Trkiye Ermenistan Rehberi

Trkiye-Ermenistan ilikileri hakknda alan kii ve kurumlar hakknda bilgi ve iletiim detaylar

Eurasia Partnership Foundation ve United States Agency for International Development (USAID)

desteiyle

Austos 2010

NDEKLER Bu Rehber Hakknda .................................................................................................................. 6 2008-2010 aras Ermenistan-Trkiye ilikilerinde kilit tarihler................................................. 7 I. Blm: Ermenistan ............................................................................................................... 11 Medya....................................................................................................................................... 12 Gazeteler: Gazeteciler/Ke Yazarlar/Editrler.................................................................. 12 Aravot............................................................................................................................... 12 AZG (Nation) ................................................................................................................... 13 Haykakan Zhamanak (Armenian Times) ......................................................................... 14 Golos Armenii (Ermenistann Sesi) ................................................................................ 15 Hayots Ashkharh (Ermeni Dnyas) ................................................................................ 16 Televizyon: Yorumcu/Editrler ........................................................................................... 17 H1 Kamu TV.................................................................................................................... 17 Shant TV .......................................................................................................................... 18 Yerkir Media TV.............................................................................................................. 19 Ermenistan TV ................................................................................................................. 20 Kentron TV ...................................................................................................................... 21 Siyaset: Kurumlar ve Kiiler .................................................................................................... 22 Ermenistan Dileri Bakanl............................................................................................. 22 Cumhurbakanl dari Personeli........................................................................................ 24 Meclis: Siyasi Partilerin Temsilcileri................................................................................... 24 Meclis D Muhalefet: Ermeni Ulusal Kongresi (Armenian National Congress)............... 27 Sivil Toplum Kurulular ......................................................................................................... 28 Avrasya Ortaklk Fonu (Eurasia Partnership Foundation - EPF)......................................... 28 Erivan Basn Kulb (Yerevan Press Club - YPC).............................................................. 31 Uluslararas nsani Geliim Merkezi (International Center for Human Development ICHD)................................................................................................................................... 32 Srad atma zm Yntem nerileri Merkezi (Center for Proposing NonTraditional Conflict Resolution Methods - CCPNTCRM) .................................................. 34 Ermeni Uluslararas Politika Aratrma Grubu (Armenian International Policy Research Group - AIPRG) ....................................................................................................................... 36 Kafkasya Arabuluculuk Giriimleri (Caucasus Center of Peace-Making Initiatives) ......... 37 Sivil Toplum Enstits (Civil Society Institute - CSI) ........................................................ 38 Kafkasya Enstits (Caucasus Institute - CI)....................................................................... 40 Sivilitas Fonu (Civilitas Foundation) ................................................................................... 42 Kreselleme ve Blgesel birlii Analitik Merkezi (Analytical Center on Globalization and Regional Cooperation - ACGRC) ................................................................................. 44 Ermeni Ulusal ve Uluslararas almalar Merkezi (Armenian Center for National and International Studies - ACNIS) ............................................................................................ 46 Modus Vivendi: Ara Papyan ................................................................................................ 48 Ararat Merkezi (Ararat Center for Strategic Research) ....................................................... 49 Asparez Gazeteciler Kulb (Asparez Journalists Club), Gmr ...................................... 50 Akademik Kurum ve Akademisyenler..................................................................................... 51 Erivan Devlet niversitesi, Dou Aratrmalar Fakltesi .................................................. 51 Erivan Devlet niversitesi, Uygarlk ve Kltrel Aratrmalar Merkezi (The Center for Civilization and Cultural Studies - CCCS) .......................................................................... 52 Ulusal Bilimler Akademisi Dou Aratrmalar Enstits (National Sciences Academy Institute of Oriental Studies) ................................................................................................ 53 Soykrm Mzesi Enstits .................................................................................................. 54 Noravank Vakf (Noravank Foundation) ............................................................................. 56 3

adamlar ................................................................................................................................. 57 Gagik Makaryan ................................................................................................................... 57 Arsen Ghazaryan .................................................................................................................. 58 II. Blm: Trkiye.................................................................................................................... 59 Trk Medyasnn Grnm.................................................................................................... 60 Gazete datm .................................................................................................................... 61 Radyo ve Televizyon st Kurulu......................................................................................... 62 Trkiyenin nde Gelen Medya Kurulular ....................................................................... 62 Albayrak Medya Grubu.................................................................................................... 62 Ciner Medya Grubu.......................................................................................................... 62 ukurova Holding ............................................................................................................ 62 Doan Medya Grubu ........................................................................................................ 63 Dou Yayn Grubu ......................................................................................................... 63 Feza Gazetecilik Grubu .................................................................................................... 63 Samanyolu Yayn Grubu .................................................................................................. 63 Turkuvaz Medya Grubu ................................................................................................... 63 Haber ajanslar...................................................................................................................... 64 Anadolu Ajans................................................................................................................. 64 Doan Haber Ajans ......................................................................................................... 64 Cihan Haber Ajans .......................................................................................................... 64 hlas Haber Ajans ............................................................................................................ 64 Dicle Haber Ajans (DIHA) ............................................................................................. 64 Trke dndaki dillerde yayn yapan gazeteler ve aznlk basn....................................... 65 Azadiya Welat (Krte) ................................................................................................... 65 Apoyevmatini (Yunanca) ................................................................................................. 65 Iho (Yunanca)................................................................................................................... 65 alom (Trke Judeo-spanyol) .................................................................................... 65 Hrriyet Daily News Todays Zaman ........................................................................... 66 Ermeni gazeteleri.................................................................................................................. 67 Jamanak............................................................................................................................ 67 Marmara ........................................................................................................................... 68 Lraper ............................................................................................................................... 68 AGOS ............................................................................................................................... 69 Aras Yaynclk ................................................................................................................ 70 Trkiye Ermenistan ilikileri zerine dzenli olarak yazan gazeteciler ........................... 71 Amberin Zaman (Economist ve Habertrk)..................................................................... 71 Yavuz Baydar (Sabah ve Todays Zaman) ...................................................................... 71 Etyen Mahupyan (Taraf, Agos, Todays Zaman)........................................................... 71 Markar Esayan (Taraf) ..................................................................................................... 72 Aris Nalc (Agos) ............................................................................................................. 72 Cengiz andar (Radikal).................................................................................................. 72 Leyla Tavanolu (Cumhuriyet) ...................................................................................... 73 Mehmet Ali Birand (Posta, Kanal D)............................................................................... 73 Erdal Gven (Radikal) ..................................................................................................... 74 mer Tapnar (Sabah; Todays Zaman) ......................................................................... 74 Abdlhamit Bilici (Cihan News Agency, Zaman, Todays Zaman)................................ 74 Semin Gmel (Newsweek) ........................................................................................... 75 pek Yezdani (TRT Trk) ................................................................................................ 75 Dnce Kurulular................................................................................................................. 76 Avrupa stikrar Giriim Dernei (European Stability Initiative - ESI) ................................ 76 Trkiye Ekonomik ve Sosyal Etdler Vakf (TESEV) ........................................................ 79 4

Kresel Siyasal Eilimler Merkezi (GpoT) ......................................................................... 81 Uluslararas Stratejik Aratrma Kuruluu (USAK)............................................................. 83 Uluslararas likiler ve Stratejik Analizler Merkezi (TRKSAM) .................................... 84 Ortadou Stratejik Aratrmalar - ORSAM (Centre for Middle Eastern Strategic Studies )85 Avrasya ncelemeleri Merkezi (AVM) ............................................................................... 85 Trkiye Ekonomik Politikalar Aratrma Vakf (TEPAV) ................................................. 86 Toplum ve Demokrasi Dernei ............................................................................................ 88 Siyaset, Ekonomi ve Toplum Aratrma Merkezi (SETA) .................................................. 89 Bilge Adamlar Stratejik Aratrmalar Merkezi (BLGESAM) ............................................ 90 ABD Alman Marshall Fonu (The German Marshall Fund of the United States - GMF) Ankara .................................................................................................................................. 91 Kafkasya Stratejik Aratrmalar Merkezi (KAFKASSAM) ................................................ 92 Stratejik Dnce Enstits (SDE) ...................................................................................... 93 Stratejik Aratrmalar Merkezi - SAM (Dileri Bakanl dahilinde) ............................... 94 Trkiye-Ermenistan ilikileri konusunda alan akademisyenler........................................... 95 Cengiz Aktar (Baheehir niversitesi)............................................................................... 95 Ahmet nsel (Galatasaray niversitesi) ............................................................................... 95 Mustafa Aydn (Kadir Has niversitesi direktr).............................................................. 96 Aline Ozinian ....................................................................................................................... 97 Sivil Toplum Kurulular, Vakflar .......................................................................................... 98 Uluslararas Hrant Dink Vakf ............................................................................................. 98 Heinrich Bll Stiftung Dernei ............................................................................................ 99 Friedrich-Ebert-Stiftung Dernei ....................................................................................... 101 Anadolu Kltr................................................................................................................... 102 Nor Zartonk ........................................................................................................................ 104 Irkla ve Milliyetilie DurDe....................................................................................... 104 ARI Hareketi ...................................................................................................................... 105 Politikaclar, diplomatlar, Dileri Bakanl........................................................................ 106 Abdullah Gl (Cumhurbakan) ......................................................................................... 106 Ahmet Davutolu, dileri bakan..................................................................................... 106 brahim Kaln (d politika danman) .............................................................................. 107 Ermenistan zerine alan diplomatlar ................................................................................. 107 Feridun Sinirliolu, diplomat ............................................................................................. 107 nal evikz, diplomat...................................................................................................... 107 Ali Babacan, devlet bakan, eski dileri bakan............................................................... 108 Suat Knklolu, AKP milletvekili.................................................................................... 108 Ufuk Uras, BDP milletvekili.............................................................................................. 109 Mevlt avuolu (AKP milletvekili, PACE bakan)...................................................... 110 Emekli bykeliler ............................................................................................................... 111 Temel skit (Emekli Bykeli)......................................................................................... 111 Volkan Vural, emekli bykeli ........................................................................................ 111 Dernekleri / adamlar....................................................................................................... 112 Trk-Ermeni Gelitirme Konseyi ................................................................................... 112 ESI Hakknda ......................................................................................................................... 113

Bu Rehber Hakknda
Aralarnda diplomatik iliki ve ak bir kara snr olmasa bile, Trkiye ve Ermenistan arasnda etkileim ve diyalog son yllarda ivme kazand. Ermenistan-Trkiye ilikileri zerine her iki lkede hangi bireyler ve hangi kurumlar faal olarak almakta? Bu rehber, bu soruya yant arayanlara kullanl bir klavuz niteliinde. ki lke arasnda birbirini tanma ve uzlama abalar zellikle 2000lerin bandan beri her dzeyde gitgide ivme kazanm durumda. Ama ayn zamanda iki tarafn birbiri hakknda yanl veya eksik bilgisi de sorun tekil etmekte. Gerekletirilen ortak almalar takip etmek, planlanan bir projeye katlmc veya ortak bulmak, temas kurmak istediiniz birinin irtibat bilgilerini tespit etmek, gncel yaynlarn linklerini bir yerde bulmak gibi birok ileve hizmet etmesini dilediimiz bu rehber, Eurasia Partnership Foundationn destei ile Ermenistan ve Trkiyede yerleik ESI analistlerinin ekip almasnn bir rn. Bu rehberde her iki lke ile ilgili temel bilgiler, iki lke arasnda son birka ylda yaanan nemli gelimelerin kronolojisi ve zellikle Trkiye-Ermenistan konularnda faal olan medya, sivil toplum, i dnyas, politika ve diplomasi alanlarndaki aktrler hakknda bilgi bulabilirsiniz.

stanbul - Erivan, Austos 2010

2008-2010 aras Ermenistan-Trkiye ilikilerinde kilit tarihler

21 ubat 2008 Cumhurbakan Abdullah Gl cumhurbakanl seimlerindeki zaferinden dolay Serj Sarkisyani tebrik ederek mesajnda Yeni grevinizin Trk ve Ermeni halklar arasndaki ilikilerin normalletirilmesi iin gerekli ortamn yaratlmasna imkan tanyacan umuyorum, dedi. 5 Temmuz 2008 Sarkisyan Trkiye Cumhurbakann 6 Eyllde Trkiye ile Ermenistan arasnda oynanacak Dnya Kupas semelerini izlemek zere Ermenistana davet etti. 18 Temmuz 2008 Ali Babacan Trkiye ile Ermenistann Mays ve Temmuz aylarnda Bernde bir dizi gizli grme yaptn teyit etti. (Trk heyetine Dileri Bakanl Mstear Erturul Apakan ve Yardmcs nal evikz liderlik ederken Ermeni heyetine Dileri Bakan Yardmcs Arman Kirakossian liderlik etti). Babacan ve Sarkisyan grmelerin nemini azmsarken Ermenistan Babakan alacak bir sr ya da sebep yok. Ermenistan ve Trkiye diplomatlar arasnda bu tr temaslara hi ara verilmedi. Bunlar her zaman yapld, diye konutu. 30 Austos 2008 Cumhurbakan Gl, Sarkisyann davetine yant olarak iki lke arasndaki Dnya Kupas elemesini Erivanda izlemeyi kabul etti. 7 Eyll 2008 ki devletin dileri bakanlar liderliindeki Trkiye ve Ermenistan delegasyonlar Trkiyenin Kafkasyada yeni bir blgesel forum (Kafkasya stikrar ve birlii Platformu) oluturulmas fikri , Dalk Karaba sorunu ve dier blgesel meseleler etrafnda resmi temaslarda bulundu. Babacan Edward Nalbandiana Trkiyenin Dalk Karaba sorununun zm iin Minsk zmn desteklediini syledi ve lkesinin blgedeki btn lkelerin snr btnln ve bamszln desteklediini ekledi. 12 Aralk 2008 Trkiye Byk Millet Meclisi, nc lkelerin parlementolarndan Trkiye ile Ermenistan arasndaki uzlama srecine 1915teki olaylar soykrm olarak tanma abalaryla mdahale etmemelerini istedi. TBMM Bakan Kksal Toptan Tarihi politikaclar ve parlementolar yarglayamaz, diye konutu. 15 Aralk 2008 Bir grup Trk entellektel ve akademisyen Birinci Dnya Sava srasnda Ermenilerin maruz olduu trajik olaylardan dolay kamuya ak bir zr yaynlad. 30,000 civarnda kiinin imzalad metinde unlar yazyor: 1915'te Osmanl Ermenileri'nin maruz kald Byk Felket'e duyarsz kalnmasn, bunun inkr edilmesini vicdanm kabul etmiyor. Bu adaletsizlii reddediyor, kendi payma Ermeni kardelerimin duygu ve aclarn paylayor, onlardan zr diliyorum. Entellektellerin bu kampanyasnn duyurulmasnn hemen ardndan, 146 emekli Trk bykelisinden oluan bir grup bir kar bildiri yaynladlar. Bugn, Ermeni terr grevini

tamamlamtr, serzeniinde bulunan metinde, Plann ikinci evresinin zr, bir sonraki admn ise toprak ve tazminat talebi olacann farkndayz, dendi. 16 Ocak 2009 Babacan, unu rahatlkla syleyebilirim ki Trkiye ile Ermenistan arasnda nihai bir normallemeyle ilgili bir plana herhalde hi bir zaman bu kadar yaklamamtk diye konutu. 22 Ocak 2009 Nalbandian Ermenistan-Trkiye ilikilerinin normallemesine ok yaknz, dedi. Eer Trkiye de Ermenistan gibi konuya n koullar olmadan yaklap snr aarsa bir sonraki adm atp meseleyi zebiliriz. [] Snr aldktan sonra iki lkeyi ilgilendiren konular tartabileceimiz bir komisyon kurmaya hazrz. 22 Nisan 2009 Ankara ile Erivan (ABDnin de arac olarak etkin olduu) youn diplomatik manevralar zerine ortak bir bildirge yaynlayarak geceyars ikili ilikilerin normallemesi iin bir yol haritas ve kapsaml bir ereve zerinde anlaldn belirttiler. 13 Mays 2009 Babakan Erdoan Bakye yapt bir ziyaret srasnda Ermenistann igal ettii Azerbaycan topraklarndan ekilinceye dek Ermenistan snrnn kapal kalacan belirtti. Neden sonu ilikisi sz konusu. Yukar Karaban igali neden, kaplarn kapanmas sonutur. gal sona ermeden kaplar almaz. 31 Austos 2009 Trkiye Cumhuriyeti ile Ermenistan Cumhuriyeti Arasnda Diplomatik ilikilerin Kurulmasna Dair Protokol, Ermenistan ve Trkiye Dileri Bakanlklarnca akland. Protokoller diplomatik ilikilerin ve bir tarih alt komisyonu da dahil iki lke arasndaki btn meselelere eilmek zere hkmetler aras bir komisyon kurulmas temennisinde bulundu. Protokoller Ermeni diasporas, Ermenistandaki muhalefet, Azerbaycan ve Trkiyedeki milliyeti evrelerden sert tepki ald. 10 Ekim 2009 Protokoller Zrih niversitesinin byk salonunda Dileri Bakanlar Edward Nalbandian ve Ahmet Davutolu tarafndan imzaland. mza trenine svire Dileri Bakan Micheline Calmy-Rey, ABD Dileri Bakan Hillary Clinton, Rusya Dileri Bakan Sergey Lavrov, Fransa Dileri Bakan Bernard Kouchner, AB Yksek Temsilcisi Javier Solana ve Slovenya Dileri Bakan Samuel bogar de katld. 14 Ekim 2009 Serj Sarkisyan, Abdullah Glle birlikte Ermenistan ve Trkiye milli takmlar arasnda Bursada oynanan Dnya Kupas eleme man izlemek zere iade-i ziyarette bulundu. ki Cumhurbakan matan nce toplant yaptlar. 21 Ekim 2009 Protokoller Trkiye Byk Millet Meclisinin Dileri Komitesine sunuldu.

24 Kasm 2009 Ermenistan ve Trkiye meclis bakanlar Karadeniz Ekonomik birlii (BSEC) rgtnn Parlamenter Asamblesine izleyici olarak katldklar Moskovada bulutular. 12 Ocak 2010 Ermenistan Anayasa Mahkemesi Protokollerin Ermenistan Anayasas ile uyumlu olduuna karar verdi. Kararn giri ksmnda Mahkeme, protokollerin Ermenistann Osmanl Trkiyesi ile Bat Ermenistanda gerekleen 1915 Soykrmnn uluslararas dzeyde tannmasn salama misyonunu desteklediini bildiren 11. Maddesiyle eliecek bir ekilde yorumlanamayacan bildirdi. 18 Ocak 2010 Trkiye Dileri Bakanlnn Ermenistan Anayasa Mahkemesi kararna dair yorumu u oldu: Sz konusu kararda, Protokollerin lafzna ve ruhuna aykr nkoullar ve kstlayc hkmlerin zikredildii tespit edilmitir. Bu karar, sz konusu Protokollerin mzakere gerekesini ve Protokollerle hedeflenen temel amac sakatlamaktadr. Bu yaklam tarafmzdan kabul edilemez. 9 ubat 2010 Ermenistan Cumhurbakan Trkiye Cumhurbakanna bir mesaj gndererek protokollere sadk kalmas ve normalleme srecinin ilerlemesi konusunda kendisini cesaretlendirdi. Bir gn sonra Trkiye Cumhurbakan olumlu yant verdi. 7 Nisan 2010 Babakan Erdoann zel temsilcisi sfatyla Erivanda bulunan Dileri Mtear Feridun Sinirliolu liderliindeki Trk heyeti Edward Nalbandian ile grt. Erdoan, Gl ve Davutolundan yazl mesajlar getiren Sinirliolu, ayn gnn ilerleyen saatlerinde Serj Sarkisyanla grt. 12 Nisan 2010 Erdoan ve Sarkisyan Washingtonda Bakan Obama liderliinde gerekleen bir nkleer gvenlik zirvesi kapsamnda bulutular. Medya aklamalarna gre, iki lider uzlama srecini dileri bakanlar arasnda dzenli grmelerle srdrme karar aldlar. Ertesi gn Nalbandian ve Davutolu Hillary Clinton evsahipliinde bir alma le yemei iin bulutular. Konumalarnn oda bir nceki gnn Sarkisyan ve Erdoan grmesi oldu. 22 Nisan 2010 Ermenistan, Trkiye ile imzalad protokollerin onaylanma srecini askya ald. Ermenistan Cumhurbakan u aklamay yapt: Bir yldr, Trkiyenin st dzey yetkilileri n koullara iaret eden aklamalar yapmaktan ekinmemitir. Bir yldr, Trkiye sreyi uzatmak ve sreci baarszla uratmak iin elinden geleni yapmtr. Dolaysyla, karm ve duruumuz aktr: 1. Trkiye balatlm olan sreci devam ettirmeye ve Protokollerin lafzna uygun bir ekilde n koulsuz olarak ilerlemeye hazr deildir. 2. Bizim grmze gre, makul sre almtr. Trkiyenin her ne pahasna olursa olsun 24 Nisan geirme abas kesinlikle kabul edilemez.

3. Ermenistan ile Trkiye arasnda bir yere varmayan diyalog yaratma abalarnn kendi iinde bir hedef olmas tarafmzca kabul edilemez; bu noktadan itibaren, mevcut normalleme sreci tkenmi varsayyoruz. [] Bu sre boyunca, Trkiye ile balatlm olan srecin geleceini Fransa Cumhurbakan Nicolas Sarkozy, ABD Bakan Barack Obama, Rusya Cumhurbakan Dimitri Medvedevle, ayrca birok Avrupa kuruluundaki meslektalarmzla tarttm ve tartmaya devam ediyorum. nisiyatifimizi destekledikleri, sreci tevik ettikleri ve gelime kaydedilmesi ynnde aba gsterdikleri iin kendilerine minnettarz. in gerei udur ki ortaklarmz bizi sreci durdurmaktansa srdrmeye tevik etmilerdir. Kendilerine, abalarna ve samimi emellerine olan saygmzdan dolay, hkmetteki koalisyon ortaklarna ve Ulusal Gvenlik Konseyimize de danarak, imdilik sreci sonlandrmamay, ancak Protokolleri onama srecini askya alma karar aldk. Bu kararn, ulusumuzun karlarn en iyi bu ekilde koruyacana inanyoruz.1 Yabanc liderler (ABD, Fransa, svire, AB, vs.) sreten tam olarak kmama kararn olumlu karladlar. Trkiye, sreci desteklemeye devam edeceini belirtti. 24 Nisan 2010 Ermeni Anma Gn dolaysyla Barack Obamann aklamas: Bu kutsal anma gnnde, 20. yzyln en ac zulmlerinden birinin yaand doksan be yl ncesi iin sayg duruunda bulunuyoruz. Tarihin o karanlk annda, Osmanl mparatorluunun son gnlerinde 1.5 milyon Ermeni ya katledildi ya da lme yrmeye mahkum edildi. Bugn bu korkun olaylar dnme ve onlardan ders karma gndr. 1915te olanlarla ilgili ahsi grm tutarl olarak belirttim ve o gemile ilgili grm deimedi. Gerekleri tam, drst ve adil bir ekilde kabul etmenin bir baar olacan grmek hepimizin yararnadr. Meds Yeghern Ermeni halknn tarihinde sarsc bir dnemdir ve katledilenlerin ansna ve gemiin korkun hatalarn tekrarlamamak adna ansn canl tutmalyz. 1915te Ermenileri kurtaran Trkleri selamyorum; Trkler ve Ermeniler arasndaki diyaloun ve Trkiyenin kendi iindeki bu ac gemie dair diyalog ise bana umut veriyor. Birlikte, Trk ve Ermeni halklar ortak gemileriyle yzletike ve ortak insanlklarn tandka daha da glenecek.2 ABD Bakan soykrm terimini kullanmad. 24 Nisan 2010 stanbulda birka yz kii Ermeni soykrmnn kurbanlar iin ilk defa olarak bir anma treni dzenlediler.

Cumhurbakan Serj Sarkisyann Ermenistan ile Trkiye arasndaki likilerin Normallemesi Sreci hakkndaki televizyonda yaynlanan konumas 22 Nisan 2010, http://www.president.am/events/statements/eng/?id=60. 2 http://www.whitehouse.gov/the-press-office/statement-president-barack-obama-armenian-remembrance-day.
1

10

I. Blm: Ermenistan
Resmi Ad: Nfus: Yzlm: -Hayastan3 3.238.000 29.743 km2

Byk ehirler / nfus: Erivan, Gmr, Vanadzor,

1.111.300 146.438 104.800

Kii ba milli gelir: 1.127.400 Ermeni Dram (1 USD=400 AMD = 2818 USD) Cumhurbakan: Serj Sarkisyan

Babakan:

Tigran Sarkisyan

Siyasi Partiler (Mecliste): Milletvekili Seimleri, 12 Mays 2007

Republican Party (Cumhuriyeti Parti) Prosperous Armenia (Mreffeh Ermenistan) Armenian Revolutionary Foundation - ARF (Ermeni Devrimci Federasyonu veya Tanak partisi) Orinats Yerkir - Rule of Law Party (Hukukun stnlg Partisi) Heritage Party (Miras Partisi) Dier/bamszlar Dier dahil toplam Parti Listesi 41 18 16 Seim Blgesi 24 6 4 Oy yzdesi 33.8 15.1 13.1 Toplam(Koltuk Says) 65 24 20

8 7 0 90

1 0 6 41

7.1 6.0 24.9 100.0

9 7 6 131

Anayasa: Ermenistan Cumhuriyeti Anayasas (1995te referandumla kabul edildi ve 2005te referandumla anayasa deiiklikleri yapld.) Bir sonraki seimler: 2012 (Meclis) ve 2013 (Cumhurbakanl) Kaytl derneklerin says: USAID STK Srdrebilirlik Endeksine gre (Haziran 2009),4 STKlar dahil Ermenistanda kaytl ye bazl STKlar, vakf, ve derneklerin tahmini says 4.000i akn.
3

Bu ksmda Ermenistan Ulusal statistik Brosundan alnan en gncel bilgilere bavurulmutur, www.armstat.am.

11

Medya
Gazeteler: Gazeteciler/Ke Yazarlar/Editrler Aravot 1994te kurulmu olan Aravot (Sabah) bamsz bir gazetedir. Tiraj 3000 civarndadr ve Ermenistandaki en saygn gazeteleri arasndadr. Basn organlar arasnda Aravot Ermeni-Trk ilikilerini ileyen gazetelerin nde gelenlerindendir. Avrasya Ortaklk Fonunun (Eurasia Partnership Foundation EPF) yakn zamanda finanse ettii ve Srdrlebilir bir Gelecek iin Gazeteciler Elele adl bir STKnn yrtt bir almaya gre, 2006-2009 dneminde Aravot Ermenistan-Trkiye hakknda 350 makale yaynlad. Gnlk Aravot gazetesi Aram Abrahamyan tarafndan 1994te kuruldu ve Abrahamyan hala gazetenin editrln yapyor. Mzik eitimi alan Abrahamyan doktorasn Erivan Devlet Konservatuarnda Sanat Teorisi zerine tamamlad. Mezun olduktan sonra mzik retmeni olarak alt. Fen Bilimleri Akademisinin Sanatlar Enstitsnde Ermenistann bamszlk yl olan 1991e kadar aratrmac olarak grev yapt. Bu dnemde siyasi gazetecilie soyundu. 1992den 1994e dek Cumhurbakan President Levon Ter Petrosyann szcl grevini yapt. Aravot gibi Abrahamyan da liberal grlere sahip. Bayazlarnda Ermenistan-Trkiye normallemesine verdii destei ifade ederek milliyeti sylemleri eletiriyor. Ermenistan televizyon kanallarnda dzenli olarak panellere katlyor. Abrahamyan Erivan Basn Kulbnde (Yerevan Press Club - YPC) gazeteciler iin bir Ermenistan-Trkiye projesi dzenledi. Trkiyeyi ziyaret etti. aram@aravot.am

Margarit Yesayan (solda) 1996dan bu yana Aravotta ke yazarl yapyor. esmargo@rambler.ru

Yine tannm bir ke yazar olan Anna Israyelyan (sada) 1997den beri Aravotta. annais-1@yandex.ru Aravot Gnlk Gazete Arshakunyats Ave., Building 2a, 15th Floor 0023, Erivan - Ermenistan Tel: +374 10 528752 (editr: +374 10 568868) Faks: +374 10 528752, +374 10 529752 E-mail: news@aravot.am, http://www.aravot.am
4

USAID, http://www.usaid.gov/locations/europe_eurasia/dem_gov/ngoindex/2008/armenia.pdf.

12

AZG (Nation) Azg (Ulus) 1991de kuruldu. 1992de gnlk kmaya balad. Gazetenin kurucu editr Hagop Avedikian Ramkavar Liberal Partisine mensup. 1999dan bu yana Azgyi Trke dahil drt dilde internet zerinden okumak mmkn. Ermeni diasporas, Ermeni kltr, Ermenistan-Trkiye ilikileri, Orta Dou ve Trkiye politikalar konularn ayrntlaryla iliyor. Tiraj 3000 civarnda. Azg Trkiye-Ermenistan ilikilerini tutarl ve kapsaml olarak ilerken Trk i politikas, stanbuldaki Ermeni cemaati gibi konular da gznnde bulundurdu. Azg sklkla Trk gazetelerinden makalelerin evirilerini ve Ermeni diasporas gazetelerinden alnt makaleler de yaynlyor. Lbnan doumlu Hakob Avetikyan Erivan Devlet niversitesinde fotoraflk eitimi ald. Daha sonra Lbnana dnerek 1980 ile 1990 arasnda Ermeni Demokratik Liberal Partisi (Ramkavar)nin resmi gazetesi Zartonkta yaz ileri mdr olarak grev yapt. 1990 ylnda Azgyi kurarak yaz ileri mdr oldu. Trk siyasetini ve stanbuldaki Ermeni cemaatini yakndan takip ediyor ve yazlarna konu ediyor -. Trke biliyor.

Trkiye Ermenilerinden olan Hakob Chakryan, Trkiye ve Ermeni-Trk ilikileri konusunda Azgda yazan bir analist/ke yazar. yi derecede Trke biliyor. Ailesi Yozgattan g etmi olan Chakryan 1968e dek stanbulda yaam, babasnn kararyla Sovyet Ermenistana tanmlar. Chakryan, Azgde alt sre boyunca ayn zamanda Fen Bilimleri Akademisinin Dou Aratrmalar Ensitsnde ve daha sonra da Tarih Enstitsnde retim yelii yapm. Tannm bir Trkolog olan Chakryan Ermeni-Trk ilikileri ve Trkiye politikalar hakknda sklkla seminerler veriyor ve basn konferanslar dzenliyor. Azg Gnlk Gazete 47 Hanrapetutian str 0010, Erivan - Ermenistan Tel: 374 10 529353, +374 10 581841, +374 10 582483 Faks: +374 10 562863 E-mail: azg2@arminco.com, azg@azg.am http://www.azg.am

13

Haykakan Zhamanak (Armenian Times) Haykakan Zhamanak 1997de kuruldu, ancak hemen sonrasnda kapand. 1999da Nikol Pashinyan tarafndan yeniden kuruldu. Gazete Kocharyan ve Sarkisyan hkmetlerine kar her zaman eletirel bir tavr taknd. 2007 milletvekili seimleri ncesinde gazete aka muhalefet hareketini destekledi: Pashinyan Ermenistann belli bal muhalefet glerinin ounu kapsayan Alternative adl siyasi hareketin nde gelen aktivistlerinden biri oldu. Pashinyan daha sonra 2008 bakanlk seimlerinde Levon Ter Petrosyan destekleyen Popular Movement n aktif bir mensubu oldu. Ayn zamanda seim sonras muhalefet protestolarnn ounu dzenledi ve liderliini yapt. Muhalefet aktivistleri ve polis arasnda 1 Mart 2008de yaanan kanl atmalarda hkmeti iddet araclyla drmek iin insanlar iddete tevik etmek ile suland iin Pashinyan sakland.. Sonra, 1 Temmuz 2009da yetkililere teslim oldu. Yakalandktan hemen sonra Milli Meclisteki (Erivan merkez blgesinden) bo bir koltua adayln duyurdu. Seim kampanyasn hapishanedeki hcresinden yneten Pashinyan ara seimi kaybetti. (Muhalefet hkmeti seimlerde hile yapmakla sulad). Pashinyan hala tutuklu olsa da makale ve ke yazlar dzenli olarak Haykakan Zhamanakta yaynlanyor. Gazete muhalif Ter Petrosyann konumalarn ve btn muhalefet faaliyetlerinin ayrntlarn yaynlyor. Gazetenin ortalama tiraj 3000 civarnda, ancak siyasi faaliyetin younlat dnemlerde 10,000i bulabiliyor. Ermenistann en byk ve etkin gnlk gazetelerinden biri olan Haykakan Zhamanak Trkiye-Ermenistan ilikilerileriyle yakndan ilgileniyor. Gazetenin Ter Petrosyann grleriyle paralel olan duruu normalizasyon srecini desteklerken hkmetin bu konuya yaklamn eletirmek. Avrasya Ortaklk Fonunun (Eurasian Partnership Foundation EPF) Ermenistan ve Trkiye medyasyla ilgili aratrmasna gre (aada), gazete 2006 ile 2009 arasnda konu ile ilgili 230 makale yaynlad. Haber tr arlkla yorum veya analizden oluuyor. Nikol Pashinyan (1975 Icevan doumlu) Erivan Devlet niversitesinde filoloji eitimi ald. 1993ten beri profesyonel gazetecilikle urayor. 1994-1997 dneminde hkmet ve politikalarn aka eletiren bamsz bir internet gazetesi olan Lragirde alt. 1999da Haykakan Zhamanakn yaz ileri mdr oldu. Ayn zamanda gazetenin kurucularndan olan Pashinyann ei Anna Hakobyan, Trkiye ile olan ilikiler dahil Ermenistan d politika meselelerini iliyor. Hakobyan ayn zamanda Haykakan Zhamanakn yayncsnn da direktr. Haykakan Zhamanak 37 Israyelyan Street Erivan - Ermenistan; Tel: +37410 581175, +37410 544339 E-mail: info@armtimes.com, editor@armtimes.com www.armtimes.com

14

Golos Armenii (Ermenistann Sesi) Golos Armenii (Ermenistann Sesi) okuyucu kitlesi arasnda Ermenistan dndan, Rusya, ABDdeki Ermeni cemaatlerinden okuyucular olan Rusa dilinde bir gazete. Yine Tiflis doumlu bir Ermeni olan Marina Grigoryan gazetenin ba ke yazar olarak Ermeni-Trk ilikileri ile ilgili bir dizi balk altnda yazyor. Filoloji tedrisatl olan ve 1971den beri gazetecilik yapan Nakhashkaryan kuruluundan bir yl sonra, 1992de Golosun editr oldu. Kendisi de bir filolojist olan ke yazar Marina Grigoryan, daha nce Communist, Respublika Armenii, Novoye Vremya gibi gazetelerde yazd (her ikisi de Rusa Ermeni gazeteleri). 1993den beri Golosta. 2004te Golostan geici olarak ayrlarak Ermenistann nsan Haklar Ombudsman iin Biliim ve Halka likiler Departmannn bana geti ve 2006ya kadar bu grevde kald. Alt yl boyunca Uluslararas Fransa Radyosunda da alt. 2008den beri Armenia Now (Bugnn Ermenistan) dergisinde editrlk yapyor (www.armenianow.com). Ermenistan-Trkiye normalleme srecinin balamasyla Golos srele ilgili srdregeldii pheci yaklamla Sarkisyan hkmetine verdii destei badatrmann yollarn aramak durumunda kald. Bununla birlikte protokoller kapsamndaki uzlama srecinin Ermenistan Meclisinde askya alnmas ve Ermenistan hkmetinin Trkiyeye kar eletirel bir duru almas, Golosun rahatlkla Ermenistan-Trkiye ile ilgili meselelerde eletirel duruunu srdrebilmesine olanak salad.

