ibrahim Adnan Saraolu _ Tbbi Bitkiler Rehberi

thaf nsz Doa asla p retmez, ne kirazn sap, ne patatesin kabuu ne de herhangi bir bitkinin bir paras p deildir. Yaratlm her ey bir nimettir ve onda insana faydalar (hikmetler) vardr. Nimetin faydalarn aratrp insann hizmetine sunanlara selam olsun. Bu kitap, nimetin hikmetini aratranlara ve Osmanl'nn Otac Kltr'n yzyllar boyu gnmze kadar tayp vesile olanlara ithaf olunur. Allah, onlardan raz olsun. nsan doann bir parasdr. Doadan ve doal tketimden uzaklatka hastalklar artacak ve yeni yeni hastalklar da seyir deitirerek ortaya kmaya devam edecektir. Teknolojinin sunduu yapay (sentetik) rnleri kullanarak, doadan ve doal yaamdan uzaklaan insanolu, aresizliin snrlarna ulatnda, tekrar doaya geri dnmek istediinde, doann da kskn olabileceini ve artk geri dnn de fayda etmeyeceini unutmamaldr. Gaiye 17-20 Hala bakmazlar m, deveyi nasl yarattk? O ge bakmazlar m nasl ykseltilmi? O dalara bakmazlar m nasl dikilmi? Ve yeryzne bakmazlar m ki, nasl denmi? Deerli okuyucu, "Bitkisel Salk Rehberi" adl kitabmda bulunan birka bitkiyi bu kitapta da bulacaksnz. Bunun nedeni bir zamanlar aratrdm bitkiye zamanla tekrar tekrar dnerek aratrmaktr. Edindiim tecrbe ve yeni bak alaryla gemite aratrdm bir bitkiye yllar sonra tekrar dn yaptmda yepyeni zelliklerini grebilmekteyim. rnein, brokoli her iki kadndan birinin gsnde gelien fibrokistlere kar hem nleyici ve koruyucudur, hem de fibrokistleri tamamen ortadan kaldrabilmektedir. Brokolinin fibrokistlere kar etkili olduunu 2006 ylnn yaz aylarnda kefetmitim. Bu yeni sonucu "Tbbi Bitkiler Rehberi" adl kitabma aldm. Deerli okuyucu, ebter ve transgen tohumlar evrimini en mkemmel bir ekilde tamamlam olan doal tohumlarn yerini hzla almaktadr. Salatalktan domatese, karpuzdan kavuna, brokoliden maydanoza, soya fasulyesinden msra kadar daha birok sebze ve meyvenin tohumlar ya ksrlatrlmakta ya da genetik yaplar deitihlmektedir. Diyarbakr, Adana karpuzlarn artk bulamadmzn farknda msnz? Anadolu budayndan yaplan mkemmel aromal, enfes bir tad ve kokusu olan ekmeimiz artk yok. Yerini, tad olmayan yavan bir ekmek ald. Msr ekmeimizin tad da yok artk. Anadolu'nun kylerinde yetien doal sebzelerin yerinde artk yeller esiyor. engelky salatalnn tad ancak, onun tadn bilenler tarafndan bir an olarak anlatlr oldu. ankr eriini bulmak artk ok zor. Tm sebze ve meyvelerin yerini hzla ithal edilen ebter tohumlar ve ekirdekler almaya balad. lkemizin, yzyllar boyu evrimini en mkemmel ekilde tamamlam olan tohumlar ve ekirdekleri artk kullanlmyor. Birou da kaybolup gitti bile. Hi bir hastala kar, kimse midini yitirmesin, bile bir mit mutlaka vardr... En son aamada olanlar iin Bunun sonularnn lkemiz iin ne kadar nemli olduunu vurgulamak ve daha detayl aklayabilmek amacyla "Anadolu Topraklar ve Bitki rts" bal altnda ayr bir blm de kitabma ilave ettim. Bu konuda baarya ulaabilmemiz bu lkede yaayan her vatandan milli davas olmak zorundadr. Tm deerli okuyucularmn salklarnn daim olmasn dilerim. stanbul: Austos 2008 Prof. Dr. brahim Adnan SARAOLU Giri Deerli okuyucu, bitkilerin kimyas zerine olan aratrma sonularm, "u bitki yle hazrlanrsa, u hastala kar iyi gelir" eklinde aklarken,

"Siz hekim deilsiniz, hastalk zerine bilgi /eremezs/n/z." tepkileriyle ska karlatm. Bu konuda byle konuanlara benim cevabm ancak udur: Hibir zaman hekim olmay dnmedim ve hekimlie de zenmedim. Bir kimyac olarak mesleimle her zaman gurur duydum. zellikle ok arzu ederek ve isteyerek kimya eitimi aldm. nk kimya bilimi varolan (canl-cansz) hereyin temel yapsn aratrr. Biyolojinin, tbbn ve eczacln temeli kimyadr. Kimya, tm bilim dallarnn temelidir. Her varln (cani-cansz) bir kimyas vardr. Onun kimyasn bilmeden onu tanyamayz, ondan faydalanamayz ve de onu kullanamayz. Bir bitkinin kimyasn bilmeden ondan nasl faydalanlabilir ki? Deerli okuyucu, son birka yldan beri, yaklak krkiki yldr byk bir heyecan ve yaam sevinci ierisinde bir hobi olarak baladm ve halen srdrdm bitkiler (sebze, meyve, tahl, tbbi bitkiler) zerine olan almalarm ve aratrmalarm sonlandrmak dncesindeyim. imde hala daha bir mit var. Bu k snm deil. Ancak, her geen gn bu n giderek azaldn gryorum. Yllar nce esas iimden arta kalan zamanlarda gecelerimi sabahlara birletirerek bitkilerin kimyasn aratrmaya baladm. almalarmn sonularn hibir iddaaya kaplmadan, byk bir paylam duygusu ve mutluluk ierisinde insanln hizmetine sundum. Ve hibir karlk beklemeden elde ettiim sonular, grsel ve yazl medya ve kitap yazma yoluyla insann hizmetine sunmaya gayret ettim. Biliyordum ki, insana yardm etmek, insann bir derdine are olmak, Allah'a ibadettir. nk kesin teslimiyetim odur ki; ruhum, bedenim, ibadetim ve tm almalarm lemlerin Rabbi olan Allah'ndr. Hibir zaman ilimde iddaam olmamtr. Allah, yce kitabmzda (Yusuf Suresi 12/76) "Her ilim sahibinin stnde ondan daha iyi bilen biri vardr" buyurmaktadr. Her zaman aklamalarmda yanl konumaktan ve yanl bilgi vermekten Allah'a snrm. Neden almalarm sonlandrmak istiyorum? Bunun cevabn aadaki "Anadolu Topraklar ve Bitki rts" balkl yazmn en son paragrafnda akladm. Beslenme Bir Kltrdr Bilim adamlar, diyetisyenler salkl beslenmeden veya dengeli beslenmeden sz ediyorlar. Salkl ve dengeli beslenme eer salkl besin varsa vardr. Aksi takdirde yoktur. Japonlarn bir beslenme kltr vardr. skandinav lkelerinin farkl bir beslenme kltr vardr. Bu lke insanlarnn beslenme kltrn deitirmek mmkn deildir. Son on-onbe yl ierisinde biz Trklerin beslenme kltr hzla deiti. Osmanl mutfann eit eit yemeklerinin birou unutuldu. Neredeyse, her milletin fast-food markalar lkemizi sard. Kendi beslenme kltrmz unuttuk. lkemizde deiik milletlerin restoranlar, kendi lkelerinin eit eit yemeklerini sunuyor ve beslenme kltrlerini tantyor. Bizim kendi milli yemeklerimizi lokanta ad verilen yerlerde bulabiliyoruz. Onlarn da saylar giderek azalyor. Biz Trkler tm dnya milletleri ierisinde en zengin kltre sahip bir milletiz. Ne acdr ki, bu zengin kltrmz son elli yl ierisinde tarihe gmdk. Kltrn yaamayan ve yaatmayan milletler, kimlik mcadelesi verirler. Kltr bir milletin tarih nndeki asil duruudur ve onurudur. Kltr bir millete ahsiyet ve asalet kazandrr. Kltr bir milletin gemi tarihinin nndeki sanatsal gcnn zenginlik gstergesidir. Tarih gemie bir eyleri gmmek demektir. Artk onu yaamamak demektir. Bir milletin kltr ve onun sanatsal incelii tarihe mal olmamaldr. Tm dnyada hzla doaya olan dn, biz Trklerde Osmanl'nn her dneminde vard. Altml yllara kadar da youn bir biimde yaanmtr. Ancak daha sonra unutulmaya yz tutmutur. Kltrmz yaayarak ve yaatarak genlerimize rnek olmak zorundayz. Yetikinlerle beraber kltrmz yaarken genler de aldklar bu kltr zenginliini gelitirerek yaatacaklardr. Kltrmzn birok dal oktan tarihe mal olmutur. Birou da kaybolmak zeredir. Sessiz sedasz bir ekilde gn ve gn yok olan kltrmzden size birka rnek vermek isterim: Sebil ve hayrat emeler Hamam kltr

Yayla kltr Otac kltr Divan ve sedir kltr Geleneksel tarm ve doal yaam Musiki kltr (divan, tasavvuf, Trk Sanat Mzii) Beslenme ve mutfak kltr Yresel beslenme kltr ve salmz Trkiye'nin yresel ve de blgesel beslenme ekilleri vardr. Karadeniz, Anadolu, Akdeniz, Ege veya Gney-Dou Anadolu blgelerinde yaayan insanlarn beslenme ekilleri blgesel olarak gelimi ve yresel beslenme kltr olumutur. Her blgenin kendine zg suyu, havas, baharat, bitkisel aylar, bitkisel yalar, sebzesi, meyvesi, tahl ve bakliyat vardr. Her blge insan kendi yresel rnlerini kendine zg bir ekilde hazrlar ve tketir. te, her blgenin insanlar bulunduklar yrenin doa artlarnn sunduu besinlerle beslenir, geliir ve yaamlarn srdrrler. Metabolizmalar ve baklk sistemleri de bu besinlere hem dorudan hem de dolayl yoldan bal olarak gelimitir. rnein, Akdeniz veya Gney-Dou blgesinin insanlar ok bol patlcan tketir. Patlcan salatas, patlcan oturtma, musakka, patlcanl kebaplar vs. Patlcan, alerjen bir sebzedir. Doa, bu yre insanlarna karpuzu sunmutur. Karpuz da alerjiye kar antialerjen etkin maddeler ierir. Patlcan ierikli yemeklerin zerine tketilen karpuzla denge salanm olur. Bu yre insanlar patlcanl yemeklerinden sonra yresel meyvesini deilde ananas veya kivi veya da mango tketimini ska tketmeye balarsa byk bir ihtimalle allerjik tepki veya baz organ ikyetlerinin ortaya kmasna neden olabilecektir, ite, her insan yresel beslenme kltrnn dnda ok farkl besinlere kar dikkatli olmaldr. ok sk ve fazla tketmemelidir. Anadolu Topraklar ve Bitki rts Dnyamz, bugne kadar drt dnem buzul a geirmitir. Buzul ann her biri iki ile milyon yl srmtr. Son buzul aysa, milattan onsekizbin yl nce sona ermi ve yaklak 250.000 yl srmtr. Anadolu Topraklar son buzul an yaamamtr. Yaklak 250.000 yl olarak tahmin edilen drdnc buzul a Anadolu Topraklarn etkisi altna almamtr. Buzul dnemde bitki ve mikrobiyolojik florann kendisini gelitirmesi ve evrimin de kendisini tamamlamas mmkn deildir. nk bitki ve mikrobiyolojik flora inaktiftir. Tpk bir derin dondurucuda mikroplarn rememesi gibi. Mikroplar (bakteriler ve virsler) oalamazlar. Ayn ekilde buzul altnda kalan bitkilerin de gelimesi sz konusu deildir. Tpk donmu topraklarda tohumlarn gelimesinin mmkn olamayaca gibi... Ksaca, buzul ada bitkiler ve mikroorganizmalar yaamlarn srdremezler, evrimleme durur. Bir bitki baharda filizlenir, iek aar, tohumlar topraa dklr. Topraa dklen tohumlar bir sonraki bahar mevsiminde tekrar filizlenir, iek aar ve tohumlan tekrar topraa der. Her bahar mevsimiyle bu yaam tekrar ederek devam eder. Her defasnda bitki tohumlarnn genetik yaps evre artlarna bal olarak kendisini mkemmele doru gelitirir. Bu durum genetik yapya sahip her canlda ayndr. Kendisini gelitirme program, her canlnn genetik yapsnda vardr. te, Anadolu topraklar yaklak 250.000 yl sren drdnc buzul a yaamad iin bitkiler ve mikroorganizmalar doal yaamlarna devam ederek evrimlerini tamamlama yolunda yaam faaliyetlerine devam etmilerdir. Bunu yle de ifade edebiliriz. Anadolu topraklarnda yetien bitkiler 250.000 kez iek ap tohumlarn topraa dkmlerdir. Bu dng 250.000 kez tekrar etmi demektir. Anadolu topraklar, 250.000 yl farkla, buz altnda kalan dier lke topraklarna gre nde gitmitir. 250.000 yllk bu evrim fark Anadolu topraklar zerindeki bitki florasn rakipsiz ve ayrcalkl klmtr. 250.000 yllk bu zaman zarfnda Anadolu topraklarnn bitki floras kendisini gelitirip en mkemmel bir ekilde evrimini tamamlarken, dnyadaki birok blgenin bitki floras buzul andan dolay gelimede ve evrimlemede geri kalmtr.(yerinde saymtr). Anadolu topraklarnn mikrobiyolojik floras ve zerinde yetimekte olan bitkilerimiz, bizlere Allah'n bir ltfudur. Bunun kymetini ok iyi anlamak ve bilmek zorundayz. Tohumlar

Diyarbakr'n ve Ceyhan'n karpuzu, ankr'nn erii, Kemaliye'nin beyaz dutu, Malatya'nn kayss, engelky'n salatal, Krkaa kavunu, ukurova'nn yafa ve Finike portakal, Toroslarn ve isfendiyar Dalarnn ahlat, Amasya'nn elmas, Anadolu'nun kara buday veya karaklk buday ve daha yzlercesini sayabileceimiz, Anadolu'nun blgesel ve yresel bu saygn rnlerinin bir ou kayp olmutur, bir ou da kayp olmak zeredir. Her geen yl daha az bulunuyorlar. Her yl Anadolu topraklarna zg sebze, tahl ve meyvenin birok tr adeta ksm gibi ne pazarda ne de kendi yresinde bulunmuyor. nk oaltan yok. Milletin efendisi ve ayn zamanda da sofralarmzn kurucular modernletirildiler. Ellerine eit eit ebter tohumlar ve hormon verildi. Onlar da bu rnler ile sofralarmz kuruyorlar. Ne acdr ki, bu yl (Ocakubat/2008) stanbul'da yafa portakaln aramama ramen bulamadm. lkemizde sebze, meyve, tahl ve bakliyatta, blgesel ve yresel olarak binlerce doal tohum tr vard... Bu trlerin saylar heryl giderek azalrken bir taraftan da birou kaybolup gitti. Gelimi lkeler, Anadolu topraklarnn bu saygn ve ok zel tohumlarn kendi lkelerine gtrdler ve verimliliini artrm bir ekilde bize geri gnderdiler. Ancak, bize geri dnen tohumlar ksrlatrlm olarak geri geldi. Verimi yksek bu tohumlar ksr olmasna ramen tercih edildi. Yksek verimli bu ksr tohumlar ithal edilmeye baland ve bu yllarca srd. Sonuta elimizdeki doal (ksr olmayan) tohumlarmz yok oldu. imdi darya baml kaldk. Blgesel ve yresel meyve bahelerinin nemli bir ksm yok oldu. Yukarda adlarn belirtmi olduum, sebze, meyve ve tahln doal tohumlarnn ou kayp olup gitti. Yerine ebter (melez, hibrid, ksr) tohumlar ithal edilerek, geleneksel tarmn doal tohumlarnn yerini ald. Artk, ar-pazar alverilerinde bu saygn rnlerimizi bulamyoruz. Ne, Yamula patlcanndan, ne spir fasulyesinden ne de Heybeli kavunundan eser kalmad. Yerini ebter tarm ve ebter tohumdan elde edilmi sebze, meyve, tahl ve bakliyat ald. Gnmzde ayr tohum vardr. Bunlar size ksaca tantmak istiyorum. Doal tohumlar Melez (hibrid, l(isir, ebter) tohumlar Transgen tohumlar Anadolu'nun doal tohumlar Evrimini en mkemmel bir ekilde tamamlam tohumlardr. Yzbinlerce yl boyunca kendilerini gelitirerek gnmze kadar gelmilerdir ve insan sal iin gerekli olan etkin maddeleri ierirler. Bu etkin maddelerin zellikleri hastalklara kar nleyici ve koruyucudur. Baklk sistemini glendirir. Sonradan kazanlacak hastalklara kar, ierdikleri etkin maddeler bizleri korur. Doal tohumdan elde edilen sebzenin, meyvenin ve tahln kokusu, damak tad, aromas kendine hastr. Tadna doyamazsmz. nk 250 000 yllk evrim fark sayesinde en mkemmel genetik yapya ulamlardr. Evrimini en mkemmel ekilde tamamlam bu doal tohumlarmzn rnlerinin, Tad Kokusu Aromas Vitamin zenginlii Mineral zenginlii Besin deeri erdikleri etkin madde zenginlii ve eitlilii Selloz/lignin dengesi ve yapsal matrisi insan sal iin birinci derecede nemlidir. Salmz iin birinci derecede nemli etkin maddeler, doal tohumun ierdii genetik yapya baldr. Eer bir tohumun genetik yapsna mdahale edilirse, bu takdirde o tohumdan elde edilen rnn, tad, kokusu, aromas, vitamin deerleri, mineral zenginlii ve etkin maddeleri ve de sellozik yaps deiir. Bu durumu birka rnekle aada aklam bulunmaktaym. Anadolu topraklarnda geleneksel tarm uygulamas sadece doal tohumlar ile yaplrken, seksenli yllann balarndan itibaren yava yava azalarak yerini sera tarmna terk etmeye balamtr. Doksanl yllarn balarndan itibaren de geleneksel tarm uygulamas ve doal tohum kullanm byk oranda terk edilerek,

yerini sera uygulamasna ve ebter tohum (hibrid, melez) kullanmna terk etmitir. Doal evrim Bir bitki yzyllar ierisinde evrimini tamamlarken hem kendisini en mkemmele doru gelitirir, hem de yepyeni cinslerinin geliimine neden olur. Bu yeni cinslerin geliimi doal tohumlarn genetik yaps ierisinde ve evre artlarnda sakl olan bir zelliktir. te bu konuda size iki rnek: Lahana - Brokoli - Karnabahar veya Soan - Sarmsak - Prasa Lahana, brokoli ve karnabahar ayn familyadandr (ailedendir). Balangc lahanadr. Ekolojik denge, ekolojik adaptasyon ve yatay geilerle lahana hem evrimini tamamlar hem de yepyeni cinslerin ortaya kmasna neden olur. Lahana, srasyla brokoli ve karnabahara doru hem evrim hem de tr geliimini yapm ve yapmaya da devam etmektedir. Soan, sarmsak ve prasaysa daha farkl bir familyadr. Soan, doal evrimi ierisinde sarmsak ve prasa trlerini gelitirmitir. Bu familyann da balangc soandr. Soan da, doal evrimi ierisinde sarmsak ve prasa trlerini gelitirmitir. Bu geliimi bilimsel olarak ana kavramla aklyoruz; birincisi, ekolojik denge (ecological equilibrium), ikincisi, ekolojik adaptasyon (ecological adaptation) ve ncs ise, yatay geitir (horizontal transition). Bu deerin ana temelini toprak oluturur. Yani, topraa dorudan baldr. evre ve iklim artlar da indirekt olarak etkilidir. te, Anadolu topraklarnn ayrcalkl kalitesi, tohumlarn evrimini en mkemmel bir ekilde tamamlamasnda en nemli rol oynamtr. Melez (ebter, hibrid) tohumlar Melez tohumlarn dier bir ad da hibrid tohumlardr. Ben bu gruptaki tohumlara ebter tohumlar diyorum. Ebter, soyu kesik demektir. Zrriyeti yok demektir. Bir baka ifade 10 11 tarzyla soyunu devam ettiremeyen anlamna gelir. Melez (hibrid, ebter) tohumlarn genlerine mdahele edilir. Bu tohumlarn (melez, hibrid, ebter) genlerine mdahele edildii iindir ki, soylar kesiktir. Bu tohumu topraa ektiiniz zaman rnnden tohum almanz mmkn deildir. Yani bir defalktr. rnein, ebter (hibrid, melez) bir salatalk, domates veya biber tohumunu topraa ekerseniz, ne kan salatalktan, ne domatesten ne de biberden tohum alamazsnz. Yani, tohumluk olarak ayramazsnz. Ksaca, melez tohumun soyu kesiktir. Her defasnda satc firmadan yeni ebter tohum almak zorundasnz. Unutmaynz, bir kilo ebter (melez, hibrid) domates, salatalk veya da biber tohumu bir kilo altndan daha pahaldr. Ebter tohumlarn dezavantajlar ve sonular nelerdir? Tohumculukta da baml kalnmaktadr.. nsan sal iin birinci derecede nemli olan mineral, vitamin, antioksidan ve ana etkin maddelerin ounu iermez. erse de yeterli dzeyde deildir. Genetik yapsna mdahale edildiinden dolay, kimyasal zelliklerini dahi bilmediimiz yeni, karmak ve kompleks polyphenol kimyasallar olumaktadr. Oluan bu kompleks polyphenollerin salmz uzun veya ksa dnemde nasl etkileyeceini bilmiyoruz. Ancak, kesin olarak bildiimiz bir ey var ise, o da udur; ebter tohumlardan elde edilen mahsulleri (rnleri) tkettiimiz takdirde, hastalklara kar nleyici ve koruyucu gc olan etkin maddeler miktar olarak yok denecek kadar azdr. Vitamin ve mineral ierikleri vcudumuzun alm bakmndan son derece dktr. Ebter tohumlardan elde edilen rnlerin tad, kokusu, aromas hemen hemen yoktur. zellikle baklk sistemimizin ihtiyac olan etkin maddelerin birounu iermemektedir. erdikleri de yeterli dzeyde deildir. Ebter tohumlar, topran mikrobiyolojik florasna yatay gei (horizontal transition) yaparak, hem topra kontamine etmekte (kirletmekte) hem de topran bakteri florasn bozarak, bakteri poplasyonunda kolay mutasyona urama yatknln artrmaktadr.

 Topraa ekilen ebter tohumlarn ieklerinin polenleri evre bitki florasnn tr deiimine sebep olmaktadr ki, ben bu durumu evre bitki florasnn bozulmas asndan byk bir tehlike ve felaket olarak grmekteyim. Ebter tohumlardan elde edilen rnlerin (msr, domates, brokoli, biber v.b.) selloz ve lignin oranlar farkldr. Bu farkllk sindirim sistemi zerinde kendisini belirgin ekilde gstermektedir. Ebter tohumlardan elde edilen rnlerin sellozik matris yaps byk farkllklar gstermektedir. Doal tohuma gre byk farkllk gsteren sellozik matris yap ierisinde su birikimi olur. Yani, sebze dem yapar. Suyu biriktirerek ier. Kestiinizde aa su kar. Ebter tohumdan elde edilmi domates ile doal tohumdan elde edilmi domatesi mukayese ettiinizde bunu rahatlkla gzleyebilirsiniz. Melez (hibrid, ebter) domatesi kestiinizde beyaz suyunu brakr. Doal 12 domatesi kestiinizdeyse, krmz suyunu brakr. Tad, kokusu, aromas ve ierdii etkin maddeler de ok farkldr. Unutmaynz, ebter tohumlarn da ok farkl kalitede olanlar vardr. lkemize ithal edilen ebter tohumlarn ierii hakknda bir bilgi yoktur. Kalite kontrol, standart ve normlara uygun olup olmadn belirleyecek teknik seim kriterleri bulunmamaktadr. Bu sebeple tohumun ierisinde programlanm kt amal ve maksatl genlerin olabilecei gzard edilmemelidir. Bir sava durumunda kilosu bir kilo altndan daha pahal olan bu ebter tohumlar acaba bize satarlar m? A m kalacaz? Veya lke bir ekonomik krize girerse (hatrlaynz, bir sente muhtacz diyen babakan bizim babakanmzd) bu tohumlar nasl satn alabiliriz? Sonu olarak, ebter ve GOD tohumlarn rnleri (sebze, meyve veya tahl) insan vcudunun baklk sistemi iin birinci derecede nemli olan etkin maddeleri, mineralleri ve vitaminleri yok denecek kadar az iermektedir. Yani, baklk sistemi bu rnlerin tketilmesiyle yeterli dzeyde glenememektedir ve bu yzden hastalklar gnmzde hzla yaylmaya balamtr. Ender rastlanan hastalklar da sk sk grlmeye balamtr. rnein, MS, lseratif kolit. Morbus Chron, Hepatit-B veya Hepatit-C gibi... Ne acdr ki, genler arasnda bu ender grlen hastalklarda dramatik bir art gzlenmektedir. Deerli okuyucu, Anadolu'nun yzyllar boyu geliimini en mkemmel bir ekilde tamamlam doal tohumlarnn, salmz asndan nasl bir potansiyel g olduu zerine ok sayda rnekler verilebilir. imdi size iki rnek vermek istiyorum. Birinci rnekte genleriyle oynanmam, yani, ebter veya transgen olmayan, evrimini en mkemmel bir ekilde tamamlam olan doal domatesi ele alalm. Doal tohumdan elde edilen domates kalp bymesine kar nleyicidir, kalbin d yzeyinde oluan yalar eritir, iyi huylu prostat bymesine bal idrar yapma zorluunu ortadan kaldrr, yalla bal makula dejenerasyonunu nler, balangtaysa tedavi eder, gl antioksidanlar ierir. Ancak ebter tohumdan elde edilen domateste belirtmi olduum bu zellikler yoktur. te, "Ne ekersen onu biersin" sznn tam kullanlaca noktadayz. kinci rnekse, vitiligo (ala) hastalna kar mkemmel nleyici ve koruyucu olan msrdr. Bu nedenledir ki, Karadeniz blgesinde yaayan insanlarda ala hastal grlmez. nk bu yrenin insanlar bol bol msr ve msr ekmei tketirler. Doal msr, kr olarak tketildiinde deri ve cild zerindeki gzenekleri klterek cildin przsz olmasn da salar. Ancak, ebter tohumdan elde edilen msrda bu zellikler yoktur. 13 Krk gen ieren ebter tohumlar veya insert gen ieren GOD tohumlar, polenlerinde veya rnlerinde (sebzesinde veya meyvesinde), pseudo-lineerprotein iermektedirler. Bunlar genellikle peptid yapl olduklarndan, tketildiklerinde (vcuda alndklarnda) bir hormon veya bir antikor veya da vcudun tanmad bir metabolit veya bir toksin gibi davranabilmektedirler. zellikle krk genlerin sebep olduu antikorlar insan vcudunda otoimmn rahatszlklar tetiklemektedirler. Otoimmn hastalklar hangileridir? eker hastal, romatizmann birok tr, karacier enfeksiyonlarnn bazlar veya tiroidin yava almasna neden baz

durumlar otoimmn hastalklara rnek tekil ederler. Ksaca, otoimmn hastalklarda bir antikor vcudun kendi organn yabanc grp ona saldrmas demektir. Baka bir ifade tarzyla, vcudun baklk sisteminin kendi organlarna saldran antikor retmesi demektir. zellikle ebter tohumlarda krk genlerin rettii antikorlar, vcuda alndktan sonra otoimmn hastalklar tetikleyebilmektedir. Transgen tohumlar Transgen tohumlar hem toksin ierir hem de ebterdirler. Toksin (zehir) iermesinin nedeni, tohumun genomuna yabanc bir gen ilave edilmesinden dolaydr. te, doal tohumun genomuna dardan yabanc bir genin yerletirilmesi (insert gen) sonucunda elde edilen tohuma GOD tohum denir. Yani, genleri deitirilmi ve/veya kendisine ait olmayan yabanc bir gen ieren doal tohum artk doallktan km onun ad, ksaca GOD (Genetik Olarak Deitirilmi) olarak anlr. Uluslar aras dilde GOD nin karl transgendir. Transgen kelimesini dorudan Trkeye tercme edersek GenTransferi (GenNakli) yaplm anlamna gelmektedir. GOD tohumlar, insan sal iin ok nemli olan koruyucu ve nleyici etkin maddelerin biroundan mahrumdurlar. Transgen tohumlarn ierdii toksin genlerinin insan sal zerindeki etkilerinin ne olduu veya ne olaca konusunda herhangi bir bilgi de henz yoktur. Transgen tohumlardan elde edilen rnlerin iignin-selloz oranlar deikendir. Ancak unu syleyebilirim, gerek ebter gerekse de transgen (GOD) tohumlarn ierisinde oluan krk genlerin, baklk sistemini zayflatt, hastalklar tetikledii ve otoimmn hastalklarn ortaya kmasnda da etkili olduu kesindir. Deerli okuyucu, hangi canl olursa olsun, genetik yaps deitirildiinde evrimleme program devam eder. Yani, kendisini gelitirme sreci (evrim) devam eder. Ancak, kendisini gelitirme sreci, genleri deitirilmi haliyle devam eder. Bu sre, tamamen doal srecin dnda, sonularnn ne olacan bilmediimiz doa sistematiinin kapsamnn dnda gelien bir olaydr. Halbuki doal bir tohum (genetik yapsna mdahale edilmemi tohum), evre artlarna bal olarak doal sreci ierisinde evrimini mkemmele ynelik olarak tamamlar. Genlerine mdahale edilmi (genleri deitirilmi) bir canlnn mkemmele doru kendisini gelitirmesi beklenemez. 14 jUm^ Genomda oluan krk ve ilave genler Her canlnn doasnda oalma (reme) zellii yatar. Nasl bir bitki iek aarak tohum veriyorsa veya bir kays aac iek ap meyvesinin ierisinde ekirdek veriyorsa, ayn ekilde bir erkekle bir dii de iftleerek kendi soyunu oaltr. Bitki iekleri baharda rzgr yardmyla polenlerin uumas sonunda nasl dllenerek tohum oluturuyorsa hayvanlar ve insanlar da iftleerek soylarnn oaltrlar. Tohum ve ekirdeklerin oalabilmeleri iin TOPRAA, hayvanlarn ve insanlarn oalabilmeleri iin de ANNE RAHMNE ihtiya vardr. Bastmz, zerinde yrdmz toprak tpk bir ANARAHM gibidir. Hayvan ve insanlarda erkek ve dii olmak zere iki cins vardr. Erkekte olan tohuma veya ekirdee SPERM, diide olan tohum veya ekirdee YUMURTA ad verilir. Spermle yumurta bir araya geldiinde dllenir. Bu dllenme diinin RAHMNDE gerekleir, rahimde geliir ve doar. Tohum ve ekirdekler iin ANARAHM topraktr. Ebter buday ve ac son Deerli okuyucu, artk genetik yapsna mdahale edilmemi hibir tohum kalmad. Yediimiz ekmein tad yok. Buday artk eski doal buday deil. nk doal buday yerine genleriyle oynanm buday trleri yllardr Anadolu topraklarna ekiliyor. Neden, genleriyle oynanm buday Trkiye'ye geldi? Ama neydi? Neden izin verildi? Sne paraziti, yurdumuzda buday retimini kalite ve kantite ynnden olumsuz ynde etkileyen ana zararl konumundadr. Sne younluunun yksek olduu yerlerde mcadele yaplmad zaman ekmeklik, makarnalk ve tohumluk ynnden zellikle budayda % 100'e varan oranlarda zarar oluabilmektedir. te, sne ad verilen bu zararl parazite kar daha direnli buday retmek iin,

budayn genleriyle oynanmtr. Ve sneye kar direnli buday gelitirilmitir. Budayn ierdii gluten orann amaca uygun hale getirmek iin budayn genlerine mdahele edilmitir. Baaktaki dane saysn artrmak iin, budayn genlerine mdahele edilmitir. Kurakla dayankl olabilmesi iin, budayn genlerine mdahele edilmitir. Yukardaki zelliklere sahip deiik buday trleri, lkemizin tarm alanlarnda kullanlmaktadr. Bu sayede kylmzn elindeki yzylllardr kullanlan Anadolunun doal buday kaybolup gitti. Ekmeimizin eski tad yok. Sebebi, doal olmayan ve krk genli ve bizim olmayan budayn kullanlmasdr. Anadolu topraklarmzda yzyllardr evrimini en mkemmel ekilde tamamlam doal budaymz yerini ebter budaya terk etti. lk yllarda bu budaylarn ebter olduu anlalmad. nc yldan sonra genleriyle oynanm bu budayn ebter olduu anlald. Genleriyle oynanm bu budaylardan ilk yl tohum alnabildi. nc yldan sonra adeta programlanm gibi, bu budaylarn ebter olduu anlald. Yani, ilk yl genleriyle oynanm bu budaylardan tohumluk alnabildi. Drdnc yldan sonra ekilen budayn hem rekoltesi hzla dmeye balad hem de tohumluk almak yeteri oranda 15 mmkn olamad. Genleri ylla programlanmt. Ve bu durum fark edilerek nlemler almaya balanld, budayda da da baml kaldmz gereiyle kar karya kaldk. Ne acdr ki, bu arada Anadolu'muzun o muhteem damak tadna sahip ekmeimizin esmer budayn kaybettik. Kimbilir, Anadolu'da birka kylmzn elinde birka uval kalm mdr acaba? Sonu ve Sorular Birok zellii olan bitkilerimizi, tohumlarmz kayp ettik. imdilerde nemi ok ok byk olan endie verici bir problemle kar karya kaldk. Acaba, artk kaybolan rnlere bir daha sahip olamayacak myz? Bir zamanlar muhteem doal tohumlara ve geleneksel tarma sahiptik. Bir zamanlar doal tohum ve geleneksel tarmla yetitirdiimiz rnlerimizin, insanlara gda ynnden, tbbi ynden, doal olarak salad vitaminlerden, hastalklara kar nleyici, koruyucu ve tedavi edici gcnden artk istifade edemeyecek miyiz? nsan vcuduna lazm olan bu maddelerin bulunamamas neticesinde vcudun zayf derek hastalklar ve dier problemler ile yaknda yz yze gelerek bu afetlere boyun emek zorunda m braklacaz? Bunlar nlemek iin alnacak tedbirlerimiz olmayacak m? Ebter tohumlar kullanarak tohum vermeyen rnlerimizi ihtiyac karlamak iin retmek zorunda olmamz, bizi bu bitki tohumlarn byk paralarla her yl yabanc irketlerin bayilerinden tekrar tekrar almak zorunda m brakacak? Bu bayiler bu tohumlar nasl tedarik edecekler? Bayiler tekrar tohum retme nitelii tamayan geriye dn olmayan bu tohumlar ne kadar bir zaman iin tedarik ederek reticiye satacak? Bayiler, kilosu bir kilo altndan daha pahal olan, ebter tohum tedarik edemedii takdirde ve tohum bulamaynca retim yapamayp a m kalacaz? Allah'n ayetlerini deitirmeyiniz Ayet, sadece Kuran' Kerim'de bulunmaz. Yaratcnn yaratt herey bir ayettir. Yani, bir tohum da ayettir. Allah, yce kitabmzda "Ben, bu lemi ss olsun diye yaratmadm, bir denge, nizam, dzen ve kural zerine kurdum" buyurmaktadr. Tek bir genin nasl alt hakknda bir miktar bilgiye sahip olabiliriz. Ancak, milyonlarca genlerden oluan bir genomun almas hakknda hibir bilgiye sahip deiliz. Genomu oluturan genlerin diziliini biliyor olmak, hibir ey ifade etmez. Mhim olan genomu oluturan milyonlarca genin kendi aralarndaki alma dzenini bilmektir. Bu konuda hibir bilgimiz yoktur. Bugnn gen teknolojisi yetersizdir. Methodolojisi yoktur. Mevcut olan baz kurallar tamamen gelii gzeldir (randomly distributed). Gnmzn genteknolojisinin, canllarn spermlerine, yumurtalarna veya tohumlarna mdahale edebilmesi iin fiziksel, kimyasal ve matematiksel kanunlara uygunluu gerekli ve arttr. Gen teknolojisinin bu anlamda temel yntemleri, fizik ve kimyayla aklayabileceimiz kurallar henz yoktur. Gen teknolojisinin bir

canlnn spermine, yumurtasna veya tohumuna mdahale edebilmesi iin nnde daha ok uzun yllar vardr. 16 Doa phesiz ki aratrlacaktr. nk Allah, "Yeryznde yarattklarm sizlerin istifadesine sundum" buyurmaktadr. Ve insanolu yeryznde yaratlmlar akln ve bilimi kullanarak kendisine en uygun ekilde ileyerek faydalanacaktr. Gen teknolojisi henz Dilimsel kurallara ve kantlanm yntemlere ve kanunlara ulamadan tohumlarn genetik yapsn deitirmektedir. Genleri deitirilmi tohumlarn sonularn bilmiyoruz. Doann doal evrimini nasl etkileyeceini bilmiyoruz. nsan ve evreyi nasl etkileyeceini bilmiyoruz. Henz bilmediimiz bir yola ne yazk ki, oktan kld. Oysa Allah, yce kitabmzda "Bilmediin yola gitme" buyuruyor. Bilmeliyiz ki, gen teknolojisinde geri dn asla yoktur. Topraa ekilen genleri deitirilmi bir tohumun hem topra, hem evre bitkileri ve hem de onun rnlerini tketen tm canllar nasl etkileyecei ve deitirecei hakknda hibir bilgimiz yoktur. Ancak, unu kesin olarak biliyoruz ki, hem topra, hem evreyi hem de onu tketen tm canllar bilmediimiz bir ekilde etkiliyor. te, bu nedenle diyorum ki, "Allah'n ayetlerini deitirmeyiniz.". Bu konu ve sonular hakknda yeteri kadar ilim sahibi olabilmemiz iin nmzde daha uzun yllar var. Bu konuda yeterli dzeyde ilim sahibi olduktan sonra neden olmasn? Gen teknolojisiyle tedavi Mays-2000 de Amerika bakan ve ngiltere babakan ortak bir bildiriyi canl tv yaynnda akladlar. Bu bildiri zerinde yllardr allan "Human Genom Project" We ilgili ydi. Human Genom Project (nsan Genetik Haritas) Amehka, ngiltere, in, Almanya, Fransa ve daha birok devlet tarafndan desteklenmi bir projeydi. Bu proje 2000 ylnn Mays aynda tm dnya insanlarna aklanrken, kanser, eker hastal, Parkinson, Alzheimer gibi daha birok hastaln gen tedavisiyle ortadan kaldrlabilecei dorultusundayd. nsanlk gen tedavisini byk mitle bekledi. Aradan 8 yl geti, ortada henz tek bir baarl sonu dahi yoktur. 2000 ylnn Temmuz aynn banda. Sayn Zahid AKMAN'nn hazrlayp sunduu "Siyah-Beyaz" canl yayn tv programna konuk olarak katlmtm. Sayn Zahid AKMAN, imdilerde RTK'n bakandr. Canl yaynda aynen unlar sylemitim: " Gen teknolojisinin kanser, Parkinson, Alzheimer ve eker hastal gibi hastalklar tedavi edebilmesi iin, nnde daha en az bir yzyl var nsanlar mitlendirmemek gerekir Gen teknolojisi yetersizdir Bu teknolojinin temel fizik, temel kimya ve molekler biyoloji asndan yepyeni kurallara ve yntemlere ihtiyac var Temeli, fizie, kimyaya, molekler biyolojiye dayanmayan bir bilim dal baarl olamaz. Ancak, deneme yanlma metodlaryla alr." Son birka yldan beri yzlerce kanser hastamz in'de gen toknolojisiyle kanser tedavisi varm deyip, onbinlerce dolar para harcayarak in'e gittiler. Hibiri tedavi olamad. Bu konuda televizyon programlarnda halkmz defalarca uyardm. Buna ramen bir mit diye yzlerce insan gitti. Hatta birou da dolandrlarak geri dnmek zorunda kaldlar. Allah insana dert vermeye grsn, ylana bile sarlyor. Eski salk 17 bakanlarmzdan Ylmaz Tuna'da in'e gidip tedavi alanlardan idi. Ac sonu hepimiz grdk. Allah'tan rahmet diliyorum. Deerli okuyucu, Amerika ve Avrupa'l bilim adamlar genteknolojisiyle tedavi yntemleri zerine almaktadrlar. Birounu tanyorum, birounu da yakndan takip etmekteyim. Bugne kadar tm dnyada tedavi olmu tek bir hasta yoktur. Aksine hastalar ilacn ar yan tesirlerinden dolay ok daha erken kaybedilmekte ve kaybedilmeye de devam ediliyor. Anadolu topraklarnn tbbi bitkileri ve bitkiye ot diyenler Tbbi Aromatik Bitkilere son zamanlarda ska "Ot" diyenler var. "Ot" kelimesi ne anlamda ve ne maksatla kullanlyor? 06 Nisan 2008 tarihli Hrriyet gazetesinde "3000 tr tbbi bitkimiz yurt dna ihra edilecek." haberi vard. hra edecek olan da yabanc bir irket. Yllardr, Trkiye'den yzlerce eit tbbi bitkilerimiz toplatlarak yok pahasna ihra edilmektedir. Bitkinin B'sini dahi bilmeyenler, bu bitkiler "kocakar ilalandr" bunlar "ottur" dediler. Tbbi bitkilerimizden byk rant yapan yabanclar: "Brakn, sakn uyandrmayn,

Trkler iin ot demek, deersiz, ie yaramaz anlamna gelmektedir" diyorlar. Bizim iin "of" veya "koca-kan ilac" onlar iin tbbi bitki. Allah, yce kitabmzda "Sizler iin ifal bitkiler yarattk" buyuruyor. Birka akademisyen de, bir akademisyene yakmayan ifade tarzyla, evrimini en mkemmel ekilde tamamlam olarak yetien ve dnyann hibir yerinde ei benzeri bulunmayan tbbi bitkilerimize "of" diyor. Deerli okuyucu, bu lemde hibir ey sebepsiz yaratlmamtr. Herey bir sebep zerine yaratlmtr. Yaratlm hereyin bir nedeni ve grevi vardr. Kutsal kitabmzda Allah: "Hi bir dert yoktur ki, Biz onun aresini de vermemi olalm" buyurmaktadr. Bilim adamlarnn grevi, aratrmak, incelemek ve de sonularn insanln hizmetine sunmaktr. Her derdin aresinin ve zmnn doada olduuna kesin olarak inanyorum. Bu lem, insanolu iin bitip tkenmez bir aratrma ve inceleme kaynadr. Doada saysz rnekjer verilmi ve gsterilmitir. Yce Allah, "Biz, rnek vermekten ve misal gstermekten ekinmeyiz" buyurmaktadr. Otac kltrmze byk zarar veren "of" ve "kocakar ilalan" sylemleri, yllardr lkemizin ok kymetli tbbi aromatik bitkilerinin yok pahasna yurt dna ihra edilmesine sebep olmutur. Artk ok sayda endemik bitkimizi bulmak mmkn olmamaktadr. nk bu konuda eitimsiz braklm kyllerimiz, bu milli servetin deerinin farknda olmadan kkleriyle skerek ok ucuz fiyatlara toplamlardr. Ne acdr ki, topladklar bitkilerin deerini, gcn ve ne kymetli bir nimet olduunu bilmeden topladlar ve toplamaya da devam etmektedirler. Yurt dna ihra edilen bu bitkilerimizin birou en pahal ila olarak bize geri dnerken bir ksm da gsterili kutular ierisinde doal tablet ve marka rnler olarak eczanelerimizde satlmaktadr. Biran nce yasalarn kartlarak tbbi aromatik bitkilerimiz koruma altna alnmal ve ihracatna da snrlama getirilmelidir. Sonradan kazanlm tm hastalklar nlenebilir Deerli okuyucu, sonradan kazanlm tm hastalklar nlenebilir veya bu hastalklardan korunabiliriz. Bu noktada en nemli art, doal tohumlarn rnlerinin kullanlma artdr. Tbbi aromatik bitkilerle (ifal bitkiler) de, zaman zaman uygulanacak krler yardmyla nleyici ve koruyucu destek almaktr. Lise eitimi alm Avrupal Deerli okuyucu, lise eitimi alm bir Avrupal doaya kt zaman en az elli tane bitkiyi tanr. Doada her bitkinin toplanamayacan da bilir, nk birok bitki yasalar ile koruma altna alnmtr. Yurt dndan yurdumuza maksatl olarak gelen bir ok turist (biyolog, ziraat mhendisi, farmakolog...) memleketimizi dolaarak bitki rnekleri topluyorlar. Misafirperver kyllerimizle sohbet edip hangi bitkileri ne amala kullandklarn sorup reniyorlar. Anadolu'da Osmanlnn zengin otac kltrn yaatan ok az insanmz kald. Bu zengin kltr ve ilim, maalesef kaybolup gitti. Bu kltre sahip kamadk. nk bu konuda cahil ve eitimsiz brakldk. stne stlk, baz bilim adamlar da bunlar, "koca-kan //a/ar/" bunlar "ot" diyerek otac kltrmzn yok olmasn baaryla yrttler ve yrtmeye de devam ediyorlar. Acaba neden? Tarih sadece kazanlan ve kaybedilen savalar renmek deildir. Tarih, ayn zamanda kltr renmek, yaamak ve yaatmaktr. 2500 yllk bir tarihe sahip olan Trkler, Orta Asyadan Anadolu'ya at zerinde rlplak gelmediler. Zengin bir kltrle geldi. Yzyllar ierisinde bu kltrmz daha da gelitirip dnya milletlerinin hayranln kazandk. Trkler, dnya milletleri ierisinde en zengin kltr eitliliine sahip ve kltr dallarnn herbirinde de zirvede olan bir millettir. Son yirmibe ylda modernleme ad altnda zengin kltrmz yok oldu. Kltrn kayp eden toplumlar, saygnln ve asaletini de kayp ederek adna globalleme denilen srete homojenleerek kimliini kayp etmi insan seli haline gelir. Otac kltr Halclk Trk Sanat Mzii Hamam kltr Sedir ve divan kltr

 Kahve kltr Yayla kltr Beslenme kltr Daha onlarcas, modernleme ad altnda sahipsiz kalp yok oldu. Modernlemek, hamam kltrn kaldrp sauna ve buhar banyosunu getirdi. Halclmz yok oldu. Otac kltr "of" ve "kocakan ilac" oldu. Gnmzn genlii daha kendi otac kltrn tanmadan ve renemeden ayurveda, yoga gibi daha birok yabanc kltr reniyor. Sedir ve divan kltr kalkt yerini modern koltuklar ald. Osmanlnn nl kahvehane kltr silinip gitti. imdilerde, byk ehirlere yurt 18 19 dndan gelmi, marka kahve satanlarla ierisindeki katklar bilseler bir daha imezler. doldu. nsanlarmz bu kahvelerin Kltr bir milletin ahsiyeti ve asaletidir. Kltr bir milletin beraberlii, ortak varoluu ve de ayrcaldr. Yurt dnda kaldm otuzyl ierisinde bir Trk olarak kltrmle ndm, gurur duydum ve kltrmz anlattm. Hangisi doru? Deerli okuyucu, kafalarnzn her geen gn daha ok kartna veya kartrldna inanyorum. Yanl dorudan ayrt etmekte de zorlandnz biliyorum. Eer soruyu doru sorabilirsek, sonuca abuk ularz ve yanl olan dorudan kolayca ayrt edebiliriz. Herhangi bir tarmsal rn hormonlu veya hormonsuz diye satlyor. Organik diye satlyor. Veya anl diye satlyor (rnein domates). Veya yayla sebzesi diye satlyor. Karpuz veya kavun gibi daha birok meyve iin de bu kural geerlidir. Doru cevap ster yayla sebzesi, ister hormonlu veya hormonsuz desinler, ister anl domates desinler, isterse de organik tanm desinler. Tm bu karmaann ierisinden, soracamz tek bir soruyla kabiliriz. "Kullanlan tohum, Anadolu'nun doal tohumu mu?" te, bu soruya "Anadolu'nun doal tohumudur" cevabn atamyorsanz elinizdeki yanl rn demektir. Tedavi yok. laca baml klmak var Deerli okuyucu, tedavi olmak demek, bir ilac belli bir mddet kullanp o hastalktan kurtulmak demektir. Ne acdr ki, gnmzde tedavi kavram anlamn deitirmi durumdadr. Gnmzde tedavi demek, kullandmz ilaca mr boyu baml kalmak demektir. Yani, kullanlan ilalar gn kurtarmaya yneliktir. Sizlere bu konuda birka tane rnek vermek istiyorum: eker hastal Benigne prostate hyperplazy (iyi huylu prostat bymesi) Alzheimer Parkinson lseratif kolit Romatoid Artirit (romatizma) Liken Planus Ghron hastal Hipertansiyon (yksek tansiyon) MS (multiple sklerozis) ALS (motor nron) SLE (Sistemik Lupus Erimatzs) Kanser 20 Otoimmn hastalklar (rnein, otoimmnhepatit) Makula dejenerasyonu Siroz Hepatit-B Hepatit-C Damarsertlii Fibrokist Polykistikover Vitiligo

Hipertiroid Hipotiroid Yukardaki listeye tedavisi olmayan daha birok hastalk ilave edilebilir. Yukarda adiann saydm bu hastalklarn tedavisi yoktur. Bu hastalklar iin kullanlan ilalar semptomatik amaldr. Yani, hastaln sebep olduu ikyetleri hafifletici veya ksmen ortadan kaldrc dorultudadr. mr boyu ilgili hastaln ikyetlerini hafifletici veya ksmen ortadan kaldnc ilalan kullanmak gerekiyor. Doal tohumlarn deeri ve gelecei Gnmzde ebter tohumlar bir kilo altndan daha pahaldr. Yukanda ebter tohumlann gerekte insan ve evre sal asndan ne kadar yetersiz, riskli ve kalitesiz olduunu anlatmaya altm. Peki, Anadolunun doal tohumlarna ne oldu? Onlar kalitesiz mi, riskli mi veya yetersizlikleri mi var? Kesinlikle hayr. Tam aksine insan sal asndan birinci derecede nemlidir. Peki, neden bu doal tohumlar yok oldu? Neden bu doal tohum tarm terk edildi? Baz bilim adamlan kp bu tohumlar savundular ve Anadolu topraklarna hzla serpilmeye baland. Sebzede, meyvede ve tahlda hzla ebter tohuma ve tarmna geildi. Ve doal tohumlar elden karak yok oldu. Deerli okuyucu, bu durumu size bir rnekle aklamak istiyorum. ngiltere'nin 250 km kuzeyinde ve Norve'in batsndan yaklak 450 km uzanda Faroe takmadalar bulunur. Burada Faroelallar yaar. Temel geim kaynaklar balklktr. Buras balinalarn en bol bulunduu blgedir. Balinalar tbbi amala da l<ullanlan ok kymetli memeli hayvanlardr. Balinalar balklarla beslenir. Dnyada balina avclna snrlama getirilince, Faroe adalarna nceden programlanm baz bilim adamlan gelir ve Faroe'llara derler ki " Balinalar ok fazla balk tketiyorlar, byle giderse yakn bir gelecekte bu evrede balk kalmayacak, hepiniz a kalacaksnz. Bir an nce balinalan bolca avlamanz gerekir." dediler. Bu bilim adamlanna inanan halk, hzla balina avlamaya baladlar. Ve byk paralar kartlnda her gn balina avlayp yabanc irketlere satmaya baladlar. Birka yl ierisinde blgede balina kalmad. Faroelallar hallerinden mennundular. nk yok olan balinalar artk balkla beslenemeyecekleri iin kendilerine daha ok balk kalacan zannettiler. 21 Faroe takmadalarnn evresinde, balina katliam balamadan nce Balinalar Balklar Ay balklar Samurlar ve Takmadalarn deniz ii ve sahillerindeki bitki ve yosunlar ekolojik denge ierisinde yaamlarn srdryorlard. Balinalar balklarla besleniyor, ay balklanysa samurlarla beslenirken, samurlar da denizdeki yosun ve bitkilerle beslenerek bir denge ierisinde, aralarndaki dengeyi bozmadan yzyllardr sregelen yaamlarn srdryorlard. Faroelallar, programlanm ve maksatl bilim adamlarnn nerileri dorultusunda, birdenbire balinalar yok etmek iin avlanmaya balaynca, birka yl ierisinde balinalardan kurtuldular. Kendilerine daha ok balk kalacan zannettiler. Ancak, Balinalar yok olunca blgeye katil balinalar hzla yerleti. Katil balinalar ayn hzla ay balklarn yiyerek tkettiler. Ay balklar tkenince, samurlarn says hzla artt. nk ay balklar samurlarla besleniyorlard. Samurlarn says artnca, denizdeki yosun ve bitkiler ayn hzla tkenmeye balad. nk samurlar denizdeki yosun ve bitkilerle besleniyorlard. Olan balklara oldu. Yumurtlama mevsimi gelince, balklar yumurtalarn brakacak yosun ve bitki rts bulamadlar. Denizdeki akntlar balklarn brakt yumurtalar srkleyip gtryordu. Deerli okuyucu, Allah, yce kitabmz Kur'an Kerim'de; "Ben bu lemi ss olsun diye yaratmadm, bir denge, nizam ve kural zerine kurdum" buyurmaktadr. te, balinalarn ortadan kalkmasyla Faroe Adalarnn evresinde denge bozulmu ve balklk durma noktasna gelmitir. Nasl kandk veya nasl kandrldk?

Deerli okuyucu, Anadolu Topraklarnn tahl, sebzesi, meyvesi, bakliyat ve baharat trlerinin birou dnyann hibir yerinde yetienle mukayese dahi edilemez. Anadolu Topraklan'nn yzyllardr bize sunduu doal tohumlarn yerini ebter (ksr) tohumlarn almas, hem salmz olumsuz etkilemekte hem de Anadolu Topraklar zerindeki bitki rtsn etkileyerek doal dengesini hzla bozmaktadr. Deerli okuyucu, gnmzde teknolojinin gelitirdii rnler kendimize evirdiimiz silah haline dnmtr. Cep telefonlarndan, ebter tohumlarn rnlerine (sebze, tahl ve meyve) kadar... Bir lkenin teknolojik bir rn ithal ederken, ok iyi dnmesi gerekir. Artk, gnmzde teknoloji hemen hemen her alanda doann ve doal yaamn dman haline gelmitir. nsan da doal yaamn bir paras olduuna gre birok dalda teknolojinin alnmas ve kullanlmas insan saln ve geleceini olumsuz ynde etkilemektedir. Yakn bir gelecekte iler tersine dnecek ve Anadolu'nun bir kilo doal tohumu -drt kilo altndan daha pahal olacak. Gelecee dnk yatrm yapmak isteyenler, imdiden Anadolu'nun tohumlarn arayp oaltma yoluna gidebilirler. Eer, bulabilirler ise... Anadolunun cra kylerinde tm bu gelimelerden habersiz, iki elin parmaklar kadar sayda yal nineler veya dedeler bu tohumlar hala daha ambarlarnn bir kesinde bir-iki avu kadar tutuyor olabilirler. Anadolu'nun doal tohumlannn kymeti anlalr anlalmaz, insanlar altna hcum eder gibi doal tohumu oaltacak tarla arayacaklar. Yukardaki bal "nasl kandk veya nasl kandrldk?" olarak yazdm. Bununla ne demek istediimi anlatmaya alaym. Bir bakliyat veya sebze dnnz, kuru fasulye, nohut, mercimek, domates, salatalk veya biber gibi... Bu doal tohumlardan bir grup yurt dna gtrld. Yabanclar bu tohumlardan birounun genleriyle oynayarak verimliliini arttrd. Bize de dediler ki, "Bakn bizde yle tohumlar var ki, sizdekilerden %35 daha verimli". Bu ne anlama geliyor? Onlarn tohumunu ektiimizde %35 daha fazla rn alacaz demektir. Yani, yz ton yerine yzotuzbe ton mahsul alacaz. Hi dnlmeden bu tohumlar ithal edilmeye baland ve baaryla da %35 fazlasyla mahsul alnd. Ancak yllar ierisinde bizim orijinal (doal) tohumlanmz yok oldu. Yok olan bu tohumlarmzn her biri altn deerindeydi. nk onlar birok hastala kar nleyici ve koruyucu gce sahiptiler. thal edilen genleriyle oynanm %35 daha fazla verimli tohumlardaysa bu zellikler yok denecek kadar azd. Biliyorduk ki, bu tohumlar (%35 daha fazla verimli olanlar) ayn zamanda da ksrd. Yani, topraa ekersek, mahsul alamyorduk. Yurt dna baml kaldk. thal etmek zorundayz. Bir sava annda veya stratejik ambargo uygulanmas halinde elimizde, topramza ekebileceimiz tohum yok. Kendi orijinal tohumlarmzsa zaten yok. Peki, zm ne? Deerli okuyucu, hzla elde avuta kalm doal (orijinal) Anadolu tohumlarmz oaltmamz gerekir. Gerekten bunu birka yl ierisinde baarabiliriz. Her geen gn aleyhimize alyor. Yzyllardr, Anadolu Topraklar zerinde evrimini en mkemmel bir ekilde tamamlam olan bu tohumlar elimizin altnda kayp gidiyor. ok az baz yrelerde kaldlar. Tohumdaki kurtuluumuz ve bamszlmz bu tohumlar hzla oaltmamza baldr. Kandk veya kandrldk, tpk yukarda Faroe Adalarndaki balinalarn katledilmesi rneini verdiim gibi... Bunu tartmak bir ey getirmez. zm, doal (orijinal) tohumlanmz oaltmaktr. Onlar, ksr deil, onlar hastalklara kar nleyici ve koruyucu. Hastalklar toplumumuzda neden bu kadar hzl artmakta hi dndnz m? 22 23 Anadolu topraklarnn ayrcal Deerli okuyucu, Peygamber Efendimiz (S.A.) stanbul'un fethinden yaklak 800 yl nce, hadisi eriflerinde; "stanbul elbette feth edilecektir. N& mutlu, stanbul'u feth edecek o kumandana, ne mutlu stanbul'u feth edecek o askerlere" buyurmutur. Bu erefe nail olmak iin birok kumandan stanbul'u feth etmek iin sefer dzenlemitir. Arap komutanlardan bazlar da stanbul'u almak iin

sefer dzenlemilerdir. Ancak, bu eref, II. Mehmet'e (Fatih Sultan Mehmet) ve askerlerine nasip olmutur. Trklerin, Anadolu'da kalabilmeleri stanbul'un fethine dorudan baldr, istanbul ve Anadolu topraklarnn ayrcal, Allah'; Trklere sunduu (ltfettii) bir ayrcalktr. Trklerin ayrcal, stanbul ve Anadolu topraklarnn ayrcalndan kaynaklanmaktadr. Deerli okuyucu, yukarda Anadolu topraklarnn zerinde yetien tbbi bitkilerin ve onbinlerce yldr evrimini en mkemmel bir ekilde tamamlam tohumlarn (sebze, meyve ve tahl) ne kadar nemli olduunu anlatmaya altm. Ne acdr ki, bu tohumlar artk yok. Anadolu'nun baz kylerinde bu tohumlar halen ok az miktarda mevcuttur. Bu tohumlar vakit kaybetmeden oaltarak tekrar geri kazanmak zorundayz. Bu doal tohumlarmz geri kazanmak Anadolu topraklar zerinde yaayan her insann Milli ve Manevi Vazifesi olmaldr. Bu tohumlar Allah'n, Anadolu insanna bir ltfudur. Anadolu insannn gelecei bu tohumlara baldr. Bu tohumlar Anadolu insann, salnn ve ekonomisinin teminatdr. Anadolu'nun doal Tohumlar "Allah'n deitirilmemi ayetleridir". Ebter (hibrid, melez) ve transgen tohumlarn Anadolu topraklarnda kullanlmas, Trkiye'nin tohumda da bal kalmas demektir. Bu pahal tohumlar hem ekonomimize ok byk bir yk getirmekte hem de bu ebtet tohumlar rnleri hastalklarn hzla yaylmasnda etkin rol oynamaktadr. Hem ekonomi hem de salk asndan giderek zayflamamza neden olmaktadr. Allah, yce kitabmzda Araf Suresinin yedinci ayetinde yle buyuruyor; "yi beldenin bitkisi Rabbinizin izni ile kar, kt beldenin bitkisi ise kmaz, kan da bir eye yaramaz. kredecek bir kavim iin ayetleri byle aklarz." Anadolu, mkemmel bir beldedir. Topraklar da mkemmeldir. Bu topraklarda yetien bitkiler de mkemmel olur. Allah'a krediyorum ki, Trk milletine Anadolu Topraklarn nasip etti. 6. Sayfadaki sorumuzun yant Bitkiler zerine olan aratrmalarm sonlandrma istei, gerekte bana ok byk ac vermektedir. Aratrdm her bitkide Allah'n gcn grdm. Allah'n karlksz olarak biz insanlara sunduu bu nimetleri insanolu ne hale getirdi... Allah'n ayetleri olan bu tohumlar yok oldu, yerine ebter (melez, hibrid) tohumlar geldi. Ksr tohum bunlar. Deitirilmi tohumlar. Salmz asndan hastalklara kar nleyici ve koruyucu gc olmayan tohumlar. Baklk sistemini glendirmedii gibi, zayflatan tohumlar bunlar. Bunlarn zararl olduunu bilebile aratrmak, ierisinde nimetin hikmetini aramak bouna harcanm zamandr. Benim aratrmalarm, ebter olmayan yani, Anadolu'nun yzyllardr geleneksel tarmda kulland orijinal (doal) tohumlarn rnleri zerine idi... Aratrdm bu doal tohumlarn rnlerini insanlarmz bulamyor, nk yok oldular. Falanca hastalklara kar iyi gelir dediim rnler artk pazarlarda satlmyor. Nafile mi, altm Allah'm? imdeki k snmek zere, bu konuda uurumun kenarndayz. Millet olarak bilinlendiimiz takdirde, Anadolu'nun cra kelerinde hal daha geleneksel tarmla uraan insanlarmzn elindeki orijinal (doal) tohumlar oaltma ansmz var. Bunlar gerekten birka yl ierisinde oaltabilir ve uurumdan uzaklaabiliriz. Bu orijinal (doal) tohumlar Allah'n deitirilmemi ayetleridir. Yzyllardr Anadolu Topraklar zerinde nesilden nesile aktarlarak, evrimini en mkemmel ekilde tamamlam tohumlardr. Geleneksel tarm yaparak bu tohumlar kullanan bu insanlarmzn elleri plmelidir. Dua Allah'm, bize sunduun bu tohumlarda bizleri emin kl. Yarabbi, acaba Sana millet olarak az m krettik, bize nasip ettiin Anadolu beldesinin topraklarnn ve tohumlarnn kymetini bilemedik. Onlar, ksr (ebter, hibrid, melez) olanlarla deitirdik. Bizi affet ve tohumlarmzda bizi tekrar emin kl Allah'm. Biliyorum ki. Senin gcn hereye yeter, Anadolu'da hala geleneksel tarm yapan ve Senin deitirilmemi ayetlerini (tohumlarn) elinde bulunduran insanlarmz var. Allah'm, Trk milletini yzyllardr bahettiin doal tohumlar konusunda bilinlendir ve tkenmek zere olan bu tohumlar tekrar oaltma imkn nasip et.-Senin, aciz bir kulun olarak biliyorum ki, birka yl ierisinde bu tohumlar tekrar oaltabiliriz. Ancak, unu da kesin olarak biliyorum ki, her ey Senin ilmindedir. Sen msade etmedike olmaz. Yarabbi,

