Ehl-I Sünnet Ile Şiâ Arasındaki İki Zıt Tablo

EhliSnnetileiann SahabeiKiramTasvirleriArasndakiFark
kiZtTablo
EbulHasenenNedvi
Ebu'l Hasen en-Nedvi
KitapHakknda
Hamd yalnzca Allahadr. Kendisinden sonra peygamber olmayan (Muhammed)e salt ve selam olsun. Bundan sonra: Okuyucularn elindeki bu kitap inanla ilgili szl atma veya dini mnazara kitab deildir. zel olarak bir dini mezhebi onaylayan, belirlibirfikriakmadestekverenveyabirgrubunve cemaatin inanlarn rten bir kitap deildir. Bu kitab bu gzle okuyan hibir ey elde edemez. Dier dinleri eletirme ve onlara reddiye verme konusunda Mslmanlar iin eitli dillerde zellikle de Arapa,
ki Zt Tasvir
FarsaveUrducayazlmgenibirkitaplkvardrve bukitaplk,hepsinizikretmekbiryana,kolaylklagz nnegetirilemeyecekbilgilerlevekonularladoludur. Bu kk kitapta ise; slami retilerin etkisi, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin eitim ve davetynndegsterdiigayretlerinsonucuvernek slam tarihi, yani risalet ve sahabe dnemi tasvir edilmektedir. Nebilerin efendisi ve rasullerin en ereflisi (Muhammed) sallallahu aleyhi ve sellemi, eitli alarda ve kendi alanlarnda slah ve eitim roln stlenmi ve vgye layk belirli bir baar salayan dnya davetilerinden, slahatlarndan ve eitimcilerindenayranzellikaklanmtr. Bu kitap, Nebi sallallahu aleyhi ve sellemin davetinin ve tek bana gerekletirdii eitimin filizi olan ilk slam toplumunun durumunu, gvenilir tarih bilgileri nda anlatr. Rasul zam sallallahu aleyhi ve sellemin getirdii, Allahn son Kitabn ve insan hayatnn ebedi dsturunu koruyan esiz ilahi dzeniaklar. Bu kitapta; hkmetler kuran ve devrimlere aranlarn, ailelerine kar takndklar tavr ile, insanlk Peygamberi sallallahu aleyhi ve sellemin akrabalar, ailesi ve ev halk ile ilikileri arasndaki temelfarkaklamayayneliksamimibirabavardr.
Bununla birlikte; Onun ev halknn ve ailesinin, Ona balananlarn sahip olduklar ahlak ve onlar dier byk insanlarn, hkmetler kuranlarn, toplum nderlerinin ve liderlerinin ailelerinden ayran niteliklerdeaklanmtr. Yine bu kitapta, tek peygamberde birlemenin ve mmetin tmyle gr birlii ettii Onun son peygamber olduuna inanmann, slamn ortaya kmasndan Kyamete kadar Onun eriat koyucu ve itaat edilmesi gereken olduuna iman etmenin neminektutulmaktadr. Btn bunlarn karsnda ise, Peygamberin davet ve eitim abalarnn sonucu hakknda; slam retilerinin daimi rnei, o retilerle gnderilen ve onlara arann baar lei rnek nesil hakknda mamiye iasnn inandklar vardr. Bu frka, bu kapkaranlk ve olumsuz bak cemaatlerinin ve frkalarnn sembol edinmitir. Btn bu bilgiler, ia imamlarnnvebufrkanngvendiibykalimlerin yazdklar ve ilk kurucusundan Humeyniye kadar onlar tarafndan gvenilir kabul edilen eserlerde yazlanlar zerine tesis etmitir. Ayn ekilde Ehli Snnete dayandrdmz inanlar ve grler, onlardan tevatr ve icma yoluyla gelmitir. slam tarihi, sahabe dnemi ve Nebi sallallahu aleyhi ve
ki Zt Tasvir
sellemin hayat hakknda aktarlan ilmi ve tarihi gereklerise,tarafsztarihkitaplarna,Mslmanlarn ve insaf sahibi, aratrmac gayrimslimlerin ahitliklerinedayanmaktadr. nsanlk tarihindeki en byk yol gsterici, en byk eitimci ve slahat Peygamberin, nna yakan tasvir ve anlatmn seimini, bozulmam ftrata, salkl anlaya ve her zaman varolan kuatc akla braktk. O Peygamber ki, en baarl Peygamber olduunaKuranayetlerivetarihahitliketmitir.Bu; davetiler ve eitimciler bir yana, nebiler ve rasuller arasndabileOnusekinklanesizzelliklerindoal ve zorunlu sonucudur. Mslman ve gayrmslim tarihilerinahitlikleridebunudesteklemektedir. Bundan sonra kendi kendimize yle sorduk: mamiye iasnn, Nebi sallallahu aleyhi ve sellemin veilkrnekneslinabalarhakkndasrarlayaptklar tasvirile,hepbirliktesylediklerininvekesinbirdille belirlediklerinin gerei ile tm insanla hidayet, saadet, sevgi ve fedakarlk mesaj ynelten; her ada vehernesilderetilerinesarlaninsanndavrannda ve ahlaknda mutlaka derin ve kkl deiikler gerekletiren; onu hayvanln en alt noktasndan kurtarp insanln en yksek zirvesine karma sorumluluunustlenenbirdinaynolabilirmi?!.
Bu kitabn asl Urduca yazlmtr. Daha sonra slami Dirili dergisi genel yayn ynetmeni stad Said elAzami enNedvi onu Arapaya evirmi ve mellif kendi eliyle ona bir takm deerli eklemeler yapmtr.Mellif,kitabArapayaevirenstadSaid elAzamienNedviyeteekkrlerinisunar. EbulHasenAlielHasenienNedvi LeknoslamAkademisiHindistan 19.02.1405h.14.11.1984m.
ki Zt Tasvir
lmszveEvrenselDininDrtart
1 Yeni bir insan kimlii sunmak ve henz Peygamber hayattayken esiz bir nesil ortaya karmak. 2BudininPeygamberininsiyasiyneticilerdenve lkelerfethedensavalardanfarklolmas. 3 Allah Subhnehunun bu dinin Kitabn korumasvehimayesinealmas. 4 Peygamberin bizzat kendisinin hidayet ve komutamerkeziolmas.
Beerislahveevrenseldevrimsanca tayan,lmszveevrenseldinindrt art

Giri Akl selim ile hkm vermek, beeri ftrat ve dinler tarihini geni ve yorumlayarak aratrmak, milletlerin ve dini cemaatlerin psikolojisine derinlemesine vakf olmak; ayn ekilde insanlk tarihindeki abalar, slah ve devrim hareketlerini ve bunlarn tarih sayfalarnda kaytl neticelerini zgrce gz nnde canlandrmak; btn bunlar, tm insan trn muhatap alan; onu salkl inan, salih amel, faziletli ahlak, kapsaml slah ve kkl devrime bal kalmaya davet eden; toplumu iman ve takva temeli zerine kurma ve uygarl nebevi llerle yeniden dzenleme iddiasnda bulunan dinde mutlaka drt sfatvezelliinbiraradabulunmasgerektiiniispat eder. Bylece bu din; Allahn kusursuz dini ve arlarnn en sonuncusu olmay, Kyamet gnne kadar lmsz kalmay hak eder. eitli zamanlarda
ki Zt Tasvir
ve mekanlarda, farkl ortamlarda ve tabakalarda eitim, retim, davet ve irat grevini yerine getirebilir. Birinciart: A Bilinen yollara ve yaygn metotlara dayanmadanyenibirinsankimliisunmak: Semavi dinlerin yaps ve o dinleri yklenenlerin tarihini aratrmak, insan yeniden douyormuasna ekillendirme mucizesinin gerekletiini gsterir. Onlarn davetinin ve onlara elik etmenin yle bir etkisi ve eyann tabiatntersine evirmegcvarki, ona karlk efsanevi iksirden bahsedilse, bu durum, tarihsel gerekleri bilmemeye delalet eder ve peygamberlievepeygamberlerehakaretkabuledilir. Ayn ekilde; olaan d bu sonu hikmetli ve kltrl tabakann, ahlak hocalarnn, eitim uzmanlarnn ve siyasi liderlerin kulland, eitim kurumlarnn ve kurnaz hkmetlerin itimat ettii eitim ve medya aralarna ve metotlarna dayanmamaldr. Bilim ve sanatn geni bir ekilde kaydedilmesi, muhteem kitaplarn telif edilmesi,
10
byleyici konumalarn yaplmas, oka okullarn ina edilmesi, edebiyat ve iirin kullanlmas, dncenin yerlemesi ve sevilmesi iin gereklere ve manalara vcut verilmesi; dller, yksek makam ve grevler datlmas ve benzeri etkileyici yollar ve hikmetlimetotlaradayanmamaldr. Sonra; btn ilim ortamlarndan uzakta ve tamamen mmi, buna ilave olarak baz sorunlara ve engellerekaryalnz,halklarnneitimveretimiile megul olanlarn genelde sahip olduu aralardan yoksunPeygamberineitimivearkadalilenormal reticilerinveliderlerineitimininkarlatrlmasiki etki ve inklp tr arasndaki byk farka ve kaynaklarnn fakllna aka dellet eder. nk Rasuln retileri glgesinde inanlarda, eilimlerde, yaant ve ahlakta gerekleen dnm, Allahn gzetimi ve ilahi desteinden kaynaklanmaktadr. Bunu, nbvvet nuru ve sahabe olmann bereketi kelimelerindenbakasifadeedemez. Rasulullahsallallahualeyhivesellemineitimive arkadalylamutluolanlarnhayat,salambirbala Allaha; ihlasa, ibadete, tevazuya, fedakarla, nefsi yenmeye ve ibadetten zevk almaya, dnyann geici nimetlerinden yz evirip ahirete zen gstermeye, nefsi ince bir hesaptan geirmeye ve din zere
ki Zt Tasvir
11
dosdoru yaamaya balanr. Bu da; eitimlerini hikmetli insanlardan, filozoflardan, eitim uzmanlarndan ve ahlak retmenlerinden alanlarn ulaamayacaklar ve ulamay dahi mit etmedikleri imanveahlaknzirvesidir. Kuran Kerim, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemineliylegerekleenbunebevieitimivekkl devrimitasvirederekCumaSuresindeylebuyurur: (mmilere ilerinden, kendilerine ayetlerini okuyan, onlartemizleyen,onlaraKitabvehikmetiretenbir peygamber gnderen Odur. Kukusuz onlar nceden apakbirsapklkiindeydiler.)1 Allahazzevecelleylebuyurur:(FakatAllahsize iman sevdirmi ve onu gnllerinize sindirmitir. Kfr,fskveisyandasizeirkingstermitir.)2 Veylebuyurur:(Allahdaelisinevemminlere skunet ve gvenini indirdi, onlarn takva szn tutmalarn salad. Zaten onlar buna layk ve ehil kimselerdi.)3 Ve yine yle buyurur: (Muhammed Allahn elisidir. Beraberinde bulunanlar da kafirlere kar
62/elCuma/2 49/elHucurt/7 348/elFetih/26
1 2
12
etin, kendi aralarnda merhametlidirler. Onlar rkuya varrken, secde ederken grrsn. Allahtan ltuf ve rza isterler. Onlarn nianlar yzlerindeki secde izidir. Bu, onlarn Tevrattaki vasflardr. ncildeki vasflar da yledir: Onlar filizini yarp karm, gittike onu kuvvetlendirerek kalnlam, gvdesi zerine dikilmi bir ekine benzerler ki bu, ekicilerin de houna gider. Allah bylece onlar oaltpkuvvetlendirmeklekafirlerifkelendirir.Allah onlardan inanp iyi iler yapanlara mafiret ve byk mkafatvadetmitir.)4 B Davetin, Peygamberin kendisi hayattayken meyvesini vermesi ve gemi nesillere benzemeyen, geri dnmeyi kabul etmeyen yeni bir nesil retmesi zarureti: Peygamber sallallahu aleyhi ve selem hayattayken hidayet ve etki mucizesinin grlmesi, ahlakta ve inanlarda devrim grlmesi ve tarihin ahit olduu en harika ve en gzel insani rneklerin pratik olarak ortaya kmas slamn yolunu aar, etkisi ve stnl nedeniyle milletler ve lkeler kendilerini
4
48/elFetih/29
ki Zt Tasvir
13
slamnkucanaatar.Heryndenrneksaylancanl vemkemmelbirtoplumoluur. Btn bunlarn Peygamberin hayatnda ve vefatndanhemensonragereklemesigerekir.nk ilk davetisi ve mesajn tayan henz hayattayken dnyaya geerli sayda baarl ve yapc, pratik rnekler ve rnek bir toplum sunamayan din, baarl saylmaz. Tpk genlik yllarnda ve bahar mevsiminde, olgun ve tatl meyveler vermeyen, ho kokuluvegzeliekleramayanaacnmeyveveren salkl bir aa saylmad gibi ia inancna gre, budavetinvedinindavetilerivenbvvetdneminin sonradan gelen temsilcileri, peygamberlik retilerini en doru ekilde temsil edecek ve baarsna delil olacakyenibirmmetvernekbirnesilinasyolunda canl rnekler sunmaktan acizdiler. Oysa slamn ilk dneminde ortaya konulan abalara ait akllara durgunluk verecek rnekler karm ve bu rnekler, tarihiler tarafndan kabul edilmitir. Byle bir inanca sahip olann ada nesilleri ve modern dnyay, imana ve ibadete, hep birlikte bara katlmaya ve hayatn btnyle deitirmeye armas nasl mmknolabilir?
14
kinciart: Nesilden nesile miras kalacak bir lke kurma ve bu lkenin gelimesi konusunda, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin dier hkmet kuruculardan ve materyalist liderlerden farkl davranmas: Yine; bu ilk davetinin, AllahnelisininveOnun mesajn tayann yapsnn, zevklerinin, davranlarnn, ilminin, amalarnn ve etkilerinin hkmdarlardan, lkeler fethedenlerden, savalardan, siyasi nderlerden ve materyalist liderlerdenokakbirekildefarklolmasveonunla dierleri arasnda tezat bulunmas gerektii phe gtrmezgereklerdendir. Tamahkr ve ansn deneyen hkmdarlarn, lkelerfethedenlerinvednyaliderlerininharcadklar abalarnekseniveenyksekhedefi,yadaenazndan abalarnn doal sonucu, kendilerine ait bir lke kurmak ve babadan oula geecek bir hkmet tesis etmektir. Bu, alar ve nesiller boyu grlen tarihsel bir gerek ve doal bir fenomendir. Roma ve Bizans
ki Zt Tasvir
15
imparatorluklarnn, Sasaniler ve Kiyanilerin, Sorc Bensi ve Cender Bensi ailelerinin5 ykseli dnemleri bunaahitlikeder. Zorunlu bir neden dolaysyla kabilesel veya evrensel bir devlet kurulamazsa bile, o hkmet kurucular, fatihler, savalar ve giriimlerinde baar salam siyasi liderler en azndan belli bir stnle, ar zenginlie, geni zevk ve sefa imkanlarna sahip olurlar. Nimetler ierisinde yzerler, altn ve gm salncaklarda sallanrlar. Bu adan, kendisi iin avlananveavnnkalntsndanyzlercevahihayvan beslenenormandakiaslanabenzerler. Romada ve Kiyaniye devletinde, tahta kanlarn ailelerinin yaad bolluun ve lks hayatn hikayesi, bunlar destekleyen akla uygun tarihsel ahitlikler olmasa, hayal rn hikayelere ve peri masallarna benzer.6Kisrannsarayndayaananobykaaaya, tarihilerin bahar sergisi7 hakknda verdikleri mthi ayrntlara; Roma, Fars ve Hint devletlerinde hkm
slamdannceHindistandauzunsrehkmsrmmehuriki kraliyetailesidir. 6Bkz.ranfiAhdisSsniyyn;Prof.ArthurChristensen;9.Bbve Trihuran;ahinKaryus;sf.90 7 Sonbahar gnleri serilen ve zerinde ilkbaharn hatralarn yad etmekiinikilivemziklioturumlardzenlenensergidir.
5
16
sren ailelere ve o ailelere mensup olanlarn yaam tarzlarna ve akla gelmeyecek derecede tantanal hayatlarnabakarakbunutahminetmekmmkndr. Btnbunlarnaksine,Allahtarafndangnderilen Peygamberbabadanoulageenbirlkekurmaz.Aile fertleriiinuzunmddetsrecekbollukvelkshayat imkanlar salamaya almaz. mmetin dier tabakalarnn aksine hayatn meakkatlerinden ve skntlarndan uzak ve refah iinde bir yaam srmelerinisalayacakkarlarylailgilenmez. Bilakis aile fertleri, onun hayatnda ve lmnden sonra,zhdhayatyaarlar.Kanaatkardavranrlarve fedakarlk yaparlar. Rahatlk ve refah faktrlerinin bir oundan vazgeerler. Kiisel yeteneklerine ve abalarna itimat ederler. Hindulardaki Brahmanlarn aileleri, Hristiyanlardaki din adamlar veya herhangi bir kutsal saylan insan gibi bakalarnn srtndan bollukvelkshayatyaamazlar.8
lerikisayfalardaayrntlargelecek.
ki Zt Tasvir
17
ncart: Peygambereindirilenkitap,korunmuvegenelin anlayabilecei ekilde olmaldr ve insanlar ona ulaabilmelidir: nc art ise; peygambere indirilen semavi kitabnkorunmasnnAllahtarafndanstlenilmesidir. Bu kitap o peygamberin dininin temelidir. Davetinin ve retilerinin kaynadr. nsanlar ona balar ve onunla ilikilerini glendirir. Kendisine uyanlar arasnda samimi rabbaniyet duygularn harekete geiren kuvvetli bir etkendir. Kyamet gnne kadar inan snrlarn izer ve zellikle de tevhid inancn aklar, onu korur ve gzetir. Bu kitabn, btn insanla hitap eden ve dnyaya yaylmas Allah tarafndanstlenilenbirkitapolmasgerekir.Bununla birlikte insanlar onu anlayabilmelidir. Allah Subhnehu ve Tel onun oka okunmas ve ezberlenmesi iin dnyada bir benzeri olmayacak derecede gerekli frsatlar ve uygun ortam hazrlamaldr. nk o, Allahn son kitabdr ve insanlkiinkurtulugemisidir.
18
Bu kitap her trl insan tasarrufundan, deitirmeden, ekleme ve karmadan, her trl tahrifat phesinden uzak olmaldr. nk bu olmadan insanlar bu kitaba imana arlamaz ve bu kitap dnyann nne ahit olarak sunulamaz. Ayn ekilde,ondanyararlanmakdammknolmaz. Eski ve yeni alarda ortaya kan kitaplarn (Tevrat, ncil ve kutsal sayfalarn) tarihi, bu kitaplarn ve kutsal sayfalarn din dmanlarnn tasarruflarna, zalimlerin hcumlarna, materyalist ve art niyetli liderlerin maddi ve manevi tahrifatlarna maruz kaldna; aalk amalar iin geni ekilde kullanldnaveinsanlarnbunugrmezdengeldiine iaret eder.9 Bu kitaplar ve kutsal sayfalar ile Kuran arasndaki fark, bu bahsedilen kitaplarn korunmasn mensuplar stlendii iindir. (Allahn Kitabn korumalar kendilerinden istendii iin Rablerine teslim olmu Rabbniler ve bilginler de (onunla hkmederlerdi.) Hepsi ona (hak olduuna) ahitlerdi.)10 Oysa Kurann korunmasn bizzat Allah
Daha ayrntl bilgi iin mellifin EnNbvve vel Enbiya fi Davil Kuran / Kuran Inda Peygamberlik ve Peygamberler isimli kitabnn lim ve Tarih Terazisinde Gemi Kutsal Kitaplar veKuranfaslna(sf.198)baknz. 105/elMide/44
9
ki Zt Tasvir
19
kendisi stlenmitir.11 yle buyurur: (Kuran elbette bizindirdik;onuelbetteyinebizkoruyacaz.)12 Drdncart: Peygamberin bizzat kendisi tek hidayet merkezi, eriatkoyucuveitaatedilenolmaldr: Drdnc art; peygamberin bizzat kendisinin hidayet kayna, komuta merkezi, mmetin kalb ilikilerininvefikrieilimininekseniolmasdr.Onun peygamberlerin sonuncusu, yollar aydnlatc k kayna ve herkese rnek olduuna inanr. Ondan sonra hi kimsenin peygamberlie ve mutlak eriat belirlemeye ortak olmasna izin vermez. Ondan bakasnn masum olduuna inanmaz ve Ondan bakasnavahiygeldiinikabuletmez. Bummetinbirliivebtnl,akideviveameli bidatlardan uzak durmas, i enerjisinin ve iman gcnn devam; btn bunlarn hepsi byk oranda
Kuran Kerimin korunmu olduuna dair gayrimslimlerin ahitlikleriilerikisayfalardagelecektir. 1215/elHicr/9
11
20
peygamberliin sona erdii inancna baldr.13 Peygamberlie ortaklk inanc ise, peygamberliin sonraerdiiinanciletersder.14 imdibudrtartgvenilirtarihileMslmanve gayrimslim entelektellerin ahitlikleri nda, gvenilir tarihilerin naklettii olaylara dayanarak birerbirerelealalm.
Daha ayrntl bilgi iin mellifin EnNbvve vel Enbiya fi Davil Kuran / Kuran Inda Peygamberlik ve Peygamberler isimli kitabnn Peygamberliin Son Bulmas blmne (sf. 221 261)baknz. 14 Oniki mam iasndaki imamet inanc, imam tarifi ve imamn zellikleri, peygamberliin sona erdii inancna ters dmekte ve peygamberlie ortak olma anlamna gelmektedir. Bu konunun ayrntlarilerikisayfalardagelecektir.
13
ki Zt Tasvir
21
BRNCART
BizzatPeygambersallallahualeyhive selleminHayatndaYeniBirnsanveEsiz BirNesilOrtayakarmak

