Temel Pnmatik

4. Valfler

4. Valfler

4.1 valf eitleri

Genel bilgi

Valf seimini kolaylatrmak amacyla valfleri eitli konularda blmlere ayrrz:

model tip dizayn kontrol nitesi fonksiyon balant ls

Btn bu valflerin ana grevi ise hava hattn ap kapamaktr. Bizim ise amacmz bu seimi yaparken baz aldmz kriterler sayesinde sistemimize en uygun valfi bulmaktr.

Model

Bir valfe ilk ismini ve modelini veren d grndr. r.;

Nugget ISO Star Super X

Tip

Bir valfin tipinden bahsederken ara unite olup olmadn, tek bana m kullanldn veya valf adas olarak m kullanldn anlatmaya alrz.

Dizayn

Valfin dizayn iletim prensibini belirler. r.;

makaral valf popet valf srgl valf

Kontrol nitesi

Kontrol nitesi valfin konumu deitirmeye yarar. Manuel, mekanik veya elektrikli olabilir.

Basmal Buton

Gmme Bal Button

Basmal Buton

evirmeli

Switch

Emniyet Stop

Kilitlemeli

Kilitlemeli

Pimli

Makaral

Mafsal Makaral

Hava Uyarl

Bobin Uyarl

Valf Fonksiyonu

Valfin hava hattn ap kapamasna fonksiyon denir. r.; 2/2, 3/2, 4/2, 5/2, 3/3, 4/3 & 5/3 Valfler iki numarayla gsterilir birinci rakam hava hatlarn gsterirken ikinci rakam ise valfin konum saysn gsterir. 3/2; valfimizin 3 yollu ve 2 konumlu olduunu anlyoruz.

Valf balant lleri

Benzer dizaynl valflerde valfin iinden geen havann miktar balant lsne bal olarak deiir. Balant ls zerinde standart ak deerini tek bana vermek gvenilir olmaz, bununla birlikte valf ii dizayn da ayn oranda etkilidir.

Standart balant lleri; M5, R1/8 , R1/4, R3/8 , R1/2, R3/4, R1.

M5

R3/8 R1/
8

R1/2

R1/4

R1

R3/4

rnek Valf

Geri dn yayl 5/2 solenoid valfin i paralarnn tanm

(1) Solenoid (15mm) (2) Piston (3) Ana ekirdek (4) Valf gvdesi (5) Geri dn yay (6) Alternatif portlar 2, 4 (7) Basn indikatr (8) Manual Kumanda (9) Elektrik balantlar

2 4 3

4. Valfler

4.2 valflerin alma prensibi

3/2 valf

3 yollu bir valf hava giri, k ve tahliye blmlerinden oluup, tek etkili bir silindir iin uygundur. Hava girii normalde kapaldr. Buton sayesinde konumunu deitirebilmektedir. Silindir milinin hareketi iin butona baslr.

12

10

3/2 valf

3 yollu bir valf hava giri, k ve tahliye blmlerinden oluup, tek etkili bir silindir iin uygundur. Hava girii normalde kapaldr. Buton sayesinde konumunu deitirebilmektedir. Silindir milinin hareketi iin butona baslr.

12

10

5/2 valf

ift etkili bir silindirin hareketinde ise 5/2, 5 yollu ve 2 konumlu bir valf kullanlmaldr. Valfin butonuna basldnda 1 ile 4 hatt birbirine alp silindirin ileri gitmesi salanacaktr ve bu srada birbirine alan 2 ile 3 hattndan ise ndeki hava dar atlr. Buton uyars kesildiinde ise 1 ile 2 ve 4 ile 5 hatlar birbirine balanp silindirin eski konumuna dnmesi salanr.

4 14

2 12

1 3

5/2 valf

ift etkili bir silindirin hareketinde ise 5/2, 5 yollu ve 2 konumlu bir valf kullanlmaldr. Valfin butonuna basldnda 1 ile 4 hatt birbirine alp silindirin ileri gitmesi salanacaktr ve bu srada birbirine alan 2 ile 3 hattndan ise ndeki hava dar atlr. Buton uyars kesildiinde ise 1 ile 2 ve 4 ile 5 hatlar birbirine balanp silindirin eski konumuna dnmesi salanr.

4 14

2 12

1 3

4. Valfler

4.3 valf i dizayn

2/2 Valf
12 12

3/2 Valf

3/2 Valf
12 3 2 10 1

3 1 2

12 3

2 10 1

3
1 2

3/2 Valf
12 3 1 2 10 12 3 1 2 10

12

12

4/2 Valf
2 4

3 2 1 4 3

4. Valfler

4.4 valflerde havaya yn veren ekirdekler

Ana ekirdek

Valf ana ekirdei 3 farl biimde olabilir;

Dinamik

Metal metale

Statik

Spool Valve (dynamic seals)

Dinamik srglerde contalar ekirdek ile birlikte hareket eder. port 1den 2ye hava girii gerekleirken 4ten 5e eksoz, port 1den 4e hava girii gerekleirken 2den 3e eksoz oluur.