Trk Milleti'ni bunu anlamada emin ve bilinli kl. Yarabbi, Trk Milleti'nin gelecei. Senin deitirilmemi ayetlerin olan bu doal tohumlara bal. Ebter (ksr, hibrid) tohumlarla bizleri imtihan etme Allah'm. phesiz ki. Senin gcn hereye yeter. Allah'm Sen yce kitabmzda yle buyuruyorsun: "Ben dilemedike, siz dileyemezsiniz." Dilettin, Allah'm! Bu satrlar okurken "amin" diyen kullarnla beraber duamz geri evirme Allah'm. Amin. Evrimini tamamlam ne demektir? Deerli okuyucu, burada sz konusu ettiim bir canlnn (tohumun) "evrimini tamamlamas" ile Darwin'nin evrim teorisi kavramlar tamamen farkl eylerdir. Darwin'nin evrim teorisi, benim kabul etmediim birok teoriden bir tanesidir. Darwin teorisi, insann maymundan kaynaklandn ve evrim geirerek insana dntnden bahseder. Bu gre kesinle katlmyorum. Bakara Suresinde Allah, "Biz, onlar cezalandrmak iin maymuna evirdik" buyurmaktadr. nsan kesinlikle maymundan gelmemitir. Darwinin evrim teorisi baka ey, bir tohumun (ekirdein) genetik yapsnda bulunan evrim ok ok farkl eydir. Her tohum 24 25 kendisini en mkemmele doru gelitirir, kendi tr ierisinde kalmak artyla. Bu geliim o tohumun genetik yapsnda programlanmtr. Maymun, maymun olarak geliir. Karpuz, karpuz olarak geliir. Domates, domates olarak geliir. Tohumun geliimi, yani kendi trnde evrimini tamamlamas, bulunduu topraa ve evre artlarna dorudan baldr. Buna Ecological Adaptation (ekolojik adaptasyon) ad verilir. te, Anadolu topraklar bir tohumun kendi tr ierisinde evrimini en mkemmel bir ekilde tamamlayarak kendisini gelitirme iman verir. Bu durumun, Darwin'nin teorisiyle uzaktan yakndan alakas yoktur. Maymunun, ilk yaratl maymundur ve evrimini genetik yapsna bal, maymun olarak tamamlamaya devam etmektedir. Ayn ekilde, insann ilk yaratl da insan olaraktr. nsan da evrimini kendi genetik yapsna bal, insan olarak tamamlamaya devam etmektedir. Memeli hayvanlar ve insanlar ilk geliimlerini anne rahimlerinde tamamlarlar. Doduktan sonra da topraa basarlar. Bitkiler deyse, durum biraz farkldr. Bitkilerin tohumlar iin anne-rahmi topraktr. Toprakta geliirler. Topran yaps (kimyas, mikrobiyolojik floras) tohumun evriminde birinci derecede nemlidir. Topraktan ktktan sonra da bulunduu evre artlar (iklim, gne, hava ve su) ikinci derecede nemlidir. Topran kimyas ve evre artlar o bitkinin hem kendisini hem de evrimini gelitirmesinde nemli rol oynar. 26 Neden nleyici ve Koruyucu Krler? Deerli okuyucu, Japonya, ABD ve Avrupa Birlii lkelerinde tehis ve tedavi masraflar son derece pahaldr. Bu durum bu lkelerin btelerine giderek artan bir yk getirmekte ve btelerini de sarsmaktadr. 2002 verilerine gre ABD'de bir kalp-damar hastasnn bir yllk masraf 11 000 USD nin zerindedir. ABD bu konuda bir ylda yaklak 200 milyar dolar harcamaktadr. Avrupa Birlii lkeleriyse bir ylda sadece kalp-damar hastalklar iin 255 milyar dolar harcamaktadr. Almanya, sadece kendi romatizma hastalar iin bir ylda 23 milyar dolar ila harcamas yapmaktadr. Bu harcamaya hekim ve hastane masraflar dahil deildir. Tm dnyada kalp-damar ve yksek tansiyon ilalarna harcanan para 940 milyar dolardr. Bir-iki yl ierisinde bu masraf 1 tirilyon dolar geecektir. Kanser tedavisinde kullanlan kemoterapi ilalarnn ne kadar pahal olduu herkes tarafndan bilinmektedir. Tek bir kemoterapi ilac, ortalama 1 yksek tansiyon ilacnn 1000 kat olduu dikkate alnrsa, kanser tehis ve tedavisinin bir lkenin ekonomisine getirdii ykn ne kadar ar boyutlara geldiini anlamak mmkn olabilecektir. Gnmzde kanser 2. sradaki lm nedenidir. ok yakn bir gelecekte 1.sraya yerleecektir. Bunun birinci nedeni teknolojiyi kullanmay bilmememizden kaynaklanmaktadr. Teknoloji, insann hizmetine sunduu birok rnyle her geen gn artan bir ekilde insanlk suu ilemektedir. Doann ve doalln en byk dman insandr. nsanolu teknolojiyi konforu uruna snrsz kullanrken doadan ve doal yaamdan uzaklamaktadr. Doal rnlerin genetik yapsn deitirmekte, koruyucular, hormonlar ve saysz deiik kimyasallar gnlk hayatnda kullanarak uzun ve salkl yaayanlar

yerine maraz ve baklk sistemi giderek zayflayan insanlarn ortaya l<masna neden olmaktadr. Ne acdr ki, bu olumsuzluklarn farknda olan ve bilinlenen insanlar artk doal bir rn bulmakta zorlanmaktadrlar. ok yakn bir gelecekte, doaya dn iin verilecek kitlesel mcadeleler dahi fayda etmeyecektir. Hepatit B veya Hepatit C den dolay ine tedavisi (interferon) alan ve tedavi sreleri 6 ay ile 2 yl sren bu hastalarn haftada bir kullandklarn tek bir interferon inesinin fiyat 1600.- YTL dir. ou zaman bu tedaviye paralel olarak alnan antiviral ilalar bu fiyata dahil deildir. Deerli okuyucu, bir hastala yakalanmadan nceki tedavi ile yakalandktan sonraki tedavi arasnda byk farklar vardr. Hastala yakalandktan sonra kalc organ rahatszlklar veya organ kayb, hastanede veya evde yat, i gc kayb, uzun sreli veya yaam boyu kullanlmas gereken ilalar sz konusu olabilmektedir. 27 rnein, yksek tansiyon veya eker hastalarnda olduu gibi yaam kalitesi de bozulmaktadr. Uzun yllardan beri nleyici ve koruyucu bitkisel krler zerine almaktaym. Avrupa ve Amerika'da koruyucu ve nleyici hekimlik eitimleri hzla yaygnlamaya balamtr. nleyici ve koruyucu tedavide salkl, yaam kalitesi bozulmam ve i gc kaybna uramadan tedbir almak mmkndr. Zaman zaman doru biimde uygulanacak destekleyici ve yardmc bitkisel krler ile bir ok hastal nlemek mmkndr. Kansere kar nleyici tedavi olarak zaman zaman kemoterapi veya radyoterapi almak mmkn deildir. Kn boaz enfeksiyonlarna yakalanmamak iin arada srada antibiyotiin alnamayaca gibi... Eer, genetik bir rahatszlk sz konusu deil ise, kalp-damar rahatszlklarn nlemek mmkndr. Mademki, yanl beslenme sonucunda kalp damarlar giderek iten ya balayarak tkanmaktadr, yleyse doru beslenerek buna engel olmak elimizdedir. Gnmzde artk, birok hastal nlemek mmkndr. rnein, rahim az kanseri (cervix cancer) nlenebilir bir kanser trdr. Ylda bir kez yaptrlacak kontroller ve hekimin uygulayaca basit tedavi yntemleriyle nne gemek mmkndr. Ancak yakalandktan sonra tedavi ans en az olan kanser trdr. ABD'de belli yataki kadnlar her yl hekim kontrol yaptrma zorunluluundadr. Bu nedenle ABD'de rahim kanseri minimuma inmitir. Trkiye bu durumun neresinde? Gelimi lkelerin ekonomilerine tehis ve tedavi byk bir yk getiriyorsa da bu lkeler kendi ilalarn kendileri retmekte ve Trkiye gibi imkn olmayan lkelere de ila ve tbbi alet (Ultrason, MR, PET, Sintigrafi, vb) satarak aklarn kapatmaktadrlar. Hastane kaplarna giderek bitip tkenmez kuyrua girip bekleen bizim insanlarmz, zaman darlndan dolay nleyici ve koruyucu hekimlikten nasiplerini alamadan evlerine dnmektedirler. neden olacaktr. Birok lke bilim adamlarn, brokratlarn en verimli alarnda kaybetmeye balamtr. Bilgi birikimleri, yllar ierisinde kazanlm deneyimler, tam sonu alnacak dnemlerinde salk nedenlerinden dolay ya devre d kalmakta veya yok olmaktadrlar. Trkiye'nin byle bir projeyi hayata geirmesi ok kolaydr. Koruyucu ve nleyici salk eitimini bugnden alacak olan genlerimiz, ileri ya hastalklarndan korunmu olarak yetieceklerdir. Sonu olarak, bugnk genliin geri dn hizmetleri hem daha uzun hem daha verimli olacak hem de kendileri lkemiz ekonomisine yk getirmeden alabileceklerdir. Sonradan lozanlm birolc lastallt nlenebilir "Bitkisel Sall^ Relbeh" ve bu kitaptaki nleyici ve koruyucu krleri zaman zaman uygulayarak birok hastal nleyebilir, yaam kalitenizin bozulmamas iin nceden tedbir alabilirsiniz. Vitiligo, eker hastal, Barsak ve mide kanseri,

Alzheimer, Hiper- veya hipotiroid Gsteki fibrokistler. yi huylu prostat bymesi, Prostat kanseri. Akcier kanseri, Romatoid Artrit, Faranjit Sinzit Yksek tansiyon Karacier yetmezlii Hemeroid Polykistik over Dikkat Bir hastala yakalanmadan nceki nleyici ve koruyucu tedaviyle hastala yakalandktan sonraki tedavi yntemleri birbirlerinden tamamen farkldr. Gen bir nfusa sahip olmakla vnmekteyiz, ancak ileri ya hastalklarnn ya ortalamas da hzla dmektedir. vndmz bugnk gen nfusun ileri yaa geldiinde, hizmet vermekte zorlanan bugnk salk birimlerini ve lke ekonomisini nasl zor durumda brakabileceinin bilincinde miyiz? niversitelerde okuyan tm genlerimize ileri ya hastalklar hakknda genel bilgiler ve bu hastalklara kar imdiden uygulayabilecekleri nleyici ve koruyucu tedbirler hakknda bir yl boyunca haftada bir saatlik ders verilmesi, hem onlar korumaya hem de memleketin ekonomik ykne ok byk oranda olumlu katkda bulunmasna 28 29 Bitkisel Kr Nedir? Deerli okuyucu, uzun yllardan beri bitkiler zerine olan aratrmalarmn temelini ierdikleri etkin maddeler oluturmaktadr. Bir bitkinin ierdii ana etkin madde veya maddeleri aratrp tanmlamak ve ortaya koymak yeterli olmamaktadr. nk bir bitki sadece faydal maddeler iermemektedir. nsan sal iin olumsuz etkisi olabilecek zararl maddelerde iermektedir. yleyse insan sal iin tedavi gc veya nleyici ve koruyucu gc olan etkin maddelerden nasl faydalanabileceiz? Tedavi edici, nleyici ve koruyucu gc olan etkin maddeleri bitkiden nasl dar alacaz? Bu faydal maddeleri dar alrken zararl olanlarn da alnmamasn nasl salayacaz? Tm bunlar doru seilmi bitkinin hangi ksmlarnn kullanlaca ve nasl hazrlanmas gerektii sorularn n plana karmaktadr. Bunun en kolay yolu, bitkiyi demlemek veya balamakla mmkndr. Demleme veya halama esnasnda bitkinin ierdii tm etkin maddeler ayn anda suya geemezler. Demleme sresine bal olarak belli bir srada demleme suyuna geerler. Bu nedenle bitkinin ne mddetle demlenecei ok nemlidir. ok severek verdiim bir rnekle bu durumu sizlere tekrar aklamak istiyorum. Masanza tane scak suyla dolu barda koyunuz ve ayn anda nn de ierisine birer tane ay poetini atnz. Birinci bardaktakini bir dakika sonra ekiniz, ikinci bardaktakini drt dakika sonra ekiniz ve nc bardaktakiniyse, sekiz dakika sonra ekiniz. nnzde ayr zamanda demlenmi ay bulunmaktadr. imdi srasyla bu bardan insan zerindeki etkilerinin ne olabileceini inceleyelim. Birinci bardaktaki bir dakikalk ay en uyarc olandr. nk ilk birinci dakikada suya geen maddeler en uyarc olanlardr. Bunlar arasnda kafein, theobrombin ve theophilin bulunmaktadr. Bu madde uyarcdr. Yani kalp atlarn bir miktar artrr. Bir miktar da tansiyonu ykseltir. Uyarc olmalar nedeniyle kendinizi gergin hissedersiniz ve uykuya gemekte zorlanrsnz. Ben, gece ge saatlerde alrken uyumamak iin bir dakika demlendiim ay ierim. Bir dakika demleyerek, ak ay itiini zannedenler ne yazk ki yanlrlar. Onlarn ak ay zannettii ok ksa demlenmi aydr. Halbuki tam tersidir. ayn ksa demlenmii en uyarc ve gerginlik yapc olandr. Gelelim ikinci sradaki, drt dakika demlenmi ay bardana. Buysa sindirim sistemini uyarc etkin maddeler iermektedir. Yemein zerine

ieceiniz drt dakika demlenmi ayn, sindiriminizi nasl hzlandrdn ve yemei nasl kolay hazmettiinizi hayretle hissedebilirsiniz. nc srada ve sekiz dakika demlenmi aysa keyif vericidir. Rahatlatcdr. Dinlendiricidir. 30 Bitkilerdeki biyolojik gc bitkiyi doru seerek, doru ekilde hazriayarak ve de doru uygulayarak salkl bir yaam iin hastalklara kar koruyucu ve nleyici olarak kullanmak mmkndr. Setiiniz bitki doru dahi olsa, yanl hazrlanr ve yanl uygulanrsa baarl bir sonu almak mmkn olmamaktadr. Doru bitki seilmi ve doru ekilde hazrlanm olsa bile, eer yanl uygulanyorsa baarl bir sonu almak yine de tam olarak mmkn olmamaktadr. Baarl bir sonuca gtrecek olan doru SEM, doru HAZIRLAMA ve doru UYGULAMA ile mmkndr. Doru bitkinin seilmesi, hazrlanmas ve uygulanmas kurallara baldr. Bu kurallara uyularak tketilmesine "/cr"adn vermekteyim. Doru bitki seimi, en zor olan seimdir. Bu zorluun birinci nedeni, bitkinin deiik yrelerde farkl isim altnda tannmasdr. Ayn bitki ok deiik isimler altnda satlmaktadr. Bu da doru bitki seiminde karklklara neden olmaktadr. rnein, Achillie millefolium bitkisini ele alalm. Daha ok civanperemi olarak tannan bu bitki, akbal, bin bir yaprak otu veya barsama otu ad altnda da satlmaktadr. Bu konuda dier bir nemli zorluk da birbirlerinden tamamen farkl bitkilerin ayn isim altnda satlmasdr. rnein, Alchemilla vulgaris bitkisi ile Leontice leontopetalum bitkisinin ayn isim altnda "arslanpenesi" olarak satlmas gibi. Zorluun ikinci nedeniyse doru bitkinin doru trne ulamaktr. nk kr iin doru tr kullanmak ok nemlidir. rnein, adaaynn bugn iin bilinen en az on tane tr vardr. Acaba en doru olan hangisidir? Ayn ekilde ebegmeci bitkisinin bilinen en az be tane tr vardr. Papatyann bile en az on drt deiik tr vardr. ou zaman bu farkl trierin harman yaplarak (kartrlarak) aktarlarda satlmaktadr. Bu da, krn etkisini ve baarsn olumsuz etkilemektedir. Sonuta, doru bitki seimi yapldktan sonra, bu seilen bitkinin hangi ksmlannn kullanlacan bilmek gerekir. rnein, bitkinin hangi ksm ya da tamam m, sadece kkleri mi, sadece iekleri mi veya saplar ile beraber yapraklar m gibi. nk seilen bitkinin yapraklar, iekleri ve kkleri ayr ayr etkin maddeler iermektedir. yle bitkiler vardr ki, sadece kkleri kullanlabilir. Yine yle bitkiler vardr ki sadece yapraklarnn ve saplarnn beraber kullanlmas gerekir. Yine yle bitkiler var ki, sadece ieklerinin kullanlmas lazmdr. Doru bitki seimi konusunda bu satriar okuduktan sonra, tereddtlerinizin olacana inanyorum. Bu konuda aktara gittiinizde doru bitkiyi satn alp almadnz konusunda da phelerinizin olacan da kabul ediyorum. yle bitkiler vardr ki, toplanr toplanmaz (en ge birka saat ierisinde) belirii scaklklarda frnlanmas gerekir. Frnlama scakl da ok nemlidir. rnein, yulafa saman toplandktan en ge birka saat ierisinde sl ilem uygulanarak, altm derece santigratta drt saat boyunca frnda kurutulmas gerekir. Yulaf saman, toplandktan sonra kendi haline kurutulmaya brakld takdirde, kr amal olarak kullanlmas uygun olmayacaktr. Bitkilerin zerinde plak gzle grlmesi mmkn olmayan parazitler ve bu parazitlerin de yumurtalar bulunur. Bitkilerin zerinde bulunan bu parazitlerin 31 uzaklatrlmas ileminin mutlaka yaplmas ve belirli dalga boyunda k uygulanarak sterilize edilmesi de gerekir ve arttr. Aksi takdirde parazitlerin ve yumurtalarnn ieriinde bulunan toksin yapl maddeler demleme esnasnda suya geerek hem krn etkisini hem de sal olumsuz etkileyebilmektedir. Deerli okuyucu, bu tr bitkiler Avrupa'da eczanelerde uzmanlar tarafndan satlmakta ve bu bitkleri orijinal ambajlar ierisinde gvenle satn alabilmektesiniz. Eer bu konuda gene de tereddt yaarsanz, www.saracoglu.at internet sitesinden bilgi alabilirsiniz. Doru hazrlama konusuna gelince, bitkinin seilmi ksmlannn ne mddetle demleneceinin veya kaynatlacanm bilinmesi arttr. Bir bitkinin dakika demlenmesiyle be dakika demlenmesi arasnda ok byk farklar vardr. Eer,

bitkinin yapraklan demleniyor veya halanyorsa, yapraklannn paralanmadan (bir btn olarak) veya paralanarak demlenmesi veya halanmas da bir kriterdir. rnein, beyaz lahanann yapraklarnn doranmadan ve paralanmadan halanmas gerekir. Bunun nedenleri beyaz lahana blmnde aklanmtr. Hazrlama esnasnda ne kadar suya ne kadar bitkinin ilave edileceinin de bilinmesi gerekir. Baz bitkilerin demleme sresi tamamlandktan sonra demleme suyun ierisinde ihyana kadar bekletilmesi ve sonra da szlmesi gerekir. Baz bitkilerin demleme sresi tamamlanr tamamlanmaz bekletmeden hemen szlmesi gerekir. Bu durum hepatit hastalarnn uygulad lavanta krnde ok nemlidir. Hepatit hastalarnn uyguladklar lavanta krnde bitkinin demleme sresi tamamlanr tamamlanmaz bekletmeden szlmesi arttr. Nasl hazrlanaca yaplacak olan krn tarifinde belirtilmektedir. Doru uygulamada ise, a ya da tok karna tketilmesi veya sabah ya da akam iilmesinin belirtilmesi gerekir. rnein, havu suyu kr uygulanrken akam yataa giderken iilmesi art vardr. Bunun nedenleri havula ilgili blmde anlatlmtr. Uygulanmakta olan krn uygulama sresinin mutlaka belirtilmi olmas gerekir. Bu noktada belirtilmesi gereken bir baka husus da, uygulama sresince verilecek olan aralardr (durulardr). Unutmaynz ki, insan vcudu 24 saat ierisinde biyolojik saat ad verilen bir dzene gre farkl alr. Gn ierisinde hormonlarn dengeleri deiim gstermektedir. Bu alma sisteminde sinir sistemi ve hormonlar birinci derecede etkin rol oynarlar. Bu kitapta okuyacanz bitkilerin uygulama sekilileri aratrmalarmn bir parasn oluturmaktadr. Bitkisel krler uygulanrken belli bir uygulama zamanndan sonra iki ya da gn veya bir hafta gibi ara vermeler (duraklamalar) nerilmektedir. Tm bu zamanlamalar tarafmdan aratrlm, incelenmi ve de gelitirilmitir. Bu nedenle size nerilen uygulama ekillerine uymaya zen gsteriniz. Bir bitkinin hangi hastala kar tedavi gcnn olduunu ortaya koymak uzun ve youn bir inceleme ve aratrma gerektiriyorsa ayn lde uygulan biimini de ortaya koymak inceleme ve aratrma gerektirmektedir. Bir hastala kar doru olarak seilmi 32 bitkinin baarl olabilmesi, o bitkinin hazrlannn ve uygulamasnn doru yaplm olmasna baldr. Aksi takdirde baarl sonu almak pek mmkn olmamaktadr. unu da zellikle zlerek belirtmek isterim ki, baz insanlar kullandklar bitkiyi ne kadar uzun zaman demlersem veya kaynatrsam faydasn da o kadar ok grrm dncesiyle yarm saat ya da daha fazla sre kaynatmaktadrlar. Bu tr uygulamalardan sonu almak hem mmkn deildir hem de vcut iin zararldr. Bitkilerin ksk atete demlenmesi ok nemlidir. Bu kitapta nerilen tm uygulamalarda, demlemenin veya halamann kesinlikle, su kaynamaya baladktan sonra mutlaka ksk atete yaplmas gerekmektedir. Kesinlikle yksek atete hzl kaynatlmamaldr. Bunun nedenleri ilerleyen blmlerde yeri geldike aklanmtr. Nasl uygulanaca yaplacak olan krn tarifinde belirtilmitir. Krlerin etkisi Deerli okuyucu, herhangi bir hastala kar nermi olduum bir bitkisel kr, ayn hastala sahip tm hastalarda ayn oranda baarl sonu verecektir diye bir kural yoktur. Neden? nk 1.) Kiinin baka rahatszlklar olabilir veya altta yatan farkl bir rahatszl da olabilir. rnein, kii ayn zamanda hem tiroid hastas, hem eker hastas hem de romatizma ikyetlerine sahip olabilir veya tek bir rahatszl olabilir. 2.) Hibir insann metabolizmas ve genetik yaps bir baka insannkinin ayns olmadndan tedavide farkllklar gsterebilir. Bu farkllklar; kr uygulandnda insandan insana deien baar orannda deiiklikler gsterebilir. nk her insann metabolizmas farkl alr. Bu farkn birinci nedeni de genetik yaplarn farkl olmasdr. rnein, genelde ve temelde tm insanlarn baklk sistemi, sindirim sistemi, bbrek ve tiroid fonksiyonlar veya dier sistem ve fonksiyonlar ayndr. Ancak, detaya inildiinde her insann baklk sistemi farkl alr. Tpk, detaya inildiinde hibir insann kan grubunun bir baka insannki ile ayn olmamas gibi. Bir insan gribi ayakta atlatrken bir baka insan, gnlerce yatakta geirmek zorunda kalabilir.

Bir baka rnek, hepatit virsn alm bir insann baklk sistemi alnan virse kar antikor gelitirirken, bir baka insann baklk sistemi antikor gelitirememektedir. Bitkinin kimyas srekli deiir Deerli okuyucu, hangi bitki olursa olsun zamana bal olarak yaprak, iek ve kklerinin kimyas deiir. Mevsime gre kimyalar deitiinden ierdikleri etkin maddeler de deiiyor demektir. rnein, baharla beraber ortaya kan yeni sezon bir bitkinin kimyas, bitki mrn doal olarak doldurup tekrar kuruyana kadar srekli deiir. Bahar mevsiminde topraktan yeni kmaya balayan filiz haldeki bitkinin kimyas ile zerinden yaklak yirmi gn getikten sonra henz iek amam ayn bitkinin kimyas yirmi gn ncesine gre ok farkldr. Ayn bitkinin iek atktan 33 ! 11 sonra yapraklarnda ve saplarnda bulunan etkin maddelerle iek amadan nce yaprak ve saplarnda bulunan etkin maddeler ok farkldr. zellikle mr ok ksa olan tbbi aromatik bitkilerin birka aylk mr ierisinde ok hzl deien kimyasndan dolay toplama (hasat) zaman ok ok nemlidir. Birka aylk canllk dnemi olan bu bitkilerin toplama zamannn bilinli yaplmas arttr. Ne zamanndan nce ne de zamanndan sonra toplanmamas gerekir. Bu nedenle bir bitkiden kr olarak faydalanlacaksa ne zaman toplanaca ok nemlidir. Ayn bitkiyi bir ay nce veya bir ay sonra toplamak arasnda tedavi amal kullanmda ok byk farkllklar vardr. Peki, bitki bunu neden yapar? Birka aylk mr olan bir bitki neden kimyasn deitirir? Bu zellik uzun mrl aalarn saplarnda ve yapraklarnda da vardr. Bu sorunun cevab tm canllarda olduu gibi onun genetik yapsnda sakldr. rnein, bir bitki iek amaya balayaca zaman parazitlerin kendilerine zarar vermemesi veya byk ba hayvanlarn kendilerini yememesi iin yaprak ve saplarndaki baz etkin maddeleri deitirerek anti-oflaktorik (itici kokulu) zellii olan etkin maddelere dntrr. Bunun sebebi iek ama dnemi yaklat iin baz bceklerin zerlerine trmanp, polenlerine, ieklerine veya meyvelerine zarar vermemesi iindir. Her bitki, parazitlere kar itici koku (anti-oflaktorik) zellii olan monoterpen grubu etkin maddeler retir. rnein, domates itilleri iek amadan nce betaocimen salglamaya balar. Bu etkin madde karncalarn domates fidesine veya itiline kmasna (trmanmasna) engel olur. Eer balkonunuza veya mutfanza karncalar musallat olduysa geldikleri kaynaa yakn bir yere domates fidesinin yaprak ve saplarndan bir dal yerletiriniz, greceksiniz karncalar kaacaktr. Ev ortamnda bcek ldrc ilalar kesinlikle kullanmaynz. zellikle bebeklerin ve ocuklarn yaam ortamlarnda hangi bcek ilac olursa olsun asla kullanmaynz. Tm bcek ilalar bebek ve ocuklarda alerjiye ve alerjik astma neden olmaktadr. Yetikinlerdeyse kanser tetikleyicidir. Kimyasal ve fiziksel yap Bitkilerde bulunan etkin maddelerin etki mekanizmas farkllklar gsterir. Bu etki, temelde ikiye ayrlr. Ya kimyasal etkilidir, ya da fiziksel etkilidir. Kimyasal etkiden ne anlyoruz? Kimyasal etki denilince, adndan da anlalaca gibi vcudumuzda kimyasal reaksiyona girmesi demektir. Fiziksel etkisi denildii zaman da, o etkin maddenin sadece molekl yaps etkili olmaktadr. Bu durum zellikle hormon reseptrlerinde etkilidir. Fiziksel yapda, etkin maddenin sadece geometrik ve sterik yapsndan dolay etki grlr ve metabolit aa kmaz. nsan doann bir parasdr. nsan doayla bir btndr. Doa, insana her mevsimde uygun olan sebze, meyve ve tahl sunar. Bu sunu, doann doal dengesinin gereidir. Ksaca doann, doal yaamnn, doal bir sonucudur. Her sebze ve meyveyi mevsiminde tketiniz nerisinde bulunmaktaym. Bunu srarla vurguluyorum. Bunun nedeni yalnzca, yaz mevsiminde yetien bir sebzenin kn yetitirilirken hormon iermesinden dolay deildir. Veya sadece yaz sebzesinin kn daha az gne aldndan dolay etkin maddelerinin de daha az olacandan dolay deildir. yle de dnebiliriz. Diyelim ki yaz mevsiminin bir sebzesini rnein, domatesi, kn tketiyoruz. Bu domateste hormon yok. Zirai ila yok. Bol gne

alarak yetitirilmi olduunu da varsayalm. Yani her eyiyle drt-drtlk doal bir domates. Bu durumda tketilebilir mi? ll olmak artyla tketilebilir. Belki, u an bu art nedir diye soruyorsunuzdur. Bu art sebze, meyve ve tahl mevsimine gre tketmektir. rnein k sebzesini, meyvesini ve tahln kn tketmektir. Peki, tm bunlarn altnda yatan sebep nedir? Deerli okuyucu, bu sorunun cevab, doann dengesinde sakldr. nsan, doann bir parasdr ve yaad blgede doayla bir btndr. nsan, doaya uymak zorundadr. Bir ylda drt mevsim vardr. nsan metabolizmas, her mevsimde ve yaam ortamnn evre artlanna bal olarak farkl alr. Yazn ihtiyacmz olan sebze ve meyve, kn ihtiyacmz olan sebze ve meyveden farkldr. Hi dndnz m, dut neden yaz mevsiminde yetiiyor? Dut, bir k meyvesi de olabilirdi. 34 35 KANSER Latentfaktr (Gizli faktr) Deerli okuyucu, kanser hastaln dier hastalklardan ayran nemli faktrlerden bir tanesi de bu hastaln, ortaya kana kadar latent (gizli) bir evre geirmesidir. Bu gizli evre kanserin trne gre en az be ile otuz yl olarak tahmin edilmektedir. Gizli geliim evresinin bu kadar uzun zaman almas nedeniyle kesin tedavi imknlarnn (rnein, ila) gelitirilmesi de zor olmaktadr. Kansere kar, kesin tedavi imknlarnn halen gelitirilememi olmasnn arkasnda gizli geliim evresinin ok sayda internal evreler iermesi yatmaktadr. Bir internal evreden bir baka internal evreye geilerin nasl olduu bilinmemektedir. Taki, gnmzde kanser markerieri olarak bilinen belirtelerin, kanda ortaya kp belirlenmesi ile dikkat ekene kadar. Bu markerler (belirteler) yksek ktnda patalojik durum ba gstermi demektir. Patalojik durum demek, tbben mdahale edilmesi (tedavinin balamas) gereken aama demektir. Uzman hekim bu belirtelere (markerlere) bakarak kanserin hangi organda gelitiini belirlemeye alr ve gerekirse biyopsi nerebilir. Belirtelerin (kanser markerllerinin) hakknda aada ksaca bilgi verilmitir. Gnmzde kanser tehisi konulduunda, hastalk birok evresini geride brakm ve de tamamlam olarak karmza kmaktadr. Onu tekrar geride brakt bir evreye dndrmek mmkn deildir. Kanser ortaya ktktan sonra, geri vitesi olmayan bir araca benzer. Peki, bu durumda neler yaplmaktadr. Kanser, ortaya kp belirgin ikayetleriyle kendisini belli ettikten sonra, aamasna gre kemoterapi (KT) ve/veya radyoterapi (RT) nerilmektedir. Biyopsiye gnderilen patojik bulguda hormon reseptrleri tespit edilmise, hormon basklayc tedavi de alnabilmektedir. Kanser iaretleyicileri (marker) Bunlar tmr iaretleyicileri ad altnda anlalan tmr dokusuna bal olarak vcut svlarnda bulunan (tespit edilen) eitli biyokimyasal parametrelerdir. Bu iaretleyiciler ya tmr dokusunun kendisi tarafndan ya da tmr dokusunun neden olduu metabolik deiiminin sonucu olarak vcut svlarna salglanrlar. Asl nemli olan ve llen tmr dokusunun kendi tarafndan, direkt olarak salnan tmr iaretleyicilerini lmektir. llen bu deerler malign (kt huylu) bir oluumun gstergesi olabilir, ancak kesin sebebi deildir. Bunlar inflamatuar enfeksiyonlar gibi tamamen beningn (iyi huylu) sebeplerle de salmabilirler. O nedenle toplumda yanl anlald gibi tmrn veya tmr dokusunun %100 belirleyicisi olamaz. En sk llen tmr iaretleyicileri( marker): AFP (Alfa Feto Protein) CEA (Carsino Embriyonejik Antijen) PSA (Prostat Spesifik Antijen) GA15-3 CA19-9 CA125 CA50 CA72-4 NSE (Nron Spesifik Enolaz)

SCC (Squomaz Cell Carsinom) Beta2-mikroglobulin Thyreoglobulin Tmr iaretleyicileri artnm grld dier durumlar: nflamatuar enfeksiyonlar Kolestaz (Safra akmnn durmas veya azalmas) Karacier sirozu Bbrek yetmezlii Tmr iaretleyicilerinin lm iin balca endikasyonlar CEA AFP Ca15-3 Ca19-9 Ca125 PSA Beta-HCG Thyreoglobulin Beta2-mikroglobulin Kalsitonin Ca72-4 CaSO Kolon, meme, akcier tmrleri Karacier tmrleh Meme tmrleri Pankreas, safra kesesi ve kanal tmrleri Over tmrleri Prostat tmrleri Kk hcreli tmrler, trofoblastik tmrler Tiroid tmrieri Multiple myeloma, nonhodghin lenfoma C-hcre tmrieri Mide ve over tmrieri Pankreas, safra yollar tmrieri imanlk ve Kanser Deerii okuyucu, yanl beslenmenin kanserin tetikleyicisi olarak nemli bir rol olduu tm bilim adamlar tarafndan kabul edilmitir. Bu konudaki yzde dalm %30 ile %70 arasnda deimektedir. Neden bu kadar deiken diye bir soru sorabilirsiniz. Veya ben, bu % nin neresindeyim diye de sorabilirsiniz. Bu iki sorunun da cevabn vermeye alalm. En kaba bir yaklamla kesin bilinen gerek udur. Gelimi ve sanayilemi lkelerde kanser vakalar en yksektir. Az gelimi lkelerde ise en dktr. Gelimi lkelerde beslenme eitlilii ve ar ya tketimi sebeptir.(fazla yemek yemek). Az gelimi lke insanlar fakiriiin verdii imknszlktan dolay besin bulma zoriuu ierisinde olduklarndan az tketim yapmaktadriar. 36 37 Az gelimi lke insanlarnda ar imanlk (obezite) hemen hemen yoktur. Gelimi ve sanayilemi bir lke olan Amerika Birleik Devletlerinde halkn %64 ar kilolu veya obezdir. Bu lkede genel olarak kanser dalm dier lkelere gre en yksektir. Ksaca, unu syleyebiliriz, imanlk ve obezite kanseri davet eden nemli bir parametredir. Kilo almak, daha az fiziksel hareket yapma isteine sebep olduundan tembellii gelitirir. deal kilomuzun zerine ktka, hareketlilik bakmndan daha tembel olmaya balayacamz bir gerektir. imanlk ve beraberinde kanlmaz olarak gelen berekete kar duyulan isteksizlik, sadece kansere kar bir davetiye olmayp, eker hastal, kalp-damar rahatszlklar ve baz organ rahatszlklarnn da ortaya kmasnda etkili bir rol oynamaktadr. Son yllarda yaplan aratrmalarda ideal kilonun zerine kld oranda, kansere yakalanma riski de artmaktadr. Deerli okuyucu, yemek yerken, doygunluk duygusu yaklak on dakika sonra gelmektedir. Bu durumu rahatlkla kendi zerinizde deneyebilirsiniz. Sofradan

tam doymadan kalkmay deneyiniz. Kalknz ve be-on dakika dolanz. En ge on dakika sonra doygunluk duygusunu hissetmeye balayacaksnz. Amerika Birleik Devletleri'nde yaplan bir aratrmaya gre, obez erkeklerin %14', obez kadnlarn da %20'si kanserden lmektedirler. Bu kiilerde en sk grlen kanser trleriyse yemekborusu, kolon, rektum, karacier, pankreas, mide, prostat, meme, rahimaz ve yumurtalk kanserleridir. Bu aratrma sonucundan kartlan dier bir sonu da udur: Normal kiloya sahip (BMI<20 kg/m^) yetikenlerde ylda 90.000 kii daha az lmektedir. imanlarda (obez) hormona bal kanser riskinin ykseklii Baz kanser trlerinin geliiminde hormon dengesizliinin veya hormonlarn dorudan etkili olabildii, ok sayda aratrmacnn yaynlad makalelerde belirtilmektedir. imanlk, hormon ve kanser nasl ilikilendirilmektedir? Bu soruyu mmkn olduu kadar basit bir ekilde aklamaya alalm. imanln metabolizma ve kalp-damar hastalklarna neden olduu ok eskiden beri bilinmektedir. Kilosu fazla olan insanlarda, dolam bozukluu, eker hastal veya kalp krizi geirme riski yksektir. Peki, kanserle fazla kilolu olmann ilikisi nasldr? Beslenme yoluyla aldmz fazla enerji (kalori), ya olarak depolanmaktadr. Yani, ya dokusunda art olur. Ya dokusu, alnan fazla kalorilerin, sadece ya olarak depoland bir depo deildir. Ya dokusu ayn zamanda hormon reten bir organdr. Kadnlarda, yumurtalklardan sonra strojen hormonunun retildii en nemli ikinci kaynak ya dokusudur. Ya dokusunun fazlal orannda strojen hormon seviyesi (plazmada) art gsterir. Bu durum hormona bal tmr geliimine davetiye kartr. Bu konudaki bilimsel aratrmalar doksanl yllarn balarndan itibaren fazlaca aratrlm ve yzlerce makale yaynlanmaya balamtr. Kaynak: "Scharpira DV, Clark RA, Wolff PA, Jarrett AR, Visceral obesity and breast cancer risk. Cancer 1994; 7:632-9." Menepoz dnemi ve menepoz sonras, bayanlarn kilo almamalar ve ideal kilolarn korumalar gerekir. Menepoz dnemini geride brakm obez kadnlarda, ya dokusunun salglad strojen hormonu seviyesindeki art, endometriumu srekli stimule ettiinden (uyardndan), korpus kanserinin (endometrium kanseri) oluum riskini be misli artrmaktadr. Bu konuda ok sayda aratrma doksanl yllarn bandan beri yaynlanmaktadr. Kaynak: " Ewertz M, Sctou G, Boice JD. Tfe joint effect of risk factors on endometrial cancer Europ J Cancer Clin Oncol 1998; 21: 189-94." Dikkat strojen metabolizmasiyla kalsiyum metabolizmas birbirleriyle karlkl olarak srekli etkileim halindedir. Menepoz dnemindeki bayanlarn ok sk karlat osteoproz (kemik erimesi) ikyetlerine kar st imeleri nerilir. Neden st nerilir? nk st kalsiyum bakmndan zengindir. Fakat bu gr yanltr. Bunun birinci nedeni, stn ierdii kalsiyum sanld gibi vcut tarafndan kolayca istenilen lde alnmamaktadr. kinci nedeni ise, stn ierdii kolestrol, strojen hormonunun temel kimyasal yap tan oluturmaktadr. strojen hormonunun kimyasal yapsnda kolestrol vardr. St ierek, yeterli dzeyde alnamayan kalsiyum, ya dokusuna depolanan dier farkl yalar, ya dokusundaki arta sebebiyet, stten alnan kolestrol tam bir baarszlk, salksz beslenme ve yanl destekleyici uygulama rneini oluturur. Ksaca, st ierek ya dokusu artyor, ya dokusunun artmas demek strojen hormonunun fazla salglanmas demektir. Ayrca, st zengin kolestrol kayna olmas nedeniyle de iki ynl strojen bombasdr. Yeri gelmiken belirtmekte fayda gryorum, osteoporoz ikyetine kar brokoli kr mkemmel bir destekleyicidir. Gelime anda olanlar st ll ve dengeli bir biimde imelidir ve gereklidir. Ancak, en ge otuz yandan sonraki yetikinlerin st iiminde ok ok ll olmalarn neririm. Mecbur kalmadka ve hekim nermedike iilmemesi gerekir. Deerli okuyucu, bu arada st rnleri konusunda sorularnz olabilir. Yourdun kayman tketmemek artyla, her gn tketilebilir ve ok salkldr.

zellikle, gnde bir dilim kepekli ekmekle tketilecek bir kse yourt (yaklak 150 g) salkl uzun bir yaamn temellerinden biridir. nsann baklk sistemi zayflyor ve hastalklar hem artyor hem de seyir deitiriyor. Son yllarda evremizdeki insanlarn ne kadar ok hastalklardan bahsettiini duymaya baladmzn farkndayz. Yeni yeni hastalklar. Eskiden ad tek tk I 38 39 duyulan baz hastalklar son birka yldan beri sk sk duyulmaya balad. ok seyrek duyulan ve rastlanan bu hastalklar hzl bir art gsteriyor. te size birka tane rnek, Mene ve akcier kanserleri. Lupus, IV1S (multipl sklerozis), ALS (Motor Nron Hastal), lseratif kolit, Chron hastal, Hepatit B veya -C gibi daha birok hastalk hzla yaylyor. Bunlarn bir ksm bulac zelliinin olmasndan bir ksm da insann yanl beslenmesinden ve kirli ve kt evre artlarndan ve de giderek glenen ve genetik yaplarn deitiren mikroorganizmalardan kaynaklanmaktadr. Bu olumsuz hzl geliimin arkasnda yatan sebepler unlardr: 1. Soluduumuz hava gn ve gn hzla kirlenmesi (aralarn egsoz gazlar, sanayi baca gazlar vb. tarafndan) 2. Gne ndaki ksa dalga boylu fotonlar, evre artlarnn bozulmas sonucunda zerimize daha fazla gelmesi ve her geen gn daha fazla iyenize olmu havay solumamz. 3. tiimiz suyun ieriinde bulunan ne olduunu bilmediimiz organik asl madde miktar giderek artmas (az da olsa kapal sular da buna dahil) 4. Besinlerin ieriinde bulunan katk maddelerinin artmas 5. Antibiyotik tketiminin artmas ve eitli antibiyotiklerin retimine ihtiya duyulmas 6. Genleriyle oynan tahl, sebze ve meyve retiminin artmas 7. Sonu kesik (ebter) tohumlarn kullanlmas 8. Sokakta dolaan her canl elektromanyetik dalgalarn indktif etkisine maruz kalmas 9. Salkl ve kaliteli su kaynaklarnn giderek kirlenmesi 10. Kullanlan cep telefonlarnn ilk sinyal geldiindeki yksek g ekiminin sebep olduu iyonizasyonun etkisi 11. Su ime alkanlnn giderek ortadan kalkarak yerini gazl ieceklerin, eit eit uyarc etkisi olan kola trlerinin ve fast food rnlerin tketilmesi 12. Kullanlan zirai ilalarn, tkettiimiz besinler (et, yumurta ve st) zerinden insana geri dn 13. Mutfak, banyo ve lavabolarda kullanlan yumuatclarn, deterjanlarn, organik asit ierikli zclerin kullanlmas ve kanalizasyonla doaya verilmesinin sonucunda mikroorganizmalarn glenerek ve kendilerini gelitirmi bir ekilde biz insanlara dnmesi, 14. Doum kontrol haplarnn ve antibiyotiklerin dk ve idrar yoluyla kanalizasyon zerinden doaya verilmesi sonucunda mikroplarn kendilerini gelitirerek biz insanlara daha gl olarak geri dnmesi, 15. Yaam meknlarmzda uzun kalc veya geici kimyasallarn kullanlmas. (rnein, parkelerin birounda olumsuz etkili kimyasallar kullanlmas veya kovucu bcek ilalarnn kullanlmas gibi) 16. Besinlerin raf mrn uzatmak ve taze grntsn koruma amal katk maddelerinin ilave edilmesi. 40 te, yukarda bir ksmn saydm doal olmayan bu sebepler, insan vcudunda birikerek (akmlasyon) veya olumsuz etkileyerek metabolizmamzn farkl almasna neden olmaktadr. Metabolizmann farkl almas sonucunda hastalklar ortaya kmaktadr. Her insann genetik yaps farkl olduu iin farkl hastalklarn da ortaya kmasna neden olmaktadr. Hibir insan yoktur ki, genetik yaps bir bakasyla eit olsun. Ayn bir hastaln, her insandaki seyri farkldr. Ne acdr ki, yukarda belirttiim bu hastalklar kiiye zel hastalk olarak geliim gstermekteler. Yani, ayn bir hastalk hemen hemen her

kiide farkl seyir gsteriyor. Yani, hastaln ortaya k ekli hastadan hastaya farkllklar gsteriyor. Ksaca, hastaln belirtileri farkllklar gsteriyor. Byle durumlarda hekimler doru tehisi koymakta zorlanabiliyorlar. Sonuta, ge tehis konulduu iin hastalk yerlemi olabiliyor (kronikleme). phesiz ki, kroniklemi bir hastaln tedavisi hem zor hem de uzun zaman alabilmektedir. Hatta baz durumlarda hastann organlarnda kalc hasarlara neden olabilmekte ve hastann yaam boyu yaam kalitesi dmektedir. Kansere neden olabilen baz hastalklar Deerli okuyucu, baz hastalklar tedavi edilmedii takdirde, ileri dnemlerinde kansere sebebiyet verebilmektedir. Yani, bu hastalklar kanseri tetikleyebilmekte veya kansere neden olabilmektedir. Peki, bunlar hangi hastalklardr? Hepatit ilk sray almaktadr. Hepatit B veya Hepatit-C hastalar, onbe ile 25 yl ierisinde siroza veya karacier kanserine yakalanma riski altndadrlar. Hepatite yakalanm olanlar, yakalanmam olanlara gre %300 daha fazla risk altndadrlar. Hayatnda hi sigara, alkol kullanmam ve hepatit yaamam hastalar da siroza veya karacier kanserine yakalanmaktadrlar. Hepatit-B veya h epatit-C virsn alr almaz, karacier kanserine yakalanlacaktr anlam kartlmamaldr. Ancak, tedavi grmeyen hepatit hastalarnn karacier kanserine yakalanmalar asndan byk oranda riskleri vardr. Ne yazkki, onuncu yllarn doldurmak zere olan hepatit hastalarnn da siroz ve/veya karacier kanserine yakalanma riski vardr. Human Papiloma Virs (HPV) bu virs, genital blgede bulunur ve rahim az kanserine neden olabilmektedir, Helicobakter pylori (HBP) bir bakteri olup midede bulunur ve mide kanserine neden olabilmektedir, lseratif kolit bir kaln barsak hastal olup kolon kanserine yatknlk gsterebilmektedir. Chron hastal ise azda balayp rektuma kadar olan herhangi bir blgeyi veya blgeleri tutabilir ve kansere dnme riski vardr. Hepatit Hepatit hakknda bilgi vermeden nce sizlere ksaca karacier zerine genel bilgi vermek istiyorum. Karacier, hayati nem taayn bir organ. Tm organlar ierisinde en ar olandr. Arl ortalama 1,6 kg gelmektedir. Her organ hcresi farkl yapdadr. Karacier hcrelerine hepatozit ad verilir. En nemli grevleri arasnda protein karbonhidrat (eker) ve 41 yalarn ilenmesi gelmektedir. Proteinler, tm hcrelerin yenilenmesinde, hormonlarn ve enzimlerin retilmesinde gereklidir. Bitkisel ve hayvansal besinler zerinden alnan proteinler vcudumuz tarafndan kullanlamaz. nk dardan aldmz bu proteinlerin ounu vcudumuz tanmaz. te, besinler zerinden aldmz proteinlerin insan vcudu tarafndan kullanlabilir hale dntrlebilme grevi karacier aittir. Ksaca, hayvansal ve bitkisel proteinleri alp, vcudumuzun kullanabilecei hale dntrmek karacierin grevidir. Karbonhidratlar (eker), o kadar ok eitlidir ki, doada daha henz kefedilmemi eker eitleri vardr. Karbonhidratlarn tane temel kimyasal maddesi oksijen, hidrojen ve karbondur. Bu kimyasal maddenin eitli oranlarda bir araya gelmesi ile yzlerce eit eker (karbonhidrat) oluur. Vcudumuzun ihtiyac olan karbonhidratlar besinler zerinden eker veya niasta olarak alrz. Karacierin grevi yzlerce eit ekeri ve niastay glikoz'a dntrmek ve fazlasn da glikojen olarak depolamaktr. Glikoz annda enerjiye dnebilmektedir. Vcudun ihtiyac olduka glikojen deposundan glikoza dntrlr. Bu dntrme grevi de yine karacierindir. Belki, burada u soruyu sorma ihtiyac duymu olabilirsiniz, neden depolamaya gerek var? Deerli okuyucu, beyin glikoza en fazla ihtiya duyan bir organmzdr. Beynin ok ksa bir sre ekersiz (glikoz) kalmas demek, beyin hcrelerinin zarar grmesi demektir. Beyni eker ana drmemek, dier bir ifade tarzyla ekersiz brakmamak iin, kanda belli bir seviyede glikozun bulunmas gerekir. Biz buna kan ekeri diyoruz. Kanda normal bulunma aral da 80 ile 110 arasndadr.

te, kan ekerinin kanda normal seviyede tutulabilmesi iin, ihtiya halinde glikojen olarak depolanm olan glikoz, hormon uyarsyla derhal glikoza dntrlr ve kana karr bu sayede ncelikle beyin ve dier organ ve kaslar ekersiz kalmaz. Bir an iin vcudumuza ok fazla ekerli besin aldmz dnn. Karacier alnan ekerin glikojen olarak depolanmasn, fazlasn da gene vcudumuzda ya olarak depolanmasn salar. Deerli okuyucu, sz kan ekerinden almken, hemen belirtmekte fayda gryorum. Baz insanlar ani kan ekerlerinin dtnden bahsederler. Kendilerini garip hissektiklerini, o an aniden bir ey olacakm gibi acayip duygular yaadklarndan sz ederler. Ve hatta sebepsiz bir heyecana kapldklarndan sz ederler. Ani kan ekeri d yaayan bu kiilere her len, bir adet orta byklkte halanm patates tketmelerini neririm. Uygulamaya baladktan sonra hayretle bu tr ikyetlerinin ortadan kalktn gzleyebileceklerdir. Biz tekrar karacierin dier nemli grevine bakalm. Yalar. Yalar, insan vcudu ve sal iin hayati nem tar. Tpk, ekerde olduu gibi, hayvansal ve bitkisel 42 yzlerce eit ya vardr. Vcudumuz, besinler zerinden aldmz bu hayvansal ve bitkisel yalar tanmaz. te, karacierin dier bir nemli vaiifesi de, besinler zerinden aldmz kimyasal yaplar birbirlerinden tamamen farkl olan ya eitlerini vcudun ihtiyac olan ya trlerine dntrmektir. Karacier tarafndan vcudun kullanabilecei ekle dntrlen bitkisel ve hayvansal yalar, en nemli enerji kaynamzdr. Yalarn fazlas da depolanr. En bol depolama yeri de deri altmzdaki ya deposudur. Karacierin, ya, eker ve protein ileme grevinin dnda daha birok hayati nem tayan vazifeleri vardr. Ancak, bu organmzn ne kadar nemli grevler stlendiini, karacier metabolizmasnn ne denli nemli olduunu vurgulamak adna, bir dier grevinden daha bahsetmek istiyorum. Karacierin ierisi kanallarla doludur. Bu kanallar ierisinde Kupffer Hcreleri yer alr. Kupffer hcreleri denilmesinin nedeni, onu bulan kiinin adndan dolaydr. Kupffer hcrelerinin vazifesi kan hcrelerini bakterilerden ve zararl kimyasallardan arndrmak, temizlemektir. Zarar grm kan hcrelerini de karacier hcrelerine (hepatozit) gnderip (teslim edip) yok edilmelerini salamaktr. Bu yok edilme esnasnda, toksinler ve amonyak gibi zararl kimyasallar oluur. Bu zararl toksinleri (zehirlerin) ve kimyasallar ntralize etme (zararsz hale getirme) grevi de karacierin vazifeleri arasndadr. Grlyor ki, karacier hayati nem tayan bir organ... Yeri gelmiken "BiMsel Salk Rehberi" adl kitabmdaki toksin atc (arndrc) iki kr burada hatrlatmay uygun gryorum. Birincisi beyaz lahana, ikincisiyse maydanoz-limon krdr. Her iki kr, karacier metabolizmasnn salkl almasnda ve karacierin arndrlmasnda mkemmel etkilidir. Bu krleri ylda bir-iki defa uygulam olanlar nasl toksin attklarn, kr boyunca yal yal terlediklerini ve ciltlerinin nasl tazelendiini, parladn ve de kendilerini nasl uzun sre din ve zinde hissettiklerini ok iyi bilirler. Unutmaynz, cildinizin tazelii, gzellii ve dinliinizin, zindeliinizin en nemli temel talarndan biri de salkl karacier metabolizmasyla mmkndr. Gnmzn insan, ylesine ok yabanc maddeleri vcuduna almak zorunda kalyor ki, bunlardan birou organlarmzda, dokularmzda gn ve gn artarak depolanyor. Unutmaynz, elli yana gelmi bir insan elli ton besin tketmi oluyor. Bu miktara itii su dahil deildir. Bu birikimler kanser dahil bir ok hastaln zamanla, ortaya kmasnda tetikleyici olabiliyor. Karacier, ylesine nemli ve ok ynl alan bir organdr ki, Binlerce eit, tamamen birbirlerinden farkl enzimlerin ve proteinlerin sentezi (retilmesi) onun grevleri arasndadr. Protein sentezindeki bir aksaklk, hormon dengesizliine de sebep olabilmektedir. Kan phtlamasnda gerekli olan phtlama faktrlerinin retilmesi hep onun grevidir. Aksi takdirde kanama riskiyle karlalr. 43

 Karacierde arndrlan kann, karacier kanallarndan rahat geememesi durumunda, karacierin giri (portal) basnc ykselir, kandaki minerallerin ve proteinlerin miktarlar deiim gsterir. Sonuta karn blgesinde sv birikimi balar. mrn doldurmu olan hemoglobinin yok edilerek, bilirubine dntrlmesi karacierin grevidir. Zararl kimyasallarn suda znebilir hale dntrlerek ter ve idrar yoluyla vcuttan atlmalarn salamak onun grevidir. Bu grevini yerine getirirken mkemmel destekleyici kr beyaz lahana krdr, (baknz: "Bitkisel Salk Rehberi") iz elementlerin kontrol ve dengelenmesi ve de vitamin sentezi karacierin grevleri arasndadr. Sindirim iin gerekli olan safra asidinin retilmesi de onun grevidir. Bakterilerin fagozite edilmesi (imha edilmesi) onun grevidir. Vcudun ihtiyac olan kolestroln %70 orannda retilme grevi onundur. Vcudun asit-baz dengesini kontrol etmek onun grevidir. Bunlardan baka karacierin daha birok grevleri vardr. Bu saydklarm onun ne denli nemli bir organ ve de grevleri olduunu gstermeye yeterlidir. Tekrar, balangta belirtmi olduum hepatit konusuna dnelim. Hepatit'e, alfabe hastal demek belkide hi hata olmaz. Onun Hepatit-A, -B, -C, -D, -E, -G tipleri var. Her tipin fiziksel, kimyasal zellikleri birbirlerinden tamamen farkldr. Molekler biyolojik yaplar da tamamen birbirlerinden farkldr. Ancak, hepsinin bir tek ortak taraf vardr, o da hedefleri karacierdir. Kronik Hepatit-B hastalarnn karacier kanserine yakalanma riskleri %300 daha fazladr. lseratif kolit lseratif kolit, kaln barsak hastaldr ve sadece kaln barsaa zg bir hastalktr. Kaln barsan i yzeyini kaplayan mukoza tabakalarnn iltihaplanmasdr (inflamasyon). Kaln barsak mukoza tabakasnn iltihaplanmas kolaylkla kanamaya neden olabilmektedir. Bu hastaln tipik belirtileri dkda kan bulunmas, karn ars ve ishal durumudur. Sebebi kesin olarak bilinmemektedir. Mide veya ince barsak bu hastalktan etkilenmez. Tp dili ile mide veya ince barsakta lseratif kolite bal tutulum yoktur. lseratif kolit, sadece kaln barsan i yzeyini kaplayan zarn iltihablanmas sonucunda ortaya kan bir hastalktr. Ksaca, kaln barsan i yzeyini kaplayan zarda (mukozada) lserler oluur. Bu nedenle hastala lser karakterli olduu iin lseratif Icolit denir. Bu hastaln en sk grld ya, onbe ile yirmibe ya arasdr. leri ya grubundaysa ellibealtmbe ya arasnda daha sk rastlanmaktadr. ncelikli ikyetleri kanl mukuslu ishaldir. Kaln barsan birinci derecedeki grevi, barsak ierisindeki suyun geri emilmesidir. lseratif kolit durumunda su, kaln barsakda geri emilemediinden dolay, hastaln en nemli bulgusu olan ishal kanlmazdr. shalin doal sonucu olarak, barsak hareketleri artar ve karn blgesinde arlara neden olur. Hasta kendisini tedirgin hissetmeye balar. Bu tedirginliin nedeni dklamann balayaca duygusudur. Makattaki iltihabi durumdan dolay sk sk dklama istei 44 vardr. mr boyu devam etme ihtimali yksek olmakla beraber, hekim kontrolnde alnan tedavi ile yaam kalitesini dzeltmek mmkn olabilmektedir. lseratif kolit hastalar, gn ierisinde yedi-sekiz defa tuvalete (dklama) ktklarndan yaknrlar. Kaln barsan sadece bir blmn etkileyen hastalk, zamanla tm kaln barsa kapsayarak ate ve kilo kayb da elik edebilir. lseratif kolit barsak kanserine yakalanma riskini artrmaktadr. Bugne kadar, lseratif kolitin genetik olarak (irsi) geii kantlanmamtr. lseratif kolit adeta kiiye zel bir hastalktr. Seyri ve ikyetleri byk oranda farkllklar gsterebilmektedir. Baz lseratif kolit hastalarnda yllar boyu ilerleme grlmezken baz hastalarda ise ksa zamanda tm kaln barsa tutabilmektedir. Baz hastalarda hi bir aknt grlmezken, baz hastalarda aknt ikyetleri de gzlenebilmektedir. Dklama peryotlar da farkllklar gstermektedir. Alevlenme dnemlerinde, bir gnde onbe-yirmi defa dklamaya kanlar vardr. Yine alevlenme dnemlerinde gnde en fazla bir-iki defa

dklamaya ktklarndan sz edenler vardr. lseratif kolit hastalarnn bazlar ok rahatlkla yourt tketebilirken bazlar kesinlikle yourdu azlarna dahi alamadklarndan yaknrlar. Birinin rahatlkla tkettii bir besini bir dier lseratif kolit hastas tketememektedir. lseratif kolit hastalarn anlamak gerekir. Yaam kaliteleri olduka olumsuzdur. Yemek yerken tedirgindirler. "Acaba, bu yediim beni biraz sonra olumsuz etkileyecek mi" diye dnrler. Burada nemle vurgulamak isterim ki, sindirim sistemi stresten, tedirginlik, endie ve tasa duygularndan olduka olumsuz etkilenebilmektedir. nce barsaktan sonra kaln barsak gelir. Kaln barsak, genel olarak alt blmden oluur. Kaln barsak ters duran U harfi ( fi ) eklinde barsak sistemimizde yer alr. Ters yazlm bir U harfini dnnz (gz nne getiriniz)... Ters duran U harfinin ( fi ) sol alt ucu (ince barsan kaln barsaa baland ksmdr ve ekum ad verilir. Ters duran D harfinin sol tarafna kan kolon ad verilir. Daha sonra ters duran U harfinin tepe ksm (yatay ksm) gelir ki, buna transvers kolon ad verilir. Tranvers kolondan sonra inen kolon, ters duran U harfinin ( D ) sa tarafdr. nen kolondan hemen sonra ok ksa olan sigmoid ve rektum gelir. Bunlar srasyla, ekum (ince barsan kaln barsaa baland ksm) kan kolon (ekumdan sonra kaln barsan yukar doru ykselen ksm) Transvers kolon (kan kolondan sonra yatay olarak devam eden tepe ksm) nen ksm (tranvers kolondan sonra aaya inen blmdr) Sigmoid (aaya inen kolonun kvrld ok ksa olan blmdr) Rektum (anse balanan, on-onbe cm uzunluundaki son ksmdr) Kaln barsakta lseratif kolitin en seyrek raslanan blm %15 ile ekumdur. Rektuma doru ilerledike bu oran giderek artar ve rektumda %95 ile en yksek tutulum (etkilenim) oranna yaklar 45 Kanserde kontroller ve biyopsi Kanserde erken tehis iin, yllk kontroller ok ok nemlidir ve hayati nem tar. Bu nedenle genel bir kural olarak "kanserden korkma, ge kalmaktan /cor/c" slogann burada tekrar vurgulamakta fayda gryorum. Ortalama kansere yakalanma ya, seksenli yllara kadar ellili veya daha yukar yalarda daha sk rastlanrken, ne acdr ki, ortalama kansere yakalanma ya hzla dmektedir. Otuz yalarnda meme kanserine (meme CA) yakalanan kadnlarn saysnda ok byk artlar olmutur. Giderek hem ya ortalamas dmekte hem de kanser vakalar hzla yaygnlamaktadr. Grsel ve yazl medyada ve de vermekte olduum konferanslarmda bu artn sebeplerini aklamaktaym. "Bitkisel Salk Rehberi" adl kitabmda bu konuya geni bir ekilde yer verdim. Yllk kontrol veya kontroller arttr. Hekiminiz n grdnde biyopsi (doku veya organdan para almak) da arttr. Ancak, yeterli deildir. Neden yeterli olamayacan yeri gelmiken biraz aklamak istiyorum. Her ya grubu insanda (buna bebekler de dahil) yirmi drt saat ierisinde en az elli ile yz defa kanser hcresi olumaktadr. Ancak, baklk sistemimiz bu hcreleri yok edebilmektedir. Bu nedenle baklk sistemimizin gl olmas veya glendirilmesi gerekli ve arttr. Ancak, tek bana baklk sisteminin gl olmas veya glendirilmesi yeterli deildir. Deerli okuyucu, size kontrollerin ne kadar nemli olduunu vurgulamaya altm. Ne var ki, kontroller de yeterli deildir. nk kontrolden "fem/zs/n/z" denilerek kan kii birka saat sonra kansere yakalanabilir. Yukarda da belirttiim gibi, her ya grubu insanda, her yirmi drt saat ierisinde en az elli ile yz defa kanser hcresi olumaktadr. Kontrolden henz "temizsiniz" denilerek kan bir insan, ayn gn ierisinde kansere yakalanabilir ve bir yl sonra kontrollere gittiinde de kanser ve/veya metazlaryla karlama riski vardr. Hatta ge kalnm da olabilir. te, bu nedenle diyorum ki yl ierisinde kontroller arttr, ancak yeterli deildir. Biyopsiden de raporunuz "temiz" gelmi olabilir. "Temiz" olarak verilen biyopsi raporunun da %100 garantisi yoktur. %100 garantisinin olamayacann nemli sebebi olabilir. Bunlar srasyla, Biyopsi raporunda, alnm olan parann blgesi, blgedeki yeri (konumu) ve para says genelde belirtilir. Tpk, tapu senedi zerindeki, ada, pafta ve parsel saysnn belirtildii gibi... Alnan tm paralar patalojiden "temiz"

olarak gelmi olabilir. Alnm paralarn alnd tm yerler temiz olabilir. Ancak, biraz farkl blgeden para alnm olsa, o farkl blgeden kanserli hcrelerin kma ihtimali vardr. Bu nedenle, %100 garanti veremez. Biyopsi neticesinde alnan paralarn tecrbeli ve iini iyi bilen patolog tarafndan deerlendirilmesi ve incelenmesi de nemlidir. Alnm parada baz durumlarda neoplaziyi (kanser hcrelerinin n basma) tespit etmek gerekten tecrbe ve uzmanlk ister. 46 Baz zel durumlarda bir patologun "temiz" dedii paray, bir baka patologun erken neoplazi olarak deerlendirmesi ender de olsa karlalabilen bir durumdur. Gen tedavisi Deerli okuyucu, elinizde tuttuunuz bu kitabm yazmaya baladm (Ocak/2007) dnemlerinde, gen tedavisi tekrar gndeme gelmiti... Grsel ve yazl basnda geni olarak yer ald. ok sayda kanser hastas ve yakn, gen tedavisine ynlenmeye balad. Her gn onlarca insan bana bu konuda e-mail, faks ve telefonla ulaarak bilgi almak istediler. Bu konudaki grlerimi katldm canl yayn televizyon ve radyo programlarnda aklamaya altm. Konu ok yeni olduu iin burada sizlere sz konusu edilmi olan gentedavisi hakknda grlerimi aklama ihtiyac duydum. Gen tedavisinde sz konusu edilmi olan p53 protenidir. Nedir bu p53 proteini? Kansere yakalanm olan hastalarn %60 nda p53 proteini dk seviyelerde bulunur. Peki, bu p53 proteinin vazifesi nedir? p53 proteni, ilk defa 1979 ylnda skoyal David Lane ve Amerikal Arnold Levine adl bilim adamlar tarafndan kefedilmitir. Bu proteinin vazifesi, salkl hcrelerin kanserli tmr hcrelerine dnmesini engellemektir. Normalde hcre ekirdeinde ok az sayda p53 proteini bulunur. Ne zamanki, UV-na veya X-nlarna maruz kalrsak veya kansere sebep olan kimyasallar vcudumuza alrsak veya da sigara iiyorsak bu takdirde p53 proteini fazlaca retilmeye balar. nk UV-n, Xn, kimyasallar ve sigara tketimi, hcrenin genetik yapsn bozarak (olumsuz etkileyerek), salkl hcrenin kanserli tmr hcresine dnmesine sebep olmaktadr. Kansere sebep olan kimyasallar ve zararl k vcudumuza alndnda p53 proteini derhal harekete geerek DNA'ya balanr ve hcrenin blnmesini durdurur. Daha sonra zarar grm olan DNA'nn tamir edilmesi iin Tamirat Mekanizmasn harekete geirir. Tamirat tamamlandktan sonra hcrenin blnmesine izin verir. Eer, tamirat yaplmadan hcre blnmesine izin vermi olsayd bu takdirde bozuk hcre, bozuk olarak blnerek oalmasna devam edecek ve sonuta kanserli tmr hcre oalm gereklemi olacakt. Diyelim ki, hcre DNA's, UV, radyasyon, X-n veya vcudumuza aldmz kimyasallardan veya da tkettiimiz sigaradan tamir edilemeyecek kadar olumsuz etkilendi. Bu takdirde p53 proteini hcreye intihar (apaptoz) komutunu verdirir. Bu sayede, bozuk hcrenin bozuk olarak blnp oalmasna (kanserli hcre oluumuna) engel olmu olur. p53 proteini hcrelerimizin gvenlik bekileridir. Hcrelerimizin gvenliinden sorumlu bu p53 proteinini reten yine ayn ekilde hcre ekirdeinde bulunan p53 genidir. Unutmaynz, her proteini reten bir gen vardr. Eer, p53 proteinini reten p53 geni zarar grrse bu takdirde hcrenin gvenlii salanamaz. nk zarar grm p53 geni, bozuk yapl p53 proteinini reteceinden hcre denetimi ve gvenlii salanamayacaktr. Ksaca, hcrenin denetimden gemeden oalmasna frsat verilmi olacandan, tamir edilmemi hcreler (kanserli hcreler) her 47 defasnda blnerek oalacaktr. Yeri gelmiken bu noktada mutasyon kavramn basite aklamak istiyorum. Sigara tketimi, radyasyon, kanserojen etkili kimyasallar veya serbest radikaller genleri bozabilmektedir. Bir genin bozulmasna ksaca mutasyon diyoruz. Yukardaki ifademizi yle de aklayabiliriz, p53 geninin mutasyona uramas sonucunda retecei p53 proteini de mutasyona uram olarak retilmi olacaktr. Deerli okuyucu, bugn iin ellinin zerindeki kanser trlerinde p53 geninin mutasyona uradn kesin olarak bilmekteyiz. rnein, barsak tmrlerinin %70'inde, akcier tmrlerinin %50'sinde ve meme kanserlerinin de %40'nda

hatal p53 geni tespit edilmektedir. Hatal veya bozuk p53 geni derken, mutasyona uram p53 geni anlalmaldr. Gnmzde artk, p53 genine baklarak mutasyon olup olmadna baklabilmektedir. Gelecekte bu yntem, kanserin erken tehisinde veya kansere yatknln olup olmadnn belirlenmesinde basit bir analiz yntemi olarak gelitirilmi olabilecektir. Deerli okuyucu, p53 proteini zerine yukarda anlatm olduklarm genel bir grtr. Bu grleri hemen hemen tm biyokimya, genteknolojisi veya molekler biyoloji ders kitaplarnda biraz daha detayl bir ekilde aklanm olarak bulabilirsiniz. Ancak, tm bu anlatlanlar ve kabul grm grler birer modeldir. Henz kesin olarak sonuca gtrecek bilimsel kuramlar deildir. Kanser konusunda bilimin nnde daha ok uzun zaman vardr. Bu uzun zaman ierisinde ortaya konulmas gereken yepyeni inovatif grlere ve devrim yapabilecek yntemlere ve de yasalara ihtiya vardr. Bu aklamalardan sonra, konumuzun balangcnda sz konusu etmi olduum gen tedavisine tekrar dnelim. Gen tedavisi nasl yaplmaktadr? p53 proteininin kanserli tmr hcrelerine kar duyarl olduunu renmitik. Darda retilen p53 proteinini kan yoluyla vererek, kanserli hcreleri paralamas hedeflenmitir. Amerika Birleik Devletlerinde bu konuda ok fazla sayda kanserli hastalar zerinde 1990'l yllardan beri denemeler yaplmtr. Hibir hastada baar salanmamtr. Bu yntemin (gentedavisinin) baarl olabilmesi iin daha uzun yllar ok ynl aratrmalarn yaplmasna ihtiya vardr. Bu noktada tekrar belirtmekte fayda grdm nemli nokta udur. Birincisi, bu ekildeki bir gen tedavisinin kesin sonu olamayacann bilinmesidir. Diyeiimki, tmr paralanabildi, bu demek deildir ki, kanseri tedavi ediyoruz. Tmrn yok edilmesi demek, tmre sebep olan mekanizmay yok etmek anlamna kesinlikle gelmez. nk tmrn oluumunu tetikleyen mekanizma var olmaya devam edecektir. Tmr tekrar tekrar oluacaktr, ikinci noktaysa kan yoluyla verilen bu gentedavisinin baklk sistemini harekete geirmesidir. Ar yan tesirlerle karlanlaca kesindir. nc noktaysa p53 proteini virse yklenerek (gentaksi) vcuda verilmektedir. Bu virsn geri dn olmayan sonular dourabilecei de gz ard edilmemelidir. Hastalklara Kar Savaan Etkin Maddelerin Snflandrlmas Tkettiimiz sebze, meyve ve tahln ierdii etkin maddelerin ancak %1'ni tanyoruz. "Tbbi Aromatik Bitkilerde" bu durum ok ok daha alt snrlarda olup % 0.01 civarndadr. Son yllarda hzla gelien aratrma teknikleri sayesinde baz etkin maddelerden ok sk sz edilmeye balamtr. rnein, likopen, sulforafen, quercetin, indol-3-karbinol, izotiyosiyanat, rutin, viscumin, coumarin, gibi. Daha yzlercesini sralamak mmkndr. Bunlarn birou grip, kanser, lser, gibi sonradan kazanlm hastalklar nlemekte veya tedavi etmede etkilidirler. phesiz ki, bu ana etkin maddelerin genel salmz asndan farkl zellikleri vardr. Aratrmalar ilerledike yeni yeni tedavi edici veya nleyici zellikleri ortaya konacaktr. Gn gemiyor ki, bitkilerde, mikroorganizmalarda veya bir hayvanda yepyeni etkin bir madde tanmlanmasn... Veya daha nceden bilinen doal etkin bir maddenin yine yepyeni bir zellii bilim adamlar tarafndan ortaya konmasn. Bir tr smklbcein veya kurbamn salglad zel bir protein, devrim yaratacak duruma gelmitir. Bir aacn kabuunda, bir bitkinin yapraklarnda veya ieklerinde bulunan etkin maddeler yllardr tedavisi mmkn olmayan birok hastala derman olabiliyor. Bu etkin maddelerin antioksidan, antibakteriyel antitmral antiinflamatuvar gleri klinik deneylerle ortaya konulmaktadr. Bitki, mikroorganizma (bakteriler, virsler) veya hayvanlardan elde edilen bu maddelerin, yukarda belirtmi olduum zelliklerini tek tek incelemek hem zordur hem de objektif bak asn zorlatrmaktadr. Bu nedenle etkin maddeleri kimyasal yap veya etki mekanizmalarna gre snflandrmak en doru yaklamdr. Bu snflandrmalardan bazlarn aada vermeye altm. Antioksidanlar

