No 107. EEBSTE BLAD.

Dmtteren aitge?er:

MEDAN, Donderdag 25 April 1912.

14* Jaargang.
voor {Nederland: L. J. C. Bochbe

J. HALLERMAP,
Telefoon 211. Hoofdredacteur: A.NT. J. LIEVEGOED.
Redacteuren:

J. VEERSEMA. R. J. GODDARD. Telefoon 259.

De Sumatra Post
.AJBOi^i^isisjEr'TS^i.ia"^: , por jaar franco Vooi Nederlandseh laeiS Voor Ue andere landen eer algemeene postvereeniging met helfjauljfksoaie vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers per stuk

AGENTEN:

/ 80.

25,

0.10

Per advertentie tun. 5 regels per keer 1.50. Voor eiken regel meer / 0.20. Bjj 4 t/m 7 keer plaatsing 25 % korting. Bjj 8 t/m. 25 keer plaatsing 33 1/. "/, korting. Bj' 26 en meer keer plaatsing 50 % korting. Groote lettere naar plaatsruimte. Advertentin moeten vooruit betaald worden.

Papestraat 11 Den Haag. ' Voor Frankrijk,j Belgi en Groot* Brittani Compagnie Gnrale de Publieit Jour F. Joims ft Cv., te Parijs SI bis JPaubour Montmartre,

Oil nummer bestaat uit drie bladen.

Brieven uit Duitschland.
(Van onze medewerkt.6r.)
Berlijn, 28

Maart '12.

Tooneel en Kientopp. De krijgt... Maar dat is toekomstmuziek. Voorloo jeugd en de politiek, fiii* tenlandsehe pers te Berljjn. pig veranaorikaniseeren we hier in snel Wat een //Kientopp" is, heb ik mijn tempo verder, en dat is op artistiek gebied lezers in Insulinde al eens verteld, naar toch een groot gevaar. ik meen. De eerste maal, dat een klein Voor de jeugd zou de Kientopp zoon meisje nit het volk, dat eigenlijk al rijp prachtig middel voor aanschouwelijk onwas voor een opvoedingsgesticht, maar eerst derwijs zijn. We hebben immers al zulke nog eens onder mijne ietwat barmhartiger films waar het leven der laagste dieren leiding kwam, mij het woord noemde, wist op den bodem van den oceaan afgebeeld ik ondanks rijke Berlijnsche ervaring spe- is, waar we Zaidpool-expedities aan het ciaal in die kringen, niet wat ze bedoelde. werk zien en vreemde volktstammen op Maar als ik dat getoond had, was 't uit treden. Zouden bij dezen strijd, het lcelijke geweest met de autoriteit. Ea dus vertelde nit het leven der jeugd: Sohund, alcohol Lottchen snikkend verder van dat won- in allerlei vorm en andere ongezonde baarlijk ding, waarheen lij gestolen pen- prikkels en platheden, te verbannen, niet ningen gebracht had, en na een lang en alle partijen uit den lande kunnen samenhortend relaas, dat bijoa voor eiken dag werken ? Om een geslacht niet idealen der week zoon Kientoppbezoek behelsde, en gezonden zin te kweeken voor de toebegreep ik, na het aanwenden van eenig komst ? Natuurlijk, zal men zeggen. combinatie-vermogen en eenige volksziel- Maar bij de verdeeldheid en de scherpe intntie, dat het schoone, doch ietwat lange contrasten, die het politieke leven in woord Kinematograph met de genoemde Duitschland beheerschen, is dit totnogtoe welluidende afkorting bedoeld werd. In niet het geval geweest, integendeel hebben Nederland spreekt men van bioscoop, maar de partijen van linker- en rechterzijde er dat is evenmin een Hollandsch woord. atet alle mogelijke middelen naar gestreefd, Kort en goed: uKientopp" heeft burger- de opgroeiende jeugd op te voeden op een recht gekregen ale zondebok voor uitspat- wijze, die Laar diverse gelederen versterkt. tingen der jongste jeugd zoo tusschen 6 Toen de sociaaldemocraten hiermee al een en 14 jaren. Ea als aantrekkingspunt voor heel eind op streek waren, werden deze oudere jeugd en volwassenen, die avond vereenigingen van mindeijarigen met po* aan avond doorbrengen voor het witte doek, iitieke tint door de Regesring eenvoudig waarop het eene spannende drama na het opgeheven, hoewel er door hen veel nut andere verschijnt, terwijl een orkest voort- was gesticht. Lieszalen met goede lectuur durend speelt en in de pauze reclame-ad- hadden die corporaties, ze deden aan ge vertenties de attentie van het publiek trek- heelonthouding, aan sport, staar natuur* ken. Meer dan 1000 Kientopps heeft Ber- lijk ook aan sociaaldemocratische idealen. lijn. Daar is het geweldige pas opgerichte Intusschen zag de Regeering in dat zij Piccadilly aan den Potsdamer Plats, in van haar kant iets moest doen. Ea op Amerikaanschen trant, verbonden met oen de eerste begrooting, het vorig jaar pas, reusachtig caf, glinsterend van verguldsel verscheen een millioen voor die doeleinden, en bonte moz&ekwanden, smakeloos aaa: vooral de organisatie der zgn. Jugendpfi ige. steeds propvol, met een rookend, etend en De verbitterde sociaaldemocraten noemen drinkend en kijkend publiek van een dui- dit bedrag een Judasmillioen en verkla aend menschen. Dan de Lichtspiele am ren de plotselinge belangstelling voor de Hollendoriplatz in het gebouw van het Neue jsugd, de mannelijke jeugd (imuers deze Schauspielhaus, eveneens in een zaal vol geeft later kieiers en soldaten), eenvoudibonte kleuren, met muziek en rookpermissie. ge huichelarij. Misschien zou men beter van een inEn dan de ontelbaar vele kleine kino's van het Westen, het O jstea ca Noorden en Zui- stinct voor zelfbehoud kunnen spreken. den, vaak meerdere in n straat, met verHet humoristisch gevolg van dit milleidelijke reclame-platen en opschrikkende lioen was, dat in elk klein plaatsje, hoe titels als devolgende://Wenr Ft auen hassen." klein ook, fluks een sport- of gymnastiekf die Asphaltpflansa", ,/die blutige Hand" vereniging opgericht werd, om ook een enz. ens. Door de controle van politie- kruimpj van den rijken disch te krijgen. wege wordt het ergste wel verbannen van n als de gegeven som dan opgebruikt hat tooneel, maar deze censuur kan niet was, spatte de vereeniging uiteen. Dach dit belet met, dat er een zeer verhinderen dat er dagelijks voor een gretig publiek van kinderen en volwassenen groot aantal clubs voor de jeugd bestaan alle mogelijke Schund" vertoond wordt: die lichaam en ziel willen stalen. En grove dramatische tafercelen uit Amerika, dat er van alle kanten //gegrist* wordt ruw in elkaar gezet wat moraal en ge- naar die jeugd om ze maar alvast achter beurtenissen betreft en daardoor voor fij- den triomfwagen van een partij te spannen. ner georganiseerde menschen vaak iete, Bij een uiteenzetting tusschen de verschilwaarvan zij zich met weerzin afwenden, lende partijen die deser dagen op particueen lage ethiek, die hoogstens voor gemoe- lier initiatief in de voorname lijst van het deren van negers opvoedende kracht bezit- Pruisische Hcevenhuis gehouden werd, En welk publiek gaat daar nu heen? deed een der sprekers het naive voorstel, Nu, ik ken een vader, een geneesheer nog de politiek er heelemaal buiten te laten wel, die er zijn vijfjarig dochtertje met bij de opvoeding. Dat was inderdaad het de kindermeid heenstuurt omdat 't kind ei van Calumbus 1 Alsof niet elke yjeugtoch ook een pre je moet hebben." Verder dige" door het feit van zijn bestaan reeds een stokdooven schrijver, die het ale zijn in een bepaalde politieke sfeer opgroeit! eenig verzet beschouwt, immers aan een Tot eensgezindheid is men dan ook niet gekomen en de woordvoerder der sociaalconcert of een comedie heeft hij niets. Maar natuurlijk is dat een uitsondering. democratie verklaarde, slechts dan bij h#t Het gros bestaat uit menschen, die een het aankweeken van zuiver ethische idealen prikkelend genot in 't aai schouwen van medewerking te kunnen verleenen, als de juist deze lagere soort van kunst vinden, Regeering het boven vermeld verbod eerst of die om bijredenen (als daar bv. is de ophief. duisternis van de saai) de kino's bezoeken, Ten slotte wil ik* u nog iets vertellen en daa, en dit ie 't grootste gedeelte, uit hen, die de dure entis voor dehensche van de buitenlandsche pers in Berlijn, comedie niet kunnen betalen en sich daar- waarbij ook uw blad vertegenwoordigd is. om met dit genot, dat immers het beste Eenenzestig leden heeft de vereeaiging surrogaat daarvoor vormt, vergenoegen. reeds, die nu zes jaren bestaat. In vr Daar sit 'm de knoop, en dat moesten de afgelegen oorden van de wereld verschijtheaterdirecteuren inzien, die in den laat- nen de dagbladen, wier Berlijnsche coraten tijd voortdurend vergaderingen en respondenten hier ecndrachtiglijk naast betoogingen tegen de kino's houden, die elkaar sitten op de vergaderingen: de hun scherpe concurrentie aandoen. Welis- Engelschman naast den Duitscher (immers waar sijn de kino's niet zooais het tooneel Oostenrijksche en Zwitsersche bladen heb aan concessies gebondeo, zij behoeven ben Duit che correspondenten), de Rus geen waarborg voor de salarissen der naast Franschman, Italiaan en Amerikanen. acteurs te stellen omdat zij die niet bezit- Ea dan de Hollandeis! Esn Hollander ten, en sijn er dus op deze manier beter is selfs pas president geworden. Niet aan toe. Nu zou men de comedie ook van ieder blad en niet iedere oorrespondent

dan zouden se als paddestoelen uit den grond opschieten, de kleine theatertjes, die in een zaal spelen, miniatuurdingetj.s zooals Parijs er eenige bezit, waar het geheele tooneelgezelschap vaak uit eenige weinige heeren en dames bestaat, terwijlnet publiek voor sn entre s van 50 centimes tot 1 franc oog een kopje koffie of een glas wijn toe

een nieuw lid aanbrengen loeten de volle verantwoordelijkheid dragen en eventueel kan het bestuur de nuaame nog weigeren. Maar in den echoot di vereeniging zelve, die door het 'd\ h er organisatie alleen en de !*,< vol- ding van haar ,w u allebei dingen bestuur, Lij de r doorgezet heelt dis ter vergemakkelijking van den moeilijken weg eens buitcnlandschen journalisten in Pruisen kunnen dienen, heeft elk burger gelijke rechten en er heertcht een prettige, kameraadschappelijke toon, die ook door de aanwezigheid van twee vrouwelijke leden niet verstoord wordt (dit laatste met het oog op dien Leidschen sladent-in-dtrechten, die eens verontwaardigd uitriep: ,/Nu wordt ons college waarachtig door een meisje verpest 1* (Lazer, het ia nauwelijks tien jaar geleden!) De buitenwereld merkt haar bestaan vooral ter gelegenheid van een schitterende jaarlijksche receptie einde Maart. Ditmaal werd zij in Esplanade gehouden, naar mijn meening het voornaamste, elegantste Barlijnsche hotel. De 500 gasten bestonden uit vogels van diverse pluimage: persoonlijkheden uit politiek, kunst en wetenschap, hooge staatsdignitarissen, mondaine dames die haar eeistea voorjaanhoed ophadden, zangers en zangeressen, auteurs en journalisten. Het nieuwe Rijksdagbestuur was verschenen en de gezanten van Europeesshe en exotische staten maakten hun opwachting. En voor hat laatst in het seizoen, werden glimlachende grosten gewiss ild in die wereld, die nu tegen den somer uiteenspat. Wie veel relaties heeft, veel menschen hier kent, heeft op dit schitterend mondaine schouwspel slechts a ding m.j den goeden Wilhelm Busch aan te merken : Musik wird storend oft empfunden Weil sic au:*. \j* G* sch

...

indien daarop een zakelijke titel gevestigd is Bovendien doet zich ook op de buitenbezittingen steeds meer de. behoefte aan kadastrale opnamingen gevoelen. Op het oogenblik zyn alleen te Padang, Makasser en Menado kadastrale bureaus gevestigd. In ZuidSamatra, speciaal in de Lampong Districten en Palembang, waar honderd duizenden bouws grond in erfpacht zijn aangevraagd, ia de oprichting van een of meer kadasterkan toren een dringende eisch. Aliaar bestaat niet de verplichting de gronden, die men verkrijgt, te doen opmeten, doch kan met eene eenvoudige schetskaart worden volstaan. De ondernemers echter geven in het algemeen verre de voorkeur aan de meer kostbaie opmeting door het Kadaster, waardoor de grenzen van hunne terreinen worden vastgelegd en latere moeilijkheden omtrent het beloop der grenzen worden voorkomen. Men treft aldaar wel z.g.n. gezworen goua vernementslandmeters aan, die opmetingen verrichten, doch van de diensten van deze, niet in 'slands dienet zijnde personen, voor wier opmetingen deregee* ring sich niet aansprakelijk stelt, wordt door de landbouwladustriselen slechts bij uitzondering gebruik gemaakt. Het Samarangsche blad acht het overigens een opmerkelijk verschijnsel, dat zich niet meer indische jongelieden aanmelden voor den kadastralen dienet, waarbij de vooruitzichten na de in 1910 tot etand gekomen reorganisatie, niet ongunstig zijn te noemen.

Landen der Toekomst.

Joodsche boerenkolonies in Argentini. In bet Duitsche tijdschrift r/JNord und
Sigmund Sonnenfeld een zeer interessant artikel voor over de Joodsche landbouwkolonies in Argentini, waaraan wij het volgende ontleenen : Wie had vijf en twintig jaar geleden aldus vangt prof. Sonnenfeld zyn studie aan kunnen denken, dat uit een natie, sedert twintig eeuwen verstrooid over de geheele aarde en lij dead onder de enghaitigheid der menschen, weder een nijver landbouwvolk zou voortkomen? Ea toch heeft a man, door geestdrift en liefde voor zijn volk bezield, dit tot stand kunnen brengen, terwijl het voorbeeld door hem gegeven tevens ook anderen aanspoorde om aan zulk een echoone, maar moeilijke taak hun krachten te wijden. Deze man was baron Morits von Hirsch. Toen zijn eenige zoon en erfgenaam hem door den dood ontnomen was, besloot hij het voorbeeld van Peabody en Carnegie te volgen en zijn geheele vermogen aan philantropische doeleinden te besteden. Was het hem in den beginne niet recht duidelijk, op welke wijze hij zijn edele bedoelingen verwezenlijken zju, na tal van teleurstellingen vormde hij het plan, om de Russisch-Joodscho bevolking, die op politiek en sociaal gebied ontzaglijk veel te lijden had, uit haar eliendigen toestand te bevrijden en haar een nieuw vaderland
Sd" komt van de hand van prof. dr.

verbunden."
J. L.

Koloniale Zaken.
Ons Kadaster. De benoeming vau arie Nederlands3he Kadasterambtenaren tot laidmeter hier te lande, kortelings geseind, is blijkbaar een der resultaten van de opdracht aan den inspecteur bij het Indisch Kadaster, den heer L. C. F. Polderman, die verleden jaar Jani naar Nederland vertrok, om het Kadaiterwezen daar te bestudee ren, schrijft het Sem. Han deIsb 1. De heer Polderman heeft zoowel te overwegen de dringend noodige hervormingen in dezen tak van dienet in Indi, als om te zien naar geschikt personeel, wijl het gebrek aan Kadasterambtenaren

doet zich de behoefte aan personeel sterk gevoeleo. Het mag niet voerkomen, zooals hier reeds jaren het gval is, dat de vesg.ng van landbouw-oudernemingen geruimen tijd vertraagd wordt, omdat het Kadaster niet over de noodige middelen beschikt om de opmeting der woeste gronden spoedig te doen eschieisa, een bezwaar, dat zich te meer doet gevoelen, omdat althans op Java en Madoera voor de opmaking van eigende msakten

reaus (Batavia, Bantioeng Sjgr&baja

hier zeer nijpend is. Op het oogenblik zijn bij ons Kadaster werkzaam a ingenieur, chef van den dienst, een waarnemend inspecteur, drie bewaarders en 35 landmcters en adjunctlandmeters en verder ondergeschikt Inlandsch personeel (hoofdmantri's, enlve' man tri's). Dit aantal ia voor het verrichten van de talrijke werkzaamheden veel te gering, zoodat de klachten van particulieren of er den geruimen tijd, die er verloopt voordat zij in het bezit komen van meetbrieven en andere Kadastrale bescheiden die noodig zijn bij de in- en overschrijving van zakelijke rechten, legio zijn. Vooral op de groote Kadastrale Bu-

te geven.

e.a)

&sn audere dan door het

maakte

geering aan dit beswaar eenigermate tegemoet gekomen, door aan landbouwondernemsrs te vergunnen al dadelijk mcl de ontginning der hun toegewezen erf" pachtsgronden een aanvang te maken op eigen risico, maar dit expedint is uit den aard der zaak weinig doeltreffend, daar geldschieters eerst kapitaal voor landelijke kunnen bevrijden, vindt gastvrije opname, de peetoomes dia ondernemingen beschikbaar zullen stellen, den eisch der conccnie

worden. Sedert de laatste jaren ie door de Re-

Kadaster opgegebei gd mogen meetbrieven

ander Kanaan. Toen omstreeks 1890 vele Rassische Joden door zware vervolgingen gedwongen werden hnis en hof te verlaten en elders een toevlucht te zoeken, achtte baron Hirsch den tijd voor de uitvoering van zijn plan gekomen. Hij werd op het schoone en vrnchtbare Argentini opmerkzaam gemaakt, en nadat een door hem uitgezonden commissie een zeer gunstig rapport betrcfftnde de gesteldheid van bodem en klimaat had uitgebracht, koos hij dit land tot toekomstig toevluchtsoord. De prijzen van den grond waren destijds nog zeer laag: voor 40 a 50 Mark kon men een hectare goed bouwland koopen. Bovendien beloofde de Argentijnsche re geering de emigranten gastvrij te zullen ontvangen, welke belofte de regeering tot heden gehouden heeft. Te St. Petersburg werd uit de aanzienlijke Isralieten een centraal comit gevormd, dat de leiding der emigratie aldaar op zich nam en ook thans nog met onverdroten ijver voortarbeidt. Zoo waren dan de eerste schreden in de goede richting gedaan en reeds in 1891 vertrok het eerste transport emigranten naar

Zijn levensdoel was thans, de 4 a 5 millioen in Rusland levende Joden uit het nieuwe Egypte te brengen in een

was reeds eens een terrein van 25000 hectarende tegenwoordige kolonie Mauricioaangekocht, waar de landbouwers voorloopig in tenten werden ondergebracht. Thans kwam evenwel de grootste moeilijkheid, waarvoor geld en een krachtige wil niet alleen voldoende lijn om dese te overwinnen. Op welke wijze kon men uit zenuwachtige stadsmenschen, die weinig of in het geheel geen verstand van landbouw hadden, uit menschen, die gewoon waren het resultaat van hun arbeid aan het einde van elke week te zien, ernstige, stoere landbouwers vormen, die rustig den oogst bleven afwachten. Was het wonder, dat baron Hirsch bij ai de reusachtige moeilijkheden en bezwaren, welke hij te overwinnen had, somtijds twijfelde aan den goeden uitelag van zijn edel pogen? En daar hy gevoelde, dat de verantwoordelijkheid voor hem alleen te groot was, stichtte hij in September 1891 de ,/Jewish Coloniaation Ajsociation", kortweg Ica" genoemd, met een aandeelenkapitaal van 2 millioen pondsterling, dat hij bijna geheel voor eigen rekening nam. De werkzaamheden der associatie namen in October 1896 een aanvang, na den dood van baron Hirsch, die in April van hetzelfde jaar op 65-jarigan leeftijd overleed. Met groote energie en toewijding werd het emigratiewerk voortgezet. Om de Russisch-Joodsche bevolking voor haar nieuwen werkkring voor te bereiden, werden in Rusland landbouwscholen, modelboerderijen en tal van vakscholen opgericht, waarvan door allen het groote nut erkend wordt. En thans kan de //Ioa" met voldoening op haar arbeid terugzien. De landbouwkolonin in Argentini tellen thans ruim 20.000 zielen, verspreid over een terrein van bijna een half millioen heerren,, waarvan het grootste deel reeds vruchtbaar bouwland is. De welvaart neemt meer en meer toe. Het in Argentini opgroeiend geslacht is in goede scholen gevormd. En in de robuste, in trotsche houding te paard zittende mannen sijn niet meer de schuwe jongelingente herkennen, die angstig den blik der politie sochten te ontwijken. Brengt men een bezoek aan een der landbouwkolonin de voornaamste sijn Mozesville in Santa F, Ciara in Entre Rios, Mauricio en Baron Hirsch in Buenos* Airts dan siet men in den vroegen morgenstond de mannelijke bevolking de forsche voren trekken in den akker, terwijl de vrouwen en meisjes besig sijn de koeien te voeren en te melken. De kinderen gaan 's morgens of in boerenwagene of te paard naar school, waar zij 's middags overblijven, terwijl de paarden io de weiden loopen, welke het schoolgebouw omringen, ledere school heeft een grooten tuin, waar de kinderen zich met allerlei tuinarbeid bezig houden. De zorg voor dc algemeene belangen der kolonie is opgedragen aan een commissie waarvaa de leden door de kolonisten worden gekozen, en wier practische arbeid veel bijdraagt tot den bloei der kolonie. De jeugd vindt in openbare bibliotheken die voorzien zijn van een keur van lectuur, gelegenheid om zich verder t ontwikkelen. De jonge generatie is het Spaansch volkomen machtig en reeds is uit haar een talentvolle Spaansche novel* lenechrijver voortgekomen. Toch is er nog veel, dat verbeterd moet worden. Maar dit zal niemand verwonderen, die weet, welke mosiiijkheden het kolonisatiewerk te overwinnen heeft. Niet allen vinden in het nieuwe land en in bun nieuw berosp datgene, wat zy verwacht hadden. De Pamperostorm verwoeet vaak in een enkele stonde huizen en landerijen, door den nevigen regen wordt dikwijls de ooget vernietigd en vaak heerscht onder da kudden een of andere veeziekte. Maar de kolonisten hebben geleerd te lijden en te

Ook in Noord-Amerika hebben zich vele Russ'Bch-Joodache emigranten als boeren gevestigd, evenals in het verre Westen van Canada, terwijl in de Zuidelijke provincie van Brazili in Rio Grande do Sal, verscheidene koloniej ich in het eerste stadium van ontwikkeling bevinden, evenals in Egypte en Klein-Asi. Zoodat terecht gezegd kan worden, dat het Joodsche volk weder langzamerhand een landbouwvolk wordt. De weg is gebaand. De vervolgden en vluchtelingen vinden, wanneer sij krachtige armen en lust om te arbeiden hebben, van Argentini. In de provincie Buenos-Aires Mli den weg, die tot verbetering voert,

overwinnen.

