41

K
0
doru doru R yarapl
daire
Erilik
Yay
Uzunluu
L
i
1/R
B C
L
i
K
0
A D
Daire
Gei Erisi Gei Erisi 1/R
BLM 4

4. BRLETRME ERLER

Bir yolun aliyman ksmnda erilik 1/R=0 dr. Aliymandan R yarapl daireye geildii zaman erilik
1/R deerini alr ve eriliin kurb boyunca bu deeri sabit kalr. Kurp knda aliymana girildiinde
erilik yine sfr olur. Bylece kurba giri ve kta bir kesinlik meydana gelir.












ekil 50. Doru ve daire yaynda ekil 51.Doru, klotoid ve daire yaynda
erilik fonksiyonu erilik fonksiyonu

Aralarn sratli kullanld otobanlarda bu durum sakncaldr. nk ara aliymanda hibir yan
kuvvetin etkisinde olmamasna karn, kurba girdiinde R mv P / ) (
2
= merkezka kuvvetin etkisinde
kalr. Burada m aracn ktlesi, v aracn hz ve R kurbun yarapdr. Kurplarda merkezka kuvvetinin
etkisini azaltmak iin ya v hz azaltlr ya da R yarap bytlr. Bu da yolun hz esprisine terstir.

Merkezka kuvvetini etkisiz duruma getirmek iin yola enine eim Dever verilir. Bu eim birden bire
verilmez. Yolun belli bir ksmndan balayarak yava yava artrlr. Aliymanda sfr olan erilikten, 1/R
deerine ulama ve istenilen dever deerine varmak iin aliymanla R yarapl kurp arasna, erilii
yava yava artan bir eri yerletirilir. Bu eriye Birletirme Erisi denir. Birletirme erisine gei
kurbu veya rakortman kurbu da denilmektedir.

R yarapl kurp ile gei kurbu birletirme noktasnda ayn doruya teettirler. Gei erisi olarak;

Klotoid
Lemniskat
Kubik spiral ve benzerleri
Sinsoid kullanlmaktadr.

4.1 KLOTOD

Gei erisi olarak en ok kullanlan bir eridir. Denklemi
2
. A R L = olup, L gei erisi uzunluu ile R
kurb yarapnn arpm bir A saysnn karesine eittir. A ya kurbun parametresi denilmektedir. A=1
olarak alnrsa bu klotoide birim klotoid denir. Uygulamada klotoid cetvelleri kullanlmaktadr. Bu
cetvellerden bazlar birim klotoide gre hazrlanr ve esas klotoide gemek iin uzunluklar A ile
arplr. Alar ayn kalr. Ayrca gei erisinin herhangi bir noktasna kadar olan uzunluunun o
noktadaki erilik yarapnn arpm parametrenin karesine eittir. rnein gei erisinin herhangi bir
noktadaki yarap
i
, o noktaya kadar olan uzunluk L
i
ise klotoidin denklemi,

2
. A L
i
= (1)

eklinde ifade edilir.





42
Kb
y
Ks
R
RCos
RSin


R
L
S
Tk


Ym
Y
x
Xm
Tu
S
0 5
A=6
A=8
A=10














ekil 52. Klotoidin Elemanlar ekil 53. Klotoidin parametrelerinin deimesi

Bir klotoidin elemanlar unlardr:

A :Parametre
M :Dairenin merkezi
R :Klotoid ile kurbun, ortak noktas Ks deki erilik yarap
Kb :Klotoidin balangc (Aliyman sonu)
Ks :Klotoidin sonu (Kurbun balangc)
L :Klotoidin boyu
R :Rakordman pay
Xm,Ym :Daire merkezinin koordinatlar
X,Y :Ksnin dik koordinatlar
Tk :Ksa teet
Tu :Uzun teet
, S :Ksnin nsal koordinatlar
:Ks noktasndaki teetin as

Klotoidin elemanlar aadaki eitliklerden hesaplanabilir,

R . L A
2
=
R ve L proje mhendisi tarafndan takdir edilir.
....
A 42240
L
A 336
L
A 6
L
Y ,
A 3456
L
A 40
L
- L X
10
11
6
7
2
3
8
9
4
5
= + =
.
R 2
L
=

=
+ =
RSin X X
RCos Y Y
M
M

=
= =
Sin / Y T
) Cos 1 ( R Y R Y R
k
M
(2)
X
Y
Arctg
Y X S
YCot X T
2 2
u
=
+ =
=






43
rnek:

A=600, R=400 olarak verilmektedir. Klotoidin asal elemanlarn hesaplaynz.

6 . 80
861 . 431
689 . 480
218 . 308
42240
L
336
L
6
L
Y
m 792.768
3456 40
L
- L X
radyan 1.125 6197 . 71 .
2
900 /
10
11
6
7
2
3
8
9
4
5
2
= =
= =
= + =
= =
= + =
= = =
= =
R Y R
RSin X X
RCos Y Y
m
A A A
A
L
A
R
L
m R A L
M
M
M
g

6060 . 23
576 . 850
476 . 645
604 . 341 /
g
U
K
S
YCot X T
Sin Y T
=
=
= =
= =

Grld gibi klotoidin elemanlarnn hesab zaman alcdr. Bu nedenle klotoid cetvelleri
hazrlanmtr. Cetveller genellikle birim klotoide gre hazrlanr. Bu cetveller hazrlanrken;

X=Ax, L=Al
Y=Ay, R=Ar

alnr. Alar ayn kalmaktadr. Yukardaki rnee gre birim klotoid iin hazrlanan cetvellerle gei
kurbu zerinde 100 m aralklarla alnan noktalarn koordinatlarnn hesab aada gsterilmitir.


ekil 54.

L 1 2 3 4 5 6 7 8
I=L/A 0.166 - - - 0.833 - 1.166
x=Klotoid 0.1666635 - - - 0.8233423 - 1.1137781
Y=cet.de 0.0007716 - - - 0.0956232 - 0.2560330
X=Ax 99.998 199.938 299.532 398.029 494.005 585.173 668.268 739.060
Y=Ay 0.463 3.707 12.486 29.525 57.374 98.228 153.620 223.991

rnein, 1 noktasnn koordinatlar

X=600 * 0.1666635=99.998 m , Y=600 * 0.0007716=0.463 m
K
B
T
K
44
eklinde hesaplanr. Gei kurbu zerindeki 2,3,.,8 noktalarnn koordinatlar da benzer ekilde
hesaplanr. X, Yler bulunduktan sonra koordinatlara gre aplikasyon ilemi yaplabilir.

