STALNN SAVUNULMASI Getiimiz ay komnist nder Stalinin lm yldnmyd. (5 Mart 1953).

Staline ynelik ideolojik ve politik saldrlarn pervaszca ykseldii gnmzde sosyalizmi ve Stalini savunmak daha bir nem kazanmtr.

nsanln tm deerlerini karalayan, arptan ve inkr eden burjuvazinin, Yeni Dnya Dzeni sloganyla balatt kampanyann zerinden onbe yldan fazla zaman geti.

Emperyalist burjuvazi Yeni Dnya Dzeni ile insancl, savalarn olmad, refahn tm dnyaya yayld bir kapitalizm vaat etti. Kreselleme tm insanl kurtaracakt.

yle olmad. yle olamayacan yaam gsterdi. Yoksulluk, savalar, alk, evresel felaketler yok olmak bir yana tm dnyaya egemen oldu.

Sovyetler Birliinin dalmas, ak biimleriyle kapitalizme geii emperyalist burjuvaziyi zafer lklarna bodu. Eee, kolay deildi; nemliydi. Kapitalizm sosyalizm stnde zafer kazanmt. Sosyalizm gelimeye kapal, brokratik bir sistem olduunu gstermiti. Sosyalizmin idealleri ise gereklemesi olanaksz iyi dileklerden te bir ey deildi. Baz iyi dilekleri de kapitalizm hayata geirecekti.

SSCBnin dal sosyalizmin byk bir yenilgisi olarak ilan edildi. Bu yenilgi 1960l yllardan itibaren balayan ideolojik bulanm iyice derinletirdi.

Bunalm 1960lardan balyordu. SSCB Kruevle birlikte yeni bir dneme girmi, kapitalist restorasyon sreci balamt. Kapitalizmin restorasyonuna ynelik reformlar komnizme gei olarak isimlendiriliyordu. in demokratik devriminden sonra yz yl boyunca kapitalizm gelimeli denirken birden burjuvazinin varln koruduu bir sosyalizme geildi. Kba, Vietnam ve baz smrge lkeler retim aralar zerindeki zel mlkiyeti kaldrmadan, proletarya diktatrln kurmadan sosyalizme gemiti bile. Trockistlerse sosyalizmin hibir zaman yaanmadn sylyorlard. Resmi komnist partiler dahil olmak zere devrimci hareket ierisinde sosyalizm konusunda farkl tanmlamalar ve anlaylar ortaya kmt. in kts bu anlaylarn hibirisi bilimsel sosyalizmle uyumuyordu. Bu karmaa, yalnzca sosyalizm konusunda deil felsefe, ekonomi, tarih vb. tm toplumsal bilimleri iine eken bir ideolojik bunalma yol ayordu.

Enver Hoca nderliinde AEP, kapitalist ve modern revizyonistlere kar MarksizmLeninizm ve sosyalizmin savunulmasnda, gelitirilmesinde byk bir mcadele verdi. Ancak bu devrimci hareket ierisinde kkl bir kopu ve egemen bir gr haline gelmedi. nk realite sosyalizmin zaferini deil geici de olsa bir yenilgiyi iaret ediyordu.

Yenilgi, geici yol arkadalar ve aydnlar zerinde etkisini gsteriyordu. Emperyalist propaganda bu kesimler zerinde etkisini hzla gsterdi. Sosyalizm yenildiine gre yeni bir sosyalizm tanm yaplmalyd. Bu sosyalizm, zgrlk, anti-brokratik, evreci, kadnc vb. bir sosyalizm olmalyd. Geliime kapalyd. Piyasa ekonomisi karsnda ald yenilgiden ancak piyasa ekonomisinin nimetlerini kullanarak kurtulabilirdi. Piyasa ekonomisi zerinde kurulacak bir sosyalizm, brokratlamay, durgunlamay engelleyecek, demokratik bir sosyalizm ina edilebilecekti.

Sosyalizmin yeni tanmlarna gre eski sosyalizm yanlt. Belki sosyalizm bile deildi. Sosyalizm olsa da ok byk hatalar, yanllar ve sapmalar ieren bir sosyalizmdi. Gemi eletiri szgecinden geirilmeli hatta inkar edilmeliydi. Sosyalizm inkar edilecekse, sosyalizmin inasnn nderi, yol gstericisi, byk baarlarnn altndaki imza olan Staline gereken ceza verilmeliydi. Brokratlndan diktatrlne, katilliinden kibirliliine kadar birok sulama ile Stalini etiketlemek gerekiyordu. Kruevle balayan bu aba, Gorboavla hzlanm, Yeni Dnya Dzeni sosyalistleriyle de doruk noktasna varmtr.

Ekim Devriminin nderi Lenini inkar etmek zordur. Bu yzden saldrlar ncelikle ikinci isim olan Staline yneldi. Ancak Stalini inkar etmek, ister istemez Lenine de birka sz sylemeyi zorunlu klar. Bu yzden Lenine ynelik eletiriler de gelmeye balad. Ama inkar noktasna varmad. Stalin ktyd, Lenin de hatal Stalin sosyalizmin tarihinden karlmal, gler yzl bir sosyalizm kurulmalyd.

Stalin Kimdir?

Vissaryon Cugavili (Stalin), gnde 10-12 saat boaz tokluuna alan kundura iisi bir baba ve tutucu bir Hristiyan annenin dordnc ocuu olarak 21 Aralk 1879 gn Grc kenti Goride dnyaya geldi. Yoksul bir ailenin ocuuydu. Annesinin gerekleebileceini dnd tek dilei olunun bir rahip olmasyd. Bu yzden annesi onu bir kilisenin gndz okuluna yazdrd.

Daha din okulundayken Darwinin Trlerin Kkeni ve nsann Treyii adl eserlerini okumutu. Henz ondrt yana bile gelmemiti. Her trl kart dncenin su olduu arlk Rusyasnda bu kitaplar bulmu olmas, Stalinin yeni bir dnya ile tanmaya baladn gsteriyordu. Ondrt yanda okulu bitirmi ve Tiflis lahiyat Okuluna girmiti. Burada iken Cugavili Sosyal-Demokrat evrelerle tant ve onlara katld. 27 Mays 1899 tarihinde okul ii ve dndaki faaliyetleri nedeniyle okuldan atld. Atldnda Rusya Sosyal-Demokrat i Partisinin Tiflis rgtnn kurucu yesiydi.

ugavili artk profesyonel bir devrimciydi. Smry, eitsizlii gryor; mevcut durumu kabul etmiyor ve buna uygun ekilde hareket ediyordu. Rahat bir hayatn getirdii gzellikleri reddetmi; devrimin ihtiyalar iin gizli yerlerde yaamak, illegal faaliyet yrtmek, takma adlar kullanmak ve her an tetikte olmak zorunda kalmt.

1900 ylnn Tifliste dzenlenen 1 Mays mitinginde ii ynlar nnde ilk konumasn yapt. 22 Nisan 1901de illegal olarak rgtlenen iki bin kiilik gsteriye nderlik etti. Gsteri Rus polisinin saldrsna urad. 1901 Eyllnde Stalinin nderliinde ilk Grc Sosyal-Demokrat gazetesi Brdzola (Mcadele) kuruldu. Kasm aynda Kafkaslar yresindeki Sosyal Demokratlarn ilk ynetici komitesine seildi. rgtlenmedeki baarlarndan dolay ii merkezi olan Batumda da grevlendirildi.