Antioksidan, hcre kimyasna veya hcrenin fiziksel yapsna zarar veren serbest radikalleri zararsz hale getiren maddelere verilen addr. Gnmzde yzlerce antioksidan tanmlanmtr. Bu antioksidanlarm ou bitkisel kkenlidir. Bilim adamlar, son yirmi yldan beri serbest radikallerin eitli kronik hastalklarn gelimesinde etkili olduunu bildirmektedirler. Kanser, Alzheimer, kalp-damar rahatszlklar, romatoid artirit, katarakt veya yalla bal makula dejenerasyonu gibi daha birok hastaln arkasnda serbest radikallerin olduunu savunmaktadrlar. 48 49 Serbest radikallerin zararl etkileri, DNA hasar, lipit peroksidasyonu srecinin balatlmas, kollajen ve hiyalronik asit gibi yapsal elementlerin paralanmas eklindedir. Lipit peroksidasyonu, hcre membran btnlnn bozulmas, baz kritik membran baml enzim sistemlerinin inaktivasyonu ve tromboksan A2 gibi vazokonstrktif prostaglandinlerin artmasndan sorumludur. "Braughler J.M, Hail E.D: Central nervous system trauma and stroke. Biochemical considerations for oxygen radical formation and lipid peroxidation. Free Radio. Biol. Med. 1989;6:289-301." Serbest radikallerden bazlar unlardr: beta-karoten chlorophyll superoxide dismutase katalaz lutonarin saponarin polyphenol oxidase ^ vitamin E Vitamin C fosfor inko likopen catechine sulforafen dim (di-indol-methan) anthocyaninler Glukosinolatlar (Glucosinolates) Glukosinolatlar en bol olarak beyaz lahana, krmz lahana, brksel lahanas, brokoli, hardal, spanak, turp, yer fst, soya ve karnabaharda ve de baz yalarda bulunmaktadr. Brokolinin 100 gramnda ortalama 55 mg glukosinolat bulunur. Taze terenin 100 gramnda (yaprak ve saplar dahil) ortalama 120 mg glukosinolat bulunur. Glukosinolatlarn molekl yaplar birbirlerinden ok farkl eitleri vardr, arasnda en ok bilinenleri yle sralayabiliriz: glucocapparin, sinigrin, glucoerucin, progoitrin, gluconapin glucoraphanin 1 -Methoxyindol-3-ylmethyl 4-Methoxy-giucobrassicin + gluconasturtiin 50 Bunlar 4-Hydroxy-glucobrassicin glucobrassicanapin glucobrassicin glucoalyssin + gluconapoleiferin vitamin U Btn glucosinolatlarn ortak taraf kkrt iermeleridir. Glucosinolatlar sebzeye tipik kokusunu ve tadn veren maddelerdir. Mutfanzda karnabahar,

brokoli veya lahana piirildiinde hemen kokusundan anlarsnz. Bu tipik koku glucosinolat grubundaki maddelerin kkrt iermesinden kaynaklanr. Glukosinolat ieren sebzelerin zellikle lahana eitleri, spanak, brokoli ve karnabaharn goitrogenler zelliinin olduudur. Nedir goitrogen? Goitrogen, tiroid bezinin almasn frenleyen maddelerdir. Yani, tiroid bezinin az almasna (yava almasna) sebep olur. Tiroid bezi yava almaya baladnda, tepkisini kendisini byterek gsterir. Tiroid bezinin bymesine guatr denir. Guatr ve tiroid bezi yava alan hastalarn zellikle lahana, spanak, turp, brokoli, hardal ve karnabahar i olarak (pimemi) tketmemeleri gerekir. nk i olarak tketilmeleri durumunda iyot-retensiyonuna sebep olarak, tiroid bezinin yava almasna neden olmaktadr. Yava almaya balayan tiroid bymeye balar. Goitrogenler bilim adamlarnn son yirmi yldan beri byk oranda ilgisini ekmitir. Byk ilginin nedeni, glukosinolat grubunda bulunan etkin maddelerin, kansere yakalanma riskini azaltma gcnn olmasdr. zellikle pankreas, akcier, mide, barsak (kolon) ve prostat kanserierine yakalanma riskini azaltmaktadr. Glukosinolatlar bulunduklar bitkinin ierisinde inaktiftirier (kararidriar). Yani, herhangi bir ekilde aktif rol oynamazlar (reaksiyona girmezler). Ne zaman ki, bulunduu bitkiyi elinizle koparmaya veya bakla doramaya balarsnz, ite o zaman aktif hale gemeye balariar. nk bitkinin ezilmesi veya doranmas durumunda hcreler zarar grdnden hcre ierisinde bulunan maddeler birbirine karr ve kimyasal reaksiyonlar balar. Glukosinolatlar hidrolize urariar. Glukosinolatlarn hidrolize olmas ile glikoz (eker) ve aglykonlar oluur. Oluan aglykonlar da ok kararsz olduklarndan hemen, izotiyosiyanat sulforafen di-indol-methan (DIM) indol-3-carbinol (I3C) gibi salmz asndan ok ok nemli maddelere dnrler. imdi bunlara ksaca bir gz atalm. 51 Sulforafen Suiforafen, kanser hcrelerinin gelimesine engel olma gcne sahiptir. Kanser hcrelerine kar savaan enzimleri uyarr. rnein, Phase-2 enzimini aktive eder (uyarr). Suiforafen, chinonredktaz enzimini uyararak (aktive ederek), vcudumuzdaki toksinleri yok eder. Toksinlerin yok edilmesi demek, vcudun arndrlmas demektir. Sulforafenin bu zellii klinik deneylerle defalarca kantlanmtr. Sulforofen en bol brokolide bulunur. Brokoliyi ok az suda be dakikadan fazla halamaynz ve halama suyunu da mutlaka tketiniz. Suiforafen, prostat ve meme kanserine kar koruyucu ve neleyicidir. Suiforafen Amerika ve Avrupa'da bol miktarda, doal rn satan maazalarda tablet olarak satlmaktadr. Memleketimizde hemen hemen her trl doal rn, doal olarak bulunmaktadr. Benim nerim, sz konusu sebzelerin krlerini kendimizin hazrlayp tketmemizdir. Tablet olarak satlanlardan kat kat daha etkilidir. Hem daha ucuza mal olur hem de mutfamzdan salmza tadmz krlerin hazrlanmas da ayr bir keyfdir. Indoller Indoller hem hormon dengeleyicidirler hem de baklk sistemini glendirirler. Meme kanserini nleyicidirler. strojen hormonunun normalden fazla retilmesi, meme kanserini tetikleyicidir. strojen hormonunun fazla retilmesini kontrol altnda tutan enzimi aktive ederek, ar strojen retimine engel olurlar. indol-3-Carbinol (I3C) Indol grubunda bulunan en nemli madde indol-S-carbinol'dr (I3C). Kronik yorgunluun semptomlarna ve fibromiyaljiye kar etkilidir. Karacier hcrelerini (hepatozyt) spesifik olarak uyararak glutathion retimini salar. I3C, kanser oluumunda birinci derecede etkili olan dioxin, aflatoksin, heterosiklik aromatik aminleri etkisiz hale dntrerek, hcre DNA'snm zarar grmesine engel olur. Bu zelliinden dolay I3C, kanser nleyici olarak nem

kazanr. C-vitaminiyle reaksiyona giren I3C, ascorbigen ad verilen yeni bir indol oluturur. lndol-3-Carbinol + vitamin-C -> ascorbigen Ascorbigen, lahana, turp ve algamda doal olarak bol miktarda bulunur. Amerika'da suplement olarak satlmaktadr. Doal sebze tabletlerinin ierisine ascorbigen ilavesi yaplmaktadr. Avrupa ve Amerika'da satlan baz brokoli tabletleri ekstra ascorbigen katkldr. Ascorbigen hem antioksidr hem de baklk sistemini modle etme zelliine sahiptir. Bitkisel tedavi uzmanlar tarafndan fibromyalji tedavisinde nerilmektedir. di-indol-methan (DIM) Di-indol-methan (DIM), indol grubunda bulunan en gl hormon dengeleyici zellie sahip etkin maddedir. Lahana, brokoli, turp, karnabahar, brksel lahanas DIM'in en bol bulunduu sebzelerdir. Etki bakmndan I3C ye gre on kat daha etkilidir. DIM, stron hormonunun kanserojen metaboliti olan 16hydroxystron oluumunu inhibe ederken (frenlerken), zararsz metaboliti olan 2hydroxstron'a dnmesini de hzlandrr. DIM, bu zellii sayesinde meme, prostat ve barsak kanserine kar nleyici gcn gsterir. Aflatoksinin metabolizmada yer almasna da engel otur. Ksaca, aflatoksini kimyasal olarak balayarak, zararl reaksiyon vermesine engel olur. Yeri gelmiken hemen belirtmek isterim ki, bu trden sebzeleri (karnabahar, brokoli, lahana, turp) ne kadar ok kk dorarsanz o kadar ok salmz asndan faydaldr. Yukarda adlar geen sebzelerin paralanmalar veya doranmalar neticesinde aa kan (oluan) tm etkin maddeler kansere kar savaan veya kanseri nleyen ok nemli etkin maddelerdir. rnein, brokolinin doranmas esnasnda aa kan (oluan) suiforafen, prostat ve meme kanserine kar hem koruyucu ve hem de nleyicidir. ndol-3-carbinol ve di-indol-methan beyaz lahana ve brokolide bol miktarda bulunan hormon dengeleyici zellie sahip etkin maddelerdir. Di-indol-methan (DIM), insan vcudunda kansere kar aktif rol oynayan Phasell enzimini aktive etme zelliine sahiptir. Bu zellik ayn zamanda sulforafende de bulunmaktadr. Mhim not Brokoli, beyaz lahana, karnabahar, prasa ve benzeri sebzelerin yukarda belirtmi olduum gcnden maksimum oranda faydalanmak iin mmkn olduu kadar ksa sreli halanmalar gerekir. Bu sre en fazla be dakika olmaldr. Bir sonraki n iin bu tr sebzelerin ikinci kez stlmalar durumunda, sz konusu etmi olduum zelliklerinin byk oranda yok olmaktadr. Glukosinolat derivatlarmn (trevlerinin) dier bir nemli zellii de, aflatoksin ad verilen toksini zararsz hale getirebilme zelliine sahip olmalardr. Aflatoksin, karacier kanserine neden olan bir maddedir. Bu konuda detayl bilgi iin "Bitkisel Salk Rehberi" adl kitabmdan faydalanabilirsiniz. Suiforafen, indol-3-carbinol, isothyiocyanate ve di-indol-methan zerine yazlm ok sayda bilimsel makale ve klinik deneyler vardr. Bunlardan bazlar, "A dicyanotriterpenoid induces cytoprotective enzymes and reduces multiplicity of skin tumors in UV-irradiated mice" ^Biochemical and Biophysical Research Communications, Volume 367, Issue 4,21 March 2008, Pages 859-865; Albena T. Dinkova-Kostova, Stephanie N. Jenkins, Scott L. Wehage, David L. Huso, Andrea L. Benedict, Katherine K. Stephenson, Jed W. Fahey, Hua Liu, Karen T. Liby, Tadashi Honda, Gordon W. Gribble, Michael B. Sporn and Paul Talalay "Protection against UV-light-induced skin carcinogenesis in SKH-1 high-risk mice by sulforaphane-containing broccoli sprout extracts" ^Cancer Letters, Volume 240, Issue 2, 28 August 2006, Pages 243-252 ; Albena T. Dinkova-Kostova, Stephanie N. Jenkins, Jed W. Fahey, Lingxiang Ye, Scott L. Wehage, Karen T. Liby, Katherine K. Stephenson, Kristina L. Wade and Paul Talalay 52 53 "Quantitative determination of ditliiocarbamates in human plasma, serum, erytlirocytes and urine: pharmacolcinetics of broccoli sprout isotliiocyanates

in humans" ^Clinica Chimica Acta, Volume 316, Issues 1-2, February 2002, Pages 43-53; Lingxiang Ye, Albena T. Dinkova-Kostova, Kristina L. Wade, Yuesheng Ziiang, Tlieresa A. Shapiro "Antioxidant Functions of Sulforaphane: a Potent Inducer of Phase II Detoxication Enzymes" Food and Chemical Toxicology, Volume 37, Issues 9-10, 10 September 1999, Pages 973-979 J. W. Fahey and P. Talalay Antocyanidler Antocyanidler pigmenttirler. Meyve ve sebzelere kendilerine zg rengi veren (kazandran) hep bu antocyanid'lerdir. Yani deiik renkteki pigmentlerdir. Derimize rengini veren pigmentlerdir. Deride pigment eksiklii, halk arasnda "ala hastal" ad\ verilen ve henz sebebi tam olarak bilinmeyen ve tptaki ad "vitiligo" olan hastaln ortaya kmasna neden olur. rnein, brtlene krmz, mor, siyah ve mavi rengi veren antocyanidlerdir. Antocyanid'er ok gl antioksidanlardr. Antioksidanlar kansere ve kanser oluumuna kar savaan maddelerdir. Mevsiminde tketeceiniz krmz, mavi, mor brtlenler ierdikleri antocyanidlerden (pigment) dolay kansere kar hem nleyici hem de koruyucudur. Doada dolarken, tabiat anann sunduu bu nimetten faydalanmay ihmal etmeyiniz. E- ve C-vitaminleri de antioksidan zelliklidir. Ancak, brtlenlere renk veren antocyanidler (pigmentler) E- ve C-vitaminlerinden kat kat daha gl antioksidan zelliine sahiptirler. Son yllarda pazarlarda grmeye baladmz deiik renkli brtlenleri almay ihmal etmeyiniz. Toplanmalar emek ve zaman istediinden biraz pahaldrlar. Toplandktan sonra da nakliye esnasnda abuk yprandklarndan pazarclar elimde kalr satamam endiesiyle pek sata sunmazlar. Ben tandm ve alveri yaptm pazarclara zellikle brtleni sipari etmeyi ihmal etmem. Bu sayede ben bulamam, pazarc da satamam endiesi ekmemektedir. Konu antioksidan zellikten almken hemen belirtmekte fayda gryorum, yapm olduum aratrmalarma gre, bilinen tm meyveler ierisindeki en gl antioksidan taze beyaz zmdr. Taze beyaz zmde bulunan pigment, yani antocyanid ok zel ve karmak bir molekl yapsna sahiptir. Onun ad da OPC (Oligomere Proanthocyanidin-Complex) dir. Taze beyaz zm, ok sayda farkl antocyanidler ierinken ayn zamanda da renksiz en zengin OPC deposudur. Taze beyaz zmn ekirdeinde bulunan OPC olduka zel bir OPC olup, kimyasal adyla ona Procyanidin B2-3'-0-gallat denilmektedir. Procyanidin B2-3'-0-gallat, tm OPC grubundaki en gl antioksidandr. Taze beyaz zmnz tketirken dilerinizin arasnda dikkatlice ekirdeklerini atlatarak tketmenizde ok byk faydalar vardr. ekirdeklerini atlatrken veya inerken dilerinize zarar vermemeye dikkat ediniz. Muhteem bir meyve... Onun hakknda daha geni bilgi sahibi olmak ve dier gl zelliklerini renmek isterseniz "Bitkisel Salk Rehberi" adh kitabma mracaat edebilirsiniz. OPC'Ierin etkileri Cildimizin tazeliini korur, krmasna engel olurlar. Yksek tansiyona kar koruyucudurlar. Hcre DNA' snn zarar grmesini nlerler. Baklk sistemini glendirirler. Sindirim sistemini harekete geirirler. Beyinden lipofuscin'in uzaklatrlmasnda etkilidirler. Taze beyaz zm gerek bir damar dostudur. Klcal damarlar glendiren, klcal damarlar glendirdiinden beyin kanamasn nleyen ve de damar sertliine kar savaan bir meyvedir. Onu tketirken ly karmamak da gerekir. Gnde en fazla 300 - 350 gram gememelidir. Tketim iin en uygun zaman, ge vakitte leden sonralar (saat 16-17) olmaldr. Hele hele mideniz o saatlerde bosa tkettikten 20 dakika sonra kendinizdeki deiiklii hissetmeye balayabilirsiniz. phesiz ki, bu nerim eker hastalarna deildir. Deerli okuyucu, antocyanidlerle ilgili yukardaki paragraf okuduktan sonra, acaba antocyanidler sadece brtlen ve taze beyaz zmde mi var diye bir dnceye kaplmaynz. Krmzsoan, patlcan, yer fst, kiraz, kivi, kanportakal ve krmz lahanada da zengin olarak bulunmaktadr. Kan-portakalnn

damakta brakt o muhteem yumak tadn arkasnda, antocyanid'ler ve OPC grubu maddeler sakldr. Hemen belirtmek isterim ki, soann ccnde ve krmz lahanann gbek ksmnda maalesef OPC ve anticyanid'ler yok denecek kadar azdr. En bol olarak krmz lahanann en d kabuklarnda ve krmz soanda da ince kuru kabuklarnn hemen altndaki ilk iki kabuunda bulunur. Patlcanda artacak kadar bol antocyanidler bulunmaktadr. Ancak, bol gne altnda yetimi olmas ve ebter tohumdan elde edilmemi olmas artna baldr. Tablo: Antocyanidlerin bol bulunduu besinler 100 g / mg Patlcan 20 - 750 Taze beyaz zm 30 - 750 Kiraz 10-450 Brtlen 100-400 Kanportakal 300 Krmz lahana 35 Krmz soan 0-25 Yukardaki tabloda saysal deerlerin deiim araln verdim. Deiim aralnn birinci nedeni ald gne miktarna ve serada yetiip yetimediine baldr. kinci nedeni ise, topraa baldr. Serada yetien sebzelerin mevsiminde yetimediine 54 55 dikkatinizi ekmek isterim. Yeterli lde gnei alamayan sebze veya meyve, arzu edilen oranda etkin madde ieremeyecektir. Antocyanidler sadece antioksidan zellie sahip deildirler. Genel salmz asndan vazgeilmez zelliklere sahiptirler. Bunlar sralayacak olursak; Kalp-Damar sisteminde dolam dzenleme zelliine sahiptirler. Sindirimi kolaylatrrlar Gz fonksiyonlarn korurlar ve desteklerler Baklk sistemini glendirirler Kolajen dokuyu korur ve desteklerler deme kar nleyicidirler Hcre DNA snn zarar grmesine engel olurlar Deerli okuyucu, size burada OPC'yi ve antocyanid'leri bol miktarda ieren taze beyaz zmden, kirazdan ve kan portakalndan biraz daha genie bahsetmek istiyorum. Taze beyaz zm, kiraz ve kanportakal benim vazgeilmezlerim arasndadr. Her yl onlarn krn yaparm. Onlar gelii gzel tketmem. Mutlaka dzenli ve disiplinli bir ekilde krn uygularm. Onlara mutlaka ihtiyacm var. nk gnde ortalama 18-19 saat alyorum. Onlar mevsiminde hem leden evvel hem de leden sonra iki n arasnda a karnna tketirim. Uzun alma zaman dilimlerimde fiziksel ve zihinsel vitalitemi bu krlere borluyum. phesiz ki, uyguladm yegane krler bunlar deil... Ylda en az iki kez uyguladm maydanoz-limon ve taze sklm havu suyu ve de iki kez uyguladm beyaz lahana kr benim vazgeilmezlerimdir. OPC ve antocyanidler ile ilgili konuyu tekrar ele alacak olursak, taze beyaz zm, kiraz ve kan portakal krn neden yapmalyz? Bunun sebeplerini aada sralamaya altm; Antocyanidlerin etkileri Kt huylu kolestrol olarak bilinen LDL'nin oksidasyonunu engeller. Yksek tansiyona kar koruyucu ve tamponlaycdr. Damarlarn permeabiletesini (geirgenliini) azaltr. Alerjik reaksiyonlara kar direnli klar. Klcal damarlar ykselen histamine kar korur. nk histidinin histamine dnmesini salayan histidin decarboxylase enzimini ihibe eder (frenler). Lipidperoksidasyonuna engel olduu iin, kt huylu kolestroln (LDL) nin damarlarn i duvarlarna yapmasna engel olur. Paracetemol gibi ar kesicilerin karaciere zarar vermesine kar diren gsterir. Plateletlerin (trombozit) birlerine yapmasna (aglnasyon) engel olur. Bu sayede trombse kar nleyicidir. 56

Karotinoidler (Karotenler) Karotinoidler sebze ve meyvelere sar veya krmz rengi veren maddelerdir. Karotenler pigmenttirler. Karotinoidlerin kimyasal yaplar birbirlerinden tamamen farkl altyzn zerinde eitleri vardr. Bunlar, A-vitamininin n basamaklardr. n basama olmas ne demektir? Bitkilerin ierdii karotenler henz A-vitamini deildirler. Vcudumuza alndktan sonra metabolizmamz onlar A-vitaminine evirir (dntrr). Bu nedenle karotinoidlere A-vitamininin n basamaklardr diyoruz. Somon balna tipik turuncu-krmz rengini kazandran beta-karotendir. Baz karoten eitleri sebzelere yeil renk de verirler. A-vitaminine en yksek oranda dnen beta karotendir. Daha sonra alfa-karoten ve en az dnen de beta-Kryptoxanthin'dir. Beta karotenin tek bana (Avitaminine dnmemi olarak) nemli fonksiyonlar vardr. Bilinen tm karotinoidlerden bazlar vcudumuz tarafndan depolanp deerlendirilirken, bazlar ise hi kullanlmadan defekasyonla (dklama) barsaklarmz zerinden dar atlr. Vcudumuza alnan karotinoidlerin ortalama olarak %85 i ya dokumuzda depolanrken yaklak %10 nu karacierde ve yine yaklak %5 i de kas dokularmzda depolanr. Vcudumuz ihtiya duyduka bu depolarda bulunan karotinoidleri A-vitaminine dntrerek kullanr. Karotinoidlerin bazlar oksijen ierirken, bazlar iermezler. Oksijen ieren ve iermeyen olmak zere iki grupta toplanrlar. 1. Oksijen eren karotinoidler (Xanthophylle): Beta-crypthoxanthin Zeaxanthin Lutein Bunlar daha ziyade yeil sebzelerde bulunur. 2. Oksijen iermeyen karotinoidler Alfa-karoten Beta-karoten (en iyi bilinen ve tannan karotendir. Tm turuncu renkli sebze ve meyvelerde bulunur.) Likopen (domateste de bulunan bu karotinoid ona ayn zamanda krmz rengi de kazandrmtr.) Domatesin ve karpuzun krmz olmasnn nedeni ierdikleri likopen maddesinden kaynaklanmaktadr. Gerek beta-karoten gerekse de likopen gl birer antioksidandrlar. Beta-karoten ve likopen scakla kar olduka dayankldr. Oksijen ieren karotinoidler (karotenler) ise, scakla dayanakl olmayp piirilme veya halama esnasnda hemen hemen tamam paralanmaktadr. 57 4 Phytosterins (Bitkisel Sterinler) Bitkisel sterinler (sterol), kimyasal yap olarak hayvansal sterin'lerle benzerlikler gsterirler. rnein, bitkilerde bulunan sterinler, insan ve hayvalarda bulunan kolestrol andrrlar. Sterinler bitki hcrelerinin membrannda (zarnda) bulunurlar. Kolestrole benzerlik gsteren bitkisel sterin grubundaki baz nemli etkin maddeler, Campesterin Stigmasterin Beta-Sitosterin Sigmasterin Sterinlerin en bol bulunduu balca besinler ayekirdei, susamya, doal ayekirdei ya, soya fasulyesi, imlenmi buday veya avokadodur. Ayekirdeinin 100 gramnda yaklak 534 mg, susamn 100 gramnda ise ortalama 714 mg sterin bulunur. Bir gnde besinler zerinden ortalama olarak 150 ile 400 mg sterin alrz. Sterinlerin barsaklardaki emilimi ok az olduundan ancak, %5'i emilir. Geri kalan dkyla dar atlr. Avrupada ve Amerika'da meyve sularna veya baz hazr besinlere sterin grubunda bulunan maddelerden bazlar katk olarak ilave edilmektedir. zellikle Amerika'da satlan hazr portakal sularna sterin ilave edilmektedir. Niin bitkisel sterin ilave edilmektedir? Yukarda da belirtmi olduum gibi, sterinlerin kimyasal temel yaplar kolestrole ok fazla benzediklerinden, kolestroln barsaklardaki emilimini azaltmaktadr. Bununla ilgili olarak ok sayda bilimsel makale yaynlanmtr. Bunlardan bazlar,

 "Evolution From Pharmacological Target to Physiological Sterol Transporter" Murray W. Huff, Rebecca L. Pollex, and Robert A. Hegele ; Arterioscler. Thromb. Vase. Biol., Nov 2006; 26: 2433 - 2438. "Relation of Serum Plant Sterol Levels to Tissue Concentrations Diet and Family History" Circulation, Oct 2006; 114: 11-114. Effects of "Reduced Fecal Sterol Excretion in Subjects with Low HDL Cholesterol Levels" Karim El Harchaoui; Remco Franssen; G. K Hovingh; Radjesh J Bisoendial; Frans Stellaard; Folkert kuipers; John J Kastelein; Jan Albert Kuivenhoven; Erik S Stroes; Albert K Groen Circulation, 2007;116:11-220. Deerli okuyucu, bitkisel sterinlerin (steroller) kolesterol nasl drdn savunan baz bilim adamlarnn grn daha basit bir rnekle aklamaya alaym. Gnlk nlerimizde kolestrol ieren besinler tketiriz. Besinler zerinden aldmz kolesterol ince barsaklarda emilerek kana karr. Eer, beraberinde sterin ierikli besinler de tketmisek, ince barsaklara gelen sterinler, kimyasal yap olarak kolesterole ok fazla benzediklerinden ve de ok az emildiklerinden kolesteroln 58 emilimini olumsuz etkilerler, daha dorusu emilim ihtimalini drrler. Bu sayede, kolestroln fazlaca emilmesine engel olmu olurlar. te, bu sebepledir ki, baz bilim adamlar hergn bir avu fndk, ceviz veya badem tketiniz nerisinde bulunmaktadrlar. nk fndk, ceviz ve badem, kimyasal yaplar kolestrole benzeyen sterinleri bol miktarda ierirler. nce barsakta kimyasal yaplar kolestrole benzeyen sterinlerin says arttka, kolestrol emilim says, dier bir ifade tarzyla kolestrol emilim ihtimali azalacaktr. Bu aklama ekli, "gnde bir-iki avu fndk veya ceviz veya da badem tketiniz" nerisinde bulunan baz bilim adamlarnn aklama eklidir. Bu ii abartp hergn birka avu ceviz, fndk veya badem tketmeye balayan insanlar tandm. Ben bu gre katlmyorum. Neden katlmyorum? nk Kolesterole benzeyen sterinlerin saylar ince barsaklarda arttka, yani bir-iki avu zengin sterin ierikli kuru yemi tketilince kolesteroln emilim says der kural genel olamaz. Bu kural ancak, hergn dzenli olarak bir kez defekasyona (dklamaya) kan insanlar iin geerli olabilir. ki gnde bir veya gnde tjir defel<asyona kanlar iin bu kural geerli deildir. Eer, iki gnde bir veya daha seyrek defekasyona gidiyorsanz, gnde bir veya iki avu fndk, badem veya ceviz tketiminden uzak durunuz. Birok insan tandm, fndn, cevizin veya bademin kimyasal olarak vcutta kolestrol drdn zanneden... Ne ceviz, ne badem ne de fndn ierdii etkin madde veya etkin maddeler grubu kolesterol ile reaksiyona girip, kolestrol paralayabilir veya baka bir metabolite dntrebilir. Birok insan tandm, kulland kolesterol ilacnn kanndaki mevcut kolestrol drdn veya besinler zerinden ald kolestrol yok ettiini zanneden. Deerli okuyucu, hibir kolesterol ilac ne besinlerin ieriinde bulunan kolesterol paralar, ne de kana karm olan mevcut kolesterol yok edebilir. Kolesterol ilalar sadece, karacierin kendi rettii kolesterol basklar, yani karaciere kolesterol az ret komutu verir. Son birka yldan beri baz margarin retici firmalar, rettikleri margarinlerin ierisine bitkisel sterin ilave etmektedirler. Bunun nedeniyse, sterinler kolesterol gibi davrandklarndan margarine bal kolesteroln barsaklardaki emilim ihtimalini azaltmalardr. Bugne kadar bitkisel sterinlerin, kolestrol dorudan drc zellii olduu kantlanmamtr. Alkoloidler Bu gruptaki etkin maddeler ok gl olup dorudan etkilidirler. Belladonna (kzgnavratotu) bitkisindeki atropin, haha bitkisindeki morfin, idem bitkisindeki kolisin etkin maddeleri alkoloidlere en gzel rnekleri tekil ederler. Polyphenoller (polyfenoller)

Polyfenoller, son on yldan beri zerinde en fazla aratrmalarn ve klinik deneylerin yapld etkin maddelerdir. Bilim dnyas onun gcn ve kimyasn yeni yeni tanmaya ve kefetmeye balamtr. Peki nedir bu polyfenoller? Polyfenoller, hemen 59 hemen tm bitkilerde zengin olarak bulunur. Bugn iin bilinen onbinin zerinde eitleri vardr. Tm polyfenollerin kimyasal yaplarnda fenol halkalar vardr. Fenol halkalarnn saysna ve bu halkalara balanan radikallere gre deiik isimler altnda snflandrlrlar. Bunlar, Cumarine (kumarinler) Lignane (Lignanlar) Flavonoide (Flavonoidler) Phenol acide (fenol asitleri) Flavonoidler de kendi aralarnda Flavonone, flavonele (bulunduklar bitkiye veya meyveye sar-turuncu renk kazandrrlar), flavonole (bulunduklar bitkiye veya meyvesine sar rengi verirler) gibi ok sayda snflara ayrlrlar. Her bir polyfenolin kendine zg, hastalklara kar'nleyici ve tedavi edici zellii vardr. Polyfenoller, bitki meyvelerinin ve kabuklarnn en d katmalarnda zenginlemitir. Dtan ie doru azalr. Kuru soan, quercetin bakmmdan en zengin besindir. En d kabuklar quercetin bakmndan en zengin blgesidir. e doru ilerledike azalr. Soann ok sevilen cc, quercetin bakmndan en fakir blgesidir. rnein, enginarn yapraklarnda safra kesesinin almasn kolaylatran cynarin, bir polyfenoldr. Adaaymn yapraklarnda bulunan carnasol, bir polyfenol olup doal antibiyotiktir. Soan, brokoli ve lahanada bulunan quercetin de polyfenollere gzel bir rnek tekil eder. Hem doal antibiyotik hem de antiviraldir. Yeil ayda bol miktarda bulunduu iin "ay polyphenolleri" ad da verilmektedir. Yeil ayda polyfenol grubundan drt tane etkin madde bulunmaktadr. Epicatechin Epicatechin-Gallat Epigallocatechin Epigallocatechin-Gallat Katekinlerin ortak zellii, hem suda hem de yada znme zelliine sahip olmalardr. Bir madde hem suda hem de yada znme zelliine sahip ise, tm vcuda yaylabilir (dalabilir) demektir. Bu nedenle vcutta bariyer tanmazlar ve kolaylkla beyin fonksiyonlarn da etkileyebilirler. Polyfenoller, ok gl antioksidatif zellie sahiptirler. ylesine gldrler ki, C-vitamininden yz kat, E-vitamininden de yirmibe kat daha gl antioksidandrlar. Yeri gelmiken tekrar vurgulamakta fayda gryorum, tm meyveler ierisinde en gl antioksidan taze beyaz zmdr. nk taze beyaz zm polyfenol grubundan ok sayda antioksidatif zellikli etkin maddeler iermektedir. 60 Polyfenoller, salmz ve vcut vitalitesi asndan mkemmel zelliklere sahiptirler. unlar srasyla Kolestrol drc Kan basnc dengeleyen Kan ekerini dengeleyen insulin hormonu salglanmasnda uyarc Damarlarda lipidperoksidasyon oluumunu engelleyici Doal bir antihistaminik Lipidperoksidasyonuna engellediklerinden, damar sertliine kar koruyucu Kanser hcrelerinin gelimesinde engelleyici ve tmr geliimini frenleyici zellie sahiptirler. lkemiz insanlarnn ve milli kltrmzn bir paras olan siyah ay da katekin grubundan etkin maddeler iermektedir. Ancak, yeil ay katekin jakmmdan daha zengindir. Byle bir farkn olumas ayn (Camellia sinensis) lenmesinden kaynaklanmaktadr. Siyah ay durumunda, bitki toplanr

toplanmaz, yuvarlanr ve doranr. Yeil aydaysa dikkatlice yuvarlanr, buhar verilir ve yava yava kurutulur. Siyah ay durumundaysa bitki toplanr toplanmaz hemen yuvarlanr ve doranr. Dorama ileminden dolay yaprak ve aplardaki sv dar akar ve fermentasyon balar. Fermente olmu ay demlendiinde veya kaynatldnda krmz rengi ve tipik siyah ay tadn verir. 61 Lavanta Latince ad ngilizce Almanca zellikleri Lavandula angustifolia Lavender Lavander dyopatik burun akntsna kar toz allerjisine kar iltihapl eklem romatizmasna kar karacier yalanmasna kar "Bitkisel Sall< Retberi" adl kitabmda, lavantayla ilgili ayr bir blm ayrdm. Yllar nce balam olduum aratrmalarmn sonularn biraz detaya inerek yazdm. Buradaysa, gemite aratrdm bitkilere tekrar geri dnerek tekrar tekrar incelemekteyim. Yllar ierisinde kazanlan deneyim ve yeni gelien analitik yntemlerin nda gemite aratrdm bir bitkinin yepyeni zelliklerini ortaya koyabiliyorum. Getiimiz son birka yl ierisinde lavantay tekrar aratrmaya balamtm. Onda, insan sal iin faydal yepyeni zellikler kefettim. Bu sonular ksaca burada aklamay uygun buldum. Deerli okuyucu, lavanta kronik burun akntsna kar mkemmel bir yardmcdr. Yllardr burun aknts eken birka insan tandm. Alerjiye bal burun aknts deildi. Sinzit ikyetleri de yoktu. Gittikleri hekimler alerjiye bal olabilir diye deiik antihistaminler nermiler ve burun akntlar biraz hafiflemi. Fakat kullandklar antihistaminler bu defa, yorgunluk yapmaya ve dikkatlerini toplayamama ikyetlerinin gelimesine neden olmu. Bir hastann kulland ifadeyi aynen buraya yazmay uygun buldum. "Hocam, srel<li burnum allyordu, gitmediim hei<im l<almad, nerilen antihistamin beni mankafa yapt. Anlatlan anlamakta ve zerinde dnmekte zorlanyordum ve de dikkatimi toplayp, kendimi iime veremez olmutum. nsanlar, beni srekli nezleli zannediyordu. Ta ki, sizin nerdiiniz lavanta krn uygulayana kadar. nerdiiniz lavanta krn uyguladktan sonra, bir-iki gn ierisinde bak keser gibi burun akntm kesildi. Artk, antihistamin kullanmyorum, yorgun deilim, dikkatimi toplayabiliyorum ve bamda artk arlk da kalmad, adeta dnyaya yeniden gelmi gibi oldum." dyopatik burun akntlarnda etkili olan etkin maddelerden bir tanesi alphaphotosantalol maddesidir ve alpha-photosantalol-A ve alpha-photosantalol-B olmak zere iki farkl molekler yapda lavantann ieklerinde bulunur. Sekresyonu, yani burundaki aknty esas durduran da camphor etkin maddesidir. Camphor, salgya neden olan burun ii hcreleri bztrr. Camphor etkin maddesine kabaca convulsant olarak da baklabilir. Lavantann, buruna bal idyopatik veya toz alerjisinde etkili olabilmesi iin luteolin maddesinin bulunmas arttr. Luteolin maddesinin etkili olabilmesi iin de photosantalol grubunun bulunma gerei vardr. Deerli okuyucu, her zaman vurgulamaya altm gibi, bir bitkideki tek bir ana etken maddeden yola kmak yanltr. Burun akntsna kar lavantadaki daha birok etkin madde grevlidir. 62 Romatizma ve lavanta Lavanta, romatoid artirit ikyetlerine bal arlarn alnmasnda etkilidir. Lavanta ierdii etkin maddeler bakmndan prostaglandin inhibitrdr. Bu konuda lavantann etkisini gsterebilmesi iin, tip numaras dk buday unundan yaplm rnlerden de uzak durulmas gerekir. rnein, dk tipli budaydan yaplan ekmek, brek, baklava veya genel olarak tm hamur ilerinden uzak durulmas gerekir. Yeri gelmiken aklamakta fayda gryorum, frnlarda gnlk olarak retilen ekmekler tip numaralar dk olan buday unundandr. Bu ekmekler prostaglandin retimini artrmaktadr. Unutmaynz, prostaglandin art demek romatizmaya bal anlann artmas demektir. Romatizmaya kar

kullanlan ilalarn birou prostaglandin inhibitrdr. Yani, prostaglandin retimini frenleyicidir. Yetmili yllarn sonuna kadar, Anadolu'da retilen budaylardan ekmek yaplrken budayn tamam deirmende tlyordu. Mineral ve kepek bakmndan da zengin ekmeklerdi. Yani, imdilerde baz frnlarn tam ekmek ad altnda sata sunduklar ekmeklerdi. Unun tip numaras ykseldike ekmek esmerleir ve damak tadna daha uygun hale gelir. Eer, ekmein tadn alamyorsanz, biliniz ki tam ekmek deildir ve tip numaras da dktr. Tip numaras dk olan ekmek tketildiinde, erken ackrsnz. Bunu denemek ok kolaydr. Sabah kahvaltnz normal beyaz ekmekle (tip numaras dk, normal beyaz ekmek) yaptnz gn, birka saat sonra ackacaksnz. Ertesi gnk kahvaltnz kepekli veya tam ekmekle yaptnzda ok daha ge acktnz greceksiniz. Bunun sebebi nedir? Beyaz ekmein tketilmesi durumunda ekmein ieriindeki niasta hzla ekere dnr ve vcut, hzla ve bol olarak insulin retir. Kepekli veya tam ekmek durumundaysa niasta daha yava ekere dnr, sonu olarak kan ekeri ksa zamanda hzl ykselmez. Bu durumda pankreas daha yava ve dengeli olarak insulin salglar. Vcut zorlanmaz. te, tip numaras dk undan yaplm beyaz ekmek tketildiinde kan ekeri hzl ykselirken buna bal olarak da hzla insulin salglanr. Kan ekeri de hzla ve ksa zamanda deceinden alk duygusu da erken geliir. Dk tip numaral unlarda gluten ok zengindir. Gluten bakmndan zengin ekmek tketimi eker hastalna davetiye kartr. En doru ve salkl olan ekmek yllar nce retilen ekmeklerdir. Yani, tam ekmektir. Tam ekmek, uzun mddet tok tutar. Tip numaras yksektir. Mineral ve kepek bakmndan da zengin olup en salkl olandr. Unun tip numaras ykseldike ekmein frnda piirilme sresi de uzar. Ekmekle ilgili bu ksa bilgilerden sonra, tekrar romatoid artirit (RA) ikyetine dnecek olursak, RA hastalarnn, dk tip numaral undan yaplan beyaz ekmek tketiminden uzak durmalar halinde, romatizmal arlarnn giderek nasl azaldn hayretle gzlemleyebileceklerdir. Romatoid hastalarnn arlarnn alnmasnda lavanta kr de nemli bir destekleyicidir. Ancak, bu konuda lavantann baarl desteinden faydalanabilmek iin beyaz ekmek tketimi terk edilerek, tam ekmek tketimini tercih etmek gerekir. Ayrca, dk tip numaral undan yaplm tm hamur ilerini de kesmek gerekir. Aksi takdirde lavantann gl destei azalmaktadr (zayflamaktadr). 63 Lavanta ve karacier yalanmas Hemen belirtmekte fayda gryorum, lavanta kr karacier yalanmasna (hepatosteatoz) kar bir nleyicidir. Karacier yalanmsa, bu takdirde maydanoz-limon krnn de desteine ihtiya vardr. Lavanta kryle beraber uygulanacak maydanoz-limon kr, karacier yalanmasn ortadan kaldrabilmektedir. Bu muhteem ikili kr ylesine gldr ki, kr uygulamaya baladktan birka gn sonra yava yava rahatlama balar. Karacier yalanmasna neden olan sebepler unlardr: Alkol kullanm imanlk Tip2 eker hastal (Diyabetis mellitus Typ2) Hiperlipoproteinemi (Genetik kolestrol ykseklii) Tetrasiklin grubu antibiyotik kullanm Kortikosteroid kullanm (kortizon) KarbonHidrojen'e bal klorlu bileiklerin alm Ar fosfor alm Yanl beslenme ve protein almnda yetersizlik Hamilelik dnemi ou zaman karacier yalanmasna bal belirgin bir ikyet hissedilmeyebilir. Ancak, baz durumlarda karn blgesinin sa st ksmnda hafif ar ikyeti ve/vaya karn blgesinde ikinlik, bask duygusu elik edebilir. Baz hastalar el ve ayak blgelerinde zaman zaman kant hissettiklerini de bildirmektedirler. Karacier yalanmasna kar uygulanacak olan krn tarifi aada verilmitir. Kr1: Toz alerjisi ve idyopatik burun akntsna kar

Bir tatl ka lavantay (yaklak 2-3 gram) 150 mi (yaklak bir su barda) suda alt dakika ksk atete demleyiniz. Alt dakikadan sonra ocaktan indiriniz ve lmaya braknz. Ilynca sznz ve yudum yudum iiniz. Onbe gn boyunca her gn, akam yemeklerinden en erken iki saat sonra iilir. Her defasnda (her kullanmda) taze olarak hazrlanmas arttr. Bir gn nce arta kalan miktar kullanmaynz. Kolay olsun diye birka gnlk hazrlayp buzdolabnda koruma altna almaynz. Hibir ekilde damak tadna uygun olsun diye, ierisine eker veya benzeri bir katk ilave etmeyiniz. Onbe gnlk ilk kr tamamlandktan sonra rahatszln seyhne gre haftada -drt defa, akam yemeklerinden en erken iki saat sonra bir su barda imeye devam ediniz. Not1: Eer burun akntsna bal olarak geniz akntnz oluyorsa, gece yataa giderken adaay gargaras yapmanzda ok byk faydalar vardr. Adaay gargaras sadece gargara olarak nerilmitir. meyiniz. Gargarann nasl yaplaca aada verilmitir. 64 Not2: Bardan dibinde bir-iki yemek ka brakp pamua emdirerek her iki burun deliini lavanta ayyla slatmakta fayda vardr. Kr2: Geniz aknts durumunda adaay gargaras Bir yemek ka adaayn (yaklak drt-be gram) 150 mi (yaklak bir su barda) suda be dakika ksk atete demleyiniz. Beinci dakikadan sonra ocaktan indiriniz ve lmaya braknz. Ilynca sznz. Onbe gn boyunca her gn akam yataa gitmeden nce iki kez gargara yapnz. Sabah kahvaltsndan sonra da yine iki kez gargara yaplr. Bir su barda suda hazrlanan adaay gargaras krk sekiz saat lavabo dolabnda bozulmadan bekleyebilir. Kr3: Romatoid artirit arlarna kar Bir tatl ka lavantay (yaklak 2-3 gram) 150 mi (yaklak bir su barda) suda on dakika ksk atete demleyiniz. Onuncu dakikadan sonra ocaktan indiriniz ve lmaya braknz. Ilynca sznz ve yudum yudum iiniz. Onbe gn boyunca her gn, akam yemeklerinden en erken iki saat sonra iilir. Her defasnda (her kullanmda) taze olarak hazrlanmas arttr. Bir gn nce arta kalan miktar kullanmaynz. Kolay olsun diye birka gnlk hazrlayp buzdolabnda koruma altna almaynz. Hibir ekilde damak tadna uygun olsun diye, ierisine eker veya benzeri bir katk ilave etmeyiniz. Onbe gnlk ilk kr tamamlandktan sonra rahatszln seyrine gre haftada -drt defa, akam yemeklerinden en erken iki saat sonra bir su barda imeye devam edilir. Not3: Romatizma arlarna kar lavanta krn uygularken, dk tip numaral beyaz undan yaplm her trl ekmek, brek veya hamur ilerinden uzak durunuz. Kr4: Karacier yalanmasna kar ML (maydanoz-limon)+Lavanta kr Onbe-onalt adet maydanozu (gvde saplaryla beraber) blendrn ierisine atnz. zerine taze sklm iki yemek ka limon suyu ilave ediniz. Yaklak 125 mi (yarm bardaktan biraz fazla) klorsuz su ilave ettikten sonra blendr bir-iki dakika altrnz. Blendrn ierii bir bardaa boaltlr ve sabah kahvaltsndan onbe dakika nce iilir. Bu kr, her sabah onbe gn buyunca uygulanr ve be gn ara verilir. Be gn aradan sonra ayn kr onbe gn boyunca tekrarlanr. Be gn aradan sonra ikinci onbe gne akamlar da lavanta kr uygulanarak balanr. Lavanta krnn uygulan Yaklak bir su barda (125 mi) suyu nce cezvede kaynatnz. Su kaynamaya baladktan sonra ierisine bir tatl ka lavanta ilave ediniz ve toplam sekiz dakika ksk atete kaynatmaya devam ediniz. Sekiz dakika tamamlandktan sonra ocaktan indiriniz ve lmaya braknz. Ilynca szp, akam yemeklerinden en erken iki saat sonra yudum yudum iiniz. En uygun zaman yataa gitmeden yarm saat nce hazrlayp imektir. 65 Birinci onbe gn sadece ML (maydanoz-limon) sabahlar a karnna iilir ve be gn ara verilir. kinci onbe gn sabahlar ML (maydanoz-limon) + ayn gnn akamlar da lavanta kr uygulanr. Not: Bu kr rahatszln seyrine gre dnem dnem ylda birka kez tekrarlanabilir Not: Helliminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve

ancak yetikinler iindir. Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamayn ^z. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir. Tehisi koyacak ola ancak, bir hekimdir. Nane Latince ad ngilizce Almanca zellikleri Mentha iongifolia Biblical mint Minze Bayanlarda tylenmeye kar strojen hormonunu ykseltici iltihapl eklem romatizmasna kar Kendi kendime neden naneyi bu kadar ge aratrmaya baladm diye zaman zaman sormuumdur. Yllar ierisinde onu aratrdm ksa dnemler olmutur. Her defasnda naneyi kimler tketmemeli sorusunu sordum. Sanki zararl bir eymi gibi. Halbuki nane Osmanl mutfann olmazsa olmaz bir yeilliidir. Akdeniz blgesi insanlarnn salatalarnda eksik etmedii bir bitkidir. Tatldan salataya, ksrdan dolmaya kadar hemen her yerde kullanlr. Yllar ierisinde markalam naneli eker, naneli ikolata eitleri bile var. Nane, ay olarak, lkemizin ou yresinde keyifle iilir. Belki de bu kadar fazla tketildii iindir ki, onu kimler tketmemeli sorusunu sormakla ie baladm. kibinli yllarn banda naneyi kimler tketmemeli sorusunun yerine, naneyi ne zaman ve hangi ikyetlere kar kimler tketmeli sorusunu sordum. phesiz ki, onun da bir yaradl nedeni var. lk bir yln sonunda naneyi tanmaya baladm, radyasyona ve fazla gne na maruz kalanlar onu bol tketmeliler. Yaz aylarn kuvvetli gne altnda geirenlere, cep telefonuyla fazla konuanlara, rntgen ve MR (emar) cihazlaryla srekli alanlara taze nane tketmelerini tavsiye ederim. Karacier enzimleri (ALT, AST, GGT veya ALP) yksek olanlarn veya siroz veya da karacier yetmezlii ikyeti olanlarn ll tketmelerini tavsiye ederim. Radyoterapi alm veya almakta olan hastalara zellikle taze nane tketmelerini neririm. Bir ay boyunca nlerinde yedi-sekiz gram taze nane (yaprak ve gvde saplaryla beraber) tketmeleri aldklar nn neden olduu zararlarn ortadan kaldrlmasnda mkemmel bir yardmcdr. Nanenin ayn zamanda zengin demir kayna olmas, anemi ikayetiyle kar karya kalan bu hastalarn hzla diren kazanmasnda da etkili olacaktr. strojen hormonu ve nane strojen hormon seviyesi dk olan bayanlarn imdadna yetiir. strojen hormon seviyesini ykseltmek gerekiyorsa nane bu anlamda bulunmaz bir nimettir. Menopoz dneminde strojen hormon seviyesi dklne bal olarak bayanlarn vazgememesi gereken bir bitkidir. Dikkat Meme CA (meme kanseri) hastasysanz ve hekiminiz strojen hormonunu basklayc ila vermise, nane tketiminden kesin uzak durunuz. Patalog, biyopsi 66 67 amal alnan para zerinde hormon reseptr (strojen ve/veya progesteron) tesbit etmise, nane tketiminden uzak durmak gerekir. nk nane tketimi strojen hormonu artn dorudan tetiklemektedir. Dikkat Eer ani kan ekeri dkl yayorsanz veya hipoglisemi hastasysanz, nane tketimine kar ll olmanz gerekir. nk nanenin ieriinde bulunan diosmin etkin maddesi kan ekerini drmektedir. Diyabet hastalarnn taze nane tketmelerinde faydalar vardr. Dikkat Romatoid artirit (RA) hastalarnn taze nane tketmesinde byk faydalar vardr. Dikkat HBV (hepatit-B) ve HCV (hepatit-C) ye bal olarak veya herhangi bir nedenle interferon (FN) tedavisi alanlarn kuru veya taze nane tketiminden uzak durmalar gerekir. Byk oranda interferonun etkisini azaltabilmektedir. Nane, interferon-antagonistidir.

Bayanlarda tylenme Nane bayanlardaki tylenmeye kar zmdr diyebilirim. Tylenmenin sebebini hekiminizle mutlaka konuunuz. strojen hormonu seviyesi dklne veya testosteron seviyesi yksekliine balysa, bu takdirde taze nane mkemmel bir yardmcdr. Yaklak bir aylk uygulama sonunda yaptracanz tahlilde, strojen hormon seviyenizin ykselmeye baladn hayretle gzlemleyebilirsiniz. Tylerin giderek inceldiini ve azaldn da gzlemleyebilirsiniz. Bayanlarda tylenmeye kar ve strojen hormonu ykseltilmesi iin Bir ay boyunca len ve akam nlerinden on dakika nce bir tutam (drt-be gram) taze nane tketilir ve ikyetin seyrine gre dnem dnem uygulanr. Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir. Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir. Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir Yallk Lekelerine (Lentigo) Kar Deerli okuyucu, yallk lekeleri (lentigo) krkbe-elli yalarnda grlmeye balar. Lentigo, derinin renk bozukluu hastaldr. Ender de olsa otuzlu yalarda da grlebilmektedir. Derinin st tabakasnda kahverenkli pigment lipofuzsin birikimleridir. Birka santimetre byklnde ve kahverenklidirler. Ak tenlilerde daha belirgin olarak gzlenirler. zellikle ellerin stnde, burun ve evresinde daha sk grlr. Yallk lekeleri kansere dnmez. Tedavileri estetik amal olarak yaplr. Birinci sradaki nedeni, gne nda bulunan ultra-viyole ktr. Ultra-viyole k cilt zerinde serbest radikal oluumuna sebep olmaktadr. Oluan serbest radikaller de cildin st tabakasnda pigmentlerin biraraya gelerek youn toplanmalarna neden olabilmektedir. te, youn biimde birarada toplanan pigmentler kahverengi grnm alrlar. En sk grleni gnee bal olan solar lentigodur. Fazlaca gne na maruz kalm kiilerde, gne yanklarndan sonra srt, omuz ve gvdede derinin soyulmasnn arkasndan lentigoiar grlebilir. Yallk lekeleri baz durumlarda keratoza dnerek, pul pul ince bir tabakayla kaplanabilir. Yallk lekelerinin aksine keratozlar zamanla cilt kanserine dnebilir. Bu nedenle dermatolaa gidilmesi gerekir. Gne ndan korunmak yallk lekelerinin artna kar bir nlem oluturur. Alkol ve ttn kullanm yallk lekelerinin artnda etkendirler. nk her ikisi de serbest radikal oluumunu hzlandrmaktadr. Sigarada bulunan benzpyren maddesi, ciltte lipofuzsin birikimini hzlandrmaktadr. Yani, kahverenkli pigment birikimini hzlandrmaktadr. Altm yandaki insanlarn %85 inde yallk lekeleri (lentigo) gzlenmektedir. Dikkat Lentigoiar (yallk lekeleri), fiziksel, kimyasal veya mekanik uzaklatrlabilmektedir. Byle bir ilemin yaplabilmesi iin bir uzman tarafndan mutlaka yallk lekesinin melanom olmad tehis edilmelidir. olarak hekim Yallk lekelerine kar iki ayr kr nermekteyim. Her iki krde birbirinden tamamen farkl olup, kiiye gre biri dierinden daha etkili olabilmektedir. Ayn anda iki farkl kr uygulanmaz. Kr1: Soya Fasulyesi kr Yaklak iki bardak suyu kapal tencerede kaynatnz. Su kaynamaya baladktan sonra ierisine alt yemek ka soya fasulyesi ilave ediniz. En az yirmi dakika kaynatnz. Kaynatma esnasnda su ok azalrsa, bir miktar su ilave edebilirsiniz. Kullanlacak olan miktar bir kahve fincan halama suyudur. Yirmi dakika sonuna doru soya fasulyesinin halama suyunun bir miktar krmz renge dnmesi 68 69

gerekir. Eer henz krmz renge dnmemise biliniz ki yeteri kadar kaynatlmam demektir. Hafif krmz renge dntkten sonra suyunu szp ayrnz. Ilynca yallk lekeleri zerine pamukla etki ettiriniz. Halama suyuyla slatlm pamuu, yallk lekelerinin zerine kuruduka -drt kez etki ettiriniz. Bu kr haftada kez bir ay boyunca uygulamak yeterli olacaktr. Kr2: Limon - Sirke kr Bir tatl ka taze sklm limon suyuyla bir tatl ka sirkeyi kahve fincan ierisinde kartrnz ve karm be dakika bekletiniz. Daha sonra yallk lekeleri zerine pamukla etki ettiriniz. Bu kr bir ay boyunca haftada kez uygulanr. Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir 70 Cilt Maskesi (Kays - Elma Maskesi) Deerli okuyucu, aratrmalarm esnasnda hi beklemediim sonular kabilmektedir. Bu sadece benim karlatm bir ey deildir. Genelde aratrma yapan hemen hemen her bilim adamnn karlat bir durumdur. Amerika Birleik Devletleri Uzay Aratrma Merkezi uzay aratrmalar esnasnda kuartz saati kefetmitir. Gerekte uzay aratrma merkezinin hedefi veya amac kuartz saati (dijital saati) bulmak deildi. Dijital saatin bulunuu uzay aratrmalar sonucunda bir yan rn olarak ortaya kmtr. Gnmzde artk, hemen herkesin kulland saat dijital saattir. Hem ok ucuz hem de ok dakiktir. Kaliteli bir kuartz saat ylda ancak birka saniye hata yapmaktadr. Doa kesinlikle p retmez. Ne kirazn sap, ne patatesin ne de portakaln kabuu bir p deildir. "Bitkisel Sall< Rehberi" adl kitabmda, patatesin kabuklarnn veya kirazn saplarnn birer p olmadn anlattm. Gnlk hayatmzda patatesin kabuklar soyulup pe atlr. Yediimiz kirazn saplar pe atlr. Soyduumuz portakaln kabuklar, ayn ekilde pe atlr. Patatesin kabuklar, patatesle beraber kullanldnda barsak kanserinin tedavisinde gl bir yardmcdr. Ayn zamanda da barsak kanserine kar nleyicidir. Barsak kanserine yakalanma riski yksek olanlarn ylda birka kez kabuklaryla beraber uygulayacaklar patates kr mkemmel bir nleyicidir. Kurutulmu kiraz saplar, adet dnemlerinde vcutlar su toplayan veya yzlerinde imeler gelien bayanlarn imdadna yetiir. ylesine yardmcdr ki, kr uygulandnda alnacak sonu artacak kadar mkemmeldir. Portakaln kabuklarndan reel yapabilirsiniz. Hibir ey yapamazsanz, bu k meyvesinin kabuklarn pe atmadan nce, evinizdeki sobanzn zerine koyarsanz, biranda tm evinizi kaplayan ho bir kokunun sardn hayretle hissedebilirsiniz. Allah'n biz insanlara sunduu hibir nimetin hibir blm p deildir. Eer, doal bir rnn belli bir ksmn pe atyorsak, biliniz ki, onun hakknda bilgi sahibi veya ilim sahibi olmadmzdandr. Yllar nce elma zerinde almaya balamtm. Taze elma genelde soymadan kabuklaryla beraber yenilir. Taze elmann da kabuklarn soyup pe atan insanlar ounluktadr. Buzhanede bekletilmi elmann kabuklar soyulup pe atlr. nk buzhaneden daha dorusu souk hava deposundan kan elmalarn kabuklan biraz acmtrak olabilir. Bu nedenle pek srarak tketilmezler. Bunun yerine soyulup pe atlrlar. Halbuki ister taze ister souk-hava deposunda bekletilmi olsun, elmann kabuklar pe atlmay hak etmiyor. Yukanda ilk paragrafta anlattm gibi, amacm elma kabuklannn insan sal zerindeki etkilerinin neler olabileceini aratrmakt. 71 Elma kabuu zerine yapm olduum aratrmalarmn sonucunda hi beklemediim bir sonula karlatm. Cildi mkemmel bir ekilde besleyecek, tazelik ve parlaklk kazandracak etkin maddelere sahip olduunu grdm. Cilde parlaklk ve

tazelik kazandracak etkin maddelerden nasl faydalanabilirdik. Elma kabuklarn bu amala tek bana kullanmak yeterli deildi. erdii bu faydal etkin maddelerin cildimize uygulandnda etkili olabilmeleri iin, ikinci bir promotora ihtiya vard. Yaptm alma sonucunda, en uygun promotorun kays olduunu grdm. Deerli okuyucu, kozmetikle ilgili almalar benim pek fazla zerinde durmadm ve pek fazla zaman ayrmadm konulardr. Bir deri hastal zerine krmz elma kabuklarnn etkili olabileceini aratrmaya balamtm. nk elmann ierisinde bulunan baz etkin madde gruplarnn rnein, digalactosyldiglycerid bir deri hastalna kar etkili olduunu biliyordum. Baz meyve kabuklarnda kimyasal ad farnesen olan bir etken madde vardr. Farnesen maddesinin ok iyi tanmlanm alpha-farnesen ve beta-farnesen olmak zere iki adet izomeri bulunur. Koklandnda, zellikle yeil elmaya has kokuyu veren bu etken maddedir. Kabuunda farnesen bulunan meyvelerin kabuklar zarar grdnde, aa kan farnesen havann oksijeniyle temas ederek zarar gren blgenin kararmasna (koyu kahverengi) neden olur. Sonuta meyve zedelendii blgeden rmeye balar. Farnesen maddesi, bulunduu meyvenin kabuunu (cildini) direnli klan bir maddedir. Aratrmalarmn sonunda krmz elma kabuklarnn ieriindeki etkin madde gruplarnn tek bana etkili olamayacan grdm. Etkili olabilmesi iin beraberinde farkl bir promotorla (ilev artrc) kullanlmas gerekiyordu. Bu yolda aratrmaya devam ederken srada kays vard. Krmz elma kabuklaryla kaln soyulmu kays karm cilde tazelik, canllk kazandran mkemmel bir maske oluturduunu buldum. Ne var ki, krmz elma kabuklaryla beraber kays uygulamas aratrdm deri hastalna zm getirmemiti ama yan sonu olarak cilt tazelii, cilt canll ve cildin gzel grnm iin uygulanabilecek baarl bir yz maskesi ortaya kmt. Ancak, halen krmz elma kabuklarna uygun promotoru aratrmaya devam ediyorum. nallah, aratrmalarm sonulandnda aklayacam. Kr 1: Krmz Elma - Kays yz maskesi Bu maske iin kullanacanz malzemeler: bir adet sert eki olmayan orta boy krmz elma ve drt adet sert kaysdr. Bir adet orta boy krmz elmann kabuu ince olarak soyulur. Maske iin kullanlacak olan krmz elmann ince soyulmu kabuklardr. Drt adet sert kays (yumuak olmayan) her biri yaklak 1,5 cm kalnlnda soyulur (kabuklaryla beraber). Kaysnn ekirdeinin etrafnda bulunan yumuak plazenta ksm kullanlmamaldr. nce olarak soyulmu krmz elma kabuuyla kaln etli (1,5 cm) soyulmu drt adet kays beraberce kk bir kapta ve ok az su ilave ederek ksk atete be dakika lapa haline getirilir. Lapa haline getirilirken atal yardmyla da iyice ezilir. Lapann ok cvk olmamasna zen gsteriniz. Be dakikalk lapa yapma sresinde az az su 72 ilave ederek ok cvk olmayan kvam koruyunuz, atal veya kak yardmyla iyice ezerek homojen hale getiriniz. Be dakika tamamlannca lmasn bekleyiniz. Ilynca iki parmak yardmyla alnnza, burun ve yznze ok hafif bir ekilde fazla bastrmadan yedirerek srnz. En az yirmi en fazla otuz dakika bekletiniz. Daha sonra sadece suyla ykaynz ve havluyla kurulaynz. Bu ilem haftada bir kez uygulanr. Ayda defadan fazla uygulamaynz. Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr. Her hastaln seyri insandan insana deiir. Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir 73 Tarn Latince : Cinnamomum verum ngilizce : Cinnamon Almanca : Zimt zellikleri: Triglyserid drc karacier yalanmasn nleyici kan ekerini drc ses tellerini koruyucu

Tarn, defnegillerden bir bitkidir. Anavatan Gney ve Gneydou Asya olan yaprak dkmeyen (drt mevsim yeil) aromatik kokulu bir aa cinsidir. O, Osmanl mutfann vazgeilmezidir. Yaklak on yl nce halk dilinde iyi kolesterol olarak bilinen HDL' yi (High Density Lipoprotein) ykseltici bitkileri aratrmaya balamtm. ncelemeye aldm bitkilerin arasnda tarn da vard. Sra tarna geldiinde, ieriinde bulunan ok sayda etkin maddeyi literatrden zaten biliyordum. Tarn zerine literatrde belirtilen etkin maddelerin hi birinde HDL'yi (iyi kolesterol) ykseltici zellik yoktu. Osmanl mutfann bu vazgeilmez baharatndan tam vazgeecektim ki, onu kendim analizlemeye karar verdim. Onu yeni batan ele aldmda, yeni birka etkin maddesini bulmutum ki, bu etkin maddelerin de HDL' yi (iyi kolesterol) ykseltici zelliinin olamayacan grdm. Sonu olarak, tarnda iyi kolesterol ykseltici etkin madde yoktu. Ve tarnla ilgili aratrmay bu anlamda sonlandrdm. niversite yaammdan itibaren her gn rendiim yeni kavram ve bilgileri akam yataa gitmeden nce defterime mutlaka not ederim. Bu alkanlmdan hi vazgemedim. rnein, birisi bana 1988 ylnn Aralk aynn sekizinde neredeydiniz ve hangi konuyu aratryordunuz diye sorsa, benim iin yant ok kolaydr. O ylki not defterimi arivden karr; hangi lkede, hangi ehirde, hangi i yerinde hangi konuda ve ne zerine altm ve o tarihte yeni ne rendiimi hemen syleyebilirim. Hibir gnm yoktur ki, yeni bir ey renmeden uyku uyuyabileyim. Benim iin her gn yeni bir gndr. Deerli okuyucu, belki size garip gelecektir. Ben hi tatil yapmadm. Hi ihtiyacm olmad, nk benim iin almak tatil yapmak demektir. Tarnla ilgili almalarm sonlandrdm gnn gecesi yataa gitmeden nce, her zamanki gibi not defterime kayt dmeye balamtm. Birka etkin maddenin molekler yaplarn ve sterik zelliklerini not defterime geirirken, bir anda aylardr HDL' yi ykseltici bitki araymn bende nasl bir saplant haline gelmi olduunu anladm. Not defterime geirirken tarnda, triglyseridi drc etkin maddelerin olduu nmde duruyordu. HDL saplantsna kendimi kaptrm olmam, objektif olarak farkl zelliklerinin de olabileceini sorgulamama engel olmutu. zlmek ve sevinmek, bu iki duyguyu ayn anda yaamak ok farkl bir duyguydu. zgndm, nk birka aydr sadece HDL ykseltici bitki ve etkin maddesi saplantsyla 74 aratrma yaparken farkl zelliklerinin olabileceini sorgulamamtm. Sevinliydim, nk yeni bir etkin madde ve yeni bir zellik nmde duruyordu. Gecenin ge bir saatinde, yeni bir kap almt aniden. O kapdan ieri girdim. Ertesi gn ofisime gidemedim. Btn bir gece, sabah ve le vaktine kadar hi durmadan almtm. Allah'm, Sen ne muhteem bir yaratcsn, yarattn snrsz nimetlerinden tek bir bitkinin dahi, ieriindeki onbinlerce farkl etkin maddesinden tek bir tanesi iin atn kapnn arkasndan snrsz kaplar ayorsun! Deerli okuyucu, tarn boaz ve burun iin zel olarak yaratlmtr diyebilirim. Baz bitkiler baz organlara ynelik dorudan etkilidir. Tarn da boaz ve burun ikyetleri yaayanlarn imdadna yetiir. Eer sk sk sinzitten, faranjitten ve ses tellerinizden ikyet ediyorsanz, tarn evinizin mutfandaki doal eczane dolabndan eksik etmemenizi neririm. O mkemmel bir nleyicidir. Faranjite kar nleyici gc ve ses tellerinin tahriine kar da koruyucu gc ierdii cineol ve cinnamaldehyde etkin maddelerini ayn anda zengin olarak iermesinden kaynaklanr. Bu iki ana etkin maddenin fonksiyonel olabilmesi iin de cuminaldehyde maddesinin desteine ihtiya vardr. te, bu l maddenin bir arada ayn bitkide bu zenginlikte bulunmas tarna nemli bir ayrcalk kazandrmaktadr. Burun-boaz enfeksiyonlarna kar hassas olanlara mkemmel bir yardmcdr. Ses tellerini koruyan gl bir baharattr. Gnlk yaamlarnda sesini kullananlara zellikle neririm. retmenlere, ark syleyenlere, spikerlere zellikle tarn ayn haftada birka kez imelerini neririm. O yeri doldurulamaz bir nimettir. Deerli okuyucu, tarn ylesine bir nimettir ki, adeta her derde devadr. Haftada en az drt kez, kabuk tarnn ayn mutlaka ierim. Ve mutlaka en az

onbe-yirmi gn hi tketmem. Bunu belirttikten sonra, onu neden bu kadar tercih ettiimi sormu olabilirsiniz. te, kabuk tarnn ayn haftada en az drt kez tercih nedenlerim unlardr: eker hastalna kar nleyicidir. Kan ekerini drmede yardmc olur. Romatizmaya kar nleyicidir. Faranjite kar direnli klar. Yksek tansiyona yakalanma riskini azaltr. Yorgunluu gidericidir. Gerginlii alc, sakinletiricidir. Geni spektrumlu doal bir antibakteriyeldir. Deri hastalklarna kar diren kazandrr. Barsaklarda nitrozamine oluumuna engel olur. Youn alma temposunun neden olabilecei ba arlarn nler. Mide dostudur. Zihin yorgunluunu alr. Kansere kar vcudu direnli klar. 75 Baklk sistemini glendirir. ok sayda farkl molekler yapl antioksidan ierir. Stresi ve gerginlii alr. Migrene kar nleyicidir. Deerli okuyucu, tm bu zelliklerini belirttikten sonra kabuk tarn ayn abartl olarak tketmeyiniz. Haftada en fazla drt-be defay gememelidir. Dnem dnem onbe-yirmi gnlk aralar verilerek tketilmesi ok daha etkilidir. Unutmaynz, hibir bitkisel ay alkanlk haline getirmeyiniz. Vcudunuzu altrmaynz. Vcudu altrmak demek, ona ihtiya duyulduunda etkisinin daha az olabilecei anlamna gelir. Tarn tandm tm baharatlar ierisinde en gl antioksidandr. En az dokuz adet antioksidan iermektedir. Tarn aacnn kkleri, potasyuma kar ylesine seici (selektif) davranr ki, adeta yetitii topran potasyumunu emer ve depolar. Kabuk tarn veya toz tarn ok zengin bir potasyum deposudur. eker hastalar Tarnn ierdii iki nemli etkin madde, glykosil transferaz enzimini aktive etme (uyarma) zelliine sahiptir. Bu zellik ne anlama gelir? Glykozil tranferaz enzimi, fazla miktardaki glukoz (eker) molekllerini, tpk bir tebih dizer gibi teker teker yan yana dizerek (polimer) zincir oluturur. Glukoz molekllerinin teker teker dizilmesine polymerik zincir ad verilir. Depolanm haline de glikojen denir. Ksaca, tarn kan ekerini (glukoz) tesbihde olduu gibi yan yana dizerek karacierde glikojen olarak depolar. Vcut, ekere ihtiya duyduunda glikojeni tekrar glukoza (ekere) dntrerek kullanr. Tarn, ayn anda bir taraftan glykosil transferaz enzimini aktive ederken, dier taraftan da serin-treonin protein kinaz enzimini inhibe eder (frenler). te, ayn anda hem aktive hem de inhibe etme zellii, insulin hassasiyetini artrmaktadr. Bu anlamda, tarn yksek kan ekerinin drlmesinde iyi bir yardmcdr. Deerli okuyucu, tarnn bu zelliini kesinlikle kan ekerini drc bir ila gibi deerlendirmemek gerekir. Tarn ay veya toz tarn kan ekerini drmede yardmc, insulin hassasiyetini artrmada fonksiyoneldir. Yani, etkendir. Kolesterol ve tarn Kan yalar (lipid) yksek olan eker hastalar, kan ekerlerini kontrol altna almakta zorlanacaklarn unutmamaldrlar. rnein, total kolesterol ve/veya LDL (kt kolesterol) yksek olan eker hastalar kan ekerlerini drmekte (normal seviye) zorlanabilmektedirler. nk yksek kolesterol insulin hassasiyetini olumsuz etkilemektedir. eker hastalarnn ar ya ve zellikle de hayvansal ya tketiminde gayet ll olmalar gerekir. Bu konuda yaplm ok sayda klinik deney vardr. 76 rnein,

1.) Begm N, Sussman KE, Draznin B: Differential effects of diabetes on adipocyte and liver phosphotyrosine and phosphoserine phosphatase activities. Diabetes 40:1620-1629, 1991 2.) Dhuley JN: Antioxidant effects of cinnamon (Cinnamomum verum) bark and greater cardamom (Amomum sabulatum) seeds in rats fed high fat diet. Indian J Exp Biol 37:238-242, 1999 3.) Cline GW, Oetersen KF, Krssak M, Shen J, Hundal RS, Trajanoski Z, Inzucchi S, Dresner A, Rothman DL, Shulman Gl: Impaired glucose transport as a cause of decreased insulin-stimulated muscle glycogen synthesis in type 2 diabetes. N Engl J Med 341:240-245, 1999 Haftada birka kez iilecek kabuk tarn ay total kolesterol ve LDL'nin (kt kolesterol) kontrol altna alnmasnda iyi bir yardmcdr. Dikkat Kabuk tarn veya toz tarn ok zengin potasyum iermesinden dolay bbrek yetmezlii ikyeti olanlarn veya diyaliz hastalarnn mutlaka uzak durmalar gerekir. Dikkat Eer hipoglisemi (kan ekeri dkl) rahatszlnz varsa tarn tketiminden veya tarn ayndan uzak durunuz. Sivilcelere kar koruyucu Sivilcelere kar etkin bir savadr. Sivilce nleyicidir. erdii, terpinen4-ol hem sivilce nleyici hem de antioksidandr. Tarnda bolca bulunan terpinolene maddesinin de antioksidan zellii vardr. Bayanlarn adet dnemlerinde Baz bayanlar adet dnemlerini huzursuz ve gergin geirirler. O dnemde uykular dzensizieebilir. Genelde bayanlar regl dnemlerine birka gn kala baz ikyetlerinin ortaya ktndan bahsederler. Bunlarn arasnda balcalar sknt, depresyon, el ve ayaklarda ve de yzde imeler, stres ve ba ars gibi. Trk mutfandan eksik olmayan tarn bayanlarn bu dnemlerinde gerek bir rahatlatc ve stres yok edici gce sahiptir. Regl dnemi balamadan birka gn nce yaplacak tatllarda kullanlacak bolca tarn hem damak zevkini artracak hem de regli dneminde sal yakalamakta nemli rol oynayacaktr. Regl dnemlerinde bulunan bayanlarn, akam yatarken yiyecekleri bir porsiyon tatl, gne huzudu ve rahat balamalarn salar. Yine gne ilk olarak tatl yiyerek balamas ve de gn boyu tatl almna ll olarak devam etmesi regl dneminde depresyon yaamasn nler ve gerginlii alr. 77 Baz bayanlar adet dnemlerini ok zorlu geirirler. zellikle "im ekiliyor, londimi kayp edeceim galiba" eklinde ifadeler kullanabilirler. te, onlara bu dnemlerini rahat ve huzurlu geirebilmeleri iin mkemmel bir destekleyici neri: st rnlerinden yaplm tatllar bol tarn serperek tketmeleri, hazrlayacaklar kurabiye veya keklere bol tarn ilave etmeleridir. Sz bayanlarn adet dnemlerinden almken, bir konuyu da burada belirtmekte fayda gryorum. Baz bayanlar regl dnemlerinde ani kaslmalar yaayabilmekte veya kendilerini kaybetme noktasna gelmektedirler. Bu durum byk bir olaslkla ani kan ekerinin dmesinden kaynaklanabilir. Bu durumu hisseden bayanlarn derhal bir bardak ekerli su veya ekerli st imelerini neririm. phesiz ki, eker hastas olan bayanlarn bu uygulamay yapmamalar gerekir. Helicobacter pylori Tarn, midede bulunan ve mide kanserine sebep olabilecei klinik deneylerle kantlanm olan helicobacter pylori bakterisine kar etkili olan birka tane etkin madde de iermektedir. Bunlarn arasnda en nemlisi 4-methylene-1-(1methylethyl)-bicyclo[3.1.0]hexanedr. Bu etkin madde ayn zamanda az miktarda havucun kklerinde ve yine az miktarda karabiberde (baharat) bulunur. Romatoid artirit (ltihapl eklem romatizmas) Romatoid artirit hastalarnn haftada birka kez tketmeleri fayda salar. nsann zaman zaman "bugn iim iime smyor" eklinde kendini ifade ettii veya hissettii dnemler olabilir. "Kendimi bugn adeta hiperaktif hissediyorum" diye dnyorsanz veya gerekten hiperaktifseniz, kabuk tarn ayn imenizi tavsiye ederim.

Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutiaka kutlannz. Bu bitkiye kar alerjiniz oiup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisei krler ancak ve ancak yetikinler iindir. Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle telis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir 78 Testere Dili Arslanpenesi Latince ad: Allcemilla vulgaris ngilizce : Layd's mantle Almanca : Frauenmantel zellikleri : Bayanlarda tylenmeye kar strojen hormonu ykseltici iltihapl eklem romatizmasna kar FSH hormonu yksekliine kar adet dzensizliine kar Ben ona testere dili arslanpenesi diyorum, nk yapraklarnn kenarlar testerenin dilerine benzer. Almanlar ona "Frauenmantel" adn vermilerdir. "Frauenmantel" kelimesi Almancadan dilimize dorudan evrildiinde "kadn mantosu" anlamna gelir. Avrupa, Anadolu ve Asya'da yaygn bir ekilde bulunur. Testere dili arslanpenesini tm aktarlarda bulmak mmkndr. Raf mrnn bir yl gememi olmas gerekir. nk etki zelliini ikinci ylda %75 kaybetmektedir. Onun en mkemmel olanlar yaz aylar ok scak gemeyen ve topra nemli olan blgelerde ve glgede yetienleridir. Bol sever ama dorudan zerine gelen gne ona gre deildir. Testere dili arslanpenesinin yapraklar terlemeye balar veya yapraklarnn zerinde su kabarcklar olumaya balarsa biliniz ki o gn veya ertesi gn yamur yaacak demektir. Eski alarn kadnlar onu ok iyi tanrlar. Ani yamur alan blgelerde yaayan kadnlar, kurutmak amacyla darya astklar amarlarn toplamadan nce testere dili arslanpenesinin yapraklarna bakarlar, eer yapraklar terlemeye balamlarsa, amarlarn toplayp yle misafirlie giderlerdi. zellikle gen kzlar ve orta yal bayanlar bu bitkinin yapraklar zerinde biriken teri toplayp yzlerine srerler, bu sayede taze ve parlak bir cilt kazanrlard. Ayrca, testere dili arslanpenesinin terleyen yapraklar zerindeki su yaz aylarnda oluan illere kar mkemmel bir koruyucu ve nleyicidir. Yzde oluan illerin yok olmasnda olduka etkilidir. Rnesans dneminin gen kadnlar doada dolarken bu bitkinin yapraklar terlemise, hemen parmaklaryla bu teri siler kendi yzlerine srerlerdi. Avrupa'da bugn dahi bunu yapan kyl kadnlar vardr. Tarihe gmlm ve unutulup gitmi o kadar ok doa nimetleri var ki... Gnmzn insan doay gzlemekten o kadar uzak ki... Teknolojinin sunduu sentetik (yapay) kimyasallara, bugn kozmetik sanayi rnleri deniyor. eit eit kremler, make-up'lar, temizleyici losyonlar, kapatc fondtenler ne kadar iyi olursa olsun, doann biz insanlara sunduu doal rnlerle boy lemez. Ne acdr ki, teknoloji doay gzlemleyen doa bilimcilerinin yetimesine frsat vermiyor. Gnmzde, artk doadan uzaklam insan seliyle kar karyayz. 79 ilk olarak yetmili yllarn sonlarna doru aratrmaya balamtm, testere dili arslanpenesini. Yaprak ve saplar beraberce kullanldnda ishale kar etkili olabileceini grdm. shal olmayan birisi onun ayn itiinde kabz olurum endiesine de kaplmamaldr. nk kabzlk yapmaz. Barsan perisaltik hareketlerini yavalatr ve kontrol altna alr. Hareketli barsak sendromu (irratable bowel syndrome, lbs) ikyeti olanlara iyi bir yardmcdr. Zor kapanan yaralarda veya ameliyat sonras, ameliyat yaralarnn hzl bir ekilde kapanmasnda iyi bir yardmcdr. Sksk anemi (demire bal kanszlk) yaayanlara haftada enaz be-alt kez bu bitkinin ayn imelerini tavsiye ederim. Antika'dan beri kadnlarn en fazla kullandklar bir bitkidir. Avrupa ve Rusya'da hemen hemen onu tanmayan bilmeyen kadn yoktur. ok fazla doum yapm kadnlarn karlatklar nemli bir sorun da dk yapma risklerinin yksek

olmasdr. Bu bitkinin rahim kaslarn glendirme zellii vardr. Hamileliklerinin ileri aylarnda (drt-be-altnc aylar) dk yapm kadnlarn imdadna yetiir. Testere dili arslanpenesinin, hamileliin nc ayndan itibaren gnde bir-iki kez iilecek ay rahim kaslarn glendirerek ileri hamilelik dnemlerinde dk yapma riskini byk oranda ortadan kaldrr. O kadnlarn bitkisidir Deerli okuyucu, Allah hibir eyi sebepsiz yaratmamtr. Yaratt her ey bir sebep ve neden zerine yaratlmtr. Testere dili arslanpenesi, kadnlarn rahimleri iin yaratlmtr diyebilirim. Tpk yakotunun erkeklerin prostata bal ikyetlerine kar yaratld gibi. Erken menepoza girme yatknl gsteren bayanlarn yardmcsdr. Gen kzlar ve kadnlar adet dzensizlii yayorsalar, testere dili arslanpenesi mkemmel bir yardmcdr. O, ayn zamanda kadnlk hormonlarnn dengelenmesinde de yardmcdr. Rahimde olumu miyom veya miyomlarn neden olduu ara kanamalar da durdurabilme ve kontrol altna alabilme gcne sahiptir. FSH hormonu ykselmeye balam gen kadnlarn da yardmcsdr. Otuzlu yalarda adetlerinin nc gnnde yaptrdklar tahlillerde, FSH deerinin ykselme gstermesi, bayanlarda "menepoza giriyorum" endiesi gelimektedir. Bu kayg onlar huzursuz etmekte hatta bazlarn bunalma srklemektedir. Gelien panik ve endie duygusu, hormonsal dengeyi daha fazla olumsuz etkileyerek adet dzensizliklerinin tetiklenmesine neden olabilmektedir. Adet dnemlerinde fazla kan kaybna urayan veya adetleri uzun sren bayanlara bu bitkiyi neririm. Genel bir kural olmasa da, znt ve endie yaayan bayanlarda adet gnleri birka gn erken balayabilirken, sinirli ve stresli bir dnem geiren bayanlardaysa, adet 80 gn birka gn ileri atabilir. Bu durum bir kadnn ruh halinin adet gnlerini nasl etkileyebileceinin gstergesidir. Ona, kadnlarn bitkisi demitim. Testere dili arslanpenesini bu anlamda gl klan ierdii phlobaplen etkin maddesidir. svireliler onu damar sertliine ve inmeye kar kullanrken, Macarlar ise, diretik ve yaralarn hzl kapanmasna yardmc olarak kullanmaktadrlar. Dikkat Testere dili arslanpenesinin ebter ve/veya GOD tohumlarn tarmnn yapld alanlara yakn blgelerde yetienlerin kullanlmamas gerektiini nemle belirtmekte fayda gryorum. lkemizde, GOD tohumlarla her ne kadar tarm yaplmyorsa da, ne acdr ki, sebzede %95 ebter tohum tarm yaplmaktadr. Kr 1: Adet dzensizliine ve tylenmeye kar -drt gram (yaklak bir tutam) kurutulmu testere dili arslanpenesi kaynamakta olan bir bardak (yaklak 150ml) klorsuz suya atlr. Hafif (ksk) atete be dakika kaynatmaya devam edilir. Daha sonra soumaya braklr lynca szlr. Bir ay boyunca her gn bir su barda iilir. Bir aydan sonra bir hafta ara verilir. Bir hafta aradan sonra ayn ekilde bir aylk kr tekrar edilir. Ve kr sonlandrlr. Krn en uygun iim zamanlan sabah kahvaltsndan iki saat sonra veya leden sonra a karnna imektir. leride adet dzensizlii tekrar ederse, kr 1 ayn ekilde tekrar edilir. Kr 2: FSH hormonu yksekliine kar -drt gram (yaklak bir tutam) kurutulmu testere dili arslanpenesi kaynamakta olan bir bardak (yaklak 150ml) klorsuz suya atlr. Hafif (ksk) atete be dakika kaynatmaya devam edilir. Daha sonra soumaya braklr, lynca szlr. Bir ay boyunca her gn iki defa bir su barda iilir. lki kahvaltdan iki saat sonra, ikincisiyse akam yemeinden iki saat sonra iilir. Her defasnda taze hazrlanmas arttr. Bir aydan sonra bir hafta ara verilir. Bir hafta aradan sonra ayn ekilde bir aylk kr tekrar edilir. Ve kr sonlandrlr. Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk

yoktur hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir 81 Cilt Temizleyici Deerli okuyucu, zellikle bayanlar cilt tazeleyici bir kr olup olmadn ok sk sormaktadrlar. Cildi dezenfekte eden, cilt zerindeki mikroplar yok eden, sivilce oluumuna kar mkemmel nleyici g oluturan kadn mantosu ile lavanta bitkilerinin karm krdr. Bu iki bitkinin beraber kullanlmas gerekir. Dikkat: Cilt temizleyici Cilt temizleyici kr uygulamadan en az yarm saat nce yzn doal bir sabunla, rnein yeil sabun kullanarak iyice temizlenmesi gerekir. En erken yarm saat sonra aada uygulama eklini nermi olduum cilt temizleyici kr uygulanr. Kr: Cilt temizleyici Yarm litre suyu kaynama noktasna getirdikten sonra ierisine yemek ka kurutulmu kadn mantosu ve birbuuk yemek ka kurutulmu lavanta ilave edilir. Ksk atete ok yava yava kaynarken kakla birka defa kartrldktan sonra yznz yaklak otuz-krk santimetre yaklatrlr ve be dakika buharna tutulur. Haftada iki- kez tekrarlanabilir. Not: Hekiminizin nerdii Halar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krier ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr. Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir Alerjiye Kar Diren Kazanmak Alerjinin tanm, 1950'li yllarn balarnda Amerikal bilim adamlar tarafndan aratrlarak yepyeni fikirlerle gelitirilmitir. Tehis ve tedavide yeni yntemler ortaya konulmutur. Bu sayede, allergoloji tp bilimine o yllarda yeni bir anabilimdal olarak girmi ve hzla gelimeye balamtr. Bu dalda yetien uzmanlara da alergolog denir. Alergoloji alerjinin nedenlerini ve alerjiye neden olan etkenleri aratrr. Alerjiyi tetikleyen sebeplerin banda toksin zellii olan kimyasal kullanm ve tketimi, yanl beslenme ve psikoloji gelmektedir. Teknolojinin gn ve gn kazandrd yeni yeni kimyasal maddelerin artan bir sayda kullanlmas ve tketilmesi, yanl veya tek ynl beslenme ve stres, alerjik rahatszlklann ortaya kmasnda en nemli sebepleri oluturuyor olmasna ramen, alerji ayn zamanda baklk sisteminin de dahil olduu bir hastalktr. Alerji, baklk sisteminin bir rahatszldr. Baz uzmanlar onu, baklk sisteminin ar hassasiyeti veya ar reaksiyon vermesi eklinde de aklamaktadrlar. Baklk sisteminin gsterdii ar hassasiyet (tepki), farkl bir hastaln veya kronik bir ikyetin ortaya kmasna neden olabilmektedir. Bu anlamda bir rnek vermek gerekirse, balangta zararsz gibi grnen saman nezlesi (baklk sisteminin ar hassasiyeti) zamanla astma (farkl rahatszlk) dnebilir. Alerjinin nedenleri (sebepleri) Yanl beslenme Kimyasallar (sa boyas, deterjan, zirai ilalar, katk maddeleri vs) Sindirim ve barsak ikyetleri Stres Srekli asidoz Dilerde farkl metal kullanmyla pil oluumu (elektro-kimyasal reaksiyonlar) Alerjinin tetikleyicileri nek st Polenler Gne Akariar (maytlar) Rutubetli duvarlar, kapal veya taze havasz ortamlar Kfl besin tketilmesi

 Hayvan kl veya tyleri Evde beslenen kedi ve kpeklerin etrafa yaylan kepekleri Mobilyalarda kullanlan formaldehid Sentetik giyim eyas 82 83 I Pl'i Baz insanlar alerjiye yatkndrlar. Bir taraflarn hafife kadklarnda hemen kzarrlar. zellikle alerjiye olan yatknlklar bahar aylarnda artar. Eer vcudunuz ok kolay alerjik reaksiyonlar veriyorsa, patlcan kahve yumurta sars ar tatl tketimi kafeinli iecekler gnde iki bardaktan fazla siyah ay boyar madde ierikli iecekler ve ekerlemeler kzartmalar (et veya sebze) yal balk fndk, ceviz tketiminin alerjiyi tetikleyebileceini unutmaynz. Alerjiye yatknl olanlarn bu besinlere kar ll olmalar nerilir. ok basitmi gibi grnen bir nlem alndnda, rnein uzun yllardr alerjiye bal ksrk ikyeti olan bir kimse, yatak odasndaki, yatak rtsn deitirdiinde alerjiye bal ksrnden birdenbire kurtulabilir. Veya oturma odasndaki bir hal, alerjinize neden olan bir kaynak olabilir. Diinizdeki amalgam bir dolgu alerjiye neden olabilir. evre zehirleri Teknolojinin gelimesi, gnlk yaammza ok sayda eitli kimyasallarn kullanmna imkn vermektedir. Bu kimyasallarn bir ou evre ve insan sal asndan zararldr ve alerji dahil birok hastaln da kronik olarak ortaya kmasna neden olmaktadr. Bu zararl kimyasallar, gnlk alm doz snrlarnn ok altnda olmalarna ramen, solunum yoluyla veya kontamine besinler zerinden srekli tketilmeleri halinde, beyin, karacier, bbrek ve ya dokusunda birikmektedirler, (zenginlemektedirler) neden olur. Bu birikimler, kimyasallara hassas olan insanlarda kronik rahatszlklara neden olur. Bunlarn balcalar sebebi bilinmeyen yorgunluk ikyetleri, zihinde arlk, konsantre olmada zorluk, sk sk tekrar ederek alevlenen alerjik reaksiyonlardr. Gnmzde, analitik yntemlerin gelimesi sayesinde kimyasal zehirler ok dk miktarlarda dahi olsa belirlenebilmektedir. Bir damla kan rneinde, milyarda bir (ppm) ve hatta baz kimyasal zehirler trilyonda bir (ppn) dahi olsa tesbit edilebilmektedir. Analiz sonucunda belirlenen kimyasal zehirlerin vcuttan nasl atlaca konusunda baz krleri aada nermi bulunuyorum. 84 Kanda tayin edilebilen zehirli kimyasallar Solunum yoluyla ve/veya besinler zerinden aldmz bu kimyasallar ana grupta toplamak mmkndr. Tablo: Kanda tayin edilebilen zehirli kimyasallar Birinci Grup kinci grup nc grup CarbonHydrogen ierikli svlar Pestizid ve Tahta koruyucular PCB (PolyChlorlu Biphenyl'ler) Benzen Alpha-HCH 23'44 Tetra Toluen HexaChlorBenzol (HCB) 23'44'5 Penta Ethyl benzol Beta-HC 22'44'55' Hexa Xylol Llndan 233'44 Penta Styrol Delta-HCH Trimethylbenzol HeptaChlor DiChlorMethan Aldrin Chloroform Oxychlordan

TriChlorEthan Gamma-Chlordan PerChlorEthylen Endosulfan-1 DiChlorBenzol Alpha-Chlordan Trans-NonaChlor Dieldhn Endrin DDD Endosulfan-2 DDT Yukardaki tabloda grupta topladm alerjiyi ve alerjinin sebep olduu kronik ikyetlerin tetikleyicisi olan kimyasal zehirlerin kaynaklarna ksaca bir gz atlm. Birinci gruptaki zehirler (KarbonHidrojen ierikli zc kimyasallar) Benzen, kimyada aromatik zc olarak tanmlanr. ok deiik kullanm alanlar vardr. Benzen, aralarn yakt olarak kulland benzine katk maddesi olarak ilave edilir ve aralarn egzoslarndan havaya kararak solunum yoluyla vcuda alnr. zellikle trafiin youn olduu ehir ii ve otoban evresinde yaayanlar en fazla maruz kalanlardr. Yaadmz konutlarda yeni boyanm malzemeler ve yal boyann kullanld mekn duvarlar uzun mddet benzenin havaya kart kaynaklar arasndadr. Toluen Yada znen bir kimyasal olmas nedeniyle, en fazla vcudun ya dokusunda depolanr. Seramik ve fayans yaptrc malzemede bulunur. Mobilya ve yer temizleyicileri de toluen ierir. Meknlarda kullanlan bu malzemeler tolueni solumamza neden olur. Bu trden temizlik malzemelerinin kullanld gnlerde sksk havalandrma bir miktar fayda salar. 85 Styrol Bu kimyasal, s izolasyon malzemelerinin ieriinde ve zemine yaptrlan hallarn, yaptrclar ierisinde bulunur. Buradan da buharlaarak yaam meknlarnda styrol solumamza neden olur. Dichlormethan Yaam ortamlarnda en yksek oranda bulunan kimyasaldr. Daha ok temizlik malzemelerinde bulunur. Chloroform Kloroform, klorlu yzme havuzlarn sk sk kullananlar maruz kalmaktadr. PerChlorEtylen (PER) Kuru temizlemecilerin kulland ana malzemedir. Kuru temizlemeciden elbisenizin geldii gn onu hemen giymeyiniz ve de elbise dolabnza asmaynz. Mutlaka balkonda enaz sekiz-on saat havalandrnz. kinci gruptaki zehirler (Pestizidler ve tahta koruyucu kimyasallar) Parkeler, meknlarda kullanlan lambiriler, aa kaplamalar, tahtadan yaplm malzemelerin kurtlanmasna ve d etkenlerden (yamur, toz, gne) korunmasna kar kimyasal ilem uygulanr. Kullanlan bu kimyasallarn aradan onbe yl gemesine ramen buharlamaya devam ettii ve yaam meknlarmzn havasnda bulunduu yaplan lmler ile tespit edilmektedir. HexaChlorBenzen (HCB) Zirai ila olarak kullanlan HCB birok lkede yasaklanmasna ramen halen kullanlmaktadr. rnein, Almanya, uzun zaman nce HCB'yi tarmda yasaklam olmasna ramen, tonlarca HCB'yi sadece ihracat amal reterek satmaktadr. AB lkeleri, yurt dndan ithal ettikleri sebze, meyve, yumurta ve et de kendi sattklar HCB'yi bulduklarnda, o lkeye ambargo koyarak satn alm durdurmaktadrlar. HCB ayn zamanda tahta malzemenin impregnasyonunda da kullanlmaktadr. zellikle beyin, karacier, bbrek ve ya dokusunda birikir. Endosulfan Aa kaplamalarn ve tahtalarn d etkenlerden korunmas amal kullanlan kimyasaldr. Arlkl olarak aa malzeminin impregnasyonunda kullanlmaktadr. bir DDT AB (Avrupa Birlii) lkelerinde zirai ila olarak kullanm uzun yllardan beri yasaklanm olmasna ramen, rettikleri DDT'yi nc dnya lkelerine

satmaktadrlar. Kendi lkelerine ithal ettikleri sebze, meyve ve hayvan yemleri zerinden de DDT'yi vcutlarna almaktadrlar. 86 nc gruptaki zehirler PolyChlored Biphenyl (PCB) PCB, en genel anlamda KarbonHidrojenli bileiklerin, kloru kimyasal ba zerinden iermesidir. Otuzlu yllardan itbaren sanayinin birok dalnda kullanlmaktadr. Birok sanayi dalnn baca gaznda PCB bulunmaktadr. En bol bulunduu alanlar, p yakma tesislerle kmrle alan termik santrallerin baca gazlardr. Bu sanayi kurulularnn bacalarnda filtre sistemlerinin mutlaka kurulmas arttr. AB lkelerinde filtre sistemleri kurulmadan bu trden tesislerin altrlmas yasal olarak mmkn deildir. lkemizde halen filtre kullanlmadan alan sanayi tesisleri vardr. Filtre kullanlmasna ramen PCB nin %100 engellenmesi mmkn deildir. evre yasalarnn n grd snrlarda PCB'ler atmosfere gemektedir. PCB'ler yksek derecede zehirli olup doada biyolojik olarak paralanmalar da birka yzyl almaktadr. Baz PCB'lerin doada biyoljik olarak paralanmalar (yok olmalar) mmkn deildir. Zehirin kurban insan nsan, gnlk yaamnn %90 m kapal meknlar ierisinde geirmektedir. Zehirli kimyasallarla kar karya kalmas sokaa gre elli kat daha fazladr. Evde kullanlan temizlik malzemelerinden, parkelerden, yal boyalardan, mobilyalardan buharlaarak yaad ortamn havasna karan kimyasallar, insana solunum yoluyla dnen zehirlerdir. Bu nedenle yaadnz ortamlar sk sk havalandrnz. zellikle temizlik yaplan gnlerde daha ok havalandrnz. Bitkisel (tahl, sebze, meyve, ya) ve hayvansal (ya, et, st, yumurta) besinler, besinin kendisine ait olmayan kimyasallar iermektedir. Bu kimyasallarn ou yada znme zelliine sahip olduundan, vcuda alndktan sonra idrar ve terleme yoluyla ok az bir yzdesi darya atlabilmektedir. Yada znme zelliine sahip bu zararl kimyasallar ya dokusunda, beyinde, karacierde ve bbreklerde kmlatif olarak birikmektedir. Stres, biriken kimyasallarn bulunduklar organ ve dokudan ayrlarak serbest hale gemesine imkn salamaktadr. Bu gei stresin iddeti ile doru orantldr. Stres ne kadar bykse, vcutta depolanm halde bulunan zehirli kimyasallar da o kadar ok serbest hale geecektir. Bunun sonucunda deiik hastalklar ve alerjik reaksiyonlar tetiklenecektir. Sk sk kilo alp vermek organlara en fazla zarar verme eklidir. Belki, u an bunun nedenini soruyorsunuzdur. Kilo vermeye balayan insan, ncelikle ya yakyor demektir. Kabaca, vcuttaki ya eriyor demektir. Hatrlaynz, yada znen zehirli kimyasallarn en fazla depoland yer ya dokusuydu. Kii zayflamaya balaynca, ya dokusunda depolanm olan zehirli kimyasallar serbest hale geecektir. Kan dolam zerinden btn vcudun organlarna dalacaktr. Dolaysyla ya dokusunda depolanm ve sakin sakin bekleyen zehirli kimyasallar harekete geerek bir taraftan kan hcrelerini dier taraftan da organlan olumsuz etkileyerek deiik rahatszlklarn ortaya kmasna neden olacaktr. Yeri gelmiken hemen belirtmekte 87 fayda gryorum, ya dokusu ayn zamanda strojen hormonu retir. Ya dokusunda depolanm olan baz kimyasallar, ya dokusunda retilen strojen hormonu ile etkileebilmektedir. Bu etkileim neticesinde strojen hormonu farkl bir reaktivite kazanarak sal olumsuz etkiyebilmektedir. Alerji ve zehirli kimyasallar Alerjik reaksiyonlarn birinci sradaki nedenlerinden bir tanesi de vcutta biriken zehirli kimyasallardr. Alerjiye neden olan bir kimyasaln zehirli olma art yoktur. Zehirli olmayan ve vcudun tanmad birok kimyasal da alerjiye neden olabilir. Ya dokusunda ve organlarda biriken zehirli kimyasallar vcuttan atmak mmkn mdr? Bu konuda doal yntemler var mdr? Bu konudaki aratrmalarmda ve incelemelerimde iki temel zerinde hareket ettim. Birincisi, vcutta biriken zararl kimyasallar nasl vcuttan dar atabiliriz? kincisi ise, vcudumuzu alerjiye kar nasl direnli klabiliriz? Vcudu zehirli kimyasallardan arndrmak

Vcudu doku ve organlarda birikmi zehirli kimyasallardan arndrmak iin gelitirmi olduum en mkemmel kr, beyaz lahanayla yaplan toksin atc krdr. Bu kr ylesine gldr ki, uygulamaya baladktan birka gn sonra belirgin bir ekilde, terlemeyle beraber vcudun ya atmaya balad gzlenir. nk beyaz lahana kr, ya dokusunda depolanm olan birok farkl kimyasal suda znr hale dntrerek, terleme ve idrar yoluyla dar atlmasn salar. Kr bitiminde daha zinde ve daha din olunur. Organlar daha salkl alr. Kimyasallarn atlmas ile baklk sistemi hem daha gl hale gelmi hem de alerjiye neden olan kimyasallardan vcut arndrlmtr. Adeta, bir tala iki ku vurmak gibidir. Toksin atc bu krn uygulama ekli aada verilmitir. Bu kr uygulamadan nce, kullanlacak lahanalarn "kltr lahanas" olmadna mutlaka dikkat etmek gerekir. Futbol topu byklndeki kltr lahanalar bu ama iin uygun deildir. Doru olan beyaz lahana, ak alanda (tarlada) yetitirilen iri lahanalardr. zellikle en d yapraklar amaca en uygun olanlardr. Kullanmadan nce d kabuklarn suyla ykamak gerekir. Sauna, toksinlerin vcuttan dar atlmasnda etkilidir. Saunalar genelde doksan derece santigratta altrlmaktadr. Aratrmalar gstermitir ki, yetmi derece santigratta alnan sauna, ya dokusundaki pestizid ve dier tr kimyasallarn vcuttan terleme yoluyla en iyi atld scaklktr. Sauna banyosunu almadan nce, mutlaka bir hekime danarak hareket etmek gerekir. Hekime danmadan sauna banyosu almaynz. Trk hamamlar toksin atmada saunalardan ok daha etkilidir. Gbektana uzanarak vcudu stmak ve terlemek gerekir. Terleme baladktan sonra yaplacak masaj ve keseleme ya dokusundaki toksinlerin harekete geirilmesinde ve dar atlmasnda etkin rol oynayacaktr. Trk hamamlarn toksin atc olarak kullanmak iin bir ayda haftada iki kez gitmek yeterli olacaktr. 88 Gerek sauna ve gerekse de hamam banyolarn alrken, mineral ierikli su imek ve ekstra C-vitamini almak toksinlerin atlmasnda destekleyici olacaktr. Alerjiye kar diren kazanmak Vcudu allerjiye kar direnli klmak iin iki farkl kr nermekteyim. Bunlardan biri keiboynuzu (harnup), dieri ise srgan ay krdr. Vcudu alerjiye kar direnli klmak iin gelitirdiim her iki krn uygulama ekli aada verilmitir. Ayn anda bu krlerin uygulanmamas gerektiini zellikle belirtmek isterim. Bir kr tamamlayp dierine geerken de bir haftalk ara vermek en doru olan uygulama ve gei eklidir. Kr1: Beyaz lahana ve toksin atc kr Beyaz lahanann toksin atc zelliinden istifade edebilmek iin, kaynamakta olan yarm litre suda alt-yedi adet beyaz lahana yapra paralamadan (tm olarak), on dakika az kapal olarak ksk atete halanr, sabah ve akam olmak zere a veya tok karna birer su barda iilir. Bu ileme toplam kere be gn devam edilir. Her be gnde gn ara verilir. Ksaca: 3 X 5U + 3A 5gn uygula + 3gn ara + 5gn uygula + 3gn ara + 5gn uygula = Toplam 15 gnlk kr Toksin' atc onbe gnlk kr, bir yl boyunca veya drt defa yapmak en dorusudur. Bu kr uygulamaya baladnzn ikinci veya nc gnnden sonra vcudunuzun ya atarak terlediini ve zellikle de yz ksmnzda yal yal terlediinizi grrsnz. Ayn zamanda dkda da belirgin ekilde ya orannn art gzlenebilmektedir. Bu da yala beraber toksinlerin atldn gsterir. Bu kr uyguladnz dnemlerde daha sk banyo veya du yapmanz sizi hem daha ok rahatlatacak hem de deri gzenekleri aldndan daha rahat toksinli-ya atmanza yardmc olmu olacaktr. Unutmaynz ki, toksin atan vcut kendini yeniler. Not: Kesinlikle onbe gnlk kr iin ihtiyacnz olan miktar tek bir defada hazrlamaynz. Her gn taze olarak hazrlamanz arttr. Haftada -drt kez iilecek srgan ay veya halanm keiboynuzu suyu alerjiye kar vcudu direnli klar. Gnmz ocuklarnda alerji ve alerjik astm ikyetlerinin ne kadar ok sklkla grld ac bir gerektir. Kr2: Isrgan ve alerjiye kar diren kazanmak

Kaynamakta olan 150 mi (bir su barda) suya yaklak drt-be gram (bir tutam) srgan atnz. Ksk atete az kapal olarak dakika kaynatnz ve lmaya braknz. Ildktan sonra mutlaka szerek bitkileri ayrnz. A karnna sabah ve 89 [mniifliiii i akam bir ay barda iiniz. A karnna itikten en az yirmi dakika sonra yemek yemeye balanabilir. Bu kr onbe gn boyunca her gn gnde iki kez uygulanr ve sonlandrlr. Ylda iki- kez tekrarlanabilir. Isrgan kr iin kurutulmu veya taze srgan kullanlabilir. Dikkat Hipoglisemi hastalarnn (kan ekeri dk olanlar veya ani kan ekeri d yaayanlar) hekimlerine danmadan kesinlikle srgan krn uygulamamalarn, srgan orbas veya salatasn tketmemelerini neririm. Dikkat Platelet (trombozit) dkl ikyeti olanlarn srgan krn uygulamamalar gerekir. Kr3: Harnup ile alerjiye kar diren kazanma Orta byklkteki keiboynuzundan alt-yedi tanesini nce souk su altnda ykaynz. Daha sonra bunlar kk kk (-drt cm uzunluunda) krarak, kaynamakta olan yarm litreye yakn suyun ierisine atnz. Ksk atete yedisekiz dakika kaynatnz. Souduktan sonra szerek suyunu cam ieye doldurunuz. Buzdolabnda en fazla gn bekletebilirsiniz. Her gn sabah kahvalt arasnda ve akam yemeinden nce bir ay barda iilir. Yaklak yarm litre olarak hazrladnz keiboynuzunun halanm suyu gn buzdolabnda bozulmadan korunabilir. Her gnde bir, taze olarak hazrlamanz gerekecektir. Hi ara vermeden bir ay uygulaynz. Ylda iki- defa tekrarlanabilir. Kr4: ekirdekli Siyah Kuru zmyle alerjiye kar diren kazanmak Alerjiye kar vcudunuza diren kazandrmak istiyorsanz, zaman zaman drt-be gn arka arkaya gnde iki kez, a karnna yirmi-yirmibe tane siyah kuru zm ekirdeini havanda ezip bekletmeden ineyerek tketiniz. zmn ekirdeini inerken buruk tadn alglamak gerekir. Eer buruk tadn alglamyorsanz ya bayat ya da yanl tr zmdr. Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir. Beyaz Dut Kurusu 90 Latince ad: Morus alba L. ngilizce: Wliite Mulberry Almanca: Maulbeer zellikleri: Kanda iltilap drc egzemaya kar anne stn artnc Beyaz dut bana ocukluk yllarm hatrlatr. lkokulda, snfa kadar getirirdik onun yapraklarn. retmenlerimiz, ipek bceini (bombyx mori) tantrken dut yapra bulup getirmemizi isterlerdi. Dut yapra bulmak ok kolayd. Okul yolunda yrrken sokaklarda dallarn eip toplardk. Kz arkadalarmz kk karton kutulara yerletirdikleri dut yapraklar arasnda besledikleri ipek bceklerini snfa getirirlerdi. Ders aralarnda ipek bceklerinin dut yapraklarn hi durmadan nasl yediklerini hayran hayran seyrederdim. Birka hafta sonra da her kutunun ierisinde ipek kozalarn rerlerdi. pek bceklerinin tek besin kayna dut yaprayd. lkemizde yaklak olarak krkbin aile ipek bcei beslemekte ve ylda ikibin ton civarnda retimi yaplmaktadr. retilen kozalarn hemen hemen tamam ipek hal dokumaclnda

kullanlmaktadr. Yaklak yzbin civarnda gen kza da ipek hal dokumacl i imkn salamaktadr. Dutun en az yirminin zerinde tr vardr. Bunlar arasnda en ok tannanlar unlardr: Morus alba (beyaz dut) Morus bombycis Morus nigra (karadut) Morus latifolia Morus rubra (krmz dut) Morus notabilis Morus liboensis Sz beyaz duttan almken, imdilerde artk olmayan kaybolup gitmi bir kltrmzden ksaca bahsetmek istiyorum. ocukluumda dut sebildi. Yani hayratt. Yani, onu tketirken bir bedel denmezdi ve arda veya pazarlarda hi kimse onu sata sunmazd. Sokaklarda veya komu bahelerin duvar kenarlarnda yoldan geerken daln eerek tketirdiniz. Aacn sahibi sizi grd zamanda bundan memnun olurdu ve daha fazla yemeniz iinde gnlden seslenerek buyrun derdi. Herkes bilirdi ki o sebildi, yani hayratt. imdiki nesil ne sebil ne de hayrat kltrn tanmyorlar ve yaayamyorlar. Peki, imdilerde ne oldu bu dutlara? Mevsimi geldiinde pazarlarda plastik kaplar ierisinde sata sunuluyor. Dut toplanr toplanmaz tketilmesi gerekir. Toplandktan birka saat ierisinde tad deiir. nk ieriinde bulunan baz etkin maddeler toplandktan birka saat sonra 91 deiime urar. zellikle petunidin maddesi zelliini toplandktan ksa bir sre sonra yitirmektedir. Milli kltrmzn bir paras olan dutun kurutulmuu k aylarnda misafirlere ikram edilir ve uzun k gecelerinin sohbetlerinde hem az tatlandrr hem tatl ihtiyacmz karlar hem de o dnemlerde farknda olmadan koruyucu ve nleyici olarak doal antibiyotik zelliinden faydalanm olunurdu. Yaz aylarnda da dutun tazesini dalndan tkettiiniz zaman doal bir antibiyotik tketiyorsunuz demektir. Taze beyaz dutun antibiyotik zellii ierdiini seksenli yllarn balarnda Avusturya Graz Teknik niversitesi, biyoteknoloji-mikrobiyoloji krssnde asistan olarak alrken bir tesadf eseri kefettim. nsan memleketini, memleketinden uzakta daha bir farkl zlyor ve seviyor. Trk rencilerimden biri Trkiye dn yarm kilo kadar dut kurusu getirmiti. alma masamda duran aymn ierisine drt-be tane dut kurusu atmtm. Yarsna kadar imiim ve ertesi gnde onbe gnlne bir aratrma projesinden dolay ngiltere'ye gitmitim. Dndmde ay bardamn ierisinde hala daha ok az ay vard. erisinde dutlar da aynen duruyordu. nce dikkatimi ekmemiti. Ne zaman ki, kalkp barda ykamak iin lavaboya gtrdmde, "Normalde iki iafta ierisinde kflenmesi veya mantarlamas gerekirdi"diye dndm. Byle bir ey olmamt. Ykamaktan vazgeip dnmeye baladm. Sebebi basitti. Sadece ay unutmu olsaydm, mantarlamas veya yzeyinde kf olumas doald ve yadrgamazdm. Ancak mantar veya kf olumadna gre sebebi tabi ki ierisine attm dut kuruuydu. Ve bylece aratrmaya baladm. Dutun, boaz enfeksiyonlarna kar etkili olduunu gsteren baz aratrma makalelerini okudum. Ayrca, antibakteriyel zellik tayan birka tane etkin maddesi zaten biliniyordu. zellikle beyaz taze dutun ve kurusunun antibiyotik zellii tayan kompleks yapl birka tane daha etkin maddesini kefettim. Tablo: Beyaz dutun ierdii baz nemli etkin maddeler Thiamin quercetin valerik asit potasyum Rutin pelargonidin Riboflavin petunidin Morusin kvanon Isoquercetin sanggenon Niacin p-cresol Dikkat

eker hastalarnn kan ekerini ykselteceinden beyaz dut kurusu krn uygulamamalar gerekir. Taze beyaz dutla beyaz dut kurusu arasnda kimyasal yaps bakmndan phesiz nemli farkllklar olacaktr. Yukarda konuya girerken beyaz dutun dalndan kopanldktan ksa bir sre sonra tketilmesinin ok daha faydal olduunu belirtmitim. nk beyaz dut toplandktan birka saat sonra ieriindeki baz etkin 92 kimyasal maddeler deiime uruyor ve doal antibiyotik gcn nemli lde yitiriyordu. Taze beyaz dutla kurutulmu beyaz dut arasnda etki bakmndan ok nemli farkllklar vardr. Beyaz dut, k aylar iin yaz mevsiminin gnei altnda kurutulduu zaman ylesine nemli bir deiiklie uruyor ki, egzamaya kar adeta mucize etki gsteriyor. Kanda iltihap Anadolu'da beyaz dut ve yapraklarnn baz iltihapl hastalklara kar kullanld Osmanl dneminden beri bilinmektedir. Dutun yapraklarnda kendine zg doal antibiyotik ve antiseptik zellii olan etkin maddeler bulunmaktadr. Bunlardan bazlarn aadaki tabloda vermi bulunuyorum. eker hastalarnn derilerinde kapanmakta geciken yaralarna kar taze dut yaprandan hazrlanm ve lk olarak uygulanacak dut yapra aynn pansuman iyi bir destekleyicidir. Tablo: Taze dut yapranda bulunan baz etkin maddeler Dihidroksichromon Askorbik asit Albanin Chlorojenik asit Asparajik asit Sitrik asit Olinik asit Guiakol Eer kanda iltihap bulunmusa aada uygulama eklini nermi olduum beyaz dut kurusu kr mkemmel bir destekleyicidir. Kanda yksek olan CRP (chemical reactive protein) deerinin drlmesinde iyi bir yardmcdr. Egzama yaralar Ellerinde egzamas olan ve yirmi-yirmibe yldr uygulamad tedavi kalmam onlarca insan tandm. Bazlar ylesine zor durumdayd ki, ellerinin srekli atladndan, kanadmdan ve ektii acdan bahsediyordu. Ellerini i yaparken kullanmak onlar iin bir azap haline gelmi. zellikle ellerinde egzama yaralar olan baz ev hanmlarnn durumlar o kadar ktyd ki, ellerini suya dediremez hale gelmilerdi, onlara beyaz dut kurusu krn nerdim. Uygulamaya baladktan birka gn sonra egzama yaralarnn kapandn ve birka hafta sonra tamamen yok olduunu ve ellerinin adeta pamuk olduundan bahsediyorlard. Ulusal televizyon kanalarnda ilk defa akladmda, program izleyen onlarca bayandan birka hafta sonra telefon, e-mail ve faks aldm. Ve hala daha da almaya devam ediyorum. Birka kii teekkr etmek iin ofisime kadar geldiler. Ellerini gsterdiklerinde, daha nceden egzama yaralar olduuna inanmak mmkn deildi, onlarn sevinci benim mutluluumdur. Deerli okuyucu, telefonla arayarak sevincini paylaan bu insanlara buradan "Allah onlardan raz olsun" diyorum. nk bana "Sizin iin ne yapabiliriz hocam?" diye soruyorlar. Onlara cevabm hep ayndr, "Mademki ok sevinlisiniz, ltfen siz de bir fakiri sevindiriniz". Ben yaamm boyunca hep byle yapmmdr. Ne zaman bir eye sevinsem veya bir eyi basarsam, ayn gn en hzl bir ekilde bir fakiri, yetim fakir bir ocuu, fakir dul bir kadn veya yal fakir bir insan sevindiririm. Zorda 93 olan sevindirmek, Allah'a bor vermektir. O, borcunu mutlaka ve en hzl bir ekilde hikmetiyle geri deyendir. Yaptnz veya yapacanz bir iyilii karlk bekleme amac gderek yapmaynz. Zorda olana yardm etmeyi vazife bilmek en dorusudur. Allah'n zorda olan kuluna yardm etmeyi phesiz ki Allah, bizden ok daha iyi bilir. Ancak, Allah "Size verdiim mallarnzn zerinde haklar vardr" buyurmaktadr. te, Allah bizleri byle imtihan ediyor. Zenginlik paylaabilmektir. Paylamak berekettir. Mikroplar scakta en hzl bir ekilde oalrlar. Birka saat ierisinde saylarn birka bin misline karabilirler. Bu nedenle besinlerimizi

buzdolabnda koruma altna alrz. Soukta mikroplarn remesi yavalar. Yaz aylarnda mikroplar, zellikle bakteriler hzl bir ekilde saylarn artrrlar. Yani, hzla oalrlar. Tabiat ana, yaz mevsiminde her blgede kendine zg dengesi ierisinde mikroplara kar etkili olan yresel bitkiler ve bu bitkilerin meyvelerini veya da tohumlarn insann hizmetine sunmaktadr. Bu lem, bitip tkenmez bir aratrma kaynadr. Kr 1: Egzamaya kar Yarm litre kaynamakta olan suyun ierisine bir avu dolusu beyaz dut kurusu atnz ve alt dakika ksk atete kaynatmaya devam ediniz. Altnc dakikadan sonra ocaktan indiriniz, elinizi yakmayacak derecede scakla gelince egzamal ellerinizi kabn ierisine koyunuz ve en az on dakika etki ettiriniz. Bir saat ellerinizi ykamaynz. Bir saat sonra ellerinizi suyla durulaynz. Haftada kez bu uygulama tekrar edilir. Her defasnda taze olarak hazrlanmas gerekir. Ellerinizi daldrdnz kabn soumamasna zen gsteriniz. Ellerinizi yakmayacak derecede (lktan scak) scak olmasna dikkat ediniz. Eer egzamanz ayaklarnzda veya el bileklerinizdeyse, kak veya kepe yardmyla egzamal blgenin zerine on dakika boyunca dknz. Egzamal blgelerin zerine dkerken, yakmayacak derecede lktan daha scak olmasna dikkat ediniz. Kabn lmamasna dikkat ediniz. Gerekirse tekrar stnz. Kr 2: Kandaki iltihaba kar Kandaki CRP (Chemical Reaktif Protein) yksekse drlmesinde mkemmel bir destekleyicidir. Yarm litre kaynamakta olan suyun ierisine bir avu dolusu beyaz dut kurusu atnz ve alt dakika ksk atete kaynatmaya devam ediniz. Altnc dakikadan sonra ocaktan indiriniz. Ilynca sznz, yars sabah a karnna, dier yars akam a karnna iilir. Kahvaltdan ve akam yemeinden yirmi dakika nce iilir. Halanm dutlann tketilmesi art deildir. Toplam 25 gn uygulanr. Kr 3: eker hastalarnda ge kapanan yaralara kar Kaynamakta olan bir su barda suyun ierisine taze beyaz dut yapraklarndan be-alt adet atlr. Ksk atete iki dakika kaynatlr ve lmaya braklr. Ilk suyuyla pamukla yarann zerine hafta iki- kez pansuman yaplr. Uygulama sadece dtan olup, iilmez. 94 Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir 95 Karanfil Latince ad: Syzygium aromaticum ngilizce: Clove Almanca: Nelke zellikleri: Kronik ishale kar iddetli ishale kar barsak spazmna kar zihin yorgunluuna kar ar kesici antioksidan kronik yorgunlua kar tinutusa kar vcut direncini arttrc Karanfil Osmanl mutfann vazgeilmez bir baiaratdr. Karanfil, karanfil aacnn tomurcuklu iekleridir. iekilerin sata sunduklar ve lalk arasnda bilinen karanfil ieiyle tilair alakas yoktur. Anavatan Endenozya ve spanya olarak bilinir. Hindistan ve Sri Lanka'da bol miktarda yetitirilir ve mutfaklarnn da vazgeilmez baharatdr. Avrupallar, onu turu ve tatllarnda eni vermesi amacyla kullanrlar. Karanfil, karanfil aacnn ieklerinin tomurcuklarndan elde edilir. Aalarnn boylar yirmi metreye kadar ulaabilir ve drt mevsim (evergreen) yeildir. I<aranfil aacnn tomurcuklarndan elde edilen bu baharat, odunumsu ve koyu kahve-siyah renklidir. Yaklak iki- santimetre boya eritiklerinde hasat edilirler. Anadolu'da halen rk di arlarnda ar kesici olarak kullanlmaktadr. rk diin oyuuna, ezilmi kuru karanfilin bir paras yerletirilir.

iekilerin satt ss amal karanfilin Latince ad, Dianthus petraeusdur. Lohusa erbeti olarak bilinen iecein ierisinde de bir miktar karanfil bulunur. Ss amal kullanlan karanfilin kokusu, baharat olarak satlan karanfile benzedii iin adn da bu baharattan almtr. ltihapl romatizmaya bal ars olanlar veya sk sk ba ars ekenler scak aylarna alt-yedi adet karanfil ilave edip iebilirler. Ayn zamanda az temizliinde gl bir antiseptiktir. Di etlerini glendirir ve paratondoza kar nleyicidir. Deerli okuyucu, lseratif kolite kar tedavi edici veya destekleyici kr uygulamadan nce en az be en fazla yedi gnlk balang kr olan, karanfil krnn uygulanmas arttr. Karanfil, baz ikili lokantalarda alkoln azdaki kokusunu almak iin mterilere karken bir iki adet inemeleri iin ikram edilir. Peki, neden karanfil kr? Balang kr olarak adlandrdm karanfil kr, lseratif kolit hastalarnn barsak hareketliliini yavalatr, karn blgesinde hissettikleri garip bask duygusunu ortadan kaldrr ve sk sk dklamaya kmay azaltc gce sahiptir. Ayrca, kaln barsan ierdii suyun tekrar vcuda kazandrlmasnda yardmcdr. En fazla yedi gn uygulanabilen karanfil kr, barsak florasnda bulunan ve toksin salglayan baz bakterilerin yok edilmesinde ve de basklanmalarnda etkili olup, kaln barsan i yzeyindeki lserlere kar da etkilidir. Karanfilin tm bu zelliklerinin yannda aada srayla belirttiim zellikleri de vardr. 96 Barsak hareketliliini ve spazmn yavalatan ve barsaklar sakinletiren sekiz adet nemli etkin madde iermektedir. Bunlardan en nemlileri, benzaldehyde ve beta-pinene ve de ethyl-cinnamate etkin maddeleridir. Kuru karanfil, ayn zamanda ani oluan ishale kar muhteem bir kar etki gsterir. Deyim yerindeyse, kuru karanfil ishale kar muhteem etkilidir ve bak keser gibi ishali keser. Eer ishal olduysanz, hi ekinmeden karanfil krn birka gn uygulayabilirsiniz. shale bal karn sanclarn, barsak hareketliliini ksa zamanda (uyguladktan birka saat sonra) nasl ortadan kaldrdn hayretle gzleyebilirsiniz. Karacier kanserine neden olan ve besinler zerinden aldmz aflatoxin'inin bertaraf edilmesinde mkemmel etkilidir. Normalde her salkl insann ylda bir-iki defa, bir hafta sreyle karanfil krn uygulamasnda ok byk faydalar vardr. Prostaglandin sentezini inhibe etme zelliinden dolay romatizmaya bal arlarn alnmasnda ve iltihapl romatizma hastalarnn da yardmcsdr. Bu anlamda ierdii en az onalt adet antiinflamatuvar zellikli etkin maddeleriyle karanfilin yerini hibir bitki dolduramaz. Aadaki tabloda antiinflamasyon etki gsteren baz etkin maddelerini grebilirsiniz. Karanfil, karacier dostudur. Karanfilin bu kadar gl zelliini belirttikten sonra, hemen belirtmekte fayda gryorum, karanfil krn alkanlk haline getirmeyiniz ve miktar olarak ta belirtmi olduum lnn zerine kmaynz. Heyecana bal veya sinirsel barsak ishali ikyetlerinde olduka etkilidir. Sperm saysn artrc zellii hi de yabana atlmayacak kadar gldr. Thiamin etkin maddesiyle beraber trans-anethelo ve zonarene etkin maddelerini ayn zamanda bir arada ieriyor olmas, karanfili ok ayrcalkl klmaktadr. Onun yerini doada hibir bitki dolduramaz. Karanfil kr, zehirlenmelerde mucize zm yaratr. Karanfil gl bir antiseptik ve antimikrobiyel zellie sahiptir. Ani ishal durumunda karanfil mthi bir yardmcdr. phesiz ki, ishal durumunda bir hekime giderek nedenini mutlaka tehis ettirmeniz gerekir. Karanfilin beni en ok artan baka bir zellii de, ok sayda antioksidan (en az yirmibir tane) iermesidir. Bu zelliini tandktan sonra haftada bir l<ez nlerimin arasnda yarm bardak suyla iki- adet karanfil alrm. Scak aynz imeden nce, ierisine be-alt adet karanfil ilave ediniz.