Bir klotoidin tayini genellikle grafik olarak yaplmaktadr. Bunun iin planda izilen gzergah zerine
eitli lek ve A parametre deerlerine gre hazrlanm klotoid ablonlar oturtulur. Klotoidin eitli
noktalarnda, o noktadaki erilik yaraplar yazldr. Ayrca ayn ablon zerinde uygun gelen klotoidin
parametresi parametre olarak, klotoidin bitecei yere rastlayan noktadaki yarap ise kurp yarap
olarak alnr.









ekil 55. Klotoid ablonu

Klotoidin hesapla tayininde klotoidin balanaca kurbun yarapna ve gei erisinin uzunluuna
gre yukardaki hesap ilemleri uygulanr.

Klotoidle ilgili eitlikler aadaki ekilde elde edilmektedir.











ekil 56. Bir klotoid ekli ve erilii

Sabit LR rB L B
R r
= = = :
1
:
1


veya klotoidin parametresi A ile tanmlanrsa,

2
. A L
i
= yazlabilir. Bir dairenin R yarap gibi bir klotoidin de A parametresi en nemli elemandr.
A=a=1 alnrsa buna birim klotoid denir.















ekil 57. Bir klotoidin ekli
R
A
L
B
x
r
Y
E
B
L
1/r
1/R
E
Y M
t
T
u
X
E
X
K
x
E
F

E
R
S
N
P
R T
K
X

E
45
y
dy
dx
db
x
O
dt
r


Erilik, Yay Uzunluu, Koordinatlar

Herhangi bir noktada klotoidin erilii

B
A RL
B
r
2
1 1
= =

B=L iin

L
A R
2
1 1
=

eklindedir. klotoidin teet asdr. ekilden

dB=r.d

yazlabilir. Buradan,

RL
B
r
=
1
















ekil 58. Klotoid paras

B.dB=R.L.d

ntegral alnarak

L R
B
.
2
2
=
yazlr. Herhangi bir noktaya kadar yay uzunluu

RL B 2 =

olur.
Erilik,

2
1 2 2 2 1
2
A A
r
RL
r
RL
RL
r
= = = =

herhangi bir noktadaki yarap

46
2
RL
r =

dur. Dier taraftan



d rSin dBSin dY
d rCos dBCos dX


= =
= =


integral alnrsa;


= =


0 0
d , d rSin Y rCos X

r yerine deeri konulursa


= =

0 0
d
2
Y , d
2
Sin RL Cos RL
X

......... ..........
! 4 ! 2
1
......... ..........
! 5 ! 3
4 2
5 3
+ + =
+ + =

Cos
Sin

Klotoidin herhangi bir noktasnn koordinatlar

|
|
.
|

\
|
+ =
|
|
.
|

\
|
+ =
|
|
.
|

\
|
+ =
|
|
.
|

\
|
+ =
1320 42 3 1320 42 3
2
216 10
1
216 10
1 2
5 3 5 3
4 2 4 2

i
i
L RL Y
L RL X
(3)
elde edilir.

|
|
.
|

\
|
+
2 2
4 2
20
1
2 L R
X
RL
X
alnarak

|
|
.
|

\
|
+ =
3 3
6
2 2
4 3
336 40
3
1
6 L R
X
L R
X
RL
X
Y
veya

|
|
.
|

\
|
+ =
6
6
4
4
2
3
336 40
3
1
6 A
X
A
X
A
X
Y

yazlabilir. Eri zerinde herhangi bir noktada

rB=RL

dir. Bir erinin denklemi B= f () eklinde ise bu eri herhangi bir noktadaki erilik yarap
d
dB
r =
eklindedir. Klotoidde,
47

RL
d
dB
B =

olur. Bunun integrali alndnda,

sabit RL
B
+ =
2
2


bulunur. B sfr olduunda =0 olur ve integrasyon sabiti sfrdr. Eri denklemi

2 RL B =

erinin son noktas iin

R A L =

yazlabilir. Bu bant ve LR=A
2
bants dikkate alnarak R, L, A, arasnda

2
2
2
2
2
2
2 2 2
2 2
2
2
R
A
A
L
R
L
A R
R
A
L
A L
L
A
R
= = =
= = =
= = =

(4)

dir. Ayrca

2
2
2
R
L
RL A = = =

bants yazlabilir. Y ve X eitliklerinde
2
2
2A
L
= yerine konulursa nce verilen (0) eitliklerindeki
klotoidin herhangi bir noktasnn koordinatlar

8
9
4
5
3456 40 A
L
A
L
L X + = (5)

10
11
6
7
2
3
42240 336 6 A
L
A
L
A
L
Y + = (6)

eitlikleri elde edilir. Ancak bu eitliklerden hesaplama zaman alcdr. Bu nedenle (3) eitlikleri
yelenmektedir.








48
Teet As, Teet, Rakordman Pay



ekil 59. Klotoid


r = R alnarak

2
1 2 2 2 1
2
A A RL RL
RL
r
= = = = eitliinde yerine konulursa;

2
2 2 1
A RL R

= =

yazlabilir. Teet as iin;

2
2
2
2
4 2 2 R
A
A
L
R
L
= = = (7)
ve buradan,

R L 2 =
2
L
R =

yazlr. ekil 59 dan R rakordman pay,

( )
E E
Cos R Y R = 1 (8)
49

R
L
Y
E
6
2
ve
2
2
8
1
R
L
Cos
E
(
E
nin kk deerleri iin)

) ( ,
24 8 6
2 2 2
R L
R
L
R
L
R
L
R < = = (9)

Daire merkezinin koordinatlar,

R R Y
M
+ = ;
E E M
Sin R X X = (10)

elde edilir.

Klotoidin dier elemanlar

Ksa teet :
E
E
K
Sin
Y
T

= (11)

Uzun teet:
E E E U
Cot Y X T = (12)

Normal:
E k
E
E
Tan T
Cos
Y
N

= = (13)


E E E k U
Tan Y X N T T T + = + + =
2 2
(14)

eitlikleri ile elde edilmektedir. Bu eitliklerde T, klotoidin balang F noktasna olan uzunluktur (ekil
59).

Simetrik Gei Erisi Klotoid Elemanlarnn Hesab

Daire yaynn her iki tarafnda klotoid uzunluklar eitse buna simetrik gei erisi denilmektedir.
Aada simetrik gei erisine ait bir rnek verilmektedir.



ekil 60. Simetrik gei erisi
50
rnek:

A= 150 m, R = 350 m, = 60
0
(66,6667 grad) olarak verildiine gre, klotoidin elemanlarn
hesaplaynz.

zm:

m
R
A
L 286 . 64
2
= =

radyan
R
L
09184 . 0
2
= =

grad 847 . 5
200
= =

m
R
L
R 492 . 0
24
2
=

m A X 232 . 64
216 10
1 2
4 2
=
|
|
.
|

\
|
+ =



m A Y 967 . 1
1320 42 3
2
5 3
=
|
|
.
|

\
|
+ =



( ) m Cos R Y R
E E
492 . 0 1 = =

492 . 350 ; 134 . 32 = = =
M E E M
Y m Sin R X X

m
Sin
Y
T
E
E
K
446 . 21 = =

m
Tan
Y
Y X T
E
E
E E U
876 . 42 = =

m Tan R R X T
M
490 . 234
2
) ( = + + =



( ) m R b
grad
233 . 302
200
2 = =



Simetrik Olmayan Bir Gei Erisi in Eleman Hesab

Daire yaynn iki tarafndaki gei erilii farkl uzunluklarda ise bu tr erilere simetrik olmayan gei
erileri denilmektedir. Aada simetrik olmayan gei erisine ait bir rnek verilmektedir.