Batumda ksa bir sre iinde grev komiteleri kuruldu ve grevler balad. Rus polisi gsterilere saldrd ve 7 Mart 1902den itibaren ynsal tutuklamalara giriti. Gstericilerden yz tutukland. Tutuklamalarn protestosunda on be ii ld, elli drt ii yaraland. Stalin 5 Nisan 1902de tutukland. Devrimci hareketin ykseliinin verdii cokuyla Stalin 4 Ocak 1904te hapishaneden kat. 1905 devrimine aktif olarak katld. Kafkasya Federasyonunun Bolevik Konferansn ynetti. Kafkaslarda kurulan ve en uzun sre ayakta kalan Sovyetlere nderlik etti.

1905 Aralknda Boleviklerin Tm-Rusya konferansna katldnda Leninle ilk kez orada tant. 3 yl boyunca devam ettirdii devrimci almas 1908de tutuklanmasyla kesintiye urad. Bir yl sonra srgnden tekrar kat. 1912 ylnda ayn senaryo bir daha gerekleti. Pravdann rgtlenmesine katld. Meneviklere kar Leninin grlerini sk skya savundu. Rus devrimci hareketinin ykseldii yllarda tekrar tutukland ve 1917 ubat devrimine kadar srgnde kald. Bu srada 1912 ylnda toplanan Bolevik Konferansnda Merkez Komitesine seildi.

Srgnde ulusal sorun zerine yazd makaleler ulusal sorunun Marksist zmlenmesine byk katklar sunuyordu. Ulusal sorun ilk kez bu kadar net ve bilimsel olarak ortaya konuluyordu. Lenin, ulusal sorun zerine yazd yazlarda, Stalinin makalesini kaynak olarak gsteriyor; onu harika Grc olarak niteliyordu.

Stalinin dier Bolevik nderlerden farkl ve nemli bir yn vardr. Bolevik nderlerin bir ksm yurtdnda bulunup, Rus devrimci hareketinde oportnist akmlarla mcadele ve uluslararas proletarya ile balant salama grevini slenmiken, Stalin bir o kadar nemli ancak ok daha ar bir sorumlulukla grevlendirilmiti. Bolevizmin ilkelerini profesyonel parti almasnda hayata geirmek, sosyalizm fikri ile ii snfnn bulumasn salamak. Bunu her trl demokratik rgtlenme ve hareketin yasakland arlk Rusyasnda illegal faaliyet ierisinde, her an lmle burun buruna gerekletirmek Stalin bu ynyle dier parti nderlerinden farkl olarak ileri dzeyde bir rgtyd. Stalin gibi parti nderleri olmadan ne Bolevizmin ilkeleri hayata geirilebilirdi ne de sosyalist devrim zafer kazanabilirdi. Teorinin yaama uygulanmas ve yaam zerinden gelitirilmesi sz konusu olmadan anlam yoktur.

Ekim Devriminin nderlerinden: Stalin

1917 ubat devrimiyle Stalin Petrograda dnm Pravdann ynetimini ele almtr.

Devrimden sonra Bolevik Parti Merkez Komitesi yesi olarak en ileri dzeyde sorumluluk alm ve Leninin yokluunda Boleviklerin tartmasz nderi olmutur. Boleviklerde kafa karkl yaratan ve ksa sreli bir bunalma yol aan demokratik devrimin sonuna kadar gtrlmesi meselesinde dier tm Bolevikler gibi ksa sreli bir bocalama dnemi geirmitir. Ancak Leninin gelii ve Nisan tezleriyle grevin sosyalist devrim olduunu belirtmesinden sonra derhal Leninin saflarnda yer alm, partinin yeni stratejiye uyumunda nemli bir rol stlenmitir.

Stalin ubat devriminden sonra partide Lenin ve Sverdlovla birlikte fiili bir yrtme organ oluturmutu. Stalin partinin rgtsel meselelerinde younlayor, konferanslar rgtlyor, partiyi devrimin grevleri konusunda hazrlyordu. Karnilov ayaklanmas ve Leninin illegaliteye geiiyle birlikte Stalinin parti rgt iinde grevi iki kat daha artt. Hem Leninle ilikiyi salyor, onun direktiflerini partiye iletiyor; hem de gergin, her an patlamaya hazr bir atmosferde oportnist eilimlere kar mcadele ederek partiyi Ekime hazrlyordu.

Ekim ncesi Menevikler ve Sosyalist Devrimcilerin rgtledii Demokratik Kurultay tartmalarnda partiyi ikna ediyor, Kamanev ve Zinovievin ayaklanmay burjuva gazetelere ispiyon etmesi ve ayaklanmadan vazgeme arlar karsnda partinin dimdik yolunda devam etmesine nderlik ediyordu. Ayaklanmann Sovyet kongresinden sonrasna ertelenmesini neren Trockinin yasalc nerisine kar Leninle birlikte mcadele ediyordu.

arlk basksna, Merkez Komitedeki sapma ve yalpalamalara kar Stalin, Leninin nderliinde elik bir disiplin salanmasnda en nemli rol oynamtr demek yanl olmaz. Eer byle bir disiplin, oportnist eilimlere kar sert bir kar koyu salanmasayd Bolevik parti zerine den tarihsel grevi yerine getiremezdi. Bu ynyle Ekim devrimi Leninin imzasn tayor; onun nderliinde gerekleiyorsa imzann kalemi de Stalindir.

Ekim 1917den sonra Sverdlovun lmyle birlikte Ekim Devriminin ilkelerinin hayata geirilmesinde Lenin ve Stalin ba ekiyordu. Stalin Milliyetler Halk Komiserlii (Bakanlk) bakanlna getirilmiti.

Almanlarla yaplan Brest-Litovsk anlamas srasnda parti blnme noktasna geldiinde Lenin-Stalin grubu, devrimci sava lklaryla Menevik grleri savunan Buharinin sol komnistler grubunu ve onunla ittifak yapan ne sava ne bar Trockinin grubunu yenilgiye uratt. Trocki Almanlarla yaplan grmelere katlan heyetin bakanlndan alnd. Trockinin tutumu Sovyet Rusyasna byk kayplara yol atysa da zamannda bir mdahaleyle bar anlamas imzaland.

Ekim devrimi tarafndan yenilgiye uratlan burjuvazi ve toprak sahipleri elbette hemen teslim olmad. Oluturduklar beyaz ordular ile Sovyet iktidarna kar sava atlar. sava yaklak 3 yl sryor. sava srasnda birok Bolevik nder grev alyor, ordular ynetiyordu. Stalin cepheden cepheye dolaarak zaferi tm Sovyet Rusyasna

yayyordu. Yalnzca Stalin deil birok Bolevik nder, veya Boleviklerle birlikte hareket eden eski generaller byk kahramanlk rnekleri gsteriyorlard. Burada efsaneletirilen bir yanl dzeltmek gerekir. Bu Trocki zerine koparlan Kzl Ordu ve sava efsanesidir. Evet, Trocki de dier Bolevik nderler gibi baarl bir ekilde savam, Kzl Ordunun kuruluunda nemli roller slenmitir. Ancak ifade edildii gibi Trocki Kzl Ordunun tek nderi, Savan esinleyici kahraman falan deildir. Dier Bolevik nderler gibi o da yalnzca partinin verdii grev ve kararlar dorultusunda hareket etmitir. Kararlara uymay kabul etmedii, orduyu macera ve yenilgiye srkledii de olmutur.

sava sonrasnda, drt yllk Birinci Dnya Savan da katarsak toplam yedi senedir savaan, fabrikalar, yollar, kpr ve binalar yklm, krlar, tarlalar yok edilmi veya savatan dolay ekilememi bir Rusya elde kalmt. Ekonomi tam bir vahamet iindeydi. Aileler paralanm, milyonlarca insan savata can vermiti. Sava byk ktlk ve bulac hastalklar beraberinde getirmiti.

lkenin ekonomide, siyasal ve sosyal hayatta yeniden bir inaya ihtiyac vard. Bunun iin ne d krediler, ne de byk bir i birikim vard. lkedeki belli bal sanayi kurulular toplumsallatrlmt; ancak bu halkn ihtiyalarn karlayacak dzeyden ok uzakt. Yeni sanayi tesisleri, ekilebilir tarmsal alanlar gerekliydi. Yani byk kaynaklar gerekliydi. Yoksa Sovyet iktidar kanlmaz bir kle karlaacakt.

