mmete

Son Szler




Nureddin YILDIZn SOSYAL DOKU DERNEndeki 13.01.2008 tarihli dersidir.
2
Sadece Hadice Vard
Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem efendimiz Hradan indiinde tekti. Hadice radyallahu
anha ile balad. Bir kii, iki kii devam edildi. Garipti, yalnzd. Din de garipti Peygamberi
de. Konutuu dinlenmiyordu. Yllar geti. Be yl, on yl oldu. Birli ikili rakamlar, binli ol-
mad. Ezilenlerin, sesi kmayanlarn ounluunu oluturduu bir iman edenler gurubu vard
etrafnda. Onlara konuuyor, onlara emrediyordu. On nc ylda, Yesribe hicret edilirken
de rakamlar binli olmamt.
Dedesi brahim aleyhisselamn hatras Mekke, getirdii Kitaba barn amyordu. Kbe
putlarla doldurulmu, gnller o putlara kiralanmt. Mekke barna basmad. unu yapma-
yn, bunu yapn. dedirtmediler ona. Kendilerini kurtarmaya geldii insanlar onu rahat brak-
myorlard. Cahiliye direniyor, yol kesiyordu.
Yesribi Medine yapan hicretten onuncu ylnda, Mekke, fetih ordusunu grdkten sonra O,
bir kii, iki kiinin dnda kimsenin dinlemedii Mekkeye, binlerin bulunmad Mekkeye
hac iin geri dnd Resulullah sallallahu aleyhi ve selem. Sevr maarasna doru gizlice k-
t Mekkeye yz binden daha kalabalk bir gurupla girdi. Hasreti on yl bile srmeden, Mek-
ke ile Kbe ile bulutu.
Kimsenin dinlemedii Mekke gitmi yerine ta topra ona kulak kesilmi bir Mekke gelmi-
ti. On binlerce mmin kulak olmu onu dinliyordu. Dalar, vadiler Lebbeyk diye inliyordu.
Hicretin onuncu ylnn 9 Zilhicce Perembe gn. 8 Mart 632.
Arafat.
Arafata yirmi km. mesafedeki Nr danda balayan davet, o zaman Darul-Erkama sn-
mt. Yirmi yl sonra Arafat vadisine tat. 9. Zilhicce gn Resulullah sallallahu aleyhi ve
sellem on binlerin nnde konutu. nsanlar, melekler, cinler onu dinledi. Kyamet sabahna
kadar baki kalacak kurallar koydu. Emirler verdi. Yasaklar belirledi.
Yirmi yl nce cahiliyenin putlar Kbenin iini igal etmiti. Cahiliye, konumaya
yasak koymutu.
9 Zilhicce gn son szlerini syledi.
Cahiliyeyi ve onun geleneklerini ayaklarnn altna aldn syledi. Artk itiraz edecek
cahiliye kalmamt. Batl gitmi hak gelmiti. Sz Onun szyd. O dinleniyor, Ona itaat
ediliyordu.
Son defa bir arada grd mmetinin nne kt. Onlara son vasiyetlerini yapt. Brakt
emaneti olan Allahn kitabna smsk sarlmalarn tembihledi. Herkesin insan olarak eit
olduunu hatrlatt. Kadnlar zellikle gndeme getirdi. Aile dzeninin temel ilkelerini oturt-
tu. Erkeklerin ve kadnlarn snrlarn izdi.
Mslmanlarn karde olduklarn youn bir ekilde hatrlatt. Tehlikelere kar dikkatli olun-
masn istedi.
Grevini yapp yapmad konusunda kendilerine sorulduunda ne diyeceklerini sordu. Her-
kese, duyduunu duymayana ulatrmasn grev olarak tembihledi. Gelecek kuaklarda da
duyduunu anlayacaklarn gelebileceine iaret etti.
9 Zilhicce gn, cahiliyeyi ayaklarnn altna alp, mmetine bir veda konumas yapt. O ko-
numa VEDA HUTBES olarak tarihe ve hafzalara kaydoldu. O gn, bu gn, yarn, kya-
mete kadar iman eden herkese sylenmi son szler, mmetine veda eden bir peygambe-
rin son toplu szleridir onlar.
3
Veda Hutbesinin Metni

. ..-.

'

, ......, .,...., ...

' '
'



' '
'

,..
' '

..
'

, .

'
..

. _.
'
'

| ,

... .

' , .

_.

| ..:

_. ......

. .,
'

. _..
'

'
,

.. _.

'
. _... _
'

. , ..|

.'
,|

'

_... .
'

.
'

. _ . .
_ .| ;

_ .

_.

... .., ,:. ..|

'

_ .

, .

.,

.
|

. .
|

'

.. .

_.
'
. ,.. ..-: ,- ,.,.. ,...|, ,...|, ,:.... ,


' ' ' '

'
'
'

.