51

ekil 61. Simetrik olmayan gei erisi


rnek :

T
1
=

87.25 m

= 32.20 grad

A
1
=120 m

R = 200 m

A
2
= ?

zm :

A = 120 alnarak aadaki deerler bulunur.

L
1
=72.00 m

1
=0,1800 rad,
1
= 11.459 grad

R
1
=1.079 m

X
1
=71.767 m

Y
1
=4.310 m

X
M1
=35.961 m

T
K1
=24.075 m

T
U1
=48.081 m

52
2.Teet zerine M noktasnn koordinatlar:

( ) ( ) m Cos R R Sin X T R R
M
752 . 200
1 1 1 2
= + + = +

( ) m Cos X T Sin R R X T
M M
120 . 52 ) (
1 1 1 2 2
= + =

=
2
R 0.7522 alnarak,

( ) m R R R L 117 . 60 6 24
2 2 2
= +

m RL A 651 . 109
2 2
= =

grad rad 561 . 9 1503 . 0
2
= =

X
2
= 59.981 m

Y
2
= 3.007 m

X
M2
= 30.036 m

T
K2
= 20.068 m

T
U2
= 40.096 m

T
2
= 82.593 m

18 . 11 ) (
2 1
g
= +

b = 35.101 m

Toplam uzunluk 167.218 m

Klotoid Hesabna Ait Bir Saysal rnek

Verilenler

Teet (X ekseni)

P
1
, P
2
, M noktasnn koordinatlar ve R

Koul: Y
M
> R ( R > 0)

NN Y(m) X(m)
1 62488.65 99244.63
2 62913.55 98962.80
M 62580.36 98246.33

R = 780 m

stenenler: L, A, , X
E
, Y
E
, T
K
, T
U
, T


53


ekil 62. Klotoid

zm

2842 . 137
2
1
g
t = m S 871 . 509
2
1
=

1680 . 194
1
g M
t = m S
M
504 . 1002
1
=

7117 . 27
2
g M
t = m S
M
155 . 790
2
=

m t t Cos S p
M M
235 . 628 ) (
2
1 1 1
= =

m t t Cos S q
M M
364 . 118 ) (
2
2
1 2
= = (Dik aya dta kalyor)

Kontrol

2
1
S q p =

( ) ( ) m q S p S Y
M
M
M
239 . 781
2
2
2
2
2
1
= = =

m R Y R
M
239 . 1 = =

m R R L 313 . 152 24 = =

m RL A 680 . 344 = =

2157 . 6 097637 . 0
2
g
R
L
= = =

m L X
E
168 . 152
216 10
1
4 2
=
|
|
.
|

\
|
+ =



54
m RSin X X
E E M
132 . 76 = =

m
A
X
A
X
A
X
Y
E E E
E
957 . 4
336 40
3
1
6
6
6
4
4
2
3
=
|
|
.
|

\
|
+ =

m
Sin
Y
T
E
E
K
850 . 50 = =

m
Tan
Y
Y X T
E
E
E E U
560 . 101 = =

m Tan R R X T
M
654 . 152
2
) ( = + + =



m
Cos
Y
N
E
E
981 . 4 = =

Gei erisinin balangc m X p O
M
102 . 552 = =

P
2
ye gre X deeri,

m S X p O
M
231 . 42
2
1
= = ; m O X E
E
400 . 194 = + =

m q M 364 . 118 = = ; m O T P
N
885 . 194 = + =


Kesin A, R
min
ve Yaklak Olarak Verilen A Parametre Deerleriyle Simetrik Olmayan Tepe
Klotoidi



ekil 63.




55
Verilenler

R
min
, A
1
, A
2
,

stenen

Her iki para iin klotoidin elemanlar, teet uzunluklar T
1
ve T
2

zm

A
1
ve R
min
deerleri yardmyla ilk klotoid parasnn elemanlarnn bulunmas,
1
deerinin
hesaplanmasyla, tepe klotoidine teet alarnn toplam teet kesim asna eittir, bylece

2 1
+ = ya da
2 2
=

Klotoidin ikinci paras iin bulunan
2
as alnarak, R
min
deerleriyle L, A deerleri hesaplanr. Teet
uzunluklar,

( ) ( )

=
+ 200
2
2 1
1
Sin
Sin
T T
Z
K K

( ) ( )

=
+ 200
1
2 1
2
Sin
Sin
T T
Z
K K


Sin Sin = ) 200 (

( )

Sin
T T Sin
Z
K K 2 1 2
1
+
=
( )

Sin
T T Sin
Z
K K 2 1 1
2
+
=

1 1 1
Z T T
L
+ =

( )

Sin
T T Sin
T T
K K
L
2 1 2
1 1
+
+ =
( )

Sin
T T Sin
T T
K K
L
2 1 1
2 2
+
+ =

elde edilir.

rnek:

Verilenler

= 19.7205 grad

A
1
= 75 m

A
2
90 m

R
min
= 150 m

stenen

Her iki klotoid paras elemanlar, teet uzunluklar, T
1
ve T
2

zm

A
1
= 75 m

R
min
= 150 m

56
Birinci klotoid paras iin hesaplanan deerler

m L 5 . 37
1
= m X 44 . 37
1
= 52 . 12
1
=
K
T

m R 39 . 0
1
= m Y 56 . 1
1
= 02 . 25
1
=
L
T

m X
M
74 . 18
1
= ) ( 9578 . 7
1
gon grad =

2
asnn hesaplanmas

1 2
= r

gon 7627 . 11 9978 . 7 7205 . 19
2
= =

2
as yardmyla R
min
= 150 m alnarak ikinci klotoid paras iin asal elemanlar:

m L
R
L
43 . 55
2
2
2
2
= = m R 85 . 0
2
=

m A 18 . 91
2
= m X
M
68 . 27
2
= m T
K
54 . 18
2
=

X
2
= 55.24 02 . 37
2
=
L
T

Y
2
= 3.41 gon 7627 . 11
2
=

T
1
ve T
2
uzunluklarnn hesaplanmas

( )

