AMBAR: Mallarn depolanmas veya datlmas iin tahsis edilen bina veya bina iinde bir hacimdir.

ATLYE: Belirli el ilerinin yapld bina veya bina iindeki bir blmdr. BARAJ: Suyun seviyesini ykseltmek, rezervuar yaratmak veya takndan korumak gayesiyle ina edilmi settir. BATARDO: Su seviyesinin altndaki inaat ilerini yrtebilmek iin genellikle geici olarak yaplan inattr. BNA: Ana amalarndan biri iindekileri barndrmak olan ve genellikle tanmayacak ekilde tasarlanm yapdr. DARE: Byk bir binann genellikle belirli bir katnda bulunan meskendir. DALGAKIRAN: Dalgalarn kuvvetini azaltmay veya krmay amalayan mhendislik yapsdr. DUBLEKS: Byk bir binada bulunan birden fazla katl meskendir. EKLZ: Farkl iki su seviyesi arasnda gemi trafiini mmkn klan kapaklar sistemidir. EV: Sadece mesken olarak projelendirilmi binadr. FABRKA: inde sanayi imalat faaliyetleri srdrlen bina veya bina grubudur. NAAT LER: na edilmi veya ina ilemi sonucu ortaya km her eydir. SKELE: a) Karadan denize doru uzanan ve gemilerin yanamasna yarayan mhendislik yapsdr. b) Binalarn d cephelerinin sva ve boya gibi ilerinin yaplabilmesi iin ahap veya metalden oluturulan sistemdir. STNAT DUVARI: Zemine veya baka bir malzemenin basncna yanal ynde destek olan duvardr. KARAYOLU: Halkn kullanm iin yaplm, bakm kamu tarafndan yaplm yoldur. KONUT: kamet amacyla kullanlan binalardr. KPR: Yayalarn, hayvanlarn, kara ve demiryolu tatlarnn; su yollar veya engeller zerinden geiini temin eden veya yerden yksek iki nokta arasn birletiren mhendislik yapsdr. MESKEN: Genel olarak bir tek aile iin ngrlm konut birimidir. OTOYOL: Belirli snftaki motorlu tatlarn kullanmna ayrlm, dier trafik yollar ile ayn seviyede kesimeyen, giri ve k snrlandrlm, gidi-geli eritleri ayrlm yoldur. SEDDE: Araziyi takndan veya denizden korumak iin kullanlan tabii veya suni engeldir. SU KULES: Zemin seviyesi zerine ykseltilmi byk bir su deposundan meydana gelen mhendislik yapsdr. TOPRAK LER: Zeminin kazlmas veya toprak doldurulmas sonucu ortaya kan ilerdir. SLO: Daneli malzemenin byk hacimde depoland mhendislik yapsdr. TNEL: Yeraltnda yatay veya meyilli olarak alm st kapal geittir. UZAY YAPI: Her noktasna gelen yzeyle herhangi bir a yapan ve herhangi bir istikamette etkileyen kuvvetlere dayankl, ynl tayc yapdr. ASANSR KUYUSU: Asansr kabini ve (varsa) asansr arlklarnn hareket ettii, tabanda asansr kovas, yanlarda dey duvarlar ve tavanla evrili mekndr. ASMA KAT: Tavan ykseklii fazla olan bir katn iindeki ara kattr. BALKON (Konsol Balkon): Binann d yznden kntl olarak yaplm eriilebilir platformdur. BALKON (Loca-Gmme Balkon): Binann iine doru girintili yaplm, eriilebilir platformdur. BODRUM KATI: Zemin katn altndaki kattr. Birden fazla bodrum kat varsa zemin kattan aa doru isimlendirilir. BRO: Binan idari faaliyetlerinin yrtld ksmdr. ATI ARASI: Binan at alt boluunda bulunan, ikamet iin kullanlmayan, genellikle eya konulan, eriilebilir mekndr. DEPO: Eya koymak, kazan dairesi gibi ikamet dnda kullanlan bodrumdur. DOLAIM ALANI: Bir binada insan, eya veya tatlarn hareket edebilecekleri meknlardr.

