BAYBURTLU CELALI BABA

www.reyhangulleri.de web sitesince hazrlanmstr HAYATI

Cell'nin ad Ahmet'tir. Bayburt'un Pulur (imdiki ad Demirz) bucana bal Talisini' (Ozansu) Ky'nde dnyaya geldi (1850).-Kendisi bir iirinde kyn adn anar: Zincirden boand Celli ahm Yakt Tahsn'y vrn eyledi

Babas Abus, bu kyn Nasuhoullan, annesi ise Kerimoullan ailesindendir. Babasn kk yata kaybetti. ki karde olduklar bilinmektedir. Kk kardeinin ad Kadir'dir. Daylar tarafndan bytlmtr. Celli, 14 yalarnda iken. Akkoyunlu Ferahad Bey'in yaptrd mehur Snr Medresesi'nde renim grd. Burada, bilhassa Hac Hoca lakabyla anlan mderristen istifade etti: Hazinin sr sandn aann Vris-i enbiy kadri ycenin Nesli melek mahi Hac Hoca'nn Yoluna ba u can koyanmz var Okuttu "elifi "dal" a yetirdi Bizi zenbr gibi balc yetirdi Nice mlszlar mla yetirdi L'li arbnda gmmmz var Okuu tefsiri hem ilm-i let Yetidi dersimiz buldu nihayet Dersini ebcetlendi durdu hitabet Bulak balarnda kalanmz var On yedi yanda icazetname ald. Tekrar kyne dnd. Annesinden kendisine kalan miras hissesini istediyse de, days ona rutubetli bir "merek" (saman ve tahl anban), kra bir tarla ve kk bir bostan verdi. Celli, yokluk iinde geimini srdrmeye alrken, on dokuz yandayken kynden evlendii hanmn kaybetti. Kundakta bir de olan ocuu kalmt. air, hanm iin yazd atta, ona olan sevgisi yannda yokluk iinde geirdikleri gnleri de dile getirir:

Ev bark etmek iin tenli merei Dizip komak iin tepir elei u gavdan yaptn tecir terei Divan- Bri'yc yadigr gtr De ki Kadir Mevl'm bize ilime Dnyda szyan ban deme Celli Baha'dan sorup syleme Bu dertli obandan bir selm gtr Celli, kk ocuunu kayn validesine brakarak, Bayburt, Erzincan ve Elaz yrelerini dolat. Pek ok airle tant. Bu ilk gezisinden sonra kyne dnd. Bayburt Merkez buca Hindi kynden Leyla adnda bir hanmla evlendi. Leyla dan Bahri adnda bir olu oldu. iirlerinde ei Leyla'dan ve kv Hindi'den sz eder: Hblar ynak etmi ak dvnnda Karyeler kadrini kymet ederler Bir nazm- gazelde Hindi snnda Ehl'i ask olana minnet ederler Celli bu tarih ta Hindinin Hind'e bedel her kuma Hindinin Kona as a Hindinin Cennette Rdvan' hayran ederler Ne dedim darldn gzlerim nuru Bugnk sitemin dnden ziyde ektin asumandan delilin topunu Dehr zamanmda gnden ziyde ekmi gam kervann yk tutmu

Leyl Gzne aldrm pek raklar Vardm ki oturmu hicran kkne Datm bandan lep raklar Bir sze aldatt eydy Leyl Yedi yl bekletti sahray Leyl Bilmezdi Celli Leyl'y Leyl Sevdadr kaynatan bu nifaklar Celli, 1915 ylnda kynde vefat etmitir. Kabri. Bayburt'tan Tahsn'ya giden yolun kuzeyindedir.Celli'nin hayatyla ilgili bilgilerimiz bundan ibarettir. airlii: Celli badeli klardandr. On drt yanda obanlk yaparken, bir kaya dibinde uyuklam, ryasnda bir pir gelerek bileine bilezik takm ve ona Celli mahlasn vermitir. Ahmed, bundan sonra Cell mahlasyla iirler sylemeye balamtr. Rivayete gre, onun syledii ilk iir udur: Bir peri akndan dvne oldum alad gzyan akyor hocam Erenler ahndan bir nme aldm Dilim ezber etmi okuyor hocam Pr destinden n eyledim bu b Anda almt akn kitab Yegn yegn sor ki verem cenab Bugn gam kervanm kalkyor hocam ndim seyreyledim irem dzleri

Kudretinden srmelenmi gzleri Oturmu bir blk huri kzlar ibriimden hal dokuyor hocam Bir yere cem' olmu krklar erenler Bir bakta ar krs grenler Devasz derilere derman verenler Her biri bir derse bakyor hocan Yakd Celliyi bu akn nr Sa bada durmutu krklarn piri ilerinde grdm Horasan eri H ekende canlar yakyor hocam Celli, yukarda belirttiimiz gibi medrese renimi grm bir airdir. Onun, "Tahsiisiz bir air yavan pilava benzer" sz bu bakmdan anlamldr. Doalama (irticl) iir sylemekte ok yetenekli olan Celli, hi saz almam tr. Bunda, ald medrese reniminin yannda, baland Nakibend tarikatinin de etkisi olduu dnlebilir. Ancak, ok sevdii arkada Mahmut, onun deyilerini besteleyip okuyarak hretinin yaylmasnda nemli rol oynamtr. air, onun saz almasndan memnun olmu, hatta zaman zaman birlikte seyahat etmilerdir. Gen yata len Mahmut hakknda yazd iirler, Cell'nin ona olan sevgisini aka gstermektedir: Zlumat elinden pus ald dalar Mahmut bizim yerle k mdr imdi len ld sen haber ver salardan Bilmem hayl midir d mdr imdi

Celli blbl bahe brn Susam snbl ayva nrn Medrese mescidin r divrn Ykp vrn eden ho mudur imdi Snmez Cell'nin bu ak atas ekilmez badesi kaynamaz a Mahmut gelmez elde deildir ba Benim ile gam ykn atan yok Gonca Jem amadan bozuldu balar Bu ne glsen bu ne bahe bu ne br Blbller rr emi kan alar Bu ne snbl bu ne lle bu ne zr Mahmut bu gn ustasn deiti Bizden urun urun badeler iti Sefinesi hicran glne dt Bu ne yamur bu ne rzgr bu ne kar Bana gam yutturdu zti ezelden Akn cbccdlcdi kt tez elden Daha ders okumaz nazm gazelden Bu ne nms bu ne gayret bu ne ar Tcrk-i vatan etmi dnmez ebed Dost bandan nr getirdim yemedi Bir Allah'a smarladk demedi Bu ne yaran bu ne yolda bu ne yr Sundu Cclli'ye bir zehr-i b Bizde garib kald akn kitab C harj be noktadan grd hesab

Bu ne geli bu ne gidi bu ne kr Celli, iirlerini genellikle hece vezniyle yazmtr. Aruzla yazd az sayda iiri de vardr. Cell'nin bir divan olduu, 1. Dnya Sava srasnda Bayburt'un Ruslar tarafndan igali zerine koylulerince Zile'ye gtrld sylenmekteyse de, gnmze ulamamtr. 1916-1918 arasnda yaanan Bayburt muhacereti sebebiyle iirlerinin ou kaybolmutur. Trk-Rus sava, Balkan sava ve Umumi harbe dair syledii iirler de bunlar arasndadr. Cell'nin iirlerinden, zengin bir din-tasavvuf kltre sahip olduu anlalmaktadr. Mizah iirlerinde de olduka baarldr. "Kalos, Batak. Yemekler ve Gzeller" konusunda sylemi olduu destanlar lmnden sonra yaylan ve geni bir evrede tannan iirlerindendir. lk hanmn kaybettikten sonra kynden ayrlan Celli. Bayburt, Erzincan ve Elaz havalisini dolam, pek ok airle tanmtr. Celli, Hemehrisi Zihn'den sonra Bayburt'un yetitirdii en nl ve yetenekli airidir. Zihn'den etkilenmi, ona nazireler kaleme almtr. Cell'nin Narmanl mehur Ak Smman ile tanmas da onun airlik gcn ve hretini gsteren nemli bir olaydr. Sylentiye gre, Smmn Cell'nin iirlerini duyup beenmi, ona bir mektup yazararak alt ay sonra ziyaretine geleceini sylemi. 1882 ylnda, dedii gn Bayburt'a gelmi. Celli de ayn gn onu beklemektey-

mi. ki air, bir terzi dkknnda karlamlar10. Smman, Cell'nin kulana u kt'ay okumu: Akn kervanm dzp bezersin Sokaklar adm adm dzersin Neden byle miskin miskin gezersin Galiba sarhosun Baba Celli Celli de Smmn'ye yle karlk vermi: Akn kervann dzp bezettim Alt ay oldu ki yolun gzetdim Ryamda grmtm seni benzetdim Hakikat sadksn Baba Smmn Smman'nin u manzum mektubu, onun Celli ile mnasebetinin daha sonra da devam ettiini gstermektedir: Hazret-i Kr'n' tilvet ettik Hamd olsun yetiti hidyetimiz Rislct burcunun babna yeltih Ald ol bbda dirayetimiz Grdm Molla Cami ald eser lme mtak olan gezer mi serser Mevlm imameti klsn myesser Budur leyi nehr mnctmz stadm Hoca'dr himmeti hazr Muhabbet bahrinde misli l-nazir Fris ilminde olmutur vezir Himmetiyle at zekvetimiz

Hafz Rcid armaandr admz Hurj- imldr her kdmz Huda memur etsin bu mezadmz Kalmam gnlde dalletimiz Hafz gider isen Bayburt ehrine nallah dalarsn ilmin bahrine Smman'den selm "Akn nehrine" Tapr Celli ye emnetimiz Celli, evresindeki birok airi etkilemitir. Bu airlerin banda Bayburtlu Ak Hicran (1908-1959) gelmektedir. Hicrn'nin Cclli'yc syledii nazirelerden iki rnek udur: Celali: ekmi gam kervann yk tutmu Leyl Gzne aldrm pek raklar Vardm ki oturmu hicran kkne Datm bandan hep raklar Mecnn gzyana derya dedike Her katresi birden Mevl dedike Sevda llerinde Leyl dedike Ara direklcnmi ak ocaklar Bir sze aldatt eydy Leyl Yedi yl bekletti sahray Leyl Bilmezdi Celli Leyl'y Leyl Sevdadr kaynatan bu nifaklar Hicrn:

Vardm dost bana el ekmi baban Dolanm blbln dert ortaklar Ah eker snbllcr iekler vr Har ile horlanm gl budaklar Dnp cnn getirdim yada Dostum geldi diye vermedi ada Krylp kaseler dkld bade Ke bucak olmu el tabaklar Baykular oturmu hicran kkne O dilber bakmad garip dkne Eilip yz srdm yr eiine Belki demi ola gl ayaklar Bad- sab gtr o Leyl yara Kesinde otur kalbini ara Sor ki meyil verdi bizden ayara Nasl grdn syle bu ilhaklar Hicrn'ycm duydum yaman hallann Yedi yl gzledim Halep yollarn Dat kalbindeki kyl u hllerin Gnbegn artmakla bu meraklar Celli: Karadeniz olsa kn ak Yksektir yaylamz coamaz hurda Bir yiit ne kadar kahraman olsa Karl dalar vardr aamaz hurda Lutf eyle sevdiim sana yazktr Sen bir dilbersin ki menendin yoktur

Br veren aac rlayan oktur Keserler kknden yaamaz burla Ccdnn vrisi beylerdir dersem Cenneti hacya hocaya versem Yolun dorusunu nasa gstersem Derler ki Celli yaamaz burda Hicrn: Tellal olup gezse kahraman- ak Ardr mctam satamaz hurda Altn kantar gm engel taklsa Cebel-i Lokum var tartamaz burada Kerem kl sevdiim peeyi kaldr Bilinmez kymetin sarrafn boldur Karanfil alasan derler aldr rtr topra tutamaz hurda Hakikat yolunu nasa dnyada Mstakim babndan gstersin yada Konup gl dalna versem hop ada Derler ki Hicrn temez hurda Rivayete gre. Cell'nin syledii son iir udur: Nedir bu sevdalar serde ilh Ben yanarm alayanm el oldu Hicran deinde mkil hlim var Alamaktan ddelerim kan oldu Kavim karde yz evirdi yanmdan Daha sormaz oldu ad u anmdan

