Professional Documents
Culture Documents
NECDET TOSUN
FARSA GRAMER
3.
2.
1.
) (Bu
) (O
) (Bunlar
1.
) (Onlar
)(
2.
2.
) (Kitabm
1.
) (Kitabn
) (Onun kitab
) (Bizim kitabmz
) (Sizin kitabnz
) (Onlarn kitab
FLLER
A) Asl Fiiller
: Sylemek, : Gelmek, : Vurmak gibi Farsa asll fiillerdir.
B) Cal Fiiller
: Kzarmak, : Aksamak, : Anlamak gibi Arapa, Farsa ve
Trke isim ve sfatlarn sonuna ekleyerek yaplan fiillerdir.
C) Mrekkeb Fiiller
: Amak, : Girmek ( : Kap, : Gelmek), : Dnmek,
: Kapy kapatmak gibi isim-masdar, sfat-masdar veya harf-i izfe-masdardan
oluurlar.
NOT: Masdarlar ya ya da ile biter; mastar eki nundur. : Sahip
olmak, : Grmek.
FL- MAZ
1. Mutlak (-dili gemi zaman)
(: Sylemek)
: Ben dedim.
: Ben demedim.
: Sen dedin.
: Sen demedin.
: O dedi.
: O demedi.
: Biz dedik.
: Biz demedik.
: Siz dediniz.
: Siz demediniz.
: Onlar dediler.
: Onlar demediler.
(: Okumak)
(: Grmek)
: Okudum/ardm.
: Grmedim.
) (Masdar:
) (Masdar:
: Yapmyordum.
: Yapyordum.
: Diyordum.
)(
)(
) : Gitmek (Masdar:
: Gitmemiim.
: Gitmiim.
)(
) (Masdar:
) (Masdar:
: Alamamm.
: nlemiim.
)(
) (Masdar:
) (Masdar:
: Gelmitim.
: Komutum.
) (Masdar:
: Gelmemitim.
: Grmemitim.
: Gremedim.
: Grebildim.
: Gidebiliyordum.
: Yapabilirim.
Mutlak ktidr:
FL- MUZR
Fiillerin muzr (geni zaman ve imdiki zaman), emir, du, istek, ism-i fil
sygalar, hl kklerinden yaplr. Hl kkleri semdir (kuralszdr). Hl kklerine
geni zaman kk demek mmkndr.
Masdar
Mz kk
Hl kk
Emir
Sylemek:
Gtrmek:
Ayakta durmak:
Getirmek:
( )
Emretmek:
Grmek:
Atmak:
Dmek:
Vurmak:
Gitmek:
Dinlemek:
( )
( )
a) Geni Zaman
(Masdar: )
(Masdar: )
(Masdar: )
: Grrm.
: Giderim.
: Dinlerim.
b) imdiki Zaman
(Masdar: )
(Masdar: )
: Vuruyorum.
: Gidiyorum.
: Gitmiyorum.
) (
MSTAKBEL
: Syleyeceim.
: Grmeyeceim.
GEREKLLK KP
Syga-i vcbiyye den sonra fiil hl kknn bana ilave edilip ekilir.
: Gitmemeliyim.
: Gideyim.
: Gitmeyeyim (gitmem).
EMR KP
Fiilin hl kknn bana ilavesiyle yaplr.
(Masdar: , Hl kk: )
(Masdar: , Hl kk: )
: Git!
: Bil!
: Gidin!
: Bilin!
Emr-i Hzr
Emr-i Gib
: Oku.
: Okusun.
: Okuyun.
: Okusunlar.
: Okuyalm.
NEHY KP
(Masdar: , Hl kk: )
( ): grmek
: Gitme!
: Grme!
: Gitmeyin!
: Grmeyin!
MECHL FL
a) Mz Mechl:
: Bilinirim.
: Grnmyorum.
: Grnyorum.
ART SIYGASI
c) Hl
b) Muzr
a) Maz
: Okuyorsam.
: Okur isem.
: Okudum ise.
YETERLLK SIYGASI
: Gremedim.
: Grebildim.
a) Mz
: Gidebiliyordum.
10
: Gidebilirim.
: Gidebilirim.
b) Muzr
: Gidemem.
: Gidemem.
: Gidebiliyorum.
: Gidebiliyorum.
c) Hl
: Gidemiyorum.
: Gidemiyoruz.
SMN HLLER
: Evi
) : Ona ( : Bana
: Eve, ev ile
) : -e (-e hli
: Bende
: Evde
: Benden
: Evden
Baz Ekler:
: Ev ile
) : Ev iin (
) : iin (sebebiyet
: zerinde
: Evin zerinde
1
) : -sz (olumsuzluk
11
SORU EKL :
: Ne vakte kadar?
: Ne?
: Kim?
: Neyi?
: Niin?
: Nereden?
: Ne zaman?
