn, konuma dilinde sylenmiyor, telffuz edilmiyor bu. Kald ki, y sesi... Kzm Miran- Alfabede var, konumada var. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bakn, (y) sesi; kelime kknde y'yi okuyamazsnz. Hulki Cevizolu- Bir dakika, imdi baka bir ses duyacaz. Sayn Turgay Tfekiolu, iyi geceler. (Telefon Konuu) Turgay Tfekiolu (ntrk aratrmacs-Yazar)- yi geceler Hulki Bey. Hulki Cevizolu- Buyurunuz Sayn Tfekiolu. KANIT BULAMAYAN BLMADAMLARI!

Turgay Tfekiolu- Bir programda Sayn Doan katlm ve Kzm Miran'n baz yanl okumalarndan bahsetmiti hatrlarsanz. Bunun zerine ben kendisini aram ve Hocayla ne gibi ayrlklar olduunu sormutum. te bu az evvel syledii g ve () sesi gibi ok ok ayrnt. Kzm Hoca'nn veya lmiye Hoca'nn u anda Trklk dnyas adna ortaya koymaktaki okyanus byklndeki bir teze bir damla dahi su mertebesinde olmayacak itirazlarn koydular. Ve ben bunun zerine, kendisinde Kzm Hoca'nn kitaplarnn olup olmadn sordum. ounun olmadn renince, hemen, programn kaseti de dahil olmak zere hepsini bir paket edip Hocama gnderdim ki bilgi sahibi olsun diye, bugnk duruma, bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olma durumuna dmesin diye. Ama maalesef, sizin davetiniz zerine Krehir'den Ankara'ya geldii iin benim kargomu da bugn almadn, gene ben kendisine telefon ederek check (kontrol) ettim. Hulki Cevizolu- Neyse, buradaki tartmalara cevap verin. Turgay Tfekiolu- imdi olay u: Kzm Hoca'nn, en nemli itirazlarndan bir tanesi, lgenta Maarasnn ya tespitinin olmad konusundayd. imdi bakn, Kzm Bey gibi 60 senesini vermi bir insanla programa kmak zeresiniz ve sizin ok nemli itirazlarnz var. Diyorsunuz ki. "yanl okudu, tarih tespiti yok." Elinizde en ufak bir tane delil getirmeniz gerekmez mi? stelik, Kzm Hocann lgenta kitabn okumam bir Hoca lgenta Maarasnn ya tespitinin olmadn nasl syler, bunun neresi bilimselliktir? Bu nasl bilim adamldr? Bu bilimadamlaryla bu Trkiye nereye gidecektir?
211

Ben kendisine unu soruyorum: lgenta Maaras konusunda eer tarih tespitinin, Kzm Hocann syledii gibi Franszlar ve Ruslar tarafndan 16000 yllk olmadna dair bir ispat varsa ltfen haftaya oraya karsnlar. Ama eer yoksa, Trk Milletinden, en bata Kzm hocadan ltfen zr dilesinler. Yani, 60 yllk almalar byle kulaktan dolma, kendini mehur etme abalar uruna, Trklk dnyasnn karsna "Trk dnyasnda 14 sene, 24 sene gezdim" diyen insanlar oraya kp da boy gsteremezler. Bu Trkiye bu kadar bo deil, bunlara meydan bu kadar bo brakmayz. Hulki Cevizolu- Sayn Tfekiolu... Turgay Bey... Turgay Tfekiolu- Kzm hoca ve lmiye Hoca'nn almalar ok deerlidir, bunlara her Hoca'nn katks olmaldr; bunu kabul ediyorum. Ama, bu katk uursuzca kar kma eklinde olamaz. Pardon, duyamadm sesinizi. Hulki Cevizolu- yle hzl konutunuz ki duymanz mmkn deildi. Turgay Tfekiolu- Hulki Bey, bakn ama, benim size aylardr sylediim ey kt. Kzm hoca anlalmadan, renilmeden kar klmak ihtiyac hissediliyor. Kzm Hoca'nn dizinin dibinde 5 sene, 10 sene tahsil etmeliler ki renmeliler. Daha bilmedikleri, Hoca bir eyi daha sylemeden itiraz ediyorlar. -Evet, itiraznz olsun, ama delillere dayansn. Yok, benim Doan admda g harfi yokmu. Bu gecenin konusu mudur bu? Yazklar olsun byle Trklere. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bitti mi Turgay Bey, bitti mi efendim? Hulki Cevizolu- Bitmese de cevap hakknz var; buyurun. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bir, "yazklar olsun"u esefle karlyorum. ki, ben amatr deilim. Kzm Bey hobi olarak yapyor bu ii, ben de 80'den beri bunu meslek olarak yapyorum. kinci mesele, benim hocalarm Hasan Eren. Zeynep Korkmaz, Doan Aksan, Ahmet Bican Ercilasun, Osman Nedim Tuna, Necmettin Ercemilolu. Yaklak 20 yldr filoloji zerine alyorum. Turgay Tfekiolu- Netice efendim? YRD.DO.DR. SMAL DOAN: "400 ADIRLA ANADOLU'YA GELEN LKEL TRKLER DELZ" Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, bunlar bo yere sylemiyoruz, amatrce almyoruz. Biz 400 adrla Anadolu'ya gelen gayriilkel, meden olmayan Trkler deiliz; bunu biliyorum ben, bununla ilgili almalarmz da var. Ancak, Sayn Miran cidd almalar da baltalyor. Fonetik biliminin ve leskolojik bilimin dnda almalar yapyor. Trke zerine alan yzlere insan var burada.

Turgay Tfekiolu- rnek verin efendim, bir tek rnek verim. Mesel efendim, lgenta'n 16000 yllk olmadn ispat edin, bir belge getirin yannzda.

212 Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, kafanzdan, Taryat Yazt bilmem ka bin yllk, br bilmem bin yllk; birok uydurma rakamlar var bunlarda. Turgay Tfekiolu- Syleyin efendim, aksini ispat edin, ok kolay. Bakn, yanln tespit etmisiniz Kzm Hoca'nn, ltfen ispat ediverin. Deyin ki, bu lgenta be bin yllk, ite belgesi deyin. Hulki Cevizolu- Turgay Bey. bir saniye, biraz belgelere dayal konualm. Sayn smail Doan dedi ki, "Benim hocalarmdan bir tanesi Profesr Osman Nedim Tuna'dr." Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet efendim. Hulki Cevizolu- imdi tesadfe bakn ki, Allah'n u iine, Osman Nedim Tuna'nn (vefat etmi galiba, Allah rahmet eylesin) tesadfe bakn ki kitab benim elimde. Atatrk Kltr Dil ve Yksek Kurumu yaynlarndan bir tanesi, "Smer ve Trk Dillerinin Tarihi lgisiyle Trk Dilinin Ya Meselesi." imdi Sayn smail Doan'n "hocam" dedii ve onu rnek gsterdii, bilgilerine dayand hocasnn izinden gitmedii anlalyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Hayr, izinden gidiyorum efendim. Niin?.. Hulki Cevizolu- Peki, o zaman hocanzn kitabn okuyorum size. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Buyurun. Hulki Cevizolu- Diyor ki. "Sonu", sonulardan 4'nc madde, diyor ki hocanz Profesr Osman Nedim Tuna, "Bugn yaayan dnya dilleri arasnda en eski yazl belgelere sahip olan dil Trk dilidir. Bunlar, ivi yazl Smerce tabletlerdeki alnt kelimelerdir." Hocanz bu sonuca varm... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet efendim. Hulki Cevizolu- Sayn Miran da o sonuca varyor, itiraznz ne? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Ama bakn, hocamn o sonuca varabilmesi iin gitmi olduu metot var. Hulki Cevizolu- Metot neyse bu sonuca varm hocanz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, bakn, hoca o ses tekniklerini getiriyor, 165 kelimeli Smerce'deki ses tekniklerini. Yani fonetik bilimini, leskoloji bilimini kullanyor. Diyor ki, u sesin orada olabilmesi iin u lzm. Bu bir metottur. Kzm Miran- Bir defa unu hemen syleyeyim: Benim Smerce hakknda tek bir kitabm yok, syledii szn hibiri bana ait deil. Hulki Cevizolu- Smer uzmanmz burada zaten. Kzm Miran- Uzman burada. Benim bir eyim var m? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bakn, iddia... Kzm Miran- Siz kimin iddiasn kime kar kullanyorsunuz? Benim sylediim szleri, yle diyor ki, fonetik, bilmem ne, Smerce'de yle. Smerce hakknda tek bir kitabm yok benim. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sizin okuma metotlarnz fonetik bilimin dnda efendim. Hulki Cevizolu- imdi bu metotlar m tartacaz, sonular m takacaz?

213 'SMERLER TRK'TR!" Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sonulara da geliyorum efendim. imdi bakn, Smerler Trk'tr diyorlar, ama Osman Nedim Tuna'nn diyor ki, "Smerler'in Trk olmas bizi ilgilendirmez, nemli olan Smerce'deki Trke kelimelerdir" diyor. Bu, unu gsteriyor: Smerler zamannda Trkler o corafyada komu olarak veya i ie yayordu. Bunu da 165 kelimeyle, btn uluslararas hem

Smerologlarn, hem lenguistlerin bulunmu olduu muhtelif toplantlarda gsteriyor. Bunu izlerken, ite nasl ses denklii olduunu gsteriyor. Yani, kelime kknde imdi... Hulki Cevizolu- Efendim, onlar ayrnt, onlar niversite iin nemlidir, ama bir televizyon program iin ayrntdr. Burada biz sonucu tartacaz, hangi yntemle giderseniz gidin vardnz sonucu tartacaz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Ama, Mezopotamya Yazs Trk Yazs derseniz, o zaman gtm olduu metodun yanl olduunu sylerseniz. Turgay Tfekiolu- "Mezopotamya Yazs Trk Yazs" demedi Hoca; Allah Allah... Hulki Cevizolu- "Demedim" diyor, yapmayn; duymuyor musunuz burada? Kzm Miran- Demedim yahu bunu. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Selhi Diker de ayn eyde Smer eylerinden birok kelimeleri alm, onlar... Hulki Cevizolu- Peki, onlar tartmayalm. Kzm hocam burada, Kzm Hoca'nn dediklerini tartacaz. tiraz olanlar ona edecek, ama... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Yani benim niyetim, Kzm Bey'in Trk Kltrne yapm olduu dikkat ekici eyi... Hulki Cevizolu- Ama "demedim" diyor. Kzm Miran- Demedim diyorum, Smerce'yi Trk diyor diyorsunuz. Smerce hakknda tek bir szm yok benim. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, ben Hulki Bey'in sorusu zerine cevap verdim. Siz herhalde... Hulki Cevizolu- "Demedim" diyor ama, yapmayn, "demedim" diyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Smerce'yi soran sizsiniz bana. "Osman Nedim Bey'in peinden gitmiyorsunuz" dediniz, onun iin sordunuz, ben de izah ettim. Yani, eyler karlkl Hulki Bey. imdi bakn, ben Sayn Miran'n almalarn baltalyorum falan deil, ama almalarnda yle bir metot izliyor ki, gerekler de yapm olduu yanllklarla gmbrtye gidiyor. imdi Etrsk meselesinde okudum dediklerini tartmal. Etrsk meselesi ok nemli bir mesele. Anadolu'dan geen bir uygarlk, bunun rnekleri var. Kimerler ok nemli mesele. Bunlar, okudum dedikleri ok nemli. Bakn, Fransa'daki falan maara diyor, daha sonra baka bir ... yaz diyor. Ayn yaznn bu kadar uzak bir yerde farkl diyalekttlerle yazlmas ve farkl seslere sahip olmas gerekir. Bunun, ayn yaznn hem

214

Bakurdistan'da, hem Fransa'da ayn sesleri ifade eden ekillerin olmas mmkn deil. Kzm Miran- Niye?.. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, bunlarn diyalekttleri... Kzm Miran- Fransa'ya gitmek zor bir i mi? skandinavya'ya gitmiler Orta Asya'dan, sizin haberiniz yok. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bakn, skandinav yaztlar... Bakn... Kzm Miran- Onu da okumadnz, hibir ey okumadnz, hibir ey bilmiyorsunuz, ondan sonra "metot hatas, fonetik hatalar yapyor..." Nedir bu hatalar; metot hatas nedir, fonetik hata nedir? Siz fonetik hatay nerede doru yapyorsunuz? Yani "Ben niversitedeyim, fonetikleri bilirim, ben niversitedeyim, ideogram nedir, bilmem alfabetik yaz, ben bilirim, Kzm Bey bilemez bunlar..." Nedir sizin dayananz? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bakn, Macaristan'da bir yazt var Hulki Bey... Hulki Cevizolu- Peki, bir dakika, Turgay Bey'e veda edelim, son szleri varsa alalm, ona veda edelim, ok bekleyen var nk. Son szlerinizi alaym. Turgay Tfekiolu- Hulki Bey, bakn, i ne kadar ksr bir eye girdi. Byk bir ihtimalle, ne "Alfabetik Yaz Balangcn, ne de "Etrsk" kitabn Hocann Sayn Doan grmedi. Grmedii, bilmedii bir konu hakknda fikir sahibi oluyor ve itiraz ediyor. Eer Etrsk kitab varsa ltfen gstersin; Kzm Hoca'nn Etrsk kitab var m, okudu mu? imdi u anda Kzm hoca size...

Hulki Cevizolu- Cevabn alalm. Turgay Tfekiolu- Kzm hoca size Etrske okuduu metinleri anlatyor; burada muhatab yalnz Doan deil, Trk dnyasna anlatyor. Bunlar ilk defa sizin araclnzla anlatlyor, tabi ki tartlsn. Ama, Etrsk kitabn okumu mu; sorun. Hulki Cevizolu- Soruyoruz, bir dakika, okudunuz mu? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, Hocann Etrsk kitabn grdm. Turgay Tfekiolu- Yok ki. Hulki Cevizolu- Hayr hayr, bulmu olabilir canm fotokopisini, okudunuz mu? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Hocann kitaplarn bulmak mmkn deil ki zaten, efendim. Hulki Cevizolu- Okudunuz mu? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet efendim, grdm, okudum. Turgay TfekioluEtrsk kitabn okudunuz?.. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet, grdm ve okudum. Turgay Tfekiolu- Ltfen itiraznz yapn efendim, hangi okumaya itiraznz var? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Turgay Bey... Turgay Tfekioiu- Ltfen itiraznz yapn. Gecenin konusu Etrskler, Etrskler'in Trg konuuluyor...

215

Yrd.Do.Dr. smail Doan- Batan sonra tartmamz lzm, metodu, hepsini batan sonra tartmal bunun. Turgay Tfekiolu- Efendim, o sizin tebli olacak, onu kitap yazarsanz. tiraznz 5 dakika iinde yapn, yani size 3 gn mddet mi verilecek? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Turgay Bey ve Sayn Haluk Tarcan, Sayn Miran'n dizinin dibinde amatrce alyorlar, kendi kendilerini tatmin ediyorlar; bunlar bilim dnyasn tatmin ediyor. Onun iin... Hulki Cevizolu- Kavga orada zaten, bilim dnyasnn... Yrd.Do.Dr. smail Doan- sve, Norvee bilmiyorsun diyor. Efendim, sve ve Norve'teki yazlarn Puthark Yazs olduunu biz biliyoruz, grdk ve fotoraflarn kitabmza koyduk. ki eit yaz var, Puthark Yazs; birisi 26 karakterli, birisi 16 karakterli. Kzm Miran- Onu anlatmayn, gerek yok. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, onu anlatmayn, bunu anlatmayn, neyi anlatacam? Kzm Miran- Okumamsnz ki, neyi anlatacaksnz siz? Puthark Yazsnn ne olduunu bilmiyorsunuz. Okudunuz mu? Puthark Yazsnn Puthark Yazs olduunu 200 yldr biliyor, btn Avrupa biliyor, Amerika biliyor, yalnz siz bilmiyorsunuz bunu. Her eidini onlar sylemi, Puthark Yazs bu kadara ayrlr diyorsa onlar sylemi, bilmem ne diyorsa onlar sylemi. Siz bunlar ezber ezber papaan gibi sylyorsunuz, kendi yaptnz bir tek i yok. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sayn Miran, kendi yaptmz birok i var, fakat... Hulki Cevizolu- Peki, telefonlarmz ok yld, onlar biraz alalm. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Eer bu iin bilimini yapanlar da balarsak daha iyi olur. Hulki Cevizolu- Nasl?.. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Amatrce deil de bilimini yapanlar da balarsak daha iyi olur. Kzm Miran- Bilim siz misiniz? Nasl sizin inhisarnza giriyor bilim? Bilim demek doruyu gsterebilmek demektir. Gsteremiyorsanz bunun inhisar sizde deil. Ben de bilim yapyorum. Ben yksek mhendis mektebini bitirmi bir adamm, kolay bir meslek deildir. Hulki Cevizolu- Sayn Miran, burada bilim yapan bir Hocamz var... Kzm Miran- Siz de acaba mezun olabilir miydiniz Teknik niversiteden? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Ben Trkoloji mezunu olduumda alyordum efendim...

Hulki Cevizolu- Bir dakika, konuyu o tarzda gtrrsek reyting olur, kalite olmaz, bir dakika. Sayn Muazzez lmiye da burada, bilim yapm, Smer bilimini en iyi bilen insanlardan birisi. imdi, Etrsk Yazsnn Smerlerden ok daha eski olduunu sylyorsunuz...

216

Kzm Miran- Hayr sylemedim, benim syleyeceklerim var a ~ ~- : - _ sylemem. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Hayr, onu sylemedi... Hulki Cevizolu- Daha nce sylediniz ama. Kzm Miran- 1500 dedim, Smer hlbuki 5200. Hulki Cevizolu- Peki, bilimadam olarak sizin, siz de tabletleri okuyorsunuz, ivi yazlarn okuyorsunuz, Hoca'nn sylediklerine bilim adna itiraznz var m? nk, bir tarafta o zaman Smerler, tarih Smerle balar deniyor; ki bir taraftan da Hocamn dedikleri, Sayn Miran'n dedikleri doruysa tarih Trkler'le balam olacak. Sizin bilim insan olarak buna itiraznz var m? Prof.Dr. Muazzez lmiye - imdi efendim, benim u ekilde, ben bu eylere baktm, okumaya altm. Okuyamam tabi ama, bu ok ilgin geldi bana. imdi lisan bakmndan bir metot takip etmek, bilmem ne, o bakmdan ben dnmedim. Dedim benim iin yle... Hulki Cevizolu- Gerekli midir metot, yoksa okuyabildikten sonra sonu nemli deil midir? Prof.Dr. Muazzez lmiye - Okuyabildikten sonra, okuduunu ispat edebildikten sonra bence olabilir. Hulki Cevizolu- "Bilimsel" diyorsunuz. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Mhim olan, okuduunu ispat edebilmesi lzm ve onu, mesel urada bir eyi okuduunuz zaman, bir harfi ekli, birok yerlerde ayn ekilde okuyup bir mana ifade edebilirseniz, bir mana alrsanz o zaman o dorudur. Ama, burada okursanz, br tarafta baka bir mana gelirse olmaz, olamaz. Yani, bu benim iin o. Hulki Cevizolu- Yani, bu dediinizi Sayn Kzm Miran yaparsa, Sayn smail Doan'n dedii gibi metodolojiyi tartmaya gerek yok. Bunu yapabiliyor musunuz Sayn Miran? Kzm Miran- Bakn urada gsterdik demin, bir sayfasn. Ben Etrsk harflerinin nereye dayandn urada teker teker btn Altnyazt'ta yle yazyor, Fenike'de yle yazyor, Diflon ... 'da yle yazyor, Portekiz'de yle yazyor, Etrskesi yle yazyor diye teker teker buraya gstermi vaziyetteyim. Etrske'yi ben yle havadan yakalamadm. Bu "fonetik bilmiyor" diyor, nedir yani fonetik dedii ey? Yani, onlar biliyorlar, nk niversitedenler, onun iin fonetik biliyorlar, sen bilmiyorsun. Ya, bu kadar alma var ortalkta. Sonra, yani Etrske szler km, cmleler km. Ben size bir tane Etrske ey okuyacam, bakn, bugnk Kazaka'ya benziyor... Prof.Dr. Muazzez lmiye - Ben de onu syleyecektim. Hulki Cevizolu- Okumasn m istiyorsunuz siz de. Kzm Miran- Okuyaym. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Okusun. Hulki Cevizolu- Okursa bu tartma biter mi Sayn . Prof.Dr. Muazzez lmiye - Onunla ikisi arasnda. Kzm Miran- Bakn, okuyaym.

217

imdi baknz, "uyupp" diye bir Etrske sz var; "uyupp-yppi." Bunu gelmek szne balayalm, ymek, uyumak szne deil de gelmek. Bugn Kazaka kelippe" der, "gelmi mi" demek bu. Trke'de bu p'ler m olur, Kazakaaa p. Baknz Kazakann ayns bu. imdi size okuyaym. Anlalmayacak sz yok. Elipmek, gtrp ey yapmak demektir...

Yrd.Do.Dr. smail Doan- Uyuppi'den sonra elippi mi var efendim? Kzm Miran- Efendim? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Uyuppi'den sonraki kelime hangisidir? Kzm Miran- Bir dakika, onu okuyaym: " ................ " (Bir blm Etrske yaz okuyor) imdi Trkiye'de ev diyor ama, btn Trkler v diyor. Hulki Cevizolu- Ne okudunuz imdi? Kzm Miran- imdi okuduumu syleyeyim; bir anahtar propagandasn yapm Etrskler'in. "Gndererek hatrlatan Krallk halk. Birden bire almasn mmkn klar." Yani evin, anahtar olursa birdenbire alverir. "Uyacak m evime diyerek tereddtle gtrm olmanza ramen, alp gtrm olmann manasn kavrayacaksnz. Bir eve sahip olmak hissini telkin ederek gtrmenize sebep olan ulu bir his de yatabileceiniz eviniz olacak." Hulki Cevizolu- Bunu siz mi okudunuz? Kzm Miran- Tercmesi bu. Hulki Cevizolu- Siz mi tercme ettiniz, bakas m? Kzm Miran- Ben tercme ettim, bakas da etti. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Burada girebilir miyim efendim? Hulki Cevizolu- Bir dakika, girersiniz de, Sayn Muazzez lmiye Hocamz dedi ki, "Bunun bu ekilde okunabilmesi gerekir, o zaman metot, yntem nemli deildir." imdi bu dediiniz tarzda bir okuma mdr? Prof.Dr. Muazzez lmiye - Bu okuma ama, nasl okudu, imdi onu nasl okudu o da bir mhim mesele. Hulki Cevizolu- Mesel, siz Smerce'yi nasl okuyorsunuz? Prof.Dr. Muazzez lmiye - Bunlar harf olarak m okudu, yoksa kelime olarak m? nk ben bakyorum... Hulki Cevizolu- Evet, soralm. Kzm Miran- ok doru bir soru. nk, Profesr Hanm kendi mesleinden gelme bir dncesi var. Demin anlatmaya balamtm; Smerce'de szler btn olarak okunur... Prof.Dr. Muazzez lmiye - Bir kelime olarak. Kzm Miran- Mesel Hititede, grdm, bir kitap nerolmu, bir adam banda uzun kavuk, bunu kral diye okuyorlar. Orada kral neresinde yazl bunun? Hibir yerinde yazmyor. O damga kral demektir, kabul edeceksiniz bunu. Bu kip konunun iindedir, onun iin bana byle bir sual yneltiyor Muazzez Hanm ve bu suali saygyla karlyorum ben. imdi, demin de anlatmaya baladm... Hulki Cevizolu- Bu saygyla karladnz sualin cevabn verin bize. Kzm Miran- Cevabn vereyim. Hulki Cevizo!u- Siz nasl okuyorsunuz Etrske'yi?

218

Kzm Miran- Etrske'yi tpk Orhun Yaztlar nasl okunuyorsa oy e okuyorum. Hulki Cevizolu- Nasl okunuyor? Kzm Miran- Demin sylemeye baladm; vokalleri yazmayacaksnz gerekmedike. Hulki Cevizolu- Tahtada anlattnz ey. Kzm Miran- Anlattm. Bu metotla bizim Orhun Yaztlar yazlmtn hepsi. imdi gerekmedike diyor. Mesel arka damak sz sylemek iin, n damakta yle bir benzer sz var, o zaman ne yapacaksnz? Gerekiyor bu vokal yazmak. Hulki Cevizolu- Onu aklamtnz. Peki, Sayn Tfekiolu'na ok teekkr ediyorum, iyi geceler. Sayn Haluk Tarcan dier hattmzda, buyurun Sayn Tarcan. Kzm Miran- imdi Orhun Yaztlan'nn metodu sakat m, okuma metodu? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Burada bir ey syleyebilir miyim? Hulki Cevizolu- Syleyin, buyurun. Yrd.Do.Dr. smail Doan- imdi burada bakn, kelimesi var, kelimesi ed'den gelimitir. Siz M.. 2000 ylndaki kaytlarda eklinde grdm diyorsunuz. 2 bin yl nceki bir metni, siz 2000 ylndaki Kazak Trkesiyle

okumaya alyorsunuz, Kazak Trkesindeki ses deiiklii, gelimesi, onun Trkesinde bu zamana kadar birok ses deiiklii var. Hulki Cevizolu- Yani, sonu? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sonu... Hulki Cevizolu- Okunamaz m? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Byle okunamaz ite. Hulki Cevizolu- Cevabn alalm. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Byle okunamaz... Kzm Miran- O sylediin ekilde okumuyorum ben, ne Kazak Trkesiyle... Prof.Dr. Muazzez lmiye - Onu ben de dndm. Hulki Cevizolu- Sayn da ayn eyi dnm, tamam, cevabn alalm. Kzm Miran- imdi ne Kazak Trkesiyle okuyorum, ne Trkiye Trkesi... Hulki Cevizolu- Neyle okuyorsunuz? Kzm Miran- Yazl olan eyleri okuyorum, alfabeyle yazlm eyleri okuyorum, Etrskler ne yazmlarsa. O arada, "" eb'den km diyor, nereden bu lf? , Trkler'in en eski szdr. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Eski Trke'de var efendim. Hulki Cevizolu- Eski Trke dediiniz Arapa m, Gktrke mi? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet. Kzm Miran- Yani, Gktrkede eb'den ktna dair bir ispatnz var m?

219

Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, bakn, bunu birinci snf Trkoloji talebesi dahi bilir. Eski Trke "eb" kelimesinin "ev" ekliyle ve Trk lehelerinde eklinde gelitiini birinci snf Trkoloji talebesi bilir. Hulki Cevizolu- Bir dakika, birinci snf Trkoloji talebesi bilir diyorsunuz da. birinci snftaki, ilkokul birinci snftaki ocuk da ()'yi biliyor ama, siz ona itiraz ediyorsunuz; biz de ona itiraz ediyoruz o zaman, hadi bakalm. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bakn, o dediimi ben dil bilimci... Hulki Cevizolu- Yani, o biliyor, bu biliyor diye olmaz, kantn soruyor size Sayn Miran, syleyin. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, kantm, eski Trke'deki yazl ekli. Kktrke'de "" yazlmaz "eb" eklinde yazlr. Kzm Miran- Hayr efendim, ne kadar misal gsteririm "" diye yazlr. Btn Orta Asya yaztlar "" ile dolu, "eb" de var, o da var, ayr manada. Hulki Cevizolu- Haluk Tarcan'a soralm. yi geceler Sayn Tarcan. (Telefon Konuu) Haluk Tarcan (ntrk Aratrmacs, Halkbilimci-Etnolog, Yazar)-Efendim, iyi geceler. Hulki Cevizolu- Buyurunuz. Haluk Tarcan- Sayn smail Doan ve sevgili profesrleri ok byk yanlglar iindedirler, nk bunlar Batnn dnya grn olduu gibi aksettirmektedirler. Batnn dnya grnde... Hulki Cevizolu- Efendim, o bir yaklam olabilir de, biz hangi tarafn gr olursa olsun kant aryoruz. O kant verirse Batnnki dorudur, vermezse tekininki dorudur, kant versin yeter ki. Buyurun. Haluk Tarcan- Efendim, o zaman u noktaya geliyorum: Ben Kzm Miran' renmek iin drt sene altm. Elimde 400 adet de yazt vard, nce oturdum bunlarn transkripsiyonlarn yaptm, teker teker inceledim, ondan sonra Kzm Miran hakknda mspet olan fikrim ortaya kt. Sanyorum Sayn smail Doan bu yaztlardan hibirini incelemi deildir. Kzm Miran'la da tartabilmesi iin bu yaztlar teker teker okumu ve bilmi olmas gerekir ve bunun yannda da Trke bilmesi gerekir. Hulki Cevizolu- Ama tartmay o tarzda gtrmeyelim. Bakn, Sayn Doan yle yapnca ona da itiraz ediyorum. Siz de bilimsel olarak sylediklerine itiraz edin, deyin ki Kzm hoca bunu sylyor, Sayn smail Doan yle sylyor, uras yanltr deyin, bize rnekle syleyin.

Haluk Tarcan- O zaman ben size undan bahsedeyim sadece: lgenta Maarasnn 16 binde olduu D... Arkeoloji dergisinde ben bizzat okudum Fransa'da. Franszlar da bunu kabul etmilerdir. C-14'le, karbon 14'le tespit edilmi olan yaztlara itiraz etmenin imkn yoktur. Bilhassa bir doentin buna itiraz etmesi, kusura bakmasn, ok samadr. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sayn Haluk Bey.

220 Haluk Tarcan- Buyurun. Yrd.Do.Dr. smail Doan- "ntrk Tarihi" adl kitabnz ben gayet iyi biliyorum. Trabzon'dan ta Fransa'y telefonla arayarak, saygdeer Hocam, "bunun arkasnda bir bibliyografya yok, bilimsel almalardaki eserlerde bibliyografya olmas" lzm diye sormutuk, hatrlyor musunuz bilmiyorum. Haluk Tarcan- Evet. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bilimsel almalarda kaynaklar olmaz m? Sizin kaynaklarnz yok. Hangi metotla alyorsunuz, syler misiniz? Hulki Cevizolu- "Ben okudum" diyor, kaynak kendisi, "ben okudum" diyor. Haluk Tarcan- Bir dakika efendim. Kaynaklarn hepsi vard, fakat yaynevi, birka sayfadan iktisat etmek zere benim vermi olduum kaynaklar basmad. Bu mnasebetle bu kitabn yeniden satlmasna mani olmu bulunuyorum, anlatabildim mi? Ayrca, kitabn iinde de pek ok kaynak satrlar iinde mevcuttur. Yalnz unu bildirmek isterim Sayn Doent'e: Kendisinin titri doent ise, benim titrim niversite profesrnn stndedir, onun iin amatrlkten ltfen bahsetmesin. Benim girmi olduum ... National De La Rochelle Scientifiqe'e, sahip olduu bilgiyle asla giremez, bunu da ifade etmek isterim. Yrd.Do.Dr. smail Doan- imdi Sayn Tarcan, sizin girdiiniz niversiteye giremem. Fakat, sizin yazm olduunuz kitaplar, biliyorsunuz, Tarih Kurumu'nda, "bunlar gzel hikye olur, bilim kurgu roman olur" deniyor. Bunlarda da izlediiniz metotlar kaynak gsteriliyor. Tarih deerleri saptrdnz, gerek metinleri saptrdnz iin bunlar gereke gsteriliyor; buna ne dersiniz? Haluk Tarcan- Hangilerini saptrdm efendim? Hangilerini saptrdm ispat edebilir misiniz? Hepsinin kaynaklar vardr, hepsi belgelere dayanmtr. Fakat, sizler Batnn dnya grnde devam ediyorsunuz, bu mnasebetle iinize gelmeyen tarihleri saptrma olarak ey ediyorsunuz. Hibirinin aksini ispat edemezsiniz. Hepsinin belgeleri, hepsinin kaynaklar vardr, sylediiniz sadece dedikodudur. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, ben Batl ilim adamlarn ilim adam olarak takdir ederim, ama bir Bat fenomeni de yoktur bizde. Yani bakn, alacanz Fransz kaynaklarn siz ey gsteriyorsunuz, 16 bin yl diye gsteriyorsunuz, esas alyorsunuz, niye o zaman Batya inanyorsunuz? inize geldii zaman Batya inanp iinize geldii zaman inanmamak m lzm? Evet, Batl, Trk Milleti'nin barbar olduunu syler, Trk Milleti'nin birok kaynaklarn yanltr, haklsnz. Trk Milleti'nin kltr hususunda, Trk Milleti'nin birok eseri hususunda sizlerle hemfikirim. Batl veya baka bilimadamlaryla bu konularda her trl eyi tartrz. Ama. bizim kendi elimizdeki dnemleri bilimsel metotlarn dnda deerlendirmeye alrsanz o zaman Batl'lar size glerler, "Sizin bu kullanm olduunuz kstaslar bilimsel kstas deil" derler. Nitekim, Sayn Miran'n, siz ahsnzn ve dier buna benzer almalarn da dm olduu durum budur. zlemi olduunuz metot bilimsel metotlarn dna . K zaman komik duruma dyorsunuz. Bu sefer gerek gsterdiiniz

221

deerler, gerek deerler gme gidiyor. Trk kltrnn byk almalarla tespit edildii deerleri de harcyorsunuz. Haluk Tarcan- Aniadm beyefendi, kesin lfnz da bouna zaman kaybetmeyelim; bir dakika dinleyin. Ben de size diyorum ki, benim kitabmda hepsinin belgeleri vardr, hepsinin kaynaklar vardr. Bilimden bahsediyor iseniz, bunu Kzm Bey'e yaptnz gibi

bana da ayn ekilde yapmayn, sadece itiraz ediyorsunuz, fakat ispat edemiyorsunuz Beyefendi. spat istiyoruz sizden; anlatabildim mi? Eer Trk Tarih Kurumu'ndaki dostlarnz yahut profesrleriniz sistemimize kar geliyorlarsa, hibiri kitaba itiraz edememitir, yazl olarak cevap vermemilerdir. nk kendilerinden belge istiyorum, ispat ediyorum. Profesrlerinizin hibiri hibir ekilde yazl cevap vermemitir, sizin de cevap veremediiniz gibi. spat bekliyoruz efendim. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, kitabn banda gstermi olduunuz resmi ilk kez... Haluk Tarcan- spat bekliyoruz efendim, ispat. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Daha kitabndan bandan ispat edelim efendim. Haluk Tarcan- spat etseydiniz efendim imdiye kadar. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Msaade eder misiniz? Kitabnzn banda koymu olduunuz resim, Sayn Miran tarafndan tespit edilmi, bulunmu diyorsunuz. Haluk Tarcan- Evet. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Ondan yllarca evvel Kazak Trkolog Amandelov yaynlad bunu, onu grmediniz mi? Haluk Tarcan- Olabilir, bu ntrk gereini deitirecek bir mesele deil. Kzm Miran- Ondan evvel Sovyetler zamannda bir Rus kadn yaynlad, benim kitaplarmda var bu. Yrd.Do.Dr. smaiLDoan- Ee, nasl siz kefediyorsunuz bunu? Kzm Miran- Ya, kefettim diyen kim? Niye siz kendi kafanzdaki olmaz szleri bana ey yapyorsunuz? Ben kefettim dedim mi? Demediim eyleri nasl bana byle yklyorsunuz? Hulki Cevizolu- Ama onu Hal u k Tarcan sylyor, Hal u k Tarcan'a syleyeceksiniz. Kzm Beyle Hal u k Tarcan bire-bir ayn eyi savunuyor anlamna gelmez b u. Orada itiraznz varsa Sayn Tarcan'a sorun, ama Kzm Bey'e baka ey sorun. Kzm Miran- Ben kefetmedim ki. Ben bu kitaplardan aldm teker teker yazyorum. Sonra siz, bu "Amangolog" bilmem ne; hayr, o deil, ilk nce Rus kadn neretti bunu, Kazak limler Akademisinde alan bir Hanm. Hulki Cevizolu- Tamam, siz bunu syledikten sonra zaten Sayn Doan'n syleyecek bir eyi yok. Ben yapmadm diyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Ama, bunlar da biz tespit ettik deniyor efendim.

222

Hulki Cevizolu- Bunu syleyen Haluk Tarcan. Haluk Tarcan- Efendim, bir ey daha syleyeceim Puthark hakknda. Hulki Cevizolu- Ne hakknda?.. Haluk Tarcan- Yani runik yazlar hakknda. Bugn Iskandinavlar runik yazlarn kkenini Dinyeper (Eski Trke ad, Ozu Nehri -Ozu giz- ) blgesinde aramaktadrlar, Dinyeper blgesinde Bir-Oy Bil Devleti vardr ya da Val Camonica'da talyan Alplerinde aramaktadrlar. taiyan Alplerinde de ntrke yaz vardr, hepsi Kzm Miran tarafndan okunmutur. Yani u gsteriyor ki, Iskandinavlar runik yazy icat etmi deildirler, bu dardan gelmitir. Bunu da Sayn smail Doan bilmelidir. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sayn Tarcan, skoya'daki, Norve ve zlanda'daki yazlar, sko dilinde, zlanda dilinde okunuyor birou. Kzm Miran- Hayr efendim, burada yalan sylyorsunuz. Okunduunu gsterin bana, yalan sylyorsunuz. Hulki Cevizolu- Okunmuyor mu Hocam? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Literatr var. Kzm Miran- Yalan sylyorsunuz, literatr var deyip gemek mmkn deil. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Okunmamtr. Hulki Cevizolu- Bakn, Sayn da okunmamtr diyor. Kzm Miran- Okunmamtr. Nasl byle aznza geldii gibi konuuyorsunuz?

Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, ltfen. Azna geldii konuan ben deilim. Burada Puthark Yazt... Hulki Cevizolu- Ama ite lmiye da "Okunmamtr" diyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Putrak Yaztlar efendim, sve ve Norve'tekiler. Kzm Miran- Okunmamtr. Yrd.Do.Dr. smail Doan- sve ve Norve'teki Puthark Yaztlar. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Oradaki yazlar imdi tekrar ey etmek istiyorlar, anlalmyor, okunmu ama. anlalmamtr. Hulki Cevizolu- Okunmamtr diyor. Kzm Miran- Okunmamtr. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Onun iin imdi msaade alyorlar, gidip bizimkiler... Hulki Cevizolu- imdi bakn, Muazzez Hanm bu konuda bir otorite, "evet" diyorsa, u andaki bilgilere gre, dnya bilimine gre "eveftir, "hayr" diyorsa "hayr"dr. "Okunmamtr" diyor. Sayn Sayn Miran'a da itiraz ederse, u andaki bilgilere gre hayr anlamna gelir, nk bu konuda tartmasz bir otorite. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, Turgay Kl'n bir yaklam var, izliyorsa ltfen arasn. Hulki Cevizolu- Efendim, Turgay Kl'n nedir grevi? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Puthark Yazsn okuyanlardan bir tanesi.

223 Kzm Miran- Okumamtr o da. Biliyorum, ben de tanyorum Antalyal Turgay Beyi. Hulki Cevizolu- skandinavlar okudu diyor. Kzm Miran- Yazlar benim elimde, hibir ey okumamtr. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Beyefendi, u anda 3500 tane yazt var. Kzm Miran- Atyorsunuz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bu yaztlardan yaklak 16-17 tanesi, 16 karakterli yaztlar okunmamtr. Onlarn haricindeki dierleri sve dilinde, zlanda dilinde, Norve dilinde okundu. Kzm Miran- Hayr efendim, bir tek yazt yoktur sve dilinde okunan. Ve Turgay okumamtr tek bir yazt. O Turgay' ben tanyorum. Hulki Cevizolu- Neyse, Turgay Beyi kartrmayalm da, Muazzez Hanm diyor ki, Hocamz... Prof.Dr. Muazzez lmiye - Efendim, ben eyle konutum, Trk Kltr Aratrmalar Vakf Bakanyla konutum birka gn nce zellikle ve o syledi, dedi "Bunlar okunmad. Bunlarn okunmasn temin iin tekrar biz izin almak iin urayoruz" dedi. Hulki Cevizolu- Peki. Sayn Tarcan'a ok teekkr ediyorum... Haluk Tarcan- Efendim, bir dakika, bir ey daha syleyeceim bu okunma konusunda. Lidya Yazsnn da okunduundan bahsediyorlar. Hlbuki, okunmu olan metinlere baktm ben, kesik kesik birtakm kelimeler. "Kral, iin, bunun yannda, nk, hatta", bu cinsten kelimeleri uydurma olarak okumulardr ve okunduunu iddia ediyorlar. Btn bu dillerin okunmas iin, her eyden nce ntrke'nin bilinmesi gerekmektedir efendim, btn dillerin kayna budur. Yrd.Do.Dr. smail Doan- sve'teki metinleri okumak iin de mi efendim, zlanda'daki metinleri okumak iin de mi? Hulki Cevizolu- Peki, ok teekkr ediyorum, iyi geceler Sayn Tarcan. Kzm Miran- Niye sve dili oluyor, unu ilm olarak syleyin, niye sve dili oluyor sve'teki bu yaz? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sayn Miran, onlarn kullandklar yaz Kktrk Yazs, amenna. Ama... Kzm Miran- Hem amenna diyorsunuz, hem svee bilmesi lzm. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, alfabenin Trk Yazs olmas metinin de Trke olmasna delil deildir ki. Kzm Miran- Peki, svee olmasna delil midir?

