27 Mays ve Yn Hareketinin Snfsal Eletirisi

Fikri

indekiler: l. Blm: Sosyalizmimiz ve Devletiliimiz 2. Blm: Devletilik (Kapitalizm Fidelii) zerine Bir Kk-Burjuva Kuruntu

3. Blm: Devrimciliin Birinci Sorunu Snf ktidar (Birinci Kurtulu ve 27 Mays Asndan) 4. Blm: 27 Mays ve ktidar 5. Blm: 27 Mays'n Sentetik Adan ncelenmesi

Birinci Blm SOSYALZMMZ VE DEVLETLMZ*

Dayanabilirsek; kendi kendimizi eletirelim. Bugn dnyann her yerinde sosyalizm komnizme kar alnm bir nlemdir, daha dorusu, elilik danmanl yapan eski bir Milli Birlik yemizin deyimiyle "komnizme tamay nleyecek son bent"tir; herkese ho grlen bir "ehven'i er: ktnn iyisi"dir. Ama, bizim devletilie kardrlan sosyalizm anlaymzla, Batdaki sosyalizm yapllar arasnda, en az ortaala moderna arasndaki farklar kadar karl dalar ve uurumlar vardr. Batda sosyalist devletilik, iverenin hesapllna dayanr; bizde "devleti sosyalizm" -bilerek, bilmeyerek- ortaan tartsz, darasz keyfiliini okar. Boyuna unuturuz. Batda sosyalizm ne zaman, nasl ve niin dodu? Batda, derebeyi dzeni kklerinden yolundu. Ortaan antika aalar yerine, yeni sanayinin at evren pazarna ayak uydurup yontulmu modern emlk sahipleri geti. Derebeyliin ykl ayaklanmalar iinde silah arkadal yaplrken alevlenmi halk ve ii hareketleri nnde anszn rken iveren snf, toplum iinde insann insan iletme ve smrmesinin inceliklerini denemi ortak arad. Bu uurda, tek bana dizginleyemedii sarsntlarla hereyi kaybetmektense, byk arazi sahiplerine "kllarnn hakk" olan "rant" adl "arslan pay"n tanyp uzlamaktan baka yol bulamad. st snflarn ekonomi temelinde yaptklar bu rant, kr paylam, devlet ve siyaset alanlarnda paylatklar iblm ile perinlendi. Modern "serbest rekabet" yasalarna uygun "hr parlamento" dzeni saland. Bu esnek skynetim altnda yalnz kalan, ekonomide ileyici kol, politikada vergi ve oy deyici kul durumuna giren ii snf, devlet dnda bann aresine bakt. Ortaa toplumundan kendi saflarna ve evresine dm zmre ve tabakalarn eitli insan ve eilimlerine gre bir sr "sosyalizm"lere sarlma yollarna girdi. Demek, Batda sosyalizm, devletin dnda ve karsnda dodu. Devletilie hl, bir trl, kolay kolay sndrlamad.

Trkiye'de gidi ve kavraylar hangi basamakta bulunurlar? Doru konualm. Derebeyi kalntlarmz, btn dileri ve trnaklaryla iliklerimize ilemi olarak yaarlar. rnek alalm: Bir ngiliz ivereni ile lordu, anayurdunda devletin yasas htt rf dnda kln kprdattrmaz, dnyada, hemen yar yeryzn smrge ve yar-smrge gibi kullanr. Bir de bizim aalarmzla bezirganlarmza bakalm, hepsi devlet koltuunda akak teba, rveti mteahhit kenedirler, "yurtseverlik"'i bu ynde anlar ve savunurlar. Dnyaya gelince, onlar yabanc mallarna ajan ve yabanc nfuzuna hayran olmaktan hi tedirgin olmazlar. Bu, her i ve ac gly kendisine szeren (st aa) saymaya hazr insanlara ortaada "vasal" (kul taifesi) denir. Demek, bizim ynetici snflarmz henz vatanda, modern yurtta olmamtr. Devletiliimize bu ynden bakalm. Uzun ve karanlk Dou tarihimiz rneklerle doludur. slam anayasamz Kur'andr. Bir yanda tanrsal kesinlikte Kur'an ayetleri, kr hafz ezberiyle dedii anlalmakszn, gz kapal ho sesle okunurken, tede sarkl talknclar Kur'ana aykr en keyfi saltanatlara fetva verirlerdi. Tpk o alkanlmzla, eviri anayasa ve yasalarmz hie sayan en ilkel ilikilerimiz geriliimizi "kitabna uydurarak", btn ekonomi ve toplumumuzu bouyor. Mevzuatmz, yalnz ileri insan grl bir yabanc bize "unu yapn" dedii zaman, "kitabmzda o da yazl" demek iin, gstermelik, raf bitiidir. Siyaset, ynetim, ahlk, hukuk, bilim ve sanat ilikilerimiz geri tepmede hereyi mbah sayan klklarla soysuzlatrlyor. bantlarmz, dalarn kaymas gibi kendiliinden ve nne geilemezmi gibi, d ilikilerimizde kapitlasyon gelenek ve greneklerini diriltmek zere inanlmaz yarlara kalkyor. En rahatsz olmu grnenler bile "yaasn devletiliimiz!" biiminde, "Padiahmz, efendimiz ld. Padiahm ok yaa!" glbankn ekiyorlar... te tam o srada, ii snfmz dndan ve ta yukarlardan bir sosyalizm grlltsdr grla gidiyor. Hem de btn iddias ne? Kalknmamz zel sermaye yerine, devletiliimiz eliyle yapmak! Ne byk lf! Bu neye benziyor? Aslan penesine dm eein "aman arslanm, kendi peneni sr, mideni ye ve kalbini kopar! O daha lezzetlidir..." demesine. Bu eeklik, bizim "sosyalist devletiliimiz"den daha olanakl bir eyi istemektir. nk aslan da bir hayvandr. Gz kararp penesini de srabilir. Devlet bir hayvan deildir. Yapacan hibir zaman penesindeki eeklere danmaz. yleysa bizim "devletiliimiz"in sosyal eeklikleri neye yarar? evremize azck gz gezdirelim. Bugn, yabanc sermaye hepimizden daha devleti! Ortaa art hacaa ve bezirganlarmzn Yassada'dan baka ie yaramadklarn gstererek, sk skya, kskvrak balanacamz devlet planlar bekliyor. Tahttan indirilmi Dyun'u Umumiye saltanat, baka trl bir gvenilir konsorsiyum salayamaz. Yalnz ortaa lonca esnaf kafal "devletilerimiz"le, ortaa azman hacaa ve bezirganlarmza kurban Lala paalarmz bu eit "devletiliimiz" de "sosyalizm" ya da "komnizm" kokusu alabilirler. Yabanc sermaye ile birlikte Sivas Kongresi erefine kadeh kaldrarak kaynama sevdasna dm gdc snflarmz, uluslararas pazarln ynlarmza mal etmek ijn sosyalizm gibi lf kalabalklarn neden ho grmesinler?... Onun iin sosyalizm hazr elbisesi, btn makbul "Avrupa mal" yabanc nesneler gibi, deerleri tartma konusu edilemez "dsturlar" halinde lkemize sokuluyor. Her pahal satlmak istenen ey gibi, sosyalizm de, hayran kaldmz Bat kkenli "ithal mal" olarak piyasaya srlyor.

Makineyi en iyi yapld Avrupa'dan sokuyoruz da, sosyalizmi niin Avrupa'dan almayalm? Birincisi: Bugn artk makinenin en iyisi Avnpa`dan baka yerde de yaplyor. Htt Avrupa'dan iyisi Amerika'da ya da Japonya'da yaplyor. Demek, Avrupa stnl, Avrupa hayranlmzn nedeni olmaktan kmtr. Bugn, dnyann en ummadmz bak birok yerinde daha iyi teknik ve dnceler bulunabilir. Ama yalnzca iyi; doru, gzelse... kincisi: Niin teknii ve dnceyi Avrupa'dan getirtiyoruz? zrmz kabahatimizden byk. Geriliimiz bizi daha iyi dnmeye ve yapmaya koyvermiyor! Geriliimiz bu dizginlemeyi nasl baaryor? "Devletiliimiz" sayesinde.. imdi, oturup, o devletiliimizi "on emir" yapmamz gerekir mi? Buna gerek de yok. "Evamir'i aere"imiz de, yz emrimizde, her emrimiz de "O"ndan, krk yllk, bin yllk "devletiliimiz"den tepemize iner. Bizim ona hnk deyicilik etmemize gerek yok ki... ncs: Avrupa'dan alyorsak ltfen numusumuzla, tahrif etmeden alalm. Avrupa'da hibir sosyalizm devletilikle balamad. Tersine, her sosyalizmin, devletilik yznden boynu altnda kald. Almanya'da Lassalizm, bizzat Lassal'in ldrlmesiyle kapand. Fransa'da Blankizm, "devleti" "i atlyeleri" ile halk hareketinin ban yedi... Yani, devletilik, smarlama deilse, kendi kendisi iin bile, btn topyalar gibi uursuzluk getirir. Drdncs: Avrupal, kendisi iine daha elverili bir makineyi kefetmedike eskilerini bize tevekkeli yere vermedii gibi, bizim derebeyi srl kpmz de, kalbna en uygun olmayan "sosyalizm"i ierisine szdrmaz, vb., vb. Btn bu nedenler yznden, yle bir paradoksla karlayoruz: Avrupa'da: Sosyal yap deiiklikleri kanlmaz bir geliim saylyor. O geliimi nlemek ve -sz yerindeyse- "amortize" etmek iin fizik yasalar uygulanyor. Kazan ar istimle patlatmamak iin (ekonomik ve siyasal bunalmlarla Bat dnyasn havaya uurtmamak iin) Batnn gdc snflar bir "emniyet sbab" aryorlar. Sosyal emniyet sbaplarnn en elverilisini sosyalizmde buluyorlar. Trkiye'de: Btn sosyal ve politik abalarn sonucu, tam Batdakinin tersine dnyor. Klk ve sa sakal "devrim"leri bile, kadim devletiliimizden gelmiyorsa, isyan karyor. Tra "inklaplar" dnda en ufak bir toplumsal yap deiiklii ise, lm (komnizim) saylyor. Modernleme gidiini btn gerekleri ve sonularyla benimseyeceimize, o gidiin sosyal yapmza getirecei her trl deiiklii sansre uratmak iin uykularmz karlyor. Ortaa ilikilerimizin kilit mevkisini her ne pahasna olursa olsun dokunulmaz tutmak iin bir maske aranyor. Ve o maske devletiliimizle kark sosyalizmtrak "aydn" gevezeliklerinde bulunuyor... Devletiliimizle sosyalizm arasnda kpr kurmaya alan valyelerin kiisel i kuruntu ve buruntular ne olursa olsun, nesnel etki ve emekler bu deirmene su tayor. Avrupa`da byk sanayinin kuruluuna yol aan ii snfnn yn hareketi sosyalizmi yaratrken, bizde "devletiliimiz" adyla savunulan tutum, pratikte, ii hareketlerini yeraltna sokup, vergi kaakl ile sosyal adaletsizlii gklere karan bir sanayileme geriliini bilerek, bilmeyerek kkrtyor. 1000 kii altracak bir iletme, i yasas snrna girmemek iin binbir paraya blnyor. 1936'dan beri

eyrek yzyl geti. "zel sermaye"nin bu kstebek oyununu devletiliimiz grmek bile istemedi. "Madem ki yasadr, i yasas btn iiler iin yrrle girdi" diyemedi... Uyruunu kendi yasalar iine sokmay bile bir ayrcalk haline sokmu olan devletiliimiz, o tavan uykusu ile sermaye birikiini deil, ulusal zenginlik israflarn en mirasyedi derebeyice arttrdn, sanki kavrayamad. iyi domuzuna smrmenin makinelemeyi durdurduunu, makinelemesiz sermaye birikiminin olmayacan sanki gremedi. "Canm, Tahtakale dkkanclklarna oranla, Smerbank fabrikalar az ok modern iletmeler olmad m?" Birincisi: Geriliimizi korumak iin tabi ki devletiliimiz gerekti. Doaldr ki devletiliimizin ayakta durmas iin baz giriimlersiz olunamazd. kinci: Demokrat Parti rahmetlik, bir tek sznde durmu olmak iin devlet iletmelerini satla kard zaman bir tek ciddi zel sermayeci alc kmad. Ancak, bedavaya verilir ve stelik di kiras para da denirse, devletiliimizi utandrmamak iin devlet iletmelerini almaya katlanan bir zel sermayeci ilk i olarak bu iletmelerdeki personelin bete ya da drt kiisini kap dar edeceini art kotu. ncs: 15 milyar yatrm yapm devlet iletmelerinde, bunca "drokonyen" (zor ktek) fiyat ayarlamalarna karn, tekel ayrcalklar olmasa her yl 300 milyon Trk liras zararna allyor. Drdncs: Hibir zel sermayenin yapamayaca zamlar pervaszca yapan devletiliimizin -meclis kontrolu dnda- yasa st ileyi ve ihale mekanizmas, lkede pahalln ve isizliin zaptedilemez ve kar konulamaz ncs oluyor. Beincisi: En korkun 1923 ile 1963 arasnda tam krk yl geti: Dnyann brakalm baka yerlerini, 40 ylda airet ann Japonyas, en modern Avrupa kapitalist retimine ldrc rekabetle kar koydu. Devletiliimizin en byk ant olan Karabk iin Amerikal uzman Thornburg, yzmze kar "Beyinsizliin aheseri!" sfatn damgalad. vb vb. Bu apta bir sanayicilie, "modern iletmecilik" mi, yoksa "yama Hasan'n brei", fodlacl besleyen "modern ikembecilik" mi demek daha doru olur, derince dnlecek eydir. "Kalknmamz" yle dursun, srekli artan nfusumuz dnlrse, olduumuz yerde kalmamz bile rahata salamayan byle bir devletiliimiz, ister istemez "demokrasi"yi kuramad. nk demokrasi, Avrupa'da 150 yldan beri tanmland gibi "en kalabalk, en zrt yurttalarn" yannda olur. Devletiliimiz ise, ounluumuzun -ii, kyl, esnaf, aydn, memur ynlarmzn- sosyal adaletsizlie kurban edilmeleri pahasna, tek parti anda birka ehirde, ok parti anda birka mahallede birka "milyoner" yaratmann arksn boruyla aldrtmay, demokrasi havas diye vd. imdi, kullarn a brakmamak demek olan demokrasiyi bile gerekletirememi olan bir devletiliimizin, "kullarn efendi olmalar anlamnadr" denilen sosyalizme nc sayldn dnelim! Hem de kullarn hi haberleri bile olmakszn, birka efendi kendi aralarnda kendi kendilerini kandrp atlatvererek sosyalizmi uygulayversinler! Pes. Hayatta olmaz yle ey. Ama "ruh" alemi baka, belki "ruh"larmza, "gaipten" bir sosyalizm esini ya da vahiyi gelmise? Olaylarmza dnelim. Avrupa'da sosyalizm, az ok ii ynlar iin, iilerle birlikte, iiler tarafndan benimsendike glenmitir. i katna inmemi iiyle gerekten omuz omuza savamam "aydn" Saint-Simon olsa, Robert Owen olsa, Charles Fourier olsa "topist" (hayalci kuruntucu) saylmtr. Bizde devleti sosyalizm, dnce oraklmzda kolay sat yapmaya memur birka yarm-aydnn, geit resimlerinde rtkan afiler asmaya, ok ksa bir zaman iin izin verilmi dergicikte be okur yazarda kafa gz brakmayan, camiyle kilise aras lanetlenmeye yarar "aydn avuntusu"dur.

zerine en ok grlt kopardmz kltr bakmndan Avrupa, yzyldan beri az ok bamsz bir dnce zgrln dnce olarak kald lde yasak edememitir. Bizde, anayasalar harl harl yazarlar: "Herkes dnce ve kanaat hrriyetine sahiptir" (Madde 20). Sonra Millet Meclisi katlarnda yabanc bir konsorsiyumdan yardm grmek zere dzlen plan yapan ve savunanlar "komnist" damgasyla resmen sulanrlar. nk Mussolini'den adapte edilmi ceza kanununda bile o adla bir su yazlmad halde, o "dnce"ye benzer ya da benzemez her hoa gitmeyen dnceyi ktlemek ve yasak etmek iin "komnist" demek, akan btn sular durdurur. Yasann ve adliyenin dili bir kr kar, yle bir suun damgasn yemi yurtta temize karncaya kadar... Neden? nk bizde yasalar deil, ahslar, derebeyler "devletiliimiz"e egemendirler. Daha dorusu "devletiliimiz"in z, "devletl"lar yasalarn stnde saymaktr. Bu koullar altnda, dncemiz, patenti belli tekellerde ayrcalk tannm kalp dncelerle smarlama lf ebeliklerinden teye geemez. Kltr alannda, dnyaya sunulacak tek bir orijinal aheserimiz domad diye de, alap dururuz. Ya da tersine, dnyann her yerinde harc- alem olmu en baya fikirleri, hep biz kefetmiiz gibi, kendi "esiz rneksiz" bulularmz olarak millete yutturmaya kalkrz. Devletiliimizin kurduu karantinay cennet saydrmaya abalayan "devlet kuu" sosyalistlerimiz sa olsunlar. Maddi alanda Avrupa en yksek teknik uygarl kurmu, biz o medeniyeti siyasi kabuunda bir kyafet devrimi sanmz. Yarm yzyl harika, mucize, dnyalara bedel ilerleme trkleriyle deretepe dz gitmiiz. Bir de arkamza dnp bakmz ki, arpa boyu yol almamz. Yarm yzyl nce braktmz yere, dnme dolapla dolap gelmiiz. Avrupa'dan, yarm yzyl ncekinden ok daha byk bir uzaklkla geri kaldmz anlaynca afallayp kalmz! Manevi alanda Avrupa, ortaa skolastiini bir daha geri,getirmemecesine gmp, modern dnceyi salam. Biz, Arapa ve Acemce'yi brakp, Franszca'dan, Almanca'dan, en son ngilizce'den eviri ve taklitler yapmakla, medrese kafamza uygun bir yeni-skolastik apkasn bamza geirdiimizi bile anlamamzdr. Bugn, en kr gze bile batan biricik gerek ortada duruyor. Batda sosyalizm, byk sanayinin yaratt modern ii snfna, uzun sreli savalarla savunduu yaama ve dnme zgrln modern toplum erevesini atlatmakszn ksmi tatminlerle amortize etme, giderme yollar aan iyi kt bir sosyal istikrar salamak abasdr. Trkiye'de neler oluyor?... Byk sanayi rnleri nasl Avrupa'dan hazrca geliyorsa, lkemizde nasl ancak Avrupa'da modas gemi, tekniin son sz olmaktan km az ok skarta makineler getirilerek "monte" edilir edilmez bir "ulusal sanayi" dodu sanlyorsa, tpk onun gibi, Avrupa'da byk sanayinin doal rn olan sosyalizm de, ancak Avrupa'da iportaya oktan dm sosyalizm ya da sosyal dnce dkntlerinden derme atma paralar, yedek paralar biiminde yurda aktarlrsa, "yerli mal" bir sosyalizmimiz oluverir biliniyor. Hammaddesi Amerika'dan, makinesi srail'den getirilip ft arlarmzda sekiz-on yandaki kzolan ocuklarmz sabah namazndan yatsya dek balmumuna eviren "plastik sanayimiz" ne kadar "ulusal" ise, o kadar ulusal "montaj fikir" zentilerine kaplyoruz. Fakat bu "fikir"ler, hele "devletiliimiz"le kaynatrldlar m, ortaa zihniyetimizle ister istemez hayattan kopuyorlar. Basmakalp, halkmza gn gstermeyen bir sr yapma ve uydurma "ulusal sosyalizm" klkl "ideoloji" ukalalklar moda oluyor. O yzden bizim

"sosyal" dncelerimiz ve "sosyalizmlerimiz" htt soysuzlatrlmn soysuzlatrlm -Ahmet Agayef'in dedii gibi- "n sonu tutar" bir sistem bile yumurtlayamyor. Her skan zmre, snf ya da szcnn mahalle kahvesi azna, kocakar aklna geleni, paa keyfine uyduu gibi ortaya savurmas bir "yenilik" ve "ilerilik" sanlyor. Her kolay kabaday kalemrn kursanda geirdii gdaklama, her panayr airinin ya da tatl su romancsnn "anlam karnnda" guruldayan gaazi, fantazi fikir krntcklar "sosyal hikmet" yerine geiriliyor. Ne sa, ne sol, kimse modern anlamda dnceyi ciddiye almyor. Btn sosyal yaygaralarmz, halkn ve ulusun her trl zgrlk ve insanlk yneliini akna eviren anari unsuru sosyalizmsi palavralara dklyor. Bizim "devleti sosyalizm" rtkanlarmz o palavralarn en gzde kahramanlarndandrlar. O srtlarn "salam kaza", devletiliimize dayam kabadaylarn aznda "sosyalizmimiz" bile, htt Batnn anlad ynde "komnizme tamay nleyecek son bent" olmaktan bile kyor. Diktatr taslaklarnn demagoji talarn ssleyen sahte elmas, zmrt, zebercet talar, taklit mcevherat roln ancak oynayabiliyor. Bu tr "sosyalist"lerimiz, Trkiye'de kh sinsi sinsi, kh btn hametiyle, debdebesiyle, fakat her zaman dipdiri yaam, yaatlm derebeyi bantlarmz, "devletiliimiz" maskesi altnda, "besle bysn, rt uyusun" eden bir rezil emberi hakl karmaya yaryorlar. Yllar yldr dinlediimiz "sosyal" mavallar, krk yldr itike itah artan, itahlandka ien ortaa art brokrasimiz, ark krtasiyeciliimiz ortamnda, d yardm sadakasyla "Ne kendi eyledi rahat, ne halka verdi huzur!" Biare palaspare memurlar saltanatmz hem tavlayan, hem avlayan nl "yem borusu" yerine geiyor. Vard, geldi, Konya alt saat derken, hayat pahall ve isizlik hamam iinde halk kadar memuru da terletip bayltan geriliimizi, gkten inmi kurtarc "Mehdi resulullah", hak rahmeti bir mucize ilerleyi gibi yaldzlamaya zeniyor. Btn o "sosyalizm" kasketli "devletilik" almlarmz, profesr Zati Sungur'larn dnya gzelini belinin ortasndan testereyle kesip yaptran, ya da hokkabaz klah iinde tlsml tavanlar hoplatan, "ne sihirdir, ne keramet, el abukluu marifet" kavuklu derebeyi gerilii ile sarma dola silindir apkal yabanc nfuzunu putlatrm, glnmekten ok alanacak bir orbac skolastiinin sarholuudur. Bunun en tipik, daha dorusu en ibret alnacak "trajik" rnei mi aranacak?... Dnk tek parti ann, tarikat ehli dnda kimsenin ciddiye almad orbac skolastiinin son perdesi ne id belirli "komnizm" sprnts "kadroculuk"du. Bugnk ok parti ann, hemen herkesce ciddiye alnan orbac skolastiinin ilk perdesi ne olduklar belirsiz -kmseme ve ktleme anlamnda deil, iyi, ho, parlak szleri ne otursa olsun, en "doru" ve salam diye yaslandklar yerde, "devletiliimiz" gibi rk tahtaya basm olan- "ynclk"tr. Kadroculuk "iverenden yana devletilik"mi de, ynclk "halktan yana devletilik" miymi? Haydi, efendim!.. Kl poaasna hasret lkemizden baka yerde kim satn alr byle manda tezeinden iri lflar, karn doyuracak somun diye?.. En hakl grnen olaylar bile glgesi altnda kukuya gmen temel dncelerine baklnca, iki aknt arasndaki -birbirlerine bugn de ekici gelen- yntem ve mantk sonucu (yol ve varlacak ky) iddialarnda tek fark udur: Kadroculuk daha ite biimde "topik demagoji"ydi. Ynclk daha tasavvufi (mistik) biimde "demagojik topi"dir. Kadrizm, sinike (hinoluhince) bilerek yaplm tahriflerle uydurmaya kalkt "topya"da, salt bahiini kazanmak zere yaranmak istedii snflarn gerek oluum ve eilimlerini ky softas kadarck ezberleyememi alaturka demagojiydi. Ynizm, demagojiye (kuru kalabal parlak bo lafla temelde yanltmaya) kaydn sezmeksizin, gvencini edinmek zere yaranmak istedii zmrelerin tarihsel durumlarn bir "tarihi" Murat bey veya bir "tarihi istikbal"ci

Celal Nuri leri bey kadarck olsun grememi silme "alafranga topizm"dir. Osmanl, "snf me'murin" derdi bunlarn "devletilik" dedikleri kua! Gnl gen "Yn" kolarn, dileri dklm kadro kurtlaryla ayn alda grmekten zlm, neye yarar? Ackl yanlar bu. Traji-komik almlar, melodramatik curcuna yalmlar ne olursa olsun, km Osmanl mparatorluu'ndan yadigar dzeniyle, medreseci lonca mantna solcu softal katm kt esnaf ukalalklar hangi sapa balta olurlar? Skntl, skntl "sosyal" szler ya da her ihanetini grdke sevgili yosmaya tapnl sitemlerle, kurda koyun postekisi mi giydirilecek? Kendilerine naslsa, -diplomalarna bakp"aydn" etiketi taklm, burnunun ucunu grmez, kendini beenmi zavall kapkulu kalabal, ara sra kazan kaldrma perevli "zmir havas" temposuyla zinde zeybek oyununa m kaldrlacak? O kadarcna bile yaramyorlar. te 27 Mays kt geti! O "Sur'u srafil" "uyank"larmz neredeydiler? Bezirgan kulislerde "seim" yapldktan, at alan hacaa skdar' boyladktan sonra, mantar gibi fkrmakla "atom bombas"na benzeyilerini mi seraplatracaklar? Yoksa. Trkiye halknn gerilikten kan kusan "sadrine ifa" verecek kattan "reete"ler mi sunacaklar? eitleri kadrizm kadrilizm ile ya da ynizm bnizmiyle kalsa plp baa konulacak olan bu "eshab' kehif"in "devrimci doktur" perukal "ktmir" stadlarnn, kak "ideolog"luklaryla gsterdikleri btn "beceri", Trk ulusunun bandaki en byk tarihsel derdi -pahal, lks devletiliimizi- zemzemle ykamak, o her akl banda iverenin pek iyi -sosyalistlerimizden ok daha iyi- tand, tanmlad, yaka silktii hacaa kokulu levanten yetitirmeye elverili gbrelii, o ahr karanlndaki nemli "mantar yaslas"n, en gneli, en bereketli, biricik ekin tarlas diye millete tek umut kayna, tek "arz' mev'ut"[Musa dininde olanlar iin vaat edilmi toprak, Kuds] gibi gsterip, halk yamur duasna armaktr. Yurdumuzda en basit toplumsal dnce kurallarn yasak edip, her dnceyi krkrne kla itaatna sokamazsa kelepeleyen kafatas lsn, ruh ebekesini, vicdan an, bulunmaz Hint kuma, "esiz rneksiz" Kemir al diye, geri kltrmzn Mahmutpaa yokuu Ankara caddelerinde, maldan anlamayanlara, be aa, on yukar ucuz-pahal satmaktr. Getim, o "ark kurnaz" madrabazlklar, kendilerinden baka anlayarak dinleyen var m? Koltuklu masa banda "salla ba, al maa" geinmekten baka lk bilmeyen, serte yat borusuyla zbarp, yumuaka lahuti hamam borusu ile talime kalkmay btn bir deimez yaama sanan "me'murin taifesi" ya da usturuplu -be cmle tekerlenince her iin yoluna gireceini -Amerika'dan buday gelmese, Avrupa'dan "sadaka'i ftr" gelmese de, fodlalarn srgit deneceini- uman ulufeci "aydnyan" ya da "solcuyan", "sacyan"... belki byle kaval seslerine alk ezeli devlet st kuzucuklardr. Ne desen, inanverirler. nlerine kim dse kanverirler. Maalar tkrnda gittike pek uysaldrlar. Kazan bo grmedike kaldrmazlar. Ama, vergisi ve karakoluyla bizim bitmez tkenmez, ucu buca grnmez krtasiyeciliimizi etinde, kemiinde duymu halkmz nne, bizim salak ve solak hafzlarmz, Pala Paalar kadarck olsun kabiliyorlar, "kalknma" "hat'mi eriflerini indirebiliyorlar m? Hayr. nk, halk nnde "devletiliimiz"e "am'n ekeri" dedikleri gn, yzleri kzarmasa bile, "Arabn yz" gibi istenmeyeceklerdir. Tersine, hani u "devletiliimiz"in scak "serler"inde tkz harlklarla sulanp yapay olarak bytlm "eriat-rk"larmz yok mu? Onlar, "suret'i haktan" grnp sndiklar "devletiliimiz'e szm ona atarak, toplumumuzu Hlag Han'n okla yay ana dndreceklerini vaat ettikleri zaman millete alklanacaklar da, beriki sosyal-devletiler, taratorlu azlaryla srf "devletiliimiz"in cennet kklerini taprmaya kalkar kalkmaz -yanbalarnda jandarma sngs yokkenyuhalanacaklarn bilinaltlaryla sezmeyecekler mi?

Ne yazk ki, timsah gzyalar dkerek, ektiklerini yuhalanmakla bierlerken, grecekleri ilgisizlii ve tiksintiyi, yaptklar ham sofu vaizlerinin sonucu deil, "toplumsal ilericilie" kar, anlaysz "sokak adam"nn cahilce svp saymas bilecekler, bylece, Trkiye halknn her trl sosyal adalete ve ilerilie dman olduu sansna bir yol da kendi denemeleriyle yol aacaklardr. Yok, sosyal baylarmz Batdan en az yzelli yl geri "devletiliimiz"e szde ileri batc "sosyalizm" kaftann giydirmekle yaplan kalknma "ideolog"luu, hi deilse yeni bir "demagog"luk saylamaz. Brakalm o "sosyalizm" (Yn) ya da "nasyonal sosyalizm" (Kadro) gibi lema pozlu kuruntular, nce kendi gereimize inelim. Dounun softa kafasn Bat maymunluu gvdesine alayp, Trkiye halknda kalm iki paralk akl' selimin de ortasna ty dikmeyelim. Sosyalizm Bat iin ne kadar kanlmaz bir zorunluluksa, Trkiye iin o kadar dnce gmrnden konfeksiyon mal, hazr elbise karmak, kafamz gvdemizden apayr altrmak, beynimizi ok alkn bulunduumuz dnce tembelliiyle katlatrmak, talatrmak, molozlatrmak oluyor. Birisi gsne "sosyalizm" rozetini takt m, btn millet sorunlarmz iin, "hak dini bendedir!" gibilerden, kafa yormak yle dursun, kln kprdatmamay erdemliliin son rtbesi sayp oturuveriyor. Batda sosyalizm baka trl dindirilemeyen sanclara kar kullanlm bir morfin rngasdr. Bizde sosyalizm hammaddesi Avrupa'dan kaak olarak yurda sokulan -afyon kadarck bir yerli mal olmayan- keyif veren zehirdir, her trl pratikten kopmay hakl karacak bir afyonkeliktir. Nedeni zerinde ok durmayalm. Btn "solcuyan" tayfamza dikkat edelim hepsi de memleketin her hareketine kar "Ben sabahtan syledim!" diyen kurnaz Yahudi usulyle, lahavle ekip ba evirirler. rpnan insanlarmzn ne dn, ne bugn; ne yarn ile ilgilenmeyi "tarikat"larna uygun bulmazlar. Bu kabadaylar, Babali'nin "byk kapl" kokain tekkelerinde "sosyalizm" kaba ekitiren esrarke dervilerdir. Oturduklan peygamber postlar stnde, geceli gndzl tespih ekerek dnya ve ahiret gereklerini yerine getiren tuhaf sukuu ermilerine benzerler. Dnyann hibir yerinde bu kadar "ucuz sosyalizm" grlmemitir. nk dnyann hibir yeri Trkiye deildir. Bizim en son toplumsal gereimiz, Avrupa ile taban tabana zttr: Daha dorusu Batya kar kanl, ateli savaa giren Kuvva-y Milliyeciliimiz, Batdaki az ok "sosyalist" hkmetlere kar gelimitir. Kuvva-y Milliyeciliimiz, "milli mcadele"ye hi nedensiz rastlantyla m girmiti? Girmekle yanlm myd? Kimse milli mcadelenin yanl olduu iddiasna aka kalkamyor. Htt, btn siyasi tezleri Yassada'da vurgunculuktan mahkm olanlarn canlarna dokunulsa bile, mallarn affa uratmal diyen partiler bile o kadarna henz varamadlar. Kolay deil. Krk yl nce Sivas Kongresi'nde tartlan "ulusal kurtulu" sorununu Blkba'dan Alican'a kadar btn fhrerlerimizle Lala Paalarmzn bir tek uzun ya da ksa "af"la zmledikleri gibi, bir tek ince ya da kaln sosyalizm lafyla zmleyebileceimizi sanmayalm. Kuvva-y Milliyecilik nasl "sosyalizm" deil -Mustafa Kemal'in deyimiyle -"Mstebit hilafet ve saltanatla kapitalizm ve emperyalizmden kurtulu"duysa, bugn de ayn sorunlar renkkri "sosyalizm" maskeleri altnda apokarya maskarasna evirmeyelim. Milli Birlik Komitesi yeleri, anlam airin karnnda" bir "sosyalizm" boncuu ile oyalanarak "Atatrk ilkeleri"ni Trke ezanla kark tasarruf bonosu ya da "hereyden nce eitim" atlasyla kapl

yoksul kylye dek arazi vergisi biiminde yorumlamasalard, belki hem kendileri bu kadar abuk meydanlarda talanmazlar, hem de lke pek ok ilkelere bu derece hasret dmezdi. Neden 30 Austos`un kanl zaferinden sonra gelen ey "istikrar" oldu da, 27 Mays'n kansz zaferinden sonra gelen "istikrarszlk" oldu? "Sosyalizm" ya da "ilke" tartmalarndan m? Hayr.1960 ylndaki durumumuz, 1923 ylndaki durumla taban tabana zttr. Ekonomi alannda "mbadele" denilen ynla insan transferleri, politika alannda evren ve bamszlk savalaryla devrimlerdeki insan krmlar yznden ortaya alm boluk;1920'den sonraki alara ve isizlere, ters, olumsuz eksi yoldan da olsa, geim ve i alanlar salamt. Btn bayndr Anadolu'nun zenginlik kaynaklarn tekellerinde tutan "gayri mslim"lerin tasfiye yollu snr d edilii, gelge de olsa, anszn yerli unsurlara geni frsatlar, htt kimi mslman akgzlere yama alan amt. Sra sra devrimlerden sonra, seri halinde Trablus, Balkan, Birinci Dnya Savalarnn cephelerde ve cephe gerilerinde su gibi harcad yzbinlerce "mnevver-memur"dan "mnhal" kalm yerler, terhis edilen ordu ve sivil kadrolara bol bol hizmet kaplan at. Mbadele sayesinde, yzyllardan beri yabanc ajan gayri mslimlerin topraklarmzdan sklp atlmalar, yerleri doluncaya kadar olsun, halkmz bir an iin ekonomik smrlmeden bir lde kurtulmaya ve istikrara kavuturdu. Elle tutulur nemli zenginlikler el deitirip paylald. mparatorluun sekiz on yllk -en az 1908'den beri 15, 1809'dan beri 115 yllk- zl ihtilalleri ve savalarnca trpanlanm aydnlarn devlet kapsndaki ak yerleri ylesine oktu ki, yeni yeni devlet kadrolar kurulduu sralar gze arpan memur ayla karlald. Bugn be-alt ylda bitirilemeyen yksek renim o zaman iki- yld. Ankara Hukuk'u, 2 yl iinde zincir usul ilkokuldan gelmi her yata rencilerden bile akn akn diplomallar yetitirdi... 27 Mays'n her iki ynde hibir ans olmad. Tersine zenginliklerin mbadelesi yoktu ve olamazd, zel ve yabanc sermayeyi rktmemek korkusu, vurguncularn bile siyaset dnda rahatsz edilmelerini nledi, vergi kaakln kantlayan "servet beyannamesi", doktrinsizlikle vnen szde partilerin ortak kaygs ve bir numaral karabasan oldu. Memur enflasyonu ise, akllar durduracak apla tavan amt. Bu koullar altnda 27 Mays, ne sava, ne devrim aamayacana gre, ne yapabilirdi? Yzde yz halka inip, btn ulusu ekonomi ve politika alanlarnda rgtleyerek toprak reformunu, kooperatifilii, sanayilemeyi bir ulusal seferberlik halinde, Anadolu Bamszlk Sava'nn zveri, zgrlk ve bilinci ile arabuk gcrekletirebilirdi. Ne yapt? Sonradan "gayri amimi beyanlar" saylan anlalmaz "sosyalizm"lerle oyaland. Sosyalizm yenir mi, yenmez mi ikilleri arasnda, altta gremenin stad "devletiliimiz" imdada yetiti. "Aman, arslanlar, unlar yaparsanz siz yaparsnz. Seim ve partiler gelmeden abuk karar verin. Greyim sizi!" diyerek, akl hocaln tam yapt. i, mstahdem, memur, esnaf 27 Mays' lgnca m alklad? Bak ivereni darlttnz, iletmeler kapanyor, abuk zel sermayeye sermaye denmek zere iiye, memura, esnafa tasarruf bonosu kesip, zorla dn nafakalarndan parababalarna aktarn. Be on aann gzaltna alnmas ile toprak reformu lflar baldrplak kyllerin holarna m gitti? Devletiliimizin krdaki temel direkleri (Kadroculuun "rasin temelleri"!) sarslmasn, "sosyal devlet"in yerini bulmas, alan kylden de arazi vergisi alnmakla olur. Bu iki nlemcik, 27 Mays' geni ky ve ehir ynlar iinde o saat tecrit edivermiti. Halkla aras atrlan 27 Mays iin geriye ne kalmt? Sokaa dklp elele veren niversite ile ordu. "Devrim"in bu iki motorunu "tkanklk"tan kurtarsa kurtarsa 27 Mays yiitleri kurtarabilir. Devrimin kan dkt Beyezt Meydan'na "Hrriyet Meydan" adn takarak, kendisini ceza olarak yanarda azna evir, tam yol greyderlerle kknden kaz. Bir daha zgrlk gsterilerine sahne olmaya tvbe etsin. Meydanlara yaplan bu sembolik ikenceyi insanlara uygulamak daha kolay. niversitede 147'ler, orduda 7000 Eminsular pekla "zinde kuvvetler"i en az ikiye blerek, kambur stne

kamburlar karabilir!... Ondan sonra yap bir "seim"... "Kalplere vur bir zmba! Rumba da Rumba, Rumba!" "Gelmi gemi 'ktidarlarn en iyi niyetlisi" olduunu syleyen ve belki de gerekten yle olan Milli Birlik Komitesi btn bu davranlara neden kapld? zetlenirse "snfsz, imtiyazsz bir toplum olduumuzu arklatran "devletiliimiz"e kanndan. Snflara bakmadan "devletiliimiz hereyi yapabilir" sans, kolyca "herey devletiliimiz iin" oluvermiti. En parlak sosyal szlerse, ancak toplum snflar bakmndan uygulannca z anlamlarn aklayabilirler. Tasarruf bonusu, sz olarak devlet eliyle "sosyal kalknmamz" iindi. Uygulannca, zel sermayeyi beslemek zere dar geimlilerin kuaklarn bsbtn skmak oldu... Arazi vergisi, sz olarak "devlet ykn tamakta eitlik" iindi. Uygulannca, kk mlkleri byk arazilere aktaracak vergi adaletsizliini bsbtn arttrmak oldu. Batc demokrasi her snftan ne alndn, her snfa ne verildiini aka pazarla karmaktr. Bizde "ihale kanunu" vardr, ama "devletlu"larmz "ihaleyi dilediine yapp yapmamakta serbesttir" kaydn her gnk gazete ilanlaryla belirtiriz.. Kimse sormaz, ihaleyi dilediimize yapacaksak, bu ihale kanununa ne gerek var? Devletiliimizi bu olay zetler. Snfl, bir toplumda "snf yok" denildi mi, ak hesap grlmeyecek, "dilediimize ihaleyi yapacaz" demek istenir. Bu zgrlk deil, zorbalktr. Demokrasi deil, diktatrlktr. "Devletilerimiz", bir bakmdan diktatrln anak yalayclardr. Nereden kalkarsak kalkalm, grlyor ki, Trkiye'mizin birinci sorunu "komnizmi nleyecek" bir sosyalizm deildir. nce, iliklerimizi, damarlarmz yedi bin yldan beri ahtapot gibi sarm ark kalem efendilii devletiliimizin maddi ykn; pahall, isizlii, yoksulluu, manevi ykn, adaletsizlii, anti-demokratik kanunlar, mutlak dnce kleliimizi aklamal ve giderme yollarna itenlikle girmeliyiz. Bunun ilk koulu, toplumsal snflarmz arasnda aka, namusluca, hesaplamay yasak etmeyen ucuz ve alak gnll devlettir. Snflar stnde ya da dnda, "Libaralizm mi, yoksa sosyalizm mi" gibi alafranga tartma tahteravallileri, bizantizmdir. Kimin iin o inceden inceye kylm, naneli, "krmz biberli" sosyalist laf pideleri? Avrupac "devleti" lahmacunlar? Ka kiinin karnn doyurur, o yarm buutlu roman ve iir dzmeciliine kardrlm -Allah kabul etsin- "devrimci"' mevlutlar? Ve hepsinin altnda ("Tahtnda mstetir hvesi! derdi Osmanl...) devlet kapsnda maaa, n atsnda mart kediliine kavuuncaya dek, u ya da bu partinin kazklar ile elik omak oynayan "halk" panayr tellallklar? Bari yaranabilseler! Azlaryla ku tutsalar devletilerimize komoniz damgas vuruluyor. nk, devletiliimize yle bir srailoullarnn gnah kartma tekesi gerek... sa'dan iki bin ksur yl nceki Hammurabi andan beri salanm zorba devletiliin iki yzl Acem klc kimin hesabna bileniyor? Belki kadristlerin rnei kimisine az sulandrc geliyor. Siyasette dokunulmaz parya saylsalar bile, "ekonomi"ce kese doldurma, dlerinde grmedikleri mevki ve iftlik sahibi olma gibi kayrlmalar, "devletilerimiz" iin bir tr "Teviki Sanayi Kanunu" saylyor. Fakat, milletin ensesinde krk yldr, bin yldr boza piiren ey, "solcuyan"mzn her derde deva ebegmeci diye sattklar ve her frsattan sille tokatn yedike amar olanna dndkleri "devletiliimiz"dir. Bizdeki Dou devletilii, hatta Prusyal demirden babakan Bismarck'n taklit ettii Louis Napoleon "devletilii" bile olamad. Bismarkizm, sanayileme yarna batan kara atlm bir Almanya'da yaad iin, onun "krs sosyalizmi" orbasna, az buuk modern ii snfnn tuzu kartrlabilmiti. Bizim orbaclar hi yle "hata"ya,

kazara olsun dtler mi? Tek parti devletilii ksa kesti, "Trkiye'de ii, mii yok!" dedi. ok parti devletilii iin ii vard, ama "kyl efendimiz" gibi salt ve ancak "oy davar" olarak saylrd. Seimden seime "saym" yaplrken, ehir srlerinin gittike daha ounluunu tutan ekonomik "atl kitle" olarak ii snf deil, iiler hesaba katlabilirdi. Nitekim kadrizm, "imtiyazsz, snfsz" Trkiye'de, "mnevver ve mtefektir insan"larn attrdklar bir devlet sofras dalkavukluuydu: Ynizm; snflarn artk "milli efe ilan edilmi bulunduu Trkiye'de, snflar st "aydn ve zinde kuvvetler"in gdecei devletilik oldu. Kadrizm iin. ii snf" ya da "snf sava" yoktu, varsa nlenmeliydi! "Sen herkesi kr, alemi sersem mi sanrsn" diyen bulunmad. Ynizm; nl ayrcalkl "bildiri"sinde "mevkiye gelmi"lerin (acaba "kadrocu" devletllar m? Hepsi bir "sosyete"de mevki sahibi!) "felsefesi etrafnda birleme" ("Felsefe" Ziya Gkalp'in "Hak yok, vazife var" parolas yerine, "snf yok,devlet var" parolas) "Kurtulmann birinci artdr" buyuruyor. Demek, btn kapkullar bile deil, "mevki sahipleri birleiniz!" Ana felsefe bu, geri kalan pek ok parlak szler, ac olaylar, tatl umutlar, mutlu yapnmalar bu "kurlu aznlk" felsefesine dayanmaktadr! Bak ve gr bu olunca, firavunlardan, nemrutlardan beri btn Dou zorbalklarnn hep, toptan, amaz "devletilikleri"nin suu neydi? Binlerce yl nce, halk "kan balar"n tutarken, devletilik de bir "kan"dan gelme asilzadelikti. imdi sra savma demokrasiye geldi. Gerek demokrasiyi nlemek iin, devletiliimiz "demokrat" klna girecektir. Ve girdi. Tevfik Fikret'in deyimi ile: Kanun diye, kanun diye, kanun tepelemenin en eski stad Dou devletiliidir. ster cbbe, kaftan giysin, ister smokin, frak... Krk kiiyiz, birbirimizi biliriz. "Biz bize benzeriz!" Siz hi grdnz m, bizde halktan gelmi yani devletten gelmemi tek bir "hrriyet" "kanun" ya da "demokrasi", tek bir reform, devrim? Ne geldiyse bamza devletiliimizden geldi. O yzden "hrriyet, kanun, devrim" szde, devletiliimiz ite kald. Bugn susta duran "susyalistlerimiz"e baklrsa, sosyalizm de devletiliimizden gelecek. Artk, yle bir "sosyalizm"i mutlaka Batda ararsak Salazar ya da Franko dzenlerinden baka yerde bulamayacamz bilmek iin evliya olmaya gerek yoktur. Oysa, bizim uyank Salazarmz, "her dem taze, her zaman zinde" devletimiz ortadadr. O patent smet Paacmzn tekelindedir. Abac, kebeci, teki devleti sosyalistler neci? Ve nn Paamz, demokrasicik oyununa balanaca gn bizlere hadlerimizi bildirdi: "Snf esasna mstenit" ok parti olacak, ama zinhar: Sz ayaa drlmeyecek!" Ve sz ayaa hi drtt m nn hazretleri? Sz yedi bin yllk (kendi deyimiyle) "batak aalar"n amuruna drtt, ondan beter yerli-yabanc bir avu parababalarnn midelerine drtt. Fakat, ne yapt yapt, ilamaallah "ayaa", yani halka sz drtmedi. O kadar ki, devletiliimizin elinden tutup iktidara kartt Bayar-Menderes etesi, "ayak" takmna, (Vatan Cephesi paravra proloteryaya) yz verdii gn, el ense edildi. Her "devletl" lr, yaasn devletilik! En "mangalda kl brakmayan" "devrimcilikler"imiz, kendilerini alklamak ve kutlamak iin olsa bile halk nikahl kan gibi izinsiz sokaa kartmamay birinci "hikmet'i devlet" bildi. Herey -demokrasi tanmnn tersinehalk dnda, halktan habersiz olacakt. Ve sonra buna "halk iin" denecekti. Onun iin, "aklmz eriyor, gcmz yetmiyor" diyen sevgili ocuk halkmz, yedi bin yllk az yanml ile devletiliimizden rker. Devletiliimize kar en sahte klar drt elle tutar, DP ve AP zaferleri ondandr. Devletiliimizin eletirisi de, gene devletiliimizin buyrultusuyla demagojinin en iki yzlsne braklmt.

"Sonra asldlar" m? Nasrettin Hoca lkemizde, Yassada Basavcsnn arada kulland hatrlatmayn adama: "Hamamn namusunu temizlemek!" yeter mi? sz

Tarihimizin her sayfasnda okuruz. "Seyfiye" (klllar: silahl kuvvetler) ile "ilmiye"nin (sarkllar: bilimadamlarnn) "zyuf aka" (enflasyon paras) ile denen "ulufe"leri (maalar) geimlerine yetmedike, birleilerek kazanlar kaldrrlar. Yenieri ayaklanmalarn hemen ktlemeyelim. Sadrazamlarla birka "nabekar vezir"in (uygunsuz bakan) kelleleri uurulur. Gerekirse padiah saray zindannda boulur... Yeter ki devletiliimiz kurtulsun. Birilerinin kalkp, yerlerine bakalarnn oturmas sz ayaa drtmeden yaplr. "Halkn haklanmas" baarlr. Devletiliimiz "devrimci" deil midir? Ne demek! Hac Bekta' Veli'nin ensemizde svazlad kee "brk"le drtyz yl cihangirlik ettiimize bakmayn. Sultan Mahmud`u Sani'den beri az m klah deitirdik? Kyafet devrimleri, genlik as gibi gelir devletiliimize. Devletiliimiz bir "Tanzimat" kard. Yabanc donanmasnn top atei altnda, mslmandan baka btn uluslar Osmanllktan syrld; Trkiye, "mttefiklerimiz" Bat devletlerine grtlana dek borca batp Dyun'u Umumiye smrgesi durumuna girdi. O sayede iki Abdlcambaz (Abdlmecit ve Abdlaziz Hanlar) devletiliimizi 39 yl tepe tepe kullandlar. nc Abdlcambaz (Kzl zorba Abdlhamit) ile devletiliimiz bir Kanun'u Esasi kartt, o anayasann rafa konulmas nc Abdl-hana 33 yl, ayn anayasann raftan indirilmesi merutiyet han ve kahramanlarna 12 yl meydan bo brakp, devletiimizi 45 yl daha yaatt. Koskoca bir imparatorluk ykld, devletiliimizin klna dokunulmad. Avrupa'y, esnaf dkkancklarndan modern byk sanayiye ykselten 19. yzyl, Trkiye'de byle ald. Bat ilerlemekte dorua karken, biz drtnala geri gidip yar-smrgeletik. Hep o devletiliimiz sayesinde! Yalnz, o zamanki devletiliimize "hilafetiliimiz" ya da "saltanatmz" denirdi. Mslman uluslar da Birinci Evren Sava'nda Batl ba ile kesilip ayrldktan ve ayn Batllar Anadolu'muzu dilim dilim ayrp yutmaya kalktktan sonra, devletiliimizin soluu tutulmutu. Byk Millet Meclisi o zaman bir "halklk program" kotard. Devletiliimiz, onun uygulanmasn "zaferden sonra"ya brakt. Zafer arabuk devletiliimizin zaferi oldu. "Snf me'murin" 3-5 binden 30 bine, 300 bine dek bereketlendi. 20 yllk tek parti "inkilaplmzn temeli, milliyeti-laik-halk cumhuriyeti "devletiliimiz"di. kinci 20 yllk "demokrasi"ciliimizin temeli Birleik Milletlerci-Natocu-Centocu-Seatocu gene "devletiliimiz"dir. Neden bir nc 20 yllk "sosyal cumhuriyeti"liimizin temeli anayasac-senatocu-planc-Batc bir daha "devletiliimiz" olmasn? Bylelikle devletiliimiz, Batnn 19. byk sanayileme yzyl stnden parende att gibi, dnyann 20. atom yzyl stnden de pekl tosun gibi atlaylabilir! Ondan sonras? Devletiliimizden sonras isterse tufan olsun, ne kar? Badat da elimizde yok ki, "yanl hesap"larmz oradan geri dndrelim: isizlik, pahallk atei karsnda dner kebaba dnm halkmza, Amerikan buday, ya, peyniri, tavuu, etiyle beslenen toraman "sosyalizmci", "benim olum bina okur, dner dner yine okur" devletiliimizi! Krm Sava'ndan Kore Sava'na yadigr olup "komonist"likle sulanan "plan" gereince, 5 ylda 15 milyar Trk liras devleti yabanc bor ateine devam! Bandrma ovasnda 200 metre teye drlen "Marmara" fzemiz 5 dnm aac an iin yakp kl etti ya? Asi Hrbiyelilere, sultan sars kakma yollu kzl ceket, zrhl mavi pantolon, Hollywood uuru ak itten maskot

nde, gelsin bando mzkal geit resimleri. Alabanda sancak devletiliimiz! nn paam, hastanedeki ablasndan sonra, Amerikan Cumhurbakan yardmcsnn kars madamann elini, hr basnmzn birinci sayfasnda eile eile perek yardm salayacak, zel teebbs doyuran devletiliimize! Dner kebap Osmanl sofrasnda bada kurularak ba parmakla yenilmemi de, Amerikan iskemlesinde, ngiliz atal, Fransz ka, Alman ba ile attrlm. Kebap devletiliimizin. Dalavere, malevere Trk Mehmet nbete! "Ecanip"e kar o denli nazik davranan devletiliimizi iinde tanmaz msnz? Arife tarif gerektirmeyecek kadar besbellidir o. Herkesin gz nnde, hi kimsemize ayrca en ufak aklamaya demez, arca bilinen karka bir makinedir. En basit iimize, kylmze, esnafmza sorun: "Karakola m dmek istersin:, cehenneme mi?" Alacanz karln ill yerli mal olmamasn dilerseniz, taze bitmi sizin kadar "susyalist" misafirimiz Amerikan sendikasna sorun. Siz btn mrnzce "turist" kalmsnz bu topraklar stnde, o alt ayda yerlimiz olmu... Gangsterine kucak alan Amerikal bile, "sz ayaa" drr drmez yakalanp, karakolda alaturka "gzda"na getirilerek, salt Amerikan vatanda olduu iin zr dilemeyle braklyor. Ayn durumda olan Trk vatandalar ise, karakol bodrumunda saklanlyorlar. Gene Amerikalnn yz suyu hrmetine ertesi sabah, her yerleri mosmor, doduklarna piman, sokaa tkrlyorlar. elebi, byle olur bizde de iiden yana, sosyalizmden yana devletilik dediin... Amerikalnn bildii demokrasi halk gnl kansyla kandrmaktr. Bizim "sosyal" devletiliimiz, ("gnl" de sz m?) kanuna, anayasa, baba tasaya bakmayp, karakola kstrdn, hem karda gezip izini belli etmeksizin muma evirmektir. Bu devletiliimizin mi srtna binip sosyalizmi "yanstacak"snz? Vah, "ol mahiler ki, derya iredir, deryay bilmezler", vah! Bu derece iten toylardansanz, kendi kendinizi pekiyi aldatabilirsiniz. Devletiliimizi aldatacanz umuyorsanz, Arabistan'n btn develeri ile Gney Amerika'nn btn lamalarn gldrrsnz kendinize. Devletiliimiz yedi bin yllk denemesiyle iini bilir. Bilmeden yapar, o. "Ve balangta fiil vard!" Devletiliimize tanrsal irinlik muskas takmak zere, sosyalizm afsun tafsununu bile bile kullanyorsanz, ya da daha ince yoldan burnumuzu ustalkla krmas iin yol gsteriyorsanz, ne hacet? Yedi bin yllk firavunluklarla nemrutluklarn en deerli hazinelerini derleyen Osmanl dekadansnn en geleneksel antika devletilii mirasna konmu anayurtta yayoruz. Egemenliini savunmak iin her yl milyarlar atr utur ten koca devletiliimizi, kk hesaplarla bugn abdestsiz aza alabildiniz diye, torbada keklik mi sandnz? alr kedinin amar ykayna! Sakn beni "devlet dman" bir anarist sanmayn. O zaman, size, hibir ey anlatamam olurum. O zaman siz, Ar Ceza Mahkemesi'nde yaplan btn savunmalar kulann ardyla dinleyen, iddianamesini oktan yazm savc olursunuz. Ceza kanununu Mussolini'den devleti maddelerini, mecelle ll'emrinin ferman' ahaneleriyle kokteyl etmie dnerseniz. Gerek demokrat devletin candan savunucusuyum. Dou dnyamza yedi bin yldr gz atrmam lanet halkamzn cankurtaran simidi olmadn belirtmek istiyorum. Hani, bunca ferman, islahat, devrim abalarna karn giderilememi, gereince "eytan da olan, bolevik de olan" krtasiyeciliimiz yok mu? Nice "mnevver ve mtefekkir insan"larmz "suyu arayan" mahut elmac eei gibi emeye gtrp gtrp, iirmeksizin getiren, binbir saltanattan daha sultan, btn uygarlk putlarndan daha ebedi, ezeli, lmez, ulu, ulusal, kutsal ve tutkalsal azrailimizdir.

Ona bir are gsterebiliyor musunuz? Ama, kuru lfla, ya lfla, yazl lfla, okunmu lfla deil. Tekilatl ve uurlu pratik are. Brakn "soyut- somut" sosyalizm tekerlemelerini, Batc demokrasi temcit pilavlarn. Dnd gibi yaamak iin savamayan aydn, uaktr. Tekilatsz halk, kle kalabaldr. Halkn tekilatna dayanmayan her parlak sz, sosyal arlatanlktr.

kinci Blm DEVLETLK (Kapitalizm Fidelii) ZERNE BR KK-BURJUVA KURUNTU FKR YN TEZNN DOKTRNLER VE PAROLALARI ZERNE NSZ
Bugn Yn adl dergi lm bulunuyor. Salnda onun dncelerini yayanlar, imdi Devrim adl bir dergi karyorlar. Yn niin ld? Devrim niin dodu. Ayr konu. Her ikisinin de yaamas gerekirdi. 0lmad.Yn batt. Ama ana dnce Devrim'de srp gidecee benziyor. Yn'n ilk kn sevinerek izlemitik. Daha ilk saysnn "Bildiri"sini okur okumaz, ne yalan syleyelim, yle bir alkanlmz olsa "beynimizden vurulmua dndk" diyebilirdik. Hazrlk propagandas, Yn' gen kuak sosyalistlerin kardn yaymt. Bildiri, otuz yl nceki kadro kapkullarnn hemen btn kuruntularn kendisine taban etmiti! Bir rgt iin olduu gibi, bu dergi iin de drt be yl sustuk. Sabrlla almz. Genlerin deneysizliklerini iyi dileklerine balamamal myd? Ne var ki teorik yanl kk deildi. O sra hi kmldamayan kimi eskice sosyalistlere anlattk. "Hadi canm sen de!" dediler. Demek kimi sosyalistler de aldanyorlard. "Deneysiz iyi dilek", arabuk yank yapt, "hiten iyi" miydi? "Sosyalizm" iddial kmasa, htt ie bilimsel sosyalizm yntemlerini kartrmasa, kutlanacak yanlar vard. bilimsel sosyalizme dayannca son kuan taze beyinleri kartrlabilirdi. Bunu hogrmeye hakkmz yoktu. En sonra bir sinyal ektik, "Atma Avcolu, din kardeiyiz!" Avcolu ne demek istediimizi anlamam grnd. "Sosyalizmin el kitaplar"ndan bilgilik satmak istediimize dokundu. Sonra sayfalarn "iyi dilekli" btn sollara at. O zaman, aadaki yazlar kaleme aldk. Amacmz u ya da bu kiiyi "kandrmak" deildi. Nesnel incelemeydi. Avcoullarnn pek tedirgin olduklar slbumuzu yumuatamamtk, ncelemeyi,o gn iin bir kyya attk. Derken Yn batt. "Ynizm"de batt m? Hi batar m? O, en sevimli olduu derecede en verimlilerinden biri olan Avcoullarnn kiiliklerinden stn bir sosyal "kategori"nin eilimiydi. Yz tane Avcolu gitse, bin tanesi gelirdi. Nitekim Devrim'i grmedim. Trkiye'nin Dzeni'ne baktm. Saygdeer emek. Ne var ki Yn haval. Atmosfer evremizdir. Sadan soldan -biz saa bakmadmz iin daha ok soldan- ikayetler geldi. Biz nereden balayalm? Otuz yl, nceki Kodronun Kadrosu eletirimiz, bereket "sanlar"n elinden yakasn kurtaramam. Kayp. Ynn Yn yazs ise kyda duruyor. Onu, hi deilse olduu gibi vermek, yeni aba istemiyor. Gen arkadalara kar boynumuzun borcudur. Borcumuzu demeye alalm. I- Doktrinler Her kk-burjuva dncesinin en holand ey "zgn doktrin"ler ortaya atmaktr. Atar atmaz "dnya aklanm" olacaktr. Ynizm'in 3 doktrini var:1- Batllama doktrini, 2- Ekonomi doktrini, 3Devletilik doktrini... Belki de onun hi byle eyleri yok. Ama, varm gibi ele alnmadka,

ana-fkirleri anlamak gleir. PROBLEM KOYU Ynizm, bir kk-burjuva devrimciliinin "vicdan azab" teorisidir. Bu "bitmeyen kavga" bilince karlrken snf, stili ve konusu konulmaldr. Yn'n Snf Yaps Yn Dergisi daha ilk saysnda (20 Aralk 1961) bir ortak bildiri yayd. Altna imza atanlarn sosyal kategorileri yledir: Sorumlular 1 General, 2 Profesr, 4 Milletvekili, 5 Senatr, 9 Subay,10 Doent, 35 Asistan, 37 Mhendis, 23 Avukat,19 Doktor,17 ktisat, 3 Ressam, 3 Rejisr, 3 Evkadn,1 Futbolcu, 80 Yazar, 48 retmen, 59 Memur, 4 Eski Memur. Toplam 363 kii. Sorumsuzlar (renci): 72 Hukuk rencisi, 28 Siyasal Bilgiler rencisi, 27 ktisat rencisi, 23 Lise rencisi. Toplam I50 kii. Sosyal Snflar: 1 Aa, 2 ifti, 6 Tccar, 9 i. Toplam 18 kii. mza atanlara baknca, Yn'n bir kapkulu atmosferi iinde doduu ve bir kapkulu dergisi olaaca anlalyordu. Bu rakam ve orantlar, Yn'e, Trkiye'de kapkullarndan baka kimsenin sosyalizme elverili bulunmad kansn verecektir. Yalnz yukardaki rakamlar bile, Yn'n karakteristiini aabilir. Ynizm, sosyal snflardan ancak 3,5 orannda ilgi grr. Bunun da yars (%1.75) iidir. Sosyalizme en ak snf iidir. Modern toplumda bir sosyal snf olmayan aydnlar Yn sosyalizminde %96.5'drlar. Bunlarn %34.8'i ak memur, %37.05'i serbest meslekli (rtl memur), %28.25'i renci (gelecek memur) olmak zere hepsi kapkuludur. Yn'n Kaak Gre Yordam Bildiri sondan bir nceki balantsnda yle yazyordu: "Varmak istediimiz amalarn u veya bu noktas tartma konusu edilebilir.Bu bildirinin yaynlanmasndaki maksat da bu eit tartmalara yol amaktr." (4/e) Yani, Yn'n istedii "tartma konusu", Yn'n btn "amalar" deil, onlarn "u veya bu noktas"dr. Yani, bizi ayrntlarla uratracak. Nitekim, Ynclere kar yaplan iki ak tartma oldu: 1- "Atma Avcolu Din Kardeiyiz!" denildi. Avcolu karl, sylenenlerin zn pas geti, yalnz kendi biyografisi ile ilgili beinci derece taklma (ayrnt ve slup) zerine bildiri yapt. 2- Bir gen avukat, ii snfnn nemi zerinde durdu. Yn, z konu zerinde konumay sonraya brakt, yalnz kendisine yaktrlm onuncu derece bir dokundurmay afakanlca yalanlad. Bu "kaak gre", Ync "doma"ya dokunacak eletirmelere yolu kapad. Bununla birlikte,kimse Ynizmi, kendisinin "izin" edecei ynde ele almak zorunda deildir. Ynizmin Ana - Fikirleri "Ynizm", Trkiye toplumuna "Yn" vermek gibi ar ve nankr bir aba iindedir. Bunun iin 3 doktrin ve 3 parola ortaya atlyor. 3 doktrin unlardr:1Batllama doktrini, 2- Ekonomi doktrini 3- Devletilik doktrini. 3 parolalar da o 3 doktrinden kar: 1- stismar (smry) kaldrmak, 2Sosyal adalet, 3- Planl istihsal (retim) Bu alt nokta, "Ynizm"de olaanst birbirine kark, iie ve ayrlmaz durumdalar. Gene de, kimi yerlerini tekrarlama tehlikesini de gze alarak, onlar ayr ayr blmlerde gzden geirmek gerekir. Kendileri yllardr ayn temay ylesine stp stp ne srdler ki, bizim o "temcit pilav"na fazla kak atmamz pek yadrgamasalar olur. Yalnz, "Ynizm"in doktrini ile parolasna girmeden nce ve rahat girebilmek iin, bu eilimin hangi sosyal kkten kaynak aldna ve hangi yordamla ilediine iki szckte deinmek gerekir.

1- Batclk Doktrini: Ynclerin en tartlamaz "gerek" gibi koyduklar "Batllama" nedir? Ksaca grelim. Batllamak m, Batdan Kurtulu mu? Ynizm, Bildiri'sinin 1 sayl paragrafnda yle diyor: "ktisadi alanda hzla kalknmak. Yani milli istihsal seviyesini hzla ykseltmek." Bu "hzl" gidi hangi yoldan yryecek? 1. paragrafn (a) fkras yolu yle iziyor: "Atatrk Devrimlerinin amac olan Batllamak." Atatrk devrimleri ulusal kurtulu atei iinde balad. Bu devrimler "Batllamak"mdr, "Batllamamak" mdr? Onu, 42 yl sonra yaz alanna girecek "Ync'lerden renmek yerine, Mustafa Kemal Paa'nn Trkiye Byk Millet Meclisi ndeki ilk a sylevinden okumak daha yerinde olur. Mustafa Kemal Paa, dnya nnde giritii devrimin bir kurtulu sava olduunu syledi. Bu ulusal kurtuluun iki amac bulunduunu belirtti: 1Emperyalizme ve kapitalizme kar gelmek. 2- Zorbala (Osmanl derebeyliine) kar gelmek, Musafa Kemal Paa'nn kendi azndan kan bu iki amac, Ynizmin atlayarak grmemezlikten gelmesi, nasl bir "sosyalizm", "solculuk", "hzla kalknma" ya da "hzla ykselme" olur? Anlalmyor. Ynizmin, asl ulusal kurtulu ortada dururken ve bugnn en yakc konusu olmuken, onu brakp nem verdii "batllama" nedir? Batllamak Neyin Peesidir? "Batllama": en baya "elkitab"nda, en toy ilkokul ocuunun bile kolayca okuyup anlayabilecei eydir artk, Trkiye'de bile... Batllama, bir lkede kapitalizmi kurmaktr. Nitekim Trkiye'de de imdiye dek yaplm btn "Batllama" ilemleri, kapitalistlemekten baka sonu vermemitir. Veremezdi de. Ynizm, inanmazsa, aabeyleri olan "kadrizm-kadrilizm" "stad"larna sorabilir. Niin dpedz kapitalizm demek dururken, dolambal yoldan epey anlamsz ve lastikli "Batllama" denmitir? Onun bizdeki tarihsel ve sosyal karakteristii zerinde durmayalm. Yalnz u kadarcn syleyelim: Batllama, "utanga kapitalistlemek"tir. Kapitalist snf Trkiye'de her zaman "kk darda" bir snftr. Saltanat anda komprador kapitalizmdi, yabanc sermayenin Trkiye'deki kontuarlarna bal dorudan doruya ajanlaryd. Cumhuriyet anda finans-kapital oldu. Yani, Trkiye'deki kapitalist snfna kar bile ak yzle grnemeyecek kertede millete ve vatana kar, uluslararas finans- kapital ile gbek balyd. O yzden, topramzda maskeli haydut biiminde gizli faaliyet gstermek zorunda kald. Hele 1920 yllar, ulusal kurtulu sava kapitalizme ve emperyalizme kar olmay kutsal bir ulusal ama olarak tm insanla ilan ettikten sonra, kalkp, "Trkiye'de kapitalizmi yoktan var edeceiz!" demek, her babayiidin harc deildi. Ancak, Amerika gelip onbinlerce yabanc uzman ve askeriyle Trkiye'yi "s" yaptktan sonra, artk kapitalizmi savunmak byk bir kahramanlk olmaktan kt. Srt, emperyalizmin aababalarna dayanmt. yleyse neden hl "Batltama" gevelemeleri yaplr? Arap: "Hain korkak olur" demi. Millete, vatana aka ihanet etmek kolay i deildir. Yaplanlar irin gsterilmek iin, kycndan "zararsz" szckler uydurulup kullanlacaktr. "Batllama" o "zararsz" szcklerin en snanmlarndandr. Ynclerin "Batllama" szcn kullanmalar, emperyalizm ve kapitalizme ak olduklarn m gsterir? Hayr. Onlar,1920 Trkiye'sinde olduu gibi hl emperyalizm baka, kapitalizm baka eydir sanrlar. Ama kapitalizmin dostu olmadklarn kantlamak iin, emperyalizmin dman olduklarn somut aklamalarla belirtirler.

