Seluk niversitesi Teknik Bilimler Meslek Yksekokulu Teknik-Online Dergi Cilt 3, Say:1-2004

ISSN 1302/6178

Journal of Technical-Online Volume 3, Number:1-2004

BLGSAYAR DESTEKL NAAT MALYET ANALZLER Mustafa ALTIN Novruz ALLAHVERDI Seluk niversitesi, Teknik Bilimler Meslek Yksek Okulu, Seluklu, KONYA, maltin@selcuk.edu.tr Selcuk niversitesi, Teknik Eitim Fakltesi, Seluklu, KONYA, noval@selcuk.edu.tr zet Bu almada; inaat meydana getiren malzemelerin miktarlarn ve gnn artlarna gre maliyetlerini hesap eden bir program tasarlanmtr. Devlet ihale kanunlarna uygun bir yazlm olmas hedeflenmitir. Yaplan rnek uygulamalarda yazlmn istenen hedeflere ulat gzlenmi ve alan yeni bir ihaleye katlacak olan firmalarn ilerini doru ve hzl yaptklar saptanmtr. lgili kurumlar tarafndan yaynlanm olan yaklak 60.000 adet birim fiyatn analizlerinin karlmas, bu analizlere gre malzeme miktarlarnn hesaplanmas ve bu malzeme miktarlarnn fiyatlandrlarak toplam maliyetin bulunmas hedeflenmitir. Gelitirilen program ile bir inaatn tm maliyetinin %100 dorulukta hesapland, bu hesaplamalar yaplrken gncel deerlerin kullanld gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Malzeme, naat maliyeti, ,Analiz, hale, Birim Fiyat, COMPUTER AIDED BUILDING COST ANALYSIS Abstract In this study; a program that calculate the quantity of materials to as come into construction and cost of the materials according to the present conditions it was aimed that program was designed to meet the state adjudication law. It was observed that, software meet the requirements in an example application and the process of the firms which are participating the awarding is done quickly and correctly. Analysis of unit price of 60 thousand items published by involving institutions. Calculation of quantity of items according to the previous analysis, and calculation of the total cost of these items was aimed. By using developed software, total cost of full construction work is calculated with 100% accuracy and present pricing was used when the calculation was made. Keywords: Material, Cost of building, Analysis, Contract, Unit price 1. Giri Gelien dnyamzda, aa ayak uydurmas gereken ve gnn artlarna uygun olarak kendisini yenilemesi gerekli olan en nemli sektrlerden birisi phesiz inaat sektrdr. naat sektr yalnz kendisi deil bir ok yan sektr de srklemektedir. Dnya artlar srekli deikenlikler gstermekte ve yeni teknolojilerin banda gelen bilgisayarlardan azami derecede yararlanlmaktadr. lkemizde, bu gelimelerden ve deien artlardan dolay dnya artlarna adapte olmak iin byk bir zen gstermektedir. Yrrle girmi olan 4734 sayl Devlet hale Kanunu bunun en nemli rneklerinden birisidir. Kamu hale Kanunu ve Szlemelerindeki yeni deiiklikler Avrupa birliine katlmak isteyen Trkiye iin nemli snavlardan birisidir. Bu almada; Bilgisayar destekli yap tasarm sistemlerinden bir alt sistem olarak kabul edilen malzeme ve maliyet hesaplarnn bulunmas, bir inaatn piyasa koullarnda gncel maliyetlerinin karlmas, yrrlkteki devlet ihale kanununa gre ihaleyi almak isteyen bir firmann, en ksa srede ihaleye kan iin maliyet hesaplarn bulmas, krn da hesaplayp o ihaleye girip girmeyeceine karar vermesini salayan bir program tasarlanmtr. Zaman, gnmz dnyasnn en nemli olgularndan birisi durumundadr. aa ayak uydurmann en nemli unsurlarndan birisi zaman en iyi ekilde deerlendirmek ve kullanmaktr.