O kadar usandm tatl canmdan Her bir gnm bana birer yl oldu Sk' son camndan verdi zllm Kaznd deflerim doldu zevalim Gelsin o vefasz hclllaalm Bugn Cclli'ye gel ha gel oldu Tarikat: Ziyaettin Fahri Fndkolu, Cell'yi Bekta mensubu gsterdikten baka, genliinde ulem snf tarafndan Kzlbalkla itham edildiini de sylyor. Abdulbaki Golpnarl da onu Bekta airleri arasnda deerlendirir. Fahrettin Saltkan, mahalli aratrmalarna dayanarak bu gr reddeder. Hikmet Dizdarolu de onun kesinlikle Alev veya Bekta olamayacan belirtir. Sadettin Nzhet ise, h- merdndan ve Horasan erenlerinden sz eden iirlerinden hareketle, onun, bir tarikate. muhtemelen Kadirlie mensup bir air olabileceini dnr. Aratrmaclar bu konuda yanltan bir husus, airin "Baba" lakabyla anlmasdr. Celli ile Sm-mn'nin birbirlerine Celli Baba, Smmn Baba eklinde hitap etmeleri, bu "Baba" kelimesinin tarikat kltrnden ziyade, mahalli bir hrmet ifadesi olarak kullanldn gstermektedir. air, bir iirinde bundan rahatsz olduunu belirtir: Bir kuru dvada olmusun seb Geceler subha dek alarsn heb hreti dillerde Celli Baba Bu ad bize bhtan olsa gerehdir

Halbuki, Cell'nin Nakibend tarikatinc bal olduu uzun zamandan beri bilinmektedir.Cell'nin tarikate intisab u ekilde olmutur : Nakibendi eyhi Muhammed Beir Erzincan!, yannda bir grup dervii ile birlikte Tahsm'ya gelmitir.* Bunlar arasnda, Muhammed Beir Efen-di'den sonra yerine geen Dede Paa Hazretleri de bulunmaktadr. O, Cell'nin intisabn yle anlatr: "Hazret-i Pir, Tahsn'y terife karar verince birka ihvandan ibaret bir kafileyle refakat etmeye baladk. Yolda, ne hikmetse, Hazret-i Pir'in at bir trl yrmedi... Genlik lemi, tfek ata olan merakn sebebiyle o zaman krmz altn liraya aldm o havalide bir ei daha bulunmayan cins atm hemen takdim ederek, nefsim de yrmemekte srar eden ata bindim. Ne hikmetse Hazret-i Pir'in altnda yrmeyen bu at, inad brakarak onu takibe balad... Tahsn'da byk bir alka ile karlandk... ok kimseler el ve himmet aldlar. Bu esnada, Celli de ziyarete geldi. Mecliste be dakika kadar skt hli hsl oldu. Hazret-i Pir ile Cell'nin ikisi de murakabeye vardlar... Bir mddet sonra Hazret-i Pir: -Celli, bizden el alsan iyi olur., diye buyurun-ca, Celli iftiharla: -Ben el almam, karln verdi. Sabahleyin, Cell'nin tepetaklak dp hastalandn iittik ve bir mddet sonra Tahsn'dan ayrldk. Aradan krk gn kadar bir mddet getikten sonra, Cell'den bir mektup alan Hazret-i Pir: Dede, haydi Tahsn'ya dnyoruz buyurmu ve sr'atle hazrlanp acele ile ky meydanna ulatmzda, Celli: Durun ftdeler istikbline

Velayet tahtnn sultn geldi Dest uzadn ll-i lebin balna "Lednni" ilminin irfn geldi Habib-i Kibriya'nndr bu dergh Ksem olsun inan vallahi billh Neden mnkir olalm Allah Allah Sultn- enbiy vrisi geldi diye balayp devam eden; gz ve gnl perdelerinin kaldrlmas zerine aka grmeye balad velayet kemllerini nazmeden mehur iirini irticalen okumu ve bu byk mride balanarak o gn manev nimetine ulamtr... Celli, ani hastalnda, krk gn yiyip imeden yatm, vcdu eriyip ufalm, yaknlar midi keserek cenaze hazrlna balamlar... Krknc gn birdenbire dorularak: Beir Efendi Hazretlerinden haberiniz var m? Bana kalem kt getirin diye i yakc bir mektup vazarak zel olarak Hazret-i Pr'e gndermi ve hastaln yle anlatmtr: Krk gndr beni azaba tuttular... Yiyip imeme, konuma ve hareketime mni olmalarnda ayr, her gece nme bir uval dolusu dan koyarak, Haydi bunu say" diye zorlarlar, yzbinlerce kk daneyi sayarken yaptm bir yanl zerine de yeniden "Haydi bunu say" diye kar konmas imkansz bir azap ve ileyi tekrar edip dururlard..." Celli. Beir Efendi Hazretlerinin manen tecellisine kadar bu tarifsiz azabn devam ettiini belirterek Hazret-i Pir'in eliyle iaret edip "kalk.kalk" demesiyle de hi rahatszlk ekmemiim gibi, bu acaib hastalk geldii ekilde, yine birden bire zayi' oluvermitir...

Dede Paa Hazretleri, sohbetinin devamnda; Hzr Aleyhisselm'la her gn konuan bir zatn bile mritsiz kemle kavuamayaca ifade eder ve ir-ad etme selhiyetinin, Kur'an, ilim, Hzr, melek veya baka bir vastada bulunmadn, bu yce vazifenin ancak ve ancak mritlerin kn olduunu, sadece velayet kemli'nin ve veraset erefinin bu iin tek Lokman bulunduunu ifade ile baka trl konuanlarn hepsinin de aldanm ve yanlm kimseler olduklarm; Zahirde, eriat ve snneti ikmal edenlere bir mridin manen sahip olup ird etme selhiyet-lerini kullanmak sureliyle kemle ulatrdklarn, bylece ird olanlara veysi denildiini belirterek istisnasz her hl ve artta: "Mritsiz mkil hallolmaz..." buyurup Erefolu Rumi hazretlerinin u beytini okumutur: Gr ol eyhsiz gidenleri Kimi mlhid kimi dehr Olma Cebr y kaderi Zinhar eyhe eri eyhe eyhi: Celli bir mddet daha yaasayd, ok yksek makamlara ulaabilirdi, demitir.

RLER 1 Bir peri akndan dvne oldum alad gzyam akyor hocam Erenler ahndan bir nme aldm Dilim ezber etmi okuyor hocam Pr destinden n eyledim bu b Anda almt aslan kitab Yegn yegn sor ki verem cevb Bugn gam kervanm kalkyor hocam ndim seyreyledim rem dzleri Kudretinden srmelenmi gzleri Oturmu bir blk huri kzlar briimden hal dokuyor hocam Bir yere cem' olmu krklar erenler Bir' bakta ar krs grenler Devasz dertlere derman verenler Her biri bir derse bakyor hocam Yakd Celli'yi bu akn nr Sa bada durmutu krklarn pri lerinde grdm Horasan eri

H ekende canlar yakyor hocam

2 Bir pr beni vehblere gtrd Baktm ki dnyy aza tutarlar Halka evrilmi dilleri h eker Sakiler destile bade tutarlar ecer-i Tbdan sordum gnei Misl tutup gsterdiler gnei Nra benzettiler ity k Cennet tebihini yaza tutarlar Gam tayla getirdiler erbeti Seherde ararlar ehl-i hizmeti Grse Cell'de hb- gafleti Gn-be-gn lfetin aza tutarlar

3 Kalkd zevrkmz akn glnden Bir yana varmas g oldu giti B-re gnlmz sahra lnden Mecnn'dan ziyde pu oldu gitti leme yahi gn bana yamandr Ykma dil kasrn bir misli kandr Merhem bulunmad hayli zamandr Sinemde yareler yc'oldu gitti Dert ehli derdinden ird olal Ihsn u devletten deildir hli Celli n-rn bir arz- hli

Dergha varmas g oldu gitti

4 Ktip bir nme yas dosta yrana Uzaktan merhaba gndermesinler Badeyi ienler gelsin meydna Tenhda kaldrp indirmesinler' Pr badesi deil posa sakz Ben tanrm ird olan az Khlan diye satmasnlar yaz Varp u lemi kandrmasnlar Sanmaynz y h pr bdesidir Srmeli gzlerin hep sevdsdr!! Onlarn itii zap!- sirkesidir Beyhude vcdu yandrmasnlar* Aklar okusun eylesin ezber Bu akn yoluna kurmasn senger Bir gn Cell'nin kellesi tenker Sonra kelere sindirmesinler Hsnn pertevinden bir peri gzler Ne grm ne grr ne grse gerek Mevl'm bir kuluna byle gzellik Ne vermi ne verir ne verse gerek Blblm arzum var gonca feminde Feryadm artyor seher deminde Ben teki kn h seminde Ne durmu ne durur ne dursa gerek

Vasfndan cizdir Celli eyd O kadar m ki yaradan Huda Cemli resminde bir beyt-i zb Ne kurmu ne kurar ne kursa gerek

6 Seni gren akl zy'olur elbet Servi serin halka saye balam Ne boyda ser ektin ey servi-kmet Elif zlfn serin b'ya balam Yanan Tebrek Kasem sresi Er-Rahmn okunur cismin turas "Alleme'l-esm'da- ismin sresi ki "mim" bir "dal" "h'ya balam Celli sildir kapnda dilber Hsnn pertevinden bir buse ister Dediler muteber bir delil gster Dedim hccet "Ve'd-duh"ya balam 7 Lm-elif dersinde ak ocanda Ben elif dedike dilim dnd mim Yedi kalem alm kudret banda Kalemi "mim" imls "mim" pendi "mim" O serv-i semendin z otanda Yedi nr beslemi h dudanda Drt rmak akyor cnn banda emesi "mim" gzesi "mim" bendi "mim" oktan k oldum ben o dilbere

smin kitap ettim aldm ezbere stedim Celli yazam deftere lkesi "mim" dura "mim" kendi "mim" 8 Arifler dilinde harf-i bismillah Seng-i hre dese gl-anber eyler ler kime yetise "Nasrun minallh" "Lentebur" srrna ol mazhar eyler Blbl intizr gl ddrna Cn telef etmekte30 akn nrna "Yelakad kerremn" zlf-srna Bin bir makam gren bizi33 sevrevler Oldunsa Celli bir ehl-i perde Sr verme Huda'dan gayr bir ferde "Minrabbik"34 hitab okunan yerde Er odur o ehri Kandehr eyler

9 Ev bark etmek iin3' tenli merei Dizip komak iin' tepir elei u gavdan yaptn tecir terei Divn- Bri'ye yadigr gtr Elinle rdn pr an Khan eylediin42 kelem ban Kaba! bitiimiz43 sap oran Al ulu Tanr'ya bergzr gtr Yetim gmleini diken ineyi

ler gn yal verdiin topal inei Ayran topladn ak klei Maher ynama sakla sar gtr kot arpa be kor6 avdar ekerdik Kesmk ekmeine'8 hasret ekerdik N-mertlere au merde ekerdik Szn tekrar et iftihar gtr Ele ksmet balsa bize pay tat Yokluktan derdimiz deryadan at Alkla'1 uramak hayli savat ektiin mihnetten h zr gtr Yetim kalm idin emzik tavnda Gamla kavrulmutun genlik anda Bir gl yeertmedin vuslat halnda Gnl yaralarn36 beraber gtr De ki Kadir Mevl'm bize ilime Dnyda szyan ban deme Celli Babadan sorup syleme Bu dertli obandan bir selm gtr 10 Hblar ynak etmi ak dvnnda Karyeler kadrini kymet ederler Bir nazm- gazelde I lindi snnda Ehl-i ak olana minnet ederler Sanrsn tabin olmu zaman Anda limleri zahid Osmn lmm- zm' Yusuf- Sni Lednn ilmine hizmet ederler

Adalet tahtnda sultn han in-Min"'1 eraf hem hanedan Sanrsn Mehdidir arz sfahan' Rh- Meryem ile sohbet ederler z l Bayburd'un iftihardr evket gftrnm Zlfikr'dr Bu asrn Haydr- ridrdr Halayk hmndan hayet ederler Dertler devasnn yazan anda Hayl iksirinin kazan anda Kfr ile mnn mizan anda Bir kl krk yerden ksmet ederler at Frat Ceyhun'dan ayrlm b Zmrtten seilmez asla trab Btn meh-piiresi hep eyh b Gedya miskine himmet ederler Donanm sahralar servi buda Glznni am hep bahe ba rr blbller her seher a Feryd- garble kesret ederler Celli bu tarih ta Hind'nin Hind'e bedel her kuma Hind'nin Kona as a Hind'nin Cennette Rdvan' hayran ederler

