You are on page 1of 8

nite 1 - Optik Yoluyla Yzey zerinde Grnt 1 - Fotoraf Makinesi izerek, boyayarak ve kazyarak resmetme tekniklerinde, insan eli,

, kulland teknolojileri ynlendirir. Kalem, fra ya da oyucu baklarn insan eliyle ynlendirilerek kendi balarna almas sz konusu deildir. Oysa fotoraf aygtla retilir. Temel aygt da fotoraf makinesidir. Fotoraf makinesi kendi bana bir ii gerekletiren bir aygttr. Fotoraf makinesi bir alet deil, mekanik sistemlerden oluan bir makinedir. Fotorafn karmak teknolojisi bu makineyle balar. Resmeden kiinin grme duyusu asndan bakldnda ise plak gz sz konusudur. plak gz, resmeden kiinin gzlerinin nnde hibir alet, aygt yani teknoloji olmakszn konuyu grmesidir. Fotoraf makinesi mekanik bir teknoloji olarak fotorafnn gznn nnde yer alr, elle ynlendirilerek de kendiliinden yzey zerine resmeder. Fotoraf makinesi yapsal temelden oluur: o ine k szdrmayan drt taraf kapal kutu o Bu kutunun iinde yeteri kadar k ve optik yoluyla gelen ideal grnty salayacak ekilde kontrol eden pozlama ve netleme sistemler o Optikten gelen n oluturduu grnty kaydetmeyi salayan a duyarl yzey Marshall Mcluhan (1911-1980) McLuhana gre iletiim aralar (media), insann gcn ve etkinliklerini teknoloji ile uzatan her eydir. Bylece allmln dnda iletiim aralar iine tekerlekten televizyona, kitaptan telgrafa her trl alet ve arac sokar. Mcluhan, iletiim aralarn Amerikan Caz Mziinden esinlenerek scak (hot) ve souk (cool) aralar olarak gruplandrr. Scak aralar, alc durumundaki insana daha ok bilgi ileterek onun d gerei alglamasnda kendi tasarm gcn kullanmasna hi gerek brakmayan aralardr. Souk aralar ise alcnn yani izleyicinin, dinleyicinin, seyircinin d gereklii alglayabilmesi iin kendi tasarm gcn ok canl tutmasn gerektiren aralardr. Bunlar bilgi iletme asndan zengin olmayan, yetersiz bilgi ileten aralardr. Scak aralar; yaz, basl yaynlar, radyo, sinema (izgi film dnda). Souk aralar; sz, ideografik yaz, izgi film, telefon, televizyon. McLuhan bu genel snflandrmas iinde iletiim arac olarak fotoraf scak bir ara olarak grmektedir. Dnre gre fotoraf, d gereklii alglama asndan grme duyusuyla insann alglad iaretlerden hareket edersek izleyicisine btn bilgiyi sunar. zleyicisinin tasarm yeteneini kullanmasna gerek brakmayan bir aratr. Yani fotoraf scak bir ara olarak tamamlanm ileti sunar, izleyici dzleminde herhangi bir katlm gerekmez. 2 - Optik Bak Grlebilen eyler yani gerek, fiziksel olarak var olan deil bir fener gibi davranan optiin oluturduu bak as iine giren varlklardr. Bu durumda, grlebileni belirleyen feneri elinde tutan kiidir. Kii fenerin n nereye evirirse, grlebilir gerek ortaya kar. Fotorafta, doadaki boyutlu nesneler, aralarndaki mekan ilikileri korunarak, ikiboyutlu yzey zerinde ortaya kar. Bu snrl alan iinde fotoraf kendisini bir ressamn zgrlnde hissedemez, o optiin verdiine bamldr. Bu nedenle, fotoraf makinesiyle birlikte yeni bir grme biiminden optik baktan sz edilir.