Golos Armenii Arshakunyats Ave, Building 2a, 7th Floor 0023, Erivan - Ermenistan Tel: +374 10 529245 Yaz ileri mdr: +374 10 527723 Faks: +374 10 528908, E-mail: info@golosarmenii.am http://www.golos.am Marina Grigoryan iletiim bilgileri: Tel. +374 10 52 88 39 (ofis) E-mail: magrin18@yahoo.com

15

Hayots Ashkharh (Ermeni Dnyas) Hayots Ashkhar 1997de kuruldu. Tiraj 3500 civarnda olan gazere, simdiki iktidarn yanls olarak bilinmekte. Koaryan dneminde de iktidar pozisyonlarna gre kendini konumlandran gazete Ermenistan-Trkiye uzlamasna eletirel yaklat. Cumhurbakan Sarkisyan greve gelip uzlama giriimleri balattnda, gazete de Trkiyeye ynelik ahin yaklamn hafifletti. Gazete Ermeni-Trk ilikilerine geni yer vererek konu hakknda 20062009 dneminde 344 makale yaynlad. Hayots Ashkharn kurucu editr Gagik Mkrtchyandr. 1997 ncesinde Mkrtchyan Golos Armenii ve Yerkirde (1995de yasaklanan bu gazete Ermeni Devrimci Federasyonuna bal idi) alt. Vardan Grigoryan gazetenin Ermenistan-Trkiye konusunu ileyen balca ke yazar.

Hayots Ashkharh 38, Tumanyan Street Erivan - Ermenistan Tel: +374 10 53 88 65 (i) Faks: +374 10 533221 E-mail: hayashkh@arminco.com http://www.armworld.am

16

Televizyon: Yorumcu/Editrler H1 Kamu TV H1 1956da kurulmu olan kamuya (devlete) ait bir televizyon kanal. Uydu araclyla btn dnyada yayn yapyor. Politikadan kltr ve spora her trl konuyu iliyor. Btn yaynlar Ermenice. H1 kanalnn haber servisi Haylur, pazar gnleri gndemdeki meselelerin derinleme tartmalar ile haftann olaylarn inceliyor. Armen Amiryan Ermeni Radyosunun direktryd. Bu yaknlarda H1in sahibi olan Kamu Radyo ve Televizyonu Direktrlne atand. Ermenistan Cumhurbakannn eski Basn Sekreteri Samvel Farmanyan H1in Siyasi ve Analitik Programlar Mdr oldu.

Artur Grigoryan, blgesel meseleleri, zellikle Dalk Karaba ve Ermenistan-Trkiye ilikileri konusunu ileyen en deneyimli televizyon analistlerinden. O zamanlar prestijli olan Erivan Politeknik Enstitsnden 1986da mezun olduktan sonra Ermenistan Devlet Televizyon irketinin Birinci Kanalnda mhendis olarak ie balad. Bir yl ierisinde film ynetmeni asistan, ynetmen, operatr ve haber muhabiri oldu. Hemen ardndan aratrmac gazeteci, muhabir, direktr ve kameraman olarak almaya balad. Trkiye ve Karaba konusundaki haberleriyle tannan Grigoryan Ermenistann en tannm gazetecilerinden. tv1news@yahoo.com Artak Aleksanyan yurtd deneyimi de olan gen bir yorumcu. Genellikle eitli politik ve sosyal meselelerle ilgili tartma programlarn ynetiyor ve H1n Haylur programnda haber yorumu yapyor.

Haykaram Nahapetyan deneyimli bir gazeteci ve 2003ten beri Haylurun muhabiri. Blgesel meseleler, Ermenistan-Trkiye, Karaba, ABD-Ermenistan ilikileri ile ilgili muhabirlik yapmann yan sra Trk-Ermeni gazete Agosun da aralarnda olduu akademik dergiler, gazeteler ve internet sitelerinde makaleler yaynlyor.

H1 Kamu TV 26, Gevorg Hovsepyan 375047, Erivan - Ermenistan Tel. +374 10 552751, 551953; (Ana masa) 650015 E-mail: support@armtv.com; hailur@armtv.com
www.armtv.com

17

Shant TV Gmrde 1994de kurulan Shant TV Ermenistann en fazla izlenen televizyon kanallarndan biri. Ermeni Sperstar, Folklr Yldzlar, Ermenistann Yetenekleri gibi gl bir elence programlarna sahip olan kanaln birok Ermeni televizyon dizisi de mevcut. Shantn haber blm de iyi reyting alarak nispeten kstl imkanlarna ramen- ok daha byk televizyon kanallaryla rekabete girdi. Shant TV dnyann her yerinden uydu araclyla izlenebiliyor. Shantn ana haber program Horizon (Ufuk)n ardndan sunucu Nver Mnatsakanyann gnn ana haberlerini tartmak zere nemli konuklar arlad analitik program Herankar (Gzlem) geliyor.

Shantn dier tannm yorumcusu Artem Yerkanyan. Yerkanyan 80lerin sonunda ve 90larn banda Bryusov Devlet Yabanc Diller Pedagoji Enstitsnde Rus edebiyat okudu. Okulu bitirdikten sonra birka Rusa gazetede alt. 1998-1999da ORT (Rus Kamu Televizyonu)de serbest muhabir olarak alt. 20002003 yllarnda Ermenistan Ulusal Televizyonunun Rusa blmnde alt. 2003te Shantn haber servisinin editr oldu. Yerkenyan 2002den beri ayn zamanda nl Rus gazetesi Kommersantn da Ermenistan muhabiri olarak grev yapyor.

Ermenistann d politikas zerine Shant TV'de yorumlar yapmann yansra (zellikle de Azerbaycan ve Trkiye) Yerkenyan Ermeni-Trk meseleleri hakknda belgesel filmler ekiyor. (Kars, Stalinin Trkiyeye saldr plan ve Trkiyede gerekleen zr kampanyas hakknda filmler yapt). Artem Yerkanyann iletiim bilgileri: Tel. +374 10 568769 E-mail: yerkanyan@rambler.ru Shant TV Kiyevyan 16, 10th Flor Gmr Ermenistan Tel: +374 10 277668 Email: info@shanttv.am www.shanttv.com

18

Yerkir Media TV Yerkir Media, Ermeni Devrimci Federasyonunun (ARF veya Trkiyedeki yaygn ad olan Tanak partisi) sponsorluunda kurulan bir televizyon kanaldr. 2003te kurulan kanal, Mays 2004te yayna girerek Erivan ve civar blgelerinden 2 milyona varan bir izleyici kitlesine yayn yapmaya balad. 28 Mays 2010dan bu yana Yerkir Media TV Hotbird zerinden uydu yayn yapyor. Gegham Manoukyan Yerkir Mediann politik ve analitik programlar direktrdr. Gegham uzun sredir Tanak partisinin (1990dan beri) mensubu ve Merkez Komitesinin bir yesidir. 1997-2004 dneminde ARFnin ynetim organ olan Yksek urann yeliini yapt. 1970te Armavir, Ermenistanda dodu. 1987-1993 dneminde Erivan Devlet niversitesinde Trk filolojisi okudu, sonrasnda da ARFnin resmi gazetesi Yerkirde alt. ARF gcn ktye kullanma teebbs sulamalarna maruz kalarak yasaklandnda Gegham da yakalananlarn arasndayd. 1995ten 1997te kadar hapiste kald.5 Serbest brakldktan sonra parti politikalar ve gazetecilikle aktif olarak ilgilenmeye balayan Gegham, 1994-2004 arasnda ARFnin Yksek urasnda yelik, 2002-2004 arasnda gnlk Yerkir gazetesinde editrlk yapt. 2004te Yerkir Mediaya katlarak eitli grevlerde bulundu. Gegham her Cuma yaynlanan Kizaket (Bak as), adnda bir tartma programn ynetiyor. Sk sk analist, politikac, gazeteci ve akademisyenleri davet ederek Ermeni-Trk ilikileri zerine tartmalar dzenliyor. Programnda birka Trk gazeteciyi de arlad ve Ermeni-Trk gazetecilerini bir araya getiren projelere katld. Yerkir Media TV irketi Charentsi St., Building 94 0025, Erivan - Ermenistan Tel. +374 10 576512 Email: news@yerkirmedia.am veya gegham@yerkirmedia.am http://www.yerkirmedia.am/

ARF yelerinin ou 1997-1998de hapisten km olsa da birka hala tutuklu.

19

Ermenistan TV 1999da kurulan Ermenistan TV, uydu araclyla Avrupa, Kuzey Amerika, Rusya, Ortadou ve Asyada geni izleyici kitlesi bulan kanallardan biri. 2001 ylnda diaspora Ermenilerinden bilyoner Gerard Cafesjian, sahip olduu Cafesjian Aile Vakf araclyla Ermenistan TV'de hisse sahibi oldu. Kanal, Ermenistandaki en byk zel televizyon kanal haline geldi. Ermenistan TV (modern teknolojilerle donatlm yaklak 4000 metrekare alana yaylan) kendi stdyolarnda kendi teknik ve organizasyon imknlarn kullanarak program yapyor. Gnlk olarak dzinelerce program, ov ve haber serisi yaynlanyor. Ermenistan TV ayn zamanda Warner Bros ve Universal Pictures gibi tannm uluslararas irketlerle de ibirlii yapyor. Ermenistan TV'nin elence ksm politik analiz ksmndan ok daha gl. Ermenistan TV'nin TV5 ve Armnews/Euronews olmak zere iki televizyon kanal daha var. Tesankyun adl analiz programnn sunucusu Gevorg Altunyan tannm bir TV5 yorumcusu. Getiimiz yllarda Altunyan analitik programlar, haber muhabirlii, tartma programlar yapt. Tarih tedrisatl Altunyan 1990larn ortalarndan beri profesyonel gazeteciliin iinde. Altunyan Ermenistan TV'nin Ermeni-Trk ilikileri de dahil uluslararas politika konularn ileyen balca uzman. Ermenistan TV Brosu Yeghvard Highway 1 0054, Erivan - Ermenistan Tel: +374 10 366925 Faks: +374 10 366852 e-mail: info@armeniatv.am www.armeniatv.am Gevorg Altunyann iletiim bilgileri: TV 5 Yeghvard Highway, Erivan - Ermenistan Tel. (374 10) 36 69 45 (ofis); E-mail: express@armeniatv.am

20

Kentron TV Kentron (Merkez) TV 2002de kuruldu. Sahibi, Ermenistann en zengin oligarik ynecilerinden Gagik Tsarukyan. Tsarukyan halen iktidardaki koalisyon partilerinden biri olan Prosperous Armenia (Mreffeh Ermenistan)n bakan ve dolaysyla, mecliste milletvekili. Tsarukyan ayn zamanda Ermenistan Olimpik Komitesinin de bakan. Erivan ve civar blgelerinde yayn yapan Kentron TV, 2 milyon kadar izleyiciye ulayor. En popler program, Petros Ghazaryann sunuculuunu yapt Urvagits (zet) programn 30.000-50.000 aras kii izleyerek Ermenistann en ok izlenen program yapyor. Ghazaryan muhalefet mensuplar da dahil her kademeden tannm konuklar arlyor. Ghazaryann arlad konuklar arasnda Trk Demokratik Parti lideri Cem Toker, ESI Kdemli Analisti Nigar Gksel ve ESI eski Analisti Tigran Mkrtchyan da var. Petros Ghazaryan 2003ten beri Urvagits tartma programn hazrlyor ve sunuculuunu yapyor. Erivan Devlet niversitesi Trkoloji blmnden mezun olan Ghazaryan Haykakan Zhamanak (Armenian Times), Aravot Daly (Sabah) ve Iravunk (Sa) gibi tannm gazetelerde alt. 2003te Erivan Basn Kulb (Yerevan Press Club YPC) Fikir eitlilii Yllk dln ald. ErmenistanTrkiye normalleme srecinin bir destekisi olan Ghazaryan, Ermenistan-Trkiye projelerinin ve gazeteci toplantlarnn ouna katld.

Kentron TV Alikhanyan Yeghbayrneri St., Building 2 0036 Erivan Ermenistan Tel: +374 10 391039, +374 10 393232, +374 10 349053, +374 10 396464 Faks: +374 10 349968 Urvagits email: urvagic@rambler.ru

21

Siyaset: Kurumlar ve Kiiler

Ermenistan Dileri Bakanl Edward Nalbandian Edward Nalbandian Nisan 2008den beri Ermenistann Dileri Bakan. Nalbandian prestijli bir okul olan Moskova Devlet Uluslararas likiler Enstitsnde eitim ald ve siyaset bilimi doktorasn SSCB Ulusal Fen Bilimleri Akademisi Dou Aratrmalar Enstitsnde tamamlad. Kariyer itibariyle diplomat olan Nalbandian 1970lerin sonuna doru Sovyet Dileri Bakanlnda almaya baladktan sonra Msr ve Lbnanda grevler ald. Ermenistann bamszlndan sonra Ermeni diplomatik servisinde almak zere davet ald. Msr, Fas ve Ummanda (Kahirede ikamet ederek) Ermenistan bykelilik ve tam yetkili elilik yapt. 1999-2008 arasnda Fransa bykeli ve tam yetkili elisiydi. Ald uluslararas dller arasnda USSR Friendship of Nations (SSCB Uluslarn Kardelii) dl (1982), Fransz Cumhuriyeti Lejyoneri (2001) ve Papalk Saint Gregory Grand Cross Nian (2003) bulunuyor.

Eyll 2008de Nalbandiyan ve Trk mevkida Ermenistan ile Trkiye arasnda diplomatik ilikilerin kurulmasna ynelik iki Protokol olarak meyve veren bir dizi mzakereye baladlar. Protokoller 10 Eyll 2009da imzaland. Dileri Bakanl Dileri Bakanl Hkmet Evi #2 Republic Square, 0010, Erivan - Ermenistan Tel: +374 10 544041, Faks: +374 10 543925, E-mail: info@ArmeniaForeignMinistry.com http://www.armeniaforeignministry.com/

22

Arman Kirakossian Arman Kirakossian Ermenistan Dileri Bakan Yardmcs olarak grev yapmakta. Bakanln yapt Trk diplomatlaryla yaplan gizli mzakereler, futbol diplomasisi olarak adlandrlan srecin temelini oluturdu. (6 Eyll 2008den sonra mzakereler Ermenistan ve Trkiyenin Dileri Bakanlarnca yrtld). Kirakossian 1956da dodu. 1975-1985 yllar arasnda Sovyet Ermenistannn Dileri Bakan olan tannm akademisyen ve diplomat John Kirakossiann olu olan Kirakossian, eitimi itibariyle tarihi. Ermeni tarihi, zellikle de Ermeni soykrm ve soykrmn ngiliz ve Amerikal kaynaklarda ilenmesi zerine 19. yzyl sonu ve 20. yzyl ba Ermeni tarihi zerine birka dzine makale ve inceleme yaynlad. Eyll 1991de, Ermenistann bamszln kazanmasndan hemen sonra, Arman Kirakossian Dileri Bakanlna katlmak zere davet edildi ve Dileri Bakan Birinci Vekili oldu. Kirakossian Ekim 1992den Mart 1993e kadar Dileri Fiili Bakan olarak grev yapt. Daha sonra Yunanistan ve ABDye atand. 2005te grevine Dileri Bakan Birinci Vekili olarak dnd. Tel: +374 10 544041 (dahili 309) Email: A.Kirakossian@mfa.am, Arsen Avagyan Arsen Avagyan Dileri Bakanlnda Trkiye masasnn banda. Kendisi Ermenistandaki Trkiye uzmanlarnn nde gelenlerinden. Bakanlkta 1994ten beri alan Avagyan, stanbuldaki Karadeniz Ekonomik birlii sekreterliinde 2001-2005 arasnda Ermenistan temsilcisi olarak grev yapt. Bu srada Erivan Devlet niversiteside dersler verdi. Ermenistan, Trkiye ve Rusya konusunda 5 inceleme ve 30u akn makale yaynlad. Tel: +374 10 544041 dahili 261 E-mail: A.Avagyan@mfa.am Tigran Mkrtchyan Bakanln Medya, Basn ve Halka likiler Blmnn Fiili Mdr ve ayn zamanda Bakan Danman. Bunun ncesinde European Stability Initiative (Avrupa stikrar Giriimi ESI) analistlerinden (2007-2010) ve Ermenistan-Trkiye ilikileri zerine alarak eitli akademik makaleler ve ve fikir makaleleri yaynlad Ermeni Uluslararas Politika Aratrmalar Grubunun (Armenian International Policy Research Group) Ynetici Direktryd (2006-2008). Yksek lisansn Cambridge niversitesinde Uluslararas likiler (Chevening Scholar), Erivan Devlet niversitesinde Klasikler, ve lisansn Tarih zerine yapt. Cambridgedeki tezi NATO ve Gney Kafkaslar zerineydi. 2006 ylnda Ermenistandan John Smith Fellow olarak seilen Mkrtchyan, 1998 ylnda Ermenistandan Dnya Vizyonu Genlik Bykelisiydi (World Vision Youth Ambassador). Tel: +374 10 544041 dahili 356 E-mail: T.Mkrtchyan@mfa.am 23 Tigran Mkrtchyan

Tigran Balayan Tigran Balayan, Dileri Bakanl Szcs. Bakanlkta 2002den beri alyor. Erivan Devlet niversitesi Uluslararas likiler blm mezunu olan Balayan doktorasn da ayn okulda yapt. TrkiyeErmenistan normallemesi ve Dalk Karaba hakknda birok makale yazd. Rusya ve Belikada Ermenistan diplomatik misyonlarnda alt. Balayan Erivan Devlet niversitesinde uluslararas ilikiler dersleri de veriyor. Tel: +374 10 544041 dahili 214 E-mail: T.Balayan@mfa.am Cumhurbakanl dari Personeli Vigen Sarkisyan Vigen Sarkisyan Ermenistan Cumhurbakan dare Personel Mdr Yardmcs. Kendisi ayn zamanda d politika konularnda Cumhurbakannn ba danmanlarndan biri ve d lke gezilerinin ounda ona elik ediyor.

Sarkisyan Erivan Devlet niversitesi Uluslararas likiler Fakltesi, St. Petersburg Kuzeybat Kamu Hizmeti Akademisi ve ABDde Fletcher Hukuk ve Diplomasi Fakltesinde okudu. u anki grevine atanmadan nce Ulusal Kurultay Szcsnn danman, Savunma Bakannn Asistan, ve Cumhurbakannn Asistanyd. Fletcherdaki tezinin bal Dalk Karaban Dn, Bugn ve Yarn: Hukuki ereve idi. Sarkisyan Ermenistan Amerikan niversitesinde de dersler veriyor ve eitli uluslararas forumlarda sk sk bulunuyor. Tel: +374 10 588712 Email: vSarkisyan@president.am

Meclis: Siyasi Partilerin Temsilcileri Edward Sharmazanov Edward Sharmazanov Meclis yesi, iktidardaki Cumhuriyeti Partinin szcs ve Ulusal Kurultayn Parti Sekreteri. Kendisi ayn zamanda Partinin d politikadan sorumlu kamu temsilcisi. Sharmazanov Ermenistan Devlet Pedagoji Enstitsnde ve Moskova Siyasi Aratrmalar Fakltesinde tarih okudu. 2005-2007de Babakann yardmclarndand. 2007de halen Daimi Toplumsal likiler Kurulunda bulunduu Meclise girdi. E-mail: eduard.sharmazanov@parliament.am

24

Aram Safaryan Aram Safaryan Cumhuriyeti Parti ( Republican) ve Hukukun stnlg (Rule of Law) partileri ile birlikte koalisyon hkmetini kuran, en byk ikinci Parlementer parti Mreffeh Ermenistan Partisinin (Prosperous Armenia) sekreteri. Safaryan, partinin d politika hakkndaki grlerini halka aklayan kii. Erivan Devlet niversitesinin Tarih Fakltesinden mezun olan Safaryan doktorasn gazetecilik zerine yapt. 1980lerin sonunda akademik alanda alt ve gazetecilikle 90larn banda har neir oldu. 1993-1998 dneminde Dileri Bakanlnda nce Basn Sekreteri, daha sonra da randa bykelilik grevlisi olarak alt. 1998de gazetecilie ve niversitedeki akademik grevine dnd. 2001-2006 dneminde u anda Ermenistan kinci TV kanal olarak bilinen Prometeus kanalnda haberler ve kamu-politik programlar Direktr Yardmcsyd. Safaryan 2007de Mreffeh Ermenistan (Prosperous Armenia) partisinden milletvekili seildi. Halen nsan Haklarn Koruma ve Kamu likileri Daimi Komitesinin bakan. Email: aram.safaryan@parliament.am

Dileri Komitesi Armen Rustamyan Armen Rustamyan Ermenistan Ulusal Kurultaynda (Armenian National Assembly) Dileri Daimi Komitesinin Bakan olarak 2007de Mreffeh Ermenistan (Prosperous Armenia) ve Cumhuriyeti Partinin koalisyon hkmetine katlan Ermeni Devrimci Federasyonunu (Armenian Revolutionary Federation - ARF) temsil ediyor. ubat 2008 seimlerinden sonra koalisyon gzden geirilerek kaplarn baka bir partiye, Rule of Law partisine at. Ermenistan ile Trkiye arasndaki futbol diplomasisinin balatlmasndan sonra endielerini belirtmi olan ARF, 22 Nisan 2009da her iki taraf da birer normalleme haritas yaynladktan sonra koalisyondan kt. ARF, Dileri Meclis Komitesi bakanl (Armen Rustamyann grevi) ve Savunma, Ulusal Gvenlik ve leri Komitesi bakanl (Hrayr Karapetyann grevi) dndaki btn koalisyon makamlarn terk etti. Eitim itibariyle fiziki olan Rustamyan P. Loumoumba Moscow Friendship of Nations niversitesi mezunu. 1990larn bana kadar bilimadam olarak alt, daha sonra Ermeni Devrimci Federasyonuna katld. 1995te tutuklanm olan bir grup ARF yelerinden biri olarak, 1998e kadar hapiste kald. Partidalarnn ou ile birlikte serbest brakldktan sonra 1999da Ulusal Kurultaya seilerek Dileri Daimi Komitesinin Bakan Vekili oldu. 2003 te (ve tekrar 2007 seimlerinde) komitenin bakan seildi. Rustamyann komite bakanlnda Aralk 2007 ve Ekim 2009da Ermenistan meclisinde Ermeni-Trk ilikileri ile ilgili oturumlar dzenlendi. Her iki oturumda da arlkla ahin grler dile getirildi. Email: artakin@parliament.am

25

Kiro Manoyan Giro (ya da Kiro) Manoyan Lbnan doumlu bir Ermeni. Anneanne ve dedesi aslen Gneydou Anadoludaki Harput kkenli. 1915 soykrm srasnda Trk arkadalar tarafndan kurtarlmlar. Giro Manoyan 1976da Kanadaya tanarak Montrealdeki Concordia niversitesinde siyaset bilimi okudu. 1982 ile 1989 yllar arasnda Kanada Ermeni Ulusal Komitesinin (Armenian National Committee of Canada) Ynetici Direktr olarak grev yapt. 1989-1991 dneminde Kanada-Ermeni Horizon Weekly gazetesinde editr asistan olarak, 1991den 1999a ise editr olarak alt. Manoyan halen Erivanda yayor ve milletvekili olmamasna ramen Tanak partisinin, yani Ermeni Devrimci Federasyonunun (ARF) dileriyle ilgili meselelerde ve Ermeni davas konusunda partinin balca szcs. Manoyan medyada dzenli olarak yer alarak sklkla Ermeni-Trk ilikilerini yorumluyor. Email: intsec@arf.am

Styopa Safaryan Safaryan, Ermenistan Meclisindeki iki muhalefet partisinden biri olan Heritage (Miras) Partisinin kurucu yesi. Eitimi itibariyle bir bilimadam olan Safaryan Erivan Devlet niversitesinde jeoloji ve jeofizik blmlerinde okurken, ayn zamanda letme Fakltesinde politik ve yerel ynetim eitimi ald. 1990larn ikinci yarsnda Ulusal Depremden Korunma Servisinde alt. 1998de Ynetim Akademisinde almaya balad. Safaryan 2002de (dileri eski bakan Raffi Hovhannissian tarafndan kurulan) Ermeni Stratejik ve Ulusal Aratrmalar Merkezine (Armenian Center for Strategic and National Studies) katlarak anlamazlk aratrmalar konusunda birka dzine makale yaynlad. Meclise 2007 ylnda Miras Partisinin kurucu yesi olarak seilen Safaryan ksa sre iinde partinin sekreteri ve Eyll 2009 itibariyle meclis grubunun bakan oldu. Kendisi mecliste ayn zamanda D ilikiler ve Avrupa ile Entegrasyon komitelerinin de yesi. Safaryann partisi Ermenistan-Trkiye uzlama srecini ve normalleme protokollerini en fazla eletirenlerden biri oldu. Email: ssafaryan@parliament.am

26

Meclis D Muhalefet: Ermeni Ulusal Kongresi (Armenian National Congress) Ermeni Ulusal Kongresi (Armenian National Congress - ANC) eski Cumhurbakan (19911998) Levon Ter Petrosyann liderlik etmi olduu bir politik hareket. Ermeni Ulusal Kongresi (Armenian National Congress - ANC), ubat 2008 cumhurbakanl seimlerinden ve ardndan 10 kiinin lm ve muhalefet mensuplarnn yzlercesinin tutuklanmasyla sonulanan iddet olaylarndan sonra 2008 Maysnda kuruldu (Ter Petrosyan oylarn %21iyle ikinci gelmiti). Ermeni Ulusal Kongresi (Armenian National Congress - ANC) 20 civarnda politik parti ve hareketten oluuyor. Balca amac hkmeti istifa ettirerek seime gitmek olan ANC, Meclis dndaki en gl muhalefeti oluturuyor.

Ter Petrosyann eski basn sekreteri Levon Zurabyan ANCnin Koordinatr. Ter Petrosyann yenilgisinin ardndan Zuraban, Columbia niversitesinde Uluslararas likiler master derecesi almak zere Muskie bursuna hak kazand. Ermenistana dnnn ardndan Uluslararas Kriz Grubunda (International Crisis Group - ICG) aralarnda Dalk Karaban da olduu eitli konularda aratrma yapan bir analist olarak almaya balad. Ter Petrosyann 2007 Eyllnde politikaya dnmesinin sonrasnda, Zurabyan ICGdeki pozisyonunu brakarak ANCye katld. Zurabyan Ermeni-Trk ilikileri konusunda ANCnin duruunu sklkla temsil ediyor. Email: levonar@gmail.com

27

Sivil Toplum Kurulular

Avrasya Ortaklk Fonu (Eurasia Partnership Foundation - EPF) Avrasya Ortaklk Fonu (Eurasia Partnership Foundation EPF) 1992de Washingtonda kar amac gtmeyen bir kurulu olarak kuruldu (ABDnin Dileri Bakanl sponsorluunda). Ermenistandaki ofisi 1995te ald. EPF, Ermenistan-Trkiye Diyalog ve birlii Programn 2006da balatt. Program, STK, medya ve i sektrlerinin kapasitesini glendirerek ve snrlar tesi ortaklklar gelitirerek ve srdrerek Ermenistan-Trkiye normallemesini desteklemeyi hedefliyor. (Avrasya ilk nce bu alanda ba yapma grevleri de stlendi ancak daha sonra proje gerekletirmeye yneldi.) ICHD, AIPRG, Erivan Basn Kulb (Yerevan Press Club YPC), Pather Photo LLC, Analytical Center for Globalization and Regional Cooperation (Globalleme ve Blgesel birlii Analiz Merkezi), Urban Sustainable Development Foundation (Kentsel Srdrlebilir Geliim Vakf) ve Genlik Akademisi gibi kurululara kaynak salayan Avrasya Ortaklk Fonu (Eurasia Partnership Foundation EPF) balca alana odakland: (a) kltrel projelere destek; (b) aratrma; (c) nemli gazeteciler ve fikir adamlarnn Ermenistan ve Trkiyeye karlkl ziyaretlerde bulunmas (emekli yetkililer, akademisyenler, vs.). Kltrel Projeler 2007 ve 2008de Ermenistan-Trkiye Snr zerinde Mzik Kprs adl proje kapsamnda Avrasya Ortaklk Fonu (Eurasia Partnership Foundation EPF) Ermeni Komitas Devlet Drtlsnn Trkiyeyi ziyaretini ve orada verdii konseri ve Boazii Drtlsnn Ermenistana iade-i ziyaretini destekledi. 2008de Komitas Devlet Drtlsnden Eduard Tadevosyann ve tannm Trk kemancs Cihat Aknn konserlerini (ve stanbulda dzenlenen bir Master dersini) destekledi. Temmuz ve Aralk 2008de Avrasya Ortaklk Fonu (Eurasia Partnership Foundation EPF) ve Trk Anadolu Kltr, Trk-Ermeni film yapmclar iin atlyeler dzenlediler. Bu kapsamda profesyonel Trk filmci ve gazeteciler Erivan ziyaret ettiler. lk ziyaretin katlmclar arasnda stanbul Uluslararas Film Festivali yneticisi Azize Tan, Anadolu Kltr Kltrel Merkezi Koordinatr idem Mater; sinema eletirmeni ve FIPRESCI jri yesi Alin Tasciyan; sinema muhabiri Janet Bar; film muhabiri Evrim Kaya; ve sinema ynetmenleri Mehmet Binay, Arin nan Arslan, Seyfettin Tokmak, ve Melek Ulagay Taylan vard. kinci ziyaretin katlmclar arasnda (Aralkta) idem Mater, gazeteci Lusin Dink, sinema eletirmeni Alin Tayan ve film ynetmenleri Ezel Akay, Mjde Arslan, nan Arslan, Senem Tzen, Zeynep Gzel, Eylem Kaftan, Frat Manuhans, Sibil ekmen ve Cem ztfeki vard. Aralk 2008de Avrasya, Ermenistan Amerikan niversitesi ve Anadolu Kltr Osman Kkerin 100 Yl nce Anadoluda Ermeniler balkl fotoraf sergisini desteklediler.