Yrd.Do.Dr. smail Doan- Okunuyor bunlar ama. Kzm Miran- Kim diyor, bu sve dili diyor? Yrd.Do.Dr. smail Doan- sve Tarih Aratrmalar Enstits'nn yzlerce yayn var. Kzm Miran- Hayr efendim, hibir ey yok. Hulki Cevizolu- Sayn 'n itiraz var galiba.

224 Kzm Miran- Siz bana bir tane gsterin, isvee okunan bir tek yaz gsterin bakaym. Gsteremiyorsanz susmanz lzm. Hulki Cevizolu- Hocam, bir saniye. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Beyefendi, sve Tarih Aratrmalar Enstits'nn yzlerce yayn var. Hulki Cevizolu- Sayn Doan, bir saniye. Kzm Miran- Yzlerce yayn var, binlerce yayn var, fakat sizin sylediiniz ey yok orada. Bu kadar iftirayla bir konuma olur mu ya? Hulki Cevizolu- Aranzda bir Hanm Hocamz var; buyurun. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Ben okunmadn, onlarn anlalmadn ey ediyorum. Efendim, bakn, Smer yazlar yahut da bizim ivi yazlarn okurken, birok mnkaalar oluyor vakti zamannda, ite yle, byle. Nihayet yle bir ey yapyorlar: Bir metni birka eye, okudum diyenlere veriyorlar kapal zarf iinde, "hadi bakalm okuyun, tercme edin, gnderin." Ve bunlarn hepsi okuyor, neticede birbirine gayet yakn olarak tercme edildii anlalyor, bundan sonra bu ilim douyor. imdi Beyefendi "ben tercme ettim" diyor. Eer dierleri ayn eyde tercme ederlerse o zaman bu dil oldu demektir. Ama, onlar tercme etmezse yahut da baka bir ey sylyor, o i yapamaz, olmaz diye ey ederlerse, o zaman i kalr. Hulki Cevizolu- Anladm, peki. Sayn Suat lhan var hattmzda; iyi geceler Sayn Suat lhan. (Telefon Konuu) Suat lhan (E.Korgeneral, Aratrmac-Yazar)- yi geceler; teekkr ederim. SUAT LHAN: "TRK OLMAK ZORDUR" Hulki Cevizolu- Buyurunuz, sizin de grlerinizi rica ediyorum. E.Korg.Suat lhan- Eksik olmayn, teekkr ederim. Ben bir dilci deilim, fakat Atatrk Kltr Dil Tarih Yksek Kurumu'nun kurulu aamasnda bu konularn zerinde alm ve gndeme getirme sorumluluu tam birisi olarak konuacam. Etrskler konusunda Adile Ayda Hanmn bir kitab vardr. Bir de, Muhterem Doentimiz Doan Bey "Trlerin ana yurdu dahi belli deil" dedi. Bundan iki ay evvel, kendisinin zikrettii, hepimizin saygyla andmz Hasan Eren'in, Trk Dil Kurumu'nun dergisinde Trkler'in ana yurdu konusunda ok kapsaml bir makalesi kt. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, ben tartmalar konusunda dedim, belli deil demedim. Bunlar tartlyor ve eitli teoriler var. Orta Asya m, Altay'n kenar m, Altay en kenarda m, Kafkasya m, Yakn Dou mu gibi tartmalar var dedim ben, belli deil demedim efendim. E.Korg.Suat lhan- Evet, o makalede aa yukar sorun zlmtr byk lde. imdi ben baka bir noktaya deineceim.

225 Btn bu tartmalarn gndeme gelmesinin sebebi, konunun uygun zeminlerde aratrlmam olmasdr, konu uygun zeminlerde aratrlmad. Atatrk, bilindii gibi bir devrimciydi ve kurduu devrimi bir ulus devlete dayandryordu, o ulus devletin kkenleri istikametinde de almalar yrtmtr.

Nitekim konunun Smerlere kadar gtrlmesi, daha 1936 Trk Dili Kurumu Kongresinde tartlm, Fransz Smerolog Hiler Barenton ve dier birok yabanc Smerler'in Trklkleri, daha dorusu Smer dilinin Trke'yle ilgisi konusunda net bilgiler ortaya konmutur. Bir bilimci buna n ayak olabilir, fakat bundan sonra esas sorun akademiktir. niversitelerimiz ve akademik kurulularmz, bu arada Atatrk Yksek Kurumu konuyu mutlaka ele almaldr. Muhterem Hocamz Kzm Miran Bey, tay byk lde ykseltmitir ve ok cidd dayanaklar da olan birtakm tezler ortaya koymaktadr. Bu tezlerin ariz amik, etraflca mutlaka bilimsel evrelerde oturulup aratrlmas lzm. Ama bir aratrma, hatta bir kurumun aratrmas dahi yetmez. Oradan menfi kabilir, mspet kabilir; bu yeni bulunan belgelerle devaml gelitirilmesi ve devaml zerinde durulmas lzm. Bugn Smer dili hakknda dahi henz aklarmz var, henz tartma devam etmektedir. Bu konuda mutlaka devam edecek tartmalar olacaktr. Gerekten Kzm Miran Bey tay ok ykseltmitir. Bu, ok gzel iddialardr ve Trklk asndan heyecanla karlanmas gereken ve mutlaka mspet adan yaklalmas gereken bir iddiadr. Yani, buna balangtan itibaren menfi bakmak ok yanltr. Mspet istikametten yaklamak ve Hocamzn btn mrn verdii bu almay mutlaka iyi deerlendirmek lzm. Hulki Cevizolu- Bir ey sormak istiyorum size Sayn lhan. Daha nce bu konu uygun zeminlerde tartlmamtr dediniz; doru, onu daha nceki programlarmzda da vurguladk. Yaklak 30 yl nce Sayn Kzm Miran bu zmlemeleri, okumalar yaptn sylyor, 220 yldr okunamayan Etrsk Yazsn okuduunu sylyor. imdi diyelim ki bunlar yanl, ama bir iddiadr, bir aratrmacnn, hayatn bu ie vermi bir atrmacnn iddiasdr diye varsayalm en kt ihtimalle; bunlarn tartlmas gerekmez mi? Sayn Tarcan'n da az nce vurgulad gibi, Trkiye'deki sizin de ilgili olduunuz kurumlar bunlar aratrmam. Defalarca tekrar etmek zorunda kalyoruz, daha da ok belki tekrar edeceiz; "big bang", byk patlama diye bir teori var dnya zerinde evrenin yaratlyla ilgili. imdi bu da kantlanmam, ama kantlanmasa dahi bu tartlyor. Einstein'n syledikleri baz eyler de tartlmam; bugn Einstein'n sylediklerini Stephen Havvking'in ykt ya da ykaca iddia ediliyor. Yani, bilimde her ey belli bir sre iin geerli. Niye Kzm Miran'n syledikleri, en kt ihtimalle yanl bile olsa, bunun karsnda Sayn Kzm Miran'; daha halk diliyle syleyelim, susturmak iin bilimsel bir kant ortaya kmyor da Kzm Miran' hi grmeme yoluna gidiliyor? Sizin daha nce altnz kurumlar niye buna sahip kmad? Trk Dil Kurumu niin sahip kmad? Hadi, u anda Temmuz aynn

226 scaklarndayz, bir rehavet var Trk insannda, gnelenmeye alyor deniz kenarnda ama, 30 yldr da rehavet mi vard bu lkenin zerinde? Bilim dnyasnn ii, olan tekrar etmek, Batlnn ya da doulunun bize sylediini srekli papaan gibi tekrar etmek midir? Bilim kurulularnn, niversitelerin, aratrma kurulularnn, enstitlerinin grevi, olan tekrar etmek midir? Bir akademisyenin, doktor, doent olabilmesi iin, bugne kadar kabul edilen kitaptakileri tekrar ederek bir tez yazmas mdr? Niin yeni eylere ufuk almaz? Ayn eyleri Trkiye'nin byk ounluunun rnek ald Atatrk sylemi, ama Atatrk'n szlerine de kulak tkanm. imdi nedir bu vurdum duymazln nedeni Trkiye'de sizce? E.Korg.Suat lhan- Efendim, teekkr ederim. imdi mesele biraz daha geni Sayn Cevizolu. Benim bir szm vardr, Trk olmak zordur, Trk olmak her cepheden zordur. Dnn... Hulki CevizoluTrkiye'de yaamak daha zor galiba, Trk olmak deil de. E.Korg.Suat lhan- Hayr, bakn, ben rnek vereceim. imdi bir ngiliz dilcisinin renecei, bilmesi lzm gelen, almas lzm gelen ok alan yoktur. Fakat bir Trk dilcisinin almas lzmgelen o kadar geni bir alan vardr ki, Trk Dil Kurumu'nun yapaca o kadar ok i var ki, Atatrk Kltr Merkezi'nin yapaca o kadar ok i var ki.

Bu kurum kurulduu zaman, mesel her sene bir uluslararas kongre yaplmtr. Atatrk Kltr Merkezi'nin ilk kongresi Seluk ncesi Trk kltr konusunda yaplmtr; o dnemin bni Trk Harizmi, Farabi, Beyruni ve bni Sina gibi Trk asll bilimadamlarnn tantlmas iin yaplmtr. Bunun gibi tantlmas gereken bir yn sadece bilim adaml vardr. Ve Trk dilinin zerinde allmas lzm gelen o kadar ok sorun vardr ki, daha grameri bile doru drst tespit edilmemi vaziyettedir, iml klavuzu zerindeki almalar yeni sonulanmtr baz alanlarda. Hulki Cevizolu- Ama o bizim kendi iimizdeki konular Sayn lhan. Sayn Miran'n syledii, sizin de vurguladnz gibi. "tay ok ykseltmitir" dediniz, ok cidd konu, yani bunlarn ncelii yok mudur? E.Korg.Suat lhan- Vardr. Tabi bu bir para da o kurumlarn ncelik tespitinde belki hata yapm olmalardr. Hulki Cevizolu- Ayrca, o kurumlarn grevi olmamal bu Trkiye'de. niversite saymzn okluuyla vnen bir lkeyiz biz, bu niversiteler niin bunlar aratrmaz? Yani dediim gibi, ok rnek verebilirim, "big bang" teorisi de kantlanmam ama herkes onun peinde, niversitelerde ilgili fakltelerde tekrarlana tekrarlana aktarlyor. Yani onlarla grevli bilim insanlar var da bu konularla ilgili aratracak, reddedecek veya kabul edecek bilim insanlar niin bulunmuyor? Merakm o. Sadece Trk Dil Kurumu'nun meselesi deil bu. E.Korg.Suat lhan- ok haklsnz. Yani, bizim niversitelerimiz bir para aratrma fakiridir. Gerekten Trk Dil Kurumu'nun yapaca ok iier arasnda buna ncelik verilmemesi eletirilmelidir. Ama, o vermemise niversitelerimizin, Kzm Hoca'nn gndeme getirmi olduu bu tartmay mutlaka, en azndan bir doktora tezi vesaire eklinde, birka doktora tezi eklinde aratrmaya tbi tutabilirdi. Bunlar zor eyler deil. Bir bilim

227 uygulama kolu yapmak suretiyle bunlar takip edebilirdi ve hepimizin eetirdii, niversitelerimizin bilgi vermenin dnda aratrma fonksiyonunun zerinde ok durmam olmasdr. Bu da o eksiklerimizden bir tanesidir. Hulki Cevizolu- Eletirileri biraz da hem medyaya, hem de politikaclara getirelim. (...) Buyurun Sayn . Prof.Dr. Muazzez lmiye - Ben bu iki kitab gnderdim bu eye. Hulki Cevizolu- Hangisi, Orta Dou Uygarlk m?.. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Hayr hayr, Haluk Tarcan'n bir kitabyla... Hulki Cevizolu- Hal u k Tarcan'n ntrk Tarihi kitabn ne yaptnz? Prof.Dr. Muazzez lmiye - Bir de Selhi Diker'in kitab... Hulki Cevizolu- Selhi Diker Bey'in kitabnn ad da, Trk Dilinin Be Bin Yl adn tayor. Ne yaptnz bunlar? Prof.Dr. Muazzez lmiye - kisini birden ben evvel Kltr Bakanl'na gnderdim, dedim bu kitaplar... Hulki Cevizolu- Gr m istediniz? Prof.Dr. Muazzez lmiye - Dedim ki, bu kitaplar ok nemli, bunlarn bir heyet tarafndan aratrlmas ve allmas lzm dedim. Hulki Cevizolu- Siz Smer bilginisiniz, Smerologsunuz ama, ona ramen bu konularda ilgilendiniz. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Evet ilgilendim ve yazdm. Ondan sonra Kltr Bakanl bunu eye vermi, Trk Dil Kurumu'na... Hulki Cevizolu- Ne cevap geldi size? TRK DL KURUMU'NUN YAKLAIMI! Prof.Dr. Muazzez lmiye - Dil Kurumu'ndan bana cevap geliyor; "Selhi Diker ile Haluk Tarcan'n eserleri bilim dnyasnda bugne kadar yerlemi bilgi ve fikirlerin tamamen dnda birtakm iddialar zerine kurulmutur..." Hulki Cevizolu- Olabilir, bilim yle olur. Prof.Dr. Muazzez lmiye - "Elbette her aratrc yeni ve farkl iddialar ileri srmeye, bunlar kantlamaya hakk vardr ve zaten bilim ilerleme de bu yolda olur. Ancak, tabi olan husus, bu iddialarn ve kantlarn bildiri veya yayn olarak bilim dnyasna sunulmas ve tepkilerin bilim dnyasndan beklenmesidir. eitli resm kurululara bavurarak gr istemek bilim evrelerinde allm bir yol deildir.

Yazarlar eserlerini ortaya koymulardr, bilim dnyasndan gelebilecek (belki de hi gelmeyecek) tepkileri beklemek zorundadrlar." Hulki Cevizolu- ok bilimsel olmu, "gelemeyecek tepkileri de beklemek zorundalar" diyor. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Evet, o da ayr, "gelemeyecek de" diyor. Hulki Cevizolu- Ama, bunu bir Batl yapsayd, acaba Trk Dil Kurumu'nun cevab byle mi olurdu?

228 Prof.Dr. Muazzez lmiye - Bilmiyorum. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Yalnz Sayn Cevizolu, bir eyi atlyoruz, bakn... Hulki Cevizolu- Nedir o? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sanki niversitelerimiz tamamen bu ii kapatm, Trk Dil Kurumu veya Tarih Kurumu hibir ey yapmyormu gibi bir kanaat oluuyor burada. Bakn niversite... Hulki Cevizolu- Bu konuda yapmadn gryoruz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, Trkiyat Aratrma Enstits var stanbul'da, u anda Bakan Osman Fikri Sertkaya. Kendisinin dahi bu konuda yazm olduu birok kitab var, Kktrke zerinde... Hulki Cevizolu- Sayn Osman Fikri Sertkaya az sonra balanacak. Yrd.Do.Dr. smail Doan- nallah. Trkiyat Aratrma Enstits'nn yapm olduu birka kolegyum var, toplantlar var, Trk Dil Kurumu'nun yapt projeler var, Tarih Kurumu'nun yapt projeler var, bunlar yllarca sryor. Kzm Miran- Konuyla ilgisi yok bu szlerin, hi ilgisi yok. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Hangi konuyla ilgisi yok? Kzm Miran- Konutuumuz konularla ilgisi yok. Kongreler olacak, bilmem ne olacak, fakat, ortalkta sizin sylediiniz elle tutulur bu konuda... Hulki Cevizolu- Trk Dil Kurumu'nun verdii resm yaz burada. Kzm Miran- Resm yaz burada. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bu almalar, bilim d almalar olduu iin, tabi ki byle bir yaz oluyor. Hulki Cevizolu- Niye gre bilim d, neye gre bilim d? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, metotlar tamamen farkl. Kzm Miran- Gsteriniz o metotlar. Hulki Cevizolu- Yapmayn imdi, ben Kzm Miran'n yannda deilim ama, bunlar sylerken sanki Kzm Miran'n yanndaymm gibi alglanacam tarafnzdan. imdi sanki bir Galile olayyla kar karyayz. Yani, dnya dnyor... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Ziya zel, "Ben kanseri buldum" diyor... BR "ZYA ZEL" VAK'ASIYLA MI, "GALLEO" VAK'ASIYLA MI KARI KARIYAYIZ? Hulki Cevizolu- Tabi. Bir dakika, imdi Sayn Kzm Miran, bir Ziya zel vak'as m, yoksa Sayn Kzm Miran bir Galileo vak'as m? Yani, dnya dnyor diyen ve kimsenin kabul etmedii bir bilimadam durumunda m ya da bazlarna gre Ziya zel gibi "kanseri buldum" deyip de ite bulmayan bir insan m? Hangisi size gre, Ziya zel kategorisine mi koyuyorsunuz? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Hayr. Hulki Cevizolu- Ziya zel'e de ben buradan bir ey syleyemem, ona da bilimadamlar cevap verecektir, o tartld vaktiyle.

229 Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bakn, Sayn Miran, Etrskler'in zerindeki, Etrskler'e dikkat ekmesi gzel, amenna; bu nk daha evvel de yaplm, yzlerce yl. Hulki Cevizolu- "Dikkat eksin, bize braksn" diyorsunuz? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bize braksn deil, bu ii, yani okuma iini oturup almalar lzm, bu ii bilenler lzm.

Hulki Cevizolu- Niye tartmadnz bugne kadar? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, Sayn Miran, hibir toplantya, Trkoloji toplantlarna katlm deil. Bunlar Trkoloji toplantlaryla olur. lim sahas, bu tartmalar... Hulki Cevizolu- te Prof.Dr. Muazzez lmiye yazm, kendisine yle bir cevap gelebilirdi: Buyursun gelsin Kzm Miran Bey, Hal u k Tarcan Bey, tartalm diyebilirdi. Yrd.Do.Dr. smail Doan- imdi bakn, Trk Dilinin yaps var, kurallar var, birok eyi var. Kzm Miran- Bunu yalnz siz biliyorsunuz, baka kimse bilmiyor, deil mi? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bunlarn dnda siz izahat getirirseniz... Hulki Cevizolu- Ama, arrsnz tartrsnz, onlar bizi ilgilendirmez ki, biz sonuca bakyoruz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bunlarn dnda izahat getirirseniz tabi ki ciddye alnmaz. Bakn, Puthark Yaztlar, sve, Norve'teki yaztlar var, birok ey var... Hulki Cevizolu- Yok diyor, Sayn , Profesr yok diyor, okunmad diyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, sve ... Aratrmalar Enstits'ne internetten ltfen girin bakn, fazla bir eye gerek yok, yzlerce literatr var, okunmu yzlerce literatr var. Kzm Miran- Ben bir cevap vereyim mi urada? Hulki Cevizolu- Demek ki bizim hocalarmz cahil. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Estafurullah. Hulki Cevizolu- Ama, yle bir sonu kyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- sve ... Aratrmalar Enstits'ne girin itfen. internetten bakn, yzlerce... Hulki Cevizolu- Hocalarmz girip bakmamlar m buna? Prof.Dr. Muazzez lmiye - Bir dakika, Kzm Bey... Kzm Miran- Yzlerce kitap var diyor, yzlerce eser var diyor, o okundu diyor; bunlarn hepsi yalan. Yani, bunlar sz kapatmak iin yzlerce... Tabi ki Puthark 200 senedir var, herkes bir ey yazm, ngiliz'i yazm, ben okudum demi, sonradan tutmam; bilmem nesi yazm, Yahudisi alm, bu Yahudice demi, tutmam. Yaz var. Siz bana bir tek misal gsterin, svee'ye tercme edilmi bir Puthark tahtasnn hem Puthark Yazsyla orijinalini verin, hem svee'sini verin. Yok. Hulki Cevizolu- Peki versin. Sayn smail Doan da "bu konuda aratrmacym" diyor, hatta bize yazd yazda diyor ki, "tek kii benim" diyor Trkiye'de. Buyurun, rneini versin.

230

Kzm Miran- Verin, bir tane rnek verin Puthark hakknda. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, dediim u: Etrsk, Puthark, yani Trk Yazsnn deiik versiyonlar zerine altm... Kzm Miran- Bunlar anlatmayn bize, biz de biliyoruz bunlar. Yrd.Do.Dr. smail Doan- imdi bir rnek vereceim. Hulki Cevizolu- Verin, buyurun. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Gstereceim efendim msaade ederseniz. Hulki Cevizolu- lgili rnek. Yrd.Do.Dr. smail Doan- lgili rnek. Kzm MiranPuthark kim okumu? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bakn, unu yakn gsterebilir misiniz? (Belgeyi kameraya doru tutuyor) Hulki Cevizolu- Siz kaldrn yle. Yrd.Do.Dr. smail Doan- uray. Hulki Cevizolu- Anlatn bu arada da, buyurun anlatn. Yrd.Do.Dr. smail Doan- imdi bu, Vikinglerin Amerika'ya gidiini gsteren bir harita, 1599 tarihli bir harita. Burada satr Gktrk yazl eser var, ama yaz Gktrk Yazs, Trk Yazs, satr yaz var. Bu satr ierisinde iki tane Trke kelime var. Bu zlanda dilinde okunuyor, yaynlanyor, sve dilinde yaynlananlar var. imdi biz bunu, zlanda dilindeki metni, ben bu satr Trke okumaya kalkrsam, zlanda dilinde olan eseri, bunun Trk Yazs olduunu, Trk Yazsnn Vikingler tarafndan kullanld gereini bu sefer unutturmu olurum. Hulki Cevizolu- Ben onu sormadm size, yine baka bir ey anlatyorsunuz.

Yrd.Do.Dr. smail Doan- Onu da syleyeceim efendim. Hulki Cevizolu- Onu syleyin, soruma net cevap verin. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Putharkla ilgili mi diyorsunuz, Putharkla ilgili birka tane bibliyografya syleyeyim. Hulki Cevizolu- Daha sorumu anlamadysanz tartmayalm Sayn Doan. "rnek verin" diyor Kzm Bey size, "Veriyorum" diyorsunuz, baka bir ey anlatyorsunuz. Burada eer sizin yaptnz bilim buysa; "A" diyorum, siz A'nn cevabn vermiyorsunuz, bana ltfen sorduum sorularn cevabn verin. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet, Steven Johnson, yazn efendim, Steven Johnson... Kzm Miran- Kant sylemeyin, bana bir misal veremez misiniz, okudu. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Yazl literatr veriyorum ben size, ltfen. Kzm Miran- Okumu mu? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet, okumu. Kzm Miran- Okumuu siz mi veriyorsunuz? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet. Kzm Miran- Ltfen fotokopi karp bana versinler, greyim. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Kitap yaynlam, bunlarn hangi birisini vereyim ben size?

231

Kzm Miran- Nerede bakaym. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Buyurun. Hulki Cevizolu- Siz o kitaplar grdnz, incelediniz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Tabi efendim. Hulki Cevizolu- Okumular. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet, okunmu. Yzlerce bu, bir tane deil ki? Kzm Miran- Bunlar okumu mu, nerede tercmesi bunun, okunuu nerede? Hulki Cevizolu- Okumu diyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, kitap... Kzm Miran- Nerede, gsterin siz bu kitapta, nerede okunmu? Hulki Cevizolu- Dip not olarak alm galiba. Yrd.Do.Dr. smail Doan- La havle vela kuvvete... Kzm Miran- Dip not olarak m alm? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Dip not efendim. Kzm Miran- Yok demek ki, okunmam. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Kaynak veriyorum ben size Kzm Bey, ltfen... Kzm Miran- Kaynak verin, bir tek metin verin diyorum. Hulki Cevizolu- Muazzez hocam bir ey sylyor. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Peki, madem bu kayna aldnz, bu metnin okunuunu niye almadnz? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim. sve dilinde. Ben niye alaym, bizim sahamzla ilgili deil ki. Hulki Cevizolu- Yapmayn; demin ''metodoloji metodoloji'' diyordunuz, Hocamz Profesr "Niye almadnz?" diyor. "Benim iim deil" diyorsunuz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bakn Hulki Bey. buraya aldklarm neler biliyor musunuz? Okunmam 13-14 tane metin var. bunlar 16 karakterle yazlm. Ama. 26 karakterle yazlanlar okunuyor, bunlar sve, Norve dilinde. Yaynlananlardan bir tanesi Steven Johnson'un... Kzm Miran- Yani Trke deil. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Trke deil onlar, ama 16 tanesi okunmam, bunlar tartmal. Ama yaz Trk Yazs, Puthark Yazs, yaz Trk Yazs. Kzm Miran- Trk Yazs Trke deil. svee. svee okunuunu versin diyoruz, onu da veremiyor. Ne sylediiniz anlalmyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sayn Miran. u anda Latin Yazsn kullanyorsunuz, siz Latince mi yazyorsunuz? Kzm Miran- Efendim? Yrd.Do.Dr. smail Doan- u anda kullandnz yaz Latin Yazs, Latince mi yazyorsunuz?

Kzm Miran- Hayr, Trke okuyor herkes. Ama siz "svee'yi, okunuyor bunlar, okumular" diyorsunuz, bu metni istiyorum ben. svee diline bakmyorum ben, Danimarka dilinde okumularsa onu verin, svee

232 okumularsa onu verin. Yok ki byle bir ey, yok, ayn eyleri anlatp duruyorsunuz. Hulki Cevizolu- Sayn Kzm Miran bu verdiiniz kayna kabul etmiyor, Sayn Muazzez lmiye da kabul etmiyor, bir ey soruyor. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Hayr, ben imdi yle diyorum: Bunun svee olduu kat'i olarak kantlanm m? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet efendim, kat'i olarak sve ve Norve dilinde; 3500 ta deiik dillerde yazlm, bunlardan 16 tanesi okunamyor, 16 karakterli olanlar. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Size gre bir tanesi okunmu, 16 tanesi okunmam. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim yle bakn, msaade eder misiniz; 3500 tane ta var, bu talarn birou sve ...'sinde okunmu ve yaynlanm. Hulki Cevizolu- Siz bunu neye dayanarak sylyorsunuz? Hulki Cevizolu- Efendim, elimdeki sve kaynaklarna dayanyorum. Hulki Cevizolu- O kaynan kendisine baktnz yle mi? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Tabi efendim, bakmaz mym? Hulki Cevizolu- Peki. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bakn, Puthark Yazs iki karakterlidir; bir 26 karakterli, bir 16 karakterli. Hulki Cevizolu- "Milt'tan nce" mi dediniz? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Hayr efendim, Puthark Yazs Milt'tan Sonra 17'nci yzyl, ok yeni bunlar. Birisi 26 karakterli, birisi 16 karakterlidir. 16 karakterli 12-13 tane metni var, ben oraya koymuum. Bunlar Sayn Turgay Krm okuduunu sylyor, sayg duyuyorum, onun okuduunu sylediklerini ben buraya koydum. Hulki Cevizolu- Sayn Turgay Krm okuduunu sylyor, sayg duyuyorsunuz da, Sayn Kzm Miran okuduunu sylyor, sayg duymuyorsunuz, bu neden? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, hayr, estafurullah. Sayn Miran'n da... Kzm Miran- Turgay Krm, kendisi okudum demiyor. O diyor ki, onun iddias u, internette var bu, ap okuyabilirsin, diyor ki o. "Ben bunlarn Trke harfler olduunu tespit ettim" diyor. Bak bir Orhun Yazsna, bak sve Yazsna diyor, bunlar birbirine benziyor, ayn alfabe diyor. Ama demiyor ki o... Yrd.Do.Dr. smail Doan- imdi Sayn Miran, bu ii bir tek siz mi?.. Kzm Miran- Efendim, bunu ben okudum, bunlar ben okudum. Hulki Cevizolu- Bakn, "Sayn Miran, sadece siz mi biliyorsunuz" diyorsunuz da, bana yazdnz yazda da sadece siz biliyormusunuz. Yani bunu bir kii bilecek, bu posta, bu makama bir kii oturacak, onun Kavgasn m yapyorsunuz? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Deil... Hulki Cevizolu- Ama bakn, bana yazdnz yazda diyorsunuz ki... Yrd.Do.Dr. smail Doan- alanlardan birisiyim diyorum efendim.

233 Hulki Cevizolu- Okuyorum aynen. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet. Hulki Cevizolu- (smail Doan'n progam ncesi kendisine gnderdii yazy okuyor) "Bu iddia edilen konularda da Trkiye'de dorudan alan neredeyse tek kii olmam sebebiyle ahsma sz hakk tannmasn istiyorum." Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet. Hulki Cevizolu- "Neredeyse tek kiiyim" diyorsunuz, imdi Sayn Miran' tek kii olmakla eletiriyorsunuz, kendiniz bana "tek kiiyim" diyorsunuz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Hayr, kabul etmiyor onun iin, yani baka kimseyi kabul etmiyor. Hulki Cevizolu- Peki, Sayn Suat lhan...

Yrd.Do.Dr. smail Doan- Siz sve dilindeki metinleri Trke diye kabul ederseniz, kimse kabul etmez onu. Hulki Cevizolu- Sayn Suat lhan'a dnelim, son szlerini alalm Sayn Paamzn. Buyurun Sayn lhan. "BTN BLM TARH DER" E.Korg.Suat lhan- ok teekkr ederim. Bu konu gerekten akademik bir konu. Sadece bu konu iin enstitler kurulmas gerekir zannediyorum. Yani, Trk Dil Kurumu'nun bnyesinde ayr enstitler bu konulara ynelmelidir enstit ve sorun yle zlmelidir. Sempozyumlarda gndeme getirilip tartlmaldr ki bir neticeye varlsn. Ama, yine de kesin neticeye varlmayacaktr, gn gn gelimeler birbirini devam edecektir. Bugn zlmesi gereken ok nemli sorunlar var. Bu konularla ilgili bir eski ordinarys profesr anmak isterim. Ordinarys Profesr Aydn Sayh'nn da bu Smerlerle ve Trk kltr ve diliyle ilgili ok gzel yaynlar var, onun da gndeme gelmesi ok iyi olurdu zannediyorum. Teekkr ediyorum size ben. Hulki Cevizolu- Bu arada bir ey daha sormak istiyorum, ama nce bir notu syleyeceim. Einstein'n bir szn hatrlatmak istiyorum, "Bir n yargy ortadan kaldrmak atomu paralamaktan ok daha zor" demiti, yrekten katlyorum bu bilimsel tartmalar grdke. stelik depremler yaand zaman Trkiye'de, deprem uzmanlarnn, jeologlarn, sismologlarn, bu alanda her trl aratrmacnn henz kantlanmayan almalarn hem televizyonlar, hem yazl basn tartt, hem bilim dnyas, niversiteler bu almalara yer verdi, kitap yazd ama, bir jeologun deprem konusundaki, fay hatt konusundaki iddiasna dier profesr kar kt. Yani onlar da kabul edilmemi, onlar da kesinlememi ama, bunlara dnyann paras aktld. Niye? Deprem bamza geldii iin. 3u da belki kltrel bir deprem. Atatrk'ten rnek verdiniz, Atatrk devrimciydi dediniz, devrim bir yerde deprem demektir. unu sormak

23istiyorum son olarak: Eer Sayn Kzm Miran'n bu iddialar kantlanr, dahas kabul edilirse, bunun bugnk dnyada stratejik anlam nedir size gre? E.Korg.Suat lhan- Evet, bu btn btn bilim tarihini deitirir. Mesel demin szn ettiim Aydn Sayl uygarlk tarihini drt aama olarak belirlemitir: Birisi Mezopotamya ve Msr Uygarl. kincisi klsik a uygarl, Yunan Uygarl. ncs Trk slm Uygarl. Drdncs Avrupa Uygarl olarak saymtr. imdi bunlar kantlanrsa bu sralama bile deiecektir, yani bilim tarihi, uygarlk tarihi byk deiikliklere urayacaktr. Hulki Cevizolu- Bugne faydas nedir? Diyelim ki deiiklie urad ve Latinler deil de uygarln kkeninde Trkler olduunu herkes kabul etti, bunun bugnk Trkiye'ye ne faydas var, var m faydas? E.Korg.Suat lhan- imdi bakn, bugnk Trk insannn ierisinde mutlaka imparatorluk vatandann ruhu az veya ok yaamaktadr, onun izlerini yaamaktadr, yani daha bonkrdr vesaire, o izleri yaamaktadr. Byle bir uygarlktan geldiimizin kantlanmas hlinde hi kimse Trkler'e artk barbar vesaire diyemeyecektir, en azndan bu ekildeki ithamlara muhatap olmayacaz. Ve Yunanllar'n bugn dnya zerindeki igal etmi olduklar yerin sebeplerinden bir tanesi, klsik a Uygarln temsil etmi olmalarndandr. Trkler eer onlardan daha nceki bir Uygarln temsilci olurlarsa, bu bir hem cazibe merkezi olacaktr, hem de Trk toplumu iin byk bir birikim olacaktr en azndan.

ADLE AYDA OLAYI Hulki Cevizolu- Peki, teekkr edeceim ama, sizi uurlamadan evvel Adile Ayda'nn, emekli eli rahmetli Adile Ayda'nn adndan da sz ettiniz. Onun

kzlarnn bana gnderdii, Sayn Glnur ok'un bana gnderdii iki kitab var; bir tanesi "Trkler lk Atalar" adn tayor. Burada rahmetli Adile Ayda, emekli eli, talya'da, Etrskler'in ana vatan olan talya'da diplomatlk yapm, daha sonra kontenjan senatr olmu, bu konularda yerinde aratrma yapm bir insan, kitaplar da var. Daha nce de deinmitik ama, Yunanistan'la ilgili bir sz var, diyor ki, "Tarihin afanda iki Trk devleti vardr (sayfa 202), bir tanesi Etrsklerdir, dieri Pelasklar'dr. Bu Pelask denilen millet, devlet, Yunanistan'a Yunanllar'dan bin yl nce gelip yerlemi ve orada hkimiyet srm olan bir devlettir" diyor. Yani, hangi bazen Rum Pontus oyunlar da gndeme geliyor Trkiye'de, yok efendim, "Trkiye'de Rum Pontus Devleti'ni canlandracaz" diyenler kyor. Bunu syleyenlerin galiba nce Yunanistan'n kkenine, Tarihi'ne bakmalar gerekiyor. Tabi, kimsenin bin yl nce, 10 bin yl nce olmu tarihe bakp da, "efendim, sizden nce bunlar yaad, biz yaadk" tartmasna girmesine gerek yok, ama bunun kltr dnyas, uygarlk dnyas asndan bir nemi

235 var. Yunanistan'da Yunanllar'dan evvel bir Trk devleti kurulmu. Bunun da. yani bu Latin Alfabesinin de bunlardan geldii ileri srlyor aratrmac Adile Ayda tarafndan. yi geceler; ok teekkr ederim. E.KORG. SUAT LHAN: "BLMADAMLARIMIZ GLERNN FARKINDA DEL" E.Korg.Suat lhan- Bir hususa temas edebilir miyim? Hulki CevizoluBuyurun. E.Korg.Suat lhan- imdi ben akademisyenlerle, niversitelilerle 10 sene beraber altm, unu tespit ettim: Bizim akademisyenlerimiz, niversite hocalarmz kendilerinin zannettiklerinden ok daha gller. Yani, yabanclarla falan karlatm, mukayese ettiim ortamlar oldu; gerekten ok daha gller, ama bu glerinin belki farknda deiller. Yalnz bir zaaflar var; akademisyen olmayanlarn almalarna kar n yargllar. Ve bu n yarglarn ykmal ve akademisyen olmayanlarn almalarna da olumlu cepheden yaklamay alkanlk hline getirmeleri lzm. Hulki Cevizolu- Bu bana biraz unu hatrlatt: Hani slmiyette ruhban snf yoktur, Hristiyanlkta ruhban snf var, papazlar var. Allahla insann arasna girer deniyor, Trkiye'de de acaba buna benzer byle bir tebih yapacamz anlay m var? E.Korg.Suat lhan- Evet, biraz yle. Hulki Cevizolu- Bilimde mutlaka bir bilimadam snf olacak. Bilim adamlarn bamzn tac tuttuumuzu sylememe hi gerek yok, yledir, ama bilimadamlar bir anlamda ruhban snf gibi "bilim bizim tekelimizdedir" iddiasnda m? Yani, akl mutlaka birilerine mi aittir, byle bir snr m vardr? E.Korg.Suat lhan- Evet, benim de sylemek istediim buydu. Hulki Cevizolu- Evet, bana sylettiniz. ok teekkr ederim. E.Korg.Suat lhan- Ben teekkr ederim. Hulki Cevizolu- yi geceler. Bir baka izleyicimiz var, Sayn Gazi evik; iyi geceler. (Telefon Konuu) Gazi evik (lk Ocaklar Eitim Kltr Vakf Kurucusu)- yi geceler efendim. Hulki Cevizolu- Buyurunuz. Gazi evik- imdi, bu tarih yeniden yazlmay eklinde bir ey aa kyor bu tartmalarn akabinde. 1997 Mart ya da Nisan saysnda Cumhuriyet Gazetesi'nde rahmetli Ahmet Taner Klal'nn bir makelesi vard "Tarih Yeniden mi Yazlmal" diye. O makalede esas ald hdise uydu: Fransa'daki birtakm bilimadamlarnn bulgular, Fransa'daki baz ktphanelerdeki bulgular, Trkler'in yaklak 2200 yl nce stanbul'a geldiklerine dair, stanbul'u

236 tandklarna dair bulgulard. Orada, hatta stanbul'a "Astanbolik" adn

vermiler. Astan, ntrke'de gk, Zazacada da gkyz anlamna geliyor, bolik de kent, Trke'de kent. Mesel Hun Devlet geleneinde ordu kararghlarnn olduu yere, zellikle Uygurlarda "ordubolik" denilen yer, ayn zamanda bakent... KARBON TEST NEY GSTERR? Hulki Cevizolu- Alo... Sayn evik... Sayn evik'in mi hatt gitti? (...) imdi iki izleyicimizin sorusu var. Bir tanesi Erdoan Dursun, size (smail Doan'a hitap ediyor) soruyor diyor ki, "Karbon testine inanmayan oksitlenmeye de mi inanmyor? Sizin demin gsterdiiniz makas urada duruyor, onun zerinde oksitlenmesine bakarsak en fazla 40-50 yllktr. Bu nasl bir belge olabilir" diyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, M.. 10 bin yllk bir ey demedim zaten, bu yeni bir metin dedim, yeni bir eser dedim, en fazla 100-150 yldr dedim. M.O. 10 bin yllk demiyorum ben. Hulki Cevizolu- Ama, 150 yllk m bu? Yrd.Do.Dr. smail Doan- En az 100, yani bu kadardr, kesin bir ey sylemiyorum. Ama nemli olan. bu yaznn bu zamana kadar bu corafyada kullanlm olmasn gsterir. Hulki Cevizolu- Ama, bu makasn zerine ben de yazabilirim bunu. Makasn tarihi asndan soruyor Erdoan Dursun size. "150 yllktr" m diyorsunuz? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Aa yukar, kesin bilmiyorum. Ama nemli olan, bu metnin buralarda kullanlm olmas, bu yaznn kullanlm olmas bu zamana kadar. Hulki Cevizolu- Peki. Bir baka izleyicimiz, adn vermemi, diyor ki, "Karbon testi tan yan m gsterir, yoksa tan zerindeki yaznn yazlma tarihini mi gsterir?" Neyi gsterir karbon testi. Kzm Miran- imdi efendim, ta zerindeki yazlarn hangi tarihte yazldn tespit etme imkn yok. Hulki Cevizolu- Ta tespit ediyoruz. Kzm Miran- imdi yle imknlar kyor: Mesel lgenta'ta ne oluyor? lgenta'ta, adam tutmu orada resimler yapm; at resmi yapm, bilmem ne resmi yapm filan, oraya yaz yazm. Orada, bunlar o resimleri yaparken boyalarna karbon kartryorlar, yani aa ktn yakyorlar, sonra karbon kartryorlar. Karbon kartrdnda anlalyor ki, bunu oradaki arkeologlar tespit ediyor, ben deil, anlalyor ki, bu karbonlar kartrd zaman tespit etme durumu kyor ortala ve ona da bakyorlar, 16000 yl. imdi dierlerinde byle emin durumlar olmayabilir. Mesel Fransa'daki Lascau- Maaras, -demin aklma gelmedi- LascauMaaras'nda ne oluyor? n kapanm. Franszlar girmiler ieri, ieride yine karbon var. imdi ilk nce phelenmiler bunlar, demiler ki, bu

237

karbon ya szp dardan bir yerden girdiyse yahut da oraya maara adamlar geldiler, darda bir yerlere bastlar bastlar, girdiler, orada karbon toplandysa. Bunlarn hepsini nazar itibara alyorlar, bakyorlar ki en derin ukur var orada, o ukurda resimler var. Onun kenarnda yine izah mmkn olmayan ekilde, baka trl izah, karbon var. Karbon, kemik buldunuz mu karbon testini yapabiliyorsunuz. Onu bulmadnz mddete, ta zerinde tarih tespiti mmkn deil. Zaten bizim eyimiz orada, Orta Asya'daki hibir tan tarihi belirsiz, ama Fransa'daki belli, Urallar'daki belli... Hulki Cevizolu- zerindeki yazdan?.. Kzm Miran- Yazlarn tarihini tespit edebiliyorsunuz oralarda, nk o karbon testleri yaplm. Hulki Cevizolu- Peki. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Hulki Bey, bir eyin ayrmn gsterebilir miyim msaade ederseniz? Hulki Cevizolu- Gazi evik tekrar hattaym... Bununla ilgili mi?

Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet efendim. Hulki Cevizolu- Peki, syleyin. YRD.DO.DR. SMAL DOAN: "TRK SANATI ETRSKLER'DE BULUNDU" Yrd.Do.Dr. smail Doan- Niin farkl baklyor diyor. Bakn, Adile Hanmn Etrskler zerinde yapm olduu almalara herkesin mthi saygs var. Ben onu destekleyen bir eyler de syleyeceim. Gsterme imknmz varsa, Adile Hanm Etrsk rahibesinin fotorafn koymu, baln ve giyimini. Hulki Cevizolu- Tamam, yle sabit tutun, anlatn. Nedir orada anlatmak istediiniz? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Ayn ekilde, daha sonra balkl heykeller vardr efendim. Biz bunlar Karadeniz'in kuzeyinde bulduk. Bakn, onlar da unlar, u heykeller. Bu, Trk sanatyla ayn olduunu. Bir tane daha var, bir tane daha gstereyim. urada var, yine bir eyin zerinde, burada da var. Bu da Nagisemik Hazinesinde, u anda Viyana mzesindeki bir vazo zerindeki eyler. Evet, bu gsterdikleri ok dikkate deer Sayn Adile Ayda'nn, Sayn Miran'n gsterdii gibi. Ancak, rahmetli Sayn Adile Ayda etimolojiye girdii zaman yle diyor: "Bizde eilimler vardr..." te, Etrsk Yazsn nasl okuduunu sylyor. "Ruslar o'lar a'ya evirmeye eilimlidirler, komnist'e kamnist derler, komite'ye kamite, Varova'ya Varava derler. Daha sonra da a'lar o'ya evirirler. te baz Trkler, orman'a urmon..." Adile Hanm bunlar syledii zaman, bunlar izaha balad zaman hata yapmaya balyor, etimolojide hata yapmaya balyor. Hata yapmaya balaynca, daha nce Etrskler'in sanatyla ilgili, diniyle ilgili ve dier

238 literatrle ilgili sylemi olduu btn cidd eyler, bu etimolojiyi yanl yapmaya balaynca pheyle karlanmaya balyor. Etrskler'in, bakn, Adile Ayda'nn burada vermi olduu ite kei resmi filan var, bunu biz bugn Anadolu'da buluyoruz. Yani, yabanc arkeologlarn baka bir uygarla ait dediklerini, Etrsk n yerleimi olarak da iddia ediyoruz, sylyoruz da, bunlara da dayandryoruz. Gstermi olduklar sanat eserleri, deerler, yazlarn varl ayr ey, ama i etimolojiye girdii zaman, o metodu izlemedikleri iin, bilimsel metodu izlemedikleri iin, bu sefer iin ciddiyeti, dier gsterdiklerine olan ciddiyet nemini kaybediyor. Kzm Miran- Bir dakika, ben bir ey syleyeyim. Hulki Cevizolu- Bir dakika Sayn Miran, ben Adile Ayda'dan cevap vereceim. Kzm Miran- imdi Ruslar "boloy"a "baloy derler, ben de biliyorum. Burada Adile Ayda'nn etimolojik hatas, bilmem ne hatas, nerede kyor bu? ngilizlerde dnya kadar bu var, o'yu yazar a diye okur, u'yu yazar a diye okur. Beyefendi'nin bildii etimolojiye uymuyor mu bunlar? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, siz Rus diksiyonunu Etrsk diksiyonuna uygulamaya alrsanz tabi ki etimolojiye uymuyor. Kzm Miran- Hayr, uygulamyor o, bunlar kaydediyor, byle eyler okunur diyor.

TRKLER' SEVMEYEN TRKOLOGLAR!.. Hulki Cevizolu- Aramzda Sayn Ayda yok, onun iin ben Ayda'nn adna onun kitabndan cevap vereceim. Sayn Ayda, "Trkler'in lk Atalar" isimli kitabnn n sznde, Eyll 1986'da unu sylemi sonu olarak: "Ancak, metodumun, kaynaklarmn, delillerimin ilm olmasna byk zen gsterdim" diyor. 162. sayfasnda da yle sylyor kitabn bitirirken: "Trkler'in lk Atalar adn koyduum, Trk Tarihinin geriye doru snrlarn genileten bu kitap Trk aydnlarna ve Trk tarihilerine olduu kadar Trkologlara da hitap etmektedir;

fakat Trkleri sevmeyen Trkologlara deil, nk ylesi de var. Ve Trk Tarihinin Orhun Yaztlaryla baladn zanneden tarihilere deil" diyor. "Bu kitaba bugn deer verilmese bile, ileride bir gn byk deer verileceini kesin olarak bildiim iin, milletime, soyuma, rkma hizmet etmi olma duygusu ve vicdan rahatl iindeyim" diyor. Biz de nur iinde yat diyoruz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sayn Adile Ayda'ya tamamen katlyorum efendim. Hulki Cevizolu- Ama, size hitap etmediini sylyor. Yrd.Do.Dr. smail DoanMsaade eder misiniz? Hayr, ben bu gstermi olduklarnn tamam, yani etimoloji haricindeki... Kzm Miran- Nesi hataym, onu gsterin de etimolojisinin neresi hatalym? Rusa szlerin etimolojisi size mi mahsus yani? Siz hatal

239 derseniz Rusa hatal olacak, siz hatal derseniz ngilizce hatal olacak. Ne oemek bu etimoloji? Siz mi biliyorsunuz bunu? Yrd.Do.Dr. smail Doan- imdi bakn efendim, dilin kurallar var, her dilin kural var... Hulki Cevizolu- Kzm Bey'e mi cevap veriyorsunuz? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet. Her dilin kural var, o dilin kurallar erevesinde izahn yaparsanz, etimolojisini ona gre yaparsanz. Kzm Miran- Bir hatasn Adile Ayda'nn gsterin bana, "unu hata yapm, kurallara gre bu byle olacak", syleyin bana. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Trke rnekler ve izahlar yaplm, baz ses deerleri Trke'de olmayan ses deerleri ve bunu da, bakn, Rusadaki falan, ngilizcedeki falan izahyla yapyor. Rusa kendi dili ierisinde deerlendirilir, ngilizce kendisi ierisinde deerlendirilir, Trke kendi dili iinde deerlendirilir. Kzm Miran- Hangi Trke? Yrd.Do.Dr. smail Doan- ngilizce kendisi ierisinde deerlendirilir, Trk dili kendisi ierisinde deerlendirilir. Adile Ayda'nn Etrsklerle ilgili Trkiye'deki balatm olduu bu alma ok kymetli bir alma. almasn destekleyen deliller de sunuyorum ben. Bakn diyorum, Sayn Ayda'nn vermi olduu bu delillerin benzerlerini Karadeniz'in kuzeyindeki Kumanda'da grebilirsiniz, Orta Asya'da grebilirsiniz diyorum, ben deliller de sunuyorum. te Nagiste... Hazinesindeki eserleri de, bunlar da sunuyorum. Hulki Cevizolu- Peki. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Ama. iin eyini ayrt etmek lzm, aradaki fark. Hulki Cevizolu- Peki. Sayn Gazi evik tekrar hattmzda. tekrar iyi geceler Sayn evik. (zleyici Telefonu) Gazi evik- yi geceler efendim. Hulki Cevizolu- Biraz hzl rica ediyorum, buyurun. Gazi evik- Ben demin. stanbul'a 2200 yl nce gelindiine dair bulgulara sahip olduklarn Franszlarn, bu bulgulardan da rahmetli Ahmet Taner Klal'nn haberdar olup makale yazdn syledim. Orada aslolan uydu: Deniyor ki. tarih acaba yeniden mi yazlmal? Tarihin yeniden yazlmasndan ekinilecek. korkulacak bir taraf yok. Aslolan u: Byk Atatrk'n. "Bu memleket 7 bin yllk bir beiktir ve bu beik Medeniyetin de zdr" sznn ardndan yola karak birtakm bulgular bulma maksatl deil bu insanlar. Sonuta yle bir gerek var: Tarihte var olmu, yaanan her ey bilimadamlar tarafndan aratrlr, ortaya karlmaya allr. Bu kan bulgular dnemine gre dorudur. Bu dorular zamanla deiebilir. Zamanla deien dorulardan da korkmamak lzm. Aslolan dorularn geree yaklam olmas. nk, zaman en kutlu yargtr. Zaman hibir zaman gerein gizlenmesine msaade etmez. Gerekler sakl kalamaz.

240

Trk Milleti'nin uygarln beii olduuna dair bulgular er ge aa kacaktr.

Burada Sayn Kzm Miran'n almalarnn, bilimsel adan bakld zaman u ynden yaklalmas lzm: Yani bilim, zaten kukuyla bakmak gerekir, bilimde zaten kukuyla baklmaldr. Trkologlarn, tarih bilimcilerinin ve eski yazlar irdeleyen bilimadamlar Kzm Miran'n bulgularna kukuyla bugne kadar yaklam olsaydlar, zerinde arlkla durmu olsaydlar belki de bugn bu tartmalar niversite krslerinde yaplm olacakt. Aslolan buydu, o kukuyla yaklam olmalaryd. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sayn evik, msaade eder misiniz? Gazi evik- Buyurun efendim. Yrd.Do.Dr. smail Doan- imdi bakn, Trkler Medeniyetin beiidir, Trkler yazy, kendi yazlar vardr, Trkler ehirler kurmutur; Trklerle ilgili bir skntmz yok, bunlar tamam. Ama, biz bunu yaparken bunu ispat iin Konstantinopolis ehrinin, ite sizin de az nceki yapm olduunuz etimolojiyle Yunanca ehiri "polis", Trke "balak" yaparsanz, Konstantin ehri olduu... Gazi evik- Hayr hayr; bakn, Bahattin ngel'in Trk kltr aratrmalaryla ilgili 7-8 ciltlik kitabnda... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, Sayn Bahattin ngel'in talebesi de oldum, o kitaplar da biliyorum. Konstantinpoiis... Kzm Miran- Yanl sylyorsunuz etimoloji olarak, Rumca bu byle sylenmez Sayn Doan. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bunun Konstantin ehri olduunun bu bilinen bir izah, halk etimolojisiyle, yani Amazon ehri, Trk gitmi, "amma uzun" demi gibi bir izah yapamayz... Gazi evik- Hayr hayr, bakn... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Konstantin ehrini siz eski Trke'ye dayandrrsanz o zaman glerler. Gazi evik- Hayr hayr Sayn Doan, ben yle bir ey sylemedim, ltfen. Bakn, ben unu demek istedim: "Astanbolik" dedim. Tamam, siz bir Trkolog olarak bu Astanbolik'in kkeninin Konstantopolis'in kkeni olduunu sylyorsunuz; tamam, kabul. Benim burada vermek istediim oigu uydu: Ben bunu kesin doru olduunu... Yrd.Do.Dr. smail Doan- stanbul'un keke 10 bin yllk bir Trke ismi olsa da kartsak, ben memnun olurum, ama stanbul'un ad bu yani. Gazi evik- Ben biliyorum, ben o noktada sizin gerekten yle bir ey kmasndan byk mutluluk duyacanz biliyorum. Ben burada bu bulgunun net olarak doru olduunu da sylemiyorum. Sadece bu kelime zerine Ahmet Taner Klal ey dedi; "Tarih yeniden yazlabilir, bundan da korkmamak lzm" dedi. Yani ben, "bolik" z trkede kent, bunu siz de biliyorsunuz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, bakn "bolik" deil "balk", ehir demektir, ama Yunanca "polis" ehir anlamnda, yani bunu ayrt etmek

lzm.

241

Hulki Cevizolu- Yunancay imdi tartmyoruz, bir ey sylemek istedi Sayn Klal'nn Yazsndan. Sznz tamamlayn siz Sayn evik, veda edeceim. Gazi evik- Benim demek istediim u: Yani, tarihin aa kmas noktasnda her yeni bulguya kukuyla yaklap bu kukular dorultusunda akademik seviyede aratrmalarn geniletilmesi, bundan Trk Milleti'nin ok byk fayda salayacan; ben bir Trk milliyetisi olarak buna inanyorum, bu gerekler er ge aa kacaktr. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, ayn inanlar tayorum, ayn inanlar ben de diyorum, ama bunlar yaparken ayamz yere basmal, salam delillerle kmalyz. Gazi evik- Mutlaka. Ben sadece unu syleyeceim: Bilimsel bulgular dnemine gre dorudur, zamanla bu dorular deiebilir. Bilimsel metot zerinde siz zellikle durdunuz, Trkolojideki metot zerine.

Yrd.Do.Dr. smail Doan- Tabi efendim, her eyin bir kural var. Gazi evik- Tamam, kabul ediyorum. Fakat, metodun da zamanla deiebileceini dnmek gerekmiyor mu? Metodu deitirme yoluna da gidilemez mi? Tamam, binlerce yllk bir bulgu neticesinde bir metot oluturulmutur, ama metotlarn da bir ekilde arada bir deiebilmesi veyahut da zne yaklar bir ekilde farkl kanallarla yeni metotlarn kmas da sz konusu olabilir. Hulki Cevizolu- Olabilir. "Bunu Batllar yaparsa kabul ederiz, yoksa kabul etmeyiz" diye bir anlay var galiba. TARAFSIZ BATILI BLMADAMLARI TRKLER' DESTEKLYOR Gazi evik- Zaten imdi sadece unu ifade edip kapatacaktm Sayn Cevizolu: zellikle daha nceki programlarnzda Bozkurt Gven'in, Demirta Ceyhun'un yazdklar kitaplarn banda. Batllarn birtakm szlerini. Trkler aleyhine ok ar, aalayc szlerini alarak, "Batllar bizim hakkmzda byle dnyorlar" demilerdi. Size gndermi olduum mektubumda ben dedim ki, tarafsz bakan, bilimsel gerekler dorultusunda bakan Batl bilimadamlar byle dnmyor. ok basit rnekler verdim bunlardan. Mesel, Alman tarihi Hammer diyor ki, "Tarih, Trkler'den ok ey rendi. Onlarn elinden kma yle eserler var ki bunlar Medeniyetin birer ziynetidir." Yine La Martin diyor ki. "Bence insanla eref veren Trk Milleti'nin dman olmak insanln dman olmaktan farkszdr." Martin Luther Almanlar'a yle hitap ediyor: "Ey Almanlar, braknz Trkler Almanya'y istila etsinler, hakkn, adaletin ne olduunu Trkler size reteceklerdir." Bunlar oalmak mmkn. Ben bu tr eylerle, Batnn bu kt yaklamyla yola karak Trkleri aalayc, bilinli olarak aalamyorlar ama, "ite Bat bizim iin byle dnyor" diyerek kitap yazanlara, o aydn insanlara unu soracam: Yani, byle cmbzla eker gibi srf aleyhimize yazlm olan szlerden deil de, milttan nce 5'inci yzyldaki Msrl filozoflardan tutun da, bugne kadar Trkler iin, Trk devleti iin, Trk

242 devlet gelenei iin, Trk insannn onurlu, Trk insannn dnyaya adalet yayma idealiyle yola kan tek millet olduunu ifade eden yzlerce dnrn sz var; bunlardan da yola karak bir eyler yazmaya kalksalar. Neticede aslolan udur: Aslnda bu ok eski tarihlere inen bir aratrma. Ne yazk ki, uygarlk nedir Sayn Cevizolu? Uygarlk, insana insanca muamelenin yapld bir ynetimin, bir toplumun oluturulmasdr. Bundan 1000 yl nce yazlm Kutatgu Bilig, una inann, yeryznde u ada Jan Jaques Rousseau'dan tutun Monteigne'den tutun birok byle toplumsal alanda fikir beyan eden ahslarn yannda ok daha ilerici, ok daha ada, ok daha mkemmel eserler. Ne yazk ki Trk Mill Eitimi bugn Kutatgu Bilig'i bile niversitelerde rencilerine, liselerde ocuklara retmekten aciz. Hulki Cevizolu- Neyse, Shakespeare'i retmeleri daha nemli gryorlar demek ki. Gazi evik- Evet evet. Hulki Cevizolu- ok teekkrler, iyi geceler, sa olun. Gazi evik- Sayglar sunuyorum. DO.DR.ULE ERETN: "CEVZ KABUU PROGRAMLARINI DOKTORA RENCLERNE TLYORUM" Hulki Cevizolu- Hacettepe niversitesi Eitim Fakltesi Eitim Bilimleri Blm retim yesi Doent Doktor ule Eretin bir elektronik posta gndermi. Diyor ki, Sayn Doan zellikle size hitap ediyor; "Hemen her programnz izliyor, yksek lisans ve doktora rencilerine izlemelerini tlyorum. Doktora dzeyinde bilimsel dncenin evrimi dersini veren bir bilim insan olarak bu gece Sayn smail Doan' izlerken byk bir znt iindeyim. Bir bilim insannn en nemli nitelii, yeni bir bilgiyi, bulguyu, dnceye sorgulayarak anlamaya almaktr. n yarglarla ve sadece bildii ya da bilinen bilimsel metotlarla bilimsel dnce evrimlememitir. Aksine, yeni, farkl, bilinenin dnda yntemler, dnceler ve yaklamlar bilimsel dnceyi evrimletirmitir. Kald ki bilim, sadece biz niversitedeki bilim insanlarnn tekelinde deildir. Tm dnya

literatrnde son yllarda pek ok nemli yaynda akademik unvanlar olmayanlarn imzalar vardr. Sayglarmla" diyor Doent Doktor ule Eretin. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sayn ule Eretin'e ben teekkr ediyorum. Ayn eylere katlyorum, niversite dnda birok cidd yaynlar vardr. Fakat, ule Eretin'in brannda, kendi sahasndaki metotlar kullanyor mu, kullanmyor mu, bu metotlarn dna klyor mu, klmyor mu: bir de kendi kendisine mukayese etmesini tavsiye ederim. Yani, birok metot vardr kendi sahasnda da, bu metotlar dikkate alyor mu, almyor mu? Hulki Cevizolu- Peki, bir baka metot konusunu imdi sorarz, sizin hocalarnzdan biri, Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya hattmzda.

243

iyi geceler Sayn Sertkaya. (Telefon Konuu) Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya (.. Trkiyat Enstits Md.)- yi geceler efendim. Hulki Cevizolu- Buyurunuz Hocam. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Size ve katlanlara hayrl yaynlar diliyorum. Hulki Cevizolu- Sa olun. buyurun. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Ben nce bir iki kk dzeltme yapmak istiyorum. Hulki Cevizolu- Televizyonunuzu ksmanz gerekiyor sanyorum, bir yank var. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Sayn smail Doan, "g" sesi ile ilgili bir aklama yapt, orada iki konumac anlaamad. Mesel, eski Trke'de "kaan" yazlr, bugn "kaan" okunur. Eski Trke'de "ouz" yazlr, bugn "ouz" okunur. Eski Trke'de bunlarn kaln bir sesle yazldn ifade etmek iin "ga" sesinin stne nokta konur. Ama Sayn Miran bu transkripsiyonu, nokta yerine yay'la yapt iin eski Trke'deki kaln "g" ile bugn telffuz ettiimiz, () dediimiz ses kart. imdi ben bunu bir rnekle size syleyeyim. ki nl arasnda bunun kaln telffuz edildiini gsteren Trkiye Trkesinde bir kelimemiz var. "gaga." Gaga keiimesini biz "gaga" diye telffuz etmiyoruz. Zannediyorum Sayn smail Doan bunu kastetmiti. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet. Hulki Cevizolu- Evet, onu kastetmi. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- kinci olarak, eski Trke'de, eski Trke dediim zaman, 690 ylndan itibarenki yazl metinleri kastediyorum... Hulki Cevizolu- Orhun Yaztlan'n m? Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Orhun, Yenisey, Tala, o civarda, runik yaztlar yani, Kktrk yaztlarn. Burada kelime sonundaki b sesleri, mesel bir kaln rnek vereyim size, "sab" kelimesi, sz anlamnda, bir de "eb" kelimesini vereyim, bugnk ev anlamnda. Bunlar hibir ekilde v ile gemezler, 300 yl "eb" ve "sab" olarak geerler. Ancak, 10'uncu yzyldan itibaren bunlar yuvarlak bir v'ye dnerler; "evv" ve "savv" eklinde ve 13'nc yzyldan itibaren de kuzey Trkesinde bu ev'ler "y" ve "y" eklini alr, aa Trke'de, dou Trkesinde ise, "iv" ve "ev" eklini alr. Bu bakmdan Sayn Kzm Miran hakldr, bugnk lehelerde "y" ve "y" ekilleri var. Mesel, Saadet aatay Hocamzn babasnn kitab "ygesaba", Eve Doru, Tatarca'da "y" diye telffuz ediliyor. Ama, dou Trkesinde "iv" diye telffuz ediliyor, biz "ev" diye telaffuz ediyoruz. Dolaysyla, bugnk ivelerde olan bir ekli eski metinlerde grmezsek, bugn bu vardr diye eskide bu geiyor anlam kartmamalyz. imdi genel olarak ben bir hususu da yle vurgulamak istiyorum. Hulki Cevizolu- Buyurun Hocam.

244 Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Mesel, bir Smer tabletini Trke olarak okursanz veya Msr hiyerogliflerinde Trk runalar bulursanz, buna bugn "bu

benim hobimdir" diyebilirsiniz. Ama unutulmamaldr ki, hobilerin getirdii hipotezler de genel olarak tez olarak kabul edildiinde hobilikten kar, keif olur. Bu bakmdan, Kzm Bey'in sylediklerini, smail Bey'in sylediklerini, Sayn Muazzez lmiye 'n sylediklerini bu ekilde dnmek lzm. Hangisi hipotez, hangisi tez, hangisi kabul edilmi, gerek yahut kabul edilecek gerek? imdi ben bir hususu daha aklamak istiyorum zellikle Turgay Tfekiolu iin. Benim elimde bir fatura var, 26.10.1982'de. Sayn Kzm Miran; Alt Yarq Tigin, Trk Metrii, Prototrke Yaztlar' 20 yl nce bana gndermi. Masamn stnde Trk Takvimi, Etrskler, Anadolu Prototrkleri, Trk Metrii, Prototrke Yaztlar ve dier kitaplar var. Yani, kimse bana "bunlar okumadn" diyemeyecek, ancak, bakalarna diyeceksiniz. nk Sayn Miran da gayet aklkla syledi ki, "Benim kitaplarm bulmak zor" dedi, ''yaynevleri basamyor, ancak isteyenlere gnderiyorum." O bakmdan, Trk ilim alemindeki dier kiileri de sulamak gerekmiyor. Yani gremediiniz, ulaamadnz, incelemediiniz, inceleyemediiniz bir kitap iin nasl byk bir Trk ilim ordusunu sulamak durumunda kalyoruz? Bu bakmdan... KZIM MRAN'IN KTAPLARI NEREDE SATILIYOR? Hulki Cevizolu- ok haklsnz Hocam, hemen soralm Sayn Kzm Miran'a. Sizin kitaplarnz izleyicilerimiz tarafndan bulunmuyor, ama gryoruz ki bilimadamlar tarafndan da bulunmuyormu. O zaman, geri "ben okudum, 20 sene nce bu kitaplar bana gelmiti" diyor Sayn Sertkaya ama, "baka bilim insanlar, bilimadamlar bunlar grememitir, o zaman da sulamanza gerek yok" diyor. Bir taraftan da, siz ve Sayn Muazzez lmiye bunu ilgili kurumlara gnderdiinizi, gelen cevaplar okuyorsunuz. Sayn Sertkaya'ya bu konuda bir sorunuz, cevabnz, katknz var m? Yani, siz kitaplarnz gizli, sakl tutarak tartlmaktan m alkoyuyorsunuz? Kzm Miran- Ben, gizli, sakl tutmuyorum. Bu gibi ilmiye, mesel Etrske'yi alsanz yahut baka bir kitabm alsanz, bunu ilgilendiren okuyucu kitlesi herhangi bir romann yahut da Daniken'in yazd kitaplarn okuyucusuyla kyasland zaman hemen hemen sfrdr. Hulki Cevizolu- Onu sylemiyor, Sayn Sertkaya diyor ki, "Bilimadamlar bile bulamyor", yani aratrmacs. Kzm Miran- Bulabiliyor, bulamyor deil. Hulki Cevizolu- Nasl buluyor? Kzm Miran- Bende bunda listesi de var, fiyatlar da var, isteyene gnderiyorum. Fakat, bunlar piyasada satlacak... Prof.Dr. Muazzez lmiye - Ben de bulamadm. Hulki Cevizolu- "Ben de bulamadm" diyor lmiye .

245

Kzm Miran- Bulamaz, yani dkkanlarda satlamyor bu kitaplar, takibi zor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sayn Miran'n okumalarn Sertkaya'ya sorarsanz ltfen. Hulki Cevizolu- Tamam, soracam, unutturmayn, nce u ii hlledelim. Kzm Miran- imdi demek istediim, ben bunlar isteyene veriyorum. Telefon numaram var... Hulki Cevizolu- Peki ama, bu da pek bilimsel bir yntem deil. Demin yntemde Sayn Doan'a itiraz ettik ama, burada baka bir yntem var. Yani, herkes sizi bulunduunuz yerden bulmak durumunda m, yle bir mecburiyet mi var? Kzm Miran- Biraz da yle. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Onda hatalsnz. Kzm Miran- Yok, orada hatal diye ben... imdi bu kitabn basks, yani bu byk bir konu. Mesel ben size unu syleyeyim: "Bolboliar" diye kitabm vard. Bundan 35 yl evvel, bunu ben byk kitleye ulasn diye eye gnderdim... Hulki Cevizolu- Yayn evlerinden birine.

Kzm Miran- Hayr, Tarih Kurumu'na gnderdim. Bu kitab bir sene incelediler. Bir sene inceledikten sonra gelen cevap u: "Efendim, siz bu yazarlar listesinde bu alanda Trke kitap yazanlarn ismini koymamsnz, basamyoruz." imdi ben kimin ismini koymuum? Kendisinden faydalandm insanlarn isimlerini koymuum. Mesel Radloff demiim, falanca kitabnn falanca sayfasnda byle diyor demiim, trnak iinde Radloff'un szn koymuum. Eer ben herhangi bir Trk yazarnn, mesel Hseyin Namk Orkun, balca geiyor bende, onun dnda hakikaten gemiyor. Niye? Hseyin Namk Orkun'dan alyorum, yazyorum. Hulki Cevizolu- Sonuca bakalm; Sayn Sertkaya Hocamz diyor ki, kitaplar bulunmuyor, haberimiz yok. Kitabnz bastramyor musunuz, sorun o mu, onun iin mi bulamyorlar? Kzm Miran- Tabi tabi, biraz da o. Mesel orada ne yaptlar? "Kitabnn arkasna yazar listesini eksik yazmsn." Sen koyuver kardeim, bunun zoru yok ki. Eer sen, paran oksa, bol bol yapraklarla kitap basmak istiyorsan biraz da sen koyuver, ne kadar isim koyarsan koy, btn dnyadaki isimleri say k. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Yani, bilimsel olmas bu mu? Kzm Miran- Ne demek bilimsel olmas, anlamadm. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Yani, kendi yazdnz kitabn arkasna kim ne koyarsa koysun, olacak i mi? Kzm Miran- Adam yle istiyor, koymamsn diyor; burada bir sr adam var, onlarn yazlarn koymamsn diyor. Bu beni tenkit mi oluyor? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Yani, literatr eksiiniz var, grmemisiniz diyorlar, siz bu eserleri bilmiyorsunuz, bu literatrden habersizsiniz diyorlar size demek ki.

246 Kzm Miran- Hayr, yle bir ey demiyorlar. Hulki Cevizolu- Yani, Trk Tarih Kurumu basmak zorunda deil, yzlerce yaynevi var, kendiniz para verip bastrabilirsiniz. Sonuta, Sayn Sertkaya'nn syledii gibi, bilim dnyasn eletirirken, aslnda "bilim dnyasnn suu yoktur, nk kitabn bulamyor, bulamad kitabn nesini tartacaktr" diyor... Kzm Miran- Hakllar hakllar, fakat ben de haklym, yani iki taraf da. imdi ne olacakt? Eer bilim dnyasna o Tarih Kurumu, ulatrlmak deerinde bir kitap var, ancak arkada iki- tane isim yazlmam, onlarn o heyetteki olan adamlarn isimleri yok orada. imdi byle ise, bu iin hili ok kolaydr. Byle deil problem. Ret sebebi de anlalr ekilde deil. Hulki Cevizolu- Baz kitaplarnz baslm ama. Kzm Miran- Ben basyorum bunlar, bunlar benim kitaplarm. Hulki Cevizolu- Yani, tam kitap gibi deil ama, byle ciltlenmi srt filan, biraz bilgisayar kts gibi. Peki, bilim dnyas nereden bulacak bunlar da tartacak? Peki, bu da ayr bir tartma tabi. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Alo... Hulki Cevizolu- Bir saniye Hocam. Biz Sayn Kzm Miran' programmza zor getirdik; zor getirdik derken nasl zor olduunu aklayalm. Sayn Miran'n programna baktmz zaman, srekli konferanslar ya da baka organizasyonlarla doluydu. Demek ki bunlar konferanslarda anlatyorsunuz. O konferanslarda karnza bilim insan kp da "bu yanltr" demiyor mu size? Kzm Miran- Demiyor, bir tek adam kmad bana, Beyefendi hari. Bir tek adam "yanln var" diye benim kitabmdan bir tek ey sylemedi. Hulki Cevizolu- Trk Dil Kurumu'nun verdii bir cevap var, Tarih Kurumu'nun size verdii cevap var, belki yanl yerlere gitmisiniz. Bir baka konuya geielim, belki iin daha da z bu. Sayn Sertkaya, okumalarla ilgili... PROF.DR. OSMAN SERTKAYA'NIN KATKILARI

Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Bakn, Dil Kurumu'na bu konuda oavuru olduu zaman genellikle bana havale edilir, eski Trke mtehhasss olduum iin. Daha nce Bykelimiz Merih Eli'nin kitaplarn Sayn lhan bana havale etti, ben raporu verdim. Sayn Selhi Diker'in "Trk Dilinin 5000 Yl" adl eserinin nsha o arak hazrlanan bilgisayar kts yine bana geldi. Ben kendisinin bu tat ^n baslaca konusunda, baslmas gerektii konusunda rapor verdim. Ancak kendisi bana dedi ki, "Osman Bey, ben bunu yaynladm, teknar Kurumda yaynlamayn." a- ne Trk Dil Kurumu, ne Tarih Kurumu, ne de dier ilim kurulular, herhangi bir ekilde kimseye ambargo koymu deil. Bunun herkes "dan byle bilinmesini arzu ederim.

247

imdi ben baka bir ey sylemek istiyorum Hulki Bey... Hulki Cevizolu- Siz bu kitaplar okuduunuza gre, kitabn iiyle ilgili eletirileriniz varsa onlar almak istiyorum. Yani, 20 yl nce bu kitaplar size... Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Hemen sylyorum efendim. Bakn, "Benden baka hibir kimse Trk Takvimi'ni tespit etmemitir" buyurdular az nce ve kendilerinin Trk Takvimi kitabnn 9'uncu sayfasnda, "Nitekim Kltigin Doumdan Sonra 575'te lm ve ta da 576 ylnda dikilmitir ki, ince yazttaki tarih tespiti de bu yl, 576'y vermektedir. Yani, ta inliler tarafndan deil Trkler tarafndan dikilmi bulunuyor ve in heyeti bu taa bank igc, noter olarak tasdik Yazs yazmtr" buyuruyorlar. 11. sayfada. "Trk takvimine ve Bizans kaynaklarna gre Kltigin Doumdan Sonra 575'te, 731'den 156 yl nce lm bulunuyor" diyor Sayn Miran, kitabndan aynen okudum. Hulki Cevizolu- Eletiriniz nedir Hocam? Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Eletirimi hemen sylyorum. Bir defa. yle bir cevap vermek isterim: Joseph Marc var, "Die Kronologie Der Alt Trkischen Inschriften, 112 sayfa, 1898'de yazd. "Le Dicken Turc Le Dusanimo" Edvvard Sheawan tarafndan 1906'ta yazld. Ayrca. Trkler arasnda bu konuda ok deerli bir kitap var. Merhum Hocamz Prof.Dr. Osman Turan'n Dil ve Tarih Corafya Fakltesi'nde hazrlam oiduu "12 Hayvanl Trk Takvimi", Dil Tarih Corafya Fakltesi yayn olarak 1941'de yaynlad. Bunun dnda. Profesr Lui Bazen'in "Le Calenderia Turc ... Medio" 1972'de devlet doktoras olarak savunuldu ve 1974'te 50 adet baslarak ilgili kiilere datld. Bu kitap da "Le System Chronologie Dan Le Monde Turc Ancien" adyla 570 sayfa. Macaristan limler Akademesinde basld. Trkiye'de de deiik dergiierde eitli yazarlarn bu konuda almalar vardr. zellikle Necati Akgr'n almalar tarih konusunda ok zikre deer. imdi ben bunlar sraladm, hemen szm balayaym. Bakn, Sayn Miran imdi diyebilir ki. Hocam hep Bath'daki limleri syledi, doudan hibir lim sylemedi: ben Doudan da lim syleyeceim. Kl Tigin'in, hepiniz biliyorsunuz, bir yz ince yazlmtr, Sayn Miran da bunu kabul ediyor ve "bang igc", noter ksm olarak nitelendiriyor ve in kaannn ilgili kiileri diyor. Burada Gustav Schlegel isimli bir lim, 1892'de "La ... Gk" adl bir almayla bu ince yz deerlendirmitir. Bu kii Profesr Laiden Universitesi'nin ince Profesrdr. Yine 1899'da "Dick ... Kltegin bu da Tokyo Universitesi'nin arkiyat Profesr. Bunlarn ikisi de... Hulki Cevizolu- Yani sonu olarak, bu Sayn Miran'n sylediklerini daha nce yazanlar, aratranlar var diyorsunuz.

248

Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Tabi tabi. Bunlarn ikisi de inceyi ok iyi biliyor. Ben de naizane Ruhr niversitesi'nde ve ... niversitesi'nde 2 yl ince okudum. Kl Tigin'in ince yznde, eer Moolistan'daki Trk Antlar Projesi

Albm kitabn aabilirsiniz, 26. sayfasnda, en solda bir ince tarih var efendim. Bu tarih, ta yazld zaman zerine kazlm. O ince tarihte aynen yle sylyor: "T'ang Hanedannn Kai Yuan saltanat devresinin 20. ylnda, yani 60 yllk ipka'nn Ren in ylnda -ki 732 ylna tekabl ediyor-in u 7'nci aynda, in Veyi'nin 7'nci gnnde dikildi." Yani, imdi ben tan zerindeki ta hi yorum yapmadan sylyorum. Sayn Miran diyor ki, sa'dan Sonra 575 ve 76'dr. Ama inlilerin yazm olduu tarih, metinle beraber olan tarih 732 yln gsteriyor. imdi bana dediniz ki, "kitabmdan rnek versin", kitaptan rnek verdim, tatan rnek verdim; ben cevab merak ediyorum. Hulki Cevizolu- Peki, ben de merak ediyorum. Buyurun Sayn Miran. Kzm Miran- imdi efendim, Beyefendi'nin syledii eylerin hepsi, yalnz ondan sonra syledii isimdeki insanlar tarafndan deil Thomsen tarafndan asl ortaya atlm, Radloff tarafndan ortaya atlm, son derece eski fikirler. Bunun zerinde ayn ey tekrarlanmtr, 732 diye... Hulki Cevizolu- Ama "Benim incem var, ben de okudum" diyor. "THOMSEN YANILDI" Kzm Miran- imdi biliyorum, okuduu ince dedii ey bende de var. Onlarn 22 yl dedii, 20 yl dedii tarihler benim kitabmda da var. Ben burada teker teker incesini de tarihlendiriyorum, Trkesini de. imdi benim en son Trk Dnyasn Aratrmalar Vakf'nda Thomsen'in kitabnn tarih tespitlerini batan sonra kadar tenkit ettim. imdi birtakm isimler saymakla, Thomsen'in yapt ii, ite Fransa'da u adam yle demi, Almanya'da profesr bilmem; onlar zaten biliyoruz. Yani bunlarda bir yenilik yok. Bunu inliler zaten, ineden, eskiden Parker gibi, bilmem ne gibi limler vard, bunlar bunlar tercme etmiler, ona gre Thomsen da oturmu, tarih tespiti yapm. Fakat, Thomsen'in yapt her iin hatal olduunu ben gsterdim. imdi, tutup burada... Hulki Cevizolu- Yani, Sayn Profesr Sertkaya'nn szleri kendisine ait deil de Thomsen'a m ait? Kzm Miran- Tabi. O ince dedii metin bende de var. Yani, onun 20 yl... Hulki Cevizolu- Peki, Thomsen yanl m sylemi? Kzm Miran- Thomsen yanl yapm; o ayr. Sertkaya Bey'in 20 yl, 22 yl dedii eyler, benim kitabmda o ince tarihler dolmu, ben de sylyorum bunlar. nk inliler yle yazm. Yani. bunu mnakaa etmiyorum ki ben, "hayr, inliler yazmad byle, demedi" diye bir iddiam da yok. Fakat, Thomsen'in yapt hatalar teker teker gsterdim. Sertkaya Bey bununla ilgilenmi mi? lgilenmemi. imdi

249 tutup bana bu eski hikyeleri anlatp duruyor. Bunu Alman profesr syledii zaman bir deer oluyor, fakat Kzm Miran Thomsen' rtt zaman okuyan da yok, syleyen de yok. imdi ben beklerdim ki Sertkaya Bey'den, "sizin son defa Thomsen' tenkit ettiiniz eydeki unlar yanltr..." Hulki Cevizolu- Demesini beklerdiniz. Kzm Miran- Demesini beklerdim. Onlar demeyip, imdiye kadar btn dnyann kabul ettii hikyeler bunlar, yani Sertkaya Bey'in anlatt eyler btn dnyann imdiye kadar kabul ettii hikyeler. lk defa ben Thomsen'in hatasn kartyorum, yaztlarn hakiki tarihi... imdi mesel bir tane misal syleyeyim. Thomsen, bizim Eim Kaan Kyros'la harp etmitir, M.. 530... Yrd.Do.Dr. smail Doan- te bunu nereden kartyorsunuz Sayn Miran? Kzm Miran- Ya. ben hem size btn metinlerini veriyorum, okuyorum orijinalini... Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- 752 ylnda yaplan, zerinde tarih yazyor. Sayn SertKaya diyor ki. bu tan zerinde tarih yazyor, bakn, ince tarafnda yazyor bu.

