Panel

Avrupadaki Bor Krizi ve Trk Ekonomisine Muhtemel Etkileri

M. brahim Turhan
Panel

Serkan zcan

Ahmet imenolu

2011 Trk D Politikas Deerlendirmesi

E-Blten

Aralk 2011 Faaliyet Deerlendirmeleri 2011 Yl Faaliyet Blteni

Burhanettin Duran

Mensur Akgn

Fehim Tatekin

ARALIK 2012

Merhaba, Bilim ve Sanat Vakf (1986) bnyesinde 2001 ylnda kurulan drt aratrma merkezinden biri olan Uluslararas Stratejik Aratrmalar Merkezi (USAM), 2005te Kresel Aratrmalar Merkezi (KAM) adn ald. On yl boyunca KAM, lisans ve lisansst rencilere ynelik seminerler, yuvarlak masa toplantlar, paneller ve sempozyumlarla saysz faaliyete imza att ve bunlarn bir ksmn yayna dntrd. KAM bnyesinde gerekletirdiimiz faaliyetleri daha geni bir okuyucu ve izleyici kitlesine ulatrabilmek iin e-blten karmaya ve toplantlarmzn bir ksmnn videosunu konumaclarn izni ile Bilim ve Sanat Vakfnn web sitesindeki KAM sayfasnda yaynlamaya karar verdik. KAM e-Bltenin ilk saysn aralk, ikincisini ocak ay banda yayna hazrladk. 2012 ylndan itibaren e-bltenlerimiz iki aylk periyotla yaynlanacak. KAM e-Blten, faaliyetlerimize destek veren yurtii ve yurtdndan katlmclarn katklarn daha kalc klacak. KAMn gerekletirdii yuvarlak masa toplantlarnn, panellerin ve sempozyumlarn ksa deerlendirmeleri e-bltenimizde yer alacak. Ayrca KAMn gndemindeki konular hakknda ksa deerlendirmeler ve bilgilendirici analizler ile ksa raporlar da KAM e-Bltenin ieriini oluturacak. Bunlara ek olarak KAM tarafndan yrtlen seminerler, okuma gruplar, atlye almalar, zel faaliyetler ve yaynlara dair ayrntl bilgiler de e-bltende yer alacak. Ekim ve kasm ayndaki faaliyetlerimizin deerlendirmelerine KAM e-Bltenin ilk saysnda yer vermitik. kinci saymzda, aralk aynda dzenlediimiz ve katlmclardan byk ilgi gren Avrupadaki Bor Krizi ve Trk Ekonomisine Muhtemel Etkileri ile 2011 Trk D Politikas Deerlendirmesi balkl panellerin deerlendirmelerinin yan sra, 2011 yl boyunca KAM olarak gerekletirdiimiz btn faaliyetlerin ve mevcut yaynlarmzn tantmn yapyoruz. Ayrca ilk panelin konusundan hareketle Avro Blgesi Bor Krizine ilikin saysal verilerin bulunduu bir almaya yer veriyoruz. KAM koordinatr yardmclarndan Z. Tuba Kor KAM e-Bltenin editrln yapyor, Kadir Temiz ise faaliyet deerlendirmelerini yazyor. Bu saymza yazdklar deerlendirmeler ve Bor Krizine ilikin hazrladklar veriler ile katkda bulunan Melike Akku, Hseyin Ali Uur, Merve Uur ve Ebru Afata teekkr ederiz. Panellerin fotoraflarn eken Cemil Akgle ve e-bltenin grsel tasarmnda emei geen Erol Polat ve Ayenur Gnene de mteekkiriz. Talha Kse Kresel Aratrmalar Merkezi Koordinatr

Koordinatr Talha Kse Koordinatr Yardmclar Z. Tuba Kor Kadir Temiz

Kresel Aratrmalar Merkezinin faaliyetlerinden haberdar olmak iin web sitemizde yer alan yelik formunu doldurabilirsiniz.
http://bisav.org.tr/register.aspx?module=kayit&men

Vefa Cad. No 41 34134 Vefa stanbul 0212 528 22 22 / 801-802 www.bisav.org.tr kam@bisav.org.tr

2 KAM E-BLTEN 2

KAM OCAK-UBAT 2012 PROGRAMI Ortadou Konumalar 5

Bir Gazetecinin Gznden Arap Bahar: Suriye, Libya ve Yemen zlenimleri Mehmet Akif Ersoy
TRT Kahire Temsilcisi (TRT Trk eski Libya, Yemen ve Suriye temsilcisi) 7 Ocak Cumartesi, 15:30 / Zeyrek Salonu

Avrupa Konumalar 4
The Cyprus Conflict and its Regional Impact Jouni Suistola
Kbrs Yakn Dou niversitesi Rektr Yardmcs ve Uluslararas likiler Blm Eski Bakan 1 ubat aramba, 18:00 / akir Kocaba Salonu

Etkin Ynetim Syleileri19

Etkin Takm almas ve Liderlik Kadir Fazl Danman
Universal Hastaneler GrubuGenel Mdr Yardmcs (Mali ler) 14 Ocak Cumartesi, 13:00 / Zeyrek Salonu

Kresele Kuramsal Baklar 2

How to Think about Global Politics? Michael Dillon
stanbul ehir niversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararas likiler Blm retim yesi 11 ubat Cumartesi, 18:00 / akir Kocaba Salonu

TEZAT
Stratejik Ortaklklarda renme zerinde Kltrn Etkisi: Renault-Nissan rnei
Leicester niversitesi letme yksek lisans tezi

Ortadou Konumalar 6
Trkiyenin Ortadou lkeleri ile ktisad likileri Sleyman Beli
Marmara niversitesi Ortadou Aratrmalar Enstits Doktora rencisi 29 ubat aramba, 18:00 / Zeyrek Salonu

Nurcan zkaplan Yurdakul

Marmara niversitesi Trkiyat Aratrmalar Enstits Doktora rencisi 18 Ocak aramba, 18:00 / akir Kocaba Salonu

zel Etkinlik
GENAR Anketleri Inda Trkiyenin Siyas, ktisad ve Sosyal Grnm Mustafa en
GENAR Aratrma Genel Mdr 25 Ocak aramba, 18:30 / akir Kocaba Salonu

ARALIK 2012

KAM PANEL

19 Aralk 2011

Avrupadaki Bor Krizi ve Trk Ekonomisine Muhtemel Etkileri Serkan zcan Ahmet imenolu M. brahim Turhan
Deerlendirme: Melike Akku

4 KAM E-BLTEN 2

Serkan zcan, 1999da ODT

ktisat Blmnde lisansn tamamlad; 2002-2004 yllar arasnda University of Illinois at Urbana Champaignde (IL,USA) finans zerine yksek lisans yapt. Hlihazrda Ankara niversitesi letme Anabilim Dalnda finans doktorasna devam ediyor. 19992006 yllar arasnda Merkez Bankas Bankaclk ve Finansal Kurulular Dairesinde alt. Haziran 2006-Aralk 2009 tarihleri arasnda Bankaclk Dzenleme ve Denetleme Kurulunda proje koordinatr olarak grev yapt. 2010dan bu yana VakfBankta ba ekonomist olarak grev yapyor.

M. brahim Turhan, lisansn

Boazii niversitesi letme Blmnde, yksek lisansn ve doktorasn Marmara niversitesi Bankaclk ve Sigortaclk Enstits Uluslararas Bankaclkta tamamlad ve ayn kurumda retim eleman olarak grev yapt. 2001de yardmc doent unvanyla retim yeliine balad Yeditepe niversitesinde Bankaclk ve Sigortaclk ile Uluslararas Ticaret ve letmecilik blmlerinin bakanln yapt; Meslek Yksekokulu ve Yabanc Diller Yksekokulu mdrl grevlerini yrtt. Birok sreli yaynda yaz ileri mdr ve yayn ynetmeni olarak alt. 2004e kadar Beykent niversitesinde yar zamanl retim yesi olarak grev yapt. 1 Nisan 2004te TCMB Banka Meclisi yeliine, 7 Haziran 2006da Para Politikas Kurulu yeliine seildi; 8 Mays 2008de T.C. Merkez Bankasna bakan yardmcs olarak atand. Turhan, Kiel Enstits bnyesinde faaliyet gsteren Kresel Ekonomi Sempozyumunun Liderler Grubu ve Danma Kurulu yesidir. Ayrca London School of Economics and Political Sciences (LSE) Avrupa Enstits bnyesinde kurulan ada Trk almalar Krssnde TCMB adna danma kurulu yeliini srdrmektedir.

Ahmet imenolu, lisansn ve

yksek lisansn Boazii niversitesi Ekonomi Blmnde, doktorasn ise T letme Blmnde tamamlad. 1995-2009 yllar arasnda Yap Kredi Bankas Ekonomik Aratrmalar Blmnde nce aratrmac ve kdemli ekonomist, ardndan Stratejik Planlama ve Aratrma Blmnde bakan olarak grev yapt. 2009da Ko Holding Stratejik Planlama Bakanlnda ekonomik aratrmalar yneticisi olarak greve balad. Hlihazrda Ko Holdingde ekonomik aratrmalar koordinatrln yrtyor.

ARALIK 2012

di sisteminin salad avantajlardan faydalanarak srekli tketen dnya arasndaki kresel dengesizlie dikkat ekti. zcan gelimekte olan lkelerde srekli tasarruf artna binaen d varlklarn inanlmaz derecede arttn, gelimi lkelerinse tketim merkezli ekonomik davrann bir sonucu olarak kamu borcu dengesizliiyle kar karya kaldn belirtti. Bu kresel dengesizlik ortamnda Trkiyenin hem tasarruflar hem de varlklar artrarak faiz d dengede ok iyi bir performans sergilediini ifade eden zcan, 2001-2010 dneminde uygulanan sk ekonomi politikasnn bir neticesi olarak kamu mali dengesinin korunduunu, 2010-2011 dneminde Trkiyenin faiz d dengede en iyi performansa sahip lke olduunu syledi. Orta vadede kresel dengesizlikten kaynaklanan krlganlklarn devam edeceini savunan zcan u resel Aratrmalar Merkengrlerde bulundu: nmzdeki dnemde ok ciddi bir yava byme trendi yaanacak, sk mali politikalara rabet artacak, enflasyon problemi oka konuulacak. Mevcut haliyle devam etmesi mmkn olmayan uluslararas finansal sistem daha muhafazakr bir yapya evirilecek. Uzun vadede siyas dengelerin deimesiyle sonulanacak radikal farkllklar beklenebilir. Dnya ekonomisi kanlmaz olarak klecei iin pastay bytmek yerine i tketime dayal byme gibi mevcut pastadaki pay artracak yntemler zerine younlamak gerekecek. Gelecek dnem dzenleyici, denetleyici kurumlarn ne kaca sk mali disiplin dnemi olacak. zinin 2011 ylndaki en nemli

faaliyetlerin biri, Yunanistandan talyaya, spanyadan Portekize ve rlandaya kadar birok Avrupa lkesine sirayet eden Avro Blgesi Bor Krizi ve krizin Trk ekonomisine muhtemel etkileri konulu panel oldu. Olduka youn bir katlmla gerekleen ve sonuna kadar ilgiyle takip edilen panelin bakanln T.C. Merkez Bankas (TCMB) Meclis yesi Lokman Gndz yapt. TCMB Bakan Yardmcs M. brahim Turhan, Vakfbank Ba Ekonomisti Serkan zcan ve Ko Holding Ekonomik Aratrmalar Koordinatr Ahmet imenolunun renkli sunumlaryla hafzalarmzda yer eden panelde, Avrupa Birliinde yaanan g dengesi deiikliklerinden krizin tarihsel kkenine ve Trkiyenin finansal ve reel sektr zerindeki muhtemel etkilerine kadar birok konu tartld.

Gelecek dnem dzenleyici, denetleyici kurumlarn ne kaca sk mali disiplin dnemi olacak
Panelin ilk konumacs, Avro Blgesi Bor Krizinin Trkiyenin finans sektr zerindeki etkilerini deerlendiren Serkan zcan oldu. zcan, genel ekonomik grnmle alakal bilgiler vererek balad sunumunda, retip satan, tasarruf eden dnya ile kre-

Avro Blgesi ksa vadede srdrlemez bir mali yapda srar ederek zaman kazanmaya alyor
zcan, bor krizinin merkezi olan Avro Blgesi ile ilgili de deerlendirmeler yapt: Avro Blgesi zm getirecek kesin admlar hl atamad. Yapsal kararlar alsa dahi bunlarn zm getireceine dair umudum yok. Ksa vadede srdrlemez bir mali yapda srar ederek zaman kazanmaya alyorlar; ama Yunanistan, spanya ve talya rneklerinde bu yntemin ie yaramadn grdler. Birliin iktisad anlamda en gl yeleri arasnda gsterilen Almanyann risk seviyesi bile bu srete ykselmeye balad.

