MODERN SINEM..

'" 1960-l99S
Yeni Alman
"
Murphy, Roben (1992), Sixties British Cinema.
Park, James (1990), British The Ughls fai/ed.
Peny, George (1985), The G"at British Pi"u" Shaw.
Petrie, Duncan (1991), Creadvily and (onseraint ili elte Brici.sl!
Film
- (ed.) (1992), New Questiom of British Onema.
Pirie, David (1973), A Heritage of Horror,.
Walker, Alexander (1985), National Hf'Toes: British Onf'ma in
the 5evwlies and
- (1986), Hollywood, England: The British film Industry in
;. the Suctes.
Alman sim::masuun ..... e
reddt;uigimiz bir film ekonomik lemelini
gibiydi; Kuds'teki 6chmann
1961'de Nazi rejiminin
cinayetlere byk bir
szde Spiegel Meselesi diye ad-
olayda zgrlgn basllrma
bir protesto Bu,
iin de can bir yol 19SO'Ierde ol-
duka popler, ve filmlerini bol
miktarda reten ticari. sinema endstrisi, pazann ani -
bir-
b iinde izleyicisinin dnte nden tv'ye
1956 ile 1962 tv 700.000'den
7,2 milyona sinemaya gidenlerin
800 milyondan 180 milyona Ticari sinefIh1mn
bu grkemli gen al-
ternatif deney yapma ve te,"Viki
Kendi ynetmeye ve bunlann
festivalierde dl Ingiliz Zgr
Sinema hareketi (1956-59) ve Va-
gl.le'den (Godard, Chabrol ve Truffaut'nun 1959-60'L1
kan ilk filmleri) cesaret alan, 20 ila de-
ynetmen ve bir
grup, Almanya yeni bir sinema, dogtnJ.kta olan
demist Avrupa sanat olacak bir si-
nema istemekteydi. 28 1962'de Oberhausen'de 8.
Bau Film Festivali yznden
ama gl manifesto, gururla ilan eanekteydi:
Alexander Karda ve J. AMur
kadar uzak grnmekte.

Roy (1978), A Critical Histary of British Onema.
Auty, Manin ve Roddick, Nick (ed.) (1985), British Cin'ma
Now.
Dickinson, ve Street, (1985), Onuna and 5t:au.
Ebens, Jack ve Teny (1990), My Indecision in final: The
Rise and fall of Golckmt fiIliu.
Hill, John (1986), Soo, Class and Rea/ism.
"YENi" BiR SiNEMA YARATMA
1961-62 Almanyada kriz 1961 Agl.ls-
tosu'nda edilen Berlin Duvan, Almanya'nm iki ailel'-
natif toplumsal sisteme (Ban/Dogu, kapita!i,,;tlkomnist)
Alman az
ne ama o-
cesur bir (28 1962 tarihli Ober-
hausen Manifestosu), bir doruk (l978'de "Avru-
pa'daki en sinema" diyen ve ani bir sonu olan
(Fassbinddin LO Haziran 1982'de lm) bir yk ola-
rak sz edilir. Bu yknn bir yrngesi de - tem-
sil ettigi lkenin lekeli .
ulusal bir Bu dnemin btrok
Nan propaganda olarak bizzat bu so-
runlu de tepki gsterir. Wim Wenckrs 197Tde
"Daha nce hibir zaman ve hibir lkede grntler ve
dil, burada klye kuUanilma-
ba>ka hibir yerde, insanlar bizim kadar kendileri-
nin, kendi yklerinin ve mitlerinin imgelerine bylesine
bir diyordu. Sosya-
.!i,,;t sinemamn -Almanya'yla ilgili sesb ve grn-
tlere igdsel gvensizlik- son
gen
Kendi lkelerimn, olduka Nasyonal Sosyalist
sinema end5tminin imgelerinden imgeleri
bulacak ve Nazi geleneilinin
programatik 1960'lardan itibaren Alman sine-
kimligi ve haline geldi.
i
692
.' -'i:
en do AltlHdu}li ArLlsL1n-, .. 1965) HLlnndl"Hl" Hngr:r. Yeni tr sirk
_ yksiinJe Klugt, haber filmlertm ve bulunw fHrnbi ie dakur.
..
MODERN SINEMA 1960-1995
i
f
i
J
1

1
,
,
,
sonunda ortadan Bununla birlik.te: yeni bir sinema-
mn bulma Yeni Alman uzun filmi
ni yarauna ilan ediyoruz.
Bu yeni yeni zgurlk1ere gereksinimleri var
endu.strinin geleneklerinden Olgurtk. Ticari or
taklann etkisinden OZg.ur!k. Old dene
timinden zgrlk. Yeni Alman ilgili
somut biimsel ve ekonomik sahibiz.