Reform,EitimveKimlikDeiimindeEnByk Baar u bir gerektir ki, her peygamberlik kendi dneminde insan yeniden yaplandrm ve ona fazladan bir eitim vermitir. Bu dnyaya yeni bir hayat sunan; insann dar grll, eri dncesi ve hayatn gereinden habersiz olmas nedeniyle hedeften yoksun kalan hayata hedef ve anlam elbisesi giydirenfertlerhazrlamtr. Fakat peygamberliin baarlar arasnda insan hayatnn alnnda parlayan en stn baar, Muhammed sallallahu aleyhi ve sellemin salad byk baardr. Tarih, Onun peygamberlik baarlarn dier peygamberlerde grlmemi bir
22
ekilde ayrntlaryla kaydetmitir. nk O; insann eitimi ve yeniden ekillendirilmesi alannda Allahn ona bahettii baar ile, eitim ve retim uzmanlar biryana,nebilerverasullerarasndabiletektir. Peygambersallallahualeyhivesellemininsanina etme iine balad seviyeyi, hibir peygamber, reformist ve eitimci grmemitir. Bu seviye, insani deerlerin en aa ve dk seviyesidir. Hayvanlk snrlarnn bitip insanlk snrlarnn balad seviyedir.Aynekilde;Peygambersallallahualeyhive sellemininsaninasndaulatenyksekseviyede, insanolunun hibir ada ve nesilde grmedii bir seviyedir. Peygamber sallallahu aleyhi ve selem insan ina etme iine, insan en aa seviyesinden alarak balam ve onu insanln zirvesine ve en st noktasnaulatrmtr. EvrenselnsanlkTasvirlerininEnGzeli Rasul Ekremin hazrlad neslin her bir ferdi, peygambereitimininparlakbirrnei,insantrnn erefvevncidi.Geniinsantasavvuruiinde,hatta btn kainatta, nebiler ve rasller hari, bu insan
ki Zt Tasvir
23
rneklerinden ve beer trlerinden daha gzel, daha parlakvedahaereflibirtabloyoktur. Salam imanlarnn, derin bilgilerinin, samimi kalplerinin, sade hayatlarnn, tevazularnn, Allahtan korkmalarnn, iffetlerinin, temizliklerinin, efkat ve merhametlerinin, cesaretlerinin, tahammllerinin, ibadetten zevk almalarnn, ehitlie zlem duymalarnn, gndz yiitliklerinin ve gece ibadetlerinin; servetlerin ve yn yn biriktirilmi altnvegmnhkmranlndanveekiciliinden kurtulmu olmalarnn; dnyann sslerine rabet etmemelerinin, adaletlerinin ve gzel ynetimlerinin; btnbunlarndnyadabirbenzeridahayoktur. Nbvvetin baarlarndan biri de, tarihte ei grlmemi yiitler yetitirmesidir. O yiitler hakknda tevatr yoluyla gelen tarihsel ahitlikler olmasayd,budurumhayalrnbiriirveuydurma bir hikayeden baka bir ey saylmazd. Fakat bu tarihsel bir gerektir ve pheye yer kalmayacak derecedebilinenbirolaydr.
24
Toprakvenursfatlarnbiraraya toplayanahlak Sahabei kiram, Allah onlardan raz olsun, nbvvet mucizesinin eseri birbirine ters insani sfatlara sahip bir insan topluluu idi. slam airi Muhammedkbalbunuyleifadeeder: Muhakkak ki mmin Allahn kuludur. Asl topraktandr. Ftrat nurdur. Allahn istedii ahlakla donanmtr. Alemlerden mstanidir. Emelleri ve tamahlar azdr. Hedefleri ve beklentileri yksektir. Kendisinebirsevgiverilmi,heybetvegzellikelbisesi giydirilmitir. Konumasnda ince ve dostadr. Mcadelesinde ise gl ve alkandr. Savata ve barta temiz ve drsttr. man, dnyann etrafnda dnddaireninortanoktasdr.Onundndakiher eykuruntu,tlsmvemecazdr.O;aklnulatgaye, imann ve sevginin zdr. Bu hayat onunla nee ve gbulur.15 Biz burada deerli okuyucuya tarihten ahitlikler sunacaz ki, bahsettiimiz eylerin sadece bu ahsiyetlereolanhayranlmzadayanmadnbilsin.
15
Raviu kbl; Ebul Hasen enNedv; sf. 147148; 4. bask, HindistanLeknoslamAkademisibasks.
ki Zt Tasvir
25
Hz.AliEfendimizSahabeiKiramanlatyor Bu konuya Hz. Alinin hutbelerinden, ahsiyetleri bazfrkalarcavednceakmlarncatartmakonusu yaplmSahabeiKiramhakkndakiahitliinitayan iki alntyla balamak istiyoruz. phesiz Ali radyallahu anhn ahitlii, grg ahitlii niteliindedir. Aklamas, Ehli Beytin bilinen doruluk ve gvenilirlik zelliklerinin parlak bir rneidir.Hz.Aliradyallahuanhnmehurveherkes tarafndan kabul edilen belatna canl bir rnektir. Onun bu tanmnn, dnyadan ayrlm ve ahirete intikal etmi yoldalar ve arkadalar hakknda olduunu unutmamalyz. Bu tanmn sadece drt sahabiye ve Hz. Alinin yakn arkadalarna; mamiye iasnn yalnzca onlarn slama ve Rasulullah sallallahualeyhiveselleminbraktnabalkaldn ne srd Selman elFarisi, Ebu Zerr el fari, Mikdadb.ElEsvedveAmmarb.Yasirehasklnmas caiz deildir. nk onlarn bazlar onun hayatnda vardveilerindeonadestekoluyordu.16
Ammar b. Ysir, Hz. Alinin halife olduu gnlerde, hicri 37. ylda; Selman elFarisi ise ondan bir yl nce, hicri 36. ylda vefat e i.Hz.Alininehadetiisehicri40.yldaidi.
16
26
Bu iki alnt, mamiye iasnn ittifakla gvenilir kabul ettii, Hz. Alinin hutbelerini, mektuplarn ve szlerini toplayan Nehcul Bela isimli kitaptan alnmtr. Bu kitab; Haimi soyundan gelen byk edip ve air, ii erif erRza (359404 h.) telif etmitir ve hl iiler arasnda sayg ve hrmetle elden ele dolamaktadr. O dnemden amza kadar edebiyatlararasndabykbiredebideeresahiptir. Mehur ii alim ve kelamc bni EbilHadid (586655 h.) byk bir zenle onu erh etmitir. Deerli okuyucu aadaki iki alnty okuduunda tad edebibelatveesizsanattanzevkalacaktr. Mminlerin Emiri Ali radyallahu anh, Muhammed sallallahu aleyhi ve sellemin sahabilerindenbahsederekyleder: Muhammed sallallahu aleyhi ve sellemin sahabilerini grdm. Sizlerden hi birinin onlara benzediini gremiyorum. Gndz salar balar dankvetoztoprakiindegeirirler,geceyidesecde ederek ve namaz klarak geirirlerdi. Dnml olarak alnlarn (secdeye) ve yanaklarn (yasta) koyarlard. Ahiretlerini dnmekten ate stnde durur gibiydiler. Secdelerinin uzunluu nedeniyle gzlerinin arasnda (alnlarnda) izler oluurdu. Allah anldnda gzlerinden yalar akard. yle ki,
ki Zt Tasvir
27
gsleri slanrd. Azaptan korkarak ve sevab umarak, frtnal gnde aacn sarsld gibi sarslrlard.17 kincibirhutbedeiseyleder: slama arlp da onu kabul eden, Kuran okuyup hkmn uygulayan, savaa tevik edilip annenin yavrularna zlemi gibi ona zlem duyan, kllar knndan karan, yeryznn etrafn ordu ordu ve saf saf dolaan, bazlar len ve bazlar kurtulan, hayatta kalanlar iin mjdelenmeyen ve lenleriintaziyedebulunulmayanoinsanlarnerede? Onlarnalamaktangzleribozulmu,orututmaktan mideleri boalm, dua etmekten dudaklar solmu ve geceleri uyumamaktan renkleri sararmt. Yzlerinde huu sahiplerinin izi vard. te onlar, (br dnyaya) giden kardelerimdir. Onlara zlem duymamz ve aramzdan ayrldklar iin ellerimizi srmamz gerekir.18 Alman bilgin Caetani, slamn Yllar isimli kitabndayleder:
NehculBela; Tahkik: Dr. Subhi esSalih; Darul Ktbil Lbnanibasks,Beyrut;sf.143 18a.g.e.;sf.177178

17
28
O sahabei kiram, Allah Rasulnn ahlaki mirasnn temsilcileri, slamn gelecekteki davetileri, Muhammed sallallahu aleyhi ve sellemin takva ve vera ehline tebli ettii retilerinin tayclar idiler. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ile srekli iletiimleri ve Ona olan samimi sevgileri, onlar yle bir dnce ve duygu dnyasna ykseltmitir ki, hibir evre ondan daha ycesine, medeniyet ve sosyallik bakmndan ondan daha ykseine ahit olmamtr.Gerekteosahabilerde,heryndenbyk ve deerli dnmler olmutur. Daha sonralar savalarn en zor anlarnda, Muhammed sallallahu aleyhi ve sellemin ilkelerinin gzel rn veren en verimli topraa ekildiini ispat etmilerdir. Bu, ok yksek yeterlilie sahip insanlar araclyla olmutur. Onlar, Kutsal Kitabn (Kurann) koruyucular ve emanetileri idiler. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemden aldklar her sz ve her emri muhafaza ediyorlard. Onlar, slam toplumunun ilk fakihlerini, alimlerini ve muhaddislerini yetitiren slamn nde gelendeerlinderleriidiler.19 MehurFranszyazarDr.GustaveLebanise,Arap Medeniyetiisimlikitabndayleder:
19
Caetani (Annali dell Islam) Vol. 11, p.(429) T. W Arnold, PreachingofIslam.London.(1935)
ki Zt Tasvir
29
zetle bu yeni din, bir ok mnasebet ve frsatla kar karya idi. Sahabenin feraseti ve iyi idaresi, onlarn her mnasebette ve her frsatta baarl olmalarn salad. lk ada, btn hedefleri Dini Muhammediyi yaymak olan insanlar halife seilmilerdi.20 Mehur ngiliz yazar Edward Gibbon, Roma mparatorluunun Gerilemesi ve Ykl isimli kitabndaHulefaiRaidindenbahsederekyleder: lk drt halifenin ahlak ve davranlar, rnek verilecek derecede temizdi. Gayret ve abalar, tamamen samimiydi. Zenginlik ve ynetim imkanna sahip olmalarna ramen, mrlerini ahlaki ve dini sorumluluklarnyerinegetirmedetkettiler.21 Dr. Philip Hitti ise, mehur kitab zet Arap Tarihindeyleder: Dinden dnenleri (mrtedleri) yenen ve Arap Yarmadasn tevhid sanca altnda birletiren Ebu Bekr radyallahu anh, vakar dolu basit ve gsterisiz birhayatyaad.Ksasrenhalifeliininilkaltaynda,
Bkz. Hadratul Arab; sf. 134; eviri: Dr. EsSeyyid Ali el Belkermi 21 Edward Gibbon; The History of the Decline and Fall of the RomanEmpire,(1911),pp.(3485).
20
30
ei Habibe ile sradan bir evde oturduu esSenhden ehirmerkezinesabahleyinerkendengelirdi.Herhangi bir maa almazd. nk o dnemde devletin bahse deer bir geliri yoktu. Btn devlet ilerini Mescidi Nebevininavlusundaynetirdi. kinci halife mer radyallahu anha gelince, dayankl ve alkan bir adamd. Sadelik ve iktisadn canl bir rneiydi. Uzun boylu, salar dkk ve olduka esmerdi. Halifelii sresince ticaret ile geimini salad. Hayat, her bedevi eyhinin hayat gibi, gsteriten ve aaadan uzakt. slam rivayetleri onun ismini, slamn ilk yllarnda Nebi sallallahu aleyhi ve sellemden sonra en yksee koyar. Mslman yazarlar; takvs, adaleti, tevazusu ve vakar dolaysyla meri yceltmiler ve her halifede bulunmas gereken bu menkbelerin onda canl olarak grldn kabul etmilerdir. yle derler: merin eski bir gmlei ve bir deri parasyla yamanm izarndanbakabireyiyoktu.Hurmayapraklarndan yaplm bir yatakta uyurdu. Dinin iarlarn savunmak,adaletisalamak,slamnannyceltmek
ki Zt Tasvir
31
ve Araplarn hizmetini yapmaktan baka bu dnya hayatnnilerindenhibireyonuilgilendirmezdi.22 BykslamYazarKadSeyyidEmirAliden Alntlar Aada, byk slam yazar Seyyid Emir Alinin AShortHistoryoftheSaracensisimlikitabndanbir takmalntlarsunacaz.SeyyidEmirAli23yleder:
ElArabTrihunMucez;Dr.PhilipHitti;DrulIlmililMelyin; Beyrut,1946;sf.7273.AShortHistoryofArabs;London1915;pp. 76175 23 Seyyid Emir Ali (18491928) Kral Nadir ah elHorasani ile birlikte Hindistana gelen sekin bir ii ailenin ocuu idi. Kalktadaki Musiniyye Klliyesinde ngilizce ve Arapa okudu. Daha sonra hukuk okudu ve 1873 ylnda hukuk diplomas ald. BengalYksekMahkemesinden1904ylndaemekliyeayrld.1909 ylnda ngiltereye hicret etti ve oray yurt edindi. Londradaki Britanya Kraliyet Meclisi Hukuk Kuruluna seilen ilk Hindistanl yeoldu.1928ylndavefate i.slamikonulardaakcbirsluba sahip olan ve ngilizceye de ngilizler kadar hakim olan Seyyid Emir Ali gibi bir Hintli yazar ok az bulunur. arkiyat Osborn yle der: Seyyid Emir Alinin yaz slubu, yazarnn ngilizceye hakimiyetini gsteren ve ngiliz entelektellerinden ok aznn ulaabilecei bir sluptur. Ulemul Islh fil Asril Hadis; Dr. AhmedEmin;sf.145
22
32
Mslmanlarn Hulefai Raidin dneminde yaadklar siyasi hayat hayal edince, bakan insanlarn setii ve snrl otoriteye sahip bir halife olan halk hkmetinin etkileyici manzaras gzler nnde canlanr. Kiisel otoritesi idari iler etrafnda dner. Kanun egemenlii ise; zengin veya fakir olsun, bakanveyaziraatiisiolsun,herkeseamildir.24 Veyleder: Hulefai Raidin, hayatlarn btnyle ve dikkatle Mslmanlarn umumunun karlarna adamlard.Oldukasadebiryaamsryorlard.Bu halleri, kerem sahibi Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemden miras aldklar rnein tam bir taklidi idi. Onlar, gzel davranlar ve deerli yaantlar ile ve hizmetilerden, debdebeden ve gsteriten tamamyla uzakdurarakinsanlarnkalplerinehkmettiler.25 lk Halife Ebu Bekr esSddk radyallahu anh ve ikinci halife mer ibnul Hattab radyallahu anh konusuna gelince; Seyyid Emir Ali, onlarn hayatn sslerine meyletmediklerini, adalet sfatna sahip olduklarn ve Mslmanlara ok yararlar salayan byk iler yaptklarn itiraf etmitir. Onun bu
24 25
Bkz.TheSpiritofIslam;London,1922;p.280 TheSpiritofIslam,op.cit,p.21
ki Zt Tasvir
33
ahitliinde, geni yreklilik ile kalem ve izah gc kendinigstermitir. Ebu Bekr esSddk bahsederekyleder: radyallahu anhtan
Araplar kabile liderliini ve reisliini miras yoluyla kazanmazlar. Bilakis bu seime baldr. Araplar, seim hakk ilkesine baldrlar ve bununla amel ederler. Kabile fertlerinden her biri, kabile reisi seiminde oy kullanma hakkna sahiptir. Seim, kabilenin geride kalan erkekleri arasndan ya ve kdem esasna gre yaplr. Mslmanlar, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin halifesinin seimi srasndadabueskiadetebalkalmlardr.Durumun kritiklii halife seiminde herhangi bir gecikmeye msaade etmedii iin, ya ve Araplarn ok nem verdii Mekkedeki konumu gz nne alnarak, gecikmeden Ebu Bekr radyallahu anh, Rasulullah sallallahualeyhiveselleminhalifesiseilmitir. EbuBekrradyallahuanh,zelliklehikmetveitidal sfatlar ile temeyyz etmiti. Ali radyallahu anh ve yine Peygamberin ev halk; miras olarak aldklar ihlaslar, slama ballklar ve vefalar nedeniyle,
34
Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin ardndan Onunhalifeseilmesinionaylamlardr.26 mer radyallahu anhtan bahsederken de yle der: EbuBekrradyallahuanhnksahalifelikdnemi, sahra kabileleri arasnda gvenlii yerletirmeye almakla geti ve slam devletinin ilerini yeniden dzenlemefrsatolmad. Fakat; gerekten byk bir insan olan mer radyallahu anh halife olunca, ite o zaman fethedilen lkelerinhalklarnamutlulukvermekiinsarfettiive yenikurulanslamdevletiiinzelbirayrcalksaylan devabalarbirbiriniizledi.27 Baka bir yerde de, mer radyallahu anh hakkndayleder: mer radyallahu anhn halifelii, slam iin byk bir kymete ve zenginlie sahiptir. O, ahlaki ynden, gl bir tabiata sahip bir insand. Adalet konusuna gelince, salam bir ilkeye ve olgunlua ve almagcnedayananincebiruurasahipti.28
AShortHistoryoftheSaracens,op.cit,p.21 TheSpiritofIslam,op.cit,p.278 28AShortHistoryoftheSaracens,op.cit,p.27