6 KAM E-BLTEN 2

Dk hane halk borcu ve yksek bor deme kabiliyeti Trkiyenin ne kan gl zellikleri; ancak yksek cari ak hl byk bir problem
Ardndan zcan, Trkiyenin ekonomik gidiatyla alakal bilgiler verdi: Trkiye 2023 vizyonuna uyan bir byme erisine sahip. Kriz sonrasnda artlarn iyilemesini bekliyoruz. Dk hane halk borcu ve yksek bor deme kabiliyeti Trkiyenin ne kan gl zellikleri; ancak yksek cari ak hl byk bir problem. Avrupadaki kriz bir mddet daha bu seyrinde devam ederse Trkiye cari ak problemini zecek ya da hafifletecek yapsal deiiklikler iin zaman kazanabilir. Gl kamu mali yaps ekonomik anlamda bir deer tayor. D bor stokunda devam eden uzun vadeli yap, ksa vadede ekonomiye esneklik kazandryor.

Son krizde bankaclk sektr yapsal salamln ispat etti

Finansal sistemin ana oyuncusu olan bankaclk sektrnn durumunu da deerlendiren zcan, son krizde sergilenen performansla bankalarn yapsal salamlklarn ispat ettiini dnyor. Bu salam sistemin arkasnda 2001 krizi sonrasnda gerekletirilen yapsal dzenlemeler kadar nmzdeki iki sene ayn ayarda devam etmesi beklenen para politikasnn da olduuna dikkat eken zcan, Son yllarda elde edilen byme oranlarna ramen sektr hl byme potansiyeline sahip. Ancak ngremediimiz yeni riskler var. Gl sermaye yapmz devam ediyor; ama BDDKnn ald son provizyon kararlarndan sonra sektrde ciddi sermaye sknts olumaya balad. Buna ramen aktif krllmz 1,6, zkaynak krllmz %14. Ancak benchmark faizin %10-11 civar seyrettii bir ekonomik sistemde %14 zkaynak krllyla bankacla devam etmek ne kadar mantkl olabilir, bu nemli bir soru. diyerek yksek kr oranlaryla ileyen bankaclk sisteminin yeni duruma verebilecei tepkiler zerine konutu.

ARALIK 2012

nmzdeki dnemde bankaclk sektrnde yaanacak en nemli skntlarn, tahsili gecikmi alacak miktarnn artmas, banka mevduatlarnn beklenenden az bymesi, bankalarn varlk sebebi olan zkaynak krllnn nceki yllara nazaran azalmas olacan ngrd. zcann 2012 yl Trkiye ekonomisi ve bankaclk sektr beklentilerini anlatrken kulland baz senaryo ile iyimser ve ktmser senaryolar ieren tablolar unlard:

Avrupada kontrolsz bir iflas yaanmad mddete ihracatmz devam edecek

Oturum bakan Lokman Gndzn 2008de Amerikada balayarak kresel piyasalar etkileyen Mortgage Krizi finansal bir krizdi; dolaysyla 2001 Krizinden sonra finansal sektr denetim altnda tutan Trkiye, bu krizden dorudan etkilenmemiti. Ancak Avrupadaki kriz reel sektrde balad iin Trkiyeye de yine reel sektr zerinden yan-

Trkiye Ekonomisi 2012 Yl Beklentileri

Baz senaryo GSYH byme sizlik oran Enflasyon USD/TL TCMB politika faizi (%) Gsterge tahvil D ticaret a (milyar $) Cari ilemler a (milyar $) Kaynak: Vakfbank 2,5 10,7 6,6 1,70 5,00 8,85 85,3 62,1 Senaryo 1 5,1 9,5 8,25 1,60 5,75 11,5 97,3 72,4 Senaryo 2 -0,8 12,4 5,1 1,92 5,00 7,45 74,9 53,1

syacak. diyerek sz verdii Ahmet imenolu, Avrupa Bor Krizi, ekonomik sistemimize ticaret ve finansman olmak zere iki farkl kanaldan etki ediyor diyerek szlerine balad. Her iki kanaln Trk ekonomisine ve zel sektrne mevcut ve muhtemel etkilerini ayr ayr deerlendirdi. Krizin ticar kanaldan etkileri konusunda unlar syledi: Ekim ay verilerine gre Trkiye, d ticaretinin %44n AB lkeleriyle yapyor; dolaysyla AB ekonomisinde yaanan olumsuzluklarn d ticaretimiz zerinde yadsnamaz etkileri szkonusu. Ancak 2009da Avrupa ekonomisi %5 orannda klrken 2012 iin bu klmenin %1 civarnda olmas bekleniyor. Avrupadaki bu nisp iyilemeye istinaden krizin Trkiye d ticaretine menfi etkilerinin azalacan ngryoruz. Ko Holdingden rnek vermek gerekirse, krizin en iddetli olduu 2009 ylnda Bekonun ngilteredeki pazar pay %89dan bu sene %17-18e kt. spanyada beyaz eya pazar ift haneli rakamlarda daralrken, Bekonun satlar nemli lde artt. Kriz sebebiyle pazar daralm olsa da yaknlk, kalite, hizmet gibi faktrler satlarn artnda etkili oldu. Netice olarak Avrupada kontrolsz bir iflas durumu yaanmad mddete Avrupaya olan ihracatmzn devam edeceini syleyebiliriz.

Bankaclk Sektr 2012 Yl Beklentileri

Milyar TL Toplam aktif Toplam krediler Bireysel krediler Ticari krediler TGA TGA/toplam krediler (%) Men. de. port Mevduat Net dnem kr zkaynak krll Aktif krll Net faiz marj Sermaye yeterlilik rasyosu Kaynak: Vakfbank Baz senaryo 15,0 16,6 17,2 16,4 12,8 2,1 11,4 17,3 2,1 12,2 1,4 3,5 16,9 Senaryo 1 18,7 22,1 19,1 23,6 4,6 1,8 6,9 19,1 -10,2 11,1 1,2 3,0 15,2 Senaryo 2 9,9 7,3 13,2 4,4 39,8 2,8 13,8 14,1 8,6 12,8 1,6 3,6 17,8

8 KAM E-BLTEN 2

Bankaclk sektrnde kredi bymesi grlecek, %4lk bir byme yakalanacak

imenolunun daha nemli bir boyut olan finansman kanalna ilikin ngrleri ise u ekildeydi: Finansman kanalnda daha ziyade yabanc yatrmclarn yaklamlar belirleyici oluyor. Yabanc yatrmclar, Avrupadaki bankalarn sermaye a sebebiyle ABde bilano klmesi yaanrsa, Trkiyedeki irket ve bankalarn Avrupadan finansman salamalarnn zorlaacan, buna binaen parann maliyetinin ykseleceini ve dolaysyla kurlarn kanlmaz bir ekilde art gstereceini, bymenin ciddi oranda azalp bir krize yol aacan ngryorlar. Ancak Trkiyenin mevcut borcu ile bor deme kabiliyeti mukayese edildiinde bu senaryonun ngrld gibi olmayacan syleyebiliriz. nmzdeki 12 aylk periyoda ait denmesi gereken toplam d bor 136 milyar dolar; ancak bunun evrilmesinde sknt yaanabilecek ksm 60-70 milyar dolar civarnda. zel sektrn iki ylda 24 milyar dolar net d bor deyerek 2008 dneminde 140 milyar dolar olan borcu 2010 ylnda 116 milyar dolara indirmeyi baard bir lke olan Trkiye, yeniden borlanmas gereken tutarn 15-20 milyar dolarlk ksmn bulamasa bile ok byk bir sknt yaamaz. Byle bir durumda

belki byme yavalar ve kurlar aa seviyelere gelmez; ama yabanc yatrmclarn ngrdkleri gibi bir felaket de yaanmaz. 2009-2010 dneminde ciddi bir eik atlamas yaand, milli gelir ykseldi, istihdam ciddi miktarda artt, faizler tarihin en dk seviyelerine geldi ve bu nn ayn dnemde yaanmasyla tahminlerin stnde bir byme gerekleti. Bu sebeple btn olumsuz beklentilere ramen bankaclk sektrnde kredi bymesinin grleceini, %4lk bir byme rakamnn yakalanacan dnyoruz. Yksek istihdam oran, dk faizler ve tketici gveni bu %4lk byme hedefini doruluyor. Bu noktada en nemli soru iaretinin ABdeki belirsizlik olduunu belirten imenolu, Birlik iindeki hibir devletin ve bankann kontrolsz iflasa gitmeyecei ngrsnden hareketle byle bir byme tahmin ettiklerini de vurgulad. http:/ bisav.org.tr/merkez.aspx?module=yuvarlakmasaayrinti&dizi=1&alt urid=80&menuID=9_6_80&merkezid=6&yuvarlakmasaid=876

in patlarsa btn dnya ekonomisinin patlamas kanlmaz olur

imenolu kresel iktisad durumla alakal dikkat ekici deerlendirmelerde de bulundu: AB iindeki krizi durdurmaya muktedir lkeler, kendi politikalarn ve vizyonlarn dier ye lkelere

ARALIK 2012

benimsetmek iin krizi bir frsat bilip sreci kullanyorlar. Merkez lkeler mesela Avrupa Merkez Bankasna snrsz miktarda talya, Yunanistan, spanya bonosu alma yetkisi vererek krizi hafifletebilirler; ama yapmyorlar. Biz bunlar kurtarrsak, istediimiz reformlar yapmazlar dncesindeler. Bu ekilde tehlikeli ve zor bir oyun oynuyorlar. imenolu biri ABD, dieri in kaynakl iki nemli risk faktrnden bahsetti: Mortgage Krizinin ardndan grece ekonomik iyileme gsteren ABD, Demokratlar ile Cumhuriyetiler arasndaki gr ayrlklarnn artmasyla ciddi bir siyas riskle kar karya kald. Bu siyas tkanmayla birlikte karar alma sreci kanlmaz olarak zayflad. Ekonomik kriz, ABD dhil hemen her lkede son derece tehlikeli baz oluumlarn, muhafazakar, faizan veya poplist partilerin ne kmasna neden oldu... Dier risk faktrne gelince, Uzakdounun devasa fabrikas haline gelen in, milli gelirinin sadece %35ini i tketimden salyor; bu oran normalde ortalama %50-60 iken, Trkiyede %70 civarnda seyrediyor. Byk ksm inaat sektrne yaplan yatrmlarn milli gelirin %50sini oluturduu inde gayrimenkul sektr kayt d bankaclk ve tefecilik kanallaryla byyor. Denetimsizlikle birlikte oluan bu balonu dikkatle izlemek gerekiyor; zira in patlarsa btn dnya ekonomisinin patlamas kanlmaz olur.

Avrupa Bor Krizi aslnda 1990 ylnda balad. Avrupada 1870-1915 yllar arasnda scak savan olmad 45 yllk bir iktisad genileme ve kreselleme dnemi yaand. Bu dnemin sonunda I. Dnya Sava geldi. Savala birlikte artan harcamalar finanse etmek iin maliye politikalar deitirildi. Savan akabinde son derece kat neo-klasik politikalar izlendi ki bu sre, sonunda dnya ekonomisini Byk Buhran dnemine getirdi. Byk Buhran ise II. Dnya Savayla neticelendi. Benzer ekilde 1990l yllar, neo-klasik uygulamann akabinde yaanan bir refah dnemiydi ve ayn eyler tekrar etti. 2004 ylnda yine Bilim ve Sanat Vakfnda dzenlenen Kreselleme Sempozyumunda sunduum Kreselleme ve Uluslararas Sermaye Hareketleri balkl finansal kreselleme ile ilgili tebliimde bu durumu aklam, Kresellemenin beraberinde getirdii bu refah srecinin ve neo-klasik politikalarn sonucunda bir kriz kacak; bu kriz, kresel finansn krizi olmaya aday demitim. 1990lar insanolunun en byk hatas olan ar gven duygusunun yeniden nksettii yllard ve kimse byk, kresel bir krize ihtimal vermiyordu. 1999 ylnda, yani bakanlk seimlerinden bir yl nce 15 trilyon dolarlk ekonomisiyle, verdii bte fazlasyla, %3lk byme hz, %4lk isizlik ve %1,3lk enflasyon oranyla dev bir ekonomi olan ABDnin 10 sene iinde bugnk noktaya gelmesi ancak ar gven ile izah edilebilirdi.