_
. ,:,.

'


.

_ . ,:..,

'

;| .

,.., _.
'

.
.' ,

.' ,

.
'
.' ,

.. .' ,

. ,

. ,
'
...| .... ,..: _.

'

. ' .

,
'

..

. .

_. _

..

,.. ..

'

| .

:' _

. _

. _

.. . ,

. .

.
'
_
'
,

. .

..

.. . ,

. .

.
'
.

.' ,

., ,

...-

,

. .

.
'
_
'
,

..

_

.' ,

'
,' _,

. .' ,

. L

. .
'
, ,

. ' L

.
'
, . .

. _
'

.

'
;

. ,

,|

.,| .

, |

'
.. .,

_ .

_. ,

. .

.
'
L

. ,

: ' _

: ,. _
.

.. . ,

. .

.
'
_
'
,

. .

.. .' ,

_
'
.

.,

. ,

. ,

., ,

.
.

.
'
L

. ,

: ,. .
'
.

. .

. , _

. .

'
.
'
.

_
'
,
'

,
'
.

| .

. |
'
,

. _

. .

..
.

. . . ,

. .
|

'

.. .

_.
'
, ,

..

,. .

: _

. _

'
.

. ,

. .' ,

..

. |

. ,

. .

'
,

'
L

.,

.
. .. _

, . .

. _

.
'
,, . _

.. .' ,

-.

'
.,
'
.

. . .' ,

.
,|

'

... .

_
'
, ,.: _.. , _. ... _ ... ._... ... '
'
'

'

'

'
'

.... ..

'
'

. ,- .. ... :.,. .... ..,,

'

'

'

'

'
'

,
'
- .
'

- .

.
'

'

.
'
.

| .

.
'

. ,

4
.

. , . .

: ,

- .

.
'

..

. ,

. .

. ..
'
,
'

. .

. .
'

. .

. ,

. .

| .

.' -
'

'
,
'
.

. .' .
'
.

. ,

.' ,

,
'
.
'
.

'

. , _

' .. _
,

. .

,. .
,|

'

_... .
'

' . .
'

_ ..

.. . .
.' ,

.
.

| .

- .

. ' .
'
.
'
_

..

. .
'

.
'
,

'
'
-,

,
'
_

. . .

.. .
'

.
'
,

...

.. - _

, .
,
'
_

. .

. :' ,

, ' ;

. .

. .' . ,

. ,

. ;

. _

. -. . .

.
'
,

. ,

..

-
'

'
.,
'
_

_ .

-.

,
'
.
'
_

. .,
_

.
'
_

. ,

.' ,

. ,

.' .

, ;

.' ,

. - ,....

'

. , .

...

. ,...

' .

.' ,

. .
.

- .

.
'
.' ,

. .

.. .' ,

.
'
_

,..

'

'
'
. _

:' ,

;,

| _.-.

'
. .-


.

, ..
' '
'

,
'
, ,..

'
;

. ..-.., _

. | ,

,.,.. ,....

' '

,
'
' , _

: .

, _,.
'

' ..

..
'


., ..

. .
'
|

'

.. .

_.
'

. _ . .
_ . ,

. ,
'
,

. .

: ,
'
., ' ,

. ,

.
'
,

. . .
'

. |

: . .

,.

.
'
.

. .

,|

'

_... .
'

.
'

. _ ,

. .
'
.
'
. .

.
'
_

: ' _

.
'
.

. , |

_' . .

.
'
.

. , ,

.
'
.

. . _

.' ; _,

'

.

_

-| ,..

'

, ;

. _.

. ,,

. _.
.

'

. L

. .
'
_

. .' .

.' ,

..

,
'
,

. ,
'
,

.' ,

_.-.

'


,

..

_ .:

' .

.

,..., ,

'
' '
_., ,.

'

.. .

_.
'
,

, .-, ,., '

'

, ,:.,|

'

.: .-
'

' '
; ,.

'
.

.|,

. ,
'
_

' ,

:|

. ,..

'
'
.

.
.

, ,:. ..

' .

. .

. _.

'

_

. _

....

;| _

,.., _.

'

..

,,
'

. ,

. .
_.,,. ;|

'

.., _. _., _.. ,.... .....

'
'

'

'

_. _., _. . _.,| ,. ,|


'

'


, .-

'

. .
'
,

. .

.
'
, .

| .

. .
'
,

.. .
'
, . ..

. ,

.' |

.
, . ,

. ,

.,

. ,.

..

,
'
,

. ,

..

,
'
,

. ,

..

,
'
,

. ,

. .