Kzm Miran- Bende yazmyor mu? Yani, Sertkaya syledii zaman yazlyor. Kzm Miran syledii zaman yazlmyor mu? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, bakn, metnin ierisinde tarih var, siz hl Milt'tan nce bilmem ka yl diyorsunuz. Kzm Miran- Metnin ierisinde tarih yok mu diyorum ben? Yrd.Do.Dr. smail Doan- u kitabn zerinde 1995, Ankara yazyor... Kzm Miran- Bir dakika canm, siz mtemadiyen konuuyorsunuz. Siz "metnin iinde tarih var . ben yok mu diyorum? Var tarih. imdiye kadar Thomsen sylemi, ben, "hayr, dememi" mi diyorum? Demi diyorum. Fakat, ben size bir ey sylyorum, Thomsen'in o tarih tespitini rttm tamamen, yanl olduunu gsterdim. Siz bu hususta konumuyorsunuz, efendim, bunun zerinde tarih var ya, bu doru. Niye benim... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sayn Miran, bakn, bu kitabn zerinde "Ankara 1995" yazyor, siz bunu grmyorsunuz, diyorsunuz ki "Bu yanl, Milt'tan Evvel bilmem ka yl" diyorsunuz; ayn ey. Kzm Miran- Kim diyor? Byle bir ey var m, ben "grmyorum" dedim mi? inliler'in yazdn... Hulki Cevizolu- Bir dakika, Sayn Doan'la deil de Sayn Sertkaya'yla konualm, Sayn Sertkaya hattmzda. Kzm Miran- Ben inliler'in tarihini de ele alyorum, ilveten Thomsen'in yapt hatalar teker teker gsteriyorum. Ondan sonra diyorum ki, bu yalnz inliler yazmam... Ha, inliler'in bir de hatalar var, onlar da gsteriyorum, kendi metinlerindeki hatalarn. in metnini okuyorum. in metninin tercmesi var elimde, yani bunlarda ince bilmeye de gerek yok, nk bunlarn hepsi tercme oldu. Hulki Cevizolu- Peki. Sayn Sertkaya'ya bakalm.

250

Kzm Miran- imdi bir dakika. ; Ben okuyorum bunlarn hepsini, deil mi? Ondan sonra bir de benim vem var, Trkler de tarih tespiti yapmlar. Bir de Trkler'in tarih tespitini yapyorum, bakyorum, inliler'in sylediiyle Trkler'in syledii ayn. imdi in yazarlarnn hatas, mesel Lio Mao Sai bir hata yapm, onu da sylyorum, "Lio Mao Sai bu 700 bilmem neyi tespit ederken u hatay yapm" diyorum. Yani, onlarn ismini saymakla, bu Avrupallarnn ismini saymakla, tezimizi yle mi mdafaa edeceiz? Siz tutun da beni tenkit edin. Hulki Cevizolu- Peki, Sayn Sertkaya tenkit etsin sizi. Kzm Miran- Etsin. Hulki Cevizolu- Buyurun Sayn Sertkaya. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Sizi tenkit ediyorum Sayn Miran. yle tenkit ediyorum: Dedikleriniz doru deil. u bakmdan doru deil: Bu iddia Thomsen'in iddias deil ki. Thomsen bu alfebeyi 25 Mays 1893'te zd, 15 Aralk 1893'te Danimarka limler Akademesinde de dnyaya iln etti. Nur iinde de yatsn, Trkle de ok byk bir hizmette bulundu. Ama bakn, daha alfabe okunmadan nce Laiden Universitesi'nin ince Profesr bu metnin Trke olduunu bilmeden, Thomsen'den bir yl nce ince metni okudu; ltfen. Kzm Miran- Tamam; yalnz o deil, bir sr var, Rus var bunun iinde okuyan ince'yi, Alman var, yalnz o Laiden niversitesi'ndeki adam deil. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Laiden niversitesi'ndeki ince yzn okunuu Thomsen'den bir yl ncedir. Niin yanl Thomsen'in olsun? Kzm Miran- Thomsen zaten onlara dayanp tarih tespiti yapyor Beyefendi, Thomsen kendisi ince bilmez. O ince, sizin sylediiniz Laiden niversetisinin tercmesini alm, bilmem Alman, bilmem neyin tercmesi, Rus bilmem neyin tercmesini alm, onlara gre tarih tespiti yapm. Ve o diyor ki, "Bana gre de bu dorudur, nk u u" diyor Thomsen. Thomsen demiyor ki, ben bu inceyi okudum, inceyi biliyorum diye bir iddias yok onun. imdi siz onlar okumusunuz. Siz beni tenkit etmiyorsunuz Beyefendi, beni tenkit etmek iin beni okumanz ve "orada u hatay yapmn, bunun dorusu..." Ama, falanca adam yle syledi, falanca bu adam syledi diye bir tenkit de

olmaz. Oturacaksnz, beni profesr bilmem ne unu diyor, profesr bilmem ne unu diyor diye tenkit edemezsiniz. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Kzm Bey, ben sizin kitabnzn 9'uncu sayfasnda ve 11. sayfasndan yazdnz aynen okudum, daha bana nasl "benim kitabm okumadnz" diyorsunuz? Ben sizin kitabnzdan nakil yaptm... Kzm Miran- Burada ne hata yapmm? Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- imdi bakn, ben yle kendimi vmek istemiyorum ama, ben Moolistan'daki btn antlar yerinde gren bir kiiyim, Gney Sibirya'daki btn bu yaztlar yerinde gren bir kiiyim.

251

Kzm Miran- Hi cevap deil bu, benim sualime cevap deil. Yerinde grm, gezmi olmak... Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Ayrca ben ince de okudum ve ben bunu Thomsen'a. Shelegen'e dayanarak sylemiyorum, kendi bilgime gre sylyorum. Kzm Miran- Bunu yapanlar Thomsen, nasl onlara dayanmyorsunuz? Sizin kendi bilginize gre bir ey duymadk biz daha. Sizin dayandnz eyler Thomsen, Radloff ve... Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Efendim, siz okumazsanz ben ne yapaym yani. Bakn, Kl Tigin Yaztnn ince ksmnda 6 kelimelik bir balk vardr, "K e ci in sey." Bu, mteveffa Kl Tigin'in sengi ta demektir ince. Kzm MiranEfendim?.. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Bakn, biz bunlarn hepsini tercme ettik. Kzm Miran- Tercme etmekle bitmiyor, vardnz ey hatal. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Baz yerlerde daha nceki nairlerden ayrldk: Hseyin Namk Orkun, Celalettin Ma'nn tercmesini kullanm, biraz yanltr. imdi bakn, Thomsen'a hcum ediyorsunuz, ben size Thomsen'den nce neredilen bir kiiyi, kitab sylyorum. O ince metin benim kendi nerettiim, yaynladmz kitapta var. Siz ince bildiinizi sylyorsunuz... Kzm Miran- Sertkaya Bey, siz sylediniz diye bir ey hakikat olmaz. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Ama bakn, Kzm Bey, siz kitabnzda er satrla bu ii geitiriyorsunuz. Kzm Miran- Siz imdi "ince'de u cmle var. ben onu okudum" demenizle tarih tespiti de yaplmaz. Tarih tespitinin bir usul vardr, bu usul herkes yapyor. Siz yalnz Parker'e gre yapmam, eye gre yapmam deseniz bile, bu adamlar... Hulki Cevizolu- Sayn Miran, ama diyor ki Sayn Profesr Sertkaya, kendim yaptm diyor. imdi o da profesr, ben de aratrdm, bu dilleri de biliyorum diyor. Kzm Miran- Peki tarih tespiti yapm m Sertkaya? Hulki Cevizolu- Sorun. Kzm Miran- Soralm: Tarih tespiti yaptnz m siz. yeni bir tarih tespiti?.. Yok. Hulki Cevizolu- Sayn Sertkaya... Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Efendim, anlayamadm. Kzm Miran- Tarih tespiti... 732'de Kltigin lmtr diyor Thomsen, siz bunu 832'de diye veya baka bir ey syleyelim, siz tarih tespiti yaptnz m? Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Kzm Bey, ok gzel bir noktaya temas etti. Bir defa, bizim yazl metinlerimizde 12 hayvanl tarih kullanlr ve ierisinde yl sylenmez.

252

Kzm Miran- Bunu "kullanlmyor" diyen yok Beyefendi. Suale cevap vermiyorsunuz. Ben de 12 takvimi biliyorum. Siz baka eyler sylyorsunuz,

sorulan suale cevap vermiyorsunuz. Ben size tarih tespiti yaptnz m diyorum, siz ahs olarak? Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Kzm Bey, dinlemesini bilin, ben size cevab vereyim. Evet, yaptm. Kzm Miran- Hangisini yaptnz? Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Ben size syleyeyim. Benim kendi kitabmn, Gktrk Tarihinin Meseleleri'nin 94'nc, 95'inci sayfalarnda, 1974 ylnda yaynladm bir yazy size sylyorum, lm tarihi... "Kl Tigin, Koyun ylka yeti 22 avutu..." (Yazt okunuyor) Kzm Miran- Peki, demi, zaten biliyoruz, onlar biliyoruz. Benim kitaplarmda... Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Kzm Bey, ltfen dinleyin, ben sizi dinledim. Kzm Miran- Kimse de sylemiyor, ne Thomsen sylyor sizin bu... Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- " ...yetinci ay yeti otuzda kop atfmz... (Yazt okunuyor) Kzm Miran- Peki, onlar niye okuyorsunuz? Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Bakn, bu tarihin ierisinde yl zikredilmiyor, nk Trke metinde yl zikri yok. Ama, yan tarafnda ince metin var, ince metni okumular. Kzm Miran- Trke metinde var Beyefendi, siz okumamsnz, Orhun Yaztlan'n okuyamamsnz. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Nasl okumadm? Kzm Miran- Trke metinde tarih tespiti var, benim kitabm okursanz grrsnz. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Ama sizin kitabnz yanllarla dolu. Kzm Miran- Ayrca siz, anlalyor ki tarih tespiti yapmamsnz; size o suali ynelttim siz. Siz tarih tespiti yaptnz m? Siz isim sayyorsunuz, 'a a~ca profesrn, Thomsen'den nce... Yazan ok insan var. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Bene isim saymadm. Kzm Bey, sinirlenmeyin, ben isim saymadm, kendim de gittim, kendim de orada bunlar okudum, o kadar inceyi biliyorum dedim. . Kzm Miran- Okumakla bitmiyor, tarih tespiti yaptnz m? Bu tarih tesp nedir diye bir soru yneltiyorum size, bunu syleyin. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Yaptm efendim. -a~e" unu syleyeyim: Bakn, orada daha nce Thomsen'in 12. yl dedii 'i You". o yanltr. Onu 7 olarak dzeltiyorlar. Onu da kontrol ettim, alt ~daki bir ksm krlm. Kzm Miran- Bunlar sormuyoruz ki Beyefendi. Benim sylediim s z Kltigin'in lm tarihini tespit ettiniz mi ve bu tespitiniz ~":~se" oen farkl m? Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Ettim diyorum efendim, ettim ve sizinle a." :e cimadm sylyorum.

253 Kzm Miran- lmemi mi 732'de? Onu syleyin bari. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Bakn Kzm Bey, msaade edin, sizin syledikleriniz Kur'an gibi deimez bir metin deil ki. Siz de benim gibi bir aratrmacsnz, ben size sayg gsteriyorum. Ama, sizin gsterdiiniz 575-576'y siz tevsik edemiyorsunuz. Ama ben diyorum ki, tan stnde ince tarih var. Kzm Miran- Bir dakika, ben teker teker tespit ediyorum bu sayy. Benim sualime cevap vermiyorsunuz Beyefendi, konuamayacaz sizinle. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Ltfen, kitabnz nnzde, bana bu ince tarihi nasi deerlendirdiinizi sayfasyla syleyin, hemen bakacam. Hulki CevizoluSayn Sertkaya, o soru baka. Kzm Miran- Ben sual soruyorum... Hulki Cevizolu- Bir dakika Hocam. imdi soru u, her ikinize de soruyorum: Sayn Kzm Miran diyor ki, "Siz ve baz hocalarmz Thomsen'a ya da bir yabancya gre bu tespiti yapyor, ona gre yorum yapyor, onlardan reniyor veya gidiyor bakyor oraya." Diyor ki, "Ben bu tespiti yaptm ve bu tarih bana gre budur" diyor.

Ve sorusu u: "Bu tarihi. Thomsen'a bakmayn, bana bakn, eer ikimize de inanmyorsanz, siz bu iin uzman olarak gidin kendiniz okuyun. Okudunuz mu?" diye soruyor, siz "Okudum" diyorsunuz. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Hemen arz edeyim efendim. Thomsen' bir tarafa bakalm. Shlegen'i bir tarafa brakalm, Kzm Miran' da bir tarafa brakalm: ben Moalistan'a en son Sayn Cumhurbakanmz Sleyman Demirel'in mihmandar olarak gittim... Kzm Miran- lgisi yok bunlarn Beyefendi. Hulki Cevizolu- Bir dakika Hocam. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Ve bu talar ona anlattm. Hulki Cevizolu- Ka ylndayd bu? Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- 1995. Ayrca, 1990'da da aratrma heyeti olarak gittik ve orada bunlar bizzat kendim okudum. Kzm Miran- Bakas okumad m? Thomsen da okudu, Radloff da okudu, elimizde vesikalar var. Yani, siz okudunuz da bir ey mi oldu? Hulki Cevizolu- Bir dakika Sayn Miran. Diyor ki Sayn Sertkaya... Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Ama bakn, siz okuyunca bir ey oluyor da biz okuyunca bir ey olmuyor mu? Kzm Miran- Ben tarih tespitini deitiriyorum, Thomsen'in hatasn sylyorum, bakalarnn hatasn sylyorum; o baka ey. Sizin Moolistan'a gitmi olmanz pek de nemli deil, nk oraya herkes gitti. Thomsen da gitti, onlar da ilm alma yaptlar, Radlofff da gitti, herkes de gitti, bilmem ne de gitti, hepsi ilm alma yaptlar. Hulki Cevizolu- Ama bakn, bir konuyu netletirelim ve Sayn Sertkaya'nn baka eletirileri varsa onlara girelim. Diyor ki, ben okudum, tarih byle. Kzm Miran- Sylesin, hangi tarih, sylesin.

254 Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- imdi bakn, ben Celalettin Ma'ya. Thomsen'a vesaireye bakmyorum, ben dorudan doruya tan stne bakp okuyorum. Hulki Cevizolu- Sayn Sertkaya... Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Buyurun efendim, buyurun. Hulki Cevizolu- Sayn Miran unu soruyor: Eer Profesr Sertkaya bunu okuduysa tarihi sylesin, ne okudu diyor. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- 1 Austos 732, ona tekabl ediyor. Ancak, Hulki Bey... Kzm Miran- Bir dakika; 1 Austos 732. Bu 732'yi ilk defa siz mi sylyorsunuz? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Hayda... Baka bir rakam sylemesi mmkn deil ki, ayn rakamsa... Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Ben unu syleyeyim: 732'yi tan kendisi bana haykryor orada. Kzm Miran- Yalnz size mi haykryor, baka insanlar baka ey mi sylemi? Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Benden nce, sizin haricinizde herkese 732 demi. Kzm Miran- Tamam, herkesin yapt ii siz de yaptm diye ktnz o hlde. Hulki Cevizolu- Ya da yle syleyelim: Sayn Sertkaya kendisi okumu, ama dier okuyanlarla ayn sonuca varm; bu olabilir. Kzm Miran- Olabilir. Hulki Cevizolu- Peki, siz hem Sayn Sertkaya'nn okuduu ve kard sonuca yanl diyorsunuz... Kzm Miran- Yanl diyorum, hem Thomsen'nkine yanl diyorum, hem bakalarna. Hulki Cevizolu- Bunu nasl netletirebiliriz, bunun yolu nedir? Kzm Miran- Bunun yolu. benim nasl okuduumu yazdm kitaplarma... Hulki Cevizolu- Oradaki harfleri yazarsnz urada tahtaya.

Kzm Miran- Mesel Trk Dnyas Aratrmalar diye bir mecmua var, burada ben Thomsen'in tarih tespiti tenkidini yaptm. lk defa olarak Cinlerin takvimi nedir, o hususta yazdm. Hulki Cevizolu- Bir saniye, imdi ortada bir tarih var, bu tarihin okunmasn tartyoruz... Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Hulki Bey, bir cmle daha ilve edebilir miyim? Hulki Cevizolu- Buyurun. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Bakn, bu ant nasl yazld diye onun zerinde durdum. Hangi yz nce baland, benim merakm oydu; ince yz m, Trke yz m? Hulki Cevizolu- Ama bu baka bir konu Sayn Sertkaya. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Hayr hayr. ince yz nce yazlm ve tarih atim.

255 Kzm Miran- O sizin fikriniz. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Ve Trke metin 20 gn ierisinde yazlm ve burada bu belirtilmi Trke ksmnda. Hulki Cevizolu- Metnin iinde geiyormu. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Metnin iinde geiyor. Kzm Miran- Ne geiyor? yle bir ey gemiyor. ince nce yazld diye bir ey gemedi Sertkaya Bey. gemiyor byle bir metin. Ben 20 gn oturdum yazdm... Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Hemen okuyun Beyefendi. Kzm Miran- Tutmu yazm. Ama ince'den, nce inliler yazd, sonra ben yazdm demiyor, yok byie bir ey, atyorsunuz. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Efendim, msaade ederseniz ben arz edeyim. Bakn, "Bunca bitik bitigme. Kci Tigin'in atisi, yollu tigin bitidim..." Kzm Miran- Tamam. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- 'Yigirmi kn olurum..." Kzm MiranTamam, bardm diyor. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- 5u iaga bu tamga kop yollu tigin bitidim." Kzm Miran- tiraz esen yok buna. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- 5a".n bedizin bitig tan biim ylka yitin ay yeti otuz kago attn,z. Kzm Miran- Tarih tesbiti ite bu. Trke. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Bakn, biin ylnn 7'inci aynn 27'si 21 Austos 732'ye tekabl ediyor. ince metin ise... Kzm Miran- Hi yle bir eye tekabl etmiyor. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- ince metin ise 1 Austosa tekabl ediyor. Kzm Miran- Hayr efendim. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Demek ki nce ince zeri yazld, sonra Trke zeri yazld. Kzm Miran- Hayr efendim, biin yl tekabl ediyor ki, inliler de biin ylna getiriyorlar. Fakat sizin bu Trke metinden ince metin kmyor, yok. ince metne gre herkes tespit ediyor. O da "biin yl" diye Trkesi getii iin, Thomsen ilk nce 734 demeye kalkt, sonra bakt ki Trke'de biin yl var, tuttu bunu deitirdi 732 diye dzeltti. imdi siz buradan bir tarih tespiti yapmyorsunuz Beyefendi. Siz okudum diyorsunuz, sanki bakalar okumam. Ben de okudum, Radloff da oku, herkes okudu bunu. Siz oraya gittiniz de yeni bir ey mi okudunuz? Yeni bir ey okuduysanz onu syleyin de... Yeni bir ey okuyamazsnz, nk onlar o kadar gzel sarih resimler ekmiler ve bunlar kitaplara aktarmlar ki sizin byle bir ey yaptnz da yok. Hibir yapmadan, "Ben gittim okudum." Moolistan'a gitmekle tarihler mi deiiyor? Hulki Cevizolu- Peki, son olarak bir grnz varsa Sayn Sertkaya, onu alacam, veda edeceim.

256

Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Efendim, i meydana kmtr. Bakn, Beyefendi'nin kitabndan okudum, tarihlerini, sayfalarn zikrettim. Daha nceki aratrmaclar bir tarafa braktm, kendim okuduumu syledim. Artk benim bundan sonra bir tek azmla ku tutup doru sylyorum'u kald; ona hibir zaman inanmyor. Kzm Miran- Yeni bir ey de yok sylediiniz. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Efendim, yeni bir ey var m, yok mu... Kzm Miran- Yok, herkes sylyor. Sizin sylediiniz 732'yi herkes sylyor... Hulki Cevizolu- Hocam bir dakika. Sayn Sertkaya, tamamlayn, buyurun. T.D.K. NN LGLENMYOR? Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Ben size son olarak unu syleyim: Bu iler telefonda olmuyor. Kzm Bey'den sonra, eer uygun grrseniz baka bir program yapn, niversitenin sesini duyun ltfen. nk, orada amatr kiiler, dardan hi ilgisi olmayan kiiler telefonla katlp Trkiye niversitelerinin deerli hocalarn itham ediyorlar. Bakn, bugn Profesr Talat Tekin var, Amerika'da doktorasn yapt, kitabn. ngilizce neretti, kendi lkemizde, Dil Kurumu'nda drt neriyat yapt, Tonyukuk, Kltigin. Bakn, niversitelerimizde Sema Barutu Hanm, Mehmet lmez, Cengiz Alylmaz, smail Doan, Profesr Ercilasun, daha kimi sayaym? Hulki Cevizolu- Az sonra Sayn Cengiz Alylmaz balanacak. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Bu bakmdan benim sizden ricam u efendim: Eer uygun grrseniz, niversiteden biz gelelim, bizi itham eden K silere kar neler yapldn ortaya koyalm. Kzm Miran- Tamam, kabul. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Nasl deerlendirdiimizi de ortaya Koyalm. Kzm Miran- Kabul, toplanalm. Benimle toplanmak istemiyorsunuz, sizler istemiyorsunuz, ben toplanmaya her zaman hazrm. Bir heyet oiuturup masaya oturalm, konualm. Ben fikrimi syleyeyim, siz itiraznz yapn. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Kzm Bey, bakn siz hep yuvarlak Konuuyorsunuz. Bugne kadar mensubu olduum Trk Dil Kurumu'na bir eK bavuru yapp "benim u eserimi inceleyin" diye bir yaznz olmad. Olduysa da ben bunu bilmiyorum. Kzm Miran- Oldu, verdim ben Ercilasun Bey'e, o bir hafta tetkik etti, ondan sonra, "bir hafta daha msaade et bana tetkik etmek iin" dedi, 15 gn tetkik etti, sonuta bir heyet toplad, sessiz sedasz "al kitabn..." Hulki Cevizolu- te Trk Dil Kurumu'nun cevab var burada. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Bakn, Dil Kurumu'nda benim haberim oimadan bir heyet toplanmaz. O birimin Bakan benim, benim bilgimin dnda bir ey asla yaplamaz. Hulki Cevizolu- Peki, bir araya gelmeniz gerekiyor demek ki.

257 Sayn Sertkaya, ok teekkrler. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Efendim, ben de ok teekkr ediyorum. Smerce konusundaki grlerim sakl m? Yrd.Do.Dr. smail Doan- "Sakl kalmak kaydyla elveda diyorum" diyor. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Yani, daha sonra bu konuda sz verir misiniz diyorum. Hulki Cevizolu- Veririz veririz tabi, syleyecek sz olanlara veririz. Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya- Peki efendim, ben hayrl yaynlar diliyorum.

KZIM MRAN 10 LEHE BLYOR Hulki Cevizolu- ok teekkrler, iyi geceler, sa olun. Bir izleyicimiz, Fsun Paran stanbul'dan soruyor; "Sayn Kzm Miran, yanl hatrlamyorsam 10 lehe biliyor, Sayn Doent ka lehe biliyor? Kendisi nereye gitmi, hangi yazt grm, hangi leheye gre okumu" diyor. Ben sizin zgemiinizi okudum, bu konularda ok aratrma yapm bir bilimadamsnz siz de, ama ka lehe bildiinizi de soruyor Fsun Paran. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Kazak, Krgz, Uygur, Azer Trkesi, Gamaermaaka Trkesi; bunlar biliyorum efendim. Birok Trk lehesini de gramer olarak. Konuabildiim Trk leheleri vardr. Gittiim yerlere gelince, Sibirya'dan Viyana'ya kadar btn Trk dnyasn dolatm. Trkolojide en fazla dolaanlardan birisi benim. Yani Trk lehelerini bilirim, hem tarih Trk lehelerini, hem ada Trk lehelerinin birouna vakfm. Bir ey daha vard... Hulki Cevizolu- Sayn Ayylmaz' da balayacaz imdi, buyurun siz syleyin. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bir soru daha vard herhalde orada. Hulki Cevizolu- Ka lehe biliyor, nereye gitmi, hangi yazt grm, hangi leheye gre okumu diyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Yaztlar grdmn haricinde, benim bizzat bulduum yaztlar var. Kafkasya Karaay blgesinde... Hulki Cevizolu- Hangi leheye gre okudunuz bulduunuzu? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, benim iim bunlar tespit etmekti. Okumak ileri ayr, onlar daha sonra yapyoruz, hepsini bir arada yapmak mmkn deildir. Hulki Cevizolu- Peki, okuduklarnz var m? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Var efendim, onlar zaman zaman yaynlyoruz. Hulki Cevizolu- Ne okudunuz? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Elinizdeki makas okuduk, ama bunlar ben yaynlamadm iin u anda sylemem yanl olur.

258

Hulki Cevizolu- Makas elediiniz, u makasn stnde drt tane harf var. Kzm Miran- Bunu okudunuz mu? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet. Kzm Miran- Nasl okudunuz, bakaym. Hulki Cevizolu- Ne oldu Hocam? Kzm Miran- Kk bir satr, syleyiverin bana, okuyun ne okuduunuzu. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bunun haricinde... Kzm Miran- Okuduunuzu syleyin, nasl okudunuz, drt tane harf duruyor burada. Hulki Cevizolu- Sylyor, bir dakika sylyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- "Sengek" diye okursunuz onu Beyefendi. Kzm Miran- Efendim?.. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sengek diye okursunuz isterseniz, ama baka trl de okumak mmkndr. Hulki Cevizolu- Ne demek Sengek? Kzm MiranSengek ne demek? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Gnmzde Anadolu'nun baz blgelerinde makas olarak da kullanlr. Hulki Cevizolu- Sengek'i makas olarak... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Ama, bunu farkl trl okumak da mmkndr. Bunlar tartlyor. Kzm Miran- Sengek, bu "n" mi? T diye yazlan harf, Sengek; bu s, tamam... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Tes tutuyorsunuz Beyefendi. Kzm MiranByle mi tutacaz? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Daha nasl tutacanz bilmiyorsunuz? Kzm Miran- Bu harf ne harfi, yle iki tane ters, bu harf nedir, "sen" mi?

Yrd.Do.Dr. smail Doan- Beyefendi, msaade eder misin? Hulki Cevizolu- Ama bu bize neyi gsterecek? Dediniz ki, "makas, ta atlasa 150 yllk." Biz 10 bin yl tartyoruz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Ne okuduunuza rnek verin dediniz, ben de rnek veriyorum. Hulki Cevizolu- Hayr hayr, bir dakika; biz 10 bin yl ncesi, 15 bin yl ncesini tartrken, siz 150 nce bulunmu bir makasn zerindeki yazy nasl anlatyorsunuz, kim yazd bunu? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Okudunuz mu diyorsunuz. imdi bunlar bulmak ayr ey, tespit etmek ayr ey, okumak ayr bir ey. Hulki Cevizolu- Ama, bunu 150 yl nce yaam birisi de veya makas bulunduktan sonra... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Hulki Bey, msaade eder misiniz, imdi abondoneye getiriyorsunuz. Hulki Cevizolu- ok net bir soru soruyorum size. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Net soruya cevap veriyorum.

259

Hulki Cevizolu- 10 bin yl nceki bir olaydan sz ediyoruz, milttan nceki bir olaydan sz ediyoruz, siz Osmanl dneminden kalma bir makas gsteriyorsunuz bana. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Ben size bir tek onu gstermedim ki. Hulki Cevizolu- Ama, "Ne okudunuz?" diye soruyor izleyici. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Cevap veriyorum. Hulki Cevizolu- Verin. ELKLER Yrd.Do.Dr. smail Doan- Kktrk yazlarnn tamamn ben de okudum, nasl Trkologlar okursa, ben de Kktr yazlarnn tamamn okudum; bir. kincisi... Hulki Cevizolu- Peki, bu makas ilk verdiiniz rnek, Gktrk yazlarn okuduunuza da geleceim ama, ilk verdiiniz rnek bu makasn stndeki yazyd. Makasn ya 150 yl nce dediniz az nce. Gktrklerle bu 150 yandaki makasn ne alkas var? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bakn, Kafkasya'da bizzat tarafmdan bulunan maaralar ve yazlar var. Hulki Cevizolu- una bir cevap verin, sonra onu da... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, bu Kktrk Yazs olduu iin. Neyi okudunuz dendi, bir tanesini verdim. Hulki Cevizolu- 150 yl nce Gktrk Yazs nasl yazlr makasa, yani bu nasl bilimsel yaklam? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, bakn, u anda Kktrk Yazs Transilvanya'da yazlyor, kullanlyor, bu yaz kullanlyor bugn. Hulki Cevizolu- Bunu kim yazm o zaman, onu syleyin. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bunu bilemiyoruz ite. Bunlar hemen ben, Sayn Miran gibi bulsam yazarm, yani dayanak noktam olmadan syleyebilirim. Ama ben biiimadamym. bunu syleyecek bilim ahlkm... Hulki Cevizolu- Ama unu syleyin o zaman: Bilimsel ahlk asndan, yaklak 150 yl nceki makasn zerindeki yazy Gktrkler yazmad. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, yazmad tabi ki. Hulki Cevizolu- Onu syleyin, Gktrke'yi okudum diyorsunuz, ayr. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Etrsk Yazsn da Gktrkler yazmad, Puthark Yazsn da Gktrkler yazmad, Kafkasya'daki runik yazlar da Gktrkler yazmad. Bu Trk Yazsdr, bu Trk Yazs dalm, yaylm. Bu Trk Yazsn baka medeniyetler kullanm, Vikingler kullanm, sveliler kullanm, baka medeniyetler Trk Yazsn kullanmlar. Hulki Cevizolu- Ancak aranzda byk bir fark var. Sayn Kzm Miran'n iddias u: Ben Etrskler'in yazd yazy okuyorum diyor, onu okudum diyor. Yani, Etrsk Yazsn siz bugn rendiyseniz siz de makasa, kda, bir yere yazarsnz birisi okur, o ayr bir ey. "Kendi Yazsn okudum" diyor.

260

Kzm Miran- Okudum diyor, kitap nerediyor. Sizin "sence- diye s harfini, ab harfini, Trke'deki, Orhun yaztlarnda u var. n diye - 5 5 - " uz. sengek" diye, n diye okumusunuz. Onun iin Dr -, -.ac.n.z var m, bir eyiniz var m? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, bunu yaynlamadm, yaynland zaman yaparz. Kzm Miran- Yaynlamadnz, o hlde sylemeyin okudum diye. Hulki Cevizolu- Ne okuduunuza gelelim, baka. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, bulduum eserler ve yaynladm eserleri sylyorum. Hulki Cevizolu- Buyurun. Yrd.Do.Dr. smail Doan- u, Kafkasya'da sahasnda yaplan, Barova'nn almasndan sonraki en fazla almadr. Hulki Cevizolu- Nedir onun ad? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bu, Dou Avrupa'daki Trk ve Runik Yazl Eserier'dir. nce Barova yapmtr, Dou Avrupa ve Kafkasya'y ald, ben de bu almamda Trk Dil Kurumu'nun, Sayn Osman Fikri Sertkaya'nn da ynetiminde, Ahmet Bican Ercilasun'un ynetimindeki komisyonla bizzat bu blgeye giderek, Rusya... Hulki Cevizolu- Ne yaptnz orada? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bu blgelerde, Karaay ve Matra blgesi bata olmak zere, Don Volga kanalndan, ran snr kanalna btn blge teker teker tarand, Hazarlara ait, Protobulgarlara ait birok eser, daha nce yaynlanan... Kzm Miran- Hepsini Ruslar neretti, sizin gitmenize gerek yok. Hulki Cevizolu- Evet, devam edin. Hocam, bir saniye. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Daha nce yaynlanm eserlerle yaynlanmam, tarafmzdan bizzat bulunan, tespit edilen eserler bu projenin kapsamnda burada yaynland. kincisi... Hulki Cevizolu- Bunlar bulduunuz zaman okudunuz mu? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, okumak ayr bir i diyorum ben. Hulki Cevizolu- Ama soru o, neyi okudunuz diyor. Okuduunuza rnek veriyordunuz, sonra baka bir eyi anlatyorsunuz; yapmayn. Bakn izleyicilerden gelen btn sorular, btn demeyelim, bilimsel olalm, yzde 99'u sizin konular kartrdnz yolunda, mthi ikyetler geliyor, onlar okumuyorum. sterseniz, rnek ver derseniz, urada yanmda yld. "Sayn smail Doan konular kartryor, sorduum soruya cevap vermiyor" diyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, hamas olarak konuursak tamam, kolay. Ama, bilimsel metotlar esas olarak alrsak i deiiyor. Hulki Cevizolu- Ama, neyi okudunuz diye soruyor, "okumak ayr bir ey" diyorsunuz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Kktrk yazlarnn tamamn okudum efendim. Hulki Cevizolu- ok gzel. Baka?..

261

Kzm Miran- Kktrkler'in tamamn siz mi okudunuz, yani kimse okumad da, Kktrkleri siz okudunuz da, "tamamn okudum" ne demek yani? rendim deyin bari. Kktrke okumu, kardeim, yani bunu renmisiniz siz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Amerika'y yeniden kefetmenin manas yok. Hulki Cevizolu- Ama ok nemii. bakn, bilimsel tartmada bu nemli. Ben ngilizce okuyorum dersem. ngilizceyi ben zdm demek deildir, Bana birisi bunu retmi, o ayr bir ey, farkl bir ey. Ben bugn "Smerce'yi okuyorum" dersem. Sayn Muazzez lmiye 'n kitabndan rendim demektir, "ben zdm" demek deildir; ok farkl kavramlar. Kzm Miran- Kktrkler'in hepsini okudum diyor. Hulki Cevizolu- Ayn soruyu Sayn Fsun Paran size de soruyor; "Sayn Kzm Miran ka lehe biliyor?" diyor. Kzm Miran- imdi, bir defa ben Kulca doumluyum.

Hulki Cevizolu- Yan, neresi Kulca? Kzm Miran- in ile Kazakistan'n bititii yerde li nehrinin kenarnda bir ehirdir. Baykal glne dklen. Bizim burada kimler yok ki? Tmenlik var, Kagarlk var, Tarani var, Altaykii var. Mool var, ibe var, Manu, orada kimler yok ki. Hulki Cevizolu- Var da, bunlarn hepsini biliyor musunuz, bu leheleri? Kzm Miran- imdi bunlardan Trke olanlar. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Altaykii'nin yaad corafyayla Tarani'nin yaad corafya arasnda kilometrelerce fark var Sayn Miran. Kzm Miran- Anlamadm, ne diyorsunuz? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Altaykiilerin yaad yerle, Lena rmann kenarndaki yaad yerlerle Taraninin yaad yer ok farkl... Kzm Miran- Yok, Kulca'ya gelemeyecek. Ya, Osmanl var, onu syleyeyim. Corafya fark diyorsun, Osmanl var, Osmanl Trkleri var, ona ne diyorsunuz, bu kadar corafya farkyla oraya uram? Hulki Cevizolu- Sayn Miran, hangilerini biliyorsunuz diye soruyor, bunlarn hangilerini? Kzm Miran- imdi bunlarn Trk lehelerin hemen hepsiyle anlarm, konuurum. Hulki Cevizolu- Peki. Kzm Miran- Kela cetasun bah... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Keloca tama... Kzm Miran- Biliyor biraz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- "Naslsnz siz..." PROF. I: "OK ELENYORUM" Kzm MiranTamam, tamam. Hulki Cevizolu- Siz de ona cevap verin, biz de sizi seyredelim.

1~1

Yrd.Do.Dr. smail Doan- imdi efendim, bakn Hulki Bey, baz eyieri belirlemek lzm. imdi, Krm'da bulduumuz bir kemik zerine karakterli yaz var, onu ilim lemine sunduk okunsun diye. Ve bizim de okuma tecrbemiz, denememiz var. imdi nemli olan, bu eserlerin hepsini bir araya getirmek. Sayn Cengiz Alylmaz'n ve Sertkaya hocamn birlikte yaptklar Moolistan'daki bu eser var. u anda Dimitri Vasiliyev'in devam ettirdii, Sayn Sertkaya hocamn onlara frsat kalmad, Sibirya blgesindeki eserlerin derlenmesi var. Kazakistan, Krgzistan'daki... Kzm Miran- Sibirya blgesi derlenmemi mi? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Derlenmedi efendim. Kzm Miran- Aman efendim, btn Ruslar btn onlar nerettiler. Yeni bir yaz bulamadnz siz? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Efendim, bunun ierisinde en az 40 tane yeni yaz var, etmeyin Kzm Bey. Kzm Miran- Bakaym hangisi? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Buyurun, 6 tane bunda var, olmazsa 30 tane olsun. Kzm Miran- yi de bunlar yeni mi? Bu, Puthark Alfabesiyle yazlm skandinavya, bu yeni mi? Buraya siz bunlarn resimlerini koydunuz diye bu yeni mi? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Giri ksmna bakyorsunuz, iine bakn. Kzm Miran- Eski yaz bu. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Hayr, iine bakn. Siz kitap okumasn bilmiyorsunuz herhalde. Kzm Miran- Yeni yaztlar var diyorsunuz burada, yok diyorum ben yazt, yeni.

Prof.Dr. Muazzez lmiye - An, bakn. Kzm Miran- Ben aaym, bunlar m yeni? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Ben size yazt gstereyim. Kzm Miran- Gsterin yeni olann. Hulki Cevizolu- Hocam, siz arada kaldnz. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Ben ok eleniyorum, son derece eleniyorum. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sayn Miran, u yazt daha evvel grdnz m? Hulki Cevizolu- Bilimsel bir elence mi oldu? Prof.Dr. Muazzez lmiye - Evet, benim iin bilimsel elence oldu, ama ben daha baka trl dnyorum. TARH YAZILARI OKUMA TARTIMASI Kzm Miran- Sudak Kalesi Sunahan'da bulunan; bunu grmedim. Okudunuz mu siz? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Tarafmdan tespit edilmitir, bulunmutur. Kzm Miran- Olabilir. Ona demiyorum, btn yaz... Yrd.Do.Dr. smail DoanAn an.

