Full Hd Televizyon keyfini ayanza getirdik Batman (film, 1989) Vikipedi, zgr ansiklopedi (Batman (1989 film) sayfasndan

ynlendirildi) Baln dier anlamlar iin Batman sayfasna baknz. Batman

Ynetmen

Tim Burton

Yapmc Peter Guber Jon Peters Michael Uslan Benjamin Melniker Senarist Sam Hamm Warren Skaaren Hikaye: Sam Hamm Kitap: Bill Finger (gemiyor) Bob Kane Oyuncular Jack Nicholson Kim Basinger Robert Wuhl Mzik Danny Elfman arklar: Michael Keaton Senaryo:

Prince Kurgu Ray Lovejoy Datc Warner Bros. Cinsi Tr Sinema filmi Macera 1989, ABD

Yapm yl

k tarih(ler)i 23 Haziran 1989 (ABD) 20 Ekim 1989 (Trkiye) Sre Dil 126 dk. ngilizce

Bte $48,000,000 Haslat $411,350,000 Devam filmi Batman Dnyor

Batman, Tim Burton tarafndan ynetilen bir sper kahraman filmidir. DC Comics'in ayn isimli karakterinden uyarlanmtr. Filmde Batman'i Michael Keaton, Joker'i Jack Nicholson canlandrmtr. Kim Basinger, Michael Gough ve Robert Wuhl yardmc rollerdedir. Warner Bros. irketinin ilk Batman filmidir. Sam Hamm'in senaryoyu ilk yazma denemesinden nce Steve Englehart ve Julie Hickson taslak yazdlar. Batman rol iin A listesindeki birok aktr dnld. Jack Nicholson, Joker roln, yksek bir maa, krdan yzde ve ekim program koullar karlnda kabul etti. Filmin ekimleri 1988 Ekim ve 1989 Ocak tarihleri arasnda Pinewood Stdyolar'nda gerekleti. Hamm'in 1988 Amerikan Yazarlar Dernei grevine katlmasnda dolay bte 30 milyon dolardan 48 milyon dolara kt. Senaryoyu yeniden yazan Warren Skaaren, Charles McKeown ve Jonathan Gems'in katklar filmin son jeneriinde belirtilmedi. Batman eletirel ve finansal anlamda baar salayp, 400 milyon dolarn stnde haslat yapt. Film, 62. Akademi dlleri, 47. Altn Kre dlleri ve Saturn dlleri'nde birok adaylk elde etti. Ayrca TV iin hazrlanan animasyon dizisine, Warner Bros.'un film serisine ve modern sper kahraman filmlerine ilham verdi. Konu balklar [gizle] 1 zet 2 Karakterler 3 Yapm 3.1 Gelitirme

3.2 Oyuncu kadrosu 3.3 ekimler 3.4 Tasarm 3.5 Mzik 4 Temalar 5 Gsterim 5.1 Pazarlama 5.2 Karlama 5.3 Etkileri 6 Kaynaka 7 lgili kitaplar 8 D balantlar zet [deitir]

Kk bir ocuk olan Bruce Wayne, anne ve babasnn bir sulu tarafndan ldrlne tank olur. Kendini Gotham ehrini sutan artmaya adar. Wayne irketinin bandazengin iadam geceleri Batman kostmn giyip sulular yakalar. Birka yl sonra Gotham yeralt su dnyasnn bana Carl Grissom geer. Yeni blge savcs Harvey Dent, Polis Komiseri James Gordon ve tm polis tekilatnn ablarna ramen su dnyas kertilemez. Gazeteci Alexander Knox ve fotoraf Vicki Vale, geceleri ortaya kp sulular ldren ve ehre korku yayan yarasa klnda kiinin peine der. Vicki ve Knox, milyarder Bruce Wayne'in kknde dzenledii partiye aratrma amal katlrlar. Knox, Bruce Wayne ve Vicki Vale arasnda oluan kimyay kskanr. Ayn gece Carl Grissom sa kolu Jack Napier' Axis kimya fabrikasna gnderir. Polis bunu haber alp oraya gider. Jack bunun kendisine patronu Grissom tarafnda dzenlenmi bir komplo olduunu anlar. Jack ve ekibi polisler ile atmaya girer. Fabrikadaki durumdan haberdar olan Batman oraya gider. Jack'in yz bir kaza sonucu yara alr ve o bilinmeyen bir kimyasal maddenin iine dmek zereyken Batman onun elini tutar. Ancak Jack'in eli kayar ve kimyasal maddenin iine der. Polisin peine dt Batman farikadan kar. Jack ksa srede kurtulur. Ancak yznde ve vcudunda kalc olarak izler kalr. Yz bembeyaz, salar yeil olur ve kendine has bir glmseme kazanr. Kendisine Joker adn verir. Grissom' ldrdkten sonra, birok temel rnn iine ldrc kimyasal maddeler koyar. Gotham halk temel ihtiyalarn karlayamaz. En sonunda Batman, hangi ihtiyalarn iine kimyasal koyulmadn bulur ve bunu Vicki Vale'e verir. Joker, Viki Vale'e romantik bir yaknlk hissetmeye balar. Bruce Wayne, ocukluunda anne ve babasn ldren kiinin Joker olduunu anlar. Joker, Gotham halkn ldrmek iin bir parti dzenler. Bu paritde insanlara para datacan syler. Ancak

