Namaz Hakknda Mlkat - a Radyo

Sn. Zahide lk Bakiler'in, Cemalnur Sargut ile Namaz hakknda yapt mlkat. a Radyo, 05.03.2002 Z..B.- 05.03.2002de sizlerle birlikteyim. Deerli dinleyenler dn anons etmitim bugnk konuum Cemalnur SARGUT hanmla her ay bir gn mutlaka tasavvuf erevesinde hayatmz ilgilendiren bir konuyu konuuyoruz. Cemalnur Hanm dn ben programdan sonra anons edince eve gittiimde annem ilk nce bana Cemalnur Hanm yarn hangi konuyu anlatacak diye sordu demek ki artk insanlar bunu ciddi ekilde bekliyorlar. Biz de burada bulunmanzdan eref duyuyoruz. ok teekkr ediyorum hereyden nce. C.S.- O eref bana ait efendim estafurullah, ltuf bana, hizmet frsat Allah raz olsun. Z..B. Ak dedik, sabr dedik, kader dedik btn bunlar hayatmzn iine ne kadar ok yer ettiini syledik ve btn yaantmz ele aldmzda, bir insan olarak vazifelendirildiimiz eyi konuacaz bugn ibadet diyeceiz. Ama ibadetin de bir ba tac var: Namaz. Namaz zahir ve batn ynleriyle anlatmaya alacaz. Elbette sizin ok gzel kaynaklardan o kendinize zel o harikulade slubunuzla ilminizi bizimle paylamay inallah en gzel ekilde gerekletireceiz. badetler hayatmzn hemen hemen hepsini kapsyor aslnda. Yaantmza bir ibadet olarak baktmzda bunu sylemek yanl olmaz deil mi? badet nedir? nce d anlamyla nedir? Kuranda bu kadar anlatlan Efendimizin bize srekli syledii herhangi bir insan- kamilden duyduumuz ibadet, ibadet diyebildiimiz geneli sylersek neler anlatacaz dinleyicilerimize. C.S.- ok teekkrler ediyorum, bir arifibillaha ait bir hikayeyle balamak istiyorum msaade ederseniz. Bir arif camide vaaz dinliyormu hoca efendi cehennem hakknda bilgi veriyormu. nsann gnahlarndan dolay nasl yanacan uzun uzun anlatnca arif zlerek hocaya demi ki: Ey hocam Allah bunlar bize sormayacak, sadece bir tek ey soracak btn bir mrn boyunca ben seninleydim kulum sen kiminleydin?. te ibadet ben seninleydim dedirten hal ve hareketlerin tmdr. nsann sevgilisiyle bir ve beraber olmak isteinden doan bir hal bu, fakat neticede suretle de yaplan btn hareketlere ve hallere ibadet ad veriliyor. Hz. Mevlana buyuruyor ki Takva yani ibadet atei cihan masivallah yakt sonra da tecelli imei akt, takvay da yakt buyuruyor.te bu ok nemli bir noktadr. mutlaka takvayla balar, ne demek? Burada derece anlatlyor. Takvann, ibadetin ilk derecesinde Allahn yapma dediklerini yapmamak nemlidir. nsan ak olur, sevgilisi iin nelerden vazgeer, nelerden, btn sevdii eyleri terkeder yle deil mi? Ya Allah ak insana gelirse onun iin namaz klmak bile ok basit bir hareket olarak kalmaz m eer ekliyle klyorsan. O halde takva, ibadetin ekli ksm insan nce Allahn yapma dedii ve eri kaidede haram denen eylerden uzaklatrr. Eer gerekten bu uzaklama salanrsa ak artar, ak artnca bu sefer Allahtan baka hereyden uzaklar insan. Sakn yanl anlalmasn bu hal dnyadan el etek ekmek deildir. Hayr btn gzellikleri grr ve o gzelliin iinde Allahn bulur. Tpk benim Hocamn buyurduu gibi: Hsn mutlak deil midir Allah Niin temaa- hsn olsun gnah, Her hsn bir delil-i kudrettir Onun temaas aynen ibadettir. te insan bu hale geldii zaman Allahdan baka bir ey yok.. Onu Allahtan alkoyan hereyi terk eder, daha sonra yle bir ak oluur ki Allahn lutfu bu ak oaltr. Bu tecelli yz suyu hrmetine ortada hibir ey kalmaz ekil de kalmaz yani Allahla bir ve beraber olur insan bu hale Hz. Mevlana istirak hali diyor ben orada yaplan tarifi acizane ok kullanyorum, seviyorum ve insan kamilin tarifi gibi geliyor bu bana. Hz. Mevlana diyor ki: Bal kpnn iine ary batr artk arnn kendine ait hibir hareketi kalmaz hareketi baln hareketiyledir o halde hareket eden baldr ar deil ama ar da ahsiyetini kaybetmemitir sadece hal ve hareketini kaybetmitir ite insan bu hale gelir ondan konuan Allah, ondan gren Allah, ondan i gren Allah olur fakat dikkat ederseniz bu hale gelebilmek iin kullukla balad ie, yoklukla balad. te namaz btn bu hareketlerin hal diliyle Allaha seni seviyorum hitabdr ve btn bu hareketlerin iinde kurban, tevhid, mirac ve zekat; halin zekat, vaktin zekat aklnza gelebilecek btn ibadetler gizlenmitir. Onun iin namaz ibadetlerin en nemlisidir. Namaza balamadan nce taharet denen temizlenme olay vardr. nsan sevgilisini grmeye giderken nasl makyaj yaparsa Allahnn, en sevdiinin huzuruna da o abdestle kar, ekilcilik deildir bu ve ok nemlidir. Bir insan prl prl tertemiz banyodan km dahi olsa eer namaza balayacaksa tekrar o banyoya girer ve niyet ederek abdestini alr. Abdestin d manas; azalar kirlerden temizlemektir fakat birok i manas olduu iin temiz de olsak tekrar almak gerekir. imdi i manalarn sralarsak; azalarn gnahlarn temizlemek iin yaplan taharet hayrat ve hasenattr. Bir insan ne kadar faydal ise evreye haliyle, parasyla, puluyla, malyla, mlkyle, shhatiyle, hereyiyle kendisini feda etmise o lde azalar gnahtan temizlenir. Nefsin tahareti nefsin temizlenmesiyse Allahn ahlakyla ahlaklanmak, Peygamberin manasn idrak etmek, ahlakn yaamak demek ya da devrin mridinin manasn yaamak demek ve bolca tvbe etmekle gerekleir. Srrn taharetine gelince, Allah dndaki masivay tamamen terketmekle olur. Demek ki insan namazda abdest alrken btn bunlar yapar ve btn bunlar yaparken de arifibillah u szlerle kendine bunlar yapmas gerektiini hatrlatr, bilmiyorum hi byle abdest alan var m ama iin esas budur; Ellerimizi ykarken: Ellerimizi hayra alet et Ya Rabbi deriz. Azmz ykarken: Bana Kevser arabn iirt Ya Rabbi deriz. Sonra burnumuzda: Burnumu cennetin kokularyla tatyib et deriz.