Optik neticesinde oluan grntnn zellikleri: o Optik yoluyla elde edilen grntler, bir aygtn eseridir. o Bir nesnenin optik yoluyla elde edilen grnts, gzle grlen gereinden farkl bir durumdur. o Optik yoluyla elde edilen grnt, yzey zerinde ikiboyutlu ve dairesel olarak belirir. Bu dairesel grntnn orta blgesi net iken, kenarlarna doru netlik azalr, grnt siyahlaarak yok olur. Bu grntnn net olan orta alan yatay ve dikey olarak snrlandrlarak bir ereve elde edilir. te bu ereve fotorafnn baka yoluyla kulland snrl yzeydir. Fotoraf ekilecek nesneler ve durumlar bu ereve iine yerletirilir. Unutulmamas gereken konu udur: Fotoraflar optiin oluturduu grntnn belirlenmi bir alann kullanrlar. o Fotoraf eken, optik yoluyla resmeden kii, iki gzyle grd dnyay, tek gzyle optikten bakarak resmeder. ki gzle grlen gr alan, optik yoluyla bak yaparken daralr. o Fotoraf sadece optiin saladn resmeder. Fotoraf eken kii, sadece optiin verdii grnty kaydetmeyi salayan bir operatr mdr? Dahas bu makine, insann yaratcln yok eder mi?

Lszl Moholy- Nagy (1895-1946) Dneminin modern teknolojilerini sanatn ortamnda kullanarak nemli bir yenilik ortaya koymutur. Sanat eserinin bir tr bir tasarm rn olduu grn Moholy-Nagy eserlerine de uygulamtr Fotogram (a photographic image made without a camera by placing objects directly onto the surface of a light-sensitive material such as photographic paper and then exposing it to light) ve foto-kolaj gibi tekniklerle fotoraflar retmitir. Geleneksel resmetme tekniklerinde resmeden kii, yzey zerine bir konuyu yeniden ina eder. Fotoraf makinesinin kaydettii eyler, makineyi tutan kii tarafndan belirlenmi ve yceltilmi eylerdir. Makinenin optik baknn bir eye ynelmesi, o eyi hem kendi iinde bulunduu mekanla ilgili olarak hem de tek bir nesne olarak yceltilmesi anlamna gelir. Bu anlamda vurgulanmas gereken konu udur: Fotorafnn optik bak olarak yneldii ey, yani fotorafn ektii konu; bir fiziksel gereklii fotoraf makinesiyle yeni bir geree yceltilmi olmaktr. nsan gz de ayn bir fotoraf makinesi gibi olduundan, fotoraf eken bir kii bir anlamda konuya arka arkaya duran iki fotoraf makinesinden bakar.

Fox Talbot (1800-1877) a British inventor and photography pioneer who invented the calotype (an early photographic process introduced in 1841 using paper coated with silver iodide. The calotype process produced a translucent original negative image from which multiple positives could be made by simple contact printing.) process, a precursor to photographic processes of the 19th and 20th centuries. Talbot was also a noted photographer who made major contributions to the development of photography as an artistic medium. His work in the 1840s on photo-mechanical reproduction led to the creation of the photoglyphic engraving process, the precursor to photogravure (photo-mechanical process whereby a copper plate is coated with a light-sensitive

gelatin tissue which had been exposed to a film positive, and then etched, resulting in a high quality intaglio print that can reproduce the detail and continuous tones of a photograph). Fotoraf makinesi bir eyi resmederken, optik bak olarak konuya ekilde yaklar: o Konuyu Gsterir. Konuyu gstermesi demek, fotoraf makinesinin uzaktan bir gz gibi bakmas demektir: aalarla kapl geni bir arazinin fotoraflar gibi. Bu trden fotoraflarn amac; nesneleri, olaylar gereki bir anlayla gstermektir. Fotoraf makinesinin bu tr kullanlmas, insann bir konuya gzleriyle bakmasna benzer. Bu tr fotoraflara bakan kii, fotorafn belge niteliine uygun olarak, oradaym hissine kaplr. o Konunun ine Girer. Bu ekilde fotoraf makinesi bir konu ya da nesneye yakndan bakarak onun bir detayn gsterir: aalarla kapl geni bir araziden bir aacn ya da bir iein detayn gsteren fotoraflar gibi. Bu anlamda, fotoraf makinesi optiin sunduklaryla snrldr. Belirlenen detay da fotoraf ekenin belirlediidir. Fotoraf ekenin seip belirledii ey, fotorafn konusudur. Fotoraf bir konuyu grr, konunun iine girerek bir eyi belirler ve fotoraf olarak resmeder. o Konuyu Yeniden Yaratr. Fotoraf makinesinin konuyu yeniden yaratmas ise, fotorafn teknik srecini kullanarak, yzey zerine kaydedilen grnty kaydederken yeniden yaplandrmaktr. rnein koan kk bir ocuun fotorafnn stne, aalarla kapl arazi fotoraf bir kez daha pozlanr. Ortaya kan fotorafta aalar arasnda koan bir ocuk grlr. Fotoraf makinesinin bu tr kullanlmas; optie, pozlama ve netleme sistemine yaplan mdahalelerle gerekletirilir.

