MBAREK GECELER ve BAYRAMLAR NEDR BU?

Duyar gnl derun ire, Uyan karde hemen sende, Ademi kendinde ara, Her grdn Adem deil Ademin gnldr asl, Sen Adem olmaa al Hakka seyran eyle yr, Gnler geer er beer, Terki suret sanma kolay, Ykpta Saray vehmin, Btn grdklerin yok bil, Alem var sen dahi varsan, nsan sanmaki beser, Sureti kktr amma, Kendin kendine kur saray, Eer, gnln titremezse, Mustafam cihan , Btn aleme rahmettir, Kuran da vd hep Mevlam, Sende git yolundan hemen, Can ve canan nedir diyen, Her surette grdn can, Cemal cemale aynadr, Bahri zatna dalmadan, Zaman ire zaman vardr, Zaman denilen bir andr, Zaman bakidir sende hep, Aslna vardnsa eer, Marifet (ben) diyebilmek, Eer benlik ile dersen, Bu zamiri ancak (o) der, Sen de (o) olursan eer, Muammay cihandr bu, Gaflethane deildir bu, Kendine merhamettir bu, Surete aldanmaktr bu, Muammay beerdir bu, Bildiin Adem deildir bu, n kendine seferdir, bu, Durmak yeri deildir, bu, Muammay illdr, bu, Ldan dahi gemektir, bu, Hakikati lldr, bu, Dediin l deildir, bu, Muammay zuhurdur, bu, Bil! Alemi ekberdir, bu, Miras almak deildir, bu, Pimek olmak deildir, bu, Muammay Rasldur, bu, Sandn Rasl deildir, bu, Raslu kibriyadr, bu, Ziyan etmek deildir, bu, Muammay Cemaldir, bu, Sreti canan deildir, bu, Canan ile olmaktr, bu, Canan olmak deildir, bu Muammay zamandr, bu, Gelir geer deildir bu, (Vel asri) de yemindir, bu, Gemek gmek deildir, bu, Muammay bendir, bu, Dediin (ben) deildir, bu, Suretten gelen deildir, bu, Syleyen (sen) deildir, bu.

NECDET ARDI (27-10-1981)

NDEKLER NEDR BU? NSZ BRNC BLM REGAB KANDL aylar Recep Cuma Regaib lk Rabet Regaib Adem Al. Rabet Hz. Peygamberc Rabet Libas Beer (Beer elbisesi) Hakikat-i Muhamned-i nsan zerinden bir zaman gemedi mi ki O anlan bir ey deildi (nsan 96/1) simler perdesi Size nefsinizdcn bir Peygamber geldi (Tevbe 9/128) Vehim ve Hayal Hakka davet Nas uykudadr Hayal aleminde yaam Ruhen dnyaya gelmek kinci doum Marifetullah Ademin yer yzne inmesi Regaibler Bir baka Regaib gecesi Ay takvimi Gne takvimi Regaib gecesi (iir) KNC BLM MEVLD KANDL Hakikat-i Muhammedi Fil Vakas Cinlerin ge kmasnn yasaklanmas Kabede bulunan putlarn yz st yere yuvarlanmas Medayn ehrinde Save glnn kurumas Bin senedir yanan mecusi ateinin snmesi Bir ok kuru derelere su hasmas Badatta Dicle sahillerinde bir deve Annesi Amine Babas Abdullah Bana mmetim dermiin (iir)

NC BLM BERAT KANDL Berat gecesinin zellikleri Kblenin deimesi Berat gecesi hakknda baz hadisler Berat: Beraat etme Birinci berat ikinci berat Muhterem hak yolcusu Kblenin deimesi Bcytl Makdise dnmek nedir? Beytl Harama dnmek nedir? Tenzih Tebih Tevhid Kann drt nzul mertebesi Ha mimin baz zellikleri Mbarek gece Berat-n al (iir) DRDNC BLM SRA VE MRAC BAHS BRNC KISIM Mirac hakknda hadisi erif sra, harfleri ynnden ifadesi Mirac harfleri ynnden ifadesi lk Mirac kinci Mirac nc Mirac (sra 17/1) Mirac Mekkeden deilde niin Kudsten vaki oldu Mescid-el Aksa Kuds- erif Beyt-l Makdis Vettin vezzeytun Mirac ta be ykseli SRA VE MRAC BAHS KNC KISIM Vennecmi iza heva ... (Necm 53/1-18) On sekiz nedir? On dokuz nedir? On nedir? Bir nedir? Sfr nedir? Vennecmi necm (yldz) nedir? Vema Yentik n hve illa vahyn yuha
3

Allemehu edidl kuva Z mirretin Ufukil egla Smme dena Kaab- Kavseyn Fe evha ila abdihi ma evha Efetmarunehu l ma yera Ve lekad rea nezleten uhra Sidretil mnleha Mazagal basaru vema taga Grn, Mahedenin dndrdkleri Lekad rea inin ayati rabbihil kbra Byk ayet nsanln ezeli arzusu Miracta ilk defa tahakkuk eden ruyetullah mam- Alinin ruyeti Ehlullah ruyeti be ekilde ifade etmiler Yanarsam ben yanarm Ettehiyyat dris Al. Mirac Musa Al. Mirac sa Al. Mirac mmet-i Muhammedinin Allah- mahedesi mmkn mdr? Gr ve mahede Varisi Muhammedilerin makam Kalemin uunun krlmas Mirac gecesi (iiri) BENC BLM KADR GECES Dier milletlerin Kadir gecesi yoktur Mirac gecesi ile Kadir gecesi arasndaki fark Musa al. ulat en yksek oluum Len terani sen ileni gremezsin seviyetin kadri Fena Fillah (Hakta fani yok olmaktr.) Ve vaadna Musa selasine leyleten Ramazann yirmi yedisi nna enzelna hu Elfe ehrun Meleklerin inmesi Ruhun inmesi Selamm KADR GECES MNACAAT (Nusrel Tura) Kadrini kymetini bil (iir) ALTINCI BLM RAMAZAN KURBAN BAYRAMI lk Kurban brahim Al.in kurban hadisesi smail Al.m bak niin kesmedi
4

hramda iken niin hayvan ldrlmez? hram nedir? nna Egtayna Bayram namaz niin dokuz tekbirlidir? Bayram- kimler ve nasl yaparlar? nsan- Kamilin bayram- Ramazan bayram ile Kurban bayram arasndaki fark Zlcelali vel ikram Nefsi onun ilah olur Kurban bayram niin drt gndr? Niin drtnc gnnde kurban kesilmez? brahim Al.in olunun kurban edilmemesi niin? Hz. Resullullahn oullannn kk yalarda ukba alemine alnmas niin? Nesil ile ilgili sre neden kevser diye balyor? Kevserin harfleri Kevserin iki yn El ele vererek ahidleme (Beyatr rdvan) Hlefa-i Raidin den gelen ak Zahiri kevser rma Batn-i kevser rma Allahn eli onlarn ellerin stndedir gnlden gnle akan manaviyat Fesalli li rabbike Hemen Rabbn iin namaz kl Dur Rabbn namazda dedi Venhar ve kurban kes Celal ve ikram sahihi Gerek bayram kim yapar inne anieke hvel ebter Ef-al Aleminde Hakk ziyaret Hakikat-i ilahide cemalllah- seyr Sen ona korkma de Kuran- natk Safa Merve Medine Cemal tecellisi Mekke celal lecellisi Kaybettim kendimi (iir) htiam Resullullah- gr (iir) Allah C.C dileseydi, habibini Mekkede oturtamaz myd? Niin Hicret hadisesi oldu? Mekke-i mkerremede ikram Medine-i mnevverede yaam Karmda muhteem Kabe (iir) On iki ayn zellii Kevser Nehri kyamete kadar NSZ Muhterem okuyucurn; bu kitap vastasyla sizlere - Regaib, - Mevld, - Beraat, - Mirac, - Kadir geceleri ve
5

- Bayramlar hakknda, ksa ksa da, olsa deiik ynleriyle ve anlayabildiim kadaryla baz zelliklerim ifade etmee alacam. Haa: Ne mesleim, ne de haddim olmad halde bu zor ie kalkmam, bir eyler ispatlama cabas iinde deildir. Ancak muhtelif zamanlarda yapm olduumuz ilgili sohbetlerde kayda geirdiimiz konumalarmz vard. te onlarn kaset eritleri ierisinde hapis kalmalarna gnlm raz olmad. Gnlden esintiler olarak zuhura kmalarm diledim. Ey gnl ehli kardeim. Yukarda bahsi geen mevzular ehilleri larafndan son derece liyakatla ve gzel olarak bir ok eserlerde yazlp neredilmilerdir. Esasen bunlarn zerine bizim yazacamz pek bir eyde yoktur ancak bunlarn imkan olduu gnlmzn bulduu kadaryla batn ynlerinin bir ksmm anlatmaya alacam. Bilindii gibi muhteem dinimiz zahir ve batn olmak zere iki ynldr. Bu iki yn de kendi bnyesinde bir ok ynleri gelitirmitir. Bu ynlerden biri ve belki de en mhimi kendini bilip, bulup, tanmak tr. Bunu yapabilmek iin afaki ve enfsi hkmleri de birlikte idrak edip yaamak gereklidir. Afaki yani senin dnda olan. Enfsi yani senin iinde olan. Eer iini ve dn birleyebilirsen ok eyler kazanabilirsin. slama ve aleme bakn deiir, kalden geip hal ehli olursun: Byklerimiz ne var alemde, o var Ademde demilerdir. Afakta, yani senin dnda ne kadar hadise cereyan etmi ve de ediyorsa bunlarn karl mutlaka enfste, yani senin z varln da da cereyan etmektedir. te bu hadiseleri kendi bnyende yaama zelliine erebilirsen sen de Ariflerden olursun. Dnyaya gelmekten yegane maksat, varln hakikatini idrak edip tadn ykn ne olduunu yakyn ehli olarak anlamandr. te herbir hkmn zahiri, yani d, maddesel yn, bir de batn, yani ii, ruhsal yn, olduu gibi yukarda bahsedilen mevzularn da bizleri ve i bnyemizi ilgilendiren ynleri vardr. Aslnda mesele btn zahiri oluumlarn zn idrak edip onlar batnda yaamaktr, ehl-i kemal byle yapp en doruyu bulmulardr. Mbarek gecelerin derinliini ve geniliini kendimizde bulmak, Regaib gecesi, rabet etmenin hakikatini anlamak, Mevld gecesi, doumun ne olduunu idrak etmek, Beraat gecesi, Mirac gecesi, Kadir gecesi, beratn gereini anlamak, nasl mirac yapacann bilincine varmak, kadrini bilmek,

Bayramlar, nedir nasl yaanr, bunlar da bilip anlamak irfan ehli olmamz salyacaktr. Bu yoldan giderek her hkmn zn anlayabilme yolu alacaktr.
6

Muhterem okuyucum:

Yaadmz gnlere gre mbarek geceler, Mevld Regaib Mirac Beraat Kadir, srasyla gelmektedir. Biz bu sray seyri slk Hakka yolculuk manevi seyr srasna gre ele alacaz. Buna gre gecelerin sralan Regaib Mevld Beraat Mirac Kadir dzeninde olacaktr. Bu oluuma dikkatinizi ekmek isterim, Regaib olmadan, Mevld doum olmayaca, Beraat olmadan, Miracn olamyaca aikardr, hal byle olunca acaba? bizler niye Mevld Regaib Mirac Beraat Kadir dzeninde bu mbarek geceleri kutluyoruz. Burada sakn ha bir yanllk olduunu zannetmeyin, kck bir dnce ile bu incelii anlamamz mmkndr. Ksaca belirtelim ki iki gece yani Regaib ve Beraat geceleri iinde bulunan senenin deil gelecek senenin geceleridir, yleki; bu sene kutladmz Regaib, gelecek senenin Mevldunu hazrlar, bu sene kutladmz Berat, gelecek senenin Beraatna kadar sresi olduundan yani bu gece bir senelik program yapldndan, dolaysyla bir dahaki senenin Beraatna kadar sresi olmaktadr. Hal byle olunca sra manada, Regaib Mevld Beraat Mirac Kadir dzeninde olmaktadr. Zahirde ise kutladmz, Mevld Regaib Mirac Beraat Kadir dzeninde kutlamaklayz. Mevld ve Mirac gecelerini birer gece geriye yerletirirsek zahirde de geceler yerine oturmu olur, bylece her ey kendi ynleri itibarile yerlerini bulmu ve aradaki farkn hakikatte olmad, ince bir dnce ile anlalm olur. Ey Hakk yolcusu salik, mbarek gecelerde minarelerde yanan lambalarn neyi ifade ettiini hi dndn m? Minare ezan okunan yerdir, Ezan- Muhammedi ulhiyetin ilan yeri zat- mutlaka davet yeridir. O da sensin,
7

yani minare, erefede yanan lambalar ise, senin erefli banda ilahi nurlarla parlayan muhabbetullah ve ilmullah yani Allah sevgisi ve ilmidir. Bu hakikatleri idrak etmemiz ve dikkatlerimizin ekilmesi iin; zahirde o lambalar yanmakla, batnda ise bizim aklmzda ve gnlmzde ilahi nurlarn parlamasdr. Minaredeki lambalarn yandn grnce sevinen insan kendi minaresindeki nur kandillerinin yandn grnce sevinmez mi? Bu gecelerin hakikatleri kendi blmleri ierisinde okunup anlalacaktr. Yukarda da bahsedildii gibi mbarek geceler, bir insann manevi seyrinin belirli mertebelerdeki yaantlardr ve sadece mmet-i Muhammede has zelliklerdir dier mmetlerin byle kemalatlar yoktur. Bizler ne kadar kr ehli olsak azdr.
Kymetli kardeim!

Deerli vakitlerini sadece suri ve ekli bir din yaamakla geirme. Bunlarn asl ve zlerini de idrak edip yaamamzda uygulamaya bak. En byk kazan, ekil ve manann birlikte uygulanmasndadr.
Sayn okuyucum!

Elindeki kitap bir roman deildir, bilim kurgu da deildir, seni heyecana srkleyecek bir yan da yoktur, ancak okuma zahmetine katlanr ve bir aratrmac heyecan ile ve dikkatle, ilk anda anlalamayan yerleri bir ka defa tekrar ederek incelersen, sana, seni tantmaya yardmc olacaktr.
Ey gnl ehli kardeim!

Tasavvufta Hazarat- hamse, yani be hazret diye tabir edilen bir kavram vardr, bunlara be ilahi mertebe de denir. 5- nsan- Kamil 4- Zat Alemi 3- Sfat Alemi 2- Esma Alemi 1- Efal Alemi Bu terimlere kitabn ilerliyen sayfalarnda rastlayacaksnz, ksaca onlar anlatmaya alalm. Efal alemi Esma alemi Sfat alemi Zat alemi : Madde alemi, yaadmz alem : simler alemi, madde alemini oluturan mertebe : Esma alemini meydana getiren gler alemi (Ceberut alemi) : Mutlak zat mertebesi

nsan- Kamil : Btn bu mertebeleri ihata eden mertebenin addr. Dinimizi ve kendimizi gerekten tanmamz yukarda belirtilen mertebeleri bilmee baldr. Sradan bir yaam alkanlndan ayrlp yolumuzu bulmamz en hayrl i olacaktr.
8

almak bizden, hidayet Allahtandr. Haktan cmlemize sonsuz sevgi idrak ve fehim vermesini niyaz ederim. Amin.. lahi, bu kitabtan meydana gelecek manevi haslay evvela Hz. Muhammed s.a.v efendimiz hazretlerinin ruhlarna ve Hz. Pir Hasan Hsamettin Uak-i hazretlerinin ruhlarna hediye eyledim.

Sevgili okuyucum. Bu kitabn yazlnda, bilgisayar kaytlarnda diziliinde baslnda, bastrlnda emei ve hizmeti geen bilhassa Tark can ve Hilmi can sayg ile yadet gemislerine hayr duat et, ALLAH c.c. gnlnde feyz kaplar asn. NECDET ARDI UAK TERZ BABA-TEKRDA 16/07/1991

Sohbet Tarihi 14/03/1986 zet

BRNC BLM REGAB KANDL euz billahi mineeytanirraciym bismillahirrahmanirrahiym elhamd lillahi Rabbil alemiyn vessalatu vesselamu ala Rasulina Muhammedin ve ala alihi ve eshabihi ecmain
Muhterem canlar,

bu gnk sohbetimizin mevzuu yaknl dolaysyla Regaib kandili hakknda olacaktr. slam aleminde aylar diye bilinen bir zaman dilimi vardr. Bunlarn ilk bir aylk dilimine Recep, ikincisine aban, ncsne de Ramazan deniyor. Genel olarak bakld zaman bu aylarn dier dokuz aydan hi bir fark yoktur. AI.LAHn c. c. meydana getirdii zamanlarn bir birinden fark olmaz.
9

Dehre kfretmeyiniz, Dehr ALLAHtr. hadisi hkmnce btn zamanlar (Dehr) ALLAHn varl ile mevcuttur, o halde aralarnda fark gzetilemez. Sene, on iki (12) ay, ay otuz (30) gn, gn yirmi drt (24) saattir. Ancak mevsimlere gre ksalr, uzar, sour, snrlar. Bunlar zahirde olan deiikliklerdir. Gerekte ok ksa olmasna ramen bizlere epey uzun gelen dnya gnleri, aralarnda baz iaretler olmasa oniki ay (12) da sradan birer zaman paras gibi elimizin altndan kayar gider. Senelerin byle gaflet iinde gemesi verimsiz bir mrn pimanlkla sona ermesi demektir. te Cenab- Hak insanlara ralmetinden, btn sene gafletten kurtarmak iin aylarn ve gnlerin bazlarna deer atfetmitir. Bunlardan aylar ve ierisinde bulunan geceler kendiliklerinden deil fakat Cenab- Hakkn ltfettii ve o gecelerde oluturduu zellikler bakmndan deer kazanmlardr. Eer zelletirilen bu zaman birimleri olmasayd bizler oniki ay da sradan gnler olarak, hakikatlerim idrak etmeden gnlerimizi gaflet ierisinde geirirdik. Recep aban aynda Regaib ve Mirac geceleri, aynda Berat gecesi,

Ramazan aynda Kadir gecesi, Rebiul evvvel aynda Mevld gecesi, daha dier gece ve gnler kendilerindeki zel ifadelerle birlikte insanlar sradanlktan kurtarp, zaman zaman kendilerine dndrp, dnce ve duyguda derinletirip, hakikatlerine ulamaa yol bulmalarna fayda salamak iindir.
Ey canlar!

Gerekte aylar da gafletle geirip dokuz aya uydurmak deil, aslnda dokuz aylar aylara uydurup onlardaki gibi daha uyank ve verimli bir hayat srdrmek gerekir. aylarn ilki olan Receb-i erifin ilk perembesini Cumaya balayan gece Regaib gecesidir. Bu gece genel ve zel olarak ne demektir, anlamaya alalm. Receb, azametli yce. Cuma, Cem hali: Varln toplu bulunuudur. Regaib, rabet etme, ok istenilen ey, bol bol ihsan etmek demektir. Regaib gecesi ifadesiyle bizlere verilmek istenen ifre ne? Veya bizim almamz gereken nedir? imdi: yle bir izah yoluna gidebiliriz. Dnelim ki Receb: rade, kudret ve ilahi azametiyle bu varlklarn zuhurunu salamak.
10

Cuma: Cem kelimesinden meydana geliyor. Birinci Cuma demek, birinci cem hali, varln mana aleminde ayan sabiteler halinde toplu bulunuu. Regaib: Mana aleminde var olan varlklarn birimsellikleri ve kendi varlklaryla madde aleminde zuhura kmalarn iddetle istemeleridir. Cenab- Hak Zl Celal Hazretleri ezelde btn bu alemler yok iken Azamet ve Kibriyasyla kendinde gizli hazine olan cmle varln, ayan sabitelerini bilimsel ve birimsel varlklar halinde alem sahnesine karmaya iddetle rabet etti. Bu ileri uygulad, bizlere de bu hali REGAB gecesi zellii ve ifresi ierisinde bildirdi. ALLAH-u Teala Hazretleri Ama halindeyken, daha henz AHADYET mertebesine dahi tenezzl etmemiken kendinde kendi olarak gizli fakat kendine gizli deilken kendini bildirmeyi murad etti. Ben gizli bir hazine idim bilinmekliimi sevdim ve bu alemleri halk ettim hadisi kudsisince evvela AHADYET benlik ve hviyet mertebesine tenezzl etti, oradan VAHDYET sfat, ayan sabite mertebesine oradan da esma ve efal yani zuhur ve grnt mertebesine tenezzl etti. Bylece btn alemler varlklarna kavuup yaam ve varolma sevincini kendi idrakleri dzeyinde tattlar. Ksaca belirttiimiz bu oluumu imdi biraz daha amaya alalm. Zuliura gelen bu alemler ve onlarda bulunan varlklar daha henz kendilerinin ne olduu mertebesi dzeyine ulamamlard. Varlklar ortaya km fakat kendinden ve Haktan haberleri yoktu. Son kemalat olarak, Cenab- Hak kendini ve Rabbini bilecek bir varlk daha meydana gelirecekti. Onun yaamas iin mahalli ve gerekli olan hereyi hazrlam, sra kendini zuhura karmaya gelmiti. te Cenab- Hakkn buna ramet etmesi, onda kendi vecihini seyr etmesi iindi. Bylece Adem AS zuhura geldi ve Hakkn isimlerinin zuhur mahalli oldu. Bylece insan ve kemalar sreci halad. (Bu hususta daha geni bilgi Alt Peygamber isimli kitabmzda gelecektir.) Nihayet Hazret-i Peygamberin ahsnda bu kemalat son noktasna ulat, ite Onun ana rahmine dmesiyle balayan son kemalat srecine Cenab- Hakkn rabet etmesi yani habibini dnyaya getirme srecinin balamas Regaib gecesi ifresi ile bildirildi. Cenab- Hak: Zati zuhurunun yani sadece, sfat, esma ve efal zuhuru deil: Zati zuhurunu, kendindeki btn zellikleri, efal yani madde, grnt
11

aleminde seyr etmesi iin gerekli bir varln, bir cihazn, bir vcudun ortaya kmasn arzu etti. Cenab- Hak kendi zatnda bu alemleri, Zat mertebesinden seyr eder, fakat birimsel yap ierisinden ve genel olarak seyretmesi bir baka zelliktir. te murad ilahi, libas beer iinden onlarn dzeyinden her merhalede kendini seyr ve yaamak idi. Hani eskiden padiahlar kyafet deitirerek halkn arasna girer kontrol ederlerdi. Oysa padiah saraynda yaayan gene kendisidir. Kyafet deitirip halkn arasna katlmas onun padiahlna zarar vermedii gibi tebaasyla hem dem olmas, halkna merhameti ve rahmetidir, Padiah Sultan Mehmet bir gn tebdili kyafet ederek pazara kar, kendisinden bir sadaka isleyen fakire iki altn ihsan eder, fakir Padiahm size bu kadarck ihsan yakr m? daha verin yoksa sizi herkese ifa ederim, der. Bunun zerinc padiah eer onu yaparsan elindeki de ka paraya blnr, sonra onu da bulamazsn, der. te Cenab- Hak da byle bir yaam diledi. Bunu en geni ve kemalli bir biimde ortaya getirecek elbisesini, geri elbise de bir ey ifade etmez ama ikilie brnp sonradan tekliini anlayacak ve kendini o ekilde seyr edecek varln orlaya kmaya balad ilk faaliyet Regaib gecesi olarak ifade edildi. Hazret-i Rasulullahn, bir baka ifade ile Hakikat-i Muhammedinin bedensel ynden dnyada zuhur elmesi iin ana rahmine dmesi hkmn, gerekletirmee rabet eden, arzu eden Cenab- Hak hu hali Regaib gecesi olarak ifade ediyor.. Birimsel dzeyde olan bu ifademizin, bir de genel mertebeleri olarak ifadesi ve arzusu vardr. Yani Cenab- Hakkn amadan, btn alemlerde zuhura kmay dilemesi, bir baka ynden Regaib gecesi ifadesidir. Geceden maksat da Ama yani yokluk halidir, aksi takdirde buna, Regaib gndz dr diyebilirdi. Cuma ve gecesi; cem ve karanlk, bunun ikisi de topluluktur. Hali de Zatn kendi kendinde olarak bulunduu haldir, yani mlkn daha henz meydana getirmemitir. te mlkn meydana getirmeyi arzu etmesi, bunu iddetle dilemesi ve ben gizli bir hazine idim bilinmekliimi sevdim bu alemleri halk ettim hadis-i kudsisi var ya, ite ilk tecellinin balangc bu Regaib gecesidir.. Kuran- Keriym de, (nsan Suresi 76/ 1 ayette)

a y ba ma 3 Q a b(
hel eta alel insani hynn mineddehri lem yekn eyen mezkuren dehr/zamandan, yaamdan hyn/sre/doru zaman
12

insan zerine eta, gelmedi mi/ortaya kmad m mezkur/zikr olunan/anlan bir ey deildi nsan zerinden bir zaman gemedi mi ki o anlan bir ey deildi Hani evvelki hafta bir sohbetimiz vard, insan evvelce var myd, yok muydu? diye. te bu ayet fiziksel anlamda yokluunun ifadesini belirtiyor. Bu konumamz ksaca zetlemek gerekirse; evvelce yoktuk, birimsel varlklar olarak henz meydana gelmediimiz iin kendimizi bilemiyorduk. Ne zaman ki ana rahmine dtk, o, kiiliimizin balangc oldu. Ve bylece bir terkip olarak meydana geldik. Bunun balangc bizim Regaibimiz oldu. Cenab- Hakkn her birerlerimizin varln ortaya getirmeyi murad edip rabet etmesi bizlerin varlnn ana kayna oldu. Neticede hayatmz srdrr duruma geldik. Kendimizi byle bir beeriyet kisvesi iinde bulup varlmz beer zannettik ve hayatmz bylece srdrmeye baladk. yle bir artlanmalar ierisine girdik ki kendimizi Ahmet, Mehmet, Kemal gibi isimlendirdik. O isimler bize byk perde oldu. simler sonradan meydana gelen varlklardr. simlerin bize en byk perde olmas dolaysyla biz kendimizdeki geni akl idrak edemedik. Bunu bize Cenab- Hak Hakikat-i Muhammedi yoluyla ve onun azndan, bir baka ifade ile, kendi azndan kendine ekmek iin tekrar bu kurallar koydu. Kuranda (Tevbe Suresi 9/ 128 ayetinde)

1a 4 bu QRX
lekad caekm resuln min enfsikm lekad/elbette gerekten/muhakkak, andolsun sizin enfs/nefsinizden resul size cae/geldi size nefsinizden, iimizden bir peygamber geldi denmektir. Bu ifadeyi nasl idrak etmeye almalyz, biraz dnelim. Lekad tahkiktir yani, mutlak bilin ki caekm size geldi. Ne geldi? Rasuln bir haberci geldi. Nereden geldi? min enfsikm nefsinizden geldi? Ne demek bu? Cevap olarak: Sidka hanm konutu dedi ki: La ilahe illallah Muhammeden Rasullah Bu Kelime-i Tevhidin o anda balamas lazm, yani Muhammed rasul olarak geldi, yani kendini izhar etti. te bu sz, ancak bu hali idrak eden syleyebilir. Gerek Kelime-i Tevhid-i nefsinizden size bir peygamber geldi ayctini idrak eden hakkyla syleyebilir, onun dndakiler taklidi olarak sylerler. Ama o da yerli yerindedir.
Nefsinizden sizlere bir peygamber gnderilmesi;

Sfat, Esma, Efaline, zati ynden zuhuru ve kendine ekmeyi murad

13

etmesinin bir ifadesidir. Dier zuhurlar vehim ve hayal hkmyle kabullenenler kendilerini ayr birer varlk zannettiler... Ama Hakikat-i Muhammedi olarak zuhur eden varlkta vehim ve hayal hkm olmadndan kendini buldu, bildi, etrafndakilerinin de kendinden gayri bir ey olmadm idrak etti ve onlar kendindeki hakikate davet etti. Hz. Peygamber yirmi (23) sene insanlar Hakka davet etti, yani en yaknnda olan, kendindeki Hakka davet etti.

(Al-i mran Suresi 3/ 31 ayette)

a jzm n a 3 SQ a jjz j mb
kul in kntm thbbunallahe fettebiuny yuhbibkmullah de ki eer thbbunallahe/allah hub/muhabbet ediyorsanz bu halde bana ittebea/tabi olun, uyun ki allah sizi hubb/muhabbet etysin, sevsin Ey Muhammed de ki: Allah- seviyorsanz bana uyun Allahda sizi sevsin te bylece bunlar idrak ederek yaamaa alrsak, Adem AS. cennetten yer yzne indirili hadisesinin hakikatine ulamaya yolumuz alm olur. unu ak olarak belirtelim ki: Daha henz gerek anlamda yer yzne ayak basm deiliz. Yaadmz hayat, Hayal alemi hayatdr, kendi hayal alemimizdir. Gerek manada... hayal-i kebir byk hayal alemi deildir. Kendi vehim ve zannmza gre farknda olmadan dzenleyip var ettiimiz hayal alemidir.
Sayn dostlar!

u mevzu gerekten ok ince bir mevzudur dikkatinizi ekerim. stisnalar ayr olmak zere, genelde insanlar kendi var ettikleri hayal aleminde yaamaktadrlar, bu hayal aleminden kp gerek aleme ulamak ise, byk bir yaam sanatdr. Efendimizin Nas uykudadr, ldkleri zaman uyanacaklardr sz, bu gerek hali ne kadar gzel anlatyor. Uykudan uyananlar ancak gerek dnyaya gelmi oluyorlar. Kiinin bu bedenle topraa basmas dnyaya gelmi olmas demek deildir. Suret olarak dnyadayz, fakat henz gerek tefekkre ulaamadmz iin hayal ve vehim aleminde yayoruzdur. nsann gerek l madde deeri ile deil, akli ve fikri geliimim zenginletirdii ldedir. Aslnda kendilerine ait varlklar olmayan, varlklar var gibi zannederek ve de
14

onlar kendimize muhatap kabul ederek, onlarn hallerine dmek sureti ile o ekilde hayal aleminde yayoruz. yle dnelim; geen uzun senelerimiz var. Bir an gibi deil mi, sanki? Hepsi hatrada kald, Gelecek ise, hayaldir. ster Allah yolunda dnelim, ister kul yolunda, ister nefis ve madde yolunda hepsi hayal alemidir, mehuldr. Bizim dndmz herey olmaz, elbetteki insan kendisi iin bir program yapar! tuttu tuttu, tutmad tutmad, ayr mesele. te btn i gerekten hakiki manada Ruhen dnyaya gelebilmektir. Buna ikinci doum denir. Birinci doumda insann ana rahminden bedeni dnyaya gelir, ikinci doumda ise, Esma alemi rahminden idrake kavuur. Bir zaman ana rahminde gizli idik, birinci doula beden olarak gya, dnyaya geldik. Fakat hakikat aleminden haberdar olamadk, hayalde yaamaya baladk. Bu arada uurumuz Esma alemi rahminde douunu beklemede, eer gereini uygular, onun da douunu gerekletirebilirsek ne mutlu... Tasavvufta veled-i kalb diye belirtilen, o sonsuzlua kanat aabilecek ikinci varlmzda, gerek dnyaya ve alemler dzeyinde var olan gerek yaantya gememiz ancak bu ikinci doula mmkn olacaktr. te Marifetullah yani Allah bilgisi ve irfaniyet ancak bu yolla kazanlan yeni gler sayesinde anlalmaya balar. kinci doumu gerekletiremeyen kii geni ve ihatal dnceye ulaamaz. Kapasitesi yeterli olmaz ylece hayal alemi yaantsndan kmas da pek mmkn olmaz. kinci dou; ikinci g, ikinci benliktir. Dncede fevkalade genilik kazandrr. Bu yolla kii - evvela kendini tanr, - oradan Rabbn tanr, - oradan da Allah-u Tealay daha geni mahiyette tanyp mahede etmesi mmkn olur. olsun. Adem (as) hikayesini deil, Adem (as) gayesini anlamak lazmdr.
Muhterem dostlar!

te Adem ASn yer yzne inme hadisesi bize bunlar anlatyor, anlayana ak

Her birerlerimiz Adem hvviyetindeyiz. le Cenab- Hak bizlerden ortaya kendinden baz fiiller karmay murad etti. Bu ilerin ilk balangc olan Regaib bunlara rabet etmek ifadesiyle bildirildi.
15

Cenab- Hak - evvela alemleri halk etmeyi murad etti, buna rabet etti. lk Regaib budur. - Sonra Adem (as) var etmeyi murad etti. Buna rabet etti, ikinci Regaib - Daha sonra Hz. Resulullah dnyaya getirmeyi murad etti, buna rabet etti. nc Regaib budur. - Her birerlerimizi ayr ayr dnyaya getirmeyi murad etti buna rabet etti. Drdnc Regaib de budur. -nsanlarn Cennete girmelerini murad etti, buna rabet etti onlara yol gsterdi. Bu da beinci Regaib oldu. Allah-u Teala Hazretlerinin Regaibleri saylamayacak kadar oktur, bizler bu minval zere dnp daha nice nice Regaibler bulmamz mmkn olacaktr.
Sevgili dostlar!

budur.

Mmkn olduu kadar isabetli dnmeye bakalm, kafamz olduka zorlayalm, yapmamz gerekli olan nelerdir bunlar vaktiyle tesbit edelim, kendimize geree en yakn yolu izip faaliyele geelim, baka yolumuz yoktur. Her geen gn aleyhimize alyor. Bir gn anszn o sonla kar karya geleceiz. Ondan evvel biz daha uyank olalm da gaflet uykusunda yakalanmayalm. Bizlere sonsuz ltuflarda bulunan Rabbmza sonsuz hamd senalar olsun. Byle gecelerin ve hakikatlerin gerek yzn biz-lere gstersin. almak bizden, tevfik ve muvaffakiyet Allahtandr. Regaib geeniz mbarek olsun. Ne mutlu bizlere ki Cenab- Hakkn rabetine mazhar olmu kimseleriz. Bundan byk meziyet olur mu?
Sohbet Tarihi 01/02/1990 zet

Bir baka Regaib gecesi sohbetinden

Muhterem dostlar.

Ay, dnya ve gnein hareketleri izafi zaman birimlerini oluturuyor. Gemileki olaylar ay, ya da gne hesabna gre tesbitl edilmi. Bylece iki ayr takvim ortaya kmtr. Mslman olaylar, ay takvimine gre hesap edip uygulamlardr. Eer gne takvimine gre uygulam olsalard, bu geceler her sene ayn gecelere isabet edecek, dier geceler bu zelliklerden mahrum kalacaklard. Gne /ems, Hakikat-i lahiye. Ay/Kamer ise Hakikat-i Muhammediyyedir. Hakikat-i Muhammedinin sembol olan kamer nurunu gneten alr, gecenin karanlnda dnyay aydnlatr. nsanlar farknda bile olmadan ondan trl ekilde etkilenir. Gnee dorudan baklmaz, fakat aya rahatlkla baklr. lahi hakikatleri seyretmek isteyen; yzn Nuru Muhammediyyeye evirmelidir.
16

te kardein Kamerin zelliine dikkat et. nk onun seyrinde de senin seyrinin bir ksm gizlidir. Kamer; Hakikat-i Muhammedinin sembol olduu iin Hakikat-i Muhammedi ile ilgili tarihler onunla hesap ediliyor, onun dnne gre tekrarlanyor. te Kamer aylarna gre bu ilerin dzenlenmesi ayn zamanda bu gnlere de rahmet olmas iindir. Nasl ki bu gnler ve geceler bizlere birer rahmet, ayn zamanda bu mbarek geceler o zamanlara rahmet olmak iin her sene deitiriliyor. Eer bu geceler ve gnler gne takvhnine gre dzenlenmi olsayd, hepsi her sene ayn gnlere gelecek ve sadece o gnler, o zelliklerden faydalanacak, dier gnler mahrum olacakt. Gne aylanna gre, kamer aykrnn her sene on gn erken gelmesi, neticesinde uzun seneler ierisinde bu mbarek gnler, geceler ve bayramlar senenin her gnne isabet etmi oluyorlar. Yani bu sene diyelim 1. ubat tarihine isabet eden Regaib gecesi, aslnda her sene Recep aynn ilk Cuma gecesidir, bunda deiiklik yoktur, deime gne takvimine gre olmakladr, bylece de gne takviminin her gnne zamann dnm ile bu geceler gelmektedir. Her gnn bayram, her geen kadir olsun temennisi bylece hakikatte varln bulmu olur. te bizler de hayatmzn her ann uyank olarak geirirsek yaadmz tm zamanlarmz mbarek zamanlar olur. Adalet-i lahiyye her ana, her saniyeye, her dakikaya, her gne,her haftaya, her aya, her seneye, her dehre ve sresiz zamanlara, mutlak bir mbareklik vermitir, yeter ki biz onlar deerlendirelim. nsann deeri, zamannn deerlendirdii lde artar. En byk ziyan zaman israfdr. Meguliyet gelmeden bo zamannn kymetini bil diyen yce Peygamber, ne kadar da gzel sylemi. Zamann boa harcam, bir baka ifadeyle zaman ldrm kimse, aslnda zaman ldrm deil, kendinin o blmlerdeki hayatn ldrmtr. Ne byk bir sorumsuzluk rnei. Boa geirilerek ldrlen yaam sreleri, bizim iin ne kadar deerli srelerdir ahh..., bunu bir anlayabilsek! Dn olmayan yolun yolcusu! Daha ne kadar, zaman ldreceksin?.... Bir saatlik tefekkr, bin yllk nafile ibadetten hayrldr diyen yce Peygamberimizin zamana verdii deer ok anlamldr. Akll insan vakitlerini boa geirip hi edeceine, onlar dolu dolu yaayp en geni manada deerlendirendir. Her sene on gn onceye gelmesiyle Kameri aylar da uzun sreler ierisinde her geceye bir Regaib gecesi, Mevlt gecesi, Berat gecesi, Mirac gecesi, Kadir gecesi ve
17

dier mbarek gecelerin isabet etmesi mmkn oluyor.