Kaynak skntsn amak ve lkenin yok olan ekonomisini gelitirmek iin Lenin, kontrol altnda tutulacak bir serbest ekonominin gelitirilmesi, bylece yeni sanayi kurulularnn kurulmas ve kyllerin retimini arttrmas anlamna gelen Yeni Ekonomik Politikay (NEP) ilan etti. Sava zamannda kyllerin rnlerinin bir ksmna el koymaya dayanan, her eyi cephedeki savamn baarsna balayan Sava Komnizmi politikas son bulmutu. Artk geici de olsa bar dnemiydi. Grev cephede deil asl olarak sanayi, tarm ve kltrel hayatta sosyalizmin inasyd.

NEP politikas sosyalist inada byk admlar atmak zere geici bir geri ekilme anlamna geliyordu. Belli bal kurumlar halkn mlkiyetinde iken baz iletmeler ve topraklar zerindeki burjuva mlkiyet devam ediyordu. Sava komnizmi politikas kylnn retme isteini drm, ktlklara yol amt. Tarmsal retimi arttrmak yaamsal bir nem tayordu. Kyly retime yneltmek, ancak ekonomik bir enkaz halindeki Sovyet Rusyas koullarnda retime yneltmek gerekiyordu. Bu nedenle kapitalist ekonominin varlna bir sre daha kontrol altnda tutularak izin verilmeliydi.

Partinin bu geici geri ekiliini anlamayan, kapitalizme dnldn iddia eden gruplar ortaya kt. Bunlar lke ekonomisinin iinde bulunduu durumu grmyor, mcadele iinde geici geri ekilmeleri inkar ediyordu. Sol sloganlarla Sovyet iktidarn ke gtrecek politikalar savunuyorlard. Lenin ve Stalin bu grup ve akmlarla iddetli bir mcadele ierisine girdi.

1921 ylnda parti iinde byk tartmalara yol aan sendikalar meselesi de NEP

tartmalarnn bir parasyd. Sava komnizmi dneminde uygulanan sendikalarn atamalar ve askeri yntemlerle ynetilmesi politikasna son verilmeli, ynetimler seimle ibana gelmeli ve bar koullarna uygun olarak demokratik yntemlerle ynetilmeliydi. Buharin ve Trocki grubu buna iddetle kar ktlar, sendikalarn ynetimlerinin dorudan atamalar ve sendikalarn Sava komnizmi yntemleriyle ynetilmesini savundular. Bolevik Parti Brest-Litovsk tartmasndan sonra ikinci byk tartma ve blnme tehlikesiyle kar karya kald. Lenin ve Stalin, bu oportnist sapmaya kar birlikte mcadele etti ve partinin ounluunu Bolevik izgiye kazand.

Leninin lmnden nce yaanan Brest-Litovsk, NEP ve sendikalar tartmas iki farkl bak asnn rnyd. Bolevik parti iindeki muhalif gruplar Rusyada sosyalizmin inas perspektifine sahip deillerdi. Avrupa lkelerinden gelecek bir devrim veya kapitalist lkelerle yaplacak bir devrimci sava sonrasnda sosyalizmin Avrupaya yaylacan ve Rusyay kurtaracan dnyorlard. Onlara gre (geici olsa da) bar koullarnda sosyalist ina deil sava koullarnn muhafaza edildii geici bir toparlanma dnemi yaanmaktayd. Sosyalist ina perspektifi olmaynca sava koullarna uyum salayan politikalar retilmeliydi: Brest-Litovsk anlamas kabul edilmemeli, sava komnizminden vazgeilip NEPe geilmemeli, sendikalar askeri yntemlerle ynetilmeye devam edilmeliydi.

Lenin bu perspektife kar kt. savata askeri bir zafer kazanlmt. Sra sosyalizmin inasndayd. Bu nedenle sava yntemleri deil geici bar dneminde (Kzl Orduyu glendirmeyi ihmal etmeden) sosyalist ina yntemleri hayata geirilmeliydi. Leninin perspektifi Rusyada sosyalizmin inasyd.

Stalinin Tarihi Rol

1924 Ocanda Lenin ld. imdiye kadar ortaya kan birok tartmada Leninin otoritesi sayesinde parti blnme noktasna gelmemiti. Bu tartmalar ok farkl perspektiflerin ifadesi olmasna ramen, Lenin sosyalizmin inas pratiinin bu ayrlklar bir sre sonra ortadan kaldracan dnyordu. Ama yine de parti iinde farkl gruplara izin verilemezdi. Bolevik partinin tek bir merkezi olmal, demokratik merkeziyeti bir ileyie sahip olmalyd. Lenin 1921 ylnda verdii nergelerle parti ii gruplar, hizipleri yasaklayan karar onaylatt.

Lenin ldkten sonra muhalif gruplarn tezlerini aktan savunmalarn engelleyen ve her tartmada partinin ounluunu kazanan, herkesin kabul ettii otorite kalkmt. Parti ii muhalif gruplar, daha sert, daha keskin bir ekilde ortaya kmaya baladlar. Leninin mcadele ettii, tehir ettii eski anlaylarn deitirmeden

Stalin, Lenin lmeden nce SBKPnin Genel Sekreterliine seilmiti. Stalin Leninin srarla savunduu sosyalizmi ina perspektifine sky skya balyd. Kamanev-Zinoviev ve Trockinin gruplar ise sosyalizmin ina edilemeyeceini, bunun gereki olmayan ve bu nedenle gerici bir aba olduunu sylyorlard. deolojik perspektiflerdeki temel farkllk pratik ve politik her sorunda kart grlerin savunulmasna neden olmutu.

Muhalefet daha Lenin zamannda kar kt NEPe ynelik saldrsn arttrmt. NEPin kapitalizme geri dn yolu olduunu, kylle deil yalnzca zengin kylle hizmet ettiini, Sovyet iktidarnn giderek snf niteliini kaybettiini sylyordu. Oysa lke ekonomisi henz toparlanmamt. Leninin iaret ettii izgide NEP dnemi devam ediyordu. NEPten vazgeilmesi kylln Sovyet iktidarna kar ynelmesi, ktln yeniden ba gstermesi demekti. G toparlama dnemi devam ediyordu. Bu dnemde kyllk kazanlmalyd.

Muhalefet politik nermelerini mantksal sonucuna vardrmt. Rusyada sosyalizm ina edilemezdi. Partiyi bu fikre kazanmak istiyordu. Tek are Avrupa devrimiydi. Avrupa devrimine askeri yardm yaplmalyd. Dnya kapitalizmine derhal veya en ksa srede sava almalyd. Bu sre ierisinde proletarya diktatrl rejimi muhafaza edilmeliydi. Ancak sosyalizmin inas imkanszd.