28

Aratrma G Aratrmas 2009 ylnda, Avrasya Ortaklk Fonu (Eurasia Partnership Foundation EPF) Alin Ozinolunu Trkiyedeki kaak Ermeni gmenlerin durumu hakknda aratrma yapmak zere grevlendirdi. Trkiyedeki Kaak Ermeni Gmenlerin Durumu balkl aratrma Norve hkmetinin desteiyle Nisan-Austos 2009 arasnda yrtld. Ozinolunun raporuna http://epfound.am/files/epf_migration_report_feb_2010_final_march_5_1.pdf adresinden ulalabilir. Medya almas Norve hkmeti ve USAID desteiyle ve stanbul merkezli GPoT ortaklyla gerekletirilen Ermenistan ve Trkiyede Medya nyargsn ndirgeme projesi Trkiye ve Ermenistan medyalarnda Ermeni-Trk ilikilerinin ilenii zerine bir ift aratrma makalesi yaynlad. Her iki makale de internet zerinden Ekim 2009da yaynland. Ermenistanda medya kapsamn ileyen 2006-2009 yllar arasnda Ermeni Basnnda Ermeni-Trk ilikilerinin ilenii balkl rapora u adresten ulalabilir: http://epfound.am/files/cjteam_research_report_final_english.pdf Trkiyedeki medya kapsam hakkndaki http://epfound.am/files/gpot_analysis.pdf rapora u adresten ulalabilir:

Ziyaretler Ekim 2009da Avrasya Ortaklk Fonu (Eurasia Partnership Foundation EPF) ve Hrant Dink Vakf, Ermeni gazetecilerinin Ermenistan ile Trkiye arasnda oynanan Dnya Kupas eleme mann rvannda Bursay ziyaretini organize etti (14 Ekim). Programa katlan Ermeni gazetecileri arasnda Boris Navasardyan (Erivan Basn Kulb - Yerevan Press Club YPC), Petros Ghazaryan, (Kentron TV), Yuri Manvelyan (tert.am haber sitesinin editr), Ruben Markaryan (Yerkir haftalk gazetesinin editr), Hakob Chakryan (Azg), Anna Israyelyan (Aravot gnlk), Tatul Hakobyan (Armenian Reporter), Levon Barseghyan (Asparez Gazeteciler Kulb, Gmr) vard. ki ay sonra, 17-20 Aralk 2009da, Avrasya Ortaklk Fonu (Eurasia Partnership Foundation EPF) Trk gazetecilerin Ermenistan ziyaretini organize etti. Grup Trkiyeye daha nce gelmi olan Ermeni gazetecileriyle bulutu, Ermeni resmi yetkilileriyle grt (Dileri Bakan dahil), basn toplantlar yapt ve eitli rportajlar verdi. Trk katlmclar arasnda Ferhat Boratav (CNN Trk), Kadri Grsel (Milliyet), zgr Ulusoy (Cumhuriyet), enay Yldz (Akam), pek Yezdani (Milliyet), David Judson (Hurriyet Daily News), Bilge Eser (Sabah), rem Kker (Hrriyet), Gke Aytulu (Referans) and Markar Yesayan (Taraf) ile birlikte Mensur Akgn, Sylvia Tiryaki ve Can Yirik (GPoT) vard. 25-27 Mart 2010da Avrasya Ortaklk Fonu (Eurasia Partnershp Foundation EPF) ve GPoT, emekli Trk resmi yetkilileri ve kdeml gazetecilerinin Ermenistana yksek dzeyde bir ziyarette bulunmasn organize etti. Grupta Yalm Eralp (Trk Dileri Bakanl eski szcs ve Babakanlar Mesut Ylmaz ve Tansu illerin eski Badanman); Sadi Ergven (Trk Hava Kuvvetleri emekli Korgenerali, Milli Gvenlik Konseyi Sekreterlii stihbarat Tekilat ve Genelkurmayda Strateji ve Kuvvet Plan Daire Bakanl eski bakan); Mehmet Ali Birand (CNN Trk ynetici editr ve Kanal D haber sunucusu); Erdal Gven (Radikal ke yazar); Sami Kohen (Milliyet ke yazar); Anna Turay (Grup 7 Halkla likiler); ve Dilhan Deniz Kilisliolu (CNN Trk muhabiri) vard.

29

Avrasya Ortaklk Fonu (Eurasia Partnership Foundation EPF) Personeli

Gevorg Ter-Gabrielyan - lke Direktr Gevorg Ter-Gabrielyan Avrasya Ortaklk Fonu (Eurasia Partnership Foundation EPF)na zel, kamu ve STK sektrlerinde on sekiz yl akn deneyimle katld. Bunun ncesinde Londradaki International Alertn Kdemli Politika Danman ve Avrasya Program Yneticisi ve Erivandaki Blgesel Aratrma Merkezinin Direktr Yardmcsyd. Hem Erivan Devlet niversitesi hem de Ohiodaki Bowling Green State niversitesinde Kafkaslar ve Amerika Birleik Devletleri arlkl politika ve ekonomi dersleri verdi. Moskovada irket danman olarak da alt. Ter-Gabrielyan doktorasn Moskova Devlet niversitesinde Trk Dili zerine yapt, Lancaster niversitesinde Toplum ve Politika ve Bowling Green State niversitesinde Kamu Ynetimi lisansst dereceleri ald. Email: gtergabrielyan@epfound.am Vazgen Karapetyan - lke Direktr Yardmcs Vazgen Karapetyan, Vakfa 1998da yeni kurulan Gney Kafkas birlii Programnn Program Koordinatr olarak katld. 2003-2004te Hubert Humphrey Burs Program erevesinde North Carolina at Chapel Hill niversitesinin Kamu Ynetimi Blmne devam etti. 2006da Vakfa yeniden katlmnn ncesinde Ermenistanda Katolik Hayrsever Hizmetleri (Catholic Relief Services) Program Ynetici olarak alt. Erivan Devlet Tp Ensits mezunu. Ayn zamanda Ermenistan Amerikan niversitesinden Siyaset Bilimi ve Uluslararas ilikileri lisansst derecesi var. Transparency Internationaln (Uluslararas effaflk) Anti-Yolsuzluk Merkezinin de mensubu (2006dan beri Ynetim Kurulu yesi). Email: vkarapetyan@epfound.am Artak Shakaryan - Ermenistan-Trkiye Proje Mdr Artak akaryan Vakfa 2009da yeni balam olan Ermenistan ve Trkiye Medyalarnda Karlkl nyarg ve Objektiflik ve Trkiyeye Ermeni gc G projelerinin Program Yneticisi olarak katld. EPFye katlmnn ncesinde, Ermeni Ulusal Bilim Akademisi ve Genlik ve Spor Bakanlnda liderlik pozisyonlarnda bulundu. Erivan Devlet niversitesinde lisans ve lisansst almalarn Trk Aratrmalar konusunda tamamladktan sonra Ermeni Ulusal Bilimler Akademisinde doktorasn Osmanl Aratrmalar zerine yapt. akaryan iyi derecede Trke biliyor. Bir Trkolog olarak Ermeni-Trk ilikilerindeki gelimeleri yorumlamak zere sk sk basn veya akademi konferanslarda yer alyor. Ayn zamanda konu hakknda blogunda yorumlar yaynlyor http://www.blog.co.uk/user/sugartak/ (ngilizce) ve http://www.turkaget.wordpress.com/ (Ermenice ve Rusa). Email: ashakaryan@epfound.am Avrasya Ortaklk Fonu (Eurasia Partnership Foundation EPF) 56 Zarobyan Str. 0009, Erivan - Ermenistan Tel: +374 10 586095, Faks: +374 10 586096 E-mail: info@epfound.am http://epfound.am/ 30

Erivan Basn Kulb (Yerevan Press Club - YPC) Temmuz 1995te kurulmu olan Erivan Basn Kulb (Yerevan Press Club - YPC) komnizm sonras Ermenistannda kurulan ilk profesyonel gazeteci dernei (Ermeni gazetecilerin ou kulbe ye). YPC, Ermenistandaki basn zgrlkleri iin aba sarf eden ve savaan nde gelen kurululardan biri. 2000 ylnn balarndan beri Ermenistan-Trkiye uzlama abalarnn ierisinde. 2001 ve 2002-2003te YPC (Erivan Basn Kulb - Yerevan Press Club), Trk Gazeteciler Sendikas, Trk Halk Vakf ve Diplomatik Muhabirler Birliiyle ibirlii yaparak gazeteciler iin bir deiim program gerekletirdi. Bu kapsamda Erivan, Ankara, Stepanakert (Dalk Karaba) ve stanbula karlkl ziyaretler gerekleti, tartmalar dzenlendi ve konu basnda yer buldu. 2007-2009 dneminde YPC yeni bir proje olan Ermeni-Trk Haber Takmn kapsamnda medya izleme, medyada yer alma, atlye, ziyaret (Ermenistan ve Trkiyeye) ve yayn aktiviteleri yrtt. Avrasya Ortaklk Fonu (Eurasia Partnership Foundation EPF) projeye destek salad. Katlmclar arasnda Janna Andreasyan (168 Saat gazetesi), Marina Andreasyan (PanArmenian.net), Ashot Soghomonyan (Aravot gnlk), Levon Barseghyan (Shrjapat), Vercihan Ziflioglu (Turkish Daily News), Berivan Tapan (Cumhuriyet), Nagehan Al (Akam) ve Mustafa Akyol (Turkish Daily News ve Star) vard. Boris Navasardiyan Erivan Basn Kulbnn (Yerevan Press Club YPC) bakan. Memleketi olan Rostov on Donda (Rusya) gazetecilik okumu olan Navasardiyan, 1979-1995 dneminde eitli Rusa Ermeni gazetelerinde alt (Komsomolets, Respublika Armenii ve Zerkalo). 1995te YPCyi kurdu. Normalleme srecinin optimist bir destekisi olan Navasardiyan bu yaknlarda yle syledi: lk tur sona ermi olabilir ama bu daha baarl baka turlar olmayacak anlamna gelmez. Bugn istenen sonuca ulama yolunda her iki lkenin de ayan dolatrm olan zorluklarn analiz edildii safhadayz. Amalarmzdan biri de getiimiz bir buuk yl analiz ederek nmzdeki turlarn daha etkin bir ekilde yrtlmesini salayacak baz inisiyatifler bulmak olacak. Email: boris@ypc.am Erivan Basn Kulb (Yerevan Press Club - YPC) 9B, Ghazar Parpetsi str. 0002 Erivan, Ermenistan Tel.: +374 10 53 00 67; 53 35 41; 53 76 62 Faks: +374 10 53 56 61 E-mail: pressclub@ypc.am www.ypc.am

31

Uluslararas nsani Geliim Merkezi (International Center for Human Development ICHD) 2000 Martnda kurulan Uluslararas nsani Geliim Merkezi (International Center for Human Development - ICHD veya Merkez) Kafkasyadaki en tannm dnce kurulularndan. 2007 ylnda Uluslararas nsani Geliim Merkezi (International Center for Human Development ICHD) Orta ve Dou Avrupa ve Orta Asyadaki politika merkezlerinin a olan Policy Association for an Open Society (PASOS) (Ak bir Toplum iin Politika Birlii)ne katld. Merkezin yllk cirosu (2009-2010 itibariyle) 1.5 milyon Amerikan dolarn ayor. Global Dnce Kurulu Endeksi 2008 ylnda Dou Avrupadaki ilk 25, 2009da Orta ve Dou Avrupadaki ilk 30 dnce kuruluu arasnda Uluslararas nsani Geliim Merkezi (International Center for Human Development ICHD)ne yer verdi. Uluslararas nsani Geliim Merkezi (International Center for Human Development ICHD) yolsuzluun nlenmesi, g, ekonomik planlama ve Ermeni-diyaspora ilikileri gibi konularda aratrmalar yapyor. 2000 ylnn balarnda giriilen ve Amerikan niversitesindeki Kresel Bar Merkezi tarafndan ynetilen (ABD Dileri Bakanlnn finansal desteiyle) Ermeni-Trk kamu diplomasisinde yer alan balca dnce kuruluuydu. Uluslararas nsani Geliim Merkezi (International Center for Human Development ICHD) Ermenistan-Trkiye ile ilgili u projeleri gerekletirdi: 2001-2003: Kafkaslarda Liderlik Geliimi ve Kapasite yaratm; 100 kii iin Erivan, Viyana, Paris, New York, Prag, Saint Petersburg ve Atinada eitim 2001-2002: Sanal Tarm Toptan Pazar (Virtual Agricultural Wholesale Market VAWM), sergi (Gmr) ve internet sitesinin oluturulmas 2002-2003: Blgesel Ekonomik alma Grubu; stanbulda iki konferans 2003-2004: irket Liderleri; irak, Lori ve stanbulda konferans ve atlyeler 2003-2004: Kafkaslar Pazarlama A, (Marketing Network of the Caucasus) MANEC; irket danmanl internet sitesinin oluturulmas 2009 ylnda Uluslararas nsani Geliim Merkezi (International Center for Human Development ICHD) Ermenistan genelinde Ermeni-Trk ilikilerinin gelecei zerine on drt belediye saray toplants dzenledi (ayrntl bilgi Ermeni olarak internette mevcuttur). Proje Avrasya Ortaklk Fonunca (Eurasia Partnership Foundation EPF) desteklendi. Nisan 2010da ICHD ortakla birlikte Ermeni-Trk ilikilerinin normallemesi konusunda bir birlii Memorandumu imzalad: Ermenistan retici ve Adamlar (verenler) Sendikas (The Union of Manufacturers and Businessmen (Employers) of Armenia UMB(E)A), Erivan Basn Kulb (Yerevan Press Club YPC) ve Avrasya Ortaklk Fonu (Eurasia Partnership Foundation EPF). Uluslararas nsani Geliim Merkezi (International Center for Human Development ICHD)nin Ermeni-Trk ilikileri hakknda iki yayn bulunuyor:

32

Ermeni-Trk Kamu Diplomasisi Projeleri: En iyi uygulamalarn deerlendirilmesi Bu yaynda Ermenistan ve Trkiye arasnda 2001den beri sregelen Kamu Diplomasisi projelerinin baardklar ve baaramadklar tartlarak ilgili paydalara bir neriler listesi sunuluyor. nternet eriim adresi: http://www.ichd.org/download.php?f=374&fc=Download the publication

Gemii Konuturmak Uluslararas nsani Geliim Merkezi (International Center for Human Development ICHD)nin Ermenice olarak yaynlad, David Philipsin yazd Unsilencing the Past (Gemii Konuturmak) 2000 yl balarnda ABD Dileri Bakanlnn balatm olduu kamu diplomasisi projelerinin kiisel bir anlatm. Metinde en fazla yer o dnemin en byk ve hakknda en ok konuulan projesi olan Trk-Ermeni Uzlama Komisyonuna (Turkish Armenian Reconciliation Commission - TARC) veriliyor. 2001 Temmuzunda Cenovada kurulan Trk-Ermeni Uzlama Komisyonunun (Turkish Armenian Reconciliation Commission TARC) faaliyetlerinin ynetimi Trkiye ve Kbrsta kamu diplomasisi konularnda deneyimli olan Dileri Bakanl yetkilisi David Philipse verildi. Komisyonun faaliyetlerinin zn snrn almas ve ekonomik ve kltrel ilikileri konusunda toplant ve ateli tartlmalar oluturuyordu. Ancak, Ermeni soykrm hemen her dnemete en blc ve baltalayan mesele olarak karlarna kt. Trk-Ermeni Uzlama Komisyonu (Turkish Armenian Reconciliation Commission TARC) yeleri: Gndz Aktan (Ankara), stn Ergder (stanbul), Sadi Ergven (stanbul), zdem Sanberk (stanbul), lter Trkmen (stanbul), Alexander Arzoumanian (Erivan), David Hovhannissian (Erivan), Van Z. Krikorian (New York) ve Andranik Migranian (Moskova). Kitabn Ermenice versiyonuna u adresten ulalabilir: http://www.ichd.org/download.php?f=387&fc=Download the publication Kitapla ilgili bir deerlendirme iin: http://www.esiweb.org/index.php?lang=en&id=322&debate_ID=2&slide_ID=22 Uluslararas nsani Geliim Merkezi (International Center for Human Development ICHD) Mtevelli Heyetinin Bakan, eski babakan Armen Darbinyan. Tevan Poghosyan 2000 ylndaki kuruluundan beri Uluslararas nsani Geliim Merkezinin (International Center for Human Development ICHD) Ynetici Direktr. 2001 ylnda Poghosyan Ermeni Atlantik Derneinin (Armenian Atlantic Association) de ynetici direktr oldu. 2002de RusErmeni niversitesinde (Slavonik) atma Ynetimi ve Liderlik dersleri vermeye balad. 33

1997den 1999a ABDdeki Dalk Karaba Kamu leri Brosunun direktr olarak grev yapt. 1996dan 1997ye kadar Ermenistan Merkez Bankasnda alt. Poghosyan Ermenistan Amerikan niversitesi Siyaset Bilimi blmnden 1996da, Erivan Devlet Mhendislik niversitesinin Bilgisayar Bilimi blmnden 1994da mezun oldu. Poghosyann bu yaknlarda Ermeni-Trk snrnn Trkiye-Ermenistann tesinde, blgenin kaplarn amann da yolu olduuna dikkat ekti.6 E-mail: tpoghosyan@ichd.org International Center for Human Development (Uluslararas nsani Geliim Merkezi) 19 Sayat Nova Ave., Erivan 0001, Ermenistan Tel: +374 10 582638, +374 10 528321 Faks: +374 10 527082 E-mail: mail@ichd.org http://www.ichd.org/

Srad atma zm Yntem nerileri Merkezi (Center for Proposing NonTraditional Conflict Resolution Methods - CCPNTCRM) Aralk 1999da kurulan Center for Proposing Non-Traditional Conflict Resolution Methods (Srad atma zm Yntem nerileri Merkezi - CCPNTCRM) 2001de sivil toplum kuruluu olarak kayt yaptrd. Faaliyetleri Kafkasya ve etrafndaki blgedeki alt lke zerinde younlayor: Ermenistan, Grcistan, Azerbaycan, Rusya, Trkiye ve ran. Merkez, Kafkasyadaki fikir ayrlklarnn ana sebeplerini inceleyerek onlar engellemenin yollarn aryor. Misyonunu (a) blgesel entegrasyon ve barl giriimler ve (b) blgesel ekonomik ibirlii (i ve fikir ayrl) giriimleri araclyla ilerletti. Center for Proposing Non-Traditional Conflict Resolution Methods (Srad atma zm Yntem nerileri Merkezi - CCPNTCRM) Trkiye (Kars, Erzurum, Idr ve Artvin), Ermenistan (Gmr, Vanadzor, Icevan ve Artik), Azeybaycan (Gyanja, Aghstava ve Ghazakh) ve Grcistan (Ninotsminda, Akhakalaki, Akhaltsekha ve Marneuli)dan belediye bakanlarnn Kars ve Gmrde toplantlara, tartmalara ve eitim seminerlerine katld 2002 Blge Belediye Bakanlar projesini organize edenler arasndayd. 2007de Merkezin temsilcileri Kars Forumuna katlarak Ermenistandan (Gmr) peynir ve balk sergilediler. Center for Proposing Non-Traditional Conflict Resolution Methods (Srad atma zm Yntem nerileri Merkezi - CCPNTCRM) daha sonra Kafkas Peyniri ad altnda bir proje dzenleyerek 2008 Maysnda Gmrde bir peynir sergisi dzenledi. Fuara Trkiye, Azerbaycan, Abkazya, Gney Osetya, Dalk Karaba, Ermenistan ve Grcistandan peynir reticileri katld. Kars ve Gmrde retilen Kafkas peyniri Trkiyede (Kars), Grcistan (Tiflis, Javaketi) ve Ermenistan (Gmr, Erivan) snrl miktarlarda satlyor.

ESIn Tevan Poghosyanla rportaj.

34

Ermenistan babakannn eski danmanlarndan ve 1999dan bu yana CCPNTCRMnin Ynetici Direktr olan Artyush Mkrtyan, Trkiye ile uzlama ve normallemeyi bir sredir aktif olarak tevik ediyor. Mkrtyan Erivan Politeknik Enstitsnde, Erivan Ekonomi Enstitsnn Gmr kolunda okudu ve Tiflis Sanat Akademisine devam etti. 1980lerde ve 90larn banda endstri sektrnde alt. 1994te Ermenistann ilk zel gzel sanatlar mzesi olan Style Arts Museumun kurucularndan oldu. 1999da Gmr Geliim Vakf (Gyumri Development Foundation)n Ynetici Direktr oldu. Mkrtyan atma zm ve atmann nlenmesi konularnda makaleler yazd. Kendisi ayn zamanda Trkiye ile iadamlar forumlar, gazeteci deiimleri, renci ziyaretleri ve ortak peynir retimi giriimi gibi birok ikili projeye katld. Email: gdf@web.am, caucasuscenter@web.am Srad atma zm Yntem nerileri Merkezi (Center for Proposing Non-Traditional Conflict Resolution Methods - CCPNTCRM) Ermenistan-Trkiye ile ilgili u giriimlerde dzenleyen veya katlmc olarak bulundu: Eyll 2003 Aralk 2003: ICCO-Interchurch Organisation for Development Cooperation (Kiliseler aras geliim ibirlii kuruluu) sponsorluunda Ermeni, Trk, Azeri gazeteciler iin Dostane Kafkasya 1 eitimi Mays Aralk 2004: Avrupa Konseyinin Gven Yaratma nlemleri (Confidence Building Measures) program sponsorluunda Ermeni, Trk, Azeri, ve Grc gazeteciler ve STK liderleri iin Dostane Kafkasya 2 eitimi 2004: Amerikan niversitesi Kresel Bar Merkezi sponsorluunda Kafkasya irket Rehberi 2007: Ticaret Forumu, Kars 2007: Ayn Gemideyiz, Avrupa Genlik Vakf, yetimhanelerden zrl Ermeni, Azeri, Grc ve Trk genleri iin genler iin alma kamp 2008: Avrupa Genlik Vakf, Ermeni ve Trk Genlik Liderleri ve Gen alanlar iin Tanma ve Bilgilendirme seminerleri 2008-2009: Kafkasya Peyniri, Ermenistan ABD Bykelilii, International Alert 2008: Erivan, Tiflis, Gmr, Kars, Londra Kings College (Kafkasya ve Gelitirme A), Avrupa Gvenlik Ensits (European Security Institute - CBDN), Ankaradaki eitli Avrupa bykeliliklerinde Kafkasya Peyniri sunumlar 2009-2010: Kafkasya arap Buketi, Erivan ABD Bykelilii, International Alert 2010: Peynir Diplomasisi, bar srecinde yeni oyuncularla Kafkasya blgesinde kamu diyalounu ve ibirlii alann geniletme, Black Sea Fund The Economistte yaynlanan 22 Mays 2008 tarihli Kafkasya Peyniri makalesi iin (Peynir ve Politika) http://www.economist.com/displayStory.cfm?Story_ID=E1_TTQTNJNV Srad atma zm Yntem nerileri Merkezi (Center for Proposing NonTraditional Conflict Resolution Methods - CCPNTCRM) 12 Gai Street, 3104 Gmr - Ermenistan Tel: + 374 312 46044; Faks: + 374 312 46044; E-mail: caucasuscenter@web.am 35

Ermeni Uluslararas Politika Aratrma Grubu (Armenian International Policy Research Group - AIPRG) Ermeni Uluslararas Politika Aratrma Grubu (Armenian International Policy Research Group - AIPRG) Ermenistann kamu politikalaryla ilgili meselelerini aratrmalar ve tartmalar tevik eden bir STKdir. Ermeni Uluslararas Politika Aratrma Grubu (Armenian International Policy Research Group - AIPRG), Ermenistann geliimi iin nemli ekonomi ve kamu politikas aratrmalarn hedefler. Ermeni Uluslararas Politika Aratrma Grubu (Armenian International Policy Research Group - AIPRG) hedef kitlesine birok program ve faaliyet araclyla ular. Grup konferans ve atlyeler dzenler, burs programlar ile aratrma faaliyetlerine katlr, kamu sektr-zel sektr tartmasn destekler, akademik bir dergi yaynlar ve ilgili aratrmalarn datmn stlenir. 2006-07 dneminde Ermeni Uluslararas Politika Aratrma Grubu (Armenian International Policy Research Group - AIPRG) aratrma projelerini desteklemek ve tartma oturumlar dzenlemek suretiyle Ermeni-Trk snrnn almasnn ekonomik sonular meselesini ele ald. Ocak 2007de aratrma sonular ve dier makaleler Ermeni Uluslararas Politika Aratrma Grubunun (Armenian International Policy Research Group - AIPRG) dzenledii Ermenistan-Trkiye Snrnn Almasnn Sosyo-Ekonomik Sonular adl uluslararas bir konferansta sunuldu. Btn makalelere internet zerinden u adresten ulalabilir: http://www.aiprg.net/en/content/29/#Turkey-Armenia Aralk 2006da AIPRG Erivandaki Kafkasya Aratrma Kaynaklar Merkezinde (Caucasus Research Resources Center - CRRC) Ermenistan-Trkiye normallemesinin nndeki engelleri tartmak zere TESEVle toplantlar yapt. AIPRG 2007de Ermenistan (snr blgelerinde) ve Trkiyede (stanbul ve Ankarada, ARI hareketi ve TABDC ibirliiyle) yapt aratrmasnn sonularn sundu. Trk basn AIPRG ziyaretine geni yer verdi (bkz. http://www.aiprg.net/UserFiles/File/Media_reactions.pdf). Arman Gabrielyan AIPRGnin Ynetici Direktr, Konstantin Atanesyan kurucu yelerinden biri ve Ynetim Kurulu yesidir. Armenian International Policy Research Group Washington: P.O. Box 28179, Washington, DC 20038-9998, USA; Tel: +1 202 458-2589, +1 202 623-4327; Faks: +1 202 522-3124 E-mail: info@aiprg.net; Erivan: Ermeni Devlet Ekonomi niversitesi, Oda 202, 128 Nalbandyan Str, Erivan 25, Ermenistan. Email: arman.gabrielyan@yahoo.com Konstantin Atanesyan, Kdemli Deerleme Yetkilisi, IEGCR Tel: +1 202 458-2589 - Faks: +1 202 522-3124 E-mail: katanesyan@worldbank.org www.worldbank.org/IEG 36

Kafkasya Arabuluculuk Giriimleri (Caucasus Center of Peace-Making Initiatives) Kafkasya Arabuluculuk Giriimleri (Caucasus Center of Peace-Making Initiatives) Ermenistan ve Trkiyede daha ok ErmeniTrk ve Ermeni-Azeri film festivalleriyle tannyor. Kafkasya Arabuluculuk Giriimleri (Caucasus Center of Peace-Making Initiatives) 1997de Erivanda kuruldu ve 2002de resmi kaydn yaptrd. Gney Kafkasyada halkn bar talepleri ve iyi komuluk ilikilerini birletirmeyi ve insan haklar ve zgrlklere dayanarak dondurulan fikir ayrlklarnn zlmesini tevik etmeyi hedefliyor. CCPMI kamusal bilin faaliyetleri, tartmalar, konferanslar ve performanslar dzenliyor. Ermenistan-Trkiye Film Festivalleri Kafkasya Arabuluculuk Giriimleri 2009 ve 2010da Ermenistanda Trk Filmleri Festivalleri dzenledi. 23.5 festivali Mart 2009da Erivann gbeindeki Moskova sinemasnda dzenlendi. Festivalde animasyon, tiyatro ve belgesel trlerinde 7 ksa film 90 dakikay aan bir seansta st ste gsterildi. Festivalin sponsorluunu Erivandaki ngiliz Bykelilii yapt. 25-27 Mart 2010da dzenlenen ikinci festival Erivandaki ngiliz Bykelilii, TrkErmeni haftalk Agos gazetesi ve katledilen Trk-Ermeni gazeteci Hrant Dinkin ansn yaatan 1,500,000+1 Uluslararas Vakfndan destek grd. Ankaradan zmire eitli Trk ehirlerinden yetmi yedi ksa film girdi on tanesi seilerek Ermenice altyaz veya ngilizce seslendirmeyle gsterildi. Festival Ermenistandaki Amerikan niversitesinin Ticaret Merkezinde dzenlendi. Bunun ncesinde ubat 2008de Georgi Vanyan (aada) Ermenistandaki ilk film festivalini dzenleme giriiminde bulunmutu. Organizatr Arabuluculuk Giriimleri Merkezi, organizasyonla ilgili ve politik sorunlarla karlanca festivali gerekletiremedi.

Master snf Kafkasya Arabuluculuk Giriimleri 2007 ylnn Aralk aynda Ermeni gazetecilik rencileri iin Yeni Anadoludan Nursun Erelle bir master snf dzenledi (Erel eski babakan Tansu illerin danmanyd). Snflardan her birinde yedi gn boyunca gnde drt saatlik bir ders 40 renci vard. Kafkasya Arabuluculuk Giriimleri Erel iin Tanak Partisi, Dileri Bakan ve birok Ermeni aktivisti ile rportajlar ayarlad. Erel Shant TV'de rportaj verdi.

37

Georgi Vanyan Georgi Vanyan Kafkas Arabuluculuk Giriimleri Merkezinin bakan. Azerbaycan doumlu olan Vanyan Erivanda tiyatro oyunculuu ve drama okudu. 1984ten 1994e Erivan Devlet Pandomim Tiyatrosunda, Erivan tiyatro stdyosunda ve Armen Film prodksiyonda alt. 1997de eitim sektrne geerek 2005e kadar Erivanda bir okulda mdrlk yapt. ubat 1998de Vanyan Nor Ughi (Yeni Bir Yol) siyasi partisine katld. Bir yl sonra partinin kurul yesi ve bakan yardmcs oldu. 1998 bakanlk n seimlerinde bakan aday (ve eski Eitim Bakan) Ashot Bleyann seim kampanyasn yrtt. Vanyan 2002de siyaseti brakarak Kafkasya Arabuluculuk Giriimleri (Caucasus Center of Peace-Making Initiatives) kurucular kurulunun yesi oldu. Halen Merkezin bakanln yrtyor. Email: vanyan@southcaucasus.com Kafkasya Arabuluculuk Giriimleri (Caucasus Center of Peace-Making Initiatives) Apt. 53, 14 Shinararneri Street, Erivan, 0038 - Ermenistan Tel: +374 91 401459 (Ermenistan), +995 99 753754 (Grcistan) Email: ccpmiam@yahoo.com, info@southcaucasus.com; www.southcaucasus.com

Sivil Toplum Enstits (Civil Society Institute - CSI) Ermeni-Trk ilikileri zerine yapt aratrmalar veya bu alanda gerekletirdii herhangi bir geni apl proje ile tannmasa da, Sivil Toplum Enstits Ermeni ve Trk sivil toplumlar arasndaki diyaloa katkda bulundu. 1998de Sivil Toplum Gelitirme Birlii olarak kurulan Sivil Toplum Enstits (Civil Society Institute - CSI) Uluslararas nsan Haklar Federasyonunun (International Federation of Human Rights - FIDH) Ermeni ye kuruluu. 14-15 Mart 2009da Sivil Toplum Enstits (Civil Society Institute - CSI) ve Ankara merkezli Sivil Toplum Gelitirme Merkezi, Trk ve Ermeni STKlarndan 50 temsilci iin iki gnlk bir toplant olan Ermenistan-Trkiye STK Forumunu dzenlediler. Toplantlar Trkiyede ngiliz Bykeliliinin desteiyle dzenlendi. Sivil Toplum Enstits (Civil Society Institute - CSI) genellikle Ermeni-Trk ilikileri zerine ders ve sunumlarn yansra profesrler, medya veya sivil toplum aktivistleriyle toplantlar dzenliyor. rnekler arasnda unlar var: 10 Mays 2010: Trkolog Artak akaryanla 2009 ylnda Trkiyenin d politikas zerine bir seminer. Sunum Trk d politikasnn ana prensiplerine, Ermeni soykrmna, Trkiyenin i siyatine ve Trkiye-Ermenistan snrna deindi. Aralk 2009: Aregnazan Okulunun son snf rencileri ile stanbul merkezli Uluslararas Hrant Dink Vakfnn temsilcisi Burcu Becermenin toplants. 2 Aralk 2009: 20yi akn Ermeni STKsnn temsilcileri ve Dink Vakfnn yeleri arasnda toplant.

38

11 Aralk 2008: Siyasi Geliim Aratrma Merkezinden bir uzman Sergey Harutyunyan ile toplant. Harutyunyan Kemal Atatrkn doktrininden, Trk d politikasnn evriminden, Trkiyenin komularyla ilikilerinden ve Trkiye-AB ilikilerinden bahsetti. 4 Aralk 2008: Ermenistan Ulusal Bilimler Akademisi Arkeoloji ve Etnografi Enstitsnn nde gelen aratrmaclarndan Harutyun Marutyan ile soykrmn ansnn Trk ve Ermeni siyasetinde oynad rol zerine tartma. 19 Mays 2008: Ermenistan ve Trkiye: Avrupa Entegrasyon Srelerinin Inda Blgesel karlar, Ermenistan-Trkiye ilikileri zerine bir tartma. Seminer Trkiye ve Ermenistandan uzman, akademisyen ve rencileri biraraya getirdi. Yorum ve sunumlaryla katkda bulunanlar arasnda Stepan Grigoryan (Globalleme ve Blgesel birlii Analitik Merkezi bakan), Naira Gevorgyan (Friedrich Ebert Vakf yerel temsilcisi), Diba Nigar Gksel (Avrupa stikrar Giriiminde analist ve Turkish Policy Quarterlyde editr), Cem Toker (Liberal-Demokratik Parti lideri), Arda Batu (ARI Hareketi kurul yesi ve Yeditepe niversitesi retim yesi) ve Karen Nahapetyan (Erivan Devlet niversitesinde profesr) vard. 26 Ekim - 2 Ekim 2008: Ermenistan ve Trkiyeden uluslararas ilikiler ve siyaset bilimi rencileri ve mezunlar iin atma dnm zerine bir seminer. Toplantda ayn zamanda Ermeni-Trk ilikileri hakknda Arman Kirakosian (Dileri Bakan Yardmcs), Kiro Manoyan (Ermeni Devrimci Federasyonu Uluslararas Mstearl bakan), Charles Lonsdale (ngilterenin Ermenistan Bykelisi) ve Armen Martirosyan (Miras Partisi bakan) ile tartmalar dzenlendi. Katlmc renciler ayn zamanda Ermeni Ulusal ve Uluslararas almalar Merkezinde Ermeni-Trk snrnn almas ile ilgili bak alar konulu bir yuvarlak masa tartmasna katldlar. Aralk 2007: Trkiye-Ermenistan snrnn almasnn etkisi zerine konferans. Sivil Toplum Enstits (Civil Society Institute - CSI), snrn almasnn sosyal ve ekonomik sonular zerine yaptklar aratrmay sunan Ermeni Uluslararas politika Aratrma Grubunun temsilcilerini arlad. rencilerin, gazetecilerin ve akademisyenlerin (ve Hrriyetten Sefa Kaplan) katld toplantda Ermeni-Trk ilikileri de tartld. Nisan 2007: Dilijan Genlik Kulb ile ibirlii iinde dzenlenen Ermeni soykrm meselesi ve Trkiyeyle ilikiler konulu tartma. Misafir konumac Soykrm Enstitsnden (Genocide Institute) Tigran Zakaryand.