Bylece gnler zerinde adalet tesis edilip, her gne ve geceye bu mbareklik verilmi oluyor. Eer bu dzen gne takvimine gre kurulmu olsayd her sene bu mbareklik sadece o gne gelecekti, dier gnler bu zelliklerden istifade edemiyecekti. Bu da adaletsizlik olacandan, Adelet-i lahiyyede de adaletsizlik olamayacandan, bu dzen Hakikat-i Muhammed-i ifadesi olan Kamer takvimine balanmtr. (Enbiya Suresi 21/107 ayette )

b y a ba b QPW
ve ma erselnake illa rahmeten lil alemiyne ve illa/sadece rahmeten lil alemiyn/ alemler iin rahmet olarak seni ersel/irsal etdik, gnderdik Ey Muhamned, seni ancak alemlere rahmet olarak gnderdik ayet-i kerimesi gerei, aylar, gnler ve geceler de bylece kendilerine den rahmeti alm oluyorlar. te bu Regaib gecesi Hakikat-i Muhammed-inin tenezzlnn balang noktasdr. birimsellik hkmyle yer yzne

Bu gece, bizlerde de hkmn icra etmesi lazmdr. Kutladmiz gece Efendimize ait olan yaamn hatrasdr, ancak bunun enfsi nefsimizdeki hkm de olacaktr. Bizim iin esas olan da enfsi hkmn oluturmakdr. nk Efendimizin Regaibi olmutur. Biz Onun hatrasn yad ediyoruz. Bu gn mhim olan bizim Regaibimizi oluturmakdr. Regaibi oluturmayann gnlnde Hakikat-i Muhammediyye domaz, yani Mevld gecesi olumaz. O olumaynca da kii, surette Mslman olur. Muhterem dostlar! Hakka rabet eden kii onun gerek dostlarndan birini arar bulur, onunla dostluk kurmaa balar. Bylece oluan nsiyet sayesinde kendindeki hakikatleri ortaya karmaya ve gerek yaama gemeye balar. te bunun balangc Regaibtir. Her varlkta, bilhassa insanda en geni manasyla mevcud olan Hakikat-i Muhammediyyeyi ortaya karmaya almak, ona rabet edip mtak olmak her mslmana mutlaka lazm olan bir zelliktir.

(nirah Suresi 94/7-8. Ayet-i Kerime de)

18

6 kb o ab W kb 2 a X
feiza feragte fensab ve ila rabbike fergab o halde vakta/hani ki ferag/fari olduunda boalup, hr kaldnda artk ensab/nasbet, hazr duruma getir, ve senin rabbine dein bu halde regab/rabet et, ynel lerini yoluna koy ve hemen Rabbine rabet et, buyuruluyor. te kiiye en ok lzumlu olan ey Rabbine rabet etmenin yollarn aramasdr. Ezberinden Ayet-i kerimeleri okuyup tekrar edip durmaktan, manalarn da idrak edip gerekten yaamak mutlaka daha hayrldr. Cenab- Hak her mhim hadiseyi bizlere bir bayram havas, gzellii ve neesi ierisinde sunmu. Bizlere den bunlar gemile olan hadiseler diye duygusallk hkmleri ierisinde deil, gerek ve uurlu bir idrakle yaklap hakikatlerini anlayarak kutlamamz istemitir. Bu gecenin btn slam alemi ve bizler iin yeni bir rabet etme ve Ona ynelme uurunu gelitirmesini dilerim.
Allah c.c cmlemizi bunlar en iyi ekilde idrak eden, anlayan kullarndan eylesin. Amin.

REGAB GECES
At basndan gafleti. Seyr eyle hareketi. Bulursun bereketi. Ademlie rabet et. Dn biraz derinden. Dnen yok seferinden. Sonunda ne gelir elden. Kendine rabet et? Sev grdn cmleyi. Giy enine gmlei. Sat pazarda benlii. Muhabbete rabet et. Hrmet et o yceye. Regaibli geceye. ki harfli heceye. (Ah..) Peygamberine rabet et. Kurandan al haberi At gnlnden kederi. Tamamlarsn seferi. Kurana rabet et. Seni var edene bak.
19

Neler ltfediyor Hak. Benliini hemen yak. Allaha rabet et, SOHBET TARH: 11/10/1989 Gecesi zet

K N C B L M MEVLT KANDL esselatu vesselam aleyke ya Rasulllah, esselatu vesselam aleyke ya Habibullah, esselatu vesselam aleyke ya Seyyidel evveline vel aharin velhamdlillahi Rahhil alemiyn. Muhterem dostlar. Bu akam 11-10-1989 senesinin Mevld kandili gecesinin iinde bulunmaktayz, Cenab Hak bu gecenin feyzinden cmle mslmanlan ve hepimizi yararlandrsn, hakikatine erdirsin, gerekten yaayanlardan eylesin. Rebil evvel aynn 11 inci gnn 12 nciye balayan gece Fahri Alem Muhammed Mustafa S.A.V efendimiz hazretlerinin bedensel olarak dnyaya terif ettikleri nurlu gecedir. Alemde Hakikati Muhammedi ebedi ve ezelidir. Hazreti Muhammed elbisesiyle dnya zerinde faaliyet sahnesine kmas bu geceye rastlamaktadr. Alem mul olan bu devrimsel dou; acaba bizlerde karln nasl oluturacaktr?. Dinimizde her hkmn zahiri ve batn olduu gibi, bu douun da bir zahiri bir batn vardr, eer biz onun sadece zahirini yani Hazreli Rasulllahn bedensel doumunu okur anlamaya alrsak bu yeterli olmaz, nk o bize bir numunedir, onun doumu bizlere bir rnektir. Bu douun bizdeki ynn anlamaya almazsak bilgimiz yarm olur ve doumun zne inmi olamayz: Btn varla havi olan Hakikati Muhammedi, temizlenmi gnllerde doumunu zuhura getirecektir. Bunun yolu Hazreti Muhammedin douunu renip meydana gelen olaylar inceleyip varlmzda kendimize uyarlamaya almakdr. Din ve tarih kitaplarnda Hazreti Muhammedin doumu ok geni lafsilatl anlatlmaktadr, biz burada baln ynn aratrmaya alacaz. Hakikati Muhammedinin birimsel olarak bizlerdeki douunu gerekletirebilmek iin; o kutlu doum gnlerinde oluan hadiseleri inceleyip kendimizde mmkn olan en iyi nispette uyarlamaa almak, bizlere gerek Muhammedi olmay salayacaktr.

20

01. Fil vakas, 02. Cinlerin ge kmasnn yasaklanmas, 03. Kabede bulunan putlarn yz st yere yuvarlanmas, 04. Medayin ehrinde ran hkmdarlarna mahsus sarayn 14 direinin sallanp paralanp devrilmesi, 05. Save glnn kurumas, 06. Bin senedir yanan mecusi ateinin sonmesi, 07. Bir ok kuru derelere su basmas, 08. Badatta Dicle sahillerinde bir deve orada ne kadar deve varsa hepsini nne katip le srmesi, 09. Annesi Amine, 10. Babas Abdullah, ve daha bunlara benzer bir ok olaylarn elmas. Rasulllahn d halini Hazreti Muhammed ynn renip idrak etmek snnet, Rasulllahn i alemini Hakikati Muhammedi ynn anlayp idrak etmek ise, farzdr. Muhterem dostlar: Hz. Rasulllahn doumu gnlerinde meydana gelen, alem mul olan o hadiselere, (kendilerimiz) ynnden yani birimsel mul olarak hakmaya alalm. 01 - Fil vakas: Bilindii gibi Hazret; Rasulllahn doumundan ksa bir sre nce Kabeyi ykmak niyetiyle Yemenden kalkp gelen Ebrehe ismindeki kumandann emrindc bulunan, iinde fillerinde olduu bir ordunun Mekke ehrine gelmesidir. Kabe-i erifi ykmak iin hareketc geen orduya Cenab- Hak ebabil kular ile cehennemden alnan kk talar askerlerin zcrine atmalaryla l frtnasnnda balamasyla fil ordusunun bozgun ve imha edilmesidir. Bu hadise, Kuran- Keriymde (105 Fil surcsi)nde belirtilmitir. Geni izahat oradan alnr, biz zet olarak bizlerle ilgili ynlerim izaha alacaz. Regaib olgusuyla gnlne Hakikati Muhammedi tohumlar atlm olan o kutlu nsan netice alabilmek iin bu oluumun kemalini salamak zorundadr. Daha evvelce nefsi, hayvanlarn en gls olan fil hkmnde iken ve gaflet dnceleri, askerleri ile birlikte yaarken - manevi almalar neticesinde, zikrlerinden oluan ebabil kularnn getirdii Tevhid mermilerini - askerlerin, yani gaflet dncelerinin stne atp onlar yok etmesi, - ayrca muhabbet rzgarlarnn ve ak frtnalarnn esmesi ile nefis fillerin lde yok edilmesi, neticesinin gcnn byk bir blmnn ortadan kalkmas hkmndedir. 02 - Cinlerin ge kmasmn yasaklanmas:
21

Hazreti Rasulllahn doumundan bir mddet evveline kadar: Cinler gk yzne kp, meleklerden grev taksimleri srasnda alma, rpma haberler kapp yer yzne inip baz medyum ve kahinlere bunlar bildirip, onlarn baz olacak hadiseleri vaktinden evvel insanlara bildirmeleri ile cemaatlar arasnda sayg deer olmalarn salyorlard. Bylece insanlar din adamlarndan ziyade bunlara inanr lale gelmilerdi. Hazreli Rasulllahn doumundan sonra (Hicr Suresi 15/16-17-18 ayetlerinde)

bu2 b a bu QV b bb =u b,( 3 bb1y QW j lb( jmb a na a QX

ve lekad cealna fiys semai burucen ve zeyyennaha linnazriyne (16) ve hafznaha min klli eytanin raciymin (17) illa menisterekassema feetbeah ihabn mbiynn (18) ve lekad/elbette gerekten/andolsun buruc/burlar sema iinde ceal/kldk ve nazir/nazar edenler iin zeyyennaha/onu/kendisini zeyyen/tezyin ettik/ssledik ve klli/her racim/recm edilmi/talanm, kovulmu eytandan hafznaha/onu/kendisini muhafaza ettik/koruduk illa/ancak semi/iitileni, dinlenileni istereka/alan (kulak hrsz) yapan bu halde mbin/beyan olan ihab/parlak ta/ate paras etbeah/onu/kendisini tabi oldu/izledi And olsun ki gkte Burlar meydana getirdik onlar bakanlar iin donattk, kovulmu her eytandan koruduk, fakat kulak hrszl yapan olursa parlak bir ate HAP onu kovalar/yakar, hkmyle bu yol ebedi olarak kapatld. Ondan sonra eskisi gibi gkten yeni haberler kapmaya yeltenen cinleri ihap diye belirtilen parlak bir ate yakp kl ediyordu; Bylece artk gk yznden haller almalar mmkn olmad: nk: Bundan byle Rasul Kibriya Hazretlerinden baka haberci olmayacakt, tek ve emin olan Hazreti Rasulllaha bu grev verilmili. Kuran Keriymde evvellerin ve ahirlarn ilmi bildirildi, daha henz bilinmiyen nice ilimler onun iinde mevcuttur, bu yn tamamen baka bir mevzudur ancak: bu ayetin ksaca gnmzde zahiri olarak nasl bir ilmi ortaya koyduuna bakalm. Amerikann yldz savalar diye gelitirmeye alt daha gkte iken tesirsiz hale getirmeye urat fzelere yollad X lazer nlarnn temelini anlatmaktadr, fakat ne yazkki biz tutucu mslmanlar elimizdeki o sonsuz liazineyi ba ucumuza asp bazende ollerimize okuyup brakyoruz. Allah c.c bizleri ondan en geni ekilde faydalandrsn. Mslmanlar olarak numune insan olup, dinimize en gzel ekilde lallerimizle yararl olalm.
22

imdi gelelim kendimize: Bir insanda Hakikati Muhammedi domadan evvel o insan, vehim ve hayal bilgileri ile doludur, gelen yeni bilgilerde ayn ekilde vehmi ve hayali olup, ne yaman ki o kimsede Hakikati Muhammedi zuhura geldi o andan itibaren artk hayal ve vehim yolu kapanr, yeni Muhammedi bilgilerle dolmaya balar, artk o varla cinler ve eytanlar ulaamaz nk Nuru Muhammedi onlar yakar. te ancak bu halden sonra doru ilim kendinde oalmaya balar, gayreti ve himmeti nispetinde ykselmesini srdrr. 03 - Kabede bulunan putlarn yz st yere yuvarlanmas: Hazreti Rasulllahn Peygamberliinden evvel yaanan cahiliye devrinde, Kabeyi erif putlarla dolu idi. Ne zaman ki mslmanlar tarafndan Kabe feth olundu ondan sonra iindeki putlar krlp yok edildi. te bir kimsedede Hakikati Muhammedi doduunda Gnl Kabesini dolduran putlar yere kapanp secde ederler, bu putlar nefs-i emmare putlardr, her trl maddi sevgiler ve dnyevi arzulardr. Hakikat-i Muhammedi domadan bunlardan kurtulmak adeta imkanszdr. Vaktiyle bu putlar Nuru Muhammediyeye secde ettirip; sonra da yerlerinden skp, boalan yerlere Hakikati Muhammedinin sevgi ve muhabbet yaantlarn doldurmak gerekmektedir. 04 - Medayin ehrinde ran hkmdarlarna mahsus sarayn on drt (14) direinin sallanp paralanp devrilmesi: Bir kimsede Hakikat-i Muhammedi domadan evvel varlnda nefsi emmarenin yaad blgede hayal saray vardr. Hakikat- Muhammedinin domas ile bu nefs sarayn tutan direklerin byk bir ksm yklr, daha sonra da tamam ortadan kaldrlarak o varlkta nefsi emmareye yaayacak bir mekan kalmaz, ancak bundan sonra o bedenle ilahi yaam halar. 05 - Save glnn kurumas: Bir kimsede Hakikati Muhammedi domadan evvel gl SAVE / MASVA (*) ile doludur Salikin ilk yapaca ilerden biri, iinde bulunan masiva derelerini kurutup oradan gelen masivalara yol vermemesidir. (*) (ekrem Not)

Siva : baka, gayri, dier Masiva : ondan gayrisi, baka herey hakknda. Dnya ile alakal eyler. Seveye : Eit, e deer olmak. (x) i dzgn olmak. (MSx) seviye, eitlik. Seva : Mutedil, nazir, benzer, zirve, dzgn. (MSx) Beraber olma, beraberlik. Denk, msavi. Kavi Sava : Eit, denk, edeer olmak. Eitlemek, denk yapmak (x) Bir eyi bir eyle eitlemek. Bir ey dier eye kemmiyet ve keyfiyette muadil klmak. (MSx)

Haktan gayr eylerle beslenmesi durdurulan Save yani masiva gl kurutulmu olur. Bylece salik ar bir ykten kurtulur. Bu gereklemezse o kimsede Save gl zamanla geniledike geniler ve o kimseyi boar gider. Allah c.c cmlemizi masivadan korusun.
23

Bilindii gibi Haktan gayr ne varsa bunlarn hepsi Masiva ismini alr, yani gafletin bir baka addr. 06 - Bin senedir yanan mecusi ateinin snmesi: Bir kimsede Hakikati Muhammedi domadan evvel ocuklu-undan o gnlere kadar kendinde farknda olmadan oluan Nefs atei faslasz yanmaktadr. Eer bu ate sndrlmezse o bedeni ebedi olarak yakar. Tek aresi gnlnde vaktiyle Hakikati Muhammediyyeyi dourmaktr, ancak o yolla nefsin atei sner, bylece bu tehlikeden kurtulmu olur. 07 - Bir ok kuru derelere su basmas: Kiinin manevi varlnda bir ok akc kanallar vardr fakat nefsi emarenin basks ile bu kanallar kuru kalmtr. Ne zamanki nefsi emmare ile mcadele balar ve alt edilir, ile o zaman o kanallar tekrar sulanmaya balar ve bunlara Muhammedi pnarlar denir, en gzelleri de Zem Zem ve Kevser pnarlardr. te bunlarn iinden Hakikati Muhamnedi kiinin gnl deryasna akar ve oray sonsuz olarak doldurur, yine bunun da olumas iin o bedende Hakikati Muhammedinin domas lazmdr. Hakikati Muhammedi domadka bu pnarlar kuru kalr. Kuru kanallar ile de nsan ruhunu besleyemez, bu da ebedi kayptr. Bunun iin ne lazmsa yaplmal. Hakikati Muhammediyyeyi doumu ile faaliyete geirip kanallar akc hale getirmelidir. 08 - Badatta Dicle sahillerinde bir deve orada ne kadar deve varsa hepsini nne katip le srmesi: Badat ehri bir ilim merkezidir, develer ise o devirde insanlar Hacca gtren vastalardr, ayrca kiiyi eken vcut devesidir. Bunlar daha evvelce ba bo dolarken, Hakikati Muhammedinin doumu ile ilerinden birinin oralarda ba bo dolaan develeri nne katarak le srer, nk l yolu Hacc yoludur bylece belirli bir ilme sahip olan kimse Hacca doru da ynelmi olur. Beraberinde dier develeride, yani evresinde oluan kimseleride o yne doru sevkeder. te bu iin olumas da Hakikati Muhammediyyenin douuna baldr. 09- Annesi Amine: Yani emin olunan, erkek olursa Emin, kadn olursa Emine, her iki halde de emin olunan kendisinde phe olmayan demektir. Hakikati Muhammediyyenin doduu yer de emin bir yerdir. Burada eksiklik yanllk gaflet olmaz, ancak byle bir doum gzel bir balangtr. 10- Babas Abdullah: Yani Allahn kulu: Yani Allahn kulunun olu: imdi: Emin bu varlkla, Allahn kulunun izdivac ne demektir. Emine hatun, senin terbiye edilmi nefsindir; emin olunan, artk eminlik hkmne gelmi, ekavetten, akilikten
24

kurtulmu, belirli zelliklere o gne kadar sahip olmu ve arlk emin olunan bir nefs hkmne girmitir. te Abdullah Allahn kulu da bir bakma senin ruhun hkmndedir. Bir bakma da, eer varsa mridin hkmndedir. le o kimse senin emin olunan nefsine, varlna, yani nefsaniyetine Allahn kulu olarak Abdullah olarak ruhunu nefh eder Yani Kuran Keriym Sad Suresi 38/72 ayetinde

y o1
ve nefaht fiyhi min ruhy ve benim ruhumdan fiyhi/ona/kendisine/iine/hakknda nefh ettim/fledim Ben ona Ruhumdan nefy etlim hkm ile nefy eder, yani senin bilmen lazm olan, sana ait hakikatlar sana aklar, anlatr. te bu bir izdivac ilahi ilahi birliktir, amma fiili ekilde deil manevi ekilde gnlden gnledir. Byle bir iir vardr:
Srr hubbi ezeli behremi eya sarist, Oldur bu nkte pedidar gnlden gnle, Ve nefaht demi ki alemi ruhu efsadr, Nefy eder hazreli kerrar gnlden gnle.

Bu yle bir gnlden gnle alveritir, ki kiinin terbiye edilmi emin nefsiyle ruhunun veya mridinin kendisine yapt telkinat, ilhamat, gerekler ve hakikatler neticesinde ancak Hakikati Muhammedi, Nuru MuhammedI o bedende meydana gelir. Bu oluuma eskiler veled-i kalb (kalbin olu) demilerdir. Her birerlerimizde olmas gereken bu ikinci doumdur, esas slamiyet bununla balar. Ondan evvelki anamzdan babamzdan dnyaya gelmemiz, sadece bu douma bir mahal hazrlamak iindir, eer ikinci doum olmadan dnyadan geer gidersek, emin olun ki ne kadar ilim sahibi olursak olalm, yine de gaflet iinde yaayan ve bigane olan kimselerdeniz demektir. Ama fiiller alemindeki ilmimiz artmtr genilemitir. Fakat sen, seni bilmedikten sonra ne kadar yk yklesen, ykn de kymetini bilmezsin, yle bir yk ykleri ki pahada deeri ok fazla, ancak arl az olsun. Zahiri ilimler pahada hafif, ykte ardr.

Batni ilimler ise ykte hafif pahada ardr. te eminlemi bir nefs ve iradeli bir ruh uyum salyarak ikisinin birlemesi neticesinde ortaya gelen varlk ne olur? Buna Veled-i kalbi Muhammedi denir. Yani ok hamd eden, kalbin olu
25

ok hamd eden ve kendini bilen o varlk ok hamd etmez de ne eder?... O kadar byk lutuflara gark olmutur, ki onu hamddan baka hi bir ey karlayamaz. Hamdn sekiz (8) mertebesi vardr, Onlar namaz ile ilgili Salat isimli kitabmzda aklamaya altk. Biz burada mevzuumuza devam edelim. te kendine verilen bu ilahi ltuf karlnda hamd etmeye balayan kii yine kendisine ltf edilen Kuran Keriymi okumaya hamd ile balyor, ve yoluna devam ettike ondaki derin manalar idrak etmeye alyor. te Hakikati Muhammedi itibariyle o doum neticesinde kendini idrak etmeye balyan bir varlk ortaya gelir. Yoluna devam ettike kendini daha iyi tanr, kendini tandka da Rabbini tanr, nk: Nefsini bilen Rabbn bilir denmitir. Bylece yolunda yrdke kemali artar ve o nisbette de hamd gelimi olur. Bunun neticesinde levlake levlak lema halaktl eflak yani eer sen olmasaydn, olmasaydn bu alemleri halk etmezdim Hadisi kudsisi daha iyi anlar hale gelir. D alem olarak Hz. Rasulllahn varl, Hakikati Muhammedi, olmasayd bu alemler halk olmazd. Eer senin varlnda da Hakikati Muhammedinin doumu istenmemi olsayd, senin varln da ortada olmazd. Varln var olduuna gre demek ki senden, iinde mevcut olan Hakikati Muhammedinin gereini yerine getirerek faaliyet alanna karman isteniyor. Eer bunu yapmak iin alma yapmyor ve Hakikati Muhammedini iinde hapsediyorsan, nasl bir mesuliyet ve ar yk altnda olduunu ok.. ok.. dn. (Enbiya Suresi 21/107 ayette)

b y a ba b QPW
ve ma erselnake illa rahmeten lil alemiyne ve illa/sadece alemler iin rahmet olarak seni irsal ettik/gnderdik Seni ancak alemlere rahmet olasn diye gnderdik lahi kelamylc belirtilen manadan anlalan zahir olarak, Hz. Rasulllahn mbarek varl ancak alemlere rahmet olarak gnderilmitir. Kiilerde ise bu zellik kendi varlklar cihetinden rahmet olarak gnderilmitir. Eer sana gnderilen ve Hakikati Muhammedi olan bu rahmeti burada alp faydalanamadn ise, binlerce defa vah..vah.. ne byk bir kymet kardn bir bilsen ne olurdu. NOT: Bu blmn sonuna 29/08/1993 gecesine rastlayan Mevld kandili dolaysyle yazdm iirimi ilave ediyorum.

26

BANA MMETM DER MSN

Dodun bu gece efendim sultanm ba tacm, Seni medd sena eyledi Allahm, Bu dnyada o kadar ok oldu gnahm, Bana mmetim der misin acaba? Bize mmetim der misin ya Muhammed Mustafa Senin iin var eyledi Hak bu cihan, Nurun kaplad alemleri her yan, Ho grr msn bu gafil gnahkar, Bana mmetim der misin acaba? Bize mmetim der misin ya Muhammed Mustafa.. Evvel gelenler hep mjdeledi seni, Sen her zaman gzel yenisin yeni, Bu garip dnyada bilir misin beni, Bana mmetim der misin acaba? Bize mmetim der misin ya Muhammed Mustafa. Dnyaya erefler anlar verdi varln, Mriklerden ok ok oldu daraldn, Grlmedi Hak yolundan hi dndn, Bana mmetim der misin acaba? Bize mmetim der misin ya Muhammed Mustafa. nce sana dendi Muhammed Mustafa, Gnllere verdin pek ok holuk ve safa, Var m ki bende seni anlayacak kafa, Bana mmetim der misin acaba? Bize mmetim der misin ya Muhammed Mustafa. Miraca ktn orda neler grdn neler, Muhabbetin ta gnlleri bile deler, Benim gnlerim hep byle boa gider. Bana mmetim der misin acaba? Bize mmetim der misin ya Muhammed Mustafa. Hicret etlin zorlanarak o gn yerinden, Yaralad mrikler seni derinden, Yardm edemedim zldm kederimden, Bana mmetim der misin acaba? Bize mmetim der misin ya Muhammed Mustafa. Hakkn bayran ycelttin gklere, mmetlerin yrtt elden ellere, Neler drdn u garip gnl lere, Bana mmetim der misin acaba? Bize mmetim der misin ya Muhammed Mustafa.

27

Sohbet Tarihi 13/04/1987 zet

NC BLM BERAT KANDL euz billahi minnetanirracim bismillahihirrahmanirrahim elhamd lillahi rabbl alemin vessalatu vesselam ala rasulna muhammedin ve ala alihi ve eshabihi ecmain:
Muhterem gnl dostlar:

Bu akamki .sohhelimizi gecenin zellii dolaysyla Berat kandili hakknda oluturmaya alacaz. Cenab Hak cmlemize bu gecenin hakikatlerim anlayacak uyank bir kalp ve ak bir zeka nasip etsin. Arabi aylardan aban aynn 14. gnn 15. gnne balayan gece Berat gecesidir. Evvela berat kelimesine bir gz atalm. Berat gecesinin zellikleri unlardr : 1- Kuran Keriym bu gecede levh-i mahfuzdan dnya semasna indirilmitir.
28

(Duhan Suresi 44/1-8 ayetleri)

y Q =ja lbna R b b a bj ba b a S =y a 3 1 b T 7 b b a 6b aa U = a a a 62 y V n a <b2 b a pa a l W a b2a l 2 6 o z a a X

ha mim (1) vel kitabil mbiyni (2) inna enzelnah fiy leyletin mbareketin inna knna mnziryne (3) fiyha yfreku kll emrin hakiymin (4) emren min ndina inna knna mrsiliyne (5) rahmeten min rabbike inneh hvessemiyul aliym (6) rabbissemavati vel ard ve ma beynehma in kntm mukniyne (7) l ilahe illa hve yuhyiy ve ymiyt rabbkm ve rabb abaikml evveliyne (8) ha mim (1) ve mbin/beyan olan/aklayan kitab (andolsun) (2) inna/kesin/muhakkak biz mbarek/bereketli, kutlu gece iinde biz enzelnah/onu/kendisini inzal ettik inna/kesin/muhakkak biz mnzir/uyaranlar idik (3) hakiym/hikmetli kll/her emir/i fiyha/iinde/onda tefrik/ayrt edilir (4) emir/i olarak/olan indi/katmzdan inna/kesin/muhakkak biz mrsil/gnderenler idik (5) inneh/kesin o hve/odur semi/duyan aliym/bilen senin rabbinden rahmettir ki, (6) eer mukniyn/yakiyn olanlar iseniz semavat ve arzn ve onlarn/kendilerinin aralarndakilerinin rabbdr (7) l ilahe illa hve sizin rabbnz ihya eder/hayat verir ve ymit/mevt eder/ldrr ve ata/aba/babalarnzn evvelkilerin/ilklerin rabbidir Ha mim. Apak olan Kitaba and olsun ki. Biz onu, kutlu bir gecede indirdik. Dorusu biz, insanlar uyarmaktayz. Katmzdan bir buyrukla her hikmetli ie o gecede hkmedilir. Dorusu biz teden beri peygamberler gndermekteyiz. Eer kesin olarak inanrsanz bilin ki, bu senin Rabbinden gklerin, yerin ve ikisi arasnda bulunanlarn Rabbinden bir rahmettir. O, iitendir, bilendir. Ondan baka ilah yoktur, diriltir ve ldrr. Sizin de Rabbiniz nceki babalarnzn da Rabbidir.
29

2 - Kblenin yn bu gecenin ertesi gn Kudsten Mekkeye (Kabeye) dndrlmtr. 3 - Mahlukatn bir yl iindeki rzklarna, alacaklarna ve mrlerine dair Cenab Hak bu gecede takdirde bulunmutur. O yln program bu gece iinde yrrle girmektedir. Peygamberimiz (S.A.V.) bu geceyi Hz. Aie (R.A) validemize anlatrken yle buyurmulardr: Bu gece abann onbeinci gecesidir. Allahu Teala bu gecede Beni Kelb kabilesinin koyunlarnn tyleri kadar insan cehennemden azad eder. Fakat bu gecede; kendisine e ve ortak koanlarn, mslmanlara kar kin ve dmanlk besleyenlerin, akrabalar ilemnasebeti kesenlerin, hayat ve ihtiamlarna marur olanlarn ve ana babasna isyan edenlerin yzne bakmaz.
Allah: aban aynn ortasndaki Berat gecesinde dnya semasna tecelli edip mrik ve haksz yere (bakalarna fkelenip) dmanlk yapan kimseden baka tm insanlar balar

(Hadis Ramuz 1236)

abann yarsnda (Berat gecesinde) Allah kullarna muttali olur: Mminleri balar, kafirlere mhlet verir. Kin ehlini ise, kinlerini brakncaya kadar affetmeden kendi hallerine brakr.

(Hadis Ramuz 1289)

Muhterem canlar: Berat gecesinin ne olduunu daha iyi anlyabilmeniz iin evvela Berat szcnn neyi ifade ettiini anlamamz gerekmekledir. Berat; bilindii gibi bir ykmllkleri kurtulmak, her hangi bir ekilde sulanp, o sutan Beraat edip temize kmak, borcun dendikten sonra ald ibra ve nihayet bulunduu zor halden kurtulutur, diye ifade edilebilir. Bu mevzu ile ilgili kitaplarda Berat kandili uzun uzadya anlatlmtr. Bizim bunlara ekleyecek pek bir eyimiz yoktur. Biz daha ziyade gnlmze geldii, aklmzn erdii kadaryla bu gecenin bizlerdeki karlk ifadesinin ne olduunu sze getirmeye alacaz. Berat: Beraat etme Berr: Ebrar zmresi, yani iyiler toplumu: Birinci manada berat; Kiinin, Hakkn emir ve yasaklarna uyup bedensel boyutta yaamn, bu kurallar zerine bina edip isyan etmeden, gnaha girmeden, her varla iyi bir muamele ile srdrmesidir. Bunun karlnda kazanaca Rabbinin honutluu, onun berat olacaktr. Bu genel hkmdr. Ey Hak talibi olan canlar, Daha evvelce iaret edilen Regaib ve Mevlt yaantlaryla belirli bir idrak seviyesine ykselen salik berat mevzuu ile de gerek beratn ne olduunu anlamaya
30

almaldr. Birinci berat gnahtan, isyandan kurtulmaktr. kinci berat ise kendinde var zannettii benliinden kurtulmaktr. Birinci berat gerekletiren kii iyi bir insan olur!.. kinci berat gerekletiren kii ise kendini bulan bir insan olur. (Al-i mran Sure 3/92 ayette)

6 jzm b a1m ny ja abm YR 2 a b ( a1m b

len tenalul birre hatta tnfiku mimma thibbune ve ma tnfiku min eyin feinnallahe bih alymn ta ki hubb/muhabbet ettiinizden infak etmeniz/harcamanza kadar len/asla nail olamaz/eremezsiniz birr/iyilie ve infak ettiiniz/harcadnz eyden bu halde/hemen innallahe bih onun ile/onu alim/bilendir Sevdiiniz eylerden Allah yolunda intak etmedike birra iyilie eremezsiniz, muhakkak ki Allah onu bilir. (Bakara Sure 2/177 ayette)

la 'a 3j u a m a ja QWW 7 j a lbna a a a b2 a ja jy 4ba ma 3j a 2a ba bna 2a 7lba ba 7ab aa 2 a 7 a ma a ba 6bja y a a bbja 2b a " na a 6a a a
leysel birre en tvell vucuhekm kblel merk vel maribi ve lakinnel birre amene billahi vel yevmil ahri vel melaiketi vel kitabi vennebiyyiyne ve atel male ala hubbih zevil kurba vel yetama vel mesakiyne vebnessebiyli vessailiyne ve fiyrrikaabi ve ekamesselate ve atezzekate vel mufune biahdihim iza ahed vessabiriyne fiyl besai veddarrai ve hynel besi ulaikelleziyne sadaku ve ulaike hml mttekune merk/dou ve marib/bat kble/ynne
31

sizin vcuh/veche, yzleriniz tevelle/ etme/evirme birr (hrmet, sayg, hayrda erginlik) deildir ve lakin birr (hrmet, sayg, hayrda erginlik) iyilik billahi/allah ile ve yevmil ahr/ ahir/son yevm ve melaike/melekler ve kitab ve nebi/nebiler (ile) (e) iman eder ve hubbih/onun/kendisinin hubbiyeti zerine mal eta eder/verir zevil kurba/kurb/yaknlarna, ve yetimlere/kszlere ve miskin/ yoksullara ve ebnes sebiyli/sebil/yol olu/yolculara ve sail/sual eden/dilenenlere ve fiyr rikaabi/rikaab//boyunduruktakiler, zgrln yitirmilere ve salat/namaz ikame etti/kld ve zekat eta etti/verdi ve vakta ki ahed/ahdettiinde/szletiinde kendilerinin ahdini/szlerini ile mufun/vefal, ifa eder, yerine getirir ve besa/sknt, meakkat iinde ve dare/darda, hasta kaldnda hynel besi/bes/iddet, sava hyn, mddetince sabiyr/sabredenler ve ulaike/ite onlar sadak/sadk, sadakat gsteren zatlar ve ulaike/ite onlardr onlar mttakiler/takva sahipleri Yzleriniz! douya ve batya evirmeniz Berr (iyilik) deildir. Ancak berr, Allaha, ahiret gnne, meleklere, kitaplara, peygamberlere iman etmek, sevdii mallarndan yakn akrabalarna, yetimlere, fakirlere, yolculara, dilencilere ve klelere datmak, namaz klmak, zekat vermek, sz verdii zaman sznde durmak, skntl zamanda zorlukta ve skntda sabretmektir. te bunlar doru kimselerdir ve bu kimseler muttakilerdir. Yukarda bahs edilen iki ayet ve benzeri daha bir ok ayet zahiri manas itibari ile birinci beratn hakikatini ok ak bir ekilde anlatmakladr, ayrca batn manas itibariyle de ikinci berata atf vardr, yeri geldike deinmeye alacaz. Muhterem Hak yolcusu; Berat gecesi sadece senede bir defa gelen bir gece deil, ayrca hayatnda gerek bir yaam olan kendine ulama yolunda byk bir aamadr. Kii kendine ulaamazsa Hakka da ulamasna yol yoktur. Birimsel varln Hak yolunda en byk engeli kendine ulaamamasdr. te bu nedenle buras bir yol ayrmdr. Burada ya benlii ile hayatn sonuna kadar srdrr, Haktan ayr dersin veyahut kendini aradan kaldrr, gerek batn berre ular beratn alrsn: te o zaman kblen deiir, gerek kblene dnersin. zel hitaplarn gelmeye balad yer burasdr. Onun iin Kuran- Keriym bu gecede dnya semasna inmeye balamtr, bir baka ifade ile senin gnl semana ilahi hakikatler inmeye balar. ok yce ve ulvi hallerin balad bu hali Cenab Hak cmlemize nasib etsin. (Fecir Suresi 89/27-28 ayette )

> a 1 a bn a b RW
32

7 a 2 a ua RX
ya eyyethen nefsl mutmeinnet irciy ila rabbiki radyeten merdyyeten ya eyyethe/o nefsl mutmeinne/mutmain nefis radyeten merdyye olarak senin rabbine dein/zre rcu et/dn Ey tatmin olmu, huzur bulmu nefs! Sen ondan raz o da senden raz olmu olarak Rabbine dn ve benzeri hitablarn kayna bu haldedir. KIBLENN DEMES Kblenin deimesi: aban aynn on beinci (15.) gn olan Berat gecesinin ertesi gn vuku bulmutur. Ey salik: ok dikkat etl ve iyi anlamaya al bu hal hayalnda gerekten pek mhim dnemelerden bir tanesidir. Mekkede bulunduu srada Peygamberimizin nceleri Kabeye, sonra da Beytl Makdise yani Kudse doru namaz klmas emredilmiti. Peygamberimizin Medineye hicretinden nce Ensarnda namazlarn iki yl kadar Beyll Makdise ynelerek kldklar rivayet edilir. Peygamberimiz Mekkede bulunduu srada namaz klarken Beytl Makdise doru ynelir, Kabe de kendisinin nnde bulunurdu. Halbuki kendileri Kabe tarafna ynelerek namaz klmay arzular dururdu. Peygamberimizin Medineye hicretinin on sekizinci (18.) ayna rastlayan aban aynn ortasndaki bir Pazartesi gn zaman zaman; gittikleri Ben-i Selime mescidinde kldklar bir le namaznn ikinci rekatinde; (Bakara Suresi 2/144 ayeti)

6aza va ( u 4
fevelli vecheke atrel mescidil haram artk/hemen/haydi evele/evir senin vechini/yzn mescidil haram atre/ bir eyin yars, taraf, ynne Yznz Mescid-il Haram tarafna dondur Ayet- i kerimesi nazil olunca hep birlikte yzlerini Kudsten Mekkeye dndrmler, namazlarm bylece tamamlamlardr. Bu mescidin ismi de Kbleteyn iki kbleli mescid olmutur. Ziyaret edenler bilirler. Bu hususta daha baka rivayetler varsa da yeri olmad iin almyoruz Burada mhim olan, mutlak bir dnmn olduunu dnmektir. (Bakara Suresi 2/144 ayeti)

7b a u k m QTT
33

:bm j 6aza va ( u 4 6 ( u a n b sy
kad nera tekallbe vechike fiyssemai felenvelliyenneke kbleten terdaha fevelli vecheke atrel mescidil harami ve hays ma kntm fevellu vcuhekm atreh sema iine/hakknda senin vechinin tekallb/evrildiini gerekten era/ryet, gryoruz erdaha/onu/kendisini erda/raz, honut olacan kbleye enneke/kesin seni artk/hemen elbette veley/evireceiz artk/hemen/haydi evele/evir senin vechini/yzn mescidil haram atre/ bir eyin yars, taraf, ynne ve nerede olursanz (olduunuz hays/yerde) artk/hemen vecihlerinizi evel/evirin atreh/onun/kendisinin atr/yn, tarafna) Ey habibim yzn gkyzne dndrdn gryoruz, elbette seni raz olduun tarafa dndreceiz, o halde yzn Mescid-il Haram tarafna dndr ve nerede olursanz olun yznz mescidil haram tarafna dndrnz. Burada hem Rasulullaha ve hem de mmetine hitap vardr, bir dnm gerei var. O zaman olan bu hadiseler, her zaman devaml oluyor. Hz. Rasulullah din-i mbin-i islam yirmi (23) senede yerine oturtmu, biz ise ehed en la ilahe illallah ve ehed enne Muhammeden rasulllah dediimiz zaman hemen gerek mslman olduumuz zannediyoruz, neden?... nk sistem ortada var, bir tek ahadet kelimesini sylemekle bu sistemin tamamm kabullenmi oluyoruz. Fakat bu kabullenmek yaamak demek deildir. Bu sistemi yaamak: din-i mbin-i islam hangi seyr zere devam etmi ise bizim de o seyri srdrp yaamamz gerekmektedir. Yukarda grdmz Ayet-i kerime bize Hakka uzanan yolda ok byk bir klavuz oluyor. Zahiri manasyla kiinin kld namazn istikametinin deiikliidir. Fakat batnda ise sonsuz manalar ve yaam olgusunu meydana getirmektedir. Bu Ayet-i kerimenin k tuttuu hususlar mmkn olduu kadar anlamaya alalm. Kble deimesinin bir Berat gecesinin hemen ertesi gn olmas acaba bir tesadf mdr?... Yoksa bir gerei mi ifade etmektedir? ... Kudste Beytl Makdise dnmek ne demektir?... Mekkeye, Kabeye dnmek ne demektir?... Her ne kadar kii, suret olarak Kabeye dnyor ise de acaba, batnen i ve
34

gerek haliyle nereye dnmektedir?.. nsann varlnda bulunan hayal, vehim ve izafi benlik, onu pek ok eyi sathi olarak yaptrmakta ve yanl deerlendirmekledir. Bu yanllardan ve eksikliklerden kurtulmas iin kii nefsini iyi tanmaldr. Cenab- Hak c.c isteseydi mslmanlar dorudan doruya Kabeye yneltirdi. Bir mddet Kudse Mescidil Aksaya dndrulmesinde elbette byk srlar olacaktr. Yce dinimiz sadece sathi deil, derinlii ve ycelii olan bir dindir. Bizlere den idrakmz sonuna kadar gelitirmeye zorlamak ve bunun iin almaktr. Gerek ilahi kimliini bulamam bir kimse hayal aleminde yaamaktadr. Bu hayal aleminden kmas ve gerek aleme ulamas kendisine sonsuz ltflar kazandracaktr.

