STEPHEN A.

MITCHELL

(1946-2000) Birok eseriyle psikanalitik teorilerin ve teorisyenlerin akla kavumasn salayan Stephen A. Mitchell, William Alanson White Enstitsnde ve New York niversitesi Psikanaliz doktora sonras programnda retim yesi olarak alt. Psychoanalytic Dialogues dergisinin kurucu editrlerindendir. Jay R. Greenberg ile birlikte yazd Object Relations in Psychoanalytic Theory (1983) psikanaliz almalarnn klasik metni haline gelmitir. Yazarn Psikanaliz / Psikoloji dizimizde, Psikanalizde likisel Kavramlar: Bir Btnleme (ev. Glentbaht Alga - rem Anl, stanbul Bilgi niversitesi Yaynlar, 2009) ve Ak Srebilir mi? Zamana Kar Romantik Akn Kaderi (ev. Cem Alpan, stanbul Bilgi niversitesi Yaynlar, 2010) balkl eserleri yaynlanmtr.

MARGARET J. BLACK
Klinik Sosyal Hizmet Uzman Margaret J. Black, IARPP (International Association for Relational Psychoanalysis and Psychotherapy) ynetim kurulu yesi ve bakan yardmcs ve The Stephen Mitchell Center for Relational Studies yesidir. Psychoanalytic Dialogues dergisinin editrln yapmaktadr. Stephen Mitchelle birlikte yazd Freud and Beyond: a History of Modern Analytic Psychoanalytic Thought adl kitab 1996 ylnda yaymlanmtr.

Stephen A. Mtchell - Margaret J. Black FREUD ve SONRASI Modern Psikanalitik dncenin Tarihi eviren Ayhan Erilmez Stephen A. Mtchell and Margaret J. Black FREUD and BEYOND A Hstory of Modern Psychoanalytc Thought Copyrght 1995 by Stephen A. Mtchell ve Margaret J. Black Frst Publshed by BascBooks, a Member of The Perseus Book Group. stanbul Bilgi niversitesi Yaynlar 397 Psikanaliz/Psikoloji Dizisi: 6 ISBN 978-605-399-255-4 1. Bask stanbul, Ekim 2012

Bilgi letiim Grubu Yaynclk Mzik Yapm ve Haber Ajans Ltd. ti. Yazma Adresi: nn Caddesi, No: 43/A Kutepe ili 34387 stanbul Telefon: 0212 311 52 59 - 311 52 62 / Faks: 0212 297 63 14 Sertifika No: 11237
www.bilgiyay.com E-posta yayin@bilgiyay.com Datm dagitim@bilgiyay.com Dizi Editr Murat Paker Editr Murat Paker eviri Ayhan Erilmez (ingilizce zgn basmdan) Tasarm Mehmet Ulusel Dizgi ve Uygulama Maraton Dizgievi Dzelti Berrak Karahoda - Cem Uan Dizin zgr Yldz Bask ve Cilt Sena Ofset Ambalaj ve Matbaaclk San. Tic. Ltd. ti. Litros Yolu 2. Matbaaclar Sitesi B Blok Kat 6 No: 4 NB 7-9-11 Topkap stanbul Telefon: 0212 613 03 21 - 613 38 46 / Faks: 0212 613 38 46 Sertifika No: 12064

stanbul Bilgi University Library Cataloging-in-Publication Data A catalog record for this book is available from the Istanbul Bilgi University Library

Mitchell, Stephen A.,1946-2000. Freud ve sonras : modern psikanalitik dncenin tarihi / Stephen A. Mitchell, Margaret J. Black; eviren Ayhan Erilmez. 340 p.; 16x23 cm. Includes bibliographical references and index. ISBN 978-605-399-255-4 1. Psychoanalysis. 2. Psychoanalysis - History. 3. Freud, Sigmund, 1856-1939. I. Title. II. Black, Margaret J. III. Erilmez, Ayhan. BF173.M54619 2012

Stephen A. Mtchell - Margaret J. Black FREUD VE SONRASI Modern Psikanalitik dncenin Tarihi
eviren

Ayhan Erilmez

Caitlin ve Samantha iin...

