T.C.

MLL ETM BAKANLII

MEGEP
(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN GLENDRLMES PROJES)

MUHASEBE VE FNANSMAN

SOSYAL GVENLK2

ANKARA 2007

Milli Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller;

Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 02.06.2006 tarih ve 269 sayl Karar ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda kademeli olarak yaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait ereve retim programlarnda amalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelik gelitirilmi retim materyalleridir (Ders Notlardr). Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye rehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm, denenmek ve gelitirilmek zere Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda uygulanmaya balanmtr. Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterlii kazandrmak koulu ile eitim retim srasnda gelitirilebilir ve yaplmas nerilen deiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirilir. rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modllere internet zerinden ulaabilirler. Baslm modller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak datlr. Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda satlamaz.

NDEKLER
AIKLAMALAR .................................................................................................... ii GR....................................................................................................................... 1 RENME FAALYET1..................................................................................... 3 1.TACRN BA-KURA KARI SORUMLULUKLARI ...................................... 3 1.1. Ba-Kura Giri lemleri .............................................................................. 4 1.1.1. Ba-Kurlu Saylanlar ............................................................................. 4 1.1.2. Gelir Basaman Seme ......................................................................... 6 1.1.3. Ba-Kura Giri Bildirgesini Elde Dzenleme......................................... 7 1.1.4. Giri Bildirgesini Bilgisayarda Dzenleme.............................................. 8 1.1.5. BY Formu Dzenleme ......................................................................... 11 UYGULAMA FAALYET ............................................................................... 14 LME VE DEERLENDRME...................................................................... 15 RENME FAALYET2................................................................................... 17 2. PRMLER DEMEK ....................................................................................... 17 2.1. Prim Hesab ................................................................................................. 18 2.2. Primlerin denmesi ..................................................................................... 18 2.2.1. Aylk denen Prim Nedir ..................................................................... 18 2.3. Giri Kesenei ............................................................................................. 19 2.4. Ykseltme Primi.......................................................................................... 19 UYGULAMA FAALYET ............................................................................... 22 LME VE DEERLENDRME...................................................................... 23 MODL DEERLENDRME ............................................................................... 25 CEVAP ANAHTARI ............................................................................................. 28 NERLEN KAYNAKLAR .................................................................................. 29 KAYNAKA......................................................................................................... 30

AIKLAMALAR AIKLAMALAR
KOD ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI MODLN TANIMI SRE N KOUL YETERLK 344MV0059 Muhasebe ve Finansman Bilgisayarl Muhasebe Eleman

Sosyal Gvenlik2
Tacirin Ba-Kura giri ilemleri ve gelir basaman seme ilemleri ile ilgili renme materyalidir. 40/16 Ba-Kur ilemlerin yapabilmek. Genel Ama: Ba-Kur mevzuatna gre iletmenin Ba-Kur ilemlerini zamannda yapabileceksiniz. Amalar: Ba-Kura giri ilemlerini yapabileceksiniz Primleri deme ilemlerini yapabileceksiniz. Bilgisayar, BY formu, BA-KURa giri bildirgesi, internet balants, yazc, kt, Vergi Usul Kanunu, Trk Ticaret Kanunu Modln iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra, verilen lme aralar ile kazandnz bilgi ve becerileri lerek kendinizi deerlendireceksiniz. Ayrca modl sonunda retmeninizin size verecei uygulamalarla kazandnz bilgi ve becerileri lerek deerlendireceksiniz.

MODLN AMACI

ETM RETM ORTAMLARI VE DONANIMLARI LME VE DEERLENDRME

ii

GR GR
Sevgili renci, Tacir, ticaretle uraan kiidir. Ancak tacir olmann baz sorumluluklar olduunu da unutmamak gerekir. Bu sorumluluklardan biri de tacirin Ba-Kura kar olan sorumluluudur. Sizlerin bu modlde de greceiniz gibi zorunlu Ba-Kur sigortals olabilmek iin bir takm ilemlerin gerekletirilmesi gerekir. Tacir ncelikle Ba-Kura giri bildirgesini dzenleyerek kayt ilemlerini yaptrr, gelir basaman seer, giri keseneini yatrr . Buna gre her ay Ba-Kur sigorta primlerini deyerek sorumluluunu yerine getirir. Basamak ykseltme zaman gelince de BY formu dzenler ve Ba-Kur il mdrlne teslim eder. Btn bunlar Sosyal Gvenlik Hukuku erevesinde yaplr.

RENME FAALYET1
AMA

RENME FAALYET1

Ba-Kur mevzuatna gre iletmenin Ba-Kur ilemlerini bilgisayarda zamannda yapabileceksiniz.

ARATIRMA
1479 Sayl Ba-Kur kanunu temin ediniz. Ba-Kur il mdrlnden bo olarak Ba-Kura Giri Bildirgesi ile BY formu temin ederek snfta inceleyiniz.

Resim 1.1: Ba-Kur Logosu

1.TACRN BA-KURA KARI SORUMLULUKLARI

BA-KUR, belli bir prim karlnda devlet eliyle esnaf, sanatkarlar ve bamsz alan vatandalarn sosyal gvenliini salamak zere 1479 sayl kannla kurulmu bir sosyal gvenlik kuruluu olup zel hukuk hkmlerine tabi, tzel kiilie haiz bir kamu kuruluudur. Bu kurulu, sosyal gvenlik hkmlerini uygulamak zere Esnaf ve Sanatkrlar ve Dier Bamsz alanlar Sosyal Sigortalar Kurumu adyla kurulmu olup 01.10.1972 tarihinden itibaren uygulanmaya balanmtr. Kurumun ksa ad BA-KUR diye anlr. Kurumun merkezi Ankaradadr. alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna bal olmasna ramen mali ve idari bakmdan zerktir (bamszdr).