Birka dakika bekledikten sonra aynz yava yava yudumlayarak keyfini kartnz. Karanfilin aya verdii zengin aroma damak tadnzn daha geni spekturumlu olmasn salayacaktr. Yorgunluunuzun uzaklatn ve bedeninizin zidelemeye baladn, vcut direncinizin hzla arttn hissedeceksiniz. Zihin yorgunluu ekenlere ve stresli olanlara ok faydaldr. Barsaklardaki gazn alnmasnda etkilidir. Sindirim ikyetleri olanlara yardmcdr. 97 Karanfilin alternatifi yoktur. Onun sahip olduu baz zellikleri ve kimyas baka hibir bitkiyle veya baharatla mukayese edilemez. inizden evinize yorgun mu geldiniz? Zitin yorgunluunuz da m mevcut? Banzda veya zerinizde bir arlk m hissediyorsunuz? Veya gergin misiniz? Bir bardak su kaynatnz ve hemen scakken zerine dokuz-on adet karanfil tanelerinden ilave ediniz. Be-alt dakika bekledikten sonra karanfilleri ierisinden karmadan yudum yudum iiniz. En ge on dakika sonra yorgunluunuzun gittiini, vcut direncinizin arttn gzlemleyebilirsiniz. ok daha nemlisi, gnn yorgunluuna bal zihin yorgunluunuzun ortadan kalktn daha dinamik dnsel gce sahip olduunuzu hayretle hissedebileceksiniz. Varsa zerinizdeki gerginliin de yava yava ortadan kalktn greceksiniz. Bir su barda scak su yet ine bu ilemi bir bardak ayla da yapabilirsiniz. Bir bardak scak ayn ierisine alt-yedi adet karanfil atnz. Be dakika bekledikten sonra karanfilleri karmadan yudum yudum aynz iiniz. Yukarda belirtmi olduum zellikleri aynen yaayabileceksiniz. Her iki durumda da scak suyunuzu veya aynz yudumlarken, aznza gelen karanfilleri dilerinizin arasnda biraz ezerek daha gl aromasnn tadn kartnz. Deerli okuyucu, hibir bitkisel kr alkanlk haline getirmeyiniz. Karanfil ile melissa bitkisinin ortak olarak ierdii etkin maddeler, alfacopaene ve alfa-cadinol maddeleridir. Bu maddeler rahatlatc ve yattrc zellie sahiptir. Dikkat Trombozit (platelet) dkl sorunu yaayan hastalarn karanfil krn uygulamamalarn neririm. zellikle baz ilalar, yan tesir olarak trombozit dklne neden olabilmektedir. Bu trden ilalar kullanan hastalarn karanfilden uzak durmalar gerekir. Dikkat lseratif kolit (K) ve Chron hastalar (CH), kuru karanfili scak veya lk suyla kesinlikle uygulamaynz. Daha etkili olsun diye kesinlikle demlemeyiniz. Scak veya lk suyla uyguladnz takdirde de barsak hareketliliiniz ve karn blgesindeki sanclarnz artar. Ksaca, ters etki yapma riski yksektir. erdii etkin maddelerin kompleks ve karmak sistematiinden dolay krnn mutlaka birka yudum souk veya oda scaklndaki suyla uygulanmas gerekir. Ancak, baz kanser trlerinin tedavisinde scak suyla demlenmesi mutlaka gereklidir ve de belirtilmi olan demleme sresine uyulmas da arttr. Dikkat Kronik kabzlk uygulamaynz. veya sk sk kabzlk ikyeti ekiyorsanz, karanfil krn 98 Dikkat Dk tansiyon ikyeti olanlarn karanfil krn uygulamamalarn neririm. Kullanacanz karanfillerin raf mrnn bir yldan daha fazla olmamas gerektiine zen gsteriniz. Bir yldan fazla beklemi karanfili kullanmaynz. Dikkat Karanfil krn on gnden fazla uygulamaynz. En erken tekrar bir ay sonra yedi gn gememek artyla kr uygulanabilir. Karanfil, yeri doldurulamaz doal bir antibiyotik kaynadr. Hem de geni sprektrumlu. Yirmisekiz adet antibakteriyel

zellie sahip etkin maddeler iermektedir. Aadaki tabloda karanfilin ierdii baz antibakteriyel zellikli etkin maddeleri grebilmektesiniz. Tablo: Karanfilde bulunan baz antiinflamatuvar etkili maddeler zonarene maslinic acid stigmasterol kaempherol oleanolic acid isoeugenol methyl salicylate humulene methyl-N-cetone gallic acid Deerli okuyucu, elinizde tuttuunuz bu kitabm yazmaya karar verdiim gnlerde kuru karanfil zerine olan aratrmalarmn sonuna gelmitim. Bir taraftan kitabm yazyor, dier taraftan da youn bir ekilde kuru karanfil zerine aratrmalarm srdyordum. Hi farknda olmadan kuru karanfil zerine ylesine younlamaya baladm ki, tamamlanmas iin birka haftas kalan bu kitaba bir trl zaman ayramaz hale gelmitim. Elinizde tuttuunuz kitab yazmaya oturduumda bir trl konsantre olup devam edemiyordum. nk kafam hep karanfille meguld. En basit bir cmleyi yazabilmek iin dakikalar harcyor, tekrar okuduumda yazdm tm cmleleri silip batan balar hale gelmitim. En sonunda karar verdim, nce karanfille olan aratrmalarm tamamlayp sonra kitab yazmaya devam edecektim. Kuru karanfil benim iin ok nemliydi. erisindeki baz etkin maddeler ylesine nemliydi ki, lseratif kolit ve Chron hastalklarnn yardmc ve destekleyici tedavisinin anahtar bu etkin maddelerde saklyd. Daha dorusu karanfilde gizliydi. Gerek lseratif kolit ve gerekse de Chron hastalndaki sk sk defekasyona (dklamaya) kmaya, tipik ishal ve yine tipik kanl ishale kar zm kuru karanfilde saklyd. ou lseratif kolit ve Chron hastalarnn gn ierisinde, alt karn blgelerinde (abdominal) srekli hissettikleri dklamaya kma duygusuna ve basksna kar, kuru karanfil mucize etki gsteriyordu. Belki, imdi bu satrlar okurken yle bir soru aklnza gelmi olabilir." Peki, kuru karanfil ile Chron ve lseratif kolit hastalklarn nasl ilikilendirdiniz?" Bu sorunun cevab olduka basit, kuru karanfilin ishale kar muhteem bir g olduunu yaklak onbe-onalt sene nce kefetmitim. Adeta, halk diliyle ifade etmem gerekir ise, ishali bak keser gibi kesiyor. ylesine gl... shale kar adeta zel olarak 99 yaratlm bir bitki. Kemoterapi veya radyoterapiye bal olarak gelien ishal durumlarnda da gl bir yardmcdr. Chron ve lseratif kolit rahatszlklarnn ortak taraf iddetli ishal, zaman zaman kanamal ishal ve gn ierisinde ok sk dklamaya kma zorunluluudur. te, benim sorum burada balad. iddetli ishale kar bu kadar etkili olduuna gre lseratif kolit ve Chron hastalarnda nasl bir etki gsterecekti? Kuru karanfil krn destekleyici ve yardmc tedavi olarak nerdiim tm lseratif kolit ve Chron hastalarnn neredeyse tamam ok ok etkili buldular. lk gelen reaksiyonlar, gnde on-onbe defa byk tuvalete kma mecburiyetinde olanlar, bu saynn bir-ikiye kadar indiini bildirdiler. Karn blgelerindeki (abdominal) bask duygularnn byk oranda ortadan kalktn sylyorlard. Alevlenme dnemlerinde ate ykselmesi de yaayan baz lseratif kolit ve Chron hastalar, kuru karanfil krn uyguladklarnda, atelerinin ykselmediinden hayretle bahsediyorlard. Deerli okuyucu, Chron ve lseratif kolit hastalar iin toplu tama aralaryla uzun mesafeli yola kmak adeta bir kbustur. Uzun sreli seyahatlere kmaya pek cesaret edemezler. Uzun sre devam edecek elence programlarna da katlmak istemezler. nk her an tuvalete gitme zorunluluuyla kar karya olduklarndan, bulunduklar ortamdaki insanlarn dikkatlerini zerlerine ekmek istemezler. Hele hele umumi yerlerde byk tuvalet ihtiyacnn giderilmesindeki konforsuzluk ve rahat olamamak, lseratif kolit ve Chron hastalar iin olduka skntl bir durumdur. Yaam kaliteleri gerekten olumsuz etkilenmektedir. Tm bu saydklarmn dnda bir baka konu da, ruh halinin ve ve stresin sindirim sistemini dorudan olumsuz etkilediidir. lseratif kolit ve Chron hastalar, heyecana, strese, zntye gelemezler. Zaten, ok hassas olan

sindirim sistemleri ok kolay bir ekilde olumsuz etkilenmektedir. znt, stres ve heyecan bu hastalar iin tetikleyicidir. "Benim sigortam kuru karanfil" Zannediyorum, 2007'nin mays aynn ortalaryd, bir telefon aldm. Arayan bir lseratif kolit hastasyd. Bana aynen unlar sylyordu: "Hocam, Allah sizden raz olsun, kuru karanfil kr benim sigortam. Ne zaman alevlenme yaasam veya ishalim balasa hemen sizin nerdiiniz kuru karanfil krn uyguluyorum ve o gn rahatlyorum." Chron ve lseratif kolit hastalarnn byk bir ounluu iin kuru karanfil kr muhteem etkilidir. Ruh hali, stres, heyecan ve duygusalln bu iki hastalk zerinde olduka etkili olduunu belirtmek isterim. nk ruh hali, stres, heyecan ve duygusal yaam, ou insann sindirim sistemi zerinde dorudan etkilidir. Mutlaka gzlemiinizdir, ani bir haberle heyecanlanan baz insanlar hemen tuvalete koarlar. Chron ve lseratif kolit tedavisinde nerilen ilalar arasnda kortizon da bulunabilmektedir. Alevlenme dnemlerinde' yksek dozla balanp yava yava 100 drlerek devam edilir. Mutlaka hekim kontrolnde verilmesi gereken bir ilatr. nk uzun dnem kullanlmas durumunda hasta zerinde birok yan tesirin yaanmasnn yannda baz hastalklarn tetikleyicisi olabilmektedir. Sonuta kalc rahatszlklarn da olumasna sebebiyet verebilmektedir. Yan tesirleri arasnda Gzlerde katarakt Diyabet tip-2 Osteoporoz (kemik erimesi) Hormonal dengesizlikler Tiroid Hepatosteatoz (karacier yalanmas) Alerjik reaksiyonlar gibi ikyetler yer almaktadr. Dikkat Kr amal kullanlacak karanfillerin bir yldan daha fazla raf mrn gememesi gerektiini unutmaynz. Kuru karanfili iki parmanzn arasnda ezmeye alnz, eer kolayca krlp ufalanyorsa, kullanmaynz. Raf mrn doldurmu demektir. Piyasada karanfil ya da satlmaktadr. ten (az yoluyla) kesinlikle kullanmaynz. Tablo: Karanfilde bulunan baz doal antibiyotik zellikli etkin maddeler soeugenol Kaempherol Ellagic acid Humelen epoxid Crataegolic acid Gallic acid Cinnamaldehyde Eugenoel Caryophilenne Eugenitine Kr 1: shale kar Sabah kahvaltsndan bir saat sonra yedi-sekiz adet karanfil inemeden bir-iki yudum oda scaklndaki suyla yutulur. Ayn gnn akam yemeinden iki saat nce yedi-sekiz adet karanfil, bir-iki yudum oda scaklndaki suyla inemeden yutulur. lk veya scak suya ilave edilerek iilmemelidir. Bu kre en fazla yedi gn devam edilir. Kullanlacak karanfilleri yutmadan nce ortadan ikiye blp suyla yutmak daha etkilidir. Ancak, havanda ezerek daha etkili olur dncesine kaplmaynz. Havanda ezildikten sonra alnmas yanltr. Aksine etkisi azalr. Kr 2: Chron ve lseratif kolit durumunda Sabah kahvaltsndan onbe-yirmi dakika nce sekiz-dokuz adet karanfil inemeden bir-iki yudum oda scaklndaki suyla yutulur. Ayn gnn le nnden iki saat sonra sekiz-dokuz adet karanfil, bir-iki yudum oda scaklndaki suyla yutulur. Ilk su veya scak suya ilave edilerek iilmemelidir. Bu kre en fazla yedi gn devam edilir. Kullanlacak karanfilleri yutmadan nce ortadan ikiye blp suyla yutmak daha etkilidir. Ancak, havanda ezerek daha etkili olur dncesine kaplmaynz. Havanda 101

ezildikten sonra alnmas yanltr. Aksine, etkisi azalr. Daha sonra ikyetlere bal olarak haftada birka kez uygulanabilir. lseratif kolit ve Chron hastalarnn uygulayabilecekleri daha farkl destekleyici ve yardmc bitkisel krler de nerilebilir. lk yedi gn ierisinde, dklama saysnda azalma veya barsaklardaki hareketlilikte rahatlama olmad takdirde karanfil krne devam edilmez. Kr 3: Vcut direncini arttrmak Taze demlenmi bir bardak scak ayn ierisine on-onbe adet kuru karanfil ilave edilir. -drt dakika bekledikten sonra yudum yudum iilir. eker ilave edilmeden iilmesi en etkili eklidir. aynz yudumlarken aznza gelen karanfil tanelerini dilerinizin arasnda hafif ezerek eminiz. Karanfilli ay iimini gnde iki defadan fazla uygulamaynz. Alkanlk haline getirmeyiniz. Vcut direncinizin azald ve strese bal yorgunluk hallerinde (dnemlerinde) uygulaynz. Uyguladktan be-on dakika sonra vcut direncinizin nasl arttn hayretle gzlemleyebilirsiniz. Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir Nar Suyu 102 Latince ad: Punica Granatum ngilizce : Pomegranate Almanca : Granatapfel zellikleri: Di kk iltihabna kar di eti iltihabna kar bbrek iltihaplanmalarna kar yksek tansiyona kar "ardan aldm bir tane, eve geldim bin tane", ilkokul sralarnda rendiim ilk bilmecidir. lkokul birinci snfnda bana sorulduunda bilememitim. Neden bilemediimi, o gnlerde defalarca sormutum kendi kendime. ocukluum byk bir narenciye bahesinde geiyordu, mutlaka bilmem gerekirdi diye dnyordum. Daha dorusu, snf arkadalarm bu bilmeceyi benim bilememi olmam ok yadrgamlard. Narenciyenin tm eitleri, eit eit nar aalarmz vard, mayhou, tatls, beyaz, krmzs. Can eriinden, avokadoya kadar Akdeniz ikliminde yetiebilen tm meyve aalar bulunuyordu. Nar ve aacn ok iyi tanmama ramen, bilememitim. Uzun zaman kendimi sorguladm. Sonunda, bilmecenin bir soru deil, aldatmaca teknii olduunu dnmeye baladm. Bir daha sorulan hibir bilmeceyi dnmemeye karar verdim. Snf arkadalarm kendi aralarnda toplanp da bilmece yarmasna girdiklerinde ben hep uzaklatm. Deerli okuyucu, ilkokul sralarnda ok basit gibi grnen bilmece yarmalar bana kendimle yarmay retmitir. Eer bu bilmece yarmalarna katlmazsam, hi kimseyle yarmayacaktm. Hibir rakibim de olmayacakt. Bu grn temelleri ilkokul yllarmda gelimitir. Kimseyle yarmadm. Hayatm boyunca, kendimle yartm. Bylece, bakalaryla rekabet etmemeyi ve yarmamay rendim. Kimseyi kendime rakip almadm ve kimseyi de rakip olarak grmedim. ok almam ve renmem gerektiine inandm. Yksek tansiyon hastalar Nar suyu yksek tansiyon ikyetlerine kar iyi bir destekleyicidir. Yksek tansiyona yeni yakalanm olanlar iin ayn zamanda tedavide mkemmel bir destekleyicidir. Genel bir kural olmasa da, yksek tansiyon ikyeti yeni balam olanlar birka hafta ierisinde tedavi olamadklar takdirde, hipertansiyon kalc olabilmektedir. zellikle, yksek tansiyon ikyeti yeni balam olanlara, iki bardak nar suyu imelerini tavsiye ederim. Nar suyu, yeni balam yksek tansiyonun yerlemesine kar gl bir silahtr. Dk tansiyonlu olanlar Tansiyon dkl ikyeti olanlarn da nar suyundan uzak durmalarn neririm. Eer dk tansiyondan yaknyorsanz, taze sklm veya hazr paketlerdeki nar suyunu itikten en ge yarm saat sonra kendinizi yava yava yorgun ve bitkin

hissedeceinizi hayretle gzlemleyebilirsiniz. Tansiyonunuzu ltnzde biriki 103 birim daha dtn grebilirsiniz. Dk tansiyon rahatszl olan ve nar suyu itiklerinde tansiyon dklnn nedenini aklna bile getirmeyen ok insan tandm. Di eti ve di kk iltihaplanmalarnda Baz sebze ve meyveler belirli organ ve dokular zerinde daha etkilidir. Adeta ilgili organa veya dokuya daha fazla tercihli olarak ynelirler. rnein, brokolinin erkeklerde prostata, kadnlarda memeye, domatesin gzlere ve kalbin d yalanmalarna, karnabaharn da idrar yollar enfeksiyonlarna kar daha ok etkili olmas gibi. Nar suyu da, di kk ve di eti iltihaplarna ve bbrek enfeksiyonlarna kar daha fazla etkilidir. Fakat di etlerinde ve di kkleri iltihaplarnda olduka etkilidir. Dieti ve di kk ilatihaplarmda uygulama ekli gnde iki- kez birer ay barda dolusu, azda bekletilerek yudum yudum imektir. Bu konuda en etkili hazrlama ekli, portakal veya limonu skar gibi skma makinesinde skmaktr. Narn tanelerini ayrp sadece tanelerini skmak yeterli deildir. Tpk portakal veya limon skar gibi, bakla nar ortadan kesip skmak eklinde olmaldr. nk antibakteriyel, antiseptik ve antiinflamatuvar etkili maddeler narn tanelerinin bal olduu buruk ve kekremsi tad olan etli ksmnda bulunmaktadr. Nar tpk portakal veya limon gibi skldnda tanelerinin suyuna, narn i duvarlarmin ieriinde bulunan chlorine, casuariin, betulinic asit ve beta-sitosterol da karmaktadr. Bu zaten arzu edilen bir durumdur. Miktar olarak fazla olmamakla beraber narn tanelerinde bulunan chlorogenik asit ve sadece tanelerinde bulunan sitrik asit de hem antibakteriyel hem birok organ ve doku zerinde antikanser ve hem de antiseptik zellie sahiptir. Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir. Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir. Tere Latince ad: ngilizce : Almanca : zellikleri: Lepidum sativum Watercress Brunnenkresse Balgam sktrc amfizem kolestrol drc akcier kanserine kar kanser hastalanna yardmc iyi huylu prostat bymesine kar kanseri nleyici 104 Tere veya Tereotu Tere, turp grubundandr. Bakla yemei yapldnda zerine konulan veya cacn ierisine, dolmaya konulan dereotu ile kartrlmamaldr. zellikle Akdeniz blgesinde bolca yetitirilen bir bitkidir. erdii benzyl isothlocyanate maddesi barsaklarda oluan ve barsak kanserine neden olabilen nitrozamin maddesini zararsz hale getirir. Diallyl sulfid ieren terenin, birok kanser trne kar nleyici zellii vardr. Bu etkin madde hem antiseptic hem de antibakteriyel zelliklidir. Tereye ayrcalk kazandran yapraklarnda bulunan gadoleic asittir. Hamile bayanlarn, hamileliklerinin ilk drt aynda tereden uzak durmalarn tavsiye ederim. Tere otunu satn alrken mutlaka dikkat edilmesi gereken nokta, taze olmas ve kesinliklede sararmam olmasdr. Yapraklar sararm olan tere zehirli maddeler iermektedir. Depresyon tedavisinde spanakla beraber kullanlan terenin taze ve yapraklarnn da sararmam olmas arttr. Kurutulmuu bu amala kullanlmaz. Tere, glukosinolat zenginlii bakmndan birinci sradadr. Terenin 100 gramnda ortalama 120 mg glukosinolat bulunur. Bu miktar brokolide ortalama 55 mg'dr.

Terenin geni spekturumlu etkileri vardr. Onun bu gcnden faydalanabilmek iin mutlaka tek bana tketilmesi gerekir. Salatann ierisinde veya beraberinde baka bir besin maddesi tketildii takdirde etkisi byk oranda kayp olmaktadr. Akdeniz blgesi mutfanda ok sk ve sevilerek tketilen tere, daha ok baln yannda da sunulur. Yeillik olarak sunulan tabakta, maydanoz, nane, roka ve tere gelir. Tere, Be-vitamini bakmndan olduka zengindir, bir kkrt deposudur. erdii kkrtl bileikler sindirimi kolaylatrr. Akcier kanseri hastalar Akcier kanserine yakalanm hastalarn nefes alma zorluuna kar, tere kr mkemmel bir yardmcdr. Kr uygulamaya baladktan ksa bir zaman sonra daha rahat nefes alrlar ve rahatlamaya balarlar. Sigaray fazla tketenlerin veya bronlar dolmu olanlarn uygulayacaklar tere kr nikotine kar mkemmel bir panzehirdir. Terenin, i olarak tketilmeden nce mutlaka akan souk su altnda ok iyi ykanmas gerekir. Ykamadan tketilmesi 105 halinde zerinde bulunan parazitler baz hastalklara neden olabilmektedir. Tere fazlaca tketildii takdirde idrar yaparken yanma yapar. Bu durum karsnda endie edilmemelidir. Kaynamakta olan yarm litre suya onbe-onalt tane tere (yaklak bir ban yars) atlr ve hafif atete, az kapal olarak sadece dakika halanr. Soumas beklemeden szlr. Souduktan sonra, a karnna veya yemeklerden iki saat sonra sadece halanm suyunun tamam iilir. Be gn, gn atlamadan uygulanr ve her gn taze olarak hazrlanr. kinci ve nc gnden sonra bol miktarda balgam sktnz ve bronlarnzn aldn hayretle gzlemeniz mmkn olabilecektir. Sigara tiryakilerine dnem dnem bu kr uygulamalarn tavsiye ederim. Tere otunun dakikalk halama suyunun iimi pek kolay olmayabilir. Halama suyunu imekte zorlanld takdirde, yannda baka hibir ey yemeden a karnna veya yemeklerden en az iki saat sonra onbe-onalt tane taze tereyi i olarak zerine hi bir ey ilave (tuz, limon vb.) etmeden de tketilebilir. Ayn ekilde be gn (gn atlamadan) uygulanr. "Bronlarm dolmu" diye ikyeti olanlara da tere krn tavsiye ederim. Deerli okuyucu, bir insann kendi kendine verebilecei en byk ceza sigara imesidir. Unutmaynz, her iilen sigara yaam kalitenizin bozulmasna ynelik attnz admdr. Demire bal anemi ikyetiniz varsa, nlerinizde tere tketebilirsiniz. Kendi grubunda demiri en zengin olarak ieren bitkidir. ltihapl romatizma ikyeti olanlara da yardmcdr. yi huylu prostat bymesine bal olarak ikyetiniz varsa, ayda bir kez be gn boyunca tere kr uygulamak mkemmel bir yardmcdr. Dikkat Tere krnn uygulamas esnasnda idrar yaparken hafif yanma hissedilebilir. Bu yanma, terenin ieriinde bulunan gadoieik asit ve diallyl slft ve de benzyle bal aromatik yapl etkin maddelerden kaynaklanmaktadr. Balgam karmakta zorlanyor musunuz? nlerinizden ayr olarak tere krn uygulamaya baladktan sonraki gn balgam skmeye baladnz hayretle gzleyebilirsiniz. Omega-3 ve Omega-9-ya asiti deposudur Terenin yapraklar, dikkate deer lde doymam yalardan olan omega-9-ya asidi ierir. Terenin yapraklarnda ortalama olarak 1100 ppm doymam omega-9ya asiti bulunurken, terenin tohumunda bu deer tam 13 katdr. Yani, tere tohumu zengin omega-9-ya asiti deposudur. Doymam omega-9-ya asitinin doymu haline stearik asit denir. Omega asitlerini yksek oranda iermesinden dolay kolesteroln drlmesinde veya kontrol altna alnmasnda mkemmel bir yardmcdr. Terenin yapraklar, doymam omega-3-asitini ortalama 12 000 ppm ierir. erdii omega-9 un tam onbir kat daha fazladr. Tere bu bakmdan 106

tartmaszdr. nlerinizde tereyi eksik etmeyiniz. Sabah kahvaltsnda saplaryla beraber tketeceiniz yedi-sekiz adet tere, salkl beslenmede gne balarken mkemmel bir tercihtir. ukurova'da kebaplarn ve ciercilerin masalarda hi eksik etmedikleri bir bitkidir. Son yllarda terenin yerini roka almaya balamtr. Sipari ettiiniz kebabnz daha masanza gelmeden nce zengin bir yeillik taba sunulur. Bu sunum, onlarca yl ncesinin bir geleneidir. Bu gelenein balangcnda phesiz ki, o gnn insanlar ne kolestrol ne de triglyserid denilen kan yalarn tanmyorlard bile. Ne var ki, doa kurduu eitlilik dengesi ierisinde insann hizmetine her yrenin kendine zg eitliliini sunmutur. Bu eitlilikler ierisinde henz farknda olmadmz daha kefedilmeyi bekleyen o kadar ok eitli bitkilerimiz var ki. Son yllarda yaanan doaya dn ve doal rnlerin tketilmesine ynelik tercihlerin arkasnda bir moda veya bir trend yatmyor. Bu durumun arkasnda teknolojinin sunduu doal olmayan ve katk dolu besinlerin insana fayda yerine zarar verdiinin anlalm olmas gerei yatyor. Deerli okuyucu, her blge kendi corafyasnn iklim, toprak, su ve evre artlarna bal olarak kendine zg bir eitlilik sunar. Her yrenin insan evre artlarnn, iklimin, topran ve suyun kimyasna bal olarak geliir ve metabolizmas da ona gre ayarlanr. Diyaliz hastalar dikkat Terenin yapraklar ok ok zengin potasyum kaynadr. Terenin yapraklar ve saplar ortalama olarak 47,500 ppm potasyum ierir. Potasyum bakmndan zengin besinleri diyaliz hastalar ve bbrek yetmezlii ikyeti olanlarn tketmemesi gerekir. Bu nedenle diyaliz hastalarnn ve bbrek yetmezlii ikyeti olanlarn tere tketiminden uzak durmalar gerekir. Tere kr Tere krnn uygulan yukarda szn etmi olduum tm neriler iin ayndr. Be gn boyunca kahvaltdan bir saat sonra ve le yemeinden yine bir saat sonra her defasnda onbe-yirmi adet tere sapl olarak tketilir. Arzu edilirse, zerine yarm limon sklabilir. Limonun dnda baka hibir ey ilave edilmez. ikyetlerin durumuna gre dnem dnem uygulanabilir. Solunum ikyeti yaayan akcier kanseri hastalar bu kr be gn uygulayp, gn ara verdikten sonra ikinci bir be gn uygulayabilirler. 107 Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr. Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir. 108 Dereotu Latince ad: Anethum Draveolens ngilizce Garden Dill Almanca : Dill zellikleri : Hipertiroide kar hipotiroide kar itah kesici osteoporoza kar guatr nleyici helicobakter pyloriye kar antibiyotik agonisti menepoz ikyetlerini giderici hemeroide kar (basur) tiroid nodllerine kar Maydanoz grubundandr. ou zaman dereotu ile tereyi kartranlar vardr. Dereotu cacn, dolmann iine ve baklann da zerine konur. Dereotunun saplar ve yapraklar zengin E-vitamini deposudur. C-vitamini bakmndan ylesine zengindir ki, miktar olarak E-vitamininin tam on katdr. Bir hafta boyunca, nlerinize balamadan nce tketeceiniz bir yemek ka dolusu dereotu ileride geliebilecek tiroid ikyetlerine kar mkemmel ve mucizevi bir nleyicidir. Bir yl ierisinde -drt kez bir hafta boyunca her n ncesinde bir yemek ka dolusu tketmek en ideal ldr. stenirse drt- be ay

boyunca ara vermeden hergn sabah, le ve akam yemeklerinden nce bir yemek ka dolusu tketilebilir. Deerli okuyucu, ileride geliebilecek tiroid ikyetlerine kar, yukarda nermi olduum nleyici kr ekli en ideal olandr. Dereotunu nermi olduum bu snrlarn zerine karak abartl bir ekilde tketmeyiniz. Dereotunun tiroid fonksiyonlar zerinde etkili olan ana etkin maddelerinden bir tanesi anethole etkin maddesidir. Anathole dereotunun saplarnda, yapraklarnda ve kklerinde de bulunmaktadr. Ancak dereotunun kkleri bu amala tketilmemelidir. Dereotunun kullanlacak olan ksmlar sadece ve sadece saplar ve yapraklardr. Yeri gelmiken belirtmekte fayda gryorum, tek bana (saf halde) anethole etkin maddesinin alnmas (rnein, tablet olarak) etkili deildir. Kr olarak kullanlmasnda dereotunu bir btn olarak deerlendirmek gerekir. Anetholen etkili olabilmesi iin beraberinde dereotunun yapraklarnda bulunan beta-caryophylenne ve dillanoside yardmc ve fonksiyonel etkin maddelerine de ihtiya vardr. Tablo: Dereotunun dier nemli etkin maddeleri Isorhamnetin paraffin Limonen quercetin Linalol quercitrin Niacin sabinen Dereotu yle bir nimettir ki, hem hipotiroid (tiroidin yava veya az almas) hem de hipertiroid (tiroidin hzl veya fazla almas) durumunda etkilidir. Her iki durumda da etkilidir. Her iki durumda da etkili olmas ne anlama gelir? Veya nasl izah edilebilir? 109 Bu durumu basite aklamadan nce, tiroid bezi hakknda ksa bir bilgi vermek istiyorum. Tiroid rahatszlklar Tiroid bezi, boyunun n tarafnda bulunur ve 2 lobdan oluur. Tiroid bezi T3 ve T4 ile ifade edilen 2 tane hormon retir. T3 hormonu 3 tane, T4 hormonu ise 4 tane iyot atomu ierir. Etkili olan, yani hcre ierisine girerek metabolizmada etkili olan T3 hormonudur. Yaklak %93 n aktif olmayan T4 hormonu, %7 sini ise aktif olan T3 hormonu oluturur. T4 hormonu hcre ierisine girmeden nce aktif olan T3 hormonuna dnmek zorundadr. T4 hormonu karacierde T3 hormonuna dnr. Her iki hormon metabolizmay dzenler ve de hzn kontrol eder. Tiroid rahatszlklar irsi olarak bebek daha anne rahminde iken veya yetikin ileri yalarda sonradan geliebilir. Hipertiroid (tiroidin hzl, fazla almas) Tiroid bezi fazla (hzl) alrsa, T3 ve T4 hormonlar ykselir (artar) ve metabolizma hzl almaya balar. Bu duruma hipertiroid denir. Kalp arpntsna, kalbin hzl almasna ve barsak hareketlerinin de artmasna neden olur. Baz hastalarda ishali de tetikleyebilir. Kadnlarda, erkeklere gre be kat daha fazla grlmektedir. Hipertiroid durumunda baz hastalarda gzlerde da doru k gzlenebilmektedir. Bu duruma uzman diliyle, "endokrin orbitopati" ad verilmektedir. Tiroid bezi fazla altndan dolay uninodosa (tek nodul) veya multinodosa (ok sayda nodul) geliebilir. Hipertiroid ortaya knda otoimmn faktr etken olabilir. Yani, baklk sistemi (immn sistem) yanllkla T3 ve T4 hormonlarnn fazla retilmesini tetikleyen antikor retmeye balamaktadr. Bu durumu ilk ortaya koyan Morbus Basedow olduu iin, ksaca Morbus Basedow hastal da denilmektedir. Hipertiroid rahatszln tetikleyen nemli bir sebep iyot eksikliidir. nk T3 hormonu 3 adet, T4 hormonu 4 adet iyot ierir. Tiroid bezinin salkl almas iyot atomuna dorudan baldr. Tiroid bezi, iyot ana dt takdirde, kendisini byterek (iriletirerek) tepkisini gstermektedir. Hipertiroid durumunda ortaya kan ikyetler unlardr: Sinirlilik Uykusuzluk

i huzursuzluu Ellerde titreme Scak ve nemli deri tah olmasna ramen kilo kayb Kas zayfl ve gszlk Sa dklmesi Scaa kar ar duyarllk ve kolayca terleme Guatr oluumu Gn ierisinde ruh halinde deiiklik Kadnlarda adet dzensizlii Sk defekasyona kma ve kolay ishal halleri Hzl alan kalp (tachycardia=taikardi) 110 Mhim Not: Deerli okuyucu, yukarda belirtilen ikyetler sadece hipertiroide zg olmayp farkl rahatszlklarn da belirtisi olabilir. Bu nedenle bu konuda size en doru bilgiyi verecek olan hekiminizdir. Hipotiroid (tiroidin yava veya az almas) Tiroid bezi az alr ise, T3 ve T4 hormonlar az retilir ve metabolizma yava almaya balar. Bu duruma Hipotiroid denir. Kalp hz azalr (bradycardia), barsak hareketleri yavalar ve kabzlk ikyetleri ortaya kar. Hipotiroid hastalar ok kolay kilo alr. Kadnlarn %2 si, erkeklerin ise %0.1 inde hipotiroid grlmektedir. Yeni doan her 3500 bebekten bir tanesi hipotiroid hastas olarak dnyaya gelmektedir, ileri yalarda gelien hipotiroid, tiroidin kronik iltihaplanmas sonucunda gelimektedir. Buna Haimoto-Tiroidit de denilmektedir. Tiroid bezinin iltihaplanmas sonucunda antikor olumakta ve bu antikorlar vcudun kendi tiroid bezine kar sava amakta ve tiroid bezini alamaz duruma getirmektedir. alamaz duruma gelen tiroid, vcudun ihtiyac olan T3 ve T4 hormonlarn retemez hale gelmektedir. Halen, vcudun neden antikor oluturduu bilinmemektedir. Deerli okuyucu, vcudun kendi doku ve organlarna kar savaan "antikor" oluturmas neticesinde ortaya kan hastalklara "otoimmn hastalklar" ad verilmektedir. Son yllarda otoimmn hastalklarda hzl bir art grlmektedir. Hipertiroid tedavisi gren hastalarn bazlarnda tedavi sonucunda tam tersi olan hipotiroid geliebilmektedir. Bu durum daha ok, radyoaktif iyot veya ila tedavisi alan hastalarda grlebilmektedir. Guatr ameliyat sonucunda da hipotiroid (tiroidin yava almas) geliebilmektedir. ok ender de olsa, tiroid bezini komuta eden ve beyinde bulunan hipofiz bezinin rettii TSH hormonuna (Tiroid-Stimulate-Hormon) bal olarak da hipotiroid geliebilmektedir. Hipotiroid durumunda ortaya kan ikyetler; tahszlk Kilo alma Yorgunluk Konsantre azl Soua kar hassasiyette art Kabzlk Kuru ve serin bir deri Seste derinlik ve ksklk Sa tellerinde incelme Kalp bymesi Kalbin yava almas (bradycardia) Erken yata balayabilen damarsertlii (arteriosklerozis) Kolestrol deerlerinde yava ykselme Kadnlarda adet dzensizlii 111 Hipotiroid, yal insanlarda gszle neden olmaktadr. ou zaman hipotiroidin neden olduu bu gszlk, yalln verdii doal gszlk zannedilebilmektedir. Bu nedenle yal insanlarnda hipotiroid olup olmadnn kontrol edilmesi gerekir. Yukarda belirtmi olduum tm konularda size en doru bilgiyi verecek olan hekiminizdir. Tiroid bezinin denetimi

Tiroid bezinin dengeli bir ekilde almas beyinde bulunan hipofiz bezinin kontrolnde ve denetimindedir. Hipofiz bezi bu kontroln kendisinin salglad TSH hormonu zerinden yapar. T3 ve T4 hormonlarnn kandaki seviyesi azalmaya balaynca, hipofiiz bezi TSH hormonu salglamasn ykselterek tiroid bezini uyarr, T3 ve T4 n artrlmas komutunu verir. Aksine bir durumda, yani, T3 ve T4 hormonlarnn kanda artmas durumunda ise, TSH hormonunun salglanmas azaltlr. Hastann kanndaki T3, T4 ve TSH hormonlarna baklarak tiroid bezinin nasl alt konusunda yorum yaplr. Tiroid bezi rahatszlklar Tiroidit : Tiroid bezinin iltihaplanmas (Haschimato) Hipotiroid : Tiroid bezinin yava almasdr. T3 ve T4 n az retilmesi demektir. Hipertiroid : Tiroid bezinin fazla almasdr. T3 ve T4 n fazla retilmesidir. Guatr : Tiroid bezinin bymesine guatr denir. Nodul : Tiroid bezinin normal d hcre retmesi demektir. Bu ksa bilgiden sonra, yukardaki sorumuza geri dnecek olursak, "Nasl oluyor da, dereotu hem hipotiroid, hem de hipertiroid durumunda etkili olabiliyor?" Dereotu zerine olan aratrmalarma bundan otuz-otuzbe yl nce balam olsaydm, dereotunun bu gl zelliini o yllarda bulamazdm (kefedemezdim). nk otuz-otuzbe yl ncesinin bilgi birikimi ve deneyimlerine o yllarda sahip deildim. O yllarda zerinde uzun uzun dndm benzer konular ve sorular zinciri bugn iin bana zaman harcatmyor. Hzl ve ok zaman kayp etmeden ilerleyebiliyorum. Her ne kadar bitkilerin kimyasnn temeli birbirinin aynsysa da, detayda her bitki birbirlerinden tamamen farkl bir sistematie ve dzenlilie bal olarak kendine zg ve spesifik olarak bir veya birka tane ana etken madde iermektedir. Bu birka ana etkin maddelerin dnda matrisde bulunan yardmc etkin maddeler veya alt etkin maddeler hemen hemen tm bitkilerde ayndr. rnein, quercetin, coumarin, vitamin gruplar, mineraller, alkoloidler, eterik yalar, flavonoidler, fermentler ve daha onlarcas bitkilerin ortak olarak ierdikleri kimyasal maddelerdir. Ancak, tm bu sistem ierisinde her bitki ayr bir dnya ve ayr bir lemdir. Tek bir bitkinin yaprann kimyasn ve dzenlilik dengesini detaya inerek aratrmak istesek, buna ne bir insan mr ne de yzbin insan mr yetmez. Bu anlamda dereotunda bulunan iki ana etkin madde, tiroid hormonlarn, T3 ve T4' dengelemede yeterli olabilmektedir. Baka bir ifade tarzyla, tiroid hzl alyorsa yavalatyor, yava alyorsa hzlandryor. Neticede hem hipotiroid hastalar hem 112 de hipertiroid hastalar iin yardmc oluyor. Dereotu krn nerdiim birok tiroid hastas kr uygulamaya baladktan ksa bir zaman sonra boazlarndaki rahatlamay (yutkunurken hissettikleri daralmann yok olduunu) hayretle anlatyorlar... Tiroid nodllerini kltyor Deerli okuyucu, dereotu krn nerdiim nodil tiroid hastalar, kr uygulamaya baladktan birka ay sonra hekimlerine gittiklerinde, ekilen USG (UltraSonoGrafi) de nodllerinin klmeye baladn bildirmilerdir. Aada dereotu krnn nasl uygulanmas gerektii aklanmtr. Tiroid hormonlarnn dengelenmesinde fonksiyonel olan baz etkin maddeler Dereotu ayn zamanda hem hipotiroid hem de hipertiroid hastalarnn imdadna yetien mkemmel bir yardmc tedavi krdr. Tiroid hzl alyorsa yavalatmakta, yava alyorsa da hzlandrmaktadr. Yani, fazla alan tiroid bezini yavalatyor, az alan tiroid bezini de hzlandryor. Bu iki zellie ayn anda sahip olmas onun tiroid hormonlarn dengeleme zelliinin olduunu gstermektedir. Tiroid glandnn hormonlarnn dengeli almasn salayan etkin maddelerden bazlar unlardr, gama-pnene cineole anethole anisic-aldehyde carvacrol

dillanoside elemicin isorhamnetin Belirtmi olduum bu dengeleyici etkin maddeler her ne kadar dorudan primer etkili ise de, dereotunun ieriinde bulunan yardmc ve fonksiyonel ve de sterik yap zelliine sahip segonder etkin maddeler olmadan yukarda belirtmi olduum ana etkin maddeler tek balarna etkili deildirler. Deerli okuyucu, yukarda belirtmi olduum ana etkin maddeler (primer maddeler) saf halde kullanld takdirde yeterli olmayacaktr. nk saf halde verilen etkin bir madde mutlaka yan tesir gstermektedir. Ana etkin maddenin etkili olabilmesi iin grevli olan yardmc etkin maddelerin olmamas, ana etkin maddelerin etkisini de azaltmaktadr. Yan tesir gstermesinin dnda, metabolizma zerinde farkl biyokimyasal reaksiyonlarn olumasna sebep olduklarndan, olumsuz sonular alnmakta ve hatta uzun mddet kullanldklarnda da kalc rahatszlklann ortaya kmasna neden olabilmektedirler. "Bitkisel Salic Relberi" adl kitabmda bu konuya mite- ve forte-fitoterapi bal altnda ksaca deinmeye altm. Buradan kan sonu udur: Bir bitkisel kr, o bitkinin ieriinde bulunan bir veya birka etkin maddeyi esas alarak deerlendirmek yanltr ve yetersizdir. Bitkinin 113 ieriinde bulunan tm maddelere fonksiyonel olarak bakp, o bitkiyi bir btn olarak deerlendirmek gerekir. rnein, quercetin ana etkin maddesi hemen hemen tm bitki dnyasnn %69 unda bulunan doal antibiyotik zellikli bir maddedir. Quercetin ieriyor diye bitki dnyasnn %69 unda bulunan binlerce bitkiyi gelii gzel kullanamayz. Quercetin ieren bitkilerin yzlercesi zehirlidir, alerjendir veya deiik rahatszlklara sebep olabilirler. Bu nedenle bir hastala kar doru bitkiyi bulup ortaya karmak uzun yllarn aratrma sonulardr. Doru bitki bulunduktan sonra, o bitkinin hangi ksmlarnn nasl hazrlanaca ve kullanlaca da uzun aratrmalar gerektirmektedir. Bitkilerin hazrlanmasnda ve kullanlmasnda miktar ok nemlidir. Az miktarda kullanlmas hastal tedaviye yetmeyecek, ok miktarda kullanlmas da hastaya zarar verecektir. Unutmaynz, her ey zehirdir, hibir ey zehir deildir. Her eyin fazlas zararldr. rnein, oksijenin miktar yaam iin nemlidir, az da ou da ldrcdr. Bu anlamda l (miktar) esastr. Yaratlm her ey kendi ierisinde bir denge zerine kuruludur. te, bu nedenledir ki, bir bitkinin ieriinde bulunan binlerce farkl maddenin birarada bulunmas sadece ve sadece o bitkiye ve hatta o bitkinin trne zgdr. Allah'n yaratt her bitki, bir ama iin yaratlmtr. Nafile ve sebepsiz yaratlm hibir ey yoktur. O, buyurmuyor mu? "Yeryznde yarattm her ey, sizin hizmetinize sunulmutur." Allah'n, kullarna kar bylesine muazzam ve muhteem cmertliinin karsnda, bizlere aratrmak ve incelemek grevi dmektedir. Goitrogenler Deerli okuyucu, guatr ve tiroid hastalarnn ska sorduklar sorulardan bir tanesi, "Hangi besinler guatr ve tiroidi olumsuz etkilemektedir?" Bu sorunun cevabn vermeden nce, bilinmesi gereken baz kavramlar aklamakta fayda gryorum. Goitrogen ne demektir? Goitrogen, "goiter" kelimesinden tretilmitir ve tiroid glandnm (tiroid bezinin) bymesi anlamna gelir. Doal besinlerin ieriinde bulunan baz etkin maddeler tiroid gland (tiroid bezi) ile etkilemektedir. Bu etkileim neticesinde tiroid gland, retmesi gereken hormonlarn retmekte zorlanmaktadr. Bu zorlanmay kompanse etmeye alan tiroid bezi, tepkisini byyerek (irileerek) vermektedir. Tiroid glandnm bymesine guatr, tiroid glandnm almasn olumsuz etkileyen (interferans) besinlere de goitrogen ad verilmektedir. Deerli okuyucu, yeri gelmiken nemle vurgulamak istediim bir nokta da udur: Zayflama ilalarnn birou tiroid glandn (tiroid bezini) olumsuz etkilemektedir. Uzun vadeli kullanlan zayflama ilalarnn kullanlmas sonucunda kalc tiroid ikyetleri gelimi ok sayda hasta tanmaktaym. Ne

acdrki, bir dnem in'den ihtal edilmi olan zayflama ilacn kullanm insanlarmzn hemen hemen hepsinde 114 ya kalc hipertiroid ya da kalc hipotiroid gelimitir. Tandm tm bu insanlar yaam kalitelerinin nasl bozulduunu byk bir pimanlk duygusuyla anlatyorlard. Hekiminize danmadan kesinlikle zayflama ilalar kullanmaynz. Zayflama konusunda ieriini bilmediiniz bitkisel aylar da kullanmamanz neririm. nk zayflama amal nerilen bitkisel ay karmlarnn ieriindeki baz bitkiler, tiroid bezinin almasn dorudan olumsuz etkilemektedir. Sonuta, tiroid bezine bal kalc ikyetler ortaya kabilmektedir. Unutmaynz ki, tiroid gland metabolizmay hzlandran ve yavalatan hormonlar retmektedir. Tiroid bezinin rettii hormonlar insan vcudunda retilen hemen hemen tm hormonlarla etkileim halindedir. Tiroid hormonlarnn dengesizliinin tm vcudu etkiledii unutulmamaldr. Organlarn almasndan ruh haline kadar tiroid hormonlar etkin rol oynamaktadrlar. Tekrar goitrogen besinlere dnecek olursak, bunlar hangileridir? Gerekten tiroid ikyetlerini tetikleyebilir mi? Baz sebzelerin tiroid ikyeti olan hastalara nerilmedii veya bu sebzelere kar ll olunmas bildirilir. Bu konuda yaplm baz almalar vardr. rnein: Toda T, Uesugi T, Hirai K, Nukaya H, Tsuji K, Ishida H. New 6-0-acyl isoflavone glycosides from soybeans fermented with Bacillus subtilis (natto). I. 6-0-succinylated isoflavone glycosides and their preventive effects on bone loss in ovariectomized rats fed a calcium-deficient diet. Biol Pharm Bull 1999 Nov;22(11):1193-201 veya, Liggins, J.; Bluck, L J.; Runswick, S.; Atkinson, C; Coward, W. A., and Bingham, S. A. Daidzein and genistein contents of vegetables. BrJNutr. 2000 Nov; 84(5):717-25. Bu sebzelerin hangileri olduuna bakalm, Brokoli Lahana Krmz ve karalahana Brksel lahanas Karnabahar Soya Ispanak Yerfst Brtlen Turp Dar eftali Soya grubu Soya grubu denilince, soya fasulyesi ve soya fasulyesinden elde edilen soya ekstreleri, soya ierikli besinler, tofu ve tempe dikkate alnmaldr. 115 Soya grubunun, tiroid glandinm almasn yavalatt konusunda almalar vardr. Soyann ierdii genistein etkin maddesinin tiroid hormon retimini yavalatt belirtilmektedir. Tiroid peroksidaz enzimini bloke ettii (inhibe ettii) baz bilim adamlar tarafndan savunulmaktadr. Tiroid peroksidaz enziminin grevi, iyotun tiroid hormonuna balanmasn salamaktr. Tiroid hormonuna iyot balanmad takdirde hormonal etkisini gsteremez. Soya grubu zerine olan aratrmalarm henz tamamlanmad iin bu konuda sadece baz bilim adamlarnn grlerini belirttim. phesiz ki, almalarm tamamlandnda sonularn aklayacam. Turp grubu Bu grupta olan sebzelerin balcalar brokoli, beyaz, krmz ve beyaz lahana, hardal, turp, karnabahar ve brksel lahanasdr. Bu gruptaki sebzelerin de tiroid ikyeti olanlara nerilmedii baz kitaplarda ve yine baz bilim adamlar tarafndan savunulmaktadr. Bu grn savunulmasnn arkasnda yatan neden, belirtmi olduum tm bu sebzelerin, isothiocyanate etkin maddesini iermeleridir. sothiocyanate etkin maddesinin tiroid hormon retimini basklama (inhibe etme, frenleme, yavalatma) zelliinin olmasdr.

Tiroid gland yava alanlarn bu sebzelerin tketiminde ll olmalar gerekir. zellikle i tketilmeleri bu hastalar iin kesin olarak yanltr. Neden? nk bu sebzeler C-vitamini bakmndan ok zengin sebzeler olup, myrosinaz ad verilen bir enzim ierirler. Myrosinaz enzimi, C-vitamini tarafndan kuvvetli bir eklide aktive edilir. Myrosinaz, bu sebzelerin ieriinde bulunan glukoz ile reaksiyona girerek, trioid bezinin yava almasna neden olan isothiocynate etkin maddesinin aa kmasn salar. Myrosinaz enziminin, bu sebzelerde bulunan glukoz ile reaksiyona girip isothiosynate olumas iin, mutlaka bu sebzelerin doranmas, dilimlenmesi veya inenmesi gerekir. inenmedikleri, doranmadklar veya paralanmadklar takdirde isothiocyanate etkin maddesinin aa kmas (olumas) mmkn deildir. te, i olarak tketildikleri veya dorandklar takdirde bu sebzelerin hcrelerinin ieriinde ayr ayr blmelerde bulunan myrosinaz enzimi ve glukoz birbirlerine kararak isothiocyanate etkin maddesinin aa kma reaksiyonunu balatm olur. Eer bu sebzeler doranmadan, paralanmadan veya i olarak tketmemek artyla halanrsa, myrosinaz enzimi hemen inaktive olur ve reaksiyon balatamaz ve tiroid bezinin yava almasna neden olan isothiocyanate etkin maddesi de oluamaz. yle zannediyorum ki kitaplarmda ve tv programlarnda neden beyaz lahana veya brokoli krn hazrlarken, paralamadan kaynamakta olan suya atnz nerimin arkasnda yatan nedeni burada bu ekilde aklam oluyorum. Turp grubundaki sebzelerin tketilmesi, hibir tiroid ikyeti olmayan insanlarda tiroid ikyetlerinin ortaya kmasn tetikler mi veya neden olur mu? Bu sorunun cevab, hayrdr. Tiroid bezi yava alanlarn turp tketiminde ll olmalar gerektiini vurgulamak isterim. nk turp i olarak tketilmektedir. 116 Dikltat Eer turp grubundan veya soya grubundan sebzeleri severek ve sksk i olarak tketiyorsanz, bir tutam (yaklak drt-be gram) dereotunu o gnk nlerinizde eksik etmemenizi neririm. Dereotu Tiroid ikyetleri balamak zere olan hastalarn imdadna yetiir. Eer hekiminiz tiroid hormon dzeylerinizin takip edilmesini nerdiyse ve dzelmedii takdirde ilaca balayacan sylediyse, hekiminize danarak dereotu krne balayabilirsiniz. Dikkat Dereotu krn uygularken, hekiminizin nerdii tiroid ilalarnz mutlaka kullannz. Kendi kendinize ilalarnz kesmeyiniz. aylk hekim kontrollerini ve tahlillerinizi mutlaka yaptrnz. Tahlil sonularna gre hekiminiz kullandnz tiroid ilacn azaltabilir veya kestirebilir. Alt-yedi aylk dereotu krn uygulayp nodllerinden ve tiroid ilalarndan kurtulmu hastalarn says giderek artmaktadr. Hamile annelerin dikkatine Doum sonras baz anneler, hipotiroid veya hipertiroid rahatszlklarna yakalanabilmektedirler. Onlara nerim doumdan sonra zaman zaman dereotu krn uygulamalardr. Deerli okuyucu, hamilelik dnemlerine bal olarak doum sonras gelien tiroid ikyetlerinin arkasnda yatan neden olarak, tiroid glandnn (bezinin) rettii kalsitonin hormonuna bal olarak gelitii dncesindeyim. nk hamilelik dneminde bebek iin gerekli olan kalsiyum alm ok fazladr. Kalsitonin hormonu, kandaki kalsiyumun kemiklere alnmasnda fonksiyoneldir (grevlidir). Henz, bu konudaki almalarm tamamlanmad iin kesin bir sonu aktarmyorum. Emziren anneler Anne stnn yerini hibir ey dolduramaz. Bebeklerin anne stn uzun sreli almalar ok nemlidir. Doum sonras dnyaya gzlerini aan bebekler ok hzl geliirler. Bebeklerin ilk aylarnda metabolizmalar ok farkl alr. Henz birok enzimleri gelimemitir. Gn ve gn hzl bir geliim ierisindedirler ve evre artlarna uyum salamakla mcadele ederler, ite, bu geliim ve uyum srecinde onlarn en byk destei anne stnden olmaldr. Gnmzn

bebeklerinin birou birka ay emdikten sonra anne stnden mahrum kalmaktadrlar. Gnmz insannn yaad stres ve ekonomik artlar veya ou kez annenin alyor olmas, anne stnn erken azalmasna neden olabilmektedir. Emziren annelerin stlerinin erken azalmasna veya "stm yetmiyor" diye dnen annelerin imdadna dereotu yetiir. Dereotu krnn nasl uygulanaca ayr bir blmde aklanmtr (baknz: Anne stn artrc krler). 117 m p Emziren anneler ve hipotiroid Emzirme dneminde baz annelerde hipotiroid geliebilmektedir. Bu durumdaki emziren anneler, hipotiroide kar nerilen ilalar kullanamamaktadrlar. Hipotiroid ilacn almak zorunda olduklarndan bebeklerini stten kesmek zorunda kalmaktadrlar. Bu durumda olan annelere dereotu krn nermekteyim. Dereotu kr, hem stlerini artrmakta hem de hipotiroide bal ikyetleri ortadan kalkmaktadr. Dereotu nasl olsa hipotiroid problemimi zyormu deyip, kesinlikle hekim kontrollerini ve nerilerini kesinlikle ihmal etmeyiniz. Hekiminize danarak dereotu krn uygulayabilirsiniz. Unutmaynz ki, hastalk yoktur hasta vardr. Her insanda dereotu kr %100 etkili olacaktr diye bir kural kesinlikle yoktur. nk her insann metabolizmas detayda farkl alr. Hekim kontrollerini ihmal etmeden dereotu kr uygulanabilir. Dikkat: Dereotu ve antibiyotikler Hekiminiz herhangi bir nedenle, aada isimleri belirtilmi olan bakterilere kar antibiyotik vermise dereotu krn zellikle uygulamanzda fayda vardr. Dereotu kr antibiyotik kullanmlarnda agonist etkilidir. Agonist etki ne demektir? Agonist, karlkl veya ayn anda kullanmda birbirini destekleyen demektir. Agonistin tersiyse antagonisttir. Antagonist, ayn anda kullanldklarnda birbirinin etkisini azaltan veya yok eden demektir. rnein, etkin maddesi nitrofurantoin olan antibiyotik kullanm nerilmise, dereotu krn zellikle bu antibiyotikle beraber uygulaynz. nk dereotunun ierdii carvone, bu antibiyotiin etkisini artrmaktadr. Dereotu enaz onbir adet antibakteriyel zellii olan doal etkin maddeler iermektedir. Dereotunun etkili olduu bakterilerden bazlar unlardr. Citrobacter freundii Enterobacter aerogenes Enterobacter cloacae Escherichia coli Klebsiella pneumoniae Proteus mirabilis Proteus vulgaris Serratia marcescens Helicobacter pylori Dereotunun ieriinde bulunan baz antibakteriyel zellikli etkin maddeler unlardr: 2-nonanol Dimethylcoumaran Alfa-terpineol Anathelo Carvacrol Dipentene Isorhamnetin 118 Safranol Goitrogenik etkili maddeler Baz etkin maddeler dorudan tiroid bezinin olumsuz almasna neden olmakta ve uzun mddet kullanld fakirde de kalc tiroid ikyetlerin ortaya kmasna neden olmaktadr. Bu maddeler, sulfadimethoxine, propylthiouracil, potasyumperklorat ve iopanoik asittir. Kortizon kullanmak zorunda olanlar

Deerli okuyucu, gnmzde hekim kontrol altnda kortizon kullanmak zorunda kalan birok hasta vardr. Romatoid artirit, lseretif kolit, chron, ms, otoimmn hepatit ve daha birok hastalkta kortizon tedavisi nerilmektedir. Kortizonun belli bal yan tesirleri, gzlerde katarakta neden olabilmekte, kemik erimesine (osteoporoz) sebep olabilmekte veya tiroid fonksiyonlarn olumsuz etkileyebilmektedir. Kortizon kullanmak zorunda olan hastalara tiroid fonksiyonlarnn olumsuz etkilenmesine kar zaman zaman dereotu krn uygulamalarn neririm. Menopozda olan bayanlar Deerli okuyucu, dereotu menopoz ikyeti olan bayanlar iin mkemmel bir yardmcdr. Menopoza bal ate basmas ve terleme ikyetlerinde adeta imdada yetiir. Dereotu krne baladktan birka gn sonra ate basmalar ve terlemeler giderek azalmaya balar. Zayflamak isteyenler Zayflamak isteyenlere veya zayflama diyeti uygulayanlara her nlerinden onbe dakika nce bir yemek ka dolusu taze dereotu tketmelerini tavsiye ederim. Dereotu, sofraya oturduunuzda daha az yemek yemenize byk lde yardmc olacaktr. nk itahnzn kapanmasna ve doygunluk duygusunun erken balamasna neden olacaktr. Helicobakter Pylori Mide rahatszlklarna neden olan helicobakter pylori bakterisi ileri evrelerde mide kanserine de sebep olabilmektedir. Dereotunun ierdii safranen etkin maddesi helicobakter pyloriye kar savaan nemli antibakteriyellerden bir tanesidir. Bu bakteriye kar mkemmel bir destekleyici zaman zaman uygulanacak dereotu krdr. Romatizma hastalar Dereotu, hem romatizma hastalarna yardmc hem de geliecek veya gelimekte olan iltihapl romatizmaya kar da nleyici ve yardmc tedavi sunabilmektedir. Hemeroid (basur) Hemeroid ikyetleriniz sk sk tekrar ediyorsa sofranzda nleriniz ncesi dereotu tketimine nem veriniz. Ylda birka kez birer haftalk uygulayacanz dereotu kr hemeroid ikyetlerinizin tekrarna kar iyi bir nleyici g oluturacaktr. 119 Tiroid nodllerine kar Deerli okuyucu, dereotu kr tiroid iormonlarn dengeleyip salkl almasna yardmc olurken, ayn zamanda nodllerin klmesinde veya tamamen yok olmasnda da etkilidir. Birka mm byklndeki nodlleri tamamen yok edebilirken, cm dzeyindeki nodllerin sadece klmelerinde etkili olabilmektedir. Dereotu krne ek olarak, tiroid nodllere kar daha gl bitkisel krler de vardr. Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaym:. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardn Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir. 120 ekirdekli Siyah Kuru zm zellikleri: Sedefe bal kantlara kar strese bal kantlara kar alerjiye bal iddetli kantlara kar alerjiye kar diren kazandnc ani gelien kantlara kar Deerli okuyucu, zm ekirdei zerine olan almalarm uzun yllar ncesine dayanmaktadr. Yaklak yirmi yldan beri aratryorum. Zaman zaman zm ekirdei zerine yazlar okuyorum veya sohbetlerde zm ekirdeinin faydalarndan ve zelliklerinden bahsediyorlar. Son yllarda zm ekirdei ekstreleri veya ekirdekleri maazalarda satlmaya baland. Birok rahatszlk iin neriliyor. Ancak, kitaplarma kendi tarafmdan aratrmadm hibir bilgiyi kesinlikle almyorum.

Herhangi bir bitki veya doal rn hakknda duyduum veya okuduum hangi zellik olursa olsun mutlaka kendim aratrp ortaya koyarm. ou zaman, bir bitki hakknda yazlm nemli bir bilgiyi kendim ayn bitkide aratrdm zaman bulamyorum. Benim, sz konusu bitkinin zelliini aratrmalarm esnasnda bulamam veya grememi olmam phesiz ki, o bitkide bahsedilen zellik yoktur anlamna gelmez. Ancak u noktay da belirtmek isterim ki, ou zaman aratrmalarmn neticesinde benim bulduum bir sonu ok daha nceden bakalar tarafndan bulunmu olabiliyor. Bu takdirde de kitaplarma bu trden bilgileri zaten biliniyor diyerek almyorum. ok ender olarak daha nceden bakalar tarafndan da bulunmu bir bilgiyi kitabma alyorum. Al nedenimse, ilgili bitkinin hazrlan eklinin, eksik veya yetersiz olduu durumlarda gereklemektedir. rnein, sz konusu bitkinin demleme sresi yanl nerilmi oluyor veya tr belirtilmemi oluyor veya da bitkinin kullanlmamas gereken ksmlar belirtilmemi olabiliyor. Ksaca, kr olarak hazrlan ve tketim ekli eksik, yetersiz veya da hi belirtilmemi olabiliyor. Deerli okuyucu, size burada zm ekirdeinin tek bir zelliinden bahsedeceim. Belki, bunu az bulabilirsiniz. Veya basit de bulabilirsiniz. Ancak, insann sal bozulmaya grsn, en basit bir rahatszlk tm yaam kalitesini bozar, verimlilik der, dikkat dalr. are, ksa srede bulunamaz ise, bu defada endie duygusu da gelimeye balar. "Acaba, bende aresiz bir dert mi var?" sorgusu balar. Bu sorgulama ve tereddt stresi tetikler. Psikoloji olumsuz etkilenmeye balayabilir. Stres, mevcut ikyeti daha da hzlandrr ve artrr. Bir sedef hastas, "Hocam, sedefin kesin tedavisi yok biliyorum, Allah rzas iin, beni u kantlardan kurtaracak bir neriniz de mi yok? Artk, dayanamyorum, alamyorum. Uyku bana haram oldu. Yorgun ve bitkinim. Antihistamin kullanyorum fayda etmiyor. Birka farkl antihistamin denedim onlar da fayda 121 etmedi."6\ye belirtti. Bilmeliyiz ki antihistamin ilalarnn bazlar yorgunluu daha da artrabilir. Deerli okuyucu, bu insann ektiini dnebiliyor musunuz? Sedefe bal kant zor bir iledir. Hele hele strese bal olarak gelimi kantlar. Alerjiye kar diren kazanmak istemez misiniz? Baz insanlar alerjiktir. Gn ierisinde yedikleri herhangi bir ey onlarda kantlara sebep olabilir. Kendilerine nelerin alerji yaptn zamanla renmilerdir. Onlardan uzak dururlar. Bu sayede rahat ederler. Ancak, gnmzde tketiimiz ambalajl besinlerin hemen hemen hepsi alerjiyi tetikleyebilecek katk maddeleri iermektedir. Birok sebze artk hibrid tohum (melez) olarak adlandrlan ebter tohumdan retilmektedir. Transgen tohumlardan (ebter tohum) veya hibrid tohumlardan (ebter tohum) elde edilen sebzelerin alerjik reaksiyonlar ortaya kard bir gerektir. Doal tohumlarsa (ebter olmayan tohumlar), baklk sistemimizi hem daha fazla glendirmekte hem de etkin maddeler bakmndan daha zengindirler. Hibrid tohumlar, hastalklara kar nleyici ve koruyucu etkin maddelerin biroundan hem yoksun hem de karmak yapl doal dengeyle uyumlu olmayan polyphenol gruplar iermektedir. Bu polyphenol gruplarn insan metabolizmas zerinde nasl etki gsterebilecei konusunda hibir bilgiye de sahip deiliz. Bu anlamda teknolojinin sunduu rahatlk ve konfor gnmz insann doal beslenme ve doal yaam kalitesini bozmakta ve sonuta saln olumsuz etkilemektedir. Tm bunlara ek olarak soluduumuz havann artan kirlilii de alerjiye olan yatknlmz artrmaktadr. Eer, vcudumuzu allerjiye kar glendirmek istiyorsak, taze olarak ezilmi zm ekirdei tketimi adeta bir mucizedir. Zaman zaman uygulanacak bu kr, allerjiye kar korur, nler ve diren kazandrr. Alerjiye sebep olan balca faktrler arasnda Yanl beslenme evremizde kullandmz veya solduumuz kimyasallar Barsak bozukluklar Stres Asidik stres

Azda di dolgusuna bal pil nek st Polen ve gne Ev tozlar ve akarlar Kfl peynir eitleri Yaam ortamndaki rutubetli duvarlar Hayvan tyleri Mobilyalarda kullanlan formaldehid 122 bulunmaktadr. Bu saydklarm, uzman hekim tarafndan ve alerji testi neticesinde belirlenebilir ve kolaylkla nlemi alnp tedavi edilebilir. Bir anm Uzun zamandr grmediim bir tandm, benimle grmek istediini ve acil olduunu syledi. Kendisine randevu verdim. Olduka heyecanlyd. Gelir gelmez anlatmaya balad. nce ellerini ve avuiini gsterdi. Parlak krmz renkli nokta nokta ok sayda iltihapsz toplu ine bandan biraz byk kzarklklar vard. Baz kzark noktalar birlemi mercimek byklne ulamt. Gs ksmnda da saylar be-alt adet krmz renkli kzarklklar bulunuyordu. Ayaklarnn kenarlarn ve topuk evresini de ayn krmz renkli mercimek byklnde kzarklklar sarmt. Hekime gittiini ve kendisine antihistamin ile rahatlatc ve de gerginlii alc hafif bir antidepresan verdiini anlatt. Bir haftadr ilalarn kulland halde aksine yaylmann ilerlediini anlatyordu. Hem panik hem de stres yapyordu. Bana yardmc ve destekleyici olarak bitkisel bir ey nerip neremiyeceimi sordu. Hekiminin henz kesin emin olmamakla beraber "liken" ad verilen hastalktan phelendiini, eer bir hafta daha gemez veya mevcut tedaviye cevap vermezse, yaklak 40 mg kortizon tedavisine balayacan anlatt. Kendisine bir mddet eker tketimini tamamen kesmesini ve gnde iki kez a karnna yirmi-yirmibe tane kuru siyah zm ekirdeini havanda ezip bekletmeden azda da bir miktar daha ineyip tketmesini nerdim. Ancak, kuru siyah zmn sadece ekirdeklerini karp tketmesini, etli ksmn tketmemesini syledim. Aradan gn getikten sonra tekrar geldi. Parlak krmz renkli ok hafif tmsekli kzarklklarn snmeye baladn ve bazlarnnsa tamamen yok olduunu byk bir mutlulukla anlatyordu. k, elli yalarnda bir arkadamn ziyaretine gitmitim. Sohbetimiz esnasnda hemen hemen her akam gne battktan sonra, sadece her iki el parmaklarnda yaklak yarm saat sren kantlarnn olduunu sonrada tamamen getiini, fakat dzenli olarak her akam vakti bu durumu yaadn anlatmt. Kendisine birka gn ayn siyah zm ekirdei krn uygulamasn nerdim. Aradan geen bir ay sonra ofisime urayp teekkr etti. Kullandnn ertesi gnnden sonra bir daha elleri kanmam. Siyah kuru zmn raf mr ok nemlidir zm ekirdeinin gcnden faydalanabilmek iin, raf mrnn bir yl gememi olmas gerekir. Eer, satn alacanz siyah kuru zm ekirdeklerinin raf mr bir yl gemi ise, amaca uygun deildir. ekirdekli kuru siyah zmn raf mrn doldurup doldurmadn nasl anlayabiliriz? Bunun iin yaplacak i olduka basittir. Satn almadan nce, bir-iki tane ekirdekli siyah zmden aznza alnz ve dilerinize zarar vermeden dikkatlice ekirdeklerini atlatnz. Ve inemeye devam ediniz. Raf mrn doldurmam ekirdeklerin hafif buruk tad aa kar. ekirdei inerken 123 hafif buruk tad alnamyorsa, bir yldan fazla rafta beklemi demektir ve amaca uygun deildir. Dikkat Kantya kar kullanlacak zm ekirdeklerinin taze olarak ezilmesi gerekir. nceden hazr olarak ezilmi zm ekirdeklerinin etkisi hemen hemen yok denecek kadar azdr. Dikkat zm ekirdeklerini dilerinizle krmaynz. Dilerinize zarar verebilirsiniz. Bunun iin havan kullanabilirsiniz. Dikkat

Kullanlacak siyah kuru zmlerin mutlaka iri ekirdekli olanlarn tercih ediniz. Baz gsterili kuru siyah zmlerin ekirdekleri kk ve diler arasnda kolayca krlabilmektedir. Byle olanlar tercih etmeyiniz. Gsterili iri etli siyah kuru zmlerin ekirdekleri hem kk hem de faydalar yok denecek kadar azdr. Hem de iki kat daha pahaldrlar. Hem kesenize zarardr hem de faydas yok denecek kadar azdr. Kk boy siyah kuru zmlerin ekirdekleri genelde iridir. Satn almadan nce birka tanesini parmaklarnzn arasnda ezmeye alarak, ekirdeklerinin iri olup olmadn kontrol ediniz. eker hastalar eker hastasysanz nerdiim siyah kuru zm tketmemeniz gerekir. Ayrca, eker hastalarnn kantlar kan ekerinin ykselmi olmasndan da kaynaklanabilir. Mutlaka hekiminize dannz. eker hastalarnn kan ekerleri normal seviyedeyse ve ayn zamanda sedefe veya strese bal kantlar varsa ne yapabilirler? Bu durumda olan eker hastalar, siyah kuru zmlerin ekirdeklerini ayrarak karabilirler. Etlerinden ayrlm siyah zm ekrideklerini havanda ezerek bekletmeden azlarna alrlar ineyip yutarlar. Kr1: Sedefe bal iddetli kantlar leden evvel ve leden sonra olmak zere gnde iki defa a karnna yirmiyirmibe adet zm ekirdei havanda taze olarak ezilir. Havana her defasnda iki- adet ekirdekli kuru zm atlarak ezilir. Ezilmi olan iki- adet ekirdek kak yardmyla aza alnarak bir miktar inenir ve yutulur. Kr2: Alerjiye kar diren kazanmak Alerjiye kar vcdunuza diren kazandrmak istiyorsanz, zaman zaman drt-be gn arka arkaya gnde iki kez, a karnna yirmi-yirmibe tane siyah kuru zm ekirdeini havanda ezip bekletmeden tketiniz. 124 Not: Hekiminizin nerdii ilaiar varsa, muf/a/ra kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. I^ekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr. Her hastaln seyri insandan insana deiir. Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir 125 Havu - Kuru ncir zellikleri: Sebebi bilinmeyen (idyopatik) yorgunluk veya halsizlik ikyetlerine kar Deerli okuyucu, birok insan tandm kendisini srekli yorgun ve bitkin hisseden... Hekim kontrollerini yaptrdklar halde bir trl tehis edilemeyen veya sebebi bulunamayan, anormal hibir bulgusu olmayan, fakat srekli kendilerini yorgun hissedenler. Bu kiiler i hastalklar uzmanlarna gitmi, kontrol edilmemi organlar kalmam, tm kan tahlilleri normal, anemi ikyetleri de yok. Mutlaka psikosomatiktir deyip, psikiyatriye ynlendirilmiler. Psikiyatride de her hangi bir bulgu yok. Hasta depresyonda da deil. Sebebi bilinmeyen (idyopatik) yorgunluk ve halsizlik hastann tm yaam kalitesini etkiliyor. Verimli alamyor. Ev ilerini yapmakta zorlanyor. Bu durumda olan hastalara ncelikle havu-incir krn neriyorum. Baar oran ok yksek olan bu kr nerdiim hastalar, birka gn sonra yllardr sebebi bilinmeyen yorgunluklarnn ortadan kalkmaya baladn gzlemleyebilmektedirler. Yirmi gn uygulanan bu kr sebebi bilinmeyen kronik yorgunlua veya kronik halsizlik ikyetlerine kar adeta mucizeler yaratmaktadr. Kuru incir ve havucun ayr ayr hazrlanmas en nemli detaydr. Bugne kadar ok sayda bitkisel kr gelitirdim. Bazen iki, bazen de bitkinin beraber hazrlanmas gerekiyordu. Bazen iki bitkiyi ayn anda hazrlamanz gerekebilir. Bazen de bitkiyi ayn anda kaynatmanz gerekebiliyor. Bu kitapta farkl ikyetlere kar birka tane beraber hazrlanmas gereken krler bulacaksnz. rnein, kereviz-maydanoz kr gibi. Veya maydanoz-limon-sanmsak kr gibi. Bu krleri hep ayn kap ierisinde hazrlamanz gerekiyor.