4 14 1 5

2 12

14 5 4 1 2 3

12

Spool Valve (dynamic seals)

Dinamik srglerde contalar ekirdek ile birlikte hareket eder. port 1den 2ye hava girii gerekleirken 4ten 5e eksoz, port 1den 4e hava girii gerekleirken 2den 3e eksoz oluur.

4 14 1 5

2 12

14 5 4 1 2 3

12

Spool Valve (glandless)

Metal metale alan valflerde srg ve valf gvdesi arasnda szdrmazlk eleman olarak conta bulunmaz. Szdrmazlk iki metal yzey arasnda salanr. Bu sistemlerde srtnme az olduundan valfin mr uzun olur.

4 14 5

2 12 1 3

14

12

Spool Valve (glandless)

Metal metale alan valflerde srg ve valf gvdesi arasnda szdrmazlk eleman olarak conta bulunmaz. Szdrmazlk iki metal yzey arasnda salanr. Bu sistemlerde srtnme az olduundan valfin mr uzun olur.

4 14 5

2 12 1 3

14

12

Spool Valve (static seals)

Statik contalar srg ile hareket etmeyip gvde zerine sabitlenirler. port 1 kapal iken 2 ile 3 baldr, port 3 kapal iken 1 ile 2 baldr.

2
12 3 2 10 1

12 3 1

10

Spool Valve (static seals)

Statik contalar srg ile hareket etmeyip gvde zerine sabitlenirler. port 1 kapal iken 2 ile 3 baldr, port 3 kapal iken 1 ile 2 baldr.

2
12 3 2 1 10

12 3 1

10

Spool Valve (static seals)

Statik contalar srg ile hareket etmeyip gvde zerine sabitlenirler. port 1den 2ye hava girii gerekleirken 4ten 5e eksoz, port 1den 4e hava girii gerekleirken 2den 3e eksoz oluur.

2
14

2 12

1 3

14 5 1 3

12

Spool Valve (static seals)

Statik contalar srg ile hareket etmeyip gvde zerine sabitlenirler. port 1den 2ye hava girii gerekleirken 4ten 5e eksoz, port 1den 4e hava girii gerekleirken 2den 3e eksoz oluur.

2
14

2 12 1 3

14 5 1 3

12

5/3 Valf (Btn portlar kapal)

Ortadaki normal konumda srgyle beraber btn portlar kapaldr. port 1den 2ye hava girii gerekleirken 4ten 5e eksoz, port 1den 4e hava girii gerekleirken 2den 3e eksoz oluur.
4 2

1 3

14 5 4 1 2 3

12

5/3 Valf (Btn portlar kapal)

Ortadaki normal konumda srgyle beraber btn portlar kapaldr. port 1den 2ye hava girii gerekleirken 4ten 5e eksoz, port 1den 4e hava girii gerekleirken 2den 3e eksoz oluur.
4 2

1 3

14 5 4 1 2 3

12

5/3 Valf (Btn portlar kapal)

Ortadaki normal konumda srgyle beraber btn portlar kapaldr. port 1den 2ye hava girii gerekleirken 4ten 5e eksoz, port 1den 4e hava girii gerekleirken 2den 3e eksoz oluur.
4 2

1 3

14 5 4 1 2 3

12

5/3 Valf (egsoz ak)

Normal konumda hava giri portu kapaldr, 2 ve 4 numaral portlar egsoz durumundadr. port 1den 2ye hava girii gerekleirken 4ten 5e eksoz, port 1den 4e hava girii gerekleirken 2den 3e eksoz oluur.
4 2

1 3

14 5 4 1 2 3

12

5/3 Valf (egsoz ak)

Normal konumda hava giri portu kapaldr, 2 ve 4 numaral portlar egsoz durumundadr. port 1den 2ye hava girii gerekleirken 4ten 5e eksoz, port 1den 4e hava girii gerekleirken 2den 3e eksoz oluur.
4 2

1 3

14 5 4 1 2 3

12

5/3 Valf (egsoz ak)

Normal konumda hava giri portu kapaldr, 2 ve 4 numaral portlar egsoz durumundadr. port 1den 2ye hava girii gerekleirken 4ten 5e eksoz, port 1den 4e hava girii gerekleirken 2den 3e eksoz oluur.
4 2