ABDnin on sene iinde bugnk noktaya gelmesi, ancak ar gven ile izah edilebilir
Son sz alan brahim Turhan, Avro Blgesi Bor Krizini sadece bugnn deil, tarih temellerini de n plana kararak deerlendirdi. AB bir btn olarak dnyann en fazla retim yapan iktisad blgesi. Katma deer retimi olarak hesap edilirse dnyann drtte birinden fazlasna sahipler. Finansal anlamda ABDden sonra ikinci srada yer alyorlar. Siyas arlklar ekonomik arlklarnn ok stnde. Balarnda Almanya gibi bir lke var. Ama iki yldr krizi zemiyorlar. Bu mantkl m? diye dikkat ekici bir soru ynelterek balad konumasnda zetle unlar syledi:

Trkiyenin be yl boyunca st ste faiz d %5 fazla vererek yaptn ABde yapacak kimse kmad iin bu kriz zlemiyor
Tarihte Hollandadaki lale lgnl, Amerikada tren yollarnn ilemeye balad dnem gibi srdrlebilir yksek byme hznn yakaland dnemler oldu. Varlk fiyatlarnn devaml artacan, isizliin olmayacan ve bymenin srekli artacan kabul eden iktisad aktrler tketimi senelere yayma dncesiyle gelecekteki gelirlerini bugnden tkettiler. Olmayan gelirin sistemik harcanmas ABDde yaanan Mortgage Krizinin de sebebi olurken, riskin yer deitirdiinde yok olduunu kabul eden banka-

10 KAM E-BLTEN 2

clar bu sreci hzlandrdlar. 2001de Trkiyede olan, 2009da Avrupada yaand. Borlular bankalara olan borlarn demeyince hane halknn ve sektrn oluturduu bor a bankaclk sektr zerinden devlet bilanolarna geti. Bu aamada devletler, durumu dzeltmek iin ekonominin 20 trilyon dolarlk borcunu demeliler; ama Trkiyenin 5 yl boyunca st ste faiz d %5 fazla vererek yaptn ABde yapacak kimse kmad iin bu kriz zlemiyor. 1980den 2002ye kadar Trkiye ekonomisi, potansiyel byme hz %3-5 arasnda seyreden ve bu bymeyi mmkn klmak iin milli gelirin %26-27si kadar yatrm harcamasna ihtiya duyan bir sistemdi. Trkiye ekonomisinin tasarruflaryla milli gelirin ancak %23 kadar yatrm yaplabildii iin bte senelik ortalama %3 orannda ak veriyordu. Bte a %5e ulanca tasarruflar artp yatrmlar azalyor ve bylece denge salanyordu. Reform programlaryla birlikte 2002den sonra enflasyon dt, rekabeti nleyici snrlamalar kalkt ve verimlilik artt. Potansiyel byme hz %3-5ten %5-7ye karken, bu byme milli gelirin %22-23 ile finanse edilebilir hale geldi. Yani daha az yatrm oranyla daha ok bymeye baladk. Ancak gelirler tketici gvenini destekler lde art gstermedi ve tasarrufun milli gelire oran %12ye dt. Yatrm harcamalar iin milli gelirin %22sini harcamak gerekirken mevcut tasarrufla sadece milli gelirin %12si kadar olan ksm karlanabildi. imdi geriye kalan %13lk ksmn finansman iin gerekli

parann bir yerden gelip gelmeyecei cevap bekleyen en nemli soru olarak zihinleri megul ediyor.

Bu kadar ksa bir srede bu denli byk bir iktisad g kaymas tarihin hibir dneminde yaanmad
Bana krizi sorduklarnda Bu kriz 15. yzyln ilk yarsnda balad diyorum. 15. yzyla kadar dnyann iktisad merkezi Dou Akdenizdi. Habsburg Hanedannn dhil olduu Yz Yl Savalar neticesinde merkez, aralarnda Portekiz, spanya ve Fransann olduu Bat Akdenize kayd. 17. yzylda yaanan Otuz Yl Savalaryla Orta Avrupaya, Napolyon Savalarnn akabinde 19. yzyln banda Avrupadan Atlantike kayd. ki dnya savann gerekletii 20. yzyl, Amerikann douuna ve Avrupann batna sahne oldu. Btn bu savalardan nce ciddi ekonomik krizler yaand. 20002010 yllar arasndaki 10 yllk dnemde in dnyann ikinci en byk ekonomisi haline gelirken, en byk ekonomiler listesinde Brezilya, Rusya ve Hindistan gibi lkeler yer almaya balad. Bu kadar ksa bir srede bu denli byk bir iktisad g kaymas tarihin baka hibir dneminde yaanmad. Bu da zerinde durup dnmemiz gereken konunun sosyo-politik yn.

ARALIK 2012

11

Adm Adm Avro Blgesi

1999
1 Ocak Avro, resm para birimi olarak yrrle girdi.

2002
1 Ocak Avro, AB yesi 12 lkede tek geerli nakit olarak kullanlmaya baland.

2008
Aralk Eyll aynda ABDde balayan ve ksa srede btn dnyaya yaylan kresel mali krizin Avrupadaki etkilerini hafifletebilmek iin AB liderleri, 200 milyar avroluk bir destek paketi zerinde anlatlar.

2009
Nisan AB tarafndan Fransa, spanya, rlanda ve Yunanistana bte aklarn kapatmalar, kamu harcamalar ile vergi gelirleri arasndaki fark azaltmalar ynnde direktif verildi. Aralk Yunanistan, kamu borlarnn 300 milyar avroya ulatn kabul etti. Yunanistann kamu borlarnn GSYHye orannn %113 olduu (Avro Blgesi limiti olan %60n neredeyse iki kat) ortaya kt. Kredi derecelendirme kurulular, Yunan bankalarnn kredi notunu drmeye balad. Kasm AB ve IMF, durumu iyice ktleen rlanda iin 85 milyar avro tutarnda bir kurtarma paketini onaylad. rlanda ise tarihinin en sert kesintilerini ieren bte tasarsn parlamentosundan geirdi.

2011
ubat Avro Blgesi lkeleri maliye bakanlar, Avrupa stikrar Mekanizmas ad verilen 500 milyar avroluk bir kurtarma fonu oluturulmasna karar verdiler. Mart Hkmetin uygulamaya geirmek istedii tasarruf nlemlerinin Portekiz parlamentosu tarafndan reddedilmesi zerine Babakan Jose Socrates istifa etti. Bu istifann ardndan Portekizde erken genel seimlere gitme karar alnd. Nisan Bor Krizi ile ba edemeyen Portekiz ABden yardm istedi. Mays Avro Blgesi ve IMF, Portekiz iin 78 milyar avroluk bir kurtarma plann onaylad. Haziran Portekizde yaplan erken genel seimler, mart aynda babakanlktan istifa eden Jose Socratesin liderliindeki Sosyalist Partinin yenilgisiyle sonuland; Socrates, parti liderliinden de istifa etti. Pedro Passos Coelho liderliindeki merkez-sa izgideki Sosyal Demokrat Parti seimlerden birinci kt ve muhafazakr Halk Partisi ile koalisyon hkmeti kurdu. Temmuz Yunan parlamentosunun sert tedbirler ieren yeni tasarruf nlemleri paketini onaylamas zerine AB, Yunanistana 12 milyar avroluk kredi verilmesini onaylad. Yunanistan iin 109 milyar avroluk ikinci kurtarma paketi kabul edildi. Austos Avrupa Merkez Bankas, talya ve spanyann borlanma maliyetlerini drmek iin bu lkelerin devlet tahvillerini alacan ilan etti.

2010
Ocak Yunanistann 2009daki bte an, Birlik kurallarnn hilafna, drt defadan daha fazla revize ettii ortaya kt. Yunanistann muhasebe kaytlarnda yapt bu uygulama AB tarafndan knand. ubat Yunanistan bir dizi tasarruf nlemleri paketini yrrle koydu. Paketin aklanmasyla birlikte lkede grevler ve gsteriler balad. AB Yunanistana destek sz verirken karlnda daha sert nlemler almasn istedi. Portekiz, spanya ve rlanda gibi ar borlu dier Avro Blgesi lkelerinin durumu ktlemeye ve endie konusu olmaya balad. Mart Avro Blgesi lkeleri ve IMF, Yunanistana yardm etmek zere 22 milyar avro tutarnda bir finansal gvenlik a oluturma konusunda anlat. Nisan Yunanistana 30 milyar avroluk acil kredi verilmesi kararlatrld. Mays Avro Blgesi lkeleri ve IMF, Yunanistann iflasn engellemek iin 110 milyar avro tutarnda bir kurtarma paketini onaylayp yrrle koydu.

12 KAM E-BLTEN 2

Bor Krizi

Hazrlayanlar Kadir Temiz - Ebru Afat

Kaynak: BBC http://www.bbc.co.uk/news/business-13856580

Eyll spanya parlamentosu, gelecek yllarda bte ann tekrar kontrolden kmasn nlemek iin altn kural ad verilen ve bte ana snr getiren bir maddenin anayasaya eklenmesini kabul etti. talya parlamentosu 2013 btesini dengelemek iin 50 milyar avro tutarnda bir tasarruf nlemleri paketini onaylad. Slovenyada Borut Pahor babakanlndaki hkmet, ekonomik krizle mcadele kapsamnda istedii tasarruf nlemlerinin haziranda yaplan referandumda reddedilmesi ve koalisyon ortann hkmetten ekilmesinin ardndan parlamentoda yaplan gven oylamasn kaybetti. Pahor hkmeti, aralk aynda erken genel seimlere gitme karar ald. Ekim ngiliz Merkez Bankas, iktisad canll arttrmak iin piyasaya 75 milyar sterlin srd. Avrupa Merkez Bankas da Avrupa bankalarna yardm etmek iin acil kredi tedbirlerini aklad. Avro Blgesi maliye bakanlar, Yunanistana 8 milyar avroluk kurtarma kredisi verilmesini kararlatrd. Brkseldeki mzakere maratonu sonrasnda AB liderleri, Avrupann bor krizini zmek iin aamal bir anlama zerinde uzlatlar; baz zel bankalarn Yunanistann borlarnn %50sini silmeyi kabul ettiini, ayrca bankalarn benzer durumlardan kendilerini korumalar iin sermayelerini ykseltmeleri gerektiini akladlar. (26 Ekim) Slovakya parlamentosu, Iveta Radicova babakanlndaki hkmetin, Avro Blgesi kurtarma fonunun etkisini glendirmek iin almak istedii tasarruf nlemlerini reddetti. Bunun zerine Babakan Radicova, Mart 2012de erken genel seimlere gidileceini aklad.
Mario Monti

George Papandreou

Lucas Papademos

Kasm Yunanistanda Babakan George Papandreou istifa etti. ktisat brokrat Lucas Papademos liderliinde bir koalisyon hkmeti kuruldu. spanyada yaplan erken genel seimlerde 2004ten beri babakanlk koltuunda oturan Jose Luis Rodriguez Zapatero liderliindeki Sosyalist Parti ok ar bir yenilgi ald. Muhafazakr Halk Partisi %45 gibi yksek bir oy oranyla iktidara gelirken, parti lideri Mariano Rajoy lkenin yeni babakan oldu. talyada Babakan Silvio Berlusconi grevinden istifa etti. ktisat brokrat Mario Monti liderliinde bir teknokratlar hkmeti kuruldu.

Silvio Berlusconi

Aralk Brkselde dzenlenen AB liderleri zirvesi sonrasnda Fransa Cumhurbakan Nicolas Sarkozy, ngiltere hari btn AB yesi lkelerin, ye lkelerin btelerini dzenleyen yeni kurallar ieren bir anlamay kabul ettiini duyurdu. Ancak ilerleyen gnlerde Macaristann da bu anlamaya dhil olmak istemedii ortaya kt. Sarkozy yeni anlamann Mart 2012de imzalanacan aklad. Slovenyadaki erken genel seimleri, Zoran Jankovic liderliindeki merkez-sa Pozitif Slovenya Partisi kazand. Babakan Borut Pahorun liderliindeki Sosyal Demokrat Parti yenilgiye urayp nc sraya gerilerken, Pahor hkmetinin koalisyon orta olan ve eyll aynda ynetimden ekilen muhafazakr Slovenya Demokratik Partisi seimleri ikinci srada bitirdi.

ARALIK 2012

13

Avrupa lkelerinde Avro Kullanm

Avro Blgesi lkeleri Avro Blgesi dnda olup kendi para birimini avroya endeksleyen AB lkeleri Avro Blgesine dhil olmayan AB lkeleri AB yesi olmayp resm para birimi olarak avro kullanan Avrupa lkeleri

Bor Krizinden En Fazla Etkilenen lkelerin ktisad Durumu

lkeler Almanya Fransa ngiltere rlanda spanya talya Portekiz Yunanistan GSYH (trilyon avro) 2,4 1,8 1,7 0,2 0,7 1,2 0,2 0,2 D bor (trilyon avro) 4,2 4,2 7,3 1,7 1,9 2,0 0,4 0,4 Kii bana den d bor (avro) 50.659 66.508 117.580 390.969 41.366 32.875 38.081 38.073 D borcun GSYHye oran (%) 176 235 436 1093 284 163 251 252

(Kasm 2011 verileri)

Risk durumu Dk Orta Dk Yksek Orta Yksek Yksek Yksek

Kamu borcunun GSYHye oran (%) 83 87 81 109 67 121 106 166

Kaynak: BBC http://www.bbc.co.uk/news/business-15748696

Avro Blgesinde Kim Kime Ne Kadar Borlu? (milyar avro) (Kasm 2011 verileri)
Bor veren lke Borlu lke Almanya Fransa rlanda spanya talya Portekiz Yunanistan ABD 174,4 202,0 39,8 49,6 34,8 3,9 6,2 Almanya 123,5 82,0 131,7 120,0 26,6 15,9 Fransa 205,8 23,8 112,0 309,0 19,1 41,4 ngiltere 141,1 227 104,5 74,9 54,7 18,9 9,4 spanya 29,5 65,7 talya 202,7 37,6 22,3 2,9 2,8 Japonya 108,3 79,8 15,4 20,0 32,8 Portekiz 19,7 7,5

Kaynak: BBC http://www.bbc.co.uk/news/business-15748696

14 KAM E-BLTEN 2

Ksa Ksa Bor Krizinin Aktrleri

Kaynak: http://www.bbc.co.uk/news/business-15748696 ve http://online. wsj.com/article/SB10001424052970203716204577018383688667576.html

RLANDA
Mali destek paketleriyle kurtarlmaya allan Avro Blgesi lkesinden biri olan rlanda, ok sk tasarruf tedbirlerini devreye sokmutur. u anda ekonomisi az da olsa iyileme eilimindedir. Hzl bir byme srecinin ardndan 2008de rlanda ekonomisi, kresel kredi darboaz sonucunda, konut piyasasnda srdrlemez bir bymeye yol aan ucuz kredi arznn sona ermesiyle durgunlua girip klmeye balamtr. rlanda kk bir lke olmasna ramen, byk bir finans sektrne sahip olduu iin d borcunun GSYHye oran olduka yksektir. En fazla borlu olduu lke ise ngilteredir.