Sebebi bilinmeyen kronik yorgunlua kar incir-havu krnn ok iyi gelebileceini bulmutum. Ne var ki, arzu ettiim sonucu bir trl alamyordum. ncir ve havu seimi doru idi, ancak hazrladktan sonra yaptm analizler beni istediim sonuca gtrmyordu. nce kuru inciri on dakika kaynatmam gerekiyordu, daha sonra da zerine havu ilave ederek on dakika daha kaynatmam gerektiini biliyordum. nk yaptm analiz ve hesaplamalar byle hazrlamam art kouyordu. Ancak, istediim sonucu alamyordum. Tekrar tekrar yaptm analizlerde, analiz sonular ile nceden hesapladm sonular arasnda uurumlar vard. Bir trl rtmyorlard. Bir yerde yanl yapyordum. Beni gerekten ok yoruyordu. Ara verip, aylar sonra tekrar yeni batan tekrar hesaplayp, tekrar havu-incir karmnn tm kimyasn gzden geiriyordum. Hep baarszlkla sonulanyordu. Sonunda bu konudaki almam baarsz olarak kapattm. 126 Doksanl yllarn balarnda balamtm aratrmaya. ki yl ierisinde tekrar tekrar dnp inceledim, hep baanszlkla sonulanmt. Zannediyorum doksandrt ylnn sonlarna doru aratrmay sonlandrdm. Bir daha bu konuya geri dnmedim. Kesin olarak inanyordum ki, bunun zm vard. Ancak, ben doru soruyu soramyordum. Daha dorusu doru soruyu sormak aklma gelmiyordu. Ta ki, 2003 ylnn Nisan aynda farkl bir konu iin eski notlarm tekrar kartrana kadar. Bir anda neden havula inciri ayr kaplarda hazrlamadm sordum kendime. Ayr kaplarda hazrlayp sonra kartrmak? Acaba, doru soru bu olabilir miydi? steksizdim. nk beni gerekten yormutu. stemiye istemiye baladm. nciri ve havucu ayr ayn kaplarda hazrladm. Ildktan sonra her ikisini de kartrdm. Yine istemeye istemeye kimyasn analiz etmeye baladm. Sonu, tam istediim gibi kmt. ok fazla heyecanlandm syleyemem. nk havu da, incir de benim iin yeni bir ey deildi. Her ikisinin de kimyasn yllar ncesinden biliyordum. Sadece, bu ikilinin hazrlama ekli farkl olmalyd. tiraf etmeliyim ki, ayr ayr kaplarda hazrlayp sonra kartrma fikri ilk aklma geldiinde beni heyecanlandrmamt. Sonular rttnde de heyecanlanmamtm. Aradan birka hafta getikten sonra mutluluk hissetmeye balamtm. Deerli okuyucu, belki sonuca gidi ok basit ve kolay gibi gelebilir, ancak en zor sorularn en basit sorular olduunun da bilincindeyim. Kr: Genel yorgunluk ve halsizlie kar Kullanlacak olan malzemeler, iki adet byk havu ve yirmi adet kuru incirdir. Her ikisinin de ayr kaplarda hazrlanmas arttr. Yarm litre klorsuz suyu tencerede kaynatnz. Su kaynadktan sonra ierisine iki adet taze ve gevrek olan iri havucu drt-be cm uzunluunda dorayp ilave ediniz. Az kapal olarak yirmi dakika ksk atete kaynatnz. Farkl bir kapta yarm litre klorsuz suyu kaynatnz. Su kaynadktan sonra ierisine yirmi adet kuru inciri bakla bir kez kesip ilave ediniz. Az kapal olarak onbe dakika ksk atete kaynatnz. ki ayr kapta hazrlanan incir ve havu halama sulan, ok fazla lmadan kartrlr. Tencerinin dibinde kalan incirlere kakla bastrarak ieriindeki suyu da alnz. ncir-havu halama suyunu temiz bir ieye doldurunuz ve buzdolabnda koruma altma alnz. Yirmi gn boyunca, hergn sabah kahvaltsndan on-onbe dakika nce a karna bir su barda iiniz. Yirmi gnlk kr tek bir defada hazrlamaynz. Saklama iesi boaldka taze hazrlaynz. Yirmi gn tamamlandktan sonra bir hafta ara veriniz. Bir hafta aradan sonra ayn kr yirmi gn olarak tekrarlaynz. Not: Kuru inciri kaynatmadan nce, dndaki beyaz pudra ekerini souk su altnda ykaynz. 127 Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir. Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir

128 Patates Latince ad: Solanum tuberosum ngilizce : Potato Almanca : Kartoffel zellikleri: Yanklara kar hipoglisemiye kar gn ierisinde ani kan ekeri d yaayanlara yardmc kronik yorgunluk Patatesin yzellinin zerinde tr vardr. Avrupa Birlii'nde patates, piirilme esnasnda gsterdii tepkiye gre drt farkl kategoriye ayrlmtr. Bu drt farkl kategori A, B, C ve D olarak snflandrlmtr. Sata sunulan patates poetlerinin zerinde bu drt harften biri veya ikisi beraber kullanlarak sata sunulur. Patatesin piirilmesi esnasnda paralanmadan (atlamadan) kalmas niasta bakmndan en az olan demektir. Halanrken veya kzartlrken ekilleri bozulmaz. Deerli okuyucu, patateste karmak ve kompleks yapl karbonhidrat eitleri bulunur. Bu karbonhidratlarn bazlar kan ekerine (glikoz) dnmde adeta bir inhibitrdr. Halen zerinde altm bir konudur. Nasl oluyorda bir karbonhidrat kan ekerinin hzl ykselmesinde frenleyici etki gsterebiliyor. phesiz ki, bu karmak ve kompleks yapl karbonhidratlarn fonksiyonel ve yardmc etkin maddeleri de bulunmaktadr. Fonksiyonel ve yardmc etki maddelerin hangileri olduunu belirlemeden sonuca gitmek mmkn deildir. Patatesin niasta bakmndan ok zengin olmasna ramen (unutmaynz, niasta vcuda alndktan sonra ekere dnr) ieriinde eker hastaln tedavi edici ve kan ekerini dengeleyici etkin maddeler bulunduuna inanyorum. u sralar youn bir ekilde bu konu zerine de almaktaym. Kesinlikle, buradan eker hastalarnn tedavisinde patates tketilmelidir sonucunu karmaynz. Patatesin bu konuda yardmc olabilmesi iin ncelikle ieriinde bulunan etkin maddelerin tanmlanmas gerekmektedir. Tanmlandktan sonrada hazrlama ve uygulama eklinin belirlenmesi gerekir. Belki de bu etkin maddelerin etkili olabilmesi iin ikinci bir bitkinin kullanm desteine ihtiya olabilir. Gn ierisinde kan ekeriniz mi dyor? Bu duruma mkemmel yardmc bir zm, le yemeklerinize balamadan nce bir adet orta boy halanm patates tketmektir. Eer gn ierisinde sksk kan ekeriniz dyorsa, sabah kahvaltsnda da bir adet orta boy halanm patates tketerek gne balayabilirsiniz. Bir hasta telefonla arayarak patatesin yanklara kar ok iyi tedavi edici gcnn olduunu sylemiti. "Eer, frsat bulursanz patatesin bu zelliini aratrnz" demiti. Kendilerine teekkr ederek, ilk frsatta patatesin bu zelliini aratracam sylemitim. Yaptm aratrmada kolayca sonuca gidebildim, nk hedef 129 (aradnz zellik) nceden belirlenmiti. Kendilerine buradan Allah raz olsun eliyorum. Yeri gelmiken ksaca yanklar hakknda bilgi vermek istiyorum. Yanklarn deerlendirilmesinde derecelendirme yaplmaktadr. Bunlar, birinci, ikinci ve nc derece yanklar olmak zere snflandrlmaktadr. Birinci derece yanklarda, sadece epidermisin etkenle temas eden st ksm yanmtr, dermis etkilenmemitir; genellikle ile yedi gnde iyileirler. Kalc iz brakmazlar. Gne yan birinci derece yana en tipik rnektir. Belirti ve bulgular: Cildin yanan ksm kzarktr. An-ac vardr. Gerginlik olabilir. Jldnci derece yanllarda, epidermis ile dermiin bir ksm yanmtr, cilt alt dokular etkilenmemitir; Birinci derece yanklarda grlen ar, gerginlik daha fazlasyla mevcuttur. Isnn etkisiyle cilt altnda su kabarcklar (bl) oluur. Derinliine gre ikiye ayrlr. YZEYSEL KNC DERECE YANIKLAR: Sadece dermisin st ksm etkilenmitir. ok arl ve dokunulduunda ar hassastr. Deri nemli, pembe renkte ya da krmz beneklidir, basldnda soluklar. Su kabarcklar vardr. Kendiliinden on ile yirmi gnde, iz brakmadan iyileirler. DERN KNC DERECE YANIKLAR: Dermisin tm etkilenmitir. Su kabarcklar(bller) vardr. Genellikle cilt kurudur, krmz benekler yaygn ve beyaz alanlarla karmtr, basldnda benekler soluklamaz. yileme

haftalar srebilir, iz brakabilirler. Su kabarcklar patlatldnda veya derisi soyulduunda kolaylkla enfekte olup nc derece yana dnebilirler. nc derece yanidara, kalnlama yanklar da denilir. Epidermis, dermis ve cilt alt dokular etkilenmitir; deri etkilenme derecesine gre kavrulmu ve kay gibi sert, soluk veya kurudur. Tromboze venler incelmi ve effaflam deri nedeniyle grlebilirler. yileme ok iyi bir yank servisi olan hastane bakmyla uzun srede ve skar brakarak mmkndr. ou kez geni yanklar deri grefti (nakli) gerektirir. Dermis ve altndaki dokularn etkilenme derecesine gre belirti ve bulgular farkllk gsterir. HAFF 3. DERECE YANiKLARda sadece epidermis alr ve cilt alt grlr; dolaysyla dermis mikroorganizmalara kar korumasz kalmtr; ar fazladr. ORTA 3. DERECE YANiKLARda dermis harab olmutur. 130 AIR 3. DERECE YANiKLARda kemiklere kadar tm tabakalarda harabiyet oluur; bu duruma ar sv ve elektrolit kayb da elik eder. Yine ar yanklarda doku kayplar olmadan deri tmyle kay gibi sertleebilir. Kr 1: Yanklara kar Birinci ve ikinci derece yanklarda yank blgenin byklne gre bir veya birka i patatesi ykayp soyduktan sonra ince rendeyle rendeleyip yank yere bo yer kalmayacak ekilde yerletiriniz. Ortalama oniki saat bekletiniz. Bir veya ikinci uygulamada yank yerde herhangi bir iz kalmadn ve hzla iyileebildiini hayretle gzlemlemek mmkndr. Dikkat nc derece yanklarda ve derin ikinci derece yanklarda kulianlmamalidr. Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir 131 Taze Sklm Soan Suyu zellikleri: lseratif kolite kar iltihapl sivilceleri yok edici Deerli okuyucu, lseratif kolit hastaln uzun yllardan beri eken ok sayda insan tandm. Bazlarnn durumu o kadar zordu ki, yaam kalitesinden eser kalmamt. Bazlarnn durumu sosyal yaamn tamamen dnda gelimi. Birou iini brakmak zorunda kalm veya mesleini yapamaz duruma gelmiti. yleleri vard ki, evlilii sonlanm. IJIseratif kolit hastalar dnem dnem akut duruma girerler. Akut dnemde (alevlenme dnemi) gn ierisinde yirmi-otuz kez dklamaya gitmek zorunda kalabiliyorlar. Onlar iin misafir arlamak veya misafirlie gitmek bir azaptr. Ksaca sosyal yaam onlar iin adeta yoktur. Evlerinden dar kamazlar. Gnler sren alevlenme dnemi tedavisinden sonra gnlk dklama says be-altya dt zaman tekrar baa dnm olurlar. Bu hastalktan muzdarip kiilerin yaam kaliteleri ok bozulur. Anemi ikyetleri, kanamadan dolay birounun ortak ikyetleri arasndadr. lseratif Kolit (Colitis Ulcerosa) lseratif kolit kaln barsak i yzeyinin bilinmeyen nedenlerle kendiliinden iltihaplanmas olarak tarif edilen bir hastalktr. Kaln barsak mukozasnn genelikle yzeyi iltihaplanr, dem oluur ve lsere (yara) dnr ve hafif kanamal ekilde kendini belli eder. Hastaln tipik belirtisi kanl feces, ishal ve karn arsdr. Dk yoluyla kan kaybedilmesi, kanamann yan sra iddetli ishal, kilo kayb, karn arlar ve atele ortaya kan lseratif kolit hastalnn mutlaka ciddiye alnmas ve tedaviye balanmas gerekir. Aksi halde kaln barsak kanserine yakalanma riski artmaktadr. Kaln barsak i yzeyinin bilinmeyen nedenlerle kendiliinden iltihaplanmas olarak tarif edilen lseratif kolit, kaln barsak yzeyinde geni yaralarn almasna ve bu yaralardan da kan, protein ve dier deerli vcut salglarnn kaybna yol amaktadr.

Bu hastalkta genetik yatknlk ve evresel faktrlerin etkileri olduu dnlr. Bu faktrler arasnda en ok tartlanlar sigara ve alkol kullanm, ar eker tketimi, doum kontrol haplar ve baz enfeksiyon hastalklardr. Olayn baklk sisteminin henz zlemeyen bir bozukluundan ileri geldiini savunan birok bilim adam vardr. IVIuhtemelen barsak yzeyinde bakl salayan hcrelerin normalde reaksiyona yol amayan mikroorganizma veya kimyasal maddelere kar balayan reaksiyonlarnn anlamas gibi bir durum sz konusu olabilirse de henz hastaln sebebi bilinmemektedir. 132 Kaltsal mdr? Gerek lseratif kolit gerek Crohn Hastal baz ailelerde ska grlr. Hastalarn %20 kadarnda birinci derece akrabalar da hastalktan etkilenir. Buna karn gnmze kadar belirlenmi genetik bir gei yoktur. lseratif kolit ve kanser riski Uzun yllar lseratif kolit hastal olanlar. Kaln barsak kanseri ynnden risk altndadrlar. Kanser riskini artrmas lseratif kolit hastalnn ok iyi takip edilmesini gerektiriyor. lseratif kolitin balangta hastann salam bir kiiye gre biraz daha yksek bir oranda kaln barsak kanseri riski tamasna neden olduuna iaret eden bilim adamlar, lseratif kollitin ononbe yl devam etmesini takiben bu risk giderek arttn belirtmektedirler. Bu nedenle lseratif kolitli hastalarn dzenli olarak kolonoskopi ile takip edilmeleri yani barsan i yznn grntlenmesi anlamna gelen bu yntemle izlenmeleri nemlidir. lseratif kolitin komplikasyonlar nelerdir? Komplikasyonlar barsak kanaln ilgilendiriyorsa lokal (blgesel); barsak kanal dnda dier organlar veya tm vcudu ilgilendiriyorsa sistemik (ekstraintestinal) denir. Lokal komplikasyonlar Derin lserlerden meydana gelen ciddi kanamalar, barsak delinmesi, barsan genilemesi (toksik megakolon, toksik dilatasyon) gerek lseratif kolit gerekse Crohn Hastalnda grlen en belirgin lokal komplikasyonlardr. Bu lokal komplikasyonlardan en ciddi olan toksik megakolondur. Karnda, ani olarak gelien ileri derecede ime, ate, kabzlk ve genel durum bozukluu bu komplikasyonun habercisidir. nflamasyonun tm kaln barsak duvarn tutmas sonucu, kaln barsak incelir ve geniler. Her an delinebilir. Bu nedenle acil cerrahi giriim gerekebilir. Sistemik (ekstraintestinal) komplikasyonlar Barsaklarda gelien inflamatuvar olaylar sonucu salgnanan maddeler uzak organlar da etkiler. Ate, kilo kayb, gszlk ve itah azalmas bunlarn banda gelir. Dk oranda olsa da baz hastalarda eklem, deri, gz ve karacier rahatszlklar gzlenebilmektedir. lsertif kolit tedavisi lseratif kolitin tedavi seeneindeki ilk adm ila tedavisidir. Ancak verilen ilalarn miktar, tedavi gleri ve kullanma sreleri arttka, ar yan etkilerinin de o oranda artacana dikkat eken uzmanlar, u uyarlarda bulunuyor: "rnein, kortizonun yan etl<ilerine bal olarak, eker hastal, mide lseri delinmesi, yksek tansiyon, katarakt, kas incelmesi, kemik erimesi, pankreas iltihaplanmas gibi lmcl yan etkiler geliebilir. Hastalarn kendilerine verilen tm ilalarn yan etkilerini nceden bilmeye ve istedikleri anda ila tedavisini terk etmeye, 133 ila tedavisinin alternatifleri konusunda bilgi edinmeye haklar vardr Bu nedenle de hastalarn ancak belirli srelerle bu ilalar kullanmalar ve eer cevap almamyorsa yine uygun bir sre organ nakli yapldnda da kullanlan bakl basklayc ilalara geilmesi doru olur Eer yine cevap alnamazsa, bu hastalarn cerrahi olarak tedavi edilmeleri gereklidir Ayrca bu ilalan kullanan kiilerde bbrek yetmezlii gelime ihtimali olduu da unutulmamaldr Hastalar, ilalarn tm yan etkilerini ve potansiyel risklerini kendilerine bu ilalan veren hekimlerle mutlaka tm detaylaryla ak ak tartmaldr "

Kr1: lseratif kolit hastalarnda ki hafta boyunca, haftada kez le yemeklerinden iki saat sonra bir tatl ka taze sklm yemeklik soan suyu iilir. lk birinci haftada ikyetlerin byk oranda azald gzlemlenir. Birinci haftada rahatlama hissetmeyen lseratif kolit hastalarna kr sonlandrmalarn neririm. Unutulmamaldr ki, her lseratif kolit hastasnn ayn bir besine kar ayn olumlu tepkiyi verecek diye bir kural yoktur. Bir lseratif kolit hastasnn rahatlkla tkettii bir besin maddesi bir baka lseratif kolit hastasnda olumsuz etki gsterebilmektedir. Genel bir kural olmasa da, lseratif kolit hastalarnn ortak paydada bulutuu besin az yal piirilmi patates yemeidir. Kr2: ltihapl sivilcelere Vcudun deiik blgelerinde ucu sar iltihapl sivilcelere kar yemeklik soan suyu mkemmel bir kurutucudur. Bu sivilcelerin u ksm san ipliksi iltihapl grnmdedir. Zaman zaman kaybolur, zaman zaman tekrarlayarak karlar. Bu trden sivilcelerin zerine pamua damlatlan birka damla kuru soan suyunu iki- dakika zerinde bekleterek etki ettiriniz. Bir hafta boyunca gnde iki kez, alt saat arayla uygulanr. Not: Hekiminizin nerdii Halar varsa, mutlal(a i(ullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir. Burada okuduunuz bilgiierin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaymz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr. Her hastaln seyri insandan insana deiir. Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir. 134 Kereviz - Maydanoz zellikler: Sertleme problemi yaayan erkeklere yardmc Deerli okuyucu, "Bitkisel Salk Rehberi" adl kitabmn kerevizle ilgili blmnde aynen u satrlar yazmtm, [Roma mparatorluu dneminden beri kerevizin iktidarszla kar etkin rol oynad savunulmaktadr. Gnmzde de bunun byle olduuna inananlar ve savunanlar vardr. Avrupa'da ve Amerika'da internet zerinden yaynlanmakta olan baz salk sitelerinde kerevizin iktidarszla kar etkili olduu belirtilmekte ve kereviz ekstresi tabletleri satlmaktadr. ou zaman ikyetlerimizi doru anlatamadmz iin uygun kr de semekte zorlanmaktayz. rnein, kii uykusuzluk ikyetim var deyip uykusuzlua kar nerilen bitkileri kullanmaya balyor. te bu noktada uykusuzluk eken kiinin daha spesifik olarak uykusuzluk ikyetini tanmlamas gerekmekte ve uygun olan bitkiyi semesi gerekmektedir. Uykusuzluk denilince, ikyet tanmlanm olmuyor. nk uykuyaya geememek, uykusunu alamamak, sk sk uyanmak gibi kavramlar hep uykusuzluk ikyeti ad altnda tarif edilmektedir. Halbuki yukarda belirttiim her ikyete kar kullanlacak bitkisel krler birbirlerinden tamamen farkldr. Uykuyaya dalamamakla uykuyu alamamak tamamen birbirlerinden farkl eylerdir. Bu nedenle her iki ikyeti uykusuzluk ad altnda tanmlayarak, uykusuzlua kar falanca bitkisel ay iyi geliyormu demek yanl olur. ktidarszlnda ok eitleri vardr. rnein, iktidarszlk ile cinsel organn iliki esnasnda sertlememesi birbirlerinden tamamen farkl eylerdir. Kereviz, iktidarszla kar anladmz manada bir zm getirmemektedir. Kereviz, iliki esnasnda cinsel organn sertleme problemine kar mkemmel bir zm getirmektedir. Cinsel ilikiye girememek veya cinsel arzunun azalmas ile cinsel organn iliki esnasnda sertlememesi birbirlerinden tamamen farkl eylerdir. Bu ikyetler hep iktidarszlk olarak anlalmaktadr. ktidarszlk genel bir tanmdr. Ne tr bir iktidarszlk ikyeti olduu hekim tarafndan ortaya konulduktan sonra doru tedavi ve de doru bitkisel takviye yaplabilir. rnein, halk arasnda cinsel arzunun azalmas veya olmamas da iktidarszlk kavram altnda konuulur. Bu da farkl bir ikyettir. Orta yalardan itibaren baz erkeklerde strojen ormonu ykselir. Bunun sonucunda, cinsel ilikiye girme arzular veya bu dorultudaki istekleri azalabilir. Bir ka ay cinsel ilikiye girme arzular olmayabilir. ou zaman byle durumlarn

arkasnda ykselmi olan strojen hormonu yatmaktadr. Bu konuda bir hekimle konuup iktidarszlk ikyetinin nedenleri tehis edilmelidir. Tpk, uykusuzluk ikyetinde verdiim rnek gibi. 135 Uykusuzluk, genel bir ikyettir. Ancak, uykusuzluun da tanmlanarak ne tr bir uykusuzluk ikyeti olduu ortaya konulmaldr. te, bu noktada yardmc olacak olan hekiminizdir. Tekrar belirtmekte fayda gryorum, hastalk genel bir tanmdr. Bu nedenle hastalk yoktur, hasta vardr. Sonu olarak, bir hekime gidip hastaln veya ikyetin ne olduu, ne olabilecei ve de nasl olduu konusunda tehisi koydurmak gerekir. Hekim tarafndan tehis konulmadan kendi kendinize tehis koymak yanltr. Deerli okuyucu, kerevizle ilgili olarak konuya balarken, kerevizin kimyas birbirlerinden tamamen farkl ok eitli etkin maddeyi ierdiini belirtmitim. Bu eitlilik kerevizi her derde deva gibi gsterebilir. Dorudur da. Ancak, ierdii etkin maddeler hem miktar olarak az, hem de ierdii bir etkin madde dier bir etkin maddenin baar ile etkili olmasn olumsuz etkilemektedir. Bu noktada yaplacak olan ey, kerevizin ierdii etkin maddenin etkin bir ekilde n plana karlabilmesi iin, uygun karm (ikinci bir bitkiyi) bulmaktr. rnein, demir eksikliine kar kerevizin mutlaka spanan desteine ihtiya vardr. Demir eksikliine kar ne kereviz ne de spanak tek bana etkili olamaz. Mutlaka bu iki sebzenin ikili olarak, yani spanak-kereviz ikili krnn uygulanmas gerekir. Yllardr demir eksiklii ekip de bir trl ifa bulamayanlar kereviz-spanak ikili karm krnn nasl mucizeler yarattn ok iyi bilirler. te, bu noktada belirtmek istediim, kerevizin, cinsel iliki esnasnda cinsel organn sertleme problemine kar etkin madde iermesine ramen, tek bana kereviz krnn veya tabletinin bu konuda zm getiremiyeceidir. Kerevizin bu konuda yardmc olabilmesi iin tpk, demir eksikliine kar nerdiim kereviz-spanak karmnda olduu gibi ikinci bir bitkiye ihtiya vardr. Ancak, bu sayede kerevizin sertleme problemine kar etkili olan etkin maddesi etkisini gsterebilmektedir.] Kerevizin yannda kullanlmas gereken ikinci bitkinin hangisi olduunu o dnemlerde bulmutum, ancak hazrlama ve kullanma ekli zerinde altmdan "BiMsel Sall< Rehberi" adl kitabma yetitirememitim. Elinizde tuttuunuz, "Tbbi BiMer f?e/7er/"adl kitabma yetitirmek nasip oldu. Kr1: Sertleme problemine kar Kullanlacak olan malzemeler 150-200 gram arlnda kereviz (sadece yumrusu) ve yaklak onbe-onalt adet taze maydanoz (gvde saplaryla beraber). 150-200 gram kereviz 300-350 mi (yaklak 2,5 su barda) kaynayan suya eklenir ve az kapal tencerede be dakika kaynatlr. Beinci dakikadan sonra zerine onbeonalt adet taze maydanoz (gvde saplar ile beraber) ilave ettikten sonra kakla kartrp, dakika daha az kapal olarak hafif atete kaynatmaya devam ediniz. Toplam sekiz dakika tamamlandktan sonra ocaktan indirip lmasn bekleyiniz. Ildktan sonra szp kahvaltdan bir saat sonra ve le yemeinden yarm saat nce bir su barda iiniz ve arta kalan da buzdolabnda koruma altna alnz. 136 Eer le yemeinden nce veya kahvaltdan bir saat sonra ime imknnz olmuyorsa akam hazrlayp, akam yemeinden bir saat sonra, dier yarsn da akam yataa gitmeden nce iebilirsiniz. Bu kr hergn taze hazrlayarak yirmi-yirmibe gn uygulaynz. Bu kr ylda iki- kez uygulanabilir. Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir. Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygutamaynz Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir. Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir. 137 Taze St Yapra Latince ad: Salix alba

ngilizce : White willow Almanca : Weide zellikleri: Siillere kar (el, el parmaklar ve ayak taban) Ziyaretime gelen bir arkadamn el parmanda yaptrd flasteri grdmde, "Gemi olsun, parmanz m kestiniz?" \ye sordum. "Hayr, uzun zamandan beri beni ralatsz eden siilim vard, hekime gittim ve eczaneden bu flasteri verdiler" de'. O gne kadar siil tedavisinde flaster kullanldn bilmiyordum. Merak edip, tandk bir eczacy aradm. Kendisinden bilgi aldm. Siilin zerine yaptrlan flasterin ieriinde salisilik asit varm. Modern tbbn bu konuda baka hangi tedavi yntemleri var diye sorduumda, bana anlattklar, "Modern tpta siilin birok tedavi yntemi vardr. Basite azdan alnan bir ilala veya ine vurularak tedavi imkn henz yok. Siilin bulunduu blgeye dardan srlen asitli ila veya yakma veya da dondurma yntemi vardr. Cerrahi olarak da karma yntemi vardr Cerrahi yntem pek tercih edilmemektedir. Siili direnli olan hastalarda lazer uygulamalar yeni balad ve pahal bir yntem." eklindeydi. Deerli okuyucu, siil virtik hastalktr. Siil derinin st tabakasnn virs enfeksiyonu sonucu ar gelimesi neticesinde ortaya kar. Kanser deildir. Siile sebep olan virs Human Papilloma Virsdr (HPV). Siiller genellikle deri rengindedir, dokununca yzeyleri przldr, fakat bazen dz ve przsz yzeyli olabilirler. Siilin kendiliinden iyileebilme veya tekrar etme ihtimali de vardr. Genellikle parmaklarda, trnaklarn kenarnda ve el srtlarnda grlrler. Derideki kk bir syrktan virs girebilir. Siillerin zerinde kan damarlarndan olumu siyah noktacklar bulunabilir. Salisilik asitin siil tedavisinde kullanldn duyunca, bu konuda doal olarak neler yaplabileceini dnmeye baladm. Doada birok bitkide salisilik asit vard. Salisilik asit ieren baz bitkiler hem ok zehirli hem de tahri gc ok yksekti. Doru bitki hangisi veya hangileri olabilirdi? Ayrca, bitki zehirli olmasa dahi, acaba ierdii salisilik asit faydal olabilecek miydi? nk bitki sadece salisilik asit iermiyor. Beraberinde yzlerce deiik etkin ve fonksiyonel madde bulunduruyor. Beraberinde bulunan tm bu etkin maddeler, acaba ierdii salisilik asitin, siil zerinde etkili olmasna frsat verecek miydi? Veya da salisilik asitin dnda kalan etkin maddeler siili olumsuz etkiler miydi? te, her zamanki gibi, tpk bir zinciri oluturan halkalar misali sorular zinciri zerinde almaya baladm. Yaklak yllk bir alma sonucunda en doru bitkinin st yapra olduunu buldum. phesiz ki, yl boyunca srekli st yapra zerine almadm. Ayn anda ok sayda bitkiyi aratrmakta ve incelemekteyim. St yapra zerine geen yaklak yl ierisinde toplam binikiyz ile binbey.z saat almmdr. 138 St yaprann kimyas ok fazla kark olmamasna ramen, beni en fazla etkileyen drt tane etkin maddenin ayn anda bulunabilmesi idi. St yapranda bulunan salicase, vimalin, 5-hydroxy pipecolik asit, ve salicin maddelerinin ayn anda bulunmas Allah'n bizlere sunduu sonsuz lutuflarndan bir tanesidir. Bu nasl bir dzendir ki, bu etkin maddeler, sadece ve sadece stn yapranda birarada bulunabiliyor. Bu dzenin program onun genomunda gizlidir. Her canlnn genomu farkldr. Allah, stn genomunu yle programlam. Tablo: St yapranda bulunan baz etkin maddeler Plecin Vimalin Alboslde Grandidentum Salicortin Catechin Sallcyl alcohol 5-hidroxy plpecolic acid Salidroside Triandrin Bu drt etkin maddenin birarada bulunmas yepyeni kaplar ayor. Tek bana (saf halde) kullanlan salisilik asitten ok daha etkili olabiliyor. Siillere kar nerdiim, en doru ve en uygun olan st yapra, bir akarsu kenarnda veya sulak bir yerde yetien sttr. Kuyu, eme veya tulumba yaknnda yetien st de olabilir. Deerli okuyucu, aada ayr bitkinin krn nermi bulunuyorum. Bu krler ierisinde en etkili olan ncelikle taze st yapradr. Daha sonra stleen

bitkisinin st ve en son da incir yaprann stn nermekteyim. Ancak ayn anda ve ayn hafta ierisinde farkl bitki st uygulamas yapmaynz. Dikkat St yapra, stleen bitkisi veya incir yapra st sadece el parmaklarnda ve ayak tabannda kan siillere kar kullanlmaldr. Kr1: Siillere kar st yaprann uygulan St yapran, tahta havanda ezerek veya parmaklarnzla krarak iyice eziniz ve siili tamamen kapatacak ekilde zerine en az yarm saat etki ettiriniz. Bir hafta boyunca -drt kez veya daha sk tekrar ediniz. Birok hastada ilk gnden itibaren siilin snmeye (klmeye) balad gzlenebilmektedir. Kr2: Siillere kar stleen bitkisinin uygulan Taze stleen birkisinin yaprandan kan st siilin zerine damlatlr. Bir hafta boyunca -drt kez uygulanr. Dikkat: Stleen bitkisinin st zehirlidir. Az yoluyla kesinlikle kullanmaynz ve ocuklardan uzak tutunuz. 139 Kr3: Siillere kar incir yaprann stnn uygulan ncir yapra koparldnda kan st siil zerine etki ettirilir. Haftada -drt kez uygulanabilir. Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir. Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr. Her hastaln seyri insandan insana deiir. Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir. 140 Krkkilit Latince Almanca ngilizce zellikleri Equisetum arvense Stachelhalm, Zinnkraut Horsetail Anti-metastatik antitmoral karacier kanserine kar kalp arpntsna kar idrar yapma zorluuna kar Krkkilit bitkisinin birden fazla yresel ad vardr. Atkuyruu, amotu, zemberekotu ve tilkikuyruu en ok bilinenleridir. ok sayda da tr vardr. rnein, Equisetum arvense L. var. Alpestre Equisetum arvense L. var. Boreale Equisetum arvense L. var. Campestre Equisetum arvense L. var. Riparium Equisetum sylvaticum Equisetum hyemale Equisetum fluviatile Equisetum laevigatum Equisetum palustre gibi daha bir ok trleri vardr. Bunlardan, Equisetum palustre tr ierdii baz alkoloidlerden dolay toksik etki gstermektedir. Bu nedenle kullanlmaz. Toksik etki gsteren alkoloid yapl etkin maddesi palustrindir. Peki, bunlardan hangilerini kullanabiliriz? Yardmc tedavide rahatlkla kullanlabilecek iki nemli tr bulunmaktadr. Bunlar, Equisetum arvense ve Equisetum sylvaticum trleridir. Her iki trn de sulak alanlarda yetimi olmas gerekir. Dere veya ormanlk blgelerin kenarlarnda yetimi olmas en dorusudur. Ara trafiine ak yol kenarlarnda ve sanayi baca gazlarna maruz kalm olanlarn kullanlmamas gerekir. nk bu bitki ar metalleri kolay depolayabilmekte ve evre artlarna bal olarak baca gazlarndan ok kolay etkilenerek kimyasn deitirebilmektedir. Tm bunlara ilaveten, zirai ilalarn kullanld tarm alanlarna yakn blgelerde yetienlerin de toplanmamas gerekir. Almancada krkkilit bitkisine "Zinnkraut" da denilmektedir. Zinnkraut denilmesinin nedeni kalayl kaplarn parlatlmasnda kullanlm olmasndan kaynaklanr. Kalayl kaplarn zerinde zamanla oluan lekeleri temizlemek ve

tekrar parlaklk kazandrmak amacyla krkkilit bitkisi kullanlmtr. Almancada "zinn" kalay demektir. Krkkilit bitkisi silis asiti (H2SO3) ierir. Silis asiti kalayl kaplarn parlatlmasnda kullanlr. O devirlerde krkkilit bitkisinin ieriinde silis asidinin varln kimse bilmiyordu ancak, o devrin insanlar bu bitkinin kimyasn bilmedikleri halde kalayl kaplarn temizlenmesindeki ve parlatlmasndaki gcn biliyorlard. 141 Kirkkilit bitkisinin ifal gc zerine ok ey yazlmtr. Birok derde deva olarak gsterilir. Bbrek ve mesane rahatszlklarna, varis ve romatizmal ikyetlere kar nerilmektedir. Bu konudaki nerilere kar tarafsz kalmak istiyorum. nk krkkilit bitkisi zerine olan aratrmalarm ve almalarm devam etmektedir. Ancak, kendi aratrma sonularma gre elde etmi olduum yeni sonularsa, Antimetastatik Antitmral Kalp arpnts Azii rahatszlklar ve aft yi huylu prostat bymesine bal idrar yapma zorluuna kar etkili olduudur. Kanser hastalar Evet, bu bitki antimetastatik gce sahiptir. Kanser hastalar onu antimetastatik olarak kullanabilirler. Kemoterapi veya radyoterapi alan kanser hastalarnn, kemoterapi (KT) ve radyoterapi (RT) seanslar tamamlanmadan bu bitkiyi kullanmamalarn neririm. KT ve/veya RT seanslarn tamamlam olan hastalarn krkkilit bitkisini nleyici olarak nasl hazrlayacaklar, aada krler blmnde aklanmtr. Krkkilit bitkisi kemoterapi ve/veya radyoterapi alan hastalara paralel olarak bu bitkinin krn nermeyiimin birinci nedeni, ayn anda iki farkl yardmc tedavi uygulamasnn yanl olacadr. kinci nedeniyse, KT ve/veya RT yi nermi olan onkologlar yanltabileceidir. Kemoterapi ve/veya radyoterapi seanslar tamamlanm kanser hastalarnn rahatlkla kullanabilecekleri bir bitkidir. zellikle kemik metastazna kar mkemmel bir nleyicidir. Kemik metastaz olanlarda onu rahatlkla kullanabilirler, nk kemik metaztasnn ilerlemesini byk lde yavalatmaktadr. Kalp arpnts ikyetiniz mi var? Doru miktarda ve doru hazrlayarak onun krn uyguladnzda, kalp arpntsna kar mkemmel bir yardmcdr. Orta ve ileri yalarda kalp arpnts ikyetlerine kar mkemmel bir destekleyicidir. Aritmi (kalpte ritim bozukluu) veya ekstrasistol durumunda da yardmcdr. Anemi (demir eksikliine bal kanszlk) ikyeti olanlar kalp arpnts yaarlar. Bu tr anemiye bal kalp arpntlarnda etkili deildir. Demir eksikliine bal kanszlkdan (anemi) dolay, kalp arpnts ikyeti olanlarn anemi durumundan kmalar gerekir. Aksi takdirde kalp arpnts ikyetlerinden kurtulamazlar. Az ierisinde ve dil zerinde oluan afta kar mkemmel bir tedavi edici ve nleyici gce sahiptir. Afta kar nasl kullanlmas ve hazrlanmas gerektii konusunda almalarm halen devam etmektedir. Birka aya kadar inaallah tamamlayacam zannediyorum. 142 Bu konudaki almam tamamlanr tamamlanmaz, internet sayfamda inaallah aklayacam. Kr 1: Radyoterapi ve/veya Kemoterapi alm olan hastalar Kaynamakta olan bir bardak (yaklak 100-125 mi) klorsuz suya bir tatl ka (iki- gram) krkkilit bitkisinin ince yapraklarndan ilave edilir. Ksk atete be dakika demlenir (yava yava kaynatlr). Be dakika tamamlandktan sonra lmas beklenir ve szlr. Ilynca sabah kahvaltsndan en erken bir saat sonra iilir. Bu krn uygulamas 2X30U+10A U= 30 gn uygulanr A= 10 gn ara verilir eklindedir. Bu formln anlam, iki defa otuz gn uygulanr ve her otuz gn tamamlandnda on gn ara verilecektir. Toplam uygulama sresi altm gndr. Uygulama srelerine on gnlk ara dahil deildir. Her defasnda taze

hazrlanmas gerekir. Bu kr iki aylk aralar verilerek yukardaki formle gre tekrarlanr. Kr 2: Kalp arpntsna ve idrar yapma zorluuna kar Kaynamakta olan bir bardak (yaklak 100-125 mi) klorsuz suya bir tatl ka (iki- gram) krkkilit bitkisinin ince yapraklarndan ilave edilir. Ksk atete iki dakika demlenir (yava yava kaynatlr). ki dakika tamamlandktan sonra lmasn beklemeden szlr. Ilynca akam yemeklerinden en erken iki saat sonra iilir. Bu krn uygulamas U= A= 2x21 U+7A 21 gn uygulanr 7 gn ara verilir eklindedir. Bu formln anlam, iki defa yirmibir gn uygulanr ve her yirmibir gn tamamlandnda yedi gn ara verilecektir. Toplam uygulama sresi krkiki gndr. Uygulama srelerine yedi gnlk ara dahil deildir. Her defasnda taze hazrlanmas gerekir. Bu kr ikyetlerin seyrine gre dnem dnem uygulanr. Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir 143 Ebegmeci Latince ad: Malva sylvestris Almanca : Malve ngilizce : Common mallow zellikleri: Hareketli barsak sendromuna kar Deerli okuyucu, hareketli barsak sendromu (irratable bowel syndrome) ikyeti olan ok sayda hastayla sohbetlerim olmutur. Hangi hastalk olursa olsun, hastayla uzun uzun konuurum. zellikle beslenme ekilleri zerinde durarak, ok fazla soru sorarm. Genel bir kural olmamakla beraber hareketli barsak sendromu ikyeti olan hastalarn ounda tatl tketimine kar arlk olduunu grdm. Bu ikyetten yaknan kiilere ncelikle tatl tketiminde ll olmalarn nermekteyim. Ksa bir zaman sonra ikinlik, hazmszlk ve gaz (flatulens) ikyetlerinde belirgin bir azalma olduunu bildirmilerdir. Ayrca, barsak hareketlerinde de belirgin dzelme olduunu belirtmilerdir. Hareketli barsak sendromu yaayanlarn nlerin zerine tatl veya meyve tketmemelerini neririm. Meyve veya tatllarn nlerin zerinden enaz iki saat getikten sonra tketilmelerini nemle vurgulamak isterim. Bu kurala uyduklarnda ikinlik, gaz, hazmszlk ve mide yanmas ikyetlerinde byk oranda azalma olduunu hayretle gzlemleyebileceklerdir. Hareketli barsak sendromu olanlar da belirgin ekilde ikyetlerinde azalma olduunu hissederler. Dikkat Polykistikover rahatszlnz varsa bu kr uygulamaynz. Hamile kalmay planlam anne adaylarnn bu kr uygulamamalar gerekir. Kr1: Hareketli barsak sendromuna kar Kurutulmu ebegmecinin kkleri hari bitkinin tamam kullanlr. Bir tutam kurutulmu ebegmeciyi (yaklak -drt gram) kaynamakta olan bir su barda suya atnz. Az ak olarak ksk atete drt dakika demleyiniz (hafif hafif kaynayacak). Drt dakika tamamlandktan sonra lmasn bekleyiniz, lynca szp lk olarak sabah, le ve akam nlerinden nce yudum yudum iiniz. Bu krn uygulamas 2x10U+3A U= 10 gn uygulanr A= 3 gn ara verilir eklindedir. 144 Bu formln anlam, iki defa on gn uygulanr ve her on gn tamamlandnda gn ara verilecektir. Toplam uygulama sresi yirmi gndr. Uygulama srelerine gnlk aralar dahil deildir. Her defasnda taze hazrlanmas gerekir.

Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki, fastaik yoktur, tasta vardr. Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir 145 Beyaz Lahana Latince ad ngilizce Almanca zellikleri Brassica oleracea var.capitata L. White Cabbage Weisskohl insulin direncini drc kan ekerini drc antioksidan Deerli okuyucu, son yllarda tm dnyada ve lkemizde eker hastal hzl bir yaylm gstermektedir. Bunun arkasnda yatan sebeplerden en nemlisinin ebter tohum kullanm olduuna inanyorum. zellikle, tip numaras dk un kullanm (mineral ve kepek bakmndan dk) ve bizim olmayan buday ve de bakliyat kullanm (baknz: Anadolu Topraklar ve bitkilerimiz) eker hastal gibi daha birok otoimmn hastaln erken yalarda ortaya kmasnda ve yaygnlamasnda etkin rol oynamaktadr. Diyabet tip 2 olan eker hastalarnn %90 nnda insulin direnci gzlemlenmektedir, insulin direncinden yaknan eker hastalar kan ekerlerini (glikoz) kontrol altna almakta veya drmekte zorlanmaktadrlar. insulin nedir? Insulin pankreas tarafndan retilen bir hormondur, insulin hormonunun grevi, vcut hcrelerine ekerin alnmasn salamaktr. Hcrelerin alabilmesi iin yakta, yani, enerjiye ihtiyalar vardr. te, bu enerjiyi de glikoz (eker) salar. Ksaca, hcrelerin enerji kayna glikoz ekeridir. Besinler zerinden alnan ekerin hcre ierisine alnabilmesi iin bir hormona ihtiya vardr. Bu hormonun ad da pankreasta retilen insulin hormonudur. Diyabet Tip1, zellikle ocuklarda ve genlerde grlen eker hastaldr. Bu durumunda, pankreas, insulin retemez. Bu hastalarda, dardan insulin takviyesine ihtiya vardr. insulin direnci ne demektir? Diyabeti olan insanlarn ounda, vcut hcreleri pankreas tarafndan retilen ve vcut hcrelerine ekeri ieri almalarn syleyen hormon olan vcudun doal insulinini her zaman dinlememektedir. Pankreas insulin retir, fakat hcreler her zaman dinlemez. Gidecek hibir yer olmadndan, eker salksz olarak kanda birikerek oalr. Yiyecekler sindirildikten sonra, insulin (pankreas tarafndan retilen doal bir hormon) ve eker, kan dolamna girer, insulin direnci olmayan insanlarda; insulin ekerin vcudun kas, ya ve karacier hcrelerine kolay ve verimli ekilde girmesine izin verir. Tip 2 diyabeti olan insanlarn yaklak %90'nn insulin direncinden yaknd tahmin edilmektedir. 146 insulin direnci olan insanlarda, kan ekerinin kas, ya ve karacier hcrelerine girmesi daha zordur ve bu da yksek dzeyde ekerin kanda birikmesine sebep olur. Bu durum hem uzun hem de ksa sreli sorunlarn ortaya kmasna neden olabilir. ok ksa srede, hcreler enerjisiz kalacak ve vcut gereken ekilde ileyemeyecek hale gelecektir. Tip 2 diyabeti olan hastalarn kendilerini yorgun hissetmelerinin nedeni budur. Zamanla, yksek kan ekeri dzeyi, gz sorunlar, krlk, bbrek hasar, sinir hasar, bacan kesilmesi (amptasyonu) ve kalp hastal gibi daha ciddi komplikasyonlara yol aabilir. Pankreas hcrelere daha fazla eker almak iin daha ok insulin retmeye ve normalden daha fazla almaya bile balayabilir. Bunun sonucunda, pankreas "kendini ypratabiiir" - yeterli insulin salama yeteneini kaybedebilir. Bu olduunda, kan ekeri dzeylerini kontrol altnda tutmak iin gnlk insulin enjeksiyonlarna ihtiya duyulabilir. Genellikle, pankreas bir miktar insulin retir, fakat vcut bunu iyi kullanamaz. Buna insulin direnci denir.

Eer vcudunuz insulin kullanamazsa eker (glikoz), hcrelerinize giremez ve enerji iin kullanlamaz. Yine, eker kannzda birikerek oalr. Pankreas, ekerin hcrelere giriine yardm etmek iin daha fazla insulin retmeye alr. Neticede, "adeta panl<reas yorulmu gibi" sonunda insulin retimi yavalayarak azalmaya balar. insulin direnci ykseldike, eker hastalar kan ekerlerini drmekte zorlanrlar ve buna bal olarak da kan ekeri hcrelerden ieri giremedii iin kanda glikoz ykselmeye balar veya yksek seyir gsterir. Bu durumdan yola karak eker hastalarnn insulin direncini azaltmak (insulin hassasiyetini ykseltmek) iin bitkisel olarak ne yaplabiliri aratrmaya baladm. Bu konuda mkemmel bir yardmc ve destekleyici, beyaz lahana krn uygulamaktr. Beyaz lahana kr adeta insulin direncini krarak ekerin (glikozun) kaslara, ya dokusuna ve karaciere girmesine yardmc olur. Bylece kan ekeri yava yava dmeye ve kontrol altna alnmaya balar. Ksaca yle de syleyebilirim: Beyaz lahana kr vcudun insulin direncini krarak, insulin hassasiyetini ykseltir. Bu sayede, beyaz lahana krn kullanan eker hastalar kendilerini daha din ve zinde issetmeye balarlar. eker hastas deilsiniz, yanz orta ya ve yukars ve kendinizi yorgun mu hissediyorsunuz? Hekime gitiinizde nemli bir bulgu ortaya kmad m? Bu yorgunluk dolam bozukluundan kaynaklanabilir. Bu durumda beyaz lahanayla yaplan onbe gnlk "doiam bozul<luu" krn neririm. im gerei ok fazla hareketsiz kalyorum. Dnem dnem, kan dolam bozukluuna bal yorgunluk ve halsizlik yaamaktaym. Bu durumda hemen onbe gnlk beyaz lahana krne balarm. Bu krn uygulama eklini aada belirttim. 147 Tip1 diyabeti olan ocuklar ve genlere beyaz lahana krn nerdiimde, anne veya babalar hemen ertesi hafta telefonla arayarak, "Hocam Allah sizden raz olsun, dzenli olarak insulin kullanmamza ramen, aylardr 200 n altna dmeyen kan ekeri, 130-140 are kadar indi. zellikle geceleri ltmzde 300-350 ye kan kan ekerleri de 150 civarnda seyred/yor." demilerdir. Deerli okuyucu, genlerin ve ocuklarn eker hastalna bu kadar erken yata yakalanmalar gerekten ok ac. Onlarn yaam kalitelerinin bozulmas ve bulunduklar ortamlarda istedikleri gibi yiyip iememeleri ok ac. Anne ve babalarnn duyduklar znty ok iyi anlayabiliyorum. zellikle, diaybet tip1 li, ocuklarn hastalklarnn bilincinde olmadklarndan, kaamak yaparak tatl tketmeleri de ok zc. Onlarn da nefisleri var. Daha ocuk yata besinlere kar seici olma artnn getirilmesi ve srekli insulin kullanmna ihtiya duymalar hem psikolojilerini hem de sosyal yaamlarn olumsuz etkilemektedir. phesiz ki, bu durumdan anne ve babalar da ok ynl olarak etkilenmektedirler. Tip 2 diyabetin zellikleri Bu hastalarda insulinin almas bozuk olduu gibi salgs da bozuktur. Genellikle otuz yatan sonra grlrse de, her yata olabilir. Hastalarn %80'ninde imanlik vardr, ancak iman olmayanlarda da tip 2 diyabet geliebilir. iman kiilerde kilo vermekle kan ekerinde nemli oranda dzelme grlr. Tip 2 diyabet ok su ime, ok idrara kma gibi ikyetler olmadan da ortaya kabilir. eker hastalna bal gz, sinir ve damar hastalklar birlikte olabilir. Genetik yatknlk ve kilo alma en nemli risk faktrleridir. Bu hastalarn kanlarnda tip 1 diyabetlilerde olduu gibi antikorlar bulunmaz. Unutmaynz, insulin direnci sadece eker hastalarnda grlmez. Dikkat Ailenizde ve yakn akrabalarnzda eker hastal m var? eker hastalna kar yatknlnz m var? Hekiminiz, ekerinize dikkat edin mi dedi? eker hastalna yakalanmaktan m endie ediyorsunuz? eker hastalna kar vcudunuzu direnli mi klmak istiyorsunuz? Vcudunuzun insulin hassasiyetini ykseltmek mi istiyorsunuz? Bunun en mkemmel nlemi beyaz lahana krn ylda

birka kez uygulamaktr. Beyaz lahana sadece bu ynyle deil, daha birok ynyle Allah'n biz insanlara sunduu snrsz mucizelerinden bir tanesidir. Dikkat Kullanlacak lahanalarn "futbol topu byklnde olan kltr lahanas" olmamas gerekir. Kullanlacak olan lahanalarn, yeil-sarms renkli, iri ve ak alanda (tarla) yetimi olmalar art vardr. Serada yetien lahanalar amaca uygun deildir. 148 Dikkat Hipoglisemi ikyetiniz varsa, beyaz lahana krn kesinlikle uygulamayn iz. Kr: insulin direncini drc (insulin hassasiyetini ykseltici) Bir litreden az yarm litreden fazla (yaklak 750-800 mi veya be su barda) kaynamakta olan suda yedi-sekiz tane beyaz lahana yapran, mmkn olduu kadar paralamadan (doramadan, bir btn olarak) hafif atete on dakika az kapal olarak halaynz. Halama esnasnda kapa aarak, tahta bir kak yardmyla yapraklarn tamamnn suyun ierisinde kalmasna zen gsteriniz. Ildktan sonra halanm beyaz lahana yapraklarn szerek ayrnz ve a karnna veya yemeklerden bir saat sonra sadece bir buuk su barda iiniz. A karnna iilmesi daha etkilidir. Bu krn uygulanmas, 3X5U+3A U= 5 gn uygulanr A= 3 gn ara verilir eklindedir. Bu formln anlam, defa be gn uygulanr ve her be gn tamamlandnda gn ara verilecektir. Toplam uygulama sresi onbe gndr. Uygulama srelerine gnlk aralar dahil deildir. Her defasnda gnlk hazrlanmas gerekir. Halanm beyaz lahana yapraklarn tketmenize gerek yoktur. Bu krde, beyaz lahanann her gn taze olarak hazrlanmas gerekir. Bir defada her nden sonra bir buuk su bardan imekte (tketmekte) zorlanyorsanz, bu takdirde gn boyu aralklarla her defasnda yarm su barda ierek de krnz uygulayabilirsiniz. Bu kr ikyetlerinize bal olarak ylda -drt kez uygulayabilirsiniz. Kr2: Kan dolam dzenleyici veya drt adet beyaz lahanann en d yapra mmkn olduu kadar paralamadan (doramadan) kaynamakta olan yarm litre suya atlr ve hafif atete az kapal olarak onbe dakika halanr. Damak tad iin veya iimi kolay olsun dncesiyle halama suyuna hibir ey ilave etmeyiniz. Bu krn uygulamas 2x7U+3A U= 7 gn uygulanr A= 3 gn ara verilir eklindedir. Bu formln anlam, iki defa yedi gn uygulanr ve her yedi gn tamamlandnda gn ara verilir. Toplam uygulama sresi ondrt gndr. Uygulama srelerine gnlk aralar dahil deildir. Her defasnda gnlk hazrlanmas gerekir. Bu kr ikyetlerinize bal olarak ayda bir defa uygulayabilirsiniz. 149 Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki, hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir 150 Beyaz Lahana - Maydanoz - Limon zellikleri: Salkl zayflama kr Deerli okuyucu, "Bitkisel Salk Rehberi" adl kitabmda lahana krn uygulayp baarl sonu alanlarn says ok fazladr. Ancak, baz kiiler halanm lahana suyunu imekte zorlandklarn belirtmilerdir. Halanm beyaz lahana krn uygulamakta zorlananlar iin, bu krn etkisini kayp ettirmeden iimini kolaylatrmak amal olarak tekrar aratrma yaptm. Sonuta, ok daha baarl zayflama kr ortaya kt. Ben aratrmalarmda kozmetik veya

zayflama krlerine zaman ayramyorum. Arlkl olarak insan saln dorudan etkileyen hastalklar zerine aratrmalarm srdrmekteyim. Bitkiler zerine olan aratrmalarm esnasnda, yan sonu olarak kozmetik veya zayflama ile ilgili dikkatimi eken bir sonu ktnda, sizlerin istifadesine sunuyorum. Dorudan doruya kozmetik veya zayflama ile ilgili bitkisel kr gelitirilmesi zerinde almamaktaym. Size aada sunmu olduum zayflama kr ok ok baarl bir krdr. imi kolay, uygulamas kolay ve ok salkl bir krdr. Bu krle hem salkl kilo veriyorsunuz hem de birok hastala kar vcudunuzun direncini artrm oluyorsunuz. Kr tamamlandktan sonra da yemenize ve imenize biraz dikkat ettiiniz takdirde tekrar kilo almanz da mmkn deildir. Hemen belirtmekte fayda gryorum, bu kr uygularken tokluk duygunuz da hzl bir ekilde gelimektedir. Yani, yemek yerken tokluk duygunuz daha erken tetiklenmektedir. Maydanoz ve limon suyunun beyaz lahana ile beraber kullanlmasnn bir dier avantaj da ruh salnzn ne kadar glendiini hissedebiliyor olmanzdr. Bununla neyi anlatmak istiyorum, baz insanlar kolay etkilenerek hafif depresif hl yaayabilmektedirler. Psikolojileri kolayca olumsuz etkilenir. Bu grupta olanlar genelde skntdan ok fazla yemek yerler ve kilo alrlar. Onlar iin de mkemmel bir krdr. Bu kr, herkesin uygulayp kolayca kilo verebilecei bir krdr. Bu kr uygularken bir taraftan ruh salnz daha gl olabilecek, dier taraftan da rahat rahat kilo verebileceksiniz. Kr tamamlandktan sonra da kolayca tekrar kilo alma yatknlnz da olmayacaktr ve kilonuzu da uzun mddet koruyabildiinizi hayretle gzlemleyebileceksiniz. Tabi ki abur cubur yememek artyla. Bu kr iin kullanlacak olan malzemeler, iri yeil sarms lahana, taze maydanoz ve taze sklm limon suyudur. Lahanalar ve maydanozlar pazaryerlerinden almay tercih ediniz. Sera lahanalarn (futbol topu byklnde ve beyaz) kullanmaynz amaca uygun deildir. Maydanozlar taze, sararmam ve de kk yaprakl olmaldr. ri yaprakl olan maydanozlar amaca uygun deildir. Onlar sadece gsterilidir. 151 Kr: Zayflama kr Kaynamakta olan yarm litre klorsuz suya, drt adet iri lahana yapran ok fazla paralamadan (doramadan) ilave ediniz. Az kapal olarak dakika kaynatnz. dakika tamamlannca kapa aarak ierisine yarm demet gvde saplaryla beraber taze yeil maydanozu ilave ediniz ve kakla ieriin iyice karmasn salaynz ve tekrar azn kapatarak iki dakika daha kaynatmaya devam ediniz. Toplam be dakika tamalannca ocan altn kapatnz ve lmasn bekleyiniz. Ildktan sonra szp suyunu ayrnz. Kak yardmyla lahana ve maydanozlara biraz bastrarak suyunu brakmasn salaynz. Cam kaba ayrdnz halama suyunu dilerseniz e blerek sabah, le ve akam iebilirsiniz. Veya ikiye blerek sabah ve akam iebilirsiniz. A karnna iilmesi ok daha etkilidir. A karnna imek istemiyorsanz nlerden en erken iki saat sonra iilmelidir. Burada dikkat edilecek bir konuda her iimden ence iki yemek ka taze sklm limon suyu ilave edip, kartrp imektir. Ksaca, szp ayrdnz lahana-maydanoz suyuna lynca taze sklm limon suyu ilave etmeyiniz. eceiniz miktar kadarna iki yemek ka taze sklm limon suyu ilave edilmelidir. Bu kr gnlk hazrlanmak zorundadr. Krn hazrlama eklinde yarm demet maydanozdan bahsettim. Demetlerin ieriindeki maydanozlarn saylar farkl olabilir. Drt adet byk yaprak beyaz lahanaya ilave edilecek maydanoz says yirmi-yirmibe adettir. Maydanozlarn gvde saplar ile beraber kullanlmas gerekmektedir. Lahana-maydanoz-limon suyu karm krnn uygulamas 3x7U+3A U= 7 gn uygulanr A= 3 gn ara verilir eklindedir. Bu formln anlam, defa yedi gn uygulanr ve her yedi gn tamamlandnda gn ara verilir. Toplam uygulama sresi yirmibir gndr. Uygulama srelerine gnlk aralar dahil deildir. Dikkat

Bu kr ylda iki- kez uygulayabilirsiniz. zellikle bahar aylarna girerken gelien bahar yorgunluuna kar da mkemmel bir nleyicidir. K aylarnda alnan kilolar bahar mevsimine girerken bu kr sayesinde hem kolaylkla verebilir, hem de bahar yorgunluuna bal ikyetleri de yaamam olursunuz. Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir 152 Melissa (Oulotu) Latince : Melissa officinalis Almanca : Zitronenmelissa ngilizce : Lemonbalm, melissa zellikleri: Antitmoral yaralarn iyiletirici gz tansiyonuna kar kalp spazmna kar idrar yollan enfeksiyonunu nleyici (sondal) Onun ad oulotu. Yabanclar ona "melissa" da derler. lkemizde de giderek "melissa" daha ok kullanlr oldu. ok keyifli bir iimi vardr. Kokusunda bahar havasnn lkln ve rahatln alglarsnz. Oulotunu bir kere koklarsanz, tekrar tekrar koklamaktan kendinizi alamazsnz. ayn yudum yudum ierken, rahatlamaya balarsnz. tikten be-on dakika sonra gerginliinizin uup gittiini hissedersiniz. Mkemmel bir gevetici, rahatlatc ve dinlendiricidir. ok sayda sedatif (rahatlatc, gevetici) etkin madde ierir. Oulotunu yudumlarken sanki ierisinde limon suyu var zannedersiniz. Almanlar ve Avusturyallar ondan bahsederken "Zitronen Melissa" da derler. Zitronen Melissa, limon melissa demektir. Kronik idrar yollar enfeksiyonu ikyetiniz sz konusuysa mkemmel bir nleyicidir. Srekli sonda takmak zorunda olanlarn en nemli sorunlarndan bir tanesi de sondaya bal olarak tahri (iritasyon) nedeniyle sk sk idrar yollan enfeksiyonuyla kar karya kalmalardr. Sonuta bu hastalar dnem dnem anbiyotik kullanmak zorunda kalmaktadrlar. Sk sk veya dnem dnem antibiyotik kullanmak zorunda kalan bu hastalar, zamanla antibiyotie kar baklk kazanarak, hekimleri tarafndan farkl antibiyotikler reete edilmek zorunluluuyla kar karya kalmaktadrlar. Sksk "kalbim skyor" weya "sol tarafmda tam kalbimin olduu yerde ve da doru adeta kaslma veya gerilme hissediyorum" eklinde kendilerini ifade edenlere, melissa ay imelerini neririm. Deerli okuyucu, bu trden ikyetler ciddi olabilir. Mutlaka hekime gidilmesi gerekir. Hekime gittiinizde ciddi bir ey yok denildiyse, kendinize hemen bir melissa ay hazrlaynz. Kalbin zerindeki gerilmi kaslarn nasl ksa srede gevediini hayretle gzlemleyebilirsiniz. Kalp spazm geirme riski olanlara gnde iki kez ve bir ay boyunca melissa ay imelerini neririm. Yaralarn hzl kapanmasnda melissa aynn yardm, yabana atlmayacak kadar gldr. Gz tansiyonu Gz tansiyonunda melissa ay nermekteyim. Melissa krn uygularken, beraberinde domates krnn de desteini almakta fayda vardr. Eer, yanz otuzbein altndaysa, sadece melissa kr uygulamak yeterli olacaktr. Gz tansiyonu durumunda, melissa krnn nasl uygulanaca aada belirtilmitir. 153 strojen hormonu strojen hormonu dkl sorununuz mu var? Oulotu (melissa) ay dk olan strojen hormon seviyesini normal dzeye karmakta olduka etkilidir. zellikle, menopoz dneminde strojen hormonu azl yaayan bayanlarn yardmcsdr. Kronik idrar yollar enfeksiyonu Sksk idrar yollar enfeksiyonu yaayanlar, ksa zamanda kronik durumla kar karya kalabilmektedirler. Uygulanan antibiyotik tedavisi ksa sreli olmaktadr. Antibiyotik tedavisi tamamlandktan birka hafta sonra, enfeksiyon tekrar nksetmektedir. Bu takdirde tekrar hekime giden hasta farkl bir

antibiyotik tedavisine balatlmaktadr. Bir mddet sonra bu farkl antibiyotie kar da hasta cevap veremez duruma gelebilmekte ve tekrar tekrar nksle kar karya kalan hastann yaam kalitesi bozulmaktadr. Onlar iin mevcut antibiyotikler etkili olmadndan, aresiz kalmaktadrlar. Peki, bu durumda olan kronik idrar yollar enfeksiyonu hastalar iin gerekte antibiyotiklere kar diren gelimi olabilir mi? Ben, bu sorunun cevabna iki adan bakmaktaym: MicroCrystalline (MikroKristal) oluumu BiyoFilm tabakas oluumu imdi bunlar srasyla aklamaya alacam. MikroKristal oluumu drar kesesi ierisinde biriken idrarda gzle grlmeyen MikroKristaller oluabilmektedir. Oluan bu MikroKristallerin kenarlar jilet gibi keskindir. Her idrara kta, keskin kenarl MikroKristaller idrar kanalnn i yzeyini tekrar tekrar izerek Mikrolnjuri (MikroYara) almasna neden olacaktr. te, alan bu mikro yaralar kolaylkla enfekte olabilecek kaynak oluturmaktadrlar. MikroKristal oluumu engellenmedike bu mikro yaralar srekli oluacaktr. Bu nedenle, antibiyotik cevap verse bile, antibiyotik tedavisi baarsz olacaktr. Demek ki, antibiyotik cevap verse bile, srekli tekrarlayan mikro yara oluumu, kullanlan antibiyotiin cevap vermedii dncesine neden olacaktr. BiyoFilm tabakas oluumu BiyoFilm tabakasyla ne anlatmaya alyorum veya BiyoFilm tabakas nasl olumaktadr? drar yollarnn i yzeyinde enfeksiyona neden olan bakteri aglnasyonu (bakterilerin yan yana dizilmesi) adeta ince bir film tabakas oluturmaktadr. nce film tabakasn oluturan bakterilerin salgladklar proteinlerdir. drar kanalnn i yzeyiyle ince film tabakas (BiyoFilm tabakas) arasnda bakteriler gizlenip yerleebilmektedirler. Bu durumda antibiyotik alm, BiyoFilm tabakas altnda kalan bakterilere ulaamayacandan bu bakterileri zararsz hale getiremiyecektir. Byle bir durumda antibiyotik cevap vermiyor demek yanl olacaktr. Eer, BiyoFilm tabakas olumam olsayd, antibiyotik bu bakterileri zararsz hale getirebilecekti. 154 Gerek MikroKristal ve/veya gerekse de BiyoFilm tabakas oluumlar nedeniyle, kronik idrar yollar hastasnn antibiyotie kar diren kazanm olabilecei hakknda kesin bir yorum yaplamaz. Deerli okuyucu, "Bitkisel Sall< Relberi" adl kitabmda kronik idrar yollar enfeksiyonuna kar karnabahar krn nermekteyim. Bu kr uygulayan ok sayda kadn hasta mkemmel sonu aldklarn bildirmilerdir. Karnabahar kr nasl almaktadr (etkili olmaktadr)? Karnabahar, Biyofilm tabakasnn oluumuna engel olmakta ve/veya Biyofilm tabakasn ortadan kaldrmaktadr. Kr1: Gz tansiyonu Yaklak 150 mi (bir su barda) suyu nce kaynatnz. Su kaynadktan sonra, bir tutam (yaklak -drt gram) oulotunu kaynayan suya ilave ediniz. Ksk atete be dakika kaynatnz. Be dakika tamamlannca ocaktan indiriniz ve bir-iki dakika bekledikten sonra sznz. Ilynca yava yava yudum yudum iiniz. Bu kr bir ay boyunca gnde iki kez uygulanr. Her defasnda taze hazrlanr. leden evvel a karnna ve leden sonra da a karnna iilir. Eer, yanz otuzbe ve yukarsysa bu takdirde akam yemeklerinden yaklai< en erken bir saat sonra bir ay barda taze sklm domates suyu da iilmelidir. Ar vakalarda, bir ay boyunca melissa ay gnde kez iilebilir. ikyetlerin durumuna gre, kr tekrar edilebilir. Kr2: strojen hormonu ykseltici Yaklak 150 mi (bir su barda) suyu nce kaynatnz. Su kaynadktan sonra, bir tutam (yaklak -drt gram) oulotunu kaynayan suya ilave ediniz. Ksk atete be dakika kaynatnz. Be dakika tamamlannca ocaktan indiriniz ve bir-iki dakika bekledikten sonra sznz. Ilynca yava yava yudum yudum iiniz. Bu kr bir ay boyunca gnde kez uygulanr. Her defasnda taze hazrlanr. leden evvel a karnna, leden sonra a karnna ve akam yatmadan nce iilir. Bir ay tamamlandktan sonra gnde iki kez olmak zere bir ay daha ayn ekilde devam edilir. Bu kr onbe gnlk aralarla tekrarlanabilir.

Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krier ancak ve ancak yetikinler iindir. Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr. Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir. 155 Kekik Latince : Thymus piperella Almanca : Thymian ngilizce : Thyme zellikleri: Mide bulantsna kar antitmorai yaralarn iyiletirilmesine kar radyoterapi ve/veya kemoterapi sonras gelien mide bulantsna kar hazmszla kar Kekik zerine olan aratrmalarm henz tamamlanm deildir. imdiye kadar alm olduum sonular burada sizinle paylamaktaym. Kekik zerinde henz kesinlememi aratrma sonularn da tamamladka bu kitabn ileri basklarnda inaallah sunmaya alacam. Onu aratrmaya dokuz yl nce baladm. Kekik, yaklak krk yldan beri gelitirmi olduum sistematie ideal bir ekilde uymaktadr. Etkin maddelerinin ok farkl kimyas var. nsan vcudunda, ayn anda farkl metabolizmalar uyaryorlar. Bu farkllklar onun kullanma ve hazrlanma eklinin pek kolay olmayaca dncesini uyandrmt bende. Nitekimde de yle oldu. Sizin iin hazrlama ve kullanma ekli zor deil. Hem de ok kolay. Benim iin hazrlama ve kullanma eklinin nasl olacan aratrmak ve tanmlamak zor oldu. Ve bu zorluk halen de devam ediyor. Kekik baz hastalklar zerinde olduka etkili olduu gibi mkemmel nleyici ve koruyucu gc de var. Zorluk, sz konusu baz hastalklara kar onun nasl kullanlmas ve hazrlanmas gerektiini ortaya koymakta yatyor. Onu hafif atete demlemeye baladnz anda, ok ey deiiyor. Etkin maddeler hzla suya geiyor ve farkl bir hastalk iin nerilecek demleme srelerini belirleme imkn ortadan kalkyor. rnein, kekiin farkl hastalk iin etkili olan maddeleri ayn zaman aralnda suya geiyor. Demleme sresine bal deiller. Hepsi ayn anda suya geiyor ve dolaysyla da etkisi azalyor. Mhim olan her etkin maddenin demle srecinde farkl zamanlarda suya geme zelliini kullanarak, ilgili hastalk iin krn demleme sresini belirlemektir. IVlaalesef, byle bir imkn kekik vermemektedir. Peki, zm nedir? Bu iin zm kolay olmasna ramen, hazrlanmasnda zorlukla karlalmaktadr. rnein, adna A dediimiz hastala kar gerekli olan etkin maddeler ellibe derece santigratta suya geerken, yetmisekiz derece santigratta, adna B hastal dediimiz hastala kar etkili olan etkin maddeler belirli srede suya gemektedir. te, zorluk bu noktada balamaktadr. rnein, bir yemek ka kekii, yetmisekiz derece santigratta suyun scakln sabit tutarak alt dakika bekletiniz denildii takdirde, evinizin mutfanda bu kr hazrlamak mmkn olmayacaktr. Bu nedenle, kekiin ok kolay kullanlp hazrlanabilecei bir zelliini tantmak istiyorum. 156 Kekik ve mide bulants Zaman zaman mide bulants ekiyorsanz, ilk aklnza gelecek olan kekik olmaldr. Hemen belirtmekte fayda gryorum, uzun zaman az ak beklemi ve aromas umu kekik bu ama iin uygun deildir. Tat (araba, uak, gemi) tutmasndan ikyet ediyorsanz, kekik imdadnza yetiecektir. Kemoterapi ve radyoterapi alm hastalar Kemoterapi veya radyoterapi alan hastalarn en sk karlat durumlardan bir tanesi de mide bulantsdr. Bu durumda olan hastalara kekik tavsiye ederim. Dikkat

Hamile bayanlarn ve tiroid problemi olanlarn uzak durmas gerekir. Ayrca mide lseri olanlarn kekie kar dikkatli olmalarn neririm. Mide kanamas riski tayanlarn kekik tketimiden kesin olarak uzak durmas arttr. Dikkat Kan-phtlama problemi olanlarn kekikten uzak durmalar gerekir. Bir anm Deerli okuyucu, bir dostum yakn bir akrabasyla ziyaretime gelmiti. Akrabas, krk yalarndayd. ikyetiyse, ne tketirse tketsin midesi hazmetmemesiydi. Tek bir zeytin dahi yese, yedikten birka dakika sonra ikinlik balyormu. Daha fazla bir eyler yediinde de mide arsyla beraber yle bir istifra nbeti geliyormu ki, o an ne yapacan aryormu. "Rahatlayana kadar ektiimi bir Aliah bilir, bir de ben M/yorum" diyordu. Devamla yle anlatyordu; "Bir gn leden sonra gene istifra nbetim gelmiti, istifra ettiimde domatesin ince zar kabuklarn grdm. Kesin olarak biliyordum ki, ben o gn sabah ve len domates yememitim. Bir gn nceki akam domates yemitim. Anladm ki, midemde yediklerim aynen duruyordu. Gitmediim hekim kalmad. nerilen tm ilalar kullandm. Baz bitkiler nerildi onlar da kullandm. Fakat hibir fayda grmedim. Bindiim bir uakta, istifra nbetim geldi, mide ars balad, bir trl kartamyordum... stanbul'a uak indiinde ben hala mide bulantsyla beraber sancdan kvranyordum. Havaalan tuvaletinde bekledikten sonra rahatladm. Ve bu durum hala haftada birka kez devam ediyor. Bir eyler yemee ve evden dar kmaya korkuyorum." diye anlatmt. Kendisine da kekii kullanmasn, ayn yapp imesini nerdim. Bu kii hala daha zaman zaman gelip teekkr etmektedir. Da kekiini, Toroslardan bir tand kanalyla getirtmi ve kaynatp ayn imi. tikten hemen sonra ald sonucu aynen yle tarif ediyordu: "Hocam, ier imez ben yeniden dodum, bu nasl bir rahatlama size anlatamam. Karnmn ilii indi, midem annda boald. Bu nasl bir mucize?" \ye anlatmt. lk aylarda tand tm insanlara sorar olmu, "Midenizde hazmszlk, ikinlik, bulant var m?" diye. 157 Sorusuna evet cevab alnca, hemen da kekiini neriyormu, bende da kekii var size verebilirim diyormu. Bunu yapmamasn, nce mutlaka bir hekime gitmesinin doru olacan belirttim. nerdii kiinin ya farkl bir rahatszl varsa? Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir. Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaymz. Unutmaynz ki, hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir 158 Kuru ncir zellikleri: Kan yapc yumurta atlatc hamile kalmay kolaylatrc bronite kar Kuru incir, mkemmel bir kan yapcdr. ylesine gldr ki, ksa zamanda alacanz sonu sizi artacaktr. Kr 1: Kan yapc Yarm litre kaynamakta olan klorsuz suya sekiz-dokuz adet kuru inciri ilave ediniz ve yedi dakika az kapal olarak kaynatnz. Yedi dakika tamamlandktan sonra lmasn bekleyiniz. Ildktan sonra szlr. e veya ikiye blerek nlerden on-onbe dakika nce a karna iilir. Bu krn uygulamas 2x21 U+7A U= 21 gn uygulanr A= 7 gn ara verilir eklindedir. Bu formln anlam udur: ki defa yirmibir gn uygulanr ve her yirmibir gn tamamlandnda yedi gn ara verilecektir. Toplam uygulama sresi krkiki gndr. Uygulama srelerine yedi gnlk aralar dahil deildir. Her defasnda gnlk hazrlanmas gerekir. Kuru incirleri bir kere koparp veya bakla bir kez kestikten sonra kaynamakta olan suya ilave ediniz. Kuru

incirlerin dnda beyaz pudras varsa, souk su altnda nce ykayp sonra ilave ediniz. Kr 2: Yumurta atlatc ve kolay hamile kalma Yarm litre kaynamakta olan klorsuz suya onbe-onalt adet kuru inciri ilave ediniz ve yirmi dakika az kapal olarak kaynatnz. Yirmi dakika tamamlandktan sonra lmasn bekleyiniz. Ildktan sonra szlr. e veya ikiye blerek nlerden on-onbe dakika nce a karnna iilir. Bu krn uygulamas, 2x21 U+7A U= 21 gn uygulanr A= 7 gn ara verilir eklindedir. Bu formln anlam, iki defa yirmibir gn uygulanr ve her yirmibir gn tamamlandnda yedi gn ara verilecektir. Toplam uygulama sresi krkiki gndr. Uygulama srelerine yedi gnlk aralar dahil deildir. Her defasnda gnlk hazrlanmas gerekir. Kuru incirleri bir kere koparp veya bakla bir kez kestikten sonra kaynamakta olan suya ilave ediniz. Kuru incirlerin dnda beyaz pudras varsa souk su altnda nce ykayp sonra ilave ediniz. 159 Kr 3: Bronite kar Yarm litre kaynamakta olan klorsuz suya onbe-onalt adet kuru inciri ilave ediniz ve on dakika az kapal olarak kaynatnz. On dakika tamamlandktan sonra lmasn bekleyiniz. Ildktan sonra szlr. e veya ikiye blerek nlerden on-onbe dakika nce a kanrna iilir. Bu krn uygulamas, 2x10U+3A U=10 gn uygulanr A = 3 gn ara verilir eklindedir. Bu formln anlam udur: ki defa on gn uygulanr ve her on gn tamamlandnda gn ara verilecektir. Toplam uygulama sresi yirmi gndr. Uygulama srelerine gnlk aralar dahil deildir. Her defasnda gnlk hazrlanmas gerekir. Kuru incirleri bir kere koparp veya bakla bir kez kestikten sonra kaynamakta olan suya ilave ediniz. Kuru incirlerin dnda beyaz pudras varsa souk su altnda nce ykayp sonra ilave ediniz. Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki, hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir 160 Hibiskus (Amber iei) Latince : Hibiskus sabdariffa Almanca : Hibiskus ngilizce : Hibiscus zellikleri: Tansiyon dengeleyici akcier kanserine kar eker lastalarna yardmc sindirimi kolaylatnc Wilson hastalna kar antioksidan Hibiskusun, lkemizde yreden yreye deien adlar arasnda amber iei veya glhatmi en ok kullanlandr. Deerli okuyucu, bir bitkinin ierdii ana etkin (primer) maddeler, yardmc etkin maddeler veya fonksiyonel maddeler, yetitii topran kimyasna baldr. phesiz ki, yetitii blgenin iklim artlarna da baldr. Ancak, topran kimyas en nemli olandr. nk topran kimyasnda bulunan mineraller, organik bileikler ve elektrolitler (tuzlar) bitkinin ierecei etkin maddelerin kimyasn ve kr olarak kullanldnda da tedavi gcn dorudan etkilemektedir. Hibiskus bitkisinin yetitirelecei topraklar kkrt iermelidir. Eer yetitii toprak kkrt bakmndan fakirse, kkrt ierikli gbreyle desteklenmelidir. Akcier kanseri hastalarnn kullanaca hibiskus kr zellikle kkrt bakmndan zengin olan topraklarda yetimi olmal veya kkrt ierikli gbreyle yetitirildii toprak desteklenmelidir. Yukarda sz konusu ettiim, topran kimyasal yaps ve iklim artlarnn yannda topran ieriinde bulunan mikrobiyolojik poplasyon da nemli rol oynar. Mikrobiyolojik poplasyon ne demektir? Bunu ok ksaca u ekilde aklayabiliriz. Toprakta minerallerin, tuzlarn dnda canl organizmalarda bulunmaktadr. rnein, bakteriler gibi... Bu canl mikroorganizmalar eit eittir. te, bu canl mikroorganizmalarn eitliliine mikrobiyolojik

poplasyon adn vermekteyiz. Karadeniz blgesinin toprak mikrobiyolojik poplasyonuyla Akdeniz blgesinin toprak mikrobiyolojik poplasyonu farkldr. Ksaca, her iki blgenin toprak analizlerini ierdikleri bakteriler bakmndan analiz edersek, farkl bakteri kltrleri grrz. Toprakta bulunan bakteriler, protein salglarlar. Her bakteri kendine zg kimyasal yaps birbirlerinden tamamen farkl protein salglarlar. nsan vcudunun darya salglad idrar, dk veya ter varsa bu mikroorganizmalar da protein salglarlar. Bu proteinler, toksin (zehir) yapl veya faydal karakterde olabilirler. Mikroorganizmalarn salglad protein yapl organik maddeler, bitki kkleri tarafndan emilerek bitkinin kimyasnda, yani, ierdikleri maddeler zerinde etkin rol oynarlar. Tm bunlarn dnda bakteriyle bitki arasnda yatay gei (horizontal transition) de gzlenmekte ve bitkinin evrimlemesinde etkili olmaktadrlar. Hibiskus bitkisi zerine olan almalarm ukurova niversitesi'nde bulunduum seksenli yllarn ortalarnda balamtr. Hibiskus bitkisi kan ekerinin ve yksek 161 WPf tansiyonun dengelenmesinde yardmcdr. Hibiskus bitkisi bununla da kalmayp iyi huylu kolestroln ykseltilmesinde de yardmc olabilmektedir. O, iyi bir yardmcdr. Kesinlikle kan ekerini drc, yksek tansiyonu drc bir ila olarak deerlendirilmemelidir. eker hastalar hekimlerinin nerdikleri ilalarn almaldrlar. Hibiskus bitkisinin kr, ila almnn miktar olarak daha az alnmasna yardmc olabilir. Bunu da kan ekerini lerek takip etmek gerekir. Dikkat Hibiskus bitkisi arlkl olarak ta yapraklarnda anthocyanin grubu etkin maddeleri bol miktarda ierdiinden dolay, guatr ve tiroid ikyeti olanlarn kullanmamas gerekir. Unutmaynz, anthocyanin'ler goitrogenik zelliklidir. Goitrogenik, guatr'a neden olan demektir. Antt.ocyadin grubunda bulunan delphinidin ve cyanidin etkin maddeleri, hibiskus demlendiinde suya krmz rengi veren maddelerdir. Souk algnlnda veya ate drc olarak yardmcdr. Bu durumlarda, hibiskus bitki ayn gnde bir-iki defa hazrlayp imek faydaldr. Hibiskus bitki ay hem antiseptik hem de antibakteriyeldir. Damar sertlii (atherosklerozis) ikyeti olanlar iin mkemmel bir yardmcdr. Zaman zaman uygulanacak hibiskus kryle, damar sertliine kar nleyici kr uygulanm olur. Wilson hastal, Wilson hastal bakr metabolizmasnn ender rastlanan otozomal ressesif bir hastalktr. Wilson hastalnn karacier, kornea, bbrekler, iskelet sistemi ve dier organlarda youn bakr birikimine bal olduu bilinmektedir. Bakrn vcuttan atlmasnda veya depolanmasna bal ikyeti olanlar iin mkemmel bir yardmcdr. Vcuttan bakr atlmasna yardmc olacak olan etkin maddeler, hibiskus ieinin en alt ta yapraklarnda bulunur. Hibiskus toplanrken, ieklerinin en alt ta yapraklar hibir ie yaramaz diye atlr. Halbuki nimetin hikmeti bu konuda iein en alt ta yapraklarnda sakldr. Dikkat Wilson hastalar kesinlikle klorlu su imemeli ve krlerini de klorlu suyla hazrlamamaldrlar. Hibiskusun ayn zamanda gl bir antioksidan olduunu belirtmeden geemeyeceim. Deerli okuyucu, tm sebze, meyve ve bitkilerde antioksidan zellii olan birka tane etkin madde mutlaka vardr. Antioksidan zellikli etkin madde iermeyen bitki yoktur. Ancak, bazlarnda gl antioksidan etki bulunmaktadr. Yeri geldike kitapta bu bitkilere yer verilmitir. 162 Hibiskusun iekleri gda sektrnde bol miktarda kullanlmaktadr. Jle ve tatllara aroma kazandrmak amacyla kullanm bulurken ve serinletici ieceklerde ise, yardmc katk maddesi olarak kullanlmaktadr. Hibiskus bitkisini aratrmaya baladmda bana pek arpc gelmemiti. Kimyasal yap olarak yle pek dikkat ekici bir ey bulamyordum. nanyordum

ki, mutlaka gl bir taraf vardr. Birka yl sren almamn sonucunda hemen hemen herkesin rahatlkla iebilecei bir bitkisel ay olarak deerlendirip brakmtm. Guatr ve tiroid hastalar hari. eker hastalarna, yksek tansiyon ikyeti olanlara yardmc idi. Aradan geen onbe yl sonra tekrar hibiskus bitkisine geri dndm. kibinli yllarn balarnda tekrar aratrmaya tekrar baladm. Aradan geen zaman ierisinde kazandm deneyimler ve almalar yllar nce zerinde altm bitkiye ok farkl bak a getirmektedir. Yllar sonra tekrar almaya baladmda hibiskus bitkisine zg olan ve adlarn da latince adndan alan birka tane etkin madde vard. O gne kadar hi aratrlmamt. Kimse ne ie yaradn bilmiyordu. kibinsekizli yllara geldiimizde dahi bu etkin maddeler zerinde alma yaplmam olduunu gryorum. Bunlar, Hibiscetin Hibiscic acid Hibiscin Hibiscin chlorid Hibiscretin maddeleridir. Bu etkin maddeler arlkl olarak hibiskus bitkisinin ieklerinde ve az miktarda da yapraklarnda bulunur. Hibiskusun hemen hemen tm renkte olanlarn bulmak mmkndr. Mavi, beyaz, krmz, turuncu, beyaz-krmz ve dier renk kombinasyonlar olan hibiskuslar vardr. En makbul olan koyu krmz renkli olandr. Kr amal ve kurutulmu olarak satn alacanz koyu krmz renkli hibiskuslarn, nce bir para tadna baknz. Eer dilinizin zerinde eki tad brakmyorsa satn almaynz. Ya raf mrn doldurmutur, ya da uygun toprakta yetimemitir. Tm bunlarn dnda koyu krmz renkli ieklerinin mutlaka en alt ta yapraklarnn bulunduuna dikkat ediniz. Bu ta yapraklar zellikle akcier kanseri ve diyabet hastalar iin kullanlmas gereken en nemli ksmlardr. Hibiskus bitkisi, ebegmeci ailesindendir. Akdeniz blgesinde hemen hemen her narenciye bahesinde, yol kenarlarnda ve sebze yetitirilen tarlalalarda ebegmeciyi bulursunuz. Aratrmalarmda grdm hibiskus bitkisinin akcier kanserini nlemedeki gcdr. Akcier kanserine yakalanma riski tayanlarn hibiskus krn ihmal etmemelerini nerim. Ylda enaz -drt kez uygulamalarn neririm. Deerli okuyucu, hibiskus bitkisi ylesine nemli bir nimet ki yerini baka hibir bitki dolduramaz. Kendi ailesi ierisindeki ebegmecinin hibir trnde bu zellik yoktur. 163 : Hibiskus bir demir deposudur. Topran ierisinde bulunan demiri ve magnezyumu adeta emer ve bnyesinde depolar. Yetitii toprakta hibiskus hasat edilip nakledildike birka yl sonra yetitii toprakta demir ve magnezyum kalmaz. Demiri azalm veya tkenmek zere olan toprakta yetien hibiskus bitkisinin tbbi amal olarak kullanlmasnda fayda yok denecek kadar az olur. Hibiskus ierdii zengin magnezyumdan ve de malik asitten dolay gl bir laksatiftir. Barsaklarda oluan gazn alnmasnda etkilidir. ikinlik ikyeti ekenlerin yardmcsdr. Eer kr olarak topranda magnezyum ve demir oran azalm olan hibiskusu kullanyorsanz yukarda belirtmi olduum zelliklerinden yeteri derecede istifade edilemiyor demektir. Demir oran dk olan toprakta yetien hibiskusun hasat edilmemesi ve kr olarak kullanlmamas gerekir. nk onun ifa gc zayflamtr veya kaybolmu demektir. zm, hibiskus yetitiricilerinin yetitirildii topraa demir oran yksek olan toprak ilave etmeleri gerekir. Akcier kanserine yakalanm hastalarn da gnde enaz iki bardak hibiskus ay -imelerinde ok byk faydalar vardr. Ancak, gnde barda gememelidir. Akcier kanseri hastalarnn uygulayabilecekleri dier yardmc krler iin "Bitkisel Salk Rehberi" adU kitabm okumalarn neririm. Dikkat Hibiskus bitkisinin en gl zelliklerinden biri de topraktaki metalleri depolama potansiyelidir. Ar-metal ieren topraklarda yetimekte olan hibiskuslarn kullanlmamas ve hasat edilmemesi gerekir. Hibiskusun topraktan emdii metalleri en bol olarak toplad yer iekleridir. Hibiskusun ieklerinde bulunan baz nemli maddeler Thiamin Kalay

 Selenyum Sabdaretin Sabdaritrin Potasyum Demir Pectin Malik asit Magnezyum Gosipetin Delphinin Kobalt Delphidinin 164 'il Krom inko Vitamin C Yukarda da belirttiim gibi, hibiskus gerek bir demir deposudur. Topran demirini adeta emer. Demire bal anemi (kanszlk) ikyeti olanlar, bu satrlar okurken, "te, tam bana gre bir bitki, demir bakmndan ok zengin, hemen krn uygulayabilirim." diyeceklerdir. Deerli okuyucu, mantkl olarak byle dnmekte hakl olabilirsiniz. Ancak, bir bitkide falanca madde ok fazla varm, bundan dolay onun krn uygulayabilirim dncesi kural deildir. Hibiskus bu duruma en gzel rnei tekil eder. Hibiskusun demir bakmndan zengin olduu dorudur. Ancak, krn yaparak ieriinde bulunan demiri vcudumuza kazandrmak mmkn deildir. Hi mi alamayz? Hibiskus kr uygulandnda yeteri oranda vcudumuz demiri alamaz. Hibiskusun ierdii demiri almamza engel olan, hibiskusun ieriinde bulunan metal-chalator (metal tutucu) zellikli etkin maddelerin bulunmasdr. Dikkat Hekiminiz demire bal anemi tedavisi nermise, hibiskus ay veya kr uygulanmamaldr. Zayflama diyeti uygulayanlara gnde bir bardak hibiskus ay imelerini neririm. Hibiskus ay hem tok tutar hem de alk duygusunu geciktirir. Kr 1: Akcier kanserini nleyici Yaklak 150 m! (bir su barda) kaynamakta olan suya bir yemek ka ilave edilir. Ksk atete dakika demlenir ve nc dakikadan sonra ocan alt kapatlarak lyncaya kadar bekletilir. Ilynca szlr. Yava ve yudum yudum iilir. On gn mddetle gnde iki kez, leden evvel ve leden sonra olmak zere iilir. Her defasnda taze hazrlanmak zorundadr. ayda bir kez, on gnlk kr tekrar edilir. Kr 2: Akcier kanseri hastalarda ve tansiyon dengelemede Kemoterapi ve/veya radyoterapi esnasnda uygulanmamaldr. Kemoterapi ve/veya radyoterapi tamamlandktan onbe gn sonra balanr. Yaklak 150 mi (bir su barda) kaynamakta olan suya bir yemek ka ilave edilir. Hafif atete alt dakika demlenir ve scakken szlr. Ilynca, yava ve yudum yudum iilir. Onbe gn mddetle gnde iki kez, leden evvel ve leden sonra olmak zere iilir. Her defasnda taze hazrlanmak zorundadr. ki ayda bir kez onbe gnlk kr tekrar edilir. Kr 3: Wilson hastalar Yaklak 150 mi (bir su barda) kaynamakta olan suya bir yemek ka^h ilave edilir. Hafif atete dakika demlenir ve ocan alt kapatlarak lyncaya kadar bekletilir. Ilynca szlr. Yava ve yudum yudum iilir. Onbe gn mddetle gnde kez, leden evvel, leden sonra ve akam yatarken olmak zere iilir. Her defasnda taze hazrlanmak zorundadr. ki ayda bir kez, onbe gnlk kr tekrar edilir. 165 Dikkat: Wilson hastalar kesinlikle klorlu su imemeli ve krlerini de klorlu suyla hazrlamamaldrlar. Not; Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve

ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki, hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir. Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir. 166 Maydanoz - Limon zellikleri: Karacier yalanmasna kar hipertansiyon tedavisinde yorgunlua kar Deerli okuyucu, yksek tansiyon ikyetini yeni yaamaya baladysanz en ksa zamanda hekiminize gidiniz. Genel bir kural olmasa da, bir-iki ay ierisinde kontrol altna alnamayan yksek tansiyon kalc olabilmekte ve srekli ila kullanmak mecburiyetinde kalnabilmektedir. Bunun iin neler yaplabilir? Kolayca uygulanabilecek yntemleri srasyla aada belirtmi bulunuyorum. ncelikle hekiminizin nerileri dorultusunda hareket ediniz. Sigara iiyorsanz, sigaray terk ettiinizde tansiyonunuzun en az bir-bir buuk birim dtn bir-iki gn ierisinde gzlemleyebilirsiniz. rnein, 15 ise en az 13,5 deerine inecektir. Sigara veya ttn kullanmyorsanz, kesinlikle sigara dumannn bulunduu ortamlarda kalmaynz. nk sigara dumannn zellikle tansiyon ykseklii olan pasif iicilerin ikyetlerini tetikleyici zellii vardr. Eer yksek tansiyon ikyetiniz yeni balamsa ve sigara kullanmyorsanz, sigara dumann bulunduu ortamlarda bulunmaynz. Sk sk temiz hava almaya knz ve akam yemeinden sonra mutlaka temiz havaya knz ve yry yapnz. Erken yatnz. Uykunuzu mutlaka almanz gerekir. Gece yatarken, yatak odanzn penceresini ok az aralaynz ve ieriye taze hava akm girmesini salaynz. Az uyumak veya uykuyu almamak yksek tansiyon hastalnn gelimesinde etkendir. Eer sigara tiryakisiyseniz ve kapal meknda havalandrma yapmyorsanz, ok yakn bir gelecekte hipertansiyon hastas olma ihtimalinizin ok ok yksek olduunu unutmaynz. Tuz tketiminde ll olunuz. Yemeklerinize ekstra tuz ilave alkanlnz varsa bu alkanlnzdan vazgeiniz. Akamlar salata, meyve ve sebze arlkl beslenmeyi tercih ediniz. Kzartmalardan ve ar tatllardan mutlaka kannz. Akam yemeklerinde tatllardan uzak durunuz. 167 Dikkat Tiroid bezinin tamamn aldrm olan hastalar yaam boyu hekimlerinin nermi olduu ila veya ilalar kullanmak zorundadrlar. Genel bir kural olmasa da, tiroid bezinin tamam alnm olanlarda hepatosteatoz (karacier yalanmas) ikyetleri ortaya kabilmektedir. Tiroid bezi alnm olan hastalarda, karacier yalanmasna kar "maydanoz-limon suyu kr" yeterli olmamaktadr. Bu hastalarda gelien hepatosteatoz (karacier yalanmas) daha ziyade tiroid bezinin eksikliine bal olarak gelimektedir. Tiroid bezinin uzaklatrlmas sonucunda ortaya kan T3 ve T4 hormonlarnn a dnda, ayn ekilde tiroid bezinin rettii kalsitonin hormon a da kendisini gstermektedir. Kalsitonin hormonu, kandaki kalsiyumun kemiklere alnmasnda grevlidir. Ne varki, kalsiyum metabolizmas bu konuda da hastalarn takviye ila almalarna ramen salkl bir ekilde almasna imkn verememektedir. Unutulmamaldr ki, kalsiyum farkl birok hormon metabolizmasyla etkileim halindedir. rnein, strojen hormon seviyeleriyle kalsiyum iyonu seviyelerinin karlkl etkileimlerinde olduu gibi. Helen E. Scharfman and Neil J. MacLusky. (2006) The Influence of Gonadal Hormones on Neuronal Excitability, Seizures, and Epilepsy in the Female. Epilepsia 47:9,1423-1440 Bu durumda olan hastalar ne yapabilirler? Tiroid bezi alnm (total tiroid ektomi) hastalar da gelien karacier yalanmasna kar destekleyici bitkisel kr olarak, sabahlar a karnna, maydanoz-limon krne paralel olarak, len ve akam yemeklerinden yirmi dakika nce bir yemek ka dolusu dereotu kr uygulamaldrlar.

Karacier yalanmas (hepatosteatoz) ikyeti olan tiroid hastalarnn uygulamas gereken kr, aada aklam bulunuyorum. Kr 1: Yeni balamakta olan hipertansiyona kar maydanoz-limon Onbe-onalt adet taze maydanoz gvde saplaryla beraber blendra veya robota atlr. zerine iki yemek ka taze sklm limon suyu ve yarm bardaktan biraz fazla, klorsuz su ilave edilir. Bir-iki dakika robot veya blendr altrlr. Sabahlar a karnna kahvaltdan on-onbe dakika nce iilir. Bu krn uygulamas 2X15U + 7A U = 15 gn uygulanr A = 7 gn ara verilir eklindedir. Bu formln anlam, iki defa onbe gn uygulanr ve her onbe gn tamamlandnda yedi gn ara verilecektir. Toplam uygulama sresi otuz gndr. Uygulama srelerine yedi gnlk aralar dahil deildir. Her defasnda taze hazrlanmas gerekir. 168 Kr 2: Karacier yalanmasna kar maydanoz-limon ve lavanta Sabahlar kr 1 de nerilmi olan maydanoz-limon kr, ayn gnn akamlartysa lavanta kr uygulanr. Bir tatl ka lavanta, kaynamakta olan 100-125 mi (yaklak bir su barda) klorsuz suya ilave edilir ve sekiz dakika ksk atete kaynatlr. Sekiz dakika sonra ocaktan indirilir ve lmaya braklr. Ildktan sonra szlr ve akam yemeklerinden sonra en erken iki saat sonra yudum yudum iilir. Bu krn uygulamas 2x15U + 7A U=15 gn uygulanr A = 7 gn ara verilir eklindedir. Bu formln anlam, iki defa onbe gn uygulanr ve her onbe gn tamamlandnda yedi gn ara verilecektir. Toplam uygulama sresi otuz gndr. Uygulama srelerine yedi gnlk aralar dahil deildir. Her defasnda taze hazrlanmas gerekir. Kr 3: Yorgunlua kar Kr 1'in ayns uygulanr. Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki, hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir 169 Maydanoz - Limon - Sarmsak zellikleri: Kalp damarlarnn yalanmasn nleyici kalp damarlarndaki yalan eritici kalbi glendirici kalp damarlannn yalanmasna bal yorgunlua kar hipertansiyona kar Sarmsak, maydanoz ve limon, her biri tek bana ayr ayr birer kr olarak kullanlabilir. imdi bunlar ksaca ayr ayr tek balarna kullanld takdirde etkilerinin neler olduundan bahsedeceim. Taze sklm limon suyu Orta boy bir adet limonun suyunu veya yarm bardak klorsuz suyun ierisine skp ierseniz, Yemek sonras ikinlii alr. Hazm kolaylatrr Barsak gazn uzaklatrr nlerinizden sonra ikinlik veya dolgunluk hissederseniz ieceiniz bir adet orta boy limonun suyu veya yarm bardak klorsuz suya ilave edip ieceiniz bir limon suyu Kan sulandrr Kann akn hzlandrr Damar sertline kar nleyicidir Bu sayede kalbin yk hafifler, daha rahat pompalar ve zorlanmadan alr. nk kann viskozitesi der, akkanl artm olur. Unutmaynz, bir svnn viskozitesinin dmesi (azalmas) demek, akkanlnn artmas demektir. Vizkozite ve akkanlk ters orantldr. rnein, baln vizkozitesi suya gre

yksektir. Baln akkanl dk, suyun akkanlysa daha yksektir. nk bal zor akarken, su ok kolay akar. Sabahlar a karnna iilecek bir adet orta boy limon suyu gece boyu barsaklarda birikmi olan gazn kolayca dar atlmasn salayacaktr. Eer a karnna bir adet limon suyunu imekte zorlanyorsanz, onu yarm bardak klorsuz suyla da alabilirsiniz. Limon suyunu veya sulandrlm limon suyunu itikten sonra birka dakika bulunduunuz yerde dolamanz esnasnda nasl rahatladnz hayretle gzlemleyebilirsiniz. Haftada birka kez, sabahlar a karnna veya nlerinizden sonra uygulayacanz bir adet orta boy limon suyu veya bir adet orta boy limonlu su, yksek tansiyon 170 rahatsizlma kar nleyici kr rol oynayabilecektir. Damar sertliine kar nleyici gcn, bol miktarda ierdii sitrik asitten alr. Limon suyunda bulunan diosmin ve citronetin gaz giderici etki gsterir. Dikkat Trombozit (platelet) saylar dk olanlarn limon suyuna kar dikkatli olmalar ve salatalarnda limon suyu kullanmamalarn neririm. Limon suyunun ieriinde bulunan citropten, trombozit dklne neden olabilmektedir. Sarmsak Tek bana tketilen i sarmsan tansiyonu drd sylenir. Genel bir kural olmasa da sarmsan tansiyonu drd dorudur. zellikle dk tansiyonlular kuru sarmsak veya taze sarmsak tkettiklerinde tansiyonlarnn daha da dtn gzlerler. Fazla tketilen sarmsak (tazesi veya kurusu) tansiyon drmesiyle beraber bir miktarda yorgunluu da beraberinde getirir. Bu yorgunluk duygusunu ekenler kendilerini "zerimde sanki bir arlk var, zerime arlk kt" eklinde ifade ederler. Az da olsa kolesterol drc zellii, bilinen en genel zellikleri arasndadr. Ortaada salgn hastalklarn ortaya kyla beraber sarmsak tketimi hzl bir art gstermitir. O devirlerde antibiyotik kavram dahi bilinmiyor olmasna ramen, sarmsaa olan yneliin arkasnda batl inanlar yatmaktadr. Gerek odur ki, sarmsak ok sayda doal antibiyotik zellii olan etkin maddeler ierir. Birinci Dnya Savanda bat avrupal askerler yaralandklarnda yaralarnn zerine beze sarl ezilmi sarmsak kullanmlardr. Sarmsan ierisinde bulunan baz doal antibiyotik zellikli etkin maddeler, Alilin Allicin Diallyl-sulfide Diallyl-disulfde Diallyl-trisulfde Diallyl-tetrasulfde Ferulic acid p-hydroxy-benzoic-acid dir. Gnlk yaamlarnda kuru ve taze sarmsa bol bol tketen ok insan tandm. Hemen hemen hepsinin ortak taraf, bir trl anlam veremedikleri yorgunluk ikyetleriydi. Kendilerine bunun fazla sarmsak tketiminden kaynakladn sylediimde, birka gn sonra dnp, "Hocam haklymsmz, sarmsa kestim, yorgunluk ikyetim kayp o/ofu." demilerdir. 171 Deerli okuyucu, her zaman vurguladm gibi, hibir besin maddesini veya bitkisel ay dzenli olarak tketmeyi alkanlk haline getirmemek gerekir. Kuru veya taze sarmsak dzenli veya sksk tketildiinde kanszla (anemi) neden olur. Bu durumun nasl gelitiini basite aklamaya alaym; Sarmsan ana etkin maddesi aliin'dir. Azda inenmeye baladnda enzimatik olarak (ierdii myrosinaz enzimi yardmyla) allicin maddesi oluur. Allicin, hemoglobini (HGB) oksitleyerek denatrize eder ve eritrozit ierisinde HeinzKitlesi oluturur. Bu da hemotitik anemi'ye neden olur. zellikle, hemolitik anemi ikyeti olanlarn sarmsaktan uzak durmalar gerekir. Genel olarak anemi

ikyeti olanlarn sarmsak tketiminde ll olmalarn neririm. Ksaca, kan tahlillerinde hemoglobin dkl olanlarn sarmsak tketmemeleri gerekir. Dikkat Sarmsak tketimi yzdeki sivilcelerin tetikleyicisidir. Ergenlik anda olanlarn sarmsak tketimi sonrasnda yzlerindeki sivilcelerin art gsterdiini hayretle gzlemleyebilirler. Dikkat Trombozit (platelet) saylar dk olanlarn kuru i sarmsak veya taze sarmsak tketimine kar dikkatli olmalarn ve salatalarnda da kullanmamalarn neririm. nk sarmsan yksek oranda ierdii alliin ve allicin etkin maddeleri antiplatelet (platelet drc) zellie sahiptir. Sarmsak-Limon-Maydanoz Deerli okuyucu, bu l karmn bir araya gelmesi uzun alma yllar gerektirdi. Ne var ki, bu l kombinasyon birbirlerini tamamladktan sonra, ksa srede kr olarak hazrlama eklini gelitireceimi zannettiim sre onbir ylm almtr. "BiMsel Sall< Rehberi" adU kitabma yetitirmeyi ok arzu etmeme ramen bir trl tamamlamak mmkn olmad. Bu nedenle, elinizde tuttuunuz "Tbbi Bitkiler Rehberi" adl kitabma yetitirebildim. Sarmsak-Limon karm mkemmel bir karm olmasna ramen, kalp damarlarnn iten yalanmasna zm getirebilecek gce sahip deildi... Genel olarak tek bir bitkinin kullanlmas taraftanymdr. rnein, iki bitkinin kartrlmas ou zaman kolayca bir zm sunabiliyor gibi gelse de, iin kimyas devreye girdiinde ok karmak ve kompleks bir hal alabiliyor. Tekrar tekrar baa dnp aratrmak kolay bir i deil. Saatlerce, gnlerce, haftalarca bazen aylar alan srete getiiniz yollardan tekrar tekrar geiyorsunuz. Her defasnda, aylar veya yllar nce atnz kaplar tekrar tekrar ap kapatyorsunuz. Acaba gzden bir ey kardm m diye... Bazen yle bir kapy ayorsunuz ki, hemen kapatmak zorunda kalyorsunuz. nk atnz kapnn arkasnda sistematii ve dzeni grmek imkanszlayor. Yllar ierisinde unu anladm, bir ey ne kadar karmak veya kompleks olursa olsun, mutlaka bir dzenlilii vardr. O gnk bak ve ilmi tecrbeylee dzensizliin ierisindeki dzeni anlamak veya grebilmek iin o gnn ilmi yeterli deildir demektir. 172 in ierisine ayr bitkinin karm girince, bitkinin kimyas iin iinden klmaz bir hal alyor. Ancak, sabrla, itinayla olayn zerine gidildiinde zeceinize inanyorsunuz. Doa kendisini gizlemiyor, kendisini farkl ekillere sokup farkl biimlerde karmza kmyor. Kimyasn deitirmiyor. Herey ayn. Ne var ki, birden fazla bitki kartrlnca yepyeni reaksiyonlar ve de yepyeni bileikler oluuyor. Bu yeni reaksiyonlar ve yeni bileikleri anlamak ve tanmaya almak iin, mevcut kimya bilimiyle almak ii daha da zorlatryor ve anlam kazandrmak zorlayor. Sarmsak-Maydanoz-Limon kr Hemen belirtmeliyim ki, bu l kr aratrmak, bana en fazla heyecan ve bir o kadar da endie vermi olan almalarmdan bir tanesidir. Bu krn gelitirilmesinde ok fazla zaman harcadm, ok sk geri dnler yaparak tekrar tekrar aratrdm. Uzun aratrma yllar ierisinde ok zor bir ie kalktm dndm. nk farkl karm (sanmsak, limon ve maydanoz) iimi ok zorlatryordu. Korkum, tek bir bitkinin kimyasn ve sistematini aratrrken yllar geiyordu, farkl bitkinin karmn aratrmak ok daha fazla yllarm alacakt... ou zaman mrmn yetmiyeceini dnerek vazgemeyi dndm. Bazen ok ksa zamanda zebileceime inandm basit bir bitki kimyas birka ylm almt. Bazen de bu bitki ne kadar karmak, bu i yllarm alacak dediim durumlarda, birka ay ierisinde sonuca gittiimi de biliyordum. Ne var ki, l bir karmla almak hem ok zor hem de ok fazla zaman istiyordu. Gerekten mrmn yetmeyecei dncesindeydim. Yarm kalr endiesi yayordum. Boa harcanacak zaman diyordum. Bu endiemi yendim. nk kendime doru soruyu sormutum. te sorduum soru ve cevab; "mrmr) bittii anda, mutlaka ve mutlaka yarm kalan ve tamamlanmam ilerim olmayacak m? yle ise, bu endie niye?" Sabrla ve hibir endieye kaplmadan l karm aratrmaya devam ettim. Allah'a krler olsun ki, bu l karm tamamlayabildim.

Bu kr uygulamaya balayanlar birinci haftadan itbaren kendilerini daha zinde ve daha gl hissetmeye balarlar. Kendilerine olan gvenleri artar. Birka merdiven basaman kmakta zorlananlar daha kolay merdiven kmaya baladklarn hayretle gzleyeceklerdir. Bir nceki haftalara gre daha az yorulduklarn hissedebileceklerdir. Kendilerine olan zgvenleri artacaktr. Kalp dolam bozukluunun neden olduu rkeklik ve endie duygulan yava yava kayp olup, yerini salkl ve yaam kalitesi ykselmi hissi alacaktr. Bu krn ylda en az bir kez uygulamasn nermekteyim. Rahatszln durumuna gre veya ikyetlerin dorultusunda ylda iki- kez tekrar edilebilir. Kr: Kalp damarlarn amak ve kalp dolamn glendirmek Kullanlacak olan malzeme, Kuru kabuklan soyulmu iri bir adet di sanmsak, sarmsan kahverengilememi olmas ve yumuamam olmasna dikkat edilmelidir. 173 On-oniki adet taze yeil maydanoz (saplaryla beraber). Maydanozun yapraklarnn sararmam olmasna dikkat edilmelidir. Yapraklar sararm maydanoz kullanlmamaldr. ki yemek ka taze sklm limon suyu Yarm bardak klorsuz su Bu malzemelerin hazrlanmas iin mutfak robotu veya blendr (mikser) kullanlr. Maydanozlar el yardmyla kopartlarak robota atlr. zerine iki yemek ka taze sklm limon suyu ilave edilir. ri tek bir di sarmsak bakla doranp ilave edilir. Yarm bardak klorsuz su ilave edildikten sonra robot veya blendr altrlr. Yaklak bir - bir buuk dakika altrldktan sonra karmn tamam kahvaltdan en az yirmi dakika nce a karnna iilir. Kahvaltya kadar ihtiya hissedilirse sadece su iilebilir. Krn uygulama ekli yledir: lk gn sarmsakl, ikinci gn sarmsaksz, nc gnse tekrar sarmsakl olarak uygulanr. Toplam dokuz gn uyguladktan sonra 3 gn ara verilir. gn aradan sonra ayn ekilde dokuz gn uygulanr ve kr sonlandrlr. 3 gn (sarmsak + maydanoz + limon + su) 3 gn (maydanoz + limon + su) 3 gn (sarmsak + maydanoz + limon + su) 3 gn ara verilir, tekrar 3 gn (sarmsak + maydanoz + limon + su) 3 gn (maydanoz + limon + su) 3 gn (sarmsak + maydanoz + limon + su) eklinde uygulayarak kr sonlandrlr. Dikkat Dk tansiyonluysanz bu krn kan basncn (tansiyonu) bir miktar drebileceini gz ard etmeyiniz. Dikkat Yukarda nermi olduum bu kr ylda bir-iki kez uygulamakla, kalp damarlarnn iten ya balamasna, kalp damarlarnda plak oluumuna veya kalbi besleyen damarlarn daralmasna veya tkanmasna kar nleyici ve koruyucu kr uygulanm olunur. Ayn zamanda bu kr sayesinde kalp dolam da glendirilmi olur. 174 Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir 175 Kurutulmu Kiraz Sap zellikleri: Bakiye idrara neden olan prostat hipertofisinde bayanlarn regl dnemlerindeki dem artna kar toksin atc dolam bozukluuna kar mesanenin boyun obstrksiyonlarndan dolay idrar yapma zorluuna kar leri

yalarda ayaklarda oluan deme kar meme CA' ya bal operasyon sonras kolda gelien deme kar Kurutulmu kiraz sap ve armutun bir trnn saplar, yaklak onbe yldan beri geriye dnerek tekrar tekrar ele alp zerinde altm bitki ksmlardr. Kolay kolay da bu almalarmn sonlanacan dnemiyorum. nk kurutulmu kiraz sapnn kendine zg basit bir kimyasal yaps ve mkemmel bir biyokimyas vardr. Karmak olmayan, dzenli ve belirgin bir sellozik yapya sahiptir. erdii etkin maddelerin azl ve bamszl onu tedavi amal kullandmz takdirde ok gl klmaktadr. Bu zellii, bugne kadar incelediim ve aratrdm hibir bitkide grmedim. Kiraz, en sevdiim meyvedir. Tkettiim her eye kar ll olmaya alrm ancak sadece kiraza kar ll deilimdir. Hele onu taze taze aacndan kopartarak yemenin zevki, benim iin apayr bir keyifdir. Aratrdm ve incelemeye aldm her bitkinin bende bir ans vardr. Beni, bir bitkiyi aratrmaya iten sebepler vardr. Kitabmda yeri geldike anlatmmdr. Kiraz sapnda da byle olmutur. Kirazn saplar ince ve uzundur. Dier meyvelerin saplarn dnrseniz olduka ksadr. Kiraz, azma gtrdmde saplarn ekerek kopartr ve baparmam ile iaret parman arasnda saplarn ileri geri yuvarlarkende damakta brakt o muhteem lezzetin tadn kartrm. ki parmam arasndaki yuvarlamay mmkn olduu kadar uzatrm. Neden kirazn saplar bu kadar ince ve uzun diye de sorarm kendi kendime... Daha ksa veya daha uzun da olabilirdi. Saplarnn neden uzun olduu sorusunu sormak ilk defa bundan onbe yl nce aklma geldi. Saplarnn uzun ve ince olmas genetik yapsnda zaten programlanm. Beni ilgilendiren nokta, bu ince ve uzun yapnn mevcut genetik programnn etkin madde btnl zerindeki snrlamalar ve deiimleri neler olabilir sorusudur. Meyve olarak kirazn vcuttan su att bilinen en genel zelliidir. Vcudumuzun tuz dengesini olumsuz etkilemeden vcuttan su atar. Damarlarmzn dostudur. Vcuttan hem su atar hem de kan sulandrr. Bu sayede kalbin daha rahat almasn salar. Bu zellik meyvelerde ok ender grlen bir zelliktir. Damarlarn iten yalanmasna kar nleyici gc olduka gldr. Sabahlar a karnna tketilecek bir avu kiraz kt huylu kolestroln olumsuz etkisine kar gn boyu adeta bir kalkan oluturur. Triglyseridin ve kolestroln drlmesinde ve dengelenmesinde etkilidir. "Nasl olsa bir avu kiraz tkettim, gn ierisinde ne yiyeceime dikkat etmeme gerek kalmad" sekWnde dnmek yanltr. 176 Kurutulmu kiraz sap ayn, gen erkeklerin kullanmamasn neririm. Erkeklerde en erken kullanlacak ya krk ya ve sonrasdr. Gen bayanlarda en erken onbe yandan sonra kurutulmu kirazsap kr uygulayabilirler. Bayanlarn genel olarak kurutulmu kirazsap krn nasl ve hangi durumlarda uygulayabileceklerini Kr 1' de akladm. Prostat ikyetlerinin ortadan kaldrlmasnda muhteem bir etkisi vardr. Ancak, tek bana kr olarak prostat ikyetlerine kar etkili deildir. kinci bir bitkiyle beraber kullanlmas arttr. Bu bitkinin ne olduunu buldum. Karmn hazrlama ve tketim eklinin nasl olmas gerektii zerinde almaktaym. naallah, birka aya kadar tamamlayabileceime inanyorum. Bu satrlar yazmaya baladm gnlerde kitabm tamamlamtm ve Mart-2006' nn ikinci haftasnda medyada kiraz sap ile zayflama haberleri kt. Yaptm almalarmn sonularna gre, kurutulmu kirazsap ayyla zayflamaya almak salkl deildir ve ben bu zayflama yntemini nermemekteyim. Regl dnemlerinde pek ok bayan vcutlarnda oluan imelerden ikyetidirler. Estetik adan can skc olan bu durumdan kurtulmann en kolay yolu kurutulmu kiraz sapdr. Kiraz sapn kaynatp imek hem dolam kolaylatrmakta, hem toksin atmakta ve hem de vcutta oluan ilii (zellikle yz ksmnda) yok etmektedir. Kurutulmu kiraz sap kr, regl dneminin demine kar etkili bir krdr. Organ veya doku demine kar etkisi ok azdr. Kr 1: Regl dnemine bal deme kar Kaynamakta olan bir litre suya yaklak bir avu kiraz sapn atnz. Be dakika az kapal olarak hafif atete kaynatnz. Souduktan sonra sznz ve bir ieye doldurarak buzdolabnda koruyunuz. A veya tok, regl sresince hergn bir

su barda iiniz. Hazrlanan kiraz sap suyu buzdolabnda gn bekleyebilir. gnden sonra artan miktar kullanmaynz. Gerekiyorsa yeniden her gnde bir taze olarak hazrlaynz. Satn aldnz kiraz saplar tozlu olabilir, souk suda ykayabilirsiniz. Kesinlikle scak suda ykamaynz. Kr 2: Toksin atc ve dolam bozukluuna kar Kaynamakta olan bir litre suya yaklak bir avu kiraz sapn atnz. Yedi dakika az kapal olarak hafif atete kaynatnz. Kaynama sresi tamamlandktan sonra, soumasn beklemeden sznz ve bir ieye doldurarak buzdolabnda koruyunuz. Yemeklerden yarm saat nce veya yemeklerden iki saat sonra gnde sadece bir su barda iilir. Bir hafta uygulandktan sonra gn ara verilir ve tekrar bir hafta uygulanr ve sonra kr sonlandrlr. Hazrlanan kiraz sap suyu buzdolabnda gn bekleyebilir. gnden sonra artan miktar kullanmaynz. Gerekiyorsa yeniden her gnde bir taze olarak hazrlaynz. Satn aldnz kiraz saplar tozluysa souk suda ykayabilirsiniz. Kesinlikle scak suda ykamaynz. Kr 3: Ayaklarda oluan demlere kar Kaynamakta olan bir su barda suya yirmibe-otuz adet kurutulmu kirazsap atnz. Be dakika hafif atete kaynattktan sonra lmaya braknz. Ilynca szlr ve iilir. 177 Bir hafta boyunca gnde bir kez kahvaltdan bir-iki saat veya le yemeinden bir-iki saat sonra iilir. Birinci haftadan sonra hafta boyunca haftada drt kez uygulanr. Bu kr ylda birka kez uygulanabilir. Not: Kr 2'nin hazrlama ve uygulama ekli meme CA'ya bal operasyon sonras kolda gelien deme kar ve mesanenin boyun obstrksiyonlarndan dolay idrar yapma zorluunda aynen uygulanr. Kr 4: Rezid idrar durumunda Kr 2'nin hazrlan aynen uygulanr. meden nce -drt damla limon suyu damlatlarak kartrlp iilir. Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir. Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr. Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir 178 Kurutulmu Kiraz Sap - Limon Suyu zellikleri: drar yapmada zorlanmaya kar erkeklerde orgazm sonras gelien ani penial blge anlanna kar erkeklerde idrar tutma zorluu veya idrar damlama ikayetine kar rezdiyel idrara kar Altm yalarnda bir okuyucum, telefonda "Gn ierisinde birka kez yolda yrrken bir-iki damla idrar kardmn farkna varyorum. Hergn bir-iki defa i amrm deitirmek zorunda kalyorum. Fakat beni asl rahatsz eden, namaz klarken idrar kardm hissediyorum ve namazdan kp, i amarlarm ve stm deitirip tekrar abdest almak zorunda kalyorum. Bu durum beni ok rahatsz ediyor Bana bir ey nerebilir misiniz?" d\ye sormutu. Devamla yle anlatyordu, "Hatta her namaz vakti nce tuvalete gidiyorum, hemen abdest alp namaza duruyorum. Tuvalate henz gitmi olmama ramen namazda gene de arada idrar damlattm oluyor" Kendisine bu konuda ynelttiim ilk sorum, sigara iip imediini sormak olmutur. Sigara kullandn syledi. Azaltarak sigaray terk etmesini nerdim. nk sigara imek, orta yatan itibaren idrar tutmakta zorlanmay ve damlatmay tetikleyebiliyor. Zannediyorum, yaklak onbe gn sonra beni tekrar aradnda, sigaray azalttn ve idrar damlatma ikyetinin de ok azaldn belirtmiti. Beni bir daha aramad. yle zannediyorum ki, sigaray tamamen terk etmi olmal... Eer sigaray terk ettii halde idrar damlatma sorunu devam etseydi, kendisine kurutulmu kiraz sapyla beraber uygulayabilecei ok kolay bir kr nerecektim. Sigara kullanmad halde ayn sorunu yaayan orta ya ve yukars ok insan tandm. Bu durumda olanlara, kolaylkla uygulayabilecekleri kurutulmu kiraz

sap-limon suyu krn neriyorum. Bu krn nasl uygulanacan aada belirtmi bulunuyorum. Baz erkekler cinsel iliki sonrasnda (orgazm sonras) idrar kesesi ynnden gelen ve kasklara kadar inebilen, deiik iddetlerde ar yaadklarndan bahsederler. Cinsel ilikinin hemen sonrasnda geliebilen bu arlar prostatit veya iyi huylu prostat bymesi ikyeti olan hastalarda daha sk grlmektedir. Ancak, prostatla ilgili hibir ikyeti olmayan erkekler de bu tr ikyetleri yaayabilmektedirler. Cinsel iliki sonras yaanabilen bu tr arlar baz erkeklerde ylesine iddetlidir ki, cinsel ilikiye girmekten korkar hale gelebilmektedirler. Rezidyel idrar Rezid, idrar kesesindeki idrarn bir seferde tamamen boaltlamamas demektir. Yani, idrar yaptktan sonra idrar kesesinde bir miktar daha idrarn kalmas anlamna gelir ki, ksa bir sre sonra tekrar tuvalate gitme ihtiyac hissedilir. 179 Deerli okuyucu, rezidyel idrar ikyetlerinin birok nedeni olabilir. idrar yollar enfeksiyonu bel soukluu nrojenik mesane sistit (idrar kesesi iltihablanmas) prostatit (prostat ii iltihablanmas) benigne prostate hyperplazy (iyi huylu prostat bymesi) gibi daha farkl nedenlerden dolay da rezidyel idrar ikyeti yaanabilir. Bu konuda size en doru bilgiyi verecek ve tehisi koyacak olan hekiminizdir. Sebebi bilinmeyen veya yalla bal olarak gelimekte olan rezidyel idrara kar kurutulmu kiraz sap-limon suyu kr rnkemmel bir yardmcdr. Kr: Kurutulmu kiraz sap - Limon suyu Kaynamakta olan bir su barda suya (yaklak 150 mi) yirmibe-otuz adet kurutulmu kiraz sap atnz. Be dakika hafif atete kaynattktan sonra lmaya braknz. Ilynca szlr ve -drt damla limon damlatlr kartrlr ve iilir. Bir hafta boyunca gnde bir kez kahvaltdan bir-iki saat veya le yemeinden bir-iki saat sonra iilir. Birinci haftadan sonra hafta boyunca haftada -drt kez uygulanr. Bu kr ylda birka kez uygulanabilir. Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, muf/a/ca kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr. Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir Biberiye 180 Latince ad: Rosmarinus officinalis ngilizce: Rosemary Almanca: Rosmarin zellikleri: Gut hastalna kar rik asit ykseliine kar sksk baans ekenlere yardmc alerjiye bal migren arlarna kar hafif derecede romatoid artirit ikyetlerine kar aritmiye kar st solunum yollar enfeksiyonlarna kar nleyici ve koruyucu Biberiye ok yeni aratrmaya balam olduum bir bitkidir. Avrupa ve Amerika'da zerinde ok fazla aratrmalar yaplm olan bir bitkidir. Literatrde bu bitki hakknda ok fazla aratrma sonular bulmak mmkndr. Bu nedenle biberiyeyi aratrmay hep ertelemiimdir. Onu detayl olarak incelemeye balayal yaklak yl oldu. Hemen belirtmeliyim ki, gerekten ok sayda deiik hastalklara kar etkisi olabilecei grne sahibim. Biberiyenin insan saln olumlu ynde etkileyen ve daha bir birok hastala kar da koruyucu ve nleyici ve de tedavi gcnn olduuna inanyorum. Henz almalarmn tamamlanmam olmas nedeniyle, elde ettiim iki sonucu burada aklamakla yetineceim. Buna gre, benim aratrma sonularmdan elde ettiim verilere gre, gut hastal, st solunum yollar enfeksiyonlar ve sk sk

baans ikyeti ekenlerin imdadna yetiir. Aritmi ikyeti olanlarn da faydalanabilecei bir bitkidir. Romatoid artirit hastalarna nermemin nedeni, yapraklarnda ok zengin olarak betulinic asit ve beta pinene iermesidir. zellikle biberiyenin yapraklarnda bol miktarda bulunan betulinik asit, prostaglandin inhibitr olmas nedeniyle romatizma hastalarna nermekteyim. Hem ar kesici hem de antiinflamatuvar zellie sahip ok sayda etkin madde iermesinden dolay da romatizmal ikyeti olanlara uygundur. Geni spekturumlu doal bir antibiyotik Biberiyeyi ilk incelediimde, dikkatimi eken ieriinde ok sayda antibakteriyel zellikli etkin maddeyi bulunduruyor olmasdr. Bunlardan bazlar unlardr: bornyl-acetat borneol betulinic acid alpha-terpineol apigenin ursolic acid terpinen4-ol safrol rosmarinic acid 181 methyl-eugenol limonen Yukarda belirtmi olduum antibakteriyel zellikli bu etkin maddeler varm diye, onu hekiminizin size nerdii antibiyotik ilalarn yerine kullanabilirim sonucunu karmaynz. K aylarnda gribe ve st solunum yollar enfeksiyonlarna kar mkemmel bir koruyucu ve nleyici olarak kullanabilirsiniz. Karacierin dostu Kime sorsanz karacierin dostu birka tane bitki saynz diye, ilk akla gelenler enginar, kereviz, ilek, taze kays olabilir. Ancak, biberiye genel olarak karacierin gl bir dostudur. Karacier yetmezlii ikyeti olanlarn, siroz hastalarnn da yardmcsdr. Kr 1: Alerjiye bal migren veya sksk yaanan ba arlarna kar Bir su barda (100-125 mi) klorsuz suyu nce kaynatnz. Kaynadktan sonra bitkiden bir tatl ka ilave ediniz. Dokuz dakika hafif atete demleyiniz. Dokuz dakikadan sonra scakken sznz. Ilynca hergn sabah le akam ve yemeinden bir saat sonra yava yava yudum yudum iilir. Her n iin taze hazrlanmak zorundadr. erisine damak tadna uygun herhangi birey ilave etmeyiniz. Bu krn uygulamas 2X21U + 3A U = 21 gn uygulanr A = 3 gn ara verilir eklindedir. Bu formln anlam udur: ki defa yirmibir gn uygulanr ve her yirmibir gn tamamlandnda gn ara verilecektir. Toplam uygulama sresi krkiki gndr. Uygulama srelerine er gnlk aralar dahil deildir. Her defasnda taze hazrlanmas gerekir. Kr 2: st solum yollar enfeksiyonlarna kar nleyici Bir su barda (100-125 mi) klorsuz suyu nce kaynatnz. Kaynadktan sonra bitkiden bir tatl ka ilave ediniz. On dakika hafif atete demleyiniz. On dakikadan sonra lmaya braknz, lynca sznz. Ilk olarak hergn sabah le akam ve yemeinden bir saat sonra yava yava yudum yudum iilir. Her n iin taze hazrlanmak zorundadr. erisine damak tadna uygun herhangi birey ilave etmeyiniz. Bu krn uygulamas, 2x15U + 3A U = 15 gn uygulanr A = 3 gn ara verilir eklindedir. Bu formln anlam udur: ki defa onbe gn uygulanr ve her onbe gn tamamlandnda gn ara verilecektir. Toplam uygulama sresi otuz gndr. Uygulama srelerine er gnlk aralar dahil deildir. Her defasnda taze hazrlanmas gerekir. Kr3: Gut hastalna, romatoid artirite ve rik asit yksekliine kar Hazrlama ve kullanma ekli Krl'in aynsdr. Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir. Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz.

Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir 182 183 Avokado Latince : Parsea americana Almanca : Avokado ngilizce : Avocado zellikleri: Kanser hastalarna yardmc demire bal anemiye kar vcuttan sodyum atc regl ncesi lkemizde pek fazla tannmamaktadr. Rahmetlik babam ve amcam onu ilk defa ellili yllarn sonlarnda narenciye bahemizin bir blmne ekmilerdi. zellikle amcam, avokado hayranyd. Hayan olduu kadar da severek tketirdi. Amcam, Amerika seyahati dnnde avokado getirmiti. Baheye gelen misafirlerimiz deiik trden meyve aalarn incelerler ve bizde meyvelerinden kendilerine ikram ederdik. Amcam, heyecanla avokadoyu tantmaya alrd. Gelen misafirlerimiz ierisinde hi kimse avokadoyla ilgilenmezdi. nk tadn beenmeyip de tketmediimiz ok sayda bitki, dolay tketilmeyen bitki, sebze ve meyvelerde, gl nimetler gizli ki... beenmiyorlard. Doada tadn sebze ve meyve var... Tadndan insan salna faydal ylesine Rahatlkla syleyebilirimki, avokado o yllarda sadece bizim bahemizde vard. Uzun yllar Trkiye'de tannmay ve kabul grmeyi bekledi durdu... Taa ki, seksenli yllarn bandan itibaren birdenbire aranan en pahal meyve olarak pazarlarmza girmeye balad. Bunun en nemli nedeni turizmdir. lkemize gelen yabanc turistler, salatalarda neden avokado kullanmadklarn alara sormaya balamlard. Hi unutamam, o yllarda komu kylerden avokado aalarmz grmeye gelen merakl kyller (Mersin'in, emeli, Kargpnan, Tece, Elvanl, Arpa kyleri) avokado aacna, avukat aac derlerdi. nk amcam avukatt. Bize aacn ismini tekrar sorduklarnda avokado derdik. Ancak avokado kelimesini onlar avukat olarak anlarlard veya evlerine dnene kadar kelimeyi kartrp, avukatn bahesindeki avukat aac demek kolaylarna gelmiti... Dzeltmemize ramen uzun yllar o yrede avukat aac olarak tannd. Gnmzde hala daha o yllardan kalan insanlar avokadoyu, avukat aac olarak bilirler. Avokadonun olgunlam olann (elde kolayca ezilebilen) kullanmak gerekir. Eer yumuan bulamyorsanz, onu birka gn ierisinde kolaylkla yumuatabilirsiniz, yapacanz tek ey herbirini ayr ayr gazete veya kese kdna sarp oda scaklnda bekletmektir. Birka gn sonra gazete kdn amadan dndan, yumayp yumamadn kontrol edebilirsiniz. Avokadonun yumaakl, olgun eftali yumaklnda olmaldr. Avokadoyu taze hazrlayp tketmek gerekir. Hazrladktan en ge birka saat ierisinde tketilmelidir. 184 Avokado, Be-vitamini bakmndan olduka zengindir. lser ve migreni olanlar yediklerine ok dikkat ederler ama avokadoyu hi ekinmeden tketebilirler. lser, migren ve Azlheimer hastalarnn zellikle tketmelerinde faydalar vardr. Bu nerimin nedeni ierdii thiamin ve theronine etkin maddelerinden dolaydr. Avokadonun ierdii riboflavin, seretonin ve pyridoxine migrene kar mkemmel bir nleyicidir. Ancak, ieriinde bulunan yksek miktardaki proline ve lieptacosane maddeleri onun migrene kar nleyici gcn byk lde zayflatmaktadr. Avokadoyu tketenler onun ok yal olduunu ve kolestrollerini ykselteceini dnrler. Bu doru deildir. Tam tersine avokado kolestrol drcdr. Hele hele aada nermi olduum hazrlama ekline gre tketilirse, kolestroln drlmesinde daha da etkilidir. Avokadonun az da olsa dopamin ve seretonin ierdiini biliyor muydunuz? yi huylu prostat bymesi yi huylu prostat bymesine bal ikyeti olanlara da haftada iki- kez avokado tketmelerini tavsiye ederim. nk avokadonun ieriinde 5-alfaredktaz enzimini inhibe eden be tane etkin madde bulunmaktadr. Kanser hastalar iin

Deerli okuyucu, kemoterapi ve/veya radyoterapi sonras anemi ikayetiyle kar karya kalan hastalar "Bitkisel Salk Rehberi" adl kitabmda belirtmi olduum kereviz-spanak krn uygulamakta zorlanmaktadrlar. Bu zorluun birinci nedeni, kemoterapi ve radyoterapi sonras hastalarda grlen ar yorgunluk ve mide bulants ikyetlerinden dolay, halanm kereviz-spanak suyunu imelerindeki zorluktur. Bu nedenle, zellikle kanser hastalarnn radyoterapi ve kemoterapi sonras yaadklar anemiye kar uygulayabilecekleri en mkemmel bitkisel destekleyici kr avokado krdr. Avokado yle bir nimettir ki, ieriinde bulunan demirin tamam vcudumuz tarafndan emilebilmektedir. Avocadoya bu zellii kazandran heptulose etkin maddesini ieriyor olmasdr. Anemi ikyeti eken herkese avokado krn nerebilirim. Bugne kadar incelemi ve aratrm olduum hibir meyve ierdii demiri, bylesine gl bir ekilde vcuda kazandrmamaktadr. Meyvesinde bulunan folacin etkin maddesi antianemik zellie sahiptir. Kendilerini yorgun hisseden kanser hastalarna haftada -drt kez avokado tketmelerini neririm. Avokadoyu aada nerdiim ekilde hazrlayp tketmeleri onlara hem dinlik, zindelik hem de anemi durumundan kmalarnda nemli lde destek salayacaktr. 185 Avokadonun meyve olarak tketilmesi biraz zor gelebilir. Hatta tandm birok insan, "Hocam bu meyve nasl yenilirki, tad hi gzel deil" diyorlar. Bunu syleyenler grlerinde hakldrlar. Ben de ayn gre katlyorum. Ancak, avokadonun ok eitli hazrlama ekilleri vardr. Eer onu doru katklarla hazrlarsak, mkemmel bir aroma ve damak tad kazanmaktadr. Aada nermi olduum hazrlama ekline gre uygulayabilirsiniz. nermi olduum hazrlama eklinin dnda farkl bir hazrlama ekline gemeyiniz. nk sarmsak ve taze limon suyunun dnda ilave edeceiniz farkl katklar kr iin uygun olmayabilir. Anemi ikyeti yaayan hastalara kar avokadonun iki eit hazrlama eklini nereceim. Bu sayede hem avokadoyu tketmekte zorlanmayacaklar, hem de anemiye kar uyguladklar anemi kr zelliini yitirmeyecektir. Avokado vcuttan sodyum atar Avokadonun tuz atmndaki seicilii, sodyuma kardr. O, vcuttaki sodyumu adeta seerek dar atar. Sodyum ykseklii olanlara zellikle avokado tketmelerini tavsiye ederim. Avokado omega-9-asit deposudur Avokado gerek bir doymam omega-9-asit deposudur. Ortalama olarak 500 000 ppm omega-9-asit ierir. Avokadonun damakta brakt tat ve aroma, onun ok yal olmasndandr. eriinde bol miktarda doymam ya bulunduu dorudur. Onu, kolestrol bombas zannedenlerde vardr. Avokadonun ieriinde kolestrol sfrdr. Avokado omega-6-asit deposudur Ortalama 300 000 ppm doymam omega-6-asit ierir. Buna ksaca omega-6 ad verilmektedir. Omega-6 nn kimya dilindeki ad, linoleik asittir. Regl ncesi ok ender de olsa, baz bayanlar onbe ile yirmi gnde bir dzenli adet grrler. Veya baz bayanlarn adet dnemleri hem uzun srer hem de fazlaca kanamal geer. Bu durumda olan bayanlar kolayca anemi durumuna derler. Anemiye bal olarak balca ikyetleri, Sa dklmesi Tahammlszlk Sinirlilik, gerginlik Kalp arpnts Trnaklarn kolay krlmas Gn ierisinde deien ruh hali Yorgunluk Soluk bir beniz Dolam bozukluu Uykuyu alamama

186 Sabahlar yorgun kalkma En basit ev ilerini yapamaz hale gelme dir. Bu durumda olan bayanlarn haftada kez avokado tketmeleri, hem anemiye bal ikyetlerin ortadan kalkmasnda, hem baklk sistemlerinin glendirilmesinde iyi bir yardmcdr. Kr 1: Anemiye kar Bir adet avokado ince d kabuu soyulup ekirdei kartldktan sonra bir-bir buuk yemek ka limon suyu ilave edilerek atalla ezilir. Bir dilim ekmein zerine srlerek tketilir. Haftada kez bir ay boyunca devam edilir ve kr sonlandnlr. Dnem dnem ikyetlerin seyrine gre tekrarlanabilir. Kr 2: Kanser hastalarnda ve iyi huylu prostat bymesinde Kr 1'le hazrlama ekli ayndr. Ancak ezilirken ierisine bir- iki di ezilmi sarmsak ilave edilir. Uygulama ekli de ayndr. Dnem dnem ikyetlerin seyrine gre tekrarlanabilir. Not: Anemi yaayan kanser hastalarna da nerilir. Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr. Her hastaln seyri insandan insana deiir. Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir. 187 Kurutulmu Avokado Yapra Latince Parsea americana Almanca : Avokado ngilizce : Avocado zellikleri: Bbrek tan harekete geirerek drr Ailemde otac kltryle ilgilenen kimse olmad. lkokul yllarmdan hatrladm narenciye bahemizin bulunduu Mersin-Kargpnar kyne ve Mersin'deki evimize kurutulmu avokado yapra istemeye gelenler olurdu. Gerek bahedeki iftlik evimizde gerekse de Mersin'deki evimizde birka uval kurutulmu avokado yapra herzaman bulunurdu. Evde kimse olmadnda bu ii ben yapardm. Kese kdna bahemizden toplayp kuruttuumuz avokado yapraklarndan bir miktar doldurur verirdim. Hazrlama ve kullanma eklinin yazl olduu kd da ierisine koyardm. lkokula gittiim yllarda kurutulmu avokado yaprann bbrek tana kar verdiimizi amcamdan renmitim. Ancak, ailemde ve akrabalarmda hi kimse bitkiler zerine almamt. Bu bilginin kaynann nereden geldiini bilmiyorum. Lise yllarmda dahi evimize kadar gelip avokado yapra isteyen insanlar olurdu. Aradan uzun yllar geti. Sra avokado ve yapraklarn aratrmaya gelmiti. Avokadonun yapraklarnda hangi etken madde veya maddeler grubu vard ki, bbrek tann drlmesinde etkili olabiliyordu? Soruyu yanl sormutum. Yanl soru sorduumu ok zaman sonra anladm. Deerli okuyucu, ou zaman yeri geldike belirttiim gibi, aratrma "soruyu doru sorabilme sanatdr". Aratrma yaptnz konuda kafanzda o kadar ok soru vardr ki, bu sorulardan bir tanesi dorudur. te, doru soruyu sorduunuz anda, alacanz cevap da sizi doru neticeye gtrr. Aksi takdirde urar durursunuz. ou zaman da, doru soruyu sorduunuz halde neticeye gidememi olduunuzu sonradan farkedersiniz. Peki, neden daha nce doru soruyu sorduum halde o zaman sonuca gidememitim? Bunu cevab da olduka basittir. nk doru soruyu sorduum o dnemlerde bilmediim ve renmem gerekenler vard. Velhasl aratrma sreci son nefesimize kadar renmekle geen bir zaman dilimidir. Belki merak ediyorsunuzdur acaba soru nasl sorulmalyd diye? Yanl olan soru, avokado yapranda bbrek tann drlmesinde etkili olan hangi etken madde veya etken maddeler sorusudur. Doru sorusuysa avokado yapra bbrek tan drmekte etkili olan nasl bir kimyaya sahiptir? Nihayet doru soruyu sorabilmitim. Cevabn bulmak ve vermek en az alt ylm almt. Yeri gelmiken hemen belirtmekte fayda gryorum, alt yl boyunca hergn avokado yapran aratrmadm. Ben, ayn zamanda ok sayda farkl bitkiyi aratrrm.