Uit 't Buitenland.

King Coat" bedreigd. De staking ia het Britsche mijnwerkersbedrijf heeft o. m. ook deze vraag weer actueel ge-

telijke stopzetting dwingt. Velen nu meenen in petroleum dit plaatsvervangend brandmateriaal te hebben gevonden, want hout is natuurlijk te schaarsch en te kostbaar om op eenigszins ruime schaal voor brandstof te dieven. Trouwens reeds enkele jaren geleden, kort na de voorlaatste mijnwerkersstaking, is het gebruik van petroleum ook in Groot-Brittanni sterk toegenomen. Zoo zijn thans zelfs spoor- en stoomvaartmaatschappijen reeds begonnen haar locomotieven en machines aan boord voor petroleum als brandstof in te richten. Blijkens berichten in de jongste mailbladen moet de Great Eastern bijvoorbeeld al een tachtig van haar locomotieven voor 't stoken met olie geschikt gemaakt

maakt: welke brandstof kan met name het fabriekswezen, het spoorwegbedrijf en de scheep, vaart onafhankelijk maken van de steenkool, waarvan de productie elk moment door 't uitbreken van een conflict tusschen werkgevers en met het werknemers kan worden stopgezet, gevolg, dat gebrek aan het onmisbaar brand' materiaal ook de fabrieken, de sporen en de stoomschepen tot stilstand of althans tot gedeel-

hebben. De yDaily Express" vertelt zelfs van proefnemingen om brood te bakken iv ovens, verhit door petroleum." En volgens de eerste uitkomsten, door genoemd blad medegedeeld, moeten die proeven uitstekend zijn geslaagd. Niet alleen was het stoken met petroleum veel goedkooper, doch tevens werd er een grootere hitte verkregen, zoodat 't brood sneller door. bakken was, terwijl daarenboven niet de minste olie-smaak aan dit brood was. Ea verder maken de Britsche bladen nog melding vau bekende fabrieken, welke geheel en al haar oude installaties deden vervangen door olie-installaties. Ia dezen strijd tusschen olie en steenkolen als brandraateriaal trekt intusschen ook nog het jongste nummer der yritish Science Guild" bizondere aandacht, omdat daarin verschillende eminente geleerden hun oordeel uitspraken over de mogelijkheid van een algeheele vervanging van steenkolen als brandstof-door olie. Zoo is Sir Boverton Redwood van meening, dat petroleum wel voor de scheepvaart op den duur de steenkolen zal kunnen vervangen, en daar ongetwijfeld de thans bestaande stoommachines zal doen verdwijnen, doch niet in de industrie en andere bedrijven. ff De wereldproductie van ruwe petroleum in 1910 was 43.986.531 ton, schrijft Sir Boverton, en wanneer deze gansche productie als brandstof voor stoomverwekking werd gebruikt, dan zou zij, ook al neemt men het hooger nuttig hitte-effect

van petroleum in berekening, niet meer dan 5 pCt. van de totale wereld-kolenproductie kunnen vervangen." Dr. G. T. Beilby wil het een anderen kant uit zoeken. Na uitgerekend te hebben, dat jaarlijks door de spoorwegen stoombooten, fabrieken enz., 70 millioen ton kolen verbruikt worden, beweert hij dat door het gebruik van doelmatiger machines zeker 30 tot 40 millioen ton bespaard zou kunnen worden. Pessimistisch was echter vooral de uiting van wijlen Wiliiam Stead in een der laatste nummers van zijn Review of Reviews", toen hij naar aanleiding van de komst van de Selandia" het eerste groote schip door Dieselmotoren voortbewogen in de Theems, sprak van een onttroning van King Coal", en de daarmee gepaard gaande gevolgen. Het is teekenend, zoo schreef Stead o. m., dat de groote mijnwerkersstaking is samengevallen met de komst van den e?rsten grooten, door olie gedreven stoomer in de Britsche wateren. De Selandia" een 5000 tonsboot van de Oost-Aziatische Stoomvaartmaatschappij is een schip van voorbeschikking meer nog misschien dan een noodlotsschip. Het Trojaansche paard borg in zijn ingewanden geen fataler vracht dan de Selandia" bracht in haar bunkers. Want zij kondigt aan: lo de onttroning van Koning Steenkool, den monarch, op wiens troon Engelands handels* en nijverheidsvoorspoad rust; 2o het overvleugelen van de Dreadnoughts* en 3) de verwoesting van een onzer grootste voordcelen als beheerschers der zeen. Lord Fisher (een admiraal) zeide mij twee jaren geleden, dat binnen vijf jaren onze geheele koopvaardijvloot zou worden omgebouwd wegens de komst van de motor stoomers. Eu vinden wjj de eerste ziet, in de van de komende revolutie. teekenen Ds kan haar bunkers in zeer weinige minuten vullen met 900 ton olie, en dan bezit zij een voortstuwend vermogen voor 20.000 mijlen zonder behoefte aan aanvulling van den voorraad. Als olie zeg 3? sh. 6 d. per ton kost (circa f22.50), dan beteekent dit dat voor 2 pance aan olie (lus f 1/t ) een stoomer van 5000 ton een mijl door zout water zal voortbewegen. Olie bezet slechts a. vierde van de ruimte, noodig voor kolen. Geen ketels zijn noodig; drie vierden van de machinekamer kan men missen; stokers zullen verdwijnen. De Dieseloliemotor zal dwingen tot de verandering of verbouwing van al onze stoomers, en deze zullen geen steenkolen meer stoken. Het is een tamelijk sombere gedachte dat het oogenblik waarop de kolenmijnwerker een ongekenden triomf zal boeken, aai de industrie waaraan hij leeft haar naderende ondergang wordt aangekondigd. De concessie van het minimumloon zal de onttroning van coal" eerder verhaasten dan vertragen. Zooals zij zal leiden tot het opzijzetten vaa de oudere, zwakkere en minder bedreven mijnwerkers, zoo zal zij voeren tot het sluiten van mijnen die tegenover de olie-concurrentie niet langer met voordeel kannen worden gexploiteerd. Dit is even droevig voor Groot-Brittanni als voor de mijawerkers. Want onze lange industrieele spre-

andere volken staande. In olie echter kunnen wij nergens meeracen. Da Vereenigde Staten en Ruslad bezitten onuitputtelijke voorraden van de nieuwe drijfkracht der beschaving. Wij hebben slechts een beperkten voorraad in Schotland en zoo goed als niets in Engeland, lerland en Wales. Van een algemeen defensie-standpunt treft de ruil van olie voor kolen Groot-Brittanni hard. Totnutoe zijn wij de baas geweest op de zeven zeen, omdat wij-alleen kolenstations overal op de wereld bezaten. Kolenstations kunnen thans als nutteloos geschrapt worden. Schepen kunnen genoeg olie innemen om ze de wereld rond te voeren zonder onderweg aanvulling te behoeven. Mocht de voorraad opraken, dan kunnen zij van eiken tankstoomer dien zij bij kalm weer of in storm ontmoeten, het noodige overnemen. Zoo doet olie een onzer groote voordcelen te niet gaan. Ea wat erger is, zij zal ons dwingen onze marine te verbouwen. Al onze dure Dreadnoughts, die elk 2 millioen pond (24 millioen gulden) kosten, zullea van de lijst geschrapt zijn vr zij een schot hebben gelost. Want 't is onmogelijk, ze te recondan |eit*fj^^fiber zijn zn voorspellingen, doch gfclulkig voor Groot-Brittaustrueeren". Tot zoover

matie heeft gerust op het bezit van de beste en goedkoopste kool van de wereld. Amerika heeft ons sinds lang van de eerste plaats gedrongen, maar wij houden ons tegenover alle

MARTINI VOORAAN
Befriiwbaarheidtrif 1912
De twee eenigste auto's welke geen enkel strafpunt kregen waren beide

MARTINIS
Wondervol succes der MAR-

Rudolf Diesel uit Mnchen, de uitdenker der olie-motoren, welke zijn naam dragen, in een door hem te Londen voor de rlostitution of Mechanical Engineers" gehouden lezing, dat 't nu aan de Britten was de ontginning van hun steenkolenmijnen op nieuwe banen te leiden en de steenkolen aan de schachten zelf, zoo 't kon, zoodanig te bewerken, dat de tegenwoordige vermorsing van de er in voorhanden kracht verhoed kan worden, door gas, gaskolen en teerolie er uit te halen en deze olie dan ts gebruiken voor 't drijven van reusachtige motoren ? 1 Zoodat volgens deze verklaring Groot Brittanni dus wel in staat zou zijn eigen voorraad te produceeren of althans een groot gedeelte

ni, niet vrij van overdrijving. Want zeide niet onlangs nog de bekende

TINI AUTOMOBIELEN.
K, M, in 6

360

uren 57 minuten

(gemiddeld 54 K.M. per uur)

zonder bijvulling van benzine,

olie of water en waarvan de

betreft, reeds lang toch werden door de Britsche marine proeven genomen met het stoken van olie, doch zonder dat daarmee bepaald bizondere uitkomsten werden verkregen. En trouwens, sprak onlangs minister Winston Churchill iv zijn geruchtmakende vlootrede niet in eenigszins afkeurenden zin over 't voor oor* gebruik van olie als brandstof logsschepen P 1 Waarmede we dan in korte trekken even wenschten te wijzen op Stead'soschromelijke over.drijvingen....

daarvan. Eu zie, wat de kwestie der oorlogsschepen

helft

door

geaccidenteerd

terrein.

--

Alleenvertgenwoordigers

C. KOEK & Co.

90

||pliililllifiiillll^^ Deze (

beteekent:
"

Pas uit Europa ontvangen.

'
Een gelegenheidskoop bestaande uit 50 stuks
"

i
P [t^j
(Pi

Sj
w\
'

| M
IHU

rftj
Isfll WJ

Wi

TAPIJTEN
Die wij tot onderstaande

f^J, Jj^j] [JU

WT*
"

Extra

gage
"

Prijzen
olfreerens
Prijs

Afll

GROOTTE %: 130 X l9O GROOTTE *o/4 = 160X230 GROOTTE 12/4 = 190X^65 GROOTTE 16/4 =: 260X330

e/m. e/m.

e/m.

e/m.

CONTANT CONTANT CONTANT CONTANT

Prijs
Prijs

Prijs

f 14.50 f 22.f27.50 f 42.-

|N

JL

M. GOLDENBERG

CS.

Terloops.
Voetballeven.

Ja, dat is in betrekkelijk korten tijd toch wel veranderd, zoo mediteert Brammetje van de Loc." in een van zijn laatste Zaterdagsche Schetsjes. Als je er nu nog aan denkt, hoe dat vroeger was, toen je als twaalf- of dertienjarige aap van een jongen de H.8.5.-genoegens deelach-

tig was. En toen je stiekum en geheimzinnig want pa het merkte, was je dr voor minstens als lid werd van een voetveertien dagen bij! ergens buiten een onontgonnen balclubje. Dat stukje land had ontdekt, waar een hoopje jassen den goalpaal voorstelden, waar je wekelijks een paar zolen en achterlappen versleet en waar je match" hield tegen andere scholen en andere

in de derde kwam werd je lid van de groote" club. De club, die een eigen veld had, met een schuurtje, wsnr je je voetbalbroekje en je schoenen kon aantrekken, met echte hoekvlaggen en wezenlijke goalpalen. Een club, die een geel met zwart, of een rood met wit, of een blauw met groen shirt had uitgevonden, die iederen Zondag wedstrijden hield tegen een dubbeltje, en als 't hl spannend zou worden een kwartje entra en.... Dan was er onder de voetbalmeisjes, die met de wuivende haren onder een elegant meisjeshoedje, en met de lachende, vroolijke oogen, dr slanke figuurtjes en ccquette gebaartjes, 's Zondagsmiddags, voettrappelend tegen de herfstkoude, langs het lijntje stonden, altijd toch a die je dierbaarder was dan de anderen, altijd o, wier toejuiching en aanmoediging je een verrekt been, of een kapotte knie, of een deuk in je buik waard was. Ea het publieknou ja, er waren de lui vau het hok" en er waren de meisjes en andere lui" en als er honderd dubbeltjes binnenkwamen, dan wreef je penningmeester verheugd in zn handen en werd er een nieuwe bal gekocht. Dat waren de goede, jonge, zij 't ook artoen je

clubs."
En

I^*m * m^*M
W

lM\*W*\*WmMM*mt***\***lM^

._

cARiTeV^PE, Handels Vereen F . KEHDING l"a=r|I lliII&JIIIU

Remsciieid.
iWHMUIW VU I t# y || B
|

LANDBOUW WERKTUIGEN.

Bekroond met de zilveren medaille (hoogste onderscheiding) Medan Tentoonstelling 1908.

Ba^sHHHMI

***mmmmmm--

*^.

\^mW)

*'********%

fabrtmarke

IK

i^Ji::

v-

-~

_V

p)

vla iS?

Jl\ EJ.n^Lri O U^

PPM

Bk /S

9 **%

JtSf WS

K* Z3EB

SB

fj33ak

'^-Jstv'fel

jW

BaSBBBBBSI

en wijzigt, indien wensclieltjk, de tot nn toe bestaande vorm, afmeting en gewicht.

41

moedige jaren. Ea wanneer er dan eens een hl belangrijke wedstrijd was, als er gekampioend moest worden, dan kwamen er misschien vier of vijf regeltjes in het plaatselijk blad en de beroemde mannen van je sport zagen hun roem en faam begrensd tnsschen de mTen van de fl. B. S. en andere schoollokalen en...... de muren van de meisjesschool. Wat kon het toen in Godsnaam je ouwe heer en ouwe vrouw, je oom en tante schelen hoe de kansen voor Zondag waren, wie of de beste voorwaarts en de Btevigste back was en

VOOR:

DE WELBEKENDE

wie de schoonste kampioenskansen had ? Maar nu 1 Tienduizend toeschouwers bij een Ajax-wedstrijd! Vierduizend supporters zijn meegetrokken naar Antwerpen. De namen van Gbel, Thoms, Van Mannus^ Francken, Fortgens en meer Berckel ze z\jn beroemder, ze zijn in monden, dan die van den feest-vierenden en ridderordedoosjes krijgenden Kuyper, den jubileerenden Chrispijn en den bewierookten Koyaards ! Ja, de tijden zijn veranderd 1 Je trapt nu 's Zondags niet alleen meer voor wat jrlui* en wat meisjes maar je bent als eerste-elftalspeler een persoon in je vaderstad geworden. En zelfs de Duitsche frik en de Meetkunde-verschrikking zijn in staat om je voor een wedstrijd dispensatie van een repetitie te geven en.... misschien zullen ze in stilte de 4'/, die je verdiend had in een kleine vijf veranderen, terwille van je back-capaciteiten en de snelle rush, door een harden echuiver besloten, die in den jongsten strijd de beslissing en de overwinning bracht 1 De plaatselijke bladen hebben kolommen over voor de bespreking van de prestaties van je club, voor kansrekeningen en voetbalschetsjes. En je kiek komt nog eerder in ff de Prins* dan die van je ouwe heer, die op zijn vijf entwintigjarige ambtsvervulling of zn dood zal moeten wachten. De voetbalsport viert de groote triomfen!

Rok s Smoking en Gekleede Costumes M

================== Reis,
en Sport Ks eed ing stukken.
i

Witte Pakkejans
Engelsche prima F

Drill.

,,

|
':.

-^^

RUSSISCH LINNEN.
'

--

,|

mi

'"

Van prima Kwaliteit stof en moderne snit. Waarde voor zijn geld Krijgt men bij

Het rootste Kleding & Mode Magazijn

6^

Firma

W>

Cornfieldt

Aangekomen
18 lste klasse Australische

beleediging van den burgemeester in een raadszitting. Leessens had gezegd: r/ '\ k ben die vernachelarij hier moede, de gemeenteraad van Bemelen is een troep schelmen en daar zijt gij burgemeester de grootste schelm van". Burgemeester : gHo !ho !" Leessens : n Ja, ja, niks van ho, ho, dat meen
van

Uit een Limburgschen gemeenteraad. Voor de Maastrichtsche rechtbank stond terecht het Bemeler raadslid Lessaens, beklaagd

Burgemeester : Kunt u dat bewijzen ?" Leessens: g Ja, dat kan ik bewijzen, gij hebt die mestpoel van de gemeente leeg gehaald, en de modder op uw land gebruikt, zonder dat gjj daar het recht toe had, en ge hebt 4 meter kiezel weg gehaald uit de kiezelkuil van de gemeente en er geen cent voor betaald". De burgemeester, ter terechtzitting ondervraagd, erkende gemeentekiezel ten eigen bate te hebben gebruikt, maar #ze deden het allemaal" ! Het slot van de zaak was, dat het O. M. natuurlijk vrijspraak vroeg, aangezien een raadso lid niet strafrechtelijk vervolgbaar is voor wat hij in een raadszitting zegt
Allerlei.

ik".

Rij- en. Wagenpaarden

978

lederen dag; te. bezichtigen in de Racestal. Ea OTT, _ _

Kreemaker

Bedenkel ij k. Directeur der verzekeringsmaatschappij: Voordat u het verzekerd bedrag kan worden uitbetaald, moet u de doodakte van uw man overleggen."

MAHIDDIN
Petissa Medan
TEBING TINGGI
levert alle grootten en soorten

De Loten der 399 eStaatsloterij

ZIJN AANGEKOMEN.

mtTRO WEIKTHEKnaiC
DOOR

BULPBQK

mici, Technici, Machinisten, Opzichters enz.

voor Eabrikanten, Ingenieurs, Che-

W eduwe: Met genoegen,

meneer."

De remedie. Moeder: Ik zei onlangs tegen Henri, dat ik er op jouw leeftijd precies zoo had uitgezien als jij." sedert is hij niet meer Dochter: ,|J> hier geweest."

"

Krees, tegen den prijs van f 0.05 per voet Voorzien van Holl. bindtouw Voor goede qualiteit wordt ingestaan. Zonder ophangen en thuisbezorgen. 865

Doet uwe bestellingen spoedigst

bij de
,i

A. VOSMAER
met 74 Figuren en uitvoerig register

BANK & HANDELSVEREENIGING NAUDIN TEN CATE & Co.

Prijs f 6.90 J. HALLERMANN

).(

).(

Grootste lampen-magazijn voor alle verlichtings-systemen

ENORME PRIJSVERLAGING

)-(

)-(

fjjb

;<5O, 32 en 16 kaarscnsterkte. |? I I i Prijs per stuk Ja contant F. t.50 |H| ffr.TTTTT '1 PriJa biJ afaame van 10 stuks tegelijk W^% '1 B I" 1 )( I EE. 12.50, dat is per stuk dus slechts B I i(^\ir M 3^ lHfrsl
-^
mi
0%

1 0 Philips
ft
V
J *X
j
iH^^

Ifi '^ffriSk

UITVERKOOP tegen CONTANT GELD

flj |
-^ssjpH
'

Metaaldraad Gloeilampen.

U -X
JTp
m
**v*

Wwiifi Ornamenten en Lampen.

Op onze reeds zeer laag gestelde contante prijzen geven wij tot nadere datum een extra korting van

J 0|
| |

|tf

15 /o
voor

a^e in^o0 Pen

van

electrische lampen boven

"
||l
M

! BjMBJBBj^BnBBUBnBMBBnUMB.^^

I H
lg
i

1 |

GASOLINE LAMPEN
VAN DE

'I^L^"

8"^
4

HIT STIIir LUIT HlfllT

(het nieuwste systeem)
T
"

> STAANDE LAMP een lichts HANGLAMP

...24.F.

f* *~\
^S^ i f*m^BtSs\ji '4 \fty

| dem
idem idem

twee llcllten

drie lichten vier lichten

15. 23-~ 30. 35.-

"^ II

/f\I &T IW
9
yflmstll

J|l

EENIGE IMPORTEURS
VAN DE

I
I
I
23 M

lIITI LIIIIIT LIIFII

(Crown Oii Burner)

lltlSdl
*V

STAANDE LAMP vanaf

MUURLAMP

F. 7.50 F. 9. HANGLAMP ln voorraad de bekende eenvoudige verzilverde modellen als wel de fraaiste in koper en modern uitgevoerde modellen.