Bu fikir partinin ve parti nderliinde Sovyet proletaryas ve kyllnn byk bir seferberliini gerektiren sosyalist ina perspektifi ve pratiine dmand. Sosyalizmin inasnn olabilirlii, hatta zorunluluu perspektifi olmadan sosyalist inaya ynlarn katlm dnlemezdi. Politikann, pratiin ve partinin en temel ynelimi buydu. Muhalefet sosyalizmin inasna dolaysyla sosyalizme kart bir konuma gelmiti. Bunu sosyalizm adna yapyordu!

SSCBde sosyalizmin inas kolay bir i deildi. Birincisi; geri bir lkeydi. Bunun yaratt zorluklar ok ciddiydi. kincisi, Avrupa devriminin yardm szkonusu deildi, etraf kapitalist lkelerle evriliydi. ncs, banda Bolevik Parti gibi Rusyada devrimin snavndan gemi, Marksizm-Leninizmi benimsemi bir parti olmasna ramen sosyalizm ilk kez ina ediliyordu. Yararlanlacak tarihsel bir deneyim yoktu. Deneyimin kendisiydi SSCB.

Tarihsel deneyimlerden yararlanamamak, her adm sosyalizmin inasnda bir deneme haline getiriyordu. Bu denemelerin baars veya baarszl inaya yol gsteriyordu. Bu olaand. Sosyalizmin inas kk yanllar ierse de yryecekti. Ancak bununla snrl kalmyor. Yararlanlacak deneyimin olmamas her konuda farkl dncelerin ortaya kmasna neden oluyordu. Parti iinde kart grler beliriyordu. Buna kapitalizmden kalma smrc snflarn pay da eklenince sosyalist ina ayn zamanda devrimci ve kar-devrimci grlerin mcadele alan haline geliyordu. Birok eski Bolevik sosyalizmin inasnn zorluklar karsnda kar-devrimci fikirleri savunur duruma gelmiti. Her konuda birok farkl dncenin ortaya kt, her yan kapitalist dman lkelerle evirili SSCBde sosyalizmin inas, kafa karklndan uzak, sosyalizme bal ve bilimsel bir teoriye sahip bir nderlik gerektiriyordu. Marksist-Leninist ideolojinin savunulmas ve gelitirilmesi daha nce hi girilmemi bir alanda yaplmalyd: Bu sosyalizmin inasyd.

Bolevik Parti ounluu Marksizm-Leninizm ve sosyalizmi ina perspektifine bal kald. En byk zorluklar bu sayede at. Stalin, kar-devrimci grlere kar mcadelede

partinin nderliini stlendi. Kafa karkl yaayan samimi unsurlar partiye kazand. Partinin birliini korudu. Marksizm-Leninizmi yeni bir alanda, sosyalizmin inas alannda daha da gelitirdi. Sadece partiyi deil milyonlarca insan sosyalizmin inasnn pratiine katma baarsn gsterdi. Eer Bolevik Partide byle bir ideolojik-politik izgi egemen olmasayd sosyalizmin inas dnlemez; dahas Sovyet iktidarnn k kanlmaz olurdu.

SSCB dnyann ekonomik olarak en gl lkelerinden birisi haline geldi. Sanayisi ve tarm km bir lkeden gelimi hem de ileri dzeyde, son teknoloji temelinde gelimi bir sanayi lkesi haline geldi. Ynlarn kltrel geliimi ve cokusu tarihte ei benzeri grlmemi bir noktaya geldi. Eitim, salk, sosyal gvenlik vb. haklar eksiksiz olarak saland. Sanat gerekilik ve yaratcln doruk noktasna kt. Yeni ve gereki bir hmanizme yaratld. Demokrasi gerek anlamda hayata geirildi.

SSCBnin insanlk tarihine kazandrdklar, sosyalizmin byk baarlar ayr bir yaz konusudur. Ancak insanln byk tarihsel atlm ve dnmnde Stalin bilimin ve sosyalizmin ylmaz savunucusu, sosyalizmin inasnn tartlmaz nderi olmutur.

kinci Ekim Devriminin nderi: Stalin

Ekim devrimi yeni bir dnya kurmann ilk hamlesiydi. Tarihte ilk kez sosyalist bir lke kurulmutu. Ekim devriminin tartmasz nderi, esin kayna Lenindi.

Ekim devrimi proletaryay iktidara tam, belli bal sanayi kurulular ve bankalar halkn mlkiyetine geirmiti. Feodal toprak sahipleri mlkszletirilmiti. NEP dnemi ile lke toparlanma srecindeydi. Ekim devrimi genel olarak sanayide hayata geirilmiti.

Ancak kyllk arasnda snf ayrlklar devam ediyordu. Zengin kyllk varln koruyor, yoksul kyllk ve kr proletaryas proleter devletin tm korumasna ramen ekonomik olarak eziliyordu. Sanayide gerekleen sosyalist devrim henz tarmda gereklememiti.

Kylln sosyalist inaya ekilmesi sorunu, sosyalist inasnn en temel sorunlarndan birisiydi. Nfusunun ezici ounluu kyl olan bir lkede sosyalist devrim kylle, doru, esnek ve kazanc bir yaklam gerektiriyordu. Yoksa devrim yok olmaya mahkum olurdu.

Engels ok ncesinde kylln ikna yoluyla kooperatiflerde, tarmsal komnlerde birletirilmesi gerektiini sylemiti. kna yoluyla; nk kk mlk sahibi kyllk, somut olarak tarmsal komnlerin daha yararl olduunu grmeden byle bir ie girimez. Zor yoluyla kylln (zengin kyllk hari) kazanlmas dnlemez.

Lenin bu nedenle sosyalizme giden yolun kooperatiflemeden getiinde srar etti. Kk kyl ekonomisi kooperatiflerde toplanmal, bylece planl bir ekonomi uygulanmalyd. Kooperatifleme nemli bir admd, ancak bir bakma kolayd. Kylln mlkiyetine dokunmuyordu.

Yzyllardr atalarndan kalan kk toprak parasn hayatnn tek anlam haline getiren, kutsallk baheden kylnn kolektif bir retim ve yaama geii ok da kolay deildi. Lenin kyll iknaya nispeten uzun bir sre gerektiini grd iin, tarmsal retimi arttrmann yntemi olarak tarmsal komnleri deil NEPi nerdi. Tek k yolu buydu.

Eer sosyalist bir toplum kurulacak, sanayide olduu gibi tarmda da sosyalizm egemen olacak ve proletarya diktatrl nderliinde planl ekonomi hayata geirilecekse tarmsal komnler, kolektif iftlikler zorunluydu. Kylle pratik ve propaganda ile gerek kurtulu gsterilmeliydi.

1928 ylnda ilk be yllk plan nerisi kabul edildi. 1928 ylnda balayan kolektifletirme hareketi 1930 ylna geldiinde doruk noktasna vard ve kylln byk ksm snf savamn ve ikna yoluyla kolektif iftliklerde topland. 1936 ylna gelindiinde kylln tamamna yakn devlet iftlikleri (sovhoz) ve kolektif iftliklerde (kolhoz) bir araya gelmi bulunuyordu. Kapitalist retim anarisinin sebeplerinden birisi, sosyalist planl ekonomiye en byk tehlike olan topran milyonlarca kk mlkiyete blnmesi ortadan kaldrld. Milyonlarca kyl kolektif, zgr ve kurtulua gtren bir yaama kavutu. Tarmda sosyalist devrim gerekleti. Bu Ekim Devriminden sonra sosyalist ina dneminde gerekleen en byk atlmdr. Proletarya diktatrl altnda kinci Ekim Devrimidir. Ekim devriminin nderi Lenin ise kinci Ekim Devriminin nderi, esin kayna Stalindir.