263

Kzm Miran- Bu kemik zerinde, bunu da grmedim, bunu da : "edim. Yani iki tanesini; ka tane? Yrd.Do.Dr. smail Doan- An canm, o kitabn ierisinde. Kzm Miran- Peki aalm. Bu... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Damgadr, Hazar damgasdr. Kzm Miran- Evet. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bu Vineskaya blgesindeki maara Yazs. Grdnz daha evvel bunlar? Kzm Miran- Evet, anlalan siz bunlar... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Grdnz m bunlar daha evvel baka yerde? Kzm Miran- Bunlar grmedim. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Tamam, tarafmzdan tespit edilenler, buyurun. Kzm Miran- Tamam, grmedim. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Onlarn hepsi benim tarafmdan tespit edildi, buyurun. Kzm Miran- Ama. bunun Gktrk olduunu sylyorsunuz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet. Kzm Miran- Bence Ermenice. Yrd.Do.Dr. smail Doan- El insaf ya. bu kadar olmaz ki. Kzm Miran- El insaf olur mu, bu yaz Ermenice... Bugn sve yazlarna siz svee diyorsunuz... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Buyurun, u damgalar daha evvel grdnz m siz? Bunlarn her birisi tarafmzdan tespit edilmi eserlerdir. Kzm Miran- Olabilir. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Bunlar ok nemli hattzatnda... Kzm Miran- Evet, bunlar tespit etmisiniz, fakat hangi dilde yazldn bulamadnz. Bunun gibi yaztlar, siz gidin bizim Dou Anadolu'ya, daha dnya kadar ta zerinde yaz var. Ben size internetten gstereyim, Ermenistan'daki yazlarn ta zerindeki saysn gstereyim aarsnz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Ben bulduum yazlar bu ekilde size gel riyorum, buyurun diyorum, okuyun... Kzm Miran- Ama siz diyorsunuz ki, "Ben okumadm, belki Ermeniler okudu bunu." Hulki Cevizolu- Ama Sayn Doan diyor ki, "Ben buldum, getirdim, siz : - _ . _ - f diyor. Doru. siz... Kzm Miran- "Siz okuyun" demiyor. Hulki Cevizolu- Hayr, dedi imdi, dedi. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bunun okunmas iin daha sonra ben de fikirlerimi syleceim. Kzm Miran- Tamam, bakn, ben o fikrinize itiraz etmiyorum. Siz malzemeyi tespit etmiseniz. "hayr, siz tespit edemezsiniz" diye de bir itirazm yok. Malzemeyi yalnz siz tespit etmiyorsunuz, nk Trkler'e ait okunan yazlarn hepsi Ruslar tarafndan okunmutur bunlar.

254

Yrd.Do.Dr. smail Doan- Kzm Bey, sizin yeni literatrde-, . a . e r bu sahada yaplan almalardan... Kzm Miran- Sizin literatrnzden. Yeniden benim de haberim yok. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Yeni almalarn hibirisinden haberiniz yok. Kzm Miran- Bunlar grmedim ben, fakat bunlar hangi dilde olduu bilinmeyen yazlar. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Buyurun, Barova'nn Rusa yaynlanm, Trke de yaynland. Hulki Cevizolu- Sayn Miran, tartma yerine bir birlie varalm... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Yani, bu yeni literatrden haberiniz yok. Hemfikir olalm, udur: Trk kltr ok byk bir kltr; Yazs var, bu Yazsn baka milletlerde kullanmlardr. Ama, baka milletlerin kullanm olduklar, kendi dillerinde yazdklarna sahip kmann anlam yok. Kzm Miran- imdi... Hulki Cevizolu- Bir saniye Hocam. Sayn Doan birka tane bulguya ulam orada, diyor ki, ben buldum. nce bulunmas gerekiyor, doru, sonra okunmas gerekiyor. Diyor ki, okunmas ayr bir aama, buyurun, siz de okuyun diyor. Size de kaynak oluturuyor, bakn bir yerde bulutunuz. Kzm Miran- Buna benim hibir itirazm yok. lk nce kaynaklar tespit edilecek... Hulki Cevizolu- te kaynak bulunmu. Kzm Miran- Okunur hle gelecek. Fakat, bu demek deildir ki, bunun tespit ettii kaynaklar Kafkasya'da Trke olsun. Hulki Cevizolu- Ama okuduktan sonra buna karar vereceksiniz, okumadnz daha. Kzm Miran- Kim okuyacak? Okumam kendisi. Hulki Cevizolu- Siz okuyacaksnz. Kzm Miran- Niye okuyaym ben yani? Benim iim mi yok? Yani, bu eyin kaynaklarn ben okuyacam diye bir ey yok. Belik Ermenice bunlar, belki Grcce, belki erkezce. Hulki Cevizolu- Sayn Miran, o zaman olmuyor. Diyorsunuz ki demin Sertkaya'ya, siz okuyun, benim yanllarm bulun. imdi de siz okuyun, Sayn Doan'n yanln... Kzm Miran- imdi yanl yok burada. Resimde yanl olur mu? imdi ou resmi ekmi, bu resim yanltr diye ben nesine itiraz edeyim? Okuduu zaman... Yrd.Do.Dr. smail Doan- Aklama... Kzm Miran- Aklama deil, "Okumadm" diyorsunuz. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Sayn Miran, ses deerlerini verdim. Kzm Miran- Bir dakika bir dakika, ses deerlerini vermisiniz, u harfin sesi bu, bunlar. Sizin iin byk bir metot ama, benim iin hibir metot deil. Anlalr szlerle yaztlar okumu olmak nemli. Okuduktan sonra bana verirseniz o kitabnz ben tenkite balayabilirim. Fakat hibir ey yok. malzeme var...

265

Hulki Cevizolu- Peki, teekkr ediyorum, teekkr ediyorum. imdi bir izleyicimiz, Suzan Grelli, emekli Trk Dil Kurumu Ktphane Mdr yazyor ya da grevlisi, tam okuyamadm. "Kzm Bey'in kitaplar bulunmuyor deniliyor, Trk Dil Kurumu Ktphanesinde bulunuyor" demi. Kzm Miran- Tamam. Hulki Cevizolu- Bir baka izleyicimiz, Do. Dr. Aytu ner diyor ki, () e ilgili bir aklamas var, "smim Aytu, son harf kesinlikle vurgulanyor ve isim Kafkas kkenli. Bu iddialar anlamak mmkn deil. Sayn Kzm Miran' okumadan anlam gzkmek aratrmaclkla elimiyor" diyor, 'Aytu kelimesinin son harfi vurgulanyor" diyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Msaade eder misiniz?

Hulki Cevizolu- Bir dakika, unlar da okuyaym. Bir biyolog izleyicimiz, Ertan akmak bir e-posta gndermi, diyor ki, "Yaynnzda karbon testinden kayalarn yann tayin edildii syleniyor. Bu tayinlerin tutarsz olduunu size syleyeyim. nk, karbon-14 testi prensip olarak organik maddeler zerinde uygulanyor" diyor. Kzm Miran- Ben sylemedim bunu. Hulki Cevizolu- "Yani, kayalar zerinde uygulanmyor. Kayalar zerinde uygulanan testler farkldr. Burada karbon elementi de tayin arac oiarak kullanlmyor. Kayalarn ya uranyum veya dier radyoaktif elementler ile bulunuyor" diyor. Kzm Miran- Bulunmuyor, o da yanl. Hulki Cevizolu- Bir dakika, devam ediyor, "Arkeolojide karbon-14 testi, kaz yerinde bulunan kemik, odun, kmr, organik boya gibi maddeler zerinde uygulanyor. Arkeolojik yaz bulunan kayalarn ya ise, kt kaz yerinde bulunan organik maddelerden, mzrak yap olan odun, yaklm ve kalntlar kalm atein art olan kmr gibi dolayl olarak tayin edilir" diyor. "Kayalarn ya asl jeolojide hesaplanmaktadr ve milyon yl yayla ifade edilmektedir" diyor. Son olarak diyor ki, "Maara duvarlarnda bulunan resimlerin boyalarn kkeni organik materyaller olduu iin ya karbonikle tespit edilebilir" diyor. Yardmc Doent Doktor Cengiz Alylmaz hattmzda; iyi geceler Sayn Alylmaz. (zleyici Telefonu)' Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz(Atatrk ni. Trke Blm)- yi geceler efendim; iyi yaynlar diliyorum. Hulki Cevizolu- Sa olun, buyurun. YRD.DO.DR. CENGZ ALYILMAZ: "BTN ANITLAR 'BEN TRK'M' DYE HAYKIRIYOR" Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Efendim, ben aslnda bu tartmalar epeyi sreden beri takip ediyorum. Yaklak 8 yldr ilk kez de ben bu mevsimde Trkiye'de kaldm. Belki tatl bir tesadf oldu, nk bizim

266 sahamzla ilgili konularn sizin programnzda gndeme gelmesi gerekten beni ok mutlu etti. ncelikle unu sylemek istiyorum ki, ben yayna katlan herkese ok teekkr ediyorum. Gerekten ok gzel bir ey bu, tartla tartla, dorunun dorusu buluna buluna Trk Milleti'ne herhalde bir ekilde hizmet edeceiz. Kzm Bey hocam rahatlatmak iin syleyeyim, elimde btn kitaplar var, hepsini de okudum, yeni de deil. Yani, bu iin banda bir renci olarak baladm ve bugne kadar okudum. Feyz aldm, ufkumu at, tavsiye ettim, fotokopi yapp rencilerime oalttm verdim; bundan msterih olsunlar. Kendilerine itiraz edeceim veya kendileriyle byle bir sava ortamna gireceim hibir ey yok. Yalnz, ben 5 yl boyunca Moolistan'da, gerekten devletimizin ok byk, ama ok byk zveriyle yrtt bir projede grev aldm. Bir eyi ok net syleyelim ki, u an Trkiye Cumhuriyeti Devleti en byk projesini Moolistan Halk Cumhuriyeti'nde srdryor. Hulki Cevizolu- Nedir bu projenin ad? Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Bu proje, ncelikle 1995 ylnda Sayn Sleyman Demirel'in Moolistan' ziyaretleriyle birlikte Kktrk Yaztlar'nn kurtarlmas gayesiyle balatlan bir projeydi. Ancak, Trkiye'nin 2,5 kat kadar araziye sahip olan Moolistan Halk Cumhuriyeti'nde yaplan yzey aratrmalar gsterdi ki, bu arazide "ben Trk'm" diye haykrmayan hibir ant, hibir yazt, hibir beng ta olmasn. Bylece olunca da hedef daha da bytld ve btn Moolistan corafyasndaki Trk kltr ve Medeniyetine ait eserlerin, antlarn, yaztlarn ncelikle envanterinin karlmas, sonra bunlarn restorasyon ve konservasyonunun yaplmas, daha sonra da mzeler yaplp, bunlarn mzelere konulup tehir amacyla turistik hizmete almasyd.

Biz, bugne kadar yaplan almalar ierisinde yzey aratrmalarn byk oranda tamamladk, mzeleri yaptk ve byk antlarn, bizim Orhun Yaztlar diyebildiimiz yaztlarn mzelere tanmasn saladk, ki bir tanesi hari. imdi orada geen yl ok byk bir kaz yapld, kazlara baland ve kazlardan, rakamlar binlerle ifade edilen, gerekten Trk kltr medeniyetinin her biri lmsz eseri olma durumundaki arkeolojik malzemeyi karmaya baladk. Ben bu ite ne yaptm, benim grevim neydi? Ben, arzu ederseniz ondan bahsedeyim. Kzm Bey hocam, izliyorum ben program, nceki programlarda da, gerekten kendilerinin anlalmayndan bugne kadar duymu olduklar rahatszlklar dile getiriyorlar. Dorudur, katlyorum. Yani, bu dnyann drt bir yannda, sadece Kzm Miran Bey deil, gerekten eski Trk Yazsyla uraan Trk cumhuriyetlerinde byk gnll insanlar var. Hatta, bu insanlar, Trk cumhuriyetleri bamszlklarn iln ettikten sonra, 1991 ylnda bamszlklarn iln ettiklerinde, bu cumhuriyetlerde yaznn, alfabenin Kktrk Alfabesi olmas iin ura veren insanlar vard.

267

imdi bu anlamda ben unu syleyeyim ki, Kzm Bey rahat olsunlar; sadece kendileri bu yazy okumuyorlar. Thomsen'den tutun da gerekten byk hoca, eserleriyle, eserlerinin iindeki bilgileriyle kendilerine son derece sayg duyduum Osman Fikri Sertkaya Bey, Talat Tekin Beyler, Ahmet Bican Erciiasun'lar ve dnyann drt bir yannda Orhun Yaztlaryla ilgili kim ne yazmsa, bunlarn hepsinin deta edisyon kritikli metnini ortaya koyup, bugn yaztlarn durumunu her eyiyle bilgisayar ortamna tayp, hangi harfin ucu krk, hangisinin ba krk, bunlar tespit ettiimiz gibi, yaztlarda geen, gerekten yanl okunup, yanl yorumlanabilen eyleri de ortaya koyduk. Ha, bunlar yaynlanmad m? Bunlar yaynlanmak zere, bunlar TKA'da bir seri hlinde kacak. Yani, biz bunlar 21 rapor hlinde, malmunuz, projelerde rapor olarak sunulduu iin bunlar daha sonra bir seri hlinde kitap olarak baslyor. Biz bunlar yaptk. Ha, baka eyler ortaya kmad m? Evet, Kzm Bey'e katldmz noktalar var. Ama u bir gerek: Biz orada sadece ve sadece yazt dikmemiiz. Sonra, bizim yaztlarmz sadece ln ortasna dikilmi 3 tane tatan ibaret de deil. Bir kltr ve Medeniyetin deta tanklar, ama sadece bir paras; ehir kalntlarnn, usuz bucaksz yerleim merkezlerinin bir devam. YRD.DO.DR. CENGZ ALYILMAZ: "TKEN ORMANI VAR" Ben mesel geen bir programa atfen syleyeyim, "tken" kelimesi ve "tken y" kelimesiyle ilgili olarak da. imdi Kzm Bey ve programa katlan deerli Bakanmz, eski bakanlarmzdan Namk Kemal Zeybek Bey'in bir eyi vard "tken y" kelimesi zerine. "Y, orman nerede efendim? Orman var m ki Moolistan'da byle bir ey tken y olsun?" Evet efendim, orman var orada. Moolistan'daki arazi sadece Gobi lnden ibaret deil ki. yle olsayd, yani ormanlk olmasayd Bilge Kaan orada olur muydu? Aynen yle sylyor... Cmlenin ban, sonunu almazsanz yanlrsnz ve Batllarn yapm olduu hataya deriz. Hulki Cevizolu- Ne diyor? Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Aynen yle diyor Bilge Kaan: "Trk bodun tken yir (veya bir baka ekilde tken y) olurup, ark, tirki sar neng, bungug, yok." Bu, bu kadar ak. zahn yapaym. Diyor ki, "Trk Milleti eer tken topraklarnda oturursa, tken ormannda oturursa ve buradan kervanlar sevk ederse, yani ticaretle urarsa hibir sknts olmayacaktr" diyor. "Y" kelimesine gelelim, y kelimesinin kkne bakalm. "I" eki, Kzm Bey ok iyi bilirler ki, btn eski Trk ant ve yaztlarnda getii gibi Tonyukukta da geer, kelimesi aa demektir. Y kelimesi, ve y eklinde kullanldnda; ki Kzm Bey ok iyi bilirler Trk lehe ve ivelerinde ve y'l ekli. Y kelimesindeki

 ise, Trki kelimesinde olduu gibi, di kelimesinde olduu gibi, ka kelimesinde olduu gibi Trke'nin unutulmu

2SS

arkaik okluk eklerinden birisidir. Dolaysyla, y kelimesi burada orman anlamna kullanlmtr, tken y, tken ormanlar demektir. Ha, tken yer anlamna gelince; bu da bir blgenin addr. Kzm Bey'in bir konuda dikkatini ekmek istiyorum. "tmek" fiili, birinci anlamnda gemek, ikinci anlamnda ise ricada bulunmak demektir. Kzm Miran- "tnmek" oluyor, "tmek" deil. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Msaade eder misiniz? tmek fiili, ricada bulunmak demek. tk ise... Kzm Miran- Hayr, "tnmek" ricada bulunmak, "tmek" gemek demek. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Efendim, msaade eder misiniz? Ben zr dileyerek bir eyi daha syleyeyim. Ben eski Trke'nin szlnn yazar olan bir kii olarak sylyorum bunu. ok zr dileyerek syledim bunu, acizane, balayn. Hulki Cevizolu- Eski Trke dediiniz hangi dil? Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Kktrk, Uygur ve Karahanl Trkesinin... Hulki Cevizolu- Kamuoyunda eski Trke deyince Arapa, z Trke kartrlyor. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Yok efendim, yok. Bu iin uzmanlar bilirler, eski Trke'den kast Kktrk, Uygur ve Karahanl Trkesini iine alan bir ksm. Hulki Cevizolu- Sadece uzmanlar izlemiyor bizi tabi. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- zr dilerim ben. Ve bu durumda, yani meseleye baktmzda "tk" kelimesi rica, "tken" kelimesindeki "kan-ken" ekleri ise Souta'dan dilimize gemi olan "tk kent", yani ricaya klan kent anlamndadr. Ve burada bir eyi gzden karyoruz. Kzm Miran- Kent yok orada Beyefendi. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Msaade ediniz. Kzm Miran- "Ken" var, "tken y." Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Biliyorum efendim, biliyorum, kent kelimesinin bir kalntsdr bu. Bizim dilimiz... Kzm Miran- Niye kalnts olsun, gerek yok, yazarlar da onu kent diye. Kent Trke deil bir defa ve bizim Orhun Yaztlar'nda ecneb sz yok, hibir tane yok, ince de yok. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Efendim, msaade buyurun, ben size bir sr ey sayarm, ltfen dinler misiniz. Hulki Bey, eer muhatabm siz olursanz ok daha rahat iletiim kurabiliriz sizinle. imdi burada "tken" kelimesi, bir corafyann addr ve burada bir baka ey, arza klan yer, ehir vardr ve bu ehir bugn hep Uygurlarn baehri olarak bilinen Karabalgasun ehridir. Ama, Karabalgasun ehri bizim yaztlarmza, yani Kl Tigin ve Bilge Kaan'n yaztlarna 32 kilometre uzaklktadr. Bu bakent, yani Uygur bakenti ayn zamanda Kktrkler'in

269 de bakentidir, muhtemeldir ki nceki dnemlerde buraya hkim olan Trk kaanlklarnn da bakenti olmutur. nceleri ehrin ad olan tken, daha sonra kutsiyetinden dolay, kaanln bulunmasndan dolay bir kutsiyet kazanp bu blgenin de ad olmutur. Ben Kzm Beyi ve bizi dinleyen herkesi Moolistan'a davet ediyorum. Yaztlardan sadece 45 kilometre gneye indiimizde Hangay dalarn grecekler. Hulki Cevizolu- Oldu, geliriz efendim, hep beraber. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- nallah efendim. Kzm Miran- Bir de orada kavga ederiz. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Usuz bucaksz...

Maksadmz kavga deil efendim, maksadmz kavga deil. Bugne kadar gerekten Trk boylar zaten birbirine dt iin, inili, iili kikrtkin n yabanclar, bizi birbirimize drd iin biz bir ey yapamadk. Artk el ele vermenin zaman, kavgann zaman deil. Hangay dalarna girdiinizde, 17 kilometreyi 3,5 saatte alamayacanz greceksiniz, ormandan hibir yerin grnmediini greceksiniz. O zaman aalara tutunmann ne demek olduu yaztlarda size anlaml gelecek. Ve ben size unu samim olarak sylyorum; bir tarafnzda usuz bucaksz Hangay dalar, tamamen ormanlarla kapl, ortadan akan Orhun nehri ve usuz bucaksz ovaya kurulan bir ehir. Ha, bu ehir yazlk, kl yok mu? O da Hangay dalar ierisinde ve sizi bekliyor. Elbette byle olduu iin Bilge Kaan diyor ki, "Bunca yirke tegi yartdm, tken yda yig idi yok ermi"; ben diyor, bu kadar usuz bucaksz yerleri gezdim dolatm, tken ormanlarndan daha gzel yer grmedim. Oray grdkten sonra ancak diyorsunuz ki, hakikaten Bilge Kaan haklym. Ya arasanz var, ba arasanz var, da arasanz var. Hulki Cevizolu- Sayn Alylmaz, bir saniyenizi rica ediyorum. imdi bu tken kelimesi, daha nceki programlarda da tartma konusu oldu. Sayn Miran siz, "tken orman diye bir orman yok" dediniz. Kzm Miran- Yok. Hulki Cevizolu- Sayn Alylmaz da diyor ki, "Var, buyurun gtreyim sizi." Kzm Miran- imdi ben size bu hususta, y'n orman olduunu... Hulki Cevizolu- "Buyurun gtreyim" diyor, orman sonradan m oldu, o zaman m vard bilmiyoruz. Kzm Miran- imdi bakn, bizde yalnz "y" sz "tken y" hlinde gemiyor. "Uuguy y" var, "Altay y" var, "kgmn y" var. Y'lar Trkler'de ok. imdi srf bu kavramn, yani oralarda bir "y" var, Dou Trkistan'da bir "y" var, Moolistan'n kuzeyinde bir "y" var. Hulki Cevizolu- Peki, bunlardan hibiri orman anlamna gelmiyor mu? Kzm Miran- Gelmiyor. Hulki Cevizolu- Hibiri, bir tanesi bile orman anlamna gelmiyor mu? Kzm Miran- imdi Beyefendi, teorik yorumlar yapyor. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Asla efendim, asla.

270

Kzm Miran- "Y" diyor, yle olduundan yle, orman manasna gelir. Bugnk Trk lehelerinin hibirinde yok y'n orman olduu. Hulki CevizoluBir dakika. Sayn Alylmaz, bu y'n orman anlamna geldiini nasl kardnz? Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Efendim, ben bunu karmadm. Kzm Beyler bunu ok ok iyi bilirler, yani bu bir tane, iki tane deil, bir yaztta gemiyor bu... Hulki Cevizolu- Siz bakasndan m okudunuz? Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Hayr efendim; ben, evet baka yaztlarla mukayeseli olarak ben iimi yaparm. Hulki Cevizolu- Hayr hayr, yaztlar deil, baka bilimadamlarnn kitabndan m okudunuz? Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Asla efendim, asla... Hulki Cevizolu- Kendiniz mi zdnz? Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Evet efendim, baka bilimadamlar, yani bunu... Akln yolu bir Hulki Bey. Yani, ben u kadarn sylyorum... Hulki Cevizolu- Akln yolu bir de, renmek iin soruyorum, benim aklma yatsn. Baka bilimadamlarndan m okudunuz, yoksa kendiniz mi zdnz, onu soruyorum. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Ben "y" kelimesini, "/y" kknden, aa kknden, () okluk ekinden ve bir y orman anlamnda; bu tahlil bana aittir. Ama, hem Sovyet Trkologlar, ki Kzm Bey'in itibar ettii, ki kendileriyle birlikte alyoruz bu Trkologlarn, yaklak 89 ylndan beri onlarla birlikte alyorum ben, hem Batl Trkologlar, yani o blgede gezip dolaan herkes y'ta hi tereddt etmezler ve bu kelime zerinde konumazlar bile.

Hulki Cevizolu- Zaten tartma orada balyor Sayn Alylmaz. Sayn Kzm Miran tereddt ediyor ve diyor ki, doru deil, ben okuyorum, byledir. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Efendim, ben sadece size unu sylyorum ok zr dileyerek: Geen programnzda bunun "tre" anlamna geldiini sylediler. Ben imdi cmleyi aynen okuyaym... Kzm Miran- Hi byle demedim, ben demedim. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Msaade buyurun efendim. Anlamn syler misiniz, ben sizden alaym efendim, ne sylediinizi tekrar eder misiniz, ltfeder misiniz? Kzm Miran- Y'n kle manasna geldii benim azmdan kan bir lf deil, nk kle olmadn biliyorum... Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Ben kle demedim, hayr kle demedim, tre tre... Kzm Miran- Tre diye de gemedi. Sk, evlerin skl manasnda kullanlyor. Hatta "Altay y" da diyorlar, evlerin yt, eri diyebiliriz buna. Eriilen yer nedir, evlerin birbirine girdii yer. "Altn y" diyorlar... Hulki Cevizolu- Ama, kesinlikle orman deil diyorsunuz.

271

Kzm Miran- Kesin orman deil, yok. Ama Beyefendi imdi tutmu, Trkolog olarak ben 'den nce bilmem ne gelirse, bilmem ne olursa "y" orman olur. Byle izahlarla mmkn deil ki bu ileri yrtmek. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- imdi efendim, msaade ederseniz... Kzm Miran- Hibir izi yok. y'n Trke'de yayla manasna geldiine dair hibir, bu kadar Trk lehesi var, bu kadar Trk dnyas var byk, hibirinde yok. Ama. sk manas her Trke'de var. Hangi Trke'ye baksanz sk manas var. Yani. byle teorik olarak i'den sonra a gelir, a'dan sonra i gelir, ondan sonra sesi de byle olunca bu y orman olur lflar... Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Hulki Bey, ltfeder misiniz? Hulki Cevizolu- Buyurun, estafurullah. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Muhatabm ltfen siz olun. Hulki Cevizolu- Muhatabnz ben olamam, baz konularda olurum ama. bu konuda muhataDir-z uzman olacak. YRD.DO.DR. CENGZ ALYILMAZ: "CEVZ KABUU PROGRAMI'NI KAYDEDP, RENCLERME DE ZLETYORUM" Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Anlyorum, ama bakn, ben bilimsel olarak konuuyorum. Hangi ant. hangi yazt nerede geer, ne yapar, bunlar tek tek sylerim: Suvarnaprabhsa'da. Manichaica'da, Trkische Turfantexte'de, btn antlarda, yaztlarda tek tek bunlar sylerim; bir. kincisi de, ben sizin programlarnz sadece kendim izlemiyorum, bunlarn hepsini kaydediyorum ve rencilerime de izletiyorum. Ve Kzm Bey'in sylediklerini hem kaydettim, hem de yazl olarak yazdm. Biz Trk Milleti olarak talara bunu kazmz, ama bugn not tutmaktan aciziz. Ben o acziyeti gstermiyorum, ben bunlar kaydediyorum. Azndan kan, her eyi kaydetmiim buraya Kzm Bey'in, Kzm Bey'in geen syledikleri her eyi. imdi asla ve asla "y" kelimesiyle "yayla" kelimesini bir araya getirmedim, bunda anlaalm; bir. kincisi de, bu konuya fazla girmek istemiyorum. nk, bu bana, yani yukarda bir gk kubbe var m yok mu gibi, bana byle geliyor. nk, ben burada be yl boyunca yatmm, bu ormanlarda dolamm, da, ta, dere tepe dolamm, ben bekliyorum ki Kzm Bey bunlara itiraz etmesin. Kzm Bey sadece unlar dinlesin, ben kendilerinden istirham ediyorum: Bir; Kzm Bey'den beklerdim ki, ben u an Erzurum'daym, ben Karsi'ym, Dou Anadolu Blgesi'nde nce evimin iindeki baheyi dzenledim, bahemi tandm, evimi tandm ve ben ondan sonra Trk dnyasna ktm. Ben unu sylyorum: Erzurum'daki Karayaz'daki Cunni maarasn, Kars'n Kazman

ilesinin Caml kyndeki yazlar veya Van'da Yedisalkm'daki yaztlar ben grmeden ie balamadm. Bunlar bizim iin kazan, biz bununla gurur duyuyoruz. Ama, ben beklerdim ki Kzm Bey, gerekten arkadamza "ne okudun" diye sorduunda bize de

272 sorsun. Yani biz kendilerine syleyelim; diyelim ki, Kl Tigin, Bilge Kaan ve yaztlar Trklerin ilk yaztlar deildir. nk dilimiz burada je\ m. vecize, atasz seviyesine ulamtr ve dilimiz burada bir ~ -vemmeliyeti yakalamtr. Biraz nce kendileri... Kzm Miran- Tamam, ok doru. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Msaade edin efendim, zr dilerim. 5 raz ence kendilerinin de syledikleri gibi, o alfabe tesadf? bir alfabe deildir ve alfabe Orhun'a gelince artk mkemmelliyet kazanm ve iml kaideleri olumutur. imdi bir de u var: Onun tesinde, biz Gobi lnde altk, ben geen yl Gobi lnde altm. Kzm Bey'e soruyorum, elindeki kitab gsteriyor bize. o elindeki kitapta hibir ey yok deyip duruyorlar, ben soruyorum, Bilge Kaan Yazlyla ilgili ksm asnlar, hibir ey yoksa Trk bilimadamlarnn, ki kendilerinin, hepsini saygyla anyorum, arkeologlarn, jeologlarn ve orada alan btn arkadalarmzn, deta yrmeyip koan arkadalarmzn ortaya koyduklar arkeolojik bulgular var. Altn, gm, mcevher, bir sr Trk Tarihi'ne k tutacak malzemenin listesi var o kitabn iinde hibir ey yoksa. Bir baka eyi daha arz edeyim efendim. Biz Gobi lnde Trke yaztlar olduunu grdk. Kzm Bey'in haberi var m bilmiyorum, Del Uul Yaztlar, hi duydular m kendileri? Kzm Miran- Cevap vereyim mi size Beyefendi, biri de beni... Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Dinliyorum efendim. Kzm Miran- Benim elime, hakikaten ben de ardm, Moolistan sizin dediiniz gibi Trk yaztlaryla dolu, bunu ben bilmiyordum. Fakat, Moollarn nerettii iki kitap var. Bu yaztlar Moollar tespit etmiler ve benim de elime geti bu kitaplar. Ve bunlann bir ksmn, yani iyi okunabilenlerin; ben nk kenar kopmu, Yazs silinmi eyleri deil de, tam manasyla aka yaz gzken yazlar bir kitabmca nerettim. imdi dediiniz gibi, hakikaten oralar Trklerin, yani baka da bir halkn olma imkn yok, dediiniz gibi dolu. Yainz ben size bir ey syleyeyim. Beyefendi, imdi bunlar, evet orman dalarda var. Ben Tann dalarnda yaamm, orann orman dnyann hibir yerinde yok. Hulki Cevizolu- Ama "tken orman .: - z . : ' 5 _ ~ _z Kzm Miran- imdi orman var. Fakat Yi" diyor Dou Trkistan'a, Taklamakan lne. imdi buna ne dersin? Orada hi orman yok, artk buna kimse itiraz edemez. Tann dalarnda orman var. gney eylerde orman var, fakat Taklamaon. tanm nehrinin eysinde yok Kardeim hibir ey, hibir zaman da olmam. imdi, o da olsa bile, yani ben aslnda y'n z = ~ : ~ = s na ey deilim ama, bu ilm olmuyor. Y szn siz eer bir Trk tehes'ie z . z ~ z ~ -santz, birtakm yorumlar yapyorsanz, bu y nereden akyor bayor *nusur-uz? Rcsiarda, Ruslar orman r halkdr, bunlarda bir tabr va . "eevr."' oener. Bu evni'nin "aras uzaklardaki ormanlar, karanfeniar ciyar. endi ou masalms bir - i zzi r Ruslardaki. imdi, bu; ~ ~ a $ a ~s se. Hulki Cevizolu- Ruslar^as- = zs ~ a: - z r z = - z .:"S---z"

2"

Kzm Miran- Ruslar bu etkinin altnda kalarak bizim y'mz orman yaptlar. Hulki Cevizolu- Peki, bir baka kelimeyi tartalm Alylmaz'la. Bu tarihi sylediniz, 732 mi, 576 m, deil mi? O konuda grn alalm. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Efendim, hemen... Kzm Miran- Okuduysa yalnz, benim tenkitlerimi okumamsa zaten fayda yok.

Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Efendim, msaade ederseniz, ben bir iki eyi daha arz edeyim, ondan sonra o tarihle ilgili grlerimi de syleyeceim. Hulki Cevizolu- sterseniz nce tarihi syieyin. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- ok zr dilerim, hayr, kopmasn efendim, devam etsin, ok zr diliyorum ben. imdi Kzm Bey'e cevap olarak syleyeceim bunu. Bilge Kaan, hi kukusuz, kendileri de ok gzel ifade ettiler, hi kukusuz Kzm Bey'den de, benden de, bizi dinleyen herkesten de Trk't ve Trkyd. Ve Bilge Kaan bilgeydi, gerek bilgelerdi bunlar. Bunlar antlar ve yaztlar dikerken bile tesadfen, rasgele. sradan yerlere dikmediler. Bunlar bunlar dikerken bile ok nassas aavrandlar. Mesel diyor ki Bilge Kaan, "On ok oglnga, tatnga tegi bum, kr biling, beng ta toktdm, yaguk el erser, anca tak erig yirte erser. beng ta toktdm bititdm, an krp anca biling." Kzm Bey bana bu cmleyi izah eder mi? "Anca yaguk el erser..." Kzm Miran- Bir dakika, sizin okumanz pek ey edemiyorum, burada benim kitabm var, hangi ksmda s:.:,'- = erseniz, o var orada. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Ben sylyorum, gney 12 ve 13'nc satrlar. Kzm Miran- imdi bu biraz zor olaca*. cnun mnakaasn yapmayalm bence. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Hayr, mnakaasn deil elendim, siz yaztlar okumusunuz, didik didik etmisiniz. Kzm Miran- Tabi, bu kitapta var o sylediiniz sz. Diyorum, ama sizin telffuz ekliniz... Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Hayr efene m. ounlan eer konuuyorsanz, yaztlarla ilgili konuuyorsanz bur.an ne-: scye_.ece<s:niz. Mesel geen programda size bir soru ynelttiler, dediler kL. Kzm MiranHibir itirazm yok sizin bu sylediinizeyere. Yrd.Do.Dr. Cengiz AlylmazBeyefendi, ltfen dmier mtsnz? Kzm Miran- Evet. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Size bir soru soruldu. Deriler ki. "Trk Milleti, titre de kendine dn" cmlesi var m yok mu dye size soru sordular. "Var bu kitabn iinde ama, bilmem neresinde." Hayr, bir Drimaaar- olarak r _ : -="s : : z'im, karya kmsanz, ben bir Batlyn Aimanm, bana hangi satrda, nerede olduunu syleyeceksiniz.

274 Zira, "ze tengri basmasar, asra yir telinmeser, trk bodun ilingin trngin kim artat uda erti trk bodun ertin kn" Kzm Miran- Bu Etim Kaan'n szdr. Etim Kaan' bulaym... Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Ltfen dinler misiniz? Ben size sylyorum, satrn da syleyeceim Beyefendi. Kl Tigin, 22-23. Dou ve Bilge Kaan 18-19'a bakarsanz dou, yine bunlar grrsnz. Bir Trk milliyetisi, "stte gk kmedike, altta yer delinmedike..." Hulki Cevizolu- Anladm ama, sorunuz nedir Sayn Alylmaz? Sayn Alylmaz... Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- zah edeceim, ltfen. Hulki Cevizolu- zah edeceksiniz de, siz bu program kasete alp rencilerinize izletirken ne sylediinizi tam olarak rencilerinize aktarmak isteyebilirsiniz, biz de ok memnun oluruz. Ancak, ne dediizi konumuzla ilgili olarak syleyin ki biz de takip edelim. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Syleyeyim Hulki Bey, peki syleyeyim. Ben unu sylyorum: Tarihler, tarihlendirmeler yaplrken; bir, mutlak suretle o gnn artlarnda dier yazt dikilmi mi, baka bir yaztta bunlar var m; birincisi bu. kincisi, ada olan milletlerin tarihleriyle rtyor mu? Mesel Kzm Bey ok itiraz ettiler biraz nce Sayn Osman Fikri Sertkaya Bey'e, siz tarihlendirme yaptnz m da, unu yaptnz m da, bunu yaptnz m da? Ben bir tek soruyla cevap veriyorum; "Hiuan Tsong" ismi neyi hatrlatyor Sayn Miran'a? Tarihi net ortaya koacaz nk. Kzm Miran- imdi benimle ilgili olmayan bir eyi hatrlatyor. Benim altm tarih, Milt'tan ok ncelerine aittir, bu Hiuan Tsong dediniz adam bir

seyyahtr. Fakat benim, Trkler'in, Gktrk diyorsunuz, ben yle de demiyorum, Trk Bil Tarihi'nden ok ge zamanlarda kalkm in'den Hindistan'a kadar gitmi bir adamdr ve seyahatnamesini yazmtr. Bunun benimle hibir ilgisi yok. imdi br szn de ey yapaym. Bulamyorsun diyorsun, ben buraya Etrskler'i konumak zere geldim. Eer siz bana deseydiniz ki, Trk Tarihini konuacaz, Orhun Yaztlan'n konuacaz deseydiniz, o sizin sylediiniz szlerin her sayfasn, her eysini ona gre hazrlar gelirdim. Burada konumuz d bunlar. Yani, Trk Tarihi ok genitir, ama anlat anlat, herkes bir yerinden tutuyor, anlatp gidiyor, konu kalyor br tarafta. Hulki Cevizolu- Sayn Miran hakl burada, Etrskler konusuna zellikle hazrlanp gelmiti. O konuda var m bir aratrmanz? Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Ben efendim, msaade ederseniz, o tarihi netletirip syleyelim. Hiuan Tsong asla ve asla bir seyyah deil, yaztlarda ince kitabe kaydnda geen T'ang mparatorudur. Ve T'ang mparatorluu'nun yaad tarihle, yani 700'l yllarla yaztlarn yazld tarih birbiriyle rtr. Burada anlaalm; bir. kincisi, Kzm Bey burada Herodot'tan nce bir Trk Tarihi'nden bahsediyor, Taryat Kitabesi'nden; bu ok byk bir yanlg. Gerekten

275

anlatlanlar, eer Etrsklerle bahsediyorsa, Kktrk Tarihi'ne girmesin, Kktrk metinlerini analiz etmemise. Kzm Bey ltfen bu konuya za masn; nk yanltyorlar, gerekten yanltyorlar. 3akn. Taryat Mezar Kitabesi hakknda syledikleri... Tarihlendirme yaptnz m diyecekler bana, evet, yaptm. Bir eyi daha size syleyeyim. Moolistan'a gidenler, Kzm Bey'in dayana olan Taryat Mezar Kitabesi'ni bulamazlar. Onun bir kopyas vardr, para halindedir ve bugn Moolistan Tarih Mzesi'ndedir. Kzm Miran- Konumuz deil Beyefendi bunlar. HERODOT'TAN NCE TRK TARH TARTIMASI Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Ama syleyeceim efendim, yani tarihi yanltyor Kzm Bey nk. Kzm Bey Herodot'tan nce Taryat Kitabesi'nin dikildiini ve buradaki bir Bina Ba'dan bahsederek ve bunun Trkler'in en eski tarihisi olduunu sylyor. Oysa ok byk bir hata. Taryat Kitabesi, 30 satrlk Kktrk harfli Uygur dneminde yazlm, Moyun or Kaan tarafndan dikilmi bir yazt. Dikildii tarih Milt'tan Sonra, Kzm Bey'in deyiiyle Doutan Sonra 753 yldr. Bu yazt, aynen ifade ediyorum, bu yazt bizim yaztmzdr. onur belgemizdir, gurur belgemizdir. Moyun or Kaan ve onun babas olan Kutluk Bilge Kl Kaan'n tarih hdiselerini, bandan geenleri anlatr. Zira bu yaztta anlatlan eyler. Taryat'ta. yani Terh Yazt'nda anlatlan eyler, Tes Yazt'nda ve Uygurlarn en byk yazt olan Moyun or Yazt'nda da dorulanr. Taryat Yaztndan sonra 757 ylnda dikilen Tes Yazt var, 760'da Moyun or var... Hulki Cevizolu- Sayn Alylmaz, bir saniye. Kzm Miran- imdi Beyefendi'nin anlatt, Radlofff'un, Thomsen'un... Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Asla efendim, asla. Kzm Miran- Bir dakika, bana msaade edin. Anlattklar dna kamyor. Hulki Cevizolu- Ayn eyleri tekrarlamayalm, siz de Hocamz da... Kzm Miran- Bir dakika, bir dakika. Gme Bey vardr, Gme Bey'in bir kitab vardr; imdi Beyefendi'nin eseri yok, Gme Bey'in eseri var... Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Benim eserim var efendim, Orhun Yaztlarfnn Sz Dizimi almam var. Kzm Miran- Bir dakika, bana konuma frsat vermiyorsunuz. imdi Gme Bey, bu konulara batan sona kadar ele alp bir kitap yazm. Ben bunun hatalarnn hepsini karttm, Beyefendi'nin syledii szlerin hibirinin

doru olmadn. Gme Bey nasl okumu? Yani Gme Bey'in okumas deil, aslnda Thomsen'un okumas bu, Thomsen ne okumu, nasl okunmal? Yani demek istediim ksaca u...