ALMANYA
Avrupann en byk ekonomisi olan ve Avro Blgesindeki krizi Avrupa snrlar iinde tutmaya alan Almanyann en ok borlu olduu lkeler Fransa, ABD ve talyadr. te yandan, bu lkeler de Almanyaya milyarlarca avro borludur. Yksek riskli Avro Blgesi lkelerine, yani Yunanistan, rlanda, Portekiz ve spanyaya nemli miktarlarda bor vermi olan Almanya, eer bu lkeler ykmllklerini yerine getirmezlerse nmzdeki dnemde byk sorunlar yaayacak ve ekonomisi yavalama srecine girecektir. Avrupann sanayi dinamosu olan Alman ekonomisinde en ufak bir sarsnt, sadece Avro Blgesinin deil, uluslararas iktisad sistemin de derinden sarslmas anlamna gelecektir.

PORTEKZ
Mali yardmlarla kurtarlmay bekleyen Avro Blgesi lkelerinden biri olan Portekiz ok derin bir kriz iindedir. Bor ykn azaltmak ve sorunlu finansal sistemini dzeltmek iin u anda bir dizi kemer skma nlemini uygulamakta ve zelletirme yapmay planlamaktadr. Portekizin borlarnn ekseriyeti spanyayadr; Portekiz bankalar da Yunanistana 7,5 milyar avro bor vermi durumdadr. Kriz bu lkede de mevcut hkmeti koltuundan etmitir.

SPANYA
spanyann Almanya ve Fransaya byk miktarlarda borcu vardr. En nemli endiesi ise mali yardmlarla kurtarlan Portekizin kendisine milyarlarca avro borlu olmasdr. u anda spanya, borlarn kontrol altnda tutmaya almaktadr; ancak ekonomisinin kasm ayndaki parlamento seimlerinden sonra yeni bir durgunluk dnemine girmesinden endie edilmektedir. Konut ve inaat sektrlerinde oluan balonun patlamas, 2008 ylnda spanya ekonomisini dier Avrupa lkelerinden daha derin bir durgunlua srklemitir. Ekonomik skntlar sosyal ve siyas alana da yansm; spanyol halknn aylar sren protesto gsterilerinin ardndan kasm ayndaki seimlerde iktidar partisi byk bir yenilgi almtr.

YUNANSTAN
Yunanistan, Avro Blgesi lkelerine ok fazla borcu olan ve mali destek paketleriyle kurtarlmaya allan Avro Blgesi lkesinden biridir. Yunan ekonomisi kk bir ekonomi olup, borlarn deyememesinden kaynaklanan zararlar Avro Blgesi tarafndan kolaylkla karlanabilir olmasna ramen en temel endie, krizin yaylmas, yani Yunanistann temerrdnn tetikleyici bir etkiyle krizi talya gibi daha byk ekonomilere de bulatrmasdr. Bor Krizi Yunanistann sadece ekonomisini deil, sosyal ve siyas hayatn da derinden sarsm; Yunan halk gsteriler ve grevlerle hkmete tepkisini ortaya koyarken, Babakan George Papandreou istifa etmek zorunda kalm ve Avrupa Merkez Bankas Bakan Yardmcs Lucas Papademos geici koalisyon hkmetini kurmutur.

FRANSA
Avrupann en byk ikinci ekonomisi olan Fransann en fazla borlu olduu lkeler ngiltere, ABD ve Almanyadr. te yandan, bu lkelerin de Fransaya milyarlarca avro borcu vardr. Fransann sorunu, Avro Blgesinin en skntl ve riskli lkelerine bor vermi olmasdr. Fransz bankalar Yunanistan, talya ve spanyaya byk miktarlarda bor vermi durumdadr. Bu da Fransann iktisad bymesine ket vuran ve dk tketici harcamalarna sebep olan piyasa dalgalanmasna yol amaktadr.

NGLTERE
ngiltere ekseriyeti bankaclk sektrne olmak zere ok nemli miktarda d borcu olan bir lkedir. D borcunun GSYHye orannn ykseklii, byk sermaye hareketliliinin yaand finans sektrnn aktiflii ile alakaldr. Bu seviyedeki toplam d borcun bir sorun olarak grlmemesinin sebebi, ngilterenin elinde tuttuu yksek deerli aktiflerdir. Bununla beraber ngiliz ekonomisi durgunlua girmi durumdadr ve zellikle rlanda, talya ve Portekizin borlarndan dorudan etkilenir vaziyettedir. ngiltere ayrca Almanya ve spanyaya yz milyarlarca avro borludur.

TALYA
talyann en fazla borland lke Fransadr. Byk miktarlarda borcu olsa da Yunanistan ve Portekiz ile kyaslandnda talyann daha zengin bir lke olmas ve daha byk ve salam iktisad yaps, kriz srecindeki en nemli avantajdr. Bununla beraber, talyadaki liderlik sorunundan ve yksek miktardaki bor yknn talyan ekonomisinin kapasitesini amasndan duyulan endie piyasalar gerginletirmektedir. te yandan Bor Krizi, talyan siyas sistemini de sarsm; senelerdir lkeyi yneten Silvio Berlusconi babakanlktan istifa ederken, yerine iktisat ve akademisyen Mario Montinin liderliinde bir teknokratlar hkmeti kurulmutur.

ARALIK 2012

15

KAM PANEL

21 Aralk 2011

2011 Trk D Politikas Deerlendirmesi Burhanettin Duran Mensur Akgn Fehim Tatekin
Deerlendirme: Merve Uur & Hseyin Ali Uur

16 KAM E-BLTEN 2

Burhanettin Duran, Boazii

niversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararas likiler Blmnde lisansn (1993), ardndan Bilkent niversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Ynetimi Blmnde yksek lisansn (1994) ve doktorasn (2001) tamamlad. Sakarya niversitesi Uluslararas likiler Blmnde blm bakanl yapt. 2006da doent oldu. Hlihazrda stanbul ehir niversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararas likiler Blmnde retim yesidir. slamclk, Trk d politikas, Trk dnce hayat ve Trk siyas hayat alanlarnda uzman olan Durann almalar, yurtii ve yurtdndaki birok dergide ve derleme eserde yaynland.

Mensur Akgn, lisansn

ODTde, yksek lisansn Norveteki Oslo niversitesinde, doktorasn ise Boazii niversitesinde tamamlad. stanbul Kltr niversitesi Uluslararas likiler Blm retim yesi Akgn, ayn niversitenin himayesindeki Global Political Trends Center (Kresel Siyasal Eilimler Merkezi) adl aratrma biriminin bakanln, TESEVin D Politika Programnn danmanln ve TSADn yaynlad Gr dergisinin de editrln yrtyor. alma konular arasnda Trk d politikas, uluslararas ilikiler, Ortadou, Kbrs ve Ermenistan bulunuyor. Daha nce Referans gazetesinde ke yazarl yapan Akgn, halen Star gazetesinde yazyor.

Fehim Tatekin, stanbul

niversitesi Siyasal Bilgiler Fakltesinde lisans eitiminin ardndan Marmara niversitesi Ortadou Aratrmalar Enstitsnde Ortadou ve slam lkeleri zerine yksek lisans yapt. Gazetecilie 1994te Yeni afakta balad. Farkl yayn kurulularnda muhabirlik ve editrlk yapt. 2000 ylnda Ajans Kafkas kurdu. 2003ten beri Radikal gazetesinde d haberler editr ve d politika yazar olarak grev yapyor. Kafkasya ve Ortadou konulu almalar ok sayda yerli ve yabanc basn-yayn organnda yaynland.

ARALIK 2012

17

dii gibi Arap Baharn ABD tarafndan planlanan bir olaylar zinciri olarak dnmyor; aksine mevcut ynetimlerin ve elitlerin dahi tahmin edemedii bir ekilde patlak veren bir isyan olduu kanaatinde. Ancak ABDnin yllardr Ortadoudaki halklar zgrletirme almalar erevesinde blgedeki sivil toplum kurulularna verdii demokratik kalknma amal destein yadsnmamas gerektiine de dikkat ekiyor; tpk Msrdaki Kifaye Hareketi (2004) ve 6 Nisan Hareketi (2008)nde olduu gibi. Ekmek, onur, hrriyet ve bu dzen yklsn sloganlaryla tecessm eden Arap Baharnn ortaya kn, blgedeki otoriter ynetimlerin uyguladklar liberal ekonomi politikalarnn iflasna ve d politika alanndaki lidersizlik sorununa balayan Du011 Trk D Politikas Deerlendirmesi Paneli, Kresel Aratrmaran, Tunuslu seyyar satc Muhammed Buazizinin 17 Aralk 2010 gn kendini yakarak blgedeki tm dengeleri yerinden oynatacak bir fitili atelediini dile getirdi.

lar Merkezinin 2011 ylnda dzenledii son faaliyet olma zelliini tayor. Dnya gndeminin tarihte rneine ender rastlanacak kadar hzl deitii ve devletleraras politika alanlarnn derinlikli ve ok boyutlu hale geldii bir yln ardndan Trk d politikasnn tartld panele katlm olduka yksekti. Oturum bakanln stanbul ehir niversitesi retim yesiTalha Ksenin yapt panele Habertrk televizyonu d haberler mdr Ceyda Karan salk sorunlar nedeniyle katlamazken, stanbul ehir niversitesi retim yesi Burhanettin Duran Arap Bahar ile birlikte Ortadouda yaanan dnm ve bunun Trk d politikasnn genel sylem ve pratiklerine etkilerini, stanbul Kltr niversitesi retim yesi Mensur Akgn Trkiyenin Amerika ve Avrupa Birlii ile ilikilerini, Radikal gazetesi yazar Fehim Tatekin ise Trkiyenin Orta Asya-Kafkasya-Karadeniz havzas lkeleri ile ilikilerini deerlendirdi.

ran, Suudi Arabistan ve Trkiyenin eylemleri ve etkileimleri Ortadounun geleceini ekillendirecek

Duran, Arap Baharnn blgenin geleceine muhtemel etkilerini de deerlendirdi. Bu noktada Ortadounun geleceinin, zellikle blge lkesinin -ran, Suudi Arabistan ve Trkiyenin- eylemleri ve birbirleriyle etkileimlerinin yan sra, blgesel teki srail ve blge d teki Amerika arasndaki etkileimlerle ekillenecei grnde. Ayrca bu dengenin bolukta kalan aya olarak nitelendirdii Msrn evirilecei ynn blgenin kaderinde etkili olacan dnyor. Duran bu konuda u deerlendirmeyi yapt: ran, gerek Irak zerindeki gerekse Suriye-Lbnan hattndaki siyas nfuzunun tesinde, ia siyasetinin transnasyonel etkisi diyebileceimiz, Afganistan ve Pakistandan balayarak nde gelen blge lkelerindeki ii nfusu etkileyebilecek bir yumuak gce sahip. Krfezdeki otoriter rejimlerin kalesi Suudi Arabistan, Vahhabilik dolaysyla -tpk ran gibi- Afganistandan Kuzey Afrikaya ve hatta Balkanlara kadar geni bir blgeyi etki alannda tutuyor. Trkiyenin ise -skntla-

Arap Bahar modern Ortadouda yaanan krlmalarn en nemlisi

Burhanettin Duran, modern Ortadounun ortaya knda birok krlma an yaandn, Arap Baharnn bu krlmalarn sonuncusu ancak belki de en nemlisi olduunu belirterek szlerine balad. Duran, komplocu yaklamlarn ska dillendiril-