26 27
ki Zt Tasvir
35
mer radyallahu anhn vefat slam iin byk birolayvekaypidi.phesizoiddetliidifakatadil idi. leri grlyd. Araplarn yaps ve yaants hakknda geni tecrbeye sahipti. Karmaa hayatna almbirmmetiinenuygunkomutand.Sulular ve yanla sapanlar cezalandrma gc sayesinde, gezgin kabilelerin ve yar vahi bir halde yaayan fertlerininzelliiolaneilimlerlebaedebildi.Byk kentlerde lks ve debdebe aralaryla, fethettikleri lkelerde zenginlik ve bolluk vastalaryla karlatklarnda onlar ahlaki ynden bozulmaktan korudu. Ynetimi altndaki fertlerin her biri ona rahatlkla ulaabilirdi. Geceleri korumasz ve polissiz, insanlarn halini aratrmak zere gezerdi. Dneminin englyneticisi(halife)itebyleyayordu.29
29
AShortHistoryoftheSaracens,op.cit,p.4344
36
SirWilliamMuirinahitlii Bu ahitlikleri ve aklamalar, Batl tarihi Sir William Muirden bir alnt ile noktalamak istiyoruz. SirWilliamMuir,slamaveRasulsallallahualeyhive selleme kar nyargl olmu, hatta Hindistandaki modern Bat eitiminin ncs Seyyid Ahmed Han, onun Muhammed sallallahu aleyhi ve sellemin Hayat isimli kitabna reddiye yazmak zorunda kalmtr. Sir William Muir, Annals of the Caliphate isimlikitabndayleder: merradyallahuanh,slamlkesindeRasulullah sallallahu aleyhi ve sellemden sonraki en byk ahsiyetti. Zekasnn ve doruluunun bir rn olarak, bu on yl ierisinde am, Msr, Fars diyarlarnn her biri slam nfuzu altna girdi ve o dnemdenberidirdeslamlkeleriarasndadr. Byk bir lkenin byk yneticisi olmasna ramen, feraset ve metanetten, ilerde ve sorunlarda adaletli baktan yoksun olmad. Kendisine verilen basit ve sradan unvann dnda yce unvanlar verilmesine raz olmad. O da, Araplarn reisi unvanyd.30
30
AnnalsoftheEarlyCaliphate,op.cit.,p.283
ki Zt Tasvir
37
nsanlaruzakvilayetlerdengrupgrupgeliyorlarve ynetici meri soruyorlard. Halife Mescidi Nebevinin avlusunda ve etrafnda iken, Mminlerin Emirinin mescidin iinde olup olmadn soruyorlard. Oysa o, sradan elbiseleri ile nlerinde oturuyordu.31 Halife Ebu Bekr radyallahu anh hakknda ise yleder: Ebu Bekrin meclisinin sadelii Muhammed sallallahu aleyhi ve sellemin hayatndaki gibiydi. Hizmetileri ve korumalar yoktu. Yneticiliin ve halifeliindebdebesineiaretedenhibirbelirtiyoktu. Halifelikilerindebykabalarsarfetmeyealknd. lerin ayrntsna ve inceliklerine vakf olduuna delalet eden bir ok olay vardr. Mazlumlar ve fakirleri tespit etmek iin geceleri dolard. Halifelik grevlilerinin ve st dzey yneticilerin tayininde herhangibiriltimasgemektenveintikamduygusuyla hareketetmektentamamenuzakt.Davranlarndave hkmlerindederindncesikendinigsterirdi.32
31 32
AnnalsoftheEarlyCaliphate,op.cit.,p.283 Ilaid.P.123
38
Osmanb.Affanradyallahuanh Gvenilir tarih, nc halife Osman b. Affan radyallahu anhn hayatnn sadeliine ehadet eder. nsanlara emirlik yemeinden yedirir, kendisi evine gelir sirke ve sv ya yerdi.33 Srekli oru tutar, hizmetileri olmasna ramen kendi iini kendi yapard. bni Sad, Abdullah b. erRminin yle dediini nakleder: Osman radyallahu anh, geceleyin abdest suyunu kendisi alrd. Dediler ki: Baz hizmetilere emretsen de, senin yerine bunu yapsalar! yle dedi: Hayr.Geceonlarnhakk,ondadinlenirler.34 Hz. Osmann bir klesi vard. Ona dedi ki: Ben senin kulan ekmitim,bana ksasyap!Kle,onun kulan tuttu. Osman radyallahu anh yle dedi: iddetliyapsanegzelolur!Dnyadakiksas,ahirete ksasbrakmaz.35
Bunu, urahbil b. Mslim sahih bir senetle rivayet eder. Bkz: HlyetulEvliya;EbuNuaym;1/60 34TabaktubniSad;3/60 35 ErRiyad enNadra fi FadililAerati; ElMuhibb etTaberi; bnusSemn elMufaktta, EbilFurttan rivayet eder. Yazma esernumaras:1784,sf.205B;NedvetulUlemKtphanesi
33
ki Zt Tasvir
39
Abdulmelik b. eeddd yle der: Osman b. AffanradyallahuanhCumagnminberdegrdm. zerinde,deeridrtveyabedirhemolanAdenmal kababirizrvard. Hasan elBasri yle der: Osman b. Affan mescitte le uykusunu uyurken grdm. Kendisi o gn halife idi. Kalktnda, yan tarafnda hasr izleri grlyordu.ylediyorlard:Bu,MminlerinEmiri! Bu,MminlerinEmiri!36 Mslmanlarn iiyle ilgilenerek, minberdeyken insanlara fiyatlar ve hallerini sorard. Musa b. Talhann yle dedii nakledilir: Osman b. Affan radyallahuanhCumagndarkarkengrdm. zerinde asfur ile (krmzya) boyanm iki elbise vard.Minbereoturdu,mezzinezanokuduktansonra konutu. nsanlara fiyatlar, hallerini ve hastalarn soruyordu.37 Fedakarlnavenceliklekendinidnmemesine en gzel delil, Msrdan gelen ve kendisine saldran dmanlarylasavamaya,savunmaimkanlarnasahip olmasna ramen, Mslmana kar savamak ve Mslman kan dkmek istemedii iin raz
36 37
HlyetulEvliya;EbuNuaym;1/60 TabaktubniSad;3/59
40
olmamasdr. Kuran Kerim okurken ehit edilmitir. Ayn ekilde, hadislerin ve Peygamber tlerinin ndakendisiiinplanlanansonubilmesineramen, Mslmanlarnkendisineemanetikabulettiihalifelik grevinidebrakmamtr. EmirAliyleder:Onunenbykzelliklerinden biri de, ver ve takvasdr.38 William Muir ise yle der:Yumuakkalpliidi.Gvenliinolduugnlerde halife olmu olsayd, insanlarn byk beenisini kazanrd.39 Levi della Vida, Short Encyclopedia of Islamda yle der: Wellhausen ve yine Caetani, Osmann merin siyasetini uyguladndan ve onda bir takm iyiletirmeler yaptndan bir ok ayrnt vererekbahsetmitir.40 Hz. Osmann on iki yla varan halifelik sresinde, tarihtebenzerizorgrlenmthibirhzlaokbyk fetihler gereklemitir. Bu dnemde slam devleti, dikkat ekici bir genileme salamtr. yle ki; devletin snrlar Sindden Endlse kadar ulamtr. slam kuvvetleri bu dnemde, byk savalar yapm olmasnn yannda, deniz tatbikatlar da yapmtr. Kbrs ve Rodos adalar fethedilmi, daha nce tek bir
AmirAli;AShortHistoryoftheSaraces,p.48 WilliamMuir;AnnalsoftheEarlyCaliphate,London,1882.p.341 40ShortEncyclopaediaofIslam,London,1953,p.116
38 39
ki Zt Tasvir
41
gemiye dahi sahip olmamasna ramen byk bir donanmahazrlanmtr. slam ordusu, hicri 32 ylnda stanbul boazna ulamtr. Hicri 25. ylda ise, Trablusgarpa(Libyaya) askeri akn dzenlenmitir. Bundan hemen iki yl sonra, Tunus, Cezayir ve Maribul Aks (Fas) fethedilmitir. Ayn ylda, Abdullah b. Nafi, denizi geerek Endls kuatmtr. Mslmanlarn ordular, Tiflise ve Karadeniz sahiline kadar ulamtr. Hicri 30. ylda Horasan ve Taberistan topraklarna akn dzenlenmi; Crcan, Horasan ve Taberistanfethedilmitir.Abdullahb.mirilerleyerek Sevt, Kabil, Sicistan ve Nisaburu fethetmi, civar blgelerinslamdevletineboyunemesinisalamtr. Hatta Taharistan ve Kirman fethedilmi, slam devletinin snrlar Hazar Denizine ve Kf dana kadar genilemitir. Hz. Osman dneminde Mslmanlar, Hindistana ynelmi ve Gucurt vilayetininsahilblgelerinekadarulamlardr.41 Yine Hz. Osmann halifelii dneminde, uygarlk, medeniyet,sanayi,ticaret,ilimvekltradnaherey gelimitir.Rahatlk,zenginlikverefahartmtr.
41
Bu byk ve geni fetihler sonucu, slam ok geni bir ekilde yaylm, lkeler ve insanlar btnyle Allahn dinine girmitir. Tarihinahitliindabunukolaycatespitedebiliriz.
42
Hz.Osmannennemliicraatlarndanbiride,hicri 26. ylda Mescidi Haramn geniletilmesi, hicri 29. ylda da Mescidi Nebeviye ilave yaplarak geniletilmesidir. Onu nakla ilenmi tala ina ettirmitir. Deniz yoluyla gerekleen fetihlerin geni alanlar kapsamasn gz nnde bulundurarak, fethedilen yerlerde camiler yaplmasn ve mevcut camileringeniletilmesiniemretmitir. Hz. Osmann en byk icraat, slam aleminin tmn tek bir Mushaf ve tek bir kraat zere toplamasdr. Kurann yazlarak nshalarnn oaltlmasn ve bu nshalarn btn slam diyarlarnadatlmasnemretmitir.42 Alib.EbiTlibradyallahuanh Drdnc Halife Ali radyallahu anha gelince, Haricilerden baka onun ahsiyetine kar kan
Kfe halkndan baz kiiler Ali radyallahu anha, kendinden nceki halifenin insanlar Kurann tek bir kraati zerine toplamasn ikayet ederler. Ali radyallahu anh onlara kzarak yle cevap verir: Susun! phesiz Osman bunu sahabenin bykleriningrlerinialarakyapt.ayetozamanonunyerinde benolsaydm,Osmannyaptgibiyapardm.
42
ki Zt Tasvir
43
yoktur. Bu nedenle, yoldalarndan Drr b. Damurann tanmlamas ile yetineceiz. Drr bu tanmlamasnda, Muaviye radyallahu anhn istei zerine Ali b. Ebi Talib radyallahu anh hakkndaki intibasn dile getirmi, onun hakknda bildiklerini ve ahsiizlenimlerinikelimelerleifadeetmeyealmtr. Bu tanmlama ile, o imanl ve yce topluluun hakimlik ve halifelik annda bile nasl Allah korkusuyla hareket ettiini tespit edebiliriz. nk onlar, nbvvet okulunun mezunlar, iman ve Kurannrencileriydiler.Drrb.Damurayleder: Dnyadan ve dnya ssnden uzak dururdu. Geceyivekaranlnseverdi.Allahayeminolsunki;o ok alayan, uzun uzun dnen, hata yaptnda mahcupolanvekendinefsiniuyaranbiriydi.Elbisenin kaln, yiyecein kats houna giderdi. Allaha yemin olsun ki, o bizden biri gibiydi. Sorduumuzda cevap verir, kendisine gittiimizde bizi karlar, davet ettiimizde bize gelirdi. Allaha yemin olsun ki; bize yaknlna ve bizi kendisine yaklatrmasna ramen bizler, heybeti dolaysyla onunla konuamaz, byklnedeniyleondannceszebalayamazdk. Glmsediinde, glmsemesi sralanm incilere benzerdi. Din ehline sayg duyar, fakirleri severdi. Gl onun batla deceini mit etmez, zayf onun adaletinden mit kesmezdi. Allah ahidimdir ki, onu
44
baz hallerde grdm. Gece perdelerini indirmi ve yldzlar snmt. Sakaln avulam mihrabnda duruyor, hasta gibi mrldanyor ve zgn bir halde alyordu. Onu duyar gibiydim. yle diyordu: Ey dnya!Eydnya!Beniterkettinmiyoksahlbenden bir eyler mi umuyorsun? Nerede?.. Benden bakasn aldat. Ben seni geri dn olmayan talakla boadm.Seninmrnksa,yaantnhakirvetehliken byktr. Ne yazk ki; azk az, yolculuk uzun ve yol rktcdr.43 Halifelerinzhdhayatvekendiailelerindenbirini kendilerindensonrasiinhalifetayinetmekten kanmalar Drt halifenin ihlasna, Allaha ballklarna, byklklerine ve bu zelliklerle bakalarndan farkl olduklarna en iyi delil, ellerindeki byk servetten, yllarn rn olan ve dnemlerinde Bizans ve Fars diyarlarndan sel gibi akan ynla nimetten faydalanmaya raz olmamalar, aaa ve gsteri bir yana, rahat bir yaam srmemeleridir. Bilakis onlar, Sevgili Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemin
43
SfatusSafve;bnulCevzi;sf.122
ki Zt Tasvir
45
izinden yrm, zhd hayatn her trl elence ve rahatlatercihetmilerdir.Dahadatesigerekuki, onlar halife olmadan nce daha mreffeh bir haldeydilervekafalardaharahatt. Gibbonyleder: Ebu Bekr, mer ve Osmann eitimi, Rasulullah sallallahu aleyhi ve selleme kar yaplan savalar ve endie ortamnda gereklemitir. Cennet mjdesi, onlara btn zevkleri ve tehlikeleri unutturmutu. Ve onlar, ilerlemi yalarda ynetimi ele aldlar. Din ve adalet, onlarn gznde ynetimden daha nemli bir yerigaletmekteydi.Sadebirhayatsrmekonlariin adet haline geldi. Bu da; g gsterisi ve aaay iar edinen dnya hkmdarlarnn kalplerine dehet ve korkuyayyordu.44 Yine onlardan hibiri, sahip olduu ynetim ve konuma ramen, olunu veya ailesinden en yakn bir ferdi kendisinden sonra halife brakmamtr. Bunun tam tersine onlar, ocuklarna ve akrabalarna halifelikten uzak durmay tlemilerdir. Ayn ekilde Mslmanlara da, onlar asla halifelik makamna sememelerini tavsiye etmilerdir. Bundan
Edward Gibbon; The Decline and Fall of the Roman Empire; London,1911,vallv.p.399
44
46
da; ftri ve insani etkenler, asrlar boyu ve hatta binlerce yl sren ynetim adetleri nda tek bir sonu ortaya kar: Onlar, kelimenin tam anlamyla samimiydiler ve Allaha tam bir ballkla balydlar. Gizli ve ak her trl ahsi amatan uzaktlar. Halifelik sorumluluunu ancak ve ancak Allah rzas iin, Onun dinini yaymak ve desteklemek, fitne ve tehlike kaplarn kapatmak iin yklendiler. Yoksa, baz fikir akmlarnn dedii gibi, ayet o halifeler hilafet grevini kiisel hedeflerini gerekletirmek, makam elde etmek ve maddi kar salamak iin stlenmi olsalard, dnyadan yararlanmadan ahireti kaybetmenin ve Allahn gazabn kazanmann bir anlam olmazd. Bu, ardnda hibir zevk olmayan bir gnahtrki,hibirakllinsanbunukabuletmez.
ki Zt Tasvir
47
EbuBekrradyallahuanhn ZhdveFedakarl Burada,EbuBekrradyallahuanhnhayatndanbir rnek ve mer radyallahu anhn hayatndan bir bakarnekvermekleyetineceiz.Ondansonra,aklna ve yreine taassup hakim olmam kimseler adaletle hkm verebileceklerdir. Ebu Bekr radyallahu anhn halifelikdnemihakkndatarihileryleder: Denildiine gre, hanmnn can tatl eker. Der ki: Onu alacak paramz yok. Hanm der ki: Ben gnlk harcamamzdan birka gn iinde onu alacak paray biriktiririm. Ebu Bekr radyallah anh, yle yap!dervehanmdediiniyapar.Uzunbirsredeaz bireybiriktirir.TatlsatnalmasiinbunuEbuBekr radyallahuanhabildirince,EbuBekrradyallahuanh onu alr ve BeytulMle (devlet hazinesine) geri iade eder. Der ki: Bu bizim gnlk yiyeceimizden fazlasdr. Hanmnn her gn biriktirdii miktar kadarn nafakasndan der ve kendine ait bir mlktenbirmiktarnBeytulMlecezaolarakder.45 Hasanb.Alib.EbiTalibradyallahuanhumayle der: Ebu Bekr radyallahu anh, lm sekerat gelince
45
ElKmiltTrih;bnulEsir;(2/423);DruSdrbasks;Beyrut
48
dedi ki: Ey Aie! Stnden itiimiz yeni doum yapm deveye, iinde ykandmz geni kaba, giydiimizkadifeyebak.Bizonlardan,Mslmanlarn iini grrken yararlanyorduk. Ben lnce onlar mere ver. Ebu Bekr radyallahu anh vefat edince, Aie radyallahu anha onlar mere gnderir. Bunun zerine mer radyallahu anh yle der: Allah sana rahmet eylesin ey Ebu Bekr! Senden sonra gelenleri yordun!Birbakarivayetteise,Aieradyallahuanha yle der: Ebu Bekr, lmne sebep olan hastala yakalandnda yle dedi: Halifelii stlendiimden beri malmda ne kadar art olmusa bakn ve onu bendensonrakihalifeyegnderin. Dier bir rivayette ise yle nakledilir: Ebu Bekr radyallahuanh,lmangelinceylededi:Halifelik gnlerinde Beytul Mlden aldm mala karlk falanca yerdeki bahem BeytulMle verilsin. Bir rivayette de yle der: Malmdan sekiz bin dirhem BeytulMle verilsin. Halifelik yllarmda Beytul Mlden bana bu miktarda harcama yaplmt. lmek zereyken, Aie radyallahu anhaya yle der: Benlnceeskielbiselerimiykaveonlarbanakefen yap. Aie radyallahu anha der ki: Ey babacm! Allah bize en gzel ekilde rzk verdi, seni yeni bir kefenle kefenleyelim. yle der: Hayatta olan ona
ki Zt Tasvir
49
(yeniye)dahaokmuhtatr.Onunlakendinikorurve iknaeder.liseryecekveeskiyecektir.46
46
a.g.e.sf.197
50
merradyallahuanhnamGezisi imdi de size, krallk gsterii ve debdebesi gerektiren bir konumda, mer radyallahu anhn zhdne ve dnyaya meyletmemesine bir rnek sunacaz. Okuyucular; mutlaka bir ok kraln, cumhurbakannn ve babakann resmi gezileri hakkndaki haberleri okumu, bu gezilerdeki g gsterisini ve aaay grmtr. imdi de miladi yedinci yzyln en byk yneticisi ve en yce halifesinin, mer ibnul Hattab radyallahu anhn, hicri 16. ylda Kudsn fethi mnasebetiyle ama yolculuuna bakn. Brakalm tarihi, bu hayret verici yolculuu anlatsn ve etkileyici kalemiyle onu tasvir etsin: Umarz,deerliokuyucunun,Halifemerinam tarafna yapt gezinin ayrntlar hakknda bilgisi olur. Bu gezi, insanlarn kalbine korku salan slam halifesini grmeyi bekleyen gl dman iin byk neme sahipti. Fakat halife bu yolculua; hizmetiler, maiyet, debdebe ve aaa, st seviyeden yetkililer ve subaylar bir yana; yanna mtevazi bir adr dahi almadan kt. Sadece mtevazi devesine bindi ve beraberinde Muhacirlerden ve Ensardan birka kii
ki Zt Tasvir
51
vard.Fakatmerradyallahuanhnamadoruyola kthaberikalplerekorkusalyordu. Cbiyede bir sre konaklad. Eman ve sulh fermann yazd. Sonra Kudse doru yrd. zerine bindii deve yorulmutu. Bir yaz at getirdiler ve ona bindi. At ekin gitmeye balad. Bu nedenleondanindiveyznevurarak,Sanaretene Allah retmesin! Bu (ekilde yry) kendini beenmiliktendir. Daha sonra hibir yaz ata binmedi. Yryerek yoluna devam etti. Kudse yaklanca,EbuUbeydeveordukomutanlarkendisini karlamaya geldiler. Hz. merin gmlei beyaz pamuklu kumatand ve kirlenmi, yan taraf yrtlmt. O, Mslmanlarn halifesiydi. Oradaki insanlar, Hristiyanlar onu bu halde grrlerse ona hibir deer vermezler diye dndler. Hz. mere dediler ki: Bundan baka bir ey giysen ve bir yaz ata binsen, Bizansllarn gznde daha byk grnrsn. Bunun zerine Hz. mer yle dedi: Biz, Allahn slam ile stn kld bir topluluuz ve onuAllahtanbakasndanistemeyiz.47 bniKesirisebuyolculuuylenakleder:
ElFrk;AllmeiblienNumn;1/142145;ElMaarifMatbaas basks,1956
47
52
meribnulHattab,lyayolundanbeyazbirdeve zerinde Cabiyeye geldi. Banda ne bir takke, ne de sark vard. Ayaklar, zengisiz devenin iki yanndan sarkyordu. Semeri, ynden yaplm bir rtyd. O; deveyebindiindedeveninsemeri,konakladndaise sergisiidi.antas,hurmaaacliflerindenyaplmt. O; yola ktnda antas, konakladnda ise yast idi. zerinde beyaz pamuklu kumatan bir gmlek vard ve bu gmlek kirlenmi, yan taraf yrtlmt. Dedi ki: Bana kavmin reisini arn! Bizansllarn ileri gelenini ardlar. Dedi ki: Gmleimi ykayn vedikin,banadabirelbiseveyagmlekdnverin. Ketenden yaplma bir gmlek getirdiler. Bu nedir? dedi. Keten dediler. Keten nedir? dedi. Ketenin ne olduunusylediler.Gmleinikard,onuykadlar, diktiler ve geri getirdiler. Onlarn verdii gmlei kard ve kendi gmleini giydi. Bizansllarn ileri geleni ona dedi ki: Sen Araplarn kralsn. Bu lkede deveye binmek uygun olmaz. Bundan baka bir ey giysen ve bir yaz ata binsen, bu Bizansllarn gzndesenidahabykgsterir.BununzerineHz. merylededi:Biz,Allahnslamilestnkld bir topluluuz ve onu Allahtan bakasndan istemeyiz. Bir yaz at getirdiler. Kadifesini atn zerine att, semersiz ve eersiz ata bindi. Ata bindiktenazsonradediki:Tutun,tutun!Bundannce
ki Zt Tasvir
53
insanlarn eytana bindiklerini grmemitim! Bunun zerinedevesigetirildiveonabindi.48 Hicri 18. ylda ama yapt ikinci yolculuu ise Taberiyleanlatr: mer yola kt ve Medinenin ynetimine Aliyi brakt. Baz sahabiler de onunla birlikte yola ktlar. Hzlca gittiler ve Kzl Deniz sahilindeki lya yoluna koyuldular. lyaya yaklanca yoldan biraz uzaklat. Klesi de peinden gitti. Devesinden indi ve kk tuvaletini yapt. Sonra geri dnd ve klesinin devesine bindi. Eerin zerinde ters serilmi bir post vard. Klesine kendi devesini verdi. lk karlarna kan insanlar, Mminlerin Emiri nerede? dediler. Kendisini kastederek, nnzde dedi. Onlar da kendisinigeipdahanegittiler.Sonundalyayageldi ve orada konaklad. Karlamaya kanlara, Mminlerin Emiri lyaya girmi ve orada konaklam denildi. Bunun zerine onlar da geri dndler.49
48 49
elBidyevelNihye;7/5960 etTaberi;4/203204
54
Aliradyallahuanhn DierHalifeilebirlii Ali radyallahu anh, dier halifenin hepsiyle, zellikle de Ebu Bekr ve mer ile ibirlii yapm, en zor zamanlarda onlara doru olduuna inand gr sylemitir. Onlar da kendisinin geni ilmini, derin anlayn ve doruyu bulmadaki isabetini itiraf etmilervebukonudaonuokavmlerdir. Hz. Alinin Ebu Bekr esSddkn lm ve merin ehitolmassonrasgsterdiitepki,herikisi iledeoksamimiilikisiolduunadelildir.Hz.Alinin buikidurumdaokuduuikihutbeyitarihkitaplarnda bulabiliriz. O iki hutbede, Hz. Alinin etkili slubu, belaat ve dili kullanma zellikleri aka kendini gsterir ki onlar buraya, konunun ok fazla uzamamasiinalmadk.50 Emir Ali, yazd eserlerin birinde yle demektedir: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin vefatndan sonra, Ali b. Ebi Talib ve Rasulullah
Bkz.erRiydenNadrafiFadililAera;MuhibbiddinetTaberi; NedvetulUlemaKtphanesiYazmaEserlerBlm;No:1784;sf. 126,127, 187,188. etTabakt elKubr; bni Sad; 3/370; Dru Sdr basks,Lbnan.
50
ki Zt Tasvir
55
sallallahu aleyhi ve sellemin aile fertleri btn gnlleriyleEbuBekrinhalifeliinionayladlar.51 William Muir ise, Rasulullah sallallahu aleyhi ve selleminahsimiraskonusundaHz.EbuBekrileHz. Ali arasndaki yanl anlamaya deinmekle birlikte, Hz. Alinin Hz. Ebu Bekri ziyaret ettiini ve dier sahabiler gibi yanna geldiini, ayrca yksek kadlk grevinideyerinegetirdiinivurgular. William Muir, Hz. Ebu Bekre gelen mektuplara geneldeHz.Alinincevapverdiinideitirafeder.52 Ayn ekilde, stad Askeri Caferi de, Uluslararas ia slam Cemiyetinin yaymlad NehculBelann ngilizcetercmesinde,Hz.merinHz.Aliileistiare ettiinden ve onun grlerini kabul ettiinden bahseder. Hz. mer, Bizans mparatorluuna kar savakonusundaHz.Aliileistiareedince,Hz.Aliona orada kalmasn ve ordunun komutanlna yetenekli bakabirkomutangndermesininerir.YineHz.Ali, Farsllar karnda kesin sonucu belirleyecek savata Hz. merin bizzat sava alanna ynelmesine kar kar ve onu bundan men eder.53 Bu nemli ksm
AShortHistoryoftheSaracents,op.cit,p.21 AnnalsoftheEarlyCaliphate,op.cit,p.123 53PeakofEloquence,Bombay,1979,p.57