Emperyalizme dmanlklarnda iten olmadklarn ne srmek aklmzdan gemiyor. "Eski sosyalistler"den ylesine tiksinilerini bile, kadrizm kapkullarn gereinden ok ciddiye alm olmalarna balamak olaandr. Onlarn, Batllamay Bildiri'lerine birinci madde yaplar bile -bilmiyoruz o denli toy mudurlaryanlglarna verilebilir. Batllama: ehir-Ky kiliini Kaldrr m? Onlar yanlyor diye, herkesi yanltmaya kimsenin hakk olamaz. Hele ulusal abay kapitalizme yneltmek kimin ii, kimin lks olur? Herhalde sollarn deil. yleyse Ynizm, Trkiye'nin Batllamasndan ne bekliyor? Bir deiiklik bekliyor. Batllarsak: "Trkiye'deki istihsal seviyesi ykseldike, memleketin sosyal yaps deiecek" (Bildiri) diyor. Tabii deiim oluyor da. Ama hangi "ynde"? Yn iki deiik sonu mutuluyor: 1- "ehir-ky ikilii ortadan kalkacak", 2- "Bat uygarlnn temeli olan aklc dnce kitlelere yaylacaktr." Doru mu? Batda 15. yzyldan beri hzla, 'Trkiye'de 30-40 yldan beri kaplumbaa abukluuyla da olsa deiiklikler oluyor. Bu deiiklikler nelerdir? ehirle ky ikilii bsbtn artmtr. Batda da 'Trkiye'de de, kapitalizm, "istihsal seviyesi ykseldike", ehirler hncahn dolmu, kyler sszlamtr. Bunu, btn "Batllaan" byk ehirlerimizi sarm gecekondu ordughlar kadar hibir ey en kr gze batramaz. Trkiye'ye, II. Emperyalist Evren Sava'ndan sonra "Batllama" -yabanc sermaye bakanlnda- akn etmi, o akn hzlandka gecekondu facias alp yrmtr. Son 1955 ile 1960 yllar arasnda ky nfusu 17.1 milyondan 18.8 milyona km, art % 10 olmutur, ehirde nfus 3.1 milyondan 4.5 milyona km art %43 olmutur. (1963 Trkiye statistik Yll, s. 58) Demek, Batda olduu gibi Trkiye`de de ehir kyn 4,5 kat daha ok bymtr. ehirli kyl kadar dourgan olmadna gre kyller ehirlere kamlardr. Ynizmi insanlarmza bunun tersini sylemesi neden? Trkleri aka getirmek mi istiyor? Yalan yanlla deirmen dnmez. Batlama Temeli Akl mdr? "Aklc dnce" mi "Bat uygarlnn temeli"dir? O da tersine konuyor. "Akl" hangisidir? Batnn, korsanlkla ve yabanc lkeleri soyup soana evirmekle biriken sermayesini Ynizm belki "aklclk" sayyor. Dolaysyla biz Trklerin sermaye biriktiremeyiimiz aklszlmzdan olmaldr. Batl emperyalizm de bunu sylyor. Onlardan Hitler daha da ileri gidiyor. Ne yazk ki kazn aya hi yle deil. 15 ile 19. yzyllar arasndaki Bat kapitalizminin canavarlklarnn aklla ilgisi zerinde durmayalm. u, Batc akln en sultan geindii 19. yzyl ile birlikte, her 5-10 ylda bir patlak veren ekonomi krizleri, 20 yzylla birlikte her 20- 30 ylda bir patlak veren emperyalist evren savalar, hep, "Bat uygarlnn temeli"nde yatan akl almaz dinamitler midir? Yoksa "ktlelere yaylm" o yaman "aklc dnce" eseri midir? Sosyalizm, kapkulu yaktrmas derme atma kk-burjuva bilgiliine evrilir ve Marksizm kalpazan kadrizm esinlemesine kaplnrsa, kt burjuva idealizmi yeni kuaklara bal gibi tarihsel materyalizm diye yutturulmaktan kurtulamaz. Her bezirgan toplum gibi, "Bat uygarl" da akl deil, kr "arz ve talep" temeline dayanr. Ve bu madde temeli, yanl, hatt tersine deerlendirmelerle yok edilemez. Trkiye'de Batc Akl Ynizm "hayr, biz onu demiyoruz. Biz Trkiye'de hi deilse Bat uygarl lsnde bir aklcl dnce istiyoruz. Trkiye'de onu gerekletireceiz" diyecek. nce, eer tam "Batc aklcl dnce"yi istiyorsak, onun dou yasa ve

koullarn tersine evirmemeliyiz. Bat aklnn, 500 yllk burjuva geliiminden sonra doduunu, yoksa onun burjuva geliimini dourmadin unutmamalyz. Ondan sonra, Batda (emperyalist metropollerde) deil, Douda (smrge topluluklarda) yaadmz "akldan" karmamalyz ki, ayaklarmz yerden kesilmesin ve bamz dururken ayaklarmzla dnmeyelim. Trkiye 250 yldan beri "Bat uygarl" ynnde abalyor. u en "devrimci-halk-laik-devleti-milliyeti" cumhuriyet amzn o eit abalarla nereden nereye geldii gzler nnde, yrekler acsdr. "Atatrk devrimleri"nden 20 yl sonra domu "ktlelerde" deil, yksek retim genleri arasnda bile hl eyh Said'i Nursi yi peygamber sayanlar var. Ya ktlelerin "aklcl dncesi" ne alemde? An Osmanli fetva sayfalarn, en uyank Anadolu kynde, kylleri sopayla namaza gtrme buyruklar doludur. Laik cumhuriyet anda bunun tersi oluyor, aklna esdike, hkmet her gn, yalnz kyde deil, stanbul'un gbeinde, gizli tren yapan bir tarikat toplants basyor. Sakall, arafl insanlar, uradklar ileme dehet ve tiksintiyle tepki gsteriyorlar. Demek ne olmu? En iyi dileklerle yarm yzyllk "aklcl dnce" abalar, tam tersi sonu vermi. Kabahat nurcu, pilavc, Sleymanc, takunyac halkta m? "Aklcl dnce"de mi?.. Gereklik ortada. Kapitalizmin lm anda, finans-kapital klavuzluuyla yaplan "ada uygarlk" gazvesi, hemen Babil ann tefeci-bezirgan hacaalarn iktidara getirmitir. Olmuyor, demek. 20. yzyln ortasnda Trkiye'ye "Batclk", Batnn "aklcl dncesini" getirmiyor. Osmanllktan da geri, Arabistan llerinde kalm sandmz 7 bin yllk en "akld" Babil bycln getiriyor. Bizim "ilerici", "sol" ya da "sosyalist" "Bat uygarl" taklidi yapnmalarmz tutmam. "Denenmiti bir daha denemek"te yarar ne? Zarar, kendimizi ve bakalarn aldatmaktr. Zararn neresinden dnlse kr saylmaz m? Ne yazk ki, bizde, eline bir "krs" geirenin ilk ii, Yenicami imam gibi oraya kp kendi talknlarndan baka kimseye sz verdirtmemek olmutur. 19. Yzylda Kalknma Parolas Ynizmin "aklcl dnr"leri 20. yzylda bulunduumuzu bilmiyorlar m? Biliyorlar. Bildiklerini de u satrlarla belirtiyorlar: "1- Bat memleketlerinin kalknmalar srasnda, ok elverili artlara ve smrgecilie ramen gelime yava, israfl, fakat gcn genel oydan almayan idareler altnda gerekletirilmitir. Ancak yirminci yzylda, esas itibaryla istihsal seviyesinin ykselmesi sayesindedir ki, Bat memleketlerindeki iktisadi sistem az ok tatmin edici ekilde ileyecek hale gelmitir." Bu sefer ne oluyor? Az nce "Bat uygarlnn temelinde", "aklcl dnce" bulan Ynizm, imdi akla smaz "israf" ve dikta ("gcn genel oydan almayan") dzeni seziyor. Ve onu, "kalknma" diye mistikletirdii bir totem formle balyor. Byledir kk-burjuva "saduyusu". Oysa, Batda "kalknma" diye soyut ve mutlak bir esnaf yaktrmas yoktur.18. yzyl Fransiz dnrlerinin dillerine doladklar "ilerleme" (Osmanlda "terakki") lks, "kalknma"y yapmam, 500 yllk kapitalizm "kalknmas" gerekletikten sonra "ilerleme" felsefesini beyinlere yanklamtr. "Kapitalizm" bir gerekliktir. eylerin adlarn ak koymadan mistifikasyona "kalknmayalm." Batda "kalknma" deil, "kapitalizm" iin "ok elverili artlar ve smrgecilik" olmu. Hani Trkiye'nin kapitalizmi gelitirecek "artlar" ve "smrgecilii?" Yok. Yalnz "gcn genel oydan almayan idareler". smrge ve "elverili artlar" temeli bulunmadan, styap diktasyla sermaye birikimi yapabilir mi? Cumhuriyetin ilk eyrek yzyl boyunca ehir nfusunun ky nfusuna oranla art %1'i zor gemitir. Yani, ynetim "gcn genel oydan almad" ve kapitaliste "kalknma" olmad. ylesine olmad ki, krk yllk durgun ekonomi altnda ypranan ynlar, finans-kapitalin anszn ilan ettii "vur vurann, tut tutann" yama dzenini bile, hak rahmeti saydlar. Hl "oylar", kurtarc pozunda grnen fnans-kapital

ineli fsna akyor. Ve bu "Batllama"dr. 20. yzyln ikinci yarsnda... 20. Yzylda "Tatmin" Parolas Yoksa, 19. yzyl boyu grlmeyen "Batlama" mucizesi 20. yzylda m dodu? Ynizm onu sylyor: "Ancak yirminci yylda... Bat memleketlerindeki iktisadi sistem az ok tatmin edici" olmu. te, kk-burjuva "aklcl dncesi" iin bir mistikletirilmi tabu- szck daha "tatmin! ". "Tatmin" nedir? Kimi etkiler? Nasl llr? Belirsiz. Esnaf duygusalln brakn, sosyal snf nesnellii asndan konuya bakalm. 20. yzylda "kalknma" deil "kapitalizm" daha m "tatmin" edicidir? "Esas itibariyle istihsal seviyesinin ykselmesi sayesinde"; ii snf iinde bir aristokrat amele zmresi satn alnd. Sendika gangsterlii, "sosyalist" kuzu postlarna brnp, iileri finans-kapitalin dmen suyunda srklemeye alyor... Gidi, snf olarak iileri mi "tatmin" ediyor, "kapitalizmi" mi? Ve bu gidi dnyann kata kanda gerekleti? Gerekletii yere gz atalm. I. Emperyalist Evren Sava'ndan nce kapitalizm yeryznn %100'ne egemenken, ondan sonra %70'ine zor egemen oldu. II. Emperyalist Evren Sava'ndan sonra kapitalizm dnyamzn ancak %30'unu tutabiliyor. Demek, en iyimser ve en dangalak emperyalist uaklar iin bile kapitalizmin "tatmin" edilerek "ileyebilecei" alan,1918'den 1948'e dein 30 ylda 2.5 kez daralmtr. Geri kalan te iki dnyann bir yarsnda ii snf sosyalizmi kuruyor. O bir yarsnda geri kalm lkeler emperyalizmi temizlemek abasndalar.1900 yl dnya "iktisadi sistemi" olan "Batllama" 1917 yl dnyann te ikisinde,1945 yl dnyann te birinde, ancak sa kalabildiine krediyor. Bunu Ynizm bilmez mi? Bilir. Daha elencelisi, bildiini ayn "Bildiri'de yle aklamaktan geri kalmaz: "Bununla birtikte Sosyalist Partileri, dnrleri ve htt liberal eilimli siyasetiler, kendi memleketlerindeki iktisadi sistemin israfl olduunu, zaruri ihtiyalarn ihmal ettiini, hzl bir gelimeyi ve sosyal adaleti salamak bakmndan da yetersiz kaldn delilleriyle belirtmektedir." yleyse? Sonra, "kaba konutu" derler. Bu perhiz ne, teki lahana turusu ne? Dnyada deil, kendi z metropolnde iler tutar yeri kalmam "Batllama", hele krk yl sakalmz yaktktan sonra, Trkiye'nin Trklerine nasl salk verilebilir? Hele, ondan sonra srayla saylacak: "Demokrasi"ye, "sosyal adalet"e, "smry kaldrma"ya nasl "salam temel" edilir? Artk, her AP'li mahalle imamnn gzlerini kapayp azn aar amaz okuduu gibi "ada uygarlk" duas bitmitir. yle ezbere tanr gibi kaadir'i mutlak bir tek uygarlk yok:1- ada kapitalizm, 2- ada sosyalizm vardr. Kapitalizm ya da sosyalizm dnda ne "iktisat", ne "retim", kalmtr. Arafatta kalmak, dinde bile "hayvanlara" yaktrlr. Kapitalizm kapitalistlerle sosyalizm iilerle yaplr. 2- ktisat Doktrini: Ynizmin "ileri gelenleri" Bat bilimini yutmu, "aklc dnce" tiryakisi keskin "iktisat uzman"ymlar. Ve o uzmanlklarna gvenerek, neredeyse kadrizm ustalar gibi, ekonomik determinizme ta kartrlarm. Gen "yn"cleri kart "kadro"cularla kartrmak houmuza gitmiyor. Bu genlerin, tam 1961 yl 20 Aralk gn, anszn "Trk toplumu"na vermek istedikleri "yn", btn ile ele alnmazsa hakszlk edilmi olur. "Ajitasyon" alannda kaldka olduka olumlu aklamalar yaptlar. Ama onlarn meraklar bu deil. "Dokt"turlar. Doktrin kurmak isterler. Yn doktrinini en iyi zetleyen belge, yzlerce imza toplayan "Bildiri"sidir. Bildiride hemen herey iki ana tema zerine oturtuluyor: 1- ktisat, 2- Devletilik. nce Yn'n iktisat doktrini ve anlay zerinde duralm. Herey "ktisadi" midir? Yn iin hangi toplum konusu ele alnrsa alnsn, hepsi "iktisadi"den kar. Srasyla (usanmakszn) okuyalm:

a) Buhran (bunalm): 27 Mays Devrimi'nden iki yl sonra Yn Trkiye'nin bir "buhran iinde" olduunu "kef" ediyor! ddia: "Trkiye bugn ciddi bir iktisadi ve siyasi buhran iindedir." (2/a) diyor. Doru. Bu "Lapalis'in hakikat"na inanmamak iin hibir neden yok. Siyasi bunalmn nedeni nedir? Yn hemen karl yaptryor: ktisadidir. Kant: "Sosyal buhran iktisadi buhrann tabii bir sonucudur." (2/a) Bylece Yn sanki dersin marksisttir. B) Batclk: Batclk, ya da "ada uygarlk" nedir? Yn -Atatrk'n lmnden yirmi yl sonra haber veriyor: Batclk Atatrk devrimlerinin amacdr. ddia: "Atatrk devrimlerinin amac olan Batllamak"tr. Doru mu? "1Batllamak" doktrini srasnda grdk. Batllama amacna nasl varlacak? Gene iktisatla. Htt "iktisat" azc biraz ve oka yuvarlak. "Marksizm" kokuyor. Yn onu daha keskin "Marksizm ile "istihsal" (retim)e eviriyor. Kant: "En geni anlamyla batnn istihsal seviyesine yaklatmz lde (Atatrk devrimlerinin amac olan ada uygarlk) gerekleebilir." Bylece Yn sanki dersin keskin Marksistir. ktisad, temel yapmakla kalmyor, iktisadn temelinin de retim (istihsal) olduunu sylyor. Bundan daha l Marksizm olur mu? c) Demokrasi: Demokrasi nedir? Biliyoruz. Trkiye'de tek parti dzeninin "deimez milli ef'i smet nn Paa, Amerikan akl trstnden -Basra krfezinde petrol adasna sahip- Thornbourg'a verdii sz yerine getirerek, Trkiye'de "snf esasna mstenit" ifteli parti, ya da "ift parti" kurulabileceini ilan etmiti. Paa "sz ayaa drmeyecek" demokrasi istemiti. O paaca istekten 16 yl sonradayz. Btn Anadolu ve Rumeli yollarn noktalam bulunan petrol bayi istasyonlar sayesinde kurulmutu. Vatan Partisi'ni iki yl zindanda bomutu. Ses eden kmamt. yl sonra, bir geceyars DP batmt. Ite o sra Yn ortaya kt. 1- iddia: "Trk Demokrasisini yaatmak... ve Demokrasi rejimini salam temellere oturtmak" idi. Nasl oturtulacak? Hep iktisatla, istihsalle. 1- Kant: "Ancak iktisadi alanda hzla kalknmak, yani milli istihsal seviyesini hzla ykseltmek" Trk demokrasisini "oturtur"! 2- ddia: "Demokrasi hereyden nce insan haysiyetine dayanan ve insan stn deer sayan bir rejimdir." (1/a) nsan "haysiyeti" ne ile koruna- cak? stihsalle. 2- Kant: "Ne kadar ok gayret saf edilirse edilsin. dk bir istihsal seviyesiyle, ktlelerin kltr seviyesinde esasl bir ykselme salamak ha- yaldir. sizlik, alk, plaklk, souk ve sefaletten yaama igds, renme merakndan daha ar basacaktr." (1/2) eytann Drts Konu buraya gelince, insan eytan drtyor: "Amerika'da 'istihsal seviyesi' ne alemde?" Dnyann en yksek seviyesi! Amerika'da kltr var m? ylesine var ki, kltrl akderililer kltrsz karaderililere bulamamak iin ayn otobse bile binmekten kanyorlar ve geceyars beyaz kukuleteli kefenlere brnp, siyah insanlar lin etmek zere tek tek avlyorlar. Vietnam'da "insan haysiyeti"ni fzelerle, napalm bombalaryla ve zehirli gazlarla savunuyorlar. Bu abalar, ne yazk ki Amerikan "istihsal seviyesi"nin arca yksek bulunmasndan ileri geliyor ve cesaret alyor. Yncler "Canm, biz Trkiye iin konuuyoruz!" diyecekler... Biz de onu demek istiyoruz. Yarn Trkiye'de kr topal "istihsal seviyesi" ykseldike, "Trk demokrasisi" oturacak m? rnein Trkiye anszn Almanya kesilse, bir Hitler'in kmamas iin "istihsal seviyesi" yeterli olur mu? Demek demokrasi iin salt "istihsal seviyesi" insan kandramyor. Yncl "Marksizm" buna ne buyurur? ktisadi = Anti-demokratik Yn'n Bildiri'sinde en anlalmaz sz udur "Byle (zel teebbse dayanan) bir kalknma.. siyasi gc geni lde iktisadi gce tabi klmas yznden

demokratik te deildir." (3/a) Bu, yukardan beri bunalm Batcl, demokrasiyi, sosyal adaleti boyuna "istihsal"e balayan Bildirinin, imdi btn o sylediklerini kukuya drmyor mu? Bizim bildiimiz, "iktisat biliminin ve tarihin ", snfl toplumda en son durumada styapy ekonomi taban belirler. Buna ekonomik determinizm denir. Ama bu, styapyla altyapnn karlkl etki-tepkisini yok etmez. Tam tersine, bu determinizm ekonomik gc siyasi gce tabi tuttuu gibi, siyasi gc de ekonomik gce tabi tutar. Yn'n "keskin Marksizm" adn verdiimiz btn yukardaki iddialar ve kantlar -tek yanl ve stnkr olmakla birlikte- hep siyasi gcmz ekonomik gce (istihsale) tabi klmak uruna harcanmt. Onun iin, o tek yanl ve skolastik "iktisat determinizmine" biz "keskin Marksizm" demitik. Bu sefer Yn birdenbire tersine dnyor. Ekonomik gce tabi olan siyasi gc anti-demokratik sayyor. Ya deminden beri "iktisadi"yi bamza dikmenin alemi neydi? Yreimizi ne hoplatr durursun? Amac "zel teebbs" haksz karmak m? yi dilek, doru sylemekle "iyi"dir. Bir yanl zerine kurulan yap temelsiz ve "kt"dr. Diyatektik eliki mi yaplyor? Kuru mantkla elikilere dmek, diyalektik deil "abes", yani sama olur. Byle acemice samalarla zel teebbs rtlemez, glendirilir. Diyalektik bindii dal kesmek deildir. 3- Devletilik Doktrini: Ynizmin "Batllamak doktrini" de, "iktisat doktrini" de lftr. sylenir. Kusuruna baklmasa da olur. Samalasa da dilin kemiksizliine verilebilir. Ama "'devletilik doktrini" hi akaya gelmez. Devlet som itir. Batllamak da, "iktisat ve istihsal" yapmak da, plan kurmak, sosyal adalet indirmek, smry kaldrmak da ve daha nice bin eylem hep devletiliimizle olacaktr. Yn dergisi iyi hazrlanm bir ajitasyonla alana kt. Btn iddias adnda topluydu: Yn... Kime yn verilecekti? Trk milletine. Hangi yoldan? Devletilikte. "Kalubela"dan Beri Devletilik Devletilik Trkiye'de yeni bir ey deil. Cumhuriyet kuruldu kurulal yneticiler kendilerinin devleti olduklarn sylediler. Anayasa'ya sokulan 6 oktan birisi devletiliktir. O yzden otuz ksur yl nce, Paa'nn emriyle kurulup dalan kadroculuk adl iddialar da devletilii "ideolojiletirme" grevini almlard. Ona bakarsanz, birinci cumhuriyet'ten nce de Trkiye devletiydi. ttihatlarn vagon ticareti ile "mutemet" ihalecilii domuzuna devletilikti. Htt Abdlhamit ve ncesi Trkiye'sine irketlerin girii devletilik eliyle yaplmt. Fethettii topraklar eit iftiler arasnda paylatrp dirlikilerin kontrolnde ileten, sonra dirlikleri kesimlere (mukataalara) eviren Osmanl mparatorluu sapna kadar devletiydi. Nemrut'la firavun bile, illc Smer kentindeki tapnak ulusu akku bile ilk tr "devleti"den baka bir ey deildirler. Onun iin, "bizim bize benzeyen" devletiliimiz zerinde ksa bir aklama yapmadan, konuyu aydnlatamayacamz ortadadr. Osmanl Toplumunda: Sosyal Bln Her lke insan, beden ve kafa yapsyla kendi tarihinin rndr. Trkiye insannn mayas ya da tohumu Orta Asya'dan gebe geldi. Osmanoullar, antika Bizans-slm uygarlklarnn kalntlarndan bir rnesans yarattlar. lk Osmanl, bir avu doru, yiit ve eit gebe elik ekirdei oldu. Srlerle medeniyet kalabalklarn nne katp gtt. Osmanl deyince gznne u iki kme gelir:1- Gden saval ilbler, gaziler; 2- Gdlen barl kyller, reaya... Arapa "raiy" szc: "Sry otlatmak", "yaymak", "gtmek" anlamna gelir. Osmanl devlet sistemindeki ilke obanlk dzeninin rn olur:1- obanlar (saval gdcler), 2- Srler (barl gdlenler). Ayrtlan ve Yadlann Doal Grn

Btn snfl toplumlarda i baka trl deildir. Yalnz Osmanllkta bu ayrl iki ayr retim dzeni kaynandan geldi. Sava gdcler obanlk ekonomisinin, ele geirilen gdlenler tarm ekonomisi insanlarydlar. lk Osmanl gdcleri, toplum iinde gelimi bir st snf olarak gelmediler. Yendikleri toplumdaki ynlarn bana dtan geirilmi bir rgt oldular. Bu ayrtlan ve yadlaklk, zamanla devletleti. Kent (site) iinde tefeci-bezirgan snfn domas, toplumu blmesi, ona egemen bir rgt getirmesi yava, uzun, g bir sreti. Osmanllk iin ayn sre ok abuk, kestirme ve kolay geti. O yzden, yenik alt gdlenlere yabanc stnlkleri doal geldi. Devlet sanki gkten inmi, insanlar gtmeye memur, bamsz, stn bir gt. Dirlik Dzeni Osmanlln politik styaps havada durmad. Osmanllar, her tarih ncesinin ilkel komnalleri gibi, kendinden saydklarna kar iyi obandlar. yi oban bakml sr getirir. Bakm yalnz "ynetim" deil; die dokunur besi bulmaktr. Koyun oban nasl iyi otlakla gdmn balarsa, Osmanl da medeniyet srs reayasna (eit iftilere) iyi dzenlenmi topraklar salad. Bu da Osmanl devletini daha balangta uyruklarnn rzkna dek karabilir kld. 14. yzylda Osmanl devleti, "memleket"i byle yrtt. Gebe obann medeniyet srlerini doru toprak ilikileri iinde gdne birlik dzeni denildi. 6 bin 500 yldr o dzenden iyisi bulunamamt. Dirlik dzeni, hi deilse ilk yzyllarnda, ana gre lkcl bir gdm sistemi oldu. Dirliki devlet, oban gdclnn altn ayd. Bu gereklik, devlet gdclerine yalnz stnlk deil, az ok hakl bir ntl gven gelenei brakt. Kesim Dzeni Sonra, uzun yzyllarn geliimi sonunda, dirlik dzeni iine tefeci- bezirgan scrmaye szd. retime, dolaysyla devlete el att. Topraklar reayann tasarrufundan gittike uzaklatrld. Kesimcilere (mukataaclara) pcke ekildi. "Malikane" dcnilen sistemle kesim dzeni yerleti. Orada artk Osmanl toplumu kesin sosyal snflara ayrld. Dirlik dzeninde mlkiye (politik ynetim), ilmiye (bilim, hukuk ileri), seyfiye (askerler), kalemiye (ekonomi, maliye ileri) ile 4 devlet snf kaytsz artsz ekonomisini de, politikasn da elindc tutar gderdi. Kesim dzeninde bu devlet yaps olduu gibi kald. Yalnz roller, hi kimse farkna varmakszn, yava yava tersine dnd. Dirlik dzeninde "nfuz" (yetki, sorumluluk) drt devlet snfnda; btn ekonomi devlet "nfus"u denilen ifti halktayd. Kesim dzeninde devlctin "nfuz"uyla "nfus"u arasna tefeci-bezirgan snf girdi. Dirlik dzeninde devlet snflar, devletin ve kendilerinin geimlerine yarayan gelirleri (rleri, haralar, vb.) kendi elleriyle toplarlar, paylarlard. Kesim dzeninde "devlet nfusu'nun yaratt btn deerleri ve artan deerleri tefeci-bezirgan snf toplad. Onlardan "devlet nfuzu"nun 4 "snf"na bir pay ayrd. Bu ylesine yapld ki, tefeci-bezirganlk devlete sk gnnde pein para veriyora benzerdi. Sanki devlet snflarn "Siz zahmet etmeyin. Ben toplar, gelirlerinizi oturduunuz yerde ayanza getiririm" deniyordu. Tefeci-bezirganlar devletin nfusunu (iftileri) de, nfuzunu (4 snf) da trtklayp eline ve insafna geirdi. Ama, grnte sanki egemen sosyal snf drt devlet snfyd, tefeci-bezirganlk onun hizmetisi, angaryacsyd. Tefeci-bezirganlk, altta green kurnaz pehlivan oldu. Devlet snflarnn, eskisi gibi, astklar astk, kestikderi kestik grnmelerine ses karmad. retim gelimedii, verim ve rnler azald halde -her gn daha ok soyup ezdikleri- halk ynlarn ayaklanmaktan alkoyacak tek korkun silah devlet snflaryd. Devlet snflar, kesim dzeninde bl gibi tefeci-bezirgan uakl yapyorlard. Kendilerine sorulsa, onlar gene 1 tulu bey, 2 tulu beylerbeyi, 3 tulu vezir (mlkiye) devlet hazinelerine karan nianc, defterdar (kalemiye); din ve dnya

bilimlerini Allahtan baka kimseden almayan kutsal ulu hoca (ilmiye), yedi iklim, drt buca klc hakkna fethetmi kahraman gazi (seyfiye) idiler... Btn toprak gelirli ve zenginlik kaynaklar (memleket), tefeci- bezirgan snflarn (eraf, ayan, mtegallibenin) eline mi geti? dare (mlkiye), hazine (kalemiye), inan bilim (ilmiye), hepsinden stn baba kl (seyfiye) devletin elinde deil miydi? Kim demi iki paralk tefeci, cieri mangr etmez "Haa min huzur!" bezirgan gibi "babozuk" takm devlet nfuzu nnde mslmanm diyebilsin? Batda-Douda Modern Devlet Devlet snflar hep o kulak stne yattlar. O kuruntuyla itiler. te Trkiye'de devletilik, dedii dedik olan bu grenekten gelir. Ne zaman "devletiliimiz", kadir'i mutlak tanr gibi, vatan ve milletin alnyazsn izen "esiz rneksiz" bir anka kuu almyla gklere karlsa, hep o Osmanl "nfuz' devlet"i gzleri kamatrr. lk kamucu (mslman ortak mlkiyetli topraklarn denetisi) devletin bana gelenlerin, pimi tavuun bana gelmedii unutuluverir. "Devlet nfuzu" Batda da aa yukar bizdeki mekanizmayla kuruldu. Ama daha 16. yzylla birlikte kapitalist snf devlete kafa tutmaya balad. 17. yzyl ngiltere'sinde, 18. yzyl Fransa'snda, 19. yzyl Kara Avrupa'snda kapitalist snflarn devrimleriyle devlet gl burjuvazinin emrine geti. Batda o geiler, belirli koullarla dramatik birer trajedi oldu. Derebeyi karakterli devleti burjuva devleti klna soktu. ok kanlar dkld. Trkiye'de ayn gei, hep "karma: derebeyi-burjuva krmas" biiminde geliti. Hibir zaman "kansz" olmaktan kmad. O yzden, btn ciddiliini yitirmi "anemik" bir komediden te, fars dedikleri ortaoyunu denli glnleti. Batda devletilik Fransa'da Louis Napoleon'la, Almanya'da Bismarck'la oldu. Ama vatann yerli kapitalizmini byk sanayileme doruuna kar karmaz, derebeyi nfuzu olmaktan az ok kesinlikle kabildi. Devlet, dayand sosyal snfin avadanlyd. Bizim devletiliimiz, snf d bir zmrt anka deildir. Ancak, kapitalist snfmz saltanat zaman komprador, cumhuriyet zaman fnans- kapital biimiyle, clz ve "kk darda" kald iin, tefeci-bezirgan snflarla ortaklaa bir melez devlet olarak srp gitti. Devletin yar derebeyi karakteri keyfi almlarna snf mnf dinlemezmi enisi katt. Egemen snflarn o kamuflaj pek holarna gitti. Kimi kapkullarnn sal sollu devleti "ideolug"luklarn dolgun maa ya da kazanl n ile dlleyerek, yanlsamay srdrd. Bir zaman "kadroculuk" adyla "clk kan" ortaoyunu meddahl, "kapkullar" nezdinde epey parsa toplad. Bundan umutlananlar ok oldu. Olacaktr da. Devletilik Yerine: Milletilik Yn genlerini kadroculuk lekesiyle damgalamak, en istenilmeyecek eydir. Ama onlarn kendileri, "devletilik" yanlsamasn kadroculukla paylama eiliminde grnyorlar. Yn genleri grnmek istedikleri gibiyseler, biz kendilerine devletilii deil, milletilii layk grrz. Baka dillerde "etatizm: devletilik" terimi var. "Nasyonalizm: milliyetilik" terimi de var. Milletilik: nationisme" deyimini hatrlamyoruz. Ama Trkiye'de byle bir deyim gereklidir. Milletilik vardr. Milletilik: Trkiye'nin uzak tarihinden gelip, imdiki gerek yapsn etkilemi bir eilimin en az yanl karldr. Uzak Tarihimizin Gelenei Uzak tarihimizden gelen milletilik gelenei Osmanllktan kalmadr. Kay Boyu, Orta Asya'nn ilkel komnasndan aktard sosyal geleneklerini miri toprak biimine sokmu ve Osmanl saltanatnn sonuna dek srdrmtr. Bu sosyal gelenek ve greneimiz Trk kynde imece ya da bektailik biiminde yayor. Devlet snflarmzdan silahl ve aydn genliimiz, zellikle, ilk Trk ilblerinin toplum uruna fedakr lkcln ayakta tutmutur ve tutuyor.

Bugn, Trkiye'nin insanlk lsnde orijinal saylacak balca iki sosyal dnce ve davran karakteri ve n vardr: 1- Gen Trkler: Her milletin devrimci genleri yetiir. Hibirinin devrimci genleri dnyada kendi milletinin adyla anlmaz. Hangi miletten olursa olsun, devrim savana atlan genlere Gen Trkler deniyor. 2- Kurtulu Saval: Her millet, hele geri lkelerde emperyalizme kar savat. Kimileri bizden ok nce savat. Ama Trk silahl ve aydn genleri, "Gen Trk" gelenci ile savaarak, ilk byk anti-emperyalist zaferi kazand. Bunda, uzak tarihimizin ilkel komna gelenek ve greneklerinden kalm Gen Trkler dnce ve davrannn z rol oynamtr. Onun iin, anti-emperyalist savalarda Trkiyc'nin kurtulu sava anlr. Yakn Tarihimizin Gelenei Gerek Gen Trklcr, gcrek muzaffer kurtulu sava gibi zel olaylarmz, "devletilik" kadar ikiyzl ve kabuklam bir kavrama sdrlamaz. ok derin ve sosyal anlaml millctilik eilimi, bir milletin yzlerce ve binlerce yllk dou ve yaayndan doar. Devlet ise, millete her zaman yok edilebilen gelge bir biimdir. Her milletin tarihinde birok devlet gelir geer. Ama, bir devletin tarihinde birok milletin gelip getii iitilmemitir. Yakn tarihimizden gelen gereklik, uzak tarihimizden gelmi sosyal gelenek ve greneklerimizin kanlmaz rndr. Bu gereklik, cumhuriycti kuran ordu-genlik lkclnn olumlu yandr. Cumhuriyetin daha ilk gnnden beri devlet snflarnn, iktidar salama balar balamaz, kayd "vur patlasn, al oynasn" eilimini eski denemeler snamt. Trkiye'nin 7 bin yllk tefeci-bezirgan hacaa efendiliiyle 70 yl akn finans-kapital bcyefendilii, devlet snflarnn o rahatlk zlemine "safa pezevenklii" adn vermiti. O "safa pezevenklii"ni en yal kaypaklklar ini-yzne oturtmak iin kaleyi iinden fethetme eytanln baaryla uygulamaya giriti. Devlet snflarnn, daha dn, nden Yunan maskeli emperyalizmin saldrsn, arkadan sultan maskeli tefeci-bezirganln hanerini unutamayacak derecede bellei vardr. Elbet bir bilimsel sosyalizm yntemiyle, zaferi gklere karp kahramanlar tanrlatrmann tarihsel anlamn aydnlatmas beklenemezdi. Ama yakn denemesiyle, Lozan'da "Bir gn para istemeye geleceksiniz. O zaman milli kurtulu sava ile tkrdklerinizi size bir bir gsterip yalatacaz" diyen Lord Gurson'un sz yenilir, yutulur deildi. O acyla, yukardan finans-kapitalin, aadan tefeci-bezirganln sinsice basklarna bakarak, politika ve ekonomide direnmezse hemen silinip sprleceini sezdi. "Musul Davas" zerine patlayan eyh Sait syan, irketler konusun da, komprador burjuvaziye dokunur dokunmaz birbirini kovalayan "Gazi'ye suikast"ler, Osmanl borlar sktrr sktrmaz verilen "Serbest Frka" tavizi ile birlikte srayan "Menemen olay vb. ortadayd. 27 Mays Devrimi'nden sonraki yal ini-yznde ordunun, tabii senatrlerin ve anayasann bana gelenler, daha nce "milli mcadele" kahramanlarn kovalyordu. Bu politik "sinir sava" altnda hangi ekonomik ve sosyal nedenlerin yatt duruca konulmasa bile, bir eyler sezinlenmiti. Yeryznde Trkiye'ye ilk modern byk sanayi yardmn, faizsiz, hele "komisyonsuz", mal karl, eliyle getirip kuran proleterya devrimi Nazilli, Menemen kombinalarn armaan etmiti. Devlet sanayi ve yabanc irketleri devletletirme yaplmazsa, finans-kapital yuvalarna sinmi tefeci-bczirgan suikastlarnn ve aylkl askerlerinin ntralize edilemeyecei gn na kmt. Bylece eski, yeni, antika, modern devletiliimiz kaynaarak alt oktan biri oldu. Trkiye'de devletilik denilen olay byle bir "devlet snflar"nn kcndi kendilerini savunma igdlerinden fkrd. Dolaysyla birinci ulusal kurtulu savann komprodor burjuvaziyi temizleme misyonunu yerine getiren anti-emperyalist ve anti-feodal bir milleti ekonomi taban yaratt.

Devletilikle Milletilii Ayrma Ancak, bu milleti devlet iletmelerinin gerekten sosyal g kazanmas baka, gizli servislerde kalplanp artlanm kadroculuun terbiyeli maymun igds bir iaretle konuup bir iaretle sustuu devletilik bambaka eydir. Nitekim, meddahl, htt parsal keklii yaplan cumhuriyetin modern "devletilii", o zamanki proleter sosyalizminin nceden grd yoldan ve tpk saltanatn antika "devletilii" gibi, arabuk "kapitalist fdelii" oldu. Ve bu fidelikten, bugnk korkun finans-kapital + tefeci-bezirgan ittifak kaynak ald. kinci Emperyalist Evren Sava'ndan sonra, milleti bir savunma olana henz bir trl giderilememi olan devlet sanayi egemen snflarca bir numaral dman sayld. DP'nin, Amerikan uzmanlarnca kotarlm "hrriyet ve demokrasi" bayranda yazlm en nemli parola: ulusal kurtulu geleneinin son kalnts olan devlet sanayini "zel sektr"e sokturmakt. Oysa "devlet sektr" domutu, "bomaya gelmez"di. Yarm milyona yakn devlet iisi ve devlet hizmetlisi o sektrden geiniyor tmyle vahi kapital o sektrn dehlizlerinde yayordu ve fnans-kapitalin kendisi de, devletiliimizin kayman, devlet snflanmzla krarak gnn gn ediyordu. Sktrma ve eritme birikince 27 Mays patlad. Devletilikten Milletilie Gei Gerei te "Ynizm" burada sahneye kyor. "Devletilik" terimini kullanyor. Herkesten yeni terim bulmas beklenemez. "Milletilik" mi demeli, "devletilik" mi gibi szck tartmas, zde anlalrsa demeyebilir. Trkiye'de devlet sektr denilen, milletin diinden, trnandan artrlm deerlerle kurulu bir ekonomi tabannn, fnans- kapital mihrabnda kurban edilmesine kar, tefeci-bezirgan rmcek yuvalarnda arur edilmesine kar savamak gerekir mi? Bunu tartmak bile gln olur. Ama bu savata savunma a oktan gemitir. Uzak ve yakn tarihimizin son ekonomik sosyal kalntsnn lm dirim savanda savunmadan saldrya geilmelidir. Bu da milletin maln millete vermekle, "devletilik"le soysuzlatrlp andrlm olan millet ve kamu sektrn milleti yapmakla gerekleir. Bu nasl yaplacak? Elbet nce konunun kendisini aydnla ve bilince karmakla olur. Bu aydnlk kimlerin bilincine karlacak? Btn milletin. Ama, millet iinde elbet devlet snflar gibi, ii snf ve kyl- esnaf aydn kk-burjuva ynlar da vardr. Bunlarn hepsine dayanmakla birlikte, arlk merkezi olan "zinciri srkleyecek halka" hangisidir? Trkiye'deki demokratik savan stratejisi ve taktii, nce zglerin seilmesi ve tutulmas, yani bilince ve rgte kavuturulmasdr. Ynizm:1) Kimlere, 2) Hangi eyi, 3) Nasl veriyor? Ksaca zetleyelim: Kime:1) Ynizm "aydnlar" dedii kapkullarn zg sayyor "Bildiri"sinin altna toplad imzalardan belli. Elbet, devlet sektr zel sektr eline geerse, bir kapitalist alcnn DP'ye syledii gibi, bedava verseler, devlet iletmelerindeki 4 kiiden 3'n kap dar edecektir. Kapkullarnn isiz ve a kalmaktansa, devlet sektrn savunacaklar kendiliinden anlalr. Nasl: 2) Diyelim ki Ynizm ii-kyl glerini bakalarna brakyor. O kapkulu "uzman"dr. Kapkuluna durumu nasl benimsetecek? Ayn zamanda hem bilin, hem rgt salk vermekle. Ynizm aylar, yllardr bir ciddi rgt teklifinde bulunmad. Kk-burjuva ikircilikleriyle ii partisi mi desek, alma partisi mi kursak diye, hangi yoncay yiyeceini kestiremedi. Hangi: 3) Diyelim ki Ynizm, "elirinden bu kadar gelir" diyerek, yalnz kapkuluna, yalnz bilin verme grevini stne alyor. Hangi "bilinci" veriyor? Burada Ynizm, salt "devletilik" denilen kolay, smarlama, iten pazarlkl kadroculuk illzyon-atraksiyonunu ciddiye alrsa, doru olur mu? Ynizm, kadroculuu szle reddetti, ide ise kadrocu devletilikten tarih kefen soyuculuuna "terfi" edenleri kasla kasla genlie rnek gibi sundu. Ve

"devletiliin" yanna bir "emekten yana" szc katlnca hereyin yoluna giriverdiini sand. "Yeni", "uurlu" Yerine: "Snf" Temeli nyargya kaplmamak iin Yn "Bildiri"sini bir daha ele alalm. Aklamaya altmz gibi, Ynizm, 7 bin yllk dou gelenekli "devletiliimiz"in hem olumlu, hem olumsuz yanlarn kesince ve aka ortaya koymal, kendisinin devletilii kadro kapkulluundan baka hangi trde anladn belirtmelidir. Ynizm yle bir ayrm yaparak ie balayacana, anlam kadrocularn kursanda kalm "devletilik" parolas ve palavrasn, kendi deyimiyle "kkl" ve "aklc dnce" ile perdahlamaya giriiyor. Nereden mi bildik? "Kadroculuun" "cierini okumuuz" da oradan biliriz. "Akl" hangi sosyal kmenin akldr? nce onu aydnlatmak gerekir. Ynizm ne yapyor? Antika devletiliimizin kadrocu aznda bsbtn soysuzlatnlm biimi zerine bir "yeni" etiket yaptrmakla hereyin bakalaacan ve eski devletilikte bir "devrim" yapacan umuyor. yle diyor. "Gnmzn gereklerine uygun bir Devletilik anlayn Trkiye iin zaruri sayyoruz." (Bildiri, 3/c) Ve bu deyimi, bir tek sayfada ne denli ok tekrarlarsa, o denli aydnlattn sanyor. "Varmak istediimiz amalara yeni bir Devletitik anlay ile eriebileceimize inanyoruz." (Bildiri, 3) Oysa btn sorun, asl o "yeni" olan eyin ne olduunda toplanr. ster istemez "gereklere uygun-yeni" devletiliin ne olduu sorusu karmza dikiliyor. Szcklerin mistisizimine gven olur mu? Ynizm tekrarlyor: "Yeni Devletilii yukarda belirttiimiz amalara erimek iin mutlaka bavurulmas gereken uurlu Devlet mdahalesi eklinde anlyoruz." (Bildiri, 4) Bu kez de, "yeni" kalkt, yerine "uurlu" oturdu. Yeninin yerine daha byl bir "uurlu" szcnn mistisizmi geince, akan sular durur mu? Babil esnaf, Etiler kyls, Osmanl kapkulu iin "uur" nedir? "Bilin" diyor yeni kuak. Snfl toplumda yuvarlak bir "bilin" yok, Sosyal snf bilinci vardr. Hangi sosyal snfn bilinci "devlet mdahalesini" biimlendirecek? Ynizmin dn kopartan ey ise, yalnz byle bir soru oluyor. Onuncu cumhuriyet yl marnn "snfsz imtiyazsz bir ktleyiz" szlerini 30 yl sonra tekerlemeyi yeterli buluyor. O zamanki "snf" alerjisinin Trkiye'yi nerelere getirmi bulunduunu gre gre bunu yapyor. O zaman, yalnz "gereklere uygun" dmeyen, bilim d kuruntu yapmakla kalmyor. nk zeka ve "akl" yannda herkese "yn" bile verdiini neriyor. yleyse, aklcl ve bilimsel grnrken, akl ve bilim tesine sramak, insan ister istemez dndryor. Acep Ynizm ok mu saftr? (yle olmasn gnl istiyor). Yoksa ok mu "herkesi kr, alemi sersem mi sanrsun" szn unutuyor? Devlet: "nan" Deil, "Snf' Aracdr Devletsiz devletilik olmaz. Devlet denildi mi ise, o bir "inan" deil, bir "sosyal snf arac"dr. Tarihin tek byk "gereklik"i budur. Bu en keskin gereklii atladk m, toplumda ve politikada baka btn "gereklikler"den yan izmi oluruz. Devlet sorunu zerinde yanlma kmsenemez. Otomatike geri teper. Adam alnndan vurur. Devlet "silah"tr. Silahla oynamak, Abdlhamit'in "hrriyet"le oynamasna benzemez. "Gereklik" szcne gelince, herhangi bir kannn zerine birka tane "gerek" yazl etiket yaptrmakla, o kan gerekten gerek,durumuna sokulamaz. Geekler olanlar, bitenlerdir, madde ve anlamca olaylardr. Olaylar, herkes yorumlayabilir, ama deitirmeye kimsenin gc yetmez; yetememelidir de. Brakalm yarm buuk "kltrl" aydnlarmzn birbirleri iin ssleyip psledikleri -tahrif ettikleri demeyelim- olaylar ortadadr. u krk yllk cumhuriyetin devletilii ortada. Hibir kusurunu grmesek,

lkeyi, ileri lkelerle karlatrnca 40 yl ncesinden daha geri brakm deil midir?.. Uak Birinci Evren Sava'nda icat edilmiti. Bizim ehir havaclarmz, o gnk Fransz havaclaryla rekor krarcasna yarmlard. imdi tepkili fzeyle aya gidiliyor. Biz yle bir deneye bile kalkm deiliz. Demek Batyla aramzdaki mesafe 50 ylda ksalmam, uzamtr. Bu, hi deilse devletiliimizin verimsiz ve yetersiz kaldn gsterir. Buna kar ne yapmal: Yn'e gre sorun basittir. Atatrk: "Hrriyeti matbuatn mahzurlar gene hrriyeti matbuat ile dzeltilir" buyurmutu. (Buyrultusunu bereket uygulamamt, baka.) Atasz "ivi iviyle sklr" der. Yn de nce syler: Devletiliin ktl daha ok devleti olarak giderilir der. "Bir takm devlet iletmelerinin verimsiz kal sebeplerini Devletilikte deil, aksine yeter derecede Devleti olmaymzda ve Devletilii sistemli bir ekilde uygulamaymzda aramak gerektiine inanyoruz." (Bildiri 3/c) Bylece "gerekler" alanndan kp "inanlar" alanna girmi bulunuyoruz. "nan" kmsemiyoruz. Ancak nce inandmz ey nedir? Onu ak bilmeliyiz. Sonra o eye kimleri inandracamzda hayale kaplmamalyz. "Devlet"in ne olduu ve kimin elinde bulunduu bilinmeden, onu bir aydn kapkulunun istedii "yn"de kullanabileceini sanmak nedir? Yalnz bu soruyu sormak bile, sosyal adalet-smr-plan gibi iri iri lakrdlar ardnda bir kk-burjuva "blf"lnn nasl saklanmak istediini gstermeye yeter. Bu, Franszlar'n "mistifikasyon" dedikleri biimde, karsndakileri aptal yerine koyma eilimidir. nk, sosyal adalet de, smr de, plan da yalnz ve ancak iktidar sorunudur. Kaba Sz Temsili: Devletilik Kaba bir benzeti yapalm. Herifin erkeklii yok. nne gelen kz ve kadn nasl "parlak ilan aklarla" mutlu edip gebe brakabileceini anlatyor!.. 30 yl nce, buuk kapkulundan baka kimsenin ciddiye almad "kadroculuk" adl "ademi iktidarllar felsefesi", 30 yl sonra "kalknma felsefesi" giysisiyle nmze karlyor. Hem de ne zaman? Btn baarszlklar ktidar sorunundaki kapkulu ikirciliklerinden ve eiliminden gelmi bulunan 27 Mays Devrimi'nden sonra. O zaman bu "kalknma felsefesi" adl mistifikasyon, tpk 30 yl nceki aababas "kadroculuk ideologluu" mistifikasyonu gibi basit bir kk-burjuva topisi olmaktan kyor. O eilimi savunanlarn kii olarak niyetlerinde iyi ya da kt olular da nemli olmaktan kyor. 27 Mays'n yarasna tuz biber mi dkelim? Eer yaray aan mikrop oportadayken, "hayr yara tertemizdir, ila deil frk yeter" kans yaylrsa, salt karacahil olmas hangi suluyu masum bebecik durumuna sokar? Adama, "mtetabbiplie", "sahte hekimlie", "arlatanla kalkma" derler. Ve yasada yazl ceza kesilir. Kaba konuulmadka ak seik anlatlmyor. Bu tr "felsefe" ya da "ideologluk"lar "devrim" adna yapld m, durum ne oluyor? Devrim'e yle bir "akl" veriliyor: "Sen idi edinmene ses karma. O erefli bir "fenni snnet" dndr. Bizim vereceimiz reeteler sana anl bir dl gc sunacaktr." 27 Mays'tan sonra byle "fenni snnetilik" neye yarar? Yalnz prepsnn deil, btn kamnn ve tohum yumurtalarnn da kklerinden kesildiini gren "snnet ocuu"nu: "Oldu da bitti, maallah!" alkl, trenli; lenli snnet dnleriyle avutmann bir anlam kalr: gelecek snnet dnlerinde devrimi idiletirme felsefesi! II- Parolalar Her "doktrin" ortaya atan, ondan kacak pratik sonular "parolalar" biiminde ortaya atar. Atar atmaz "dnya deimi" olacaktr. Ynizm'in 3 parolas pek "sansasyonel"dir: 1- Sosyal adalet, 2- stismar kaldrmak, 3- Plan indirmek. Belki de onun hi byle eyleri yok. Ama, varm gibi ele almadka,

ana-davranlar anlamak gleir. PROBLEM KOYU Yn doktrinin de parolas var. Bunlara deinmeden nce sorunun bir daha konuluu gerekiyor. "Felsefe" mi, Bilim mi? Ynizm, "bilim"i kendisine "az" bulur. Bir de "felsefe" yaratclna giriir. Neden? Belki "bilim" ve "gerek" adna ne srd "doktrin"in, "bilim"e ve "gerek"e uymadn kendisi de sezer. Ya da, "doktrin"ler znn "hak din" olduuna inanmayacak olan "mrik"leri, sal sakall "felsefe" gibi bir yllanm babahan Zeus'un bulutlar arasndan gnderecei yldrmlarla yola getirmek iin. Oysa "felsefe" nedir? Bilimin gereklik alannda olaylarla dolduramad boluklar doldurma abasdr.19. yzyl ortalarna dek, yle olay eksiklikleri yerine geirilmek istenen felsefe sisteminin teyellemelerine gereksinim vard. Marx-Engels'ten sonra, soyut "bilim"in en eksiklerle dolu sosyal bilimler alan da gerek taban zerine oturdu. Mantk ile gnozeoloji denilen varlk bilimi dnda felsefeye yer kalmad. "Ynizm", felsefeyi nerede aryor? "Kalknma" alannda!... Daha Ynizm o heybetli "kalknma felsefesi"ni ararken yakalanyor. Kalknma olaanst somut bir ekonomi kategorisidir ve ancak yzde yz bilimle zmlenebilir. Kalknma sorununda varlk, yokluk, madde, ruh gibi, mantk da yalnz bilimden gelir. Orada "felsefe"nin ii ne? Kalknmayla felsefe bir araya gelir gelmez tepiirler. Kalknma iin herhangi bir uyduruk felsefe sisteminin "santans"lar, tanrsal buyrultular deil, ciddi aratrma gerekir. Bir nokta var. Ynizmin "babuu" Avcolu'dur. Onu Marx'a benzetelim. Marx genliinde, cahillikle, ekonomi dnda bir felsefe eilimine kaplmt. Sonra, az denyince, kendini ekonomi-politie vererek bilinen sosyal keifleri yapt. rnein Avcolu'da toy ve cahil bir aydn olarak Yn' karrken felsefeye kaplm, sonra eksiklerini grp bilime dnecek saylamaz m? Hep yle dndk. Ve Trkiye'de de doacak taze ve "zinde" Marx'lar bekledik. "Trkiye'nin Dzeni" adyla bir makalenin baln kitabna alan Yn babuu, Marx gibi cahillik a olan Yn'den "devrim"in bilginlik ana gemi gibi grnebilir. Bir artla; nce Yn'deki gnahlarnn kefaretini vermeli. Ondan sonra da, Marksizmin yzyl nce kurulduu iin yeniden kefedilmeye gereksinimi var mdr? Bunu ondan sormayalm. Her gen iin byle bir keitler aamas olaandr. Ynizm, bir "eletirinin eletirisinin eletirisi"ne benzemiyor. Aynca, Marx n tersine yoldan gidiyor, felsefeden ekonomi-politie gideceine, ekonomi "uzman"lndan kalknma filozofluuna gidiyor. Bu ters gidi maymunun insanlamas yerine, insann maymunlamasn geirmeye benzetilebilir. Gene de, Ynizmin "kalknma felsefesi" dedii eye bakmak, genel yarglardan daha aydnlatc olur. nk Ynizm, hep "yeni" ve "uurlu" gibi "zinde" grntl konular ortaya atmaktadr. Bu "zinde" dncelerin yenilik ve uurla iliki derecesini aramakta yarar olabilir. Problem m, Alt m? Yn doktrinleri "yeni" olarak, ama olarak neyi gsteriyor? O zamana dein "yok"luundan yaknd bir "kalknma felsefesi"ni. Nedir o ilk defa Ynclerce bulunmu "kalknma felsefesi"? udur "Kalknma Felsefemizin hareket noktalar: 1- Btn imkanlarmz harekete getirmek; 2- Yatrmlar hzla arttrmak; 3- stihsal hayatmz btnyle planlamak; 4- Ktleleri sosyal adalete kavuturmak; 5- stismar kaldrmak; 6- Demokrasiyi ktlelere mal etmek."

Alt maddede aynen derlediimiz "felsefe", gerekten tam bir filozof nargilesidir. Neresinden tutarsanz kayp elinizden kaacak yal lf yuvarlaklar "imkana hareket", "yatrma hz", "ktleye adalet" ve "demokrasi"!.. Bu alt tane gibi sralanm maddeyle ne sylendiine bakalm: 1- "Btn imkanlar harekete getirmek" demek, 2- "Yatrmlar hzla artrmak" iin olur. Her iki i nasl yaplr? 3- "stihsal hayatmz btnyle planlamakla".. Demek ayr ey gibi gsterilen neri gerekte bir tek ey oluyor: "retime yatrm btn olanaklardan yararlanarak planla yapmak". Buna tek szckle "plan" diyebiliriz. Gene o kalabalk 6 maddeden 4 ve 6.lar da, ayn anlamn baka szcklerle eniletirilmesidir. nk: 4- "Ktleleri sosyal adalete kavuturmak" ile 6"Demokrasiyi ktlelere mal etmek" baka baka nesneler deildirler. Ne "sosyal adaletsiz" demokrasi anlalr eydir, ne "demokrasisiz" bir snfl toplumda "sosyal adalet"ten sz edilebilir. Snfl bir toplumda "ktlelerin" anlayaca ve benimseyecei "demokrasi", bir klie yalan deilse, ancak "sosyal adalet" klnda sahneye kabilir. yleyse, iki ayr lfa gerek yok. "Ktlelerin" karn "demokrasi" szne pek arca tok olduu iin, eski azlara "yeni" bir "yeysi" (taam) sunmak gerekmitir. O biri iki grmeyi kaldralm. "Ktleye mal edilecek" demokrasiye ksaca "sosyal adalet" adn verelim. Geriye ne kald "Yn felsefesi"nden? 5- "istismar kaldrmak!" Kabul edelim ki "kalknma felsefesi"nin en "orijinal" parolas bu grnyor. "stismar" artk 19. yzyl szcdr. Yeni kuak ona "smr" diyor. Temiz Trke. Ve burada kullanlan anlamna daha uygun bir szck. Biz de "smr" diyelim. O zaman "kalknma felsefesi" u parolada toplanyor: 1- Planl retim, 2Sosyal adalet, 3- Smrnn kaldrlmas. Bu bclli bal konuda ne yaplyor? Her defasnda devletilik besmelesi ekilip sosyal adalet indiriliyor. Smr kaldrlyor ve plan kuruluyor. Ve stelik, sanki bu konular Trkiye'de hi ele alnmam gibi, "kpeksiz kyde deneksiz gezilerek" yaplyor. 1- Sosyal Adalet Sosyal adalet, en sansasyonel paroladr. Demokrasi ve Sosyal Adalet Kapitalist kmazn farkna varan Ynizm bunalmn, Batcln, demokrasinin yanbana yeni bir tlsml sz koyuyor: "sosyal adalet!" ddia: Trkiye'yi kurtaracak olan ey "sosyal adaleti gerekletirmek" olabilir. Nedir bu "sosyal adalet?" Hemen syleyelim, lflarn en yuvarladr. nk: 1- "Sosyal olmayan" adalet zaten yoktur. (Doal adalet, metafizik adalet yoktur. Daha dorusu onlar da "sosyal adalet" kadar uydurma bir ilke dilekesidir). 2- Bir yerde "adalet" szcnn bulunmas "adaletsizlik"in bulunmasndan ileri gelir. Brakalm. Teorik tartmalar ayr konudur. Yn, "sosyal adalet" dedii her kilidi aacak sihirli anahtar nerede, nasl bulacaktr? Hereyi, daima bulduu yerde: "istihsalde". Kant: "Milli gelirin hzla artmasna nem vermeyen bir sosyal adalet politikas, yoksulluun bllmesinden teye gemeyecektir. Buna karlk, sosyal adalete yer vermeyen bir kalknma politikas baarszla mahkumdur." "O halde sosyal adalet politikasnn balca aralarndan biri de istihsal seviyesinin ykselmesidir." (Bildiri, 1/a) Sorunun ki Konulusu Gryoruz. "Ynizm", szde hep "bilimsel sosyalizm" taslar. "Sosyal adalet" dedii yiyenin niyetine bal kokuda bir muzu da, her ey gibi "milli gelir" ve "istihsal seviyesi" gibi domatizme kardrlm szde "materyalist", ide "mekanist" bir

deirmene atyor. Sorun "kalknma"dr. Modern "kalknma" kapitalizmle olmutur. "Ynizm" "kapitalizm"in savunucusumudur? Onu drste koymuyor bile. 20. yzyl ortasnda, salt "kalknma" tekerlemesi bakmndan en byk hz gstermi sosyalizm vardr. Ynizm sosyalist savunma da yapmyor. Ne kapitalizm, ne sosyalizm denildi mi, "Batllama" nerede kalyor? "Bat", Avrupa corafyasnda bir blge deildir, insanlk tarihinde bir aamadr. O aamaca kapitalizmden sonra sosyalizm gelir. Kapitalizmi de, sosyalizmi de reddeden adam hangi Batllamadan sz edebilir? Daha iyi dilekle, diyelim ki Ynizm Trkiye zelliinde "doktrin" tartmalarnn tehlikelerini ve bizantizme dkln gz nnde tutarak, skolastik "izm" tartmalarndan kanmak istiyor. O zaman, Trkiye'nin politika tarihinde gemi dnce ve davranlar bilmezlikten gelmemelidir. Brakalm en eski denemeleri, daha 1954 yl kurulan Vatan Partisi de "her trl izm"leri bir yana atp, Trkiye gerekliini ele alan bir dnce ve davranla dvmtr. Ona demeden, onun tezlerine benzer ya da eliik dnceler ortaya atmak ne anlam tar? En azndan Trkiye olaylarn "susu kumkumas" (conspiration de silence) yoluyla rtbas etmek. Modern toplumda "susu kumkumas"nn kimlerce, kimlere kar, niin ve nasl kullanldn biliyoruz. O tartma ayr konudur. Yalnz, Vatan Partisi programnn birinci sayfas apaktr. Ynizmin yapt gibi, toplum ilikileri iinden yalnz "milli gelir", ya da "retim seviyesi" gibi bir tanesi tecrit edilip, "sosyal adalet" gibi gene tecrit edilmi baka bir tanesine kar karlmaz. Yani, metafizik burjuva yntemiyle toplum olaylar parampara edilip, onlardan yalnz birka, hokkabaz yuvarlaklar gibi havada oynatlmaz. Trkiye toplumunun btn "vatanmz" diye en nesnel somut biiminde ortaya konur. Trkiye vatan ne olacak? "Ne kapitalist-ne sosyalist" gibi bir kk- burjuva anarist palavrasyla sahnede gbek atlmaz. Trkiye, bal gibi kapitalist dnyann bir parasdr. Ona, smarlama kapkulu tekerlemeleriylc "esiz rneksiz" bir klk yaktrmann gereklikle ilgisi yoktur. yle bir yaktrma, ya toyca soytarlktr, ya da "herkesi kr, alemi sersem" sanan aylkl mistifkasyondur, enayi avlamaktr. Kapitatizmin ki Geliim Biimi Demek, daha sorunu koyarken Vatan Partisi Program drste gereklii tutar; Ynizm ya toyca, ya da hinoluhince mistifikasyona kaar. Ondan sonra, konulmu konunun ilenii, ister istemez taban tabana zt "yn"lerde geliir. Ynizm szde "orijinallik" taslayarak, "retim seviyesi" ile "sosyal adalet" gibi tecrit edilmi transandantal iki kategoriyi, birbirleriyle tokuturur. Szde "ekonomi uzmanl" yaparak, en kt burjuva teknokrat kafasyla, soyut iki kategoriyi birbirini rten sama ilikiler iinde boar. Kendisi ne yaptn anlam mdr, bilinmez. Ama, btn okurlarnn kafalarn skolastik orbasna evirmitir. Aka Trkiye'nin kapitalist karakteri inkar edilmitir. Bu yalan kp stne, elbet sosyalizm kurulamaz. O zaman, namusluca bir sosyalizm sorununa da yer braklmaz. Hangi dzende olduu bilinmeyen bir "kalknma felsefesi" edebiyatna giriir. Ciddi konu, dramatik pozda komik ortaoyununa dner. Vatan Partisi program Trkiye'nin, sosyalizm yolundan deil, kapitalizm yolundan yrd gereini birinci gerek gibi koyar. Kapitalizmde kalknma ka trl olur? Ya Prusya usul, pis hacaalar hegemonyasnda dikta dzenli zorba bir kapitalizm kalknmas olur, ya da Amerikan usul, namusluca serbest rekabete dayanan demokratik dzenli az ok daha olumlu bir kapitalizm kalknmas olur. Trkiye iin bu iki rahmetten biri kanlmaz yoldur. u ya da bu klkuyruk kapkulunun uyduruk mistifikasyonu, toplumun gidiine yn veremez. Bylece, kuruntu "sosyal adalet" ya da "retim seviyesi" tartmas bir psdo-siyantifizm (bilim kalpazanldr. Sorun, Trkiye'de "sosyal adalet" ya da "kalknma felsefesi" seraplar yaratmak deildir. Naslsa ylece Trkiye'nin, iine yzyllardan beri girmi bulunduu dzende, hangi yoldan yryeceidir. Kapitalizme ge gelmi iki klasik lke rnei, Prusya ile Amerika'dr. Japonya apayr

bir rnektir. lkel komnadan kapitalizme doru gei koullar, Trkiye iin tarihe yoktur. Onun iin, Japonya zentilerimiz Abdlhamit andan beri boa kmtr. zetleyelim: Trkiye'nin imdiki geliim yolu, ne sosyalizmdir, ne de kapitalizmden bakasdr. Bilince karlacak ey, Trkiye'nin kapitalist geliim gidii iinde Prusya (asker-banker-yunker) yolunu mu, yoksa Amerikan (demokratik burjuva) yolunu mu tuttuudur. Bu yollardan hangisi tutulursa, Trkiye'de ona uygun bir; "sosyal adalet" ve "retim seviyesi" ve "kalknma" (felsefesi deil kendisi) ve "milli gelir" olur. Yalana ne hacet? Kapitalist dzendeyiz. Prusya, ya da arlk Rusyas modeline mi uyacaz, Amerikan modeline mi? Sorun budur. Bu tartlabilir. Trkiye'nin ark Ynizm, yle bir aklktan veba illeti grm gibi kayor. ki avucunda iki kategori ta. "Sosyal adalet mi, istihsal seviyesi mi" diye "ift mi tek mi" oynuyor. Bir de pozuna bakn! Trkiye'de hi ele alnmam sorunlar, bir vuruta kesen "iki boynuzlu skender" kesilmitir. Onun iin, sosyal adalet zerine btn "iyi dilek"leri su stnde yazya dnyor. Ve "sosyal adalesiz kalknma olmaz, kalknmasz sosyal adalet olmaz" sz, diyalektik momentleri koymak deil, geree yan bakan tekerleme samalarna kap aar. Vatan Partisi program da yle 2 deil, 3 koul ortaya koyar. Ama bunlar Trkiye'nin sosyal dzen deiikliinden yola kar. yle der: "Vatanmzn 'Amerika' derecesinde yksek teknikli medeniyet kur masndan sz ediliyor. Lakin bir ey unutuluyor: Amerika'y Amerika yapan hz, Amerikallarn 90 yl nce klelii kaldrmak uruna Vatanda Harbini gze alabilmeleriyle, yani keskin Hrriyet kavgas ile balamtr. Ve 3 nedenle gelimitir: 1- Devletin krtasiyeci ve askerci olmay (Tam demokrasi); 2- Derebei artklarnn yok edilii (Toprak Reformu); 3- Sanayi sermayesinin tekilerden stn olmas (Teknik yaratcl)." Dikkat edelim. Sosyal adalet-retim seviyesi gibi soyut kavramlarla ip cambazl oynanmyor. belli bal kapitalist geliim nedeni olduu gibi konuluyor. Ve bu koyuta birinci madde: "Brokrat ve militarist devlet", kapitalist geliim iin ve "tam demokrasi" iin balca engel saylyor. Ynizm ise, bunun tam tersini; brokratik ve militarist olduunu her gn kantlad bir devletilii, "kalknma"nn tek yolu diye neriyor. Yani, kendisi ne dediini bilmezken, topluma "yn" izmeye kalkyor. Vatan Partisi program, 3 koulunu, sistemlice, olaylara dayanarak ayrntlarnda zmlemeye alyor. 3 illeti 3 alanda: Hrriyet -ucuz devlet, kyl-toprak, sanayi-ii sorunlar olarak inceliyor. Ondan sonra o " ana davay Trk ulusuna btnl ile sunmak iin" diyalektik iliki ve elikilerine balyor. Ve yle zetliyor: "Bu art, modern medeniyet ykselii iin birbirinden ayrlmaz btndr. Biri eksik oldu mu, hibiri gerekleemez. Hrriyetin toprak reformu, ya da sanayileme kendimizi aldatmak olur. Aksine, btn sanayimiz ve ii davamz yoluna girmeden, tarmmz modernletirmek ya da hrriyetimizi salamak imdiye kadarki deneyimlerden yzde yz anlald gibi tatl ya da hayal olur." Ynizmin "sosyal adalet-ihtihsal seviyesi" adl lkrd tahteravallisi ile Vatan Partisi programnn " koul" momentleri arasndaki felsefe ayrl besbellidir. Ynizmin Trkiye'yi "felsefesizler" diyar saymak iin; kendinden ncekileri susu kumkumasna sokup, neden "ahir zaman yalvac" geindii anlalmaz ey midir? Vatan-Millet-Sakarya Yerine Alk-sizlik-Evsizlik Trkiye'nin temel gerekleri ylesine yampiri ve acemice konuldu mu, o adan dkm yaplan ayrntl olaylar neye yarar? Yalnzca szde "demokrasi" gsterisine. Bu sahte gsteri hangi sosyal snfn deirmenine su gtrr? Finans-kapitalin yaratmak istedii "sosyal yanlsama" deirmenine. Ve birka "uzman"n, geri lkede kltrsz ynlara ideolojik atraksiyonlar yapan "illzyoncu" olarak para ya da n yapmasna.

Ama Trkiye'nin ekonomik ve sosyal yaps gn gnden betere gidiyormu. Trkiye insanlar bu "lmcl" gidi nnde deme abur cubur ideologluklar yznden ne yapacan bilemez duruma dermi. Ne nemi var? Daha dorusu, znel iddialar ne olursa olsun, nesnel olarak desteklenen egemen dzenin eilimi ve amac da bu deil mi? Dergiler, kitaplar ksn, dergiler, kitaplar batsn. Kafalar karsn. ki kii bir araya gelirse, birbirlerini anlamasnlar. O zaman en hakl alantlar bile, insana timsah gzylar gibi gelmez mi? Ite Ynizm ayrntlarndan birisi: "Trk Demokrasisinin yaatlmas, al, isizlii ve evsizlii ortadan kaldracak yksek bir istihsal seviyesine gtren yollar bulmakla mmkn." (Bildiri) Sen grnen btn yollar tkamak iin maskele, sonra gkten "yksek bir istihsal seviyesi" denilen mehdiyi bekle. "ekilen dostlar teye, n kald Meclis erteye! "... Sosyal adalet partisi mi baka trl dnyor, yoksa CHP, GP, vb. mi? Sorun Roosevelt sosyologluu ile kartrlm, "Marksizmin 120 yl nceki elkitaplarndan" yarm yamalak aktarmal edebiyat deildir. "Vatan - millet sakarya" bitti, "alk - isizlik - evsizlik" balad. Sorun, "yksek istihsal seviyesine gtren yollar bulmak"ta. Asl yolu gstermeye sra gelince ne yaplyor? "Dnce Yerine Apolet - hret Ynizm, ne "iktisat bilimi"ni, ne "tarih "n kimseye brakmyor ve yle diyor "ktisat ilminin ve Tarih'in nda inanyoruz ki, zel Teebbse dayanan kalknma yavatr, strapldr, israfldr, ve... Sosyal Adaletle badaamaz... ve az gelimi bir lkede imkanszdr." (Bildiri, 3/a) lle sahneye ilk kan, ilk ve son peygamber olacak. Oysa zel teebbse kar, benzer bir kan, Ynizmden on yl nce sylenmitir. Ama nasl? Finans-kapital terrnn ku uurtmad DP'ci "zafer" gnlerinde bir siyasi parti tzk ve programna ve davran ve rgtleniine ekli gereke biiminde. Bu gereke, bir Talmut mezmuru gibi fstki makamdan davudi sesle dogma okumamtr. nce, Mustafa Kemal'in "Vazifeye atlmak iin iinde bulunduun vaziyetin imkan ve eraitini dnmeyeceksin!" d ile, en bata bamszlk ve cumhuriyet savunmas gereklendirilmitir. Ardndan yle denilmitir: "Btn o nedenlerle, bugne dek gelmi gemi Reform ve Devrim hareketlerimiz hep iverenlerin kanad ve ruhu ile rpnd. Gene ayn nedenlerle Trkiye'mizde varolan Partilerin hemen hepsi, o kanadn ve o ruhun ana dnce ve eilimlerine dayandlar. "verenler kanad ile, Trkiye'yi ilerletmek (kalkndrmak) istiyen Partilerin, memleketi gerekten ilerletmek amalarnda samimi olmalarndan baka birey istemiyoruz. Ancak Vatan Partisi, o kanadn Trkiyeyi Cennnete evireceine inanmyor." (Kuvayimilliyeciliimiz, 1957 basks, s. 7) Dikkat edilirse, burada da bir "inan deildir. Oras hemen belirtilir. "Bu kan, kuru bir iddia deildir. Saltanat dneminin Reformlarndan son yarm demokrasi denemelerine dek gemi uzun tecrbeler kanmza durmadan hak vermitir." (A.g.e.) Bylece, "genel durum" konulmakla da kalmamt. Durumun btn ekonomik, sosyal, politik, kltrel vb. yanlar ile ynleri, alabildiine zetle, iyice dolu 40 sayfalk aklamalara balanmtr. Ve bu aklamalarn "nda", bir kez daha ayn "inan" yle sonulandrlmtr: "Btn, Trkiye'de Vatann anlayarak seven, Milletine uurla bal olan herkes, bizim artk niin iverenler kanad ile ykselmeye ve ilerlemeye inanmadmz, yukarki izahlardan epey karmtr." "Neden Vatanmz ykseltmek iin, ii kanadn baa geirmek istiyoruz?" (A.g.e.) Bu soruya da 11 sk sayfa iine sdrlabilecek denli zet karlk verilmitir. Vatan Partisi'nin o inan urunda boazlanrcasna savandan 10 yl sonra sahneye 27 Mays nda kan bir "sol" eilim, hibir ey olmam ve sylenmemi

gibi davranabilir mi? "Batllam" bir lkede nesnellik gerei, davranamaz. Trkiye'de davranmakla kalnmaz. Nedenleri uzar. yle davrann sonucu, en azndan, teoriyi kksz brakr. Dnce dnyamz maherletirerek, her trl anlalr ve tutarl pratii kknden baltalar. TP "liderlii"nin politikada yaptn, Yn "ideologluu"nun teoriletirmesi bagsterir. O zaman "dnce" deil, ya "apolet" ya da "hret" ilkeleir. "Anlam airin Karnnda" Kavram Yn'n btn tezi "kalknma felsefesi". Byle dramatik bir abada, en ufak szckler doru ve yerli yerine konulmak ister. zel teebbs her zaman "yavatr, acldr, israfldr", ama "az gelimi bir lkede" bile olsa olanaksz mdr? Atatrk'ten Demirel'e dek, hep "zel teebbs" "olanakl" klnmtr. Acsna, israfna baklmamtr. Sosyal adaletle "badamad" ise, bir "inan" konusu deildir. 43 yllk Trkiye "zel teebbs", Atatrk'n sosyal adaleti ile mi, yoksa Demirel'in sosyal adaletiyle mi ? nk, her an kendine zg bir "sosyal adalet"i olur. Konfiys'nde, Buda nn da, Musa, sa, Muhammed Peygamberlerin de birer "sosyal adalet"leri vardr. Modern an "sosyal adalet"i denince, onun ne olduu tanmlanmaldr. Bir kapitalist sosyal adalet var, bir de sosyalizm var. Bilinebildii kadaryla "sosyal adalet", kapitalizmin sosyalizme kar paratoneridir. Bu bakmdan "sosyal adalet" sadakas, "zel teebbs"n dengeli ve mrl yaatlma lksdr. Ynizm zel teebbsle kalknmaya "inanmyor". Sosyalist "sosyal adalet" mi? Sosyalizm bir dilencilik dzeni olmamaldr. Ancak modern toplumda, sosyal snf ve zmrelere gre eitli sosyalizmler bulunduu iin, eitli sosyal adaletler de tremitir. Derebeyi sosyalizmi, burjuva sosyalizmi, kk-burjuva sosyalizmi.. htt ii snf iinde aristokrat ii vb.. zmre sosyalizmleri hep ayr ayr "sosyal adalet" sadakacklar icat etmilerdir. Proletarya sosyalizmi bunlardan hibirine inanmyor. Ynizm ise, "snf' szc nnde allerji duyduu iin, proletarya sosyalizmine "inanmyor". Bu koullar altnda, biz kime "inanalm"? Bylece "Ynizm"in bir aksiyon kadar hereyi kantlayc lt gibi tartmasz ak ilke olarak koyduu "sosyal adalet", hereyden nce kendisi, varl kantlanmaya, tanmlanmaya, bir mihenk tana vurulmaya muhta, ok stkapal, ok ikiyzl bir kavramdr. Aydn uyduruu bir kk-burjuva topyasdr. Bir lastik torbadr; nereye frrsen oraya doru ier, nereye ekersen oraya uzar, iine ne doldurursan almam demez. Ynizmin "aklcl dnce"sine ho gelse bile, hereyi zerine oturttuu sosyal adaletin -eskilerin deyimiyle- "anlam airin karnnda" bir hayli iirne, kof szcktr. iir, roman, edebiyat iirmeye yarar. Dnce ve davran olannda "kafa iirmek"ten baka pek bir eye yaramasa gerekir. 2- stismar (Smry) Kaldrma Smry kaldrmak sosyal adaletin rn olacaktr. Nasl? Ynizmin "stismar Kaldr" Ynizm, sosyal adaleti "devlete" yaptrd gibi, "istismar" da gene devlete kaldrtr. Devletiliimiz istismar nasl kaldracak? Yn burada gzel ayetler okur: "almay Toplumun en yksek deeri haline getirmek, almaya dayanan kazanlar yksek seviyeye karmak Devletiliin temel hedefidir. Kol ve kafa gcn satarak geinenlerin ezilmesine seyirci kalan, arsa speklatrlerinin ve ticaret adamnda istismarc mutavasstlarn haksz kazianlarna gz yuman ve bu gibilerin bir yksek Devlet memur'undan, fkir ve bilim adam'ndan fazla kazanmasna ses karmayan bir sistemin, 20. yzylda daha fazla srp gitmesine imkan yoktur." (Bildiri, 4/d) Kur'an okumaya ve destan yazmaya alkn "mminler" (inananlar) iin, yukardaki szler, zrl zrl "sosyalizm" szan domalar gibi grnr. Biz, Hazreti Muhammed'in son peygamber olduunu bilenler, yle Tevrat ve ncil "mezamir"lerini

20. yzyl sonrasnda gz kapal "amin! "le karlayamayz. nk "Ynizm" de hep "iktisat ilminin ve tarihin nda" konumak pozundadr. Sylenenleri bilim ve tarih na karnca ne gryoruz? Birer birer izleyelim. "alma" Nedir? "almay toplumun en yksek deeri haline getirmek" ne demektir? eitli alardan arayalm: "alma" szc Trke'de geni anlamldr. Balca iki ayr szc iine alr; emek-i... Emek harcamak da, i yapmak da almaktr. Elbet emek de, i de toplumca yararl insan gc harcamak anlamna gelir. Ancak almak, emek, i toplumun ayr snf ve zmreleri varsa, herbiri iin apayr ynlerde anlalr ve kullanlr. rnein kapitalist de "alr". Onun almasna daha ok "i" dendi. Tuttu. Kapitaliste "iadam" etiketi konuyor. inin almasna "emek" ad veriliyor. Ne var ki "iadam" da sknca "u kadar emek" verdiini savunuyor. Demek, alma olaanstii yuvarlak bir deyemdir. Kimin, hangi sosyal snf ve kmenin almas olduu belirtilmedike, bilimsel bir sz edilmi saylamaz. Geelim. Deer Nasl Ykseltilir? Bezirgan toplumda ister "en yksek" olsun ister "en alak" olsun, her deeri, harcanan yararl insan emei yaratr. Deerin ykseklii, yararl emein ne denli basit ya da katmerli oluuna ve ne kadar zaman srdne gre belirlenir. Ynizm "yksek"le hangisini kastediyor? Toplumda btn emekleri basit olmaktan m karacak? Yoksa almay son derece mi uzatacak? Baka trl "en yksek deer" elde edilemez. Toplumda her emek basit olarak balar. Gittike beceri ve bilgi kazanarak katmerlenir. Anadan doma katmerli emek olamaz. Ynizm bunun tersini diliyorsa, bouna kuruntu yapyor. Emein sresini uzatmakla "yksek deer" peindeyse, toplumda btn ileri teknii yok edip eski taana dnmesi gerekir. Amacmz aka deil. Gerile gerile atlan geliigzel szlerin, bilim asndan llmedike, ne gln anlamlar tayabileceini anlatmaktr. Bu adan, Ynizmin o kallavi sz, bilim d bir atmasyon olur. Ynizm acaba "emein deerinhi" derken neyi dnm olabilir? ki ey akla gelir: I- Deersiz emek grmtr. Deer deyince, daha ok deiim deeri kastedlir. Bir emein deiim deerine dnmesi iin, kullanm deeri bulunmaldr. Emek bir ie yaramadan harcand m, meydana gelen eyin yararl, bir gereksinimi karlamas yoktur. 0 zaman dnyann emei harcansn, "deeri yoktur." Emek bouna gitmitir. Bizde byle emekler oktur. Havanda su dvlr. Yn, bu emek israfn devlet nlemelidir mi diyor? 2- Emein manevi deeri, yani emek ve i Trkiye'de kt ve hor grlr. O da emein israf kadar ulusal hastalmzdr. Onun iin Vatan Partisi program yle der: "1- Mukaddes Cihad ilan: Btn memleket radyolar ve bekileri, sabah akam ezanlarndan sonra, ehir ve ky meydanlarnda u byk milli hakikati her gn haykracaklar: Tarlada, fabrikada, karada, denizde, havada almak, masabanda, salonda, sarayda oturmaktan ok daha stn ereflidir... nsan iin, iten gayrisi yalandr! (Leyse lil insane illa ma sea!)" Ynizm bu iki anlamda konuuyorsa, nce onu byle koymaldr. Sonra, kendisinden nce konulanlarn zerinden atlamakla bilim yaplmayacan bilmelidir. Deer: Bezirgan Yaratdr Asl sorun, Ynizmin "deer" anlayndaki ackl saptmadr. almay "deer haline getirmek", Ynizmin sand gibi, her toplum iin geerli bir olay deildir. Yalnz bezirgan ekonomili toplum iin vardr. Antika medeniyetlerin tefeci-bezirgan ekonomisiyle modern medeniyetin kapitalist ekonomisi iinde her alma ya da emek "deer haline getirilir."