18 KAM E-BLTEN 2

ryla ve zayflklaryla birlikte- din anlay bile pratik deil ama sembolik anlamda bir model olarak grlyor; her ne kadar kimi evrelerde Batllarn karlarn temsil eden liberal slam modeli diye zaman zaman tepki grse de. Duran, blgenin geleceine dair en kt senaryonun, yani ran ile Suudi Arabistann ii-Snni eksenli mezhepsel kutuplamay kkrtc ynde izledikleri politikann, Trkiye-Msr aks tarafndan delinmesi/bozulmas gerektiini vurgulad. D unsurlara gelince, Durana gre srailin Trkiyenin Gazze k ile balayan yalnzlamas Arap Baharyla iyice belirginleti. Trkiye-Amerika ilikilerindeki srail parantezi ise kapand; srail ile kt olan ilikilere ramen Arap Bahar srecinde Trkiye-ABD ilikileri, kimilerinin altn a olarak nitelendirdii ok parlak bir dnemi yayor. Duran, ran, Suudi Arabistan, Trkiye ve Msrn kendi slam versiyonlar etrafnda blgede yeni milliyetilik anlaylar reteceklerini dnyor; zira Arap Baharnn yol at dnmden en fazla slamc unsurlarn istifade edeceklerini ngryor. Bu balamda Duran, kritik bir soruyu gndeme getirdi: Acaba yeni milliyetilik ve milli menfaat tanmlamalaryla ve birbirleriyle yaran s-

lam anlaylaryla bu lkeler arasndaki rekabet bir gerilimi ve atmay m beraberinde getirecek, yoksa Cemalettin Afganinin ngrd gibi aralarnda bir ibirlii ve entegrasyon mu doacak? Duran, bu sorunun ABD ve srailin konumu ve politikalaryla birlikte dnlmesi gerektiinin altn izdi.

dealde sfr sorun prensibini srdrrken reel siyasette kontroll gerilim yntemiyle blgesel liderlik yolunda baarya ulaabiliriz
Arap Bahar balamnda Trk d politikasn ele alrken Duran, son dnemde zellikle Libya ve Suriye balamnda izlenen d politikann komularla sfr sorun ilkesine ters dt ynndeki eletirileri de deerlendirdi. 2011 ncesinde izlenen sfr sorun politikasnn Trkiyenin ihracat alannda ilerleme kaydederek ekonomisini glendirme amac tadn, ancak Arap Baharnn konuya deiik boyutlar kattn syledi. Sfr sorun po-

ARALIK 2012

19

litikas sylem olarak kullanlabilir, hatta iktisad alanda uygulamada kalabilir; ancak komu lkelerde mevcut ynetimler derken, devrimler ve i savalar yaanrken, komulara dardan mdahaleler sz konusuyken sfr sorun politikasnn siyas anlamda yrtlmesi mmkn deil diyen Duran, te yandan Trkiyenin iktisad ve diplomatik alanda sfr sorun politikasndan vazgemediinin de altn izdi. Trkiyenin son dnemde izledii d politikay kontroll gerilim olarak tanmlad ve sfr sorun politikasna sadk kalmak uruna komulardaki sorunlara tarafsz kalmann mmkn olmayacan dile getirdi. Trkiyenin komularyla mnasebetlerinin demokratikleme misyonu erevesinde de deerlendirilebileceini, ancak Demokrasiyi henz kendi iinde oturtamam bir lke byle bir misyonun altndan kalkamaz eklindeki eletirilerde de hakllk pay olduunu belirtti. Duran son olarak unu syledi: Trkiyenin d politika alannda idealde sfr sorun prensibini srdrrken reel siyasette kontroll gerilim yntemini uygulayarak blgesel liderlik yolunda baarya ulamas mmkn.

gerginlie ramen Ankarann bu beklenmedik hamleleri ve Ortadouda ald pozisyon sayesinde ikili ilikiler bu gerginlikten ok fazla etkilenmedi. Ancak bu, srail ile ilikilerin ileride denkleme yeniden girmeyecei anlamna gelmez. Akgn, AK Parti hkmetini eletirirken uygulam olduu baarl politikalar da unutmamak gerektiini ve bu politikalar sayesinde Ortadouda Trkiyenin arlnn ciddi bir ekilde arttn ifade etti. Bunu, yldr TESEV bnyesinde gerekletirilen ve Ortadouda Trkiyeye duyulan sempatinin %80lerin zerinde olduunu gsteren almaya dayandrd; bu kadar yksek bir sempati orannn daha nce hi grlmediine dikkat ekti. Ortadou halklarnn Trkiyeye bakndaki bu kkl deiimin sebeplerini de sralad: i) Amerikan askerlerinin Trkiye zerinden Iraka geiine imkn tanyan 1 Mart Tezkeresinin TBMMden gememesi, ii) srail ile Suriye arasndaki arabuluculuk abas, iii) srailin Gazzeye ynelik saldrsna en sert tepkiyi vermesi, iv) Babakan Tayyip Erdoann srail Cumhurbakan imon Perese kar Davostaki k ve toplanty terk etmesi, v) Ankarann Arap Bahar kapsamnda Ortadou lkelerinin demokratiklemesine destek veren en nemli lke roln stlenmesi. Akgne gre btn bunlar Trkiyenin Ortadoudaki prestijini inanlamaz derecede artrd. Bu durum ABD ve AB ile ilikilere de yansd. Daha nce eksen kaymas ve yeni-Osmanlclk tartmalaryla Batda kyasya eletirilen Trkiyenin Ortadoudaki arl ve ran dengeleyici rol sayesinde bugn TrkAmerikan ilikileri tarihinin en iyi noktasna ulam durumda.

Trkiye-ABD ilikileri, Trkiye-srail ilikilerindeki gerginlikten ok fazla etkilenmedi

Konumasnn ilk blmnde Trkiye-ABD ilikilerini deerlendiren Mensur Akgn, iki lke ilikilerindeki temel belirleyici faktrn Ortadou olduunu vurgulad. 2011 ylnda ilikilerin yeni bir boyuta ulat tespitinde bulunan Akgn, bunda etkili olan faktrleri de sralad: lki, 2011de Trkiyenin yapt hi beklenmedik hamlelerin ABDnin Trkiyeye ynelik bak asn deitirmesi ki bunlardan en nemlisi, Ankarann NATO fze savunma sisteminin bir paras olan bir radar istasyonunun topraklar zerine konulanmasna izin vermesiydi. kincisi ise Libyaya ve daha sonra Suriyeye kar verdii tepki, ki bu aslnda erken ve ok duygusal bir tepkiydi. Akgne gre Trkiye-ABD ilikilerinin temel parametrelerinden biri olan Trkiye-srail ilikilerinde son dnemde zirveye kan

Camp David dzeni yklabilir ve Batllarn bahar dedikleri demokratikleme sreci, gerekte bir k olabilir
Akgn, Burhanettin Durann Trkiye-ABD ilikilerinin gelecei balamnda ortaya koyduu Ortadou senaryolarndan farkl olarak, 1978de kurulan Camp David dzeninin, yani Arap-srail barnn yklabilecei ve bunun farkl bir senaryo

20 KAM E-BLTEN 2

olarak Trkiyenin karsna kabilecei grnde. Nitekim Arap Baharyla birlikte Camp David dzeninin en nemli aktr Hsn Mbarek Msr ynetiminden uzaklatrld. Akgne gre, Msr halk srail-Filistin sorununa daha fazla mdahil olmak isteyebilir ve nmzdeki dnemde Msrsrail ilikileri gerilebilir. Nitekim getiimiz aylarda yaanan bykelilik krizi bunun en nemli iaretiydi. srail bundan sonra Filistine mdahalelerinde karsnda sadece Trkiyeyi deil, Msr da bulacaktr. Dolaysyla Camp David dzeni yklabilir ve Amerikallar ile Avrupallarn u anda bahar olarak adlandrdklar Arap Dnyasndaki demokratikleme sreci, Bat Dnyas iin aslnda bir k olabilir.

Trkiyenin tam yelii nnde srekli sorunlar karmas ii) Ermenistanla ilikiler ve Ermeni sorununun yani 1915te yaanan trajedinin bugne yansmalar. Akgn, Trkiyenin her iki alanda da zerine denleri yapmamasn eletirdi. Akgne gre fiilen durma noktasna gelen Trkiye-AB ilikilerinin dzelmesi iin stratejik bir deiiklik gerekiyor ve bu iki ekilde gerekleebilir: Birincisi, ABnin Trkiyeye kar isteksiz bir tavr taknan iki nemli yesi Almanya ve Fransada Angela Merkel ile Nicolas Sarkozynin yerine sol grl ynetimlerin gemesi halinde ancak mzakere srecinin n alabilir. kincisi, Trkiyenin Kbrsla olan gbek ban bir ekilde koparmas ile gerekleebilir. Akgnn bu konudaki nerisi u oldu: Trkiye iki devletli zme gidecek admlar atarak ve Kbrs Rum Kesimini tanyarak bu ba koparabilir ve Trkiye-AB ilikileri de bu sayede yeni bir ivme kazanabilir.

Trkiye-AB ilikilerinin dzelebilmesi iin stratejik bir deiiklik art

Trkiye-AB ilikilerine gelince, Akgn ilikilerin, 2010 yl gibi, 2011de de askda olduunu ve gstermelik birka toplant haricinde neredeyse hibir ilerleme kaydedilemediini belirtti. Son yllarda Trkiye-AB ilikilerinde yaanan srekli gerginlii iki sebebe balad: i) Kbrs Rum Kesiminin Kbrs sorunu zlmeden 2004te ABye ye olmas ve ardndan

Trkiye, Ermeni sorununu siyas zeminden hukuk zemine ekerek zebilir

Akgne gre AB-Trkiye ilikilerindeki ikinci sorun Ermeni sorunu ki bu, ABD-Trkiye ilikilerini de zaman zaman alevlendiriyor. 2003te svire

ARALIK 2012

21

parlamentosunda Ermeni soykrmnn inkrn su sayan yasann kabul edilmesi iki lke ilikilerini kopma noktasna getirmiti. Benzer bir sre hlihazrda Fransa ile de yaanyor. Akgn Trkiyenin bu konuda dier lkelerle siyas atmaya girmesinin sorunu zmek bir yana daha da bytecei grnde. Trkiyenin zm iin konuyu siyas zeminden hukuk zemine ekmesi gerekiyor. Bunun iin de Akgn, konunun 9. madde kapsamnda Uluslararas Adalet Divanna veya Uluslararas Tahkime gtrlmesini neriyor. Konumasnn sonunda Akgn, 2011 yl Trk d politikasna baktnda, AK Partinin daha nce mkemmel bir ekilde gtrd d politikasnda ciddi bir kayma grdn belirtti. Bu balamda Suriye konusunda -geri adm atmay engelleyici tarzda- yakn angajman eletirdi, her ne kadar bunun TrkAmerikan ilikilerine olumlu yansmalar olsa da. Trkiyenin blgesel ve kresel etkinliinin yumuak gcnden ve Erdoann karizmasndan kaynaklandn, son dnemde giderek artan militarist sylemin bir an nce braklmas gerektiini szlerine ekledi.

nnn varl, blgeye ynelik stratejik politikalar gelitirmesini engelliyor. Tatekin, Trkiyenin Osmanldan beri bu blgeye ilikin stratejik bir politikasnn olmadn ve yzeysel bir politika ile blge lkeleriyle ilikilerini geitirdiini dnyor. 1800lerden 1990lara kadar olan dnemde Orta Asya konusunda unutma politikas uyguland ve blgenin Rusyann hinterland olarak Ruslarn inisiyatifine terk edildii grn dillendirdi. Sovyetler Birliinin yklmasnn ardndan Trk bir motifle ve Adriyatikten in Seddine sylemiyle Sleyman Demirelin nderliinde blgeye yneli szkonusu. Ancak Trk Cumhuriyetlerine verilen szlerin tutulmamas, byk aabey Trkiyenin iktisad adan blgeye bir katksnn olamayacann anlalmasna ve blge lkelerinde olumsuz bir Trkiye imajna yol at. Ayrca 1997de Rusyayla imzalanan Mavi Akm doalgaz anlamas ile birlikte Ankara, Kuzey Kafkasyay Rusyann egemenlik alanna terk etti. Trklk ve dier blge halklarn tanmamaya dayanan politika sonuta hibir ie yaramad. Trk d politikasnn temel ynelimlerine baktmzda Tatekinin buraya kadar ifade ettiklerine katlmamak mmkn deil. Trkiyenin d politikasn olutururken temel ald konularn Ortadou, Avrupa ve Atlantik eksenli olduunu gryoruz. Hatta Ermeni soykrm meselesini bile Avrupa ve Atlantik zerinden konuup tartyoruz. Oysa bu konuyla ilgili Ermenistanla iletiime geildiinde Azerbaycan tedirgin oluyor ve giriimler sonusuz kalyor.

