GNLDEN ESNTLER:

(6) PEYGAMBER (1)

Hz. dem
(a.s.)

NECDET ARDI
RFAN SOFRASI

NECDET ARDI TASAVVUF SERS (15)

NDEKLER
Sahife no N SZ:4 Alt Peygamber birinci kitap: demiyyet mertebesi:..9 dem kelimesinin saysal deeri:.10 adem yokluk, dem varlk:.13 Hakikat-i dem ve Havva:........15 ki ynl yaam idrki:.19 Hel eta alel insn yeti:..........22 Errahmn:.23 Ve iz kle Rabbike:.24 Halife:.28 Beer:.28 dem:.29 Nefs:30 Halkakm min nefsin vahidetin:33 phe yokki Allah Teal dem-i:.36 Bakara Sresi (2/30-38) yetleri:...37 O vakti hatrla ki:.39 Drt ana varlk. Rabb, melekler, yeryz, halife:.40 Orada bozgunculuk yapacak:.43 Dem, kan ve kan dkclk:.45 Ey dem onlara isimlerini syle:.48 zet yorum:.49 dem-e niye secde etmedin?:..51 blis:53 Ey dem! Ein ve sen cennette kal:...55 Ya demu (skn):56 Ancak u aaca yaklamayn:..57 eytan oradan ikisininde ayan kaydrd:..59 dem, Havva, eytan:..61 Size bir hidayet gelince:..63 blis ben ondan hayrlym:70

Vennecm iza heva:71 (Fehbit minha) in oradan :.72 (Febima agveyten) sen beni azdrdn:.79 Senin doru yolunun zerine oturacam:.81 nden, arkadan, sadan, soldan, geleceim:.82 ecer, aa:86 u aaca yaklamayn:..88 Sonra zalimlerden olursunuz:..90 eytan:91 Artk onlar batl szle aldatt:.94 elbise:..101 Beer:..104 Sacidiyn:.106 Sultan g:..107 Yedullah, Allahn eli:..113 Elest birabbikm:.116 Halkakm min nefsin vahidetin:.118 Ve min yatihi :..119 Nefih ve nefs:.121

NSZ
BSMLLHRRAHMNRRAHYM: Sayn okuyucum, RFAN MEKTEB kitabmzda zet olarak, bir Hakk yolcusunun aslna varabilmesi iin, geirebilecei baz hususlar aklamaya gayret etmitik. Bu mertebelerin daha iyi anlalabilmesi iin, Krn- Keriymde ismi geen bu Peygamberlerin zetle dahi olsa ksa ksa hayat hikyelerinin bilinmesinin kendimizi tanma yolunda byk yararlar olaca aktr. Her bir Peygamberin hayat hikyesi, yaad mertebenin-devrinin zelliklerini ve geilerini kendi hayatlarndan misallerle bizlere aklamaktadr. Konumuza mevzu olanlar, dem (a.s.) ile birlikte (Ull azm) azamet sahibi alt Peygamber ki; bunlar, Nh (a.s.) brhim (a.s.) Msa (a.s.) s (a.s.) Muhammed (s.a.v.) dir. Bu alt Peygamberin hayat hikyelerinin az da olsa bilinmesinden ok byk yararlar salanaca aktr. Bu Peygamberlerin her biri insnlk tarihinde kendi dzeyleri itibariyle rlar ap, tefekkr ufuklarmzn genilemesinde, ekillenmesinde ve Cenb- Hakka giden yolculuumuzda kilometre talar ve dinlenip yeniden daha ileri menzillere varabilmemiz iin kervansaraylar oluturmulardr. demiyyet= lemlerde bal bana bir inkilptr. Byle bir varln yeryznde yaamaya ve hakikat-i lhiyyeye ayna olmaya ve Hakk ile nsiyyetin balamas, zt tecelliye mahal ve zuhur yeri olmas bakmndan ne kadar mhim bir mertebe olduu aikrdr.

Nhiyyet

: Beeriyyetinden inklbdr.

kurtulmaya

almann

brhimiyyet : Tevhid-i efl inklbdr. Mseviyyet seviyyet : Tefhid-i esm inklbdr. : Tevhid-i sfat inklbdr.

Muhammediyyet : Tevhid-i zat inklbdr. Dnya tefekkr tarihindekiler, bu zuhurlarn getirdii lhi bilgilerle ykselilerini srdrmlerdir; ancak kendi devrelerinde ve daha sonraki devrelerde bu bilgiler seviyyet devresi itibariyle baz beeri anlaylarla asllarndan olduka uzaklatrlarak zelliklerini kaybetmitir. te Cenb- Hakk habibini, btn bu bozulan fikir yaplarn tekrar ele alp yeniden yaplandrarak Krn ve Hads ismi altnda insnln faydasna sunulmak zere gndermitir. Bahsedilen her bir Peygamber sadece kendine ait mertebesini zuhura getirirken Hz. Muhammed (s.a.v.) ise insnlk lemine yeni mertebe daha getirmitir. Bunlar: 1.Tevhid-i zat: Hazret-i Muhammed 2.nsn- kmil: Hakikat-i Muhammediyye 3.Hakikat-i hadiyyetl Ahmediyye: Hakikat-i Ahmediyyedir. Ayrca Nru Muhammdiyyedir. Bylece insnlk lemine bu lhi bilgiler Cenb- Hakk tarafndan bildirilmi ve insnla ihsn edilmitir. Tatbik edenler bu lhi yoldan Rabblarna ulama imkn bulmu, inkr edenler ise ebedi hsranda kalm olurlar.

Gayemiz peygamberler tarihi yazmak deil, onlarn geirmi olduklar hayat tecrbelerinden yararlanarak yolumuzu ksaltmak ve bizlere birer numune olan bu zevatn yaantlarndan rnekler ve ilhamlar alarak faydalanma yoluna gitmektir. Cenb- Hakk cmlemizi bu yollardan faydalandrsn. Siyas ve zhir grleri ar basan baz kimseler, Mseviyyet ve seviyyet mertebelerinden bahsedilirken bunlar bugnk Yahdlik ve Hristiyanlk zannederek, bunlarn methiyeleri yapld zannyla kendilerinde az da olsa phe uyandn ifade etmektedirler. Halbuki bahsedilen hususlar rklk ve milliyetilik anlayyla oluan bir bak deil, mertebeleri itibariyle hakikatlerine baktr. Krn- Keriymdeki bu mertebeler vlmekte ve bizlere bylece bildirilmektedir. Bizlerin de kavminin ve milletinin ne yaptklarn deil, Peygamberlerinin ne yaptklarn ve nasl yaadklarn aratrarak o mertebenin gerei olarak, anlayarak yaamamz icab etmektedir ki; gerek yol da budur. Bugnk Ben srle bakarak, (isr) in mn lemindeki yryn, hakikatini, yine bugnk Hristiyanlk lemine bakarak, s fen fillh-Rhullah hakikatini onlara aittir diye terk etmek herhalde akllca bir i olmasa gerektir. Btn bu mertebeler slmn iinde mevcud olup onun varl ile vardr. Krn- Keriym; l-i mrn Sresi (3/19) yetinde bu husus belirtilmitir.

5a a a a QY
nneddine indellahil islm

19. phe yok ki: Allah katnda din, slmdan ibrettir. Bu mertebeler hangi isim ile zuhur etmi olursa olsun slmn bir mertebesidir, bu mertebeler hakikatleri itibariyle yaanamassa gerek mirc hakikati de ortaya km olamayacaktr. unu ok iyi anlamamz gerekmektedir ki; yeryznde (semvi dinler) diye oul olarak bir ey yoktur; nk din tektir o da batan itibaren slmdr. Ancak; (semvi kitaplar) vardr. Bu kitaplar da slmn o gnlerde bildirdii bilgilerdir. Bu bilgiler de Krn- Keriym ile tamama erdirilmi ve dier kitaplarda tarif edilmi bilgiler de asllar itibariyle yenilenmitir. Bylece daha evvel gelen bilgiler-kitaplar (nesih) edilmi kaldrlmsadece hepsini bnyesinde toplayan, zti zuhur hakikatlerini bildiren Krn- Aziman ve Onu getiren Hz.Muhammed (s.a.v.) in (Hads) szleri bk kalp faaliyet sahasna almtr. Bu hli dileyen kabul, dileyen reddeder; dileyen tatbik ve takip eder, dileyen de tatbik etmeyip inkr eder. Kim ne yaparsa neticesi de kendisinde fiiline gre zuhur eder. nsnlk tefekkr ve yaants yeryznde Cenb- Hakkn Krn- Keriyminde bildirmesiyle (Halife-dem) isminde bir varln oluumuyla balamaktadr. Demek ki; bizim de yeryz (arzmz) olan bu vcd iklimimizin de iyice anlalabilmesi ve kendimizi daha iyi anlayabilmemiz iin demiyyet mertebesi ilminden balayarak dier mertebelerin de ilimlerini renmeye alarak Tevhid hakikatlerine doru yola kmamz gerekecektir ki; Krn- zimanda belirtilen seyre uygun bir seyr yapma yolumuz alm olsun.

te sevgili kardeim, bu hakikatin, yani (gerek bir seyr)in bilinmesi ve yaanmas iin, demiyyet mertebesinden balanmas zorunluluu olmaktadr ki; seyre ilk batan balayp ileriye doru yolumuz almaya balam olsun. imdi hep birlikte, evvel demiyyet hakikatlerini deiik mertebelerden inceleyerek yolculuk hazrlklarmz yapmaya balayalm. Cenb- Hakkn izni ile bu alt Peygamber seyrimizi de srdrmeye devam edelim. Gayret bizden muvaffakiyyet Hakktandr. Sevgili okuyucum, bu kitabn yazlnda, dzenleniinde, baslnda, bastrlnda, tm oluumunda emei ve hizmeti geenleri sayg ile yad et, gemilerine de hayr dua et, ALLAH (c.c.) gnlnde feyz kaplar asn. Yarabbi; bu kitaptan meydana gelecek manevi haslay, evvel acizane, efendimiz Muhammed Mustafa, (s.a.v.)in ve Ehl-i Beyt Hazaratnn rhlarna, alt Peygamber Hazaratnn ruhlarna, ve onlarn varislerinin de ruhlarna, kendi anne ve babamn da, eimin de anne babasnn, byk anne ve byk babasnn da rhlarna hediye eyledim kabul eyle, haberdar eyle, ya Rabbi. Muhterem okuyucularm; yine bu kitab da okumaya balarken, nefsin hevasndan, zan ve hayelden, gafletten soyunmaya alarak, saf bir gnl ve Besmele ile okumaya balamanz tavsiye edeceim; nk kafamz ve gnlmz, vehim ve hayalin tesiri altnda iken gerek mn da bu ve benzeri kitaplardan yararlanmamz mmkn olamayacaktr. Gayret bizden muvaffakiyet Hakktandr. 02/07/2005 Necdet Ard Terzi Baba Tekirda

ALTI PEYGAMBER
BRNC BLM DEMYYET MERTEBES: Bismillhirrahmnirrahiym. Muhterem okuyucularm ve Hakk taliplisi kardelerim, imdi hep birlikte ufkumuzu geni tutarak yeni bir tefekkr yolculuunda seyre kmaya gayret edelim. Bu yolculuumuzun iskelesi demiyyet, vastas beden gemimiz, kaptan da Hakikat-i Muhammediyyeye uyum salamaya alan aklmzdr. Oradan aldmz yol haritas ile inallah dier (mertebe) limanlara da urayarak emniyyetli bir yolculuk ile hedefimize ulamaya alacaz. Bu oluum yeni bir bilinlenme ve uurlanmadr. Bu bilin ve uur ile hayata ve kendimize artlanlm, dar kalplar ierisinde bakmaktan kurtulup ok geni bir sahada meselelere eilerek o ynde yaamaya gayret etmemiz gerekir. Cenb- Hakk gerekten ok ihtiyacmz olan, gerek gayreti, ufuk geniliini, gnl muhabbetini, akl kabiliyetlerini her birerlerimize vermi olsun. lemde (meratib-i lhi) lhi mertebeler vardr. Her mevzu, her mertebede deiik zellikler ifade etmektedirler. Hal byle olunca demiyyet mertebesinin dahi eriat, tarikat, hakikat ve marifet mertebelerinden izahlar vardr ve hepsi de kendi dzeylerinde geerlidir. Biz de yeri geldike btn bu mertebelerin nda mevzularmzn izahna alacaz.

demiyyet mertebesi, Hazret-i Ahadiyyetin yeryz Hazret-i ehadette nokta zuhuru Hazret-i dem ismiyle demiyyet mertebesinden grnmeye balamasdr. Ebced hesabyla dem kelimesinin saysal durumu yledir. (

a)

( ) mim (M)

( ) dal (D)

( ) elif (I)

dem 40 (4) (1) (13) (40+4+1=45) (4+5=9) (40+40+4+1=85) (8+5=13) (13) Harflerin ve saylarn babuu ve kayna olan (elif) in daha evvelki yazlarmzda (7) ve (5) olmak zere iki ana gurup zhir noktalardan meydana geldiini bildirmitik. Daha sonraki almalarmz ierisinde anlayp mahede ettiimiz ise, (elif)in zerinde ayrca bir de gaybi (ltif) noktasnn daha varl oldu. Bylece Ahadiyyet mertebesinin zuhurunun (12+1=13) on asla bal olduu, bunun kemlinin ancak Hakikat-i Muhammed-i kemlt ile tahsil edilip anlalabilecei bildirilmi olmakta idi. Ayrca (elif) en byk ebced hesab ile karl (13) tr. Ayrca (mim) harfinde iki adet (m) (mim) vardr, ayrca (m) (mim) alfebenin on nc srasndadr. Bylece (dem) kelimesinin deerleri yle olumaktadr: zetle, genel say

(40, 4, 1, 9, 13, 13, 13, 13, 13, 13) Daha derinlemesine incelemeler yapld takdirde ok daha geni balantlarn ortaya kaca aikrdr; ancak gayemiz ok ak ve ok bariz olan bu oluumlar kk ifadelerle gz ve gnllerinize sunmaktr.

10

Bu saysal deerleri grnce, gerekten mn leminin balantlarnn ne mthi bir uyum sistemi ierisinde olutuu ak olarak grlmektedir. Bilindii gibi (40) Peygamberlik ve keml ya; (4) slmn, eriat, tarikat, hakikat, marifet mertebeleri; (1) Tevhidin hakikati. (9) Mseviyyet mertebesi; (6) adet (13) ise imann (6) artnn her mertebesinden (13)n hakikati olan, hakikat-i Ahadiyyeyi idrak etmenin gereini ifade etmektedir diyebiliriz. Ayrca on iki zahir mertebenin yedisi Nefs mertebeleri, bei ise Hazart- hamse be Hazret mertebesidir.

a dem ismini meydana getiren () mim () dal (a)

elif asli sembolleri ve dem ismi, Hazret-i Ahadiyyete ulamann ilk ifresi ve anahtar olmutr. Burada elifin en alt mertebesi olan birinci Nefs-i emmre mertebesi-noktas ayn yoldan yukarya ykselmeye bir mahal ve (Mirc) merdivendir. Dal ise btn bunlarn drt mertebeden, eriat, tarikat, hakikat, marifet mertebelerinden Hakikat-i Ahadiyyetin; mim de Hakikat-i Muhammedinin zuhur mahalli olan Hz. Muhammed (s.a.v.) zuhur ettiinin delilidir. Mim krka gelince o da Hakikat-i Muhammedinin o mertebedeki zuhur ve tecellisidir. te (salt) fiilini ileyen, namaz klan bir kimsenin asli hareketini; kyam, rku ve secdeyi ifade eden bu sembol a dem mns o fiili ileyen kimsenin stnde ve btnnda mutlaka faaliyettedir. Zhiren kendi bilmese dahi. Bir tek rekat namaz klan kimse bile bu fiili iliyorken, kyamda elif, rkuda dal, secdede mim, sembol harflerini bedeni varlnda yaadnda hareketleri ile Ben demim. hkmn mnsn mhrlemi

11

olmaktadr. (Bu hususta daha geni bilgi Salt isimli kitabmzda mevcuttur.) Hazret-i lhiyye her ifadesiyle o kadar mthi bir sistem ierisinde btn hametiyle Hazret-i ehadette zuhurda olduunu bildirmektedir. demiyyet on n aadan balayp yukarya doru olan seyrin uruc ilk noktas ve mertebesidir. (Bu hususta Kelime-i Tevhid isimli kitabmzda daha geni bilgi vardr.) Ancak demiyyetin bir de on ten aa doru seyr-i nzl vardr. (Bunlar da Vhy ve Cebril isimli kitabmzda zetle izah edilmitir.) Burada bir mhim meseleye daha dikkat ekmek istiyorum demin ebced hesab saylarnda 1, 9 ve 13ler de vard. Baka bir uygulama ile (1) beeri demiyyet, urucun balangc, (13) Hazret-i Ahadiyyet, (9) ise Mseviyyettir. demiyyetle Mseviyyetin ilgisi udur ki; deme flenen (ve ne faht) Rh-u Sltani mertebesi, demiyyet ile Mseviyyet aras faaliyet gsteren (Rh) mertebesi olmasdr. (Yeri gelince tekrar ele alacaz.) Yeri gelmiken kk bir benzeyie daha dikkat ekmek isterim. O da udur: Ltin harfleriyle yazldnda, a (dem) ve

adem kelimelerinin birbirinden ayrlmasnn ok g

: adem Yani yokluk ayn harfiyle,

olmas,

12

dem

Yani

varlk

ise a

elif

harfiyle

ifade

edilmektedir. Bu fark ortaya koyabilmek iin

demi a nn stne

apka koyarak ve byk harfle yazmak,

ademi ise a

y kk harfle ve arasn aarak belirtmek gerekmektedir. Zat- mutlak adem de yani yoklukta, grnmezlikte iken bilinmekliini istedi knt kenzen mahfiyyen, gizli hazineden bu lemleri ademden yani grnmezlikten gnrle yani demlike kard. ki kelimenin arasndaki fark ba harflerinin deiik olmasdr. Adem in bandaki (ayn) harfinin dier mns ise (gz) demektir. te batnda gizlide olan bu gz, demin elifinin varlnda yaylarak Hakikat-i lhiyyeyi btn mertebelerde seyre balad. Dikkat edilirse her iki kelimenin de son iki harfi ayndr.

demdir.

Dem= Arapa da, kan=kan dkmek: Dem= Farsa da, 1. soluk-nefes, 2. iki, 3. an, vakit, zaman demek: Dem= Tke de, Demlenmek, olgunlamak, ayn demlenmesi mnlarna gelmektedir. Meleklerin dem (a.s.) hakknda gyaben ifade ettikleri kan dkclk vasf endielerini belki isminin son harflerine bakarak yorumlam olabilirler. Bu mnlarn hangi istikamette olursa olsun btndan zhire klar tmyle ayn hakikatleri zere ktklar aikrdr diyerek, yolumuza devam edelim.

13

te; ( ) mim ( ) dal ( ) elif

a demi hakikatleri

ifade eden bu kelime ve harflerin mnlar gerek genel Hakikat-i nsniyye ve gerekse birey nsnn varlnda btn lemlerde yaygndr ve faaliyettedir. Sz buraya gelmiken mevzu ile ilgili Fsl Hikem adl eserden kk bir blm de ilve edelim. * ** Adem lgatta yokluk mnsna gelmektedir ve vcdun zdddr. Istlahta, zihinde meydana gelen zulmn bir mndr. Mutlak adem-yokluk tasavvuru da mmkn deildir. Adem, ezelden ebede kadar kendisinden bir ey kmayan ve hareket meydana gelmeyen zulmet olarak tarif edilmitir. Vcd sonsuz olup nihayeti olmad iin adem (yokluun) meydana gelecei bir saha mevcut deildir. Vcd daima Vahid olup, kendi gerek hakikati zerine deime ve bakalama olmadan bakidir ve adem (yokluk) bylece yokluu zere sabittir. Vcd asla yok olmaz, mevcud da yok olmaz. Madum dahi mevcud olmaz. Hl byle olunca vcd Hakk ve adem batldr. adem iki trldr: Birisi, yukarda belirtilendir. Dieri, adem-i izafi, adem-i itibari ve adem-i mukayyet dedikleridir, ki; bu adem-yokluk, ekirdein iindeki aacn, babann varlnda olan ocuun sretleri gibidir. Yani varlklarnda, kuvvede mevcud; fiilde madum gizli olmalar izafi yokluk tur.

14

zafi yokluk, mutlak yokluk arasnda berzah-geiten ibarettir.

ile

mutlak

vcd

Yine ayn kaynaktan sadeletirerek, aheser bir izahla, dem ve Havva isminin hakikatine gelelim. Mevzumuzun daha iyi analmasnda ok faydal olacan zannediyorum. * ** Hakkat- dem ve Havv Malm olsun ki, vcd hakikat-i insniyye olan mertebe-i Vhidiyyetten, merte-be-i Rha tenezzl ettii vakit marifet hasl oldu ki, birisi marifet-i nefs, yani kendi zatn ve hakikatini bilmek; dieri marifet-i mbdi, yani kendisinin mcidini bilmek; ncs mucidine kar fakr ve ihtiyacn bilmektir. Bu marifet, gayrilii iine alan ve kabul edendir. Ve bu rh, rh-u Muhammedi (s.a.v.)dir. Nitekim buyururlar:

y a a a b 4a -

evvel

ma

halkallahl kalem verrh. Allah evvel kalemi ve benim rhumu halk etti. (Hads) Ve bir rivayette:

1a 3a a b b 4a

evvel

ma halkallahl akl vennefs. Allah evvel benim aklm ve nefsimi halk etti. (Hads) Dier rhlar onun rh-u erifinin cziyyatdr. Onun iin (s.a.v.) Efendimize Ebul Ervah dahi derler. Bu rh / sret-i akl- kldr ki dem-i hakkidir. Vcd akl- klln sa taraf ve imkn sol tarafdr. Ve Havv nefs-i klln sretidir ki, akl- evvelin dl- eyserinden kaburga kemii hasl oldu.Ve bu meydana

15

kan muhtelif zuhurlar ve eitli sretlerin doular akl- kl ile nefs-i klln izdivacndan hasl oldu. Nitekim Hakk Tel Hazretleri Krn- Keriym Nis sresi (4/1) yle buyurur:

a 2 ama ba ba b Q bu b s2 bu b ya 1 7b ar
Ya eyyhennstteku rabbkm ellezi halkakm min nefsin vahidetin ve halka minhe zevcehe ve besse minhma ricalen ve nisen. Melen: 1. Ey insnlar!. O Rabbinizden korkunuz ki, sizi bir nefsten yaratmtr ve ondan da eini yaratmtr. Ve o ikisinden de birok erkekler ve kadnlar tretmitir. Ve bu (taayynat) meydana kma iinde pek ok file ve mnfaile (etken ve edilgen) zuhura geldi. Ve file etken sretler rical er, ve mnfaile edilgen sretler nis kadndr. Ve insn fertlerinin sretteki filesi olan rical er ve sret-i mnfailesi olan nis kadn her ynden kemalde ve en gzel kvamda zahir oldu. nsn fertlerinin ebeveyni dem-i hakiki olan akl- kl ile, Havv-y hakiki olan nefs-i kl dr. Bunlar cennet-i ztta, yani mertebe-i Ulhiyyette mestr rtl idiler. Krn ki cemi-i esm ve sfata cmi olan zttr ve bu taayynt ki, zt- Ulhiyyet'in varlnda haylt ve rydan ibarettir; bu keserat okluk taayynt- hayaliyye ki, ekirdein iindeki aa gibi dal budak salverip, esfel-i sfiline doru uzamtr ve mertebe-i zttan

16

uzaktr. te bu ecere aa Krnda zikredilen meln ve matrd uzaklatrlan ecere aatr. Akl- yaklamadka, kl ile nefs-i kl bu ekirdee

ja

ihbit (ininiz) Bakara, (2/36,38)

emriyle cennet-i zttan, sret ve taayynta nzl inmediler. Ve onlarn bu uzaklatrlan aaca yaklamalar iblis-i vehmin nefs-i klle ve nefs-i klln de akl- klle galebesi ile vki oldu ki, bu lemi kesfette onlarn zrriyyt olan dem fertleri de her an (hayli oklua) ve Krndaki ecere-i melneye meftun fitne olmulardr. Hakk Tel Hazretleri bu hakikate iaretle Krn- Keriym sr Sresi (17/60) -Yetinde yle buyurmutur. ba na ba bu b 6bb2 bya 2 a b a VP

a b = 6aa av'a b n a a;j bb

Ve iz kuln leke inne rabbeke ehate binnsi ve m cealnrryalleti eraynke ill fitneten linnsi veeceratelmelnete filkrni venhavvifhm fem yezdhm ill tugyanen. Melen: 60. Ve sana demiti ki: Senin Rabbin phesiz btn insnlar kuatmtr ve sana gstermi olduumuz grntleri rya ve Krndaki lnet edilmi olan aac da insnlar ancak bir imtihan iin meydana getirdik ve onlar korkutuyoruz. Halbuki onlara pek byk bir taknlktan baka bir ey arttrm olmuyor. Yani: Ey habib-i zianm! u vakti hatrla ki; hani biz sana demitik; muhakkak senin Rabbn ns (insnlar)

17

zt- ulhiyyeti ile kuatmtr; yani onlarn kendilerine gre hakiki vcdlar yoktur; belki cmlesi esmlarn glgelerinden ibarettir. Ve glge ise hayaldir. Bizim sana grterdiimiz rya ve Krn da olan (meln) aa insanlara fitnedir. Yani sana gsterdiimiz bu okluk olarak zuhura kma, rya dr. Nitekim sen de bu hakikati anladn da:

ba z. ba ve ajna amb ab b ba
Buyurdun: Eddnya kehellmennaime, ve; enns neyam feiza mat entebehve Yani: Dnya uykuda uyumaya benzer. Ve; insnlar

uykudadr, ldkleri zaman uyanrlar. daki (

ba (sr, 17/60)

) kef ereynke (sana gstermi olduumuz)

daki hitap btn hakikatlere ve nispetlere cmi olan taayyn- Muhammediyye dir. Bu ryet (gr) keyfiyyeti gren ve grlen ister; bunlar ise kesret (okluk)tur ve bu keserat (okluk) ztta hasl olan ecere-i melnedir.