Sin
T T Sin
T T
K K
L
2 1 2
1 1
+
+ =

( )
7205 . 19
54 . 18 52 . 12 7627 . 11
02 . 25
1
Sin
Sin
T
+
+ =

m T 74 . 43
1
=

( )

Sin
T T Sin
T T
K K
L
2 1 1
2 2
+
+ =

( )
7205 . 19
54 . 18 52 . 12 9578 . 7
02 . 37
2
Sin
Sin
T
+
+ =

m T 72 . 49
2
=








57
A
1
, A
2
Ve R Deerleriyle Simetrik Olmayan Gei Erisi

Verilenler

A
1
, A
2
ve R

stenenler

T
1
ve T
2
teet uzunluklar, daire yaynn b yay uzunluu

zm

Her iki klotoid paras iin asal elemanlar hesaplanr (ekil 64). Bylece,

2
) (
1 1

Tan R R t + =

2
) (
2 2

Tan R R t + =

d t X T
m
+ + =
1 1 1


d t X T
m
+ =
2 2 2


Bu toplamada iaretlere dikkat edilmeli, nk d nin deeri negatif olarak elde edilebilmektedir. Daire
yay parasnn merkez as;


) (
2 1
+ =

Yay uzunluu

200
R
b =

elde edilir (ekil 64).

ekil 64.

58
rnek:

Verilenler

A
1
= 150 m

A
2
= 90 m

R = 200 m

= 30.1800 gon


stenenler

T1, T2, b

ve tm klotoid elemanlar

zm

m A 150
1
= m A 90
2
=

m L 50 . 112
1
= m L 50 . 40
2
=

m R 63 . 2
1
= m R 34 . 0
2
=

m X
m
10 . 56
1
= m X
m
24 . 20
2
=

m X 61 . 111
1
= m X 46 . 40
2
=

m Y 49 . 10
1
= m Y 37 . 1
2
=

m T
K
78 . 37
1
= m T
K
51 . 13
2
=

m T
U
31 . 75
1
= m T
U
02 . 27
2
=

gon 9049 . 17
1
= gon 4458 . 6
2
=


2
) (
1 1

Tan R R t + = m t 95 . 48
1
=
2
) (
2 2

Tan R R t + = m t 40 . 48
2
=

d t X T
m
+ + =
1 1 1

1
T =100.03 m
d t X T
m
+ =
2 2 2

2
T =73.66 m
) (
2 1
+ = = 5.8293
200
R
b =

= 18.31 m
59



ekil 65.



Dnm Erisi Uygulamas




ekil 66



60
Verilenler:

Teet kesim noktalar TS
g
, TS
12
, TS
10
, TS
11
nin koordinatlar

Teet uzunluu T
1
, T
w1
, T
w2
, T
2


Daire yay uzunluklar b
1
ve b
2


zm:

a) Klotoidin btn elemanlarnn hesab

b) Kk nokta ve yan nokta hesabna gre M1 daire merkez asnn koordinatlar

c)
11 12
TS TS teet zerine M1 merkez noktasnn koordinatlarnn dnm

Sonular: n
m1
ve Z
m1


d)
2 1
M M merkez noktalar arasndaki uzaklklarn hesaplanmas

( ) ( )
2
2 1
2
2 1 2 1 2 1 mw mw w w
X X R R R R M M + + + + + =

e) a, b ve c uzunluklarnn hesaplanmas

a = (R
2
+ R
2
)-n
m1


b =
2 2
2 1
a M M

c = Z
m1
-b- X
m2


f) Yan nokta hesabna gre M
2
merkez noktasnn koordinatlarnn hesab

g)M
1
ve M
2
koordinatlarndan elde edilen v
2
1
M
M
aklk asnn hesab


h) asnn hesab

i) tan =
2 1 1 2
2 1
w w
mw mw
R R R R
X X
+ + +
+





61

ekil 67

j)
10
ve
11
alarnn hesab

Teet kesim noktalarnn koordinatlarndan, aklk as
10
TS
TS
g
v ve
12
11
TS
TS
v hesaplanarak

dm teetlerinin aklk as
w
;

v
w
= v
2
1
M
M
100 gon

elde edilir. nn iareti farkl faktrlere bamldr. Teet kesim alar
10
ve
11

10
=
10
TS
TS
g
v - v
w
ve
11=
12
11
TS
TS
v - v
w


k)Teet uzunluklar T
1,
T
w1,
T
w2,
T
2
nin hesaplanmas, simetrik olmayan gei erisinde uygulanan
yntem ve formller uygulanarak elde edilir.

l)Teet kesim alar
10
ve
11
elde edilen teet uzunluklar N, T
1,
T
w1,
T
w2
ve T
2
den TS
g
, TS
10
, TS
11
,
TS
12
kontrol poligonlarnn hesaplanmas

m)Daire yay uzunluklar b
1
ve b
2
nin hesaplanmas

) (
1 1 10 1 w
+ =
200
1 1
1
R
b =

) (
2 2 11 2 w
+ =
200
2 2
2
R
b =

62
rnek:



ekil 68

Verilenler:

Teet kesim noktalarnn koordinatlar


NN Y X

TS
g
140.10 530.27
(TS
10
) -149.48 320.51
(TS
11
) 215.92 280.12
TS
12


307.92 20.46



Yay Elemanlar

A
1
= 100 m
R
1
= 75 m
A
w1
= A
w2
= 85 m
R
2
= 125 m
A
2
= 140 m

Klotoid balang noktasna olan uzaklk N=73.13 m


stenenler:

A
1
, A
w1
ve A
2
iin klotoid elemanlar
Teet uzunluklar T
1
, T
w1
, T
w2
, T
2

Teet kesim noktalarnn koordinatlar TS
10
ve TS
11
b
1
ve b
2
daire yay uzunluu



63
zm:

a)











b) Kk nokta ve yan nokta koordinatlarnn hesab

S=
2
2
) (
) (
A E
A E
X X
Y Y

Mesafe o=
e
A E
S
Y Y

Y
a=
e
A E
S
X X

X
NN S
i
Y
n
=Y
n-1
+o.S
n
X
n
=X
n-1
+a.S
n
o= -0.80986 a=-0.58663
TS
g
+140.10 +530.27 lave
hesaplamalar
138.08 N=73.13
F
pM1
+28.27 +449.27 X
M1
=64.95
(-84.60) +49.63 -68.52 138.08
M
1
+77.90 +380.75
219.49 +177.75 -128.76 R=75.00
F
p
-99.85 +251.99 R
1
=9.60
(+84.60) -49.63 +68.51 84.60
TS
10
-149.48 +320.51
S= 357.57