: Kimi?
: Kim iin?
: Nereye?
: Hangi?
: Kim geldi?
: Ka
: Benden ne istiyor?
ZFET HL (Tamlamalar)
1. sim Tamlamas:
: Babann gz
: Sizin kanz
: Sizin arkadanzn armudu
: Odamzn penceresi
2. Sfat Tamlamas :
: Tatl elma
: Byk tavuk (byk ku)
Not: smin filiyet, mefliyet ve izfet hli olabilir. zafetler (isim tamlamalar)
Arapadaki gibi muzaf-muzafun ileyh ikilisinden oluur.
a) ekil Ynnden
12
b) Mn Ynnden
: Cuma gn.
: Elma aac.
: Yakut dudak.
: Ok gibi kirpik.
5) zfet-i stir, muzfn kendi manas dnda kullanld izfetlerdir.
: Akl kula.
: Zamann eli.
ND HL
ile yaplr.
: Ey adam!
: Ey Rabbim!
: Ey Rabbim!
OLUMSUZLUK
: Akll, uyank.
: m.
: irkin
13
SM- FL
: Sylemek. (Masdar)
: Umak. (Masdar)
: nlemek. (Masdar)
: Yakmak. (Masdar)
: Grmek. (Masdar)
14
: Gnah. : Gnahkar.
: . : i. : Kimyac
SM- MEFL
: Mazlm.
: Beenilen.
: alnm mallar.
: Gemi gnler.
SM- MASDAR
: Gzel. : Gzellik.
: Kt. : Ktlk.
: Diri. : Dirilik.
: limlik.
: Yoksulluk.
: Soukluk.
: Scaklk.
: rtmek. (Masdar)
( Hl kk) : rt.
15
: Bilmek. (Masdar)
( Hl kk) : Bilgi.
( Hl kk) : Yan.
: nlemek. (Masdar)
( Hl kk) : nleyi.
: Gl.
: Gnlk.
: Yry.
( Hl kk) : Elbise.
SM- LET
: Vazo.
( Hl kk) : Mala.
: kzartmak (Masdar)
( Hl kk) : Tava.
SM- TASR
16
: Kk sofra.
: Kk kaval.
: Kk karnca.
: Oulcuk.
: Kpekik.
: daha kt
17
SM- MEVSL
18
: Her kim ki
Y-i nekre:
: Sen ki
: Biz ki
SMLERDE OULLUK ( )
: Kaplar.
: Adamlar.
( Avamca ) : Adamlar.
: Yzler, yanaklar.
: Kirpikler.
: Dudak.
: Di.
: Ayaklar.
: Kol.
: El.
: Ay.
: Yllar.
: Asr.
f) le oul yaplacak ismin sonunda veya varsa dan nce bir izfet ys
ilve edilir.
19
: Kalar.
: Ayaklar.
: Ceylanlar.
: Efendiler.
: Omuzlar, taraklar.
: Evler.
) zellikle yer bildiren baz kelimeler Arapadaki taks ile oul yaplr.
: Baheler.
: Kyler.
KESRELER
1. zfet Kesresi
: Evin kaps.
2. Atf Kesresi
: htiyar ve fakir.
3. Kesrey-i bn
1. Y- nisbet
)( : Bulutlu.
2.
: Niaburlu.
20
: Oku!
: Ye!
: Gr!
b) harfi fiillerin bana gelip fiilleri olumsuz yapar. Eski Farsada olarak
yazlp ni eklinde okunuyordu. Bugn yazlp ne eklinde okunur. ile
kullanlnca den evvel gelir. Genellikle ve den nce kullanlr.
: Gelmiyor.
: Gelmiyor.
: Yeme!
Bazen mim-i nehyden sonra fiil kullanlmayabilir. Burada her zaman olduu
gibi gizlidir.
: Bayran yok.
: Ordu yok.
)( : Sen yoksun.
b) Y- temenn:
. : Keke insanlar canlarnn kymetini bilselerdi.
21
d) Elif-i du: Muzari fiilin nc ahs harfinden nce, bazen sonra, bazen
hem nce hem sonra kullanlr.
( Masdar) ( Muzari 3. ahs) : Etsin.
( Masdar) ( Muzari 3. ahs) : Olsun (ift elifli). (ve: ).
: Olsun. (Elif sonda)
: Grlmeye deer.
b) Y-y taaccb:
: Ne ilgin kitap
: Ne parlak tyler.
22
SAYILAR
121
21
200 -
22
300
30
400
33
500
34
600
)( 40
1000 -
45
10 000
50
100 000
57
)( 500 000
58 -
10
1 000 000
60
11
69
12
900
70
13
1991
71
14
2011 -
80
15
82
16
90 -
)( 17
93
)( 18
100 -
19
110
20
SIRA SAYILARI
Drdnc:
Bininci gn:
Birinci:
Bininci:
)( kinci:
nc:
23
GNLER
Pazartesi
Sal
aramba
Perembe
Cuma
Cumartesi
Pazar
EMS AYLAR
1.