1.1. Ba-Kura Giri lemleri

1479 Sayl Zorunlu Ba-Kur sigortall, Ba-Kur'lu olmay gerektiren faaliyetle birlikte balar. Ba-Kur'a kayt ve tescilin yaplabilmesi iin ilgili Ba-Kur il mdrlne bavurulup alnacak BA-KUR GR BLDRGESNN (ekil 1,1,2) ilgili kurululara onaylattrlmas ve Ba-Kur il mdrlne verilmesi gerekdir. Ba-Kur kanununun 24.maddesine gre sigortal olanlar, sigortal olduklar tarihten itibaren ay iinde kurumca hazrlanan giri bildirgesini doldurarak kayt ve tescillerini yaptrmak zorundadr. Bu kayt ve tescillerin yaplmas ile ilgili olarak Ba-Kura, vergi daireleri, esnaf ve sanatkarlar sicil memurluu ve meslek kurulularnn yardmc olmalar kanun gereidir.

1.1.1. Ba-Kurlu Saylanlar

Ba-Kura Girmek zorunda olan bamsz alanlar BA-KUR Kanununun 24. maddesine gre: Dier Sosyal Gvenlik Kurulular kapsam dnda kalan, bir iverene hizmet akdi ile bal olmayan, kendi adna ve hesabna alanlardan; Esnaf, sanatkr, tccar, sanayici gibi ticari veya serbest meslek kazanc nedeniyle gelir vergisi mkellefi olanlar, Esnaf ve Sanatkrlar siciline kaytl olanlar, Kanunla kurulan meslek kurulularna kaytl olanlar, Anonim irketlerin kurucu ve ynetim kurulu yesi kolektif, adi komandit, limited, sermayesi paylara blnm komandit, donatma itirakleri ortaklar ile mahalle ve ky muhtarlar, Ayrca, 2926 sayl Kanun gerei, Tarmda kendi nam ve hesabna alanlar da BA-KURun zorunlu sigortals olur.

Resim1.2:Ba-Kura giri ilemleri

Zorunlu Ba-Kur sigortallarnn, sigortallk balanglarnn zaman farkllklar gsterebilir. Ba-Kur sigortallk balang zamanlar aadaki gibidir. Gelir vergisi mkellefi olanlar iin mkellefiyetin balang tarihinden itibaren, Gelir vergisinden muaf olanlar ile vergi kayd olmayanlar iin esnaf ve sanatkrlar sicil memurluu veya kanunla kurulu meslek kurulularna kaydedildikleri tarihten itibaren, Limited irketlerin ortaklar ile sermayesi paylara blnm komandit irketlerin komandite ortaklar iin ortaklklarnn balad tarihten itibaren, Anonim irketlerin kurucu ortaklar iin kurucu olduklar tarihten, ynetim kurulu yesi olanlar iin ynetim kurulu yeliine seildikleri tarihten itibaren, Muhtar seilenler iin ise seildikleri tarihten itibaren ,

Ba-Kur sigortallklar balar.

Resim 1.3: Ba-Kur sigortals olmak zorunludur

Resim 1.4: Ticarethane

1.1.2. Gelir Basaman Seme

Basamak, Sigortallarn prim deyecekleri dereceleri belirleyen deerlerdir. (1'den 24'e kadardr.) Ba-Kur da, en d 1 (BR), en yksei 24 (YRM DRT) olan basamaklar bulunmaktadr. Sigortal, sigortallnn balad tarihten itibaren ay iinde ilk 12 (ON K) basamaktan birini kuruma verdii giri bildirgesi zerinde semek zorundadr. Bildirgede basamak seiminin yaplmamas durumunda kurum 1. (BRNC) basamaktan giriini yapar. Kiinin Ba-Kur sigortallndan nce, dier sosyal gvenlik kurulularnda sigortall var ise, bu sigortallk srelerinin Ba-Kurda ki basamak karl seilir.

1.1.2.1. Basamak Ykseltme Nedir Basamak ykseltme, 1 den 6. basamaa kadar her yl Kurum tarafndan, 7 den 12. basamaa kadar iki ylda bir, 13 den 24. basamaa kadar ylda bir, prim borcu olmamak kaydyla, sigortalnn basamak ykseltme formunu doldurup, bal olduu il mdrlne vermesi ile olur. lk 12 basamakta her bir basamak iin bekleme sresi 1 yl olup basamak ykseltilmesi istee baklmakszn Kurum tarafndan yaplr. 1479 ve 2926 sayl Kanunlara tabi sigortallar bulunduu 1-12 basamaklar arasnda bir yln doldurunca bir st basaman rimini ve basamak ykseltme farkn yatrmaldr.

Resim 1.5: Basamak Ykseltme ilemini yaptrmak.

12inci basamakta bekleme sresi 1 yl olup 1 yln sonunda 13. basamaa gemek iin yazl talepte bulunmak ve talep tarihinde eskiye ynelik prim borcunun olmamas gerekmektedir. 13 ile 24 nc basamaklar aras her bir basamak iin bekleme sresi 2 yl olup, 13 nc basamaktan itibaren basamak ykseltilmesi iin sigortalnn yazl talepte bulunmas ve talep tarihinden nceki ayn sonu itibariyle prim ve dier borlarn demi olmas gerekir.