FUAYE: Bina giriindeki byk dolam alandr. KAT: ki deme vay deme ile tavan arasnda kalan mekndr. KORDOR: Oda ve meknlara erime imkn salayan, dar, kapal dolam alandr. MEKN: Gerek veya teorik olarak snrlandrlm yzey veya hacimdir. MERDVEN BOLUU: Merdiven ve onu snrlayan duvarlar iin ayrlm ksmdr. MERDVENKOVASI: evresini merdivenin oluturduu boluktur. ODA: Kat alan dolam alan dnda kalan kapal mekndr. AFT: alanlara yeraltnda gei veya alma imkan salayan dey veya meyilli yer alt kazsdr. TERAS: Genellikle insanlarn kullanm iin dzenlenmi, at grevi de yapabilen, evresi ounlukla korkulukla evrilmi, yatay, ak alandr. ZEMN KATI: Zemin kotundaki veya yaklak zemin kotundaki esas ulam katdr. ANA KR: Kendisi herhangi bir kiri tarafndan tanmayp, dierlerini tayan kiritir. AIK: Mertek veya at kaplamasna mesnet olan, saaklara paralel tali tayc kiritir. AYAK: Dey masif mesnettir. BASIN UBUU: Basnca maruz tayc elemandr. BERKTME: Basn veya ekmeye alan, bir yapy takviye eden, genellikle diyagonal tayc elemanlardan meydana gelen sistemdir. BETON PLAK: Kalnlna nazaran ok geni yzeye sahip, rijit, yatay veya yataya yakn yap elemandr. BOHALAMA: Bodrum meydana getirmek zere dzenlenmi, radye ve duvarlardan olumu su geirmez yapdr. BOLUKSUZ DEME: Boluk veya dolgusu bulunmayan beton demedir. AKMA KAZIK: Zemine aklarak yerletirilen kazktr. ATI KAFES KR: aty tamak zere ngrlm kafes kiritir. ATI KR: Eik bir aty dorudan veya dolayl olarak tayan tali kiriler veya nervrlerdir. EREVE: Esas olarak dorusal tayc elemanlardan meydana gelen yapdr. DEME ELEMANI: Bina demesini veya atsn oluturmada kullanlan prefabrike elemandr. DUVAR: Bir yapy snrlayan veya blen, genellikle kargir veya betondan yaplm, yk tayc veya koruyucu, dey yap blmdr. DUVAR AYAI: Duvarla irtibatl ayaktr. DZLEM EREVE: Tek dzlem ierisinde yer alan erevedir. FORE KAZIK: Zemini deldikten sonra deliin iini betonlayarak meydana getirilen kazktr. GERG: ekmeye maruz tayc elemandr. HATIL: Nervrler, kiriler ve at kirilerinden gelen kuvvetleri yaymak iin duvarn st yz veya iinde, boyuna istikamette dzenlenen tayc elemandr. KABUK: nce yzeyli tayc beton elemandr. KARKAS: Sadece tayc ksm tasarlanm binadr. Tayc ksm kolon, kiri, deme sistemidir. KAZIK: Ykleri, zeminin yk tayabilen alt tabakalarna aktaran, narin tayc elemanlardr. KAZIK BALII: st yapdan gelen ykleri bir veya daha fazla kaza aktarmak iin yaplan balktr. KAZIK TEMEL: Kazklarla meydana getirilmi temeldir. KEMER: Genellikle dey dzlemde yer alan ve bir akl gemek iin ina edilen kavisli tayc elemanlardr. KENAR AYAK: Genellikle kemer veya kprlerde gelen yanal itkiyi almak zere yaplan inaattr.

KR: Mesnetler arasndaki veya mesnet tesindeki ykleri tamak zere projelendirilmi, genellikle uzunluuna nazaran dar, yatay veya yataya yakn elemanlardr. KOLON: Genellikle dey olup kendisine etkiyen kuvvetleri basn altnda tabana ileten tayc elemanlardr. KONSOL: Mesnedinden darya taan kiri veya tayc plaktr. KPR AYAI: Kprnn orta mesnedidir. KPR KENAR AYAI: Kpry araziye birletiren son tayc ksmdr. LEVHA: nce, rijit, dzlem beton veya metal yap elemandr. MTEMAD KR (Srekli Kiri): veya daha fazla mesnet zerinde devam eden kiritir. NERVR: Genellikle yatay, paralel kiri dizisi oluturan kirilerden her biridir. OMURGA DUVARI: Binann i ksmnda, boyuna eksene paralel tayc duvardr. PAYANDA: Duvarn bir paras veya duvara destek olarak ina edilen tayc kntdr. PERDE: Kendi dzlemi zerine tesir eden yatay (deprem) kuvvetlerinin tanmasna ok nemli katkda bulunan betonarme tayc elemandr. RADYE: Yap tabannn tamamn veya gerektiinde daha fazlasn kaplayan, srekli tayc beton temeldir. SUBASMAN: Bir kolonunun tabannn altndaki, zemin seviyesi zerinde kalan grnr duvar veya yap blmdr. SRTNMEL (YZER) KAZIK: Kuvvetleri zemine, kazk yzeyi ile zemin arasndaki srtnme ile aktaran kazktr. NERVR: Genellikle yatay, paralel kiri dizisi oluturan kirilerden her biridir. OMURGA DUVARI: Binann i ksmnda, boyuna eksene paralel tayc duvardr. PAYANDA: Duvarn bir paras veya duvara destek olarak ina edilen tayc kntdr. PERDE: Kendi dzlemi zerine tesir eden yatay (deprem) kuvvetlerinin tanmasna