c)
'
11
12
TS TS teetleri zerine, M
1
merkez noktasnn koordinatlarnn dnm

NN S
o=
e
A E
S
Y Y
Y
n
=Y
A
+oS
a=
e
A E
S
X X
X
n
=X
A
+aS

Y
Y
X
X

+a. Y
-o. X
n
p

+a. X
+o. Y
z
p

S=275,48 o=0.33396 a=0.94257
TS
12
307.92 20.46 0.00 0.00 TS
12

-230.02 360.29 -261.81
120.32
339.60
76.82

M
1
77.90 380.75 -96.49 416.42 M
1

138.02 -100.63 130.09
-33.61
-94.85
-46.09

TS
11

215.92 280.12 -0.01 275.48 TS

11

-92.00 259.66 0.00 275.45



R
1
= 75 m
A
1
= 100 m
L
1
=133,33 m
R
1
=9.60 m
X
m1
=64.95 m
X
1
=123,18 m
Y
1
=37.33 m
1
=56.5884 gon
R
2
= 75 m
A
w1
= 85 m
L
w1
=96.33 m
R
w1
=5.08 m
X
mw1
=47.51 m
X
w1
=92.44 m
Y
w1
=20.02 m
1 w
=40.8851 gon
R
2
= 125 m
A
w2
= 85 m
L
w2
=57.80 m
R
w2
=1.11 m
X
mw2
=28.85 m
X
w2
=57.49 m
Y
w2
=4.44 m
2 w
=14.7187gon
R
2
= 125 m
A
2
= 140 m
L
2
=156,80 m
R
2
=8.08 m
X
m2
=77.38 m
X
2
=150,74 m
Y
2
=31.87 m
2
=39. 9288 gon
64
d)
2 1
M M merkez noktalarnn mesafesinin hesab

2 1
M M =
2
2 1
2
2 1 2 1
) ( ) (
mw mw w w
X X R R R R + + + + +

2 1
M M =
2 2
) 85 . 28 51 . 47 ( ) 11 . 1 08 . 5 125 75 ( + + + + +

2 1
M M =219.88 m

e) a, b, c uzunluklarnn hesab

a=
1 2 2
) (
m
n R R +
a= 36.59 m
b=
2
2
2 1
a M M
b= 216.81

c= Z
m1
-b-X
m2
= 416.42 216.81 77.38 = 122.23 m

f)

S=
2 2
) ( ) (
A E A E
X X Y Y +
Mesafe
o=
e
A E
S
Y Y

Y
a=
e
A E
S
X X

X

NN S
i
Y
n
=Y
n-1
+oS
n
X
n
=X
n-1
+aS
n

S=275.48 o=-0.33396 a=0.94257
TS
12
0.00 307.92 20.46
199.61 -66.66 188.15 c=122.23
F
Pn2
241.26 208.61 X
m2
=77.38
-133,08 -125.44 -44.45 199.61
M
2
115.82 164.16
75.87 -25.34 71.52
F
p
90.48 235.68 R
2
+R
2
=133.08
133.08 125.44 44.44
TS
11
215.92 280.12
275.48 -92.00 259.66

g) v
2
1
M
M
asnn hesab ve
2 1
M M merkez noktalar arasndaki mesafenin kontrol

Y X
----------------------------------------------------------
M
1
77.90 380,75 tan v
2
1
M
M
=

+
= 0,17508

M
2
115,82 164,16 v
2
1
M
M
= 188.9659
----------------------------------------
+37.92 -216,59

2 1
M M = 88 . 219 59 . 216 92 . 37
2 2
= + m



65
h) asnn hesaplanmas

tan =
2 1 2 1
2 1
W W
mW mW
R R R R
X X
+ + +
+


tan =
19 . 206
36 . 76
= 0.37034

= 22.5794 gon

i) Teet kesim alar olan
10
ve
11
hesab

v
2
1
M
M
= 188.9659 gon

= 22.5794

-100
---------------------------

V
W
= 111.5453 gon


TS
g
+140,10 +530,27 TS
11
215,92 280,12
TS
10
-149,48 +320,51 TS
12
307,92 20.46
-------------------------------------------- --------------------------------------------

' 10
9
TS
TS
V =

1.38053
12
' 11
TS
TS
V =

+
0,35431

' 10
9
TS
TS
V = 260.0911
12
' 11
TS
TS
V = 178.3224

-V
W
= 111.5453 -V
W
= -111.5453
--------------------------------------- ----------------------------------------

10
= 148.5458 gon
11
= 66,7771 gon

j) Teet uzunluklarnn hesab

TS
10
yaynda TS
11
yaynda
2
10

= 74.2729
2
11

= 33,3886
R
1
+R
1
= 84.60 R
2
+R
2
= 133,08
R
1
+Rw
1
= 80.08 R
2
+Rw
2
= 126,11
Rw
1
+R
1
= -4.52 Rw
2
+R
2
= 6.97
---------------------------- ----------------------------
1
t = tan
2
10

( R
1
+R
1
)
1
t = tan
2
11

( R
2
+Rw
2
)
t
1
= 197,82 m t
1
= 72.96 m
------------------------------- -------------------------------

2
t = tan
2
10

( R
1
+Rw
1
)
2
t = tan
2
11

( R
2
+R
2
)
t
2
= 187,25 m t
2
= 76.99 m
------------------------------- --------------------------------
66
10
1 1
Sin
R R
d
W

=
11
2 2
Sin
R R
d
W

=
d = -6.25 m d = 8.04 m
-------------------------------- ---------------------------------
T
1
= X
m1
+ t
1
+ d T
W2
= X
mW2
+ t
1
+ d
T
1
= 64.95 + 197.82 6.25 T
W2
= 28.85 + 72.96 +8.04
T
1
= 256.52 m T
W2
= 109.85 m
-------------------------------- ---------------------------------
T
W1
= X
mW1
+ t
2
+ d T
2
= X
m2
+ t
2
- d
T
W1
= 47.51 + 187,25 + 6.25 T
2
= 77.38 + 76.99 8.04
T
W1
= 241,01 m T
2
= 146,33 m

k) Kontrol poligonlarnn hesab

NN S Y X Y X
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
TS
9
260.0911 329.65 -266.97 -193.38 140.10 530.27

TS
10
51.4542


111.5453 350.86 +345.11 -63.28 -126.87 336.89

TS
11
266.7771


178.3224 268.56 +89.69 -253.14 218.24 273.61

TS
12
307.93 20.47
-----------------------------
(307.92) (20.46)


ekil 69.

l) Daire yay uzunluklarnn hesab
1
b

ve
2
b

1
= ) (
1 1 10 W
+
2
= ) (
2 2 11

W

1
= 148.5458-(56,5884 + 40,8851)
2
= 66,7771-(14,7187 39,9288)
1
= 51.0723
2
= 12.1296

1
b

=
200
1 1
R
=
200
0723 . 51 75

2
b

=
200
2 2
R
=
200
1296 . 512 125

1
b

= 60.17 m
2
b

= 23.82 m
67
4.1.1 Klotoidin Ara Noktalarnn Aplikasyonu

Klotoidin ara noktalar

Dik koordinat yntemiyle
Insal yntemle
Kestirme yntemiyle aplikasyonu yaplabilir.


