You are on page 1of 34

Gktrk Antlar

http://gokturkanitlari.appspot.com

Eski Trke Alfabe grenme kilavuzunu indir: http://gokturkanitlari.appspot.com/images/gokturkce.pdf


Yaztlar derleyip Unicode'a eviren, ve Trkiye Trkesini aslna yakn olarak Yourumlayan, smet Dere
Dizi #

Evrensel yiv asl (unicode)

Latin alfabe

Trkiye Trkesi

Bilge Kaan ta, 1. yz (dou)


41 dizi (Asl, sadan okunur)

(Kk harfler, aslnda


yazlmayanlar)

[] noktalar talardaki ypranm


yerlerdir

bk-1-d-41-01

: : : : :
: : : : :
: :[...] :[...] :
: : : : :
: :[...] : :
[...]:

TeR: TeG: TeR: YaRaTM:


TRK: BLGE: KaGaN: SaBM:
KaM: TRK: BLGE: [...]NDA:
aL[...]TI: SR: TOKuZ: OGuZ: iY:
eDiZ: KeReKLG: BeGLeR:
BODuNI: [...]: TRK: TeR[...]:

Tanr gibi Tanr yaratm Trk


Bilge Kaan[]; Szm: Babam
Trk Bilge [...]nda al[...]t Sir,
Dokuz Ouz, ki Ediz otal
beleri, boylar [...] Trk Tanr[s]
[...]

bk-1-d-41-02

: : : :
: : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
: : : : :. :
: : : : : :
: ::

ZE: KaGaN: OLuRTuM:


OLuRTUKuMA: LTeE:
SaKNGMA: TRK: BeGLeR:
BODuN: GiRiP: SeBiNiP:
TOTaM: GZ:
YGeRiKRT: BDKE: ZM:
OLRP: BUNA: aGR: TRG:
TRT: BOLuDaKI: .: TDiM:
ZE: KK: TeR: aSRA: YaGZ:
YeR: KILNDUKDA: iKN: aRA:
K: OGLI: KILNM:

zerine kaan oturdum.


Oturduumda lesiye saknan
Trk beleri, boylar, rp
(np), sevinip, yere bakan
gz yukar grd (bakt). Byle
[iken] zm (kendim) oturup
bunca ar treyi drt yandaki
etdim. stte Kk (gk) Tanr, altta
yaz yer klndnda ikisi
arasnda kii olu klnm.

bk-1-d-41-03

: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : :
: : : :
::

K: OGLINDA: ZE: eM:


aPAM: BUMN: KaGaN: STeM:
KaGaN: OLuRM: OLuRPaN:
TRK: BODuN: LN:
TRSN: TUTA: BRMi: T:
BRMi: TRT: BUL: KOP:
YaGI: iRMi: S: SLePeN:
TRT: BOLuDaKI: BODuNG:
KOP: aLM: KOP: BaZ: KILM:
BaLGG: YKNDRMi:
TZLiGiG: SKRMi: LGeR:
KaDRKaN: YIKA: TeG: KR:

Kii olunun da zerine atalarm


Bumn Kaan, stemi Kaan
oturmu. Oturupda Trk
Boylar'nn ilini, tresini tutu
vermi, edi vermi. Drt yan hep
ya (dman) imi. Sleyip (Atl
er ordusu srp) drt yandak
boylar hep alm, hep balam.
Baly [ba] edirmi, dizliyi [diz]
ktrm. Dou'da Kadrkan
ormanna dein, Bat'da

bk-1-d-41-04

: : : : :
: : : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : : : :
: : : : : :
: : : : :
:

TeMiRKaPGKA: TeG:
KONDuRM: iKN: aRA: D:
OKSuZ: KK: TRK: aNA:
OLuRUR: eRMi: BLGE:
KaGaN: eRMi: aLP: KaGaN:
eRMi: BUYRUKI: YiME: BLGE:
eRMi: eRiN: aLP: eRMi:
eRiN: BeGLeR: YiME: BODuNI:
YiME: TZ: eRMi: aNI: N:
LiG: aNA: TUTM: eRiN:
LiG: TUTP: TRG: TMi: Z:
aNA: KeRGeK: BOLM:

Demir Kap'ya dein kondurmu.


kisi arasnda ksz Gk Trk
anca oturur imi. Bilge kaan
imi. Alp kaan imi. Buyruu
bilge imi gerek, alp imi gerek.
Beleri bile, boylar bile dz imi.
Onun iin ili (yurdunu) anca
tutmu gerek. li tutup tre
dzenlemi. z anca kergek
[gibi umu, lm] olmu.

Gktrk Antlar

http://gokturkanitlari.appspot.com

bk-1-d-41-05

: : : :
: : : :
: : : :
: : : :
: : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : ::

YOGI: SIGTI: RE: KN:


TOGSKDA: BKL: LGiL:
TaBGa: TPT: aPaR: PURuM:
KIRKZ: KURIKaN:
OTuZTaTaR: KITaYN: TaTaBI:
BUNA: BUDoN: KeLPeN:
SIGTAM: YOGLAM: aNTaG:
KLG: KAGaN: eRMi: aNDA:
KSRE: NS: KaGaN: BOLM:
eRiN: OGLITI: KaGaN:
BOLM: eRiN: aNDA: KSRE:
NS: eSN: TeG:

Yas, alayc, Dou'da, gn


dousunda Bkl l'l l, in,
Tibet, Apar, Rum, Krgz,
Kurkan, Otuz Tatar, Ktay,
Tatab, bunca boylar gelip
alam, yaslanm. yle nl
kaan imi. [o] andan sonra,
[kk] kardei kaan olmu
gerek. Oullar kaan olmu
gerek. [o] andan sonra kardei,
aabei gibi

bk-1-d-41-06

: : : : :
: : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
: : : :
::

KILNMaDUK: eRiN: OGLI:


KaNGIN: TeG: KILNMaDUK:
eRiN: BLiGSZ: KaGaN:
OLuRM: eRiN: YaBLaK:
KaGaN: OLuRM: eRiN:
BUYRUKI: YiME: BLiGSiZ:
eRiN: YaBLaK: eRMi: eRiN:
BeGLeR: BODuNI: TZSZ:
N: TaBGa: BODuN:
TeBLiGN: KRLG: N:
aRMaKISIN: N: NiL:
eL: KRTKN: N:
BeGL: BODuNLIG:

klnmad gerek, olu babas


gibi klnmad gerek, bilgisiz
kaan oturmu gerek. Kt
kaan oturmu gerek. Buyruu
yine bilgisiz imi gerek, kt imi
gerek. Beleri, boylar dzsz
olduu iin, in boylar kt,
kandrc (olduu) iin, aldatc
(olduu) iin, kardei aabee
drd iin, bele, boylar

bk-1-d-41-07

: : : :
: : : :
: : : :
: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
: : : ::

YOURTUKIN: N: TRK:
BODuN: LLeDK: LN: IGNU:
IDM: KaGaNLaDUK: KaGaNIN:
YTR: IDM: TaBGa:
BODuNKA: BeGLiK: URI: OGLIN:
KUL: BOLDI: iLiK: KIZ: OGLN:
K: BOLDI: TRK: BeGLeR:
TRK: ATIN: ITI: TaBGaGI:
BeGLeR: TaBGa: ATIN:
TUTuPaN: TaBGa: KaGaNKA:
KRMi: eLiG: YIL:

ekitirdii iin, Trk Boylar,


illedii ilini kaybetmi, kaanlad
kaann yitiri vermi. in
boylar'na belik er olan kul
oldu, hatunlk kz olan (evlad)
odalk (cariye) oldu. Trk beleri
Trk adn att. inli belercesine
in adn tutarak, in kaanna
grm (balanm). Elli yl

bk-1-d-41-08

: : : : :
: : : :
: : :
: : : :
: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: ::

iG: KiG: BRMi: LGeR:


KN: TOGSuKDA: BKL:
KaGaNKA: TeG: SLeY:
BRMi: KURGaRU:
TeMiRKaPGKA: TeG: SLeY:
BRMi: TaBGa: KaGaNKA:
LN: TRSN: aLI: BRMi:
TRK: KaRA: KaMaG: BODuN:
aNA: TMi: LLiG: BODuN:
eRTiM: LiM: MTI: KaNI: KiMKE:
LiG: KaZGaNURMeN: TR:
eRMi:

iini gn vermi. Dou'da, gn


dousunda Bkli kaana dein
sleyi vermi. Bat'da
Demirkap'ya (kadar) sleyi
vermi. in kaan [iin
sngp] ilini, tresini al vermi.
Trk kara topluluu boylar anca
demi[ki]: "lli boylar idim. lim
imdi hani? Kime ili kazanrm"
der imi.

bk-1-d-41-09

: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: : :
: : : :
: ::

KaGaNLG: BODuN: eRTiM:


KaGaNM: KaNI: NE: KaGaNKA:
iG: KG: BERRMeN: TR:
eRMi: aNA: TP: TaBGa:
KaGaNKA: YaGI: BOLM: YaGI:
BOLuP: TiN: YaRaTUNU:
UMaDUK: YaNA: iKMi:
BUNA: iG: KG:
BRTKGeR: SaKNMaTI:
TRK: BODuN: LReYN:
URuGSRaTaYIN: TR: eRMi:
YUKaDU: BaRIR: eRMi: ZE:

Kaanl boylar idim. Kaanm


hani? Ne [hangi] kaana ii g
veririm ben der imi. Anca deyip
in kaanna ya olmu. Ya
olup, kendini derleyip
toparlamadndan yine
tutsakm. [in kaan ise] bunca
ii g verdiini dnmeden
Trk boylarn ldreyim,
kazyaym der imi. [Trk]
yokolmaya varr imi. stte

Gktrk Antlar

http://gokturkanitlari.appspot.com

bk-1-d-41-10

: : : : :
: : : : : :
: : : :
: : : : :
: : : :
: : : : :
: : : :
: : : : :
: ::

TRK: TeRS: TRK: IDUK:


YR: SUBI: aNA: iTMi:
TRK: BODuN: YOK:
BOLMaZUN: TYiN: BODuN:
BOLUN: TYiN: KaM:
LTeRi: KaGaNG: GM:
LBLGE: KaTUNG: TeR:
TPSNDE: TUTuP: YGeR:
KTRMi: eRiN: KaM:
KaGaN: YTYiGiRM: eRiN:
TaKM: TaRA: YORuYOR:
TYiN: K: eiDiP: BaLIKDaKI:
TaGIKM: TaGDakI:

Trk Tanrsi, kutlu yeri, suyu anca


dzenlemi gerek. Trk boylar
yok olmasn diye, ulus olsun diye
babam lteri Kaan, anam lbilge
Kadn gn (gk=Tengri)
tepesinde tutup yukar gtrd
gerek. Babam Kaan onyedi erle
[yola] km. Dar yryor diye
sz iitip kentteki taknm,
dadaki

bk-1-d-41-11

: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : :
: : : : : :
: : : :
: : : :
:

NMi: TRiLiP: YeTMi: eR:


BOLM: TeR: K: BRTK:
iN: KaM: KaGaN: SS:
BR: TeG: eRMi: YaGISI:
KOYN: TeG: eRMi: LGeR:
KURGaRU: SLeP: TRMi:
KUBRaTM: KaMaGI: YeTYZ:
eR: BOLM: YeTYZ: eR:
BOLP: iLSiReMi:
KaGaNSRaM: BODuNG:
KeDMi: KULaDM:
BODuNG: TRK: TRSN:
IGNM:

inmi. Dirilip [toplanp] yetmi er


olmu. Tanr g verdii iin
babam kaann eri br (kurt)
gibi, yas koyun dibi imi.
Dou'yu Bat'y sleyip derlemi
toparlam. Hepsi yediyz er
olmu. Yediyz er olup ilsizlemi,
kaanszlam boylar,
odalklam, kullam boylar,
Trk Tresi'ni brakm

bk-1-d-41-12

: : : :
: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
: : : : : :
: :[...]:

BODuNG: eM: aPAM:


TRSNE: YaRaTM:
BOGURM: TLS: TaRDU:
BODuNG: aNDA: iTMi:
YaBGUG: aDG: aNDA: BiRMi:
BiRiyE: TaBGa: BODuN: YaGI:
eRMi: YIRYA: BaZ: KaGaN:
TOKUZOGuZ: BODUN: YaGI:
eRMi: KIRKZ: KURIKaN:
OTuZTaTaR: KITaYN: TaTaBI:
KOP: YaGI: eRMi: KaM:
KaGaN: BUNA[...]: KIRK:
aRTUKI:

boylar atam, babam tresince


yaratm, gretmi. Tlis Tardu
boylar [o] anda etmi (dzeltmi).
Yabguyu ad [o] anda vermi.
Gney'de in boylar ya imi.
Kuzey'de Baz Kaan, Dokuz
Ouz boylar ya imi. Krgz,
Kurkan, Otuz Tatar, Ktay, Tatab
hep ya imi. Babam kaan
bunca[...] krk

bk-1-d-41-13

: : : : :
: : : :
: : :
: : : :
: : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
::

YeT: YOLI: SLeMi: YiGiRM:


S: SMi: TeR:
YaRLKaDUK: N: LLiGiG:
iLSiReTMi: KaGaNLGG:
KaGaNSRaTM: YaGIG: BaZ:
KILM: TZLiGiG: SKRMi:
BaLGG: YKNDRMi:
KaM: KaGaN: aNA: LiG:
TRG: KaZGaNP: UA:
BaRM: KaM: KaGaNKA:
BaLaYU: BaZ: KaGaNG:
BaLBaL: TKMi: KaM:

yedi yolu slemi, yirmi sng


sngm. Tanr istedii iin illiyi
ilsizletirmi, kaanly
kaanszlatrm, yay baz
(emrinde) klm. Dizliyi [diz]
ktrm, baly [ba] edirmi.
Babam kaan anca ili treyi
kazanp ua varm (lvermi).
Babam kaana ilkin Baz kaan
balbal dikmi. Babam

bk-1-d-41-14

: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : : :
:[...] : : :
: : :[...]:

KaGaN: UDUKDA: ZM:


SeKZ: YaDA: KaLTM: OL:
TRDE: ZE: eM: KaGaN:
OLuRTI: OLuRPaN: TRK:
BODuNG: YE: TD: GiT:
IGaNYG: BaY: KILDI: aZIG:
K: KILDI: eM: KaGaN:
OLuRTUKDA: ZM: TGiN:
eRK[...]: Y[...]: TeR:
YaRLKaDUK: N:

kaan ldnde zm (ben)


sekiz yanda kaldm (idim). O
tre zerine (treye gre) amcam
kaan oturdu. Oturupda Trk
boylarn yine etdi, yine eitti.
Yoksulu bay kld. Az ok kld.
Amcam kaan oturduunda
kendim tigin erk[...] iy[...] . Tanr
istedii iin

Gktrk Antlar

http://gokturkanitlari.appspot.com

bk-1-d-41-15

: : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
: : : :
: : : :
: : :
: : :
: ::

TRTYiGiRM: YaIMKA:
TaRDU: BODuN: ZE: aD:
OLuRTM: eM: KaGaN: BRLE:
LGeR: YaL: GZ: aNTU:
YaZIKA: TeG: SLeDiMiZ:
KURGaRU: TeMiR: KaPGKA:
TeG: SLeDiMiZ: KGMeN:
aA: KIRKZ: YRE: TeG:
SLeDiMiZ: KaMaGI: BOTuZ:
SLeDiMiZ: YiGiRM:
SDMiZ: LLiGiG:
LSiReTDiMiZ: KaGaNLGG:
KaGaNSRaTDMZ: TZLiGiG:

Ondrt yamda Tardu boylar


zerine ad oturdum. Amcam
kaan ile Dou'da Yeil Irmak,
antung yazsna dein sledik.
Bat'da Demir Kap'ya dein
sledik. Kgmeni ap Krgz
yerine dein sledik. Topluca
yirmibe [yo] sledik. On [yo]
sngdk. lliyi ilsizletirdik.
Kaanly kaanszlatrdk. Dizliyi
[diz]

bk-1-d-41-16

: : :
: : : :
: : : :
: : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : : :
: :[...] ::

SKRTMiZ: BaLGG:
YKNDRTMiZ: TRGi:
KAGaN: TRKM: BUDuNIM:
eRT: BLMeDKiN: N:
BZiE: YaLDUKIN:
YaZINDUKIN: N: KaGaNI:
LT: BUYRUKI: BeGLeR: YiME:
LT: ON: OK: BODuN: eMGeK:
KRT: eMiZ: aPAMZ:
TUTM: YR: SUB: DiSiZ:
KaLMaZUN: TYiN: aZ:
BODuNG: TiP: YaRaTP: [...]:
BarS: BeG:

kerttik. Baly [ba] edirttik.


Trgi kaan Trk'm boylarm
idi. Bilemedii iin, bize kar
yanld, yaznd (ya olduu)
iin kaan ld. Buyruu, beleri
yine ld. On Ok boylar eziklik
grd. Atalarmz tutmu yer su
ssz kalmasn diye Az boylarn
eitip, yaratp [...] Bars Be

bk-1-d-41-17

: : : : :
: : :
: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : : :
: :[...] : :
: : : :
: : : : :
: ::

eRT: KaGaN: aTG: BUNDA:


BZ: BRTiMiZ: SiLiM:
KONuYUG: BRTiMiZ: Z:
YaZNDI: KaGaNI: LT:
BODuNI: K: KUL: BOLDI:
KGMeN: YR: SUB: DiSiZ:
KaLMaZUN: TYiN: aZ: KIRKZ:
BODuNG: TiP: TiP: YaRaTP:
KeLTiMiZ: SDMZ: [...]:
LN: YaNA: BRTiMiZ: iLGeR:
KaDRKaN: YG: aA:
BODuNG: aNA:
KONDURTuMZ: aNA: TDiMiZ:
KURGaRU:

idi. Kaan adn bundan biz


verdik. Kz kardeim eceyi verdik.
z (kendisi) yalat. Kaan
ld. boylar odalk, kul oldu.
Kgmen yeri, suyu ssz kalmasn
diye Az, Krgz boylarn eitip,
yaratp geldik. Sngdk. [...]
ilini yine verdik. Dou'da Kadrkan
ormann ap boylar anca
dzenledik, anca eittik. Bat'da

bk-1-d-41-18

: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : : :
: : ::

Ke: TaRBaNKA: TeG:


TRK: BODuNG: aNA:
KONDuRTuMZ: aNA: iTDiMiZ:
OL: DKE: KUL: KULLuG: K:
KLiG: BOLM: eRT: NS:
eSN: BLMeZ: eRT: OGLI:
KaIN: BLMeZ: eRT: aNA:
KaZGaNM: aNA: TMi:
LiMiZ: TRMiZ: eRT: TRK:
OGuZ: BeGLeR: BODuN: eiD:
ZE: TeR: BaSMaSaR: aSRA:
YR: TeLiNMeSeR:

Keng Tarman'a dein Trk


boylarn anca kondurduk, anca
[dzen] etdik. O zamanda kul
kullu, odalk odalkl olmu idi.
nisi eisini (karde kardei)
bilmez idi. Olu babasn bilmez
idi. anca kazanlm, anca edilmi
elimiz, tremiz vard. Trk Ouz
beleri, boylar, iit: stte Tanr
basmasa, altta yer delinmese,

Gktrk Antlar

http://gokturkanitlari.appspot.com

bk-1-d-41-19

: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
:

TRK: BODuN: iLiiN:


TRiN: KiM: aRTaTI: UDAI:
eRT: TRK: BODuN: eRTiN:
KN: KReGiN: N:
GiDMi: BLGE: KaGaNA:
eRMi: BaRM: eDG: iLiE:
KeNT: YaLDG: YaBLaK:
KGRTG: YaRaKLG: KaNDN:
KeLiP: YaNYA: iLTD:
SGLG: KaNDN: KeLiPeN:
SRE: iLTD: IDUK: TKeN:
YI: BODuN: BaRDG: LGeR:
BaRIGMA: BaRDG: KURIGaRU:

Trk boylar, ilini, treni kim


bozabilir idi? Trk boylar, irkil,
uyan. Buyruk dinlemezliinden,
[seni] eitmi Bilge kaanna,
ermi, varm (bamsz) iyi iline
kendin yanldn. Ktlk ettin.
Pusatl nereden gelip [seni
srgn] itdi?. Sngl nereden
gelip [seni] srp gnderdi. Kutlu
tken ormannn boylar, vard
(gitti). Dou'ya varan vard.
Bat'ya

bk-1-d-41-20

: : : :
: : : : :
: : : :
: : : : :
: : : : : :
: : :
: : : : :
: : : :
: : : : : :
: : ::

BaRIGMA: BaRDG: BaRDUK:


YRDE: eDGG: OL: eRiN:
KaNN: GZE: YGRT:
SK: TaGA: YaTDI:
BeGLiK: URI: OGLuuN: KUL:
KILDIG: iiLiK: KIZ: OGLuuN:
K: KILDIG: OL:
BLMeDKGiN: N:
YaBLaKIN: N: eM:
KaGaN: UA: BaRDI: BaLayU:
KIRKZ: KaGaNG: BaLBaL:
TKDiM: TRK: BODuN: aTI:
KS: YOK: BOLMaZUN: TYiN:
KaM: KaGaNG:

varan vard. Vardn yerde iyiliin


o gerek. Kann rmaka akt.
Kemiin daca yatd (yld).
Belik erkek olunu kul kld.
Kadnlk kz olunu odalk kld. O
bilmedii iin, ktlk [ettii] iin
amcam kaan ua vard
(lverdi). Bana Krkz kaann
balbal diktim. Trk boylarnn ad
san yok olmasn diye babam
kaan,

bk-1-d-41-21

: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : :
: : : : :
: : : :
: : : : :
: ::

GM: KaTUNuG: KTRGME:


TeR: L: BRiGME: TeR:
TRK: BODuN: aTI: KS:
YOK: BOLMaZUN: TYiN:
ZMN: OL: TeR: KaGaN:
OLuRTDI: eRiN: Ne: YILSG:
BODuNDA: OLuRMaDM: RE:
aSZ: TaRA: TONSuZ: YaBZ:
YaBLaK: BODuNDA: ZE:
OLuRTuM: NiM: KLTGiN: iK:
aD: NiM: KLTGiN: BRLE:
SZLeDiMiZ: KaMZ:

anam hatunu ycelten Tanr, il


veren Tanr, Trk boylarnn ad,
san yok olmasn diye, zm o
Tanr kaan oturttu gerek.
Varlkl, boylar zerine
oturmadm. i asz d donsuz,
yabz yablak (dkn kt)
boylarn zerine oturdum.
Kardeim Kl Tiin, iki ad, nim
Kl Tiin ile szledik.
Babamzn,

bk-1-d-41-22

: : : : : :
: : : :
: : : :
: : : :
: : : : :
: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
::

eiMiZ: KaZGaNM: BODuN:


aTI: KS: YOK: BOLMaZUN:
TYiN: TRK: BODuN: N:
TN: UDuMaDM: KNTZ:
OLuRMaDM: NiM: KLTGiN:
BRLE: iK: aD: BRLE: L:
YT: KaZGaNDM: aNA:
KaZGaNP: BRiK: BODuNuG:
OT: SUB: KILMaDM: MeN:
ZM: KaGaN: OLuRTUKuMA:
YR: SaYU: BaRM: BODuN:
YaDaGN: YaLN: L: YT:
YaNA:

amcamzn kazand boylarn ad


san yok olmasn diye Trk
boylar iin gece uyumadm,
gndz oturmadm. nim Kl Tiin
ile, iki ad ile le yite kazandm.
anca kazanp btn boylar ate
su (birbirine dsman) klmadm.
Ben zm kaan oturduumda
her yere varm boylar yaya
plak, le yite yana

Gktrk Antlar

http://gokturkanitlari.appspot.com

bk-1-d-41-23

: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : : :
: ::

KeLT: BODuNG: GiDeYN:


TYiN: YIRGaRU: OGuZ:
BODuN: TaPA: LGeR: KITaYN:
TaTaBI: BODuN: TaPA:
BRiGeR: TaBGa: TaPA: iK:
YiGiRM: SLeDiM: SDM:
aNDA: KSRE: TeR:
YaRLKaDUK: N: KUTuM:
LGM: BaR: N: LTe:
BODuNuG: TRGR: GiTiM:
YaL: BODuNuG: TONLG:
KILDM: IGaYN: BODuNuG:
BaY: KILDM:

[dnp] geldi. boylar


dzenliyeyim diye Kuzey'de Ouz
boylar stne, Dou'da Ktay,
Tatab boylar stne, Gney'de
in stne oniki [kez] sledim.
Sngdm. [o] andan sonra
Tanr balad iin, kutum,
gcm var (olduu) iin lecek
boylar diriltip eittim. plak
boylar donlu kldm. Yoksul
boylar varlkl kldm.

bk-1-d-41-24

: : : : :
: : : :
: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : : :
: : : ::

aZ: BODuNuG: K: KILTM:


IGaR: iLLiGDE: IGaR:
KaGaNLGDA: YG: KILDM:
TRT: BULuDaKI: BODuNuG:
KOP: BaZ: KILDM: YaGSIZ:
KILDM: KOP: MaA: KRT:
YiT: YeGiRM: YaMA: TaUT:
TaPA: SLeDiM: TaUT:
BODuNuG: BOZDuM: OGLIN:
YOTuZIN: YILKISIN: BaRMIN:
aNDA: aLTM: SeKiZ: YeGiRM:
YaMA: aLTI: UB: SOGDaK:

Az boylar ok kldm. deerli


illiden, deerli kaanldan iyi
kldm. Drt yandaki boylar hep
baz kldm, yasz kldm. Hep
bana grd[ler]. Onyedi yamda
Tangut ynne sledim. Tangut
boylarn bozdum. Olunu,
karsn, at srsn, (btn)
varln [o] anda aldm. Onsekiz
yamda Alt ub Sodak

bk-1-d-41-25

: : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :[...] :[...]
: : : ::

TaPA: SLeDM: BODuNuG:


aNDA: BOZDuM: TaBGa: O:
TUTUK: Bi: TMeN: S: KeLT:
IDUK: BaDA: SDM: OL:
SG: aNDA: YOK: KILDM:
YiGiRM: YaMA: BaSML:
IDKUT: OGuuM: BODuN: eRT:
aRK: IDMaZ: TYiN: SLeDiM:
K[...]: [...]T: GeRTiM: KaLN:
BiR: KeLRTM: iK: OTuZ:
YaIMA: TaBGa:

ynne sledim. boylarn [o]


anda bozdum. inli Ong paa be
tmen s (er ile) geldi. Iduk
Ba'da sngdm. O orduyu [o]
anda yok ettim. Yirmi yamda,
Basml Idkut soyum boyum idi.
Ykl deve gndermedi diye
sledim. [...] boyun edirttim.
Varln beri getirdim. Yirmiki
yamda in

bk-1-d-41-26

: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : : :
: :[...] : :
: : : : :
::

TaPA: SLeDiM: aA: SEN:


SeKiZ: TMeN: S: BRLE:
SDM: SSN: aNDA:
LRTM: aLTI: OTuZ: YaMA:
K: BODuN: KIRKZ: BRLE:
YaGI: BOLTI: KeM: KeE: K:
TaPA: SLeDiM: RPeNTE:
SDM: SSN: SaNDM:
aZ: BODuNuG: aTLM:
[...]iLGeRTiM: YiT: OTuZ:
YaIMA: KIRKZ: TaPA:
SLeDiM: SG: BaTMI:

ynne sledim. aa Paa'nn


sekiz tmen eri ile sngdm.
erini [o] anda ldrdm. Yirmialt
yamda ik boylar Krgz ile
[birleip] ya oldu. Kem Irman
geip ik ynne sledim.
rpen'de sngdm. Erini
santm. Az boylarn aldm. Ba
edirttim. Otuzyedi yamda
Krgz ynne sledim. sng
batm [derinlikteki]

Gktrk Antlar

http://gokturkanitlari.appspot.com

bk-1-d-41-27

: : : : :
: : : :
: : : :
: : : :
: : : : : :
: : : : : :
: : : :
: : : : :
: ::

KaRG: SKPeN: KGMeN:


YIG: TOGA: YORIP: KIRKZ:
BODuNuG: UDA: BaSDM:
KaGaNIN: BRLE: SOA: YIDA:
SDM: KaGaNIN:
LRTM: LiN: aNDA: aLTM:
LO: YLKA: TRGi: TaPA:
aLTUN: YIG: aA: iRTi:
GZG: KeE: YORIDM:
TRGi: BODuNuG: UDA:
BaSDM: TRGi: KaGaN: SS:
OTA: BORA: KeLT:

kar skp (geip), Kgmen


ormann ap [at] yorup Krgz
boylar uykuda bastm. Kaan ile
Songa ormannda sngdm.
Kaann ldrdm. lini [o] anda
aldm. O yl Trgie doru Altun
ormann ap, rti rman geip
yrdm. Trgi boylarn uykuda
bastm. Trgi kaannn erleri
atece (gibi), boraca geldi.

bk-1-d-41-28

: : :
: : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : :[...] :
: : : :
: : : : :[...]
: : : : : :
: : ::

BOLUDA: SDMZ:
KaGaNIN: YaBGUSIN: aDIN:
aNDA: LRTM: LiN: aNDA:
aLTM: OTuZ: YaMA: Bi:
BaLK: TaPA: SLeDiM: aLTI:
YOLI: SDM: [...]: SSiN:
KOP: LRTM: Bi: BaLK:
ReKNE: KTN: [...]K: YOK:
N: K: BaLKDA: MAA:
OKGLI: KeLT: Bi: BaLK: aNI:
N: OZDI: OTuZ: aRTUKI:

Bolu'da sngdk. Kaann,


yabgusunu?, adn [o] anda
ldrdm. lini [o] anda aldm.
Otuz yamda Be Balk'a doru
sledim. Alt yol sngdm. [...]
erini hep ldrdm. Be Balk
iinde ok kii [...] yok (lecei)
iin, kii(ler) bana geldi[ler]. Be
Balk onun iin kurtuldu. Otuz art

bk-1-d-41-29

: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
:[...][...] : : :[...]
: : : : :
: : : :
: : : : :
:: [...]:

BR: YAIMA: KARLUK: BODuN:


BUSUZ: ERR: BARUR:
ERKL: YAGI: BOLDI: TAMAG:
IDUK: BADA: SDM:
KARLUK: BODUNUG:
LRTM: aNDA: ALTIM:
[...]DIM: BASMIL: KARA:
[...]DD[...]: KARLUK: BODUN:
TRLP: KELT: SANTIM:
LRTM: TOKUZ: OGUZ:
MEN: BODUNUM: ERT:
TER: YR: BULGAKIN: N:
DE: [...]:

bir yamda Karluk boylar


skntsz, bamsz iken gl
ya oldu. Tama Iduk Ba'da
sngdm. Karluk boylarn
ldrdm. [o] anda aldm. Basml
kara boylar [...] Karluk boylar
dirilip (birleip) geldi. Santm,
ldrdm. Dokuz Ouz benim
boylarm idi. Gk, yer buland
iin, dne (iine, yreine)

bk-1-d-41-30

: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :[...]
: : : : :
: : : :
: : ::

KN: TeGDK: N: YaGI:


BOLDI: BR: YILKA: TRT: YOLI:
SDM: e: LK: TOGU:
BaLIKDA: SDM: TOGLA:
GZG: YZT: KeiP: SS:
[...]: iKNT: aNDRGUDA:
SDM: SSN: SaNDM:
LN: aLTM: N: U:
BaINDA: SDM: TRK:
BODuN: aDaK: KaMatTI:
YaBLaK:

kskanlk dedii iin ya oldu.


Ylda drt yol sngdm. En ilki
Tou Balk'ta sngdm. Tola
rman yzp geip eri [].
kinci Andru'da sngdm.
Erini santm. lini aldm. nc
u Ba'nda sngdm. Trk
boylar ayak kamatt (titretti).
Kt

bk-1-d-41-31

: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
: : : :
: : : :
: : :
: : :[...] :[...][...]
: : : :
::

BOLTaI: eRT: UZA: YaYNA:


KeLiGME: SSN: aGtTM:
K: LTe: aNDA: TRiLD:
aNDA: TORA: YILPaGUTI: BR:
OGuuG: TOA: TGiN:
YOGNDA: eGiRE: TOKIDM:
TRTN: eZGiNT: KaDZDA:
SDM: SSN: aNDA:
SaNDM: YaBRITDM:
[...]BaRM[...]: [...]: KIRK:
YaMA: aMGI: KURGaN:
KILaDUKDA: YUT: BOLDI:
YaZA:

olacak idi. Uzanp yaylp


gelmekte olan erini uurdum. ok
lecek [o] anda dirildi. [o] anda
Tongra yiiti bir boyu Tongga
Tigin younda evirip vurdum.
Drdnc Ezginti Kadz'da
sngdm. Erini [o] anda
santm, yprattm. [...]barm?[...]
[...] Krk yamda Amg Kurgan'da
kladmzda ktlk oldu. lk
yaznda

Gktrk Antlar
bk-1-d-41-32

: : : : :
: : : : : :
: : : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : : : :
:[...] : : : :
: : : :[...] :
: ::

bk-1-d-41-33

http://gokturkanitlari.appspot.com

OGuZ: TaPA: SLeDiM: LK:


S: TaIKM: eRT: iKN: S:
eBDE: eRT: : OGuZ: SS:
BaSA: KeLT: YaDaG: YaBZ:
BOLDI: TP: aLGaLI: KeLT:
SIaR: SS: eBiG: BaRKG:
YOLGaLI: BaRDI: SIaR: SS:
SGeL: KeLT: BZ: aZ:
eRTiMiZ: YaBZ: eRTiMiZ: OGUZ:
[...]T: YaGI: [...]: TeR: K:
BRTK: N: aNDA:
SaNDM:

Ouz'a doru sledim. lk eri


(ordusu) [yola] km idi. kinci eri
yerleik idi. Ouz eri basp
geldi. Yaya, yabz oldu deyip
yenmeye geldi. Erin yars evi
bark yamalamaya vard. Erin
yars da sngmeye geldi. Biz
az idik. Yabz idik. Ouz [...]t ya
[...] Tanr g verdii iin [o] anda
santm.

: : : : :
: : : :
: : : : :
: : : :
: : : : :
: : : : : :
: : :[...] :
: : :[...] :[...][...]
:

YaYNDM: TeR:
YaRLuKaDUK: N: MeN:
KaZGaNDUK: N: TRK:
BODuN: KaZGaNM: eRiN:
MeN: NiLiG: BUNA:
BaLaYU: KaZGaNMaSaR:
TRK: BODuN: LTe: eRT:
YOK: BOLTaI: eRT: TRK:
BeGLeR: BODuN: aNA:
SaKN: aNA: BLi: [...]:
OGuZ: BODuN: [...]D[...]: [...]:
IDMaYIN: TYiN: SLeDiM:

dattm. Tanr istedii iin ben


kazandm iin Trk boylar
kazanm gerek. Ben [kk]
kardeim ile bunca baa geip
kazanmasam Trk boylar lecek
idi, yok olacak idi. Trk beleri,
boylar anca saknn, anca bilin.
[...] Ouz boylar [...]d[...]
gndermesin diye sledim.

bk-1-d-41-34

: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: :[...] : : :
: : : : :
: : : :[...] : :
:: [...]:

eBN: BaRKIN: BOZDuM: OGuZ:


BODuN: TOKuZ: TaTaR: BRLE:
TRLiP: KeLT: aGUDA: iK:
ULuG: S: SDM:
SSN: BOZDuM: LiN: aNDA:
aLTM: aNA: KaZGaNP: [...]:
TeR: YaRLuKaDUK: N:
MeN: OTuZ: aRTUKI: :
YaMA: [...]UK: eRT: DSiG:
T: LG: K: [...]:

Evini, barkn bozdum. Ouz


boylar Dokuz Tatar ile dirilip
geldi. Au'da iki byk sng
sngdm. Erini bozdum. lini [o]
anda aldm. Anca kazanp [...]
Tanr buyurduu iin ben otuz
yamda [...]uk idi. [Bu] ada
[kendisine] t, uur, g [veren]

bk-1-d-41-35

: : : : :
: :[...] : : : :
: : : : :
: : : : :
:[...] : : :
: : : :[...] :
:[...] : : ::
[...]:

GiDMi: aLP: KaGaNA:


YaLDI: ZE: TeR: IDUK: YiR:
SUB: [...]: eM: KaGaN: KUTI:
TaPKILMaDI: eRiN: TOKUZ:
OGuZ: BODuN: YiRiN: SUBIN:
IDP: TaBGaGaRU: BaRDI:
TaBGa: [...]: BODuN: [...]: BU:
YiRDE: KeLT: GiDeYiN: TYiN:
SaKNP: [...]: BODuN: [...]:

doyurmu alp kaanna yanld


(ba kaldrd). stte Tanr, kutsal
yer, su [...] . amcam kaann
kutunu yeter bulmad gerek.
Dokuz Ouz boylar, yerini,
suyunu koyup in'e vard. in [...]
boylar [...] bu yerde geldi.
"Besleyeyim" diye saknp [...]
boylar [...]

bk-1-d-41-36

: : : :[...]
: : : : : :
: : : : :
: : : :
: : : :[...][...]
:[...] :[...] : :
[...]:

YaZUKLaT[...]: BRiYE:
TaBGaDA: aTI: KS: YOK:
BOLDI: BU: YiRDE: MaA: KUR:
BOLDI: MeN: ZM: KaGaN:
OLuRTUKuM: N: TRK:
BODuNuG: [...][...]: KLMaDM:
LiG: TRG: YiGD:
KaZGaNDM: ID[...]: TRiLiP:
Yi[...]:

knat[...] . Gney'de in'de ad


san yok oldu. Bu yerde bana kul
oldu. Ben zm kaan oturduum
iin Trk boylarn [...][...]
klmadm. li, treyi iyice
kazandm. [...] dirilip yi[...]