yannda getirdii balonlarn iinde halk ldrecek olan bir gaz vardr. Batman, Joker'in plann bozar. Joker, Vicki Vale'i yanna alp bir katedralin en st katna kar. Joker, Batman ile mcadele ettikten sonra an kulesinden er ve lr. Batman,Gotham halknn yannda olacan yazd bir mesaj brakr ve polis tekilatn kendisine ihtiyalar olduu anda armalar iin Yarasa Sinyalini brakr. Karakterler [deitir]

Michael Keaton, Bruce Wayne / Batman rolnde: Kk yata anne ve babasnn ldrlne tank olan ve geceleri yarasa klna girip su ile mcadele eden zengin iadam. Batman'i aratran fotoraf Vicki Vale ile arasnda romantik bir ba oluur. Delirdikten sonra Gotham'daki insanlar ldrmek iin plan yapan Joker'i durdumaya alr. Jack Nicholson, Joker rolnde: Bir kimya fabrikasnda patronu Carl Grissom'n ihanetine uradktan sonra bilinmeyen kimyasal maddelerin iine derek deformasyona urayan sulu. Jack Napier kimliinden kp kendine Joker adn verir ve ehirde kaos yaratmaya alr. Filmdeki flashback sahnesinde Jack Napier' Hugo Blick canlandrd.

Batman (Keaton), Vicki Vale'i (Basinger) Joker'den kurtarrken Kim Basinger, Vicki Vale rolnde: Batman'i kim olduunu bulma amacyla Gotham ehrine gelen fotoraf. Batman'a kar taknts olan gazeteci Alexander Knox ile ibirlii yapar. Bruce Wayne ile arasnda bir iliki yaanr. Ancak Joker'in de ilgi alanna girer. Robert Wuhl, Alexander Knox rolnde: Batman'e taknts olan, bu yzden de i arkadalar tarafndan alay edilen gazeteci. Batman'i aratrmak iin ehre gelen fotoraf Vicki Vale ile ortaklk yapar. Michael Gough, Alfred Pennyworth rolnde: Bruce Wayne'in sadk hizmetkar ve srda. Ailesi ldrldkten sonra Brue Wayne'i o yetitirmitir. Pat Hingle, James Gordon rolnde: Gotham ehrinin polis mdr. En bata Batman'in kt niyetli olduunu varsaysa da, sonradan onunla ibirliine gider. Billy Dee Williams, Harvey Dent rolnde: Gotham'daki su orann azaltmaya alan Blge Savcs. Jack Palance, Carl Grissom rolnde: Sevgilisi Alicia ile beraber olmasna ok kzd ve sa kolu olarak grd Jack Napier'e komplo dzenleyen mafyababas. Deformasyona urayan Jack Naier, Joker kimliine brnerek Grissom'n yanna gider ve ondan intikamn alr. William Hootkins, Temen Eckhardt rolnde: Carl Grissom'n emrindeki kirlenmi polis temeni. Jerry Hall, Alicia Hunt: Jack Napier ile iliki yaayan Carl Grissom'm sevgilisi. Grissom, sevgilisini elinden alan Jack'e onun yznden komplo dzenler. Yapm [deitir]