3 - Gizli Grnt Grnt ve resim kavramlarn birbirine kartrmamak gerekir. Pencereden gelen k ynnde elimizi kaldrdmzda, elimizin glgesinin duvara dtn grebiliriz. Bu glge, elimizin yzey zerindeki bir tr grntsdr. Bu grnt, yzey zerinde el resmini oluturur. Grnt k yoluyla oluur. Yzey zerinde ortaya kar, fiziksel bir gerek olarak gzle grlr, ancak elle tutulamaz ve kalc deildir. Kalc olmad iin hayali olarak da adlandrlr. Fotoraf makinesi yoluyla elde edilen grntnn kendine zg temel zelliini belirleyen, kullanlan yzeydir. Film yzeyine bir grnt pozlandnda, film yzeyi zerindeki gm bromr tanecikler zerinde grnt resmedilir. Filmin zerinde bu grnt vardr; ancak gzle grlemez. Grnt filmin duyarl yzeyine kaydedilmitir, yani teknik olarak bir grnt vardr, ancak grlemez. Varolu sreci tamamlanmamtr. te bu nedenle, bu grntye gizli grnt yani latent image ad verilir. Latent szc, Latincede gizlenmi bir sunu ya da varolu anlamnda kullanlr. Bu, sunu ya da varoluun gizlenmesine neden ise yeteri kadar gelitirilmemi olmasndan ya da bir varolu biimini ifade edecek yapya ulaamamasndan kaynaklanr. Fotorafn resmetme tekniinde aamal bir sre sz konusudur: o Resmetmeye karar vererek makinenin ekim dmesine baslmas o Ia duyarl yzey zerinde gizli grntnn olumas o Gizli grntnn gerek grntye dntrlmesi Negatif, ters ton deerleri olan fotorafik grntdr.

Negatif grnt, fotoraf ekilen konuyu klterek resmeder. Yani bir konun fotoraf ekildiinde konu, grnt alanna sacak ekilde defalarca kltlerek kaydedilir. Negatif grnt pozitife dntrlrken ise yeniden defalarca bytlr.