Bir kolektif olarak risk almaya
Eski sinema ld. Yeni sinemaya
Tarihi ve olumsuzlayarak ex nmilo yeni bir
sinema yaratma sadece ilk
ftrist ve avangard manifestalan ammsatmaz; saf
ekonomi ya cb izleyicinin beklenti le-
riyle "rurlarunayan romantik bir fikrine de i>a-
ret eder. stelik "eski" sinema ile "gen" ekilen
keskin izgi, endstri ile ona rneycbn okuyan-
lar arasmda herhangi bir yolunu nceden kapat-
srede anaakimla onu sure
iinde Yeni Dalga'run aksine, nl
Alman asi. finanse etme ynnde
neredeyse hibir eski
lar cephesinde endstriyi ieriden etmeye ynelik
bir arzu da yoktu. Eski ile yeni, ticari ile deneysel, pop-
ler ile avangard Alman si-
bu gne dek daima bela
Manifesto, mali destekler sorununu ele almada
olsa da aulror olmalan iin devlet
gerekli Gl bir
ulusal kltrel kavrayan hku-
merkezi bir fon 1966-68 5 mil-
yon tn."kla yirmi filnun destekleyen "Kurato-
rium Junger DeulScher Film"i kurdu. Fakat 196Tde en-
dstriden gelen sadece en az. yanm milyon
mark getirmesi kesin olan filmkre mali destek veren
yasadan ilki -gen
nct bir nlem ve endstri iin ahlak szde film
Sbvansiyonu (Filnifrderungsg<setz) .kabul edil-
di. getike ve kent y-
nt::mleri saglanan lde
ve i ie gecn bir bor, ooe:nek, avans ve lXll sis-
temi komite kararlan, b-
rokratik denetimler ve dengelere ok bagtm-
hale getirdi. 1970'lerin sonra Alman
trl filmlerin oia-
694
rak giderek daha fazla iine girdi. Pek ok film yeni
yaptmlan kadar sermaye iin
Yeni Alman filmlerin kulla-
denek miktan belirlendi. 1981'de AI-
man eyaletleri (Wnder) ve [ederal hkumeli, yerli film
iin 80 milyon mark Opera, mllzik
ve liyatroya devlet hala nemli lde yksek
zellikle Almanya'daki sinema izleyici-
si Yeni Alman lde az ilgi O5ter-
0
digi iin bu byklkte bir ykmllkler
Devlet sanalSal olarak tutk"lu" Al-
man herhangi bir lkeden daha fazla ve
gizli bir kltrel grev kabul [ilmlerinin ayna-
Yeni dunyaya surunak.
Hem 1960'lann Gen Alman Filmi, hem onun
197'lerin Yeni Alman bir okul veya
bir hareket daha ok olma Slatleri
da pek anak yanlan bulutunayan zerk auteur'lerin
bir filmlerinde geleneksel y-
ku ve dramatik ok belgesel Dtan-
tikligi veya deneysel deger, veren dt;.m:yimsiz
ve Alman toplumunu,
ve
hemfikirdillOr. Federal Cumhuriyet'in
bir ses olmak Bu arzu, Adenauer dneminin
nadiren lekeU Alman
ve srdrmesiyle ilgili sorunlara
yeni bir ilgiye "Gen Alman ilk iki
uzun filminin, Almanlann kendi
bu sorunlu konu etmesi hi
960'LAR:
Alexander Kluge'nin 1966'cbki ilk
Abschied von gestem piyasaya Yesterday
Girl srld, ama "Dne veda" demekur)
ironik
gCtiteren ve 950'le.nn geen fihrun konusu,
Demokratik Alman Cumhuriyeti'nden gen Yahudi bir
bauya Federdi
yet'te bir yuva pe-
Yeni Alman sonraki birok
gibi, Alman tarihind" kopuklukbrdan ok surekli-
vurgular. Robert 1906 okul roma-
konu a!an Volker Sdilndor[f'un DaJunge Tr/ess'i
: :'1
YENI ALMAN
('Gen Trless: 1966), Reic,h'in tarih ncesine
bakar. Filmde, iki Yahudi kkenli bir ar-
ederken, yan yan tiksi-
nmeyle anlan izleyen b"'ika bir yks anla-
Filmin alt-metni, Nasyonal Sosyalizm ci-
nayetkr sessiz kalan birok entdektd kon-
formistin tarihiyle birlikte
Kluge ve Schlndorff'un filmleri, konulanru -Nas-
yona! Sosyalizmin nedenleri ve sonulan- biimsd de
radikal gt6terir. Schln-
dorff. Musil'in metnini, olduka sade siyah be-
yaz iyi bir dntl!jtrrken; Kluge, ha-
reketsiz fotograflar, buluntu .filmler ve metni yan
yana koyan mOnlaj sahneleri, ve
grnt zerinde sesli yoruma olanak veren cLha
ve oyunbaz deneyler yapar.