= (sr,
2/35)

17/60)

Biz

olar,

yani

vcdlar rh ile nefisten meydana gelen insnlarn her birine (Bakara,

v'a b2m(Vel a;j bb

tekraba hezihiecerate) u aaca yaklamayn. hitabyla her an hatrlatarak ikaz ederiz.

a b

(sr 17/60) (fema yezidhm ill

tugyanan kebiran) Onlara pek byk bir taknlktan baka bir ey artrm olmuyor. Halbuki bu korku yzlemesinde onlarn nefisleri vehmin azdrmas ile rhlarn

18

kendilerine meyil ederek o ecere-i melnenin meyvesi olan tabiat zulmetine el uzatrlar. Bylece onlarn azgnlklar byk olur, yani vahdet vechi yzndenkapanmalar ve perdelenmeleri artar. imdi; ey bu hikmet ve hakikatleri anlamak isteyen kimse! Krn- Keriym mzideki dem ve Havvdan deil, bizim her gnk hallerimizden bahsetmektedir. Biz ise bu vakay maziye dndrmek ile halimizden gaflet etmekteyiz. * ** vardr. Bu hakikatleri anlamaya gerekten ok ihtiyacmz

Yukarda zetle bahsedilen bu gerek hakikatleri brakanlara ve bizlere ulamasn salayanlara kran borluyuz. Bizler de arkamzdan bir eyler brakabilirsek ne mutlu bizlere diyerek yolumuza devam edelim. Daha evvelce de bahsedildii gibi, bu lemlerdeki yaam genel ve zel olarak ikiye ayrlmaktadr. Genel olan toplu bak, zel olan ise ferdi baktr. rfniyyet genelden zele - zelden genele geii idrk ve her ikisini bir arada yaayabilmektir. te bizlere gerekten lzm olan bu iki ynl yaam idrkidir ki; czde kl kl de cz yani (parada btn ve btnde paray) idrak etmektir. nk cz klden ve kl de czden ayr deildir. nsn ismi ile ifade edilen vcd heykelleri bir btn olduu halde, czleri yani saylamayacak kadar ok paralar-hcreleri vardr. Her bir para-hcre kendi bnyesi ierisinde ayr bir lem olduu halde klden de; yani, vcd heykellerinden de ayr bir varla sahip deildir. Bylece

19

vcd heykellerini bu iki zellii deerlendirmek gerekmektedir.

ile

tanyp

ylece

Bu lemler dahi amaiyyette -adem de- yoklukla gizli iken Ahadiyyetine tenezzl ederek Zt- mutlan kendi dilei ile ayn zamanda Hakikat-i nsniyye olan mertebe-i Vhidiyyetine oradan Ulhiyyetine oradan Rahmniyyetine oradan Rububiyyetine ve oradan da Melikiyyetine tenezzl ile btn isim ve sfatlarnn zelliklerini ve mnlarn Hz. ehdette birey varlklar olarak zuhura getirip faaliyet sahasna yayd ve zt isimlerinin faaliyetleri ile de hayat her mertebesi itibariyle yaanmaya balanm oldu. (Bu hususta daha geni bilgi Vhy ve Cebril isimli kitabmz da vardr, tekrar etmedik.) Zt- Mutlak isim ve sfatlar ile bu lemler de btnyle faaliyete getikten sonra btn bunlar idrk ederek seyr ve mahede edecek bir zuhuru ortaya karmaya sra gelmiti, eer Bir deer bilinmez ise o deer yok hkmndedir. Var olan bu varlklarn gerekten var olunmuluk hkmyle deerlendirilebilmeleri lzm gelmekteydi. te bu deerlendirmeyi yapacak zuhurun ademden - izfi yokluktan, varla kmas gerekiyor idi ki o da dem ismi ile ifade edilen ve haber verilen ilhi zuhur mahalli idi. Bu husus kendisi hakknda, Krn- Keriymde mstakil bir Sre indirilen ve ismi nsn Sresi olan (76/1) yetinde ifade edilen, mn ile ilk defa beyan edilip haber verilmitir. Sre no=su (76) dr. (7+6=13) tr, ve (1) inci yettir. Ne byk bir uyum ve gerektir ki; nsn (Sret-i) bir (lhi Sre) ile (13) hakikati zere ve (1) byk yet iaret ile ifade edilmitir. (Bu hususta daha fazla mlmat, 13 ve lhi hakikatler blmnde gelecektir.)

20

te ilk defa nsn ismi ile ifade edilen bu lhi zuhur mahallinin de (2) ayr zellii vardr: Birincisi: Btn lemleri bnyesinde toplayan Vhidiyyet mertebesinin ald isim nsn- kmil mertebesi, dier ifadeyle de Hakikat-i Muhammediyyedir. kincisi: ise birey olarak varln srdren Hazret-i Muhammed ilk zuhur mahallinin ismi demdir. Srasyla gelen btn Nebi ve Rasl lerin her birerleri kendi mertebeleri itibariyle alm olduklar isimleri Hakikat-i Muhammediyyenin o mertebedeki isimleridir. En byk ismi ise, ism-i Azam lem-i ehadette Hazret-i Muhammed dir. Ayrca asl dem olan ve ne kadar (erkek) ismi varsa o kadar deiik isim alan ve ne kadar Havv (hanm) ismi varsa o kadar deiik isim alabilen zuhurlardr. Ne var lem de o var dem de hkmyle; kll-i nsn- Kmil de ne varsa cz-i nsn da da o vardr. Aralarndaki fark ise istidat ve kabiliyetlerinin zuhurlar kadar olmalardr. Bir tane buday tanyann harman tanmas zor deildir. te bizler de bu hakikatleri kimliimizde idrk ettiimizde gereimiz olan Hakikat-i nsniyyemize ulamamz zor olmayacaktr; nk varlmzda hepsi btn mertebeleri ile mevcuttur; ancak adem de (btnda)dr, demlike (zhire) kmas almamza ve gayretimize baldr. Kim ki; bu hakikatleri kendi bnyesinde kuvveden fiile karabildi o kendi hakikatine yani, Hakkn hakikatine ulat. Kim ki; gaflette kald bunlardan habersiz yaad, ebedi ayrla dm oldu demektir. nk, Nefsini bilen Rabbn bilir. denmitir. Rabb bilme nefsini bilmeye baldr. nk, kiilik nefsleri de Rabba baldr ve kendisinin

21

asldr. Bunun tanmamaktr.

tersi

ise,

nefsini

tanmamak;

Rabbn

Bize den cz de mevcud olan klle ulaabilmektir. te kemlt klliyyet ve cz iyyet mertebelerini birlikte muhafaza ederek ikisini de kendi bnyesinde tevhid ederek-birletirerek yaamaktr ki; gerek kemlt budur. Bu kemltn zuhur ismi ise (Kmil nsn)dr. Btn lemlerin ald isim ise (nsn- Kmil)dir. Bu hakikati idrak eden mahallin ismi (Kmil nsn)dr ki; btn bu lemlerden gaye (Kmil nsn) yetitirmektir. Btn kinat onun hizmetinde ve onu yetitirmek iin seferber olmutur. (Tekrar baa dnerek yolumuza devam edelim.) Krn- Keriym; nsn Sresi (76/1) yetin de belirtilen: a y ba ma 3 Q

a b(
(Hel eta alel insni hiynn mineddehri lem yekn ey en mezkran) Melen: nsnolu var edilip bahse deer bir ey olana kadar phesiz uzun bir zaman gememi midir? nsn zerinden bir zaman gemedi mi ki; o zaman nsn mezkr (anlan bir ey) deildi. Ezelde; ilm-i lhide ilk program yaplan Hakikat-i Muhammedidir. Bu hakikatin bizim lemimizde nokta zuhur mahalli Hazret-i Muhammeddir.

22

Onun Halifedir.

da

ilk

zuhur

ismi

dem:

Lkab,

Bu yzden Hazret-i Muhammed (s.a.v.) Biz son gelen ilkleriz. diye bildirmilerdir. lm-i Ezelide Zt- mutlak gizli hazine de, bilinmez iken, bilinmekliini arzu etti ve dnce yetenei olacak bir zuhurun programn yapt, sonra onun hayatn srdrebilmesi iin ihtiyalarn giderecek bir lemi de zuhura getirdi. Btn mertebeleri ile bu lemler vcd buldu; fakat henz bu lemlerin varln idrk ve uur edecek bir mahal yok idi. Hal byle olunca bu lemlerin varl veya yokluu msvi idi. te zaman gelmi, bu uurlu ve idrk sahibi olacak mahallin zuhura gelmesi iin her ey hazrlanm idi. Daha evvelce gizli hazineden zuhur eden bu lemler idi. Bu sefer btn bunlar idrak edip deerlendirebilecek bir mahl olan Halife insn zuhur edecek ve bylece ezelde dzenlenen program son eklini alarak tamamlanm olacakt. Nihayet vakit geldi, artlar olutu, emir kt, bu grev Rahmna verildi, O da grevini en gzel bir ekilde tahakkuk ettirmeye balad. Bu hadise; Krn- Keriym; Rahmn Sresi (55/1-4) yetlerinde bildirildi:

#=ya Q
(Er rahmn) 1- Er Rahmn

23

6a`a :R
(Allemel Krne) 2- Krn- allem/talim etti.

=ba :S
(Halkal nsne) 3- nsn halk etti.

. bja :T
(Allemehulbeyane) 4- Ona beyan(maksadn anlatmay) retti. (Bu hususta daha kitabmzda mevcuttur.) fazla bilgi Rahmn isimli

Ztul emrde tahakkuk eden bu muhteem oluumlarn nihayet faaliyete geecei ve geirilecei ztn, zti tecelli mahalli olan Halife nsn demin zuhur vaktinin geldii, Krn- Keriym; Bakara Sresi; (2/30) yetiyle bildirilmiti:

a 3bu a 2 4b a SP 61
(Veiz kale Rabbke lilmeliketi inny ciln fiyl ard haliyfe)

24

O vakti hatrla ki; hani Rabbin meleklere, Ben yeryznde bir halife cal (halk) edeceim. demiti. Muhterem dostlar, bu yet-i Keriymeyi mmkn olduu kadar gerek ifadeleri ile anlayabilmemiz iin, btn ilm ve idrk yeteneklerimizi faaliyete geirip tefekkr ufkumuzu geniletmemiz gerekecektir. nk bu yet-i Keriyme nsnolan bizlerin ilk defa btndan zhire doru balayan yolculuumuzun ilk ve muhteem habercisidir. zet yorum: Not= Bu blm ilgisi dolaysyla ksmen Vhy ve Cebril (a.s.) kitabmzdan alnmtr. yet-i Keriymedeki; bu ifade, Rahmnn Rubbiyyet mertebesinden zuhura getirecei faaliyeti izah etmektedir. nsnln ilk zuhurunu haber veren bu yet-i Keriymenin de dierleri gibi her mertebeden izahlar vardr. Biz yine mmkn olduu kadar zet olarak, mmkn olabilen en gzel, anlalabilir ekilde ifade etmeye alacaz. yet-i Keriymede de dikkatimizi eken; acaba Rabb baka varlklara deil de niin evvel bu haberi Meleklere aklamay uygun bulmutu?... nk Melekler fal ve messirdirler, yani lemin zerinde mutlak tesirleri vardr. Fiiller kuvvet ile meydana geleceinden, efli ilhiyye dahi Melike-i Kiram ile zhir olmaktadr. denmitir. te bu devreye kadar lemde sadece efl-i lhiye, yani ilhi fiiller zuhur etmekte, zti tecellinin ise henz zuhur mahalli olumadndan zuhuru olmamt. Bu yet-i Keriyme ile zti tecellinin zuhur mahallinin hazrlanmakta olduu belirtiliyordu. Bu yzden Melekler kendilerine bildirilen bu haber ile epey sarsldlar ve yet-i

25

Keriymenin

devamnda:

b 3vma ab

(Kl

etecal fiyha) Orada (byle bir varl) cal edecek (klacak, yapacak) msn? sorulu cevab verdiler. nk bu tecelli mahallinin kendilerinden daha deerli ve yce olacan sezinliyorlard. Halife sfatyla vasfedilen bu zt zuhur mahalli olacak varln dier ismi zt g yani Sultan dr. lk zuhur mahalline verilen isim ise dem dir. Melekler kuvvetler, sfat- lhiyye ve esm-i lhiyyeyi efli lhiyyeler olarak zuhura getirmekte, Halife > gler, Sultn lar ise, zt- lhinin tecellilerini zuhura getirecek olan mahallerdir. Meleklik; kuvvet ve iddet mertebesi, Halifelik; g Sultnlk mertebesidir. Halifelik zuhuru ile faaliyete balayan zti tecelli, son Resl Hz. Muhammed (s.a.v.) ile kemle ermi ve varisleriyle bu kemlt kyamete kadar devam edecektir. te bu yzden Melekler Halifenin zhirinde ve btnnda zt tecellinin zuhuru olduundan emre uyarak, O na Sultan (g)e secde etmek ile grevlendirilmilerdir. te bizler de ne zaman bu hakikatleri idrak etmeye ve hakikat-i demiyyeyi hayal cennetimizden beden arzmza indirmeye muvaffak olabilirsek, bizim de gerek demlik halifeliimiz faaliyete gemeye balayacak demektir. Ancak bunun faaliyete gemesi iin mutlaka bir Sultn gce yani ehline ihtiya vardr. Gayemiz (

a)

elif, dal, mim sembolleriyle

belirtilen dem(a.s.)n hayat hikyesini burada yazmak

26

olmadndan, bu yet-i Kerimeyi de zet olarak bu kadarla ifade ettikten ve byle bir giri hazrlndan sonra dem hakikatleri incelemeye devam edelim. Ve srasyla isimlerini grmeye alalm. Cenb- Hakk, Krn- Keriyminde, yukarda da ksmen belirttiimiz gibi nsn, yaklak olarak baktmzda: 9 yerde 1 - Halife. smi, lkabdr. (Halifetullah) 39 yerde 2 - Beer. smi, tebir edilen, zt tecelli ile mjdelenendir. 25 yerde 3 - dem. smi,Hakikat-i Muhammedinin ilk zt zuhur mahallidir. 3 yerde 4 - ns, olarak gemektedir. 58+1 yerde 4 -nsn. smi, asl ismidir. (Tekil olarak gemektedir.) 249 yerde 4 - nsn. smi, asl ismidir. (oul olarak gemektedir.) 294 yerde 5 - Nefs. smi ise, yaam sahasnn faaliyet ismidir, hisler ve duygularn kaynadr diyebiliriz. Bu isimlerle be ayr vasfta tantmtr. imdi, ksaca (Ebced) hesab ile bunlarn saysal deerlerini bulmaya alalm.

1 1
(Halife)

27

(he)

(fe) 0 (ye) 4 (lm) (ha)

(9) yerde gemektedir = (5) (80) (10) (30) (600) dr. Toplarsak = (5+80+10+30+600=725) (7+2+5=14) (141=13) (5+8=13) (9) Mseviyyet mertebesidir ve sadece zel olarak Halife kelimesi Davud (a.s.) hakknda ifade edilmitir. ki yerde tekil, yedi yerde oul olarak gemektedir ve hakikati (on )e baldr. Bylece bir ok say deerlerine ulalmaktadr, daha fazla teferruata girmeden sadece genel hatlaryla belirtmi olalm.

'2
(Beer)

(r)

* (n) l (be)

(39) yerde gemektedir. (200) (300) (2) Toplarsak = (200+300+2=502) (5+2=7) Bu da, yedi nefsin hakikatinin Beer" ismi altnda faaliyet gstermesidir, diyebiliriz. (3+9=12) ise Hakikat-i Muhammediyye ye bal olduunu gstermektedir.

a
(dem)

28

dem hakknda yukarda bilgi verilmiti.

ba
(nsn)

(nun) a (elif) (sin) (nun) a (elif)

(50) (1) (60) (50) (1) (13) Toplarsak = (50+1+60+50+1=162) (162+13=175) (1+7+5=13) (58+1) yerde tekil, (249) yerde oul (3) yerde ins, olarak gemektedir. (58+1+249+3=311) olur. (5+8+=13) (4+9=13) (31,1) tersten (13) tr. Ebced hesaplar da yukarda grld gibi (13)tr. Ayrca byk (Ebced) hesab ile her bir (elif) de (13) tr, bylece nsn vasf ierisinde be adet (on )n olduunu grm oluruz ki; bu da Hakikat-i ilhiyyenin be mertebeden oradan zuhurunun ifadesidir, diyebiliriz. Rahmn Sresinde ise ilmel, aynel, hakkel yakyn olmak zere adet ins vardr. Ayrca; Kran- Keriym de, sadece bir yerde nsn vasf (nsn) ekliyle gemektedir ki; o da sr Sresinin (13)nc ayetidir. Dierleri (58) (5+8=13)(El nsn) ekliyledir. (249) ise oul olarak (En ns) ekliyledir. (4+9=13)tr. (2) ise zhir ve btn btn nsnlarn hakikatlerinin (13)e bal olduunun ok ak olarak ifade edilmesidir. Ayrca, nsn Sresi (67)Sre (31) yettir ki; hep (13)tr. Banda besmele olan (113)nc Sre (Ns) Sresidir ve iinde (5) defa (Ns) gemektedir. Krn- Keriymin son Sresidir ve son sz (Ns) ile bitmektedir, diyebiliriz. (Bu gerek hakikatlere hayran kalmamak mmkn deildir.)

29

1
(Nefs)

(sin) (fe) (nun)

(294) yerde gemektedir. (60) (80) (50) Toplarsak = (60+80+50=190) eder. Sfr kaldrrsak (19) kalr ki o da nsn- Kmilin deer saysdr. Nun, fe, toplam (8+5=13) tr, sin, (6) ise zhiren imnn art batnen ise alt cihetten Hakkn zuhur ve tecelli mahalli olduudur. Ayrca; (9+4=13) yine on tr ki; amamak elde deildir. Geriye kalan (2)ise yine zhir ve btn btn (Nefsler) den on n ak olarak tecelli ettiinin ifadesidir diyebiliriz. zetle bunlar belirttikten sonra yolumuza devam etmeye alalm. Yukarda Nefs blmnde de belirtildii gibi Krn- Keriym, Th Sresi, (20/41) yetinde;

71 na TQ
vestenatke linefsiy Melen; Ve seni kendi nefsim iin setim. ifadesinde Cenb- Hakk: Ms (a.s.) hakknda buyurduu bu lhi kelmnda, nefsinin zuhur mahalli olan mertebe-i Mseviyyet ten haber vermektedir. Dier ifade ile Cenb- Hakk, kendine (Nefs)i zuhur mahalli olarak

30

semitir.Hesaplamalarmz zetle burada keserek yolumuza devam edelim. demin brni veya Srynicede (toprak) demek olduu bildirilmitir. Arapa (toprak)

lam (trb) olarak belirtilir. Bu

ise (Ebced) hesabyla yledir:

l (be) a (elif) (r) p (te)

(2) (1) (13) (200) (400) (2+1+200+400=603) (603+13=616) (6+1+6=13) tr, bylece yine demin topranda da iki adet on e ulalm olunmaktadr. Hz. Raslullah (s.a.v.) Hz. li (r.a.) hakknda (ebuttrb) lkabn kullanmtr ki; gerekten kendisi (toprak babas)dr nk: (Ebul Ervah) dan, yani (Rhlarn babas) olan Hz. Raslullahdan ald emnet-i lhiyyeyi, zhirleri topraktan halk edilmi zuhurlara naklederek, asllarna ulatrmak zere nefes-i Rahmniyyeyi, onlara flemesi neticesinde, topraktan (Rh ve nr) kemlt ortaya getirerek onlarn hem Rhul Kdsleri hem de (toprak)larnn (baba)lar olmu ve bu dnyadan ayrldktan sonra da bu halini devam ettirmitir, halen de devam etmektedir. Bu hakikatin olacan kefeden Hz. Raslllah (s.a.v.) daha batan ona (Ebuttrab) demi ve (Kerremellahu veche) diye de lkablandrlmtr ki; bu her ynden kerem sahibi ve Allahn ona yce ikramlar olduunu gsterir. kramn en by ise kendi hakikatinin, kiinin kendine ikram ve ihsn edilmesidir. Bu kk hesaplamalardan sonra yine yolumuza devam edelim.

31

Krn- belirtildii gibi:

Keriym;

Nis

Sresi;

(4/1)

yetin

de

a 2 ama ba ba b Q

bu b s2 bu b ya 1 7b ar
(Y eyyhennstteku Rabbikmllezi halkakm min nefsin vahidetin ve halka minhe zevcehe ve besse minhma riclen kesiran ve nisen.) Melen - 1. Ey insanlar!. O Rabbinizden korkunuz ki, sizi bir neftsen (halk etmi) yaratmtr ve ondan da eini (halk etmi) yaratmtr. Ve o ikisinden de birok erkekler ve kadnlar tretmitir. zet yorum: Btn Esm-i lhiyyeye cm olan nsnda iki zt hl olan gaflet ve uyanklk dahi vardr. Gaflet cehilden, uyanklk ilimden gelmektedir. Gaflet (mudil,) uyanklk ise (hdi) isminin zuhurudur. Gaflet iki trldr, biri zaruri olan, uyumak, dinlenmek, ihtiya gidermek gibi, dieri ise ilgisiz, bilgisiz, ve cehlinden dolay lhi hakikatlerden uzak, kendini bilmeden yaamak gibidir. lhi ilim; uyanklk ki, hayattr. Gaflet ise uyku ki lm demektir. Bu yzden Efendimiz (s.a.v.) (men sre bil ilmi hayyen lem yemd ebeden) yani; kim ki ilim ile diridir ebeden lmez buyurmutur. Burada bahsedilen ilim genel ilim olmakla beraber, her ilim nsnn ahiret bakasn kazandrmaya vesile olmadndan, ifade edilen ilim ilm-i lhi (kendini bilme ilmi)dir ki; kiiye gerek kimlii ile yaamn ebedi olarak srdrmeye vesile olur.

32

Ey nsnlar! Kendiniz hakknda cehilden, gafletten, saknnz ki, sonu mudildir. lim ile hareket ediniz ki, sonu Hd, hidayettir; hidayet rzadr; rza ise huzurdur; huzur ise cennettir. Kim ki; nefsini (ittika) eder, korur, gafletten saknr ite bu yet-i Keriymede bata belirtilen hkm onlarn zerinde ortaya km olur. Ayrca her mertebenin (ittika)s kendine has zellikler ifade eder. Bylece kendileri hakknda belirtilen bilgileri daha iyi anlamaya gayret ederler ve (halkakm min nefsin vahidetin) srrn idrk ederek yaarlar. (Halkakm) Sizi halk etti. Yani (btn) ismi olan lem-i gaybdan (zhir) ismi olan lem-i halka > ehadete dahil ederek, grnr ve bilinir hale getirdi ve size bir varlk elbisesi > kimlii giydirerek (ns) nsn ismini vererek bylece hitap etti. (min nefsin vahidetin) (nefsi vhid) yani tek nefsten; yani,

a (dem) ifresiyle ifade edilen mahalden

halk etti, onu da vahidiyyet nefsinden halk etti ki; ite bu oluum lemlerde zuhura gelen ok aziym bir hadisedir. Cenb- Hakk, Hakikat-i nsniyye olan bu lemleri, onlar gizli hazinede iken, adem den, izfi yokluktan zuhura karmay diledi. Zt- mutlak Amaiyyetten Ahadiyyete, oradan Vahidiyyete nzl ederek, orada ilm-i lhide btn lemlerin plnlamas bir btn olarak oluturuldu. Buras nsnn kayna, Vhidiyyet nefsi oldu. Buradan Rahmniyyet mertebesi itibariyle (nefh) edilen flenen Nefes-i Rahmn-i vakti gelince yeryznde (dem) ismi ile belirtilen (halife-i arz) yani arzn > yeryznn halifesini zuhura getirdi.