11

Ne dedim darldn gzlerim nuru Bugnk sitemin dnden ziyde ektin asumandan dehrin topunu Dehr zamanmda gnden ziyde Bugn hsnn ba elvanlaptr Hblar ynak edip imzlaptr O emin kevkebi noktalaptr Hurufat iinde "nn"dan ziyde Demisin Cell71 tanmaz dergh Kimseye eylemez asla72 eyvallah Ben gnl camn krmadm billh Hi kasem olur mu bundan ziyde

12 ekmi gam kervann7 yk tutmu Leyl Gzne aldrm pek raklar Vardm ki oturmu hicran kkne Datm bandan hep raklar Mecnn gz yana derya dedike Her katresi birden Mevl dedike Sevda llerinde Leyl dedike Ara direklenmi76 ak ocaklar Bir sze aldatt7' eydy Leyl Yedi yl bekletti sahray Leyl Bilmezdi Celli Leyl'y Leyl Sevdadr kaynatan bu nifaklar

13

Bir peri nigrn kamet iinde Name-yi blblden vze ekti Yekten kyam etti gonca-dehnlar Balad saflar namaza ekti Cey-i peremin Badat ilinde Ordu ekmi Hoy'a Revn kolunda Hefti-kiver ah rec yolunda Horasan erlerin irz'a ekti Bu bbda erenler duaya hzr mm- Celli mezzin nazr Reva kl hacetin ey Hzr- nazr Kirmen ktibin beyaza ekti

14 Yedi "h-mm" yazm nakk- billah Dolam "Alleme'l-esm"ya zlfn evket snna "tebrekallah" Karm Ayet'l-kbrya zlfn Kalarn bend etmi ems kameri Magripten marka ekmi kemeri Gzlerin her teki zulmat feneri Semi tutmu berttan Leyl'ya zlfn "Nefaht min ruhi dedii demde Hsnn pertevini grdm Adem'de Celli kalmt ketm-i ademde El etti getirdi dnyya zlfn

15 Kf u Nn srrndan bir b bezenmi O bada bir gln eydsym ben Yed-i kudret kalemiyle donanm Reng-i ruhsrnm ihdasym ben Beni gren alsn benden bir hisse Ghi nazm okurum kssadan kssa Ghi meyhanede ghi medrese Mekteb-i irfann pervsym ben Celli destine badeler takn Kurb u civarmda elenme sakn Bahr limanmda dolama yakn Akn girdabnn dalgasym ben

16 Bo gitme kuyuna kerem kl sab "Lentebur" srnndan bir bade gtr Cam ftdeler la'l-i lebinden Doldur hezr hezr ziyde gtr Dr in mlknden sultn han Fes pdihyla Rumili sultn Btn Grcistan' Nuirevn' Divn- devlete piyade gtr Bilirsin Celli kerem ahdr Burc- melhatte ems mhdr Hblar lkesinin pdihdr Dur hk-i payna ifde gtr

11 Beni gtrdler mekteb-i aka Dersin elif-b'dan alsn dediler Mekteb-i irfanda gam alaynda ki "mim" bir "h"y bilsin dediler Seher vakti matem eksin alasn Kendi neteriyle88 barn dalasn Zevrk salsn yedi bahri zalasn Yine bu dergha gelsin dediler Her kimi grrse bir dvn kursun k olanlarla da'vya dursun Zebnsz nutk eden bir "mim"den sorsun Hem ismin Celli bulsun dediler

18 "Kf" u "nn" kalem defter amadan Ben h- Server'in nurunda idim "Ene'l-Hak" noktas levhe dmeden On iki perdenin birinde91 idim Bir zaman evlendim nr- Necef de Diyr- ademde "H" ile "Kf'da "Elest" hitabnda evvelki safda harf be noktann birinde idim Ruhlar ak meyinden bade szende Halk- lem alaylarn dzende Kimi "ill" kimi "l"da gezende

Hazret-i Adem'in srrnda idim Bulak balanm bekledim durdum Ben Hallullah'n nrn grdm Nh ile beraber Tfn'a girdim Ms Kelimullah Tr'unda idim Bir vrn bahede bir gl aldm Ne derildim ne bittim ne saldm Krk budaktan yedi daldan98 seildim Celli bu bbda" derinde idim

19 Hicran kaleminde hasret-nme var Evlen sab dur Allah' seversen Elim yetmez ayamda dme101 var Yakma canm bir Allah' seversen Sab bu nmemi yadigr gtr Bir Tanr selm bergzr gtr Yedi kat yala sakla sar gtr Ser-tcma ver Allah' seversen arh- devrn Sleyman'a dne mi Ayrlk oklan deldi sinemi Ahmed'i Kmil'i dertli ninemi Yegn yegn gr Allah' seversen Ktib-i kudretin takdir ezelin Ezel taksimidir h- gzelin Uzatma Celli nazm- gazelin Hatmen oku dur Allah' seversen

20 Sefer etmi o h b- rem'den Var hk-i payna kyam dur nme Terk-i edeb etme istikblinde Evvel has dur sonra selm dur nme Nme sen gidince yz yerde eil Ayan tozun p geriye ekil El gste dvnnda sylegil Ba brak boyun e nizm dur nme Nme sakn yahi yaman danma Hasret syle Ccl'den karma Ne ferman karsa al getir ama Sr verme yadlara haramdr nme

21 Dostlar kyam edin kalkn ayaa Adalet ahnn ferman geldi stikbl eyleyin durun selma Serteser lemin sultn geldi Meclis ziynet bulsun em'alar yansn Hizmet eden ehl-i diller uyansn Sakiler d olsun iret dolansn Gam def etmenin zaman geldi Bel-y kazadan kurtulmaz ban Gn-be-gn yrekte artyor cun

Celli yd ile grlmez iin Bu dertli sinemin derman geldi

22 Gnl ne gezersin hn- harbta Ser verir klar srn y'olmaz Dkme yz suyunu her ocaklya Karga kirasndan ank bay olmaz Seksen bin nesepli bizim mezhepli Doksan bin Msrl aml Halepli Yz bin sofu zhid yz bin mektepli Meyhanede bir sarhoa tay olmaz Celli sen zn12i me bezetme Gayri keten sakn yardm gzetme Doru dervi isen122 kekl uzatma Hergiz elin hoafndan pay olmaz

23 Sab arz- hlim subh u seherde h- Grcistan'a verdin ne dedi Msr- melahatte Ysuf- sn Hkm-i Sleyman'a verdin ne dedi Ah elinden yand cesette canm Mjgn oku dedi dkld kanm Server-i Serdr'a hl perianm O Nirevn'a verdin ne dedi Nerden aldn bu etvr u eday

Ben alaym sana gelen kady Celli kapnda olmu gedy Vardn Adil Han'a dedin ne dedi

24 Nme seni sevdiime gnderem Ah elinden karal git al git Gz yandan kalem ektim imlya Yrek pare pare cier dal git Nme sen gidince h divnna Brekallah oku yrin snna ki elin bs et d dmnna Boynun brak kolun biri bal git Devasz derdimin odur merhemi Gn-be-gn artyor hasret veremi Desin Celal de gzler gre mi Gama pervaneli gam ral git

25 Pertev-i kudretin ey drr-i yekta Kelm- gevherin bahl derler O hb cemlini grmedim amma Kevkeb-i Dikerden ziyl derler Kim grm Vmk u Azr'y hani Leyl Mecnn Ferhat irin misli O ive dmenin Yusf- sn Seni Gl-endm'n140 misli derler

Cennet'ten mi ktn ey ive-dmen Ne boyda ser ekdin serv-i hrmen h- dilden dese glbergi nmen Affolur idamdan cezal derler

Hatmi hoca okur k n-rn Yok iekten olsa bir bahe brn Gl ddnn grse blbl-i zarn smine knyede kemli derler Sen h- merdnsn mrvvet eyle Benim iin aha bir minnet eyle Perian hlime merhamet eyle Bize de bir dertli Celli derler

26 Gelin allme-i asrn toyuna Arza durduk bugn dvnmz var Harr atlas hlle biin boyuna "Fetahn" srrn duyanmz var Hazinin sr sandn aann Vris-i enbiy kadri ycenin Nesli melek mhi Hac Hoca'nn Yoluna ba u cn koyanmz var Okuttu "elifi "dl"a yetirdi Bizi zenbr gibi bala yetirdi Nice mlszlan mla verirdi L'li arbnda gmnmz var

Zeyid haber verdi "h" ile "kaftan Ehl-i kabil geldi her taraftan Ehl-i irfan olan gelsin bu saftan Ism-i a'zam okur dekanmz var Sofu mnkir olma pendimi ngh Habb-i Kibriya'nndr bu dergh "Elif" "nn" maddesinde m Allah Kelmullah'a hod mnmz var Sknin camlan hep doldu tat Hakikat zevrk yelkenin at Sefinemiz sahil bahri dolat Lednn ehrine160 revanimiz var Okuttu tefsiri hem ilm-i let Yetidi dersimiz buldu nihayet Dersim ebcedlendi durdu kitabet Bulak balarnda kalanmz var Hamdlillah yceldi li sn Y znde okunur "Seb'a'l-mesni" Msr- melahatte Ysuf- sn Py- dmenine akanmz var Celli aknn at u Frat' Btn emelerin kand-i nebat Gelen ftdenin ehl-i hizmeti Hemen Mehdi a zamanmz var

21

Yine dem vaktidir sk mey doldur Bize muammay bulsun dediler Gezerim ar u krs arz u semy Mecnn'a Leyl'y bulsun dediler "Cim" cemlin "elif" "b"ya balam "DaV'dan evvel "mim"i "h"ya balam harf ile be noktaya balam Ol ems-i162 glzr bulsun dediler ki meme bir bedenin daldr Amel yeilidir imn aldr Sen sanma ki cn cesedin mldr Celli nutfeyi bulsun dediler

28 Tkenmez ak ile serencmlarm Esti sab yine bir sad geldi Dolu kald elde cmle camlarm Dediler ki mjde reh-nm164 geldi Karabag'da mezat olmutu zt Be bin tmen ecereli bert Elma gzl kz peremli kr at Fars pdihndan armaan geldi Hma gelse leb drr-i dendn Satm Horasan' Hoy Dastan' Btn sfahan' Seki irvan' Kemir iraz'dan tuhfeler geldi

Uyan hb- nzdan davran Celli Seng-i sitemlere dayan Celli Trl renkler ile boyan Celli Gnller urusu Mustaf geldi

29 Bu fn dnyya benim diyenler Son deminde piman olsa gerektir Yeil atlas kutnu kuma giyenler Soyunup da ryan olsa gerektir "Nahn Kasemn'dan ayrlm payn Bir gnde170 ekerler arhm yayn Tc u taht elvan kk sarayn Yklp da viran olsa gerektir Sana davacdr ehl ylin Yarn maher gn ne olur hlin Kimi yakan eker kimi sakaln emin ya umman olsa gerektir Bir kuru dvada olmusun seb Geceler subha dek alarsn heba hreti dillerde Celli Baba Bu ad bize bhtan olsa gerektir

30 Ak ile sararp saht olan k Maukun hlinden yanmam bilmez Maksudu Leyl m yoksa Mevl m

N edp cr'asn kanmam bilmez Bakp engtere17- ekse kemann Zerre ile kaynadrd ummann Sleyman tahtnda dostu dmann Sadret sadrndan inmemi bilmez Celli bend etme kemter gedy "Smmn bkmn" g eylemez niday Bir keibn keml zre Huda'y Rzigr aksine dnmemi bilmez

31 l konmasn meskenime yurduma Alev alm gam-firm ondadr Hi yanmasn avazma virdime Ezel bata zehr am ondadr Badeler yandran ak ocadr Blbl elencesi glsen badr flah etmez Kokoyan' dadr Pervaneli misket175 tan ondadr bret alan glenime girmesin Dest uzatp gonca femin dermesin Celal darma meyil vermesin Samalanm h teim ondadr

32 Ne rn getirdin gl kokusunu irem ba Rdvan' safa gelmisin

Sildi sab zlfn ddem pusunu Yaralar Lokmn' safa gelmisin Gk yznn kevkib-i lker'i Hblar lkesinin h- serveri Gnller urusu rem dilberi in mlknn han safa gelmisin Elem gam bizde yucalanptr Hicran okunmakta hocalanptr G ulmn Celli kocalanpnr Beyim nev-civmm safa gelmisin