Sivil Toplum Enstits (Civil Society Institute - CSI) Aygestan 11th str., 43 building Erivan, Ermenistan Tel: (+37410) 574317 Faks: (+37410) 559634 E-mail: csi@csi.am www.csi.am

39

Kafkasya Enstits (Caucasus Institute - CI) Kafkasya Enstits (Caucasus Institute - CI) hem bir lisansst enstit (niversite) hem de dnce kuruluudur. Eitim alannda, Enstit gazetecilik ve siyaset bilimi alanlarnda bir yllk lisansst dersleri sunuyor. Bir dnce kuruluu olarak, Kafkaslar ve geliimi zerine bir tartma forumu tekil ediyor ve aratrma ve danmanlk yapyor. Kafkasya ve eski SSCBde datm olan yaynlar blgenin sorunlarna k tutuyor. Kafkasya Enstits baa dayal bir kurum. BM Geliim Program (United Nations Development Programme UNDP), Avrasya Vakf (Eurasia Foundation), Ak Toplum Enstits (Open Society Institute OSI), Avrupa Konseyi, Heinrich Bll Stiftung Dernei gibi kurululardan ve AB lkelerinin blge bykeliliklerinden kaynak salyor. Alexander Iskandaryan Kafkasya Enstits birka yldr Ermenistan-Trkiye projelerinin iinde. Heinrich Bll Stiftung Dernei ile birlikte, Polonya (2 haftalna 10 renci) ve Trk (1 haftalna 3 renci) okullaryla deiim programlar dzenledi. Kafkasya Ensits Direktr Alexander Iskandaryan Trkiyeye Bilgi ve Boazii niversitelerine- sk sk misafir konumac olarak davet ediliyor. Kafkasya siyasi ortamnn en tannm uzmanlarndan biri olan Iskanderyan blgesel, uluslararas ve yerel siyasetteki son eilimleri yorumlamak iin sk sk medya organlarnda boy gsteriyor. Sovyet dneminde Moskovada eitim grd ve yaad. Bilimler Akademisinde Kafkasya Aratrmalar Merkezinin mdr yardmcsyd. Email: iskand@caucasusinstitute.org Sergey Minasyan Sergey Minasyan Mart 2006dan bu yana Kafkasya Ensitsnn (Caucasus Institute - CI) Siyasi Aratrmalar Blmnn banda. Minasyan Erivan Devlet niversitesinin Uluslararas ilikiler blmnden mezun oldu. Siyaset Bilimcisi olan Minasyan tarih doktoras yapt ve tezini Ermenistann askeri tarihi zerine yazd. Blgesel gvenlik ve Gney Kafkasyadaki atmalar zerinde yaynlar yapyor. 2002den beri Ermenistandaki eitli enstit ve niversitelerde uluslararas ilikiler ve blgesel gvenlik zerine seminerler veriyor. Medyada sk sk yer alarak Ermeni-Trk ilikileri ve Dalk Karaba meselesi konusunda sunumlar yapyor. Email: sergey@caucasusinstitute.org Kafkasya Enstits (Caucasus Institute - CI) 2006dan bu yana Ermenistan ve Trkiyeden nemli akademisyen, gazeteci ve sivil toplum temsilcilerinin katld birok ErmenistanTrkiye ilikileri konulu yuvarlak masa toplantlar dzenledi.

40

Kafkasya Enstitsnn dzenledii Ermenistan-Trkiye konulu yuvarlak masa toplantlar

27 Nisan 2010: Kafkasya Enstitsnn Ermenistan basnnda Ermenistan ve Ermeniler, Trkiye ve Trkler konulu politika zeti. Yuvarlak masa aratrma bakan Hrant Mikaelyann bir sunumuyla balad ve Ermeni-Trk ilikilerinin bir tartmasyla devam etti. 5 Mart 2010: Trkiye-Ermenistan Diyalou Dizisi; Uzlama Srecini Deerlendirme, Trkiye Ekonomik ve Sosyal Etdler Vakf (TESEV) ibirliiyle dzenlenen yuvarlak masa. 3 Ekim 2008: Ermeni-Trk Diplomasisi: Trkiyeden Grnn Manzara ve TrkAzerbaycan ilikileri iin anlam, Janes Bilgi Grubundan bir analist olan Richard Giragosian ve Kafkasya Enstits Direktr Alexander Iskandaryan. 10 Haziran 2008: Trkiyenin Avrupa Entegrasyonu ve Ermenistan yuvarlak masas, Heinrich Bll Stiftung Derneinin Gney Kafkasya Brosu tarafndan desteklendi. Heinrich Bll Stiftung Dernei ortak bakan Ralf Fucks ve Dou Aratrmalar Enstitsnn direktr Ruben Safrastyann katld tartma Trkiyenin AB lkeleriyle olan ilikisinin geliimine ve bunun Ankarann Gney Kafkasya ile olan ilikilerine etkisi zerine younlat. 16-18 Mart 2008: Ermeni-Trk renci Deiimi. Kafkasya Ensits rencileri Angelina Haroutyunyan ve Nikolay Torosyan Kafkasya Ensits ve Heinrich Bll Stiftung Dernei tarafndan dzenlenen bir proje kapsamnda Trkiyeye gittiler. renciler Trkiyede Boazii niversitesi, Galatasaray niversitesi ve Agosun merkezini ziyaret ederek Helsinki Vakfnn temsilcileriyle grtler. 29 Kasm 2007: Ruben Safrastyann Cumhurbakanl Seimlerinden sonra Trkiye: Kurumsal Deiim ve Dnm. Tartma Trkiyenin politik sisteminin dnm, sivil toplumun douu, ordunun Trkiyenin siyasi hayatndaki azalan rol, Trkiyedeki i siyasi deiimin blge siyaset ve ekonomisine etkisi ve Trkiyenin Ermeni kamu ve siyasal elitince nasl algland konularna younlat. 11 Aralk 2006: Trkiye-Ermenistan ilikilerinin gelecei. Tartma Ermeni ve Trkiye arasndaki politik ilikiler kurulmasnn gelecee ynelik potansiyeli ve tarihi tartmann Trkiye-Ermenistan ilikilerine etkisine younlat. Trkiyeden katlmclar arasnda u kiiler vard: - Mensur Akgn, Sabiha Gndoar, Sanem Gner, Utku Kundak, TESEV D politika Program - Sylvia Tiryaki, TESEVde Kbrs Projelerinin koordinatr ve Hrriyet Daily News ke yazar - Etyen Mahupyan, TESEV Demokratikleme Program bakan ve Zaman ke yazar - Beril Dedeolu, Profesr, Galatasaray niversitesi Uluslararas likiler blm - Burcu Gltekin, aratrma grevlisi, ODT - Mustafa Karaaliolu, Yeni afak gazetesi yaz ileri mdr. Kafkasya Enstits Ermenistan-Trkiye konulu atlyeler 21 Kasm 2008: Trkiye-Ermenistan Diyalog Serisi: Ksrdngy krmak, TrkiyeErmenistan ilikilerinde mevcut durum ve engeller zerine bir atlye. 1-4 Austos 2008: Kafkasya Komuluu; Trkiye ve Gney Kafkasya, stanbulda uluslararas konferans. Konferans Trkiyeden politika uzmanlar ve STK temsilcilerini ve 41

Gney Kafkasyada lke ve resmi olarak tannmayan topraklarn temsilcilerini biraraya getirdi. Yaynlar Trkiye-Ermenistan Diyalog Serisi Aybars Grgl, Alexander Iskandaryan ve Sergey Minasyan, Uzlama Srecinin Deerlendirmesi, n Makale, Mays 2010 Ksrdngy krmak, TESEV-Kafkasya Enstits Ortak Raporu, stanbul, Nisan 2009. http://www.tesev.org.tr/UD_OBJS/PDF/DPT/ERM/TESEVCI%20Turkey%20Armenia%20Rapor.pdf A. Iskandaryan (ed), Kafkasya Komuluu; Trkiye ve Gney Kafkasya, 2008 (Rusa ve ngilizce). Yayn, Trkiye ve Gney Kafkasya lkeleri ve resmi olarak tannmayan varlklarn blgesel entegrasyonda oynad roller ve yerel etno-politik atma ynetimi konularn iliyor.

Kafkasya Enstits (Caucasus Institute - CI) 39 Yeznik Koghbatsi 0010 Erivan, Ermenistan Tel: 00 374 10 54 06 31, 54 06 32 Faks: 00 374 10 54 06 32 E-mail: contact@caucasusinstitute.org www.caucasusinstitute.org

Sivilitas Fonu (Civilitas Foundation)

Sivilitas Fonu (Civilitas Foundation) Dileri Eski Bakan Vardan Oskanyan tarafndan kurulmu olan bir STK. Fonun direktr Salpi Ghazaryan, Vardan Oskanyann eski zel asistan. Fonun iki alanda program yapyor: Uluslararas likiler Konseyi ve Demokrasi ve Geliim nisiyatifi. Uluslararas likiler Konseyi araclyla Sivilitas Fonu (Civilitas Foundation) Ermenistann global ve blgesel srelerdeki rolne vurgu yapyor. Geliim ve demokrasi nisiyatifi yurtii, uluslararas ve diaspora kaynaklarn Ermenistanda deiimi etkileme misyonunun hizmetinde kullanyor. Demokratiklemeye verdii destek erevesinde Sivilitas Fonu (Civilitas Foundation) eitim ve medyaya odaklanyor. E dalml geliime katkda bulunurken, Fon, krsal geliim, evresel farkndalk ve eitimi destekliyor. Komular Birbirileri Hakknda (Neighbours about Each Other) http://www.caucasusneighbors.com 42

Eyll 2009da Sivilitas Fonu Avrasya Ortaklk Fonu (Eurasia Partnership Foundation EPF) desteiyle ve Trkiyedeki Hrant Dink Vakf ibirliiyle Komular Birbirileri Hakknda balkl bir proje balattlar. Program Trk ve Ermeni toplumlarnn dn ekilleri, alglar, korkular ve beklentileri hakknda bilin ve anlay artrmay hedefliyor. Sivilitas Fonu Trk basnnda Ermenistan ve Ermenilerle ilgili makaleleri seerek tercme ediyor, ve Ermenistanda yeniden yaynlanmak iin eriilir klyor. Dink Vakf Trkiyede aynsn yapyor. Her iki taraftaki makaleler ngilizceye de tercme ediliyor. Pilot proje 2009da balad. Aralk sonuna kadar Trk kaynaklardan 90 makale Ermeniceye evrildi. Bunlar arasnda Hrriyet, Milliyet, Yeni afak, Sesonlinenet, Sabah, Taraf, Action, Zaman, Agos, Dnya, Radikal, Trkiye, Referans, Star, Yeni a, Bugn, Gne, CNN Trk, ve Posta var. Ermeni kaynaklar arasnda 168 Zham (168 Saat), Azg (Ulus), Haykakan Zhamanak (Armenian Times), Zhamanak, Lragir.am, Azatutyun.am (Radio Liberty Ermeni Servisi), Armenian World, Chorrord Inqnishkhanutyun (Drdnc Bamszlk), Hraparak (Kare), 7or.am, and Aravot (Sabah) var. Ermeni, Trk ve ngilizce makaleler internette Sivilitas Fonu (Civilitas Foundation) tarafndan http://www.caucasusneighbors.coma konuyor. Trke makaleler Agos tarafndan www.agos.com.trye konuyor. Tatul Hakobyan Erivan Devlet niversitesinin Gazetecilik blmnden mezun olduktan sonra Grcistandaki Gazetecilik ve Medya Ynetimi Fakltesinde bir Master kursunu bitirdi. O zamandan beri Ankakhutyun haftalk, Yerkir gnlk (19982000), Azg Gnlk (2000-2005), Ermeni Kamu Radyosu (2004-2008) ve ABD merkezli Armenian Reporter (2008-2009) gibi basn organlarnda alt. Sivilitas Fonuna (Civilitas Foundation) analist olarak Kasm 2009da katld. Hakobyan Dalk Karaba meselesini ve Ermeni-Trk ilikilerini geni kapsaml olarak iledi. Karaba sorunuyla ilgili rportaj nitelikli kitab Yeil ve Siyah: Artsakh Gnl Eyll 2008de yaynland ve Karaba sorununun en ayrntl ve zenli analizlerinden biri olarak grlyor. 2010 ylnda kitap Rusa, Dou Ermenice ve ngilizceye evrilerek yaynland. 2007den bu yana Tatul Hakobyan 2011de yaynlanacak olan ikinci kitab Ararattan Bak: Ermeniler ve Trkler zerinde alyor. Hakobyann Armenian Reporterdaki makalelerinin linkleri: http://www.reporter.am/index.cfm?objectid=0071BA40-9920-11DE-AD800003FF3452C2 http://www.reporter.am/index.cfm?objectid=6C5C88D6-512F-11DE-92C40003FF3452C2 E-mail: tatul.hakobyan@gmail.com Nork-Marash, Armenakyan str, 202 v, Erivan, Ermenistan Tel: + 374 10 500 119 (ofis) 43

Sivilitas Fonu (Civilitas Foundation) One Northern Avenue, Suite 30, Erivan, Ermenistan Tel./Faks: (+374 10) 500 119 Email: info@civilitasfoundation.org www.civilitasfoundation.org

Kreselleme ve Blgesel birlii Analitik Merkezi (Analytical Center on Globalization and Regional Cooperation - ACGRC) Kreselleme ve Blgesel birlii Analitik Merkezi (Analytical Center on Globalization and Regional Cooperation - ACGRC) Ermeni kamu politikalar kuruluudur. Ermenistan basnnda geni yer bulan uluslararas konferanslar dzenlemesiyle tannmaktadr. (Konferans makalelerini genellikle kitap olarak basar.) Son yllarda Kreselleme ve Blgesel birlii Analitik Merkezi (Analytical Center on Globalization and Regional Cooperation - ACGRC) Ermenistan-Trkiye sivil toplum temaslarn desteklemeye giriti. ACGRCnin Trkiyenin yansra Almanya, ek Cumhuriyeti, Polonya, Litvanya, Estonya, Romanya, Bulgaristan, Grcistan, Azerbaycan, Ukrayna, Moldova, Rusya, ABD, Belarus ve dier lkelerde ortaklklar bulunuyor. Ermenistan Trkiye projeleri Ermenistan-Trkiye Sivil Diplomasi Diyalou (2009-2010) Kreselleme ve Blgesel birlii Analitik Merkezi ( atlye dzenledi (Erivanda iki ve stanbulda bir) ve Ermenistan ve Trkiyeden st dzey uzman-analistler iin her lkeden 12 kiinin katld bir platform kurdu. Ermenistan-Trkiye Protokolleri (2009-2010) Kreselleme ve Blgesel birlii Analitik Merkezi, Erivan, Vanadzor, Yegegnadzor ve Gmrde Ermenistan-Trkiye protokolleri ile ilgili birer gnlk be seminer dzenledi. Trkiye-Ermenistan Diyalou (2009-2010) Kreselleme ve Blgesel birlii Analitik Merkezi (Analytical Center on Globalization and Regional Cooperation - ACGRC): - Erivanda Avrupa Birlii ve Trkiye: Trkiyenin Avrupa Entegrasyonu ile ilgili Sorun ve Bak Alar konulu tek gnlk seminer - Aravotun yaz ileri ofisinde Trk uzmanlarla yuvarlak masa - Vanadzorda Ermeni-Trk snrtesi ibirlii: Ermeni ve Trk taraflarnda uygulanabilir giriimler - Gmrde snrtesi ibirlii konusunda seminer. Seminere yerel sivil toplum enstitlerinden, niversitelerdeki akademisyen ve renci ve genlik birliklerinden temsilciler 80 kii katld. Sivil toplum yelerinin ibirlii araclyla Ermeni-Trk ilikilerinde gven yaratm (2008) Bu proje erevesinde iki sekin Trk uzman Diba Nigar Gksel (Turkish Policy Quarterlynin yaz ileri mdr, Avrupa stikrar Giriimide Kdemli Analist) ve zgl Erdemli-Mutlu (ARI Hareketi yesi, Kadn Giriimcilik ve Liderlik Merkezi mdr) 44

Ermenistan ziyaret etti. Gksel ve Erdemli-Mutlu Ermeni medyasna rportajlar verdi ve eitli dnce kurulular ve STKlar ziyaret ettiler. Ermenistan ve Trkiyenin Analist ve Sivil Aktivistlerinin Ermeni-Trk likilerinde Birletirici bir Etken olarak Rol (2007-2008) Kreselleme ve Blgesel birlii Analitik Merkezi iki uluslararas konferans dzenledi: Ermenistan ve Trkiye: Avrupa Entegrasyon Srelerinin Inda Blgesel karlar ve Ermenistan ve Trkiye: Avrupa Entegrasyon Srelerinin Inda Blgesel karlar ad altnda iki uluslararas konferans dzenledi. Merkez ayn zamanda Ermenistan ve Trkiyedeki siyasi partiler ve sivil toplum rgtleriyle de anket ve rportajlar yapt. Rportaj/anketlerden bazlar Turkish Policy Quarterlyde yaynland. Yaynlar Gney Kafkasya lkelerinin tarihi zerine yazlar (2009) Gney Kafkasya Halk ve Devletlerinin Tarihinden Pozitif Birlikte Yaama rnekleri. Ermenistan, Azerbaycan ve Grcistandan tarihi ve analistlerin makaleleri. (2009) 2009-2010 Ermeni D politikas gndemi (2009)
http://domkaukaski.org/index.php?option=com_content&task=view&id=314&Itemid=37

Sivil Toplum yelerinin birlii araclyla Ermeni-Trk ilikilerinde gven yaratm projesi kamuya ak raporu (2009) Kresel Snav ve Tehditler: Ermenistan ve Trkiye arasnda Ortak abalar mmkn m? konulu uluslararas konferanstan yaynlar (2008) Ermenistan ve Trkiye: Avrupa Entegrasyon Srelerinin Inda Blgesel karlar konulu uluslararas konferanstan yaynlar (2008) Stepan Grigoryan Kreselleme ve Blgesel birlii Analitik Merkezi direktrdr. Grigoryan doktorasn Fizik ve Matematik zerine yapt. 1990dan 1995e Ermenistan Ulusal Kongresinin yesiydi. 1995ten 2000e Dileri Bakanlnda nce Rusyada diplomat olarak Ermenistan temsil etti, daha sonra da Dileri Bakanna danmanlk yapt. 2002de Grigoryan Kreselleme ve Blgesel birlii Analitik Merkezinin kurucu Ynetim Kurulu Bakan oldu. Vilnius forumuna katld ve Grcistanda Gney Kafkasya Blgesel Gvenlik Enstitsnde uzman olarak alt. Dergi ve gazetelerde 300den fazla makalesi yaynland. E-mail: grigoryanstepan@yahoo.com

Analytical Center on Globalization and Regional Cooperation 22b Halabyan, 42apt 0036 Erivan - Ermenistan Tel/Faks: + 374 10 35-70-26 www.acgrc.am

45

Ermeni Ulusal ve Uluslararas almalar Merkezi (Armenian Center for National and International Studies - ACNIS) Ermeni Ulusal ve Uluslararas almalar Merkezi (Armenian Center for National and International Studies - ACNIS) Erivan merkezli bir stratejik aratrma Merkezidir. 1994te kurulan merkez, halen bakanln yapan, Ermenistann ilk Dileri Bakan Raffi K. Hovannisiann kurumsal giriimidir. Ermeni Ulusal ve Uluslararas almalar Merkezi mdr, Trk medyasnda ve uluslararas medyada Ermenistan ve blgesel meseleler zerine sk sk yorumlar yapan Richard Giragosiandr. Giragosian eski Sovyetler Birlii, Orta Dou ve Asyada ekonomi, askeri gvenlik ve siyasi gelimeler arlkl uluslararas ilikilere odaklanan bir analisttir. Kendisi ayn zamanda Newsweekin Trke versiyonunda misafir ke yazar olarak yazmakta ve Turkish Policy Quarterlye yaz ileri danmanl yapmaktadr. Giragosian ABD Kongresinde dokuz yl alt. Avrupa Gvenlik ve birlii Kuruluu (OSCE), Dnya Bankas, Uluslararas Kriz Grubu (International Crisis Group) ve ABD ordusuna da danmanlk yapt. E-mail: director@acnis.am, giragosi@msn.com Ermeni Ulusal ve Uluslararas almalar Merkezi seminerler, d politikadan i mesele olan kritik neme varan konularda yuvarlak masa toplantlar ve brifingler dahil olamk zere eitli kamuya ak faaliyetler dzenliyor. ou faaliyetin zetleri ve btn raporlar Ermeni Ulusal ve Uluslararas almalar Merkezi internet sitesinde mevcuttur (www.acnis.am). Ermeni Ulusal ve Uluslararas almalar Merkezinin Ermenistan - Trkiye konusunu son almalar Ermeni-Trk Diplomasisi: Gncel Bilgi Ermeni soykrmnn 24 Nisandaki anma treni hazrlklaryla akmak zere 22 Nisan 2009da Ermeni Ulusal ve Uluslararas almalar Merkezi (Armenian Center for National and International Studies ACNIS) Ermeni-Trk diplomasisindeki gelimeler konulu bir seminer dzenledi. Misafitler arasnda tannm ErmeniAmerikan tarihi ve akademisyen, University of California, Los Angeles (UCLA) Ermeni ve Yakn Dou Tarihi Profesr Richard G. Hovannisian, ve Ermeni Ulusal ve Uluslararas almalar Merkezi (Armenian Center for National and International Studies ACNIS) Kurucusu Raffi K. Hovannisian vard. Seminer drt ana sunumdan oluuyordu. Ermeni Ulusal ve Uluslararas almalar Merkezi (Armenian Center for National and International Studies ACNIS) Direktr Richard Giragosian yakn zamanlarda Trkiyeye yapt bir ziyaretten izlenimlerini aktararak Ermeni-Trk mzakerelerinin son durumunu deerlendirdi. Erivan Devlet niversitesi Uygarlk ve Kltrel almalar Merkezi Direktr David Hovannisyan Ermeni-Trk ilikilerine genel bir bakl sundu. stanbuldan Hrriyet Daily News muhabiri Vercihan Zifliolu son gelimelere Trkler asndan bakt. Erivan Devlet niversitesinden Ashot Soghomonyan Ermeni-Trk likilerinin Zorluklar zerine bir sunumla kapan yapt. 46

Son Gelimelerle ilgili Kapal Brifing 6 Austos 2009da Ermeni Ulusal ve Uluslararas almalar Merkezi (Armenian Center for National and International Studies ACNIS) blgedeki en nemli gncel gelimeleri ele almak iin bir kapal brifing dzenledi: rann seim sonras krizinin yanklar ve Ermenistan ilgilendiren noktalar ve dersler; Trkiye-Ermenistan diplomasisi gncel durum deerlendirmesi; ve Dalk Karaba atmasna ortak bir zm getirmek iin araclk abalarnn deerlendirmesi. Ermeni-Trk Diplomasisi ve Dalk Karaba: Anlama var m yok mu? 5 Kasm 2009da Ermeni Ulusal ve Uluslararas almalar Merkezi (Armenian Center for National and International Studies ACNIS) Ermenistan-Trkiye ilikileri ve Dalk Karaba sorunundaki son gelimeler zerine bir yuvarlak masa tartmas dzenledi. Toplantya Avrupa Komisyonudan birka bykeli ve kdemli diplomatik grevli, AB Gney Kafkasya zel temsilcisi, Avrupa Konseyi ve OSCEden temsilciler ve ngiliz ve ABD Bykeliliklerinden ve Ermeni Savunma Bakanlndan grevliler katld. Ermeni Ulusal ve Uluslararas almalar Merkezi (Armenian Center for National and International Studies ACNIS) Kdemli Analisti Manvel Sargsian 10 Ekimde Zrihte imzalanan Ermeni-Trk protokollerinin bir analizini sundu ve Richard Giragosian protokoller imzalandndan bu yana olanlarn bir deerlendirmesini yapt. ki sunumun ardndan Ermeni parlementerleri, nde gelen Ermeni analist, uzman ve gazetecileri arasnda canl bir tartma oldu. Merkez sunumlarn her ikisini ve toplantdan bir raporu yaynlad. 2009da karlan Trkiye ile ilgili yaynlarn bir zeti aadadr: ACNIS Personeli Analizi Ermeni-Trk diplomasisi alannda yetkililerin meruiyet eksiklii ve toplumun psikolojik problemleri ACNIS Analisti Armine Ghazarian, Mays 2009 (Ermenice) ACNIS Personeli Analizi Erdoan Azerbaycana ne syleyebilir ACNIS Kdemli Analisti Manel Sargsian, Mays 2009 (Rusa) ACNIS zel Brifing Serisi No. 1, ran, Trkiye-Ermenistan, Dalk Karaba ACNIS zel Brifing No.1: randa Kriz: Ermenistann Hesaba Katacaklar ACNIS zel Brifing No.2: Trkiye-Ermenistan Diplomasisi: Neredeyiz? ACNIS zel Brifing No.3: Dalk Karaba Sorunu: Ana Noktalar Richard Giragosian, Austos 2009 (ngilizce) ACNIS Personeli Analizi Ermeni-Trk likiler: steksiz bir Diyalog, Manvel Sargsian, Eyll 2009 (Rusa) ACNIS Personeli Analizi Ermeni-Trk likilerini Normalletirmenin Psikolojik Tuhaflklar, Armine Ghazarian, Ekim 2009 (Ermenice) ACNIS Personeli Analizi Ermeni-Trk likilerinde Soykrm Faktr, Manvel Sargsian, Ekim 2009 (Rusa) ACNIS Politika zeti No. 4, Ermeni-Trk Diplomasisi ve Dalk Karaba Btn Dnya Yine Dalk Karabaa Odakland, Manvel Sargsian (Rusa) 47

Ermeni-Trk Diplomasisi ve Dalk Karaba: Anlama var m yok mu?, Richard Giragosian, Kasm 2009 (ngilizce) Armenian Center for National and International Studies ACNIS 75 Yerzinkian Str., 0033,Erivan - Ermenistan Tel: +374 10 528780 veya 274818; Faks: +374 10 524846 E-mail: root@acnis.am veya info@acnis.am www.acnis.am

Modus Vivendi: Ara Papyan

Ara Papyan, Modus Vivendinin bakandr. Papyan, bakanln yapt merkezden daha iyi tannmaktadr. Erivan Devlet niversitesinde Dou Aratrmalar Blmnn ran Krssnde eitimini alan Papyan, lisansst sonras almalarn Erivan Devlet niversitesinin Tarih Blmnde ve Moskova Diplomatik Akademisinde tamamlad. Afgan Sava srasnda Sovyet ordusunda askeri evirmenlik yapt (1981-1982 ve 1984-1986). 1991de, Ermenistan bamszln kazandktan sonra, Papyan dileri bakanlna katld. Baarl diplomatik kariyerinde Romanya ve randa grevlendirildi ve 1999da bakanln szcs oldu. 2000den 2006ya Kanadada Ermenistan bykelisiydi. (Kanada Parlementosu onun bykelilii srasnda Ermeni soykrmn tand.) Ermenistann Trkiyenin dousundaki blgeler zerinde yasal hakk olduunun en ateli savunucularndan olan Papyana gre, iddiasnn kkenini soykrmn tannmasnda deil ABD Bakan Woodrow Wilsonun politikalarnda ve Sevr Anlamasnn yasal sonularnda aramak gerek. Hayatn Ermenistann toprak haklarn aratrmaya adam olan Papyan bu aratrmalar srdrmek iin yurtd hizmetten ayrld. Konu zerinde birok makale yaynlad, TV programlarna ve Ermeni-Trk ilikileri zerine eitli panellere kt.

48

Papyann Ermeni toprak haklarna dair analizine Modus Vivendi internet sitesinden ulalabilir (aada). Ermeni-Trk protokollerine dair eletirel analizine ise u adresten ulalabilir: http://www.wilsonforarmenia.org/Articles/SardEng.pdf Papyann iletiim bilgileri: Tel: +374 10 25-73-02; Mob +374 93-30-52-82 E-mail: ara.Papyan@gmail.com Modus Vivendi internet sitesi: www.wilsonforarmenia.org/index.htm

Ararat Merkezi (Ararat Center for Strategic Research) Ararat Merkezinin (Ararat Center for Strategic Research) direktrln yrten Armen Ayvazyan ayn zamanda Ermeni Devlet daresi Akademisinde siyaset bilimi profesr, Ermenistan Amerikan niversitesinde misafir profesr ve Matenadaranda (Ortaa Elyazmalar Enstits) kdemli aratrmac. Doktorasn 2004te tamamlayan Ayvazyan, tezini Ermenistann Milli Gvenlik Doktrininin Vazgeilmez Unsurlar zerine yazd. 1997-1998de Fulbright bursuyla Stanford niversitesini ziyaret etti. 1992den 1994 arasnda Cumhurbakan Levon Ter Petrosyann asistan, Ermenistan Dileri Bakan danman ve OSCE Ermeni Delegasyonunun Fiili Bakan olarak grev yapt. Ayvazyann Trkiye ile ilikilere ynelik duruu ki nde gelen Ermeni gazetelerinde, Ermeni ve Rusa internet sitelerinde ve Ermeni tartma programlarnda sk sk dile getiriyorson derece kat. Ona gre, normalleme Trkiye u artlar yerine getirene kadar ve getirmezse gereklememeli: blokajn kalkmas, soykrmn tannmas, tazminatn denmesi, ve doudaki topraklarn Ermenistana iadesi. Ayvazyan Trkiyenin Azerbaycana verdii kesin destein Ermenistana zarar vermeyi amaladna inanyor. Ermenistan-Trkiye atmas ve zm yollar zerine yazd onlarca makale kiisel internet sitesinde ve Ararat Merkezinin (Ararat Center for Strategic Research) internet sitesinde yer alyor. http://www.hayq.org/index.php?p=8&l=eng http://www.ararat-center.org/index.php?p=22&l=eng#haytur

Ararat Merkezi (Ararat Center for Strategic Research) Erivan, Ermenistan Tel: + 374 10 274833 ayvazyan@ararat-center.org, www.ararat-center.org, www.hayq.org

49

Asparez Gazeteciler Kulb (Asparez Journalists Club), Gmr Asparez, Gmr merkezli bir gazetecilik kuruluu. 2000de kurulan organizasyon konuma zgrl, gazetecilerin ve vatandalarn korunmas ve bilgiye zgrce eriimi savunuyor. Genellikle hkmet ve yerel otoriteleri eletiren bir duruu var. Getiimiz on ylda Asparez 950 kadar basn konferans ve demokrasi ve konuma zgrlnden Ermeni-Trk ilikilerine varan birok konuda 250 tartma dzenledi. 28i ba kaynakl 45 proje de gerekletirdi. Levon Barseghyan Azparezin kurucu bakan. Erivan Devlet niversitesinde jeofizik ve basn fotorafl blmlerini bitirmi olan Barseghyan 1991-1992de corafya retmenlii yapt ancak sonrasnda gazetecilie younlat. 1992-1994te, Gmr merkezli bir televizyon irketi olan Tsaygda muhabir, kameraman, yaz ileri mdr, fiili ynetmen ve sunucu olarak alt. Daha sonra gazeteci, kameraman ve haber direktr (1995-1996), fiili ynetmen (1996), prodksiyon ynetmeni (1997-2000) ve sunucu (1996-2000) olarak grev yapt Shant TV'ye geti. 2000 ylnda halen bakan olduu Asparezi kurdu. Ermenistan-Trkiye ile ilgili projeler Asparezin snrn almas ile ilgili 2002, 2004 ve 2005te en fazla 1000 kiiyle yapt kk apl kamuoyu yoklamalarnda katlmclarn %50 ila %60nn snrn almas yanls, %25i almasna kar, geri kalannn ise emin olmad ortaya kt. Nisan-Kasm 2007 dneminde Asparez yeleri Trkiyede Kars ziyaret ederek gazetecilerle, STK liderleriyle ve akademiden temsilcilerle grtler. Toplantlar - ve yrenin gerekleri hakknda Asparezin internet sitesinde birka yazyla ve Gmrnn haftalk yaynlarndan Shrjapatta iki kapsaml makaleyle bildirimde bulundular. Eyll ve Ekimde Trk medyas ve STK temsilcileri Kars ve Gmrde iki dostluk ma yaptlar. Maysta ve Haziran banda Levon Barseghyan liderliindeki Asparez Kulb yeleri Kars ziyaret ederek CNN Trk, hlas ve Doan haber ajanslarndan gazetecilerle, STK yeleriyle ve yerel medya temsilcileriyle grtler. Barseghyan Cumhurbakan Gln Ermenistan ziyaretinden sonra da Ermeni-Trk Ekip Habercilii projesinin bir paras olarak Kars ziyaret etti. Film ynetmeni srafil Parlak, Kars Postas, Hryurt ve lek, Kavkaz Radyodan muhabirler, Krt DTP (Demokratik Toplum Partisi) partisinin yerel temsilcisi ve eski bir Kars belediye bakannn kardei Alican Alibeyolu ile bulutu. Bu ziyareti hakknda Shrjapatta yaynlanan bir makale yazd (Demir Perdenin son 200 kilometresi).7 Asparez Journalists Club 96 Pushkin str, Gmr, Ermenistan Tel: + 374 312 30622 E-mail: info@asparez.am veya levon@asparez.am

Levon Barseghyan, Demir Perdenin son 200 kilometresi, Asparez Kulb, STK, Gmr, http://www.asparez.am/news/news2009jan/26.1.2009-kars.htm.