33

nsnn iki oluumu vardr; biri (ferdi) ve dieri (umum) > lemdir. Umum yani, btn lemi kaplayan yn de birey dem ismini alan zel yn de kaynan Vhidiyyetten almaktadr. Bylece her iki yn itibariyle de Vhidiyyet nefsi onlara kaynak olmaktadr. ( Bu mertebeler hakknda daha geni bilgi (vhy ve Cebril) adl kitabmz da mevcuttur dileyen oraya bakabilir.) Nefs-i vhidden, asl- vhid (tek) olan dem yine vhid yani tek olarak; fakat btn ahkm- lhiyyeyi, esm-i lhiyyeyi, sfat- lhiyyeyi, zt- lhiyyeyi ve efli lhiyyeyi cm, yani btn bunlar kendi bnyesinde cem etmi olduu halde dem ismi ifresi ile birey olarak zuhur etmitir. Ayrca btn lemlerde de (nsn- kmil) ismi ile bir btn olarak zuhur etmitir. (Ve halka minhe zevcehe) Ve ondan da zevcesini halk etti. Yani varlnda mevcud (Havva)iyyet mertebesi olan vehim ve hayal mahallini de kendisinden halk etti ve onlardan da!... (Ve besse minhma riclen ve nisen) Ve o ikisinden de birok erkekler ve kadnlar tretmitir.) Cenb- Hakk evvel Vhidiyyet mertebesini ve Vhidiyyet nefsini ondan vhid olan demi, demden Havvay, Havvadan da ocuklarn, yani okluunu meydana getirmitir. u halde ilk halkiyyet mertebesi Vhidiyyet, sonra demiyyet, sonra Havvaiyyet, sonra Beeriyyet olarak birbirlerinden meydana gelmilerdir. Bu una benzer; bir kays veya benzeri ekirdei yere, topraa gmelim, artlar olgunlanca o ekirdek filizlenmeye balar, bir mddet sonra hem yukarya hem aaya doru uzamaya balar, nihayet bir mddet sonra o ekirdek dal budak salarak aa olur ve meyve vermeye balar. te o meyve iin de ayn ekirdek yine ayn zelliklere sahip ayn donanmda ki ekirdektir ve aslnn gerek kopyasdr. Byle bir ekirdekten retilen dier

34

ekirdeklerle ksa bir sre sonra btn lemi ayn meyve ile donatmak mmkndr. Yani oalmlar yine kendileriyledir ve her bir ekirdek kendi ftrat zere haliknn verdii gle harika bir Haliktir. Toprak Havva, ekirdek dem gibidir ki; ikisinin itiraki dierlerinin oluumuna birer vesiledir. Halik-i hakiki, evvel, (dem) diye bir varl halk etti, demden Havvay ve her ikisinden kendi ftratlar zere Haliklerinin verdii gle nesillerini halk etti ki; halikiyyet gce baldr. G olmaynca halikyyet olmaz. Ancak btn isimlere cmi olan dem in varlnda halik isminin de tesirat ve zuhuru mevcud olduundan, bu oluumlar meydana gelmitir ve gelmektedir. Krn- Keriym; l-i mrn Sresi;(3/33) Ayetinde belirtildii zere:

4a 2a 4a by a 1a a a SS =ba
(nnellahestafa deme ve Nhan ve le brhme ve le mrne alel lemiyn.) Melen: 33. phe yok ki. Allah Tel dem'i, Nh'u, brhim'in sllesini ve mrnn hanedann lemler zerine sekin kld. Yukarda belirtilen isimlerle ifade edilen zuhurlarn srayla seilmilii bildirilmektedir ki; bunlarn her biri bir

35

mertebenin ncleri ve icad edicileridir. Yeri geldike izahlarna alacaz. Bu blmde konumuz demiyyet olduundan sadece o mertebeyi bildirmeye alacaz. dem (a.s.) ismi ile zhir ve btn, ltif ve kesif, ekli ile akl, ilmi, kaabiliyeti ile zt, sfatlar, isimleri, fiilleri ile dier varlklardan seilmitir. Zti tecelliyi zuhura getirmek ve lhi emnetleri yklenmek iin, dem gznden lemlerini seyretmek ve kendinin ne olduunu ve daha birok eyi iin dem-i mn seilmitir. Ve demin Halife olarak seilmesinin dier bir sebebi ise (sfat- mtekabile-i lhiyye)dir, yani karlkl zt lhi isimler ile mahlk olmasndandr. En byk seilmi, istifa (Mustafa) (s.a.v.)dir. demiyyet mertebe-i Nhiyyeti, Nhiyyet mertebe-i brhimiyyeti, brhimiyyet mertebe-i Mseviyyeti, Mseviyyet mertebe-i sevilii,seviyyet Muhammediliin seilmiliini mjdelemi ve haber vermitir. Muhammedlik ise btn bu mertebeleri yeniden ezel ve asl hakikatleri zere bin edip yenileyerek kendi bnyesindeki asllar ile tebli etmitir. Btn bu mertebeler Krn- Azmanda bildirilen ller ierisinde geerlidir ve orada muhafaza edilmektedirler. Bu hkmlerin dndaki her trl yaklam, tatbikat ve anlaylarn hepsi (nesh) edilmi, kaldrlmtr. Dnya ve ahirette de geerlilikleri yoktur. demin (a.s.) oluumunu ve geleceini bildiren yet-i Keriymeler den sonra, zu-hura kn bildiren yet-i Keriymelere gelelim. Ksaca yukarda da belirttiimiz gibi. Cenb- Hakk, dem (a.s.) cennette halk ettikten sonra onu orada bir mddet iskn ettiini melekler ve iblisle olan mnasebetlerini, daha sonra hep birlikte nasl yeryzne indirildiklerini, (Bakara Sresi 2/ 30-38 yetlerinde) bildirmitir. imdilik sadece bu hadisenin

36

zetini vermekle yetinelim daha ileriki sayfalarda deiik ynleriyle ele almaya alacaz. Bu oluum insnln yeryznde grnmeye baladn ve faaliyete getiini bildiren Krn- bilgilerdir. (Bakara Sresi 2/30-38 yetleri) a 3bu a 2 4b a SP

1 b 1 b 3vma ab 61 a 4b 6 z2 |j z 7ba m b a
(Ve iz kle rabbke lilmeliketi inni ciln fil erd halifeten kl etecal fihe men yfsid fihe veyesfikuddime nehn nsebbihu bihamdike ve nkad-dis leke, kle inni eglemu ma ltaglemu.) Melen - (30) Hani; Rabbin meleklere, Ben yeryznde bir halife hlk edeceim. demiti; melekler, Orada bozgunculuk yapacak, kanlar aktacak birini mi hlk edeceksin? Oysa biz Seni yceltiyoruz ve Seni devaml takdis ediyoruz. dediler. Allah Ben phesiz sizin bilmediklerinizi bilirim. dedi. Yukardaki; yet-i Kerimelerden de anlald zere, genel olarak yeryznde grlen insnlk macers, dem (a.s.) ismi ve sretiyle balamtr. Bu hadiseden, bu mertebede karlacak hisse u olabilir: Hayalle gemeye devam eden bir mr uurlandrmak iin, dem-i mn y, hayal cennetinden, beden arz na indirmek o hali bugn yaamak olacaktr. Bylece gerek mnda kendine dn balayacaktr.

37

te bu yzden Hakk yolunda yolculua kacak bir slikin ilk yapmas lzm gelen ey dem Kssasn ok iyi okuyup, anlayp, idrak etmeye almas olmaldr. Bu sebeble onlarn halleriyle hallenmeye alp, dualarn duamz olarak dillerimizden drmememiz gerekecektir. Daha evvelce de belirtildii gibi, yet-i Kerimelerin birok mertebelerden izah ve ifadeleri vardr, kii kendi yaants itibariyle hangi mertebede yayorsa, alaca mn da o mertebeden olacaktr. Ancak bu mn kiinin bireysel anlay kadardr, dendii zaman o mnya snr konmu olur ki; lhi Kelm iin byle bir snr dnlemez. Genelde kiiler yetlerde belirtilen ifadelere (fark) yani ikilik ynnden baktklarndan kendilerini daima sahnenin dnda seyirci, dierlerini de sahnenin iinde oyuncu olarak grrler ve misl verilen yaantlar da sadece o kimselere aittir diye zannederek gaflet iinde yaarlar. Baz bakarlar ve mertebenin gelitirmeye kimseler de (cem) yani birlik, tevhid ynnden o hadiseleri kendi bnyelerinde yaayarak o hakikatine ulamaya alarak kemltlarn gayret ederler.

te biz de, belirtilen bu yet-i Keriymelere ve dierlerine (cem) yani Tevhid mertebesi itibariyle bakp, onlarn seyrine dahil olup, o gerekleri kendi bnyemizde zet olarak incelemeye alacaz ki; onlar bizim de yaam sahamz, ilm marifetimiz olsunlar. Zaten gerek gaye de budur. yet-i Keriymeleri sadece zhir bir mn anlayyla fak mnda deil, btn > enfs bir anlayla da kendimizde bulmaya almaktr. (O vakt- hatrla ki:) Vakt bilindii gibi, zaman, demektir ve hadiseler bu zaman seyri ierisinde

38

olumaktadr. Hatrlatmak istenen zaman, demin (a.s.) hilkatinden epey evvel olan bir zamandr. Bu hadiseyi kendi zerimizde, enfsi mnda tahakkuk ettirerek yaamaya alrsak yle bir anlay oluturmamz gerekecektir: Belirtilen bu vakt yani zaman, bir tefekkr > idrak ve uurlanma zamandr. nk bu yet-i Keriymeler tamamen bizlerin u an iinde olmamz gereken hali bizlere ak olarak, srasyla anlatmaktadrlar. Bahsedilen hadiseler ve oyuncularn hepsi bizde ve bizim zelliklerimizdir. Kii bu belirtilen hadiseleri idrak etmedii srece henz demiyyet mertebesine mnen ayak basmam demektir. Fiziken belki epey yaldr; fakat fikren ve rhen daha gerek dem olmam, belki dem sretinde, deme benzer ve dem namzeti olmutur. Kiinin gerek dem hvviyyetine ermesi bu yet-i Keriymelerde belirtilen gerekleri yaamasyla mmkn olacaktr. Aksi halde hayat, gaflet ve beeri benlik ile kendisinden habersiz yaanacak bir hayat olacaktr. te Cenb- Hakk; (o vakti hatrla ki;) demekle bize bu beeri benlik ve gafletten kurtulmann zne dnmenin, yollarn gstermektedir. On sekiz bin lemden szlerek gelip yeryznde meydana kan nsn grntsndeki varln ilk ad hayvan- ntk (konuan hayvan)dr. Bunun nefs-i ntkaya (konuan nefs)e ve oradan da, Krn- ntka (konuan Krn)a dnmesinin balangc bu yet-i Kerymelerin hakikatlerine nfz etmekle mmkn olabilmektedir. Kii, (o vakti hatrla ki;) hkm ile kendine dnmeye ve bu yet-i Keriymeleri okumaya veya ehlinden dinlemeye devam eder. ( Hani Rabbn meleklere ben yeryznde bir hlife halk edeceim demiti). Eer tefekkr yetenei var ise okuduu veya dinledii bu yet-i Keriymede Rabb, melekler, yeryz, ve hlife hkm ile belirtilen drt ana

39

varlk grr. Evvel bunlarn bizdeki karlklarn bulup incelemeye ve idrk etmeye alalm; nk bu belirtilen eylerin hepsi bizim vcd iklimimizde mevcud ve her vakitte de faaliyettedir. Bunlar zetle incelemeye alalm. (1) Rabb= Burada bahsedilen (Rabb), genelde Rahmnn idaresinde genel Rabb olmakla birlikte, zelde ise herkesin kendine ait olan Rabb- hasdr ve her varlkta ayr bir hkm ve zellik arz etmektedirler. Her bir esm-i lhiyye kendi zellii itibariyle bir (Rabb) ve terbiye edici bir mrebbiyedir. (2) Melekler= ki trldr. (1) Afak; yani bizim varlmzn dnda olanlar. (2) Enfsi; yani bizim varlmzda, bizde, bizim rettiimiz melekler, melekeler yani kuvvetlerdir. Afaki olanlar da iki trldr; unsr ve tabiiyyedir. Unsr olanlar ansr, yani drt unsr; toprak, su, ate, hava kaynakl olan meleklerdir. Tabiiyye olanlar ise ansr leminin dnda Nr-i ltif, olanlardr. Btn bu melekler, sfat- lhiyye ve esm-i lhiyyeleri, efl-i lhiyyeler olarak zuhura getirmektedirler. Enfs olanlar ise birey varlklarda lhi ve nefsi fiilleri zuhura karmaktadrlar. (3) Yeryz= Arz, genelde dnya dediimiz gezegen olmakla beraber; zde ise bizim toprak beden varlklarmzdr. (4) Halife= Gayedir. Melekler kuvvet, halife g, g ise sultandr. Kiinin Rabb hass= Kendinin mdebbiri > tedbir edicisi olan esm-i lhiyyeden ALLAH (c.c.) ismine bal bir esm-i lhiyyedir ve onu ayn- sbitesinin hkm ile ynetmeye devam eder.

40

Melekleri= Kendi bnyesinde yedii gdalardan oluan fiziki kuvvetler dierleri ise ibadetleri ve fiillerinden meydana gelen ltif kuvvetleri melekeleri-melekleridir. Yeryz= Toprak arlkl, beden mlkdr. Halife ise= O bedende hakikat-i lhiyyeyi idrak edecek ve ona mahal olacak gnldr. (Hani Rabbin meleklere Ben yeyznde bir halife halk edeceim. demiti.) ifadesi, efl mertebesi mns itibariyle bu oluumu ifade etmektedir. Kii bu hakikatleri idrk etmezden evvel yapm olduu ibadet ve iyi fiilleri neticesinde kendisinde: mn Salt Oru Hacc Zekt: : Kuvvet-i = melekleri. : Namaz, kuvvet-i = melekleri. : Kuvvet-i = melekleri. : Kuvvet-i = melekleri. Kuvvet-i = melekeleri oluur.

Bu kuvvetler ise zamanla kiide farknda bile olmadan btnnda > iinde, yaptm hkmyle bir benlik oluturur, bu benlik ile evresinde bu fiilleri ilemeyenlere kar stnlk vasfnn olduunu zannetmeye balar. te bunun zerine kiinin varlnda oluan kendi rettii kuvvet > meleklere, Rabb has Ben bu beden mlknde Zti tecelliye mahal olacak bir halife > gnl halk edeceim. diye buyurur ki; meleklerin > kuvvetlerin ok stnde bir makam olduu anlalr. yet-i Keriymede dikkatimizi eken bir husus da, acaba Rabb baka varlklara deil de, niin evvel meleklere bu haberi aklamay uygun bulmutu?... nk melekler faal ve messirdirler. Yani lemin zerinde mutlak tesirleri vardr.

41

Fiiller kuvvet ile meydana geleceinden Efl-i lhiyye dahi melike-i Kiram ile zahir olmaktadr. denmitir. te bu devreye kadar lemde sadece efl-i lhiyye yani ilhi fiiller zuhur etmektedir, zt-i tecellinin ise henz zuhur mahalli olumadndan zuhuru olmamtr. Bu yet-i Keriyme ile zt-i tecellinin zuhur mahallinin hazrlanmakta olduu haber veriliyordu. Bu yzden melekler kendilerine bildirilen bu haber ile epey sarsldlar. nk bu tecelli mahallinin kendilerinden daha deerli ve yce olacan sezinliyorlard. Halife sfatyla vasfedilen bu zti zuhur mahalli olacak varln dier ismi zti g yani Sultn dr, ilk zuhur mahalline verilen isim ise,dem dir, ve zt- lhi nin tecellilerini zuhura getirecek olan mahallerdir. Meleklik: Kuvvet ve iddet mertebesi, Halifelik: G > Sultn lk mertebesidir. Halifelik zuhuru ile faaliyete balayan zti tecelli, son Rasl Hz. Muhammed (s.a.v.) ile kemle ermitir ve varisleri ile bu kemlt kyamete kadar devam edecektir. te bu yzden melekler, Halifenin zhirinde ve btnnda zti tecellinin zuhuru olduundan emre uyarak, Ona secde etmek ile Sultn (g) grevlendirilmilerdir. te bizler de ne zaman bu hakikatleri idrak etmeye ve hakikat-i demiyyeyi hayl cennetimizden > beden arzmza indirmeye muvaffak olabilirsek, bizim de gerek demlik halifeliimiz faaliyete gemeye balayacak demektir. Ancak bunun faaliyete gemesi iin mutlaka bir Sultan gce ihtiya vardr.

42

Bu ksa izahlardan sonra yine yolumuza devam edelim. Bunun zerine melekler!... Orada bozgunculuk yapacak, kanlar aktacak birini mi hlk edeceksin? yet-i Keriymenin bu blm hakknda da ok geni izahlar farkl mertebelerden yaplabilir. zetle enfsi mns itibariyle diyelim ki;fesattan kast bozgunculuktur. Bozgunculuun ise ok deiik anlamlar vardr. Buradaki bozgunculuk ise yer deimesidir. Daha evvelce fiili ibadetlere ncelik tanyor iken, daha sonra Hakikat-i lhiyyeyi idrak edecek olan gnln faaliyete geirilmesi ile hayata baktaki deiikliin ve nceliin gnle gemesiyle, fizik zhir ibadetle, lh btn ibdetin arasndaki fark ortaya ktndan fizik kuvvet > melekler iin bu oluum ikinci planda kalmalarndan dolay sralar bozulduundan kendilerinin kanlar dklm ve bozguna uram olmalardr. Bylece hallerindeki tereddtlerini ortaya koymu olmaktadrlar. Oysa biz Seni yceltiyoruz ve Seni devaml takdis ediyoruz. dediler. dedi. Allah Ben phesiz sizin bilmediklerinizi bilirim.

Meleklerin, fak ve enfs mnda zuhur kaynak isimleri sbbuh ve kudds, Halife nsnn > gnln ise Allah, Cam ve Selm isimleri zuhur, kaynak isimleridir. Hal byle olunca nsn veya gnl > Halife, tesbih ve takdisin stnde irfan etmekte; ALLAH, Cami ve Selm isimlerini bnyesinde zuhura getirdiinden bu isimler de dier btn esm-i lhiyyeye hakim olduklarndan, melek > kuvvetlere hakimdirler. Halife; idrk, uur ve irfaniyetle hayata bakarken, melek, kuvvetlik ise sadece iki isimle Rabblerini tesbih ve

43

takdis etmektedirler. Bu oluum kendi mertebeleri itibariyle keml; fakat, Halife > Sultan mertebesi itibariyle yetkinlik deildir. Burada bir eye daha dikkat etmemiz gerekmektedir. Meleklerin henz demin varlndan ve fiziki grnnden haberleri bile yok iken, kendisinin kan dkc ve bozguncu olabileceine nereden hkm verdiler?... Kan dkclk ve bozgunculuk Onun vasflarndan sadece bir tanesidir. Onun gerek vasflar ise, Hakikat-i lhiyyenin zuhur mahalli olmasdr. Acaba bu ynn niye gremediler veya bilemediler de sadece kan dkclk ve bozgunculuk yapabilecek ynn stnde durdular?... Ayrca melekler > kuvvetler, demektir. Bir zta bal melein > kuvvetin ise bal olduu ztna byle bir tavrla cevap vermesi ve fikir yrtmesi mmkn deildir. yle ise melekler nasl bir hl ierisinde bu szleri syleyebildiler denirse?... yle bir cevap verilebilir: Ba tarafta da ksaca belittiimiz gibi, demin son iki harfi, yalnz olarak okunduunda sadece (

dem

olarak

okunduundan, bunun mnsnn da (kan > kan dkclk) olmasndan, belki o ynden bir kstasla bu fikre dm olabilirler. Bozgunculuk ise, daha evvelce de belirtildii gibi, dem > halifenin zuhura kyla lhi sralama deieceinden, kendi sralar Hakkn indinde daha aalara deceinden bu yolla da bozgunculuk yapacak diye fikir yrtm olabilirler. Ancak; onlar, demin bandaki ( ) elifi dikkate almadklarndan bu yargya dmlerdir. Elif ise Ahadiyyet mertebesinin, demin banda olarak, btn mertebeleri ile demde zuhurda olacan, onlar kabiliyetlerinin yetersizlii

44

yznden idrk edememilerdir.

edememiler

ve

bu

vasfn

ifade

Rububiyyet mertebesinden anlatm verilen bu hadisede, varlklar bu mertebenin gerei, birer kimlik almaktadrlar. Sfat mertebesinde, Melekler sadece birer kuvvet hkmnde iken, Rububiyyet yani, Esm mertebesinde birer kimlik almaktadrlar. te bu mertebenin gerei alm olduklar veya verilmi olan o kimliklerle geici bir sahne kurulur o sahnede o kimlikler, asl birer varlk gibi oyunlarn sergilerler. te bu oluum zerine Melekler > kuvvetler bu yoldan o deerlendirmeleri yapabilmilerdir. Yoksa byle bir fikir yrtmek onlarn ne haddi ne de grevleridir. Ksaca byle bir izah yoluna giderek anlamaya gayret edelim. Meleklerin bu ifadeleri hakknda daha ok baka ynlerden de izahlar vardr; fakat mevzuun daha fazla uzamamas iin bu kadarla yetinelim. Cenb- Hakk bu zet bilgileri yaamamza intikal ettirsin. Bunlar anlamak dahi hayatmzda byk inkilaplara yol aacaktr. Devam edelim. Bunun zerine: Allah Ben bilirim. dedi. phesiz sizin bilmediklerinizi

Her eyin zhiri, btn, evveli ve ahr kendisi olduundan, Onun mlknde gizli bir ey olamayacandan, meleklere byle demitir.

q b ba a SQ

b n a bb2 @ja 4b

45

(ve alleme demel esme kllehe smme aradahum alelmeliketi fe kle enbin bi esmi he li in kntm sadikyn.) Melen retti. (31) Ve deme btn isimleri

Yani, kendi enfsi varlnda mevcud esm-i lhiyyeyi bildirdi ve fak btn ey iyyet-i (eyay) kendisine tantt. fak ve enfsn kendinde mevcud olduunu bildirdi. Sonra eyay meleklere gsterdi. Eer sznzde samimi iseniz bunlarn isimlerini bana syleyin. dedi. Melike-i Kirmn kendi grevleri dnda bir eye uurlar olmadklarndan, bu eyay ve esm-i lhiyyeyi anlayamadlar; nk bir eyi anlamak iin o eyi anlayacak idrke sahip olunmas gerekmektedir. Bu da meleklerde olmadndan, kendilerinde olan bu eksiklii o anda anladlar da:

bnb a b bzj ab SR za a oa a
(Kl sbhaneke l ilme len ill m allemten inneke entel aliml ha-kiym.) Melen (32) Cevab verdiler: Sen mnezzehsin, rettiinden baka bizim bir bilgimiz yoktur. phesiz Sen hem bilensin, hem hakimsin.

46

Yaptmz ibadetlerden meydana gelen melekler, bizlere sadece sevap retirler; fakat irfaniyet > marifetullah retemez ve bu sahay bilmezler. dem ismi verilen halife > gnlde ise, btn hakikat-i lhiyyeyi anlayacak kabiliyet vardr ki; Hakkn en geni, cill, parlak aynasdr. Alm ve Hakm, isminin kendilerinde zuhuru olmadn, bu zuhur olmadndan da, ilim ve hikmetle hareket edemeyip sadece fiil ile hareket edebildiklerini ve fiilin neticesinde bir kuvvet olutuunu kendilerinin de bu kuvvet olduklarn, melekler anlam oldular. dem= Halife > gnlde ise btn isimlerle birlikte Alm ve Hakm isimlerinin de zuhuru olduundan, kaabiliyyet-i ilim ve hikmetle hareket etmesidir.

bja b 7bb2 ja ab 4b SS paa k a a 3a a 4b =bb2 nm nb jmb a a

(Kle ya demu enbihm biesmihim felemma enbeehm biesmihim, kle elem ekullekm inni eglemu gaybessemvati vel erd ve eglemu ma tbdne ve ma kntm tektmune.) Melen - (33) Allah Ey dem onlara isimlerini syle. dedi. dem isimlerini syleyince Allah, Ben gkler ve yerde grnmeyeni biliyorum, sizin akladnz ve gizlemekte olduunuzu da bilirim, diye size sylememi miydim? dedi. Btn bu lemler Cenb- Hakkn zuhur ve tecelli mahalleri olduundan gayra yer yoktur, gayr olmadndan da mlknde yabanc yoktur, yabanc olmadndan kendine mehul gizli bir ey de yoktur. Ve mlknde hangi zuhur

47

mahallinde ne ileniyorsa hepsinden haberdardr. nk hepsi kendi varlnda oluan fiillerdir.

av ava b a ST ba b jna 2a 62a a

(Ve iz kln lilmeliketiscd li deme feseced ill iblise eba vestekbe-ra minel kfiriyne.) Melen - (34) Meleklere, deme secde edin. demitik. blis mstesn hepsi secde ettiler, o ise kand, byklk taslad ve inkr edenlerden oldu. Krn- Keriymde; Meleklerin zdd olan ve secde etmeyen bu zuhurun ismi srasyla; cin, iblis ve eytan diye geer. Dini kitaplarda ilk isminin azzil olduu yazldr. Mevzu ile ilgili olduundan bu yet-i Keriymenin Vhy ve Cebril isimli kitabmzda (223)nc sayfasndan balayan (228)inci sayfaya kadar devam eden zet yorumunu nakletmeyi uygun grdm. zet yorum: Yukarda da ifade edildii gibi melekler, zt- mutlan isim ve sfatlarn efli lhiyye lhi fiiller olarak ortaya koymaktadrlar ve bu hale ihtilflar, kar koymalar sz konusu deildir. Kuln grld gibi bu yet-i Keriyme zatidir. Yani Cenb- Hakk aracsz bu yet-i Keriymeyi kendi zatndan, Biz demitik. diye ifade buyurmulardr ki ok mhimdir. Biz olarak ifade edilen husus, Hakkn her bir sfat ve ismine verdii deer ve ahsiyeti ak olarak gstermektedir.