Gelitirme [deitir] Ayrca baknz: Batman (film serisi)#Gelitirme Pee-wee's Big Adventure (1985) filminin finansal baarsndan sonra, Warner Bros. Batman filmini ynetmesi iin Tim Burton'u kiralad. Burton, o zamanki kz arkada Julie Hickson ile Tom Mankiewicz'in yazd nceki camp metinden esinlenerek 30 sayfalk yeni bir taslak yazd. The Dark Knight Returns ve The Killing Joke izgi romanlarnn baars, Warner Bros. irketini daha ciddi bir olay rgs olan karanlk bir film yapmaya itti. Burton her ne kadar bir izgi roman hayran olmasa da, ldren aka'ya hayran kalmt.[1] Warner Bros. 1986 ylnn Mart aynda Steve Englehart ile yeni yazlacak bir taslaa yardmc olmas iin anlat.[2] Onun ilk taslanda Joker ve Rupert Thorne ana dmanlard ve Penguen de kk bir roldeydi. Silver St. Cloud ve Dick Grayson yardmc anahtar rollerdeydi. Englehart'n snrl serisi Strange Apparitions'ta (ISBN 1-56389-500-5) benzer bir olay rgs izlendi. Warner Bros. etkilenmiti fakat Englehart ok fazla karakter olduunu dnd. Penguen ve Dick Grayson' kard ikinci tasla 1986 ylnn Mays aynda bitirdi.[2]

Tim Burton'n kaleminden Joker'in konsepti. Burton, bir izgi roman hayran olan Sam Hamm'e senaryoyu yazmasn teklif etti.[3] Hamm, hikyenin gizem paras iin hikyenin kkenini kullanmamay ve flashback sahnesi yazmamay tercih etti.[4] "Eer Bruce Wayne'in Batman'e dnmnn btn srecini aktarrlarsa, hikyeinin inanrlln kaybedeceini" dnd.[5] Hamm, Silver St. Cloud'u Vicki Vale ile, Rupert Thorne'u da kendi yaratt bir karakter olan Carl Grissiom ile deitirdi. Hamm, Dick Grayson'n yardmc bir karakter yerine kk bir rolde grnd senaryoyu 1986'nn Ocak aynda bitirdi.[6] Hamm'in senaryosunun bir sahnesinde, Bruce Wayne ailesinin ldrld gece James Gordon ile tanyordu. Bu yol ile gen Bruce ve yetikin Batman zel bir ba paylayordu. Benzr bir olay zinciri 2005 tarihli Batman Balyor (Batman Begins) filminde kullanlmt. Ancak Hamm'in senaryosu yeniden yazldnda sahne silindi.[7] Hamm'in senaryosu Amerika'nn eitli izgi roman bayiisinde gizlice satld. Batman iin yapm almalarna balamanmas iin gereken iaret 1988 ylnn Nisan aynda verildi ve ardndan Tim Buton'n ynettii Beterbcek filminin srpriz baars geldi.[1] izgi roman hayranlar, filmi Burton'un yneteceini ve barolde Keaton'n yer alacan rendiklerinde eletiriler gelmeye balad. Hamm "Onlar Tim Burton'n adn Pee-wee's Big Adventure ile duymulard. Michael Keaton'n adn da oynad komedi filmlerinden biliyorlard. Onlar bunun Batman'in 1980'lerdeki versiyonuyla tamamen zt olduunu dndler. Onlara filmin ciddi ve karanlk olacan retmeye altk ama hayranlar bize inanmadlar" diye aklama yapt.[4] Filmin yapmnda olumsuz raporlar ile mcadele etmek iin, Batman'in yaratclarndan olan Bob Kane ie yardmc danmanla getirildi.[8] Oyuncu kadrosu [deitir]