Gktrk Antlar

http://gokturkanitlari.appspot.com

bk-1-d-41-37

: : : :
: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :[...] :
: : : : :
: [...]:

aNDA: SDM: SSN:


SaNDM: iKiGME: iKD:
BODuN: BOLDI: LGME: LT:
SeLeE: KODI: YORPaN:
KaRGaN: KISLTA: eBN:
BaRKIN: aNDA: BOZDuM: [...]:
YKA: aGDI: UYGuR: iLTeBeR:
YZE: eRiG: LGeR: TeZiP:
BaRDI: [...]:

[o] anda sngdm. Ordusunu


santm. Ba een ba edi, boy
oldu. len ld. Selenge'den
aaya [at] yorup Kargan
geidinde evini, barkn [o] anda
bozdum. [...] ormanna kt.
Uygur ilbas yzce erle Dou'ya
kap gitti.

bk-1-d-41-38

[...]: : : : : :
: : : : :
: : : : :
:[...] : : : :
: : : : :
:: [...]:

[...]T: TRK: BODuN: A:


eRT: OL: YILKIG: aLP: GitTiM:
OTuZ: aRTUKI: TRT: YaMA:
OGuZ: TeZiP: TaBGaKA: KRT:
KNP: SLeDiM: SUKuN: [...]:
OGLIN: YOTuZIN: aNDA: aLTM:
iK: iLTeBeRLiG: BODuN: []:

[...]ti. Trk boylar a idi. O at


srsn alp doyurdum. Otuz
drt yamda Ouz kap in'e
girdi. fkelenip sledim. Soyunu,
[...], olunu, karsn [o] anda
aldm. ki ilbal boylar [...]

bk-1-d-41-39

: : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
: : : : :[...]
:[...]:

TaTaBI: BODuN: TaBGa:


KaGaNKA: KRT: YaLaBaI:
eDG: SaBI: TG: KeLMeZ:
TYiN: YaYN: SLeDiM:
BONuDuG: aNDA: BOZDuM:
YILKISIN: [...]: SS: TRiLiP:
KeLT: KaDRKaN: YIDA:
KON[...]:

[...] Tatab boylar, in kaannn


buyruuna girdi. Elisi, iyi sz,
yakar gelmiyor diye yazn
sledim. Boylarn [o] anda
bozdum. At srsn [...] eri dirilip
geldi. Kadrkan ormannda kon[...]
.

bk-1-d-41-40

[...]: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :[...]
: :: [...]:

[...]GaKA: YiRieR:
SUBIaRU: KONTI: BRiYE:
KaRLuK: BODuN: TaPA: SLE:
TP: TUDuN: YaMTaRG: ITM:
BaRDI: [...]: KaRLuK: iLTeBeR:
YoK: BOLM: NiS: BR:
KORGaNKA: []:

[...]gaknga, yerine doru, suyuna


doru kondu. Gney'de Karluk
boylarna doru sle deyip Tudun
Yamtar' gnderdim. [...] Karluk
ilbas yok olmu, kardei bir
korgana

bk-1-d-41-41

[...]: : : : : :
: : : : :
: : : : :
: :[...] : : :
: :[...]:

[...]: aRKI: KeLMeD: aNI:


aYNTaYN: TP: SLeDiM:
KORGU: iK: : KiLGeN:
TeZiP: BaRDI: KaRA: BODuN:
KaGaNM: KeLT: TP: GD:
[...]KA: AT: BRTiM: KiG:
aTLG[...]:

[...] vergisi gelmedi. Onu


korkutaym deyip sledim.
Koruyucusu iki kiiyle tezip
vard. [Onun] Kara boylar
"Kaanm geldi" deyip (beni)
vd. [...]ka ad verdim. "Kk"
adl[...]

[...]KK: G: YOGuRU: S:
YORP: TNL: KNL: YT:
DKE: SUBSuZ: KeDiM:
ORaKKA: TeGiP: YULGI:
eRG: K[...]BeS: KeiNKE: TeG:
[...]:

Kk ng' yryerek [atl] eri


yorup, geceli gndzl yedi
gnde Susuz'a getim. orak'a
deip yamac er(ler)i k[...]bes
Kein'e dein [...] .

[...]: TaBGa: aTLG: SS: BR:


TMeN: aRTUKI: YiT: B: SG:
LK: KN: LRTM: YaDaG:
SSN: iKiNT: KN: KOP:
LRTM: B[...]: KeLiP:
BarD[...]:

[...] in atl eri bir tmen yedi bin


erini ilk gn ldrdm. Yayan erini
ikinci gn hep ldrdm. Bi[...]
gelip vard[...] .

Bilge Kaan ta, 2. yz (gney


dou) 1 dizi
Bk-2-gd-1-01

[...]: : : : :
: : : :
: : : :
: :[...] : :
: [...]:

Bilge Kaan ta, 3. yz (gney)


15 dizi
Bk-3-g-15-01

[...]: : : : : :
: : : : : :
: : : : :
: :[...] : :[...]:

10

Gktrk Antlar
Bk-3-g-15-02

Bk-3-g-15-03

[...]: : : : : :
: : : : :
: : : : :[...]
: : ::

[...]: YOLI: SLeDiM: OTuZ:


aRTUKI: SeKiZ: YaMA: KIN:
KITaYN: TaPA: SLeDiM: [...]:
OTuZ: aRTUKI: TOKuZ: YaMA:
YaZN: TaTaBI: TaPA: SLeDiM:

[...]: : : : [...]MeN: LRTM: OGLIN:


:[...] : :[...]: YOTuZIN: YILKSIN: BaRMN:
[...]RA: KO[...]:

Bk-3-g-15-04

: : :[...] :: BODuN[...]: [...]: YOTuZIN: YOK:


[...]: KILDM: [...]:

Bk-3-g-15-05

[...]: YOR[...]:

Bk-3-g-15-06

[...] :[...] :[...]: SDM: [...]: [...]iN[...]:

Bk-3-g-15-07

: : : : : :
: : : : :
:[...][...] :[...] :
::

Bk-3-g-15-08

http://gokturkanitlari.appspot.com
[...] yol sledim. Otuz sekiz
yamda kn Ktaya doru
sledim. [...] . Otuz dokuz
yamda yazn Tatab stne
sledim.
[...]ben ldrdm. Olunu,
karsn, at srsn, varln
[...]ar ko[...] .
boyunu, karsn yok kldm.

yor[...] .

sngdm. [...] iin

BiRTiM: aLP: eRN: LRP:


BaLBaL: KILU: BiRTiM: eLiG:
YaMA: TaTaBI: BODuN:
KITaYNDA: aDKG[...]: [...]Ka[...]:
TKeR: TaGKA:

verdim. Alp erini ldrp balbal


kl verdim. Elli yamda Tatab
boylar Ktaydan ayrld ka[...]
Tngker dana

: : : : :
: : : : :
: : : : :
: :[...][...] ::
[...]:

KUG: SeN: BaadU: TRT:


TMeN: S: KeLT: TKeR:
TaGDA: TeGiP: TOKIDM:
TMeN: SG: LRTM: BR:
TMeN: [...]eRSeR[...]: KTM:
TaTaBI: [...]:

Ku Paa buyruunda drt tmen


er geldi. Tngker danda deip
dokundum. tmen eri
ldrdm. Bir tmenini [...] ise [...]
yola getirdim. Tatab [...]

Bk-3-g-15-09

: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
:[...]:

LRT: ULuG: OGLuM: aGRP:


YOK: BOLA: KUG: SeNG:
BaLBaL: TKE: BRTiM: MeN:
TOKuZ: YiGiRM: YIL: aD:
OLuRTuM: TOKUZ: YGiRM:
YIL: KaGaN: OLuRTuM: L:
TUTDuM: OTuZ: aRTUKI: BR[...]:

ldrd. Byk olum arlanp


yok olunca Ku Paa'y balbal diki
verdim. Ben on dokuz yl ad
oturdum. Ondokuz yl kaan
oturdum. l tuttum. Otuz bir[...]

Bk-3-g-15-10

: : : :
: : : :
: : : : : : :
: : : : :
: : : : :
: :: [...]:

TRKME: BODuNuMA: YiGiN:


aNA: KaZGaNU: BRTiM:
BUNA: KaZGaNP: KaNGM:
KaGaN: IT: YIL: ONuN: aY:
aLTI: OTuZKA: UA: BaRDI:
LaGZIN: YIL: BiN: aY: YT:
OTuZKA: YOG: eRTRTM:
BUKaG: TUTUK: [...]:

Trk'me, boylarma iyisini anca


kazan verdim. Bunca kazanp
babam kaan it (kpek) ylnn
onuncu aynn yirmi altsnda ua
vard (ld). Domuz ylnn beinci
aynn yirmi yedisinde yo (tren)
yaptrdm. Buka buyruku [...]

Bk-3-g-15-11

: : : : : :
:[...] : : : :
: : : :
: : : : :
: : : :[...]:

KaI: LSN: TaY: SeN:


BaaDU: B: YZ: eReN:
KeLT: KOKuLuK: [...]: aLTUN:
KM: KeRGeKSiZ: KeLRT:
YOG: YPaRIG: KeLRP: TKE:
BRT: INDaN: IGa: KeLRP:
Z: YaRa[...]:

babas Lisn Tay Paa bata, be


yz eriyle geldi. Kokuluk [...] ,
altun, gm gereinden artk
getirdi. Yo kokusu getirip diki
verdi. Sandal aac getirip kendi
yara[...]

11

Gktrk Antlar

http://gokturkanitlari.appspot.com

Bk-3-g-15-12

: : : :
: : : : :[...]
: : : : :
: ::

BUNA: BODuN: SaIN:


KULKaKIN: Ya[...]: BIDI: eDG:
ZLK: ATIN: KaRA: KN:
KK: TeYeN: SaNSZ:
KeLRP: KOP: KOTI:

Bunca boylar san, kulan,


ya[nan] biti. zlk (kendisinin)
iyi atn, kara samurunu, gk
sincabn saysz olarak getirip
hep koydu.

Bk-3-g-15-13

: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
: : : : :
: : : :
: ::

TeR: TeG: TeR: YaRaTM:


TRK: BLGE: KaGaN: SaBM:
KaM: TRK: BLGE: KaGaN:
OLuRTuKINDA: TRK: aMTI:
BeGLeR: KSRE: TaRDU:
BeGLeR: KL: OR: BaLaYU:
ULaYU: aDPIT: BeGLeR:
RE: TLiS: BeGLeR: aPA:
TaRKaN:

Tanr gibi Tanr yaratm Trk


Bilge Kaan, szm: Babam Trk
Bilge Kaan oturduunda Trk'n
imdiki belerinden baka Tardu
beleri, Kl or bata olarak,
adpt beleri, nnde Tlis
beleri, Apa Tarkan

Bk-3-g-15-14

: : : :
: : : :[...]
: : : : :
: : : : :[...]
: : : : :
: : ::

BaLaYU: ULaYU: aDPIT:


BeGLeR: BU[...]: TaMaN:
TaRKaN: TONYUKUK: BOYLA:
BaGA: TaRKaN: ULaYU:
BUYRUK: [...]I: BUYRUKI:
SeBiG: KL: RKiN: BaLaYU:
ULaYU: BUYRUK: BUNA: aMTI:
BeGLeR: KaM: KaGaNKA:
eRTi:

bata olarak adpt beleri, bu[...]


Taman Tarkan, Tonyukuk Boyla
Baa Tarkan ile buyruk [...]
buyruu Sebig Kl rkin bata
olarak buyruk(u) bunca beler
babam kaan ok

Bk-3-g-15-15

: : : : :
: : : : :
: : :[...] : :
: : : :[...]
:[...]: : :
::[...]:

eRTi: T: eMiG: TD: TRK:


BeGLeRN: BODuNIN: eRTi:
T: eMiG: TD: GD: [...]:
KaM: KaGaN: [...]A: aGIR:
TaIG: YOGuNM: TRK:
BeGLeR: BODuN: [...]RT:
ZME: BUNA: [...]:

ok de, yceltti(ler). (Babam


kaan da) Trk belerini,
boylarna ok de, yceltti, vd.
[...]Babam kaan [...]a ar ta
kalnlatrm. Trk beleri,
boylar [...]irdi. zme bunca[...]

Bilge Kaan ta, 4. yz (kuzey)


15 dizi
bk-4-k-15-01

: : : : :
: : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: ::

TeR: TeG: TeRDE: BOLMu:


TRK: BLGE: KaGaN: BDKE:
OLuRTM: SaBMN: TKeT:
eD: ULaYU: N: YeGNM:
OGLaNM: BRiK: OGuuM:
BODuNuM: BRiYE: aDPIT:
BeGLeR: YIRYA: TaRKaT:
BUYRUK: BeGLeR: OTuZ:
TaTaR: TOKUZ: OGuZ:
BeGLeR: BODuNI: BU:
SaBMN: eDGT: iD:
KaTGDI: TILA: LGeR: KN:

Tanr gibi Tanrda olmu Trk


Bilge kaan byle oturdum.
Szm tketene [dek] iit. En
ok karde yeenim, olum,
btn soyum, boylarm,
Gney'deki adpt beleri,
Kuzey'deki Tarkat buyruk beleri,
Otuz Tatar, Dokuz Ouz beleri,
boylar bu szm iyice iit.
Katca dinle. Dou'da gn

bk-4-k-15-02

: : :
: : :
: : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
::

TOGSKA: BRiGeR: KN:


ORTUSIaRU: KURIGaRI: KN:
BaTSIKIA: YIRGaRI: TN:
ORTUSIaRU: aNDA: ReK:
BODuN: KOP: MaA: KRR:
BUNA: BODuN: KOP: TDiM:
OL: aMTI: aYNG: YOK: TRK:
KaGaN: TKeN: YI:
OLuRSaR: LTE: BU: YOK:
LGeR: aNTU: YaZIKA:
TeG: SLeDiM: TaLUYKA:
KiG: TeGMeDiM: BRiGeR:
TOKUZ:

dousuna, Gney'de gn
ortasna, Bat'da gn batsna,
Kuzey'de gece ortasna, onlarn
iindeki boylar hep bana grr
(bal). Bunca boylar hep [dzen]
ettim. O imdi onun gibisi yok.
Trk kaan tken ormannda
oturursa ilde tasa yok. Dou'da
antung ovasna dein sledim.
Taluy'a geip demedim.
Gney'de Dokuz

12

Gktrk Antlar

http://gokturkanitlari.appspot.com

bk-4-k-15-03

: : : :
: : : :
: : : :[...]
: : : :
: : : :
: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
:

eRSiNKE: TeG: SLeDiM:


TPTKE: KiG: TeGMeDiM:
KURIGaRI: YiN: KZ[...]:
KeE: TeMiRKaPGKA: TeG:
SLeDiM: YIRGaRI: YiR:
BaYRKU: YRE: TeG:
SLeDiM: BUNA: YRKE: TeG:
YORuTDM: TKeN: YIDA:
YG: D: eRMi: L: TUTSK: YR:
TKeN: YI: eRMi: BU:
YRDE: OLuRuP: TaBGa:
BODuN: BRLE: TZLTM:
aLTUN: KM: GiT:

Ersin'e dein sledim. Tibet'e


geip demedim. Bat'da nci
rma[...](n) geip Demirkap'ya
dein sledim. Kuzey'de Yir
Bayrku yerine dein sledim.
Bunca yere dein yrttm.
tken orman en ye, en iyi imi.
l tutulacak yer tken orman
imi. Bu yerde oturup in boylar
ile anlatm. Altunu, gm,
ilenmi

bk-4-k-15-04

: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
:

KUTaY: BUSuZ: aNA: BRR:


TaBGa: BODuN: SaBI: SG:
aGISI: YIMaK: eRMi: SG:
SaBN: YIMaK: aGIN: aRP:
IRaK: BoDuNuG: aNA:
YaGUTIR: eRMi: YaGuRU:
KONDUKDA: KSRE: aYNG:
BLiGiN: aNDA: YR: eRMi:
DGE: BLGE: KG: eDG:
aLP: KG: YORITMAZ: eRMi:
BR: K: YaLSaR: OGuI:
BODUNI: BKE: TeG:
KIDMaZ:

ipei tasasz anca verir. in


boylarnn sz tatl, ipei
yumuak imi. Tatl sz,
yumuak ipei ile aldatp, rak
boylar anca yaklatrr imi.
Yaklatrp kondurduktan sonra
kt bilgilerini [o] anda dnr
imi. yi bilgili kiiyi, iyi alp kiiyi
yrtmez imi. Bir kii yanlsa
soyuna, boylarna, ocuklarna
dein barndrmaz

bk-4-k-15-05

: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : : :
::

eRMi: SG: SaBA:


YMaK: aGISIA: aRTURuP:
K: TRK: BODuN: LTG:
TRK: BODuN: LSiKi:
BeRiYE: OGaY: YI:
TGLTN: YaZI: KONaYIN:
TSeR: TRK: BODuN:
LSiKiG: aNDA: aYNG: K:
aNA: BOGURUR: eRMi:
IRaK: eRSeR: YaBLaK: aGI:
BRR: YaGuK: eRSeR: eDG:
aGI: BRR: TP: aNA:
BOGURUR: eRMi: BLiG:

imi. Tatl szne, yumuak


ipeine aldanp ok Trk boylar,
ldn. Trk boylar leceksin.
Gney'de oay ormanna,
Tgltn ovasna konaym
dersen, Trk boylar leceksin. [o]
anda kt kii yle retir imi :
"rak isen kt ipek verir, yakn
isen iyi ipek verir." deyip, anca
retir imi. Bilgi

bk-4-k-15-06

: : : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : : :
::

BLMeZ: K: OL: SaBG: aLP:


YaGuRU: BaRP: K: K:
LTG: OL: YiRGer: BaRSaR:
TRK: BODuN: LTe: SeN:
TKeN: YR: OLuRuP: aRK:
TRKi: ISaR: Ne: BUuG:
YoK: TKeN: YI: OLuRSaR:
BeG: L: TUTA: OLuRTaI:
SeN: TRK: BODuN:
TOKuRKaK: SeN: ASaR:
TOSK: MeZ: SeN: BR:
TODSaR: ASK: MeZ: SeN:
aNTaGN: N: GiDMi:
KaGaNN:

bilmez kii o sz alp (kanp)


yakna varp ok kii ld. O
yerlere varsan, Trk boylar
lecek sin. tken yerinde oturup
katar, gezgin gnderirsen, hi
tasan yok. tken ormann
sonsuz il tutarak oturacaksn.
Trk boylar, toksan al,
tokluu dnmezsin. Bir
doyarsan al dnmezsin.
yle olduun iin eitmi
kaannn

13

Gktrk Antlar

http://gokturkanitlari.appspot.com

bk-4-k-15-07

: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : :
: : : : :
: : ::

SaBIN: aLMaTIN: YR: SaYU:


BaRDG: KOP: aNDA: aLKNTG:
aRLTG: aNDA: KaLMI: YR:
SaYU: KOP: TORU: L:
YORYUR: eRTiG: TeR:
YaRLKaDUKIN: N: ZM:
KUTuM: BaR: N: KaGaN:
OLuRTuM: KaGaN: OLuRuP:
YOK: IGaYN: BODuNuG: KOP:
KUBRaTDM: IGaYN:
BODuNuG: BaY: KILDM: aZ:
BODuNuG: K: KILDM: aZU:
BU:

szn almadn her yere vardn.