48

Zatna bal olan her bir sfat ve ismin zuhuruna grevli olan melike, demde mevcud olan zat zuhurda da her bir ismin ve sfatn toplu olarak mevcud olmas sebebiyle deme secde, Hakka secde olduundan, iscid li deme deme secde edin. denildiinde, emre amade olan melike, feseced (hemen secde ettiler). nk bu zatn zuhurlarna olan emri idi. ll iblis Ancak iblis secde etmedi. ifadesiyle de bir baka oluum belirtilmi olmaktayd. Bilindii gibi melekler, nrdan; blis-eytan, nar-ateten halk edilmilerdir. Bu iki ayr kaynaktan meydana gelmi melekkuvvetler tabii ki deiik oluumlar gstereceklerdir. Eski ismi, Sryanice, azazil; Arapa, haris olan iblis-eytan nrani melek kuvvetlerinden daha deiik bir zellie sahiptir. Ate nra gre daha kesiftir, ondan meydana gelen varlklar da, nrdan meydana gelen meleklere gre daha kesiftir. Kesafet arttka bireysel benlik ve nefsani ahsiyyet nem kazanmakta, bylece birey akl daha ne kmaktadr. Bu yzden zhir yzeysel deerlendirmeler artarak kyasta baa gemektedir. Btn varlk lemi, akl- kl n hkm altnda, bir btn olarak faaliyet gstermektedirler. Bunlardan ltiften kesife doru zuhura kmaya balayan iblis ve eytanlar o nispette bireysel uur sahibi olmaktadrlar. En son koyu kesafete sahip olan insanlar ise, onlardan daha ileri bir uur ve akla sahip olmaktadrlar. Azazil. Aziz haris, cebbar ikisinin ittifik, mtekebbir isimlerini ifade ettiklerinden iblisin ahlk, bu isimlerin zellikleri ile olumaktadr. Bu isimlerin Rahmni mnda kullanlmas, byk ycelikler. Nefsani ve bireysel menfeat ynnde kullanlmas ise, seviyesizlik, dknlk ve zilleti getirir.

49

Halife-i dem halk edilmezden evvel varlklarn iinde en akll varlk, azazil idi ve meleklere gerektiinde hocalk yapyordu. Halife-dem topraktan halk edildi, kendine lhi isimler talim ettirildi. lhi-nefha sunuldu:Allah ismi cmi-i hediye edildi.Bylece Rahmn sret-i zere techiz edilerek cennette iskn edildi. Azazilin, demin bu i zelliklerinden haberi yoktu, olsa idi dahi anlamas mmkn deildi; nk mutlak tevhid ilmini de bilmiyordu. Cenb Hakkn meleklere, deme secde edin. emrini verdiinde, melekler, feseced (hemen secde ettiler). blis ise kand, byklk taslad ve inkr edenlerden oldu. Kendisine Krn- Keriym; Araf sresi; (7/12) yetinde, deme niye secde etmedin? diye sorulduunda:

ba 4b 6ma a vm a b 4b QR n b n 7
Kale ma meneake ell tescde iz emertke, kale ene hayrun minh ha-lekteni min nrin ve halektehu min tyn. Melen: 12. Buyurdu ki:Sana emrettiim zaman seni secde etmekten ne men etti. Dedi ki:Ben ondan hayrlym, beni ateten halk ettin, onu ise amurdan halk ettin. Yukarda belirttiimiz gibi kendisinde oluan ate arlkl bireysel benlik akl, demin dna bakp sadece kendi anasrndan, yani ateinden daha ar, o yzden

50

aada olan toprana bakp zahir kyas ile karar vererek bu hkmn mutlak zannetti ve Ben ondan stnm. dedi. Bilindii gibi ate yand yerden yukarya doru uzanr. Halbuki demde anasrn tamam, yani toprak, su, ate, hava olmakla birlikte, ayrca i dinamiinde Rahmniyyetinde tamam mevcud idi. Grld gibi dem in zahirinin. Birinci mertebesi, toprak > hikmet, kinci mertebesi, su > hayat, nc mertebesi, ate > azamet Drdnc mertebesi, hava > kuvvet tir. dem zhiren dahi drtte (3/4) iblisten ileridedir. Bu zelliklerini idrak edemeyen iblis, sadece toprak-ate kyas ile bakt bu hadisede telbis oldu yani yapt kyas onu artt. (Telbis: ki benzer eyi birbirinden ayrt edememe, rtme, sahtelendirmedir.) te biz insnlar dahi, akl- czmzn verdii bir yorum ile yaptmz kyaslarda byk hatalara dmekteyiz ve bylece biz de zaman zaman telbis olabilmekteyiz. Meseleye dier ynyle, fiziki mnda baktmzda dahi atein topraa secde etmediini grrz. nk ate yannca nerde olursa olsun mutlaka yukarya doru kar. Elimize bir mum alp yakalm, mumu deiik ekillerde yana veya aaya doru ters dndrerek tutalm, mum alevi yine de yukarya doru ba kaldrarak yanmasna devam edcektir. Tek aresi sndrlmesidir. O zaman da atelii gideceinden vcudu ve zellii kalmayacaktr. te iblis iki ynden de fiziki > ilmi secde etmedi. Eer etse idi deme mensub, ona muti > tabi, onun mutlak hkmnde, melekler gibi bir ara olacakt, bylece de

51

kimliini kaybedecek idi. Gerek zhir kyas, gerek fiziki yaps itibariyle secde etmedi. deme secde emri, daha evvel kendinin de bilmedii, kendinde var olan bu hususiyetlerinin ortaya kmasna sebeb olduundan bir bakma ona geici rahmettir. Bu zellikleri ile aziz, cebbar, mtekebbir Hakkn karsna kp konuma cretini gstermi, bireysel nefsni benliin zemini ve hevann da kayna olmutur. Gerek mnda dem-Halife yani insn ALLAH ve cm isimlerinin de zuhuru olduundan aziziyyet, cebbariyyet, mtekebbiriyyet onun bir vasf olup kontrolu altndadr. Yani iblisleri ona tabidir.

2a
blisin ebced hesab say deeri:

(sin) 0 (ye) 4 (lm) l (be) a(elif)

(60) (10) (30) (2) (1) toplarsak; (60+10+30+2+1=103) tr, ortadan sfr kaldrrsak (103) > (13) on olur ki; bu da Hz. Muhammed (s.a.v.)in ifre say deeridir. Bylece iblisin dahi, aslnn (hakikatinin) Hakikati Muhammediyyeye dayand ak olarak grlmektedir. Yukarda da ksmen bahsedildii gibi, her birerlerimizin varlnda sr olarak yaptmz ibadetlerimizden meydana gelen kuvvetler > melekler olumakta, dier taraftan da Cenb- Hakk orada kendi ztn idrak edecek bir mahal, gnl, g > Halife meydana getiriyor ve meleklerle onu karlatryor.

52

Neticede; lhi ztn zuhur mahalli olan bu Halifeye; yaplan teklif zerine melekler secde ediyorlar. Bu secde demin toprana deil, onda mevcud lhi Ztn varlnadr. Bu hususlar hakknda limlerimiz birok eyler sylemilerdir, mhim olan Cenb- Hakkn murad ve emr-i lhisidir. Dileseydi onlar her hangi bir aaca veya baka bir eye de secde ettirirdi, buradaki mesele emre itaattir. Dolayasyla bu secde demin varlnda Hakka olan secdedir. Nasl ki; Kbe-i Muazzamada yaplan secde annda, Kbe-i Muazzamay hayalen yukarya kaldrdmzda grlen manzara insnlarn birbirlerine secde ettii ynndedir. Ancak bu secdeler her bir insnda bulunan abdiyyetiyle dier insnda bulunan (venefaht) Hakikat-i lhiyyeyedir, yoksa toprak bedenlerine deildir. Bireysel varlkta secde etmeyen her birerlerimizde mevcud nefs-i emmre ve levvamelik hkmleridir. Nefslerimizin teki mertebeleri deildir. Kemlt arttka nraniyyet artmakta bylece ltiflemeye balayan bireyin varlnda iblisiyyet in hakimiyyeti yava yava azalmaya balamaktadr. Efendimiz (s.a.v.) Herkesin bir eytan vardr, ben eytanm mslman ettim. diye buyurmalar bahsedilen varln eitilebilirliinin olmasdr. Bata secde etmeyen iblis, nefsi emmrelik ve levvmelik hkmnden kurtulduktan sonra, nefsi sfiyyeye ulat zaman, ztyla zt olmakta ve demle birlemektedir. Bylece meleklerden ok stn bir hal ortaya kmaktadr. Gerek mnda ilerleme de ancak bu hadiseden sonra gereklemektedir, rh ile nefsin birlikteki faaliyetleridir ki; insnn gerekten Hakk yolunda ilerlemesini salamaktadr. Bu zetlemelerden sonra yine yolumuza devam etmeye alalm.

53

5 va u oa a ab b SU v'a b2m :bn( sy a b ba bn

(Ve kuln: Ya demskn ente ve zevckelcennete ve kl minha raga-dan hays itma vel takraba hezihiecerate vete kn minezzlimiyn.) Melen - (35) Ey dem! Ein ve sen cennette kal, orada olandan istediiniz yerde bol bol yiyin yalnz u aaca yaklamayn; yoksa zlimlerden olursunuz. dedik. demskn, (Sen ve ein cennette sakin olun.) Bu cennetin yeryz arz cenneti mi; yoksa, feza da ayr bir gkyz cenneti mi, olduu hakknda az da olsa ihtilf vardr. Alimlerin ounluu bu cennetin dnya dnda olduu kanaatindedirler. Genel yorum da bu yndedir; ancak baz limler de demin yeryznde yksek bir yerde var edildiini ve oradan aa dzle indirildiini, ifade etmektedirler. Tevrat ismiyle bugn elde bulunan kitapta da, demin (aden) cennetinde, dnyada yksek ve verimli bir bahede var edilip orak arazi dzlk yere indirildii bildirilmektedir. Bilindii gibi cennet (sk aalk, yeillik, aalarn skl yznden yerin grlemedii saha) demektir. dem ve Havvnn iskn edildii cennetin, Hakkn indinde bir mahal yeri olduu gibi, her bir insnn iinde bulunduu mertebesi itibariyle de pek ok zellikler ifade etmektedir. Bir kimse eer gaflet ve hayal iinde yayorsa, bu yaam geici dnya hayal cennetidir.

54

Eer bir kimse eriat ehli ise, yapm olduu fiillerinden meydana gelen fiil cenneti nde yayor demektir. Eer bir kimse tarikat ehli ise, yapm olduu fiil ve zikirlerinden meydana gelen duygular cennetinde yayor demektir. Eer bir kimse idrk ve irfn ehli ise, idrkinden ve irfniyyetinden meydana gelen riflik cennetinde yayor demektir. Her trl mertebede olan kimselerin orada iskn edilmesi ve oradan indirilmesi ok, ok deiiklikler arz etmektedir. Ne kadar ahs varsa o kadar cennet yaam ve oradan indirilme hikyesi vardr. Bunlarn hepsinin yazlma imkn tabiiki yoktur; ancak genele hitab edecek ynlerinin yazlma imkn vardr ki; bu hususta genel bir yaam bilgisi ortaya km olsun. (Biz yine demiyyet mertebesinde yolumuza devam etmeye alalm.) (Kln) Biz dedik ki! hitab ztdir, yani Cenb Hakk ztndan zti bir oluumu kendi kelmndan, kelm- lhisi olan Krn- Keriyminde aracsz olarak ifade etmektedir ki; gerekten ok mhim bir zt-i oluumdur. dem (a.s.)n mevzuunun banda (Rabbn meleklere dedi ki) ifadesiyle buradaki (biz dedik ki) ifadesi arasnda irfan ehli asndan ok byk farklar vardr. Ya demu skn Sakin olun oturun., (Nerede?) Sen ve ein u cennette Sekene (Sakin oldu.) fiilinden bir emri bildiren (skn) fiili Hakkn emridir. Hakkn emri ise farzdr, yani belirtilen mahalde oturmak farz yerine getirmektir, o ise mutlak itaattir. Yine bu fiilin (ism-i zaman, ism-i mekn) hali, (mesken)dir. Bahsedilen mesken ise cennet ismiyle ifade edilmitir. (ismi faili) skin oturan (ismi mefulu) meskn oturulan yerdir.

55

Ayn kelimeden treyen miskin szc de vardr ki; hibir eyi olmayan, hibir eyi olmad iin de mutlak sakin olup hareket edemeyen, yoksul, (fakr) fukarann da altndadr. te Cenb- Hakk, dem ve Havvya, miskin yani kendi varlndan fakra dm, size ait bir varlnz olmad halde lhi hakikatlerle cennet denilen yerde (skn) Sakin olunuz. buyurmutur. Ve devam ederek: stediiniz yerde yemilerinden bol bol yiyiniz. Bu yemiler bedeni > fiziki, olmakla beraber, esm-i, sfat-i, ve zt-i ilimler > yemilerdir ki; kiinin zhir, btn, beden ve rh gdalardr. Kii hangi mertebede ise o mertebenin ve daha aasnn yemi ve meyvelerinden yiyebilir. Bulunduu mertebenin stndeki meyvelerin yenilebilmesi ancak ehlinin tarif ve telkinleriyle mmkn olabilmektedir. Aksi halde yemeye kalkmas kendisine fayda yerine zarar verir. Ancak u aaca yaklamayn. hkm; o mertebede henz demiyyet in tenezzl kemli ortaya gelmediinden, emmre ve levvme zellikleri olumamt. te bu emir ortaya konunca, demiyyet mertebesinde yani, dem ve Havv zuhurunda, levvme ve emmre mertebeleri uyandrlarak faaliyete geirilmeye balanmtr. Ayn- sabiteleri hkm ile kendilerinde, adem de > yoklukta, yani kuvve de olan bu iki mertebe, (emr-i teklifi)ye kar, (emr-i ird) olarak kuvveden fiile, zuhura kt ki; bu oluum, sakin > miskin olan, kendi kendi ile olmayan, dem ve Havvnn varlnda Hakkn (e) btnen dilemesi oldu. nk btn bu lem de meiye-i lhinin yani Allahn dilemesinin dnda hibir eyin olmas mmkn deildir. Eer oluyorsa, oraya Allahn saltanat tesir edemiyor demektir ki aczdir. Hakk iin de byle bir ey tahayyl bile edilemez.

56

Cennetin sonsuz aalar ierisinde belirtilen o aaca yaklamalar, demle Havvnn belki de hi olmayacakt, zellikle cennetin sol tarafnda meydana getirilen bu aaca dikkat ekilerek varlndan zellikle bahsedilmesi dier aalar gibi sradan bir aa olmad, varlnda ok byk hikmetler ve zelliklerin olduu kolayca anlalmaktadr. Bu hususa tekrar devam edeceiz. Yoksa zlimlerden olursunuz." Zlimn zlimin ouludur. O aaca yaklald zaman ne olaca aka belirtilmektedir. Zlim= lgatta, (zulmeden, hakszlk eden, yani ortal karartan) Zulmet= ise lgatta, (karanlk) demektir. Bu yet-i Keriymede ok hasas dengelere dayal iki husus vardr: - Birisi; dardan yaplan emr-i teklifiyi dinlemeyip o aaca yaklarsa btnna kar, yere inip onu zora ve zarara sokacandan zlimlerden olacaktr. - Dieri; ise i bnyede var olan emr-i irdiyyeye uyup o aaca yaklamalar neticesinde yere inip orada kendi gerek kimliklerini mahede edip tekrar geldii btn lemindeki amaiyyet, yani (sevd azm) byk karanlk mertebesine ulam olacaktr ki; her iki mnda da kii zlim hkmne girmi olacaktr. - Birisi: Kendi beeriyyetinin karanlna girip kalmas. - Dieri ise: Aslna ulap, beeriyyetinin aslnda kaybolmas, yani karanla girip hkmnn hakikati itibariyle istil edilip yok olmasdr. Bu hususa da baka yetlerde tekrar devam edeceiz.

57

bb b bub b b,'a bb SV 7 j 2 aja b : y a bn n a

(Feezellehmeytan anha fe ahracahma mimma kn fihi feklnh bitu bagdkm libagdin adv velekm filard mstekarrun ve metaun ilhiyn) Melen - (36) eytan oradan ikisinin de ayan kaydrd, onlar bulunduklar yerden kard. Onlara, Birbirinize dman olarak inin, yeryznde bir mddet iin yerleip geineceksiniz. dedik. Melde, (eytan oradan cennetten ikisinin de ayan kaydrd.) Hkmn ok iyi incelememiz lzm gelmektedir. eytann gc dem ve Havvy mutlak mnda cennetten kartmaya kfi gelmez. Ancak; (eytan dem ile Havvy cennette, yerlerinden kaydrd.) olur. Cennetten kelimesinin sonundaki (n) harfi fazladr ve mny da bozmaktadr. Onlar cennetin rhni mahallinde oturuyorlar iken, nefsni mahalline, beeriyyetlerine doru kaydrd demektir. Yukardaki yetlerde o varlktan iblis olarak bahsediliyor iken burada ilk defa eytan olarak bahsedilmektedir ki; iki oluum arasnda fark vardr. (iblistelbis) iin aslna vakf olmadan inkr yani secde etmemek; burada ise eytanlk yani bozgunculuk vardr. (ey-tan) bu lemde grlen ne kadar varlk varsa hepsi bir ey dir. ey in cemi yani oulu eya dr ki; mns malmdur. Grdmz her bir ey de eyadandr. Tan ise, iki tantan yan yana gelince (tantana) olur.

58

(Tantana) ise lgatta= tan tan diye seslenme, ses karma, aaa, debdebe, patrt, grlt, gsteri diye geer. Hl byle olunca ksaca ifade edersek, (eytan) kelimesi, (eyann tantanal sesi)dir diyebiliriz. te iblis lemde ne kadar eyiyyet varsa hepsinden (tantana) ile zuhur edip muhatabn artma yollarn arar. Bu lleri bilen kimse lemin tantanasna kanmaz, bilmeyen ise merakl ve bo baklarla eyadan gelen bu tantanalara kolayca kanar. te bu oluumu meydana getiren iblis bu faaliyeti itibariyle (eytan) ismini alr ki; ilk defa yapt (tantana) bu yeti Keriyme ile dem ve Havvaya olup, onlar cennetin sa tarafnda olan letafetten, rhaniyyetten, sol tarafta olan kesafete yani beeriyyetine doru ayaklarn kaydrmas onun ey-tan-iyyetindendir, diyebiliriz. te nerede byle bir (tantana) var ise iyi bilinmelidir ki; onun arkasnda iblis vardr ve eytaniyyet vasfn orada kullanyor demektir ki; o mahalde hepsinin ayan kaydrmtr diyebiliriz. zlerek ifade etmek istiyorum ki; gnmzde bu hali ok mbalal olarak kullanan ve istismar eden reklm yapmc ve yaymclarnn hibir snr tanmadan yaymladklar (tantanal) grnt ve seslendirmelerinin kayna, i bnyelerinde bulunan vehim hayal gcnn kontrolsuz olarak sahnelendirmeleridir, diyebiliriz. Onlar bulunduklar yerden kard. Yani cennetin mnevi ve rhani nimetlerinden ayaklarn kaydrp beeriyetlerine doru uzaklatrd. Birbirinize dman olarak yeryzne ininiz.

59

Cennetten karlma ALLAHn hkmyle bu yetle sabittir.

aja

(ihbit)

niniz.dir.

Baznz,

baznza

dman olarak, derken varlktan, yani dem, Havv ve eytandan bahsedilmekte ve yap > karakter belirtilmektedir. Ayrca ilgili melekler de yeryzne onlarla birlikte indirilmitir. dem = Hakikat-i lhiyyeyi, Havv = Hakikat-i nefsniyyeyi eytan = Hakikat-i vehim ve etmektedir.

hayaliyyeyi ifade

Zhiren her ne kadar bunlar birbirlerinden ayr, zt, dman gibi gzkyorlar ise de btnen birer mertebe ve geitirler. Bunlardan her biri kendini ayr grd srece dman hakikatini idrak edip, anlayp eittiinde de dost olur. deme, yani hakikatine ulamak iin (eytan)dan Havvya, oradan deme gemek gerekir. Ademden beeriyyetine inmek iinde, demden Havvya, oradan beeriyyetine nefsniyyetine, yani eytaniyyetine dilersen geer yle yaarsn, her iki ynde de orta mahal Havvlktr, yani retkenliktir. (hbit - ininiz) lhi kelmnda, evvel bu mertebenin kyamete kadar gelecek kopyalarna hitap vardr. Onlar da, Mn leminden efl lemi olan bu madde lemine, burada kimliklerini bulsunlar diye ininiz hitabna her dnya ya gelenler btnen muhatap olurlar. Orada bir geineceksiniz. dedik. mddet iin yerleip

60

dem (a.s.)n var edilmesinden evvel onun yaayabilecei yeri, yani arz > dnya, zerinde yaanacak hale getirildi, bu da gsteriyor ki; demin cennetteki iskn zaten geicidir. Eer orada ebedi kalacak olsayd dnya denilen hanesi ina edilmezdi. Orada yaayacak kimseler olacak ki o yer ina edilmi olsun. Yaanmayacak yeri ina etmek ise yersizdir. demler, Havvlar ve eytan > iblisler, bu dnya leminde kendilerine tannan sre mddetince yaayp ihtiyalarn giderip mddetlerinin sonunda ayrlacaklardr ki; zaten de yle olmaktadr. te buraya gelip yaamann gayesi ihbit niniz. hkm ile batndan zahire doru inip, orada kendini bulup, esadi knz > ykseliniz hkm ile, indirilen asli makamna kendini tanyarak ulamas emridirki; mirc hakikidir. nmeden kmak olmaz.

a 6 lbn pb 2 a n SW ya lana
(Fetelkka demu min rabbihi kelimatin fetebe aleyhi inneh hvettev-vabrrahiym.) Melen - 37. dem Yce Rabbi tarafndan bir ksm kelimeler ald. Onun zerine tvbe eyledi. Tvbeleri ziyadesiyle kabul eden, pek ziyade merhamet sahibi olan ise ancak o Kerem shibi Rab'dr. Bu kelimelerle tvbe etti, tvbesi kabul edildi, zaten o tevbeleri kabul eden ok merhametlidir. (Bu tevbe yet-i ileride gelecektir.)

61

mb bb 7bu b aja b SX 5 a jm z
(Klnahbit minha cemian fe imm yetiyennekm minn hden femen tebia hdaye fel havfun aleyhim ve lhum yahzenune.) Melen (38) Dedik ki: O cennetten hepiniz aa ya ininiz. Eer benim tarafmdan size bir hidayet gelir de her kim hidyetime tbi olursa artk onlar iin bir korku yoktur. Ve onlar mahzun da olmayacaktr. kinci defa bu ifadenin kullanlmas, cennetten indirilmenin Hakka ait olmasndandr. Yukarda ifade edildii gibi, eytan onlarn sadece ayaklarn kaydrd cennetten indirmedi; nk bu g onda yoktur. Size bir hidayet gelince Yeryzne indiinizde size eriatm olan, Hd ismimin zuhurlar gelecektir ki; bunlar zt-i tecellimin her mertebedeki mahalleridir. Her kim hidayetime tabi olursa... Eer yeryzne inilmeseydi, sfat- lhiyyeler ve esm-i lhiyyeler, efl-i lhiyyeler olarak hakikatleri itibariyle zuhura kamayp batnda kalrlar idi. O zaman da gizli hazinede olanlar bilinmez idiler. Halkta Hakkta btnda kalr, faaliyete geemezler idi. Yeryzne inilmesiyle zt isimler de faaliyet sahasnda yerlerini aldlar; bylece sevap gnah, iyi kt, faydal faydasz hususlar bilinmi oldu.