Yn Hareketinin nderi: Stalin

Sosyalist inasnn her admnda olduu gibi kolektifletirme hareketi de Bolevik Parti iinde byk tartmalar gndeme getirdi. Buharin ve Radekin nderlik ettii sa sapma, sosyalizm koullarnda snf mcadelesinin son bulduunu, bu yzden zengin kylle kar sava amann doru olmadn iddia ettiler. Kulaklar varln korumal, NEP devam etmeli, kulaklar bar iinde sosyalizmle birlemeliydi.

Buharin ve Radek grubu snf mcadelesini es geiyorlard. Zengin kyllk ile kr proletaryas ve yoksul kylln karlar birleemezdi. Sosyalizmin inas iin tarmda burjuva mlkiyet yani kulak mlkiyeti tasfiye edilmeliydi. Buharin ve Radek sosyalizmi ina perspektifinden kopmular ve kapitalizmin devamn savunan kulaklarla ayn cephede yer almlard.

Kolektifletirme hareketine kartlar olduu gibi zamansz ve koullar olgunlamadan savunanlar da ortaya kmtr. NEP politikalarna kar tarmda zel mlkiyetinin derhal kaldrlmasn, bylece kyllkle (kylln tamamyla) snf savamna girilmesini neren sol (znde sa) sapmalar da ortaya kmtr. Bu sapma tarmda zel mlkiyetin kaldrlmasyla kyllkle i savaa girmeyi, Avrupa devriminin yardmyla bu i savatan baaryla kmay umuyorlard. Bylece devrim Avrupaya yaylacak, Avrupa devrimi de proleter Rusyay kurtaracakt.

Trockinin nderlik ettii sol sapma kolektifletirmeyi, NEPin devam gerekirken, kyl ynlar henz zel mlkiyete sk skya balyken, zengin kylle kar bir hareket ortada yokken savunmutu. Kyllkle byk atmalara yol aacak, byk kyl ynlarn ikna etme perspektifinden tamamen yoksun bu politika Sovyet iktidarnn kmesi demekti.

Lenin kyl hareketinin genel eilimlerini gzlemleyerek kolektifletirmenin henz zaman olmadn gryordu. Bu nedenle NEPi ilan etti. Kooperatiflemeyi hedef olarak partinin nne koydu. Kolektifletirmeyi zamansz ve Sovyet iktidarn ke gtrecek ekilde zorla yapmay neren sol sapma ile savat.

Stalin kolektifletirme yani sosyalist ina perspektifinden hibir zaman kopmad. NEP dnemi devam ederken kolektifletirmenin unsurlarnn olumasna sabrla katkda bulunuyor, sosyalist inann hedeflerini bir bir hayata geiriyordu.

Sava Komnizmi dneminden sonra kyllk, bask dneminin yaratt honutsuzlukla zgr retimden yana eilim gsteriyor, yer yer bunun iin isyan ediyordu. Proletarya diktatrlnn kontrol altnda zgr retimi salayan NEP, kyllk iindeki snf ayrlklarn korudu. Kr proletaryas, yoksul kyllk ve bunlarn karsnda kulaklar varln devam ettirdi. Orta kyllk geniledi.

Kontrol altnda olsa da kapitalist ekonominin varl kulaklarn mlkiyetine ve rnler zerindeki kontrolne olanak salyordu. 1920li yllarn sonuna doru kulaklar Sovyet iktidarn ehirlere tahl gndermemekle tehdit ediyor, ktlkla hizaya getirmeye alyordu. Kr proletaryas ve yoksul kyller, kulaklarn basksnda ezilmekteydiler. Orta kylln byk ksm durumdan rahatszd. NEP dnemini zorunlu klan artlar ortadan kalkyordu.

Stalin kitlelerin nabzn yakndan tutan bir nderdi. Bolevik politika sanatn iselletirmiti. Sosyalizmin inas proletarya diktatrlnn nderi olarak Bolevik Partinin tepeden ald kararlarla gerekleemezdi. Kararlar yn hareketiyle birlemeli, onun dzeyini dikkate almal, ynlardan kopmamaldr. Bolevik partinin siyaseti ynlarn gnlk pratiiyle hayata gemeliydi.

Stalin kyl hareketinin kulaklara kar gelien eilimini gzlemlemiti. Parti yllardr bu eilimi glendirmek iin aba sarf ediyordu. Yer yer kyller kulaklarn iftliklerine saldryor, rnlerine el koyuyor, topraklarn paylayordu. Artk kolektifletirme hareketi balamalyd.

1928 ylnn sonlarna doru Parti, kolektifletirme hareketinin glenmesine ve ilerlemesine yardm ve nderlik etti. Kyller kulaklarn topraklarn igal etti, rnlerini paylat. Kitle hareketi Bolevik partinin devrimci politikasyla birleti. Kulaklar bir snf olarak ortadan kaldrld. Tarmda smr son buldu ve sosyalist devrim gerekleti.

Kolektifletirme hareketi, Stalinin brokratizme kar kitlelerin katlmn ve Bolevik politika sanatn nasl ustalkla hayata geirdiinin rneklerinden biridir. Sol sapma NEPi zamanszca sona erdirip kolektifletirmeyi savunurken kyl ynlaryla savaa girimeyi ngryordu. Stalin ise kolektifletirmeyi uygun zaman ve koullarda kyl ynlarna benimsetmeyi ve onlarn devrimci hareketi haline getirmeyi baard. Bu ynyle Stalin yalnzca sosyalizmin inasnn nderi deil halkn nabzn ve eilimlerini bilimsel bir gzle izleyen, onun hareketine katlan ve yneten bir nderdir. Yn hareketinin nderidir.

Faizme Kar Zaferin nderi: Stalin

Faizm Avrupada g kazanyor ve tm demokratik gleri tehdit eder boyuta varyordu. Almanya, talya, spanya, Japonyada faist burjuvazi iktidara gelmi, demokratik lkelerde de glenmiti. Bata demokrasinin kalesi olan SSCB olmak zere tm dnyaya ynelik saldrgan bir tutum alyordu.

Faist burjuvazi dnyann yeni g dengelerine gre yeniden paylalmasn, kaybettii smrgelerin geri verilmesini istiyordu. Dier emperyalist devletler ise byle bir deiiklie rza gsteremezdi. Faizm zaten rklk ve dier halklarn egemenlik altna alnmas propagandasyla baa gelmiti. Dier lkelere ynelik saldrlar balad. Faist saldrnn SSCBye ynelecei umuduyla uzun sre sessiz kalan emperyalistler 1939 ylnda faist devletlere kar sava amak zorunda kald.

Faizm iktidara geldii lkelerde tm demokratik hak ve zgrlkleri ortadan kaldryor, emekilerin kapitalizmin snrlar iinde olsa da kazanmlarn yok ediyordu. nsanln ulat dzeye ve kazanmlara kar bir mcadele yrtyor, milyonlarca insan katlediyordu.

Sava basit bir smrge sava olmaktan km, faist gericiliin halklar yalnzca smrmesine deil yok etmesine kar mcadele noktasna gelmiti. Irklk zerinden ykselen faizme kar tm demokratik gler birletirilmeli ve faizm yok edilmeliydi.