Dier sosyal gvenlik kurulularnda hizmeti olup da BA-KUR sigortals olacak kimselerin, bu hizmetlerine karlk gelen basamaklara geileri yaplr. Ancak sigortal tescil tarihinden itibaren ay iinde, isterse gei yapt basamak ile 12.basamak arasnda bulunan basamaklardan herhangi birini seebilir. l mdrlklerinden temin edilecek basamak ykseltme (BY) formu doldurulup imzalanarak bu talep yaplabilir. (ekil 1,4) 1.1.2.2. Gsterge Nedir

Gsterge, Ba-Kur tarafndan belirlenen, prim ve maa hesaplanmasnda esas alnan, her basaman karln ieren rakamdr.

1.1.2.3. Katsay Nedir Katsay, her yl ocak ve temmuz aylarnda hkmet tarafndan belirlenen, prim ve cret hesaplanmasnda esas alnan rakamdr.

1.1.3. Ba-Kura Giri Bildirgesini Elde Dzenleme

Ba-Kur il mdrlnden giri bildirgesi formu temin edilip, tkenmez kalem ile ya da daktilo ile kii kendisine ait bilgileri dikkatli ve doru bir ekilde doldurmaldr.

Resim1.6:Giri bildirgesini elde dzenleme.

LEM BASAMAKLARI
I.Blm: T.C. kimlik numaranz, soyadnz ve adnz yaznz. Cinsiyetinizi (x) iareti ile iaretleyiniz. Doum tarihinizi gn / ay / yl olarak yaznz. Doum yerinizi yazmay unutmaynz. Nfus bilgilerinizi yaznz. II. Blm: Daha nce kendinizin hibir sosyal gvencesi yokmu gibi dnerek doldurunuz. III. Blm: Vcudunuzda herhangi bir sakatlk durumu szkonusu ise sakatln trn bildirgede belirtiniz. Prim demek istediiniz basama seiniz. Bu basaman 112. basamaklar arasnda olmas gerektiini unutmaynz. Doldurmu olduunuz Ba-Kur giri bildirgesine tarih atnz ve imzalaynz. IV. Blm: ve Ev adresinizi yaznz. V.Blm: Bu blme hi dokunmaynz. Bu blm kaytl olduunuz vergi dairesi, meslek kuruluu ve esnaf ve sanatkrlar sicil memurluunca doldurulacak ve onaylanacaktr.

1.1.4. Giri Bildirgesini Bilgisayarda Dzenleme

Gnmzde Ba-Kura giri bildirgesi, bilgisayar ortamnda dzenlenmeyip il mdrlklerinden temin edilen ve zerinde Ba-Kur numaras bulunan Giri Bildirgesi Formu nun elde doldurulmas suretiyle yaplmaktadr. Bu nedenle bilgisayar ortamnda bu uygulamay yapmak iin nce bildirgeyi bir ofis program olan Word programndan yararlanarak bilgisayarnza aktarnz. Kendinize ait bilgileri sanki ilk kez BA-KURlu olacakm gibi, dikkatli bir ekilde klavyeden giriniz. Daha sonra formu yazcdan alnz. En son aama olarak da tarih atarak imzalaynz. Bu uygulama sizin hem bilgisayar daha iyi kullanmanz, hem de form doldurma konusunda bir uygulama yapmanz salayacaktr. Doldurmu olduunuz BA-KUR giri bildirgesini ayn zamanda vergi dairesi, meslek kuruluu, ve esnaf sanatkarlar sicil memurluundan da imzalanp onaylatmanz gerekir. Bildirge zerinde de zaten bu kurulularla ilgili olarak doldurulup onaylanacak ksmlar bulunmaktadr. Sizin yapmanz gereken sadece ilgili kurumlara giderek bildirge zerindeki ilgili yerleri onaylatmaktr.

Btn bunlar tamamladnzda Ba Kurlu olacaksnz.

Resim 1.7 :Belgeyi daktilo ya da tkenmez kalemle doldurunuz

LTFEN DAKTLO VEYA OKUNAKLI OLARAK TKENMEZ KALEM LE DOLDURUNUZ

Ad Soyad : CENGZHAN BAYRAM Seilen Basamak : 5

BA-KURA BAVURMA

Bavuru Tarihi 02../09./2006

DKKAT: Yanda yazl BA-KUR Numaras yatracanz primlerin hasabnza ilenebilmesi iin prim denirken banka makbuzlarna mutlaka ve doru olarak yazlacaktr. Bu itibarla bu numara bildirge sahibi tarafndan ok iyi muhafaza edilmeli ve ilgili banka memuruna gsterilecektir.

ekil 1.1: Ba-Kur Giri Bildirgesi rnei (sigortalda kalacak ksm n yz)

BA-KUR NUMARASI 1246 084 652

BELGES

Bu ksm Ba-Kur tarafndan koparlarak bildirge sahibi tarafndan saklanacaktr. Bildirge sahibi yan taraftaki BA-KUR Numaras ile kesenek ve primlerini zamannda demek zorundadr.

BA-KURA GR BLDRGES
I T.C Kimlik nu Ad Soyad Baba ad Ana ad Cinsiyeti Bildiri Sahibinin Kimlii Doum tarihi (Belli ise ay ve gn) Doun Yeri Tabiiyeti li lesi KyMahallesi Cilt No. 01/50 Ynren 14585420023 Cengizhan BAYRAM Rafet Rukiye 1 Erkek Kadn 31/05/1955 IV
YER ADRES

Sigortal Dosya Nu.