33 Bana kan kusturdu o kanl zlim Yahi gnlerimi yaman eyledi Srr- sevdada hlim perian Gr nice kan zre bir kan eyledi Arzm ol divn- Gaffr'a giti Bir yandan Ahmed-i Muhtr'a gitti El yerde yz yerde Settr'a gitti Bb-vilyette ivn eyledi Bana ettikleri hercyi geti Ta Eyyb'a gelen bely geti Akt ddem ya deryay geti L-mekn mlknde liman eyledi Yedi tamu sner hmdr snmez Yakar ar krs babo dnmez Zevk evk ehlinin sillesi yenmez

Kaf dan amaa karr eyledi Ben mcrimin arz- hli penhm Divn- devletten buyruldu ahm Zincirden boand Celli ahm Yakt Tahsn'y vrn eyledi

34 Ah ettike ara kar dumanm Hakk'n dvnna szld gitti Vcdumda yz altm damann Kt sz elinden bozuldu gitti Blbl tutsak olmu hicran elinden Yedi derya iki eme selinden Goncalar hep soldu bayku elinden mrmn gleni bozuldu gitti Celli vaz gelmi hbluk nmndan Akn cr'asnm ihtiamndan tike badeler hoyrat camndan Cesette bu canm bozuldu gitti

35 Her bir yce da mesken eyleme K gelince tutar dumana seni Ba bitirip anda mesken eyleme Katar bir gn rzgr borana seni Geidin bulmadan her suyu geme Dalg olmaynca bahre dolama

Varp her Kahraman ile urama Ahir muhta eder Lokmn'a seni Bahrim aka geldi tuttu dnyy Zincir mi zapteder azim deryay Kurma kenarna kk saray Katresi dndrr ummana seni Akm ca geldi tuttu ekvn Dalga darpl geldi ekme kervan Nh adr Cckl'nin devrn Yol uratma katar tfna seni

36 Sfi kelmnda imly devir Hi yaman danma il incinmesin Sz kantara ek zihninde piir Yahi dan ehl-i dil incinmesin Ah oduyla yanar gnl ras Bir derttir "Ha" ile "Kafin aras Merhem kabul etmez dilin yaras Salma iki gze mil incinmesin Celli dert ehli derdin alam Kendi neteriyle barn dalam ki emin yedi bahre balam Bir de sen balama sel incinmesin

37 Geliin gsterir hicran ilinden

ikyet etmeye benzer bu gidi Taraksz tezghsz tccar mlndan Ticret etmee benzer bu gidi Glib arz ettim mh- semy Server-i cihan dost- Huda'y Ka'be-i ryan beyt-i binay maret etmee benzer bu gidi Celli olmutur hasret dkn Yedi bahre perde eker akn Adalet tahtnda ryan kkn Nezret etmee benzer bu gidi

38 Muhabbet camna nail olanlar Ah elinden yana yana giderler Srr- sevdada sil olanlar Dest uzatr kerem-kne giderler Anlar Horasanl gam erldr Dastan dyla bar daldr Karaba ua Karabahdr Hublar ah lin'a giderler Derdimendler okur arz- hlini Kfiridir kalem tutmaz daln Kadeh kulpu tutan bilir hhn Katre ekip bir ummana giderler Derd-i dilin sitemkre sylenmez eker kann bade eker elenmez Sne zahm her tabbten evlenmez

Y Efltun y Lokmn'a giderler Cell' bu srr bildir tez elden Hatmen oku bize bildir tez elden nlar mekin ebcedlenmi ezelden Kimi mn kimi kfre giderler

39 Beni knamayn Hakk' sevenler Rzgr esmeyince dal rganr m Kll bo deildir aka denler Katre dmeyince sel uyanr m Dil meftun olmazsa k yrine Yanar m pervane em'in nrna Ah u zr ekmese Hak ddrna Uyanp hbndan su dolanr m yle bir Leyl'ya Mecnn'um billh sminde okunur harf-i Bismillah Tututu her yanm hasbeten-li'llh Mevl'y zikreden kul knanr m Nice bir lemin Perverdigr Mevlm her kuluna vermez bu kr Gn-be-gn artyor blbln zr Goncasz glene gl yamanr m Buldu Cell''yi Krklar Yediler Erkn retip hizmet verdiler Hare dek bu arh evir dediler Sormadm ki buna kol dayanr m

40 Durun ftdeler istikbline Velayet tahtnn sultn geldi Dest uzadn ll-i lebin balna "Lednn" ilminin irfan geldi Yannda bir blk melek smalar Gene esdi bize bd- sablar Derd ehli derdine alsn devalar Hayt iksirinin Lokman geldi Dker dde-i gamdan drr-i nemler Kadeh peymneler pr-cm- Cemler Yaar yamur gibi seng-i sitemler Advler grznn kalkan geldi Marif serdrdr z ann Kand-i nebt-i a'l sz ann D eme tydr tozu ann Devasz derdlerin derman geldi Habb-i Kibriya'nndr bu dergh Kasem olsun inan vallahi billh Neden mnkir olalm Allah Allah Sultn- enbiy vrisi geldi Hamdlillh eritik nev-bahra At gonca femi gl vara vara Haber verin gene blbl-i zara Hakikat bann bbn geldi Celli dur selma gzle rh

Budur burc- felekin ems mh Tark-i Nak'nin pri penh Elinde Gavis'Iik ferman geldi 41 Akn dkknnda hayyt elinde emseli kaputun yakasym ben Hblar ynanda dilber belinde Bir altn kemerin takasym ben Beyler iin Horasan'da halym Lahorun alym Kemir alym Dastan'da ank tccar mlym L-mekn ehrinin uhasym ben Bizi otana okudu pirler Muhabbet elinden dem ekererler Celli sakisin kadeh sun derler Besbelli Mormo'un sakasym ben

42 Seherdir blbller ter Glfem at llbe llbeg Sablar ebnem dolusu Doldu tat llbe llbe Hep ald meyhaneler Dem ekmede mestneler Elvan elvan peymneler Doldu tat llbe llbe

em'lar dt fnsa Yokdur pervaneye buse Revn yolu tanos'a Bugn dt llbeg Ilbeg Celli erknn tan F etme srr- Sbhn' Gene Leyl'nn kervan Geldi geti llbeg lbe

43 Beni gtrdler dvn- aka Dediler gel ders-i diyanet oku "Elif" "nn" maddesi sorsalar senden "Kf" u "nn" srrndan nihayet oku Ghi nazargh- beyt-i binadan Nsha-i kbrdan sun'- Huda'dan Ghi medh sena bd- sabdan Nesl-i Melek mh- rislet oku

Hblar kabanda yoktur keramet Sanki sahra cebel burc- felket Celli bunlara delildir elbet Ezel ktibinden rivayet oku

44 Elveda gndr ahm Drr-i dendm merhaba Ben teki eyd blblm

Gonca dehnm merhaba llm irfandan bu gice Okuduk biz harf hece Gezdim balar nice nice Zlf reyhanm merhaba Ol yedi deryay gezdim Zebnsz imly yazdm harf bir noktadan sezdim Lebi mercanm merhaba Biri safi "sad" imls Biri besmele'nin "b"s Biri" elif-lm"n "r"s Gamz- mjgnm merhaba Ben Celli dervi tekim Nice bir bu derdi ekim Han bakl Paa Beg'im h u Sultnm merhaba

45 Nedir bu sevdalar serde ilh Ben yanarm alayanm el oldu Hicran deinde mkil hlim var Alamaktan ddelerim kan oldu Kavim karde yz evirdi yanmdan Daha sormaz oldu ad u snmdan O kadar usandm tad canmdan Her bir gnm bana birer yl oldu

Sk son camndan verdi zllim Kaznd defterim doldu zevalim Gelsin o vefasz helllaalm Bugn Cell'ye gel ha gel oldu

46 Karadeniz olsa kn ak Yksektir yaylamz coamaz burda Bir yiit ne kadar kahraman olsa Karl dalar vardr aamaz burda Lutf eyle sevdiim sana yazktr Sen bir dilbersin ki menendin yoktur Br veren aac rlayan oktur Keserler kknden yaamaz burda Gednn vrisi beylerdir dersem Cenneti hacya hocaya versem Yolun dorusunu nsa gstersem Derler ki Celli yaamaz burda

47 Kalk hb- nazndan gzet balan Gr nice gl am donadr blbl Ah eker her seher sonu alan Ah odundan sakn yana dur blbl Sakiler mecliste doland yine Dem eken klar taland yine

Akn derylan buland yine Sebebi yeil ba sunadr blbl On bir ay matemin ilesi doldu Goncalann bar kzl kan oldu Demisin Celli belsn buldu Bugn bana yarn sanadr blbl

48 Hazret-i Mevl'dan niyazm budur Pervaneler gibi nra desin Dilerim derdine derman olmasn Gece gndz h u zara desin Taze fidan iken belin bklsn Gzlerinden kanl yalar dklsn Otuz iki diin birden sklsn Gen yanda ihtiyara desin Taze fidan iken belin bklsn Vcudun kuruyup cann ekilsin Tomurcuk gllerin sararp solsun eyda blbl gibi hara desin Alattn ahuyu sen dahi glme Hayrl murdla ber-murd olma lnce ahrette din iman bulma Ylan ok bir mezara desin

49 Zulumat elinden pus ald dalar Mahmut bizim yerler k mdr imdi

len ld sen haber ver salardan Bilmem hayl midir d mdr imdi Benlik edip Nemrd Han'a uyanlar Firavun eddd' geri koyanlar Uzak yerde kem haberim alanlar Ele kna yaksa bor mudur imdi Celli blbl bahe brn Susam snbl ayva nrn Medrese mescidin r divrn Ykp vrn eden ho mudur imdi

50 Ah elinden yand cesette canm Bu ne derttir buna bir el katan yok Hicran oku dedi dkld kanm Zevrkmz ak glne atan yok Geti geen gnm akl karal Yitirmiem han bakl maral Yad avc elinden gitti yaral Tezmi dadan daa varp tutan yok ahin pervz edip kt elimden hret Zlfikn dt belimden at gzmden aksa Frat dilimden Elim elmas dkse alp satan yok Soldu mor meneke hep bahe brm Bayku tek viranda nle v zarm Vcdumda yz altm damarm Uyand kan alar durup bakan yok

Snmez Cellinin bu ak atas ekilmez badesi kaynamaz a Mahmut gelmez elde deildir ba Benim ile gam ykn atan yok

51 Gonca fem amadan bozuldu balar Bu ne glsen bu ne bahe bu ne br Blbller rr emi kan alar Bu ne snbl bu ne lle bu ne zr Mahmut bu gn ustasn deiti Bizden urun urun badeler iti Sefinesi hicran glne dt Bu ne yamur bu ne rzgar bu ne kar Bana gam yutturdu zti ezelden Akn ebcedledi kt tez elden Daha ders okumaz nazm- gazelden Bu ne namus bu ne gayret bu ne r Terk-i vatan etmi dnmez ebed Dost bandan nr getirdim yemedi Bir Allah'a smarladk demedi Bu ne yrn bu ne yolda bu ne yr Sundu Celali'ye bir zehr-i b Bizde garb kald akn kitab harf be noktadan grd hesab Bu ne geli bu ne gidi bu ne kr

52 mr ktah ettim bir ba yitirdim Felek soldurmaya sazak edindi Geti civan mrm dktm gazelim Gren kan alayp firak edindi Kani ferah olsa dnya mlna Sinek konmaz muhannetin balna Blbl konmaz asla al dalna Beni bir almaz yaprak edindi Bir gn olur bu kkm ykarlar Suyum stmaya ocak yakarlar Eller tyl fese pskl takarlar Bize bo kalpa yasak edindi Bu dnyann vard kyl ile kli Anka bezirganm amazam mal Grgen kav olmu sefil Celli Yldrm demiri akmak edindi

53 El-amn elinden fitne-i devrn Ab- kevser versem zehir a derler at gzmden aksa Frat dilimden Elim elmas dkse kara ta derler Gr nice danr yahi yaman Aman Allah yok mu bunun imn Her nerde alnsa bir sz keman

Bu nasl tecell hep sava derler Ak ile h edip kanm dkerim Kantar ile derd bel ekerim Sultn Yver'nin harbin erim Cell st-be-st kzlba derler

54 Sunam hangi ban ayva narsn Baheler rmmn sen safa geldin Bendeki blbln gl ensrsn Gnlmn gleni sen safa geldin Revn ehli misin Nahcivanl m Karabal msn Dastanl m Semerkant Kandehar Bedehsanl m Grcistan reyhan sen safa geldin Bir hb- gaflette ler Yediler Seni bana hekm cerrah dediler Yaram gz gz olmu bir tabb diler Derdimin derman sen safa geldin harf be noktadan aldk hesab Seni bize yazm ezel kitab Simden geri kaldr yzden nikb Hanemin erkn sen safa geldin Badeler n etmi ehl-i dilim ben at Frat Ceyhun'um nehr-i Nil'im ben Kimse bilmez ne revnakda glm ben Bamn bbn sen safa geldin