50

Akademik Kurum ve Akademisyenler

Erivan Devlet niversitesi, Dou Aratrmalar Fakltesi Tannm filoloji profesr Hrachya Acharyan Erivan Devlet niversitesinde bir Dou Filolojisi Blmnn kuruluu giriimlerine 1940ta balad. Bunun ardndan iki anadalyla Dou Dilleri ve Edebiyat Blmnn baaryla kurulmas geldi: Farsa ve Arapa. 1968de Dou Aratrmalar Fakltesi ayr bir bnye olarak kuruldu. Fakltenin hala blm var: ran Aratrmalar, Arap Aratrmalar ve Trk Aratrmalar. Mevcut mfredatta Hinte, Afganca, Sanskrit, Belujice, Krte ve branice dersleri var. Faklte yurtdndaki nde gelen Dou Aratrmalar merkezleriyle ilikiler kurarak ran, Msr, Suriye, BAE, Lbnan ve dier lkelerdeki niversitelerin krs bakanlar ve bilimadamlaryla bilimsel ibirlii gelitirdi. Fakltede u an 525 renci kaytl. Faklte ylda 100-110 renci alyor, bunlardan 35-40 renci Trk Aratrma Krssne katlyor. Erivan Devlet niversitesi, 1 Alex Manoogian, 0025 Erivan Ermenistan Tel; +374 10 555240 Faks: + 374 10 554641 E-mail: info@ysu.am http://www.ysu.am/site/index.php?lang=1&page=3&p_num=&id=17

Trkiye ile ilgilenen akademisyenler Ruben Melkonyan Asistan Profesr Ruben Mekonyan, 2009dan beri fakltenin dekan yardmcln yrtyor, modern Trk edebiyat doktorasn ise 2005te tamamlad. monograf, iki dzineden fazla akademik makale, ve 50den fazla fikir yazs yazd. Trkeden Ermeniceye kitaplar da evirdi. Modern Trk edebiyatna ek olarak, Melkonyan Ermenistan ve Trkiye arasndaki mevcut siyasi ilikilerle ve Trkiyedeki dini ve etnik aznlklarla da ilgileniyor (zellikle de Ermeni aznlyla). Kendisi aktif olarak eitli Ermenistan-Trkiye konferans ve forumlarnda yer alyor. yi derecede Trke biliyor. Tel: +374 10 556077 (dahili 292) Email: rubmelk@yahoo.com

51

Alexander Safaryan Trk Aratrmalar Krss Bakan Safaryan Trkoloji derecesini Erivan Devlet niversitesinde tamamlad ve Trk Aratrmalar Blmnn 1986dan beri krs bakanln yapt. 50yi akn akademik kitap, makale ve Ermeni rencilere ynelik Trk dili kitabnn yazar. rencilerine Trke linguistik ve Trk edebiyat konusunda ynlendiriyor. Ermenistanda en iyi Trke konuanlardan biri olarak kabul ediliyor. Tel: +374 10 573324 (dahili 468)

Ashot Soghomonyan Ashot Soghomonyan Trk Aratrmalar Blmnde Trke dersleri veriyor. Birok akademik makalesi yaynland. Bazen televizyona da kyor. Ancak gncel Ermeni-Trk uzlama tartmasnda aktif rol almad. letiim e-maili: asoghomonyan@yahoo.com Vahram Ter Matevosyan Vahram Ter Matevosyan Savunma Bakanl Ulusal Stratejik Aratrmalar Enstitsnn Analitik Merkez Mdr ve Erivan Devlet niversitesi Tarih Fakltesiinde Trk Aratrmalar blmnde ders veriyor. Bir tarihi ve slami ve Trk aratrmalar uzman olan Matevosyan, Kemalizm ve Modern Trk Tarihi dersleri veriyor. Erivan Devlet niversitesi, Lund niversitesi (sve) ve Bergen (Norve)te okudu. 2009-2010da University of California, Berkeleyde Fulbright bursuyla okudu. Akademik almalar (bir konu incelemesi ve birka dzine makale) Trkiyede slamizm ve Kemalizm zerine. Konu incelemesi Trkiyenin 1970-2001 dnemi sosyo-politik hayatnda slamn Yeri ngilizceye evrildi. Ter-Matevosyan iyi derecede Trke biliyor. Email: termatevos@yahoo.com

Erivan Devlet niversitesi, Uygarlk ve Kltrel Aratrmalar Merkezi (The Center for Civilization and Cultural Studies - CCCS) Uygarlk ve Kltrel Aratrmalar Merkezi (The Center for Civilization and Cultural Studies CCCS) Erivan Devlet niversitesinin kltr, politik ve jeopolitik alannda almalar yrten bir uzants. (The Center for Civilization and Cultural Studies - CCCS) ayn zamanda gncel olaylar ve kresel gelimeler ekseninde uzman analizleri ve aratrmalar da yapyor. CCCS her eyrekte bir kan bir Analitik Blten ve yllk Almanakn yansra CCCS ilgi ve faaliyetlerini yanstan geni kapsam yanstan birok konuda daha spesifik aratrmalar da yaynlyor. CCCS 2007de ald. Bakanln David Hovhannisyan yapyor. Tel. (37410) 55-16-74 E-mail: cccs@ysu.am

52

David Hovhannisyan David Hovhannisyan 1980den bu yana Erivan Devlet niversitesinde Arap ve slami Aratrmalar profesr (Doktorasn Arap Filolojisi zerine Moskova Devlet niversitesinde 1979da ald). Erivan Devlet niversitesinde Uygarlk ve Kltrel Aratrmalar Merkezinin 2007den beri banda olan Hovhannisyan V. Brusov Erivan Linguistik niversitesi ve Kafkasya Enstitsnde de dersler veriyor. Hovhannisyan 1992-1998 dneminde Suriyede bykelilik yapt. 2001den 2004e Trk-Ermeni Uzlama Komisyonunun bir yesiydi (Turkish Armenian Reconciliation Commission - TARC). Sklkla Karadeniz blgesi, Ortadou, Ermenistan-Trkiye ilikileri zerine yaynlar yapyor ve roprtajlar veriyor. Arap aratrmalar zerine biri Arapa olarak Msrda baslan konu incelemesi yazd. Hovhannisyan iyi derecede Arapa, ngilizce ve Rusa biliyor. Tamanyan 1a/1, Erivan, Tel: +374 10 581925, +374 10 551674 E-mail: dhovhannisyan@ysu.am

Ulusal Bilimler Akademisi Dou Aratrmalar Enstits (National Sciences Academy Institute of Oriental Studies) Ermeni Bilimler Akademisi (1993ten beri Ermenistan Cumhuriyeti Ulusal Bilimler Akademisi) 25 Kasm 1943te SSCB Bilimler Akademisinin Ermeni dal olarak kuruldu. Akademi ana kaynan devlet btesinden alyor. Ek destek eitli devlet kurumlar ve zel vakflardan ve Akademi ve Ermenistan ve dndaki anlamalardan geliyor. Akademi be blm (Matematik ve Teknik Bilimler; Fizik ve Astrofizik; Doabilimleri; Ermeni Aratrmalar ve Sosyal Bilimler; Kimya ve Yerkre Bilimleri) ev 50 bilimsel kurulu ve dier kurumlardan oluuyor. 3700 kiilik personeli iinde 87 akademisyen, 18 uzaktan katlmc ye, 323 bilimadam doktor ve 1006 bilimadam aday var. Akademinin Dou Aratrmalar Enstits 1971 ylnda nceden varolan (1958) Dou Aratrmalar Blm ekseninde kuruldu. Aratrmalar antik alardan bugne Ortadou, Kafkasya ve Dou Asya lkeleri ve halklarnn tarih, sosyo-politik, uluslararas ve blgesel ilikilerini, kltr, din, ulusal aznlk ve etnik gruplarnn sorunlarn iliyor. Enstit u blmlerden oluuyor: Eski Dou, Hristiyan Dou, Arap Aratrmalar, Trk Aratrmalar, ran Aratrmalar, Dou Asya Aratrmalar ve Krt Aratrmalar. Trk Aratrmalar Blm Osmanl Devleti ve Trkiye tarihi, ulusal aznlklarn hukuki durumu, Ermeni sorunu ve Ermeni soykrm, byk glerin politikalar, modern Trkiyenin geliiminin zellikleri, Osmanlclk, Pan-Trkizm, Pan-slamclk, Kemalizm, Neo-Osmanlclk ve Neo-PanTrkizmin sorunlar.

53

Enstit unlar yaynlyor: Yakn ve Ortadounun lkeleri ve nsanlar, Yakndou, Trk ve Osmanl Aratrmalar, ve dierleri. Doktora sonras burslar ve lisansst kurslaryla yeni uzmanlar da yetitiriyor. Enstitnn Akademik Konseyi Dnya Tarihi, Historiografi ve Kaynak Aratrmalar alanlarnda bilim dereceleri (felsefe doktoru ve bilim doktoru) veriyor. Ulusal Bilimler Akademisi Dou Aratrmalar Enstits 24g Marshal Baghramian Ave., 0019 Erivan Ermenistan Tel: +374 10 583382; Faks: +374 10 505075; E-mail: info@orient.sci.am http://orient.sci.am/about.php?langid=2

Ruben Safrastyan Ruben Safrastyan Bilimler Akademisinde Dou Aratrmalar Enstitsnn direktr. Safrastyan daha nce Almanyadaki Ermeni Bykeliliinde mtearlk ve Ermenistan Cumhurbakanl Dairesinde Politik Analiz Blm Mdr Yardmcl (1992-1996) yapt. Getiimiz yllarda Safrastyan Bochum, Berkeley, ve Budapete niversitelerinden Humboldt (Almanya), Fulbright (USA) ve Uluslararas Politika (Macaristan) burslar ald. Uzmanlk alanlar arasnda Trk aratrmalar, soykrm tarihi ve blgesel politika var. Safrastyan Trk ve Osmanl Aratrmalar yllnn editr. Sk sk blgesel Ermenistan-Trkiye ile ilgili konularda yorum ve analiz yapmak zere televizyon programlarna ve panellere kyor. Tannm bir Trkolog olan Safrastyann uzmanlk alan Ermeni-Trk ilikileri odakl 19. yzyl sonlar ve 20. yzyl Trk tarihi. Konu zerinde 70i akn akademik yayn yapt. Safrastyan iyi derecede Trke biliyor. Email: rsafrastyan@sci.am

Soykrm Mzesi Enstits Ermeni Soykrm Mzesi 1995te Ermeni soykrmnn sekseninci yln anmak zere kuruldu. Ermenice, Rusa, ngilizce, Franszca ve Almanca rehberli turlar mevcut. Ermenistan Cumhuriyeti Ermeni Soykrm Mzesine resmi Devlet protokolnn bir paras olarak bir ziyarette bulundu. Mzeyi ziyaret eden yabanc resmi delegasyonlar arasnda Papa John Paul II, Rusya Cumhurbakan Vladimir Putin, Fransa Cumhurbakan Jacques Chirac, ve dier tannm toplumsal ve politik figrler var. Mzenin etraf ziyarette bulunan liderler tarafndan dikilmi olan aalarla evrili. Mze mimarlar S. Kalashian ve A. Tarkhanyan ve heykeltra F. Araqelyan tarafndan tasarland. ki katl bina yaknda bulunan Soykrm Antnn grkemine glge drmemek 54

iin dorudan bir tepenin yamacnda ina edildi. Mzenin ats dz ve beton fayanslarla kapl. Ar vadisi ve Ar da manzarasna bakyor. Aratrma Ermeni Soykrm Mzesi ve Enstits (Armenian Genocide Museum and Institute - AGMI) ayn zamanda Ermeni Ulusal Bilimler Akademisinin ats altnda bir aratrma merkezi. Enstitnn nde gelen aratrma hedefi Ermeni soykrmn tarihi belgeler, ariv dokmanlar, fotografik kaynaklar ve yeni bilgilerin edinilmesi ekseninde aratrmak. Enstit eitli uluslararas arivlerden malzeme ve evraklar ediniyor. Mze ayn zamanda soykrmn grg tanklarnn anlatlarn da topluyor, katalogluyor ve arivliyor. Arivlenen belge ve anlatlar AGMI tarafndan evrilerek yaynland. Eitim AGMI ayn zamanda bir uluslararas bilimsel enstit ve Soykrm Aratrmalar okulu kurmaya alyor. Bu ynde, AGMIde bir lisansst sonras derecesi sunuyor ve Ermeni Soykrmnn uluslararas anlamda oybirliiyle kabul grmesi iin bilimsel faaliyetlere katlyor. Her yl kabul edilen doktora adaylarnn says 3 ile 5 arasnda deiiyor. Bu hedeflere ulamak iin AGMI konferanslar, yuvarlak masa tartmalar dzenliyor ve hem elektronik hem de matbu bltenler, makale ve kitaplar yaynlyor. Hayk Demoyan Ermeni Soykrm MzeEnstitsnn mdr, ayn zamanda 2001de doktorasn tamamlad Erivan Devlet niversitesinde tarih dersleri veriyor. lgi alanlar arasnda Ermeni soykrmnn tarihi, Trkiye d politikas ve Dalk Karaba sorunu var. Demoyan aralarnda Trkiye ve Karaba Sorunu (Rusa), Osmanl Devletinde Ermeni Spor ve jimnastii ve 1988-1990da Karaba Sorununun Bat Basnnda Yer Almas (ngilizce konu incelemesi yaynlanacak) ve benzeri konularda 40 akn makale ve konu incelemesi yazd. Ermeni-Trk ilikileri, soykrm tannma kampanyas ve Karaba sorunu konularnda sk sk basn konferanslarnda konuuyor ve rportajlar veriyor. Demoyan belli bir derecede Trke biliyor. Email: demoyan@gmail.com, director@genocide-museum.am Ermeni Soykrm Mzesi Tsitsernakaberd 375028, Erivan - Ermenistan Tel: +374 10 39 09 81 www.genocide-museum.am

55

Noravank Vakf (Noravank Foundation) Noravank 2000 ylnda Ermeni hkmetinin verdii bir kararla kurulmu olan akademik bir Vakf. Tzne gre, Vakfn mtevelli heyeti bakanln grevli babakan yapyor. Vakfn aratrma blmleri arasnda Erivan Devlet niversitesinden Ruben Melkonyann (yukarda) bakanln yapt Ermeni Aratrmalar Merkezi (Armenian Studies Center) var. Melkonyann merkezi Ermeni Diyasporas Bakanl ile ibirlii yapyor. Vakf ayn zamanda bir Bilgilenme Aratrmalar, politik aratrmalar merkezi (blgesel ve jeopolitik meselelerle ilgileniyor) ve bir eitim merkezi mevcut. (ikincisi yaz okullar ve Noravank Okumalar adl, tannm akademisyen, politikac ve uzmandan sunumlar ieren temal dersler dzenliyor.) Noravank 21. Yzyl (Ermenice, Rusa ve ngilizce), Globus: ulusal gvenlik ve Globus: enerji ve blgesel gvenlik (Armrosgazprom CJSCle ortak olarak yaynlanyor) adl dergileri yaynlyor. Vakf bugne dek 150yi akn kitap, dergi ve benzeri yayn kard. Vakfn direktr Gagik Harutyunyan.

Noravank Vakf (Noravank Foundation) Garegin Nzhdehi St., Building 23/1, 0026Erivan Ermenistan Tel: +374 10 440473 (Direktr), +374 10 443846 (bilgilenme blm), +374 10 443853 (aratrma blm) Faks: +374-10-440473 Email: office@noravank.am www.noravank.am

56

adamlar
Gagik Makaryan Gagik Makaryan Ermenistan Cumhuriyeti verenler Birliinin (Republican Union Employers of Armenia) Ynetici Direktr. Kariyeri onu Erivan Devlet niversitesindeki kat hal fiziinden (1975-1976) Hai Consult danmanlk fonuna (1997den bugne dek) ve Ermenistan Cumhuriyeti verenler Birliine getirdi. 1997 ile 2008 arasnda Makaryan Ermenistan Ulusal Verim ve Rekabet Sempozyumunu dzenledi. Meslek itibariyle fiziki olan Makaryan elektronik doktoras yapt.

Makaryan Ermeni-Trk normalleme sreci ve ekonomik ve turizm boyutu ile ilgili birok tartma ve ticari projeye katld. E-mail: gag_mak@yahoo.com, ruea@mail.am, employers_republ@mail.ru

Ermenistan Cumhuriyeti verenler Birlii 5 Agatangeghos street, 0010, Erivan - Ermenistan Tel: + 374 10 524472 Faks: +374 10 52 44 72 http://www.employers.am/

57

Arsen Ghazaryan Arsen Ghazaryan Trk-Ermeni Gelitirme Konseyinin ortak bakan (Turkish-Armenian Business Development Council - TABCC). Hukuk derecesinin stne Erivan Devlet niversitesinde Felsefe doktoras (dinler tarihi alannda) yapt. Erivan Beden Eitimi Enstitsnde felsefe dersleri vermenin yansra eitli yerel irketlerde hukuk danmanl da yapmaya balad. 1993te Ermenistan, Grcistan ve Rusyada ofisleri olan uluslararas tamaclk irketi Apaveni kurdu, halen de irketin genel mdr. Ghazaryan Ermenistan reticiler ve adamlar Birliinin (UMBA) eski bakan. Hkmetle ilikilerini iyi tutuyor ve nde gelen politikaclarla toplant ve ekonomi ve finansla ilgili faaliyetlere sk sk katlyor. Trkiye ziyaretlerinde genellikle nemli Trk iadamlaryla ve hkmet yetkilileriyle gryor. Ermeni-Trk normalleme srecinin destekisi. Ghazaryan ESIa yapt aklamada yle dedi: Hac turizmi Trkiye ile Ermenistan arasndaki ibirlii dallarndan biri (buraya gelen ve buradan Trkiyeye giden diyaspora Ermenileri), ama snrn almas ncelikle snr ticaretinin glenmesini etkiler. rnein, Ermenistandan Moskovaya kays gtrrken nakliye masraflar ok fazla (kamyon bana 18000 - 20000 USD). te yandan, ayn rn Trkiyeye gitseydi masraflar ok daha az olurdu (kamyon bana 4000 USD civarnda) ve gelirken oradan mal getirebilirdik. kincisi, btn igcmz Rusyaya dnk. Trk pazarnn da bu boluu doldurabileceini dnyorum. Enerji ve gaz programlar iin de potansiyel var. Trkiye transit ticaret iin de iyi. Son yllarda transit ticaret kstlamalar zayflad. Ama mallar Trkiyeye, zmire gelip orada boaltlarak Ermenistana nakliye iin yeni mallar yklenemiyor. Bu olamyor. Transitten sonra, turizm de iyi olurdu. [] Snrn almasndan sonra olas temas noktalar nakliye, enerji, inaat, tarm, retim, tekstil olacak.8

Apaven Erivan Ofisi 6/1 Abelyan Street, 375038 Erivan Tel: +374 10 319231 / 319431 / 319531 / 381140 / 381180 / 396152 Faks +374 10 351240 E-Mail apaven@apaven.am ya da arsen@apaven.am

Arsen Ghazaryan ile ESI roprtaj

58

II. Blm: Trkiye

Resmi Ad: Nfus: 2009)9 Yzlm: Trkiye Cumhuriyeti 72,561,312 (31 Aralk 783,562 km2

Byk ehirler: stanbul (12.8 Milyon); Ankara (4.5 milyon); zmir (3.5 milyon); Bursa (2.3 milyon); Adana (1.8 milyon)

Kii ba milli gelir:

11,200 ABD dolar (2009)

Cumhurbakan:

Abdullah Gl (28 Austos 2007den bu yana)

Mevcut hkmet: Adalet ve Kalknma Partisi (AKP), tam ounluk (Kasm 2002den beri, Temmuz 2007de yeniden seildi). Babakan: Siyasi Partiler: Mecliste: Recep Tayyip Erdogan

AKP (Adalet ve Kalknma Partisi), CHP (Cumhuriyet Halk Partisi), MHP (Milliyeti Hareket Partisi); BDP (Bar ve Demokrasi Partisi), DSP (Demokratik Sol Parti) 85,009 (Temmuz 2010) 4.6 milyon

Kaytl STKlarn says: Gnlk gazete tiraj:

Trk statistik Enstits, http://www.turkstat.gov.tr/PreTablo.do?tb_id=39&ust_id=11.

59

Trk Medyasnn Grnm

Trk medyas son yirmi ylda daha canl ve eitli bir hale geldi. Snrl sayda byk medya kurulularnn ok sayda gazete ve TV kanaln yutmasna ramen demokratikleme sreci ayn zamanda politik, blgesel, belirli etnik kken/mezhep odakl ve sosyal yelpazenin farkl ularndan birok yeni gazetenin, haftalk yaynn ve TV kanalnn douuna da ahit oldu. Televizyon Trkiyede ak arayla en etkin ara. Radyo ve Televizyon st Kurulunn bir aratrmasna gre, gnde televizyon karsnda geirilen ortalama zaman 5 saatten fazla.10 Trkiye Radyo ve Televizyon Kurumunun yrtt ilk televizyon kanal devlet eliyle 1964 ylnda kuruldu. 1990 ylna dek grsel-iitsel yayn bu kanaln tekeli altndayd. lk zel ticari televizyon kanal STAR 1 yaynlarna 1990 ylnda Almanyadan uydu yaynyla balayarak lisanssz olarak yayn hayatlarna balayan 100 kadar yerel ticari televizyon kanalna ve 500 yerel radyo kanalna yolu at. Bu yar-kanunsuz durumun bir sonucu olarak, yayn alannda radikal zorluklar yaand. Bu zorluklar sonunda 1993 ylnn Austos aynda meclisten geen anayasa deiiklikleriyle alarak zel televizyon (ve radyo) kanallarnda bir patlamaya yol at. Halen 13 devlet kontrolnde (TRT), 24 ulusal zel, 16 blgesel zel ve 224 yerel zel televizyon kanal, ayrca 36 ulusal zel, 108 blgesel ve 944 yerel radyo istasyonu yayn yapmakta.11 Trk basn, gnlk tirajlar 4.5 ila 5 milyon arasnda deien ulusal gazetelerin egemenliinde. Blgesel gazeteler nemli bir rol oynamasa da, byk ulusal gazetelerin baz blgelerde kardklar ekler mevcut (Ege, Ankara, Karadeniz, vs.). Halen lke genelinde datm yaplan 34 lke genelinde datlan gazete ve 900 civarnda yerel gazete var.12 Buna ek olarak, toplam tirajlar 120,000 olan 16 haftalk yayn var. Bunlar arasnda en ok satan Feza Grupa ait olan Aksiyon -40,000 civarnda bir tirajla-. 2009dan beri Newsweekin Trke versiyonu da mevcut (3500 say).

European Journalist Centre, Turkey Media Landscape, http://www.ejc.net/media_landscape/article/turkey/ RTK, zet Olarak Trkiyede Yaynclk Sektr, http://www.rtuk.org.tr/sayfalar/DosyaIndir.aspx?icerik_id=0004e97a-0664-41cf-b83c-e636c7de1868. 12 Esra Arsan, Out of the box: Turkish media going global, The Bridge, http://www.bridgemag.com/magazine/index.php?option=com_content&task=view&id=380.
11

10

60

Gazete datm Haziran 2010 itibariye sata kan ve datlan ulusal gazeteler:13
Gazete
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37

Nsha 830.016 521.641 466.875 361.279 239.695 184.712 184.486 174.498 171.517 153.218 141.527 140.246 121.960 116.224 104.464 104.184 70.409 55.752 55.045 52.349 52.312 51.845 49.998 38.917 38.505 32.743 25.481 11.808 11.724 11.247 8.501 6.007 5.891 5.454 5.420 5.373 2.140

TOPLAM

4.613.463

13

Gazetelerin tirajlar: http://www.medyatava.com/tiraj.asp.

61

Radyo ve Televizyon st Kurulu RTK (Trke: Radyo ve Televizyon st Kurulu, ngilizce: Radio and Television Supreme Council) radyo ve televizyon yaynlarnn denetim, dzenleme ve yaptrmndan sorumlu devlet kurumdur. 1994te kurulan RTK Byk Millet Meclisi tarafndan seilen dokuz yeden oluur. Merkezi Ankarada olan RTKn stanbul, Izmir, Adana, Diyarbakr, Vanda da yerel brolar var. RTK kanunu ubat 2010da deiti. Trke dndaki dillerde 24 saat yayn yapmak mmkn; u ana kadar 14 televizyon ve radyo kanal Krte, Zazaca ve Arapa dillerinde yayn yapmak zere lisans ald. http://www.rtuk.org.tr/

Trkiyenin nde Gelen Medya Kurulular 1980ler sonrasnda, gazetecilik dnda deneyimlere sahip iadamlarnn belli bal medya kanallarn satn almasyla ya da yeni kanallar amasyla medyann mlkiyet yaps ciddi bir deiiklie urad. nde gelen holdingler ve belli bal kanallar arasnda aadakiler saylabilir (alfabetik sra): Albayrak Medya Grubu Albayrak Grubu 1952de kuruldu. 1982ye dek yalnzca inaat sektrnde faaliyet gsteriyordu. Grup 1995 ylnda gnlk Yeni afak gazetesini karmaya balad. 2007den beri bir haber kanal olan TVNETin sahibi. http://www.albayrak.com.tr/55yil/55yil-en/55yil-en.swf Ciner Medya Grubu Ciner Holding 1978 ylnda Park Holding ad altnda otomotiv ve enerji sektrlerine ek olarak baka sektrlerde de faaliyet gstermek zere kuruldu. Holdingin medya sektrne girii 2002 ylnda balad. Eyll 2007de kurulan Ciner Yayn Holding halen Habertrk.com, Habertrk Radyo, Habertrk TV, Ajans Habertrk ve Gazete Habertrk bir at altnda topluyor. Holdingin portfynde ayn zamanda uluslararas televizyon ve radyo kanallar ve dergileri de var. Bunlar arasnda Bloomberg TV ve Bloomberg HT Radyo, ayrca Newsweek, FHM, Marie Claire Maison, Marie Claire, Food and Travel, GEO, ve Mother and Babynin Trke edisyonlar bulunuyor. http://www.cinergroup.com.tr/index.php ukurova Holding ukurova 1923te Adanada kurulmu olan bir holding. Akam, Gne, Tercman ve Alem gazetelerini yaymlyor ve Show ve Sky Trk TV kanallarnn sahibi. http://www.cukurova.com.tr/

62

Doan Medya Grubu 1980de kurulan Doan Medya Grubu bugn Trkiyenin en byk medya kuruluu. Holdingin kurucusu Aydn Doan 1979 ylnda Milliyet gazetesinin sahibi oldu. 2009un sonuna dek holdingi ynetmeye devam etti. Kz Arzuhan Doan Yalnda 2010da holdingin bana geti. Grup halen 8 gnlk gazete karyor: Hrriyet, Referans, Hrriyet Daily News, Milliyet, Radikal, Posta, Fanatik ve Vatan. Grup ayn zamanda ulusal televizyon kanallar Kanal D, Star ve CNN Trk ile Dream TV, Fenerbahe TV, Beikta TV, Galatasaray TV, D Yeilam, Emlak TV, Movie Smart gibi temal kanallarn ve ayrca Radyo D, CNN Trk Radyo, Slow Trk ve Radyo Moda radyo kanallarnn da sahibi. Doan kendi haber ajans DHAy da yrtyor. Medya grubuna ayn zamanda Alman yaynevi Burda ve talyan medya kuruluu Rizzoli ile ortak bir giriim olan Doan Burda Rizzoli (DBR) de dahil. Birlikte 22 dergi karyorlar. 2009 ylnda, Maliye Bakanl Doan Holdinge 2005le 2007 yllar arasnda vergi dzensizlikleri olduu gerekesiyle 3.76 milyar TL ($2.53 milyar) dzeyinde rekor bir vergi cezas kesti. Bu durum Doan Medya kanallar ile AKP hkmeti arasnda gergin gnlerin yaand bir zamana denk geldiinden, cezann siyasi sebeplere dayand konuuldu. Konuyla ilgili davalar sryor. http://www.dyh.com.tr/eng/ Dou Yayn Grubu Dou Yayn Grubu faaliyetlerine 1999 ylnda balayarak bunun hemen akabinde haber kanal NTVyi satn ald. Buna ek olarak, Grup CNBC, NBA, Billboard, Virgin, ve National Geographic gibi uluslararas markalarla da alyor. http://www.dogusgrubu.com.tr/en/icerik/9847/1/webkurumsal/dogus_group Feza Gazetecilik Grubu Feza Grup 1986 ylndan beri Trkiyenin en yksek tirajl gazetesi Zaman karyor. Grup 1994 ylnda ayn zamanda Cihan haber ajansn yrtmeye ve Aksiyon haftalk dergisini yaymlamaya balad. Ocak 2007den bu yana Feza ngilizce gnlk gazete Todays Zaman karyor. Fezann Samanyolu Grupla bir ortaklk anlamas mevcut. Her iki grup da Glen hareketi ile ilikili. http://www.zaman.com.tr/import.do?kunye Samanyolu Yayn Grubu Samanyolu Grubu 1993te kuruldu. Elektronik medya odakl grubun sahibi olduu kanallar Samanyolu TV, Samanyolu Haber TV, Mehtap TV ve Ebru TV ve Bur, Dnya ve Samanyolu Haber Radyosu. http://samanyolu.com.tr/ Turkuvaz Medya Grubu Turkuvaz Radyo Televizyon Gazetecilik ve Yaynclk Grubu alk Holdinge ait. Grup 2007 ylnda Ciner Holdingden Merkez Medya Grubunu satn alarak Yeni Asr (zmir), Sabah, Takvim, Gnaydn ve Pas Fotoma gazetelerinin, Bebeim ve Biz, Sinema, Home Art, Yeni Aktel ve Global Enerji haftalk dergilerinin, ve ATV televizyon kanalnn sahibi oldu. http://www.turkuvazyayin.com.tr/

63

Haber ajanslar Anadolu Ajans Trkiyenin en eski haber ajans olan Anadolu Ajans (AA), Kurtulu Sava srasnda Mustafa Kemal Atatrkn emriyle 1920 ylnda kuruldu. Bugn ajansn Trkiyede 41, yurtdnda 26 ofisi var. http://www.aa.com.tr/en/news/ Doan Haber Ajans Doan Haber Ajans (DHA) 1999 ylnda Hrriyet ve Milliyet haber ajanslar birletiinde kuruldu. Halen 30 yurtii ve 19 yurtd ofisi bulunuyor. http://www.dha.com.tr/cenglish.php?c=english Cihan Haber Ajans Cihan Haber Ajans 1994 ylnda Feza Medya Kuruluunun bir paras olarak kuruldu. 6 yurtii ofisine sahip. Cihan gnde ortalama 450 metin hikaye, 400 fotoraf, 180 fotorafl hikaye ve 85 video hikayesi retiyor. Cihan ayn zamanda ngilizce ve Arapa dillerinde haber ve hizmetler salyor. http://www.cihan.com.tr/ http://www.cihanmedya.com/media_services/ hlas Haber Ajans hlas Haber Ajans (HA) hlas Holdinge ait. Trkiye ve yurtdnda 145 ofisi mevcut. http://www.iha.com.tr/ Dicle Haber Ajans (DIHA) Merkezi stanbulda, Trkiye genelinde 5 ofisi ve Kuzey Irakta 1 ofisi olan DIHA 2002de kuruldu. DIHA, Trke, Krte ve bazen- ngilizce haberler salyor. http://www.diclehaber.com/

64

Trke dndaki dillerde yayn yapan gazeteler ve aznlk basn Azadiya Welat (Krte) Azadiya Welat tek Krte gnlk gazete. 1991de karlarak Krte dilindeki yaynlar meru klan bir kanunun ardndan, Welat ad altnda bir haftalk gazete stanbulda 22 ubat 1992de yaymland. Bunun ardndan kapatlan gazete, adn 1996da Azadiya Welat olarak deitirdi. O zamandan beri (mahkeme kaynakl yasaklara bal) baz kesintilere ramen yaymlanmaya devam ediyor. 2003 ylnda gazete merkezini stanbuldan Diyarbakra tad ve 2006da gnlk olarak kmaya balad. Gazete btn lkede datmda ve 4000 ila 10,000 arasnda bir tiraja sahip. http://www.welat.org/

Apoyevmatini (Yunanca) Apoyevmatini, veya kindi, 1925 ylndan bu yana kyor. Drt sayfalk gazete haftada bir yaymlanyor. Editr Mihail Vasiliadis. 2002de gazetenin bana getiinde Vasiliadisin hedefi gazetenin stanbuldeki tm Rum evlerine girmesiydi. Her hafta baslan 580 saydan 550si stanbuldaki Rum ailelerine datlyor. Iho (Yunanca) Iho, veya eko, 1977 ylnda iki haftada bir yaymlanmaya balad. ki yl sonra gnlk bir gazeteye dnt. Alt sayfalk gazete 500 say civarnda satyor. Iho da Apoyevmatini gibi byk sembolik nem tayan ama gazetecilik anlamnda etkisi az olan bir gazete. Abonelerinin neredeyse tamam stanbulda yaayan Rumlar. alom (Trke Judeo-spanyol)

Osmanl Devletinde 1493 ylnda stanbuldaki ilk matbaay Yahudiler kurdu ve ehir daha sonra 16. yzyl ile 18. yzyl arasnda branince yaynlar iin nemli bir merkez haline geldi. lk Yahudi gazetesi "La Buena Esperansa" (yi mit) zmirde 1840de yaymland. stanbuldaki ilk gazete "Or Israel" (Israilin I) 1853de kt. Bunu izleyen yllarda Ladince (Judeo-spanyol), Franszca ve Trke birok Yahudi yaym yapld.