"

F. 6.50

lL||T|
'asjpr
O

L^M

t\1 ||j |T fW
jjj

1
De hond

)-( Handel

Maatschappij Httenbach & Co. )-(

AilWETEimEfih

ben geloopen en een kwartier later dan ik | zgn weggegaan. Neen, hjj was voor eigen zaken op stap. Deed hjj alleen maar een wandeling, zooals op den avond van den moordf /^ondergeteekende eigenaar van het Daar ik nog heel wat tgd had, voor ik Agnes van ouds ter Sumatra's O. K. kon verwachten, besloot ik eens op mijn eigen houtje hem te gaan beloeren, ln een zaak bekende Uit het Amerikaansch van Henry C. Rowland als die waarin ik na betrokken was., mocht geen enkele mogelijkheid om tot klaarheid te komen, verzuimd worden. Door Daarom liet ik Edwsrds eerst een twintig I meter vooruit komen, legde toen mijn pakje YANKEE ; neer, sloop uit mgn schuilboek en volgde hem, 23) : waarbg ik vlak langs den muur der Dalziels l liep onder de schaduw van een rg boomen. gelegen, | Hjj liep door tot het inrghek der Dalziels; aan Eenmaal over het jjzeren hek heen, was er l toen liep hg daar, tot mgn verbazicg, zonder weinig kans dat wg' gestoord zouden worden, ! ; aarzelen in. want het park der Chisholms was zwaar be- i] Zoodra hg verdween schoot ik vooruit en groeid met boomen en rhododendronstruiken en ] bereikte juist het hek op tijd om zgn groote nu dat Jeif dood was, hielden ze geen hond meer. ! .' gestalte hot grasveld te zien o ersteken in de Van de heele onaargename geschiedenis was j| richting van den tuin. Weer verdween hg in het de bekentenis van Agnes dat zg een af- ] de schaduw van eenige vruchtenboomen en spraakje" had gehad met een of anderen man s weer liep ik een eind verder. Aan de andere wat mg het meest hinderde. Ik begon een zijde van de boomen zag ik he m het pad afheel groote belangstelling van zeer bizocderen loopen dat leidde naar het pr.el. Hg liep de telegramadres Runnymede Penang. aard voor dit allerliefste kind te koestetreden op, bleef een oogenblik staan rondkgken 1656 ren. en ging toen zitten met den rug tegen een der Op weg naar het station ging ik een g'zerkolommen. winkel binnen en kocht een grooten troffel. Mog een afspraakje, zei ik tot mg zelf, Diarna nam ik den ': reia naar Pinemont, waar ; maar met wie? Ean dienstmeisje? Dus dat was de chauffenr der Vorices mij met den kleinen de oorzaak van zgn wandeling op den avond wagen wachtte. toen hij Kandall en later John ontmoet & Eiwards studeerde iederen avond in zgn had. wetboeken en zoo kon ik ongemerkt om neIk begreep er hoe langer hoe minder van. gen uur het huis verlaten, nadat ik den huisEdwards was wel de laatste man ter wereld knecht order bad gegeven de deur alleen maar van wien ik een dergelijk minargtje verwacht met het slot te sluiten, zoodat ik ze weer zou hebben. Wat zrjn fouten ook waren, hij telegramadres: met mgn sleutel kon openen. Het huis van maakte geheel den indruk van iernaad met was op nog geen mijl afstand, maar een krachtige persoonlijkheid, een harde werChieholm ik dacht dat het misschien de aandacht kon ker en een eerzuchtig mensch. Ik kon ar niet trekken als ik na negenen de dear uitging. Ik wgs uit worden, maar kon toch niet gedroeg den troffel en den gummizak in papier ; iooven, dat zgn doel hier om half tien in gewikkeld in de hand. den tuin der Dalziels was om een minnares De avond was donker, maar helder. Een wante ontmoeten. Commissionairs in deling van twintig minuten bracht mg op de Myn eigen positie was nu ook niet bepaald plaats van samenkomst en daar ik nog langer zoo heel mooi, maar kennis is altjjd macht dan een uur moest wachten, zocht ik een geen daaron besloot ik om ten minste makkelijk hoekje onder eenige struiken op, er achter te komen op wie Edwards hier waar ik met mgn mg tegen het jjzeren bek wachtte. Ook wou ik, zoo mogelgk, wat Makelaars in Producten, kon leunen en haalde mijn pgp Dit mgn zak hooren van wat er gezegd werd. Dus Wissels, Assurantin enz. om te gaan rocken. sloop .k achter een struik en kroop langzaam Telefoon 170 (Kantoor 8 uur-4 uur.) 1/ 1/ Mijn cchulhoek was maar een paar el van naar voren tot op een paar meter van Ed946 (Huis). den iioek af, waar de laan uitloopt op den wards zitplaats af. weg en ik had juist en pgpje gerookt, toen ik Ik behoefde niet lang te wachten. Een het geluid van voetstappen hoorde, die dendonkergekleede gestalte verscheen op het zelfden weg afkwamen dien ik gekomen was. eir.de van het pad en bewoog zich in de Een oogenblik later zag ik de gestalte van richting van het prieel. Edwards stond op en een man, die snel in het midden van het pad i1 wachtte rechtop en stil als een Indiaan. VOOR liep. Zelfs in het donker werd ik getrof- Hg leek kolossaal in de duisternis van den bekends in stap en houding! naehtt fen door iets en toen hrj voorbgging, herkende ik de forschQ gestalte en de vierkante schouders van ( Wordt vervolgd. Edwards. is de firma Wat doet dle voor den dnivel hier in de buurt? dat ik. Bespionneert hij mg? J, HALLERMAIiiy i MEDAN Maar een oogenblik van nadenken toonde zeer goed geassorteerd. mg tan, dat als dat zgn bedoeling was geweest hg niet op het midden ran den weg sou hb->

Feuilleton.
met
den

zon

LA

IMPEiRIAL

gebrokentand.

BDNHfMDE
zee

iim

f 2.50 per kistje van 50 stuks

geheel gerestaureerd met nieuw Paviljoen

HAVANA HOUSE

"

houdt zich minzaam bij het reizend Dcli publiek aanbe= volen.

f 2.25 per kistje van 50 stuks

A. KERDIJK.

LA VISJ|A

Wieehert
WIECHERT"

v. d. Linden

f 2.75 per kistje van 50 stuks

UILTJE. voor^dejgKenners

Kali-Besar W.

Batavia.

f 4.50 per kistje van 100 stuks

iTjita^iuiiFni
liin, LMDHEIEB. ui

Een mooie sorteering Sigaren, naar ieders keuze die aan de eischen van moeilijk te bevredigen rookers voldoen.

Groote SoHeering.

. Fabrikanten i
j<

Agenten G, H. SLOT & Co(G. J. BOELE Kampen, _ __ f Mignot en de Block Eindhoven*

89

TWEEDE BLAD.
Wetenswaardigheden.

DE SUMATRA POST Donderdag 25 April 1912.

kunstmatig worden opgeblazen, wat door mid-

No. 107

del van een zich aan boord bevindende luchtpomp en lange gummibuis gebeurt, die van voren uitloopt in een spits toeloopende metalen buis. De moderne walvischvangst. Het spitse metalen uiteinde wordt den dooden Hoewel de zucht naar avonturen en de walvisch in het lijf geboord, en als het cadavreugde in de aanwending van lichamelijke ver zoo ver opgeblazen is, dat het niet meer kracht altijd de walvischvangst hebben bevor- zinkt, dan wordt de buis verwijderd en de derd, kan snen toch wel zeggen, dat bij die opening gesloten met werk en dichtgebreeuwd. opwindende jacht het materieele voordeel steeds Wanneer op een uittocht meer dieren gevanop den voorgrond heeft gestaan. De Basken gen worden, dan in i keer mar het station moeten het volk zijn, dat het eerst stelselmatig kunnen worden geboegseeicl dan bevestigt men de walvischvangst heeft uitgeoefend en wel in aan eiken walvisch, zoodra hij is opgeblazen, de veertiende of vijftiende eeuw. De voor de een drijvende boei met ecu vlagje erop en walvischvangst bestemde schepen waren kruisers, haalt ze, als het goed uitkom*. die alleen of tot kleine groepen vereenigd, Op de walvischstations wordt zooveel mogegroote zeereizen moesten ui s ken en al naar lijk alles mechanisch verricht, en zoo heeft gelang van de jachtterreinen, die ze opzochten, ook het opsleepen van den dooden walvisch vijf of acht maanden cf zelfs wel een of meer tegen de helling aan het strand plaats met jaren onderweg bleven, bijvoorbeeld op tochten een stoomwindas. Ook het ontspekken wordt door de wereldzeen. Zoon kruiser bad steeds gedaan mst een machine, die de speklagen van een aantal booten bij zich, die licht, maar de massa der spieren zoo vlug en glad afbijzonder sterk gebouwd waren, geen kiel hadden neemt, alsof een sinaasi},el werd geschild.Niets en aan weerszijden zeer puntig toeliepen, om van het dier gaat verloran, en even.tls het zoo ongehinderd en snel mogelijk elke beweging spek dient ook het vleesch en de bsendermaste kunnen uitvoeren. Elk van die booten, waar- sa ter bereiding van traan, Uit den ontvetten en van bij een grooten walvisch naarder gewoonlijk kunstmatig gedroogden vleeschvezel en ook uit vier aanwezig waren, was met zes personen het bloed en de gemalen beenderen wordt een bamand, den harpoenier, den stuurman en vier uitstekende kunstmest bereid. Zelfs het water, roeiers en had als jachtgerei gewoonlijk vier waarin het vet is uitgekookt, is nog bruikbaar harpoenen aan boord, verscheiden lansen, een voor de bereiding van vischlgm. zeer zwaar geweer, dat puntige granaten afschoot, Huwelijksverbod. een spekspade, een bijl en een groot mes. Het van het vanggareedschap was De bekende arts L. Hiyermans, medewerker belangrijkste deel een meer dan duimdikke, ongeveer 350 vadems aan ff flet Volk", wijdt in een zijver laatste (1 vadem is 6 voet of 1.83 M.) lange en van Hyginische Kronieken een artikel aan het het beste te uw vervaardigde lijn, aan we ker huwelijksverbod, zooals men dit kent in vervoorste eind de harpoen was bevestigd of liever schillende landen. In Connecticut bijvoorbeeld, zoo vertelt hij de harpoenen, want gewoonlijk waren er twee dan, is het huwelijk van epileptici en zwak aan aparte uiteinden van de lijn bevestigd, die de harpoenier den walvch kort na de ont- zinnigen verboden onder strafbedreiging van 1 tot 3 jaar gevangenisstraf. In Michigan is moeting snel na elkander //gaf*. Had het ijzer gegrepen, dan werd de boot wettelijk bepaald dat zielszieken, idioten en zoo vlug mogelijk teruggeroeid, en dan begon ongenezen lijders aan epileptische toevallen en de strijd, het vluchten en onderduiken van het geslachtsziekten geen huwelijk mogen aangaan getroffen dier en de onvermoeide vervolging op straffe van boete tot 1000 dolUr en gevandoor de jagers. De kamp duurde tien, twintig genisstraf tot vijf jaren. De echtelieden moeten of dertig minuten en soms ook wel dubbel zoo voor de rechtbank getuigenis fhggen, en voor lang, en eindigde gewoonlijk daarmee, dat het den geneesheer bestaat te dien opzichte het vermoeide en in den regel herhaaldelijk ge- beroepsgeheim niet. lemand die in een gesticht kwetste beest met de lans of het geweer ter werd verpleegd als toevallijder, zwakzinnige of dood gebracht werd. zielszi-ke mag na het verlaten vaa het gesticht Bij den langen duur van de tochten kon geen huwelijk aangaan, alvorens door twee natuurlijk de buit niet naar een haven wor- ambtelijke geneeskundigen een attest wordt uit. den gesleept, maar moest men terstond be- gereikt dat hij geheel genezen is en dat het ginnen met de berging van wat er te gebrui- niet waarschijnlijk is, dat zulk een persoon deze ken viel. Als de kostbare deelen waren ge- gebreken of ziekten op zijn nakomelingschap borgen, wat ongeveer in vier tot acht uur kan overbrengen. het geval was, dan werd de verbinding doorIn Ohio is bovendien bepaald, dat gewoonte gesneden, en de resteerende vormlooze mas- drinkers niet mogen trouwen. In New Yersey sa werd aan ie golven overgelaten. Maar is het huwelijk van lijders aan zielsziekten ver. in de laatste tientallen van jaren heeft boden, tenzij een attest km wo'len overstag! de wijze, waarop de walvischvangst wordt 78R twee ambtelijke geneeskundigen, dat dy uitgeoefend, een groote verandering onder- lijders genezen zijn en dat een terugkeer der gaan. Men stuurt geen groote schepen meer verschijnselen onwaarschijnlijk is In Minnesota voor langdurige tochten uit, maar legt op de wordt het huwelijk van deze lijders onder geen plaatsen, waar de walvisch, die een kuddedier enkele omstandigheid toegestaan. is en er van houdt, periodiek bepaalde voederDa beste voorschriften heeft, volgens dr. plaaUen ep te zoeken, geregeld verschijnt, sta- Msier, de, staat Micbigan. Daar zijn zware
1

zonder uitgebreide beschouwingen, die zonder twijfel zeer belangrijk zijn, te houden. Een ieder kan zijn gedachten over dit belangrijk probleem laten gaan. De geneeskundigen staan er over het algemeen kritisch tegenover; zij meenen dat de tegenwoordige stand der wetenschap niet rechtvaardigt, menschen te opsreeren om ethisch-sociale redenen; juristen betoogen dat de plicht van den geneesheer niet alleen is menschen te genezen, maar dat ook op hem rust de plicht, overal in te grijpen waar op rationeele wijze groote onheilen voorkomen kunnen worden. Wij voor ons meenen, zoo besluit schrijver, Jat in zeer krasse gevallen, wanneer de ziekelijke toestand door deze onschuldige operatie verholpen kan worden, vooralsnog alleen het welzijn van het individu het operatief ingrijpen mag
wettigen.

Harland's Kantoor Batavia

VOOR

Javaansche Koelies.

Harland's Kantoor Batavia

VOOR

(Slot

van het redactioneele gedeelte.)

Nier-onzuiverheden.
De nieren

staat om de cmuiverhedeu uit het boed te filtreeren, en deze on'.uiverheden vergiftigen als het ware uw gestel, doordat zg met het bloed door het lichaam gevoerd worden en overal ziekte en verderf verspreiden. Gg haat uw dof, gedrukt en prikkelbaar gevoelen, des morgens staat gij reeds met pgn in den rag op en hebt gij bhzen onder de oogen. (edere koude doet e nieren aan en brengt de urine-afscheiding ia de w.r; brandende pijn bg* de loozing, bezinksel of graveel in de urine, ongewone kleur en bewolktheid van het water, rheumatische pgnen, enz. kunnen optreden. Foster' s Rugpijn Nieren lillen werken afdoend in zulke gevalleD, doordat zij uitsluiten! voor nier-:n blaaskwalen dienen. Zij helpen de nieren op een zachte wgze, zij versterken de bla^s en veiwjjderen al de opgehoopte onzuiveiheden uit de urinewegen. Zij roeien di geringste sporen van nidi- en blaasaandoeningen uit; doch zoo lang gij nog de geringste verschijnselen kunt opmerken, dient gjj uw nieren te hup te komen, daar gjj anders nooit veilig zijt voor een plotselingea ondergang d^r nieren. De tchte Fos.er's Rugp.n Nieren Pillen, kenbaar aan de handtekening van James Foster op de fl,con, zgn veikggbaar bg d, heeren Kathkamp & 00., ta Batavia, Soerabaja, Medan, Bajuo.ng, Djocja ot Makassar, hoof iagenten; en verder in alle apotheken a f 2 per fhcon of fil. per zes flacons.

hei kan aantasten. Zg zijn dan ni:t

koude,

inspanning

zijn zs t 3e-, da1, de minste

0f

buitenspo igheid

Haver, Bran, Djagong, Gram, Grushed food, Crushed haver, Chaff en alle soorten Veevoeder.
HMHSIMHfIII^HMMHMM

Harland's Kantoor Batavia

VOOR

Trekossen, Slachtvee, Fokvee, en Schapen.

Telegram adres:

ggARLiWOIBatavSa, ]irsa.-A.B..SCp.DE. "II

_

24633

Bank- &

Handelsvereeniging

mmm

ten cate & Co.

gevestigd te Medan.
Verkoopen wissels op de voornaamste plaatsen in Europa, ook op Batavia, Semarang, Soerabaja Singapore en Penang.

aisMwmiffim

APEIITEBiTii,

tions aan voor de walvischvangst of ook wel grootere factorijen, zooals thans bijvoorbeeld de Pacific W haling Compaty in Britsch Columbia en de Ty:e-CompaDy aan de kust van Alaska bezitten. Men treft die stations ook aan op de kust van Finmarken van Tromt af, en ze bestaan uit een fabrieksgebouw met nevengebouwen.

stoot met de handlans toebrengen. De soortep van walvisscheD, die btj de groote vangsten in Bntsch Columbia en Alaska voornamelijk worden buitgemaakt, zijs de BuHrug of Humpback van de E gilsche^, dien de Noren Norohval noeaaen en de vinvisch, dien de Engelschen nVizorback en de Noren Sildrr noemen. Beide behooren tot de gevoorde wslvisschen, die hun naam dragen naar de evenwijdige, in de lengte loopende groeven of voren, die hun keel, hals, borst ca een deel van den buik bedekken. Da Baltrug wordt wel 15 meter laag; de borstvin is ongeveer een meter breed en drie tot vier meter lang en de staartvin heeft uitgespreid een breedte van bijna vier

platform, waar een harpoenkanon op staat. Het schietwerktuig is een zware harpoen van smeedijzer, die een ongeveer zsven centimeter dik touw met zich meevoert, waardoor bg een raak schot de walvisch aan het schip wordt vastgehecht. De harpoen heeft echter buitendien in een afzonderlijke ruimte in de scheede nog een lading springstof, en als het touw door de beweging van tut verwonde dier straks wordt gespanEen, breekt ren glazen buis, wel ker inhoud de lading ontsteekt. Menigmaal doodt een harpoenier den jachtbuit al bij het perste sohot, masr vaak moet hjj ook herhaaldelijk vnen en het gebeurt ook wel, dat het tusschen het dier en zijn vervolgers tot den zelfden verbitterden strijd komt als bij de harpoeneering naar den ouden trant. Dan moet de harpoenier ook nu nog den laatsten doodelijken
een

Men heeft er een paar stoombooten tot ziJD beschikking, die, naar de gelegenheid zich voordoet, tochten ondernemen, zelden langer dan een dag uitblijven en vaak wel twee of meer vangsten op denzelfden dag uitvoeren. Die stoombooten hebben in plaats van een boegspriet

derwaardige en zielszieke indivulusn te voor komen, werden ia Ciliforu; genomen. Ia 1909 is een wet ingevoerd, waarbij geboden wordt gevangenen te opereeren, met het doel de voortplanting onmogelijk te makeu, wanneer zij veroordeeld zjjn geworden voor een misdrijf op geslachtelijk gebied en wanneer aangetoond is dat de gehangene zedelijk en sexueel ziekelijke afwijkingen vertoont. Dit geldt ook voor gevangenen die minstens driemaal veroordeeld werden voqr andere deukten. Het behoeft nauwelijks betoog, dat tegen een dergelijke drakonische wetgeving al is de bedoeling nog zoo mooi zooveel is in ta brengen, dat geen enkel ander land dit voorbeeld Beeft gevolgd. De Amerikaansche geneesheer Sha r p heeft jeugdige gevangenen tot den leeftijd vau 89 jaar met goedvinden der gevan-

strafbepalingen aangenomen voor gejonde personen, die medewerken aan het tot stand komen van een huwelijk van zielszieken etc, zonder dat te voren een geneeskundig attest werd overgelegd. Gewetenlooze ouders, die kwalen van hun kinderen geheim houden om door middel van een huwelijk vaa hen af te komen, worden volgens deze wetsartikelen streng gestraft. Cber de resultaten, welke door deze wetten worden bereikt, wordt in de studie van Maier niets medegedeeld en wij hebben te dien opzichte geen groote verwachtingen, temeer daar het aantal onwettig geborenen er zeker niet minder op zal worden. Krasse maatregelen om de geboorte van min-

meter. De vinvisch daarentegen is lang niet zoo plomp en dik, maar veel slanker; hij kan vijf-sn-twintig meter lang worden. Aan de Westkust van Noord-Amerika is een der belangwekkendste verschijningen de gevoorde walvisch, dien de Noord-Amerikanen Sulphurbottom of Zxavelbuik noemen, den grootsten van alie walviss chen, Men heefteen exemplaar gevangen, dat 29 meter lang was en 147 tonnen woog. Het is toch geen lomp, maar eerder een slank dier met zeer donkere huid aan dcc bovenkant en lichtgeel aan den gevoorden onderkant. De walvisschen, die door de stoombooten aan de kusten van Britech Columbia en Alaska worden gevangen, worden met een ijzeren ketting, die om hun staartvin wordt geslagen, aan den boeg van de boot bevestigd en zoo naar het station gebracht. Om dat mogelijk te maken, moeten ze drijvend worden gehouden en daarom

bijna zonder uitzondering oed" gedegen. Van 203 geopereerden vervielen er s'tchts vijf weer tot een misdrijf. De operatie is in drie minuten geschied zonder pijn en zonder de menschen weg te maken en de mannen voelen zich .daarna z rustig, dat zij zelf voor de operatie propaganda maken. Als gevolg van de gunstige uitkomsten van de Sharpsche operatie, is in 1n d i a n a een wet aangenomen, waarbij deze operatie wordt toegepast op alle misdadigers, idioten en minderwaardigen, verpleegd in gevangenissen of gestichten, van wie door een kommissie van deskundigen is uitgemaakt dat hunne voortplanting niet is gewenscht en eene verbetering van hunne geestestoestand door de waarschijnlijk is. A's gevolg van deze wet werden tot het eind van Juni 1911, dus in ruim vier jaren, 873 mannen, voor het

genen (?) steriel" g'maakt en betoogt dat na net verlaten der gevangenis deze menschen zich

Koopen Wissels en disconteeren Handels en Vendu-papier. Extra-Rapid-Piaten. Openen credieten in Europa tegen goederen naar Ton-Fixeer-Zout. Ned.-Indi te verschepen. Snelfixeerzout. Sluiten beleeningen op producten, importgoederen en Versterker. Verzwakker. effecten. Aristo-Papier. Verstrekken voorschotten op producten naar Europa, Bromide-Papier, Koopen en Verkoopen Effecten welke verhandeld enz. enz. morden ter Beurze van Amsterdam, Rotterdam en Prentbriefkaarten. Estates-Opnamen. Batavia alsook die, welke verhandeld worden te London. C. J. RLIGifl. Singapore en Penang. Sluiten Prolongaties op Effecten. Openen Rekenin 81 TELEFOON 29. jen-Courant. Nemen gelden a deposito. Beheeren geilen voor derden. Sluiten assuranties tegen Br.-, Storm-, Overstrooming-, Cycles Zee- en Transportgevaar aan

Chromo-lsolar-Platen.

NEW HUDSON
met (.1.11.1..LU11.1
en 3 versnellingsnaaf B. S. A. FRANCO FRANCO

5 flO 1912. Model

179

feliien, Halen, Inboedels en M

Officieel aangestelde experts van: Lloyds" te Londen en de Vereeniging van Assuradeuren" te AMSTERDAM, voor het opmaken van schaden aan tabak, goederen, gebouwen enz.,

. Het meerendeel misdadigers, even aangemeikt, dat door deze operatie zij overigens de funktie van alle organen normaal blijft. De bedoeling is, om zoodra in dezen Staat de wet populair geworden is, haar ook van kracht te maken voor de idioten en minderwaardigen buiten de gestichten en het schijnt dat de wet vrij populair wordt. De Staat Ore g o n heeft tenminste het voorbeeld al gevolgd, maar daar is de wet nog niet tot uitvoering gekomen wegens juridische en formeele bezwareD. In verschiller.de andere staten worden deze wetten vermoedelijk spoedig ingevoerd. Wij hebben hier een en ander van verteld

Batoetoelis 2.