Sonra yzm: Sevgililerinin yzlerini nurlandrdn gibi benim de yzm nurlandr Ya Rabbi. Sa kolda: Beni tvbekar kullarndan, Sol kolda: Beni istifar edenlerden kl Ya Rabbi deriz. Sonra bata: Bana havf (korku) ve hzn olmayan kullarndan olmay nasip et. Ayaklarda: Ayaklarm mnafklarn ayaklarn kaydrdn gn sratnda mstakim eyle diye ykarz. Ve Ament duasn okuruz. imdi yukarda saylan btn taharet konularn kendimize bylece hatrlattktan sonra. Z..B.- Aslnda bu bir hatrlatma deil mi? C.S.- Tamamen hatrlatma. Z..B.- Madem ki bulumaya gidiyoruz, madem ki iin iinde bir randevu var o zaman en gzel ekilde gidiyoruz ve her azamzla bu istekleri de ifade etmeye hazrlyoruz. C.S.- Evet, bunu kendimize hatrlatyoruz yani vcudumuzu, nefsimizi, aklmz yabanclardan artyoruz, arttktan sonra... Z..B.- Bir filtre grevi gryor sanki deil mi abdest Cemalnur Hanm. C.S.- ok doru kendi kendimize, zaten namazda ayetleri okurken ne ok ksk sesli ne de bararak oku buyuruluyor, her an kendi kendimize hatrlatma var nk, Muhiddin-i Arabi hazretleri buyuruyor ki: badete kul olarak bala ki Allah senden tecelli edebilsin. Kul olarak balamazsan bu tecelli zuhur etmez. Onun iin biz kul olarak namaza balyoruz mesele bundan ibaret. Aklmza belki niin namaz klmamz gerektii gelebilir. ok iyi bildiiniz gibi Bismillahirrahmanirrahim Allah buyuruyor ki: Biz sana Kevseri verdik. imdi burada verilen Kevser bize bir lutf verdiini hatrlatmak iindir. Tabii ltfun idraki yine Cneydi Badadi hazretlerinin buyurduu gibi: Suyun rengi tayan kaba baldr derler. Ltfun idraki de onu tayan kaba baldr ama hangi ltuf? Biz sana Peygamberden zuhur eden Kevser arabnn sarholuunu ve mestliini nasip ettik, biz sana manamzdan mana aktardk, biz senin ruhunu aydnlattk, gnl vastasyla Allaha olan irtibatn saladk. O kadar ok ey anlalr ki ve en sonunda zetlersek Biz sana Ak verdik Peki ne yap, ne yap bunu hatrlamak iin ve teekkr iin Secde et ve kurban kes diyorlar. imdi geldik secde et ve kurban kese; secde et den maksat, ben olarak baladn namazda hi olma seviyesine ykselmektir. nki Allah secdede de bizi alnlarmzdan yakalar. Bir insan hiliini idrak ederse, hi olmay bilen aklndan Allah onunla irtibat kurar. Namazn iinde kurban da var zaten deil mi? O halde bir kere namaz ve kurban yan yana anlyor yani ikisi bir arada olmas gerekiyor. O halde kurbandan esas maksat nefsi kurban etmektir tabii namaz nasl ekliyle klp i manasn idrak ediyorsak, kurban da ekliyle kesip sonra nefsi kurban etmek daha dorudur. Fakat i manas ve esas manas nefsin hazlarn kurban etmek demektir. Eer bunu yapmazsan ebter olursun yani Allah korusun soyun sopun, manan, hereyin kesilir diyor. imdi burada bize ok mesaj var birincisi: Bunlar yap ve bunlara devam et mesaj var, bunlar yap ki bu mana zuhur etsin. Yani Kevserin kesiksizlii namazladr, namazn manas da nefsin hazlarn kurban etmekledir, bu ikisi ok i ie. Peki nefsin hazlarn kurban ne demek oray biraz inceleyim. Diyor ki Allah Sen iki bal klcnla -Hz.Alinin zlfikar- o iki bal klcn bir ba muhalefet yani hayatn boyunca karna engeller kacak, fikirlerine kar gelinecek,bunlarn seni yolundan alakoymasna msaade etmeyecek ve mcadele edeceksinyani seni sevmeyen, beenmeyen olacak ki senin nefsinin hazlar kesilsin, klcn bir ba budur- ikinci ba gayrettir. Sen btn bunlara ramen Peygamberin yapt gibi gayrete devam edersen ite bu iki bal kl senin nefsinin hazlarn keser ve sen o hale gelirsin ki etin kendine de faydal olur tpk kurbandan eve aldmz gibi- evredeki manevi yoksullara da faydal olur. Bu kesme hadisesinde ey rol oynar; eriatin klc, tasavvufun edebi yani her yerde Allah grme kabiliyeti- bunlarla nefsin isteklerini kestiinde ortaya kan o muazzam gzellikte evreye rnek insan olman salar diyor Hac Suresi. Z..B.- O zaman Hz. Alinin manasn anlam oluyoruz biraz deil mi? Hz. Ali bo yere Ben dnyadan boandm demiyor. C.S.- Hz. Alinin klc hilim klcdr, ftvvet klcdr. Aslnda Hz. Ali Allahn aslandr ve savamtr yalan deil buras ama biliyorsun yzne tkrld zaman klc brakan bir Allah aslandr. Tkren kii o nurla mslman olmu ve Niye bam kesmedin Ya Ali diyince Ben senin nefsinin arzu ve isteklerini hilmimin ve ilmimin klcyla kestim, bak ne hale geldin buyurmutur. Onun iin bu kl, bu zlfikr aslnda nefsi kurban eden kltr, Hz. Ali bunun manasdr. nk Peygamber (s.a.v.)Ben ilmin ehriyim Ali kapsdr buyuruyor. Biraz sonra Kbeye geleceiz hacda, Kbenin kaps Hz. Alidir, kendi gnlmzdeki Allah bulmak iin Hz. Aliye ihtiyacmz var. Namazn iinde kurban, hac, mirac, zekat ve tevhid var. imdi geldik huzura, biliyorsunuz namazn iki zellii var: Bir huzurlu olarak namaz klmak. Huzurlu olarak klmak demek huzurda klmak yani kendini Allahn huzurunda hissetmek, insan ancak yle huzurda olur, Allah grmyoruz ki o halde iki ey yapabiliriz ya madem ki bize sz veriliyor mirac namazdadr greceksin diye henz grme devresine gelmemisek yani ayksak o zaman ben olarak namaza balarz ve Allahn bizi grdn dnrz ite o zaman da huzurda oluruz. Byk sufilerden Ebu Said Harras hazretlerine namaza nasl durulur diye sormular. O da: Kyamette Allahn huzuruna kp duracan gibi. yle bir duru ki senin ile onun arasnda tercman bulunmayacak. O sana bakacak ve soracak, sen Ona cevap vereceksin. Ve yle bir Padiahlar Padiahnn huzurunda bulunduunu bileceksin ki ite zevkten mest olacaksn diyor. kincisi: Allahn ondan tecelli ettii bir gerek insan dnerek namaz klarz ki o insana Ademe secde et(Bakara,34) emri gelmi olsun, o kadar yce bir insan olsun ite bu olaya huzur deniyor. Hazr olann nnde durmak o insan huzurlu klar rahat ve mutlu klar.

