1

ELEKTRK VE ELEKTRK DEVRELER 2

ALTERNATF AKIM
(Ref. Enstrmantal Analiz)

Analitik sinyal transduserlerinden kan elektrik periyodik bir salnm gsterir. Bu
salnmlar akm veya potansiyelin zamana gre grafie alnmasyla gsterilebilir.
(d)
(c) (a)
(b)
bir devir bir devir
bir devir bir devir
eit alanlar eit alanlar
eit alanlar
eit alanlar
t t
t t
V V
V V

www.doctronics.
co.uk/signals.htm

Periyodik sinyal rnekleri; (a) sinizoidal, (b) kare dalga, (c) rampa, (d) testere
Tanmlar
Periyot, t: Bir saykln (devir) tamamlanmas iin gerekli zaman belirtir.
1
t = s/devir
f
Frekans: Periyodun tersi saykln "frekans, f" dir. Frekans birimi hertz (Hz), 1
devir (saykl)/saniye olarak tarif edilir.
1
f = devir/s
t
Genlik (amplitude), A: Denge halinden olan maksimum yer deitirmedir.

2
i = I
p
sin et = I
p
sin 2tft
v = V
p
sin et = V
p
sin 2tft
I
p
ve V
p
, pik akm ve voltaj maksimumlardr.
Yaylma (propagation) hz, v
e
v = m/s v = m/s v = f m/s
k t
e = asal hz, rad/s
k = dalga says, rad/m
Dalga boyu, : Basit bir sinyalin bir periyotta ald mesafedir.
= sinyal hz x periyot m/devirOhm Kanunu:
AC devrede Ohm kanunu:
V
rms
I =
rms
Z
Z devrenin impedans, V ve I voltaj ve akmn rms (veya etkin) deerleridir. Saf bir
diren iin, Z = R dir.
V
rms
= I
rms
Z
Kapasitr iin Ohm kanunu:
V
rms
= I
rms
X
C

ndktr iin Ohm kanunu:
V
rms
= I
rms
X
L

mpedans
mpedans, voltajn akma oran iin kullanlan genel bir terimdir. zel hallerde
rezistans (diren) veya reaktans olarak adlandrlr; tanmlamalar:
| = 0 olduunda, rezistans,
| = 90
0
.olduunda reaktans
Aadaki tabloda farkl komponentlerin impedanslar zetlenmitir.

3
ndktr
ndktif Reaktans, X
L
V
L
= X
L
I
V, Idan /2 nden gider
X
L
= e L = 2 t f L
mpedans, Z
Kapasitr
Kapasitif Reaktans, X
C
V
C
= X
C
I
V, Iy /2 geriden izler
1 1
X
C
= =
e C 2 t f C
mpedans, Z
Diren
Diren, R
V
R
= R
I
V ve I faz iindedir
R
2
+ X
C
2
Z = R
2
+ X
L
2
Z =

Phasor Diyagramlar
Sins dalgas, sabit bir hzla dnen bir vektrn izdm (projeksiyon) olarak
ifade edilebilir. Bu dnen vektre phasor denir.
V = V
0
sin et
ifadesi, V
0
uzunluundaki bir vektrn y-projeksiyonu olarak dnlebilir; V
0

vektrnn bir x-y dzleminde e asal hzyla dnd varsaylr.
ndktr (V
L
), kapasitr (V
C
) ve diren (V
R
) zerindeki akm ve voltaj: Akm
(I), daima V
R
ye paraleldir. Voltaj vektrleri, akma gre kendi faz konumlarn
gsterir. |, akm ve voltaj arasndaki faz asdr.
V
L
V
C
V
R
I
V
L
V
C
V
R
I
V
R
V
V
L
- V
C
|
V
R
V
V
L
- V
C
|
V
L
V
R

V
L
- V
C
V
V
R

X
L
- X
C
Z
R

I
V
C

V V I (X X ) V R
L C L C R
tan | = = cos | = =
V
R
I
R
V Z

4
V
R
2
+ (V
L
- V
C
)
2
V
maks
=

V
R
2
+ (X
L
- X
C
)
2
V
maks
= I
maks

Reaktans geni impedans eitliini verir,
R
2
+ (X
L
- X
C
)
2
Z =

Sins - Dalga Akmlar
Sinzoidal dalga periyodik elektrik sinyal tipinin en ok karlalandr. En iyi r-
nek, bir sarmn magnetik bir alan iinde dndrlmesiyle retilen alternatif akm-
dr (bir elektrik jeneratr gibi). Bylece, bir jeneratrn rettii akm veya voltajn
zamana gre izilen grafii bir sins dalgas verir.
Saf bir sinus dalgas sabit e asal hznda, saat ynnn tersi ynde dner, I
p
(veya V
p
) uzunluundaki vektr ile gsterilir. t periyotlu ve I
p
genliindeki bir sins
dalgas:
0
t
I
p
= A
t/2
t
3 t/2
2t
i
Akm
t