Hep [o] anda yittin, yok oldun. [o]
anda kalm her yere hep
incelerek, lerek yryor idiler.
Tanr buyurduu iin, kendimin
kutu var olduu iin kaan
oturdum. Kaan oturup yok
yoksul boylar hep toplattm.
Yoksul boylar varlkl kldm. Az
boylar ok kldm. Yoksa bu

bk-4-k-15-08

: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: ::

SaBMDA: GiD: BaR: GU:


TRK: BeGLeR: BODuN: BUNI:
eDi: TRK: BODuNuG:
TRiP: L: TUTSKN: BUNDA:
URTuM: YaLP: LSiKiiN:
YiME: BUNDA: URTuM: Ne:
Ne: SaBM: eRSeR: BeG:
TaKA: URTuM: aaR: KR:
BLi: TRK: aMTI: BODuN:
BeGLeR: BDKE: KRGME:
BeGLeR: G: YaLTaI: SZ:
KaM:

szmde yalan var m? Trk


beleri, boylar, bunu iitin : Trk
boylarn toplayp il tutacan
burada vurdum. Yanlp leceini
yine burada vurdum (yazdm).
Nice nice szm varsa Sonsuz
taa vurdum. Onu grp bilin.
Trk'n imdiki boylar, beleri,
byle buyruumdaki beler
(olarak) mi yanlacaksnz?
Babam

bk-4-k-15-09

: : : : :
:[...] : : :
: : : :
: : : :
: :[...][...] : :
:[...] : : : :
: : : : :
::

KaGaN: eiM: KaGaN:


OLuRTUKINDA: TRT:
BULuDaKI: BODuNG: BUNA:
TMi[...]: TeR: YaRLKaDUK:
N: ZM: OLuRTUKuMA:
TRT: BULuDaKI: BODuNG:
TDiM: YeReTDiM: [...][...]:
KILDM: MeN: TRGi:
KaGaNKA: KZMIN: [...]:
eRT: ULuG: TRN: aLI:
BRTiM: TRGi: KaGaN:

kaan, amcam kaan


oturduunda drt yandaki boylar
yle [dzen] etmi. [...] Tanr
istedii iin zm oturduumda
drt yandaki boylar [dzen]
etdim, yarattm. [...]i[...] kldm.
Trgi kaanna kzm ok ulu
(bir) tren ile al verdim. Trgi
kaannn

bk-4-k-15-10

: : : :
: :[...] : : :
:[...] : : : :
: : :[...] :
: : : : :
: ::

KIZIN: eRT: ULuG: TRN:


OGLMA: aLI: BRTiM: [...]:
eRT: ULuG: TRN: aLI:
BRTiM: Ya[...]T: eRTRTM:
[...]: BaLGG: YKNTRTM:
TZLiGiG: SKRTM: ZE:
TeR: aSRA: YiR: YaRLKaDUK:
N:

kzn ok ulu trenle oluma al


verdim. [...] ok ulu trenle al
verdim. Ya[...] [...]t erdirdim.
Baly [ba] edirttim. Dizliyi [diz]
ktrttm. stte Tanr, altta yer
istedii iin

bk-4-k-15-11

: : : :
: : : :
:[...] : :[...] :
: : : :
: : :
: : : : :
:

KZN: KRMeDK: KULKaKN:


eiDMeDK: BODuNuMuN:
LGeR: KN: TOGSKA:
BRiGeR: [...]KA: KURGaRU:
[...]: SaRIG: aLTUNIN: R:
KMN: KIRGaGLG:
KUTaYIN: KNLiG: iGiTSN:
ZLK: aTIN: aDGRIN: KaRA:
KN:

gzn grmedii, kulan


iitmedii boylarm, Dou'da gn
dousuna, [...]ka, Gney'de [...],
Bat'da [...] . Sar altnn, ak
gmn, ilenmi ipeini, ipek
bezini, binek atn, aygrn, kara
samurunu,

bk-4-k-15-12

: : : :
:[...] : : : :
:[...] :[...] : :
: : : :[...] :
: :[...] : :[...]
: [...]:

KK: TeYeN: TRKME:


BODuNuMA: KaZGaNU: BRTM:
T: BRTiM: [...]: BUSuZ:
KILTM: [...]: [...]RT: eRKLiG: [...]:
aNA: TMeN: OGLI: [...]YA:
aLMN: [...]N: BeGLeRiG:
BODuNuNDA: [...]:

gk sincabn Trk'me boylarma


kazan verdim, edi verdim. [...]
skntsz kldm. [...] [...]rdi. Erkli
[...] onca tmen (onbinlerce) olu
[...]ya almn? [...]n beleri,
boylarna [...]

14

Gktrk Antlar

http://gokturkanitlari.appspot.com

bk-4-k-15-13

: : : :
: : : :
: : :[...] :
: : :[...][...]
: : :[...][...]
: : :[...] : :
:[...] :[...] : :
: : ::

YiME: GiDi: eMGeTMe:


TOLGaTMa: OLuRTuM:
KRT: BeGReL: KRT:
BODuNuM: [...]: aT: BRTiM:
[...][...]: aMTIKA: TaG:
[...]R[...]: KaZGaNM: aGIMIN:
TRK: BODuN: [...]I: BU:
KaGaNDA: BU: BeGLeRiGDE:
[...]: [...]: SUBuDA:
aDRLMaSaR: TRK:
BODuNuNTA:

yine besleyip, zmeden,


incitmeden oturdum. Trk beleri,
Trk boylarma [...] at verdim,
[...][...] . imdiki ta [...]r[...]
kazanp, ycelten, Trk boylar,
bu kaanndan, bu belerinden,
suyundan ayrlmazsan, Trk
boylarnda [...]

bk-4-k-15-14

: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
: : : :
: : : : : :
: : : : :
: : :
:

Z: eDG: KRTe: SeN:


eBiE: KRTe: SeN: BUSuZ:
BOLDaI: SeN: aNDA: KSRE:
TaBGa: KaGaNDA: BeDiZG:
KOP: KeLRTM: MeNi:
SaBMN: SIMaDI: ReK:
BeDiZG: ITI: aaR: aDNG:
BaRK: YaRaTDM: N: TaIN:
aDNG: BeDiZ: URTURTuM:
Ta: TOKITTM: KLKeT:
SaBNM: URTURTuM:

znde iyilik greceksin. Evine


girebileceksin. Skntsz
olacaksn. [o] andan sonra in
kaanndan ssleyiciyi hep
getirttim. Benim szm krmad.
Kendisinin ssleyicisi idi. Ona
grlmemi ant yaptrttm. ine
dna grlmemi ss
vurdurttum. Ta yazdrttm.
Gnldeki szm vurdurttum.

bk-4-k-15-15

: : : : : :
: : : : :
: :[...] : : :[...]
:: [...]:

ON: oK: OGLIA: TaTIA: TeG:


BUNI: KR: BLi: BeG:
Ta: TOKITDM: [...]: TOKITDM:
BTDiM: [...]: OL: Ta: BaRKIN:
[...]:

On Ok oluna, yabanclara kadar


bunu grp bilin. Sonsuzta
(ebedi-ta) dokuttum. yazdrdm,
[...], . O ta barkn [...]

Bilge Kaan ta, 5. yz (bat) 9


dizi
bk-5-b-9-01

[...][...]: [...]ZE[...]:

bk-5-b-9-02

: : :: BLGE: KaGaN: UA: BaRDI:

bk-5-b-9-03

: : :: YaY: BOLSaR: ZE: TeR:

bk-5-b-9-04

: : :: KBRGeS: TeRE: aNA:


TaKI:

[...]stte[...]

Bilge Kaan utu (ld).

yaz olsa, stte Tanr

davulu ter gibi, anca dahi

bk-5-b-9-05

: : :: TaGDA: SIGUN: TSeR: aNA:

dada yaban geyii tse, anca

bk-5-b-9-06

: : :: SaKNUR: MeN: KaM: KaGaN:

zlyorum. Babam kaan

bk-5-b-9-07

: :: TaIN: ZM: KaGaN:

15

tan zm kaan [...]

Gktrk Antlar

http://gokturkanitlari.appspot.com

bk-5-b-9-08

[...]: [...]:

[...]

bk-5-b-9-09

[...]: [...]:

[...]

Bilge Kaan ta, 6. yz (gney


bat) 1 dizi
bk-6-gb-1-01

[...]: : : :
: : : :
: : :[...] : :
: : : : : :
: : :[...]:

[...]BLGE: KaGaN: BTiGN:


YOLuG: TGiN: BTiDiM: BUNA:
BaRKG: BeDiZiG: UZuG:
[...]KaGaN: aTISI: YOLuG: TGiN:
MeN: aY: aRTUKI: TRT: KN:
OLuRuP: BTDiM: BeDiZeTiM:
YaG[...]:

[...] Bilge Kaan'n yazsn Yollu


Tigin [ben] yazdm. Bunca ant,
ss, bezemeyi [...] kaann
yeeni Yolu Tigin , ben, (bir) ay,
drt gn oturup yazdm, ssledim.
Ya[...]

Kl Tiin ta, 1. yz (gney) 13


dizi
kt-1-g-13-01

: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
: : : : :
:

TeR: TeG: TeRDE: BOLMu:


TRK: BLGE: KaGaN: BU:
DKE: OLuRTM: SaBMN:
TKeT: eDGiL: ULaYU: N:
YeGNM: OGLaNM: BRiK:
OGuuM: BODuNuM: BRiYE:
aDPIT: BeGLeR: YIRYA:
TaRKaT: BUYRUK: BeGLeR:
OTuZ: TaTaR:

Tanr gibi Tanrda olmu Trk


Bilge Kaan bu ada oturdum.
Szm tketene [dek] iit. En
ok karde yeenim, olum btn
soyum, boylarm, Gney'deki
adpt beleri, Kuzey'deki Tarkat
buyruk beleri, Otuz Tatar,

kt-1-g-13-02

: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
: : : :
: : : : :
: ::

TOKUZ: OGuZ: BeGLeR:


BODuNI: BU: SaBMN: eDGT:
iD: KaTGDI: TILA: LGeR:
KN: TOGSKA: BRiGeR:
KN: ORTUSIaRU: KURIGaRI:
KN: BaTSIKIA: YIRGaRI:
TN: ORTUSIaRU: aNDA:
ReK: BODuN: KOP: MaA:
KRR: BUNA: BODuN:

Dokuz Ouz beleri, boylar bu


szm iyice iit, katca dinle.
Dou'da gn dousuna, Gney'de
gn ortasna, Bat'da gn
batsna, Kuzey'de gece ortasna,
onlarn iindeki boylar hep bana
grr (bal). Bunca boylar

kt-1-g-13-03

: : : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
: : : :
: : : :
[...]:

KOP: TDiM: OL: aMTI: aYNG:


YOK: TRK: KaGaN: TKeN:
YI: OLuRSaR: LTE: BU: YOK:
LGeR: aNTU: YaZIKA:
TeG: SLeDiM: TaLUYKA:
KiG: TeGMeDiM: BRiGeR:
TOKUZ: eRSiNKE: TeG:
SLeDiM: TPTKE: KiG:
TeGMeDiM: KURIGaRI: YiN:
KZ[...]:

hep [dzen] ettim. imdi onun


gibisi yok. Trk kaan tken
ormannda oturursa ilde tasa yok.
Dou'da antung ovasna dein
sledim. Taluy'a geip demedim.
Gney'de Dokuz Ersin'e dein
sledim. Tibet'e geip demedim.
Bat'da nci rma[...][n]

kt-1-g-13-04

: : : :
: : : : :
: : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : : :
: ::

KeE: TeMiRKaPGKA: TeG:


SLeDiM: YIRGaRI: YiR:
BaYRKU: YRE: TeG:
SLeDiM: BUNA: YRKE: TeG:
YORuTDM: TKeN: YIDA:
YG: D: YOK: eRMi: L:
TUTSK: YR: TKeN: YI:
eRMi: BU: YRDE: OLuRuP:
TaBGa: KaGaN: BRLE:

geip Demirkap'ya dein


sledim. Kuzey'de Yir Bayrku
yerine dein sledim. Bunca
yer(ler)e dein yrttm. tken
ormanndan ye, iyi [yer] yok imi.
l tutulacak yer tken orman
imi. Bu yerde oturup in kaan
ile

16

Gktrk Antlar

http://gokturkanitlari.appspot.com

kt-1-g-13-05

: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : : :
: ::

TZLTM: aLTUN: KM:


GiT: KUTaY: BUSuZ: aNA:
BRR: TaBGa: BODuN: SaBI:
SG: aGISI: YIMaK: eRMi:
SG: SaBN: YIMaK: aGIN:
aRP: IRaK: BoDuNuG: aNA:
YaGUTIR: eRMi: YaGuRU:
KONDUKDA: KSRE: aYNG:
BLiG: aNDA: YR: eRMi:

anlatm. Altunu, gm,


ilenmi ipei tasasz anca verir.
in boylarnn sz tatl, ipei
yumuak imi. Tatl sz,
yumuak ipei ile aldatp, uzak
boylar iyice yaklatrr imi.
Yaklatrp kondurduktan sonra
kt bilgilerini (ktlklerini) [o]
anda dnr imi.

kt-1-g-13-06

: : : : : :
: : : : :
: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: ::

DGE: BLGE: KG: eDG:


aLP: KG: YORITMAZ: eRMi:
BR: K: YaLSaR: OGuI:
BODUNI: BKE: TeG:
KIDMaZ: eRMi: SG:
SaBA: YMaK: aGISIA:
aRTURuP: K: TRK:
BODuN: LTG: TRK:
BODuN: LSiKi: BeRiYE:
OGaY: YI: TGLTN:

yi bilgili kiiyi, iyi alp kiiyi


yrtmez imi. Bir kii yanlsa
soyuna, boylarna, ocuklarna
dein barndrmaz imi. Tatl
szne, yumuak ipeine aldanp
ok Trk boylar, ldn. Trk
boylar leceksin. Gney'de
oay ormanna, Tgltn

kt-1-g-13-07

: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : ::

YaZI: KONaYIN: TSeR: TRK:


BODuN: LSiKiG: aNDA: aYNG:
K: aNA: BOGURUR:
eRMi: IRaK: eRSeR: YaBLaK:
aGI: BRR: YaGuK: eRSeR:
eDG: aGI: BRR: TP: aNA:
BOGURUR: eRMi: BLiG:
BLMeZ: K: OL: SaBG: aLP:
YaGuRU: BaRP: K: K:
LTG:

ovasna konaym dersen, Trk


boylar leceksin. [o] anda kt
kii anca [yle] retir imi : "Irak
isen kt ipek verir, yakn isen iyi
ipek verir." deyip, yle retir
imi. Bilgi bilmez kii o sz alp
[inanp] yakna varp ok kii ld.

kt-1-g-13-08

: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : : :
:

OL: YiRGeR: BaRSaR: TRK:


BODuN: LTe: SeN: TKeN:
YR: OLuRuP: aRK: TRKi:
ISaR: Ne: BUuG: YoK:
TKeN: YI: OLuRSaR:
BeG: L: TUTA: OLuRTaI:
SeN: TRK: BODuN:
TOKuRKaK: SeN: ASK: TOSK:
MeZ: SeN: BR: TODSaR:
ASK: MeZ: SeN: aNTaGN:

O yerlere varrsan, Trk boylar


lecek[sin] sen. tken yerinde
oturup katar, gezgin gnderirsen,
neyin, tasan yok (olmaz). tken
ormann sonsuz il tutarak
oturacaksn. Trk boylar, toksan
al, tokluu dnmezsin. Bir
doyarsan al dnmezsin.
yle olduun

kt-1-g-13-09

: : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : : :
: ::

N: GiDMi: KaGaNN:
SaBIN: aLMaTIN: YR: SaYU:
BaRDG: KOP: aNDA: aLKNTG:
aRLTG: aNDA: KaLMI: YR:
SaYU: KOP: TORU: L:
YORYUR: eRTiG: TeR:
YaRLKaDUKIN: N: ZM:
KUTuM: BaR: N: KaGaN:
OLuRTuM: KaGaN: OLuRuP:

iin eitmi kaannn szn


almadn her yere vardn. Hep [o]
anda yittin, yok oldun. [o] anda
kalanlar her yere hep incelerek,
lerek yrr idiler. Tanr
buyurduu iin, zm kutum var
olduu iin kaan oturdum.
Kaan oturup

kt-1-g-13-10

: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : ::

YOK: IGaYN: BODuNuG: KOP:


KUBRaTDM: IGaYN:
BODuNuG: BaY: KILDM: aZ:
BODuNuG: K: KILDM: aZU:
BU: SaBMDA: GiD: BaR: GU:
TRK: BeGLeR: BODuN: BUNI:
eDi: TRK: BODuN: TRiP:
L: TUTSKN: BUNDA:
URTuM: YaLP: LSiKiiN:
YiME:

yok yoksul boylar hep toplattm.


Yoksul boylar varlkl kldm. Az
boylar ok kldm. Yoksa bu
szmde yalan var m? Trk
beleri, boylar, bunu iitin. Trk
boylarn toplayp il tutacan
burada vurdum (yazdm). Yanlp
leceini yine

17

Gktrk Antlar
kt-1-g-13-11

: : : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : : :
: : :[...]
: : : :
::

kt-1-g-13-12

kt-1-g-13-13

http://gokturkanitlari.appspot.com

BUNDA: URTuM: Ne: Ne:


SaBM: eRSeR: BeG: TaKA:
URTuM: aaR: KR: BLi:
TRK: aMTI: BODuN: BeGLeR:
BDKE: KRGME: BeGLeR:
G: YaLTaI: SZ: MeN:
BeG: Ta: TOKTDM[...]:
TaBGa: KaGaNDA: BeDiZ:
KeLRTM: BeDiZeTiM: MeNi:
SaBMN: SIMaDI:

burada vurdum. Nice nice szm


[var] ise Beng taa vurdum. Onu
grp bilin. Trk'n imdiki
boylar, beleri, byle
buyruumdaki beler (olarak) mi
yanlacaksnz? Ben Beng ta
dokuttum. [...] in kaanndan
ssleyici getirdim. Sslettim.
Benim szm krmad.

: : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
: : :[...] : :
: : : : :
: ::

TaBGa: KaGaN: ReK:


BeDiZG: ITI: aaR: aDNIG:
BaRK: YaRaTURTuM: N:
TaIN: aDNIG: BeDiZ:
URTURTuM: Ta: TOKITDM:
KLTeK: SaBMN:
URTURTuM: OL[...]: ON: O:
OGLIA: TaTIA: TeG: BUNI:
KR: BLi: BeG: Ta:

in kaan, buyruundaki
ssy gnderdi. Ona esiz (bir)
bark yaptrdm. ine dna
grlmemi ss(ler) vurdurdum.
Ta yazdrdm. Gnldeki
szm vurdurdum. Ol[...] On
Ong oluna, yabancya dein
bunu grp bilin. Beng ta

: : :[...] :
: : : : : :[...]
: : : : :
: : : : : :
: : : :[...] :
::

TOKITDM: BU[...]L: eRSeR:


aNA: [...]M: TaKI: eRG: YiRTE:
RSeR: aNA: eRiG: YiRTE:
BeG: Ta: TOKITDM:
BTiDDiM: aNI: KRP: aNA:
BLi: OL: Ta: [...]DM: BU:
BTiG: BTiGME: aTISI:
YOLUGTGiN:

dokuttum. Bu[...] il ise anca [...]m.


Daha eriilir yerde ise ona eriilir
yerde Beng ta dokuttum,
yazdrdm. Onu grp anca bilin.
O ta [...]dm. Bu yazy yazan :
Yeeni Yolu Tigin.

ZE: KK: TeR: aSRA: YaGZ:


YeR: KILNDUKDA: iKN: aRA:
K: OGLI: KILNM: K:
OGLNDA: ZE: eM: aPAM:
BUMN: KaGaN: STeM: KaGaN:
OLuRM: OLuRPaN: TRK:
BODuN: LN: TRSN:
TUTA: BRMi: T: BRMi:

stte gk Tanr altta yaz yer


klndnda ikisi arasnda kii
olu klnm. Kii olunun da
zerine atam, babam Bumn
Kaan, stemi Kaan oturmu.
Oturupda Trk boylarnn ilini,
tresini tutuvermi, edi vermi.