4 - Grntlerin oaltlarak Yaylmas Film yzeyi zerindeki gizli grnt, gerek grntye karanlk oda sreciyle geer. nsan eli, bu sre iinde, kimyasal ilemlerle birlikte fotoraf makinesinin resmettii grnty yeniden iler. Karanlk oda srecinde fotoraf elde ederken yeniden ileme iki temel noktada olur: o Fotoraf makinesinin a duyarl yzey (film) zerine resmettii gizli grntnn, kimyasal ilemlerle gerek grntye dntren sre olan film banyosu o Film zerindeki negatif gerek grnt yeniden a duyarl yzey zerinde pozitif olarak fotorafa dntrmesi Fotorafa dntrme srecinde, yzey zerindeki bir resim mekanik yntemlerle oaltlabilir. Fotoraf makinesi optik yoluyla kopyalama yapar. Bu kopyalama ilemi, Fox Talbotun buluuyla birlikte mekanik olarak oaltlabilen bir kopyalama olmutur. Fotoraf makinesini sadece gerei yzey zerine kaydeden aygt olarak deil, mekanik oaltma yapmaya olanak salayan bir aygt olarak da grmek gerekir. Zaman iinde fotoraflkta kullanlan teknolojiler yapsal olarak deimitir; ancak mekanik olarak oaltma yapma durumu deimemitir. Eer bir fotoraf varsa, bu fotoraf aslnn benzeri olarak istenilen sayda oaltlabilir. Nicphore Nipcein (1765-1833) 1827 ylnda elde ettii ilk helyograf levha, fotorafn resmetme arac olarak ortaya kdr. Louis Daguerrein (1787-1851, inventor of daguerreotype, a direct positive made in the camera on a silvered copper plate) 1839da fotorafn bulunuunu resmletirmitir. Yani Nipce ve Daguerre yeni bir resmetme tekniinin aracn bulan kiilerdir. Fox Talbot ise, 1841de negatiften hareket ederek, mekanik oaltma teknolojisi olarak fotoraf yeniden ortaya kartan kiidir. Walter Benjamin (1892-1940) Benjamin bireyin kalabalklar iinde yaad deneyimleri Flneur bal altnda inceler. Flneur kavramyla kast ettii, Paris sokaklarnda dolaan aylak insandr. Kendisi de eski kta Avrupay bir flneur gibi gezer. Fotorafn Ksa Tarihesi adl denemesinde dorudan fotorafla ilgilenmitir. Pasajlar adl nl almasnda yer alan Tekniin Olanaklaryla Yeniden retilebildii ada Sanat Yapt adl denemesinde ise oaltma teknolojisi olarak fotoraf zerinde durmutur: Fotorafla birlikte insan eli, resmin yeniden-retim sreci iersinde ilk kez en nemli sanatsal ykmlerinden kurtuldu; bu ykmler artk yalnzca objektife bakan gz tarafndan stlenildi. Gzn alglamas, elin izmesinden ok daha az zaman aldndan, resim araclyla yeniden-retme sreci, konumayla at ba gidebilecek hza eriti. Benjamine gre fotorafn erken dnemi (1800lerin sonu 1900lerin ba), fotorafn tekniinin resmedilen eyle uyum iinde olduu bir dnemdir. Benjamin, bu yeni teknikle insan eliyle boyanm resimlerde olmayan byl bir etkinin katlm olduunu vurgular. Fotoraf ne kadar usta olursa olsun, modele ne kadar zenle poz verdirirse verdirsin, yzey zerinde ortaya kan resmin kendine zg zellikleri vardr. Erken dnem fotoraflarndan yola karak kulland aura kavramn fotorafn teknii ve fotoraf ekilen nesne ile ilikilendirerek sz eder. Benjamin,

aura kavramyla fotorafn basit resmetme teknolojisinin, kendine zg bir yapsal zelliini vurgulamtr. Bu zellik, zgn olan ile oaltlan (yeniden retilen) arasndaki fark belirler. zgn olan bir resmin gazete ve dergide yer aldnda yani yeniden retildiinde bunun zgn deil bir oaltma olduu hemen fark edilir. Benjamine gre zgn olanda, biriciklik ve kalclk birbirine sk skya bal iken, yeniden retilebilen yani oaltlabilen fotorafta, geicilik ve oaltlabilirlik i ie gemitir. Benjamine gre kolaylkla alglanabilen bu zellik, bir geicilik nitelii tad gibi fotorafn biriciklikten uzaklatn gsterir. Fotorafn mekanik bir oaltma arac olarak hayata girmesiyle birlikte, bireyin kendi dndaki dnyay alglamas deimitir. Bylece insanolu kendisinden corafi olarak ok uzaktaki bir fabrikay, bir yangn, nl bir kiiyi, ac eken ya da glen bir insan, esir den kiileri, bir aktrisi, bir sporcuyu yani insann hayatnda olan iyi-kt her eyin fotorafn grerek hayat grsel olarak farkl bir ekilde alglamaya balamtr. Fotoraf bir ynyle zgrletirici dier ynyle de denetim altnda tutucu bir ara olmutur. nsan portrelerinin, gzel anlarn, yaanlan meknlarn yzey zerinde kalc olmasn salayan fotoraf, hibir engel olmadan bunu gerekletirir. Bu ynyle zgr bir alandr. Fotorafnn bir ressam gibi bir gelenek iinde yetimesi gerekmez. Bir dmeye basmak yeterlidir. Kalann teknoloji tamamlayacaktr. zgr bir ortam gibi grnen fotorafn oaltan ve saklayan teknolojisi, yeni durumlarn ortaya kmasna da neden olmutur. Bu durum, fotoraf ekilen eyleri gzlem altnda tutma, denetleme durumudur. Fotorafla birlikte insanlar kolaylkla tespit edilerek, gzetim altnda bulundurulmaya balanmtr. Fotorafn resmetme teknii bunu da salamtr.