Vektr, t periyodu iinde 2t radyan hzla dner; asal hz e,
2 t
e = = 2tf
t
Vektr, akm veya voltaj ise, tam t zamanndaki akm (i) veya voltaj (v),
i = I
p
sin et = I
p
sin 2tft
v = V
p
sin et = V
p
sin 2tft
ekilde genlikleri ayn iki sinus dalgasgrlmektedir; iki dalga da 90 derece veya
t/2 radyan "dzlem" ddr.

5
I

v
e
y
a

V
I
p
veya V
p
t/2
Zaman
1 V
p
sin t
2 V
p
sin (t - /2)
1 V
p
sin t
2 V
p
sin (t + /2)
B
1
B, Adan 90
0
geriden gelir B, Adan 90
0
nden gider
Zaman
I

v
e
y
a

V
2
2
1
A

Faz farkna "faz as" denir, ve bir vektrn ikinci bir vektrden bu miktar kadar
nce veya sonra olmas durumunda ortaya kar. Bu tarife gre bir sins dalgas,
ok genel anlamyla, aadaki eitlikle verilir.
i = I
p
sin (et |) i = I
p
sin (2tft |)
|, referans bir sins dalgasna gre olan faz asn gsterir. Benzer bir denklem
de voltaj terimleriyle yazlabilir.
v = V
p
sin (et |) v = V
p
sin (2tft |)
Bir sinzoidal akmla ilgili akm veya voltaj eitli ekillerde tarif edilir. En basiti pik
genlii I
p
(veya V
p
) dir, ve bir saykl esnasndaki en yksek (maksimum) akmdr
(veya voltajdr).
rms Deerleri
Alternatif akmda ortalama akm veya voltaj (her ikisi de sfr olduundan) yerine
ortalama kare kk, rms (root mean square) deerleri kullanlr.
I
p

2
I
rms
=

V
p

2
V
rms
=

rms akm, bir dirente, ayni byklkteki bir doru akmla ayni stmay yapar. Bu
nedenle, rms akm g hesaplamalarnda kullanlan nemli bir deerdir.

6
AC Devrede Diren
V
maks
sin t
I
maks
sin t
I
maks
V
maks
= t
y
x
alternatif akm
V
maks
I
maks
v
i
t
t
Phasor Diyagram
V
p
I
p
V
p
sin t
I
p
sin t
V
p
I
p

Direncin ular arasndaki voltaj zamanla deitiinden, diren boyunca olan akm
da zamanla deiir. Voltaj ve akm faz iindedir; ayn anda pik (maks.) yaparlar
V
i = = I
p
sin et
R
R
Bir AC devredeki akm veya voltajn rms deerleri, basit bir doru akm devredeki
edeer miktarlarla kyaslanabilir.
V
rms
= I
rms
R Ohm Kanunu
V = V
p
sin et
V V
p
I = = sin et
R R
V
2

P = = I
2
Rt
R
V
2

p
P = sin
2
et
R

7
V
2
1 V
2

p rms
<P> = =
R 2 R
V
p

2
V
rms
=

Bir diren tarafndan harcanan ortalama AC g,
V
2
rms
P
.
= = I
2
rms
R
R

AC Devrelerde Kapasitrler
V
/2
I
V
maks
I
maks
P
t
t
I
maks
V
maks
= I
maks
X
C
= t

y
x
C

/2
Phasor Diyagram
V
p
I
p
V
p
= I
p
X
C
I
p

Kapasitif Reaktans: Devredeki kapasitrn akma kar gsterdii direntir; X
C

ile tanmlanr.
1 1
X
C
= = ,
C 2fC
Reaktansn SI birimi Ohm, O = s/F

8
AC devrede kapasitr iin Ohm kanunu:
V
rms
= I
rms
X
C

Voltaj akm 90
0
geriden izler.
Q

V =
C
i
m
= sin (t + 90
0
)
v
m
=
sin t

I > 0 olduunda kapasitr arj oluyordur. I < 0 olduunda kapasitr dearj
konumundadr.
AC devrede kapasitr trafndan harcanan ortalama g sfrdr. Her yarm devirde
kapasitr enerjiyi toplar ve bir sonraki yerm devirde devreye boaltr.
AC Devrelerde ndktrler
I
maks
V
maks
= I
maks
X
L
= t

y
x
t
t
V I
/2
/2

L
90
0
Phasor Diyagram
V
p
= I
p
X
L
I
p

ndktif Reaktans: Devredeki indktrn akma kar gsterdii direntir; X
L
ile
tanmlanr.