Batman rol iin Mel Gibson, Kevin Costner, Charlie Sheen, Daniel Day-Lewis, Pierce Brosnan, Tom Selleck ve Bill Murray dnlmt.[3][9] Tim Buton'a bir aksiyon film yldz semesi iin bask yapld.[1] Yapmc Jon Peters, Michael Keaton'n doru tercih olduunu syledi. Keaton ile Beterbcek filminde alan Burton bunu kabul etti.[9] Rol iin Keaton'n seilmesi izgi romann hayranlar arasnda tartmalara neden oldu ve Warner. Bros. ofisinin nne 50,000 protesto mektubu brakld.[6] Bob Kane, Sam Hamm ve Michael Uslan da yavaa oyuncu kadrosunu oluturmaya alrken[4] Adam West, rol iin en iyi seimin kendisi olacan sylyordu. Burton "Bay Anne ve Night Shift'te oynayan Michael Keaton' setiimiz iin onlarn 1960'lardaki televizyon dizisinin bir benzerini ve yapmack bir film yapacamz sandklarn dnyorum" dedi.[10] Michael Keaton ilham iin The Dark Knight Returns izgi romann okudu.[11] Tim Curry, Willem Dafoe, David Bowie ve James Woods, Joker rol iin dnlyordu.[5][12] Robin Williams'n ad da rol iin gemiti.[6] Yapmc Michael Uslan ve yaratc Bob Kane'nin terihi 1980'lerden beri Jack Nicholson'd.[13] Jon Peters, Nicholson ile 1986'da Eastwick Cadlar (The Witches of Eastwick) filminin ekimleri srasnda tant. Nicholson, 6 milyon dolar cret ve kardan byk bir yzde ald. Nicholson'un 50 milyon dolardan fazla cret ald rapor edildi.[5][9] Sean Young aslnda Vicki Vale rol ile filmin oyuncu kadrosunda yer alacakt fakat ekimler srasnda hasta oldu.[3] Burton, Youg'u Michelle Pfeiffer ile deitirmeyi dnd, ancak Keaton o sralar Pfeiffer ile iliik yayordu ve bunun uygunsuz olacana inand. Pfeiffer, 1992 tarihli Batman Dnyor (Batman Returns) filminde Kedi Kadn' canlandrd. Peters kadroya Kim Basinger' dahil etti.[9] Michael Gough'un Hammer Film Yapmclk ile olan eitli ilerine hayran olan Burton, onu Alfred Pennyworth roly ile kadroya dahil etti.[14] Robert Wuhl da gazetei olan Alexander Knox'u canlandrd. Aslnda balangta onun karakteri Joker'in zehirli gazndan dolay lyordu. Ancak film yapmclar karakteri sevdi. Wuhl "Benim karakterimi ok beendiler. Bu yzden yaamama izin vermeyi kararlatrdlar" dedi.[7] Filmde Harvey Dent'i canlandran Billy Dee Williams'n devam filmlerinde de Two-Face'i canlandrmas planlanyordu. Ama 1995 tarihli Batman Daima (Batman Forever) filminin kadrosunda bu rol ile Tommy Lee Jones yer ald. Williams, kendisini seen kiiler iin hayal krkl oldu.[7] Nicholson, Tracey Walter' Bob the Gun rolyle oyuncu kadrosunda yer almas iin ikna etti.[15] Gerek hayatta, Nicholson ve Walter yakn arkadalard. Oyuncu kadrosunun geri kalan da James Gordon'u canlandran Pat Hingle'dan, Carl Grissom' canlandran Jack Palance'den, Alicia Hunt' canladran Jerry Hall'dan ve Max Eckhardt' canlandran William Hootkins'ten olutu. ekimler [deitir] Film ekibi ekimlerin tamamen Hollywood, California'da gerekletirileceini planlamt. Ancak medya film yapmyla ilgilenmeye balaynca ngiltere'ye geildi.[16] ekimler tamamen 1998'in Ekim ay ve 1989'un Ocak ay arasnda ngiltere'deki Pinewood Stdyolar'nda yapld.[16] 18 ses aamasnda, Pinewood'un on doksan be dnm arazisi kullanld.[8] Wayne Kk iin Knebworth House kullanld.[17] Orijinal yapm btesi 30 milyon dolardan 48 milyon dolara kt.[9] ekimler gizlilik ierisinde yapld. Gazeteciler birlii, Jack Nicholson'un ilk Joker fotoraf iin 10,000 sterlin nerdi ve bu teklif reddedildi.[18] Film ekimi srasnda eitli sorunlarla karlaan Tim Burton "Bir ikenceydi. Hayatmn en kt dnemiydi!" dedi.[9]