Ayn bitkiyi srekli aratrmak hem yorucudur, hem dikkat datcdr, hem de kolaylkla ksr dngye girmenize neden olur. rnein, bir hafta boyunca bir bitki zerinde 188 younlarken, ikinci hafta baka bir bitki zerinde tekrar almaya balarm. Bazen, bir bitki zerinde sadece birka saat alr brakr, tekrar zerinde altm dier bir bitkiye dnerim. Bbrek tan harekete geiren kimyasal g avokado yapranda bulunan methylchavicoldur. lk bakta methyl-chavicol ana etkin madde gibi grnmektedir. Halbuki bu g etkin madde olmaktan ziyade, bbrek tan harekete geiren etken bir rol stlenmektedir. Bbrek tan harekete geiren kimyasal gcn tetikleyicisidir diyebiliriz. Bbrek ta olumas nlenebilir mi? Evet nlenebilir. Haftada birka kez tketilecek az yal prasa yemei bbrek ta oluumunu nlemektedir. Bu konudaki ilk bilgiyi "Bitkisel Salk Rehberi" adl kitabma almtm. Veya haftada bir-iki kez tketilecek bir bardak halanm prasa suyu bbrek ta oluumuna kar mkemmel bir nleyicidir. Yaklak iki bardak suda 150 gram taze prasa (doranm) yedi dakika az kapal halanr ve lmaya braklr. Ilynca halama suyu iilir. Halanm prasann tketilmesine gerek yoktur. Kr 1: Bbrek tan drmek iin Kaynamakta olan bir su barda (yaklak 150 mi) klorsuz suya bir tatl ka (2-3 g) kurutulmu avokado yapra ilave edilir. Ksk atete sekiz dakika kaynatnz (demleyiniz). Demleme sresi tamamlandktan sonra scakken sznz. Ilynca akam yemeinden iki saat sonra iilir. Her be gn kullanmdan sonra 3 gn ara verilir. Damak tadna uygun hibir ey ilave edilmemelidir. Bu kr yirmi gnden fazla uygulamaynz. Tekrar uygulamak iin en az yirmi gn ara verilmelidir. Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tijm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir. Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaymz ki hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir. 189 Asma Yapra zellikleri: Alkolikolizmi tedavi edici alkoln zararlarn azaltc alkol terk ettirici akcier kanserine kar Deerli okuyucu, alkol hcre zehiridir. Hcre zehiri olan bir ey doku zehiridir. Doku zehiri olan bir madde, ayn zamanda organ zehiridir. Buradan kolayca karlacak sonu, alkol tm vct iin zararldr. Alkol bamls birka insan tandm. Alkol bamls olduktan sonra, piman olan, brakmak isteyen, fakat bir trl brakamayan... Aralarnda psikolojik destek alanlar da vard. Bazlar utanarak, "Hocam bana yardmc olabilecek bir krnz var mT diye soruyordu. "Hocam, tm saygnlm yitirdim, utanyorum. Alkol bamls olduktan sonra, yzme bakan insanlarn yzlerindeki garip ifade beni daha da zyor Acaba, alkollyken ne yaptm sorusu, hatrlayamamak ve bu belirsizlik beni ykyor Daha kt oluyorum. Tm saygnlm yitirmi olduumu anlyorum." Bu ve benzeri ifadeler alkol bamls insanlarn i dnyasndan dklen, kararsz, pheci, gvensiz, rkek szlerdir. Kurtulmak isterler. Alkol bir daha imemek zre kendilerine ve en yaknlarna sz verirler, yemin ederler. Sonra yenilip tekrar ierler. Verilen szler, edilen yeminler hep boa kar. Sonunda, yklan yuvalar, uzaklaan dostlar... Alkolizm Alkolizm ounlukla genetik (irsi) yatknlk gsteren veya genetik yolla da geebilen, biyokimyasal bir bozukluktur. Ancak, yksek dozda ve ok sk alkol tketimine bal olarak gelien alkol bamll da sklkla grlmektedir. Alkol aldktan sonra hastann kontroln kaybetmesi, imeye baladktan sonra brakamamas, alkoliin imeyi engelleyemediini gstermektedir. Alkolik imeye

balar, nk kendini tutamaz. Alkoliklerin ounluu itii zaman kontroln kaybeder, ancak tm hastalklarda olduu gibi istisnalar vardr. Bazen bir alkolik, imeden durabilir, kendi kendine ve evresine baml olmadn ispatlamaya alr. Bazen daha kontroll iebilir. Gnmzde alkolizm tedavisi Alkol tedavisi, fizyolojik, psikolojik ve sosyal olarak snflandrlabilir. ou zaman, fizyolojik tedavi, psikolojik tedaviye ek olarak yaplmaktadr. Alkol tedavisinde psikoterapi vazgeilmez bir yntemdir. Psikoterapide hasta, ailesi ile beraber deerlendirilir. Hastann iinde bulunduu aile ele alnmaldr, nk alkolizm bir "Aile Hastal"\r. 190 la tedavisi Danimarkal Eric Jakobsen tarafndan 1948 ylnda gelitirilmi olan bir ila, ok az miktarda dahi alkol alndnda kusma, iddetli mide bulants, el ve ayaklarda me, kan basncnn dmesi, deride kzarklar, iddetli ba ars ve kalp atlarnn ykselmesine neden olur. Bu belirtileri ayn anda yaayan hasta, adeta lyorum korkusuna kaplr. Bu ilacn amac, hastaya ilala beraber alkol ald takdirde ne kadar tehlikeli olduunu gstermektir. Bylece hastann ila kulland dnemde alkol almas engellenmi olur. Tedavi amal kullanlan dier ilalarsa unlardr: Antidipsojenikler Seratonerjik antidpresanlar Lityum Tm bu ilalar, ancak uzman bir hekim gzetiminde kullandrlabilir. Alkol bamllarnda depresyon ve yalnzlk duygusu beraber gelimektedir. Belli bir zamandan sonra onlar iin yegne zm ve rahatlama yolu alkol almaktr. pin ucu kamtr. Maddi ve manevi kayplar dnmemek iin bu kez srekli alkol almak isteyebilirler. Deerli okuyucu, feda edilecek, vazgeilecek, urunda fedakarca mcadele edilmeyecek hibir insan yoktur. Eitimcilik hayatmda hibir rencimi gzden karmadm. Hibir rencimden vazgemedim. Eitelemez demedim. Yardm isteyen hibir insan geri evirmedim. Yardma muhta olduunun bilincinde ve farknda olmaym grp ona yardm etmek, eitimciliin temelidir. Hocalk sadece, fizik, kimya, matematik, biyoloji retmek deildir. Hocalk gzel ahlak retmek ve gzel ahlakl kiiler yetitirmektir. Alkol hakknda ksa bilgi Alkol hcre zehiridir. Alkol alm genel yalanmay hzlandrr. Cildin krmasn hzlandrr. Karacierin en byk dmandr. Triglyserid ve kolestrol ykseltir. Karacierin yalanmasna ve ileri aamalarda siroza ve karacier kanserinin gelimesine neden olabilir. Avrupa standartlarnda gnde 20 gramdan fazla alnan alkoln yukarda bahsettiim ikyetlere neden olduu ve hzlandrd savunulur. ou zaman tketilen alkoll bir iecein ka gram alkol ierdiini bilmek isteyenler olmaktadr. Aadaki formlle bunu kolayca hesaplamak mmkndr. (ilen miktar mi) x (vol %de alkol) x (0.8 g/ml) = gram alkol rnein, bir ie bira 500 mi dir. Ve %5 alkol ierir. Eer, bir kii 500 mi bira imi ise, 500 X 5/100 X 0,8 = 20 gram alkol alm demektir. Bu da yaklak olarak 0,5 ppm (promil) demektir. 191 20 lik (200 ml) rak imi olan birisi iin hesaplarsak, 200 X 45/100 X 0.8 = 72 gram alkol alm demektir. Bu da yaklak 1.8 ppm (proml) demektir. Trafik kontrollerinde yaplan alkol muayenelerinde "promil" olarak lm yaplmaktadr. Bitkisel olaral< yardmc tedavi Alkol bamls insanlara yardm etmek, onlara alkol kolayca terk ettirecek bitkisel bir krn uzun yllardr aray ierisindeydim. Alkol bamls tandm insanlar, ilalarn yurt dndan getirtiyorlard. Ancak, belli bir zaman sonra bu ilalar da fayda etmiyordu. aresizdiler.

Neden asma yapra _ Doada mutlaka bu hastala kar bitkisel bir yardmc tedavinin olduunun inancndaydm. Bazen bir konu zerinde uzun zaman aratrma yaptnz veya younlatnz zaman "neden olmasn" eklinde bir soru aklnza gelebilir. zmden alkol yapldn herkes bilir. rnein, beyaz zmden beyaz arabn, krmz zmden krmz arabn yapld gibi... Neden, alkole kar tiksindirici veya alkol bamllna kar etkili yardmc zm, zmn yapraklarnda gizli olmasn? Neden olmasn? te, bu soru beni zm yapran aratrmaya yneltmitir. Belki, ok basit bir soru gibi gelebilir. Zaten, en zor sorular, basit olan sorular deil mdr? zm yaprann ierdii etkin maddeleri aratrmaya baladmda, daha nce hibir bitki yapranda karlamadm ve tanmadm onlarca kimyasal bileikler (maddeler) karma kvermiti... Doadaki, her bitkinin ieriinde bir tek kendisine zg (zel) etkin maddeleri vardr. phesiz ki, zm yaprann da kendine zel, kendine has etkin maddeleri olacaktr. Eer zm yapranda alkolizme kar etkili olabilecek etkin madde veya maddeler varsa bunlar hangileriydi? te, bu sorunun cevabn alabilmek veya bulabilmek iin alkolizm nasl bir hastalktr sorusunun cevabn bilmek gerekiyordu. Yani, alkolizm nedir? lser, hepatit, prostatit, lseratif kolit, diyabet, makula dejenerasyonu veya hemeroid gibi hastalklar ok iyi bir ekilde tanmlanmtr. Tanmland iindir ki, bu tanma kar savaacak etkin maddeyi ve bu etkin maddenin biyokimyasn belli bir sistematik ierisinde doadaki bitkilerde aratrp yardmc tedavi olarak ortaya koyabiliriz. Ancak alkol bamll iyi tanmlanm bir hastalk deildir. Yani, vcutta ne oluyor da kii alkol alma ihtiyac duyuyor? Alkol alma ihtiyacn hastalk derecesine getirmi olan bamllk mekanizmas nedir? Yani, alkole kar bamll gelitiren, tetikleyen nasl bir metabolizmadr? Alkolizmde, insan vcudundaki hangi metabolizma harekete geerek, alkol almak zorunda brakyor veya alkol alma alna neden oluyor? Doru bilinmesi ve doru ayrdedilmesi gereken nokta, alkolizmin neden olduu ikyetler ve semptomlar (belirtiler) deildir. nk bir hastaln ikyetlerini (semptomlarn) ortadan kaldrc tedavi, tedavi deildir. Bir hastaln, ikyetlerini ortadan kaldrc tedaviye semptomatik tedavi denir. Tedavi, 192 ' tehis edilmi hastaln ortadan kaldrlmasdr. rnein, eker veya romatoid artirit hastalnn tedavisinde kullanlan ilalar semptomatik tedavidir. Bu hastalklarda ila kullanld mddete hastaln ikyetleri ortadan kaldrlr, ancak ne eker ne de romatoid artirit hastaln ortadan kaldrmaz. Ama, alkolizmin semptomatik tedavisi deil, alkolizmin tedavisidir. nk alkolizmin semptomatik tedavisi alkol kullanmn engellemeyip, sadece alkolizmin ikyetlerini ortadan kaldrc rol oynayacaktr. Sonuta, alkol kullanmna bal ikyetler yaanmasa dahi, alkol kullanmnn neden olduu tahribat ve dier hastalklar seyrine devam edecektir. Asma yaprann taze iken tadna bakldnda ekimsi bir tad verir. Bu eki tad ona kazandran, limonen ve citric acid'in beraberce bulunmasdr. zm yapranda bulunan brevilagin, inisitol, hirsutrin ve elemol-acetate etkin maddeleri alkolizm hastalna kar en etkili olan primer etkili maddelerdir. Hem meyvesinde hem de yapranda bulunan d-catechin, delphinidin ve leucocyanidin fonksiyonel etken maddeleri, primer (ana) etkin maddeleri desteklemektedirler. Yeil taze zm suyu (koruk) Yeil taze zm suyu, alkoln neden olduu zararlara mkemmel bir destekleyicidir. Tadnn bir miktar eki olmasna dikkat edilmelidir. Ne ok koruk (eki), ne de (tatl) olmamaldr. Kr iin kullanlacak olan yapraklarn taze olanlarn tercih ediniz. Kurumu veya kurutulmu olanlar, taze yapraklar kadar etkili olmasa da, tazesine gre yaklak %60 etkilidir. Tablo: Asma yapranda bulunan baz maddeler

Galiocatechin asetik asit alpha-amyrin citronellol alpha-terpineol alpha-viniferin Brevilagin beta-amyrin Kr 1: Alkolizm tedavisinde ve akcier kanseri hastalarnda Yaklak on-oniki adet taze asma yapra kaynamakta olan 250 mi klorsuz suya atlr, ksk atete sekiz dakika kaynatlr ve lmaya braklr. Ilynca szlr ve bir su barda akam yemeinden iki saat sonra iilir. Haftada kez taze olarak hazrlanr ve iilir. Bu kr bir ay uygulanr. Bir aydan sonra onbe gn ara verilir ve bir aylk kr tekrar edilip sonlandrlr. Not: Hekiminizin nerdii Halar varsa, mutlal<a l<uilannz. Bu biMye l<ar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikte tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir 193 Anne Stn Azaltan Bitkiler (Galactofuge) Galactofoge, emziren annelerin stn azaltan veya tamamen durmasna neden olan anlamna gelir. Bu nedenle emziren annelerin erken dnemde stlerinin azlamasna neden olan bitkileri ayr bir blmde toplamay uygun buldum. Bu bitkilerden en nemlilerini aada belirtmi bulunuyorum, Nane Maydanoz Niasta unu Adaay eker kam Ararot Arpa ve arpa unundan yaplm besinler algam Msr Salamuras yaplm besinler Ar tuz tketimi Turusu yaplm besinler Sirke ve limon suyunun fazlaca kullanlmas Adaay, memleketimizde fazlaca tketilen bitkisel bir aydr. Hamile bayanlarn ve emziren anne adaylarnn kesin olarak uzak durmas gereken bir bitkidir. Tp bebek veya alama yntemi uygulanacak olan bayanlarn adaayndan uzak durmalan gerekir. Sz adaayndan almken, epilepsi hastalarnn da kesin olarak uzak durmas gereken bir bitkidir. ocuk yapmaya karar vermi olan eler adaay tketmemelidirler. Bu kural sadece kadnlar iin deil, ayn zamanda erkekler iin de geerlidir. Adaay ime alkanl olan erkeklerin sperm saylar azalr. Adaaynn kurutulmu sap ve yapraklar ortaada evlerin ierisinde yaklarak, ttss yaplrd (fumigate), bu adet halen daha Avrupa'nn birok kynde uygulanmaktadr. Adaaynn tts olarak kullanlmasnn nedeni, evlerin odalarn dezenfekte etmek iindir. Lahana ve havu yetitirilen tarlalara adaay serpilerek, rne zarar veren bakteri ve bcekleri uzaklatrmak amal uzun yllar kullanlmtr. Bu sayede tarlalarda yetitirilen lahana ve havu, parazitlere kar mkemmel bir ekilde korunma altna alnyordu. Teknolojinin gelimesiyle gelitirilen kimyasal zirai ilalar bu muhteem doal korunma yntemlerini tarihe gmerek unutulmasna neden olmutur. Buna benzer daha birok yntem ne yazk ki kaybolup gitmitir. Doal yaam tarihi ierisinde insan, ylesine gl yntemler ve teknikler gelitirmi ki, gnmzn modern ziraatiliinin baaramad baz sorunlar, gemi tarihte 194 kolayca ve doal olarak zlyordu. Ne acdr ki, bu yntemler unutulmu ve birou da kayp olup gitmitir.

Gnmzde, yeni yetimekte olan aratrmac gen bilim adamlar, doal yaamn gemi tarihini bilmeden, tanmadan, modern ve yapay kimyann uygulamasna geerek, insan doann dman haline getirmektedirler. Bu konuda modern kimyann ar ve ykc sonularn grmeye balayan insan, katksz ve ieriinde kimya olmayan doal rnleri aramaya balad. Daha onyl ncesine kadar, zirai ilatan nasibini almam grnts bozuk meyveler tercih edilmezken, imdilerde bu grnts bozuk doal meyveler ve sebzeler aranr oldu. Belki grnt kaliteleri bozuk, ama doal ve zararszlar. Ve gnmzde giderek onlar bulmak zorlat. Hem de grnts gzel, sebze ve meyvelerden daha pahallar. Ortaan insanlar kimyay bilmiyor olabilirler. Ama biz bugnn modern kimyasyla antik adan beri uygulanm yntemleri aratrarak akla kavuturursak, doadan ve doallktan uzaklamam oluruz. Baz herbalistler, bitkisel karmlarn ierisine bir miktar tlm adaay ilave ederler, bunun da sebebi hazrladklar bitkilerin bcekienmemesi iindir. Nane Hamile bayanlarn, bebek yapmay dnen kadnlarn, bebeklerini emziren annelerin, bu dnemlerde nane tketmemelerini neririm. Nane tketiminin alkanlk haline getirilmemesi gerekir. Nane hamile bayanlarda dk yapma riskini artrr, emziren annelerin stlerinin azalmasna neden olur. Dikkat Anne stnn azalmasnn arkasnda tiroidin normal almamas yatabilir. Arka arkaya doum yapm kadnlarda sk grlen bir rahatszlk da tiroid hormon dengesizliinin gelimesidir. Emziren annelerin stlerinin azalmasnn sebebi, tiroid bezinin salkl almamas da olabilir. Mutlaka hekimilerine danmalar gerekir. nk anne st zerinden bebein alaca iyot ok nemlidir. Bebein beyin geliimi iyota dorudan baldr. Unutmamaldr ki, emziren annenin tiroid bezinin dengeli ve salkl almas ok ok nemlidir. yot, tiroid bezinin salkl almasnda birinci derecede nemlidir. Mutlaka, hekiminize dannz. Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir 195 Anne Stn Artrc Bitkisel Krler (Galactogogue) Herbal Galactagogue Deerli okuyucu, bebeklerini emziren annelerden sk sk aldm sorularn banda, "Bebeimi daha uzun emzirmet< istiyorum, fakat stm azalmaya balad, ne nerirsiniz?" sorusu gelmektedir. Emzirme dneminin (laktasyon) daha ikinci aylarnda stlerinin azaldndan yaknan annelerin says ne yazk ki, giderek artmaktadr. Bu konuda nerdiim tek bir kr yoktur. nk emziren bir annenin stnn erken azalmasnn birok nedeni olabilir. Bu durumu mutlaka ncelikle hekimleriyle grmelerini neririm. Hamile bayanlarn, bebeklerini emziren annelerin mevsiminin dnda yetien hormonlu ve ebter tohumlu sebzeleri tketmemelerini zellikle belirtmek isterim. Ayrca, mevsiminde olsun veya olmasn ebter tohumdan retilen sebzelerin tketilmemesini neririm. Transgen (genleriyle oynanm) tohumlardan elde edilen ve lkemizde de grlmeye balayan bu rnleri, rnein msr, hamile bayanlarn ve bebeklerini emziren annelerin zellikle tketmemeleri gerekir. Aada birbirlerinden farkl birka tane kr nermi bulunuyorum. Bu krlerin tamam anne stn artrc etkiye sahiptir. zellikle, incir-havu kr ve taze beyaz dut olduka gl galactogoguedur (anne stn artrc). Bebeklerini emziren annelere ncelikle incir-havu krn uygulamalarn neririm. Taze beyaz zm Dereotu ncir (taze veya kurutulmu) ncir-havu

Taze beyaz dut Halanm taze beyaz dut kurusu Yukarda isimlerini yazm olduum krlerin hazrlanma ve kullanma ekillerini aada vermi bulunuyorum. Ayn anda birden fazla krn uygulanmamas gerektiini zellikle belirtmek isterim. 196 Bunlarn dnda dier yardmc krlerse unlardr: Anason Kereviz Taze kereviz yapraklar Bal kaba ilek Kvrck salata Sumak Rezene ay Tere Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullanma. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir 197 Brokoli Latince ad: Brassica olerace convra. botrytis var. italica ngilizce : Broccoli Almanca : Brokoli zellikleri : Fibrokistlere kar osteoporoza kar Deerli okuyucu, brokoli zerine olan aratrma sonularm "Bitkisel Sall< Rehberi" adl kitabmda ayr bir blmde yazmtm. Brokolinin, kadnlarn gslerinde oluan fibrokistleri ortadan kaldrmadaki gcn o yllarda henz bilmiyordum. Bu nedenle, elinizde tuttuunuz kitabma ayr bir blm olarak almay uygun buldum. Fibrokistler Kadnlarda, memenin iyi huylu rahatszlklarndan biri de hastann eline bir sertlik veya kitle gelmesidir. Yaknmalar arasnda meme ars, meme ba aknts da elik edebilir. Memenin bu iyi huylu rahatszlklar modern tpta detayl bir ekilde snflandrlmtr. Bunlar arasnda iyi huylu olarak en sk rastlananlar, Fibrokistik deiiklikler Fibroadenom ntraduktal papillom Duktal ektazi ve Mastit dir. Fibrokistik deiimler, genel bir kural olmasa da dourganlk andaki kadnlarda daha sk grlmektedir. Hemen hemen her iki kadndan birinde grlmektedir. Memede younluk art, fndk byklne varan nodllerin ele gelmesi, ar ve hassasiyettir. Kistler adet ncesi (mensturasyon) ier ve arl olabilir. Bu imelerin nedenlerinden en nemlisi aylk hormonal deiiklerdir. Fibrokistler ve anemi Deerli okuyucu, demire bal kanszlk (anemi) ok ok nemli bir rahatszlktr. Birok hastaln tetikleyicisi anemidir. rnein; Allerjik reaksiyonlar Fibrokist Depresif bir yaam Kalp arpnts Kalpte ritim bozukluu Sa dklmesi Romatizmal ikyetler

 Kronik yorgunluk 198 Baklk sisteminin zayflamas Tiroid ikyetleri Hormon dengesizlii Demire bal anemi, fibrokistlerin oluumunda ve hzl gelimelerinde etkilidir. Eer sk sk kanszlk ikyeti yayorsanz veya kronik kanszlk ikyeti sz konusuysa mutlaka tedavi olmanz gerekir. ncelikle vcudunuzun demir deposunu kontrol ettiriniz ve hemoglobin (HGB) deerinizin 12'nin altna dmemesine zen gsteriniz. Aneminin dnda baka bir rahatszlnz varsa, mutlaka anemi ikyetinin tedavi edilmesi gerekir. Anemi, tedavi edilmedii takdirde mevcut olan dier rahatszln tedavisi uzun zaman alabilir. Unutmaynz, kanszlk ayn zamanda baklk sisteminin zayfl demektir. Baklk sistemi zayf olan hastalarn ok daha zor tedavi olduklarn gz ard etmeyiniz. Srekli anemi ikyeti yaayanlar, ayn zamanda birka rahatszl da beraber yaamak durumunda kalabiliyorlar. Aneminin ortadan kalkmasyla mevcut olan birok ikyet de kendiliinden ortadan kalkmaktadr. Unutmaynz, anemi yaam kalitenizi hem ok olumsuz etkiler hem de birok ikyeti de e zamanl olarak yaamanza neden olur. Anemi uzun mddet tedavi edilmedii takdirde ok sayda farkl rahatszlklarn ortaya kmasna ve kalc rahatszlklarn gelimesine neden olabilmektedir. Kemik erimesi (osteoporoz) Brokoli ierdii zengin kalsiyum oranndan dolay, osteoporoz (kemik erimesi) hastalarna da iyi bir yardmcdr. Lahana, brokoli, karnabahar, maydanoz hepsi birer kalsiyum deposudur. Birok kez vurguladm gibi, bir sebze veya meyvede bir mineralin veya farkl bir etkin maddenin bol miktarda bulunuyor olmas demek, mutlaka bol bulunduu sebzeden veya meyveden o oranda bol alnr diye bir kural yoktur. Ancak, brokolide kalsiyum hem ok zengindir, hem de en zengin olarak vcudumuza alnr. zellikle menepoz dnemindeki bayanlarn bol st ierek desteklemeye altklar kalsiyum aklar sonusuz kalr. Arlka eit miktarlardaki brokoli ve st karlatrdmz zaman, brokoliden ok daha fazla kalsiyum alrz. St ierek kalsiyum an kapatmaya alan osteoporoz hastalarnn bu konudaki gayretleri bounadr. Ayrca, brokolide ya yoktur, stte ise kolestrol ykselten ya grublan vardr. Brokoli tam aksine kolestroln drlmesinde iyi bir destekleyicidir. Yeri gelmiken belirtmekte tekrar fayda gryorum, kemik yapsnn en nemli inorganik (mineral) yap talarndan bir tanesi kalsiyumdur. Ancak, osteoporoz (kemik erimesi) hastal kalsiyum a problemi deildir. St ve st rnlerinin tketilmesi ile de osteoporoza kar nleyici veya koruyucu nlem alnmaz. Yal insanlarda (kadnlarda menepoz ve menepoz sonras, erkeklerde ise altm yandan sonra) daha sk grlmektedir. D-vitamini ile kalsiyum depolanmas dorudan ilikilidir. Bu nedenle D-vitamini eksiklii kalsiyum emilimini de azaltr. Yal insanlarn gn ndan kendilerini mahrum etmemeleri gerekir. nk D-vitamini oluumu iin gn arttr. Ayrca, Cvitamini de kemik yapsnn a-r yapsnn oluumunda ve korunmasnda dorudan etkilidir. Alman asll bilim adam Prof.Dr. Jrgen Vormann 199 yapt aratrmalarda C, K ve D vitamin takviyelerinin osteoporoz hastalarnda fonksiyonel olduunu 15.04.2004 tarihinde JournalMED'de yaynlamtr. Brokoli hem C-vitamini hem de kalsiyum deposudur. Osteoporoz rahatszlnn ortaya knda birok neden vardr. Vcudumuzun aslt-baz dengesini ayarlayan en nemli organmz bbreklerimizdir. Besinler zerinden aldmz asitin fazlas bbrekler zerinden idrar yoluyla vcuttan atlr, ileri yalarda, bbreklerin asit atlm yavalayarak, vcutta gizli asit artmna veya asit birikimine neden olur. te, asit miktarnn artmas kemik yapsndaki minerallerin, kemii yava yava terk etmeye balamas anlamna gelir ki, bu da kemik erimesinin ortaya kmas anlamna gelir. Byle durumda olan hastalara, asit yapc beslenme yerine, bazik beslenmeyi destekleyici besinleri nermek olduka faydal olacaktr.

Yksek oranda protein tketimi (proteince zengin beslenme) asit oluumunu artrdndan osteoporozu hzlandrmaktadr. Ancak, kemik matris yapsnn korunmasnda dengeli bir ekilde arya kamadan proteine mutlaka ihtiya vardr. nk proteinlerin yapta olan aminoasitler kemik yapsnn korunmas iin birinci derecede nemlidir. Osteoporoz hastalarnn protein bakmndan zengin hayvansal besinlerden ziyade proteince zengin olan bitkisel beslenmeyi de tercih etmelidirler. Bitkisel olarak en zengin protein ieren soya ve spanaktr. Et trleri protein bakmndan ok zengin olmalarna ramen asit orann en hzl ykselten besin grubundadrlar. Bu konudaki beslenme ekli iin hekiminize dannz. Kr 1: Kadnlarn gsndeki fibroadenomlara (fibrokistlere) kar Taze ve koyu yeil renkli olan brokoliden yaklak 200-250 gram alnz ve kaynamakta olan yarm litre suyun ierisine atnz. Az kapal olarak ksk atete alt dakika halaynz. Altnc dakikadan sonra ocaktan indiriniz ve az ak olarak lmaya braknz. Yarsn sabah kahvaltsndan yirmi dakika nce a karnna, dier yarsn da len yemeinden yirmi dakika nce a karnna iiniz. Yirmibir gn boyunca her gn taze hazrlanp iilmesi gerekir. Halama suyu ierisindeki halanm brokoliyi tketme zorunluluu yoktur. Arzu edilirse tketilebilir. Duruma gre zaman zaman kr tekrar edilebilir. Not: Eer, fibrokistler iki yldan fazla mevcutsa, bu takdirde uygulanacak brokoli kr yle olmaldr: 2X21U + 3A U = 21 gn uygulanr A = 3 gn ara verilir Bu formln anlam udur. ki kez yirmibir gn uygulanp, her yirmibirinci gnn sonunda gn ara verilecektir. Toplam krkiki gn uygulanacaktr. Her yirmibir gnn sonunda verilecek olan gnlk ara uygulama sresine dahil deildir. Bu kr tamamlandktan sonra ikyetin durumuna gre dnem dnem (ylda iki- kez) uygulanr. 200 Kr 2: Osteoporoz ikyetlerine kar Yaklak yarm litre kaynamakta olan suyun iine 200-250 gram brokoliyi atnz. Ksk atete en fazla drt-be dakika halaynz. Ildktan sonra szp ayrnz. te birini sabah, te birini len ve son kalan te birini de akam a karnna iiniz. Brokoli suyunu itikten sonra yirmi dakika hibir ey yiyip imeyiniz (su hari). Eer alan bir insan olarak le zeri evinizde bulunamyorsanz yarsn sabah, dier yarsn da akam a karnna iebilirsiniz. Halanm olan brokoliyi de yemeklerinizin arasnda salata olarak tketebilirsiniz. Halanm brokoli paralarn tketmek zorunda deilsiniz. Mhim olan halama suyunu tketmektir. Her yedi gnlk uygulamann sonunda gn ara veriniz. Toplam uygulama zaman yirmibir gn olacaktr ( gnlk aralar hari). Uygulama tamamlandktan sonra ileriki zamanlarda ikyetleriniz tekrar ortaya kmaya balaynca bu defa onbe gnlk brokoli kr uygulamanz gerekir. Sabah erken ie gitmek durumundaysanz, sabah ve akam ieceiniz halanm brokoli suyunu akam hazrlaynz. Geri kalan yarsn sabah iimi iin buzdolabnda koruma altna alabilirsiniz. Not: Hekiminizin nerdii Halar varsa, mutlal<a l(ullannz. Bu bitldye lor alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir. Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir. Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir. 201 St zellikleri: Reflye kar mide arsna kar mide veya yemek borusu yanmasna kar Deerli okuyucu, gn gemiyor ki mide yanmasna kar iki yudum st krn uygulayp da ifa bulmu birka insan ofisime bizzat gelerek veya telefonla teekkr etmesin. Gelen veya telefonla arayan bu insanlarn ortak taraf yllardr ila kullanmalarna ramen zm bulamam olmalardr. Refl nedir?

Reflnn kelime anlam geri akm ya da geri kamaktr ve bize Franszcadan alnm latin kkenli bir szcktr. Halk arasnda Mide Refls olarak bilinen Gastro zofageal Refl hastal mide ieriinin yemek borusuna geri kamasdr. Refl, asitli mide ieriinin yemek borusuna gelmesi ve uzun sre temas etmesiyle yemek borusunun asitten kendini koruma zelliinin yok olmasndan kaynaklanr. Erikinlerin yaklak %20'sinde refl grlmektedir. Mide ierii, midenin salglad hidrojen iyonu nedeniyle yksek derecede asidiktir. Normalde sindirim sistemimizdeki ieriin hareketi azdan, yutma borusuna, yutma borusundan mideye ve mideden de onikiparmak barsana dorudur. Bunun tersine, mideden yutma borusuna, ya da onikiparmak barsandan mideye doru bir ierik kamas olmamas lazmdr. Onikiparmak barsandan mideye doru bir kaak olmas durumunda bir tip gastrit oluabilir ve buna tpta allolen refl gastrit hastal denilmektedir. Burada oluan gastritin nedeni pankreas svs ve safra ieren alkali zellikteki onikiparmak barsa ieriinin mide yzeyinde oluturduu hasardr. Eer onikiparmak barsandan mideye doru safra geri akm varsa mideden yukar kan ierik hem asit hem de safra ierir. Alkali (bazik) zellikli olan safra da mide asidi gibi yemek borusunun tahriine neden olur. Refl hastal, asitli ve/veya safral mide ieriinin yemek borusuna gelmesi ve uzun sre temas etmesiyle yemek borusunun kendini asitten ve/veya safral mide ieriinden koruyamamas nedeniyle olur Yemek borusunun alt ucunda mide ieriinin yemek borusuna geiini engelleyen bir kapak mekanizmas vardr. Refl hastalarnda en sk grlen zellik bu mekanizmann gevekliidir. Bu durum sklkla mide ftyla birlikte yaanr. Mide boalm bozukluu veya bozulmu yemek borusu hareketi bu hastal tetikleyen dier nedenlerdir. Eer mide ars veya yanmas veya da yemek borusu yanmas ikyetiniz varsa, bu durumda iki yudum st imenizi nermekteyim. Yanma baladnda sadece ve sadece iki yudum st iiniz. Stn scak veya ltlm olarak iilmemesi gerekir. ilecek iki yudum stn ya oda scaklnda ya da dorudan buzdolabndan souk olarak iilmesi doru olandr. En ge birka dakika ierisinde yanmanz byk bir 202 ihtimalle geecektir. Onbe-yirmi dakika sonra yanma veya ar tekrar ederse, hemen tekrar iki yudum st iiniz. Bu ekilde devam ederek, yanma veya ar sre aralklarnn giderek aldn gzlemleyebileceksiniz. Evden veya i yerinizden darya ktnzda yanma veya ar geldiinde hemen iki yudum st iiniz. Dar ktnzda veya seyahatlerinizde st bulma imknnz yoksa antanzda kk bir iede st bulundurunuz. Eer ary veya yanmay iki yudum st imeden uzun mddet ekerseniz, her defasnda baa dnm olursunuz. Dikkat ki yudum stle mide veya yemek borusu yanmasn veya arsn bir hafta ierisinde kontrol altna atamyorsanz, mutlaka hekime dannz. Deerli okuyucu, iki yudum st krn uygulayarak yllardr tablet tketimine son vermi yzlerce insan tanyorum. ok ender de olsa iki yudum stle baarl sonu alamayanlar olmaktadr. Eer iki yudum stle tam bir baar elde edilememise, "Bitkisel Sali< Retberi" adU kitabmdaki havu krn nermekteyim. Ameliyat gn alp da havu krne birka hafta nceden balam ve ameliyat gnnde ameliyattan vazgeilmi hastalar tanmaktaym. Deerli okuyucu, gerek iki yudum st kr gerekse de havu kryle kesin sonu alacam dncesiyle hekim kontrollerine gitmemek kesinlikle yanltr. Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle tehis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki hastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir. Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir 203 Taze Portakal Yapra zellikleri: iddetli kabzla kar

Taze portakal yapra kronik kabzlk ikyetlerine kar mkemmel bir yardmcdr. Portakal yaprann kurutulmuu amaca uygun deildir. Taze portakal yapra barsaklarn perisaitik hareketlerini tetikler. Perisaltik hareketler esnasnda barsak floaras veya mukozas zerinde etkili deildir. rnein, kabzla kar kullanlan sinameke bitkisi, barsaklarda hem perisaltik hareketleri tetikler, hem de kaydrc mukozann dar atlmasnda etkilidir. Sinameke bitki kr terk edildiinde kabzlk daha iddetli tekrar eder. te, sinameke bitkisinin kaydrc barsak mukozasn da bir miktar dkyla beraber dar attndan, terk edildiinde kabzlk tekrar eder. Her defasnda kullanlan sinameke daha fazla mukozay dar attndan barsan i duvarnda bulunan mukoza giderek azalarak dknn kaymas zorlar ve kabzln kroniklemesi vazgeilmez olur. Portakal yapranda bulunan apigenin-rahmno-glucoside ve kafein beraberlii barsaa dorudan perisaltik hareketleri kazandrr. Bu iki etkin maddenin ayn ortamda bulunmas mukozal yapy aktive etmemesi anlamna gelir ki, bu da mukozann stabilitesi demektir. Yapran ieriinde bulunan diosmetin-rhamnoglucoside ise, barsaklara daha ok vertika! kaslma hareketi kazandrr. Portakal yapra, rutin etkin maddesi bakmndan ylesine zengindir ki, ortalama 8 500 ppm ierir. Rutin, portakaln kabuklarnda ortalama olarak 5 500 ppm civarnda bulunur. Yaklak alt yl nce portakal yaprayla ilgili almalarm tamamlamtm. O gnden bugne ok sayda kabzlk ikyeti olanlara yardmc ve destekleyici olarak portakal yapra krn nerdim. Bunlardan birka kii ylesine iddetli kabzlk ikyetinden yaknyordu ki, on ile onbe gn hi tuvalate kamadklarn ve sonunda hastanaye gidip yardm almak zorunda kaldklarn belirtiyorlard. Onlar, eer drt-be gnde bir kez tuvalate ktklarnda hallerinden memnun olduklarn anlatyorlard. Onlar, iin drt-be gnde bir tuvalate gitmek adeta normal bir durum gibi geliyordu. Kullanmadklar ila denemedikleri yntem kalmam, hepsi baarszlkla sonulanmt. Portakal yapra kr onlar iin bir kurtulu olmutu. Deerli okuyucu, her ne kadar portakal yapra olduka etkiliyse de, faydasn grmemi olanlar da vard. Sinameke ne zaman kullanlmaldr? Seyahatlerde hijyenik tuvalet artlarnn bulunamamas veya dklama ihtiyac geldiinde, tuvalet imkann bulunamamas nedeniyle kii dklama ihtiyacn tutmak zorunda kalabilir. Bu nedenle kabzlk ba gsterebilir. Byle bir durumda bir-iki kez sinameke ay imek iyi bir zm getirebilir. 204 Ancak, sinameke ay kesinlikle alkanlk haline getirilmemeli ve uzun mddet (bir haftadan fazla da) kullanlmamaldr. Deerli okuyucu, "Bitkisel Salk Rehberi" adl kitabmda kabzla kar prasa krn de nermekteyim. Prasa kr orta iddette kabzla kar mkemmel bir yardmcdr. Kr1: Kabzla kar taze portakal yapra Yaklak 150 mi (bir su barda) suda yedi-sekiz adet taze portakal yapran on-oniki dakika ksk atete kaynatnz. Kaynama sresi tamamlandktan sonra ocaktan indiriniz ve lmasn bekleyiniz. Ildktan sonra kahvaltdan en erken bir saat sonra iilir. Drt gn boyunca gnde bir kez iilir ve kr sonlandnlr. htiyaca gre kr tekrar edilebilir. Not: Hekiminizin nerdii ilalar varsa, mutlaka kullannz. Bu bitkiye kar alerjiniz olup olmadn reniniz. Bu kitaptaki tm bitkisel krler ancak ve ancak yetikinler iindir Burada okuduunuz bilgilerin, yardmc ve destekleyici olduunu gzard etmeyiniz. Hekiminize danmadan buradaki bilgilerle kendi kendinize kesinlikle teiis koymaynz ve uygulamaynz. Unutmaynz ki tastalk yoktur, hasta vardr Her hastaln seyri insandan insana deiir Tehisi koyacak olan ancak, bir hekimdir 205 i Faydal Bilgiler Romatizma hastalar Romatoid artirit (iltihapl eklem romatizmas) ikyeti olanlarn beyaz ekmek tketiminden uzak durmalar gerekir. Beyaz ekmek tketimini sonlandrdktan

birka gn ierisinde romatizmaya bal arlarnn her geen gn nasl azalmaya baladn hayretle gzlemleyebileceklerdir. Tabiki, ekmek yemeden yemein tadn almak mmkn deildir. Bu anlamda beyaz ekmee alternatif olarak, saf avdar ekmei (%100 avdar unundan yaplm) tketilebilir. Veya da Anadolu'nun doal budayn ilkel haliyle deirmende tp tam ekmek yaparak halk pazarlarnda sata sunan kyllerden tedarik edebilirsiniz. Bu ekmekler kyllerin kendi frnlarnda enaz iki- saatte piirilen ekmeklerdir. Bu tr tam ekmekleri Anadolu'nun baz kasaba ve ehirlerin halk pazariarnda bulmak halen mmkndr. Ne acdr ki, bu ii yapan, sofralarmzn kurucular ve milletin efendisi olan kyllerimizin saylan hergeen gn giderek azalmaktadr. nk bu ii yapan kyller yalandlar. Arkalarndan gelen nesilleri (evlatlar) ise, ekonomik nedenlerden dolay g etmiler ve byk illerde farkl ilerde almaktalar. Ramazanda oru tutan romatizma hastalarnn ar ikyetleri zellikle art gsterir. Halkmzn tkettii ekmek, kepei alnm ve mineral bakmndan fakir ekmektir. Buday hamuru mayalandktan sonra romatizma arlarn artran prostaglandin retimini tetikleyen etkin maddeler daha fazla oluur, prostaglandin retimini hzlandran budayda bulunan laurik asittir. ay tiryakileri dikkat ay tiryakilerinin birounun allerjisinin olduunu biliyor muydunuz? Gnde bardaktan fazla ay ienlerde kant tetiklenir. Bu kantlar daha ziyade el parmaklarnda ve ayak parmaklarnn olduu ksmlarda kendisini gsterir. Sivilceleri azdran veya tetikleyen besinlerin hangileri olduunu biliyor musunuz? Sarmsak Portakal Greyfurut Taze beyaz zm Ceviz Yumurta sars Domates ikolata 206 Narenciye grubunda olan portakal ve greyfurut, sivilcelerin azmasnda ve artmasnda etkilidir. Her nekadar mandalina ve limon da birer narenciye ise de, sivilceler zerinde portakal ve greyfurut kadar olumsuz etkili deildir. Sal ve sollu olmak zre, alt ve st dudan birietii az kenariarnda birtri kapanmak bilmeyen yaralarnz var veya zaman tekrar ediyorsa portakal ve greyfuruttan, taze beyaz zmden ve de cevizden (tazesi veya kurusu) kesin olarak uzak durunuz. Yemekle beraber pimi sarmsak sivilcelerin tetiklenmesinde etkili deildir. zellikle salatalarda i olarak tketilen sarmsak sivilcelerin artmasnda etkin rol oynar. Sarmsan ieriinde bulunan aliin, ajoene ve disulfan grubu birka tane doal antibiyotik bulunmaktadr. Aynca, kkrt bakmndan da zengindir. Baz kimseler, "i sarmsak doal antibiyotik zellie sahip, bu nedenle iltihap nleyicidir", grn savunarak, "Nasl olsa sivilceler de iltihap ieriyor, antibiyotik de iltihab kurutucu zellie sahip, bu nedenle i sarmsak tketimi faydaldr" grn savunuriar. Bu gr kesinlikle yanltr. Sarmsakta kkrt ve doal antibiyotik zellii olan baz etkin maddelerin bulunduu dorudur. Hatta yzlerinde inat sivilceleri olanlar kkrtl sabun kullanriar. Bu anlamda kkrtl sabun kullanlmas bir yardmcdr. Ancak sivilcelere kar i sarmsak tketimi yanltr. Aksine sivilceleri azdrr. Sarmsan ieinde bulunan allicin etkin maddesi her nekadar doal antibiyotik zellie sahipse de iltihap retimini artnc ve allerjen zellii daha baskndr. Ayn ekilde, sarmsan ieriinde bulunan alpha-phellendrane etkin maddesi de her ne kadar doal antibiyotik (iltihab kurutucu) zellie sahipse de, irritant (irite etme, tahri etme) zellii ok daha baskndr. i sarmsak tketildiinde bazen yemek borusuna yaparak yemek borusunun nasl hzla irite olduunu (tahri olduunu) ve hemen arkasndan da yanma duygusunun gelitiini

hayretle hissedebilirsiniz. Sarmsakta alpha- phellendrane gibi iritasyon (tahri) gc baskn olan enaz alt tane etkin maddeler bulunmaktadr. Haftada iki- kez on dakika ksk atete demlenmi lavanta veya karaba bitki ay sivilcelerin tetiklenmesinde veya kmasnda veya da yok edilmesinde mkemmel bir yardmcdr. Sonradan kazanlm hastalklar (genetik olmayan) zerine alrken, zerinde en ok durduum noktalardan bir tanesi kiinin beslenme eklidir. Beslenmesinde neleri alkanlk haline getirdiini veya ok severek tkettii besinlerin neler olduunu sorgularm. Sonradan kazanlm hastalklarn birounun arkasnda yatan sebep, alkanlk haline getirilmi beslenme eklidir. Son yllarda hzl bir art gsteren lseratif kolit veya Chron hastalar ile yapm olduum grmelerde onlara ok sayda farkl sorular yneltirim. Bunun nedeni, her iki hastalkta da beslenme ekillerinin veya alkanlklarnn etkili olduu dncesindeyim. Bugne kadar grtm lseratif kolit ve Chron hastalarnn byk bir ounluunun bu hastalklara 207 yakalanmadan nce ok fazla tatl veya ikfte tketme alkanlklarnn olduudur. Her i kfte veya da her ar tatl tketenlerin iseratif kolit veya Chron hastalna yakalanacaktr kurala karmamak gerekir. Ancak, bu her iki hastala yakalanma yatknl olanlarda ar tatl veya i kfte tketiminin etkin rol oynayabilecei sonucunu gz ard etmemek gerektiine inanyorum. 208 Ebegmecide bulunan baz etkin maddeler 3-METHYL-1-BUTAN0L ACETIC-ACID ALPHA-TERPINYL-ACETATE ALUMINUM ANISALDEHYDE ANTHOCYANINS ASCORBIC-ACID ASPARTIC-ACID BENZALDEHYDE BENZYL-ALCOHOL BETA-CAROTENE BETA-SITOSTEROL BETA-SITOSTEROL-BETA-D-GALACTOPYRANOSIDE BETA-SITOSTEROL-BETA-D-GALACTGSJDE BETA-SITOSTERYL-BENZOATE BUTYRIC-ACID CALCIUM CALCIUM-OXALATE CAMPESTEROL CAPRYLIC-ACID CARBOHYDRATES CELLULOSE CHOLESTEROL CHROMIUM CIS-12,13-EPOXY-CIS-9-OCTADECENOIC-ACID CITRIC-ACID COBALT CYANIDIN-3-SAMBUBIOSIDE DELPHINIDIN DELPHINIDIN-3-GLUCOSIDE DELPHINIDIN-3-SAMBUBIOSIDE DELPHININ ERGOSTEROL ETHANOL FORMIC-ACID GLYCOLIC-ACID GOSSIPETIN

GOSSYPETIN-3-GLUCOSIDE HIBISCETIN HIBISCIC-ACID HIBISCIN HIBISCIN-CHLORIDE HIBISCRETIN IRON ISOAMYL-ALCOHOL ISOPROPYL-ALCOHOL LINOLEIC-ACID MAGNESIUM 209 MALIC-ACID MALVALIC-ACID MANGANESE METHANOL MUCILAGE MYRISTIC-ACID NIACIN NITROGEN OLEIC-ACID OXALIC-ACID PALMITIC-ACID PALMITOLEIC-ACID PECTIN PELARGONIC-ACID PENTOSANS PHOSPHORUS POTASSIUM PROPIONIC-ACID PROTOCATECHUIC-ACID RESIN RIBOFLAVIN SABDARETIN SABDARITRIN SAPONIN SELENIUM SILICON SODIUM STEARIC-ACID STERCULIC-ACID SUCROSE SULFUR TARTARIC-ACID THIAMIN TIN UTALONIC-ACID ZINC 210 Stte bulunan baz etkin maddeler 4-0-METHYL-GLUCUR0N0XYLAN 5-HYDROXY-PIPECOLIC-ACID ALBOSIDE ALPHA-CELLULOSE ALUMINUM APIGENIN ARABINOSE ASCORBC-ACID BETA-CAROTENE CALCIUM

CATECHIN CATECHIN-TANNNS CELLULOSE CHROMIUM CYANIDIN L CYANIDIN-3-GLUCOSlDE FF^GILIN GALACTOSE GLUCOMANNAN GLUCOSE GRANDIDENTATUM HEMICELLULOSE HOLOCELLULOSE DEMR ISOQUERCITRIN LIGNIN MAGNESIUM MANGANESE NIACIN P-COUMARIC-ACID PENTOSANS PHOSPHORUS PICEIN L POTASSIUM PROTEIN QUERCETIN QUERCIMERITRIN RESIN RHAMNOSE RIBOFLAVIN RUTIN SALICASE SALICIN L SALICORTIN L SALICYL-ALCOHOL SALICYLIC-ACID SALIDROSIDE SALIREPOSIDE SELENIUM 211 SILICON SODIUM STARCH TANNIN THIAMIN TIN TRIANDRIN VIMALIN XYLOSE ZINC 212 Tarnda bulunan baz etkin maddeler 1,8-CINEOLE 2-PHENYLETHYL-BENZOATE 2-VINYLPHENOL 3-PHENYL-PROPYL-ACETATE ACETOEUGENOL ALPHA-PINENE ALPHA-TERPINEOL ALPHA-YLANGENE ASCORBIC-ACID BENZALDEHYDE

BENZYL-ALCOHOL BENZYL-BENZOATE BETA-CAROTENE BETA-PINENE BORNEOL BORNYL-ACETATE BORON BROMINE CALCIUM CAMPHENE CARBOHYDRATES CARYOPHYLLENE CHLORINE CINNAMALDEHYDE CNNAMYL-ACETATE Bark CINNAMYL-ALCOHOL CINNZEYLANINE CINNZEYLANOL CIS-OCIMENE COUMARIN CUMENE CUMINALDEHYDE DELTA-3-CARENE DIHYDROFUMIGATIN EUGENOL EUGENOL-ACETATE FARNESOL FURFURAL FURFUROL GAMMA-TERPINENE GAMMA-TERPINEOL GAMMA-YLANGENE GERANIAL GERANIOL GERANYL-ACETATE HUMULENE HYDROCINNAMALDEHYDE IODINE 213 IRON ISOCARYOPHYLLENE ISOEUGENOL LIMONENE LINALOL LINALYL-ACETATE MANGANESE METHYL-EUGENOL METHYL-VINYL-KETONE MYRCENE NIACIN NONYL-ALDEHYDE P-CYMENE PELARGONALDEHYDE PHELLANDRENE PHENYL-ETHYL-ALCOHOL PHENYLETHYL-ACETATE PHOSPHORUS POTASSIUM RIBOFLAVIN RUBIDIUM SABINENE

SODIUM STRONTIUM SULFUR TANNIN TERPINEN-4-0L TERPINOLENE THIAMIN TITANIUM TRANS-LINALOL-OXIDE ZINC 214 Avokadoda bulunan baz etkin maddeler 1,2,4-TRIHYDROXYHEPTADECA-16-ENE 24-METHYLENE-CYCLOARTENOL ALANINE ALPHA-CAROTENE ALPHA-TOCOPHEROL ARGININE ASCORBIC-ACID ASPARTIC-ACID BETA-CAROTENE BETA-SITOSTEROL BIOTIN BORON CAFFEIC-ACID CALCIUM CAMPESTEROL CHLOROGENC-ACID CRYPTOXANTHIN CYCLOARTENOL CYSTINE D-ERYTHRO-D-GALACTO-OCTITOL D-ERYTHRO-L-GLUCO-NONULOSE D-GLYCERO-D-GALACTO-HEPTITOL D-GLYCERO-D-GALACTO-HEPTOSE D-GLYCERO-D-GALACTO-OCTULOSE D-GLYCERO-D-MANNO-OCTULOSE D-MANNOHEPTULOSE D-MANNOKETOHEPTOSE D-TALOHEPTULOSE DOPAMINE FOLACIN GLUTAMIC-ACID GLYCEROL GLYCINE HENTRIACOSANE HEPTACOSANE HISTIDINE IRON ISOLEUCINE ISOLUTEIN LECITHIN LEUCINE LINOLEIC-ACID LINOLENIC-ACID LUTEIN LYSINE MAGNESIUM MANGANESE METHIONINE 215

METHYL-CHAVICOL MYO-INOSITOL NIACIN NONACOSANE OLEIC-ACID P-COUMARIC-ACID P-COUMARYL-QUINIC-ACID PALMITIC-ACID PALMITOLEIC-ACID PANTOTHENIC-ACID PENTACOSANE PHENYLALANINE PHOSPHORUS PHYTOSTEROLS PINENE POTASSIUM PROLINE PYRIDOXINE QUERCETIN RIBOFLAVIN SERINE SEROTONIN SODIUM STEARIC-ACID TANNIN TARTARIC-ACID THIAMIN THREONINE TRIACOSANE TRYPTOPHAN TYRAMINE TYROSINE VALINE VIOLAXANTHIN VIT-B-6 VIT-D ZINC 216 Atkuyruu bitkisinde bulunan baz etkin maddeler: 3-METHOXY-PYRIDINE ACONITIC-ACID ARTICULATIN ASCORBIC-ACID BETA-CAROTENE BETA-SITOSTEROL CAFFEIC-ACID CALCIUM CAMPESTEROL CHOLESTEROL CHROMIUM COBALT DELTA-5,8,11,14-EICOSATETRAENIC-ACID DELTA-7,10,13-HEXADECATRIENIC-ACID DELTA-8,11,14-EICOSATRIENIC-ACID DELTA-9,12,15-OCTADECATRIENIC-ACID DIHYDROKAEMPFEROL IHYDROQUERCETIN DIMETHYL-SULFONE EQUISETINE EQUISETONIN EQUISETRIN EQUISETROSIDE

FERULIC-ACID GALLIC-ACID GALUTEOLIN GOSSYPITRIN HERBACETRIN IRON ISOFUCOSTEROL ISOQUERCITRIN ISOQUERCITROSIDE KAEMPFEROL KAEMPFEROL-7-DIGLUCOSIDE LUTEOLIN LUTEOLIN-5-GLUCOSIDE MAGNESIUM MALIC-ACID MANGANESE NARINGENIN NIACIN NICOTINE OXALIC-ACID P-COUMARIC-ACID P-HYDROXY-BENZOIC-ACID PALUSTRINE PALUSTRININE PHENOLIC-ACIDS PHOSPHORUS POTASIUM-CHLORIDE 217 POTASSIUM PROTEIN RHODOXANTHIN SELENIUM SILICA SILICIC-ACID SILICON SODIUM TANNIC-ACID THIAMIN THIAMINASE THYMINE TIN VANILLIC-ACID ZINC 218 Asma yapranda bulunan baz etkin maddeler: (DL)-GALLOCATECHIN 2,6-DIMETHYL-TRANS-OCTA-2,7-DIEN-1,6-DIOL-BETA-DGLUCOPYRANOSlDE 2-METHOXY-3-ISOBUTYL-PYRAZINE 2-PHENYLETHAN-1-0L 24-METHYL-CYCLOARTENOL ACETIC-ACID ALPHA-AMYRIN ALPHA-TERPINEOL ALPHA-VINIFERIN ASCORBIC-ACID BENZYL-ALCOHOL BENZYL-ALCOHOL-6-O-L-ARABINOFURANOSYL-BETA-D-GLUCOPYRANOSIDE BENZYL-ALCOHOL-BETA-D-GLUCOSIDE BENZYL-ALCOHOL-BETA-D-RUTINOSIDE BETA-AMYRIN BETA-CAROTENE BREVILAGIN-I

CALCIUM CALCIUM-PECTATE CITRIC-ACID CITRONELLOL CYCLOARTENOL D-CATECHIN DELPHINIDIN ELEMOL-ACETATE FLAVONOIDS FUMARIC-ACID GALLOCATECHIN GERANIOL GERMANICOL GLYCERIC-ACID HIRSUTRIN INOSITOL IRON ISOQUERCITRIN ISOVTILAGIN KAEMPFEROL LEUCOCYANIDIN LIMONENE LINALOL LUPEOL LUTEOLIN MONO-P-COUMARYL-ACID MONOCAFFEIC-ACID MONOFERULYLSUCCINIC-ACID NIACIN OBTUSIFOLIOL OENIN 219 OCTAN-1-OL OLEANOLIC-ACID PETUNIDIN-3-CAFFEOYLGLUCOSIDE PHOSPHORUS PTEROSTILBENE QUINIC-ACID RESVERATROL RIBOFLAVIN RUTIN SELENIUM SHIKIMIC-ACID STIGMASTEROL TARAXASTEROL TARAXEROL THIAMIN URSOLIC-ALDEHYDE VITISPIRANE VITILAGIN ZINC KAYNAK Bitkisel Sailt Rehberi Prof. Dr. brahim Adnan SARAOLU INDEX adet dnemi adet dzensizlii ar kesici akcier kanseri alerji alkolizm tedavisi

alkoloidler alkol terk ettirici alkoln zararlarn azaltc alerjiye bal migren arlarna kar alerjiye bal iddetli kantlar alerjiye kar diren kazanmak anemi ani kan ekeri dmesi anne st arttrc krler anne st azaltc bitkiler antibiyotik agonisti anti-metastatik antioksidan antitmoral antocyanidler asma yapra avokado bakiye idrar barsak spazm balgam sktrc bayanlarda tylenme beyaz dut kurusu beyaz lahana beyaz lahana - maydanoz-limon biberiye bitkisel kr nedir bitkisel sterinler bbrek iltihaplanmalarna kar bbrek ta brokoli bronit Chron hastal ekirdekli siyah kuru zm cilt maskesi cilt temizleyici ay tiryakileri 77 80 96 105.165 83,90 190,192 60 190,192 190,192 182 123 122,124 198 129 196 194 109 142 49,146 156 54 190 184 176 97

106 68,79 91 146 151 181 30 58 103 189 198 160 101 121 71 82 206 220 221 damar sertlii demire bal anemi dereotu di eti iltihab diyaliz hastalar di kk iltihab doal tohumlar dolam bozukluu diyopatik burun aknts ebegmeci egzema emziren anneler epilepsi erkeklerde idrar tutma zorluu erkeklerde orgazm sonras gelien ani penial blge arlar fbrokist FSH hormonu yksekliine kar gen teknolojisiyle tedavi geniz aknts gz tansiyonu guatr gut hastalt hareketli barsak sendromu havu-kuru incir hazmszlk helicobakter pylori hemeroid (basur) hibiskus (Amber iei) hibrid tohumlar hipertansiyon hipertiroid hipotiroid hipoglisemi idrar damlama ikayeti idrar yapma zorluu idrar yollar enfeksiyonu ileri yalarda ayaklarda oluan dem iltihapl eklem romatizmas iltihapl sivilceler indoller

insulin direncini drme itah kesici iyi huylu prostat bymesi ikayetleri kalbi glendirme kalp arpnts 222 162 106,185 109 104 107 104 10 176 64 144 93,94 117 195 179 179 199 79 17 65 153 110,112 181 144 126 156 109,119 109,120 161 12 168,170 110 111 77,129 179 142,180 153 177 63,65 134 52 146 109,119 106 171 143 kalp damarlarndaki yalar kalp damarlannn yalanmasna bal yorgunlua kar kanda iltihap drc kan ekerini drc kan yapc kanser kanser hastalar kanseri nleyici karacier kanseri karacier yalanmasn nleyici karanfil kekik kereviz - maydanoz krkkilit kolay hamile kalma kolestrol drc kronik ishal kronik kabzlk kronik yorgunluk kuru incir kurutulmu avokado yapra kurutulmu kirazsap kurutulmu kirazsap - Limon suyu lavanta lentigo maydanoz - limon maydanoz-limon-sarmsak melissa (Oulotu) meme CA menepoz ikyetleri mide ars mide bulants mide veya yemek borusu yanmas nane nar suyu osteoporoz strojen hormon ykseltici patates radyoterapi-kemoterapi sonras gelien mide bulantsna kar refl regl dnemlerindeki dem artna kar regl ncesi rezidyel idrar romatizma romatoid artirit 223 173 172 93,94 76 159 36 105,142,185

105 142 65,168 96 156 135 141 159 107 101 98 96,129 159 188 176 179 62 69 167 170 153 176 109,119 202 156 202 67 103 199 67,79,155 129 157 202 177 186 180 63 65 1 \ salkl zayflama kr sebebi bilinmeyen yorgunluk- halsizlik ikyetlerine kar sedefe bal kantlar sulforafen sertleme problemi ses tellerini koruyucu strese bal kantlar sk grlen ba ars eker hastalar iddetli ishal iddetli kabzlk siillere kar sindirim kolaylatrc sivilcelerekar strese bal kantlar st tansiyon dengeleyici tarn taze portakal yapra taze sklm soan suyu taze st yapra tere testere dili arslanpenesi tip2 diyabet tiroid nodllerine kar toksin atc toz alerjisine kar transgen tohumlar trigliserid drc lseratif kolit rik asit ykseliine kar st solunum yollar enfeksiyonlarna kar nleyici ve koruyucu vcut direncini artrmak vcuttan sodyum atc Wilson hastal yanklara kar yaralarn iyiletirilmesi yeil taze zm suyu yorgunluk yumurta atlatc yksek tansiyona kar zayflama zihin yorgunluu 152 126,127 121,124 52 135 75 121 182 76,95,124,162 97 204 139 162 77,172 121 202 161 74 204 132 138 105 79 148 120 177 64 14 74 44,101,133,134 181 182 102 186 162,165 130 153 193 169 159 103 119,152,165 96 224 Ben 19 yanda hocamn krnden aldm ve 6 ay bu bitkiyi hocamn kullanma tarifine gre kullandm.

6 ayda boyum 3 cm uzad. Eer siz de boyunuzun uzamasn istiyorsanz gerekten bu bitki Allahn bir mucizesi Allah hocamdan raz olsun onun gibi olmay herkeze nasip etsin. .S Sayg deer hocam, belfit rahatszlm 3. Defa bak altna yatma konumundayken, sizin nderdiiniz bitki krleri ile 4 aydr rahatladm. Arlarm kalmad gibi yrym dzeldi ve gnlk yry sporlarma baladm. Bu bilgileri tm okurlarla paylamak ve onlarn huzurunda size sonsuz minnet ve teekkrlerimi sunarm. En derin sayglarmla, Hocam ilk nce size teekkr ederek balamak siliyorum. nce ALLAH'n sonra sizin sayenizde 7yldr kardeimin ocuk hasreti sona erdi Verdiiniz kei boynuzu ve krle 3 ay sonra einin doktor tedavisiz hamile olduunu rendik Allah sizden raz olsun ellerinizden pyorum. nallah rabbim herkese bu mutluluu yaatsn. Allah 'a emanet olun. M. ok deerli ve sevgili hocam, nce yce Allah 'in sonra sizin sayenizde keiboynuzu ve krnzle 3 aylk tedavinin sonucu bugn hamile olduumu rendim. Siz beni gldrdnz Allah da sizi sevindirsin (5 yllk evliyim, 2 negatif tp bebek tedavim vard.) E.K Sevgili hocam ncelikle size binlerce teekkrler. Egzamalarm vard ve 2 aylk bebeim olduundan ve emzirdiimden dolay ila kullanamyordm. Sizin nerdiiniz dut krn uyguladm ve egzamalarmdan kurtuldum. p Hocam sizi bundan yaklak 8 ay nce bir tv kanalnda izledim. 25 yldr ektiim ar migren krizlerinden, ALLAH'n izniyle sizin krleriniz sayesinde ok byk lde kurtuldum. Deerli ve engin bilgilerinizden daha fazla faydalana bilmek iin sizleri daha sk grmek isteriz sevgiler.. TJl /eb: www.saracoglu.at -mail: info@saracoglu.at 9 789759 283728 10 brahim Adnan Saraolu _ Tbbi Bitkiler Rehberi Kitaplar, uygarla yol gsteren klardr. UYARI: www.kitapsevenler.com Kitap sevenlerin yeni buluma noktasndan herkese merhabalar... Cehaletin yenildii, sevginin, iyiliin ve bilginin paylald yer olarak grdmz sitemizdeki tm e-kitaplar, 5846 Sayl Kanun'un ilgili maddesine istinaden, engellilerin faydalanabilmeleri amacyla ekran okuyucu, ses sentezleyici program, konuan "Braille Not Speak", kabartma ekran vebenzeri yardmc aralara, uyumluolacak ekilde, "TXT","DOC" ve "HTML" gibi formatlarda, tarayc ve OCR (optik karakter tanma) yazlm kullanlarak, sadece grmeengelliler iin, hazrlanmaktadr. Tmyle cretsiz olan sitemizdeki e-kitaplar, "Engelli-engelsiz elele"dncesiyle, hibir ticari ama gzetilmeksizin, tamamen gnlllk esasna dayal olarak, engelli-engelsiz Yardmsever arkadalarmzn youn emei sayesinde, grme engelli kitap sevenlerin istifadesine sunulmaktadr. Bu e-kitaplar hibirekilde ticari amala veya kanuna aykr olarak kullanlamaz, kullandrlamaz. Aksi kullanmdan doabilecek tmyasalsorumluluklar kullanana aittir. Sitemizin amac asla eser sahiplerine zarar vermek deildir.

www.kitapsevenler.com web sitesinin amac grme engellilerin kitap okuma hak ve zgrln yceltmek ve kitap okuma alkanln pekitirmektir. Sevginin olduu gibi, bilginin de paylaldka pekieceine inanyoruz. Tm kitap dostlarna, grme engellilerin kitap okuyabilmeleri iin gsterdikleri abalardan ve yaptklar katklardan tr teekkr ediyoruz. Bilgi paylamakla oalr. LGL KANUN: 5846 Sayl Kanun'un "altnc Blm-eitli Hkmler" blmnde yeralan "EK MADDE 11" : "ders kitaplar dahil, alenilemi veya yaymlanm yazl ilim ve edebiyat eserlerinin engelliler iin retilmi bir nshas yoksa hibir ticar amagdlmeksizin bir engellinin kullanm iin kendisi veya nc bir kii tek nsha olarak ya da engellilere ynelik hizmet veren eitim kurumu, vakf veya dernek gibi kurulular tarafndan ihtiya kadar kaset, CD, braill alfabesi ve benzeri formatlarda oaltlmas veya dn verilmesi bu Kanunda ngrlen izinler alnmadan gerekletirilebilir." Bu nshalar hibir ekilde satlamaz, ticarete konu edilemez ve amac dnda kullanlamaz ve kullandrlamaz. Ayrca bu nshalar zerinde hak sahipleri ile ilgili bilgilerin bulundurulmas ve oaltm amacnn belirtilmesi zorunludur." bu e-kitap Grme engelliler iin dzenlenmitir. Kitap taramak gerekten incelik ve beceri isteyen, zahmet verici bir itir. Ne mutlu ki, bir grme engellinin, dzgn taranm ve hazrlanm bir e-kitab okuyabilmesinden duyduu sevinci paylaabilmek tm zahmete deer. Sizler de bu mutluluu paylaabilmek iin bir kitabnz tarayp, kitapsevenler@kitapsevenler.com veya kitapsevenler@gmail.com Adresine gndermeyi ve bu isimsiz kahramanlara katlmay dnebilirsiniz. Bu Kitaplar size gelene kadar verilen emee ve kanunlara sayg gstererek ltfen bu aklamalar silmeyiniz. Siz de bir grme engelliye, okuyabilecei formatlarda, bir kitap armaan ediniz... Teekkrler. Ne Mutlu Bilgi iin, Bilgece yaayanlara. TRKYE Beyazay Dernei www.kitapsevenler.org www.kitapsevenler.com e-posta: kitapsevenler@kitapsevenler.com kitapsevenler@gmail.com brahim Adnan Saraolu _ Tbbi Bitkiler Rehberi