62

Onlar iin bir korku yoktur. Ve onlar mahzun da olmayacaktr. Yani, kim ki; gelen, Hd hidayet ehline uyarsa eitiminin neticesinde kendi beeri varlndan gemi olacandan kendine ait olan hayal ve vehimden kurtulmu olacandan, hayal ve vehmin bir neticesi olan korku, zaten o mahalde kalmam olacaktr. Gnl mutmain olan bir kimsenin hayal ve vehm korkular olmaz. Bugn byle olduu gibi gelecekte de byle olur. Gelecekte mahzun da olmazlar. Btn bunlar birer eitim meselesidir. Ve ilk hd demdir. Bu yet-i Keriymeleri de bylece zet olarak grdkten sonra tekrar yolumuza devam edelim. Krn- Keriym; raf Sresi; (7/10-26) yetlerinde de bu hususlarda ok dikkat ekici hakikatler vardr, hep birlikte incelemeye alalm.

b bu a b QP ;'m b 5 6)b
(Velekad mekkennkm fil erd vecealn lekm fihe meayin kaliyln ma tekrune.) Melen (10) Andolsun ki, sizi yerde yerletirdik ve size orada birok geim vstalar meydana getirdik, siz ise pek az kredersiniz.

b q b q b QQ 62a a av > ava uba

63

( Ve lekad halknkm smme savvernkm smme kln lilmelike-tiscd li deme feseced ill iblis lem yekn minessacidin.) Melen (11)Andolsun ki sizi yarattk > halk ettik sonra size ekil verdik. Sonra da dem'e secde ediniz diye meleklere emrettik, derhal secde ettiler. Ancak iblis, o secde edenlerden olmad. Bu iki yet-i Keriymenin ba taraflar her ne kadar birbirlerine benziyor gibi ise de iki ayr ifade ve iki ayr oluumu ak olarak belirtmektedirler. (Allahu alem) Allah daha iyisini bilir. (10)uncu yet-i Keriyme ile yeryznde bizden evvel yaayp geen bir dem neslinden bahsedilmekte, dier (11)inci yet-i Keriymede ise bizim demimizden ve bu devrelerde yeryznde yaayan bizlerden bahsedilmektedir. Kk bir bilgi olmas bakmndan ifade etmeliyiz ki; bizler ve yaadmz dem> Muhammed (s.a.v.) nesli yeryznde yaayan yegne nesiller deilizdir. Bu dnya zerinden bizden evvel nice nesiller geti bizden sonra da geecektir. (11)inci yet-i Keriymenin benzer muhtevas getiimiz sayfalarda ifade edilmi idi. (12)nci yet-i Keriyme de ifade edilmi idi, burada biraz daha deiik ynlerine deinerek yolumuza devam edelim.

ba 4b 6ma a vm a b 4b QR n b n 7
64

Melen (12) Buyurdu ki: Sana emrettiim zaman seni secde etmekten ne men etti? Dedi ki: Ben ondan hayrlym, beni ateten yarattn, onu ise amurdan yarattn > halk ettin. Bakara sresi (30) yetinde demin hilkatine meleklerin gizli itirazlar belirtildii gibi, bu yet-i Keriymelerde de iblisin itiraz ve aksi grleri ifade edilmektedir. mkn dahilinde incelemeye alalm: uur ve idraklerimize sunulan bu sahnede, bir mutlak hkim ve sahip, de oyuncu grmekteyiz. Bunlar (1) Hakk, rububiyyet mertebesi itibariyle. (1) dem, (2) melekler (3) iblistir. Mutlak hkim olan Hakk; kendinde mevcud mnlarn birer kimlik kazanarak zuhura kmalarn diledi, bu yzden mnlar ltif birer varlk olarak rububiyyet mertebesi itibariyle varlklarn bulmu oldular ki; bu ilk kesret mertebesidir. Bu mertebeden yukardaki, sfat mertebesinde Tevhid > birlik olduundan varlklarn sadece ilmi oluumlar vardr, bu ilmi oluumlar ltif varlklar olarak esm mertebesinde kimliklerini bulurlar. te idrklerimize sunulan bu sahnenin yeri esm mertebesidir. Bahsedilen cennet de; (esm) isimler cennetidir. Burada esm-i lhiyyenin ltif kimlikleri, mnlarn ltif olarak ortaya koymaktadrlar ki, bir aama sonra bu mnlar kesif varlklar olarak uzun sahnede, efl leminde, yerlerini almaktadrlar. Bir bakma esm mertebesinin tamam cennettir; nk oradaki ltif varlklar henz fiziki mnda efl mertebesine (ihbit) inmediklerinden kendilerinde fiili mnda ac ve zdrap olumaz ve bu tr skntlar yaamazlar. Dolaysyla orann tamam onlara gre cennet hkmndedir.

65

lhi program gerei, birinci oyuncu dem-i mn zuhura gelmi meleklere secde emri verilmi, melekler secde etmi, iblis ise etmemi idi. Bu secdenin demin ahsnda, gelecek btn dem neslinide kapsad aktr; nk demin neslinden, demden ok daha kemalli halifeler gelmitir ve emir umumidir. Melekler ve iblis ile btn lemdeki varlklaradr. nk insn (ekmel mahlkat) mahlkatn kemallisi ve (ahsen takvim) en gzel kvam > oluumda var edilmitir ki zt-i zuhurdur. deme secde Hakka secdedir. Ancak bir eyi gzden karmamak gerekir, dem den kast gerek halife insn mnsn tayan, onun hamili > tayan olan insnlardr, yoksa her insn grntsnde olan, kendinden (gerek varlndan) habersiz olarak yaayan vcud heykellerine deildir. Aslnda gerek mnda kendi hakikatlerini bulmu, bilmi, olmu insnlar da bu fiilin kendilerine yaplmasn istemezler. Kbe-i Muazzama tatan ina edildii halde oraya doru btn mslmanlar secde etmektedirler. Kbe-i Muazzamada bir farz namaz vakti herkes secde halinde iken, bir vin ile Kbe-i Muazzama birka metre kadar yukarya kaldrlsa, grlen manzarann hali, yuvarlak saf halkalarnda herkesin birbirine secde ettii aikr olarak ortaya km olacaktr. Ancak bu grnt yle sradan bir grnt deil, Azamet-i lhiyyenin secde srr ierisinde apaikr ortaya kmasdr. Bu secde esnasnda karlkl iki zellik vardr. Biri mutlak abdiyyet, dieri ise Ulhiyyettir ki; insnda ikisi cem olmutur. Bu zellik hibir varlkta ve mertebede fiilen yoktur. Bunun faaliyet alan dnya, zaman da secde zaman dr. yle hikmetli bir oluumdur ki; ancak Btn hakikatini hikmet ehli olanlar anlar.

66

Secde hakikatinin asl, ban > alnn, topraa dedirmektir. Bilindii gibi toprak hikmettir, ve insnn en hikmetli yeri de ba ve beyninin n taraf olan erefli alndr. Oraya rabta yaplmas da bu yzdendir. te insnn en st, melekte bakan bandaki lhi hikmetini, en alt denilen topraa ve orann hikmetine secde halinde dedirdiinde kendinde lhi mnda iki hikmetin birleimi ortaya kar ki; bu, tevazu ierisindeki Azamet-i lhiyyedir. nk toprak ayn zamanda tevazuyu ifade eder ve beer cinsinin de zhiren ana maddesidir. Zhir ve btn oluan ve buluan bu iki hikmet, en son dzeyde yaplan tevazu secdesiyle en ileri derecedeki insnlk kemltna sahibini ulatrr. nk insna gelen gerek lhi bilgiler, gkten > yukardan, arzdan > aadan gelir. blis bunun farknda olmadndan, oralardan kiilere saldramaz. Daha sonraki yet-i Keriymelerde de ifade edilecei zere insnlara; nden, arkadan, sadan, soldan, olmak zere drt ynden saldrr. st ve alttan saldramaz, tesiri yoktur. te Kbe-i Muazzamada yaplan secdelerin hakikati, karlkl duran kiilerden birinin, kendinde mevcud abdiyyet mertebesi itibariyle karsna den kiinin Ulhiyyetine secde hkmndedir. Ayn oluum kar taraf iin de geerlidir. O da kendinde bulunan Abdiyyeti ile dierinde bulunan Ulhiyyetine ettii secdedir ki; bylece karlkl adalet salanm, insn asaletine yarar iki mertebe tevazu ve azamet birlikte yaanm olmutur. Kbei Muazzama, tatan yaplan bir bina olduu halde, ierisinde zt-i tecelli olduundan secdegh olmutur. te oraya yaplan secde, Kbei Muazzamann talarna deil, orada oluan youn zt-i tecelliyedir.

67

te; lhi tecelli dolaysyla, sert talar ltifleip secdeye mstehak oluyorlarken tatan ok yumuak olan ve asl hikmet olan toprak binada bulunan, gnl ismi verilen o muazzam gnl Kbesine neden secde edilmesin. Zten oras Hads-i Kdsde de belirtildii gibi, (halkl deme al sretihi) yani, Allah demi kendi sreti zere halk etti. yani btn Ulhiyyet zellikleri ile halk etti demektir. te bu yzden, dem (a.s.) gerek secdegh ve halifedir. lk secde emri de melekleredir. demiyyet sahnesinde oluan faaliyette Cenb- Hakkn ilk emri secdedir. Melekler uymu, iblis uymamtr. Bu oluumu deerlendiren dem, secdenin kendine yaplma sebebinin, kendinde bulunan lhi hakikatler olduunu anladndan ve secdenin lhi bir fiil olduunu da anladndan yeryzne ilk indirildiinde bir cuma sabah idi ve ortalk karanlk idi, cennette oluan secde fiilini, dnyada bu sefer kendisinin Hakka yapmas lzm geldiini dnerek, yeryznde ilk fiil olarak secde yapmtr; hava aydnlanmaya, gne kmaya balaynca da bir secde yapmtr. te bu yzden, sabah namaz dem (a.s.) hatrasna iki rekt namaz olarak farz olmutur. Cenb- Hakkn meleklere ilk emri secde, mmet-i Muhammede ise (Ikr) oku dur. Yani; zt- tecelli olarak bildirdiim bu hakikatleri oku, iyi deerlendir demektir. (Bu hususta Vhy ve Cebril isimli kitabmzda geni bilgi vardr, oraya baklabilir.) O zaman ksa bir tereddt geiren melekler, hemen secde etmiler, iblis ise bu hakikatlerin farknda olmadndan kendi bireysel kstas lleriyle deerlendirme yoluna giderek, Onun secde edilebilecek bir varlk olmad kanaatine vararak secde etmemitir. blis de bir kuvvet olduundan, o da bir melektir; ancak yaps nurdan daha ar olan, Nefes-i Rahmniyyeden

68

btn lemlere yaylan buhar iindeki hrdan > atetendir. Bu yzden birimsellie, kendi bireysel yaamna, aklna, dnk deer yarglar daha ar basmakta, bu yolla baz kstas ve ller yaparak fikir yrtebilmektedir. Meleklerin byle bir zellikleri olmadklarndan, emr-i lhiyyeye itaatten darya kamazlar; nk bu itaatin baka bir trlsn iletecek mekanizmeleri yoktur. Mevzu ile ilgisi olmas dolaysyla Hz. Mevlnnn mesnevisinden kk bir blm de buraya almay uygun grdm. demin cismni sreti olan bu heykel, bu kalp, bir rt ve perdeden ibrettir. Bu sretle ilgili olan mn ki, hakikat-i insniyyeden ibarettir ve bu hakikat ise, sret-i lhiyyeden ibaret ve (Allah) ism-i cmiinin mahzardr. Kbe-i Muazzama ism-i ztn mahzar olmas itibariyle, nasl ki bil-cmle secdelerin kblesi olmu ise, zt isminin mazhar olan bizim hakikatimiz dahi ylece secdelerin kblesidir. Ve bu mnya iareten Ebul- Hasan Harkani (r.a.) Eer benim hakikatime rif olsaydnz bana secde ederdiniz. Buyurmutur. (Fussul-hikem dem fass sayfa (163) Tekrar yet-i Keriymeye dnerek yolumuza devam etmeye alalm. (blis) Ben ondan hayrlym; beni ateten, onu ise amurdan halk ettin. dedi. Bu verilen cevap lhi varla kar lemde retilen ilk fikir, itiraz, benlik ve bireyselliktir. Efl mertebesine doru yaklatka bireysel akl, lhi akl perdelemekte ve kstasta bireysel akl ne gemektedir. bliste de oluan hl bu idi. Kendi hayl ve vehmi ki; Alemde retilen ilk birimsel hayl ve vehimdir.. Ona dayal kstas yaparak, (ene hayrun) Ben hayrlym.

69

(minh) ondan dedi. te bu (ene) benlik de Hakkn karsnda ilk olarak varlk gsterme cretidir. blis, demin hilkatine kadar varlklar iinde en gelimi olan idi. dem (a.s.)n zuhuru ise ondan kyaslanamyacak kadar gelimi ve kemalli idi. Bunun farknda olmayan iblis, kendi asli kaynann zhir grntsne bakarak, yani ate yand zaman ste doru ktndan, topran da altta kaldndan, bu fiziki grnty mutlak grnt zannettiinden, Ben ondan stnm. yani (hayrlym) dedi. Halbuki; ate yand yeri ve yand bitirince sner ve arkasnda harabe, hilik brakr. maddeyi

Toprak ise byle deildir; hep vermeyi, vermeyi ve yine vermeyi nde tutar. Daha evvelce de belittiimiz gibi anasr ynnden dahi dem (drtte 3/4) iblisten ndedir. demin varlndan evvel iblisin yapt iler nefsine uygun geldiinden, kendisinden bir itiraz vaki olmamt; ancak deme secde emri ile meydana gelen emir karsnda iindeki gerek kimlii ortaya km ve bu imtihanda muhalefetini ortaya koymutur. Necm Sresinin ilk yetinde bahsedilen,

= aa va Q
(Vennecmi iza heva) Melen: (1) Yldza; domaya balad zaman and olsun ki... Kendi heva yldzna gre ilk defa bireysel benlik zere akl yrten varlk olmutur. Ortada mnnn

70

zuhuru, bir de lhiyyet vardr. Bunlar mn-y demiyye, mn-y melekiyye, mn- iblisiyyedir. (Bu hususta daha geni bilgi Terzi Baba kitabmz da mevcuttur, oraya baklabilir.) Mn-y dem asldr ve btn sahne onun varlna gre kurulmutur. Mn-y melekiyyet, lhi kuvvetlerdir ki; zti zuhur olan deme tabi ve secde ehlidirler. Mn-y iblisiyye ise hayal, vehim ve hevaya dayandndan yapt ller de bu istikamette olmaktadr ve her eyi tersinden grmeye ve gstermeye almaktr. Bu da var olan yok, yok olan da vardr diye geersiz bir mantkla ispatlamaya almaktr. Bylece btn lemde ve demde mevcud Hakkn varln yok ve inkr, aslnda yok olan hayal, vehim ve heva zere olan anlaylar, gerek anlay ve bilgiler olarak gstermeye almaktr. te gzlerimizin nne ve idrklerimize sunulan bu secde sahnesi, mn-y demiyyenin ne mthi bir aheser, grnt ve bilgilendirme ile hazrland ve ibret verici bir olay olduu aikrdr. nsnlk seyrinin ilk mhim yaamlarndan olan bu sahnelendirme olay, kyamete kadar gelecek btn insn fertlerinin stnde yaanmaktadr ve yaanacaktr. Ancak mhim olan bu yaam idrk edip tatbik edebilmektir. O mahalde demliin btnen de zuhura ktnn ifadesidir ki; bylece zhir, btn Hakikat-i demiyye zuhura km olmaktadr. Bu mn btnen zuhura kmaz ise o mahalde yaanan demlik sadece zhiren fizik ve mahalden oluur. dem-i mn btnen de zuhura ktktan sonradr ki; ancak mn-y lhiyyenin seyri, seyr-i lllah olarak devam edebilir.

71

Bu gerek seyr balatlmasa, kiinin seyri, ibadet ehli olsa dahi, seyri > gidii il cennettir. Cennet ehli olmak baka, Allah ehli olmak baka eydir. Btn bunlardan zhir btn habersiz olarak, gafletle ehl-i nr olarak yaamak da baka eydir. te bu hakikatlerin tahsili iin bu dnya arzna getirildik, yani indirildik. Hayatta iken bu frsat heba etmemek herhalde en akllca i olacaktr, yoksa; iblis hayal ve vehim ile bu dnyann methini yaparak, oraya bal klp, hi lmeyecekmi gibi bir anlay oluturarak kiinin hayatn hevas ile heba ettirir ki; zten bu onun anndan eeninden dir. Ben ondan hayrlym. topraktan halk ettin. Beni ateten, onu

Yanl kstas ile bu deerlendirmeyi yapabilen iblis bu anlay ile deme secde etmeme anlaynn iinde Hakka kar gelme fiili vardr. te bu hadiseden sonra; (kle fehbit minhe) n oradan, bulunduun cennetten. dedi. Yani Hakikat-i lhiyyede mevcud esm-i bir kuvvet, yani bir melek iken hadiseler karsnda tabi olmas gereken melekiyyet kuvveti, tamamen zdd olan inkr ve isyan ile kar koyma kuvvetine dntnden, itaat melek kuvvetlerinin dna ve esm-i lhiyye cenneti olan lhi hakikatlerin bnyesinden ayrlarak, n oradan. hkm kendisine ulamtr.

jb

72

(fehbit) kelimesi burada her ne kadar inme mnsnda kullanlm ise de, lgat mns itibariyle, iptal etme dir. Bu da yaplan ii btl saymadr. te iblisin kendi reyi ile Hakkn karsnda, benliinden fikir retimine kalkmas o nun Esm-i lhiye bnyesinden kp bireyselliine dmesine sebeb olduundan lhyyat taraf iptal edilip sadece kendine ait bireysel benlii kaldndan, Esm-i lhyye arasndan kartlp tard edilmilik hkmne dnmtr. Bylece hayl, vehim ve hevann ilk kayna olmutur. Btn bu mkevvenatn > lemlerin, zhiri > d halk, btn > ii Hakktr. Kim ki; zhirine, dna, halkyyetine bakarak karar verdi faaliyet gsterdi ise bylece btn inkr edip, kevniyyetine, zhirine gre hkm yrttnden o da uzaklatrlm, tardedilmi lerden olmaktadr. blisin, btn mudil ismidir. Mudil = dallete dren, doru yoldan karp eri yola saptran, mnsndadr. Mudil ism-i lhiyyesinin zhiri dou yeri, ana maddesi hevadan meydana gelen oksijen ile atetir ki; ate konturollu kullanlrsa fayda, konturolsuz kullanlrsa zarar verir. Meleklerle birlikte secde emrini alan iblisin bu emir karsnda, atelii itidalinden ok fazla arttndan, insnda olan tansiyon ykselmesi gibi, onun benlik tansiyonunu artrdndan yanl kyas yaparak ateinin artmas ile kendi unsurunu > ateini, daha fazla grerek Ben ondan stnm. dedi. Buna karlk da:

b jb 4b QS
n oradan! hitabna maruz kalm oldu.

73

b jnm a b
nk orada senin iin salhiyyeti yoktur. Evvelki yette: bbrlenmek

b
(ma meneake) Seni ne men etti? diye lemde ilk defa sen hkm ortaya km olmakta idi. Burada da ifade edilmektedir. (Leke) senin iin ve benzeri bu yet-i Keriymelerin ierisinde (6) defa ak olarak (sen) ifadeleri gemektedir. Bylece bireysel mnda, (ben) ve (sen)in (ene) ve (ente)nin mndan maddeye, kuvveden fiile ilk defa kmaya balamasdr. Burada (ben) ve (sen) diye ifade eden ayn varlktr, hayal ve vehim, kendi hayal ve vehminde var ettii ve gerek zannettii nefsi benliine tabi olarak, onu mutlak var zannederek (ene) (ben) dedi ve bu benliin en hayrl benlik olduunu zannederek savundu. Bunun zerine Cenb Hakk onun ben iddias karsnda bu varl geici olarak hayalen var kabul ederek ona (ente) ve (ke) (sen) diye hitab ederek hayali ve vehmi bir sret vermi olmakla (sen) dedi. Bylece kendi tarafndan, iinden (ene) (ben), Hakk tarafndan dndan, (ente) ve (ke) (sen) hitabyla hayal ve vehim yoluyla isimlendirilmi oldu. Arap alfebesinin harflerinin banda olan elif Hakikat-i lhiye, ene gerek lhi benlii, nc harf olan (te) ise (ente)yi, yani (sen)i yani zuhuru ifade etmekte, elif ile tenin arasnda olan (be) ise bunlarn arasndaki, balanty oluturmaktadr.

74

(Elif) btn, (te) zhirdir. (Be) nin ifadesi (ile) birliktelik mnsndadr. (Be) ile zhir ve btn arasndaki ba her mertebenin hakikati gerei oluturulmaktadr. Bir de: (ene hayrun minh) Ben ondan hayrlym. (minh) ondan mns ierisinde (hu) yani (o) vardr ki; bylece ben, sen, o ls bu sahnede ilk defa ortaya km olmaktadr. Ondan kast anlalaca zere demdir. blis demin toprak maddesine bakarak O dedi. Aslnda demlikteki; O yani (Hu) Hvviyyet-i Mutlakann zahiren, dem sretiyle mahlk grnmndeki tecellisinden baka bir ey deildir. Bu hakikati idrk edemeyen iblis, sadece demin topran grerek ben ondan hayrlym, zann ile secde etmekten kand. Bu babda sylenecek sz oktur, misal olmas bakmndan bu kadarla yetinip yolumuza devam etmeye alalm. nk orada senin iin bbrlenmek salhiyyeti yoktur. Buradan da anlalaca zere ilk defa Hakkn huzurunda kibirlenme bu hadiseyle ortaya km olmaktadr. O halde:

ba a xb
(fahruc inneke minessgiriyn) Artk k, phe yok ki, sen alaklardan > kklerdensin. Yukardaki, yetlerde, bulunduu yerden, fehbit (in) ifadesi kullanld halde burada fehru (k) ifadesi kullanlmtr. demin hilkatinden evvel iblisin, meleklerin iinde belirli bir yeri vard ve Hakkn belirli ve daha geni

75

esm-i lhiyyesini zuhura karyor iken, demin hilkati ile yapm olduu secde etmeme davran neticesinde, gururlanarak, kendi kendini byk grdnden, genelde klm ve (sgiriyn) kklerden olmu ayrca kendinde daha evvelce bulunan esm-i lhiyyenin bazlar da ztlaryla deiip daha baka bir ekilde aa kmaya balam oldu. Bir bakma demin hilkat-i iblisi de rahmet olmutur. Kendisinde bulunan gerek kimlii bylece ortaya km oldu. (fehbit) in ifadesiyle meleklerin arasndan indirildi (fehru) k ifadesiyle cennetten karlm oldu. Bunun zerine:

rj a a 4b QT
(kle; enzrni il yevmi ybasne) (14) Dedi ki: Bana dirilecekleri gne kadar mhlet ver. Bu talep birok dnceyi de beraberinde getirmektedir. Demek ki; iblis insn ve geirecei evrelerini biliyor idi. Henz ilk defa sahneye kan bir varln akbetinin bilinmesi iin, ya onun hayat seyrinin ilmi ynden bir kaynaktan okunarak bilinmesi veya daha evvelden sahnelenen o oyununun seyredilerek bilinmesi lzm gelmektedir. blisin konumalarndan demin ve demliin btn seyrini bildii anlalmaktadr. Melekler de bu hususta fikir yrtmlerdi; fakat demliin hayatndan, sadece bozgunculuk ve kan dkclk blmn sylemiler, daha fazla konumadan acziyetlerini ifade ederek neticede secde ederek sahneden ekilmilerdir. blisle olan konumalar ise devam ederek srdrlmektedir. (enzr) nazar et (enzrni) bana

76

nazar et-bak mnsnadr, geri tefsirlerde genel olarak mhlet ver hkmnde ifade edilir; ancak mhlet ver ile bana bak arasnda epey fark vardr. Bir kimseye istedii mhlet verilir ve kendi haline braklr, mhlet sonunda anlamaya gre hareket edilir. Fakat Bana bak. hkmnn ifadesinde ise: Mhlet sonuna kadar beni kontrol et. hkm vardr. Ne zamana kadar? Dirilecekleri gne kadar bana mhlet ver veya beni gzetle-nazar et diyerek insnlarn yeniden dirilecekleri maher gnne kadar sre isteyerek, gya bu talebiyle, gizlice lmszl istemitir. Bu talebinden de, iblisin demoullarnn dnyada oalp epey bir zaman yaadktan sonra, lp tekrar dirileceklerini, maher ve hesap kitap gnnn geleceini biliyordu ki; yeniden Dirilecekleri gne kadar izin! Yani lmszlk istedi. Bunda dahi gizli hilesi vard. Bunun zerine cevaben, Cenb Hakk, bu isteini reddetmeyerek.

a a 4b QU
(kale inneke minel munzariyn) (15) Buyurdu ki: Sen muhakkak mhlet verilmilerdensin. Ancak bu mhlet onun istedii ekilde deil de, (Hicr 15/38-Sad 38/81) yetlerinde ifade edildii gibi,

a oa a SX
(l yevmilvaktil malum) (38) Bilinen bir vakte kadar. yani baas yeniden dirilme gnne kadar deil, kyamet gnne kadar mhlet verilmitir.