51 52
56
tasdik iin, Hz. Alinin Nehcul Beladaki iki hutbesine(No:137ve149)mracaatedebiliriz.54 Hz. Osman, kuatma altna alnp evine su getirilmesi engellenince insanlara dnp yle dedi: inizde Ali var m? Hayr dediler. inizde Sad varm?dedi.Hayrdediler.Bununzerinesustuve daha sonra yle dedi: Bize su getirmesi iin Aliye haberverecekkimseyokmu?BuszHz.Aliyeulat. Hz. Ali ona krba dolusu su gnderdi. Sular neredeyse ona ulaamayacakt. Sular gtrrken Haimoullarvemeyyeoullarklelerindenbirka yaraland ve sonunda su Hz. Osmana ulat. Hz. Osmann ldrlmek istendii bilgisi Hz. Aliye gelince, Hz. Hasan ve Hz.HseyineKllarnzalp gidin ve Osmann kapsna durun, kimsenin ona ulamasnaizinvermeyin!dedi.55 nsanlarHz.Osmannevinikuatnca,Hz.AliHz. Hasan ve klesi Kanberi gnderdi ve onlara, insanlarn Hz. Osmann yanna girmesini engellemelerini emretti. nsanlar Hz. Osmana ok attlar. yle ki, Hz. Hasan onun kapsnda kana boyand,Hz.AlininklesiKanberinbayarld.Yine
Yinebkz.sf.57,260270 Bkz.TarihulHulef;esSuyuti;Hz.Osmannbiyograsi;sf.159 160vediertarihkitaplar.
54 55
ki Zt Tasvir
57
de onlar, Hz. Hasann bulunduu kapdan Hz. Osmann yanna giremediler. Arkadan dolap duvarnstndenierigirdilerveHz.OsmanKuran okurkenldrdler.56
56
Bkz.A.g.e.vediertarihkitaplar.
58
EhiBeytileSahabeiKiramArasndakiKarlkl likiler Kuran Kerim, sahabei kiram (Allah onlardan raz olsun) yle tanmlar: (Kafirlere kar sert, kendi aralarndamerhametlidirler.)57BuKurannass,onlarn karlkl kardelik ilikilerini, birbirlerine kar tadklarsevgivesaygy,birbirlerinigzettiklerinive haklarn yerine getirdiklerini teyit etmektedir. Emir Ali, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin sahabilerinin birbirleriyle kenetlenmeleri, Onun doruluuna ve gnderildii hedef iin tad samimiyete en byk delildir58 derken ne doru sylemitir. nsanlarn bu Kuran ahitlii haricinde rivayet ettikleri ve edecekleri her ey, Kuran yalanlama, tarihi yanltma, Nebi sallallahu aleyhi ve sellemin eitiminden phelenme ve bu konuda kt zanda bulunma anlamna gelecektir. Burada, onlarla alakal baz olaylar nakledelim. Buharinin Ukbe ibnulHaris radyallahu anh kanalyla rivayet ettii hadiste, Ukbe yleder:EbuBekrikindinamaznkld,sonradar
57 58
49/elFeth/29 AmirAli,TheSpiritofIslam,London,1922,p.22
ki Zt Tasvir
59
ktveyrd.Hasannocuklarlaoynadngrd. Onu omzuna alarak yle dedi: Babam feda olsun! Nebi sallallahu aleyhi ve selleme benziyor, Aliye benzemiyor Hz. Ali ise buna (onun bu szne) glyordu.59 Hseyin b. Ali radyallahu anhn yle dedii rivayet edilir: mer bir gn bana dedi ki: Ey oulcuum! Bize gelsende bizigrsen olmazm?Bir gn ona gittiimde Muaviye ile yalnz gryordu. bni merin kapda beklediini ve ona girmesi iin izin verilmediini grdm ve geri dndm. Daha sonra benimle yine karlat ve Ey oulcuum! Bize geldiini grmedim dedi. Ben de, Geldim ve sen Muaviye ile yalnz gryordun, bni merin geri dndn grdm, ben de geri dndm dedim. Sen, (ieriye kabul edilmeye olum) Abdullah b. merdendahalayksndedi.60 bni Sad, Cafer esSdktan, o da Muhammed el Bkrdan, o da babas Ali b. ElHseyinden yle dediini rivayet eder: mere Yemenden bir takm elbiseler geldi ve o da onlar insanlara giydirdi.
Buhari;KitabulMenkb,BbuSfatinNebiyyisallallahualeyhi veselem;1/501,Hindistanbasks 60KenzulUmml;7/105,elsbe;1/133desahihbirsenetlerivayet edilir.
59
60
nsanlar elbiselerin iinde gittiler. O da, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin kabri ile minberin arasnda oturuyordu. nsanlar yanna geliyor, selam verip onun iin dua ediyorlard. Bu arada Hasan ve Hseyin,anneleriFatmaradyallahuanhannevinden km, insanlarn arasndan yryerek geliyorlard. zerlerinde o elbiselerden hi biri yoktu. mer kalarn atmt. Sonra yle dedi: Vallahi, sizin giydiklerinizin bana bir yarar olmad. Ey Mminlerin Emiri! Emrin altndakileri giydirdin ve ite ne gzel yaptn! dediler. yle dedi: nsanlarn arasndan yryerek gelen ve zerlerinde o elbiselerden hi biri olmayan u iki ocuk yznden (byle diyorum). Sonra Yemene (oradaki grevliye), Hasan ve Hseyin iin acilen iki elbise gndermesini emreden bir mektup yazd. Bunun zerine oradaki grevliikielbisegnderdivemer,oelbiselerionlara giydirdi.61 Ebu Caferden u rivayet edilir: mer, Allahn verdii bolluktan sonra insanlara para tahsis etmek isteyince, Nebi sallallahu aleyhi ve sellemin sahabilerindenbirgrubutoplad.Abdurrahmanb.Avf radyallahu anh ona, nce kendinden bala dedi. O da, Hayr, vallahi, Rasulullah sallallahu aleyhi ve
61
A.g.e.sf.106
ki Zt Tasvir
61
selleme en yakn olanlardan, Rasulullah sallallahu aleyhiveselleminakrabalarolanHaimoullarndan balayacam. nce Abbasa, sonra Aliye, sonra drt kabileye ve en son Adiyy b. Kab oullarna tahsiste bulundu. HaimoullarndanBedirekatlanlaryazd.Sonra meyye b. Abdiems oullarndan Bedire katlanlar yazd. Sonra yaknlk derecelerine gre buna byle devam etti. Onlara para tahsisatnda bulundu. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin yanndaki konumlar nedeniyle Hasan ve Hseyine de tahsiste bulundu.62 AllmeiblienNumni,elFrkisimlikitabnn EhliBeytileSahabeleriArasndaHaklarnvedbn Gzetilmesibalaltndayleder: phesiz mer radyallahu anh, nemli ilerde, btn samimiyetiyle ve nasihat gayesiyle kendisine doruolarakgrdnsyleyenAliradyallahuanh ile istiare etmeden kesin karar vermezdi. Onu Nihvendsavandaordununbanakomutanyapmak istedi fakat o bunu kabul etmedi. Kudse yolculuunda, Medinedeki btn halifelik ilerinin bana onu brakt. Aralarndaki uyum ve
62
KitbulHarc;EbuYusuf;sf.2425
62
dayanmann ne derece ileri olduu, Ali radyallahu anhn Fatma radyallahu anhadan olan kz mm Glsm onunla evlendirmesinde aka kendini gstermitir.63 Ali radyallahu anh ile mer radyallahu anh arasndaki samimi ve salam baa en iyi delil, daha nce evlendii hanmlarnn varlna ve yann ilerlemesine ramen kz mm Glsm onunla evlendirmesidir.Aynekilde,ocuklarnakendisinden nceki halifelerin; Ebu Bekr, mer ve Osmann adlarn vermesidir.64 Bu, aralarndaki karlkl sevgi ve gvenin en ak delilidir. Bu salam baa daha bir ok rnek sunabiliriz. Fakat konuyu ksa tutmak iin buzikrettiklerimizleyetiniyoruz.
Emir Muhsin elMelikin ytun Beyyint ismiyle mehur kitabnda,buevlilikveiaretettikleriileilgilibiraratrmavardr. 1/127174;MirzaFurbasks,1870miladi. 64elAbgariyyt;AbbsMahmudelAkkd;Abgariyyetulmm;sf. 95,DrulFetuhbasks,Kahire
63
ki Zt Tasvir
63
HindistannBykairiEltfHseyinHlinin KalemindenSahabeDnemininEsizTasviri Bu zelliklerinden dolay; Peygambere arkadalk, imanterbiyesiveKuranretilerizerinekurulanbu ilk slam toplumu gzel ieklerin yetimesini beslemitir. Onlardan her bir iek ve her bir yaprak, onun gzelliinin ve ssnn sebebi olmutur. eitli kabileler ve aileler, farkl tabakalara mensup insanlar iyi bir sluba ve tek bir yree sahip bir aile haline gelmitir. Nebi sallallahu aleyhi ve sellemin mucizevi eitimi ve slamn sihirli retileri onlar sevgi ve gven zere bir araya getirmitir. Burada, byk air Eltf Hseyin Hlinin Hlinin Beyitleri adyla mehur divanndaki kasidelerinden bir ksmn zikretmeden geemeyeceim. Bu beyitlerde sahabei kiram (Allah onlardan raz olsun) olduka canl ve esizbirekildetasviretmitir.Butablogerekteolan yanstsa da esiz ve ekicidir. yle ki, nebilerin ve rasllerin hayat hikayelerinin ardndan,oldukageni insantopluluklarierisindeenstyeresahiptir. Byk air, Hulefai Raidin ve sahabilerden bahsederekyleder: Allah Subhnehu ve Tel, slam mmetine hak nimetini ikram edip Peygamber sallallahu aleyhi ve
64
sellem grevini en iyi ekilde yerine getirince, Allah Telnn kullar zerindeki hcceti tamamlanp Peygamber Refiki Alya iltihak edince, arkasnda slam miras alan ve tm dnyada benzeri nadir bulunurbirmmetbrakt. O insanlarn hepsi slamn szne boyun emilerdi ve Mslmanlarn destekileri idiler. Allaha ve Rasul sallallahu aleyhi ve selleme kar veflidiler.Yetimlerivedulkadnlarteselliederlerdi. Kfr ve batl yolundan yz evirmilerdi. Hak ve gnl yoluna kendilerini adam, onlarn cokusuna kendilerinikaptrmlard. Onlar, cehaletin izdii resimleri sildiler. Kahinlii temelindenyktlar.Dininhkmlerinndebalarn ediler. Allah yolunda canlarn ve mallarn cmerte harcadlar. Her musibetin nne kendilerini kalkan yaptlar.nkonlarancakAllahtankorkarlard. Bir konuda aralarnda ihtilaf olsa, bunun kayna samimiyettenbakabireyolmazd.Birolayetrafnda anlamazla dseler, sanki bu anlamadan ve yumuak grnmeden daha iyiydi. nk bu, dnyann beeri bahelerini yeerten o iman zgrlnndalgasndanbakabireydeildi. Yemede ve imede ar gitmezlerdi. Giyim kuamda ss ve gsteri aramazlard. Komutan ve
ki Zt Tasvir
65
ordu ayn seviyede idi. Ayn ekilde zengin ve fakirin ikisi de bir haldeydi. Deerli bostanc, bir bahe yapmveona,benzeraalardikmiti.Halife,obann srye bekilii gibi mmete bekilik yapard. Mslmanilezimmiarasndaayrmyapmaz,kleile hrarasndabirfarkgzetmezlerdi. Ayn ekilde cariye ile ev sahibi kadn arasndaki ba,kzkardelerileannelervekzlararasndakiba gibiydi. Btn abalar hak yolunda younlat. likileri yalnzca hak ilkesi zerine kurulmutu. Ateleri kendiliinden yanmazd. Bilakis dizginleri yalnzca eriatn kabzasndayd. Nereye eilirlerse orayaeilirler,nereyearlrlarsaorayagiderlerdi. ktisatedilecekyerdeiktisad,cmerteharcanacak yerde cmertlii gzetirlerdi. Sevgi ve dmanlkta dengeli olma ilkesine bal kalrlard. Gereinden ok sevmezlervegereksizyerebuzetmezlerdi.Kimhakka boyun eerse ona uyar, kim de haktan yz evirirse ondanyzevirirlerdi.65
65
MeddulslamveCezruhu(MseddesuHli);sf.3738RacaRam KumarLeknobasks,Hindistan
66
nsanFtratnnReformabalarnaCevapVerdiinin DelilivensanlnBykvnKayna slam toplumunun ehresi ve bnyesi; Kuran, Snnet ve gvenilir tarih nda beliren grnts, bunun da tesinde bu toplumun grnen yaps ve ynelileri, Peygamberin gzetiminde eitilmi ve direktiflerini nbvvet ve Kuran okulundan alm o Mslmanlar tasvir etmekle kalmaz, byk bir topluluun gzel ve esiz portresini yanstr. yle ki; asrlar gemesine ramen, farkl mekanlarda ve zamanlarda, onlarn seviyesine yaklaan kk bir toplulukdahiolmamtr.Buradainsanftratnnsahip olduu hayr kabul edebilme zelliine ve insan zekasnn tasavvur edemeyecei derecede geni bir arnmaveykselmeimkannadelilvardr.Yine;Allah tarafndan desteklenen ihlasl ve slah ehli insanlarn sarf ettikleri samimi abalarna, baarlarna ve kalc etkilerine delil vardr. Onlarla iftihar etmek insanln hakkdr. Her ada yaayan insanlar, Allahn izniyle kenditrndenortayakanbuycetopluluklagurur duyabilir. Bu, beer trnn fertlerini mitsizlie kaplmaktan ve toplumdan uzaklamaktan kurtarr. Doru yolda alanlarn azimlerini artrr. Peygamberlerin sonuncusu ve imam Muhammed
ki Zt Tasvir
67
sallallahu aleyhi ve sellemin ahsna zel, btn peygamberlere ise genel olarak beslenen samimi sevgiyikkletirirvecanlandrr.Nebisallallahualeyhi ve sellemin eitim ve retiminin sonularn ve etkilerini gzetlemekle gayba iman, grnene imana dnr. eyhulislam Hafz bni Teymiyye yle derken ne dorusylemitir: Bu mmetin en hayrllar sahabilerdir. mmetin iinde hidayet ve hak din zere birlemede onlardan dahabyk,ihtilafveblnmedenonlardandahaok uzakduranolmad.Onlarhakkndazikredilenveonlar hakknda eksiklik ifade eden her ey, mmetin baka fertlerindeki kusurlarla kyaslansa onun yannda ok az kalr. slam mmetindeki kusurlar da dier mmetlerdekikusurlarlakyaslansa,ounyanndaaz kalr. Beyaz elbisedeki azck siyah lekeye bakp da iinde ok az bir beyazlk bulunan siyah elbiseye bakmayanyanlr.66
66
MinhcusSne;eyhulislambniTeymiyye;3/242
68
slamnrnekavelkNesliilelgiliSunulan KaranlkvearpkTablo Yukarda zikredilenlerin tam tersine, slama ve slam Peygamberi sallallahu aleyhi ve selleme bal olduununesrenOnikimamFrkas,butoplumve o dnemle ilgili tam tersi bir tablo sunmaktadr. Bu tablo; Nebi sallallahu aleyhi ve sellemin eitim ve ynlendirmealanndakibtnabalarnykmaktave Onu, Allah tarafndan gnderilmeyen, semadan desteklenmeyen, vahye ve ilahi gzetime sahip olmayan bir slahatnn veya samimi bir uzman eitimcinin dahi karlamad ekilde baarsz gstermektedir. Oysa Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem btn bu zelliklere sahipti. Bu frka; nankrlk, kabalk, hainlik, hakk gizleme, nefsine tapma ve makam sevgisini; aalk karlar iin her trl entrikay, arptmay ve iftiray kullanma ve bunu mazur gstermeyi ieren arpk ve simsiyah bir resim sunmaktadr. Bu arpk ve ho olmayan tablo, slami gayretlerin ve eitimin sonucu hakknda mitsizlik dourmakla kalmaz, bilakis tm insanln dzelmesi ve gelecei hakknda da mitsizlie kaplmayayolaar.
ki Zt Tasvir
69
Butablo;Muhammedsallallahualeyhivesellemin yirmiylboyuncaharcadbykabann(veya baz rivayetlere gre drt) kii dnda bir ey retmediini, Nebi sallallahu aleyhi ve sellemin vefatndan sonra sadece onlarn slama bal kaldklarn, dierlerinin ise Onun vefatndan hemen sonra Allah korusun slam ile balarn kopardklarn ve Nebi sallallahu aleyhi ve sellemin arkadalnn ve eitiminin gerekletirmek istedii grevdebaarszolduununesrmektedir.67
Nebi sallallahu aleyhi ve sellemin arkadalnn ve eitiminin ortaya kard devrim niteliindeki etkiden bahsederken Onu brakp Onun mmetinin fertlerini, hidayetlerini ve tesirlerini anlatmak Nebi sallallahu aleyhi ve selleme kar edep d bir davran olmasa, eitli alarda yaam yol gstericilerden ve salih insanlarn hayatlarndan da bahsederdik. yle ki; onlarn hayat hikayeleri, ksa bir sre onlarn yannda oturan ve ellerini ellerinin iine koyann deerli bir madene dntn gsterir. Biz,kstahsulularnvekatkalpliyoldankminsanlarn,Allah kendilerineosalihinsanlarlakarlamayveonlarnnndetevbe etmeyi nasip ettiinde, takva sahibi, salam inanca sahip olmada ve gnahlardan uzak durmada rnek insanlara dntn biliriz. Tarihte yle bir olay gereklemitir: nsanlarn ahlak nedeniyle kendisinden kat ve slah olmasndan mit kestikleri suaalmbiradam,birgecetesadfenosalihlerinveeitimehli insanlarn yaknnda geceler. Sonra o kt insan, gecelerini nafile ibadetlerle ihya eden takva sahibi bir kiiye dnr ve hayatnn sonannakadarbuRabbanihalzerekalr.Butrolaylar,slamn
67
70
Onikiimamfrkasnnensahihkaynakkabulettii elCmiulKfi isimli kitabn son faslnda, Kitabur Ravda bal altnda, mam Ebi Caferden (mam Muhammed Bakr) yle dedii rivayet edilir: Nebi sallallahu aleyhi ve sellemden sonra kii hari insanlar riddet zereydiler / dinden dnmlerdi. Dedim ki: Kim o kii? yle dedi: Mikdd b. el Esved, Ebu Zerr elfri ve Selman elFrisi. Allahn rahmetivebereketionlarnzerineolsun.68 HumeyniveSzleri Bugn randaki devrimin lideri, slam Hkmeti olarak adlandrlan hkmetin bakan ve Kayp mamnVekiliHumeyni,FarsayazdKefulEsrr isimli kitabnda sahabei kiram yle bir tanmlar ki, onlar dnyaya tapan, Allah Telya kar cretkar,
ilk dneminden gnmze kadar, Hindistan gibi slamn merkezinden uzak lkelerde bile bir ok kez grlmtr. Bu konuda daha ayrntl bilgi isteyen, yazarn Elmam Ellezi Lem Yfe Hakkuhu minel nsaf vel tiraf isimli kitabna, za Hebbet Riyhulmanisimlikitabnavedierkitaplarnabakabilir. 68 Furul K; 3. cilt, Kitbur Ravda fasl; sf. 115; Lekno basks. Dierrivayetegrede,Ammarb.Ysirbusahabilerindrdncs saylmaktadr.
ki Zt Tasvir
71
Kuran Kerimi tahrif eden ve sonuta kafir olan insanlar olarak gsterir. Keful Esrr isimli kitabnda yleder: Kuran ve slam brakp sadece dnya ile ve ynetimi ele geirmekle ilgilenen, Kuran sadece bozuk niyetlerini gerekletirmek iin ara edinen o insanlar (sahabiler) iin, Ali radyallahu anhn halifeliine ve imamlarn imametine dellet eden bu ayetleri Kurandan karmak kolay olmutur. Ayn ekilde semavi Kitab tahrif etmek ve Kuran dnya ehlinin gznden tamamen uzaklatrmak onlar iin kolayolmutur.yleki,KuranveMslmanlarakar ilenenbuaypKyametekadarkalacaktr.Yahudilere ve Hristiyanlara ynelttikleri tahrif sulamas, kendilerizerinesabittir.69 Kitabnbirbakayerindeiseyleder: Kurann, imamn ismini belirlemi olduunu farzedelim. Mslmanlar arasnda ihtilaf kmayacanneredenbileceiz?nkyneticilikve
KefulEsrr;sf.114;Bukitaptabasldmatbaannismivebask tarihi bulunmamaktadr. Fakat o Humeyninin yazd kitaplardandr. stad Esad elKeylni, elmam elHumeyni, Davetuhu ve Hareketuhu ve Efkruhu isimli kitabnda bu kitab Humeyninin eserleri arasnda saymtr. Bu kitabn Pakistan basksnn65.sayfasnabaknz.
69
72
valilik tamahyla kendilerini Rasl aleyhisselamn dinine uzun sreler balayan, bu uurda entrikalar eviren ve gruplaanlarn Kurann emirlerine uyarak amalarndan vazgemeleri mmkn deildi. Gayelerini gerekletirebilmek iin hibir hileden kanmyorlard. Daha da tesi bu, Mslmanlar arasnda slam temelinden ykan ihtilafa sebep olmutur. Kendi ynetimlerini kurmak ve amalarn gerekletirmek iin frsat kollayanlar, bu amalarnn slamadaltndagereklemesindenmitlerinikesmi olsalard, slama kar grup olup aka ona kar gelebilirlerdi.70 HumeynininHz.EbuBekr,Hz.mer,Hz.Osman ve sahabenin geneli hakkndaki grlerine gelince, onlar burada zikredemeyeceim. Bu konuda daha geni bilgi iin, Humeyninin Farsa yazd Keful Esrr isimli kitabna ya da eyh Muhammed Manzur enNumaninin esSevratul raniyye, elmam el Humeyni veia isimli kitabna baknz. nk o grleri burada nakletmek ne zaruridir, ne de mmkndr.
70
KefulEsrr;sf.113114
ki Zt Tasvir
73
EmirMuhsinulMlknYorumu EmirMuhsinulMlk71(SeyyidMuhammedMehdi Ali)nin bu frkann sahabei kiram hakkndaki inanc ve onlara kar tavr zerine elyt elBeyyint isimlikitabndakiyorumuherhangibireklemeyegerek brakmayacak ekildedir. Tepkisi ise, salkl tabiata
71 Emir Muhsin edDevle; Muhsinul Mlk Munir Nevaz Cenk Es Seyyid Mehdi Ali b. esSeyyid Dmin Ali ElHseyni (12531325 hicri). Bu an deerli ve sekin insanlarndandr. Hindistanda kltrlnesliinaedenlerdenveonaiyiliktebulunanlardansaylr. ii bir ailede dnyaya gelmitir. Dini derinlemesine aratrd, salklbiryapyavezelliklefikrialandayeterliliesahipolduu iin Ehli Snnet mezhebine balanmtr. Hicri 1291 ylnda Emir MuhtarulMlkn daveti zerine Haydarabada gelmi, orada yksek bir makama tayin edilmitir.Emirlikte byk deiiklikler ve iyiletirmeler yapmtr. Allahn kendisine ne byk akl ve ynetim yetenei baladn ispat etmitir. Hicri 1305 ylnda ngiltereye gider ve orada retim merkezlerini grr. M. A. O. CollegeinkurucusuSirSeyyidAhmedHannhayatboyuncasa koluolur.slamiEitimKongresinesekreterveM.A.O.Collegee genel sekreter seilir. Hayatnn sonuna kadar bu makamda kalr. Bu okul onun, hayatn her alannda ilerlemesini salamtr. Emir MuhsinulMlk,bykbirahsiyete,hitabetveyazdasankisihirli birgcesahipti.elytelBeyyintisimlikitab,konusundaok deerli ve esiz bir eser saylr. Biyografisi iin bkz. Nzhetul Havtir; Allme esSeyyid AbdulHayy elHaseni; 8/2. elyt el Beyyint;1/67;MirzaFurbasks,Hindistan,1780
74
sahip bir insann gerei bildikten sonra ondan daha gzel bir slupla tepki gsteremeyecei gzelliktedir. yleder: Gerekteiannsahabeikiramhakkndakiinanc, Nebisallallahualeyhiveselleminsulanmasnaneden olur. Bu inanlar duyanlarn nefislerinde slam hakknda phe uyandrr. nk Nebi sallallahu aleyhi ve selleme iman edenlerin d grn haricinde imanlarnda samimi olmadna ve i dnyalarnda Allah korusun kafir olduklarna, Nebi sallallahu aleyhi ve sellemin vefatndan hemen sonra dindendndklerineinanan,Nebisallallahualeyhive sellemin peygamberliini tasdik edemez. Bilakis der ki: Peygamber, peygamberlik iddiasnda doru sylyor olsayd, retilerinin etkisi olurdu. Samimiyetle kendisine inananlar olurdu. nanan o kadarokinsannarasndanenazndanbirkayzkii imanlarndakararllkgsterirlerdi.ayetdediklerigibi sahabei kiramn imanlar ve Mslmanlklar eksik ise, Nebi sallallahu aleyhi ve sellemin hidayetinden etkilenenler kimlerdir? Onun peygamberliinden yararlananlarn says kaa ular? ayet Onun sahabeleri, onlarn ne srd gibi ilerinde Allah korusun dinden dnenlerin ve mnafklarn da olduu birka kiiden ibaretse, kimler slam din
ki Zt Tasvir
75
edindiler? Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin eitimveretimindenkimleryararland?72 mamabininiaHakkndaSyledikleri Hicri 110 ylnda vefat eden mam abi, iay YahudilerveHristiyanlarla;onlarn,peygamberlerinin arkadalarhakkndakihkmleriyle,peygamberlerin arkadalarnn konumlarn kabul etmeleri ve bundan etkilenmeleri ile kyaslarken ne gzel sylemitir. Onun yle dedii rivayet edilir: Yahudilere soruldu: Sizin dininizin en hayrl insanlar kimler? Onlar da, Musann arkadalar, dediler. Hristiyanlara soruldu: Sizin dininizin en hayrl insanlar kimler? Onlar da, sann havarileridir, dediler. Rafzilere soruldu: Sizin dininizin en erlileri kimler? Onlar da, Muhammedin ashab, dediler. Onlar iin balanma dilemeleri istendi,Rafzileriseonlarasvdler.73
72 73
elytelBeyyint;1/67;MirzaFurbasks;Hindistan,1780 MinhcusSnne;1/6
76
DnyaMalnaenlerveYnetimTutkunu lgnlarileKartrma Anlalan bu ranllar; Peygamber okulunda eitilen sahabei kiram hkmet kuranlar, macera peindekoanlar,makamvemevkiyetapanlar,malve servetdknlerigibizannetmiler.nkPehleviler, Kiyaniler, son olarak Safeviler ve Gacariler olmak zere ran krallarnda byle rnekler oktur. Humeyninin byk dedesinin rana Hindistann Evdeh vilayetinden g ettii doru ise, phesiz sahabei kiram bir miktar arazi, bir kadn veya birazck mal elde etmek iin her yolu geerlisayan ve kullanan derebeyleriyle, krallarla74 ve sahtekarlk uzmandahilerlekartrmtr. (Onlarnilimdevarabildiklerisonnoktaitebudur. phesiz Rabbin yolundan sapan da en iyi bilendir, hidayetbulandaeniyibilenOdur.)75
Evdeh Vilayetini de iine alan Hindistann kuzey vilayetleri ngiliz ynetimi srasnda ve sonrasnda Marksizmin ve feodaliteninenbykmerkeziolmutur. 7553/enNecm/30
74
ki Zt Tasvir
77
KNCART BuDininPeygamberininSiyasi LiderlerdenveSavaKomutanlarndan FarklOlmas