Ey Hak yolcusu: Regaib ve Mevld yaantlarn geerek Berat yaantsna doru yoluna devam edersen, sana daha baz gereklerin aldn mahede etmeye balarsn. 1 - brahim (as) kendi kurduu Kabesine dnerek ibadet ediyordu, Tevhid-i Efal. 2 - Daha sonra Musa (as). Kudse yani kendi mabedine doru ibadet etti, bu da tenzih, Tevhidi Esmadr. 3 - Daha sonra sa (as) da Kudse dnd bu da tebih Tevhid-i Sfattr. 4 - En sonunda Hz. Muhammedde ksa bir mddet Kudse, daha sonra da Kabeye dndrld, bu da Tevhid-i Zattr. Mekkedeki Kabe Allahn evi beytullahtr. Kudsteki bina ise beytl Makdis (mukaddes ev)dir. eder. te Hak yokuu evvela zahiren tevhid-i efalde Kabeye dnerek ibadet

Daha sonraki ibadetlerinde her ne kadar zahiren Kabeye doru dnyor ise de, batnen farknda olmadan dnce yaps itibari ile beytl Makdis (mukaddes ev)e ynelmektedir, nk itikad tenzih Allah telerde aramaktadr. Sonra ibadeti tebih olur, Allah varlkta arar. Eer gerek tevhid ehli olursa yine yzn Kabeye, beytullaha Allahn evine evirir nk tenzihi ve tebihi birletirmi gerek mmin olmu ve sur-i tevhidden batn-i tevhide ulam ve Oradan da yol bulursa ehadiyete ulaacaktr. Bylece Allahn evine dahil olmutur. Kblesinin deimesi, kiinin Hak yolunda gelimesinin ifadesidir.
35

Deiiklik olmayan yerde ilerleme olmaz. Bu deiiklii gerekletirebilen kimse gerek beratn alm, kendini tanm, kendinde nasl bir ilahi oluum meydana geldiini anlam, izafetten kurtulmu, kendindeki geree ulam olur. Suri ve bedensel ibadetine epey zaman devam eden salik bu iin bu kadar olmadn ve daha bir ok eylerin olmas gerekliini idrak ettiinden, ya Rabbi beni geree ynelt diye dua eder, zikir ve ibadetlerim arttrarak srdrr. Cenab- Hak ona yardmc olur ve gnlnde yeni oluumlar meydana gelmeye balar ve bu yola, yzn gerek Muhammed-i olmaya evirir. Bir baka anlay ve izah ile, ibadetlerini kendi kendine yapan bir kimse gelime arzu ediyorsa, kamil bir mrit bulup ona tabi olur, sznden kmaz, tavsiyelerini tutar, bylece aklnda ve gnlnde almlar meydana gelir, gayreti kadar hakikate ular. Gerek kamil mrit, Beytullah (Allahn evi)dir, onun srrdr, onun habibidir. te derviin mridine ynelmesi, onun kblesinin deimesidir, bu da onun nefsinden beratdr. Daha evvelce bahsedilen ayet-i kerimede Cenab- Hak (Bakara 2/177) yzlerini, douya ve batya Mekke ve Kudse evirmeniz birre ermek berat almak deildir, demiti: Yani zahir ve artlanm olarak her iki kbleyede dnmeniz sizi kurtaramaz, berata eremezsiniz. Berata ermek iin bunun gereini yerine getirmelisiniz, o da - evvela Allaha gerei ile iman, - ahiret gnne iman, sendeki izafetin tkenip yerine Hakkn kaim olmas, senin ahiretindir. - Meleklere iman, sendeki glerin Allahn melekleri olduuna iman. - Kitaplara iman, gnlne gelen ilhamlara iman. - Peygamberlere iman. Manevi bilgide yaknlk, - yakn akrabalarna malndan vermek, - yetimlere, manevi babas olmayanlara vermek; - fakirlere, fakr haline ulamlara vermek; - yolculara, Hak yolunun yolcularna vermek; - dilencilere, Hak yolunda ilahi hakikat taleb edenlere vermek; - klelere, nefsinin klesi olan kimselere ilim malndan vermek; onlarn kurtulmasna katkda bulunmak, - ve namaz dosdoru klmak, hakiki Kabeye dnmek, - zekat vermek, kendisine verilen ilim malndan stne deni tahsil ettirmek, - sz verdii zaman sznde durmak, Hakla olan ahdinde durmak, - skntl zamanda zorluklara sabretmek, - nefsine zor gelen hallerde geri dnmemek byk bir sabrla yapmas gerekeni yapmaktr, te bu kimseler doru kimselerdir, yani ebrardandr. Yukarda belirtilen zellikleri tayan kimseler ancak doru kimselerdir, ve bu kimseler muttaki kimselerdir.
36

Bunlarn ittikalar sadece zahiri deil gerek manada kendilerinde mevcud olan Hakkn varln unutmaktan saknmalardr. te bylece hayatlarn gerek manada deerlendiren kimseler zahir ve batn tam anlamyla beratlarn alan Hak yolunda bir hayli mesafe kat eden mutlu ve kutlu kimselerdir. Allah c.c. bizleri de onlarn snfna dahil etsin. Amin. Bir rivayette de, Berat gecesinde Zem Zemin oald da belirtilmekledir. Bu da o gece gnl kuyusunun veriminin artmas ilahi varidatn tamasdr, diyebiliriz. Genel kan, Kuran- Keriymin Berat gecesinde, levhi mahfuza Kadir gecesinde de Peygamber efendimizc inmee balamas ynndedir . Biz, gnlmze geldii zere, haddimiz olmad lalde, Kuran- Keriymin drt (4) nzul mertebesinin olduunu dnyoruz. 1- Zat mertebesinden nzul 2 - Sfat merlebesinden nzul 3 - Esma mertebesinden nzul 4 - Efal mertebesinden zuhurdur. 1- Zat mertebesinde Kuran- Keriymin ismi mml kitab 2 - Sfat mertebesinde Furkan. 3 - Esma mertebesinde Kitabil mbiyn 4 - Efal mertebesinde ise mamil mbiyndir. Genel olarak her mertebede ald isim Kuran- Keriymdir. Yani her mertebede o mertebenin gerei olan zat-i ikramdr. ncil (mjde) ise sfat merrtebesi kaynakldr, kendinden sonra zat-i tecellinin geleceini mjdeler. Tevrat ise esma mertebesi kaynakldr, daha st mertebeleri yoktur. mml kitab (kitabn anas), Furkan (farkllklar), Kitabl mbin (ak kitap), mamil mbin (nde olan ak kitap) demektir. Zat mertebesinde Kuran- Keriym mml kitaptadr Oradan sfat mertebesine, levh-i mahfuza indirilmitir. Bunlarn zaman belli deildir. Berat gecesinde levhi mahfuzdan Beyt-l Mamura, Kadir gecesinde de Beytl mamurdan, Beytl harama indirilmitir. (Tur Suresi 52/4 ayette)

=a oja T
vel beytil mamuri ve beyt-il Mamur/mamur beyt/ev andolsun
37

Mamur eve yemin olsun Hz. Peygamberin Mirac gecesinde de grdn ifade ettii gokteki mamur evi Meleklerin tavaf ettii bildirilmitir ve bir melein orasn tavaf ettikten sonra yetmi (70) bin sene gese kendisine ikinci tavaf sras gelemeyecei de bildirmitir. *(1) *(1) El- Beyt-l Mamur Kabenin hizasndaki semada meleklerin tavaf
ettii bir makamdr ki onu her giin yetmi bin melek ziyaret eder, Orada namaz klarlar ve bir kere gelen melek bir daha oraya dnmez. Hasar BASR ANTAY Celleyn Medarik Bu hususta daha baka rivayetler de vardr.

Esma Melekt merlebesinde, zat-i tecelligah Beyt-l Mamur dur. Bu yzden melekler orasn tavaf etmemektedirler. Efal nasut mertebesinde ise, zat-i tecelligah Beyt-l Haram dr. Orasn da insanlar tavaf etmektedir. te bu, Berat gecesi ifadesiyle belirtilen zaman srecinde, dnyada yaayan insanlarn idrak seviyeleri Kuran- Keriym-i anlayacak duruma gelmi olmalarndan dolaydr ki: kendilerine inmee balamtr. Ezelden beri mml kitapta mevcud olan Kuran- Keriym, takdir edilen bir zamanda levh-i mahfuza, oradan Berat gecesinde Beytl Mamura Kadir gecesinde de Beytl Harama indirilmee balamtr (o blmde tekrar inceliyeceiz) ve yirmi u (23) senede tamamlanmtr. Mescid-il Haram bir bakma nsan- Kamil demektir, burada hem Mekke ehri hem de Hakkat-i Muhammediyyeye havi olan nsan- Kamil anlatlmaktadr. nk Kuran- Keriym nsani Kamil olan Hz. Muhammede indirilmitir. te bu geceyi bylece idrak ettiimizde Kuran- Keriymin bizlere de inmesi mukadderdir. Ancak yeni bir Kuran olarak deil mevcud Kurann bizde, gerek yaantsnn ve mertebelerinin ortaya gelmesi mukadderdir, nk belirtilen btn sistem incelendiinde bunu gstermektedir. lk sebebi, kendi nefsinden berat etmek, hakiki benliini idrak edip onun beratn almak ve bylece oluan bir aklkla idrak ve gnl akl ile Cenab- Hakkn sana seni tantmas, Kuran- indirmesi, bir baka ifadeyle Cenab- Hakkn sana nzul etmesidir. nk Kuran zattr, Furkan sfattr, yani Kurann inmesi, zat-i tecelliyi, senin idrak etmeye balaman ancak bu geceden sonra mmkn olabilmektedir. imdi tekrar geldim bataki Ha mim ile balayan Duhan Suresine. (Duhan Suresi 44/1ayetinde)

y Q
Ha mim ey Hakikat-i Muhammediyyeyi havi olan habibim. Kimdir bunlar?.. Kim kcndini bu hale getirmise hitap onlaradr. Yani kim berat hakikatini
38

idrak edip kendi nefsinden temizlenip ikilii kaldryor, birlik oluturuyorsa, o zaman ey... Habibim yani Hakikat-i Muhammedinin ualar, nurlar, klar. nk bunlar evvela Hz. Peygamberden geliyor. Byle olunca onun nurlar bizde ldamaya parlamaa balyor ve o bizde gnl evlad veled-i kalb ile yaamaya balyor. Regaib ile biz ona rabet ediyoruz, Mevld ile o bizde doum haline geliyor, gnlmzde o nur o muhabbet douyor. Bylece bizim benliimiz, nefsaniyetimiz bizden uzaklamaya balyor ve o nur, o muhabbet geniledike bizim varlmz tamamen istila ediyor, dolays ile k aradan kalsn yaradan hkm ile kii nefsaniyetinden beratn alyor ve kendisi Hakikat-i Muhammed-i nurundan baka bir ey olmam oluyor. O zaman ite bu Ayet-i kerimeyi sen dinle ki bu Ayet-i kerime zel olarak sana gelmi oluyor. Bizatihi, muhabbetullah olarak sen onu hissedip yaam oluyorsun ki, Rabbin sana ey... habibim, ey.... kulum dedi. (Duhan Suresi 44/1-2 ayetinde)

y Q =ja lbna R
ha mim (1) vel kitabil mbiyni (2) Ha mim ey Hakikat-i Muhammediyyeyi havi olan kulum vel kitabil mbiyn Apak olan kitaba and olsun ki. Ha mim vel kitabil mbiyn Bu blm baka bir ynden incelediimizde, Ha mim ile kitabil mbinin ayn ey olduunu anlamamz fazla zor olmaz. Eer sende yani kiide Hakikat-i Muhammed-i varsa o zaten Kitabil mbin ak kitaptr. Ak kitap ne demek?... Kuran- Keriym-i kapal tuttuumuz yaman o kapal kitaptr, atmz zaman alyor, ama onu okuyup anlayamyorsak, manasn bilmiyorsak, o ak olduu halde kapal durumdadr. Ne zaman ondan bireyler anlyorsak o zaman o ak kitaptr. O zaten hep aktr ama onun karl olan aklk, bizde olmad zaman o kapanm oluyor, bylece biz onu kapatm oluyoruz. Yukarda belirtilen Ha mim olan o kimse ayn zamanda kitabil mbin ak kitaptr. Bir Hadis-i erifte bildirildii gibi insan ve Kuran bir batnda doan
39

kardetir. Bu alemde bir birine en yakn varlk ancak iki kardetir nk zuhur yerleri ayndr. nsann ve Kurann zuhur yeri Allahn zatdr, ikiside zat tecellisinin zuhurlardr. Bakara Suresinin de basnda ifade edildii gibi

7 a Q 8 8 k lbna R
elif lam mim zalikel kitab la reybe fiyhi zalike/ite o kitab ki, fiyhi/onun/kendisi hakknda reyb/phe yoktur Bu kitap yle bir kitaptr ki onda hi phe yoktur. Bu kitap ncelikle elimizdeki Kuran- Keriymdir, ikincisi alemler kitab, ncs insan kitab, yani nsan- Kamildir. le burada ki ha mim Berat hakikatini idrak edip, nefsaniyetinden beri olmu olan ak kitap durumundadr. Bu ifadeler genel deil zeldir. Genel ifade ise, Ha mim ve ak kitaba yemin olsundur, ancak bu ifadede her kese, yani her mertebede yaayan kimseler iindir. Mertebeler ayr ayr olduuna gre tabii ki ifadeleri de ayr ayr olacaktr, ancak ayr ifadeler umumi deildir. Nasl ki: eczanelerde ki bir sr ilalarn hepsi insan iinse, ama her ila bir baka kii iindir. Kuran- Keriymin her taraf insan iindir fakat her ayeti bir baka mertebede olan insan iindir. Bunlar ok iyi anlamamz gerekmekledir. (Duhan Suresi 44/3 ayetinde)

bj ba b a S
inna enzelnah fiy leyletin mbareketin inna/kesin biz mbarek/bereketli, kutlu gece iinde biz enzelnah/onu/kendisini inzal ettik Muhakkak ki biz onu, mbarek bir gecede indirdik. Burada, bahsi geen ayetin zat mertebesi kaynakl olduunu anlamamz gerekmektedir. nk her ayetin bir matla dou mertebesi vardr, bunlar bilinmezse ayetlere sadece Efal mertebesi itibariyle meal mana verilecektir. Bu ifade tarz ise sadece zahiridir, Ancak bilindii gibi Kurann bir ok ifadeleri vardr. Bakn burada Cenab- Hak kendi zat- itibariyle biz indirdik diyor. inna muhakkakki biz enzeina yine biz indirdik neyi?... hu onu indirdik.
40

Buradaki hu Kuran- Keriym-i ifade etmekle beraber, bataki ha mime de atf vardr. Hu dan kast hviyet, hviyetten kast, hviyeti mutlaka, hviyet-i mutlakadan kast, Hakkn srf hviyetidir. O da sende olduuna gre neticede bu ayet zahir ve batn sana dnmekte, nazil olmakla, fakat idrak ettiin takdirdedir. fiy leyletin mbareketin mbareketin mbarek bir gecede demesi zahir anlamda Berat gecesi ierisinde, batn-i anlamda kiinin kendini fena fillah mertebesinde bulmasdr. Nefsaniyetinden arndn zaman, nefsinin snd zaman, sendeki hal gece olur, fena fillah yani yokluk hkmne girer. te fena fillah merlebesine eritiin zaman, o senin mbarek gecendir, ve o geceler ierisinde, Kuran- Keriym sana nazil olmaya balar. Ancak inen yeni bir Kuran deil onda mevcud olan ayetlerin hakikatlerinin sana (ayni) yaknlk olarak almasdr. Daha evvelce okuyup, okuyup getiin yerlerde ne derin ifadelerin olduunu grm olmandr. (Duhan Suresi 44/3 ayetinde)

b b a
inna knna mnziryne inna/kesin biz mnzir/uyaranlardk Muhakkak ki biz korkutucuyuz Cenab- Hak cehennemle ve daha bir ok ey ile korkutur, ancak burada ki zel korku Onu idrak edememe korkusu olmas lazmdr. nk mrmz sratle geiyor, bu geii yakalayp durduramayp bize gelen kitab iyi anlayamayp ve hakikat- Muhammediyyeyi de anlayamama korkusu olmas lazm gelmektedir. (Duhan Suresi 44/4 ayetinde)

=y a 3 1 b T
fiyha yfreku kll emrin hakiymin hakiym/hikmetli kll/her emir/i fiyha/iinde/onda tefrik/ayrt edilir Btn hikmetli iler o gecede ayrlr O gecenin hakikatine erien kimselerin gelmi olduu mertebeleri ayr ayr idrak edip bu ilerin tahakkukunu hikmetlerle ayrp salamalar kendi kemalatleri icabdr.. (Duhan Suresi 44/5 ayetinde)

7 b b a 6b aa U
emren min ndina emir/i olarak/olan indi/katmzdan yanmzdan bir i yani, (zat-i bir i).
41

7 b b a
inna knna mrsiliyne inna/kesin biz mrsiliyn/gnderenlerdik Muhakkakki biz peygamberler gndermekteyiz (Duhan Suresi 44/6 ayetinde)

6 2 y V
rahmeten min rabbike senin rabbinden rahmet olarak Rabbinden bir rahmet olarak.

= a a a
inneh hvessemiyul aliym inneh/kesin o hve/odur semi/duyan aliym/bilen Muhakkak ki o duyucu bir bilicidir. (Duhan Suresi 44/7 ayetinde)

n a <b2 b a pa a l W
rabbissemavati vel ard ve ma beynehma in kntm mukniyne eer mukniyn/yakiyn olanlar iseniz semavat ve arzn ve onlarn/kendilerinin aralarndakilerinin rabbdr Gklerin ve yerin ve ikisi arasnda bulunanlarn Rabbidr, eer yakyn elli iseniz, (Duhan Suresi 44/8 ayetinde)

a b2a l 2 6 o z a a X
l ilahe illa hve yuhyiy ve ymiyt rabbkm ve rabb abaikml evveliyne l ilahe illa hve sizin rabbnz ihya eder/hayat verir ve ymit/mevt eder/ldrr ve ata/aba/babalarnzn evvelkilerin/ilklerin rabbidir Ondan baka ilah yoktur, diriltir ve ldrr. Sizinde Rabbiniz nceki babalarnzn da Rabbidr. Muhterem gnl ehli dostlar, Berat gecesini mmkn olduu kadar gerek ve geni manasyla anlamaya alalm, bu bizlere ok eyler kazandracaktr. Byle bir idrak ve anlay ierisinde almalarna devam eden salike Mirac yolu alacaktr. Allah c.c. cmlemize bu mana yolculuunda kolaylk versin. urada bir hatram arz edeyim. Bu blm oluturmaya alrken defa kesinti oldu, hatta bir seferinde yazlarn bulunduu anta tesadfen!... arabadan alnd. Bu olaylarn neticesinde blm tekrar gzden geirmem gerektiini anladm, bu dnceler iersinde nihayet bu haliyle ksaca neticeye ulam oldu, hamd senalar olsun.
42

B E R A T I N I A L
Ulanca mbarek aya, Dikkat et kalmayasn yaya, Dal hemen o derin deryaya, abandan Berat-n al. Duhan- oku bir yznden, Manalar kar znden, Seyreyle mbin-i gznden, Hamimden Berat-n al. Kuran- oku hece hece, Deerlensin bu gzel gece, Alyarak yalvar gizlice, Kuran- Kerimden Berat-n al. Tavaf eyler Melekler gkte, Sende tavaf eyle gnlde, Bu srlara biraz eilde, Beyt-l Mamurdan Berat-n al. Tavaf eyler insanlar yerde, Ona ynelirler her yerde, Ziyaret edersin ilerde, Beyt-l Haramdan Berat-n al. Nefsini iyi tan bu gn, Dn ok gerilerde kald dn, Rabbnn hitabyla n, Nefsinden Berat-n al. Venefahtden al haberi, Sil gnlnden hzn, kederi, drak eyle gerek kaderi, Ruhundan Berat-n al. Kendinden kendinedir var, Haydi yr zamanla yar, Hak yolunda seyrana al. Kendinden Beral-n al. Bazen Musevi bazen isevi, Sonunda olursun Muhammed-i, drak ettiysen sen Ahmed-i, Kbleteynden Berat-n al. Fevell vecheke dedi Rabb, Dnd Beytullah-a bu trab, fa etti lisan Arab, Fevell vechekeden Berat-n al. zle onu hep adm adm, Ne gzeldir o, tadm tadm, Anlaynca arp kaldm, Peygamberinden Berat-n al. Rabbena lekelhamd dedi Hak, Gzlerini ata iyi bak, Ten gmleim kar da yak, Rabbndan Berat-n al. Dervi isen gerekten eer, u fakire verdinse deer, Rabbn bir gn seni de sever Necdetten kck Berat-n al.

NECDET ARDI 14/12/1997 TEKRDA

27-3-1987 sohbetten zet

DRDNC BLM SRA VE MIRAC BAHS

43

BRNC KISIM Bu gn 27-3-1987 Cuma gn, Akam bilindii gibi Mirac gecesi idi, bu sebeble sohbetimiz Mirac hakknda olacaktr. (sra Suresi 17-1) Cenab Hak Mirac hadisesinin birinci ksmn sra Kuran- Keriyminde

5 j2 a a bzj Q ab a va a aza va 6bmba y bb2 Q ja a a

sbhanelleziy esra biabdihi leylen minel mescidil harami ilel mescidil aksalleziy barekna havleh linriyeh min ayatina inneh hvessemiyul besyr ayat/ayetlerimizden nriyehu/ona/kendisine ryet edelim/gsterelim iin/diye mescidl haramdan havleh/onun/kendisinin evresini barek/bereketli/mbarek kldmz mescidil aksaya dein/zre abdihi/onun/kendisini kulu ile leyl/geceleyin esra/sera, isra eden/yrten o zat/ey sbhan/fari/mnezzehtir inneh/kesin/muhakkak o hve semi/iiten, duyan basir/grendir Kulu Muhammedi bir gece Mescid-i Haramdan kendisine ayetlerimizi gstermek iin, evresini mbarek kldmz Mescid-i Aksaya gtren Allahn an ycedir. Dorusu o, iitir ve grr ayeti ile bildirmi. Mirac hadisesinin ikinci ksmn ise, Kuran- Keriyminde (Necm Suresi 53/1-18) belirtilmitir, yeri geldiinde inceliyeceiz. Peygamber S.A.V. efendimiz Mirac hakknda yle buyurmutur: Malik b. Sasaa r.adan: [Ben Kabe-i Muazzamada, iki kii arasnda uyku ile uyanklk arasnda yatmakta iken, ii iman ve hikmetle dolu altndan bir leen getirdiler. Boazmdan karnma kadar gsm yardlar. Zemzem suyu ile ykayp, iman ve hikmetle doldurdular ve katrdan kk, merkebten byk, Burak denilen beyaz bir hayvan getirdiler, Cibril ile birlikle gittik. Birinci semaya gelince; - Kim o? denildi. Cebrail: Cebrail dedi. - Yanndaki kim? Denildi. Cebrail: Muhammed dedi. - Ona buraya gelme daveti gnderildi mi? denildi,
44

Cebrail: evet dedi. - Ho geldi, o ne gzel bir misafirdir! denildi. Bunu mteakib Adem (as)a geldim, selam verdim. Ho geldin, evlad ve peygamber! dedi.] Bir rivayette yle: [Dnya semasna ykselince, sanda ve solunda insan kalabal olan bir zat grdm. Sana baknca glyor, soluna baknca alyordu. Ho geldin salih peygamber, salih evlad! dedi. - Ben: Bu kim ey Cibril? diye sordum. - Cibril: Bu, Adem (as)dr, sanda ve solunda grdn bu kalabalk oullar-nn ruhlardr. Sandakiler cennetlik, solundakiler de cehennemlik olanlardr. Bunun iin sana bakt zaman glyor, soluna bakt zaman alyor, dedi. Sonra ikinci semaya geldik. - Kim o? denildi - Cebrail Al: Ben Cebrail. Dedi. - Yanndaki kim? denildi. - Cebrail Al.: Muhammed. Dedi. - Ona buraya gelme daveti gnderildi mi? denildi. Cebrail Al. evet. dedi. - Ho geldin, ne gzel bir misafir geldi! denildi. Bunu mteakip sa ile Yahya (as)lara rastladm. Her ikisi de: Ho geldin karde, ho geldin peygamber! dediler. Sonra, nc semaya geldik. - Kim O? denildi. - Cebrail. diye cevap verildi. - Yanndaki kim denildi. - Muhammed diye cevap verildi. - Ona buraya gelme daveti gnderildi mi? diye soruldu. Cebrail: Evet dedi. - Ho geldin, ne gzel bir misafir geldi! denildi. Bunu mteakip Yusuf (as)a rastladm. Selam verdim. - Ho geldin karde ve peygamber! dedi. Sonra drdnc semaya geldik, - Kim o? denildi. - Cebrail diye cevap verildi. - Yanndaki kim? diye soruldu. - Muhammed. diye cevap verildi. - Ona buraya gelme daveti gnderildi mi? Denildi. - Evet diye cevap verildi. - Ho geldin, ne iyi misafir geldi! denildi. Bunu mteakip dris (as)a rastladm. Selam verdim. - Ho geldin karde ve Peygamber! dedi. Sonra beinci semaya geldik.
45

- Kim o? denildi. - Cebrail diye cevap verildi. - Yanndaki kim? diye sorulu. - Muhammed diye cevap verildi. - Ho geldin, ne iyi misafir geldi! denildi, bunu mteakip Harun (as)a rastladk. Kendisine selam verdim. - Ho geldin karde ve peygamber! dedi. Sonra altnc semaya geldik. - Kim o? denildi. - Cibril diye cevap verildi. - Yanndaki kim? diye soruldu. - Muhammed denildi. - Ona buraya gelme daveti gnderildimi? diye soruldu. - Cibril evet dedi. - Ho geldin, ne iyi misafir geldi denildi. Buna mteakip Musa (as)a rastladm. Selam verdim. - Ho geldin karde ve peygamber! dedi. Kendisinden ayrlnca alamaya halad. Cenab- Hak kendisine: Ne diye alyorsun? diye sordu. Musa (as) Ya Rabbi, benden sonra peygamber olan bu delikanlnn mmetinden cennete benimkinden daha fazla insanlar girecektir, bunun iin alyorum. dedi. Sonra yedinci semaya geldik. - Kim o? denildi. - Cibril diye cevap verildi. - Yanndaki kim? diye soruldu. - Muhammed diye cevap verildi. - Ona buraya gelme daveti gnderildi mi ki?. - Cibril evet dedi. - Ho geldin, ne iyi misafir geldi. denildi. Bunu mteakip brahim (as)a rastladm. Selam verdim. - Ho geldin, evlad ve peygamber! dedi. Derhal bana Beytl Mamr gsterildi. Cibrile sordum. Cebrail Bu, Beytl Mamrdur. Her gn yetmi bin melek orada namaz klar ve karlar, karlar da bir daha artk oraya dnmezler dedi. Bana Sidretl Mnteha da gsterildi. Bir de ne greyim, - Bu aacn meyveleri mehur Hacer beldesinin byk destileri, - yapraklar da, byklkte fillerin kulaklar gibi idi. - Altndan drt nehir kaynyordu, ikisi batn, ikisi zahir. Cibrile bu nehirler hakknda sordum.
46

- Cibril (as).: Batn, yani grnmeyen iki nehir cennette, zahir, yani grnenler de Nil ile Frattr. dedi. Bir rivayetle: sonra o kadar yksee karldm ki, orada mukadderat yazan kalemlerin sesini iitir oldum. Sonra zerime elli (50) vakit namaz farz klnd. Dndm. Musa. (as)a gelince, - Musa bana: Ne oldu? diye sordu. zerime elli vakit namaz farz klnd. dedim. - Musa (as): Ben insanlar senden daha iyi tanrm. Beni srail ile ok uratm. Senin mmetinin buna gc yetmez. Rabbine dn, bu namazlar azaltmasn niyaz et! dedi. Dndm, niyaz ettim. Allah bunlar krka indirdi. Sonra yine Musa (as)a geldim. Ayn eyi syledi. Dndm, Allah namazlar otuza indirdi. Yine ayn ey tekrarland. Dndm, Allah namazlar yirmiye indirdi. Yine Musa (as)a geldim. Ayn eyi syledi. Dndm, Allaha niyaz ettim. Allah namazlar be vakte indirdi. Yine Musa (as)a geldim Ne yaptn? dedi. Allah namaz vakitlerini bee indirdi dedim. Musa (as) yine gidip, daha da indirmesi iin Allaha yalvarmam syledi ise de, ben: Hayr, raz oldum dedim. Bunun zerine Allah larafndan bir nida geldi: Farzm kesinlemitir. Kullarma gerekli kolayl yaptm. Her iyi i mukabilinde da on sevap vereceim. *(1) *(1) TAC Tercmesi ilt 3 sayfa 486

sra ve Mirac! Evvela ksaca bu iki kelimeyi lgat manas ve harfleri itibariyle anlamaa alalm. sr kelime olarak gece yrme, Mirac ise merdiven, ykselme demektir. Kuran Kerimin bir ok yerinde Ya beni israil denildiinde bu lakap bize evvela Yakub (as) oullarn ve soyunu hatrlatmaktadr. Kardei ile aralarnda meydana gelmi bir anlamazlk yznden bulunduu yeri terkederken geceleri yryerek yol aldndan kendisine bu lakab verilmitir.
47

Bu gn iin ise, isr kelimesinin ifadesi! ey gece yryen yani gece kalkp mana aleminde namaz, dua, zikr ve tefekkrle (yol alan) Allah dostlarnn ocuklar manasnda olmaldr. SR (elif, sin, ra) harflerinden meydana gelen bu kelime de;

(a) () ()

elif insan; (birinci) sin insan; ra rububiyyet, hakikatlerini ifade etmektedir.

- Buradaki (a) (elif) yani birinci insan, daha henz insanlk mertebesine erimemi, ancak kendisinde bu kabiliyet ve gayret bulunan ve namzet olan insandr, - ikinci insan () (sin) ise, gerek insan olma yolunda yryen ve benliini aan kimse demektir.

- () (ra) rububiyet yani esma, isimler mertebesini ifade etmektedir.

Bylece Miracn birinci blmnn mertebe ve ifadesi: Hak yolunda seyrini srdren kiinin belirli eilimlerle rububiyyet esma alemi itibariyle tanmaya balamasdr. Mirac (mim, ra, elif, cim) harflerinden olumutur. Miracn ikinci ksmn ifade eden bu kelime de kendisini

() () (a)
(

mim, hakikati Muhammed, ra elif cim Rahmaniyet, Ahadiyet, Cemal-i lahidir.

x)

Hal byle olunca kan mana: ey gnl aleminde yryerek esma alemine ulaan, oradan Hakikat-i Muhammedi ile Rahmaniyet alemini idrak ederek, sfat, zat ve Ahadiyet mertebelerine ykselip, bylece ilahi cemali seyre balayan kimse olmakladr. te bu oluum nsanln temel gayesidir. Yani bu alemin hakikatini ve kendi hakikatini idrak etmektedir. Adem (as)da ve nefaht (Hicr 15/29) yani Ruhumdan nefhettim hkm ile balyan esfeli safilinden aslna men reani fekad reel Hak ile
48

dn

oldu.

yani bana bakan ancak Hakk grr hkm ile Zatna ulap kemale ermi

te bu yzden Mirac hadisesi bizler iin ok nemli bir oluum ve bilgi kayna olmaldr. Eer Mirac yaplamam olsayd, insanlk asla ebedi varla ulaamaz, hasret ve gurbette kalrd. Hakikat-i Muhammedinin yer yznde zuhur mahalli olan peygamber/rasul ve nsan- Kamil/Hazret-i Muhammed (as) olmasayd insanlk alemi iin bu oluum hayal olurdu. nsanln o zatn ahsnda ulat son nokta Miractr. O yzdende kendisi son peygamber, kitab da son kitap olmutur ve sadece o gecede insan beyni Akl- kl itibariyle tam kapasite ile almtr. Bilindii gibi insan beyni Akl- cz itibariyle yaklak %6-8 kapasite ile almaktadr. Gayemiz bu ok deerli atl kapasiteyi daha geni ufuklara akl- kle yneltip arttrmak olmaldr. lk Mirac (ykseli) olay dris (as) hakknda bildirilmitir. (Kuran- Keriymde Meryem Suresi 19/56-57 ayetlerinde)

9 a lbna a UV > bj b b a b bb b UW
vezkur fiyl kitabi idriyse inneh kane sddykan nebiyyen (56) ve refanah mekanen aliyyen (57) ve idrisi kitapta (iinde/hakknda) zikret/an inneh/kesin o sddk/doru/samimi nebiyy/peygamber idi (56) ve aliy mekan olarak refanah/onu/kendisini refi/ykselttik (57) Ey Muhammed! Kitabda drise dair sylediklerimizi de an; nk o dosdoru bir peygamberdi. Onu yce bir yere ykselttik. Bu hususta bir ok rivayetler vardr, dileyen aratrabilir, yeri olmad iin bu kadarla iktifa ediyoruz. kinci Mirac, (ykseli) olay Musa (as) hakknda bildirilmitir. (Kuran- Keriymde Araf Suresi 7/143 ayetinde)

= 2 bmb bu b QTS m 4b 6 a a a l 4b b na b 3jva a a 7m

49

b u 3jv 2 vm b 7b a ojm bzj 4b ba b a 4 a ba

ve lemma cae musa limiykatina ve kellemeh rabbh kale rabbi eriniy enzur ileyke kale len teraniy ve lakininzur ilel cebeli feinistekarre mekaneh fesevfe teraniy felemma tecella rabbh lil cebeli cealeh dekken ve harre musa sakan felemma efaka kale sbhaneke tbt ileyke ve ene evvell mumniyne ve mikatmz/tayin ettiimiz vakit (ibadet sresi, yeri) iin musa cae/geldiinde/gelince ve rabbh/onun/kendisinin rabbi kellemeh/ona/kendisine kelime ettiinde/konuunca dedi ki, rabbim bana ryet/gster ki sana dein/zre nazar edeyim/bakaym dedi ki, len teraniy/asla beni ryet edemez/gremezsin ve lakin/ancak cebel/daa dein/zre nazar et/bak bu halde mekaneh/onun/kendisinin mekan/yerinde eer karar/sabit/sakin olur, durursa artk/bu halde beni ryet edecek/greceksin bu halde cebel/da iin/diye rabbh/onun/kendisinin rabbi cella/tecelli ettiinde/nuru tesir edince cealeh/onun/kendisini cal etti/kld dekken/yerle bir, ufaland ve saik/l/baygn olarak musa hare/yukardan aa dt, yere kapand bu halde fevk/iyiletiinde/aylnca sen sbhan, mnehzehsin dedi sana dein/zre tevbe ettim ve ene/ben mminlerin evvel/ilkiyim Musa tayin ettiimiz vakitte gelip Rabbi onunla konusunca Musa: Rabbim! Bana Kendini gster. Sana bakaym dedi. Allah: Sen Beni gremessin ama daa bak, eer o yerinde kalrsa, Sen de Beni greceksin buyurdu. Rabbi daa tecelli edince onu yerle bir etti ve Musa da baygn dd; aylnca Ya Rabbi, mnezzehsin, sana tevbe ettim, ben inananlarn ilkiyim dedi. Rabbnn sesini ok yakndan iiten Musa (as) Rabbim hana kendini gster. Sana bakayrn dedi bunun zerine, len terani szne muhatap oldu yani sen beni gremezsin dedi, nk Museviyet tenzih mertebesi itibariyle dzenlenmitir.
50

Bu mertebe de tenzih eden ve edilen ikilii vardr, dolaysyla Hakk mahede etmek mmkn olmamaktadr. nc Mirac (ykseli) olay sa (as). hakknda bildirilmitir. (Kuran- Keriymde Ali mran Suresinde 3/55)

a a n a b

ya ysa inniy mteveffiyke ve rafiuke ileyye ya isa inniy/muhakkak/kesin benim seni mteveff/vefat ettiren, ldren ve bana dein/zre (lehime) seni rafiu/refi eden, kaldran Ey sa! Ben seni eceline yetireceim seni kendime ykselteceim. (Kuran- Keriymde Nisa Suresinde 4/158)