Stalin, faist Almanya ile saldrmazlk anlamas imzalayp glerini toparlamak iin zaman kazand. Stalin, faizmin sosyalizmin anavatanna saldracan biliyor, bu yzden nlemler alyordu.

ngiltere ve Fransann batda sava cephesi amamasndan dolay Faist Almanya tm glerini toparlayp SSCB zerine byk bir saldr balatt. Geni bir dou cephesi at ve lkenin ilerine kadar ilerledi. SSCB bir ynyle bu saldrya hazrlksz yakaland. Faist gler ilerledikleri mevzi boyunca insanlar katlediyor, retim alanlarn yok ediyor ve yamalyordu.

Faizmin, mttefik devletler tarafndan da sessizce desteklenen bu byk saldrsna ancak Sovyet halknn topyekn direnii kar koyabilirdi. Stalin Alman saldrsndan sonra yapt ilk radyo konumasnda SSCB yurttalarn hem saldrnn bykl konusunda bilgilendirdi, hem de Sovyet halknn kahramanca kar koyuunun ilerletilmesi arsn yapt. Faizmin gc konusunda efsaneler yaratlmken, Sovyet halklar, sosyalizme olan ballkla Bakomutan Stalinin nderliinde kahramanca savaarak faizmi Stalingradda pskrtt ve Berline kadar kovalad. 8 Mart 1945te Alman birlikleri komutan teslim olduklarn belirten anlamay imzalad.

Faizm belas yalnzca SSCBden deil Bulgaristan, Yugoslavya, Polonya, ekoslovakya, Arnavutluktan da kovulmu, faizmin ba ezilmiti. ABD ve ngiliz kuvvetlerinin savan SSCB lehine biteceinin anlalmasndan sonra atklar Bat cephesi yalnzca zaferi hzlandrmt. Mttefik devletlerin sessiz onayna ramen Stalin nderliinde Sovyet halk faizmi ezerek, tm dnya halklarn faizm belasndan kurtard. Dou Avrupa lkelerin bir ksmnda smr dzeni ortadan kaldrld ve sosyalist inaya geildi.

Stalin Diktatr myd?

Emperyalist propaganda aygtlar sosyalizmin byk baarlar karsnda bo durmad. Sosyalizm karalanmal, ynlarda oluturduu sempati yok edilmeliydi. Sosyalizm baskc, otoriter, her trl demokrasiye kar duran bir diktatrlk rejimi, Stalin de bu rejimin bandaki demir yumruklu diktatrd. Herkes GPU ajanlar tarafndan gzetleniyor, kimse rahat nefes alamyordu. Muhalifler ikencehanelerden geiriliyor, katlediliyordu. Sanatlar emirler dorultusunda eserler retiyor, onun dnda seslerini kartamyorlard.

Stalinde bu kanl rejimin ba aktr, SSCB karanlnn Hitleriydi.

SSCBnin sosyalizmin anavatan, ii snf ve kylln maddi ve manevi ihtiyalarnn insanca karland, smrnn ortadan kaldrld bir dzen olduu ak. Sovyetler ve 1936 Anayasas ile dnya tarihinin en gelikin demokrasisinin kurulduu, basn, yayn ve rgtlenme zgrlnn halk lehine uyguland, sanatsal ve kltrel bir hmanizmann yaratld bir maden olduu da net. Emperyalist propaganda aygtlarnn propagandasn

Kabe edinmi ideologlar ve yazarlarn grlerini uzun uzadya tartacak deiliz. Burada sadece birka tezin i yzn sergilemekle yetineceiz.

Sosyalizm, eitlik ve zgrlk ideallerinin ezberletildii kuru bir teori deil retim aralar zerindeki burjuva mlkiyetinin kaldrld, eitlik ve zgrln maddi temellerinin yaratld bir sosyo-ekonomik rgtlenmedir. Bu sistemde ekonomiden sosyal hayata, siyasetten sanata kadar her ey (sre ilerledike) emeki halkn lehine ekillenmektedir.

Burjuvazi demokrasinin dokunulmaz, hatta kutsal olduunu sylyor. Sk sk dokunulmazlara dokunmak zorunda kalan burjuvazinin faizm deneyimleri bir yana, bu demokrasinin halk ynlarnn burjuvazi tarafndan smrs ve ynetilmesi temelinde kurulmu bir demokrasi olduunu syleme ihtiyac duymuyorlar. Bahsettikleri gerek proleter/halk demokrasisi deil smrnn devam ettii burjuva demokrasisidir. Bugn ondan bile vazgemek zorunda kalsalar da

Burjuva demokrasisinin proletarya hareketine sunduu olanaklar ok nemlidir. Ancak burjuvazinin demokrasi sonu itibaryla kapitalist bir demokrasidir. Burjuvazinin temel karlarna dokunmayan bir demokrasidir.

Sosyalizmde burjuvazinin temel karlarna dokunmayan bir demokrasi dnlemez. nk sosyalizmin kendisi burjuvazinin ortadan kaldrlmasdr. Sosyalizmde demokrasi ise proletaryann ve emekilerin iktidarnda ifadesini bulan proleter demokrasidir, halk demokrasisidir.

Burjuvazi kapitalizmde ynlarn mcadelelerinin basks veya ynlar aldatmak iin proleter partilere, proleter basn ve rgtlenmelere izin verebilir; dahas vermek zorundadr. Snf mcadelesi byle bir kazanm zorunlu klmtr. Ancak proleter demokrasisi yok edilmi burjuvazinin kalntlarna kapitalizmi restore etmek, smr dzenini geri getirmek iin parti kurma, basn ve yaynlar kullanp propaganda yapma zgrln veremez. Burjuvaziye zgrlk vermeyi gerektirecek bir durum yoktur. Proletaryann sosyalizmde burjuvaziye ihtiyac kalmamtr; tersine kendi kurtuluu iin burjuvaziyi bask altna almaya ihtiyac vardr.

Burjuva demokrasisi ve kendini bunun szcs ilan eden emperyalist ideologlar, sol, sosyalist yazar ve akmlar etkiliyor. Bunlar sosyalizmde saf bir demokrasi olmas gerektiini syleyerek burjuva demokrasisinin nimetlerini ycelte ycelte bitiremiyorlar. Proleter demokrasiyi dolaysyla sosyalizmi inkar ediyorlar.

Evet, SSCBde burjuva partiler yoktu. Burjuvaziye basn, sz ve rgtlenme zgrl yoktu. nk Leninin Kaustky ile polemiinde tarif ettii gibi SSCB saf demokrasiyle deil proleter demokrasiyle ynetilen bir lkeydi. Stalin burjuvaziye ve onun siyasal temsilcilerine kar tavr almakla Hitlervari bir diktatr gibi davranmam; Leninizme ve proleter demokrasinin ilkelerine sk skya bal kalmtr. Burjuvazin iktidarn ve

kapitalizmin restorasyonunu ngren oportnizme kar proletarya ve emeki ynlarn iktidarn ve tutarl sosyalist demokrasiyi savunmutur.

***

Stalinin diktatrln kantlamak iin kullanlan temel tez saf demokrasinin yani burjuva demokrasisinin hayata geirilmeyiidir. Bununla birlikte Sovyetler Birliindeki brokratlama eilimlerinin Stalinin diktatrlne vard sylenir.

Sovyetler Birliinde brokratik eilimler vard. Hem de kmsenmeyecek kadar. Lenin ve Stalin sk sk bu tehlikeden bahsetmi ve brokratizme kar mcadele etmilerdir. Ancak brokrasi retici glerin gelimesinin belli bir dzeyine denk der. Kr ile kent arasndaki, zellikle kafa emei ile kol emei arasndaki elikinin ortadan kalkmasyla yani komnizme geile son bulur. Ynlarn devlet ynetimine daha ilerden katlmas, demokratik mekanizmalarn oluturulmas, brokratik alkanlklarn ikna ve ceza yoluyla kstlanmas, temel olarak da sosyalizmin daha ileriden inas brokratizme kar mcadelenin temelidir.