ok nemli katkda bulunan betonarme tayc elemandr. RADYE: Yap tabannn tamamn veya gerektiinde daha fazlasn kaplayan, srekli tayc beton temeldir. SUBASMAN: Bir kolonunun tabannn altndaki, zemin seviyesi zerinde kalan grnr duvar veya yap blmdr. SRTNMEL (YZER) KAZIK: Kuvvetleri zemine, kazk yzeyi ile zemin arasndaki srtnme ile aktaran kazktr. ERT TEMEL: Genellikle yatay, dar uzun temeldir. TABLYE: Kprnn yk tayan beton pla ve deme alt ksmdr. TAIYICI ELEMAN: Yapnn yk tayan blmdr. TAIYICI YAPI: Belirli bir lde rijitlik salamak amacyla bir dzene gre bir araya getirilmi elemanlar veya bu ekilde meydana getirilmi yaplardr. TEMEL: Ykleri tayc zemin blmne aktaran yap blmdr. TERS KR: Bir blm bal olduu beton demenin stne kan kiritir. UZAY EREVE: Byk aklkl atlarn kapatlmasnda kullanlan, boyutlu elemanlardan meydana gelmi tayc sistemdir. ZENG: Bir kemerin dayand mesnet dzlemidir. YASTIK: Dier elemanlara mesnet tekil etmek zere kullanlan ahap parasdr ALIN TAHTASI: Kalkan duvarnn st yzne kaplanm tahtadr. ASMA TAVAN: Deme veya tavandan belirli bir uzaklkta aslm tavandr. Bir meknn yksekliini azaltmak veya bir ksm hizmetler iin yer salamak zere dzenlenen tavandr. BLME: Bina i meknlarn blen, yk tayc olmayan dey yap elemanlardr. ATI: Bir binay stten kuatan inaattr. ATI KAPLAMASI: atnn evre etkisine dayankl st tabakas veya tabakalardr.

DI PANEL DUVAR: Yk tayc elemanlar arasndaki boluu doldurmak zere dzenlenen d duvar parasdr. DEME: Bina iindeki herhangi bir meknn alt yzeyidir. DEME KAPLAMASI: Demenin bititirilmi st tabakas veya bir at, demenin kaplamasn meydana getirmek zere yaplm prefabrike bileenlerdir. DZ ATI: Az meyilli veya yatay atlardr. EK ATI: Eimi 100 (yaklak %15) den fazla olan atdr. IZGARA: a) Bir deme veya duvardaki kk bir delii kapatan kk aralkl parmaklktr. b) Bir meknn blnmesi veya bir duvar veya bir demedeki nispeten byk bir deliin kapatlmas amacyla yaplm bir parmaklktr. KALKAN DUVARI: Beik atnn iki ularn kapatan, saak seviyesi zerindeki duvar blmdr. KAPLAMA: a) Bina i yzeylerinde har kullanmadan yaplan rt trdr. b) Bir yapnn d yzn KORKULUK: Bir balk ile birletirilmi hafif dey elemanlardan oluturulmu koruyucu engeldir. MAHYA: Bir beik atnn iki eiminin birletii st izgidir. MANSARD ATI: Mahyann her iki yannda ikier eimli olan ve eimi fazla olann saaktan balad beik atdr. ORTAK DUVAR: ki bina veya iki arazi parasnn ortak kulland duvardr. PARAPET: at, balkon, teras, kpr veya rhtmn evresinde bir ykselti oluturmak amacyla yaplm, ar, dey yapdr. PARMAKLIK: Bir kpete ile birletirilmi hafif dey elemanlardan meydana getirilmi koruyucu engeldir. PERON: Yolcu ve eyalarn demiryolu aralarna kolayca eriebilmesini salayan, ykseltilmi yapdr. RAMPA: Farkl kottaki iki yzey arasn birletiren eimli yol veya demedir. SAAK: Beik atnn alt kenar veya dz atnn kenardr. SUNDURMA ATI: st kenar bir duvara dayanan tek eimli atdr. TAVAN: Kapal bir meknn st yzeyini oluturmak zere bir atnn veya demenin alt yzn kaplamak amacyla dzenlenmi yap blmdr. TEK EML ATI: Yalnz bir eik dzlemi olan atdr. TESTERE D ATI: Bir yzeyinin eimi dierinden daha fazla olan ve eimi fazla yz caml yaplan (kuzey yarmkrede kuzey yz) yan yana gelmi beik atlardan meydana gelmi atdr. YAMUR DERES: Beik atda iki yzeyin kesimesiyle meydana gelen girinti izgidir. YAN SIRT: Bir atnn kesien dzlem yzeylerinin oluturduu srt izgisidir. YOL KAPLAMASI: zellikle tat aralarnn kullanm iin yaplm yol yzeyi ve temelidir. YKLEME RAMPASI: Tatlarn yklenmesi ve boaltlmasn kolaylatrmak amacyla yaplm, ykseltilmi yap blmdr. YZER DEME: Ses ve titreimlere kar yaltm salamak amacyla esnek bir tabaka veya ara elemanlar zerine yaplm deme st yapsdr. CAMEKN: Boluklar cam, zgara, dolu levha veya kepenk ile kapatlm, alr kapanr veya sabit erevedir. DKME: bir akln veya erevenin ara dey elemandr. KASA: Kap kanad, pencere vs.nin taklmasn salayan erevedir. KAYIT: Bir kap veya pencere erevesinin aklndaki yatay elemandr. LENTO: Bir akln stndeki ykleri tayan kiritir. PERVAZ: Bir erevenin dey yan elemanlar veya bir akln kaplamal ksmdr. AVADANLIK: Bir ii yapmada genellikle elle kullanlan ara ve gerelerdir.