77

Bylece insnlarn yaamlarnn sonuna kadar yer yznde o da onlarla beraber yaayacak ve kyametle birlikte o da lecektir. Burada ondan kast, o ve onun neslidir. demden kast, dem ve onun da nesli olduu gibi, yani tek bir iblis kyamete kadar yaayacak demek deildir. Tek bir demin de kyamete kadar yaamasnn mmkn olmad gibi. Gerekten de bu ifadelerden anlald zere iblisin, dem ve nesli hakknda olduka geni bilgi sahibi olduu anlalmaktadr. Anlatlan bu sahneler her bir dem neslinin, bilse de bilmese de bandan gemektedir. Bilerek geerse tedbirini alr, uyank davranr, ezel mcadeleyi kazanr. Bilmeden geerse gaflette kalarak mcadeleyi kaybetmi olur. Cenb Hakk o na mhlet verdiini beyan ettikten sonra o da:

na bj 4b QV
(kle: fe bima agveyten.) Bylece (aslnda) Sen beni azdrdn. diye cevap verir. Bu cevap ise gerekten ok cretkrdr ve iblisin gerek var edili kimliini ve bu kimlii bireysellie dntrdnde iine dt nefs benliinin gerekten Hakkn karsnda bylece nasl bir kstahla dtn gururla ak olarak ifade etmektedir. imdi! Bu szn ve arkasnda bulunan gerekleri anlamaya alalm. Bu konumasndan iblisin kader srrna ksmen ain olduu anlalmaktadr.

78

Cenb Hakk ezelde, lm-i lhisinde btn bu lemin ve iindeki varlklarn (ayan- sbite)lerini yani asl-ak programlarn yapt, ve her varlk kendi program ierisinde dnyadaki seyrini srdrmeye balad. Ayan- sabiteler, belirli isimlerin terkipleri > birlemelerinden meydana gelmitir ve ok zeldir; hibiri birbirlerine benzemezler. Ztn varlnda, ilm-i ezelisinde mevcud olduklarndan (mahlk) hkmnde de deildirler. blisin asl isimleri aziz, cebbar, mtekebbir ve mudil arlkldr. Genelde varlklar, ayan- sabiteleri istikametinde hareket etmektedirler, buna da (emr-i ird) denmektedir. ki varln, insn ve cinlerin zerinde bir de (emr-i teklif) vardr ki oda zhiren bildirilen eriattr. te bu iki emir ynyle bu varlklar emir olunurlar ve bunlar doru olarak uygulamakla da mkelleftirler. te iblisin (agveyteni) Sen beni azdrdn. derken, (ayn- sbite)si zere olan isimlerinin istikametinde hareket ettiini sylemeye alm; ancak iki eyi rtbas etmek istemitir. Birisi, (ayn- sbite)lerin (mecul) olmad yani, sonradan var edilmi olmaddr. O halde emir Kendinden kendinedir. Yani, Hakk ona bir ey yaptrmam, o kendi reyi ile hareket etmitir. (agveyten) Sen beni azdrdn. sz tutarszdr ve isyandr. Dieri ise ok ak olarak emr-i teklifiye de kar km (secde et) emrine kar gelmitir ki; her iki ynden de hayal ve vehim ile hareket ederek deerlendirmesi hibir asla dayanmadndan geerli olmamtr. blis szne devam ederek:

=na a
79

(leekudenne lehm sratekel mstakiym.) Elbette onlar azdrmak iin senin doru yolunun (eriatinin) zerine oturacam. Yani, yollarnda mukim > oturan olacam, oradan, onlardan ayrlmayacam, hayal ve vehim zere ynlendireceim.

1 a 2 m q QW b( ra vm 6b( ba
(smme letiyennehm min beyni eydihim min halfihim ve an eymnihim ve an emilihim ve ltecid ekserahm akiriyn.) Melen: (17) Sonra muhakkak ki, onlarn nlerinden, arkalarndan, sa taraflarndan ve sol taraflarndan geleceim ve onlarn ekserisini kr ediciler bulmayacaksn. Yani, drt ynden de onlara saldracam; ancak unuttuu iki yn daha vard ki; onlar da st ve alttr. nsnlarn sa ve sollarnda (kirmen ktibn) ikram edilen erefli melekler, arkalarnda (hafaza) muhafaza > koruyucu melekler vardr. Kii Hakkn emrine uyarak hayatn o istikamette srdrrse bu melekler ona btnen yardmc olur. Onu bu drt istikametten gelebilecek, vehm ve hayal iblisin oluturduu kurgulardan korur. nsna gelen lhi zt rahmet ise iblisin unuttuu, st ve alttan, yani semdan ve arzdandr. Semdan gelen afk, arzdan gelen ise enfs rzklar > bilgilerdir.

80

Cenb Hakk; bu hakikati (Mide Sresi 5/66 yetinde) ak olarak bildirmitir:

6ua ozm a
(le ekl min fevkhim ve min tahti erclihim.) Elbette hem stlerinden altndan yiyeceklerdi. hem de ayaklar

blisin, nden gelerek bozgunculuk yapmas; grsel olmakta, grnt ile megul etmekte, hayal ve vehme ynlendirerek, hayal ve vehm grntlerin peinde koturmasdr ki; kii buna hibir zaman ulaamaz. Arkadan gelerek bozgunculuk yapmas; zan ve pheye drerek, vesveseye zemin hazrlayarak kiiyi huzursuz hale getirmesidir. Sadan gelerek bozgunculuk yapmas; sreta > dtan, Hakktan gzkerek kiinin yapm olduu ibadet ve fiillerini kendine gzel gstererek gururlanmasn temin ederek ibadetlerinin kabuln pheye drmesine sebep olmasdr. Soldan gelerek bozgunculuk yapmas ise; solcu ve maddi ataist fikirleri, trl hileli akl oyunlar ve mesnetsiz mantk kurgularn, gerek ve en geerli kurallar olarak kabule zorlamasdr. Btn bunlardan kurtulmann yolu, yukardan (semdan) gelen Krna, vahye, ilhama, yerden yani arzdan gelen iblisin tesir edemiyecei; bunun, Hz. Peygamber (s.a.v.) efendimize uymakla ve onun yolunda yrmekle mmkn olaca aikrdr.

81

Yeri gelmiken faydal olur dncesiyle, FUSSUL HKEM cilt 3, sayfa 319 dan ksa bir blm sadeletirerek aktaralm. Hakk vcuduyla, kulun sretinde kayda girerek meydana kan olmakla onu stnden yedirerek muhafaza eder ve kulun vcudu Hakkn vcuduna bal olan bir vcud olup, Hakk onun ii ve btn olmakla onu altndan yedirir > besler bylece onu korumu olur. Eer Hakk kulunu stnden ve altndan yedirerek beslememi olsa kul mdum yani yok olurdu. (Bu ksa ifadeden sonra tekrar yolumuza devam edelim.) Bylece alttan ve stten rahmni gdalarla beslenemeyenler, dier drt ynden beslenirler ki; bu ilmi gdalarna mutlaka hayal, vehim ve heva karr, bu da onlarn akllarn kartrarak doru bilgi sahibi olmalarn nlemi olur bylece kiinin mr oyalanarak boa geirtilmi olur. te bu yzden Krn, yani zt- hakikatleri okuyacan zaman kovulmu eytandan Allaha sn ilk art olarak ifade edilmitir. (Euz billhi) Allaha snrm. diye balayp, besmeleyi de syleyerek Kn okumaya geilmekte ve her yeniden balamada bylece tatbik edilmesi istenmektedir. nk deme ilk olarak zarar vermeye alan iblistir. Ve ondan korunmann yolu yukarda belirtildii gibi ifade edilmektedir. Krn- Keriymin son Sresi dahi, (Ns 114/6) bu hakikate ok ak olarak dikkatimizi ekip bizi ikaz etmektedir. Krn- Keriymi okumay bitirdiimiz > hatim ettiimizde dahi bu ikazn hatrlanmas iin (Ns) sresi okunmaktadr.

82

Onlarn bulamayacaksn.

ekserisini

kr

edici

Hakk yolunda olan insnlarn, yaptklar almalar ile aldklar baz vasflar vardr. Bunlardan zkir, kir, bit, slih, rif, muttak ve dierlerinden bahsetmeden sadece (akir) kredici vasflarn ifade etmesi dikkat ekicidir. Kendinde bu vasflar yoktur, yok olduu iin de kendisi bunlar bilmediinden zikretmemitir veya kendi eski, gerek haline kretmeyip isyan ettiinden, bu ynden kyas yaparak kendi kretmedii iin, onlarn da kr ehli olmayacan dnmtr ve bunun iin gayret edeceini beyan etmitir, diyebiliriz.

jm a6y b@ b xa 4b QX ua u
(Klehruc minhe mezmumen medhura lemen tebiake minhm leemleenne cehenneme minkm ecmaiyn.) Melen: (18) Buyurdu ki: Haydi oradan yerilmi, kovulmu olarak k. Andolsun ki onlardan her kim sana tbi olursa elbette cehennemi sizden, hepinizden dolduracam. (Kovulmu olarak k.) Bu kma her ne kadar Cennetten k. hkm ise de aslnda yeryzne inerek ortaya k, faaliyete ge demektir. Ayrca, daha evvelce Hakkn varlnda, esm mertebesinde, btnda iken bir ahsiyyet kazanarak ortaya karlmasdr.

83

(Zem ve tard) emri teklifiye, yani secde et hkmne uymad iin knanarak, ayplanarak, kovularak, srlerek, uzaklatrlarak, tard edilmilik hkm zerinde sabit olmutur. Cehennem ehlinin cehenneme girmesi, iblisin drt ynden saldrmasyla olumaktadr. Kim bu tehlikeyi ciddiye alr da drt tarafnda bulunan, drt melei daha ok kuvvetlendirirse bu tehlikeden onlarn yardm ile kurtulabilir. Eer onlara yardm edip kuvvetlendiremezse, drt cihetin kaplar aralk kaldndan, iblis oralardan ieriye szp nfuz ederek, kiiyi kendi ahlkyla ahlklandrr ve bylece o kiide iblisin ahlk ortaya ktndan, onun askeri olmu olur. Sreta insn grntsnde; fakat btnen iblis ahlkndadr. te bu tr hal ve ahlk ierisinde olan insnlar ve iblislerle cehennem doldurulacaktr. Ne hazin bir sondur ki! Kendine, meleklerin secde ettii, iblisin etmedii insn iblise tabiiyyeti ile ona secde etmi hkmne dm olmaktadr.

5 va u oa a ab QY ba

bn v'a b2m bn( sy

(Ya ademskn ente ve zevckelcennete fe kl min hays itm vel-tekraba hazihiecerate fetekn minezzlimiyn.)

84

Melen: (19) Ve ey dem! Sen ve ein cennette yerleiniz, dilediiniz yerden yiyiniz ve u aaca yaklamaynz, sonra ikiniz de zalimlerden olursunuz. Bu yet-i Keriyme, evvelki sayfalarda Bakara Sresinde ele alnmt. Ancak u aaca yaklamayn. blm hakkndaki ayrnty (leride tekrar deineceiz.) hkm ile buraya brakmtk. Ayn blmn izhna bir baka ynden devam etmeye alalm. Bu yet-i Keriyme hakknda da tefsirlerde efl mertebesi itibariyle pek ok izahlar bulunmakta; ancak birbirlerinin benzerleri olup kesin bir neticeye varamamakta, tefekkr ehlini btnen doyurucu olamamaktadrlar. Bu yet-i Keriymeyi ben de ok dndm ve deiik ynlerini de aratrmaya baladm. Daha geni bilgiyi nerelerde bulabilirim diye gnlmle istiare ederken Rabbn olan,(Rahmna) dan. dedi. Ben de (Rahmna) dantm. Dedim ki!...

v( (ecer)
Aa nedir? Dedi ki: (Allemel Krn) Ikr et, oku! Evet okuyacam kayna bulmutum; nk zti hakikatleri, allem > talim ediyordu ve ilk tavsiyesi (ecer)e dikkat et diyordu ve devam ederek, (ecer) kelimesi her bir kelime gibi bir ok lhi mny ifade etmektedir. Sembolleri; ( ) r (

x) cim (*) n dr.

Rahmniyyet mns itibariyle;

85

n Cim R

: Harfi, ehadet, mahedeyi, ehadet lemini : Harfi, Ceml-i lhiyyeyi, esm lemini : Harfi, Rahmniyyet, sfat lemini ifade etmektedir ve bu mertebeler art mnsnda, kendisinde mevcuttur.

Nefsniyyet mns itibariyle ise; n Cim R : Harfi, eytaniyyet-i, (nefs-i emre ve levvmeyi) : Harfi, cinsiyet-i : Harfi, (rda) rt perdeyi, ifade etmektedir ve bu mertebeler de kendisinde eksi mnsnda mevcuttur, diyebiliriz. hesabyla: : Deer says, (300) : Deer says, (3) : Deer says, (200)dr.

Ebced n Cim R

Toplarsak; 300+3+200=503 toplam deeridir. (503) dier say deeri ise, kelime-i rislet, (Muhammedrraslllah) Muhammed, Rasl, Allah,

kelimelerinin oluumdur.

toplam

deeridir

ki,

hayret

verici

bir

ecer, bir bakma Hakikat-i Muhammediyyenin bu mertebedeki irsliyetidir. Ayrca, (5+3=8)dir ki; sekiz cennet ifadesindedir. Bilindii gibi (ecer) aa cennetin ana unsurlarndan birisidir.

86

u aaca yaklamayn. ifadesinden de anlalan, cennette ok daha baka aalarn da olduudur. Bulunduklar cennet, esm cenneti olduundan, orann meyveleri o aalarn mnlardr, yani her bir aa esm-i lhiyyeden bir mny ifade etmekte ve onun mn meyvelerini retmektedir. te yaklalmas yasak edilen aa, (Ulhiyyet) mnsn ifade eden iki ana dall (Ulhiyyet) aacdr. Bir dal;(Rahmniyyet) mnlar, meyveleri ile dolu (eceraten mbareketen) Dier dal ise; (Nefsniyyet) mnlar, meyveleri ile dolu (eceraten meluneten)dir diyebiliriz. nk (Ulhiyyet) tm olarak bu varl gerek yzleri ile kendi mertebelerinde korumaktr. Cenb- Hakk, insnlk hayat Peygamberleri vastasyla bir ok aa dikkatlerimizi ekmitir. sresince rneine

dem (a.s.)a ve Havv anamza cennette ilk emir ve yasak u aaca > ecer yaklamayn oldu. Ms (a.s.)a, peygamberlik balangc bir aa > ecerden ilk defa (nr) esmsnn tecellisi ile olmutu. Orada grd ecer (nur) esmsnn zuhuru idi. Hz. Muhammed (s.a.v.) efendimize de Mirc gecesi sidrei mntehada (sidir) aac gsterilmitir ki; bu ok dikkate deerdir. Bu hususta daha geni bilgi, mbarek geceler kitabmzn Mirc blmnde mevcuttur. Dileyen oraya bakabilir. O aaca yaklalmasna mni bir ok sebepten biri de henz o aaca, ecer mnsna yaklama vaktinin gelmediidir.

87

Dieri ise, o aata mevcud Ulhiyyete yaklamaynz demektir. nk oras bir Ulhiyyetten uzaklama yeridir. Bir uzaklalmaynca da oraya dnme diye bir ey sz olamaz.

kurb bakma eyden konusu

Bir dieri ise, yine o aata mevcud nefsniyyet ve eytaniyyete kurb yaklamayn, demektir. te bu aa, ecer iki zt mny bir arada tutmakta ve dem (a.s.) varlnda dnyaya gelen herkes bir ynyle bu aatan men edilmektedir. Hakk, yolunda gidenlere, eytaniyyet dal. eytaniyyet, yolunda gidenlere ise Rahmniyyet dal, yasak edilmektedir. (ecer)e kurbiyyet, yaklamaktan nehiy ve ikaz sadece dem ve Havv yadr. Meleklere ve iblise deildir; nk onlarn bu sahada oyunculuklar yoktur. Saylar itibariyle (ecer) ve (Kelime-i Rislet) (503) ayn deerdedir ki; o mny tatmak, Rislet yolunun balangcna gelmi demektir. dem (a.s.) da ilk peygamber olduundan, Allahn o mertebedeki Rasldr ve yeryzne ini sreci ierisindedir. * ** Kelime-i Rislet hakknda daha geni bilgi Kelime-i Tevhid isimli kitabmzn (136)nc sayfasnda mevcuttur, dileyen oraya bakabilir. Ayrca (503) saysnn ortasndaki sfr alrsak ortada (53) kalr ki; o da bizim ifre saymzdr. Bu hususta da geni

88

bilgi, Terzi Baba isimli kitabmzn saylarn blmnde vardr, o sayfalara mracaat edilebilir. * **

dilinden

Sonra zalimlerden olursunuz. Bu hususun daha evvelce Bakara Sresindeki; ilgili yetinde ksaca izah yaplm idi, hatrlamak iin tekrar oraya baklabilir. O aacn iki dalnn neticesi zten, zulm > zulmet, karanlktr. Biri nefsniyyet zulmeti; dieri ise, Ulhiyyetin amiyyet karanl, sevd azmdr. Peygamberlerin bazlarna aalar, bir mn btndr. gsterilen (ecer) efl

dem ve Havvya men edilen mertebesine ini itibariyle yol gstermekte,

aa

Ms (a.s.)a gsterilen aa esm mertebesi itibariyle yol gstermekte, Muhammet (a.s.)a Mirc ta gsterilen sidre aac ise sfat ve zt mertebesi itibariyle yol gstermektedir, diyebiliriz. Bu hususta daha geni bilgi mbarek geceler, kitabzn mirc blmnde vardr.

@b b j b,'a b RP b2 bb 4b bma b ba bm a bm a a v'a

(Fevesvese lehmeytn liybdiye lehm mavriye anhm min sev tihim ve kle,

89

mnehekm rabbikm an hezihiecerati. ll en tekn melekeyni, ev tekn minelhalidiyn.) Melen: (7/20.) Sonra eytn, ikisine de onlarn kendilerinden rtlm olan irkin yerlerini onlara avermesi iin vesvese vermeye balad. Ve Rabbiniz sizi bu aatan yasaklamad; ancak iki melek olacanz veya ebed kalacaklardan bulunacanz iin yasaklad. dedi. eytan onlara vesvese vermeye balad. (Sessizce fsldad.) Bu defa iblisten eytan ismiyle bahsedilmektedir. Tard edildikten sonra ald isim eytanolmutur. Bakara Sresinde, mevzu ile ilgili yet-i Keriymede eytan ismi hakknda ksmen bilgi verilmiti. Burada da ebced hesabyla saysal deerini incelemeye alalm.

b( (eytan)
( ) nun ( ) elif

0)

ye (

*)

n, harflerinden

meydana gelmektedir. Toplarsak; 50 1 9 10 300 (300+10+9+1+50=370) deer says olur. (3+7=10) (1-0) (3+1+9=13) (1+5=6) kan say deerleri grld gibi, (10) (1-0) (13) (6)dr. (6) eytann kabullenmedii imnn alt artdr. (13) bilindii gibi Hakikat-i Ahmediyyedir ve eytann dahi bal olduu yer orasdr. (1) Tevhid-i Hakiki, Hakkn birliidir. (0) lemin ve eytann aslnda yok olan haylidir. (10) ise seviyyet mertebesidir ki; bugnk haliyle, ounlukla eytann tantanasn ortaya karmaktadrlar. eytann, insnlara yaklama ynlerini kendi ifade ettii gibi, aaca yaklatrmak iin, drt ynn biri olan

90

nden gelerek, grsellii kullanarak, aac gstererek, o aa hakknda gya doru bilgi veriyormu gibi vesvese yaparak onlara yaklamaya ve o aaca yaklatrmaya almtr. Kendilerinden rtlm olan irkin yerlerini onlara avermesi iin vesvese vermeye balad. yet-i Keriymenin bu blmnden eytann, dem ve Havvnn varlnda var olan ve kendilerinin de henz bilmedii bir takm hususiyetlerini bildii anlalmaktadr. Yeni meydana getirilmi bir varln zelliklerini bir baka varlk nasl bilebilir ki? Bu bili belki kendinden bir kyasladr, belki ilmi bir bilitir. Bu mertebede iblisin yaam tecrbesi dem ve Havvdan daha fazladr. Gayesi demi (a.s.) kk drmektir. Ancak, gizli olan bu yerlerin ailmasn nefsi mnda eriatsz kullanmak su unsuru, lhi mnda ruhsatla kullanmak ise Ulhiyyetin gereidir. eytan bu ikinci kullan ynn anlayamad iin o uzuvlar atrmaya almtr. Eer bu hakikati idrk etmi olabilseydi bu yolda bir almaya girmez o mahallerin almasn istemezdi. eytan cennetten kovulduktan sonra onlara nasl ulat hakknda bir ok rivayet vardr. Bu hususun daha kolay anlalmas iin bu gnk cep telefonlarmz gzel bir misal olabilir. Onlarla ok uzak mesafelerle konuma imkn buluyoruz. eytan ateten, yani enerjiden var edildiinden kendinde mevcud bu enerjiyi manyetik dalgalar halinde, dem ve Havvya gndermi, onlarda bulunan uygun frekanstan onlara ulam olabilir. Mhim olan nasl ulalm olduu deil, ulaldnda ne olduudur. dem ve Havvnn, cennette ltif bir yaamlar olduundan henz kendi i bnyelerinde btnlarnda

91

bulunan dier zellikleri meydana kmam idi. dem kssalar okunup incelendike demin cennette bireysellie doru birok evre geirdii anlalmaktadr. Burada ise daha kendilerinin de farknda olmadklar i bnyelerinde bulunan ehvaniyyetin ve reme organlarnn varln anlamalar olmutur. Ve Rabbiniz sizi bu aatan yasaklamad; ancak iki melek olacanz veya ebed kalacaklardan bulunacanz iin yasaklad. dedi. Yani Bu aatan yerseniz iki melek olarak cennette ebedi kalc olacanzdan, Rabbnz size bu aac cennette ebedi kalmamanz iin yasaklad. dedi. O halde bu aatan yiyin ve cennette ebedi olarak kaln demek istedi. Ve gerein tam tersini onlara yaptrmaya alt. Zaten onun zellii hadiseleri tam tersinden gstermeye almasdr. dem ile Havvnn cennetteki yaamlar henz fiziken bedenlememi olduklarndan zaten meleki bir yaant idi. Bylece gayesi onlar kk drmek idi. Bunu temin etmek iin de:

=zba b a bb RQ
(Ve kasemuha inn lekma leminennsihiyn) Melen: (7/21) Ve onlara yemin etti ki, ben muhakkak sizin iin elbette hayr tavsiye edenlerdenim. dem ile Havv bu yemin zerine ona inandlar.

p2 v'a ba b 72 b RR 6va b b1 b1 bma b

92

v'a bm ba a b2 bb j b b,'a a b 3a
(Fedelle hma bi gururin felemma zkecerate bedet lehma sevthma ve tafika yahsifani aleyhim min veraklcenneti, ve nadahma Rabbhma elem enhekma an tilkmaecerati ve ekullekma inneeytane lekma advvn mbiyn.) Melen: (7/22) Artk onlar btl szle aldatt. Vaktaki aatan tadverdiler, o kapal avret yerleri kendilerine grnmeye balad. Onlarn zerine cennetin yapraklarndan kat kat rtverdiler. Ve Rableri ise onlara nida etti ki: Sizi bu aatan yasaklam deil miydim ve phe yok ki eytan, size apak bir dmandr, dememi mi idim? Artk onlar btl szle aldatt. (Bylece onlar kaydrarak aa sarktt.) Nefsniyyete meylettirdi. Demekki o aacn bir zellii de dier aalardan daha aada olmas imi. Vaktaki aatan tadverdiler, o kapal avret yerleri kendilerine grnmeye balad. Nihayet o aatan tattlar, tad olarak belirtilen (ZK) zevke dnt. Bu tad ve zevk ok trldr. Bir bakma bu tad Ulhiyyet aacndan mahlkiyyete dnk rzkn, enerjisini ve zelliklerini tadtr. Dier ynyle bakldnda bu aacn bir dal, Nefs ve eytniyyet dal olduundan, o tad neticesinde kendilerinde