indekiler
ix xv xix

Editrn nsz Teekkr nsz

1 BRNC BLM Sigmund Freud ve Klasik Psikanalitik Gelenek

2 Beyinden Zihine 5 Hipnozdan Psikanalize
6 Topografik Model 7 Serbest arm 7 Aktarm ve Diren

9 Ryalar 11 ocuksu Cinsellik

14 gdsel Drt Kuram 16 Oedipus Karmaas 18 Psiik atma

20 Saldrganlk Drts 21 Topografiden Yapya 23 Freudun Miras

25 KNC BLM Ego Psikolojisi

27 Anna Freud: Savunma Kuramnn Yap Talar
35 Psiik Yapnn Deerlendirmesi

37 Heinz Hartmann: Uyuma Doru 41 Geliimsel Ego Psikolojisi: Ren Spitz

42 Libidinal Nesne 43 Psikolojik Kaynama

46 Geliimsel Ego Psikolojisi: Margaret Mahler

50 Ayrma-Bireyleme

52 gdsel Drtnn Gzden Geirilmi Bir Kuram: Edith Jacobson 57 Geliimsel Ego Psikolojisinin Klinik Uygulamalar
62 Aktarmda Geliimsel Dnm

64 Sonu

67 NC BLM Harry Stack Sullivan ve Kiileraras Psikanaliz

72 Kayg ve Gdlenim
77 Kendilik Sistemi 79 Gvenlik Operasyonlar ve Kayg Noktas

82 Sullivan'n Obsesiflere Yaklam

vi iindekiler

85 ada Kiileraras Psikanaliz

93 DRDNC BLM Melanie Klein ve ada Kleinc Kuram

97 103 107 108 110 111 115 Paranoid-izoid Konum Depresif Konum Cinsellik Haset Yanstmal zdeim Wilfred Bion ve ada Kleinc Dnce Analitik Durum

123 BENC BLM ngiliz Nesne likileri Okulu: W. R. D. Fairbairn ve D. W. Winnicott

125 W. R. D. Fairbairn
126 128 129 131 133 136 139 141 145 Nesne Arayan Libido sel Nesne likileri Dnyas Bastrma Egonun Blnmesi Fairbairnin Analitik Durumu Sahte Kendilik Bozukluu Gei Yaants Yeterince-yi-Olmayan Anneliin Psikopatolojisi Winnicottun Analitik Durumu

135 D. W. Winnicott

146 Dier Bamsz Grup Yenilikileri

147 Ferencziden Balinte 148 John Bowlby 149 Harry Guntrip

153 ALTINCI BLM Kimlik ve Kendilik Psikolojileri: Erik Erikson ve Heinz Kohut
156 Erik Erikson
157 Psie ve Kltr 160 Epigenetik ve Geliim

163 Heinz Kohut

164 167 168 171 172 175 176 178 179 182 Narsisistik Kiilik Bozukluklar Narsisistik Aktarm: Klasik Gr As Kohut ve Klasik Gelenek Freuddan Kohuta Vekleten e-Bak ve Narsisistik Kiilik Normal Narsisizmin Geliimi Kendilik Nesnesi Aktarmlar Psikanalitik Durum Eski ielerde Yeni arap Kendilik Psikolojisi indeki Tartmalar

iindekiler vii

189 YEDNC BLM ada Freudcu Revizyonistler: Otto Kernberg, Roy Schafer, Lans Loewald ve Jacques Lacan
191 Otto Kernberg
193 Geliimsel Bir Model 195 Kiilik ve Sevgi likilerinin Patolojisi

200 Roy Schafer

200 Faillik 203 Anlat

206 Hans Loewald

207 Loewald ve Dil 209 Blnmez Btn 211 Yceltme ve Sembolizm

213 Jacques Lacan

216 216 221 222 224 Lacan ve Dil mgesel Oedipus Karmaas ve Sembolik Lacanc Analiz Lacan ve Feminizm

224 Sonu: Revizyonizmin eitleri

227 SEKZNC BLM Kuramda Tartmalar

228 Psikopatolojinin Nedeni Nedir? Travma m Fantazi mi? 235 yilemeyi Ne Engeller? atma m Yoksa Duraklam Geliim mi? 240 Toplumsal Cinsiyet ve Cinsellik 246 Ampirizm mi Yorumbilim mi?