Film iin tasarlanan Batmobile 1988 Amerika Yazarlar Dernei grevi srasnda Sam Hamm'e senaryoyu yeniden yazmas iin izin verilmedi. Jonathan Gems, Warren Skaaren ve Charles McKeown ekimler srasnda senaryoyu tekrar yazd. Sam Hamm, yeniden yazlm olan senaryoyu beenmedi, ancak deiiklikler yznden Warner Bros.'u sulad.[4] Burton "Neden byle bir sorun olduunu anlamadm. Herkesin beendii bir taslak ile balamtk" diye aklama yapt.[1] Dick Grayson'n filmde kk bir rol vard ama daha sonra onun olduu sahne filmin konusuyla alakasz bulunduu iin silindi.[3] Bob Kane bu karara destek verdi.[14] Aslnda final sahnesinde, Joker, Vicki Vale'i ldrp, kinci bir fke besledi Batman'e gnderiyordu. Jon Peters final sahnesinin deitirilmesini syledi ve yapm tasarmcs Anton Furst' 12 metrelik bir katedral modeli oluturmas iin grevlendirdi. Bu model, filmin zaten yksek olan btesine 100,000 dolar daha ekledi. Sahnenin nasl bitecei konusunda ipucu verme fikrini beenmeuen Burton "Jack'in merdivenlerin banda durakladn ve 'Merdiveni niye trmadyorum' diye sorduunu anmsyorum... 'Bilmem' dedim. 'Yukarya ktnda anlatrm sana' dedi.[19] Tasarm [deitir] "Gotham' Pinewood'da grdm gibi hayal etmitim. Her ey dndm gibi, her bina, her p kutusu, her tula..." Batman'in yaratclarndan Bob Kane'nin Pinewood Stdyolar'nda ina edilen set hakkndaki fikri[18] Tim Burton, Anton Furst'n The Company of Wolves'taki tasarmlarna hayran kalmt ve Anton Furst'u, Beterbcek'in yapm tasarmn yapmas iin kiralama ilemi sonusuz kalmt.[16] Furst de daha sonradan piman olduu High Spirit filmini yapmt.[3] Furst, Burton'n ilerinden holanmt. Furst "Ben imdiye kadar bu kadar uymlu olduun bir ynetmen ile tantm sanmyorum" demiti. "Kavramsal, ruhsal, grsel veya sanatsal. Hibir konuda kavga etmediimiz iin aramzda bir problem yoktu. Burton duygu ve davran konusunda bir ustayd" dedi.[8] Furst ve sanat departman, "Gotham ehrini irkin, souk ve durgun bir metropol imaj" olarak yapmak istedi.[20] Furst "New York ehri planlama komisyonu olmasayd ne hale gelirdi diye dndk. Mimari tarzla karklnda, ehir su ile ilerlerdi. Bir irkinlik denemesiydi. Kaldrm cehennem gibiydi" dedi.[21] Grsel efekt spervizr Derek Meddings, bir Batmobile yaratma dncesindeki Keith Short'a yardm etti[22] ve iki Browning makineli tfek monte etti.[23] Furst, Batmobile'in tasarm hakknda "Biz jet hava ralarnn bileenlerin baktk, sava makinelerine baktk, btn trlere baktk. Sonunda davurumculuu tercih ettik, 1930'larn Salt Flat Racers'larn ve 1950'lerin Stingray macho machines'lerini aldk" dedi.[18] nceki tasarmlarda Jaguar ve Ford Mustang baarsz olunca, bir Chevrolet Impala ina edildi.[18] Kostm tasarmcs Bob Ringwood, (Yapay Zeka, Truva) Licence to Kill filminde almak yerine Batman'i tercih etti. Burton "Michael biraz klostrofobikti. Bu onun iin ktyd. Batman bu tr sevdii iin kostm biraz karanlkt. Michael bunu kendi avantaj olarak kullanmay baard" dedi.[24] Burton'n fikri tamamen siyah bir Yarasa Maaras kullanmakt ve Bob Kane de onun bu fikrine destek

verdi. Jon Peters, Yarasa Maarasna Nike rnleri yerletirmek istedi.[25] Ringwood, ilham iin 200'den fazla izgi roman okudu. 250,000 dolara ml olan, 25 farkl burun ve 6 farkl ba ksmn olduu 28 lateks tasarmn yaratt.[26] izgi romann hayranlar Yarasa Maaras iin olmsuz gr bildidiler.[16] Burton izgi romanlara spandex ve klot izildii iin tayt kullanmamay tercih etti.[1] Protez makyaj Nick Dudman (Harry Potter film serisi, Legend) Nicholson'n tebeir beyaz surat iin akrilik boya kulland. Nicholson'n szlemesinin bir blmne protez makyaj iin onay koyuldu.[27] Mzik [deitir] Ayrca baknz: Batman (albm) ve Batman soundtrack albm Burton, filmin mziklerini bestelemesi iin, Pee-wee's Big Adventure ve Beterbcek'teki orta Danny Elfman' kiralad. Elfman ilham iin The Dark Knight Returns adl izgi roman okudu. Elfman, daha nce bu film gibi byk lekli ve bteli bir filmde almad iin endieliydi.[28] Ayrca yapmc Jon Peters da Elfman'n filmin al iin hazrlad besteyi duyana kadar, yapaca iten pheliydi.[29] Jon Peters ve Peter Guber, Prince'n Joker'iin bir mzik yazmasn ve Michael Jackson'n romantik bir ark yapmasn istiyorlard. Elfman daha sonra, Michael Jackson ve Prince'n arklarn filmin mzii iin birletirdi.[1] Bu fikirden holanmayan Burton "Benim filmim Top Gun kadar ticari deil" dedi. Elfman, orkestrann bestelerini dzenlemek iin eski grubu Oingo Boingo'nun ba gitaristleri Steve Bartek ve Shirley Walker'dan yardm ald..[30] Sonra Elfman, filmin bestesinin ses miksajndan rahatsz oldu. Elfman "Batman'in ngiliz teknisyenler tarafndan hazrlanmasn kimse nemsemedi" diye ifade etti.[31] Batman iki soundtrack albm kan ilk filmlerden oldu. Bunlardan biri Prince'in yazd arklardan, dieri de Elfman'n bestelerinden oluuyordu. Her ikisi de baarl oldu.[32] Batman: The Animated Series'in tema mzii iin Elfman'n al mziinden derlemeler kullanld.[12] Temalar [deitir]