Trkiyenin Osmanldan beri Kafkasya, Orta Asya ve Karadeniz havzasna ilikin stratejik bir politikas yok
Fehim Tatekin, Kafkasya, Orta Asya ve Karadeniz havzasn tanmlarken Avrasya kavramnn kullanlmasna Rusyann genileme stratejisinin nemli bir konsepti olmas hasebiyle kar olduunu belirterek szlerine balad. Ardndan Trkiyenin bir Orta Asya ve Kafkasya stratejisinin var olup olmadn tartmaya at. Bu sorgulamasnn temel nedenini Rusya, Amerika ve inin blgedeki etkinliine ve Trkiyenin zellikle Rusyadan ekinmesine balad. Tatekine gre, Krm konusunda Ukraynay, Kuzey Kafkasyada Rusyay, Abhazya ve Gney Osetya konusunda Grcistan, Karabada Azerbaycan, Orta Asyada Muhammed Salih konusunda zbek lideri ve Dou Trkistanda ini gcendirmeme ve kzdrmama politikas, Trkiyenin blgeye ilikin genel politikalarnn temel talarn oluturuyor. Trkiyenin elini balayc bu kadar ok ekince ala-

AK Partiyle birlikte dil ve rk kardeliine din kardelii de eklendi; ancak bu ciddi politikalara dnmedi
Tatekin, AK Partiyle birlikte, siyaset alannda var olan dil ve rk kardeliinin yanna bir de din kardelii eklendii, ancak u ana kadar bunun ciddi politikalara dnmedii grnde. Yalnz Dileri Bakan Ahmet Davutolunun Orta Asya ve Kafkasya lkelerine resm ziyaretlerini cuma gnleri yapp cuma namaz sonras halkla biraraya gelmesinin blgede sempati topladna dikkat ekti. Ayrca 2011de vefat eden Krm Tatarlarnn nl entelekteli Cengiz

22 KAM E-BLTEN 2

Dacnn cenazesinin vasiyetine uygun olarak Trk Dileri Bakannn giriimi sayesinde memleketi Krma gtrlmesi ve cesedinin yaklmak yerine burada cenaze treniyle topraa gmlmesini de Tatekin, Trkiyenin blgede prestijini artran bir olay olarak zikretti. Yine Trk birlii ve Koordinasyon Ajans (TKA)nn blgede takdir toplayan nemli yatrmlarn da hatrlatt. Ancak Tatekine gre bu olumlu admlar Trk d politikasnn blgeye ynelik temel stratejisini deitirmeye muktedir deil. Buna en iyi rneklerden biri, 1940larda Stalin tarafndan Krmdan Orta Asyaya srlen Krm Tatarlarnn hl yurtlarna dnememeleri ve Ukraynayla olan iyi ilikilere ramen Trkiyenin bu konuda herhangi bir ey yapamamas. Tatekin Ermenistan ile 2008de imzalan protokollerin hayata geirilmemesini de eletirdi: Ermenistan ile ilikilerin dzelmesi Kafkasya politikasn ok ciddi bir ekilde deitirebilirdi. Ancak Ermenistan ile ilikilerin olmamas nedeniyle Trkiye tm yumurtalar Azerbaycan sepetine koyuyor ve 4,5 milyonluk bu lkeyi olaanst nemli hale getiriyor ki bu, ii bo bir stratejik deer. Yine bu nedenle Abhazya ve Gney Osetya politikalarmz tamamen Grcistana endekslenmi durumda. Son olarak Tatekin, Orta Asyaya ilikin yle bir resim izdi: Rusyann yan sra 2001 Afganistan i-

galiyle birlikte Amerika blgede var olan iki nemli g. Trkiye ise bu iki nemli g arasnda ABDye yakn durarak kendi hareket alann geniletmeye alyor. Rusya Babakan Vladimir Putin u anda Avrasya Birliini kurmaya alyor ve Trkiyenin buna verebilecei pek fazla yant yok. *** 2011 yl, Trk d politikasnn temel parametrelerinin sorguland bir yl olmas hasebiyle nemliydi. Yaklak saat sren 2011 Trk D Politikas Deerlendirmesi Panelinde, salt 2011 ylnda yaanan gelimelerden ziyade d politikann ana konular Ortadou, Avro-Atlantik hatt ve Avrasya balamnda ok ynl ve tarihsel bir perspektifle ele alnd. D politikann kkl ve nemli konular tarih arkaplanlaryla birlikte deerlendirildi. Programa katlamayp da merak edenler, paneli u linke yklenen videodan izleyebilirler: http://bisav.org.tr/merkez.aspx?module =panelayrinti&menuID=6_6&merkezid=6&panelid= 44&icerikid=12

ARALIK 2012

23

Kresel Aratrmalar Merkezi

2011 Yl Faaliyetleri

2011 Seminer Program

Bilim ve Sanat Vakf 1988den bu yana her sene gz ve bahar dneminde sekizer haftalk seminer program dzenliyor. Sosyal bilimler arlkl seminer programlarnda inter-disiplinerlik ve alternatif bak alarn sunma nemli bir zellik olarak ne kyor. Vakfn drt aratrma merkezinden biri olan Kresel Aratrmalar Merkezinin seminerleri, uluslararas ilikilerden siyaset bilimine, blgesel analizlerden d politikaya, iktisattan iletmeye, ynetim bilimlerinden iletiime kadar geni bir alan kapsyor. 2011 ylnn bahar ve gz dneminde Kresel Aratrmalar Merkezi olarak gerekletirdiimiz seminerler unlard:

2011 GZ SEMNERLER
GENEL GR SEMNERLER Kresel ktisadi Dnce GR SEMNERLER ktisadn Temel Kavramlar Uluslararas likilerin Temel Kavramlar

2011 BAHAR SEMNERLER

GENEL GR SEMNERLER Kresel Ekonomi Politik GR SEMNERLER ktisadn Temel Kavramlar Uluslararas likilerin Temel Kavramlar TEMEL SEMNERLER letiim Psikolojisi nsan Kaynaklar Ynetimi Siyaset Bilimine Giri Trk D Politikasnn Ekonomi Politii Uluslararas Ekonomik Krizler Uluslararas Hukukun Temelleri Uluslararas likiler Teorileri ZEL SEMNERLER Enerji ve Jeopolitik Kariyer Planlama ve Gelitirme Parann Dn Bugn Yarn Stratejik Planlama ve Ynetim Trk D Politikasnda Blgesel Yaklamlar Sleyman Beli Nihat Erdomu Celali Ylmaz Haluk Dortluolu Mesut zcan Sevin Alkan zcan Emre Eren Ali Resul Usul . Zeyd Gerik Bahattin Aydn Muzaffer enel Sevin Alkan zcan Sadk nay Lokman Gndz Berdal Aral Ali Aslan Halil Tunal Mesut zcan Mustafa zel

Mustafa zel

Halil Tunal Mesut zcan Muzaffer enel

TEMEL SEMNERLER D Politika Analizi Finansal Krizler letiim Psikolojisi nsan Kaynaklar Ynetimi Kresel Siyaset Teorisi Trkiye Ekonomi Politii Uluslararas Hukukun Temelleri ZEL SEMNERLER Blgesel Analizler Ebru Afat Muzaffer enel Vgar manov Fatma Barbarosolu Ahmet Faruk Aysan Emine Nur Gnay Z. Tuba Kor Haluk Dortluolu Nihat Erdomu Ali Resul Usul Lokman Gndz . Zeyd Gerik Bahattin Aydn Muhammed Acan Sadk nay Berdal Aral

Gndelik Hayatn Sosyolojisi ktisadn nsan Tasavvurunun Snrlar Maastricht Kriterleri erevesinde AB ve Trkiye Ekonomilerinin Mukayesesi Ortadou Tarihi II: Osmanl Sonras Dnem Stratejik Planlama ve Ynetim Ynetim Psikolojisi

Trkiye-AB likilerinde Gncel Sorunlar

2011 Yuvarlak Masa Toplantlar

Yurtiinden ve yurtdndan alannda uzman akademisyen ve gazetecilerin katlm ve sunumuyla tartmal toplantlar gerekletiriyoruz. Bylece bir yandan gncel sreleri ve dnmleri daha derinlikli bir ekilde kavramaya ve tartmaya alyoruz, dier yandan davet ettiimiz konumaclarn bilgi ve deneyimlerinden faydalanyoruz. Ayrca lisansst almalar yapan akademisyen adaylarn davet ederek tezlerini dinleyip tartyoruz. 2011 ylnda gerekletirdiimiz yuvarlak masa toplantlar tematik olarak unlard: (Oklara tklayarak deerlendirme yazlarna ulaabilirsiniz.)

ORTADOU KONUMALARI
12 ubat 2011
n
http://www.bisav.org.tr/yayinlar.aspx?module=makale&menuID=3_3&yayintipid=3&yayinid=114&makaleid=838

ASYA KONUMALARI
8 Ocak 2011

Ortadouda Deiim Talepleri ve Msr rnei

Fulya Atacan
(Prof. Dr., Yldz Teknik niversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararas likiler Blm retim yesi)

Hui Minority in China and Chinese Muslims Mission to Turkey during the Second World War Wan Lei
(Do. Dr., Fatih niversitesi in Dili ve Edebiyat Blm retim yesi)

26 ubat 2011
n http://www.bisav.org.tr/yayinlar.aspx?module=makale&menuID=3_3&yayintipid=3&yayinid=114&makaleid=839

9 Mays 2011
n
http://www.bisav.org.tr/yayinlar.aspx?module=makale&yayinid=116&menuID=3_3&yayintipid=3&makaleid=879

The Evolution of the Palestine Problem and the Status of Jerusalem: Force of Law or Law of Force?
Hans Kchler
(Prof. Dr., Innsbruck niversitesi Felsefe Blm retim yesi ve Uluslararas Felsefe Akademisi E-bakan)

Democracy and Democratisation: The Experience of South Asia

Imtiaz Ahmed
(Prof. Dr., Banglade Dhaka niversitesi Uluslararas likiler Blm retim yesi)

14 Haziran 2011
n
n http://www.bisav.org.tr/yayinlar.aspx?module=makale&yayinid=116&menuID=3_3&yayintipid=3&makaleid=880

19 Ekim 2011
n
n http://bisav.org.tr/merkez.aspx?module=yuvarlakmasaayrinti&dizi=1&altturid=27&menuID=9_6_27&merkezid=6&yuvarlakmasaid=826

Suriye ve Ortadoudaki Dnmn Gelecei

Daniel Abdulfettah
(Al-Arabia Televizyonu Trkiye Temsilcisi) n

The Effects of Afghan War on Politics of Pakistan

Syed Minhaj ul Hassan
(Prof. Dr., Hong Kong Baptist niversitesi Ynetim ve Uluslararas almalar Blm retim yesi)

21 Haziran 2011

n http://www.bisav.org.tr/yayinlar.aspx?module=makale&yayinid=116&menuID=3_3&yayintipid=3&makaleid=881

2 Kasm 2011
n
http://bisav.org.tr/merkez.aspx?module=yuvarlakmasaayrinti&dizi=1&altturid=27&menuID=9_6_27&merkezid=6&yuvarlakmasaid=869

Arap Baharnn lk Demokratik Deneyimi: Tunus Seimleri

Hasan Ksebalaban
(Yard. Do., stanbul ehir niversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararas likiler Blm retim yesi)

Indo-Turkish Relations in Contemporary Period

Mujib Alam
(Dr., Hindistan Jamia Millia Islamia niversitesi nc Dnya almalar Akademisi retim yesi)

12 Ekim 2011
n
http://www.bisav.org.tr/merkez.aspx?module=yuvarlakmasaayrinti&dizi=1&altturid=77&menuID=9_6_77&merkezid=6&yuvarlakmasaid=827

Muzaffer enel
(stanbul ehir niversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararas likiler Blm)

India and the Arab Spring

Saeed Naqvi
(Hindistann nde gelen gazetecilerinden ve Observer Research Foundation aratrmacs)

Ufuk Uluta
(SETA Ortadou Aratrmacs ve Ohio State niversitesi Doktora rencisi)

ARALIK 2012

25

ETKN YNETM SYLELER

29 Ocak 2011
n
http://www.bisav.org.tr/yayinlar.aspx?module=makale&menuID=3_3&yayintipid=3&yayinid=114&makaleid=842

KTSAT KONUMALARI
5 ubat 2011
n
n http://www.bisav.org.tr/yayinlar.aspx?module=makale&menuID=3_3&yayintipid=3&yayinid=114&makaleid=841

Stratejik Planlamadan Performans Ynetimine Uygulama rnei

Ouz Erdoan
(Defacto nsan Kaynaklar Direktr)

Yeni Normalde Gelimi lkeler ve Ykselen Piyasalar

Ahmet Faruk Aysan
(Do. Dr., Boazii niversitesi ktisat Blm retim yesi)

19 ubat 2011
n http://www.bisav.org.tr/yayinlar.aspx?module=makale&menuID=3_3&yayintipid=3&yayinid=114&makaleid=843

8 Temmuz 2011
n
http://www.bisav.org.tr/yayinlar.aspx?module=makale&yayinid=116&menuID=3_3&yayintipid=3&makaleid=884 n http://bisav.org.tr/edergi/default.aspx?dergiid=51

Gelir Ynetimi: Bilgiyi Deere Dntrme ve Para Toplama Sanat

Abdullah Sevimli
(Trk Telekom Gelir Ynetimi Direktr)

Frontiers in Islamic Finance: A Critical Perspective

Muhammed-Shahid Ebrahim
(Prof. Dr., Bangor letme Okulu retim yesi)