276

Hulki Cevizolu- Bir saniye, Sayn Alylmaz diyor ki, sizin daha nceki programda Herodot'tan nce bir Trk tarihisi olduunu sylediinizi, ama bunun doru olmadn sylyor; buna net bir cevap verin. Kzm Miran- Benim eyimi okusunlar, Anadolu Proto-Trkler'inde bu adamn yazd ey var. imdi Beyefendi yok demekle yok mu olup gidiyor? Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Elimde Beyefendi, hemen sayfasn bile syleyeyim size. Hulki Cevizolu- Var olduunu sylyorsunuz. Kzm Miran- Var olduunu sylyorum, hepsinin tercmesini verdim, Yazsn verdim; iki tane Yazs var adamcazn. Bu Kyros Seferini iki yerde anlatyor, Dareiosa Seferini anlatyor. Ve bu Kyros Seferi ve Dareiosa Seferi Herodot'un yazdklaryla ayn. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Yer adlarn sylesinler. Kzm Miran- Nasl yer adlar? Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Hulki Bey, rica ediyorum, bana o dnem yaztlarda geen yer adlarn sylesinler. Yani, u bahsettikleri yer adlarn tek tek sylesinler. Kzm Miran- "Uyurgz" Ara-es demektir, orada harp olmutur. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Bu sizin yorumunuz. Kzm Miran- Neyse, br de sizin yorumunuz. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Yok efendim, yok... Kzm Miran- Siz benim kitaplarm okumadan tutup sz yar yapacaksak burada hi anlam yok bu iin. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Hayr hayr, ben byle bir ey iin kmadm. Kzm Miran- Yani siz okumadan, "Talebelere verdim" diyorsunuz, bunlarn hibiri doru deil. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Kzm Bey, ben bilimadamym, ben sizin papaannz deilim. Ben size aynen tarihini sylyorum, bakn Hulki Bey, Taryat Kitabesi, Tes Kitabesi. Moyun or Kitabesi, bunlarn de... Kzm Miran- Moyun or diye bir isim Trke'de yok. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- ineusu, Bayan or; istediiniz ekilde size anlatabilmek iin bunun btn eylerini sylerim. Ben bununla yatp bununla kalkan bir insanm. Bu yaztlar da satr satr btn ayrntsyla, sadece "ite bu alfabe, bundan falan", deil, hayr; btn yorumlaryla, Trk dnyasndaki kullanmlaryla bunu evirmeye, bunu aktarmaya alan bir Trk ocuum. Btn iim de bu benim. Ben sizden tek ey rica ediyorum; bunlar ltfen sizinle ayn kulvarda, sizinle ayn frekansta olan bir insann, yani Trk olmay da brakn, bir bilimadamnn, bu yolda gayret sarf eden birisinin eyleri olarak aln. Ben sizinle Etrskler konusunda... Kzm Miran- imdi ben anlatamyorum Beyefendi. Bir ey syleyeyim s ze. Ben bu Moyun or dediiniz, bilmem ne dediiniz isimlerin yanl : juunu koca 20 sayfalk yazyla nerettim. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Sizin yaznz deil, beni ilgilendiren...

277 Kzm Miran- Bunlar okumadan, imdi burada ben o 20 sayfay yazp Moyun or 'un hatal olduun, Moyun or 'un Trke yaztlarda gemediini yeniden mi ispat edeceim? Byle mmkn deil. Siz bana, eer kitap yazmsanz gnderin, sizi de tenkit edeyim ben. Gnderin ltfen kitabnz bana.

Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Btn iiniz tenkit etmek mi? Meraknz gidermek iin ben size gnderirim, hi merak etmeyin. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Metinler burada efendim. Hulki Cevizolu- Ama bulunmu da okunmam onlar. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Hayr, okunmu, tarihi var burada. Hulki Cevizolu- Nerede okunmu? Kzm Miran- Nerede? Moyun or mu okumu orada? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Evet, ey burada. Hulki Cevizolu- Gsterin, okunmu yerini gsterin. Kzm Miran- Nerede okunmu, bakaym. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- smail Bey, Hulki Bey, ltfen muhatabnz ben olaym. Hulki Cevizolu- Bir dakika ama, siz... Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- O bir albm efendim, o bir albm. Epigrafik belgelemeler ayr olarak yaynlanyor; Kl Tigin, Bilge Kaan, Tonyukuk, Moyun or... Kzm Miran- imdiye kadar grmedik byle bir yayn. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- u ana kadar greceksiniz efendim, TKA yaynlar ierisinde kyor. Kzm Miran- Grnce o zaman konuacaz. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Ben size sadece unu syleyeyim: Bir eyden mutluluk duyun, bir Trk aratrmac olarak mutluluk duyun, Moolistan'daki yaztlarn says sadece 7-8 tane deil, 81 tane; bundan mutluluk duyun. Gobi lnde 63 kilometre devam eden kaya st tasvirler. Kzm Miran- Konumuz deil. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Ltfen efendim, dinleyin. 63 kilometre Gobi lnde devam eden yaztlar var. Kzm Miran- Bunlarn Moolcas benim elimde. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Yok efendim, yok yle bir ey. Kzm Miran- Gstereyim Moolca kitab. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Bakn efendim, onu hazrlayanlar da, o kitaba bakarsanz grrsnz, Luvsandorjiyn BOLD, Ayuday OCHIR, Tsendiyn BATTULGA; bunlar benim Grup Bakanln yaptm arkadalarm, bundan kukunuz olmasn. Bir Trk ocuu olarak da... Hulki Cevizolu- Cengiz Bey, sizin yaynlarnzn isimlerini rica ediyorum, bir de bu yaztlar sizin okuyup okumadnz soruyorum. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Efendim, benim ilk eserim, yani sahayla ilgili olarak Eski Trke'nin Szl. Ondan sonraki eserim, doktora tezim benim, Orhun Yaztlar'nn Sz Dizimi.

278 Ondan sonra, Moolistan'daki Trk Antlar Projesiyle ilgili olarak Kl Tigin, Bilge Kaan ve Tonyuyuk Yaztlar'nn n iine alan Orhun Yaztlar'nn Dn Bugn. Ondan sonra devam eden ve... Hulki Cevizolu- Bunlar yaynlanm eserler mi? Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Evet efendim, evet. Yalnz bir ey hatrlataym; Moolistan'daki Trk Antlarnn, yani bu Orhun Yaztlar'nn Dn Bugn adl eser bugn TKA'da bask aamasnda olan bir eser. Dierleri de... Kzm Miran- Daha baslmam henz. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Ve bunlarn hepsi okunmu, yeni yorumlar yaplm. Ve Kzm Bey'e bir eyi hemen syleyeyim; bir yaztta bir ifade, bir kelime eer gerekten yanl okunmusa, bugne kadar kim okumusa onlarn okuyularn ve yazttakini fotorafn koyarak okuyoruz. Bir rnek vereyim. Diyor ki mesela... Hulki Cevizolu- Bir dakika, soruma cevap verin ltfen, bunlar siz mi okudunuz diye sormutum. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Ben okudum, evet, bizatihi ben okudum. Bilgisayar ortamnda bunlar yeniden dizdim, yanl okumalar da fotoraflaryla

birlikte gsterip. Ve bunlar da yalnz imdi deil Hulki Bey, bizi izleyen u an deerli bilimadamlar bilirler, Trkolojiyle igili btn kongrelerde, konferanslarda, panellerde ben bunlar bildiriler hlinde sundum. BLGE KAAN'IN YAAM TARH HAKKINDAK YANLI BLGLER Hulki Cevizolu- Tamam, teekkr ederim, sorumun cevabn aldm. Daha nce sorduum ve sizin de daha sonra cevap vereceinizi sylediiniz soru, Bilge Kaan'n ylyla ilgili 732 mi, 576 m tartmas vard. Bunu okudunuz mu? Bu konudaki sonucunuz nedir? Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Eer Sayn Miran' rahatsz edecekse sylemeyeyim. Ama, ben bu konuda Sayn Sertkaya'nn fikirlerine paralel eyler syleyeceim. Zira, bununla ilgili olarak da 2001 ylnda eme'de yaplan uluslaras bir sempozyumda, Kl Tigin yaztna sonradan yaplan ilvelerle birlikte yaztn orijinal kaydn da verip Kl Tigin'in 731 ylnda ldn ve mezar tann da 732 ylnda dikildiini ben sylemiyorum, yaztn hem ince yz, hem de dou yz bunlar sylyor. Hulki Cevizolu- Kim okuyor bunu? Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Ben okuyorum efendim. Hulki Cevizolu- Anladm, siz de byle okudunuz. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Bende byle okudum, evet. Hulki Cevizolu- imdi izleyicilerimiz soruyor... Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- ok zr dilerim Hulki Bey... Hulki Cevizolu- Bir dakika efendim, bir dakika, siz bu konuda ok dolusunuz, brakrsam konu amacndan sapacak.

279 Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Sadece aydnlatmak maksadm; zr z erim. Hulki Cevizolu- ok teekkr ederim. zr dilemenize de gerek yok. bilgilerinizi veriyorsunuz, bizim de istediimiz o zaten. Ama, Etrksklerden uzaklatk epeyce. zleyicilerimiz unu sylyor ve hakllar: "Bu ya konusunda da tahtaya yazsn Hocamz, hangi harfler hangi rakama tekabl ediyor, karlk geliyor, onu grelim..." Kzm Miran- Y' diyorsunuz. Hulki Cevizolu- Y' deil, hayr, bu yl, Bilge Kaan'n lmyle ilgili yl. Kzm Miran- imdi Bilge Kaan'n lmyle ilgili iki kaynak var, biri in kaynadr. Kltigin iin de yle, iki kaynak var, in kaynadr. imdi bu in kaynaklarn, daha yaztlar okunmadan inceyi tercme edenler var, bir sr insanlar var. Bunlarn isimlerini syleyip de ben bunlar da biliyorum demeye hi gerek yok. Hulki Cevizolu- Trkesine gelelim. Kzm Miran- Bunun Trke olduu anlalnca, mesel ben size syleyim, Sibirya Yaztlar... Hulki Cevizolu- Hocam, sonuca gelelim, Sibirya Yaztlar'na deil. Kzm Miran- Bir dakika, bu ok nemli. Sibirya Yaztlar daha okunmamken in heyeti gitti oraya ve bunlarn raporunda "bu yazlar en azndan 3000 yllktr" dediler. Ondan sonra bunlarn Trke olduu anlalanca Radloff "Milt'tan Sonra 648" diye diye indirdi 3000 ylndan. Hulki Cevizolu- Kltigin'e gelelim. Kzm Miran- imdi iki kaynak var. Biri Trk tarih tespitidir ve bu tarih tespitinden, Trkler'de takvim olduunu ilk ortaya atan benim. Hi bir cevap kmad. Hulki Cevizolu- O tarihi yazabilir misiniz buraya? Yani, orada ne yazyor, aklnzda m, kitabnzda m? Kzm Miran- te burada o var. Hulki Cevizolu- Hocamz buradayken soralm, o, o rakam deildir diye veya odur diye.

Kzm Miran- imdi bir dakika, tarih tespiti kitabm getirmedim ki. Yani, biz baka eylerle... Mesel burada da vardr lm tarihi, ite "Kanm Kaan at yl onun ay alt otuzka uavard." Ne demek? Babam Hakan, At ylnn 10'uncu aynn 26'snda uarak vard demek, ld demek. "Uluguzun yl biink ay yeti otuzka yul ettirdim." Ve "domuz ylnn 5'inci aynn 27'sinde yu ettirdim." Yani gmme, ey merasimi yaplm, o ta ma dikiliyor yu merasiminden sonra, "yu ettirdim." Hulki Cevizolu- Burada anlaamadnz cmleyi okuyun lmle ilgili, onu syleyin, lmle ilgili olan syleyin. Yrd.Do.Dr. smail Doan- lmle ilgili Cengiz Bey... Ama yorumunu syleyeyim ben; "uarak vard" diyor, uarak vard. "Umagavard"; "umag" Souta bir kelimedir. imdiki umak derseniz anlam bozarsnz.

280 Umak kelimesi, cennet manasnda Soutadan Trke'ye z - ~ : kelimedir. Hulki Cevizolu- Her neyse ite, cennete gitti, ld. lmeden cennete gidilmiyor. Tarihiyle ilgili bir aklamanz varsa onu alacam. Yrd.Do.Dr. smail Doan- At yl meselesinde 732 olarak; bu Sayn Miran'n dedii gibi deil. Hulki Cevizolu- Tarihle ilgili? Yrd.Do.Dr. smail Doan- Tarihi ne diyor? Kzm Miran- Tarihini de sylyor, "Babam Hakan, at ylnn 10'uncu aynn 26'snda uarak vard." Yani Doumdan nce 494 oluyor bu. Ve "domuz ylnn (489'a geiyor) 5'inci aynn 27'sinde (27.05) yu ettirdim" diyor; bu kadar basit. Trk takvimi var. imdi bu tespite gre, Radloff mu tarih tespiti yapm, yoksa Thomsen mu tarih tespiti veyahut da Beyefendi mi yapm? Hulki Cevizolu- Alylmaz'a soralm; bu okunan yaz tarihini veriyor size? Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Efendim, ben biraz nce arz ettim, yani bunlarla ilgili hibir tereddte mahal vermeyecek, ki arada biraz nce Kzm Bey'in isimlerini zikrettii Sadettin Gme Bey, Ahmet Taal Bey, belki Ahmet Taal Bey'in adn sylemediler ama, lkemizde ok deerli bilimadamlar ve tarihiler var ve biz bu insanlarla da, onlarn eserleriyle de, biz yurt dndaki btn yerli yabanc insanlarla beraber de alyoruz ve bu tarih kaynaklar, Shih-Chi olsun, T'ang-Shuolsun, in kaynaklar olsun ve bunlarla ilgili o dnemde yazlm eserler... Hulki Cevizolu- Cengiz Bey, onlar sormuyorum size. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Ben efendim syledim size. Hulki Cevizolu- Onu sormuyorum size. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Net sylyorum, gn ay bir tarafa brakyorum Hulki Bey, Kl Tigin 731 ylnda ld ve 732 ylnda yazt tamamland, bitti. Hulki Cevizolu- Peki, bir dakika. imdi burada Sayn Kzm Miran asl metninden okudu, okuduu cmleler mi yanl? Niye ayn cmlelerle farkl tarihe gidiyorsunuz? Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Yanl yorumluyor efendim, Kzm Bey'e gre. Ben durumu arz edeyim. Kzm Bey, tarihi kendi takviminden hareketle, 12 hayvanl Trk Takvimi'ni kendi yorumlarna gre aldklar iin, ite bir devreyi nceye veya sonraya biraz kaydrnca bu durum ortaya kyor. Kzm Miran- Siz yapn kendi yorumunuza gre, niye bana brakyorsunuz yahu. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Ben kendi yorumumu yapyorum, sizin yorumunuza da sayg duyuyorum. Ancak, sizin yorumunuzun tarih gereklerden uzak olduunu ve tarih belgelerden uzak olduunu, ki o dnemin T'ang mparatoru'nu bile, ok zr diliyorum, bunu bilmiyorsunuz

281

demek benim ok arma gidiyor bir biiimadamna ama, siz o dnemin imparatorunun adn bile bilmiyorsunuz.

Hulki Bey, bakn, Kl Tigin yaztnn bat yz, biraz nce, Kzm Miran Bey dnp dnp duruyor, niin yazlm bu bat yz? Kl Tigin Yazt'nn dou, gney ve kuzey yzleri Kktrk harfli Trke metinlerden oluur ve Bilge Kaan burada halkna mesaj verir, sonsuzlua, gelecee mesaj verir. Ama bakn, ok zr dileyerek izah edeyim... Hulki Cevizolu- ok teekkr ediyorum, ok ayrntya giriyoruz, hayr, ok teekkr ediyorum... Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Tek cmleyle, zr diliyorum, ok nemli Hulki Bey. Hulki Cevizolu- Buyurun. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Kl Tigin ve Bilge Kaan Yaztlar'nn bat yz ise Trk Milleti'nin hogrsn gsterir. T'ang mparatoru, Kltigin'in lmnden dolay duymu olduu mesaj gndermi ve Bilge Kaan da onu oraya vurmutur. Yani T'ang mparatoru'nun yaad dnem belli ve o yaztn dikildii tarih belli. Kzm Miran- Bir dakika, ben syleyeyim imdi. Hulki Cevizolu- ok ayrntya giriyoruz. Kzm Miran- T'ang mparatoru onu yazm diye bir ey yok. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Var efendim. Kzm Miran- Siz uyduruyorsunuz bunu. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Var efendim. Kzm Miran- Gsterin bana satrlarn. Benden soruyorsunuz, ben sizden soraym, nerede Kltigin Yazt'nda T'ang mparatoru sz geiyor? Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Satrlar aynen sylyorum. Kzm Miran- Hibir yerde gemiyor. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Biraz nce T'ang mparatoru Hiuan Tsong hkmediyor, hkmranlna devam ediyor... Kzm Miran- Hayr efendim, byle bir ey yok, gsterin bana. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Var efendim. Kzm Miran- Nerede var? Var demekle olmuyor ki bu. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Biraz nce Sayn Sertkaya okudu ve ben bir daha tekrara dmek istemiyorum. Kzm Miran- Kim okudu? Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Efendim, ben sizin yerinizde olsam, bu antlarn, yaztlarn, Kuzey pek Yolunun merkezine dikilen bu antlarn, yaztlarn gereini kabul ederim. Hulki Cevizolu- Peki, teekkr ederim. Yrd.Do.Dr. Cengiz Alylmaz- Ben teekkr ederim. Kzm Miran- Sizin kabul ettikleriniz gerek, bizim yazdklarmz gerek deil. Hulki Cevizolu- Bir ara vereceim. ok teekkr ediyorum Sayn Alylmaz katldnz iin, iyi geceler, sa olun. Bir kk ara veriyorum, sonra toparlyoruz ve kapatyoruz.

282

ok enteresan, bilim dnyasnda, imdi ortada bir yazt var. Bir tarafnda ince, bu okunmu, arkasnda da Trke var, bu daha sonra okunmu. Buralarda tarihten sz ediliyor, arka yznde de. Herkes bakyor, okuyor, ama herkes farkl sonuca varyor. Kzm Miran- Herkes deil. Hulki Cevizolu- Cmle ayn galiba. Kzm Miran- Zaten benim marifetim orada. Hulki Cevizolu- te at yl, domuz yl falan deniyor ama, takvimin hesaplanmasna gre bu tarih deiiyor size gre, bir bakasna gre. Az sonra devam edelim, reklmdan sonra, bir ara verelim yle devam edelim. (Reklm Aras) Hulki Cevizolu- Bir baka izleyicimiz var, Sayn Ayta Yldz hattmzda. yi geceler Sayn Yldz. (Telefon Konuu) Ayta Yldz (A.. letiim Fakltesi- Aratrmac Yazar)- yi geceler Sayn Cevizolu. yi sabahlar. Hulki Cevizolu- Buyurun.

ORYANTALZMN OLUMSUZ ETKS Ayta Yldz- Hayatlarnn 60 yln bu uraa veren Sayn Muazzez lmiye ve Sayn Kzm Miran'a ok teekkr ediyorum ncelikle. Hemen konuya geiyorum. Ben haftadr takip ediyorum dzenli bir ekilde; iki noktaya deinmek istiyorum. Bir tanesi, Sayn Miran'n yaknd, yani neden Avrupa'da duyulmuyor, kaale almyorlar, bir Batl bunlar yazd zaman hemen ciddiye alnrd gibisinden birka haftadr hakl olarak yaknd bir durum. Bir dieri de, sizin Sayn Cevizolu, konuklarnzn ouna sorduunuz, ama bana gre iyi yant alamadnz, btn bunlarn ortaya kmas ne anlama gelir? Hadi varsayalm bunlar Batllar da kabul etti, toplandlar, dediler ki doru, kabul ettik; bu Trkiye iin ne anlama gelir? Bu iki konu zerinde durmak istiyorum. Sayn Miran'la balamak istiyorum, Miran derken, Miran Beyefendi'nin yaknd durumla ilgili. Oryantalizm konusunun ben burada ok kilit bir mevzi tekil ettiine inanyorum. Hulki Cevizolu- Nasl? Ayta Yldz- O da u: Bugn ok sk karlatmz Hint-Avrupa ya da UralAltay dil grubu, daha dorusu filolojinin ve bu lengistikle ilgili ilk almalarn Batl'da ktn ve 18'inci, 17'nci yzyllarda temellerinin orada atldn ve bunlara hkim olan bak asnn oryantalist bir bak as, yani douyu yok sayan, aalayan, sadece bir inceleme, aratrma nesnesi olarak gren bir anlayn filolojinin ve dil bilimin temellerini attn ve gnmzde Sayn Miran'n o yaknd, beni kaale almyorlar dedii

283 z z : nn bu 200 yllk sreten gelerek o temeller zerinde bir dil mantna, : - " : : -ar: z -a sahip olduunu fark edersek, o yaknma asln bulur. O da u: Buradaki, oirka isim var ama, bir tanesini, ge olduu iin vakit, Emas Renan var, zannedersem oradaki uzmanlar tanrlar. Ernast Renan, z- Ojisinir kurucusu saylr, lengistiin. Ve bugn kabul ettiimiz Ural-Altay ve Hir.t-Avrupa dillerinin de temellerini atmtr. Bununla ilgili sylemek s:e: ~ nokta u: Ne anlama geliyor imdi iin? Ernast Renan, Bat dillerinin kaynan kendisinden nceki gelen aratrmaclar VVilliam Jones ve Franz Bobb'la beraber Bat Medeniyeti'nin kaynaklarn ararken yle bir yarg gdyor: Diyor ki, byle yce bir medeniyet, aydnlanmay, moderniteyi yaratm byle gelimi bir Medeniyetin kkleri de, atalar ve dilleri de tabi ki imdiki gibi salam olacaktr." Tek bana deil ama, kendinden nce gelen yazarlar destek alyor. Ve hep birka aratrma yapyor. u ok nemli bir eseri, "Sami Dillerinin Genel Tarihesi ve Kyaslamal Sistemi" diye 1830'da yazd eser. Burada Ural-Altay ve Hint-Avrupa dillerinin ayrmnn temellerini gryoruz. Fakat bizi ilgilendiren nokta u: Batllar iin Hindistan'a dnyorlar ve Hint-Avrupa dillerinin kaynan... nk Hint kltr, Sanskrite ve Hint Medeniyeti ok ileri bir medeniyet, orada buluyorlar ve daha sonra oradan bir ekilde Avrupa'ya kaydn; buna ok ayrntl girmiyorum, bunu orada oluturuyorlar. Fakat, douya dndkleri zaman, bir dou dil grubu var, orada Smilere gidiyorlar Renhamm ve dier oryantalistler. Temel tezleri u: Smiler. Samice kstl bir gelime gstermitir. Gerekten de Sami Medeniyeti tarihte ok erken kurulmu, erken yklm, cidd bir bilimsel, teknolojik bir atlmda bulunmam; o zaman douya bakyorlar, o zamanki dou, 1800'deki douya ve diyorlar ki "dou u anda geri, kendini idareden aciz. perian bir dounun atalar da, kkleri de, dil kkleri de ayn onlar gibi olmal." Bunu da inip bir medeniyet kurmaktan aciz kalm olan Smilere gtryorlar. Hulki Cevizolu- Bu, oryantalizmi mi? Ayta Yldz- Evet, bu oryantalizmin kendisi. Bugn hl gnmzde geerli olan Hint-Avrupa ve Ural-Altay dillerinde bize den Smiler. nk Smiler, zaten kendi zamanlarnda da ileri bir medeniyet, teknoloji gelitirememiler. Ve oryantalistler filolojiyi kurarken, ilk oryantalizmin kurucular, byle bir oryantalist bak asndan yola karak kuruyorlar. Kendilerine ileri, gelimi medeniyet kkleri olan Sanskrite ve Hint Medeniyetini alyorlar...

Hulki Cevizolu- Peki, oryantalistler btn dnyay, ke balarn ele geirmiler ve bunlarn dediinin dna klamaz m? Onlar istedii gibi istedii adan baksnlar. Ayta Yldz- imdi Hulki Bey, haklsnz, ama tarihin bir gemii, bir gelecei, bir de u anda yaanan hl durumu var. Eer 1800'ler, 1900'lerdeki gerek Osmanl'nn, gerek Asya'nn, gerekse Avrupa'nn hangi artlarda olduunu gz nne alacak olursak, bir tarafta modernlii yapan, gelien, aydnlanma yapan Avrupa, bilimin nn aan, bir tarafta Osmanl, Asya, Hint, in. O zamanki 200 yl ncesini gz nne getirirseniz eer, oryantalizmin o zaman ne getiini grrz. Dolaysyla, ben buray

284 geiyorum. Sylemek istediim uydu: Bize kadar, u ana kadar ce.en bu filolojinin temeli byle bir bak asna dayand iin zorlanyoruz. Bakn, Edvvard Said "Oryantalizm" eserinde ne diyor? "Oryantalist etkisi o kadar derin oldu ki, Dounun kltrel, siyas ve toplumsal tarihinde bir ses ksa, (yani buradan bir ses ksa, mesel Sayn Kzm Miran) Batya bir tepki olduu kabul edilir. Bat aktiftir, yapar, Doudan pasif bir ses kar. Bat, Dou davrannn her cephesinin hem gzlemcisi, hem hkimi, hem jrisidir." Bu ok nemli. Bu, gnmze kadar gelen bir bak as. O yzden byle bir zorlanma yayoruz. Bence oryantalizmin bu asn ortaya koymamz gerekiyor; bu ok nemli, dnyann genel sistemini ve Trkiye'nin buradaki yerini anlamak iin. Buradan hemen sizin sorduunuz, birka haftadr zerinde durduunuz, nedir peki bunun anlam? Kabul edelim ki, dnyada bir jri topland, bir filoloji, linguistik eyi, Sayn Miran' davet ettiler ve dierlerini, kabul ettiler: ''Evet haklsnz, ilk medeniyet Trkler'in, ilk yaz onlarn, bunu kabul edin." Bu ne anlama gelir? Bununla ilgili ben madde izin verirseniz eer sylemek istiyorum, ksaca. Hulki Cevizolu- Hzlca, buyurun. Ayta Yldz- Bir tanesi u: Bir ulusun toplumsal benlii, yaps, yani bir ulusun tarihten ne anlad sorusu burada ok kilit. unu anlatmaya alyorum: Hemen bir rnek vereceim. 1903'te bir kaz yaplyor ve o kazda Musa'nn kayp olan 5'inci kitab Tesniye bulunuyor. Ondan sonradr ki, 1948'te ok seri bir ekilde srail Devleti'nin Diaspora'da srgnde olan Yahudileri bir araya gelip srail Devleti'nin kurulduunu gryoruz. nk Tesniye'de unu sylyor: "Siz seilmi milletsiniz, yeriniz u topraklar, orada bilein, orada olacaksnz" diyor. unu sylemeye alyorum: Bakn, byle bir kaz bulunuyor, ok nadir bir ey, ama bu o ulus iin, o ulusun kltrnde ne anlama geldii nemli. Fakat imdi... Hulki Cevizolu- Bizim iin ne anlama gelir? Ayta Yldz- Mesel tartyorlard az nce. "titre ve kendine dn" sz bizim iin var mdr yok mudur? imdi bu var olsa ne olacak, olmasa ne olacak? Bu bizim kltrel yapmzda bir anlam ifade etmiyor ki, hibir anlam yok bunun. Hulki Cevizolu- O zaman sonuca gelelim; ne anlama gelecek btn bu sylenilenler kabul edilirse? Ayta Yldz- Bir de u ok nemli Hulki Bey: Bu dil gruplarnn almalar olduu zaman Avrupa'da bir ulus devlet vard, dolaysyla her ulus tarihte kendi yerini edinmek istiyordu. Ve dolaysyla bir filoloji, bir dil Kavgas oradan kt, bu gruplanmalar, Hint-Avrupa, Ural-Altay. Ama. tarihte her dnemin ayr artlar vardr. imdi bunu tartmann aslnda ok bir anlam yok, nk dnya artk baka bir yerde. Artk dil, _ jslarn belirleyici etkeni deil. imdi artk teknoloji, ekonomi, baka eyler belirgin. Siz bugn deseniz ki, "Efendim, Medeniyetin kk bende, yazy ben buldum", bu bir anlam ifade etmez, lke yerinde saymaya devam eder.

285 Tamamlyorum, ama yle bir eyle tamamlamak istiyorum: Bana kalrsa, benim gnlmden geen. Bat'yla yarmak iin deil, "Bat, sen Dize byle barbar diyorsun, bize byle diyorsun, ama bak, biz byle deilmiiz", bunu sylemek iin deil, sadece kendimiz iin ve kendi deerlerimizle birlikte bir gelime, bir kalknmada bulunmak iin bu aratrmalar desteklemeli ve kullanmalyz.

Gerek Sayn lmiye 'a ve gerek Sayn Miran'a ok teekkr ediyorum Sayn Cevizolu. Hulki Cevizolu- Evet, ok teekkrler. yi geceler, sa olun. KZIM MRAN'A ULAMA YOLLARI Sayn Miran, imdi Etrskeyle ilgili son szlerinizi alacam ama, bu arada, biraz nce yine sylemitim, istekler devam ediyor, size ulaabilecekleri telefonlar soruyorlar, nasl bulacaz? Siz diyorsunuz ki kitaplarmz ulalmyor; kitabnz okuyacaklar ki kar tezlerle rtecekler veya kabul edecekler. Nasl bulacaklar, siz nerede yayorsunuz? Kzm Miran- Beni arayacaklar. 0252 377 51 31. Hulki Cevizolu- Bir daha sylerseniz. Kzm Miran- 0252 377 51 31. Hulki Cevizolu- u anda ekranda da var. bu telefondan size ulaabilecekler. Kzm Miran- Bu telefondan bana ulaabilirler ve gerekli bilgiyi alrlar. Hulki Cevizolu- Hem imdi program boyunca, hem de hafta ii hafta boyunca bizi arayp srekli sizin telefonlarnz, adresinizi soruyorlar, biz herkese cevap yetitirmek imknn bulamyoruz tabi ki. Evet buyurun, Etrskeyle ilgili son tezlerinizi... ETRSKLER'N SIRRI Kzm Miran- Maalesef, bugn Etrskler hakknda hi konuamadk; bunu zlerek belirteyim, asl konumuz oydu. Byk bir Medeniyetin, Etrsk Medeniyetinin Avrupa'da varln tartacaktk; ne tartan kt, ne baka bir ey. Daima konular baka yne ekildi ve kapand gitti. Hulki Cevizolu- Siz syleyin imdi. Kzm Miran- imdi bu Etrskler hakknda ben bir-iki ey sylemekle yetineceim. 5'inci eyi bir gsterelim, 5 numaral. Piacenza Settina denen yerde, Po ovasnda bu, Etrskler bir ant dikmiler. Bu ant bronzdan yaplma, yani ta deil; salam, btn her eyini okuyabiliyorsun, anm deil, ey yapm deil. Bu 5 numara kmyor mu? (Dia'nn ekrana yansmasn istiyor) Hulki Cevizolu- kar Hocam, siz devam edin. Bu mu? Kzm Miran- Evet bu. imdi burada gryorsunuz, bir piramit var. Bunu tam yerine koyarsanz bu piramitin gney taraf, u bize bakan taraf Etruria'y gsteriyor, bugnk

286 italya'daki Etruria'y gsteriyor. Obr taraf Avusturya'y gsteriyor, Kelt'i, ayn benim orada yaztta bulduum, yaztlarn okuduum, oray gsteriyor. Bu taraf Fransa'daki Glozel'i gsteriyor. Yani demek istiyorlar ki, biz Glozel halk, Etrsk halk ve Avustarya'da yaayan Etrskler ayn halkz. imdi ikinci bir resme geelim. Hulki Cevizolu- Bu bir yorum ama, yorum yapyorsunuz. Kzm Miran- Yorum yapyorum, nk orada piramit duruyor, o piramit ne manaya geliyor. Ama, yorum deil biraz da, o istikametler tam tutuyor, yani o dorultulara baktn m bunu... Hulki Cevizolu- Tesadfen de tutmu olabilir. Kzm Miran- Olabilir. Hulki Cevizolu- Mesel ortada da gvercin gibi uzun bir ey var, o nedir? Kzm Miran- Tamam, imdi onlarn izah var, onlar zerinde durmayaym. imdi bu yaz ne diyor, onu ey yapaym. Burada da ayn eyi sylyor. Hulki Cevizolu- Tavkim gibi bir ey var, yuvarlak, izgiler var orada. Kzm Miran- Bunu ey yapalm, bir sonraki resim. Hulki Cevizolu- Bu mu?

Kzm Miran- Evet bu. imdi bu yaztta da ayn ey, bir gz resmi yaplm mahede noktas olarak. Bu izgiler benim izgilerim. Hulki Cevizolu- Gz m yaplm? Kzm Miran- Gz, bakma yeri olarak gz yaplm, u ey ortadaki, oradan izgiler kyor. Hulki Cevizolu- Ne anlama geliyor? Kzm Miran- imdi bu izgilerin u tarafna "esiin eliz", "andmn halk", yani Etrskler demek. Esmek, aklma esti falan, Trke'de yaayan bir sz. El, o da yaayan bir sz. "Esiin eliz", senin anmakta olduun halk. O ne demek? Etrskler demek. Burada "ok uluyuzu" demi, yani hakikaten buras Etruria, onun "esiin eliz" dedii yer talya'daki Etruria'y gsteriyor. imdi "ok uluyuzu" demi, o da, "ok" hkim. Biliyorsunuz, Trkler eskiden kendilerine ok diyorlard, Trk demeden nce. Ok ycelii, ulu demek hl var. Ok ycelii, yani ok hkimiyeti manasna geliyor. O da bugn Franszlarn kavga ettikleri Korsika... Hulki Cevizolu- Evet, buradan varacanz yer nedir? Yani, bu haritann... MEZOPOTAMYA'DA CER FALI Kzm Miran- Buradan "esibiz es uulusu" diyor, bize tbi liderlik diyor. Bu da Glozel'i gsteriyor tamamyla. Yani, bu izgilerden gitseniz Glozel kyor karnza.

287

Sonra yukarda "uzatkulr uuz", uzaklardaki liderlikler. Bu da imal .Keleri demek. Sonra burada en nemli ey, "usuluun" diyor urada. Usulmak, yani vcut bulduumuz dorultu. Us, vcut demek, arapas bunun. "Korpus" diyor Avrupallar. Yani vcut bulduumuz taraf. Bu "us"u Tanr manasnda da - - anyor Etrskler. Yani, Tanr demek istiyor, bizi yaratan Tanr var ya, :e Dnun bulunduu cihet diye douyu gstermi, oradan geldik demek imdi bir de... Hulki Cevizolu- Bir dakika bir dakika, Muazzem hocam bir ey sylyor burada. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Efendim, bu tamamyla Mezopotamya'da cier falnn bir eyi. Kzm Miran- Tamam. Hulki Cevizolu- Ne demek cier fal? Prof.Dr. Muazzez lmiye - Onlar kurban yaptklarnn cierlerine baKarak fal bakyorlar. Yani. cierin urasnda yle olursa bilmem ne olur. Bu tamamyla cier falnn... Hulki Cevizolu- imdi burada Kzm Miran cier falna m bakyor, yoksa Etrskler mi yapm bunu? Prof.Dr. Muazzez lmiye - Ben anlamadm, o nereden kt? Ama bu tamamyla Etrskler'deki cier fal modeli, aynen Mezopotamya'daki gibi. Kzm Miran- Evet. doru syiyor. imdiye kadar ekli ciere benzetti limler. Daha nce grdk ya. bunu ciere benzettiler ve dediler ki ite Mezopotamya'da ayn ey var. o hlde bu. Onun izahn ben yaptm. Hulki Cevizolu- Bir tane benzerlik bulunca mutlaka o odur demek mi oluyor? Kzm Miran- yle iddia ediyorlar, baka ekilde izah edemiyorlar da, "ite bu cier resmidir." Ben bunun cier resmi olmadn, bir harita olduunu, bir corafya bilgisi olduunu izah ettim. Ama imdi burada uzun uzun, baka resimle... TRKLER'N ANAYURDU BRKA YERDE M? Hulki Cevizolu- Peki, bu corafyadan varacanz...

Kzm Miran- imdi iki bir ey enteresan, "eziiz esis atab" diyor, atamak, bugnk szmz kullanyor, "atab", atanan ey. Bu, transfer olanlar mntkas diyor. Bu, Herodot'un syledii transfer Anadolu'dan. Yani, Anadolu'dan gelenler Umbria'ya yerletiler diyor Heredot. Tamamiyle doru sylyor. Niye doru sylyor? Bunlar da yle demi zaten, Etrskler'in kendisi yle demi, Herodot Tarihini doruluyor. Bakn, Umbria'ya yerleenlere "transfer olanlar" diyor. Bu taraf kendi halkmz, biz Etrskler'iz diyor. Yani, bu harita bir sr bakmdan ey yapyor. Hulki Cevizolu- Peki, ok haritaya girmeyelim, siz anlattnz. Ama, Etrskler'in Trk oiduuna ilikin bulgularnz.

288

Kzm Miran- imdi Etrskler'in Trk olduuna ilikin; demin ga'ica bir ey okuduk mu? Hulki Cevizolu- Okudunuz. Kzm Miran- Okudum, o tamamyla Tke bir dil. Hulki Cevizo-lu- Baka yoksa, balayalm. Kzm Miran- imdi ayrca unu syleyeyim: Etrskler yalnz eyde kalmamlar, Anadolu'ya da gelmiler. te bu resimler Anadolu'daki Etrsk eseri. Onlar gsteriverelim bari ksaca. (...) Frig Yazs deniyor. Bunlar Trke, ben okudum. imdi burada uzatmayacaz bu ii. Bunlar da Etrskler'in Trkiye'deki... Hulki Cevizolu- Anadolu'ya da gelmiler. Kzm Miran- Gelmiler. Hulki Cevizolu- O zaman herkes merak ediyor, Trkler'in ana yurdu neresidir; Orta Asya mdr, talya'da Etrskler'in olduu Orta talya mdr nedir? nce Anadolu'da... Kzm Miran- Bunu anlataym m? Hulki Cevizolu- Ksaca syleyin, evet. Kzm Miran- Ksaca anlataym. Hulki Cevizolu- Yoksa, birka yerde mi ana yurdumuz? Kzm Miran- Efendim, Trkler'in aslnda toplu hlde olduklar drt yer var, ben beincisini sylemeye korktum. imdi drt yer u: Biri, Issk gl ve civar, Issk gl, Tavas ve ey civar; bu ana yurdumuz, asl ana yurdumuz bu. Sibirya'da Ulukent havzas; ikinci mntka bu Trkler'in toplu hlde bulunduklar. ncs; Ural dalarnn gneyi, o lgenta Maaras'nn bulunduu yer. Ve burada muazzam dier eserler var, bir maara daha var yle yazl ve ok sayda baka eski kalntlar var. Hulki Cevizolu- Drdncs?.. Kzm Miran- Drdncs... Hulki Cevizolu- Anadolu mu? Kzm Miran- Anadolu, Dou Anadolu. Dou Anadolu'da Msrllardan nce, Msr Yazs oradan gitti. . Beincisini yazmadm, sylemeye korktuumdan... Hulki Cevizolu- Burada syleyin, korkmayn. Kzm Miran- Gneybat Fransa, beincisi buras; orada da Trkler yaam. imdi btn bunlar... Yalnz ben unu u ekilde toparlamak istiyorum msaade ederseniz: imdi bu be yer, Trkler'in ana yurdunun be yerde olduunu gstermiyor. Biri birinden brne gitmi. imdi bunlar, benim kanaatim, ahs kanaatim, Afganistan'da bir ey bulundu, yine bir maara bulundu, neydi, bilmem ne kara maaras. Bir ingiliz profesr burada byk --raiar yapt. Grd ki, r Almanya'da Schited'de bulunan eserler, -rsa:a bilmem nerede bulunan, italya'da bilmem nerede bulunan, a zs. bilmem nerede bulunan. Kltrn kayna burasdr dedi. imdi

289

bu kaynak, Afganistan'daki bu kaynak, yani 40 bin yl nce diyor ona o ".giliz. Bunu ben benimsedim. Bu kaynak bizim Kazakistan'daki bu vadi var, byk bir vadi var, burada bizde ok eski eserler brakmz, Trkler. Bu 30 bin yla kadar dayanyor. Demek ki, bu ngiliz'in syledii, Afganistan'dan gelip o Kazakistan'daki vadiye ve oradan belki dier yerlere gitmiler. Yani ana Trk Medeniyeti'nin kuruluu Afganistan demek istemiyorum, fakat Kazakistan'daki o vadi. Bu vadide binlerce eser var Trkler'in brakt, yani yaz andan nce. Petroglifler var, hiyero eyler var, bu gibi eserler var. Hulki Cevizolu- Gneybat Fransa'da Trklerin ana yurtlarndan biri ya da yerletii, gittii yerlerden biri... Kzm Miran- G ettii yerler... Hulki Cevizolu- Ama, ana yurdu neresi? Kzm Miran- Ana yurdu, ite sylyorum, Kazakistan. Hulki Cevizolu- Kazakistan! Peki, ok teekkr ediyorum. Son birka sznz varsa alalm, yoksa bitirelim. Kzm Miran- imdi Etrskler hakknda da yorumum var benim, bunlar gsterecektim. Etrskler'in sembollerinden birou, bizim Kazakistan'da grdmz sembollerin ayns. Bunlar gstermeye vakit olmad. Ve Etrskler'in Avusturya'da brakt eserlerde, syledii eylerde onu gsteriyor. Bunlar syleyecektik, vakit kalmad. Hulki Cevizolu- Bir baka programda... Kzm Miran- Yani, benim eyim, onlarn da oradan g ettikleri, Kazakistan'tan g ettikleri. Hulki Cevizolu- ok teekkr ediyorum. Daha syleyecek ok eyiniz olduuna eminim. Sayn smail Doan, buyurun, sizin de ksaca son szlerinizi, yeni bir tartmaya girmeden alalm. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Trkler'in ana vatan meselesi, daha nce sylediim gibi birok iddialar var. Bunlardan birisi Orta Asya, birisi Kafkasya, birisi Orta Dou... Hulki Cevizolu- Bunlarn hepsi sylenti mi, yani netleen bir ey yok mu? Yrd.Do.Dr. smail Doan- ddialar, teoriler. te Ural-Altay dil teorisi temelinde de o var, dierlerinin temelinde de o var. Hulki Cevizolu- Kazlarn sonucuna gre net bir yer bulunamad m? Yrd.Do.Dr. smail Doan- imdi efendim, yaznn geliiminden hareket edersek, baktmz ey. younlaan, yani yaznn pikdografik dnemine ait olan blge Kafkasya blgesi. Karaay-Malkar blgesi, Elbuz da etraf, Don-Volga kanal, Azerbaycan Gobuston kayalklar, bugnk Ermenistan topraklar, eski Trk yurdudur oralar, en eski Trk yurdudur, Dou Anadolu, Trabzon, Karadeniz blgesi olmak zere, yani yukarda Dor-Volga kanal... Hulki Cevizolu- Karadeniz mi, Dou Anadolu mu?