"Ucubelerin dellosu"[1] Ynetmen Tim Burton Batman'in temas tartldnda "Tm film ve karakterlerin mitolojisi tamamen garabetlerin dellosudur. Aralarnda bir kavga kan iki irkin insandr" dedi. Devam eden Burton "Joker harika bir karakter, nk tam bir zgrle sahip. Toplumdan dlanp, ne istiyorsa yapma zgrln olan ucube bir serseri. Onlar tiksindirici saylr. Onlar zgrln en karanlk taraflardr. Delilik sahip olabileceiniz en korkun zgrlk yoludur, nk toplumun yasalarna bal deilsiniz" dedi.[1] Burton, Bruce Wayne'i iki insann birletii bir Amerika simgesi olarak gryordu. Bruce, gerei gizleyen biri olduunu sylyordu.[1] Burton biyograf Ken Hanke, Bruce Wayne'in, bir anti kahraman olarak yanstlan alt benlii Batman ile mcadele ettiini yazd. Hanke, Batman'in Joker gibi sulular ile mcadele etmek iin sivil adaletin snrlarna gittiini yazd.[33] Kim Newman bir teori oluturarak

"Burton ve senaristler, Joker ve Batman dramatik adan ok kart olduunu grmler. Bylece de filmde onlarn gemilerini byk lde i ie geirmiler" dedi.[34] Batman'in Axis Kimyasal fabrikasnn nnde durduu sahne, filmde sunulmu olan grsel bir motiftir. Bu sahnede, bir tabelada dev krmz klar ile AXIS yazar. Bu II. Dnya Sava'ndaki totaliter hkmetler ile ilgili paralleldir. Burada doal olarak Jack Napier'n Joker'e dnmn de ieren tehlikeli hareketler ierdi.[33] Batman iin ilham 1930'lardaki ucuz dergilerde bulundu. zellikle Gotham ehrinin sant tasarmnda bunlardan faydalanld.[35] Time yazar Richard Corliss, Metropolis (1927) ve The Cabinet of Dr. Caligari (1920) gibi filmlerin Gotham ehrinin tasarm iin kaynak oluturduunu gzlemdiini yazd. Hanke, Batman'deki kavramlarn baka bir dneme ait olduunu yazd. Hanke "Vatandalar, polisler, halk ve siyah-beyaz televizyon 1939'dan gelmi gibi gzkyor" dedi. Hanke daha sonra film ekibinin Vicki Vale'i klasik kara filmlere bir sayg duruu olarak ac ekmi gen bir kz olarak yansttn syledi.[17] Final sahnesindeki baz sahnelerin Vertigo filmine sayg duruu olduunu belirtti. Grissom'n kant olarak kullanlabilecek bir kttan korktuu ve Jack Napier'n ortaklaryla yapt toplantda, birini ldrd sahne Dokunulmazlar filminden kaynak alnd.[36] Gsterim [deitir]