Mahalle veya ky : Yenimahalle Caddesi Soka Kap No Semt veya ilesi Posta Kodu li Telefon No : vedik :2 : 10/ A : Karyaka : 06190 : ANKARA : 346 15 15

BLDRGE SAHBNN

Mahalle veya ky : Yenimahalle

KAYSER/Bnyan

T.C. DER

Nfus Ktne Kaytl olduu yer

KAYSER Bnyan

Caddesi : vedik Soka : 2 Kap No : 10/25 Semt veya ilesi : Karyaka Posta Kodu : 06190 li : ANKARA Telefon No : 346 20 22 Bu blum bildirgeyi doldurannn kaytl bulunduu vergi dairesi, meslek kuruluu ve Esnaf Sanatkarlar Sicil Memurluu tarafndan doldurulup onaylanacaktr. Bildirge Sahibinin Meslei Mteahhit

Daha nceki Hizmetleri

Aile Sra Sra No No 582 12 T.C. Emekli dedim Sandna kesenek demedim dediniz mi? Emekli Sicil No. Sosyal Sigortalar Kurumuna Prim dedim dediniz mi? demedim SSK Sicil No. altnz llerin Ad Kanunla kurulu dier emekli sandklarna prim dediyseniz kurumun ad Sicil No.

EV ADRES

Kaytl olduu vergi dairesi

li

ANKARA

lesi Meslek kurulua ve E.S.S memurunun

YENMAHALLE

Unvan

NAAT MTEAHHTLER BRL

Vergi dairesi kayt tarihi Vergi Numaras Meslek Kuruluundaki ye Kayt No ve Tarih Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Memurluundaki ye kayt no. Ve tarih 384 005 0955

01/06/2006

2926 sayl Kanuna tabi olarak hizmetiniz varsa Ba-Kur No. Emeklilik ayl alyor iseniz aldnz kurumun ad ve sicil no. Vcudunuzun sakatl varsa sakatln ne olduu Kanunun 51inci Rakamla maddesine gre prim demek iin setiiniz Yazyla basamak

15/02/1999

2006/002

02/07/2006

III

ye irket Orta se

irketin Unvan irketin Nevi irketin Ticaret Sicil Numaras Ortan irkete Girdii Tarih

BE

ekil 1.2:Ba-Kur Giri Bildirgesi rnei (n yz) 10

BA-KUR NUMARASI 1246 084 652

BA-KUR L MDRLNE

ANKARA.

Bu bildirgede ak kimlii yazl ahsn/irketin vergi dairemizde gerek/basit usulde vergi kayd bulunduunu onaylarz. . VERG DARES Veya MAL MDRL Onaylayann Ad, Soyad, Unvan:

Bu bildirgede yazl ahsmla ilgili bilgilerin geree uygun olduunu, aksi takdirde doacak sorumluluu kabul ettiimi bildirir, yukarda belirttiim prim basamana gre sigortal olarak kaydmn yaplmasn arz ederim
02/09/2006 mza

Bu bildirgede ak kimlii yazl ahsn meslek kuruluumuzda kaytl bulunduunu ve 1479 sayl kanunun deiik 24. maddesi kapsamna girdiini onaylarz .. ODASI BAKANLII Onaylayann Ad, Soyad, Unvan: Tarih://20. mza ve Mhr

Bu bildirgede ak kimlii yazl ahsn esnaf ve sanatkar sicil memurluumuzda kaytl bulunduunu ve 1479 sayl kanunun deiik 24.maddesi kapsamna girdiini onaylarz. ESNAF VE SANATKAR SCL MEMURLUU

Onaylayann Ad, Soyad, Unvan: Tarih://20. mza ve Mhr

Tarih://20. mza ve Mhr

C.H.Bayram

ekil 1.3:. Ba-Kur Giri Bildirgesi rnei arka yz

Resim 1:8.: El Sanatlar ile uraanlarda Ba-Kurlu olabilir.

1.1.5. BY Formu Dzenleme

BY Formu Ba-Kur il mdrlklerinden alnp dzenlenebilecei gibi Ba-Kurun www.bagkur.gov.tr internet sitesindeki matbu formun doldurulmas sureti ile de dzenlenebilir. ( ekil 1.4)

11

Resim 1.9 : BY formu elde doldurma

Resin 1.10 : BY Formu internet aracl ile de doldurulabilir

12

1479 VE 2926 SAYILI KANUNLARA GREBY (BASAMAK YKSELTME) FORMU ekil 1.4 BA-KUR BASAMAK YKSELTME LEKES

BY
Ba-Kur Numaras: 1246 084 652 T.C. Kimlik Nu : 14526892654 Soyad : YILMA Ad : YAAR Baba Ad : AHMET Ana Ad : AYE Adres : Merutiyet Cad No:125/1 Kzlay/ ANKARA

BY

Bu ksm; talep annda veya posta ile gelmesi halinde daha sonra sigortalya iade edilecektir.

SOYADI YILMA ADI YAAR

Telefon No

: 417 20 21 BA-KUR NUMARASI 1246 084 652

BA-KUR L MDRLNE ANKARA

Halen12. basamakta bulunmaktaym ve bir st Basamaa ykselmek istiyorum.