PeygamberrnekliininAkrabalarveAile FertlerindeGrlmesi Btnbeertrnehitapeden;onufaziletliahlaka, gzel davrana, slaha ve kkl deiime aran dinde bulunmas gereken ikinci zelliin, bu dinin ilk davetisinin hedefinin eski hkmet kurucularn, komutanlarn ve siyasi liderlerinkinden farkll olduunu sylemitik. Onlar dnya tarihinde aile krallklar ve babadan ola geen hkmetler kurmakla mehurdurlar. Oysa bu dinin ilk davetisi davetiyle ve fedakarlyla, gayreti ve halkla ilikileri ile onlardan farkl olmaldr. Btn amac samimi ve tarafsz grnen abalar ile aile fertlerini insanlarn bana ynetici klmak, onlar zorla balarna lider
78
yapmak; aile fertlerinin ve akrabalarnn uzun sreli liderliini ve yneticiliini garantilemek ve onlarn gelecektekikarlarnkorumakolmamaldr. Peygamber Efendimizin hayat hikayesini bu adaninceleyecekolursak,mucizelerledolubirdnya ile karlarz ve bu mucizelerde, Nebi sallallahu aleyhiveselleminRabbimbeniterbiyeettivebanaen gzel terbiyeyi verdi76 buyurduu gibi, ilahi eitimle dorudan ereflenen peygamberliin yaps ok ak birekildeortayakar. Burada, Allahn (phesiz sen yce bir ahlak zeresin)77 buyurarak ahitlik ettii yce ahlak tecelli eder. Kuran Kerimin her peygamberin dilinden (Bununiinsizdenhibircretistemem,benimecrimi vermek ancak Alemlerin Rabbine aittir)78 kavliyle naklettii peygambere uygun yaam silsilesi kendini gsterir. MslmandeilHristiyanolanfakatdinikitaplar, milletler ve dinler tarihi hakknda bilgisi bulunan BizanskralHeraclius(610641miladi)busrrnfarkna varr. Nebi sallallahu aleyhi ve sellemin kendisine
bnisSemniEdebulmldarivayetedervebuhadiszayftr. 68/elKalem/4 7826/euar/109.BuayetiKuranbusuredeNuh,Hd,Salih,Lt veuaybpeygamberlerindilindennakletmitir.
76 77
ki Zt Tasvir
79
yazd mektubu alnca, doru bir karar vermek iin Nebi sallallahu aleyhi ve sellemin durumunu renmek ister. O anda yannda, o gnlerdekralln ziyaret etmekte olan Kureyin ileri gelenlerinden Ebu Sfyanvardr.Heraclius,onabazsorularyneltir.Bu sorulardanbirindeyleder:Atalararasndakralvar m? Ebu Sfyan, Hayr der. Daha sonra Heraclius Ebu Sfyan ile aralarnda geen konumay yorumlarken yle der: Sana, Onun atalar arasnda kral olup olmadn sordum, olmadn syledin. Derim ki: ayet atalar arasnda kral olsayd, Babasnn kralln geri getirmek isteyen bir adam derdim.79 Siyeri nebeviyi bu adan ele alr ve bu l ile lersek, Nebi sallallahu aleyhi ve sellemin davetinde ve cihadnda, devleti Sasani ve Romal ailelerden alp Haimoullar, Muttaliboullar ya da Kureyin tesinde Araplarn geneline dahi nakletmeyi kastetmediine iaret eden bir ok rnek grrz. Dolaysyla, nasl olur da Haimi krall veya Muttaliboullarynetimikurmakisteyebilir?Hattabu dininvedavetinsahabelergibiennsafndaolmayan temsilcileri bile, bu konuda takval davranmlardr.
elCmiusSahih; Buhari; Kitbu BedilVahy, 1/7; Mustafa el BbielHalebibasks,Kahire,1953.
79
80
nk onlar, bu gerei ok iyi biliyorlard. Rebi b. mirin ran ordusu komutan ve ran devletinin en byk erkan Rsteme, Sizi buraya getiren nedir? diye sorduunda verdii ak ve net cevaba bakarak bunun ne derece doru olduunu takdir edebiliriz. Rebi b. mir ona yle der: Dilediini, kullara ibadettenyalnzcaAllahaibadetekarmamziinbizi Allahgnderdi.80 Nebisallallahualeyhiveselleminailefertlerineve akrabalarna muamelesi atalaryla vnen maddeci liderlerin ve nce yaknlarn gzet ilkesiyle hareket eden yneticilerin genelinin muamelesinden farkl olmakla kalmyor, daha tesi onlarn davranlarnn tam tersini yapyordu. Kendisine en yakn kiileri en zor ve tehlikeli zamanlarda dier insanlarn nne srerken; ganimet paylamnda, dl ve mal datmnda ise en sona brakyordu. Utbe b. Rebia, eybeb.RebiaveVelidb.UtbeninAraplarnenbyk savalarndanolduunukimbilmez?OnlarKureye seslenip meydan okuyunca, Rasulullah sallallahu aleyhivesellemHz.Hazma,Hz.AliveHz.Ubeydeye seslendi ve onlar karlarna kard. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem Mekkeli o svarilerin nasl savalar olduklarn iyi biliyordu ve Muhacirler
80
elBidyevenNihye;bniKesir;7/39;MektebetulMerif,1966.
ki Zt Tasvir
81
arasnda onlarn karsna kp hakkyla arpacak bakayiitlervesvarilerdevard. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem, akrabalk bakmndan en yaknlarndan ve Haimoullarndan olan, ok sevdii ve deer verdii o sahabiyi Mekkeli savalarn karsna kard ve bakalarn tehlikeyeatmad.AllahSubhnehuveTelda,onlara dmanakarstnlkvezafernasipetti.Hz.Alive Hz. Hazma muzaffer olarak dnd, Ubeyde radyallahuanhiseyaralolarakgerigetirildi. Ali radyallahu anh efendimizin szleri de bunu destekler ekildedir. Bir risalesinde yle der: Rasulullahsallallahualeyhivesellem,mitsizlikartp insanlarekindiindeEhliBeytininesrdveonlarla sahabilerini mzraklardan ve kllardan korudu. Ubeydeb.elHarisBedirde,HamzaUhuddaveCafer Mtedeldrld.81 Nebi sallallahu aleyhi ve sellem Kyamete kadar kalc byk bir rkn, mali kaynak oluturma asndansreklibiraraveevrenselbirmesseseolan zekat farizasn ilan ettiinde onun Haimoullarna verilmesini Kyamete kadar haram klar. Onlara zekattanhibirpayvermez.Fakatfaiziyasakladnda
81
NehculBela;2/1011;stikmeMatbaas,Kahire
82
ilk olarak amcas Abbas b. Abdlmuttalibin faizini kaldrr.Aynekildecahiliyetdnemindenkalmakan davalarn kaldrrken en yakn Rebia b. Haris b. Abdlmuttalibin olunun kan davasn kaldrr. Ved haccnda okuduu hutbede bunu yle ilan etmitir: Kan davalarmzdan ilk kaldrdm Rebia b Harisin olunun kan davasdr. Beni Sad kabilesinde st annedeyken Hzeyl kabilesi onu ldrmt. Cahiliyet faizi de kaldrlmtr. Kaldrdm ilk faiz kendi faizimiz, Abbas b. Abdlmuttalibin faizidir. Muhakkakonuntamamkaldrlmtr.82 YaknlarnTehlikelerdenekarr,Menfaatlerde GeriPlandaTutar Nebi sallallahu aleyhi ve sellem btn rahatlk, ba, dl datm gibi mnasebetlerde krallarn ve sultanlarnadetininvesiyasiliderlerinveyneticilerin yaptnn aksine akrabalarn geri planda tutar, bakalarnonlaratercihederdi.
Sahihi Mslim; Kitabul Hac, Bbu Haccetin Nebiyi sallallahu aleyhivesellem,hyutTuraselArabibasks,Beyrut;2/188.Ebu Davud,Cbirb.Abdullahkanalylarivayeteder.
82
ki Zt Tasvir
83
Ali radyallahu anhtan yle dedii rivayet edilir: Fatma radyallahu anha, el deirmeninde un trken ektii skntdan ikayet etti. Rasulullah sallallahualeyhivesellemeesirlergetirildiiniduydu. Ona giderek bir hizmeti istedi. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem bunu kabul etmedi. Bunun zerine Fatma radyallahu anha durumu Aie radyallahu anhaya anlatt. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem yanna gelince Aie radyallahu anha bunu Ona syledi.BununzerineRasulullahsallallahualeyhive sellem bize geldi. Yataklarmza girmitik. Kalkmak istedik, Yerlerinizde kaln! buyurdu. yle ki, ayaklarnn souunu gsmde hissettim. yle buyurdu: Size benden istediinizden daha hayrlsn gstereyim mi? Yataklarnza girdiinizde otuz drt kere Allahu ekber, otuz kere Elhamdulillah, otuz kere de Subhnallah deyin. Bu sizin iin istediinizeydendahahayrldr.83 mamAhmedinbuhikayeyleilgiliAliradyallahu anhtannaklettiibakabirrivayetteiseylebuyurur: Allaha yemin olsun ki, size verip de Suffe ehlini onlara verecek bir ey bulamadm iin alktan karnlar iine ekilmi bir halde brakamam. Bilakis
83
ElCmius Sahih; Buhari; Kitabul Cihad, Bbu ennel Humusa linevibiRasulillahisallallahualeyhivesellem.
84
onlar satp deerlerini onlara (Suffe ehline) infak edeceim.84 Burada, Nebi sallallahu aleyhi ve sellemin ev halkndanveakrabalarndanensevdiiinsanlaranasl davrand, onlar iin istedii hayatn nasl olduu ve yaadklar hayat tarz ile ilgili baz rnekler zikredeceiz: 1 bni merden yle dedii nakledilir: Nebi sallallahu aleyhi ve sellem (Medine dna) ktnda son olarak Fatma radyallahu anhaya urard. Dnnce de ilk olarak Fatma radyallahu anhaya urard. Tebuk Savandan dnnce Fatma radyallahu anha bir rt satn alm, onu safranla boyam ve kapsna rt veya evine sergi yapmt. Nebi sallallahu aleyhi ve sellem onu grnce dnp mescidegittiveoradaoturdu.Fatmaradyallahuanha Bilale haber gnderdi ve Git ve bak, babam ne geri dndrd?dedi.Bilal,Rasulullahsallallahualeyhive selleme geldi ve Fatma radyallahu anhann sylediinionabildirdi.Rasulullahsallallahualeyhive sellem yle buyurdu: Ben onun orada yle yle yaptn grdm. Bilal, Fatma radyallahu anhaya geldi ve Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin sylediini ona bildirdi. Fatma radyallahu anha
84
FethulBrierhulBuhari;bniHacerelAskalni;7/3437
ki Zt Tasvir
85
rtyvesonradanyapthereyiindirdi,zerindeki eyleri kard, eski elbiselerini giydi. Bilal, Nebi sallallahu aleyhi ve selleme gelerek durumu haber verdi. Bunun zerine Nebi sallallahu aleyhi ve sellem gelipFatmaradyallahuanhannyannagirdivete byleol,anambabamsanafedaolsun!buyurdu.85 2 bni merden yle dedii nakledilir: Nebi sallallahualeyhivesellemFatmaradyallahuanhann evine geldi ve ieri girmeyip geri dnd. Ali radyallahuanhgelince,Fatmaradyallahuanhabunu ona syledi. Ali radyallahu anh da, Rasulullah sallallahu aleyhi ve selleme bahsetti. Bunun zerine Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem yle buyurdu: Benonunkapsndabirrtgrdm.Benimdnyaile iim ne!? bni mer der ki: rt sslemeli idi. Ali radyallahu anh durumu Fatma aleyhisselama zikreder. Fatma radyallahu anha, stediini bana emretsin der. Ali radyallahu anh bunu Rasulullah sallallahu aleyhi ve selleme bildirir ve O da yle
85
mam Hammad b. shak b. smail (199267 hicri); Teriketun NebiyyisallallahualeyhivesellemvesSblelletiVeccehehafiha; Tahkik: Dr. Dy ElUmeri; slam niversitesi Matbaas, Medinei Mnevvere;1.bask(1404hicri1984miladi);sf.56.Hadisi,Buhari SahihindeveEbuDavudSneninderivayeteder.
86
buyurur: Onu falanca aileye gnderin, nk onlarn onaihtiyacvar.86 3 Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin azatls Sevbndan yle dedii rivayet edilir: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem yolculua ktnda ailesinden en son grt Fatma radyallahu anha olurdu. Geri gelince de ilk grt o olurdu. Bir keresinde bir gazveden dnd. Fatma radyallahu anha kapsna bir rt asm, Hasan ve Hseyine gmten iki bilezik giydirmiti. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem (kapdaki rty grnce) durdu ve ieri girmedi. Fatma radyallahu anha,grdeyin onu girmekten alkoyduunu anlad. rty kopard ve bilezikleri ocuklardan kard. Bunun zerine ocuklaraladveodaonlarikisiarasndapaylatrd. ki ocuk alayarak Rasulullah sallallahu aleyhi ve selleme gittiler. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem bileziklerionlardanaldveMedinedekibiraileyiiaret ederekylebuyurdu:EySevbn!Bunlarfalankiiye gtr. Bunlar benim ev halkm, iyi eyleri dnya hayatlarndayken yemelerini istemem. Ey Sevbn!
86
A.g.e; sf. 57. mam Ahmed, Fudayl b. azvan kanalyla rivayet eder.
ki Zt Tasvir
87
Fatma iin kiriten yaplma bir kolye ve fildiinden yaplmaikibileziksatnal.87 Btn peygamberlerde bulunan bu peygamber tabiat, Ondan nakledilen hadislerde aka kendini gsterir. Onlardan birinde yle buyurur: Biz peygamberler topluluu, miras brakmayz. Geride braktmzeylersadakadr.88 Sadece bununla da yetinmez. Daha tesi ailesi ve akrabalar iin, Kyamet gnne kadar zhd hayat, kanaatkarlkvefedakarlkdilervebunuAllahtanister. Onun duas yledir: Allahm! Muhammed ailesinin rzkngnlkyiyeceikadarkl!89 slamdaKurtuluveYkselme,KiiselYeterlilieve ahsiabayaBaldr Byle bir durumda, Nebi sallallahu aleyhi ve sellem babadan ola geecek bir devlet ya da aile fertlerine ve akrabalarna has ahsi bir hkmet iin
A.g.e. sf. 5758; Bu hadisi; Ebu Davud Snende, mam Ahmed MsneddevebniMceTefsirderivayeteder. 88SahihiBuhariveSneniEbiDvud 89SahihiBuhari;KitburRikk,SahihiMslim;KitbuzZhd.
87
88
gerekli artlar hazrlayabilir, halifelii ve imameti90 onlarnarasndakalacakekildesnrlandrabilirmi?91 GerekteNebisallallahualeyhivesellemeyakan, dinin genelliini korumak, slamn insani eitlik ilkelerini muhafaza etmek, Allah Telnn (phesiz Allah katnda en deerliniz, en takvl olannzdr)92 ayetinde buyurduu eref ve fazilet lsn aka ilanetmekiinilimveamel,almavegayretalann ak brakmakt. Muhammed mmetinin btn fertlerineherzamanfrsateitliisalamak;amellerive gayretleri, ilimleri ve ihlaslar sayesinde ve yeterlilikleri lsnce en yksek ruhani mertebelere vednyevimakamlaraulaabilmeimkanvermekiin ve mmeti salih amel ilemede yara sevketmek iin byle yapmas uygun idi. mmet mensuplarnn kulaklarna her zaman u Kurani nida almaktadr:
leriki sayfalarda Oniki mam iasnn imamet anlayndan, bu anlaynsnrlarndanvezelliklerindenbahsedeceiz. 91 Oniki mam iasnn inancna gre Ali radyallahu anh, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin vasisi ve Onun hemen ardndan gelecek halifesidir. Rasuln ve Kuran ayetlerinin bildirdiine gre masum imamdr. Dnya, mutlaka Ehli Beytten olmas gereken imam olmazsa ayakta kalamaz ve Allahn kullar zerinehcceti,imamvarolupinsanlaronutanmadanneredeyse gerekleemez. O masum imamlara inanmak ve onlar tanmak imannartdr.Bkz.RicluKei;sf.78,UslK;sf.104 9249/elHucurt/13
90
ki Zt Tasvir
89
(Rabbinizin bana ve genilii gkler ve yer kadar olan cennete koun!)93 Kuran; insann baarsnn, mutluluunun ve ilerlemesinin kendi sarf ettii zel abaya bal olduu gereini aklayarak yle buyurur: (Bilsin ki insan iin kendi almasndan baka bir ey yoktur. Ve almas da ileride grlecektir. Sonra ona karl tastamam verilecektir.)94 Kuran, hibir ahsn ahirette bir bakasnn ykn tamayacan ve herkesin kendi amelinden sorumlu olduunu aklamtr: (Hibir sulu bakasnn suunu yklenmez.)95 Buharinin rivayet ettii bir hadiste, Nebi sallallahu aleyhi ve sellemin kabilesiAbdimenafoullarnveenyaknailefertlerini zel olarak isimleriyle ard ve onlara Malmdan dilediinizi benden isteyin, Allah katnda size hibir faydaveremem!96buyurduunakledilir.Onlarayle der: Ey Abdimenaf oullar! Allah katnda size hibir fayda veremem! Ey Rasulullah sallallahu aleyhi ve selleminhalasSafiye!Allahkatndasanahibirfayda veremem!EyMuhammedsallallahualeyhivesellemin
3/liImrn/133 53/enNecm/3941 956/elEnm/164 96 Yani; kiiye Allah katnda ancak ameli ve kendi abas fayda verir.
93 94
90
kz Fatma! Malmdan dilediini benden iste, Allah katndasanahibirfaydaveremem!97 Daha da tesi, bu gerei u szyle noktalar: Kimiameliyavalatrsa,nesebionuhzlandramaz.98 HalifelerinTertibindeveAllahTelnnEhliBeyte MuamelesindekilahiHikmetler Nebi sallallahu aleyhi ve sellemin vefatnn ardndan hi phesiz yksek faziletlere sahip Peygamber ailesinin fertlerinden birinin halifelik makamna gelmesi yerine, Teymoullarndan bir kimsenin halife olmas bize gre tesadf ya da herhangi bir entrika veya plann sonucu deildir. Bu kimse, genelin seimi ve Mslmanlarn da bunu ho grmesi ile halifelik ykn stlenen Ebu Bekr es Sddkradyallahuanhtr.O,Haimoullarndanveya Abdulmuttaliboullarndan deildir. Bylece insanlara ilk andan itibaren slamn babadan oula geen veya bir aileye has devlet dzeni olmad anlatlm ve bu onlarn zihinlerine yerletirilmitir.
ElCmius Sahih; Buhari; Kitabut Tefsir; Bbu Ve Enzir AiratekelAkrabiyn. 98SahihiMslim
97
ki Zt Tasvir
91
Bilakis imamet ve halifelikte aslolan, ilmi yeterlilik, hizmetveMslmanlarnseimidir. Ayn ekilde Ehli Beytin ileri gelenlerinin ve faziletliinsanlarnnerdemleri,ahlaklar,zhdleri,dini duyarllklar ve salam azimleri ile anlmalarn da tesadf olarak grmyorum. Onlar bu zellikleriyle Muhammed mmetinin saygsn, dini nderlik ve ilmi imamet makamn hak etmektedirler. mmet onlara sevgi borcunu sunmaktadr. Allah Subhnehu, en zor anlarda onlar slam mmetine destek olmaya muvaffakklm,Mslmanlarakarsavalardaslam dmanlarnn karsnda durmulardr. Samimi ruhaniyetleri ve salam azimleri ile slam toplumuna g ve yeni bir ruh flemilerdir.99 (te bu, mutlak izzet sahibi, her eyi hakkyla bilenin (Allahn) takdiridir.)100
Hz. Hasan ve Hz. Hseyinin ehadetlerinden sonra gelen o Rabbaniinsanlar,ruhaniimamlarveslammceddidlerihakknda dahagenibilgiedinmekiinhayathikayelerinianlatankaynaklara baknz. Onlar Ehli Beyt ailesine mensupturlar ve en zor durumlarda Muhammed mmetine byk yardmlar dokunmutur. slam diyarlarnn bir ounun tarihi onlarn yiitlikleriyledoludur.Mslmanlarbunuitirafederlervebununla gururduyarlar. 10036/Ysn/38
99
92
NCART AllahSubhnehununBuDininKitabn Korumas