ZM: izgi teknii uygulanarak meydana getirilmi dokmandr. DORAMACILIK: Doramalarn yapm ve binaya montaj iidir. HAFRYAT: Topran veya dolgunun kazlmas, kaldrlmas ve uzaklatrlmasdr. NAAT: Bir yapnn veya yap blmlerinin meydana getirilmesi iin ortaya konulan faaliyetlerdir. KALIP: antiyede dklerek meydana getirilecek yap blmn istenen ekilde tutmas iin yaplm geici imalattr. KEST: Genellikle bir dzlem yzey tarafndan kesilmi paralarn kesen yzey zerindeki izdmdr. MHENDSLK HZMET: Mhendislik yapsnn meydana getirilmesinde mhendisin yapt hizmettir. RG: Kargir inaat ve ta kaldrm yapmnda birimlerin yerletirili dzenidir. ANTYE: naatn srdrld alandr. ANTYEDE MONTAJ: Yap bileenlerinin antiyede bir araya getirilerek birletirilmesidir. ANTYE TEHZATI: naatta yer alan tehizat, makine ve dier kalemlerdir. TAKVYE: Mevcut bir yapnn tamamn veya baz elemanlarn desteklemektir. YAPI SKELES: naat ilerinin yaplaca yerlere erime imkn veren ve malzemeleri ve alanlar tayan geici yapdr. ADERANS: Malzemeler arasndaki adezyondur (srtnme-yapma). AIKLIK: Mesnetler arasndaki mesafedir. BOYUT: Belirlenen bir yn veya hat boyunca mesafedir. BYKLK: Bir boyutun belirli birim cinsinden ifadesidir. ELASTSTE: Bir malzeme veya mamuln biim deitirmesine neden olan kuvvetin kaldrlmasyla balang ekline dnme zelliidir. MALYET: Bir mamul, bir hizmet veya tamamlanm bir i iin denen veya denecek olan para miktardr. SERBEST YKSEKLK: Bir referans noktasndan olmas istenen veya olan, engellenmemi en az dey mesafedir. ATIK SU: Temizleme, piirme ve endstriyel ilemler sonucunda atlan sudur. KATI MADDE YK: Su tarafndan tanan insan veya hayvan dklar veya endstriyel kat maddelerdir. LAIM SUYU: Kanalizasyon ebekesinde tanan pis sudur. PS SU: Yeraltna denen borularla tanan atk sudur. YAMUR SUYU: Bina ve yaplardan yamur sonras toplanan sudur. YERST SUYU: Binalardan, yaplardan veya arazi yzeyinden drene edilen sudur. ADABATK: Adiabatik, s alverii olmayan sistemdir. AIR BETON: Ar beton, barit, magnetik, limonit ve demir gibi yksek birim arlkl agrega kullanmyla elde edilen ve zellikle radyasyona kar korunma amacyla kullanlan betondur. AGREGA: Agrega, tabi, suni veya her ilci cins mineral malzemenin genellikle 100 mm ye kadar eitli byklklerdeki krlm ve/veya krlmam tanelerinin bir yndr. HAFF AGREGA: Hafif agrega, birim arl 1200 kg/m3 amayan agregadr. HAFF SUN AGREGA: Suni hafif agrega, retildikten sonra genellikle stma ve baz hallerde sinterleme yolu ile elde edilen ve balca bileikleri hafif hcresel ve granler inorganik elemanlardan meydana gelen, yksek frn crufu, kil, uucu kl, perlit, obsidien, vermilklit, ist veya arduvaz gibi maddelerden meydana gelmi agregadr. HAFF TAB AGREGA: Hafif tabii agrega, oluumlar srasnda yksek scaklklarda snger yaps kazanm olduklar iin krma ve eleme ileminden baka bir ilemden geirilmeyen tf (sedimanter veya volkanik), snger ta (bims, pomza ta), lav crufu, diatomit gibi agregadr.