nite 2 - lk Fotoraflar zerine 1 - Nicphore Nipce ve Helyografi o Helyografi: The process used bitumen (an asphalt like substance), as a coating on glass or metal, which hardened in relation to exposure to light. When the plate was washed with oil of lavender, only the hardened image area remained. o Nipce tabask tekniiyle resim oaltma iiyle ilgileniyordu; ancak kendisinin resim yapma yetenei ok azd. Bu nedenle, desenleri ve resimleri tan yzeyine izim yapmadan aktarabilmenin yolunu aramaya yneldi. Bu amaca ynelik olarak iki farkl konu zerinde almas gerekmiti: ilki belirledii resimleri ya da resmini yapmak istedii konuyu bir resim gibi yzeyin zerine oluturmaktr, ikincisi bu resmi yzey zerine kaydederek sabitlenmesini salamaktr. o Nipce, yzey zerinde grnt elde edebilmek iin karanlk kutu (camera obscura) geleneini izledi. inli filozof Mo Ti ( 470-391) karanlk kutuda ine deliinden giren n, ters grnt oluturduundan ilk kez sz etmitir. Fiziki ve matematiki bnl Heysem (S 965-1039/40) X. yzylda optik ve kla ilgili yapt almalarla karanlk kutunun nasl altn doru olarak aklamtr. Nipce de, karanlk kutu yoluyla grnt elde ederken her kenar 15.2 cm. olan kare eklindeki kutuya, iinde iki yz de dbkey olan mercei tayan bir tp eklemi ve 1816 ylnda yzey zerine grnt kaydetmeyi baarmtr. o Kimya biliminin babas diye anlan Cbir ibn Hayyan (IS 721 - y. 815), nitrik asitten gm zerek gm nitrat elde etmeyi ve ayn zamanda sulandrlm nitrik asit iindeki gm zeltisinden kristal halde gm nitrat elde etmeyi gstermitir. Bu ekilde, a duyarl gm nitrat bulunmutur.