9
X
L
= eL = 2tfL O
AC devrede indktr iin Ohm kanunu:
V
rms
= I
rms
X
L

Reaktansn SI birimi Ohm, O = H/s
V
rms
= I
rms
X
L

Voltaj akmdan 90
0
ilerde gider.
i
m
= sin (t - 90
0
)
v
m
= sin t
L

Akm ok hzl deitiinde, voltaj maksimum olur. AC devrede indkr trafndan
harcanan ortalama g sfrdr.

Seri RC Ve Rl Devreleri
Giri sinyali,
v
s
= V
p
sin et = V
p
sin 2tft
Seri RC Devresi iin Voltaj, Akm, ve Faz likileri

v
C
v
R
V
R
= I(t) R V
R,rms
= I
rms
R
Q(t) I
rms
V
C
= V
C,rms
=
C eC
Z = R
2
+ X
C
2
I(t)
v
s


ekilde grlen devreye Kirchhoff voltaj kanunu uygulandnda aadaki eitlik
yazlr.
v
s
= v
C
+v
R
= V
p
sin et
q
V sin e t = + Ri
p
C
i yerine dq/dt konulur

10
i di
e V cos e t = + R
p
C dt
Diferensiyal denklemin zm ile aadaki eitlik elde edilir.
V
p
i = sin (e t + |)

R
2
+ (1/e C)
2

faz as:
1
tan | =
e R C
eitlii ile verilir. sin (e t + |) = 1 olduunda pik akm meydana gelir.
V
p

I
p
=

R
2
+ (1/e C)
2

Paydadaki terim elektriin akt devrenin uygulad impedanstr, Z (zahiri di-
ren).
R
2
+ (1/e C)
2
Z =

Bir seri RC devresindeki akm, ounlukla, voltaj sinyali ile ayni fazda deildir. Bu
durum, zellikle frekansn (veya kapasitansn) kk olduu koullarda geerlidir;
tan | ve |, etye gre nemli olur.
Yeteri derecede yksek frekans ve kapasitanslarda ise | ihmal edilebilir seviye-
dedir ve, tm pratik uygulamalarda, akm ve giri voltaj faz iindedirler. Bu koul-
larda, (1/eC), Rye gre ihmal edilir ve yukarda verilen I
p
eitlii Ohm kanununa
dnr:
1
<< R
eC
V
p

I
p
=

R
2

V
p

I
p
=
R

11
A
k

m
,

m
A
V
o
l
t
a
j
,

V
20
0
-20
v
C
v
R
v
s
1.5
1.0
0.5
i = 7.5 kHz
v
s
i = 0.75
kHz
20
0
-20
V
o
l
t
a
j
,

V
(a) 0.75 ve 7.5 kHz'de akmlar (b) 0.75 kHz'de voltajlar

Bir RC devresi iin akm, voltaj ve faz ilikileri
Dk frekanstaki akm, yksek frekansta olduundan daha kktr; nk d-
k frekansta kapasitrn reaktans daha byktr.
Seri RL Devresi in Voltaj, Akm, ve Faz likileri

v
L
v
R
Z = R
2
+ (L)
2
v
s

ekildekii devreye Kirchhoff voltaj kanunu uygulanarak aadaki eitlik yazlr.
v
S
= v
R
+v
L
= V
p
sin e t
di
V
p
sin et = R i+ L
dt
Bu eitliin integrasyonu ile aadaki denklem elde edilir.
V
p

i = sin (e t +|)

R
2
+ (e L)
2


12
e L
tan | = )
R
R sin (et + |) = 1 olduunda pik akm elde edilir
V
p
I
p
=

R
2
+ (e L)
2

Paydadaki terim elektriin akt devrenin uygulad impedanstr, Z (zahiri di-
ren).
R
2
+ (e L)
2
Z =

Yksek frekanslarda,
eL<< R olduundan, yukardaki I
p
eitlii Ohm Kanununa dnr.
V
p
V
p