Pazarlama [deitir] Yapm tasarmcs Anton Furst "Anmsatc ama her yerde ayn olan, sadece, ne fazla byk ne de fazla kk olan bir yarasa simgesine yer veren" bir poster tasarlad. Hazrlana nceki tasarmlar, RoboCop ve Barbar Conan filmlerinin afilerine benziyordu.[9] Yapm srasnda Jon Peters, The Wall Street Journal'da izgi roman hayranlarnn filmin barolnde Michael Keaton'n oynamasndan dolay memnuniyetsizlik duyduklarn belirten bir yaz okudu. Peters buna karlk, Noel'de binlerce tiyaroda filmin ilk fragmann yaynlatt. Basite gerekst sahnelerin ve mziin birlemesiydi ama film iin muazzam bir bekleyi yaratt.[9] DC Comics, senarist Sam Hamm'in kendi mini izgi oman serisini yazmasnna izin verdi. Hamm'in hikyeleri Batman: Blind Justice (ISBN 978-1-56389-047-5) adl izgi romanda topland. Denys Cowan ve Dick Giordano resim rnekleri izdi.[5] Blind Justice romannda Buce Wayne'in Wayne irketler Grubunda gerekleen eitli cinayetletleri zmeye almas anlatld. Daha sonra Batman Balyor filminde de yer alan Henri Ducard'n ilk grnn de ieriyordu.[5] Filmin gsterim tarihi olan 1989 Haziran'nda "Batmania" (Batman lgnl) poller kltrde bir fwnomene dnmt.[16] 750 milyon dolarn zerinde rn satld.[12] O gnler hatrlayan klt film yapmcs ve izgi roman yazar Kevin Smith "O yaz kocamand. Etrafta Yarasa Sinyali grmeden gezemezdin. nsanlar o dandik balar istiyordu. O yaz sadece Batman'e aitti ve eer bir izgi roman hayranysanz olduka ateliydi" dedi.[37] Hachette Book Group USA, Craig Shaw Gardner tarafndan yazlan bir roman yaymlad.[38] Roman 1989 Haziran'nda New York Times gazetesinin en ok satanlar listesine girdi.[39] The New York Observer yazar David Handelman, Batman'i yksek konsept bir film olarak kategorize etti.[36] Karlama [deitir]

Batman, 23 Haziran 1989 tarihinde 2,194 sinema salonunda gsterime girdi. lk haftasonunda 43.6 milyon dolar kazand ve Hayalet Avclar II (Ghostbusters II) filminin bir hafta nce 29.4 milyon dolar kazanarak elde ettii rekoru krd.[40] Batman sonunda Kuzey Amerika'da 251.2 milyon dolar, uluslararas olarak da 160.15 milyon dola kazanarak, toplamda 411.35 milyon dolar elde etti.[41] Batman, gsterime girdii on gn iinde 100 milyon dolar kazanan ilk film oldu. 2008 tarihli Kara valye'nin (The Dark Knight) ardndan, en ok kazanan ikinci DC Comics roman uyarlamas filmi oldu.[42] Kuzey Amerika'da en ok kazanan filmler sralamasnda 42. sraya yerleti.[43] Indiana Jones: Son Macera'ya (Indiana Jones and the Last Crusade) ramen,[44] yln en ok kazanan filmi oldu[45] ve 150 milyon dolarlk video sat yapt.[46] Film, Empire degisinin 2008 ylnda dzenledii "Tm Zamanlarn En Muhteem 500 Filmi" listesinde 458. srada yer ald.[47] "Batman megayldz tarafndan gaspediliyor. Onun yardmc rolde olmas gerekirken byle oluyor. Jack Nicholson sahneye kt andan itibaren bu film onun gsterisine dnyor. Senaryo da bu kalba uydurulup Joker merkezli bir hikyeye dntrlmt. Bu durum esas karakteri de geri plana itmeyi baarm." Sam Toy Joker'in Batman'i glgede brakmas bir hata deildir. Joker, Batman'den daha byk bir kiilik, onu kimin oynad nemsiz. Batman'in tam zdd. Fsr fsr konuan yarasay dengeleyecek yaygarac bir karaktere ihtiya var. Olly Richards[48] Yaplan eletirilerin bir ksm Batman'in ok karanlk olduu ynndeydi. Burton'n Batman'in karakterizasyonu yerine daha ok Joker'in portresi ile ilgilendii yazld.[1] izgi roman hayranlar, Matha ve Thomas Wayne'i Joker'in ldrmesine olumsuz ynde tepki verdi. izgi romanda, inayetten Joe Chill sorumluydu. Bir izgi roman hayran olan senarist Sam Hamm, Joker'in Wayne ailesini ldrmesini fikrinin ynetmen Burton'a ait olduunu syledi. "Yazar grevi devam ediyordu" diyen Hamm devam edip "ve Tim iini baka yazarlar ile hallediyordu. Ben, Alfred'in Vicki Vale'in Yarasa Maaras'na girmesine izin vermesi konusunda da masumum" dedi. "Hayranlar fazla aldrmad, kabul ediyorum. Alfred'in Wayne Malikanesi'nde alt son gnler olacakt" dedi.[29] Prince'in yazd arklar, filmin konusu ile "uyumsuz" olduu iin eletirildi.[3] Burton, Prince'in yazd arklar ile problemi olmadn belirtirken, ama onlar filmde kullanmak konusunda isteksizdi.[33] Burton film hakknda "Baz blmlerini severim, ama film beni genellikle skyor. Evet film iyi, ama harika bir filmden ok kltrel bir olay oldu" dedi.[46] Film buna ramen eletirmenlerden ounlukla olumlu yorumlar ald. Rotten Tomatoes sitesinde film hakknda yaplan 49 yorumdan %69'luk ksm olumlu yndeydi.[49] Metacritic sitesinde ise yaplan 17 eletirinin ortalama notu 66 puan oldu.[50] Burton biyograf Alison McMahan "Hayranlar Michael Keaton'n filmin oyuncu kadrosunda yer almasdan dolay ikayet ediyorlard. Ama, onun performansn izleyen hikimse ikayet edemedi" diye yazd.[36] James Berardinelli bata yapm tasarm olmak zere filmden zevk aldn syledi.[51] Variety dergisi "Jack Nicholson her sahneyi alyor" diye yazd.[52] Roger Ebert filmin yapm tasarmndan etkilendiini ama "Batman etrafta dikkat etmeyeceiniz kadar ok eylerle uralm