o 1727 ylnda Johann Heinrich Schulze (1687-1744) gm nitrat ve nitrit asite daldrlan kalsiyum karbonatn, gne nda pozlandnda, kalsiyum karbonatn renginin koyu mora dntn tespit etmitir. Schulze ayrca, gm nitrat ve tebeir zeltisinden oluan bileimi pozlad. Yine gm nitrat srlm kat zerine karanlkta kla yazlan yaznn daha sonra grlebilir olacan belirleyen deneyler yapt. o 1819 ylnda Sir John Frederick William Herschel (1792-1871) yzey zerinde pozlayarak ortaya kan grnty sabitleme, kalc klma olanan salayan hiposlfit (hypo) maddesini buldu. Suda eriyen ve toz ekere benzeyen bu madde, a duyarl gm tuzlarnn pozlandktan sonra deien renginin kalc olmasn salarken, bu yolda yaplan almalar iin bir dnm noktas oldu. o Farkl bilim adamlarnn yapt deneyler sonucunda a duyarl maddeler olarak; kuarts (necef ta), gm tuzlar (zellikle gm nitrat ya da gm slfat) ve amonyak tespit edilmitir. Bunlarn iinde ise, a duyarll asndan en uygun olan ise gm tuzlardr. o Nipce 1816 ylnda, siyah fon nnde nesneleri beyaz olarak kaydetmeyi baarmtr. Yani negatif grnt elde etmitir. o Sonucun pozitif olabilmesi iin ktan etkilendiinde kararan yani siyahlaan maddelerin kullanlmas gerekir. Nipcede bunu bilerek gm tuzlar dnda baka maddelerin araynn iine girmitir. almalarnn sonunda ktan etkilendike beyazlama ve zlmeyen yahuda bitmin maddesine ulat. o Nipce yahuda bitm maddesiyle kaplad levhay pozlama yzeyi olarak iki farkl ekilde kulland. lki gravr ve resim kopyalamak iin yahuda bitmyle kapl levhay kulland. Kopyalanacak resmi ya da gravr karanlk bir ortamda bu levha zerine koydu ve daha sonra bunun zerine gn ynelterek pozlad (1822). Bu ekilde duyarl levha zerindeki resmin grntsn yzey zerinde elde etti. Onun bu yapt, fotoraflkta kullanlan kontak basksnn ilk uygulamasdr. Bu, optik d olarak da adlandrlan bir yntemdir. kinci olarak da ayn duyarl levhay karanlk kutuya koyarak optik yoluyla pozlad. Levha zerinde ktan ok etkilenen yerler beyaz olarak beliriyor ve sabit kalyordu. Konunun ksz olan koyu yerleri ise ktan etkilenmedii iin ok az ya da hi deimeden kalyordu. Nipce, bu ekilde a duyarl yzey zerinde elde ettii resmi helyografi (heliography-gnele yazmak) olarak adlandrd. o Yahuda bitmin maddesi a ok az duyarl olduu iin uzun pozlama sresi gerektirmitir. Bu fotoraf iin Nipce toplam sekiz saat pozlama yapmtr. Bu uzun pozlama sresinde, gnein hareketi nedeniyle glgeler birbiri iine girmitir. Sonu olarak net ve keskin bir grnt elde edilememitir. o lk fotoraf olarak kabul edilen 20.3 X 16.5 cm. boyutlarndaki helyografi levhas, ekildikten sonra 1898 ylnda Londrada Cyrstal Palacedaki bir fotoraf sergisinde sergilenmitir. Bir sre ortadan kaybolan levhay, fotoraf tarihisi Helmut Gernsheim (1939-1995) ve ei Alison Gernsheim (1911-1969) 1952de yeniden ortaya kartrlar. Bu ilk fotoraf halen ABDde, Austin ehrindeki Texas niversitesi, Humanities Research Centerda Gernsheim Koleksiyonlar iinde sergilenmektedir. o Fotoraf tarihisi Pierre-Georges Harmant ve Paul Marillier, fotorafn nasl ekildiiyle ilgili incelemeler yaparak, 1967 ylnda Some thoughts on the Worlds First Photograph adl makalelerinde yaynlamlardr. 2 - L. J. Mand Daguerre ve Dagerreyotipi