I
p
= I
p
=
R

2
R
Aadaki ekil bir RL devresi iin akm, voltaj, ve faz ilikilerini gstermektedir.
nduktrlerde akm reaksiyonlar yksek frekanslarda olur, fakat dk frekanslar-
da kaybolur. Akm giri potansiyelinin nnden deil arkasndan gelir.
A
k

m
,

m
A
V
o
l
t
a
j
,

V
20
0
-20
v
L
v
R
v
s
1.5
1.0
0.5
0
-0.5
-1.0
-1.5
i = 20 kHz
v
s
i = 200
kHz
20
0
-20
V
o
l
t
a
j
,

V
(a) 20 ve 200 kHz'de akmlar (b) 200 kHz'de voltajlar

Bir RL devresi iin akm, voltaj ve faz ilikileri

13
Seri RLC Devresi
v
L
v
R
V
maks
I
maks
=
Z
V = IZ
V
rms
I
rms
=
Z
Z = R
2
+ ( X
L
- X
C
)
2
v
C
Z = impedans, devrenin
etkin direnci


Reaktif Devrelerde Vektr Diyagramlar
Kapasitif ve indktif reaktanslar, bir anlamda, bir devredeki diren gibi davranrlar,
elektronlarn akn zahiren engellerler. Bunlar direnten, iki nemli zellikleriyle
ayrlrlar. Birincisi, frekansa bamllklardr; ikincisi, akm ve voltajn faz deitir-
mesine neden olurlar. kinci zellik, kapasitif ve indktif elementlerin bulunduu
devrelerde faz asnn da daima dikkate alnmasn gerektirir. Bu etkileri daha iyi
anlayabilmek iin vektr diyagramlar incelenmelidir.
Saf bir kapasitansta voltaj akmdan 90
0
geride kaldndan, bir kapasitif reaktans
iin faz as | = - 90
0
dir.
Saf bir indktansta voltaj akmdan 90
0
ileride olduundan, bir indktif reaktans iin
faz as | = + 90
0
dir.
Bu durumda saf diren devresi iin faz as | = - 90 + 90 = 0 derece olur.
X
C
, X
L
, ve R arasndaki iliki, vektriyel olarak, aadaki ekilde gsterilmitir.
ekil-cde grld gibi, bir diren, bir indktr, ve bir kapasitr ieren bir seri
devrenin impedans (zahiri direnci) aadaki denklemle verilir.
R
2
+ (X
L
- X
C
)
2
Z =

Kapasitr ve indktrn klar 180
0
faz dnda olduundan, toplam etkileri,
reaktanslarnn farkndan saptanr.

14
R
2
+ (X
L
- X
C
)
2
Z =
X
L
- X
C
u = arc tan
R
X
L
- X
C
X
L
X
C
X
L
Z
u
R
(c)
X
C
u = - arc tan
R
X
L
u = arc tan
R
R
2
+ X
L
2
Z = R
2
+ X
C
2
Z =
X
C
Z
u R
(a)
X
L
Z
u
R
(b)

Seri devreler iin vektr diyagramlar; (a) RC devre, (b) RL devre, (c) RLC devre

Filtreler
Yksek - Frekans ve Dk - Frekans Filtreleri
Seri RC ve RL devreleri, ou zaman, filtre olarak kullanlrlar. Yksek-frekansl
bileenleri geirirken dk-frekansl bileenleri azaltarak bir yksek-frekans filt-
resi, dk-frekansl bileenleri geirirken yksek-frekansl sinyalleri zayflatarak
bir dk-frekans filtresi grevi yaparlar.
dk frekans yksek frekans


15
eitli devreler iin (rnein amplifikatrler ve filtreler gibi) giri/k oranlarnn
frekansa bamll kolaylkla grlebilir. 20 log [(V
p
)
0
/(V
p
)
i
] deeri, "desibel, DB"
olarak, bir amplifikatrn veya filtrenin kazancn verir.
Yksek-Frekans RC Filtreleri
ekilde, yksek- ve dk-frekans filtresi olarak almas iin seri bir RC devre-
sinin nasl balanmas gerektii gsterilmitir. Her durumda, giri ve k (V
p
)
i
ve
(V
p
)
0
voltajlar ile gsterilmitir.
0
-3
A
v
= Kazan (DB)
f
f
c
Voltaj kazanc:
(V
p
)
0
DB = 20 log
(V
p
)
i
Vout V
rms
I
rms
C
Vout V
rms
I
rms
C
Vout V
rms
I
rms
C
R
C