5
Veda Hutbesi
Hamd Allahadr. Ona hamd eder, Ondan yardm dileriz. Ondan af diler,
Ona tevbe ederiz. Nefislerimizin ve ilerimizin ktlklerinden Allaha
snrz. Kime Allah hidayet ettiyse onu saptacak yoktur. Kimi de sapt-
tysa ona hidayet edecek yoktur.
Ey nsanlar!
Szm dinleyin. Bilemiyorum, belki ben, bu yldan sonra sizinle burada
bir daha bulaamam.
Ey nsanlar!
Kanlarnz, mallarnz ve rznz birbirinize haramdr. Bu gnnzn mu-
kaddes olmas, bu aynzn, bu ehrinizin mukaddes olmas gibidir bu da.
Evet. Duyurdum mu?
Ve siz, Rabbinize kavuacaksnz. Size amellerinizi soracak. Ben duyur-
dum.
Kimin yannda bir emanet varsa onu sahibine versin.
Bilesiniz ki, cahiliyeye ait ne varsa ayamn altndadr. Cahiliye kan kal-
drlmtr. Cahiliye faizi kaldrlmtr. Ama ana sermayeniz sizindir. Zul-
metmeyin, zulm grmeyin. Allah faiz yok diye hkmetmitir. Kaldrd-
m ilk faiz amcam Abbas bin Abdlmuttalibin faizidir. Cahiliye dne-
mindeki btn kan davalar da kaldrlmtr. lk kaldrdm kan davas ise
Rabia bin Harisin kan davasdr. Beni Leyste bulunurken Huzeyl ldr-
mt onu. Cahiliyeye ait kan davalarn kaldrmaya onunla balyorum.
Ey nsanlar!
eytan bu topraklarda bir daha kendisine tapnlmasndan ebediyen umu-
dunu kesmitir. Ama daha kk konularda umudu vardr. Sizin basit gr-
dnz ilere bile razdr o. Dininiz konusunda ona dikkat edin.
Ey nsanlar!
Haram aylar ertelemek kafirlikte ileri gitmektir. Kfirler Allah'n haram
kld aylarn saysna uydurmak iin, onu bir yl haram, bir yl helal say-
yor, bylece Allah'n haram kldn helal klyorlar. Zaman, Allahn gk-
leri ve yeri yaratt hale dnmtr. Allah katnda aylarn says on ikidir.
Onlardan drd haram aylardr. Bu haram aylarn pe pee, Receb ise
tektir.
6
Ey nsanlar!
Kadnlar hakknda Allahtan korkun. Siz onlar, Allahn emaneti olarak
aldnz. Allahn ismini kullanarak iffetlerini kendinize helal ettiniz. Kadn-
lara iyi davrannz. Onlar sizin yannzda emanettirler; sahip olduklar bir
eyleri yoktur. Ancak, ak bir irkinlik yaparlarsa o zaman onlar yatakta
terk edin, yaralamayacak ekilde dvn. Size itaat ederlerse ii bytme-
yin. Bilesiniz ki, sizin kadnlar zerinde haklarnz vardr, kadnlarn sizin
zerinizde haklar vardr. Sizin onlar zerindeki haklarnz, yatanza siz-
den bakasn sokmamalar, holanmadnz kimseleri evinize almamalar,
edepsizlik yapmamalardr. Eer sizi bu konularda zmezlerse sizin de
rzklarn ve giyeceklerini normal llerde temin etmeniz gerekir.
Ey nsanlar!
yi anlayn szm. Ben duyurdum.
Size, ona sarldka asla saptmayacanz ak bir ey braktm: Allahn
Kitab ve Peygamberinin snneti.
Ey nsanlar!
Szm dinleyin ve onu anlayn. unu muhakkak bilin: Her Mslman di-
er Mslmann kardeidir. Mslmanlar kardetir. Kendi gnlnden ol-
mas dnda bir kimseye kardeinin mal helal olmaz. Kendinize zulmet-
meyin. Allahm! Ben Duyurdum mu?
Rabbinize kavuacaksnz. Benden sonra kfre dnp birbirinizin boynunu
vurmayasnz.
Ey nsanlar!
Rabbiniz tektir. Babanz da tektir. Hepiniz demdensiniz. dem de top-
raktandr. Allah katnda en deerliniz en mttaki olannzdr. Arap olann
Arap olmayana bir stnl yoktur. Takva hari! Evet. Duyurdum mu?
ahid ol Allahm!
Burada olan olmayana bunlar duyursun. Belki, sonradan duyacak olan
imdi duyandan daha iyi kavrayabilir. Ben size sorulacam; benim iin ne
diyeceksiniz? (Orada bulunanlar: ehadet ederiz ki, duyurdun, grevini yaptn ve
nasihat ettin. dediler.)
ahid ol Allahm! ahid ol Allahm! ahid ol Allahm!

Bu hutbe, Arafattaki konumasdr. Ayn haccnda dier yerlerde ve dier vakitlerde de farkl konumalar yapm olduundan, benzer
szleri Veda Hutbesi olarak anlmaktadr. Buradaki metin sadece bir yerde yapt konumann metnidir.