2 Nisan 2011
n
n http://www.bisav.org.tr/yayinlar.aspx?module=makale&yayinid=116&menuID=3_3&yayintipid=3&makaleid=885

26 Kasm 2011
n
http://bisav.org.tr/merkez.aspx?module=yayin&yayintipid=8&menuID=10_6_2&merkezid=6

Bilgi Toplumunda Teknoloji Ynetimi

Erkan Akdemir
(Avea CEOsu)

Endstri likilerinde Paradigma Deiimi ve Yeni Yneliler

Mustafa Ayka
(Prof. Dr., Krklareli niversitesi Rektr)

16 Nisan 2011
n http://www.bisav.org.tr/yayinlar.aspx?module=makale&menuID=3_3&yayintipid=3&yayinid=114&makaleid=844

Bir Giriimcilik Hikyesi: Simit Saray

Haluk Okutur
(Simit Saray Kurucusu ve Ynetim Kurulu Bakan)

TEZAT
25 Haziran 2011

28 Mays 2011
n
http://www.bisav.org.tr/yayinlar.aspx?module=makale&yayinid=116&menuID=3_3&yayintipid=3&makaleid=886

Liderlik ve Organizasyon Ynetimi

Haluk Yldz
(Kastamonu Entegre Genel Mdr)

Yeni Trk D Politikasnn Ortadou ve Bat Basnna Yansmalar

(Fatih niversitesi Uluslararas likiler Blm yksek lisans tezi)

Gl Dilek Trk
(stanbul niversitesi Sosyoloji Blmnde ikinci yksek lisansn yapyor)

MLLYETLK KONUMALARI
22 Mart 2011
http://www.bisav.org.tr/yayinlar.aspx?module=makale&menuID=3_3&yayintipid=3&yayinid=114&makaleid=836

26 Ekim 2011
n
http://www.bisav.org.tr/merkez.aspx?module=yuvarlakmasaayrinti&turid=19&menuID=8_6_19&merkezid=6&yuvarlakmasaid=825

Trkiyede AB phecilii: CHP, MHP ve AK Parti Analizi

(Almanya Erfurt niversitesi Max Weber Kltr ve Sosyal Bilimler Yksek almalar Merkezi doktora tezi)

Paralayan Milliyetilik(ler)
Ferhat Kentel
(Do. Dr., stanbul ehir niversitesi Sosyoloji Blm retim yesi)

smail Ermaan
(Dr., Medeniyet niversitesi retim yesi)

17 Mays 2011
n http://www.bisav.org.tr/yayinlar.aspx?module=makale&yayinid=116&menuID=3_3&yayintipid=3&makaleid=883

ark Meselesinden Demokratik Alma: Trkiyenin Krt Sorunu Hafzas

Hseyin Yayman
(Dr., Gazi niversitesi Kamu Ynetimi Blm retim yesi)

26 KAM E-BLTEN 2

AFRKA KONUMALARI
16 Mart 2011
http://www.bisav.org.tr/yayinlar.aspx?module=makale&menuID=3_3&yayintipid=3&yayinid=114&makaleid=840

KRESELE KURAMSAL BAKILAR

26 Kasm 2011
http://bisav.org.tr/merkez.aspx?module=yuvarlakmasaayrinti&dizi=1&altturid=80&menuID=9_6_80&merkezid=6&yuvarlakmasaid=876

n Democratizing

Muslim Societies: Lessons from Turkey and Tahrir Square Ali A. Mazrui
(SUNY Binghamton niversitesinde Albert Schweitzer Krss Beeri Bilimler Profesr ve Kresel Kltrel almalar Enstits Mdr)

Theory of World Security

Ken Booth
(Prof. Dr., Aberystwyth niversitesi Uluslararas Siyaset Blm retim yesi, David Davies Memorial Institute of International Studies Bakan ve British International Studies Association Bakan Yardmcs)

16 Nisan 2011
n East
http://www.bisav.org.tr/yayinlar.aspx?module=makale&yayinid=116&menuID=3_3&yayintipid=3&makaleid=882

Africa and its Languages and Literatures Mohamed Bakari

(Prof. Dr., Fatih niversitesi Amerikan Kltr ve Edebiyat Blm retim yesi)

ZEL ETKNLK
10 Haziran 2011
n
http://www.bisav.org.tr/yayinlar.aspx?module=makale&yayinid=116&menuID=3_3&yayintipid=3&makaleid=887

American Youth Entrepreneurship: A Perspective for Turkey

Saeb Ahsan
(Ko niversitesi Fulbright Aratrmacs)

Atlye ve Okuma Gruplar

Bilim ve Sanat Vakfnda ok farkl konularda yrtlen yaklak 40 atlye ve okuma grubu bulunuyor. Bu atlye ve okuma gruplarnda teorik okumalar ve pratik almalar yaplyor; farkl disiplinlerden katlmclar bir araya gelerek alanlarnda nemli almlar yapabiliyor. Baz atlye ve okuma gruplarnn sonunda katlmclar makaleler yazarak bunlar bir kitapta toplama ve/veya Bilim ve Sanat Vakfnn sempozyumlarnda sunma imkn buluyorlar. Kresel Aratrmalar Merkezinin 2011 yl iinde gerekletirdii ve ou halen devam eden atlye ve okuma gruplar unlardr:

ATLYELER
ktisat Politikas Stratejik Derinlik Atlyesi Ahmet Faruk Aysan Kresel Aratrmalar Merkezi ve Medeniyet Aratrmalar Merkezi ibirliiyle yrtlyor

OKUMA GRUPLARI
Avrupa Tarihi letiim Sosyolojisi nsan Kaynaklar Ynetimi Medya Sosyolojisi Milliyetilik, Kreselleme ve Din Modern in Tarihi Modern Uluslararas Hukukun Temellerine Eletirel Bir Bak Tarihsel ve Teorik Arkaplanyla ktisat Politikalar Ynetim Dncesi Muzaffer enel Fahrettin Altun Bahattin Aydn Fahrettin Altun
(Haziran 2011de sona erdi)

Sevin Alkan zcan Kadir Temiz Berdal Aral

(Mart 2011de sona erdi)

Lokman Gndz Haluk Dortluolu brahim Zeyd Gerik

ARALIK 2012

27

2011 Sempozyum ve Paneller

Dzenlediimiz sempozyum ve panellerle belli bir konunun uzmanlar tarafndan farkl boyutlaryla ve derinlemesine tartlmasn salyor, katlmclar iin nemli bir platform oluturuyoruz. Zaman zaman yurtdndaki eitli niversitelerle ibirlii iinde uluslararas sempozyumlar veya seminer programlar dzenliyor, bu yabanc niversiteler ve rencileri ile vakfmz arasnda karlkl gr alverii ve tecrbe aktarmn salyoruz. 2011 ylnda gerekletirdiimiz programlarmz unlard: (Oklara tklayarak deerlendirme yazlarna ulaabilirsiniz.)

INTERNATIONAL SYMPOSIUM
http://www.bisav.org.tr/yayinlar.aspx?module=makale&yayinid=116&menuID=3_3&yayintipid=3&makaleid=888

The Future of the Middle East in the Aftermath of the Arab Spring and the Turkish Elections
15 July 2011 - Zeyrek Hall
14.00-15.30 Session I

Chair Muhittin Ataman Nadia Mostafa

Foundation for Sciences and Arts Center for Global Studies (KAM) & Cairo University Center for Civilization Studies and Dialogue of Cultures

(Prof., International Relations, Abant Izzet Baysal University)

(Prof., International Relations & Chair, Department of Political Science, Cairo University)

15.45-17.15 Session II

The Arab Revolutions in the International Order

Chair Muzaffer enel

(Political Science and International Relations, stanbul ehir University)

Hasan Ksebalaban
(Assist. Prof., Political Science and International Relations, stanbul ehir University)

Pakynam Elsharkawy
(Prof., Political Systems & Director, Center for Civilization Studies and Dialogue of Cultures)

The Arab Spring: Implications for International Politics of the Middle East

The Arab and Turkish Models of Political Change: Comparative Perspective

Said El Hasan
(Prof., Political Science & Secretary General of Congress of Al-Quds)

Mesut zcan
(Assist. Prof., International Relations, stanbul Commerce University)

The Future of Al-Quds (Jerusalem) in the Light of the New Variables in the Middle East

The Arab Spring and Turkish Elections: Turkeys Policy in the Middle East

28 KAM E-BLTEN 2

SEMINARS
n
http://www.bisav.org.tr/yayinlar.aspx?module=makale&yayinid=116&menuID=3_3&yayintipid=3&makaleid=891

Religion, State and Society in Turkey

7 May 2011 - Zeyrek Hall

Opening Remarks by Hans Koechler

(Professor of Philosophy, Innsbruck University)

10.15-11.30

Adnan Aslan
(Professor of Philosophy, 29 Mays University)

What is Islam?
11.45-13.15

Nurullah Ard
(Doctor of Sociology, stanbul ehir University)

Modernity and Religion in Late-Ottoman Turkey

14.45-16.15

Gnay Gksu zdoan

(Professor of Political Science and International Relations, Marmara University)

Non-Muslim Minorities in Republican Turkey

Foundation for Sciences and Arts (BSV) Center for Global Studies (KAM) & Center for Civilizational Studies (MAM) In cooperation with Innsbruck University Department of Philosophy 16.30-18.00

Nuri Tnaz
(Doctor of Sociology of Religion, Research Fellow of Center for Islamic Studies-ISAM)

New Visibilities of Islam in Modern Turkey

PA N E L
http://bisav.org.tr/merkez.aspx? Avrupadaki Bor Krizi module=panelayrinti&menuID= ve Trk Ekonomisine 6_6&merkezid=6&panelid=43& Muhtemel Etkileri icerikid=13
19 Aralk 2011 - 19.00-20.45 Zeyrek Salonu

Oturum Bakan Lokman Gndz

(T.C. Merkez Bankas Meclis yesi)

Serkan zcan
(Vakfbank Ba Ekonomisti)

Konumaclar M. brahim Turhan

(T.C. Merkez Bankas Bakan Yardmcs)

Bor Krizi Finansal Adan Trk Ekonomisini Nasl Etkiler?

Ahmet imenolu
(Ko Holding Ekonomik Aratrmalar Koordinatr)

Bor Krizi: Avrupa Ekonomisinde Krlma m, Yapsal Dnm m?

Trkiyede zel Sektr Bor Krizine Hazrlkl m?

ARALIK 2012

29

PA N E L
http://www.bisav.org.tr/yayinlar.aspx?module=makale&yayinid=116&menuID=3_3&yayintipid=3&makaleid=889

En Az Gelimi lkeler ve Trkiye

21 Mays 2011 - 16.00-18.30 - Zeyrek Salonu

Oturum Bakan Sevin Alkan zcan

Bilim ve Sanat Vakf Kresel Aratrmalar Merkezi Koordinatr

Konumaclar Mustafa Tutkun

Yeryz Doktorlar Trkiye Genel Mdr & IV. BM En Az Gelimi lkeler Konferans Sivil Toplum Forumu Koordinatr

Tubanur Snmez
Yeryz Doktorlar Trkiye & IV. BM En Az Gelimi lkeler Konferans Sivil Toplum Forumu Koordinatr Yardmcs

Emine Nur Gnay

Boazii niversitesi Uluslararas Ticaret Blm retim yesi

Ahmet Faruk Aysan

Boazii niversitesi ktisat Blm retim yesi

Murat Pay
Bilinmeyen Filmler Festivali Koordinasyon Kurulu yesi

PA N E L
n
http://www.bisav.org.tr/yayinlar.aspx?module=makale&yayinid=116&menuID=3_3&yayintipid=3&makaleid=890

Yeni Bir Dnemete Kbrs

28 Mays 2011 - 11.00-13.00 - Zeyrek Salonu

Oturum Bakan Talha Kse

(stanbul ehir niversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararas likiler Blm)

Konumaclar Fuat Aksu

(Yldz Teknik niversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararas likiler Blm)

Trkiye, Yunanistan ve AB geninde Kbrs

nan zekmeki
(stanbul niversitesi Siyasal Bilgiler Fakltesi)

Gmenlerin Siyasal Entegrasyonu ve Kbrs Sorununa Etkisi

Muzaffer enel
(stanbul ehir niversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararas likiler Blm)

zmler Arasnda zmszlk: Kbrs

30 KAM E-BLTEN 2

PA N E L
2011 Trk D Politikas Deerlendirmesi
21 Aralk 2011 - 18.00-20.30 - Zeyrek Salonu

Oturum Bakan Talha Kse

(stanbul ehir niversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararas likiler Blm retim yesi)

Konumaclar Burhanettin Duran

(stanbul ehir niversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararas likiler Blm retim yesi)

Arap Bahar Balamnda D Politikadaki Dnm Anlamak

Mensur Akgn
(stanbul Kltr niversitesi Uluslararas likiler Blm retim yesi)

2011 Avro-Atlantik Hattnda Trk D Politikas

Fehim Tatekin
(Radikal Gazetesi Yazar)

Rusyann Glgesinde Trkiyenin Avrasya Politikas

ARALIK 2012

31

Notlar
n
http://www.bisav.org.tr/userfiles/yayinlar/NOTLAR_17.pdf

Yuvarlak masa toplantlarnn bir ksmn deifre ederek belirli temalar erevesinde Notlar adyla yaynlyoruz. Bugne kadar KAM olarak yaynladmz Notlarn says olup 2012 ylnn ilk aylarnda buna tane daha eklemeyi planlyoruz.
(Notlara ulamak iin oklar tklayabilirsiniz.)