Gnmz teknoloji harikas olan internetten azami ekilde yararlanmak ve salam olduu kolaylklar her sektre en ksa zamanda tamak ve kullanmak gereklilii ortadadr. Bilgisayar teknolojilerindeki gelimeler, bilgisayar destekli tasarm sistemlerini ortaya kartm ve bu sistemler sayesinde, bir proje yan meslek gruplar ile birlikte dnlen bir konuma gelmitir. Gnmz bilgisayar destekli tasarm sistemlerinde bir inaatn mimari projesi tamamland zaman, gerekli veriler aktarlarak statik, tesisat projeleri de byk lde tamamlanmaktadr. Tamamlanm olan projelerin metrajlarn ilgili programlar vermekte ama ou zaman bu sonular kesin olmamaktadr. Bu da projenin yeniden gzden geirilmesini kesin ve net sonularn bulunmasn getirmektedir [1, 2]. lkemizde devlet kurumlarnn am olduu ihaleler ok nemli yeri tutmaktadr. Bu yazlm ile, devlet kurumlarnn am olduklar ihalelerin en ksa zamanda hayata geirilmesi, doru hesaplarn yaplmas ve yeni ihale kanunu ile birlikte ksa zamanda ve doru sonuca ulalmas nemli olmaktadr [2, 3]. 2. Materyal ve Metot Bu almada, Delphi 5.0 program, 4734 Sayl Devlet hale Kanunu, Gncel konu ile ilgili yaynlanm olan ynetmelikler, naat Birim Fiyat Tarifleri, Shhi Tesisat, Elektrik, Telefon, Kalorifer ve Havalandrma ile ilgili yaynlanm olan artnameler ve analiz deerleri, 4735 Sayl Kamu haleleri Szleme Kanunu, Ek ilerle ilgili yaynlanm analiz deerleri, Serbest piyasada kullanlmakta olan fiyat ve malzeme verileri kullanlmtr. CAD Platformu iin AUTOCAD 2002 program, mevcut ve u anda piyasada kullanlan zel firma paket programlar olan Oska Hakedi Program, AMP Yazlm Hakedi ve Profesyonel Hakedi - San@l Hakedi Grubu tarafndan gelitirilen yazlmlardan yntem, analiz deerlerinin kullanlmas, yntemler ve genel ileyiler hakknda teknik deerlerden faydalanlmtr. nternette yer alan inaat ile ilgili firmalarn tespiti yaplm olup gerekli link balantlarnn yaplmas ve istenildii zaman internet ortamna gei yaplarak yeni inaat firmalar ile ilgili linklere olanak salanmaktadr. Bu alma ile inaatta kullanlmas gerekli olan tm malzeme miktarlarn ve bu malzemelerin maliyetlerini seenekleri ile birlikte hesaplayan uzman sistem gibi alan bir yazlm oluturulmas amalanmtr. Oluturulan bu yazlm aadaki blmlerden olumaktadr. Programn ats ekil 1de gsterilmitir. a. Dosya ilemleri b. Metraj cetvelleri ilemleri c. malat raporu ilemleri d. Birim fiyat listesi ve profil tipleri ilemleri e. Kanun, ynetmelik ve artnameler f. Yardm

NAAT MALYET ANALZ PROGRAMI

Dosya
antiye lemleri Web Balantlar Gruplar

Metraj Cetvelleri
Yap Metraj Demir Metraj Profil Metraj Elektrik / Makina Tesisat Metraj Kaz Metraj Sanal Metraj

malat Raporu
Yeil Defter Maliyet Analizi malat Kapaklar Nakliye Analiz Formlleri

Birim Fiyat Listesi ve Profil Tipleri

Birim Fiyat Listesi Profil Tipleri

Kanun Ynetmelik ve artnameler

Kanunlar Ynetmelikler artnameler

Yardm
Konular Program Hakknda

Yazdrlcak Dkmanlar iin Kimlik Bilgileri Programdan k

ekil 1. naat maliyet analiz program ats

ekil 2. naat maliyet analizi program ats Yap metraj blmnde ncelikli olarak i grubu girilmekte, poz numaras veri tabanndan alnarak o poz ile ilgili bilgiler alnmakta ve pozun zelliine gre malzeme metraj deerleri girilmekte, bulunan toplam deerler yeil deftere aktarlmaktadr. rnek olarak bir firmaya ait deiik pozlardaki inaat maliyetleri ekil 3 7 de gsterilmitir.

ekil 3. Merita firmasna ait yap metraj

ekil 4. Merita firmasna ait demir metraj

ekil 5. Merita firmasna ait profil metraj

ekil 6. Merita firmasna ait tesisat metraj

ekil 7. Merita firmasna ait kaz metraj Pozlara gre hesaplanan ve yeil deftere aktarlan tm deerler, yeil defter blmnde grntlenmektedir (ekil 8).