253 DOKUZUNCU BLM Teknikte Tartmalar

258 Gemi ve imdi 261 Yorum ve liki
262 Strachey ve Sperego 265 Analitik likideki Dnmler

268 Kar-Aktarm 276 Psikanaliz ve Dier Tedaviler

281 287 293 305 309

Trke-ngilizce Szlk ngilizce-Trke Szlk Kaynaka sim Dizini Konu Dizini

Editrn nsz

sikanaliz/Psikoloji dizimizin altnc kitab, orijinali 1995 ylnda ngilizce olarak yaynlanan Freud ve tesi - Modern Psikanalitik Dncenin Tarihi, ikinci ve nc kitaplarmz gibi yine Stephen A. Mitchell imzasn tayor, bu kez Margaret J. Black ile birlikte. Dizimizin ikinci kitab olan Psikanalizde likisel Kavramlara yazdm Editrn nsznde hem Mitchell, hem de ilikisel psikanaliz ekol hakknda ayrntl bir tantm sunmutum.1 Stephen A. Mitchell (1946-2000), olduka erken saylabilecek bir yata (54), bir kalp krizi sonucu lmesine ramen ada psikanalize ok nemli ve deerli katklarda bulunmutur. Mitchell, son yirmi ylda en hzl gelien psikanaliz ekol olan ilikisel psikanalizin en nde gelen teorisyeni saylmaktadr. Vefat edene dek Margaret J. Black ile evlidir ve ortak iki kz ocuklar vardr. Bu kitap, iftin ortak yazd tek kitaptr. Klinik sosyal hizmet uzman kkeninden gelen psikanalist Margaret J. Black ise International Association of Relational Psychoanalysis & Psychotherapynin (IARPP) ve The Stephan Mitchell Center for Relational Studiesin (New York) kurucu heyet ve eitmen kadrolarnda, Psychoanalytic Dialogues dergisinin yayn kurulunda, yine New Yorktaki National Institute for Psychotherapiesin (NIP) eitmen ve spervizr kadrolarnda yer almaktadr.
1 Paker, M. (2009), Editrn nsz. Mitchell, S. A. (2009), Psikanalizde likisel Kavramlar: Bir Btnletirme iinde (s. vii-xxi), ev. Glenbaht Alga-rem Anl, stanbul Bilgi niversitesi Yaynlar, stanbul. [Orijinal kitap: Mitchell, S.A. (1988). Relational Concepts in Psychoanalysis: An Integration, Harvard Univ. Press, Cambridge, MA].

x editrn nsz

Freud ve tesi, Mitchellin drdnc, Blackin ise ilk kitabdr.2 1995 ylnda yaynlandndan beri ngilizce konuulan lkelerde, dizimizin ilk kitab olan Nancy McWilliamsn Psikanalitik Tan kitab gibi, en ok satan psikanaliz kitaplar arasnda hep en st sralarda yer alm ve ksa zamanda bir modern klasik olarak adlandrlmtr. Freud ve tesi, psikanalizi Freudcu ekolden ibaret saymayan psikanalist ve psikoterapistlerin byk ounlua gre en iyi psikanalize giri kitabdr. Psikanaliz ve psikoterapi rencileri iin olduu kadar, ruh sal mesleklerinden olmayan, psikanalize merakl ve eitimli okuyucu iin de bu zengin teorik sisteme zihin ac bir giri yapmak iin ideal bir metindir. Mitchell ve Black, bu kitabn nsznde psikanalize dair drt mitten bahsederler: 1) Psikanaliz byk lde tek bir adamn (Freud) iidir. 2) Teorik ve klinik olarak psikanaliz Freud zamanndan beri pek deimemitir. 3) Psikanalizin modas gemitir. 4) Psikanaliz, din deitirme gibi byk bir dnm ve yllarca sren almay gerektiren btni bir tarikattr. Yazarlarmzn bu kitaptaki temel derdi, psikanalize giri dzeyinde bu drt mitin ipliini pazara karmak olarak zetlenebilir. Psikanaliz iinde Freudun tesinde ne tr karmak ve zengin evrilmeler olduunu; psikanalizin hala ok canl ve yaratc olabildiini, jargondan uzak, meslekten olmayanlarn da anlayabilecei bir dille anlatyorlar. Freud ve tesi, psikanalizle yeni tanan birine, psikanaliz tarihi zerine vaka rnekleriyle de epeyce zenginletirilmi olan iyi bir harita sunuyor. Freuddan sonra katkda bulunan krk civarnda teorisyenle tantrarak ve bunlardan on be kadarna derinlikli olarak yer vererek. Kitap haliyle, psikanalizin kurucu babas Freudla alyor. tesi ksmnda ise srasyla: Ego Psikolojisi (Anna Freud, Heinz Hartmann, Rene Spitz,
2 Mitchellin kitaplar: Greenberg, J. ve Mitchell, S. A. (1983), Object Relations in Psychoanalytic Theory, Harvard Univ. Press, Cambridge, MA. Mitchell, S. A. (1988), Relational Concepts in Psychoanalysis: An Integration, Harvard Univ. Press, Cambridge, MA. [Dizimizin ikinci kitab olarak, Psikanalizde likisel Kavramlar balyla yaynland] Mitchell, S. A. (1993), Hope and Dread in Psychoanalysis, Basic Books, New York. Mitchell, S. A. ve Black, M. J. (1995), Freud and Beyond: A History of Modern Psychoanalytic Thought, Basic Books, New York [Elinizdeki kitap]. Mitchell, S. A. (1997), Influence and Autonomy in Psychoanalysis, Analytic Press, Hillsdale, NJ. Mitchell, S. A. (2000), Relationality: From Attachment to Intersubjectivity, Analytic Press, Hillsdale, NJ. Mitchell, S. A. (2002), Can Love Last? The Fate of Romance over Time, W.W. Norton & Co, New York [Dizimizde Ak Srebilir mi? balyla yaynland].