HAVADA SOUTULMU YKSEK FIRIN CRUFU AGREGA: Havada soutulmu yksek frn crufu beton agregas, yksek frn crufunun belirli yntemlerle havada yava yava soutulmas ile elde edilen, genellikle 40 mm ye kadar eitli byklklerde krlmam ve/veya krlm taneler yndr. HAZIR KARIIK AGREGA: Hazr kark agrega, ince ve iri agregann veya bir ka tane snfna ayrlm bu agregalarn belirli bir tane dalmn salayacak ekilde nceden birbirine kartrlmas ile hazrlanm agregadr. AGREGA NUMUNES: Agrega numunesi, beton yapmnda kullanlabilecek agregalar belirlemek zere ilgili standartlarda belirtilen deneylerin uygulanabilmesi iin oluturulacak deney numunelerinin hazrlanabilmesini salayabilecek miktar ve zelikte agregadr. KARIIK AGREGA: Kark agrega, ince ve iri agrega karmdr. REAKTF AGREGA: Reaktif agrega, beton veya har karmndaki portland imentosunun normal artlarda znmesi ve hidratasyonu sonucunda meydana kan kimyevi maddelerle reaksiyona girme ve bu reaksiyon sonucunda beton veya harta zararl genileme, atlama ve lekelenme sonularn ortaya karma eilimi gsteren agregadr. SUN AGREGA: Suni agrega, yksek frn cruf ta, izabe crufu veya yksele frn cruf kumu gibi sanayi rn olan agregadr. SREKSZ TANE DAILIMLI AGREGA: Sreksiz tane dalml agrega, tabii tane dalmnda bir veya birden fazla birbirini izleyen byklklerde tane bulunmayan kark agregadr. TAB AGREGA: Tabii agrega, teraslardan, nehirlerden, gllerden, denizlerden ve ta ocaklarndan elde edilen agregadr. AKIKANLIK: Akkanlk, kartrcdan kan taze betonun akclk mertebesidir. AKMA SINIRI (AKMA GERLMES): Akma snr (akma gerilmesi), akma gsteren bir malzemeyle yaplan deney srasnda plastik deformasyonun (kalc uzama) balamasndan hemen sonra grlen ve plastik deformasyonun yaklak olarak deimeyen bir gerilme altnda olumay srdrd andaki gerilmedir (Akma gstermeyen malzemede orantsz uzama gerilmesi) ALKAL: Alkali, alkali metallerin tuzlardr. (Beton veya har, bileimlerinde bulunan sodyum ve potasyum kimyevi analizlerde genellikle Na2O ve K2O olarak belirlenir.) ALKAL-AGREGA REAKSYONU: Alkali agrega reaksiyonu, portland imentosundan veya dier kaynaklardan veya baz agrega bileimlerinden gelen alkalilerle (sodyum ve potasyum) beton veya har arasndaki kimyevi reaksiyondur. ALKAL-AGREGA REAKTVTES: Alkali agrega reaktivitesi, agrega ierisinde bulunan baz minerallerin portland imentosunda bulunan alkali oksitleri (imento alkalinitesi) ile reaksiyona girerek alkali silikatlar oluturmasdr. ALKAL SLKA REAKSYONU: Alkali-silika reaksiyonu, portland imentosundaki alkalilerle (sodyum potasyum) belirli kaya ve mineraller arasnda sertlemi betonun anormal genilemesine ve atlamasna sebep olabilen reaksiyondur. ALT TANELER: Alt taneler, bir tane snfn alt elek gz aklndan da gen taneleridir. ANORMAL HAVA ARTLARI: Anormal hava artlar, beton dkm srasnda ortalama scakln ard arda 3 gn sre ile +5Cn altnda veya +30C.n zerinde bulunmas veya betonun mukavemet veya dayanklln tehlikeye drebilecek yksek ve ani scaklk deimesi halleridir. ANORMAL HAVA ARTLARINDA BETON YAPIM, DKM VE BAKIM KURALLARI: Anormal hava artlarnda beton yapm, dkm ve bakm kurallar, anormal hava artlarnda istenen kvam ve ilenebilme zeliinde, yeterli