Ama, tarihncesindeki ilkel komnada olduu ve modern sosyalizmin yksek aamasnda olaca gibi, hibir alma "deer haline" getirilemez. Ynizm bunu bilmiyor mu? Bilmiyorsa, niin "bilim " adna konuuyor? nce rensin. Yok, biliyor da yle sylyorsa, kimi aldatacak? Biz Ynizmi daha masum bir burjuva dar gr "ekonomi uzman" sayalm. O zaman u sonuca varrz; Ynizm, yeryznde bezirgan ekonomili (antika ya da modern) sermaye dzeninden baka dzenli bir toplumu grmek istememektedir. Demek Ynizm, "iktisat uzmanl" yznden, kabalama kapitalizm dnda toplum dnemeyen bir yarm bilgili kk-burjuva eilimidir. Sosyalizmle uzaktan yakndan bir "bilimsel" iliki iddiasna kalkamaz. nk "iktisat bilimi ve tarih nda" sosyalizm, hereyden nce, o burjuva hukukuna temel olan "emei deer haline getirme" iine son verir. Kazan Ykseltme Metafizii Ynizmin "bilim nda" asl karakteri bu olunca, "istismar" nasl kaldraca hikayesi daha kolay anlalr. "almaya dayanan kazanlar yksek seviyeye karmak devletiliin temel hedefidir" diyor. Burada artk "bilim" duruyor. Bir panayr esnafnn, her derde deva "abhayat" sat balyor. alma kimin (hangi sosyal kmenin) almasdr? Belli deil. Devlet kimin elindedir? O hi belli deil. Ama, "kazanlar yksek seviyeye karmak" cebimizdedir. Arzu eden buyursun. "Bedava" (ya da 1 Yn parasna) sebilllah datyoruz! Olmaz byle ey. Hi deilse "bilim" adna olmaz. "almaya dayanan kazanlar ykseltmek"... Bakn, bunu devlet yapabilir. Hele bizde. Yeter ki, kimin, hangi "almas" kazandrlacak? O bilinsin. Finans-kapitatin ok "zahmetli" bir lme mahkm ettii "rahmetli" Grsel Paa da "alnz! alnz!" demiti. En ok; saman altndan, "loca" stnden finans-kapital "alt". nce btn entelicans servislerini, ardndan btn "siyasi partileri", en bata nn Paay "altrd". Derken CIA generaline Ankara'da "bir babakan aratt." Buldurttu. imdi Demirel'i harl harl "altryor." "Bilim va tarih nda" son,gereklik bu. "Devletiliiniz" de onada, ondan baka hibir ey deil. Bu "devletiliin temel hedefi" ini "kazanlar yksek seviyeye kacak?" Ortada baka "devletilik" bulunmadna grc... imdi, her almann kazanc ykselecek mi? Kuruntuya gerek yok. Kapitalist de altn, gece uykularn karrcasna altn iddia eder, memur da, kyl de, esnaf da, ii de, aydn da alr... Devletilik bunlardan hangisinin kazancn ykseltecek? "Kapitalist almaz, altrr" denecek. Peki, alanlarla altranlarn bulunduu bir toplumda myz, deil miyiz? Kazan ykseltme, metafzik "felsefe" deildir. ki Tip: Devlet ve Kazan Dnyann her yerinde kazan ykselme ve alalmas, toplumuna ve devletine gre olur. nce toplumuna bakalm. Devletin kazanlarla uramas iin nce varolmas, bulunmas gerekir. Tarihncesinde devlet yoktur. Kimse de kazancn devletilikten bekleyenez. Kazan, zenginlik, snf ayrmlar olamaz. Yksek sosyalizm konanda da, sosyal snflar gibi devlet de olamaz. Dolaysyla bulunmayan devletilik ne almay, ne almamay etkileyemez. Ve insanlar, u ya da bu nedenle altklar lde kazan denilen bezirgan hukukunu unuturlar. Ynizm, almaya kazan salayan bir devletilik dnd iin, snfl toplumun dnrdr. Sosyal snflarn erimedii bir toplumda yeryz iki tip "devletilik" biliyor: 1- Kapitalist devlet: Finans-kapitalist hegemonyasnda, tefeci- bezirganlarla hacaa, eraf ve benzerlerinin kazanlarn ykseltir. 2- Sosyalist devlet: i snf hegemonyasnda, kyl, esnaf, aydn

kk-burjuvalarn kazanlarn ykseltir. Bu iki tip dnda bir devlet ve devletilik, kzgn l yamuru kadar bile mrl olamyor. Ynizm, devletin karakteristiini "kazan ykseltici" saymakla, daha mrl bir "yeni" devletilii, kuruntuevinden baka nerede "bilim vc tarih "na kavuturabilir? Hakkn bsbtn yemeyelim. Yn'n daha sonraki szlerini unutmuyoruz. Ne gzel tekerliyor. Ynizmin "istismar" kaldracak "yeni devletilii" balca lekeden ya da illetten uzak duracaktr. Nedir onlar? Gc, Satan "Ezmeme" Mezesi 1: "Kol ve kafa gcn satarak geinenlerin ezilmesine seyirci kalan" bir devletilik olmayacak. "Kol ve kafa gc satm" devam edecek. Yalnz "ezilmesine seyirci" kalnmayacak. Allah iin, bugn Demirel devletilii "seyirci" mi kalyor? rgtsz ve sessiz biare esnafklarn, kylcklerin, aydncklarn yaralarna geceli gndzl en ar kesici afyonlu macunlar svyor. Ba balanm iilerin ise, kimi grevlerini "iptal" ediyor, kimi sendika gangsterleriyle patronlar arasnda krma yaptran bakan ve benzerlerini uzlatryor. Hem "ezilmek" nedir? Bir iir ve roman bezirganlna meme. "Kol ve kafa gcn satn" alanlar dzeni, yani kapitalizm ne zaman emekileri ezmi, ne zaman "ezmemi" saylacak? Bir insan, baka birok insan "ezmeden" nasl iletip, onun yaratt art-deeri elinden alabilir? "Ezmesiz" lokanta dkkan olabilir, ama "ezmesiz" "smr dzeni" Ynizmin meze dkkanclndan baka nerede "alnp satlr?" "Bir hi iin, birok grlt" (Sheakspare) Speklasyona Gz Yummama Salas 2/a- "Arsa speklatrlerinin ve ticaret alannda istismarc mutavasstlarn laksz kazanlarna gz yuman" bir devletilik olmayacak. Kimdir o "arsa speklatrleri?" Yzeyden ie inelim. a) En yzeyde, her byk ehrin her kebanda yuvalanm "emlak" rmcekceizleri dizilirler. Bu zavalllarn ou, "asker sivil brokrat"lktan emekliye atlnca a kalmamak zere, son tasarrufunu da "emlaklkta" eritmeyi deneyen yar kapkulu, yar devletilik isizlerdir. Arsa speklasyonundan baka bir ey yapmyorlar. Devletiliimiz onlara m gz yummayacak? b) Emlaklarn arkasnda, ehrin u ya da bu semtinde ya da darlarnda, babasndan, dedesinden bir arsac ya da tarlac kalm olanlar. Kapitalizm gelitike kyden ehire isizler akn etti. Yollar asfaltland. O yeri atas 100 paraya almken, ocuuna 100 bin lira veriyorlar. ocuk 1 milyon istiyor. Bu, apak arsa speklsyonudur. nk, arsa sahibinin en ufak emei, en basit zeks bir katk yapmamken, ou kr raslantyla milyoner olmas nndeyiz. lkede kapitalizm srp giderken, en lkc geinen Ynizm ideolou ya da keskin komnist, bunamadka, milyonluk arsasn 100 kat liraya bakasna sunar m? Delirmedike, "arsa speklatr" durumunda kalacaktr. Devletiliimiz onlara m gz yummayacak? c) En geride, hibirisi "arsa speklatr" sfatn stne kondurmayan asl finans-kapitalistleri (banka, irket ve toprak aa ve bey efendileri) izleyelim. ehrin en byk arsalarn yok pahasna kapatrlar. "Halka hizmet", "evsizleri mesken sahibi etmek" iin devlete bir gz krpar. Hazineler, kasalar ona kredi olur. Belediyeler ve devlet onun yerlerini asfaltlar, elektrikler, telefonlar. Milyonlarn dans gz karartr. Devletiliimiz onlara m gz yummayacak? "Hadi canm sen de." Onlar hangi yabanc sermayenin neremizi bayndracan ve hangi "devlet teebbs"nn ne gibi planlar kotardn, ahbaplar bakann masas stnde "tesadf" okumuturlar. Ve Ynizmin ylesine zledii "istihsal seviyesini" ykseltmekten baka ama gtmemilerdir ki! Tek tek kiiler yle dursunlar. Be alt yzn Yassada Yksek Olaanst

ihtilal Mahkemelerine verdik. Menderes'in cmbz parasndan baka "kanuna aykr" bir yer ya da para speklasyonunu bulabildik mi? Bulamazdk. Smrsz Ticaret Masal 2/b- nk, biz (yani Ynizm) "Ticaret alannda istismarc mutavasst" ile "haksz kazanlar" mikroskop ya da teleskopla arayacaz. "Ticaret" yerinde duracak. Biz onun "hakl m, haksz m olduunu yoklayacaz. Ona gre "istismar: smr" var, yok diyeceiz. Bunu teker teker yapmak iin, imdiki yarm ile bir milyon devlet kapkulunu ka on milyona karacaz? Her kapitalistin iyerine be on tane, evinin kapsna, otomobiline, mutfana, telefonlarnn bana, salonuna, poker masasna, yatak odasna, karyolann altna kaar tane "zehir hafiye" sokmalyz ki anlayalm "istismar" yapt m, yapmad m. Yaptysa ne demek? Hem kapitalist olacak. hem "istismar" yapmayacak?... Bir igcn ya da mal alrken satcsn, satarken alcsn kazklamadan nasl "ticaret" edecek? Evet Ynizm "ticaret istismarc olmayan hakl kazanc" tanmlamad iin, Timurlenk'ten daha korkun bir sosyal ikenceli keyfi idare olacaktr. Kapitalistler yle bir "sosyal adalet"tense, bin kez komnizme kucak aacaklardr. Komnistler ise, kapitalizmi en hinoluhince srdrd iin onu affetmeyeceklerdir. Ynizm o "istismarsz mutavasst" ya da "hakl kazan" ilkelerini hangi toplumda bulmu? Hi sylemiyor. Biz arayacaz. nsanlk tarihinde yle ey olmu mudur? Olmutur. Ne zaman? lk Smer uygarlnn Ur kentinde, henz "bezirgan snf" domadan, yle alveriler olmu saylabilir. Her kk retici kendi rnn birka bin nfuslu kent (site) pazarna karmtr denir. yle tek tek saf reticiler pek gerek deilse de, kimi ekonomi ilikilerini aydnlatmak iin varsaym olaan saylmtr. Karlkl iki retici kendi rnlerini dei-toku ederlerken, haksz kazan dnmemi saylrlar. Bunlar reticilerin kendileri. Ya "mutavasst"lar? Tapnak adna kentin budayn alp uzak illerdeki madenlerle dei eden bir arac vardr. Ona Smerce "tamkara" deniyor. Arac tamkra namuslu kald srece, gtt kervanl alverite "istismarsz mutavasst" olmutur denilebilir. nk kamu adna aracdr. Ama bugn Ur andan 7 bin uzaktayz. Tamkaralar, ta o zamanlar haksz kazanla smren arac bezirganlar haline gelmilerdir. O gn bugn tr yitmi antika alverii Ynizm nereden karyor? Kendi kk-burjuva eiliminden. Emperyalizm anda, Sefaletin Felsefesi'ni yazan esnaf kafal Proudhon gibi, bizim kapkulu kafal Ynizmimiz de "kalknmann felsefesi" diye tutturuyor. Karl Marx'n oktan ldne gvenerek, Trkiye'nin kk-burjuva ynlarna, yllanm "hayalci sosyalizm"i bir "yeni devletilik" diye yutturacan umuyor! Bunu kendisi de azndan karyor. Ziller Kapkullar in alyor 3- Ynizm nc olarak diyor ki: "Bu gibilerin (arsa speklatrleriyle smren araclarn) bir yksek Devlet memurundan, fikir ve bilim adamndan fazla kazanmasna ses karmayan bir sistemin 20 nci yzylda daha fazla srp gitmesine imkan yoktur." (Bildiri, 4/d) Geri burada bir rnek veriliyor. Ama, onu semek bile bir igdy gsteriyor. Yksek memur da, fikir adam da burjuvalamad lde, bir kk-burjuvadr. Ynizm o kmeleri tahrik ediyor. Onlarn bile "alak memur" kesimini deil, "yksek"lerini neriyor. Vurguncu neden "yksek devlet memurundan" fazla kazansn? Demirel de bunu anlad. CIA da. 27 Mays'tan sonra verilen primler,yaplan zamlar vurguncularla aydn kapkullar arasndaki uurumu kaldrma urunda birbirini kovalyor. Ne yaparsn ki, tm dnya apul edilmedike, Amerika'nn "ak yakallar" gibi, vurguncununkiyle yaran bir "yksek memur veya bilim adam" kazanc Trkiye'de kolay salanamaz.

Beride Ynizm, dnyay. (Trkiye dnyasn) o "yksek" kapkullarndan bakas ile cennete evirmeyeceine inanm. Pek parlak "Bildiri"nin en son ayetierif'i udur: "Bugn iinde bulunduumuz buhranlardan kurtulmann birinci artn, Trk toplumunun eitli kesimlerinde grev alm olanlarn ve millet kaderine hakim olabilecek mevkilere gelmi bulunanlarn, dncelerini aka ortaya koyarak, bir temel kalknma felsefesi etrafnda birlemelerinde gryoruz." Anlald m? "Kalknmay hzlandrmak"; "milli gelirdeki artlarn nemli bir ksmn tasarrufa yneltmek", "vergi adaletini salamak", "sendikalarn kuvvetlendirilmesi", "istihsal kooperatiflerinin gelitirilmesi", "kk sanatlarda kooperatifiliin yaygn hale getirilmesi", vb. vb.... 100 yldr sada yolda ortaya atlm -ii snf dndabtn burjuva reformu nerilerini kimler becerecek? "Millet kaderine hakim olabilecek mevkilere gelmi" "grevli" kapkullar! Felsefe: "Yem Borusu" Kapkullar isteseler "yeni devletilik"le "istismar" kaldrabilirler mi? Bir gelenekleri var.500 yllk Osmanll "devlet snflar" olarak "idare" etmiler. 500 finans-kapitalist ile 5000 tefeci-bezirgan hacaann smrebildii yn neden 500 bin kapkulu gdemesin? Zaten grnte "gden" kim? Ancak, o grn "Olsa ile bulsa, bir araya gelse" felsefesidir. Brakalm, Osmanl mparatorluunu nereye dek "gttklerini". Cumhuriyette komprador burjuvaziyi kaldrp, yerine fnans-kapitali oturtan kim? 27 Mays'ta fnans-kapitali birka gn "hop oturtup, hop kaldrttktan" sonra, yalnz "yreini kaldrmak"la brakp (Milleti haraca kesen "tasarruf, bonosu" yolundan) "hzla kalkndran" kim? Eri oturup doru syleyelim: "Yksek memur ve fikir adam" dediimiz, "yksek kapkullar"dr. Kimseyi sulamak aklmzdan gemesin... Olaylar, olaylardr. "Alak memur ve fkir adam" da, kuzu gibi, o "yksekler"e uyuvermitir. Ne yapsn biare? O da eski "iltimas- madenihas-delkitemas" znn yaratdr: Ve spartal usul yakalanmamak kouluyla ne denli alarsa o denli "becerili-sorumlu-erefli" saylp "ykselmeye" eitilmitir. "Gizli isizlik" gibi toplumu kasp kavuran "gizli kayrma (iltimas) -rvet-irtikap-suistimal-suyu arama" smrde byk hrszlarla "suortakl" kompleksine dmenin ezeli, snanm yolu deil midir? Bununla, "kapkulundan hayr yok!", onun "potansiyeli", ple atlmal! demek istemiyoruz. Onun, "devlet demek ben demeim" kuruntusu uyarlmaldr. O, kapkuludur. Devlet, egemen snfndr. Modern toplumda modern sosyal snf iki kamptt. Burjuvalar-aalar kamp, proletarya kamp. Bu sosyal temel ak konmadka her "devletilik" adam kandrma oyununa dner. Onun iin, 1961 yl "srp gitmesine imkan yoktur" sanlan smr sistemi "srp gitmi"tir. nk, toy "iktisat uzman" "ze1 teebbs kra dayanr" sanmtr. "Kr" kapkullarnn cebine girerse "devletilik" gne olur sanmtr. Hayr, zel teebbs bir sosyal snfa dayanr. Kapkulu modern bir "sosyal snf" deildir. Hangi snf maan ve konforunu salarsa ona "kul" olur. Gerek bu! En "hasbi devleti" Ynizm bile "kalknmay hzlandrmak" istedi mi , o "maa-konfor", gvencesi "vergi"ye yle gz krpyor: "Bellibal tasarruf kaynaklarndan biri olan vergilerde verimin arttrlmas, Devletilikte mmkndr." (Bildiri, 4/a) buyuruyor. Ve: "Yksek gelirlerden alnan vergilere kar bugn ynetilen en nemli itiraz. bunlar yatrmlar azaltmasdr" diyor. Ve topisine "yksek gelir"lileri inandrmaya(kandrmaya!) abalyor. Bylece,hibir ey yapamayanlarn, hereyi sylemek logoresine tutuluyor. "Kalknma felsefesi dedii ey, kapkuluna "avunma felsefesi" = yem borusu oluyor. renci Olmadan Bilginlik Btn o "yksek" kuruntular nereden geliyor? Kuku yok, "aydn" dediimiz modern kk-burjuvann, hem antika rnei gibi "iki cami arasnda binamaz" kalmasndan, hem de bu vurguncular lkesinde -bir gece anszn milyoner olunduu

gibi- keskin iki kla, nne ardna bakmakszn, kestirmeden "yksek... fikir ve bilim" tepesi olma akndan. Fikir ve bilim ise, Marx'n dedii gibi, doruktur. Oraya asfalt yol yoktur. Bir mr boyu uurumlu patikalar amak vardr. ktisat bilimi, das Kapital doruundan sonra, burjuva vlger ekonomi bataklnda am ieklerle kavranmaz. Marksist ekonomi dnda ciddi ekonomi bilimi kalmamtr. Marksist ekonominin alfabesi olsun iyi kavranmadka, hibir temeli toplum konusu anlalamaz. Ynizmin sosyal eilimi bir yana braklrsa, yanlmalarnn teknik nedeni, Marksizmin alfabesini "tenezzl" saymasnda toplanyor. Her gen Ync, hava azck sat yaptrr yaptrmaz "artk alim olduk" komleksine uruyor. Bu kez Marxksizmin alfabesi aydnlanmadan, "cebr'i ala"s zerine dokt fetvalar ortal nlatyor. Marksizmin alfabesi, insan kolay saptmalardan koruyacak en salam pusuladr. O pusulann ibresi, emek-iidir. Emek kavramn btnyle incelemeden hibir ekonomi sorunu nasl zlemezse, ii snf btnyle aratnlmadka hibir sosyal ve politik sorun da zlemez. rnein, deeri szcn m azmza alyoruz? Toplumda emekten baka deer kayna yoktur. Bunu hatrlamak ve hatrlatmak kimsenin gcne gitmemelidir. Antika eserlerin, topran deeri yok, ar ve taleple beliren fiyat vardr. Devletilik de yle. Bezirgan devletilii ise emein deere dnmesini savunur. Ama, emein deerini -yani bir maln iinde billurlaan emek miktarndnyada hibir devlet ne ykseltebilir, ne alaltabilir. Bezirgan toplumun ulat retim tekniine ve yntemine gre bir maln elde edilmesi iin gereken ortalama toplumsal emek miktar, ya da deer, daha yksek ya da alak olur. retim ilikilerinin (snf ilikilerinin) rn olan devletin ne haddine, emei yksek ya da alak deerli yapmak! Gryoruz. Kimi szler harcanrken, bilimsel anlamlarn tanmak gerekir. Hele bu szler sosyalizm karsnda syleniyorsa, daha tetik davranmaldr. D. Avcolu'nun, S. Divitiolu'nu sktrrken syledii gibi, insan: "Marksizmin elifbas zerinde tartmak zorunda kald iin mahup ve zgn" der." (Yn, 8 Temmuz 1966, s. 11) 3- Plan ndirmek Dnyann Yeniden Yaratl 27 Mays'tan nce ve sonra, Menderes'ten Blkba'ya, nn Paa'dan Demirel Beye dek btn politika "stad"larnn seim kampanyalarnda satklar slogan... dikkati eken ayn fikir-hap; "hzla kalknma" iin "plan" oturtmasdr. Bu hap, politika stadlarmzn azlarnda nasl yaldzlanr? Biliyoruz Sorun hapn yaldznda deil, iindeki cevherdedir. Ynn aznda "plan"-hap hangi cevheri (z) tayor? Az ayrntsyla inceleyelim. Trkiye'de plan sz kimden kt? Emperyalizmden. Uluslararas finans-kapital Trkiye'yi torbada kck:lik edince, smrsn bir plana balamak istedi. Ve politikaclarmzn azna plan sakzn verdi. Emperyalizmin "plan" dedii ey tekeldir. O, olutan, "tekelci" anlamna gelen "devleti"dir de. Yalnz bu il ad kullanmaz. Yn devleti-plancdr. Ve DPT'yi beenmez. Der ki: "Trkiye'nin kalknmasn belli bir siyasi amaca yneltmek, siyasi iktidarn emrinde teknik bir organ olan Devlet Planlama Tekilat'nn yetkisini aan bir itir." (Bildiri, 2/c) "Plan iktisadi hayat istenen amalara zamannda ve btnyle yneltmiye imkan verecek yetkilerle aralar da beraberinde getirmelidir... Bunu salayacak belli bal artlardan biri, iktisadi hayatn eitli kesimlerine hakim olan kilit sanayilerin Devlet elinde bulundurulmasdr. Devletilii, ciddi bir planlamann vazgeilmez unsuru sayyoruz." (Bildiri, 4/b) Yani devletilik hereye, planclk ise devletilie "hakim" olacak; dnya tersine dnecek!

Biliyoruz, planszlk kapitalist retimin karakteristiidir.19. yzyln klasik bunalmlar, o planszln rnyd. Bilimsel sosyalizm "iktisadi hayat btnyle" planlamaktr. Byle bir "ekonomik plan" ne ister? Onu uygulayacak sosyal snf ve sosyalist parti. Yn ne yapyor? "Snf" m? Allah gstermesin! rgt m? bin lira maa veren sendikadan bakasna girilemez. Yalnz yle yazlr: "Fakat, arlk merkezi zel teebbs olan bir iktisadi sistemin bugnk yapsiyle Trkiye'nin hzla ve sosyal adalet iinde ada uygarlk seviyesine eriebileceini sanmyoruz." (Bildiri, 3/a) Nedenleri? Yn, 30 yl nceki "kadroculuk" gibi Yahudi yalva pozunda Talmut talkn veriyor. Kendisinden nce yaplm aklamalan (doru- yanl) yok sayyor. Sosyalizmi ise azna almyor. Yeryznde herey yeni-Ynizmle balayacak! "Yeni" mi, "Kriptoculuk" mu? Nasl bir dzen gerek? Yn aka "sosyalist" demez. Demesin. Syledii btnleme plan sosyalizmden baka yerde olamaz. yle ise Yn "rkek sosyalist"tir, ya da "hr basn"n deyimiyle "kripto-sosyalist" (sakl sosyalist)... Saklanmaya 27 Mays'tan sonra o denli gerek var m? Bu bir. Diyelim ki adamlar tedbirli. Yalnz ikincisi var. Yn bir (hep gene Yahudi yalva edasyla) kehanette bulunuyor: 'Trkiye'nin iktisadi hayatnda zel teebbs ve Devlet teebbsn birlikte yayan karma bir sistem kalacaktr." (Bildiri, 3/a) diyor. Oysa bu kan gelecee ait bir olaslk deildi;. Koalisyon hkmetlerinin (Demirel-nn-Blkba-Alican vb'lerinin) her gnk rkek kapitalizmleridir. Onlar, halkn nnde, bir avu bezirgan devlet eliyle zengin edeceklerini sylemekten rkmekte hakldrlar. Yn "karma sistem kalacaktr" garantisini veriyor. 27 Mays'tan sonra bunu ona soran var m? Kalm, gidiyor karmakar! Gryoruz: "zel teebbse inanmyorum" demek de, "karma ekonomi kalacaktr" buyurmak da "yeni" bir ey deil. Yeni olan ey, sz kalabal arasna karan bindii dal kesme samaldr. Yn bir yandan, "Devlet Planlama Tekilat"n yetersiz buluyor. te yanda, karma ekonomi kalacak derken, kendi szn baltalyor. Toplum lsnde plan ancak sosyalist bir toplumda olur. zel teebbs demek, birbirinden bamsz, plandan "hr", yani anarik retim demektir. ABD'nin her trst, birka Yakndou devletinin btesini satn alacak byklktedir. Onun iin, ABD, bunalmlar "amortize" edecek, ya da alacaklarn tekelden garantiye balayacak "planlar" yapmakszn emperyalizini ayakta tutamyor. Bu durum ABD kapitalizminin planl ekonomiye dayandn gsterir mi? Asla. Yn: "Biz kilit sanayiyi devlet eline" veren "ciddi bir planlama" istiyoruz diyecek. ABD'nde btn ekonomi 200 ailenin, bu 200 aile de 8 merkezin tekelci kontrolnde. Yalnz General Motors firmasnn 1962 net kr 14.5 milyar lira. Trk devletinin bir yllk haydan gelip huya giden btesi! Yalnz Rockefeller firmas 70 milyar dolarlk (700 milyar resmi kurla Trk liras) ABD sermayesine hkmeder. Senin "cari fyatlarla" 1962 retim sektrleri bakmndan ulusal gelirin 54 milyar Trk liras (Rockefeller'in 13'de 1'i). Yalnz General Motors'un 1962 sermayesi 146 milyar. Senin "gayri saf sermaye teekkln" 8 milyar (Bir Amerikan firmasnn 8'de 1'i). Onun iin ABD, nice "bamsz devlet" dediklerinle, kedi fareyle oynar gibi oynayabiliyor. Bu Amerikan zel sermayesi, "kilit sanayiyi senin devletinden daha geni lde tekelinde tutuyor. Amerika ekonomisini it srs kadar kalabalk "menacerler" aracl ile kontrol edip "planlyor". Yn, Amerikan ekonomisinin "ciddi bir planlamaya" girdiini ne srebilir mi? Bilmiyoruz, ama zannetmiyoruz. Amerika'da iktidar (yani devlet) zel teebbsn emrindedir. zel teebbsn tekelcilii, toplum btnne plan yapmaz, kr iin rasyonalizasyon yapar ve ancak

planszlk sayesinde yaar. Amerikan tekellerinin sa kalmas: 1) Kendi lkesinde geni bir tekel d braklm "vahi" zel sektrn planszlna baldr; 2) Dnyada dank zel teebbs topluluklarnn anarik ve bilinsiz smrge olarak kalmalarna baldr. Amerikan tekelcilii ve devleti, Amerika'da ve dnyada planszln kendisine smrge ettii "ufak"larla "vahi"'ler zararna ayakta durabilir. Trkiye'nin Gereklii Onun iin biz, kk Trkiye ekonomisini planlamal myz? Elbette. Ama bugnk "karma ekonomi kalacak" dedik mi, Amerikan tekellerinin iine gelecek "planlama tekilat"ndan bakas gereklerimize uymaz, Rakamlar ortada. Gayri safi sabit sermaye teekkl toplam iinde kamu sektrnn pay 1956 yl %46.9'ken,1962 yl %47.1 olur: 5 ylda devletiliimizin sermayesi binde 2 artar. Fakat bu art iinde konut, bina ve inaat byk yer tutar. Asl sermayenin teknik yan, makine ve donanm o be yl iinde zel kesimde 4.1 kat artt halde, kamu kesiminde 3.1 kat artar. Yani, binde 2 ilerlemi gibi grnen kamu kesimi gerekte binde 330 orannda gerilemitir. Yar, salt sermaye art bakmndan zel kesime kazandrlmtr. Karma ekonominin Trkiye'de uygulan, zel sermayeyi gelitirmek iindir. Bugnk devletiliimiz budur. Millet devlete uvalla verecek, devlet de ze1 teebbse torba torba datacaktr. Devlet ze1 teebbsn siyasi hegemonyas altnda kaldka baka bir sonuca salt devletilikle varlamaz. Yn "varlr" derse milleti aldatm olur. Olmayacak duaya amin dedirtir. Yn' n byle sahte bir inan yaratmas yersiz olur. Trkiye'de gerekten planl ekonomi isteniyorsa, devletiliimizi, finans-kapitalle tefeci-bezirgan tekelinden kurtarmak birinci itir. Bu i, halkn gerekten siyasette sz sahibi olmasyla baarlr. Ancak o zaman: "kinci bir kuvayimilliye seferberlii gerektir... Bu mbarek iktisadi kuvayimilliye seferberliimizin gdc ruhu -bata ii snfmz gelmek zere- cahil alim, kyl ehirli... btn deer yaratan iyi, niyetli vatandalarn, tamamile aadan gelme ve tamamile serbest(Teebbs-Tekilat-Kontrol)larnda bulunur; ve bu emelle, btn organlarda bilfiil mstahsiller (eylemcil retmenler) ounlukta grlr, yarmz olan kadn n safta bulunur, genlie sonsuz inanlr." (V.P. Anatz, s.l) Bu siyasi aba baarlmadka, planclk istedii kadar gklere karlsn, yaplacak btn planlar Amerikan tekellerinin ve yerli Demirellerin gsterecei "Yn"de yrr. Yn byle bir Yn mdr? Herhalde olmamal. Gerei grmyor mu? Gryor. Buna kar ne yapyor? (Yapmak yle dursun, ne dnyor?) Dnyay Tersine evirme Yn, "Trkiye'nin kalknmasn belli bir siyasi amaca yneltmek" istiyor. O siyasi ama nedir? Besbelli (rkek ya da atak) "sosyalizm" olacak. Sosyalizm amacna varmak iin ne gerekir? Yukarda deindik. Devlet planlamas gibi btn devletiliimiz de gerekten halk, halkn aadan ve serbest teebbs-rgt kontroluna dayanm bir "siyasi iktidarn emrinde" olmaldr. Yn tam tersini istiyor. "Siyasi iktidarn emrinde teknik bir organ" olmayacak bir "planlama tekilat" tasavvur ediyor! Dnyann her yerinde teknik ve ekonomi planlar siyasi iktidarlarn emrindedir. Demokratik ngiltere'de de faist Almanya'da da, komnist Sovyetler Birlii' nde de bu byledir. Yn, Trkiye'de bunu tersine evirebileceini umuyor. Hem kalknmay "siyasi bir ama"a yneltmek istiyor, hem yneltmeyi yapacak "siyasi iktidar" -ki devlet demektir- "Devlet Planlama Tekilat"na emir veremez hale sokmak istiyor. Neden? nk bugnk siyasi iktidar AP'nin elindedir. 27 Mays topyas Bunu bildii halde, siyasi iktidardan bamsz bir devlet (olabilirmi gibi) istiyor Yn. (steyenin bir yz, vermeyenin iki yz kara diye besbelli) iktidara kafa tutan bir devlet, daha dorusu devlete kar devlet. Yn'n btn "felsefesi" bu "yeni

devletilik" ilkesini keif ve icat etmi olmasna dayanyor. ok "orijinal". Bu orijinallik Yn'e nereden geliyor? 27 Mays'tan. 27 Mays'a nereden geliyor? Osmanl mparatorluu geleneklerinden. Ala. Demek Yn' icad bsbtn temelsiz deil. Osmanllkta devlete kar devlet, padiaha kar yenieri kazan kaldrmasyd. Cumhuriyette devlete kar devlet, Trkiye Silahl Kuvvetlerinin DP hkmetini devirmesi oldu. Demek tarihte, Yn'n kuruntuda kurduu gibi paradokslar olurmu. Yenierilerin kazan kaldrmalar tarihe kartna gre, Yn 27 Mays'n m ideoloudur? Pek benziyor. Ancak, bu gibi deiiklikler adm banda gelmezler, gelince de, onlar getiren sosyal, ekonomik ve politik snf eilimlerinden aldklar amala ynelirler. Bu amac bizim uyduracamz topik "devletilik" kuruntular deil, ortada duran gerek devletin sahibi, belirli sosyal snflar etkiler. Yn'n tm hie sayd o etkiler ise bu sosyal snf determinizmidir. Yn ise, bir topluma sosyal snflar stnde "yn verebilecek" insanlar bulunduunu savunuyor. "Snf" Yerine "Kiiler" "Planlarn yn kazanmas ve baarya ulamas ancak Trk toplumuna Yn verebilecek durumda bulunan evrelerin ak bir kalknma felsefesi zerinde anlamalarile mmkn olacaktr." (Bildiri, 2/c) Bildirisini de o "evreler"den derlediini yazyor: "Hazrlanan bildiri Trk toplum hayatnn eitli kesimlerinde grev alm kimselere danlarak, onlarn fkirleri gz nnde tutularak meydana getirildi." (Bildiri, Balang) Ve tekrar ediliyor: "... Kurtulmann birinci art, Trk toplumunun eitli kesimlerinde grev alm olanlar ve millet kaderine hakim olacak mevkilere gelmi bulunanlar, dncelerini aka ortaya koyarak bir temel kalknma felsefesi etrafnda birlemeli." En son "felsefe" bu! Ad, san belirli olmayan "evreler". Bunlar tm kk-burjuvazi midir? Kk - Burjuva Yerine Ayrcalkl Kapkulu Kimdir o "evreler"? Bu yerde bakla da azdan kanlyor: "Trk toplumuna yn verebilmek durumunda bulunan: retmen, yazar, politikac, sendikac, mteebbis ve idareci gibi kimselerin belli bir kalknma felsefesinin ana hatlar zerinde anlamaya varmalarn zaruri sayyoruz." (Bildiri, 2) Demek btn planlarn dayana, tmyle kk-burjuvazinin byk ynlar bile deildir. O ynlar iinden bir avu insan istibdatta kapkulu, merutiyette mnevver, cumhuriyette aydn ad verilen Trkiye'deki aznlk bile deil, "millet kaderine hakim olacak mevkilere gelmi" hdavendigarlar. "Syle Tatar aas?" Btn o cennetlik centilmenleri bir tek "kalknma felsefesinde" birletirmek ne gzel ey! Yeter ki gerek olsun. Gerek olmas iin, bu insanlarn kimlikleri ve evreleri zerinde durmak gerekmez mi? Yksek Grevliler: ntihar Felsefesi Kimlikler belli. "Grevliler". Ynclk kzacak ama, soralm; polis "grevlisi jandarma" da bu grevlilerden midir? Elbette olmaldr. aka etmiyoruz. Camide vaiz nl hocaefendiyi dinleyin: "llemr" kimdir? Polistir, jandarmadr. Toprak gsterisi yapan kyly karakola, gsteri yry yapan ehirliyi cezaevine "ynelten" odur. Ona "kalknma felsefemizi" beendirmezsek epeyce "imkanszlk" deilse bile, glk ekeriz. Ancak Yn bu kk insanlarn grevliliklerine de nem vermez. Grevli yksek tabakadan "millet kaderine hakim" olmaldr. Yn bu yce grevlilere gveniyor mu bari? Hayr. O gibilerin btn benlikleri hep "d yardm turizm, meyve sebze ihrac" -yani hep bizim acente bezirganlarn fkirleri- ile doludur. Yn yazyor: "Toplum hayatnn gidiinde sz sahibi birok kimse (sebze meyva ihrac -Turizm- D yardm yolu ile) kalknma davasnn zlebileceine inanmaktadr." (Bildiri, 2/b)

Ne yazk deil mi? Sen btn umudunu, inancn o "yce grevlilere" bala.. Onlar da habire d yardm-turizmden bakasna inanmasnlar. Bakas olsa intihar edebilir. Ynclerin sinirleri salam. Dayanyorlar. Yalnz "aklcl dnce"leri depretike, kendi kendilerine yle sokran maktan da "hazin" "sluplarn" alkoyamyorlar: "te en hazin taraf, (diyorlar) Trkiye'nin kaderine hakim olabilecek durumda bulunan evrelerde, kar karya bulunduumuz etin meselelerin uuruna henz varlmam olmasdr. Bu evrelerce benimsenen ve uygulanabilecek olan bir kalknma felsefesi yoktur." (Bildiri, 2/b) Yce Grevliler Felsefesiz midirler? Yncler "felsefe"den ne anlarlar? Sylemiyorlar. Biz zetlemitik. Felsefe -mantk bir yana braklrsa- bilimin dolduramad gedikleri kuruntu molozuyla doldurmaktr. Kallanma felsefesi, bilim d kuruntu molozlar demek olur. imdi, Ynclere kar o "millet kaderine hakim" yce grevlileri savunmann sras bize gelmedi mi dersiniz? Ama "felsefe" ise, (Yn yle diyor), yce grevlilerin felsefesiz olduklarn sylemek iftira olur. D yardm turizm v.b. molozlar, finans-kapital balkl tefeci-bezirgan snflarmz iin pekl en parlak felsefedir. Gnahlarna giriyor yce grevlilerin Yn, onlar "felsefe"siz ilan ederken. Yncler, besbelli kendi "felsefe"lerini yce grevlilerde bulamyorlar. Yoksa onlar (grevliler) burjuvaca kalknma felsefesiz deillerdir, haa! Asl Felsefesizlik: Diyalektik Yntemsizlik Yncler zlmesinler. "Bir sizden, bir bizden" olsun diye, ynclere kendi ynmzden bir felsefesizler rnei verelim. Biz Trkiye ii snfna inanyoruz. Ve Yncleri tutunduklar dal ellerinde kald iin teselli etmek zere "bildir"elim. u bizim drt elle sarlnmasn, bata gelmesini istediimiz Trkiye ii snfmz yok mu? Bugn asl "felsefesiz" braklm, tek sosyal ynmz odur. nk ii snfmz ortaa felsefesini kyde brakm fakat modern burjuva felsefesini bile, henz ehirde bulamamtr. Ancak biz, Trkiye ii snf felsefesizdir diye zlmyoruz. i snfnn evrensel bir diyatektik yntemi bulunduunu ve bu yntemin hayattan geldii iin Trkiye ii snfmza anlatlabileceini biliyonz. Btn korktuumuz, kendilerine kolayca "Marksist" deyiveren kk- burjuva, aydnlarnn "felsefe"lerini ii snfmz iine yaymalardr. Tek Gvence: i Snf i snf yntemine gre sosyal snflar asndan konulmadka hibir sorun ne anlalr ne zmlenir. Kalknma da, plan da, devlet de, demokrasi de, istihsal de, istismar da, reform da, adalet de, gvenlik de, tasarruf da, yatrm da, eitim de, dorultum da, kltr de, kooperatif de... toplum iinde ne varsa hepsi sosyal snflar asndan konulmadka bugnk dnyada aydnla kavuturulamaz. Snf gereklii bir "blclk" deildir. Dnyada ii snf kadar derleyici ikinci bir g bulunamaz. Toplumun btn anan snf, tabaka ve zmreleri proletarya potasnda erir. igcnn karlndan baka eyde gz olmad iin, proletarya kimseyi ne smrmeye ne ezmeye gidemez. En sonunda snf olarak kendi kendisini de inkra arl bulunduu iin, bugn de, yarn da her gerei gren iin, htt iverenlerin bile, htt aalarn bile gvenine deen tek selamet krfezi ii snfnn yoludur. Devletlular: Bir Snfa Kaplanrlar Oysa Ynizmin gvendii devletlular kimlerdir? Sayyorlar; retmenle yazar, yneticiyle politikac, giriimciyle sendikac... Bunlarn hibirisi, kendi bana bamsz insanst prototip deildir. enmezsek hatrlayalm. Ali Fuat Bagil de retmendir, Ky Ensttl ky retmeni de... Ahmet Emin Yalman'da yazardr, imzas olmayan gazete muhabiri de ... Ynetici, politikac, giriimci, sendikac, vb.. iin herkes yle aralarnda karl dalar bulunan tipleri tanr...

Btn o kiilerin ve kiiliklerin vurulacaklar mihenk ta, toplum iinde 1966 yl Trkiye'sinde iveren snfna m, ii snfna m yn alacaklarna gre deerlenir. Bu ar derecede basit ve kolay bir dnce ve davran yntemidir. illa kank ve g felsefeler icat edeceiz diye, sa kulamz sol ayak baparmamzla gsterme hevesine niin kalkmal? Bu, bizim solcu "ztrkeci"lerimizin, insanlarmz gibi konumay brakp, kendi aralarnda kna skna uydurma kudili, kast dili, "yeni" bir medrese dili yaratmay "ilericilik", "devrimcilik" saymalarn andrr. Devletlutar: Kanmazlar, Ktlerler "u felsefesiz devletlular kandrrsak fena m olur?" diyeceksiniz. Kimse kimseyi kandramaz meer ki, kanann iinde kanmak iin bir gelime bulunsun. Baksanza, kendiniz bildiriyorsunuz: "Kkl reformlara girimeden kalknmann baarlamyaca ve buna karlk kalknma sonucunda Toplum dzenine, insan davranlarna baz deiikliklerin gelecei unutulmaktadr... Hem kalknma istenmekte, hem de kkl reformlara kar konulmakta ve yeni davranlar yadrganp ktlenmektedir." (Bildiri, 2/b) , Grdnz m kazn ayan? sterseniz en sonturlu planc-devleti olun. "Reform" dediiniz ey sinek kayd tra devrimi olursa ne l, "kkl" olacaksa, hemen "ktlenmek" nasibinizdir. Yce grevlilerin akalar yoktur. Hangi "plan" kurarsanz kurunuz, sadece "millet kaderine hakim olacak mevkilere gelmi bulunanlar"la yola klnca ne olur? Ya hibir eyin palavracl olur kadrizm ve Ynizm gibi, ya da katastrof! Palavracla szmz yok. Katastroflar herkesin gz nnde geti. Nasl unutulabilir ve nasl hibir ders karlmadan hatrlanr? Menderes mi, yoksa Grsel mi "millet kaderine hakim" grnmedi? Bu iki kart kutup, sosyal snf pusulasn arr armaz, ayn kiisel katastrofla grlediler. nce Menderes zavalls, nebaht nutkunda yle barmt: "Memleketin iktisadi inkiafn nlemek suretiyle, onu d pazarlara ak bir istismar sahas halinde teslim etmek ve siyasi istiklalimizi bu yoldan tazyiklere maruz brakmak istikametinde ili, dl alanlar... Trk milletini itila yolundan saptrarak, onu iktisadi ve dolays ile de siyasi istiklalinden ksmen olsun mahrum etmek istemektedirler." Milyonla yesi radyolarda ilan edilen Vatan Cephesini kurdu. Kendisini tehdit edenlere -su katlmam bir devleti plan azyla- "htilaller yalnz aadan olmaz. Bir yukardan ihtilal yapacaz!" zlgdn bast. Ardnda, bugnk AP'nin alamad oylar ynla onu destekliyordu. Sovyetler Babakan Kruef'i Ankara'ya ard. Kendisi de Moskova'ya gidecekti. On gn gemedi, uaa binecei Eskiehir'den haydut gibi kovaland. Yassada'da kpek-bebek davas ile, rtl denekten cmbz paras ald aklanarak, elleri ardnda kelepeli sehpaya gtrld. Menderes "gerici" devletlu mulydu? Grsel Paa'dan "ilerici"si, hele "devrimci"si "devletlular" arasnda ka tane saylr? Onun lmn rastlantya balayanlar, ancak Amerika'da "cumhurbakan" katliamn delilere mledenler kadar "saf" devleti-planc olabilirler. Manzara aktr. Rahmetli (komada) Grsel Paa. 27 Mays ertesi: "Trkiye'de bir komnist partisinin baar kazanacan ummuyorum. Ama bir sosyatist parti muhakkak lazm." demiti. 14'ler snr dna iletilince, Allah afiyet versin Paam: "... nsan gayr samimi beyanda bulunmya mecbur ediyorlard" deyiverdi. Aradan yl geti. rgpl ile ayn zamanda gazetelere: "Trkiye'de bir komnist partisi kurulmaldr" bildirisini yapt... Bir hafta gemedi, Paam uakla anszn Amerika'ya tand. Ve son sistem Amerikan hastahanesine girer girmez, komaya dt. hl kalkamyor. Bu satrlar biterken Grsel Paa uzun zahmetli komadayd. Bugn rahmetli oldu. aka gibi geliyor ama, byle...

nc Blm DEVRMCLN BRNC SORUNU SINIF KTDARI

(Birinci Kurtulu ve 27 Mays Asndan)

Trkiye geri lke olduu iin kltr de geri. Sosyal politika kltrnde en geri kalmlk devlet ve iktidar noktalarnda toplanyor. Tevfk Rt Aras'n 1920 yl Moskova'dan ithal ettii devletilik ok kiinin ban dndrd. Ne zaman kritik gnler yaandysa, o zaman ba dnk bir devletilik akm sahneye karld. Bu akmlarn ortak yanl u oldu; hepsi de devleti egemen snf ilikisinden kopuk gsterdiler. Belirli bir sosyal snfa dayanmayan bir bamsz devlet bulunabileceini yaydlar. ylesine ki, devletin de yalnz kadro elemann parmana dolayp "ideoloji" yapan devletiler tredi. Bunlar, zamanna gre "Kadroculuk" denen Nazilikten, "Ync' denilen solculua dek eitler gsterdiler. Hepsinin yanlsamas, politikada devlet iktidar denli can alacak duruluk isteyen konuyu karartma ilkesine dayand. Bunu bilerek, bilmeyerek yapmalar nem tamyor. Geriliimiz, sosyalistler arasnda bile devletilii ciddiye alan ve iktidar sorununa a bakan eilimlere kap ayor. 0 gibilere, bir eyi her an anmak gerekiyor. Devrimin birinci sorunu u ya da bu doktrin ya da parola deil, iktidar sorunudur. ktidar kii ii deildir. ktidardaki kii hangi sosyal snfn eilimindeyse, devlet de, devletilik de tm o sosyal snfn egemenlik arac olur. Bu ok yalnkat doruyu bir an bile unutmak, politikada affedilmez karmanyollara yol aar. Bu doruyu belirtmek iin elimizde en yerli mal deneme tahtas sabk Kadroculuk ile imdiki Ynclktr. Onlarn ana fikirleri srtnda, gerek birinci Ulusal Kurtulu Sava, gerekse ikinciye uzanan 27 Mays Devrimi olaylarn denemek, bouna emek yitirmek olmaz. 27 Mays olaynn snf-iktidar sorunu asndan ayr eletirisi ilgintir. Ona bir giri olarak, polemik biiminde de olsa, aadaki aratrna zetini gerekli bulduk. Ynizm - Kadrizm Kadrili Yncler kendilerini kadroculara benzettiimiz iin gocunuyorlar. Biz, iddialar kendi boyutlarna indirmekten baka bir ey yapmyoruz. Yllar yldr anlatmaya altmz ey, unu aklamaktadr. Btn "devletilik"lerimiz a ok gemii hortlatma eilimleridir. Kadroculuk o hortlayn 20-30 yl nceki iskeletidir. Ynclk, ayn iskeletc "emekten yana" yamalaryla donatt szde "yeni" bir soyhay bir l pusatn telleyip giydirmektir. Nemrut ve firavunlar andan arta kalm "devletiliimiz" Osmanl mpratorluu ile birlikte lmt. Gmlmeliydi. Diriltilen iskeleti mezardan karld. Kadroculuk o lnn kefen soyuculuunu yapt. Ynclk, ayn lye ucuz, sosyalizm adl Amerikan bezinden bir kaftan giydirmekle ne yapyor? Kanuni Sultan Sleyman trajedisinin gezeksiz komedyasn oynuyor. Kanuni lnce, cephedeki ordu bozulmasn diye, giydirilip kuatld, tahteravanna oturtuldu. Ardna saklanan kapkulu, l padiahn kolunu ikide bir selam verir gibi kaldrp indirdi. Osmanl ordusu dalmadan bakent dolaylarna dek ilerledi. Padiah ls ardna sinip, lnn kolunu oynatan zavall kapkulunun nemi nedir? nemli Kukla Kadroculuun da "nemi" odur. Ne fazla, ne eksik. Ama "nfuz'u devlet"i kurtarmak iin bir maskaral ciddiye almaktr. Maskaraln, ister "fikir"ini bulmak, ister sahnesini oynamak olsun, koca tarih iindeki rol en son durumada naskaralktan baka bir ey deildir. "Canm, Kadrocular da, Yncler de bir eyler sylemek istediler. Niyetikleri iyiydi. Arasra st beygiri gibi sa solu srsalar bile, yrecikleri temizdi; vb..." denecek. Btn bu kk-burjuva mrnkrnlarn krk yldr dinleriz. Osmanlca'da buna "fask' mahrumluk" edebiyat denir.

Biz, sahnede oynayanlarn gsterilerine, kii niyetlerine bakmayz.Oyunu seyredenlerin anlaylarn ise, elence sayarz. "Niyet"in ne olduu ilgiye deer. Zati Sungur, sahnede kz testereyle ikiye bier. Seyirciler dehet iinde heyecanlanrlar. O baka Biz kzn biilmediini bilmeliyiz. Zati Sungur'un para kazanmak amacyla hayal oynattn unutmamalyz. in iyzn kavramak iin tarihin nesnel belgelerini hesaba katmalyz. Zati Sungur para kazanmasayd, stelik bana belay satn alsayd, oyuna kalkar myd? Kii "niyet"i bbnda orasn aramalyz. Sahneye k: Zaman - Anlam Olaylarn oluuna baknca ne gryoruz? Kadroculuk ne zaman sahneye karld? zmir, bir hafta "iilerin ve genlerin" fiilen igali altnda kald zaman. Halk Parlisi, devletiliimizin yaratt yaman honutsuzlua elme takmak istedi. elmelerin en baarls nde gider gibi yaplp taklanlar ve insan "kafadan gayrmsellah" (silahszlandrma) edenleridir: Hibir sistem, insan "dncede silahszlandrma"ya uratmadka yenemez. Kadro kapkullar, Osmanl "nfuz'u devlet"den ilmiyenin oynad rol devlet- tanr adna oynadlar. Yncler ne zaman sahneye ktlar? 1961 yl. Ne olmutu o sra? 1960 Mays 27 Devrimi yeni gemiti. 27 Mays gene devletiliimizin bir aha kalkyd. Kimin, niin, nasl ittii bir yana. 27 Mays, geleneksel ilmiyemizin (niversitenin) yapt bilimsel ve gidimsel kkrtma zerine, seyfiyemizin (ordunun) klcn ortaya atmasyd. Sadrazamla vzerann (bakan Menderes'le iki bakann) kelleleri ylesine kolay koparld, baar ylesine tereyadan kl eker gibi oldu ki, "devlet snflarmz", kendilerini "Orhan Gazi"lerin dirlik dzeni iindeymiesine, esiz rneksiz bir "nfuz'u devlet" iinde sandlar. Oysa Trkiye'de Kanuni Sultan Sleyman andan beri kesim dzeni gelmiti. Kar gelen diller ve dinleyen kulaklar kesilip Beyazt Camii'nin eiklerine ivilenmiti. 27 Mays valyeleri bunu unutmulard. Trkiye'de, 1908 Merutiyet devriminden beri, yabanc sermaye irketleriyle domuztopu olmu yerli tefeci-bezirganlanmz egemendi. Onlarn klna toz konduran, Mahmut evket Paa hazretleri denli yavuz kii olsa, Beyazt meydanndaki arabas iinde tavan gibi avlanp kanlar iinde "hrriyet ehidi" edilirdi. 27 Mays valyeleri bunu dnmemilerdi. Hiyerari Deheti "Ordu biziz" diyorlard, "devlet demek biz demekiz. Biz raz, millet besbelli raz olduktan kelli, ne halt edermi bu ie finans-kapital denilen kk darda-dalbuda ieride alak rveti kad?" Ne halt m edermi? nce siz, ey Orhan Gazi ann ilbleri kadar saf ve yiit Orhan Erkanl'lar, Orhan Kabibay'lar.. Siz anl Trk ordusunun snangl hiyerarisine candan inanm kk subaylar deil misiniz? te, iimizde en "tehlikeli valye" olarak ihtilalcilii dnyada hi kimseciklere ldm allah brakmayan pek sevimli, pek zeki "glgedeki adam". Alt yl sonraki anlarnda okuyoruz. "htilal" gnlerinden bir gndr. Bir Milli Birlik kk subay, bir i srasnda (garnizonu tefti ya da benzeri) bir sra generalinden iki adm nde yrm. Bunu gren bir subay, ba stndeki btn mavi gklerin, kaln camdan kubbeler gibi atrdayp, angr ungur Trkiyenin zerine ykldn ve hereyi ezip yok ettiini sezmi. Dndar Seyhan yle kabus grm deerli tanklar syletmiyor mu anlarnda? Hiyerari Gc Baka hibir eye gerek kalmaz. Yalnz bana o "hiyerari" adl kutsal ilke yetti. Bir gece yars "14'ler" kolipostal gibi derlendiler. Drt be bin lira maala, yabanc lkeler eliliklerinde 2 yllna srgn "mstear" durumuna getirildiler. Geceyarsndan bir saat nce hepsi kendilerini tabanca stne yeminle millete

adamt. "Devlet demek bir demekiz" sanan Orhan Gazi'ydiler, bir saat sonra kendilerini devlet snrlar dnda buldular. kinci kerte bir memur olan elinin gz hapsi altna girdiler. "Ne d belirsiz" birer "akibeti mehul" memurcuk oluverdiler... Bu inanlmaz mucizeyi tek bana, bir elle tutulmaz, gzle grlmez "hiyerari" ilkecii yapmt. "Ne demek, yani? Ordu ld m? Haa". 27 Mays devrimine isteyerek, istemeyerek, bilerek, bilmeyerek katlanlar ya da katlm grnenler, Menderes'in niyetlenip niyetlenip yapamad o "yukardan ihtilal"i, hiyerarik tepeden vuruu grr grmez byk panie uradlar. "14'ler" dmt. Hiyeraride "denin dostu olmaz"d. "14'ler" niye dmt? Hiyerari diyalektiinden. Hem hiyerariye inanyorlar, hem hiyerariyi iniyorlard. Hiyerari de onlara gstermiti. Madem ki yenilmilerdi, beter olsunlard. Artk "ordu" onlara acyamazd. "Su testisi su yolunda krlmt". Ne halleri varsa, grsnlerdi 14'ler... Ordu Kukusu Ancak! Ortada bir "ancak" kalyordu. 14'lerin "izzet'i ikram" ile gmldkleri sefarethanelerin bana dikilen tata yle yazlyordu: "Bu gn bena ise yarin senadr!... Baki kalan bu kubbede bir ho sed imi." in iyzn bilmemekle beraber, ordu kukudayd. "Bayram deil, seyran deilken, hiyerari enite neden orduyu pmt?" 14'ler, "bir ho sed" brakmlard, hi deilse. Ya "glgedeki adamlar" bir gn sigaya ekilirse? Aman, henz hiyerari elimizdeyken, hiyerariye uygunca bamzn aresine bakalm. Ne yapalm? Babuumuz, genelkurmay bakanmz bata. Ondan sonra gelen kuvvet komutanlar hep birlikte. Btn vurucu gler, ordu birlikleri kendi adamlarmzca tutulmu. Kim kprdayabilir o muazzam silahl gcn karsnda? Tanrsal Komedya: Devlet inde Gizli Devlet "Glgedeki adam" byk bir itenlikle aklyor. Bir yanda "hiyerari" Kurucu Meclis'i toplanmtr. DP'nin yerine AP'yi vatan topraklarna Gm Pala elde salmtr. Anayasaya uygun olsun olmasn, seim yusasyla toplanm Byk Millet Meclisi vardr. O meclis "sinesinden", ilerici-planc "karma ekonomi"yi kim gdccek? Koskoca milli mcadele kahraman. Her ilkokul kitabnda Atatrk ilkelerinin lmez bekisi gibi resimleri yaygn smet nn Paa'nn "karma hkmet"leri geit yapyor. te yanda, o hkmetlerin emrinde olmas gereken ve hkmetin bir iareti zerine dnyay kan ve ate iinde bomak iin hazr,duran ordu var. "Silahl Kuvvetler Birlii" adyla bir... gizli... evet hkmet iinde "hkmetten gizli" rgt kurulmu. Siz ie bakn. Gizli "Silahl Kuvvetler Birlii", Ankara'nn resmi Jandarma Okulu'nda, Jandarma Genel Komutan'nn bakanl altnda gizli toplantlar yapyor. Ve bu, hkmetten sakl gizli kongrelere, elbet babuumuz, genelkurmay bakanmz gelecek. nk o, Silahl Kuvvetler Birlii'nin, hiyerari ilkesi gereince zaten hereyin bakandr. Asl Silahl Kuvvetler Birlii'nin kendisine kar kurulduu bilinen hkmetin de ba, yani zamann babakan da Paa'dr. . . Paa, grnmez hiyerarinin doruunda gedikli bulunduu iin, Jandarma Okulu'nda verilen "gizli" Amerikankri lenlerde (brifinglerde) fng atmakta, "htilalciler"den aa kalmamaktadr. Silahl Gler: Tam Ynetici "Silahl Kuvvetler Birlii Kongresinde ounluk, ezici ounluk "mdahaleciler"dedir. Bunlar seimle iktidara gelmi Byk Millet Meclisi'ni hemen datp, hkmeti ele almaya kararldrlar. Devede kulak kabilinden olan bir aznlk "gdmc"dr. Bunlara gre braklsn u babozuklar ynetimde, yalnz ordu her yanl grd yerde hkmeti drterek

diledii yne evirsin.. eviremezse, o zaman mdahale! Yani ordunun "mdahale"cisi de, "gdmcs"de hkmete "yn" vermekte Silahl Kuvvetleri yetkili ve sorumlu sayar. Her ne olursa olsun dnyann heryerinde hkmet orduya yn verir, bizde tersine ordu, babozuk hkmete yn verecek. Ankara'nn gbeinde, "alameleinnas" (gizli) "Silahl Kuvvetler Birlii" tmyle bu karardadr. Hkmete yn verilecek. Yn - Kadro orbalar Geldik mi "Yn"e... Evet Yn dergisi bu "havay'i nesimi"nin kuudur. Mdahalecilerden midir, gdclerden mi? Yn, "alt yan bir eti otlu babozuk"tur. Kim onun azna bakar? Ne var ki, Yn'n kendisi de "azndan kan kula duymaz" klnda grnd. Belki en byk "beceri"si bu oldu. Yn'n elimelerle dolu dnceleri, zavall Trk okurlarnn ouna "tercman" oluyordu. "Baka trl nasl sylesin?" Yn ancak Trkiye'nin gizli gleri tarafndan "izin" verildii lde yayn yapt. Yncl Kadroculuktan ayr tutan zellikler u iki noktada topland: 1- Yn, 27 Mays devrimcilerinin o mezbuhane direndikleri zamanda ortaya kt. Yn, varolan iktidara kar direnen silahl kuvvetlerin bulunduu gnlerde dodu. Kadroculuk, varolan iktidar Serbest Fkra debelleniini bastrd gnlerde dodu. 2- Kadro, hkmetin ve polisin aka para ve destei, hkmet bakannn emir biiminde direktifyle yaynland ve kapatld. Yn yle kapatld. CHP'nin kanad altndan kt. Btn "byk adam""larmz gibi. akna evirttii kimi silahl adamlarn yaptklar "hkmete kar" hareket srasnda, skynetim tarafndan kapatld. Kadrocular iktidarn "fkir orbacln" yaptlar, Yncler iktidara kar olanlara "orba fkirler" sundular. Devletilik: Hangi orbacnn Kefi? Yn orbasna atlan her tuzu, biberi ayn ayr ele almak, orbann iinde boulmak olur. orbann kendisi devletiliktir. Burada Kadroculuk ile Ynclk ortaktr. Bu iki acaip orbay birbirine kartrmamak iin ok aba harcadk. kisini de orba olmaktan karamadk. Nitekim ilk Yn saysndan sonra, "hac hacy arafatta" bulduu gibi, Yn de Kadro'yu kalafatta bulacaktr. Denilecek ki "Sen orba yemez misin?" Pek sevmem mbarei. Onsuz yemee oturmayanlara da bir ey demem. Sofrada orba gibi, dnceye "orba-fikir'le balayanlar hi knamam. Yn orbasnn suyu soan ne olursa olsun asl, die dokunan maddesi, pirinci devletiliktir. Yn' yiyen ya da ienler onun scak suyu, tatl soan, itah ac naneleri krmz ya da karabiberleriyle deil, tanesiyle, yayla besleneceklerdir. Yn'n tanesi devlet, ya devletilik yacldr. Belki bu denli insafsz konutuum iin kendim de zgnm. Ne var ki olan olduu gibi sylemek anmzdandr. Kadroculuk kapkullar devletidirler derken, sakn devletilii onlar keif, hele icat ettiler sanlmasn, Byle bir san o tip sade suya orbaclar baya adam yerine koymak olur. Devletilik ve Tara Burjuvazisi Devletilik Trkiye cumhuriyet olduu gnden beri uyguland. Kemalizmin btn reform ilkeleri devletilie dayandrld. Sonu ne oldu? Bunu biz sylemeyelim. Yn'n 1. saysnda, CHP'ye hi de dman olmayan Turan Gne unlar yazyor: "CHP'nin kurulduu senelerde 'mahalli eraf ve memurlar' Batllama ameliyesine en yakn zmrelerdi. Atatrk nklaplarn yaymak iin Devlet tekilat olarak da 'mahalli eraf' kullanmtr:" (T. Gne: "CHP Halktan Nasl Uzaklat?", Yn, 20.12.1961, s. 14)

Bu satrlardan drt yl sonra, bir gazetenin ak oturumunda Tevfik Rt Aras yle diyor: "Gerekten, o zaman byk efm Atatrk'e o rejimin (Sovyet komnizminin) nelerinden faydalanmamz, nelerinden de ekinmemiz gerektiini nlatmtm. Mesela, yollar, barajlar fabrikalar gibi byk yatrmlar Devletin yrtmesinin faydalarn anlattm gibi, alamayacamz taraflarn da belirttim." Grlyor. Trkiye'de devletilie bir sad aranyorsa o, 1920 yllarnda bulunur. Bay Gne, btn aydnlarmz gibi, en duru gerekleri masal mistisizmine bular ve tersine evirir. "Batllama (yani kapitalistleme) ameliyesine" elbet bizim burjuvalarmzla burjuva aydnlarmz yakndrlar. Ve btn o aygt ve zmreler lkenin gidiine yn vermekte Atatrk' etkilemilerdir. Yoksa bu "ameliye"ye neden -Bay Gne'in yazd gibi- "nispeten aydn zmreler bunlar" olduu iin Batclk yolu tutulmamtr. "Eraf ta, Devletle ve binanaleyh iktidarda bulunanlarla en sk temas olan bir zmre tekil ediyordu; Memurlar Devlet makinesinin arklar olarak, tabiatiyle Devlet icraatna balydlar. Vilayetlerdeki Cumhuriyet balolarn hatrlayanlar, Vali beyin yannda, belde erafnn da, eleriyle birlikte, yle salonun bir kenarna ilitiini unutmam olacaklardr." "Devlet tekilatiyle Parti tekilatn zaman zaman birletirme temayl bir yana, yakn bir tarihe gelinceye kadar, Parti st kadrolar ile Devlet kadrolar arasndaki olduka sk transferler de, uzmanlarn zerinde dikkatle durmas gereken bir konudur." Tara Burjuvazisine deologluk te kadro kapkullarnn "ideoloji"letirmek istedikleri ilk "devletiliimiz" buydu. Bay Turan Gne bile bunu "Trkiye'yi Batya amaya yarayan balang" sayyor. Batya, yani kapitalizme... Kadrocular bile bile lades oynadlar. Kapitalizme balang devletiliini, 35 yl nce "esiz rneksiz" bir "snfsz toplum" idealine yneli gibi sslediler. Genliin kafasn orbaya evirmenin tuzu, biberi oldular. O zaman annelerinden doan ocuklar, imdi "esiz, rneksiz, snfsz imtiyazsz" toplumu, Batc devletiliin nasl yarattn ok iyi grdler. Kapkulunun Halk Gr Bugn, aldlar ellerine kalemi Yncler, gene Trkiyeyi "esiz rneksiz" saymaktalar. Kadrocularla bu noktada ortaktrlar. Yalnz onlar "esiz rneksiz" karln, ileri Bat lkelerine benzemez "geri kalm lke" sayyorlar. Bu ad Batl bilginlerden evirdiler. Kadro'dan farklarn "emekten yana" olmakla zetliyorlar. Ana fikirleri, ya da fkirlerinin anas Trk milletini "yeni bir devletilik" ile "kalkndrmaktr." Bu "ilke"sini nereden karyor? ok dikkate deer kapkulu psikolojisinden. Kapkulu psikolojisi nasl eydir? Bir kez lkede hereyi devlet sayar. Vatan'da devlettir, millet de... Herey devlet oldu mu, Trkiye'nin varlnda, iaret ettiimiz gibi, iki devlet blm akla gelir:1- "Devlet nfuzu", 2- "Devlet nfusu"... Geri deyimler Osmanlnndr. Osmanl edip adamdr. Kadim kentin kutsal yasa geleneiyle ilkelerini Kur'an dili diyebileceimiz serbest nazm da olsa hep kafiyeli ve vezinli syler. Yncler laik "ftristler"dirler. Geliigzel konuur sere serpe nesir yazarlar. Onlarn kolay ve sempatik sluplar, bir eyi ak koymaktan ok, dolayl koyar. Osmanl devletlsu konuurken yle derdi: "Aman sultanm, nfusu devlet gemi azya alacak. Ayak takmnn gz alrsa, mazallah nfuzu devlet ne hale gelr! Vb..." Ynclk, byle kesin saf tutmaz. "Nfus" szcnn yerine "ktle"yi geirir. "Aman, maymun gzn ayor, dikkat!" gibilerden yle bildirir:

"Ktleler, baka memleketlerdeki veya baka tabakalardaki yksek hayat standardnn varln renmekte ve asl nemlisi, bu standarda erimenin mmkn olduunu grmektedir." (Bildiri, 2/a). Kitle Tehlikesi anlar "Ktleler" amorf (biimsiz) bir kara kalabalktr. inde sosyal snf, zmre, tabaka billurlamalar yoktur. i de "ktle"dir, kyl de "ktle", esnaf, aydn, (hatta tefeci hacaalarla bezirganlar da) ktledir. Ktlet ktletebildiin ideolojiyi, korkma... Bu ktleler kadim olduklar gibi tevekklle kadere boyun emiyorlar. "Baka memleketlerde" ve yerli burjuva "tabaka"larnda yaam dzeyinin apartman boyu ykseldiini ve dn zibidi olann, punduna drlm bir vurgunla zengin olabildiini, bunun iin namussuzluktan (rvet, irtikap, hile, yalan, taiten) baka hibir beceriye gereksinim bulunmadn grmektedir. (Yn byle gerekleri imiy koymaz. Edepli slupla "Hayat standardna... erimenin mmkn olduunu" elebice yazar. Kibardr.) O kibar slup devlet nfuzunun karsna kan iki byk "ktle" tehlikesini haber verir: "Toprakszlk artan nfusu nehirlerc doru itmekte, ehirlere akan nfusa i ve mesken salanmasnda glk ekilmektedir. Kkl tedbirler alnmazsa, gecekondu ve isizlik nmzdeki yllarda millet hayatnn tehlikeli bir yaras haline gelerek, dzenin bozulmasna yol aabilir." (Bildiri, 2/a). Bu okka drt yz dirhem oturakl Osmanl kapkullunun "nfuzu devleti" tehlikede grd zaman kulland sluptur. Onun iin btn kapkullarn kolayca "mest" eder. Kapkulunun bu "suret'i haktan grn" slubu altnda yatan mantk, grne aldanmak felsefesidir. rnek olarak Yn'n iki iddiasn ele alalm. Maltuzyanizm 1. rnek: ehirlere nfus ak nedendir? Kapkuluna gre "toprakszlktan ": "Toprakszlk artan nfusu ehirlere doru itmekte, ehirlere akan nfusa ise i ve mesken salanmasnda glk ekilmektedir." (Bildiri, 2/a). Kyden ehire nfus akn, proleterlemeyi ileri Bakanl'na rapor eden "aklc dnce" sahibi bir vali beyefendi hazretleri de ancak bu denli parlak "idarei maslahat" ruhu ile jurnal verebilir. Proleterleme sreci neden? Toprakszlktan. Toprakszlk neden? Nfus artndan. Bylece vali beyin "kalknma felsefesi" ardnda, okulda kendisine "iktisat ilmi okutulurken belletilmi bulunan nl Papaz Malthus'un kulaklar gzkverir. "Devlet nfusu" artyor. "Dzenin bozulmas" tehlikesi var. are? Nfusu azaltmak iin ya nfus fazlasn sava aarak krmal, ya da insanlar semizletmek iin ksrlatrmal! Yn bunu nermiyor ama proleterleme nedenini toprak azl, nfus okluu gibi yzeydeki nedenlere balad m, bir Hitler kp, o mant kendi silah ile pek kolay vurabilir... Kyl Isszlatran Kapitalizm Oysa gerek bilim, nfusun ekonomik olanaklarla oranl arttn belirtir. Ekonomik olanaklar belirli bir smrme dzeninin aznlk karclar tekelinde birikirse, ounluk nfusu akta kalr. Bu gerek anlatlal yzyllar gemitir. Ortada mutlak deil, dzene gre greceli bir nfus "fazlal" olur. Modern ada o nfus fazlaln yapan temel derin neden kapitalizmdir. Eer ortada bir "tehlike" varsa, o kapitalizm tehlikesidir. Kapitalizm, kendi zlgtn yrtmek iin, oy avclnda iine yarayacak ky aalanyla anlar. Kr aalar geni topraklar tapu ve benzeri oyunlaryla tekellerine geirirler. Toprak rnnden kapitalist kr yannda, fazla olarak, ekonomik hibir grevi ve gerei bulunmayan aa rant da ekilip kartlr. Tarma sermaye yatrm krsz ve dolaysyla daralm olur. Tarm geri ve verimsiz kalr. Btn geriliine karn tarma kapitalizmin girii, Tanzimattan beri grld

gibi, byk topraklar kamu mlkiyetinden birka mtegallibe, eraf ve aann mlkiyeti altnda artr. DP anda 40 bin traktrn giriinden beri proleterleme hzland gibi, retici kk kyllerin nefes borular da tkand. nk ortak ky otlaklar ky burjuvalar tarafndan gaspedildi. Bu yama altnda orta ve kk kyl ekonomisi her gn biraz daha verimsizleip iflas eder. flas eden kyl a kalnca, ehirde i aramaya akn eder. ehir varolarn gecekondular kaplar. Bu gidi en ok ehir kapitalistleri ve emlk sahipleri iin itah ac olur. siz oaldka, pahallk artar, cretlerin paraca miktar artsa bile alm gleri bakmndan deerleri eksilir. Ucuz ieli kr oaltr. Kr oaldka kapitalizm byr. Kapitalizm gelitike kyden ehire akn artar, vb... Ync samuraylar "Bunlar biz mi bilmiyoruz? Bunlar 40 yllk elkitaplarnda yazl!" diyecekler. Biliyorsanz zrnz kabahatinizden byk, niin o yan saklyorsunuz? Kimi aldatyorsunuz? Bilmiyorsanz, hatrlatanlar nazenin "slup" kullanmadklar iin "t kaka" saymaya ne hakknz var? Genlik Saysyla m Yamandr? 2. rnek: Son zamanlarda genlik aztt, "asi genlik" oald. Neden? Kapkulu, Bat "elkitaplarndan" yaplm eviri olursa, onu Trk okuyucularna aktarmakta kusur etmez. Kendi lkesindeki genlik sorununa gelince, gene ayn vali beyefendi felsefesini rahata geveleyiverir. Genlik sorunu "Hzl nfus art yznden"dir. Yn'e gre. " haline gelen bu genlerin byk bir ksmna okul ve salam bir gelecek salamak mmkn olamamaktadr." (Bildiri, 2/a) Nfus artmasa genlik de o denli yaman olamazd. Genlik sorunu ancak bu denli mekanik konulabilir. O bir kuru kalabalk mdr? "Biliyoruz, ama syleyemeyiz" mi diyecekler? Neden? Baka eylerde pek cesur grnyorlar. Korkuyu biz de ikinci basamaa, bilinaltna brakalm. Amalar ne?.. En hafif anlamyla kandrmak olabilir. Burada sorun bsbtn atallayor. Kim Aldatlabilir? nce niye kandrmal? Trkiye'nin bugn aldanmaya deil, hereyi en yasal, ak seik olarak anlamaya gereksinimi byktr. "Bilmemek, hibir zaman, hibir yerde, hi kimsenin iine yaramamtr." Ancak kk-burjuva mistisizmi, sosyal "nalla mh aras" durumu yznden, bilmemeyi esrar kaba gibi ekitirmekle avunur. Sosyal durumu modern toplum iinde belirli olan snflar ayk gezmeyi yelerler. Hele modern ii snf, en ufak aldanyla hem kendi kaderini, hem lke alnyazsn karartabilir. Modern kapitalist snfyla onun gericilikte omuzda olan aalar, beyleri kandrmaya gelince, kuruntudur bu. En az ikiyz yldan beri onlar burunlarndan kl koparmamay btn incelikleriyle renmi, usta akl hocalar beslerler. yleyse kimi kandrmak isteyebilir Ynclk? Kendi kendini deilse, ancak, zerine "felsefe" kurduu kapkulluunu kandrmak isteyebilir. Kapkulu, teden beri, dibini eletirmek zahmetine hi kalkmad kimi yuvarlak laflar batl inan dcrecesinde benimsemitir. Hele "snf" denildi mi, bir zaman onu yalnz antika Osmanl "devlet snflar" sayard. Krk yldr "Trkiye'de snf yok!" emir-parolasn tek ciddiye alan da, gene hep o kapkuludur. imdi onun hereyi herkesten iyi bildiine inanm tumturakl bilgisizliine, birden "snf" dersek, yldrmla vurulmua dner! Yava yava, altra altra sylcyeceiz... Belki bunu demek istiyor Ynclk. O da bir eit yiitliin yourt yemesi olamaz m? Paa Huzuruna kma Taktii Bu gr Paa hazretlerinin huzuruna kma treni ve taktiidir. Menderes, ounluun diktatr olarak, Mitlet Meclisi- nde bir gn parma ile smet Paay

gstererek: "Bu adam!" diye barmt, "Bu adam eer 1945 yl DP merkezine 2 grevli jandarma ile bir polis gndermi olsayd, imdi iktidarda olan Demokrat Parti'nin bugn yerinde yeller eser, nam nian, kalmazd!" Sylenen doruydu. Tam o sra lkeye "Paa Demirkrat istememi" diye yaylan bir haber zerine, btn kurulmu DP ocak, bucak, ile, il rgtlerinin astklar tabelalar yerlerinden sklerek Ankara'ya gnderilmi ve DP'den "toplu istifalarn" balad grlmt. Paa'nn yaknlar daha ilgin bir olay belirttiler. DP rgtnn paniini gren Bayar-Menderes ekibi Paa'nn huzuruna koarlar. "Anan yahi, baban yahi" taktiiyle Paa'nn byk ocana sndklarn belirtirler. Herhalde "ecanibe kar" demokrasi oyuncuunun bozguna uramasnn ok "ayp" deceini de belirtmiler, Bunun zerine Paa gevemi. Karsnda "Nuh deyip peygamber demez" durumda dikilen, o btn kapkullar gibi "kraldan ziyade kralc taraftar" Recep Peker'e "Ne dersin Recep, brakalm unlan baksana, onlar da belki iyi bir idare ederler!" Onun zerine Demokrat Parti zerindeki ipotek kaldnlm. Menderesler seimi kazanp iktidara gelmiler. En bilgi ve bilinli iyiniyette Ynclerin byle davrandklarn kabul edelim. Paann izni olmadan hibir ey olmaz, htt en zararsz yanndan "ntralize" edilmi demokrasi bile olmaz. Sosyalizm nasl olur? Biz olduracaz m diyorlar Yncler ve benzerleri? O zaman deer lleri yanl. Bir kez Paa'nn yalnzca isteyiiyle hereyin olduuna inanmak iin, insan, en azndan, hretin doruuna km bir kapkulu kadar ayaklar yerden kesilmi bulunmaldr. Paay Aan Olaylar Unutmam olanlar ok iyi hatrlarlar. kinci Dnya Sava'nn son ylyd. Bilinmez hangi azdan kimin kulana tek parti yerine, biraz daha esneke bir "demokrasi" denenemez mi gibilerden bir fslt kam. Kulan sar sanan gafillere, Paa anszn top gibi grledi: "Sava bitince, gidiimizde yumuayacamz mrldananlar iittim. unu iyi bilsinler ki, sava sonras tutumumuz imdikinden ok daha sk olur!" Cmle aynen byle deildi. ok daha sertti. Hatrlayanlar bilir. . Gazetelerin btn ilk sayfalarn kaplayan bu keskin ihtarn zerinden yanlmyorsak 6 ay geti, gemedi. Sava bitti, Thornburg Trkiye'ye geldi, gitti: Byk Arnerikan basnnda okuduk. O "son baharda" Paa, Trkiye Byk Meclisi'nde ifte partili bir parlamento kuracana sz vermiti. Amerikan uzman kulaklarna inanmak gerekirse, Trkiye "demokratik" hayatn ilk adm atacan ve Amerikan yardmnn dnlebileceini mjdeliyordu. Trkiye, Amerikalnn mjdeleyiinden ok daha yaygn birok partili buzlarn zmne ve "esiz rneksiz" bir demokrasi panayrna alan oldu. Bu kssadan hangi hisse kar? En "kaadir'i mutlak" geinen tarihsel Paa bile bir yl iinde, sylediinin tam tersini yapmak zorunda kalmtr. En "mangal kadar yrekli" solcularn drt elle yaptklan paakiilerin hali budur. Kii, baland sosyal snfn ve eilimin ynnde tp tp yrdke "harikalar" yaratr. Sosyal snfnn tarihsel eiliminden kl kadar ayrlmaya grsn, gmbr gmbr yklr. Htt, 500 yllk gelenekleriyle talim grm, tkr tkr maan alm terbiyeli maymun kapkullarn toptan peinde rgtlemi bulunduu zaman bile, az nce "deimez ef" ilan ettii kiiyi, kendi CHP'si "deiirletirir". Klna dokunulmaz iktidar partisi, batan geminin farelerine dnm sadk yelerince terkedilir ve arkadan hanerlenir. Bu ok basit politika alfabesini ciddiye almayann siyaset sahnesinde at koturmas, dnce ve davranta deil, bizde en kolay gelen edebiyat gklerinde yceltilebilir: Donkiot! Modern Sosyalizm Suyu Bu bakmdan btn "sosyalist" ve "kripto-komnist" geinenlerin sayyla kendilerine gelmeleri gerektir. Bizde Marx'n ba zerine yeminsiz

konumayanlarmz da, bilimsel sosyalizmin dehrisi olduklarn aflerken masum ocuk mnafklna derler. Bunun nedenleri oktur. Belli bal ilk neden cahilliimizdir. Sosyalist allamelerimiz, sosyalizmi kurucularn dilinden renmezler. kinci elden bellerler. Hepsine sorun: Marx kimdir? Esiz Kapital eserinin yazcsdr. Kapitali okudun mu?.. Binde biri bile okuyamamtr. Oysa Kapital'i okumak yetmez, incelemek gerektir. Bunu hibiri yapmamtr... O zaman, arslanlarmzn "sosyalizm"leri, uradan buradan derme atma, ou yaktrma "bilgin" iddialarna dayanr. Bu tavann suyu olur. Sudan bir sosyalizm. Sosyalizm Softal Oysa, Marx'n bata Kapital, btn eserlerini kuru kuruya incelemek de yetmez. O bir ktphane farelii olur, sosyalizm olmaz. "Sosyal" allamelerimiz ise, bilimsel sosyalizm zerine ne kadar ok "tavann suyunun suyu"nu imilerse, o denli byk bilgin sosyalist olunacana gvenirler. rnein, yeryznde, insana bilimsel sosyalizmi alfabesinden cebri alasna dek reten en yksek niversite bulunsa ve insan o niversitede renci deil, profesrlerin ba stad kesilse -nasl kesilir bilinemez ya!- gerekten sosyalist olur mu? Hayr. Biraz kumazca ise allamelik taslayabilir; biraz ezberci ise "hafz' ktp"lk, ya da "hafz' Kapital"lik edebilir. Biraz bnse; yeryznn gelmi gemi Marksistlerine elini ptrerek ders vereceini yutturmaya kalkabilir. Ama o kii, azyla ku tutsa, gerek sosyalist olmaz. Bamzn btn belalar, bu tr medrese kakn sosyalizm softalardr. Sosyalizmin Sefaleti: Pratiksizlik Bunlar, sosyalist bilgi yalnz ve ancak pratiin ltnden -sosyaliste savan mihenk tana vurularak- geirilirse bir bilim ve bilin yaratabileceini, bu alfabetik gerei kavramadan dehri olmaya kalkmlardr. Tmyle sosyalizmin btn birinci elden usta eserlerini hatmet, yut... eer btn o yazlanlar, hayat savanda, pratik sosyalist grete, derinde, etinle, kemiinle denememisen, belki bir sosyalist tilkisin, ama postu samanla doldurulmu bir tilkisin!... Ne dediini, ne yaptnla lmemisindir. Bir ariv papaz, bir mzelik antikasn. Sosyalist deilsin. yle niversite diplomas, nl bilgin ya da gzelsanat stad kesilmekle sosyalist olunsayd, dnya Marx'larla dolard. Marx, niversite profesrln tepmeseydi Marx olamazd. Elde silah 1848 Alman devrimine katlan Engels Antidhring'i yazamazd. Cilt cilt eserlerle bilim dnyasn altst ettiini sanan sayl sosyalist Alman profesr Dhring bilimsel sosyalizmi kurard. Gerein bu salam pratik temelinden, veba ileti grm gibi kaan yazar ve bilgin lemamzn, sosyalizmden otoriteyle konu amaya ne zaman kalksalar iine dtkleri fikir sefaleti, moral bozgunculuu undandr: Hep krs yksekliklerinden millet tarlasna inciler yadrma sevdalarndan kurtulamazlar. Demiyoruz ki onlarn incileri yalanc incidir, htt belki en zenilmi Hint kuma zerine dizilen saf mman incileri olabilir dktrdkleri. Ne yazk ki, halkn o gklerden bekledii rahmet, inci yamuru deil, bilim lmze azck duru sudur. Ne teorik -sosyalizmi birinci elden incelemek- ne pratik, -sosyalizm bilgisini hayata uygulayarak gelitirmek- savan kyasya ve lesiye ldresiye gze alamayanlarn, yaayan insanlarmzn ve genliimizin sofrasna koyduklar szde-sosyalizm, tavann suyunun suyu bile deildir. Dorudan doruya, ne kokar, ne bular dedikleri tavann kakasdr. Bilimsel sosyalizmin teori ve pratii amaz bir politika gerei bulmutur. retim temeline dayanmayan sosyal styap dayankszdr. Siyasette temel bir sorunun zm ve yn bulunmak istenirse, her an retim temeli zerinde ykselen balca sosyal snf ilikilerini pusula gibi elde ve nde tutmak ilk kouldur. Sosyal Snf Pusulas

Sosyal snf pusulasn aran kimsenin siyasetten konu amas, dilinin altnda bir ey saklamyorsa, iflah olmaz toyluun srtmasdr. Modern toplumun kapitalist retim temeli zerinde balca sosyal snflar:1Kapitalist snf, 2- i snfdr. Batda da, Batc Trkiye'de baka pusula yoktur. Ya kapitalist snfnn pusulasyla, ya ii snfnn pusulasyla siyaset denizine alnr. kisi ortas bir baka pusula yoktur. nk kapitalist retim yordam iinde balca sosyal snflar onlardr. Trkiye'de kapitalistle iiden baka insan yok mu? Var. Hem de en ok onlar var. Trkiye nfusunun %70-80'i ne kapitalisttir, ne ii. Varl bu derece byk olan kalabalk ynlarmz hi midirler? Hayr. Onlar yalnz modern retimin insanlar olmadklar iin, toplumun temel ilikilerinde (ekonomi gidiimizde) hibir dolaysz rol oynayamazlar. Onlar balca sosyal snflarmz durumunda ve karnda bulunmadklar iin, politikamzn rgtl ilikilerinde (partilerimizin gidiinde) de hibir dorudan doruya ve bamsz rol oynayamazlar. Kayzer: "Bir millet ya rs olur, ya eki" demi. i snf dndaki sosyal ynlarmz ne rs olabilirler, ne eki. Onlar ekile rsn (kapitalist snfyla ii snfnn) arasnda dvlen ham demir gibidirler. rs de eki de demirdendir. Ama, demirin rs ya da eki haline gelmesi iin, daha nce tavlanmas, sonra rsle eki arasnda yntemlice dlmesi, en sonunda su verilerek elikletirilmesi arttr. Kapitalizm denilen demirhanede, sermaye eki ise, ii snfn rs gibi kullanarak, btn teki orta ve kadim a art ynlar ham demir gibi atee sokup dverek istedii biime sokar. (Emperyalizm, faizm vb. dzenlerinde kk-burjuvazi az buz alet olmaz.) i snf eki olur da sermayeyi rs gibi kullanrsa, ayn ynlara diledii biimleri verebilir. Ama o geni demir yn kendi bana kalkp kendi kendisini, ya da bakasn ne rs haline sokabilir, ne eki edebilir. Modern kapitalizmde ve Trkiye'de sosyal snf pusulasn bilinle kullanmak deyince bunu anlyoruz. Yn dergisi byle bir pusulann gereine inanmad iin olacak, o pusulann varln inkar etmekle ie balyor. Bunu aka yapmyor. Sorunlar koyuuyla belli ediyor. Aka koysa, tartma kolaylaacak. i mistik denecek bir sinizmle ele alyor. Okuyucu ne diyeceini aryor. yle lastikli laflar ortaya atyorki, kendisi de, bir bakas da istedii yere ekebilir. Sorunlar yle koyan toplumsal zmre hangisidir? Kk-burjuvazi. O hibir sorunu belirli bir sosyal snf asndan koyamaz. nk kendisi modern bir sosyal snf deildir. Pusulasz Yelkenli Fikri Geliigzel bir iki rnek alalm: "ayet gerek kuvvete sahip olanlarn temsilcileri iktidarda deilse, bu durum uzun srmez. Ya rejim iindeki bir krizle biter; yani... asl kuvvetli olanlar iktidara gelin (14 Mays 1950'de byle olmutur.) Ya da bu yol tkanmtr... Bu takdirde rejim yaayamaz, yklr. Kriz rejim ierisinde deil, Prof. Duverger'nin deyiiyle 'rejim zerinde' olur." (Ahmet Taner Tasl: 'Trkiye'de Rejim Krizi ve Nedenleri', Yn, 8 Temmuz 1966) Bu kocaman fetvada 1950 yl seimi kazanan DP "gerek kuvvet"mi! Fakat az aada ne gryonz? unu: "27 Mays, bir yz ile, iktidara sahip olanlarn gerek kuvveti kimlcrin tadn unutmalarndan domutur." (A.g.e.) 10 yl sonra gerek g DP deildir, ordudur! Neden? Bilinmez. 1950'de ordu yok muydu? DP orduya karn iktidara gelmedi mi? 1961'de gene orduya karn AP (DP'nin ak seik devam) altra altra iktidara getirilmedi mi? Getirildi. yleyse "gerek kuvvet" kim? Yahudi'nin hesab; kim gelirse o,..