Bugn yalnzca bir tanesi ayakta. 16 sayfalk bir haftalk gazete olan alom 1947 ylnda kuruldu ve 1980lere kadar tamamen Ladince yayn yapyordu. Daha sonra artk Ladino dilini konumayan gen Yahudi nesline de hitap edebilmek amacyla Trkeye geti. Fakat, bir sayfas hala spanyolcann eski bir formu olan bu dilde baslyor. alom halen 3,500 say olarak baslyor ve yurtdnda 500 abonesi var. Gnll olarak katkda bulunan 40 yazar ve 15 alan var. http://www.salom.com.tr/

65

Hrriyet Daily News Todays Zaman

Her ikisi de gnde 5500 civarnda satan iki ngilizce gnlk gazete var. ncesinde ad Turkish Daily News olan Hrriyet Daily News, Trkiyenin ilk ngilizce gazetesi olarak 1961de kuruldu. 2001 ylndan beri gazete Doan Medya Grubuna ait. Kasm 2008de ismi deiti. kinci ngilizce gnlk gazete, Todays Zaman (Zaman gazetesinin bir yan kuruluu) 2007 ylnda kuruldu. Hrriyet Daily News ve Todays Zamana katkda bulunanlar arasnda gazetelerin Trke edisyonlarna yazan yazarlar bulunuyor. Baz yazarlar ise yalnzca ngilizce edisyonlarda yazyor. http://www.hurriyet.com.tr/english / http://www.todayszaman.com/

66

Ermeni gazeteleri stanbuldaki ilk Ermeni matbaas 1567 ylnda Venedikten gelmi olan Ermenilerce kuruldu. 1812de kan Tidak Pzantayan gazetesi Ermeni basnnn balangc oldu. stanbul uzun soluklu birok Ermeni yaynna ev sahiplii yapt. Bunlar arasnda, "Jamanak" ve "Marmara" Trk Ermeni basnn geleneksel olarak uzun sredir temsil ediyorlar.

Jamanak 28 Ekim 1908de yayn hayatna balayan Jamanak, (Ermenice: , "Zaman") Trkiyede kesintisiz devam eden en eski gnlk gazete. Gazete bir aile kuruluu. Misak Kounyan, Jamanakn ilk editryd; Kounyanlar nesiller boyunca onun izinden gittiler. Gazeteyi 1992 ylndan beri Ara Kounyan ynetiyor.

Fotoraf: Ara Kounyan cumhurbakanlar Gl ve Sarkisyan ile 14 Ekim 2009da Bursada.

Jamanak Posta Kutusu 22, Beyolu stanbul Trkiye Tel: (90-212) 243 5639

67

Marmara

Marmara (Ermenice: , bazen "Nor Marmara" - Yeni Marmara) 1940tan beri stanbulda yaymlanyor. Souren Shamlian tarafndan kuruldu. 1967de Robert Haddeler gazeteyi devrald. Haftada alt kere baslyor (pazarlar hari). Cuma saysnda Trke bir blm bulunuyor. Tiraj 1500 civarnda. Abonelerin yars Trkiyeden tanm olan yurtdndaki Ermeniler. Marmara Trkiyede internet sitesi kuran ilk Ermeni gazetesi. E-mail: info@normarmara.com http://www.normarmara.com/

Lraper

stanbuldaki Ermeni Patrikhanesinin haber blteni olan Lraper, Ermenice, Trke ve ngilizce olarak baslyor. http://www.lraper.org/main.aspx?Action=ChangeLanguage&Language=ENG

Lraper Sevgi Sokak No:20 TR 34130 Kumkap / stanbul Tel: +90 212 517 0970/71 Faks: +90 212 516 4833 E-Mail: haybaddivan@gmail.com

68

AGOS Agos toplumun daha geni kesimlerine hitap eden tek aznlk gazetesi. Zamanla bu gazete, demokratikleme, Avrupallama, insan haklar ve okkltrl ve hogrl bir toplum arayndaki alternatif sesler Ermeniler, dier Hristiyanlar, Trkler ve Krtleri de ayn at altnda toplad.

Agosun hikyesi ayn zamanda kurucusu ve uzun sreli yaz ileri mdr, 1954te Malatyada doan ve stanbula ocukluunda gelen Hrant Dinkin de hikayesini yanstyor. 1996da popler Trk basn Trk Ermenileri ile terrist PKK arasnda balant kurmaya alrken Ermeni Patrii Karekin IInin dzenledii bir toplantda Agosun kuruluunun temelleri atld. Dink, Agos kurulana kadar profesyonel bir gazeteci deildi. O zamana kadar yerel Ermenice gazetelerde arada srada yazlar yazyor ve kitap eletirileri yapyordu. Ksa srede Agostaki bayazlaryla n kazand. Zaman ve BirGn ulusal gazetelerinde de ke yazlar yazd. Arlkl olarak Trke yayn yaparak, Dink toplumun geneliyle olan iletiim kanallarn at. 2000lik bir tirajla yayn hayatna balayan Agosun tiraj Hrant Dinkin lm sralarnda 6000e ulamt. Gazete lke genelinde datmdayd. Hrant Dink 19 Ocak 2007de stanbulda Agos ofisinin nnde ldrld. Gazeteyle bir dayanma duygusu ierisinde, abonelikler, Ermeni olmayp da editrlk yapanlar ve dzenli yaz katks verenlerin says artt. Dinkin ardndan gazeteci (Taraf, Todays Zaman) ve akademik (TESEV) kimliiyle tannan Etyen Mahupyan, genel yayn ynetmeni oldu. Haziran 2010dan beri ise, 1990lardan bu yana Agosta gazetecilik yapan Rober Kopta genel yayn ynetmeni, Mahupyan ise yayn danman.

AGOS Halaskargazi cad. Sebat apt. No:74 kat:1 80220Osmanbey - stanbul Tel: (212) 296 23 64 - 231 56 94 Faks: (212) 247 55 19 E-mail: agos@agos.com.tr http://www.agos.com.tr/

69

Aras Yaynclk Aras Yaynclk, Trkiyedeki tek Ermeni matbaas. 1993 ylnda bir grup stanbullu Ermeni tarafndan kuruldu. Bugn kendini Trke ve Ermenice olarak iki dilde bask yapan sayl matbaalardan biri olarak kabul ettirmi durumda. Aras gelecek nesiller iin Trkiye Ermenilerinin kltrel mirasn korumay amalyor. Yaynlarnn listesi iin: http://www.netkitap.com/yayinevi/2374/aras_yayinlari.htm

Aras Yaynclk Istiklal Cad. Hidivyal Palas No: 231 Z Tnel / Beyolu (34430) stanbul - Trkiye Tel +90 (212) 252 65 18 Faks +90 (212) 252 65 19 http://www.arasyayincilik.com/store/Getron_DynamicIndex.asp

70

Trkiye Ermenistan ilikileri zerine dzenli olarak yazan gazeteciler Amberin Zaman (Economist ve Habertrk) Amberin Zaman uzun yllardr almalarnda Trkiye-Ermenistan ilikileri ve Trkiyedeki Ermeni aznl hakknda yazlara yer veriyor. Kendisi bir sre Erivanda da yaad. Habertrkteki makaleleri iin: http://www.haberturk.com/htyazarlar/index/0 Trkiye-Ermenistan Uzlamas: Karanlk ama Zifiri Deil, 16 Mart 2010, http://www.gmfus.org/publications/article.cfm?id=871&parent_type=P E-Mail: azaman@htgazete.com.tr

Yavuz Baydar (Sabah ve Todays Zaman) Baydar uzun yllardr Trkiye-Ermenistan ilikileri hakknda yazyor. Ermenistan birok kez ziyaret etti ve gazeteciler iin Trk-Ermeni deiim programlarna katld. Ayn zamanda ATVde bir televizyon program sunuyor. Sarkisyan ve Erdoan: imdi ne yapmal? http://www.todayszaman.com/tz-web/columnists-207118-sarksyanand-erdogan-what-to-do-now.html (12 Nisan 2010) E-mail: y.baydar@todayszaman.com

Etyen Mahupyan (Taraf, Agos, Todays Zaman) Akademisyen ve gazeteci Etyen Mahupyan, nde gelen Trkiye Ermenilerinden. Kk bir topluluk olan Ermeni Katoliklerden olan Mahupyan Radikalde yazmaya balad 1997 ylndan beri ke yazarl yapyor. 2001 ylndan bu yana Zamanda da yazyor. Hrant Dinkin ldrlmesinden sonra, ubat 2007de Agosun genel yayn ynetmeni olarak Haziran 2010a kadar grev yapt. Tarafta da bir kesi var. Taraftaki makaleleri: http://www.taraf.com.tr/etyen-mahcupyan/ Seim ylnda Ermeni meselesi (26 Mart 2010) http://www.todayszaman.com/tz-web/columnists-205440-the-armenian-issue-in-the-electionyear.html Mahupyan ayn zamanda birok kitabn da yazar. 2005 ylnda imizdeki teki balkl otobiyografisini yaynlad. E-mail: emahcupyan@gmail.com

71

Markar Esayan (Taraf) 1997den 2008e dek Agosta yazan Esayan daha sonra Tarafta ke yazar oldu. Esayann iki kitab bulunuyor. 1915in hatras hakkndaki en son kitab Karlama 2007de kt. Esayan ayn zamanda Trkiye-Ermenistan dialogu zerine eitli proje ve faaliyette yer ald. 19 Kasm 2009da Erivanda uzlama zerine yaplan bir atlye hakknda yazd: Trkiye-Ermenistan ilikileri ve Udi Yervant http://www.taraf.com.tr/markaresayan/makale-turkiye-ermenistan-iliskileri-ve-udi-yervant.htm Esayann Taraftaki makaleleri: http://www.taraf.com.tr/markaresayan/ E-mail: markaresayan@hotmail.com Aris Nalc (Agos) Aris Nalc Agosta 13 yl nce, hala bir niversite rencisiyken yazmaya balad. Halen editrlk yapyor ve bir kesi var. Nalc eitli Trk-Ermeni gazeteci deiim projelerine katld. Kendisi halen Agosun sorumlu yazileri mdr. E-mail: aris.nalci@agos.com.tr

Cengiz andar (Radikal) Cengiz andar Trkiyenin deneyimli bir gazetecisi. 1976dan bu yana eitli gazete ve haber ajanslarnda alt. Halen Radikalde bir kesi var; makaleleri Hrriyet ve Referansta da yaynlanyor. andar birok kez Ermenistanda bulundu ve Trkiye-Ermenistan ilikilerini yakndan takip ediyor.

23 Nisan 2010da andar Trkiye-Ermenistan Derin Dondurucuda, http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=14507914&yazarid=215 14 Ekim 2009da Erivan'dan Bursa'ya: Tarihi Yeniden Yazmak, http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=12684420&yazarid=215 10 Ekim 2009da ise Trkiye-ile Ermenistan: Dn Olmayan Yolda http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=12660345&yazarid=215 makalelerini yazd. Makalelerinin bir dizini iin: http://www.hurriyet.com.tr/index/cengiz_%C3%A7andar/

72

http://www.referansgazetesi.com/sonhaber.aspx?YZR_KOD=151 letiim: ccandar@radikal.com.tr Leyla Tavanolu (Cumhuriyet) Leyla Tavanolu gnlk gazete Cumhuriyette yazan deneyimli bir gazeteci. Derinlikli rportajlaryla tannan Tavanolu, Tigran Mkrtchyan ile 3 Kasm 2009da iki lke arasnda imzalanna protokoller ile ilgili mlakat yapt: Karaban ad bile gemedi, http://www.cumhuriyet.com.tr/?im=yhs&hn=91768 Tavanolu, 3 Haziran 2010da Konrad Adenauer Vakfnn Trkiye-Ermenistan uzlamas zerine dzenledii bir konferansta konutu: http://www.kas.de/proj/home/events/44/1/veranstaltung_id-41010/index.html

Mehmet Ali Birand (Posta, Kanal D) Mehmet Ali Birand Trkiyenin en gz nnde gazeteci ve d politika uzmanlarndan biri. Birand yurtdnda yaad 20 yln byk bir ksmn Brkselde Milliyet gazetesi iin alarak geirdi. 1991de Trkiyeye dnd. Kendisi halen Postada ke yazar ve CNN Trkle ortak bir haber servisi sunan Kanal D televizyon kanalnda ana haber sunucusu. Kanal D'de ayn zamanda kanaln haftada bir yaynlanan ana haber program 32. Gnn sunucularndan biri. Trkiye-Ermenistan ilikileri zerine de sklkla yazan Birandn bu konudaki en son yazs 23 Nisan 2010da yaynlanan Sarkisyan, hem Erdoan' hem de protokolleri kurtard idi. http://www.posta.com.tr/siyaset/YazarHaberDetay/Sarkisyan__hem_Erdogan_i_hem_de_prot okolleri_kurtardi___.htm?ArticleID=27394 Postadaki btn makaleleri: http://www.posta.com.tr/yazarlar/tumyazilari?AuthorID=304 Hrriyet: http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/yazarlar/default.aspx?ID=69 Hrriyet Daily News: http://www.hurriyetdailynews.com/c.php?c=opinion 32. Gn hakknda detaylar ve son programlarn kaytlar: http://www.kanald.com.tr/Program/Detail.aspx?programId=10 mabirand@e-kolay.net http://www.mehmetalibirand.com.tr/

73

Erdal Gven (Radikal) Erdal Gven, Radikalin ke yazarlarndan. Kbrs konusunda uzman olan Gven, Trkiye-Ermenistan ilikilerini de iliyor. Gven 1994ten 2010a kadar Ermenistanda 5 kere bulundu. 2010da Trkiyeden bir gazeteci ile Erivana gittikten sonra bu gezi hakknda kesinde Protokoller iin kten nce son k balkl bir yaz kaleme ald: http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalYazarYazisi& ArticleID=988575&Yazar=ERDAL&Date=30.03.2010&CategoryID= 100 Radikaldeki btn makaleleri: http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalYazarlar&AuthorCatID=0&Date

mer Tapnar (Sabah; Todays Zaman) mer Tapnar, Washington merkezli Brookings Enstitsnde Trkiye proje direktr. Ayn zamanda National War College (Milli Sava niversitesi)da profesr ve Johns Hopkins niversitesinin leri Uluslararas almalar Fakltesinde (School of Advanced International Studies) konuk profesr. Tapnar Sabah ve Todays Zaman gazetelerinde ke yazarl yaparak, Trkiye-Ermenistan ilikileri dahil d politika meselelerine eiliyor. Yazlarndan baz rnekler: Turkish-Armenian Stalemate (Trkiye-Ermenistan Amaz) (11 ubat 2010), http://www.todayszaman.com/tz-web/columnists-198162-turkish-armenian-stalemate.html ve Trk-Ermeni travmalar (12 Ekim 2009), http://www.todayszaman.com/tz-web/columnists189611-turkish-armenian-traumas.html Protokolleri komadan karma forml (28 Aralk 2009) http://www.sabah.com.tr/Yazarlar/taspinar/2009/12/28/protokolleri_komadan_cikarma_formu lu Kronolojik srada Todays Zaman iin yazd makaleler: http://www.todayszaman.com/tzweb/78-omer-taspinar.html

Abdlhamit Bilici (Cihan News Agency, Zaman, Todays Zaman) Abdlhamit Bilici, Cihan Haber Ajansnn Genel Mdr ve Zaman ve Todays Zaman gazetelerinde ke yazar. Bilici arlkl olarak d politika konularna eiliyor. TrkiyeErmenistan ilikileri konusundaki son makaleleri arasnda Normalization with Armenian Surrealism? (Ermeni srrealizmiyle normalleme) (17 Nisan 2010), http://www.todayszaman.com/tz-web/columnists-207650normalization-with-armenian-surrealism.html

74

Ve Does Armenia Want A Solution? (Ermenistan zm istiyor mu?) (2 ubat 2010), http://www.todayszaman.com/tz-web/columnists-200290-does-armenia-want-a-solution.html bulunuyor. E-mail: a.bilici@cihan.com.tr

Semin Gmel (Newsweek) Semin Gmel Newsweek Trkiyede dnyadan haberler ksmndan sorumlu bir d politika habercisi. Trkiye-Ermenistan ilikileri hakknda dzenli olarak yazlar yazyor ve aralarnda TerPetrosyann da bulunduu eitli Ermeni politikacyla rportajlar yaynland (12 Ocak 2008). http://www.newsweekturkiye.com/haberler/detay/22211/Baskailetisim-yollari-hep-vardi

7 Mart 2010da, Gmel ve Afin Yurdakul, Ermeni Diasporas hakkndaki kapak konusu olan hikayeyi kaleme aldlar. http://www.newsweekturkiye.com/haberler/detay/36797/Diaspo ranin-ebatlari Tel: (0212) 313 60 00 Faks: (0212) 313 74 55 sgumusel@newsweekturkiye.com

pek Yezdani (TRT Trk) pek Yezdani, Nisan 2010a dek Milliyette Trkiye-Ermenistan ilikileri de dahil, d politika meselelerini kapsaml olarak iledi. Yezdani birka kez Ermenistanda bulundu. Ocak 2010da Ermenistandaki kltrel ortam hakknda bir dosya hazrlad, http://cadde.milliyet.com.tr/2010/01/13/YazarDetay/1185213/KAFKASLA R_IN_EN__HiP__CAZ_KULUBU Yezdani u an Orta Dou masasndan sorumlu olduu TRT Trk televizyon kanalnda alyor. http://twitter.com/iyezdani/

75

Dnce Kurulular

Avrupa stikrar Giriim Dernei (European Stability Initiative - ESI) ESI, Avrupa'da istikrar ve refahn desteklenmesi iin bamsz bir yaklamla, derinlemesine aratrma yapan, Berlinmerkezli bir aratrma ve politika retim enstits. ESI, Haziran 1999da Balkanlar ile ilgili kapsaml deneyime sahip ok uluslu bir pratisyen ve analist grubu tarafndan kurulmutur. 2007 ylndan beri ESI Gney Kafkasya (Grcistan, Azerbaycan ve Ermenistan) zerinde de almaktadr. ESI ynetim kurulu bakan Gerald Knaus, ayn zamanda ESInin kurucular arasnda. Kendisi Oxford, Brksel ve Bolognada yksek eitimini tamamlad, Ukraynadaki Chernivtsi Devlet niversitesinde ekonomi zerine retim grevlisi olarak alt. Ardndan, Bulgaristan ve Bosnada STK ve uluslararas kurulularda be yl alt. 2001-2004 arasnda ESI tarafndan idare edilen Birlemi Milletler Misyonunda AB destei ile yrtlen Alnan Dersler ve Analizler Biriminin (LLA), ynetici olarak alt. 2005 ylndan beri stanbulda oturan Knaus, bir yl Harvard niversitesi Kennedy Schooldaki Carr Merkezinde konuk aratrmac olarak bulundu. Knaus, ESInin stratejik gelimesini tasarlar, yaynlarndaki pozisyonlarn (aratrmaclar ve editrlerle birlikte) belirler ve fon bulma faaliyetlerini yrtr. Knausun, Rumeli Observer ad altnda bir blogu var. 20 Temmuz 2009 tarihinde Piotr Zalewski ile birlikte Trkiye-Ermenistan ilikileri hakknda Red herrings in TurkishArmenian Debate (Trk-Ermeni Tartmasnda Dikkati Baka Yne ekenler) adl makaleyi kaleme ald. http://www.esiweb.org/rumeliobserver/2009/06/20/red-herrings-in-turkish-armenian-debate/ E-mail: g.knaus@esiweb.org

76

ESIde 2004den beri alan kdemli analist Diba Nigar Gksel, 2007 ylndan beri Kafkasya aratrmalarna odaklanmakta. Kendisi ayn zamanda Turkish Policy Quarterlynin (TPQ) de genel yayn ynetmeni.

Gksel sk sk Ermenistan-Trkiye ile ilgili yazlar kaleme almakta. Son yazlar arasnda bulunanlar: 2 Ekim 2009 tarihli A Brave New World for Turkey and Armenia? (Trkiye ve Ermenistan iin Cesur Yeni Bir Dnya m?) http://www.gmfus.org/publications/article.cfm?id=667 18 Mays 2009 tarihli Turkey and Armenia: Adjusting Expectations (Trkiye ve Ermenistan: Beklentileri Uyarlamak) http://www.gmfus.org/publications/article.cfm?id=586 Nigar ayn zamanda Ermenistann sosyal, ekonomik ve siyasi gelimelerini Trke olarak eitli yaynlar iin analiz etti: http://www.esiweb.org/pdf/21.%20Yuzyil,%20Nigar%20Goksel%20%20Ermenistandan%20Manzaralar%20-%20January-March%202009.pdf 2009 ve 2010 yllarnda Nigar Gksel Trkiye-Ermenistan ilikileri zerine Londrada Chatham House, Washingtonda Jamestown Foundation, Osloda NUPI ve Barselonada CIDOB gibi platformlarda eitli sunumlar yapmtr. Nigar Trkiye-Ermenistan ilikileri hakknda bir dizi sivil diyalog atlyesinde yer almtr. E-mail: n.goksel@esiweb.org

2002 ylndan bu yana yaynlanan Turkish Policy Quarterly (TPQ), Trkiye ve komu blgelerinde ne kan tartmalar ve Trk d politikasnn seyrini, kresel bir perspektiften ele alarak ve farkl grlere yer vererek deerlendirmektedir. Dergi, Kafkasya blgesine geni yer ayrmakta ve bu erevede Trkiye-Ermenistan ilikileri zerine sk sk analiz dahil etmekte. Baeditr/genel yayn ynetmeni olarak Nigar Gksel ESInin de destei ile derginin ieriini hazrlamakta. E-mail: nigar@turkishpolicy.com

Trkiye-Ermenistan ilikileri ile ilgili ESI yaynlar: Gereklerle Yzlemek. Ermenistan, Trkiye ve Soykrm Tartmas 21 Nisan 2009, http://www.esiweb.org/index.php?lang=en&id=156&document_ID=108 (ngilizce) http://www.esiweb.org/index.php?lang=en&id=156&document_ID=110 (Trke) http://www.esiweb.org/index.php?lang=en&id=156&document_ID=109 (Ermenice) 77

nternette Resimli Hikaye: Armenia-Turkey: The Great Debate (Ermenistan-Trkiye: Byk Tartma) (Haziran 2009) http://www.esiweb.org/index.php?lang=en&id=3 22&debate_ID=2 Ermenice de mevcut: -: . 12 Mart 2010 tarihli blten: Turkey's friends and the international debate on the Armenian Genocide, http://www.esiweb.org/index.php?lang=en&id=6 7&newsletter_ID=45 Bu blten Trke olarak da mevcuttur: Trkiye'nin dostlar ve Ermeni Soykrm zerine uluslararas tartmalar (29 Mart 2010)

ESI - Berlin ofisi Grobeerenstrae 83 10963 Berlin - Almanya Tel: +49 30 53214455 Faks: +49 30 53214457 E-mail: berlin@esiweb.org http://www.esiweb.org/ ESI - stanbul ofisi Arpac emesi sok. 19/4 34470 Rumelihisari stanbul Trkiye Tel: +90 212 2574337 Faks: +90 212 2575069 E-mail: Istanbul@esiweb.org http://www.esiweb.org/

78

Trkiye Ekonomik ve Sosyal Etdler Vakf (TESEV) Trkiye Ekonomik ve Sosyal Etdler Vakf (TESEV) 1994 ylnda kuruldu. TESEV Trkiye ve yakn evresinde yrtlen politikalar hakkndaki sorulara odaklanyor. Programn konular balk altnda toplanyor:

- Demokratikleme - D Politika - yi Ynetiim TESEV D Politika Programnn Ermenistan zerine alan ekibi: Mensur Akgn (Program Danman), 2002 ile 2009 arasnda TESEVde D Politika Programnn direktryd. Kendisi ayn zamanda Kresel Siyasal Eilimler Merkezi (GPoT)un da direktr ve stanbul Kltr niversitesinde Uluslararas likiler Blmnn bakandr. Halen D Politika Programna danmanlk yapmaktadr. E-mail: makgun@tesev.org.tr

Aybars Grgl (Asistan Program Sorumlusu) TESEVin D Politika Programna Aralk 2006da katld. Sabanc niversitesi Sanat ve Sosyal Bilimler Fakltesi Politika Blmnde doktorasna devam ederken retim grevlisi olarak grev yapmaktadr. Kendisi Kamu Ynetimi Programnn Ermenistan projelerinin koordinatrdr. E-mail: aybars@tesev.org.tr

Faaliyet ve yeni yaynlar: 28 Mays 2010: Turkey - Armenia: Moving on? (TrkiyeErmenistan: lerliyorlar m?) Yarm gnlk sempozyum TESEVin stanbul Karakydeki ofisinde dzenlendi. Konumaclar Mensur Akgn, Aybars Grgl, Alexander Iskandaryan (Kafkasya Enstits), Erdal Gven (Radikal), Thomas De Waal (Carnegie Endowment), Cengiz Aktar (Baheehir niversitesi), David Hovhannisyan (Emekli Bykeli), ve Sabine Freizer (Uluslararas Kriz Grubu) idi. Sempozyumda TESEV, Erivan merkezli Kafkasya Enstitsnn balatt Trkiye-Ermenistan Diyalou dizisinin bir paras olarak yeni yayn olan Assessing the Rapprochement Processi (Uzlama Srecini Deerlendirmek) sundu. Yayn Aybars Grgl, Alexander 79

Iskandaryan ve Kafkasya Enstitsnden Sergey Minasyan kaleme ald. Rapor 2009daki protokollerin imzalanmasndan sonraki sreci ve Trkiye-Ermenistan ilikilerinin mevcut durumunu analiz ediyor. Yazarlarna gre rapor, konuya protokollerin muhafazaya deer olduu varsaymyla yaklayor. Rapor ayn zamanda st dzey politika bir kenara uzlama ve sivil toplumun rolnn normalleme srecinin yaamsal ynleri olduunun altn iziyor. Rapor u adresten indirilebilir: http://www.tesev.org.tr/UD_OBJS/PDF/DPT/ERM/ERM_Ass.%20the%20Rap.%20Process_ 2010.pdf D Politika programnn temal konularndan biri de Trkiye-Ermenistan ilikilerinin Normallemesi. Bugne kadar Trkiye-Ermenistan ilikileri zerine iki yayn kt: Turkey - Armenia Dialogue Series: Breaking the Vicious Circle (Trkiye-Ermenistan Diyalou Dizisi: Ksrdngy Krmak), Aybars Grgl, Alexander Iskandaryan, Sergey Minasyan ve Sabiha enycel Gndoar, 15 Nisan 2009 Bu rapor TESEV ve Kafkasya Enstittsnn organize ettii, Kasm 2008de dzenlenen Trkiye-Ermenistan ilikileri atlyesinin akabinde yaynland. Atlyede varlan sonular zetleniyor ve alyor. Yayn indirmek iin

Trkiye-Ermenistan likileri: Bir Ksr Dng, Aybars Grgl, 15 Mays 2008 Bu raporda Trkiye-Ermenistan ilikilerinin arkadas braktmz 17 yln gzden geirerek kilit sorunlar tanmlanyor, diplomatik ve sivil abalarn alt iziliyor ve Trkiye-Ermenistan ilikilerini normalletirme ihtiyac vurgulanyor. Raporu indirmek iin

TESEV Bankalar Caddesi, Minerva Han, No.2, Kat.3, 34420, Karaky, stanbul, Trkiye Tel: +90 (212) 292 89 03 Faks: +90 (212) 292 90 46 E-mail: info@tesev.org.tr http://www.tesev.org.tr/default.asp?PG=ANAEN

80

Kresel Siyasal Eilimler Merkezi (GpoT)

Kresel Siyasal Eilimler Merkezi (Global Political Trends Centre - GPoT), stanbul Kltr niversitesinin desteiyle bir aratrma birimi olarak 2008de kuruldu. GPoT Centre Gelecek Forumu, Kbrstaki son gelimeleri izleyen projeler, Trkiye-Ermenistan ilikileri tartmalar, srail ve Suriye arasndaki ikinci derece diplomasi ve Trk-Arap diyalou gibi eitli giriimlere katld. Merkezin aratrma projelerinden biri de Ermenistan ve Trkiye Medyalarnda Karlkl Yanllk ve Nesnellik (EPF ile ortak bir proje). Aratrma Norve Dileri Bakanl ve Birleik Devletler Uluslararas Geliim Acentesi (USAID)nin destekledii Ermenistan ve Trkiyede Medya Yanlln Azaltma program erevesinde yaplacak. alma Ermenistan ve Trkiyede kitle iletiimindeki belli bal eilimlerin medya tarafndaki paydalarn bilinlendirmeye yardmc olacak. http://www.gpotcenter.org/projects/ Proje erevesindeki faaliyetler: 13/14 Ekim 2009, Bursa: Trkiye ile Ermenistan arasnda Bursada oynanacak futbol mann arefesinde, Trk ve Ermeni gazeteciler normalleme srecinde medya yanllnn roln ve medyann kazanlm olan ivmeye ne katabileceini tarttlar. (Bu toplantnn 6 ay ncesinde, Ermenistanda EFP aratrma ekibinin yapt benzer grmelere paralel olarak Kars, Kayseri ve stanbulda fokus grup grmeleri yapmlard.) http://www.gpotcenter.org/conferences/353 kinci toplant 17 - 21 Aralk 2009 tarihlerinde Erivanda gerekleti. Trkiye ve Ermenistandan uzman ve gazetecileri bir araya getiren tartmalar, Karaba ikiliinin Trkiye-Ermenistan ilikileri zerindeki etkisi, protokollerin onaylanmas sreci ve normalleme srecinin Kafkas blgesindeki etkisi zerine younlat. 4 gn sren toplantlar iin Ermenistana davet edilen on Trk gazeteci Dileri Bakan Edward Nalbandian, Bakanlk Genel Sekreteri Vigen Sarkisian, Cumhuriyeti Parti (koalisyonun en byk orta), milletvekili Artak Zakarian ve (muhalefet) Miras Partisi milletvekili Stephan Safarian ile grt.