1 3

14 5 4 1 2 3

12

5/3 Valf (ana hatta ak)

Normal konumda ana hava hatt 2 ve 4 hattna baldr. port 1den 2ye hava girii gerekleirken 4ten 5e eksoz, port 1den 4e hava girii gerekleirken 2den 3e eksoz oluur

1 3

14 5 4 1 2 3

12

5/3 Valf (ana hatta ak)

Normal konumda ana hava hatt 2 ve 4 hattna baldr. port 1den 2ye hava girii gerekleirken 4ten 5e eksoz, port 1den 4e hava girii gerekleirken 2den 3e eksoz oluur

1 3

14 5 4 1 2 3

12

5/3 Valf (ana hatta ak)

Normal konumda ana hava hatt 2 ve 4 hattna baldr. port 1den 2ye hava girii gerekleirken 4ten 5e eksoz, port 1den 4e hava girii gerekleirken 2den 3e eksoz oluur

1 3

14 5 4 1 2 3

12

Dengeli srgler

Valf ierisindeki havann ekirdekte kontrol d hareket gerekletirmemesi iin alan sabitlii ilkesi uygulanr.

14

12

14

12

4. Valfler

4.5 valf hava geirgenlii

Valf ierisinde ak

Valf ak performans genellikle C, b, Cv, Kv katsaylarla belirtilir. Ak kesiti A ve S veya ak deerleri I/min. ve m3/h ile belirtilir. ISO 6358 testinin bir valfe uygulanmas C (iletkenlik) ve b (kritik basn oran) nn sonucunu verir Sabit basn kaynann aral iin P1 basnc, P2 basnc maksimum basnca ulaana kadar, valfin iinden geer. Bu sayede valfin ak eklini gsteren eriler elde edilir. P1 P2

Valf ierisinde ak

ISO ve JIS standartlarnda eitli farkllklar mevcuttur. JIS, sadece japonyada kullanlan ve valf hava geirgenlii konusunda lm deeri veren standarttr. ISO lmleri ile eitli farkllklar gsterir. Yaklak olarak,

ISO standartna gre 100lt/dak geirgenlie sahip olan bir valf JIS standartna gre 130 lt/dakdr.

P1

P2

Valf ls ve ak izelgesi

Bu grafik farkl boyutlardaki valflerin deien debilerini verir. Di balant ls takribi olarak bizi bilgilendirir. Ak deerleri yatay izgilerle belirlenmitir bu izgilerde 1 barlk basn dyle beraber P1 = 6 bardr

R1 R3/4 1 Valf R /2 3 ls R1/8 R /4 R1/8 M5 250 1250 750 2500 4250 6000 10000

ak l/min

4. Valfler

4.6 elektrikli valfler

Direkt Etkili Solenoid Valfler

Kullanm: Sinyal uyarlarnda ve kk tek etkili silindirlerin kontrolnde kullanlrlar Tek kullanlabildikleri gibi oklu pleyt zerinde olabilirler 15, 22, 32; mm cinsinden bobin geniliini belirtir

Nugget 30

Excel 15

Excel 22

Excel 32

Direkt Etkili Solenoid Valfler

1den gelen hava yayn etkiledii poppet tarafndan tutulur 2 nolu k hatt ise 3 nolu eksoza baldr Bobine uyar verildiinde eksoz hatt kapatlarak 1 nolu hat 2 nolu hatta alr

3
3

2 1

Direkt Etkili Solenoid Valfler

1den gelen hava yayn etkidii poppet tarafndan tutulur 2 nolu k hatt ise 3 nolu eksoza baldr Bobine uyar verildiinde eksoz hatt kapatlarak 1 nolu hat 2 nolu hatta alr

3
3

2 1

Manuel uyar

Montaj aamasnda valfimizi test etmemizi salar 0 pozisyonunda valf normal konumunda olup hat kapaldr Manuel uyar butonunu 1 konumuna getirirsek hatt am oluruz Sistemi altrmadan nce manuel kumanda SIFIR konumunda braklmaldr

3
3

2 1

Manuel uyar

Montaj aamasnda valfimizi test etmemizi salar 0 pozisyonunda valf normal konumunda olup hat kapaldr Manuel uyar butonunu 1 konumuna getirirsek hatt am oluruz Sistemi altrmadan nce manuel kumanda SIFIR konumunda braklmaldr

3
3

2 1

Kablo Girii

Kablo balants montaj kolayl salayabilmesi bakmndan eitli ekillerde yaplabilmektedir