Her ikisi de 1962'de Fmnsa'cL dogup 1958'den itiba-
ren Almanya'da Y"'iayan Jean-Maric Straub ile
Huille< ifti, sadece tarihine
Brechti dzeneklerini filmde kullanan
LlC1I11JSIZ avangard estetikleri yznden salw-
nlan Bll'n bir yksn temel
alan bir film olan Machorka-MuJJ (1961) 195<r1<rin
BaD Alman ordusunun devam eden g-
cn hicve.der. SWl.ub, devrim
ve kmdisini f"'iizmdm diyordu. "Bana
gre {Almanyaj bir dnen ve
den bir lkedir: StrJub ile Huiller'nin
BIl'On Bi/HMet esinknen Nicht
w:rsohn[ ader Es hiife. nur Cewall, WD Cewale. herrscht
Y" da Hhm Srd,\,' Y"de
Yarar, 1965) do-
geri gemi;;in
sunumunu 1950'krte i ie
rer. En kk sulu amuyan
Nazi filmkrinin szl
nyle keskin iinde, StraLlb ve Huillet, grn-
tlerlt ikci bir srdrrler. KJ.mera ge*
ndlikle statiktir; dr3matik ZOtunlu
uyumsu: ve eksik
umbrla sonularur. kurgusal figrlt:
yip Brechr'in yntemini izleyen profesyonel
olmayan oyuncular eder. Bizzat filmin
iinde film eykrnini belgelemek iin, ozgun ses
695
kullarur. Staub'a gre bir film, ancak oyunu
yarti Hollywood'un her
lde siyasaldir. Brechr-esinli setgileme ve
radikal siyasetiyle Staub, Gen Alman
zellikle Alexander Kluge ve Rainer Werner Fassbin-
der'in ilk dnemleri zerinde bir etki
Gen Alman SinemaS\, Nazi dnemi ve 19SO'Ierin
kitlesel eglence endstrisim:; savurganca gr-
sel ve ekonomik mucize kon-
formizm ideolojisine bir Gen
ynetmenler iin hibir arketip Alman trnden,
19JO'lardan 196O'Iann kadar kesintisiz
le sinemasmrum daha sinsi Bu t-
run Almanya manzaralan, grenekleri, mutlu-
ve ilgili dzgn, zengin renkli grn"
[leri, onlara /<it5ch bir film gibi
.temalar ve biimlerin 19JO'Iarcbn 1960bra
den Yine de tm olumsuz
-kan ve toprak, ve llilsch- ragmen bu
arketip Alman filin [r gen Alman sinemaalara tekrar
tekrar meydan okumaktaydL Peter
aus Bavyem'dan av sah-
neleri: 1968), Volker Schlndorff'un Der Re-
der armen Leute von Kombach yok-
sul halbrun ani 1971) ve Reinhard Ha-
ull'un Machias Klleissl', (l97\) filmi"
yaratmak iin tr geleneklerinin bozarken; Ed
gar Reiu, ort3lt! sa.adik tv dizisi Hdmal'ta (1984) [rn
grsel biiminin ideolojisini hem hem
de anadan 19W1er ve 1900'krde He-
imal filmleri, kimllgi d-
birk..\ on -nce.
geleneksel (at;:l.crkiL, otoriter) ,Jile ve. top
lums<.ll izini
ALMANYA'NIN IMGELERI
1977 g.:nde, Alman bir sanayiciyle eski Nazi Par-
tisi grevlisinin terri5l Baackr-Me
inhoff e.; (:[mCi,
hk:netin sen n.1t::m1eri (habt::rleri 5an.sneme ve solcu
ynd1.l( gibi), Federa!
yet'i..n bu yana en sen siyasJI krilt:: yel
ilgili daha
derin bir tarihsel amt;u iyice bir hale
- ..
MODERN SINatA 19f.()-19'J5
.!

r.
,
"
..
\
LL
i
,
,
,
;
i
1
~
".
i
i
i!
E
:1
~
! ~
~ '
ii
i.
:1
iL
,
,.
I'
,

"
1
\
i
i
1
i
696
YENl AlJ.,.t..o\N S I N E M A S
697
...