BULUNULAN BASAMAK 12

1479 sayl Kanunun 52 inci maddesi / 2926 sayl Kanunun deiik 35inci maddesi gereince bir st Basamaa ykselme yaplmasn arz ederim. Sigortalnn mzas Y.Ylma

YKSELNEN BASAMAK 13

Tarih: 12/05/2006

FORM NO LK YAYIN TARH: 10.015 01/01/2004

REVZYON NO STANDART TARH: 01 02/01/2006

13

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

Aada verilen uygulamalar yapnz.

lem Basamaklar Zorunlu Ba-Kur sigortallarnn kimler olduunu reniniz.

neriler 1479 sayl BA-KUR kanunundan yararlannz. nternetten basamaklar Kiinin ilk unutmaynz. faydalanarak gelir tablosunu inceleyiniz. bavurusu olduunu

1-12 Gelir basamaklarndan birine karar veriniz.

www.bagkur.gov.tr/

Ba-Kura Giri Bildirgesini elle dzenleyiniz.

Ba-Kur mdrlklerinden temin edeceiniz bildirgeyi modldeki rnee gre kendi adnza kuracanz iletme iin dzenleyiniz. Okulunuzdaki ya da varsa evinizdeki bilgisayarnz kullanarak bildirgenizi dzenleyiniz. Ba-Kur mdrlklerinden temin edeceiniz BY formunu daha nce doldurduunuz giri bildirgesi bilgilerini ierecek ekilde dikkatlice doldurunuz. Dolduracanz formda kendi seeceiniz 10 basamakl bir numaray Ba-Kur numaras olarak kullannz.

Ba-Kura giri bildirgesini bilgisayarda dzenleyiniz.

BY formu dzenleyiniz.

temin

ederek

14

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

Bu faaliyet sonucunda kazandnz bilgi ve becerileri aada verilen sorular cevaplayarak belirleyiniz.

A.LME SORULARI
1) Zorunlu Ba-Kur kanunu ne zaman ve ka sayl kanunla kmtr? A) 2 Ekim 1971 -1479 C) 1 Eyll 1972 -1749 B) 2 Eyll 1971 -1479 D) 5 Eyll 19811478 Ba-Kur nasl bir kurulutur? A) Bir gvenlik kuruluudur. B) Esnaf ve Sanatkr Kuruluudur. C) Salk Kurumudur. D) Sosyal Gvenlik Kuruluudur. yeri Ankarada olan bir tacirin aadakilerden hangi Ba-Kur l mdrlne mracaatta bulunmas gerekir? A) stanbul Ba-Kur l Mdrlne B) Adana Ba-Kur l Mdrlne C) Ankara Ba-Kur Genel Mdrlne D) Ankara Ba-Kur l Mdrlne Ba-Kur Sigortals saylanlar sigortal sayldktan ne kadar sre iinde kurumca hazrlanan giri bildirgesini doldurarak kayt ve tescillerini yaptrmak zorundadr? A) 6 ay iinde B) 3 ay iinde C) 1 ay iinde D) 1 yl iinde Aadakilerden ifadelerden hangisi Ba-Kura yardmc olan kurulularn tamamn gstermektedir? A) Belediye- Meslek Kurulular- Ticaret Odalar B) Belediye-Vergi Dairesi- Meslek Kurulular C) Vergi Dairesi- Esnaf ve Sanatkrlar Sicil Memurluu- Meslek Kurulular D) Ticaret Odas- Esnaf ve Sanatkrlar Sicil Memurluu- Belediyeler Aadakilerden hangisi Ba-Kurlu olmak zorunda deildir? A) Ky ve Mahalle Muhtarlar B) Belediye Bakanlar C) Limited irket Ortaklar D) Kolektif irket Ortaklar Ba-Kurun gelir tablosunda ka basamak vardr, Ba-Kur sigortals ilk girite hangi basama seer? A) 24 basamak vardr, 112 basamaktan birini seer. B) 12 basamak vardr, 112. Basamaktan birini seer. C) 14 basamak vardr, 110. Basamaktan birini seer. D) 34 basamak vardr, 114. Basamaktan birini seer.

2)

3)

4)

5)

6)

7)

15

UYGULAMALI TEST

Kendi adnza am olduunuz bir i yeri nedeniyle Ba-Kura ye olma zorunluluunuz ortaya kmtr. yelik iin Bavuru Formunun dzenlenmesine ilikin olarak aadaki uygulamal Test sorularn cevaplandrnz. Kendi adnza BA-KURdan temin edeceiniz giri bildirgesini doldurmak. T.C. kimlik bilgilerinizi yazdnz m? Adnz Soyadnz yazdnz m? Cinsiyetinizle ilgili blm iaretlediniz mi? Doum tarihinizi Gn/Ay/Yl olarak yazdnz m? Doum yerinizi yazdnz m? Nfus bilgilerinizi nufus czdannza gre yazdnz m? Vcut salnzla ilgili bilgiyi yazdnz m? Tarih attnz m? mzanz attnz m? Giri bildirgesini doldurduktan sonra ilgili blm Evet Hayr

Yenimahalle Vergi dairesine ve Meslek Kuruluu ve Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Memurluuna onaylattnz m? Ba-Kurlu olarak 12 yln tamamlam bulunduunuzu dnnz. BY formunu dzenlemek zorunda msnz? Dzenlediimiz BY formunu izleyen yl tekrar dzenlenmesi zorunlu mudur?

DEERLENDRME
Sorulara verdiiniz cevaplar doru ise dier faaliyete geiniz. Eksikleriniz var ise faaliyete dnerek eksiklerinizi tamamlaynz. Faaliyeti tamamen renmeden dier faaliyete gemeyiniz. Geerseniz yeni bir faaliyeti renmenizin zorlaacan unutmaynz.

16

RENME FAALYET2 RENME FAALYET2

AMA
BA-KUR prim hesaplamasn yapabilecek, hesaplam olduunuz primi ilgili kurum veznesine deyebileceksiniz.