Azgelimi Beyin Niin arbal cmlelerle bu kadar hafif fkirler ortaya atlr? nk, aydnlarmz gene Batdan bir "azgelimi" lfn renmilerdir. Trkiye azgelimi olunca: "Nfusun byk ksmn tekil eden kyl, ifti topluluu bir bask grubu, bir kuvvet haline gelememitir. iler iinde durum aa yukar ayndr... Kapitalist gelime deneyi ise, henz ycteri kadar kuvvetli bir sermayedar snf yaratamamtr." (A.g.e.) ; Geriye ne kald? Aydnlar: "imdilik asl kuvvet, ite, ordusu, niversitesi ve bir btn olarak idare kademeleri ile bu topluluun elindedir." (A.g.e., s.16) te ,Yn dergisinin 1961'den 1966'ya dein aznda ineye ineye posaya evirdii sakz bu "teori"dir. Dnyada Trkiye'yi sosyal snflar deil, aydnlar ynetir. Bir bakma, grnte doru. Ynetim kademeleri hep aydnlar. Ama bu aydnlar (hele ordu) neden 1950 yl "gerek kuvvet"ken, okuryazar ktlna uram DP'yi iktidara getirdi de, 1960 yl ayn DP sryle aydn kendi saflarna aktard zaman ("gerek kuvvet"ten hayli nasip alm) DP'yi alaa etti?... Hikmctinden sual olunmaz! Okuyucu nereye bakp kimi greceini arr. Bu kafa kargaaln yaratmaya ise, gerile gcrile Yn denir. Yaz Boz Sosyalizmi "Gerek kuvvet"lerimizin ncs niversite olmal. Bir profesrmz,sanki Yn'n kuvvet teorisini yalanc karmak istercesine, yeni bir "teori" ortaya atyor. Diyor ki: "Azgelimi lkelerde, snf asndan, tane ayr 'gayr mehul g' vardr: Kapkulu, Kapitalistler ve Halk. i snf... halkn kyl, esnaf gibi dier zmrelerinden ayrlmadndan henz bir g deildir" gibi inciler dker. Tam Yn'n ideologlarndan ka doentimiz varsa, o kadar: "Marxgil dnce plannda teori" (Yn, 8 Temmuz 1966, S. Divitiolu: "D. Avcolu'nun Yazs zerine", s.11) Avcolu sevinmeli deil mi? Kendisine, pek hakl olarak "kapkulu sosyalisti" denildiine ierliyor. Epey doru karlklar veriyor. Can alacak yere geliyor. Kapkulu sosyalizminin Yn'de dcil, Msr ve Cezayir'de aramasn ne srerck unlar yazyor: "Doan Avcolu bu abaya (Msr ve Cezayir deki "kapitalist olmayan" kalknmaya), sosyalizm etiketi verilemeyeceini, Trkiye iin de bugnk temel ve hayati meselenin sosyalizm olmadn, fakat antiemperyalist mcadele olduunu, sosyalizmin, antiemperyalist mcadelenin baarsna bal yarnn meselesini tekil ettiini birok kerre srarla yazmtr." (Yn A.g.y., s.12, A.'nn notu) Avcolu sosyalizmi "yarnn meselesi" sayyor, Mustafa Kemal de, birinci Byk Millet Meclisi'ne sunulan "halklk program"n, anti- empeyalist mcadele srasnda, "zaferden sonraya" braktrmt. Aradan 44 yl geti. Bugn Trkiye'de herkes "ikinci kuvvayi milliye" seferberliini dnyor. Neden? nk Sivas Kongresi'nde tartalan "Amerikan mandas"na yakn bir Amerikan sleri ve Amerikan sermayesi altndayz. Bu duruma dmemizde, hi deilse bugn, o ilk erteleme kararnn az rol oynamadn iddia edebilir miyiz? TBMM halklk programn zaferden nce ele alp ileseydi, zaferden sonra o kadar kolayca ve mutlak surette unutabilir miydi? Halklk program hasralt edilmeyip gerekleseydi, bugn Trkiye bu denli geri ve emperyalizm tehlikesiyle kar karya kalr myd? Ynizm Kemalizmle Kyaslanabilir mi? Geri Mustafa Kemal'in halklk programn ertelemesi ile Avcolu'nun sosyalizmi ertelemeye uratmas arasnda en ufak bir kyaslanabilirlik yoktur. Avcolu Mustafa Kemal deildir.

Mustafa Kemal Ordular Grup Komutanl yapm, Halifei Ruyi Zemin'in Yaver'i Has' Hazret'i ehriyarisi'ydi. Anadolu ve Rumeli'de varolan btn silahl kuvvetlere ve mlkiye amirlerine dorudan doruya emir verme yazl yetkisiyle Anadolu'ya gnderilmi bir komutand. kinci Merutiyet'in padiahtan stn anl bakumandan "vekili" Enver Paa'nn Turan' zaptetmek iin tepeden trnaa silahlandrd muazzam bir ordu vard. Hi kullanlmam, ypranmamt. Yakndounun en byk silahl kuvveti olarak, "kolordu" etiketi altnda saklanyordu. Kazm Karabekir Paa kumandasnda Mustafa Kemal'in emrine girmiti. Trkiye zerinde padiah glgede brakan yle yksek yetkili komutanla Yncleri karlatrmak bile gln olur. O durumda Mustafa Kemal "imdi anti-emperyalist mcadele var. Halklk programn sonraya brakalm" derken, nce szn yerine getirecek eylemsel gce sahipti. Daha insaflcas, halkl sonraya brakmann lkeyi bugn iinde bulunduu duruma srkleyecei gibi 40 yllk bir deneme de yoktu. Avcoullar yle midirler? Birinci Kurtulula Kyaslama Zaman ve olaylar bakmndan sorun bsbtn Ynclerin aleyhine kar. TBMM topland zaman Trkiye'nin merkezleri: stanbul, Marmara, Ege, Antalya, Adana blgeleri igal altndayd. En bilinli olmas gereken Almanc komprador kapitalistler kanad ltihatlar bile, igalcilerle hemen uzlama yollar aratryordu. i snf Anadolu'yla, silah karmaktan baka yolla bal deildi. Bugn Trkiye bir btndr. O zaman modern ii yzbinlerdeydi. imdi en az 2 milyon ehir iisinin drtte biri rgtlenmi insanmzdr. O zaman, tefeci-bezirganlarla eraf ve aalar, beyler bile, kendilerini mslman biliyorlar, "gavur" dedikleri emperyalistlerle aktan aa bir kaba giremiyorlard. Ancak tek tk casuslaryla, ayp ettiklerini herkesten, htt kendi kendilerinden saklayarak, gizli ihanet yollarnda buluuyorlard. imdi "iveren snfyla bezirgan ve hacaalar hep laiktirler. Nurcu geinenler bile, Amerikan "Bar Gnllleri"nden misyonerlik dersi alyorlar. O zaman emperyalizm, elde silah kan dkp rza geerek memleketi yakyor, ykyordu. imdi emperyalizm, "bar" melei, film yldz, kovboy sempatisi, sakz, kz pantolonu biiminde, camilerimize dek para getiren turist serbestliiyle gelmi. Trkiye'ye kalknma fonlar, planlar, uzmanlar yadrarak bir kurtarc gibi alklarla, bando mzka karlanyor. Sularmzda ve karalarmzla ayrcalkl kol geziyor. Kurtulu: Sosyalist Kadro-Bilin Trkiye'nin milli mcadele yllar ii ok basitti. Ya lecek, ya ldrecekti. Cepheler ak, keskindi. Yalnz silahlar konuuyordu. Silah sesleri arasnda halklk program, savaanlar bilinlendirebilirdi. Ama, onu kavrayamayan komutanlara platonik bir telkin gibi grnebilirdi. Bugn en byk silah top tfek deil, dncedir. Trk ulusu kafadan silahszlandrlmtr. Halka elle tutulur, ak, duru, gerek bir lk, ancak sosyalist kadroyla verilebilir. Bir avu finans-kapitalistin Trkiye'yi daha kskvrak balamak iin bulank suda balk avlamasna ve yabanc emperyalizme yem yapmasna ancak sosyalist bilinle kaplar kapatlabilir. Yn'n de, benzerlerinin de, zerlerine den balca grev, her zaman basit olan gerei zm telinden yakalamaktr. Bugn yeryznde emperyalizmden kurtuluun tek yolu, onun tarihsel antitezi ve biricik olmasa bile, en kesin mezar kazcs olan sosyalizmdir. 1966 yl dnyamzda ilk byk meydan sava "kapitalizmin son kona ile sosyalizm arasnda sonuna gelmi bulunan" savatr. Emperyalizme kar savan, sosyalizm iin savatan ayrlacak yan kalmamtr.

Mustafa Kemal'in ulusal kurtulu sava gnlerinde, i bylesine yalnlamam saylabilirdi. Nitekim arada 1919'dan 1966'ya kadar gemi 47 yl, kapitalizm-sosyalizm savann ikinci derece rnlerini, birinci konu olarak ele almay gerektirmitir. Fakat arada geen 47 yl bouna gememitir. Kanlmaz gerei bir daha kantlamtr. Trkiye'nin "anti-emperyalist ve anti-kapitalist" sava. Trkiye'yi "Batclamak" sapa yolundan kapitalizme karmtr. Bugn, dostun da, dmann da szbirlii ettii bir kmaza getirip sokulmuuzdur. Yn'n de, herkesin de ikide bir Trkiye'de varln ne srd kriz; siyasal, ekonomik, sosyal, ahlaki, dnsel, edebi, felsefi, dini, vb... dr. Hangi trlsn isterseniz o trl trl bunalmlar nedir? Trkiye ulusal kurtulutan; vardrld kapitalizme, yabanc sermaye egemenliine, yabanc s olmaya drlmtr. Emperyalizmin topraklarmza sokulmas sosyalizm dmanlyla olmutur. 47 yllk sava,180 derecelik bir dnle, anti-emperyalist savaken, emperyalizmle ittifak olmutur. Milli Kurtulu - Anti-emperyalizm imdi hepinizi cyak cyak bartan sanclarmz, geriliimiz, isizliimiz, almz, evsizliimiz 40 yl savar grndmz emperyalizmin kucana dm olmamzdan ileri gelmektedir. 50 yl nce in'in, 47 yl nce Trkiye'nin geirdii ulusal kurtulu hareketlerinden hi mi bir ders kmad? ok ders kt. 50 yl sonra ulusal kurtulu hareketine kalkan en geri Afrika lkeleri bile, artk, sosyalizme inanmayan ve ynelmeyen bir ulusal kurtulu hareketinin, dnp dolap kendi kendisini inkara vardn anlam bulunuyorlar. Bunu Trkiye'nin 47 yldr bandan geenlerden daha iyi anlatacak ikinci bir rnek de, koca in'in bandan geenlerdir. ki byk kar' kadim imparatorluk in fafurluu ile Osmanl saltanatyd. Emperyalizmin Birinci Dnya Sava ile kendi bana at ilk byk lm bunalm zerine iki imparatorluk da allak bullak oldu. in'de daha nce Sun-Yat-Sen, Trkiye'de daha sonra Mustafa Kemal adna alan ulusal kurtulu hareketleri, anti-emperyalist ve anti-kapitalist birer sava olmakta birbirlerinden zerrece farkl deillerdi. Ancak Trkiye, emperyalist anavatanlarn byk smrgelere balayan en stratejik yollar zerindeydi. Sovyet sosyalist devriminin "yumuak karn" altna yaknd. Barut Fs - Eraf Panii Anadolu hareketinin szcs olarak stanbul'a gelen Refet Paa, caddelerde ve meydanlarda: "Biz bir barut fs stnde oturuyoruz. Dokunurlarsa, kendimizi de, dnyay da havaya uururuz!" diye bar bar barabilmiti. "Barut fs" sosyalizmdi. Emperyalizm bunu daha Erzurum Kongresi almadan anlam ve paalarmza anlatmt. Anadolu'ya 12 Nisan 1919 gn Gcemal vapuru ile ilk geen paa Kazm Karabekir'di. Paa anlatyor: "19'da Trabzon'a vardk. Vali Galip bey... dehetli ttihatlar aleyhinde olmakla beraber, ya ilerlemi ve kuvvette muhalefet edemiyecek bir insand... Trabzon Muhafazai Hukuk Cemiyeti Merkezi eraftan (21) kii imi. (11)i heyeti merkeziye, (10) heyeti idare. Belediye Reisi Barutu Ahmet efendi ayn zamanda Mdafaai Hukuk reisi. Heyet vaziyetin dehetinden ylgn. Ahvali olduu gibi deil, mthi ve gayri kabili izale felaketli gryorlar. Btn mitleri Avrupa'ya yalvaracak heyette. Bu muhterem insanlara dedim ki: tilaf kuvvetlerinden korkmaynz. Daha geen hafta Londra'dan memleketimize getirilmek istenilen olaylar iyi anlaynca, biz gitmeyiz diye silah atlarn brakp savutular. tilaf milletleri Harb Umumiden o kadar yorgun ktlar ki., memleketimizde tek bir nefer bile ldrmeye raz deillerdir. Karmzda Rum, Ermeniden baka kimseyi grmeyeceiz. stanbul'da tilaf kuvvetleri bostan korkuluundan baka bir ey deildir." (K. Karabekir: stiklal Harbimiz, s. 19-20) Hazr ark Ordusu

te, Anadolu tefeci-bezirgan (her vilayette 21 kii) eraf buydu. 4 Mays gn Erzurum "Mdafaai Hukuk Reisi Hoca Raif Efendi" Karabekir'e: "Bari ailelerini herkes imdiden nereye kadar ekilmeleri mnasip ise oraya gndersinler" der. Eraf, memleketi brakp kama hazrlndadr. nk ngiliz'i Kars'ta grm, panie uramtr. Enver Paa'nn arkta brakt hazr, ypranmam orduyu grmemektedir. K. Karabekir Paa erafa yle der: "Ermenistan' rehin alacam. Arzu ettiimiz bir sulh iin bu bir anahtardr." (A.g.e., s.23) Yerini yurdunu brakp kamaya hazr olan eraf acep halklk program nnde ne yapard? Gerek g orduydu. Eraf gstermelikti. K. Karabekir erafa yle diyordu: "Silahlarmz vermiyeceiz, fakat iin milli bir karaeklinde tecellisi iin Erzurum Kongresinin himmeline ihtiyacmz izah ettim." (A.g.e., s. 23) Ktlesiyle eraf padiahna bal, emperyalizme kuldu. 30 Nisan'a dek Trabzon'da kalan K.Karabekir yle diyor "ngilizler hereyi kontrol altna almlar. Fransz mmessili dehetli Trk aleyhtar. Trabzon'da (Ademi Merkeziyet Cemiyeti) diye birka kiilik zayf bir ey var ve Fransz mmessilinin nfuzunda. Fakat (htiyat Zabitleri Cemiyeti) ve (Muhafazai Hukuk) mensuplar namuskar insanlar ve hibir nfuzda deil." (A.g.e., s.20) Mehmetik - Halk - Sosyalizm "27 Nisanda bir Yunan torpidosu geldi. Gelecek Rum muhacirlerini yerletirmek iin bir heyet getirmi. Bir gece birka Yunan neferi sarho olarak bir neferimizin silahn almak ister, neferimiz de bunlara silahla mukabele eder ve birini ldrr. tilaf memurlar bunu mhim bir mesele addiyle valiye gitmiler. Bana geldiler. Neferin mukabelei bilmisil yaplmasn, maktule merasim icrasn istediler. Yz vermedim... Ertesi gn (400) kiilik Rum muhacirini havi Rum vapuru geldi. Vaktiyle Trabzon'dan Sohum'a gitmiler. imdi Boleviklerden kayorlarm. Odesa mntkasna baz Efzun ktaat gnderildiinden, Bolevikler tuttuklarn gya imendifer raylarna balayp inetiyorlarm. Bu muhacirler mallarn, hatta ocuklarn bile atp kamlarm. "Ajanstan da Fransa'da Klemanso Kabinesi dtn. Boleviklerin Rifada sekiz bin sekiz yz kii katliam ettiklerini rendim. Bu havadislerden lazm gibi istifade ettim. Boleviklerin Kafkasya'ya yrdn ve bize iyi bir bar salanmazsa, bizim dmanlarmzn dman olduundan tabi mttefk olacamz, Sohum havalisinde tilaf ordusunun denize dkld gibi havadisleri nerettim. Ktaatta ve halkta maneviyata iyi tesirler yapt." (A.g.e., s. 21) Halktan Al - Erafa Ver Bunun mantk sonucu:1) Halkn orduya sarlmasyd: "Akale'deki ktatmz da teftiten sonra 3 Maysta leyin sevgili Erzuruma geldim. Halkn ve ktaatn memnuniyeti pek ziyade idi. Halk ve ktaatm derlerdi ki (Bismillah dedi mi o mutlak muvaffak olur). Bu kadar byk itimat varken elbet muvaffak olurduk ve olacaz da." (A.g.e., s. 22) 2) Paa etrafna ve erafa hep o iyimserlii yaymt: "Ermeni ve Rumlarla hesabmz nasl olsa grrz. Husule itilafla muharip olan Bolevik Rusya da Kafkasya'ya hareketini tevcih etmitir. Yaknda ne Kars'ta ve ne Batum'da ngiliz kuvvetleri kalamayacaktr. Benim kararm udur. imdiden (Mdafaai Hukuk Cemiyetlerini) esasl tensik ve Erzurumda bir Kongre ile fiili kararlar milletin arzusu haline kalbetmek... Trabzon'da ngilizlerin dairei nfuzuna girenlerden maada bir ey vermemek. Mntkamza bir taraftan taarruz olursa derhal Ermenistana yklenmek. Dikkat edeceimiz en mhim mesele de Krtlk cereyandr... Krdistan'n Ermenistan olacan anlatmakla mesele kolay hallolur. (Trabzon Mdafaai Hukuk)u ile grtm. tilaf kuvvetlerinin bir ey yapamyacaklarn ve stanbul'daki kuvvetlerin bostan korkuluu olduunu anlattm. Kararmzdan ayrlmamaya ve artk uraya buraya ricac heyetler gndermekle deil, bizim vereceimiz hareket emirlerini yapmaya sz verdiler." (A.g.e., s. 23)

Emperyalist Anti-Sosyalizm "Ertesi gn (Erzurum'da Trk ordusunu silahlarndan tecrit etmiye gnderilmi bulunan ngiliz miralay Ravlinson'u) ziyaretimde pek samimi davrand. Bahsi Boleviklere getirdi. darelerinde intizam balad iin ahvalin mkl olduunu syledi. Kafkaslar iin korkulmyacan, nk Kazaklarn ar taraftar olduklarndan bahsettim. 'Maateessf onlar da kart' dedi; 'Gayrimmkn! Gayrimmkn' Yeniden kuvvet celbi gayr mmkn! Bundan baka Boleviklerin mteaddit ordular var. Yaplan ve yaplacak ey baka memleketlere Boleviklik sirayet etmemesidir. Ve mthi propagandaclarn gnderiyorlar.' dedi." (A.g.e., s. 24) Trke'de "ocuktan al haberi" deriz. Paamz emperyalistten almt haberi... Emperyalizm karsnda bir tek dman gryordu: sosyalizm. Ona kar paadan medet umar gibiydi. Ounun iin Trk ordusunu silahszlandrma konusunu unutmutu. Paa diyor ki: "Ravlinson ne Halit Beyden (az nce 'nc Frka Kumandan Yarbay Halit Bey muhafaza altnda Trabzon'a sevkolunacak. Elviyeyi selasede Grclere kar halk mukabeleye sevk ettiinden ngilizler kendisini mesul ediyordu:) ne de silahlardan bugn hi bahsetmedi. Ben silah ve kumandan vermemek iin atlatma planlar yaparken onun da beni Bolevikler Kafkasya'ya geldi diye, vaktinden evvel bir hareket yaptrmaya altn hissettim. "lk mhim i haber almak. Bilhassa Rusya'da neler oluyor, bunu doru olarak ve vaktinde renmekti. Telsiz telgraf istasyonunu faaliyete koydum. Rusya ve Franszca tebli ve ajanlar alabilecek insanlar Tebriz'de olduu gibi ie balattm. Moskova telsizlerini muntazaman, arasra da Berlin ve Paris'ten ajans ve bazan stanbul Kaadeniz'de gemilerin muhaberatn almaya baladm. Kafkasya'dan ve Kars'tan da malumat almak iin icabeden tedbirleri yaptm. Zaman zaman aldm haberlerle hale gre nasl neriyat yaptm grlecektir." (A.g.e., s. 24) Krt - Ermeni elikisi "8 Maysta Erzurum valisi Mnir Beyden de bir tezkere geldi: "Boleviklerin Tiflis ve Batum'u igal ettikleri, ngilizlerin Kars'ta kalan 2 bin kiileri de Erivan cihetine trenle naklolunduklar." (A.g.e., s. 25) "Ayn zamanda Airet tensikatn yaptm. Harb Umumide bulunan airet alay kumandanlarn selb ile; aka bunlara Krtlk meselelerinin neticesini, Krtleri Ermenilere mahvettireceklerini anlattm. Ve memleketimizin kurtarlmas iin elbirlii ile allmazsa, iki cihanda lanete hak kazanacaklarn syledim. sz verdiler, yemin ettiler. Krtlk iin mhim propagandalar varm. Berlin gazetesi namussuzca yazarm, fakat ayrlk fkri gtmeyeceklerdir. Bilhassa Drdnc Airet Alay Kumandan Haydar Bey (1335 Ermeni Harekatnda ehit oldu) bana mthi propaganda ve para oynadn, fakat ahsnn Erzuruma gelmesi ve ikaz etmesi zerine ayrlk fkri kalmadn yeminle anlatt." Elli Bin Silahl "Kolordum 4 fkra (tmen) idi. Genel kuvvetim: 17 bin 860 idi. 30 bin tfenk nizamiye her zaman seferber edebilirdim. Fakat sunufu muhtelifesi, airetleri, milisleri icabnda 50 bin kiilik bir ordu ile ie balyabilecek idim. Ahali elinde dahihayli silah vard. Ayrca, ky bekilerine dahi silah verdirdim." (A.g.e., s. 24-25) K. Karabekir 20 yanda subay, 23 yanda kurmay km, 27 yanda irtica, 28 yanda Arnavut isyanlarn bastrm, 30 yanda binba, 32 yanda (1914) yarbay, 36 yanda (1918) liva (tmgeneral) oldu. "arkaki Ordunun mtarekeye zaferle girmi olmas, maddi ve manevi kuvvetinin bozulmam bulunmas dolaysiyle...1919 Nisan ortalarnda btn arktaki ordunun bana gemek imkann bulmutur." (A.g.e.) Bu ocuk (37) yanda paalar, isteseler iki vilayetin emperyalizme "yalvarmak"tan baka eye akl yatmayan yirmi otuz erafna kalb kuvveti vereceklerine, heyecanla hareket eden halka "halklk program"n destekletemezler

miydi? "istemek" elde olsayd... Olmad. Halklk Program Demek, kurtulu sava gibi anack baback gnnde bile "halklk program"nn uygulanmamas, "millet kaderine hakim olabilecek mevkilere gelmi bulunanlarn" o program zerinde yeterince duru net bir kan bekleyememi olmalarndan ileri gelmitir. O yzden anti-emperyalist - anti-kapitalist mcadele, Trkiye'de nce kapitalizmi, sonra emperyalizmi, bugnk duruma ykseltmitir. Bugn artk en kr gz bile milli mcadelede anti-emperyalist sava ile halklk program arasnda hayati bir ballk getirebilir. Anti-emperyalizmde halkln birbirine zarar vermek yle dursun, birbirini yalnz elikten gce eritireceini anlamakta glk ekemez. Birinci Byk Millet Meclisi'nin halklk program neydi? 18 Eyll 1921 (1337) gn Meclise Mustafa Kemal imzasyla sunulan programn 2. maddesi udur: "2- Trkiye Byk Millet Meclisi Hkmeti, hayat ve istiklalini kurtarma yegane maksad'u gaye bildii halk emperyalizm ve kapitalizm tehakkm ve zulmnden tahlis ederek, idarei hakimiyetinin hakiki sahibi klmakla gayesine vasl olunaca iddiasndadr." "3- T.B.M.M. Hkmeti, milletin hayat ve istiklaline suikasteden emperyalist ve kapitalist dmanlarn tecavzatna kar mdafaa ve harici dmanlarla tevhidi mevsa edip milleti ifal ve ifsada alan dahili hainleri tedip iin orduyu tarsin etmeyi ve onu millet istiklalinin mttekas bilmeyi vecibe addeder." (S. Aaolu: Kuvayimilliye Ruhu, s. 72) Szler Osmanlca. nsan, sonradan ztrke modasyla, acep o ilk gnlerde sylenenlerin sonraki kuaklarca anlalmamas ama m gdld diye, kendi kendine sormadan edemiyor. Kurtulu savanda biricik ama halk empcryalizm ve kapitalizm tehakkmnden ve zulmnden kurtarmaktr. Bu nasl olacak? Mbarek Saban ve eki Yeni Anayasa tartlrken (18 Kasm 1920 -1336) zmir millet vekili Mahmut Esat batc parlamento usuln iddetle yerdi: "Bu Parlamento usul halk memnun edememitir ve zaman zaman dnyay sarsan byk byk ihtilallere meydan vermitir. nk Parlamentolarn kabulne ve kanunu esasnn (Anayasann) alklarla tasdikine ramen, bir tabaka vardr ki, memleketi omuzlarnda tayan bir tabaka vardr ki, o, daima esaret altnda inlemitir. Efendiliine nail olamamtr, ve o sefalet iinde inlerken, Burjuva tabakas onun nne km,elindeki kanunu esasi ile o zavall tabakann nnde istihza etmitir... Efendiler, memleket demek o memleketin iktisadiyat demektir. Hibir zaman o memleketin, yalan yanl politikaclar demek deildir. Fakat o memleketi, sapan ile, elinde o mbarek ekici ile alan demircisi, iftisi temsil eder ve memleket onlardan terekkp eder. "Memleket manas onlarda mndemitir. Ve o tabaka reiskare gelmedike, bu memleketin mukadderatn dorudan doruya eline almadka feraha doru yrmenin imkan yoktur. Btn Anayasalara ve btn merutiyet ekline ramen esirdir. Yine inlemektedir. Yine a ve yoksuldur. O tabakay buraya koymaktadr ki biz aln nne geeceiz ve o tabaka buraya geldii zaman kibar kibar cmleler iinde byk nutuklar irad edemiyecek, fakat ifti iftiliini dnecek, demirci demirciliini dnecek, dabak dabakln dnecek, ayakkabclar ayakkablarn dnecek, bu suretle memleketi vcuda getiren unsurlar o memleketi hakikaten dnm olacaktr. Hibir zaman bir ifti olmyan, iftinin menfaatini ifti kadar takdir edemez efendiler... ve memleketini belki elbesesiz, belki bastonsuz, belki yakalksz, fakat ayanda izmelerile, elinde mbarek ekiciyle buraya gelen demircilerini, iftilerini, yani memleketi burada gzmzn nnde grrz... Bunlardan ve herhalde bizim burada siyasi mbahaselerimizden, siyasi mnakaalarmzdan ziyade hayr ve istifade grr ve hi bir vakit memleket siyaset bildiimiz u frldaklardan ibaret deildir." (Kuvayimilliye Ruhu, s. 98-100)

Kyl Memleketin Efendisi Kapitalizmi, burjuva parlamentosunu kaldran bir ynetime bilim dilinde topik ya da bilimsel sosyalizm denilmez de ne denir? 45 yl nce TBMM'nin de bunlar sylendi. Kabul edilen anayasann 4 ve 5. maddeleri unu yazd: "B.M. Meclisi, Vilayetler halknca meslekler erbab temsil edilmek zere dorudan doruya mntehap azadan mrekkeptir... Intihab 2 senede bir icra olunur..." O Mecliste Mustafa Kemal yle haykryordu: "Trkiye'nin sahibi ve efendisi kimdir? (Kyller se dalar.) Bunun cevabn derhal birlikte verelim: Trkiye'nin sahibi hakikisi ve efendisi, hakiki mstahsil olan kyldr. (iddetli ve srekli alklar). "O halde herkesten daha ok refah, saadet ve servet, mstahak ve elyak olan kyldr. (Srekli alklar) Binaenalehy Trkiye Byk Millet Meclisi Hkmetinin siyaseti iktisadiyesi bu gayei asliyeyi istihsale matuftur. "Tunal Hilmi bey (Bolu): Allaha ok hamdederim ki bu szleri iitiyorum. "Mustafa Kemal Paa (devamla). Filhakika yedi asrdanberi cihann muhtelif aktarna sevk ederek kanlarn akttmz, kemiklerini topraklarnda braktmz ve yedi asrdanberi emeklerini ellerinden alp israf ettiimiz ve buna mukabil daima tahkir ve tezlil ile mukabele ettiimiz ve bunca fedakarlk ve ihsarlarna kar nankrlk, kstahlk, cebbarlkta uak menzilesine indirmek istediimiz bu sahibi aslinin huzurunda bugn kemali hicap ve ihtiramla vazzi hakikimizi alalm." (Byk Millet Meclisi zabtlar C. 18, s. 4, 3, itima senesi a nutku, A.g.e., s. 218-219) Herkes Birinci Sosyalist imdi bir an bamz eip utanla dnmek zorunda deil miyiz? Yarm yzyl sonra TP adna sahneye kanlar seimden nce meddahln yaptklar eli nasrllar "yetersiz" bulabiliyorlar. Yn dergisinin bir kurucusu TP'i beleten eletirirken unlar yazyor: "TP yneticileri, sosyalizm szn telaffuzdan dikkatle karrlarken, "Trkiye'nin tek kurtulu yolu sosyalizmdir" diye kan Yn'e fena halde bozulmular ve onu 'nn'nn oyunu' diye rtmeye kalkmlardr. Bugn sosyalistlerin, Trk kamuoyuna mal ettikteri ne fkir varsa, ilk kez Yn'de ciddi aratrmalara dayanarak ortaya atlmtr. Sosyalizmin en byk milliyetilik olduu gr ve kinci Milli Kurtulu Sava slogan Yn'n ortaya att bir fikirdir." (lhami Sosyal: "Eri Oturalm, Doru Konualm", Yn 29.7.1966) Hangisine inanmal? Trkiye'de her nne gelen her dncenin ve hareketin kendisiyle baladn bilerek bilmeyerek syleyebilir. Ancak, ayn Yn'n ayn 1965 yl 8 Temmuz saysnda D. Avcolu: "Trkiye iin bugnk temel ve hayati mesele sosyalizm deil" der, 29 Temmuz Saysnda . Soysal: "Trkiye'nin tek kurtulu yolu Sosyalizmdir" derse.,. O dergiye ne ad taklr: "Yn" m, "Ynszlk" m? ki Yzl nanszlk Bylesine niangahsz at nereden cesaret alyor? Kk- burjuvalktan. te bu kk-burjuvalar, bir yandan sosyalizmi ve "Marksizmi" kimseciklere brakamazlar. tede "orijinal" grnme sevdasyla, 45 yl nce bile Trkiye iin sosyalizmin temel ve hayati sorun olduunun hi deilse sylendiini ve millet meclisince savundulduunu bilmezler ya da unuturlar. Yarm yzyl nce Trkiye gerekten elde silah emperyalizme kar savarken modern sosyalizme temel olacak bir ii snfnn igal altnda kald gibi gerekeler bulunabilir. O nedenle sosyalizm yolundan cayld ne srlebilir, belki. Bugn o teorinin bilinsiz bir karc atlatmas olduu ne srlebilir. Gene de birinci kuvayimilliyecilerin gen deneyimsiz burjuva aydnlar olular gibi mazeretleri vardr. Bugn "ikinci kuvayimilliyeciliin" patentini telikle ellerinde tutan Ynclerin yle bir mazeretleri yoktur. Trkiye'de rgtlenmesi en azgn zorbaca ikence ve basklara karn nlenememi bir ii snf vardr. Onlar 30 yllk kadrocu kalpazanlarla elbirlii etmiler. "i snf yoktur"

diyemiyorlar. Bilinsizdir, yetersizdir mavaln okuyorlar. "Sosyalizme karyz" diyemiyorlar, sosyalizm, emperyalizmle sava bizde salayamaz diyorlar. Kii Baka - Snf Baka Tek tek iilerimizi ele alrsak elbet hepsi de Yunus gibi "biaredir, batan aa yaredir"ler. Babil andan beri topramza sinmi binbir nemrutluun ve firavunluun basks altnda baka nasl olabilirlerdi? Yedi bin yllk imtiyazlara sahip, ikiyz yldr ili dl desteklede sivriltilen kapitalistlerimizi grmyor muyuz? Tek tek ele alnrlarsa, hepsi devlet koltuu altnda uyuz bcei, yabanc sermaye ajan. Ama, sosyal bir snf olarak iverenlerimiz yeryznn hangi lkesindeki iveren snfndan daha az egemendir? Daha az smrcdr Demek, bir sosyal snf insanlarnn tek tek karmza alacamz kiileri, hatta sapk kast ve zmreleri hibir ey retmez. nemli olan, o yetersiz, deersiz kii ve zmrelerden birleik olan sosyal snflarn, bir toplum ya da lke iinde tarihsel bakmdan oynamakta olduklar ya da oynamaya arl bulunduklar rolleridir. Yn samuraylar Trkiye'de iveren snfnn kll aybyla var ve egemen olduunu inkar edebilirler mi? Hayr. ii snfnn varln ve sosyal misyonunu neye dayanarak inkar ediyorlar? Baka hibir eye deil. Kendilerini bir hamlede okkalayp iktidara karmad iin, AP'ye oy verdii iin!... i Snfn Metafizike Koymak Yncler "Avrupa grm" "mutlu aznlmzdan"drlar. Amerika'da, ngiltere'de, Fransa'da, Almanya'da, talya'da Ynclerin "proletarya" diye gerinerek anacaklar bir ii snf var m? Var. Hem de ounlukta. Yani Bat lkeleri nfusu iinde oylarn en kalabal iilerdedir. Ne gryoruz oralarda? Oy ounluklar Adenaur ya da Erhard'larn, Kisinger`lerin, De Gaulle'lerin, Fanfani lerin, jonson'larn emrindedir. Yncler neden o ileri Bat lkeleri iilerini yetersiz, bilinsiz bulmuyorlar da, Trkiye ii snfna dudak bkyorlar? Sosyalizm iin De Gaulle mu Jonson mu daha tehlikelidir, yoksa bizdeki Menderesler, Palapaalar, Demireller mi? Elbet birinciler. O Bat burjuva liderleri "demokratik" yoldan, iilerin oylarn alarak iktidara gelmilerdir. Dahas var. Dnyann en ileri kapitalist lkesi ngiltere'de ikide bir "i Partisi" iktidara gelir, gider. ngiltere yeryznde kapitalizmin kalesi olmaktan geri kalmaz. sve kadar olsun ngiltere'ye "sosyalist" demek kimsenin aklndan gemez. tede bakarsnz Kuli'ler lkesi in'de, o "yetersiz" ii snf baa geip, iitilmi sosyalizmlerin en etinini kurar. Yn bile onun "sosyalizm"inden kuku duyma cesaretini gsteremez. Demek ii snfn idealiste koymamaldr. Sosyalizm Partisi ve Teorisi Yalnz, bu sosyalizm Msr ve Cezayir gibi smrgelerde patlak verdi mi, Yn nce onlar proletaryasz sosyalist devrimler olarak kendi kapkulu "devrimci"liine, devleti anti-emperyalizmine rnek yerine koymak ister. Sonra "yeterli" profesr Niyazi Berkes Cezayir'de iki sofrasnn sosyalizm adna yasak edildiini grnce, D. Avcolu" bu abaya sosyalizm etiketi "verilemeyeceini" (8 Temmuz 1966, Yn) yazar: Bir baka gazeteci kendi kesinden daha sistemli konumak isteyince Yn'de unlar yazyor: "Trkiye'de sosyalist akm gittike daha shhatli bir yapya kavumak, ve memleketin gereklerine oturmak iin durmadan dnce abas sarfetmek zorundadr." "Fikir ynnden ksrlk, hi pheniz olmasn eylem ynnden ksrlk getirir:.. Trkiye'de sosyalizmin yryecei yol ve tutaca usul konusunda yazlarmz zengin deildir." (lhan Seluk: "Kendi Kendimize", Yn, 8 Temmuz 1966, s. 5) Dorudur. "Devrimci teori olmakszn devrimci hareket olamaz." nsann btn hayvanlardan fark; yapaca ii nce kafasnda tasarlamasndan ileri gelir.

Ancak, insan kafasnda hibir tasar, gkten inme deildir. Hep yeryznde bandan geen ilerden kagelir. Diyalektik burada en yce gerekliini bulur insan "ilediini dnr, dndn iler." Sosyalizm Zrtl ve dleklii Birde bugn "sosyalist dnce" uruna yaplan btn savalarn "zengin deil" zrt kal, "memleketin gereklerine oturmay" undan ileri geliyor. Yazarlarmz yalnzca yazmak ve okumakla doru yolun bulunabileceini sanyor. lk saptma oradan balyor. kinci saptma, kendilerinden nce bu lkede sosyalizm uruna savam olanlar hie sayyorlar. Burjuvazi kendi karna gzel bir yol tutmu, dn sosyal konu zerine azn aan engizisyon cenderesinde mahkum etmi, lanetlemi. imdi, btn sosyaliste dnenlere o lanetlileri parmakla gsteriyor: "'Bu mel'unlara sakn yaklamayn. Yoksa!" Taze sosyalistlerimiz bu d "aklc dnce"lerine uygun buluyorlar. Burjuvazinin lanetlediklerini bir yolda sosyalistler lanetliyorlar. Dilleriyle deilse, davranlaryla... Sosyaliste adam lanetlemenin zel biimi vardr. Lanetlilere: "Sizi burjuvazi lanetledii iin biz de lanetlemeye mecburuz" diyemezler. Bu onlarn sosyalistliklerine" dokunur. yleyse ne diyecekler? lerindeki komplekslere gre: "Siz yanlmsnzdr", "siz dncesizsiniz", "siz yetersizsiniz", "siz vakti gemi molozsunuz", "siz pheli adamlarsnz" ve bunlarn zeti "siz yenilmisiniz"dir. Hibir zaman "biz korkuyoruz" diyemezler. nk hepsi yeni bir cesaretle ortaya atldklarna inanmtrlar. Bu inanlarnda itendirler. Emperyalizme Yarar Yozlama O zaman ne olur? Bugnk "sosyalist dnce ortam" ortaya kar. 1- Sosyalizm iinde az ok denemesi ve dncesi bulunanlar, gizli polisin gsteremedii bir "baar" ile tecrit edilirler. 2- Yeni bir sosyalizm kurmaya kan "Allah yaratclar" gibi birok "sosyalizm yaratclar", Trkiye'nin her trl pratiinden kendi kendilerini dlarlar. Hareketin tarihinden, deneyiminden pratiinden kopmu olan yeni "sosyalizm yaratclar" eskilere dnp: Grdnz m?" derler, lisan halleriyle, "Biz sizin gibi enayi deiliz, beceriksiz yetersiz, dncesiz, moloz, mstehase, fois deiliz" derler rgtde, yaynlarda yalnz pratikten kopmu olmann sosyalizmi ne derece yozlatracan bilen gnn egemen gdcleri yeni "sosyalizm yaratclar"na hatr saylr kolaylklar salad iin, herey yolunda gibi grnr. Drt yllk TP ve Yn almalar ile sosyalist yazarlklar sonunda artk iyice duyulan boluk ve eksiklik bundan ileri gelir. Trkiye'de yeni bir sosyalizm yaratclarn ne yadrgyoruz, ne knyoruz. Lanetlemelere ok alz. Gene lanetlenmeyi kolayca gze alarak yaptklarmz deil hi deilse dndklerimizi aklamaktan kendimizi alkoymayacaz.

Drdnc Blm 27 MAYIS VE KTDAR

27 Mays denildi mi, gz nne hemen 9 subay olay gelir. 9 subay olay, 27 Mays'n baarsz bir provasdr. 1960 devrimini yapanlar, 6 yldan beri nasl canlarn dilerine takarak ihtilal hazrladklarn sylerler. Demek, ihtilal hazrl 1954 yl, tam Vatan Partisi'nin kurulduu yl balam. 1957 yl, ihtilalci 9 subay ile Vatan Partililer Harbiye'de tutuklandklar zaman, birbirlerinden tm habersizdiler. Vatan Partililer mi, 9 subay m daha ok ikence ektiler? Kestirilemez. Vatan Partililerden, 7-8 ay geceli gndzl gn grmeyen, karanlk mezar darlnda hcrelerinde, salam dilerinin peynir gibi krldn grenler oldu. Vatan Partisi de, 9 subay da beraat ettiler. Bu paralellik, baka birok bakmlardan Vatan Partisi ile 9 subay olaylar

arasnda uzar gider. Ne var ki, paralel, hibir yerde birbirlerine demeyen izgiler oldu. Dememekle de kalmad, 9 subay kendilerinden sonra gelen hareketlerce aforoz edildi. Vatan Partisi de yle, kendisinden sonra gelen hareketlerin afokonunu kaldrd, durdu. 9 subay olay, 27 Mays'n alabildiine kk modeli olmaktan kmad. 9 subay olay denildi mi, gz nne u manzara gelir: Gen subaylar, ilerinden birinin hanmn evden gezmeye gndererek toplanrlar. Toplandklar ev, Vatan Partisi Genel Bakan'nn evi ile alacak derecede yanyana, ayn kyda sallanan iki eski konaktan biridir. Gen subaylar, geceyarsndan sonra ge saatlere dek DP hkmetini nasl devireceklerini grrler. lerinden bakan seerler. Tutulacak stratejik ve taktik btn davranlar inceler. Kuvvet hesaplar, durum deerlendirmeleri ayrntlarna dek tartlr. htilalin hemen her sorunu karara balanr. Karlkl sadakat, namus, eref ve ihtilale ballk yeminleri edilir. Daha dnlecek bir ey kald m? Hayr. Dnlenleri uygulamaktan baka hibir eksik kalmamtr. Evelallah, u zalim, gerici, memleketi uuruma gtren DP Hkmetini devirmek yolunda herkes szbirlii etmitir. birlii tamamdr. Sabah olmadan, kem gze grnmeksizin, ilerin bana gidilmek zere kalklr. Sarmalarak helallalr. Ayrlnr. Kapya doru yrnr. Eikten dar adm atlaca anda, ihtilalcilerden birinin anszn aklna gelip soruverir: - Peki, arkadalar. Bu alak hkmeti devirdik demektir. Silah gc bizde. Ordu iktidardakileri sevmiyor. Bir vuruta ykacaz. Yalnz ihtilal baar ile sonulanr sonulanmaz ne yapacaz? Herkes ararak birbirlerinin yzlerine bakar. yle ya. ktidardaki dzeni devirmekten kolay yok. Devrilince yerine yeni, daha iyi bir dzen kurmak gerekmez mi? yi ya da kt, yklacak dzenin yerine nasl bir dzen konulacaktr? Gen subaylar, ite onu hi akllarna getirmemilerdi. Bunun akllarna gelmediini de ancak, son ayrlk dakikasnda ilerinden yalnz bir kiicik farketmiti! Bir dnya ykacaktk, ama nasl bir dnya yaplacan dnmemitik. Bu durumu anlatan ihtilalci subay, ayakst iki saniye bakldktan sonra her evlinin evine ve kylnn kyne gittiini sylyor. Bir daha da, o son dakikada akla esen o mnasebetsiz sorunun almad kendiliinden anlalyor. Kzkulesi karsnda, Vatan Partisi Genel Bakan'nn belki de derin uykulara dald ykkn eski yalnn kaps nnden geen gen subaylar, yollarna o sava kararllyla gittiler. lerinden kimileri daha nce tutuklanp Harbiye zindanna atlm Vatan Partililerden habersiz tutuklandlar. Tutulmayanlar 27 Mays' yaptlar. Yaptktan sonra farkettiler ki,hkmeti devirmekten kolay yokmu. Asl g olan ey, devrilenin yerine hangi hkmetin, hangi dzenin geebileceini bilmektir. "Hkmet", "dzen" demek, iktidar demektir. Politikada "iktidar" byl, mistik bir kk-burjuva "bilim kategorisi" deildir. Dorudan doruya, kaytsz artsz ve yalnz sosyal snf egemenlii demektir. znde ondan baka hibir ey deildir. Bilimin nesnel ve somut verisi budur. Snf egemenlii ok kez snf diktas ile kartrlr. Bunu zellikle en ven diktac olan finans-kapital kartrr. Amac aktr. Fahienin kendisini namuslu gstermek iin btn mahalleyi fuhula sulay olaandr. Finans-kapital de, kendi kimi "demokratik" maskeli snf diktatrln aklayanlar diktayla sular. ktidar ne zaman tahakkmdr? Bir avu smrc aznlk, ounluu aldatr ya da zorla kendi oyununa getirirse, o zaman tahakkmdr. ster faist, ister demokrat olsun, finans-kapital hibir zaman ounluu smrmekten cayamaz. Finans-kapital iktidar her zaman tahakkmdr. Modern toplumda burjuva tahakkmne kar kan tek iktidar alternatifi,

proletarya sosyalizmidir. Proletarya da aznlktr. Ama smrc bir snf deildir ve kendisinin smrden kurtulmas iin, yeryznde hi kimsenin smr ve dolaysyla da tahakkm altnda kalmamas gerektiine inanr. Onun iin, daha ilk admnda, finans-kapital tahakkmne kar btn kyl, esnaf, aydn tabakalarn, hatta burjuva liberallerini ve btn insanl arr. 27 Mays devrimcileri bu ok ar basit gereklii akllarna getirmeden bir iktidar devirdiler. Devrilen finans-kapital iktidar myd? Aka oydu. 27 Mayslar yle sanmadlar. "Kiileri" devirdiklerine inandlar. O kai kuklalar oynatan snflar grmediler. ylesine grmediler ki, i baa dnce devirdikleri adamlarn halk kandran smrme aygt ve avadanlklarn yerden kaldrp, yapma solunumla diriltiler. Ve iktidar bu finans-kapital dikta aralarna kendi elceizleriyle teslim etmeyi, dnyann en aklcl ii saydlar. Geri kalan her irilti ya da dorultu ayrntdadr. 27 Mays ayrntlar iinde bouldu. ktidar teslim ettii teki yedek finans-kapital ekibinden ummad tepki ve tekmeleri yedike aakald. Gen 27 Mayslar bu aldanlarnda ayplanamazlar. 40 yllk iktidar tilkisi ve kafas iinde 40 tilki yatan CHP bile o ince iin farknda grnmyor. Demirel'e kar Bayar', ya da Ecevit'e kar Feyziolu nu sahneye karmakla bir "dzen deiiklii" olabileceini sanyor. Aadaki satrlar, biraz acele olarak 5 yl nce kaleme alnrken, yalnz o temel yanlgy somut rneklerle vermeye almt. Hala, sada solda bu iktidar konusunun kartrld grlnce, "eski" satrlarn bir ie yaramas dnld. Bir szcne dokunmakszn, rpnan yeni kuaa bir daha sunulur. Kimi eksik gedikleri, sca scana balasn, Daha eletirel ilgiye kap aabilir kansndayz. Amerika'nn Kuklalar ve Uaklar 27 Mays devriminin anlarn yapanlarn azndan heyecanla dinledik. En son glgedeki adam, ackl 27 Mays ve sonras olaylarn bir baka adan aydnlatt. 27 Mays sabah, devrimciler iktidardaki DP hkmetinden deil Amerika'nn araya karmasndan korkuyorlard: ...arada, resmi veya gayr resmi gelen haberlere gre ihtilal: iktidara nefes dahi aldrmadan tam bir baar ile sonulanmt. ktidarn bir yere snarak kendisine artk Amerikallar yardmc olarak armas bahis konusu deildi." (D. 1 Seyhan: Glgedeki Adam, 31.5.1966) Demek Trkiye'de DP iktidar deil, Amerikan mdahalesi nemliydi... O atlatlnca, devrimciler Trkiye'nin en yetkili ulu grevlileriydiler. Herkesin istediinden ala "millet" kaderine hakim" bulunuyorlard. imdi ne yapacaklard? Ellerinde sosyal snf pusalas yoktu. Anadan doma devleti yetimilerdi. Devlet btnyle ellerindeydi. stediklerini yapabilirler miydi? Her devletinin kalemine dolad btn sorunlar ortaya atabilirlerdi. Ancak o sorunlarn sosyal snf asndan zm yollar ak deildi. Snf pusulaszl yznden, iktidar, devrimcileri adeta panie uratt. Net, belirli bir davran yerine, herkes bann derdine dt. D.Seyhan yazyor: "htilalin geici Anayasas yaplp Komitece kabul edilinceye kadar, hi kimse yarnndan emniyet duymad iin bilhassa ilk 15 gn zarfnda ihtilalciler kendi gelecek stratejilerinin derdine dmlerdi." Ulu grevliler eer Trk ulusunu nlerinde yuvarlak bir bilmece- bulmaca gibi grmeyip de, aradaki sosyal snf ilikilerini olduu gibi kavrayabilselerdi, tutacaklar yan daha ilk adm atarken bilirler ve o yana ynelirlerdi. Onlar DP'yi "meru yoldan iktidara gelmi" sayyorlard, yani DP'ye oy verenlerin ne yaptklarn bilerek oy verdikleri varsaymna inanmlard. Menderes sonradan "merutiyetini yitirmiti", onlar da Menderes'i alaa edince sorun kalmamt. Herey kendiliinden tkrna girecekti. Btn sorun devrimcilerin ne olacaklarna kalyordu.

Finans - Kapital ve i Snf Oysa DP iktidarnda, Trkiye'yi ve dnyay sarm finans-kapital adl bir sosyal snf blmnn tahakkm vard. DP finans-kapitalin rgtyd. Menderes onun simgesiydi. Simgenin kalkmas, ne dnyada emperyalizmi, ne Trkiye'de onu destekleyen tefeci-bezirgan eraf ve ajanlar topluluunu eli kolu bal brakamazd. Trkiye'de bir ii snf vard. Finans-kapitalin tahakkmnden hibir yararl bulunmayan, durumu ve kar finans-kapitalle hibir noktada uzlaamayacak olan, yerli finans-kapital yalanlarna en az aldanabilecek ve en abuk uyarlabilen, en kolay, en geni rgtlenme becerisi ortada duran halk ynmz, ii snfmzd. Ezilen, soyulan Trk ulusunun nne, smrmenin her biimini kknden ve kesince gidermeye hazr bulunan ii snf tutulup geirilebilseydi, o zaman ulu grevlilerin tereddt ve telana yer kalmazd. "Kendi gelecek stratejilerine", yani can kaygusuna dmezlerdi. "Sosyal snflar stratejisine" bel balarlard. Byle hallerde kurmay nitelikleri en iyi stratej olmalarn salayabilirdi. yle olmad. Devrim baaryla sonulanr sonulanmaz, devrimciler ineli fya dm ocua dndler. te en ulu grevliydiler, ama yuvarlak "reform, demokrasi, kltr" gibi szcklerin kendilerini hangi grevle nereye iteceinde aryorlard. lk akllarna gelen, niversite cankurtaran simidine sarlmak oldu. "Bilim" tanrs nne kllarn adadlar: niversite ise, kendilerinden daha "muhtac himmet bir dede"ydi; "nerede kalm gayriye himmet ede!" Devrimle oke olmutu. Bir avu gen niversiteliyi, Uzakdou Kore'sindeki "renci ayaklanmalar" rneine kimin iin ve nasl sdracaklarn bilmiyorlard. Herey oluruna brakld. En ampirik "akl ve saduyu", "batt balk yan gider" oldu. Siyaset Yasakls: Ba Siyaseti "Muzaffer zda, zmir'den Grsel'i alarak Ankara'ya gtrr." (Bir "grevli", Paay zda'n deil kendisinin getirdiini pek fkelice bir yalanlamada aklad. Hepsi bir.) "Grsel gelir gelmez de etrafn, ihtilalin tevkif ederek ieri atmad generallerle evrili bulur,evresinde dolaan ve ortalktaki kargaala bir YN vermeye alan gerek ihtilalciler de vardr ama, Grsel bunlarn kim olduklarn bilmez, nk tanmaz." (Bylece ecinniler arasnda kalma dnen Paa, ilk radyo konumasnda, bu ii yalnz bana yapm gibi konumutu: "Geldim. Hakszl grdm. ktidar aldm" dedi.) "Nihayet emir verir. Trke babakanlk mstearlna, Baykal kalemi mahsus mdrlne gidecektir. Dierlerine de dner: 'Siz ksmlarnza, vazifelerinizin bana dnn. Lazm olursa ben sizi arrm der." . Yani, btn mrnce "siyasetle urama yasana" uymu bir emekli Paa, beklemedii bir geceyars, anszn getirildii o yce grevde; Trkiye'nin btn siyasetini tek bana gdecek!... ki Dudak Bir Devrimdin stn "Bu emir karsnda ilk aylan Sezai Okan olur. Arkasna htilalci grubu katar ve Babakanln yolunu tutar. Grsel'e, ihtilali kendilerinin yaptklarn ve neticeyi almadan yetkiyi de hi kimseye brakmaya niyetleri olmadn aka beyan etmitir. stanbul'daki arkadalar: Kabibay, Erkanl, Esin ve dierleri, bir askeri uakla Ankaraya ularlar. Bu esnada Sezai Okan Ankara'daki arkadalarla kiritiklerini Grsel'e kabul ettirebilmitir." Ama, yetkiyi basbaya gene Paa'ya brakmlardr. "Niyet"leri ne olursa olsun, ksmetleri olan "netice"yi ilk admda 14'lerle aldlar. nk 9 kiilik bir komisyon. "olaanst olaylarda klah kapmasnn becerebilen... frsat dkn... tredileri tasfiye" eder, "38 kiilik komiteyi tayin eder" ise de: "Komite tekil edilinceye kadar btn yetki ve ihtilalcilerin akibeti, Cemal Grsel'in iki dudann oynamasna baldr. Aslnda, ihtilale, yllarca alm bir komite nayak olmutur ama, Cemal Grsel, pekala Ordu'nun yksek rtbelilerinden

bir konsey kurarak, duruma bir anda istedii ekilde hakim olabilirdi." Finans - Kapital Gzba Dikkat edelim. Devrim iktidara kyor. "Hakim" "mevkilere gelmi" olanlar kim? Bir kk-burjuva ellerini rpacak "grdnz m, ite kalknma felsefeleri yok da ondan bu kargaalk!" diyecek. Nasl yok? Sonradan hemen btn yazlanlar, biz ok daha nce Cumhuriyet gazetesinde okuduk. Milli Birlik Komitesi yelerinden herbiriyle ayr ayr yaplan rportajlarda, Birlik yelerinin azlarndan ok ey dinlemitik. Burada saymayalm. Milli Birlikilerin tek bilmedikleri ey, kk-burjuvalarn 4 yldr gz gre gre bilmezlikten geldii pusuladr. Onlar hala, milleti karnca yuvas gibi kaynaan bir kk-burjuva kara kalabal olarak gryorlard. Bu kalabalklar iindeki sosyal snf billurlamalarn birbirine kartryorlard. Bir avu kk darda finans-kapitalisti en "kkl" millet temeliyle kartryorlard. evreleri fnans-kapitalin en gze grnmez alaryla sarl olduu iin, koca Trk ulusunun sosyal ve ekonomik ilikilerini finans-kapital ilikilerinden ibaret sayyorlard. Bu "snf gzba", kendilerine pusulay artyordu. Baka hibir ey deil. ok mu, Olta m? Bu durumlaryla devrimciler tabana, temele inmeyi akllarna getiremiyorlard. Millet nnde geerli, snanm bir otoritenin byk rtbeli heykelini dikip, onun glgesine snmak zorunda kaldlar. Halk ynlarnn muazzam denizinde yzeceklerine, finans-kapital alar ve oltalar iine girdiler. Bu olta a, onlar daha ilk gnden kstrp, kendi selamet sahilindeki torbasna atmadysa, ok tehlikeli durumlarda ok ince hesaplar yapmakta usta olduundan yapmad. Madem ki balklar a grmyorlard, brakt onlar, rahata dolsunlar. Ne tr ve ne sayda ve kalitede balklar olduklarn zevkle ve bilimle ayrdetti. Can ne zaman ekerse, a o zaman ekmek elindeydi. Devrimci balklar bunu bilmedikleri iin,15 gn (bir devrim iin 15 yl) akibetleri "Cemal Grsel'in iki duda" arasnda kald. Bu dudaklarn "oynamayn" Paa nn ok geirdiine veriyorlar. "Gerekte Cemal Grsel de manzaradan ok olmutur. Neye uradndan ve devlet kuunun byle bir anda, bu kadar kolaylkla bana konmasndan ksmi aknlk ierisindedir. Fakat, ne olursa olsun, evvela, kendi ahsi yetki ve emniyetlerinin bir esasa, hukuki bir statye balanmasn ngrmektedirler." Devrimcilik Karagzclk mdr? Yani, gene hep kiisel aklama! Sosyal snf yok. "Millet kaderine hakim" yce "grevliler" var; ve kimin bana konacan "iyi saatte olsunlar"n bilecei "devlet kuu" var... Yn'n "kalknma felsefesi"ni, bu yce "grevli "hakim" kiiler ya da evreler mi uygulayacak? Kk-burjuvalarn drt yldr "lml sosyalizm" ve "40 yllk elkitapsz Marksizm" adna "Perde kurdum, ema yaktm, gsteren zl'l hayal!" deyii, yeni bir ey deildir. 27 Mayslar tasfiye eden, en son tutunduklar tabii senatrlk mevzilerinde bile topa tutulmaya gtren "kalknma felsefesi"dir. Yanl anlalmasn. Biz, Karagz perdesi oyunlarna kar deiliz. EIbet oluk ocuumuzu da kimi anlamda eitmek ve elendirmek gereklidir. Hatta, Yn karagzlerinin, karlarna TP liderlii gibi Hacivatlar da alp, sille tokat "ehli irfan olmayana bunu bilmek pek muhal!" diye bbrlenmelerine bile karmak istemedik. Bir artla: Karagz, kendi tekerlenmelerinden baka gerek lkede sylenmemitir ve sylenemez dememelidir. Hacivat, kendi davranlarndan baka davran bu lkede yaplmamtr ve yaplamaz sanmaldr. Konulmu lkeler ve Tahrifleri 27 Mays ciddi bir atlganlkt. Onun zorunluluunu Trkiye'de 1954 yl

iilerin -ama parlak sendikaclarn deil, sradan iilerin kurduu bir siyasi partinin gerekesi, program ve tz ve yelerinin hayat, kanc defa ortaya att ve bu uurda kanl sava verdi (yelerine o yolda kan kusturuldu): O zorunluluk "kinci bir Kuvaymilliye seferberlii", ya da "Mbarek iktisadi Kuvvaymilliye seferberlii" (V.P. Tz). "Yeni bir Kuvayimilliyeci mukaddes hamle" (Gereke) idi. Karagz kalkar: "Yeni bir kinci Kurtulu Sava" teorisini Yn icat etti derse, ona "Karagz, yapma Karagz!" denir. Hacivat kalkar, Vatan Partisi gerekesinin ruhunu kavramadan, tzk ve programnn maddelerini sulandrp bozarken, ikinci Kuvaymilliyecilii tahrif ederse, ona: "Hacivat denir, etme Hacivat!" Neden? En basit bilim drstln inemeleri ayr konu, "emek" savunuculuu yaplrken bakasnn emeinin smrcln yaptklar iin mi? Hayr. Dnce ve davranlar bulandrdklar iin. 27 Mays Ypratlyor 27 Mays, Karagzle Hacivata ok esin, ok kabadaylk vermi olabilir. 27 Mays Karagzclk deildir, oyun deildir, itir. Bu ciddi i geip gitmi olsayd, Karagzlerle Hacivatlar da varsn o ciddi iin "Bu kubbede baki kalan ho bir sada"s olarak sahneyi kaplasnlard. 27 Mays yayor. 27 Mays' yaralayanlar ldrmek istiyorlar. Bu kt amac besleyenler, yalnzca 27 Mays' pusulasz yakalayabildikleri iin yntemlerine gveniyorlar. Karagz kalkp pusula sosyal snf deil, "kalknma felsefesi"dir komedisini inatla oynamamaldr. Hacivat kalkp, pusula sosyal snftr ama, bu snf "yce grevli' avukat torbasnda kekliktir dramn oynamamaldr. Dergi kapatmak, kitap okuyan, eski sosyaliste selam veren yeyi kap dar etmek ile sahneyi doldurursa... bunlarn millete pusulay artmak istedikleri kukusu uyanr. Yaptklar alnt ve tahrifleri akla getiriverir. Hele bunlar 27 Mays'n mezi bile olamazken, akl hocas pozunu taknrlarsa, mdahale gerekli bir grev olur. 27 Mayslar, sava veriyorlar. Roller tersine dnd. Yassada sulular 27 Mays' suluyor. Dnyann byle tersine dn, neden? Hep sosyal snf bilinciyle davran yerine, yce "grevli kii" ve "evre"yi geirmekten. Gvence Kiiye mi, Devrime mi? Bakn glgedeki adam nasl gryor hala sorunu: "Aslna bakarsanz, bizce o gnk tutum, ihtilalin doal bir sonucudur. Kimsenin kimseye darlmaya hakk yoktur. Yllarca emek ve gayretle alan ihtilalcilerle, 27 Maysa takaddm eden son aylarda bulunduklar yer ve makam yznden harekete katlan bir takm kimselerin birlikte ele geirdikleri iktidar paylamada hereyden evvel, kendi yetki ve ahslarn garanti altna almay esas kabul etmeleri kadar tabii bir davran olamazd... 'htilalci evvela kendini dnen adamdr.' Bunun dnda ok fazla dnceye yer veren ihtilalci, ana hedefi ve esaslar kaybeder, dalr ve ayrntlarna mal olur. Keke ihtilalci arkadalarmz, ele aldklar her konuda bu prensipten hi ayrlmam olsalard, ok ey kurtarlm olurdu." Glgedeki adamn burada devrimciyi kt bir bencil saydn ne srmek, anlayszlk olur. Elbet devrimci sa kalrsa lksne yararl olur. Ama sa kalmak var, sa kalmack var. Devrimci kendisine sra saraylar kurup, evresini yedi kat polis ve silahl adamlarla sararak da sa kalr, arkszlarla bir arada yaayarak, halk sevgisinden rlm zrhlar iinde de... Ancak, kendi lksne en elverili sosyal snf semek, Hasan Sabbah'n Kan Kalesi iinde nefsini gvence altna almaktan ok daha garantilidir. Kii iin garantili olmasa bile, dava iin garantilidir. 27 Mays bu noktada yanlmtr. Onun iin tabii senatrlk deil, sayl

cumhurbakanl bile, kii iin de, dava iin de gerei gibi "gvenceli" olamamtr. Ne Yaplabilirdi? 27 Mays devrimcileri, sabah namazndan sonra kimseyi sokaa kartmayacaklarna, halka gvenebilir, arkl kylnn yanna gitmenin btn yollarn aabilirlerdi. Hrpani iinin rgtlerini Amerika'dan, milyon salayan sendika gangsterlerinden kurtarabilirlerdi. Ekonomik kurtulu savann manivelas gibi kullanabilirlerdi. Rzkn zor karan kk memuru, aydn, sermayeye hara vermek zere tasarruf bonosu ile yaralamayabilirlerdi. 27 Mays'n, daha gl olduu gnlerde, niversiteli genlere kar vurgunculara ballk telgraf ekmi bir polis yetitirmesi sendika kpekbal ne yapt? ki sofrasnda subaylarn rzna dil uzatt. Hapisaneden bir muzaffer kahraman gibi imdiki "ii temsilcileri" tarafndan lenli trenlerle karland. Bu kadar ac hayalkrklna uratr adam sosyal snf pusulaszl, ve bir avu finans-kapital uan bu kadar baarnn doruuna karr. Kk bir teorik sz yanll nedir? Olmasa da olur dikkatsizlik gibi grlen pusulaszlk, dalgal siyaset enginine, hele 27 Mays gibi frtnalara alan gemiyi pratikte batrmaya yeter. "Kalknma felsefesi" Karagzl, ya da "biimsel demokrasinin seimsel" Hacivatl iin sylenenler, kiisel gerekelerle llerek kmsenebilir. Pratikte i iten getikten sonra, at alan skdar' averir. Ve yavuz hrsz ev sahibini bastrr. Nasl rktldler? 27 Mays, sonuna dek "kansz ihtilal" lksnde kusur etmedi. Kar taraf yle mi davrand? Glgedeki adam yle diyor: "Bir siyasi organizasyon haline gelebilmek iin ciddi gayretler gsterdik. Eski ihtilalci gruplar: (14)leri, (11)leri, 22 ubatlar, niversiteyi, basn ve partilerin ileri grl kiilerini iine alan siyasi bir rgtlenmeye gitme teebbs, yeniden ihtilal yapmak iin sarfedilen gayretlerin mahsul gibi gsterilmek istenmitir." (s.41) Bir kk-burjuva devletiinin btn "sorumlular" bir arada rtbeli (Osmanl "merkum" derdi) subaylar, profesrler, yazarlar; siyasiler... hepsi hazr. "Millet kaderine hakim" olmak yle dursun, bir araya gelseler "ihtilal mi yapacaksnz?" diye kovuturuluyorlar artk. Yn'den renecek hibir eyleri yok. Yn kadar "Marksist" gibi de konuuyorlar: "htilaller ancak, kendilerini douran sosyal ve ekonomik sebepler bertaraf edilebildii takdirde barajlanabilir." (S.41) diyorlar. Kasla kasla "teori" dktren kk-burjuva doktlan daha m "aklc" konuuyorlar? 27 Mayslarn hibirisine "kalknma felsefesiz" diyemeyiz. Hepsi "ada uygarlk"ydlar: "htilal, o gnlerdeki grme gre, Trkiye'yi 'Muasr medeniyet seviyesine' ulatrabilecek btn artlar bir hamlede bir araya getirebilmi muazzam bir eserdi." (s.6) Devrimciler, biimsel demokrasinin ulusu ta devrinde brakacan aklyorlard: "Yzyllarca el srlmemi Trkiye problemlerinin, demokratik bir sistem ierisinde zlmeye kalklmas bence mmkn deildi; yahut ok uzun zaman Trklerin, ztrap iinde bocalamas, yokluk iinde kvranmas sonunda, belki, o da ok glkle, gerekletirilebilirdi. Bunun iin de, gelecein birok kuaklar, yzyllar boyunca kurtulamad ta devri koullarnda savamaya mahkum edilecekti." (s.7) Hereyi mutlak devletilikle ynetmek istiyorlard. Ordu mu dediniz: "Silahl kuvvetlerin, eitiminde, ikmalinde; sevk ve idaresinde, personelinin sosyal gvenliinin ele alnmasnda nihayet memleket kaynaklarnn salad imkanlara gre kendi kendine yeter ve gl bir hale getirilmesinde tam bir zihniyet modernizasyonuna ihtiya vard." Sivil ynetim mi dediniz:

"Sivil sektr de tensik edilecekti. Bu tensikte vazedilen en nemli prensip, yetimi ihtisas sahibi elemanlarn idari mevkilerden uzaklatrlarak kendi ihtisaslarnn gerektirdii yer ve kadrolarda altrlmas dncesidir." (s.10) Doktor bahekimlikte, retmen okul mdrlnde, profesr dekanlkta, mhendis brolarda harcanmayacak, yzlerce ile, binlerce bucak kaymakamsz, mdrsz, braklmayacak! Bu "devletiliimiz"in en son perdesiydi. Dalga m Geiyorlard? Hayr stelik devrimciler, kendi kurduklar (emirlerinde bulunmas gereken) hkmetin, devrim amalarn baltalamak ve zaman kazanmaktan baka bir ey yapmadnn da farkndaydlar: "Program umumi temeniler ve yuvarlak tekerlemelerden meydana gelen alt sahifelik bir yasak savma, bir formalite yerine getirme gayretinden baka hemen hibir eyi ihtiva etmiyordu. "Buna mukabil, bata Kadri Kaplan olmak zere bir ksm arkadalarn birlikte almalar ile hazrlanp hkmete verilen Komite direktifi ve temel grleri, ihtilalin zerinden be yl getii halde, bugn dahi, Trkiye'nin her ynden kalknma problemlerini kl halinde kavryan ok deerli mterek grleri ifade eden bir eserdir." (s.7) Demek, kk-burjuvalarn "kalknma felsefesi", devrimciler iin bilinmeyen Hint kuma deildi. Hatta Vatan Partisi'nin "ikinci Kuvaymilliye seferberlii" szc nutuklarda geti. Devrimciler de buna inanmlard: "Yaplacak byk hamleler ynnde memleketin tekmil gcn topyekn seferber edebilmek baarya ulamann tek artyd." Finans - Kapital Baltaclar Osmanl airi: "Bir hakikat kalmasn Rabbim u alemde nihan" demi. 27 Mays, u Trkiye'de gizli bir tek gerek ya da isterseniz "felsefe" brakmamt. Btn sorun o gerekleri ve felsefeleri "ada uygarlk" toplumu iinde dayandracak bir sosyal snf manivelas bulmaktayd. Bu manivela Trkiye ii snfyd. Yoksa, herey, fatalman kk darda finans- kapital alarnn kucana dmekten yakay kurtaramazd. 27 Mays'n Trk ulusunda en byk sevgi ve sayg uyandrmas , yalnz bu sorunu ters ve aksi ynden olsun kantlanm deneme olmasndan ileri gelir. Sryle kk-burjuva ukalann geveledii "gerekleri" tmyle bilmek, hatta M.B.K kadar kaytsz artsz "millet kaderine hakim" bir kuvvetce yazl 6 sayfalk program direktif haline getirnek neye yaramtr? Okuyalm: "O gece 2 Temmuz Pazartesi gn Devlet Bakan Amil Artus, Cemal Grsel Hkmetinin programn komiteye getirmi ve Osman Kksal'n bakanlndaki toplantda bu hususta yaptm teklif zerine hazrlanarak Hkmete verilen o direktif ve temel grlere gre yeniden bir program yaplp Komiteye getirilmi deildir." (s.7) Yani, "millet kaderine hakim" olan en yce grevli Milli Birlik Komitesi, kendi yarat olan siviller hkmetine, devrimin daha 35 gn bile hkmn geirtememitir! Ne olmutur? Felsefesizlik mi? Finans - Kapital Felsefesi mi? "Bilahare meydana kan prensip ayrlklar ve ahsi ekimeler yznden bu direktif de hasr alt ettirilmitir... 13 Kasm 1960'da, -14 Komite yesinin yurt dna srlmesine kadar uzanan byk fkir ayrl, hazrlanan bu Komite direktifnin ihtiva ettii memleket sorunlarnn realize edilmesi iin gerekli zaman sresince, Komitenin iktidarda kalp kalmayaca meselesi yznden ortaya kmtr. Sonradan, akta meydana gelen hiziplerin ve ihtilalcileri birbirlerini ortadan silmiye kadar gtren anlamazlklarn esas temelini, bu ana prensip anlamazl tekil etmitir. " Bu anlata gre, kimi kapkulunun "patentini" kimseye brakmad "kalknma felsefesi"nin yokluu deil, varl 27 Mayslar "birbirlerini ortadan silmeye"

gtrm olmuyor mu? Ayn "kalknma felsefesi"nin bir de Yn azyla ballandnlmasnda (Paalar gibi syleyelim): "Fayda mlahaza olunur." Hatta hep bir azdan, o felsefeyi bir daha, bir daha tekrarlayalm. Hele gnlk olaylar iinde canl canl kantlamaktan hi geri kalmayalm. O da bir itir. Yaplsn. Ancak bu felsefe "kp kp stne" kurulmamaldr. Hele sosyal snf dnda uydurma temellere dayandrlmamaldr... Dayanrsa ne olur? Temel havada kalr. Kpler birbiri stne yklp birbirlerini krmaktan baka ie yaramaz. Devrimi Kim Yapt? 27 Mays kime dayand? Bu soru bir trl aka karln bulmad. 27 Mayslar: "Meruiyetini yitirmi bir Hkmete kar, Ordunun Anayasay savunmas iin konulmu Tzk maddesi gereince, Milletin direnme hakkn kullandk" dediler. Bu formle gre "meruiyet", anayasa erevesi iinde kalmaktr. Bir hkmetin o ereveyi atn kim belirleyecek? Ulus denemez. Nitekim ulus seimlerde oyunu DP'ye verdi. Demek ulus:1Aldatlmtr, 2- Kendi direnme hakkn kullanamamtr. Ulusun istese direnmeyecei dank oylarndan ve muttak rgtszlnden bellidir. Aldand da, 27 Mays devrimi patlak verdii gn iyimser tarafsz kalmasndan bellidir. Ulus iin iin honutsuzdu. Bunu deyimlendirecek hibir organ (ne yayn, ne rgt) yoktu. 27 Mays o honutsuzluu bir basknla stn karnca, Trk ulusu kar tepki gstermedi. Devrimi tutmu durumda grnd. Yabanc yazarlara smet nn'nn verdii deme byle sylemiti. Buna kar olanlar var. Menderes "yukardan devrim" dedii eyi yapsayd ulus gene iyimser seyirci kalacakt kansn savunuyorlar. Bu savunmay Trkiye'nin gericileri ve saclar yapyorlar. Fakat ilerici ve solcu olanlarmz da, grnte "ulusu" kltc olan bu iddiaya kar ktklar halde, zmnen, saman altndan, gene o fkri yrtyorlar: 27 Mays' zinde kuvvetler yapt diyorlar. Btn deyiler, halkn bu ilerde pek de bir rol oynamadn, toplumun st ynetici tabakalar arasnda bir sava yrtldn dolaylca ikrar ve itiraf etmek oluyor. "Zinde Kuvvetler" Nedir? Ulusun ulus olarak rol oynamad bir altstlkte, ulusun direnme hakk ne demektir? Gerici-saclarmz, ilerici-solcularmza bunu soruyorlar. Solcularmz, Acemce-Arapa'dan gelme ayn klie terimi ne sryorlar: zinde kuvvetler! Bu sesleni, Acemistan ve Pakistan'daki "zindebad!" (yaa!) lna benzemekle kalyor. Ama, asl sorunun zmn getirmiyor. Ulusu, DP ve AP'ye ounlukla oy verdii iin, kendi arkalarnda ya da torbada keklik sayan gerici-saclar bir yana brakalm. Halkn gerici- saclar tarafndan aldatldn, yleyse rapta yeri olmayacan iddia eden solcu-ilericileri de bir yana brakalm. Arceza bakannn sorduu gibi, "Ortada bir ceset var, bunu kim ldrd?" DP'yi kim devirdi? "Zinde kuvvetler". Anladk, kimdir onlar? Merutiyetin "Hareket Ordusu, Bereket Ordusu" vard. 27 Mays'n silahl kuvvetleri ii yapt. len niversiteliler de bulunduu iin, yalnz "silahl"lar yerine,- "zinde kuvvetler" denildi... Silahl kuvvetler arkadan yetilemeseydi, niversitelilerle liseliler, Kore'deki kadar bile baar gsterip hkmeti devirememiti. Hi kimse '27 Mays' ordunun yaptn inkar edemez. Demek, "zinde kuvvetler"in z ordudur. (Daha geni anlamyla silahl kuvvetlerdir.) Zindeler Niye nanrlar? "Yeni devleti"ler arasna yazarlar, politikaclar, sendikaclar, giriimciler katlyor. Silahl kuvvetler tabusuna dokunulamyor. Silahl kuvvetler ise, btn o ba bozuklar hakl olarak bo laf kalabalndan baka bir ey saymyor. Yazarlar

(basn) m dediniz? "Yeni yaplan veya yaplacak olan ilerin basn ve yayn organlaryla halka duyurulmasnn yeterli olacan zannetmek hatalarn en bydr." (s,g) Siyasetiler (partiler) mi dediniz? "Trkiye'de demokratik sistemin kurulmak istendii gnden beri meydana kan partilerin teekkl sebebi, bir doktrin zorlanmasndan ok, his ve karlar tatmin etmek olmutur." Hi deilse 27 Mays devrimcilerinden en ok "glgede" dnce reten kii byle dnyor. Geri o zaman Trkiye'de tek doktrin partisi adna M.B.K: ne gnderilen ak mektupta yle denmiti: "Halkn bereketli hareketi, uurlu tekilat ve aktif ibirlii ilemez olunca, irtica (gericilik) ister istemez ar basmaz m? "Bu artlar altnda, Milli Birlik Komitesi (kinci Merutiyetilerin hrriyet tilaf ve ttihad Terakki Frkalarna bakmyan Atatk'n Halk Partisi gibi), btn milleti prejjesiz araca bir kinci Kuvayimilliye Partisi kurmaldr." (Kuvayimilliyeciliimiz ve kinci Kuvayimilliyeciliimiz;1965, stanbul, s.17. Gnderili tarihi: 6.7.1960) Bu neriyi yapan bir ii partisiydi (VP). 27 Mays devrimcileri iittiler mi? Hayr. Devletilerin sendikacyla giriimcileri zerinde durmayalm. Sendikac, Ync Doan Avcolu'na bile dayanamad. Giriimcilerimiz hemen toptan devlet artklayclardrlar. Devrimin Ba Svr Silahl Kuvvetler 27 Mays gnleri ne durumdayd? "Balk batan kokar" deriz. 27 Mays'n ba Orgeneral Cemal Grsel Paa'dr. Onun 27 Mayslara nasl katldn, Grsel'in en son "kontenjan senatr" yapt Sayn Koa anlatr. Almanya'da manevra srasnda yalnz kaldklar bir srada Paa'ya ii tlatr. Sayn Grsel'in ilk sorusu "kuvvetli misiniz" oluyor. Koa o gnlerde kiicik kaldklarn bildii halde, Paa ya, btn ordu birlikmi gibi konuur. Paa inanr. Katlr. Kara Kuvvetleri Komutan olduu iin, bu kez gerekten "btn ordu" devrimcilerle birlikmi gibi olur!... Bir devrim rgtne bu giri Paa'nn babacanln, hereyini gsterir. Ama devrimin sosyal anlamn kavradn kantlar m? O zaman glgedekinin u anlattklar kanlmaz olur: "Cemal Grsel, Silahl Kuvvetlerin ok sevdii ve sayd ve erkeke tavrlar yznden kendisine 'Aga' ismini verdii bir generaldi. "htilal evelisinde, ihtilal hazrlndan haberdar edilmiti ama, kimlerin ne ekilde almakta olduunu ve ihtilal tekilatnn nereye kadar uzanp neyi kontrol etmekte bulunduunu pek bilmezdi." (s.6) Bir ihtilal dnn ki, lideri ne yapacan bilmez! Sonras kendiliinden gelmez mi? "Ayrca, ihtilale takaddm eden gnlerde, kendisi ile temasta bulunan ihtilalcilerin kar koymalarna aldrmyarak izin almakta direnmi, i banda kalarak tekilata sahip olaca yerde zmir'e gitmi idi." Bu: "Dostlar sefere, biz eve" demekti. "Ayrlmasyla ihtilal hazrlklarn mkl duruma drmt. htital bir sre gecikmiti. Hatta, ihtilalciler bu yzden Madanolu'nu arayp bulmak gibi byk bir talihsizlie srklenmiti." (s.6) Buna isterseniz "ordu hastal" diyebilirsiniz. Silahl kuvvetler, ayaklanacaklar ama bir artla; stlerinden emir alarak! Siz "ihtilal ste kar altn ayaklanmas deil midir" demeyin. Bizim ordu ayaklanrken de itaatlidir! Kime, Paa'ya. Paa Hastal Daha ilk admda ordu batakinin "mkl"ln grd. Devrim zafer kazannca, paalardan ekmedikleri kalmad. D. Seyhan, 2. Ordu komutann anszn 3. Orduya aktaryordu.