Stalin bu mcadelenin nderliini stlenmi ve brokratizme kar zaman zaman caydrc sert nlemler de almtr. Brokratizme kar ynlarn seferberliini ve devlet ynetimine katlmn glendirme perspektifinden hareket etmitir. Temel birok karar, masa banda deil ynlarn istek, talep ve eilimleri dorultusunda, onlarn katlmyla alnmtr.

Muhalefet kolektifletirmeyi zamansz bir ekilde savunurken Stalin ynlarn sosyalist inaya katlmn ve kolektifletirmenin ancak ynlarn katlmyla gerekleebileceini savunuyordu. Muhalefet szde demokrasi naralarna atarken boazna kadar ynlardan kopuk siyasete, brokratizme batmt. Stalin ise siyasetin, devlet ynetiminin ynlarn katlm ve aktif destei ile yrtlmesi ilkesinden hareket ediyor, muhalefetin braokratizmine kar kyordu.

1936 Anayasas, milyonlarca emekinin katld halk toplantlarnda tartlm, nerilerle beslenmi ve kabul edilmitir. Tarihte ynlarn bu dzeyde inasna katld ve karar ald bir Anayasa grlmemitir. Bu Anayasa ile devrim ve sava dnemlerinden kalma birok kstlama kaldrlm, demokratik mekanizmalar daha da gelitirilmi, Sovyetler temelinde demokrasi pekitirilmitir.

Stalinin Bolevik politika sanatn benimsemi olmas, onun brokratizme kar mcadelesini getiriyordu. Masa banda kararlar alan bir diktatr deil ynlarn

eilimlerini ve ynetime katlmasn esas alan devrimci komnist bir nderdi.

Moskova Durumalar

Emperyalist propaganda merkezleri SSCB ve Stalin hakknda byk bir anti-propaganda kampanyas balatmlard. Bu kampanyada Nazi yanls multi-milyoner Amerikan basn tekeli William Rondolph Hearst ne kyordu. Hearstn gazeteleri ABDde gnde 13 milyona yakn satyor ve 40 milyon kii tarafndan okunuyordu. Hearstn basn Sovyetler Birliinde gerekleen sansasyonel olaylarla doluydu. 18 ubat 1935te Sovyetler Birliinde 6 milyon insann alktan ld manetten verildi. Hibir gereklii olmayan bu haber tartmasz gerek ilan edildi. Gazetelere gre ktlkta lenlerin says bir sre sonra 15 milyona kt! Ukrayna ktlndan haber yapan muhabirin ise Colorado devlet hapishanesinden kam ve hayat boyunca Ukraynaya gitmemi bir mahkum olduu ortaya kt. Bu haberler gnde 40 milyon Amerikal tarafndan tarafsz gerekler olarak okundu ve kabul edildi.

Benzer speklasyonlar Moskova durumalar iin yapld. 1936-38 yllarnda her yl 1 milyon olmak zere 3 milyon kiinin idam edildii iddia edildi. Btn muhalif unsurlar temizlenmiti. Emperyalist propaganda byle iliyordu.

1930lu yllar Avrupada faizmin ykseli yllardr. Hitler 1933 ylnda iktidara gelmi, 1939da Franko demokratik gleri yenilgiye uratmt. Faizm birok lkede glenmekteydi. Alman emperyalizminin temsilcisi Hitler, birok lkede eitli rgtler araclyla faist gleri rgtlyor, bunlar faizmin beinci kolu olarak faaliyet gsteriyorlard.

Hitler daha 1925 ylnda Sovyetler Birlii topraklarnn byk bir blmn Alman topraklar ilan etmiti. SSCBye ynelik saldr hazrlklar aktan yaplyordu. lke iinde arlk ve burjuva kalntlar destekleniyordu. 1938 ylnda ekoslovakya daha sonra Polonya Nazi kuvvetlerince igal edildi. Faist Alman kuvvetleri Sovyet snrna kadar geldi.

Sava SSCBnin burnunun dibine kadar gelmiti. SSCB askeri hazrlklara balamt. Bu koullarda lke iinde faizmi destekleyen veya faist saldr karsnda Sovyet iktidarna kar eylemde bulunacak unsurlara izin verilemezdi. lke iindeki gizli/yasad rgtlenmeler faaliyetlerini arttrm, Bolevik nderlere kar suikastlara girimiti. Sosyalist inaya ynelik sabotajlar ortaya kmt. Kirov, Gorki ve baz Bolevik nderler eitli yntemlerle katledildi, sanayi kurulular ve tarmsal iftlikler byk zararlara uratld.

Moskova durumalar bu koullarda balad. Yarglamalar itiraflar beraberinde getirdi. kence ve bask iddialarna karn sanklarn hibirinde ikence gibi zorlayc izler grlmedi, sanklar da bunu iddia etmediler. Trockistlerin nderlik ettii sabotajc, kar-

devrimci rgtlenme aa karld ve tasfiye edildi.

Moskova durumalar iddia edildii gibi milyonlarca insannn idamyla sonulanmad. Faizmin saldrsnn ngnnde yaplan durumalarda yzbine yakn idam cezas verilmitir. Ancak bunlarn byk bir ksm iptal edilmi, ok kk bir ksm uygulanmtr. Faist kyclkla ibirlii yapan kar-devrimci, faizmin beinci kolu durumundaki rgtlenmeler dahi dnldnde idam cezas ar gelebilir. Ancak durumalar normal bir dnemde deil faizmin saldrsnn hemen ncesinde yani olaanst nlemlerin alnmas gereken koullarda yaplyor.

Sovyetler Birliinde cezalarn mr boyu srd de doru deildir. 1939 Sovyet mahkemelerinin istatistiklerine gre be yla kadar olan cezalar yzde 95,9, be ile on yl aras cezalar yzde 4, on yldan fazla olanlar ise yzde 0,1dir. Bunlar arasnda hrszlar, katiller vb. adi sulular da vardr.

Stalinin Putlatrlmas

SSCBde brokratik mekanizma sadece Stalini deil Lenini de putlatrmaya almtr. Putlatrma bilimsel olmayan, kr bir inanca dayanr. Marksizm-Leninizme batan sona kardr.

SSCBde brokratik eilimler, parti iindeki baz bozuk ilikiler vard. Stalin nderliinde verilen anti-brokratik mcadeleye karn bu eilimler varln koruyordu (azalsa da korumak zorundayd). Brokratik eilimler kendini birok alanda gsterirken devrimci nderlere bakta da gsteriyordu.

Putlatrmaya kar temel mcadele bilimin kavranmasyd. Stalin bu amala MarksizmLeninizm enstitlerinin kurulmasna nderlik etti. Bilimsel bilgiyi kavram kadrolarn eitimi partinin en nemli gndemlerinden birisiydi.

Yine de brokratik eilimler putlatrma abasndan vazgemediler.

Stalin kendisinin putlatrlmasna hatta vlmesine kar her zaman temkinli ve mtevaz bir ekilde yaklamtr. Kendisini devrimin yer sprcs olarak tanmlamtr. Stalini kendilerinin byk retmeni olarak ilan eden gen komnistlere, kendisinin byk retmen deil Leninin bir rencisi olduunu sylemitir.