Namaz bir ok yerde Kuran- Kerimde salat olarak geiyor, salat sladan ayr olmak demektir. Sla biliyorsun doduun yer elest aleminden ayr olmak demektir esasen insan iin namaza balama vakti yedi yatr nk eriat ehli der ki yedi sene doduu yerden ayr olan insan hastalanr,iini sla zlemi sarar, ite insana namaz doduu yeri hatrlatan ve onu huzura kavuturan tek mana olduu iin de ok nemlidir. imdi mam eliinde namaza balarken Allahu Ekber diyoruz ok iyi bildiin gibi bunun manas udur; Allahm ben senin huzurunda nefsimi kurban ederim; bunu yapabilmek iin ellerimizi iki yana kaldryoruz dnyay ve ahireti terk ediyoruz orada yalnz ben, kul ve Allah var. Bu yle bir devirdir ki biraz sonra inallah Elhamn manasnda greceiz. Ahmed, Mahmud, Muhammed, Mustafa halidir. te bu namaz yakin olan ikilik hali ile balyor. Hamd edilmesi en yce olana hamd edilir. Muhammed yani yakin olarak devam eder, secdede Peygamberin hakikati ortaya kar (Ahmed). Mahmud olarak biter. Ve en sonunda seilmi olmann zevkini yaar (Mustafa) te insann ben olarak girip manas ile klarsa seilmi olarak kt tek ibadet namazdr. Kul Allaha yakin derecesine ular. Sonra kurban keserken Allahu Ekber dersin ite ldrlmeye layk olan nefsi kurban ederken de bu szleri sylersin, o esnada beden smail, can da Halil brahim gibidir, can bu semiz bedenin heva ve hevesini kesmek iin Tekbir getirir. Beden de ehvet ve hrslardan kurtulur bu aradan Subhaneke okunur. Subhaneke tenzihtir o ycelii. Z..B.- Cemalnur Hanm biz btn konumalarmzda mutlaka Peygamber efendimizden bahsediyoruz bahsetmemek de olmaz elbette bamzn tac, gzmzn nuru, Onun da gznn nuru olan namaz var deil mi aslnda. Namazla ilgili pek ok ayet olduu gibi namazla ilgili ok fazlasyla hadis de var. te Bakara Suresinin ilk be ayeti ittika sahiplerinin vasflarn sayarken, gayba iman ederler, namazlarn klarlar ve infak ederler, diyor. Demek ki muttaki olann da esas artndan bir tanesi namaz. Dierlerini de inceleyeceiz tabii ama efendimizin gznn nuru olmasndan biraz bahsedelim dilerseniz. C.S.- Bildiiniz gibi hadis-i erifte Peygamber (s.a.v.) buyuruyorlar ki; Bana dnyanzdan ey sevdirildi. Kadn, koku, gzmn nuru namaz.ki dii articlel kelimenin arasna erkek article ihtiva eden koku kelimesi girmitir. Bu normalde Arapa gramere uymayan bir dizilitir. Bu dizili bu szn tamamen Allah tarafndan Peygambere sylettirildii en kul halinde sylettirildii ve Allahn dizii olduunu aikar eder nk Arapa gramere uymay ve o grameri ok gzel kullanan Peygamber Efendimizin dier hadisleriyle de badamay bunu gsterir. imdi siz bana soracaksnz sanki dier hadislerde farkl m diye? Mutlaka ki dier hadisler de ayn fakat bu gayba imann bir iaretidir, bu dizili. Burada yaradl bir ekilde anlatlyor yani nce Allah kendi ruhundan ruh fleyerek erkei sonra onun paras olan onun ei olan onun yars olan kadn yaratt. Bu Allahn varl ondan sonra erkek yaradl ondan sonra da kadnn yaradln Arapa olarak anlatan bir dizilitir. Fakat asl enteresan burada diiyle anlatlan nefistir, ki bu ok kitaplarda, ve Allahn kitaplarnda dii vasf nefsi anlatr. Nefis ruh makamna erime gcne sahip olan vcuttaki en nemli ksmdr ve insann ahsiyetini belirler. Nefsi hazlardan temizlersek nefs iken ad Barik Allah oldu Ruh haline gelir. Onun iin nefis ok yce bir makamdr, Zleyha makamdr. Z..B.- Evet, demek ki Zleyhann tekml mmkn olduu gibi kadnda da bu potansiyel gcn fazlasyla olduunu gryoruz. C.S.- Attar bir iirinde diyor ki: Zleyha Yusufun geecei yere oturdu ve Yusufu grnce yle bir ah etti ki, Yusuf atnn zerindeydi, elindeki kam o ahtan alev ald ve Yusuf kamy tayamad att. Atnca Zleyha bard Ey Allahm u hale bak! O Yceler Ycesi Peygamber, ben bir garip kadm ama benim gnlmde tadm atein zerresi onun eline intikal edince tayamyor, atyor. Ondan sonar Attar buyuruyor ki: te devrin Zleyhalar olmasa Yusufun kymetini kim bilecek. Onun iin Peygamber olmasa Allahn manas nasl aikar olacak demektir. Hatta Anne Marie Schimmel adl ok sevdiim Hz. Mevlana uzman o mbarek hanmefendi de Ruhum Bir Kadnd adl eserinde Samiha Ayverdiye ithaf ettii bu eserinde diyor ki: Ruhun Ak makamdr. O halde demek ki bu manada kadn nefsi temsil eder. Peygamber bir kere nefsi sevdirdi demekle nefsin lzumunu nefis olmazsa tekamln olmayacan bize anlatmtr. Kokudan maksat herkesin kokusu onun merebidir. Z..B.- Buras ok nemli deil mi? Hani kadn anlayabiliyoruz namaz da anlayabiliyoruz ama koku da ince bir ayrnt var, ok gzel anlald bu kavram. C.S.- ok ince bir ayrnt var, mereptir. Merep sevilmezse hogr olmaz yani Allahn yaratt her merebin, her manann lzumluluu idraki gelimezse insanlara hogr olmayaca iin tevhid yani birlie gitmekte ok zorlanr insan. te bunlar yapabilmek iin de namaz gereklidir diyor Peygamber Efendimiz nk ancak namazda btn bunlarn manas aydnlanr, gzn bunlar grmeye balar namaz miractr. Z..B.- slamn da manas bu deil mi aslnda kelime manasna da baktmzda teslim, mslim, seleme kknden gelen bir mana ile birlikte o zaman slamda hereyden nce teslimiyet var. C.S.- ok nemli nk nefsi kurban etmede ok nemli bir nokta var, hep karyoruz. Hz. brahimin muazzam gzellii yani karar verii fakat olunun da baba sen emrolunduun zere hareket et demesi nefsin bu kesilie, bu ac ve zdraplara hazr olduunu ve yle olmazsa miraca klmayacan anlatr yani nefis hazr olmal. Hani bir psikiyatriste gidersiniz ilk sorusu budur henz hastalnla baedecek durumda msn, hastaln kabul ediyor musun, itiraf ediyor mu nefis hastal ite Allah bu itiraf istiyor orada bizden. Ondan sonra ykselme balar. Tekbir namaz klan halk dnyaya ait dnceden meneder, nefsin ehvetini haram eder, hakikat ehline ise masivay haram klar. Namazda tekbirin manas ben Senin huzurunda kurban oldum demektir. Yukarda dndmz gibi yani Hz. smailin teslimiyeti nefsin ruha teslimiyetini gsterir. Ancak o zaman vcut hrslardan kurtulur. Namaz klmayanlarda bu teslimiyet olamaz. Namaz klanlar ise temizlenmi kurbanlar gibidir diyor arifi billahlar. Onun iin namaz klmann nemi ok fazla. imdi gelelim Bismillahirrahmanirrahimi dedikten sonra, Allahn namaz bir tek onunla dahi klabilirsiniz dedii o muazzam Fatiha Suresine.