_____
WELTEVREDEN.

zelfonderricht 1000 WOORDENSIJSTEEM f 4.40 Duitsch f 4.40 Maleisch J. HALLERMANN

voor

Methode Schidlof

Pas ontvangen

i|

Kinderwagens en Sportkarren I
nieuwste modellen in verschillende grootten Rijwielen, Brennabor en The Seagull Cycle.
i

lAMSTEKDAMvolgestort

Gemengd Nieuws.
SEMARANG- SOERABAJA- BATAVIA- TEGAL.
Hen bekeering. Gustave Herv, een der hevigste antipatriotten en anti-militaristen heeft, zich bekeerd. In de gevangenis heeft hij een bundel artikelen voor de pers gereed gemaakt en deze is onder den titel Mes Crimes" in het licht verschenen met een lange voorrede, die blijk draagt van een be rouwvolle stemming. Herv betreurt daarin ch;

Maatschappelijk Kap.taal 2 1/, Millioen gulden

Agentschap te Medan
TE-.233

TEL.233

S^tfltllgyti @|| yQ
Hobiien fn voorraad to NSodan i

TJANKOLS, BIJLEN,

HARKEN- PARANGBENGKOK, ARITS, SLAG-

LETTERS.

BRANDKASTEN.

Luxe Waschtalels
!

QRASSNIJMACHINES, PLOEGEN, RUBBERMANGELS, PIKHOUWEELEN, WEGSTAMPERS.

I I
|

Madrasportieres=Tafelkleeden en dekens prachtige Hang- Muur- en staande Lampen

(en
-

RIPOLIN, ZINKWIT, LOODWIT, SBN VERF, GROENE VERF, MENIE, GEKOOKTE, en ONGEKOOKTE LIJNOLIE, TERPENTIJN, ZWEEDSCHE-

SHEET- en GRPE MAGHIES voor Rubberfabrieken van de bekende fabriek van T. A. W. CLARKE Ltd. LEICESTER, f
KOOLTEER.

Olin en vetten als:

1
I

Parfumerien
Bijouterien y Zilver en Platewaren. Gramophons, Platen en Naalden.
Vuurwapens en Munitie

HANDEL MAATSCHAPPIJ
7

S. KATZ & C, !
Telefoon No. 254.

D e Hineraelwafer Fabriek! 8 | van MARLE en Co.

MEDAN.
Levert tegen onderstaande prijzen de fijnste Limonade. Soda en Apollinaris-water in kisten van 2. 3. 4 en 6 dozijn.

I
i

IDEAL MOTOROLIE voor AUTOMOBIELEN, CONSISTENTVET, DRI.TERIEMSMEER, WAGENSMEER, BRONSMOTOROLIE, CYLINDEROLIE, CRESOLVENT. CARBOLINEUM PLANTARIUM, nitstekend middel tegen stam-en wortelziekten.

Asbestpapier, band en koord.

DRAADNAQELS.

te ver gedreven anti-rnilitarisme bevorderd en in het algemeen een brutale en grove arbeidersklasse-politiek gevoerd. < Van zijn eigen gedragslijn zegt Herv, dat het m 't geheel niet noodig was geweest, met een ergerlijk en gevaarlijk anti-patriottisme te koop te loopen en in elk geval had buitensporige taal vermeden kunnen worden. Hij heeft een pedagogische fout gemaakt en dat is de hoofdfout van het Hervsme geweest, dat op de volks kracht zulk een verderfelijke uitwerking heeft geoefend. Hij is ontsteld van hetgeen hij rondom zich ziet. De verschrikte bourgeoisie verlangt naar een sterke sabel, de volksmenigte heeft geen vertrouwen meer en zal niet meer opstaan tot verdediging van de republiek. Zoo dreigt het Cesarisme.

breuk tusschen radicalisme en socialisme, die hij beschouwt als een ramp voor de republi keinsche en democratische gedachte, zoowel als voor het revolutionaire socialisme. Hij verwijt den radicalen hun overtredingen, en telt de zonden op van de socialisten, de C. G. T. en zijn eigene. Socialisten en syndicalisten hebben door hun overdrijving vrees verspreid, uit gebrek aan ervaring een valsche tactiek gevolgd, sabotage en de jacht op werkwilligen georganiseerd een

Waterolesets en Literaiaten.
AUe bovengenoemde artikelen steeds te Medan in voorraad bij

KERKHOFF it Go.

Fe

Een verloochening vai zijn democratische en socialistische ideen is dit nu juist niet, maar Herv vero rdeelt toch de methode dje hij tot dusver volgde, ook al stelt hij daarvoor nieuwe overdrijving in de plaats. Intusschen is deze zwenking merkwaardig genoeg, vooral in dezen tijd, nu de gevolgen der overal doordringende anarchie zoo scherp aan den dag treden.
Wat het protectoraat over Marokko kost. Het rapport van den afgevaardigde Chron

lHi mm Mines, ook mr Etotrseb lef

BRONSMOTOREN YZERWERKEN en WERKTUIGEN.
Wit OMO gelutareerden Catalogus heeft, vrage dien aan bij
KERKHOFF & Go.

I E
I
B

Installatie van Complete Rubberfabrieken.

Speciale ubber Catalogus wordt op aanvrage toegezonden,

""

NIEUWE ZENDING

si"!

|
|

GRAMOPHONEN
van af ff 45met 10 pCt. Korting voor CONTANT.

Soda-wafer en Apollinaris.
per kist van 72 Kogelflesschen, excl. Kist en ilesschen

48 Kurkflesschen, mcl.

f 6*

6.90

Limonade in alle gebruikelijke

soorten per kist van 72 Kogelflesschen, excl. Kist en flesschen 48 Kurkflesschen, mcl.
f 8,

dat namens de begrootingscommissie aan de parlementsleden werd toegezonden geeft over de offe s aan menschenleveus en geld, die de expeditie iv Marokko aan Frankrijk kost, de volgende cijfers: Voor het jaar 1911 werden 61 848.205 francs voor Marokko aangevraagd; de begrootingscommissie verminderde dit bedrag echter tot 60,249.266 francs. De jaren 1907, 1908, 1909 en 1910 hadden respectievelijk 1'\542.808 38.198.876, 16.711.025 en 11.775 484 francs geischt, zoodat de gezamenlijke rekening nu reeds 139.717-543 francs bedraagt Daarbij komen bovendien nog 4.025 489 francs aan credieten voor de begrooting van Buitenlandsche Zaken, in verband met de fransche instellingen in Marokko. Pijnlijker moeten echter de opsommingen der offers aan menschenlevens aandoen, te meer, daar deze yoor het grootste gedeelte het gevolg waren van epidemien, vooral van typhus, dysenterie en moe. raskoorts. Den len December 1911 werden in de ziekenhuizen van Marokko 1447 soldaten verpleegd ; bovendien kwamen nog 327 gevallen van typhus voor. Het totaal aantal sterfgevallen bedroeg sedert den lOden December 1911 588, dat der typhusgevallen tot nu 2038, waarvan 357 met doodelijken afloop. De voornaamste verliezen werden geleden op den mar.cch naar Fez, gedurende welken alleen aan typhus 247 manschappen het leven verloren. Het rapport gaat dan uitvoerig in op de uitbreiding van het aantal hospitalen, waarin 5327 zieken opgenomen kunnen worden, dus 17 /o val* <-le gezamenlijke troepen in Marokko, terwijl tot nu toe nooit voor meer dan 1900 zieken plaats wasi De hoeveelheid der naar Marokko gezonden artsenijen is ontzaglijk, maar nog grooter is de kwaliteit wijn en versterkende middelen Sinds den lsten Mei 1911 zijn o.m. voor de zieken 10.000 kilo thee, 26.800 flesschen champagne en 11.000 liter fijne wijn. uit Frankrijk naar Marokko gezonden Een gedenkteeken voor da Grisette van 1830. Br is menigmaal de spot gedreven met de
van en voor monumenten. en en

8.50

Bij terugzending van een kist met 48 ledige kurkflesschen wordt f 2.50 vergoed, kogelflesschen blijven het eigendom der fabriek. 26
li l i |||WMWTMMMMWWM^MBIM^M: I

UIA

''"''

" ' II"M*MW.MIWM.I.^MaM^iiMMMM^MMWMMa

Van en naar Triest en Veneti, via Port Said, Suez, Aden, Colombo, Singapore, Hongkong en Shanghai, alsmede Penang op de thuisreis. Vertrek van Penang op of omstreeks: 1912 S.S. Africa" 8.840 ton Maart 26, 9.900 ton April 26. S.S. Koerber" ... 7.935 ton S.S. Bohemia" Mei 26. Geriefelijk ingericht voor lste en 2de klasse en tusschendekspassagiers. Lage Tarieven [geen binnen hutten], uitstekende keuken, dokter, wasch, draadlooze telegraphie, geen fooien.

Oostenrijksche Lloyd. Oostenrijksche Nieuwe ntieliUe snelste verbinding TRIST-SHANGHAI.

(Onder Mail-contract met het Gouvernement)

"
|

w.o. de nieuwste peretteisj ma^SGheii^ Zangstukken enz.

|
ia

2 Zijden bespeelbaar f 1.80 per plaat Contant.

manie Parijzenaars 1 Bekende dehalf-bekende heelemaal niet bekende grootheden worden in standbeelden borstbeelden verheerlijkt hebben de Parijzenaars gehuldigd. Thans nieuw

GEREGELDE
maandelijksche aanvoer van de welbekende

I |1
g

..

en voorwerp weer een gevonden om in steen te vereeren. Het is de Grisette van 1830", de door de . dichters van de romantische school zoo veelvuldig bezongen schoone, die de grijsheid van Brenger verzoette, de lente van haar jeugd verbond met de onsterfelijke liederen van Musset, die de muze van Murger eu zijn Bohme. werd en haar lachen deed weerklinken in de romans van Paul de Koek. Haar lievelingsoord in het oude Parijs was eens het Quartier de la Folie-Mricourt met zijn stil kanaal, welks rustig water tusschen twee kaden sliep, met zijn lieflijke plekjes en het vreedzame lommer der

Vrachten worden aangenomen op doorvoer-connossement voor alle voornaamste havens van de Adriatische Zee, Egypte, Syri, de Levant en de Zwarte Zee. Uitreis. Thuisreis. Aankomst Penang: 1912. Vertrek Penang: 1912. S.S. China" 18 Maart. S.S. Nippon" ... 10 Maart. S.S. Vorwaerts" S.S. E. E. Ferdinand... 15 April. 7 April. 17 Mei. S.S. Austria" 12 SS. Persia" Deze booten zijn alleen en speciaal ingericht voor lste klasse passagiers. Lage Tarieven, dokter, uitstekende keuken en draadlooze telegraphie. Voor vracht en passage zich te wenden tot

TRIST-KOBE LIJM.

.. ..

.. ..

j OMBOS SISARETTEN. j
Fine" met Kurkmondstuk f 2.- per 100.

Telegram-Adres :-

SCHIY.IDT, KUSTERMAaRi
LLOYDIANO" Penang.

<* Co. Agenten, Penang.

Firma W. OORNFIELD.

boomen. Thans is op deze plaats de nieuwe Boulevard Jules-Ferry verschenen en niets zou meer herinneren aan het paradijs van de Grisette en de lyrische romantiek, wanneer de Parijzenaars haar niet in een monument hadden herdacht. Thans blikt zij met haar groote oogen en verleidelijk lachen naar de moderne wereld en liet zich aan een groot feestmaal bij de inwijding van het gedenkteeken, fteeren. ' De Avaardige stadsvaderen waren in grooten getale opgekomen en een van hen roemde de eeuwigjonge grootmoeder van onze gevoelige Midinettes met haar teederheid, haar onveranderlijk goed humeur haar lachende onbezorgdheid en haar innige zelfverloochening". Met de levendige toejuichingen, welke, deze woorden begroetten, stemde zelfs rLpine door een luid Bravo" in.

Vertegenwoordigers in Medan:

2043

Handelsvereeniging F. KEHDING.

ADVERTENTIEN,

SHAW'S
DTTDDD

Stoomvaart Maatschappij NEDERLAND.

Veertledaalgselie Maildienst lav% Jledorland.
via Singapore, Sabang, Colombo, Suez, Genua, Algiers, Tanger, Lissabon naar Amsterdam.

iilfMlEiSfli MEDAN.
Kanonnenweg
belast

Telefoon 179

zich met inrichten, controleeren en afsluiten van Estates en Koopmans boekhoudingen, opmaken van Balans en Winst en Verlies rekening.

M APTMBV

2113

A. VETTER

CAN BE SUPPLIBD

VRBTREK VAN BATAVIA :

dd. 4 dd. 18 Nederl." dd. 2 ss. Grotius" dd. 16 ss. Koning Willem III" dd. 30 ss. Prinses Juliana" dd. 13 ss. Oranje" dd. 27 ss. Rembrandt" dd. 11 ss. Koning Willem I" dd. 25 ss. Vondel" dd. 8 ss. Kon. der Nederl." dd. 22 ss. Grotius" dd. 5 ss. Koning Willem III" dd. 19
ss. Vondel" ss. Koning Der

Vpi?TBFK VAN BAB4NA :

8 April 1912 22 6 Mei 20 3 Juni

ss. Kon. Willem I"

April 1912

C. Blooker Thzn. Coflunissioiinair-endouder

embaleur en schatter van Inboedels, neemt gaarne Commissin aan voor alle Verkoopingen in Medan en die door hem geleid worden buiten Medan.

I-fti of 1Wiptei to Ep
WITH

Mei

Juli

136

TeL 263 Medan.

BACK SHAFT
OU

Augustus September

Juni

17
1

9 September 23
15 29 12 Augustus 26

Juli

De Dcli Slachterij
MEDAN.

De Passagiersschepen zjjn speciaal voor den tropischen dienst ingericht, voorzien Tan elec* trische verlichting en waaiers, draadlooze telegrafie, en alle moderne geriefel^kheden ten behoeve van de Passagiers.

Telefoon No. 264.

UNDER SHAFT
*a***m*********mWUmWm**mmM

Slachterij en Handel in Vee.

Speciaal adres voor de levering van opgemaakte stukken, zoowel ossen-

Passagi-Tarievaa
vam
Asahan
B Belawan Dcli Bengkait Lasgsa

Sele Agents
*m* *Mw *mSS
H

fop

Sumatra
?SJ
8
sB&

Tia Sabang a/Benaa; le Kl. f 740 2e Kl. f 460

le KL t 1110
2e KL f 700

le KL 790 2e Kl. f 500

a/Amsterdam

als kalisvleesch, op Europeesche wijze Van af heden verkrijgbaar.

Rstours 2 jaar geldig.

Machinaal uitgesneden vleeschwaren

ais:
HAM,
ROOKVLEESCH,

* SS*.

*tm>' *W BSJ

wMMMsg

llkll

****

Singapore and Huala Lumpus*

,

LhoSemaweb Pakan Bahroe

D Paneh Penang

le Kl. 1190 2e Kl. f 770 le EL f 860 2e KL f 500 le Kl. 1390 2e Kl. f 800

fia Batavia n/6snaa. le KL f 810 2e KL f 460

le KL f 1210
2e Kl. f 735

a/Amsterdam

2177 a

Rstours 2 jaar geldig,

CERVELAATWORST en diverse soorten TAFELWORST van de van ouds bekende firma

ter MARSCH & Co. te Rotterdam.
76
mW

Wijnhandel
HOTEL DE BOER.

ft. oim

Beleefd aanbevelend

Tweede klasse passagiers van Dcli via Sabang naar Europa reizen per Koninklijke Paketvaart Maatschappij EERSTE KLASSE van DELI naar SABANQ zonder eenige bijbetaling.
Agenten te Medan & Belawan, Dcli en Asahan

J. C. MANN.
-*~mmmmmm**************************m*************mmmmmum*m*m*m*m*mmi

Voor:

18

**rjk.m

rviis afceO.

va iiii
steeds in voorraad

GLOEILAMPJES
16 & 32 N. K.
f 1.25
bij

25

Have You White Ants iv your Hevea ?

Zoo ja, dan bevelen wij bet gebruik aao van,,Aoti White
Ants".
A. W. A, ii een poeder dat bet eerst In de Oost gebruikt en bekend werd door een wel bekend Dcli Planter. Sedert dien tijd is het gebleken dat het verreweg het beste en tevens het eenvoudigste middel la tegen Witte Mieren. Meer dan een dozijn certificaten van Dcli en Straits Planters bewijzen dit.
Oeen epparaat aeodlg. Op elk blik volledige gebruiksaanwijzing in Hollandsch, Duitsch en Engelsch.

Telefoon No, 258.

S. D. LANGEREIS & Co.

BINDJEI

HermALefre,
Polonia-Medan
2357
,

MIDAN

TANDJONG POERA,
Bindjei Telefoon No 386
'

Medan Teletoon No. 229. ,

Architecten en Aannemers
"Vertegen^vroorcisrerfS va.

Zooeven verschenen :

Verzameling
van

Reglenieniea eo Ken f. f oie

in de Residentie

& B@ te Amsterdam en Agenten der Asbest- en Gummi Werken Alfred Calinon te Hamburg, zie de desbetreffende advertentin. Eevelan zlcb ten zeerste aan voor liet maten m projecten en niiraen van tawinnilip werken.
kit f sekslij Bunm
? kl
B

Met groot suoces gebruikt door meer dan dertig Rubber Estates en verscheidene der grootste Tabak Maatschappijen ter Oost kust. Het resultaat Is even gunstig bij gebouwen (fermenteer schuren, woningen, goedangs etc.) als bij ubber bOOLD@n. Oe omzet neemt elke maand toep evenzoo in de F. M. S. en 8. 8* waar het poeder gepatenteerd ii.

40% Reductie in Prijs

alleen door stijgenden verkoop en meer moderne wijze van fabrieeeten. De prijs is het eenige dat verminderd ii ~ de kwaliteit en krachtige werking blijven onveranderd.

Oostkust van Sumatra

bijeengebracht door

Oudste

Door bare relatien speciaal ingericht voor het leveren vanXlecAssistent-Resident ter beschikking van den trJseb.e-en pospinsta.llB.tieu, etablissementen voor Vraag uw buurman naar zijn succes met A W. A." Resident der Oostkust van Sumatra. de koffie-en rnbberonltnnr en het bouwen van yaerei* Accepteert geen minderwaardige namaaksels. Verlangt uitsluitend het Prijs : ingenaaid f3. jjsb. brnj^ig-ea, yzeren gebouwen, echte- Schrijft of telefoneert nu terstond om een blik als proef met gebonden 4. volledige inlichtingen. Prijs slechts f6 per blik van 5 kilo. gebonden en met schrijfpaHandel in bouwmaterialen als "
pier doorschoten f 5. Verkrijgbaar bij den Uitgever,

J. W. J. WELLAN

h&hjvb km

Ii Dcii; pprMt 1891

-rexlwana, &IQ.&, draai-

22.

sXi&ifcwaSs

J. HALLERMANN, Medan.

MALARIA EN HARE BESTRIJDING

DOOE KININE

door S. S. ABRAHAIWSON Lontjes voor c3.roog-eli.u~ ambt. der N. I. Ver. tot bevordering Fabrikant van de cm re, cementsteenen. duikers en andere oemeiatsteender belangen der Kinacultuur. 19 c werken, Prijs f 0.40

voos dewroa a& W9*\a*\9**\* i"b2a%t e& pla&feea, kalle, osaa^ aa, &caa o@mafc& la.kpaaD.a@a&, ae"fet dakplaload. wandplat*.

uitsluitend verkocht door

Het wordt op Sumatra en Java

%

HARRISONS ft CROSFIELD Ltd.

Medan en Batavia*

J. HALLERMANN.

Hoofdagenten van de Algemeene Brandwaarborg Mjj, te Aist. i

Telefoon 171 JMcdan,

Agenda.
Protestantsehe Gemeente. 25 April, Godsdienstoefening.
Spreekdagen
6u

n.m.

De familie Schadee den eersten Woensdag van elke maand, in den vooravond.

Ontvang-Avonden. Receptie ten Residentiehuize op d*n vierden Maandag van iedere maand. De familie Van den Plas, op den tweeden Vrijdag van iedere maand in den vooravond.

ADVERTENTIEN.

Prima Engelsclie Paardentuigen

in geel en wart leder met nikkelen en koperen monteering.

ISMAIEL
KREEMAKERU
Petissa

van den Resident.

Maandag, 12 uur 's-morgens.

Woensdag en Vrijdag, van 9 tot

WEERBERICHT
van

Levert

het

lederen avond Oranje-Bioskoop, Esplanade. Deli Sport-Vereeniging: Maandag en Donderdag oefcningsavonden voor de Cricket-afd. Dinsdag en Vrijdag: oefeningsavonden voor de voetbal-afd. Woensdag en Zaterdag: oefeningsavonden voor

Vergaderingen, Vermakelijkheden Enz lederen Zondagavond diner-muziek Huize De Boer

DEL! PROEFSTATION. MEDAN, 24 April 1912.

b.M. bq oo
Barometer.

alle grootten en soorten KREES, tegen den prijs van f 005 per voet.
Voorzien van afpaktouw.

Medan.

Haam en Borsttuigen
voor Ponys, Cobs, en groote Paarden.

7 v.m. 755.7

12 s. m. 5 n.m.
755.9 754.2

c.

temperatuur.

in C.
:

mai.

Voor goede qualiteit wordt ingestaan. Zonder ophangen en thuisval 1901 min. mm.M. bezorgen.
legen21.0

34.5

De meest gewilde

snm.
=

Rijclub: lederen Donderdagavond van 6 y,7 1/, uur, figuurrijden, lederen Zondagavond Esplanade-concert. Vrijwilligers-corps Deli-commando. Schietoefeningen (baan Soengei Sikambing). le Brigade len en Sen Zondag van de maand.
"

de hockey-afd.

25/4: 25/4:
21.0
o/o Relat vochtigheid
~~

EID BS (Utt.
IS

Ossenkarren en Wielen.
Leksteenen.

~."S.chjjn.
* e onm.

Windrichting Windsterkte in M. p. sec.