( 21 Mart 20 Nisan)
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
FLLERN KISIMLARI
1-Lzm Fiiller
2-Mteadd Fiiler
Cimit gld =
Ali geldi =
24
ne getirdi
Kardein getirdi
Yere-topraa
dkersen
Etee
yz
kendi
kann
Lamba yand :
Hal kk
Yemek :
Otlatmak : )(
Otlamak :
irmek : )(
mek :
Ulatrmak :
Syletmek :
Geirmek :
Ykatrm :
Ykatmak :
Gemek ( )
Ykamak : ( )
Ykatyorum :
25
olmak
Sonuna ilavesi alan fiiller Mteaddi anlam kazanr.
yapmak
Baz fiiller zaten mteaddi anlam tad iin aynen kalr. gitmek
gtrmek
YNLER:
: sa
: sol
: dz
: alt
: : st
: n : Arka
: yan
TEBH EDATLARI
1-
2-
: Gibi, -d zaman,
4-
= : Peri gibi
5-
= Ay gibi :
6-
= : Kara gibi
: eytan
: Yeilimsi
RENKLER :
: Yeil
= : Kara
= : (ezrek): Mavi
: Krmz : Beyaz
: Pembe
: Sar
: Kahverengi
UZUV SMLER:
: ba
: dil
: : cier
: el
: ka
: : barsak
: : ayak
: sa
: yz
: kl
: burun
: dudak
: : az
: kulak
: : gz
: diz
: : beyin
: : mide
26
: kalp
: srt, arka
: Parmak
YELK EKLER:
: Ben retmenim
: Ben retmenim
: Sen retmensin
: Sen retmensin
: O retmendir
: O retmendir.
Not:
1. Her dil gibi Farsada da iml ynnden ayn yazlp ayn veya farkl telaffuz
edilen ancak anlamlar farkl olan kelimeler vardr. (Trkede yz kelimesinin
birok anlama gelmesi gibi). Tercmelerde bunlara dikkat edilmelidir. Mesel:
( - )fiilinin mz (dili gemi zaman) ve muzr (geni zaman) 3. tekil
ahslar ayn yazlr, farkl okunur, anlamlar da farkldr.
: saman.
3. Ayn yazlp ayn okunan ancak manas farkl olan kelimeler de vardr:
(gibi, nk, nasl, ne zaman, -nca, -d iin, madem ki) kelimesi gibi.
( goft): sen dedin (mz) veya o diyordu (imdiki zamann hikayesi)
kelimesi gibi.
4. Yazma eserlerde genellikle Frs kef harfleri Arab kef gibi yazlr. Manaya
dikkat ederek okumak ve mana vermek gerekir.
: (ger): eer, yet.
27
: (ker): sar.
FARSA FL KALIPLARI
: Sylemek
: Syledim
: Sylerim
: Sylyorum
: Sylyordum
: Sylyordum
: Sylemiim
: Sylemitim
: Sylememitim
: Syleyebildim
: Syleyebilirim
: Syleyebiliyorum
: Sylenebilir (mutlak)
: Syle !
: Syleme !
: Syleyeceim
: Sylemeliyim
: Sylendim (Edilgen, Mehul)
: Sylenirim (Edilgen, Mehul)
: Syleniyorum
: Sylediysem
: Sylersem
: Syleyen
: Syleyen
: Sylenen, sylenmi
: Syletmek
28
RNEK CMLELER : 1
Ben su itim :
Ben su imitim :
Ben su ierim :
Ben su iiyorum :
Ben su iiyordum :
Ben su iiyordum :
Ben su imiim :
Ben ocua su iirdim : ( )
Su iildi :
Su iiliyor :
(sm-i Fil ) Ben su ien oldum :
(sm-i Fail ) Ben su ien oldum :
Bu su, iilmeye deerdir :
O suyu ime! :
Bu suyu i ! :
Suyu iebildim :
Bu suyu ieceim :
Suyu iebilirim :
Bu suyu imeliyim :
RNEK CMLELER: 2
29
Eve git! :
Annene bak ! :
Siz byk vazo aldnz :
Onlar kk otele gittiler :
Tahrana gidersem kebap yerim :
Lokanta nerededir?:
Trkiyeden ne zaman geldiniz ? :
Acaba siz su itiniz mi ? :
(Ben) sana syledim (birinci zamir fil, ikinci zamir mefl zamiri) :
(O) ona syler :
RNEK CMLELER: 3
:
30
31
1.
2. a) Byk ku
b)Tatl elma
c) Babanzn evi
d) Sanzn rengi
)3. a
)b
)c
)d
)4. a
)b
)c
)d
32