290 Yrd.Do.Dr. smail Doan- Karadeniz ve Dou Anadolu'nun tamam efendim. imdi kuzeyde Don-Volga kanal, douda Hazar, gneyde ran'n gneyine kadar, ki Fars blgesinde Kagay Trkler'e ait soy damgalar da vardr. Buralarda kan yazlar pikdografik dneme ait, yaznn en eski ana ait dnemlerdir. Yani Trk Yazs dediimiz yaznn geliim ana aittir. Buradan hem douya, hem batya gler olmu. Douya olan gler sebebiyle doudaki Talas-Yenisey Yaztlar, bu yaznn geliiminin gstergesidir. Batl'da Macar Yazs dediimiz bizim Macar Yazs, Puthark Yazs veya Viking Yazs ve Anadolu'da Etrsk Yazs, bunlarla beraber Kimmer damgalar, Kimmer damgalar var Anadolu'da, Frig Yazs; bunlar da Trk Yazsndan etkilenmitir yazdan hareket edersek. Kanaatimce, Trkler'in ana vatan, ana yurdu kuzeyde Don-Volga kanal, douda Hazar Denizi, gneyde ran'n ta gneyi ve batda da ta Anadolu'ya kadar olan blge Trkler'in ilk tarihe ktklar blgedir. Bunu da yazdan hareketle sylememiz mmkndr.

Bu sahadaki almalar artrmak lzm; Etrsk konusunda da, Puthark konusunda da, dier konulardaki almalar artrmak lzm. Ama, bunlar yaparken bilimsel kriterlere uymamz lzm, uymak gerekiyor. Biz 400 adrla Anadolu'ya gelmi barbar Trkler deiliz, bilkis birok medeniyete beiklik etmi bir kltre sahibiz. Bu kltrmz de kendi eserlerimizle ortaya koymuuz. imdiye kadar yaplan almalar bundan sonraki yaplan almalara da k tutulacaktr. Ama, bunlar yaparken bilimsel kriterlere uymak lzm. Bir eyi rnek vereceim. Mesel Kzlderililerin Trkl konusunda tartmalar vardr. Brezilya ve Arjantin'de Kktrk yaztlar var. Bana Macaristan'ta ... Enstits'nn Mdr gsterdi, bunlar Brezilya ve Arjantin'de dedi. Brezilya ve Arjantin'de Trk Yazsnn olmas mmkn deil diye dndm, hakikaten de mmkn deil. Ha, sonra rendim ki, kinci Dnya Harbinde Macaristan'dan Arjantin ve Brezilya'ya giden Yahudi asll Macarlarn, Arjantin ve Brezilya'dan bizi kovmasnlar, buras bizim eski yurdumuz diyerek Sekel Yazsyla yazm olduklar yaztlardr, bu tr yaztlar da var. Hulki Cevizolu- Bunlara da dikkat etmek gerekiyor. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Bunlara da dikkat etmek gerekiyor. Bunlar yapabilmek iin de tabi Trkolojinin ve dil bilimin btn konularn uygulamamz lzm. Hulki Cevizolu- Peki, ok teekkr ediyorum. Yrd.Do.Dr. smail Doan- Ben teekkr ediyorum. Hulki Cevizolu- Sayn Muazzez lmiye ... zleyicilerimiz diyor ki, Hocamz ok az konutu. Ben de ayn fikirdeyim. Siz bir yerde bilirkii gibiydiniz, Smer uzman olarak. Bu yaztlarn Smerlerdeki okunular tartlmyor. Hi olmazsa o yntemlerden yola karak bu aklamalara iehte ya da aleyhte katkda bulunabilirsiniz, ama tartmann seyri biraz farkl oldu. Buyurun deerlendirmenizi alalm.

291

Prof.Dr. Muazzez lmiye - Benim baka trl eyim var. imdi, mademki bu kadar almalar var, ben baktm, mesel Kemal Balkan vard orofesr, sizlere mr oldu. o Mezopotamya'ya gelen Gutilerin Trk olduklarna dair bir makale yazmt. Ondan sonra, bir Engin Arn diye bir oey, Smer Trkleri diye bir ey yazd. Nebrure Tosun, Smer ve Trke'yle mukayese yapt. Osman Nedim Tuna, keza ayn eyi yapt. Selhi Diker, bir baka trl yapt. Ondan sonra, bana bir ey yaptlar, Azerbaycan'da Atakii elikliolu Kasm diye bir doenttir bu, bir kitap yazm, "Smerce" tamamiyle "Trke'dir" diye. Ondan sonra dier bir ey, Etrsk yazlar zerinde alyormu Kanada'da bir bey. Ondan sonra, bir bakas isve'teki yazlarn zerinde alyormu. Bir baka Kanadal bir Hanm, bunun ben makalelerini almtm, Ezel diye, o da "Kanada'da daha 12'nci yzylda (yani sa'dan Sonraki 12'nci yzylda) Orta Asya'dan Trkler'in geldii ve orada yerletiini, Apailerin Trk olduunu" sylyor. Demek ki byle bir yn eyler var. Ben imdi bunlar diyorum devlet, yani mill bir vazife olarak bunun bir enstit, bir ey kurarak bunlar toptan, eitli... Hulki Cevizolu- Trkiyat Enstitleri var, onlarn grevi deil mi bu? Prof.Dr. Muazzez lmiye - Var ama, ben diyorum, mesel Trk Devletleri'nden. bizim kendi uzmanlarmzdan, Ruslar'dan ve Batl'dan merakl olanlar davet edip burada byle bir enstit eklinde bunlar altrmak, zellikle bu eyleri. Madem Etrsk yazlar okundu deniyor, hakikaten de okundu mu, okunmad m, okunduysa nasl, nereye kadar oldu, dier eyler ne vaziyettedir? Yani bunlar pekl byle yaptrlr ve mill bir vazife olmas lzm diyorum ben. Devlet buna bir zel para ayrsn. Bu bir, hani Amerika'da iobi yapmak iin para veriyorlar, reklm iin bir yn para veriyorlar... Hulki Cevizolu- Ama kendi bilimadammza vermiyoruz bunu yapmas iin, deil mi? Prof.Dr. Muazzez lmiye - Evet. Bu bizim iin, memleketimiz, milletimiz iin, bizler iin, kendimiz iin son derece nemli almalar olacak. Ve ben ok iftihar ediyorum, nk daha nceden byle almalar yoktu, ok gzel eyler smail Bey'den de rendim ve...

Hulki Cevizolu- Belki bilim dnyasnda snrl bir evrenin haberi oluyor ama, kamuoyunun, toplumun bunlardan haberi olmas lzm. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Tabi, bunlar halka indirmek ok iyi olacak. nk insana bir ey veriyor bu, yani gurur veriyor, bir heves veriyor, acaba nedir, ben de yapsam falan diye; bu bakmdan ok nemli. Hulki Cevizolu- ok nemli tabi, toplumsal duyarllk, toplumsal bilin asndan da... Prof.Dr. Muazzez lmiye - Size de bu program yaptnz iin, yani hakikaten ok teekkr ediyorum.

292

HULK CEVZOLU: "FUTBOLCUYA VERLEN MLYON DOLARLAR, BLMADAMINA DA VERLSN" Hulki Cevizolu- Estafurullah, sa olun. Biz de unu umuyoruz: Mill Futbol Takmmzn Dnya Kupas'ndaki baarlaryla hepimiz gurur duyduk. Ama, ondan sonra baz Bakanlar kp 50 milyon dolarlar verilsin dendi. Verilsin belki ama, bilimadamlarna bu milyon dolarlarn verilmesi ya da en azndan verilmese bile bunlarn sylenmeye balanmas nemli bir adm. niversitelerin aratrma birimlerine ya da serbest alan bilimadamlarna bu milyon dolarlarn verilmesini telffuz edecek bakanlara ihtiyacmz var herhalde. O dzeye inallah geliriz. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Hakikaten ve bunun iin ok ey ediyorum... Hulki Cevizolu- Futbolla ya da sporla, sanatla da lkeyi tantmak, olumlu bir duyarllk oluturmak nemli ama, daha kalc ve gelge, gnlk olmayan eyler, bu bilim ite temel, bilim insanlarna, birbirleriyle atsalar bile her grn desteklenmesi lzm ki ortaya dorular ksn. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Tabi. Hulki Cevizolu- nallah o dzeye de Trkiye gelir. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Mesel ben ivi yazlar enstits kurulmasn isterim Ankara'da veyahut stanbul'da, fevkalde bir ey olur. nk, her gn kyor ivi yazlar, belgeler bu topraklarda. Bakarsnz bir gn belki Smer belgeleri de kacak, onu da bilmiyorum. Dier taraftan, Trkoloji, o da ok mhim. Hulki Cevizolu- Bilimin btn dallar iin geerli, bu astronomi iin de geerli, arkeoloji iin de. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Ama, imdi bunlar bizim kkenimizi kard iin nemli, bizim eyimizi... Hulki Cevizolu- Aslnda sadece bizim konumuz deil, uygarlk iin, dnya uygarl, dnya insanl iin nemli. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Uygarlk iin, kltrmz iin, tarih iin yepyeni eyler ilve edilecek. Hulki Cevizolu- Yani, Amerikalflar aya ayak bast zaman, "Vay Amerikal'lar ayak bast, biz bunu grmeyelim" demiyor dnyann hibir lkesi, insanlk adna nemli bir ey. Yarn Mars'a ayak basarsa Amerikal, Rus'u veya bir bakas, insanlk adna biz gurur duyacaz. Bu aratrmalar da yle grmek gerek, yoksa Trklk filancalk falancalk olarak deil. Prof.Dr. Muazzez lmiye - imdiye kadar, yani yakn zamana kadar bilmiyorduk byle, Trkler'in alfabe yaptn, bu kadar yazlarnn eski olduunu; ok mhim bir ey. Hulki Cevizolu- ok teekkr ediyorum size katldnz iin. Prof.Dr. Muazzez lmiye - Ben de teekkr ederim.

293

Hulki Cevizolu- Deerli izleyiciler, toplumsal bilinciniz iin u saatlere kadar karmadaydnz, bizimie birlikteydiniz, hepinize zellikle teekkr ediyorum. yi sabahlar, hoa kaln.

294

YAYIN SIRASINDA VE SONRASINDA GELEN ZLEYC GRLERNDEN BR DEMET

(Kutlama ve teekkr ierikli yzlerce mesaj buraya almadm. ok az saydaki eletirilere yer vererek, karlkl gr al veriinin olumasn amaladm. lgilenen herkese teekkr ediyorum. -HC)

Sayn Hulki Cevizolu, ATV DE yaynlanan Ceviz Kabuu program ardndan size Semih Tezcan tarafndan yazlan ok sert bir mektup Trkoloji ag sitesinde yaynland. Ben de

S.Tezcan'a olduka sert bir cevap verdim. Nedeni ise Trkolog olanlarn az birlii iinde amatr aratrclara saldrda bulunup onlar kmsemeleri ve her adan ksteklemeleridir. Biz Trkler ne zaman birbirimizi knamak ve ksteklemekten vazgeeceiz? Ne zaman batda olduu gibi birbirimize saygl olup destek olacaz? bret olsun diye size yazmalar aada yolluyorum. Ltfen dikkatle okuyun. Grlerinizi haluk@teleweb.at adresine yollayabilirsiniz. Sayglarmla. Do. Dr. Haluk Berkmen, Atom Enerjisi Ajans (Viyana) YORUMSUZ: Nkleer Fiziki Sayn Do. Dr. Haluk Berkmen'in bilim anlayn sergileyen aadaki yazsn Trkoloji grubu olarak "YORUMSUZ" bir ekilde o-kuyoruz. Timur > haluk@teleweb.at 08/04/02 10:07AM >

Sayn Timur Kocaolu, Nkleer Fizik konusu almken sunu hemen belirteyim ki Fizik her dalyla pozitif bir bilimdir. Yani Matematie dayal bir kuramdan hareketle doa olaylarn aklamaya alr. ddialarn da hem gzlem hem de deneylerlerle destekler. Arkeolojik Dilbilimi ise bu derece pozitif bir bilim saylmaz. Zira matematik metodlar kullanmaz. Deney ve gzlemleri ise bulunmu olan eski yaztlar, tabletler, kaya resimleri, damgalar ve dier kltrel kalntlardr. Bu buluntulardan tutarl bir sonu karmak iin de elindeki en nemli mekanizma ise karlatrma metodudur. Yani bir dili bir dier dille karlatrp ilikiler karmaktan baka metod yoktur. Hem Etrsk dili hem de Smer dili izole (yaltk) diller olarak tanmlanr. Yani yaplan karlatrmalarda Etrkse ne Latince ne de eski Yunanca ile ilikili olduu gsterilememitir. Keza Semerce de bir Sami dili deildir. Su halde on (proto) Trke denilebilecek bir eski dilden trediklerini (ilikiler gstererek) ortaya

295 karan amatrlere ne diye bu kadar dman kesilelim. Ben 10 yl sure ile ODT de fizik hocal yaptm. Bir imtihan sorumu farkl ve benim bile dnmediim bir yoldan zen rencime deil kzmak karma arp tebrik ettiim bile olmutur. Bu basarisini deil knamak notunu bile yk-seltmiimdir. Bilimsel gven bunu gerektirir. Bir dilci olarak siz de Kazm Miran, Polat Kaya ve Selahi Diker beyierin almalarn incelerseniz eminim bir miktar doru bir miktar yanl bulacaksnz. nemli olan yanllar sildikten sonra dorular bir makale halinde toplayp dilciler topluluunda savunmak. Eer onlar bu tur sempozyum ve seminerlerle katlamyorlarsa genleri tevik edin onlar bu konuda alp yaynlar yapsnlar. Sayn Semih Tezcan ve onun gibi dnenler 3 byk zarar veriyorlar. 1. Amatr aratrclara atarak ve onlarn her tur almasna kar karak dier amatr ruhlu aratrclarn moralini bozuyorlar ve midini kryorlar. Olas pozitif alma ve aratrmalarn onunu kesiyorlar. Bildiiniz gibi Arkeolojik Dilbilim alannda pek ok bulu amatr ahslar tarafndan yaplmtr. Onlarn ilk yaynlan ecette ki drt drtlk hatasz yaynlar eildi. Birok hatalar olmutu, ancak uzman kiiler bu hatalar dzelterek dorunun ortaya kmasna yardmc oldular. Bir kalemde "samadr bu" diye tm almay pe atmadlar. Ayrca dil bilim iinde de dallar vardr. Arkeolojik dilbilimcinin yok olmu eski diller uzman olmas gerek. Siz dilbilim profesr olabilirsiniz fakat Smerce. Hitite ve Babilce bilmiyorsanz Kazm Miran ve Selahi Diker (sizin zmirli dediiniz) beyleri eletiremezsiniz, zira sizin uzmanlk alannz iine girmez. Mesela biri bana gelse de uzay fiziinde bulu yaptm derse ben kuramn tutarl olup olmadna bakabilirim fakat uzay bilimde yaplm olan en son gzlemleri bilmediimden onu bir uzay bilimciye yollarm ve 'su ana kadar kuramn mantksal olarak doru ancak gzlemler hakknca bir ey diyemem, falancaya git" derim. 2. Gen ve hevesli bilimadamlarnn proto Trk kltrn konu alan doktora veya master almalar yapmalarna engel oluyorlar. Bildiiniz gibi her yeni konu gen rencilere doktora konusu olarak verilir ve bilimsel bir sonu karsa yaynlanr da. rnein Etrsk dili halen zlememi diller snfna girer. Su halde

ne diye bir rencinize bu konuyu tez konusu olarak vermiyorsunuz? Belki de bakalarnn grmediini o Trke yardmyla grr. Olamaz mi? Ne diye basta tm hevesleri keselim? 3. Hulki Cevizolu gibi program yapclarna iddetle atarak olayn tartlmasna engel oluyorlar. Arkeolojik Dilbilim hem dil bilimcileri hem de Arkeologlar ilgilendirir. Onlar bir araya toplayp amatrleri de aran bir program kotu mudur? Zarar nedir? Irklk ve Turanclk korkusu ise eer, bunu ynetici pekala kontrol altna alp konuma ve tartmalar bilim dzeyinde tutabilir. Irk konumalara engel olabilir. Artk biraz daha z gvenli olalm ltfen. Konunun tartlmas zarar deil fayda getirir bence. Program dinleyen dier bilim adamlar ve amatr aratrclar telefonla katkda bulunabilirler veya kendi almalar iin heveslenebilirler. Bunlarn onunu kesmek yanltr bence. Sayglarmla. Haluk Berkmen

296 Sayn Doent Dr. Haluk Berkmen, Siz Birlemi Milletlerde Nkleer Fizik alannda uzman bir bilimadamsnz. Ben 35 yln Trkoloji (Trk dili, kltr tarihi ve dilbilim) alannda bir eyler renmeye ve retmeye adam bir kimseyim. Benim 35 yllk Trkoloji birikimimi gz nnde tutarak, acaba sizin altnz kurum bana Nkleer Fizik alannda bir grev verir mi? Eer ben kendi Trkoloji alanm bir yana brakarak, "Nkleer Fizik alannda ben byk bir kesif yaptm, btn nkleer fizikilerin yllardr zemedii formlleri buldum!" diye ortaya atlr ve kendi paramla bilimd varsaymlara dayal deli samas kitaplar yaynlarsam bana ne gzle bakarsnz acaba? Siz de ok iyi biliyorsunuz, sizin alannzda uluslararas dzeyde kan bilimsel dergiler var, benim nce o dergilerde nkleer fizik alanndaki bulularm ve teorilerimi ortaya koyan makale ve incelemelerimi yaynlatabilmem veya nkleer fizik alanndaki uluslararas bilimsel sempozyum ve konferanslarda bu alann uzmanlar karssnda kendi teori ve bulularm savunmam gerekmez mi? Yok, ben sizin gibi bilimadamlarn hie sayarak, "dnyadaki btn nkleer fizik kurulular ve niversiteleri hi bir ey bilmiyorlar, nkleer fiziin temelini ancak ben biliyorum ve benim bu teorilerim dnyann bu alanda imdiye kadar bildii btn bilgi ve teorileri altst ediyorum!" diye ortaya atlr, ama hi bir nkleer fizikinin ciddiye almayaca samalklarn kendi yaynladm kitaplarmla reklam eder ve frsatn bularak televizyon programlarma karsam, acaba sizin alannzdaki bilim topluluu tarafndan nasl karlanrm? Ben nkleer fizik alannda yeterli bilim almadan, acaba iyi bir nkleer fiziki olabilir miyim? Veya bir gn bana ilham gelerek, bir saat iinde nkleer fiziki olabilir miyim? ste, bugn Trkiye'de 3 kii (Haluk Tarcan, Kazm Miran ve su anda adini hatrlayamadm elektrik mhendisi zmirli bir bey) ile Kanada'da yasayan (Polat Kaya) adli bir Trk insannn ne Trkoloji, ne dilbilimi, ne Etrskoloji, ne Smeroloji ile ilgisi olmayan samalklarn ieren kitaplar basarak "Biz Smer tabletlerini yeniden okuduk, Etrsk yaztlarn yeniden zdk, Smerler Trk'tr, Etrskler de Trk'tr, Eski Msrllar da Trk'tr!" gibi bilimd yntemlerle o eski tablet ve yazlar Trke okuduklarn propaganda ediyorlar. Ben her turlu varsayma, yeni teoriye ve aykr dncelere ack bir Trkolog ve dilbilimcisiyim. Bu ve baka ahslarn yaynlad 20 kadar kitabi (bazlar lks kuet katlara renkli fotoraflarla baslm) dikkatle okudum ve inceledim. Maalesef, bunlarn hi birisi, ciddiye alnacak bir ey ortaya koyamadlar. Koyamazlar da, nk bunlar en basta temel Trkoloji bilgisinden yoksunlar, Sayn Haluk Tarcan bir mzikologdur, kendisi kendini "etnolog" olarak tanmlyor, ancak onun Etrsklerle ilgili kitabini okumaya baladnzdan onun en temel Etrskoloji veya Trkoloji kaynaklarndan haberi olmad hemen anlalyor. Kazm Miran da inaat mhendisidir. Almanya'da bu alanda lisans ustu alma yapm, ancak Kazm bey kendi alann brakarak Trkolojfde yeni bulular yaptn ileri sryor. Ancak, Kazm Miran'n yaynlad eserlerden 7 tanesini inceledim, ancak bir delinin samalamasndan baka bir ey yok onlarda! Siz baka konularda Semih Tezcan beyi eletirebilirsiniz, ancak sizin dikkatinizi mesleklerimiz ne olursa olsun, bilimsel teori veya bulu ile bilim-

29 7 d samalklar arasnda ayrm yapma noktasna ekmek istiyorum: Ben nkleer fizik dalnda yeterli bilgi ve birikime sahip olmadan, "nkleer fizikilerin zemedii srlar ancak ben zdm!" diye ortaya karak, nkleer fizik ile ilgisi olmayan samalklarla dolu kitap yazarsam, siz beni ve bu kitabimi acaba okumadan ciddiye alr msnz? Ben de en az sizin kadar, kendi milletini ve dilini seven Trk bir kimseyim. Ancak, bilimd yntemlerle "Eski Msrllar, Smerler, Etrskler Trk'tr ve onlar Trke konuup yazyorlard!" diye samalayanlara da tahamml edemem, sizin nkleer fizik a-lanndaki samalklara tahamml edemeyeceiniz gibi! Siz acaba "Bu arkada Trk'tr, varsn nkleer fizik alannda samalasn, ben onu Trklk adna tutaym, ona destek olaym!" der misiniz acaba? Bizim Trklerin zaten ok onurlu ve ok eski bir kltr ve sanl tarihi var, onu bilimd yntemlerle abartmaya hi de gereksinizmi yok. Ancak, biri bir gn gerekten bilimsel yntem ve doru bilgilerle Etrkse ile Trke, Eski Msr yaztlar ile Trke arasnda bir ba ve iliki kurarsa, onu ilk olarak hepimiz ayakta alklarz. Bir Trk dilcisi bunu 1992'de yapmt. Gecen yl kaybettiimiz Prof. Dr. Osman Nedim Tuna 1992'de Trk Dil Kurumu yaynlar arasnda kan "Sumence ile Trke Arasndaki tarihi iliki" adli kitabnda Smerce ve Trke arasnda birbirine yakn 167 kelimeyi tamamen bilimsel yntemlerle karlatrmtr. Prof. Tuna bu eserini ortaya koymadan nce dnyann tannm Sme-rolog ve eski dil uzmanlarndan kurulu en az 3 bilimsel seminerde bu konudaki teori ve almasn onlarn nnde savunmu ve onlarn bu konudaki tartma ve eletirilerini dinlemiti. Ancak, mzikolog Haluk Tarcan, inaat mhendisi Kazm Miran, elektrik mhendisi (su anda adini hatrlamyorum) zmirli beyin Trkoloji alanndaki samalklarla dolu kitaplarn ise, bugne kadar hi bir bilimadam ciddiye alm deildir! Sayn haiuk Bey, siz "Trk tarihi ve kltr sanldndan ok daha eskidir. Bu ylesine eski bir tarihtir ki gnmzden 25-30 bin yl ncesine kadar gider. Ancak bylesine eski bir kltr ortaya karmak Batili tarihilerin ve dilcilerin islerine gelmeyecei de aikardr." diye yazyorsunuz. Bu hepimizin iindeki arzu ve Trklk ak olabilir. Ancak, bunu bilimsel aratrmalar yerine, kendi kafamzdan uydurduumuz deli samalklaryla "Efendim Trk tarihi ne 25-30 bin yl, belki 500-700 bin yl eskiye gider, bunu ben ispat ediyorum!" diye ortaya atlr, ama ortaya ciddi bir ey koyamazsam, bana gler misiniz, yoksa, "Olsun, sama olsa, bilimd olsa da, yeter ki Trklk adna yapyor, onu ho grelim!" der misiniz. Sizin nkleer fizik alannda aldnz bilimsel ahlak anlay buna izin ve: rir mi acaba? te, temel sorun burada balyor: bilimsel yntemlerle mi alacaz, yoksa gnlmz ho olsun diye kafadan atarak da ok eyi ispatlayacaz! Sayglarmla, Do. Dr. Timur Kocaolu Trk Dili uzman, Ko niversitesi > haluk@teleweb.at 08/03/02 10:34AM >

298

Sayn Semih Tezcan, Huiki Cevizolu'na yolladnz mektubu esefle okudum. Yanlmyorsam yllardr Almanya'da bulunuyorsunuz ve Alman kltr ile politik ve sosyal e- -,n etkisi altnda kalmsnz. Almanya'da mthi bir faizm ve nazizm korkusu vardr. Nazi fikirler yaymak ve bu fikirleri savunan bir parti kurmak halen yasaktr. Bu yasaa ramen Alman genliinde faizme ve nazizme doru kuvvetli bir eilim mevcuttur. Ayni eilimin Trk genlerinde olmas korkusunu yaadnz gryorum. "Programlarnza katlanlarn syledii yalanlar, ister istemez bu genlerin kulaklarnda kalacak, beyinlerinde isleyecek, ruhlarna yerleecektir" derken bu asilsiz korkunuzu dile getiriyorsunuz. Trk milletinde byle bir korku olmad gibi programda dile getirilenler de yalan olmayp, unutulmu gereklerdir. Trk genliinde bir kimlik bunalm olduundan sz ediyorsunuz. Bunun sulusu ve sorumlusu sizlersiniz. Yani Trk kimliini hakkyla retememi, kendi z kltrne sahip kamam, akademisyen geinip sadece Batinin borazancl ile yetinmi

olan s dnceli kimseler bu genlerin aknlndan sorumludurlar. Atatrk dneminde hem Trklk kimlii gelitirilmekte hem de eski Trk milletlerinin dili ile tarihi incelenmekte idi. Bu konuda nemli admlar atlm, eitli lkelerin Trkolog ve tarihileri Trkiye'ye davet edilmiti. Ancak Atatrk'n olumundan sonra bu akim ve gayret bakla kesilir gibi aniden sona erdirildi, hatta daha da ileri gidilerek, Trklk kimliini savunan ok deerli milliyeti ahslar hapislere atlp yllarca srndrld. rnek olarak Zeki Velidi Togan Turanclktan hapis yatt. Nihal Atsz yllarca hapiste surundu. Hatta byk Trk sairi Necip Fazl Ksakrek bile hapse atld. Bunlar Nazi falan deillerdi, Trk kimlii ile iftihar eden hakiki vatan evlatlarydlar. kinci dnya harbi sonras AlmanNazi fobisinin kurban oldular. Siz de bu fobiyi hala yasayan, bu korkudan kurtulamam olan bir kiilie sahip olduunuz apak ortada. Ltfen bilimi kalkan yaparak kendi korkularnz bakalarna yanstmayn. Trk tarihi ve kltr sanldndan ok daha eskidir. Bu ylesine eski bir tarihtir ki gnmzden 25-30 bin yl ncesine kadar gider. Ancak bylesine eski bir kltr ortaya karmak Batili tarihilerin ve dilcilerin islerine gelmeyecei de aikardr. Deil 25 bin yl ncesini, sunun urasnda birka yzyl nce dahi birleik bir kltr oluturan orta Asya'daki Trk kavimlerini eitli isimlerle tanmlayarak onlar blen zihniyet batili zihniyet ve onlarn uzants olan Ruslar deil midir? Trkleri: Kazak, Kpak, zbek, Tatar, Uygur, Nogay, Gagavuz, Bakurt, Yakut....vs diye ayrp birbirlerine yabanc klanlar elbette ki yeniden bir btnlemi Trk kltr grmek istemezler. 'Bol ve ynet' politikas smrgeci tm lkeler tarafndan basari ile uygulanm ve maddi karlar salam bir politikadr. Bunu ltfen hatrlayn. Krk yldan beri Trkoloji alannda almalar yaptnz sylyorsunuz. Acaba ne gibi bir katknz oldu Trk kltrne? Gryorum ki Trke'den daha fazla Osmanlca ile ilgilisiniz. Bu kotu bir uratr demiyorum ama eski Trk kltr ve proto Trk dilinin uzmanlk alannz iine girdiini sanmyorum. Uzman 1 olmadnz bir alanda bakalarna 'uzman deildir diye a-

299

mur atmak ancak kendine gveni olmayan bilim adam olarak geinenlere yakr. Eer gerek bilim adam iseniz bu tur yarglardan kann ltfen. Unutmayn ki dil aratrmalar ve eski dilleri okuyup zme alannda amatr kiilerin pek ok katklar olmutur. Girit yazsn ortaya karan Arthur Evans bir ngiliz tccard. Bahistun yazlarn bulan Ravvlinson ngiliz subay idi. Daha pek ok rnekler verilebilir. nce merakl olup aratrmak, sonra da aratrmalarn yayniamak cesaretini gsterenler takdire sayan vlmesi gereken ahslardr. Sizin yaptnz gibi kmseyip ksteklemekle hi bir yere varlamaz. Sayglarmla. Doent Dr. Haluk Berkmen Birlemi Milletlerde Nkleer Rzik alannda uzman

Sayn Hulki Cevizolu. ATV Televizyonu. stanbul Sayn Hulki Cevizolu, Bir sreden beri "Ceviz Kabuu" programnda Trk tarihi hakknda ipe sapa gelmez iddialarn yeniden iteri srlmekte olduunu rendim. Programlarnz izleyemedim. ancak bana ayrntl olarak nakledildi. Sz konusu iddialar yeniden ortaya atan kiilerin yazdklarn ise teden beri izlemekteyim. Bunlar btnyte samadr, bilimle uzaktan yakndan en kk ilgisi olmayan artatanhklardr. Bay Kzim Miran. daha yetmili yllarda birinci hamur kada bastrp dolar zerinden fahi fiyatlar koyduu kitaplarn Avrupa'daki akademi ve niversite ktphanelerine satmaya alrd. Bay Halk Tarcan'n yllarca "yazdm, yazyorum" diye gazete yazlaryla iln ettii "n Trkler" kitabnn iinde. Bay Kzm Miran a sonsuz hayranlnn ifadesinden baka bir ey yoktur. Bu iki yazarn yaynlar Trkologlar iin deil, fakat ruh hekimleri iin deerli malzeme nitelii tamaktadr. Siz de byle samalklarn yaygnlamasn salamakla ar bir vebal altna girmi bulunuyorsunuz. nk bugn hem Trkiye de, hem de Trkiye dnda yasayan Trk genleri arasnda derin bir kimlik bunalm vardr. Programlarnza katlanlarn syledii yalanlar, ister istemez bu genlerin kulaklarnda kalacak, beyinlerine ileyecek, ruhlarna yerleecektir. Kendi soyunu,

kendi milletini tekilerden daha eski, daha stn grmek ve gstermek, kendi tarihini daha geriye gtrmek, insanln baarlarn kendi soyuna mal etmek istemek insanolunun kolay kolay kurtulamad bir ilkelliidir. Aalk kompleksinden kaynaklanan bu ilkellik, on dokuzuncu yzyln romantik milliyeti akmlaryla kuramsal bir safsata haline gelmi, yirminci yzylda faizmin hizmetinde en byk insanlk felketlerine yol amtr. Krk iki yldan beri Trkoloji alannda alan, bu bilim daln Trkiye de ve Trkiye dnda temsil eden birisi olarak bu yalanlara iddetle itiraz ediyorum. Hayatim boyunca en eski Trke metinler zerinde altm. Gerek bilim adamlar tek bir szc zebilmek iin haftalarca, aylarca urar, zrva ile uraanlar ise tarih sayfalarn bin yl bin yl evirir.

300 Hayati boyunca bir saplantnn tutsa olarak kalm, bilime hibir saygs olmayan, dil ve tarih alanlarnda en kk bir uzmanl bulunmayan kiilerin sapk dncelerinin yaygnlamasna yol amakla yanl bir is yapyorsunuz. Sayglarmla Prof. Dr. Semih Tezcan Bamberg niversitesi Trk Dili, Tarihi ve Kltr Krss

Sayn Hulki Cevizolu ntrkler hk. yaplan program ok etkileyici idi. Programn, basn yayn organlarnda byk ilgi greceini umuyordum ancak bu konuda hibir yayna rastlamamak, bu gibi durumlara alkn olmamza ramen beni artt. lkemiz asndan nemli olan tm konularda benzer duyarszl grebiliyoruz ancak benzer programlar ve yaynlar, yolumuzda yalnz olmadmz gstermesi asndan moralimizi ykseltiyor. Tebrikler ve baarlar... Dr. Leyla Suri Y. Mimar ehir Planc

Kymetli Hulki bey, 20/7/2002 tarihindeki programnz seyrettim.Telefonla balanmak istedim,fakat ksmet olmad. Kazm Miran beye yaplan haksiz eletirilere son derece zldm. Konu akademisyen(profesyonel), amatr noktasnda dmlendi, sadece Trk milletine ve insanla doru bilgiler sunmak isteyen bir insan adeta akademisyen hcumuna urad. Smerolog hanmefendi deki nezaket maalesef dier gen arkadalarmzda yoktu. ncelikle bilim insan nazik,hassas olmaldr. lmi slup bunu gerektirir.Sosyoloji ve psikolojiyi bilerek milyonlarn nnde konuulur. Srekli olarak tartlan metot konusu ise bence yeterince net sunulmad.ncelikle profesyonel arkadalarmzn sunu kabul etmeleri gerekirdi ki Popper'in de syledii gibi bilimin gnmzdeki en nemli zellii "yanlslanabilir"olmasdr.Yoksa bilim bir dogma veya ideoloji olur. Dier taraftan bilimlerin ana hedefi insana evrene hizmettir.Bu hizmet tarz ise tek bir ekilde deildir.rnein bir biyolog veya hekim bilgiyi aldktan sonra insana gtrrken hizmeti sunucu olarak kendi kalr.Yahut bir hukuku bir mlkiyeli hizmeti sunarken bizzat uygulamada devrededir.Yani hekim hastay tedavi eder fakat vatanda bu konuda hekimlik yapmaz, yahut hekim kp da ben hakimlik yapacam demez, fakat baz bilim dallar vardr ki orada bir vatanda ile bilim adam el ele olmak zorundadr, folklor.dil bilim Tarih, sosyoloji vb almalar. Bu sahalarda bilim adam rettiini halka gtrr ve halk bu bilgileri uur, heyecan, ak dzeyinde yasar. Eer halka bu bilgiler gtrlemezse o millet yeniden uygarlk kuramaz! Tarih ve dil, rer rr"ette bir anann iki memesi gibidir.Halkn insanlar o memenin stleri
301

millette bir anann iki memesi gibidir.Halkn insanlar o memenin stleri ile geliir, uurlanr, ak ve heyecan sahibi olur.yoksa souk bir sosyal bilim uygarlk aratamaz.sadece Kongrelerde bilim adamlarnn kafa konforu ile akademik

ilerlemelerde puanlamaya katks olur. Tarih ve dil'de amatr insanlarn hizmetleri saylamayacak kadar oktur. Tarihte ve gnmzde bunun rnekleri verilebilir.kendimizden rnek vermek ho bir ey olmasa da 20/7/2002 gn olan programla balants acsndan anlatmak zorunda olduumu kabul ediyorum,yoksa asla stnde durmazdm.Kazm Miran Bey'in eserlerine birtakm kurum ve kurulularn ilgi duymadna inanyorum.(Hulki Bey size bir eser gnderdim elinize geti mi bilmiyorum?) Bu gnderdiim eseri(Kuzey Kafkasya'da Trk Yaztlar) grdmzde bir arkada evirisini yapt ve Trk Dil Kurumuna,ilgili olabilecek ilim adamlarna disketi de dahil gnderdik. Sadece Prof.Dr.Orhan Trkdoan hoca hari kimseden olumlu veya olumsuz yant gelmedi. Bu arada sa olsun Kltr Bakanl da eseri baka bir kiiye evirtip o sralar bastrm. Byle olunca biz hizmetin su veya bu isimde olmas nemli deildir dedik arkadamzn yapt evirinin basmna gerek duymadk.O sralar Ankara'ya Genel Kurmay Arivine "Sarkam Harekatndaki Shhiyecilerle ilgili bir alma iin gitmitim.Orada smail Doan beyle tantm. Byle bir almadan bahsettim,daha sonra Kars Kafkas niversitesindeki adresine gnderdim. (O zamanlar smail bey Kars'ta idi) Eline geip gemediini bilmiyorum. nk herhangi bir cevap alamadm. Fakat daha sonraki almalarn takip ettim etmekteyim. Gzel almalar lakin bilimsel tartma slubunu onaylamyorum.O gece Osman Fikri Sertkaya hocamzn ve Erzurum'dan katlan gen arkadamn slubu da beni uzdu. Niin mi Belki Sertkaya hocamzn eser ve makalelerini asistanlar ve rencileri tam olarak okumamtr fakat bizler okuduk anlamaya altk. Akademisyen arkadalarmzn pedagojik yntemi unutmamalar gerekir.Pedagojideki yntem okuma, anlama, uygu-lama'dr. O gece Erzurum'dan katlan Arkadamz Kazm Beyin eserlerini okuduunu syledi Haluk Tarcan ise yllarca anlamaya altn ifade etti. Sertkaya hocamz'n konumasna son bir muhalefetle mektubumu noktalamak istiyorum.Bundan yllar nce bir avu Tbbiye rencisi Rahmetli Prof.Dr.Bahaddin gel hocann "Trk Kltrnn Gelime alar" isimli eserini hocann da izniyle ikinci basksn karmt. Sertkaya hocamz isterse elimdeki nshay gnderebilirdim. Hz.Muhammet (Ona Selam Ol-sun)"Afimin olumu alemin olumu gibidir "buyurmulardr.Tanr uzun mrler versin hayatta iken Kazm Miran Beyin kymetini bilelim. Hulki Bey almalarnzda basarlar dilerim. Tanr daima yar ve yardmcnz olsun sayglarmla Hilmi zden Osmangazi niversitesi Tip Fakltesi, Anatomi Anabilim Dal, Eskiehir

302 Sayn Hulki CEVZOLU, 20-07-2002 tarihinde, Sayn Kazm Miran ile yaplan programnz izlerim AagoaKi aklamalar yapmak gereini duyuyorum. 1.- Maara yazlar: Carbon 14 metodu ile, maaralarda bulunan orga-- z z z e erin yalar yaklak olarak tespit edilebilir, kayaya yazlan yaz-ara ya bu organik maddelerle ayn olmak durumunda deildir. Eer M.. - ' . I Z Tarihlerinde Trke yaz varsa, bilinen ilk Gktrk yaztlar ile ara- - z z va<iak 15.000 yl kadar bir zaman gemektedir. Bu zaman zarfnda i . oulan insanlar unuttular veya yok oldular da 15.000 yl sonra yeniden mi hatrladlar veya ortaya ktlar. Bu geen sre ierisinde mutlaka baka eneklerin de bulunmu olmas gerekmez miydi? Gktrklerin M.S. 7 yy. da yazy kullanm olmalar gayet normaldir, nk gebe toplumlarn yazy kullanmalar yerleik topluluklara gre daha sonra olur. Bu nedenle bahsedilen maara yazlar ( Trke olmu olsalar dahi ) bu kadar eski o-lamaz veya Trke olamazlar. 2.- Etrskler'in Trkl meselesi : Bu konu uzun zamandr bilim a-leminde zaten tartlan ancak kesinlie kavuturulamayan bir konudur. Kyafetleri, kurt efsaneleri ( Romus ve Romulus'un kurt tarafndan emzirilmesi, Trklerin de balang efsanelerinde birok kurt motifinin ilenmi olmas) ve dier arkeolojik buluntular bu tezi kuvvetlendirmektedir. Ancak Etrskler Trklerin aksine llerini yaktklar iin antropolojik deliller ortaya konulamamtr.