2e 3e 1 13 1

2en en 4en B B B t len en 16en van de maand. b Mei Deli Rijclub Ghyoakhana's Raceterrein 3 u. n.m ; 's avonds Soiie in de Witte. Mei Biljart-concours, Witte Soe. Juni Jaarl. Verg. v. Aandeelh. in de N. V. Mij. Gntzel & Schumacher ten kantore der Venn. 10 u. v.m.
Venduties.

7vm. m.
91

snm.

7vm.

12 m.

Eau de Cologne
=:=
VAN

=:=
Alleen verkrijgbaar bij:

61

64 Bu9'

Doubl Extract

W.

O.
0.4

O.
2.1

|b

RUBBERCUPS.
Koagulatiepannen

25 April A. Wicherlink, Timbang Langkat, 7 u. 26 April, A. Haak, Soengei Krapoh. 7 1 Mei J. E. v. d. Berg, LieboaDalam, 10.
nam. u. n.m

Nederl. Familie Berichten.

OVERLEDEN: Baggelaar, J., La Guaira (Venezuela). Berckel, W. L. v., 84 j., Beek bij Nijmegen. Bierman, W, J.-Bongers, 64 j., Couiewater. Boeree, F. A., 73 j., Haarlem. Buijze, P. J., 74 j., Zierikzee. Diels, M. J. R.-Diderich, 37 j., Amsteriam. Drunen, P. v., 69 j., Buiksloot. Eicheiberg, S.-Kokelaar, 39j., Rotterdam. Heemskerck v. Beest A. E v., 87 j., Den Haag. Janssen, wed. C.-Jacobsaa, 74 j., Hilversum. Krieger, A. S. W., 72 j., Maastricht. Krijne, M. T.-Winkei, 75 j., Alkmaar. Maassen, A.C., 79 j., Amsterdam, Merekens, P. J , 64 j., Rotterdam. Meijer, R, M., 52 j., Amsterdam. Moreau J. L., 57 j., Ojgstgeest, Mijnlieff, N. M., 53 j., Krimpen a/d Lek. Offerhans, E. J., 64 j., Nijmegen. Penso, J. E., 72 j., Curac.o. Reuter, P., 50 j., Amsterdam. Sanders, H., 70 j., Amsterdam. Schwarz, A. Oelschwinker, A., 47 j., Amsterdam. Sneepels, C.-den Bakker, 40 j.. Schevenin^en. Teen Scherpenhuyaen, wed.-A. Dekhuyzen, 82 j., Rotterdam.
IWIIWUIW. 1.11.l
I II

&M
bsS

lt

mam
808 'TL, m\ m*

1 Mei R. Wolff, Kisaran, 9 X/S u. v.m. 1 Mei W. L. Eekhout, Djalan Baroe. 6 u. n.m. 3 Mei Mr. J.S.Thieme, Residentsweg. 6 u. n.m. 4 Mei E. Ohlendorf, Serdangweg, 4. u. n.m. 6 April J. W. P. v. d. Rest, Djaian Astana. 6 u. n.m.
Postslultingen

u. v.m.

%
L*
Upjl

Shanghai Jars.
Riabbermessen en Tapmessen

Vermoedelijke 88. v. Linechoten naar Batavia via Singap. 1 Mei 26 April Penang Makya 27 Indragiri 29 Perak en Singap. 27 r Asahaa v. Hogend orp 26 Sabang Buyskea

p~-___,___..-^r~=-^n

BE&3B

, , ,

Fransche Mail Zaterdag, 27 April. ngelsche Mail Woensdag, 1 Mei. Nederlandsen c Mail Zaterdag, 4 Mei.

lt

1440

13 I
feil Hm'

BSBSSMKIi

Mtmmm,

bij
1565
m*m*m**m****m*m****mm*m*3**tM**mm*m*m*mrm^

^4aHi^
a fl. 1.75 per flesch.
______ ra
m

W.IHW

111 UMI

llll

IItWJU.I II.IWI..II.I.! WH IWHT!.

____

__

S. EHRLICH,
Telefoon 280.

I
I

HANDEL MAATSCHAPPIJ GNTZEL & SCHUMACHER.

Verfwaren en Olin
(Merk Hulbuck)

I I
II

I
I

SCHIJFPLOEGEN
(DISC-HARROWS)

Consistentvet Motorolie Machine=olie

in vaten en blikken.

Rubber

Machinerien

Bedrijfsmotoren
Smalspoormaterieel.

I
I I
I

I I |
I

Koolteer Zweedscheteer
/ 1 \ P *f PUritier (Jeyes)

Pompen Koperen BIBITSPUITEN met

Groene Zeep=Karren vet

Geianst uu uu <ucz,cuigu Hout
MARANT.E, MARBAU. DAMAR LAUT.

BRANDKASTEN en

Roertoestel ADLER" Schrijfmachines KLEIN IJZERWERK

GELDKISTEN

I
loss

Sorteermatten Java Koelie Thee.

GRASMAAIMACHINES OPTISCHE INSTRUMENTEN bascules tonkey-jraek^

1 I

DERDE BLAD.
Financieele Berichten.
Van de Nederlandsche Foadseumarkt
(Van onzen medewerker). 111,

DE SU.YUTRA POST Doidarj^ 25 Vpril !1912.

24.7 2453/ 4 dito f 1000 A. dito nieuwe Aand. 225 226% N.-I. Houtaank. A. 1743/4 174 Ned.N.Guin. H. Mij. A. 12 A. 108 107 s/4 NgredjoC. M. 1793/ 4 179 Pagott&n Cult. M. A. P*ng. redjo A^nd. 184 1928/4 Porwr. Suik. o. A. 97 96 7/8 Preimj?. Reg. L. M 93 91% Sent. Lor. S. O. A. 882 329%, Suiker-Cult. M. A. 127% 128% Temoel. L. M. A. J 252% 2523/4 W. Java Kin. C.-M. A. 173 170 In trammen is er niet veel omgegaan. De koersen der in den laatsten tijd gefavoriseerde lickte soorten toonen neiging iets terug te loopen. Dit ligt voor de hand, daar in een tijd van voortdurende, eenigszins kunstmatige rijsiug, waarbij vooral de spseulatie aan het woord is, vaak de koersen de grens overschrijden, waarbij ds koers nog verband houdt met te verwachten verbeteringen De variaties blijven chter binnen beperkte grenzen. T r a m w e g-Maatschappijen. 57 3/4 Bab.-Dj. Ss. Tr.A. 57 Bat. Eiectr. Tr. A. 77 75% K.;diri Sttr. Mij. A. 215 2163/4 Madoera St. Tr. A. 82 3/8 32 79 dito Prefer. A. 79% 122 ' 122 Malang St. Tr. A. Modjok. St. Tr. A. 74 70 Modj. Sttr. Pr.A. 80% Ned.-Ind. Tr.M.A. 2i9% 215 OvJavaStlr. M. A. 147 ' 147 94 Passoer. Sltr.M.A. 94 55 Probol.Sttr.Mij.A. 56% Samar..Joana. A. 194 Va 194% do. nieuwe A. 185 186 2173/4 218 Semar.-Cherib. A. do. nieuwe A 204 205 Serajoed. Sir.M.A. 2143/4 2143/4 Spoorwegen. Dcli Sp. Mij. A. 223 234% dito Oblig. 1888 4 100 Vs 101 1902 4 100V8 101 dito dito Sp. M. A. 29 1 % Ned.-lod. 295% Esn buitengewone algemeene vergadering van aandeelhouders der Malang Stoomtram Mpij. heeft het bestuursvoorstel tot het aangaan vaa een leening van ten hoogste f 100.000 goedgekeurd. Deze leening wordt gesloten om in de behoefte aan rollend materieel als anderszins te voorzien. Dcli Spoorwegmaatschappij. Deze maatschappij heeft de volgende cijfers gepubliceerd: Februari 1912 f 177.000, tegea f 153,221 iv 1911. i:er dagkometer f66 34 togen f 59.48. Sedert 1 Jan. 1912 f 368,000, dito 1911 f 335.992. Ia exploitatie 92 kG, tegen 29 kG.

No. 107

--

1529 Maart, Verder zijn er nogal wat jaarverslagen verschenen, waaruit we kort het een en ander zullen weergeven. De Landbouw Maatschappij Bang.ka heeft van oogst 1911 126,694 pikoel hoofdsuiker getot hoofdmaakt (de gecentrifugeerde suiker omgerekend) en dit product verkocht tegen doorefin f 7.89 per pikoel, waaruit een winstsaldo resulteerde van f 322.841 (v. j. f 235.125). Hiervan wordt aan aandeelhouders 33 pCt. (v. j. 22% pCt.) uitgekeerd. De aanplant voor oogst 1912 kwam tijdig in den grord en'staat er volgens de ingekomen berichten weder bevredigend voor. Er zal ge oogst worden van eea uitgestrektheid van bruto 921 baboes, waarvan de administrateur een product verwacht van 115.000 pikosl suiker, waarvan tot

f 7.75, 20.000 pik. tot f 8 ca 10.000 pik. tot f8.37 6, terwijl de gecentrifugeerde zaksuiker afgedaan werd tot f 5.62 5, basis No. 3. Het Indische Cultuur Syndicaat kan aan aandeelhouders een dividend van 15 pCt. uitkeeren en aan houders van de opnchterscortificaten f 81.20 psr stak. De wijaa waarop dit Syndicaat werkt, leent zich minder tot een korte samenvatting. Er blijkt echter wel dat de

dusverre op !e?enn t? verkocht zijn 20.000 pik. No. 16 en 17 tot f725, 10 000 pik. tot

direciie in uitstekende handen berust. Er bleef ter verleeling over een nsttj winst vin f283.126.

Incourante fondsen. Billiton Mij. le. rabr. A. f 2725 Bangak Landb. Mij. aand. 306 pet. Gayamsche Guit. Mij. sand, 130 pot, 1303/4 pet. Insul. C. Synd. opr. bev. f 500f450Javasche Cult. Mij. aand. 82Q78 pot. 822 pet. dito nieuwe aaDd- 280 pet. 282 pot. dito opr. aand. f 465f 4.70 - f 475 Koetei Expl. Mij. A. 25 pet. Kaliredjo suikerf. opr. bsw. f 3025 Kon. Paketv. Mij. opr. bew. f1250f1256 Kaiib. suikerf. opr. aand. 191 pet. 192 pet. id- id. opr. aaud. f 265f 270 Link. Borneo Eubber Comp. opr. bew. f 10-f 9 Manang. Landb. Mij. aand. 250 pet. Melatti L. M. as^l. 160 pet.-165 pet. Ned. Ind. Mijnb. Mij. A. 3 pc^. Ned. Ind. Porti. Cement opr. aand. f 100 Oost-Java Stoomtr. Mij. opr. aand. f 450 Pagoeat, Expl. Syni. inkl. obl. 2 pet. PetoeDg Omboh Mij. aand. 50 pet. Poerwor. Suikerond. opr. bsw. f 3 )-f 35-f 37 Salida Mijnb. Mij. aaud. 80 pet.77 1/, pet. Sent. Lor. Br. en Dm. aand. 330 pet,-32873 pet. Boemberredjo, Cult. Mij. aaud. 240 pet. W. Sum. Mij. Synd. aand. f3300 Watoetoelis-Poppoh Galt. Mij. aand. 400 pet. Z. Java Cultuur Mij. aand. 21 pet. Badas Suikerf. aand. 121 pet. Jav B. E. Mij. opr. bew. f475 Kali Ttllo, Cult. Mij. aand. 140 pet. 25 pet. Maron. Cuif.-M. A. Moeterau Cult. Mij. aand 52 pet. Ngoepit, Lindb. Mij. aand. ex div. 325 pet. Poeiwukerto, suikerfabr.WiustHaDd. f 175 Pondok Gedeh Cult. aand. lifi pet. Singkep Tin Mij. opr. bew. f 165-f 170 Tamoeloes, Lindb. Mij. aa.id. 248 pet.-255 pet. W. Kma Cult. Mij. aand. 170 pet. Beurs man.

f IJ.IU Harrisons en Itrostield Ltd.

MEDAN. Mm Tao Estates Beiooiigdeo. Agenten voors

fabfJSE&iiften
va*

Ml Tates & Co. Ltd. tab Ulier Risten.

pnaa kwaliteit gereedschappen, tapmessen, tjankols, enz.

opgaven vtf&r verpakkingen in /rVetfestas* en gewone kisten aanvraag versteekt. De Berekening, die samengesteld is volgens verpakkingen op een groote onderneming op de Oostkust, besparing door fie* geruik van #Venestas* van GL 2.20 per gebruikt woaoa j altijd gebrnfkt.

Bo befM goedkeopAe methode ran mbher verpakking voor verschepingen naar Enropa. fieopnrfag ran 28% p6t. in zeevracht alleen. Vergelijkend.'
opgave van toont een
worden

kist. Een^

De te Amsterdam gehouden algemeene jaarlijksche vergadering van aandeelhouders in de N. V. landbouw Mij. Ngoepii heeft het dividend over het 24ste boekjaar vastgesteld op 28.7% (v.j. 22.9%), op rekening waarvan par October j. 1. een intirim-dividend vau 17 pCt. is betaald. De aandeelhouders der Cultuur Mij. Sewoe Galoor krijgen over het afgeloopen jaar 25 pCt.

Rubber-termijn-markt te Antwerpen.
Volgen? heden door ons o::tvaugen telegrafiacbe berichten bedr&agt de termij a-prijs van plautage-rubber ter beurze van Antwerpen: voor levering Mei a. s. fr. 14.15 psr Kilo, voor levering November a. s. fr. 13.25 per Kilo, welke transacties gagarandeerd worden door de Caisse de Liquidation.

J. Robinson & Co. ocbesler,

woodt gedreven door ruwe olie of. Residu,

vemardiger van wasch- en orpe machines. Machines hier voorhanden voor onmiddellijk gebruik. Eventueele koopers kunnen de machines in werkin; si. Schrijf om ootaiogus en prijzen.

"

dividend.

Nieuws Onderneming. Opgericht is de Palmboomen Cultuur Maatschappij Mopoli (Palmeraies de Mopoli) te 's Gravenhage. Doel: het aanplanten en exploiteeren van ae culiures, meer speciaal van palmboomen en caoutchouc-voortbrengende boomen in Nederlandsch Oost-Indi

Koersen van Indische Waarden.

Van der Linden, Batavia). Amsterdam, 24 April, hooger-iager
Cert. Ned. Handel-mij. (holl.) Aitnd.N.-l. tiaudelsbaiik. B Kol. Bank luternstiosie ;/ ,z Handebvar. Amst. Kon. Paketv. mij. fiottsrdamsche Lloyd B r Java-China-Japan lijn. r Scheepvaat Unie. N. I. Spoor ;/ Redjang Lebong b Pref Ketahosn
189
244

(Medegedeeld door de firma Wieehert eu

elders, buiten de residentin Soerakarta en Djokjakarta; voorts het verwerken, vervoeren en verkoopen van de producten der gedrevene cultures, het aankoopen of op andere wijze verwerven, het verkoopen, huren en verhuren van gronden en eigendommen, het aanvrageD, verwerven en exploiteeren in den meest uitgebreiden zin dea woords in Ned. Oost-Indi en elders, met uitzondering van de residentin Soerakarta en Djokjakarta, van boschcultuur, vervoermiddelen en zoodanige andere concessin, met uitzondering van mijnconcessin, welke door of onder goedkeuring van het Gouvernement van Nederlandsch Ooit-ladi zouden kunnen worden verleend, het deelnemen in andere soortgelijke ondernemingen of maatschappijen en het vervullen van alle handelingen die aan het hiervoor omschreven doel bevorderlijk kunnen zijn. Duur: tot 31 December 1977. Kapitaal: 1,000,000, verdeeld in 20,000
en

dan voriger noteering.

Jxbtaf Motorsn Snmf Gas Hoes

tot 158 B. H. P.

zal kunnen worden uitgekeerd. De Cultuur Mij. Rewoeloe maakte een winst van f 46.849 (v.j. f 56.648). Hier-an zaleen dividend van 4 pCt. (v.j. 5 pCt.) kunnen wor- W.-JavaTh,C.M.A. 8 den uitgekeerd. Industrieele Wordt het voorstel der directie aangenomen, dan zullen de aandeelhouders van de Cultuur- Alg. N. I. Eiectr. maatsehappij Sedep een dividend van 20 pCt. Ned. Ind. Gas. M. 1053/8 (v.j. 15 pCt.) kunnen innen, ende houders van Ned. Ind. Porti. Gem. A. 113 [Jsfab. in Ned. Ind. A. winstaandeelen f 157 (v.j. f 100). 87 V, 86% Crediet-Instel, en Koloniale Diversen. ' 115 109 Handelsver. Java. A. Cultuur-Ondernemingen. Linde Teves en R. S. Alg. M. v. N.-I. Cult. A. 10 10 Stokvis enZi.A. 1973/ 4 195 Bangak. Landb. Mij. A. 805 305 119 118 Lig. A. Barge&M. Voorloopig genoteerde fondsen. Bodjong Suikerf. A. 1253/4 124% H. K. L. K. Born.-Sum. H-M. A. 121 1211/, Aand. Uitv. en Commissieh. 105 T/4 101% C. M. d. Vorst. A. 164 173% Nieuwe Deli-Batavia 524 3/4 517 dito Prefer. A. 254 250 Bodjong 117 % 118% dito Winstaand. f 146.95 I 47,45 f Niet officieel. Gayams. C.-M. A. 1803/ 4 129 1/,, Handelsv. Amst. A. Ondercert. Gecons. H. Petr.A. 303 217 212 2871/ Aand. Mijnb. Mij. Gloemboek 192 Insul. Cult. Synd. A. 116 174 115ya dito nieuweAand. 100 101 Aandeelen Simau 379 355 Int. C. & H. Eott. A. 205 Aand. Bolang Mongondan Hl s/ 205 '02 Cert. Gew. Amst. Langkat do. nieuwe Aand. 192 342 190 870 Javasche-Bank. Cert. 10 nited Lkt. Pit. 516 241 241 502 J. Bosch-E. M. A. Aand. Ramoenia Cultuur 275 265 179 178 J. Cult. Mij. A. Aaud. N. I. Rubber Hevea 318 823 1 1% dito nieuwe Aand. Nieuwe Dcli Batavia MS 1/* 285 496 524% Kalibagor S. fbr. A. 192 Cert. Ang. Dutch Pi. oplev. 19iy, 96 96% Kaliredjo Suikerfb. A. 82 77V Opr. pref. Amst.-Langkat 445 424 Kali Tello C. M. A. 140 140 Winstbew. Amst. Thee f 89.50 f 38.50 Kaliw. PI. C. M. A. Amortisatieb. Sei. Saja 214 214 f45 f48.10 Koloniale Bank A. Opr. aaad. Java Cultuur f 475 140 Va f 470 1431/ Krian Suikerf. Aand. 1517/. 1527/ Winstbewijzen Kali Redjo f 30.25 _/8 Maron Cult. M. A. jho i? Dividenden Kon. Petrol. f2B f26 's Melatti L. M. A. Ign 185 f1255 Opr. asnd. Paketvaart Moluks. H, Yen. Af . 125 Pref. aand. Baia3 122 Ned. Handelm. A. 189 188 1/ Ci. ondercert. gec. H. Ptr. f87.75 dito Cert. v. A. 1883/ 4 188 % N. ondercert. gec. H. Ptr. 287 % 272 ditoRscontre A. 5 185Va f165 185 u/ Opr. Singkep Tm Mij. '16 ' N.-I. Esc.-Mij. A. 145 H& fll7O Opr. Moeara E iim dito Cert. v. A. 147 Opr. aand. Java Cultuur f475 N.-I. Handelsb. A. 260 Djv. gec. Holl. Petroleum 260 fl5 fl4

een winst van f 891.823 (v. j. f 144.858), waarvan een dividend van 30 pCt. (v. j. 12 pCt.)

aandeelen van f 50, waar?an 8720 aandeelen geplaatst. Inbreng ter volstorting van 4000 aandeelen een concessie van cultuurgronden, gelegen in het diatrict Tsmiang (eiland Sumatra), hebbende een nominale oppervlakte van ongeveer 3000 a 3500 hectaren. Het bestuur der vennootschap is opgedragen aan een raad van bestuur, bestaande uit ten minste 4 leden. De Mij. tot exploitatie der suikerfabriek ljebongan gaat over tot de uitgifte van een 4,5 pCt. obligatieleening groot f 750.000. Deze onderneming maakte over het afgeloopen jaar

Tramwegontvangsten. Februari 1912 f 80 000, tegen 4 71.320 iv 1911. Per dagkiiooieter f 16.23 tegen f 14.98. Sedert 1 Jan. 1912 f 157.000, dito 1911 f 150.011. Iv exploitatie J7O K.M. tegen 170 K. M. IN SCHEEPVAARTMAATSCHAPPIJEN ging ook weinig om. Veel variaties in de koersen kwamen niet vjor. Zoowel de Stoomvaartmaatscbappij Nederland als de Rotterdamsche L'oyJ zullen voorstellen het dividend te bepalen op 8 pCt., tegen onderscheidenlijk 7.9 pCt. en 7.5 pCt. in het vorige jaar. Met algemeene stemmen is goedgekeurd door een buitengewone vergadering van aandeelhouders der Nederlandsche Scheepvaartunie om artikel 4 der statuten te wijzigen, waarmede een uitbreiding van het maatschappelijk tot f 50 250.000 wordt beoogd. Scheepvaar t-M aatschappijen. 93 7/8 Java-Ca. Jap. lijnA. 98% 165 K. Pdketv. Mij. A. 166% 137 138 Rott. Lloyd A. 148 Ss. Mij. Nederl. A. 151 The e-Ondernemingen. Alg. N.-I. Thee-C. A. 90 V. 90 Amst. Thee C. M. A 63 8/4 Bodj.-T.As?. Thee A.

142 20S 209

166 144

La Bros inlwep
1 5 1

98 156 295 315

Gew. Simau Gew.