4.1.1.1 Dik Koordinat Yntemiyle Aplikasyon

a- Teetten Aplikasyon


ekil 70. Dik koordinat yntemi

AC arasna eit aralkl n tane nokta aplike edilmek isteniyorsa, rnein yukardaki ekilde grld
gibi L
1
, L
2
, L uzunluklar bulunur. (7) eitliklerinden , ,
2 1
deerleri bulunur. (1) eitliinden de
, ,
2 1
deerleri hesaplanr. Sonra (5) eitlikleri kullanlarak klotoidin ara noktalarnn ve son
noktasnn aplikasyon deerleri bulunur.


4.1.1.2 Insal Yntem le Aplikasyon




ekil 71. ekil 72.



S =
2 2
Y X + ,
X
Y
tg = ,
X
Y
arctg = (15)

A ve uzunlua gre kiriten aplikasyon yaplr.



68
4.1.1.3 Kestirme Yntemi le Aplikasyon

Bu yntem uzunluk lsn gerektirmedii iin ve ayrca yksek presizyon salad iin tercih
edilmektedir. ki teodolitle KB ve KS noktalarnda aplikasyon yaplmaktadr.
i
ve
i
alar
koordinatlardan hesaplanr.



ekil 73. Kestirme yntemi




4.2 LEMNSKAT

Lemniskat, birletirme kurplar ierisinde ideal birletirme kurbu klotoidine en yakn eridir.
Lemniskatn kutupsal koordinatlara gre denklemi;

S
2
= A
2
Sin 2 veya A
2
= 3RS
L
(16)

eklindedir.

S, eri zerindeki bir noktann nsal koordinatlar
A, erinin bykln belirleyen parametreler






ekil 74. Lemniskat


69


ekil 75.

Lemniskatn en nemli zellii sapma as ()nn, teet-kiri as ( )nin katna eit olmasdr.

:projeden hesaplanr
R :Lemniskat ile kurbun orta noktalar L
K
ve K
L
deki erilik yarap, proje mhendisi tarafndan
belirlenir.
S
L
:Lemniskatn kiri uzunluu
A :Lemniskatn parametresidir. A
2
=3RS
L
eitliinden hesaplanr.
L :Lemniskatn uzunluudur.

.......... tg
12
1
tg
5
2
tg 2 (
2
A
L
9 5
+ =

bants ile hesaplanr.

X
P
, Y
P
lemniskat zerindeki bir P noktasnn aliyman dorultusuna gre dik koordinatlardr.

X
P
=S
P
cos
P
Y
P
=S
P
sin
P
(17)
Sin2
P
=S
P
/3R

dir. Burada S
P
seilir.
P
, S
P
lemniskat zerindeki bir P noktasnn kutupsal koordinatlardr.
T teet uzunluudur.

T=R(3sin -2sin
3
)+R(3cos -2cos
3
)tg
2

(18)

b kurp uzunluudur.
L
2 = alnarak b=
200
R
bantsndan hesaplanr.






70
4.3 KBK SPRAL



ekil 76.



:Projeden hesaplanr
R :Spiral ve kurbun ortak noktalar S
k
ve K
s
deki erilik yarap, proje mhendisi tarafndan
takdir edilerek belirlenir.
L
S
:Spiralin uzunluu (SB-Sk) proje mhendisi tarafndan takdir edilerek belirlenir.
S
:S
K
daki teet asdr. =
R 2
L
S
S

p
:Spiral zerindeki bir P noktasndaki teet asdr. Bir L
P
uzunluu iin
S
P
S
P
L
L
=

bantsndan hesaplanr.
X, Y :S
k
noktasnn aliyman dorultusuna gre dik koordinatlar

......)
216 10
1 ( L X
10
S
2
S
S

= ......)
1320 42 8
( L Y
5
S
3
S S
S

= (19)

bantlar ile hesaplanr.

X
P
, Y
P
:Spiral zerindeki P noktasnn aliyman dorultusuna gre dik koordinatlardr. Yukardaki
bantlarda L
S
yerine L
P
ve
S
yerine de
P
konularak hesaplanr.

T Teet uzunluudur.

m=Y-R(1-cos
S
)
n=X-Rsin
S
eitliklerinden
T=n+(R+m)tg
2

olarak hesaplanr.
B kurp uzunluudur.
S
2 = alnarak
b=
200
R
bants ile hesaplanr.
71
4.4 KBK PARABOL

X l=S
L
alnrsa

RL 6
X
RX 6
X
Y
3 3
= = (20)



denklemi yazlabilir. C=LR, C sabitedir.




ekil 77. Kbik parabol ve klotoidin grafii

Kbik paraboln elemanlar kbik spiral gibi hesaplanr. Kbik parabol demiryollarnda ok kullanlr.
nk gei kurbu yatk ve ksadr. Baz yaylarda yukardaki eitliin ikinci ksm kullanlmaktadr.
Kbik parabol iin

X=l
Y=
2
3
A 6
l
(21)

deerleri kullanlmaktadr.


4.5 SINUSOID

Gnmzde klotoidin yksek hzlarda, hareket dinamiine karn oluturduu sakncalarn daha stn
gei erileriyle bertaraf edildii ortaya kmtr. Bu tarz iin ideal zm olan sinusoid erisi, ok
yksek hzl manyetik rayl sistemlerde ve dier mhendislik yaplarnda uygulanmaktadr.



ekil 78. Sinsoid erisi ve asal eleman deerleri



Klotoid
Kbik Parabol
72
ekil 78e gre sinsoidin erilik fonksiyonu

k =
(
(

|
|
.
|

\
|

E E
L
L 2
Sin
2
1
L
L
R
1
(22)

teet asnn diferansiyel deiimi

dL ))
L
L 2
( Sin
2
1
L
L
(
R
1
dL
r
1
d
E E

= =

elde edilir.

Herhangi bir P noktasndaki teet as

+ = =
=
L
0 L E
2
E
E
2
)) 1 )
L
L 2
(cos(
4
L
L 2
L
(
R
1
d (23)

L
E
= Sinsoidin uzunluu
R = Balanlan Daire Yarap

bulunmaktadr.

ekil 78 deki diferansiyel genden

dy=dL sin , dx=dLcos

ve

Y=

=
L
0 L
dL sin , X=


=
L
0 L
dL cos (24)

formlleri elde edilir. Bu integrallerin hesab iin en uygun yntem, yaplan bir program yardmyla
(dL=1 m alnarak) Y ve X deerlerinin elde edilmesidir.