"Merdivenleri inerken tekrar kolumu yakalad: - Sen, dedi, koskaca bir Ordu Kumandann ilk mektebe gtrlen bir ocuk gibi elinden tutmu gtryorsun. "Alko, anlyordum ki, ihtilalin icraatna boyun emiye alyordu ama, omuzlarnda yarbay rtbesi olan bir subayn talimat ile hareket etmeyi asla hazmedemiyordu. inde bulunduumuz hali, askerliin normal anlayyla elbette badatrmaya imkan yoktu. Tahmin ettiimiz reaksiyonlar daha ilk gn grnmeye balamt. Orduda general brakmann hatasn daha ilk admda gzlerimle gryordum. Bu gibi hallerin grlmemesi zaten anormallik olurdu. "Alko gibi sapna kadar asker domu ve asker yaam bir general, daha ilk gnde duyduu reaksiyonu uzun mddet iinde saklyamam,1961 ylnn 6 Haziran'nda patlak veren sessiz ihtilalde askerce direnmeleri yznden emekli olmutur. Orduda kalan dier baz generaller ise, ellerine geirdikleri her frsatta, ihtilalcilerden duyduklar kompleksin acsn karma yoluna sapmlardr." Yce komutanlarn ou 1919 ap akaralmazlard: "... ler 'Biz stiklal harbinde iken' demekle yrtlen anlay erevesinden bambaka inan ve icraat bekliyordu. Bu bir inklapt. nklaplar: inanan, enerjik, bilgili ve iinde bulunduklar gnn gereine gre dnebilen kafalar hedeflerine ulatrabilirdi." (s.10) te, devletiliin btn sosyal reformlar iin bel balad zinde kuvvetlerden tek etken gcn, silahl kuvvetlerin "millet kaderine hakim" en "sorumlu" ve yce "grevliler"in halleri buydu. Baka trl de olamazd. Bunlar, iki buuk babozuk devletinin frkten "kalknma felsefesi" deil, top skemezdi yerlerinden. Kritik Karar An Ya, bu "durgun mtalaas"n yapan teki gen, din, azn anca ate gibi "inan, enerji, bilgi... gnn gereine gre dnce" pskren "ihtilalci" askerler, yukardaki "orduda general brakmann hatasn" grdkten sonra olsun, nasl davrandlar? Gene eskisi gibi. 14'ler snrd edildikten sonra, DP'nin dorudan doruya mirass olarak iirilip millete empoze edilen AP seimi kazanmtr. "htilalciler" imdi "kendi elleriyle kesip yare verdikleri kalemin" "kendi hkm'i idamlarn" yazmas gibi duyularla toptan can kaygsndalar. te taraf; krk ellisine kendini belli ettirmeden gezi yaptrlan aalkla, Amerikan yardmndan yararlanm taze irket beyleriyle elele vermi. AP, CKMP, YTP, MP szbirliinde. smet nn Paa'nn CHP'si de geriden ar aksak uzun menzilli topu. Yurdun drt kesini rahata kesip, davul zurna ala, Arapa ezan okuya, para data, memleket fukarasn dinsizler basksndan kurtarma trenindeler. Toprak reformunun, toprak beyinden vergi almann Kur'ana aykr olduunu yayyorlar. Allah ne verdiyse, Muhammed'ini seven btn lke halknn oylarn sandklara attrmlardr. Berikiler, kylye toprak, okul, "ada uygarlk" ve hereyi vermeye kendilerini adam devrimci askerler, dnyann en modern silahlaryla donanm. Siyasi partiler sandklardan km kat tomarlar stnde, silahh kuvvetler tank, uak, top, fze stnde. Gz gze bakyorlar. u can dayanmaz modern silahlara dayananlarn hepsi de, Yn dergisinin ryasnda gremeyecei kadar "millet kaderine hakim olabilecek" zinde kuvvetler. teki, kendi attklar oy pusulalarna dayananlar alabildiine, Babil andan kalma khne kuvvetler... imdi ne olacak? Drt Kuvvetin "Gizli" rgt Hemen 4 kuvvet (Kara-Hava-Deniz-Jandarma silahl kuvvetleri) bir araya gelirler. Devrimin amacna kar olduunu bildikleri partilere ve hkmete kar bir "Silahl Kuvvetler Birlii" kurarlar. "Glgedeki adam"lar da tez arrlar: "Ordu reorganizasyonu yaplrken, hemen hepsinin kritik yerlere getirilmesine

bata ben amil olmutum... Bu arkadalarmn, ihtilale yllar boyu ettikleri hizmetlere yenilerini katmalarnda, ihtilalin ve Trkiye'nin ileri kaderi bakmndan byk faydalar hesabetmitim... Onun iindir ki, Roma'da bulunmaklma bakmakszn, Silahl Kuvvetler Birlii'nin kurulmasndan beri zamannda haberdar etmilerdi." (S.20) Herey tamam. "Silahl Kuvvetler Birlii tekilatnn Ankara'daki kurucular olan ve nderliini yapan Halim Mente, Necati nsalan, Talat Aydemir, Seluk Atakan, Emin Arat, Feyzi Arsn, Orhan Alpakn, Nuri Hazer'dir." Birlik, szde "gizli"dir. Yani hkmete bildiri vermi bir siyasi rgt deildir. Zaten yle ey veremez. Askerler, btn memurlar gibi, siyasetle uramaktan yasakldrlar. yleyken, "Jandarma Subay Okulu nda yaplan brifnglere katlan Genelkurmay Bakan Sunay ve yksek rtbeli subaylar", hatta, devrin babakan nn, fotoraflar ektirerek, yaplan "illegal" birlik kongrelerini ereflendirirler. nk nn de bizim kasttan Paadr. Babozuk olsa ne haddine girmek? Silahl Kuvvetler Birlii'nin "gizli" toplantlar, brifingler, kongreler (evet kongreler!) yapt resmi Jandarma Subay Okulu salonlarna ku uurulmaz... Ve Sunay ise, Genelkurmay Bakanmz olarak gizli birliin doal efi, hiyerariye uygun badr. Bata Bakomutan: "Demir Admlarla" "Tekilatn iktidara bizzat elkoyma taraftar olanlar iinde, Ordu hiyerarik nizam dnda mnferit ve mstakil bir grup olarak olaylara mdahale fikrinde olan tek kiiye ve Silahl Kuvvetlerin birlik-beraberlik ve btnlnn Trkiye'nin geleceine tek teminat olduuna inanmyan ksr dnceli tek subaya rastlamak mmkn deildi. Byle dnenler mutlak bakumandann emrinde bulunmann, emir ve kumanda messiriyetinin bozulmamasnn iddetle taraftar grnyorlard. "26 Austos gn, yine Jandarma Okulu eref salonunda yaplacak genel kurul toplantsna girmedim. Halim Mente ve Necati nsalan bana da yemin ettirdiler. Tabanca stne el konarak..." (s.22) Bylece, "orduda general brakmann hata" olduunu yazan, "biz istiklal harbindeyken" diye konuanlarn "anlay erevesi"ne devrim, inan, enerji., bilgisini sdramayan devrimciler, rgt ve hareket haline geldiler mi, "ellerine geirdikleri her frsatta ihtilalcilerden duyduklar kompleksin acsn karma yoluna sapm" bildikleri generalleri baa geirip uygun adm atmakta en ufak bir eliki grmyorlard. nk, "kumanda messiriyetinin bozulmamasn iddetle" arzu ediyorlard. "Tekilata sahip" kmayan Cemal Grsel Paa'ya bel balamalar ondand. Grsel en kritik anda tuttuu mevziyi brakp gidince, sonra devrimcilerin "Madanolu'nu arayp bulmak gibi byk bir talihsizlie srklenmeleri" ondand. lkin "oke" olan paalar, devrimcilerin ilerine girip, onlarn bir avu adam olduklarn yalnzca ordunun hiyerarik gidiinden yararlanarak baskn yapabildiklerini renmilerdi. Ayn hiyerarinin ba olarak dilediklerini yapmakta serbest kalabiliyorlard. Sfenks nnde: Bile Bile Lades Peki, bu neden byle oldu? Hepsi cin gibi zeki, daarcklarnda "istiklal savandayken"den baka ey kalmam paalardan ok daha modern bilgili devrimciler, o basit oyuna budalalk ya da bilgisizlikten dm olamazlard. Ankara ve stanbul'daki 30-40' bir araya gelince, 2-3 saatte Trkiye'yi kanszca fetheden subaylar, koca devrimde bozmadklar etkililii imdi neden kendileri salayamyorlard? Daha byle bir hiyerari alana girerken, muazzam Silahl Kuvvetler Birlii; Birleik Milletler'in Gvenlik Konseyi durumuna giriyordu. Katlan balardan birisinin "veto!" demesi, her trl karar alma olanak ve yetkisini ortadan kaldryordu. Zehir gibi kurmay devrimciler bu kadarck eyi anlamaz olurlar myd? Hayr. Bu tam bir "bile bile lades"ti. Devrimci subaylar baka trl

davranamazlard. Ordunun bir paras brne kar kt m, hepsi tuz buz olurdu. Yaps gerei ordu byleydi. Baskn basannd. ok geti mi, karlarna ulus denilen mthi muammal sfenks dikiliyordu. Sfenks, nce sol elini kaldrp devrimcilerin pek gvendikleri anayasay onaylamt, sonra sa elini kaldrp, glgedeki adamn "siyaset cambazlar" dedii partilerin sandklarna oy atmt. Herey; ordu da, devrim de, anayasa da, kkl kksz reformlar da ulus iin deil miydi? te ulus byleydi. nce sola, sonra saa yalpalyordu. Hangisine inanmal? Neye dayanmal? Sorun dnp dolap oraya geliyordu. "Zinde kuvvetlere"... Ah, u zinde kuvvetlerin kim ve ne olduu bir bilinseydi... Sivil Zinde: niversite niversite diyenler ok oldu. Devrimciler "niversite" iin de gene ordu hiyerarisine gre dnp davrandlar. Ta tepeden birka nl ve "sorumlu" ord. prof. seildi. Bu seim Osmanl geleneine uygundu. Seyfiye (silahl kuvvetler), ilmiyeden (byk hocalardan) davrannn hakl olduuna fetva istemiti. niversite hocalar da tam bir eyhlislam azyla "El cevap: Allah a'lem bissavap!" (Daha dorusunu tanr bilir) gibilerden kuvvetin istediini onaylamakla yetinmi, kesine ekilmiti. Orada elinden geldiince hibir ey yapmamaya, daha dorusu "talebe'i lm" (niversite genliini) meduzlamaya alyordu. (Masalda meduz baknca, karsndaki ta kesilirdi.) Bunu anayasa hazrlaynda aka gstermiti. "Yeni bir Anayasa yaplacakt. Bu i iin bilim otoriteleri grevlendirilmiti. e de hemen balamlard. Veya balam grnyorlard. Ortada ciddi bir alma dzenine giren pek yoktu. Yalnz bu konuda alr grnmek, almalar hakknda fkir almak zere kendilerini ziyaret eden komite yeleriyle birlikte resim ektirmek ve bu hususta basna deme vermek pek holarna gidiyordu." (s.6) Herkesin bildii "grevli otoriteler", btn parti ve dnrlerden anayasa projeleri istemiler ve bu istei ciddiye alanlarn projelerini (bu arada Vatan Partisi'nin iki defa sunulmu anayasa projesini) hasralt etmeyi bilmilerdi. Devrimciler de, olanlar yaknda grdkleri iin, u "zinde kuvvetlerin en zindesi" grlen niversite "grevli"lerinden, "resim ektirme, deme verme" igzarlklarndan baka bir ey kmayacan byk altndan glerek seyretmilerdi. Artk ondan hayr beklemezlerdi. Asker Zinde: Milli Birlik Komitesi Milli Birlik Komitesi: "Zinde Kuvvetlerin en zindesinden daha zinde" deil miydi? yleydi: "Komite: gen, din, yurtsever, namuslu, memleket dertlerini bilen ve bu dertleri ortadan kaldrmak iin her trl imkana sahip insanlardan kurulmutu." Ancak: "Komitecilerin ounda ise, zafer sarholuunun adal sersemlii devam ediyordu. Koca bir iktidar birka saat ierisinde devirebilen bir gce sahip olanlarn, ayrnts oka problemlerin halline medar olacak ciddi bir planlama dzeni iine girmeyi kabullenecek manevi bir olgunlua kavuamam olmalarn belki tabii grmek lazmd. Ama, aradan bir ay gemi, bolca laf etmekten baka hibir ie balanmam, hatta yaplacak ilerin ne envanteri, ne ncelii tesbit dahi edilmemiti." nk btn yetkiler bir kiiye verilmiti; Cemal Grsel'e... "27 Mays sabah, kendisi byk Kumandan olarak aranm, getirilerek ihtilal hareketinin lideri ilan edilmiti. "Osmanl tarihinde Tanzimat'tan evvelki Padiahlara dahi verilmemi sonsuz yetkilerle Devletin bana getirilmiti: Silahl Kuvvetler Bakumandan, M.B.K. Bakan. Babakan ve Devlet Bakan idi." Ailin Topuu: M.B.K.'nn Ba

"Milli Mcadelede, Sakarya dousuna ekilen Trk kuvvetlerine kumanda edecek sorumlu bir ba arand zaman, Atatrk'n Bakumandanl, Meclisin bu husustaki yetkilerini alarak, o da 3 ay sreyle, elde edebilmek iin nasl mcadele ettiini hep bilirdik. "Grsel'inki yle deildi. Bir hamlede Trkiye'nin kuvvetli adam olmutu. Bu sonsuz yetkileri kendisine veren mevkilerin elde ediliinde de alnterinin tek damlas yoktu. Ona bu mevkileri, veren Milli Birlik Komitesi idi. O halde, iktidar ve kudretin komitenin elinde olduunu kabul etmek lazmdr. Aslnda tam kudretin kimde olduu da pek belli deildi. Grsel, 1 numaral geici Anayasaya gre, komiteyi feshedemezdi. Ama, bu kadar ok ve bu derece nemli yetkileri tek bana bir anda kullanacak bir adam her eyi yapabilirdi." (Nitekim 13 Kasm 1960'ta yapmtr da.) Lidersiz Devrim "Bu durum istikbal iin pek mit vermiyordu. '38 kiiden meydana gelmi Komitenin banda otoriter, disiplin salayc, Trkiye sorunlarn derinliine kavram, Devlet idaresinin zelliklerinde bilgi sahibi, ar hareketleri gerektiinde hizalamya muktedir bir lider vardr' demiye kimsenin dili varmyordu. Komitenin banda iyi bir adam vardr. iyidir, efkatlidir, babacandr, merhametlidir, agadr' diyorlard. Ama onu lider olarak pek kabul eden yoktu. "Bir gn Komiteye gelmi, o gne kadar kendisine verilen yetkiler sanki yetmiyormu gibi Komitecilerden ikayet etmi, kendisinin yeniden ve aka Komitenin lideri olarak ilan edilmesini istemiti. Gen yelerden biri kalkm: "Paam, sizi babam kadar ok seviyorum ve hrmet ediyorum. Ancak liderlik baka eydir Allah vergisidir. O, byle istemekle alnmaz. Ben liderlik vasflarn sizde gremiyorum, deyivermiti. Grsel: bsp; - Seni de ok severim, doru szl ocuksun, diye cevap vermi ve o gn Grsel'e bir kahve dahi smarlanmamtr." (s.6) Aranan Lider Nitelii Komite -bizde pek oklar gibi- "basz deve"ydi. nk "ba"n ne olduunu bilmiyordu. "Ba", hereyden nce heybetli bir kelle deil, teorik dnce ve pratik davrant. Teorik dnce, modern toplumda ancak sosyal snflar asndan dnyay kavrayt. Komitecilerin aradklar yle bir ey deil, "Trkiye'nin sorunlar... Devlet idaresi..." gibi yuvarlak, lastikli stnlklerdi. "Ar hareket" devrimciler iin neydi? Bilinmez. "Otorite", "disiplin" ise, ite koca, babacan aa paa... Bir soyut ordu kavray iin ondan baarl "disiplin otoritesi" mi bulunurdu? Ondan sonra, lidersiz, ne parti, ne devrim elbet olamaz. Ama lider kim olabilir? Btn dnyann bildii lider, en kritik anda, en g ii zerine alp en baaryla beceren kiidir. Komiteye gre ise lider; ann da, iin de, baarnn da stnde bir "Allah vergisi"ydi. Allah vermemise lider de olamazd. "Memleket sorunlarnda", "devlet ynetiminde" kim kimi nasl snavdan geirebilirdi? Allah, "vergi"sini nazar boncuu gibi insanlarn aln stne asmazd ki... Bu koullar altnda lider C. Grsel'den bakas olamazd. O oldu. "Zinde kuvvetler"in en zindesi, bylece ister istemez "basz" kald. Bu bir kr raslant deil, zinde kuvvetlerin yaps gereiydi. Dertleri ortadan kaldrmak iin her trl olanaa sahip bir g vard ama, aslnda tam gcn kimde olduu da pek belli deildi... Kk-Burjuva Yap Neden? nk, her kk-burjuva grbu gibi, devrimciler de "38 tilki, hep bir kayann (genel vatann) stndeydiler; 38'inin de kuyruu birbirine demiyordu." Her komiteci "gen, din, yurtsever"di. 20. yzylda halk idare iin, halkn iine inmeyi de kararlatrmlard. Bunun iin kendilerine, ii snf asndan yollanm iki "Ak Mektup" da vard. Orada "Btn milleti prejjesiz (nyargya kaplmakszn) aracak bir kinci

Kuvayimilliye Partisi kurulmaldr." (Ak Mektup I, S. 17) deniliyordu. "Birinci Kuvayimilliyecilerin, acil savunma durumlaryla geciktirip sonra da unuttuklar ilk Halklk Programn kitaptan hayata geirmelidir... Birinci Kuvayimilliye seferberliinde olduu gibi: yedisinden yetmiine, obanndan marealna kadar, demir ark, demir asa: Ucuz Devlet -uurlu Ticaret- Toprak Reformu uruna, kinci Kuvayimilliye Seferberliine kmalyz. Byle bir arya, btn genlik bata gelmek zere btn millet koar" deniliyordu... Ne oldu? Glgede yazlyor: "Bir Milli Birlik Partisinin kurulmas... o geceki toplantda... tasvip grmt. Karar kmt. Ama, Komiteden ayrlp halk arasna kararak Partiyi kuracak tek adam ortaya kmamt. "Hi kimse, zerinde tad iktidarn 1 /38'inden feragat edip ayrlarak parti kurma iine yanamyordu. ounun, u kurulacak partinin salyaca faydalara mis gibi akl eriyordu. "Fakat, her biri dierinin gznn iine bakyordu. Bakyordu ki karsndaki ekilip gitsin de, beher dar kandan arta kalacak 1/38 iktidar aralarnda blsnler. Daha ilk planda, dncelerde bu derece samimiyetsizlik ve art fkir tanrsa, elbette ki, memleket hayrna feragatl tertiplere girimek mmkn olmazd." (s.8) Samimiyet mi? Samimiyetsizlik mi? Bunu yazan devrimci-Dndar Seyhan'dr. Bu anlatlan "samimiyetsizlik" deil, tam tersine, kk-burjuva aydnnn en "samimiyetlilii" , olduu gibi grnyd. Onlar, iinden geldikleri geni kalabalk kk-burjuva ynlarmzn -esnaflarmzn, kyllerimizin, aydnlarmzn- en aslna uygun. en "samimi" rnekleriydiler. Herkes; "kendi" dkkancn, "kendi" tarlacn, "kendi" maan dnecekti. "teki"leri "rakip" sayacakt. "Vatan" elbet vard. ama benim dkkanm, benim tarlam, benim maam asndan grrdm onu: "zveri" mi? Tabii gerek. Dkkancma, tarlacma, maama dokunmama kouluyla. "Rakip"lerimi atlatmam kouluyla. Kk-burjuva asndan dnyaya bakldka -esnaf da, kyl de, aydn da, zinde kuvvetler" de- baka trl dnp davranamazd. Asl baka trl davranld zaman "samimiyetsizlik" etmi olurlard. Muazzam halk ynlarmzn oluturduklan mitolojik ulu deve, onun iin daima bir tutam otla, en korkun hendeklerden atlatlp boynunu kryordu. Tefeci - Bezirgan Sinsilii O, bir tutam otu kim gsterirdi? Bizde, "Kaalu Bela!"dan beri gsteren, tefeci-bezirganlkt. Onlar bu iin eski ustas, kurduydular. Onun iin MBK'ne 1. Ak Mektup, "Siyasi Gereklerimiz" bal altnda; daha 27 Mays'n 4. gn unlar yazd: "150 yl, gericilik stte, Devrim altta greti. Merutiyetten sonra bouma bitmedi. Yalnz bu yolda 50 yldr Devrim ,stte, gericilik altta greiyor... Gericiliin zaaf: Milletten kopmu bir avu aznlk oluudur... Gericiliin kuvveti: korkun derecede ulusal ve esnek oluudur. Bizans. hatta Etiler andan beri topraklarmza kk salm bulunan derebeilik ruhu, ne vakit zor grdyse, krlmamak iin eilir, bekler. Grsel gidip kumi kalnca, yeniden bakaldrr. Tokad yedi mi: siner, anasna ssen tnmaz. Kuzu postuna brnm eski kurttur. yle suretihaktan grnmeyi bilir ki, kaleyi iinden fethetmek iin, gerekirse devrimciden ar devrimci kesilir. Bir yol da suyun bana kesti mi, dizginleri eline geirdi mi, dnekliinin utanmazl idrakleri atlatr." MBK'nin Elini Kolunu Balay Ne yazk ki, Ak Mektup'la haber verilenler fazlasyla ortaya kt. "Basz deve"ye daha o zaman hendei atlatma manevralarnn baladn ise, glgedeki adam parti dolaysyla aklyor: "Bu partinin kurulamay sebeplerinden bir bakas da Halk Partisi'nin aksi istikametteki gayretleridir. Komite yelerinden bazlar Halk Partisi ileri gelenleriyle

sk fk temas halinde idiler. Bu ileri gelenler, meydann boluundan hakl olarak kendi partileri hesabna faydalanmak istiyorlard... Komite iinde Halk Partisi hesabna alanlar yeni bir Parti kurulmasna iddetle muhalefet etmilerdir. Ve bu konu, 13 Kasm'a kadar temcit pilav gibi zaman zaman ortaya getirilmi, birok anlamazlklardan bir bakasn tekil etmiye devam etmitir." (s.8) Buradaki Halk Partisi kimdir? Zafer kazanlr kazanlmaz, "halk program"dan yalnz "halk" szn alarak, Trkiye'nin Birinci Evren Sava'nda biti kanlanm modem burjuvaziyle antika tefeci-bezirgan snflarna (eraf ve agaveta) devletiliimizi destek yapan sosyal snf rgtdr. Yani, rgtl bir sosyal snf, daha 27 Mays doarken, onun iine gizli ellerini, lamiselerini sokmutur. O varken bakalarna "iddetle muhalefet" edecektir. Ta 14'leri temizleyinceye dein. "Snf " a Kar, "Grevli" kircilii 0 yar kazandktan sonra, kndeye geldiklerini sezen devrimciler, 25 Austos akam Jandarma Genel Komutan Tugeneral Abdurrahman Doruk ynetiminde "Silahl Kuvvetler Genel Kurul" toplantsn yaptlar. Oturum sonunda 14'lerle temas yapm delege yle konutu: "Bugn, bir subay olarak katlmakla benim de gurur duyduum Silahl Kuvvetler Birlii'nin Trkiye'nin iktidarn re'sen kontrol etme durumuna gelmi bulunduunu mahade etmekle, memleketin yakn gelecei iin hepimizin inand ve sahibi bulunduumuz fikirleri kuvveden fiile intikal ettirmek imkanna yeniden kavumu bulunuyoruz." Bu, "zinde kuvvetler"in ikinci byk yanlsamasyd. Gemi hayal krklklarn gz nne getirecek kadar uyankt da. Aka uyaryordu: "Her defasnda, elinde silah ve iktidar birlikte tutanlarn, kendilerine duyduklar gveni ar derecede byk kymetlendirmeleri yznden, gerekli ve normal tedbir ve tertiplere girimek lzumunu ihmal etmi olmalar, siyaset canbazlarna meydanda istedikleri gibi hileli politika alm-satmlar yapmak frsatn vermitir. Memleketimiz bundan ok zararl kmtr. "Bugn, elimizde iktidar kontrol etme imkanmz vardr diye, u altnda bulunduumuz atnn cazip emniyetine snmakla yetinmenin yakn bir gelecekte ne byk gaflet olduu aka anlalacaktr." (s.23) Bu uyarnn yazld gazete yazsnn ortasnda "Jandarma Genel Komutan Abdurrahman Doruk ve Jandarma Subay Okul Komutan Albay Necati nsalan"n fotoraflar var. Meyva, ie, tabaklarla dolu sofrann ortasnda iki komutan koyu renk iki dolu bardaklarn dudaklarna gtrmler... "'Zinde kuvvetler", btn devletlular gibi, edinilmi konforlu hayatlarna toz kondurmayacak bir "ihtilal" tavann devlet arabasyla tutmak istiyorlard. Kendilerince haklydlar. nsan olarak hi kimse, daha kt bir hayat iin daha iyisini feda etmek istemezdi. Bu insancl eilim,-sosyal snf durumunda ve bilincinde olmayan kiiler iin en beklenmedik psikolojilere kap aar. Hele o kiilerin, en modern burjuva uzmanlar da olsalar, aslnda kk-burjuva olduklar gznne getirilsin, onlarn birinci karakteri kararszlktan baka ne olabilir? kircilikten kilie lk MBK'ni de, son SKB'ni de kerten hep ayn "kararszlk" oldu: "Ortada hazrlattrlm ve kabul edilmi bir anayasann mevcudiyetine ramen, Trkiye'ye yakn gelecekte verilecek siyasi stat hususunda hemen herkeste umumi bir teredddn derin izlerini mahade etmemiye imkan yoktu." (s.22) rnek: Talat Turhan, 1965 ylnda yazd ayn mektubun banda MBK'ne antipati, sonunda 14'lere sempati gsterir: 1- Antipati: "u kadarn sylemek isterim ki; tabii senatrlk messesesi bugn ne kadar imekleri stne ekiyorsa, Milli Birlik Komitesi yelii de Silahl

Kuvvetler ierisinde o kadar antipati ile karland. Fakat o gnn artlar altnda kimse azn aarak bu konuda konumya cesaret edemedi." (s.17) "Neden ben deilim de o?" Her "zinde kuvvet"linin akl bu amaza dmt. Bu, iin iin kaynamay DP ve CHP'nin eski kurtlar koklayp geerler miydi? Zinde kuvveti orasndan yakalayp kndeye getiren "khne kuvvetler" kararszl kaldrdlar m? "Bu messesenin (MBK'nin) Silahl Kuvvetler mensuplar iin en haysiyet krc taraf, vatanseverliin inhisar altna alnm olduunu grmeleri olmutur." 2- Sempati: "13 Kasm 1960 sabah uyandmz zaman duyduklarmz (14'lerin sepetlenmesi) srpriz olmad. "Bu tasarruf 27 Maysa gnl balam olanlar, 14 Komite yesinden daha ok mteessir etmiti... Bu kanaatte olanlar (14)lerin adam olarak nitelemek doru olmaz." Kararszln egemen olduu bir toplulukta, ne denli "zinde" olursa olsun, "klahn kurtaran kaptandr" parolas yer eder. Bu parolann kk- burjuva dnyasnda uygulan, zafer zaman kayrclk, bozgun zaman paniktir. Kapkulu Yoldal: Kayrma Kayrma orduda,temizleme yaplrken grld: "Bata Cemal Grsel olmak zere bir ksm Komiteci toptan bir emeklilik tasarrufuna taraftar gzkmemilerdi. Baz generallerin emir ve kumanda kademelerini igal etmelerinde fayda mhalaza etmilerdi. Ancak bu faydann ne olduu bir trl ortaya konamamtr. Cemat Grsel ve baz Komite yeleri prensiplerin sert ve insafsz nitelii karsnda yenilmiler ve bir ksm yakn grdklerine kar vefa duygusu gsteriine girimeyi, prensiplere bal kalmya tercih etmilerdir. Bunlar meram anlamaynca (bu yol "prensipiler" onlara ta kartmlar) Komitenin dier bir ksm yeleri de onlarla vefa yarna girimi. bu sefer, herkes vaktiyle kendisini medyun bulunduu veya o gnden kendine yakn grp de ileride mzaheretini temin edeceini tasavvur ettii bir generalin eteine yapmakta srarla diretmilerdir." Bylece, "zinde kuvvetler"in zindeliinde "i parmak hesabna bindirilmi"tir. Generalden "fayda mlahaza"snn "ne olduu" ise; krkrne parmam gznedir. Egemen snf kendine en yaknlar bata grmek ister. Kolay Kapkulu Panii Panik:1957 ylnda 9 Subay tevkifedilince: "9 Subay olaynn bizim tekilata vurduu darbe haylice ar olmutur. Daha tahkikat devam ederken tevkif edilmi bir arkadamzn ortada kalan be ocuklu ailesine gerekli ,maddi yardm yapabilmek iin ektiimiz sknty burada ayrntlaryla belirtmek altndan kalklmaz bir ayp olur... Yalnz bu olay ortaya koymutu ki; ihtilale karmay tekabl ,etmi bir ksm arkadalar sadece kara ortak olmaya gelmilerdir. Bunlar iin dstur: 'Devlet baa'dr. O zaman kuzgunun lelerine konmas ihtimali bir ksm vatanseverleri (!) kstebek gibi toprak altnda saklanmaya zorlamt." (s.3) Kayrna, kk-burjuva kararszlnn bir ucuysa, br ucu paniktir: Sosyal snfa deil, kiiye (ilkeye deil, kara) gvenme kural oldu mu, ilk kenler ilkesiz karclar, yani kayrlmlar olacakt.14'lerin temizlenmesi: "htilal hareketini dar bir ereve ierisine itiyordu. Niteliine sadece bir iktidar darbesi zellii veren yeni bir zihniyet ile ele alamazlard... Komitenin ilk gnlerinden itibaren meydana vuran fkir ayrlklarnn gruplatrd taraflar arasndaki mcadele, statkocularn baarsyla sonulanyordu. Muhafazakar olanlar, reformcular tasfye ediyorlard." (s.15) O zaman kayrlmlardan ne beklenirdi? Kk-burjuvaca destek her an iin kuvvetli grnmeyi bilene, kararlyd. yle oldu. Glgedeki soruyor: "Kritik emir ve kumanda yerlerine kendi elimizde yerletirdiimiz eski ihtitalciler, neden Madanolu'nu destekliyerek yakn arkadalarnn toparlanmasna derece derece

katlmlardr?" (s.15) Drt Tip Kk-Burjuva Kk-burjuva olduklarndan, modern sosyal snf bilincine ermemi olduklarndan diyemiyor. Yalnz her kk-burjuva abasnn altnda yatan yiitlerden birkan ardarda diziyor: 1- "Olayn tertibinden evvelce haberdar olmayanlar (Jandarma Okul Komutan, Kur. Alb. Necati nsalan gibi) tam bir baskn karsnda kalmlar, neye uradklarn armlar ve tamamen pasif hareket etmilerdir." (Bunlar sosyal snf savan ciddiye almayp, zafer sarholuundan burnunun ucunu gremeyen kk-burjuvalardr. Pozlaryla bir snf imana getirdiklerini sanrlar.) 2- "Dier bir ksm (rahmetli Talat Aydemir gibi) durumdan haberdar edilmilerdir. Bunlar, ne suretle olursa olsun Komitenin paralanmasn ve mevcut statnn bozulmasn ilerisi iin, ahsi hesaplar bakmndan uygun grmlerdir." (Yani kk-burjuva kurnazl yznden burnunun ucunu grmeyen kk-burjuvalardr. "Bugn sana ise, yarn banadr" gereine aldrmazlar.) 3,- "Bir ksm da (Faruk Gventrk gibi) iktidar sende de olsa, bende de olsa, hangimiz vur dersek pestil karmya kalkar. Yaradl yledir." (Bunlar: "Cehenneme gider misin" diyene, maan ka olduunu soran "Ekmek Partisi"nden kk-burjuvalardr. Paye ver, babasn assn.) (s. 15) 4- "Bazlar da (Nuri Hazer gibi) tertipilerle yakn akrabalk dolaysyla, kader birlii iindedir." (Bunlar kk aile emberini btn bir lke ve dnya ile deien kk-burjuvalardr. Viran olas hanede evlad' iyal var.) (s.15) Komitenin Prestiji Bu kararsz, panikar ve nereye ekilse akar kk-burjuvalar karsnda kimler var? Onlarn hepsini bir hizaya getirip balarna hiyerarice kendisine en uygun efi getiren finans-kapital zrhl tefeci-bezirgan sosyal snfmz. O, gn grmtr. Sosyal snf asnda ikirciksizdir. yle yzeyde kalm zaferlere, bindii dal kesen kurnazlklara, baka snflarn hesabna pestilcilie, kk aile kayglarna metelik vermez. "Korkun derecede uysal ve esnek"tir. (Ak Mektup, s. 7) Karsndakilerin kim olduklarn ve ne istediklerini iyi bilir. Birinci raundu Madanolu ile atlatmlard. "Pek ksa zaman evvel, Madanolu'nun hepsine kar kurmu olduu komployu beraber geitirmilerdi. Bir kader birlii iindeydiler." (s.22) Sanki btn komplo bir kiininmi gibi, Madanolu, srailoullarnn gnah tekesi gibi ortada brakld. Burjuvazi: "yle uret'i haktan grnmeyi bilir ki, kaleyi iinden fethetmek iin, gerekirse inklapdan fazla inklap kesilir." (kinci Kuvayimilliyeciliimiz, s. 7). Devrimci kk-burjuvalar iine soktuu beinci kolla alr. "Dier bir ksm ileri gelenler; Komitenin Trk milletine dnya huzurunda vermi olduu szn, Silahl Kuvvetlerin prestiji bakmndan mutlak yerine getirilmesi gerektiini savunuyor ve iktidarn seimler sonunda sivil idareye devredilmesinde srar ediyordu. Ancak bu kategoriye dahil olanlardan hibiri Demokrat Partinin mirass olmak istidadnda bulunan partilere asla rza gstermiyordu. O gnlerde kimsenin byle bir ihtimale bile tehamml ettiine rastlanmyordu... O halde, bunlar iin, aka itiraf etmemelerine ramen, bir tek hal tarzn kabullenmek kalyordu ki o da, CHP'ne l961 Anayasas erevesinde iktidar teslim etmek..." (S.22) Yani, "komitenin prestiji" uruna komiteyi yoketmek... Ve Trk ulusuna, hi bir "i" yapmamak iin, "intihar" anlamnda bir "sz" vermek! kinci raund: "karma ekonomi"ci "koalisyon hkmetleri"ne oynatlacakt. "Koca bir iktidar birka saat ierisinde devirebilen bir gce sahip olanlar" oyunu farkedebilirler mi? "Piyasa"da "Tarafsz Uzman" Btn kurnazlklar, karclklar, kapkulluklarn glgede seyreden, gnete

aklayan adamn en gl gnlerde nelerin yapldn anlatmas yeter. MBK yasama ve yrtme yetkilerini eline alm. Ellerini yakan yetkilerden kurtulmak iin iki gereke ortaya atyor: 1- "Hayatlarn istihkar edercesine insan takat zerinde bir azim ile atan MBK... hizmetlerin grlmesinde gecikmelere ve belki de aksaklklara meydan verecei..." iin; 2- "lerin teferruatn, hukuki cihetlerini, vesair ihtisasa mteallik hususlarn... Tali Meclis Komisyonlarna" brakmal! Ne hakl gerekeler deil mi:1) Teferruata boulmamak, 2) Yorgunluktan lmemek... iin (hep MBK`nin sayn yelerini rahat ettirmek iin)... kurulacak komisyonlar nasl eylerdir? "Her Bakanlkla alakal olmak zere ve beheri bekiiden mrekkep birer tali komisyon kurulmal. Komisyonlarn personeli, Bakanlklarn, niversitenin ve srasnda piyasann tarafszlk ve yeterlikle tannm ahslar tekil etmelidir." "Bu teklif o geceki toplantda tam bir tasvip grm ve sonra ksmen uygulanmtr." Bu denli sca, scana "tam bir tasvip" grnden belli: neri bizim devrimcilere syletilmi "tam bir burjuva" plandr. Amerikanvari iadamlar devleti kurulacaktr. Piyasada "tarafsz" adam bulunduuna inanlmaktadr: Ne ii, ne kyl iinde "tarafsz" adam aranmamaktadr! Oysa demokrasi, bu en fukaraya bir ey getirme iddiasyla icat edilmitir. Zinde kuvvetlerin zledikleri "kkl reformlar" bu fukara iin olabilirdi. Yoksa "piyasa" DP andan yeterince yararlanyordu. Devrime gerek yoktu. ok Halk Dostuydular Acep "zinde"ler fakir halk dman mydlar? Hayr. Bir kez hepsi "Subay oluncaya dein yamasz pabu giymemi, sofrada lokmalar sayarak yiyen" (Cumhuriyet Rportaj: Orhan Erkanl) fakir halk ocuklarydlar. Sonradan deiebilirler. Deimemilerdir. zlenen reformlar piyasa adamlarna hazrlatan glgedeki adamn kendisi bile, kmaza dlnce halka inmekten baka kar yol gremediini SKB'nin 25 Austos kongresinde yle savundu: "Silahl Kuvvetler Birliinin, iktidar devam ettirmek bakmndan en byk noksan, halk iinde kolunun bulunmaydr. Mahiyeti ne olursa olsun, ne derece byk bir kuvvet ifade ederse etsin, gcn halktan almyan ve halka yaslanmayan bir iktidarn uzun mddet ayakta durmasna ve halkn kalknmasn hedefliyen byk reformlarn uygulanmasnda imkan ve ihtimal yoktur." Halk iinde finans-kapitalin "beinci kolu', tefeci-bezirgan sermayedir. O kol iledike, halka kim parman uzatabilir? O "beinci kol"a kar "gcn halktan almak" ne kadar gzel bir sz ise, en az o kadar yuvarlaktr. Somut olarak nasl "halk" deirmi laflar deil, onlarn gerekliimiz iinde uygulandr. ki Cami Arasnda Binamazlar Kim uygulayacak? "Zinde"ler. Salt "zinde" olarak bunu yapabilirler miydi? "Zindeler"den Talat Turhan, bir yanda devrimin hiyerariye aykrln affetmez. tede skolastik psikoloji stadlar gibi yle yazar: "Komite yeleriyle Silahl Kuvvetler mensuplar aasndaki mnasebetlerden doan ve mteakip olaylara en ok tesir eder mahiyette grdm aalk, kompleksini birka satrla izaha altm." Nedir o "aalk kompleksi"? Altlarin stler nne gemesi. Kk rtbelerde ezilenlerin frsat dnce byklk taslamalar. Ordu gibi kat hiyerari dzeni iinde, Genelkurmay Bakanna kadar her kii psikolojisi, o kompleksle yaral olmaktan kurtulamaz. 27 Mays sonrasnda grlen ackl ve "olaylara en ok tesir eden" ey, kii gerekeleri bakmndan elbet odur. Ordu hiyerarisinin br zt ama ayrlmaz kutbu aalk kompleksidir.

Daha geni anlamyla, btn kk-burjuva geni ynlarnn, bir avu kurnaz byk burjuva elinde oyuncak olmalarn salayan odur. Muazzam kyl, esnaf, aydn, halk kalabalklarn birbirini tketen zerreler halinde darmadan eden odur. En sonunda demokrasinin canna okuyan ruh durumu, bir bakma hep o "aalk kompleksi"dir. Nitekim T. Turhan da onu sylyor: "Ayn konuyu Komite Halk olarak da etd etmek gerek... Bunlardan sonra doru yolu bulmak mmkn olur. Fakat bu konu benim vs'atim dndadr. Bu kadarn yazmadan geemiyeceim ki, bir ksm komite yeleri, 27 Mays'tan sonra devekuu misali balarn kuma sokarak hereylerin gizleneceini tahmin ettiler ve bu tahmine uygun davranmakta bir saknca grmediler." Baka deyile Bay T.Turhan nce kendi "zinde" evresine, sonra "halk" ynlarna bakyor. Hepsinde ayn krann kompleksi gizli. Buna are? "Vs'atim dnda"! diyor. Kendisine: Gel kardeim. Snfl toplumun kii olarak her insan az ok aalk kompleksiyle hastadr. Burjuvalar da hastadrlar. Ama sosyal snf olarak davrandlar m; birbirlerini kracaklarna snf bilinciyle birleirler ve toplumda kendilerine, halka kar yardmc gler arar bulurlar. Halk da, o sizin tasavvur ettiiniz gibi yuvarlak ve her tanesi ayn bir yumurta yn deildir. Halk iinde burjuvaziye kar modern ve bilinli olabilen bir sosyal snf vardr: ii snf. Eer gerekten "halka" hizmet ve "byk reform" gtrlecekse, o ii snfnn manivelasna sarlmaktan baka kar yol yoktur denilse, ne karlk alnr? T. Turhan kendisi yle diyor: "Hepsi bo. Benim ne ikna olmya, ne de etmiye ihtiyacm var." (s.17) Sosyal Devrim ve Halklk "Zinde kuvvetler"in btn trajedisi, T. Turhan'n bu iten aklamasnda yatmaktadr. Bir yanda "Vs'atim yok" (kavrayamyorum) der, tede kavramak iin insanlarn birbirlerini insanca uyarmalar (ikna etmeleri) gerektii sylenince, "ikna ne ederim, ne olurum" afokonuyla tartma Btn kadim uygarlklar gibi slam dnyas da kerken, dogmalar zerinde her trl tartmay yasak etmitir. Ona "itihat kaps kapand" denmitir. Kk-burjuvazi o antika uygarlklarn yadigar bir kalabalk olduu iin kyls, esnaf, aydn, zindesi, khnesiyle ancak dogmalara inanr. Hayatsa durmaz, akar, her an yeni gereklerin zlmemi sorunlarn nmze yar. amz antika uygarlklar erevesini atlatp amtr. Toplumumuz bir grnmez heyelanla denizin dibine gmlp gidecek antika dalardan deildir. Dardan gelecek bir tarihsel devrimle, baka bir yerde yeni bir uygarlkla hayatn devam etmesi de beklenemez. Sosyal devrim Batda nce ngiltere'yi, sonra Fransa'y, Kara Avrupas'n... ve dnyay batmakszn, tersine gittike daha ykselerek deitirmi ve deitirmektedir. Btn sorun sosyal devrimcilii durdurtmak deildir. O gemitir. En sunturlu tutalak (muhafazakar) snflar bile, deiiklie dikine kar klamayacan kavramlardr.1760 ngiltere'sinde,1789 Fransa'snda krallklarn,1917 Rusya'snda arln,1923 Trkiye'sinde padiahln, vb.. vb.. bana gelenler, yalnz kar koyann lmn abuklatrp zorla ban yediini anlatm bulunuyor. Menderes (ve gerisindeki snf biraz daha esneklik gsterse, kk- burjuva oy kalabalna arca gvenmese aslr myd? Btn sorun sosyal devrimi, sz yerindeyse amortize etmektedir. Topluma en az yknt getirecek yollarla gerekletirmektir. Akll Kennedy Gney Amerika'ya 2.000 milyar lira vererek, isyanlarn kanlln nlemeyi dnmt. Aklsz Johnson (gerisindeki finans-kapital gangsterlii), Kennedy'yi kurunlatyor. Bin milyarn te biri para vermemek istiyor... Gney Amerika

lkelerine misli masrafla Amerikan ordular kartlyor. Vietnam'da yzbinlerce insan kan iinde ldrmeyi "zgrlk" ve "demokrasi" gerei sayyor.(*) Bu sosyal devrimler a asndan halka inme uygulanabilirdi. (*) "Latin Amerika lkelerinin sosyal ve ekonomik kalknma plan iin Kennedy 200 milyar dolar salamay tasarlamt. Birok temsilci, Amerikan yardmnn bu blgeye ekonomik gereksinimden ok siyasal amalarla yapldn iddia etmilerdir. Bunlara gre, Amerikan yardm bu sre iinde, kararlatrlann ancak te biri olmutur." (Buenos Aires, A.A., 23 Austos 1966) Partilerden Bir Parti mi? Devrimcilerimiz, halka inmeyi nasl uyguladlar? Zaman iinde iki basamakta iki trl denenmek istendi. Birincisi deneme oldu. 27 Mays henz balayn yayordu: "Memlekete geldiim gnden beri, arkadalarmn ou zaman nlerini bir sandvi ile geitirerek tehamml st bir alma ritmi ierisinde bulunduklar iin... sonunda ilerin kmaza girmesinden kanlamazd. 'Temmuz gecesi (1960) yaplan toplantda, ileri srdm tekliflerden bir bakas da bir siyasi partinin kurulmas lzumu olmutu. "Demokrat Parti'nin kapatlmasndan sonra, bu Partiyi destekliyen veya Cumhuriyet Halk Partisi'nin karsnda bulunan geni halk kitlelerinin siyasi eilimlerine yn verecek ve bu kk halk kitlelerinde siyasi uur yaratp memleket hayrna bir mihrakta toplyabilecek yeni bir siyasi tekilatlanma kanlmaz zorunluluk olarak ortada duruyordu." (s.8) DP'ye oyunu vermi ya da CHP'yi ylan grm "geni halk ktleleri"nin o yandan bu yana aktarlmas nasl olacak? "Yn vermek" , "siyasi uur yaratmak" gibi edebi deyimler yetmez. "Yn" ne? "Siyasi uur" hangisi? Devrimcilerin kendileri, silahllardan tr, unu kaleme almaktan kendilerini alamyorlar: "Parti kurmann kanlmaz zorunluunu, baka sebeplerde ortaya koyuyordu. ktidar edenlerin halk iinde kendi gz, kolu ve kula bulunmalyd. Halka dayanmyan bir idarenin rk temelli olaca bilinen gereklerdendir. Silahlara dayanarak devam ettirilmiye allan iktidarlarn ya mr az olur veya Halkn devaml reaksiyonu yznden hizmeti ksr kalrd." (s.8) Szn dorusu uydu: Silahsz olmazd, yalnz silah zoruyla gzellik de olmazd. Yalnz silahla gelen, gene yalnz silahla giderdi. "Drtyz aslandan bu vatan kald bize yadigar" arkmzn ne dediini bilmeliydik. lk Osmanllar aslandlar. Yalnz kl aslan deil, devrim aslan, tarihsel devrim aslanydlar. Yzeyde kl parlyordu, derinliklerde toprak yatyordu. Kl yaldzyla toprak temeli arasnda btn bir antika zulm sistemi bir anda temizleniyordu. Osmanlnn en iten gelme meydan okuma l: "Bire Melum, ol Zalim!"di. "Zulm" nedir? "nsann insan ezip smrmesi." Osmanl, kendi asndan, a apnda o zulm temizlemesiydi, klcn en iyisi gebe obanlardan ok zalim 2 uygarlklarda keskindi. Ulus nne DP Golyatn devirip yaln kl kan "ihtilalciler" onu yapabilecekler, insann insan smrmesini kendi alarndan olsun alarnn apnda gerekletirebilecekler miydi? Sorun parti kadar ve partiden nce buydu. Yamurdan Ka amzn zulme kar ap atla deve deildir. "Msr'daki sar sultan" (Binba Abdlnasr) bile duymutur. O sosyalizmdir. Yeryznden melun zalimi kaldrmann adna 19. yzyldan beri sosyalizm denilmitir. Sosyalizmin bilimi oktan yaplmtr. Ancak, bizim "aslanlar" iin bilimini derinletirecek ne olanaklara, ne zamana sahiptirler. Bakan yaptklar Grsel Paa'ya: "Trkiye'ye bir sosyalist parti gereklidir" dedirtebilmilerdi. Kim yapacak bunu? Belli deildi. Sosyalizm dardan, gavur icad bir makineydi. Bir "Avrupa mal" gibi smarlanacaa, gmrklerimizden geebilirse "ithal" edilecee benziyordu.

Sorun o an iin "konulmam" demekti. Bunun zerine partilerden bir parti kurmaya kalkmak, konulmam bir sorunu zmeye kalkmakt. yle dnld: "Partinin kurulmas serbest brakld takdirde, yine Halk Partisi ve inklap dmanl istismar edilecek, kar dknleri kolaylkla parti st kademelerini ele geirecekler ve memleketteki siyasi ortam ksa zamanda 27 Mays evvelisi havaya brnecekti. "Buna mukabil, Milli Birlik Komitesinin dirijanl altnda kurulacak partiye, parti kurucusu ve idarecisi olarak dardan ve Komite iinden katlacaklar, memlekette uurlu bir siyasi anlay yaratmay hedef tutacaklar. Halk Partisiyle, inkilaplarn memlekette derinliine yerlemesinde gayret ve fikir birlii halinde bulunacaklar, hissi ve karc davranlarn gelimesine meydan vermiyeceklerdir." (s.8) Doluya Tutulu MBK'nin Trkiye greinde birinci raund parti yenilii bu anlatlan biimde gerekleti. Ama "uurlu bir siyasi anlay" ve "hissi ve karc davranlar" nleyi gibi alabildiine parlak, ama yzeyde kalyordu. Herkesin kendi kuruntusuna kalmt. lkeler toplu ine bayla delinince snmeye elverili balon szcklerdi. MBK "iinden ve dndan" kurucular, "Halk Partisiyle... gayret ve fikir birlii" yapacaklardr!... Yaptlar. Askerler (ieriden), profesrler (dardan) ile kark CHP "Uri Abbas"larn katldklar traji-dramatik "esrarengiz" siyasi toplantlar "alameleinnas-sakl" tutuldu. Sonu? CHP kurtlar, MBK kuzularn (ya da zinde yavru-aslancklar) kemiriverdi. nk, eski kurt CHP ile "gayret ve fikir birlii", finans- kapital "devletilii" ile "sosyalizm" kurmak demekti. yle bir girikinlik, deil perde ardnda ellerini outuran hinoluhin tefeci- bezirganlar, en toy kyly bile kandramayacak biimdeydi. Bu, MBK'nin CHP'ye ve gizli ajanlara pein pein "kaytsz artsz" teslim olmas demekti. Eer gerekten "halk" kurtarlacaktysa, halkn iine "kol-gz-kulak" salmak yetmezdi. Bunu DP herkesten gzel yapmt. Halka,19. yzyl biimi "gz kulak olmak",14. yzyl biimi halk srlerine oban kesilme alar gemiti. Halkn iine inmek, yalnz halk iin, halkla birlikte ynetmek deil, byk Amerikalnn dedii gibi, "halka ynelilmek" demekti. Aksi yanda her yneli nce ynszlk, ardndan baarszlk getirirdi. yle oldu. ge ve g anlald. "O gnlerde, hesapsz kitapsz olarak sylenildii gibi 3 veya 6 ay ierisinde yaplacak yeni bir Anayasa ile iktidar devredilecekse, Cumhuriyet Halk Partisi, karsndaki siyasi rakipsizlik yznden hkmen galip ilan edilecek demekti." (s.8) CHP "hkmen galip" knca, silahl zindeler kplere bindi. Ne demekti? Onlar yaradana snp kelleyi koltua alsnlar, kendilerine boyuna: "Sakn ha! Kprdamayn, karmam!" diyenler, imdi oynamakszn parsay toplasnlar? Bu ne iti? Devrimi silahsz "zinde kuvvetler" (niversite) ile, silahl "zinde kuvvetler" (ordu) yapmt. Elsiz, dilsiz, belsiz kara halka da "hayrhah tarafszlk" (iyiliki karmazlk) yoluyla tutmutu. Gkten kara topramza rahmet damlas bekleniyordu. "Piyasadan tarafsz yetkililer"le perinlenen devrim devleti, uzmanlk akna, sanki kendi kendisini baltalama yanna girdi. Binilen Dal Kesi niversite cezalandrld. Yan yannda asl kurular yakan 147'ler temizlii yapld. niversite genliine dorudan doruya vurmak olmazd. Genliin hareket simgesi olan dmdz ve geni Beyazt Meydan "Hriyet Meydan" ad altnda yangn yerine evrildi. Ortalk stliman kesilinceye kadar koca meydan, her toplanty yasaklayan volkan azndan beterdi. Toplant yapmak yle dursun, tek adm atlmaz korkun

kerbela lne dndrld... Ordu cezalandrld. "Mahrut" dediler, dengeye getirmek dediler, glgedekilerin yukanda anlattklar tipte bir kayrma sistemiyle: "Sen misin 27 Mays'a kar silah ekmeyen? Al!" kabilinden, vur abalya gitti. Daha 27 Mays gn, en zinde silahllara: "Siz ksmlarnza dnn. Lazm olursanz ben sizi arrm" denmiti. Daha MBK kurulurken "tersine arnm" (istifa) yaplmt. Glgedeki adam gibi kafas ileyenlere: "htilal gn memleket dnda bulunma gerekesi gsterilmiti." (s.8) Oysa onlar, devrimcilerin kendi ikrarlar ile yenilgiye uranlrsa, Washington ve Londra'da yardm bulmak zere gnderilmilerdi. "Ancak, o gn, Ankara'da ve stanbul'da fiilen harekete katlm ve alt yl ihtilale hizmet etmi arkadalarmzn (Nejat Kumaolu, Turan Okan, Faruk Atedal, Nuri Hazer) hangi prensibe uyularak saf d brakldklarnn izahn, bugne kadar ben kimseden duymadm.. 27 Mays'ta, memleketin eitli kelerinde vazife gren ve bulunduklar yerlerde ihtilale ilk andan itibaren destek ve kilit ta haline gelen eski arkadalarmz da (Necati nsalan, kr lkin, Faruk Gventrk, Naci Asutay, Necmi Berk, Rza Akaydn) pek hatrlayan olmamtr..." Onlarn yerine: "Sonradan Komite iinde grlmeleriyle etrafta reaksiyon uyandran birka kiinin Komiteye alnmas, pekala salanabilmitir." Yanl Deil Sosyal Determinizm Bu basit bir "yanl" myd? Kiiler asndan yanl, sosyal snflar bakmndan bal gibi belirli bir yneliti. Daha ilk admda, bir tala iki ku vurulmutu: 1- lk beklenen, iten devrimciler safnda o "reaksiyon"u yaratmak, devrimcileri birbirine drmekti. 2- kinci beklenen sonu, daha uzun vadeli komplolar kurmaya elverecekti... Sayn Dndar Seyhan bu kemekei devrim iin "doal" bir ey sayyor: "Aslna bakarsanz," diyor, "bize, o gnk tutum ihtilalin doal bir sonucudur. Kimsenin kimseye darlmaya hakk yoktur." Hayr, "devrim"in deil, "sosyal determinizm"in iiydi bu. Devrimciler arasnda sosyal snf asndan bir mihenk ta bulunmuyordu. "Ancak ihtilalde ciddi ve fiili rol oynam ve hatr saylr eski arkadalarmzdan biri", yani iyi kt en sonunda bir kk-burjuvaca kii asndan yaktrma bir kayr yaplmt. Her gn her yerde, en gericisiden en ilerici geinenimize kadar btn akm, yayn, parti, dernek vb. evrelerimiz, o kk-burjuvaca kendini beenmi keskin sirkeliin tortu bata iinde bocalamaktadr. Bir sosyal snf nderliini beceren finans-kapital aznl ise, 30 milyon insan hep o zayf yerinden vurup il yavrusuna evirmekte, bir tala hep iki ku vurmakta, en sonunda stn gelebilmektedir. Bu, hepimizin ulusal felaketinin bile bile ladesidir. Eyyam Efendilii Felsefesi O zaman ne oluyor? 7 bin yldr insanln geirdii btn denemeleriyle sosyal ve tarihsel bilim bir yana, kk-burjuva "akl' selim"i (saduyusu) br yana geiyor. Nasl her mahallenin eskicisi, dnyann en iyi ayakkabcs geinirse, tpk yle, her kulaktan kapma fikir ezbercisi, en ufak raklk sresi geirmeksizin, srm bulduka, o fikrin seyyar satcln yapyor. Dahi "stad` azam", esiz rneksiz kurnazlkta dehri "kutbl-aktap" kesiliyor. Bir dergi mi karlyor? O alanda en koftici "uzmanlar" evresinde pinekletip, hepsinden stn grnmenin reklam deer ls yaplyor. Bir parti mi kuruluyor? O alanda en kapkulu ruhlu "uslulara" tekkesinde "hu!" ektirip hepsine emredici efendi almn satmann kerameti, tarikat disiplini saylyor. Bir harekete, hatta devrime mi giriiliyor? O alanda en tabansz snepe "Frsat dknleri"ni, kulaklarndan tutup sprntlkten devlet kuluuna kartmann verdii yalanc emniyet "hikmet'i hkmet" biliniyor vb.

Btn bu yaktrmalar iyidir. "Zamana" uygundur. Kiilere baar, alk, n salar, Egemen sosyal snf, en geni ve uza gren sezilidir. Dnyann ileri lkelerinde yz yl nce yaanm olaylar geri lkede deneniyordur. Kurtlarn planlca izdii snrlar iinde kalndka, oyunun tadna doyum olmaz. Kk-burjuva kahramanlarnn kolay zaferlerinin erefine en tumturakl "tak' zaferler" trenler, lenler az gelir... Bir i yapmaya sra gelince, "kritik anda", bakarsnz, en vurdumduymaz gibi duran sosyal snf "saf harp nizamna", sava dzenine girivermitir. "Veto!" der. En keskin devrimciler bu kstaha meydan okuyua kzmaktan nce aakalrlar. Oysa, sosyal snf, koftici uzmanlaryla, tarikat disiplini kapkulu uslu aklllanyla, frsat dkn sprnt kabadaylaryla... oktan, suyun ban kesmitir. Sorun zaman kazanmak ve fikirleri orbaya evirmekti. O da olmutur. Geriye olgun meyvay dalndan drmek kalmtr. Gene Klahn Kurtaran Kaptandr "Dier taraftan, iktidar bir an evvel brakarak, srtlarnn ekemiyecei ar bir sorumluluktan kurtulmay, ahslar iin tek emniyet garantisi olarak grp kabullenenler, art dncelerini ne kadar saklamaya alrlarsa alsnlar, o gnterde bile davranlaryla maksatlarn belli ediyorlard. "Bunlar da ihtilalci saylyordu. Hayatlarnda hayallerine bile getirmedikleri en byk mertebeye bir anda eriivermilerdi. tibarlar binbeyzd. stikballeri nasl olsa herhangi bir ekil uydurularak teminat altna alnacakt. simleri tarihe gemiti. Btn bu imkanlar hemen elde iken, imdi reformdu, memleketti, falan filan tutturup, ellerindeki nimeti yitirmiye kalkmakta mana var myd? Bu derecesi, biraz deil, fazlaca safdilik olurdu!... Elbette ki, 'eldeki bir ku, daldaki iki kutan daha iyi' idi." (s.7) Gryoruz. Pikin tefeci-bezirgan karmas finans-kapital iin, fazla zahmete bile katlanmak yok. Devrimciler iine biraz kk-burjuva molozunu serpitir. Dardan, ieriden iki blf havafei prlat. Molozlar kendiliinden zlrler, temele gedik alr. Alttan kkrtmasan bile, kendi atalet hassas, adalet gussas ile moloz duvar ykacaktr. Niye uraacaksn? Brak birbirlerini yesinler, kendileri yklsn. Yklncaya dek, gereken btn manevralar o molozlar sayesinde rahata yapabilirsin. Onun iin, orduyu "tasfiye" (temizleme) ii, devrimi yapt iin silahl kuvvetleri "tecziye" (cezalandrma) haline soysuzlatrlverdi. Aktif tasfyeci aklyor: "tiraf etmek yerinde olur ki, bu tasfye hareketinde emekli olacaklar tesbit edebilmek iin, hemen kolaylkla ele alnabilecek salam ve objektif esaslar ortada mevcut deildi... Uygulama, meseleye bu ana dnce asndan baklarak yapld iin, orduda kalanlarn emekliye ayrlanlardan daha deerli olduunu ve darya karlanlarn vasfsz olduklar iin emekli edildiini kimse iddia edemez... Ortaya koyduumuz ilk prensip, emekli edilecek arkadalara ieride kalanlardan daha ok maddi garanti salamak olmutur." (s.10) Devrimle Halkn Arasn A Bylece ordu temizlii de, iki yz kesen bir kl oldu, bir yz, ordu deerlerini kesti, br yz, ordu d braklanlara sus payn andrr bol ikramiyeler verdi. Aydn isizliinin kran yapt bir lkede, isiz emeklilere i bulmak iin, isizler arttrld. Hi yoktan, irketlerde, urada burada, "sivil savunma" gibi, fnanskapitalistleri byk altndan gldren ve halk askerlere kar olmaya kkrtan bahaneler yaratld. Silahl kuvvetler zaafa ve birbirine drld. Halk, silahl kuvvetlere gveninde ikircilie sokuldu. Bir tala oynanan ka trl oyundu bu? Halk cezalandnld. Halkn 27 Mays bahanesiyle urad sulama ve cezalarn hepsini saymak iin ayr bir cilt yazlabilir. Bin tanesi iinden, hala yara gibi iletilen bir tanesini hatrlamak yeter; tasarruf bonosu! Sen misin ey halk kalabal, 27 Mays'n karsna kp, kapitalistlerin uruna

kann dkmeyen ve tarafsz iyi dilekle alk tutan? Al sana, her yl %20 pahallkla kesilen rzkndan, sermaye iin bir %10 tasarruf ksnts daha. Korkma, kesilen para gene senin, her yl para fiyat alalmas ve 100 kuruluk bonoyu 25 kurua elinden karn birka bono milyoneri yaratacaktr. Bekle, gelmez ayn son arambasnda, devlet baba bono milyonerlerinin avularna senin tasarrufunu trink parayla deyecektir... Devrimci "Maruf Bey!" niversiteye (ve meydana) ccza, silahl kuvvetlere ceza, derdimend halka ceza... 27 Mays, kt ringte kafasn gzn yumruklayarak kendi kendisini diskalifiye eden boksre dnmt. Gazete stununda "Maruf Bey"in karikatrne herkes glmtr. Maruf Bey kasasn kurcalayan hrsz grnce, sprge sopasn kaldrr, hrsz sust yakalayp dvmeye gider. Enseyi ele verdiini gren hrsz, byk bir bilgin edasyla parman kaldrp Maruf Bey'e u dersi verir: nbsp; "Yoo! Sprge sopas hrsz dvmek iin kullanlmaz, yerleri sprmek iin kullanlr" der. Bu ok "makul" sz dikkatle dinleyen Maruf Bey: "Ya! yle ise peki!" kabilinden, hrsz brakr ve balar sprge sopasyla yerleri sprmeye! Maruf Bey'in bana gelen, 27 Mays'n bana gelmitir. Finans- kapital hrszn Trk ulusunun kasasn soyarken sust yakalamtr. Silahl kuvvetleri kaldrp tam hrsz temizleyecekken, yavuz hrsz ev sahibini artmtr. Hrszlk oyununu hrszn kurallaryla oynamaya oturtmutur. Zinde kuvvetler, finans-kapital hrszn deil, orduyu, niversiteyi ve halk cezalandrma yolunu tutmutur. Benzetili akllca, bilgince, uzmanca laflarla yolundan evrilmitir. Bindii btn dallar kesmeye doru "siyaset cambazlar" adn verdikleri tarafndan itilip gitmitir. Finans-kapital hrszna sermaye hazrlamak zere halka tasarruf bonosuna kesmitir. Onu bu kmaza srkleyen "akl hocalar", ulusun ve kendi kendisinin gznden drd devrimcilere kar bu kez serinkanlca dnmtr. "Madur" ilan ettii niversite hocalarn, Eminsu'lar, hayal krklna uram halk, tek savunucu "sosyal adalet" kahraman pozuna girmitir. Devrimi Gmme Trencilii Douda 7 bin yldr yapld gibi, Trkiye'de de her devrimciyi bekleyen sonu 27 Mays' da bulmutur. Devrimcilii gklere karlan 27 Mays, muazzam bir anl trbenin eref kubbesi altna gmlmtr. Mumyalanm, kutsallatrlm, ritmik trenler, lenler, patetik sylevler ortasnda yerden ayaklar kesilip gklere karlmtr. Devrimci tanrlar arasnda istenilen hayr ve erri kendisine yaktrabildiimiz bir insanst sade suya tapn konusu tanrck heykeli olarak dondurulmutur. Bu sonuca dayanamayan devrimci silahl kuvvetler, at alan skdar getikten sonra, "Madanolu'nun hepsine kar kurmu olduu komployu beraber geitirince" yeniden deprendiler! imdi, "birbirlerine ihtiyalar vard. inde bulunduklar tekilata bu sebeplerle lzum gryorlard. lte bu maksatlarnn tahakkuku iin faatiyet halindeydiler. Bu tekilat, deiik fkir tayan mensuplarnn gayelerini nleme ynnde ortaya kacak her trl ihtimale kar elde bulundurulmaktayd." (s.22) Bu satrlar iki alakgnll itiraf saklyor: 1- Zinde silahllar "deiik fikir"lerle blnmtrler. "Hazer ve dier arkadalarla ayr ayr bir arada yaptmz grmeler sonunda mterek bir grn teekkl etmedii ve etmesine de imkan olmad aka anlalyordu." 2- Artk saldr durmutur. En tasal nefs koruma kaygsyla savunma derdindedirler. imdi, ilericilikle gericiliin rolleri tersine dnmtr. Devrim yerine korku egemendir.