KurannSahihliineDelletEdenKuranNaslar lmsz nbvvetin nc artnn, son Peygambere inen ve Onun dininin temeli, davetinin ve retilerinin kayna olan ve kullar Yaratcya balayansreklibirarasaylanensonsemavikitabn her harfinin ve noktasnn korunmu olmas, anlalabilirveinsanlarnelininaltndaolmas;gemi kitaplar gibi tahrife uramadan okunmasnn, ezberlenmesinin, anlalmasnn ve anlatlmasnn her zaman devam etmesi; sadece belirli insanlarn ulaabildii ve okuyabildii tarihi bir eser ya da aile vasiyeti gibi dolaplarda veya yazma eserlere has ktphanelerde braklmamas gerektiini daha nce belirtmitik.
ki Zt Tasvir
93
Kuran Kerimin bu konudaki aklamalar kesin ve gayet aktr. Cibril elEmin onu Rasul Kerim sallallahu aleyhi ve selleme tebli ederken ve Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem de onu orijinal haliyle ezberlemeye, aslna uygun ezberletmeye ve bakalarnateblietmeyezengsterirken,AllahTel onubirarayatoplamayveokutmayvaatederekyle buyurur:(phesizonutoplamakveonuokutmakbize der. O halde biz onu (Cebrail araclyla) okuduumuz zaman sen, onun okumasna uy. Sonra onuaklamakdahiphesizbizeaittir.)101 Ayetler, Kurann kalplerde toplandna ve eksiksiz bir ekilde okunduuna iaret eder. Sonra aklanmas ve Kyamet gnne kadar devamnn salanmas iin gerekli sebepler hazrlanmtr. Sonra Kuraninsanlaraulap,insanlaronuntamamnyada bir ksmn ezberlediklerinde; savalar ve fetihler olup insanlar farkl lkelere daldklarnda ve zaman iinde deiimler yaandka da, Allah Subhnehu Kyamete kadar Kurann lafzlaryla birlikte korunmasn stlenmitir. yle buyurur: (phe yok ki,Kuranbizindirdikveonukoruyacakolanbiziz.)102
101 102
75/elKyame/1719 15/elHicr/9
94
nsafSahibiGayrimslimlerinahitlikleri Gemitevegnmzde,OnikimamFrkashari, Mslmanlarn tamam Kurann her trl tahriften korunmu olduu inancnda birlemitir. Biz burada, slam alimlerinin ve byk imamlarn konuyla ilgili szlerini nakledecek deiliz. Kurann her trl tahriften ve deiiklikten korunmu olduu zerinde EhliSnnetittifaketmitir103vebuonlarnimannnbir parasdr.Fakatburadagayrimslimlerin,zelliklede Hristiyan yazarlarn ve tarihilerin ahitliklerinden bazlarnsunacaz. ngiliz Maarif Dairesi u itirafta bulunur: Kuran, yeryzndeenokokunankitaptr.104 Kurann Muhammed sallallahu aleyhi ve selleme vahiy yoluyla indiine inanmayan Avrupal msteriklervearatrmaclarda,yukardabahsedilen dnceyionaylamaktadrlar.Nebisallallahualeyhive selleme dmanlyla bilinen ve bu nedenle Hindistan Mslmanlarnn ada eitim sancan
Kurann korunmuluu, yazm, neri ve basm konularnda daha ayrntl bilgi iin bu konularda yazlm gvenilir Arapa kaynaklarabaknz. 104ngilizMaarifDairesi;Kuranblm
103
ki Zt Tasvir
95
tayan Seyyid Ahmed Hann elHutabt el AhmediyyeisimlieseriyleLifeofMohammadisimli kitabna reddiye vermek zorunda kald Sir William Muiryleder: Muhammedin vefatnn zerinden eyrek asr gemedeniddetlianlamazlklarbagsterdiveeitli taifeler kt. Osman, bu fitnelere kurban gitti. Bu ihtilaflarhlgeerlidir.FakatKuran,butaifelerintek kitab olarak kald. Bu taifelerin hepsinin okuyuta Kuranaitimatetmeleri,bugnelimizaltndakikitabn mazlum halife (Hz. Osman) tarafndan toplanmas ve yazlmas emredilen kitap olduunun apak delilidir. Belkideo,binikiyzsenegemesineramenmetinleri tahrif edilmekten korunmu olarak kalan dnyadaki tekkitaptr.105 Wherry ise Kuran hakkndaki yorumunda yle der:Kuran,kesinlikleeskikitaplariindekartrlm ve eklenmi olmaktan en uza, en doru ve en asil olandr.106 Lane Pole ise yle der: Kuran bakasndan en ok ayran zellik, asllna hi phe bulamam olmasdr. Bugn okuduumuz her harfin, on
105 106
LifeofMuhammed TefsirulKuran;Wherry;1/249
96
yzyldr hibir gvenebiliriz.107
deiime
uramadna
Basoworth Smith yle der: Bizler; asletinde, selmetinde ve ieriinin dalmnda benzeri bulunmayan esiz bir kitaba sahibiz. Bununla birlikte hi kimse, ciddi bir ekilde onun doruluundan pheetmemitir.108 Profesr Arnold Islamic Faith isimli kitabnda yleder:phesizKurannayetleri,Nebisallallahu aleyhivesellemindiliyletelaffuzettiilafzlardr.109 Kurann bozulmaml hakknda burada daha ok itiraf ve ahitlik sunmamz mmkndr, fakat bu kadarlayetineceiz. OnikimamFrkasnnKuranHakkndakinancve BuKonudakiSyledikleri imdi de Oniki mam Frkasnn Kuran hakknda sylediklerine bakalm. Bu frkann mensuplar Kuranntahrifedildiineinanrlarveneredeysehepsi
SelectionsfromtheQuran,p.c. Basoworth,op.cit.p.22 109IslamicFaith;p.9
107 108
ki Zt Tasvir
97
bu konuda ayn grte birleir.110 Nri EtTabersi, Kurann tahrif edilmi olduunu ispat iin mstakil bir eser yazm ve kitabn Faslul Hitabi fi sbti Tahrfi Kitbi Rabbil Erbb (Rablerin Rabbinin Kitabnn Tahrif Edildiini spatta Son Sz) olarak isimlendirmitir. EtTabersi bu kitabnda, masum imamlardan nakledilen ve Kurann her ynden tahrife uradn tekit eden ikibinden fazla rivayet olduunu yazmtr.111 ia alimleri ve mellifleri, Oniki mam Frkas hadisilerinin sonuncusu ve hicri onbirinci yzylda ia mezhebinin tercman saylan Bkr el Meclisiye kadar ve hatta daha sonraki dnemlere kadar mevcut Kurann tahriften, deiiklikten, eksiklik ve ziyadeden yoksun olmadn yazl ve szl iddia ediyorlard.112 Deerli okuyucu, Humeynininazncenaklettiimizszlerinidegrd.
Drtahsbuicmnndndadr.Onlar;Sadk,erifelMurtaza, Ebu Cafer etTsi ve Ebu Ali etTabersidir. Fakat bunlardan bazlarnn da ayn gre geri dnd sabittir. Bazlarnn da, iann takiye inanc nda, takiye olarak bunu sylediinden pheedilmektedir. 111FaslulHitb;sf.227 112Dahagenibilgiiin,eyhMuhammedManzurenNumninin EsSevratulraniyye,elmamelHumeyniveiaisimlieserine (sf.156,Hindistanbasks)baknz.
110
98
OradaHumeyniyleder:Oinsanlar(sahabiler)iin, Ali radyallahu anhn halifeliine ve imamlarn imametine dellet eden bu ayetleri Kurandan karmak kolay olmutur. Ayn ekilde semavi Kitab tahrif etmek ve Kuran dnya ehlinin gznden tamamenuzaklatrmakonlariinkolayolmutur.113 Sonra yle der: Mslmanlarn Yahudilere ve Hristiyanlara ynelttikleri tahrif sulamas, sahabiler zerinesabittir.114 Oniki mam iasnca en salam kaynak kabul edilen Usll Kfi isimli kitapta, tamam karlan veya tahrif edilen ayetlerin yerlerine rnekler verilmitir.115 Bu sulamada yle ileri gitmilerdir ki, Kurann te ikisinin karldn ve kaybedildiini, oradayetmibinayetolduununesrmektedirler.116 Onlar,KurannaslnnAliradyallahuanhtarafndan toplandna,onungibimamnyanndaolduunave mevcut Kurandan farkl olduuna 117 inanmaktadrlar.
KefulEsrr;sf.144 a.g.e. 115Bkz.UsllK;sf.264267,Hindistanbasks 116UsllK;sf.271 117a.g.e.

113 114
ki Zt Tasvir
99
Baz imamlar yle demitir: Bizde Fatmann Kuranvarveo,mevcutKurannkatdr.118 KurananemVermeme Kuran Kerim hakknda yukarda bahsedilen inancnedeniyleiilerKuranileilgilenmezlerveameli olarak Kurana balanmazlar. Bu Yce Kitap, Muhammed mmeti tarafndan douda ve batda, gneyde ve kuzeyde srekli okunmaktadr. Onu ezberleyenlerin / hafzlarnn says yz binleri amaktadr. O, kylerde ve en kk yerleim birimlerinde dahi vardr. Ne kadar da kk olursa olsun, her camide teravih namaznda Kuran okunur. Mbarek Ramazan aynda onu bir ya da iki kez hatmederler.nsanlararasndamehurolmuylebir szvardr:iilerdeKuranhafzyoktur.Bu,Kuran Kerimin shhati ve asll konusundaki phelerinin psikolojik sonucudur. Miladi 1973 ylnda rana yaptmziyarettebunubizzatkendimdegrdm. Yine bu nedenle, Oniki mam Frkasnn ktphaneleriKuranahizmetedenokfazlarnekve Kuran ile ilgili konularda eitli eserler iermez.
118
a.g.e.sf.160
100
Kurann mucizeliini, kapsad ilimleri ve gerekleri aklayan gl bir ilmi hareket yoktur.Bunakarlk; slam lkelerinin genelde ktphaneleri Kuran ile ilgili eserlerle doludur. yle ki, ilmi alma ve telif tarihindeki en zengin ve en geni ktphanelerden birini meydana getirecek bamsz bir ktphane olumutur. nkarEdenlerinElineHccetVerme Byle bir durumda, bu gibi bir inancn varl ile, naslolurdaMslmanlardnyayadinlerinindavetini sunabilirler? Doru sylediklerine, davetlerinin shhatine ve dinlerinin retilerine Kuran nasl ahit gsterebilirler? Sonra bu inanla birlikte ortaya kan slam ve Mslman tablosu, gayrimslimleri slama davete uygun mudur? Bu tablo, dikkatleri slama ve slam eriatnn incelenmesine ekecek cazibiyeti tar m? Allah iin syleyin, Kurann tahrif edildii iddiasndan sonra, dnyann Mslman davetiye dnp, (Ey iman edenler! Yapmayacanz eyi niin sylersiniz? Yapmayacanz eyi sylemeniz Allah
ki Zt Tasvir
101
katnda byk bir hm gerektirir)119 deme hakk olmazm?
119
61/esSa/23
102
DRDNCART PeygamberinBizzatKendisininHidayetve YnetimMerkeziOlmas

mamlarvemamlarnSfatlarnnTarifi PeygamberinTekliiveNbvvetinSonBulmas nancnaTersDmektedir lmsz mmet ve daimi peygamberlik ars iin belirlediimiz drdnc art; Peygamberin ahsnn hidayet merkezi, mmetin kalben ve aklen baland yer olmasdr. Nebi sallallahu aleyhi ve sellemin eriat koyma (teri) kayna, itaat edilmeye ve emrine uyulmaya mstehak olmasdr. Bu konuda mmetinden hibir ferdin ona ortak olmamasdr. Doktor Muhammed kbal, Kadyanileri eleitirirken yledemitir: Biz,slamndinolarakAllahSubhnehukatndan indiinekesinolarakinanrz.Fakatslamtoplumveya mmetolarakPeygambersallallahualeyhiveselleme
ki Zt Tasvir
103
borludur. Mslmanlar, Onun birlii iin tehlike oluturanhareketlerekarduyarldrlar.nkslam birlii, ancak peygamberliin son bulduu inancyla desteklenir.120 OnikimamFrkasnnnancnaIkTutacak Alntlar imdi de, Usll Kfi121 isimli kitaptan yapacamz nakillerle Oniki mam Frkasnn inandklarnaveilkelerinebirgzatalm. Bu frka; halife ve imamn Allah katndan tayin edildiine, onlarn da peygamberler gibi masum (hatadan korunmu) ve itaat edilmeleri farz olduklarna,konumlarnnRasulullahsallallahualeyhi ve sellemin konumu ile e olduuna ve dier peygamberlerin konumlarndan stn olduuna inanr. Yine bu frkann inancna gre, imam olmadan ve bu bilinmeden Allahn kullar zerine hcceti gereklemez. Dnya imamsz ayakta durmaz.
120 121
Harfukbl;sf.122136 Bkz.UsllK;sf.103259;erhUsllK;2/229
104
mamlar tanmak imann artdr. mamlara itaat etmek, peygamberlere itaat etmek gibi vaciptir. mamlarn, bir eyi helal veya haram klma yetkisi vardr. Onlar, peygamberler gibi masumdurlar / korunmulardr. Masum imamlara inanan, zalim ve gnahkar olsa da cennet ehlindendir. mamlarn dereceleri, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin derecesi gibidir,btninsanlarnderecelerindenvedierbtn peygamberlerin derecelerinden stndr. mamlar, olan ve olacak eylerin bilgisine sahiptirler. Kullarn amelleri gece ve gndz imamlara sunulur. Melekler gecegndz imamlara gelip giderler. mamlar, her Cuma gecesi miraca karlar. Her yl Kadir gecesi imamlara Allah katndan bir kitap iner. lm onlarn idaresialtndadr.Onlardnyayaveahiretesahiptirler; dilediklerinediledikleriniverirler! Gayrimslimlerden aratrmac alimler de, yukar da bahsedilen imamet inancnda byle bir anlayn olduu sonucunu karmlardr. Patrick Hugec yle der: ia, imamlara Allah Telnn sfatlarn vermektedir.122 Dier bir aratrmac, W. Ivaow ise yle der: mamn nn yeryznde devaml
122
ThomasPatrickHuges,DictionaryofIslam,London,1885,p.574
ki Zt Tasvir
105
kalmas, peygamberlii ikinci plana itmektedir.123 Aratrmac Phillip K. Hitti ise iann imamet inac hakknda unlar syler: slam Peygamberi vahyi yani Kuran Allah ile insan arasnda vasta klmt. Fakat ia, bu vastay insan ekline, yani imama, dntrd. ia, Allaha iman ettim ve mahluk olmayanKuranaimanettimszne,AllahTelnn setii,ilahlksfatlarndaOnaortakolanveinsanln kurtarcs olan imama iman ettim! szn de ekledi.124 EskirannalarnnYansmas Yukarda bahsettiimiz, slaleleri ve aileleri kutsallatrma ve ilahlatrma boyutuna ulaan ar imamet inanc, eski ran inanlarn yanstmaktadr. Eskirandaliderlik,diniynetimvehkmetmeyetkisi Midya kabilesindeydi. Sonra bu liderlik, Zerdtlk inancnn randa yaylmas ile birlikte Elmean kabilesine geti. Farsllar, din adamlar tabakasnn (PriestClass)ilahnyeryzndekiglgesiolduunave
H.A.R. Gibb and J.H. Kramer Shorter Encyclopedia of Islam Leider,1953,p.248 124PhillipK.Hi i,HistoryoftheArabs,London,1953,p.248
123
106
ancak ilahlara hizmet etmek iin yaratldklarna inanrlard.Hkmdarnmutlakabukabiledenolmas gerekirdi. nk ilah, onun zatnda vcut bulurdu. Ate evinin gzeticisi ve dzenleyicisi makam sadece bukabileyehasbirmakamd.125 DoktorAhmedEmin,Duhalslamisimlimehur kitabnnnccildinde,iannimamlarhakkndaki inanlarndan bahsederken yle der. zellikle Farsllardan bir topluluk ii olur. nk onlar Farsllarn hkm srd gnlerde ynetici aileyi yceltmeye ve kutsallatrmaya almlard. Onlara gre kraln kan sanki halkn kan trnden deildi. slamagirdiklerinde,Nebisallallahualeyhiveselleme krallarnabaktklargzle,EhliBeytedekraliyetailesi gzylebaktlar.Nebisallallahualeyhivesellemvefat edince,halifelieenlaykolannOnunailesiolduunu dndler.126
Trihud Diynetiz Zerdtiyye isimli kitaba ve Trihu ran el KadimeveTrihuhaisimlikitababaknz. 126Duhalslam;3/209