Sakla Cell'yi gevher ta gibi Altun tasta od grmemi a gibi Parmanda htem yzk ka gibi Canm kurbn sana yr safa geldin

55 Alama sevdiim "el-hkmli'llh" Hak'tan bu keremdir her dem bulunmaz Bir nazar eylese rif-i billh Kan alar eminde ebnem bulunmaz Sizden evvel gam dolusun imiim Ol yakasz gmlei ben bimiim "lnn li'llh" geidinden gemiim Aklarda byle bir dem bulunmaz Han Behrm' Gl-endm' grmedi Leyl Mecnn kabanda durmad Ferhat rn iin serin vermedi Zevk evk ehline hem-dem bulunmaz

56 Gm kaldrdm yurttan Gelen alar geen alar Elbet bir devasz dertten Dolan gz bir zaman alar Telli durnam kalkt lden Yeil bal sunam glden

Kuzusun alsalar elden Hayvan iken ceylan alar Neylerim glende glm Meneke susam smblm Uurdum Hamdi blblm Onuncun gzler kan alar Hani benim nevcivnm Canandan ayrld canm lik damar eker kanm Aman Allah aman alar Celli blbln zar Bizi alatma gel bari Hfz'n hfz- tekrn Durmu Hakk'a divn alar

57 Cnn diyarna cn feda kldm Arz oldu divn- Gaffara gitti Hakikat dersinden icazet aldm Defterim Ahmed-i Muhtara gitti 0l b- irem'den aldm paym Cennet-i Rdvan'a tuttum taym Her yiit ekemez benim yaym Avazm Haydar- Kerrr'a gitti Simden ger dersim harf hecedir Kesilmez okunur gndz gecedir Erenler cmlesi bana hocadr

Hamdi blbl gibi glzra gitti

58 Glfemin amadan har dolamadan Solmu bahe br Hamdi blbln Yr elinden dolu bade imeden Artm nle zr Hamdi blbln Ak ucundan nra yanan Halil'dir Bin bir elif zlf zara delildir Serfirz' Glfidn' melldr Hani ayva nr Hamdi blbln Saalr m nr- hicran yaras Hadengi zalimimin cisim paresi Her yanmda silh haner yaras Seni dal nar Hamdi blbln Arap at tavlada yasl yaral Elvan evde kan ya dker maral Harp lt gamda sra sral Haner zlfikn Hamdi blbln Vasf- hlim dilden dile gezdirin Son canm imee erbet ezdirin Tarih tam Celal'ye yazdrn Balar gl-i zr Hamdi blbln

59

Gene revnakland-74 hsn-i dvnm Bu benim gidiim oyunbazlktr Cihan sarstt h u figanm Bu benim geziim sihirbazlktr lfet ettik amma yaman kmazsa mrmn burcunu vurup ykmazsa Her kim akramyla dp kalkmazsa Bu bir hayszlk utanmazlktr "Kn fekn" ehrinde eylesem kasem Bilmem hangi glde snblde dursam imdiki chile yol budur desem Derler ki Celli bu cnbzlktr

60 Ne de revnakland gamz- ikrn zr dilemee iddiam vardr eriate tatbik edin knunu Vcudu pareler bed-dum vardr "Ene'l-Hak" srnn aldm mritten "Nahnu kasemn"dan hem mcellden Dery-y ummandan bahr-i muhitten imtihan olmaa iddiam vardr Demisin Celli sevda ne gerek Snem Mecnn oldu Leyl diyerek skeleye ksa be gemi sinek On ordu kondurur bir kafam vardr

61

Yine hazan esdi bozuldu balar Ecel meydnnda ordu kuruldu Lokman Hekim olsa bulamaz re "L-yezl" elinden ferman verildi Kudret kabzasnn yoktur tertibi Takdr kllar bozar tedbri Omur saatinin koptu zinciri Akrep durdu pervanesi yoruldu Ktip bir nme yaz Hac pedere Kerem klsn raz olsun kadere Kurbn olam yz srd hacere Hicran otanda Zahit vuruldu

Her kimi grrse sorsun izlesin Doksan dokuz derdi bende yzlesin Maher kurulanda beni gzlesin Yldz akdi defterimiz drtld Gamda ile297 mezarm kaldrn Zemzem paym ahbaplara doldurun Arz- hlim Celalye bildirin Yldz akt defterimiz drld

62 Gene bir derdim bin oldu Alamaktr iim benim Ecel oku yarasndan Akar kanl yam benim

Zhid'in rengi deiti Ecel deryasna dt Sunalar bugn uutu Tek dolasn eim benim Hani dertli menem gelin ki elim ele aln Yaman oldu hlim bilin Snmez bu teim benim Kavim kardam alasn Dnsn her br alasn Krpeler zr zr alasn Uzaktr gidiim benim

miim cm- ezeli Yanarm gndz geceli Yklsn bari Gkeli Zehirlendi am benim Devasz derde drem Lokman gelse yoktur rem Merhem kabul etmez yarem Srmelendi kam benim Gel bari helllaalm Yakndr benim zevalim Celli ye vasf- hlim Desin kavim karda benim

63

Meta'mdan alan alsn Drrn deryadan almam Bugn akn pazardr Veren Mevl'dan almam Zebnsz syleyen dilden Seherlerde esen yelden at Frat 32 nehr-i Nil'den Gelen dalgadan almam Salt farz snneti Dini mn gayreti Ceddi mezhebi milleti Aan knyeden almam Gece zikrettiim zaman Demesinler buna noksan Benim dersim tamm doksan Dokuz esmadan almam Celli cemlin cimdir Muradn elifle mimdir Sorsalar mridin kimdir Hzr Baba'dan almam

64 Arap at altnda melek donlu yr Gene bir kazay llemi gelir Elinde Zlfikr kabzalar kanl Badad' Basra'y llemi gelir

Yakt in mlkn ykt Revn' Oka tuttu Dastan' ran' Kandehar ehrine salm talan Belh'i Buhara'y llemi gelir Nice pdihlar kuanm tac Sedd-i skender'den ald harac Ya destur Cell'ya ver yol bac Bsbtn dnyay llemi gelir

65 Gzellinen marur olma sevdiim Geer bu gzellik piman olursun Kuanma sfat- Hak libsna Binbir adl aha dman olursun "Yevme yenfeu"nun yamandr dal Bilirsin benliin nic'olur hli Ayaklar altnda zerre misli Drt yana baktka hayran olursun emin yan dk dmene sel gibi Ba brak da eil aha kul gibi Celli srrn sakla gl gibi Velayet tahtna sultn olursun

66 Elest bezminde knh-i ztnda Pr-nr cemline vurgunum hocam

Bu dny fnidir zerri lfette Dem-i devrnna vurgunum hocam yz altm alt damar ahlanr Abdal olan h ekerek dolanr Nev-bhar anda seller bulanr Daha nevresteyim durgunum hocam Bu hl-i zr byle kaddimi bker Ddemde damarm etek el dker Daima Celli byle h eker Kurudu dil damak yorgunum hocam

67 Hakikat blbl h- hilfet Hamduli'llh nr- fni deildir Doksan bin kelime yz bin hurufat Bin bir nokta hi bir yan deildir Arif kann ier sofu iemez Darlmaz gulm kolan geemez A'ly edny asla seemez Mrid-i kmilin sn deildir Uzatma Celli erknn tan Ali Veli Yakb Ysuf Kenan' Bu akn srr hasbi kurbn Yalnz onlarn can deildir

68

Elif zlfsr Koan-zdeler 0l b- noktaya rem demiler "Velekad kerremna" banda bir gl Subh u seher a rem demiler Trl trl renkte hb- havalem Eflke ser ekti ferydu nlem ebnemin aldka glen-i lem Andelib zarn grem demiler Bir katredir servi kaddim dal eden Hublar ynana beni ml eden Muhabbet camn dest-i Ali'den Gelsin Celli'ye. verem demiler

69 Sfi nle eker sret-i Hak'tan Aceb semt-i yre ftde midir Hele bir haber ver ahd-i misktan Bilmez ki l'da m ill'da mdr Harab derdine devalar ister Her ta cevherden binalar ister Servi-kadd melek-simlar ister Bilmez zde mi r'yda mdr Gnde bin hayl-i ham alp satar Sedir ba olanda safs artar Celli kfr ile mn tartar Sormaz ki ged m ehzade midir

70 Ktip bir nme yaz o b-vefya Blbln hlini glzre sorsun N etsin ebnemin "Klu bel"dan "Ene'1-Hak" srnn o yre sorsun Hakikat bahrine ketibn olsun Mekteb-i irfanda rifn olsun ki h beyninde tercman olsun Arasn derdine bir re sorsun Celli rmzu b'dan arasn harf ile be noktadan arasn Okusun da muammadan arasn Perdeyi kaldrsn dildre sorsun

71 Pervaneyim ak oduna dalandm Alp yanmaa hacet kalmad Dkp al yeili kara balandm Vasf-i hlim nedir bilen olmad Yedi yl ekmiem dek acsn Derler ki dur gitme Emir Hac'sn Dmanm d olsun dostlar acsn Slaya dnmee destim olmad Ka'be kapsnda dtm meledim Yeri g yaradandan diledim Ecel okun al kanma buladm Lokman bu derdime re bilmedi

Krpelerim hasret eksin alasn Gz yalarn yze dksn alasn Ta alp bagnn dsn alasn Desin eller geldi Hac'm gelmedi Birikip de firak am yesinler Zemzemim datp kara giysinler Vasf-i hlim Celli'ye desinler Arzum aldm ahdi yanm dolmad

72 Gonca m maksdun dost mu muradn Blbl seherlerde niin alarsn Garip gecelerde feryd edersin midim glende eylersin nida Yandrd dernum blbl-i eyd Sen de mi olmusun dostundan cda Blbl seherlerde niin tersin Garip gecelerde feryd edersin Cnn illerinden haber mi aldn Ah- hasretinle cierim deldin Mevl'nn akndan deli mi oldun Blbl seherlerde niin tersin Garip gecelerde feryd edersin Celli hayrette kalan b-re Vkf- esrar olan demez ayre Sende mi mtaksn Ceml-i yre Blbl seherlerde niin alarsn

Garip gecelerde feryd edersin

73 km glsen bahesinden Mh- mir'ta bak geldi rem bann Rdvan' emi aktarak geldi Drm gl deste deste Blbl grse olur haste Gamz- bigne sermeste Av ok ata ata geldi k odlara yakan Dastan'dan bana bakan Geer aka kolun takan Bak t u Frat'a geldi in Main'dir ota Semerkant'ta her da Alp gitme Karaba' Hepsin sata sata geldi Celali'ye. davet aan Rengi boz badeler ien Lebinden la'l-i zr saan Binmi kr ata da geldi

74 Kf u nn srrndan atm gzm

Coan cosun kaynayanlar kaynasn Arz- hk stne serdim yzm Basan bassn nayanlar nasn Bana o Hak iin verildi i'lm B-ddr stne kuruldu binam Dmann grzne kal'adr snem Vuran vursun snayanlar snasn Nideyim lemde devleti ml Grnr toyluum devr zaman Medet Mevl'm medet yanar Celli Bilen bilsin knayanlar knasn

75 Metamdan alan gelsin Ben dervin irisiyem Dernundan tefsir kln Ben srf kulun persiyem Dilbere vurgun deilem Her sze durgun deilem Usanm yorgun deilem Ehl-i diller arsyam Gelen seyrna getirsin Alan irfana gtrsn Bulan kurbna yetirsin Hallullh srsyem Celli derler dvne Ak ile geldim cihna

Bin bir isimli Sbhn'a H ekmenin borlusuyam

76 Ay taht- Rislet pdih Gelir etrfna ok b-nevlar Keremler ikliminin ulegh Kapnda af olur crm hatlar Huda'nn "Levlke" ferman sende "Fetahn" seyfinin meydn sende Devasz dertlerin derman sende Gelen bmreve al ver devalar

Bularda aikrm mahremi var Sadrette Sleyman erhami var Elif-b dersinin bir hem-demi var Ann'ndr sana bunca revalar D-emim dmen paynda bister Cemlin Kabe'sin uka gster arb- la'linden devasn ister Kulun Celli tek ok mbtellar

