OPINIE & ANALYSE 27

H A N S VA N D E W E G H E

AMNES(T)IE
Twee dagen, zo lang was hij onderweg. Op 5 september verschenen in de VS, op 7 september in de brievenbus in het gehucht Hertsberge, op 8 september gelezen. Af en toe heb ik de wenkbrauwen opgetrokken, maar niet al te vaak. De smoking guns waren vooraf al vrijgegeven, kwestie van de verkoop te bevorderen, en de rest behoort tot de parate dossierkennis van de zelfverklaarde dopingspecialist. Toch was The secret race belangwekkende lectuur. Alleen al de ondertitel, Inside the hidden world of the Tour de France: doping, cover-ups and winning at all costs. Opkomst en verval van Hamilton en co had ook gekund. Het dopingverhaal van ex-prof en ex-Armstrong-ploegmaat Tyler Hamilton leest als een trein en is de bevestiging van een eerder al beschreven fataliteit: voor een beetje renner viel tussen 1993 en 200(?) aan bloeddoping niet te ontkomen. Als het vrijdag 7 september in Hertsberge in de bus zat, na enig aandringen op een snelle verzending weliswaar, wanneer zou het boek dan in Aigle bij de UCI zijn gearriveerd? Is het daar wel gearriveerd en heeft iemand zich de moeite genomen het te lezen? De president is Engelstalig. Enfin, Pat McQuaid is een Ier, maar Ieren lezen toch ook Engels? Maar niet dit boek, vermoed ik, want bondsvoorzitters lezen niet graag en vooral niet wat niet in hun kraam past. Anders had McQuaid nooit die waanzinnige ballon opgelaten over algemene amnestie voor epo-gebruikers. Je kunt je afvragen of ze berhaupt iets belangwekkends over doping lezen in Aigle. Bijvoorbeeld Racing through the dark van David Miller, excellente biografie, ht sportboek van 2011. Veel beter geschreven dan dat van Hamilton. Of LA Officiel van Walsh en Ballester. Of LA Confidentiel,ook van Walsh en Ballester, net als Le Sale Tour. Het openhartige interview van Floyd Landis tachtig paginas met Paul Kimmage, heeft iemand dat al opgesnord voor de bobos van het cyclisme? Hebben ze al die zaken gelezen? Natuurlijk niet. Sportbonden lezen niet. Sportbonden kijken de andere kant op, omdat ze bang zijn voor verandering en nog meer voor het verleden. Jammer, want door het verleden te kennen, kun je het heden begrijpen. Dat is een boutade zo groot als een huis, maar in doping is ze een noodzaak. Als McQuaid volgende week op het UCI-congres zijn voorstel op tafel legt, gaat dat niet over algehele amnestie maar over collectieve amnesie, geheugenverlies. Zolang we niet weten wat er precies is gebeurd, wie er precies bij betrokken was (of wie niet, dat gaat een pak sneller), hoe we dit kunnen vermijden in de toekomst, wie tegen alle logica in is blijven knoeien met bloed, kan van amnestie geen sprake zijn. De geschiedenis leren kennen mag nooit uitmonden in een heksenjacht, maar na lezing van het boek van Hamilton een gedetailleerde getuigenis die niet te verzinnen valt en die dus net als die van Landis serieus moet worden genomen mogen er vragen worden gesteld bij de positie van enkele ploegleiders: Bjarne Riis en Johan Bruyneel in de eerste plaats. Als het klopt dat Riis zijn toprenner in 2002 de weg naar dokter Fuentes heeft gewezen, is het minimaal aangewezen dat hij nog eens met de billen bloot gaat. Hetzelfde geldt voor John Lelangue die onmogelijk niet kan hebben geweten wat zijn kopman Landis uitvrat. En Bruyneel? Over hem zegt Hamilton letterlijk dat hij hem doet denken aan the likeable gangsters in The Sopranos. Wie Bruyneel kent, zal dat niet tegenspreken. Wat moet de UCI doen? Het ontslag van McQuaid is al een keer geist, maar dat zal de zaak niet oplossen. McQuaid is de opvolger en daardoor ook een beetje het slachtoffer van zijn voorganger Hein Verbruggen, een geniale en maniakale controlefreak die dacht het dopingprobleem te kunnen managen. Dat is hem duidelijk niet gelukt, maar wie had het in 1997 anders aangepakt met een epo-test die nog jaren op zich zou laten wachten? Als Armstrong zich inderdaad van een aantal positieve tests heeft ontdaan door schenkingen aan de UCI, zoals Hamilton nog eens bevestigt met als toegift een gedetailleerde conversatie tussen hem en zijn kopman, is dat een onafhankelijk onderzoek waard. Misschien toch iets waar hogere instanties dan het Wereldantidopingagentschap Wada en het Internationaal Olympisch Comit zich zouden over kunnen buigen. Jammer dat ze daar ook zo weinig lezen.

Zolang we niet weten wat er precies is gebeurd, kan van epo-amnestie geen sprake zijn

Hans Vandeweghe fileert elke vrijdag de sport uit binnen- en buitenland.