6a a 32 QUX
bel refeahullah ileyhi bilakis/dorusu ona/kendine dein/zre/doru allah refi etti/ykseltti Allah onu kendi katma ykseltti. nsanolunun ezeli arzuusu olan aslna, yani Rabbna ulama duygusu yava yava tatbik sahasna konmu, her peygamber kendi mertebesi itibarile bu yolda birer menzil kaletmi ve nihayet Hakikat-i Muhammedinin dnyadaki zuhuru olan Hazret-i Muhammedin S.A.V Mirac- ile kemale ermitir, imdi onun Miracm gayretimiz nisbetinde anlamaa ve tatbik etmeye alalm. Yukarda belirtilen hadis ve ayetler de Cenab- Hak Mirac hadisesinin hakikatlerim o gnn insanna o gnn anlay iersinde bir ok misaller vererek anlatmtr. Bu misaller de o gnn insannn dnebilecei, tahayyl ve tasavvur edebilecei ekillere brndrlerek ifade edilmitir. Bu gnn insan o gn verilen misalleri daha iyi yorumlamaktadr. Bu gnn insannn akl uuru, yaants, grde ok sratli artm ve genilemitir. O gn lde yaayan insanlarn kendileri iin deer arzeden vahas, suyu, krbas devesi ve hurmas idi. Byle dar bir erevede yaayan, insanlara Cenab- Hakka giden Mirac yolunu anlatmak her halde pek kolay bir i deildi. Ancak Kelam- lahi en gzel ifadelerle hem o gnn hem de ilerki zamanlarda gelecek insanlarn da anlaylarna sunulan gizli ifadeleriyle izah edilmeye allmtr. Ey salik! Dikkat et ki, bu olay ayn zamanda senin de Miracndr. Regaib gecesi itibariyle Hakka olan rabetin arttnda, Mevlt gecesi ile ifadesini bulan Hakikat-i Muhammedi gnlnde doar. Faaliyele geen Hakikat-i Muhammedi yaam glenerek Berat gecesi ifadesiyle nefsinden kurtuluun beratn alr ve Mirac yolculuuna kmaya namzet olursun, gayretini eksiltmezsen yoluna devam edersin. Hazrel-i Rasullullahn basndan gemi sra ve Mirac hadisesi din mevzular
51

arasnda izah en g olanlardan biri veya birincisidir. Bu oluumu daha iyi anlamak iin Hazarat- Hamse be hazret mertebelerini *(2) bilmek faydal olur. Ancak at ve deve hzn bilen bir kavme, gecenin ok ksa bir zaman diliminde btn alemleri gezerek grdn ve bunu ispatlyarak gerek olduunu anlatmak o kadar kolay olmasa gerek. En hzl vastann at olduu bir devirde sonsuz alemlere alp, bu alemlere gidi geliin nasl bir vasta ile yapldm izah etmek ancak onlarn seyahat vaslalarna benzer bir ekilde attan kk, katrdan byk szleriyle ifade edilmitir. Burak ismi verilen bu vastadan sonraki ykselie merdiven ve daha sonraki ykselie de Ref Ref tabiri kullanlmtr. sra Burak ile yaplmtr, bunun Berkten geldii yani yldrm k hz gibi bir ey olduu bildirilmitir. *(2) rfan Mektebi adl kilamzda ksaca anlatld.

imdi gelelim Miracn birinci blmn bildiren, sra Sresinin ilk ayetine; (sra Suresi 17/1)

5 j2 a a bzj Q ab a va a aza va 6bmba y bb2 Q ja a a

sbhanelleziy esra biabdihi leylen minel mescidil harami ilel mescidil aksalleziy barekna havleh linriyehu min ayatina inneh hves semiyul besyr ayat/ayetlerimizden nriyeh/onu/kendisini ryet edelim/gsterelim iin/diye mescidil haramdan havlehu/onun/kendisinin havl/evresini barek/bereketli/mbarek) kldmz mescidil aksaya dein/zre (uzaa, grlemeze)
52

leyl/geceleyin abdihi/onun/kendisinin abd/kulunu esra/sera/isra eden, yrten zat sbhan/fari, mnezzehtir inneh/muhakkak/kesin o hve semi/iiten, duyan basir/gren Kulu Muhammed-i bir gece Mescid-i Haramdan kendisine bir ksm ayellerimizi gstermek iin, evresini mbarek kldmz Mescid-i Aksaya gtren Allahn an ycedir. Dorusu o iitir ve grr. ekliyle belirtilen bu Ayet-i kerimeyi daha yakndan incelemeye alalm. Bata ifade edilen sbhan kelimesi tenzih mertebesi itibariyle Allah c.c demektir. Tenzih ise, Cenab- Hakk c.c her trl kusur, noksan, erik gibi hallerden uzak bilmektir. Mirac, Hz. Raslllahn seyri slkudur. mmetleri olmamz hasebeyle bizim de Miracdan nasibimiz vardr, bunu belirtmek iin hadisi erifle namaz mminin miracdr buyurmutur. *(3) Peygamberimizin s.a.v. yaam olduu bu hadise, dncelerimizin tamamen fevkinde ve dnda olan bir hadisedir. Maddi llerle ifade edilemiyen, Allahn zatnda meydana getirmi olduu hakikatler manzumesidir. Dolaysyla beeriyelimizle bunlar anlamamz mmkn deildir. Ancak Akl- czmz Akl- kle ulatrabilirsek mmkn olabilir; bu da bir eitimdir. Aslnda Mirac bir gecede deil, seyri slk ile olduka uzun bir srede meydana gelir, ancak bir geceye hasredilmesi toplu olarak anlatlmas icabdr. *(3) Salat isimli kitabmzn incelenmeside yarar vardr te bu yzden sbhan yani Allah c.c her trl noksanlktan tenzih edilir. Onun gc, beeriyet akl ile idrak edilemiyen her trl ii yapacak kudrettedir. elleziy O yle bir Allahtr ki esra biahdihi leylen kulunu gecenin bir vaklinde yrtt ifadesiyle genel anlamda yorumlanan ayetin bu blmne, z anlamyla bakmaa alalm. esra yrtt, yani kendi gerek hakikatine yrtt, bi abdihi kulu ile yani abdiyyet ve ulhiyet mertebeleri ile leylen gecenin bir vaktinde yani beeriyetinden yok olduunda, minel mescidil harami ilel mescidil aksa Mescid-i Haramdan, Mescid-i Aksa ya yrtt imdi; ayet-i kerimenin bu blmnde akla bir sual geliyor, - niin Mirac dorudan Kabe-i erifden olmad da, Kuds- erife gidip oradan vaki oldu? - El cevap: nk Kabe-i erif beytullahtr. Allahn evi, makam- zattr, mertebe-i ahadiyyettir. Orada gerek anlamda var olan daima Gnl Miracndadr. Hz. Rasullullah devaml Hakkn huzurunda olduundan devaml Mirac halindeydi.
53

Bu oluumu mmetlerine de bildirmesi iin zahiren de Miracn olmas gerekiyordu. te o sebebden; zat aleminin ifadesi olan Mescid-i Haramdan sfat aleminin ifadesi olan Mescid-i Aksaya ulhiyyet rububiyyet ve ahadiyyet mertebeleri itibari ile yrtt. Bunun iin zat aleminin dna klmas lazm geldi ki tekrar zat alemine dn, yani Mirac mmkn olsun. imdi; tekrar baka bir ynden Mescid-i Aksann ne olduunu idrak etmeye alalm. Aksa lgat manas itibarile, en uzak, en son, nihayet demektir. Hal byle olunca Mescid-i Aksa en uzak mescid anlamndadr, yani yapld tarihlerde Mescid-i Harama en uzak mbarek mescid olarak vasflandrlmtr. Bilindii gibi bu mescid Kds- erifte ve dier ismi de Beyt-l Makdistir. Kulunu gecenin bir vakti Mescid-i Haramdan Mescid-i Aksaya yrtt ifadesi, Makam Zattan Makam- Zatyla yrtt ki oradan Esma ve Efal alemlerine nzul ederek (inerek) alemdeki tm zuhurlar mahede edip tekrar uruc ederek (ykselerek) zatna ulasn, yani Mirac- Hakikisini yapsn. Kuds- erif yani Mukaddes ehir ve orada Beyt-l Makdis ve Mukaddes ev, te Cenab- Hakkn sfat mertebesinin ifadesi olan bu terimler, ayn zamanda Mertebe-i seviyet ve Museviyetin de kaynadr. Mertebe-i Muhammedyyenin kayna ise zattr ve onun ifadesi de Beytullah Beytl Haram, Beytl Atik Mescid-i Haram Kabe gibi kelimelerle belirtilmektedir. Yukarda Mescid-i Aksann en uzak mukaddes mescid olduu ifade edilmiti. le bu terimin batni manas budur ki, iinde yaadmz, genel olarak bir alem, zel olarak bu dnya ve has olarak bu bedenler, ilahi zuhurun sonu, yani en son mertebesi olduundan mukaddes beyttirler. Ey talib-i Hakk! Kendi hakikatini ve alemin hakikatin iyi anlamaya al. zerinde bulunduun u dnyada birimsel varlnla ve nefsinle yaarsan oras sana esfel-i safilin olur. Eer gerek kimliinle, ilahi benliinle yaarsan oras senin Kudsn mukaddes ehrin ve Beyt-l Makdis mukaddes evin olur. Oradan da Haccn ifa ederek Beytullaha dahil olursan, Allah ehli / ehlullah zat ehli olur ve emin beldenin sakinleri arasna girerek ebed zat ehli olursun. Yeri gelmiken ksaca u ayetlere de bir bakalm. (Et-tin Suresi 95/1-2-3-4-5)
54

 =n a na Q = , R =a ja a S 9m ya ba b T = b 31a b q U
vettiyni vezzeytuni (1) ve turi siyniyne (2) ve hazel beledil emiyni (3) lekad halaknel insane fiy ahseni takviymin (4) smme redednah esfele safiliyne (5) ve tiyn/incir andolsun (1) ve zeytin andolsun (2) ve haze/o (u) beledil emiyni/ gvenli, emin belde (3) lekad/gerekten, andolsun ahseni takviymde (hakknda) insan halkettik (4) sonra illa/ancak iman edenler ve salih/yararl amel edenler mstesna esfele safiliyne/ sefillerin en sefiline redednah/onu/kendisini irda/drdk, aaya indirdik (5) ncire, zeytine, Sina dana, emin heldeye Mekkeye and olsun ki, Biz insan en gzel suretle tm varl ile halk ettik, sonra onu esfel-i safiline reddettik (gnderdik) denmektedir. Batn anlamda; incir vahdette kesret, yani Birlikte okluk. Zeytin ise kesrette vahdet, yani okluklaki birlik anlatmaktadr. Turusinine sine turu yani kiinin ruh alemindeki turlar, ykselilerini ifade etmektedir. Ve hezel beledil emin Emin belde Mekke ehri yani iinde Allahn evinin bulunduu ehir. Dier ynyle Cenab- Hakkn zat zuhurunu btn mertebeleriyle zuhura getiren Hazret-i nsan, te Mekkede kabe, insan- kamilde gnl, emin beldedir. Kim oralara snrsa her eyden emin olur. Biz insan- en gzel surette halk ettik ifadesiyle kendini bilerek tanyan ve (Hicr Suresi 15/29)

y o1
mutlu. ve nefaht fiyhi min ruhiy ben ona ruhumdan nefy ettim (fledim) srrna vasl olmu olan insana ne Zahir ve batn; (efal, esma, sfat ve zat) mertebelerini cami olarak zuhur eden,
55

Cenab- Hakkn zat zuhurunu meydana getiren kendini ve nefsini tanyan o mbarek insan, zahr ve batn en gzel surette halk olmazda hangi varlk olur? Sonra esfel-i safilin-e reddettik (gnderdik) ifadesiyle, zat aleminden sfat alemine, sfat aleminden esma alemine esma aleminden de efal alemine gnderdik denmekledir. te efal alemi en u zuhur, son zuhur, niha zuhur; en uzak mescid, Mescid-i Aksa ifadesiyle belirtilmitir. Dolaysyla zerinde yaadmz yer krede gaflet haliyle yaadmz zaman esfel-i safilin aalarn aas fakat gerek anlamyla yaadmz zaman ise, mukaddes ehir mukaddes ev Beyt-l Makdis olmaktadr. Ne olayd ey insan! stnde yaadn yerin gerek halini ve kendi stnde tadn ykn ne olduunu gerek anlamyla bir bilebilseydin! Efal alemine gelmi olan kimse ald eitim ile getii yollardan tekrar geri dnerek yine efalden esmaya, esmadan sfata sfattan zat alemine mirac eder (ykselir). Beytullah belirtmektedir. Mescid-i Haram gibi ifadeler de zat mertebesini

kldk. Sfat mertebesi itibariyle gerek yaamn srdren kiinin bulunduu yer mbarek ehir ve kendi de mbarek evdir. Dolaysyla evresi de mbarekti, bereketlidir. Ona yaklaan Allaha yol bulur. Buras gerek seviyet mertebesidir. linrriyeh inin ayatina ayetlerimizden bazlarn gstermek iin kulunu Mescid-i Haramdan Mescid-i Aksaya yrtt. Ayet, Kurann ksa blmlerinin ifadesi olduu gibi, ayrca iar anlamna da gelmektedir. Murad- lahi byle iaretlerle zatn tantmay ve oraya giden yolu amay diledi, ve bu ibareleri kulland. Bylece zalna ulaan yolu Mirac hadisesinin tm iersinde bildirmi oldu, yeterki bizler bunlar anlamaa alalm. inneh hvessemiul basiyru muhakkak ki o iitir ve grr. Tabiiki bu merlebeye ulaan Sfat mertebesi itibariyle Hak sz iitir ve gerekleri grr. sra suresinin 1 inci Ayetinde;
56

elleziy barekn havleh O yle bir beyt ki, biz onun etrafn mbarek kldk. Yani mukaddes ehirde bulunan mukaddes evin etrafn da mbarek bereketli

Mirac hadisesinin birinci blm olan Mescid-i Haramdan / Kaideden Mescid-i Aksa-ya/ Kuds-e gidi anlatlmakladr. kinci blm olan gklere al ise, Necm suresi 53/1-18 ayetlerinde anlatlmaktadr. Oraya gemeden evvel baz oluumlar da idrak etmeye almalyz. Ali tefsirinden Alsinin naklettiine gre genel olarak Miracn oluumundaki seyr 5 ekilde bildirilmitir. 1 - Burak 2 - Mrac merdiven 3 - Melekler ile 4 - Cebrail ile 5 - Ref ref, ayrca birde dn vardr.

- Mekkeden Kuds-e Burak ile; - Kdsten semaya Mirac merdiven ile; - yedi kat sema melekler ile; - oradan Sidretl Mntehaya Cebrailin kanatlar ile; - daha yukarya da Ref ref ile gidilmitir, diye bildirilmitir. Bu ifadeler hem mecaz hem de gerektir. Mana aleminde yle yaamlar vardr ki hakikatlerim anlamak ancak mahede ile mmkn olur. Deiik bilgi ve idrak dzeyinde olan kimselere baz ince hakikatler mecaz yani misallerle, benzetmelerle, anlatlmaa allr. Hz. Mevlana Mesnev-i erifin Birinci cildinde mecaz hakikatin kprsdr diye buyurmulardr. Kuran- Kerimde de (Har Suresi 59/21)

1n b b2 4bra m
ve tilkel emsal nadribha linnasi leallehm yetefekkerune ve tilke/bu emsal/misaller, rnekler nas/insanlar iin biz onu/kendisini darb/veriyoruz, getiriyoruz umulur ki onlar tefekkr ederler Bu misalleri insanlar dnsnler diye veriyoruz, diye buyurmaktadr. Eer mecazi ifadeler kullanlmasayd hakikatleri ok dala az kimseler anlayabilirdi. te Mirac hadisesini de daha ok kimselerin anlayabilmesi iin mecaz ifadeler kullanlmtr, irfan ehli mecazlar kpr yapp onlarn hakikatlerine kanat aar. Hz. Rasullullah cfendimizin Mirac bir gecede meydana gelen bir oluum deildir. Belki Hira dandaki tefekkrlerinin ve ibadetlerinin ilk gnlerinden balyarak o geceye kadar sren ortalama 15 senenin neticesidir.
57

et. Yukarda Miracn 5 ykseli hali bildirildi. Dier bir ifadeyle; ilk Mirac efal aleminde kendini tanma, ikinci Mirac efal aleminden esma alemine, nc Mirac esma aleminden sfat alemine, drdnc Mirac sfat aleminden zat alemine ykseli, beinci Mirac ise kiinin zat aleminde kendini bulmasdr. Miracn bedensel mi yoksa ruhen mi yapld hakknda ok szler vardr. Genel yarg hem ruhla hem de bedenle olduu yolundadr.

le ey salik! Mirac etmek isliyorsan nasl alman gerektiini anlamaya gayret

Bizim anlaymza gre ise, Mekkeden Kudse kadar olan yolculuk beden ve ruhla, oradan tesi ise sadece ruh ve uurla yaand istikametindedir. Allah-u alem (hakikatini Allah bilir.) leride bu mevzua tekrar temas etmek zere imdilik bu kadarla brakyoruz.

58

DRDNC BLM SRA VE MRAC BAHS KNC KISIM euzu billahi mineeytanirraciym bismillahirrahmanirrahiym elhamdlillahi rabbil alemiyn vessalat vesselamu ala rasulina muhammedin ve ala alihi ve eshabihi ecmain... Birinci ksmda sra sresi 1. Ayetinde bahsedilen Mescid-i Haramdan Mescid-i Aksaya kadar olan gidii incelemitik. Bu blmde ise Mescid-i Aksadan gklere k ve orada oluan hadiseleri incelemeye inallah alacaz. Ey irfaniyet ilmine talip olan kii; bu hadise ayn zamanda senin de Miracndr. u mevzuu okurken btn dnya muhabbet-lerini bir tarafa brakarak tefekkr edersen ok byk fayda salyacan muhakkaktr. Kuran Keriymin 53. nc sresi olan Necm Sresinin ilk 18 Ayelinde gklere k anlatlmaktadr.

7 b jyb 3 b R = aa v a Q =y y a a T 6a b S =nb 6 V =a ( U = n b q X 6a b2 W 6ya b j a yb QP 7a a , lb b Y b bna QR a b a 1a l b QQ na QT =a a QS

59

=' b a ' a QV 6ba u b QU ja 2 pba a QX b ja a b QW

vennecmi iza heva (1) ma dalle sahbkm ve ma ava (2) ve ma yentku anil heva (3) in hve illa vahyn yuha (4) allemeh ediydl kuva (5) z mirretin festeva (6) ve hve bil fkl ala (7) smme dena fetedella (8) fekane kabe kavseyni ev edna (9) feevha ila abdih ma evha (10) ma kezebel fuad ma rea (11) efetmaruneh ala ma yera (12) ve lekad reah nezleten uhra (13) nde sidretil mnteha (14) ndeha cennetl meva (15) iz yaessidrete ma yaa (16)
(01)

ma zaal basar ve ma taa (17) lekad rea min ayati rabbihil kbra (18)

ve vakta (hani) ki hevey/battnda/inince necm/yldza andolsun (02) eshab/arkadanz dalalet etmedi/yanlmad ve gavey/sapmad (03) ve heva/nefsin isteinden/havadan nutk etmez/konumaz (04) hve illa/ancak, sadece vahyedilen vahiydir (05) kuva/kuvvetleri olan edid/pek etin allemeh/onu/kendisine allem etti/retti (06) z/sahibi mere/akl/asalet/kuvvet bu halde seviye buldu/dzeldi, doruldu (07) ve hve ala/yce ufuk ile (08) sonra dena/yaklat bu halde tedelli etti/eildi, arkt, tevazu gsterdi (09) bu halde kabe kavseyni/iki (2) yay/aral, mesafe oldu yahut edna/daha yakn (10) bu halde abdih/onun/kendisinin abd/kulu dein/zre evha/vahyettiini vahyetti (11) fuad ryet ettiini/grdn kezeb/tekzib etmedi/yalanlamad (12) ryet edilen/grlen zerine/kar efetmaruneh/artk onu/kendisini merey/birbirinizle ekiiyor, tartyor musunuz (13) ve lekad/gerekten/andolsun uhra/dier, bir daha nuzlde/inite onu/kendisini ryet, grmt (14) sidretil mnteha/sedir aac mnteha/son/nihayeti indi kat/yan (15) ndeha/onun/kendisinin indi/kat/yan meva/snak/barnak cennetidir (16) o vakit gay/kaplayan, bryen sidreyi gaiy ediyor/bryordu (17) meyletmedi/sapmad/ayrlmad basar/basir/gz ve taga/haddi/snr, amad, (18) lekad/gerekten/andolsun rabbihi/onun/kendisinin rabbnn kbra/en byk ayat/ayetlerinden ryet etti/grd (Vennecmi iza he-va...........) Elmall Hamdi Yazrn Hak dini Kuran dili adl tefsirinden cilt 7. s. 286 Mealen

01 02 03 04 05 06 doruldu. 07 08 -

nmekte olan yldza and olsun ki. Arkadanz sapmad ve azmad. O hevadan arzularna gre konumaz. Onun konumas kendisine vahy edilenden bakas deildir. Onu mthi kuvvetleri olan biri retti. Ki o akl ve reyinde kuvvetli bir melektir hemen gerek melek eklinde O en yksek ufukta idi. Sonra Cebrail ona yaklat ve sarkt.
60

09 10 11 12 13 14 15 16 17 18

- Onunki arasndaki mesafe iki yay kadar yahud daha az kald. - Kuluna verdii vahyi verdi. - Onun grdn kalbi yalanlamad. Onun grdkleri hakknda kendisiyle tartacak msnz? - And olsun, onu bir kez daha grmt. - Sidretl Mntehann yannda - Ki Cennetl Meva onun yanndadr. Sidreyi kaplayan kaplyordu. - Peygamberin gz amad ve snr amad. - And olsunki o Rabbinin ayetlerinden en hyn grd.

Bylece Mirac hadisesiyle ilgili ayetler bitmi oluyor. imdi burada dikkat eken bir konu var, mevzua girmeden evvel ona bir gz atalm. sra Suresinde Miracn hakikatinin balangc 1.inci ayetinde, yine sra Suresinden 1.ayet ve Necm Suresinden 18 ayet bu hadiseden bahs ediyor, ikisini topladmzda 19 oluyor. (1+18=19) bakn acaba bu bir rastlant mdr? Rastlant deil tabii ki! imdi 18 ne idi? 19 ne idi? evvela ksaca bunlar bilmemizde yarar var. (18) on sekiz bin alemin ifadesidir. te on dokuzuncusu (19) da nsan- Kamil dir, neden? nk btn bu alemleri kendi varlnda idrak ve ihata etmitir. Kuran- Keriymdeki on dokuz (19) saysnn bir zellik arz elmesi bu yzden olmaktadr. Esasen on sekiz (18) bin alemin zuhura getirilii o bir Tek Vahid, Ahad, olan nsan- Kamil in yz suyu hrmelinedir. Onun iin Kuran- Keriymde 19 says nsan- Kamilin rumuzudur. Fakat ne yazk ki bunun gerei genel olarak bilinmemekledir. (Enbiya Suresi 21/107)

b y a ba b QPW
ve ma erselnake illa rahmeten lil alemiyne ve illa/sadece alemler rahmeti iin seni irsal etik/gnderdik Seni ancak alemlere rahmet olarak gnderdik. buyruldu. On dokuzun (19) harflerini ayrrsak yani 1 ve 9 meydana geliyor, toplarsak (1+9=10) oluyor; onunda arasn aarsak (1 - 0) bir ve sfr meydana geliyor. Burada ki (1) bir, Hakkn birliini, Ahadiyet mertebesini, (0) sfr da onun aynasn yani bu alemleri ifade ediyor. Ahadiyet mcrtebesi; - kendinde mevcut hakikatleri zuhura karmay diledi; - bu alemleri, zuhur mahalleri olarak halk eyledi - ve kendini onlarda seyre halad. Bylece alemler, onun aynas ayns oldular. Dolaysyla alemlerin kendilerine has zel birer varlklar olmadndan (0) sfr
61

yani yok hkmnde oldular, (1) in yuvarlanarak (0) sfr meydana getirii gibi bu alemleri de (1) olan Ahadiyet mertebesi meydana getirdiinden hakikatte, (1)den baka hibir ey yoktur, o da ezel ve ebed olan ve her mertebede zuhur eden Hakkn ta kendisidir. (1) bir gerek varlk, Ahadiyet, nsan- Kamil, (0) sfr ise, hilik ve aynadr.

Eer sfrn ortasndan bir izgi geirirsek ( 0 ); o zaman bunun bir taraf kadim, bir taraf hadis olur. Yani kadim, varl kendinden ezeli olan, dieri ise hadis sonradan meydana gelen kadimin glgesidir. Bu mevzuu daha sonra Kaab- kavseyn ayetinde tekrar ele alacaz. Bylece 1 ve 18 saylarnn ksaca zetlerini grdkten sonra tekrar gelelim Necm Suresinin ba tarafna, (Necm Suresi 53/1)

aa v a Q
vennecmi iza heva (1) (01) ve vakta (hani) ki hevey/battnda/inince necm/yldza andolsun nmekte olan yldza and olsun ki necm yldz demektir. iza heva yukarda belirtilen mana da inmekte olan yldza and olsun eklindedir. Buradaki heva kelimesine alimler bir ok deiik manalar vermilerdir ve pek ok izahlarda bulunmulardr. Biz bu heva kelimesini bir satr aada geen (Necm Suresi 53/3)

6a b S
ve ma yentku anil heva (3) (03) ve heva/nefsin isteinden/havadan nutk etmez/konumaz
03 - O hevadan arzularna gre konumaz.

yani o kendi nefsi hevasndan konumaz eklinde ifadesini bulduu ekliyle dnmek istiyoruz. Bu ayette heva kelimesi Hz. Peygamberin kendi varlndan, nefs-i hevasndan konumad eklinde ifadesini bulduundan, havaiyat olarak da dnmeyi uygun gryoruz. Her mertebede deiik manalar ifade eden Kuran ayetlerim sadece bir mana ile ifadelendirsek ok byk hakszlk etmi oluruz hadis-i eriflerde Kuran ayetlerinin bir ok manalar olduu ak olarak ifade edilmitir.
62

imdi biz burada Hak yolunun yolcular, salikler ynnden baktmzda, verilmesi gereken mana yle olumaktadr.

(Necm Suresi 53/1)

6a b S
vennecmi iza heva (1) (01) ve vakta (hani) ki hevey/battnda/inince necm/yldza andolsun yani yldzn heva olduu zamana and olsun ki Kuran ayetlerini mutlak surette iki ynl, yani afaki ve enfs olarak biri genel manada, dieri de kendi iimizdeki yaam ekliyle anlamak zorundayz. nk Kuran- Keriymin btn insanlara genel hitab olduu gibi; bir de tek, tek, birey birey her birerlerimize nzul inii vardr. O yce kitaptan ne kadar ayet-i kerimeyi idrak etmisek bizim zel Kuranmz o kadar olumu olur. te bu dnyadaki en byk kazancmz kendi Kuranmz mmkn olduu kadar geni manal oluturmak olacaktr. Necm yldza afak manada, batmakta veya domakta olan yldza diye ifade edilmise de; biz burada enfs manas itibariyle ahsmzda yaanmas gerektii ekliyle baktmzdan, bu yldzn her birerlerimizde mevcud olan ve ba tac etrneye altmz nefs yldz olduunu idrak etmemiz zor olmayacaktr. Meseleye bu ynyle baktmzda meydana gelen ifade batmakta olan nefsi Burada dardaki yldzlar aratrmak yerine hemen yaknmzdaki kendi nefs yldzn tanmaya almak daha gereki olacaktr. Byle deerlendirdiimiz zaman, bizde varln var zanettiimiz, aslnda heva olan yani bizim hevamzdan kaynaklanan o benlik yldznn snd zamana and olsun ki diye buyuruyor, Cenab- Hakk.. Bizim beeriyetimizden kaynaklanan hevay hevesimiz nedeniyle kendimizi bir yldz gibi grdmzden bunun snne de ayette inmekte olun, yok olan yldza yemin olsun, eklinde ifade edilmi bulunuyor... Bylece Cenab- Hak bizlere o kadar gzel bir misal getiriyor, ki bahs edilen mana olumazsa Kuds- eriften gk yzne uruc, Ahadiyet mertebesine ykselme mmkn olamyor. Senin benlik nefs yldzn sende olduu srece gk yzne uruc etmen ne
63

heva yldzna and olsun ki eklinde olumakladr.

yazk ki mmkn olamyacaktr.

Bu hakikati iyi anlamaya alalm. Senin benliin sende olduka, ibadet bile etsen Gnl Kaben meyhaneye dner diyen zat ne gzel sylemitir. Senin heva yldzn sende yand, parlad, seni o aydnlatt srece Hakikat-i lahiyyeye ve Hakkani nurlanmaya yolun yoktur. O halde seni aydnlattn zannettiin kck heva yldzn sndrp, terk edip, Hakikat-i Muhammed-i kameri ve ilahiyat gnei ile aydnlanmaya almak lehine olur. (Necm Suresi 53/2)

7 b jyb 3 b R
ma dalle sahbkm ve ma ava (2) (02) eshab/arkadanz dalalet etmedi/yanlmad ve gavey/sapmad Arkadanz sapmad ve azmad. ma dalle sahbkm sizin sahibiniz delalette deildir, yani onda Mudil isminin tesiri yoklur ancak onda Mudilin kart olan Hadi isminin tesiri vardr. ve ma gava onda azgnlk da, haddi ama da yoktur. Bu azgnl meydana getiren eyler; Aziz Cebbar, Mtekebbir isimlerinin zuhurlardr. Aziziyyet, Cebbariyet, Mtekebbiriyyet onda meydana gelmez. Ancak adaleti temin gayesiyle yeri geldiinde bunlar kar tarafn menfeat iin kullanr, onlarla tasarruf eder, fakat onlarn tesiri altnda kalmaz. (Necm Suresi 53/3)

6a b S
(03)

ve ma yentku anil heva (3) ve heva/nefsin isteinden/havadan nutk etmez/konumaz

O hevadan arzularna gre konumaz O bir eyler anlatyorken kendi hevasndan nutk etmez, kendi nefsinden kelam sylemez. Burada yine heva kelimesi geldi hevay heves olarak deerlendirildi, yukarda ayn kelimeyi biz de heva olarak kullandk. Kendi heva yldznn snmesi ile ancak Hz. Rasulullahn hakikatini anlayacak duruma gelmesi mmkn olabilebilmektedir.

64

Hz. Rasulullahn hakikatini kamer yani ay, ayn ondrd bedr olarak dnrsek senin yldzn sende olduu srece ona bakmazsn; yldzndan aydnlandn zannedersin, ama sana yldz gibi grnen hevan ortadan karnca karnda kalacak olan bedr-i mnir nurlu kamer/ay olur. O da Hz. Rasulullahn nuraniyyetidir. O zaman oradan feyz almaya balarsn ve anlarsn, ki ve ma yentku anil heva o hevasndan konumuyor neden konumuyor? Sen o halin ile hevan attktan, ondan kurtulduktan sonra, o ki levlake levlak lema haektl eflak yani eer sen olmasaydn olmasaydn bu alemleri halk etmezdim Hadis-i Kudisinin muhatab olan ilahi zuhur mahalli Hz. Muhammed S.A.V. efendimiz kendi hevasndan konuur mu? stese de konuamaz nk kendisinde Mudil ismi bulunmadndan onun meydana getirecei hevann da olmas mmkn deildir. Dolaysyla o hevasndan konumaz. Peki yle ise nasl konuur? (Necm Suresi 53/4)

=y y a a T
in hve illa vahyn yuha (4) (04) hve illa/ancak, sadece vahyedilen vahiydir Onun konumas kendisine vahy edilenden bakas deildir. Kendi heva yldznn snmesi ile ancak Hz. Rasulullahn hakikatini anlayacak duruma ermesi mmkn, neden? nk Hz. Rasulullahn hakikatini kamer olarak dnrsek, ayn on drd bedir gibi dnrsek, senin yldzn sende olduu srece ona bakmazsn; yldzndan aydnlandn srece de ondan aydnlanmazsn. Fakat yldzn olan hevan ortadan kaldrdktan sonra, o zaman karnda kalacak olan bedir/aydr, dolaysyla o da Hz. Rasulullah nuraniyetidir, o zaman oradan feyz almaya balarsn ve anlarsn, ki (Necm Suresi 53/3)

6a b S
ve ma yentku anil heva (3) (03) ve heva/nefsin isteinden/havadan nutk etmez/konumaz O hevasndan arzularna gre konumuyor neden konumuyor? Sen o halin ile hevan attktan ve kurtulduktan sonra, o Hazret kurtulmam mdr?.... Bundan sonra artk onun iin nefsinden konuuyor diye bir ey dnmek
65

mmkn mdr..? Daha balarda olan bir kimse belirli almalarla heva yldzn ortadan kaldrdktan sonra Hz. Rasulullah Aleyhisselat vesselam efendimiz, ki alemlerin gnei olduu halde kendisinde heva yldznn tesiri olmas mmkn deildir. Bunu anlayabilmek kendi yldznn snmesine baldr. Senin yldzn sende parlad srece darya bakp gereki bir deerlendirme yapamazsn. Peki kendi hevasndan konumadna gre nasl konuuyormu? O zaman ite (Necm Suresi 53/4)

=y y a a T
in hve illa vahyn yuha (4) (04) hve illa/ancak, sadece vahyedilen vahiydir ancak vahy ile konuuyor. Kendi hevasndan, yldzndan konumuyor, hakikat-i ilahiden, ilahi nurdan konuuyor. Onun yldz, hevas yok olduuna gre orada var olan gne olmu oluyor. Grntde ay olmu oluyor ama ay da n gneten aldna gre orada var olan gnein ta kendisi olmu oluyor. Nasl ki ayn aydnl gneten geliyorsa, o da hevasndan konumaz, (Necm Suresi 53/4)

=y y a a T
in hve illa vahyn yuha (4) (04) hve illa/ancak, sadece vahyedilen vahiydir ancak vahy ile konuuyor,. demesi Allahn kelam kendisinden aksedip zuhura kyor. Kelam, Hakkn kelamdr. Nasl ki kamerdeki k; gnein aydnl, ise ondaki kelam da Hakkn kelamdr. (Necm Suresi 53/5)

=a ( U
allemeh ediydl kuva (5) (05) kuva/kuvvetleri olan edid/pek etin allemeh/onu/kendisine allem etti/retti Onu mthi kuvvetleri olan biri retti. Mirac ile ilgili ayetlere ve btn ayetlerin zahirine baktmz zaman zahir ehline hilab edecek ok gzel bir tertip gryoruz. Ayetlerin batnna baktmz zaman da baln ehli arifler iin en geni ve en derin bir tertipte olduunu mahede ediyoruz. te Kuran- Keriyinin zahirini olduu gibi ayrca batnn da anlayabilmek iin, kiinin mana alemindeki irfaaniyeti ne kadarsa bunun derinliine ve geniliine o derece ulamas ancak mmkndr.
66

Eer u meselelerin zne nfuz etmemise bir kimse bunun derinliine inmesi mmkn deildir. Sadece kendi hayalinde, kendi yldznn aydnlatt ve kendi yldznn anlayabildii kadar Mirac hadisesini anlam olabilir ama bu hali gerei ile yaanmas mmkn olmaz. te bu oluumlar anlayp da yaamak iin bu ayetlerin hakikatlerine nfuz elmemiz gerekmektedir. Mirac olaynn tamamen yaanmas, bizlerin bu ayetlerin hakikatlerine nfuz etmemiz gerekmektedir. Mirac olaynn tamamen yaanmas bizler iin mmkn olmayaca tabiidir. nk o Hz. Rasulallahn mstesna bir yaantsdr. Ancak bizlerde onun mmeti olduumuzdan; ve onun arkasndan, onun izlerini takip ederek onun at yoldan gittiimizden, her halde bizler de biraz bir eyler anlamamz gerekmektedir. nmzde balta girmemi bir orman olsun. Eer buradan daha evvel bir geen olmamsa, bir iz de braklm olmadndan o ormanda kayboluruz, fakat daha evvel bir kimse o ormandan geerken yollarda iz brakm ise, biz de o izleri takip ederek tehlikesizce o orman aabiliriz. te mana aleminin sonsuziuna giden Hz. Rasulullahn zelliklerim Cenab- Hak bizlere bu ayet-i kerimelerle, bize at yoldan anlatyor ve bu yoldan siz de gelebildiiniz kadar korkmadan Miracnza gelin buyuruyor. Daha yukarda hakikati belirtilen (Necm Suresi 53/2)

7 b jyb 3 b R
ma dalle sahbkm ve ma ava (2) (02) eshab/arkadanz dalalet etmedi/yanlmad ve gavey/sapmad Sizin sahibiniz sapmad, dalalette deildir ve azmad, ifadesiyle onun arkasndan tereddtszce gidilebilecei ak olarak ifade edilmektedir. (Necm Suresi 53/5)

=a ( U
allemeh ediydl kuva (5) (05) kuva/kuvvetleri olan edid/pek etin allemeh/onu/kendisine allem etti/retti Onu mthi kuvvetleri olan biri retti. Kuran- Keriymde, Cebrail (as) iddetli kuvvetini gsterdii bir ok hadiseler belirtilmitir, yeri olmad iin ayrntlarna girmiyoruz. Ancak, sende Mertebe-i Cibrili idrak edersen, sende de bir ok manev idrak glerinin ortaya ktm anlarsn. (Necm Suresi 53/6)

=nb 6 V
67

z mirretin festeva (6) (06) z/sahibi mere/akl/asalet/kuvvet bu halde seviye buldu/dzeldi, doruldu Ki o akl ve reyinde kuvvetli bir melektir, hemen gerek melek eklinde doruldu Mfessirler belirtilen ayetlere deiik mertebelerden az farkl ifadelerle mana vermilerdir. Ayete lgat manas ile baktmzda; z sahip mirre kuvvet, Akl, Salamlk z mirre Halk, Hasen, Gzellik yahud; Bedi-i eserler, anlamnda, istiva Msavi olu, itidal, istikamet v.s. anlamnda belirtilmitir. istivann bandaki fe de, hemen bir oluu ifade etmektedir. Yukarda ayete mealen verilen manadan da yola karak, melein sadece bir kuvvet olduunu dnrsek bu kuvvetin de yanlzca Hakka ait olduunu, onda var olan glerin aslnda Hakkn gleri olduunu; o mertebede esma zuhurunda bulunduunu ve o geceye mahsus olarak festeva ifadesiyle hemen doruldu yani zat tecellisine baladn dnebiliriz. Baka bir ifade ile Cebrail perdesi altnda, zat tecellisine balanmtr diyebiliriz. Naslki Musa (as)a aatan ate eklinde zat tecellisinde bulunmu idi. (Ta-Ha Suresi 20/11-12)

b bma b QQ 7 b 2 ba a QR 6 a ab2 a
felemma etaha nudiye ya musa (11) inniy ene rabbke fahla naleyke inneke bil vadil mukaddesi tuven (12) (11) artk ne zaman (vakta) ki etaha/ona/kendisine geldiinde Ya Musa (diye) nida edildi/arld inniy/muhakkak ben ene/benim senin rabbinim artk ihla et/kar senin nal/ayakkab, nalnlarn (12) inneke/muhakkak sen mukaddes vadi ile Tuva

11. Vaktaki, atein yanna geldi. Ya Musa!. Diye nida olundu 12. phe yok benim, ben senin Rabbinim. mdi pabularn kar. Muhakkak ki, sen mbarek bir vdide, Tuvadasn Allah c.c zatiyle her yerde mevcuttur, fakat tecelli ve mertebelere riayet arttr.
68

(Necm Suresi 53/7)

6a b2 W
ve hve bil fkl ala (7) hve ala/yce ufuk ile O en yce en yksek ufukta idi yani Mertebe-i Cibrilden en yce ufukta zuhurda idi. Ufuk, gzn grebildii en geni saha, mana aleminin sonsuzluu, Rasulullahn ihata utkunun geniliidir.
(07) ve

(Necm Suresi 53/8)

= n b q X
smme dena fetedella (8) (08) sonra dena/yaklat bu halde tedelli etti/eildi, arkt, tevazu gsterdi Sonra (Cebrail Hz.. Peygambere) yaklat ve sarkt. Yani Cebraillik mertebesinden yaklat, yaklat ve sarkt, Tenezl etti, Zati yaant ilmini zuhura kard, te o zaman uluhiyyet ile ahadiyyet mertebesi bir birine o kadar yaklat ki: (Necm Suresi 53/9)

7a a , lb b Y
yakn fekane kabe kavseyni ev edna (9) (09) bu halde kabe kavseyni/iki (2) yay/aral, mesafe oldu yahut edna/daha Onunki arasndaki mesafe iki yay kadar yahud daha az kald. Yani kavsin bir taraf abdiyyet mertebesi bir taraf uluhiyyet merlehesidir.

te bu iki kavsi yani iki mertebeyi kaabndan, tutma yerinden tutup kendi varlnda ilk defa cem eden yce insan Hz Rasulllahtr. Bu iki mertebe bir birine o kadar yakn oldu ki nerde ise birleeceklerdi, fakat zellikleri itibariyle iki mertebenin de hakknn korunmas lazm gelmektedir. te burada ifade edildii gibi bu alemin d/zahiri halk, ii/batn ise, Hakktr ve bir birine o kadar yakndr. kinci blmn ba tarafnda (19) rakamn (1+9) toplarsak (10) on eder. On rakamn (10) ( 1 ve 0 ) ayrrsak, elde bir tane (1) ve bir de (0) kalr demitik. te o sfrn (0) ortasndan bir hat ekersek (0) iki kavs yani kavseyni olur. (1), ahadiyet mertebesidir. Ahadiyet mertebesinin zuhuru da uluhiyyet ve abdiyyet ile kemale ermitir ve bu iki kavs bir birinden ayr eyler deildir. Mevzular irfaniyet ile incelediimiz zaman nasl derinlii olan bilgiler ortaya kmaktadr. Bunun iin de bata belirtilen nefs yldznn snmesi gerekmekledir.
69

leride tekrar bu mevzulara dnmek zere bu kadarla brakp Miracmza devam edelim. (Necm Suresi 53/10)

6ya b j a yb QP
feevha ila abdih ma evha (10) (10) bu halde abdih/onun/kendisinin abd/kulu dein/zre evha/vahyettiini vahyetti kuluna verdii vahy-i verdi. te byle olduu iindir ki abdine vahy etti, yani Hz. Rasulllaha valyetti. O vahy ettii eyler ne idi oraya tekrar dneceiz. O kaab- kavseynde ki olan hadise Cebrail (as)n yaklamas, sarkmas deil; Cebrail (as). grntsnde Hz. Allah (c.c)nn zat zuhurunun meydana gelip Hakikat-i Muhammed-i ile nsiyet kurmasdr, ve bu hadise Hz. Rasullullahda yle bir oluum meydana getirdi, ki (Necm Suresi 53/11)

a b a 1a l b QQ

ma kezebel fuad ma rea (11) (11) fuad ryet ettiini/grdn kezeb/tekzib etmedi/yalanlamad Onun grdn kalbi yalanlamad. O akam Hz. Rasullullah yle eyler grd ki kalbi onlar yalanlamad. Ayet-i kerime ne kadar ak ve ne kadar gzel bir mahede halini ifade etmekte, burada dikkat eken bir zellikte grn sadece gz ile olmayp deiik yollarla da olabildiidir. Gzden deil grme den bahs edilmektedir. Bu mevzua da tekrar dneceiz. (Necm Suresi 53/12)

b bna QR
efetmaruneh ala ma yera (12) (12) ryet edilen/grlen zerine/kar efetmaruneh/artk onu/kendisini merey/birbirinizle ekiiyor, tartyor musunuz Onun grdkleri hakknda kendisiyle tartacak msnz? Bu ayeti kerime, daha sonra Mirac hadisesi hakknda inkarclara bir cevap nitelii tamaktadr. Vukuunda ahid olmad bir hadiseyi, kiinin inkar etmesi elbetteki mmkn deildir. ki kii dnelim, denize gidiyorlar, biri sadece ayaklarn suya sokuyor, dieri ise derinlere dalarak orann gzelliklerim gryor, inci mercan kartyor, dnte de anlatyor. Dierinin bunlar inkar edip onunki ekimesi her halde makul bir ey olmasa gerektir. (Necm Suresi 53/13)

=a a QS
ve lekad reah nezleten uhra (13)
70

ve lekad/gerekten/andolsun uhra/dier, bir daha nuzlde/inite onu/kendisini ryet, grmt And olsun onu bir inite daha grmt
(13)

nerede? (Necm Suresi 53/14)

na QT
nde sidretil mnteha (14) (14) sidretil mnteha/sedir aac mnteha/son/nihayeti indi kat/yan Sidretl-mntehann yannda. *(4) (Necm Suresi 53/15)

6ba u b QU
ndeha cennetl meva (15) (15) ndeha/onun/kendisinin indi/kat/yan meva/snak/barnak cennetidir Cennetl Meva onun yanndadr. (Necm Suresi 53/16)

=' b a ' a QV
(16)

iz yaessidrete ma yaa (16) o vakit gay/kaplayan, bryen sidreyi gaiy ediyor/bryordu Sidreyi kaplayan kaplyordu (o sidre-yi nasl gay etmek/kaplamak lazmsa yle gay ediyordu) imdi burada biraz dnmemiz gerekiyor. Biraz evvelki ayette, cebrailden bahs ediyor, fakat sidreyi gay etmesi de Cenab- Haktan bahs ediyor.