93

kuvvede btnda olan baz zelliklerinin kuvveden fiile kmaya balamasyla uyarlan ayp yerleri belirginleerek grnmeye balamtr. Bu aatan (ekel) edilmemi, yani yenmemi sadece tadlmtr. Yenmesi ve yaanmas dnyaya braklmtr. Bu tadn dier enfsi bir yn de vardr ki; genele almas, kayttan idrklere braklmtr. Aalarn meyveleri genelde yukarda dallarda olur, o halde bu tad yukardan olmutur. Tefsirlerde bu tadlan ey hakknda bir ok fikir yrtlmtr, bazlar buday, bazlar elma, bazlar incir, zm gibi gdalarn olabileceini sylemilerdir. Hepsi de izfidir, mertebeleri gerei hepsi de yerli yerincedir. dem ve Havvnn ltif varlklar zerinde herhangi sonradan yaplma bir rt, libas, elbise tr eyleri yoktu; zaten bunlara ihtiyalar da olmadndan hilkat halleriyle cennette dolayolard ve bu hal o zaman onlar iin tabii idi. ecerden tadtan sonra barizleerek grnen ayp yerlerini kapatmak iin. Onlarn zerine cennetin yapraklarndan kat kat rtverdiler. Bu yapraklarn incir yapraklar olduu sylenmitir ki; izfeten dorudur; nk incir vahdette kesreti yani birlikteki okluu ifade etmektedir ki; bu tad da kesretin balangcn oluturmutur. Bylece kendilerinde levvme ve emmre nefisleri de faaliyete geerek (al ve esfeli) bir arada yaayacak kmil hale gelmilerdir. Bunun zerine:

94

Ve Rableri ise onlara nida etti ki: Sizi bu aatan yasaklam deil miydim ve size phe yok ki eytan, size apak bir dmandr, dememi mi idim? Emr-i teklifiye uymadklarndan bu szlere muhatap olmulard. dem ile Havv bu hadise karsnda mahup, utanga ve zntl halleri ile mahzundular ve sustular. Bunun zerine Allah- Tel onlara Bakara Sresinde ifade edildii zere baz kelimeler retti, onlar da o kelimelerle zr ve acizliklerini beyan ederek kendi kendilerini levm ederek pimanlklarn ifade ettiler.

b 1m a b1a b b2 b RS ba bym
(Kal Rabben zalemn enfsen ve in lem tefirlen ve terhamn lenek-nenne minel hasiriyne.) Melen: (7/23) Dediler ki: Ey Rabbimiz! Biz kendi nefislerimize zulm ettik ve eer bizi balamaz ve merhamet buyurmaz isen elbette biz zarara uramlardan oluruz. Yukarda i; yet-i Keriymelerde belirtildii gibi dem ve Havnn aaca yaklamalaryla zlim olacaklar ifade ediliyor idi, o aaca yaklamalaryla zlimlik onlarn bir vasf olmu oldu. Daha evvelce Bakara Sresinde geen ilgili mevzuda zlimlik hakknda bilgi verilmi idi, tekrar bilgi tazelemek iin oraya baklabilir. dem ile Havv ecer aatan tad fiilini iledikten sonra ne yapacaklarn bilmez akn bir halde iken, Rabblarnn bildirmesiyle emr-i irdiye ve eytana uyup

95

emr-i teklifiye uymayarak Ya Rabbi biz nefislerimize zulmettik. dediler. Btn bu oluan hadiseler karsnda onlardan Rabblarnn eitimi ile ilk defa bir sz ortaya kmakta idi ve ilk defa kendileri, kendilerinde var olan bir zellii ortaya koymakta idiler ki; dem ve Havvnn belirgin hallerinin banda tanmlamalarnn Nefs olduu ve bu dzenlenmesinin tamamland ortaya km oldu ki; nefsin genel tanm (Nefs o eyin zatdr.) ekliyle ifade edilmitir. Bu hususta geni bilgi rfan Mektebi kitabmzda verilmi idi. Bu hadiseyi baka bir ynyle de incelemeye alalm. Nefslerine zulm eytann vesvesesi ile (ecer) aaca yaklamaya meylettikleri anda, kendilerinde o aaca (kurb) bir muhabbet olumaya balad. Bu, muhabbet (s) olarak iddetlenmeye ve atee dnmeye balad, bylece ilerindeki ate dier mnlar hkmsz hale getirdi. Bylece kendilerinde kuvvede var olan Kahhar esmsn faaliyete geirerek dier btn esm-i ilhiyyeyi hkmsz hale getirdi. O anda dem ve Havvnn varl, aac da tadla geici olarak btnen iblisiyyete dnm oldu, bylece gizli yerleri kendilerine aldnda utanarak ok zldler ve yaptklar bu fiilin yanl olduunu, emr-i lhiyye ve emr-i teklifiyyeye aykr olduunu anlayp piman oldular. Bu pimanlk ierisinde akn olarak kaldklarnda Allahn itab (azarlama) geldi. yice mahcup ve piman oldular, ne diyeceklerini bilmezler iken Rabblar onlara bu kelimeleri talim etti, onlar da o kelimelerle: Ya Rabbi nefislerimize zulmettik. dediler. Dier bir ynyle de Nefslerine zulm yle olmutur, diyebiliriz.

96

Yine Bakara Sresinde ifade edilen yeti Keriymelerde Cenb- Hakkn deme isimlerinin hepsini rettii beyan edilmiti. Bylece lemde insn cinsine verilen ilk derste; talebe dem, retmen ise Cenb- Hakk olmutur ki; bu zti bir eitimdir. demin renerek varlnda yani Nefsinde mevcud olan bu esm-i lhiyye itidal zere olmak ister; nk her bir Nefs bu lhi isimlerin varl ile vardr ve ylece bin edilmitir. Herhangi bir sebeb ile kiide meydana gelen bir deiim, eer o kiiyi iddetle tek bir ismin hkm altna sokarsa ite orada dier isimlerin mnlar geici olarak iptal edildiinden ste kan o isim ile dier isimler perdelendiinden, zulmette kalm olurlar. te bylece kii farknda bile olmadan Nefsine zulmetmi olur. dem ve Havv o aaca yaklamakla geici olarak iblisiyyet ahlk ve mnsna dntnden (Nefs demlie) zulm etmi oldular. Bylece Nefslerine zulm etmi oldular. aresi bu hali idrk edip tevbe etmeleri oldu. Rabblar onlara bu yolu gstermese idi hsrana urayanlardan olacaklard. (nk demde btn mertebeler mevcuttur.) deme secde emri; meleklere ve iblise idi. Aaca yaklamayn emri ise; dem ve Havvya idi. Bu hususlar tefekkrde yarar olaca muhakkaktr. Btn bunlardan sonra Allah (c.c.) dedi ki: a

7 j 2 aja 4b RT y a bn n

97

(Kalehbitu bagdukm li bagdin advvn velekm fil erd mstekarrun ve metaun il hynn.) Melen: (7/24) Buyurdu ki: Baznz baznza dman olarak -yeryzne- ininiz, sizin iin yerde bir zamana kadar bir ikametgh, bir faydalanma vardr. Bu yet-i Keriymenin hkmnden, yeryznde genel anlamda bir bar olamayaca ak olarak anlalmaktadr. varl, varl, demin varlnda cmle, her trl zt isimlerin Havvnn varlnda reticilik, heva ve hevesin

eytann varlnda ise, vesvas, hannas ve kahhariyyet hkmleri zuhura kacandan ve her bir isim de kendi hakimiyyetinin bakasn isteyeceinden birlik ve beraberliin mutlak mnda olmas mmkn grlmemektedir. (Bu da zuhurun zenginliidir.) Mevln Hz. de bu hususu: Buras fark lemidir, burada birlik olmaz. diye ifade etmilerdir.

;um b mm b zm b 4b RU
(Kale fiha tahyevne ve fiha temutne ve fiha tuhracune) Melen: (7/25) Buyurdu ki: Orada yaayacaksnz, orada leceksiniz ve yine oradan karlacaksnzdr. orada Orada hayat bulacaksnz, yani hay isminin zuhurunu grp yaayacaksnz hayat bulacak, kimlik

98

kazanacaksnz ve orada leceksiniz. Baznz zdrari > zaruri lmle baznzda ihtiyari > isteyerek (lmeden evvel lnz) hkm ile leceksiniz. Ve herkes nasl lm ise o lmn karl olan mertebesi itibariyle kazanlan yere oradan karlp gnderileceksiniz demektir. Bu hususta kk bir iirimin son drtln de mevzu ile ilgisi olduundan ilve etmeyi uygun buldum. Necdetten dinle bu sz Hakktan ayrma hi z Bu dnyann gerek tad lmeden lmekmi meer Kim ki; bu dnyadan, gerekten ihtiyar > isteyerek, nefs mnda ld bir lmden sonra fiziki lmle lrse, aslnda o lmemi gerek lhi varl ile dirilmi olduundan irfaniyyetle tekrar kendi aslna ulam olur. te bu lm ile dnyadan ayrlma (ebi aruz) yani o kii iin dn gecesi olmu olur.

a bbj ba a 2 b RV 6 na bj b' ma a pba

(Ya beni deme kad enzeln aleykm libasn yvar sevatikm ve rin ve libasttakva zalike hayrun zalike min ayatillhi leallehm yezzekkerune.) Melen: (7/26) Ey demoullar! Size irkin yerlerinizi rtecek bir rt ve bir de bir ss elbisesi indirdik, takv elbisesi ise o daha hayrldr. Bu ite Allah Tel'nn yetlerindendir. Belki bunu dnrler.

99

Yukardaki yet-i Keriymenin ba tarafnda trl elbiseden bahsedilmektedir. Bunlar, dnyada giyilecek ikisi fiziki dieri manevi elbiselerdir. Ayrca ite, btnda elbise daha vardr ki; onlar ltif elbiseler olduklarndan grnmemektedirler. Bu yzden de fark edilememektedirler. Birinci elbise: nsnn i bnyesini > mnsn muhafaza eden, toprak beden, et, kemik, slsl, balk, elbisesi. kinci elbise: Bedeni muhafaza malzemelerden meydana gelen giysi elbisesi. eden, belirli

nc elbise: (Takva) elbisesidir ki, isnn gerek mnda insn olarak yaamasn temin eden lhi sistemin mn olarak tm kimliine giydirilmesidir. Bir gerek hayat sistemi ve insnlk, asalet elbisesidir. (Bu mevzuya daha sonra yine devam edeceiz.) te btn bu hakikatler, (yatillhi) Allahn yetlerindendir. Yani Ulhiyyet iaretlerinden > mertebelerindendir. Btn bu lem, (Allahn yetleri) olup lemin tm (Krn- fiil veya Krn- tafsil)dir. Yani btn tafsiltyl zuhura km, yaayan muhteem ztn zuhuru, her mertebesi itibariyle esm-i lhiyyenin ve sfat- lhiyyenin kendi mnlar itibariyle zuhur ve tecellileri > ztnn giyindii elbiseleridir. En gzel elbise ise (Rahmn) sreti zere halk edilen (dem > insn) sreti ve elbisesidir. (leallehm yezzekkerune.) Belki bunu dnrler. (zikrederler) belirli Zikir genelde iki trldr; biri tesbih veya lisan ile sayda baz szckleri tekrar etmek, dieri ise

100

sylenen bu szcklerin mnlarn dnerek asl mnlarn faaliyete geirip hakikatlerini ve kendinde olan varlklarn hatrlamalardr. te bu anlayla Hakikat-i lhiyyeyi tefekkr etmeye alanlar (hm) onlar diye ifade edilmektedir. nsnn belirgin hali zikr etmesi yani tefekkr etmesidir. te ancak bu tefekkr ve zikr insn kemline ulatrr. Bu hususu Efendimiz (s.a.v.) Hadis- Kdssinde yle ifade etmitir: Cenb- Hakk buyuruyor ki! (Ene celis men zekerni) yani Ben beni zikredenin celisi > oturanym. Yani, Beni zikredenle ben beraberim. demektedir. zah uzun srer bu kadar iaret yeterlidir zannediyorum. Gerek zikir ve tefekkr ehli btn bunlardan hissesine deni zaten almaktadrlar. Arf Sresinde geen mevzumuzla ilgili blmleri zet olarak grmeye altktan sonra imdi, Hicr Sresinde de zet olarak grp incelemeye alalm. Krn- Keriym; Hicr Sresi; (15/28-42) yetlerinin de dem (a.s.) ile ilgili blmlerine bir gz atalm.

a'2 b a 2 4b a RX by 4b

(Veiz kale Rabbke lilmeliketi inn halikun beeran min salsalin min hamimin mesnunin.) (kokmu siyah balk) Melen: (15/28) Ve hatrla o zaman ki; Rabbin meleklere demiti ki: Ben kuru bir amurdan, bir ekillenmi balktan bir insn yaratcym. (halk ediciyim)

101

a'2 b a
(inni halikun beeran) Muhakkak ki, ben bir beer halk edeceim. Bakara Sresi: yet (2/30)da ayn hadise deiik ynden ifade edilmektedir. Ksaca bunlar idrk etmeye alalm.

61a 3bu a
(nn ciln fil ard halifeten) Muhakkak ki ben yeryznde bir halife ceal edeceim. (halk edeceim) Hicr Sresinde, demin beer sretiyle halkiyyeti, Bakara Sresinde ise Halife vasfyla cealiyyeti > klnmakl, ifade edilmektedir. (Ceal) ile (halk) arasnda olduka byk fark vardr. Her ne kadar zhiren genel kullanta her ikisi iin de (yaratma) szc kolayca karlk olarak ifade ediliyor ise de aslnda (ceal) klma > dileme (halk) halk etme, meydana gelme, zuhur, tecellidir. Bakara Sresi (2/30) yetinde bahsedilen (cel) ile ifade edilen dem oluumu btn leminde ilmi ve rhi mnda oluan program yndr, diyebiliriz. Hicr Sresi (15/28) ve Sad Sresi (38/81) yetlerinde ise (halk) bu halife programnn faaliyet sahasnda tatbikata balamasdr diyebiliriz.

102

Beer, insnn grntye gelip bu lemde yaayabilmesini salayacak kesif yn, (salsal) kara amur balktan meydana getirilen vcud heykelidir. Tabiat ve nefsaniyyetini ifade etmektedir. Bu mevzuya daha sonra devam edeceiz. Beer, ebced hesabyla u neticeyi vermektedir:

'2
( ) (r) (200) (

Beer

*) (n) (300) (l) (be) (2)

Toplarsak: (200+300+2=502) (5+2=7) Grld gibi netice (7)dir. Ve insndaki yedi Nefs mertebesini ifade etmektedir. Halife ebced hesab toplamlar neticesinde (5) say deerindedir ve Hazart- Hamse be hazret mertebesini ifade etmektedir. Beer lgat mns itibariyle: mjde demektir. Beret lgat mns itibariyle: gzellik ve mjde demektir, ebced hesab toplamlar neticesi (12) say deerindedir. Grld gibi (beer ve halife) insnn iki lkabn (beret) kelimesi bnyesinde toplamaktadr ki; bu da (12) say deerindedir. Beer toprak ve venefahtnn birleimidir. diledi. Zat- Mutlak; zt- tecellisini zuhura getirmeyi

103

 9m ya ba b T
(95) tin sresi (Lekad halknal insne fi ahsen-i takviym) (95/4) Muhakkak ki: Biz insn en gzel bir biimde yarattk. (halk ettik) hkm ile zuhura getirdi bu gzellii kelmyla Krn- Keriymin muhtelif yerlerinde mjdeledi. nsn; zat- Hakkn, kendi zatnn, zat mertebesinden bu gzelliinin zuhurunu mjdeledii, zat-i aynasdr. Bir Hadste belirtildii gibi (Allahu cemiyln yuhubbul ceml) Allah gzeldir, gzeli sever. diye belirtilen gzel, genel anlamda, btn varlk mertebeleri, zelde ise insndr.

a y o1 n ab RY
(15) Hcr sresi.

ub
(Feiza sevveyth fekaulehu sacidiyn) venefaht fihi min rhi

Melen: (15/29) Artk ben ona ekil verdiim ve ona ruhumdan flediim zaman siz hemen onun iin secde ediciler olarak yere kapann. Bu Ayet-i Keriyme de zatidir; Cenb- Hakk bu faaliyeti zel olarak zat itibariyle ilediini ifade etmektedir. (Daha evvelce de belirttiimiz gibi.)

104

zetle; zat- Mutlak, btndan zuhura kmak iin, Amiyyetten ilk tecellisiyle Ahadiyyete, oradan Vahidiyyete, oradan Ulhiyyete ve nihayet Rahmniyyet ile Nefes-i Rahmniyesini btn lemlere nefy etti (fledi) ve bu Nefes-i Rahmniye ile btn lemler ve tabiat meydana geldi. nsn iin ne mthi bir iltifattr ki; lemlere flenen rh Nefes-i Rahmn, mertebe-i Rahmniyyetten flenmi iken, nsn iin belirtilen beer isimli tesviyeden sonra, iine bizzat, Cenb- Hakkn (vene faht fihi min rhi) Ben ona rhumdan fledim. ifadesi ne mithi bir olgudur ve beer ismiyle mjdelenen bu ne gzelliktir. Hads-i Kudside (halkal deme al sretihi) Allah demi (bylece) kendi sreti zere halk etti. Yani kendi isim ve sfatlarnn toplu zuhur mahalli olarak halk etti ve meleklere ona secde etmelerini emretti, onlar da hemen secde ettiler. Ve iblis secde etmedi. (Daha evvelce bu hususlar zetle belirtmi idik.)Tekrar yolumuza devam edelim.

b bj a TR
(15) Hcr sresi. (nne ibad leyse leke aleyhim sltann) Melen: (15/42) phe yok ki, benim kullarmn zerinde senin iin bir hakimiyet (g, sltan) yoktur. (Vhy ve Cebril) isimli kitabmzda (sltan) g ten bir miktar bahsetmitik, burada da zetle baka bir ynnden bahsetmeye alalm.

105

Cenb- Hakkn deme fledii Rh; Rh-u Azm ve Rhul Kdsn mahlka dnk zat Rhudur ve ismine Rh-u Sltan denmektedir ki; faaliyet mertebeleri, demiyyet ve Mseviyyet arasdr. Daha yukars seviyyet (Rhul Kds) ve Hakikat-i Muhammediyye Rhu Azmdr. te ibliste olmayan, bu (sltan) g tr. Bu sltan > g demin kara balk toprak, bedenine flenmitir. Bu yce gc kaldracak kuvvet iblisin ateinde olmadndan ona yklenmemitir. nk atein stne ne yklense o yklenen eyi ate yakar, yok eder; toprak ise stne yklenen eyi kendi bnyesine eker evvel temizler, sonra bereketlendirir ve sonra byk bir hikmet ve bereketle iade eder. Aradaki fark ok byktr. te ibliste olmayan bu (sltan) g tr ve iblisin kuvveti bu lhi gc yenmeye yeterli deildir. nk o melek yani asl sadece kendi halkyyetine bal kuvvettir, g deildir. (Melek > kuvvet) (g ise sltandr). nsndaki ise (lhi g) Rh-u Sltandir. Bu sltan g faaliyete geirildiinde onun karsnda durabilecek hibir kuvvet yoktur. nk kuvvetin kayna (g > sltandr). te bu sltan gc faaliyete geirenler, (inne ibd) yani benim zati kullarmdr, hkmyle belirtilen zat zuhuru < tecelliyi meydena getiren (nsn- kmillerdir). Sd Sresi (38/71-85) yetleri de yukarda belirtilen yet-i Keriymelerin yakynen benzerleridir. (75)inci yette:

o b vm a b 2a b 4b WU
(38) Sad Sresi.

ba o a pjna 62
106

(kle ya iblis ma menaeke en tescde lima halekt bi yedeyye estekberte em knte minel ln.) Melen: (38/75) Cenb- Hakk buyurdu ki: Ey iblis!. ki elimle yarattma secde etmekten seni, ne ey alkoydu? Kibirlenmek mi istedin, yoksa sen ykseklerden mi oldun? Yukardaki, yet-i Keriymede ilk bakta (iki elimle) ifadesinin dierlerinden fazla olduu grlmektedir. Yani dier ekliyle zati ynden bir izah ve bilgi verilmesidir. Daha evvelki yetlerde (halikun beeran) hkm gemi idi, ite bu beerin halkyyeti Hakkn iki eliyle olmutur. Krn Keriymde bu ifade (yed > el) baka yerlerde de gemektedir.

9a 2 a bjm Q
(67) Mlk Sresi. (Tebarekellezi biyedihil mlk.) Melen: (67/1) Btn mlk elinde -kudret elinde- olan -Allah- Tel- pek ycedir.)

( 3 p 2 a bzj XS
(36) yasin Sresi. (Fesbhanellezi biyedihi melekt klli eyin.)

107

Melen: (36/83) Hakikaten noksanlardan mnezzeh -tesbih ve takdise lyk-dir. O -Yce Yaratc ki, her eyin tam mlk O'nun kudret elindedir. 7

a a
(48) fetih sresi.

(Yedullahi fevka eydihim) Melen: (48/10) Allahn eli onlarn ellerinin stndedir. gibi birok ifadeler vardr. Hads-i Kudsde de eliolurum.) buyurulmaktadr. belirtildii gibi (Tutan

Bilindii gibi, insnn iki eli vardr; ancak bu eller karlkl birletirilince, tek el olurlar ve iki taraftan da baklnca ayn grnt olumaktadr. Bu da Allah ismi Cellinin yazlm eklidir ve ellerin ilerinde, eski saylarla sa tarafta (18) sol tarafta (81) saylar yazmaktadr. kisi toplandnda (18+81=99) etmektedir ki; bu Esm-l Hsnnn zuhurudur. Ayrca (9+9=18)dir; bu da on sekiz bin lemdir. te bu sistem insnn mthi kabiliyet ve yetenei olan ellerinde vcud bulmutur. Ve insn elleri bu kabiliyetlerle donatlm olduu halde dnyada ne kadar imar var ise bu ellerle vcud bulmu ve kemle erdirilmitir. Yine ne kadar acdr ki yeryznde yaplan ne kadar ktlk varsa yine bu ellerle yaplmaktadr. Krn- Keriymde bu husus Tebbet Sresinde belirtilir.

6 km k 2a a ojm Q
108

(111) Tebbet Sresi. (Tebbet yeda ebi lehebin ve tebbe) Melen: (1) Eb Leheb'in iki eli helk oldu, kendisi de hsrna urad. Bylece eller, biri lhi, dieri nefsi olmak zere ikiye ayrlmakta, lhi eller imar etmekte, nefsi eller ise bozmaktadrlar. Kim ki, ellerini nefsine ml etti, ite o eller ve sahipleri helk olmaya mahkmdur. te bu eller vcutta bir zuhurda > uzantda ayrdr. Ve ikisiyle birlikte faaliyet meydana gelmektedir. Dier varlklardan insnn bir stnl de bu elleridir. Yukardaki ve benzeri ifadelerle belirtilen Allahn elleri, insndaki iki el gibi tek ynl bir ara deil, belirtilen bir mn olup, bu ifade ile zat- Mutlakn lemlerin btn zerrelerindeki hakimiyeti bildirilmektedir. Cenb- Hakkn isimleri bilindii gibi zt isimlerden meydana gelmektedir. Bunlar da, celli ve cemli olmak zere ikiye ayrlmaktadr. Celli isimler Hakkn sol eli, Cemli isimler ise sa elidir. Ayrca btn bu lemlerin btn sa el, zhiri ise sol el ifadesindedir. Ve yine her varlkta ve her zerrede sa ve sol el vardr. Bir eliyle alr, dier eliyle verir. Feyz-i lhi ile leme btndan sa el ile verilir; zuhur mahalli olan tabiat ise, sol el olarak verilen tecelliyi alarak zuhura getirir ki; bu iki el btn lemlerde her an tecelli ve zuhuru, yenileyerek devam ettirmektedirler. Bu eller esm leminin sretlerini tabiat leminin naklar olarak sslerler. Bunlar lemin tabii oluumlardr.

109

Zat- Mutlakn demi iki eliyle halk etmesi ok zel bir oluumdur. Hibir varla bu kadar yakn zati bir tecelli olmamtr. Dier varlklarn hepsi tek elle var edildiklerinden ya sadece zhirde veya sadece btnda zuhur etmektedirler. demin erefi odur ki; o, zatn iki eliyle balktan tesviye edilmi, en gzel sret ile halk edilmi, ona gzellik ve mjde mnsna gelen beer denmi, tesviye> dzenlenmesi yapldktan sonra, zaten sret varlnda > tabiatnda mevcud olan, nefes-i Rahmniyyesine ilveten baka hibir varlkta bulunmayan, zt- lhi bu srete lhi nefhasn > venefaht Rhundan ilka etmi yani flemitir. te bylece dem, zhir ve btn lemlerde ne varsa, hepsi kendisinde mevcud olduundan, yeryznde beer, lemlerde hakikat-i insniyye olarak Allahn halifesi olmu, bu yaknlndan dolay zel ismi insn olmutur. Bu hakikati ve tecelliyi > venefaht ancak toprak alt yapl dem kabul edebilmitir; nk toprak > trab hikmettir, anadr ve saysal deeri de (13)tr. Yeri gelmiken kk bir ekmeye alalm. Bilindii gibi: hususa daha dikkat

Melekler nrdan, Cinler ateten, Hayvanlar topraktan, Beer ise, toprak salsal kara balktan halk edilip iine lhi rh flenmitir. Melekler; nr kaynakl olduklarndan ltiftirler, ltif ise yanstc olmadndan geirgendir. Geirgen bir yerde de seyr olmaz, yani aynalk yapamaz. Cinler; ate kaynakldr, onlar tarif ederlerken, (bacadan kan duman gibidir) benzetmesini yaparlar.