Kl Tiin ta, 2. yz (dou) 40


dizi
kt-2-d-40-01

: : : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
::

kt-2-d-40-02

: : : : : :
: : : :
: : : : : :
: : :
: : : : :
: : : :
[...]:

TRT: BOL: KOP: YaGI:


eRMi: S: SLiPeN: TRT:
BOLuDaKI: BODuNG: POK:
aLM: KOP: BaZ: KILM:
BaLGG: YKNDRMi:
TZLiGiG: SKRMi: LGeR:
KaDRKaN: YKA: TeG: KR:
TeMiRKaPGKA: TeG:
KONDuRM: iKN: aRA[...]:

Drt yan hep ya imi. Er sleyip


drt yandaki boylar hep alm,
hep baz klm. Baly [ba]
edirmi, dizliyi [diz] ktrm.
Dou'da Kadrkan ormanna
dein, Bat'da Demirkap'ya dein
kondurmu. kisi arasna[...]

kt-2-d-40-03

: : : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : : : :
: : : : : :
: : ::

D: OKSuZ: KK: TRK:


aNA: OLuRUR: eRMi: BLGE:
KaGaN: eRMi: aLP: KaGaN:
eRMi: BUYRUKI: YiME: BLGE:
eRMi: eRiN: aLP: eRMi:
eRiN: BeGLeR: YiME: BODuNI:
YiME: TZ: eRMi: aNI: N:
LiG: aNA: TUTM: eRiN:
LiG: TUTP: TRG: TMi: Z:
aNA:

iyice dzensiz Gk Trk anca


oturur imi. Bilge kaan imi. Alp
kaan imi. Buyruu bile bilge
imi gerek, alp imi gerek.
Beleri bile, boylar bile dz imi.
Onun iin ili anca tutmu gerek.
li tutup tre dzenlemi. Kendisi
anca

18

Gktrk Antlar

http://gokturkanitlari.appspot.com

kt-2-d-40-04

: : : :
: : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
: : : :
: : : : ::

KeRGeK: BOLM: YOGI:


SIGTI: RE: KN:
TOGSKDA: BKL: LGiL:
TaBGa: TPT: aPaR: PURuM:
KIRKZ: KURIKaN:
OTuZTaTaR: KITaYN: TaTaBI:
BUNA: BUDoN: KeLPeN:
SIGTAM: YOGLAM: aNTaG:
KLG: KAGaN: eRMi: aNDA:
KSRE: NS: KaGaN:

kergek olmu (lp umu).


Yas, alayc, Dou'da, gn
dousunda Bkl l'l l, in,
Tibet, Apar, Rum, Krgz,
Kurkan, Otuz Tatar, Ktay,
Tatab, bunca boylar gelip
alam, yaslanm. yle nl
kaan imi. [O] andan sonra
kardei kaan

kt-2-d-40-05

: : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : :
: : : : : :
: : : : :
::

BOLM: eRiN: OGLITI:


KaGaN: BOLM: eRiN: aNDA:
KSRE: NS: eSN: TeG:
KILNMaDUK: eRiN: OGLI:
KaIN: TeG: KILNMaDUK:
eRiN: BLiGSZ: KaGaN:
OLuRM: eRiN: YaBLaK:
KaGaN: OLuRM: eRiN:
BUYRUKI: YiME: BLiGSiZ:
eRiN: YaBLaK: eRMi: eRiN:

olmu gerek. Oullar kaan


olmu gerek. [O] andan sonra
kardei, aabeyi gibi klnmad
gerek, olu babas gibi
klnmad gerek, bilgisiz kaan
oturmu gerek. Kt kaan
oturmu gerek. Buyruu yine
bilgisiz gerek, yablak (kt) imi
gerek.

kt-2-d-40-06

: : : :
: : : :
: : : :
: : : :
: : :
: : : :
::

BeGLeR: BODuNI: TZSZ:


N: TaBGa: BODuN:
TeBLiGN: KRLG: N:
aRMaKISIN: N: NiL:
eL: KRTKN: N:
BeGL: BODuNLIG:
YOURTUKIN: N: TRK:
BODuN: LLeDK: LN: IGNU:
IDM:

Beleri, boylar dzsz [olduu]


iin, in boylar alc, kandrc
[olduu] iin, aldatc [olduu] iin,
kardei aabeye drd iin,
bele boylar ekitirdii iin, Trk
boylar, illedii ilini elden karm,

kt-2-d-40-07

: : : :
: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
::

KaGaNLaDUK: KaGaNIN:
YTR: IDM: TaBGa:
BODuNKA: BeGLiK: URI: OGLIN:
KUL: BOLDI: iLiK: KIZ: OGLN:
K: BOLDI: TRK: BeGLeR:
TRK: ATIN: ITI: TaBGaGI:
BeGLeR: TaBGa: ATIN:
TUTuPaN: TaBGa: KaGaNKA:

kaanlad kaann yitiri vermi.


in boylarna belik er olan kul
oldu, hatunlk kz olan odalk
oldu. Trk beleri Trk adn att.
inli belercesine in adn
tutarak, in kaanna

kt-2-d-40-08

: : : : : :
: : : :
: : : :
: : : :
: : : :
: : : : :
:

KRMi: eLiG: YIL: iG: KiG:


BRMi: LGeR: KN:
TOGSuKDA: BKL: KaGaNKA:
TeG: SLeY: BRMi:
KURGaRU: TeMiRKaPGKA:
TeG: SLeY: BRMi:
TaBGa: KaGaNKA: LN:
TRSN: aLI: BRMi: TRK:
KaRA: KaMaG:

grm (balanm). Elli yl ii


gc [in'e] vermi. Dou'da, gn
dousunda Bkli kaana dein
sleyi vermi. Bat'da
Demirkap'ya dein sleyi vermi.
in kaanna ilini, tresini al
vermi. Trk kara topluluu

kt-2-d-40-09

: : : : :
: : : : : :
: : : :
: : : : :
: : : :
: : : : : :
::

BODuN: aNA: TMi: LLiG:


BODuN: eRTiM: LiM: MTI: KaNI:
KiMKE: LiG: KaZGaNURMeN:
TR: eRMi: KaGaNLG: BODuN:
eRTiM: KaGaNM: KaNI: NE:
KaGaNKA: iG: KG:
BERRMeN: TR: eRMi: aNA:
TP: TaBGa: KaGaNKA: YaGI:
BOLM:

boylar yle demi: "lli boylar


idim. lim imdi hani? Kime ili
kazanrm ben" der imi. "Kaanl
boylar idim. Kaanm hani? Ne
(hangi) kaana ii gc veririm
ben." der imi. Anca deyip in
kaanna ya olmu.

19

Gktrk Antlar

http://gokturkanitlari.appspot.com

kt-2-d-40-10

: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
: : : : :
: : ::

YaGI: BOLuP: TiN:


YaRaTUNU: UMaDUK: YaNA:
iKMi: BUNA: iG: KG:
BRTKGeR: SaKNMaTI:
TRK: BODuN: LReYN:
URuGSRaTaYIN: TR: eRMi:
YUKaDU: BaRIR: eRMi: ZE:
TRK: TeRS: TRK: IDUK:
YR:

Ya olup, kendini derleyip


toparlamadndan yine
tutsaklam. [in'li ise] Bunca ii
gc verdiini dnmeden Trk
boylarn ldreyim, [kkn]
kazyaym der imi. [Trk] Yok
olmaya varr imi. stte Trk
Tanrsi, Trk kutlu yerini,

kt-2-d-40-11

: : : : : :
: : : :
: : : : :
: : : :
: : : : :
: : : :
:

SUBI: aNA: iTMi: TRK:


BODuN: YOK: BOLMaZUN:
TYiN: BODuN: BOLUN: TYiN:
KaM: LTeRi: KaGaNG:
GM: LBLGE: KaTUNG:
TeR: TPSNDE: TUTuP:
YGeR: KTRMi: eRiN:
KaM: KaGaN: YTYiGiRM:
eRiN: TaKM: TaRA:

suyunu anca [dzen] etmi. Trk


boylar yok olmasn diye, boylar
olsun diye babam lteri Kaan',
anam lbilge Hatun'u gn
tepesinde tutup [yukar] gtrm
gerek. Babam kaan onyedi erle
[yola] km. "Dar

kt-2-d-40-12

: : : : :
: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : :
: ::

YORuYOR: TYiN: K: eiDiP:


BaLIKDaKI: TaGIKM: TaGDakI:
NMi: TRiLiP: YeTMi: eR:
BOLM: TeR: K: BRTK:
iN: KaM: KaGaN: SS:
BR: TeG: eRMi: YaGISI:
KOYN: TeG: eRMi: LGeR:
KURGaRU: SLeP: TRMi:
KUBRaTM: KaMaGI:

yryor" diye sz iitip kentteki


taknm, dadak inmi. Dirilip
[toplanp] yetmi er olmu. Tanr
g verdii iin babam kaann
eri br (kurt) gibi imi, yas
koyun gibi imi. Dou'yu Bat'y
sleyip derlemi toparlam.
Hepsi

kt-2-d-40-13

: : : : : :
: : : :
: : : :
: : : :
: : :
: : : ::

YeTYZ: eR: BOLM: YeTYZ:


eR: BOLP: iLSiReMi:
KaGaNSRaM: BODuNG:
KeDMi: KULaDM:
BODuNG: TRK: TRSN:
IGNM: BODuNG: eM:
aPAM: TRSNE: YaRaTM:
BOGURM: TLS: TaRDU:
BODuNG: aNDA: iTMi:

yedi yz er olmu. Yedi yz er


olup ilsizlemi, kaanszlam
boylar, odalklam, kullam
boylar, Trk Tresi'ni brakm
boylar atam, babam tresince
yaratm, yerletirmi. Tlis
Tardu boylarn [o] anda,
dzeltmi.

kt-2-d-40-14

: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : : : :
:[...]:

YaBGUG: aDG: aNDA: BiRMi:


BiRiyE: TaBGa: BODuN: YaGI:
eRMi: YIRYA: BaZ: KaGaN:
TOKUZOGuZ: BODUN: YaGI:
eRMi: KIRKZ: KURIKaN:
OTuZTaTaR: KITaYN: TaTaBI:
KOP: YaGI: eRMi: KaM:
KaGaN: BUNA[...]:

Yabguyu, ad [o] anda vermi.


Gney'de in boylar ya imi.
Kuzey'de Baz Kaan, Dokuz
Ouz boylar ya imi. Krgz,
Kurkan, Otuz Tatar, Ktay, Tatab
hep ya imi. Babam kaan
bunca[...]

kt-2-d-40-15

: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
: : :
: : : ::

KIRK: aRTUKI: YeT: YOLI:


SLeMi: YiGiRM: S:
SMi: TeR:
YaRLKaDUK: N: LLiGiG:
iLSiReTMi: KaGaNLGG:
KaGaNSRaTM: YaGIG: BaZ:
KLMi: TZLiGiG: SKRMi:
BaLGG: YKNDRMi:
KaM: KaGaN: aNA: LiG:

Krk yedi yol slemi, yirmi


sng sngm. Tanr istedii
iin illiyi ilsizletirmi, kaanly
kaanszlatrm, yay baz
klm. Dizliyi [diz] ktrm,
baly [ba] edirmi. Babam
kaan onca ili

20

Gktrk Antlar

http://gokturkanitlari.appspot.com

kt-2-d-40-16

: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : ::

TRG: KaZGaNP: UA:


BaRM: KaM: KaGaNKA:
BaLaYU: BaZ: KaGaNG:
BaLBaL: TKMi: OL: TRDE:
ZE: eM: KaGaN: OLuRTI:
eM: KaGaN: OLuRPaN:
TRK: BODuNG: YE: TD:
GiT: IGaNYG: BaY: KILDI:
aZIG: K: KILDI:

treyi kazanp ua varm


(lvermi). Babam kaana ilkin
Baz kaan balbal dikmi. Tre
zerine amcam kaan oturdu.
Amcam kaan oturupda Trk
boylarn yine [dzen] etdi,
doyurdu. Yoksulu bay kld. Az
ok kld.

kt-2-d-40-17

: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
: ::

eM: KaGaN: OLuRTUKDA:


ZM: TaRDU: BODuN: ZE:
aD: eRTiM: eM: KaGaN:
BRLE: LGeR: YaL: GZ:
aNTU: YaZIKA: TeG:
SLeDiMiZ: KURGaRU: TeMiR:
KaPGKA: TeG: SLeDiMiZ:
KGMeN: aA: KIRKZ: YRE:
TeG: SLeDiMiZ:

Amcam kaan oturduunda


Tardu boylar zerine ad idim.
Amcam kaan ile Dou'da Yeil
Irmak, antung ovasna dein
sledik. Bat'da Demirkap'ya
dein sledik. Kgmen'den ap
Krgz yerine dein sledik.

kt-2-d-40-18

: : :
: : :
: :
: : :
: : : :
: : :
:

KaMaGI: BOTuZ: SLeDiMiZ:


YiGiRM: SDMiZ:
LLiGiG: LSiReTDiMiZ:
KaGaNLGG:
KaGaNSRaTDMZ: TZLiGiG:
SKRTMiZ: BaLGG:
YKNDRTMiZ: TRGi:
KAGaN: TRKMiZ:
BUDuNIMZ: eRT: BLMeDKiN:

Topluca yirmibe [yol] sledik.


On [yo] sngdk. lliyi
ilsizletirdik. Kaanly
kaanszlatrdk. Dizliyi [diz]
kerttik. Baly [ba] edirttik.
Trgi kaan Trk'mz,
boylarmz idi. Bilemedii

kt-2-d-40-19

: : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : : :
:: [...]:

N: BZiE: YaLDUKIN:
N: KaGaNI: LT: BUYRUKI:
BeGLeR: YiME: LT: ON: OK:
BODuN: eMGeK: KRT:
eMiZ: aPAMZ: TUTM: YR:
SUB: DiSiZ: BOLMaZUN: TYiN:
aZ: BODuNG: TiP: YaRaTP:
[...]:

iin, bize kar yanld iin


kaan ld. Buyruu, beleri yine
ld. On Ok boylar eziklik grd.
Atalarmzn tuttuu yerler, sular
ssz olmasn diye Az boylarn
[dzen] edip, yaratp [...]

kt-2-d-40-20

: : : : : :
: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : :
:[...] ::

BaRS: BeG: eRT: KaGaN: aT:


BUNDA: BZ: BRTiMiZ: SiLiM:
KONuYUG: BRTiMiZ: Z:
YaLDI: KaGaNI: LT:
BODuNI: K: KUL: BOLDI:
KGMeN: YR: SUB: DiSiZ:
KaLMaZUN: TYiN: aZ: KIRKZ:
BODuNG: YaRaTP: KeLTiMiZ:
SDMZ: [...]: LN:

Bars Be idi. Kaan adn burada


biz verdik. Kz kardeim eceyi
verdik. z (kendisi) yanld.
Kaan ld. boylar odalk, kul
oldu. Kgmen yeri, suyu ssz
kalmasn diye Az, Krgz
budununu yaratp geldik.
Sngdk. [...] ilini

kt-2-d-40-21

: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : : :
: : ::

YaNA: BRTiMiZ: iLGeR:


KaDRKaN: YG: aA:
BODuNG: aNA:
KONDURTuMZ: aNA: TDiMiZ:
KURGaRU: Ke: TaRMaNKA:
TeG: TRK: BODuNG: aNA:
KONDuRTuMZ: aNA: iTDiMiZ:
OL: DKE: KUL: KULLuG:
BOLM: eRT: K: KLiG:
BOLM: eRT: NS: eSN:
BLMeZ: eRT: OGLI: KaIN:
BLMeZ: eRT:

yine verdik. Dou'da Kadrkan


ormann ap boylar anca
kondurduk, anca [dzen] etdik.
Bat'da Keng Tarman'a dein
Trk boylarn anca kondurduk,
anca dzenledik. O ada kul
kullu olmu idi, odalk odalkl
olmu idi. nisi eisini (karde
kardei) bilmez idi. Olu babasn
bilmez idi.

21

Gktrk Antlar

http://gokturkanitlari.appspot.com

kt-2-d-40-22

: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : :
: : : : :
: ::

aNA: KaZGaNM: TMi:


LiMiZ: TRMiZ: eRT: TRK:
OGuZ: BeGLeR: BODuN:
eiDi: ZE: TeR: BaSMaSaR:
aSRA: YR: TeLiNMeSeR:
TRK: BODuN: iLiiN:
TRiN: KiM: aRTaTI: UDAI:
eRT: TRK: BODuN: eRTiN:

Anca kazanlm, [dzen] edilmi


ilimiz, tremiz vard. Trk Ouz
beleri, boylar, iitin: stte Tanr
basmazsa, altta yer delinmezse
Trk boylar, ilini, treni kim
bozabilir idi? Trk boylar, rper,

kt-2-d-40-23

: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
::

KN: KReGiN: N:
GiDMi: BLGE: KaGaNA:
eRMi: BaRM: eDG: iLiE:
KeNT: YaLDG: YaBLaK:
KGRTG: YaRaKLG: KaNDN:
KeLiP: YaNYA: iLTD:
SGLG: KaNDN: KeLiPeN:
SRE: iLTD: IDUK: TKeN:
YI: BODuN: BaRDG: LGeR:
BaRIGMA:

uyan. Dik ballndan, [seni]


eitmi bilgili kaanna, ermi
varm (bamsz), iyi iline kendin
yanldn. Ktlk ettin. Pusatl
nereden gelip [seni] datp
gnderdi. Sngl nereden gelip
[seni] srp gnderdi. Kutlu
tken ormannn boylar vard
[gitti]. Dou'ya varann

kt-2-d-40-24

: : : :
: : : : : :
: : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : :
: : ::

BaRDG: KURIGaRU: BaRIGMA:


BaRDG: BaRDUK: YRDE:
eDGG: OL: eRiN: KaNN:
SUBA: YGRT: SK:
TaGA: YaTDI: BeGLiK: URI:
OGLu: KUL: BOLDI: iiLiK: KIZ:
OGLu: K: BODLI:
BLMeDK: N: YaBLaKIN:
N: eM: KaGaN: UA:
BaRDI:

vard. Bat'ya varann vard.


Vardn yerde iyiliin oldu
gerek. Kann suca (su gibi) akt.
Kemiin daca yatt (yld).
Belik erkek olun kul oldu.
Kadnlk kz olun odalk oldu.
Bilmediin iin, ktlk (ettiin)
iin amcam kaan ua (lme)
vard.

kt-2-d-40-25

: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
::

BaLayU: KIRKZ: KaGaNG:


BaLBaL: TKDiM: TRK:
BODuNuG: aTI: KS: YOK:
BOLMaZUN: TYiN: KaM:
KaGaNG: GM: KaTUNuG:
KTRM: TeR: L:
BRiGME: TeR: TRK:
BODuN: aTI: KS: YOK:
BOLMaZUN: TYiN: ZMN:
OL: TeR:

lkin Krgz kaann balbal diktim.