ekil 8. Merita firmasna ait yeil defter Maliyet analizi blmnde ncelikle, malzeme miktarlar blmne gidilmekte ve inaatta kullanlacak olan tm malzemelerin genel bir listesi alnmaktadr. ekil 9da grlecei gibi, bulunan malzemelerin miktarlar ile gnn koullarna gre olumu olan fiyatlar yazlmakta ve arplarak tutarlar hesap ettirilmektedir. Bu blmde, ayrca nakliye tutarlarn bulmak iin, istenen malzemeler

nakliye hesaplar blmne aktarlmakta ve burada hesap ettirilmektedir. stenirse baz malzemeler ilem d braklabilmektedir.

ekil 9. Merita firmasna ait malzeme miktarlar Maliyet analizi blmne tekrar dnld zaman, inaat oluturan malzemelerin toplam tutar, seili olan pozun i tutar annda grntlenmektedir. Nakliye tutarlar, nakliye hesaplar blmnde hesap ettirilerek, bu blmde toplam maliyetler iine aktarlmaktadr. naatn genel toplam maliyetini hesaplatmak iin, kar ve KDV oran girilerek hesap yaptrlmakta ve sonu olarak firmann ihaleye girmesi iin, gerekli olan toplam para miktar bulunmu olmaktadr (ekil 10)

ekil 10. Merita firmasna ait maliyet analizi 3. Sonu Bu almada oluturulan yazlm ile bir inaat meydana getiren elemanlarn metrajlarnn karlmas, bu metrajlara gre o inaatta ihtiya olan malzemelerin, toplam miktarlarnn bulunmas salanmaktadr. Bulunan malzemelerin o gnk piyasa fiyatlar girilerek, tm inaat maliyeti

oluturulmaktadr. Bu fiyatlara kar ve KDV (katma deer vergisi) ilavesi yaplarak herhangi bir ihaleye girmek isteyen zel bir irketin o i iin gerekli olan maliyeti hesaplamasn salayan bir yazlm gelitirilmitir. nternet ve bilgisayar destekli izim programlarna, yazlm iinde yer verilmi ve bu teknolojik gelimelerden de azami derecede yararlanma hedeflenmitir. nternette yer alan inaatla ilgili firmalar, kendilerini gnn koullarna gre yenileyecekleri ve fiyat konusunda yeni bir yaplanma iine girecekleri dnlebilir. ou firmalarn kullanm olduu zel ifrelerle e-ticaret dediimiz olay gerekletirme yoluna gidecekleri, kesin bir olgu haline gelmitir. Oluturulan yazlm yeni gelimelere ak bir yol izlemekte olup, istendii zaman program kullanc tarafndan kendine zel bir hale getirilebilmektedir. Yani, sadece bir resmi kurumun iini yapan, belli bir konuda uzmanlam olan bir firma, bu kuruma ait deerleri kaydetmekte ve srekli bu deerleri kullanabilmektedir. Oluturulan yazlm ile, inaat sektrnn nemli bir blmn tekil eden, maliyetlerinin hesaplanmasna en ksa srede cevap verdii grlm olup, bu konuda byk bir eksiklik giderilmektedir. Sonu olarak; bu yazlm, ihale aacak olan tm kurum, kurulu ve inaat ii ile uraan kiilere hitap etmekte, kesin ve net sonulara ulamalarn salamaktadr. 4. Kaynaklar [1] ALTIN M., Devlet hale Kanununa Gre Bilgisayar Destekli naat Maliyet Analizleri, Yksek Lisans, Seluk ., Fen Bilimleri Enstits, Konya, 2003. [2] GLER, A.N., 2886 Nolu Devlet hale Kanunu Dikkate Alarak Simlasyon Yntemi ile Bir hale Strateji Modelinin Bilgisayar Yardm ile Gelitirilmesi, stanbul ., Fen Bilimleri Enstits, stanbul, 1998. [3] Bayndrlk ve skan Bakanl Yaynlar: a. Genel Teknik artname b. Genel artname c. Yap leri Birim Fiyat Tarifleri d. naat Birim Fiyat Analizleri [4] 4734 sayl Kamu hale Kanunu, Kabul Tarihi: 04.01.2002, Resmi Gazete: 22.01.2002, Say: 24648. [5] NEL Z., Bilgisayar Destekli Yap Tasarm Sisteminin Malzeme ve Maliyet Yazlm, Ege ., Fen Bilimleri Enstits, zmir, 1990.