ARATIRMA
2926 sayl BA-KUR kanunu edinerek, primlerle ilgili maddelerini inceleyiniz. BA-KURdan, Gelir Basama tablosunu temin ederek snfta inceleyiniz..

2. PRMLER DEMEK
Giri kesenei, aylk sigorta primi, salk primi ve basamak ykseltme fark eklinde sigortallar tarafndan denen paralar prim olarak isimlendirilir. Sigortal, primlerini zamannda bal bulunduu BA-KUR il mdrlklerine demek zorundadr.

Resim 1.1:Sigortal primleri zamannda demelidir.

17

2.1. Prim Hesab

Sigortalnn deyecei primler ve balanacak aylklarn hesabnda, genel bte kanunu ile tespit edilen kat say ile gsterge rakamnn arplmas ile kan tutarlar esas alnr. Bu kanuna gre (2926 sayl Kanun) denecek sigorta primi, %20si tutarndadr. gelir basamann

rnek: Bay Sezai Bayram BAYRAM KMYA LTD irket sahibidir. 10 yldr BA-KUR sigortalsdr. Nisan 2006 aynn prim hesabn yapalm. Aylk Sigorta Primi=10. basaman gelir tutar* 0,20 Aylk Sigorta Primi= 572,56*0,20 Aylk Sigorta Primi=115,312 Bay Sezai Bayram 115,312 YTL Prim yatracak.

2.2. Primlerin denmesi

BA-KUR sigortallar, tercih ettikleri ya da ykseldikleri basamaa gre hesaplanan prim borlarn ait olduu ayn sonuna kadar kuruma demek zorundadr. Zamannda denmeyen primler, srenin bittii tarihten balamak zere %10 orannda artrlr. Arttrlan bu tutara bor deninceye kadar geciken her ay iin ayrca Hazine Mstearlnca aklanan ve bir nceki aya ait olanYTL cinsinden iskontolu ihra edilen Devlet i borlanma senetlerinin aylk ortalama faizi bileik bazda uygulanarak gecikme zamm hesaplanr. 1479 sayl Kanuna gre BA-KURda hizmetlerin yrtlmesini salayan en nemli kaynak, prim ve prime ilikin gelirlerdir. Bu nedenle, Kurum hizmetlerinin istenen dzeyde yerine getirilebilmesi primlerin dzenli olarak denmesine baldr. Sigortal demesi gereken BA-KUR primini kurum veznelerine deyebilecei gibi kurumun anlama yapt bankalara da deyebilir. Ayrca demelerde posta eki de kullanlabilir (Resim.2.1). Her ayn primi ilgili olduu ayn iinde denmelidir. Ayn son gnnn tatile rastlamas durumunda takip eden ilk i gn iinde prim tutarnn denmesi gerekir. Primlerin zamannda denmemesi durumunda, ilk ay iin %10, takip eden aylar iin %5 orannda gecikme cezas uygulanr.

2.2.1. Aylk denen Prim Nedir

BA-KUR a denen aylk prim, aylk sigorta primi ve salk priminin toplamndan oluur. rnein aylk primi 88,81 salk primi ise 104,23 olan bir BA-KUR lunun aylk primi 88,81 + 104,23 = 193,04 YTL olacaktr.

18

2.3. Giri Kesenei

Sigortalnn deyecei giri kesenei, ilk aya ait prim ile ykseltme primi, ykselmenin geerli olduu ayn primi ile ayn srede denir. Primler tam ay zerinden hesaplanr. Bu hesaplama: Giri Kesenei = Basamak Gelir Tutar x 0.25 eklindedir. rnek; Tacir Yusuf ASLANPINAR 01.02.2005 tarihinde ilk defa sigortal olmak iin BA-KURa mracaat etmi olup 5.basamaktan sigortallnn balamasn talep etmitir. Buna gre demesi gereken giri keseneini hesaplaynz. Giri Kesenei = 5.basamak gelir tutar*0,25 Giri Kesenei = 444,07*0,25 Giri Kesenei = 111,075 Sigortallar primlerini daha ncede belirttiimiz gibi ilgili ayn sonuna kadar kuruma demek zorundadr. Ayn son gnnn tatile rastlamas halinde prim ve salk primleri, takip eden ilk i gn mesai bitimine kadar denir.

2.4. Ykseltme Primi

BA-KUR sigortalsnn bulunduu basamak ile ykselecei basaman kat say gsterge arpanlar arasndaki fark basamak ykseltme primidir. BA-KUR sigortallar, setikleri basamaa gre hesaplanacak olan prim borlarn ait olduu ayn sonuna kadar Kuruma demek zorundadr. Sresi iinde denmeyen prim borlarna gecikme zamm uygulanr (Resim 1,67).

Resim 1.6: Basamak ykseltme formu doldurulur ve Ba-Kur'a PTT kanalyla da taahhtl gnderilebilir.

19

Resim 1.7.:Basamak Ykseltme primi banka aracilii ile de debilir.