Z..B.- Evet Fatihaya geeceiz ama Cemalnur Hanm benim burada size sormak istediim bir ey var. Dinleyicilerimize tevhidden bahsediyoruz tasavvuf erevesinde anlatyoruz ve aslnda gnl, gnlmz konuturmaya alyoruz. Gnln sylediklerini anlatmaya alyoruz ve btn bunlar dnrken yzyllardr varolan deiik merepleri sevmek gerektiinden bahsettiniz. Kokudaki incelik budur dediniz. Tabii ki her merebe sayg duymamz gerekiyor ama ibadetler konusu bilhassa tasavvufta ok etrefilli mevzulardan bir tanesi. zellikle namaz konusunda Haluk Nurbakinin syledii bir ey benim aklma takld Siz de onun kaynaklarndan fazlasyla istifade ediyorsunuz onu tekrar sormak istiyorum namaz gzmn nuru diyor Peygamber Efendimiz ve madem ki biz imam olarak Efendimizi kendimize rehber ediniyorsak o halde O namaz kld halde biz namaz bitirdik diyebilme hakkna sahip miyiz? Haluk Nurbaki diyor ki: Allaha ak olup da namaz klmay reddedenlerden daha m az acaba akt ki Fahri Kainat Efendimiz haa o namaz klmaya btn mr boyunca devam etti. Buradaki aktan maksat ne acaba? C.S.- Ak imamdr bize gnl cemaat, kblemiz dost yz daimdir namazmz daim olabilmesi iin insann bu hale gelebilmesi, hatta bu halde sabit kalabilmesi iin Peygamber dahi olsa sevgilisine vcutla ibadete mecburdur diyor Allah. Suretin ibadeti bu halin devamdr, ehlullah namaz eitli ekillerde klmlardr. Ama benim arifibillah olarak acizane grp tandm kiilerden hi namaz terkeden olmad. Devrin sahibi bilakis namazn arttrmtr, Peygamberin sabahlara kadar namaz kldn biliyorum. Benim hocam gecede 100 rekat namazla 1 yana kadar olan btn namazlarn eda etmiler. Dolaysyla burada namaz sevgiliyle olan irtibatn sadece manevi olmadn maddiyata da ihtiya olduunu gsterir. Zahir batnn ayndr. Z..B.- Batnda namaz klabilmek iin zahiren de namaz klmak gerekiyor demek ki? C.S.- bn-i Arabi diyor ki; nsandan zuhur eden Allahtr ama o zuhurun olabilmesi iin nce ben kulum diye bar bar barmas lazmdr, bu da namazdr. Vahdeti vcut anlatm, insanda Allahn tecellisini anlatm bir Sultan iin namaz bu kadar nemliyse biraz sonra namaz da anlatrken nerelerden getiimiz hangi makamlara geldiimizi greceiz. Akn Sultan olan Hz. Mevlanann sabahlara kadar namaz kldn biliyoruz. Hatta sabahleyin secdede ok uzun kald iin, sakalndan donmu vaziyette -ok souk Konya malum- caminin yerine yaptn ve scak suyla atklarn sylerler. Byle Sultanlar namaz brakmamsa bizim haa namaz brakmamz abes, bir de Ben daim olan namaz severim diyor Allah. Bakara Suresinin bu ayetini yle de yorumluyorlar; kalp namaz, gnl namaz doru, esas budur ama Allah istikrar seviyor, srat seviyor, istikrarsz kendine gre hareketi sevmiyor. O zaman bize Kuranda yle bir emir gelirdi derdi ki sen bu salt yap ne zamana kadar? Gnln daim olarak namaz klana kadar. Ondan sonra brak derdi, var m Kuranda yok. O halde Peygamberin halinde de buna katiyen aksi bir ey yok devrin Kutblaktabnda da buna ters bir ey gremiyorsun. Burada bir ey anlatmak istiyorum. Annem benim ok arif bir hanmefendidir. Bir eyhle karlayorlar. eyh anneme olan tevecchn, eserlerini ok beendiini anlattktan sonra diyor ki; Kzm niye namaz klyorsun? namaz klarken bir sen bir de Allah var. Sanki sen ayr, O ayr gibi ona ibadet ediyorsun, bak ikilik ettin diyor. Annemin cevab olaanst diyor ki; ok haklsnz ama sizin gzlerinizde de demin sohbette ya grdm. Siz Allaha aksnz, bir ak bir de mauk var. Bir sen, bir de Allah o halde insan kendi kendine ak olur mu, niye alyorsunuz ite iin esas bundan ibarettir. O birlik, ikilikle zuhur eder. kilik olmazsa birlik olmaz. Kesret olmasa, vahdet olmaz. Fatihann ilk ayeti, besmeledir. Bismillahirrahmanirrahimdeki B harfi, Allahn isim ve sfatlarnn bir vcutta tecelli etmesidir. Hangi vcutta? Peygamberin vcudunda. B vcuttur ve zulmani harftir. Eer Bden geersek, Hz. Peygambere (s.a.v.) ayette dendii gibi Attn zaman sen atmadn ama Allah att denecek kadar maddi varlmzdan temizlenirsek bnin altndaki nokta oluruz. Bu Hz. Nokta bismillahn manasn bize idrak ettiren Ali makamdr. te elhamda bu makama hamd ediyoruz. Bu makam reticidir, bizi tefekkre gtrr. Allah peygamberi ile Rahman yamuru ve Rahim tecellisi ile 1 olur. Rahim tecellisi Peygamberin manasn hal edip o manann iinde korunmaktr. Bu korunma sanki dnya iinde ahirette yaamak gibidir. Elhamdlillahi Rabbilalemin; Fatihann srlarndan bir tanesi bu kelimenin iindedir. Bir kere Alemlerin Rabbine hamd, hamdla balyor i. Yani aslnda burada bana hamd ret diye bir niyaz var. Hamdda ok nemli iki nokta var hamd krn daha stnde bir makam. Hamd ac, sknt, bela, Allahtan her gelenden memnun olma halidir. Ben her gelenden memnun oldum, ey Sevgilim diyor Allaha ama Allahn hangi ismine diyor Rab sfatna diyor. Z..B.- Evet terbiye edene diyor? C.S.- Hamd kelimesi Allahtan Allaha olduu iin, Allahn manas ile Rab sfat arasndadr. nk hamd bizim tek bamza becerebileceimiz bir hal deildir. nsann ac ve sknty gnl ile ho grmesi hatta bunu sknt ve ac olarak hissetmemesi ancak Allahn o insanda tecelli etmesiyle mmkn olabilir. Mesela hastalna iyi gelecek ac bir ilac imek rahman tecellisi, fakat bundaki acy hissettmemek veya ifam iin lzmdr demek rahim tecellisidir. O yzden burada hamdn kendinden kendine olduunu, bu hale erimenin ise Ademe yani insan- kamile secdeden getiini bize retir. Gene Muhittin-i Arabi diyor ki Ayakta klnan namazda btn duvarlarn, aalarn sevabn alrsn nk onlar da namaz klarlar halleriyle -ite bu ekilitir- rukuya vardnda drt ayakl hayvanlarn ibadetinin, yere kapandnda srngenlerin ve nebatlarn, bitkilerin ibadetinin manas sana zuhur eder ve btn onlarn sevabn -bak bir namaz sresince- btn halin ibadetini yklenirsin diyor. O halde rahman ite bu sfattr. Hereyin ibadet ettii, hereyin ona ekildii, farknda olarak veya olmayarak o manann zuhurudur. Z..B.