Trk boylarnn ad san yok
olmasn diye babam kaan,
anam hatunu gtren (ycelten)
Tanr, il veren Tanr, Trk
boylarnn ad, san yok olmasn
diye, beni o Tanr

kt-2-d-40-26

: : : : :
: : : :
: : : :
: : : :
: : :
: : : : :
: ::

KaGaN: OLuRTDI: eRiN: Ne:


YILSG: BODuNKA:
OLuRMaDM: RE: aSZ:
TaRA: TONSuZ: YaBZ:
YaBLaK: BODuNDA: ZE:
OLuRTuM: NiM: KLTGiN:
BRLE: SZLeDiMiZ: KaMZ:
eiMiZ: KaZGaNM: BODuN:
aTI: KS: YOK: BOLMaZUN:

kaan oturttu gerek. Varlkl


boylarn [zerine] oturmadm. i
asz (a), d donsuz (giyimsiz),
yabz (dkn) yablak (kt)
boylarn zerine oturdum.
Kardeim Kl Tiin ile szletik.
Babamzn, amcamzn kazand
boylarn ad san yok olmasn

kt-2-d-40-27

: : : : :
: : : :
: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: ::

TYiN: TRK: BODuN: N:


TN: UDuMaDM: KNTZ:
OLuRMaDM: NiM: KLTGiN:
BRLE: iK: aD: BRLE: L:
YT: KaZGaNDM: aNA:
KaZGaNP: BRiK: BODuNuG:
OT: SUB: KILMaDM: MeN:
ZM: KaGaN: OLuRTUKuMA:
YR: SaYU:

diye Trk boylar iin gece


uyumadm, gndz oturmadm.
Kardeim Kl Tiin ile, iki ad ile
le yite kazandm. Anca kazanp
btn boylar ate su (birbirine
dman) klmadm. Ben zm
kaan oturduumda her yere

22

Gktrk Antlar

http://gokturkanitlari.appspot.com

kt-2-d-40-28

: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : ::

BaRM: BODuN: L: YT:


YaDaGN: YaLN: YaNA:
KeLT: BODuNG: GiDeYN:
TYiN: YIRGaRU: OGuZ:
BODuN: TaPA: LGeR: KITaYN:
TaTaBI: BODuN: TaPA:
BRiGeR: TaBGa: TaPA:
ULuG: S: iK: YiGiRM:
SLeDiM: SDM: aNDA:

varm (dalm olan) boylar le


yite, yaln yana [dnp] geldi.
boylar dzenliyeyim diye
Kuzey'de Ouz boylar stne,
Dou'da Ktay, Tatab boylar
stne, Gney'de in stne uu
eri oniki [kez] sledim.
Sngdm. Ondan

kt-2-d-40-29

: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
:

KSRE: TeR: YaRLKaZU:


KUTuM: BaR: N: LGM:
BaR: N: LTe: BODuNuG:
TRGR: GiTiM: YaL:
BODuNuG: TONLG: IGaYN:
BODuNuG: BaY: KILDM: aZ:
BODuNuG: K: KILTM: IGaR:
iLLiGDE: IGaR: KaGaNLGDA:
YG: KILDM: TRT: BULuDaKI:

sonra Tanr balad, kutum


var [olduu] iin, gcm var
[olduu] iin lecek boylar diriltip
yedirdim. Yaln (plak) boylar
donlu, yoksul boylar bay (varlkl)
kldm. Az boylar ok kldm.
Deerli illiden, deerli kaanldan
iyi kldm. Drt yandaki

kt-2-d-40-30

: : : : :
: : : : : :
: : : :
: : : : :
: : : : :
: : :: [...]:

BODuNuG: KOP: BaZ: KILDM:


YaGSIZ: KILDM: KOP: MaA:
KRT: iG: KG: BRR:
BUNA: TRG: KaZGaNP:
NiM: KLTGiN: Z: aNA:
KeRGeK: BOLDI: KaM:
KaGaN: UDUKDA: NiM:
KLTGiN: YT: YaDA: KaLTI:
[...]:

boylar hep baz kldm, yasz


kldm. Hep bana grd (bal). i
gc verir [oldular]. Bunca treyi
kazanp kardeim Kl Tiin'in z
anca kergek oldu (utu). Babam
kaan utuunda kardeim Kl
Tiin yedi yanda kald (idi). [...]

kt-2-d-40-31

: : : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : : : :
::

UMaY: TeG: GM: KaTUN:


KUTA: NiM: KLTGiN: eR:
aT: BOLDI: aLTI: YiGiRM:
YaIA: eM: KaGaN: LN:
TRSN: aNA: KaZGaNDI:
aLTI: UB: SUGDaK: TaPA:
SLeDiMiZ: BOZDuMuZ:
TaBGa: O: TUTUK: B:
TMeN: S: KeLT:
SDMZ:

Umay gibi anam hatun Kutunda


kardeim Kl Tiin er adn buldu.
Onalt yanda amcam kaann
ilini, tresini anca kazand: Alt
ub Sodak stne sledik,
bozduk. in Ong paas be
tmen erle geldi. Sngdk.

kt-2-d-40-32

: : : : :
: : : :
: : : :
: : : : : :
: : : :
: : : : :
: : : : : ::

KLTGiN: YaDaGN: OPLaYU:


TeGD: O: TUTuK: YURN:
YaRaKLG: eLiGiN: TUTDI:
YaRaKLGDI: KaGaNKA:
aNULaDI: OL: SG: aNDA:
YOK: KIDMZ: BR: OTuZ:
YaIA: aA: SeNKE:
SDiMiZ: e: iLK: TaDKN:
ORu: BOZ: aTG: BNiP:
TeGD: oL: aT: aNDA:

Kl Tiin yayan boa gibi [yaya]


dedi. Ong paasnn kaynkardeinin pusatl elini tuttu.
Pusatyla kaana iletti. O eri [o]
anda yok kldk. Yirmibir yanda
aa paasyla sngdk. lk
nce Tadk'n, orun (adl) boz
atna binip [yaya] dedi. O at [o]
anda

kt-2-d-40-33

: : : : :
: : : : : : :
: : : : :
: : : : : : :
: : : :
: : : : :
::

LT: iKNT: IBaRA: YaMTaR:


BOZ: aTG: BNiP: TeGD: OL:
aT: aNDA: LT: n: YeGeN:
SLiG: BeGi: KiDiMLiG: TORuG:
aT: BNiP: TeGD: OL: aT: aNDA:
LT: YaRKINDA: YaLMaSINDA:
YZ: aRTUK: OKUN: URTI:
YZiE: BaIA: BR:
TeGiRMed:

ld. kincisinde, Ibara Yamtar


(adl) boz ata binip [yaya] dedi.
O at [o] anda ld. ncsnde
Yeen Silig Be'in giyimli doru
atna binip [yaya] dedi. O at [o]
anda ld. Kalkanna, giyimine
yz art ok vurdu. Yzne, bana
biri ok (bile) deirmedi.

23

Gktrk Antlar

http://gokturkanitlari.appspot.com

kt-2-d-40-34

: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : :
: : : : :
: : ::

TeKDKN: TRK: BeGLeR:


KOP: BLRSZ: OL: SG: aNDA:
YOK: KDMZ: aNDA: KSRE:
YeR: BaYRKU: ULuG: RKiN:
YaGI: BOLDI: aNI: YaYNP:
TRG: YaRGUN: KLTE:
BOZDuMuZ: ULuG: RKiN:
aZKIYNA: eRiN: TeZiP: BaRDI:
KLTGiN: aLTI: OTuZ:

Bu aknlar Trk beleri, hep


bilirsiniz. O eri [o] anda yok kldk.
[O] andan sonra Yer Bayrku'lu
Ulu rkin ya oldu. Onu datp
Trgi Yargn glnde bozduk.
Ulu rkin azck erle tezip vard
(kat). Kl Tiin yirmialt

kt-2-d-40-35

: : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
: : : :
: : ::

YaIA: KIRKZ: TaPA:


SLeDiMiZ: SG: BaTMI:
KaRG: SKiPeN: KGMeN:
YIG: TOGA: YORIP: KIRKZ:
BODuNuG: UDA: BaSDMZ:
KaGaNN: BRLE: SUA: YIDA:
SDMZ: KLTGiN:
BaYRKUNu: aK: aDGIRIG:

yanda (iken) Krgz'a doru


sledik. Sng batm (derinlikte)
kar skp (geip), Kgmen
ormann ap [at] yorup (srp)
Krgz budununu uykusunda
bastk. Kaan ile Sunga
ormannda sngdk. Kl Tiin,
Bayrku'nun ak aygrna

kt-2-d-40-36

: : : : : :
: : : : : :
: : : :
: : : :
: : : :
: : : : :
:

BNiP: OPLaYU: TeGD: BR:


eRiG: OKuN: URTI: iK: eRiG:
UDaRU: SaNDI: OL:
TeGDKDE: BaYRKUNu: aK:
aDGRG: UDLuKIN: SIYU: URTI:
KIRKZ: KaGaNN: LRTMZ:
LN: aLTMZ: OL: YILKA:
TRGi: TaPA: aLTUN: YIG:

binip [yaya] boa gibi dedi. Bir


eri okuyla vurdu. ki eri kovalayp
sant. O dediinde Bayrku'nun
ak aygr uyluunu kr verdi.
Krgz kaann ldrdk. lini
aldk. O ylda Trgi'e doru Altun
ormann

kt-2-d-40-37

: : : : :
: : : :
: : : : :
: : :
: : : : :
: : :[...]:

TOGA: iRTi: GZG: KeE:


YORIDMZ: TRGi: BODuNuG:
UDA: BaSDMZ: TRGi:
KaGaN: SS: BOLUDA: OTA:
BORA: KeLT: SDMZ:
KLTGiN: BaGU: BOZ: aT:
BNiP: TeGD: BaGU: BOZ:
Ke[...]:

ap, rti rman geip yrdk.


Trgi boylarn uykuda bastk.
Trgi kaannn eri Bolu'da ate
gibi, bora gibi geldi. Sngdk.
Kl Tiin ba boz ata binip
[yaya] dedi. Ba boz ke[...]

kt-2-d-40-38

[...]: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
: : : : :
: : : : :
:

[...]: TUTuZTI: iKSN: Z:


aLDZDI: aNDA: YaNA: KRiP:
TRGi: KaGaN: BUYRUKI: aZ:
TUTUKUG: eLGiN: TUTDI:
KaGaNIN: aNDA: LRTMZ:
LN: aLTMZ: KaRA: TRGi:
BODuN: KOP: iKD: OL:
BODuNuG: TaBaRDA:
KONTuRTuMuZ:

[...] tutturttu. kisini de z


yakalatt. Ondan (sonra) yine girip
Trgi kaann buyruundaki Az
paasn eliyle tuttu. Kaann [o]
anda ldrdk. lini aldk. Kara
Trgi boylar hep ba edi. O
boylar Tabar'da kondurduk.

kt-2-d-40-39

: : : : :
: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : :[...]:

SOGDaK: BODuN: TeYN: TYiN:


YN: GZG: KeE:
TeMiRKaPGKA: TeG:
SLeDiMiZ: aNDA: KSRE:
KaRA: TRGi: BODuN: YaGI:
BOLMu: KeeRiS: TaPA:
BaRDI: BZi: S: aTI: TORUK:
aZUKI: YOK: eRT: YaBLaK:
K: eR[...]:

Sodak boylarn [dzen] edeyim


diye nci rman geip
Demirkap'ya dein sledik. [O]
andan sonra kara Trgi boylar
ya olmu. Kengeris'e doru
vard[lar] (gittiler). Bizim er[lerin]
at bakmsz, az yok idi. Kt
kimse er[...]

24

Gktrk Antlar
kt-2-d-40-40

: : : : : :
: : : : :
: : : :
: : : : : :
: : : : :
: : ::

http://gokturkanitlari.appspot.com

aLP: eR: BZiE: TeGMi: eRT:


aNTaG: EDK: KNP:
KLTGiNiG: aZ: eRiN: RTR:
ITMZ: ULuG: S:
SM: aLP: aLI: aK:
aTIN: BNiP: TeGMi: KaRA:
TRGi: BODuNuG: aNDA:
LRM: aLM: YaNA:
YORP:

alp er bize [saldrp] demi idi.


[o] anda [buna] uyanp Kl Tiin'i
az erle zerine gnderdik. Byk
sng sngm. Alp al ak
atna binip [yaya] demi. Kara
Trgi boylarn [o] anda
ldrm, alm. Yine [at] yorup
[...]

Kl Tiin ta, 3. yz (kuzey) 13


dizi
kt-3-k-13-01

[...]: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
: : : : :
: : : ::

[...]: BRLE: KOU: TUTuK:


BRLE: SM: eRN: KOP:
LRM: eBN: BaRMN:
KaLISZ: KOP: KeLRT:
KLTGiN: YTOTuZ: YaIA:
KaRLUK: BODuN: eRR:
BaRUR: eKRL: YaGI: BOLDI:
TaMaG: IDUK: BaDA:
SDMZ:

[...] ile Kou Tutuk ile sngm.


Erlerini hep ldrm. Evini,
varn eksiksiz hep getirdi. Kl
Tiin yirmiyedi yanda iken,
Karluk boylar bamsz iken,
gl ya oldu. Tamag Iduk
Ba'ta sngdk.

kt-3-k-13-02

: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : : : :
: : :
: : : : :
:

KLTGiN: OL: SDE:


OTuZ: YAaYUR: eRT: aLP:
aLI: aTIN: BNiP: OPLaYU:
TeGD: iK: eRiG: UDauRU:
SaNDI: KaRLUKUG:
MLRTMZ: aLTMZ: aZ:
BODuN: YaGI: BOLDI: KaRA:
KLTE: SDMZ:
KLTGiN: BRKIRK: YAaYUR:
eRT: aLP: aLI: aKIN:

Kl Tiin o sngte otuz [yan]


yayor idi. Alp al'nn atna
binip [yaya] boa gibi dedi. ki
eri arp (kovalayp) sant.
Karluk'u ldrdk, aldk. Az
boylar ya oldu. Kara Gl'de
sngdk. Kl Tiin otuzbir
[yan] yayor idi. Alp al'nn
Akn'a [Ak atna]

kt-3-k-13-03

: : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: ::

BNiP: OPLaYU: TeGD: aZ:


iLTeBeRiG: TUTDI: aZ: BODuN:
aNDA: YOK: BOLDI: eM:
KaGaN: L: KaMaG:
BOLTUKINDA: BODuN: LiG:
KiG: ZGiL: BODuN: BRLE:
SDMZ: KLTGiN: aLP:
aLI: aKIN: BNiP:

binip [yaya] boa gibi dedi. Az


bapaasn tuttu. Az boylar [o]
anda yok oldu. Amcam kaann ili
kartnda, boylarn ili iki
olduunda (blndnde) zgil
boylar ile sngdk. Kl Tiin
Alp al'nn Aka [Ak ata] binip

kt-3-k-13-04

: : : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : ::

OPLaYU: TeGD: OL: aT: aNDA:


TD: ZGL: BODuN: LT:
TOKUZ: OGuZ: BODuN: iKiNT:
BONuNuM: eRT: TeR: YR:
BULGaKIN: N: YaGI: BOLDI:
BR: YILKA: B: YOLI:
SDMZ: e: LK: TOGU:
BaLIKDA: SDMZ:

[yaya] boa gibi dedi. O at [o]


anda dt. zgil boylar ld.
Dokuz Ouz boylar kendi
boylarm idi. Tanr, yer buland
iin [birbirimize] ya (dman)
oldu[k]. Bir ylda be yol
sngdk. En ilki Togu Balk'da
sngdk.

kt-3-k-13-05

: : : :
: : : : : :
: : : :
: : :
: : : :
: : : : ::

KLTGiN: aZMaNKaG: BNiP:


OPLaYU: TeGD: aLTI: eRiG:
SaNDI: S: TeGNDE:
YTiN: eRiG: KILLaDI: iKiNT:
KUaLGuKDA: eDiZ: BRLE:
SDMZ: KLTGiN: aZ:
YaGZIN: BNiP: OPLaYU:
TeGiP: BR: eRiG: SaNDI:

Kl Tiin Azman [ata]'a binip


[yaya] boa gibi dedi. Erini
sant. Erler [birbirlerine]
deiinde yedinci eri kllad.
kinci[si] Kualguk'da Ediz ile
sngdk. Kl Tiin Az Yaz
[at]'na binip, yaya deip bir eri
sant.

25

Gktrk Antlar

http://gokturkanitlari.appspot.com

kt-3-k-13-06

: : : : : :
: : : : :
: : :
: : : : :
: : : :
: : ::

TOKuZ: eRiG: eGiRE: TOKIDI:


eDiZ: BODuN: aNDA: LT:
N: BOLUDA: OGuZ:
BRLE: SDMZ:
KLTGiN: aZMaNKaG: BNiP:
TeGD: SaNDI: SSN:
SaNDMZ: LN: aLTMZ:
TRTN: U: BaINDA:
SDMZ: TRK:

Dokuz eri eirip [evreleyip]


vurdu. Ediz boylar [o] anda ld.
nc[s] Bolu'da Ouz ile
sngdk. Kl Tiin Azman [at)'a
binip [yaya] dedi, sant. Erini
santk. lini aldk. Drdncs
u Ba'nda sngdk. Trk

kt-3-k-13-07

: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
: : : :
::

BODuN: aDaK: KaMaTDI:


YaBLaK: BOLDAI: ERT: OZA:
KeLMi: SSN: KLTGiN:
aGTP: TORA: BR: OGu:
aLPagU: ON: eRiG: TOATGiN:
YOGINDA: eGiRiP: LRTMZ:
BiiN: eZGiNT: KaDZDA:
OGuZ: BRLE: SDMZ:
KLTGiN:

boylar ayak kamatti (titredi).


Kt olacak idi. zerimize gelmi
erini Kl Tiin pskrtp
Tongra'dan bir boyu, yiit on eri,
Tonga Tigin'in yas treninde
evirip ldrdk. Beincisi Ezginti
Kadz'da Ouz ile sngdk. Kl
Tiin

kt-3-k-13-08

: : : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : :
: : : : :
: ::

aZ: YaGZIN: BNiP: TeGD: iK:


eRiG: SaNDI: BaLIKA:
BaRMaDI: OL: S: aNDA: LT:
aMGA: KORGaN: KILaP:
YaZIA: OGuZGaRU: S:
TaKDMZ: KLTGiN: BeG:
BaLaYU: KITMZ: OGuZ: YaGI:
ORDUG: BaSDI: KLTGiN:

Az yazna binip [yaya] dedi.


ki eri sant. Kente varmad. O
ordu [o] anda ld. Amga
Kurgan'da klayp yaznda
Ouz'a doru sledik. Kl Tiin
Be bata [iken] Ouz ya eri
[bizi] bast. Kl Tiin

kt-3-k-13-09

: : : : :
: : : :
: : : :
: : : :
: : : : :
: : : :
:

GSZ: aKIN: BNiP: TOKUZ:


eRiN: SaNDI: ORDUG:
BRMeD: GM: KATuN:
ULaYU: GLeRiM: eKeLeRiM:
KeLiNM: KONuYLaRM:
BUNA: YiME: TRiG: KNG:
BOLDaI: eRT: LG:
YURTDA: YOLTA: YaTU:
KaLDaI: eRTiGiZ:

gsz Ak [at]'a binip dokuz erini


sant, orduyu vermedi. Anam
hatun, br analarm, ablalarm,
gelinlerim, kaan kzlarm bunca
yine yaayanlar odalk olacak idi.
lenleriniz yurtta, yolda yatp
kalacak idiniz.

kt-3-k-13-10

: : : : :
: : : :
: : : : :
: : : :
: : : : :
: : : : : :
::

KLTGiN: YOK: eRSeR: KOP:


LTe: eRTiGiZ: NiM:
KLTGiN: KeRGeK: BOLDI:
ZM: SaKNDM: KRR:
KZM: KRMeZ: TeG: BLiR:
BLiGiM: BLMeZ: TeG: BOLDI:
ZM: SaKNDM: D: TeR:
YaaR: K: OGLI: KOP:
LGeL: TRMi:

Kl Tiin yok ise hep lecek


idiniz. Kardeim Kl Tiin kergek
oldu (utu). zm sakndm.
Gren gzm grmez gibi (oldu),
bildiim bilgim bilinmez gibi (oldu).
zm sakndm. Sonsuzluu
Tanr yaar. Kii olu hep lml
tremi.

kt-3-k-13-11

: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
: : : : :
: : : :
:

aNA: SaKNDM: KZDE: Ya:


KeLSeR: TIDA: KLTE: SIGT:
KeLSeR: YaNDuRU: SaKNDM:
KaTGDI: SaKNDM: iK: aD:
ULaYU: N: YeGNM:
OGLaNM: BeGLeRiM:
BODuNuM: KZ: KaI: YaBLaK:
BOLDaI: TP: SaKNDM:
YOGI: SIGTI: KITaYN:
TaTaBI: BODuN: BaLaYU:

Onca sakndm. Gzden ya


gelse silip, gnlden at gelse
yan durup sakndm. Katca
sakndm. ki ad ile karde
yeenimin, olumun, belerimin,
boylarmn gz ka kt olacak
deyip sakndm. Yas, alayc
Ktay, Tatab boylarndan bata

26

Gktrk Antlar

http://gokturkanitlari.appspot.com

kt-3-k-13-12

: : : : :
: : : : : :
: : : :
: : : :
: : : :
: : : : :
: : : ::

UDaR: SeN: KeLT: TaBGa:


KaGaNDA: Siy: LKe: KeLT:
BR: TMeN: aGI: aLTUN:
KM: KeRGeSZ: KeLRT:
TPT: KaGaNDA: BLN:
KeLT: KURYA: KN:
BaTSKDaKI: SOGD: BeRiK:
eR: BUKaRaK: ULu: BODuNDA:
Ne: SeN: OGuL: TaRKaN:
KeLT:

Udar Paa geldi. in kaanndan


siyi Likeng geldi. Bir tmeni aan
altun, gm, gereinden artk
getirdi. Tibet kaanndan
buyruku geldi. Bat'dan, gn
batsndaki Sod Berik Er,
Buhara ulusu boylarndan Neng
Paa (ile) Oul Tarkan geldi.

kt-3-k-13-13

: : : : :
: : : :
: : : :
: : : : :
: : : :
: : : : :
::

ON OK: OGLuM: TRGi:


KaGaNDA: MaKaRa: TaMGaI:
OGuZ: BLGE: TaMGaI: KeLT:
KIRKZ: KaGaNDA: TaMGaI:
INaNU: OR: KeLT: BaRK:
TG: BeDiZ: YaRaTGMA:
BTiK: Ta: TG: TaBGa:
KaGaN: IKaNI: a: SeN:
KeLT:

On Ok olum Trgi kaanndan


Makara Damgac, Ouz Bilge
Damgac geldi. Krgz kaanndan
damgac Inanu or geldi. Bark
edici (yapc), ss yaratcs, yazl
ta edici, in kaannn yeeni
ang Paa geldi.