mukavemet ve dayankllkta beton yapabilmek iin yapm, dkm ve bakm ilemlerinde uyulmas gereken esaslardr. ARA BLME: Ara blme, n yapml betonarme kanalet, kanalet eyeri, kanalet aya ve temel bloklar yapm srasnda iki buhar kr odas arasnda kalan ve d kalbn alnd alandr. ASBESTL MENTO RNLER: Asbestli imento rnleri, ana madde olarak asbest lifleri ve portland imentosu ihtiva eden malzemeden yaplm olan rnlerdir. AINDIRICI MALZEME: Andrc malzeme, tabii silis kumundan elde edilen ve zelikleri TS 8191)da belirtilen standard kumun 800 m lik elekten geen ve 560m lik elek stnde kalan ksmdr. AINMAYA DAYANIKLILIK: Anmaya dayankllk, bir yzeyin srtnme sonucunda meydana gelecek anmaya kar koyabilme yeteneidir. AIRI VBRASYON: Ar vibrasyon, vibratrn taze beton yerletirilmesi srasnda, ayrma ve fazla terlemeye neden olabilecek kadar fazla uygulanmasdr. ATKI TEL: Atk teli, eleklerde rg kenarna dik olan tellerden her biridir. ATMOSFER BASINCINDA BUHAR KR: Atmosfer basncnda buhar kr, buhar kr artlarnn suni olarak ek bir basn oluturulmadan tabii atmosfer basnc altnda uyguland buhar krdr. AYRIMA: Ayrma, kartrlm elemanlarn, kitle ierisinde uniform olmayan blmler oluturacak ekilde bir araya gelmesidir. BAIL NEM ORANI: Bal nem oran, belirli bir scaklkta hava iinde bulunan gerek su buhar miktarnn ayn scaklktaki neme doygun havada bulunan su buhar miktarna olan orannn yzde olarak ifadesidir. BASIN ALTINDA SNME: Basn altnda snme, srekli basn etkisi altnda kalan betonun zamana bal olarak basn dorultusunda yk artmakszn boy deiiminin (ksalmasnn) balangtaki boyuna orandr. BASIN MUKAVEMET: Basn mukavemeti, birim yzey alannn tayabilecei en byk gerilmedir. BASIN GERLMES: Basn gerilmesi, basn dorultusuna dik olan kesitinin birim alanna den kuvvettir. BALIK: Baslk, basn, mukavemeti tayini deneyi srasnda uygulanan kuvvetin deney numunesi yzeyine niform olarak yaylmasn salamak iin ykleme yzeyleri zerini kaplayan, uygun malzemeden yaplm, dzlemsel ve przsz aratr. BETON: Beton, imento, agrega, su ve gerektiinde katk maddesinin uygun oranlarda ve homojen olarak kartrlmasyla elde edilen, balangta plastik kvaml olup zamanla imentonun hidratasyonu nedeniyle katlap sertleen bir yap malzemesidir. ALUMNATLI BETON: Aluminatl beton, kalsiyum aluminatl imentoyla hazrlanan, erken dayanm yksek veya atee veya pasa dayankl beton imalinde kullanlan betondur. AMBALAJLI BETON MALZEMES: Ambalajl beton malzemesi, beton, har veya enjeksiyon harcnn bileenlerinin kuru halde ambalajlanarak piyasaya arz edilmesidir. ASFALT BETON: Asfalt betonu, balayc olarak hidrolik imento yerine asfalt kullanlan asfalt ve agrega karml betondur. BETON DENEY NUMUNES: Beton deney numunesi, alnm olduu betonun btn zeliklerine sahip olan ve kullanlaca deneye uygun boyutlarda kalplara dklp sktrlarak ve bakm yaplarak hazrlanm olan betondur. SICAA DAYANIKLI BETON: Scaa dayankl beton, yksek scaklklarda (315C1315C) kullanlmaya uygun, scaa dayankllk zeliine sahip ve balaycs hidrolik imento olan betondur. LFL BETON: Lifli beton, dalm geliigzel ynlenmi lif ihtiva eden betondur.