,s , ,

Totok Pref. Paieleh. Tarakan Petroleum. Prolongatie-rente

57 375 78
125
4

82

128 1 57 %

vervaardigers van de bekende Lammit* dakpannen die reeds veel op de O. lt. worden gebruikt. In de fabricatie van Lammit dakpannen worden groote hoeveelheden vezel-asbest gebruikt. De meeste andere fabrikanten gebruiken stof-asbest. Men behoeft slechts het verschil in bindende kracht en de duurzaamheid van vezels te vergelijken met stof en terstond blijkt, dat de pannen, die de vezels bevatten, beter moeten zijn. Gebruik voor uw permanente gebouwen Lammit dakpannen. Prijsopgave wordt op aanvraag verstrekt. Voorraden te Medan aanwezig.

if

RUBifE CUPS
Verwacht binne-i enkele|dagen een groote voorraad

Glazen Lat@x Cups van de beste kwaliteit, UO'm/m breed bij 93 mm Verkoopkoersen. hoog, dikte^van het gia^smM.,'helder v. kleur. ftvasche Bank. iledan-TandjoiigPoera-Taadjougalei-Bengkalis 72% Amsterdam zicht 747 f lO 1/ / f 58- per 1000, ; T.T ondernemingen. f IW/, 15 Maart 28 Maart Provincin 1/ s % duurder.) Straits zicht en T.T. 110 106 100= i. f 14L 8/, francoJklawan, verpakt in A. vatei^van 500 stuks. Hongkong A. i2

Wisselkoersen. Medan, 25 April 1.912. Nederl. Handel Mij. Amsterdam zicht Bank I. f IO = N. f 100 1/, TT. I. 100-N. flOV. Provincieplaatsen V8 % duurder. Straits Z/tt Bank f IUO =L f 14] % iiongkonv id. ia. 10-=l. f 122yg Swatow 100 I. f i24y4 t) u Vmoy 100 -i. E 122% u

Aa!

Shanghay ,;
Bank- ca

f M

i 66

1278

Verkoopkoersen.
Amgtordam

Naudin ten Cate & Co. 6 zicht I. f 100 =N. / 100 V, T.T. I. 100 =N. 100 V. xg provincieplaatsen /0 duurder. Straits, ziekt en T.T. f 100 =1. /1.41 6/8 1 =1. 12.0 4 Londen,

Handelsvereeniging

LHer inhoud,

Letx Imei
hplmhri DakQzer

SCHE PSTIJDINGEN.

'

Op 30 dazer zal te Belawan voor arriveeren het ss. van Linschoten een der stoomers der Java-Australi -Lijn , iustede van het ss. van Noort. Daar eerstgenoemd schip niet over de bank van Dcli kan, zal het ss. Indra g i r i, dd. 30 dezer van Penang te Belawan verwacht wordend, het ss. van Linschoten assisteeren, door baitengaats passagiers en lading over te nemen, en naar B slawan te vervoeren; om den volgenden dag weder passagiers en lading van Belawan naar buiten te brongen. Het ss. Wilis arriveerde 20 April te Mar-

6, 7, 8 & 9 voet, prima kwaliteit. Ons ijzer 26 B. W.. Il Ml goedkoopste in Medan voor de kwaliteit die wij leveren. Vraag OB monsters de bank en vergelijk aaet ijzer van andere importeurs.

Wij verkoopen alleen de welbekende prima kwaliteit Gteen Island" Cement, hetwelk gebleken is voor dit klimaat het beste to lijn.

Clit

1/

seille, richting Holland. De Ophir vertrok 21 April van Calombo, richting Indi. De KoningWillem 111 vertrok 17 April van Suez, richting Indi. De Koning Willem I arriveerde 22 April te Suez, richting Holland. De Eembrandt avriveerde 22 April ta Amsterdam. Dd Tabanan vertrok 24 April van Perim, richting Holland.

"poutsy

I !ii rtr voorradig. Azonrui*s

a

Uzor^aas, Latoz zaaven. Latax FaiFisaisks wee9^ en^ Spijkers, Carbollneum SCooi Toer en
Zwoedsch* Teer, Gegalva>niseerd

TELEFOON Mo. 171,

"1

Mr. H. E. Stunzi having resigned the position of Manager of The Anglo Dntch Estates Agency Ltd. Mu. J. V. Campbell has been appointed acting Manager as from this date, in his place.

NOTIGE.

OfldernemiDg Soengei Mangkei.

2465

Uit den Archipel. Telegrammen.

25 April.

for The Anglo-Dutch Estates Agency Ltd.

J. C. Tate. W. J. de Bois Maclaken. H. E. Stunzi.

Het postadres is van af 1 MEI a. s. Tebing Tinggi. De Administrateur, IM. ENTHOVEN.

Kennisgeving.
De heer H. E. Stunzi, als beheerde van The Anglo Dntch Estates Agency Ltd. afgetreden, zal als zoodanig van afheden door den heer J.V. Campbell worden opgevolgd. Namens The Anglo Daten Estates Agency Ltd J. C. Tate. W. J. de Bois Maclaren. H. E. Stunzi. Medan, 21-4-12. 2475

ORANJE BIOSCOOP
1. 2.
3.

Voor de meteorologie. Het Soer. Hbl. verneemt, dat kapitein Ouwehand, gezagvoerder van de Koningin der Nederlanden voor het inleveren van een nauwkeurig bijgehouden journaal, dat balangrijk is voor de meteolorogie, van het Meteorologisch Instituut de gouden medaille heeft gekregen.
Voortvluchtig.

Adresboek derBsidentle Oostk. van Sumatra

De invulbiljetten voor de nieuwe uitgave van het Adresboek zijn aan alle Administra ties van Maatschappijen, Handelshuizen, Besturen van Vereenigingen, Instellingen en Clubs in dit Gewest, voor zoo ver mij bekend, afge zonden met een gefrankeerd couvert voor de

4.
5.

len Heer ANDEi VETTER Kanonnenweg (telefoon 179) te Medan, die de bewerking van dit adresboek heeft op zich genomen. Na 30 April kunnen geen opgaven meer worden geplaatst. De Uitgever
een formulier te

terugzending. Beleefd verzoek aan Beheerders, die nog geen 6. biljet ontvangen hebben, zoo spoedig mogelijk
willen aanvragen bij

7.

Prince). Tot slot een extra plaat. 61

Toegevoegd aan dan Gouverneur van Atjeh scne). Aan den Indischen Staatsruif. iv het grauwe grijze van de kamers. en OnderhoorigUeden de opzichter van den het Bat. Het Soer. Rbl. keurt de actie van De opoffering van het IndiaanIk za.% er ook een man, bezig te lezen in Nieuwsll. versus mr. Bloys van Treslong Prins ccl! Chineesch boek. Was het voor of na de Waterstaat 3e klasse E. J. Marfceas. sche meisje. (American kinema). met de Javaaf. Soer. Rbl. het of ander De gewapende politie. Schipbreuk, van Tanhauser Com- BodeHet acht het eenis eisch eens menschlijkbeid badwelmifig, an zocht hij heil in een aaudach en van gebedenboek? Ik weet het niet. Hij las Men seint ons : pany. dien man met rust te laten. tig en scheen ons niet op te merken. Het Soer. HU. verneemt dat de reorganisatie Tarquin de hoogmoedige HisLangs een doolhof van gangen, waar nn en ran het korps gewapende politie moeilijkheden vsiju nummer van dan een Het Bat. NU. hesft in torisch drama. (Film d'atte Ita- 16(* dezer ia een srtkel Vriendjes en iaeifer werd opgestoken om ons bij te lichten, bevreesd als wij waren ta vallen of ons ondervindt, vooral ter Oostkust van Sumatra. liana). Principes" o.m. het volgsnie. geschreven: te stoote, langs een geheel anderen weg dan Oud-gedienden weigeren een nieuw verband De dochter van den roodhuid. Geval nummer twee (geval nummsr n waarlangs wij waren gekomen, verlieten wij het aan te gaan, indien de nieuwe bepalingen worden gehandhaafd. (American kinema). betrof de snelle p;omotie van mr. Creutzberg) opinmhol. Rigadin is een Pantoffelheld. betreft de tewerkstelling" van den uit de Daar buiten, op da straat, kwam ons de *"* (Komische scne gespeeld door dagbladen reeds bekenden schoonzoon van nachilucht tegemoet, klonk ons uit een der Het eerste gedeelte van dit telegram zal wal

PROGRAMMA De bekeering van een Zakkenroller. Dramatische scne. ( A merican Kinema). Het voorgevoel. (Dramatische

De Inlandsche hulponderwijzer Karang te Sidoardjo is voortvluchtig mat f 390 van een Inlandsche bank, waarvan hij gecomitteerie was. Ook voortvluchtig is de aspirant-collecteur der Opiumregie te Blitar, met landsgelden.

aan te msngea, om gerookt te kunnen worden. Toen wij kwamen, was hij bezig een pijp schoon te maken. Hij keek ons aan, mompelde iets en grijaslachte. Spreken kou hij bijna niet, de h<dft van zijn onderkaak was weg, zijn mond zat hem bijna onder het oor. Een oog traande, liet telkens een droppel vallen als schreide hst over het zoo ellendige leven. Daar scheen ook het bureau van uitgifte te zijn, van pijpen en van opium. Ik zag daar op e?n muur geplakt een veelkleurige plaat, de weer

opsteeg. Toen het tot hem was doorgedrongen dat wij vreemdelingen waren, vroeg hij ons gald voor op'um 'k Ben de vertrekken doorgegaan, het een gelijkend op het andere, altijd weer eenzelfde tafereel vertoonend. In een der krotten vondea wij een man, die de beste pijpenscheonmaker van Batavia moet zijn. Dit is een gewichtig ambt. Het restje, het met speeksel vermengde overblijfsel, is zeer kostbaar, moet gebruikt worden om het opium

Inhoud van dit nummer.

Eerste Blad : 1. .Brieven uit Duitschland', door F. L. Koloniale Zaken. Landen der Toekomst. 2. Uit het Buitenland: King Coal bedreigd. 8. Terloops: Vostballevea. 4. Feuilleton. Tweede Blad:

Derde Blad: 1. Financieele Bsrichten : v Vaa de Nederlandsche Fondsenmarkt' 111, door Baursman; Wisselkoersen. 2. Uit den Archipel. 3. Ons Dagelljksch Nieuws. Laatste Nieuws: De ramp van de Titanic." 4. Uit 't Moederland. Men seint ons: Mutaties.

vischvangst; Huwelijksverbod. 2. Gemengd Nieaws. 3. Agenda. Postsluitia^en. Fam.-berichten.

Wetenswaardigheden: De moderne wal-

eenige in het geheele huis, het eenige kleurige

_ _ _ _____

J. Hallermann.

Emigratie kantoor
voor JAVANEN
Kantoren te Soerabaia, Semarang, Djocja, Batavia & Bandoeng.

op WOENSDAG 1 MEI 1912

des avonds zes uur

Wegens vertrek Verkooping

van den

een der invloedrijkste leden ter Tweede Kamer straten *eine kleine Nachtmusik" weemosdig van de Staten Generaal, over wiens uitzending tegen.. naar Indi en plaatsing in 's lands adminisIa een noot, onder dit artikel geplaatst, zegt tratieven dienst zulke harde noten gekraakt de vernomen te hebben, dat de zijn door het lid der Kamer Schaper. De eigenaar van het boven-beschreven speelhol er zaak is nu zoowat in het vergeetboek geraakt, hard over denkt een geheel nieuwe, moierne

in Indi de ocb, Voorloopigzijn hij boomen immers altijd dus ter beschikking is groen.

MM I. LEFEBRE, W. L. EEKHOUT.
van den WelEdellGestrengen Heer

INBOEDEL

tement, van de secretarie naar den geneeskundigen dienst." De Java-Bode, met het Bat. NU. in den O. m. Zoo goed als nieuw, donker gecireerd laatsten tijd in voortdurende polemiek, noemde Javaasch Djattihouten Ameublement, Buldogre- de opmerkingen van het zusterblad een beroep volver, , Hamerless" ten SeihofFs Encijclopedie op een door elk fatsoenlijk man verachte so10 deelen enz., enz. cialistische strijdwijze". De polemiek hierover Te bezichtigen op den verkoopdag van af 4 uur. is waarschijnlijk voortgezet en blijkens ons SkW" Lieden door Bestuur Met telegram heeft de opdrachten belast zich gaarne, van Treslong PrinsJava-Bode het voor mr Bloys verder opgenomen. afgekeurd wegens te jeugdiHet is onze meening, dat bet Bat. NU. in O. BLOOKER Thzn. gen leeftijd voor veldarbeid Oommissionair-Venduhouder, zijn recht is, wanneer het iv verzet komt tegen ongemotiveerde bevoorrechting indian daarvoor worden vergoed. I 2530 TELEFOON No. 263. 24.60 voldoende aanwijzingen bestaan. Waarom men den bewusten landsdienaar gvaet rust* zou moeten laten, en tegenover hem mr lijkheid* betrachten dan b.v. tegenover mr. Swart is betracht, is ons niet duidelijk, zoolang nog altijd onaangevochten staat de baschuldiging van het Kamerlid Schaper, in een onderteekend stuk in Bet Volk geuit, dat mr. 81. v. Tr. Pr. als curator door zijn opvolger nimmer is gedechargeerd. In datzelfde stuk haalde de heer Schaper het volgend fragment aan uit een brief, hem t-eworden van een hooggeplaatst magistraat in Ned.-Indi: ff ....Hoe ook de strafzaak-Prins was afgeDjalan Toko Telefoon No. 192. Djalan Kesawan Tel. No. 174. loopen, de minister had het besluit, waarbij Afd: Huishoudelijke artikelen Afd: Meubels. deze werd uitgezonden, moeten intrekkec, omdat Djattie, Merantie, Rottan en Touw. hij alln personen van ongerepte reputatie moet uitzenden. Men is zoo taktvol geweest, om den man hier niet bij de rechterlijke macht te plaatsen maar dat is niet de schuld van den Minister maar van den Gouverneur-Generaal (toenmaals Van Heutsz) geweest, die ook anders Gramooons merk Record" van f 20.- f 30.- f 40.- & f 100,- had kunnen doeD. Wij hebben thans aan het Gramofooi! platen van 2 zijden beschandaal Everdingen en Swart meer daa genoeg". speelbaar 1.50 Mandkofnemolens van Het gaat, dunkt ons, niet over de vraag of 4.35 korter geleden is dat er beZeepen uit de bekende zeepfabriek De vergulde hand" Badzeep hst langer of sijn schuldigingen geuit, het gaat over de welke drijft en toch hard is, per doos van 6 stuks f 0.60 ie f 0.90. of de beschuldigingen waar zijn of niet vraag waar. Thuishoud zeep 12 stuks f 1.80 ; scheer zeep f 0.60 & f 1.25. Red. S. P. Rozeglycerine zeep stang f 0.40 per doos van 6 stuks f

Ambtenaar bij de In* en Uitvoerrechten, Djalan Baroe.

gesteld" van den wnd. inspecteur van den burgerlijken geneeskundigen dienst op een tractement van f 500 's maands. Voorloopig, want de bedoeling is dien ambtenaar, nog groen als padi-bibit, niet zoo heel lang op dat hongerloon te laten. Vr het jaar ten einde is, ja mieschien reeds eerder, komt de benoeming tot referendaris. Een accountantsvereeniging. Natuurlijk tot loon van bjjzonderen ijver en Van bevoegde zijde verneemt de N. Soer. Crt. zeer bijzondere geschiktheid, die nu reeds hun dat door eenige accountants te Soerabaja en te loon vonden in den overgang, op meer trac- Batavia besprekingen worden gehouden over de

gelegenheid op te richten.Ean drie- verdiepingen-hoog gebouw zal de plaats van Ai oude vieze krotten innemen. Beneden zal een billartzaal komen, boven andere spselgelegenheden. Ook ,jrdas Weib" zal niet vergeten worden. Esn lift zal o.m. worden aangebracht. Of het daarom niet ouder (.Donker Batavia" moet blijven gerangschikt, is natuurlijk een andere vraag.

oprichting van ezn boud van accountants over

in verband staan met hetgeen bier reeds over de tuchteloosheid van de politierecruten is bekend geworden. Wat het tweede gedeelte betreft, zoo heeft men te bedenken dat voor de gewapende politie een militair reglement vau orde en tucht geldt, dat velen om begrijpelijke reienen te knellend is. Geheel duidelijk is het niet, of met oud-gedienden hier bedoeld worden oud-leden van de vroegere korpsen gewapende politie dan wel oud-militairen. Dat in 't algemeen de reorganisatie moeilijkheden ondervindt, behoeft niet te verwonderen, onvoldoende als ze blijkt te zijn voorbereid. Men neme de waar reeds een groot gedeelte van Oostkust de recruten was aangekomen vr er een divisie commandant was benoemd, en men denke aan het centraal-dept, waarvoor nu nog een plaats moet worden gezocht. 't Is holtan of stilstaan bij de Eegeering.

heel Java.

Kantoor te Medan: Polonia; Telefoon No. 27i:

Onderscheiding.

'

Aan den majoor der genie T. van Erp is verlof verleend tot het aannemen van het ridderkruis tweele klasse der Orde van Hendrik den Laeuw van Brunswijk, hem door Z. H. Hertog Johann Aibrecht van Meckelenburg, Eegent van Branswgk, geschonken. Deze onderscheiding houdt natuurlijk verband met 's Hertogs bezoek aan den Boroeboedoer, waarvan majoor Van Erp de restaurateur was. Ook in Djocja trad de heer Van Erp als gids van den Hertog op.

N. V. TOKOHANDEL
v. h G. A. v. d. POL
Heeft ontpakt:

Een onderzeeboot. Binnenkort kan hier de eerste onderzeeboot worden verwacht, meldt de Java Bode. Iv daarmede zal bij het marine-etablisverband sement te Soerabaja cc.c inrichting worden gemaakt, waar dj accamuiatorenbatterij van die boot kan worden geladen.

..

Groene zeep in blikken van 2y8 K. G. f 1.35 ; van 5 K. G. f en van 10 K. G. f Strijkijzers van f 2.35 Sc f Theeserviezen van f 5.55 tot f

per

0.90.
2,60

voor 12 personen f 32.50 en voor 6 personen f 19.50. Bascules van ie f 2.25, f 2.85 Sigarenstopflesschen ; etensdragers met warmwater vulling van f 13.40, Klokken van f 15.50 tot f4l.merk The Gonover" van Schrijfmachines fl2O.

Waschstellen van

5.05. 2.75.
9,25.

Donker Batavia.
Il [Slot]. vertelt de schrijver verder over de ruimte, Dan waar hij de opiumschaivers zag liggen. Een enkele petroleum lamp, aan een haak opgehangen, verlichtte somber de droefgeestige ruimte. Langs de vuile, vieze wanden van het krot was een bamboezen brits aangebracht. Alleen de deur-opening was vrij gelaten. Op die brits lagen menschen uitgestrekt. De eene rookende, eigenlijk mer smakkende aan de groote pjjp, een andere reeds indommalende, weer anderen bezig hun opiumpijp gereed te maken. Daar was onder hen ook een jongen met een nog frisch gelaat. Hij zat op de brits, al wiegende zijn beenen, wachtende op zijn pijp en benoodigdheden, die hem al spoedig in een sooit vioolkist werden toegereikt. Ik zag er ook ouden man. Die loerde maar aldoor naar een man, die bezig was zijn pijp te verzorgen. Welk een hevig begeeren was er in den blik, waarmee hij dat gadssloeg! In zijn oogen gloeide het woest verlangen naar dat kleine, nietige bolletje opium, dat de man duwde in het gaatje van zijn p\jp. Ik voelde hoe heel zijn gedachte zich concentreerde op het eene, en die heele armzalige figuur teekende de wanhoop, dat het nu voor hem onbereikbaar was. Ik begreep, dat hij terug wilde naar dien slaap, die hem pas had losgelaten; dat hij terugverlangde naar de zoete omarming van de verdooving. Vastgehouden, naar het leek, bleef hij op dezelfde plaats, en over zijn gelaat kwam de teleurstelling, toen de andere de pijp aan een klein lampje aanstak, en een bedwelmend dun wolkje

f 3.75

f27-

Mutatie in den handel. De N, Soer. Ct. verneemt, dat de chef vaa De cholera in Siantar. de firma Wattie and Co., Eitz Wiliiam, deze wij vernemen, wareu er in Siantar in Naar maand voor goed naar Europa gaat. Als voor- de rapportweek van 15-21 April in het geheel loopig beheerder dier firma is benoemd de heer 4 gevallen, waarvan 2 met doodehjken afloop; Wattie, thaas chef te Sjanghai. a lijder is hersteld, zooiat er nog a choleralijder resteerde, die later stierf. Er zijn nu weer 2 verdachte gevallen. telegrafie. Draadlooze Da N. Soer. Ct. verneemt, aat binnenkort Algemeene Medansche Kiesvereeniging. de ingenieur Jjnssen mat de noodige tnoateurs Ook net Bsstuur van de Algemeene Medansche naar Timor Koepang vertrekt voor de oprichting van een station voor draadlooze telegrafie; een Kiesvereeuiging heeft een program ontworpen dergelijk station te Sitoebondo is reeds gereed. en ter voorloopige kennisneming aan de leden gezonden. Ia verbind met evenlueele schrifteDe duur van de werkzaamheden te imor Koelijke opmerkingen of voorstellen van de leden, pang wordt geschat op zes m.andeD; na Koezal dit concept zoonoodig door het bestuur pang volgt dan Atnboina. Vrij zeker is net, dat te Bandoeng een gewijzigd worden, en het aldus gewijzigd ontcentraal station gebouwd zal worden in ver- werp, waarvan oas afscarift is toegezegd, zal algemeene ledenvergadering behandeld in een band met de defensie-plannen. worden om lot de vaststelling vaa een definitief program te komen. De Java Motor-Club. Namens het bestuur vaa departement 3 7&a Pokken. de Java-Motor-Ulub is door ds heere i Umitis Ta Laboean Bilik, Lnoean Btos, Boven sn tirodkhuysen aan alle leden der club een Kwaioe en Bliau eerseat reeds sinds eenige circulaire gericht om de organisatie van het weken de pokken. De toestand is met net begin hoofdbestuur andera in te richten ten einde de vergeleken, zeer verbeterd en geeft thans reden tot club beter te doen beaatwoorden aan naar doei, tevredenheid. zijnde het scheppen voor de leden v&n de meest Mails. gunstige voorwaarden om zich te bedienen van Naar ons uit Penang wordt geseind, zijn de de auto ais middel van verkeer. Daartoe moet worden gestreefd naar het verkrijgen van de Duitsche en Madrasmail heden vandaar per s.s. medewerking der regeering, en moet de inwendige Malaya naar Dcli verzonden.
organisatie van de vereeniging worden verbeterd om, in navolging van den Aigemeeueu Wielnjdersbond in JNederland, ook Java in te richten voor het auto-verkeer op de daar zoo deugdelijk gebleken wijze. De circulaire betoogt verder de wenschelijkheid om het voorzitterschap aan te bieden aan mr. Paets tot Gansoyen, d;e zuks zal aannemen, wanneer de meerderheid der leden zich bij referendum verklaart aceoord te gaan mej het programma van mr. Paets, waarvan het voornaamste punt is de aanstelling van een goed bezoldigden hoofd--consul voor Java, die spoedig na.r Nederland dient te vertrekken om zien daar voor dat ambt te bekwamen. Het ligt verder in de bedoeling, den gepensionneerden overste E. A. Van Kappen hoofd consul te maken.
Dageleijkuws. Onssch Ni

Het kinderfeest op Juliana dag. Wij vernemen dat al een veertiental auto's welwillend ter beschikking zijn gesteld om te hepen de 270 schoolkinderen, die aan den picnic op 30 April zullen deelnemen, op de vlugste, vroolijkste en zekerste wijze naar Poeloe Brayan, het terrein van de pret, te brengen. Esa deaisommatje bewijst echter dat men met toepassing van de meest geraffineerde stuwadoorskunst nog laag niet allen in de auto's plaats kan bezorgen. De feestcommissie hoopt daarom, dat nog mr auto-bezittende kindervrienden zich geroepen zullen gevoelen, hun vehikel voor dien ochtend af te staan. Zoon auto-optocht is op zichzelf al een niet te versmade onderdeel van 't programma. Oo Poeloe Brayan wachten dan nog andere verrassingen. Het is de bedoeling om half zeven van de eerste school af weg te rijden. De Inlandsche kinderen verzamelen zich voor den Karapatan en krijgen volksfeesten; de militaire jeugd viert feest in 't kampement, en de fiaeitjes ook in eigen kring.