KLTGiN: KOYN: YILKA: YT:


YiGiRMiKE: UDI: TOKuZuN:
aY: YiT: OTuZKA: YOG:
eRTRTMZ: BaRKIN:
BeDiZN: BTiG: TaIN: aN:
BN: YILKA: YTiN: aY: YT:
OTuZKA: POK: aLKDMZ:
KLTGiN: Z: KIRK: aRTUKI:
YT: YaG: BOLIT: Ta[...]:
BuNA: BeDiZG: TOYGuN:
iLTeBeR: KeLRT:

Kl Tiin Koyun ylnn [Birinci


aynn] on yedisinde utu (ld).
Dokuzuncu ayn yirmi yedisinde
yo (tren) dzenledik. Antn,
sslemesini, yazl tan o Biin
(Maymun) ylnn Yedinci aynn
yirmi yedisinde hep bitirdik. Kl
Tiin'in z krk yedi yanda
bulut [oldu] (utu). Ta[...] Bunca
sslemeciyi Toygun paas
getirdi.

BUNA: BTiG: BTiGME:


KLTGiN: aTISI: YOLuGTGiN:
BTDiM: YGiRM: KN:
OLuRuP: BU: TaKA: BU:
TaMKA: KOP: YOLuGTGiN:
BTDiM: IGaR: OGLaNuZDA:
TaYGUNuuZDA: YiGDE:
GiDR: eRTiGiZ: UA:
BaRDGZ: TeRi: TRiGDE:
[...]

Bunca yaz yazmay [Kl Tiin'in]


yeeni Yolu Tigin yazdm. Yirmi
gn oturup bu taa, bu anta hep
Yollu Tigin yazdm. Deerli
oullarnzdan, kzlarnzdan ok
daha iyi bakarsnz. Uuverdiniz.
Tanrdak yaamanzda[...]

KLTGiNi: aLTUNIN:
KMiN: aGIIN: BaRMIN:
TRK: aIGYN: KaRNIN:
YaGMA: TOYuG: TaBU:
[...]BeGiM: TGiN: YKeR:
TeR: [...]Ta: BTiDiM:
YOLLuG: TGiN:

Kl Tiin'in altnn, gmn,


an, varn, Trk agnyn?,
karnn, yama diye tapu
beim tigin, yukardaki Tanr
[...]ta yazdm. Yollu Tigin.

Kl Tiin ta, 4. yz (kuzey dou)


1 dizi
kt-4-kd-1-01

: : : :
: : : : :
: : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : :
:[...] : : : :
: : : :
:

Kl Tiin ta, 5. yz (gney


dou) 1 dizi
kt-5-gd-1-01

: : : :
: : : :
: : : : : :
: : : :
: : :
: : : :
::

Kl Tiin ta, 6. yz (gney bat)


1 dizi
kt-6-gb-1-01

: : :
: : : :
: : : :
: : : :[...]
: : :[...]:

Kl Tiin ta, 7. yz (bat) 1 dizi

27

Gktrk Antlar
kt-7-b-1-01

: :[...]
: : : :[...]
: : : : :
: : :
: : : : :[...]
: : ::

http://gokturkanitlari.appspot.com

KORuDuNuG[...]NiM: KLTGiN:
LT[...]: iG: KG: BRTK:
N: TRK: BLGE: KaGaN:
aYUKIKA: NiM: KLTGiNiG:
KZeD: OLuRT[...]: INaNU:
aPA: YaRGaN: TaRKaN: ATG:
BRDiM: aNI: GTRTDiM:

Koruduundan[...] kardeim Kl
Tiin [...] iin le yite ii gc
verdik [bunun] iin Trk Bilge
Kaan'n buyruu geer oldu.
Kardeim Kl Tiin'i gzeterek
oturt[...] [Ona] Inanu Apa Yargan
Tarkan adn verdim. Onu
drttm.

BLGE: TONYUKUK: BeN: ZM:


TaBGa: LiE: KILNDM:
TRK: BODuN: TaBGaKA:
KRR: eRT:

Bilge Tonyukuk'um. Ben zm


in ilinde klndm (dodum). Trk
boylar in'e grr (bal) idi.

Tonyukuk 1. ta, 1. yz (bat) 7


dizi
ty1-1-b-7-01

: : : : :
: : : :
: ::

ty1-1-b-7-02

: : : :
: : : :
: : : : :
: : : ::

TRK: BODuN: KaNIN:


BULMaYN: TaBGaDA:
aDRLDI: KaNLaNDI: KaNIN:
KODuP: TaBGaKA: YaNA:
iKD: TeR: aNA: TiMi:
eRiN: KaN: BiRTiM:

Trk boylar kaan bulamadan


in'den ayrld, kaanland, [ama]
kaan koyup (terkedip) in'e yine
dnd. Tanr anca demi[ki]
gerek: "Ba verdim,

ty1-1-b-7-03

: : : : :
: : : : :
: : : : : :
::

KaNN: KODuP: iKDi:


iKDK: N: TeR:
LTM: eRiN: TRK:
BODuN: LT: aLKNDI: YOK:
BOLDI: TRK: SR: BODuN:
YiRNTE:

Ban koyup dndn. Dndn


iin Tanr ldrm gerek". Trk
boylar ld, eridi, yok oldu. Trk
Sir boylarnn yerinde (yurdunda)

ty1-1-b-7-04

: : : : :
: : : : : :
: : : : : :
: ::

BOD: KaLMaDI: IDA: TaDA:


KaLMI: KUBRaNP: YiT: YZ:
BOLDI: iK: LG: aTLG: eRT:
BR: LG: YaDaG: eRT: YiT:
YZ: KG:

boy kalmad. Uzakta, dda


kalm toparlanp yediyz [kii]
oldu. ki bl atl idi, bir bl
yaya idi. Yediyz kiiyi

ty1-1-b-7-05

: : : :
: : :
: : :
: : :
:

UDuZuGMA: ULuGI: aD eRT:


YaGL: TD: YaGMI BeN
eRTiM: BLGE: TONYUKUK:
KaGaN MU KISaYIN: TDiM:
SaKNDM: TORUK BUKULI:
SeMiZ BUKULI: IRKDA:

yneten ulu ad idi. Yal (katl)


dedi, yam (katlan) ben idim:
Bilge Tonyukuk[...] Kaan m
klaym dedim. Sakndm. Sska
boa, semiz boa arkaya

ty1-1-b-7-06

: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : ::

BLSeR: SeMiZ BUKA: TORUK:


BUKA: TiYiN: BLMeZ eRMi:
TiYiN: aNA: SaKNDM: aNDA:
KSRE: TeR: BLiG: BiRTK:
N: ZM: K: KaGaN:
KISDM: BLGE: TONYUKUK:
BOYLA: BaGA: TaRKaN:

tekme atsalar, semiz boa m,


sska boa m att diye bilinmez
imi deyip anca sakndm. [O]
andan sonra Tanr bilgi verdii
iin, zm, kendim kaan kldm.
Bilge Tonyukuk, Boyla Baa
Tarkan

ty1-1-b-7-07

: : : :
: : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : :
:

BRLE: LTeRi: KaGaN:


BOLaYN: BiRiYE: TaBGaG:
RE: KITaYNG: YIRYA:
OGuZuG: K: K: LRT:
BiLGeS: aBI: BeN: K:
eRTiM: OGaY: KUZIN: KaRA:
KUMuG: OLuRUR: eRTiMiZ:

ile lteri kaan olunca Gney'de


in'i, Dou'da Ktay', Kuzey'de
Ouz'u pek ok ldrd. Bilgesi,
avuu ben kendim idim.
oay'n Kuzeyi'nde Kara
Kumu'da oturur idik.

Tonyukuk 1. ta, 2. yz (gney)


10 dizi

28

Gktrk Antlar

http://gokturkanitlari.appspot.com

ty1-2-g-10-01

: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : : :
: ::

KiYiK: YY: TaBGaN: YiY:


OLuRUR: eRTiMiZ: BODuN:
BOGuZI: ToK: eRT: YaGMZ:
TeGRE: OUK: TeG: eRT: BZ:
iSiG: eRTiMiZ: aNA: OLuRuR:
eRiKL: OGuZDNDN: KRG:
KeLT:

Geyik yiyip, tavan yiyip oturur


idik. boylarn boaz tok idi.
Yamz evrede ocak gibi idi, biz
ate idik. anca otururduk. Gcl
Ouzdan gzc geldi.

ty1-2-g-10-02

: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : : :
: : ::

KRG: SabI: aNTaG: TOKuZ:


OGuZ: BODuN: ZE: KaGaN:
OLuRTI: TR: TaBGaGaRU:
KONI: SeNG: IDM:
KITaYNGaRU: TORA: eSiMiG:
IDM: SaB: aNA: aZKYNA:
TRK: BODuN:

gzcnn sz yle: "Dokuz


Ouz boylar zerine kaan
oturdu." der. in ynne Kum
Paa'y gndermi. Ktay ynne
Tongra Esim'i gndermi. Sz
byle: "Azck Trk boylar

ty1-2-g-10-03

: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: : : : :
:

YORIYoR: eRMi: KaGaNI: aLP:


eRMi: aYGUISI: BLGE:
eRMi: OL: iK: K: BaR:
eRSeR: SN: TaBGaG:
LRTe: TR: MeN: RE:
KITaYNG: LRTe: TR: MeN:
BN: OGuZuG:

yryor imi. Kaan alp imi.


Danman bilge imi. O iki kii
var ise seni [de], in'i [de]
ldrecek der[im] ben. Dou'da
Ktay' ldrecek der[im] ben.
Beni, Ouz'u

ty1-2-g-10-04

: : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : :
: : : ::

LRTeK: TR: MeN: TaBGa:


BiRiDiN: YaN: TeG: KITaYN:
DiN: YaN: TeG: BeN:
YIRDNTYaN: TeGeYN: TRK:
SR: BODuN: YiRNTE: D:
YORuMaZUN: USaR: D: YOK:
KISaLM:

ldrecek der[im] ben. in


Gney'den yana desin
(saldrsn), Ktay Dou'dan yana
desin, ben Kuzey'den yana
deeyim. Trk Sir boylar yerinde
dursun. (Onun) ilerlemesi dahi
dursun, [Trk] yok klalm

ty1-2-g-10-05

: : : : : :
: : : :
: : : :
: : : : :
: : ::

TR: MeN: OL: SaBG: eiDiP:


TN: UDSIKM: KeLMeD:
KNTZ: OLuRSKM: KeLMeD:
aNDA: TR: KaGaNMA:
TNTM: aNA: TNTM:
TaBGa: OGuZ: KITaYN: BU:
K: KaBSaR:

der[im] ben.". O sz iitip gece


uyuyasm gelmedi, gndz
oturasm gelmedi. Ondan tr
kaanma aldm. Anca [byle]
syledim: "in, Ouz, Ktay, bu
birleirse

ty1-2-g-10-06

: : : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: : ::

KaLTaI: BiZ: Z: : TaN:


TUTM: TeG: BZ: YUYKA:
eRKLiG: TUPuLGaLI: UuZ:
eRMi: YiNGE: eRKLiG:
ZGL: UuZ: YUYKA: KaLN:
BOLSaR: TUPuLGULUK: aLP:
eRMi: YiNGE:

biz [kala] kalacaz. z ii


dndan tutulmu gibi[yiz] biz.
Yufka gcndekini delmek ucuz
(kolay) imi. nce gcndekini
krmak ucuz. Yufka kaln olsa
delinmesi etin imi. nce

ty1-2-g-10-07

: : : : :
: : : :
: : : :
: : : : : :
: : ::

YOGUN: BOLSAR: ZGLK:


ALP: ERM: RE: KITAYNDA:
BRYE: TABGADA: KURYA:
KURDNTA: YIRYA: OGuZDA:
iK: : B: SMZ:
KeLTeiMiZ: BaR: MU: NE:
aNA: TNTM:

youn olsa krmak etin imi.


Dou'da Kyayn'dan, Gney'de
in'den, Bat'da Batl'lardan,
Kuzey'de Ouz'dan iki bin
erimiz gelecek var m ne? Byle
syledim [kaana].

ty1-2-g-10-08

: : : : :
: : : :
: : : : :
: : : :
: : : :
:

KaGaNM: BeN: ZM: BLGE:


TONYUKUK: TNTK:
TNMN: iiD: BiRT:
KLE: UDuZ: TiD: KK:
G: YOGuRU: TKeN:
YIGARU: UDuZTM: NiG:
KKLKN: TOGuLDA: OGuZ:
KeLT:

Kaanm, ben zm Bilge


Tonyukuk konutuk. [Kaan]
sylediimi iiti verdi. Gnlnce
[orduyu] ynel[t] dedi. Kk ng'
ap tken Orman'na yneldim.
nig Kklk'n Toul'da Ouz
geldi.

29

Gktrk Antlar

http://gokturkanitlari.appspot.com

ty1-2-g-10-09

: : : : : : :
: : : :
: : : :
: : : : : :
: ::

SS: : B: eRMi: BZ: iK:


B: eRTiMiZ: SDMZ:
TeR: YaRLKaDI: YaYNDMZ:
GZKE: TD: YaYNDUK:
YOLTA: YiME: LT: KK:
aNDA: TR: OGuZ: KOPN:
KeLT:

Eri bin imi. Biz iki bin erdik.


Sngdk. Tanr yle istedi
dattk. Irmaa dt.
Dattklarmz yolda yine ld
hep. Ondan tr Ouz'un tm
geldi [bize katld].

ty1-2-g-10-10

: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: ::

[...]: K: TRK: BODuNuG:


TKeN: YiRKE: BeN: ZM:
BLGE: TONYUKUK: TKeN:
YiRiG: KONM: TiYiN: eiDiP:
BiRiYeK: BODuN: KURYaKI:
YIRYaKI: ReK: BODuN:
KeLT:

Getirdim btn Trk boylarn'n


tken Yeri'ne[...] Ben zm
Bilge Tonyukuk tken Yer'e
konmu diye iitip Gney'deki
boylar, Bat'daki, Kuzey'deki,
Dou'daki boylar geldi [bize
katld].

Tonyukuk 1. ta, 3. yz (dou) 7


dizi
ty1-3-d-7-01

: : : : : : :
: : : : :
: : : :
: : : : :
: ::

iK: B: eRTiMiZ: BZ: iK: S:


BOLDI: TRK: BODuN:
OLuRGaLI: TRK: KaGaN:
OLuRGalI: aNTU: BaLIKA:
TaLUY: GZKE: TeGMi: YOK:
eRMi: KaGaNMA: TNP:
S: iLeTDiM:

[biz] ki bin erdik. ki ordumuz


oldu. Trk boylar klnal, Trk
Kaan otural antung kentine,
Taluy rmana ulaml yok
imi. Kaanma syleyip er ettim
(saldm).

ty1-3-d-7-02

: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : ::

aNTU: BaLKA: TaLUY:


GZKE: TeGRTiM: : OTuZ:
BaLK: SIDI: USN: BUNTaTU:
YURTDA: YaTU: KaLUR: eRT:
TaBGa: KaGaN: YaGMZ:
eRT: ON: OK: KaGaNI:
YaGMZ: eRT:

antung kentine, Taluy rmana


dedirdim. Yirmi kenti krd.
Usu yprand. Otada (adrda)
yatp kalr idi. in kaan yamz
idi. On Ok kaan yamz idi.

ty1-3-d-7-03

: : : : :
: : : : : :
: : : : : :
: : : :
: : : : : :
::

aRTUK: KIRKZ: KLG:


KaGaN: YaGZM: BOLDI: OL:
: KaGaN: GLeiP: ALTUN:
YI: ZE: KaBaLM: TiMi:
aNA: GLeMi: RE:
TRK: KaGaNGaRU: SLeLiM:
TiMi: aaRU: SLeMeSeR:
Kaa:Ne: eRSeR: OL: BiZN:

Dahas Krkz'n gl kaan


yamz oldu. O kaan
szleip "Altun orman zerinde
kapalm" demi. Anca [yle]
anlap. "Dou'da Trk Kaan'na
sleyelim" demi. "Ona [doru]
slemez [isek] nice ne eder o
bizi[...]

ty1-3-d-7-04

: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : ::

KaGaNI: aLP: eRMi: aYGUISI:


BLGE: eRMi: KaaNe:
eRSeR: LRTe: KK:
GN: KaBP: SLeLiM:
eD: YOK: KISaLM: TiMi:
TRGi: KaGaN: aNA: TiMi:
BeNi: BODuNuM: aNDA: eRR:
TiMi:

Kaan alp imi. Danman bilge


imi. Nice ne edip ldrecek
hep?. mz birleip sleyelim.
Onu yok klalm." demi. Trgi
Kaan anca (yle) demi. "Benim
boylarm oraya eriir." demi.

ty1-3-d-7-05

: : : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : : :
::

TRK: BODuN: YiME: BuLGaN:


OL: TiMi: OGuZI: YiME:
TaRKN: OL: TiMi: OL: SaBIN:
eiDiP: TN: YiME: UDSIKM:
KeLMeZ: eRT: OLuRSKM:
KeLMeZ: eRT: aNDA:
SaKNDMA:

Trk boylar yine bulank. demi.


"Ouz'u yine skntda." o demi.
O sz iitince gece yine
uyuyasm gelmez idi. Gn[dz]
yine oturasm gelmez idi. [o] anda
dndm.

ty1-3-d-7-06

: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : :[...] : :
: : ::

iLK: KIRKZKA: SLeLiM: YiG:


eRMi: TiDiM: KGMeN: YOLI:
BR: eRMi: TUM: TiYiN:
eiDiP: BU: YOLuN: YORISaR:
YaRaMaI: TiDiM: [...]: YiR:
TiLeDiM: LG: Z: eR:
BULTuM:

lk Krgz'a slersek iyi olur dedim.


Kgmen'in yolu bir imi, [ama]
kapal imi diye iitip bu yolu [at
ile] yorar isek yaramyacak dedim.
[...] Yerci [klavuz] istedim. lgi
z eri buldum.