Bobin eitleri

Bir solenoid valf AC ve DC olmak zere iki eit uyar alabilir Herhangi bir voltajdaki AC ve DC bobin ayn gte ise deitirilebilir nemli. Dk ve yksek gteki bobinler deistirilemez. Ak kesiti ve yay gerginlii bobin gcne uygun olmaldr

12V dc 24V dc 24V 50/60 Hz 48V 50/60 Hz 110/120V 50/60 Hz 220/240V 50/60 Hz

Ak ve G oran

Valfin daha iyi anlalabilmesi iin ak kesiti valf zerine yazlr

12V dc 24V dc 24V 50/60 Hz 48V 50/60 Hz 110/120V 50/60 Hz 220/240V 50/60 Hz 2W = 1.0mm ak ap 6W = 1.6mm ak ap 8W = 1.6mm ak ap

1.6

1.6

Nugget 120 Pilot Solenoid

Internal pilot uygulamal ve valf gvdesinden platee eksoz gei hatt bulunur Bobin eksoz hatt normalde ak tutulurken uyar esnasnda bu hat kapatlr

Nugget 120 Pilot Solenoid

Internal pilot uygulamal ve valf gvdesinden platee eksoz gei hatt bulunur Bobin eksoz hatt normalde ak tutulurken uyar esnasnda bu hat kapatlr

Nugget 120 External Pilot

Aadaki ekilde external pilot kesiti gsterilmektedir

Yaplan almalardan edindiimiz bilgiler dorultusunda:

Mevcut kompresr 6 barda 1 m hava iin 0,1157 kw g ekmektedir. 1kw iin maliyet 0,07$ olmaktadr. Her bir valf 100 msn. alma iin 0,15535833 m hava sarf etmektedir. 1 m havann maliyeti 0,1157*0,07=0,0081$ Her bir valfin alma maliyeti 0,15535833*0,0081=0,0012584$ Sistemde valfler 15 sn.de bir kere altrld zaman, 1 dakikada 4 alma, 1 gnde 4*60*24=57600 alma. 1 ylda 300*57600=1728000 alma 60 gn duraklamalara ayrlmtr. Bu veriler dorultusunda yaplan harcama: 1728000*0,0012584$=2174,52$

Sistemde valfler 30 sn.de bir kere altrld zaman,

1 dakikada 2 alma, 1 gnde 2*60*24=28800 alma. 1 ylda 300*28800=864000 alma 60 gn duraklamalara ayrlmtr. Bu veriler dorultusunda yaplan harcama: 864000*0,0012584$=1087,26$

Sistemde valfler 45 sn.de bir kere altrld zaman,

1 dakikada 1,33 alma, 1 gnde 1,33*60*24=1915,20 alma. 1 ylda 300*1915,20 =574560 alma 60 gn duraklamalara ayrlmtr. Bu veriler dorultusunda yaplan harcama: 574560*0,0012584$=723,03$

zet olarak,

15 sn de 30 sn de 45 sn de 60 sn de

1 almada yllk 1 almada yllk 1 almada yllk 1 almada yllk

maliyet maliyet maliyet maliyet

= 2174,52$ = 1087,26$ = 723,03$ = 543,63$

Firmada u ana kadar yaplan alma sistemi 15 sn de 1 olacak ekilde ayarlanmt. Firmaya sunduumuz Buschjost marka 8340001 kodlu rn ve buna yardmc olacak yine Buschjost marka 8497030 kodlu rn bu sreyi ilk kurulumda 30 sn de 1e karm sonraki ayarlamalarla 45 sn de 1e kmtr. Hedefimiz daha iyi bir ayarla 60 saniyenin zerine kmaktr. u anki durumla dahi 2174,52-723,03=1451,49$ yllk kar elde edilmektedir ki bu sadece 1 filtre iin geerli rakamdr.

rn alma prensibi olarak filtrenin her iki tarafndaki basnc lerek ayarlanlan deerde sinyal verir. Bu sinyal bize filtrenin veriminin dtn bildirir ve buradan alnan uyarlarla filtrelerde temizlii gerekletirilecek valflere sinyal gnderilir. rnden ayrca alnan veriler bilgisayar ortamna tanarak filtrelerin verimlilii ve temizlenme skl kontrol edilebilir. Bu veriler sayesinde filtrelerin deiim sreci tespit edilir, ar alma ve verim dkl engellenir, filtre kontrolleri gerekli olduu zamanlarda tek bir kii tarafndan yaplarak alann verimlilii artrlabilir. zerinde durmak istediimiz noktalar, bu rnle salanacak faydalar sadece yukarda belirtilen hesaplarla snrl kalmayp, filtre mrlerinin uzamasna ve bilimsel veri elde edilmesine yardmc olmaktadr.

4. Valfler

End