YENI Al..MJ\N SLNEMASI
698
699
geldi; nk btn bu olaylar, Hitler rejiminin psiko!ojk
terrnn arulanyla -kolektif bellek aniden par-
alayan arular- birlikte Alman sine-
bu Almanya'lUn kkleri.ni
kendi grevleri saymaktaydi. Spiegel dergisinin
nerisi zerine, aralannda Kluge, 5chlndorff. ve
Fassbinder'in de bulundugu. Yeni Alman
dokuz Alman gznn hem kro-
nolojisi hem de yorumu olacak bir film retmek zere
Deut5Chland im Herbst (Sonbaharda Al-
manya, 1978) onak proje, ayru zamanda hkme-
tin haber bir koyma ve olaylann
"resmi" versiyonunu gayri resmi bir
ma Filmin son "hali" Alexander Kluge ve
editr &ate imzCllanru
na ragrnen bireysel ya da muz
tek tek tarum!arunaz.
belgesel ekinlier, rportajiar ve kurgusal sahneleri ka-
bir tv prograrrurun taklit edt:r.
ku ykler ve Alman
de sunar. ve
devb bu Yeni Alman
biimin degil bir siyasal duru:,-un
bir grup kendisini
Iki treniyle -saruyicinin resmi treni
ve gmlmesi- ere;t:vdenen film, til'
rihinde Rosa Rommd'e kadar
grmlerini gam:rir. Uc an-
smdaki ir;ind.en Rommd'in
bdcdiye ba:;bru Munfred. bir terrbl-
[erin bir biimde gmlmderini istedjginde aruJI;n
ortaya 1978'de stknclikleri amabom
ken nedenini iin. bir:c-
:;ik bir vurgubdibr. B<iyle
bir "imgt:;;i;: bir filn( olurdu.
bizi Jyago genci bellek
... [kj saatlik film boyunca, alUyl
Ve zgn dill<ndirtnekteydiler: "Kendi l-
kemizin imgekrini ele almak
im HabsL gibi kolektif bir
"lkemizin de abn birka projeye esin
kazJrJ degildir. Alexander Kluge, Die Patri-
oUn ('Yurtsever: 1979) filminde, Al-
man tarihinin kklerini cgrermeru
- ..
MODERN SINEMA
"
"
,
.'
Teiehen'i gsteren blm .. Fassbin
derin kendisi ile annesi demokrasi, ve
otoriter bir lider ilgili bir sohbet
olan blm, onu Federal Cumhuriyeti le
mesi"nde -Dte Ehe der Maria Braun (Maria Braun'un
Evlili[;i, 1979), Lola (1981) ve Die Sehnsucht der Veroni-
ka Vass (Veronika Vass, 1982)- ebeveyn tari-
hine daha fazla bakmaya Volker Schlndorff.
kendisine 1980'de en iyi film
ran Die (Tenehe
Trampee) 1979'da filme
im Herbst, bir filmde tarihi ve
bir ilgili
model olabilir, ama hem siyaseti hem de
birok izleyicinin bir filmden beklentilerine
deneysel kamusal etkisi oldu.
[m Herosc'ten bir sonra bu beklentileri,
milyonlarca zulme ve siste-
matik kurgusal bir filmde
ilk nemli ticari olan Amerikan tv dizisi
.Halaeau" (Soy/nnm) Bu 1979
da Federal Cumhuriyet'te zellikle gl bir
tepki Haloeaust sadece g-
bir duygusal tepkiler ve bu kadar
tabu bir
Alman
tarihinin ve yklerini izleyicinin duygulan
m elecek biimde da belgeledi.
sre sonra Edgar Re-z, Amerikan Holocuust'a
bir yamt olarak om saatlik tv dizisi Ht:-
;,nIll 05 ekilen)
Rheinland'cb hayali Alman ky
bir aik kronolojisi olan epik HeimcH.
1919'da 1982'de biter. 1984 tm biL
yuk Alman ve film iki
blllmlk bir film olarak gstenldi,
onbir blmluk bir diztii piya-
saya Yeni Alman en
de (v'sinde 2.0 milyondan fazla iz
ledi- ve en ok vg alan tarih oldu. He-
Alman siyasi (arihin!, bir ko-
ytmdeki zel zerindeki etkisiyle Re-
gbre, (arihsel dnemlerin ye:niden
gsterilen kendi "PJman im
700
geleri"ne Amerikan
HolDCause da dahil, 'lCeki tarihsel filmlerden eder.