HAFF YAPI BETON: Hafif yap betonu, hafif agrega ile yaplm birim arl 1440 kg/m31850 kg/m3 olan yap betonudur. BETON KARIIM ELEMANLARI: Beton karm elemanlar, betonu meydana getiren imento, agrega ve karm suyu ile varsa bu karma giren katk maddeleridir. BETON KARIIM HESABI: Beton karm hesab, istenen kvam, ilenebilme, mukavemet ve dayankllk ve/veya aranan dier zeliklere sahip en ekonomik betonu elde edebilmek amacyla gerekli agrega, su, hava ve gerektiinde katk maddesi miktarlarn belirleyebilmek iin yaplan hesaptr. BETON KARIIM SICAKLII: Beton karm scakl, karm elemanlar bir araya getirilerek kartrma ilemi tamamland andaki betonun scakldr. BETON KARIIM SUYU: Beton karm suyu, beton karm hazrlanrken, beton iine dorudan katlan su ile agrega rutubeti yoluyla beton bnyesine giren toplam su ktlesidir. BETON KARITIRMA DONANIMI: Beton kartrma donanm, beton elemanlarnn birbirileriyle karmalarn salayan, sabit veya hareketli, devrilmeli veya devrilmesiz kartrclar ve bunlarn hareketini salayan dzenein tamamdr. BETON KIRICISI: Beton krcs, beton krmak iin zel olarak imal edilmi, basnl hava ile alan alettir. NORMAL BETON: Normal beton TS 706ya uygun beton agregas ile yaplm birim arl yaklak 2400 kg/m3 olan betondur. NCEDEN YERLETRLM AGREGALI BETON: nceden yerletirilmi agregal beton, yerletirilen iri agregann boluklar kum, portland imentosu ve gereinde katk maddesi karm ile elde edilmi erbet enjeksiyonuyla doldurularak elde edilen betondur. N DKML (PREKAST)BETON: n dkml (prekast) beton, daha nce dklp sonra yerine konan bir yap bileenini oluturan betondur. N GERLMEL BETON: n gerilmeli beton, elemana gelecek yklerin etkilerinin eliin beton iinde gerilmesi ile istenen ekilde dengelendii betondur. POMPA BETON: Pompa betonu, bir pompa kullanmyla hortum veya boru boyunca tanarak yerletirilen betondur. BETON POMPASI: Beton pompas, betonun yerletirilecei yere bir boru veya hortum yardmyla tanabilmesini salayan aygttr. SANTRAL BETONU: Santral betonu, merkezi bir kartrcda tamamen kartrldktan sonra yerletirilecei yere gtrlen betondur. BETON SANTRALI: Beton santral, betonun merkezi olarak kartrld ve kartrlm taze betonun yerletirilecei yere buradan gtrld merkezi kartrcdr. SIFIR KMEL BETON: Sfr kmeli beton, taze iken kme hunisi metodunda llemeyecek kadar az kme deerine sahip, ok kuru betondur. BETON SINIFI: Beton snf, beton zeliini (ounlukla basn mukavemetini) karakterize eden deyimdir. TALALI BETON: Talal beton, agregas, ana malzeme olarak ahap tala ihtiva eden betondur. VAKUM BETONU: Vakum betonu, katlamadan nce iindeki su ve hava vakum uygulanmas yoluyla alnm betondur. BETON YAPIM, DKM VE BAKIM KURALLARI: Beton yapm, dkm ve bakm kurallar, istenen kvam ve ilenebilme zeliinde, yeterli mukavemet ve dayankllkta beton yapabilmek iin yapm, dkm ve bakm ilemlerinde uyulmas gereken hususlardr.

YERNDE BETON: Yerinde beton, inaat alannda kartrlan, yerletirilen ve kr uygulanan betondur. BETON YERLETRME SICAKLII: Beton yerletirme scakl, kartrlm betonun yapda yer alaca ksma yerletirildii andaki taze beton scakldr. YOUN BETON: Youn beton, boluu minimum olan ve/veya youn agrega kullanlarak elde edilen betondur. BETON VBRATR: Beton vibratr, taze betonu titreim uygulayarak sktrmakta kullanlan alettir. VBRE EDLM BETON: Vibre edilmi beton, yerletirme srasnda ve yerletirmeden sonra vibrasyon uygulanmas yoluyla sktrlm betondur. YAPI BETONU: Yap betonu, yap yk tayan ve snf iin gerekli olduu ekilde belirlenmi betondur. (Sadece kaplama, doldurma, yaltma amacyla yerletirilen betonlar yap betonu saylmazlar). BETONARME: Betonarme, beton elik ubuklar ile betonun birbirinden syrlmayacak bir biimde birlemesi ile elik ve betonun gerilmeleri birlikte alarak karladklar birleik bir yap malzemesidir. BETONUN DKM: Betonun dkm, betonun sertleecei yere doldurulmas, yaylmas ve sktrlmas ilemlerinin tamamdr. ZENGN BETON: Zengin beton, yksek