NOTLAR 17 SLAMOFOBYA KONUMALARI

slamofobya ve Avrupann elikileri

Hans Koechler
(Innsbruck niversitesi Felsefe Blm retim yesi ve International Progress Organization Bakan, Avusturya)

ngiltere Mslmanlar: Kimlik ve Siyasi Angajman

Shenaz Bunglawala
(Kings College retim yesi & Muslim Council of Britain Uluslararas likiler Sorumlusu, ngiltere)

18 Ekim 2008

ngiliz Mslman Kimlii ve slamofobya

28 Kasm 2008

Saied Reza Ameli

(Tahran niversitesi Medya Enstits retim yesi, ran)

7 Aralk 2007

http://www.bisav.org.tr/userfiles/yayinlar/NOTLAR_19.pdf n

NOTLAR 19 RAN VE ORTADOU KONUMALARI

Ortadouda Deiim ve slam Dnyas Ortadouda Son Gelimeler ve Filistin Meselesi

Fehmi Huveydi
(Gazeteci-yazar, Msr)

Cevad el-Hamid
(Ortadou Aratrmalar Merkezi, Amman/rdn)

26 ubat 2005

22 Ekim 2008

rann D Politikas

randa Milliyetilik

Fred A. Reed
(Gazeteci-yazar, evirmen, Kanada)

Ehsan Moghadasi
(Tahran niversitesi doktora rencisi, ran)

1 Nisan 2006

17 Temmuz 2009

rann Nkleer Politikas

2009 ran Seimlerinden Sonraki Gelimeler

Mohammed Kazem Sajjad Pour

(Dileri Bakanl Uluslararas likiler Enstits, Tahran/ran)

Cihan Akta
(Gazeteci-yazar)

14 Mays 2008

14 Austos 2009

http://www.bisav.org.tr/userfiles/yayinlar/NOTLAR_22.pdf

NOTLAR 22 ETKN YNETM SYLELER

Uluslararas Alanda Trkiyenin Rekabet Avantajlar Liderlik Gnl idir

Melih Bulu
(stanbul ehir niversitesi letme Blm retim yesi)

mer Bolat
(Albayrak irketler Grubu Genel Koordinatr)

30 Ocak 2010

25 Nisan 2009

Hizmetkr Liderlik

Bir Ynetim Modeli: Sinan ve Sleymaniye

lhami Fndk
(stanbul niversitesi letiim Fakltesi retim yesi ve Deer Eitim ve Ynetim Danmanl irketi Ynetim Kurulu Bakan)

brahim Zeyd Gerik

(Sistem Danmanlk - Ynetim Psikolojisi Uzman ve Eitimci)

17 Nisan 2010

30 Mays 2009

Ynetimin Saysallatrlmas ve Etkin Ynetim

Dnyann En Byk Ruh Sal Hastanelerinden Birini Ynetmek: Bakrky Ruh Sal ve Sinir Hastalklar Hastanesi Ynetim Deneyimi

Yakup Bilgin Koal

(Yalova Belediye Bakan)

5 Haziran 2010

Medaim Yank
(stanbul ehir niversitesi Psikoloji Blm Bakan)

2 Ocak 2010

32 KAM E-BLTEN 2

Kitaplar
http://www.bisav.org.tr/userfiles/yayinlar/NOTLAR_17.pdf

Uluslararas sempozyumlarn yan sra atlye ve okuma gruplarnn sonucunda gerekletirdiimiz ihtisas sempozyumlarn kitaba dntrerek konuya ilgi duyanlarn istifadesine sunuyoruz.

Avrasya Konumalar: Medeniyet Modernite Kimlik

indekiler Vgar manov Emre Eren Sevin Alkan zcan Liaisan ahin Mustafa zgr Tuna Seluk Trkylmaz hsan Demirba Suna Glfer Ihlamur Rusyann Medeniyetsel Kimlik nas olarak Avrasyaclk Avrasyaclk ve Uluslararas likiler Rusyada Kilise-Devlet likileri ve slam Sovyetler Birliinde Trkiye almalar Rusya Mslmanlarnn Modernite ile Karlamas arlk Rusyasnda Trke Bir Gazete: ark- Rus Rusya Trkleri ve Rus Basnnn II. Merutiyete Bak Romen Ortodoks Kilisesinin Ulus-tesi Rol: talya rnei

Kresel Aratrmalar Merkezi ile Trkiye Aratrmalar Merkezinin 2007-2009 yllar arasnda dzenledii ve Avrasya corafyasn konu alan yuvarlak masa toplantlarnn ve bu toplantlarda yaplan tartmalarn bir araya getirilmesi suretiyle Avrasya Konumalar: Medeniyet Modernite Kimlik kitab ortaya kt.

Hazrlayan

Sevin Alkan zcan

stanbul: Kre Yaynlar, 2010

http://www.klasikyayinlari.com/ebooks/default.

aspx?kitapid=84 Modernite ve Dnya Dzen(ler)i

indekiler Muzaffer enel Ergn Yldrm Berdal Aral Mehmet ahin kr Yazan Mehmet Yldz Mustafa Budak Muhittin Demiray Nazife iman Vgar manov Emre Eren Uluslararas likilerde Dzen Kavram zerine Bir Deerlendirme Modernlikten Kresellie Medeniyetlerin Paradigmal Dnm Bat Uygarl, Uluslararas Dzen, Uluslararas Hukuk Vestfalya ve Vestfalya Sonras Dnya Dzeninde Din Dzen, Dzensizlik ve Entropi slam ve Osmanl Uygulamasnda Uluslararas likiler Anlay zerine Baz Tespitler Birinci Dnya Sava Sonras Yeni Dnya Dzeninin Kurulmasna Osmanl Devletinin Bak Blgesel Siyasi Gvenlik Modellerinin nasnda Trkiyenin Rol Kltrel Farkn izilii: Kurtarlmas/Kurtulunmas Gereken Mslman Kadn Avrasyaclk: Alternatif Bir Dnya Dzenine Doru mu? Yeni Avrasyaclara Gre Rusyann Souk Sava Sonras Dnya Dzenindeki Yeri

Hazrlayanlar:

Mesut zcan ve Muzaffer enel

stanbul: Klasik Yaynlar, 2010

12-14 Mays 2006 tarihinde Bilim ve Sanat Vakf Kresel Aratrmalar Merkezi tarafndan organize edilen ve ounluu yurtdndan 130u akn akademisyen ve aratrmacnn katld Medeniyetler ve Dnya Dzenleri Sempozyumunda sunulan teblilerin bir ksm Modernite ve Dnya Dzen(ler)i adyla yaynland.

ARALIK 2012

33

http://www.klasikyayinlari.com/ebooks/default. from Global Orders and Civilizations: Perspectives aspx?kitapid=84

History, Philosophy and International Relations

indekiler

Introduction: Beyond Under-Theorizing and Endism: Towards a New Social Science Perspective on Global Orders and Civilizations GLOBAL ORDER FROM THE PRISM OF CIVILIZATIONS: CONCEPTUAL AND METHODOLOGICAL ISSUES
Anthony Mansueto David J. Sarquis Ramirez ener Aktrk Recep entrk & Ali M. Nizamuddin Hazrlayanlar: Aristotle A. Kallis V. Gerjikova Civilization, Mode of Production and World System: The Explanatory Significance of Macro-sociological Categories Methodological Problems in the Reconstruction of Historical International Systems What is a Civilization? From Braudel to Elias the Varying Uses of the Term Civilization in Social Sciences The Sociology of Civilizations: Ibn Khaldun and a Multi-Civilizational World Order European Civilization and Race: Reconceptualization of Superiority and the Appropriation of History in Modern European Thought Ancient Greek Views on Civilization and World Order: Speeches of Isocrate

Sadk nay ve Muzaffer enel

New York: Nova Publication, 2009

INTERNATIONAL POLITICAL ECONOMY AND REGIONAL ORDERS

Sadk nay 12-14 Mays 2006 tarihinde Bilim ve Sanat Vakf Kresel Aratrmalar Merkezi tarafndan organize edilen ve ounluu yurtdndan 130u akn akademisyen ve aratrmacnn katld Medeniyetler ve Dnya Dzenleri Sempozyumunda sunulan teblilerin bir ksm Global Orders and Civilizations: Perspectives from History, Philosophy and International Relations balkl kitapta yaynland. Muhittin Ataman Hannes R. Stephan Sadk nay Vakur Smer Ahmet Arabac & Savas Gen Political Economy of Human Capitalism: Unraveling the Japanese Conception of Economic Order A Civilizational Approach to Multilateral Politics: The European Union and World Politics Transatlantic Environmental Politics and the Distinctiveness of the American Civilization Geopolitics, Geoeconomy and Transformation: The Korean Path Towards the Global Order Theoretical Insights into the Actorness of the EU and WTO in a Globalizing World International Agricultural Trade and the European Unions Global Vision

GLOBALIZATION, HEGEMONY AND INTERNATIONAL RELATIONS

Mark Goodman Imtiaz Ahmed Gillian Youngs Birthe Hansen Mesut zcan Charles Townshend Slavery, Violence and Hegemony The Specter of Subaltern Globalization Feminist International Relations in the Age of the War on Terror The Unipolar World Order and US Strategies Globalization and Democracy: A Difficult Relationship The League of Nations and International Action Against Terrorism

CULTURAL PERSPECTIVES ON CIVILIZATIONAL TRANSFORMATION

M. Parvizi Amineh & Ena P. Rakel Political Islam in a Globalizing World Talha Kse Richard K. Khuri Joseph P. Lawrence From Cultural Violence to Dialogue of Civilizations: A Critical Examination of the Conceptual Toolbox Towards a Sustainable Global World Order: Outline of a Philosophy of Religious Pluralism and Tolerance Politics, Religion and the Quest for World Order

34 KAM E-BLTEN 2

http://www.klasikyayinlari.com/ebooks/default. Harf Harf Kadnlar aspx?kitapid=84

indekiler Zahide Tuba Kor Sevin Alkan zcan Hilal Turan Fatma ensoy Fatma Tun Yaar F. Samime nceolu Hmeyra Aca Zehra Kaya Aslhan Akman Yahudi Kadnn Modernleme Tecrbesi ve srail rnei Rusyada Cedidizm ve Mslman Kadn Hareketi Namuslu Anne den zgr Kadna: Trk Sinemasnda Deien Kadn mgesi Osmanl Toplumunda Kadnlarn Eitimi lk Kadn Dergilerinde Kadnlk: ffetli ve Mektepli lk Muharriremiz Fatma Aliyenin Gznden Dnemi rfani retinin Varlk Tasavvurunda Cinsiyet: Mzekker ve Mennes Kadn nsan ve nsan Kadn: Halide Edip ve Samiha Ayverdinin Romanlarnda Kadn Kahramanlar Trkiyede Dnen Tasavvuf Pratikleri: Bir Grup Kadn Sufi zerinde Deerlendirmeler

Hazrlayan: Nazife iman stanbul: Klasik Yaynlar, 2008

2004-2006 yllar arasnda Nazife iman koordinatrlnde gerekletirilen Kadn Kimlii zerinden ada Kltr Okumalar Atlyesinin ardndan 26 Mays 2007de Bilim ve Sanat Vakfnda Harf Harf Kadnlar balkl bir ihtisas sempozyumu gerekletirildi ve bu sempozyumda sunulan dokuz tebli daha sonra makale haline getirilerek Harf Harf Kadnlar kitab adyla yaynland.

http://www.klasikyayinlari.com/ebooks/default. Filistin kmazdan zme aspx?kitapid=84

indekiler Ahmet Davutolu Yunus Snmez Mesut zcan Ekrem Karako Muzaffer enel Talha Kse Mehmet Ylmaz Sleyman Beli Sevin A. zcan Selami alkan Tayan Gndz Kresel Blgesel Dengeler ve Ortadou Bar Sreci 1990 Sonras Dnemde Ortadou Bar Srecine Bak Filistin-srail Bar Sreci ve Trkiye ABDnin Filistin Politikas ABnin Ortadou Bar Srecine Etkileri Filistin-srail Sorununda Askeri Mdahale Radikal San srailin D Politikasna Etkisi Kudsn Stats Sorunu Filistinli Mlteciler Filistin-srail Su Kaynaklar Filistin-srail Meselesinin Ekonomik Arka Plan

Kolektif
stanbul: Kre Yaynlar, 2003

Bilim ve Sanat Vakfnda yrtlen bir atlye almasnn ardndan katlmclarn kaleme ald makaleler Filistin kmazdan zme ad altnda kitaplatrld.

ARALIK 2012

35