81

24 - 28 Mart 2010da GpoT ve Ermenistandaki Avrasya Ortaklk Vakf (EPF) Erivanda Ermenistan-Trkiye Uzlamasnda kinci ve nc Gnler adl, Trk ve Ermeni payda, uzman ve gazetecilerin katld bir atlye dzenlediler. http://www.gpotcenter.org/conferences/504 15 ubat 2010da, GPoT Trkiyedeki Dzensiz Ermeni Gmenlerin Durumu hakknda bir faaliyet dzenledi. Merkez ayn zamanda Yalm Eralpn Trk - Ermeni likilerinin Gelecei ve Nabucco (The Future of Turkish Armenian relations and Nabucco) makalesini yaynlad. (Nisan 2009) http://www.gpotcenter.org/dosyalar/yalim%20eralp%20-%20pb.pdf Mensur Akgn GPoTun Direktr ve stanbul Kltr niversiteside Uluslararas likiler departmannn bakandr. Yaynlarnn ou uluslararas ilikiler ve Trk d politikas zerinedir. mensur.akgun@gpotcenter.org

Sylvia Tiryaki Direktr Vekilidir. sylvia.tiryaki@gpotcenter.org

Can Yirik GPoTde Asistan Aratrma Grevlisi olarak grev yapmaktadr. Can Trkiye-Ermenistan projelerinde yer almtr. can.yirik@gpotcenter.org

Kresel Siyasal Eilimler Merkezi (GPoT) stanbul Kltr niversitesi Ataky Kamps Bakrky, 34156, stanbul Trkiye Direk hat: +90 212 4984476 - Faks: +90 212 4984405, Esra Kse: +90 212 4984141 esra.kose@gpotcenter.org http://www.gpotcenter.org/

82

Uluslararas Stratejik Aratrma Kuruluu (USAK) 2004te kurulan Uluslararas Stratejik Aratrma Kuruluu (USAK), blge almalar program dahilinde Trkiye-Ermenistan ilikileri zerinde almaktadr. USAKn 14 Haziran 2010dan beri direktr olan zdem Sanberk, emekli bir st dzey diplomat. 19851987 arasnda Sanberk, zamann Babakan Turgut zala D Politika Badanmanl yapt. 1995ten 2000e ngiltere Bykelisiydi. 2000 ylnda emekli olan Sanberk, Eyll 2003e kadar Trkiye Ekonomik ve Sosyal Etdler Vakfnn (TESEV) bandayd. USAKn 2004te kuruluundan beri direktrln yapan Sedat Lainer, u anda Genel Koordinatr olarak grev yapmaktadr. Lainer Trkler ve Ermeniler, Uluslararas likiler zerine bir alma balkl 2004 ylnda yaynlanan Trke bir kitabn da yazar. Sedat Lainer: slaciner@gmail.com

USAK Orta Asya ve Kafkas almalar aratrmac ve uzmanlar Turgut Demirtepe USAKta Orta Asya almalarnn banda olan Turgut Demirtepe, ayn zamanda Orta Asya ve Kafkasya Aratrmalar Dergisinin de editrdr. Aksaray niversitesinde de Siyaset ve Siyaset Sosyolojisi blmnde ders vermektedir.

Kamer Kasm Kamer Kasm USAKta Trkiye Uluslararas likileri dersleri vermekte ve aratrma yapmaktadr. Gner zkan Gner zkan uluslararas ilikiler uzmandr. USAKta Kafkaslar ve Hazar blgelerindeki gvenlik konularnda uzman olarak almaktadr. Hasan Selim zertem Avrasya ve Uluslararas likiler zerine aratrma yapmakta, zellikle Hazar Blgesi, Rusya ve enerji konularna eilmektedir. Uluslararas Stratejik Aratrma Kuruluu (USAK) Ayten Soka, No: 21, Mebusevleri, Tandoan, Ankara. Tel: +90 312 212 28 86 (PBX), Faks: +90 312 212 25 84 Email: info@usak.org.uk; merkez.usak@gmail.com http://www.usak.org.tr/EN/merkez.asp?id=17 83

Uluslararas likiler ve Stratejik Analizler Merkezi (TRKSAM) Uluslararas likiler ve Stratejik Analizler Merkezi TRKSAM http://www.turksam.org/en//) 2004 ylnda Ankarada kuruldu. Direktr Sinan Oandr. TRKSAMn projeleri Avrasya blgesi odakldr. TRKSAMn Kafkasya blgesel program erevesinde bir Ermeni almalar Enstitts bulunmaktadr http://www.turksam.org/en/b45.html.

Trkiye-Ermenistan konularyla ilgili faaliyetler: 26 Mart 2010 Ermeni Sorunu Konulu Beyin Frtnas Toplants Trkiye-Ermenistan-Azerbaycan likileri, Protokoller ve Ermeni Tasarlar Gzde Kl Yan: gozde.kyasin@turksam.org Sinan Oan, TRKSAM kurucu ve bakan, sinan.ogan@turksam.org Sinan Oann kiisel internet sitesi: http://www.sinanogan.com/ Sinan Oann makaleleri: http://www.sinanogan.com/listele.aspx?ID=MAKALELER

Trksamn Ermenistanla ilgili yaynlar: Karaba Provizyonu Ermenistanla snrlarn almas iin mi yumuatld?, 20 Nisan 2010, http://www.turksam.org/en/a259.html (Is Karabakh Provision diluted for opening the borders with Armenia) Gnlk Ermeni gaetesi Zhamanakta Sinan Oann bir rportaj, 13 Nisan 2009, http://www.turksam.org/en/a251.html

TRKSAM Ouzlar Mahallesi, Trkoca Cad. 1388. Sok (eski 32. Sok), No: 52 Balgat / Ankara Tel: +90 312 285 31 00, +90 312 285 00 66 Faks: +90 312 285 00 71 e-mail: turksam@turksam.org http://www.turksam.org/ 84

Ortadou Stratejik Aratrmalar - ORSAM (Centre for Middle Eastern Strategic Studies ) ORSAM (Ortadou Stratejik Aratrmalar Merkezi - Centre for Middle Eastern Strategic Studies) 2009da kuruldu. Arlkl olarak Ortadou meselelerine eilse de, Kafkaslardaki gelimeler zerine de yayn yapmaktadr. ORSAMn Kafkaslarla ilgili makalelerine Trke olarak u adresten ulalabilir: http://www.orsam.org.tr/tr/yazilar.aspx?DosyaID=18

Hasan Kanbolat Bakan, hasankanbolat@orsam.org.tr Ilyas Kamalov Avrasya Danman, ilyaskamalov@orsam.org.tr ORSAM OrtaDou Stratejik Aratrmalar Merkezi Mithatpaa Caddesi No: 46/3-4 06420 Kzlay / Ankara Tel : +90 (312) 430 26 09 Faks: +90 (312) 430 39 48 orsam@orsam.org.tr http://www.orsam.org.tr/ Avrasya ncelemeleri Merkezi (AVM) Avrasya ncelemeleri Merkezi (AVM) 2009un banda Ankaradaki Trkmeneli birlii ve Kltr Vakf tarafndan kuruldu. Enstitnn amac Trkiyenin Kafkaslar, Balkanlar, Dou Avrupa, Asya (zellikle Rusya ve Trki Cumhuriyetler), Ortadou (zellikle Irak) ve AB ve ye lkeleri ile ilgili konularda Trkiyenin rol zerine aratrma yapmak.

AVM Ankarada 1999dan 2009a Avrasya Stratejik Aratrmalar Merkezi dahilinde faaliyet gstermi olan Ermeni Aratrmalar Enstitsn (ERAREN, http://www.eraren.org/) ats altna ald. AVM ayn zamanda zellikle Ermenistana odaklanan iki derginin yaymlanmasna katkda bulundu. Bunlar, Ermeni Aratrmalar (ilk say 2001de kt) ve Review of Armenian Studiesdir (ilk say 2002de kt). Enstit Ermeni meseleleri, Balkanlar, Irak, Asya ve Avrupa ile ilgili haber ve analizler ieren gnlk bir blten hazrlyor. Bu blten yaklak 3000 aboneye e-posta yoluyla iletiliyor.

85

Emekli Bykeli mer Engin Ltem Avrasya Aratrmalar Merkezinin direktrdr. Enstitnn ayn zamanda drt farkl blmden oluan bir internet sitesi bulunmaktadr: Kafkaslar ve Ermeni meselesi, Balkanlar, Asya ve Avrupa. Kafkaslar ve Ermenistan blmleri Ermenistan ve Trkiye-Ermenistan ilikileri zerine makaleler ierir. Ermeni Sorunu altnda Trkiye ve Azerbaycann Ermenistanla olan sorunlar zerine bir blm vardr. http://www.avim.org.tr/sablon3.php?icerik=gir&bolum=1&dil =1 Avrasya ncelemeleri Merkezi (AVM) Sleyman Nazif Sokak No: 12-B Daire 2 ankaya / Ankara Tel: +90 312 4385023-24 Faks: +90 312 4385026 info@avim.org.tr www.avim.org.tr

Trkiye Ekonomik Politikalar Aratrma Vakf (TEPAV) TEPAV Ekim 2004te kurulmu olan bamsz, sivil topluma ait ve partilerden bamsz bir dnce kuruluudur. TEPAVn faaliyetlerini desteklemek zere Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii (TOBB) araclyla bir fon kayna yaratlmtr.

Vakfn aratrma enstits vardr: Ekonomi Politikalar Aratrma Enstits EPRI Ekonomik stikrar Enstits ESI Uluslararas Politika Aratrmalar Enstits IPRI TEPAVn direktrln Gven Sak yrtmektedir. guven.sak@tepav.org.tr D Politika Ettleri Program http://www.tepav.org.tr/eng/index.php?type=foreignpolicy&title=D

Burcu Gltekin Punsmann Burcu Gltekin-Punsmann TEPAVda Kafkasya ve zellikle TrkiyeErmenistan ilikileri zerine younlaan bir d politika analistidir. Mays 2003 ile Nisan 2009 arasnda Londra merkezli, bar yaratmay hedefleyen bir sivil toplum kuruluu olan International Alertte Kafkasya ve Geliim A (CBDN) projesinde alt. 2007-2008de Gltekin-Punsmann Avrupa Parlementosunun D Politikalar Genel 86

Direktrl iin Karadeniz Sinerjisi, enerji gvenlii, Trkiye-Ermenistan ilikileri ve aznlk meseleleri zerine brifing notlar ve raporlar hazrlad. 2006-2008 dneminde Ankaradaki Orta Dou Teknik niversitesindeki Avrupa Aratrmalar Merkezinde doktora sonras aratrma grevlisi olarak alt. 2004-2005te NATO Manfred Wrner bursunu alarak NATOnun kaynak salad Bridging Perceptions of Security, Integrating the Black Sea Region (Gvenlik Anlaylar Arasnda Kpr Kurma, Karadeniz Blgesinde Btnlk Salama) adl projede ba aratrmac olarak grev yapt. Yaynlar: Building Bridge of Trust and Confidence between Turks and Armenians (Trklerle Ermeniler Arasnda Gven ve timada Dayal Bir Kprnn Kurulmas) 8 Nisan 2010, http://www.todayszaman.com/tz-web/news-206806-159-building-bridge-of-trust-andconfidence-between-turks-and-armenians.html Moving Beyond Symbolism - The normalization of Turkish-Armenian Relations: a Window of Opportunity for Regional Prosperity? (Sembolizmin tesine Gemek TrkiyeErmenistan likilerinin Normallemesi: Blgede Kalknma Frsat m?), TEPAV Politika Notu, Ekim 2009, http://www.filbilisim.com/external/tepav.org.tr/upload/files/1257767367r1562.Moving_Beyo nd_Symbolism.pdf. Linking Turkey's EU Accession Process and the ENP Regional Initiative: Necessary CrossBorder Cooperation with South Caucasus (Trkiyenin ABye Giri Sreci ve ENP Blge Giriimi: Gney Kafkasya ile Snrlar tesi birlii Gerei), Bezen Balamir-Cokun/Birgl Demirta-Cokun (ed.) Neighborhood Challenge: The European Union and Its Neighbors (Komuluk Snav: Avrupa Birlii ve Komular), 2009. Black Sea Regional Policy Approach: A Potential Contributor to European Energy Security (Karadeniz Blgesel Politika Yaklam: Avrupa Enerji Gvenliine Potansiyel bir Katlmc) http://www.europarl.europa.eu/activities/expert/eStudies.do?languageEN E-mail: burcu.punsmann@tepav.org.tr

Proje: Snr nehri zerindeki kprnn yeniden yapm TEPAV Akhuryan (Arpaay) nehri zerinde 10. yzyldan kalma bir kpry yeniden ina etme abasn balatt. Tarihi pek Yolu zerinde uzanan nehir Trkiye ile Ermenistan arasndaki snr belirliyor. TEPAV ekibine gre, proje Trkiye ile Ermenistan arasndaki ilikiyi beslemeye ynelik yaratc ve samimi, gven oluturan admlara olan ihtiyaca cevap vermeyi amalyor. TEPAV Ermenistanda: Aralarnda Prof. Gven Sak, Prof. Erol Taymaz, Dr. Burcu Gltekin Punsmann ve Mezenef Hatamn da olduu bir heyet sponsorluunu GMF Trkiyenin organize ettii bir dizi grme iin 10-13 ubat 2010 tarihlerinde Erivan ziyaret etti. 11 ubatta bu aratrma misyonu erevesinde Dnya Bankas Erivan ofisi ba kurulular ve blgesel geliimle ilgilenen sivil toplum kurulularn biraraya getiren bir atlye dzenledi. 12 ubat 2010da TEPAV ve Ermenistandaki Amerikan Ticaret Odas Trkiye-Ermenistan likileri ve Snr tesi Blgesellik zerine bir panele ev sahiplii yapt. http://www.tepav.org.tr/eng/index.php?type=event&cid=182 87

Trkiye Ekonomik Politikalar Aratrma Vakf (TEPAV) Stz Cad. No:43 TOBB-ET Yerlekesi 2. Ksm 06560 Stz Ankara Tel: +90 312 292 5500 Faks +90 312 292 5555 E-Mail: kurumsal_iletisim@tepav.org.tr http://www.tepav.org.tr/

Toplum ve Demokrasi Dernei

Toplum ve Demokrasi Dernei (TDD) 2004te Gen Anadolu Liderleri Birlii ad altnda Tuna Beklevi, Asl Yaman, Elif Grsoy, Gksel Akman, zen Demircan, dris Karda ve Burak Karapnar tarafndan kuruldu. 2009da dernek adn bugnk haline evirdi. Bakan Tuna Beklevi, bakan vekili Mahir Toprak ve genel sekreter Gksel Akmandr.

Ermenistanla ilgili projelerin koordinatr, Mart 2010da Ermeni sivil toplum kurulularyla grmek zere Erivana giden Aybars rsektir. Bu ziyaretiyle Trk Ermeni Ortak Gelecek Platformunu oluturmakta etkili olmutur. 27-30 Haziran 2010 tarihleri arasnda TDD 10 Trk ve 10 Ermeni renciyi Maryland niversitesi profesr Edy Kaufman ile dierinin alglar adl bir atlye iin stanbula getirmitir. http://www.toplumvedemokrasi.org.tr/kategori/turkish-armeniancommon-future-platform/

Toplum ve Demokrasi Dernei Bykdere Cad. Hukukular Sitesi No:24 Kat:6 Daire:63 ili-stanbul Tel: +90 212 347 20 11 Faks: +90 212 282 46 21 http://www.toplumvedemokrasi.org.tr/

88

Siyaset, Ekonomi ve Toplum Aratrma Merkezi (SETA)

Siyaset, Ekonomi ve Toplum Aratrma Merkezi (SETA) ulusal, blgesel ve uluslararas meselelerle ilgili aratrmalar yrten bir aratrma enstitsdr. Amac, politikalar belirleyenlere ve kamuya politika, ekonomi ve toplum alanlarnda gncel ve doru uzmanlk ve analizler sunmak.

Taha zhan, Genel Koordinatr tozhan@setav.org

Talip Kkcan tkucukcan@setav.org

Blent Aras. D Politika Koordinatr abulent@isikun.edu.tr A diplomatic mistake over Armenia, Guardian, 5 Mart 2010 (Ermenistanla ilgili diplomatik bir hata), Trke yayn: Trkiye-Ermenistan ilikileri hakknda SETA Raporu, Haziran 2009, http://www.setav.org/ups/dosya/9606.pdf SETAnn Washington ofisinin koordinatr daha nce STAR gezetesi ve Kanal 24te alm olan Nuh Ylmazdr. Ylmaz Trkiye Ermenistan ilikileri hakknda dzenli olarak yazmtr. 7 Mart 2010, Ermeni Tasars Ka Bahar Daha Gerecek? (How many more springs will the Armenian plan still stretch?), http://www.setav.org/public/HaberDetay.aspx?Dil=tr&hid=25429 15 ubat 2010, Soykrmn Jeopolitii (Genocide Geopolitics), http://www.setav.org/public/HaberDetay.aspx?Dil=tr&hid=23191 Siyaset, Ekonomi ve Toplum Aratrma Merkezi (SETA) Reit Galip Cd. Hereke Sokak No: 10 Gaziosmanpaa / ankaya 06700 Ankara Tel: +90 312.405 61 51 Faks: +90 312.405 69 03

89

Insight Turkey, 1999dan beri datmda olan ve senede drt defa yaynlanan dergi, halen SETA ats altnda yaynlanmaktadr. u anda 12. saysnda olan Insight Turkey Trkiyenin i ve d politikasna ek olarak komu blgeleriyle de ilgili geni bir alana yaylan konular kapsar. Insight Turkey aratrmaclarn birbirini denetledii, politika ynelimli bir dergidir. Editr Orta Dou Teknik niversitesiden hsan Dadr. http://www.insightturkey.com/

Bilge Adamlar Stratejik Aratrmalar Merkezi (BLGESAM) BLGE ADAMLAR STRATEJK ARATIRMALAR MERKEZ BILGESAM ift tarafl ve ok tarafl meseleler, Trkiyenin gvenlik stratejileri ve yurt ii siyasal, ekonomik, teknolojik, evresel ve sosyo-kltrel sorunlar hakknda bilimsel aratrmalar yapmaktadr. Bakan: Atilla Sandkl (fotorafta) Bakan Vekili: Sadi Bilgi

Kafkasya BLGESAMn Blgesel Aratrmalar blm dahilinde incelenen blgelerden biridir. Bugne kadar Trkiye-Ermenistan hakknda yayn karlmtr. Cansu Arsoy, Nagorno-Karabakh Problem: On the Edge of Peace Talks, 22 ubat 2010, (Dalk Karaba Sorunu: Bar Grmelerinin Kysnda) http://www.bilgesam.org/en/index.php?option=com_content&view=article&id=235:nagornokarabakh-problem-on-the-edge-of-peace-talks-&catid=86:analizler-kafkaslar&Itemid=145 Muharrem Eki, From the Process of Caucasus Cooperation and Stability Platform to the Normalization of Turkish-Armenian Relations, 27 Ekim 2009, (Kafkasya birlii Sreci ve stikrar Platformundan Trkiye-Ermenistan likilerinin Normallemesine) http://www.bilgesam.org/en/index.php?option=com_content&view=article&id=209:from-theprocess-of-caucasus-cooperation-and-stability-platform-to-the-normalization-of-turkisharmenian-relations&catid=86:analizler-kafkaslar&Itemid=145 Bulent Aras ve Fatih zbay, Turkish-Armenian Relations: Will Football Diplomacy Work?, 1 Temmuz 2009, (Trkiye-Ermenistan ilikileri: Futbol diplomasisi ie yarayacak m?) http://www.bilgesam.org/en/index.php?option=com_content&view=article&id=186:turkisharmenian-relations-will-football-diplomacy-work&catid=86:analizler-kafkaslar&Itemid=145 Fatih zbay, Trkiye-Ermenistan likileri: Antipatiyi Empatiye evirmek, 24 Eyll 2009, http://www.bilgesam.com/tr/index.php?option=com_content&view=article&id=458:turkiyeermenistan-iliskileri-antipatiyi-empatiye-cevirmek-&catid=86:analizlerkafkaslar&Itemid=148

90

Bilge Adamlar Stratejik Aratrmalar Merkezi (BLGESAM) Abide-i Hrriyet Caddesi, No: 10, Celil Aa Merkezi, Kat:9, Daire:36. Mecidiyeky - stanbul Tel: +90 212 217 65 91 Faks: +90 212 217 65 93 E-mail: bilgesam@bilgesam.org Bilgesam Ankara Ofisi Atatrk Bulvar Havuzlu Sok.4/6 A. Ayranci/Cankaya - Ankara Tel: +90 0312 4253290 Faks: +90 0312 4253290 E-mail: bilgesam@gmail.com

ABD Alman Marshall Fonu (The German Marshall Fund of the United States - GMF) Ankara GMFnin Ankara ofisi 2005te ald. Ofisin amac Trkiyede komu lkelerinde gl sivil toplumu desteklemek ve Amerikallarn, Avrupallarn ve Trklerin birbirlerinden bireyler renerek ortak sorunlarna eilebilecekleri bir forum yaratmak. GMFnin Trkiyeye doru genilemesi Balkanlar, Karadeniz Blgesi ve Ortadou dahil olmak zere Avrupa snrlarndaki varolan politika sorunlarna eilme ihtiyacn yanstyor. Ofiste, Trklerin transatlantik toplulua daha aktif ve geni katlmn tevik etmek iin politika programlar, burslar ve ba bulma faaliyetleri yrtlyor. zgr nlhisarckl Ankara Ofisi Direktr A culture of trust and tolerance, or a beautiful, but lonely Turkey?, 6 Aralk 2009, (Bir gven ve tolerans kltr m yoksa gzel ama yalnz bir Trkiye mi?) http://www.gmfus.org/publications/article.cfm?id=608

The German Marshall Fund of the United States Ankara ofisi Hatr Sokak 27/1 G.O.P. 06670 Ankara, Turkey Tel: +90 312 447 4080 Faks: +90 312 447 4048 http://www.gmfus.org/about/office.cfm?city=ankara

91

Kafkasya Stratejik Aratrmalar Merkezi (KAFKASSAM) Merkezi Ankarada olan KAFKASSAMn Erivan, Bak, Tiflis, Tebriz ve Sochide ofisleri var. Enstit Kafkasya genelinde alr, ancak Ermenistanda ve Ermeni ortaklarla olan projelere arlk verir. Bugne kadar bu trden iki proje gerekletirildi. Biri Trkiye ve Ermenistanda yrtlen, karlkl alglar zerine bir dizi anketten oluuyordu (anketlerden ilk ikisi Ermenistandaki Ekim 2009 futbol mandan nce ve sonra yapld). Bir baka projeleri ise Gmrde snrlar konusunda toplantlar yapmak ve sergiler dzenlemek zere her iki lkeden altar geni ressam biraraya getirmek oldu. Bu grubun ikinci bulumas stanbulda Hayalden geree stanbul ad altnda gerekleecek. Ressamlar ehri nasl grdklerini kada aktaracak. Sonular zel bir sergide sergilenecek. KAFKASSAMn internet sitesi 2 Ocak 2010da yayna girdi. nternet sitesinde Kafkasyadaki lkeler ve Trkiye ile ilikileri hakknda makaleler, roprtajlar, analizler ve yorumlar toplanyor. Bir blmde Ermenistan hakknda makaleler ve yorumlar yer alyor.

Merkezin direktrln Hasan Oktay yapyor. E-mail: hasanoktay@kafkassam.com

KAFKASSAM Necatibey cad. 33/9 Kzlay / ankaya Ankara Tel: +90 312 229 82 40 Faks: +90 312 229 82 30 info@kafkassam.com http://www.kafkassam.com/

92

Stratejik Dnce Enstits (SDE) Stratejik Dnce Enstits resmi olarak 3 Mart 2009 tarihinde Stratejik Dnce ve Aratrma Vakf ats altnda faaliyet gstermek zere kuruldu.

Hasan Kni, Ynetim Kurulu Bakan (fotorafta) Nzhet Kandemir, Ynetim Kurulu Bakan Vekili Bakan: Yasin Aktay

SDEden Birol Akgn ve Murat emrek The Armenian Problem in Turkeys Foreign Policy: The Suggestions to Solve the Historical Deadlock (Trkiyenin D Politikasnda Ermeni Sorunu: Tarihi Krdmn zm iin neriler) balkl bir analiz yaynladlar. SDEnin Nisan 2010da dzenledii Ermeni Sorununa Yeni Bak Alar atlyesinin hemen ardndan yaynlanan makale, Ermeni Sorununun selletirilmesi ve Ermeni Soykrm ddialarnn Arka Plan gibi konulara eiliyor. Trkiyenin bu meseleler hakkndaki stratejilerini belirtirken, analiz ayn zamanda her iki tarafn da 2009 protokolleri karsndaki beklentilerini de gzden geiriyor. http://www.sde.org.tr/userfiles/file/sde_ermeni.PDF Stratejik Dnce Enstits (SDE) etin Eme Bulvar A. veler Mah. 4. Cad. 1330. Sk. No:12 06460 ankaya, Ankara Tel: +90 (312) 473 80 45 Faks: +90 (312) 473 80 46 E-mail: sde@sde.org.tr http://www.sde.org.tr/en/default.aspx

93

Stratejik Aratrmalar Merkezi - SAM (Dileri Bakanl dahilinde) Stratejik Aratrmalar Merkezi, Mays 1995ten bu yana aktif. SAM uluslararas ilikiler ve blgesel almalar zerine aratrmalar yrterek, uluslararas atmalar inceliyor, ilgili meseleler hakknda bilimsel deerlendirmeler yapyor ve Trk d politikasn ve uzun vadedeki sonularn gzden geiriyor. SAM bunlar yaparken benzer konularda alan hem Trk hem de yabanc niversiteler, enstitler ve uzmanlar ile ibirlii yapyor. lgili konular geni bir mercekte inceleniyor, ve Merkez bu ynde politik, ekonomik, finansal ve kltrel alanlardaki uzmanlarn olduu kadar d politika alannda uzmanl olan gazetecilerin de grlerine bavuruyor. Feridun Sinirliolu Dileri Bakanl Mtear, Ynetim Kurulu Bakan

SAM Trkiye Cumhuriyeti Dileri Bakanl Stratejik Aratrma Merkezi (SAM) Dr. Sadk Ahmet Cad. No:8 A Blok 12. Kat 06100Balgat / Ankara Tel: +90 312 292 2622, +90 312 292 2622 Faks: +90 312 292 26 35 E-mail: strategy@mfa.gov.tr www.sam.gov.tr

94

Trkiye-Ermenistan ilikileri konusunda alan akademisyenler

Cengiz Aktar (Baheehir niversitesi) Cengiz Aktar stanbul Baheehir niversitesinde profesr ve Avrupa Birlii likileri Blm Bakan. Kendisi ayn zamanda Vatan gazetesinde haftalk ke yazlar yazyor. Aktar Trkiye-AB ilikileri uzman aman ayn zamanda Trkiyede aznlk meseleleri, Krt sorunu ve tarihi uzlama ile ilgilenen sivil toplum giriimlerinin faaliyetleri ile de ciddi anlamda ilgili. Aktar Aralk 2008de balatlan, Trklerin ve Krtlerin 1915 olaylarna dair zntlerini bildirdikleri zr kampanyasnn mimarlarndan biriydi.

Aktarn Vatandaki makaleleri: http://w10.gazetevatan.com/root.vatan?exec=yazareskiyazilar&wid=121 Resm Ermenistan almnn sonu, 7 Mays 2010, http://haber.gazetevatan.com/haberdetay.asp?Newsid=291871&Categoryid=4&wid=121 E-mail: caktar@bahcesehir.edu.tr Ahmet nsel (Galatasaray niversitesi) Ahmet nsel stanbul Galatasaray niversitesi Ekonomi Blmnde profesr olarak grev yapmaktadr. Ahmet nsel aylk olarak kan Birikim dergisinin editrdr ve Radikalin pazar eki Radikal IIye de uzun zamandr yaz yazmaktadr. 20 Nisan 2010dan beri nsal Radikalde ke yazlar yazmaktadr. Makaleleri iin: http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalYa zarlar&AuthorCatID=0&Date= Ahmet nsel Aralk 2008 zr kampanyasn balatanlardan biriydi. Nisan 2010da Michel Marianla birlikte Trke ve Franszca olarak Ermeni Tabusuyla ilgili Diyalog adl makaleyi yaynlad. Birikimde yaynlanan makalelerinin listesi iin, bkz. www.birikimdergisi.com. E-mail: ainsel@gsu.edu.tr

95

Mustafa Aydn (Kadir Has niversitesi direktr) Mustafa Aydn doktorasn Lancaster niversitesinde tamamlam bir Uluslararas likiler uzmandr. ubat 2010dan beri stanbulda zel bir niversite olan Kadir Has niversitesinin rektrdr. Kendisi ayn zamanda Uluslararas Politika Aratrmalar Enstits (TEPAV-IPRI) direktr ve Trkiye Uluslararas likiler Konseyinin (UIK) de bakandr. Aydn halen Uluslararas likiler ve Stratejik Aratrma Dergisinin (Journal of Strategic Research) yaz ileri mdrdr. Danmanlk yapt birok kurulu arasnda International Centre for Black Sea Studies (Uluslararas Karadeniz Aratrmalar Merkezi - ICBSS) ve Hellenic Center for European Studies (Yunan Avrupa Aratrmalar Merkezi - EKEM) vardr. Aydn birok kitap ve makale yaynlamtr; blge ile ilgili yaynlarndan bazlar aadadr: Turkeys Caucasus Policy, UNISCI Tartma Makalesi, No. 23, 2010, sf. 177-191. (Trkiyenin Kafkasya Politikas), http://www.ucm.es/info/unisci/english/index.html. Geopolitical Dynamics of the Caucasus-Caspian Basin & the Turkish Foreign and Security Policies, (Kafkasya-Hazar Havzas ve Trk D ve Gvenlik Politikalar) The South Caucasus 2021: Oil, Democracy and Geopolitics (Gney Kafkasya 2010: Petrol, Demokrasi ve Jeopolitik), Elkhan Nuriyev (der.), Londra, Routledge, Nisan 2010. Turkey; Internal Developments and Foreign Policy (Trkiye, Gelimeler ve D Politika), Gayane Novikova (der.), Report on Turkey in a New Geopolitical Situation: Views from Armenia and Turkey, (Yeni bir Jeopolitik Durum Karsnda Trkiye Hakknda Rapor: Ermenistan ve Trkiye ile ilgili Grler) Erivan, Spectrum, Mays 2008, sf. 14-23. Turkish Policy toward the Caucasus (Kafkasyaya Ynelik Trk Politikas), Raoul Mottika ve B. Balc (der.), Religion et politique dans le Caucase post sovitique; Les tradtions rinventes lpreuve des influences extrieures, Paris, Maisonneuve&Larose, 2007, sf. 6980. Geopolitics of Central Asia and the Caucasus: Continuity and Change since the End of the Cold War (Orta Asya ve Kafkasyann Jeopolitii: Souk Savan Sonundan Bu Yana Sreklilik ve Deiim), Gabriele Rasuly-Paleczeck, Julia Katsching ve David Bryan (der.), Central Asia: Past, Present and Future (Orta Asya: Dn, Bugn ve Yarn), Wiener Beitrge zur Ethnologie und Anthropologie, Vol. 17, Viyena, Facultas Verlag, 2005. (In)Security and Geopolitics in the Post-Soviet Eurasia, 1989-2003: Regional Threats, Transnational Challenges, Global Responses (Sovyet Sonras Avrasyasnda Gven(siz)lik ve Jeopolitik, 1989-2003: Blgesel Tehditler, Uluslar tesi Sorunlar, Kresel Tepkiler), Review of International Affairs, Vol. 4, No. 2, K 2004. Foucaults Pendulum: Turkey in Central Asia and the Caucasus (Foucaultnun Sarkac: Orta Asya ve Kafkaslarda Trkiye), Turkish Studies, Vol. 5, No 2, 2004, sf. 122. Kadir Has niversitesindeki kiisel internet sitesi: http://www.khas.edu.tr/en/about-khu/administration/cv/prof-dr-mustafa-aydin-kisa.html

96

Aline Ozinian Aline Ozinian Erivan Devlet niversitesi Siyasal Bilimler fakltesinde doktorasn yapyor. almalarnn yansra, Ozinian International Alert-CBCDde Trkiye Proje Koordinatrl, Zaman gazetesinde blgesel politik analist ve TABDC/Trk-Ermeni Gelitirme Konseyinde basn ve kamu koordinatr. Ozinian Trkiye-Ermenistan ilikileri ile ilgili eitli almalarn da yazardr: Ermenistann Karadeniz Ekonomik birlii, stanbul, Trkiye Aratrma almalar Daimi Temsilcilii: The intellectual and spiritual atmosphere in Turkey about the Armenian Problem (Trkiyede Ermeni Sorunu hakkndaki Dnsel ve Manevi Ortam). Armenian citizens working illegally in Turkey (Trkiyede Yasad olarak alan Ermeni Vatandalar) Friederich Ebert Stiftung-Trkiye 2007-2008. State of Armenian Working Migrants in Turkey (Trkiyedeki Ermeni alanlarn Durumu) Eurasia Partnership Foundation (Avrupa Ortaklk Vakf) 2009-2010, http://www.epfound.am/index.php?article_id=287&clang=0 Oziniann Trkiye-Ermenistan ilikileri zerine makalelerinden bazlar: Kaplar kapal bir lkeye g http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=963994&title=yorum-alin-ozinian-kapilarikapali-bir-ulkeye-goc , 21 Mart 2010 Does Turkey want to open its common border with Armenia? (Trkiye Ermenistanla ortak snrn amak istiyor mu?) http://www.todayszaman.com/tz-web/news-201172-does-turkey-want-to-open-its-commonborder-with-armenia-by-aline-ozinian.html , 11 February 2010 Does a Turkish-Armenian like Armenia? (Trk-Ermeniler Ermenistan Seviyor mu?) http://www.sundayszaman.com/sunday/detaylar.do?load=detay&link=184103 16 Austos 2009 E-mail: aline.ozinian@tabdc.org

97

Sivil Toplum Kurulular, Vakflar

Uluslararas Hrant Dink Vakf Uluslararas Hrant Dink Vakf 2007de Hrant Dinkin mirasn srdrmek zere kuruldu. Vakfn faaliyetleri Kltr ve Sanat, Eitim, Tarih, Demokratikleme ve nsan Haklar, ve Trkiye-Ermenistan Aratrma olarak snflanmaktadr. Trkiye-Ermenistan Aratrmalar Program ve Trkiye-Ermenistan Aratrmalar Projeleri Vakfn amalarndan biri Trkiyenin en uzak komusu Ermenistan ile olan ilikilerinin normallemesi ve geliimidir. Ana hedef, iki lke arasndaki dorudan iletiimi ve hareketlilii artrmak, btn alanlarda ortak platformlarn oluumunu salamak ve ilikilerin ileriye gtrlmesi iin giriimlerde bulunmaktr. Vakfn internet sitesinde iki lkenin insanlar arasnda iletiim ve karlamalar yoluyla ortak bir dil oluturulabileceine inanyor, ve dolaysyla Ermenistann eitli alanlardaki btn projelerimize Ermenistann katlmn zellikle destekliyoruz, denmektedir. http://www.hrantdink.org/faaliyetler.asp?bolum=5 Proje: Maneti Komuda Atalm! Uluslararas Hrant Dink Vakf ve Heinrich Bll Stiftung Derneinin ortak bir giriimi olan Trkiye-Ermenistan Diyalog Program Mays 2009da balad. Program erevesinde Trkiyeden 10 gazeteci Mays 2009da Ermenistana gitti ve Erivan, Gmr ve Vanadzorda toplantlara katldlar. Ermenistandan 9 ke yazar Ekim 2009da Ankara, Bursa ve stanbula iade-i ziyarette bulunarak st dzey grevlilerle grtler ve Bursadaki TrkiyeErmenistan man izlediler. Bir haftalk ziyaretleri sresince katlmclar Trkiyedeki Ermeni cemaatinin temsilcileriyle ve Ermenistana daha nce gelmi olan 10 Trk gazeteci ile de grtler. Katlmc gazetecilerin iki taraf da ilgilendiren bilgi ve haberleri paylamasna ve yaymasna yardmc olmak iin bir iletiim a kuruldu. http://www.hrantdink.org/detay.asp?id=22&bolum=Faaliyet&altbolum=5 Ynetim Kurulu yeleri Rahil Dink Bakan Delal Dink Bakan Yardmcs Yervant Dink Ynetim Kurulu Bte Sorumlusu Zabel Dink, brahim Betil, Betl Tanbay, Oral allar Uluslararas Hrant Dink Vakf Uluslararas Hrant Dink Vakf Halaskargazi Cd. Sebat Apt. No:74 Kat 1 Daire 1 Osmanbey 80220 ili - stanbul Tel: +90 212 2403361; +90 212 2403362; +90 212 2403365 Faks: +90 212 2403394 E-mail:info@hrantdink.org http://www.hrantdink.org/

98

Heinrich Bll Stiftung Dernei Heinrich Bll Stiftung Dernei Alman Yeillerin vakfdr ve 1994ten beri stanbulda bir ofisi vardr. Vakf yerel sivil toplum kurulularna destek salamakta, kendi konferanslarn dzenlemekte ve yaynlarn yapmaktadr. Vakfn faaliyetleri grup altnda toplanr: demokratikleme, ekoloji ve d ve gvenlik politikas. Vakfn d politika faaliyetleri arasnda Trkiye-Ermenistan projeleri ve Trkiyedeki Ermenilerle ilgili projelere destek vermek bulunmaktadr.