*(4) Sidre-l mnteha; Mahlukat ilminin ve amelinin kendisinde nihayet hulup, kevn alemini hudutlandran bir iaret. Yedinci kat gkte olduu rivayet edilen ve peygamherimiz (as)n Mirac gecesi grd urad bir makam. Sidre aac Arabistan kiraz denen bir aa. (Yeni lgat sayfa 631) Bu mevzularn bir biriyle uyum salamas gerekmektedir. Demek ki orada grd tekrar Cebrail (as)in varlnda Hakkn varlndan baka bir eyin olmadn idrak etmesidir ve Cebrail (as)in varlnda o sidreyi Hakkn gayetmesi (kaplamas)dr. (Necm Suresi 53/17)

b ja a b QW
ma zaal basar ve ma taa (17) (17) meyletmedi/sapmad/ayrlmad basar/basir/gz ve taga/haddi/snr, amad, Peygamberin gz amad ve snr amad Yani o gece grd olaan st hadiseler karsnda armad ve bunlar anlatrken belirli bir sistem iersinde izah edip, snr amad,
71

(Necm Suresi 53/18)

ja 2 pba a QX
lekad rea min ayati rabbihil kbra (18) lekad/gerekten/andolsun rabbihi/onun/kendisinin rabbnn kbra/en byk ayat/ayetlerinden ryet etti/grd And olsun ki o Rabbinin ayetlerinden en byn grd. Gr! Mirac gecesinin en mhim oluumlarndan birincisi, Cenab- Hakk gr ve mahede hususudur. Bu babda, mevzu ile ilgili tefsir ve kitaplarda deiik ynleriyle ok geni tafsilat vardr. Ancak izah uzun srer, aratrclar oralara da mraacat edebilir.
(18)

Yukarda sralanan ayetlerin yedisinde grlerden bahsedilmektedir. - Acaba, bu grlerle ne kasdedilmekledir.? - O gece gerekten Hz. Rasulullah Rabbini mi, yoksa ayetlerini mi grmtr? - Ve bu ayet (iaret) diye belirtilen eyler nelerdi? Hz. Rasulllah Mirac gecesi ak olarak ben Rabbimi grdm, demiyor ve bunu da aslnda zahir olarak sylememesi gerekiyordu. Ak olarak eer ben Rabbimi grdm demi olsayd o zaman mmetleri ve bizler de Onun grd gibi zannederek, kendi hayalimizde ekillendirdiimiz bir Rabb dnerek Onu aramaya balayacaktk. Bu da putperestlik ve hayal perestlikten baka bir ey olmayacakt. Bu yolu kapatmak iin kendisi ak olarak Rabbimi grdm dememitir. Nitekim Mertebe-i seviyetin iyi bilinememesi neticesinde o zmre iinde ok byk yanllklar ortaya km, Allah c.c ve sa (as) baba oul temas iersinde aslndan tamamen uzaklatrlp madde baba-oul anlayna indirilmitir. Hadiseyi daha geni manada incelcrsek ayetlerin iersindeki ifadelerde bildirildii zere, gerek insanln genel seyri iersinde Hz. Rasulullahn Rabbn grmemi olmas mmkn deildir. dir. Ancak bu gr, hangi biimde olmutur, bunu ok iyi anlamamz gerekmekte-

Hz. Rasulllahn zuhurundan gaye, Rabbn grp idrak etmek ve ehli olanlara da idrak ettirmek iindir. nsan olunun bu dnya da ulaabilecei en st derece, en son menzil Miractr. O da bylece yaplm oldu. (Necm Suresi 53/18)

ja 2 pba a QX
lekad rea min ayati rabbihil kbra (18) lekad/gerekten/andolsun rabbihi/onun/kendisinin rabbnn kbra/en byk ayat/ayetlerinden ryet etti/grd And olsun ki o Rabbinin ayetlerinden en byn grd.
(18)

Burada byk ayetten maksat, ayet (iaret) demek olduuna gre, Cenab- Hakkn varln grdn ayetle yani iaret ile bildirmek demektir.
72

Byk ayet nedir? Kendi varlnn hakikatinin Hakkn hakikati olduunu o akam en geni manada anlamasdr, ki bundan byk ayet yoktur. Hz. Rasulllah Rabbini daha evvelce Efal ve Esma Mertebeleri itibariyle mahede etmiken Mirac gecesinden sfat ve zat mertcleleri itibariyle de mahede ve idrak etmitir. te bu oluum Cebrail (as)n (Alak Suresi 96/1)

aa

kra Oku emri ile geldii gn halam ve Mirac

gecesinde de kemalini bulmutur. Hz. Rasulullahn Hira danda balayan seyr-i sluku Mirac gecesinde kemalini buldu, ve nsan- Kamil mertebesi ile tahakkuk etti. Ancak bundan sonraki yaantsnda gerek ilah olgunun kadr kymetini bilmesi ve bildirmesi bakmndan ve gerekse bu oluumu idrak etmesi iin bir Kadir gecesi dzenlendi, inallah gelecek blmde onu da ayrca inceleyeceiz. O gece grlen byk ayet yani ayet-el kbra baka bir ynden incelendiinde; evvelce bahsini ettiimiz nefs yldznn snmesi neticesinde oluan kemalat ile meseleye bakp zmeye almak gerektiini anlarz. O kadar ksa bir sre iersinde bu oluumlar yaayabilmek son derece nemli bir olaydr. Adem (as) balayan insanln btn mr bir birine eklense ve hepsi bir kiiye verilse bile yine de oralara gidilip geri dnlmesi imkanszdr. Fakat Hz. Rasulullah geri dndnde henz daha yatann bile soumam olduu belirtilmekledir.

Bu nasl bir seyrdir?... Mevzu ile ilgili kitaplarda bu akl d bir itir, akl ile izah edilemez denmektedir. Dorudur, Akl- Cz bu ii idrak edemez. Ancak Akl- Kl ile mesele izah edilebilir. Byk ayet Hz. Rasullllah kendisinden mevcud olan Hakikat-i Muhammediyeyi en geni ekliyle o akam idrak etmi olmasdr. imdi bunu yle dnelim: Bir tohum bir ekirdek var; o tohumun, ekirdein iinde kkler, gvde, dallar, yapraklar, iekler, meyveler, nihayet ayn ekirdek de var. Bu nasl bir hilkat aheseridir.? iyi dnelim! te Hz. Rasulllahn yer yzndeki hali, o ekirdek gibidir. Ayrca her birerlerimizin de hali budur, ancak Hz. Rasulllahn hali en kemalli olandr. imdi, akl- selim ile yle bir dnelim: O gece iersinde ekirdek ald; kk gvde dallar yapraklar iekler meyveler ve
73

iinde tekrar ekirdekler meydana geldi. Yani, o ekirdek btn safahatn ok ksa bir sre iersinde hep birlikte zuhura getirdi ve bunu idrak etti. Bu ekirdek, Hakikat-i Muhammed-i idi. Zuhura gelip mahede eden yn ise dnyada ki ismi ile Hz. Muhammed idi ve bu bize Sidre-i Mntehada sidre aac olarak bildirildi. Allah-u alem (daha iyisini Allah bilir.) Miracn dier bir yn olan tenzihin izah; Hz. Rasulllahn gklere seyahat ettii eklindedir. Bu hadisenin her mertebede; o mertebenin yaam iersinde izah vardr. Mhim olan zat mertebesi itibariyle idrak etmektir. ounluun gr fiziksel olarak Mescid-i Haramdan Mescid-i Aksaya gidildii, daha sonrasnn da mana aleminde cereyan ettii eklindedir. zetlersek, iki ynl bir Mirac olgusu dnebiliriz, Birincisi zahir ehli iin birinin bir yerlere gittii eklindedir. kinicisi batn ehli yani arifler iin her hangi bir yere gidilmeyip btn bu olgunun kendi varl iersinde oluumu hadisesidir. Ancak irfan ehli bu oluumlarn iki ynn de kabul etmektedir. Hem gidilen bir mahal vardr ve hemde oluan bir hal vardr.

Gonca halinde bir gl dnelim; Mirac; bu goncann ok ksa bir sre iersinde alp koku vermesi gibidir. Bu oluum i bnyenin genilemesidir ve ehli bilir. Gl alemlere benzetilirse alm daha iyi idrak edilir. Bir hadis-i Kdsde ben yerlere gklere smam mmin kulumun kalbine sarm ifadesi bu babta ok manidar izah tamaktadr. Ana hatlaryla bu mevzua baktktan sonra, tekrar incelemeye alalm. insanln ezeli arzusu olan Cenab- Hakk- yer yznde iken grmek mmkn mdr?.... Yoksa deilmidir? Bunu daha iyi anlayabilmek iin biraz geriye dnp

7a a , lb b Y
yakn fekane kbe kavseyni ev edna (9) (09) bu halde kabe kavseyni/iki (2) yay/aral, mesafe oldu yahut edna/daha

0nunla arasndaki mesafe iki yay kadar yahud dalla az kald blmne tekrar ksaca bakalm.
74

Mirac hadisesinin bandan sonuna kadar Cebrail (as) Hz. Rasullullahn yannda yer almaktadr. Cibril, insanda saf akln timsalidir, genelde ise, akl- klln timsali ve younlam ifadesidir. slam, man, hsan kan, kitabmza konu ettiimiz Cibril hadisinin hsan bahsinde; dnyada iken Hakk- grmenin kaps aralanmaktadr. Tafsilat isteyenler orayada bakabilirler. Hz. Rasulllah kendi cephesinden Hz. Cebraili iki (2) defa gerek hviyeti ile grdn bizlere ulaan haberlerden bilmekteyiz. Bu tarz grnt hi bir insan ve peygamberlere nasib olmamtr. Birinci asl grnt hira danda ilk ayet geldii, ikinci asl grnt ise sidre-i munteha da Mirac gecesi vuku bulmutur. Daha evvelce de ksaca bahsettiimiz ilgili ayetlerde Cebrail (as)n ahsnda ilahi hakikatlerin zuhuru yani Cenab- Hakkn zati zuhuru idi. Bu oluum hak cephesinden baklnca byle idi, fakat Hz. Rasullllahn cephesinde ise, Hakikat-i Muhammedinin kemali ortaya km idi, ayn zamanda. le bu da Kaab- Kavseyndir. Hz. Rasulllah o rnertebeye peygamber olarak kendine has varl ile ulat, orada en geni ekliyle kendindeki Hakikat-i Muhammed-i tarafn idrak etti. Bir taraftan kendindeki Hakikat-i Muhammedi, dier taraftan Cebrail (as)n varlnda Hakikat-i lahiyye, ite orada bir kavsin bir taraf, dieri br taraf oldu. Ve kaab tutanda Ahadiyet mertebesi oldu. Mertebe-i Ahadiyet, Uluhiyet ve Abdiyet merlebelerini elinde tutmaktadr. Ev edna hatta daha da yakn olduu belirtiliyor, ama birleti demiyor. Eer birleti derse iki mertebenin de zellikleri birlemi olur ve o mertebelerin hakikatleri kayb olmu olur. nk Hakikat-i Muhammed-i mertebesi ayr bir mertebe, Hakikat- lahiye Uluhiyet ayr bir mertebenin ifadesidir, bunlarn meydana getiricisi de Ahadiyyet mertebesidir. Oras da kabza kaab btn bunlar tutan mertebedir. te o akam Hz. Rasulullahn akl- erifleri abd kulluk mertebesinin en st derecesi olan Hakikat-i Muhammed-i aklna ulat. lk ve son defa btn insanlarda mevcud, fakat ok dk kapasite ile alan beyin tam kapasitesi ile alt. O gecenin hatrna bizlere de son derece geni kapasiteli beyinler verildi, bizler de ne kadar ok beyin kapasitesini geniletirsek Hakikat-i llahyeyi o derece genilik ve kemalat iersinde idrak eder ve yaarz. Aksi halde nefs, tabiat ve duygularn mahkumu olan akl- czimiz ile bu ilahi
75

yaam ve oluumlar idrak etnemiz ebediyen mmkn olmayacaktr. Tarikat mertebesi itibari ile; ne var alemde o var Ademde ki sze bakarak kaab- kavseyni kendimizde arayalm. nsann aynas olan yz ve orada bulunan alnnda iki ka vardr, ite bunlar kasvseyndir iki kan aras ise kaabtr ve orada bulunan iki ayr gz; ayr ayr grdkleri halde, tek gre sahiptirler. Rabtann srr buradadr. Kendimizi tanmamz yolunda katedeceimiz kk mesafeler bizlere ok eyler kazandracaktr Miracta ilk defa tahakkuk eden Ruyetullah- daha baka ynleriyle de ele almaya alalm. mann bahca art: her nerede olursan ol Cenab- Hakkn seninle olduunu bilinendir. (Hadisi erif 15), *(5) Kii bu hakikati bilse de bilmese de, bu hakikat mutlak byledir. Ruyetin balang yaantlarnda son derece nemi olan hakikat-i biraz gayret sarfederek anlamaa almamz bizlere ok eyler kazandracaktr.

(Hadid Suresi 57/4 Ayette)

n b a
ve hve meakm eynema kntm ve hve meakm/sizin ile beraber/maiyetiniz siz eynema/nerede idiniz O sizinle beraberdi siz nerede idiniz? hitabna bu beraberlii bilenlerin verecei yarabbi seninle beraberdik cevab ne mutlu bir son olacaktr. Tefekkr gibi ibadet yoktur (Hadis-i erif 712) *(5) Bu Hadis-i erifin zn ok iyi anlamamz gerekmekledir. Ne yazk ki fiil ibadetleri, ibadetin son menzili zannedip sadece ekilleri ile iktifa etmeye alyoruz, tefekkrn bizleri nerelere ykseltecei bu Hadis-i erif ile ok gzel ifade edilmekledir. Hz. Mevlana da Mesnevi-i erifin 1. inci cildinde arif bir kii ile bir saat sohbet, yz senelik nafile ibadetten hayrldr buyurdular. Sakn ha: ibadeti kk gryoruz zannetmeyin, anlatmak islediimiz, uyuuk, gaflet iinde, muhabbetsiz, yaplan ibadeti, gerek, canl muhabbetli ve idrakli yapmaya ynetmee yardmc olmaa almaktr. Allah nezdinde en mutlunuz onlardr ki sabah ve akam Allah cemalini grrler, bu yle bir zevktir ki btn beden zevklere nisbeti bahr- muhitin (byk d deniz) bir damlaya nispeti gibidir. (Hadis i erif 54) *(6)
76

Mthi bir ifade, yorumunu siz yapn. Rabbnz grdnz zaman onu ay grdnz gibi (aikar tecelli ettiim) grrsnz. (Hadis-i erif 55) *(6) Gnahkar olduun halde Allahn cemal tecellisin! gremezsin (Hadis-i erif 56) *(6) Gnah ykn stnde olduu mddete Cenab- Hakk mahede etmen mmkn deildir. Allah c.c cmlemizi kurtarsn.
Bata belirtilen yldzn snmesidir

Rabbimi en gzel surette grdm (Hadis-i erif) *(7) Bir nur grdm (Hadis-i erif) mam- Alinin la abd rabben lem erahu yani grmediim Rabbe ibadet etmem sz, irfan ve mahede ehlinin gerek lalini ok veciz bir ekilde ifade etmektedir. *(5) Hadisi erifler rnevzulara gre (Hadis-i erif 15) (Hadis-i erif 712) *(6) Hadis-i erifler mevzularna gre (Hadis-i erif 54 -55-56) *(7) slam tarihi ehbenderzade Filibeli Ahmet Hilmi S-145 Ehlullah ruyeti be ekilde ifade etmiler *(8) 1. Ma reeyt eyen illa ryetullahu badehu! - Akabinde Allah- grmediim hi bir ey yok 2. Ma reeyt eyen illa ryetullahi fiyhi! - Bir ey grmem ki onda Allah grm olmayaym 3. Ma reeyt eyen illa kablehu - Her eyden evvel onu grrm 4. lla Allah - Ancak Allah 5. La yeraUahu illa Allah - Allah- ancak Allah grr fadesiyle tarif etmilerdir. Bu tariflerin daha ilerileri de vardr, yeri olmadndan bu kadarla iktifa ediyoruz. Hz. Rasullullah Mescid-i Aksaya gelince orada btn peygamberlerin ruhlarna iki rekat namaz kldrdn bildirmilerdir *(9). Bu oluum, kendisinde btn peygamberlerin makamnn mevcud olduu ve kendi merlebesinin de onlarn stnde olduunu gstermektedir ayrca onun mmetinin de dier mmetlerden stn olduu anlalmaktadr. Mirac gecesi iki kase geldi; birinde st, birinde arap vard. Cebrail (as). hangisini dilersen i! dedi.
77

*(10)

Ben st itim Cebrail (as). Hak teala Hazretleri mmetine slaml hediye etti. Dedi. Ayn gece Sidre-tl Mntehaya vardm zaman bana ey verildi: - Biri be vakit namaz *(11), - ikincisi Bakara suresinin sonu ve - nc olarak da mmetimin byk gnahlar affedildi:

Daha evvelki sayfalarda Sidre-ll Mntehadan bahs edilmi, oradan kuluna nasl vahy edilmesi lazmsa yle vahy ettii bildirilmiti o eylerden bir ksm bunlardr. *(8) Muhyiddin-i Arabi Lbbl Lb Osmanlcadan eviri Necdet Ard. Shf 63 *(9) Peygamberler tarihi (Alt Parmak) (S-552) *(10) Peygamberler tarihi (S-552) *(11) Salat, Namaz isimli kitabmzn ilgili blmnde izah vardr

Peygamberimiz (S.A.V.) Hazretleri gklere ve Sidretl Mntehaya ve cennete getii zaman Cebrail (as). dedi ki! Ya Rasullllah : Ben bu mevkiden yukar kamam. Eer yukar karsam ARn nurundan yanarm. nk bundan ileri gemee senden gayrisine yol yoktur. *(12) nk varolu mertebesi oras olduundan daha yukar kmaya yolu yoktu. Eer km olsayd kendi ifadesiyle yanarm diyordu, yanacakt, yok olacakt, kimlii kaybolacakt. Yanarm demesi kendisinden birey kalmamasyd, ama Hz. Rasulllah yanarsam ben yanarm dedi. Neden geebildi oraya? nk o zat kaynakl olduundan onun mertebesi ok daha yukarlara, zata kadar dayanyordu. te aadaki nefs yldzlndan, beeriyetinden geti ama hakikatine ulam oldu. Dolaysyle Cebrail (as) yukarya km olsayd kimliini kaybedecekti, tabii ki bir varlk iin kimlik kayb zor bir eydir. Ama insan Hakk yolunda bu beeri kimlii atyor kaybediyor, fakat bu sefer hakiki kimlii kendisinde olduundan o kaybettiin! ok daha fazlasyla zuhura karm oluyor. Sidre-i Mntehaya gelindii zaman Cebrail (as). Rabbine selam ver diye iarette bulundu. te burada Peygamber S.A.V. ettehiyyat lillahi vesssalavat vettayyibat
78

yani oturuum, salavatlarm, yaptm iyi ilerim Allah iindir diye syledi. Bunun zerine Cenab- Hakk! Esselamu aleyke ya eyyhennebiyy ve rahmetullahi berakathu buyurdu. Yani Rahmet ve bereketim senin zerine olsun ey peygamberim dedi. Bunun zerine Hz. Peygamber, Esselamu eleyna ve ala ibadillahissalihin yani selamet bizim ve salih kullarnn zerine olsun dedi. Ve bu hadiseye ahid olan melekler de, ehed enla ilahe illallah ve ehed enne Muhammeden abdhu ve rasulhu diyerek kelime-i ehadeti getirdiler. Bylece Hz. Rasullllahn risaleti Melekt aleminde de tasdik edilmi oldu. *(12) Peygamberler tarihi (Alt Parmak) (S-554) Mirac hadisesine kadar kelime-i tevhid lailahe illallah Muhammedin rasulllah eklinde iken, Meleklerin ehadetiyle ehed en la ilahe illallah ve ehed enne Muhammeden abdhu ve rasulhu eklinde dnmtr. nk gerek tamamen ortaya km ve mahedeli yaam balamtr. slamn gayesi de budur: hayal ile deil mahede ile yaamaktr. ok az bir ksmn nakil etmeye altmz Hz. Rasullllahn Mirac hadisesini daha iyi anlayabilmemiz iin - dris (as) Miracn ykseltiliini - Musa (as) Miracn mlakatn ve - sa (as) miracn ge alnn da ksaca anlamaya almamz yerinde olacaktr. dris (as) Kuran Keriymin bildirdii ekliyle Mirac, ykseltisi yledir. (Meryem 19/56-57) ve

> bj b b a 9 a lbna a UV b bb b UW
vezkur fiyl kitabi idriyse inneh kane sddykan nebiyyen (56) ve refanah mekanen aliyyen (57) ve zikret/an kitapta/hakknda idrisi inneh/kesin o sddk/dosdoru, samimi nebiyy idi (56) ve refanah/onu/kendisini refi/ykselttik aliy mekan olarak (57) Ey Muhammed! kitapda idrise dair sylediklerimizi de an; nk o dosdoru bir peygamberdi. Onu yce bir yere ykseklik. Musa (as)in Mirac Mlakat Kuran- Keriymin bildirdii ekliyle yle olmutur: (Araf Suresi 7/143 ayetinde)
79

= 2 bmb bu b QTS m 4b 6 a a a l 4b b na b 3jva a a 7m b u 3jv 2 vm b 7b a ojm bzj 4b ba b a 4 a ba

ve lemma cae musa limiykatina ve kellemeh rabbh kale rabbi eriniy enzur ileyke kale len teraniy ve lakininzur ilel cebeli feinistekarre mekaneh fesevfe teraniy felemma tecella rabbh lil cebeli cealeh dekken ve harre musa sakan felemma efaka kale sbhaneke tbt ileyke ve ene evvell mumniyne ve mikatmz/tayin ettiimiz vakit (ibadet sresi, yeri) iin musa cae/geldiinde/gelince ve rabbh/onun/kendisinin rabbi kellemeh/ona/kendisine kelime ettiinde/konuunca dedi ki, rabbim bana ryet/gster ki sana dein/zre nazar edeyim/bakaym dedi ki, len teraniy/asla beni ryet edemez/gremezsin ve lakin/ancak cebel/daa dein/zre nazar et/bak bu halde mekaneh/onun/kendisinin mekan/yerinde eer karar/sabit/ sakin olur, durursa artk/bu halde beni ryet edecek/greceksin bu halde cebel/da iin/diye rabbh/onun/kendisinin rabbi cella/tecelli ettiinde/nuru tesir edince cealeh/onun/kendisini cal etti/kld dekken/yerle bir, ufaland ve saik/l/baygn olarak musa hare/yukardan aa dt, yere kapand bu halde fevk/iyiletiinde/aylnca sen sbhan, mnehzehsin dedi sana dein/zre tevbe ettim ve ene/ben mminlerin evvel/ilkiyim Musa tayin ettiimiz vakitte gelip Rabbi onunla konuunca Musa: Rabbim! Bana Kendini gster. Sana bakaym dedi. Allah: Sen Beni gremessin ama daa bak, eer o yerinde kalrsa, Sen de Beni greceksin buyurdu. Rabbi daa tecelli edince onu yerle bir etti ve Musa da baygn dd; aylnca
80

Ya Rabbi, mnezzehsin, sana tevbe ettim, ben inananlarn ilkiyim dedi. sa (as)in Kuran- Keriymin bildirdii ekliyle Miracn ge aln yle olmutur: (Ali mran Suresinde 3/55)

n a b a 4b a UU a1 a a a
iz kalallah ya ysa inniy mteveffiyke ve rafiuke ileyye ve mutahhirke minelleziyne keferu vakta/hani ki allah demiti ya isa inniy/muhakkak/kesin benim seni mteveff/vefat ettiren, ldren ve bana dein/zre (lehime) seni rafiu/refi eden, kaldran ve kfr/tekfireden zatlardan seni mutahhar/tahir eden, temizleyen Allah demiti ki; Ey sa! Ben seni cceline yetireceim (dnyada yaam sreni tamamlayacam), seni kendime ykselteceim, inkar edenlerden seni tertemiz ayracam. (Nisa Suresi 4/157-158)

QUW 7a 4 2a |,a bn b a j b n b a1na a a 6 j( 7 a bjma a 2 b 6 ( 1 =b n b by a a b 6a a 32 QUX

ve kavlihim inna katelnel mesiyha ysebne meryeme resulallahi ve ma kateluh ve ma salebh ve lakin bbihe lehm ve innelleziynahtelef fiyhi lefiy ekkin minh ma lehm bih min lmin illa ittiba azzanni ve ma kateluh yakynen (157) bel refeahullah ileyhi ve kanallah aziyzen hakiymen (158) (157) ve onlarn kavl/szleridir ki, allahn resul ysebne meryeme mesihi inna/kesin biz katlettik/ldrdk ve kateluh/onu/kendisini katl etmediler/ldrmediler ve salebh/onu/kendisini asmadlar/armha germediler ve lakin lehm/onlar iin (onlara) bbih/tebih edildi, benzetildi (yle gibi gsterildi) ve fiyhi/onu/kendisinin hakknda inne/kesin ki ihtilaf/muhalefet etden zatlar
81

minh/ondan/kendisinden elbette ek/phe iinde bih/onun ile (onu) ilimden lehm/onlar iin (onlara) yoktur illa/sadece zan/sanya ittiba/tabi etme, uyma mstesna ve yakyn olarak kateluh/onu/kendisini katl etmediler/ldrmediler (158) bel/bilakis/dorusu onu/kendisini allah refi etti/kaldrd, ykseltti ve aziz/gl hakim/hikmetli allah idi Allahn peygamberi Meryem olu sa Mesihi ldrdk demelerinden trdr. Oysa onu ldrmediler ve asmadlar, fakat onlara yle grnd. Ayrla ddkleri eyde dorusu phededirler, bu husustaki bilgileri ancak sanya uymaktan ibarettir kesin olarak onu ldrmediler, bilakis Allah onu kendi kalma ykseltti. Allah gldr, Hakimdir. Grld gibi dris (as)in sadece ge alnd bildirilmektedir. Musa (as)n Tur danda, yani dnya zerinde olan bir mlakat vardr. Ruyet gr dileinde bulunduunda; len terani sen beni gremezsin hitabna maruz kalmtr. Daa edilen tecelli neticesinde dp baylmtr.

a b a 1a l b QQ
ma kezebel fuad ma rea (11) (11) fuad ryet ettiini/grdn kezeb/tekzib etmedi/yalanlamad

Hz. Rasullullahn ise, o gece

b ja a b QW
ma zaal basar ve ma taa (17) meyletmedi/sapmad/ayrlmad basar/basir/gz ve taga/haddi/snr, amad, grdn kalbi yalanlamad. gz ne at ne de at. O kadar harikalar iinde. Kendisinde hi bir deiiklik olmad, ve ayn gece btn alemleri seyrederek geri dnd. Ne byk oluum!..
(17)

sa (as) ge alnd, orada ikinci semada kald. Mertebesi fena fillah Hakta fani olmak olduundan Allahn ilminde belirlenen sre dolduktan sonra Miractan (ikinci semadan) geri dnp baka billah haline Hakta baki olmak ulaacaktr ve eriat- Muhammed- zere hkm edecektir. Mehdi (as) ile birlikte dnyaya belirli bir sre dzen verdikten sonra gerek eceliyle olp Hz. Peygamberin yanna defn edilecektir. O da bylece gerek seyr-i sulkunu tamamlam olacaktr ve bir mddet sonra kyamet kopacaktr. Belirli bir sre sonra insanln kyamet sonras program uygulamaya konacaktr. mmet-i Muhammedin Allah mahedesi mmkn mdr?
82

(Enam 6/31)

6a b2 a2 a SQ
kad hasirelleziyne kezzebu bilikaillahi gerekten allah lika/mlaki ile kezzeb/tekzib eden zatlar hasir/hsran oldular Allaha mlaki olmay yalanlayanlar mutlak hsrandadr.

(Enam 6/52)

2 a m UR 6 u 'a b2
ve la tatrdilleziyne yedune rabbehm bil adati vel aiyyi yriydune vecheh ve gadat/sabahleyin ve aiyy/akamleyin ile vecheh/onun/kendisinin vecih/yzn irade/murad etmede kendilerinin rabblerine dua/davet eden zatlar tard etme, kovma Sabah ve akam Rablarnn vechini/yzn grmek iin dua edenleri huzurundan kovma (Bakara 2/115)

la 'a QQU 6a u r a m bb
ve lillahil meriku vel marib feeynema tvellu fesemme vechullahi ve mark/dou ve marib/bat allah iindir bu halde eynema/nereye evel eder/dnerseniz bu halde allah vechi/yz semm/oradadr Dou ve bat Allahndr, nereye dnerseniz Allahn vechi/yz oradadr. (Rad 13/2)

m 2 b2 pba 31
yfassll ayati leallekm bilikai rabbikm tknune ayetleri fasllandryor belki siz rabbinize lika/mlaki ile ikan/yakyn edersiniz Allah ayetlerini aklar, umulur ki, siz Rabbinize yakyn olarak mlaki olacanz bilesiniz. (Hadid 57/3)
83

7 bja b a a 4a S ( 32
hvel evvel vel ahr vez zahir vel batn ve hve biklli eyin aliymn hve evvel ve ahr ve zahir ve batn ve hve biklli eyin klli/her ey ile alim olan Evvel, ahr, zahir, batn odur; o her eyi hakkyla bilendir.

Zikr la mevcude illa Allah Mevcud yoktur ancak Allah vardr. (Enfal 8/17)

7 a o a o b
ve ma remeyte iz remeyte ve lakinnallahe rema ve vakta ki attnda sen remey/atmadn ve lakin allah remey/att Attn zaman sen atmadn ancak Allah att (Kaf 50/16)

a 3jy a la z
ve nahn akreb ileyhi min hablil veriydi ve hablil veriydi(habl/damar/ah damar verid/boyun damarndan) ileyhi/ona dein/zre nahn/biz akreb/daha kurb/yaknz Biz ona ah damarndan daha yaknz. (Ahzab33/56)

j a n a a UV bm a a aa a b a b
innallahe ve melaiketeh yusallune alennebiyyi ya eyyhelleziyne amenu sallu aleyhi ve sellimu tesliymen innallahe/kesin allah ve melaiketehu/onun/kendisinin melaike, melekleri salle/salavat getirirler nebi zerine ya eyyhe/o iman eden zatlar aleyhi/onun/kendisinin zerine sall/salavat getirin ve sellim/selam verin/teslim olan, selamet bulun Gerekten Allah ve melekleri Peygamber zerine Salat ederler, Ey iman edenler! Sizde ona salat edin ve gnlden teslim olun (Enbiya 21/107)
84

 b y a ba b QPW
ve ma erselnake illa rahmeten lil alemiyne ve illa/sadece alemler rahmet iin seni ersel/irsal, gnderdik Biz seni ancak alemlere rahmed olarak gnderdik (Hadis- Kdsi) Levlake levlak lema halaktul eflak Eer sen olmasaydn olmasaydn bu alemleri halk etmezdim.