Sinsoidin asal eleman deerlerinin hesaplanmas klotoiddekinin aynsdr.


Teet as

=
200
R 2
L
E
E
(25)

Rakordman pay

) cos 1 ( R Y R
E E
= (26)

Daire merkezinin koordinatlar

X
M
= X
E
-R sin
E

Y
M
=R+R (27)






73
Ksa teet

E
E
k
sin
Y
T

= (28)

Uzun teet

T
U
=X
E
-Y
E
cot
E
(29)


Normal

N=
E k
E
E
tan T
cos
Y
=

(30)

Teet uzunluu

T=T
u
+
E E E
2 2
k
tan Y X N T + = + (31)

formlleriyle hesaplanabilir.

4.5.1 Simpson Kuralnn Gei Erileri Uygulamalarnda Kullanlmas

Gei erileri olarak kullanlan klotoid, sinsoid ve dier erilerin koordinatlarnn hesaplanmas iin
uygulanan saysal integrasyon yntemleriyle Fresnel integrallerinin zmne ait genel bir yaklam
olan Simpson kural bu blmde incelemi ve saysal rnekler verilmitir.

Harita ve Kadastro Mhendisi, yol inaatnda oluturulan gzergh, mevcut bir poligon ana
balamaktadr. Bu alma, yksek bir duyarllk ister. nk gzerghn cmye kadar dorulukla
araziye aplikasyonu gerekmektedir. Ayrca hesaplama ii ise olduka zaman alcdr. Yol inaatnda,
Hharita ve Kadastro Mhendisinin ilevi iki ksmda toplanabilir. Bunlardan birisi gzerghn hesab,
dieri ise aplikasyonudur.

Gzergh elemanlar olarak bilinen, doru ile daire yay arasna yerletirilen gei erilerinin (Klotoid,
sinsoid, v.d.) hesaplanmasna ait genel bir yaklam yntemi olan simpson kural aadaki gibi
aklanabilir.

Belirli integrallerin hesaplanmas iin saysal integrasyon yntemleri olduu gibi, belirsiz integrallerin
hesaplanmas iin de eitli yntemler mevcuttur. Birok saysal integrasyon yntemleri, temel olarak
f(L) fonksiyonunun | | b , a aralnda, n eit parada, L =
n
a b
yay paralarna blnmesi ile
hesaplanmaktadr. Burada ;

k = 0, 1, 2, 3, 4,..,n , y
K
= f (L
K
) = f (a+k L) eklindedir.

Genel olarak n deeri arttka bu yaklamn doruluu da artmaktadr.

ekil 78de verilen diferansiyel gen yardmyla gei erisi yay parasnn zerindeki noktalarn
koordinatlar,

dX = dL Cos
(32)
dY = dL Sin



74
X =

=
L
0 L
dL Cos =

=
L
0 L
dL ) L ( f (33)

Y =

=
L
0 L
dL Sin =

=
L
0 L
dL ) L ( f (34)

eitlikleri ile ifade edilmektedir.

Simpson kuralnn genel eitlii,

(
(

+ +
+ + + + + + +

=
=
L) n f(L ..... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ..........
........ L) 3 4f(L L) 2 2f(L L) 4f(L ) f(L
3
L
dL f(L)
0
0 0 0 0
L b
0 a
(35)

olup alm yaplrsa ve (4) eitlii, (2) ve (3) eitliklerine uygulanrsa

| |

+ + + + + + + + + =

b
a
4x 2x ....... 4x 2x 4x 2x 4x x
3
L
f(L)dL
n 1 n 2 n 5 4 3 2 1 0
x X (35a)

| |

+ + + + + + + + + =

b
a
4y 2y ....... 4y 2y 4y 2y 4y y
3
L
f(L)dL
n 1 n 2 n 5 4 3 2 1 0
y Y (35b)

elde edilmektedir.

Bu yntemin gei erisine uygulanmas aadaki biimdedir. Erilik, k=
dL
d
alnarak gei erisinin
herhangi bir noktasndaki teet as,

+ =
L
0
c kdL (36)

eitliiyle hesaplanmaktadr.

ekil 79. Gei erisi

(33) ve (34) eitliklerinin hesaplanmas, ok karmak ilemleri iermektedir. Ancak program ya da
tablolar yardmyla sonulara ulalabilmektedir. Simpson yntemi, program dzenlemesini ve
karmak ilemleri ortadan kaldrarak, pratik ekilde hesaplama yaplmas ve hassas sonulara
ulamamz salamaktadr. Bu yntem gei erileri olan klotoid ve sinsoidin herhangi bir
noktasndaki koordinatlarnn hesaplanmasna, teet alar ( ) ve yay aral ( L ) esas alnarak,
Y
E
Tu

S
75
bitim noktasnn (E) koordinatlarnn ve bu koordinatlar yardmyla da dier elemanlarn bulunmasn
salamaktadr.


Simpson ynteminin, gei erilerine uygulandnda (35) eitliindeki deerler


n
L L
n
a b
L
0 E

=

= (37)



L
0
= Gei erisinin balangc
L
E
= Gei erisinin uzunluu
n = Gei erisinin blnd para says
L = Gei erisinin yay uzunluunu ifade etmektedir.


(35) eitliindeki L
0
, L
0
+L, L
0
+2L, L
0
+3L, , L
0
+nL yay paralarna karlk gelen teet
alar(), (36) eitlii yardmyla hesaplanabilir. (36) eitliinden elde edilen teet as, (33) ve (34)
eitliinde yerine konularak (35a ve 35b) eitlikleri yardmyla zlebilmektedir.

Simpson yntemi, klotoid iin aadaki ekilde uygulanabilir.

A
2
= R L (38)

k =
R
1
(39)

k =
2
A
L
(39a)

olup k deeri, (5) eitliinde yerine konularak teet as,

=
2
2
A 2
L
(40)

elde edilir.

Simpson kuralnn genel eitliiyle, (33) ve (34) eitlikleri uygulanarak klotoid iin herhangi bir noktann
ve bitim noktasnn(E) koordinatlar Tablo 1de hesaplanmtr.

Sinsoid iin (36) eitlii uygulanarak,

k =
(
(

|
|
.
|

\
|

E E
L
L 2
Sin
2
1
L
L
R
1
(41)

teet as,


(
(

|
|
.
|

\
|

+ = 1
L
L 2
Cos
4
L
L 2
L
R
1
E
2
E
E
2
(42)

elde edilir. Bu yntemin, sinsoide uygulanmas aadaki tablolarda verilmektedir.