125
ki Zt Tasvir
107
Kaypmamnanc iannimametveimamlarhakkndakiarinanc, onlarpeygamberlieortakolmaveoradandailahla ortak olma derecesine karmaktadr. ia, onlarn btn insanlardan stn ahsiyetler olduuna inanmaktadr. Kayp onikinci imam hakkndaki inanlarna gelince,hayalinvearlnzirvesineulamtr.Kayp imamn doumu, ortadan kaybolmas ve hayat ile ilgili inanlar akl ve kyastan yoksundur ve Allahn belirlediieriatvekainatkurallarnaaykrdr.Onlar, onbirinci imam olan mam Hasan elAskeri vefat etmeden on gn nce olunun, ailesinden kendisine miraskalanhereyiveimametyetkisinialarakortadan kaybolduuna, bir maaraya gizlendiine, orada hl hayatta olduuna, Kyamet gnne kadar da orada gizli kalacana, uygun bir vakitte maaradan kacana ve tm dnyaya hkmedeceine inanrlar.127 Olay bununla da bitmez; daha da tesi bu kayp imamn bir kk kayplk dnemi vardr ki bu dnemde elileri gizlice ona gelip giderler. Sonra bu
127
Bkz.UsllK;sf.202207
108
ba kopar ve Kk kayplk dnemi sona erdi ve ortaya kncaya kadar kimsenin ona ulaamayaca bykkayplkdnemibaladdenir.128 HumeynininmamlarHakkndakinanc Belki burada bazlar kendi kendine yle dnebilir: Oniki mam Frkasnn bu arl ilim, inceleme, dnce ve aratrma andan nceki dnemlere, slam dnyas ve Mslmanlarla iletiimleri ncesine, slam devrimine ar yapmalarndanncekendisnrlierisindeyaadklar dneme aittir. Bugn ise, slamn ruhuna ve amalarna vakf olan, slama davet eden, slam mmetinin iinde bulunduu durumdan ac duyan kltrlbirii,akldbugibiinanlarainanamaz. Fakat biz burada deerli okuyucuya, Humeyninin slam Devleti isimli kitabnda Kainatn Oluumuyla lgili Velyet bal altnda zikredilen bir pararaf aynen sunuyoruz: phesiz imamlarn vgye layk bir makam, yce bir derecesi ve kainattaki oluum zerinde etkileri vardr. Kinattaki btn zerreler, onlarn velyetine ve ynetimine boyun eer.
128
Bkz.hticcutTabersi;sf.230
ki Zt Tasvir
109
Mezhebimizin temel inanlarndan biri de, imamlarn, mukarrab bir melein veya gnderilmi bir peygamberin ulaamayaca bir makama sahip olduklar inancdr. Elimizdeki rivayetler ve hadislere gre, Rasul Azam sallallahu aleyhi ve sellem ve imamlar (Allahn selam onlarn zerine olsun), bu dnyaya gelmeden nce nurdular. Allah onlar ArnnetrafndatoplamveonlariinancakAllahn bildiibiryaknlkvedereceklmt.129 OnikimamFrkasnndieralimlerivemellifleri gibi Humeyninin de kayp imama ve onun yeniden ortaya kacana inand sabittir. Daha da tesi Humeyni, kayp imamn ortadan kaybolmasnn zerinden bin yldan fazla bir sregemi olsa da,bu ekilde daha binlerce yl geebileceine 130 inanmaktadr.
ElHukmetlslamiyye;sf.25.Bukitapbize,MektebetuBerzek elslamiyye basks olarak dorudan randan geldi ve halen elimizdemevcuttur. 130A.g.e.sf.7177
129
110
eyhulislammamAhmedb.Abdurrahimed DehlevininmametnancHakkndakiGr mametle ilgili bu irk ieren inanlara baklrsa, Veliyyullah edDehlevi lakabyla bilinen mam Ahmed b. Abdurrahim EdDehlevinin (. 1176 hicri) bu mezheb hakknda ulat sonu ve hkm doruyuvegereiyanstmaktadr.yleder: mamiyyenin batll imam lafzndan anlalmaktadr. Onlara gre imam; masumdur / hatadan korunmutur, itaat edilmesi farzdr ve kendisinebatni/gizliolarakvahyedilmektedir.Buise, peygamberin tarifidir ve onlarn mezhebi, 131 peygamberliininkarngerektirmektedir. DnyayAydnlatanGneBirTanedirveOnun DndakilerOnunlaAydnlananZerrelerdir Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin ahsna sadecekuralbakmndanbalanmamzyeterlideildir. Bilakis slamda, ruhi ve duygusal ynden de Ona
EdDurrsSemin fi MbeirtinNebiyyilEmin; sf. 45; El MatbaatulAhmediyyebasks,Delhi,Hindistan.
131
ki Zt Tasvir
111
balanmamz istenmektedir. Her trl sevgiyi; mal, can, aile ve ocuk sevgisini aan derin ve samimi bir sevgiyle Onu sevmemiz talep edilmektedir. Allah Teldan baka hi kimse; byk velilerden, kemale ermiinsanlardanveyaEhliBeytmensuplarndanyce birfertbileolsabusevgiyeortakolmamaldr. phesiz Nebi sallallahu aleyhi ve sellem, btn dnyay aydnlatan bir gnetir. Onun dndaki herkes,istersahabilerdenveyamceddidlerdenolsun, isterse de hkmet kuruculardan, krallardan veya devrimkomutanlarndanolsun,buaydntatcgnein yla aydnlanp parlayan bir zerredir. O, iksire dnen bir toprak ve tlsml taa dnen bir demirdir. O, eski Arap iirinde geen u iki beyitte anlatlanlavesfedilmeyedahalayktr: Dikkat edin! Hurma Vadisinin topra miski kfurkokusunavedallarrendya132dnt. nk Hind akam saatlerinde orada yry yaptveonunetrafnaserinlikgetirdi.
ldeyetienvettsyapmndakullanlangzelkokulubirtr aadal.(ev.)
132
112
iannNebisallallahualeyhivesellemiMethetme veEhliBeytvemamlaraAtYakmaKonusundaki Tutumu mamlar hakkndaki bu inan, Nebi sallallahu aleyhivesellemesevgiyletersdmeklekalmaz,daha datesionaztbirdurumolutururveonunlaatr. Bunun doal ve psikolojik sonucu olarak iiler, Nebi sallallahu aleyhi ve sellemin hayat hikayesini anlatan gl ve etkili bir eser telif edememilerdir. Sekin airleri, sihirli bir slupla ve etkileyici bir dille Ehli Beytin menkibelerini anlatan ve Kerbelada olanlar tasviredeniirlerdegrdmzgibi,Nebisallallahu aleyhivesellemivmededuygularnnektetkili iirler yazamamlardr. Nebi sallallahu aleyhi ve sellemi methetmede, elKudsi ve elCmi gibi Farsa yazan airler bir yana, Hindistan airleriyle yarabilecek bir ii air bile kmamtr. Bu inanlarnn doal bir sonucudur ve bilinen bir durumdur. Burada, ran gezim ile ilgili Kbil NehrindenYermukNehrinekitabmdasylediklerimi nakletmekuygunolacaktr: Biz, mamiye yoluna bal her toplumda unu hissettk ki, Ehli Beyt sevgisi ve imamlara duyulan sayg konusundaki duygusal ba ve hamaset,
ki Zt Tasvir
113
neredeyse nefisteki, duygudaki, akldaki ve yrekteki her trl boluu doldurmaktadr. mamlar hibir Mslmannpheetmeyeceigibi,hidayetimamlar ve karanl aydnlatan k kaynadrlar. Fakat bu hamasetin, her hayrn ve mutluluun kayna olan Peygamberin hakkndan ve Ehli Beytin kendisiyle ereflendii, sevgi ve saygy hak ettii Rasuln kiiliinden bir ok eyi alm olmasndan, Mslmanla Peygamberi arasnda olmas gereken derinbanaleyhinebyypgelimesindenkorkulur. Bu etki, ran airlerinin Nebi sallallahu aleyhi ve sellemi ven iirleri ile Ehli Beytin menkibelerini, zellikle de EmirulMminin Ali b. Ebi Tlib, Hz. Hasan ve Hz. Hseyinin menkibelerini anlatan iirlerde kendini gstermektedir. Ehli Beytin menkibelerinianlataniirlerduygukuvvetivekalpten anlatm, iir gc ve coku bakmlarndan Nebi sallallahu aleyhi ve sellemi ven iirlerden ok ok stndr. Bu fark Hindistandaki Caferi kardelerimizin Urduca iirlerinde, Nebi sallallahu aleyhi ve sellemi ven iirlerinde ve Fars iirlerinde grdk.Aynfark,Nebisallallahualeyhivesellemin hayat hikayesini anlatan kitaplarla Ehli Beyti anlatan kitaplarda da yeterince grdk. Yine ayn fark mehedleregsterilenilgiilecamileregsterilenilgide; Necefe,Kerbelayaveiilerceziyaretedilmesigereken
114
yerlerden saylan mekanlarla Mekke ve Medineye gitmearzulararasndakibykfarktadagrdk.133 Ben unu kabul ediyorum: Baz dnemlerde ve ortamlarda baz Ehli Snnet alimlerinin Oniki mam Frkasna mensup kimselere tepki gsterirken Ehli BeytinfaziletineveMslmanlarzerindekihaklarna yeterinceiaretedememilerdir.Fakatbununlabirlikte kar tepki; sevgi ve hamaset akm olarak bu ruhi merkeze ynelmi, onu kutsallk halkalar ile kuatmtr.Onaylesfatlarvermitirki,busfatlarn imameti peygamberlie rakip veya bir ok sfatta ona ortakklmasndankorkulur.134 EhliBeytinBykleriniKtGsterenBirTablo EhliBeytimamlarninsanstgsterenveonlara baz ilahlk sfatlar veren bu ar inanlara ramen, iilerin kitaplar, aralarnda Allahn aslan Ali b. Ebi
Hacibadetineilgikonusundaiilerde,zelliklederandabelirli birdeiimgzlenmektedir.Sonyllardarandanhaccagidenlerin says artmtr ve artmaya da devam etmektedir. Hac organizasyonukonusundadaran,birokslamlkesindenstn durumdadr. 134MinNehriKbulilNehrilYermk;sf.8990
133
ki Zt Tasvir
115
Tlib radyallahu anh da olmak zere, onlar hakk sylemede Allah korusun cesaretten yoksun, korku ve tehlike endiesiyle yaayan insanlar olarak gstermektedir.karsiyasetigzeten,hakkgizleyen, geici bir ara veya ahsi bir silah olarak deil, ibadet ve Allaha yaklama arac olarak takiyye silahna dayanan135,busilahyerliyersizkullanan,Muhammed mmetini gerek peygamberlik retilerinden uzaklatran ve dinin izzeti ve stnl iin tehlikelerekarkoymayharamsayankimselerolarak tasviretmektedir. mamlarn faziletlerini ve menkibelerini anlatmak iin yazlan kitaplarda o byk imamlar iin izilen tablo, Allah korusun, Masonlarn ve hvanus Safa Cemiyetinin136,biroklkedebulunangizlirgtlerin
mamCaferiSadkn,arkadavesadkrencisiSelmanayle dediinesrlr:EySelman!Sizylebirdinzeresinizki,onu gizleyeni Allah stn klar ve onu yayan Allah zillete drr. Yine, mam Bakrn yle dedii rivayet edilir: Taraftarlarmdan banaensevimliolan,onlarnenokverasahibiveenoktakval olan, szlerimizi en ok gizleyendir. (Usll K; sf.485486) Hatta orada yle denir: phesiz dinin onda dokuzu takiyyedir. Kim takiyye ile amel etmezse, onda dinden hibir ey yoktur. (UsllK;sf.482) 136 Abbasiler dneminde, aralarnda doktorlarn da bulunduu, snrszfelsefidncelertayanlarnkurduugizlibircemiyettir. Kendilerine hvnus Safa ismini vermilerdi. Hicri drdnc
135
116
grntsnden farkl deildir. Bu kitaplar okuyunca ve inceleyince, insanda dinin yaylmas ve slamn stn gelmesi iin gayret etme ve tehlikeyi gze alma ruhu kalmamaktadr. Halbuki bu yce ruh, ondrt asrlk slam tarihinin baz karanlk dnemlerinde, tarihinveolaylarnakndeitirmivetarihiyenibir ynezorlamtr. Oysa tarihi rivayetlerin bir ou, Ehli Beyte mensup byk insanlarn gayretlerinin yksek olduuna,azimetleamelettiklerineveMslmanlarn birliine byk nem verdiklerine delalet etmektedir. Zeyd b. Alinin arkadalarndan elBbekiden137 yaplan rivayet buna delildir. ElBbeki yle der:
yzylda Badat onlarn merkezi idi. Gizlice toplanr, felsefe ve snrsz dnce konularnda karlkl gr alveriinde bulunurlard. Dsturlarndan biri de, aralarna yabanc hibir kimse almadan, zel vakitlerde toplanmakt. Felsefelerini 52 risaledetopladlarvebunlar,ResiluhvnusSafaolarakbilinir. Bu risaleleri yazanlar isimlerini gizlemilerdir. Mutezile mezhebinden olanlar ve benzerleri, bu risaleleri alp gizlice dier slam lkelerine tayorlard. Bu risaleler Libzicde (1883 miladi), Bombayda (1886 miladi) ve Msrda (1889 miladi) baslmtr. Daha ayrntl bilgi iin bkz: Trihu Felasifetil slam fil Merigi vel Marib; Muhammed Lt Cuma; sf. 253266; Mektebetul Mearifbasks,Kahire,(1927miladi). 137 smi, Abdullah b. Mslim b. Bbektir. Bkz. Maktilut Tlibiyyin;sf.129
ki Zt Tasvir
117
Zeyd b. Ali ile birlikte Mekkeye doru yola ktk. Geceyarsolupsreyyeyldzdounca,Zeyddediki: Ey Bbeki! u sreyyay gryor musun? Ne dersin, hi kimse ona ulaabilir mi? Hayr dedim. Allaha yemin olsun ki, Allahn Muhammed mmetinin arasn slah etmesi karl elimin ona ulamasn ve oradanyeredpveparaparaolmayisterdim.138 mamiye mezhebine mensup yazarlar ve onlarn taraftarlar, Ehli Beytin nde gelenlerini, dnyada hilafeti geri almaktan ve hilafetin zalimlerin eline dmesine fke duymaktan baka bir ileri yokmu gibiyanstmaktadrlar.Oyazarlaragre;buonlarntek uralar olmu ve dncelerini btnyle istila etmitir. Onlarn, dedeleri (Rasulullah) sallallahu aleyhi ve sellemin abalar, daveti ve eitimi, yol gstermesivedinidirektiflerisayesindeoluanada slam toplumuyla sanki hi alakalar yoktur. badetle, zhdle,hakyolunairadlaveinsanlarAllahadavetle sankihiilgilenmemektedirler. Fakat taifecilik boyasyla boyanmam tarih, onlar daha gzel, dindeki konumlarna ve Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin soyuna daha layk bir ekilde tasvir etmektedir. Burada, Efendimiz Cafer es
138
Mektilut Tlibiyyn; Ebul Ferec elEsfehni; Tahkik: Seyyid AhmedSakr;sf.129
118
Sdk b. Muhammed b. Ali b. Hseyin radyallahu anhanlatanbirtakmalntlarzikredeceiz. Tarihileryleder: Takv sahibi mam EsSdk, sekin ve yce bir gayeye sahipti. Her trl nefsi arzudan ve dnyalk amatan arnm bir ekilde hakk arard. Dnyalk hibir ey istemedi. Nefsi arzularn kart veya etrafndaphelerolanhibireytalepetmedi.Bilakis, apak gerekleri talep etti. Kendisinden baka hibir eyikabuletmeyeceihakktalepetti.139 mamMalik,onunhalinianlatarakyleder: Cafer b. Muhammedin yanna giderdim. oka tebessm ederdi. Yannda Nebi sallallahu aleyhi ve sellemdenbahsedilse,rengideiirvesararrd.Uzun birsreyannagidipgeldim.Onuuhaldenbirinde buluyordum:Yanamazklyordu,yaoruluydu,yada Kuran okuyordu. Abdestsiz bir halde Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemden hadis rivayet ettiini grmedim. Kendisini ilgilendirmeyen konuda konumazd. Allahtan korkan, zhd sahibi abidlerdendi.140
139 140
ElmamEsSdk;AllmeEbuZehra;sf.67 a.g.e.sf.77
ki Zt Tasvir
119
mam Cafer EsSadkn yle dedii rivayet edilir: Dinde husumet etmekten saknn. nk bu phe dourur ve nifaka yol aar. Bu sz, ayn zamanda babas mam Muhammed Bkra isnat edilerek de rivayetedilir.141 Bu ve benzeri rivayetler oktur ve genelde bu rivayetler, mam EsSadkn yneticilere bakaldrma yoluna koyulmadn gsterir. nk o bu tavrn, hakk hakim klmaya ve btl azaltmaya yol amadna inanmaktadr. nk nefsi arzular iyice yerlemitir.142 Ehli Beytin ileri gelenleri ve bykleri, geni yreklilik ve basit ilerle uramama zelliine sahiplerdi. Deersiz eylerle deil, byk ilerle megul olurlard. Kendilerine hakim olup soukkanl davranrlard. Veren eli alan ele tercih ederlerdi. Yumuakballkvekararllktaycedalargibiydiler. ciddileipmutlakasavamakgerekirse,aslanlargibi saldrrlard. Emevi dnemi airlerinden elHatyenin syledii u szler, Arap iirinin incilerinden saylan buetkiliiirisylediikiilerdendahaokEhliBeytin ilerigelenlerineyakr:
141 142
a.g.e.sf.77 a.g.e.47
120
Tahammlszlkten hogryleynetirler.
uzak
bir
ekilde
ve
ayetfkelenirlerse,kendilerinehakimolurlar. Onlar yle bir kavim ki, bina ederlerse gzelce binaederler, Sz verirlerse szlerini yerine getirirler, anlama yaparlarsaonabalkalrlar. Bollukiindeolurlarsaonunkarlnverirler. yilikte bulunurlarsa, onu bulandrmazlar ve zorlatrmazlar. Savata onlara itaat edilir, onlar karanlkta etraf aydnlatrlar. Babalarda,dedelerideonlariinbinaetmitir. TarihIndaEhliBeytinYaants Peygamber ailesinin ve Ehli Beytin yeleri, bunlarn en banda da Efendimiz Ali elMurtaza radyallahu anh ve soylu evlatlar, kendilerini Rasulullah sallallahu aleyhi ve selleme balayan akrabalk bana kar olduka duyarl idiler. Her durumda ar sayg gren ve kendilerine uyanlar
ki Zt Tasvir
121
tarafndan insan st ahsiyetlermi gibi davranlan dier dinlerin ve inanlarn dini liderlerinin ocuklarnn aksine bu ba, asla dnyevi karlar iin kullanmazlard. simlerini kullanarak dnyalk elde etme ve lks saraylar ina etme iinden olduka uzaktlar.Onlarnizzetinefislilikleriniveinsanlardan bireybeklemediklerinianlatantarihvesiyerkitaplar, onlarn hayat hikayelerinin ve davranlarnn, Brahmanlar ve kahinler gibi dier dinlerin ve inanlarn din adam tabakasnn hayat hikayesinden tamamenfaklolduunuanlatmaktadr.Odinlerdeve inanlardabutabakanndoutankutsallkveycelik kazandna inanlr ve geimini kazanmaya ihtiya duymaz. htiyalarn gidermek iin aba sarfetmesi gerekmez.Aada,EhliBeytinbyledavranmadn anlatan baz olaylar zikredeceim ki, Ehli Beytin konumu ve parlak hayat hikayeleri gerektii gibi takdiredilebilsin: Efendimiz Hasan b. Ali radyallahu anh, bir ihtiyacn grmek zere arya gider. Bir dkkan sahibiylebirmalzerinepazarlkeder.Dkkansahibi ona genel fiyat syler. Sonra onun, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin torunu Hasan b. Ali radyallahu anh olduunu anlar ve ona saygsndan fiyatta indirim yapar. Fakat Hasan b. Ali radyallahu anh, onun byle yapmasn kabul etmez ve ihtiyac
122
olan mal brakarak yle der: Ben, deersiz bir ey karlnda Rasulullah sallallahu aleyhi ve selleme yaknlmdanyararlanmayarazolamam. Zeynelabidin lakabyla bilinen Ali b. Hseyin Efendimizin en yakn hizmetilerinden Cveyriye b. Esma yle der: Ali b. Hseyin, Rasulullah sallallahu aleyhivesellemileakrabalnkullanarakbirdirhem bile yemedi. Yolculua ktnda kimliini gizlerdi. Birgn ona bu sorulduunda yle dedi: Ben bana verilmeyen bir eyi, Rasulullah sallallahu aleyhi ve selleminadnkullanarakalmaktanholanmam.143 Ehli Beytin ileri gelenleri ve Allahn aslan Ali b. Ebi Talib radyallahu anhn ocuklar ve torunlar; Peygamber soyunun iar, Ali ElMurataza Efendimizin ve Kerbela ehidi Hseyin radyallahu anhn miras olan cesaret ve gzpeklie sahiptiler. Ruhsatla deil, azimetle amel ederlerdi. Hakk ilan etme uruna hibir musibete ve skntya aldrmazlard. Mslmanlar doruya yneltmek ve dini tahrifattan korumak iin her trl tehlikeyi gze alrlard.
VefeytulAyn;bniHalkn;2/434;MatbaatunNahdabasks, Kahire,1948miladi.
143
ki Zt Tasvir
123
Zeyd b. Ali b. Hseyin, Emevi halifesi Hiam b. Abdlmelik b. Mervana bakaldrd. Hiam b. Abdlmelikin hkmeti dnemindeki en gl hkme i. Zeyd b. Ali, hicri 122 ylnda kalabalk hkmetordusunuyendifakatehitoldu.Sonraasld vedrtylaslkald.144 Hicri 145 ylnda, Arnm nes sahibi lakabyla tannanMuhammedb.AbdullahelMahzb.Hasanel Msennb.Hasanb.Alib.EbiTalibradyallahuanh, Medinede Abbasi halifesi Mansura bakaldrd. Kardei brahim b. Abdullah da, hicri 145 ylnda Basrada Mansura kar cihad sancan kaldrd. ki byk imam, mam Malik ve mam Ebu Hanife ona biat edilmesi iin fetva verdi. mam Ebu Hanife, ona desteini ve onu himayesini ilan etmek iin maddi bata bulundu. Daha sonra bu ba Mansurun ona kzmasna ve onu cezalandrmasna neden oldu.145 Arnm nefis sahibi Muhammed b. Abdullah El Mahz, hicri 145 yl Ramazannn 15inde Medinei Mnevverede,AhcruzZeytdenilenmevkideeiaz bulunur bir cesaret ve kahramanlk gstererek ehit
Daha geni bilgi iin; bni Ceririn, bni Kesirin ve bni Esirin tarihkitaplarnabaknz. 145 mam Ebu Hanife, Zeyd b. Ali radyallahu anha aka destek vermivebakaldrsnnhaklolduunugstermiti.
144
124
oldu. Kardei brahim b. Abdullah da, hicri 145 yl Zilhicceaynn24ndeKfedeehitoldu. Grnen o ki, o deerli ve byk insanlarn damarlarnda Haimi kan dolayor olmasayd, Abbasi halifelerine kar cihad sancan kaldrmaya gleri yetmezdi. Abbasiler dneminde devlet, Asya ve Afrikada geni bir alana yaylmt ve slam onlar araclyla dnyann uzak blgelerine ulayordu. Hilafet merkezine gvenlik hakimdi. Dini ilimler yaylm ve slamn retilerinden bir ou gereklemiti. Bu nedenle Ehli Beytin dier nde gelenleribudurumutakdiredipgrnrdeyararlbir sonu vermeyecek atmalardan ve kan dklmesinden kandlar. Dolaysyla, onlarn suskunluklar ve Mslmanlara dini adan nderlik etmekle megul olmalar, onlarn ahlaki eitimi iin almalar geveklik, rahat tercih sebebiyle veya dev ahsiyetlere nisbet edilen ve ayrntlarn daha nceki sayfalarda zikrettiimiz takiyye inancna dayanyor deildi. slamda Dnce ve Davet Adamlar isimli kitabmznbirincicildindebutarihigereiaklarken sylediklerimiziburayanakletmekuygunolacaktr: Unutmamak gerekir ki, o ada da Emeviler ve Abbasilerdnemlerindededininhlruhisaltanatve
ki Zt Tasvir
125
insanlarn kalbinde nemli bir yeri vard. nsanlarn geneli; alimelere, dindar insanlara, istikamet ve ahlak sahibi kimselere, dnya hayatna meyletmeyenlere, yneticilerden ve sultanlardan uzak duranlara, iffetli ve kanaatkar insanlara, makam ve mevki tamah olmayanlara, Allaha davet ve ilmi yaymakla megul olanlara; Allaha, Rasulne ve Mslmanlara kar samimiolanlarasaygduyuyordu. Onlar halkn geneli yannda, makam, mevki ve servetsahibibirokinsandan,hattabazenhalifelerden veemirlerdendahasaygnvedahastnidiler.yle demek de mmkndr: Halifelerin ve emirlerin nfuzu siyaset evresi ve gnmzde aristokratlar denilen tabaka ile snrl idi. Bu erevenin dnda ve bu ortamlarn haricinde, salih insanlarn ve ilim ehlinin,zhdvetakvasahibikimselerin,sahabeninve Ehli Beytin soyundan alimlerin hakimiyeti sz konusuydu. Tbinin nde gelenlerinden, ilim ve din ehlindenbusalihtabakanntemsilcileriilehkmetve emirlik, makam ve sultan temsilcileri bir araya geldiklerinde,dininvemaneviyatnhakimiyetisiyaset veynetiminhakimiyetinestngelirdi. Hiamb.Abdlmelikinveliahtiken,Zeynelabidin lakabylamehurEfendimizAlib.Hseyinileyaad durum bunu en gzel ekilde ortaya koymaktadr.
126
Tarihiler bunu yle rivayet ederler: Hiam b. Abdlmelik,babasnnhalifeliidnemindehaccagitti ve Kbeyi tavaf etti. HacerlEsvedi pmek istedi ama kalabalktan ona ulaamad. Kendisi iin bir minberkurulduveonunzerineoturdu.Yanndaam halknn ileri gelenlerinden bir grupla birlikte, insanlara bakmaktayd. O srada Zeynelabidin Ali b. Hseyinb.Alib.EbiTalibradyallahuanhgeldi.O,en gzel yzl ve en temiz insanlardan biriydi. Kbeyi tavaf etti. HacerlEsvede gelince, onu pmesi iin insanlar ona yol verdiler. am halkndan biri yle dedi: nsanlarn kendisine bu kadar deer verdii bu adamdakim?Hiam,amhalknnonameylediponu kendilerine halife edinmelerinden korkarak Bilmiyorum dedi. air Ferazdek oradayd ve Ben biliyorum dedi. aml, O kimdir, ey Ebu Firas? deyince,Ferazdekylebalayankasidesinisyledi: Buki,Buthonunayakbasnbilir; Kbeonutanr,helalveharamblgelerde.146 Buhikayebasitbirolaygibigrnsede;faziletlive dindar insanlarn, Peygamber ailesi mensuplarnn ve Tbinin nde gelenlerinin sahip olduklar nfuza ve
146
VefeytulAyn; bni Halkn; 5/145; Mektebetun Nahdatil Msriyyebasks
ki Zt Tasvir
127
saygnla dellet etmektedir. Efendimiz Hasan el Msennab.Hasanb.Alib.EbiTalibin,oluAbdullah elMahzn, Salim b. Abdullah b. merin, Kasm b. Muhammed b. Ebu Bekrin, Said b. Mseyyibin ve Urve b. Zbeyrin insanlarn kalbinde ayr bir yeri ve yce bir konumu vard. Szlerinin byk bir etkisi vard.Bukonumvebumanevinfuzun,halknonlara kar besledii bu derin sayg ve sevginin halkn dine saygsn muhafaza eden bir gc vard. Bu g, insanlararlksnvecahiliyeyaantsnnpeinden dncesizce srklenmekten ve aka gnah ilemektenalkoyuyordu.147 slamnlkDnemindekislamveMslmanlar HakkndaSunulankiZtTablo slamn ilk ve rnek dnemi nasld? PeygamberlerinenbyvesonuncusuMuhammed sallallahu aleyhi ve sellemin eitim ve retiminin pratik sonular nelerdi? Peygamberin gzetiminde ve Onun okulunda eitilen o insanlarn yaantlar nasld?Onlarnyaantlar,kendilerineaithkmetler
147
RicalulFikrivedDavetifilslam;1/3738
128
kuran ve ynetimde gz olan insanlardan farkl myd,deilmiydi? Akrabalarna kar davran nasld? Akrabalar Onun yce ve kutsal ahsiyetini kullanyor muydu? Dine davette, gerei ve doruyu ilan etmede ve azimetleameletmedeEhliBeytinmetoduveyaants nasltecellietmiti? Sonra; Ehli Beytin ilk Mslmanlarla ilikileri, Peygamber okulunun rencilerinin, yani Nebi sallallahu aleyhi ve selleme arkadalk edip sahabi sfatn tayanlar, Ehli Beyt lakabyla bilinen Peygamber ailesinin yeleri ve o rnek dnemde halifelii ve ynetimi stlenen Hulefai Raidin arasndaki ilikiler nasld? Gvenilir tarih nda bakldnda yaantlar, geni ynetimleri altnda yaayan insanlara davranlar nasld? Ynetime ve geni imkanlara, refah ve rahat yaam frsatna sahip olmalarna ramen, ailevi ve kiisel yaam seviyeleri nasld?Dininbtnesaslarnnzerinekuruluolduu SemaviKitap(Kuran)gerektensalambirkitapmdr veshhatderecesinedir? Bu sorulara cevap verirken gzlerimizin nnde, nceki sayfalarda sunduumuz ve birbirine zt iki tablocanlanmaktadr.TablonunbiriEhliSnnetinanc nda dnyaya sunulmaktadr. Dieri ise; Oniki
ki Zt Tasvir
129
mam Frkasnn inanlar ve aklamalar, zel slam anlay, slam tarihini ve dini farkl yorumu neticesinde ortaya kmaktadr. Bu iki tablo, birbirine tamamenzttrvebirbirindentamamenuzaktr. imdi,bukonudakihkmaklselimebrakyoruz. Allahn akl selim ve insaf bahettii ve insanlk tarihinebakmafrsatbulabilenherkes,buikitablodan hangisinin dine uygun olduunu ve onunla uyum saladnkolaylklaayrtedebilir.Odinki;Allahonu tm insanla rahmet ve hidayet olarak gndermitir. Onun her zaman amel edilmeye uygun bir din olduunu ve insan hayat iin parlak sonular ortaya koyduunu belirtmitir. O din ki; Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemin onu btn insanla getirdii, dier dinlere oranla ona daha byk bir baar takdir edildii ilan edilir. Bu dinin ve davetin tarihinde Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemin dnemi dier tm dnemlerden daha parlak bir dnemdir, ki akl ve vahiy nda deerlendirildiinde de zaten byle olmas gerekir. Genelde yemeime, zevk ve sefa, kiisel ve rki karlariinsavalar,saltanatveynetimielegeirme, sonra da kendi karlar ve kendilerine bal olanlarn karlardorultusundakullanmaabalariledoluolan insanlk tarihi iin hangi tablo en iyi ve en byk vnkaynaolabilir?
130
slam, ilk dneminde sadece kiilerin yaamn sabit ilkeler, hidayet ve insanln mutluluu zerine kurmakla kalmam, btnyle bir toplum ve medeniyet, ynetim biimi ve yaam tarz bina etmitir. Btn bunlar bu temeller zerine kurulmutur. lk dnem slam tarihi, Halife mer b. Abdlazizin bir vesileyle syledii u sz dorular: phesiz ki Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem, yol gsterici olarak gnderilmitir, vergi toplayc olarakgnderilmemitir.148 Oniki mam Frkasnn inanlar nda ilk Mslmanlar hakknda izilen tablo ise bunun tam tersidir ve her kltrl ve zeki insann kendi kendine usoruyusormasnayolaar:slamdaveti,enbyk davetisi zamannda ve en parlak dneminde yaam derinbirekildeetkileyememise,budaveteinananlar doru yolda kalmamlarsa, Peygamberlerinin vefatndan ve Refiki Alya intikalinden sonra Onun davetine sadk kalmamlarsa, Nebi sallallahu aleyhi ve sellemin kendisine uyanlar iin brakt dosdoru yoldasadecedrtkiikalmsa,naslolurdabudinin insan nefsini arndrdn, ahlak gzelletirdiini syleyebiliriz? Nasl olur da onun insan barbarlktan
148
KitbulHarc;mamEbuYusuf;sf.75
ki Zt Tasvir
131
ve bedbahtlktan kurtarp kardnsyleyebiliriz?
insanln
zirvesine
Farzedelim ki, slamn bir temsilcisi herhangi bir batbakentindeveyagayrmslimbirlkedeslamn doruluu hakknda etkileyici bir konferans veriyor. Konferans srasnda bir adam ayaa kalkyor ve konumacnn szn keserek yle diyor: Be adam! nce tarih nda kendine ve kendi dinine bak! MademkiPeygamberinizinbudinurunayirmiyl sren abalarnn sonucu sadece drt veya be kii hidayete erip bu din zere kald, nasl olur da slam davetini gayrmslimlere yneltebiliyorsunuz? slama girdikten sonra onda sebat edeceklerinin ve dosdoru yolundayryecekleriningarantisine? Busoruyacevapverebilirmiyiz?. Humeynininianancnnplanakarmasve AkaiilieDavetEtmesi YllarnceHumeynislamdavetiileortayaknca ve Pehlevi krallnn tam ortasnda ne srd gibi slam Devletini kurup yeni bir dnem balaynca, Humeyninin, davetini yaymak ve insanlarn gnln kazanmak iin ia ve Ehli Snnet arasndaki tarihsel
132
anlamazlklaryenidenamayacasanld.Dahance yazdn kitaplardan karamasa da, en azndan yeniden gndeme getirmeyecei dnld. Siyasive blgesel karlar nedeniyle Oniki mam Frkasnn inancndan uzak olduunu ilan edemese de, en azndan onu ne karmayaca ve savunmayaca bekleniyordu. Daha da tesi; sonular bir yana, cesareti ve etkileyici aklamalar ile dnyann geni askeri gc ile tand Pehlevi saltanatn deviren onun gibi cesur bir dini liderden Mslmanlarn birliinisalamakiinhakkilanetmektegecikmemesi bekleniyordu. imdi artk bu gibi inanlara yer olmadn sylemesi bekleniyordu. O inanlar ki; slamn temellerini sarsmakta, dnyann gzndeki deerine ve hretine zarar vermektedir. slam davetinin gayrimslimlere yneltilmesinin nnde byk bir engeldir.149 O inanlar ki; slamn ilk
nkbuinanlarunuifadeetmektedir:Sadecevedahaccnda saylar yzbinden fazla olan sahabilerden (Allah onlardan raz olsun), Nebi sallallahu aleyhi ve sellemin vefatndan sonra Mslman olarak sadece drt kii kalmtr. O drt kiinin dndakiler ise, Allah korusun, slamdan dnmlerdir. Kuran tamamen tahrif edilmitir. Ehli Beytin imamlar, dini bir vacip saylantakiyyegerei,korkudanvetehlikedenuzakdurarakhakk gizlemi ve gerek Kuran ortaya karmamlardr. Oniki mam Frkas mensuplarna bunlar retilmektedir. Bunun iin; Oniki mam Frkasnn gvenilir sayd Usll Kfi, Faslul Hitb gibi
149
ki Zt Tasvir
133
asrndan ve sahabe dneminden beri slama kar yrtlentehlikelibirentrikannrndrveyllarca hkm srm Fars mparatorluunun Mslman Araplareliyleyklmasnnintikamnalmaarzusunun bir neticesidir. Bu nedenle makul olan, Humeyninin akayledemesiydi:slamnynetiminivegcn yeniden hakim klmak, slam lkelerinin slahn salamak ve Mslman toplumlardaki bozulmann nne gemek iin gemii unutmalyz ki, slamn gemiini ve parlak geleceini temsil edecek yeni bir sayfa alsn ve dnyann dier halklar slama ynelsin. Fakat btn beklentilerin ve mitlerin aksine, insanlarn nne ayn ia inancn aka ve btn gcyle savunan kitaplar ve risaleleri kt. slam Devleti ve Velyeti Fakih isimli kitaplar, imamlk veimamlarhakkndaonlarilahlkmakamnakaran, onlarn btn peygamberlerden ve meleklerden daha stnolduunukabuleden,bukainatnonlaraboyun ediini ve yaratl gerei onlarn idaresine bal olduunu ileri sren150 dnceler iermektedir. Yine Farsa olarak yazd Keful Esrr isimli kitab,
kitaplara ve KefulEsrar gibi bizzat Humeyninin kendi kitaplarnabaknz. 150ElHkmetulslamiyye;sf.52
134
Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin sahabilerine, zellikle de ilk halifesine dil uzatmakla ve eletirmekle kalmaz, onlara ynelik svg ifade eden, ancak fask ve facir, entrikac ve sapk bir gruba sylenebilecek szler de ierir. Bu inanlarn daveti devam etmektedir ve bu davet gizlice ve zel mektuplar eklinde deil, aka yaplmaktadr ve piyasadakibaslkitaplardamevcuttur. HumeyniDestekilerininveOnaHayranlk DuyanlarnAkideyenemVermemesi Humeynininbuikidncesi;imamlkveimamlar hakkndaki dncesi ile sahabei kirama ynelttii ithamlar gizli bir olay olmaktan kmtr. Bilakis Humeyninin bu kitaplar, randa ve ran dnda yzbinlere ulaan miktarlarda datlmtr. Buna binaen; zellikle de, Humeyninin inanlarnn bozukluuveslammmetinintemeltevhidinancna ters dt, imamlk ve imamlarn zellikleri hakkndaki tanmlamann sonucu olan peygamberlie ortak olma inancna sahip olduu kesin olarak anlaldktan sonra Humeyninin davetinin Mslmanlarn ounluunu tekil eden Snniler
ki Zt Tasvir
135
arasnda kabul grmemesi, reddedilmesibeklenirdi.
hatta
tamamen
Mslmanlarn kalplerinde Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemden sonra sevgi ve sayg bakmndan en yce yere sahip olan; gvenilir tarih kitaplar ile Mslman ve gayrimslim tarihilerin yaadklar dnemi sadece slam tarihinin deil, bilakis tm insanlktarihininenparlakdnemiolaraktanmlad sahabei kirama dil uzatt ve hakaret ettii bilindikten sonra Snni Mslmanlar tarafndan Humeyninin en azndan slam devriminin bayraktar, rnek lider ve slam devletinin kurucusu kabul edilmemesibeklenirdi.Fakatmaalesef,slamidnce bayrantayanveslamnstnlnisteyenbaz evreler, Humeyniyi beklenen imam konumuna oturtmulardr. Kendisine taassup derecesine varan sevgivesayggstermektedirler.yleki,hibirekilde onun eletirilmesine tahamml edememektedirler. Tecrbelerimiz ve gzlemlerimiz, u iki noktay tespit etmemizisalamtr:
136
AkideninnemiveAkideyihmalinTehlikeli Sonular 1 Bir ok evrede vg ve yerginin, eletiri ve tezkiyenin ls artk Kuran ve Snnet, selefi salihi rnek alma, inan ve mezhep dzgnl olmaktan km, bunun yerine slam ad altnda nasl olursa olsunbirynetimkurmak,Batyameydanokumakve engeller kartmak vgy ve tezkiyeyi hak etmenin ls haline gelmitir. Bunlar, onlar yapann sevilen vernekbirliderolmasiinyeterligrlmektedir. 2 Akide, yeni yetien kltrl nesillerimizin yannda tehlikeli derecede nemini kaybetmektedir. Bu, endieye yol aan ve karmaaya sevkeden bir gerektir. nk akide; peygamberlerin davetleri, gsterdikleri gayretin sebepleri ve hedefleri ile dier insanlarn davetleri ve gsterdikleri abann sebeplerinikesinbirekildeayranizgidir.Oakideki; peygamberler ve halifeleri en byk miktarlar karlnda bile onu pazarlk konusu yapmaya raz olmazlar. Onlara gre reddetmenin veya kabul etmenin, gzel veya irkin grmenin, birlikte olmann veya ayrlmann ls akidedir. Mslmanlarn zayflna ramen bozulmam haliyle hl ayakta kalan bu din, bunu akide konusunda gsterilen
ki Zt Tasvir
137
duyarlla ve direnie borludur. phesiz bu dinin alimlerivedavetileribualandahibirgcevebaskya boyunememitir.slamnveMslmanlarnkarna olduununesrerekyadaihtilaftanveblnmeden kanmaybahaneederekakideyeyaplanbirsaldry veya yanl bir inanc kabul etmek ve onaylamak bir yana,sessizkalmayadahirazolmamlardr. Hicri 241 ylnda vefat eden mam Ahmed b. Hanbelin kararll ve direnii, hapiste grd ikenceyevekrbalanmayasabretmekzorundakal, Kurann mahluk olduunu ne sren inanc reddetmesi ve bu konuda iki Mslman yneticinin, daha da tesi ann en byk iki devlet bakannn, Halife Memun b. Harun erReid ve Halife Mutasm b. Harun erReide kar kmas nedeniyleydi. Yine; Hindistanda ikinci bin yln mceddidi olarak bilinen mamAhmedelFarukesSerhendi,dneminenbyk imparatorunaimametvedinlerinbirletirilmesiinanc nedeniyle kar km, Cihangir dneminde Mool hkmetinin yn deitirmesine kadar bu tavrn srarla srdrmtr.151 Bunlar akide noktasndaki kararlla ve duyarlla sadece iki rnektir. Deilse,
Bu konu hakknda daha geni bilgi iin, RiclulFikri ved Daveti filslam isimli kitabn (Darul Kalem; Kuveyt basks) mamSerhendiyeayrlan3.cildinebaknz.
151
138
slam tarihi Yaratcya isyanda yaratlma itaat edilmez152 hadisiyle amel ederek zalim sultan karsnda hak sz syleyenlerin hikayeleriyle doludur. Zalim sultan ynetici bir ahs olabilir. Kamuoyu gr ve yaygn bir hret olabilir. Aldatc baarlar ve ortal nlatan arlar olabilir. Tarih ve tecrbe gstermitir ki, bu son durumlarn imtihan daha zordur. Gerek u ki, slamn hakiki retileri ve sahih akide, ak yn hibir durumda deimeyen ve asla suyu ekilmeyen iki nehirdir. Siyasi gler, geici devrimler, hkmetlerin varl ve sonu, arlar ve hareketler;btnbunlargeliipsnendalgalargibidir. Nehir ise doru ynde akt, su temiz ve akarsu olduusreceonuniinkorkulacakbirdurumyoktur. Fakat akideye bozulma szarsa bu, nehir doru ynnden km anlamndadr. Bulank su, temiz suyun yerini almtr. Bu nedenle; akidesi bozuk ve inancnda sapklk varken hibir davete ve harekete, hibir lkenin geliimine ve ilerlemesine, hi bir toplumdakicziiyilemeye,birileriningsteriolarak
mam Baavi, bu hadisi erhusSnnede sahih bir senetle rivayeteder.