(Hadis-i erif) Men arefe nefsehu fekad arafe Rabbehu kendi nefsini arif olan/bilen, kendisinin Rabbn arif olur/bilir (Hadis-i erif) Muti kable en temut mevt olmadan/lmeden evvel mevt olunuz (Zmer 39/9)

6 a a n 3 3 ;lbjaaa n b a
kul hel yesteviylleziyne yalemune velleziyne la yalemune innema yetezekker ulul elbabi de ki alim/bilenler ve alim olmayan/bilmiyenler isteva/denk/eit midir ancak ulul elbab (ulu/sahipleri elbab/akl selim/duru saf, kap tezekkr/t alr, anlar anlar (Enam 6/50) De ki; Hi bilenlerle bilmeyenler bir olur mu? Ancak Kamil akl sahipleri

6 ja a n 3 3
kul hel yestevil ama vel bsyr de ki ama/kr basir eden/gren isteva/denk/eit midir De ki: grenle grmeyen bir olur mu (sra 17/72)

a a a b WR
ve men kane fiy hazih am fehve fiyl ahreti am ve fiy hazih/onda/orada ama/kr olan men/kimse bu halde hve ahiret iinde ama/krdr Kim burada ama olup Rabbini grcmezse ahirelle de amadr!
85

mmet- i Muhammedin Allah mahedesi mmkn mdr? Yukarda belirtilen ve benzeri bir ok ayet ve hadis bize bunun mmkn olduunu gstermektedir, zaten gaye de budur. Adem ile balayan Allah bilme seyri - yava yava ykselerek Musa (as) Tenzih merlebesinde grlmek istendi ise de len terani sen beni bu mertebede gremezsin hitab geldi.

sa (as) Tebih mertebesinde rafe allahu ileyhi Allah onu kendi katna ykseltti buyurdu, oda orada kald geri dnemedi, daha sonra indirilecei, evvelce bahs edildi. Ve ite iki cihan serveri Allahn habibi son Peygamberi bir gece Sbhanellezi esra ile balayan muhteem olguyu habibine hediye etti. Allahn ezeldeki gayesi kendisinin bilinmesi idi, o gece bu bilin Abdiyyet mcrtebesinden kemalini buldu, btn mertebeleri kendinde topladndan Tevhid vahdet meydana geldi ve btn bu oluumlar mmetine hediye etti. Ve mmetinin belirli gayretleri sonunuda Allah mahede edebileceklerim ifade etti. slam, nsanln kemali. Mirac da insann kemalidir. Bunun da kemali kadr kadrini kymetini bilmektir. Gr ve Mhade; Gr; ok ynl ve idraklere gre deien bir olaydr. Allah-, Zat- mutlak itibariyle grmek muhaldir imkanszdr. Zat- Mukayyed olarak ve Rububiyet mertebesi itibariyle grmek mmkndr, ve bu her mertebede ayr bir oluum vardr, efal, esma, sfat ve zat mertebeleri itibariyle bilin ve deer yarglar deiiklik arz etmektedir. Gerek slamn olduka zor anlalan ynleridir. Geni slam kltr, sadece sath genileme ile deil, onunla birlikte akul ykselile anlalabilir. Arifler, vuslat marifettir demislerdir. Yani bu oluumlarn kemali, marifet mertebesidir. Bu mertebeye ulamam kimseler bu halleri ezberleyerek renseler dahi yaamalar mmkn deildir, men lem yezuk lem yuraf yani tadan bilir denmitir. eriat ve tarikat mertebesinde tenzih vardr, ilahi varlk telerdedir, grlmez; bilinir. Onun iin Musa (as) len terani hitabna maruz kald. Hakikat mertebesinde tebih (benzeme) vardr, bu mertebede kulun varl yok olur fena fillahtr, Hakta fani olu tkenitir, sevyet mertehesidir. Bu mertebede kulun varl olmadndan yine belirli birimsel bir gr sz
86

konusu deildir. Museviyette Allah telerdedir grlmez, seviyette kul yoktur yine grlmez ancak Marifet mertebesi itibariyle gr ve mahede meydana gelebilmektedir. Bu gr ise, mmet-i Muhammediye has bir grtr. Burada kuldan gren Hakk, ve grlen de Hakktr. nk buras tevhid ve vahdet makamdr. Bu sr ancak efendimizin ahsnda Mirac gecesi vuku bulup insanla hediye edildi. nsanln ulat en st seviyedir. le bu beraberlii, teklii belirtmek iin efendimiz Miractan dndkten sonra Men reani fekad reel hak aheser izahn yapt, yani beni gren Hakk- grd buyurdu. te bu makam varisi Muhammed-lerin makamdr ve Allah- her mertebesi itibari ile ancak onlar mahede ederler. Bu hal (Ali mran 3/18)

= a a a a ( QX
ehidallah enneh la ilahe illa hve allah ahit/tank enneh/kesin o la ilahe illa hve Allah ahittir ki kendinden baka ilah yoktur ifadesiyle Allahn kelamnda zuhur eder. (Araf 7/1729)

7 1a (a
ve ehedehm ala enfsihim ve onlarn/kendilerinin enfs, nefisleri zerine/kar onlar/kendilerini ahit/tank tuttu Onlar kendi nefisleri zerine ahid oldular ifadesiyle de abdiyyet-i hakiki mertebesinden, bu yaam hali ifade edilir. Gerek yaamn her mertebede deiiktir ve o mertebenin idrakine gre mahede hali vardr. Bunun dnda gr beyan edenler, vehm ve hayal grlerini ortaya koymaktadrlar, ki burada bata belirtilen kendi yldz grleridir. Onlarn; grdm, duydum, konutum dedikleri Rabb- Haslardr, ki bu da hayal mertebesinde oluan hayali bir grtr. Ayrd edilmesi olduka zordur. Kiiyi saran bu hayalden kurtulmak ancak marifet mertebesinde bulunan bir kiiye teslim olmak ve hakiki mahedeye gemekle mmkn olur. (Enam 6/103)

9 b2a m QPS ja a 7 b2a

la tdrikhl ebsar ve hve ydrikl ebsare ve hvel latyfl habiyr buyuruldu.
87

ebsar/basar, gzler tdrikh/idrak etmez/alglamaz onu/kendisini ve hve idrak eder/alglar ebsar/basar, gzleri ve hve latif/gze grnmez habir/haberli/haberdardr Gzler onu gremez, o btn gzleri grr, o latiftir, haberdardr. Birimsel benlikle ve tenzih bakyla bakan gzler onu gremez, ancak o, o gzlerden bakarsa hereyi grr. te Hakk- gr ve mahedenin hali Cibril hadisinde ki - ihsan *(13) ifadesiyle perdesi araland, - ve ncfaht ben ona nurumdan fledim iradesiyle balad, - ve Mirac hadisesi ile de kemale erdi. slam dininin, son din; Hz. Muhammedin, son peygamber, Malmudun sahibi olmas bu sebeptendir. ok hamdedici ve Makam-

mmetinin veli ve arifleri de bu srrn zuhur yerleridir. Ben gizli bir hazine idim bilinmekliimi sevdim ve bu halk halk ettim. Hadisi Kdsisinde belirtilen, gizli hazine zuhura kt ve bilindi, mahede edildi gaye tamamland. Her geen gn kyamet yaklamaktadr. Hadis-i Kdsde insann srr, srrmdr ve srrmn srrdr buyruldu. Muhyiddini Arabi manasnda dris (as)dan kyametin alametlerinden sorduunda Ademin halk edilesi kyamet alametidir. demitir, ve Mirac hadisesi ile de insann dnya stndeki yaam kemale ermitir. Bu oluumlarn kymetini bilmek de Kadir gecesi ile ifade edilen kadir ve kymet bilmek ile mmkndr. Bu blmn geemiyeceim. sonuna geldiimde de yaadm bir eyi belirtmcden

Mirac mevziinu oluturmaya alrken Tevrattan Musa (as)n, ncilden sa (as)n mevzu ile ilgili hallerini almay da dnmtm fakat yle bir hal oldu ki onlar yazma imkan bulamadm. yleki: Mevzuu batan beri yazdm ulu kurun kalem, gzel gzel yazmaya devam etti, fakat, mevzu ile ilgili Tevrat ve ncildeki ksa, ksa bilgileri yazmaya haladm ilk anda kalemin ucu (t) diye krld, tesadftr dedim tekrar yazmaya haladm iki harf yazmadan yine krld, tekrar denedim, yine, yine krld. Daha fazla yazmaya srar etmedim ve anladm ki Mevlam bu kitabn iine baka yerden aktarma ve tartmaya ak bilgileri koymam istemiyordu.
88

*(13) slam man kan kitabmzda ksaca bahs edildi 08/01/1994 M R A C G E C E S

Geldi yine Mirac gecesi, Bilsin insanlarn cmlesi, Bu gece gecelerin incisi, Haydi yr; sen de Miraca gel. nce arh eyle gsn boydan, Cemalin aydn olsun aydan, lim al Muhamnedin (Al.) soyundan, Haydi yr; sen de Miraca gel. Temizlesin gsn Cibril, Ses karma nnde eil, Bu ameliyat bouna deil, Haydi yr; sen de Miraca gel. Burak geldiinde nnc, Ate verdiinde gnlne, Binip gittiinde seyrine, Haydi yr; sen de Miraca gel. Mescidi Aksaya vardnda, Nebi ile namaz kldnda, Hayret iinde kaldnda, Haydi yr; sen de Miraca gel. Yksel oradan ge doru, Ta dahi gelir yank bar, Varsa gnlnde, lahi ar, Haydi yr; sen de Miraca gel. brahimin (AL.) davetini duy. Ona canu gnlden uy, Bulursun onda hep gzel huy, Haydi yr; sen Miraca gel. Musa ile Eymende bulu, Zorlua sahretmeye al, Yap kzl denize hir dal, Haydi yr; sen de Miraca gel. Len teraniden al biraz ders, Dme Hak yolundakilere ters, Gnlden gnle ses ver ses, Haydi yr; sen de Miraca gel. sa (AL.) gibi dnyay terk et, Varlnda olan derk et.
89

Hayalde olanlar yok et, Haydi yr; sen de Miraca gel. Muhammedin (Al..) ayrlma izinden, Bak neler dklr sznden, Manalar alrsn znden, Haydi yr; sen de Miraca gel. Ref Refe binip yksel ara, Sende katl bu gzel yara, Kimler ular bu son vara, Haydi yr; sen de Miraca gel. Uzun uzun menziller amaa, Kaab Kavseyne ulamaa, Derya olup dolup tamaa, Haydi yr; sen de Miraca gel. Namazdr Mminin Mirac, Tam olursa Hakka inanc, Kerramnadan olur ba tac, Haydi yr; sen de Miraca gel. Gayrete gel bala bu gnden, Kamus-u ak oku yznden, Bak grrsn Necdetin gznden, Haydi yr; sen de Miraca gel.

90

4-2-1997 Sal Kadir gecesi sohbetinden zet

BENC BLM KADR GECES elhamdlillahi rabbil alemin veselatu vesselamu ala rasulina muhammedin ve ala alihi ve eshabihi ecmain euz billahi mineeytanirraciym bismillahirrahmanirrahiym. Rabbi zidni ilma sadekallahlaaziym Bilindii gibi bu akam Kadir gecesi. Daha evvel yaptmz zikirlerden, merasimden ve tesbih namazndan sonra imdi, ineallah, Kadir gecesinin ne demek olduunu mana alemi, z ve hakikati itibariyle anlamaya alalm. Allah cmlemize zihin ve gnl aki versin. Kadir gecesi bilindii gibi Kuran- Keriymin dnya semasna indirildii gecedir ve dier gecelerin en stn olandr. Daha evvelce seyr-i sulkunda salik - Regaib gecesini yayor, - sonra Mevld/doum gecesini yayor, - daha sonra Berat gecesinde beratini alyor, - daha sonra Miracn yapyor, - ve ondan sonra da Kadre Kadir gecesine ulayor. Dolaysyla Kadir gecesi sadece mslmanlara has bir ltuf olmaktadr. Dier milletlerin byle bir gecesi yoktur. nk onlar o mertebeye ulaamamlardr. Bulunduklar yer itibariyle onlarn kadrleri yoktur. Ancak onlarn da baz zellikleri vardr, fakat Hakikat-i Muhammed-i zere olan kadirleri yoktur. Muhammed-i olmadka kadir gecesinin hakikatini anlamaya yol yoktur, nk Kadir gecesinde, Kuran- Keriym nazil olmaya balyor. Allah kelamn manalar sana nzul etmeye balyor. yle bir kadir kymet bilmek ki bu yol baka mmetlere kapaldr ve Allahn zat-i tecellisi olmaktadr, efal, esma, sfat tecellileri deil zat tecellisidir. Zat-i kadr, zat-i kader, zat-i oluumlardr. Mirac gecesiyle Kadir gecesinin arasndaki fark udurki: Mirac gecesinde kul Rabbna ykseliyor, Kadir gecesinde ise, Rab kuluna ulayor. te Mirac gecesi olmadan Kadir gecesi olamyor. Kadir gecesinden daha byk bir gece dnmek mmkn deildir. te Cenab- Hak bu hakikatleri Kuran- Keriym de Kadir Sresi ve ilgili ayetlerle belirtmitir. imdi onlar inceleyerek aklmzn erdii dilimizin dnd kadar anlayp anlatmaya alalm. euz billahi mineeytanirraciym
91

bismillalirrahmanirrahiym (Kadr Sures 97/1-5)

7a ba b a Q 6a b a b R 6( a a S a a 4 m T =a 3 7 2 b2 b v1a ny 5 U
(1) inna enzelnah fiy leyletil kadri (2) ve ma edrake ma leyletl kadri (3) leyletl kadri hayrn min elfi ehrin (4) tenezzell melaiket verruhu (5) selamn hiye hatta matleil fecri

fiyha biizni rabbihim min klli emrin

(1) inna/kesin biz leyletil kadr/kadr/kadir leyl/gecesinde

enzelnah/onu/kendisini biz enzel/inzal, indirdik (2) ve leyletil kadr/kadir leyl/gecesi ne olduu sana ne derey/edre etti/bildirdi/anlatt (3) leyletil kadr/kadr/kadir leyl/gecesi elf/bin ehr/aydan hayrldr (4) klli/her emir/iten onlarn/kendilerinin rabblerinin izni ile fiyha/onun iinde/hakknda onda/orada melaike/melekler ve ruh/z/hlasa, canllk tenezzl eder/inerler (5) ta ki matleil fecr/fecr/tan yeri tulu edinceye/aarncaya kadar hye/o selam/esenliktir 1. Muhakkak ki: Biz onu Kadr gecesinde indirdik. 2. Kadr gecesinin ne olduunu sana ne ey bildirdi? 3. Kadr gecesi, Bin aydan hayrldr. 4. Onda melekler ve ruh, Rabbilerinin izni ile her bir emrden iniverir. 5. O -gece- tan yeri aarncaya dein bir selmettir.

(Duhan 44/1-8)
92

 y Q =ja lbna R bj ba b a S b b a =y a 3 1 b T 7 b b a 6b aa U = a a a 62 y V <b2 b a pa a l W o z a a X

mim vel kitabil mbiyni (3) inna enzelnah fiy leyletin mbareketin inna knna mnziryne (4) fiyha yfreku kll emrin hakiymin (5) emren min ndina inna knna mrsiliyne (6) rahmeten min rabbike inneh hvessemiyul aliym (7) rabbissemavati vel ard ve ma beynehma in kntm mukniyne (8) l ilahe illa hve yuhyiy ve ymiyt (1) ha mim (2) ve (andolsun) mbin/beyan olan aklayan kitab (3) inna/kesin biz enzelnah/onu/kendisini enzel/inzal/indirdik mbarek/bereketli, kutlu gece iinde inna/kesin biz mnzr/inzar, uyaranlar idik/olduk (4) hikmetli kll/her emir/i fiyha/onun iinde (onda) tefrik edilir/ayrt edilir (5) emir/i olarak indi/katmzdandr inna/kesin biz mrsel/gnderenler idik (6) senin rabbinden rahmet inneh/kesin o hve semi/duyan alim/bilen (7) semavat ve arzn ve onlarn ikisinin arasndakilerin rabb eer mukin/ikan/yakyn iseniz (8) l ilahe illa hve ihya/hayy/hayat verir ve mevt eder/ldrr 1. H, Mim. 2. Apak bildiren kitaba yemin olsun ki: 3. Muhakkak biz onu, bir mbrek gecede indirdik, phe yok ki, biz uyarcyz. 4. O gecede her muhkem emr, ayrd edilir. 5. Bizim tarafmzdan bir emr olarak. phe yok ki, biz Resl gnderir olduk. 6. Rabbinden bir rahmet olarak. Muhakkak ki, Odur hakkyla iiten hakkyla bilen Odur.
(2) 93 (1) ha

7. Gklerin ve yerin ve bunlarn aralarndakilerin Rabbidir. Eer siz yaknen inanr kimseler oldu iseniz. 8. Ondan baka ilh yoktur. O diriltir ve ldrr, sizin Rabbinizdir ve evvelki atalarnzn Rabbidir. (Bakara 2/185)

b aa 4a a b ( QXU 7b1a a pb2 6 'a (

ehr ramadanelleziy nzile fiyhil kuran hden linnasi ve beyyinatin minel hda vel frkani femen ehide minkmehre felyesumh sadekallahul aziym ramazan ehri/ay o zat/ey ki nas/insanlar iin hda/hidayet olarak kuran fiyhi/onun iinde/onda inzal edildi/indirildi ve hda/hidayetten ve furkandan (hak ile batl ayrandan) beyyinat/ak deliller olarak bu halde e ehre/o aya sizden kim ki ehid/ahit, tank oldu bu halde esumh/onu/kendisini savm, oru tutsun 185. Ramazan ay, o, yle bir aydr ki, o ayda insanlara doru yolu gsteren ve ak yetleri iine alp hak ile btln arasn ayran Kurn Kerm nzil olmutur. mdi sizden ramazan aynda hazr bulunan, o ayn orucunu tutsun. ehru ramazan, yani Ramazan ay yle bir aydrki Kuran o Ramazan ay iersinde indirildi. hden linnasi nsanlara hidayet etmesi iin indirildi. ve beyyinatin ak beyanlar bilgiler ile minel hda hidayet yolunun ak bilgilerini verdi. vel furkan ve alemde ne kadar farkllklar varsa onlarn hakikatini de verdi. Bir tarafta vahdet ilmini bir tarafta da farklar ilmini verdi: nk her oluum bir esmann zelliinden kaynaklandna gre tabii ki bu hadiseler farkllk arzedecektir. te bunun bilgisini de verdi. (yani Kurann furkan yn) femen ehide Kim ki bu ay grnse, bu aya ularsa, min kmehrafel yesumh hemen oru tutsun. Burada orucun farziyyeti ve Kuran- Keriymin indirildii ay belirtiliyor.

Hz. Rasulllah Hira danda iken, Hz. Cebrail geldii zaman, (Alak 96/1)

7 a 2 b2 aa Q
94

kre bismi rabbikelleziy haleka o zat ki halek/halk eden senin rabbinin ismi/ad ile kra/kraat et, oku ikra oku bismirabikellezi Rabbinin ismi ile oku ayeti Ramazann iinde gelmitir. Kuran- Keriyme toplu olarak bakldnda, kendisinde bulunan bilgiler sraland zaman bunlarn hakikatleri ok daha ak olarak anlalmaktadr. Gelelim (Duhan 44) suresinin ba ayetlerine: Orada bata

y Q
ha mim var (1) ha mim ha mim bilindii gibi, Hakikati Muhammedinin bu blm. 7 tane ha mim ile balayan sure vardr. Bunun her birisi bir mertebenin hakikatini belirtiyor yani 7 nefs mertebelerini. Burada da Kadir ile ilgili hakikati belirtiyor, Ha mim bu hakikatin ifresidir. Buradaki Ha mimi biz Hakikat-i Muhammed-i olarak dnelim.

=ja lbna R
(2) (2) ve

vel kitabil mbiyni (andolsun) mbin/beyan olan aklayan kitab ak kitaba yemin olsun.

O zaman yle oluyor: Ha mim ve ak kitab-a yemin olsun ki! Neden, nk, ha mimin tafsilat ak kitabn iindedir.

bj ba b a S b b a
inna enzelnah fiy leyletin mbareketin inna knna mnziryne (3) inna/kesin biz enzelnah/onu/kendisini enzel/inzal/indirdik mbarek/bereketli, kutlu gece iinde inna/kesin biz mnzr/inzar, uyaranlar idik/olduk
(3)

inna enzelnah fi leyletin mubareketin inna knna mnzirin

muhakkakki biz onu indirdik, mbarek bir gece iersinde indirdik, muhakkakki biz korkutuyoruz,

95

 =y a 3 1 b T
(4) (4) hikmetli

fiyha yfreku kll emrin hakiymin kll/her emir/i fiyha/onda tefrik edilir/ayrt edilir

7 b b a 6b aa U
(5) emren (5) emir/i

min ndina inna knna mrsiliyne olarak indi/katmzdandr inna/kesin biz mrsel/gnderenler idik

fiyha yfreku kll emrin hakiymin emren min ndina inna knna mrsiliyne o gece btn iler birbirinden ayrlrlar. Bizim yanmzdan bir emir ile muhakkak ki biz gndericiyiz.

= a a a 62 y V
(6) rahmeten

min rabbike inneh hvessemiyul aliym (6) senin rabbinden rahmet inneh/kesin o hve semi/duyan alim/bilen Rahmeten min rabbike Rabbinden bir rahmet olsun diye gnderdik. inneh hvessemiul aliym muhakkak ki duyucu ve bilicidir.

<b2 b a pa a l W
rabbissemavati vel ard ve ma beynehma in kntm mukniyne (7) semavat ve arzn ve onlarn ikisinin arasndakilerin rabb eer mukin/ikan/yakyn iseniz
(7)

rabbissemavati vel ard ve ma beynehma in kntm mukniyne semavat, arz ve ikisi arasnda onlarn Rabbdr eer yakyn sahibiyseniz.

o z a a X
l ilahe illa hve yuhyiy ve ymiyt (8) l ilahe illa hve ihya/hayy/hayat verir ve mevt eder/ldrr
(8)

ondan baka ilah yoktur o diriltir o ldrr. Buradaki gecenin baz alimler tarafdan inna enzeinah fiy leyletin mubareketin ile belirtilen gecenin, Berat gecesini belirttii syleniyor, ayn ayeti Kadir gecesi olarakda syleyenler var ise de, Berat gecesi olmas daha mmkndr, nk Kadir gecesi hakknda belirtilen Kadir gecesinde inmitir lafz vardr.
96

Buras Berat gecesiyle ilgili olmaldr, nk Cenab-i Hak Kuran- Keriym-i levhi mahfuzdan ikinci kat gkteki Beytl Mamura indirdi, Beytl Mamurdan da Kadir gecesi Beytl Harama indirdi ve bu Beytl Harama inmeyi 23 senelik bir sre ierisinde oldu. Beytl Mamura bir defada geldi oradan Beytl Harama yani insana, peygambere grevli melek tarafndan 23 senede indirildi. Kadir gecesinde Hira danda gelen ayet kra oku idi, Son gelen ayet ise, Bakara suresinin 281nci ayeti oldu.

a a um b a ma RXQ
vetteku yevmen trceune fiyhi ilellahi ve allaha dein/zre fiyhi/onda/oraya irca/rcu/dndrleiniz yevm/gne ittika/akva et Rabbnza dndrleceiniz gnden saknnz. diye son bir ikaz yaplmaktadr. Kuran- Keriymin dnyaya nazil olmaya balamas gerekten insanlk alemi iin ok mthi bir hadisedir. nk insann en geni ekliyle Rabbini bilmesi ve anlamas onun getirdii ilimle mmkn olmaktadr. Dier kitaplardaki Rab bilgisi gnderildii zamann insannn anlayabilecei kadard. Cenab- Hak Kuran- Keriym iindeki bilgiler ile Hz. Peygambere ikram etti, o da aynen onlar mmetine ikram etti. eyhl ekber Muhyiddin Arabi Hz: Hz Muhammedin mmetine Kuran- Keriym-i ikram etmesi, Hz. Cibrilin Meryeme Ruhu nefhetmesi gibidir. buyurdular. Daha evvelcede dediimiz gibi dier mmetlerin Kadir geceleri yoktur. Bu oluum mmet-i Muhammede has bir zelliktir. nsanlara bir ikram veya ltufta bulunulur; onun kymetini bilirse, kadr-u kymetini bildi, kadirinas derler. te Cenab- Hakkn bize ltuf etmi olduu bu gecenin hakikatini idrak edersek, biz de kadirina bir insan olmu oluruz ve bu bizim lehimize olur.

O halde her birerlerimiz bulunduumuz idrak seviyelerimiz ilibariyle en geni ekilde bu oluumu anlamak zorundayz. Bu dnyadan gitmeden evvel bulunduumuz halin kadr- kymetini de bilmek zorundayz. nk bize muhteem Hakikat-i Muhammed-i miras kalmtr. Musa (as) ulat en yksek oluum len terani sen beni gremezsin oldu, (Araf 7/143)

= 2 bmb bu b QTS
97

m 4b 6 a a a l

4b

ve lemma cae musa limiykatina ve kellemeh rabbh kale rabbi eriniy enzur ileyke kale len teraniy ve mikatmz/tayin ettiimiz vakit (ibadet sresi, yeri) iin musa cae/geldiinde/gelince ve rabbh/onun/kendisinin rabbi kellemeh/ona/kendisine kelime ettiinde/konuunca dedi ki, rabbim bana ryet/gster ki sana dein/zre nazar edeyim/bakaym dedi ki, len teraniy/asla beni ryet edemez/gremezsin Musa tayin ettiimiz vakitte gelip Rabbi onunki konusunca, Musa: (Rabbim! Bana kendini gster, sana bakaym) dedi. Allah: (Sen beni gremezsin!) dedi. nk mertebe-i Mseviyet tenzih akaidesi zeredir. Tenzihde Allah ve kul ikilii olduundan telerde olan bir Allaha ynelme

vardr.

Hal byle olunca kiinin beeri kimlii stnde olduu srece sen beni gremezsin hitabna maruz kalacaktr. Mirac blmnde de bir miktar bahsettiimiz gibi, Museviyet mertebesinin en yksek hali budur, bu mertebede bulunanlarn kadr-u kymetleri bu yaant iindedir. Gerek tenzihi (taklidi tenzihi) deil idrak etmeleri bu mertebe mntesiblerinin kadimleridir. Bu halin kendilerini kaplamas da, o mertebenin Kadir gecesi diye belirtilen kemalidir. Mirac blmnde bir miktar belirtildii gibi, bu geceye seviyet mertebesi itibariyle baktmz da, grlen u olur: seviyet Tebih (benzetme) kaidesi zerine kurulmutur. Yaants fena fillah (Allahda fani yok olmak) olduundan geriye dn mmkn deildir. Hal byle olunca o mertebenin de gerek anlamda geriye dn olmadndan Kadir gecesi yoktur. O mertebenin en yksek kadr-i, sa (as) ge alndr. (Kuran- Keriymde Nisa Suresinde 4/158)

6a a 32 QUX
bel refeahullah ileyhi bilakis/dorusu ona/kendine dein/zre/doru allah refi etti/ykseltti Allah onu kendi katma ykseltti. ifadesiyle anlamn bulmaktadr. Bylece o mertebenin geriye dn olmadndan henz nsan- Kamil mertebesi de olumamtr, dolaysyla bu mertebeninde gerek anlamda Kadir gecesi olamamaktadr. seviyetin kadr-i fena fillah (Hakda fani yok olmaktr.)
98

Hz. Rasulllahn ve mmetinin kadr-i ok bakadr. te gemi peygamberlerin hakikatlerini biz idrak edebilirsek; eer onlarn hakikatlerine bakarak kendi peygarnberlerimizin ve kendi halimizin nasl olduunu deerlendirmemiz ok daha kolaylar, gzelleir ve deerlenir. Bunlarn hepsi peygamberdir hepsi ayn mertebededir diye bakarsan, aradaki fark meydana kmaynca kendi deerini (kadrini) bilemezsin. Evvela onlarn mertebelerini tesbit etmek lazm ki ondan sonra biz kendi mertebemizi bilelim ve oradaki ak seik fark mahede edelim. (Kadr Suresi 97/1-5)

7a ba b a Q 6a b a b R 6( a a S a a 4 m T =a 3 7 2 b2 b v1a ny 5 U
inna enzelnah fiy leyletil kadri (2) ve ma edrake ma leyletl kadri (3) leyletl kadri hayrn min elfi ehrin (4) tenezzell melaiket verruhu fiyha biizni rabbihim min klli emrin (5) selamn hiye hatta matleil fecri
(1)

inna/kesin biz leyletil kadr/kadr/kadir leyl/gecesinde enzelnah/onu/kendisini biz enzel/inzal, indirdik (2) ve leyletil kadr/kadir leyl/gecesi ne olduu sana ne derey/edre etti/bildirdi/anlatt (3) leyletil kadr/kadr/kadir leyl/gecesi elf/bin ehr/aydan hayrldr (4) klli/her emir/iten onlarn/kendilerinin rabblerinin izni ile fiyha/onun iinde/hakknda onda/orada melaike/melekler ve ruh/z/hlasa, canllk tenezzl eder/inerler (5) ta ki matleil fecr/fecr/tan yeri tulu edinceye/aarncaya kadar hye/o selam/esenliktir mealen: Dorusu biz Kuran- Kadir gecesinde indirdik. Kadir gecesinin ne olduunu sen bilir misin? Kadir gecesi bin aydan hayrldr. Melekler ve Cebrail o gecede Rablerinin izniyle her trl i iin inerler. O gece, tan yerinin aarmasna kadar bir esenliktir.
(1)

Kadir surcsine gelince, onu iyi anlamaya alalm,

99

inna muhakkak ki biz, enzelnah o Kuran- biz indirdik fy leyletil kadr kadir gecesi iinde. Bu Kurann bir genel olarak dnya semasna inmesi var, bir de zel olarak her birerlerimizin gnl semalarmza inmesi vardr. (Araf 7/142)

'2 bbma rq b QTR 7 2a 2 pb n

ve vaadna musa selasiyne leyleten ve etmemnaha biarin fetemme miykat rabbih erbeyne leyleten ve otuz (30) leyl/gece olarak musaya biz vaad ettik/szletik ve ar/on (10) ile etmemnaha/onu/kendisini tamamladk bu halde rabbih/onu/kendisinin rabbi erbain/krk (40) leyl/gece olarak mikat/vakti/ibadet sresi, yeri tamamland Musaya otuz gn vade verip sonra buna on gece daha kattk! Bylece Rabbinin tayin ettii mddet krk geceye tamamland Musa (as) gndzleri oru; geceleri ibadetle nefis tezkiyesi yaparak geirdii otuz (30) gnn sonunda Tevrat- erifi almaya balad ve on gn (10) devam etti. Bylece sre krk gne (40) ulam oldu. Kadir gecesi olarak genelde, kabul grp uygulanan Ramazann yirmi yedinci (27.) gecesi sistematik oluuma da ok uygun dmektedir. Kadir gecesinin daha deiik tarif ifadeleri de vardr. Bunun sebebi, her geceyi Kadir gecesine dndrmenin mmkn olduunu bildirmek iindir. Ramazann yirmi yedisinde (27) Kuran- Keriym nazil olmaya balyor. Musa (as) otuz (30) unda gelmeye balad, krknda (40) sona ermitir. Mslman, Ramazanda bir ay oru tutuyor, bunun yirmi yedisine kadar olan srede nefis tezkiyesi yapm oluyor. Bylece gnl ayinesinde kendi nefsaniyetinden hi bir toz dahi kalmam oluyor. Bylece ilahi tecelli o temiz gnl aynasnda parlamaya balyor ve oras al, yani tecelli merkezi oluyor. te bylece kii yirmi yedinci (27.) gece kadrini biliyor, yirmi sekizinci (28.) gecesi Peygamberin silsilesini tamamlam oluyor. Daha evvelki yaamnda dier peygamberlerin yaantsn gemi ve yirmi sekizinci (28.) gecede de hakikat- i Muhammed-iyi idrak etmi oluyor.
100

Yirmi dokuzuncu (29.) gecede ise (Arefe) arif oluyor. Yani ertesi gnn bayram olduu biliniyor ve o gcceye idrakle ulaan kimse ise Arifi billah mertebesine ulam oluyor. te bylece Regaib gecesi ifadesiyle balayan hakikat yolculuu Arif-i billah hkm ve yaants ile neticeye ermi oluyor. Bu hal ile Ramazann otuz (30) una ulam insan da bayram yapmaz da ne yapar?... te gerek bayram onlar hak ediyorlar. Bizlerde sureta onlara benzemekle onlarn yz suyu hrrneline bayram yapyoruz. Bu hakikati idrak eden Hac Bayram- Veli, ilahisini byle sylemi: Bayramm imdi, bayramm imdi, yar ile bayram ederler imdi. Kimki belirli oluumlarla gnln temizlemi ise biz de onun gnlne Kuran- Keriym-i indirmeye balarz, bylece o da nsan- Kamil olmaya balar. Burada Kurann inmesi, vahy ile yeni bir Kuran inmesi deil, ilham ile mevcud Kurann inceliklerinin kendisine almasdr. imdi tekrar geri dnerek Kadr Suresine hastan balayalm. (Kadir 97/1)

7a ba b a Q
(1) (1)

inna enzelnah fiy leyletil kadri inna/kesin biz leyletil kadr (kadr/kadir leyl/gecesinde) enzelnah/onu/kendisini biz enzel/inzal, indirdik

inna muhakkak ki biz, enzelnah o Kuran- biz indirdik Bakn burada Cibrilden de bahs edilmiyor, dorudan doruya biz indirdik deniliyor. nk Cebrail znde zaten Haktan baka bir ey olmadndan, biz indirdik deniliyor. fiy leyletil kadr Kadir gecesi icrisinde Burada bir geceden bahs ediliyor. Niye kadr gndz denmemi? nk gece fena fillah mertebesi olduundan, kii Hakta fani olduu, Hakla Hak olduu zaman Kuran nazil olmaya balyor. Geceden kast, yokluk, hilik - eyann ortadan kalkmas - kendi varlnn dahi ortadan kalkmas - Amaiyet haline brnmesi - Zat Alemine ulamasdr. Bu fena fillah halinden nzul ve tenzil ile nsan- kamil olarak tekrar
101

dnyaya dnmeye balyor. te bu hakikati, imdilik fena fillah mertebesinde bekletilen sa (as) da yaayacak. O zaman o kadri kymetini bilecek tekrar dnyaya geldiinde bizim imdi yaadmz hakikati o, o zaman yaayacak. Dikkatinizi ekiyorum, buradaki mmet-i Muhammedin ihtiamn dnebiliyor muyuz sa (as) Hz Pcygambere mmet olarak gelecek Hakikat-i Muhammediden ald, kendinde olmayan bu hakikatleri tahakkuk ettirerek gelecek ve ondan sonra kadr hakikatini yaayacak, fakat biz bunu daha imdiden yayoruz ve bu imkanmz var. Bir dnelim iinde bulunduumuz hassasiyetin gzelliin deerin derecesinin ne olduunu. Ben-i srailin peygamberlerinin en by olan sa (as), u anlattmz vasfa sahip deildir. Haa onun peygamberliine bir halal gelmesin; o ayr bir vasftr. mmet-i Muhammedde Hz Rasllllahn kemalatnn ilmi, bilgisi, zellii, yaants olduundan (ki alemler onun kendisi iin varedilmi) btn ilim onda zhura km; levlake levlak lema halaktl eflak yani eer sen olmasaydn, olmasaydn bu alemleri halk etmezdim hkmyle belirlenmi (Enbiya Suresi 21/107 ayette )

b y a ba b QPW
ve ma erselnake illa rahmeten lil alemiyne ve illa/sadece rahmeten lil alemiyn/ alemler iin rahmet olarak seni ersel/irsal etdik, gnderdik Ey Muhamned, seni ancak alemlere rahmet olarak gnderdik ifadesiyle tabii ki o rahmetten en nce bizler yararlanyoruz ve yararlanmamz gerekiyor. te Cenab- Hak hu zellikleri, hi bir mmete yapmad bu ltfu bir garip ahir zaman mmetine yapmtr. Ve ayet devam etmekte (Kadir 97/2)

6a b a b R
ve ma edrake ma leyletl kadri (2) ve leyletil kadr/kadir leyl/gecesi ne olduu sana ne derey/edre etti/bildirdi/anlatt
(2)

Kadir gecesinin ne olduunu sen idrak ettin mi?. Ayetteki ifade tarzna bakn, sanki karlkl konuuyor gibi, uzaklarda deil. Bu ayetin iki yn vardr: birisi Hz. Rasulullaha hitab eden yn, ikincisi de mmetine hitap eden yndr.. Hz. Rasulullaha hitap eden ynne baktmz zaman, ona sen bu Kadir gecesini idrak ettin hkmndedir, onun iin ettin mi, etmedin mi? hususu dnlemez, nk Kuran
102

kendisine gelmitir. Bu ifadelerin hakikatini anlayamayacak durumda olsa idi ona gelmez idi. Burada ki vema ne bize mmetine ait Ey Raslmn mmeti, siz bunun ne olduunu idrak ettiniz mi? Bu hitap bizleredir. Kuran- Keriym Hz. Peygambere inmesi dolaysyla sen bunu idrak ettin, bunda kimsenin ek phesi yoktur. Fakat bize gelince; ey mmet-i Muhammcd, siz bu geceyi idrak ettinizmi? Bunun deerini, kadrini kymetini anlayabildiniz mi? veyahut bunun hakikati ile ilgilenebiliyor musuz? gibi sorular vardr. te bu Kadir gecesini idrak etmek iin o Hak yolcusu ve talibinin, yol ehlinin, daha evvelce Regaib, Mevlt, Berat, Mirac gecelerini idrak edip, bu yoldan Kadir gecesine ulamas ancak mmkn olduundan dolay, sen bu geceyi idrak ettin mi? ikaz ihtar eitim veya hatrlatmasn yapmaktadr. Bu silsileyi yaayp da Kadir gecesinin ne olduunu daha hala anlayamadn m? demektir. neallah her birerlerimiz bu oluumlar en iyi ekilde anlayanlardan oluruz ve ayetin devamnda (Kadir 97/3)

6( a a S
leyletl kadri hayrn min elfi ehrin kadr/kadr/kadir leyl/gecesi elf/bin ehr/aydan hayrldr leyletl kadri o kadir gecesi hayrn min elfi ehrin yle bir gecedirki bin aydan hayrldr.
(3) (3) leyletil

Byle bir zellik hi bir mmete verilmi deildir. Ancak yukarda da belirtildii gibi gerek bir idrake ulamak gerekmektedir. Hz. Rasulullah zaman zaman gemi mmetlerin yalarn dnr, epey uzun olduklarndan, kendi mmetinin ise mrlerinin daha ksa olduundan ibadetlerinin daha az ve sevaplarnn da daha az olacam dnp zlyormu. Bu ayetin o yzden nazil olduu tefsirlerde yazldr. elfi ehrin bin ay seksen (83) sene (3) aydr. Ey Habibim sen hi zlme, senin mmetine yle lluflarda bulundum ki: onlar dala evvelce hi bir mmete nasib etmedim: Bakn Cenab- Hak mmet-i Muhammede bir gecede 83 sene (3) aylk devaml ibadet sevab veriyor. Gndelik ibadete ayrlan saatlerin ortalama 10da 1 (1/10) olabileceini dsnebilirsek 83 senenin 830 seneye tekabl ettiini kolayca anlarz. Ey: Muhammed (as) ahir zaman mmeti, sana bahedilen deerleri bir
103

dnebilseydin ne olurdu?... Burada belirtilen zaman Efal aleminin oluumu ierisinde kstl zaman mefhumu ile ifade edilmitir. Aslnda gerek manada Kadrini oluturup kendi kymetini idrak ettii zaman kiinin ne seneyle ne mrle, ne zamanla, ne dnya, ne ahiretle kyas edilmez bir oluumu olur, nk zaman izafidir. Vahdet ehli indinde btn onlar toplayan sadece bir tek an vardr kendi gerek kymetini idrak ettiin vakit, ebedi hayata gemi oluyorsun, ebedi hayatta ise kstl zaman yoktur. Burada, ayette bahs edilen zaman sresi aslnda ok ksa ve efal yani madde alemi itibariyledir. Mana alemi itibariyle deerlendirmemiz ok gtr, nk madde mana yannda ok az deer tamaktadr. Ayette her mertebede olan kiinin anlayabilecei bir dil kullanlmtr. Gerek kadrini idrak eden kimseler ise, bu oluumu yaadklarnda onlara ayrca anlatmaya gerek kalmyor. Kuran- Keriym sana nazil olduktan sonra bunun deeri ne zamanla ne madde ile llemez. yi dn Kuran sana yani her birerlerimizc nazil olmutur bu ifadeyi ehli yakyn olarak anlamaya alalm. imdi burada bir gerei daha amaya alalm: yukardan beri grdmz ayetlerde (3) leyi gece geti. Cenab- Hak dileseydi tek ifadesiyle bunlar anktabilirdi. Birinci gece bu hakikatleri ilmel yakyn, ikinci gece aynel yakyn, nc gece ise hakkal yakyn olarak mahade edip yaamamz iindir. te ayette belirtilen bin (1000) ay Sri (zahir) ifade tarz ierisinde en az miktarda, asgari mterek erevesinde belirtilmitir. Gerek manevi ynn izah ise ancak yukarda belirtilen mertebede yaayanlar tarafndan deerlendirilebilir. Allah c. c cmlemizin idraklerim en geni ekilde amamza yardmc olsun. (Kadir 97/4).

a a 4 m T =a 3 7 2 b2 b
tenezzell melaiket verruhu fiyha biizni rabbihim min klli emrin (4) klli/her emir/iten onlarn/kendilerinin rabblerinin izni ile fiyha/onun iinde/hakknda onda/orada melaike/melekler ve ruh/z/hlasa, canllk tenezzl eder/inerler te o gece tenezzell melaiket melaike de iner, nzul eder. Kuran indikten sonra melaike de iner,
(4) 104

verruh Ruh da iner; fiyha o gecenin iinde bi izni rabbihim onlarn Rablarnn izniyle melaike ve ruh o gece iner: ndirelim bakalm imdi nereye inecekler? tenezzell melaiket melaike iner, tenezzl eder. Tabiiki iner, inmezmi hi?... O ruhtan maksat genelde Cebrail (as)dr denmitir. Oda ok yerli yerincedir ama birimsel olarak daha z dnrsek: Melaike dediimiz eyler, melekler, kuvvetlerdir yani Cenab- Haktan Kuran vastasyla sana yepyeni gler gelir, yepyeni idrakler alr, nk yukarda idrake, vema edrake hitab ediyordu. te o idraklerin almas iin yepyeni bilgiler gelir, melekler getirir, yani esma-i ilahiyenin her trlsn sana ilim ve bilgi olarak verirler. Dolaysyla ilmi artk gnlnden almaya balarsn, bakasna pek ihtiya kalmaz. Tabiiki ilim her yerden alnr, inde bile olsa alnr, ama, buradaki bilgi nakil bilgisi nakil ilmi deil, bizatihi kendinde ortaya gelen ilimdir, ki, ite buna mahede ilmi ve de yakyn ilmi, vahdet ilmi denilir. Tam salam, temiz, katksz bir ilim, dorudan doruya znden gelen bir ilimdir. Ve herkesin Cebrail-i kendine geliyor, ona ilmini getiriyor. Cebrail (as) grevlileri bu ileri grrler. te Ayette belirtilen melekler sendeki yeni grler, hayata baklardr. Tabiiki genel olarak yer yzne inen melekler de vardr. Bunlar bu gece Kadir gecesinde yeryzne inerler ve tebeddlat, deiiklik yaparlar. Byle olduu gibi bizim yer yzmz olan beden mlkmzde de ayn deiiklikler olmas lazm geliyor, ayn kazanlar salanyor. Bu iler gece oluyor. Yukarda bahsedilen gece ifadesinde, oluumda veyahut mertebede ki insanlarn deiik yaantlarndan zuhura geliyor. te meleklerin yer yzne inmesi, melekt Esma mertebesinin sana nzuldr. Ruhun yer yzne inmesi, sana Sfat mertebesinin nzuldr. Kurann sana inmesi ise, Zat mertebesinin nzul ve tecellisidir. Bakn ifadelerde ne incelikler var. Onlar hakikatleri itibariyle anlamamz gerekiyor. Bu iler nasl oluyor? biizni babbihim ancak onlarn Rablerinin izni ile oluyor. Yani nereye nasl bir oluum, bir bilgi geldi ise Rabb onu o ekilde orada kendi kontrolnde oluturup tahakkukunu salamaktadr.
105

Burada bilmemiz gereken bir husus vardr, Rab dcndiinde, bu esmann, hakikatini iki ynl bilmemiz gerekmektedir: birinci yn Rabbl erbab yani Rabblarn Rabb itibariyle, genel olarak bu sistemin altrlp terbiye edilmesidir. kinci yn Rabbl has Has Rab itibariyle varlklarn kendi has Rabblar dr. te bu oluum her varln kendilerine has Rabblarnn izniyle inmektedir. Rabb esmas terbiye eden mrebbiye demektir ve her varln bal olduu bir esmas vardr. te o esma, o varln Rabb dr, byle olunca da her varln kendine ait Rabb- has baka baka esmalardr, bu esmalar Rabb-ul erbaba baldr oda birdir.