Simpson yntemi, gei erilerinin koordinatlarnn hesaplanmas iin bilgisayar program yapmadan,
karmak ilemlerin ortadan kalkmasn, pratik ekilde hesap yaplmasn ve hassas sonulara
ulalmasn salamaktadr.
76

SMPSON KURALI YARDIMIYLA KLOTOD KOORDNATLARININ HESABI

(DORU DARE ARASINDA UYGULANMASI)

Klotoid ve sinsoid gei erileri (L
E
=250 m, R=1000 m) iin 25 m aralklarla Y, X koordinatlar ve asal
eleman deerleri aada hesaplanmtr.

L :Gei erisinin herhangi bir noktadaki uzunluu (m)
L
E
:Gei erisinin uzunluu (m)
R :Balanlan daire yarap (m)
2
2
A 2
L
) rad ( =
LE (m) R (m) L (m) (rad) sin cos Y (m) X (m)
250 m 1000 m 0 0,0000 0,0000 1,0000 Y
0
= 0,000 X
0
= 1,000
25 0,0013 0,0012 1,0000 4Y
1
= 0,005 4X
1
= 4,000
50 0,0050 0,0050 1,0000 2Y
2
= 0,010 2X
2
= 2,000
75 0,0113 0,0112 0,9999 4Y
3
= 0,045 4X
3
= 4,000
100 0,0200 0,0200 0,9998 2Y
4
= 0,040 2X
4
= 2,000
125 0,0313 0,0312 0,9995 4Y
5
= 0,125 4X
5
= 3,998
150 0,0450 0,0450 0,9990 2Y
6
= 0,090 2X
6
= 1,998
175 0,0613 0,0612 0,9981 4Y
7
= 0,245 4X
7
= 3,992
200 0,0800 0,0799 0,9968 2Y
8
= 0,160 2X
8
= 1,994
225 0,1013 0,1011 0,9949 4Y
9
= 0,404 4X
9
= 3,980
250 0,1250 0,1247 0,9922 Y
10
= 0,125 X
10
= 0,992
Y = 1,249 m
Y
3
L
Y
E

=
X = 29,953 m
X
3
L
X
E

=
n =10
L =
n
L L
0 E

= 25
m

Y
E
=10,405 m X
E
=249,610
m

Klotoidin orta nokta koordinatlarnn hesaplanmas iin n=4 alnmal ve

L =
n
L L
0 E

= 62.5 m

Simpson eitlii orta nokta koordinatlar iin

| |

+ + =
b
a
x 4x x
3
L
f(L)dL
2 1 0
X =1.302 m

| |

+ + =
b
a
y 4y y
3
L
f(L)dL
2 1 0
Y =124.987 m

Sinsoidin asal elemanlar
m T
m N
m T
m T
m Y
m X
m R
grad
k
U
M
M
E
658 . 249
892 . 8
769 . 70
442 . 179
021 . 1001
983 . 124
021 . 1
9577 . 7
=
=
=
=
=
=
=
=

77
SMPSON KURALI YARDIMIYLA SNSOD KOORDNATLARININ HESABI

(DORU DARE ARASINDA UYGULANMASI)

(
(

|
|
.
|

\
|

+ = 1
L
L 2
Cos
4
L
L 2
L
R
1
) rad (
E
2
E
E
2



L
E
(m) R (m) L (m) A
S
B
S
C
S (rad) sin cos Y (m) X (m)
250 m 1000 m 0 0,000 0,000 6,333 0,0000 0,0000 1,0000 Y
0
= 0,000 X
0
=1,000
25 1,250 -0,191 6,333 0,0000 0,0000 1,0000 4Y
1
= 0,000 4X
1
=4,000
50 5,000 -0,691 6,333 0,0006 0,0006 1,0000 2Y
2
= 0,001 2X
2
=2,000
75 11,250 -1,309 6,333 0,0030 0,0030 1,0000 4Y
3
= 0,012 4X
3
=4,000
100 20,000 -1,809 6,333 0,0085 0,0085 1,0000 2Y
4
= 0,017 2X
4
=2,000
125 31,250 -2,000 6,333 0,0186 0,0186 0,9998 4Y
5
=0,074 4X
5
=3,999
150 45,000 -1,809 6,333 0,0335 0,0335 0,9994 2Y
6
=0,067 2X
6
=1,999
175 61,250 -1,309 6,333 0,0530 0,0529 0,9986 4Y
7
=0,212 4X
7
=3,994
200 80,000 -0,691 6,333 0,0756 0,0756 0,9971 2Y
8
=0,151 2X
8
=1,994
225 101,250 -0,191 6,333 0,1000 0,0999 0,9950 4Y
9
=0,399 4X
9
=3,980
250 125,000 0,000 6,333 0,1250 0,1247 0,9922 Y
10
=0,125 X
10
=0,992
Y

=1,059 m
Y
3
L
Y
E

=
X = 29,959 m
X
3
L
X
E

=

n =10
L =
n
L L
0 E


L = 25 m

A
S
=
E
2
L 2
L


B
S
=
|
|
.
|

\
|

1
L
L 2
Cos
E

C
S
=
2
E
4
L

Y
E
=8,823
m
X
E
=249,658
m

Sinsoidin orta nokta koordinatlarnn hesaplanmas iin n=4 alnmal ve

L =
n
L L
0 E

= 62,5 m

Simpson eitlii orta nokta koordinatlar iin

| |

+ + =
b
a
x 4x x
3
L
f(L)dL
2 1 0
X = 124.996 m

| |

+ + =
b
a
y 4y y
3
L
f(L)dL
2 1 0
Y = 0.510 m

Klotoidin asal elemanlar

m 610 . 249 T
m 487 . 10 N
m 457 . 83 T
m 804 . 166 T
m 603 . 1002 Y
m 935 . 124 X
m 603 . 2 R
grad 9577 . 7
k
U
M
M
E
=
=
=
=
=
=
=
=




78
Yaplan uygulamalarda eit gei erisi uzunluu (L
E
= 250 m) ve balanlan daire yarap (R=1000
m) dikkate alnarak sinusoid ve klotoid iin byklkler hesaplanmtr. Grld gibi sinusoid kk
ordinat deerlerine (Y) ve buna bal olarak da kk rakordman payna (R) deerlerine sahip
olmaktadr. Ayrca her iki eride de bitim noktas (E) deki teet alar (
E
) birbirine eittir.

Yukardaki Sinsoide erisine ait formlnde
E
L
L 2
cos

ileminde

=180
o
alnmakta ve formldeki
dier

deerleri ise (

=3,141592654) alnarak deerleri elde edilir. Ayrca sinsoidde ki

rakordman pay iin

R 21 , 61
L
R
2
E
= (43)

formlde kullanlmaktadr.