"Hollywood Alman ta-
rihini sunan Halaeausc'a yneltilen polemiksel bir
"Alinanya Yapum: filmin ilk grntsnde,
bir kilometre Reitz tarihi y
kler izleyerek, kesintili ve
tarihine bir duygusu vermeye
Bir "Biz Almanlar: diyordu, "yklerimizle zor
. bir geirdik. 40 sonra bile,ha-
iii kk yklerimizin Nazi ve
Reich'a kitlesel
korkuyoruz: Hitler rejimini ve
iti!,ariyl< tarihin olmaktan ok gibi
grnen basit, siyasi olmayan Alman
deneyimleriyle
naif bir Kluge ciddi ve ironik
denemedir. Die Paeria1in (1980) filminde, kendi iinde
blltn bir.ykde eune sorunsal
tarih, bir olaylar tlli'isi
Ue tarihi
edilmesi gereken benzersiz
olarak kavramr. tarihteki ilgili
kulan, onu, tarihsel sreklilik ve d
anlansal (arih redcie(me-
de gl1Jrd. Kluge'nin (arih yan yana
kOYma ve montaj ilkesirie ekimler
ve kopukluklar, biimlerin tanl,-
te bir btnlglln ve
gs(ermeyi JrnJlar. Tatih gekneksel anla!!-bi
iminden radikal onu 2cob AJ
man tarihini zgrce gex;t:be bir
srkler. Zaman-meidn srekliligini almakla,
de izleyici, paralan
mek iin aktif olmaya ve. b)'lt:ce anbfruru basite
tketmeinen ok birlikte: retmeye
Kluge'mn sonraki filmleri -Die Mu,h1 da Cefuhle
gc: 1983), Da Angriffder Gegenwarr auf
die ubnge (Kor Yn<emen, 1985) ve
Nachrichten (Ufak Tefeh 1987)- izleyicHeri
matOgrafik sunum, kresd reklam ve medya
rinden bmusal alana ynelen tehlike Stnde
me.ye zorlamak iin deneme filmi
Kluge, on uzun sredir, ahmaka
YENI ""l.MAN SrNBlASl
ufak bir grfu; alam su-
nan, yanm bir kablolu

BIR OLARAK SINEMA
Yksek deneysekilik .ve keneline
lUlunan Kluge, filmleri Alrnan-
ya'dan ok Fransa'da bir izleyici bulan Hans
Jrgen Syberberg sadece. Byk
eseri, saatlik dolu Hiller, cin
film aU5 D""lschland, eninde sonunda, filmde tarihSel
olaylarm yeniden sunurnun ilgilidir.
hibir yolu iin sadece bilinli bir
taklit ve yeniden Syberberg, gemi-
yeniden kurmaya filmin belgesel ekimleri,
yerinde ekimleri ve yks flen
rnn bir s<sli film
geleneksel Nazi gndermeleriy!e herhangi bir
gerekle aralan olarak, su-
numun ve. bezemin
ler'i sunmaz, Hider'in tt:rnsillerini -ev ressarru olarak.
Napoleon olarak, oraplan ve i
srekli lilizlenen ukala bir kk burjuva olarak- sunar.
Dzenli Hollywood filmlerinde hala kullamlan ve
Nazi dnemiyle g<5e1 ogu, Syberberg'in
filminde de ama bumda ironi ve bir
duygusuyla bir biimde.
Syberberg'e gre [ilmin kendis{ mityapan bir ara,
bu teknolOjik ilerlemenin ve ekonomik rJS-
yonclligin bir tr "Bmmin mit-
krden diyor Syberberg, '"g6rtintler ve
sesten sadece fil-
bir yeniden yarut
bulur. Daha Ludwig: Reqtuem Ili,: eint:n
jungfraulichen Knig (Ludwig: Bakir Bir Kral Iin
1972) ve Karl May (1974), "tarihi, sinemarun
aralaoyla olumlu rrudae evrimlt:::ne"rur. Syberbc:rg,
pm edip Ridud Wagner'i d<Slekle-
yen ge dnem ondokuzuncu ytlz.yll Bavyem Lud-
wig'in ve hi yapay
[amezitaini mityonbrca popler yaz.ar
k.lylp cennet simge-
tnatur. Ludwig ve Karl May, mitlcr
ve gidexek daha faz.1a end.5tri
701
ve bir olarak kucaklaL Ironik
abamya, ve her illi film de Al-
man mitse! boyutu ele almaya ynelik ciddi gi-
Ludwig'den ok daha fazla Karl May, n-
c iinde yeli:;ip nemsiz
edebi rl bir tOprak olarak ele Hem Karl
Ma/m hem de Ludwig'in telosu Hitler filmidir; bu le-
menin dille gelirilmeyen tarihsel figrler ve olay-
lann mitsel
Syberberg, yapay zleyen ve Kutsal Kase ara-
famastik kurumularm kurbam olan ronumik
Alman ruhunun karakteristik,
i yzn arilamaya
Syberberg, Richard Wagnerin Parsifal'irn bir uyar-
lama (1981), gerueyr;i ve
olan ilgili bir fantezi kuran saatlik oratoryo
Nacht (Gec<, 1984-5) gibi per-
formans eserleri yneterek konformist
nu iyice Die Nacht'ta, Shakespeare, Hl-
derling, Nie:tzsche, Novalis, Coethe, Richard Wagner ve
digerIerinden fragmarilan ezbere okuyan ele-
verdan bir - gece moufini merkez
alan 2000 ve olduka
eklektik bir kamer., Clevdin yz ve here-
ketlerine bu
ndan hibir girmez:. Edebi kaynaklann
modem gsterisi, radikal
keskin iinde durur. Klasik edebi
fUmde korumak isteyen Syberberg, di-
linin suurbmu son kadar wrbr.