Verkoop uitsluitende CONTANT.

1801

Allright - Motorfietsen y,
3
H. P. (dubbele versnelling).
a43i

De welbekende

Cameezen ontstaan, welke zsker ernstige afmetingen zou hebben aangenomen, indien assistenten niet bijtijds tusscnenbeide waieu gekomen. Toch hadden ze niet kunnen verhinderen dat aan weerszijden een paar personen werden gewond, van wie n, een Oninees, vrrj ernstig. Het is begonnen tusschen twee Javanen en twee Chineezen, die elkander nu over en weer de schuld geven. Het waarschijnlijkst is het, dat de twee Chineezen hebDen getracht Javaansche vrouwen mee te nemen en dat de twee Javanen zich daartegen heben verzet, met het gevolg dat de Chineezen hen te lijf gingen; dat daarop de Javanen om hulp hebben geroepen, waarna van weerskanten volk te hoop is geloopen en men elkaar te lijf ging. Tot een algemeene vechtpartij is het gelukkig niet gekomen.

Vechtpartij van Javanen en Chineezen. Gisteravond is op de onderneming limbang Dcli in Serdang een vechtpartij tusscnen Javanen en

Importeurs. Firma W. Cornfleld.

Apri MEDAN,l. 25

R. K. kerk. Zondag 28 April Heilige Mis

te

half acht.

Voor enkele dagen berichtten wij dat in de laatste maanden in vrij erge mate beri-beri heeft geheerscht in de Medansche gevangenis. Op 't oogenblik, zoo vernemen wij, zijn bijna geen lijders daarin meer aanwezig. In Februari jl.

Beri-beri.

volge zullen ze zoo spoedig mogelijk naar Batavia en Buitenzorg worden gestuurd. Toen stierven wel 2 of 3 patinten per dag. Men vermoedt dat de door beri-beri aangetaste patinten, meerendeels koelies van nieuw geopende ondernemingen, de ziekte reeds onder de leden hadden, welke door de veranderde leefwijze is uitgebroken.
van de ziekte

tropische ziekte, zonder dat daarvoor een bepaalde oorzaak kon worden aangewezen. In Maart was de omvang van de ziekte reeds tot de helft verminderd. Sedert zijn de nog aanwezige lijders opgezonden naar de beri-berigevangenis te Loeboe Pakam, en in den ver-

was er een plotselinge uitbarsting van deze

telkens weer opduiken hierterkuste, kan het nuttig zgn niet het minst met 't oog op de voeding van hier een beschouwing te ontleede koelies nen aan het geneeskundig tijdschrift Moleschot: Da eerlijkheid gebiedt te erkennen, dat de arts van Dieren ons in zake beri-beri op den goeden weg heeft gebracht; sedert 1887 heeft hij telkens weer met kracht vai overtuiging en klem van redenen betoogd, dat deze onder

In verband

met het

de kippenproeven, die hem tot deze conclusie genoopt hadden, leidde hij af, dat het er slechts op aan kwam aan de beri-beri-candidaten en ook aan de lijders halfgepelde rijst te verstrekken, d.w.z. rijst met het zilvervliesje; ja, men zou zelfs kunnen volstaan met die zilvervliesjes^ apart te doen verorberen, dus als toegift bij de tot dusver genuttigde rijst. Van Dieren, die er reeds in 1888 toe opgewekt had niet alleen te letten op het pellen van de rijst, maar k op den ouderdom, het bewaren, het vervoer en de wijze van oogsteD en cultiveeren, verzette zich daartegen met alle macht, vooral toen prof. Eykman wiens kippen geen nadeel ondervonden hadden van verbroeide en beschimmelde, mits half gepelde rrjst zver ging van te beweren, dat k voor de menschen de kwaliteit van de rijst niets ter zake deed, en dat men dus bij de keuring gerust een oogje mocht dicht druk-

Ter voorkoming en genezing werd door hem aanbevolen : minder rijst, andere rrjat en bovendien een ruime eiwit- en vetrijke nevenvoeding. Daarmeie kwam hij lijnrecht in tegenspraak met hen, die achtereenvolgens het vraagstuk van den laboratorium-kant bekeken hadden; dezen toch meenden de beri-beri voor een infectie-ziekte te moeten houden; en in overeenstemming daarmede werd dan ook zoowel door Pekelharing en Winkler als door Eykman aanbevolen de gebouwen, kleederen enz. rigoureus te dsinfecteeren. Eerst in 1897 kwam er een kentering ! Eerst toen kwam prof. Eykman (in die dagen was deze nog directeur van het laboratorium te Weltevreden) tot de conclusie, dat de aard der rrjstvoeding een overwegenden invloed uitoefent op het al of niet vrkomen der ziekte"; uit

de gouvernementskostgangers (soldaten, matrozen, gevangenen) en koelies in onze 0.-I. bezittingen en elders h^erschende ziekte veroorzaakt wordt door ondeugdelijke rijst.

ken."

Welnu, de proeven met zilvervliesjes zijn op allerlei manieren genomen en mislukt I De koelies op Banka hebben bij de van zilvervliegjes gebakken koekjes evenmin baat gevonden als de soldaten in Atjeb bij de soep, waarin zilvervliesjes gekookt wa*en; en toen het le depot-bataillon te Meester Cornelis getracteerd werd op de half-gepelde rijst, die door Eykman goed genoeg bevonden zou zijn (zelfs de lev~rascier maakte bezwaren tegen het in voorraad hebben van half-gepelde rijst, omdat deze zoo spoedig bederft en door klander wordt aangevreten"), toen werd eveneens geen invloed op het aantal beri-beri-lijders waargenomen", zoodat ook dze proef in April 1 899 gestaakt werd en ff van verdere proefnemingen bij het leger met die rijstsoort werd afgezien* (zie Kol. Verslag

plantaardige en dierlijke nevenvoedingvleesch, De ramp van de vet, olie, eieren, allerlei peulvruchten, daaronder de boontjes van de Kaijang idjoe (Thas^o Titanic. lus radiatus); en nu is het voorzeker opmerkeToen de Carpathia met de geredde paslijk genoeg, dat dr. Grijns (a van de opvolvan de Tita n i c -aankwam te Newgers van Eykman aan het Laboratorium te sagiers Vork, werden onder de behoeftige geredden Weltevreden( k alweer op grond van kippe- dadeljjk 20.000 verdeeld, voor hen gecollecproeven) langzamerhand tot bijna dezelfde teerd op / de New-Yorksche beurs. conclusie gekomen is; immers in 1910 ontdekte hij de gunstige werking van de Katjang idjce, Van de geredde bevinden er zich en in 1910 werden ook peulvruchten* 140 in 't hospitaal passagiers te New-York. en zelfs de eer waardig gekeurd op het menu van da beri-beri-caadidaten een 70 Vrouwen van de geredden zijn door de behoorlijke plaats te mogen innemen ! ramp weduwen geworden. Van Dieren wacht nu nog slechts op de ontdekking, dat 'i het vet (hetwelk de beStead is, c had, hoefte aan eventueel schadelijke koolhydraten even aan dek toen de T i ta n i gestooten niets geweest, doch is, toen hij zoozeer doet verminderea) zijn nut heeft zag, dat op zooal niet voor de kippen, dan toch voor de Liter heeft gevaar wees, weer naar bed gegaan. men hem niet mear onder de memenschen. nigte aan boord gezien. Anderen meenen, dat De concessies, die van 19001910 van uit zij hem samen met kolonel Astor en majoor 't laboratorium te Weltevreden aan Van DieButt, de aide-de-camp van president Taft, die ren gedaan zijn, zijn des te merkwaardiger, omdat dr. Eysmaa zich nog in 1898 heftig zich beiden ook zeer verdienstelijk hebben gemaakt, op de brug verzet heeft tegen een verbetering van de zoo- naar 't vlot hebben hebben gezien, en later zien zwemmen. Koude en genaamde nevenvoeding! uitputting zullen toen de oorzaak, zijn geweest Het feit kan niet langer geloochend worden, dat zij 't loslieten en omkwamen. dat Van Dieren, die nooit in een bm-beriDrie Fransche eerste klas passagiers beweren, land vertoefd heeft, in alle opzichten een goed fiat als er maar niet zoon rotsvast vertrouwen padvinder en wegwijzer gebleken is; hij heeft instaan onzinkbaarheid van de Tibewezen, dat de door hem toegepaste methode tan i c, had in demeer er velen gered zouden zijn. Nu van onderzoek zekei evenveel recht van bestaan bleven er velen, meenend e dat er volstrekt heeft als het laboratorium-onderzoek, m. a. w. dat ook de beoefening der historisch-geogra- geen gevaar dreigde, liever aan dek dan in de phische en vergelijkende ziektekunde (v. D. booten te gaan. Toen het dan eindelijk hun duidelijk was beriep zich op de overeenkomst tusschen berigeworden, dat het schip naar den kelder ging, beri en de door ondeugdelijke graansoorten veroorzaakte Kriebelziekte, Pellagra eu Lithy- slaagden enkele passagiers er nog in een samenvouwbire boot uit te zetten. Die boot rismus) nut genoeg kan opleveren. kreeg averij, miar toch drongen er nog 50 1) gin the opinion of this Association suffi- passagiers in. Evenwel stierven van hen de cint evidence has now been produced in support meesten van koude. Toen deze boot werd opgeof the view that Beri-Beri is associated with pikt, waren er nog 15 passagiers van de 50 the continuous coDsumption of white rice as over. the stapte article of diet.* I-m&y, de president-commissaris van de W. S. lijn, was de laatste persoon, die werd opPASSAGIERS. genomen in de opvouwbare boot. Men had er Aangekomen zich te voren van overtuigd, dat er geen van Java, mevr. 23 April per s.s. vrouwen meer op 't schip waren. en dochter, de heer ir. DoinCollard uierman, mej. de Wit, jongeneereu Mevrouw Churchill Condee, die bij 't in de Raaff, lul. Moestafa mst echtgenoote, boot stappen haar beide beenen brak, heeft ook de heeren Adam, Stokkink, mevr. Bienfait, mevr. Waters, de heeren verklaard, dat de geredde mannen niet dadelijk Zeehuijzen, Rajiema, Ra/soux Schuitz in de booten zijn opgenomen, maar later uit water werden opgepikt. en van Schreven, ben. dekpassagiers. 't De gei "e marconi-telegrafist Bride spreekt per s.s. gv&a Hogendorp* van de Kust- met bewondering 24 van zijn verdronken suprieur plaatsen, mevr. Chandier, de hee.en Philips, die nog bleef werken in zijn bureau J". B. Lauwent, W. J. Boilee en Inl. vrouw Soeti, ben. dekp&ssagiers. nadat de kapitein tegen hen gezegd had: hebt je plicht gedaan, redt je~elf.' Vertrokken Allen prijzen ook het gedrag van den kapiper s.s. //Rampnius* naar Java, de 24 tein zelf, die op zijn post bleef tot hij werd heeren W. 1. de B. Maclaren met echtgenoote, D. Tate met echtgenoote, weggespoeld van de brug eu juist voor hij Z. 11. Sultan van Langkat, Tosngkoe omkwam tot de menigte, die nog aan boord Machmoed, Toengkoe Bangeran Ljaja was, door de megafoon riep: ff Weest Britten !* 't water Setia, Toengkoe Mabradji Sei Indra, En toen hij ingeholpen. lag, heeft hij ook nog weer anderen Da oe Atnar Si Radja, Orang Kaja Abdalrachman, de heeren Tweer met Zes echtgenoote, E, Dhers, mevr. Mesters, zich Chineezen van de Tita n i c hebben ook weten te reiden door onder de banken jongeheer Mesters, ac heeren D. Feston, in de reddingsbooten te kruipen, waarin ze en (J. G. v. d. Sleen, benevens milieerst werden ont iekt, toen deze booten van tairen en dekpassagiers. de Carpathia werden gehaald. Twee van hen waren onder de bank, door 't gewicht san de boven hen zittende passagiers doodgedrukt.

Gaekwar van Baroda 500 p. st., de passagiers van de O 1y m pi c 1400 p. st. De lord Mayor van Liverpool zond telegrafisch 1000 p. st. naar New Vork ter dadelijke leniging van den nood van de slachtoffers. De N. V. Hande'maatschappij Onder de vermisten behooren, behalve de reeds vermelde personen, o. m. nog de hh. SEN"G HAP, alhier, waarschuwt hierBell, hoofd-ingenieur van Harland en Wolff's bij de firma's ter plaatse voor den werf, professor Boss van de universiteit van Chineeschen crani JAP SWEE CHIN, Wisconsin, Horebank, een bekend Californisch horticnlturist, Roebenig, een millioenair staal- voorheen in haren dienst, thans zonkoning, Millet, Amerikaansch artiest, doctor der bekende verblijfplaats. Minahan. Na voorschotten te hebben opgeOader de geredden zijn o. m. de heer Harper, de bekende uitgever en zijn echtge- nomen, heeft hij haren dienst, onder noote, Margaret Graham, bekend Californisch bedriegelijke voorwendsels plotseling actrice.

WAARSCHUWING.

Alle geredden zijn ook vol bewondering voor den moed en de kalmte van de mannen van de 2468 scheepskapel, die voortdurend met vroolijke muziek de menschen wat opwekte, tot het oogenblik, toen de boot zonk, waarop het my God to thee" werd ingezet
Ook de post-beambteu aan boord van de Tita n i c hebben zich kranig gedragen. Met zn vijven, twse Briften en drie ArD<~rikar\en, hebben zij al de mailzakken met aangeteekende stukken aan dek gesleept, ii de hoop, dat het nog mogelijk zou blijken oUae to jeddan. T.it 't laatste toe zijn zij bij de miii gebleven, en zij zijn^allen verdronken. Reeds op de Carpathia had Ismay, president-commissaris vau de W. S. Ljn, draadloos bevel gegeven, dat het ss. C e d r i c moest worden opgehouda.i, opdat hst hem en da overgebleven bemanning van de T i t a a i c no:? zou

verlaten en haar aldus de dupe gemaakt zijner praktijken.

SEBIG HAP.

Vrywligerskorps Tebing TioggL

Ondergeteekenden verzoeken ieder, die belangstelt in de oprichting van eenige brigades van het vrijwilligerskorps te Tebing Tinggi, de vergadering bij te wonen op Zaterdag 27 April a. s. des avonds half acht in de TebmgTinggi Club, waar de heeren C. L. Cool en L.W. van Suchtm.en aanwezig zullen zijn, om alle gewenschte inlichtingen betreffende het Vrijwilligerskorps te geven. Reeds werden meerdere toetredingsbiljetten ingevuld. Schietoefeningen bij voorkeur op Hari Besar.

Laatste Nieuws.
24

25 April.

Star Line aangevallen. Hij stelde voor een gerechtelijke, vervolging iv te stellen tegen de De Porie dauite Ud inogendiieden vovir de bambtei van deze maatschappij, opgrond van aangeboden beinidJeiing, welke zij aanvaardt den onvoldoenden toestand, waarin het reddingsop voorwaarde, dat de werkelijke, souvereine materieel aan boord van de T i t a n i c verkeerrechten van Turkije ongeschoudon zouden blij- de.

Reuter-telegrammen.
Bemiddeling aanvaard.

ven en dat

Itali Tripolis zou

ontruimen.

Ea hoe staat het thans met de kwestie ? Alom wordt het eten van gehl-gepelde rijst afgekeurd (op het congres te Manilla werd deze conclusie in een motie neergelegd, die met a.gemeene stemmen werd aangenomen'; en waar de beri-b.ri verdwenen is, daar is dit bswerkt hetzij door minder rijst en betere nevenvoeding te verstrekken, of wel met behulp van halfgepelde rijst, die in den bolster bewaard was en versch-gepeld genuttigd werd (in het rijstblok gestampt of met den hand molen bewerkt). De tegenstanders van Van Dieren, die de oorzaak eerst in een infectie zochten, zoeken nu het behaalds succes alln daarin, dat de aldns behandelde rijst niet beroofd is van het zilvervliesje. Van, Dieren z'f denkt er niet over de nuttige eigenschappen van het zilvervliesje te loochenen (brj staat van ouds bekend als een ijveraar voor het eten van den geheelen graankorrel, maar hij blijft vasthouaan den eisch: versch-gepelde rijst. Zijn redeneering komt hierop neer: zat het heil alln in het zilvervliesje, dan zouden de koekjes met zilvervliesjs eu de soep met zilvervliesjes een afdoend resultaat hebben opgeleverd, dan zou men ook de proef met half-gepelde (maar niet versch-gepelde) rijst te Meester Cornelis nimmer hebben behoeven te staken. Bovendien beroept hij zich op het feit, dat overal, waar de beri-beri voor half-gepelde rijst op de vlucht is gegaan, deze rijst vlafc voor het gebruik van het buitenste omhulsel, den bolster, ontdaan werd, hetzij door stampen in het rijstblok of met behulp van den handmolen [op Cap Saint Jacques, in Chantaboune en Paknam, te Ankrika, in het hospitaal te Choquan, op Sambang, op Banka en Billiton). Maar er valt nog mr te erkennen 1 Van den aanvang af [1887) heeft Van Dieren gewezen op het nut ran een eiwit, en vetrijke

1900). Inmiddels bleef Van Dieren voortgaan met eiland Macabez. te eischen: versch-gepelde rijst in plaats van de tot dusver opgedischte rijst, die in gehlDe zelfstandigheid van Wales. gepelden staat bewaard werd McKenna diende de scheidings-wet
met

De Italianen kregen zeven aooen en zeven lig gwonden bij het terugslaan van de aanvallen op de nieuwe stellingen op hei schier-

Gevechten van Italianen.

Wales in en z ide dat deze veel gelijkenis had Asquiths's wet van 1909.

voor

Eigen-telegramdienst.
Roven. Overleden is de oud-burgeuaeester van Ensched van der Zae. Er is een staatscommissie ingesteld voor het doen van een onderzoek omtrent de noodzakelijkheid van behoud of afschafnug van de rijkswerf te Amsterdam. Et wordt vernomen, dat minister Oilijn overweegt de invoering van Argenfcijusch vle-jsch voor de legervoeding. De cultuurmaatschappijen Balapoelang, Goenoeng Malang en Freaugar Landbouw mij. benoemden tot directeur den heer van den Broak, van laatstgenoemde maatschappij, en tot representant in Indi den heer Henny te

Gepensioneerd is de kapitein met verlof Van

Allerlaatste berichten.