Trkiye ofisi 2004ten beri Ulrike Dufner tarafndan ynetilmektedir. E-mail: udufner@boell-tr.org

Projeler Ermenistan ve Trkiye sivil toplum kurulular arasnda Ani Diyalog Heinrich Bll Stiftung Derneinin Gney Kafkasya ve Trkiye ofisleri, Kafkasya Enstits ile ibirlii ierisinde Trkiye ve Ermenistandan gen ST aktivistleri (18-35 yalar arasnda) iin Ani Diyalog srecini balattlar. 2010 Ani Diyalog sresince aadaki alma gruplar kurulacaktr: Kltr ve Miras Eitim ve Aratrma evre nsan Haklar ve Demokratikleme Medya ve Gazetecilik lk atlye 13-17 Ekim 2010 tarihlerinde Erivanda yaplacaktr. lgili katlmclar iin son bavuru tarihinde 1 Eyll 2010dur. Trkiye Ermenistan Gazeteci Deiim Program Mays 2009da balayan ve Hrant Dink Vakf ile ortak yrtlen bu program her iki lkeden 10 gen (35 yan gememi) basn gazetecisini biraraya getiriyor. http://www.boell-tr.org/web/110-361.html

99

Katlan Trk gazeteciler: Demet Bilge Ergn (Radikal) Ergn olakolu (Yeni afak) Bedia Ceylan Gzelce (Haber Trk) Yonca Poyraz Doan (Today's Zaman) Namk Durukan (Milliyet) Tuba Tekerek (Taraf) Kemal Gkta (Vatan) Asl Szbilir (Hrriyet) Glen eri (Birgn) Erdin Ergen (Sabah) Bu gazetecilerin program hakkndaki makalelerine buradan ulalabilir: http://www.boelltr.org/web/385.html

Yayn Ermeni Sorunu Tartlrken, Trke ve Almanca, 2006, http://www.boell-tr.org/web/111412.html

Heinrich Bll Stiftung Dernei nn Cad. Hac Hanm Sok. 10/12+4 Gmsuyu 34439 stanbul Tel: + 90 212 249 15 54 Faks: + 90 212 245 04 30 E-mail: info@boell-tr.org www.boell-tr.org

100

Friedrich-Ebert-Stiftung Dernei Friedrich Ebert Stiftung Dernei (FES) Alman Sosyal Demokratik Partinin (SPD) vakfdr. Direktr ve lke temsilciliini Michael Meier yapmaktadr. Dernein Kafkasya projelerinden Mert Onur sorumludur. mert.onur@festr.org.

Ermenistan-Trkiye ile ilgili projeler: 1. Hrant Dink Ansna Atlye almalar, 26-30 Mays 2010, stanbul http://myweb.sabanciuniv.edu/hrantdink-workshop/; http://www.hrantdink.org/detay.asp?id=15&bolum=Duyuru 2. Toplum ve Demokrasi Dernei & ACGRC ile ortak Trkiye-Ermenistan Ortak Gelecek Projesi ok Ynl Atlyeleri, 28-30 Haziran 2010, stanbul http://www.toplumvedemokrasi.org.tr/turkiye-ermenistan-ortak-gelecek-projesi-hayatageciyor/ 3. Trkiye-Ermenistan Diyaloglar Dizisi: Ktden Erdemliye. TESEV D Politika Program ile ortak bir yuvarlak masa tartmas, 2010 sonbaharnda stanbulda yaplmas planlanyor. Yaynlar: FES Trkiye, Aybars Grglnn Trkiye-Ermenistan likileri: bir ksrdng balkl TESEV raporunu destekledi. http://www.tesev.org.tr/UD_OBJS/PDF/DPT/ERM/TurkeyArmenia%20Relations%20A%20Vicious%20Circle.pdf

Friedrich-Ebert-Stiftung Dernei Cihannma Mahallesi Mehmet Ali Bey Sk. Kumcuolu Apt. No:12 D:5 34353 Beikta / stanbul Tel: +90 (0) 212 310 8237 Faks: +90 (0) 212 258 7091 E-mail: contact@festr.org Ankara Ofisi Abidin Daver Sk. No. 5 D.9 06550 ankaya / Ankara Tel: +90 312 4418596/ 97 Faks: +90 312 4418598 E-mail: contact@festr.org http://www.festr.org/en/index.php

101

Anadolu Kltr Anadolu Kltr 2002 ylnda sanatn eitli disiplinlerinden bireylerin ve kurulularn katlmyla kuruldu. Anadolu Kltrn direktr balangtan bu yana Osman Kavala oldu, osmankavala@superonline.com. Anadolu Kltr Trkiye, komular ve Avrupadaki sanatlar, kltr ve eitim kurulular ve yerel otoriteleri arasnda kltrler aras ibirlii ve deiim iin bir platform ve arac olmay amalamaktadr. 2005ten bu yana, Anadolu Kltr kltrel deiimin diyalog ve toplumlar arasnda karlkl anlaya katkda bulunaca inanc dorultusunda komu lkelerle ortak projeler gelitirmekte ve uygulamaktadr. Blgesel birlii: Ermenistan Anadolu Kltr 2005 ylnda Ermenistanla yakn ibirlii ierisinde projeler zerinde almaya balad.

Tamamlanan projeler Sergiler: Kafkasyann Gen Gzleri (28 Eyll - 2 Ekim 2005) Merhabarev (3 - 23 Aralk, 2006) Snrsz Sanat; Ermenistan, Grcistan, ran ve Trkiyeden Bir ada Sanat Sergisi (21 Kasm - 8 Aralk 2007) Soviet Agitart: Restorasyon (18 Ocak - 29 ubat 2008) Sireli Yepayrs (Sevgili kardeim) (14 - 27 Eyll 2009) Gsterimler: Ermenistandan filmler (6 - 12 Ekim 2006) Atlyeler: Gney Kafkasya ve Dou Anadolunun Ortaa Mimari Miras; Sanat Tarihi Atlyeleri (8 - 11 Eyll 2007 ve 10 - 12 Ekim 2008) Devam eden projeler: Ermenistan Trkiye Sinema Platformu 2009da kurulan Ermenistan Trkiye Sinema Platformu (ATCP) Ermenistan ile Trkiye arasnda yrtlen, her iki lkeden film yapmclar, prodktrler, aktrler ve sanatlar arasnda bir ibirlii rnei yaratmay ve olas ortak yapm ve ortaklklarn geliimine katkda bulunmay amalayan bir yapm ve iletiim giriimidir. ATCPnin ilk projesi Erivanda Temmuz 2009da dzenlenen bir belgesel gelitirme atlyesiydi. Platformun 5. bulumas Nisan 2010da stanbulda dzenlendi. Trkiyeden 40 ve Ermenistandan 18 proje atlyeye bavurdu. Her lkeden beer proje seildi.

102

Ermenistan-Trkiye Uzlamasna Giden Bir Yol Olarak Yetikin Eitimi ve Szl Tarih Ekim 2009da dvv international ve Etnolojik Aratrmalar Merkezi ile ortak bir sonbahar kamp dzenlendi. Trkiyeden ve Ermenistandan 10ar renci Ermenistann Dilijan kentine buluarak bir haftalk bir szl tarih atlyesine katldlar. Ana fikir, gen insanlar ok kltrl hafza ve kimlik odakl olarak her iki lkede rportajlar yapmalar iin eitip yetkilendirmekti. Aratrma ksm iki nl toplumbilimci tarafndan yrtld: Erivan Bilimler Akademisinden Profesr Hranush Kharatyan-Arakelyan ve stanbul Sabanc niversitesinden Leyla Neyzi. Kampn bitmesinden bir nceki gn, renciler Dilijanda ve etrafnda yaayanlarla roprtaj yaptlar. Bunu takiben, Ekim 2009 ile ubat 2010 arasnda Kharatyan-Araqelyan ve Neyzinin denetimindeki srasyla Ermenistan ve Trkiyede bulunan aratrma ekipleri szl tarih aratrmas yaptlar. Her iki lkeden niversitesi rencileri aratrma srecinde aktif rol aldlar. Bu aratrmann sonular iki dilde (Ermenice-Trke) bir kitapta ve ngilizce olarak yaynlanacak. Proje ikinci bir renci kampnn dzenlenecei 2010da, bu sefer Trkiyede devam edecek. http://www.learningtolisten.de/

Anadolu Kltr Cumhuriyet C. No: 40 Ka-Han Kat: 3 Elmada 34367 stanbul E-Mail: iletisim@anadolukultur.org www.anadolukultur.org Meltem Aslan Genel Koordinatr T: +90.212 233 23 47 F: +90.212 232 18 66 meltemaslan@anadolukultur.org Sibil ekmen Proje Asistan Kafkas Programlar T: +90.212 233 23 47 F: +90.212 232 1866 sibilcekmen@anadolukultur.org

103

Nor Zartonk Nor Zartonk (Yeni Rnesans) 2007de gen stanbullu Ermenilerce kurulmu bir dernektir. Konferanslar, panel tartmalar ve yaynlarla, Nor Zartonk Trkiyedeki Ermenilerin ve dier aznlklarn durumu ve gemile uzlama gibi konulara eilir. Ocak 2009 itibariyle Nor Zartonk yeleri her akam Trke ve Ermenice ve ayn zamanda Yunanca, Krte ve Lazca yayn yapan Norradio adl bir internet radyo istasyonunu da yrtmekteler. (http://www.norradyo.com/). E-mail: info@norzartonk.org

Irkla ve Milliyetilie DurDe

DurDe giriimi ubat 2007de Hrant Dinkin ldrlmesi zerine aktivistlerce rklkla ve milliyetilikle mcadele etmek zere kuruldu. Ermeni aznl ve Trkiye-Ermenistan ilikileri balangtan beri gndeminde oldu. Planlanan ilk faaliyetlerden biri 2008de Ermenistana bir ziyaret oldu. Ancak kaynak eksikliinden dolay gereklemedi. DurDe peisra eitli kampanya ve faaliyetler dzenledi. Bunlarn arasnda Trk medyasnda ve uluslararas medyada geni yank bulan Aralk 2008 zr kampanyasyd. lk imza atanlar arasnda 300 kadar entelektel vard. DurDe stanbulda Aralk 2008 ve Ocak 2009da Neden zr Diliyoruz? kampanyas altnda iki forum dzenledi. nc forum Mart 2009da Ankadada dzenlendi. DurDe 14 Ekim 2009da Bursada Ermenistanla Trkiye arasnda oynanan futbol mana gelen iki otobs organize edenler arasndayd. En son faaliyeti 24 Nisan 2010da Taksim Meydannda dzenlenen bir anma treniyd. Bu anma treninin ars bir grup entellektel ve sanat tarafndan yapld ve 1500 kadar kii arya yant vererek trene katld. Tren ulusal ve uluslararas basnda byk ilgi uyandrd. Irkla ve Milliyetilie DurDe Karakedi Kltr Merkezi, stikll Cad, Bekr Sokak, 16/2, Beyolu, stanbul. Tel: 0090 212 - 249 17 76 E-mail: durde@durde.org http://www.durde.org/ Trkiye-Ermenistan faaliyetleri ile ilgili sorular iin: Cengiz Algan cengiz.algan@gmail.com

104

ARI Hareketi 1994 ylnda kurulan ARI Hareketi Trkiyede zellikle genler arasnda toplumsal katlmcl tevik etmek, bilgiye dayal analiz niteliklerini glendirmek ve gelecein liderlerinin yetimesine katkda bulunmak amacn tar. Uluslararas ilikiler alannda da faal olan bu kurum, zellikle Anadolu genliine ve Trkiyedeki gen kadnlara ynelik birok seminer, eitim projesi ve deiim program gerekletirmitir. Bakan: Ural Akzm (solda) E- mail: uralakuzum@gmail.com ural@akuzum.com Bakan Yardmcs ve Uluslararas likilerden sorumlu Ynetim Kurulu yesi Arda Batu, E-mail: arda@ari.org.tr

Trkiye-Ermenistan ilikileri ile ilgili sregiden projeler Karadeniz Genlik Forumu Zirvesi (GMF finansman ile) Bir kompozisyon yarmas sonucunda seilen, Azerbaycan, Ermenistan, Grcistan, Ukrayna ve Trkiyeden 20 gen, 3 gn sren, kamuya ak bir konferansla sona eren bir atlyede biraraya gelerek blgelerindeki askda kalan fikir ayrlklarna zm bulmaya altlar. Sonu finalde aklanan ve btn ilgili kurumlara datlan Karadeniz Genlik Forumu Zirvesi Bildirgesi oldu. ARI Hareketinin amac bu projeyi her yl blgedeki farkl lkelerde tekrarlamak. Ermeni-Trk Ekip Habercilii Projesi Erivan Basn Kulb (Yerevan Press Club), ARI Hareketi ibirlii ve Avrasya Vakf ( Eurasia Foundation) desteiyle, bir Ermeni-Trk aratrmac ekip habercilii projesine katlmak isteyen gazeteciler iin, her iki taraf da ilgilendiren meseleler hakknda kaliteli hikayeler karmak amacyla bir yarma at. Proje Ermenistan-Trkiye snr tesi giriimleri hakknda farkndaln gelimesine yardmc oldu. Seilen gazetecilere stanbulda Ocak 2008de iki gnlk bir hazrlk atlyesinden sonra kapsamay tercih ettikleri konu hakknda malzeme toplamak ve almak zere birer aylk sre verildi. Gerektiinde Erivan Basn Kulb (Yerevan Press Club) ve ARI Hareketi tarafndan idari, lojistik, finansal destek ve bilgi destei saland. ARI 13-16 Temmuz 2010da Ermenistan, Azerbaycan, Grcistan ve Trkiyeden 4er katlmc ile Gney Kafkasya Gen Liderler Zirvesini dzenledi. Ural Akzm Friedrich Ebert Stiftung Derneinin destek verdii Sivil Diplomasi Diyalog Projesinin dzenli bir katlmcs. Arda Batu ise 2008-2010 arasnda konferanslar iin birka kez Ermenistana seyahat etti. ARI Hareketi Cumhuriyet Cad. No: 133 Kat 8 34367 ili stanbul Trkiye Tel: +90 212 211 90 71 - 72 Faks: +90 212 273 00 85 http://www.ari.org.tr/

105

Politikaclar, diplomatlar, Dileri Bakanl

Abdullah Gl (Cumhurbakan) Trkiyenin 11. Cumhurbakan olan Abdullah Gl, Austos 2007den beri grevde. Trkiye Byk Millet Meclisine ilk olarak 1991de seilen Gl 1990lardan bu yana etkin bir politikac. 2001de AKPnin kurucularndan biri oldu ve 2002 seimlerinden sonra bir yl boyunca babakanlk ve 2003ten 2007ye dileri bakanl yapt. Dileri bakan olarak Gl hem AB hem de komu lkelerle ilikileri gelitirmeye alt; onun dneminde Trkiye resmi olarak AB ile yelik mzakerelerine balad. 6 Ekim 2008de Trkiye ile Ermenistan arasndaki bir futbol ma davetini kabul ederek Ermenistan ziyaret eden ilk Trk cumhurbakan ve st dzey politikacs oldu. Cumhurbakanl internet sitesi: http://cankaya.gov.tr/ Ahmet Davutolu, dileri bakan Ahmet Davutolu 2009dan beri Trkiyenin dileri bakan. Kendisi bundan nce babakan danman idi. ABD Bykelisi Mark Parris tarafndan "Trkiyenin Kissinger" olarak adlandrlan Davutolu, Trkiyenin d politikas iin yeni bir entelektel ereve oluturmakla tannyor. Konyada domu olan Davutolu, stanbulda Alman okulundan mezun oldu ve Boazii niversitesinde doktorasn yapt. Malezyadaki Uluslararas slam niversitesinde siyaset bilimi dersleri verdikten sonra Trkiyeye dnerek Beykent niversitesinde Uluslararas likiler blm bakan oldu. 2001 ylnda Davutolunun Trkiye ile komu blgeleri arasnda ilikilerin gelitirilmesi gerektiini savunduu "Stratejik Derinlik" adl kitab yaynland. Bu strateji daha sonra komularla sfr problem olarak anld. Greve geldiinden beri Davutolu Ermeni mevkidayla birka kere buluarak 10 Ekim 2009da Zrihte ok tartlan iki protokol imzalad. Trkiye Cumhuriyeti Dileri Bakanl Balgat / Ankara / Trkiye 06100 Tel: (+90 312) 292 10 00 http://www.mfa.gov.tr/ahmet-davutoglu.en.mfa

106

brahim Kaln (d politika danman) Halen Babakana dileri badanmanl yapan brahim Kaln, lisansst derecesini Malezya Uluslararas slami niversitesinden aldktan sonra doktorasn Washingtondaki George Washington niversitesinde tamamlad. Worcester, Massachusettsteki College of the Holy Crossta Dini Aratrmalar blmnde faklte yesiydi (20022005). Bir slami Aratrmalar bilimadam olarak, Georgetown niversitesinde Prince Alwaleed Bin Talal slam-Hristiyan Anlay Merkezinde grev yapt. Bunun ncesinde, ABDde Holy Cross niversitesinde alt. Kaln, Ankara merkezli SETA (Siyasal, Ekonomik ve Toplumsal Aratrma Vakf)nn kurucu bakan ve 2006dan 2009a dek vakfn genel koordinatrln yapt. Babakana danmanlk yapmann yansra halen Sabah gazetesinde ke yazarl yapyor. E-mail: ibrahimkalin@gmail.com

Ermenistan zerine alan diplomatlar

Feridun Sinirliolu, diplomat Sinirliolu Dou ve Gneydeki komu lkeler alannda zellikle deneyimli, en prestijli diplomatlardan biri. PKK lideri calan Suriyede yakalandnda ve daha sonra 1999da yakalandnda cumhurbakan Demirelin etkin bir danmanyd. Skntl zamanlarda srailde bykeliydi ve Abdullah Gl dileri bakan olduunda mstear yardmcs oldu. Mstear Sinirliolu Nisan 2010da zel eli olarak Ermenistana gnderildi.

nal evikz, diplomat Dileri Bakanl Mstear Yardmcs nal evikz Nisan 2010da Londra Bykeliliine atand. Diplomatlk kariyeri sresince Kafkasya-Orta Asya blmnn bakan olarak grev yapt, Bak bykelilii yapt ve Ermenistanla mzakerelerde ba ekti. ABDnin Irak igali srasnda Badatta bykeli olarak bulundu. turkemb.london@mfa.gov.tr

107

Ali Babacan, devlet bakan, eski dileri bakan

Foto: Ali Babacan (sada) Ermenistan dileri bakan Edward Nalbandian (solda) ile Kasm 2008de stanbulda. Ali Babacan 2007deki seimlerden Nisan 2009da ekonomi bakan olana kadar Trkiyenin dileri bakanyd. Bu sre boyunca, ikili ilikilerde nemli admlar atld. Babacan Cumhurbakan Gl ile 6 Eyll 2008de Erivan ziyaretine katld, futbol karlatrmas ardndan Ermeni muadili ile toplant yapt. Bu toplantnn ardndan Ermenistan dileri bakan ile Ali Babacan Nisan 2009ye kadar yedi kez daha grt. Tel: 0090 312 4154016 -2047155 Faks: 0313 2128764

Suat Knklolu, AKP milletvekili Suat Knklolu TBMMye ilk olarak Temmuz 2007de AKP ankr milletvekili olarak seildi. Knklolu AKP D likiler Bakan Yardmcs ve D ler Komitesinin bir yesi ve AKP ierisinde en ak szl d politika uzmanlarndan biri. Knklolu lisans derecesini Carleton niversitesi Ottawada tamamladktan sonra Ankara Bilkent niversitesinde Uluslararas likiler yksek lisans yapt. Milletvekilliinin ncesinde Knklolu Ankaradaki Avustralya Bykelilii ve Kanada Uluslararas Geliim Ajansnda alt ve 2005ten 2007ye ABD German Marshall Vakfnn direktrln yapt. Suat Knklolu Trkiye-Ermenistan ilikileri ile ilgili de meclis iinde ve dnda almalarda bulunuyor, rneklerden bazlar arasnda unlar var: Rportaj: 11 Mart 2010, Trkiyenin Ermenistanla Uzlamas Artk Kulaa mkansza Yakn Geliyor, Radio Free Europe/Radio Liberty (RFE/RL) Erivan Ermenistan yayn, http://www.suatkiniklioglu.org/en/press-room/turkish-ratificationof-armenia-accords-almost-impossible-now.html Basn Toplants: 4 Mart 2010 "Ermeni Diasporas iin pahal bir zafer", Washingtonda ABD Temsilciler Meclisi D likiler Komitesinin karar zerine Knklolu, Sonu rakam baznda aleyhimize ilemi olsa da, bugn burada olan herkes bunun Ermeni Diasporas iin pahal bir zafer olduunu grd. Bu sebepten dolay bu mcadelede emei geenlere teekkr etmek isterim, http://www.suatkiniklioglu.org/en/etkinlikler/kiniklioglu-a-costly-victory-for-thearmenian-diaspora.html 108

Rportaj: 22 ubat 2009, Sundays Zaman, Trkiye ve Ermenistan ilikisi byk bir atlma doru yaklayor, http://www.suatkiniklioglu.org/en/interviews/turkey-andarmenia-nearing-major-breakthrough-in-relations.html Op-ed: 26 Nisan 2006, Turkish Daily News, Trkler ve Ermeniler http://www.suatkiniklioglu.org/en/op-eds/turks-and-armenians.html Suat Knklolu dzenli olarak Todays Zamanda ke yazlar yazmaktadr: http://www.todayszaman.com/tz-web/80-suat-kiniklioglu.html http://www.suatkiniklioglu.org/en/home.html Trkiye Byk Millet Meclisi Tel: +90 312 420 5840 Faks: +90 312 420 6961 http://www.suatkiniklioglu.org/en/contact-information/suat-kiniklioglu.html

Ufuk Uras, BDP milletvekili

Ufuk Uras Temmuz 2007 seimlerinde stanbul Anadolu yakasndan bamsz aday olarak seildi. Krt DTP partisinin kapatlmasndan ve milletvekillerinden ikisine siyaset yasa konulmasndan sonra Uras meclis grubu kurabilmeleri iin DTPnin halefi BDPye katld. Ufuk Uras, cumhurbakan Abdullah Gln katld 6 Eyll 2008de Erivanda oynanan futbol manda bulunan tek Trkiye milletvekiliydi. Uras ayrca 24 Nisan 2010da stanbulda dzenlenen anma trenini organize edenler arasndayd. E-mail: ufukuras@tbmm.gov.tr http://www.ufukuras.net http://twitter.com/UfukUras

109

Mevlt avuolu (AKP milletvekili, PACE bakan) Mevlt avuolu halen Parliamentary Assembly of the Council of Europe (PACE Avrupa Konseyi Parlamenter Kurulu)nun bakandr. lk olarak 2002de Meclise giren avuolu TBMMde AKP adna Antalyay temsil etmektedir. Mays 2010de avuolu PACE bakan olarak Ermenistan ziyaret ederek cumhurbakan Sarkisian, siyasi partiler ve sivil toplum temsilcileri ile grt. Soykrm antn (Dzidzernagapert) ziyaret etmeyi reddetmesinden dolay ziyareti resmi ziyaretten alma ziyaretine evrilerek Ermeni Devrimci Federasyonunun (Tanak partisi) toplantlar boykotuna yol at.

Faks: +90 312 420 69 72 E-mail: bilgi@mevlutcavusoglu.com Kiisel internet sitesi (Trke) http://www.mevlutcavusoglu.com/

110

Emekli bykeliler

Temel skit (Emekli Bykeli) Emekli bykeli Temel skit Dileri Bakanlna 1963te katld. Krk yllk diplomatlk kariyerinde Trkiyenin eitli yabanc eliliklerinde grev yapt ve Dileri Bakanlnn merkezi tekilatnda AB likileri Genel Direktrl ve Ekonomik iler mstear yardmcl dahil farkl grevler ald. Emekli olduktan sonra Bykeli skit be yl boyunca Sabanc ve Bilgi niversitelerinde ders verdi. u an TARAF gazetesinde bir kesi var (ke yazlar: http://taraf.com.tr/temel-iskit/). E-mail: tiskit@turk.net

Volkan Vural, emekli bykeli Ermenistan ve dier Sovyet cumhuriyetleri bamszlklarna kavutuunda Volkan Vural Moskova Trk bykelisiydi. Nisan 1991de ikili ilikilerin balamasn tartmak iin Ermenistana seyahat eden ilk st dzey Trk diplomat oldu. Tahran, Bat Almanya ve spanya bykelisi olarak grev yapmasnn yansra, Babakan badanmanl, dileri bakanl mstearl ve AB ilikileri Genel Sekreteri grevlerinde bulundu. Diplomatik tekilattan 2006da emekli olan Vural halen Doan Grupda danmanlk ve TSADda (Trkiye Sanayi ve Adamlar Dernei) ynetim kurulu yelii yapmakta. Onun koordinatrlnde TSAD 2010 ylnn ilk yarsnda Trkiye-Ermenistan ilikileri konusunda kapal bir beyin frtnas faaliyeti dzenledi. 2008de Nee Dzele verdii bir rportajda, Volkan Vuraln ifadeleri ikili ilikiler hakkndaki tartmada geni yer ald: http://www.taraf.com.tr/nese-duzel/makale-volkanvural-ermeni-ve-rumlar-tekrar-vatandas.htm Bu rportajda dile getirdii grler olduka yankland: Yaananlar Cumhuriyete yakmyor. Ben yetkili olsam, zr de dilerim. Verdiimiz aclardan tr Rumlardan, Ermenilerden zr dileriz. Bizim gibi bir devletin yapmas gereken budur. Osmanlda tehcire uram Ermenilere ve 6-7 Eyllde gnderilen Rumlara, devlet, Ben, sana ve senin soyundan gelenlere tekrar vatanda olma hakkn veriyorum demeli. TSIAD araclyla iletiim: Trk Sanayicileri ve adamlar Dernei Merutiyet Cad. No:74 Tepeba 34420 - stanbul Tel: 0090 212 249 54 48 /249 19 29 Faks :0090 212 293 37 83

111

 Dernekleri / adamlar
Trk-Ermeni Gelitirme Konseyi

3 Mays 1997de stanbul ve Erivanda kurulan Trk-Ermeni Gelitirme Konseyi (TABDC - The Turkish - Armenian Business Development Council) her iki lkedeki kamu sektr ve zel sektr arasndaki ilk ve tek resmi balantdr. TABDCnin ortak bakanln Arsen Ghazarian ve Kaan Soyak yrtmektedir. TABDCnin amac Ermeni ve Trk i evreleri arasnda yakn ibirliini tevik etmek ve desteklemek, Ermeni ve Trk irketlerinin operasyon ve iletiim kanallarn hizalamalarna yardmc olmaktr. TABDC eitli sektrlerde dorudan ticaret ve i balantlar ve kresel ekonomik politikalar oluturmalar iin Ermenistan ve Trkiye hkmetleri arasnda yakn balar kurma ynnde almaktadr. Trkiye Direktr: Kaan Soyak Kaan Soyak, Kafkasya ve Orta Asya lkelerine ABD hkmetinden insani yardm nakliyesini ilk organize eden oldu. Trkiyedeki Orta Dou Teknik niversitesinden Uluslararas likiler ve Siyaset Bilimi lisans derecesini ald. Kendisi ayn zamanda Trkiye ile Rusya arasnda ortak bir giriim kurarak Trkiyeye ilk Rus sermayesinin gelmesine nayak oldu. 1961 doumlu Kaan Soyak Alyans-Tempo Lojistik ve Nakliye Ynetiminin Bakan ve CEOsudur. kaan.soyak@tabdc.org Kaan Soyak, Nisan 2010a doru Trkiye-Ermenistan Normalleme Sreci ve Rusyann Kafkasya Politikalar, TABDC Nisan 2010, Politika ncelemesi. TABDC (Trkiye) Tel: + 90 (212) 236 00 17 Faks: 90 (212) 259 72 51 E-mail: tabdc@tabdc.org Basn & Kamu Koordinatr Aline Ozinian (aline.ozinian@tabdc.org)

112

ESI Hakknda
1999da kurulan ESI, Avrupa'da istikrar ve refahn desteklenmesi iin bamsz bir yaklamla, derinlemesine aratrma yapan, Berlin- merkezli bir aratrma ve politika retim enstits. Kurum, Avrupa ktasnn bar ve refah iin AB genilemesinin etkili bir ara olduuna inanmakta ve Avrupa Birliinin gl, d dnyaya ak, etkin olmasn desteklemektedir. ESI son yllarda Balkanlardaki uluslararas siyasetler, Balkanlarn Avrupallamas gibi konulardaki tartmalara katkda bulunmu, Avrupann Balkanlara destei ve uluslararas camiann Kosovaya yaklam gibi konularda somut zm nerileri ortaya koymutur. 2004 senesinden beri Trkiye de ESInin almalarnn merkezinde yer almtr. Trkiye zerine aratrmalar, geni apta etki yaratm olan iki rapor ortaya koymutur: slami Kalvinistler ve kinci Kadn Devrimi. 2007 ylndan beri ESI Gney Kafkasya (Grcistan, Azerbaycan ve Ermenistan) zerinde de almaktadr. 2009 banda yaynlanp TrkiyeErmenistan ilikilerini ele alan Gereklerle Yzlemek raporu ardndan 2010da Grcistann Liberter Devrimi adl 3 blml bir rapor yaynlanmtr. Tm ESI yaynlar www.esiweb.org sitesinde tm kullanclara ak olup karar alclar, akademisyenler, medya mensuplar ve dier ilgili okurlar tarafndan yakndan takip edilmekte. Ayrca raporlar ilk yaynlandklarnda 34.000 kadar abone ile paylalmakta.

Bu rehber hakknda Bu alma, Avrasya Ortaklk Vakf (EPF) ve ABD Uluslararas Kalknma Ajans (USAID) araclyla Amerika halknn destei ile hazrlanmtr. eriinden sadece Avrupa stikrar Giriim Dernei (ESI) sorumludur. almada yer alan grler Avrasya Ortaklk Vakf, ABD Uluslararas Kalknma Ajans (USAID) veya Amerika Birleik Devletleri Hkmeti'nin grlerini yanstmamaktadr.

113