152
ki Zt Tasvir
139
ne srd reform arlarna ve vaatlerine boyun emekcaizdeildir. Bu gerein arkasnda mmetin bekas ve dinin korunmas vardr. Bu; alimleri, eriatn ve snnetin bekilerini her asrda endielendiren, baz zamanlar sonucu tehlikeli de olsa sorumluluklarn stlenmeye onlarmecburbrakangerektir.uhadisieriftambu durumaiaretetmektedir:Builmi,sonradangelenher nesil arasndan onlarn adaletlileri yklenir. Onlar; arya gidenlerin tahrifatn, batl inanlar savunanlarn dardan ardklarn ve cahillerin yorumunubuilimdenkarpatarlar.153 SiyasivePsikolojikFaktrlerinEtkisi Humeyninin ah Muhammed Rza Pehlevi imparatorluunakarkazandzafervezellikleran toplumunda gerekleen devrimin ardndan bugn dnyann en gl lkesi konumundaki Amerikann baz baarszlklar ve ranl genler arasnda yaylan hamaset dolu hikayeler; slam dnyasnda genlik tabakasna ait byk bir kesimin ahlaki ve dini
153
bni Adiyy, ElKmil fidDuafda rivayet eder ve baz hadis alimlerihadisinhasenolduunubelirtmilerdir.
140
yozlamadan, bir ok slam lkesine hakim olan zayflk ve kt ynetimden ikayeti olmas; bu gen tabakann slam adyla ortaya atlan her maceraya ve bakaldrya hayran olmas; ite btn bu sebepler Humeyninin genler arasnda hayranlkla karlanmasna yolamtr. Bu hayranlk, gemite Arap milliyetileri arasnda Cemal Abdunnasra gsterilen hayranla benzemektedir. Snneti aka inkar eden, Peygamber Efendimizin hadisi erifiyle alay eden, Bat uygarln olduu gibi taklit etmeye aran ve komnist fikirler tayan baz liderler ve yneticiler, birtakm evrelerde hl hayranlkla karlanmaktadr. Dini bir yn de olduu iin Humeyni, bu hayranlk ve kabulden byk bir pay almtr. Kendisine hayranlk duyanlarn bu hayranl yle bir noktaya ulamtr ki, akide konusu gndeme getirilince ve slam mmetinin zerinde birletii inanca iaret edilip Humeyninin grleri onlarla kyaslannca, dinlemeye dahi tahamml edememekte ve dengelerini kaybetmekte; bayalkta, nefret ve kin duymadaiyicealalmaktadrlar. Bu olgu, slami ruhun ve dinin gelecei asndan okbykendieyeyolamaktadr.
ki Zt Tasvir
141
Pratik tecrbelerime ve kiisel aratrmalarma dayanan bu tedirginlik, beni ite bu satrlar yazmaya zorlamtr. (Rabbimiz! Bizi doru yola ilettikten sonra kalplerimizi saptrma. Bize katndan bir rahmet bala.Muhakkakkisenbolbolbalayansn.)154
154
3/liImrn/8
142
Kaynaka
bnlEsir:elKmilfitTrih bnulCevzi:SfetusSafve bniHalkn:VefaytulAyn bniSad:etTabaktulKbr bniKesir:elBidyevenNihye EbulFerecelEsfehni:MaktilutTalibiyyn Ebu Cafer Muhammed b. Yakb elKuleyni er Rzi:UslulKfiFurulKfi EbuNuaym:HlyetulEvliy Esad elKeylni: elmam elHumeyni; Davetuhu veHareketuhuveEfkruhu EltfHseyinHl:MeddlslamveCezruhu mambniTeymiyye:MinhcusSnne mamEbuDvud:esSnen mamAhmedb.AbdurrahimedDehlevi:zletul Haf an HilfetilHulef, HuccetullhilBlia, ed DrrsSemnfiMbeirtinNebiyyilEmin
ki Zt Tasvir
143
mamBuhari:SahihulBuhari mam Hammd b. shk b. smail: Teriketun Nebiyyi sallallahu aleyhi ve sellem vesSbl elleti Veccehehfh;Tahkik:Dr.DyelUmeri mamMslim:elCmiusSahih EmirMuhsinulMlk:ytunBeyyint Humeyni:elHkmetulslamiyye,KefulEsrr Dr.AhmedEmin:ZuamulIslhfilAhdilHadis, Duhlslam Seyyid EbulHasen Ali enNedvi: z Hebbet Riyhulmn, elmam ellezi lem Yuveffe Hakkuhu minelnsf veltirf, RiclulFikr vedDaveti fil slam, Raviu kbl, Min Nehri Kbul ila Nehril Yermk,enNbvvetivelEnbiyfiDavilKuran SeyyidAhmedHan:HayatuMuhammedsallallahu aleyhivesellem Suyti:TrihulHulef,elCmiulKebir eriferRza:NehculBela eyh Muhammed manzur enNumni: es Sevratulraniyye,elmamelHumeyniveiiyye AbbasMahmudelAkkd:elAbgariyyt
144
Allme bni Hacer elAskalni: elsbe fi TemyzisSahabe,FethulBri AllmeEbuZhri:elmamesSdk Allme Seyyid AbdulHayy elHaseni: Nzhetul Havtr AllmeiblienNumni:elFrk Allme VeliyyudDn Muhammed b. Abdullah el HatibetTebrizi:MiktulMesbh Ali elMuttaki b. Hsameddin elBurhanfri: KenzulUmml KadEbuYusuf:KitbulHarac MuhibbudDin etTaberi: erRiyd enNadra fi FadililAera NrietTabersi:FaslulHitbfisbtiTahrifiKitabi RabbilErbb Arnold, T. W.: Preaching of Islam, London, 1935; IslamicFaith,London Askary Jafery: (tr) Peak of Eloquence (Nahjul Balagha),Bombay,1979 AmirAli,Justice:TheSpiritofIslam,London,1922; AShortHistoryoftheSaracens,London,1955
ki Zt Tasvir
145
Caetani:AnnalidellIslam,Vol.II. Christensen A. L.: Iran Sous les Sassanides, Paris, 1936 Gibbon, Edward: The History of the Decline and FallofRomanEmpire,London,1911,Vol.V. Gibbs, H. A. R. and J. H. Kramer: Shorter EncyclopaediaofIslam,Leiden,1953 Hitti, Phillip K.: A Short History of the Arabs, London,1953 Hughes, Thomam Patrick: Dictionary of Islam, London,1885,p.574 Lane and LanePoole: Selections from the Quran, London,1879 Muir, Sir William: Life of Mohammad, London, 1912;AnnalsoftheEarlyCaliphate,London,1882 Smith Bosworth: Mohammad Mohammadanism,London,1874 and
Wherry, E. M.: A Comprehensive Commentary on theQuran,London,1986,Vol.I
146
indekiler
Kitaphakknda.. 2 lmszveEvrenselDininDrtart. 7 Beerislahveevrenseldevrimsancatayan, lmszveevrenseldinindrtart. 8 Giri 8 Birinciart. 9 kinciart.. 14 ncart.. 17 Drdncart. 19 Birinciart:BizzatPeygambersallallahualeyhive selleminHayatndaYeniBirnsanveEsizBirNesil Ortayakarmak 21 Reform,EitimveKimlikDeiimindeEnByk Baar 21 EvrenselnsanlkTasvirlerininEnGzeli.. 22 Toprakvenursfatlarnbirarayatoplayanahlak... 24 Hz.AliEfendimizSahabeiKiramanlatyor... 25 BykslamYazarKadSeyyidEmirAliden Alntlar 31 EbuBekresSddkradyallahuanhtan bahsederekyleder 33 merradyallahuanhtanbahsederken
ki Zt Tasvir
147
yleder. 34 SirWilliamMuirinahitlii 36 HalifeEbuBekrradyallahuanhhakknda yleder. 37 Osmanb.Affanradyallahuanh. 38 Alib.EbiTlibradyallahuanh.. 42 Halifelerinzhdhayatvekendiailelerindenbirini kendilerindensonrasiinhalifetayinetmekten kanmalar. 44 EbuBekrradyallahuanhnZhd veFedakarl. 47 merradyallahuanhnamGezisi. 50 AliradyallahuanhnDierHalifeilebirlii.. 54 EhiBeytileSahabeiKiramArasndakiKarlkl likiler 58 HindistannBykairiEltfHseyinHlinin KalemindenSahabeDnemininEsizTasviri.. 63 nsanFtratnnReformabalarnaCevapVerdiinin DelilivensanlnBykvnKayna... 66 slamnrnekavelkNesliilelgiliSunulan KaranlkvearpkTablo. 68 HumeyniveSzleri.. 70 EmirMuhsinulMlknYorumu. 73 mamabininiaHakkndaSyledikleri..... 75 DnyaMalnaenlerveYnetimTutkunu lgnlarileKartrma. 76
148
kinciart:BuDininPeygamberininSiyasiLiderlerden veSavaKomutanlarndanFarklOlmas.... 77 PeygamberrnekliininAkrabalar veAileFertlerindeGrlmesi. 77 YaknlarnTehlikelerdenekarr, MenfaatlerdeGeriPlandaTutar.. 82 slamdaKurtuluveYkselme, KiiselYeterlilieveahsiabayaBaldr87 HalifelerinTertibindeveAllahTelnnEhliBeyte MuamelesindekilahiHikmetler. 90 ncart:AllahSubhnehunun BuDininKitabnKorumas. 92 KurannSahihliineDelletEdenKuranNaslar92 nsafSahibiGayrimslimlerinahitlikleri.. 94 OnikimamFrkasnnKuranHakkndakinanc veBuKonudakiSyledikleri 96 KurananemVermeme. 99 nkarEdenlerinElineHccetVerme. 100 Drdncart:PeygamberinBizzatKendisinin HidayetveYnetimMerkeziOlmas 102 mamlarvemamlarnSfatlarnnTarifi, PeygamberinTekliiveNbvvetinSonBulmas nancnaTersDmektedir. 102 OnikimamFrkasnnnancna IkTutacakAlntlar 103 EskirannalarnnYansmas. 105
ki Zt Tasvir
149
Kaypmamnanc. 107 HumeynininmamlarHakkndakinanc.. 108 eyhulislammamAhmedb.Abdurrahim edDehlevininmametnancHakkndakiGr.110 DnyayAydnlatanGneBirTanedirveOnun DndakilerOnunlaAydnlananZerrelerdir.. 110 iannNebisallallahualeyhivesellemiMethetme veEhliBeytvemamlaraAtYakma KonusundakiTutumu. 112 EhliBeytinBykleriniKtGsterenBirTablo.. 114 TarihIndaEhliBeytinYaants. 120 slamnlkDnemindekislamveMslmanlar HakkndaSunulankiZtTablo 127 Humeynininianancnnplanakarmas veAkaiilieDavetEtmesi.. 131 HumeyniDestekilerininveOnaHayranlk DuyanlarnAkideyenemVermemesi 134 AkideninnemiveAkideyihmalinTehlikeli Sonular 136 SiyasivePsikolojikFaktrlerinEtkisi.. 139 Kaynaka.. 142 indekiler 146

Ehl-I Sünnet Ile Şiâ Arasındaki İki Zıt Tablo

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ehl-I Sünnet Ile Şiâ Arasındaki İki Zıt Tablo

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

EhliSnnetileiann SahabeiKiramTasvirleriArasndakiFark

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Beerislahveevrenseldevrimsanca tayan,lmszveevrenseldinindrt art

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

BizzatPeygambersallallahualeyhive selleminHayatndaYeniBirnsanveEsiz BirNesilOrtayakarmak

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Raviu kbl; Ebul Hasen enNedv; sf. 147148; 4. bask, HindistanLeknoslamAkademisibasks.

Ebu'l Hasen en-Nedvi

NehculBela; Tahkik: Dr. Subhi esSalih; Darul Ktbil Lbnanibasks,Beyrut;sf.143 18a.g.e.;sf.177178

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Caetani (Annali dell Islam) Vol. 11, p.(429) T. W Arnold, PreachingofIslam.London.(1935)

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

AShortHistoryoftheSaracens,op.cit,p.21 TheSpiritofIslam,op.cit,p.278 28AShortHistoryoftheSaracens,op.cit,p.27

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

AShortHistoryoftheSaracents,op.cit,p.21 AnnalsoftheEarlyCaliphate,op.cit,p.123 53PeakofEloquence,Bombay,1979,p.57

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

KNCART BuDininPeygamberininSiyasi LiderlerdenveSavaKomutanlarndan FarklOlmas

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

ElCmius Sahih; Buhari; Kitabul Cihad, Bbu ennel Humusa linevibiRasulillahisallallahualeyhivesellem.

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

NCART AllahSubhnehununBuDininKitabn Korumas

Ebu'l Hasen en-Nedvi

Ebu'l Hasen en-Nedvi

yzyldr hibir gvenebiliriz.107

Ebu'l Hasen en-Nedvi

KefulEsrr;sf.144 a.g.e. 115Bkz.UsllK;sf.264267,Hindistanbasks 116UsllK;sf.271 117a.g.e.

Ebu'l Hasen en-Nedvi