Bu hakikat-i Kuran- Keriym de Yusuf (as) azndan (Yusuf 12/39)

1n lb2a va jyb b SY 6 b a yaa a a

ya sahbeyis sicni e-erbabn mteferrikune hayrn emillahl vahdl kahhar ya sicn/zindan iki (2) sahb/arkadam mteferrik/eitli erbab/rabbler m yoksa vahid/bir tek kahhar/kahredici allah m hayrldr Ey zindan arkadalarm ayr ayr Rablarm hayrldr, yoksa tek ve stn olan Allahm hayrldr? diye, bildirmitir. Genel olarak, Rabbl erbab btn bu alemde meydana gelen oluumlarn kaynadr. Rabb-l haslar ise, teferruatlar oluturmaktadrlar. Buras ise Esma mertebesidir ve Efal mertebesindeki oluumlar meydana getirir. Ve ruhun inmesi: Sana venafahtnn daha genii geliyor Adem (as) hakknda, (Hicr 15/29 ayetinde)

106

y o1
ve nefaht fiyhi min ruhiy ve ruhumdan fiyhi/ona iine nefh ettim/fledim Ona ruhumdan fledim sa (as) hakknda (Bakara 2/253)

6a 2 b a
ve eyyednah birhl kudusi ve rhl kudus ile eyyednah/onu/kendisini biz yed/el verdik, destekledik Onu Ruhul Kuds ile destekledik Burada da sana ruhun, Hakikat- Muhammed-inin Ruhul Azam olarak gelmesi, Rabbl alemiyn izniyle faydalandrlmasdr, inmesidir Nasl? (Kadir 97/4)

=a 3 7
min kll emrin klli/her emir/iten Her bir emirden. Emir i manasnadr. te o mana alemindcn gelen zellikler Efal aleminde zuhura gelmektedir. Senin gnlne mana aleminden gelen melekler, gler; ruh, hayat, nur bedenine intikal ediyor. Bedeninde de madde aleminde, Efal aleminde zuhura km oluyor. min klli emrin her bir emir selamun ve o emir ile birlikte selamet getirirler, ve tabi byle bir oluum selametten baka ne olabilir. nsan iin bundan salim daha selametli bir ey olur mu? Selam ayn zamanda slam, selamete kmak, selamette olmaktr. (Kadir 97/5)

v1a ny 5 U
selamn hiye hatta matleil fecri (5) ta ki matleil fecr/fecr/tan yeri tulu edinceye/aarncaya kadar hye/o selam/esenliktir O gece tan yerinin aarma.sna kadar bir esenliktir.
(5)

gider.

hiye hatta hatta u zamana kadar ki metlail fccr gne douncaya kadar bu oluum bylece devam eder Bakn yukarda geceden bahsedildi, burada da tuludan bahsediliyor,
107

ne demek isteniyor?... Gne douncaya kadar yani Hakikat-i lahi gnei douncaya kadar. Hakikat-i lahiye gnei doduu zaman sende tabii ki fecr oluyor. Yukardaki geceler bitiyor ve fena fillah mertebesinden Baka billah mertebesine geilmi oluyor. Bu halde gece ve teferruat bitmi, her ey yerli yerine dnm, ebedi gndze ulalmtr. Nasl ki yz kilometre yukarya kldnda gnele kar karya kalndnda, her zaman gndz ise, gnl alemine girdiin zaman da (sra 17/81)

6 3bja za bu
cael hakku ve zehekal batl hakk cae/ceye etti, geldi ve batl zehak/hkm bitti, yok oldu Hak geldi batl gitti baka bir ifade ile, bu fecr batln gitmesidir. Batl ise, senin var zannettiin aslnda hi bir zaman var olmayan izafi nefsindir. O gittii zaman gelecek olan ise, gneli gndz, o da senin zn, zatndr. Ey hakikat yolcusu! Yukardan beri anlatlmaya allan eyleri iyi anlamaya alalm. Bunlar bizim gerek hayatmzn seyirleridir. Bir sistemin oluumu, bir geliimin olumasdr. Bu sistem oturduktan, gne doduktan sonra kemale erilmi, meyve olmu oluyor. Tekrar o meyvenin seyrini batan anlatmaya gerek kalmyor, nk yaanm oluyor. Neticede ise sonradan bunlar bakalarna yaatmak gerekiyor, sonra tekrar tohum oluyorsun, tekrar topraa giriyorsun onlarla birlikte tekrar seyrini srdryorsun. te u satrlk ksack bir sre ierisinde Cenab- Hak btn kemalat ortaya getirmitir. nallah hepimiz bunlarn idrakinde olalm ve en iyi ekilde anlayanlardan olalm. zetlersek, biz Kuran- Keriym-i Kadir gecesi yani mbarek bir gecede indirdik. Bu mbarek gece bizim iin, kendi gerek varlmz idrak ettiimiz gecedir. Cenab- Hak bizim eski birliimizden kp nefsaniyetimizden kurtulduktan sonra, o gnle tecelli etmeye ve ilham yoluyla Kurann indirmeye balyor. Kuran- Keriymin inmeye balamas, melekler ve ruh vastasyla Cebrail vastasyla oluyor ve kim ki bunu idrak ederse Kadir gecesini idrak etmi oluyor. te slam dininin zelliklerinden gzelliklerinden bir tanesi de bu ki, kim bunlar idrak ettiyse, daha dnyada iken Hak sevgilileri arasnda oluyor.
108

Sadekallahulaziym... Not: Hatrasna ve mevzu ile ilgisine binaen Nusret Babamn 1963 senesi Ramazannn Kadir gecesinde yazm olduu mnacatn da ilave ediyorum. Allah c.c. fcyzinden nasibdar eylesin.

KADR GECES MNACAAT (Nusret TURA)

Ramazan 27 1963

Ey alemleri yaratan Rabbimiz; Ey azameti, ani, erefi kudreti, kuvveti ltfu, keremi...sonsuz olan sevgili ALLAHm; Seninle konuabilmek iin aczimi itiraf ederek, nefsimi hakir grerek ve gstererek sze balayacam. Cehennem devrim geti, yine oralara derek yanmak istemem. Senin sonsuz sfatlarn her kulun biliyor. Bilmeyenlere de yakn zamanda bildireceksin. Bu sfatlar da cennete alan kaplardr. Nusret kulun cennet kapsnda da deildir. Zatnn deryasnda yzmek istiyorum. Senin ak ateinle yanmak istiyorum. Pervanenin en son are olarak kendisini atee atmas gibi yanmak isliyorum. ok krler olsun sana; yanyorum da, beni hi bir alem tatmin edemez oldu. Bende ibadet takati da kalmaz oldu; nk zatnn ismi, isimlerin en gzeli ve en derin manals; ALLAH diye seni aradm zaman gnlmden doan bir nur parmaklarmn ucuna kadar yaylyor. Topraktan olan varlm nur kaplyor. Btn hislerim, kuvvetlerim, ihtiraslarm, iptilalarm eriyor, yok oluyor. Senin emirlerin; varln bilen, sana ibadet ederek avu aan kullarn iindir, akl sahiplerinedir; bende o zaman ben, ben diyecek bir varlk, kendisini sana nisbet edecek bir akl kalmad ki, azm, azalarm hareket edebilsin. te bu mbarek Kadir gecesi kainat duvarnn zerine aslm olan Nusret isminde khne bir elbisem vard; Sen o elbiseyi srtna geirdin. Bu gece tebdili kyafet ederek geziyorsun. Sen btn nurunla, btn varlnla btn rahmet ve evkatinle bende gzktn.
109

Ben de isterdim ki dier mmin kardelerimin gibi arabalar iinde ehrin btn camilerini dolaaym. ftar bir camide, akam namazn bir dierinde, yats ve teravih namazlarm bir nc camide eda edeyim. Bu aciz kulun ne yapt. Tabii bilirsin erkenden yatt, hem yatssn evde eda ederek. Herkesin btn gece yorulup da uyuklar halde olduklar bir zamanda, sabahn saat ikisinde kalktm, huzuruna durdum. Bu saat Akla Maukun naz ve niyaz saatidir. Bu saat mahremlerin, sevgililerin sevitikleri saattir. Bu saat nusret saatidir. Beni sana gtrecek deveyi dinlendirdiim saattir, sonra yola srdm. Camilerde, yer yer evlerde klar vard. Kullarn btn gecenin yorgunluuna mukabil el kaldrmlar, bir ok eyler istiyorlar. Sevgili ALLAHm, onlara istediklerini ver, hazinede hepsini memnun edebilecek eylerin hepsi fazlasyla mevcut. Onlar yalvaryorlar, alyorlar 364 gn gaflette ve gnah kirlerine bulandklar iin alyorlar. Ver ALLAHm onlara ver! Affet onlar sevgili Rabbim: gnah defterleri mi doldu? Atee at, insanlar deil. Defterlerini at, onlar yak. Onlarn dilediklerini de verince sen de rahat olursun Nusret kulun da. Nene lazm ya Rabbim, sana sevgisini arz etmek iin huzuruna can atan Nusretinin yzne bak. te birka saat sonra sabah olacak. Kadir gecesini ihya edenler uykuya dalacak, gaflet ehli yine vazifemi yaptm Rabbime yalvardm belki bu gecemi bin aylk ibadele muadil tutacak diye memnun ve msterih olarak tekrar eski hayatlanna devam edecekler. Fakat ya Rabbim, senin Nusret kulunun btn sene seninle bulumad sabah yok ki. Hatta beeriyet yk az olduu zaman huzurundan ayrldm zaman yok.
Ey benim Nusret kulum; Sanki Muhammedimin sevgisiyle mebu bulunuyorsun. Onun sevdiklerini ve onu sevenleri ben de severim. Bu mtekabil sevginin temeli de kullukta kemale ermektir. Yoklua umaktr. Benim zatma olan muhabbetten gayr yarattm eylerden herhangi birisine muhabbet: beni unutmak ve gaflete dmektir. Her eyi sizin iin yarattm, fakat muhabbet ve ak bana mahsustur. Gnl evini bana tahsis ederek masivay oradan karanlardan, ben de kulluk perdesini kaldrrm. Kullanma bak, yanma gel Muhammedimin mmetini temaa edelim. Gznden perdeni aldm, srtndan kulluk elbiseni kardm. Sana grmek ve sylemek kabiliyetini verdim. Benimle basirsin, vekilimsin!

ALLAHm! Sevgili Rahbim: neler gryorum? Madem ki sylememe de msaade ettin, ben de syleyeyim ki, bleni dinleyen kullarn da ayn yoldan gelsinler. Ben senin huzurunda ibadetle meguldm, imdi yannda bulunuyorum. Alayanlar, szlayanlar, pr pr kalbi atanlar, alev alev cierleri yananlar, mteessir olmasnlar ki, sen onlarla da berabersin. Ya Rabbim, utanyorum! Kble olarak tannan Kabe-i erifle siyah rtnn iindeyim. Btn balar bize eik, btn gzler yall yasz bize bakyor. ALLAHm; bana neler oluyor? zmden, sinemden, gnlmden, vcudumu yakmyan bir ate douyor., Hayr! bu ate deil; vcudumu istila eden bir nur, nurdur. Bize bakanlara ak ve evk saan bir nur. Masiva akn yakt,benliimi yakt, btn efkarm yakt.
110

Ben zat olarak m kaldm? lmin ve akln ta kendisi olarak m kaldm, gz ve idrak nuru olarak m kaldm? Ah. Aman ya Rabbim, eriyorum, eriyorum nerede ise cehennemi sndreceim Hatta, hatta cenneti de! Kellmini ya humeyra, Mealen: konu bana ey Hmeyra (Hadis) Estafurullah Estafurullah Ez bike minke ya ALLAH. ALLAH ALLAH ben nerede idim? Byk bir kalabalk ellerini amlar alyorlard. Onlara islediklerini verdim, sevindiler. Gittiler, evet onlar gittiler, ben yine onlarla kaldm. Evet ben onun elbisesi oldum, evet o benim iimden doru kaynad. Beni eritti, evet evet, bayldm veya tam diri oldum hayatn da ta kendisi, l tuf ve keremin ta kendisi, isimleri sfatlar Zatnn deryasnda gaip oldum. Cehennem yakmaz oldu. Cennet de gzmden silindi. Evet evet, ahir zaman velisi evet son velilerden hayr bir ka tane daha var. Szlerimi melek srafilin Suru gibi ve isa peygamberin szleri gibi diriltici, hem de lleri diriltici szler. Talara topraklara hayat veren szler. Biz de sizdeniz diyorlar. Evet, inbisat (genileme hali) katreye verilirse, deryaym der. Evet, inbisat (genileme hali) zerreye verilirse gneim der. Arifler de dudak bkerler, yalanlamazlar, nk her ey aslna gidiyor. Kainat onun erefine yaratld halde ben de sizin gibi bir beerim. Fakirlikle iftihar ederim diyen Rabbimizin ilk sevdii elbise, beer libas, fakirlik sfat srtndan hemen hemen hi karmad elbise. eriat, Hakka giden yoldur. O onu tanzim etmi, ekillendirmi. Ak hayat; bu varlk yolundan bambaka bir yol. kisi bir arada grnmse de idrak fark birini ah dierini kul yapar. Biri varl nizama sokar, dieri yoklua kanal aar. kisinin de birletikleri noktada bir nur peyda oluyor, harem saray, vahdete giriliyor, fakat bu giri herkes iin deil, onun iin, fahri alem Efeendimiz ak alemini Mevlana Celalettin azndan anlatyor. Ne, kar? Onun syledii, kapal getii sozleri de Nusrete syletiyorlar. srafilin hayat fren Srunu Nusrete vermiler. Olur ya buna Alem-i Huzur, Alemi mkan derler. Yok, yok olmaz olmaz demek Ramazan erifin 27.ci Kadir gecesinde herkesi bir srra erdirip kadir ve kymelini bildiriyorlar. Fakat sevgili okurlarm: 365 geceden bir gece olan Kadir gecesini yakalamak islerseniz, o bir tek geceye gvenmeyiniz. nk inhisar yoktur. Ak olmak, huzura kabul olduuna itimat edinceye kadar seneleri devir etmek lazmdr. smi Azam, Cenab- Hakkn isimlerden birisidir. Bunu bilen bulun imkanlara sahip olur. Fakat o smi Azam kendinde tahakkuk ettirmeyi art komular, buna muvaffak olanlar da tam bir feragat halindeler. Gzleri sevgiliden baka bir ey grmez, onu grenin de dili tutulur, gz olarak kalr. Rabbimin izniyle bu ok kymetli sohbetimiz de burada son bulsun, surette bayram idrak iin beeriyet libas giyelim,
111

tevkif ALLAHdandr...

09/03/1994 Kadir gecesi

KADRN KIYMETN BL
Ramazan geldi karde, geiyor, Gnler hep birer birer eriyor, Orular yolu tuttu gidiyor, Ramazann kadrini kymetini bil. Kadir gecesi hayrl bin aydan, Sende al hemen bu byk paydan, Hakka varrsn belki bu yoldan, Kadirin kadrini kymetini bil, Bayrama ulanca bir gn, Gnahlar mutlak olur srgn, Hayatn ynlendir dzgn, Bayramn kadrini kymetini bil. Kadir gecesinde indi Kuran, Okuyunca bulursun kurban, Kuransz geen gnlere yan, Kurann kadrini kymetini bil, Nehiden sanada var rahmet, Ne olur onu incele bir zahmet, Hayalinde her daim yadet, Peygamberin kadrini kymetini bil Rabbine ynel artk gzelce, Hani sz vermitin ezelde, An Onu durmadan her yerde, Rabbnn kadrini kymetini bil, mrn harcama bouna, Geldin acaba ka yama,
112

Belki sonu gitmez houna, mrnn kadrini kymetini bil, Kendini biraz tan nce, Dn, dn her dem gzelce, Pimanlk iine ileyince, Kendinin kadrini kymetini bil, lmi lednniye ynel, Verir sana tuttuun el, Haydi gnl alemine gel, Dnyann kadrini kymetini bil. Dnyada vaktin nasl geiyor, Gnlerin birer birer eriyor, Haydi Rabbn seni bekliyor, lminin kadrini kymetini bil. Nefsini iyi tan bu gnden, Neler kar beden gmleinden, Haber iste mana aleminden, Nefsinin kadrini kymetini bil. Nefesini iyi kullan her an, Boa geen nefeslerine yan, Gayret et dayan da dayan, Nefesinin kadrini kymetini bil. Zikrullah ile ok megul ol, Ondan geer Hakka giden yol, stikamet dz, deme sa sol, Zikrinin kadrini kymetini bil. Namazda Mirac eyleyiver, Be vaklede deer ver deer, Gzelce devam edersen eer, Namaznn kadrini kymetini bil. Necdeti bigane grdn belki, Rabbndan ayr deildir bilki, Dnyadan ayrlmadan gel grki, Necdetin kadrini kymetini bil.

Necdet ARDI

113

SOHBET TARH 9-NSAN 1997 ZET

ALTINCI BLM RAMAZAN KURBAN BAYRAMI

Euz billahi mineeytanirraciym Bismillahirrahmanirrahiym

Rabbi zidni ilma elhamd lillahil Rabbil alemiyn, vessalat vesselami ala Rasulina Muhammedin ve ala alihi ve eshabihi ecmain Bu gn 09/04/1997 aramba akam Kurban bayramnn yaklamas dolaysyle, inaallah mevzuumuz Kurban hakknda olacaktr. insanlar ilkel kavimlerden, eskilerden bu gnlere kadar trl vesilelerle kurban kesmektedirler. Kuran- Keriymin ifadesiyle ilk kurbann Adem (as)in oullar arasnda yapldn reniyoruz. yleki; (Maide Suresi 5/27 ayetinde)

< zb2 a 2a bj 3ma RW bya 3jn bb2 b2 a 6a 3 jn

vetl aleyhim nebe ebney ademe bil hakk iz karreba kurbanen fetkubbile min ehadihima ve lem ytekabbel minel ahari ve hakk ile ademin iki (2) ebniy/beniy/olu nebe/haberini onlarn/kendilerinin zerlerine etla/tilavet et, oku

114

vakta (hani) ki kurban olarak karreb/kurban etmilerdi artk/hemen o ikisinin ehad/birisinden tekubbil/kabbel, kabul edilmiti ve ahar/tekinden tekabbel/kabbel, kabul edilmemiti Ey Muhammcd! Onlara, Ademin iki olunun kssasn doru olarak anlat ikisi birer kurban sunmular, birinink kabul edilmi dierininki kabul edilmemiti Ksaca belirtilen bu hadise hakknda dileyen kaynaklardan geni bilgi alabilir, yeri olmad iin biz teferruatna girmiyoru/ Daha sonra tarih sahnesinde brahim (as) kurban hadisesini gryoruz. (Saffat Suresi 37/100-111 ayetlerinde)

y 52 b 'j QPQ a 2 b QPR ba a a 2 b 4b 6m ab b z2a a 9 m b 3a o2a b 4b 2b a a b( a vn 7jv m ba b QPS = 2a b a bb QPT za v b a 7b a o QPU ja a ja a a QPV |22 b QPW a bm QPX 2a 5 QPY za v QQP a bbj a QQQ
febeernah bigulamin haliymin (101) felemma belea meahs saye kale ya bneyye inniy era fiyl menami enniy ezbehuke fenzur maza tera kale ya ebetifal ma tumer setecidniy inaallah mines sabiriyne (102) felemma eslema ve telleh lil cebiyni (103) ve nadeynah en ya ibrahiym (104)
115

kad saddakter rya inna kezalike necziyl muhsinyne (105) inne haza lehvel belal mbiyn (106) ve fedaynah bizibhn azymin (107) ve terekna aleyhi fiyl ahriyne (108) selamn ala ibrahiyme (109) kezalike necziyl muhsiniyne (110) inneh min badinel muminiyne (111)

bu halde haliym/hilm gulman/glman, gen delikanl ile beernah/onu/kendisini beer/mdeledik (101) meah/onun/kendisinin maiyeti (beraberce) say/komaya artk ne zaman ki beleg/bali oldu (eriti, ulatnda) dedi ki ya bneyye/olum inniy/kesin ben menam/nevm/uykumda era/ryet, gryorum inniy/kesin ben seni ezheb/zebeh/boazlyorum artk/hemen, maza/ne era/ryet, gryorsun enzur/nazar et, bak dedi ki ya ebe/baba efal/fiil, yap emir olunduunu Allah dilerse sabiriyn/sabrllardan beni vcud edecek/bulacaksn (102) bu halde ne zaman ki eslem/teslim oldular ve cebiyn/aln, aka iin telleh/onu/kendisini tele/ykt (yatrd, drd) (103) ve Ya brahim diye nadeynah/ona/kendisi nida, seslendik (104) gerekten ryay saddak/tasdik, doruladn inna/kesin biz kezalik/keza byle muhsinlere ceza, karlk veririz (105) inne/muhakkak haza/bu elbette hve mbin bela/imtihan (106) ve azim/azametli zbh/kurbanlk ile fedaynah/ona/kendisini feda/fidye verdik (107) ve ahriyn/sonrakiler, dierleri iinde/hakknda onun zerine biz terk/braktk (108) brahim zerine selam (109) kezalik/keza byle muhsinlere ceza/karlk veririz (110) inneh mmin ibad/abd/kullarmzdan (111) Rabbim! Bana iyilerden olacak bir ocuk ver diye yalvard. Bizde ona yumuak huylu bir olan mjdeledik. ocuk kendisinin yansra yrmeye balaynca: Ey oulcuum Dorusu ben uykuda iken seni boazladm gryorum bir dn, ne dersin? dedi. Ey babacm! Ne ile emrolundunsa yap. Allah dilerse, sabredenlerden olduumu goreceksin dedi. Bylece ikisi de Allaha teslimiyet gsterip, babas olunun aln zere yatnnca Biz: Ey brahim! Ryay gerek yaptn ite biz iyi davrananlar bylece mkafatlandnrz diye seslendik. Dorusu bu apak bir deneme idi. Ona, fidye olarak bir kurbanlk verdik. Sonra gelenler iin de brahime selam olsun diye ona iyi bir n braktk.
116

te iyileri bylece mkatatlandrrz. Dorusu o, inanm kullarmzdand. Yukarda bahsedilen ayetleri ok iyi deerlendirmemiz lazmdr. Daha evvelki sohbetlerimizde brahim (as)n kurban hadisesini olduka geni ekilde ilemitik yeri olmad iin burada ksaca deineceiz. Ryalar misal aleminden gosterildiinden misaller ile ifade edilmektedir. ok az rya gsterildii gibi tahakkuk eder. Dierlerinin tabire ihtiyac vardr. Bu yzden rya tabiri ok derinlik isteyen bir ilimdir. brahim (as)in dahi ryas misal ile idi. Eer gerekten Cenab Hak smail (as) kesilmesini murad etse idi, onun yerine ko indermezdi. Aslnda Cenab- Hakkn murad koun kesilmesi idi. nsan, yani olu suretinde gsterilmesi, her ikisinin de imtihanlan iindi. brahim (as) smail (as)n boynuna vurduu bak kesmeyince yanda duran taa vurmutur, o zaman ta kesilmitir. Bak ayn baktr madde ekil deitirmi et ta; ta ise et olmutur. Bu hadise ise niyetlerin halis olmasndan meydana gelmitir. Ve orada brahim (as) smail (as)a ba vurduu zaman, btn benlik, nefsaniyet ve sahiblik zelliklerinden soyunmu halde idi. Btn varlkta Tevhidi efal i (fiillerin birliini) bunlarn da Hakkn fiillerinden baka bir ey olmadm mahede ettiinden ba o mahalle vurabilmitir. Eer kendisinde ok az bir miktar dahi babalk, evlatlk, benlik, merhamet duygular olsa idi, eli kalkmaz bca vuramaz idi O anda o boyun her hangi bir eyadan farksz idi. vardr. Ayn brahim (as) ile smail (as) bir gn gelecek Kabenin duvarlarn ykseltmeye balayacaklardr. Bakniz (Bakara 2/127ayet) te bu hadise de bizler iin Tevhid-i efal mertebesi itibariyle byk ibretler

3a oja aa 2a a QRW a a oa a 6b 3 jm b 2
ve iz yerfeu ibrahiyml kavade minel beyti ve ismayl rabbena tekabbel minna inneke entessemiyul aliym ve ibrahim ve ismail beyt/evden kavaid/temelleri (dsturlar) vakta (hani) ki erfeu/refi, ykseltiyorken bizim rabbimiz minna/bizden tekabbel/kabul eyle inneke/kesin sen ente/sen iiten/duyansn, alim/bilensin 127. Hatrla ki. brahim Beytullah'n temellerini smail ile beraber ykseltiyor, ey Rabbimiz! Bizden kabul buyur, phe yok ki sen iitensin ve bilensin, diyordu Bu gn Haclar hacca gittii vakit o hadiselerin getii yerler de gereken fiilleri yaparlar. Kurban kesmek daha o gnlerden bizlere kalan bir snnettir.
117

imdi yava yava Kurban bayramna gelmeye alalm.

(Maide Suresi 5/95)

6 y na a anm aa a b a b YU

a 3n b 3r av an n
ya eyyhelleziyne amenu la taktlssayde ve entm hurumn ve men kateleh minkm mteammiden fecezan misl ma katele minen neami ya eyyhe/o iman edenler ve entm/siz hurum/ihramllarsnz iken sayd/av katletmeyin ve sizden mteammid, taammd/kasten olarak kim ki kateleh/onu/kendisini katletti artk katl ettii/ldrd neam/enam, hayvandan misli/benzeri ceza/karlk/keffaret olur Ey iman edenle hraml iken av ldrmeyin. Sizden bile bile onu ldrene ehil hayvanlardan ldrd kadar ceza/keffaret vardr. Bilindii gibi Haccn rknlerinden olan ihrama girmek, hac namzetlerine baz kstlamalar getirmektedir. Bunlardan biri de canl hayvan ldrmemektir. Ancak kurbanlar kesildikten sonra bu kstlamalar da kalkmaktadr. hram iki para beyaz havlu, kumatan oluan bir rtdr. Biri bedenin altna birisi de stne rtlr ve Arafata bu kyafetle klr. hram ve Arafat yaam, mana alemine ait bir yaam ifadesi olduundan beeri faaliyetler kstlanmtr. Arafattan, Minaya oradan eytan talamaya gittikten sonra, ancak kurban kesilir, bylece mana aleminden tekrar beden alemine gelinir, ki ondan sonra da av yasa kalkm olur. (Kevser Suresi 108/1-3 ayetlerinde)

6 qa ba b a Q 6 za 2 3 R n2a b( a S
inna ataynakel kevsere (1) fesalli lirabbike venhar (2) inne anieke hvel ebter (3) inna/kesin biz kevseri sana ata/ita/ihsan ettik, sunduk, lutfettik (1)
118

artk/hemen senin rabbin iin/diye salle/salat, namaz kl ve enhar/nehar/nahr et, kurban kes/boazla (2) inne/kesin sana en/kin, buz, adavet eden hve ebter/soyu kesik (3) Ey Muhammedi dorusu sana Kevseri verdik yleyse Rabbin iin namaz kl ve kurban kes. Dorusu ad san ortadan kalkacak olan, sana kin tutan kimsedir. imdi: Belirli gecelerdeki belirli idrak yaantlarndan sonra, - yani kiinin evvela Regaibini idrak elmesi, - sonra Mevluduyla manevi doumunu yapmas. - Ondan sonra eline beratn almas. - Ondan sonra Miraca ykselmesi, - sonra Kadrini, kymetini bilmesi. - Ondan sonra da Ramazan bayramn yapmas onun iin byk baardr. Ramazan hayramna eker bayram denmektedir, aslnda o yukarda ksaca belirtilen zelliklerin yaanmasna sebeb olduundan kr bayramdr. Cenab- Hak gerekten Hakikat-i Muhammedi zere olan Muhammedilere neler bahettiinin kranesini yapm oluyoruz ve bunun neesini yaam oluyoruz. Ramazan bayramnn birinci gnnn sabahnda bayram namaz vardr, bu namaz iki rekattr ve hcr rekatinde dokuz tekbir vardr. ki rekat olmas bu hakikatlerin zahir ve batn yaanmas. Tekbirlerin dokuz-dokuz, (9+9) on sekiz (18) olmas on sekiz bin alemin seyrinin ifadesi iindir. Kii Ramazan bayram ile birlikle bu alemleri seyretmi olduunu belirtmi olmaktadr. Eer bayram namaz farz olmu olsayd, btn mslmanlardan bu seyri slk (hakka yolculuk) istenmi olacakt. Vacip olmas farz- kifaye gibidir. Baz insanlar bu yolculuu tamamladiklarnda dierlerinin yolculuklar da onlarn ahsnda izafi olarak yaplm kabul edilmekledir. Nasl ki bayram btn insanlar yapt halde, aslnda gerek bayram yapan kimselerin ne kadar az olduunu grmekteyiz. Dier insanlar, gerek bayram yapan kimselere suret ve ekil olarak benzediklerinden, bu benzeyi yolundan bayramlarn da bayrama benzer bayram gibi yapmaktadrlar. nsan- Kamilin yapt bayram ile dierlerinin yapt bayram arasnda kyas edilemeyecek farklar vardr, yaayan bilir, bu halleri ok iyi dnmemiz lazm gelmektedir. Bayram ol gndr bana kim Aklardan birisi:
Gz gre didarn (yzn) Grmesem bir gn seni 0l kara gndr bana. Demitir.
119

te Ramazan bayramna ulaan kii, seyrini tamamlam, Cemal-i lahiyi mahede etmi ve Cemal tecellisi ierisinde hayatn srdrr hale gelmi olmaktadr. Ramazan bayram ile Kurban bayram arasnda ki fark, Ramazan bayramnn, Cemal tecellisi, Cemali tecelli. Kurban hayramnin ise Celal tecellisi, Celali tecelli olmasdr. Biri yumuak; biri sert zuhurludur, kanl bakldr. Bir mrn yaants bir senedir, yani ilk bahar, yaz, sonbahar, ktr, daha baka mevsim yoktur. Dier seneler birbirinin ayndr. Bu sebepten her sene bir seyri sluk (Hakka yolculuk) hkm gerekletirilmektedir. Senenin yedi ay ettur-u seba yedi mertebe nefis turu aylar efal, esma, sfat mertebeleri. ki bayram aras ise Zat ve nsan- Kamil mertebelerinin karl olan yaam srelerinin ifadeleridir. Her sene bunlarn tekrar ettirilmesi gaflete dmemek iindir. Fakat ne yazkki bu hakikatlerden gafil olduumuz halde ne yaptmz bilmeden taklidi bayramlar tekrarlayp durmaktayz. Gerekle ise: Hakikati itibariyle Ramazan bayramn idrak ederek Baka billaha Hakkta baki olmak eren bu kimsenin bu yaantsn evresinde bulunan taliplerine de ulatrmas gerekmektedir. Baka billahtan tekrar dnyaya manen grevli olarak gnderilen kimse kabiliyetli olanlar elinden tutup Hakka doru yolculua karr ve onlarn da kemale eemelerine vesile olur. Ramazan bayramnda Cemal tecellisi zuhur ediyorken, Kurban bayramnda ise Celal tecellisi zuhur etmektedir. Bu kapdan gemek iin kii nefsini kurban etmesi gerekmektedir. Bu oluumu kiinin kendi kendine uygulamas mmkn deildir, daha evvelce bu yollardan gemi birinin rehberliine ihtiya vardr ve Celal tecellisi gerekmektedir. Eer brahim (as)in olunu kesme hadisesi olmasa idi hi bi mrit derviinin nefsi emmaresini ktlkleri ok emreden iindeki gc ortadan kaldramazd. te Cemal tecellisi ile zuhura gelen Cemal-i lahinin ikram iin Celale ihtiya vardr, nk zl Celali vel ikram dr. Zat-i ikram, Celalinden zuhur etmektedir. Nefsi emmarenin, levvamenin, yumuaklkla ortadan kaldrlamyaca bilinen bir gerektir. Dolaysyla nefsine kar biraz iddetin ve Celalin gerei ortadadr. Bu lzumun ifadesi olarak Kurban bayramnda suret ve madde olarak bu kurbanlar kestirilmektedir.
120

te biz o hayvann ban kesmekle kurban ettik zannediyoruz. Hayvan gitti ortadan; cann veren o, biz ne verdik? para! para verdik, para tekrar bulunur fakat can bulunmaz. Acaba o kadar kolay m bu iler? te bu suretle kesilen kurbanlar, manadan kesilen kurbanlar hkmne girmektedir. Bir fiilin zahirde tahakkuku olacak ki oradan batnna intikal etsin. Nefsi emmarenin, levvamenin kurban edilmesi; zahirde olan bu ilerin batn ifadesidir. Nasl ki brahim (as)a nefsinden, yani kendinden meydana gelen ocuunun kesilmesi ifadeli olarak bildiriliyorsa, bir derviin de kendi varlndan meydana gelen duygularn, yani ocuklarnn kesilmesi gerekiyor. te bu duygular bakla kesilemiyecegi iin, brahim (as) smail (as)a ba vurduunda kesemeyii ayrca bu geree de binaendir. Ayn bak ta ve gelen kou bir vuruta kesmitir. Kii nefis terbiyesi ile seyrini srdrmeye devam ettiinde emmareden, levvameden, mlhimenin bir ksm olumsuzluklarndan kurtulursa, bundan byle nefsini ilah edinmesi mmkn deildir. Eer kii iindeki bu eksi glerden kurlulamazsa o zaman nefsi onun ilah olur, farknda bile olmaz. Bu durumdan kurtulmann yolu nefsi duygular kurban etmekten gemektedir. Bu olutuu zaman onun Rabb Rabbul erbab (Rablarn Rabb) olur. te kim Hak yolunda kendi nefsini kurban etmezse, o nefis ona ilah olmaktadr. Bulu ana doru, kiinin birimsellii olumaya balad zaman, dnyaya meyil balar. Benlik, mal toplama sevgisi, kar cinse ilgi duyma, stn olma istei, ihtiraslar, bencillikler, artmaya balar. te bunlar kiinin kendinden meydana geldikleri iin dncede ve fiilde ocuklar hkmndedir. Bunlar oluturan ana gce nefsi emmare denmektedir. te dervilik sresinin balarnda bu glerin kurban edilmesi gerekmekledir. Ancak insanda daha baka gler de vardr. Onlarn faaliyete gemesi de veled-i kalb kalbin olu ifadesiyle yerini bulmaktadr. Ramazan bayramnn gn olmas! Birinci gn, ilmel yakyn. ikinci gn, aynel yakyn. nc gn ise Hakkal yakyn olarak mahede edilmesinin ifadesidir. Kurban bayramnn drt gn olmas; eriat, Tarikat, Hakikat ve Marifet mertebelerinin gerek ynleriyle mahede edilmesinin ifadesidir. - Regaib gecesi ifadesiyle, seyrine balayan dervi yani manevi yolcu, - Mevld gecesi ifadesiyle gnl evladn faaliyete geirir, - daha sonra beratn alr,
121

- daha sonra Miracn yapar, - daha sonra kadrini yaar, - daha sonra da kr Ramazan bayramn yapar. Bu haller Cemal tecellesidir. Cemal-i lahi tecellisi ierisinde gark olmu kemale ermi kiinin yava, yava renip yaadklarm baka gnllere da aktarmas gerekecektir, nk bu bir manevi grev devir teslimidir. Bu devri yapabilmesi iin kendisinin Celal tecellisine ihtiyac vardr. Kar birime fayda salamak iin bir ifade gerekmektedir. Dervi ilk balarda yalnz bana nefs-i emmaresini yenemez. te daha evvelce bu sistem iinde eitimini tamamlam olan bir ehli kemale ihtiyac vardr ve bu eitim kar tarafa bir irade ile aktarlr, bu da Celal tecellisidir. Ancak bu yolda o kii kendinde ki nefsi duygular kese, kese, kurban ede ede, Kurbiyyete yani Hakka yaklamaa balar. Kurban bayram; batn olarak bizlere bunlar anlatr. Zahiri olarak ise fakir kimselerin et yemesine sebeb olur. Kurban bayram, her gn, bu oluumlar drt (4) mertebede kemal zere yaanmas iin drt gndr yani eriatin hakikatini, tarikatn hakikatini, hakikatin hakikatini ve marifetin hakikatini gerek anlamda yaamak iindir. Hac namzedi olan kii, ihramda olduu zaman sresi iersin de avlanamyaca daha evvelce Ayet-i kerime ile belirtilmiti. Bunun sebebi, ihrama girme; hakikatte, beeriyetinden soyunmadr ve lahi varlna brnmedir. hram iki paradr ve zerinde diki yoktur, diki demek bir eylerin birbirleriyle irtibatlandrlmasdr. Eer beeriyet ve nefsaniyet irtibat bir mr boyu devam ederse o kimse ne yazk ki gerek kimliini bulamaz. hram giymek iin elbiselerinden soyunmak, kiinin beeriyetinden soyunrnas, Hakkani varl ile kalmasdr, dolaysyla her eye Rahman ismiyle, rahmet etmi olmas gerekmektedir. Bu sebebten herhangi bir eyi ldrmesi de mmkn deildir. hramdan kma zaman geldiinde bu yasaklar kalkyor, nk tekrar beeriyetine dnm, hem beeri, hemde lahi kimlii ile yaamn srdrmeyi devam ettirmee balam oluyor. Bylece irfaniyet yollarndan geerek Kurban bayramna ulaan kimse baka billah Allah da baki olma yaamn srdrmeye devam edecektir.
122

Kurban bayramnn birinci, ikinci, nc gnnde kurban kesilebiliyor, fakat drdnc gn kesilemiyor. nk daha evvelce de belirtildii gibi - birinci gn eriat, - ikinci gn tarikat, - nc gn hakikat, - drdnc gnde marifet mertebelerinin ifadelenilir. Ayr bir ynden bakldnda, - birinci gn Efal mertebcsi, - ikinci gn Esma mertehesi, - nc gn Sfat mertebeyi, - drdnc gn ise Zat mertebesi, iradesindedir. Zat- mutlak merlebesinde her ey tam bir btnlk iinde olup, farkllk ve zuhur olmadndan fiil de yoktur, bu sebebten drdnc gn kurban kesilemez. Baka billah Allahda baki olma, seyri fillah Allahda seyr, Mea Allah Allah ile birlikte seyir, te bu seyrin sonu yoktur, bundan sonra da bayram yoktur. Kurban bayram insan yaamnn ulat en st dzey, irfan mertebesidir. Bu olgu her sene tekrarlanmakladr. O sene iersinde ka kii bu irfan ve idrake ulamsa, gerek bayramlar ancak o kimseler kutlamaktadrlar dier insanlarn fizik olarak onlara benzemeleri, benzer bayram yapmalarna vesile olmaktadr ve bu yaam mrler boyu urup gitmektedir. Bylece mhim olan kiinin bu seyri idrak edip, yaantsn bu seyr zere srdrmesidir. Kevser suresinin zahir ve batn manasn idrak eden kimseler bu hakikate ulam kimselerdir. Bilindii gibi Hz. Rasullullahn mbarek evlatlar kk yalarda vefat etmilerdi. Bunun zerine baz kimseler, Muhammed (s.a.v) ebter oldu, soyu tkendi demilerdi. Bu hadise zerine Kevser suresinin indirildii tefsir kitaplarnda ak olarak bildirilmitir daha ok malumat isteyenler ilgili blmleri inceleyebilirler.