'vVam:r Schroeter de filmlerinde yksek k!trun
srekli -Maria Callas'la Ugili deneysel
lerinden lngeborg romailinebn si-
uyarlama Malina'ya
ede bdaL Dcr Yod dcr Mana Ma/;bran (1971)
gre kendini syleyc:n
-Sch:oeter'in san3U.f1. tketid gcne dog
bir kaacak l
de hareketler ve gO<5eUe:,;lirikn
kusursuz. bir metafor- bir
merkez oda \Volfs:bur,g'unda
(1979-<30), SicUyidaki ile Almonya'daki s-
guk, Y"'i,m grsel-
iin 'vVlfshurg'daki
-..1
MODERN SINEMA 1960-1995
'.
"
1
.1
,1
1
!
1
-i
i
;i

.,
i
"
i
1
i
gelen Palermolu gen bir gtmen
yi Filipinler'in konu Der leu:hende Stern
('Kahkaha atan 1983) ve De l'Argentine (1983-B4)
gibi belgeselleri, nc. Dnya lkeimm Et-
nografik ilgi 5chroeter, Herzog'dan ola-
rak, kendisini bir yabancuun gzyle grme-
ye zorlayan alternatif vizyon ve imgeleri
SINEMASI:
VE ALMAN TARiHI
Alman ve uyumsuzlar boldur.
Amerikan filminden etkilenen b-
yklkte bir 'yeralu' filmleri 197D'lerden beri
Berlin'de ortaya Rosa von Prauhelm, Robert
von Acke",n. Elfie Mikesch, Lothar lambert, Monika
Treut, her yeni yolu kullanarak -Rosa von Pra-
uMelm'in komedisi Bettwurst'tan (1970) blmlk
belgeseli Die AIDS-i rilogie'sine (1989-90) kadar; Robert
von Ackeren'in gerilim filmleri Die Jlambiert< frau
(1982) ve Die (1988) Die grausame
frau'daki (1986) Monika T",ut'un gere-
kstclgne kadar- cinsel ycelten filmler
Bu filmleri" ve ulusal kimlik-
lerden uzak da rastlanu
gerekten bylenen lJlrike Ottinger,
stk izgileri (Johanna
d'Are oj Mongo/ia'cIa gibi, 1988-9) deney-
sel ve fetninise fiJrpJerden, emografik filmlere geti. Ma-
dame X-eine absolute Herrseherin (1977) ve einer
Irinkerin (1979), erkek pasif nesnesi olarak
geleneksel betimlemesini OHinger'in ka-
kahramanlan, izleyici ve konumunu yeni
biimlerde ters evinr. zam..... gez:i mminc geri
dnerek Chin": die Knste -<ler AlItag (1985) ve
sekiz: fazb-.t emografik Tuiga (1991-2)
gze batmayan bir eg:otik olaru arar. Uzun
sahneler ve duzenli bir biimde uzundan ona
kayan ekimlerde sakin bir biimde ve sevecenlikle
gzlemler, gzler iin bu
asla girileme! olarak ima eder.
1960'lann siyasi sinema, parla-
mento hareketi
Bir grup kJdmbra zg ve
(e:;iit hakl:..u, cret, knaj) konusun-
702
da izleyiciyi egitip bir yaratmaya ko-
yuldu. Bu erken ve belgesel feminist filmler,
kendilerini bilinili bir biimde, genellikle erkekler tara-
filmi denilen melodramlara
197D'lecin te-
orisinden etkilenen Alman feministler, konusu-
nun sinematografik ve gcnel olarak ge4
lenekleri merkez alan daha radikal kuramlar
Hollywood'un klasik anlan yerli yk
anlatma ve ifade biimleri istemneheydi. Feminist film-
ler 1974'te kendi trnde Av-
ilk olan feminist sinema deroisi Frauen und
o .
Fi/m'in kurucu editr de olan Helke Sander,
o!duklan her yerde, bozarlar: diye
du. Egemen sren yapLS1-
ru bozmaya ynelik bu proje, feminist film ile deneysel
ve avangard sinema da yaralU.