- Evet tek nokta etrafndaki cazibe deil mi? C.S.- Biz ilimde afinite, ekim gc diyoruz, makro ve mikro btn alemde Rahman tecellisi yani ak ve cezbe vardr. Demirle oksijenin birbirine ekilmesi de Rahman tecellisidir. Bu ekiliten aslnda sadece hareketten ibaret olan bu alem zuhur ediyor. Ve Rahim ortaya kyor niye kyor? Ak zuhur etti Rahmanla,Akla yarattn Rahim iinde korumaya alan Allah dnya ve alemi koruma altnda tutar bu sfatla. Ama bu sfattaki koruma hissini yalnz hamd edenler hissedebilirler, ben korunuyorum diye hissederler. Onun iin rahim hamdedenler iin zel bir ayrcalktr, ok yce bir sfattr, ana kucadr, Allahn bize at ana kucadr, akn kucadr rahim. Onun

iin O Rahman ve Rahimdir diye Allah kendine ait ve Peygamberinde tecelli eden bu iki hakikati bize hatrlatyor, Fatiha yle bir sure ki yars Allahn azndan yars kulun azndan. Allahla kulun ortaklaa paylatklar bir sure. Z..B.- Evet muhteem bir ey. C.S.- Evet geldik din gnnn sahibine. Din gnnn sahibi olan Allah hangi gnn sahibidir? Kyametin sahibidir. Kyam nedir? Ayaa kalktn andr, huzura durduun andr. Kyam Allahn manasnn sende zuhur ettii andr. Benden zannetme, onun sahibi benim diyor Allah, bizi uyaryor. ok nemli bir noktadr evet sorguya ekilecek olan da biziz bize soracak sana el ve ayak verdim, ziraat yaptn m, vcudundan ziraat yaptn m, mana zuhur ettirdin mi, mana cevherini ortaya kardn m, o gnn sahibiyim ben diyor. Ama o gn hangi gndr. O gn bu dnyada da yaanabilir o gn insann ben himiim herey Oymu dedii gndr. te o ancak benim lutfumla olur diyor Allah, O gnn sahibi benim diyor burada iddetle bize kendi manasn hatrlatmas var. Buradan sonra ok nemli bir noktaya geiyoruz. Z..B.- Kul konumaya balar. C.S.- Evet. Fatihann iersinde eriat, tarikat ve hakikat bu cmlelerde gizli dikkat edersen. Diyor ki Yalnz sana kulluk ederim, buras eriattir, yani bir ben varm bir de sen varsn, ben sana ibadet ediyorum benden zannederek ben olarak ibadet ediyorum ama senden yardm isterim oras tarikat ya da tasavvuf yoludur. Ne diyor aa ben tek bana hibir ey deilmiim, Senden yardm gelirse ancak ben o kulluu yapabilirim diyor. Burada kamil insanlar tir tir titrer. Zira yalnz senden yardm isterim dediimizde bir de hatrlarz ki skldmzda bir ok yaradlma mracaat etmiiz. te o zaman yalanclmz ortaya kar. nsan- kamil bu korkuyla titrer. yyakenabd ve yyakenesteinde diyorlar ki: Allah o kula ey dil benim huzurumda olduunu sylyorsun, benden imdat istiyorsun, bana ibadet ettiin sylyorsun halbuki seni vekil eden azalar iftira ediyorlar, onlar benden gafildirler, sen ancak sana ibadet ederiz, ancak senden yardm isteriz diye bana yalan sylyorsun diye yzne vurunca arifi billah bu noktaya geldiinde tir tir titrermi. Namazn bu noktas bize kendimizi hatrlatma noktasdr acaba namazmz yalan sylyorsun diye yzmze arplacak m diye arif olanlar dleri koparlarm, kendilerini toplayp ihtinassratelmstakime geebilirlerse ook bahtiyar addederlermi kendilerini. Muhittin Arabi bununla dilin namazda gze, kulaa, el, ayaa, karna, kalbe ve btn vcuda tercman olduunu belirtiyor. Arifler bu sebeple namazn bu devresini son derece tehlikeli olarak addediyorlar. nsan namazn bu devresinde huzurlu ise btn mevcudiyeti ile Rabbine dner, dilin dedii gibi btn varlyla ona ynelirse bu devrede o zaman namaz mmin iin ite Mirac oluyor diyor arifi bilah. Eer buray atlar da dier noktaya gelirsek srat mstakime o zaman zaten mstakim sratta olan bizi devralyor ve i kolaya doru ynleniyor, miracta o demek. Beni sratnda mstakim eyle, buras hakikattir. imdi srat mstakim herhangi bir srat deildir, mstakim devam eden srattr. Dnya hayatna bakarsan insann srat mstakim zre olmas ancak mridinin, peygamberinin ahlakyla ahlaklanmasyla mmkndr, mstakim bu demektir. kincisi istikrar mucizedir diyor arifler sabit kadem olmak, yani vazgememek, adam olamadm ben vazgeeyim, yapamyorum dememek gayret klcn elden brakmamak, bu srat mstakimdir ve sonu tevhiddir. O yzden Peygamberin srat- mstakimi tevhiddir. Allah bunu nasip etsin. Ve sonra biliyorsunuz Fatiha suresi kendilerine nimet verilenlerin yolu ve yanlmlarn yolu deil diye rica ediyor.Burada dallin hriztiyanlk makam yani insan tevhide ulaamadan yalnz akta kalrsa, ilmi bir kenara brakrsa ekli putlatrr.Ya da musevi makam gibi sadece ilme dnp aksz ilimde taklr kalr ki bu da madubindir. imdi bundan sonra da rukya varr insan. Ruku Ben sizi nasl plak yarattmsa, size akl ve idrak verdim ise ya siz bana ne getirdiniz sorusunun insan tarafndan alglan ve utancndan, eiliidir Hz. Mevlana byle anlatyor. Gzyalarn neye akttnz, hayat neye sarfettiniz, size beden toprandan mahsul karmanz iin el ve ayak apas verdim ne ziraat ettiniz diye Allah bize sorar, biz iki bklm oluruz. Ve subhane rabbiyel azim deriz kere sylenen bu muazzam hitapta birincisinde Allah tm kavramlardan tenzih ediyoruz, sen azimsin bizim kafamzda oluan kavramlar gibi deilsin ikincisi benzettiimiz sfatlardan tenzih ediyoruz, ncs tenzih ve tesbih ediyorum diyoruz. Hem tenzih ediyoruz hem tesbih ediyoruz. Yani tm zanlardan uzaksn sen