77 Blbl-i nazm- gazelim "Y H" diyen putperestim Kfir-i asl ezelim "Y H" diyen putperestim

Akn safsnda mhm Semya dayand ahm Ne Nebim var ne Allah'm "Y H" diyen putperestim Dnya gencine karmam Her stada sz321 danmam Namaz ehliyle konumam "Y H" diyen putperestim Bir per-peyker damamn Arzumnend-i Revn'm Ne dinim var ne mnm "Y H" diyen putperestim Ben Celli nazm- glzr Blbl glzr ire gzr Ne Allah'm ne nebim var "Y H" diyen putperestim

78 Yine k- n-rm unuttu Acep kimdir bugn hem-rh- Leyl Cnnum hreti dnyy tuttu Tkettim eke eke h- Leyl Grem kimdir bu dem meyhanelerde Benim tek mest olan mestnelerde Cemlin em'ine pervanelerde Yanan var m byle bir dahi Leyl Beni her kim sana kil demise

Demitir belli bir chil demise Benim Leylye mukabil demise Galat etmi vallah billahi Leyl Celli blbl-i zar oku derler Hem ezber eyle tekrar oku derler Nere gitsem gel e'r oku derler Sanrm oradr dergh- Leyl

79 Nedir bu ektiim kahr sitemler Daha derd olur mu bundan ziyde Yay oklara hedef ettim sinemi Hi yara olur mu bundan ziyde Bizi zemmediyor hsm akraba Bir arz- hl verdim Ulu Dergh'a Eer arz- hlim ererse ah'a O da'vy grr benden ziyde Celli Mevl'ya dorudur z Kimi kurban dersem kem verir sz Korkarm ryada gizlerim izi Nedamet olur mu bundan ziyde

80 Kar yatan ulu dalar Kar tutar bellerin senin Yazn kn belli olmaz Sert eser yellerin senin

Suyun bir kumsaldan kaynar ner dz ovay boylar arl arl akar alar Serindir sellerin senin idemin meneken kokar Gzeller gsne takar inde sunalar oynar Derindir gllerin senin Dan iekle dolmasn Umarm yaylan olmasn Yad ilden avc gelmesin Balansn yollarn senin Celli der tuzak kurdun Pusularda sindin durdun Yals yerden yaman vurdun Krlsn ellerin senin 81 Kel Tohlu'nun hali yaman Gzn brm duman Yaz olanda ayr imen Gezer zavall zavall

82 Meleir koyunlar gelmez kuzusu Oynad yerinden koptu yazs Kenarda kede kald bazs

Baba olun Hakk'a emnet etti Srma salarm tarayp rme Geldi Devre da ka aman durma Gzeller sultn Glan' sorma Drden bekaya azimet etti

83 Sofi sorma bana hikmet dersini Kll vemfih vers yedi Dan erbabna krre dersini Zemin sumn aras yedi Ar u Kurs Levh Kalem cinn Yetmi bin perdedir Seb'a'l-Mesni Kef-i nikb olur seyreden an Kf u nn srrnn aras yedi Celli bu sz sezdi ebcetten Bir bade sundular "Fenfeceretten" Sultan- kevneyne inen hccetten Alt bin mizann daras yedi

84 Vardm seyrn ettim Hanzer elini Al denmi en kona beylerin Dudusu kumrusu firkatli ter Mzeyyendir bahe ba beylerin

85 Ne gzel naketmi nakk- billah Dolam "allame'l-esm"ya zlfn evket snna tebrekallah Karm nsha-i kbrya zlfn Kalarn bend etmi ems kameri Magribden marka ekmi kemeri Gzlerin her teki zulmet feneri em' tutmu berattan Leyl'ya zlfn "Nefaht min ruhi" dedii demde Hsnn pertevini grdm Ademde Celli kalmt ketm-i ademde El etti getirdi dnyya zlfn

86 n "kf" ile ''nun"dan gz at lem ki "mim" bir "ha"ya dal keman oldu "Alleme'l-Esm"ya gelmezden Adem Huzr- divnda bir divn oldu Ahir bu dvada saf u saf olduk Elest Bezmi'nde istinaf olduk Celli biz orda bir taraf olduk Herkese Huda'dan bir ihsan oldu

87

Yine aziz bayram gnleri geldi Grnce donanr ota- Leyl Doland skler badeler doldu Aceb kimler ola kona- Leyl Kabul etse zm Hak'tan dilerdim Benem kurbn- Leyl der melerdim Kzl kanma hanerin bilerdim z eliyle ekse ba Leyl Bes byle tecell byle kaderdir Ben ki kan alarm ol b-haberdir Mecnn sahralara dm kamerdir Gece gndz yanan er- Leyl Oklarn zahmna tahamml yermez Efradn sa deil Lokman el vurmaz Frsant zayi olmaz semda durmaz Gnlm evindedir dura- Leyl

Elinde blbln glzra koymaz Sinemde delmedik bir yara koymaz Beni bend eylemi bir kra koymaz Celli gnlmde tuz- Leyl

88 Ah elinden kime gidem ekvaya Usandm bu dada bahevanlktan Temenna eyledim edn a'lya Gzm almad perianlktan

Mecnn tek meskenim ller ovalar Murglar serimde yapt yuvalar Bir elim mihnet-i Leyl kovalar Bir elim dem eker deninlktan Kan alar Celli bir dem glmedi emim gubnn kimse silmedi ok beylere vardm imdat olmad Kurtulmadk gitdi sergerdnlktan

89 Hsnn diyarnda ey emi hnkr Durmayan h eker duran h eker Halet bo deildir bunda bir i var Grmeyen h eker gren h eker Dedim dest uzatma hblar bana Tahamml yeter mi mjgn dana Nevadan dem ekip ak ocana Girmeyen h eker giren h eker Celli Mecnn'um H Leyl Leyl Cnnum hreti dald hayli Sen teki bedr ise cihanda meyli Vermeyen el eker veren el eker

90 Ey sk sala ver badeler takn Ehl-i ak olana ezan vaktidir Kurb u civarnda elenme sakn

te-i akmn szn vaktidir Terk-i mescit meyhaneler dendi Mest olanlar zircirinden boand arh- devrn bize haner kuand Yine ok olaylar bozan vaktidir Celli nev-bahr alan geti Grnce andelib feryada dt Gonca gl dermenin devri savutu Cihan balarnn hazan vaktidir

91 Ghi blbl gibi goncaya meftun Ghi sahralarda Leyl'ye Mecnn Srr- sevdadr bizlere kanun Byledir her eyden icazetimiz Celli dersimiz nazm- gazeldir Ezel taksiminde mek-i ezeldir Ak ocan yandran bir gzeldir Annn tkenmi nedametimiz

92 Gnl gel benden al pendin Elin ek dil-rblardan Saknmaz k- billh Hezr derd bellardan Bu ne sevda peri-peyker

Beni kldn sana nker nmdan kevkeb-i lker Dkld hep semlardan Yr olmaz aka yanmazsn Acep hi mi uyanmazsn Ne buldun kim usanmazsn Bu cevr ceflardan Gzler, gamze-i pekndr arb rh ceset candr Ahir ok kavgadr kandr Dedim ge bu hevlardan Celli mey ekip sunma Uup daldan dala konma Cihanda hi vefa umma Vefasz inlardan

93 Sitemkr yr grnce Dutam dest dehmndan Grem ol b-vef nice Cda dm vatanndan Bir te yakt kim snmez Bu hicran seli hi dinmez Ben dnerim gnl dnmez Boyu serv-i revnmdan Ben ol glende gl krdm Nazarghn blbl grdm

Beni zemmeyleyen merdm Saknmaz m imanndan arbn imesin bilmez Varndan gemesin bilmez Atee dmesin bilmez Bunun yahi yamanndan Celli gam hezr oldu Vcdum ehrini ald Zemin sumn doldu Benim ahm dumanndan

94 Bugn mekteb-i irfanda O derghta duran kimdir Cr'alar camlar bellisiz Dolduran kim veren kimdir Benimle her seher adan ekip gam lekerin sadan Geip Gence Karaba'dan Semerkand' soran kimdir Kiverle Seki irvan' in mlkn mlk-i ran' Hoy, Dastan, Horasan' Talan edip vuran kimdir Oklarn Rm'a dndrd Habeistan'a gnderdi Arabistan' sndrd B

u kavgay kuran kimdir Gr ol kan emi celld Demi Celli berbd Ykptr il il Badd' Beni onda gren kimdir

95 Gnl zikreyle Mevl'y Bu dersin ihtidasndan H alayk nutka gelmitir Cenb- Kibriya'sndan Grenler nr- Gaffr' eker blbl gibi zar Okurlar medh-i glzr Resl-i Enbiy'sndan ...... dodu ol sultn Donand nr ile cihan Ebubekir, mer, Osman Aliyy'l-Murtaz'sndan Ol hurid mh- dil-server Yannda re-sz derler Sanasn kevkeb-i lker Ziya vermi semsndan Gr ol sultn yaverler Klna kan ien erler Ona cn feda ederler Hi ayrlmaz rzsndan

O ahn ahsna varm Gelince bir divn kurmu Ne kim grm haber vermi Bu lem intihasndan Grenler ird olmutur Okumu std olmutur Cihan hep bd olmutur O bedrin gl simasndan u vakit kim nikb at Sanemler sarslp dt Niceler cr'a cm iti O ahn mehliksmdan Celli dur fign eyle Gece gndz ivn eyle Gznden kan revn eyle Elin ek msivsndan

96 Bir emi hnkrn medhin okurum Zulumt mlknn em'-rsdr l-i Osman sand........... Elif mim diyar Hart ovasdr Kavga gn.......bir alaya Leken dayand Kzlelma'ya ........ismini yazan imlya ki "mim" bir"ha", "dal" srasdr

Grenler zaptetmi ol ka mihrb Hsnn pertevinden gn eker hicb Kudret emesiyle dnen siyb Ben teki oklarn kan pahasdr Sefer etmi Rm'dan serv-i smne Firengi.......... krk bin tmene Haraca balam dnm Yemen'e Haydar- Kerrr'n perverdsdr Horasan erleri rtm tacn Acem diyarndan alm bacn istemi Celli ben duacn Hrbat ehlinin mbtelsdr 97 Hicran kesine tuttuk rotay Gnbegn artmada harb- temmet Bize bu tecell "Kl Bel'"dan Yazlm besbelli kitb- temmet

98 Akn kervanm dzp bezettim Alt ay oldu ki yolun gzettim Ryamda grmtm seni benzettim Hakikat sadksn Baba Smmn

99

Elif Allah'n kn Be Badad'dr mekn Te Tanr'nn aslan Abdlkdir Geyln Se sabittir sznde Cim cemli yznde Ha hayt aynnda Abdlkdir Geyln H Huda'nn yaps Dal diyanet kaps Zal zelilin taps Abdlkdir Geyln Ra rahmi gayet oktur Ze ziyde uludur Sin sefinem doludur Abdlkdir Geyln

n eriat envn Sad safnm serdr Dad ............ Abdlkdir Geyln Ti tarikat envn Z zahirdir burhan Ayn akn irfan Abdlkdir Geyln Gayn gayet fikri ok Fe fenada fikri yok Kaf kuvvette z tok

Abdlkdir Geyln Kf keramettir ii Lam ltiftir cnb Mim muhabbet denii Abdlkdir Geyln Nun nazri yok ann Vav vcdu zamann He himmeti cihann Abdlkdir Geyln Lmeliftir mekn Ye yok durur nian Bu tarikin sultn Abdlkdir Geyln

100 ini inende rgalar Yoku dnende yorgalar Mjdeler olsun kargalar Yatt da kalkmaz kr olan Otlar Bayburd'un otunu Kelkit'e dnm gtn Kargalar yemez etini Yatt da kalkmaz kr olan Seksen yanda tay gibi Nallar parlar ay gibi Kaburgalar yay gibi Yatt da kalkmaz kr olan

emez suyun sazn Yemez arpann azn Hnzaverek mazn Yatt da kalkmaz kr olan

101 AY-GNDESTANI Ay ile gn dil engine durdular Gne der ki ben veririm ziyay On iki kuleden tg gsterende Hep garr eylerim kamu dnyy Ay der ki gel canm dme inada stmzde hzr nazr ol Huda rmsn benden geldin bda Byle benlik ile grme dvay Gne der ki edeb erknn tan Ne gne rak ettin sen beni Gel bakam ahidin isbtn hani Beyhude kendine verme payeyi Ay der ki ol Hakk'n fermam geldi Cebrail kanadyla alnm sildi Nice bin hezrn nurumdan ald Bakmaz msn yzmdeki karaya