(V
p
)
0
eim
(V
p
)
i

Yksek frekans RC filtresi ve Bode diyagram
1
c
1

c
= f
c
= =
CR 2 2CR
Bir RC devresinin bir yksek-frekans filtresi olarak kullanlabilmesi iin k voltaj
R direncinin ularndan alnmaldr. Bu devredeki pik (maksimum) akm,
(V
p
)
i
I
p
=
R
2
+ (1/e C)
2

Direnteki voltaj dmesi akmla faz iinde olduundan,
(V )
p 0
I =
p
R
dir. Pik k voltajnn pik giri voltajna oran, birinci denklemin ikinciye blnme-
si ve dzenlenmesiyle bulunur.
(V
p
)
0
R 1
= =
(V
p
)
i

R
2
+ (1/e C)
2
1 + (1/e R C)
2


16
1 1
+ R
2
+ 1
eC eRC
2
R 1
V
k, rms
= V
rms
= V
rms

2


Dk-Frekans RC Filtreleri
Vout
I
rms
V
rms
Vout Vout
I
rms
V
rms
R
C
(V
p
)
i
0
-3
eim
A
v
= Kazan (DB)
f
(V
p
)
0
f
c

Dk frekans RC filtresi ve Bode diyagram
1
=
c
CR
1
c
f = =
c
2 2CR
ekilde grlen dk-frekans filtresi iin,
(V
p
)
0
= I
p
X
C

I
p
(V ) =
p 0
e C
(V
p
)
0
1 1
= =
(V
p
)
i

R
2
+ (1/e C)
2
(e C R)
2
+ 1 e C

1 (RC)
2
+ 1
R
2
+
eC
2
1 / (C) 1
V
k, rms
= V
rms
= V
rms



17
RL Filtreleri
RL devreleri de filtre olarak kullanlabilir. Bunlarda, yksek-frekans filtreleri iin
reaktif elementin ular arasndaki potansiyel, dk-frekans filtreleri iin direncin
ular arasndaki potansiyel kullanlr. Bu filtrelerin davranlar RC devrelerinin
tam tersidir. Dk- ve yksek-frekans filtreleri elektronik devrelerin dizaynnda
ok nemlidir.

Yksek frekans RL filtre devresi
L (V
p
)
i
R
90
0
45
0
0
0
f
c
= Faz kaymas
f
(V
p
)
0

R

c
=
L

c
R
f
c
= =
2 2L
Dk frekans RL filtre devresi
R
(V
p
)
i
(V
p
)
0
L
0
-45
0
-90
0
f
c
= Faz kaymas
f

R
=
c
L
R
c
f = =
c
2 2L

18
RESONANT DEVRELER
Bir "resonant" veya "RLC devresi", seri veya paralel olarak balanm bir diren,
bir kapasitr, ve bir indktrden oluur.
Seri Rezonant Filtreleri
Seri bal bir indktr ve kapasitrn impedans, bu ikisinin reaktanslar arasnda-
ki farktr; iki reaktansn birbirine eit olmas halinde "birleimin net reaktans sfr"
olur. Yani devredeki yegane impedans direntir, veya direncin yokluu durumun-
da, indktr sarm ve dier tellerin direncidir.
v
R
v
L
v
C
v
i
(a)

kk R
byk R
f
(
V
p
)
L

/

(
V
p
)
i
(b)

(a) Filtre olarak kullanlan seri rezonant devre ve(b) k voltajnn giri voltajna
oran
ekil (b)deki eriler indktrdeki pik voltajnn pik giri voltajna orann, frekansn
fonksiyonu olarak gstermektedir. ndktr potansiyeli yerine kapasitr potansiyeli
alnarak benzer bir eri elde edilir.
Rezonans koulu aadaki eitlikle verilir.
X
L
= X
C

Burada, bir yarm evrim srasnda depolanan enerji, dier yarm evrim srasnda
indktrn magnetik alannda depolanan enerjiye tam olarak eittir. Bylece, bir
yarm evrim sresince, kapasitrdeki enerji indktrden akm gemesini salar;
dier yarm evrimde ise bunun tersi olur. lke olarak, kapal bir resonant devre-
sinde tesirle oluan akm, balant telleri ve indktr telindeki direnten kaynakla-
nan kayplar dnda, eksilmeden sonsuza kadar akar.