diyoruz. Peki ama Allah iin bir hayal kurmayacak myz? Tabii kuracaz ite namaz bizim gzmzle, bizim kabmzla Allahn hayalidir, sadece onu bir ekle oturtup onu tek olarak gstermekten edeb ederiz. Onu sonsuzluun iinde dnrz bu an yle bir andr ki edeb andr nk ruk vardr. te o Peygamber Efendimizin Allahla benim aramda kl kadar bir ey yoktu dedii andr. O halde bu rku annda kul bu gzellii tekrarladktan sonra Allahn bykln kendi yokluunu itiraf ettikten sonra Allah ban yukar kaldr der hamdet diye barr. Burada yalnz hakiki namaz klanlar rabbena lekel hamd: hamd senin iindir derler, ayaa kalkarlar fakat kudretleri olmadndan yzst derler ve Allahn rahmetine nail olmay dilerler. Secdeye varrlar ve kere subhane rabbiyel ala okurlar birincide sfatlardaki gzelliklerin tmnden ala Rabbimizi tenzih ederim der -tenzih bu sefer tarz deitirmitir- ikincide bildiim, kavradm gzelliklerin tmnden de gzel olan Allahm tenzih ederim der, ncde seziteki gzellik kavramlarnn tmnden de yce olan Allahm tenzih ederim der. Yani kendini yok hisseder bu eilite ve Allah ona ey kulum sana nimet verdim hani kazancn der ite bu halde yani oturduu yerde bu hitapla karlar ve eer Mirac yapmsa (secdede yokluunu idrak etmise o zaman ettehiyyaty manas ile okur) Ettahiyyat nedir? Btn bu duyduumuz zevklerden dolay, btn bunlar bize idrak ettiren Peygamberin manasn anmak, hatrlamak, kretmektir. Ettehiyyatde cmle ok nemlidir birinci cmle ruhtan sylenmi bir cmledir yani ruh tarafndan sylenir yahut ruha sylenir, ruh Allahn nefesidir, emridir. kinci cmle Peygambere yani gnle hitaptr. nc cmle nefsimizle sylenmitir artk bizi dnyaya doru eken cmledir. imdi dnyaya ekildik yani namaz gzellikle kldysak ne mutlu bize ama sorulara cevap veremediysek diyor Hz.Mevlana -ki kyamettir namaz diyor Mesnevideki bir blmde- o zaman orada kul ban saa evirip evliya ve enbiyadan yardm diler kul evliya da ona der ki eer bu dnyadaysa tamam yardmm var, bana selam verdin, aldm kabul ettim, seni ahirete dndrdm o miractan, fakat kyamet anndaysa o zaman dnyada yardm istemeliydin ok ge kaldn der. O zaman sola dner ona kendini

retenlerin hepsinden yani dnyada tapt hereyden yardm diler onlar da eer dnyada ise senin vefana teekkr ederiz ama biliyorsun ki biz sana faydal olamayz derler. Ahirette ise hi sana faydal olamayz, bize taptn da ne oldu dnyada derler. O zaman kul gene Allahyla ba baa kalr, ellerini kaldrr ve duaya balar. Anlyoruz ki secde kendini hkmdar mevkiinde tutan nefse ba edirmektir. Kendini hakimi mutlak zanneden nefse secde ba edirir. Secde kendini beenen ve ilah edasyla fertleri ve cemiyeti de hizmetkar eden nefsin vcudu mutlak nnde eilmesi, yklmasdr. Secdeden murat insann kendi yokluunu idrak etmesi ah Hakikinin tecellisine mazhar olan stad kamili bulmasdr. imdi secdeyi anlatrken iki secdeden bahsedeceiz. Msaade edersen buradan tabii Hz. Adem meselesine girmek istiyorum. ok iyi bildiiniz gibi dinleyenlerin de ok iyi idrak ettikleri gibi Hz. Adem Allahn ltfuna sahip bir insan olduu iin onda Ak cevheri vard ve yasaklanan Ak elmasn yedi, hata yapt hatas yznden ektii acdan peygamber makamna erdi fakat hatasn czzn hatas olarak grd ve Allaha benim, kulunun hatasdr dedi ite bunun iin Peygamberlikle ereflendirildi. eytana ise Allah, Ademe secde et emri vermiti. Ama eytan ben ateten yaratldm, o ise topraktan. Ate topraktan stndr. O halde ben niye secde edeyim dedi, kyas yoluna gitti ve reddedilenlerden oldu. Sonra da Allaha bende bir g ve kuvvet yoktur, yapan yaptran sensin, isteseydin beni secde ettirirdin diyerek sulad. Aklla idrak Allahn manasn ve emrini anlamaya yetmez. O halde idrak mutlaka edeble birlikte olmaldr. Edeb, Allahn manasn btn yaradlmlarda grebilmek demektir. eriat ve tasavvuf birlikte olmazsa mana zuhur etmez. Namaz kiinin haddini bildii andr. eytan gibi diyebiliriz ki namaza ne lzum var isteseydin yaptrrdn ben seni seviyorum nikaha ne lzum var byle ilikimizi gtrelim gibi, nk namaz nikahtr . Namazda biz haddimizi bilip kuluz diyoruz gzel olan taraf da bu. Onun zerine btn melaike Ademe, devrin sahibine secde ettiriliyor, bu secde de ilk secde emrin secdesidir. Et emri ile hibirey dnmeden, melaike Ademe secde ederler ilk secdenin manasdr sonra balarn kaldrrlar ve Ademin alnnda nuru grrler bir daha secde ederler bu ikinci yani hal secdesidir. Birincisi eriat ikincisi hakikat secdesidir, ruhlarn bir ksm birincide emri dinlemediler fakat nuru grdler ikinci secdeyi yaptlar bunlar nce Allahn eriatn reddeden, inanmak istemeyen gruptur. kincisi birinci secdeyi yapm eriatta kalm eklini yapm manay hi anlamam Ademin yznde o nuru gremedii iin secde etmemi onlarda namaz grme makamna erdirmemi demektir. ncs her iki secdeyi yapanlardr. Arifi billah evliya ve enbiyadr ne mutlu onlara Allah onlarn yannda olmay nasip etsin bize. O halde namazdaki secde bize taa kabu beladan beli deyiimizi hatrlatr. Gryorsunuz ki namazn iinde tevhid secde ve elest bezmindeki beli srr var, hepsinin hatrlan. Z..B.