Gne der ki sende arhn dura Boynumdan kesilmez torbann ba Her bir er ilerin sensin yata

Zulmetin tfn alr semn Ay der ki neterin suu bendedir lerin Belerin vechi bendedir Be vakit namazn bendedir Zhidler cehr ile okur imly Gn der ki almet hep sende olur Sofular aldanr zikrinden kalr Abdestli yollarm cenabet gelir Nice bir edersin sen bu rsvy Ay der ki bu hner sende var mdr Adet midir thmet midir r mdr Mevl'nn emridir ayp kr mdr Kavuturan o Mecnn'a Leyl'y Gne der ki ben binende atm Zer datp sevindireni yetimi Yetmi iki millet syler medhimi Lhor al kuatram semy Ay der ki ol ehr-i sym bendedir On bir ay iinde sultn bendedir Leyl-i Kadir aziz bayram bendedir Hakk'a tlib olan verir salay Gne der ki ben klanda iaret Gn-be-gn kemle gelir nebatat Cmle ieklere verir nezket Al yeile gark eylerim sahray Ay der ki bendedir gaflet brlar Dnyya taptrmam tamahkrlar

Mehenge vururam cevherdrlar Fark ederim em'a yanan eydy Gne der ki ben sahrada bir glm Gl dalnda ten akr blblm Senin gibi hi hilebaz deilim Mansba vetirem yoksulu bay Ay der ki elverir bu cevr cef Bende dodu Fahr-i Alem Mustaf Edeb elde iken371 geri dur yoksa Kurarm bana ceng kavgay Gne der ki r yanm yay ile oktur Karg mzrak sng sancam oktur Cihan dolansan siperim yoktur Getirem bana trl bely Ay der ki bu kadar varma ileri Be yz bin ordu yldz askeri Dmnmdan gsteririm neteri Kann bulandrr yedi deryay Gne der ki tlarm burca dzlr Askerin hradr tutmaz ezilir Su grnr teyemmmler bozulur Sana retirim "l"y "ill"y Ay der ki imdadm yetirir Allah lnceye kadar alarm billah Usta rana etmez eyvallah Sana ben vermiim rtbe payeyi Gn der ki "es-sulh seyyidi'l-ahkm"

Ne sensiz ne bensiz olur subh m Sana ba eymezdim hasl- kelm Pek yce kapya kldn ekvay Ay der ki deveden byk fil vardr Bizleri halkeden Gan Settr'dr Aslmz kardatr nurumuz birdir nanmazsan yoklatalm knyeyi

Gn der ki bilmedim gel baralm Ay der ki efendim helllaalm Gn der ki hl hatr sor konuahm Ay der ki edelim hamd senay Hamdlillah sana ey Gan Sbhn Ay ile gn bartlar b-gmn Ddrn arzular Celli ryan ster bu derdine senden devay

102

TORTUM DESTANI Cilvesi tkenmez Perverdigr'n Yahi gnlerimiz yamana gitti ekti Kh- Kaftan Tortum damarn Yz altm nfusla ka hne gitti Kh- cebel destur ald pirinden Kudret t dedi koptu yerinden

Bilmem cn u cnn hep birbirinden Ayr dt yoksa yan yana gitti O dem sefer etti Cebel-i Billh Okudu kmiller fazl- bismillah Halayk rr el-amn Allah Sanki Nh devridir Tufn'a gitti

Cumadan kdkta" kavim kardalar Horasan deli binalar talar Kuzu bryn ile baharl alar Bir anda hk ile yeksana gitti Medrese mescitler beyt-i binalar Nice servi-kamet melek-simlar Davudi sadlar rn edalar Her biri bedelsiz bir yana gitti Yklm Hnzrk topra kanl Aradk bulmadk bir dane canl Nevreste gzeller taze nianl Kanl duvayla dvna gitti Celli bu dertten ziydemiz var Ehl-i ak olana ifdemiz var Yirmi drt nefer de piyademiz var Bilmeyiz onlar da ne yana gitti

103 Bir rn hikyet geldi hatra Om vasfetmenin geldi zaman

ehiryutan-zde Hseyin Yaver Kalos Aa ile kavga destan Komisyon meclisi nfus yazarken Divn- devlete defter dzerken Kasabay ky kendi gezerken Hm'da kurdular kalem dvn Esmaya vurduka defter kitabet Kalos etvr ald her gn her saat Sedir ba olmay eyledi det Danmaa durdu yahi yaman

Ukbe kad gibi oa az dedi kze kei tavua kaz dedi Dasni guros dasni diga yaz dedi Hseyin Yaver'in skld can Dedi ulan Kalos kfr bezetme Her meknda sedir ba gzetme Bir syle bir dinle rme uzatma Kalkar gldrrm dostu dman Bugn dem vaktidir mestne oktur Sana danmann zaman yoktur Yakn bir haredek mesnedin b.ktur Senin'n tarm kl kalkan Kalos'un gzleri dnmeye durdu fi iti gibi azd kudurdu Dedi devlet bize bir nizm kurdu slm'dan ayrmaz Hrstiyn'

Hseyin der dostum bnyd eylese Gnde yz bin kanun icd eylese Toptan bu cihan bd eylese Size n biri olur ihsan Sazendeler mey dvn kursalar Mestneler bu dvnda dursalar Senin z vatann benden sorsalar Meydn ba bir de kasap dkkn Kalos dedi ulan Nahcivn kurdu Devlet maskaras millet zrd Kasap dkknnda beni kim grd Sen gibi gzetmem yal yavan Hseyin Yver'in teprendi sa Katt kartrd ha harac Elin att raftan kapt krbac Kalos'un dalnda sayd doksan Yekten kyam etti meclis erisi Hseyin Yaveri tuttu birisi O zaman Kalos'un koptu gerisi Ermenice sayd yz bin ruhban Kalos der makatlara sarlr Hseyin Yver'e ahlar darlr Yine haykrdka yerler yarlr Kesti selml kapdan yan Kalos selmlkta ekin bierdi Hay ettike ardn nn aard Kalos makatlar atlar geerdi ulfa ta gibi o yan bu yan

Ahli dkld geldi hura Grdler Kalos'u vurur di die Bir san delii be bin kurua Hara mezattadr Kalos'un can oklara syledi bizi bartr Nemi alrsan al burdan savutur Bugn beni Kisanta'ya kavutur Hizmet gren bir lira-y Osman

Hseyin der sanma gamn ekerim Keevi'de kzl kann dkerim Kalos senin bin eddad'n s...erim Bir de hllk koyup aput saran Komisyon meclisi bakt durdular Hseyin Yaveri sarho grdler Mestane yazdlar karr verdiler Gerek hb nevreste pr civan Kalos'un fkras buldu nihayet Yz bin asvas dedi kld ikyet Celal eydya bir bir hikyet Kln bamza kopan tufan 104 BATAKI DESTANI Gene bir serencm vadignm var Dayan bu szme kara batak Harabat ehline yadigrm var Her mecliste benden ara batak

Kahveci kahveyi tatar be-tatar Ocakta ge olur mangalda kotar Taze tiryakidir sonra gt atar Alr serper r divra batak Ekser bataklar dilbaz olurlar Ba dazdaz gz arpaz olurlar Nerde sefil varsa arar bulurlar Bu ne insaf bu ne hldir batak Nasl aldn ise getir ver an Sana derim ey Bekta'n zran Gbeim keseni hllk koyan Veririm mezada sonra batak Gnde bin sava Kerbel's var Cebel-i Billah'ta bir tarlas var Krk dokuz borluya havalesi var Bu ne insaf bu ne para batak Erzincanl der ki geldin otuydun Gaybttn gybttn aydn gtydn Gaydalk olal beni batydn ste bakam aypalara batak Laz da der ki ulan Ahmet varalm Vermez ise faizini koyalm Kardalmzdr mhlet verelim Belki kazana da vere batak Erzurumlu der ki dada gelirih Aldhsa veririh gene alrh Biz bu aham ezemgilde galrh Dolana bir hana gire batak

Acemse der ele hardan gelipsin Gelip menim z metam alpsn Ele her tarafn ak kalpsn rein dizinde dura batak phelidir bataknn imm be gn dedii bulur harman Arpann gzne verir saman Emnettir yere srme batak Dnde bayramda geyinir al Veresiye alm gene bu mal Ali'nin klah Veli'nin al Emnettir srme yere batak El malyla girdin eyledin gerdek Verip kurtulsana stsz pezevenk Her nerde iitsen bir ulu dernek At srersin o pazara batak Bataknn nallarn bana sor Bir fincan kahveden eder anafor Doksan dokuz pata ile yanar Veresiye tacirlere batak Kimsede be kuru grse yapr Uyuz itler gibi alr kapr Ver deyince basar ifte tepiir Atar imnn nra batak Gnde bin kavgas Kerbel's var Cebel-i Billh'ta bir tarlas var Krk dokuz borluya havalesi var

Mori insaf bu ne para batak Eer Ermeniyse sylerdi foh di nci gdaskoran das gurus kokti Tzazc darasta yine kirohti Muritkunim ur gerdara batak Eer Rum ise der garmidi bibas nende guruun zomadi bicas Vermes paralan gamidi manas Gidiyorsun gene nere batak Okudum vasfn ektim beyaza Datsnlar Seki irvan iraz'a Altm para verse pein kiraza Tvbe eker yetmi kere batak Uzatma Celli serencm oktur Mahere kalrsa ii bozuktur Katile mrvvet borluya yoktur Ara bul bana re batak

105 YEMEK DESTANI Takdir tecellden erzak diledik Vardk r keyi devrn eyledik Bir mezat ald yemek iinde Vardk ol mezatta cevln eyledik Sordum telll mezadnda ne vardr Dedi sorma sermayesiz bir krdr

Limon turunc ieksiz brdr Vardk ol meclisi seyrn eyledik Bismillah okundu ince taama Zabal kuru kaymak durdu selma Baklava bal brek boz ii helva Dktk orta yere harman eyledik

Deli kuymak doldu doldu boand Peynir ile ziynetlendi dendi Tel helvas bize haner kuand Kurutlu hal kalkan eyledik leriye bast bizi barhana mrmn burcunu skt tarhana mansz boran dinsiz lahana El-aman elinden feryd eyledik Erite de der ki sra benimdir Salarda kavrulup yanan serimdir Kara kavut der ki Mevl kerimdir Nice disizleri mihmn eyledik Yumurta da der ki benim baavu Kurudu kalaco nmden savu Piyazh kfte der imdada kavu Biz de bu meclise devrn eyledik Erite orbas kad lokmas Koko reeliyle eml dolmas Yine imm olmu kelem dolmas El gsde kalktk dvn eyledik

Boynunu bkyor sang burma Gnein gzn tutmutu hurma Soanl biberli reyhanl dolma ktk Kerbely' seyran eyledik Kartol yahnisi da boynunu burar Mercimek galaco sofraya srer Ander lobiya da kendini kurar Nice kiileri tulhan eyledik Dut soyma kaysefe hele ne ise Kabak bin nz ile girdi meclise il horoz brkn giyindi herse Orda be yz horoz kurbn eyledik Pirin vakarndan eker halay Dedi zaptetmiem kk saray Koca bulgur kamatrd dnyy Orda be yz toklu bryn eyledik Ziron der ki sz bana gelince Benim kr serdar ky kesinde Bugn seyrederim meydn yerinde Nice koyiitler yeksan eyledik

Ak Celli de aka dalal Et yahnisi' gelip bahse gireli mrmn burcunu skt sirkeli Bu dolapta bir gn mihmn eyledik

106

GZELLER DESTANI Gzellerin ynana uradm Birer birer beri gelin gzeller Her biri geldike cn tazelenir Sndrrsz yangnlar gzeller Sndrrsz kurtanrsz cefdan Deli gnl km almad safdan Siyah muvlar ser ekmitir fezadan Balanrsz rzigr gzeller Rzigr deende srma telize nanlmaz sizin ferzenk dilize Elli kadem balamsz belize Kuanmsz hb kemeri gzeller Kuanmsz hb kemeri bellere Meyil vermi olur olmaz kullara erefiz ycedir dtz dillere Artnrsz h zar gzeller h zr almayn olursuz s Tatl olur gzellerin busesi Koynuzda alm gller bahesi Yetirmisiz ifte nr gzeller

ifte nr demesin biribirine Yetemedim gzellerin srrna Kan edersiz bir busenin yerine Haram etmen hell kr gzeller