Stalin burjuva kibrinden uzak durmu, kendisine ynelik putlatrma eilimlerine kar koymu, byk grev ve sorumluluklar almasna ramen mtevazl brakmam bir

devrimci komnistti.

Stalini Savunmak

Stalini savunmak demek yalnzca tarihsel ve entelektel bir tartmada Stalinci olmak anlamna gelmez. Sosyalizmi, sosyalizmin kazanmlarn ve bu kazanmlarnn ncs olarak Stalini savunmak ideolojik ve zel olarak da tarih alanndaki mcadelenin bir parasdr. Marksizm-Leninizmin savunulmas ve tarihin arptlmasna kar mcadeledir.

Ancak bununla snrl deildir. Stalin, SSCBde sosyalizmin inasn savunurken ncelikle oportnist akm ve yaklamlara kar sosyalizmi, sosyalizmin bilimsel kavrann savunmak zorunda kalmtr. Bu nedenle Stalini savunmak ayn zamanda evreci, yeil, feminist, zgrlk vb. oportnist sosyalizm tanmlamalarna kar bilimsel sosyalizmi savunmak demektir.

kincisi; Stalin, sosyalizmin inas perspektifine bal kalarak tek lkede sosyalizm ile dnya devrimi arasndaki diyalektik ba doru bir ekilde kurmutur. Tek lkede sosyalizm ile dnya devrimini kart konumlarda gren oportnist, kapitalist restorasyonculara kar mcadele etmitir. Bu nedenle Stalini savunmak, dnya devrimi lklar altnda kendi lkesindeki devrimin kaderini d yardmlara balayan anlaylara kar hem dnya devrimini hem de buna giden yolda tek lkede sosyalizmi savunmaktr.

Stalinin dnya devrimci hareketine en byk katklarndan birisi de smrge lkelerdeki devrim stratejisini bilimsel bir temelde ele almasdr. Stalin, Leninin smrge ve yarsmrge lkeler iin ortaya koyduu tezleri gelitirmi ve ilk kez sistematik olarak formle edilmesini salamtr. Stalin, smrge lkelerde aamasz ve tek bir proleter devrimi savunan, bylece smrge lkelerin zgnlklerini ve devrimin aamalarn hesaba katmayan Trockist tezleri eletirmi ve mahkum etmitir. Bylece smrge lkeler proletaryasna bilimsel bir teorik ve stratejik temel salanmtr. Bu nedenle Stalini savunmak smrge ve yar-smrge lkelerde anti-emperyalist demokratik devrimi, ve kesintisiz sosyalist devrime geii yani aamal devrimi savunmak demektir.

Bu gncel politik mcadele asndan en nemli ksmdr. Stalin konusunda ideolojik mcadelenin politik/pratik mcadele ile en ok birleen ksm budur. lkemiz gibi smrge ve yar-smrge lkelerde demokratik devrimi, bunun gerei olan demokratik ittifaklar savunmak ve gereini yerine getirmek belirleyicidir. Bamszl, demokrasiyi, ulusal eitlii savunan (ve kesintisiz sosyalist devrim perspektifine balanm) demokratik devrim program, ve devrim stratejisine balanm doru taktikler Stalini gnlk politik mcadele ierisinde savunmaktr. Stalini savunmak sadece ideolojik mcadelenin deil gnlk politik mcadelenin nemli bir parasdr.

Stalinist Tavr

Stalin; gerek Ekim devriminden nce gerek sonra proletarya davasna byk bir inanla ve bilimsel bir teoriyle balanm ve hayatn buna gre ekillendirmitir. Profesyonel parti rgtlnn basit ilerinden ii gruplarnn rgtlenmesine, miting ve grev rgtlemeden partinin en nemli organlarndaki grevlere kadar Stalin tm yaamn kk/byk i ayrm yapmadan devrime ve partiye adamtr. Nispeten gvenli bir yaam reddetmi, bireysel karlarn toplumsal olanla birletirmi; proletarya davasn hayatnn anlam haline getirmitir. Bireyin kurtuluunu proletarya, emekiler ve ezilen halklarn kurtuluuyla birletirmitir.

Hayat boyunca partinin verdii grevler karsnda geri adm atmam, byk bir disiplinle devrimci grevleri yerine getirmitir. Parti iindeki liberal, aydn ve szde zgrlk grlere kar partinin birliini, nderliini ve sk proleter disiplini savunmutur. Ancak birlik halinde, Bolevik disipline sahip bir komnist parti Ekim devrimini gerekletirebilir ve ynlar komnizmin yolunda ilerletebilirdi. Stalin partinin birliinin ve Bolevik disiplin anlaynn en byk temsilcilerindendir.

Stalinist disiplin kr bir boyun emecilie deil kararlarn demokratik mekanizma ile alnmasna ve karar alndktan sonra birlik iinde hayata geirilmesine dayanr. Klece ba eme yoktur nk bilimsel teorinin daha ileriden kavranmasna ve bilinli/gnll katlma dayanr. Alnan kararlarn birlik iinde ve byk bir devrimci disiplinle uygulanmas, bu konuda tavizsiz tutum anlamna gelir.

Stalinist tavr bilimsel teoriye vakf olmak, bunun gereklerini yerine getirerek hayatn tm ezilenlerin kurtuluu ile birletirmek, partinin birliini ve Bolevik disiplini savunmak anlamna gelir.

Sonu

Stalin tartlrken, emperyalist propaganda merkezlerinin iddialarn temel almak en byk yanltr. Kabesi emperyalizm olann sosyalistlii de liberal ve en iyi haliyle burjuva-demokrat olur. Dier adyla reformizme batm, sosyalist olmaktan oktan km demektir.

Stalini deerlendirirken burjuva demokrasisinin ok partili parlamenter sistemi kstas olarak alnamaz. Sosyalizmde burjuva demokrasisi deil burjuvaziyi bask altna alan proletarya ve emekilere zgrlk salayan proleter demokrasi sz konusudur. Stalin nderliinde SSCBdeki siyasal sistem bu nedenle brokratik diktatrlk deil (burjuvazi iin) proleter diktatrlk, emekiler iin proleter demokrasisidir.

Stalini emperyalizmin tanmlamas zerinden deil bilimsel ve nesnel bir perspektifle ele alrsak, her nderin olduu gibi onun da bir snfn temsilcisi olduu sonucuna varrz.

Stalin bir snfn, kapitalizm anda tek tutarl devrimci snf olan proletaryann temsilcisidir. Proletaryann sosyalizmi ina abasnn, snfsz, smrsz ve savasz bir dnya yrynn nderidir.

Tarihteki ilk sosyalist devrim baars, sosyalist inann zaferiyle talandrlyordu. Sosyalist inann karmak, zigzagl ve (Paris komn deneyimi hari) daha ncesinde hibir rnein bulunmad zorlu yolu ancak bilimsel bir teori, zorluklar karsnda ylmaz bir inan ve sabrl bir alma ile alabilirdi. Bunlardan birisinin eksik olmas Sovyet iktidarnn k demektir.

Stalini savunmak bilimsel sosyalizmi savunmak olduu kadar onun ilkelerini hayata geirme noktasndaki sabr, inan, disiplin ve elik irade demektir. Partinin ideolojisini daha ileriden kavramak, politik mcadelenin baars iin itenlikle mcadeleye atlmak demektir. Proletaryann ve tm ezilenlerin kurtulu davasna adanmak demektir.

Stalin, sosyalizmin inasnn tartmasz nderidir. Onun hi ayrlmad Marksist-Leninist ideoloji ve sosyalist pratii yolumuzu aydnlatmaya devam edecektir.