- Evet elesti yayoruz o zaman. Siz nce secdeden bahsederken ne kadar nemli olduunu sylediniz ve aslnda biz namaz klarken sadece kendimiz namaz klmyoruz etrafmzdaki aalar hatta bulunduumuz mekandaki duvar bile bizimle birlikte namaz klyor dediniz. Secde her toplumda en nemli ey deil mi? Eski tarihe baktmzda biz Allaha secde ediyoruz ama onlar da taptklarna bir ekilde mutlaka secde ediyorlar o halde namazn ve hayatmzn ben teslimim demenin ksacas smail olmann ilk kural secde sadece secde insanlara da zg deil malumaliniz Nas Suresi 48. ayette Allahn yaratt eylerin glgelerinin dahi nasl sadan, soldan srnp Allaha secde ederek dndn grmediler buyuruluyor. Ayrca gklerde ve yerde bulunan canllarn meleklerin hepsi Allaha secde ederler, onlar asla byklk taslamazlar o zaman secdenin manasna dndmzde hani nasl namazda nefsi trplyoruz kendimizi kurban ediyoruz bir anlamda o halde secde de insann bana en byk belalar ren o yedi byk beladan birini kibri ldryor muyuz? C.S.- Mesela bir artist beyefendinin geen gn bir konumasn dinledim o da diyor ki ben namaz sadece Allah indinde yokluumu anlatmak ve secdyeyi yapmak iin klarm diyor ok houma gitmiti ne gzel bir idrak evet secde bu hatta namaz terkedenler iin ite demin senin buyurduun gibi btn dinlerde secde edenden de daha aa bir mevkiye dt ve onlarn Allahn indinde bilmeden dahi secde etmi olsalar bir puta dahi secde etmi olsalar o terkedenlerden daha makbul olacan anlatan bir arifi billah szyle de karlatm bu almay yaparken. Z..B.- Evet siz az nce program balarnda namazn ne kadar nemli olduundan bahsettiniz ve biz grm olduk ki zaten biliyoruz gn namazla balayp namazla bitiyor, namazn ekli tarafna getiimizde bir de bizim ok nemli gnlerimizin namazla balamas dikkat ekici geliyor bana iki bayrammz ve iki bayram, bayram varken bir de namazla ayrca bayram oluyor bunu biraz aklayalm m neden bayramlarda biz namaz klyoruz? C.S.- Bayramlarda klnan akn namazdr, teekkr namazdr. nk ben vazifemi yaptm imdi de vazifemi yapmann neticesi olarak sana akm ilan ediyorum namazdr. Sohbetlerde, bayram namazlarnda yani cemaatin oluturduu ibadetlerde Ak atei insandan insana geer. Mesela bir hadisi erif okumutum eldivensiz el sknz, rendim ki avucun iinden geiyor aka ait manaya ait kalbe giden damarlar. te Ak ehli biriyle el sktn zaman Allahn ak geiyor sana oradan. Ama eer sen hakikaten bunun iin skmsan eli o zaman ne kadar nemli . Cami de de namaz klarken saflar sklatrn hadisini tekrarlarlar. Bu da o ibadet zevkinin o manann birbirine gemesi demektir ve daha yava klarak imama tbi olarak o zevki birlikte yaamak demektir. Onun iin bayram namazla karlamak bayram gibi aydnlanma gnlerini, kandilleri, namazla karlamak ok nemli. Ettehiyatden sonra namaz bitirmeden unu da sylemek istiyorum. Ettehiyyatde ilahi selam mmetimin zerine olsun dileinin neticesi olarak kul manas ile namaz klyorsa raziye ve merdiye makamlarna erer diyor insan- kamil. Raziye ve merdiye nedir? Raziye bizim Allahtan raz olduumuz, her verdiine kr ettiimiz, bunun karlnda da merd hale geldiimiz yani Allahn da bizden raz olduu makamlardr. Cenab Hak bu sefer Ey kulum raz ve merd olduun halde bana gel hitabnda bulunur. Kul yine almaya devam eder bak alma namazdr ite ok nemli- Efal yani imdi dn her ey olmu kul en st dereceye ermi, raz olmu, merd olmu o zaman Efal yani fiil mertebesinde tevhide ulayorsa burada kendinden zuhur eden btn i ve szler Allahn oluyor ve btn mevcudat Hakkn sfatlaryla tanyor, sfat mertebesine eriiyor ve devam ederse almaya Zat tecelli ediyor eer byle olursa Ey kulum ben senden razym, sen de benden raz msn szyle karlayor ve eskisinden daha ok alyor ite namaz bu demektir.

Z..B.- ok teekkr ediyorum gerekten ok gzel bir konuydu.imdi sizi mest edeceine inandmz, hepimizin aklnda kalan, hareketlerimize yn vereceine inandmz Mesneviden hikayeler dinleyeceiz. Kendi adma syleyeyim sizin konuk olacanz program ben iple ekiyorum ve bekliyorum ok teekkrler. Benim elime Osman KEMAL Efendinin Divan geti atmda 124. sayfada birdenbire bana hitaben diyor ki Zahida Hakk ararsan Hakka burhandr gnl, Ara bul Hakk gnlde beyti rahmandr gnl. C.S- Hz. Ali Grmediim Allaha tapmam diyor ya ite Allah grmek kabiliyeti namazda zuhur eden bir kabiliyettir. Ve Hz. Mevlana buyuruyor ki: Namaz kalpte bir nurdur isteyen onunla aydnlansn ve cennetin kapsn aan anahtar namazdr, namaz dinin direidir kim onu terkederse dinini ve imann terketmi olur, kim onu ikame ederse dinini takviye edip ahirete mmin olarak gider. Kuran- Kerim Huzur ve huu ile namaz klanlar dnya ve ahirette felah bulurlar buyuruyor ,Namazn muhafaza edenler kurtulua ererler diye de mjde veriyor. Yine Kuran- Kerimde ok iyi bildiin gibi Allah buyuruyor ki Ben sana namaz klp klmadn iin derece vermem, ben seni belalarla imtihan ederim ama Peygamber Efendimizin bir mjdesi var Namaz klanlara ben efaat edeceim bu mjdeden daha byk bir mjde olmaz o zaman biz kyamette bamz evirdik mi kldk efendim diyebileceiz. imdi Peygamber Efendimiz O Yceler Ycesi Sultana sorduklar zaman ne dersiniz namaz iin dediklerinde diyorlar ki: Bir kapnn nnde bir nehir olsa ve gnde be kere o nehirde ykansan bedeninde kir kalr m ashab Hibir kir kalmaz efendim diyor Resuli Ekrem: te be vakit namaz da buna benzer Allah Teala namazla gnahlar siler buyuruyor. Sonra namaz vakit olarak da ok nemli insan Allaha davet eder.Sabah vakti insana btn maddi ve manevi glerin hediye edildii andr o ana teekkr iin kalkar insan, kalkyorum, halim var, gcm var sana ibadet ediyorum, bana ekli g vermisin, bir de mana gcyle yklemisin der, kalkar ve sevgilisiyle birleir. te o an ok zevkli bir andr, belki de namazlarn en nemlisi olan sabah namaz Peygamberin o muazzam sknt ve belalar iinde zuhur ettii ana da krdr. Ayn zamanda beni karanlklarn gafletlerin iinden manaya kardn an ona krdr