lericiler de, gericiler de korkunun panie dnmemesine alyorlard. nk panik, baldr plak babozuklarn deil, silahl kuvvetlerin kargaal olurdu. Bu ise, herkesten nce gericilerin iine gelmezdi. Bir umutsuzluk annda, eli silahllar, boyunlarn bkp intihar etmektense, statkoyu bir daha dzelmemecesine bozmaya gtrebilirlerdi. Durum ar kritikti. Korkuyu amortize etmenin tek yolu, cesaret gsterili bir ereve iine sokulup istenilen ynde altra altra gdlmekti. Onun iin, devlet iinde devlet -hem de silahsz devlet iinde silahl bir devletbiimlendirildi. Herkesin gz nnde krkrne parmam gzne ve gizli bir "Silahl Kuvvetler Birlii" kurulmasna gz yumuldu. Bu "krebe" oyununa en elverili ebe smet nn'den bakas olamazd. Devrimcilere deli gmleini yalnz o giydirebilirdi. kinci raund (krebe oyunu) bu koullar iinde balad. Devrim mi? Hiyerari mi? Can kaygsndan ve korku savunmasndan baka ortak yanlar kalmayan devrimcilerin kurabildikleri bir rgt nasl olurdu? Her yiidin kendi yourt yiyiine gre... Yiitlerimiz silahl kuvvetlerdi. Onlarn yourt yiyileri hiyerariye uygun olabilirdi. Devrimciler, sonradan, bozgunun deerlendirmesini yaparlarken btn felaketlerin hep hiyerariye aykr davranmaktan ileri geldiine inanyorlard. Bunu bize en plack anlatan, Talat Turan'n olaylara nesnel tank diye gsterilen nl mektubudur. Orada yle dertli dertli yazlr: "Silahl Kuvvetlerin, mazisini asrlardan alan bir rf an'ane ve anlay vard. Bu anlay iinde hiyerarinin rol ve nemi mnakaa gtrmiyecek kadar byktr. Komite yeleri bu hakikati inkar eder grndler, hal ve hareketlerini Ordu ve rf ve an'anesine tezat tekil edecek ekilde ayarladlar... ahsen ben, 27 Maysta skenderun'da idim. 27 Maystan itibaren 10 gn 250 metre mesafede bulunan eim ve ocuumu grmediim gibi, telefonla konuacak zaman dahi bulamadm. Byle bir ruhla ve imanla 27 Maysa hizmete alyordum. Tesadf 27 Maystan sonra ilk grdm Komite yesi yzba rtbesindeydi. Ve tmen komutan olan generali arkasnda yrtyordu. Bu davranlar her yerde byle idi. Bu hal, Silahl Kuvvetler mensuplar iin ar bir darbe olmutu. nk bu ordu mensuplar, yzba arkasnda general grmiye tahamml edemiyecek kadar ASKER'di." (s.17) , Acep, skenderun'da yzba, generalin ardnda yrseydi,14'ler daha m erken, daha m ge temizlenirlerdi? lk devrim gn general Grsel ihtilalcilere "ksmlarnza dnn" deyince Paa sz dinlenseydi, DP daha m abuk, daha m yava AP'ye dnerdi? Msr'da Abdlnasr bir "binba"yd. nce ba nde giden generalini, sonra arkasna ald iin Msr daha mutlu mu oldu, mutsuz mu? Bizde binba Orhan Erkanl, tank tmenini ardna takmakla m, yoksa generalinin ardna taklmakla m stanbul'u 1 saatte ele geirir ve 27 Mays' zincirinden boandrrd?... Ankara'da bir yzba, generallerin yattklar tavan makineli tfekle tarad zaman, telala aaya inip: "Ben de sizdenim" diyen generali nne katp jiple Harb Okulu'na gndermekle hiyarariye uydu mu, uymad m? Btn bu ve benzeri sorular tarih boyunca uzar giderler ve hi deilse "mnakaa gtrr' eylerdir. Silahl zindelerimizin balca yntemleri, en tartlabilir konular "tartma gtrmeyecek kadar byk" sayp "resmi tazim"e gemeleridir. "ada uygarlk" uruna kelle uururuz. Batllarn btn "ada uygarlk" gleri, insan dncesi derecesinde yce ileyi nnde hibir konuyu eletirisiz brakmaylarndan ileri gelir. lke Disiplin mi, Otomatik Birlik mi? Bizim on gn eiyle telefonda konumaya zaman bulamayacak kadar devrimci

silahl zinde T. Turan'larmz, "mazisini asrlardan alan rf ve an'ane" uruna 27 Mays' gzlerinden karrlar. nsanlar, ancak yaamn canl gerekleri zerinden tartarak daha doruya gidebilirler. Tartlmas yasak "dogma"lar, doruda bulumann yerine, eriyi bsbtn atallatrarak ksr ekimeleri azdrr: Onun iin silahl zindelerimiz, kutsal dogmatizm yntemlerine kurban gittiler, fkir ayrlna dtler. Fikir ayrlklarnn en belirli belgesi bizde teden beri "birlik" etiketi olur. Merutiyet amzn can dman ikiz karde partileri vard. Birisi "ttihat", teki "tilaf' adn almt. Anlatnca ikisi de aynyd. "ttihat" birleme, "tilaf' uzlama demekti. kisi de "birlik" demekti. Birbirlerini yediler, memleketi datp, imparatorluu kertmekte yar ettiler. nk "birlik" madalyasnn iyz ilke ayrlyd. Milli Birlik Komitesi de Trkiye'de 27 Mays ncesi halk-demokrat ksr horoz dvlerinin milleti karde kavgasna gtrmemesi iin silaha sarldn ilan ederken adn "birlik" szcne balamt. imdi, finans-kapitalle zinde kuvvetler arasnda beliren grein ikinci raundu, ayn "birlik" szcn taknd: Silahl Kuvvetler Birlii! Krkrne Birliin Sosyal Kk Fikir ayrln rten bir birlik nedir? Otomatizmdir. stediin kadar ayr fikir ta, "haydi!" dendi mi, hizaya gelip uygun adm atacaksn... Bu bilinli birlik deil, "krkrne itaat" otomatizmidir. Fikirleri birbirini tutmayanlar iin de "krkrne itaat"tan baka "birlik" biimi olamaz. Silahl zinde kuvvetlerimiz, yaratllar gerei fikir ayrlklarn yle bir otomatik birlie baladlar... Kim "haydi!" diyecek?.. Otomatikman hiyerarinin banda bulunan ef. En modern rgtlerin de liderleri bulunur. Lider, fikir ve ilke birliinde olanlarn ayrntlarn badatran fikir ve ilkenin en sekin temsilcisidir. Otomatik itaatte fikir ve ilkece apayr kiilerin yalnz davran birliini rtbe gelenek-greneiyle salayan batr. SKB ancak yle "krkrne itaat" ba isterdi. "Tekilatn iktidara bizzat elkoyma taraftar olanlar iinde (ki bunlar mfrit ihtilalcilerdi), Ordu hiyerarik nizam dnda mnferit ve mstakil bir grup olarak olaylara mdahale fikrinde olan tek kiiye ve Silahl Kuvvetlerin birlik, beraberlik ve btnlnn Trkiye'nin geleceine tek teminat olduuna inanmyan ksr dnceli tek subaya rastlamak mmkn deildi. Byle dnenler mutlak Bakumandann emrinde bulunmann, emir ve kumanda messiriyetinin bozulmamasnn iddetle taraftar grnyorlard." (s.22) Bu neden byleydi? Tek eyden; harekete katlanlarn sosyal yaplarndan. Bir sosyal snf olmayp bir kk-burjuva zmresi olmalarndan. Bu sosyal determinizm, sonradan "ikinci raund" sras deil, daha "birinci raund" balarken her davrana damgasn vurmutu. Yaplanlar biraz dnmeye zaman bulabilenler, her ne pahasna olursa olsun "birlik ve beraberlik" parolasna yapmaktan baka kurtulu yolu grememilerdi: "Ortada henz belli fkirler ve bu fkirlere gre ayrlm grupmanlar bulunmamasna ramen, yakn bir gelecekte hizipler kurmaya aday olan arkadalar arasnda birlik ve beraberliin salanmasn zerimize den en belli ba memleket hizmeti kabul etmitik." (s.7) Birbirine Dmenin Sosyal Nedeni Hepsi en az birer kurmay eitim ve retimi geirmi, zinde silahlarn yalnzca "bilgisiz" ya da "eitimsiz" olmalarndan m? Hayr. Burada ne bilgisizlik, ne budalalk rol oynamad. Sayn Talat Turhan, 27 Mays nndeki "kurnaz" politikaclar yle deerlendirdi: "Onlarn gr zaviyesi ve siyasi kanaati; mensup olduklar siyasi teekkle gre ayarlanmaktadr nk.. Bu dnceye istisnalar katlabilir ama. stisna kaideyi

bozar m? O halde, 360 dereceyi 6 partiye blersek, her partiye 60 derecelik gr as kalyor demektir. Partizanlar 360- 60=300 derecelik bir krlk iinde kalyorlar demektir. Parti disiplini emrediyor da ondan..." Silahl zinde gler 360 dereceyi birden grme becerisini kendilerinde buluyorlard. Bilgi ve grg gibi korkaklk ve yiitlik de sosyal olaylarda ikinci, beini rol oynar. Silahl zindelerimizin belini kran ey, ne bilgisizlikleri ne rkeklikleriydi. Sosyal devrimler an yaayan modern toplumda balca sosyal snflar asndan soruna koyamaylar onlara binilen dallar kestirdi. Kk-burjuvazi, ister arksz kyl olsun; ister en parlak ve en modern kurmay bir sosya1 snf deildir... 360 dereceyi birden grebilmek iin; 0-180 dereceyi tutan kapitalist snfn asyla, 181-360 dereceyi tutan ii snfnn asn iyi ayrdetmek ilk arttr. "Ben bir noktada durup 360 dereceyi birden grrm" sanmak, eylerin doasna smaz. Gz kamamas, ba dnmesi kanlmaz olur. Kk-burjuvazi, toplumumuzun en byk kalabaldr. Ama, hepsi teker teker birbirini yok, eden bir kalabalktr. Bu muazzam kuru kalabaln en bilgili, en yiit, en az babozuk olan en modern blm, sekin silahl kuvvetler kurmay ve subaylardr. Onlar da bir modern sosyal snf asndan sorunu koymadklar anda, en yaman otomatik birliin en "krkrne itaat" ilkesi altnda bile birbirine den kk-burjuva rekabet duygularndan kurtulamazlar: 27 Mays zerinden henz bir ay gememiti ki (9 Temmuz gn): "Bilhassa ordu kademelerinde, Komiteyi kuranlarn kimliklerine kar bir kskanlk duygusu ve eletirme istei domya balamt." ' Proletarya Asndan Demokratik Devrim O anda sorun iki zt adan konulabilirdi:1- i snf asndan, 2- veren snf asndan. i snf asndan sorun 1954 ylnda btn soyutluklar dnda konulmutu. Hemen iktidara gelecek bir gcn, en ufak ikircilie dmeksizin, aka kavrayp uygulayabilecei denli basit, ksa bir parti tz ve program biiminde ortadayd. Parolas ikinci kuvayimilliyecilikdi. "Devleti milletten stn deil, Milleti devletten stn tutan gerek hrriyeti fiilen kurmak ve Antidemokratik kanunlar ayklamak" teklifiyle (V.P. Tz Md. 2) balyordu. "Mzmin isizlik ile azgn hayat pahas kanser"in atom enerjili ar sanayi ile gidermek iin ucuz devlet ve o bilinli ticaretin ne olduunu, hangi "ruh"la, kimlere dayanarak nasl baarlacan dupduruca ortaya seriyordu... Daha 15 Austos 1957 gn "kinci Kuvayimilliye Seferberliimiz istesek de istemesek de, gnn meselesidir.. Mbarek iktisadi ve itimai Kuvayimilliye seferimiz sevgili milletimize uurlu olsun." (Gereke, s.4) ngr yazl basl biimde haber verildi. Bu haber verilirken 27 Mays'n ilk nc arpmasn yapan "9 subay olay" n kimse bilmiyordu. Olay kendiliinden patlak verdii zaman ii asn koyanlarla, 27 Mays davrann mutulayanlar ayn "Harbiye" zindanlarnda, birbirlerinden habersiz ikenceye vardlar. Her iki (Vatan Partisi ve 9 subay) dava da "beraat"le sonuland. Konu bylesine canl, gerek ve gnceldi. 27 Mays, Vatan Partililerle 9 subaya ikence yaptranlar Yassada'da rahata dinlendirdii gnd. Tkiye ii snf asndan MBK: "Tarihimizde daima kuvvetle arpan kalbimizin: yiit ordumuzun... kinci Kuvayimilliye gazas" diye kutland. Bir hafta iinde "Birinci Ak Mektup" ile, 27 Mays'n teorik ve pratik anlam ve yapacaklar zetlendi. 3 ay gemeden "kinci Ak Mektup' la "MBK ni sramaynca alklayanlarn" telann ta Londra'daki Times'ten nasl geldii belgelendirildi. Btn sorunlarmz elde rakam, bir kez daha en pratik yanlaryla ekonomik ve sosyal bakmdan bir daha "ak konuuldu." Devrimcilere yle denildi: "Siz Millet hayatnn yzlerce ylnda bir grnen gl HAKEM'siniz. Teker kii olarak Arab'n "Halitatl

hataven-nisyan" (Yanllar ve unutkanlklar katm) dedii birer insan olabilirsiniz. Ama; KOMTE olarak -Halk dilindeki kutla 'LER', 'YEDlLER; 'KIRKLAR' gibi. 'OTUZSEKIZLER' ad ile tarihe geerek iler yapmaya arl evliyalarsnz. (kinci Kuvayimilliyecilii) siz de baaramazsanz yazk olur Trk Milletine." Yn - TP Kk-Burjuvalklar Ne kt? Yzeyde kalan bir iki yank. "Rezonans" yoktu ii asna... Bundan tr felee kslmez. Hele silahl kuvvetlerimizin zindeleri hi mi hi yadrganamaz. Onlara gelinceye dek nicelerini grdk, gryoruz. Yn kt. Meer "ikinci kurtulu sava slogan" atmm ii snf asna. Rezonans yok! Neyse ki Yn bari iiye kar allerjisini gizlemiyor. kt gn katna iletilen Vatan Partisi tz, program, gerekesi havada bir dalga gibi ba stnden geip gitti. nk Ynclk, ne denli "modern", ne denli "bilimsel", ne denli "sosyalist" olursa olsun, saduyucu bir kk-burjuva "kadro"suydu. stelik, silahl zindelerimiz denli yerli mal bile deillerdi. Batda ayarlanmlard. Ve ancak Avrupa taklidi dnce grrseler, onu mal diye satabilirlerdi. Ve bu mala "rakip" kacak her yne dayanamazdlar... Bir TP kt. O "rezonansn ta kendisi" olmal deil miydi? Ad "ii'ydi. Sonradan, doru liderlie atanan ef, iki uzun yl Vatan Partisi davasnn her oturumunda ii asnn bizde ne olduunu, nasl canlar dilere taklp savunulduunu ve neden DP hakimleri nnde bile hakl ktn adm adm izlemiti. En son TP program, "ne ararsan bulunur derde devadan gayr" tipinde , ikinlii tklm tklm avukat atlatan bir devletilik yamal bohas oldu. Tzk; dnyann en gerici "Siyasi Partiler Kanunu" maddelerinden beceriksizce abartmalarla doludur. i partisinde bilfiil reticileri karantina altna sokmak iin paravanlanmtr. Dzeltme stne dzetmeyle yaz-boz tahtasna evrilmi, ii asn kreltme labirentidir. Yalnz azlarda -Fikret'in iirinde alay ettii- "Yaasn sevgili Millet!" l gibi, ikide bir "ikinci Kuvayimilliyeciyiz"!.. nk TP'in taban ne denli "ii", "kyl", "eli nasrl" olursa olsun, kurucular burjuva partilerinde milletvekili seilemediine kzm aristokrat ii-kk-burjuvalarydlar, gdcleri yar isiz yar aydn kk-burjuvalarydlar. "iler! Kyller! Eli nasrllar!" slogann "antipatik" bularak, merkez kararyla kaldrdklar son seimlerde alnan oylar da. bilfiil retici olmayan kk-burjuva oylar oldu. En ufak eletirme onlarn "byklk" ve "dokunulmazlk"larna dokunurdu. Kendilerini anadan doma "sosyalist" ya da "ii" sayanlar ii snf asna bylesine yan izerlerken., hibir anadan doma "nitelik" taslamayan silahl kuvvetler devrimcilerinin rezonans gstermesi beklenemezdi. Burjuva Asndan Demokratik Devrim veren snf asndan sorun 19. yzyldan beri konulmutu. Btn antenler o aya evrilmiti. Btn beyin aygtlar o ann sonsuz dalgalaryla yklyd. i asndan yola klsa, herkese "birinci Kuvaymilliyecilikte olduu gibi demir ark, demir asa" gerekecekti. MBKcileri "sandvi"le le yemeinden g kurtulacaklard. Burjuva asndan devrim de, iktidar da baarlr baarlmaz en klfetsiz byk nimetlere, ceberruta, saltanata kap ayordu. Silahl zindelerimiz, "Biz krk kiiyiz, birbirimizi biliriz" diyorlard. Neden rzgarn kalbur stne kardklar "taht' revan"dan inmesinler? Neden, asl yk tayanlar bouna harman dve dursunlar? Neden bal tutan parman yalamasn? Sonra her n salan bakalm altta kalandan daha m deerliydi? Burjuva devrimciliinde hereyin tersine orantl gittii deneyimle biliniyordu. Merutiyetin tanrlatrd Enver ve Cemal'ler, alabildiine paa,

bakumandan olurlarken heptiler. Albayl g bulan Mustafa Kemal ve smet Beyler, hi gibi grnmlerdi. baa dnce kimin daha paala ve kahramanla elverili olduu beliriverdi. Madem ki devrim burjuva devrimiydi, arkada grnen Fikret'in "han' yama"snda kim, niin geri kalsnd? Bu uurda her subayn yerden ge dek hakl karabilecei binbir gerekesi olurdu. Hele daha ilk admda, 40 kiiyi bulmayan MBK iine bile, ta atp kolu yorulmakszn girenler olmam myd? "Hayallerine bile getirmedikleri en byk rtbeye bir anda eriivermiler" yerletirilince, "ordu kademelerinde... kskanlk ve eletirme"nin nerelere varaca kendiliinden anlalr. Son Cankurtaran Simidi: SKB Bu atmosferi yaayanlar iin, ok sk hiyerarik bir "otomatik itaat" aygtndan baka trl rgt dnlebilir miydi? rgtlkte en titiz kurmay incelikleri baarld. Yaplabilecein en mkemmeli yapld: "Silahl Kuvvetler Birlii!". . Bu rgtn kuruluundan 22 ubat'a kadar Milli Savunma Bakanl zel kalemi Kur. Yb. Talat Tahsin o birliin tam bir paralanmadan ileri geldiini yle yazar: 13 Kasm operasyonundan sonra bir ksm Komite yesi muallakta kaldklarn hissetmiler, kendi emniyetlerini salamak iin byle bir teekkln zulm ve zaruretine arkadalarn ikna etmi olabilirler... Komite yesi olmalar gerekirken, bu payeye eriememi ve ellerinde kuvvet bulunduran nemli mevkilerdeki kumandanlarn n plana gemek istekleri, insani vasflar ve ihtiraslar kendilerini bu istikamete itmi olmas ihtimalidir." (s.18) 21 Mays davasnda Talat Aydemir ayn eyleri daha ak belirtti: "MBK'nin Anayasas, bizzat yapanlar tarafndan inenmiti. te bu hadise Silall Kuvvetler ierisinde ok ykc bir reaksiyon yaratt. (14)ler yurt dna srldkten sonra geri kalan 23 Komite yesi, grup grup ordu iinde airet reisi gibi taraftar toplamya baladlar. Ayrca (14)lerin madur olduklarna inananlar da ordu iinde bir tekilat kurmya kalktlar. Artk ordu muhtelif fkir ve cereyanlarna gre muhtelif zmrelere hizmet iin siyasetin ierisinde bocalamya balamt. te bu durum karsnda kendimi vazifeli hissettim. Ankara'daki yakn arkadalarmla bir fikir etrafnda toplanarak ordu iinde paralanmama meydan vermemek, yava yava orduyu MBK yelerinin elinden kurtarmak iin Silahl Kuvvetler Birlii ad altnda bir tekilat kurmya baladk." (s.19) Ama ne? rgt iin rgt kurmak! Asl amasa korkuydu. "19 ubat gn Bakumandann odasnda Kuvvet Komutanlaryla yaplan toplantda Alb. nsalan yle konutu: "- Mnferit bir hareket iin endieye mahal yoktur. Fakat siyasetilerin tuttuu yol baz patlama ihtimallerini tahrik edici mahiyettedir. 27 Maysn temelinde olan bizleri ortadan kaldrmak iin her areye bavuracaklardr. Bizi mukadder olan felaketten siz dahi kurtaramyacaksnz." (s.23) Tecrbeli Kurtlar SKB orduyu 27 Mays'n ve iktidarn sahibi sayyordu. "27 Mays ihtilalini yapan Trk Silahl Kuvvetleri, ihtilalin ve iktidarn gerek sahibi olarak kendi malna el koymu grnyordu." (s.19) rgtn kilit yerlerine; o "grne" uygun, en "denemeli kurtlar" yerletirildi: "Silahl Kuvvetler Birliinin kurulmasna nclk eden ve bu birlii kuran kumandanlarn byk bir ounluu eski ihtilalci arkadalarmd. lerinden, bizim eski ihtilalcilerin igal ettikleri post yznden dayanmak zorunluluunda kald 'sonradan karmalar' karrsanz, bu teekkl istisnasz hepsi bizim eski ekibe katlm olan tecrbeli kurtlardan kurulmutu. Kendileriyle, aramzdan uzun yllarn

kader birliine dayanan kkl ilikiler hibir zaman kopmamt." (s.19) Bu sk tutunmann bana Genelkurmay bakan kendiliinden (hiyerariye uygun) geldi. nk hiyerarinin tepesinde bulunanlar da o sra ayaklarnn yerden kesildiini hissetmilerdi: "Genel Kurmay Bakan ve Kuvvet Kumandanlar Komitesinin tabii yeleri olmalar yle dursun, MBK yeleri bu zevat emir ve kontrolleri altnda gibi kabul eden bir gr ve davrann tezahr olmaktan kendilerini kurtaramamlard. Bu davrann tezahr olarak Haziran 1961 olaylar esnasnda yzba rtbesindeki bir Komite yesinin Genelkurmay Bakannn masasna yumruk attn grmenin betbahtlna uradk." (s.18) Maazallah! Yer alsn, yere girelim! Onun iin, yani, MBK iinde yrtme ve yasama yetkisine sahip bir yzba, genelkurmay bakannn masasna yumruk atmasn diye hiyerari salamlatrld. Ya bu hiyerari salamlanca, tepede duran bir tek kii alttakilere "yumruk" atarsa? Alttaki "eski kurtlar"a gveniliyordu. Havadan e Den Kurt Oysa, daha SKB kurulurken iine "kurt" drlmt: "hava"dan bir kurt havac Mente. 14'lerin temizlenmesinde havaclarn ve Mente'in rol unutulamazd. Finans-kapitalin ba oyunu, havaclarla karaclar tepitirmektir. "Halim Mente'in Trkiye ye girmesinden sonra, Komitedeki havaclar belli bir fikrin savunucusu olarak ortaya kmlardr. Onlara gre, iktidarn hemen devredilmesi hususunda millete verilmi olan sz derhal yerine getirilmeliydi... Mente, mevcut Komite kadrosunun memleketi idare edebilecek nitelikte olmad fkrini ileri srerdi. Memleketi iinden klmaz badirelere srklemekten korkard. Ona gre, iktidar, smet Paa ve Partisine hemen devredilmeli, Komite sahneden ekilmeliydi... Byde bir kanaat tamalar, havaclar, ister istemez Madanolu grubu ile gaye birliine gtryordu." (s.14) Kimlii bu denli ak seik olan Mente (ve havaclar), Madanolu- Kzlolu ekibinin 14'leri "paketledikten" sonra pek kazaklaan kiisel diktatrl nnde tedirgin oldu ya da yle grnd. Talat Turan diyor ki: "Kuruculardan olan Mente, 13 Kasm'n icrasnda n planda aktif rol oynam bir ahstr. Bu zatn (14)lerin intikamn almak iin kurulan bir teekkl iinde bulunduu dnlemez. Ancak fkrin yaylmasnda, teekkln Karac mensuplar tarafndan, (14)lerle beraber olunduu temasn ilemekten fayda umulduu inkr edilmemesi gereken bir gerektir." (s.18) e Den Kurtun Makyavelizmi Bu kanya gre, Halim Mente, aka CHP adamyken,14'leri ve SKB'ni iinden kontrol etmek zere grevlendirilmi olabilirdi. Glgedeki adam Roma`da yar srgnken Halim Mente'in hibir ey olmam gibi yapt konumalar, aratrma ve yoklama karakterini tar. Diplomasi kurallarna uyarak, hibir ey vermeksizin, karsndakileri sylemek ve felce uratmak makyavelizmini gder: "Mays'n 15'inde Halim Mente Roma ya geldi. Sanki hibir ey olmam gibi birbirimizle hasret ve sevgi ile kucaklatk. Mente'le ihtilal sonrasnda balyan zt grlerimiz 22 ubat'ta da ikimizi karlkl kutuplara ayracak derecede derinlemiti. Fakat, fkri ayrlk ne derece byk olursa olsun, arkadalk ilikilerimiz deerinden hibir ey kaybetmemitir... Birbirimizin karsna dikileceimizi daima evvelden haber verdik... Mente, (14)ler tasfiyesinin doruluuna inanm grnyordu. Roma'da sabahlara kadar devam eden karlkl mnakaai ve fkir alveriinde, katlam inancndan uzaklatrmann mmkn olmad kansna vardm. Ancak, Madanolu ve yakn evresinin de Mente'in gvenini kaybetmi olduunu konumalarndaki szmalardan yakalamak pekala kabildi. Bana aka ifade etmemesine ramen, devam edip giden iktidarn genel tutumundan pek memnun

grnmyordu. Fakat (14)lerin mutlak 2 yldan evvet memlekete dnmemeleri geektiinde srar ediyor ve bunda en ufak bir tavize yanamyordu. "Mente'in (14)lere kar ahsi bir ibirar ve onlardan kendi ahsna mteveccih bir endiesi mevcut deildi. Asl sebep: (14)ler tasfiyesinin tatbikatn fiilen idare etmi havac evrenin, (14)lerin yurda dnmesinden duyduklar endie yznden, kendi zerine yaptklar basknn etkisi altnda kaldr." (s.16) Kolay Provokasyon Halim Mente budur. Bir albayn, elini kolunu sallayp Roma'da glgedeki adam; Hollanda'da (14)leri kolaan etmesi, kendiliinden, elenti gezisi olmazd. imdi bu ayn Mente, SKB'nin 3 kurucusundan birisi olmutu. T. Turhan mektubunda yazyor: "... Talat Aydemir, Halim Mente, Seluk Atakan, Silahl Kuvvetler Birliinin nvesini tekil eden cuntann kurucular arasnda saylmaktadr. Bunlardan sonra, Nuri Hazer, Necati nsalan, kr lkin vs. saylr. Nve Cuntann nema'lanmas ok kolay oldu." (s.18) artc "kolaylk" nereden ileri geliyordu? Gene en bata Halim Mente'ten: "28'inci Tmen Komutan Nuri Hazer, Emanullah elebi ve Mente'in yakn akraba olmalar, Ankara'da yegane kuvvet olan 28'inci Tmenden azami lde faydalanmay mmkn kld... Halim Mente'in hava kuvvetlerinde sz sahibi olmas ve fikire Hava Kuvvetleri Kumandann ikna ederek tekilatn emin ve sratli kuryeler aracl ile yaylmasna geni lde hizmet etmitir." (s.18) Bu, silahl kuvvetler alt kademelerinde mayalanan kaynamay, zavall rahmetli Talat Aydemir'in kiiliinde cezalandrp sindirmek iin tertiplenecek dpedz bir provokasyona benzemiyor muydu? nk halk ocuu Trk subay, 27 Mays'tan halka medet umuyordu. Onu susturmak iin Amerikan usul madde karlar gstermek, tatmin etmek, yle dursun, sinirlendiriyordu. Btn g halk ocuunun elinde olsun, halka yaran dokunmasn, gt: "En nemlisi saylabilecek dier bir husus da, 27 Maysn o tarihe kadar arzulanan reformlar getirmemi olmasdr, denebilir. Silahl Kuvvetler mensuplar 27 Maysca beklediklerini grmemi olmann ztrab iindeydi. Tabiidir ki, 27 Maystan sonra kan kanunlar Silahl Kuvvetler mensuplarn maddeten kalkndrm ve bir ok garanti ve kolaylklar hizmetlerine amade klmtcr. Bu gerei inkar gayri-mmkndr. Bizim szn ettiimiz tatminsizlik manevi alanda tezahr etmitir. Bu memnuniyetsizlik ve tatmin edilmeme Silahl Kuvvetler Birliinin sr'atle vs'at ve kuvvet iktisabna balca amil olmutur. Mteakip hadiselerde bu halet'i ruhiyenin geni lde rol oynam olduunu kabul etmek lazmdr." (s.18) Uluslararas Finans - Kapitalin htar Bu durum, tutalaklar (statkocu muhafazakr iveren partilerini) sonuna dek ihtiyatl davranmaya zorlard. "htiyatl" ile "tereddtl" taban tabana zt iki davrantr. Devrimciler ne kadar tereddtlyseler (kk-burjuva durumlu) tutalaklar o kadar ihtiyatlydlar (kararl burjuva-tutumlu)... "Baa gre" byle balad. Birinci raundu kazanan parola, nn nn: "ktidarn sivil idareye bir an nce devrinde saylamayacak kadar fayda vardr" sz oldu. Bu sz, nce -Msr deneyinde az yanm olan- Londra'nn Times gazetesinde kt. 8 Temmuz 1960 gn London Press Service u fiei havaya attyd: " Trkiye'nin askeri ynetimden sivil ynetime geiinin cayaca, -ya da belki de- tam olmayaca gibi bir olaslk Times'i tedirgin etmektedir." Times' ten sonra bizim "hr basn", ondan sonra da Paa "tedirgin" oldular. Tutalaklarmzn ii kolayd: Avrupa bizden en az 150 yl nde gittii iin, onun "deneyimlerini" hatrlatmas, iveren snfmzn Batdan gelen uyarya tanr buyruu grmcesine uymasn salyordu. Yerli Finans - Kapitalin Yal Adam Bat burjuvazisinin bir yntemi de bir ulusun bana yal ve kendisine sadk

bir tek "ulu kii" geirmekti. Celal Bayar rnei buydu. "Onlarn felsefesine gre: bir yal adam satn al, devletin bana geir, milleti yllarca soydur, ezdir. apulculara kar isyan baar kazansa bile, en soyut hak isteyen gen azlara kurun sktran yal adamlara 'lm cezasnn glgesi' dahi gsterilemiyecektir. "Eldeki beylik basn ve beylik muhalefet ortal kaplad srece nasl olsa 'efkat' damarlar kabartlr. Maher gn canlar kurtarlanlarn, ileride usturuplanacak bir afla hrriyetleri de balanverir. "apul yeniden eski hzn bulur, hatta geer. Ve ecnebi 'dostlar' gemi gelecek kullarn ebediyyen garantilemi bulunurlar." (H. Kvlcml: kinci Kuvayimilliyeciliimiz, s. 20) 1960 Temmuz'unda yazlm ve ulemamzca okunmas yasaklanm olan bu satrlar,1966 Temmuz'unda olaylarca kantlanmad m? 27 Mayslarn balarna kendi elleriyle boyunlarna ilmek geirir gibi geirdikleri ilk yal adam sayn general Cemal Grsel oldu.1960 yl ortasnda, gz gre baltalama yaptklar anlalan "sivil" bakanlardan onu inince kimin bakan olaca Milli Birlik Komitesi'ni altst etti. Askerler, hi deilse masa brokrat olmadklar iin, aldklar ii i olarak daha temizce yrtebilirlerdi. Devletin hangi makinesine asker geirildiyse orada olumlu i yapld. rnek; stanbul Belediyesi bana geirilen iddiasz bir askercik, birka hafta iinde skdar, Fatih gibi blgelerde hemen hi masrafsz, halka ucuz tiyatro binalar kurdu. Sivil brokratlar 40 yl urasalar, milyonlar mteahhitlere aldrarak, yaplm tiyatrolar inmeli duruma sokarlard. Askerler kaarlanmamlard. "Fakat Grsel'in, boalan yerlere yine sivilleri getirmekte srar etmesi karsnda teebbs baarya ulaamamtr." (s.9) Kk-Burjuvaln ntihar Felsefesi Ne sayede? MBK'nin bir sosyal snfa dayanmayan aydn kk- burjuva yaps sayesinde. nk: "Komite yeleri aslnda Bakan olmak istiyorlard. Hemen hepsinde bu istek umumi idi. Ancak, Bakan olmak ans bazlarnda dierlerine nazaran daha fazla grnyordu. Hkmette 38 adet Bakanlk bulunsayd, teklif oy birlii ile kabul edilir ve derhal uygulanverirdi. Kar koyma, daha ok, Bakan olma ansn kendisinde az grenlerle, Komite yelerine, sivillere nazaran laf anlatmakta mkilat ekeceini yakndan bilen Babakandan geliyordu." (s.9) Dram ya da komedi burda yatyor, "tavan burada pusuyor"du. Yasama ve yrtme yetkilerini anayasaca ellerinde tutanlar, yasama yetkilerini piyasa ajanlarndan "komisyonlara" balyorlard. Yrtme yetkilerinde ise bir bakan olmay bile "an" sayyor, birbirlerini krmak yolundan bir tek yal adamn insafna smarlyorlard. O yal adamn "sivil idare" ilkesiyse, kendisi en masum "saduyu"suna uyduu hayaliyle avunurken, Londra'da kotarlm bir formld. Sivil Bakan: Devrime Saatti Bomba Asker kk-burjuvalarn ekimeleri sayesinde sivil tilkilere geen ynetim ne yapt? 27 Mays gemisini delerek batrmak iin gemi ambarna safra diye konulmu saatli bomba gibi iledi. Glgedeki yaknyor: "almalarmz normal artlar altnda eereyan etmiyordu. Yaplacak ileri azameti nisbetinde mkilatla karlayorduk. Mcadelenin en byn yetkili makamlar igal edenlerle yapmak zorunluluunda kalyorduk." Batc akl hocalarnn tapnd "sivil idare" buydu.Yoksa ama "sivil" ya da "asker" deil, halka doru deprenen 27 Mays' kendi arklar iinde bomakt. Babil andan kalma brokrat devleti dzeltmek isteyen devrimcilere kar "laf anlatamaz" hale gelen birinci yal adam:

"Cemal Crsel, genel olarak tensikatn yaplmasna taraftar grnyordu. Fakat, sonucunda domas muhtcmel grnen baz ihtilatlardan endieli ve bu yzden mtereddit bulunuyordu." (s.ll) kinci yal adam: "Milli Savunma Bakanln igal eden Fahri zdilek, her trl tasarrufu dorudan doruya kendi sorumluluu adna giriildii halde, meselenin Komitede konuulduu ilk gn antasn toplam ve bir daha Komitenin semtine uramaz olmutu." Silahl kuvvetleri temizlemekle bir tala iki ku -ama ikisi de iveren torbasna giden iki ku- vurarak ses karmayan yal adamlar, o zaman -hem de silahlara kar- korkmamlard. "Domas muhtemel baz ihtilatlar" dolaysyla imdi silahsz sivillerden korkuyorlard. Brokratlar temizlemekte "endie... ve tereddt" sakzn iniyorlard. Demek, "domas muhtemel ihtilatlar" Londra- Washington kaynakl sivil finans-kapital ajanlarndan geliyordu. Finans - Kapitale: Sivil mi Yarar, Asker mi? Temiz devrimcilerin deneyimsizlii nne "siviller mi daha bilgili ve beceriklidir, askerler mi" diye bir eytann eri kl karlyordu. Bu dzelttirilmek isteniyordu. Oysa sorun o deildi. "Siviller mi iveren snfnn kar oyunlarna daha yatkndlar, yoksa askerler mi?" Sorun buydu. Buna verilecek karlk, en kr gze batacak kadar ortadayd. Elbet, asker evlatlarmz az ok zel bir kapal kutuda tutuluyorlard. Yllar yl "siyasetten uzak" tutulma bahanesiyle iveren snfnn nasl devlet kasasn soyarak zengin edildiine pek altrlamamlard. O yzden, burjuva kar oyunlarna ok daha az yatkndlar. Finans-kapital oyununa dmemi askerlerin, millet ve memleket yarar denildi mi, onun mutlaka iveren kar olmas gerekeceine inandrlmalar daha gt. Finans-kapital gzln takamam gen askerler, elbet o gzlkle kr edilmi sivillerden bin kez daha becerikli ve halksever olacaklard. Zeki bir halk dostu ise, gereken gerek "bilgi"yi, sersemletilmi burjuva brokratndan daha iyi, abuk ve doru olarak elde etmeyi becerirdi. Amerikan Abdestli Sivil Bakanlar te bir rnek: Maliyeye stad Alican sivil getirilmiti: "Maliye Bakanl ile resmi bir koardinasyon sistemi ierisinde almaya imkan yoktu. Derhal, alageldikleri her trl mklat nmze yacaklarndan zerre kadar phe etmiyorduk... Yaptmz mali portresi 100 milyon TL'sna bali oluyordu. En nemli husus bu paray hem de ok ksa zamanda temin edebilmekti.. Bu i iin, hkmetin kurulu zellii yznden, pasif, iktidarsz ve hatta yetkisiz klasik kafal bakanlaryla da ibirlii yapmak imkanszd." (s.ll) Sivil papaanlara bir ey retilmiti: Amerika`yla i yapmak. Bu, onlarn pek houna gidiyordu. Yolluu, denei komisyonu, ihalesi, denetlemesi vb., vb.. vard. Hepsinden hem yersin, hem yedirirsin. Gen askerler bunu "beceremezlerdi." Doru drst "bilmiyorlard". yle dnyorlard: "Faaliyete getiimiz gnden itibaren ne ordu emir ve kumanda kademesinin, ne de Amerikan Yardm Kurulunun hibir eyden haberi olmamt. Amerikallardan bu i iin yardm istemek, ie burunlarnn sokulmasna raz olmak demekti ki, bu takdirde tatbikatn kmaza girmesi, meselenin mzakere ve pazarla dklmesi kanlmaz bir sonu olurdu." (s.ll) Finans - Kapital Baltacs: Sivil Bakanlar Bunu hibir "sivil" aklnn kenarndan geirme zahmetine katlanamyordu: Onun iin Londra'nn Times'; "aman siviller yetiin!" diyordu. "Hr basn" ve sayn "siyasi partiler" hep bir azdan yank veriyorlard: "Aman siviller gelsin hkmete!" ' Sayn yal adamlarn da bilerek bilmeyerek "tela" ve "tereddt"leri buradan

geliyordu. Gen askerler bir kez daha "kendi omuzlarnn stndeki balar" ile kk bir finans baskn yaptlar. Sonra sayn sivil bakan karlarna alp 100 milyon! dediler. O, ii "komisyona havale"ye kalkt. "Alican, hakl olarak alageldii gibi, binbir dereden su getirmiye, hkmetin o gn iin ancak 25 milyon liray tasarruf edebildiini, bu artlar altnda demenin mmkn olup olmyacann cay- mlahaze bulunduundan bahsetmiye balad. Meselenin Komisyona havaleye ve sonu gelmez mzakerelere tahamml olmadn kendiliinden anlamasna imkan yoktu." (s.ll) Sivil bakan sabotajn nceden kestirmitir gen subaylar. "Komisyona havale" hilesine arplmamak iin, daha nceden bakan beye kaamak brakmayan bir srpiz hazrlamlardr. "Uzman" m gerek'? Finans- kapitalin iirdii bilgin maskeli ajanlar yutmazlar. Kendi bildikleri gibi "uzman" mumla ararlar. Devrimci Asker: Suikasti nler "Maliye Bakanlna giderek Bakanln ileyiine vakf ve kiiliine gvenilebilir bir adam aradm. Bana Bte Umum Mdr Hikmet'i tavsiye ettiler... Bte Umum Mdr, bize o gnlerde tamtakr braklm bulunan Devlet Kasasndan 100 milyon lirann nasl bir hafta zarfnda, hi bir mali sarsntya sebebiyet verilmeksizin, nakden tediye edilebileceini retmi bulunuyordu. Bakanlklara mali yl banda bte ile tahsis edilmi maa deneklerinin bo kadrolar karl Maliye Bakanl emrine iade edilecek ve biz de, gemi yllarda arur edilen bu para ile iimizi grecektik." (s.ll) Sonra hr siyasi parti lideri olacak sayn bakan, bilmez sayarak, gen subaylar parasz brakmak istiyor. Subaylar ondan er davranp, gerekli uzmanlar, her yl sonu arur edilen 100 milyon liray rahata kartyorlar. ki, "uzman"; maliye: Hikmet, hukuk: Yzba Sait. "Yeminli ve gizli olarak Ankara Kumandanlnn bir odasna kilitlenip birka gn iinde 42 sayl kanun tasarsn tamamladlar." (s.ll) "Bilgisiz, beceriksiz, yetersiz, vb.siz" saylan insanlar, ne yaptklarn bilirlerse, kendilerinde bulunmayan bilgiyi de, uzmanl da herkesten iyi emirlerinde kullanabilirlerdi ve kullanmlard. Yalnz, iveren snf iin uzman smrme karlarn hakl karma aygtyd, burada devrim kar nde geliyordu. Birinci raundun ilk basama finans-kapitale kar devrimci subaylarn stnl biiminde geiyordu. Gerekte finans-kapital usta pehlivan gibi altta greiyor, devrimcileri ypratyordu, sureti haktan grnerek onlara istediini yaptryordu. Ufak tefek azarlanmalar olaan sayyordu. Alican'n D. Seyhan karsndaki durumu onu gsteriyordu: "Szn kestim, ve sonradan, akrabas olan Talat Aydemir'e ikayet ettiine gre kendisine hayli serte gelen bir ifade ile nmzde Komitenin kabul ettii bir kanun bulunduunu,kanunun tabikatna Bakanlar Kurulunun memur edildiini, tali mlahazalarn yersiz bulunduunu hatrlatarak ayaa kalktm. Bakan, elbette deme iin imkan aranacan syledi ve toplantya son verdik." (s.ll ) Askerce nlemler ve Yal Tilkiler Bu uslu grn, devrimcileri bindikleri dal kesip yapma bir gvenlik iinde oyalad. Aldklar tek nlem, sosyal bir snf asndan halka inmek yerine, kimi kilit saylan noktalara, 9 devrimciyle, onlarn gvendikleri 3 askeri uzman geirmekle kald: 1- Talat Aydemir: Harbokulu Komutanlna, 2- Necati nsalan: Jandarma Okul Komutanlna, 3- Kemal Gner: Jandarma Okul Kurmay Bakanlna, 4Necmi Berk: Kara Havaclk Okulu Komulanlna, 5- Naci Asutay: Milli Emniyet Bakan Yardmclna 6- Nejat Kumuolu: Milli Emniyet stanbul Mfettiliine, 7kr lkin: Ankara Emniyet Mdrlne, 8- Faruk Gventrk: stanbul Merkez Komutanlna, 9- hsan Erkan: 229. Piyade Alayna (Ankara Merkez Alay)... Gvenilirlerden: 1- Refik Kurttekin: Genelkurmay Bakanl stihbarat Bakanlna, 2- Faruk Grler: Harp Akademileri Komutanlna, 3- Yusuf Alpmansu:

stanbul Garnizonu ve 66. Tmen Komutanlna... Bu 12 kat asker katyd. Hepsi de hiyerarice yal generallerin emirlerine itaatla grevliydiler. Glgedeki adam: "Orduda General brakmann hatasn daha ilk admda gzlerimle gryordum" diyordu. Ancak yal adamlar, kendi yaptklar sabotajla kalmadlar. MBK'nin iinde uyandrdklar atei de ustaca krklediler. Milli Birlik iki kart kutba paraland: Birbirinden Habersiz Cunta 1. Kutup (Reformcular): Kabibay-Trke-Erkanl z evresinde: Karaman-Akkoyunlu-Baykal-Solmazer-Esin-zda... Devleti "revizyona" uratmak istiyorlard. Hem ounluk hem gl grnyorlard. Kararlydlar. "9 Temmuz gecesi aldmz kararlarn uygulanmas iin hzla alyorduk. htilal iktidarnn emniyetini sr'atle salamak zere Babakanlkta bir Merkezi stihbarat Tekitat kurmaya karar verdik. Kadro ve Kanun teklifi gibi zaman alc formalitelerle vakit geirmeksizin, tekilatn bana Kurmay Yarbay Sreyya Yksel'i geirdik. O zaman seferberlik tetkik kurulu bakan olan emekli Kurmay Albay Faruk Atedal'nn emrindeki istihbarat hizmetinden yetimi subaylardan tekil ettiimiz bir ekip ile Babakanln bir odasnda derhal faaliyete getik. "Bu tekilat; Milli Emniyet, Emniyet Genel Mdrl, Genelkurmay stihbarat Bakanl ve Jandarma Genel Kumandanl gibi organlarn aracl ile btn Trkiye'nin gzn ve kulan bir noktaya toplad." (s.13) Bu, aka, bir albaylar hkmet darbesiydi. Tam cunta; hibir sosyal snfa dayanmyordu. Kar Grup ve Batak 2. Kutup: "Sami Kk'n akl hocal yapt ve Madanolu'nun ba olarak kullanld grubu" idi. evreler, nce Rafet Aksoyolu-Fikret Kuytak, sonra Suphi Grsoytrak-Ahmet Yldz'd. Aznlktlar. Ama "Komite dnda siyasi evrelerle irtibatl olarak altklar ve Komite iinde Parti szcl edercesine ters bir yn tutturduklar intiba gnden gne kuvvetleniyordu." (s.13) Sosyal snfla ve onun siyasi rgtyle el altndan iliii, onun da en az birinci cunta kadar ilegal altn gsteriyordu. "Hibir zaman belirli bir inan ile karmza kmamlardr." Yalnz 1. Cuntay iyi oyalamlard. Bu iki kutup arasnda batak uzanyordu: Ekrem Acuner: "bal bana"yd. zdilek-Ulay Paalar bakan, tarafszdlar. Sezai Okan-Osman Kksal: Madanolu nu tutmakla birlikte Trke'e kar (Kk'inkine benzeyen) bir "alerji" besliyorlar, zda'n nutuk atlarna sokranyorlard. Tam o srada, Halim Mente Roma-Nato'dan geldi. Komite Komisyonlarna girdi. l. cuntaya kar aka smet Paasz yaamayaca tezini tutturdu. Bir yandan "Madanolu grubu ile gaye birlii" gderken, tede "Komite iindeki fikri ve hissi ayrlklar ortadan kaldrma gayretine" Kabibay ve Seyhan'la "devaml olarak katlyordu." Bu, tavana ka, tazya tut demekti. Paa, Mente klna girmi, komiteyi iinden fitillemiti. Kk - Burjuva Tela ve Bln H. Mente'in antitezi D. Seyhan'd. kisi de devrimden amaladklarn alamam albaylard. Mente, paalar D. Seyhan, paa olmayanlar temsil ediyordu. Paalar, CHP ardnda akll iverenleri tutuyorlard. Paa olmayanlar cunta glgesinde kk-burjuvaziyi temsil eder grnyorlard. Akll burjuvazinin ne dnd belliydi. Duygucu kk-burjuvazi iin deli olmak iten deildi: "Biz, (diyordu D.S.'nin azyla) 27 Mays ihtilalini tahakkuk ettirebilmek iin alt yl geceli gndzl almtk. Biz ihtilali, iktidar CHP'ne devretmek iin yapmamtk. Alt yl, her trl feragat ve fedakarlkla inandn fikirlerin tahakkuku iin ihtilal hazrla ve yap, sonra da fkirlerinin karsna dikilen ve siyasi gruplanmalarn karna hizmet etmiye kalkanlarn karsnda ylp sahneden ekiliver!... Olmazd byle ey..." (s.l4) Ne yazk ki kk-burjuvazinin modern toplumda alnyazs buydu. Her

kk-burjuvann gz byk burjuva olmaktayd, her albayn paa olma niyeti gibi... Ne var ki, paa olma ksmeti gibi, byk burjuva olmak da binde bir kiiye g nasip oluyordu. MBK'nde herkesin gnlnde bir paalk yatyordu. Hi kimsenin halka inmeyii, herkesin saray st katnda kozunu paylama hesab baka igdye balanabilir miydi? lkesiz Antika Kulis Oyalan Onun iin, komitede kendi hegemonyas hesabna "birlik ve beraberlik" arayan her kii, komitenin gvdesini gevrek bir am aac gibi yaran kama roln oynuyordu. Komitede paa olmayanlarn ba Kabibay'd: "Kabibay: ihtilalin motoru, bel kemii ve koordinatr idi. Fikir anlamazl durumunda bulunduumuz kiiler, Kabibay'a hl, eksiksiz sevgi besliyorlard, yaknlk gsteriyorlard htilale Madonolu'nu ve Kk' o kartrmt. Onlardan, kendisine, dolaysiyle yakn evresine bir dmanlk tertiplenmesi aklnn ucundan gemiyordu, hayal edemiyordu. "Elinde kudret vard. Komite, bir cemiyet grubu tekil etmiti. Bakanlna Kabibay' oturtmulard. Yanna yardmc olarak; Karaman', Esin'i, Solmazer'i almt. Bu emniyet grubu, Komite namna Trkiye'deki btn aktif kuvvetleri kontrol ediyordu. Kabibay'n yapt btn hesaplarn sonucu yanl kmtr. Hesaplarda, normal artlarn formllerini kullanyordu. Halbuki, ihtilalin, ortal kasp kavuran ortamnda kullanlacak hesap makinesi piyasadan satn alnacak cinsten deildi." (s.14) Daha dorusu, Kabibay'n kulland hesap makinesi 1- "Piyasadan" satn alnmt ama, 2- ok eskiden (belki Babil andan beri) satn alnm ve kullanla kullanla hurdalam bir makinayd. O makinenin dilinden, acemi albaylardan ok, usta paalar anlard. Sorun o makineyle i grmeye kald andan itibaren mekanizma, otomatikman eski ustalarn insaflarna kalm demekti. Btn beklenen ey ilk okun uyandrd aknl geirmek, zaman kazanmak, saatinin geldiini grmekti. Keskin Karar: "Fikirsizleri" Budama Yar kim kazanacakt? kinci baskn yapabilen. Baskn ne denli erken olursa, o denli gen albaylar lehine olabilirdi, ne denli ge kalrsa, o denli yal paalarn deirmenine su gtrecekti... Komitedeki genler yalanc bir gvenlik iindeydiler. Kabibay, yanna ald kukulu Trke grubu yznden, aleyhinde alanlara her gn biraz daha taraftar kazandryordu. Biimsel iktidar elinde tuttuu sans ile boyuna zaman kaybettiriyordu. Heyelan, komite dnda olanlar daha iyi seziyorlard. Sezenlerin banda, Mente'le ak kart iskambil oynayan ikiz dman-karde Dndar Seyhan geliyordu: "Eyll aynn balarnda, btn emeklerin boa gittiini ve artk birlik ve beraberliin teesss etmesinden ahsen midimi kestiim zaman, bavurulacak tek arenin, Komitenin fikirsiz kanadn budamak olduu kanaatine varmtm. htilalin mukadder tecellisine ve kanunlarna tabi olmaktan baka yaplacak i kalmamt. Ya biz sahneden ekilecektik veya onlar ekilecekti. "Kanaatimi, derhal yakn arkadalarma atm. Kabibay, Erkanl, Trke ve evremizdeki dier arkadalarla, tereddtsz olarak baka bir hal aresi kalmadnda birleivermitik. Komiteden, ihtilalin gayelerine aykr almalar grlen 4-5 kiinin memleket dnda ikamete gnderilmesi meseleyi kknden temizleyecekti." (s.14) "Fikirsizlik" neydi? Pek belli deildi. Kararsz Uygulama Tkezleyii Gelin grn ki, "tereddtsz " i kk-burjuva ii deildi. Nitekim genlerin en byk tereddtleri "karar" alndktan sonra balad. Laf baka, i bakayd.

1- Ne yapacaklarn bilmiyorlard: "Sonradan birok dedikodular ortaya kt: u veya bu kii, u veya bu ekilde karar kesilmi, diye. Ak belirteyim ki; hepimiz tam bir karar birlii iindeydik. Fakat, bu karar uyguland zaman, kimin memleket dna gnderilecei ne tespit edilmi, ne de bu konu tartlmtr. Hele, Cemal Grsel'in gerek mevkii ve gerekse ahs hakknda zel bir hkme varmak hi kimsenin aklnn ucundan gememitir." (s.14) 2- Ne zaman yapacaklarn boyuna erteliyorlard: "Karar, bu sefer, bizim aramzda tartma konusu olmaya balad. Hepimiz baka bir ekil gremiyorduk. Ya onlar gidecek, ya biz temizlenecektik. "Fakat i, kararn uygulanmas sorununa dayannca ekimserlikler douyordu. Trke her an hazr vaziyette bekliyordu. Mesele gelmi Kabibay'a dayanmt." (s.14) "Sabahlara Dek Birbirine Girme" "Eylln bandanberi, aramzdaki tek tartma bu olmutu. Her gece saat en az e kadar, ou zaman Trke'in odasnda, birbirimize giriyorduk. Fakat, btn bu abalamalar, verilmi kararn uygulanmas iin harekete gemiye yeter grnmyordu." (s.14) Dikkat edelim. Kk-burjuvazinin nl bir "aklnn ucu" vardr. Kk-burjuvazi pek gvendii "akl"nn erevesi iinde her kurnazl, htt her insafszl dnr de, "aklnn ucu" dedii yere gelindi mi, o snr almaz bulur. Aksi gibi de btn tekinsizlikler hep o "aklnn ucu" snrnda maherleir. Trkiye'nin asker, sivil btn gizli emniyet tekilatlarn kaplayan komite Emniyet Grubu bakan Kabibay'n "aklnn ucuna", dpedz karlatklar Madanolu ve Kk'n "bir dmanlk tertiplemesi" gelmiyordu. Ve btn gen devrimcilerin "aklnn ucuna" "Cemal Grsel'in gerek mevkii ve gerekse ahs" gelmiyordu... Bir de ne gryoruz? Bu her iki "akln ucu" birleiyor. Zaman kazanmak iin "eksiksiz sevgi ve yaknlk" gsterilerinde kusur etmiyor. Hi beklenmedik anda, umulmadk bahaneyle her iki "akln ucu" gelip devrimcilere batyor. Bir bcek vardr, avn yavrularna canl et olarak yedirmek iin, ldrmez, fel eder. Devrimcileri felce uratan ine, kendi "birlik ve beraberlik" ineleri oldu. Bu inenin en aslna uygunu Yurdakuler'di. 27 Mays ncesinde Ankara ile stanbul arasnda kopan ikilii o gidermiti. imdi gene yalnz "birlik ve beraberlik" akyla, keskin devrimcilerin "her gece saat en az e kadar birbirlerine girdikleri" tartmalarn yapld yerin kapsna kulan dayad... ki, ne dinlesin? Komiteden bile olmayan bir glgedeki adam, komitenin "birlik ve beraberlii"ni lafla da olsa parampara ediyor: "Bir gn, Muzaffer Yurdakuler, yakn arkadalarmzla konutuumuz bir yerin kapsndan, benim alnan karar uygulamakta gecikmemizi eletiren konumam, tesadfen duymu ve derhal soluu Komitede alarak duyduklarn genel kurula getirmi. Ortalk, hemen ktsne kart. Aslnda Yurdakuler'in telal hareketi, benim ahsma duyduu ibirardan domuyordu. O, bu konuyu rnei ile ortaya getirerek, anlamazlklarn, Komitenin sonucunu nereye kadar gtreceini delilleriyle ispatlamak istemitir. Gayret tam tersine hizmet etti. Niyetimizin duyulmas, fkir anlamazl iinde bulunduumuz kiilere zamannda alarm iareti ekmek olmutur." (s.14) Zaman Kazanan "Pratik Adam"lar Gen devrimci kk-burjuvalar bir sosyal snf perspektifine dayanmyorlard. Dayansalar, bu ifaat, birok sosyal devrimde olduu gibi, hareketi daha abuk zembereinden serbest klmaya yarar, aceleletirirdi. Bizim devrimcilerin btn perspektifleri "baskn basanndr" yntemine dayanyordu. Baslacaklar, haberi almlard. Sosyal bir snfn sivil-asker rgtlerine ve evrelerine yangn var, "silah bana" ln basacaklard:

"Bu alarm (silah banay) alanlar, hemen faaliyete koyuldular. Ordu birliklerinde yakn arkadalar, Kumandan olan Komite yeleri, bu sayn Kumandanlara hulus akmya baladlar. Birbirleriyle bu ynde yara koyuldular. Her frsatta, herkes ordunun ierisindeydi. Kta Kumandanlarnn isteklerini yerine getirmek iin almak, Komitenin tek gayreti haline geldi." (s.l4) Devrimcilerin bu durumda bavurduklar tek davran, mehur "ordunun siyssetle uramamas" ilkesi oldu. Kim uraacakt ya siyasetle? Glgedeki adam... Kendisi, komitedekiler, hkmet ve devlet bakan "asker" deiller miydi? Hangi siyasetle uramamlar, uramyorlard? Maymun gzn amt. Madem ki, sosyal snflar dnda sadece orduyla i yaplacakt, ite herkes orduda siyasetini yrtecekti. Herkesin "hulus ak"t "sayn komutanlar" kimlerdi? 6 Haziran "sessiz ihtilal"inde "orduda kalan dier baz generaller"di. Onlar drt aydr "ellerine geirdikleri her frsatta, ihtilalcilerden duyduklar kompleksin acsn karma yoluna sapm" deiller miydi? Onlar iin glgedeki adam ne demiti? "Emeklilik zarflarn dattrd. Ksaca: - Hepiniz tekat oldunuz. zlecek birey yok, iyi de para veriyorlar, diyerek kesip atverdi. Pratik adamd dorusu..." (s.l2) Glgedeki adam onlara yle gzya dkyordu: "Orduyu, siyaset d brakma dncesi bu ekil davranlarla her gn biraz daha boa kyordu. Kimse, artk prensiplere bal kalmay aklna getirmiyordu." (s.14) Hep "akl"!.. Oysa "sayn komutanlar" hereyden nce "pratik adam"lard. ,"Lisan' halleriyle", "ordu siyasetle mi uramasn" diyorlard, "Tamam; siz albaylar da ordudansnz. Bakn biz nasl paa gibi krk yl oturduk. stediiniz gibi orduyu siyasetten ayrmak iin siyaseti sivillere brakn!" "Mride Teslim" Ol: lk Direkt! "Pratik adam" olduklar iin lafta kalacaa da hi benzemiyorlard. "Orhan Kabibay, Birlik ve Beraberlik salyabilmek iin her vastaya bavurmaktan ylmyordu." Ona gvenip sust yakalanmakla felce urayan devrimciler, kendilerinden umudu kestiler. Tm asker igdsyle hiyerarinin tepesindekinin insafn beklediler "Umutlar yine Grsel'e yneldi. Dizginleri bir toparlasa diyorduk. Bekliyorduk bunu. Bir dzenlese ortal, diye herkes umudunu ona dikmiti." (s.14) Paa (burada Grsel Paa da, smet Paa da, baka herhangi paa da olurdu), devrimcilerin kendi elleriyle uzattklar "dizginleri" smsk tuttu. Kimdi Paa'nn MBK'ndeki evlatlarn kkrtan? Dndar Seyhan. Kimdi bu kkrtmaya "lebbeyk hazrm" diyen? Alpaslan Trke. Glgeden artk iyice gnee km olan Dndar Seyhan diyor ki: Roma kara ataeliine atandm. Amerika'da bulunan ailemi alp Roma'ya nakletmek iin memleketten geici olarak ayrlmak zorunda kaldm. Trke'e veda etmiye gittiim zaman, o da Babakanlk mtearlndan ayrlmak zere masasnn gzlerini topluyordu... ine dtmz tereddt havas, bize ilk raundda smsk bir direkt ekiyor ve sersemletiyordu." (s.14) O besbelli durumda "tereddt" geti mi? Ne gezer. . nn'nn o sralar C. Grsel'le bulumalar bir yana, 9.6.1966 gn glgedeki adam bile hl Paa'y o gnlerde yle gryordu: "lere karmasnn etkisiz kalabileceinden ekiniyordu herhalde. Yahut da, onun iin gerekli tedbirlerin tam olarak alnma zaman gelmemiti. Hep pasif hep ekingen, hep babacan 'aga'lk davranlaryla yetiniveriyordu." 1960 Ekim banda "Roma'daki grevine katlan" glgedeki, sk sk haberletii Kabibay'a en sonra: "Madem ki siz... en yakn arkadalarnz memlekete arabilmek gcn

kendinizde bulamyacak hale geldiniz, o halde ok yakn zamanda, benim sizleri yurt dnda karlamam, artk mukadder bir felaket olmak yolundadr. "Kabibay; Yassada'dan telefonla arad. Durumun iyiye gittiini, endie edecek birey bulunmadn syledi." (s.14) Baskn yle Olmaz, Byle Olur: Son Direkt Neye, kime gveniyordu? Herhalde 9 kilit noktaya yerletirdikleri 9 devrimciye. 13 Kasm gecesi bu 9 kiiden 5'inin durumu yle oldu: 1- Aydemir: (asl vurucu g: Harbiye) "Komitenin paralanmasn" istedi. 2- nsalan: (kinci g: Jandarma Okulu) "baskn"a urad. 3- Gventrk: (stanbul Garnizonu) kime olsa "pestil karr"... Btn vurucu gler arasnda ba kuracak olan: 4- Asutay: (Milli Emniyet Bakan Yardmcs) ile, 5- Kumuolu: (Milli Emniyet stanbul Mfettii)... belki de Roma'da glgedeki adamla kumpas kurmaya gnderilerek Trkiye snrlar dna atlmlard. "14 Kasm 1960... eski ihtilalci iki arkadam; Kurmay Albay Naci Asutay ve Nejat Kumuolu talya'y ziyarete gelmilerdi... Napoli'de kaldmz bir pansiyonda sabah gazetelerini elimize aldmz zaman beklediimiz korkun sonucu renmi bulunuyorduk... Bata Kabibay olmak zere, Trke ve dier yakn arkadalarmzn Komite yelii haklar ellerinden alnm, emekliye sevkedilerek tevkif edilmilerdi... Biz eski ihtilalcilerin onlar iin tam zamannda dndmz, ne almlar, onlar bize uygulamlard." (s.15) Ve uygulama adamna gre oldu. Tereddtl Kabibay'a, uzatt tabancas iin : "nallah sana kendi elimle iade ederim" denerek "nsanlk ve mahviyetkrlk gsterildi." Tereddtsz "Trke'in evine Kzlolu'nun adamlaryla saldrlm, kaplar krlm, be ocuu lgna dnm, polislerin elinden babalarn almaya savamlar ve etraf felaketli bir manzara seyretmi!.." (s.15) Birlik Yerine: Bl ve Hkmet Karlarnda; dolaysz olarak; kendilerinden baka hi kimse grnmedii zaman bile kendi kendilerini yalnzca nyarglar ve tereddtleriyle nakavt eden devrimciler, srtlar yere gelince atlar. Kimdi onlar kndeye getiren? Etliye stlye karmaz grnen "hep ekingen, hep babacan" Grsel "aga" m? Kabibay'n a iinde bir kak tuz bulunsun gibilerden eliyle devrime katt, "eksiksiz sevgi, yaknlk" gsteren Madanolu ya da komitede bile bulunmayan Kzlolu gibi teknik aygtlar m?... Kurucu Meclis, rgtl yurttalarn tayinleriyle kolay topland. Ona geri ii snfnn siyasi rgtleri sokulmad, ama sendikalar sokuldu. MBK fiilen yoktu, ama kimse 27 Mays yoktur diyemiyordu. "Komitenin bir ksmn makaslyarak ihtilalin devamllk ve akclk niteliini kknden budadklarn zannedenler, fikri doularn nedenlerini aratrp meydana karma yerine, olaylar gnlk olarak dzene sokma heves ve gayretinden ileri tek adm atamamlard." (s.16) nk "13 Kasm operasyonu" ordu iinde devrimci kk-burjuvaziyi "makaslam", geri kalanlar bsbtn mitsiz bir honutsuzlua srklemiti. Subay kadrolarna, pek iyi anladklar "birlik ve beraberlik" parolas atlmt. 27 Mays kardei kardee drmeyi nleyecekti. "Tabiidir ki, bu ne nutukla, ne de (Kardelik haftas) tertibi ile olabilirdi... (Partiler st) olamamt MBK. (Kardeler arasndaki kavga) nlenmi, fakat (Kardeler arasndaki husumet) giderilememiti. Bilakis artmt. Yaygn bir kanaat (14'ler kalsayd, bunlar gerekleecekti) eklinde tecelli etti. Bu kanaate ulaanlar (l4)lerin adam olarak nitelemek doru olmaz. Esasen biz, fkirlerin peinde adam grmiye alkn olmalyz. Adamlarn peine uaklar yakr." (T. Turhan) Finans - Kapitalin Dedii Olur Finans-kapital "birlik-beraberlik" topyasn deil, esnek egemenlik istiyordu. Aznln bir lkede egemen olmas iin ise "bl ve hkmet" parolasyla, btn

gleri kendi aralarnda datp, finans-kapital ynnde birletirmek gerekir. CHP hizbi DP hizbini szde orduya devirtmiti. imdi karsnda, emirlerine uymayan bir ordu kk-burjuvazi grmek istemiyordu: "CHP partizanlar, ihtilali kendi muhalefetleri ile hazrladklarn, meyvay olgunlatrdklarn, fakat bu meyvann Silahl Kuvvetlerce (MBK yeleri tarafndan) koparldn ve iktidarn kendi tabii haklar olduu hissinden kendilerini kurtaramadlar." Bu kanyla CHP bir yanda kendi gnllleriyle halka, 27 Mays' gaspetmi bir ordu gsteriyordu, tede eski DP gnlleri kanalndan ordu, Menderes'i asacak bir CHP aleti gibi tantlyordu. Bylece, azck reform isteyerek halk tutmaya kalkan ordu kkburjuvazisi, her iki (akll ve aklsz) finans-kapital hizbi tarafndan halka karymcasma ktleniyordu. Ordu, solculara "faist", saclara "komnist" diye umaclatrlyordu: "CHP tekilatnca iktidara sahip klmtr. Bu husus, kutuplamalar nlemek yle dursun, artmasna sebep olmutur. Bu hal, eski vahim duruma ilaveten, fkri ve hissi alanda, Silahl Kuvvetlerle CHP'li olmyan halk kar karya getirmek gibi berbat bir sonu dourmutur." (T. Turhan)

Beinci Blm 27 MAYIS'IN SENTETK AIDAN NCELENMES

Vatan Hizmeti 27 Mays Devrimi'nin bitmez tkenmez ayrntlar ve o zavall "Canm kadar sevdiim Talat Aydemir"lerin ban yiyen sarsntlar zerine nice eyler sylenebilir. Sonu bakmndan hepsi ayn kapya kar. Adsz devrimseverlerden T. Turhan, D. Seyhan'a mektubunda diyor ki: "Sene 1960.. Sene 1965. Sadece 5 sene.. Tarih lleri iinde bir saniye... Oysa, bu be sene bir asrlk lye sacak hadiselere sahne oldu." Ynlar asndan devrimlerin bir gnnde renilenler, durgun yzyllar boyu propaganda ve ajitasyonla renilemez. Ancak, finans- kapital andayz. En ak olaylar, en iine ilenmez mason perdeleriyle gizlenir. Talat Turhan da ona dikkati ekiyor: "Bence (diyor) bu devrenin nemli hususiyetlerinden biri de; perde nnde geen olaylarn, perde gerisinde olanlarn ancak binde biri lsnde olduu hususudur. Geen hadiseler, ihtilaller, aa km veya kmam dier teebbsler, mahkemede dahi vuzuha kavumamza imkan vermedi. "Gizlilik ve kapakllk belki 27 Mays 1960 - 15 Ekim 196l arasnda tabii bir zellikti. Ya ondan sonraki ak rejimdeki ayn tip davranlar? Btn bunlar dnebilen, dnmek istiyen, memleket sorunlarna bir zm yolu arayan mnevverler iin inkisar' hayal sebebi oldu. "O halde, bu devre hakknda yazlacaklarn hakikate hizmet etmesi, karanlklara k tutmas, bir vatan hizmeti olacaktr." (s.17) Aadaki satrlar, o hizmeti, vatan hizmetini, ufak tefek tekrarlamalardan korkmakszn yerine getirmek abasdr. Balca Kaynak zerine Bu incelemede en ok Dndar Seyhan`n Glgedeki Adam yazsna bavurduk. Glgedeki adam tanmyoruz. Doru mu yazyor? Hatralarn kt gazetede "Tabii Senatrler" genel imzal bir aklama kt. D. Seyhan'n yazlarn "Yurt dndan takip ve tesbit edebildii ahsi grler" olarak "ciddi" saymyorlar ve "sorumsuz" buluyorlar. Ve bir mjde veriyorlar: "Tabii Senatrler olarak btn olaylar ileride objektif bir grle yce Trk milletine ve ilgi duyan dnya efkar' umumiyesine sunacaz." "Bugn iin

aklamay milli menfaatler bakmndan uygun bulmamaktayz." Yanlmyorsak, "tarihe malolmu ve gelecekteki gen kuaklara k tutacak nitelikteki olaylar" Tabii Senatrler diye bir kollegya yaynlam olmad. Yalnz o "aklama"dan gn sonra, ayn gazetede, bu kez ad san belli bir tabii senatrn u "aklama"s ile karlatk: "Tab Senatr ve Senato Bakan Vekili Kadri Kaplan dn bir aklama yaparak, Tabii Senatrler adna gazetemizde yaynlanan Glgedeki Adam balkl yazlarla ilgili aklamadan bir haberi olmadn bildirmitir. Kaplan, bu husustaki dnce ve mtalaasn gerekirse ayrca beyan edeceini de sylemitir." Ondan sonra gerekmemi olmal ki ilgili baka bir aklamaya rastlanmad. Emekli kurmay yarbay Avni Elevni (27 Mays devriminde Harbokulu 3. Tabur Kumandan) imzal teki uzun aklama, yalnz Muzaffer zda'n Grsel'i zmir'den getirmediini yazyor ve getirenler arasnda Elevni'nin "msaade"siyle bulunduu gibi eylerle urayor. Sonunda kimi orgenerallerin (C. Sunay, M. Alanku) "Dndar Seyhan'dan ok daha vatanperver" olduklarna ya ekiyor. Bize gelince, birincisi gibi sonuncu aklamay da pek "ciddi", yani aydnlatc bulmadk. Bizce glgedeki adamn "sorumsuz" kalabilmi olmas daha "ciddi" oluuna yaram saylabilir. Jandarma Genel Komutan Em. General Abdurrahman Doruk'un ksa "aklama"s ise, kendisinin "gdmc" saylmasn "tarihin takdirine" braktktan sonra, Eminsu`larn sivil grevlere girmelerine D. Seyhan'n "Kar ihtilal hazrlyabileceklerini empoze ederek engel" olduu, o yzden "Komitenin karsna Eminsu'larn dikilmesine sebep" olduu, "halen Paris'te bulunan bir snf arkadam Albayla, emekli olan bir Albayn maddi zararnn bir milyon liraya yakn" olduu hesabn yapyor. Bu arada, eskilerin "intaak' hak" (dorunun dile gelmesi) dedikleri eitten de bir sz hatrlatyor. Dndar Seyhan: "Avrupa'dan dner dnmez, Komite arkadalarna: eer siz orduyu yemezseniz, Ordu sizi yiyecektir. Birlik Komutanlarn derhal emekliye sevkedelim." demi. Byle demedii, yazlarndan belli. Yalnz "orduda paa brakmann" sakncasn ne sryor. Ondan galat olmal. Kimi paa, ordunun ruhu olmakla birlikte, paa demek ordu demektir saylmasa gerek. Btn bu nedenlerle, "glgedeki adam"n "ihticaca salih" (belgelenmeye elverili) olduu kansna vardk. Ve yaralandk. Htt biraz da fazlasyla yaralandk. 27 Mays'ta ki Cephe MBK'nin "temize havalesi", bundan ok nce finans-kapitalce "hazrlanm"t. 27 Mays hangi sosyal elikileri ortaya vurdu? Bunun zerine pek az belge verildi. Genel szler bir yana, gzleme dayanan canl olay, 27 Mays'n vurucu lideri yle anlatyor: "Harbokuluna yzlerce kiinin getirildiini haber aldm. Bizim kararmz, Kabine yeleri ile mahut takrire imza koymu olan 4 mebus dnda baka kimseyi tevkif etmemekti. Fakat halk, by k, oluu ocuu, htt kedisi kpei ile, bu hareketi o kadar candan bekliyormuki, penceresini aan, eline telefon rehberini alm; "- u evde falanca var... Onu da gtrn... "- u adam da onlardandr, milyonlar vurmutur... eklinde hemen btn mebuslar ve yaknlarn toplatmlar." (C. Madanolu: "fa ediyor!", Adalet, 16 Aralk 1961) Trkiye halk buydu. Duyguya, hayale kaplmyordu. Karsnda "milyonlar vurguncusu"nu gryor ve toplatyordu. eliki akt: 1- Finans- kapital (milyonlar vurmu), 2- Halk cephesi. Devrimci subaya tuhafca gelen bu olay finans-kapital (kodaman sermayeci ve

toprak aas) iin korkuntu. Halkn ordu ile tek cephe kurmas btn egemen evreleri telaa drd. flas Borusu Bir ey unutuldu. 27 Mays siyasi bir olayd, ama o patlang, sosyal ve ekonomik kmazn rnyd. Eer toplumun temel konularnda gerekli zm yolu bulunmazsa, politika-kiremitliinde baarlacak btn kotarlar, zaman kazanmaktan -tarihte bouna zaman yitirmekten- teye geemezdi. 27 Mays, konular zmek yle dursun, koyamamt bile. 27 Mays sabah, "rfi dare Kumandanl allamaz hale gelmiti... Saat 11'e doru ihtilal subaylar stenli muhafzlarn arasnda ciplere binerek Genelkurmay Bakanlna gittiler... Grsel'i zmir'den getiren uak Gvercinlik alanna iniyordu... htilalci subaylar ura salonunun nnde tek saf halinde sraya girip kendisini karladlar. Grsel, evvelce sadece n tand subaylar birer birer tebrik etti... Btn Bakanlklarn mstearlar arlmt... Maliye Bakanl Mtear Sait Naci Ergin hazinenin elinde sadece 85 milyon lira kaldn bildirmiti." (A. peki, .S. Coar: "htilalin yz", Milliyet, 1 Mart 1965) Bu 85 milyon rakam, Trkiye'nin 27 Mays sabahndaki ekonomi temelinin aynasdr. 85 milyon lira 30 milyon nfusa datlrsa, adam bana 2 lira 85 kuru der. Devletin 1960 yl gideri 7 milyar 320 milyon, borcu resmi rakamla 9 milyar 342 milyon lira. Brakalm milletin yaamasn, devlet denilen eyi 85 milyon lirayla yalnz ve ancak 4 gn ayakta tutmak (giderlerini karlamak) olanakl. Alacakllar devletin karsna ksa, 110 lira istedikleri halde 1 lira bile deyemeyecek 4 gnlk mr kalm bir devletin 110 kere iflas durumu... Trkiye'yi emperyalizmin dmen suyuna sokmu gdc snflarn egemen siyasetinden kmt. ki Egemen Sosyal Zmremiz Trkiye'nin egemen politikas, iki sosyal zmrenin tekelindeydi: lFinans-kapital zmrelerinin politika rgt, eski DP'ydi: (Bugn AP oldu); 2Devletiliimiz zmrelerini geleneksel rgt, CHP'ydi, CHP'dir. kisi aras rpnan MP-CKMP-Hr. P. vb. gibi ynsz, yar kk- burjuva, yar burjuva ve derebeyi partileri, ancak yukardaki ifte dman ikiz-karde "byk parti" gemileri iin safra roln oynuyorlard ve oynuyorlar. Sosyal ilikileri bakmndan iki egemen zmreden devletiliimiz, stte gretii zaman bile, Trkiye'de yalnz finans-kapital zmrelerini yetitirmek lks altnda alt. kinci evren sava Trkiye'nin finans- kapital zmrelerini yeni bir sava zenginliine kavuturup kemiklendirince, uluslararas finans-kapitalin Amerikan emperyalizmi kanadna ("Amerikan yardm"na) var gcyle dayanan zel sermaye, artk devletiliimize haddini bildirmenin zaman geldiini aklad. Tek parti zaman devletiliimiz, finans-kapitalin srtnda ve stn grnyordu, ok parti zaman finans-kapital, devletiliimizin srtna kt. Aslnda bu hep byleydi, ama, grnle millet aldatlmak isteniyordu. Devlet ve devletludan stn ey olur mu denilerek, fnans-kapitalin aslan pay kesileri "devletin hikmeti icab" gsteriliyordu. Osmanl alkanlyd bu.. ikinci evren savandan beri bu gsterie gerek kalmad. Finans-kapital "bu lkede efendi, benim" dedi, dne kadar kapsnda vurgun yapt velinimeti devletiliimizi ktledi, devletlularmz boaz tokluuna alt kapkulu durumuna soktu. Efendi pozuyla yukardan konumaya alkn devletlular ereflerinin zedelendii lde, enflasyon ve pahallkla keselerinin de dibine dar ekildiini farkettiler. Devlet parasyla geinen askerlerin saysn allah bilir, Amerikal bilir, ama halk bilmez. O bilinmeyen askerlerle birlikte devlet kapkullar net yarm milyon kiiyi ok aar. Ortalama 4 kiilik aileleriyle saylrsa, devlet kapsnda geinen nfus 2 milyon insan ederdi. 27 Mays gn bu 2 milyon kapkulu nfusu ile 2 bin civar finans-kapital zmresinin 8-10 bin kiilik nfusu gz gze gelmilerdi. Baskn basann olduu iin, g dengesi bir gecede finans-kapitalin aleyhine, devletiliimizin lehine dnvermiti.