110

Duman ve alev dalgal, hareketli ve geirgendir. Bu haliyle o da aynalk yapamaz, heva ve hevestir. Hayvanlar; topraktr. n yzeylerinde cil, ilerinde venefaht olmadndan onlar da yanstc deillerdir. nsnlara gelince; slsl kara balktan halk edilmi, iine lhi rh flenmi, cillanm ayna gibi olmu, arkas sr kara balk olmu, kara ise en koyu renk olduundan en ok yanstc olmutur. te bu yzden insn, lhi hakikatleri en gzel ve en geni mnda yanstc bir zuhur mahalli olmutur. te bu srra binen lemlerin efendisi (Arap) neslinden yani (kara) nesilden gelmitir. nsnlar iinde lhi hakikatleri en ok yanstan olmutur. Kbe-i Muazzamann da rts karadr: (Hacer-ul Esved) de karadr. Amiyyet > sevad- azam da karadr. Bylece lhi tecelli kara renkte keml zuhurunu, yani aynn bulmutur, diyebiliriz. Bu kadar gzellik ve kemalt ancak Allah (c.c.) elinden (yedullah) meydana gelebilir. Biz de dem neslinden olduumuzdan krnden aciziz, her birerlerimiz bu hakikatleri idrk ederek yaarsak bu ereflere nail oluruz. Aksi halde ya bir melek (kuvvet) olarak kalrz veya insn eytanlarna dnrz onlarla beraber yerimiz cehennem olur. Son saatler gelmeden bunlar dnmeli ve hayatmz ona gre ynlendirmeliyiz. Evvelce belirttiimiz gibi, imdi tekrar bir baka ynyle dem (a.s.)n var ediliini ele alalm.

111

Bakara Sresi: (2/30-38) Ayetlerinde dem (a.s.) hakknda verilen bilgilerle dier Srelerin Ayetlerinde verilen bilgiler arasnda baz ufak farklar olduu grlmektedir, evvelce de bu farkllklara zet olarak deinmitik; ancak Ayet-i Keriymelerin derinliine doru nfuz etmeye alldnda, daha deiik zelliklerinin de ortaya kmaya balad grlecektir. Herhangi bir insn grnmnde olan demolunun kendisi ile ilgili olan bu bilgileri aratrp anlamas ve kendini zhir, btn tanmas kendi lehinedir, bunun dnya ve ahiret asndan ne kadar yararl olaca aikrdr. Btn bunlardan sonra mevzuumuzu zet olarak toparlamaya alalm. Zat- Mutlak, gizli bir hazine iken, bilinmekliini murad etti ve mertebe mertebe btn lemleri meydana, zuhura getirdi. Ancak henz kendine ayna olacak zuhurunu ortaya getirmemiti ve sra ona gelmi idi. Onun da ancak bu aamadan sonra yeryzne inip yaamas mmkn olacakt. Zatnda ilm-i ilhiyyesinde mevcud aynann ismi, (Hakikat-i Muhammed-) dier ismi ise (insn)d. Bu insnn program (ayan- sabite) olarak btnda idi. Nihayet zuhura kma gn yaklamakta idi. (1) nsn Sresi (76/1) btndaki varln gstermektedir. Ayeti bu programn

(2) Nis Sresi (4/1) Ayetinde bu programn Vahidiyyet mertebesi itibariyle insnn ilm bir varlk olarak halkyyet sahasna doru yolculuunun balad belirtilmektedir. Ve yapsnn birden ikiye doru mn olarak ald yerdir ve zat cennetidir. (3) Rahmn Sresi (55/1-4) Ayetleri bu programn Rahmniyyet mertebesindeki tahakkukunu gstermektedir.

112

Buras sfat cennetidir ve insnn ltif mn da bireysellie doru kt yolculuunun balangcdr. (4) Bakara Sresi (2/30-38) Ayetleri bu programn Rububiyyet mertebesine intikalini ve dier varlklarla mnasebetlere baladn getermektedir. Buras esm cennetidir. (5) Hicr Sresi (15/28) Sd Sresi (38/71) Ayetlerinde belirtilen hadiselerin getii yer, tefsirlerde de genellikle kabul edildii gibi, mminlerin ahirette girecekleri, zhir leminde, btnen mevcud, efl mertebesi iinde var olan cennetlerin dnyaya en yakn olan mertebesidir ve buraya da Btn efl cennetidir diyebiliriz. (Baz rivayetler bu cennetin dnya yznde bir cennet de olabileceini ifade etmektedirler.) Bilindii gibi zaten cennet, bahe demektir. (Yukardaki Ayet-i Keriymeler daha evvelce zet olarak belirtilmiti, burada sadece sralama yapld.) dem ve Havv ite bu cennetten yeryzne indirilmiler ve arza ayak basarak oalmlardr, hayatlarn dem nesli olarak srdrmektedirler ve bu hayat kyamete kadar da devam edecektir. Ondan sonra oluacak hesap kitaptan sonra da ehl-i ibadet byk babalarnn indii en yakn cennet olmak zere yukarya, st mertebelerine, cennetlerine girecekler ve orada herhangi bir ey veya (ecer) aatan men edilmeyeceklerdir. Gaflet ehli ise, gaflet ve inkrlarna gre cehennemin alt katlarna konulacaklar ve cennetlerin btn (ecer) aalarndan men edileceklerdir. imdi tekrar dier bir ynyle zet olarak dem (a.s.)n zuhurunu incelemeye alalm. -Zat- mutlak zati tecellisi iin bir zuhur yeri bir ayna murad etti ve evvel onun program olan ayan- sabitesini ilm-i lhisinde oluturdu. Burada demin zat, zat-

113

lhinin ilm-i mahiyyette varlnda olduundan, mnda zat cennetinde idi ve zat elbisesi giyindi.

ilm-i

-Oradan bu program nefs-i Vahide olarak, Vahidiyyet mertebesine indirildi ki Vahidiyyet ile vasfland. Buras sfat ve kudret mertebesi, ayn zamanda sfat cennetidir. Ve burada sfat, Vahidiyyet elbisesi giyerek, zat perdelenmi oldu. -Buradan Rahmniyyet rh mertebesine indirilerek, insn btn mnda, ltif ve rhani bir mn olarak Rahmniyyet ile vasfland. Buras da sfat ve rh mertebesidir, ayn zamanda buras esmya dnk sfat cennetidir. Ve burada da Rahmniyyet elbisesi giyip Vahidiyyeti perdelenmi oldu. -Buradan Bakara Sresi (2/30) Ayetinde bahse konu olan hususa gelelim.Dikkat edilecek nokta udur ki: Hani Rabbin meleklere demiti ifadesinden bu hadisenin (Rububiyyet) yani esm cennetinde olduu ak olarak anlalmaktadr. Yukardan beri Hakkkani elbiseler giyip lhi bir oluumla esm mertebesi cennetine tenezzl ettirilen dem-i mn burada bir elbise daha giydirilerek esm lemi artlarna uyum salayacak hale getirilmitir ki; Hz. demin ilk mahlkiyyet mertebesidir. Bundan evvelki mertebeleri Ulhiyyet mertebeleri ierisinde zati mertebelerdir. Buralarda henz bireysellik bilinci yoktur. -Bu mertebede, rh ve nr hakikatleri ile esm yani melekt leminde ve orann alt kat olan, misl leminde ltif varlklar olan, melekler ve iblis ile olan mnasebetleri bu dnyaya en yakn olan esm mertebesi cennetinde olmutur ve Hz. demin ilk bireysel bilin ve uurlanmas ltif olarak bu mertebede faaliyete gemeye balamtr. Bir bakma buras (elest birabbikm) Ben sizin Rabbiniz deil miyim? (Sre 7 yet 172) mertebesi dzeyindedir. Bir

114

bakma yar rya, yar yakaza, yani uyku ve uyanklk aras gibi bir yaamdr. Hz. dem bu Rububiyyet mertebesinde btn lhi vasflar ile vasflanm olduu halde ilk defa birey varlk olarak esm mertebesi dzeyinde sahneye kmakta idi. Ayan- sabitesi, lhi program gereince istidat ve kaabiliyeti ile Hakkn btn isimlerini, sfatlarn talim etti. Bylece kendisinde ilm-i lhiye faaliyete gemi oldu. Bu lhi bilgi ile meleklere stn gelerek kendisine secde edilmesi zarureti ortaya km oldu. nk melekler esm Hz. dem ise zat mertebesi kaynakl idi. Bunu anlayan melekler hemen secde ettiler, iblis secde etmedi. (Bu hadiseler dier ynleriyle daha evvelce ifade edilmiti, gereinde tekrar oralara baklabilir.) Hz. demin ltif varl bu oluumlarla mn aleminde Allahn iki eliyle (yedeyn) mertebe mertebe esm lemine tenezzl ettirilmiti. Gerekten bir harika olan Hz. demin varlnda mertebe-i Havviyyet dahi mavcud idi; nk Cenb- Hakk kendi gibi demi de tek olarak; ancak varlnda iki zellii ile (racul ve nis) yani erkek ve dii tek olarak halk etmitir. Tefsirlerdeki; rivayetlerde deniliyor ki: dem bir gn bulunduu cennette, uyuyor idi, uyand zaman yannda daha evvel grmedii kendine benzer bir varlk grd. Bu uyku esnasnda kendisinde kudretullah meydana gelerek, demin varlnda mevcud dier zellii (sol ee kemii)nden var edildi. diye bildirilen hadise zuhur etti. demin halkyyetinin, Allahn iki eliyle yani Ceml ve Cell elleriyle olutuu bildirilmi idi. Bu hal Akl- kl ve Nefs-i kl diye de ifade edilir. Akl- kl sa, Nefs-i kl de soldur. demin varlnda bu iki mertebe de birlikte idi, ite bunlarn ayrlmas, yani demin sol ee kemiinden, yeni

115

varln zuhura getirilmesi demde solunda mevcud Nefs-i klln ayrlmas neticesinde kendisi sadece sa ve Akl- kl olarak kald. Bylece demin iki ayr mertebesi ltif kimliklerini bulmu oldu. Allah demi kendi sreti zere halk etti,Havv da demin sreti zere halk edildi.

=bn zja x QY
(Merecel bahreyni yeltekyani.) Rahmn Sresi (55/19) Melen: (19) birbirine kavuurlar. -Oiki denizi salvermitir,

(-O- iki deniz birbirine kavuurlar;ama karmazlar.) Yan yana, birlikte duran iki ayr denizin, birbirine karmadan tek olarak durmas gibi. ki ayr (dem-i mn) denizi ltif olarak biribirlerinden ayrldlar ama yine de yan yana birlikte durmaktadrlar. Bylece dem asl, kendinden meydana gelen ( aby) Havv (h) harfi, hayat iki (vav) harfinden biri, lhi vehimi dieri de bireysel vehimi sondaki; (elif ve hemze) de asln ifade etmektedir, diyebiliriz. Havv da, zhiren ismi ceml (btnen) ismi cell zuhurdadr. demde ise zhiren ismi cell (btnen) ismi ceml zuhurdadr. nk (zl celli vel ikram)dr. Yani ikram cellinden gelmektedir.

bu b ya 1
116

(halkakm min nefsin vahidetin ve halka minhe zevcehe) Melen: (4/1) Sizi bir nefsten yaratmtr ve ondan da eini yaratmtr. (halk etmitir.) Nefs-i vahid olan demden bylece, zevcesi Havv Melekt mertebesinde ltif bir varlk olarak ayrlp, kendi kimliini bulmu oldu. Bylece ikisi de esm cennetinde iskn edildiler. Aslnda, dem ve Havv, tek olan birin, iki zellikli grnmdr. ki grnm de ayr ayr bir ey ifade etmemekte; ancak tekrar ikisinin birlikteliinden, yeni birler, yeni hayatlar, olumaktadr. Esm Melekt cennetinde, ltif mnlar olarak meydana getirilen dem ve Havvnn, zhiren de zuhura kmalar iin kesif bir elbiseye daha ihtiyalar vard ki o da (salsal) kurumu kara balktan, yine Hakkn iki eliyle tefsiye ettii (sevveyth) toprak ii bo kesif, demin ve Havvnn kalb, heykeli idi. Cenb- Hakk bunun iin yeryznden aldrd amur balk ile bu heykelleri tefsiye etti (venefaht fihi min rhi) iine rhundan nefh etti, fledi. te bu rh ve nefha ile esm leminde mn olarak var olan dem ve Havvnn rhaniyyetleri bu toprak heykellere tesir ettirilerek kendilerinde bulunan nefes-i Rahmniyyenin nefesinde bulunan rutubet-su, hava ve ate-hararet ile toprak bedenler lhi teshir tesir ile canlanmaya ve hayat bulmaya baladlar ve kendilerine maddeden toprak bir elbise daha giydirilmi (halikun beeran) Bir beer halk edeceim. tamamlanm oldu.

117

Bylece Hz. demin, zhiri halk, btn Hakk, olarak cemiyyet-i lhiye zere kemlt- tamamlanm oldu. Krn- Keriym, Rm Sresi, (30/20) yetinde bu hadiseyi yle ifade eder:

na aa q lam a mba RP 'nm '2

(Ve min yatihi en halkakm min trabin iza entm beeran tenteirune.) Melen: (30/20) Sizi topraktan halk etmesi Onun delillerindendir. Sonra siz birden insn oldunuz. (Etrafa) yaylyorsunuz. Esm misal lemi cennetinde iskn edilen dem ve Havvya bir (ecer) aa yani beeriyyet ve Ulhiyyet aac yasak edilmiti. dem ve Havv (ve nefaht) ile kara balk toprak elbiselerinin iine girince, yeni ekbiselerini giyince eski hareket kabiliyetleri kalmamt; nk bu elbise dierlerinden farkl ve arl olan bir elbise idi. Ve bu i bnyelerinde bulunan btn elbiseleri rtt, perdeledi, dier i mertebeler btn, toprak > anasr elbise ve zellikleri zhir oldu. Ltif mnlar olarak, melekler gibi esm cennetinde ok rahat hareket edebiliyorlar iken, bu elbise ile hareketleri belli oranda snrlanm oldu. Bu snrlanma onlar biraz skp skntya drmt. te byle skntl bir hal ierisinde iken eytan onlara vesvese vererek yasaklanan aaca doru meyl ettirerek onlar kk drmek istiyordu. Yine bir sinsi mantk oyunuyla: Eer bu aatan yerseniz yine (eskisi) gibi iki melek olup cennette ebedi kalrsnz. dedi ve bu

118

hususta nasihat olduu yolunda yemin de verdi. (Daha evvelce grmtk.) Yeni hallerine almakta zorluk eken ve hareketleri yznden zaten skntda olan Hz. dem ve Havv tekrar eski melek tr yaamlarna dnmek ve cennette ebedi kalmak hayalleri ile o aaca yaklap sadece tattlar yani tamamen yiyemediler. te bu tadlar neticesinde kendilerinde, btnlarnda var olan cinsiyet farkllklar, amur > toprak beden varlklarnda, daha evvelce kuvvede btnda iken, ecerden (Ulhiyyet ve nefsaniyyet aac) tadlnca, bu sefer kendi i bnyelerinde btnda olan beeri bireysel nefsaniyyetleri aac tadtan geen bir enerji ile kemle ermi oldu. Ve hakikati. nefaht yaplan nefih ile Ulhiyyet teklik

Aatan yaplan tadla nefis bireysellik hakikati kemale erdirilmi oldu. Bu oluumun da ebced hesabyla saysal deerine baktmzda yle bir tablo ortaya kmaktadr: (

1) Nefh ve (1) nefs ikisinde de ilk iki

harfleri ayn son harfleri deiiktir, bu son harfler tecelli mahallerini ifade etmektedirler. (

1) () nun (50) (1) fe (80) () h

(600) (5+8=13+6=19)

1) () nun (50) (1) fe (80) () sin

(60) (5+8=13+6=19)

119

ki kelimede de kan netice saylar (13/6) olmak zere ayndr. Ayrca her iki kelimeninde tm say deerleri (5+8=13+6=19) > (5+8=13+6=19) dur. Ne mthi bir sistemdir, her ynyle insn hayretlere drmektedir. nsna ltfedilen her iki zelliin de (13) hakikatine bal olduu ve bu mertebesi itibariyle gerek Ulhiyyet (teklik > vahdet), gerek beeriyyet (okluk > kesret) itibariyle (13)n tecellisinin (6)ya yani alt cihetten, (ciheti site) sin i insna her iki ynden hilkat sebebi olan (ayan sabite)sine > beeriyyetine yaplan tecelli kemltn ak olarak gstermekte ve bu iki kemltn da kemlinin (19)da yani nsn- Kmilde zuhura kabilecei her iki ynden gelen ayn tecelli ile ifade edilmi olmaktadr. te iblise bu alt cihetin drd ak braklm, ikisi ise kapal kalmtr ki; Hakikat-i lhiyye zt tecelli olarak bu iki yn alt ve st olarak iblise kapatlmtr. Zaten bu yollarn varlndan da haberi yoktur. Eer olmu olsa idi bunlar da ifade eder idi. te bylece ecerden tatmak sretiyle demin nefs kemlt da tamamlanm olmakta idi. Dikkat edilirse nefh (

1 )

kelimesinin harfi

de noktaldr. Bir bakma bu noktalar zt- Ahadiyyetin on nc btn noktasnn zuhur ve tecelli yerleridir. Bir bakma da o mertebelerin mnlarnn bireysel zuhur yerleridir diyebiliriz. Nefs (

1 )

kelimesinde ise iki harf noktal,

(sin) harfi noktaszdr. Yine iki harfin noktas yukarda ifade edildii gibidir. Noktasz (sin)de yani insnda ise, bunlarn hepsinin batnnda gizlenmi olduunun ifadesidir diyebiliriz. Bu hususta daha ok sylenecek sz vardr, daha fazla

120

uzatmamak iin imdilik bu kadarn yeterli grp brakalm ve yine yolumuza devam etmeye alalm. Evet; tad sretiyle ecerden alnan enerjiden faaliyete geen Hz. dem ile Havvnn beeri nefsniyyetleri sonunda aa kan, gizli kalmas gereken uzuvlarn incir yapraklar ile rtmeye altlar. Bilindii gibi incir, (vahdette kesret) yani birlikteki okluktur. Kendilerinde tm esm-i lhiyyelerin zuhurlar tamamlannca, Hz. demin Ahadiyyetindeki, teklik mertebe, mertebe tecelli ve nzl ederek, nihayet varlndaki (kesrete) oklua ulaarak, bylece kesretin kemli de tamamlanm oldu. te bu halleriyle, toprak elbiseleriyle, Hz. dem ve Havv (sasal) kara balk toprak beden ile perdelenmek sretiyle zlerindeki btn mertebeleri btnlarnda kalmtr. Kemltlar tamamlanan Hz. dem ile Havv iblisle birlikte, yeryzne birbirlerine dman olarak, yani zt oluumlarla indirilmilerdir. te bu yzden yeryznde mutlak bir slh ve skn olmaz. nk insnlarn iinde de iblis yapl baz kimseler olacaktr. Btn bu mertebeler kendilerinde mevcud olarak yeryzne ayak basan Hz. dem ve Havvnn yaptklar ilk i, Rabblarnn kendilerine rettii baz kelimelerle (Rabben zalemn.) Daha evvelce yukarda grlm idi. sularn kabul ederek istifar etmek sretiyle zrlerini bildirmek olmutur. Bu istifar insnolunun yeryzndeki, ilk istifardr. Zaten bu hikye ilklerle doludur. nsnlar kendilerine verilen bu toprak beden elbiselerini, kendi gerek varlklar zannederek ve ona sahip karak, yaayanlarn ilk ve en byk gnahlar ise bu madde cesetleri olacaktr. (Vcdike zenbike) yani Senin

121

varlk vcdun sana gnah olarak yeter. denmitir. Bu vcda sahip kmak benlik davasnda bulunmak demektir, nefsi benlik ise en byk gnahtr. Hz. dem ve Havnn ocuklar oalacaklar ve istifar mertebesinden tekrar yava yava geldikleri mertebeye doru yolculua balayacaklar, bu geri dn yolculuunun ilk mhim duraklarndan biri, Necatiyyet > Nuhiyyet mertebesidir, biz de yava yava o menzil > mertebeye doru yola kmaya hazrlanmalyz. Her insnn, bilhassa Hakk yolu sliklerinin bu hakikatleri bilmeleri kendilerine ok ey kazandracaktr; nk bu ifadeler sadece gemite yaanan bir hikye deil, her birerlerimizin bal bana hayat hikyelerimizdir. Bu mevzular rnek alarak ahiret yolculuumuzun neresinde olduumuzu anlamamz zor olmayacaktr. Bu hususta belirtilecek daha pek ok ey vardr, yazlanlar yazlamayanlarn yannda ok az bir yer tutar, daha fazla uzatmamak iin bu kadarla yetinmek istiyoruz. Aratrc olan herkes ilgili yerlerden ve gnlnden bu hususta daha pek ok ey arayp bulabilir. Hakkn ilminin sonu yoktur. Gayret bizden muvaffakiyyet Hakktandr. Son olarak ilgisi bakmndan bir Hads-i erifi de nakletmek istiyorum. Snen-i tirmizi, cilt 4 sayfa 14 kader bablar: BAB : 2 MEVZU: (dem hakknda.) ile Msann delilli mnakaas

2217---Ebu Hreyre (r.a.)dan rivayet edilmitir: Raslllah (s.a.v.) buyurdu ki: dem ile Msa delil gstererek mnakaa ettiler. Msa: Ya dem! Sen o

122

kiisin. Allah seni (kudret) eliyle yaratp rhundan sana rh fledi ve sen insnlar ayarttn; onlar(n) cennetten kar(lmalarna sebeb ol)dun! dedi. dem dedi ki: Sen de Allahn konumak iin setii Msasn! Gkleri ve yeri yaratmadan nce Allahn bana yazd (mukadder kld) bir ii iledim diye beni ne hakla knyorsun? Rasl-i Ekrem: dem, Msaya delil (kuvveti) ile galip geldi. buyurdu. 02/03/2006 Terzi Baba Tekirda KAYNAKA KRN VE HADS : VEHB : Hakkn hibe yoluyla verdii ilim. KESB : allarak kazanlan ilim. NAKL : Muhtelif eserlerden, Mesnevii erif, Fussul Hikem, ve sohbetlemizden mahede ile toplanan ilim.

1. 2. 3. 4.

DAHA EVVELCE IKAN KTAPLARIMIZ (Gnlden Esintiler) 1. Necdet Divan: 2. Hacc Divan: 3. rfan Mektebi, Hakk Yolunun Seyr defteri: 4. Lbbl Lbb zn z,(Osmanlcadan eviri): 5. Salt- Namaz ve Ezan- muhammedide Baz hakikatler: 6. slmda Mbarek Geceler, bayramlar ve Hakikatleri: 7. slm, mn, hsn, kn, (Cibril Hadsi): 8. Tuhfetul Ukiyye, (Osmanlcadan eviri): 9. Sre-i Rahmn ve Rahmniyyet: 10. Kelime-i Tevhid, deiik ynleriyle: 11. Vhy ve Cebril: 12. Terzi Baba (1) ve Necm Sresi:

123

13. (13) On ve Hakikat-i lhiyye: 14. rfan Mektebi, Hakk Yolunun seyr defteri ve (erhi.) 15. Alt Peygamber: (1) Hz. dem (a.s.) ZERNDE ALITIIMIZ KTAPLARIMIZ **. Srei Fetih: **. Srei Yusuf ve dervilik: **. Mektuplar ve zuhuratlar: **. Ve bir ok dierleri..

NECDET ARDI Bro : Eturul mah. Hseyin Pehlivan caddesi no. 29/4 Servet Apt. 59 100 Tekirda. Ev : 100 yl Mahallesi uur Mumcu Cad. Ata Kent sitesi A Blok kat 3 D. 13. 59 100 Tekirda Tel (Bro) Faks Tel (ev) Cep : : : : (0282) (0282) (0282) (0533) 263 263 261 774 78 78 43 39 73 73 18 37

Veb sayfas: Almanya:<www.terzibaba.com> Veb sayfas: Amerika: <www.necdetardic.info> MSN Adresi: Necdet Ard <terzibaba13@hotmail.com> Necdet Ard <terzi.baba@yahoo.com.tr> Tekirda:

124

125

126

127

128