Dagerreyotipi: Gm nitratla a duyarl hale getirilen bakr levhalarn, karanlk kutu iinde 10 ila 20 dakika pozlanarak, cva buharna tabi tutulup gelitirilmesiyle fotorafik grnt elde etme yntemidir. Tapnak Bulvarndan Grnm adl bu fotoraf (Fotoraf 2.2) Louis Jacques Mand Daguerre (1787-1851) tarafndan Pariste ekilmifltir. Fotorafn ekim tarihi olarak 1833 ya da 1839 yl verilmektedir. Geliflmeler, dagerreyotipin nesneleri ve insanlar gerek gibi yanstarak grsel bir hafza oluflturduunu ortaya karmfltr. Bu flekilde insanlk tarihinde yeni bir dnem bafllam fltr. Bu dnem, gzle grlen fleylerin yzey zerine kaydedilerek saklanmaya bafllad bir dnemdir. Nipce ve Daguerre ayn yllarda fotorafn buluflunun zerinde alflmfllardr. Tarihsel olarak Nipcenin helyografisi daha nce olmasna ramen Daguerrein dagerreyotipi daha hzl bir flekilde topluma yaylmfltr. Dagerreyotipin uzun ve karmaflk bir sreci vardr. Yzey olarak kullanlacak olan bakr levha zel olarak hazrlanr ve gmflle kaplanr. Bu levha daha sonra iyotla kaplanarak, fla duyarl gmfl iyodu yzeyi elde edilir. Pozlama srasnda, gmfl iyot zerine gelen flklar, levha yzeyinde flk alan yerlerdeki gmfl younluunu azaltr. Levhann flk almayan yerlerindeki gmfl aynen kalr. Bylece pozlama iflleminden sonra levha zerinde gizli grnt oluflur. Pozlandrlmfl olan levha, 60 derece sdaki cva buharna tutulur, flk alan yerlerdeki gmfln flktan etkilenme oranna gre yavafla azaltr ve pozitif grnt yani gerek grnt ortaya kar. Levha, hiposlfite konularak ortaya kan gerek grnt, sabitlenerek kalc hale gelir. Eer istenirse, levha zerindeki grnty parlak gstermek ya da altn renginde bir ton almasn salamak iin tonlama ifllemi yaplr. Bu yllarda bir insan portresini yaptrmak iin saatlerce bekleme durumunda kalyordu. Daguerrein yntemiyle bu resmetme ok ksa bir zaman diliminde gereklefliyordu. Bu nedenle dagerreyotip kabul grd ve hzla yayld. Bu yeni teknolojinin de baz sorunlar vard. Zor ve karmaflk bir teknik sreci vard. Grntnn olufltuu yzeyin parlak olmas nedeniyle, ancak belli bir adan bakldnda grlebiliyordu. Dagerreyotipin bir zellii de tek olmasyd. Ayn fotoraftan birden fazla elde etmek iin, srecin aynen tekrarlanmas gerekiyordu. Yani kopya yaparak oaltmak ok gt. Dagerreyotip ile elde edilen fotorafn bir dier zellii de pozitif olmasdr. Bu nedenle, levha zerindeki fotoraf sa-sol olarak terstir. Btn bu olumsuzluklar yannda, dagerreyotipin levha zerindeki fotoraf n nesneleri inanlmaz keskinlikte kaydetmesi, en ince detay bile net bir flekilde gstermesi en nemli olumlu zellii olarak grlmfltr. Bu flekilde resmetmeyle insan elinden aygtn egemenliine gemifltir. Bu sre daguerretiple bafllamfltr. nsan eli sreci bafllatr, resmeden ise bir aygttr. Iflk, optik ve fla duyarl yzey bu yeni resmetme tekniinin grsel enerji elerini dzenleyen belirleyicilerdir. Geleneksel resmetme tekniklerinin grsel eleri; izgi, renk, doku, yzey, ton, oran vb. bu yeni resmetme tekniinin belirleyicileriyle doal olarak yeniden yaplandrlmfltr. Dagerreyotip bu yeniden yaplandrmann ncsdr. Bu yntem, fotoraf ekerken insanlarn dakikalarca kprdamadan fotoraf makinesi nnde durmasn gerektiriyordu. Bu flekilde dakikalarca kprdamadan duran bir insann oluflturduu durum, yeni bir grsel yap olarak dagerreyotiple birlikte bafllamfltr. Bu nedenle dagerreyotip portrelerde skunet ve yavafllatlmfl zaman duygusu ortaya kar.

Dagerreyotip, daha nitelikli objektifler ve yeni fotoraf makinelerinin retilmesiyle geliflti ve yaygnlaflt. zellikle portre ekimlerinde ok yaygnlaflt. nce ok hzl bir flekilde Avrupada yayld ve ardndan da Amerikada bir endstriye dnflt. Amerikadaki dnemin nl dagerreyotip ustalar Josiah Johnson Hawes (1808-1901) ve Albert Sands Southworth (1811-1894) bu ifl iin, iinde eflitli dekorlar n olduu stdyo kurdular. Portreye konu olan kifliyi dzenlenmifl bir ortama yerlefltirdiler ve bu ortam iinde hem konuyu hem de fonu aydnlatmak iin flk kullandlar. Dagerreyotip, yeni bir resmetme teknii olarak hem ticari olarak hem de yaratc kiflilerle sanatn ortamna da girmeye bafllad. Dagerreyotip, teknolojisi gerei bir aynaya benzer. Sz konusu olan bir ayna ise bu ayna neyi yanstr? Doay, nesneleri, insanlar gerek gibi yanstarak bir haf za oluflturur. Artk optik yoluyla yzey zerine kaydedilen her fley bir hafza oluflturacak flekilde saklanmfltr. Daguerrein salad bilgiler, insanlk tarih iinde pozlama tekniiyle deiflik yzeylerin kullanabilmesine olanak salamfltr. Film, elektronik grnt (video), bilgisayar ekran gibi. 3 - oaltlabilen Negatif Grnt 4 - lk Fotoraflar

You might also like