Helke Sanddin en filmi Dt< allseitig mlu-
zierte Persnliehteit: REDUPERS
197?) orada
iin bir metafor olarak orak kent manzarala-
mu kullanarnk, Berlin kentinde bir an-
neyle feministin uzun
gezici ekimler ve parlak olmayan, ptrl siyah-beyaz
filmi, anne, profesyonel ve bir
uyesi olarak birbiriyle rollerine
aeW ebvranmaya Edda'lUn ilgi
li bir yan bdgese!e Sancler'in grnt ze
4
rindeki sesli yorumu, (Kiuge'yi nkte-
ler ile filmde karakterle iloili oto-
"
biyografik yorumlar .. gidip gelir. Filmin
kendisinin birok farkli role
gibi istimts" ve Gnlk deneyimleri,
arzusuna vurgularur.
grenci hareketini
olduka ironik ve kendine Der subjduive
lOr (1980) kurgllSa! yk, szl fOlogrnflar ve
1968'de politik bir Sanddin kendi-
sinin bir video ieren
belgesel bir sinematografik ifadeler
kullarur.
Helma Deutsckland, bleiehe Mut-
ter'i (Almanya, Solgun 1979), bi-
imsel gelerini (yazann an1aurun ve dinleyen
YENI ALw.N SINEMASI
sesin uzun sahnelerdeortodoks olmayan
ekonomik ve "erkek "ndan be-
ama ata-
erkillik geleneksel Ugileri Alman
tarihi bldche
annesinin 1939'dan 1955'e kadar oLm y-
ksn Otobiyografik, kur-
gusal ve tarihsel Alman tarihinin,
zellikle rejimi ve deneyimleri
iin, resmetmenin referans
Feminist kolektif belle-
gi olarak meydan okur. Sanders-
Brahms, cinsiyete zg tarihin erkek versi-
yonunda bulunmayan deneyimlerini kaydeder,
zellikle slra5mda kendi glerini ve
sonra, erkekler dnnce bu ve kaza-
eken birok Alman
deneyimini betirnler. bu filmi, l-
kesinin tarihinin Kitkr, toplama kamplan ve,
daha iin
sylyordu: "Bu, Ikin-
ci Dnya ve mutlak Er-
kekler ldrmeye devam ettiren
tarihi."
filmi, lekeli tarihi
hakkmda Almanlann tUlumlannela sululuk ve
bellege ve az somalu bir uIU:ial
kimlik zlemine nem verilmesine bir ynelimi
gsterir. Btn bu filmler, Syberberg'in Hitler filmi, Klu'
ge'nin Die Patriotin'i ve Edgar Reicz'in da cbhi!.
sonra verilen tariht;ikr
da yogun KadLII
kimligi anneden aynlma, bahayb
cinsiyelt: bellek perspektifi gibi mo-
Jutta BrD.cKI1t:r'in ekonomik mU,ci.:e ve Sa-
aHe ii
nni daha daha denemeci bir biimde ele abn olo-
rumi de (1980) ortaya
eocveynlt:rinde:n, evresinden ve
L;] kendi szl
edebi ve. sade siy..
bir arkaplana on bir
intihar y-
kus bir aanosferde: ve. ayru zam..tnda
umutsuzluk iinde bir znenin bak alSm-
elan Brckner'in filmi Adenauer dneminin iki
yzl, aUe
bldche bir bir b-
tn olarak Almanya'ya alegorik bir gnderme yoktur.
Filmin o deneyim ve
imalarda bulunur. Bu yoksul dnemin sonu-
cu, 1960'lann ve 1970'Ierin terrizmidir.
Von nl filmi Die bldeme Zdt OHman
1981), terrist grubunun:
son derece gvenlikli hapishanedeki
intihar misyonunun boyutunu
nr. Hem gereki film biimi hem de
Die bldeme ok
fASSBINDER'DEN SONRA
gre, 1982 lmyle bir-
likte Ye.ni Alman Si.ne:mast'nm sonunu etmektey
di. diger cephelerde de bir dnm ya-
daha muhafazakar bir siyasal atmosferin
Helmut Kohl ve Demokrat Partisi'nin seim-
leri ve yeni "eUrist"
ve dedigi filrnleri finanse etmeye
devam etmeye istekli
yol Herbert Achcem-
ynetmc:nin bir rahibey.
le birUkte bugnk Bavyera'da parodi filmi
Das Ccspens[, eline sulanili ve kamu fqn
SJnsrsz film retimi iin Ugili
bir neden oldu. 'vYim
'..,.Venders, Volke:r Schlndorff ve Werner Herzog gibi
birok nl Almanya Pans'te ya ela
Hollywood'da ve oyuncularla ya-
. Volker
nu Blum'u.n Yiten Onuru (1975) gibi Alman romanlantlln
popler ve: tion ..