Haram etmeyin ki hell edesiz Dim sizde bu n ile gidesiz Cennet bahesinde huri kalasz Aklarn mu'teberi gzeller Mu'teberlik size memur kalanda ki hasret birbirini bulanda Ya bir dn ya bir seyrn olanda Kuanrsz dalc nr gzeller Kuanrsz dalc nr hreden Ak memeler buse ister yaradan Gzellii size vermi Yaradan Ter vurmutur taze kar gzeller Taze karsz gzelliiz de caba Al geyinip balamsz hem diba Ne bir ehir koyduz ne bir kasaba Vrn ettiz her diyn gzeller Her diyarda adz kt smna Sizi gren kail Hurit kemana Meyil vermi delikanl cihna Gzetleyin emekdr gzeller

Emekdn gzetleyin cennetten Elbet bir gn bu cn kar cesetten Celli medh eder sizi gayetten Aklarn umutlan gzeller

107

NASHAT DESTANI Nasihat babnda bir destanm var Bu kssadan hisse kar r olmaz Sevda ekenlere dny dar olur Sevda ekmeyene dny dar olmaz ileri sokulma derler geri dur Sabr eyle mecliste otur byk bur Bir syle bir dinle be de kulak vur Arif meclisinde lf gzr olmaz arlmayan yere gidici olma Sorulmayan sz deyici olma Bulank sulara girici olma Elinden yapp bir tutan olmaz Eer dul kaldnsa sen bir bucakta Kz al dulu alma frlan boylakta olursun iki iken yatakta Dekten dersin yer kenar olmaz

Nasl vasf edeyim ben bu kelm Elmadan krmz yanan al Kylerde gzel var huri misli Lkin ehir gibi cilvekr olmaz Doru syleyene delidir derler Kimi deli kimi velidir derler Celli Mevl'nn kuludur derler Yrdan baka an bir sever olmaz

108 Yakamdan el gtrsn ehl-i zahir bilmez murad Gazel yd etmedir elbet bu cr'a camn irad Bunu "Nahn Kasemn'da byle yazmtr stad Sakn sen ta'n tandan gr nicedir ehl-i berdd kar seb'a semvta ykar ariflerin dad Huda'nn taht-ghna dayanr h u feryad

109 Sabahn seher vaktidir. gitmez mi Ben-i bmnrun zrn gtrsn yahi tutmaz m Halayk ciz olupdur zeminde ahm odundan Sab sultnma syle bu ile bana yetmez mi er imdi yanmakta benimle hem-demi yoktur Fignmz ara gitti aceb hi insaf etmez mi Alp gnlm apard onda gelmi kasd- cn eyler Kerem bu canda alsa biter mi arz(?) bitmez mi Cihanda tene-dil koymad gnden gne kandrd Neden sehv eylemi bilmem bana nevbet gzetmez mi Melik zmresi billah yeknu seb'u semvt Dil-i zr olduum duydu o dildnm iitmez mi N'ola bir dem de d olsa benim teki nr billah Murd etse o dildnm murd zre yrtmez mi

Celli ka peymne sunsun b- hsnnden Beni mest eyleyen blbl gren bir dahi tmez mi

110 Gel ey zhid sul etme zm mestur muyum bilmem Ene'1-Hak sylerim amma bu dem Mansr muyum bilmem Huda'nn beyt-i binasn harb etmektir gzm Aceb kil veya mecnn veya mahmur muyum bilmem Ser-i ryanm grsn beni bir zgeden sorsun zmden b-haber vrn mym ma'mr muyum bilmem Bu abdal gezdiim bir dilber mehpre mi yoksa Nedir ahm cihanda bir .... mecbur muyum bilmem Vrn banda baygular benimle hem-dem olmutur zm baygu muyum blbl mym efsr muyum bilmem Bugn hep ak ocanda beni pervane saymlar er- em'i yakmakta byle mehur muyum bilmem Ezel ktibleri Celli baktm ki kara yazmlar Bu defter bu kalemden memnun mestur muyum bilmem

111 Usandm sk canmdan o cnn usandrdm Cihan banda blblm glistan usandrdm

Almaz baht- siyahm tecell bu kader byle Kime kim merhaba dedim o gn an usandrdm Hrbat cam n ettim harb ettim harb oldum Eyvah klmadan cesed cm usandrdm Ezel ktibleri ciz kalptr arz- hlimden Kitabet koymadm gezdim her inn usandrdm Cef v cevr elinden yahu billah ok divn grdm Sadret sahibi taht- Sleyman' usandrdm Dilim zahmmda al kann gren ifratn el ekti Bulunmaz merhemi ben dest-i Lokmn' usandrdm Okunmaz nazmm e'rm halayk destine verdim Ged v by u sultn gerek han usandrdm Sanram b- emimdir seng-i sahray kandran Ne hldir bsbtn lem cihan usandrdm ikyet kld gk ehli Celli h u zarmdan Melik zmresi dergh u dvn usandrdm

112 Ezel ktibleri bahtm byle dvna yazmlar Sine ryan dde giryn cier bryna yazmlar Halayk cem' olup saf saf u dem durdukta dvna Tecell bu kader byle bizi efsne yazmlar Kyamet here dek kurtulmayan ben bu melmetten

Cnn ismiyle yd etmi o defterhna yazmlar Diyerler kfire cennet haramdr py olmaz Neden ya seng-i mermerde kfr imna yazmlar Nedametten deil amma ne amel kim o defterde Okur hepsinden katmazlar an bir yana yazmlar Riyadan korkmaz ol sf saknmaz kizb...... Neden kim hayr sarfetmi......bir dne yazmlar

Sanemler murg- dilde bu ak......dilber Ne sehv etmi ki gevher kadrini noksana yazmlar nanmaz mnkir-i billh ekilse arh.... birden Bihamdillh ki la'net tan Kur'n'a yazmlar Celli bir divn kurmu yeknu erbb- kmil Gelen mehpreler yekten beni tek hne yazmlar

113 Sk bana doldur arb- engr getir Bir kadeh verip bitirdim mi tekrar getir Her ne sorsam dur cevap ver semt-i yrdan Nazm- gazel iinde yd et ezber getir Gamze-i peykn al kanm dkmeye kasd eylemi Bala kollarm yr zlf ile yz ber (?) getir Can cnm in saklann bahe bana lzm deil

Sevdiim ile gezerim.............getir Ehl-i hizmet kullan kimdir kimler ile eleir ismin oku birbirine........defter getir Ak kitabn Celli verme hoyrat eline Vakt-i seher...................getir

114 Dilde hicranm h elinden el-amn olmu Gnlm evi yamaya gitmi dardaan olmu Yakt-i seherde h ekerim blbl-i eyd gibi Hblar lkesine bir hoyrat bahevn olmu Kim giderse gitsin billah gitmenem ol clara Servi dura gl db hep talan olmu Terk-i hb olup dil ......semti uyan Ek-brm seng-i sahraya armaan olmu Tabb el vurma bu yarann Leyl'si gitti Dahi merhem srmez saalmaz pek yaman olmu Ben ol emi cellt elinden imdd kime gidem Illet-i sevdadan Celli perian olmu

115 Celli halk- lem hep eilmi sakn el katma Eer bir ehl-i hiznetsen oturma durma hem yatma

zn kim pend eder durmaz danma zgeye satma Gnl tahtnda bir han var el uzatma ayak atma

116 Gezer erbb- ak olan znden gayr sr vermez Kime kim dilberi gelse gzetmez aybn grmez kp seng-i sitem atmaz gnl bahesine girmez O ban blbl yhu..........da'vya durmaz

117 Kii ehl-i hner olsa hnerin bir zaman demez Her olur olmaza destin uzatp el-aman demez Yirn banda dilbere keman ebru demez Ged v bay ho grp bu yahi bu yaman demez

118 Hocam beni yaz mektebe ver ak ile hem-rh Tlib-i dergh Ben ke-i vahdet severim gezdirme seyyah Er-rzk ala'llah Ders-i ezel k verir harf-i bismillah Hem nasrun minallah Aln dersi ferizden fkhdan danmam zgeye okut karmam Ak ile "ene'1-Hak" der kii her dem haktr Ak ki zeval yoktur Her ne ki sorsalar iit u niday ngh Der Allah Allah Ayne-i devrn bizimle kavgaya durdu ok zahm vurdu Azd bu yre bulunmaz Lokman- cerrah Gr eyvah eyvah

Her nere gitsem giderim merd olu merdeDiyesin derde Ben yemem nmerd kii rein billah Etmem eyvallah Gevheri sarrfsz yerde ama Celli Pu etme mal Tasadduk yoktur inanmaz mnkir-i billah Hem olmaz agh

119 Ey bd- sab hb- nzndan yri git uyandr El bala divan dur Sk demeden sen bade dolandrtike ver usandr Hl-i perianm sab dildrma syle Hnkrma syle Hk-i pyinden rica eyle kandr Kasem et inandr Senden sz sormaynca ol sen cevap etme Sz sze katma Terk-i edeb olma sakn el-aman dur Bir hayli zaman dur Her ne bzr ihsan ederse al getir ama Gayri karma Deme bunun sonu kavga kandr Yahi yamandr Ak olann emi kan alar dker yalar Halk an talar Vasl murd olur hir ol gmndr Ehl-i mndr Sf benim arkam dnnce ta'n tan atma Hem alp satma Geri bu Celli harb ehli uardr Amma dervindr 120 Haber ver saki bismillah bugn demhnemiz vardr Gelen ftdeye her dem dolu peymnemiz vardr kp krsde ol vaiz bizi zemmetmesin her gn Ann mescidi var ise bizim meyhanemiz vardr

Ansr grmeden evvel hem Adem nutka gelmezden arb- b- engri ien mestnemiz vardr Gnlden ca gelip Allah Allah dese derghta Zemn asuman titretir dvnemiz vardr Mrvvet ehlimiz oktur gelen mihmn geri dnmez Bizim de ak ocanda denmi hanemiz vardr Tarik-i vehbde ird olanlar krka yaklat inde nazm u e'r okuyan tanemiz vardr Celli bir nazarda ar krsi arz u eflki Heme dem ekip yer yer gezen irfnemiz vardr

121 Alma miskin kalbine ta anda bir han eyleir Srr- Yezdan iklimidir h u sultn eyleir Kblegh beyt-i binadr ykma viran eyleme Hem nazargh- Huda'dr gnde mihmn eyleir Erefler hnesidir dahi bir cn eylemez Gayr mahlka denmi halk- inn eylemez Srr- Sbhn ehl-i dny kizb bhtan eylemez Ak u sevda bir de Mevl bir de Kur'n eyleir Nak- nakk- ezeldir nak- Celli deil h ateiyle denmi yanmadan hli deil Mescid-i mihrb gibidir bir kii ml deil Gnde be vakit namazla ehl-i imn eyleir

122 Elveda ey drr dendnm nihayettir bu gn Devr elinden dil-i n-dm harbettir bu gn Ketm edip n gizleme zarm ben-i b-reden Katlime sem'in ehim kimden rivayettir bugn Zulm edip bitirdiler hi kimse ahm almasn Bir tutumu teim hi kimse destin salmasn alsn ister srun srafil ister almasn Har ner oldu bana gre kyamettir bugn Neden el ekmi bu sk halk mahmur eylemez Hne-harb illeri yakmaya mecbur eylemez Kendi stre-i binasn nice ma'mr eylemez z diyarndr Celli der-sa'dettir bugn

123 Kerem kl h- sersker kerem sultnda handadr Arz- hller aha kar dvn ehli divndadr Gedlar erhamin gzler kan alar em-i kandadr Dil zahmna merhem yok onu bahs beyndadr Ne Efltun bilir re ne Lokman sa cihandadr Dediler mu'teber derman Mr-i l-ndadr

124 Biz harabat ehliyiz kanemiz viranedir Slik-i pr-i mugnz tekkemiz meyhanedir Pirimiz var armz yok bu melmet-hnede

Ta'n- lemden ne gam gamhnmz peymnedir

125 Ne sehv ettim ki y Rab ehl-i zahir Diyorlar klli kziptir uar On bilmez mi kim ak- ezeldir eken k- eydy o yre Okurlar hakkma dt- gvun Bu yet istifhamn benden ara Mrvvet dest ile ho tut esirge Olur seng-i sitemden pare pare Bilirsin kbil-i peyvendi yoktur Dil-i miftma deme dil-r Nazargh camidir beyt-i binadr Ziyaret kyidir Perverdigr'a Yaar rahmet Celli mu'sirattan Eriir katre bahre vara vara