GELR BASAMAI TABLOSU

Basamaklar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Gelir Tutar 353,36 376,05 398,72 421,40 444,07 469,77 495,47 521,17 546,87 572,56 Aylk Prim 70,67 75,21 79,74 84,28 88,81 93,95 99,09 104,23 109,37 114,51 Salk Primi 104,23 104,23 104,23 104,23 104,23 104,23 104,23 104,23 109,37 114,51 Toplam Prim 174,90 179,44 183,97 188,51 193,04 198,18 203,32 208,46 218,74 229,02 Giri Kesenei 88,34 94,01 99,68 105,35 111,01 117,44 123,86 130,29 136,71 143,14 Basamak Ykseltme Fark 1'den 22,69 2'ye 2'den 22,67 3'e 3'den 22,68 4'e 4'den 22,67 5'e 5'den 25,70 6'ya 6'dan 25,70 7'ye 7'den 25,70 8'e 8'den 25,70 9'a 9'dan 25,69 10'a

20

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

598,27 623,97 715,05 798,20 881,34 964,49 1.047,64 1.130,77 1.213,92 1.297,06 1.380,21 1.463,35 1.546,50 1.629,65

119,65 124,79 143,01 159,64 176,27 192,90 209,53 226,15 242,78 259,41 276,04 292,67 309,30 325,93

119,65 124,79 143,01 159,64 176,27 192,90 209,53 226,15 242,78 259,41 276,04 292,67 309,30 325,93

239,30 249,58 286,02 319,28 352,54 385,80 419,06 452,30 485,56 518,82 552,08 585,34 618,60 651,86

149,56 155,99 178,76 199,55 220,33 241,12 261,91 282,69 303,48 324,26 345,05 365,83 386,62 407,41

10'dan 25,71 11'e 11'den 25,70 12'ye 12'den 91,08 13'e 13'den 83,15 14'e 14'den 83,14 15'e 15'den 83,15 16'ya 16'dan 83,15 17'ye 17'den 83,13 18'e 18'den 83,15 19'a 19'dan 83,14 20'ye 20'den 83,15 21'e 21'den 83,14 22'ye 22'den 83,15 23'e 23'den 83 24'e

(Tablo kaynak iin Bk. KAYNAKA )

21

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

Aada verilen uygulamalar yapnz

lem Basamaklar
Prim oranlarn reniniz. Prim tutarlarn reniniz. hesaplamay

neriler
Bu konuda internetten ya da BAKUR l mdrlklerinden faydalanabilirsiniz. Prim tutar hesabn modlde verdiimiz forml ve rnee gre evrenizdeki BA-KURlu iin hesaplaynz. BA-KUR l Mdrlne, kurumun anlamal olduu bankalardan birine ya da posta eki ile yatrnz. Giri keseneini ilk aya ait primle kurumun anlamal olduu bankalardan birine ya da posta eki ile yatrnz. Ba-kur il mdrlnden gerekli formu ve tarih sayy aldktan sonra PTT kanal ile ykseltme primini deyiniz.

BA-KURa prim demesi yapnz.

Giri keseneini deyiniz. Ykseltme primini deyiniz.

22

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

Bu faaliyet sonucunda kazandnz bilgi ve becerileri aada verilen sorular cevaplayarak belirleyiniz.

A. LME SORULARI
1) Sigortalnn deyecei primler ve balanacak aylklarn hesabnda tespit edilen basamak gstergesi neye gre belirlenir? A)Enflasyona gre B)Genel Bte Kanununa gre C)Ba-Kur Genel Mdrlnn karar ile D)cret artna gre Sigortalnn deyecei primler ne kadar zaman aralklarla belirlenir? A)6 ay aralklarla B)Ylda bir kez (Her yl) C)2 ylda bir D)Her ay Sigortasn birinci basamaktan balatan ve 5 yldr sigortal olan Akn ASLANPINAR Mays 2006da ne kadar prim yatracaktr? (5.basamak gelir tutar;444,07) A) 115,20 B) 250,05 C) 99,99 D) 108,814 Sigortal primini ne zaman Ba-Kura yatrmak zorundadr? A)Yl sonuna kadar B)Ait olduu ayn sonuna kadar C) Ait olduu ayn banda D)Ayn sonuna kadar Zamannda denmeyen primlerden ne zaman ve % ka ceza kesilir? A)Srenin bittii tarihten itibaren %10 orannda B)Bir sonraki ayn sonunda %10 orannda C)Srenin bittii yl sonundan itibaren %5 orannda D)3 ay sonra %10 orannda BA-KUR Primleri hangi durumda bir sonraki ayn ilk gnnde denebilir? A)Sigortalnn hastalanmas durumunda B)Sigortann herhangi bir nedenle yatrlamamas durumunda C)Primin denmesi gereken ayn son gnnn tatile gelmesi durumunda D)l BA-KUR Mdrnn izinli olmas durumunda Giri kesenei ne zaman denir? A)Sigortalln birinci ylnda B) Sigortann balamas ile C) Sigortalln balangcnn nc aynda D) Basamak ykseltme ile birlikte

2)

3)

4)

5)

6)

7)

23

DEERLENDRME
Modl sonundaki cevap anahtar ile cevaplarnz karlatrnz.Eksikleriniz var ise faaliyete dnerek eksiklerinizi tamamlaynz. Faaliyeti tamamen reniniz. Kendinizi tamamen yeterli bulana kadar faaliyeti tekrarlaynz.

24

MODL DEERLENDRME MODL DEERLENDRME

Modl sonunda size, uygulama faaliyetleri sonunda verilen lme aralarnn benzeri uygulamalarda vardr. Bilgi ve becerinizin llmesi sonucunda modln size ne kazandrd belirlenecektir. Uygulama faaliyetlerinde verilen rnek sorularn zlmesi, belgelerin elde ve bilgisayarda doldurulmas, doldurulan belgelerin ne zaman ve nereye verilmesi gerektiinin renilmesi yararnza olacaktr. Yapacanz uygulama sonunda aadaki deerlendirme tablosunu kullanarak bilgi ve becerinizin hangi aamada olduunu snayabilirsiniz. Bu deerlendirme sonunda eksikleriniz ve hatalarnz varsa eksik ya da olduunuz konular tekrarlaynz. Ayrca kendinizi gelitirmek iin aratrma yapabileceiniz gibi arkadalarnzla ve retmeninizle bilgi ve becerinizi gelitirebilirsiniz .