Geri kalm Trkiye'de, en "ileri" smr sistemini salamak isteyen finans-kapital, ok ar ve kalabalk devletiliimizi yaratm ve gelitirmiti. Bu devletiliimizin bir gn bana dertler aabileceini, bana toplad cinleri datamayan sihirbaz durumuna deceini 27 Mays gsterdi. Alt snf ve tabakalarn hesab yoktu. 27 Mays, st tabakalarda bir "kozlarn paylalmas" oldu. Bu koz paylamada, ilkelerden ok pazarlk rol oynad. O yzden ihtilali tutanlar halk bu ie kartrmak istemediler. Sokaa kma yasa koydular. htilale urayanlar bu beenmekte kusur etmediler. Tek koullar devrimcilerin abuk gitmeleriydi. DP Kudurdu: CHP'yi Isracak Finans-kapital, arabuk parti rekabetiyle "dimyata pirince giderken evdeki bulgurdan olacan" kendi kendine kantlamak zorunda kald. DP dikttas anszn iskambilden ato gibi yklmt. Ayn sarsnty geiren CHP kanadnn kodamanlar lnn mirasna konacak myd? Birbirlerini gz kararmlktan uyarmak iin "dk" DP finans- kapital grubu snanm provokasyon yntemini tezgahlad. Londra'nn lanse ettii "kuvvetli albay" "babakan yardmcs" Alpaslan Trke mzrab ile ald saz eline, sen misin DP'ci "her mahallede bir milyoner"i vurguncu diye kndeye getiren? "leceksek hep birlikte lrz. Beni denizde boulmaya brakrsan, sana drt elle yaprm. Hep birden denizin dibini boylarz!" Finans-kapitalin DP kanad CHP'li rakiplerine o dille mzran ucunu gsteriverdi. Yerli, yabanc gizli servislerin himmetiyle bir Havadis gazetesi sahneye karld. Orada ilenen ana tema u oldu: "Bir defa DP kendi kendisinin kurban olmutur." 1950'de: 'Devr'i sabk yaratmyacam' diye sanki Trkiye'de hi hesap sorulmyacakm intiban dourmutur. Sonra smet Paa rakiplerini sinsice sua itmitir. Ne demek: 'Benim zamanmda ekilirseniz kurtulursunuz' sznn manas? Yani, ne yaptnzsa hesab, sorulmyacak!" (Havadis'den aktaran: Akis, 26 Kasm 1966, No. 649) "Kol krlsn yen iinde", finans-kapital DP'de Amerika'y iktidara getirir getirmez, Menderes "herkesin yapt yannda kr kalacak" anlamnda, "devr'i sabk yaratmayacaz" demiti. DP annca, smet Paa; ayn amala, DP'ye "benim zamanmda ekil" ki vurgunlarn yanna kalsn demiti. DP Yassada'ya tklnca, fnans-kapital "Paa"ya sen benim bir kolumu kurtarmazsan, "alacan olsun", anca beraber, kanca beraber gideriz! "yleyse hepimizden hesap sorulsun!" Sorulsun da grelim, CHP vurguncularnn boyunu. "Onlar m has, biz mi has"? "Bu memlekette" "zenginlik" (yani vurgun) dmanl ne demek? "DP devrinin zengini varm. Atatrk devrinin zenginleri, smet Paa devrinin zenginleri? Onlar ne oluyordu?" "imdi, htitale den grev, hem CHP ve hem de DP devrinin hesabn sormakt." (a.g.d.) Bu uslup, tam Entelicens Servisin mutfana yakr alangle bir antajd. Churchill'in ikinci emperyalist sava srasnda anlatt fkrann ta kendisiydi. DP srlmt, kudurarak lecekse, imdi oturmu, baka kimleri srp kurdurtacann listesini karyordu. 27 Mays'n Son Grevi Bu ilerde herkesten daha snangl olan nn, hemen kula delik damat beye sinyali ekti. u yaznn altnda kim yatyordu? M. Toker aklyor: "smet Paann ok dikkatini ekti. Benden bunun kimin kaleminden ktn renmemi istedi." "Peyami Safa'nn, dediler. Fakat baka bir sylenti: Trke... Havadis'i ele alm bulunan 'beg'ler grubuyla, Gkhan Evliyanolu ve arkadalar ile temas kurmutu... Trke'in bu ilgisi, Babali'de, bu evre tarafndan ak ak sylenip duruyordu." (Akis) Ve finans-kapitalin gizli servisleri her yanda zincirlerinden boandrld. Neymi o "ak ak sylenti"? Hi finans-kapitalin millet nnde aln ak hesaplama namusu bulunur muydu? Toy Trke, grnrde bir zavall yemdi. Ama onun

altnda rtl, "gizli" duran elik olta inesini gereken baln grtlana geirmekti. Damat, ilk tehlike zili alar almaz, hangi mekanizmalarn nasl ilediklerini gzel gzel anlatyor: "Yaz (1960) iinde nce bir iki gn dergiye gelip benimle gren, sonra benim ve Nvit Yetkin'in aracl ile smet Paay gren bir Kurmay Subay, Grsel'le nn arasndaki ilk gizli temas tekil etti. Kurmay Subay'n Grsel'den getirdii haber uydu: Albay Trke sanld kadar kuvvetli deildi. Ve Grsel kendisini Babakanlk Mstearlndan alacakt." Hap yutmutu "kuvvetli albay". Kt bir solucan gibi, oltann ucundan kullanlmadan atlverecekti. Grevi, u kombinezona bir teyel olmaktan ibaretti. Damat'n matbaasna "roman tarz eserler" bastrma bahanesiyle gide gele yol eden: "Binba Elevli... 27 Mays gn Grsel'i zmir'den alp Ankara'ya getiren uakta bulunanlardan biriydi... smet Paa, Binbayla grt. Elevli ona, Grsel'den naklen, Komite (MBK) iindeki gelimeleri anlatm." (Akis) "6 Austos 1960 akam saat 21 civarnda Heybeli ada'da smet Paa'nn evinin merdivenlerinde.. Grsel ile smet Paa'nn ikinci defa kar karya gelileri" (Akis) fotoraflanr. Finans-kapital 27 Mays'a iki ey iin razyd:1- Kii nedeni: Amerika'nn "artk" istemedii Menderes'ten kurtulmak; 2- Teknik neden: Yklacak kadar kademe enflasyonunu gidermek... Eskiyen iskambil kad kii 27 Mays gecesi deimiti. Ordu ehramnda dengesizlik yaratan durum da, tam o sra giderilmiti. yleyse, grevi biten 27 Mays halk da, niversiteyi de, orduyu da karsna almt. Finans-kapital rahata 27 Mays'tan kurtulma ortamn 27 Mays'a hazrlatmt: "Cema1 Grsel Heybeliada'da smet Paa ya geldiinde MMK mehur 'ordudaki tensikat' da yapm ve kendisini bir destee muhta hissediyordu." (Akis) 27 Mays'n Bann Balanmas . nn Paa "tensikat"a karyd. Aralarnda ne konuulabilirdi? Cumhuriyet tarihinin iki "tkenmez" ikisi yrekler acs bir yzeylikle ortaya kondu:1- Din. 2Krt. Her iki konunun temeli toprak ve demokrasiyken, krk yldr ne yaplmt? Eek arsnn yuvasna hi dokunmakszn, delii nnde denek gsterilerine giriilmiti. Din duygularyla oynamakta, tepede aalkla elense etmek de ynlarda yalnz din ve aala drt elle sarlmay kkrtrd. nk, hi yoktan din adam ile aa "mazlum" durumuna sokulup, ezilen yoksul halk nnde ezilen kahramanlar rolne itiliyordu. Ne are ki 27 Mayslar, krk yldr devrimcilik deyince bu iki ilemden bakasn renmemilerdi. O gn de krk yllk snangl nn Paa'dan ders almaya gelmilerdi: 1- Din Sorunu: Rahmetli Cemal Grsel: "Dinde bir reform dndklerini dini irticai teekkllerin elinden kurtarmak arzusunda olduklarn, bir Din urasn itimaa aracaklarn sylemi." Bu topyaya kar eski Paa: "badetin Trkelemesini gznz tutuyor mu? diye sormu. Grsel, tutmadn bildirmi. Tepkiden korktuklarn anlatm. smet Paa: 'Yazk' demi." (Akis) "Yazk", o ibadeti Trke'letirmek, 27 Mays' daha kestirmeden temizleme yolunu aabilirdi. 2- Krt Sorunu: Antika smr sistemi, genellikle tm Trkiye'de nasl "din" konusu ile kartrlyorsa, tpk yle zellikle Douda "Krtlk" sorunu ile maskeleniyordu. Ne var ki, bizim ("General" olduktan sonra, yasayla yasak edilmi bulunan "Paa" titriyle arlmaktan holanan ve dorusu da bu olan) paalarmz, yerli-yabanc (antika + ultramodern) smry deil, ona giydirilen kaftan nemsiyorlard. O alkanlkla, Cemal Grsel:

"Kendisini tedirgin eden... Doudaki Krtlk hareketine gemi.. Bunun Aalar tarafndan gelitirildiini sylemi ve aalara kar tedbir dndklerini aklam." (Akis) Ne tedbiri? Doudaki toprak ilikilerinin klna dokundurmakszn, . nn Paa'nn zamannda yapt gibi, birka aay Batya srgn edip "modernletirmek"... "Sivas'a 15 yl srgn"... Eski Paa yenisine iinden kimbilir nasl glerek: "Bunun kar yol olmadn, vaktiyle denendiini, Halkn Aasna o zaman daha fazla balandn sylemi. Krtlk cereyanna kar en iyi mcadele usulnn Krt asll kimseler arasndaki liderlerin Trkle sndrlmas, Memleket ve Millet hizmetinde onlara rol verilmesi, Topluma kazandrlmas olduu fikrini savunmu, teki yoldan kanlmas tavsiyesinde bulunmu." (Akis, s. 64) . nn Paa, bunu sylerken, besbelli Grsel Paa'y gz nnde tutuyordu. Orduda ona "Aa" ya da "Krt" denmemi miydi? 27 Mays kaptan, gemisini burada karaya oturturken "deniz burada biter" demiti. "zzet' ikram ile kab' hkmetten" ekilmenin adna "seim" deniyordu. . Inn Paa aka, boyunlar krlmadan, "seim tarihini" soruyordu. "Grsel, bunlarn ancak 1961 Ekiminde yaplabileceini kesinlikle ifade etmi." . . Paa: "Bu tarihi kesinlikle derhal ilan ediniz" demi. "Cemal Grsel bunu yapt." (Akis s. 64) htilale Ba Nasl Seildi? 27 Mays'n ba neden o kadar kolay ve abuk baland? Devrimcilerin parallndan. Niin o denli "birlik" etiketi altnda "blnmllk" ve atkanlk patlad? Elbet bunun temeli devrimcilerin "sosyal yap "larna dayanyordu. Modern toplumda, modern bir devrim, ancak modern retimde dolayszca ilikili modern snflara dayanrsa mrl iktidardan sz edilebilirdi. Kk-burjuvazi, antika toplum armaan bir tabaka, kat kat tabakalam bir ynd. 27 Mays devrimcileri o tabakalardan biriydiler. Kendi balarna iktidarda sonuna dek kalamazlard. yaplar gibi, toplum iliki-elikileri buna elvermezdi. ktidar iki rahmetten birinin temeline oturtmak zorundaydlar. Modern iki sosyal zg vard: 1- Finans-kapital (En kodaman sermayeci + aa ortakl), 2- i snf... Bu tartlmaz gereklik asndan, 27 Mays bln ve zlleri, daha kuruluundan belliydi. Vurucu gcn nc rgt tekniine en kritik anda bakmak yeter. Durumu en ak ve edebi kesinliiyle zetleyen sayn general Cemal Madanolu' ndan rnek almaktan daha retici hibir ey olamaz. BR> Devrime seilen lider iin iki versiyon var. Biri sayn Koa'nkidir. Batda NATO manevralar oluyor. Oto iinde Koa, Grsel Paayla yalnz kalnca, konuyu tlatyor. Grsel'in ilk sorusu u oluyur: "- Kuvvetli misiniz?" Tam o sra, devrimci gen subaylar, baskn ve panik geirmektedirler. Ama "kuvvet" nerede? Kara Kuvvetleri Komutan C. Grsel'de. O katld m, daha baka "kuvvet" aranr m? Anlalan bunu bilen Koa, sz bastryor: ' "- Demir gibiyiz, Paam!" Ve Cemal Grsel 27 Mays Devrim'ine ba oluyor. Sayn Madanolu Paa'nn anlatt daha da ksa ve ilgin oluyor. Diyor ki: "Biz buna (ihtilale) karar verdiimiz zaman, fazla kalabalk deil, 4-5 kii idik. Kararmz Grsel Paa'ya aalm dedik. Yanna gidip meseleyi atmzda: "- Tamam!... dedi, kabul ederim. Tek artla. htilali yaptmz tarihten itibaren, ay zarfnda seime gidilecek. Kabul m?" "Derhal kabul ettik ve ilk kararmz bu oldu." (C. Madanolu: "fa Ediyor! ") Demek askerler de demokrattr. Demek, askerler de, sosyal temele oturtulmam bir devrimin yaayacana inanmyorlar. Yalnz, finans- kapitalden gbekba kopunca, Trkiye oylarnn tefeci-bezirgan hacaa alarndan

kurtulabileceini, "hr" olacan umuyorlar. "Aradan zaman geti. Biz, Grsel Paann da itiraki ile lazm gelen planlar hazrlyorduk. Bir gn Grsel bizi ard: "Beni buradan alyorlar, dedi. Fakat, gitmek istemiyorum. Ne yapacaksak hemen yapalm. Sonra frsat kalmyacak. "Dndk. Hemen yapamazdk. Zira ok kan dklmesi ihtimali vard. Planlarmz, en ince teferruatna kadar hazrlanmt. Bu itibarla; "-Paam, dedik, Siz hi endie etmeyin ve gidin. Biz plann geri ksmn, gene sizinle irtibat devam ettirerek tamamlarz. Harekete getiimiz gn gelirsiniz." "Paa bunu makul karlad. Katiyen kan dklmesini istemiyordu. aresiz, ayrlp zmir'e gitti." (C.Madanolu, a.g.y.) Devrimin ba byle oldu. "Yar Bana Bir Elence", abuk Bize bir Anayasa! Devrimin "iktidar" sorunu daha az ilgin olmad. "Planlarmza orada (Askeri ura'da) devam ederken vakit nasl geiyordu? Anlyamyorduk. Bir de baktk ki akam olmu. Yani 26 Mays akam." Komando balar, kimi "nce benim emrimi verin" der, kim "drt tank ister". "Bu arada, radyoda okunacak mesajlar da hazrlanmaktayd." "Mesela tebliin birinde: "-ktidar devralnmtr. "Szl geiyor, hemen atlyorum: "-Yok yahu... yle deil, idareyi devralmtr... deyin, eklinde mdahale ediyorum." Devrim yaplyor. "Ke balar" tutulmu. "ktidar" m deiiyor, "ynetim" mi? "ktidar" ar bulunuyor. "Ynetim"e daha yenik geliyor. Ve bu yeniklik, nasl bir "ynetim" kurulaca sorun olunca, biraz daha "eterleiyor. C.Madanolu Paa anlatyor "O tarihten (htilal gecesinden) 15-20 gn kadar evvel Bahelievler'de ahbabn evinde yemee davetliyim. Yemekte yal bir misafirleri daha vard. Profesrm. Biliniyor ki, hemen her gn iktidarn suistimallerinden bahsedilirdi. Gene o mevzu almt. st katta oturan bir komular da aa indi. Gen bir adamd: "Birader, dedi. 4 milyon lira falanca alm. Ne olacak bunun sonu? Benim burama gelmiti: -"Ne baryorsun be adam!.. diye ktm. Ne olacaksa olacak elbet... "te o gece, o evden karken frme: "-Bana bak, dedim. u boz ev var ya, buray iyi belle." Komandolar ve halk Harbokulu'nu vurguncu ile doldurmular. "Ortalk ana baba gn." "Radyoda tebliler yaynlanmya balamt. Birden aklma geldi. ofr arttm. "-Hani, dedim. Sana Bahelievler'de bir ev gstermitim. Boz bir ev. Hatrladn m? Git o evdeki ihtiyar adamla st katta oturan genci al, bana getir. "Ben, ie dalmtm. Bir ara odada bir iki sivil vard. Onlara iaret ederek: "-Ne bekliyor ,bunlar? dedim. Aln gtrn Harbiye'ye... "Meer, arttm ihtiyar profesrle, st katta oturan adamm. Derhal farkettim. Profesre hitaben: "-Rica ederim, baba, birka profesr ad yazn. "Dedim. Bir liste yapt. Meer hepsi stanbul'danm. Neyse bunlar arttm. Uakla getirilmelerini syledim. Niyetimiz, birka profesrn yanna Askeri Temyiz azalarn, Dantay azalarn katp Meclise sokmak. Gvendiimiz adamlar Meclisin kapsna dikip, gelen mebuslardan temiz olanlar ieri almak, olmyanlara: "- Senin adn u hadiseye karm... "- Sen falan meseleye rey vermisin... "Diyerek, onlar sokmamak, ierdekilerin zerine kapy kapatp:

"abuk bize bir Anayasa yapn, derhal seimlere gideceiz... demekti." Seyfiye (kllar: silahli kuvvetler) devrimde "ilmiye" (bilimciler) ile byle bulutular. "Ynetim" denilen "iktidar"n ilkeleri o denli rastlantya ve aceleye geldi. MBK - Kabine - yi Saatte Olsunlar lk devrim meclisinin kuruluu bsbtn ireti grnyor. Eer "ilmiyye" hocalar bizim klllara: "Siz mebuslar serbest brakrsanz kendiniz de gayr meru olursunuz" demeseler, devrimciler Menderes hkmetini devirmekle yetinip, eski meclisle anayasa ve yasa karacaklard. "Fazla dnmeye vaktimiz yoktu." (Madanolu) Profesrlere: "Siz hukuken ne yaplmas gerekiyorsa yapn" diyorlar. "Biraz sonra, iki gen subay geldi. Kurmay Subaylar. Muzaffer ile Numan imiler. Ben 'ifte Kerametler' derim onlara... Selam verdiler: '- Biz de hukuk tahsil ettik. Msaade ederseniz onlarla birlikte alalm paam... "Dediler. Ben de: '- Hayhay, daha iyi olur... "Dedim. Bunlar da bu ekilde aramza girdiler. Esasen, nne gelen giriyordu. stiyen ieride kalyor, istiyen kyordu. O arada, bakalar da kap aralndan szsa, onlar da girip bizimle alabileceklerdi. Neticede, ierde bitiik odada alan ilim heyeti, bir Komite kurmular ve karar vermi, biraz da, bizim ifte Kerametlerin gayretile adedi arttrlm, fakat; asl alnmas gerekenler deil, rastgele ve bu arada, ifte Kerametler de dahil, bir Komite yeleri listesi yaplm. Bu Komitenin fazla bir i grmiyeceini dnerek, zerinde durmadk. Peki, tekil etsinler de, kimden isterlerse etsinler eklinde dndk. Zira bu Komitenin geni selahiyeti, o zaman mevzubahis deildi. "Eer, Komitenin, geni selahiyetler alacan dnseydik, bize o gece elinde harita ile yol gsteren, sokaklarn nasl tutulacaklarn, ka tankn kafi geleceini syliyen ve plan muvaffakiyetle tatbik eden Albaylar, Yarbaylar, dier subaylar alrdk. Asl hizmeti onlar grd." "Komite resmen faaliyete gemiti.:. Komiteyi tekil edenlerin ilan edilmesi lazmm. Madem ki yleydi: - Peki, ilan edin. Dedik. Tutup ilan ettiler. 38 kii olarak, yani o anda orada bulunan subaylar olarak ilan edildi." "Kanunlar karlmya balanmt. u halde Komiteyi tekil edenler, Terii vazife grmektedir. Ak bir oturumda yemin etmeleri gerekir. - yle olsun, dedik. Artk icab ne ise yapalm." (C. Madanolu,: a.g.y.) Gryoruz. Sanki gizli bir el hereyi belirli ynde, rastlantymcasna kaydryordu. Hkmet de ayn elin ii oldu: "erdeki Komite, bir Kabine kurulmasn kararlatrm, kimlerin kabineye alnacan aa yukar tesbit etmiti. Haber verdiler. Grsel Paa ile grp halletmelerini syledik. Tayinler yapld. Alpaslan Trke'i de Bavekalet Mstearlna tayin etmiler. Dorusunu isterseniz, ben o zaman Mstearl mhimsemedim. Bir nevi memuriyettir, dedim. Ama, sonralar baktm ki, bu memuriyet deilmi, baya Babakanlk gibi bir eymi. "Bununla beraber zerinde fazla durmadk." (C. Madanolu, a.g.y.) Asker Siyasette Uramaz Burada, ezeli, "askerin siyasetle uramamas" denilen "cilve" ve "alnyazs" ile, snfl toplumun en nemli altstl yaplyor. ktidar gibi yaamsal konuda devrimciler en saf ocuksu gnl cmertlii iinde, herkese gveniyorlar; ne denirse yapyorlar. Hele neri "ilmiyye"den geliyorsa, en ufak tartma dnlmyor. Meclise "isteyen" giriyor. Hkmet, "aa yukar tesbit" ediliyor. "Bunlar hep ilim adamlar ileri sryordu. Askerler, eski alkanlklaryla, iyi dilekli saydklar her "otoriteye" kuzu kuzu itaat ediyorlar. Aslnda, "bilim adam"' dedikleri kimler? En az kendileri (askerler)

kadar politikadan yasak edilmi kapkullar. Osmanl mparatorluu'nda, "ilmiye" denilen bilgin hocalarla, seyfiye (kll)lar arasnda gerekten byk ayrm olabilirdi. Asker, baltaclktan paala, sadrazamla kabilirdi. Onun bilgi eksiini ilmiye hakkyla btnleyebilirdi. O gelenek gdlyor. Bugnse, bir kurmay subay, pek ok profesrden ok daha gereki bir politika kltr edinebilir. Devrim yapmaya dek ilerlemi askerler, profesrnkinden ok daha bol olan aylak saatlerinde biraz kendilerini bilime vermilerse, devrim stratejisinde ve taktiinde fazla bilgin olmadan da, yaplanlar ana izilerinde denetleyebilirler. Mustafa Kemal bunun en parlak rneidir. Ama, gene de tarihsel gelenek ve grenekler, kllarmz, bilimciler nnde tam teslimiyet iyi dileine brndrveriyor. En ufak kuku, ilerine domuyor. Bu iyi dilee, abuk ve kolay gelen baarnn iyimserlii de katlnca, ii yapanlarn, yle geliigzel kurulmu bir komiteden ekinecek eyleri kalmam gibi gelebilir. "Hava" bu. eylerin kendiliinden akyla i sarpa sarnca ne olacakt? "Komite'den fazla i beklemediimiz iin -ki naslsa derhal seimlere gidecektik- Komiteyi kimlerin tekil ettii zerinde durmamtk. Fakat, Komite mzakereleri arttka durum deimiye balad. Hemen her gn, Komiteye yeni bir yetki tannyordu. yle hale geldi ki, Komite tam manas ile bir Kurucu Meclis havasna girdi." (C. Madanolu, a.g.y.) Ve "iktidar" gibi snfl toplum politikasnn en nemli ahdamar, akacktanmcasna, kimse farkna varmadan, btn alarn yurtiine ve yurtdna germi finans-kapital ebekesinin penesine dt. Trkiye de, askerden baka siyaset altstl salayan hi kimse bulunmad halde gene de evelallah, askerin siyasetle "asla ve kat'a itigal etmemesi" ilkesi bundan daha gzel bir ucube yumurtlayabilir miydi? Devletilik Yk ve Halkn Krl 27 Mays, "memleketi" yle bir iflas durumunda teslim almt. imdi ne yapacakt? Devrime katlan subaylardan Talat Turhan mektubun da yazyor: "27 Mays, umutsuz insanlara umut, zulmette bulunanlara k, idealistlere evk ve heyecan getirmiti." Konu Trk ulusu iin tanmaz bir yk haline gelen finans-kapital smrsyle devletiliimizin basksyd. Finans-kapital, devletilii sulamakla kendisini hakl karmaya ve honutsuzluu devletiler aleyhine evirmeye almt. lkeyi saran tefeci-hacaa alar sayesinde baar da kazanmt. DP'nin stste ald oylar bunu gsteriyordu. Finans-kapitalle devletiliimiz, bir ipte iki canbaza dnmlerdi. Devletiliimiz, Menderes'in emperyalist aalarn gocundurmas gibi koullardan yararlanarak bir anda DP iktidarn devirdi. Ama, tasarruf bonolar vb. davranlaryla, sermayedarlara verilecek kredileri halktan devlet zoruyla kopartt. Bununla kantlad ki, finans-kapital smrsn snrlandrma yle dursun, katmerlendirme yolunu tutmutu. Kendi devleti basks da azalmad. Maa cret ve kadro saylar 1957 yl 351.293'ken, 1960 yl 401.179'du. DP ann son 3 ylnda devletiliimizin yk 50.114 kii (% 12) artmt. DP'yi deviren 27 Mays andaki 3 yl sonunda 1963 yl devlet hazinesinden geinenlerin says 478.715'e kt. (Bunun iinde asker kadrolar yoktu). "Devletlu"lar 77.596 kii oalmlard. Devlet parasyla geinenler, finans-kapital (DP) dneminde her yl %4, devletiliimiz (27 Mays) dneminde her yl %5.3 orannda artyordu. 3 ylda yalnz sivil memur ykn 27 Mays % 16 dan fazla arttrmt. Halk, 27 Mays' neden bir kurtarc gibi karlamt? Bu deiiklik sonunda smr (finans-kapital) ve bask (devletiliimiz) yklerinin haffleyeceini umduu iin. Halk, yl sonra aklanacak istatistik rakamlarn bilmez. Ama, srtndaki ykn eskisinden beter arlatn duyar. Artk dnyann en gzel ve kandrc szleri, onun derisi, kemiiyle duyduklarn yalanlayamaz. Halkmzn bin yllarca denemeleri de ona u ac gerei retmitir: "Gelen gideni aratr." 27 Mays'la

gelen, yukardaki plak rakamlarn belirttii ey, her gn artan hayat pahallyd. Hele birdenbire, finans-kapital sabotaj yznden kriz biiminde bastrm olan isizlik, alan ynlar a brakmt. Siz istediiniz kadar, ekonomimizi baltalayanlar finans-kapitalistlerdir deyin. Patlak veren isizlik karsnda, kapitali yalamak iin vergileri arttran iseniz, halk gideni arayacaktr. Nitekim yle oldu. Menderes'in tekerleniinde ikilli bir bayram eden halk, isizlik balaynca, Menderes'i Eyp Camiinden her gece Ak ata (Demir Kr Ata: AP kurulmadan nce, AP simgesine) bindirip dolatrd. Artk, halk oylar ounluunun AP'ye ak, fnans-kapitalin, sihirbaz kutusundan ejderha kar gibi, "sandktan k" ve herey gibi 27 Mays'la birlikte devletiliimizi de zafer arabasna AP'nin simgesi beygir olarak tak nlenebilir miydi? Byk Memur - Kk Memur 27 Mayslar, Trkiye'ye egemen olan iki zmreden devletiliimiz zmresi yiitleriydi. Devletiliimiz kiilerinden tepede olanlar, finans- kapitalle kaynam saylabilirler. Bu yksek gelirli kadro,1957 yl 929 kiiyken, 1960 yl 1222 kii oldu. 3 yllk finans-kapital egemenlii altnda yksek memur art 293 kiidir. DP'nin finans-kapital egemenlii altnda 3 yl geerken devlet kapkullarnn toptan saylar %12 artm, bunlar iinde yksek kapkullarnn says %31.6 (neredeyse 3 kata yakn) art gstermitir. Her yl enflasyon yznden maalarn, te bire yakn gerek deerlerinden dtkleri dnlrse, yksek maal memur art DP a iin "normal" saylabilir. Devletiliimizin keskin egemenlik gnleri olan 27 Mays ann ylnda ne olmutur? 1,2,3 (150 ile 100 lira asli maal) ilk barem derecesine giren yksek memur says 2163 kii olmutur. Sayca DP dnemindeki artn katndan fazla bir art! 27 Mays'la birlikte enflasyonun durdurulduu iddia edildiine gre, devletiliimiz sanki bir yksek memur furyas yapmtr. Mutlak ve askerler d toptan memur says 27 Mays ylnda %16 orannda artt halde, yksek memur says %77 orannda oalmtr. Finans-kapital egemenlii DP dnemi, memurlar toplam iinde yksek kapkullarnn says kata yakn hzla artmken, devletiliimizin egemen olduu 27 Mays sralar yksek memur says 5 kata yakn artmtr. DP anda enflasyon gibi bir zr ne srlebilirdi, yksek memur orannn gerek olmaktan ok, para deerinin dmesinden ileri geldii sylenebilirdi. 27 Mays iin yle bir mazaret ne srlemedi. O zaman, finans-kapital (DP ve AP azyla): Siz para enflasyonunu durdurduunuzu sylyorsunuz, ama memur enflasyonunu kat, yksek memur enflasyonunu be kat fazla arttrdnz diyebilir. Ve bu sulama halk nnde yaplrsa, oylar bir kez daha gericilerin kasalarna akar. Silahl Kuvvetlerin Sosyal Yaps Devletiliimizin kapkulu zmresi (maal, cretli memur, mstahdemleri) genel btede 14 barem derecesiyle maal,16 derecede cretlidir. Maallarn ilk 3 derecesi 150-125-100 lira asli maalaryla, en yksek devletlular olarak kolayca finans-kapital zmrelerine kaynaabilirler. Onlara burjuva devletlular diyebiliriz. 4. barem derecesinden aadaki kapkullar, btn bitmez tkenmez -ve personel yasasyla daha da iinden klmaz ehram dehlizlerine evrilmi- basamaklarna karn hepsi de toptan, kk-burjuva adyla Bat bilim diline girmi olan geni, alacal tabakalarn bir koludurlar. Byk burjuva devletlular maal kapkullar iinde 1960 yl % 0.7'ydiler. 27 Mays'ta biraz oaltlarak %1'e karldlar. Bu oran, tpk, Trk ulusu iinde burjuvalarn sayca orann andrr. Demek, devletiliimizin temel zmreleri, kapkullarmzn %99'unu tutan kk-burjuva durumlu ve karl kiilerdir. 27 Mays'ta, finans- kapitali bir vuruta srtst dren devrimciler de bu devletlu kk- burjuvalardr. stanbul bir binbann, Ankara bir yzbann vurucu gcyle dt. MBK iinde bir tr generaller "taklib'i hkmeti" (hkmet darbesi) yaplncaya kadar, hatta yapldktan iki yl sonralara dek albay cuntalar,

finans-kapitale akla karay setirtti. ntihar durumu geliinceye kadar albay cuntalar ile paalar arasndaki "harb'i dahili", kk-burjuvazi ile byk- burjuvazi arasnda geen tipik davran ve dnce ilikileri erevesinde yrd. Silahl kuvvetlerin bu sosyal yaps gz nnde. tutulmadka, 27 Mays'n ne kendisini, ne sonrasn anlamaya yol bulunamaz. Albay: Ordunun Nirengi Noktas Devletiliimizin bir de finans-kapitalle kaynam, yzde bir bile tutmamakla birlikte her zaman suyun ban kesmi byk devletlularn, paalar izleyelim. Silahl kuvvetler ynnn 10 basaman aydn kk-burjuva sayp, onlarn her kk-burjuva gibi iki u (byk- burjuvazi ile proletarya) arasnda zikzak sallandn belirtmitik. Sallanan rtbe basamaklarn birer sarkaa benzetirsek,10 ksur basamak iinde yazgsna en az katlanan, dolaysyla en byk yaylm yapmaya elverili sarka, albaylar grubudur. nk, bir saa gidite paa, bir sola gidite emekli olma ans albayn kapsn alar. Albaylk, Srat Kprs ne benzer. Binecek boynuzlu kurbann varsa, seni paalk cennetine dek gtrr, yoksa, en ufak bir yanl adm, insan emeklilik denilen cehennemin gayya kuyusuna drr. Bu bakmdan albaylk basama, ya hep ya hi parolaldr. Sarkan bir ucu cennette, br ucu cehennemde gidi gelileri bundandr. Albaylarn generaller zerine besledikleri kanlar, hi de glk glistanlk deildir. 27 Mays'ta, silahl kuvvetler temizlii, ehram dzeltirken yaplan general kym ve krm bunun belgesidir. Bir kalemde yzlerce paa saf d edildii halde, albaylar hnlarn alamamlard. D. Seyhan, eliyle emekliye gnderdii ve dama ta gibi oynad paalar iin yle der: "Orduda General brakmann hatasn ilk admda gzlerimle grdm." (s.12) Kendi asndan haksz da deildi. Finans-kapitalle deecek kadar yakn olan byk devletlular, yldrm savanda nakavt olsalar, kk-burjuva yangnlarnn, harman yangnlan gibi ok yaylsa bile, zamannda yetiilirse, abuk sndrlebileceini binlerce yllk denemeleriyle bilirlerdi. D. Seyhan eliyle hizaya getirdii bir paa rnei zerine yle der: "Alko gibi sapna kadar asker domu ve asker yaam bir general, daha ilk gnde duyduu reaksiyonu uzun mddet iinde saklyamam, l961 ylnn 6 Haziranda patlak veren sessiz ihtilalde askerce direnmeleri yznden emekli olmutur. Orduda kalan dier baz generaller ise, ellerine geirdikleri her frsatta, ihtilalcilerden duyduklar kompleksin acsn karma yoluna sapmlardr." (s.12). Abdlhamit Paalar Finans-kapital, devletiliimizin alt kk-burjuva tabakalarndan yedii yumrukla yere dnce, ilk tutama, o zamana dek DP eliyle bana ta yadrd ulu devletlu paalarn paasna sarlmak oldu. ki tarafn ortak yanlar vard. Finans-kapitalle devletilik ekiirken "sz ayaa dm"t. O kadar denilmemiti. Gre olmal, ama takke dp, kel grnmemeliydi. Anladk, fnans-kapital devletiliimizi smet nn'nn kiiliinde bomaya kalkmakla boyundan byk halt kartrmt. Ancak, gemi azya alm kk devlet kapkullarnn da, iinde scak scak kar a pien kazan kaldrp devirmeleri gibi devrimcilikler istenmiyordu. Neymi o 50 tane aay yerlerinden tedirgin etmek? Grsel Paa'da, velev arksz kylden gelmi olsa bile, aa paa olmam myd? Bizde demokrasi vard. En despotumuz Abdlhamit, Birinci Evren Sava'nn banda, bakumandan vekili Enver Paa'ya yle dememi miydi?: - Enver Paa, sana olum diyorum, evet, nk sen de bizim aileye kartn... Cmlece malumdur ki, Gazi Mir Osman Paa, Tokatl Osman iken, Plevne'deki kahramanlndan dolay an ve hret sahibi olmu, mirlie kadar terfi ettirilmitir. Onun oullarn kendi hanedanmza intisap ettirdim. Dervi payay da Lofal bir vatanda iken Batum'daki kahramanl zerine an ve hret sahibi bir kumandan olarak terfi ettirdim. Olunu da hanedanmza damat olarak kabul ettim. Gene bilirsiniz ki, Mir Gaazi smail Paa da Krdistan'da lalettayin bir fert idi.

arkta Moskoflara kar kazand zaferler zerine, onu en yksek kademeye kadar terfi ettirmi, olunu da hanedanmza damat yapmtm. Ahmet Muhtar Paaya ge lince, o da Bursa'l bir katrcnn olu iken, arkta, Moskoflara kar gslerdii kahramanlk ve hizmetlere mkefaten, hkmdarlk payesinde Msr fevkalade komiseri yaptm. Senelerce de ayn vazifede braktm. Hanedanmzdan bir gelin de vermek istedim, fakat o bir Msrl Prensesi tercih etti... Olum Enver, 33 sene saltanat srdm, Padiahlm mddetince ferdin hrriyetine, ahsiyetine daima taraftar idim. Fakat, keyfe- mayea bir hrriyet, geliigzel bir serbestiyi de hibir zaman ho grmedim. Milli ananelerimizin bozulmasna da taraftar olmadm. Avrupallarn medeniyetini daima takdir ederim... Ben de bu medeniyetin iyi taraflarn, hatta Sarayma getirdim. Yldz'da Cuma ve Pazartesi geceleri temsiller, konserler verilmesini emretmitim... Bu toplantlara Haremi, Sultanlar, Damatlar, hatta Haremaalarmla kalfalarn dahi davet ettim. Ben de gldm, onlarda gldler; ben de dinledim, onlar da dinlediler, seyrettiler, neelendiler veya mahzun oldular. Maksadm, Saray, halka rnek olsun, Garbin ilerlemeleri yukardan aaya memlekete kontrollu girsin diye idi. Arzum, Rumeli ve Anadolu halknn itimai seviyesinin ykselmesini tevik idi." (H. Ertrk: ki Devrin Perde Arkas, s. 158-160, stanbul, 1957) Bizim Abdlhamidimiz bile tevekkeli "Kzl Sultan" adn almamt. Batcyd, medeniyetiydi, halkyd. Hereydi. Yalnz "yukardan aaya"c ve "kontrol"cuydu. "Kzl Sultan" alaa edip onun yerine geen fnans-kapital, sultann (devletiliimiz denilen) velinimetinin temsilcisi smet Paa ile Grsel Paa'nn neyi nasl konutuunu bize ancak yarnki tarih retebilir demitik. . Inn Paa'nn damad onu aklad. Birlik Demek: Parallk Demektir Trkiye'de "birlik olma" sz her azn parolasdr. 27 Mays bile "Milli Birlik" adyla iktidarn devirdi. Sonra, Milli Birlikiler ikiye blndler. nce ilerinde yarya yakn ayr dnenlerden 14 birlikiyi basknla ayrp snr dna attlar. Atlan 14'ler "birlik" miydiler? Hayr. 4' Trke evresinde faizan,10'u Kabibay ve Erkanl evresinde daha halk iki paraya blndiller. Faizmi ho grenler CKMP'ye girdiler. Halkl ho grenler CHP`ye girdiler. 14'leri atanlar "birlik" miydiler? Hayr. Daha 14'ler snr d edildii gn, Madanolu grubu tekileri ortadan kaldrmaya giriti. tekiler, Grsel evresinde (Mente-Seyhan-Aydemir) gruplar ile Silahl Kuvvetler Birlii'ni kurdular: Kimin adna "diktatr" kesilmek istedii aklanmayan Madanolu grubunu temizlediler. Sahnede "birlik" kalm myd? Tam tersine, lk (Mente-Seyhan- Aydemir) ve Grsel grubu katlnca drtlk, Sunay grubu katlrsa belik, altlk, yedilik vb. parallk besbelliydi. Hepsinin tek dayana silahl kuvvetti. Ama silahl kuvvet neydi? Daha dorusu silahl kuvvet kime, hangi ekonomi temeline ve hangi sosyal gce dayanyordu? Bunu kimse dnmedi. Herkes, elma ekerini yalayan bayram ocuu gibi, kendi elinde tuttuu "silahl kuvvet"i yalayp karsndakine nispet veriyor, arasra gzda veriyordu. Devletin bana cumhurbakan Gen. Grsel silahl kuvvetlerin bana genelkurmay bakan Gen. Sunay getirilmiti. Bu iki orgeneralin paral gruplar kader birlii etmilerdi. Grsel'in "tabii senatr"leri, Sunay'n "kuvvet kumandanlar" vard. Ama albaylar grubu gerek gc ellerinde tuttuklarna inanyorlard. Grsel'in sivil gler, Sunay'n asker gler bana getirilileri, albaylarn dilekleriyle olmam myd? Cuntalar, sivil ve asker gleri kukla gibi ellerinde oynatabileceklerini sanyorlard... Maddi g durumu buydu. Ondan sonra asl nem manevi durumdayd. Niin ve neye kar oynanyordu? Genel szlerden baka hibir ey sylenmiyordu. O genel szlerde ise herkes, her zaman, kolayca oybirliinde grnebiliyordu. Szlerin altnda yatan nesnel ve elle

tutulur ekonomi ve sosyal gereklik herkesin zel durumuna gre yorumlanyor ve boyuna deiiyordu. Toplum yaants ise her trl genel szler ve zel eilimler dnda bir gereklikti. Bu gereklikle, en az be trl zel eilim arasnda topyaya gelmez atma kanlmazd. Trkiye'de Siyasetle Kim "Urar"? Trkiye'de ekonomi temeli finans-kapitaldi. Banka ve irketlerin egemen olmadklar bir retim dal yoktu. Bu madde temeli zerinde iki sosyal ve siyasi g egemendi. 1- Bilinlenmi biricik sosyal rgt olan banka-irket sermayesiyle ona gbeklerinden bal tefeci-bezirgan zmreleri, 2- zel teebbs her ne pahasna olursa olsun Trkiye'de gelitirmek iin kurulmu olan devletiliimiz sermayesine midelerinden bal kapkulu zmreleri... Silahl kuvvet balar, bu ikinci devleti zmrelerden bakas olamazd. Yalnz o "balar", bildiimiz canl ba deillerdi. ine ne konulursa , onu alan makinelerdendiler. Kimisi eski olurdu, fonograf, laterna gibi; kimisi en son model, ordinatr, teyp gibi... Ama hepsi, "disiplin gerei", isteseler ilerine konulandan bakasn alamazlard. Onlarn ilerini kimler doldurdu? Bat dnyasnda bir tek sermaye doldurur. Biz de doldurucular iki tektir:1- Finans-kapital zmrelerinin rgt eski DP, yeni AP'ydi. 2- Devletiliimizin geleneksel rgt CHP'ydi... . kisi ortas rpnan MP-CKMP-YTP ynsz kk-burjuva, vahi burjuva, kimi tefeci-bezirgan, craf, ayan partileri olarak, ancak iki byk gemi iin safra roln oynuyorlard. ki siyasi zmreden be blk "Milli Birlik"ilere en yakn ve yetkili olan CHP devletiliiydi. nk be bln bei de, CHP gibi devletiliimizin rnydler., CHP lideri nn, btn be blk gibi silahl kuvvetlerden kmt. nn, 5 blkten hangisine en yaknd? smet Paa'y elbet Grsel ve Sunay Paalar'dan iyi kimse anlayamazd. Nitekim yle oldu. AP, bana Pala Paay geirmekle iyi maskelendi. Pala Paa da, Grsel ve Sunay Paalar gibi, "bu memleketi" smet Paa'dan bakasnn gdemeyecei kansn saklamad. Egemen sosyal snf ilikileri, bir anda tek parti andaki kadar tek kiilerin diktatrce hakemliine brakld. Daha 27 Mays ertesi Grsel Paa smet Paa'ya teslim olmutu. Askeri cuntalarn ku uurtmad gnlerden bir 30 Austos "Zafer Bayram" gn, smet Paa, her normal parti efi gibi silahl kuvvetlerin ba olan genelkurmay bakanna "arz' tebrikat"a gider gitmez, Sunay Paa'y kendi ynne evirdi. Bylece egemen sosyal zmreler yeniden sivil devlet ba (cumhurbakan Grsel) ile silahl kuvvetler ban (genelkurmay bakan Sunay) kendi yrngesine oturtmutu. Asker Yalnz Hiyerari ile Urar O sistem iinde kendilerini gerek g (zinde kuvvetler) sayan albaylar cuntasn yola getirmek basit bir gn sorunu oldu. Ad iitilmedikler bir yana, bilinen her 3 cunta,14'ler kadar birbirlerine de gvenli deillerdi. Aralarnda ve hele cuntalarla silahl kuvvetler arasnda biricik ortak ba hiyerari. Hepsi birden ast ste itaat eder dnce ve davrannda oybirliini yayorlard. Hiyerari ekici eydi. Kurulan yeni silahl kuvvetler birlii, 3 albaylar cuntas gibi, 3 paalar dmn de smsk kenetlemiti. Orada alnacak her karar, bir anda silahl silahsz btn devlet kuvvetlerini tek vcut olarak ahlandracakt. Bata genelkurmay bakanmz gelmek zere btn silahl kuvvetler ayaa kalkp uygun adm yrd m, onun karsna, evvel allah, kim kabilirdi? Sefil sivillere kim bakar! Asl "zinde kuvvetler"; silahl kuvvetler, mitoloji kahraman Ail'di. 27 Mays ahlannca kim gk diyebilmiti? Herey gzel, hesapl, yerindeydi, Ail'i atom bombas bile vuramazd. Yalnz bir kk noktack unutulmutu: Ail'in topuu! Btn teki kurmay planlar, dnp dolap o topua dayanyordu... Hani u, bir st karsnda: "Ol!" emri patlatld m,

"rap!" diye hep birden hizaya gelip birbirine mahmuz sesiyle arpan topuklar yok mu? O hiyerari, Ail'in topuuydu. Ve hibir yerine ok, kurun, mzrak ilemeyen yiit Ail, yalnz o topuundan bir bir ple bile vurulsa ldrlebilirdi. "Zinde kuvvetlerin" ruhu silahl kuvvetlerdi, silahl kuvvetlerin ruhu hiyerariydi: Hiyerarinin ruhu... paa!.. paa devletiliimize ve Pala Paa halkasyla finans-kapitale srtlarn dayaynca, karlarndaki albaylar cuntas o ruhla canlanan ve onsuz yaamayacak olan bir beden durumunu pein kabul etmi oluyordu. Hiyerari Hiyerolifi Devrimin yaralanabilirliini, 27 Mays'n en ateli dnceler yanstan bir en adsz kahraman, zel mektubunda yle idealletiriyordu: "Silahl Kuvvetlerin mazisini asrlardan alan bir rf an'ane ve anlay vard. Bu anlay iinde hiyerari'nin rol ve nemi mnakaa gtrmiyecek kadar byktr." (Talat Turhan, Mektup, Glgedeki Adam'a) htilal nedir? Altstlktr. Bu kural ordu iin baka trl nasl olur? Bir kk subay bir byk rtbeliyi yerinden oynatamayacaksa buna ihtilal denir mi? Mustafa Kemal, kendisinden kat kat st zzet Paa ve benzerlerini, kz karr gibi, Eskiehir'den Ankara'ya tutsak getirmiti. O sra zzet Paa sadrazam, Mustafa Kemal "silk'i askeriden tard" edilmi bir idamlkt. Buna "asrlardan... rf ve an'ane" ne yapsnd? Yzyllarn gelenek-grenekleri; hi "mnakaa gtrmeyecek" ise, "mazisini asrlardan alan" padiahlk "hiyerari"nin en dokunulmaz, insanst bir tepe, bir "allahn glgesi" deil miydi? Sultan, yzyllarn tartlamaz dokunulmazlnda bir tanrsal hiyerari antyd. Mustafa Kemal, daha be on yl nce bir Makedonya kasabasnda efkarlandka leblebiyle dz rak ien yzba, ondan da be on yl nce bakla tarlasnda karga kovalayan bir "oban Mustafa"yd. Yapmal gtmeli miydi o Anadolu ihtilalini, devirmeli miydi koskoca "Al'i Osman" hiyerarisini? Gryoruz ki, herey gibi, gereklikten kopmamak kouluyla, hiyerari de "mnakaa gtrr"d. Ama bizim keskin devrimciler, ona dayanamyorlard. rnein, devrim komitesi yeni devlet yetkilileri semiti. Seenler yzba, seilenler orgeneral olduu iin kim kime yn verecekti? hlitalci subaylar orada arplyor. Ve ac ac yazyor: "Genelkurmay Bakan ve Kuvvet Kumandanlar Komitenin tabii yeleri olmalar yle dursun, MBK yeleri bu zevat emir ve kontrollar altnda gibi kabul eden bir gr ve davrann zebunu olmaktan kurtulamamlardr. Bu davrann tezahr olarak Haziran 1961 olaylar esnasnda yzba rtbesindeki bir Komite yesinin Genelkurmay Bakannn masasna yumruk attn grmenin bedbahlna uradk." (T. Turhan) Masaya da olsa "yumruk atma"nn yeri ve zaman eletirilebilir. Kumandanlar MBK'ne almak da tartlabilir. Ama, hiyerariye aykr olduu iin, grev verilenleri "kontrol" etmemek nereye varr? Gene ayn devrimcinin ayn mektubunda az nce yaknd oldu bittiye: "En nemlisi, 13 Kasm Operasyonunun, mtebaki 23 Komite yesini memur derecesine drm olmasdr. yle ya,14 Komite yesini paketlemek gcn kendisinde bulan zevat, dierleri iin de benzeri tasarrufta bulunabilirdi. Bu gerek (23)ler iin Demoklesin klc olmyacak myd"" Ve o oldu. Siyaset Dizgini - Hiyerari Kantarmas Ordu geni kk-burjuva ynlar iinde aznln aznl olan aydn zmrenin de onda biri g saylan bir aznlk (subaylar) kadrodur. Onu btn ulu kk-burjuva bocalaylarndan korumak iin, burjuvazi otomatik hiyerariden baka yol bulamamtr. 27 Mays' yapan silahl kuvvetler de o niteliktedir. lm cephelerinde kkreyerek dvmek iin biimlenmi silahl aslanlar,

sosyal konularda egemen snflarn yrngesine uslu uslu girmi birer yumuak bal kuzu ya da at gibi kullanmak zere, modern kapitalizm, iki yaln uysallatrma ve otomatlatrma arac icat etmitir: 1- Uysallatrmann z, ordunun siyasatle uramamas; 2- Otomatlatrmann biimi, astn ste mutlak uymas, hiyerari... Siyasetin dnda, hiyerarinin iinde kalmak, o sert, o keskin, o yalnkl etin olmak zere yetitirilmi insanlar, her an, en akla gelmedik bahaneyle saf birer ocuk gibi yedmeye yeter de artar bile. 27 Mays'n ackl bir ke ykln, btn "umut"larn, btn "aydnlk"larn, btn "idealist"liklerin yok oluu sayan bir subay Talat (Turhan), baarszl "hiyerari" ktlna balar. Devrimci asker geleneini lmne dek savunan baka bir subay Talat (Aydemir), ordu "siyasetin ierisine" girdii iin, (orduyu siyasetten kurtarnak iin?) isyan bayran kaldrr! Gler misiniz, alar msnz? Sonra ayn zeki subaylarn, "yumuak bal" general istemeyilerine ne buyurulur? T. Turhan yle yaknr: "Generaller seviyesindeki tasfiye yaplrken, yumuak bal olanlarn orduda brakldklarn anlamak, benim Ankara daki ilk mahedelerimden biri olmutu. Eer bu mahadem doru ise ve eer bunun bir vebali varsa, size ait olduunu kabullenmeniz lazm." Burada gene "vebal", sosyal kk-burjuva niteliinde deil, kiilerde aranyor. General yumuak bal olmayacakm. Elde olmayarak, fkra akla geliyor: "Adn ne? Mlayim. Sert olsan ne yaparsn!" Siyaset kimin elinde? Asker deyimiyle "cambazlarn" elinde. General de, siyaseti o cambazlara brakt iin, ayn cambazlarn emrinde. Sert olsa ne yapabilir? Dizginleri politikacda. Kantarmas da kendi hiyerarisi. Kprdayabilir mi? Akrabann Akrabaya Ettii Madem asker hiyerari uydusudur, ite MBK en stte. Ona da uysa ya! Bunu sanmak, kk-burjuvaziyi tanmamaktr. Silahl kuvvetler denilen ayrcal aydn subaylar, belki de ok hakl olarak, devrimi hep birden yaptklar halde, ilerinden nce 38, sonra 24 kiinin neden parsay toplayacana katlanamyorlard. En tepedeki 27 Mayslardan bile hangisini dinleseniz, MBK'ne seilenlerin "haksz iktisap" sulusu olduuna inanacak olursunuz. Hele, Grsel zmir'e kirii krnca yerine getirilen Madanolu iin, MBK hemen hemen geliigzel ne id belirsizler gstergesidir. Bir de MBK'ne kamam aslanlar dnelim. "Neden o tepede de, ben deilim? Ne eksiim var? Artm ortada" kompleksi, kk- burjuvazinin vazgeilmez iflah olunmazlk felsefesidir. "Ama, u kadarn sylemek isterim ki; tabii senatrlk messesesi bugn ne kadar imekleri stne ekiyorsa, Milli Birlik Komitesi yelii de Silahl Kuvvetler ierisinde o kadar antipati ile karland. Fakat, o gnn artlar altnda, kimse azn aarak bu konuda konumaya cesaret edemedi." (T. Turhan) Hep ayn okulda, ayn klada, her gn birbirlerinin en insancl zaaflarn karmamlar. Tanmadklar politikac vurgun ya da hacaa ocuklar ise, subaylara, burjuva hr basnnca, her gn birer yar tanr kapasitesinde insan gibi iirilmiler. Senin, benim gibi "asker paras" da ne oluyomu, o "esrarengiz" devlet ycelerinde? Kompleks bu. "Bu messesenin (MBK'nin) Silahl Kuvvetler mensuplar iin en haysiyet krc (a.b..) taraf, Vatanperverliin inhisar altna alnm olduunu grmeleri olmutur. Zamanla bu vatanperverlik inhisar MBK yelerine yakn olanlarda da temil edilmi veya byle zannedilmitir. Bu camia dndakiler psikolojik olarak bu hassas konuda aalk kompleksine dar olmulardr." (T. Turhan) "Kimse kendi kynde peygamber olamam" denir. En satlk finans- kapital ua, siyaset dehas gibi sunulur, en beyinsiz hacaa yarmas politika kaplan diye gsterilir, tutar. Subay, subayn kendisi gibi insar olduunu dndke, en kk eksiklie kar isyan eder. Vurguncu saltanatn melankolik bir stoisyence szer de,

tepedeki arkadann gizli gnahna engizisyonu az grr. "u kadarn yazmadan geemieyeceim ki, bir ksm Komite yeleri, 27 Mays'tan sonra devekuu misali balarn kuma sokarak hereylerin gizlenebileceini tahmin ettiler ve bu tahmine uygun davranmakta bir saknca grmediler." (T. Turhan) Bu "akrabann akrabaya, akrep etmez ettiin" psikolojisi, sermayeci rekabet dnyasnda, kk dkkan eiliminin "affetmez" kk-burjuva ham sofuluudur. Her kk-burjuva ortamn kasp kavurarak, kodaman tuzana gz bal av eder. Artk ne sylense "bo" olur: "htilal Komitelerinin kurulu ve icraatndan bahsedilir. Yasama ve yrtme organlarn elinde bulunduran kimse ile bir Tmen Kumandan arasndaki mnasebetten sz edilir... Hepsi bo..." (T. Turhan) Ve, gerekte de, MBK'nin yklna "en ok tesir eden" ey, "Komite yeleriyle Silahl Kuvvetler mensuplar arasndaki mnasebetlerden doar." (T. Turhan) Yapdan Gelen Bocalama 27 Mays silahl kuvvetlerin eseriydi. Silahl kuvvetlerin %1'i byk burjuva devletlular, %99'u kk-burjuva kapkullardr. ster silahl, ister silahsz olsun kk-burjuvazi, modern bir sosyal snf deildir. Ya st (finans-kapitalist) zmrelere katlmak ve sivrilmek "mutluluuna" kavuacaktr (paalar gibi), ya da alt (ii) snfna karp onun kaderini paylaacaktr. Albaylktan yukar, paala frlamak ans, ister istemez devede kulaktr. Menderes a silahl kuvvetleri tepesi stnde duran bir piramid gibi paa enflasyonuna uramt. 27 Mays'n ilk ii, ar sayda paalar azaltmak oldu. Paa kalabalna atlan trpanda, onun iin, nlemden ok paa olamamlarn paa olmulara kar duyduklar kk-burjuva altlk kompleksi rol oynad. Kk-burjuvazinin pek ok patlanglara kap aan bu altlk kompleksi, o tabakalar boyuna iki u arasnda bocalatr. imdi inanlmaz atlganlk gsteren bombalam kk-burjuva, az sonra en kk baarszlk nnde atlayarak en korkun paniklere urayverir. Bu yzden lm de gze alr da, tutarl ve srekli kararll gze alamaz. Olmadk bir nedenle yanardalar, akla gelmedik bir bahaneyle sner, kl olur gider. 27 Mays devrimcilerinin sonuna dek kurtulamadklar kararszlk ve istikrarszlklarna bakp da, u ya da bu kiinin zel davrann sulamak yanltr. "Birbirine dmek" diye tannan ve adm banda rastladmz davran aprazl, kiileri belirleyen sosyal snf olamamak ya da sosyal bir snfn oturakl durumunu bilincine karamam olmak yzndendir. lk Cokunluk Devrimcilerin nasl, en iflah olmaz kk-burjuvaca bir utan br uca sallandklarn en iyi anlatan, gene kendileridir. 27 Mays'tan yl nceydi. Menderes Harbiye hcrelerine 9 subaydan nce, Vatan Partisini sokmaya hazrlanrken, devrimciler yalnkl, ate pskryorlard: 1957 seimlerinin arifesinde iktidar rahatszd, muhalefet rahatszd, ve biz (yani ihtilalci subaylar) rahatszdk. ki Komite halinde alan birliimiz, 1957 Austosunda Atedal'nn mdahalesiyle birlemiti. Aydemir'in de bulunduu tekilatta Gventrk Bakan, ben Genel Sekreterdim." Devrimin hkmet darbesi iin rgt tamam. Trkiye'nin dizginlerini elinde tutan st tabakalar. ktidar da, muhalefet de, silahl kuvvetler de "rahatsz" (Halk sormayalm, o evvel ezel, "bir yangn olsa da, azck aydnlk grsem" der ebedi arkta). Alttakiler "artk, edemiyoruz", sttekiler "artk gdemiyoruz" demiler Tam devrim havas egemen. Devrimci rgtler grnmeyen gizli ellerle itilir gibi kendiliinden -daha dorusu kendiliindenmicesine- bytlyor. Gidie herkesten ok devrimciler ayor: "Bizim ekip, o gnlerde ou ile Ankara'da toplanyordu. Kimse kimseyi davet etmi deildi. gd m desem, akl selim mi desem, Trkiye'nin yarnna olan endie mi desek, yahut memleketin o esiz, kahraman ve fedakar evlatlarna

tanrnn bir lhami midir bilmem, birer, ikier Ankara'ya kay kayveriyorlard." Dikkat edelim. Derlenite belirli hibir ilke ve dnce grlmyor. O ezelden beri varm gibi geliyor yiitlere. "Kay kayveriler" de, yetmi yedi buuk "entelicens"in, "istihbarat"n cirit att bir lkede "tesadf" saylyor. Ve btn "ideoloji", en tipik kk-burjuva tkenmezi, mistisizmdir. "gd", "akl selim", "endie", "itham"... Bu denizin iinde yzen devrimci silahl kuvvetler DP'yi (finans- kapital hizbini) "braktrc, usandrc" buluyordu. Her gn baklava yenilse bklr ya... O kabilden, azmz baka bir eni tatsn gibilerden "deiiklik" nasl olacak? Baka k yok: "ki Rahmetten biri"... DP olmaynca CHP'ye tutunulacakt. Devletiliimiz, silahl kapkullarna elbet daha yakn akrabayd. Birinci Panik "Hepimiz iktidarn deitirilmesi konusunda birleiyorduk. O halde mesele kendiliinden ortaya kyordu. Memleket idaresinde tecrbeli bir tekilat olan CHP ile i ortakl yapmak. CHP ile anlaabilirsek, hemen iktidara son vermeliydik. Bylece Atedal CHP ile temasa vazifeli klnd." DP'nin dayand finans-kapitali kim beslemi bytmt? Devletiliimiz CHP'si. Devrimcilik, CHP'ye srtn dayamakla, kk- burjuvaziyi, dolaylca da olsa finans-kapital arabasna eki beygiri yaptn farkedemiyordu. Bunun zerine en ufak bir umut kvlcm, kk-burjuva heyecann alevler iinde brakt. "Barutu (CHP kapkulu), Orduevinde yaplan teklif gayet msait karlam ve esaslarn Paaya ulatrp ertesi gn karar bildireceini sylemi." Syler sylemez, btn kk-burjuva "igd", "ilham" oklar yaylarndan firlyor. Ne durursun? Vurun allahn seven! "F. Gventrk (ihtilal bakan) Polatl'da Topu Okulunda tekaml kursundayd... Bir ksm subaylar etrafna toplam ve hemen bir harekete ikna etmiti. Yine Polatl'da bulunan Kurmay Yarbay Baha Vefa Karotay, arkasna bir hayli tabancal subay katarak Ankaraya gelmi, Orduevinin alt salonunda postu sermiti. Havada ksmi bir aleniyet vard. Pervasz bekleyi hemen hemen aka gze arpyordu." Kk-burjuvazi byle kolayca ate alrd. Ne zamana dek? "lham"n yerini "endie" tutuncaya dek. Heyecan bir dinamitti, kayay da uururdu, insan da. "Akl selim"in tekerine bir p taklsa, akan sular durur, hoafn ya kesilirdi kk-burjuvazide. Nitekim yle oldu. D. Seyhan ackl ackl anlatyor: "O akam smet Paa'nn cevabn getirecek Atedal'y bekliyorduk. Sinirler herkeste aka gergindi. Her ne pahasna olursa olsun, ii bitirmiye azimli Subaylarn ilerinde birikmi potansiyele akm kanal bulamamaktan asabiyet; biraz sonra tam bir krgnlk haline gelecek, bir ksm umudunu yitirmi olarak bir ksm da yeni umut ufuklarna doru dalp gideceklerdi... Atedal, smet Paa'nn cevabyla dnmt. Paa: 'Onlar byle ylere karmasnlar, CHP seimi mutlak kazanacaktr' demi." Ve panik balam. Paa'ya hangi gn bavurulduunu bilmiyoruz. Ama, 9 subay olaynn "Kasm ay ortalarnda" baladn glgedeki adam pekitiriyor. iki olay arasnda ba kurmayalm. Sonu deimez. 9 Subay: kinci Panik 27 Mays devrimcilerimizde, ilk gnden son gne dek hi amakszn srp gitmi bulunan dnce ve davran zaaf, hep ve yalnz kk- burjuva karakteristiklerinden domutur.1957 yl, albaydan alt subaylar; bir toplanta hkmeti toz etmeye karar verivermiler. Patavatszlk, kk-burjuva karakterinin ikinci vazgeilmez ekidir. Bindii dal kesmek, kendi kendine gvensizliin ihanete varan kaypakldr. Byle bir davran zerine, 9 subay tutuklannca, btn o gn "ya devlet baa, ya kuzgun lee" diyen kahramanlar, "klahn kurtaran kaptandr" durumu ile il yavrusu oluvermilerdir. Kasm ortalarnda Ankara'dan stanbul'a dnen D. Seyhan, grdklerini yle

zetler: "9 Subay hadisesi ortaya koymutur ki, ihtilale karmay tekabbl etmi bir ksm arkadalar, sadece kara ortak olmya gelmilerdir. Bunlar iinde dstr: 'Devlet baa'dr. O zaman, kuzgunun lee konmas ihtimali, bir ksm vatanseverleri (!) kstebek gibi topran altna saklanmya zorlamt " (s.3) Bu durum, D. Seyhan`n alaya ald "vatanseverler"in korkaklklarndan m ileri geliyordu? Kii olarak hepsi erefli Trk ordusunun seme yiitleriydiler. yi dilekleri ve fedakrlklar, ha deyince, her zaman lme seve seve atllarndan belliydi. Ancak, sosyal bir konuda, bilinlerine karamadklar politika dalgalar iine dnce, kararsz kk- burjuva eilimleri, bir ksmn olsun, pek de neden yokken, fare delii aramaya kendiliinden itmiti. Ayr ayr her birine sorsanz, onlarn kendileri de neden yle sindiklerini bilemezlerdi. "Ellerinde deildi" baka trl davranmak. lerinden anlayamadklar bir g (sosyal yapllar) hepsini farkna bile varmakszn bylece yneltivermiti. Buna, cesaret, kahramanlk ya da yurtseverlik lleri vurulamazd. nsan, hereyden nce sosyal hayvand. Bu bakmdan politik davran ve dncede, belirli bir sosyal snf asndan yola kmamak, yolu artmak ve akna dnmek iin en kestirme yoldu. Devrimcilerin pusulay armalarnn ba nedeni modern toplum politikasnda, modern olmayan bir kalabaln (kk-burjuva ynlarnn) dnce ve davran eiliminden syrlamamasyd. Snf Pusulaszlk 27 Mays'a, bu salt kk-burjuva yaylmyla girildi. Bir anda "yer yerinden oynad". Baskn zafer getirince, hava cmb fiekleriyle donand. Artk bu gidii ejderhalar ksa durduramazd. Yalnz, kk-burjuvazinin kendisi bal gibi durdurur, hatta tersine yzgeri ettirebilirdi. Bakalarnn onlar vurmasna gerek yok, onlar kendi kendilerinin hakkndan gelirlerdi. Burjuvazi iin yaplacak tek i azck beklemekti. Kk-burjuvalar er ge, kararszlklar iinde birbirlerine decek, birbirlerini ele vereceklerdi. Snf pusulas bulunmayan kk-burjuvazinin, snf pusulas bulunan byk burjuvaziye alt oluunu en ak seik kantlayan belge, "14'ler" olaydr. 27 Mays, dostun, dmann kar duramad bir gereklik olmutu. Finans-kapital rgt DP, "mslimanm" diyemeden tuz buz olmutu. "Kimdi o, milletin ruhu bile duymakszn deli gmlei giydirilerek enterne ediliveren Cumhurbakanndan polis kabadaysna dek 300 kiicik?" Finans-kapitalin "artk gdemiyorum" diyen son sz. imdi ne yaplacakt? ktidara gelmek deil, orada tutunabilmek iin, finans-kapitalin 7 bin yldr turuya evrilmi Dou kk-burjuva ynlarn esrarke durumuna soktuunu unutmamak, yeni bir sosyal snfa, modern ii snfmza gvenerek, frsat kollayan byk burjuvaziyi geni halk ynlarndan dlamak gerekti. Trkiye'de fnans-kapitalin yayd afyonkelikten halk uyaracak program ve tzk 1954 ylndan beri, teorik gerekesi ve pratik davranlaryla hazrd. Vatan Partisi, hemen yaplabilecek ii, 27 Mays'n ertesinde MBK'ne birinci ak mektubuyla sundu.10 Temmuz'da geni ikinci ak mektup ve gereke-program-tzk ile nerilerini belirtti. MBK'nde "rezonans" grlmedi. Bugn "sosyalist" olduklarn savunan TP ve Yn liderlerinin bile, sloganlarna dek kendilerine mal ettikleri Vatan Partisi ne kar duyduklar alerji ve gttkleri baltalanma gz nne getirilirse, siyasetle mrnde uramam MBK yiitlerinin duymazlklar anlalmayacak ey deildir. Zafer, 27 Mayslar sarho etti. Politikann sosyal snflara dayandn,unutturdu. Basit devrim tekniiyle, hereyin yryebilecei sanld. Ahbaplk ve kii gvenliiyle her dmn zleceine inanld. Bu tutumun ne denli temelsiz, ve en ufak bir p kamasyla tepesi gitiini glgedeki adamdan iyi anlatan olamaz. Komite Kurulurken

Komite kurulurken durum uydu: "htilalciler ve byle olaanst olaylarda klah kapmasn becerebilen baz frsat dknleri, bir masa etrafnda oturabilmektedirler. Bu tredilerden bir ksm peinen tasfye edilir. Bazlar da sorumluluktan kaar.. Komite tevik edilinceye kadar btn yetki ve ihtilalcilerin akibeti, Cemal Grsel'in iki dudann oynamasna baldr. Aslnda, ihtilale, yllarca alm bir komite nayak olmutur, ama, Cemal Grsel, pekala, ordunun yksek rtbelilerinden bir konsey kurarak, duruma, bir anda, istedii ,ekilde hakim olabilirdi." "htilaciler kendi gelecek statlerinin derdine dmlerdir... htilalcilerle harekete katlan bir takm kimselerin, birlikte ele geirdikleri iktidar paylamada hereyden cvvel; kendi yetki ve ahslarn garanti altna almay esas kabul etmeleri kadar tabii bir davran olamaz." (s. 5) MBK ilkeden nce kiileri garanti edince aslnda nasl seildiklerini kimsenin bilmediini D. Seyhan`n da yazd kiiler kar karya kaldlar. Aylar geiyor, finans-kapital zaman ve insan kazanyordu. Halk unutulmutu. Ortada hl, sacsnn "muasr medeniyet seviyesi" dedii, solcusunun "ada uygarlk dzeyi" tilcikleriyle "ztrke"ye evirdii bir genel sz dolayordu. "Bu i iin bilim otoriteleri grevlendirilmiti... Onlarda ciddi bir alma dzeyine giren pek yoktu... Komite yeleriyle birlikte resim ektirmek ve basna deme vermek pek holarna gidiyordu... Komitecilerin ounda ise zafer sarholuunun adal sersemlii devam ediyordu. Koca bir iktidar birka saat ierisinde devirebilen bir gce sahip olanlarn, ayrnts oka problemlerin halline medar olacak ciddi bir planlama dzeni iine girmeyi kabul edecek manevi bir olgunlua kavumam olmalarn, belki tabii grmek lazmd. Ama, aradan bir ay gemi, bolca laf etmekten baka hibir ie balanmamt. Htt yaplacak ilerin ne envanteri, ne ncelii tespit dahi edilmemiti." (s. 6) Ruhlar Saran Panik "bolca laf"la kalsa ne iyi. Kimlerin niin alnd bilinmeyen komitede finans-kapital bo duracak deildi. nce "demokratik" ynden "fikir ayrlklar" kacakt. "Ortada henz belli fikirler ve bu fikirlcre gre ayrlm grupmanlar bulunmamasna ramen, yakn bir gelecekte hizipler kurmaya kadar' gidilecei abuk anlald. "Bilhassa Ordu kademelerinde, Komiteyi kuranlarn kimliklerine kar bir kskanlk duygusu ve eletirme istei domaya balamt." Kk-burjuvazinin tkenmez arab "kskanlk" iletilmeye balamt. Gerisini kztrmak kolayd. nk: "Yzyllarca el srlmemi Trkiye problemleri... iinde gelecein birok kuaklar, kurtulamadg Ta devri koullarnda savamya mahkum edilecekti." "ktidar bir an evvel brakarak, srtlarnn ekemiyecei ar sorumluluktan kutulmay ahslar iin tek emniyet garantisi olarak grp kabullenenler, ard dncelerini ne kadar saklamya alsalar, davranlaryla maksatlarn belli ediyorlard." (s: 7) Bu, ruhlardaki panikti. Kk-burjuvazi, finanskapitalden kopmu, ama oturakl bir sosyal snfa balanamamt. Kendisini havada asl kalm duyuyordu. O sra 2 milyon rgtl ii snfn gremediine gre, nereye dayanacakt? D. Seyhan aka yazyor: "htilalcilerin hangi kuvvete dayanarak iktidar devam ettirdikleri belli degildi." (s. 7) Szde, u farkediliyordu: "CHP'nin karsnda bulunan geni halk kitlelerinin siyasi eilimlerine yn verecek ve bu byk halk kitlelerinde siyasi uur yaratp memleket hayrna bir mihrakta toparlayabilecek bir siyasi tekilatlanma kanlmaz zorunluk olarak ortada duruyordu." (S.8) olarak ise, yaplan birinci neri komitenin her davrann baltalamaya balad aa kan "sivil hkmet"i kontrol etmekte topland. Bunun iin her bakanla ayrlan 5 kiilik komisyonda kimler bulunacakt? "Resim ektirme, basna bildiri verme" dalgaclyla anayasa hazrln kmaza sokan "niversite" -genlii deil, onu frenleyen kodamanl- bir yana braklrsa, bakanl denetleyecek olan komisyona gene bakanln kendisiyle... bsbtn aheser bir seki olarak piyasa ne srlyordu:

"Komisyonlarn personelini, Bakanlklarn, niversitenin ve srasnda Piyasann tarafszlk ve yetkililikle tannm ahslar tekil etmelidir." (s.8) deniyordu. Binilen Dal Kesi Emniyeti Ondan sonra alnan btn nlemler btn milleti MBK'ne dman etmek iin zene bezene seildiler. Hepsi bir yana, 27 Mays' iki "zinde kuvvet" yapm saylyordu: niversite ile ordu. arabuk, ordudaki kadro enflasyonu, en ackl kayrmalarla trpan atma biimine sokuldu. niversitede kimin, neden atld bilinmeyen tasfiye yapld. 27 Mays'n ilk heyecanl simgesi olan Beyazt Meydan bile atlan satrdan payn ald, 7 yldr amur kusan bir yanarda azna evrildi.. Brakalm halk, milleti, 27 Mays kendi kendisini cezalandryordu. Bu ie finans-kapital, katla katla glmediyse bile, saygsndan deil, daha evirecek nice dolaplar bulunduu iin, ks ks gld. Ynszlk, pusulaszlk son haddine varmt. Btn ihtilal, silahl kuvvetlerin eseriydi. MBK'ne silahl kuvvetler de gocunmutu! ktidar "kaba bir hrsz tutum"a dnmt. Devrimciler, en byk zafer arklar sylenirken, kii olarak yarnlarndan korkuyorlard. Hazr ellerinde dizginleri tutarken bavurulacak son nlem kiilerin emniyetini salama balamakt: "Ik olarak yaptm teklif bir Milli stihbarat Tekilatnn kurulmas luzumu olmutur." (s.8) Bu nasl oldu? ok basit: "Komite bir Emniyet Grubu tekil etmiti. Bakanlna Kabibay' oturtmulard. Yanna yardmc olarak Karaman, Esin, Solmazer'i almt. Bu Emniyet Grubu, Komite namna. Trkiye'deki btn aktif kuvvetleri kontrol ediyordu."... Komitenin reformlar yapmadka gitmemesini isteyen albaylar grubu bylece kendisini "emniyete" almt. Finans-kapitale dayanan paalar grubuysa, bir an nce tas tara toplatmak istiyordu. MBK'nin halk iindeki saygnln krmak iin yapabilecei her areye bavurdu. Birbirini Yeme Birinin tekisini temizlemesine sra geldi. Onlar zaten kii atmasndaydlar. "9 Temmuz ankaya toplantsnda kurulmasna karar verilen 9 kiilik Komite Grubu, ikinci toplantsndan sonra hi bir zaman bir araya gelmedi: Sami Kk byle bir grubun kurulduunu hemen komiteye aklad ve bu da yeni ekimelere konu oldu... Komitenin mihrakn tekil eden kiiler birbirlerini ekemiyorlard... Sami Kk, snf arkada olmasna ramen, Trke'e kar... Sezai Okan ise zda'n demelerine ierlemekte... Halim Mente, Napoli'den gelir gelmez Komite Komisyonlarnda vazife alm ve o gnden itibaren de; Havac Komite yeleriyle ayn fkir ve ynde grlmt." (s. 13) . Bu kmazda hayr grmeyenlere gre "Komitede ihtilalin gayelerine aykr almalar grlen drt-be kiinin memleket dnda mecburi ikamete gnderilmesi meseleyi kknden temizleyecekti." (s. 13) Karar? te o gt. "Her gece, saat en az e kadar ou zaman Trkein odasnda birbirimize giriyorduk." "Trke her an hazr... Kabibay, ihtilalin motoru, belkemigi, ve koordinatr idi... htilale Madanolu'nu ve Kk' o kartrmt. Onlarn, kendisine, dolaysiyle yakn evresine bir dmanlk tertiplemesi, aklnn ucundan gemiyordu, hayal edemiyordu." Byle itendir kk-burjuvazi. Ahbapla byk deer verir. Btn hesaplar kk psikoloji, igd, ilham zerine yapar. oban ak besler. Herkesi kendi gibi bilir ve ou da evindeki pazar, arsna uymaz. D. Seyhan'n deyimiyle: "Halbuki, ihtilalin, ortal kasp kavuran ortamnda kullanacak hesap makinas, piyasadan satn alnacak cinsten deildir." nk piyasa, finans-kapital kurdunun azdr. Ve o kurdun oban ak yok, dini, iman kardr. karna gelmeyen babas olsa ezer, sramayaca eli, sonra koparmak iin, imdi per. Finans - Kapital Alarm "Trkiye'deki btn aktif kuvvetleri kontrol" eden ateli albaylarn btn

planlarn bir anda altst etmek iin en entipften bir kr rastlant yetiverdi. "Ak belirteyim (diyor Glgedeki Adam) hepimiz tam bir karar birlii iindeydik. Fakat, bu karar uyguland zaman, kimin memleket dna gnderilecei ne tespit edilmi, ne de bu konu tartlmt. Hele Cemal Grsel'in gerek mevkii, ve gerekse ahs hakknda zel bir hkme varmak hi kimsenin aklnn ucundan dahi gememitir." (s. 14) Demek, "sabahn lerine dek birbirlerine girmeleri" havanda su dvmekti. Bir yanda "karar birlii iinde" olmak, tede kararn "kime uygulanacan" "akln ucundan" geirmemek, kk-burjuva kararszln maskelemenin en tehlikeli kaygan zeminiydi. Finans-kapital delisine ta andnp, "gel beni ye" demekti. Finans-kapital, Grsel Paay oktan amaza getirmiti. Bunu farketmeyen kudretli albaylarn, karanlk kk-burjuva dehlizlerinde birbirlerini arpmalar bekleniyordu: O zaman, Grsel Paa'ya "gidiyorsun ha!" demek belgesi ele geecek ve btn "fincanc katrlar" kolayca rktlecekti. Nitekim, kararszln ve iki u arasnda sallann alacakaranlnda beklenen yar komik, yar trajik karambol anszn gelip att: "Bir gn Yurdakuler (27 Mays'n Ankara-stanbul ban centilmence kollayan en samimi Albay), yakn arkadalarmzla konutuumuz bir yerin kapsndan, benim alnan karar uygulamakta gecikmemizi eletiren bir konumam, tesadfen duymu ve derhal soluu Komitede alarak duyduklarn Genel Kurula getirmi. Ortalk hemen ktsne kart. Aslnda Yurdakuler'in bu telal hareketi, benim ahsma duyduu bir ibirardan domuyordu." (s. 14) Gryoruz. Hep o karanlkta esrarengiz elik omak oynamaktan holanr temiz yrekli kk-burjuva ikircilii, kendi kendisinin dizbalarn kesiyordu. Kimin ne yapaca bilinmezse, herkes birbirinden kukulanacakt. Ve bu ara, kimsenin kt niyeti yokken, btn kk- burjuva eilimleri birbirlerini dehet iinde brakarak "ktsne" karacakt. "O (Yurdakuler), bu konuyu, rnei ile ortaya getirerek, anlamazlklarn, Komitenin sonucunu nereye kadar gtreceini delilleriyle ispatlamak istemitir: Gayret tam tersine hizmet etti. Niyetimizin duyulmas, fikir anlamazl iinde bulunduumuz kiilere zamansz alarm iareti ekmek olmutur. "Bu alarm alanlar, hemen faaliyete koyuldular. Ordu birliklerinde yakn arkadalar, kumandan olan Komite yeleri bu sayn Kumandanlara hulus akmya baladlar. Birbirleriyle bu ynde yara koyuldular. Her frsatta herkes ordu ierisindeydi. Kta Komutanlarnn isteklerini yerine getirmek iin almak, Komitenin tek gayreti haline geldi. Bylece, MBK, bir vuruta tuzla buz edilen aynaya dnmt. Her paras, baka insan yz gsteriyordu. Yuvasndaki rmcek gibi alarn germi bekleyen finans-kapitalin ii, imdi o "puzl" paralarndan, teker teker yararlanp, "kudretli albaylar" sinek avlar gibi avlamakt. Bunu en ok albaylar sezip, klahn kurtaran kaptandr parolasna sarlmlard. "Kimse artk prensiplere (hangi prensiplere?) bal kalmay aklna getiremiyordu." En byk klah Grsel Paa'nn elindeydi. Btn albaylar, namlular indirip, yeniden o klahn altnda dizi kol nizamna girmilerdi: "Umutlar, yine Grsel'e yneldi. Dizginleri bir toplasa diyorduk. Bekliyorduk. Bir dzenlese ortal diye herkes umudunu ona dikmiti. Paa ise: Hep pasif, hep ekingen, hep babacan 'AGA'lk davranlaryla yetiniveriyordu." Kk-burjuva (istedii denli "aydn" olsun), gene ezeli esnaf ve tevekklc kyl katlanyla gzlerini "Aa"sna dikmiti. Gkten ne yaar ki, yer kabul etmezdi? Gkte nelerin getii yere yaanlardan belliydi. lk hamlede Aa bir tala iki ku vurmutu bile. Bunlar her eye hazr "Trke" kuu ile, "Ne duruyoruz" diyen Seyhan kuu'ydu. Seyhan kuu, ok doal bir eymi gibi cepheden uzaklatrln yle anlatyor: "Roma kara ataeliine atandm. Amerika'da bulunan ailemi alp Roma'ya nakletmek iin memleketten geici olarak ayrlmak zorunda kaldm. Trke'e veda

etmek zere uradm. O da Babakanlk mstearlndan ayrlmak zereydi.. Trke'in mstearlktan ayrlmak zorunda braklmas bizim grubun ilk yenilgisiydi... Yanl durum muhakemeleri yznden iine dtmz tereddt havas, bize ilk rauntta sk bir direkt ekiyor ve sersemliyorduk." (s. 14) Albaylar, bir vuru yapacaklar. Kime? Bilmiyorlar. Yakalanyorlar. Srgn edililerini "Amerika'daki aileyi" getirmeye balyorlar, en kritik gnde kk-burjuva bahanesi: "Viran olas hanede evlad' iyal var!". Yedikleri "sk direkt"in nereden geldiini bilmezlikten geliyorlar. Onu cankurtaran simiti yapyorlar... Kk-burjuva tepkisi buydu: "vurdumduymaz". Oysa, "hep ekingen, hep babacan" Paa-Aga, Ekim'de yapt vuruu, daha Temmuz'da paalarn paasyla oktan kararlatrmt. Trke adl Altay Zmrt-Anka kuuyla, Seyhan Hma kuu kafeslendikten sonra, teki yrtc kular torbada kekliktiler. MBK'nin Bykl MBK'nde kimse kimsenin klna dokunmayacakt. Anayasa derecesinde yeminli namus, eref kararlar alnmt. Karar kim uygulayacakt?... Bir, iki, ya da paa. Siyaset paalarn "elinde" grnyor. Paalar kimin elinde? Grnte 1 numaral Paa, Cemal Grsel. mrnde hiyerariye itaat tan bakasn renmemi bulunan C. Grsel, daha 1960 yaz balarken siyasette bir szeren (st) arama sancsna tutulmutur. Aradyla 6 Austos 1960 gn bulumutur. Hiyerari yasasnca smet Paa, elbet Cemal Paa'dan kat kat sttr. Ve o gn MBK'nin; "kesin tarihte", beceremeyecei politika alanndan ekilip gitmesini emretmitir. Bundan kimsenin haberi yok. Paa damad bir Bab' Ali sivilinin bilgisi, htt su ortakl var da, koskoca anl anl, ihtilalci, ateli asker 38 kiilik yasa st, insanst MBK'nden hemen hemen kimseciklerin haberi yok. "Byle gecenin, hayr umulur mu seherinden?" Siyaset d ordunun hiyerarisi byle buyuruyor. 2 ay 6 gn sonra, eski siyaset + hiyerari mekanizmas kendiliinden yrye geiyor. Artk, u "Silahl Kuvvetler mukaddes topluluunun" (Gventrk) "Mazisini asrlardan alan" (T. Turhan) kutsal hiyerarisini tedirgin eden kendini bilmezlere hadleri bildirilmelidir. Kim bildirecek? Kimi isvire saatleri gibi "hors consours" (yarma d) paalarn paasndan buyruk alm 1 numaral "ihtilal lideri" Cemal Grsel "Aga"- Paa. "12 Kasm 1960 Cumartesi gn le zeri, Grsel, Milli Savuma Bakanl Mstear odasnda, Milli Savunma Bakan ve Kuvvet Kumandanlarna (14)'leri paketlemek zere verilmi karar atnda, fikir tasvip grm ve hemen hemen eski tezi savunan, veya bu tasarrufun mahzurlarn mtalea etmek, hazrundan (orada bulunanlardan) hibirinin aklna gelmemiti. Esasen byle olduu iin, Grsel ancak yarm saat bu toplantda bulunarak ayrlm, kalan zevat iin teferruatn grmek zere toplantlarna devam etmilerdi. (s.18) Bunu kim yazyor? Genelkurmay bakannn masasnda kutsal hiyerarinin zedelendiini "grmenin bedbahdna uradk" diyen kahraman. Geri, Grsel'in yarm saatini anca verdii "Milli Savunma Bakan, Genelkurmay Bakan ve Kuvvet Kumandanlar" (hepsi topu 5 kiicik), MBK'nin grevlendirdii memurlard. htilal devletinin yeminli yapsn nasl deitirebilirlerdi? Bu isyan, o memurlarn grevlerine meruluk veren anayasay inemeleri demekti. O yan "hibirinin aklna gelmemiti" diye ayor mektupu. Gelse aardk. Be paann bei de siyaset d + hiyerari kulu deil mi? Onlarca hi karmayacaklar siyasete tek Grsel karyor. "Hiyerari" dersen, hibir merutiyet padiah, Grsel'e verilen yetkilerden birini ryasnda grmemi. Devlet bakan o, hkmet bakan o, MBK bakan o, silahl kuvvetler bakan o. Allah yeryzne inse, ancak bunca yetkili olurdu. Be paack ona itaat etmeyip kime etsin? Grsel ise, zerine bindii MBK daln kesmenin teorisini kendi "st" . nn paayla 66 gn nce altm altya balam, pratik tek- niini be paaya varmadan, baka iki paayla kotarm. Bunu T. Turhan yazyor mektubunda:

"Takdir edilecei zere, bu teferruat (14'lerin nasl kapana kstnlacaklar teferrruat) icraya mteallik hususlarn koordinasyonundan ileri gemiyordu. nk, bu karar ileri Bakan Kzlolu ve Ankara Komutan (Madanolu) tarafndan evvelden verilmi ve teferruat esasen planlanmt." Gitti, "bir top Amerikan beziyle" 14'ler "tahtal kye" bile giderler. Silahllk - Devrimcilik - Kardelik 14'lerin "paketlendii" "yorgan" gitti. "Kavga bitti" mi? Asl o zaman, ortalk btn ile ilkesizliin maher yerine dnd. En bata,14'leri paketleyenler, kendilerini bekleyen sepetlenmeyi grr gibi oldular. "13 Kasm operasyonundan sonra bir ksm Komite yesi muallakta kaldklarn hissetmiler, kendi emniyetlerini salamak iin" (S. 18) davranmaya kalkmlardr. nk, o zamana dek perde ardnda pusuya yatm, devrimcileri adm adm birbirine taktran finans-kapital, eski yemleme oyununa girmi, "bir tutam otla deveye hendek atlatma" yolunu tutmutu. Hani o hazineyi tam takr 4 gnlk parayla brakan ve devletin parasn devrimcilerden saklayan fnans-kapital ajanlar yok mu? Onlar kesenin azn amlard. "Tabiidir ki, 27 Mays'tan sonra kan kanunlar Silahl Kuvvetler mensuplarn maddeten kalkndrm ve bir ok garanti ve kolaylklar hizmetlerine amade klmtr. Bu gerei inkar gayri-mmkndr." (T. Turhan) Ancak rvetle ka kii satn alnabilirdi? Hele Horasan erleri gelenekli halk ocuklarnn ounluk olduklar Trk ordusu, yalnz "bahi"le, aylkl asker durumuna sokulabilir miydi? Madde alveriini Menderes de giderayak denemiti. imdi "tatminsizlik manevi"ydi. "Silahl Kuvvetler mensuplar memlekete hizmet etmek yarnda n planda olmak iin vasat msait addediyorlard... En nemlisi saylabilecek dier bir husus da, 27 Mays'n o tarihe kadar arzulanan reformlar getirmemi olmasdr denilebilir. Silahl Kuvvetler mensuplar 27 Mays'tan beklediklerini grememi olmann ztrab iindeydiler." (T. Turhan) MBK'nden halka yararl i beklerken onun kendi kendisini kknden kazmaya girimesi zcyd.14'leri "paketleme", zm getirmek yle dursun, kaplan devrimcilerin yzne kapamakt. "Bu tasarruf 27 Mays'a gnl balam olanlar,14 Komite yesinden daha ok mteessir etmiti." 14'ler aranmyordu. "MBK'ne bel balyan idealistler muztaripti. Ondan beklediklerinin kuvveden fiile kmadn gryorlard. (Partiler st) olamamt MBK... (Kardeler arasndaki kavga) nlenmi, fakat (Kardeler arasndaki husumet) giderilememiti. Bilakis arttrlmt. Yaygn bir kanaat (14'ler kalsayd, bunlar gerekleecekti) eklinde tecelli etti." (T. Turhan) Gen subaylar byle koyuyorlard sorunu. Hz. Muhammed "nnemel mslimne hve! " (Hi kuku yoktur ki, mslmanlar kardetirler) dememi miydi? Ezici ounluu mslman olan Trk ulusu bsbtn kardeti. Kardelik neden bozuldu? Onlar kiremitlikte miyavlayan DP- CHP vb. politika mart kedilerini gryorlard. Kardelii bu partiler bozuyordu. Silahl kuvvetler "partiler st" olmalydlar. Olabilirler mi? Olmulard. Silah, yasama, yrtme ellerindeydi. Neden Trkiye bir kardelik lkesi olmam, beterleiyordu? nk CHP'nin tek parti peklii 27 yl ekonomimizi tekelci vurgunda dondurmu, o peklikten kurtulu umudu ile tututan DP'ci ok parti, lkeyi yetmi yedi buuk emperyalist karna allak bullak etmiti. Tefeci-bezirgan sermayenin 27 yl kye yasak ettii traktr, finans-kapital eliyle kye girince sosyal snf blmlenme ve atmalarn azdrmt. 20. yzyl ortasnda kapitalizm yolundan kalknma, kardei kardee drmekten baka sonu getirmezdi. imdi kardelik mi isteniyor? Kapitalizm errinin yaratt bir hayr vardr.