Mareel
(Un amuur de Swann, 1983) ve Anhur Milier'm
Olumu, i985) eserierini filme yneldi. Alman
grubu \Ndsse Rose'yle ilgili olduka sluplu bir
film (1982) olan Percy Acilan,
ticari Bebeh (1984) ve Cafe (1987,
Mananne ne birlikte) ile Hollywood'da
kabu! grd. Wolfgang Petersen, revizyonise
703
..
"
704
. ..
. ..
\
YENI ALM.'\N SiNEMASI
Das Boot (1980-1) lle
Los Arlgeles'a giderek
Madenci (1985) ve (1993) gibi Hollywood
aksiyon filmlen Almanya hala, da
dahil, alternatif sinemacllar iin bir oldugu hal-
de, her geen gn daha fazla Alman ynetmen, oyuncu
ve hatta Hollywood'a
Alman
Alman pazanndaki 1993'" % 82,9'a yukselen
Hollywood yeniden kendisini
lamak zorunda olan bir ulusal "ikincil sinema"
Alman film uretimi, % 10'a
uretimi hala % 35 olan aksine), "Almanlara
zgu konulan" ya da olarnk geleneksel
yasalanna meydan okuyan birok ilgin
film hala ama gl bir film endstn-
si veya itn etkileri gece
ge saatlerde tv ve Sarlal sine-
1989'da yeni-
den A1'TIan film reti.mini ok az
grnmektedir. DEFA stdyolan, bir
fmdan satm Duvann bir ko-
medi ve mdddram izledi, ama bu
manya" iin ok ynlu sonulanyla nemli
film onaya
1960'lar ve 1970'lenn Almanya'yb ilgili butun film-
leri bir UlUSili kimlik
1980'knn kendi iindeki
deneyimi vurgulamaya Fass-
bind.er'in konuk ilgili nc filmlerinin -Kat:::rf-
macher (1969) ve Angst essen Sed, auf (Korlm Ya
1973}-- birok film, son zamanlarda bir
gruba dahil obn vtya olmayan, yerli ya da
egemen ya da marjinalin arasmdJ basit
gndeme getirmeye Meerap-
fdin Di, gelrt (198+), Hark Yu-
(1987) ve Dorls Drrit'nin Gu.nn Kudu
Olsun, Til rll , (l991) gibi filmler, Almanlan lke-
lerinde aym huzursuzluk otan brkb per:;-
pektinerk !ellikle yaban-
filmleri -SohrJ.b Shahid Sa-
less (in der Fremde, 1975), Tevfik Sa:;er (Abschied vom
lalsehen Paradies, Sahte Cennw Veda, 1988}-- Alman-
etnik kendi ir;
705
..",
MODERN SfNEMA 1960-1995
Margare[he van Das da ChriSt(1 K1agC's'in 1977) mminde
bir ocuk yuvasl1U tfbsran banka sayan rolnde Tina EngeL.
, i
i
40 (40 Metrahere Alman-
ya, 1986) olarak Berlin'de bir
Trk ailecie ynden ataerki! gibi-
klan okkltrl bir toplum olarak
Alman lmek zere de-
Yoksun oldugu etkisine ve e-
kim gucne sahip bir merkezdir; im
ok abm ortak ve
lik duygusundan da yoksundur. Alman sinema-
revizyonist Hrimat ve filmk-
nnden, 30 Christoph Schlingensief'in yeniden
ilgHi Das
Kt:aensdgenmassaher .(1990) ve Tarar 2000:
Illter.siYStatlOll (1'992): olduko emelekl-
el, denemt: filmlerinden (Hanm Vide-
ogramrne: rina 1?93) slracL'ln komedi!t:rt
(Wir ane/ers, 1993) Berlin'in yeralu
film kilrnden 'lekilik'c kendm; kapumus yeni
706
sinemaya Ottinger, Herzog) .ka-
dar uzanan bir siyasal gndemler, biimler ve
estetik Nazi dneminin
solduka -ki bu 1960'lardan 1980'lero kadar Alman si-
olarak yeni bir
kimlikten ok Veren bir sIne-
ma

Timothy (1983), Ntw Cennelll The Disp/ocrd

Thomas (1989), Nc:w Ci1l0/1<1 A Hi::;wry.
Amon (1989), From Hitler tv Heim(l1: Ret.u.m vf
Hiswry as
(1992), und New CiIlWld.
Rt:nt.schler, Eric (ed.) (1900), Wcst. filmmahus
Film: Vuias.
. __-.J