editrn nsz xi

Margaret Mahler, Edith Jacopson); Kiileraras Psikanaliz (Harry Stuck Sullivan); Kleinc Nesne likileri ekol (Melanie Klein, Wilfred Bion); Bamsz Nesne likileri ekol (W.R.D. Fairbairn, D.W. Winnicott, Michael Balint, John Bowlby, Harry Guntrip); Kimlik Geliimi Kuram (Erik Erikson); Kendilik Psikolojisi (Heinz Kohut) ve dier Freudcu revizyonistler (Otto Kernberg, Roy Schafer, Hans Loewald, Lacques Lacan) inceleniyor. Bu hacimde bir kitapta btn bu psikanalitik ekol ve teorisyenlerin ok kapsaml bir incelemesini grmek mmkn deil kukusuz, ama her birine dair ve birbirleriyle karlatrmal ilikilerine dair okuyucuya doyurucu bir harita sunuluyor. Freud ve tesiyle meseleye bir giri yapan ama daha derinlemek isteyen okuyucunun her bir ekole dair temel metinlere ynelmesi gerekiyor. Kitaptaki nemli bir eksiklik, Mitchelln en nemli kurucusu saylan ilikisel psikanalitik ekole ayr bir blm ayrlmam olmas. Belli ki Mitchell ve Black, kurucularndan olduklar ilikisel psikanaliz ekol ncesindeki psikanalizin tarihi zerine bir giri kitab yazmak istemiler. Mitchell, kendi ekoln baka birok kitap ve makalede ayrntl olarak ele alyor, ama bu kitabn ilevi farkl tasarlanm. Ancak yine de kitabn son iki blmnde yazarlar, psikanalizin teori ve teknik boyutlarndaki ada tartmalar ele alrken, ister istemez kendi konumlarna dair birok ipucunu da okuyucuya sunuyorlar. Bu son iki blm iin kitabn en parlak blmleri denilebilir. Teorideki Tartmalar blmnde ele alnan sorular: Psikopatolojinin kkeninde travma m var, fantezi mi? Psikolojik olgunlamay ve iyilemeyi engelleyen atma m duraklam geliim mi? Cinsiyet ve cinsellii nasl ele almal? Psikanaliz ampirik bir disiplin midir, yoksa yorumsamac mdr (hermeneutics)? Teknik Tartmalar blmnde ise: Psikanalitik klinik almada gemi mi bugn m n plandadr? Yorumlamak m yoksa analitik iliki mi esas belirleyicidir? Kar-aktarm nasl ele almal? Psikanalizin dier psikolojik tedavilerle ilikisi nasl olmaldr? Bu sorularn hepsi devasa sorular ve uzun zamandr psikanalitik ekoller arasnda, hatta zaman zaman ekollerin kendi ilerinde tartlan konular irdeliyorlar. Mitchell ve Black, bu temel eksenlerdeki yarlmalar ve etkileimleri arpc ve zl bir ekilde ortaya sererek ve kendi konumlarn dayatmadan hissettirerek zor bir ii baaryorlar. ***

xii editrn nsz

Freud ve tesini baaryla eviren Dr. Ayhan Erilmeze, redaksiyonun ok tesinde katk sunan Uzm. Klinik Psikolog Berrak Karahoda ve Cem Uana ok teekkr ederim. Yrd. Do. Dr. Murat Paker
stanbul Bilgi niversitesi Yaynlar Psikanaliz/Psikoloji Dizisi Yayn Ynetmeni stanbul Bilgi niversitesi Klinik Psikoloji Programlar Genel Koordinatr

Ekim 2012

bbbbb aaaaa

Hayaletleri bilenler, bize onlarn hayalet yaamlarndan kurtarlmay ve kalanlarn atalar olarak istirahata yatmay zlediklerini anlatrlar. Atalar olarak imdiki kuakta gelecee doru yaarken, hayaletler olarak imdiki kua glge yaamlaryla usandrmaya mecburdurlar. Hans Loewald