Trkiye'de hzla yeni insan ilikileri ve ii snf domutu. Gittike byyor, rgtleniyor, bilinleniyordu. Byle gelien bir milyonluk retici gler ordusu hesaba katlmadka, hibir devrim tutunamaz, hibir "reform" gerek deer kazanamazd. i snfnn gerekletirecei kardelik sosyalizm adn alyordu. i snf ne kendisini, ne bakasn smrtmek istemedii iin, toplumumuzun eksiksiz kardelik zlemini kaytsz artsz gerekletirebilecek biricik sosyal snft. Kk-burjuvazi hem antika yndr, hem lrken bile gz smr plnde kalan horozdur. Silahl Kuvvetlerin Paralan 1960 yl, silahl kuvvetlerimizden, katksz kardeliin tkenmez zgc olan ii snfn grmesi beklenemezdi. O yalnz kendi silah gcne gveniyordu. zledii kardelik iin de elden bir "birlik" daha yaratmaya giriti. "Milli Birlik Komitesi" lmt. Yaasn "Silahl Kuvvetler Birlii". Onu kimler kuracakt? Onu, devrimci subaylardan iyi kim anlatabilir? Rahmetli Talat Aydemir, 21 Mays savunmasna yle balad: "MBK'in geici Anayasas bizzat yapanlar tarafndan inenmiti. te bu hadise Silahl kuvvetler ierisinde ok ykc bir reaksiyon yaratt." Bylece ne oldu? 27 Mays Devrimi ile silahl kuvvetler milleti karde kavgasndan kurtarmak istemiti. Bu kez 14'ler ve MBK intihar edince orduyu karde kavgasndan kurtarmak gnn parolas yapld. "ok ykc tepki"yi kimler gsleyecekti? MBK iinde kalanlar ikiye blnmlerdi. MBK dnda olanlar da, ilerinde ayr ayr paralar olarak gene ikiye blnmlerdi. 4 blk birbirlerine zt, ilerinde pek ok eliikti. 1- MBK'nde kalanlarn bir bl bann aresine bakyordu. "23 Komite yesinin bir ksm, bilhassa havaclar kanad, kendilerini emniyette hissetmemilerdir. Karlkl ve gizli ekimeler arasnda kendilerine elinde kuvvet bulunduran ihtilalciler arasndan mttefk aramlardr. Bunu da bulmakta gle uramamlardr. nk, Madanolu ve yanndakiler, 14'leri tasfye ettikten sonra, iktidar kaytsz artsz kullanma yoluna sapmlar, Komitenin gerisine pek aldr etmez olmulard." (s.19) T. Aydemir savunmasnda bu olay yle belirtir: "(14)ler yurt dna srldkten sonra geri kalan 23 Komite yesi, grup grup ordu iinde airet reisi gibi taraftar toplamya baladlar." 2- MBK'nde kalanlarn br bl kendisini kendisine yeterli buluyordu: MBK'nden baka her birlie karyd: "Silahl Kuvvetler Birliine elinde Kuvvet bulunduran MBK yelerinin girmemeleri ve bu teekkln devam zere karsnda bulunmalar" (T. Turhan) Bylece, MBK iinde kalanlar iki byk gruba paralanmlard. MBK dnda olanlar da gene iki byk gruba paralanmlard. 3-14'ler ya da onlardan grnenler: T. Aydemir, savunmasnda,14'leri karsnda gryor. nk 14'ler de, onlar atan 23'ler gibi, Aydemir'i devrim srasnda saf d brakmlardr. Ama,14'lere arka kanlar bulunduunu ve rgtlenmeye altklarn, onlara kar kmak iin neden yapmtr: "Ayrca (l4)lerin madur olduklarna inananlar da ordu iinde bir tekilat kurmya kalktlar." (T. Aydemir, Savunma) Bunlar Turhan'a gre idealistler olmaldrlar.14'leri deil "reform"lar isterler. 4- Bu iki zt kutup karsnda nce bir yn gibi grnen "eski ihtilalciler" duruyor: "Bu hal (14'leri tasfiye edenlerin zlgd), kuvveti elinde bulunduran eski ihtalalcileri de tedirgin etmiye balamtr. Komitenin bir ksm ile mterek hareket, kendi istikballerinin garantisi bakmndan uygun grnmtr." (s.19) Ancak, bu sonuncu yn, bir btn deil, tam bir Babil kulesidir. Balca: a) Ankara grubu, b) stanbul grubu diye ayrlan, sonra birlemeye alan, en sonunda darmadan olan derlenmeler saylyor. Ama, yle ehir adyla bir araya konulamazlar. Ancak, ka kiiyseler, o kadar eilim ve akm temsil ederler. Her

grup, T. Aydemir in dedii gibi, birer "airet reisi" evresinde, zaman zaman toplanp dalan kaynamalardr. Bunlar kii adyla nitelemek olasdr a) T. Aydemir grubu: Kara Kuvvetleri; b) H. Mente grubu: Hava Kuvvetleri; c) F. Gventrk grubu: Konspirasyon iin konspiratrler. Silahl kuvvetler iin "birlik" szc son kerteye dek "birliksizlik" gereinin tersine deyimlendirilmesi oluyordu. Cuntalarn zeti albaylar cuntas, daha sylenirken "bir" deil, ""tler. Baka trl olamazd. nk hepsi halk ocuklarydlar. Halkmzn ar basan sosyal yaps kyl-esnaf-aydn denilen en az kmeli ve Batda kk- burjuvazi ad verilen yaygn tabakadan kaynak alyordu. Bu kk mlk dkn muazzam kalabalmz "kk" oluu ile alt tabakalara ve ii snfna yatknd, "mlk" zlemiyle st snflara ve finans-kapital zmresine tutkundu. Ail'in topuu hiyerariyse, topuktan girecek okun zehiri durduraca yrek, rtbe-mlk eilimiydi. Topukta alacak her yara, yldrm abukluuyla kalbe giden byklk yolunu bulmamazlk edemezdi. Nice yoksul ocuu kk aydn, o yoldan akllar durduran abuklukla byk, ulu, evliya, peygamber, htt tanr olmutu. nn devletlular ekseninde dnen paa uzun denemeleriyle bu madeni iletmek iin yaratlm varyant oldu. Kk mlkl geni tbakann iinde sanki smet Paa aydn, Sunay Paa esnaf, Grsel Paa kyl ynlarmzn eiliminde iblm yaptlar. albay cuntalarnda, ufak bir ayarlama ile, Mente grubu aydn, Seyhan grubu esnaf, Aydemir grubu kyl eilimli saylabilirlerdi. smet Paa, silahl kuvvetler iinde en parlak ve bol gelirli aydn durumunda olan havaclar grubunu Mente ile gereken yne kolayca ekti. Sunay Paa cuntalarn iine ustaca girip baa geti, Dndar Seyhan grubunu aktif hizmetten pasif istihbarata ekerek tecrit etti. 27 Mays'n sezdii reformlar m yaplacakt?.. ki artla: 1- Drt Silahl Kuvvetin (Kara, Deniz, Hava, Jandarma) katlmas ile; 2- Hiyerari kural bozulmakszn... Gen subaylar Silahl Kuvvetler Birlii biiminde, ok demokratik bir toplantdaydlar. smet ve Sunay Paalarla fotoraflar ekildi. AP'nin seim zaferi zerine meclisi datma karar ounlukla alnnca i deiti. Hareketin tekerine nce birinci art sokuldu. Mente grubu karma hkmet denenmelidir diye ekildi. Devrim masasnn havaclar aya koptu. 14'ler yokland. Seyhan-Aydemir (esnaf kyl) eilimi direnince ellerinden ikinci art ekildi. Genelkurmay bakan Sunay Paa, "ben yokum" dedi. Gen subaylar cuntasnn basz ve havada asl kalmas, devrim arabasnn ikinci tekerine omak soktu. Esnaf eilimli D. Seyhan grubu da, o dramatik "alarm" gecesinde tapay att. Gnderilmi olduu besbelli bir havac subay Aydemir'e havaclarn isyana hazr olduklar haberini getirdi. 21 Mays olayn zorla kkrtt. Bu provokasyona ramen; Harbiyelilerin beklenmeyen hava saldrsna uraynca panik yapmalarna karn son kk-burjuva zaaf, ihtilalcilere finans-kapitalin acmakszn sinsi sinsi hazrlad ldrc oyunu oynad. Cunta Kuruluu ve Prensipsizlii T. Turhan'a gre: "Talat Aydemir, Halim Mente, Seluk Atakan, Silahl Kuvvetler Birlii'nin nvesini tekil eden Cuntann kurucular arasnda saylmaldrlar. Bunlardan sonra: Nuri Hazer, Necati nsalan, kr lkin vs. saylabilir." Gruplarn ilikileri tam kk-burjuva "aile mnasebetleri" ya da "hsm akraba", "e dost" deyimleriyle eitlenen "ahbap avu meclisleri" (coterie)

rneine uyar. "28. Tmen Kumandan Nuri Hazer, Emanullah elebi ve Mente'in yakn akraba olmalar, Ankara'da yegane kuvvet olan 28'inci Tmenden azami lde faydalanmay mmkn kld. "Halim Mente'in Hava Kuvvetleri Kumandann ikna ederek tekilatn emin ve sr'atli kuryeler aracl ile yaplmasna geni lde hizmet etmesi." "Harbokulu Kumandan Talat Aydemir in ayn safta bulunmas, mteakip itirakilerin katlmalarn kolaylatrd." (T. Turhan) Bylece teyellenen Ankara Cuntas ne yapt? Trkiye "iki payitahtl"yd. stanbul ve Ankara "ba"larn elinde tutan, geri kalan Trkiye "gvde"sini srklerdi. Bu basit kural, yaln asker mantndan kaamazd. Aydemir-Mente'le Ankara "torbada keklik" olunca, stanbul'a sra geldi. Orada "kuvvet" her ne olursa olsun konspirasyon tiryakisi bir paann elindeydi: Gventrk! "Ankara'da Aydemir, nsalan, Atakan, Hazer ve dierleriyle 'Silahl Kuvvetler Birlii'ni kurmada antant kalan Halim Mente ve Komite yeleri, stanbul'da en uygun kumandan olarak Gventrk' gzlerine kestirmiler (a.b..) ve ona bavurmulardr. Gventrk'n karakterini iyi bilen Mente iin bu, gayet akllca bir kap al olmutur. Paann, gizli tekilat kurmya ve tekilat ierisinde lokomotif olmya dayanamyaca bir eilimi vardr. Mente, Paann bu niteliini ok iyi kullanm ve onun aracl ile 1 inci Ordu blgesindeki kumandanlar da, ayn isimli tekilat altnda toplamya muvaffak olmutur. "Pek ksa bir zaman sonra, stanbul ve Ankara'da kurulan bu iki ayr tekilat birletirilmi ve ucu Genelkurmay Bakannna kadar uzatlarak zincir tamamlanmtr" (s. 19) Burada herhangi bir ilke yok, delikanlnn houna giden kz "gzne kestirmesi" gibi yntemler var. Ama? "Trkiye'de iktidarn bir elden baka bir ele kayma"s. Niin? nk "Silahl Kuvvetlerde.. eitli fikir akmlarna katlm olanlarn, eitli zmrelerce siyasi istismar vastas yaplmasn nleme hareketi, elbette atlm olumlu bir adm" imi! Silahsz bir devlet iinde bir silahl devlet "zinciri" kuruluyor. Diyari (ifte iktidar) sivil-asker ikilii kuruyor. Tek ilke, "siyasete alet edilmemek", Hangi siyaset? Belli deil, "eitli fikir-eitli zmre". Ordu siyasetin deilse neyin aletidir? Kimse bilmez ve sormaz. Yenieri Glbank: "Nice balar kesilir bu meydanda: soran bulunmaz!" Bu gerei anlamayn en son kurban olan rahmeti Albay Aydemir, 21 Mays davasnda, savunurken, yle diyordu: "Artk Ordu, muhtelif fkir cereyanlarna gre muhtelif zmrelere hizmet iin siyasetin ierisinde bocalamya balamt." (s.19) Cunta leyii Byle kurulan bir cuntann nasl ileyecei bellidir. Bunu bize en ilgin biimiyle 6 Austos 1961 olay gsterir. Finans-kapital politikas, o kk-burjuva "kazan kaldr"n bastrmak iin, sorumlu yerlere getirdii paalarla temizleme hareketine geti. "ktidarn fiilen sahibi olduklarn iddia edenler kurulmu bu tekilat datmak ve ileri gelenlerini tasfye etmek yollarn aratrmaya balamlardr. (s.19) "Bir Cumartesi gn Korgeneral Cemal Madanolu, zamann Kara Kuvvetleri Kumandan Celal Alko, Milli Mdafaa Vekili Orgeneral Muzaffer Alanku ile birlikte, Trk Silahl Kuvvetleri Birlii tekilatn tasfiye etmek tin emeklilik listesini hazrlamlard." (Talat Aydemir, Savunma) lk vuru, hava gcnden balad. "O zaman liderlik yapan Hava Kuvvetleri Kumandan rfan Tansel'i emekli etmek iin Genelkurmay Bakan Cevdet Sunay'a teklif ettiler." (T. Aydemir) Bu, deliye ta andrmak myd? Yoksa, silahllar birbirine drme oyunu muydu? 6 Austos gn Gventrk'n "SKB arkadalarna yazd mektup" ilgintir:

"Silahl Kuvvetler mukaddes topluluunun elbette birdenbire meydana gelmedii hepimizce malumdur. Milli Birlik Komitesi'nin infsah etmesiyle memlekette 3-5 kiilik bir diktatorya kurulmas ihtimali mvacehesinde her trl maddi mevkileri ve ihtiraslar bir tarafa atarak ve benim odamda yazlan anda el basarak kendimizi milletimize feda ettiimizi bildirdik ve bu ahdin etrafnda zm salkm gibi toplandk, kuvvetlendik ve idealist Erkan Harbiye Reisimizin etrafn elik bir a gibi sardk. Kuvvetimizin ilk tezahr de gz bebeimiz Hava Kuvvetleri Kumandan Korgeneral rfan Tansel'in urad haksz muamelenin tashihinde oldu." (F. Gventrk) Btn "gven" henz "odamda", "feda", "zm salkm"nn genelkurmay bakan Cevdet Sunay elinde bulunuuna dayanyordu."Genelkurmay bakan (Tansel'in temizlenmesini szde) kabul etmedi. Fakat Washington daimi yeliine tayininin kmasna mani olamad." (T. Aydemir) Ve . Tansel l. Washington dnnde 1. Nolu statkocu kesilecekti. Masum ocuklarla byle oynanlyordu. Onlara sahne, heyecan, ahd, yemin yetiyordu. u dramatik klara bakn: "Proudhon". "Sizlere hitap edecek olan son szlerim olduu iin ve yarnn da tarihine mal olaca iin aka yazyorum. Mucip (Atakl), kran (zkaya), elebi (Emanullah) ve Halim Mente benim odama gelip: "Grsel Paa bizi feshedecek, dedii anda masann gznden tabancam karp, elimi zerine koyup: "erefm zerine yemin ederim ki, tek tabanca kalsam yine silahla mukavemet ederim, dediimi onlar hatrlarlar. Arkasndan derhal Emin Arat' ardm ve onunla ilk konumay yaptm. Bu heyetin Ordu Kumandanna (Cemal Tural) kmalarn kararlatrdk. Ve onlar gidip konuacaklar, ben yarda iltihak edecek idim. Ertesi gn Ordu Kumandannn yanna tayin edilen randevu saatinde gittiim zaman, hibirisi mevzuu amya cesaret edememi (a.b..) idi. Mevzuu ele alarak derhal ortaya attm ve Ordu Kumandanm (Cemal Tural!) da bu fkirde olduunu bize izah etti. "Bir gece, mahdut baz arkadalarla benim odada toplandk ve yeminin sureti yapld. Faruk Grler Paamz tarafndan tashih edildi. Bu konunun da Faruk Paamza nasl aldn kendileri iyi bilirler. Ve idealist aabeyimin bu ie el atp o gn, bugn ne kadar byk bir tevazu ierisinde bize bakanlk ettiini de hepimiz biliriz." (Gventrk) Sen, ben, bizim olan. Benim oda, senin oda. Tabanca, antlama. "eref zerine yemin"... "Son sz... Tarihe mal olacak.." Hep "Paa (C. Grsel) bizi feshedecek". "Aman Paaya (C. Tural) k". Derken "cesaret" tkenmi. Paa (F. Grler) "bu ie el atp.. bize bakanlk et." "Buna muvazi olarak" canm kadar sevdiim Talat (Aydemir), Nuri Hazer ve Ankara grubu ayn dnce etrafnda toplanmlard. sr'atle geniledi.. 61 inci Tmen karargahnda vaki byk toplantmzdaki konumalarmz, ondan sonra daimi kurula seilmeyi mteakip Ordu Kumandan ile vaki 4.5 saatlik grmeyi ve mteakip btn hadisleri yayan btn arkadalarm bilmektedir." (Gventrk: Mektup, 6 Austos 1961) Bu satrlar yazann Talat Aydemir aslrken, cann daha fazla sevdii grlecektir. Ve genelkurmay bakan Cevdet Sunay Paa, Grsel Paa yerine cumhurbakan olurken, yazarn 4.5 saat grt ordu kumandan, genelkurmay bakan olacaktr. nk, Gventrk'n tam yukardaki mektubunu kada dkt gn, . nn Paa ile C. Grsel Paa, Heybeliada'da 27 Mays'n ban balamlard. 27 Mays Mirasnn Reddi Aslnda btn o heyecanl filmler niye oynanyordu? Onu yalnz gizli rejisr finans-kapital hazretleri biliyordu. Aktrler, kendilerine pay edilmi mutlu, mutsuz oyunlar baar ya da baarszlk ile oynuyorlard. 27 Mays'a zenen mutsuz 21

Mays'n "ba" kahraman Talat Aydemir, kurban kesilirken bile yle savunuyordu: "te bu durum karsnda kendimi vazifeli hissetim. Ankara'daki yakn arkadalarmla bir fkir etrafnda toplanarak Ordu iinde paralanmya meydan vermemek, yava yava Ordu'yu MBK yelerinin elinden kurtarmak iin Silahl Kuvvetler Birlii ad altnda bir tekilat kurmaya baladk." Demek "fikir" denilen ey, orduyu paralamamak, ordu devrimciliini temsil ederken, be paaca kua evrilen 27 Mays ruhunun inmeli bedeni MBK'ne coup de grace (son "ltuf vuruu")nu indirmekti... Acep, yanl m? Sz yaplan ie brakalm. Heybeli'de Grsel'le nn Paalarn bulumasndan tam 11 ay sonras, 6 Haziran 1961'di. Tasfiye haberi genelkurmay ikinci bakan korgeneral Muhittin Onur'dan alnnca: "Ankara'daki Kuvvet Kumandanlar birbirimizi alarma geirdik." "rf dare Kumandan Madanolu, Muhafz Alay Komutan Osman Kksal'dan baka kendisine yardmc bir tek kt'a kumandan bulamamt." Sunay "stanbul'dan uakla acele geldi... Tarihi bir gn yaand. Arkadalar namna ben konutum." (T: Aydemir, Savunma) Arada gene hi tnlmayan bir "sv" oluyor. Yazl karar, tasfiyenin muhbiri eliyle akam Sunay'a iletiliyor, "Sabahleyin yerine ulamadn grdk" deniyor. Belli ki yerine gitmi. Finans-kapitalin eline gemi ve zaman kazanlm. Babacanlar aldrmayp, imdiki genelkurmay bakan (o zaman Kara Kuvvetleri Kurmaybakan Tmgeneral) "Memduh Tama ve M.M.V. Mstear Tugeneral Nshet Bulca ile ayn ltimatomu" genelkurmaya dayyorlar. Bu tuhaf uygulamadan ok, dayatlan "ltimatom" nemlidir. 6 maddeden birincisi, Tansel'i "Hava Kuvvetleri Kumandanlna iade" ediyor. 2: madde: M. Alanku (M.M.V.) ile C. Alko'u (K.K.K) ve 2. Ordu K. Korg. efik lter ile Deniz Kuvvetleri Kumandan Kora. Zeki zek'i "emekliye sevk" ediyor. lter'le MBK'ne, zek'le Kara Kuvvetlerine kar Deniz Kuvvetleri karlyor. Ondan sonra, 3. madde: "Hava Kuvvetlerinde bizim harekatmza kar duranlar.. tanzim edilecek listeye gre emekliye sevkedilecek" diye Havaclar' da Karaclara kar kartlyor. lerideki btn kprdanmalar gibi, Aydemir'in 21 Mays darbesi de hep o havaclarn -hatta nce birlikmi gibi grnerek kkrtklar- yumruklaryla bozguna uratlacaktr. Geri kalan 4., 5. ve 6. maddelerin de hep MBK'ni tuz etmenin "ltimatom"udur. Aynen: "4- Korgeneral C. Madanolu rf dare Kumandanlndan, Albay O. Kksal Muhafz Alay Komutanlndan alnacak, MBK'deki eski vazifelerine dnecekler." "5- Orduda yaplacak tayin, terfi ve tasfyelere MBK yeleri karmyacak." Bu iki madde MBK'nin her gerek gten bakla kesilip ayrlmasdr (tecrit). "6- MBK yelerinden hibirisi bundan sonra MBK'nden tasfiye edilmiyecek ve istifaya zorlanmyacaktr." Yani, erkeklii karlm MBK, iinden herhangi bir canllk kmamas iin, btnyle mumyalanp zararsz hale getirilerek rafta saklanacaktr. D. Seyhan diyor ki: "Olay Trkiye'deki ihtilal zincirine yeni bir halkann eklenmesidir. 27 Mays ihtilalini yapan Trk Silahl Kuvvetleri, ihtilalin ve iktidarn gerek sahibi olarak kendi malna el koymu grnmektedir." (s.19) yle mi? Sonu ortada. Ordu siyaseti "politika cambazlarna" (fnanskapitale) brakm. Ordu otomatik hiyerariyle, btn dengesini bir tek kii tepesi zerine oturtmu. yi kt ordunun mal MBK'ne birinci "14'ler operasyonu" takma bir kalp dikmi, ikinci "6 Haziran operasyonu" kalbin ka saat ileyeceini belirten lm kronometresini takm. Bu ordu nasl, hangi "malna sahip" kabilirdi? 6 Haziranda ordu "mirasn reddini" yapmt. Kendi 27 Mays'n kendi eliyle fosilletiriyordu. Trk ulusunu bir avu sadakaya satm en kpolu (fnans-kapital + tefeci-bezirgan) DP'yi,

mezarndan AP biiminde hortlatmakla, 27 Mays' ana babas bilinmeyen, ke banda bulunmu bir ak ocuu gibi, Amerikan stlerine teslim ediyordu. Devrimci Kararsz - Kar-devrimci Kararl Yurt dndaki: "14'ler, Ordu iinde azmsanmyacak bir kitlenin desteine mazhardr." (s. 23). Ama: "Havaclardan bir ksm: Fevzi Arsn, Komite'den Haydar Tunkanat en katlar olmak zere, (14)lerle kat'i surette bir ibirliine yanamyorlard." "Mucip Atakl ve Halim Mente... leride ancak (14)lerin bir ksm ile" (s. 23) ibirlii yaplabilir fikrindeler. 14'lerin kendilerine gelince.. 22 Eyll'de Bern'de: "Dndar Taer'in evinde 3 gn geceli gndzl devam eden toplantlarda... tekilat haline gelmeleri sorunu tekrar ortaya atld... Evvelden beri devam edegelen ve bir tekilat haline gelmelerine engel olan liderlik meselesi (Trke mi olacak. Kabibay m?) yznden, 14'lerin bir tekilat haline gelme mitlerini bir hayli sarsarak toplant dalmt." (s. 24) Ya SKB? "Ankara'da, siyasi ortam hepten karma kark olduu gnler yaanyordu." (s. 24) Mdahaleciler ounluktu. Meclis'i toplanmadan datacaklard. "Gdmcler", Meclis'in kuraca hkmeti dardan gdeceklerdi. Gittike azalyorlard. Devrimci cephe byle en sallantl kk-burjuva kiisel danklk iinde bocalarken finans-kapital, yedek gc tara tefeci-bezirgan snfn kuyruuna takp iktidar tekeline geirmek iin hereyi yapyordu.14'ler iinde hl "lider" yaplmak istenen Trke'in destekledii "DP"nin varisi AP": "27 Mayslara kin ve intikam gazab iinde", "Gzlerimin iine bakn, ne dediimi anlarsnz gibi sloganlarla elin 3 parma aa doru tutularak sehpa iareti " (S. 24) veriliyordu. Paa statkosu oktan tutunmutu. 6 Austos 1961 gn Heybeli'de ihtilalin lideri C. Grsel Paa, 30 Austos 1961 gn Zafer Bayramnda silahl kuvvetlerin lideri C. Sunay Paa kafese konmutu. "30 Austos 1961... Protokola dahil zevat, Kurmay Bakann tebrik etmilerdi. Bu vesile ile CHP Genel Bakan ile Orgeneral Sunay arasnda hususi bir grmeden sonra, Sunay'n grnde tam bir deime olduu bilinmektedir." ("Rahmetli Avni Doan" yazs, Glgedeki Adam, s.26) Nitekim, kesin seim sonucunun ertesi gn, stihbarat Bakan Tugeneral Refik Kurttekin'in odasnda Jandarma Genel Kumandan Tugeneral Abdurrahman Doruk "Durumun yryebilmesi iin tek hal tarz" olarak u iki "art yazverdi": "1Cemal Grsel Cumhurbakan olacak; 2- smet Paa Babakan olacak. "Bana ve benim gibi dnen SKB'nin ounluuna gre bu hal tarz, uygulanmas tasavvur edilenlerin en kts idi." Bu plan zerinde roller paylalyor.14'leri Genelkurmay Bakan Sunay tehdit ediyor (eski Trke yazsyla talimat): "1- Badema kat'iyyen siyasi hayatta bulunmyacaklar. "2- Ordu personeline her ne ekilde olursa olsun siyasi bir telkinde bulunmyacaklar. "3- Kat'iyyen toplant yapmyacaklar. "Bu hususlara riayet ettikleri takdirde kendilerini her zaman onore edeceimi, aksi takdirde kendileriyle hibir suretle ilgilenmiyeceim gibi, aksi hareketlerinin hesabn da soracam bilmeleri gerekir." te 27 Mays sabah, "vastalarna el konulduu" iin "evlerinden karargaha kadar yryerek gelmi", "haberdar edilmemelerine kar anlay gstermi" (s. 2) olan Sunay, iktidara kp d alnca byle zlgt vuruyordu. 14`leri ihtilal bakan Grsel her zamanki "babacan"lyla okuyor: "Kadri Kaplan ve M. Yurdakuler'in gayretleriyle Grsel'in azndan 14 yenin vatanperver olduu, demokratik nizam korumya kararl bulunduklar, aradaki ihtilafn metod farkndan ileri geldii" "deklarasyon" yaplyordu. (s. 25) Dost Vcuda Dman Ba

21 Ekim 1961 gn saat 14.30 Harp Akademisi'nde stanbul SKB 11 general (ilerindc R. Tulga ve C. Tural korgeneral, 2 tmgeneral,1 tmamiral, 3 tugeneral, 3 tuamiral), 28 albay (3 deniz, 2 hava,1 topu,1 istihbarat olmak zre hepsi kurmay) ve 1 tek tanecik de kurmay yzba! ittifak u karar alyor: "A- Trk Silahl Kuvvetleri 15 Ekim 1961 gn yaplm olan seimden sonra gelecek yeni Trkiye Byk Millet Meclisi fiilen toplanmadan evvel duruma mdahale edecektir. "B- htilali milletin hakiki ve ehliyetli mmessillerine tevdi edecektir. "C- Btn Siyasi Partiler faaliyetten menedilecek, Seim neticeleri ile Milli Birlik Komitesi feshedilecektir. "D- Bu kararn tatbiki 25 Ekim 1961'den sonraki bir gne tehir edilemiyecektir." Burada ilgi eken ey artk MBK'ni dolduran albaydan kk rtbeli kimseciklerin "protokola" sokulmamasdr. Millet Meclisi yerine "milletin hakiki mmessili" kim? Belli deil. Yalnz arada MBK yokediliyor! Ankara SKB'nden Aydemir, Atakan, Akko, Mente uakla stanbul'a kouyorlar. "Hava Kuvvetleri... tasvip etmemekle beraber ounluun kararna uyacaklar." Gece, Ankara Mrted Havaalannda Ankara SKB'de protokolu imzalar. Ama: "Gdmcler hemen haberi gerekli yerlere ulatrd, tabii... " (s. 26) Kim o? ".. gz nnde tutmadmz faktr: smet Paa ile mcadele etme usuln gerektii gibi renememitik... O, kaleyi... iinden fethederdi... Hasmlarn kendi aralarnda arptrr ve her iki taraf en mecalsiz hale dt zaman, kat'i darbeyi iki tarafa birden indirirdi... Olaylarn olgunlamas ve frsatlardan azami faydalanmak iin... tam siper, uzun bir sabrla avn beklemek taktii..." (s. 27) O zaman ne olacak? Hibir karar yokmu gibi meclis toplanacak. stihbarat efinin "hal tarz" ile Grsel cumhurbakan, nn babakan olacak. Gemlerini kemiren subaylar ilerine sokulan "statko" ajanlaryla "bakumandan" emrinde ordu parlamentolatrlacak. "Mdahaleciler-Gdmcler mcadelesi bitip tkenmek bilmiyen mzmin bir hal alacak." "Bakumandan" kim? Sunay. Ne diyor? "Siyasi ak gayet iyi" diyor. "Bugn beenmiyoruz, istikbalden de ok endieliyiz" diyen Jandarma Okul Kumandan Alb. nsalan'a, "Memleketi mutlak yeni bir ihtilalin kurtaracan, Ordu iinde eitli gruplarn ihtilal tekilat kurmaya devam ettiini, ancak Bakumandan bata olmak zere yaplacak bir mdahalenin Silahl Kuvvetleri paralanmak felaketinden kurtarabileceini" syleyen Aydemir'e: "Orgeneral Sunay... her ne ekilde olursa olsun bir ihtilale taraftar olmadn kat'i surette ifade eder." "Bakumandan: smet Paa bir tarafa, Trkiye br tarafa' demektedir." (s. 28) Merkez Kumandan Kur. Alb. Seluk Atakan: "Alt kademelerden kumanda mevkilerinde bulunanlara yaplan tazyik, tesirini her gn arttrmaktadr... Biz bu tazyikin mevviki deiliz. Eer yle telakki ediliyorsak, derhal istifa etmekliimize veya emekliye sevkedilmemize msaade buyurulmasn arz ediyoruz" diye konuunca, piyaz hazrdr. "Bakurandan, kendi mevkiini igal ettii mddete (Sakn beni brakmayn H.K.) hi kimsenin gen kumandanlarn klna bile dokunamyacan kesin olarak vadeder ve orduca nn iktidarnn desteklenmesi gerektiini syliyerek toplanty datr." (s. 28) Lafla "bakumandan" ihtilale yrtlr m? Bylece, kelleyle vcut birbirine mkemmel attrlmtr. Vcut kelleye "buyur, yryelim" diyor, kelle vcuda; "beni atarsan, sen de lrsn. Otur haltetme!" buyuruyor. Sanki muzip bir operatr, dost bir vcuda, dman kellesi takmtr. Vcut: Lafla ktidar Arar Bari vcut ne istediini biliyor mu? O hepsinden firakl. Ellerinde mthi

kuvvetler bulunduran "birlik kumandanlar" tarihncesindeki gaziler meclisini andran silahl parlamentodan kuzu usluluu ile "datlnca", haplar patlyor. "Aralarnda birleerek... alt kademedeki subaylara vardklar karar yazl olarak duyururlar: "1- Demokratik rejimde Silahl Kuvvetler bir ahs veya zmreyi destekliyemez. Bu hareket Anayasaya aykrdr." (Ne gzel sz deil mi? Ardndan gelene bakalm) "Silahl Kuvvetler CHP'ni desteklemiye devam ederlerse , siyasetin iinde kalacak ve muhalefet tarafndan ypratlacaktr." smet Paa, smet Paa aleyhtarl yapyordu! Manta "pes!" deil mi? Gene mehur "siyaset" ortaya kt. Aman siyaset yapmayalm. Ne yapalm? CHP'yi desteklemeyelim. Eer sylenene inanlyorsa, sonu ne ola ki? CHP'nin dmesi... Finans- kapitalin allahtan istedii bir gzd, allah ona iki gz veriyordu. Silahl kuvvetler CHP'yi ve smet "ahm" desteklemedi mi, yerine Morrison frmasnn yedee baka hazrlad AP gelecek. Belki . nn Paa da onu istiyor. Ama, henz "zaman m ya?" "2- nn ve CHP'den bakasna iktidarn verilmesinin memleketi anariye gtrecei Kumandanlarca kabul ediliyorsa, hibir ahs ve zmre menfaatine olmamak. ("Hadi canm sen de!" diyor byle laflara . nn Paa) ve Atatrk ilkelerini esas alan bir dnce etrafnda plan yapmak artile ancak iktidara el konulabilir." Felsefe bu. Ve bu felsefeye en ok cuntac CIA'nn akl yatmaz m? Hem, bu "iktidara el koyma" yolu "siyasetin ii" olmayacak m? Hepsi bir yana, "Atatrk" bu ie niin kartrlyor? Cumhuriyetin ilan edilecei gn, meclisteki hocalar, saltanat kaldrmann "er'i serife" (o zamanki anayasaya) uyup uymayacan tartyorlard. Tatma uzaynca Mustafa Kemal ne yapt? Bir srann stne frlayp, o derin lema efendilere haykrd: "- Efendi, efendi! Saltanat kimseye er'i erif icabdr diye ne verilmi, ne alnmtr. ktidar kuvvetle, zorla alnr.!" Kritik durumda "Atatrk ilkeleri" buydu. Deerli birlik komutanlarmz ise, krk yl nceki lema efendilerin ilkesine, tartmayla ihtilal yapmaya giriiyorlard! Bu, tartmayla gelmemi olan 27 Mays', tartmayla gmme trenine dnyordu. ktidar finans-kapitale baka trl geebilir miydi? Aksiyon adamlar, szebesi kesilmilerdi. Samimi olunduu lde birlii dejenere ediyorlard. Bu "samedani komedi"yi "siyasetilerin manevras" gibi gren D. Seyhan "ilk cephe atla " sayyor. "Ve sonradan ustalkla kullanlmak zere bu atlak daima bytlm ve bir gedik haline getirilmiye allmtr" diyor. "Siyasetilerin (fnans-kapital aygtlar denilmek isteniyor)... bu vesayet messesesine artk bir son verilmesi lazm geldiini gizliden gizliye hesapladklar muhakkakt. "Fakat, hereyden evvel, Silahl Kuvvetler Birliinin ortadan kaldrlmas meselesi bir siyasi manevra iiydi ve zamana ihtiya gsteriyordu. Bundan evvel, yapmalar ihtimali her gn kuvvetlenen bir mdahaleye kar tedbirli davranmak, mdahale taraftar olanlar oyalamak icap ediyordu. "Yaplan bu toplant, siyasi kr patlatmak derecesine varan bask tesirini azaltmak iin, sisteme taklmak istenen muvakkat bir emniyet supah idi." (s. 28) Kart Cepheler Kurulur Finans-kapitalin "fit sokma" oyunlar iin, her bakmdan, maddesi ve manas ypratc bunalmlarla, hayr-er bocalaylaryla kvranan, aresiz dargelirli kk-burjuvaziden daha hasret ortam bulunur mu? Burasn herkesten iyi, firavunlar ve nemrutlar andan Bizans kanal ile her trl "bl ve hkmet" mirasna konmu bulunan finans-kapital bilir. Anszn ve sinsi sinsi btn devrimcilerin arasna bir kuku girmiti. Mente, D. Seyhan'a: "Aydemir ve etrafnn Silahl Kuvvetler Birlii tekilatn sabote edici faaliyetini anlattlar. Talat, herkesin altndan adam alyor, kendine balyordu." (s. 29) "Bana 'ah damarm' kadar yakn olan arkadalarmdan Necati nsalan durumun nezaketini tamamen kavram.. Fakat, o da Aydemir'in ve evresinin,

Silahl Kuvvetler Birlii tekilatn kundaklamaktan ekinmedii kanaatinde... Seluk Atakan ate pskryordu. Birlik ve beraberlik fkrinin dejenere edilmesinden doacak elim akibeti sayp dkyor, bunun balca sorumluluunu ks men havaclara ve oka Aydemir'e yklyordu." tede "Aydemir, kendisine atfedilen faaliyetten ve art fkir isnadndan tamamen habersiz grnd. Havaclarn gdml demokrasiyi dayatmak iin kendilerini alet olarak kullanmaya devam ettiklerini, Silahl Kuvvetler Birliinin bu yzden ypratldn, her zaman siyasetilerle ibirlii halinde olduklarn alt kademedeki tekilat unsurlarnn bir mdahalenin yaplmas istikametindeki zorlamalarna dayanmann byk glkle mmkn olabileceini izah etti." (s. 29) Bylelikle silahl kuvvetler iinde fnans-kapitalin daha balanrken at karac-havac yaras, alabildiine irinlendirilip iletiliyordu. Bu ii ancak istihbarat bakanl yapabilirdi. Gen. Kurttekin tam "tavana ka" ama hele "tazya tut" diyordu. Grnte "ne i yansn ne kebap" stilini kullanyordu. a) Bir yanda: "Kurttekin de, Talat ve destekilerinin tutumunu tasvip etmez grnyordu." b) te yanda: "Ancak, General, evvelce verdiimiz prensip kararnn bozulmamas hususunda tam bir anlay ve gayret gstermekteydi." (s. 29) Bu birbirinden ayr iki varyantm gibi gsterilen iki davran da ayn ey deil miydi? Daha "dargelirli" olan karaclarn szcs T. Aydemir, devrimcileri deil, gerici finans-kapitalistleri "siyasetiler" sayp ktlyordu. stihbarat Aydemir i "tasvip" etmemekle devrimden yana olmadn sezdiriyordu. Yalnz, "prensip karar" dedii eyle "suret'i haktan gelerek" devrimcileri oyalama taktiini gdyordu. 'Prensip karar" neydi? Devrimcileri birbirine drme kesinleinceye dein, "bakumandan" gemi altnda dizginleyip; durgunluu kokumulua evirtmenin dzmeceliiydi. Kurttekin o noktada akt: "Bakumandan etrafnda paralanmakszn toptanabilmek iin toplanabilmek midini kaybetmemiti. Bu bakmdan, hangi taraftan gelirse gelsin, ayrla mncer olan davranlar reddediyor, Bakumandann karar ve emirleri erevesinde kalmay memleket hayatiyetinin tek art gryor, sadecc, Kumandann noktai nazarna gre hareketi ve gruplarn hibirine katlmamay esas olarak kabullenmi bulunuyordu." (s. 29) Bundan daha ak seii can salyd. Bakomutan oktan kararn vermiti. Ona "gre hareket" devrimin kar-devrime dnmesiydi. Direnen albaylar dondurmak iin "bakumandan"d. Devrimcilerin baucuna en byk yetkiyle dikilmiti. "Taraf" tutmamak, ayrlanlar birletirmek deil, daha ok birbirine kaptrmak iin oluyordu. "Gruplardan hibirine katlmama" onlar il yavrusu gibi datma taktiinden geliyordu. Yoksa, fnans-kapitalin "sincab hazretleri" kendi cephesinde kararn vermiti. "ti hinziyre musullat" edecekti. Ordunun st kayman kendine ekip aka savaa katmt bile: "Genelkurmay Bakanlnda vazifeli generallerden bir ksm, bata kinci Bakan Memduh Tama (imdiki Genelkurmay Bakan H.K.), Silahl Kuvvetler Birliine tamamen dirsek evirmiler, bulunduklar mevkiden alabildikleri yetki orannda tekilatn ileri gelenleriyle atma halinde bulunuyorlard." Finans-kapital avn, sabrl bir rmcek abasyla her yanndan ldrc alaryla sarmt. Devrimciler o a iindeki sinekler gibi, birbirlerine dp rpndka, bsbtn kskvrak balanyorlard. nce deniz ve hava ile kara kuvvetleri arasnda alan atlaklar, gittike "kuvvet"in kendi iine iliyordu. Hele kara kuvvetleri kalabal lsnde atrdyordu: "te, Kara Kuvvetleri kanadnda meydana gelmi anlamazlklar bertaraf etmek zere, bu Kuvvetlerin ileri(geride gelenler hep yok. Hiyerari!) unsurlar arasnda bir toplant tertip etmekle baladk" (s. 29) Bir "Bomba" Protokol Daha: Devrimin Dinamiti

Devrimcilerin korktuklar ey, herbirinin ta iinin iinde yatan tek kii-kahraman olarak ortaya kvermek tehlikesiydi. Onun iin daha nce szlemilerdi: "artlar ne olursa olsun, katiyen birbirimize haber vermeden mnferit bir harekete katlmamaya karar verdik." (s. 29) Hava kara vb. atlaklar yarlnca, karaclar olsun bir derlenme denediler: "nsalan, Aydemir, Arat, Atakan, Kemal Gner ve dier baz arkadalarn katldt toplanty Jandarma Okul Kumandanl odasnda yaptk. Herkes o gne kadar aralarndaki anlamazla sebep olan sylenti ve ahsi grlerini, karsndakini itham etmekten ekinmeksizin tam bir rahatlk ve aklkla ortaya dkt." Ve hepsi de nasl bir fitne oyununa geldiklerine iten atlar: "Sonunda, btn sylenenlerin ve evlam derecesine varan grlerin, tekilat mensuplarnn yzyze gelmemelerini frsat bilen bozguncu unsurlar tarafindan ina edilmi, maksatl tertiplerden baka bir ciddiyet tamad kolaylkla anlalverdi." (s. 29) Oyuncak edildiklerini gren 54 yksek subay 9 ubat gn bir "bomba" (protokol) daha imzalyorlar. "1- Trk Silahl Kuvvetler Birlii hiyerarik nizama uygun olarak iktidara elkoyacaktr. "2- Hareket iin hava kuvvetlerinin muvafakatinin alnmas arttr. "3- Hareket, 28 ubata kadar icra edilecektir." Niin? "sekin"lerle "reformlar" yapmak iin. Ne reformu? Kimse tartmaz. Ne var ki, ara 3 madde "harekat"n yaplamayacan 3 defa tekrarlamaktan baka pratik hibir anlam tamyordu. Kp kp stne konmutu: 1- Hiyerari bakumandan karyd: "Bakumandann kesin surette bir mdahaleye taraftar olmadn" Gen. R. Tulga bildiriyordu. 2- Havaclar kartt: "General Tulga'ya kartt: "General Tulga'ya hitaben: "- Paam size gelip dayanyor." General mteredditti: "- Haklsnz. Fakat, Hava Kuvvetlerinin durumunu halledemedik ki..." 3- "mzalanan protokol tarihi ile uygulama arasna, byk bir gafletle, 19 gnlk bir mhlet koymutuk. Halbuki 21 Ekim protokolunu nlemek iin Paaya 19 saatin bile kaf geldiini ok iyi biliyorduk." (s. 31) Demek bu protokol "bomba" deil, "gel beni ye!" idi. Ya da "bomba" ise, devrimciler onu kendi temellerini dinamitletmek zere koyduklarn "ok iyi biliyorlard." yleyse? Bizim silahl ocuklar ihtilalle bile bile lades oynuyorlard. Bir yanda "memleketin zerine gibi yuvarlanmya hazr o muazzam gcn nne kim dikilecekti?" sorusunu ayorlar, tede: "Ortada da gizli olarak cereyan eden bir faaliyet yoktu" diyorlar. Biri (Alb. nsalan) baryor: "Ya imdi harekete geeriz, yahut bu mzmin duruma kat'i son veririz." tekisi (R. lgenalp: V. Kor. Komut.) sesleniyor: "Arkadalar, Lakrd ve fkir gsterileriyle zaman kaybediyoruz. Biz, Kumandan olarak, maiyetimizin yzne bakamaz hale geldik. Ne olacaksa bir an evvel olsun." (s. 30) "Btn bu kargaaln ve feci durumun sorumluluunun birka kiinin srtna yklacan daha o geceden anlamak iin kahin olmya lzum yoktu." (s. 32) O gece 18 ubatt.19 ubat. "Bakumandanlk odasnda" bir toplant. Kuvvet komutanlar, jandarma genel komutan ve 3 albay. Alb. nsalan btn o blf andran ajitasyonlarn korku nedenini aklyor: "27 Mays temelinde olan bizleri ortadan kaldrmak iin her areye bavuracaklardr. Bizi mukadder olan felaketten siz dahi kurtaramyacaksnz."

Alb. Atakan panik iindedir: "Sizin dncelerinize bizimkiler uymyabilir. Bu takdirde, emekli edilmiye veya istifa etmiye hazrz." "Bakumandan.. samimi olarak" neredeyse alyacak. "Evlatlarm, beni brakp nereye gidiyorsunuz? Ben bugne kadar btn icraatimi sizlere gvenerek yaptm. Size eref sz veriyorum, cesedim sokaklarda inenmedike klnza kimse dokunamyacaktr." (s. 33) Bu babayani lk, Aydemir evlat aslrken kulaklarnda nlad m kim bilir? nk, "Evlatlarm!" lkl ardarda uzun toplant ve tartmalar, finans-kapital ebekesine zaman kazandrp, devrimci kanad soyup dearjlarla yalnz gevetmeye yaryordu: "19 ubat toplants, gerilmi sinirlerde, 20 ubat gecesine kadar genel bir geveme etkisi yapt. Durumun normale dndne dair ortada henz belli emareler grnmyordu, ama huzur havasnn tatl meltemini de hissetmiyor deildik" (s. 33) Provokasyon "Halbuki siyasetiler varkuvvetleriyle taktiklerini uygulamaya girimilerdi." (s. 23) Finans-kapital, her devrimci davran yasaklamakla kalmaz, kkrtr da. Devrimcilerden kurtulmann en zararsz biimi provokasyondur. Biraz daha kazanl havaclara kar zrte karaclar kullanmaktan kolay var mdr? "Siyasetiler ve statkocular, koskoca Silahl Kuvvetlerin iki ayr Kuvveti ile oyun oynamya kalkmlard. Trk Devletini felakete srkliyen korkun bir oyun. ' "Bir tarafa gidiyorlar, 'Albaylar Cuntas'nn ihtilal yapaca haber veriliyor. Bu haber stanbul'a kadar ulatrlyor." stanbul rgtnn kara organlarn bile endieye atyorlar. "br tarafa kouyorlar, 'Havaclar alarma geti. Bakumandan ve Kara Kuvvetlerinin ileri gelenlerini tevkif ettiler' diye haber veriyorlar... Birlikleri kendi kendilerine alarma ve harekete geiriyorlar. "Bir Kuvvet, dierlerinin aleyhine alarma geiyor... htilal yapmasna mani olacak... Ne ile? Silahlaryla tabii... Gz kzm, bulanm tahrikilerin. "Hedef kimdir? Ve nedir? Artk aka belli olmutur. Trk Silahl Kuvvetler Birliinin ileri gelenleri arasna nifak sokmak, bir ksmn bir ksmna yedirmek. "Bir ksmn bir ksmna yedirdikten sonra, geride kalanlar da kendileri yiyecek, ona da vakit gelecek... Evvela iktidarn bir ucuna oturmular temizlensin, geriye kalanlarn da elbet kr grlr... Nitekim grdler de..." (s. 34) "Herey su stne kmt denebilir? Hkmet ve statkocular, her sonucu gze alarak tam bir saldrya gemi bulunuyorlard. Fakat bu taarruzlarnda direkt olarak kendilerini karnzda grmyordunuz. Silahl Kuvvetler iinde zamanla edinmiye muvaffak olduklar taraftarlarn zerinize salyorlard. Hedeflerini de iyice kltmlerdi. Sorumlu olarak ortaya sadece birka Albay atyorlard. Sanki 12 gn evvel 9 ubat protokolunu 54 yksek rtbeli subay imzalamamt. Btn hedefleri Ankara'daki "Albaylar Cuntas" idi. lk hamlede onun da hepsini karlarna almyorlar, sadece Aydemir'e ullanmakla yetiniyorlard." (s. 36) Hani ya vatan, millet, sakarya"? Finans-kapital iin hibiri yok. Siyasi iktidar var. Kk-burjuvaziye brakr m hi iktidar? Onlar, Trk subay kadar zeki, aydn kiiler de olsalar, ocuk oyunca bahanelerle birbirine drlebilir ve kullanldktan sonra acmakszn krlp atlrlard. Provokasyonda Ele Verilenler Bu trajediyi, glgedeki adamn hatralar sonunda polis romanndan daha heyecanl akyla okuyabiliriz. 21 Mays olaynn yarglanmas srasnda T. Aydemir`in savunmas yle zetler: "22 ubat 1962 gn Genelkurmay Bakan beni saat 11.00'de makamna ard. Yannda Kara Kuvvetleri Kumandan Orgeneral Muhittin nr, Jandarma Genel Kumandan General Abdurrahman Doruk, Jandarma Okul Kumandan Kur. Alb. Necati nsalan, Merkez Kumandan Seluk Atakan vard.

Bana hitaben: "Evladm, seni himayeme alyorum. Avrupaya nereye istersen drt seneliine tayin ediyorum. Okul Kumandanlndan alyorum. nk dn gece tank taburuna ve kt'alara alarm sen vermisin." Oysa, saat 02.00 sular, Tank Taburu Kumandan Yarb. Haldun Dora sorulunca yle diyor: "Havaclarn alarma geerek evlerden subay ve ast-subaylarn otobslerle topladklarn tesbit ettik. Arkadan Kumandanlarmz ve siz byklerimizi Havaclarn tevkif ettii haberi geldi. Biz de Kara Kuvvetleri olarak sizleri kurtarmak iin harekete getik. Bu gece hereyi yapmya hazrz." Buna kar nsalan: "yle ey yok. Tabura dn ve alarma son ver" demitir. Aydemir'in gnderdii Kur. Bnb. Bahtiyar Yalta da: "Albay Aydemir'in ricas, hemen Tabura dnmeniz ve alarma son vermenizdir." emrini vermitir. Bunu "bakumandan" duymam olabilir mi? Aydemir, onun iin savunmasna yle devam ediyor: "Byle birey yapmadm, ktalarn daha nceden yaplan planlara gre otomatikman, Hava Kuvvetlerinin alarma gemesiyle, kar alarma getiklerini, bilakis bir yanll ve faciay nlediimi syledim. inanmak istemiyordu: 'Ne yapaym? Hkmet Bakan nn byle istiyor' dedi. "Anlaamadk Dar karldm. Hava Kuvvetleri Kurmay Bakan Hsn zkan Hava Kuvvetlerini alarma geirmi. Genelkurmay Bakanlna bir ltimatom vererek, bizim bamz istiyordu. (Tabancasn Bakumandann masasna koyarak): "Buyrun tabancam, ihtihar et, deyin edeyim Fakat ben Hava Kuvvetlerinin emriyle uradan uraya kmldanmam." Bu oyunun birinci perdesi: kinci perdeyi glgedeki anlatyor: "Generaller ve Albaylar Bakumandann odasnn yanndaki salona geerler.. Bir akam evvelki olaylar hakknda yzletirme yaplmak zere Hava Kuvvetleri Kurmay Bakan General Hsn zkan'n arlmas uygun grlr. "General zkan tam bir iddet ve hakaret pozuyla salona girer. Kara Kuvvetleri Kumandan Orgeneral nr'e hitaben: Sen beni ne yzle arrsn? Sen deil misin bizi alarma geiren ve alarmda tutan? imdi de bizi albaylara muhatap ediyorsun: Ve Aydemir'i gstererek: Tekmil bozgunculuu meydana getiren budur' dedikten sonra, nsalan ve Atakan'a dner: Bunlar severim' der. "Sonra da, Hava Kuvvetleri Kumandan'n stanbul'dan dnne kadar, alarm kaldrmyacan syliyerek kar gider..." (s. 35) Kar-devrimin saldr taktii son kerteye dek gizli, geni ve rahat tutulmutur. Genede olaylar nnde, bakumandan .. Paay ele vermitir, Havac Gen. zkan Kara Kuvvetleri Komutan Org. nr' ele vermitir. Yiitlik yar iin yetitirilmi bulunan askerler, kk hesaplara pek kt alet edildiklerini grnce dayanamamlar, baklalar azlardan kar karvermilerdir. Finans-kapital, fakir Trkiye'nin ka ylda nelerle yetitirdii halk ocuu subay erez niyetine harcamakta hibir vicdan zgs duyamaz. Ya havaclar yenilirse? Finans-kapital: "t lrse kardan, kurt lrse krdan" demitir. Umurunda m? Hangisi stn gelse, en son oturumda kendisi hakem olacaktr. Finans - Kapital Mnafkl Askeri Donduru Finans-kapital, MBK'ni SKB'ne yedirmiti. imdi SBK'ni yenilir klmak iin, mlayim atete piiriyordu. Piirim iki trl oldu:1- Tecrit: Devrimcileri kuvvet kumandanlarndan uzaklatr. 2- Fit: Devrimci arasna sinsice mnafklk ve ft sok. Bu olaanst basit, ocuk kandrmaz oyun, cin gibi kurmay subaylara nasl uygulanabildi? Srf kkburjuva sosyal karakterleri ince ince smrlerek... Glerden uzaklatrmann rnei Dndar Seyhan'dr.

"Ekim 1961'de bana vaadedildiinin aksine, Zrhl Birlikler Okul Kumandanl yerine, Genelkurmay Bakanl Sivil ler ubesi Mdrlne tayinim kmt. "Bu tayinim, tasmim ve vaadedildii gibi karlmamasna sebep, bakumandann etrafnda kurulu olan tezvir makinesinin aleyhimde iletilmesi olmutu. "27 Mays evvelisinde ve sonrasndaki davran ve kanaatlerimi, kendi karlarna uyacak ekilde eip bkmesini beceren tezvir halesi beni, hangi artlar altnda bulunursam bulunaym, mutlak bir ihtilal tarafls olduum eklinde yetkililere taktim etmekte kusur etmemilerdir." (s. 29) "Yetkili" tepedeki "bakumandan" kii olunca, kii ise oktan "at alp skdar' gemi" bulununca, devrimcilere sabotaj ve tecritten baka ne beklenebilirdi? O zaman dkkanck ve sen-ben rekabeti, kk-burjuva gerisinin btn kurtlar vck vck "tezvir" ve dedikodu pisliini fklatrmaktan daha lezzetli bir halt yiyemez olur. Hem bu, yalnz tek yandan, yalnz bitmez tkenmez (umulmaz, beklenmez) "dmancklar" yanndan gelmekle mi kalr? Nerede! "Dostlar yamada cidday mephut" (dmanlar aakalm) brakacaklardr. "Beni yakndan tanyanlar da aksi ynde gayretlerini esirgememilerdi. Bu birbirine ters ynde almalar zerine, ortalama bir hal aresi bulunmu, her ihtimale kar emrimde kuvvet bulunmamas uygun grlm." (s. 29) Her gn, her alanmzda akan dizboyu pislik, dman "Sakn ha! Patavatsz, ihtilal patlatr" temasn iler, dost: "Sakn ha! Beceriksiz, ihtilali engeller..." aklcl soysuzlatrmasn yutturur. Ve en sonunda namuslu bir tek adam kalmsa, onu da u kepaze keiboku "fikir" sahtekarlklaryla rtp, gbreleri stnde rahata eelenip, finans-kapital efendilerinin ahrnda tavuklar yumurtlatan horoz efe geinirler. Kk-burjuvazi bu rezilliinde ylesine "samimi", ylesine "masum"dur ki, en gln maskaralklarn, kimseciin akmayaca son derece "kurnazlk"mcasna baya ciddi ciddi pozlarla uygular. Devrimci askeri nasl tecrit edelim? Sivil sektre atmakla. E, silahl kuvvetler iinde "sivil" ne arasn? Uyduruveririz. te yolu: "stihbarat Bakanl emrinde yeniden ve idareten alacak zel bir ube Bakanlnda, Trk Silahl Kuvvetleri Birlii faaliyetini yakndan kouturmak (14)ler ve sair siyaset pozisyonu iinde bulunan teekkllerle temas temin etmek ve bu hususlarda Bakumandanlk karargahnn bir yetkili cz' olarak almam karar altna alnmt." Devrimciye "seni gz hapsine aldk" denmeyecek de, sen ne kadar devrimci ("siyaset pozisyonu") varsa onlarn hepsini gz hapsine almaya yetkili ve de "bakumandanlk"tansn denecek! Bu derece atafatla kar- devrim emrinde devrimcileri casuslama grevinin bir kk-burjuva iin aldatclna bakn ki, rolnn tersine evrilii nnde devrimci de undan baka syleyecek sz bulamyor: "stihbarat Bakan General Kurttekin, Bakumandann bu hususta muvafakatini almt. Grevimi tebli ettiler, yadrgamadm. Vazifenin yerini ve eklini kymetlendirmede alkanlm teekkl etmemiti." (s. 29) Ondan "kymetlendirme" bekleyen kim? Devrimci devrimcilere kar "muhbir'i saadk" "pozisyon"una sokuluyordu. Hepsi o kadar. Ve bir kez daha devrimci askerlerin kafasna sofislerden beri herkese anlam bilinen siyaset en abrakadabran bir tanmlamayla ivileniyordu. Siyaset sosyal snflar arasndaki iliki ve elikiler zanaati deildi. Ya neydi? Asker finans-kapital politikasna kul kle olduka bu, "siyaset" yapmamak oluyordu. Asker, halk ve devrim yararna sosyal snf iliki ve elikilerini mi deerlendiriyor? Aman tanrm! Yangn var. Siyaset yaplyor, mazallah "asker siyasetle itigal ediyor." Bu kyamet alametini yazdysa bozsun. T, t; t!... Tvbe estafurullah: Siyaset ha? Asker dediin yalnz gericiliin ve sermayenin emrine sokulmam "siyasi pozisyon iinde bulunan teekkller"i kovuturabilir. Yoksa,

dnya batar! Asker siyasetle... asla ve kat`a ne mnasebet, lse uraamaz, zinhar! Amma velakin, en domuzuna gerici politika ampiyonluu yaptn m, korkma. Ha bak "aa" bu, "kaka siyaset" deil, "cici vatanperlik"tir. Asker de olsan, yap yapabildiin kadar, ereftir. htilal mi? Blf m? Devrimciler soyut lk iiyorlard, ideal sarhouydular. Finans-kapital olaanst ayk, somut hedefleri teker teker kitabna uydurup ykyordu. nk siyasi iktidar ihtilalin eliyle ona teslim edilmiti. O yaparsa haklyd. Devrimci, kuvvetliyken bile haksz dyordu. Ve hem, ne orostopolu Dou kurnazlklaryla birer birer yoklaya korka insan harcyordu? u albaylar iinde bir glge dolap ileri kartryordu. Onu nasl durduralm?" Emrine birlik "kuvvet" vermemek iin istihbarat bakanlnda bir uydurma "sivil" greve atalm. Ya orada da bo durmazsa? yleyse oyalayalm. D. Seyhan yazyor: "12 ubat gn, Bakumandann verdii emre uygun olarak Genelkurmay stihbarat Bakanlndaki zel grevime balamak zere... gittim... Yazl emri kouturduk. II. Bakann (hani u oldum Allah dirsek vuran M. Tama'n) masasnda taklp kaldn... haber verdiler. Doru amirim Harekat Bakan Gen. S. Sancar`a gittim... General meseleye yeni muttali olduunu, oraya bir miktar zaman koymann uygun olacan syledi ve bana 15 gn izin verdi." (s. 31) Harekat 28 ubat'a kalmayacakt. D. Seyhan 26'sna dek aklar livas finans-kapital elebalar bellemi, teker, ifter icaplarna bakyor. lerinde en atlgan lider durumunda olan Aydemir'i parmakla gsteriyor. MBK havaclarndan Mucip Atakl'ya Haydar Tunkanat'a resmi, emekli Alb. Ekrem Acuner'e sivil kyafette: "Ne oluyor, ihtilale mi kalktnz?" dedirtiyor. 22 ubat. Havaclar bile, ne kt role dtklerini anlaynca, kahrlarndan alyorlar. nsalan telefon ediyor: "Hv. Alb. Fevzi Arsn yanmda. Bizi iine drdkleri durumdan fevkalede mteessir, alyor." (s. 37) Devrimciler o gn: "Atakl ve Tunkanat hakknda kanuni ilem yaplmasn" istiyorlar. (s. 37) Kar taraf, son vuruu iin, toptan temizlie girimi. Hem saat 10.00`da, hem saat 13.00'de: "Emir Subay, Merkez Kumandan Alb. Seluk Atakan, Harbokulu Alay Kumandan Alb. Alpagut, Muhafz Alay Kumandan Alb. lkin, 229. Piyade Alay Kumandan Alb. Erkan ve Tank Tabur Kumandan Yb. Dora'nn Genelkurmay Karargahnda enterne edildiklerini bildirdi. "10 dakika sonra, Genelkurmay Karargahndan da haberi teyit eden bilgi aldk." (s. 37) Btn bu ve benzeri olaylar finans-kapitalin saldnya getiini, Trk subayn Trk subayna krdrmakla da olsa dilediini yapacan yzde yz kantlyor. Devrimciler ne yapyorlar? "Beklediimiz uzlamay kolaylatrmak" diyorlar. Ordu devrimcilerden yana "229. Piyade Alay hari Ankara' daki btn birlikler bizim emrimizdeydi. ubuk'taki 230. Piyade Alay Ankara'ya arlm, Alay Kumandan gelir gelmez bize katlmt... Etimesut'tan Genelkurmayn emriyle Ankara ya celbedilen Tank Birlii Bnb. kr nan'n emrinde Bahelievler yol kavana gelince bizim emrimize girdiler... Harb Okulu rencileri ne beklediimizi soruyorlard. Sizin bir damla kannz dnyaya bedeldir" karln veriyordum." (s. 39) Besbelli, ihtilalciler kararszdlar. 27 Mays gibi "kansz ihtilal" umuyorlard. Oysa 27 Mays gizli ve apansz bir basknd. Kendileri gpegndz, caddelerde, nn'nn olundan paa babasna t vermesi isteniyordu. "Savunmaya dmek Devrimin lmdr" denir. Devrimcilerinki bir savunma bile deildi. Tam bir kkburjuva blfyle oyunu kazanmak, "sayyla galip" kmak sevdasyd. Onu fnans-kapital kurdu akmaz olur muydu? htilalci yle diyor:

"Biz iktidar iin silah arkadalarmzn kanna susam vampirler deildik... Sonuna kadar her areye bavurmal bir uzlama ve kar yol aranmalyd." (s. 38) htilalle imiz Yok "Siyasetiler ve statkocular, iktidarlarnn sonu anlamna aldklar bir uzlama dairesine yanamaktansa, memleketi u korkun durumun ierisine atmay gze alm bulunuyorlar." (s. 40) Nelerine gveniyorlard? htilalciler de orasn st kapal geiyorlar. "htilal hareketini durdurmak demek, eldeki Kuvvetlere ramen boynunu bile bile ipe uzatmaktr." (s. 40) diyorlar. Kuvvet ihtilalcide deil mi? te insana en g gelmesi gereken ey burada yatyor: htilalcileri asl yzgeri eden gereke bakadr. Onu u rmuzlu satlarda okuyoruz: "Durumun Trkiye aleyhine beynelmilel ihtilatlar yaratmas mmknd. Oluk gibi kan akacakt. Ya Alb. nsalan'n izdii mthi tablo..." (s. 40) "Beynelmilel ihtilat", Trkiye'yi s yapm Amerika'dan baka kim olabilir? Demek, alnyazmz bir kez daha yabanclarn elinde. Ancak bu da, devrimsel dnce ve davrana benzemiyor. Mustafa Kemal, Erzurum ve Sivas Kongrelerine katlrken, beynelmilel ihtiltlar imdikinden korkuntu. Emperyalizm Trkiye'yi silah gcyle dize getirmiti. Akas, ihtilalci ihtilalden korkuyordu. kide bir yazyor "Birliklerin yeni gelen kumandanlar tutuklyarak kendiliklerinden, kendi akllarna estii gibi hareket etmiye kalktklarn yle bir gz nne getiriniz.. Memleketin ne byk bir felakete sahne olacan, korkun bir anarinin ortalkta nasl kol gezeceini tasavvur etmek ok kolay olur. Ve bizim Harbokulunda neden birliklere alarm vermedigimiz ve emir ve kumanda sorumluluunu neden omuzlarmza aldmz aka anlalr." (s. 38) Kurtulu Sava'nda Mustafa Kemal'in byle dndn "gznne" getirelim. "Kurtulu" nereye varrd? nk, saltanat ve emperyalizm orada da Anzavur Paalar, Yunan ordular bulmutu. Btn grnenlere gre 27 Mays'tan sonraki btn klerin temeli, hereyi kk-burjuva ikirciliiyle ele almaya dayanyordu. Bunun insan en artan rnei u olayd: "Genclkurmay Bakanlnda enterne edilen kumandanlar yerine yeni atananlar gnderilmeye baland. "Kur. Alb. Cihat Alpan, Muhafz Alayna giderek Alayn kumandasn ele alm. Bu esnada, Harbokulu emrinde bulunan Muhafz Alay Suvari Grubun Kumandan Bnb. Fethi Grcan, kendi inisiyatif ile Alay Karargahna giderek Alb. Alpan' tevkif etmi ve Alayn Kumandasn ele geirmi. "Binba Grcan namuslu, mert, memleket sever ve cesareti hudutsuz olan bir kiilie sahipti. Muhafz alaynn emir ve kumandasn ald zaman Kk'te: Cumhurbakan, Babakan, Hkmet yeleri ve Kuvvet Kumandanlar toplant halinde bulunuyorlarm. "Bnb. Grcan, Alb. Aydemir'e telefonla bu toplanty haber vermi ve harekat tarz hakknda talimat istemi. Aydemir de: "- Bizim onlarla iimiz yok, brak gitsinler.. demi. "Bu olaydan 18.00'de haberim oldu." (s. 38) Albay ihtilal yapacak ama, iktidardakilerle ii yok. Bu tutum iinde elbet, ikircilikle sallanan: "Bir ksm birlikler meru nizama ballklarn bildirmilerdi. leri harekatn bir i harbe mncer olmas kanlmaz bir sonu olacakt." (s. 39) Finans - Kapitalin c Devrimin anas baka nasl alatlr? ocuklar da alatlr. "Aydemir, Birliklerin irtibat subaylarna ve okulduki subay rencilerine: Harekattan vazgeildiini bildirdi. "Harbokulunda, saat ten sonraki tablo da hazindir... Genlerin gzlerinden

ip gibi ya iniyordu. "Hibirinin kendi akibetine aldr ettii yoktu. Hep, kafalarda 27 Mays' hedeflerine ulatrmay ideal olarak tamlard. te herey yine bitmiti. Trkler kimbilir daha neler ckecekti." (s. 40) "Bnb. Grcan 21 Mays 1963 olaylar sonunda idam edildi." (s. 38) Hem, Aydemir'den ka gn nce asld. Sular, kurulmu provokasyon tuzana dmekti. damdan kurtulanlar "eref ve haysiyetini ihlal etmek suretiyle disiplinsizlik" suunu tarif eden madde ile emekliye atldlar. 21 Mays'ta ayn susuz subaylar balarndan geenleri yle yazdlar: "Drt gn Emniyet Birinci ubede sandalya zerinde bekletildik... Et kamyonlaryla nakledildik... 14'lerden Rfat Baykal vard. Birbirimize kelepelediler... Demir kap... Tepeleme pislik dolu hela... Laf anlamamak iin emir alm nbeti. Bize ikence etmek iin tatimat almlard.. Akkoyunlu devaml kusuyor, kendini tatan taa atyordu. Doktor hastahaneye kaldrlmas gerektiini sylyordu... Ama, bu yetkiyi elinden almlard... Bu korkun manzara nnde Muzaffar zda'n kahrndan hngr hngr alad gzlerimin nnden hi gitmez. "Ziyaret gnleri ailelerimize ektirdikleri eziyet ve cefa anlatmakla bitirilemez... Bir memleketi igal eden dman bile tutuklad kiilere byle eziyet ettirmez. Esir kamplarnda, htt tahit kamplarnda bize yaplan muamelelerin misallerini gstermek kolay deildi. Bir de Yassada tutuklular 27 Mayslardan ikayet ederler." (s. 41) Evet, fnans-kapital, Trk subayndan Yassada'nn cn byle ald, ve onunla yetinmeye de hi niyetli grnmyor. "E pu si move!" Ackl ayrntlar uzundur... MBK, aslnda bir cunta taslayd. Sosyal ilkeli bir parti deildi. Ne deiik bir ekonomi dzeni tanyor, ne belirli bir sosyal snf bilinci tayordu. Milletin DP yla hzlanan proleterleme (eliik snflar atmas) gidiinden tedirgindi. O gidiin ekonomik ve sosyal kanlmazln bir politik klie formlyle nlemeye alt. Cuntalardan ve kkrtc elemanlardan geliigzel derlenmi komiteye Milli Birlik adn verdi. Trk Ordusu Hanmlaamaz Oysa birlik, modern toplum anlaynda birliksizliin ta kendisi oldu. nk, antika toplum anlaynda bir lonca, ustayla ra nasl birlik gsteriyorsa, tpk yle, paayla subay birlik gstermek istemiti. Orduda, paalar ustalard, albaylar kalfalard, daha alt subaylar raklard. Ordu ilikileri bu lonca ilikilerine uygundu. Yetki ve sorumluluk ustadayd (paadayd). Kalfalar (albaylar) ancak ustalar kandrabildikleri lde etken olacaklarna inanmlard. raklar ne yapsalar, kendi balarnaysalar, isyanc durumuna derlerdi. Bu antika yapsyla silahl kuvvetler, ka paa varsa o kadar blkt, ka albay varsa o kadar eilimdi, ka subay varsa o kadar asiydi. Gerekten birlik olmak iin, ister istemez lonca d modern toplum snflarndan birine uymak zorundaydlar. 19. yzylda o snf, egemen kapitalist snfyd. Ordu, bu snfn emrinde az ok oturakl ve tutarl, kendi siyaset d hiyerarisini yaard. Burjuva ordusu adn alrd. Derebeylik yadigar toprak aalar nasl kapitalizmde modern (byk emlak sahipleri) snf oldularsa, tpk yle, lonca armaan ortaa gerilii de siyasetten uzak tutularak kapitalist dzeni iinde zel bir Tton valyeleri gibi silahl tarikat halinde sakland. 20. yzylla birlikte, kapitalist snf, btnyle snf olarak egemen olmaktan kt. Yalnz finans-kapital adn alan tekelci-rantiye bir zmre mutlak glle erdi. Toplumda kapitalist snfn ounluk zmreleri ikinci dereceye atlnca, burjuva ordusu sosyal dayanaklarn yitirdi. Artk eski milli ordunun yerine, antika an aylkl askerlerini andran, smrge ordular tredi. Anayurdun silahl kuvvetleri de, kast durumuna sokuldu. Trkiye'de, oldu olasya tmyle lkeye bir genlik getirmi kapitalist snfnn,

kaytsz artsz egemenlii tannmad.19. yzyl boyunca kapitalist snfnn yalnz kompradorlar zmresi (yani yabanc sermaye ajanlar) Trkiye'ye egemendiler. Cumhuriyetle birlikte kompradorlarn yerini finans-kapitalist zmresi tuttu. Trk ordusu birinci kurtulu savanda kompradorlarn dolayl dolaysz ihanetleriyle dvt. Zafer zerine bir klasik burjuva ordusu olmas dzmantkla beklenebilirdi. Serbest rekabeti kapitalizm a gemiti. Finans-kapitalin smrge ordusu olmas iinse; ne ekonomik, ne sosyal artlar elverili deildi. Trkiye'nin finans-kapital zmresi, tarihsel devrimler gelenekli ve daha dn ulusal kurtulu sava yapm Trk ordusunu, Kore Sava gibi uzak servenlerde smrge ordusu yapmay denedi. Trk askeri, emperyalist lks ayrcalklar iinde yaayan Amerikan askerine "hanm" adn takarak dnd. O basit "hanm" szcnn ok yanl derin anlamlarn, Trk olmayan bilemez. Finans-kapital, antika "moskof', modern "gomoniz" korkuluunu var gcyle smrerek Trk ordusunu nato vb.ne katarken "hanm"latracan umdu. Ekonomik ve sosyal olarak bunun olana yoktu. Ne Trkiye genlikli bir modern kalknm ekonomi temeline sahipti, ne finans-kapital oturakl ve tutarl bir kapitalist snfn btnln ve kendince haklln, meruluunu temsil ediyordu. O yzden Trk ordusu gerek maddesi, gerek ruhuyla, finans-kapitalin ne ayrcalkl metropol kast, ne smrge aylkl askeri olamad. 27 Mays bu ekonomik ve sosyal kritik durumu gidermek yerine bsbtn aa vurdu. Menderes DP'si, Trk subayn lojman vb. yem borularyla "evcilletireceini" umdu. Ald karlk umut verici olmad. Demirel AP'si Orko vb. yem borularyla DP'nin CA'dan rendiklerini yeniden uygulamaya abalyor. Bu, hacaa ocuklarn meclislerde "transfer" etmek, ya da halk oylarn kasaba tezgahnda pazarlamak kadar kolay olacaa hi benzemiyor. O zaman T'rk ordusuna tek yol kalyor. Halk ordusu olmak. 27 Mays ve sonras, o abann bir denemesidir. Bilince kamad iin krdvne dnmtr.

Notlar: * TP'in "sahnede" grnmedii 27 Mays ertesi (1961) gleri "Sorumlu Aydnlar"a okunan, hayli "Ynsz" ve densiz bir devletilik maval patlak vermitir. O zaman, bir adsz sendika yaynlar arasna eksik gedik skk yiten bu yazc, szcklerine dokunmakszn yeni kuaa sunmay yersiz bulmadk. 1 Kayna belirtilmeyen btn alntlar, Dndar Seyhan'n Glgedeki Adam adl kitabndan alnm, yalnzca alntnn sayfa numaras parantez iinde verilmitir. (y.n.) 2 Tevratta Hz Davud'un sapanla ldrd dev (y.n.)