oranda imento ihtiva eden betondur. BMS: Bims, birbirine balantsz, boluklu, snger grnml, silikat esasl, birim arl genellikle 1 t/m3 ten kk, sertlii Mohs akalasna gre 6 civarnda cams doku gsteren volkanik bir maddedir. (Foroza ta, snger ta gibi). BMSBETON: Bimsbeton, agrega olarak bims agregalar kullanlarak, gerektiinde kum ilave edilerek yaplan hafif betondur. BRM AIRLIK: Birim arlk, bir malzemenin arlnn hacmine blnmesiyle elde edilen deerdir. TAZE BETONDA BRM AIRLIK: Taze betonda birim arlk, belirli bir hacim ierisine sktrlarak yerletirilmi taze betonun birim hacme isabet eden ktlesinin kg/m3 olarak ifadesidir. BRM BOY DEM: Birim boy deiimi, boy deiiminin ayn dorultudaki lm boyuna orandr. BOLUK/MENTO ORANI: Boluk/imento oran, hava ve net karm suyu hacimlerinin imento hacmine olan orandr. BOY DEM: Boy deiimi, uygulanan basn nedeniyle deney numunesinin lm boylarnda oluan ksalma veya uzamalardr. (Bu deiim ap dorultusunda ise ap deiimi olarak ta ifade edilir). BOYUNA DERZ: Boyuna derz, yapnn uzun eksenine paralel olan derzdir. BUHAR KR: Buhar kr, buhardan yararlanarak scaklk ve nemi yksek bir ortamn salanmasyla, betona erken mukavemet kazandrmay ngren bir beton kr metodudur. BUHAR ODALARI (SREKSZ SSTEM): Buhar odalar (sreksiz sistem), sreksiz, kesintili buhar kr uygulanmasnda kullanlan, rutubeti kontrol edilebilen, scakl ve scaklk ykselme hz ayarlanabilen, mamul giri ve k kaplar yeterli derecede korumal, scaklk ve nemin odann her tarafna eit (niform) olarak dalabildii odalardr. BUHAR NCES SRES (LK: PRZ SRES-BEKLEME SRES): Buhar ncesi sresi (ilk priz sresi-bekleme sresi), beton elemann kalba dkmnn tamamlanmas ile buhar kr uygulamas arasnda geen sredir. BUHAR TNELLER (SREKL SSTEM): Buhar tnelleri (srekli sistem), srekli buhar kr uygulamasnda kullanlan, uzunluu boyunca scaklk ve nem artlar kontroll olarak deiiklik gsteren ve beton elemanlarn belirli bir hzla iinden geirilmesi sonucunda istenen kr nitelikleri salanan tnel biimli yaplardr. BUHARLAABLEN SU: Buharlaabilen su, imento hamurunda kapiler olarak bulunan veya yzeysel gerilme kuvveti ile tutulup, kurutulduunda kaybolabilen sudur.

BUHARLAMA DEER: Buharlama deeri, deney odasndaki nem deiiminin buhar ler (atmometre) aletindeki suyun buharlamasna gre 24 saatte ml su kayb olarak deeridir. BUHARLAMA GECKTRCS: Buhar geciktiricisi, beton yzeyine film tabakas eklinde uygulandnda, salnan suyun buharlamasn yavalatan, uzun zincirli organik bir malzemedir. BUHARLAAMAYAN SU: Buharlaamayan su, imentonun hidratasyonu srasnda kimyevi olarak tutulan, kurutmakla yok edilemeyen sudur. BZLME: Bzlme, deney numunesinin herhangi bir dorultudaki boyutunda, hzlandrlm belirli kuruma artlar altnda, arlka doygun halden dengeli arlk ve dengeli boyut durumuna geiinde kuruma nedeniyle meydana gelen deiimdir. BZLME ORANI (RTRE): Bzlme oran (rtre), deney numunesinin kuruma sonucu oluan boy ksalmasnn balang boyuna orandr. BZLME DERZ: Bzlme derzi, yaplarda boy deiimi nedeniyle meydana gelebilecek atlaklar nlemek zere dzenlenen derzdir. ABUK DONMA-ZLME: abuk donma zlme, zlme scaklndan donma scaklna ve tekrar zlme scaklna geiin en az 2 en ok 4 saatte gerekletii donma-zlmedir. AKIL: akl, krlmam tanelerden meydana gelen iri agregadr. ALIMA DERZ: alma derzi, farkl zamanlarda yerletirilmesi gereken beton ksmlar arasnda sreklilii salayabilecek tarzda dzenlenmi derzdir. APRAZ RG: apraz rg, birbirini takip eden herhangi iki ift atk telinden bir iftinin zg tellerini sra ile iki stten, iki alttan ve bunu takip eden dier iki iftin ise rg tellerini ters sra ile kestii elek rg eklidir. EKME MUKAVEMET: ekme mukavemeti, bir malzemenin eksenel ekme kuvvetlerinin etkisi altnda dayanabilecei en byk gerilmedir. (ekme uygulanmadan nce llen enkesit alanna gre hesaplanacaktr.) MENTO-AGREGA ORANI: imento-agrega oran, imentonun toplam agregaya ktle veya hacimce orandr.