19
Resonant frekans f
0
,
f = f
0
, X
L
=X
C
ise ,
1
= 2tf
0
L
2 t f
0
C
Yeniden dzenlenerek, aadaki ifade karlr.
1
f
0
=

2 t L C

Paralel Rezonant Filtreler (Paralel RLC devre)
L
C
(V
p
)
i
v
0

Tipik bir paralel rezonant filtre devresi iin rezonans koulu,
X
C
= X
L

rezonans frekans,
1
f
0
=

2 t L C

X
L
X
C
R
2
+ ( )
2
X
C
- X
L
Z =

Bu denklemi, seri filtre impedans denklemi,
R
2
+ (X
L
- X
C
)
2
Z =


20
ile kyaslayalm. kinci devredeki impedans,
X
L
= X
C

olduu zaman rezonansta bir "minimum" gsterir. Tersine paralel devrenin
impedans rezonansta "maksimum" dur ve ilke olarak da "sonsuz"dur. Bu nedenle
rezonansta, paralel reaktanstaki voltaj dmesi maksimumdur (veya akm ge-
mesi minimumdur).
Paralel devreye, bazen bir "tank devresi" de denir. Bu tip devre radyo veya tele-
vizyon devrelerinin akort edilmesinde kullanlr. Akord ilemi, rezonansa ulanca-
ya kadar deiken bir kapasitrn ayarlanmasyla yaplr.

eitli Devre Elementleri iin
mpedans Deerleri ve Faz Alar
R
2
+ (X
L
- X
C
)
2
R
2
+ X
C
2
R
2
+ X
L
2
R
X
C
X
L
negatif; X
C
> X
L
ise
pozitif; X
C
< X
L
ise
pozitif; 0
0
ve 90
0
arasnda
negatif; -90
0
ve 0
0
arasnda
+90
0
-90
0
0
0
L
R
C
R C
R L
R L C





21
Pulslu Girili RC Devrelerinin Davran
Bir RC devresine bir pulslu giri uygulandnda kapasitr ve direnteki voltaj
klar, pulsun genilii ve devrenin zaman sabiti arasndaki ilikiye bal olarak,
eitli ekiller olur. Bu etkiler ekilde gsterilmitir:
- Giri, puls genilii T
p
saniye olan bir kare dalgadr.
- kinci kolon, zamana gre kapasitr potansiyelindeki deimeyi gsterir.
- nc kolon, ayni zamandaki, diren potansiyelindeki deimeyi gste-
rir.

V
i
V
C
V
R
(a) R C >> T
p
(b) R C ~ T
p
(c) R C << T
p
Zaman Zaman Zaman
T
p
0 0 0
V
i
V
C
V
R
V
i
C R
0 0 0
0 0 0
0 0 0
V
i
V
C
V
R
V
i
V
C
V
R

Giri V
i
sinyali iin V
R
ve V
C
k sinyalleri

ekil (a)da (stteki eri), devrenin zaman sabiti giri puls geniliinden daha
byktr. Bu koullarda, her bir puls sresinde kapasitr sadece ksmen sarj olur.
Giri potansiyeli sfra dnerken tekrar dearj olur; sonuta k testere eklinde-



22
dir. Bu durumda, diren k aniden bir maksimuma ykselir ve sonra pulsun
yaam sresi boyunca dorusal olarak azalr.
ekil (c) (alttaki grafik), devrenin zaman sabitinin puls geniliinden ok ksa ol-
duu haldeki iki k gsterir. Burada, kapasitr zerindeki arj hzla ykselir,
pulsun sonuna yaklaldnda en yksek (dolu) arja ular. arjn balangtaki
ykselmesiyle, direnteki potansiyel hzla azalmaya balar ve sfra der. V
i
sfra
giderken, kapasitr hemen dearj olur; diren piklerinin k negatif ynldr ve
ok abuk sfra iner.
Bu eitli k dalga ekilleri elektronik devrelerde kullanlr. ekil (c)de grlen
keskin pikli voltaj k zaman ve uyarma devrelerinde ok nemlidir.


Yararlanlan Kaynaklar
Principles of Instrumental Analysis, D.A.Skoog, D.M. West, II. Ed. 1981
http://wps.pearsoned.co.uk/wps/media/objects/1244/1273900/Chap11.ppt
http://www.animations.physics.unsw.edu.au/jw/AC.html
http://www.physics.byu.edu/faculty/rees/106/PPT/Class13.ppt#28
http://www.physics.odu.edu/hyde/Teaching/Spring05/Lectures/05Chapter24.ppt
www.doctronics.co.uk/signals.htm