Batavia. Te New Vork loopt het gerucht, dat het

stoomschip Cors i c a n vau de Allanlrjn op een ijsberg is lek gestooten. De Italiaansche pers juicht over de bezetting van Stampalia. De dood van Enver Bey is nog niet bevestigd. De Duitsche handel is een protestbeweging begonnen wegens de sluiting van de Dardanel- gegroeid tot 7000 p. st. Het Daily Tele g r a p h-ionds bidraagt len. Turkije eischte voor de heropening van 5700 p. st. de Oardanellen garantie van de mogendneden De prins van Wales gaf aan het algemeene Panorama's, landschappen, groepen, tegen een nieuwen aanval van Itali. t)e Duitsche peis meldt, iat alle Italiaansche fonds voor de slachtoffers f 250, Lord en Lady interieurs, encadrementen. schepan uit de Aegeische Zee zijn verdwenen. Prrie (Lord Pirrie is de groote man van de werf Harlaad en Wolff te Belf*st) 2000 p. st., PRENTBRIEFKAARTEN. de werf, Harland, en Wolff zelf, de bouwers 10 van de Titanic 1000 p. st., W. W. Astor Telefoon; Bindjey No 2000 p. si., lord Strathcona 1000 p. at., de

gesleept." De 2> marcoaitelegrafist van de Titanic, Bride, die ook in 't bosp'taal is opgenomen zijn. Javasche Bank, omdat zijn beide voeten ernstig gewond zijn, L. W. van SLCHTELEN, Agent. werd ook voor het Comit gebracht en verhij on 14 April 5 n. n.m. een klaarde, dat Nederlandsche Handel Maatschappij, bericht ondeschepte van destoorabo.it CaliB. G. .1. WUNBEBG, f o r n i a n, mededeelende, dat er drie reusichtiirp Sub-Agent Medan. ijsbergen in de bnurt waren. Oit deelde de telegrafist aan den kapitein mede. A. STOKKINK, De Duitsche stoomboot Frank f u r t Sub-Agent Tebing Tiuggi. was 't dichtste bij de Ti t a ni e. T wiu t i g min. nadat't nooJsein wa ge^o'en, vroo.jf de Chartered Bank of India, Austr. & China, tel. van die boot: what's the matter!' ( Bwat is A. SCOTT, er aan de hand ?). Philips de verdronken 2470 Sub--Agent. eerste telegrafie; van de Titanic, n'woordde boos: You are a fooi, keep out" (j.bent niet wijs, ga weg!'). De Carpathia snelde toen reeds de Titanic tegemoet. Bride voegde hieraan nog toe, dat het water de brast bereikte reeds voor 't schip begon te FOTOGRAAF. zinken. Het Daily Ma i 1-vrouwen-foads is aanBINDJEY-LANGKAT.

maar het zou toch niets gegeven hebben, (iaar de ijsrots in de lengte de zijde van het schip had opengereten. Als het scaip met den kf.p op den b?rg was geloopen, dan zou het nu nog drijvende zijn. Toen de botsing plaats had, liep de boot, volgens Pottman, met een snelBij 't verhoor van Ismay, president commis- heid 7> n 2 1 '/, knoop, de grootste saris van de. W. S. Line, voor 't Secaatscomict snelheid, welke zij op deze reis heeft deze eerst ontkend, dat de Tita n i bereikt had. jfu'l speed* voer toen de aanvaring plaats had. Later zei hij, dat de b>ot 21 knoop liep (en dat is haar maximum-snelheid). De geredde tweede officier van de T i t a n i c, Tjightbolder, bsiveert, dat de booten niet slordig, maar regelmatig en goed bezet zijn. Ook hij is een vaa de mannen, die eerst naar beneden sijn gezogen, toen 't schip zonk eu later door de ontploffing weer omhoog zijn geblazen. Ter gelegenheid van den verjaarDe marconi-'elegrafist van de Carpathia ontkent, dat hij kon hebbeu geseind, dat de dag van H.K.H. PItINSES JULIANA Tll an i c gesleept werd. Toen de Olym p i c zullen onze kantoren op Dinsdag te Piymouth aankwam, ontkende de kapitein ook, dat er van zija sc'.ip zou zijn geseind: 30 April a. s. gke Titanic passagiers veilig, Titanic

de afwezigheid van den Biegjiuad, zal ala onze Heer vertegenwoordiger optreden de Heer J. Langevelo. Bij diens afwezigheid zal de Heer Las geveld vervangen worden door tels. Hij had geen wanhoopskreten gehoord er 't de Heeren A, ijuck en il. . L*dy Duff Gordoi heeft gezien, dat de ka- schip gmg zinken, m.tar daarna klonk er e 1 Jongencel gezamenlijk, pitein en de officieien enkele mannen, die naar lang, aangehouden luid gekerm, dat wel een uur duurde. de booten renden, neerschoot. Medan, 22 April 1912. 2453 Het was hem nist bekend of de deuren in In dn Ameribaa schen Sfnaat heeft Senator Handelsvereeniging F. KEHDING." liayner iv een heftige redevosri g de White de Water lichte schotten wel gesloten ware,

kunnen meenemen naar Engeland. Dit telegram werd onderschept doo.- de Amerikaansche regeering, die verbood dat deze personen het land zonden verlaten, aleer zij zonden zijn gehoord door het Sanaats-eomiH', dat om 't onderzoek zoo spoedig mogelijk te kuanea beginnen, van Washington naar New Vork kwam. Groote consternatie is gewekt door publicaties van statistieken, aantoonende dat de schepen van de voornaamste maatschappijen slechts an reddingsboot-plaats voor elke drie passagiers hebben. Ismay heeft alle lijnen, aane^oten bij de International Mercantil e Marine Coy, aangezegd alle booten volloende met reddiug*booten en vlotten uit te rusten, plaats biedend voor allen aan boord. Bij het onderzoek van het Senaatscomit getuigde deff uitkijk",Eieet genaamd,dat toen hij den ijsberg voor 't eerst zag, deze klaarblijkelijk den vorm had van tw groo' a tabletten, maar die leken grooter en grooter te worden, tot ze volgens zijn schatting 50 a 60 voet boven het water uit waren, toen het schip er op liep. Als h'j een verrekijker had gehad, dan had hij het ijs spoedig genoeg kunnen zien oa nog tijdig uit den weg te komen. Het was de gewoonte, dat ff uitkijks" verrekijkers hadden, hij had er dan ook in Southampton om gevraagd, maar de officier had hem gezegd, dat er geen voor de ruitkijks" beschikbaar was. Pittman, de derde officier, verklaarde, dat hij onmiddellijk nadat de T i t a n i c zonk, vier ontploffingen hoorde, lijkende op verre kanonschoten. Hij geloofde, dat dit de waterdichte scuotten wareD, die sprongen, en niet de ke-

J. HGES, Pabatoe H. JISKOOT, Bdr. Bedjamboe. J. van PHSCH, Ramboetan. A.

2467
'

WITTE lil ISI

Gezellige Bijeenkomst
Ter gelegenheid vaa den verjaardag van H. K H. PRINSES JULIANA

op 1 NIEi a. s.
des avonds te 7 uren

opgeluisterd door het Residentie Orkest 9 uur JU LIANA DINER

in de groote zaal der WITTE
SOCITEIT.

n. b. de lijsten van deelname aan het Juliana Diner liggen vanaf lieden tot en met 30 April a: s. ter teekening in het II staurant de Boer

alwaar inlichtingen onn rent te reserveeren tafels zijn te bekomen. 2469

Gedurende

(J.

TEB VIERING 1 01 JDJUUII.

op WOENSOAC 1 MEI 1912
des namiddags
te 3 uren

precies

op het .Race errein. Wedrennen voor Australische en Arahische paardeu en Battakponies. Groot spring concours, vermakelijke wedstrijden te paard. Tot slot pantomime.
Toegangskaarten een heer f 1.50 een dame 1. Leden en Buitenleden der Heli Bijclu^ \ i ije toegang evenalskinderen. Het Bestuur der

ADVERTENTIEJN.
KENNISGEVING.

Gesloten

420

DELI RIJGLUO.
JAARLUKSCHE

Vsrgadermy m Aaodeeinoyders
IN DE te ten kantore der
PU^TA

H. ERNST.

Medan7<>p ,1 Juni 1912,^ Vennootschap, des voormiddags " te lU uren.

VAK BEHANDELING-: 1. Uitbrengen verslag over het afgeloopen Boekjaar 1911. 2. veiieg eu vaststelling Balans en WinstVaststelling dividend. Wat verder ter tafel zal worden gebracht. De Balans en Winst & Verliesrekening liggen vanaf heden, reu kantore der vennootschap ter visie voor aandeelhouders, alivaar ook uiterlijk op 28 Mei a.s. de aandeelhouders, om stemrecht te kunnen uitoefenen, hunne aandeelen moeten
3.
4. en Verliesrekening.

hebben gedeponeerd. Medan, I April 1912. 2 35 De Directie.

ver een scherpe

Uit 't Moederland.

Nederland, 29 Maart.

critiek uit op het beleid van Staten, ook in andere aangelegenheden, Ged. o.a. in zake de stichting van een electrischs Centrale te Leeuwarden.

m*m*mwcmmwmmamamm^mmmamm**amm*mmw*amiiammam

jT~y e ITteM T "IEI,

Dr. W. H. Nolens. Ter gelegenheid van het 25jarig priesterjubileum, in het einde der vorige maand,van het Kamerlid Dr. Nolen, schreef De* Tijd" o. m. het volgende : In de Tweede Kamer, waarin hij sinds 1896, als opvolger van wijlen mr. Haffmans, als afstevaardigde voor Venlo optrad, is mgr. Nolens n als voorzitter van de Katholieko Kamerc'ub n als persoonlijkheid een figuur van beteekenis. De invloed, welke als zoodanig van hem uitgaat en die ongetwijfeld verre van gering moet worden geschat, dankt hij nit aan eene vurige en medesleepende welsprekendheid. De toon van zijn betoog is bijna immer koel ca kalm; ziju opvatting der behandelde onderwerpen zakelijk, op het nuchtere af. Beide, toon en opvatting, getuigen echter steeds van eene meer dan gewone mate van gezond verstand, dat zich niet door schijnschoone redeneeringen laat verblinden, noch ook door eigen overtuiging en partijbelangen iaat weerhouden, om het goede, vaa welke zijde het ook worde aangeboden, te aanvaarde.n en het niet enkel bij politieke vrienden, maar ook bij den tegenstander te w^urdeeren. Vandair het eschdoornen en een ongeveer e?en gro.it as ivertrouwen, dat het woord vau mgr. No r?.l populieren; tot de overige soorten behooren 1054 inboezemt. Daarbij is hq een werker, die steeds op de nog linden, esschen, wilgen, accacias, berk, meihoogte toont te zijn der behandelde onderwer- doorn en plataan. Intusschen wordt het herstellingswerk gerepen. E^n werker, z heeft hij zich getoond; reeds ais student. In 1880 onderbrak hij zijn geld voortgezet en zoo men weet is het groote In elke hoeveelheid stadin voor het priesterschap, om zich aan open terrein achter het Maliebaan reeds weer de universiteit te Utrecht toe te leggen op de geheel beplant. Daar zijn 3000 eiken gezet; rechtsgeleerdheid en de staatswetenschappen. thans een dicht miniatuur woud vormend, dat Vier jaren tijds waren mgr. Nolens voor deze naJerhaad gedund zal worden. E" dezer dastadin aan de universiteit voldoende; echter gen is men begonnen met het planten van moesten nog enkele jaren vr zijne promotie iepen langs de hoofdwegen in het voorste gesteeds voorradig bij verloopen. In dien tusschentijd voltooide hij deelte van het bosch. De gevelde en gevallen boomen in het bosch zijn theologische studia aan het Groot Semizullen voorloopig nos< niet weggeruimd zijn; narie te Roermond en mocht in 1887 de H. koopers nog Priesterwijding ontvangen. Terstond daarop na de laatste veiling hebben degekochte hout 53? Tebing Tinggi 15 Juni gelegenheid het volgde zijn benoeming tot leeraar in de staat- tot en huishoudkunde en aanverwante vakken aar* weg te ruimen is, wat vr 1 Augustus a. s. Verschenen bij J. HALLERMANN vervalt aan den Staat. Verhet Klein-Seminarie en de bijzondere H.B.S. niet weggehaald te Rolduc, welk ambt mrg. Nolens nog jaren wacht mag echter wel worden, dat nog in laag met zijn Kamerlidmaatschap bleef ver- den loop van den zoiur al het gevallen hout opgeruimd zal zijn. (Sumatra East Coast) eenigen. De promotie cum laude, die in 1890 volgde, Een drama. geschiedde op een proefschrift o?er B Di leer Iv een dr woningen met voortuinen aai ht van den H. Thomas van Aquino over hetrecht," einde van den Rijkwijkschenweg heeft zich onhetwelk iv wetenschappelijke kring m hoogen langs een drama afgespeeld, dat de gansche lof verwierf. omgeving iv beweging bracht. Compiled by the Ais leeraar t eerst ia het practische leven Daar woont bij zijn ouders iv de heer E., opgetreden, is mgr. Nolens altijd onderwijsman iemand van 36-jarigen leeftijd, oud-Rijksont- Banking & Trading Corporation gebleven. Niet alieiT. trokken onderwijsbelaa- vanger te Overschie. Hij verkeerde sinds geruigen in do Kamer steeds zija bijzondere aa> men tijd iv overspannen toestand en was op Naudin ten Cale & Go. 't en werd hij door zijn medeleden als aan- een dag bij dea in de nabijheid woaend^n inA manual of Rubber Planting een rapporteur bsscaouwd over onderwerspecteur van politie Van Bossen komen vragen, pen het onderwijs in zijn ve*schil!ende geledin- hem 's nachts niet ta komen hinderen met al- Companies and Private Estates, degen betreffende, doch ook was hij jar^n achter- lerlei uitroepen, waardoor hij in zijn nachtrust tails as to the present stage of deeen werkzaam als lid der zoogen. Ineenschakewerd gestoord. De heer Van Rossen vermoedde lingscommissie. Dit echter belette hem aller- te doen te hebben met iemand, die niet geheel velopment. minst zich n theoretisch-wetenschappelijk u wel bij het hoofd waa en liet de zaak voor wat Prijs f 2.50. practisch met vraagstukken vau socialen aard zii naar hij veronderstelde was. Op een ochtend bezig te houden. De ontwikkeling van het evenwel kwam de heer R. in den tuin vaa din mijnwezen en de organisatie van de mijuwer. politie-inspecteur eu dreigde dieas echtgenoote kersboaden in het Zuidsn van Limburg vooral met een revolver. Mevr. Van R. vond het toen boden hem daartoe de gelegenheid. geraden d politie aan het lluy^enspark te Esn en ander vestigde vanzelf de aandacht waarschuwen, waarop haar mar, die met zijn op hem, tutu men aan de gemeentelijke univer- chef, deu hoofdinspecteur Faodter de Beausiteit te Amsterdam de studie der arbeidswet- chene, juist in het nabijgelegen Laakkwartier geving meer tot haar recht wilde brengen. was, naar de woning van den heer R. ging om Den *3en Mei 1909 zag mgr. Nolens zich door vader te verzoeken, maatregelen te nemen, den Amsterdamschen Gemeenteraad benoemd diens dergelijke voorvallen, als waarover hij dat tot buitengewoon hoogleeraay in de gemelde kwam kligen, zic'i niei meer zouden herhalen. wetenschap. hij zich in de gaug vau het huis met Bij zijn qualiteiteu van priester, afgevaar- Terwijl R. Sr. onderhield, klonken plotseling dan heer digde, hoogleraar, socioloog, cm. voegt mgr. van revolverschoten, waarop de inspecJNolens ook nog die vau journalist. Bekend is, teur boven achteruitstoof en het huis verliet. ijliiifS dat opstelleu van zijn hand geregeld het licht terugjekaerJ, trachtten een zien in de //N. Venioacln Ct.', wike opstellen zij Met vanpolitieagent meester te maken, doc'a den nun zich dezelfde eigenschappen vertoonen, die zijn deze bleef van uit zijn kamer, waar hij een redevoeringen als Kamerlid kenmerken en grooten voorraad re vol ver patronen had, voortwaardeering verschaffen. gaan m^t telneten. Oe inspecteur en de agent stelden zich toen ieder afzonderlijk op in een De waterstand in Friesland. zijkamertje, teueinde bij de eerste gelegenheid Uit ean uitvo^rigen brief in het Hbld. blijkt, de beate den man te overmeesteren. Ook dior dat de toestand in verschillende gedeelten van hen werd gebruik gemaakt vau een vuuiwapen Friesland onhoudbaar is. en in bet geheel een viertal schoten gelost. AUertreurigst was ruim twee jaa? geleden, Ook de hoofdinspecteur Fundtsr de Bsau aldus de schrijver, de watertoestand in Friesland. ebene had zich met eenige politie-beambten Toch was men door aanhoudend te B stroomen" naar de woning begaven ca werd daar evener in geslaagd het water van pl.m. 8 c M. tot eens met revolverschoten ontvangen. Plotseling 4 c.M. boven Friesch zomerpeii te doen dalen, verstomde het schieten en to^n men in de dank zij den toen veelal heerschenden ooste- kamer trad, vond men den man daar met een iijken en noordelijken winden. Intusschen beschotwond in den linkerslaap. Terstond werd greep onn, dat nu eindelgk een afdoend middel de gemeentelijke geneeskundige dienst gewaarmoest worden gevonden om, onafhankelijk van schuwd, die spoedig ter plaatse was. De diden wind, het water, als het dreigde te hoog recteur van dien dienst legde een voorloopig te worden, in zee te kunnen loozen. Wel was waarna de verwonde per auto naar rveds vrlang door de bekende Staatscommissie verband, Gemeenteziekenhuis werd overgebracht een plan aangeboden tot gedeeltelijke indijking het van de Lauwerzee, waardoor, naar het oordeel H. M. de Koningin naar Parijs. der commissie, het doel zou worden bereikt en Volgens den F i g a r o zal H. M. de Koningin ook de provincie Groningen zou worden gebaat in het voorjaar eea bezoek brengen aan Parijs. om haar overtollige W3ter te allen tijde te De juiste datum van het bezoek is nog niet kunnen doen afstrooinen, doch het plan was vastgesteld. door 's iands regeering maar te licht Het Hhl d. vernam nog, dat in het voorbevonden.' Opnieuw werden, zoowel door het temen var. het Hof, brj president Falli-P3' gewestelijk bestuur vaa Friesland, als door het bezoek medegedeeld om den President in Mei landsbestuur de hoofden bij elkander gestoken, een tegenbezoek te brengen, geen veran lering doch met eenige wijziging gold hier het be- is gekomen. Het overleg over de daartoe te kende rijmpje: bestemmen dagen is nog loopinde. De heeren in Den Haag", Suippers. Die praten zoo laag, Amsterdam is in 10 jaren met 34710 Zs dronken een glas, kiezers vooruitgegaan.. Docb... Friesland bleef een waterplas". De Holland-Amerikalijn keert over 1911 Na zijn wij spoedig aan het einde van Maart iq Friesland een waterplas, het water 12 pCt. uit. en nog Te Leiden zija valsche Rijksdaalders in is langzamerhand gerezen tot weinig minder met 1, 2 en 3 lichten. omloop. dan 5.5 M. boven Friesch zomerpsil! een aardIn Augustus zal te Coevorden Het is werkelijk bedroevend. appelbeurs worden geopend. De schrijver herinnert dan aan de mededeeVan 27 Mei tot 17 Juni te Alblas^erda n ling in de M. v. A. op .ie begroeting van een nuisvlijtteutoonstelling. Waterstaat voor 1912 dat etsn nieuw plan ter Di Utr. Proviaciebank heeft het dividend verbetering vaa den wat^rtoestand aan het over 1911 bepaald op 6 pO.. oordeel van G.d. Staten 'an Friesland werd T^ Rotterdam is opgericht een Algem. onderworpen, doca sedert werd niets meer ver Piuimve.-band. nomen. namiddags 9 Aarlandervenen zal gasverlichting krijgen. Dan wordt ook betreurd de mutatie ia het 1586 Eea visscher te Neuwkoop ving een College van Ged. Siaten, waardoor de zaak wordt opgehouden. Overigens oefent de schrij- snoek van 15 pond gewicht.

Het Haagsche Bosch Naar de /N. C>t'. verneemt, zal nu weldra het rapport gereed zijn, dat voor minister TaIma-samengesteld wordt omtrent de stormramp, waardoor op 30 September van het vorig jaar het Haagsche Bosch zoo zeer geteisterd werd. te AMSTERDAM. Eerst nadat voor de laatste houtveiling het geheele Haagsche Bosch afgewerkt was, heeft men Belast zich met: een volledig overzicht kunnen verkrijgen omHet koopen en verkoopen van trent de aangerichte schau?. Het aantal boomen ondernemingen. ia dea storm gevallen moet op omstreeks 2500 De vorming van naamlroze vengesteld worden; maar bovendien moesten tal van boomen geveld worden, omdat ze door dn nootschappen. storm te zeer beschadigd werden of omdat ze Den verkoop van produkten en inwendig defect bleken. het verleenen van voorschot daarEen nader i beschouwing vaa de veilingboek- op. jss, de catalogi met de te veilen kavelingw Het verstrekken van gelden aan gaf ons nog eenige bijzonderheden omtrent de stormschade. Naar een uit deu aard der zaak ondernemingen onder oogstverglobale berekening heeft de storm ons Haagsche band of hypotheek. Bosch tusschen de 3000 en 3300 boomen gekost, Vertegenwoordiger te Medan waarvan dan 2500 in den storm getallen zijn. 't Z'ju vo9rnani".lijk iepen, bsuken en eiken en slechts voor een klein gedeelte, ander soort bootnen. Ruim 300 i-^pe- zijn nit het Haagsche Agent der Bosch verdwenen, bijna 20 0 beuken eu ongeveer 550 eiken; verder eea kleine twee'on lerd

HET

ADLER" Automobielen i
zijn

INSULINDE CULTUUR SYNDICAAT

De wagens voor Ned.-Indi

Veriepveordisj le MiM'f OOSTKUST

door

N. V. Ned. Ind. Automobiel & Rijwiel Industrie. Dir. SMITS & TASCHE
Telegramadres:
IABI.
1192

Telefoon 186 H. R. STNZI. Reparatie inrichting.

Anglo Dutch Est. Agency Ltd.

Trekvee

e keep.

Automobiel-benoedigdheden.

Toko SEIG HAP Medan I Bindjef

Sigaren per stuk 1

JK i WUB
The S. E. C.
1912.

J. J. HUIBERSE,

RUBBER HANDBOOR

per doznn f 11.25 a Contant t'^12.50 op reken.

i^^iii^m^. Grootte 34. tot 42

Aansteker
f 1.80 f 2

\
Contant

%*_ . "{ JT
U

..jr

Extra Vuursteenen a f 0.20

T

Cronos"fc
Sigaren Aansteker f 2.25 Contant f 2.50 oprekening Extf 0.20

Grasohnc lamp ii ent sterkte 60 kaarsen met Roode ol'

K ,

Technisch Bureau lel

Modelhuis
MEDAN.

Groene moderne ballon. i 9.- Contant] f 10- op rekening, zeer geschikt voor de Kamer, Schrijftafel en Achter galerij.

"

"coLG^fl^^P

.I

"^j

Sa^MHir i m : <shaving"?t^lhH
*Mj'lHfES'
fM

Colgate's tandpasta
in

''

. uno
L

Colgate s Scheerzeep
(^having Stick)

&m 111lr

'W

0.65 Contant f 0.75 op rekening

f 070 Contant f 0.80 op rekening

heeft in hare magazijnen te

Huttenbachstraat
No. 7-9

eene uitgebreide soorteering modellen van meubels, lampen, sanitaire artikelen enz.

The Radium" NIKKEL HORLOGE met Wekkeren Radium lichtstraal in het donker zichtbaar. f 12.50 Contant op rekening f 14.

g(]

Durham Duplex" SCHEER-APP ARA AT,COMPLEET MET 2 SOORTEN Messen in etui f 12. Contant f 13-50 op rekening Extra: Durham" Messen per doosje 6 stuks

The

1.50.

"isn||soo

j 6ujooi| o}iiv e^seq

eg

*x

Pas ontvangen

oao j ny.i

mT* AUTOMOBIEL
e

SilonaineubSementfEi |
g

bekleed met leder Col f 425.-tapijten van af f6O tot 125.-

VERHUURDERU !J i
K

Gasolinelampen

| van uitsluitend NIEUWE HUMBER J ! AUTO'S. l No.

Z

Telefoon overdag

De magazijnen zijn ge=

tot 12 en 's van 4 tot 8 uur.

'a nachts

254. 102.

opend van af's morgens 1

N. V. Automobielhandel

V.
Ifi

CB;

S
tg

44

Van Marie & Co. ij