30

Gktrk Antlar
ty1-3-d-7-07

:[...] : : : : :
: : : : : :
: : : : : :
: : : : : :
::

http://gokturkanitlari.appspot.com

ZM: aZ: YiRiM: aNI: BELiM:


[...]: eRMi: BR: aT: ORUKI:
eRMi: aNIN: BaRM: AAR:
aYTP: BR: aTLG: BaRM:
TiYiN: OL: YOLuN: YORISaR:
UN: TiDiM: SaKNDM:
KaGaNMA:

zm az yerim, onu beslerim [...]


imi. Bir at yolu imi. Onun [ile]
varm [gitmi]. Ona syleyip bir
atl varm diye o yolu yorsak iyi
olur dedim. Dndm.
Kaanma

Tonyukuk 1. ta, 4. yz (kuzey)


11 dizi
ty1-4-k-11-01

: : : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : :[...] :
: ::

TNTM: S: YORTDM: aT:


aLT: TiDiM: aKTeRMiL: KeE:
OGuRKaLaTDM: aT: ZE:
BiNTiRE: KaRG: SKDM:
YUKaRU: aT: YeTE: YaDaGN:
[...]: IGa: TUTuNU: aGTURTuM:
REK: eR:

syledim. Ordu yrttm. "Attan


in" dedim. Ak Termil'i geip
yorgalattm. At zerine bindirip
kar sktm (getim). Yukarya at
yedekleyip yaya[...] aa(lara)
tutunup karttm. ndeki er

ty1-4-k-11-02

: :[...] :[...]
: : : : :
: : : : :
: : : : :
::

YOGuRuA[...]: .BaRaRTI:
aDMZ: YOBuLU: NTiMiZ: ON:
TNKE: YaNTaKI: TUG: BR:
BaRDMZ: YiR: YiR: YaLP:
BOGuZLaNDI: BUaDP:
KaGaN: YeL: KR: TiMi:

geince [...] Ibrk (rma)' atk.


Yobul (da)'u indik. On gecede
yanndaki Tu'un berisine vardk.
Klavuz yeri yanlp boazland.
Bunalan Kaan "koturu verin"
demi,

ty1-4-k-11-03

: : : : : :
: : : :
: : : : :
: : : : :
::

aNI: SUBG: BaRaLM: OL: SUB:


KODI: BaRTMZ: aaNGaLI:
TRTMZ: aTG: IKA:
BaYUR: eRTiMiZ: KN: YiME:
TN: YiME: YeL: BaRDMZ:
KIRKZG: UKA: BaSDMZ:

An suyuna varalm[...] O suyun


yanna vardk. A yemee attan
indirdik. At[lar] iyice dinlendirdik.
Gndz de gece de [at] koup
vardk. Krgz' uykuda bastk.

ty1-4-k-11-04

: : : : :
: : : :
: : : :
: : : :
::

SGN: aDMZ: KaNI:


SS: TeRiLMi: SDMZ:
SaNDMZ: KaNIN:
LRTMZ: KaGaNKA: KIRKZ:
BODuNI: iiKD: YKNT:
YaNTMZ: KGMeN: YIG:
BeR: KeLTiMiZ:

Sngyle atk. Ka(a)n, ordusu


dirilmi. Sngdk, santk.
Kaann ldrdk. Kaan'a
Krgz boylar tutsak oldu, ba
edi. Geri dndk. Kgmen
ormanna beri geldik.

ty1-4-k-11-05

: : : :
: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : ::

KIRKZDA: YaNDMZ: TRGi:


KaGaNDA: KRG: KeLT: SaBI:
aNTeG: DiN: KaGaNGaRU:
S: YORILM: TiMi:
YORMaSaR: BZN: KaGaNI:
aLP: eRMi: aYGUISI: BLGE:
eRMi: KaaN: Ne: eRSeR:

Krkz'dan dndk. Trgi


kaanndan gzc geldi. Sz
yle: "Dou'dan kaana doru
sleyelim demi. Ordu
yrtmezsek o bizi, kaan alp
imi, danman bilge imi, ne
zaman, nerede olsa

ty1-4-k-11-06

: : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : : : : :
: : ::

BZN: LRTe: KK: TiMi:


TRG: KaGaNI: TAIKM:
TD: ON: OK: BONuDI: KaLISZ:
TaIKM: TR: TaBGa: SS:
BaR: eRMi: OL: SaBG: eiDiP:
KaGaNM: BeN: eB: GeR:
TeYiN: TD:

bizi kesin ldrr demi. Trgi


kaan [yola] km" dedi. "On
Ok boylar eksiksiz [yola] km"
der. in ordusu [da] var imi. O
sz iitip kaanm: "Ben eve geri
dneyim" dedi.

ty1-4-k-11-07

: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : ::

KATuN: YOK: BoLM: eRT: aNI:


YOGLaTaYIN: TiD: S: BaR:
TiD: aLTUN: YIDA: OLuRu:
TiD: S: BaI: NeL: KaGaN:
TaRDU: aD: BaRZUN: TiD:
BLGE: TONYUKUKA: BaA:
aYDI:

Katun yok olmu (lm) idi. "Onu


yolataym" dedi. S[leyip] varn
dedi. "Altun ormannda oturun"
dedi. "S (ordu) ba nel Kaan,
Tardu ad varsn" dedi. Bilge
Tonyukuk'a, bana syledi.

31

Gktrk Antlar

http://gokturkanitlari.appspot.com

ty1-4-k-11-08

: : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : ::

BU: SG: iLeT: TD: KIYNG:


KLE: aY: BeN: SaA: NE:
aYaYIN: TD: KeLR: eRSeR:
KR: KLR: KeLMeZ: eRSeR:
TLiG: SaBG: aLI: OLUR: TD:
aLTUN: YIDA: OLuRTuMuZ:

Bu orduyu [yn]elt dedi.


"Buyruunu gnlnce syle. Ben
sana ne syleyeyim" dedi. "Gelir
ise yiite toparlanr, gelmez ise
dilini szn alp otur" dedi. Altun
ormannda oturduk.

ty1-4-k-11-09

: : : : : :
: : : : : : :
: : : :
: : : : :
: : : : :
::

: KRG: YY: KeLT: SaBI:


BR: KaGaN: S: TaIKDI: ON:
OK: SS: KaLISZ: TaIKDI:
TR: YaR: YaZIDA: TRiLeLiM:
TiMi: OL: SaBG: eiDiP:
KaGaNGaRU: OL: SaBG: ITM:
KaNDaYN: SaBG: YaNA:

gzc kii geldi. Szleri bir:


"Kaan ordu kard. On Ok
ordusu eksiksiz [yola] kt" der.
"Yar ovasnda dirilelim
(toplanalm)" demi. O sz iitip
Kaan'a o sz ilettim. Kaan'dan
sze karlk

ty1-4-k-11-10

: : : : :
: : : : :
: : : : : :
: : : : :
: : : : ::

KeLT: OLuRu: TYiN: TiMi:


YeLME: KaRGU: eDGT:
URGL: BaSTMA: TiMi: BG:
KaGaN: BaaRU: aNA:
YIDM: aPA: TaRKaNGaRU:
RE: SaB: IDM: BLGE:
TONYUKUK: aYNIG: OL: Z: OL:
aLR:

geldi. "Oturun" diye demi.


"ncy, gzcy iyice rgala.
Baskn yapma" demi. Bg
(Kapaan) Kaan bana yle
sylemi. Apa Tarkan'a gizli sz
gndermi: "Bilge Tonyukuk
korkar, o kendisi o yanlr.

ty1-4-k-11-11

: : : : :
: : : : :
: : : : :
: : : :
: : ::

S: YORILM: TiDi: ONAMa:


OL: SaBG: eiDiP: S:
YORTDM: aLTUN: YIG:
YOLSuZuN: aDM: iRTi:
GZG: KeiGSiZiN:
KeDiMiZ: TN: KaTDMZ:
BOLUKA: TA: NTR:
TEGDMZ:

[atl] er yoralm (srelim) derse


onamayn". O sz iitip [atl] er
yordum. Altun ormann yol
aramadan atm. rti rman
geitsiz yerinden getik. Gece de
gittik. Bolu'ya tan ncesi dedik.

TLG: KeLRT: SaBI: aNTaG:


YaR: YaZDA: ON: TMeN:
S: TiRiLT: TR: OL: SABIG:
EDP: BEGLER: KOPUN:

Ulak geldi. Sz yle: "Yar


ovasnda on tmen (yzbin) er
dirildi (topland)" der. O sz
iitince belerin hepsi

YaNaLM: aRIG: UBuTI: YiG:


TiD: BeN: aNA: TiR: MeN: BeN:
BLGE: TONYUKUK: aLTUN:
YIG: aA: KeLTiMiZ: iRTi:
GZG:

Dnelim, ar uslu olmak iyidir


dediler. Ben yle derim, ben
Bilge Tonyukuk, "Altun ormann
ap geldik, rti rman

Tonyukuk 2. ta, 1. yz (bat) 9


dizi
ty2-1-b-9-01

: : : : :
: : : : :
: : : : ::

ty2-1-b-9-02

: : : : : :
: : : : : :
: : : : :
:

ty2-1-b-9-03

: : : : : KeE: KeLTiMiZ: KeLMi: aLP:


: : : : : : TD: TUYMaDI: TeR: UMaY:
: : : : :: IDUK: YiR: SUB: BaSA: BiRT:
eRiN: NeKE: TeZeR: BZ:

ty2-1-b-9-04

: : : : : :
: : : : :
: : : :
:

ty2-1-b-9-05

: : : :
: : : : :
: : : : :
::

geip geldik. Gelmi[ler]i alp dedi,


duymad. Tanr, Umay, Iduk Yer
Su bas verdi gerek. Niye
kayoruz?

K: TiYiN: NeKE: KORKUR:


BZ: aZ: TiYiN: NE: BaSNaLM:
TeGeLiM: TDiM: TeGDiMiZ:
YaYIDMZ: iKNT: K: KeLT:

ok diye niye korkuyoruz? Az[z]


diye ne[den] basmayalm?
Deelim (saldralm) dedim.
Dedik, yayldk. kinci gn

RTE: KIZP: KeLT:


SDMZ: BZiNTE: iK:
UI: SIaRA: aRTUK: eRT:
TeR: YaRLKaDUK: N:
K: TiYiN: BZ:

Yanar gibi kzp geldi[ler].


Sngdk. Bizim iki katmz
idi(ler). Tanr balad iin,
ok(turlar) diye biz

32

Gktrk Antlar
ty2-1-b-9-06

: : : KORKMaDMZ: SDMZ:
: : : : TaRDU: aDRA: UDI:
: :: YaYDMZ: KaGaNIN:
TUTDUMUZ: YABGUSIN: ADIN:

http://gokturkanitlari.appspot.com
korkmadk, sngdk. Tardu
adar'a kadar yayldk. Kaann
tuttuk. Yabgusunu, adn

ty2-1-b-9-07

: : : : :
: : : : : :
: : : : : :
::

aNDA: LRT: eLiGE: eR:


TUTDuMuZ: OL: OK: TN:
BODuNIN: SaYU: ITMZ: OL:
SaBG: eiDiP: ON: OK:
BeGLeR: BODuNI: KOP:

[o] anda ldrld. Elli'ce (kadar)


er tuttuk. O ayn gece boylarna
bilgi gnderdik. O sz iitip On
Ok beleri, boylar hep

ty2-1-b-9-08

: : : :
: : : : :
: : : : ::

KeLT: YKNT: KeLiGME:


BeGReLN: BODuNIN: TiP:
YIGP: aZA: BODuN: TeZMi:
eRT: ON: OK: SSN:
SLeTDiM:

geldi, ba edi. Gelen belerini,


boylarn eitip, dzenlettim. Azca
boylar tezmi (kam) idi. On Ok
ordusunu sletdim.

ty2-1-b-9-09

: : : : :
: : : : :
: : : ::

BZ: YiME: SLeDiMiZ: aNI:


eRTiMiZ: YiN: GZG:
KeE: TNS: OGLI: YaTGMA:
BeiLiG: eK: TaGaG:
eRTRTM:

Biz de sledik. An'ya erdik. Yin


Irma'n geip Tinsi Olu denilen
kutsal Ek dana erdirdim.

Tonyukuk 2. ta, 2. yz (gney) 6


dizi
ty2-2-g-6-01

: : : : :
:[...] : : :
: :[...]:

TeMiR: KaPGKA: TeG: RTiMiZ:


aNDA: YaNDURTuMuZ: NeL:
KaPGKA: [...]UP: TaGKA: TeZK:
TOKuRSIN.:

Temirkap'ya dek eritik. [o] anda


(ordan) dndk. nelkap'ya, []
daa Tezik, Tokursn'(a)?

ty2-2-g-6-02

: : : : :
: : : : : :
: : : : :
:

aNDA: YiRK: aA:


BaaLGaRU: aRDaK: BODuN:
KOP: KeLT: OL: KNTE: TeGT:
TRK: BODuN: TeMiR:
KaPGKA: TNS: OGLI:

[o] anda, Yirk'i ap balayp


Ardak boylar hep geldi, o gn
(iinde) dedi. Trk boylar
Demirkap'ya, Tinsi Olu

ty2-2-g-6-03

: : : : :
: : : : : :
: : :: [...]:

TNS: OGLI: YaTGMA: TAGKA:


TeGMi: D: YOK: eRMi: OL:
YiRTE: BeN: BLGE:
TONYUKUK: TeGRTK: N:
[...]:

Tinsi Olu denilen daa


demiligi yok imi. O yerde ben
Bilge Tonyukuk deirdiim iin

ty2-2-g-6-04

: : : : :
: : : : :
: ::

KIZL: aLTUN: R: KM:


KIZL: UDuZ: GeRT: aSIGI:
BUSuZ: KeLRT: LTeRi:
KaGaN: BLGES:

kzl altn, ak gm, kzl uduz?,


gerit? kazanc zorlamadan getirdi.
lteri Kaan bilgesi [...]

ty2-2-g-6-05

: : : :
: : : :
: : : : :
:

LN: N: TaBGaKA: YiT:


YiGRM: SD: KITaYNKA:
YiT: SD: OGuZKA: Be:
SD: aNDA: aYGUI:

li iin in ile onyedi [kez]


sngd. Ktay ile yedi [kez]
sngd. Ouz ile be [kez]
sngd. [o] anda danman

ty2-2-g-6-06

: : : : : :
: : : : : :
: : : : :
:

YiME: BeN: K: eRTiM: aYGIDI:


YiME: BeN: K: eRTiM: LTeRi:
KaGaN: UDI: TRK: BG:
KaGaNKA: TRK: BLGE:
KaGaNKA:

yine ben kendim idim. Dant


yine ben kendim idim. lteri
Kaan udu. Trk Bgi (Kapaan)
Kaan'a, Trk Bilge Kaan'a

KaPaGaN: KaGaN: YiT: OTuZ:


YaKA: [...]: iRT: KaPaGaN:
KaGaN: OLuRDuM: TN:
UDuMaTI:

Kapaan Kaan yirmiyedi


yanda [...] idi. Kapaan Kaan
oturdu (kaan oldu). Gece
uyumadm,

Tonyukuk 2. ta, 3. yz (dou) 8


dizi
ty2-3-d-8-01

:[...] : : : : :
: : : : :
:

33

Gktrk Antlar
ty2-3-d-8-02

: : : : :
: : : : :
: : : : : :
:

ty2-3-d-8-03

http://gokturkanitlari.appspot.com

KNTZ: OLuRMaTI: KIZL:


aLTUN: TKT: R: KM:
TKT: iiG: KG: BeRTiM:
K: UZuN: YeLMeG: YeME:
ITM: OK:

gndz oturmadm. Kzl kanm


dktp, kara terimi aktp ii,
gc verdim hep. Uzun keif yine
ettim hep.

: : : :
: : : :
: : ::

aRKUY: KaRGUG: ULGaRTDM:


OK: BaNGMA: YaGIKA:
KeLRR: eRTiM: KaGaNMN:
SLeTDiMiZ: TeR:
YaRLKaZU:

Savunmay, gzleme yerlerini


kendim byttm. Yaya
bardmda, karr idim.
Kaanmla (birlikte) sngdk.
Tanr balad( iin)

ty2-3-d-8-04

: : : : :
: : :
: : :
:

BU: TRK: BODuNKA:


YaRaKLG: YaGIG:
KeLTRMeDiM: TGNLG:
aTG: YGRTMeDiM: LTeRi:
KaGaN: KaZGaNMaSaR:

bu Trk boylar'na pusatl yay


yaklatrtmadm, damgal at
yrttrmedim. lteri Kaan
kazanmasa

ty2-3-d-8-05

: : : : :
: : : : : :
: : : :
:

UDU: BeN: ZM:


KaZGaNMaSaR: L: YiME:
BODuN: YiME: YOK: eRTe:
eRT: KaZGaNTUKIN: UDU:
ZM: KaZGaNTUKM: N:

ve de ben zm kazanmasam il[i]


yine, boylar[] yine yok edecek
(olacak) idi. [o] Kazand iin ve
de zm kazandm iin

ty2-3-d-8-06

: : : : : :
: : : : :
: : : : :
:

L: YiME: L: BOLDI: BODuN:


YiME: BODuN: BOLDI: ZM:
KaRI: BOLDuM: ULuG: BOLDuM:
Ne: YiRDeK: KaGaNLG:
BODuNKA:

il yine il oldu, boy yine boy oldu.


Kendim yal oldum, ulu oldum.
Hangi yerde kaanl boyuna

ty2-3-d-8-07

[...]: : : : : : [...]: BNTeG: BaR: eRSeR: NE:


: :: BUI: BaR: eRTe: eRMi:

ty2-3-d-8-08

[...]: : : : : [...]: TRK: BLGE: KaGaN:


: : :: LiE: BTTDiM: BeN: BLGE:
TONYUKUK:

[...] bylesi var ise ne sknts var


edecek (olacak) imi.

Trk Bilge Kaan ilinde


yazdrdm. Ben Bilge Tonyukuk.

Tonyukuk 2. ta, 4. yz (kuzey) 4


dizi
ty2-4-k-4-01

ty2-4-k-4-02

ty2-4-k-4-03

ty2-4-k-4-04

: : : : :
: : : : :
: : : ::

LTeR: KaGaN:
KaZGaNMaSaR: YOK: eRT:
eRSeR: BeN: ZM: BLGE:
TONYUKUK: KaZGaNMaSaR:
BeN: YOK: eRTiM: eRSeR:

: : : : : KaPaGaN: KaGaN: TRK: SR:


: : : : : BODuN: YiRNTE: BOD: YiME:
: : : : :: BODuN: YiME: K: YiME: D:
YOK: eRTe: eRT:
: : : :
: : : : :
: : ::

LTeRi: KaGaN: BLGE:


TONYUKUK: KaZGaNDUK:
N: KaPaGaN: KaGaN:
TRK: SR: BODuN:
YORIDUKI: BU:

: : : : : TRK: BLGE: KaGaN: TRK:


: : : : SR: BODuNuG: OGuZ:
: BODuNuG: GiD: OLuRUR:

34

lteri Kaan kazanmasa, yok idi


isei, ben zm Bilge Tonyukuk
kazanmasam, ben yok idim ise,

Kapaan Kaan'n Trk Sir


boylarnn yerinde boy da, boylar
da, kii de yok edecek (olacak)
idi.
lteri Kaan, Bilge Tonyukuk
kazand iin, Kapaan Kaan'n
Trk Sir boylarnn yrd
bu[ndandr].
Trk Bilge Kaan', Trk Sir
boylarn, Ouz boylarn besleyip
oturur.

Gktrk Antlar

35

http://gokturkanitlari.appspot.com

You might also like