(Kevser Suresi 108/1-3 ayetlerinde)

6 qa ba b a Q 6 za 2 3 R n2a b( a S
inna ataynakel kevsere (1) fesalli lirabbike venhar (2)
123

inne anieke hvel ebter (3) inna/kesin biz kevseri sana ata/ita/ihsan ettik, sunduk, lutfettik (1) artk/hemen senin rabbin iin/diye salle/salat, namaz kl ve enhar/nehar/nahr et, kurban kes/boazla (2) inne/kesin sana en/kin, buz, adavet eden hve ebter/soyu kesik (3) Ey Muhammedi dorusu sana Kevseri verdik yleyse Rabbin iin namaz kl ve kurban kes. Dorusu ad san ortadan kalkacak olan, sana kin tutan kimsedir. brahim (as)in olunun kurban edilmemesi, Peygamberlik sresinin sona ermemi olmasndan, bu seyrin zahir ve batn devam etmesi lazm geldiindendir. Hz. Rasullahn oullarnn kk yalarnda ukba alemine alnmas ise, Peygamberlik zincirinin sona ermi, fakat batn velayetin Hz. Peygamberin manevi gnl evlatlar tarafndan kyamete kadar devam ettirilmesi lazm geldiindendr. Bu srr anlayacak durumda olmayan baz kimseler Hz. Rasullulaha ebter yani ok beter oldu nesli tkendi, getirdii din de sona erer dediler. te bu hadise zerine nazil olmu olan Kevser sresi bizlere ok eyler anlatmaktadr. lk bakta, nzul sebebinin nesil ile ilgili olduu halde neden acaba

6 qa ba b a Q
inna ataynakel kevsere (1) inna/kesin biz kevseri sana ata/ita/ihsan ettik, sunduk, lutfettik (1) Biz sana Kevser-i verdik diye balyor? olmasn ve devamn ok iyi bir aratrma yaparak idrak edip yaammza intikal ettirmemiz gerekmektedir. inna Muhakkak ki biz ataynake sana biz verdik el kevser Kevseri verdik Bakn buradaki hitabn zat ve sfat mertebesinden olduunu grmekteyiz, zat mutlak, sfatlar itibariyle ltufta bulunmaktadr, bu insan oluna yaplan lluflarn en st merlebelerindendir; Zat-i tecellidir. Acaba gerek anlamda nesil hadisesiyle ilgili olarak verilen Kevser nedir? Bunu daha iyi anlamamz iin nce harfleri itibariyle incelememiz gerekmektedir.

neyi?

(r ) Kevser () () vav,

kelimesi

kef, Kelam lahi veya kn/ol hkmndedir. varidat- lahi lahi ltuf ve ihsan,

124

(t) se ()
r

sena/vg veya sevb elbise/giyilecek ey

se nin noktas; ilmel yakyn, aynel yakyn, hakkel yakyn mertebeleridir.

rahmeti ilahi lahi rahmettir.

Bu olumular Kevser lafznn iinde mevcuttur ve kime ki Kevser verilmitir, bu hakikatleri idrak eden o olmutur. Kelam ilahinin ltfedilii, Varidat- lahinin insan- ile vlmesi, muhabbet elbisesinin giydirilmesi, Rahmet-i lahihin lecellisi ile gark olup, Kevserin hakikatine ulaan kimselere ne mutlu. Dini kitaplanmzn ilgili blmlerinde Kevserden iki trl bahsetmilerdir: Birinde kevser bir havuzdur, maherde mslmanlar oradan birer bardak iecekler ve susuzluk ekmeyeceklerdir. kincide ise Kevser Cennette bir nehirdir demilerdir, ki ikisi de dorudur, yani hem maherde hemde cennette zuhur yeri varlr. Bu zahir yn itibariyledir. Birde batni yn vardr ki: Biz bunu da incelemeye alalm. Batini ynden baktmzda da Kevserin gerekten kiide meydana gelen hem bir Havuz ve hemde bir nehir olduunu grmekteyiz. Kii belirli almalaryla zaman iersinde kendinde vahdet bilgilerinden meydana gelen bir ilim havuzu oluturmaktadr, Onun bir bardandan ienin ebediyen beeriyet susuzluuna dmeyecei tabiidir. nk vahdet ilmini idrak etmi olarak o Kevserden imi olan kimsenin baka bir eye, beeriyet bilgilerine ihtiyac kalmayaca aktr. Bu ynyle baktmzda Kevserin bir havuz olduunu grmekteyim. Kevsere nehir yn hkmyle baktmzda ise, ite burasnin batn- itibariyle, nesille ilgili olduunu grmekteyiz.

(Fetih Suresi 48/10 ayette)

6 a bj b a bj a a QP 7 a a
innelleziyne ybayiuneke innema ybayiunallahe yedullahi fevka eydihim inne/kesin sana biat edenler ancak allaha biat ediyorlar allahn eli onlarn/kendilerinin yed/elleri fevk/stnde Ey Muhammed sana el vererek manevi al veri yapanlar ancak Allah ile al veri yapmlardr. Allahn eli onlarn ellerinin stndedir.
125

ekliyle belirtilen Ayeti kerimedeki ifade bu manay ok gzel aklamaktadr. Talip ile matlubun Hakk yolunda birlikte yrmeleri iin el ele vererek ahidlemeleri esnasnda! Onlar ki bir birleri ile gnlden al veri yaparlar, zannederler ki onlar kendileriyle al veri yapyorlar. Halbuki onlar Allah ile al veri yapmakladrlar. Onlarn elleri zerinde Allahn eli vardr, hakikatini ok iyi deerlendirmemiz gerekmektedir. Yukarda belirtilen ayetin tefsirlerde ini sebebi geni olanrak izah edilmitir, dileyenler aratrabilirler, yeri olmad iin onlar buraya alamyoruz. Bizi batini ynde ilgilendiren ifadesini anlamaya ve anlalnaya alyoruz. Bu ayette biat yani (el ele tutuup ahidlemek) Rasullullaha Hudeybiyede vaki olan biattir ki Beyatr Rdvan namyla belirtilen biattir, ashabdan 1400 kii biat etmitir. Ey.... Hakk muhabbetlisi can! u mevzuu daha iyi anlayabilmek iin gnlnn derinliklerine dalarak oray geniletmeye bak, bak ki yeni manalar anlamaya mahal hazrlam olasn. Bylece idrakin genilemi ihata gcn artm olur. yi bil ki ne varsa, sen de vardr. Sende, bulamadn, bilemediin eyi darda da bulamazsn, artk hayalden kurtul. O gn ve daha sonraki gnlerde Risaletpenah Hz Rasulllah aleyhisselatu vesselam efendimizin elini tutan kimseler deiik manevi mertebelerde olduklarndan, o al veriten her birerleri ayr ayr feyiz aldlar. Hz. Rasulullahn elini tutan kimselere akan muhabbetullah, marifetullah, muhabbet-i Rasullullah, deiik oranlarda ve deiik iddetlerde olmutur. Bazlarnda sadece kendi bnyelerinde kalmtr, bazlarnda br nesil, yani sadece kendinden sonrasna aklarabilmilerdir, bazlar iki nesil bazlar drt nesil, daha az bir ksm ise daha fazla nesle bu al verii, muhabbet akn, iletebilmilerdir. Sahabenin de byklerinden olan drt halife Hulefa-i Raidin den gelen ak en ok nesillere ulaan aktr. Bunlardan bilhassa bizi ilgilendiren Hz. Ali (radiyallahu anh ve kerremallahu veche) efendimizden gelen akn bu gnlere ulatn ve ineallahu Teala kyamete kadar devam edeceini de biliyoruz. Hulefa-i Raidinin dierleri iin sz sylememiz yersiz olur nk ayr konudur. Allah c.c hepsinden raz olsun ve hepsinin feyzinden bizleri de faydalandrsn. le yukarda belirtilmeye allan oluum zerine Efendimizi grenlere ona tabi olanlara ashab sahabe sahabeler dendi Onlar grenlere tabiin Tabiini grenlere tebei tabiin dendi,
126

nk onlar gleri nisbetlerinde aldklarn kendilerinden sonra gelenlere aklardlar. El ele, diz dize, gz gze, ifa edilen bu zincirleme oluum, zatn olarak hakldnda zahiri Kevser rmadr. Efendimizde |balayp Kyamete kadar elden ele srecektir. Hz Resulllah efendimizin kendisi Kevser gl kaynadr. O kaynaktan aktlalarak yola karlanda kevser rmadr. Batn ise efendimizin gnlnden kp dier gnllere akarak, seyr etmesi rmak oluturmasdr. Bu rmak getii yerlere ve ienlere ebedi hayat bahetmekledir. lk balarda kaynandan geni bir nehir eklinde akmaya balayan Kevser rma daha sonralar incelenerek yoluna devam eder hale gelmitir. Kevser rmann getirdii zellikler ile kendi beeri varlklarndan ykanp temizlenen gnllerde ve ellerde Haktan baka bu ey kalmadndan onlarn elleri zerinde Allahn c.c eli vardr onun iin (Feth Suresi 48/10)

7 a a
yedullahi fevka eydihim allahn eli onlarn/kendilerinin yed/elleri fevk/stnde Allahn eli onlarn ellerinin stndedir, buyruldu Kuran ve hadislerin muhtelif yerlerinde Allahn c.c insanlarla birlikte olduu belirtilirken, nasl bir anlay ise, zaman ve mekandan tenzih edilerek o, kendisi var ettii halde bu alemlerin dna atlmaktadr. nsanln bu anlay iersinde Rablarna ulamalar mmkn deildir. nsanolu artk hayalinde var ettii Rabb- hasna deil, Kuran ve Hadislerde bahs edilen gerek anlamda Rabbl erbaba ynelmelerinin vakti oktan gelmi ve gemektedir. Bugn ve gelecekte el tutan, yani el alan kimseler geriye doru baktnda bu el tutuun bir zincirleme halinde Hz. Resullullaha, oradan da Hz. Allaha c.c kadar ulaln grmekteyiz. te gerek anlamda kaynandan el alan kimse ile de o zincir bir halka daha ilave edilmi ve Kevser rma yatanda daha ilerilere doru yoluna devam etmeye koyulmutur, hem zahiren ve hem de batnen Gerek yol ve yolculukta budur, gnlden gnle akan maneviyat da budur. Bu hali yaayanlar Hz. Rasululahn gnl evlatlardr. Kyamete kadar da nesilleri devam edecektir. lk bakla Kevser kelimesinin nesille ne ilgisi olabilecini dnp bir balant kuramaz isek de, az geride olan izahlar inceledikten sonra bu hakikati en bariz bir ekilde anlatan kelimenin Kevser szc olduunu grmekleyiz.
127

Eer Hz. Rasulllahn zahiren bir erkek evlad yaam olsayd onun en az kendi deerinde, hatta ondan daha stn olmas gerekecekti. Byle bir ey de sz konusu olamyacandan onun iin erkek evlatlar kendinden sonraya kalmam ve Peygamberlik zinciri de sona ermitir. Hz. Ali efendimiz ve Hz. Fatma validemiz tarafndan gelen Hz. Hasan ve Hz. Hseyin soyundan seyidlerimiz ve eriflerimiz zahiren, gnl evlatlar da batnen Hz. Rasulllahn kyamete kadar srecek mbarek nesilleridir. Bunlarn dndakiler gerek anlamlaryla mbarek mmetleridirler. Ona ebter oldu, yani nesil tkendi diyenlerin ok ksa bir sre sonra nesillerinin tkendiini grmekleyiz. Gerek budur, ki Hz. Rasulllahn nesilleri batnda ve zahirde velilik merlebelerini de bnyelerinde yaatarak yollarna devam etmektedirler. Allah c.c feyizlerindcn cmlelerimizi yararlandrsn. O halde ey, Kevser Suresini okumaya balayan muhabbetli insan! Bu halleri idrak ettiysen fe salli kalk hemen namaz kl, kimin iin? li Rabbike Rabbin iin. Eer biraz dikkat edersek klnacak namazn Rabb iin olduu, nefs iin olmadn hemen anlarz. Ey insan kendini aldatmadan biraz dnver, gerekten yapm olduun ibadetler srf Rabbn iin mi? Yoksa ileride nefsine menfaat salamak iin midir?.... te burada klnacak namaz, Mirac namazdr, sradan beeriyetinden mcydana gelen namaz deildir..

(Kevser Suresi 108/2 ayetinde)

2 3 R
fesalli lirabbike artk/hemen senin rabbin iin/diye salle/salat, namaz kl yleyse Rabbin iin namaz kl eer bu hadiseyi idrak etti isen namazn, Mirac namaz olmutur. Salat Namaz isimli kitabmzda ksaca bahsetmitik. Hz. Rasullullah Miracta bir perde grd, onu amak istcdiinde; Cebrail dur! Rabbn namazda dedi; Bu hakikati idrak ettiin zaman anlarsn ki sen Rububiyet namazn klmaklasn; Beeriyet deil. Rabbnn namazn klmaktasn, dolaysyle Rabbn sen de namazda olur. Bylece Rabbn iin namaz kl ifadesi gerek anlamda yerini bulmu olur. Venhar ve Kurban kes
128

Ey insan! bu hakikatleri gerekten idrak etti isen, bir de Rabbn iin kurban kes. Zahiren, ko kurban- kes, batnen ise Kevser rman aktacan gnllerde ki nefsani duygularn tmn kes, onlar kurban et denmektedir. Bu olduka zor bir itir fakat, zlcelali vel kram yani, Celal ve ikram sahibi demektir. kram, Celalinden gemektedir. Gnl aleminde olan yaantlar olduka zor ve sabr isteyen oluumlardr. Bu seyr-i gerekten tamamlam kimseler dier insanlara sadece d grn ile benzerler; i bnyeleri tamamen farkldrlar. Kamil insan iinde ve dnda yani afaki ve enfsi daimi Rabb ile olandr, noksan insan ise daima nefsiyle olandr. ki insan sadece d grntleriyle birbirlerine benzerler, i dnyalar ise ok... ok farkldr. Gerek bayram hakiki anlamyla ancak kamil insanlar yasarlar, dier insanlar da sadece onlara benzediklerinden, benzer bayramlar yaparlar. Biz ne yaptk ki bayram hak ettik?....

(Kevser Suresi 108/3 ayetinde)

n2a b( a S
inne anieke hvel ebter inne/kesin sana en/kin, buz, adavet eden hve ebter/soyu kesik (3) Dorusu ad san ortadan kalkacak olan, sana kin tutan kimsedir. te, haa ona ebter diyenlerin kendileri ebter oldu, adlar sanlar kesildi Zahiren byle olduu gibi, bizler batnen iimizdeki nefs-i emmarelik zelliklerimizi ortadan kaldrdmzda, onun bizleri olumsuz ynlere ekecek dnce ve duygu nesilleri kalmaz kesilir. Yapmamz gereken de budur. Cenab- Hak cmlemizi byle Kurban bayramlarn idrak eyleyen kimselerden eylesin. (Amin) Ramazan bayramn herkes bulunduu yerde kutluyor, ziyaretlerin dnda dinen zorunlu bir yerlere gidi olmuyor. Cemal tecellisi iersinde manen kendi bulunduu yerde Miraclarn yapanlar yapabiliyorlar, dierleri de zahiren Mirac ve dier geceleri drak ediyorlar.
129

gitti.

Kurban bayramnda ise, artlar uygun kimselerin kulluk vazifelerinin gerek oluumlarnn ve bu Ramazan bayramnda kendisine verilen o hakikatlerin oluumlarnn kranesini yapmak iin Kabeyi ziyarete gitmesi gerekiyor. Haccn yapyor, (seyr-i slkunu bitiriyor.) Her ne kadar bu oluumlar batnen kendi bulunduu yerde oluyor ise de, bunlarn ayrca zahiren de tahakkuku gerekmektedir. Ramazanda batnen manevi Miracn yapan kimse manen Allahn huzuruna km olur, fakat bunu zahiren de tahakkuk ettirmesi gerekmektedir. Kiinin Hacc-a gitmesi; Efal aleminde Hakk ziyaret etmesi demektir. Mekke Allahn ikram ehri, Kabe Beytullah ise, Allahn evi ve zat- tecellisinin btn ihtiamyla zuhur ettii mbarek mahaldir. Oray ziyaret daha dnyada iken ba gzyle de Hakk- mahede etmek demektir. Ey aziz kardeim, orada ki oluumlar sakn ha kmseme. Orada btn alemler simgesel olarak ifadelerini bulmakta ve varlklarn ortaya koymakladrlar. Be Hazret mertebesi orada rnevcuttur. Hacc kelimesinin ifadesi, Hakikat-i lahide Cemalullah- seyr dir. Yani zahiren de btn bu alemlerde Hakkn vechini seyretmi olmaktr. Oralara gitmek suretiyle Allahn evinde zatn ziyaret etmektir. Ancak buradaki ziyaret tebih mertebesi itibariyledir. nsanolu iin bu mevzular ok hassas mevzulardr Bir ka kelime ile kitap sayfalarndan hemen renilecek eyler deildir. Daha gerekesi yz yze eitimle mmkndr. te bu oluum ancak Kurban bayramnda Kabei erifi ziyaret edip Hac olmakla ifadesini bulmaktadr. Hacdan dnen kiinin adettir yanaklar deil gzleri plr, Neden? nk ilahi mahede de bulunduu iin, o gzlerle Hakk- seyretmi olduu iindir. Ayrca avucunun ii de plr, Hacer-l esvedi istilam yani elini srd iindir. Hacdan dnen kimse Celal tecellisine brnm olmaktad Ayrca oradaki iddetli hadiseleri yaad iin ve de Hz. Rasullllahn hayatn oralardaki yaantsn, hallerini, hadiselerini, hatralarn yaadndan Hakikat-i Muhammediyyeyi de giyinmi olarak kendi muhitine dnmektedir. Hem lahi Varl, lahi Hakikati, Cenab- Hakkn Cemal ve Celal tecellilerim giyinmi olarak dnmektedir. te bu ekilde kendi yerine dnen kimse oradaki Kabenin bulunduu yerdeki temsilcisidir, hatta manen de kendisi Kabedir.
130

yle bir iir sylenmitir:

Sen ona korkma de Kuran- natk, Gnl Kabesine gir ol mutabk, Devreyle ol Kabenin etrafn Devrederler bir gn gelir ems-i zat-n.

te oraya gittiin zaman secdenin hakikatinin, ne olduunu Kabenin hakikatinin ne olduunu, insanln hakikatinin geek halinin ne olduunu anlyorsun. imdi: oraya gidildiinde bir Ziyaret Tavaf- yaplyor. Kabe- erifiin etrafnda yedi defa dnlyor. lk tur hzl, hzl adeta koarcasna; dier drt tur ise daha ar ve sakin dnlyor. Bunun sebebi ise, ilk turda nefs-i emmareden, nefs-i levvameden, nefsi mlhimeden uzaklamak, dier drt turda ise nels-i mutmainne, radiye, merdiye, safiye, mertebelerini kendisine hal ve makam yapmak iin ar ve sakin tavaf edilmektedir. Dala sonra Safa ve Mervc tepeleri arasnda yaplan say yani iki tepe arasnda yedi defa gidi geli dahi tavafla belirtilen ayn hadiseyi bir baka ekilde ifade ve tatbik etmektir. Safa tepesine kld zaman, safiyet haline ulalm olmas lazm gelmektedir. Merve tepesine kldnda da mrvvet ehli olunmas gerekmektedir. Arafat dana kld zaman Arif olunmas gerekmekledir. Oraada btn beyaz adrlar, bembeyaz ihraml insanlar kefenlerine brnmler gibi, maheri de mahede etmi olmalar lazm gelmektedir. Dala lmeden evvel. Rahmet tepesine kld zaman, yani Cebel-i Rahme ye, Adem (as) ile Havva validenin bulutuklar hali hatrlyor ve onun kendi bnyesinde yaamas gerekiyor. Onun ifadesi olarak nefsinde Adem ile Havvay, yani Akl- kl ile Nefs-i kl birletirmi, buluturmu olmas lazm gelmekledir. Arafattan inilip Minaya, oradan eytan talamaya, oradan kurban kesmeye, oradan da tekrar tavafa, tavaftan sonra sa kesilip tra olmak ve ihramdan kmak ile Hacc tamamlanm oluyor. Gayemiz burada hacc- anlatmak deil mevzuumuzla ilgili baz zellikleri ksa ksa arz etmektir. Bu akam ki mevzuumuz Kurban bayramndan ve Haccdan olutuundan, Suudi Arabislanda bulunan iki mbarek ehirden de ksaca bahsetmemiz gerekmektedir. Aslnda her yer mbarektir fakat Mekke-i Mkerreme, ve Medinei Mnevverenin ok ayr mbareklikleri vardr. Medine, Cemal tecellisi.
131

Mekke ise Celal tecellisidir, nk kurbanlar orada kesilmektedirler. Orada yle deiik zellikler vardr ki insann hayretler iinde kalmamas mmkn deildir, yani o yaantya girildii zaman. Tabii oraya sadece zahir ynyle gidilirse, zahir olarak geri dnlr. Fakat her ne olursa olsun, oras insan mutlaka ok derinden etkiler. En gzel olan, daha Hacca gitmeden kiinin bulunduu yerde o eitimi almas ve en geni manada bilinli olarak gitmesidir. Medinei Mnevvereye gidildii zaman eer kii gerekten orann ruhaniyetine ve Cemal tecellisinin ihatasna ulatnda, o sre iersinde Rabbn unutup, Hakikat-i Muhammedinin muhabbeti iersinde gark ve mahvolup, kendini ortadan kaldrm olur. Bu bir sr ve gerektir, dileyen tatbikine alabilir. Yeri gelmiken o haleti ruhiye iersinde acizane yazm olduum iki iirimi ilave etmeyi uygun grdm, arz ederim.

KAYBETTM

KENDM

Sard ufkumu Rasul gnei, Olmaz diyerek bu halin ei, Nasl kalmaz hayal gibi kii, Kaybettim kendimi Medinei Mnevverede. Varlm galiba kt benden, Syrld ruhum burda bedenden,
132

akn dolarm ne gelir elden, Kaybettim kendimi Medinei Mnevverede. Yrrm sokaklarda ben garip, Nefsin bam yerlere serip, Dnyay hemen bir pula verip, Kaybettim kendimi Medinei Mnevverede Oldum bu gnler, bir garip yolcu, Acaba kim hanc kim yolcu, imde vard bir byk sanc, Kaybettim kendimi Medinei Mnevverede Bamda eser sevda yelleri, Coturur bazen can gnlleri, Bulup Muhammedi erenleri, Kaybettim kendimi Medinei Mnevverede Rasln pervanesi olarak, Yeni yeni taze can bulurak, in iin buhur gibi yanarak, Kaybettim kendimi Medinei Mnevverede Canmn can buradadr burda, Gelmiim canm gzelim yurda, , Ey, canlar can bana buyur da, Kaybettim kendimi Medinei Mnevverede. Bu hal ne haldir yce keremkar, in szlyor yine zari zar, Mflisim kalmad sermaye kar, Kaybettim kendimi Medinei Mnevverede. Ravzanda nasl frtna eser, Seni seven elbette mecnun gezer, Kalmad benden bylece eser, Kaybettim kendimi Medinei Mnevverede.

19/6/1990 Sal, Medine

H T A M I R A S U L L U L L A H I G R
Medineye gelen karda, Hemen temizlen pakla, Ravzaya doru yakla, htiam Rasulullah gr, muhteem Rasulullah gr Babsselamdan ieri,
133

Nasldr sevgi maheri, ekiyor kendine beeri, htiam Rasulullah gr, muhteem Rasulullah gr. Selam gnder ruhuna, Kayda geer adna, Sebeb olur efatine, htiam Rasulullah gr, muhteem Rasulullah gr. Dolayor ruhu ierde, Sanki zaman asr saadetle, Ey gnl bunlar yadelle, htiam Rasulullah gr, muhteem Rasulullah gr. Ayrlmak zor o makamdan Nasl klr huzurdan, Canlar ak ile kavuran, htiam Rasulullah gr, muhteem Rasulullah gr. Cennet bahesi beyaz direkli, mmetinin hepsi yrekli, Bunu yaamak cidden gerekli htiam Rasulullah gr, muhteem Rasulullah gr. Eshab- suffa okur yerinde, yle olmak varm kaderinde, Ne varsa kardlar derinde, htiam Rasulullah gr, muhteem Rasulullah gr. Cibril kapsda yukarda, Ak durur mu bir kararda, Dostlar kalmyalm zararda, htiam Rasulullah gr, muhteem Rasulullah gr. Dalga dalga ierde sevgi, Bu hale sebeb neydi neydi, nsan ba koyup gnl edi, htiam Rasulullah gr, muhteem Rasulullah gr. Kimi Kuran okur sessizce, Kimi ya dker gizlice, Rasulu dnrken yanlzca, htiam Rasulullah gr, muhteem Rasulullah gr. Dolduka dolunca harem Ne srlar alr mahrem, Kerem ediyor Nebi Kerem, htiam Rasulullah gr, muhteem Rasulullah gr. Ezan okununca mmete, Gelir cemaat gayrete, Nasl varlmaz hayrete, htiam Rasulullah gr, muhteem Rasulullah gr. Bu hal sze gelmez katiyyen, Mahrum olursun ebediyyen, stersen dnya gzynen, htiam Rasulullah gr, muhteem Rasulullah gr.

134

18/6/1990 Pazartesi Medine

imdi sizin dikkatinizi bir eye daha ekmek istiyorum, Allah c.c dileseydi Habibini Mekkede oturtamaz myd?... Veya dorudan Medinede dnyaya getirip, orada yaatamaz myd?.. Tabiki bunlan mutlaka yapabilirdi, fakat bu halde hicret hadisesi olmazd. Bu oluumun hakikatini ok iyi anlamamz gerekmektedir. Ey Hak yolcusu kardeim! slamn her trl fiili oluumunun bir de batnda ifadesi vardr. Daha ziyade bizleri bunlarn batn ynleri ilgilendirir. Gaye zahirden batna intikaldir. Eer Mekkeden Medineye hicret hadisesi olmasayd, Hz. Rasullullahn rnbarek kabirleri de Mekkede olacakt. Bylece iki tecelli birbirine karacakt, yani Celal ve Cemal tecellileri. Byle olunca Hz. Rasullullahn yce makamlar Kabe-i erifin tesiri altnda ikinci dereceli bir ziyaret yeri olacakt. Mekke mertebei zattr. Oradan hicret yani g, yani uzaklamak Mertebe-i zattan, sfata, esmaya oradan da efal merrtebesine gtr. Hicret edilen yerde Zat- Mutlak Hakikat-i Muhammedinin btn mertebeleri ile zuhurda olmasdr. Buras da daha evvelce ismi Yesrib sonradan Medinei Mnevvere diye isimlendirilen Nurlu ehir dir. te Cenab Hak bu nurlu ehiri Hz Resullullaha mutlak bir makam olarak vermi ve o saltanatn sahibi yapp bayran oraya dikmitir. Bu sebepten oraya giden irfan ehli tabii olarak o tecellinin, yani Hakikati Muhammedi tecellisinin tesirinde kaldndan, Rabbn unutup sadece Perygamberini dnp, onu yaar hale gelmektedir. Dileyen gittiinde bu oluumun kendi nefsinde tatbikine koyulsun, grecektir, ki kendisine ne srlar ifa edilecektir. Ey hacca giden kardeim! Oralar sradan mekanlar olarak gezip dolama. Manalar itibariyle anlamaya ve deerlendirmeye al. Senin menfaatine olacaktr! ehir, Mekkei Mkerreme daha evvelce sadece Mekke diye ifade edilen bu

Hz. Peygamber doduktan sonra, Mkerrem ikram edilen anlamna gelen Mekke-i Mkerreme oldu. Peki burada ne ikram ediliyor.?.. - Evvela Cenab Hak Hz. Muhammedi bu ehirde zuhura getirip insanlk alemine ikram etti,
135

- sonra ona Peygamberlii ikram etti, - daha sonra Kuran- ikram etti, - daha sonra slam ikram etti - daha daha zat-i tecellisini ikram etti. Ey hakikat yolcular! Yukardaki ikramlarn sizlere de ulap ulamadn iyi dnn. Yeryznde insanlk alemine llfedilen en yce deerler burada meydana gelmitir. Allahn evi Beytullah dahi buradadr. Hacc buradadr ve buras bir bakma Celal tecellisi kapsamndadr. te Medine-i Mnevvereye geldii zaman kii, Hakikat-i Muhammed-i ve Cemal tecellisi iersinde bir ho halde kendinden geip, kendini kaybediyor, kendini bulamyor. Orada Allah da bulamyor. nk Cenab- Hak o mekan Hz. Rasulullaha tahsis etmi olduundan, kendisi oraya bir mdahale etmemektedir. Yani zat tecellisini orada perdelemekte, sadece Hz. Rasullulahn Hakikat-i Muhammedinin Cemal tecellisini mutlak olarak orada zuhura getirmektedir. Ancak oradaki sren bittikten sonra, Mekkeye doru yola ktn zaman, yaklatka, yaklatka, oralarda sanki bu sefer Peygamberini unutuyorsun. Allah baki kalyor, ne Peygamber, ne insan, ne dnya, ne ana, na baba, ne hac, ne evlat dnemiyorsun. Mekke ehrine girdiin zaman ise, ilahi Celal tecellisi, Azamet ve Kibriya tecellisi seni saryor. Ve de Kabe-i erifi grp onu ziyaret ettiin zaman orada sadece Hakk mahede etmi, Allah ile adeta kar karya kalm gibi hatta kar karya deil zn de benliinde birliktelik oluuyor. ok muazzam ve mstesna bir yaam tablosudur. Burada zat tecellisi iersinde gark ve mahv olduundan, Cebraile ve Peygamberlere ihtiyacn kalmaz, nk sen de kalmazsin. Byle olunca sende ve alemde sadece Hak baki olmu olur Aslnda iin esas da budur: Bizdeki izafi benlik anlay ve artlanmas bizi bize varmz gibi gstermekledir, orada her ey gerek ynyle meydana gelip yaanmakladr. (Ali imran Suresi 3/18 ayette)

a a a a ( QX
ehidallah enneh la ilahe illa hve allah ahit/tanktr ki, enneh/kesin o/kendisi la ilahe illa hve Allah kendi kendine ahittir ki ondan baka ilah yoktur ifadesiyle bu hakikati dile getirmekledir. Yine buraya kk bir iirimi ilave ediyorum

136

K A R I M D A M U H T E E M K A B E
Nihayet vardk Mekke ehrine, kr ettik Rabbul alemiyne, Yaklatk sevgili Ilaremine, te karmda muhteem Kabe. Dua etmek iin durduk biraz, Gnllerde her dem bin bir niyaz, Durma gayret et yaz kalemim yaz, te karmda muhteem Kabe. evrende tavaf ediyor canlar, Bu yle srdrki ehli anlar, lerinde var nasl yananlar, te karmda muhteem Kabe. Beyt-l Atik bir ismi de onun, Anlarsan bak Ona varr yolun, nsandan gider Ona bu yolun te karmda muhteem Kabe. Selam eder Hacerl Esvedde, ade eder Rab ahirette, Korkma al kalmazsn frkatte, sle karmda muhteem Kabe Yedi defa dnyor haclar, Herkes bir, dost analar ilaclar, Kimler kimi acaba hatrlar, te karmda muhteem Kabe Sevenler sevgilisi ortada, Yarab Cemalin ak burada, drak edip yle dur huzurda, te karmda muhteem Kabe. Sanki grdm o ezeli dost, Pek yeni deil srtmdaki post, Her makamda islediim bu kast, te karmda muhteem Kabe. Bu yn yam belki elli iki, Aslnda yedi bin elli iki, nsan ve Kabe karde ikisi, te karmda muhteem Kabe. Gz nurum gryor hep zn, Anlarsan bu garibin szn, ok grme bu neeli gnm, te karmda muhteem Kabe. 27/6/1990 aramba Mekke

Bir senede on iki (12) ay vardr. Bunlardan (3) ay, aylardr,

137

iki bayram aras da iki (2) ay civarndadr. Toplarsak be (5) eder, geriyc kalan yedi (7) ay Etturu Seba yedi tur. Be (5) ay ise, Hazarat- Hamse yani be hazret mertebesinin ifadesidir, toplanrsa on iki (12) eder. Senenin ve seyr-i slukun kemalidir. le Kurban bayramnda Medineyi, Mekkeyi ve Kabeyi ziyaret edip, hakkani varln gerekten giyinip, hac olarak eski yaad yerine dnen kimse, Hakkn ve oralarn temsilcisi olan bir ziyaretgah olmu olur ve kendinden sonrakilere rnek olup yaadklar onlara da retir, aktarr. Bu yaam bylece nesilden Kevser Nehri kyamete kadar srecek yolculuuna devam eder. Ey muhterem kardeim; u iinde bulunduun dnyan, elindeki bedenin Peygamberin sana verilen ilimler gerekten ok deerlidir kymetini bil! Son pimanlk fayda vermez. Batan beri izahna altmz bu gzellikler sana bahedilmi bilelim. lahi lutuflardr, kymetlerini bilelim. Bayramlar blmne ilave edilebilecek daha pekok gerekler vardr, yaayarak mahade edilir, daha fazla uzatmamak iin bu kadarla iktifa ediyoruz Sizlere, az da olsa, nnzde yeni ufuklar aabildimse ne mutlu bana. Mtevazi gnl bahemden sizlere birka demet deiik kokulu iekler sunmaya altm. Eer gnllerinizde az da olsa muhabbetullah rahiyalar estirebilmisem ne mutlu bana. Cenab Hakk krler olsun ki bu kk ktabmzda bylece sona ermi oluyor. Eer iinde anlalmayan yerler olursa ahsen veya telefonla da sorabilirsiniz. Ayrca kitabm okuma zahmetine katlandnz iin de teekkr bor bilirim. Allah feyzini ve idrakini versin. Her trl kusurumuzun ho grlmesini rica ederim. 31/01/1998 Necdet ARDI (Terzi Baba) Tekirda (En arkadaki ksm) G R ve M A H E D E R U Y E T U L L A H Gr ok ynl ve idraklere gre deien bir olaydr; Allah- zat- mutlak itibariyle grmek muhaldir imkanszdr. Zat- mukayyed olarak ve Rububiyet mertebesi itibariyle grmek mmkndr ve bunun her mertebede ayr bir oluumu vardr. Efal, esma, sfat ve zat mertebeleri itibariyle, bilin ve deer yarglar deiiklik arz etmektedir. Gerek slamn olduka zor anlalan ynleridir. Geni slam kltr, sadece sathi genileme ile deil, onunla birlikte akuli
138

ykselile anlalabilir. Arifler vuslat marifettir, demilerdir. Yani bu oluumlarn kemalati, marifet mertebesidir. Bu mertebeye ulamam kimseler bu halleri ezberleyerek renseler dahi yaamalar mmkn deildir. men lem yezuk lem yuraf yani tadan bilir denmitir

139