bak neler hatrlatyor bir sabah namaz. Namazn ekil olarak ne kadar itah atn, hazm yaptn dnrsek o adeta Bernard Shaw o ngiliz mehur yazar 21. yzyln reetesi olarak deerlendiriyor namaz o adeta insan kahvaltya hazrlayan, gne hazrlayan kuvvettir, len o muazzam almann iinde dur, yolcu nereye gidiyorsun, bu yaptn iler, almalar, seni bir yere gtrecek mi, hizmet iin yapyorsan ne mutlu, kendin iin yapyorsan vah sana dedirten hatrlatmadr. kindi iin deniyor ki namazn ortasdr ve ok nemlidir, ikindi tam Allahtan insann mahrum kalmaya balad, gaflete vard andr. Yorgunsun, g verilecek sana ite o an kendine hatrlatan bir Allah. Sonra akam artk kararacak zorluklar balayacak ona hazrlk g gelecek ksa bir akam namaz. Yatsda ite ben artk yatmaya hazrlanyorum ama beni o yatak iinde seninle beraber kl, ruhumu elest aleminde manana aikar kl gibi bir duayla gne son veriyoruz byle bir program hatrlatan bir namaz, peki bu namaz klarken neye dikkat etmeli? yle olmamasna Hz. Pirin Mesnevinin II. Cildinden bir yalvar Allahm namazda gnlm tam manasyla sana vermezsen ben bu namaz namaz saymam, ben yzm senin akndan tr kbleye evirdim, yoksa bana sensiz usan veren namaz, kbleyi ben ne yapaym, ben bu riyal namazdan ok utanyorum, utancmdan gnlme inemiyorum, seni bulamyorum, aslnda gerek namaz klann melek sfatl, melek huylu olmas gerekir, halbuki ben hala bir canavarm. Bir kimse zerindeki elbisesini kpee dedirse orasn temizlemedike namaz klamaz ben ise nefis kpeini kolumda tayp duruyorum benim namazm ne olur kabul et, benim namaz klmaktan maksadm odur ki namazda seni gnlmle yle bulaym, seninle yle beraber olaym ki ayrlk derdinden artk hi bahsetmeyeyim yoksa namaz olur mu seninle oturaym da yzm mihrabda gnlm ar pazarda olsun. te bu namaz bize telkin eder arifi billahlar hani adamn bir tanesi camiye girmi sultan namaz klyor, merhaba sultanm, demi, sultan son derece kzm demi ki, namazdaki birine hitab edilmeyeceini bilmiyor mu bu arif, fakat adam hi oral deil, namaz bitmi, sultan selam vermi, ey gafil demi namazda kimseye hitap edilmeyeceini bilmiyor musun, a namazda olsaydnz size de etmezdim demi arif ama namaz esnasnda sarayn duvarlarn ne renge boyayacanz dnyordunuz kendinize gelin diye hatrlataym dedim, nk namaz insann en ok eytanla karlat yerdir ama kendi kendiyle ba baa kald, eksikliini, kulluunu hiliini gryor musun bak ne derecedeyim, halbuki darda ahkam kesiyorum, herkese, hereyi ben retmeye kalkyorum ama bak urada namazda dahi Allahla bir birlik kuramyorum dedirten makamdr o bakmdan da ok nemli. Hani eytan cami kaps nnde bekliyormu, adamn biri gelmi tanm, ya eytan demi ne iin var burada, urada namaz klan kandracam, demi eytan ama giremiyorum, neden, urada uyuyan ariften korkuyorum demi. te namaz klarken namaz gibi deil de o uyuyan arifin hali gibi klabilirsek o zaman namaz bizde hal halinde geiyor. Muhiddin-i Arabi buyuruyor ki: Namaz eklen klmak derece kazandrr dnya iin, ama manen klmak yaknlk Mustafa derecesine erdirir ite asl mesele o derecenin nasib olmas demektir ben bunu ok sorulduunda kendi mesleimle yle anlatyorum: Bir retmen gn gnne dev yapp da dersi anlamayan rencisine acr ve snf geirtir o zaman diyorum ki bari haliyle klamyorsak her an manasn idrak edemiyorsak ekliyle klalm ki ruzi maherde evet manasna eremedim ama devimi tam yaptm ben devini yapanlarn hepsine acdm geirdim sen de beni geir Ya Rabbi diyecek gc kendimizde bulalm inallah. Yani imdi konutuka derinlii artan bir ibadet anlatmaya altk Allah beni affetsin eksiklerimden dolay ve bana da hallettirsin inallah namaz ve cmle slama, mslmanlara hallettirsin. Son bir ey sylemek istiyorum yalnz stanbul yle bir yce ehirdir ki iki kbleyi birlemitir biliyor musun? stanbuldan Kabeye doru namaz klmaya durduunda Mescid-i Aksadan geiyor yol ve bu ikisini ayn anda birlemek yalnz stanbula nasiptir, Allah bunun idrakini de bize nasip etsin inallah. Z..B.- Biz namaz klarken Kabeye dnyoruz Cemalnur Hanm dnyann neresinde olursak olalm bir tek ynmz var son olarak biraz da bundan bahsedelim mi? C.S.- ok nemli, aslnda Kabe biliyorsun manasyla tabii ki ekli iin Kabeye dnyoruz o anda Kabeye dnemiz de ok nemli nk hakikaten kim ne derse desin birbirimizin gnlne secde ediyor, kr oradaki Kabeye dnmek cemaatle namaz klmak manasndadr onun iin ok nemli. Fakat i manasna gelirsen aslnda daim namaz Bakara Suresi Ben daimi namaz severim diyor Allah, daimi namaz gnl namazdr. Gnl namaznn kblesi ise mridi kamildir yani sana manay retenin gnldr burada demek isteniyor ki namaza durduun zaman Kabeye dndn gibi mridi kamilin nnde de secde et ki vefa borcunu demi olasn. Allah bu devirde aksettiren O Sultana da secde et ki, Ademe secde emrini hatrla ki vefa borcunu demi olasn, buras ne olur yanl anlalmasn secde ettiimiz bir

adam deildir insan olursa putperestlik olur, secde ettiimiz manadr o kck bedenden zuhur eden aslann manasdr, o manaya secde ediyoruz. Ona secde ediyorsak edelim etmiyorsak insan olarak gryorsak etmeyelim o zaman kfre gtrr bizi, Allah nasip etsin inallah. Ademe secdeden maksat nnde eilmek deil, sylediklerine iman edip, yap dediklerini yapmak yapma dediklerini yapmamaktr. Z..B.- ok teekkr ediyorum efendim katldnz iin, gerekten byk bir keyifti. C.S.- Szlerimi u iki msra ile bitirmek istiyorum, namaz iki cmleyle zetlenirse: Gh var olup cemale dururum, Gh yok olup cemalin olurum. Allah bu hali bize nasip etsin inallah.