yapm tasarmnn hikyenin nne getii bir zaferdir" dedi.[53] Onun eletirmen orta Gene Siskel ona katlmad ama filmi performanslar nedeniyle bir yetikin filmi olarak tanmlad. Chicago Reader'dan Jonathan Rosenbaum "izlemek iin yeterli" diye bahsetti.[54] Etkileri [deitir] Anton Furst ve Peter Young Akademi dlleri'nde En yi Sanat Ynetimi dalnda dl kazanrken,[55] Jack Nicholson da filmdeki performans ile Mzikal veya Komedi Filmindeki En yi Yardmc Aktr'yi kazand.[56] Britanya Televizyon ve Sinema Sanatlar Akademisi, Batman'i alt dalda dle aday gsterdi (Yapm Tasarm, Grsel Efekt, Kostm Tasarm, Makyaj, Ses ve Nicholson'n filmdeki performansyla Yardmc Erkek Oyuncu) ama hibir kategoriyi kazanamad.[57] Niholson, Basinger, makyaj departman ve kostm tasarmcs Bob Ringwood, Saturn dlleri'nde adaylk elde ettiler. Film de En yi Fantazi Filmi dlne aday oldu.[58] Hugo dlleri'nde de En yi Dramatik Sunum dalnda aday oldu.[59] Filmin baars Warner Bros.'u Batman: The Animated Series'i yaratmaya sevk etti.[60] Yaratclardan Brue Timm, filmin animasyon serisi iin ilham kayna olduunu belirtti.[61] Film, daha sonra Batman & Robin'in bitirdii orijinal Batman film serisi'nin de balangc oldu. Batman, modern sper kahraman filmlerinin yeni bir tre girmesine yardmc oldu. Bu konuda aka yapan Tim Burton "O ilk karanlk izgi roman filmiydi. imdi herkes karanlk ve ciddi bir sper kahraman filmi yapmak istiyor. Ben yeni bir eilime sebep olduumu dnyorum" dedi.[62] Yapmc Michael Uslan ve Benjamin Melniker, 26 Mart 1992 tarihinde Los Angeles Blge st Mahkemesi'nde szleme ihlali nedeniyle dava atlar. Uslan ve Melkiner, Batman ve onun devam filmlerinin yapmclndan sahtekarlk yoluyla atldklarn belirttiler. Uslan ve Melkiner "Biz vazgeilmez katklarmza ramen Batman'in baarsndan hakkmz olan paydan mahrum brakldk" dedi.[9] st Mahkeme hakimi davay reddetti. Batman, 2 milyar dolarn snde gelir kazanrken Uslan "Bizim tartlmaz katklarmza ramen, bizim katklarmzn deersiz olduunu kantladlar ve bir peni dahi alamadk" dedi.[9] Warner Bros. mahkemeye onlarn paylarn demeyi teklif etti. Uslan ve Melkiner'in avukat bu teklifi "iki kutu patlam msr ve iki kutu kola" olarak tanmlad