-1-

Boekbespreking : De Knecht des Heren

Schrijver: ds. Henk Poot
Uitgeverij Barnabas - 2012, harde kaft, 550 paginas, prijs 22,50 Henk Poot is predikant van de Protestantse Kerk in Nederland en full time medewerker van Christenen voor Isral. Hij is weer met een fraai boek gekomen. Als in een flits dacht ik bij het lezen van de titel dat met de knecht des Heren onze Here Jezus wordt bedoeld. Maar het is Isral! Daarmee bewees ik niet los te staan van het theologisch denken die iedere term vergeestelijkt die op Isral slaat en op de nieuwe kerk projecteert. De nieuwe kerk is wat zich in de wittebroodsdagen van het Christendom heeft losgemaakt van de synagoge. Op magistrale wijze legt Henk Poot uit hoe dit theologisch denken heeft postgevat. Binnen de context van het tijdsgewricht verklaart hij hoe dat zich heeft kunnen voordoen. En alhoewel de Christenheid geen geringe schuld draagt aan de eeuwenlange verguizing van Isral, is het vooral dit denken die dat heeft veroorzaakt, een denken dat vanuit het beperkte gezichtsveld van tweeduizend jaar geleden is ontstaan. Het kan de mensen moeilijk worden kwaijk genomen dat ze tweeduizend jaar geleden vanuit een beperkt gezichtsveld over de plaats en functie van Isral hebben gedacht, maar het heeft er wel voor gezorgd dat wij op grote delen van de Bijbel onze eigen visies hebben geprojecteerd in plaats van te lezen wat er staat. Denk maar aan de brief aan de Romeinen, waar Henk Poot twee hoofdstukken aan besteedt. Het gevolgde principe is: eerst geldt de directe betekenis van een tekst en dan pas de allegorische. Met andere woorden: lees eerst wat er staat en probeer te begrijpen wat de schrijver, in dit geval Paulus, bedoelde toen hij zijn pen ter hand nam. Pas daarna mag je met de tekst gaan spelen. Met groot gemak citeert dominee Poot uit de geschriften van de begintijd van onze jaartelling. Hij toont een indrukwekkende kennis over de omstandigheden van weleer. En alhoewel ik meen dat ik de Bijbel en haar geschiedenis redelijk goed ken, ontdek ik op bijna iedere pagina nieuwe inzichten. Niet dat een grote bijbelkennis is vereist om het boek te lezen. Tegelijk constateer ik dat het boek toch gemakkelijk leest en een groite Bijbelkennis niet direct is vereist. Soms verkondigt de schrijver gewaagde stellingen. Daar heb ik geen moeite mee. Ik zie dat eerder als aanleiding tot vruchtbare reflectie en discussie. Natuurlijk, de kwade inspiratiemacht heeft zich in deze afbuiging van het rechte denken niet onbetuigd gelaten! De Schrift is als met een harde ondoordringbare koek bedekt die het zicht op het Uw koninkrijk kome heeft belemmerd. Het boek had net zo goed Op Weg naar het Koninkrijk kunnen heten waarbij het om de plaats en functie

-2-

van het volk en het land van Isral gaat in het juiste verstaan hiervan. Ik moet dan onwillekeurig denken aan het wapen van Terneuzen, wat het wapen van Zeeland is met dit verschil dat de zwemmende leeuw triomfantelijk een sleutel uit het water opvist. De spreuk kennen we: luctor et emergo (ik worstel en kom boven). Ja, het was een hele worsteling om te komen waar we zijn beland, en die worsteling kent ook Isral, meer nog dan ieder ander. In dit geval reikt Henk Poot de sleutel aan tot de ontsluiting van de Bijbelse boodschap betreffende Gods lange termijn plan voor hier op aarde. Hij gaat daarbij nergens belerend te werk of met het vingertje wijzend. Hij weet de dingen zo te zeggen dat hij niemand kwetst, maar zegt wel waar het op staat.

Wapen van Terneuzen

Wat mij telkens heeft gegrepen is zijn meegevoel van Gods grote liefde en barmhartigheid voor zijn volk en voor alle anderen die in het zegenend zegenen worden meegenomen. De parabel van de verloren zoon, waarbij de oudste zoon Isral voorstelt en de jongste de Christenheid, is zijn parabel bij uitstek. De oudste zoon denkt dat hij is buitengesloten. Als de jongste zoon thuiskomt, bekommert hij zich niet om hem; de feestdis gaat aan hem voorbij. Dan zegt de vader tegen de verongelijkt kijkende oudste: Mijn jongen, jij bent altijd bij me, en alles wat van mij is, is van jou. De liefde van de Vader is onvoorwaardelijk. Zo is het toch? Hubert Luns