MODL LME VE DEERLENDRME

1) BA-KUR Sigortals hangi primleri der? A) Ayk prim-Yallk- ocuk ve Salk Primi B) Aylk prim- Giri- Yallk- Maluliyet Primi C) Yallk- Maluliyet- lm ve Aylk Primi D) Malubiyet- Salk- Giri- Aylk Primi BA-KURlu olabilmek iin ilk yaplacak ilem nedir? A) Ba-Kura Giri Bildirgesini doldurmak. B) yeri amak C) Basamak Ykseltme ilemi yapmak D) Belediyeye bavuruda bulunmak Gelir Vergisi mkellefi olan Ba-Kurlunun sigortas ne zaman balar? A) Giri bildirgesi doldurulduktan sonra B) Mkellefiyetin balad tarihten C) Meslek kuruluuna kaydolduktan sonra D) e balad tarihten itibaren BA-KUR sigortalsnn 7. basamak ile 12. basamak arasnda ka ylda bir basamak ykseltir? A) Ylda bir B) 6 ayda bir C) 2 ylda bir D) 3 ylda bir

2)

3)

4)

5)

Basamak ykseltme formu doldurulduktan sonra nasl ve nereye teslim edilir? A) nternet aracl ile B) PTT aracl ile Ba-Kur adresine taahhtl gnderilir C) Elden Ba-Kur Genel Mdrlne D) Herhangi biri ile olabilir

25

6) Giri Kesenei gelir tutarnn % kadr? A) %10u B) % 15i C) %25i D) %5i 7) BY Formu kanc basamaktan sonra dzenlenir? A) 5. Basamak B) 1. Basamak C) 12. Basamak D) 11. Basamak Boluklar doldurunuz. 12. basamakta bekleme sresi ..yl olup ..yln sonunda 13.basamaa geebilmek iin ..talepte bulunmak ve talep tarihinde borcunun olmamas gerekmektedir. Boluklar doldurunuz. BA-KUR sigortals olarak ilk girite .ile.. basamaktan birini, balad tarihten itibaren ..ay iersinde seebilir. Basiretli (akll, temkinli, ngrl) bir Tacir Ba-Kura kar olan sorumluluunu rendik. Sizce stlendii bu ciddi sorumluluu yerine getirmezse ne gibi zorluklarla karlar, urayaca zararlar nelerdir? Tartnz.

8)

9)

10)

DEERLENDRME
Cevaplarnz modl sonundaki cevap anahtar ile karlatrnz. Eer hatalarnz var ise modle dnp eksiklerinizi tamamlaynz. Tamamen rendiinize kanaat getirdikten sonra yeni modle geebilirsiniz.

26

PERFORMANS TEST
Deerlendirme ltleri Ba-Kur kanunu hakknda yeterince bilgi sahibi oldunuz mu? BA-KURa giri bildirgesini doldurabiliyor musunuz? BY Formu dzenleyebiliyormusunuz? BA-KUR giri bildirgesi ve by formunu bilgisayarda dzenleyebiliyor musunuz? Aylk prim hesab yapabiliyor musunuz? Prim demesi yapabiliyormusunuz? Giri Kesenei hesabn yapabiliyor musunuz? Basamak ykseltme hesabn yapabiliyor musunuz? Evet Hayr

DEERLENDRME
Performans testi sonucu evet , hayr cevaplarnz deerlendiriniz. Eksiklerinizi faaliyete dnerek tekrarlaynz. Tamam evet ise dier Modle geiniz.

27

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARI

RENME FAALYET-1 CEVAP ANAHTARI
1 2 3 4 5 6 A B A C C D

RENME FAALYET-2 CEVAP ANAHTARI

1 2 3 4 5 6 7 A B D B A C B

MODL LME DEERLENDRME CEVAP ANAHTARI

1 2 3 4 5 6 7 8 C A B C B C C 12.basamakta bekleme sresi 1..yl olup, 1..yln sonunda 13.basamaa geebilmek iin yazl..talepte bulunmak ve talep tarihinde primborcunun olmamas gerekmektedir. Ba-Kur sigortals olarak ilk girite .1.ile12.. basamaktan birini, sigortalln balad tarihten itibaren 3..ay iersinde seebilir.

28

NERLEN KAYNAKLAR

NERLEN KAYNAKLAR
Muhasebe Teknikleri 1 Ders Kitaplar Ba-Kur l Mdrlklerinden elde edeceiniz dokmanlar, dileke ve formlar nternetten www.bagkur.gov.tr/ adresinden faydalanabilirsiniz Yaknnzda bulunan tacir ve muhasebeciler.

29

KAYNAKA KAYNAKA
ERTRK Ekrem, Muhasebe Teknikleri Ders Kitab 1,Oktay Yaynclk, Ankara, 2001. BOZAN Osman, Muhasebe Teknikleri Ders Kitab 1, Tutibay Yaynlar, Ankara, 2005. KUTUCULAROLU Sabri, Muhasebe Teknikleri Ders Notlar, Ankara, 2005. www.bagkur.gov.tr nternet www.bagkur.gov.tr./sigorta/prim1.shtml

30