3.- Karacier Fal : Programn sonunda Sayn Miran'n okuduunu syledii bronz obje, tamamen ark toplumlarnda da ok eski dnemlerde kullanlan karacier faldr.( Yaklan krek kemiinin zerinde oluan birtakm iaretler gibi kurbann karacierine bakarak bir takm kehanetlerde bulunulmas insanlk tarihi kadar eskidir). Bunun bir harita olarak yorumlanmas ve uydurma birtakm zmlemelerle zerindeki yazlarn Trke olduunun sylenmesi hayal rndr. 4.- Etrsk dili : Etrskler Trke okuyup yazsalar idi, Latince dilinde mutlaka ispat edilecek kadar Trke kelime veya kelime kk bulunmas ^-ekmektedir. Ancak bugn Latince iinde bir tek Trk kkenli kelimeye -=s:;anmaz. 5.- Gktrk Yaztlar : Sayn Miran da bu alfabeyi Thomsen'le ayn e- z e zmlemektedir. Ancak tercmesine katlmamakta ve dier batl bilim z : = ~larnda olduu gibi tarafl tercme yapld ileri srlmektedir. Tr : -sen'in zd alfabeyi aynen kabul edip, tercmesini tarafl ve yan- olarak dnmek gibi ifte standart hangi bilimsel yntemle izah edilebilir? Sonu : Tarih boyunca ( zellikler gnmz Trkiyesi'nde) bilimsel icat-=.' yaptn ileri sren ve buna da tamamen inanp bakalarnn da inanmasn isteyen kiiler bulunmaktadr. ( Kansere are bulanlar, kpek ameli-eaerek kalp nakli yapmaya alanlar, depremi nceden haber verdiini scy.eyenler v.s) Bu kiiler icat ettikleri konunun deil psikiyatrinin uzmanla-n tarafndan ele alnmaldr. Sayn Miran'n kitaplarnn piyasada bulunmamas, okuyucu bulamamasnn ve yayn evlerinin bu sebepten ya-_.,riamadklar ile aklanamaz. Kitaplar okuyucusu olmayan kitaplarla do-

303 lup tamakta. Ayrca Sayn Miran'n kitaplar piyasada bulunsa ilk alcs her halde ben olurdum. Bilimsel metodlardan uzak olarak yazld anlalan bu kitaplarn yazarnn tekellinde bulunmas ticari kayglardan ileri gelmektedir. Sonuta Sayn Miran kendisi inansa da bilim ticareti yapmaktadr. Biraz uzun olan aklamalarmn tarafnzdan dikkate alnaca inancmla, tiryakisi olduum programlarnzn devamn diler sayglar sunarm. SMET BAACI 2207-2002 zgemiim: 1952 Nide doumlu, st. nv. Arkeoloji mezunu

Merhabaia Hulki Beyi Hemen konuya girmek istiyorum. ben Gaziantep niversitesi tarih blm son snf rencisiyim. Haluk Tarcan ile balayan ve Kazm Miran i:e devam eden programlarnzdan sonra anladm ki ben 3 yl ooyunca tamamen uydurma bir Trk tarihi renmiim. Kendisine yrekten inanyorum. ki haftadr Kazm beyin bulgularn rtecek tek bir tarih prof. kmad. Eminim ki kmayacakta nk onlar tamamen ikinci elden kaynaklara aayanarak konuuyorlar. Ama Kazm hocamz asl kaynaktan yani ana kaynaklara dayanarak bilgilerini sunuyor. Simdi ben o kendini tanhi zanneden bunca yl bu devletin maan alarak grev yapm ve yapmakta olan tarih prof. soruyorum bu bilgileri illa asl meslei inaat mhendislii oian birisinin kp ta kendi tarihini merak ederek ortaya karmasn mu beklediler? Bence Kazm Beyin ortaya koydu?u bilgileri daha nceden bilen tarihilerimizde vard bundan eminim acaba baz evreler tarafndan susturuluyorlar muydu? Sunu zlerek belirtmeliyim ki sizin programlarnzda sonra Kazm Hocamn hayatnn pek uzun olacan zannetmiyorum!!!!!!!!!!! SERHAT SERHAT

Sayn Hulki Bey, Ben Kolej ve Akademi mezunu gen bir emniyet tekilat mensubuyum, ncelikle Kazm Miran Bey'in ntrkler konusundaki bulgularnn yaynland programlarnz byk bir coku ve hayretle izledim.yaadmz bu kutsal topraklarda 7000 yldr Trk Milletinin varlnn ispatlanmas, hayatn Trk Milletinin ve Yurdunun ilelebet varlna adam biz -asker ve polis-gvenlik

glerinin eitli sylemlerle lkemizi blmeye alan baz g odaklarnn karssnda daha dik ve vakur durmamza yardm edecektir. Yce Atatrk'n "Muhta olduun kudret damarlarndaki asil kanda mevcuttur" sznn ne demek olduunu biz Trk Milletine yeniden hatrlatan

304 .a. - soirtikanzdan dolay, bu millet sizleri daima erefle anacaktr. Teek _ ' e" <er;m Jntrk

Sn.Hulki Bey, nceki hafta yaynlam oldu?unuz Sn. Kazm Miran'n katld program hayretler iinde ilgi ile izledim ve ne syleyeceimi bilemiyorum.Bizler tarihimize bu kadar mu ilgisizletirilmiiz, resmi kurumlar tarihimize bu kadar mu ilgisizler mi ? Sayglarmla A. Hikmet KANCA (naat Mhendisi)

Sayn Hulki Bey, Programlarnz dzenli uykuyu sevmeme ramen hi karmtyorum, ne kadar yorgun olursam olaym.Ama son 2 haftann konusu bambaka bir ey! Kendi kendime sorduum, ama Tyap fuarnda dahi yeterince rastlamadm mthi bir konu.Hatta bir gerek olduuna inanyorum.Atatrk dahi 7000 yllk Anadolu tarihimizi sylerken asla sallam olamaz. nk kendisi ok okuyan ve aratran biri olduunu Ant-Kabir'deki mzesinden biliyoruz.Altiar krmz kalemle izili notlar.Herkes gibi bende Babama, dedeme sorardm.Biz nerden geldik, oraya nereden gittik diye..Cevap:Krm zerinden Romanya.Bu anlalyor ki szl olarak kuaktan kuaa sylenmi ve bende ocuklarma bunu sylyorum.Tabi bu arada z Trke'yi, z Trkleri aratrarak.Asla milliyeti olarak yaklamyorum olaya.Tamamen yeri geldiinde cevap vermem gerekenlere kar, bilgili olmam iin renmeye alyorum.Internet, sizinde bildiiniz gibi koskoca bir dnya.Burada milyonlarca milletle karlayorum ve tabi Trk dmanlarnla da.zellikle Kbrsl Rumlarla ok politik tartmalara giriyorum. Kbrs'n sadece bir ada olduunu bilirken imdi tarihi hakknda epey yol kat et-tim. Bunun gibi bizim tarihimizi de sizin sayenizde reneceiz.Ltfen bu z'cgram burada kalmasn.Haftaya kart grler veya hakl grlerde ekrana ksn.Arkeologlar artk UYANSIN! Tarihimizi retsinler bize.Birde Avrupa Birlii konusunda kafam ok kark.Kar olanlar neden kp se-z e z ' n \ tam olarak anlatmyorlar??? sabredip okuduysanz ok Teekkr ederim.Sayglar... Feriha

Sayn Cevizolu. Haluk Tarcan ve Kazm Miran ile ilgili programlarnz :e.: e~. m Sayn Tarcan'n programna da telefonla katldm. Ancak Sayn '.' ran'n katld programa adm getii halde herhalde younluktan ola-

305 cak katlamadm. Sayn Miran'n alt sahada Trkiye'de ben almaktaym. Azerbaycan'da Feridun Celilolu almaktadr. Sayn Miran'n hakl olduu konular var ancak elmay armudu toplayp bir btn olarak sunmas sebebiyle dorular da yanllar arasnda kaybolmaktadr. 1. Futhark Yazs doru Trk yazsnn versiyonudur, ancak iki trl Futhark var biri 26 karakterli yaz bunlar sve ve Norve dilindedir bunlar okunmaktadr.

Bir de 16 karakterli yaz vardr bunlar da 13 civarndadr bunlar Avrupal bilim adamlar okuyamamaktadr. Bu konuda Turgay Krm almaktadr teferruatl bilgiyi alabilirsiniz http://www.antalyaonline.net/futhark/' 2. Etrskler hakkndaki almalar 1848 ylnda ngiltere'de balamtr bu konuda syleyecek ok ey var metinlerin bir ksmn ben de yaynladm. 3. Yaz tek kaynakl deildir Mezopotamya yazs hiyegrafik yazdr Trk yazs piktokrafik kaynakldr. 4. Doru Anadolu'da Trk yazl eserler vardr, Firik yazs Trk yazsyla benzerdir, Anadolu'da Kimmer dnemi yaztlar da var soy damgalar da var ama bunlar tarihlendirmeler nemlidir. Sayn Miran bunlarn tarihlendirmesini tahrif etmektedir. 5. Bunlar oaltmak mmkndr Sayn Miran okumalarna Fonetik deerlendirmeleri dikkate almamakta hatta hi bilmemektedir. 6. Netice itibaryla Sayn Miran'n tespit ettii dorular vardr ancak bilimsel metotlarn dndaki izahlar bu dorular da yanl gibi gsteriyor. Ne ac ki bu konuda yaplan ve yaplacak olan ciddi almalar da Sayn Miran'n tutarszlklar sebebiyle destek grmemektedir. Sayn Cevizolu kamuoyunda dikkat eken programnzda halkmz eksik ve yanl bilgilendirilmitir Sayn Miran ve Tarcan'n iddialarna cevap vermek zaruri hale gelmitir. Bu iddia edilen konularda Trkiye'de dorudan alan neredeyse tek kii olmam sebebiyle ahsma sz hakk tannmasn istiyorum takdir ahsnzndr selam ve sayglarmla. Aadaki adresten bu konudaki yazlarmn bir ksmn okuya bilirsiniz. http://www.ktu.edu.tr/fenedb/tdeb/index.htm Elmek : ismtogan@yahoo.com smail Doan

Sayn Hulki Cevizolu CEVZ KABUU Program Yapmcs, ATV 29 Haziran ve 6 Temmuz 2002 tarihlerindeki CEVZ KABUU Programn esiz bir mesleki baar olarak deerlendiriyor; Programn dnya televizyon kanallarna tanmasnn en byk dlnz olacana inanyor;

306 Sn Kazm Miran'a, Sn. Haluk Tarcan'a, Sn. Can Atakl'ya, Sn. Atatrk - . _ '.'e--cezi Bakan'na ve TRT Genel Mdr'ne gnderdiimiz mesaj-= ~ z n birer rneini ekte bilginize sunuyoruz. 5=~ yun.
S z . Z 7.5.

E ~ e < Soroptimist Kulb Vesleki Kadnlar Dernei) Eas<an Onur Bezirci

Sayn Hulki Cevizolu, 29 Haziran ve 6 Temmuz 2002 tarihli Ceviz Kabuu belgeselinizi ilgiyle izledim. Trk kltrnn byk bir sorununu ilediniz. Sayn Haluk Tarcan'n ana hatlaryla syledikleri, Atatrk neslinin bir ferdi olarak aldmz tarih bilgisine uygun uzantlar ve ayrntlaryd. Sayn Kazm Miran'n Smerlerden nce Trk alfabesinin olduunu sylemesi, zerinde ;; nemle durulmas, incelenip desteklenmesi gereken bir gr. Herodot'tan nce Trkler vard" demekte phesiz hakl. Atatrk "tarih Trklerle baladf'demiyor mu? "tarih Trklerle balar" sz lisede okuduum Atatrk tarafndan Tarih Kurumu'na hazrlatlan bir ciltlik tarih kitaplarnn 1. cildinde kaytldr. Atatrk bu

kitaplarn yazlma gerekesini kitaplarn banda yer alan nszde belirtmektedir. zetle yle: 1. Batl yazarlarn Trk tarihini yanl yorumlamalar. Tarihilerimizin (bunlara gnmzde Trk-slam sentezcileri de di2. yebiliriz) Trk tarihinin ana izgisi ihmal etmeleri. Bu lise tarih kitaplarnn 1. cildinde objektif bir ekilde evrenin oluumu, insanlk tarihi ve tarihin balangc anlatlr. Milattan yzyllar nce Orta Asya'dan g eden Trk boylar ve bunlarn yerleim alanlar belirtilir. Orta Asya glerinin seyrini bilmeden Trk tarihinin ve kltrnn ana hatlarn belirlemek mmkn deildir. Bu gerekleri bilmeyen ya da gz ard edenlerdir ki,Anadolu'da Trk varl tarihini Malazgirt'le balatmak gafletinde bulunurlar. Orta Asya glerini gz ard ederek Anadolu medeniyet tarihi yorumu yapanlara maalesef gnmzde rastlanmaktadr. Bunun rneini vermeden nce bizi bu gaflete srkleyen yanl politikaya deinmek istiyorum. Liseden mezun olduum. 1938-1939 ylna kadar tarih derslerini, Atatrk'n tarih tezi dorultusunda Trk Tarih Kurumu'na (Trk Tarihi Tetkik Cemiyeti'ne) hazrlatlan kitaplarn aslndan okudum. Oysa bu ders kitaplarnn birinci cildinin 1939'dan itibaren deiiklie uradn; 1938'de Atatrk'n lmyle bizden sonra gelenlerin bu deerli kaynaktan mahrum brakldn, bundan iki sene nceye kadar bilmiyordum. Tarihe merakm dolaysyla emsettin Gnaltay'n eski alara ait tarih kitabn aryordum. Kadky'de bir sahafta buldum. Kab bizim lisede okuduumuz kitaplarn aynsyd. Almak istediimde satc: "Bu birtakm, ayr satlmaz." Dedi. Bak-

30 7 tim dierleri bizim lise tarih kitaplar. emsettin Gnaltay adn tayan birinci cildi incelediimde grdm ki, Gnaltay'n 1939'da Tarih Kurumu'na bakan olunca birinci cilt olarak kendi kitabn Talim Terbiye Kurulu'na ders kitab olarak kabul ettirmi. Atatrk'n hazrlatt kitaptan nsz kaldrm. Atatrk'n objektif dnya gr kaldrlm ve "Tarih Trklerle ba-lar"szleri yok edilmi; Ta Devri-Tun Devri diye tarihe girilmekte. 15 yl kadar nce Oxford'dan bir tarih haritas almtm. ngiltere ve A-merika'da iki niversitenin almasyla hazrlanan bu Histo Map (Historical Map), 30-40 cm eninde ve 1-1.5 metre kadar uzunluundayd ve izgilerle milletlerin tarih sahnesine kn ve seyrini gsteriyordu. Yanlarda ise rakamlarla tarih belirtilmiti. Bu haritann en banda Trkler ve hemen yannda inliler geliyordu. Ve bu iki hat batan gnmze kadar uzanan iki hatt. Bu Histo Map'i maalesef kaybettiim iin hangi niversiteler olduunu belirtemiyorum. Ancak bu haritaya paralel olarak niversitelerin bu ynde almalar olmas gerekir. phesiz bu gibi almalar izlemekte yarar var. Ama asl yaplmas gereken; Atatrk'n Trk tarihine verdii nemi gsteren: Lise tarih kitaplarn hazriamak.sk sk tarih kongreleri dzenlemek ve Trk tarihini aratrmak zere ykmlendirdii Dil Tarih Corafya Faklte-si'ni kurdurmak gibi faaliyetlerin uuru ile Trk tarih tezini, kltr politikamz haline getirmek olacaktr. Enstitler kurmak, almalar yapmak olacaktr. Bu yaplmaz ve kltr tarihimizi Malazgirt ile balatmak gibi ksr bir gre saplanlrsa. Malazgirt'ten asrlar ncesi Trk izini tayan Anadolu'nun hakk yenmi olur. Bylesine hatal bir grn rneini Vamk D.Volkan/Norman Itzkovvitz'in Trkler ve yunanllar adl. Balam Yaynlarnda kan kitabnda gryoruz. Kitabn, "Trklerden Cnce Anadolu"blmnde (s.27) Trkmenlerin 1071'de Anadolu'ya gelilerini tesadfe balamakta ve Malazgirt ncesinde Anadolu'yu Yunan dili hakimiyetinde gstermektedir, "yunan Gleri"bal altnda (s. 28-31) tarihi gerekleri saptran yanl bilgiler verilmektedir. Orta Asya glerini ve Anadolu'nun gerek kimliini gz ard etmektedir. Oysa, Klasik Yunan'n olumasnda katks olan Homeros'ta dahi Orta Asya'dan g eden kavimlerin izlerini ve Anadolu'nun gerek kimliini gsteren motifler bulmak mmkndr. Sayn Cevizolu, Adile Ayda'dan bahsedilirken anlarm canland. Tamamlanm olarak Adile Ayda'nn son kitab "Etrskleri" grmedim. Ancak o kitab

hazrlarken kendisi ile eski Yunanca zerinde konumalarmz ve Yunanca syntax kitaplarm incelediimizi hatrladm. Selahi Diker Smerce'de Trke keiimelerin oluundan bahsetti. Dil Tarih Corafya Fakltesinden Prof. Dr. Mebrure Tosun'un, Tarih Kurumu'nda baslan ayn konuda bir almas olduunu bu arada belirtmek isterim. Trk tarihi ve kltr zerindeki belgeselinizin devam, inanyorum ki, bu konuya k tutacaktr. Baar dileklerimle sayglarm sunuyorum. Dr.Nilfer Grsoy-Bayar (Celal Bayar'n kz)

308

Merhaba Ban Taner Ycesoy... Krgzistan-Trkiye Manas niversitesi Trkoloji Blm 3.snf rencisiyim. Sizin programnz izlerken iin tarif edilemez bir hisle daha dorusu bir hissizlikle burkuluyor... Kazm Miran'n dedikleri doru ya da yanl...Ona kar kanlarn da dedikleri doru ya da yanl olsun ben ileride u an orada tartanlarn yaynda olamayacam iin kendimi ok kt hissediyorum. Biz Krgzistan da yani Trkoloji biliminin merkezi saylabilecek bir yerde Trk dili zerinde eitim alyoruz... Ama bize sizin bu tart\t\War\r\\zdan bahsedemiyor. Dr\r\ bize bile er\ eski Trk yazsnn Orhun Abideleri olduundan bahsedilirken kamuoyunu bu konuda ne kadar aydnlatabiliriz? Bizler gelecein Trkologlar olacam... ama yine batl Trkologlarn evirilerini okuyacaz ve biz de rencilerimize en eski yazlarmz Orhun Abideleridir diyeceiz...Aslna bakarsanz Trklerin en eski yazlar Orhun Abideleri deildir... nk Orhun Abidelerindeki yazlar olgun dnemdeki yazlm metinlerdir... Dnn bir defa siz bugn yeni domu bir ocua 'hadi bakalm iir yaz' diyebilir misiniz, diyemezsiniz...te Orhun Abideleri de iyice okunduunda anlalacaktr ki bunlar iirsel yazlardr... Yani Orhun Abidelerinde kullanlan dil ylesine ustaca ve intizaml bir ekilde yazlmtr ki bunun Trklerin ilk yazl eserleri olduu safsatasn kabul etmek mmkn deildir. Peki bunu nasl ispat edeceiz? Kazm Miran'n dedikleri topyekn kabul etmek mmkn grnmese de en azndan bizim admza yani gen Trkologlar adna muhatap alnmaldr...Dnyann hemen hemen her lkesinde Trkoloji bilimi niversitelerde okutulurken Trkiye'de Trkoloji blmnn olmamas ise ayr bir tartma konusudur...Aydnlanmak istiyoruz...Aydnlatlmak istiyoruz... Bizler, gelecein Trkologlar Trk insannn en eski tarihini en eski dilini bakalarndan deil kendi trk hocalarmzdan renmek istiyoruz... Ve de zamanla da yanl tercme edilmi metinlerin dorularn okumak istiyoruz. Radloff ya da Thomsen gibi Trke bilmeyen Trkologlardan deil...sayglarmla... Taner Ycesoy.

Sayn Hulki Cevizolu Yaynlarnz byk zevkle takip etmeye alyoruz. Trk Televizyonlarn televole ve magazin programlarnn istila ettii gnmzde, Trkiye ve Trklk asndan, en azndan bilim adna ok gzel programlar yapmaktasnz. Bugnk programnz izlerken, bir taraftan Sayn Kazm Miran gibi byk bir bilimadamlarnn, Trkiye'deki kendilerine bilimadamlar diyerek -niversite ve Aratrma merkezlerini igal eden bir takm szde akademisyenlerin karsndaki durumunu hayretle izlemekteyiz. Bununla birlikte Trkiye'deki krslerin zellikle sosyal bilimler krslerinin bilim retmek yerine Film retmekte olduu gereini daha ak grme ansn bulmaktayz. Ayrca Trk beyinlerinin neden Trkiye'yi terk ederek Trkiye dnda.yabanc uluslara almak zorunda kaldklarn bir adm ilerleyerek anlayabilmekteyiz.

31 r

Sayn smail Doan Beyin durumunu izledike, yukardaki kanaatlerim daha da pekiiyor. Kazm Beyin, Ulu nder Atatrk'n kurduu Atatrk Kltr, Dil ve Tarih Yksek Kurumu bata olmak zere dier akademik kurumlarda neden bir krs bulamadn da anlam bulunmaktaym. Kazm Bey bir tezi kendine zg delilleriyle ortaya atmtr. Bir Trk olarak bundan gurur duymakla birlikte tabii phe duyabiliriz. Bu phe, nyarglarla olmamas lazm, eer kabul edilemez durumda olursa, kar tezi delillerle ortaya atarak akademik tartmalar yaplabilir. smail Bey, iki de bir metot diyor, acaba kendisi ne kadar metottan anlyor? Konumas, hangi bir metoda uyuyor? Byle bir tartmaya gelen ve kendini bir ok nl Trk'n rencisi zanneden bir niversite Hocas, neden herhangi bir delili yannda getirmiyor? Konuyu neden durmadan saptryor? Kazm Bey'in izledii yol, bir eit metod deil mi? Metod asla batllarn belirttii birka eitten da kamaz m? Sayglarmla Trk niversitelerinde lisansst renimi gren, Uygur Trk (Dou Trkistan)

Sayn Cevizolu. Yaynzda karbon testinden kayalarn yann tayin edildii syleniyor. Bu tayinlerin tutarsz olduunu size bahsedeyim; nk karbon 14 testi prensip olarak organik maddeler zerinde uygulanyor. Yani kayalar zerinde uygulanmyor. Kayalar zerinde uygulanan testler farkldr. Burada karbon elementi de tayin arac olarak kullanlmyor. Kayalarn yan uranyum veya dier radyoaktif elementler ile allyor. Ayrcada arkeolojik materyal olarak kabul edilen ta, kaya gibi maddelerin zerinde bu tr tayinlerin kullanlmas da mantksz; nk siz kayann yan tayin etmi oluyorsunuz. Yani incelediiniz kaya milyar yl nce olumu olabilir. Yaznn yan ancak tarihsel kuramlar ile tayin edebilirsiniz. Neden? nk radyoaktif yntem ile tayin metotlar maddenin oluumu esnasnda bnyesine ald radyoaktif maddelerin yar mrnn sonucunda dnt madde ve ilkin radyoaktif madde miktar ile orantlayarak ya ortaya kmaktadr. Ve de bu yata yaklak bir rakamdr ve altnz konu zerinde sadece fikir vermektedir. Karbon 14 testi bahsettiim gibi organik materyaller zerinde allmaktadr. Bu organik materyaller fosillerdir. Canllar mrnn balangc itibaren bnyelerinde devaml olarak evrede bulunan radyoaktif karbon almaktadrlar (solunum, beslenme gibi.) ldkten sonrada artk bnyelerine karbon 14 alamazlar.Dolaysyla karbon 14 miktar sabitlenmi olur ve artk yar mrn tamamlamasyla baka elementlere dnr. Dnen element miktar ile ilkin radyoaktif miktar orantlayarak organik maddenin ya ortaya kmaktadr. Kayalarda aynen byledir. Ama elbette ki canllar gibi beslenme veya solunum ile radyoaktif maddeler bnyelerine almazlar. Kayalar oluurken evrelerinden aldklar radyoaktif maddelerin varl ile

310 bnyelerine girer ve bu miktarda kayann tabiat ile de sabittir. Ve karbon 14

testinde olduu gibi orantlayarak ya tayin edilir. Arkeolojide karbon 14 testi kaz yerinde bulunan kemik, odun, kmr, organik boya gibi maddeler zerinde uygulanr. Arkeolojik yaz bulunan kayalarn ya ise de kt kaz yerinde bulunan organik maddelerden (mzrak yapta olan odun, yaklm ve kalntlar kalm atein art olan kmr gibi) ya ile dolayl olarak tayin edilir.Kayalarn ya asl jeolojide hesaplanmaktadr ve milyon yl ile ya ifade edilir. Mantk olarak yazlar yazlr iken kaya oluamayacana gre, kayann ya da tad yazlarn yan da tayin etmekte kullanlamaz. Dnn Kayann ya milyon yllar nce olutuysa o zamanlarda yaz yazacak insanda yoktu.Ancak kayann yerinde bulunan bir organik fosil ile ya tayin edilebilir ki devaml olarak kayann yandan bahsediliyor. Acaba ant kayalarn etrafnda ok, mzrak, kemik bulundu mu da bu organik materyallerden yola klarak yaznn yazlma tarihinde tayin edilmi? Bulunduysa da ok, mzrak, anak, mlek vs. gibi malzemelerden o toplumun kltr de ortaya karlmtr. nk kesine yakn bir yatan bahsedilmektedir. yleyse yazdm gibi bunun iin organik materyal veya bu

materyallerin kullanld kltr ortaya koyan malzemelerin olmas gerekirdi. Neden bu kalntlardan bahsedilmiyor/ Kltrel bir dayanak olurdu. Eer byle kalntlar yoksa o zaman yalarda tamamen asparagasdr. Ancak maara duvarlarnda bulunan resimlerin boyalar kkeni organik materyaller olduu gibi ya karbon 14 ile tayin edilebilir. Sayglarmla Ertan akmak (Biyolog)

Bilimadamlar Sn. Miran'n almalarndan haberdar olmadklar asndan sulanamazlar, FAKAT SN. MRAN'IN ELD KONULARA BUGNE DEK H ELMEM OLDUKLARI N KINAMAYI VE YOR-GULANMAYI HAK EDYORLAR. SELAMLAR Cengiz zaknc

Selamlar, imdi yaptnz programn bu akamki ierii gerekten harika. Ancak yayna davet ettiiniz smail Doan gerekten de bu ierii datmaya almaktadr. Sayn Miran bir bulgusunu sylyor, ispatlyor ve kaynan veriyor. Hatta resimlerini bile gsteriyor. Ancak sayn Doan hemen "o yanl, yle olmaz.siz unun bunun eitimini almamsnz"diyor, sonra Kazm Bey ona "peki o zaman kant gster" deyince de "urada yzlerce,burada binlerce yayn yaynlanm, urada hep byle bilinir, Trkoloji 1. snf rencisi bile bilir" deyip ortal kartryor. Bu nasl bilimadaml. Eer bu akamki konuya bir eyler katacaksa konusun, yok eer yapt gibi ikembeden atacaksa ltfen yayn terk etsin. Gecenin bu saatinde he-

311 yecanla sizi izliyorum ama sayn doan byle devam edecekse program izlemicem. nk Ate Hatt programna dnyor. Enis Okan Trakyanet Tekirda

LTFEN ATATRK'E KULAK VERN: "Dnya yznde ondan (Trk) daha byk, ondan daha ESK, ondan daha temiz bir millet yoktur ve btn insanlk tarihinde grlmemitir." (1929) "Trk Yurdu daha ok bykt, yakn ve uzak zamanlar dnlrse Trk'e YURTLUK etmemi bir KITA yoktur. Btn dnyada; Asya, Avrupa, Afrika ve hatta Amerika Trk atalarna yurt olmutur." (1929) Kaynak: Atatrklk/Genelkurmay Bakanl 1 .Kitap/stanbul 1988 "Trk Dili byktr ve yeryznde yalnz o byktr. Her yeri doldurmu ve dolduran Trk'tr ve her yeri aydnlatan Trk'n yzdr..." (26.09.1932) Diyarbakr Sevgilerimle. Servet Bhrler

Sayn Cevizolu, Hemen her programnz izliyor, yksek lisans ve doktora rencilerime izlemelerini tlyorum. Doktora dzeyinde "bilimsel dncenin evrimi" dersini veren bir bilim insan olarak bu gece Sayn smail doan' izlerken byk bir znt iindeyim. Bir bilim insannn en nemli nitelii yeni bir bilgiyi,bulguyu, dnceye sorgulayarak anlamaya almaktr. n yarglarla ve sadece bildii ya da bilinen

bilimsel metotlarla bilimsel dnce evrim-lememitir. Aksine yeni, farkl,bilinenin dnda yntemler dnceler ve yaklamlar bilimsel dnceyi evrimletirmitir. Kald ki bilim sadece biz niversitedeki bilim insanlarnn tekelinde deildir. Tm dnya literatrnde son yllarda pek ok nemli yaynda akademik unvanlar olmayanlarn imzalar vardr. Sayglarmla. Do.Dr. S.ule Eretin (Hacettepe niversitesi, Eitim Fakltesi, Eitim Bilimleri Blm retim yesi, 06532 Beytepe/Ankara TRKYE)

Sayn Cevizolu, Ben de ODT'de doktora yapyorum. Oradaki Yrd. Do. Konuunuzun Kazm Miran iin "bunlar amatr kendilerini tatmin ediyor"demesi beni ok zd. Bilim dnyasnda byle insanlarn olmas beni gerekten ok zd.

312

Size amatr denen insanlarn bilime nasl katk yaptn anlataym. Mhendislikte ok iyi bilinen Sonlu Elemanlar Yntemi diye bilinen, gnmzde de en popler analiz metodu olan bu ynteme, r atlatan adam Bruce Irons adnda akademik dnyann dndan birisidir. Konunun en nl profesrleri daha sonra "Bruce Irons olmasa yntem bu kadar hzl geliemezdi" demilerdir. Bat dnyasnda akademisyenler, bu camiann mensubu olmasa da, konu zerinde profesyonellerin yaptklar almalar ciddiye alr ve takip ederler. Bat dnyas bu yzden ilerlemitir. Haluk Tarcan ile stdyodaki konuunuz arasndaki fark da bu. Kazm Miran'n yntemi farkl olabilir. nemli olan onu yok etmek deil, onu anlamaya alarak, katk yapmaktr. Kazm Miran'n tek talihsizlii Trk olmaktan baka bir ey deildir. Trkiye de konuunuz gibi akademisyenler ounlukta olduundan durum her disiplinde ayndr. Bilimsel konularda bir konuda itiraz yle yaplr. ncelikle siz doru olduunu iddia ettiiniz eyi ortaya koyarsnz. Sonra yanl olann neden yanl olduunu aka izah edersiniz. Eer bu aklama bilimsel dergilerin hakemleri tarafndan yeterli bulunmazsa itiraz deerlendirmeye alnmaz. Eski teori geerliliini korur. lkem ve niversitelerim adna ok zldm. Sayglarmla Safa Bozkurt Cokun

Sayn Hulki Cevizolu, Kardeim Haluk Tarcan'a stanbul Mstakil Trk Ortodoks Patrikhanesi adna,halkla ilikiler sorumlusu Sayn Sevgi Erenerol tarafndan gnderilmi olan mektubu, kardeimin istei zerine bilgilerinize sunarm.

Saygdeer Haluk Tarcan Bey, 29.06.2002 cumartesi gecesi ATV televizyonunun Ceviz Kabuu programndaki konumalarnz ilgiyle izledim.Bir Trk olarak, Trk milletinin tarihi ile ilgili yapm olduunuz aklamalar beni son derece heyecanlandrd. Bugne kadar, Trk tarihini yalan yanl bilgilerle Trk Milletine sunanlarn ihanetleri de ortaya km oldu. Bu ihanetler neticesi ne yazk ki Trk insan byk bir aalk duygusuna kaplm Trklnden utanr hale gelmitir. Sizlerin bu almalar sayesinde Trk insan tekrar benliini kazanacaktr. Bundan dolay sizlere minnettarm. Yce Trk milletine bu byk hizmetinizden dolay teekkr eder baarl almalarnzn devamn dilerim. Sayglarmla Sevgi Erenerol Trk Ortodoks Patrikhanesi Basn ve Halkla likiler Sorumlusu

313 Artk nelim Dnme Dolaptan... "Gerek tarih, grebildiimiz gelecein snrlarn geniletiyor..." ATV Ceviz Kabuu programnda 30 Haziran Pazar sabah saat 6.00 sularna kadar ilediiniz konunun TRKYE'NN gelecek nesillerini ve gemii asndan olduka nemli olduunu hissediyoruz... Bu nedenle nmzdeki hafta sayn Kazm Miran'n da katlaca program ve dier bilimadamlarmz byk bir merak ve heyecanla bekliyoruz. Yaync kuruluun program daha erken bir saatte yayna sahip btn Trk halknn bilgilenmesindeki esiz grevini yerine getireceini dnyoruz. Teekkrler Ceviz Kabuu Konunun nemi asndan btn Trk halknn bilinlenmesi adna bu konuya ilginizi nemle rica ediyorum. Ltfen bu maili veya bu konu hakknda dier maillerinizi aadaki adreslere ve tm Trk Halkna forvvard edin... Hulki.cevizolu @populerbilim.com.tr. Kultur@kultur.gov.tr. B.Karakocak

Deerli Hulki Cevizolu, Son Ceviz Kabuu son yllarda izlediklerim arasnda en nemlisi ve baarl olanyd, sizi gnlden kutluyorum. Sabaha kadar gzm krpmadan izledim, bu sebeple Norve, Oslo niversitesi'nde renciyken kesip sakladm ve bu e-postayla size fotoraflarn gnderdiim yaznn evirisini hemen u an yapamyorum -ok yorgunum. Ama en ge Cuma gnne kadar size bu yaznn evrisini yapp (Norvee'den Trke'ye) gndereceim. zetle yle: Fotoraftaki Norveli bilimadam, kendi meslektalar tarafndan dlanmay da gze alarak,"Norve Runik Alfabesi" denen eyin "oryantal" ve Asya kkenli olduunu savunuyor. Bu yaznn kkeninin Alman kltrne dayand inancnn tamamen ideolojik bir saptrma olduunu savunuyor.
(...)

Unutmadan eklemeliyim. Bat niversitelerinde uzun sre edebiyat/kltr aratrmalar ve yaynlar yaptm. Oradaki "Trk alglayna direndim. Oslo'da, Lizbon'da kaldm. (Lizbon adeta kendi memleketimdi). Bu dnemde eletiri dalnda Milliyet Edebiyat dl Birincilii aldm (1990). Gerek Prof. Dr. Talat Tekin'den aldm Eski Trk Dili Tarihi dersleri, Tarihi dersleri, akln duru szgecinden geirdiimde, son programnzda ortaya atlan savlarn doru olabileceini dndryor. (Geri benden duymu olmayn ama Talat Tekin Bey bu savlara taban tabana kar kacaktr gibime geli-yor.Halen Yeditepe niversitesi'nde Trk Dili ve Edebiyat Blm Baka-n'dr) Bu arada, Trkiye'ye dnmde, askerliimi yaparken, Atatrk imgesini eski Trk kltr simgeleri asndan deerlendirdiim bir makalemle Kara Kuvvetleri Kurulu Yldnm Makale Birincilik dl de aldm. Bu makale de size ilgin gelebilir (Sanki bu program benim iin yapmsnz...) Elinize,aklnza salk.

314 En yaln sevgi ve sayglarmla. (Eski eletirmeniniz nder Otu)

Sayn Cevizolu, Trkiye'de Atatrk dneminden sonra "devlet politikas" haline getirilen, Trklerin Yunan Medeniyeti dairesine mensup olduu eklindeki gr zaman iinde Trk tarihine kar dmanlk oluturmutur.

Bunun en ak gstergesi,Anadolu'nun zellikle Bat blgelerindeki medeniyetlere ait olarak bulunan en kk ta paralar bile koruma altna alnrken, Seluklu ve Osmanl Medeniyetine ait eserlere kar ilgisizlik bunun en ak gstergesidir. Rahmetli Prof. Dr. brahim Kafesolu ve Prof. Dr. Mehmet Saray yazdklar "Atatrk lkeleri ve Dayand tarihi Temeller" adl kitabnda, Atatrk dnemindeki "tarih politikas" ve "tarih uuru"na ilikin ilmi aklamalarda bulunmulardr. Trkiye'de zellikle Trk tarihi konusunda alan bilim adamlarna verilen aratrma denei, yunan Medeniyeti konusunda alan bilimadamlarna verilen deneklerle kyaslandnda "devede kulak"bile deildir. Bu konuda Milli Eitim Bakanl'nn Kltr Bakanl'nn, YK'n, Trk Dil Kurumu'nun, Trk Tarih Kurumu'nun ciddi sorumluluklar vardr. Trkiye'nin tarihle yakndan ilgili olmas gereken kurumlar, tpk szde "Ermeni Soykrm"konusunda olduu gibi n Trk Tarihine ilikin konularda da maalesef son derece ilgisizdir. Trkiye ve Trkler kendi tarihlerini Batl aratrmaclardan renmek yerine kendi tarihilerinden renmelidir. Onun iin n Trk Dili Aratrmalar Enstits, n Trkler Tarihi Aratrma Enstits gibi aratrma merkezleri kurulmal ve bu merkezlere yeterli mali kaynak salanmaldr. Batl aratrmaclarn Trk tarihine ilikin aratrmalarnda zaman zaman bilgisizlikten, zaman zaman da kasten farkl sonular ortaya koymasna armamak gerekir. nk, ot kk stnde byr. Kk ne kadar de-rinse, mr o kadar uzundur. te ve dta bazlarnn Trk Milletini "baar-sz"tarihte yeri zayf" bir millet olarak gsterme abalarnn olmas bir manada normal karlanmaldr. almalarnzda baarlar diler, sayglar sunarm. Dr.Muhsin dikut Kadolu

315